Hageland Magazine 2010 by Monique Swinnen

Er tussenuit met de kids Wandelenâ&#x20AC;Ś in velden, bossen en stadjes. In het wiel van Sven Nysn Koken met Felix Alen

1 I Hageland

Welkom Als je in Vlaams-Brabant wilt onthaasten, kom je vanzelf in het hartelijke Hageland. Een plek om te herademen in het groen, te verdwalen tussen eindeloze rijen fruitbomen en zoete wijnranken, door holle wegen en op stevige heuvels. Tussen de verstilde dorpen vind je zes,eeuwenoude provinciestadjes: Aarschot, Diest, Landen, Scherpenheuvel-Zichem, Tienen en Zoutleeuw. Wandel er door middeleeuwse steegjes en gezellige winkelstraten, in feeerieke begijnhoven, langs kerken en verrassende musea. De stadjes vormen de uitgelezen vertrekpunten voor een stevige tocht. Je ontdekt het Hageland het best op de fiets of te voet. Pas dan dringt de rust volledig tot je door. Je hebt keuze uit meer dan negentig wandeltrajecten, fietslussen en natuurlijk kan je eindeloos de mooiste fietswegeltjes combineren op het fietsknooppuntennetwerk. Het Hageland is een idyllische plek, dat zeker, maar vergis je niet. Als de schemering valt en de mist de heuvels bedekt, zwerven de kwelgeesten, spoken en alvermannen uit. Een luguber verhaal is nooit veraf en elke mooie plek heeft haar eigen legende. Dit magazine neemt je ook mee naar dit huiverend Hageland. Stop aan een authentiek café voor een pittig streekbier, gesmaakt met een stevig streekgerecht. Kinderen voelen zich hier meteen thuis. Ze wanen zich ridder of prinses in het fabelachtige Kasteel van Horst, ravotten in het grote openluchtzwembad van provinciedomein Halve Maan in Diest of dromen van zoetigheden in het Suikermuseum in Tienen. Dit nieuwe Hageland Magazine is een eerste kennismaking, een aanzet om het zelf te komen ontdekken. Wees welkom voor een leuke daguitstap of waarom niet eens een weekendje er tussenuit? Landelijke gastenkamers of charmante hotelletjes wachten je op. In de middenkatern vind je trouwens enkele fietsen wandellussen die je uitnodigen om meteen op pad te gaan. Tot binnenkort.

Marc Florquin Voorzitter TRAP Hageland

Monique Swinnen Voorzitter Toerisme Vlaams-Brabant

colofon Dit magazine is een initiatief van Toerisme Vlaams-Brabant vzw / januari 2010 Concept en coördinatie: Gonda Craeninckx / Vormgeving: Kris Smets / Copywriting: Bart Claes Foto’s: © Lander Louckx, Toerisme Vlaams-Brabant, Luc Collet, vzw Streekproducten Vlaams-Brabant, Dominic Verhulst, Theo Peeters, Rudy Engels, Provincie Vlaams-Brabant, Edison, Toerisme Leuven, Layla Aerts, Toerisme Tervuren, Tuinen van Hoegaarden, Inbev, Brouwerij Loterbol, Brouwerij Vissenaken, Brouwerij Lupus, Gemeente Linter, VTM, VRT Phile Deprez, Zeger Garret - Correcties: Annie Vanderbiest - Cartografie: Els Ruppol, Aquaterra - Druk: Corelio Printing - Wettelijk depot: D/2010/4058/02 Deze brochure is met de grootste zorg samengesteld. Toerisme Vlaams-Brabant vzw is niet aansprakelijk voor eventuele wijzigingen en/ of onnauwkeurigheden in de opgenomen gegevens. V.u. Ed Goris, Toerisme Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven, ondernemingsnummer: 0422.667.404, T 016 26 76 20, toerisme@vlaamsbrabant.be, www.toerismevlaamsbrabant.be

www.hageland.be Hageland I 2

mysterieus Hageland

Mysterieus Hageland

INHOUD

HAGELAND TIPS & KALENDER 2010

DOSSIER: MYSTERIEUS HAGELAND

P10

6X WANDELEN

P12

VERRASSEND CITYTRIPPEN

P16

HAGELANDSE BOSSEN

P17

UITNEEMBARE KAARTJES

P21

EEN LAND VOL BROUWERSTRADITIE

P22

OP STAP MET KIDS

P24

IN HET WIEL VAN SVEN NYS

P27

HAGELANDSE RUITERROUTES

P28

GEHEIME PLEKKEN

P30

STREEKPRODUCTEN

P33

ZALIG SLAPEN

P34

OP BEZOEK BIJ DE BUREN

NOG ‘KIDS’UITSTAPPEN IN HET HAGELAND

RIDDER VOOR EEN DAG Tijdens de zomermaanden is het feest in het Kasteel van Horst. Kom verkleed als ridder of prinses en laat je rondleiden door kasteelvrouw Maria Anna Vanden Tympel. Je kan ook met het hele gezin op ontdekking door het kasteel, gewapend met een Rode Riddertas. Als afsluiter krijg je een ridderijsje in het Wagenhuis. Tijdens de Kasteelfeesten op 14 en 15 augustus raken echte Pynnockridders met elkaar slaags. De gloednieuwe audiogids vertelt je het boeiende verhaal van het kasteel. Laat je verrassen! www.kasteelvanhorst.be

Het Provinciedomein Halve Maan sluit aan op het natuurgebied Webbekoms Broek. Het Bezoekerscentrum heeft een uiterst boeiende interactieve tentoonstelling over het gebied en de stad Diest en is de ideale startplaats voor een ontdekkingstocht. Speciaal voor gezinnen met kinderen is er het Jonaspad waar kinderen aan de hand van leuke opdrachten kennis maken met de natuur.

VOOR JONGE TUINIERS

In Het Vinne ontdekken kinderen al spelend de natuur of ravotten ze in de speeltuin. Het grootste natuurlijke binnenmeer van Vlaanderen bevindt zich in Provinciedomein Het Vinne in Zoutleeuw, een oase van rust, ruimte en heel veel riet. Een echt vogelparadijs. Een wandeling rond of zelfs op het meer is ook voor kinderen een ware ontdekkingstocht. Kinderen voelen zich hier trouwens meteen thuis. Ze klauteren op de uitkijktoren of doen de opdrachtjes langs het Olympisch pad. In het speelbos kunnen ze naar hartenlust ravotten en klauteren. En de nieuwe speeltuin net voor de imposante Vinnehoeve is niet zomaar een speeltuin. De zwierige speeltuigen gaan niet alsmaar hoger of sneller, maar zijn uiterst toegankelijk en gericht op het samenspel. En de ouders? Die kunnen toekijken van op het terras van bistro Het Vinne.

DRAMA AAN DE MAAGDENTOREN De Maagdentoren in Zichem is een schitterend middeleeuws baken aan de rand van de Demer. Een lieflijk tafereel, tenminste als je de ijselijke legende van de toren niet kent. Don Juan, de landvoogd van de Nederlanden, liet volgens deze legende zijn beeldschone dochter Rosita opsluiten omdat ze wilde trouwen met een eenvoudige soldaat. Hij schakelde twee kloosterzusters in om haar op andere gedachten te brengen maar dat lukte niet. Don Juan was woedend en sloot zijn dochter samen met de zusters op in de Maagdentoren. Rosita wilde haar trouwplannen niet opgeven. Op een ochtend bond hij, gek van woede, de drie vrouwen vast en gooide hen in de Demer. Don Juan gleed verder de waanzin in. Hij doolde ’s nachts rond de toren en tuurde urenlang het donkere Demerwater in.

FACTS HET MUSEUM ‘HUIZE ERNEST CLAES’

geboortehuis van Ernest Claes werd uitgebreid met een bezoekerscentrum dat dieper ingaat op het verband tussen de schrijver Ernest Claes en het natuurreservaat ‘De Demerbroeken’. www.scherpenheuvel-zichem.be

MOORD EN WAANZIN IN HORST Als je ’s nachts in de buurt van het Kasteel van Horst bent, kijk dan maar uit. Volgens de legende rijdt er elke nacht om klokslag middernacht een koets met zes zwarte paarden door de dreef van het kasteel. De koetsier is volledig in het zwart gehuld, hij houdt telkens halt bij de donjon en verdwijnt dan in de toren. Een sombere herinnering aan het treurige verhaal van kasteelheer Almeryck Pynnock. Hij was een tiran in huis, ontzettend jaloers en heel opvliegend. Tijdens een koetsrit naar Heverlee kreeg Almeryck het vermoeden dat er iets bloeide tussen zijn mooie, jonge vrouw en de kapelaan van de burcht. Hij vermoordde zijn vermeende concurrent. De kasteelvrouw werd krankzinnig en overleed kort nadien. Pynnock eindigde zijn leven in eenzaamheid, vol wroeging en wanhoop.

FACTS KASTEEL VAN HORST

Deze prachtige waterburcht in de groene vallei van de Wingebeek ligt tussen de heuvels van het Hageland en doet de bezoeker dromen over vervlogen tijden. Voor kinderen zijn er speciale gidsbeurten en ridderlijke activiteiten. www.kasteelvanhorst.be

>> 7 I Hageland

Ontdek de mysteries van het Hageland... Sagen, legenden, volksverhalen... in het Hageland vind je altijd een vleugje mysterie op je pad.

Van op de top van een Hagelandse heuvel zie je altijd wel een bos in de verte. In Tielt-Winge ligt een groene parel, het Walenbos. Het natuurgebied is liefst 500 hectare groot en één van de belangrijkste van de regio. Schitterend om in te verdwalen. Het Walenbos ligt in het brongebied van de Motte en is een echt moerasbos. Laarzen zijn hier dus geen overbodige luxe.

De nieuwe waterglijbaan meet niet minder dan 54 meter en zorgt gegarandeerd voor kriebels in de buik. Met een vaartje duik je het bad in en dan is de pret nog lang niet voorbij. Op de familieglijbaan kan je met vier personen naast elkaar glijden. En zandkastelen bouwen doe je op het strand. Geen waterrat? Ontdek de nieuwe speeltuinen of aai de dieren van de kinderboerderij. Je kan ook minigolfen, roeien, waterfietsen, trampolinespringen, tennissen, klauteren, klimmen. En nadien blaas je gewoon uit op een terrasje.

FACTS PROVINCIEDOMEIN

HET VINNE is het grootste natuurlijke binnenmeer van Vlaanderen. Een oase van rust en een must voor vogelspotters. Kinderen voelen zich hier meteen thuis in de nieuwe speeltuin. www.vlaamsbrabant.be/zoutleeuw

DOSSIER

‘Je geld of je leven!’ Als je door het ongerepte Walenbos wandelt, heb je nog steeds het gevoel dat er een struikrover van op stap met kids Hageland achter elke boom kan springen. Ooit zwierven er roversbendes door het dichte kreupelhout van het Hageland. Ook vandaag nog vind je ongerept bos waar je urenlang kan verdwalen.

HET VINNE IN ZOUTLEEUW

Op kerstavond blijven de inwoners van Zoutleeuw uit de buurt van Het Vinne. Volgens sommigen hoor je dan nog steeds gehuil en gejammer van onder het wateroppervlak komen.

Hageland I 6

P22 Een meisje giert het uit als ze van de nieuwe waterglijbaan het zwembad van Provinciedomein Halve Maan in plonst. Het domein in Diest staat garant voor uren speelplezier.

Het Vinne was niet altijd een schitterend meer. Ooit woonden hier de rijkste mensen van de omgeving in een mooi kasteel. Bedelaars waren er niet welkom. Op kerstnacht stuurde God zijn engel Gabriël, vermomd als armtierige zwerver. Bij de armste inwoners van Zoutleeuw kreeg hij onderdak maar in het kasteel werd hij verjaagd. Ook in andere dure huizen ving hij bot. Die nacht barstte er een enorm onweer los boven het stadje. De volgende ochtend was het kasteel samen met de huizen van de ongastvrije mensen verdwenen onder een massa water.

Veel lugubere verhalen en legenden ontstonden in de middeleeuwen toen roversbendes de streek onveilig maakten en bange Hagelanders verzamelden rond het haardvuur. Maar wie weet klopt er wel iets van. Als de mist over het heuvelend landschap valt, krijgt het Hageland vandaag nog altijd iets mysterieus over zich. Een eenzaam kerkje, een donkere holle weg, een klok in de verte. Ben je al bang? Lees en huiver.

EEN ROVER IN ELKE BOOM

PROVINCIEDOMEIN HALVE MAAN

DE LEGENDE VAN HET VINNE

Het lieﬂijke Hageland, bezaaid met pittoreske kapelletjes en romantische holle wegen. Slaperige stadjes, wijnranken en fruitboomgaarden. Vreedzaam en hartelijk. Dat klopt zeker allemaal, maar weet je dat deze oogstrelende regio ook een duistere en mysterieuze kant heeft? Alvermannen, dwaallichten en luchtgeesten dwalen door de bossen en velden. Hier en daar zie je de kwelgeest Kludde, een weerwolf of een zwarte madam.Ook God en Maria worden hier wel vaker gezien. Geloof en bijgeloof gaan immers hand in hand.

Hageland wandelland

Lachkriebels, in het provinciedomein

OVER VERZONKEN STEDEN EN VERDRONKEN MAAGDEN

Hageland

HANDIGE UITNEEMBARE GIDS

3X WANDELEN 3X FIETSEN Wil je meteen op ontdekking in het Hageland? In deze handige, uitneembare katern vind je enkele verrassende fietsroutes en wandelingen waar je zo mee op pad kunt. De wandelingen zijn bewegwijzerd en de fietsroutes volgen het fietsknooppuntennetwerk. Dus smeer de ketting of bind de wandelschoenen aan en geniet van de mooiste plekjes van deze regio.

VELPEHOEVE WANDELPAD I 9 KM Vertrek aan het Kasteel vankapel Kwabeek in Vertrijk (Boutersem) voor een wandeling langs eeuwenoude vierkantshoeves, kerkhof de Blauwschuurhoeve en het fraaie natuurgebied Blauwkerk schuurbroek.

kapel

1 Domein van Kwabeek

kerkhof

2 Katspoelhof

kerk

Ingrepen door de mens worden tot een minimum herleid. Dood hout en omgevallen bomen blijven gewoon liggen. De fauna en flora is er overweldigend. Je vindt er dotterbloem, bosanemoon, blauwe bosbes, de zeldzame geOP DEorchis RUG EEN EZEL vlekte en VAN moerasviooltje. Hier leven vossen, reeën, steenmarters, ijsvogels, haviken, wespendieven... veel Door het Hageland op de rug van een ezel? Waarom te niet? Het is om avontuur op te noemen. puur en heel plezant. Ezelstoeterij De Kwadenhoek or-

3 Tienmeelhoeve 4 Blauwschuurhoeve

kapel kerkhof kerk

1 Domein van Kwabeek 5 Blauwschuurbroek 2 Katspoelhof

6 Hogesnelheidslijn

3 Tienmeelhoeve 4 Blauwschuurhoeve

ganiseert tochten door de Hagelandse Vallei, een prachtig stuk Een aantal bewegwijzerde wandelingen doorkruisen het natuur op de grens tussen Rotselaar en Holsbeek. bos: de Roeselbergwandeling, de Alsbergwandeling en de Wijngaardenwandeling*. De wandelpaden zijn rudimentair www.ezelstoeterij-dekwadenhoek.be ingericht om het gebied zo min mogelijk te storen, maar dat is net de charme.

5 Blauwschuurbroek 6 Hogesnelheidslijn

1 Domein van Kwabeek 2 Katspoelhof 3 Tienmeelhoeve 4 Blauwschuurhoeve 5 Blauwschuurbroek

P17 HANDIGE UITNEEMBARE KAARTJES

www.natuurenbos.be Adellijk groen Naast het Walenbos ligt het kleinere Troostemberghbos. Het 54 hectare grote bos ligt op de Bensberg, een heuvel in het gehucht Gempe. Tot 1981 was het domein eigendom van de adellijke familie de Troostemberg. Door dit bos loopt de bewegwijzerde Gempewandeling*. Her en der vind je in het Hageland nog kleinere bospartijen, zoals het Heibos in Hoeleden en het Koebos in Bierbeek. Het Averbode Bos en Heide maakt dan weer deel uit van de grote Merodebossen, goed voor 1.500 hectare op de provinciegrens met Limburg en Antwerpen.

6 Hogesnelheidslijn

* Deze wandelingen staan in de gids ‘Wandelnetwerk Wingevallei’

Hoe bouw je een natuurlijk fort met de hulp van planten en struiken? I 16 Wat is een insectenhotelHageland en hoe kan je het zelf maken? Leer het in de Tuinen van Hoegaarden. De twee originele kindertuinen inclusief een groot kinderfort en een kinderwatertuin zijn een bezoekje waard. In het historische, vier hectare grote Kapittelpark doen mama en papa intussen de beste tuinideeën op voor thuis.

17 I Hageland

www.detuinenvanhoegaarden.be

VOOR ZOETEBEKKEN Professor Zucchero - een virtuele gids - neemt je mee voor een wonderlijke tocht door de zoete wereld van suiker in het Suikermuseum van Tienen. Leer van waar suiker komt, wat het met je lichaam doet en hoe je zelf een suikerspin draait. www.erfgoedsitetienen.be

SPROOKJES IN HET KABOUTERBOS In Tielt-Winge vind je een echt Kabouterbos. Elke derde zondag van de maand - van mei tot september – neemt een gids je mee op tocht terwijl hij spannende sprookjesverhalen en Hagelandse sagen en legenden vertelt. www.tielt-winge.be

Hageland I 22

23 I Hageland

OP STAP MET KIDS Lachkriebels in het Provinciedomein Avonturiers, tuiniers, zoetebekken, kabouterliefhebbers... ze komen allemaal aan hun trekken in het Hageland

P28 GEHEIME PLEKKEN VAN BEKENDE INWONERS

3 I Hageland

hageland, wandelland-magazine.indd 3

3/02/2010 13:30:21

TreMeLo Damiaan

HAGELANDTIPS

roTSeLAAr Plas van Rotselaar

Het Hageland strekt zich uit in het oosten van Vlaams-Brabant, van Aarschot tot Zoutleeuw, van Diest tot Bierbeek. Het is een heuvelende streek waar wijnhellingen en fruitboomgaarden het landschap kleuren, bezaaid met landelijke dorpen en verrassende provinciestadjes. Je kan er zalig wandelen en fietsen, en een authentiek café is nooit veraf. Hier vind je rust en toch valt er ook heel wat te beleven. Bezoek het waterkasteel van Horst en waan je ridder, of ontdek de zoete wereld van het Suikermuseum in Tienen. Het best bewaarde begijnhof van het land staat in Diest en het bekendste bedevaartsoord is zonder twijfel Scherpenheuvel. Natuur en recreatie vind je volop in de provinciedomeinen Halve Maan en Het Vinne. Maar er is nog zoveel meer te ontdekken.

SinT-PieTerS-rode Kasteel van Horst

Leuven

keSSeL-Lo Provinciedomein

Lubbeek

PROVINCIE VLAAMS-BRABANT VLAAMS-BRABANT

PROVINCIE VLAAMS-BRABANT

bierbeek

GROENE GORDEL

hoegAArden

HAGELAND

zoektocht

musea

‘t Witgebrouw Tuinen van Hoegaarden

kasteel

boomgaard

bossen

kinderactiviteit

ZouTLeeuW

hAkendover

STArT Tienen 13/02

Sint-Leonardusprocessie

Paardenprocessie

Carnavalstoet

24/05

05/04 09/05

21/03 dieST Internationale carnavalstoet

start ‘Zomerzoektochten in het hAgeLAnd’

25/04

dieST

1-4/06 rock WerchTer

Begijnhoffeesten Dag van de Diestse Cruydtkoek

HAGELANDKALENDER2010 Hageland I 4

hageland, wandelland-magazine.indd 4

3/02/2010 13:30:22

begijnendijk

Scherpenheuvel-Zichem Basiliek

Aarschot

Bezoekerscentrum van de Hagelandse wijn

Tielt-Winge

Begijnhof

Diest

Museum â&#x20AC;&#x2DC;Huize Ernest Claesâ&#x20AC;&#x2122;

Wezemaal

Provinciedomein Halve Maan

bekkevoort

Kabouterbos

Rode

Diest

ZicheM

museum

rst

Tielt-Winge Walenbos en Troostembergbos

geetbets kortenaken

Boutersem

glabbeek Zoutleeuw Provinciedomein Het Vinne

Tienen

linter

Suikermuseum

Zoutleeuw Historische Grote Markt

Wandelen en fietsen Alle wandelen fietsroutes op deze kaart aanduiden is onbegonnen werk. De vele wandelpaden en de eindeloze fietsknooppunten garanderen dagenlang wandelen fietsplezier. Op de achterzijde van dit magazine vind je meer informatie.

Landen Bezoekerscentrum Rufferdinge

hoegaarden Halloween Fietseling HagelandZuiderkempen

30/10

8/08 28/07 1/08 Suikerrock Tienen

Scherpenheuvel Kaarskensprocessie

28/08 15/08

Aarschot

Sint-Rochusverlichting

sint-pieters-rode Kasteelfeesten Horst

WEZEMAAL

7/11

25/12

Wijnfeesten

Diest Opendeur Fort Leopold

11/11

WaasmontWalsbets-Wezeren Kerststallentocht

5 I Hageland

hageland, wandelland-magazine.indd 5

3/02/2010 13:30:23

mysterieus Hageland

Mysterieus Hageland Het lieflijke Hageland, bezaaid met pittoreske kapelletjes en romantische holle wegen. Slaperige stadjes, wijnranken en fruitboomgaarden. Vreedzaam en hartelijk. Dat klopt zeker allemaal, maar weet je dat deze oogstrelende regio ook een duistere en mysterieuze kant heeft? Alvermannen, dwaallichten en luchtgeesten dwalen door de bossen en velden. Hier en daar zie je de kwelgeest Kludde, een weerwolf of een zwarte madam.Ook God en Maria worden hier wel vaker gezien. Geloof en bijgeloof gaan immers hand in hand.

Hageland I 6

hageland, wandelland-magazine.indd 6

3/02/2010 13:30:28

OVEr VErzOnKEn STEDEn En VErDrOnKEn MAAGDEn DE LEGEnDE VAn HET VinnE Het Vinne was niet altijd een schitterend meer. Ooit woonden hier de rijkste mensen van de omgeving in een mooi kasteel. Bedelaars waren er niet welkom. Op kerstnacht stuurde God zijn engel Gabriël, vermomd als armtierige zwerver. Bij de armste inwoners van Zoutleeuw kreeg hij onderdak maar in het kasteel werd hij verjaagd. Ook in andere dure huizen ving hij bot. Die nacht barstte er een enorm onweer los boven het stadje. De volgende ochtend was het kasteel samen met de huizen van de ongastvrije mensen verdwenen onder een massa water. Op kerstavond blijven de inwoners van Zoutleeuw uit de buurt van Het Vinne. Volgens sommigen hoor je dan nog steeds gehuil en gejammer van onder het wateroppervlak komen.

fAcTS ProvinciedoMein heT vinne is het grootste natuur-

lijke binnenmeer van Vlaanderen. Een oase van rust en een must voor vogelspotters. Kinderen voelen zich hier meteen thuis in de nieuwe speeltuin. www.vlaamsbrabant.be/zoutleeuw

DrAMA AAn DE MAAGDEnTOrEn De Maagdentoren in Zichem is een schitterend middeleeuws baken aan de rand van de Demer. Een lieflijk tafereel, tenminste als je de ijselijke legende van de toren niet kent. Don Juan, de landvoogd van de Nederlanden, liet volgens deze legende zijn beeldschone dochter Rosita opsluiten omdat ze wilde trouwen met een eenvoudige soldaat. Hij schakelde twee kloosterzusters in om haar op andere gedachten te brengen maar dat lukte niet. Don Juan was woedend en sloot zijn dochter samen met de zusters op in de Maagdentoren. Rosita wilde haar trouwplannen niet opgeven. Op een ochtend bond hij, gek van woede, de drie vrouwen vast en gooide hen in de Demer. Don Juan gleed verder de waanzin in. Hij doolde ’s nachts rond de toren en tuurde urenlang het donkere Demerwater in.

fAcTS heT MuSeuM ‘huiZe erneST cLAeS’

MOOrD En wAAnzin in HOrST Als je ’s nachts in de buurt van het Kasteel van Horst bent, kijk dan maar uit. Volgens de legende rijdt er elke nacht om klokslag middernacht een koets met zes zwarte paarden door de dreef van het kasteel. De koetsier is volledig in het zwart gehuld, hij houdt telkens halt bij de donjon en verdwijnt dan in de toren. Een sombere herinnering aan het treurige verhaal van kasteelheer Almeryck Pynnock. Hij was een tiran in huis, ontzettend jaloers en heel opvliegend. Tijdens een koetsrit naar Heverlee kreeg Almeryck het vermoeden dat er iets bloeide tussen zijn mooie, jonge vrouw en de kapelaan van de burcht. Hij vermoordde zijn vermeende concurrent. De kasteelvrouw werd krankzinnig en overleed kort nadien. Pynnock eindigde zijn leven in eenzaamheid, vol wroeging en wanhoop.

fAcTS kASTeeL vAn horST

>> 7 I Hageland

hageland, wandelland-magazine.indd 7

3/02/2010 13:30:42

fAcTS PAArdenProceSSie

Op paasmaandag rijdt de paardenprocessie uit in Hakendover, een indrukwekkend schouwspel. www.pp-h.be

DEVOTiE En BijGELOOf GOD ALS BOuwVAKKEr AAn DE SLAG Elk jaar op 16 januari vertrekt er een processie van de Kerk van de Goddelijke Zaligmaker in Hakendover naar de Onze-Lieve-Vrouw-ten-Steenkapel in Grimde. Dat is niet zo ver maar de echte bedevaarders doen dat liefst dertien maal, goed voor meer dan veertig kilometer. Het dertienmaal vindt zijn oorsprong op het einde van de zevende eeuw. Drie maagden wilden in Hakendover een kerk bouwen voor de Heilige Zaligmaker. Wat er overdag gebouwd werd, werd ’s nachts echter telkens opnieuw afgebroken. Ten einde raad vroegen de maagden raad aan God. Een engel kwam langs en toonde hen een plek die God had uitgekozen. Ondanks de winterkou stonden de bomen en struiken er in volle bloei. In een boom zat een vogel met een brief van God in zijn bek. Daarop stond: ‘Hier wil ik mijn kerk bouwen’. Dertien arbeiders gingen aan de slag maar slechts twaalf haalden hun loonzakje op. De dertiende arbeider zou God zelf geweest zijn. Toen enkele bisschoppen de kerk wilden wijden, werd de ene verlamd en de andere blind. God zelf had de kerk immers al gewijd. Ze kregen berouw en werden genezen.

fAcTS SinT-rochuS

MAriA wiL niET wEG Scherpenheuvel was ooit slechts een gehucht van Zichem. Vandaag is Scherpenheuvel-Zichem een stad en de meest bezochte bedevaartsplek van Vlaanderen. Het begon met een Mariabeeldje dat niet wilde wijken. Op een heuveltop stond er een eik in de vorm van een kruis, met daarin het beeldje. Een herder wilde het mee naar huis nemen, maar het beeld woog meer met elke stap die hij nam. Na enkele stappen kon de man niet meer vooruit. In 1602 bouwden bedevaarders een kapelletje op de plek. In 1607 gaven aartshertogen Albrecht en Isabella de opdracht een kerk te bouwen. De basiliek van Scherpenheuvel staat er nog steeds.

De Sint-Rochusverlichting hult Aarschot in kaarslicht. Op 15 augustus gaat de verlichting uit en toveren duizenden kaarsjes de straten en gevels om in fabelachtige sprookjesbeelden.

KAARSEN TEGEN DE PEST De pest heeft hard toegeslagen in Aarschot. De pestlijders werden verzorgd in het Gasthuis maar niet zonder risico. In 1575 stierven alle Grauwzusters er aan de ziekte. De inwoners riepen Sint-Rochus aan hen te verlossen van de pest. De heilige overleed in de veertiende eeuw zelf aan de ziekte. Toen Aarschot eindelijk verlost was van de ziekte, werd het stadhuis met kaarsjes verlicht op de vooravond van de naamdag van Sint-Rochus. De traditie leeft tot vandaag voort.

>> Hageland I 8

hageland, wandelland-magazine.indd 8

3/02/2010 13:30:55

DE VErBOrGEn GESCHIEDENIS VAn HOEGAArDEn Achter de gevels van Hoegaarden schuilen verhalen over spoken, maagden en onderaardse gangen. zin in een angstaanjagende uitstap? De legendewandeling leert je de verborgen geschiedenis van een op het eerste gezicht lieflijk dorp. Hier alvast een voorsmaakje van wat je te wachten staat.

Bezoek aan Hoegaarden

Het beeld van De Brouwer op de binnenkoer van taverne Het Kouterhof herinnert aan Het Biermanneke. Volgens de legende werd de vondeling Claes opgevoed door de bierbrouwers van het dorp. De jongen groeide op tot een ware bierlegende. Hij zou meer dan honderd jaar geworden zijn en hij maakte het beste bier in de wijde omtrek.

Een bezoek aan Hoegaarden is altijd een voltreffer. De grote, koperen ketel op de rotonde aan de toegangsweg tot het dorp leert je meteen dat je hier in een echt brouwersdorp bent. Ooit waren hier 38 brouwerijen en meer dan honderd bierbrouwers. Hoegaarden is nog steeds een begrip: het witbier met dezelfde naam is gekend in heel de wereld. Sinds 2006 is er opnieuw een andere brouwerij actief: café-brouwerij Nieuwhuys opende in het oudste stenen gebouw van het dorp.

De vierkantshoeve aan de Pastorijstraat met de naam Refugie van de 11.000 maagden heeft een bas-reliëf boven de toegangspoort dat de Heilige Ursula voorstelt. De legende vertelt het verhaal van de Britse koningsdochter die samen met 11.000 andere maagden vluchtte om aan een gedwongen huwelijk te ontsnappen.

Meer weten over de biergeschiedenis van Hoegaarden? Ga dan langs bij bezoekerscentrum ’t Wit Gebrouw waar je alles te weten komt over het brouwers- en witbierverleden. Of volg de bierwandeling ‘Tussen pot en pint’, je vindt de wandeling in een handige brochure bij de toeristische dienst.

echte onderaardse gangen Het verhaal van de onderaardse gangen bleek in 1990 waar te zijn toen er een zeventiendeeeuws pand werd gesloopt aan het Gemeenteplein en de werkmannen op een lange gang stootten. Ook ’t Nieuwhuys heeft een dergelijke gang. Dit is het oudste huis in Hoegaarden. Toen driehonderd jaar geleden een brand het oorspronkelijke huis verwoestte, werd op de fundamenten een ‘nieuw huys’ gebouwd. Al sinds de Gallo-Romeinse tijd werd de site bewoond. Er zou ooit een begraafplaats geweest zijn en volgens de volksverhalen zouden de doden er af en toe nog helse feesten houden. De heks Sarah, het Romeinse spook Silvius, een bierspook, een witte dame, allemaal dwalen ze rond in de kelders van ’t Nieuwhuys.

Hoegaarden is echter veel meer dan alleen bier. In de Tuinen van Hoegaarden vind je de mooiste aangelegde tuinen in het vier hectare grote Kapittelpark. Ideaal om tuinideeën op te doen of gewoon zalig te relaxen in het mooiste groen. In de omgeving van Hoegaarden ontdek je nog veel meer groene parels met de mooiste bewegwijzerde natuurwandelingen. Holle wegen en fraaie vergezichten wisselen elkaar af. Ook paardenliefhebbers vinden hun ding, de ruiterroutes Huilewindpad en Babelompad vertekken aan de B&B Huilewind in Hoegaarden.

www.detuinenvanhoegaarden.be www.twitgebrouw.be www.hoegaarden.be

Je vindt bij Toerisme Hoegaarden een brochure over de legendewandeling. Of ben je minder bang in groep? Dan neemt een gids je graag mee met een woordje uitleg erbij.

9 I Hageland

hageland, wandelland-magazine.indd 9

3/02/2010 13:31:03

Hageland wandelland

6x wandelen in het Hageland

Even de drukte ontvluchten? Herademen? Trek je stapschoenen aan en het Hageland in! Hier vind je nog dorpjes en steden op mensenmaat. En hoe kan je die beter ontdekken dan te voet. Meer dan tachtig wandellussen brengen je naar de mooiste plekken, de fraaiste gebouwen, feeĂŤrieke kapelletjes en dromerige vergezichten. Geen enkele wandeling is dezelfde, dus waarom zou je er geen wandelvakantie van maken? Het is heerlijk overnachten in een van de vele gezellige gastenkamers of familiehotels. De routes staan gebundeld in vijf handige wandelpockets en een wandelbox met tien routes door prachtige natuurgebieden. We selecteren voor jou alvast zes succeswandelingen met voor elk wat wils.

Hageland I 10

hageland, wandelland-magazine.indd 10

3/02/2010 13:31:08

GEMPE

BETHANIA

DEMERBROEKEN WANDELING

WANDELING

BOSWANDELING NAAR EEN WATERMOLEN

WANDELING

ONGEREPTE NATUUR

Het Troostembergbos is een prachtig wandelbos met mooie beukendreven. Je wandelt tot aan de Gempemolen, een watermolen waarvan de geschiedenis teruggaat tot het begin van de dertiende eeuw. Vandaag een brasserie. De molen draait elke eerste zondag van de maand.

Kies uit vijf routes van 1 tot 9 km in het natuurreservaat Demerbroeken, een aaneenschakeling van de broekgebieden Doodbroek, Vierkensbroek, het Kraanrijk en de Kloosterbeemden. Hier zie je prachtige fauna en flora. De watersnip, waterral en blauwborst broeden er en je vindt er dotterbloem, blauwe knoop, ratelaar en veel meer verrassende planten.

Gempewandeling I 5,3 km Start I Parking Troostembergbos, Sint-Joris-Winge (Tielt-Winge) Uit I Wandelnetwerk Wingevallei

Landschapswandeling Demerbroeken I 12 km | Start I Huize Ernest Claes, Zichem I Uit I Landschapswandelingen Noord-Hageland

VELPEHOEVE

ZEVENBRONNEN WANDELING

EEN ZONNECULTUS EN MOOIE DORPJES Genoemd naar de beek Zevenbronnen. De Sint-Jan de Doperkerk in Walsbets en de Sint-Amanduskerk in Wezeren dateren al uit de dertiende eeuw. Je komt langs mooie vierkantshoeves als Hoeve Coppejans en Janshoven.

Zevenbronnenwandeling I 9,5 km Start I Sint-Jan de Doperkerk, Walsbets (Landen) I Uit I Wandelgids Hagelands Haspengouw

Van het middeleeuwse stadje Zoutleeuw stap je zo de natuur in. Alleen de Sint-Leonarduskerk priemt af en toe boven de bomen door. De wandeling ontleent haar naam aan het vijftiende-eeuwse Bethaniaklooster waar je de resten van terugvindt. De Bethaniakapel op je weg is 350 jaar oud. Bethaniawandeling I 8 km Start I Grote Markt, Zoutleeuw Uit I Wandelnetwerk Getevallei

WIJNDRIES

WANDELPAD

JE VINDT EEN KAART VAN DEZE ROUTE IN DE UITNEEMBARE KATERN

NATUUR EN MIDDELEEUWSE CHARME

WANDELING

JE VINDT EEN KAART VAN DEZE ROUTE IN DE UITNEEMBARE KATERN

LANGS STATIGE HOEVES

FRAAIE VERGEZICHTEN

Deze wandeling brengt je langs eeuwenoude vierkantshoeves zoals het Katspoelhof en de Blauwschuurhoeve. Al deze hoeves zijn beschermd als monument. Je komt ook langs het Kasteel van Kwabeek en het mooie natuurgebied Blauwschuurbroek.

De heuvelhelling van de Wijndries was ooit beplant met druivelaars. Vandaag zijn het appels en peren en is het een mooi en groen wandelgebied. Bovenop de heuvel heb je een prachtig vergezicht. In het westen duikt de kerktoren van Molenbeek op, in het noorden kijk je helemaal tot in Scherpenheuvel waar je de koepel van de basiliek kan zien.

Velpehoevewandelpad I 9 km Start I Kasteel van Kwabeek, Vertrijk (Boutersem) I Uit I Wandelgids Velpevallei

Wijndrieswandeling I 9 km Start I Dorpsplein, Wersbeek (Bekkevoort) I Uit I Wandelgids Demervallei

11 I Hageland

hageland, wandelland-magazine.indd 11

3/02/2010 13:31:36

Verrassend citytrippen Een citytrip in het Hageland? En waarom niet? Er vallen zes zalige provinciestadjes te ontdekken. Stuk voor stuk met een rijke geschiedenis, gezellige cafés, winkelstraten en stevige verhalen.

DIEST OrAnjESTAD Gezelligheid en geschiedenis troef in Diest. Kuier door de autovrije winkelstraatjes, geniet in één van de vele authentieke cafeetjes of snuffel door de rijen boeken tijdens de maandelijkse boekenmarkt in het Begijnhof. De charmante, eeuwenoude begijnenhuisjes behoren tot het Unesco-werelderfgoed. Topkok Felix Alen bouwde op deze schitterende locatie Xaverius uit, het Vlaams Centrum voor Eet- en Tafelcultuur. Wandel door de kruidentuin, een kleine oase van rust met meer dan tweehonderd keukenkruiden. De bijna zevenhonderd jaar oude Sint-Sulpitiuskerk is een indrukwekkend pareltje van Demergotiek. Hier ligt Filips Willem begraven, één van de prinsen van Oranje-Nassau. Bezoek ook het Museum voor Religieuze Kunst in de kerk en bewonder de fraaie kerkschatten. In het geboortehuis van Jan Berchmans leer je alles over het leven van deze heilige.

Diest is ook een bierstad. Tijdens de negentiende eeuw was bier brouwen zelfs de belangrijkste nijverheid. Brouwerij Loterbol is nog actief maar er valt veel meer te proeven, ontdek het tijdens de Bierproeverswandeling. Er zijn tal van stadswandelingen en gidsbeurten mogelijk, maar ook in je eentje kan je een originele rondleiding krijgen. Daarvoor neemt de zestiende-eeuwse humanist Nicolas Cleynaerts je op sleeptouw via een handige audiogids die je in het toeristisch infokantoor kan uitlenen. Ook buiten het stadscentrum valt er wat te beleven. In Provinciedomein Halve Maan kan je naar hartenlust zwemmen in het openluchtzwembad of uitblazen op het strand terwijl de kinderen zich uitleven op de speeltuigen. Speel met het hele gezin een spelletje minigolf, spring op de trampolines of stap in de roeibootjes. Genieten van de natuur? Wandel dan het natuurgebied Webbekoms Broek in. Diest is een prima bestemming om er een dagje of een weekend tussenuit te gaan. Je kan de stad ook combineren met één van de andere gezellige, Hagelandse stadjes. De bewegwijzerde IJzerenwegroute brengt je over een veilig fietstraject naar Zoutleeuw en Tienen. Download de kaartjes vanaf het voorjaar 2010 op www.hageland.be.

Hageland I 12

hageland, wandelland-magazine.indd 12

3/02/2010 13:31:49

Hagelandse stadjes

De veilige stadsmuren Via de Zoutstraat komen we op de Kaai. In de zestiende eeuw liep de Demer hier nog door de stad en was er een bruisende haven. Even verder zien we de ‘refugehuizen’ van de Abdij van Averbode en van de Norbertijnen van Tongerlo, intussen omgevormd tot origineel hotel. Via de Michel Theysstraat - waar we brouwerij De Loterbol zien - komen we aan het oudste historische gebouw van Diest, de OnzeLieve-Vrouwekerk. Ze werd gebouwd tussen 1253 en 1288. De toren stortte in 1612 in. De Begijnenstraat leidt naar het Begijnhof. Het begijnhof werd gesticht in 1253. Feeërieke begijnenhuisjes omringen de Sint-Catharinakerk uit de veertiende eeuw.

Verdwenen burcht

Liliane Saiint-Pierre geboren en getogen in Diest leidt ons rond in haar geliefde stad. “Diest is een klein stadje maar met zoveel mogelijkheden” aldus Liliane Saint-Pierre. “Kom eens kuieren op de Warande, terrassen op de Grote Markt, slenteren door de Begijnhofstraatjes en ook jij gaat van Diest houden”.

Vandaag neemt ze ons mee ‘In het spoor van de Oranjes” De prinsen van Oranje-Nassau drukten drie eeuwen lang hun stempel op Diest. Dat is tot vandaag nog goed te merken. We vertrekken aan de Sint-Sulpitiuskerk in het historisch centrum van de stad. Bijna zeven eeuwen geleden werden de eerste funderingen gelegd. In de kerk bevindt zich het graf van Filips Willem, een prins van Oranje. Meteen aan de deuren van de kerk staat het classicistische stadhuis, met in de kelder het onlangs gerenoveerde Stadsmuseum De Hofstadt. Je vindt hier het beste uit de Diestse kunstverzameling in een nieuw, modern interieur. Pronkstuk is ‘De Annunciatie’ van Hendrick ter Brugghen.

We wandelen het heuvelend stadspark De Warande binnen, het domein van een lang verdwenen burcht. Aan de rand van het park zien we het Hof van Oranje-Nassau. Het was de verblijfplaats van Hendrik III van Nassau-Breda waarvan nu alleen nog de linkervleugel en het merkwaardige achthoekige torentje rest. Aan de Guido Gezellestraat staat de Sint-Barbarakerk uit de zeventiende eeuw, de enige barokke kerk in Diest. Rechts van de deur bevindt zich een steen uit de catacomben van Rome, een pauselijk geschenk in het jaar waarin Jan Berchmans heilig werd verklaard (1888). Via De Fortuyn en Het Dambord, twee authentieke laatmiddeleeuwse woningen, komen we opnieuw op de Grote Markt. “Tijd om te genieten van een Hagelands pannenkoekje en een Stroobants koffie.” zegt Liliane Saint-Pierre. Zeker lekker, maar wij geven de voorkeur aan een lekkere Diestse Loterbol. www.toerismediest.be

13 I Hageland

hageland, wandelland-magazine.indd 13

3/02/2010 13:31:58

AArScHOT KLOppEnD HART AAN DE DEMER Aarschot is een bruisende stad, bekend om haar levendige handelscentrum en gezelligheid. Ook vanuit historisch oogpunt heeft de stad veel te bieden. De gotische Onze-Lieve-Vrouwekerk, de zeventiende-eeuwse huisjes van het Begijnhof en de ’s Hertogenmolens zijn fraaie getuigen van de rijke geschiedenis. Het monumentale Gasthuis is het culturele hart en de Demervallei charmeert natuurliefhebbers. Rust vind je in de Langdorpse bossen of op de glooiingen in Rillaar en Gelrode. Na een stevige wandeling lonkt het terras of het haardvuur van de Moedermeule, een houten windmolen uit 1670. In elke straat vind je wel een mooi en verrassend standbeeld. De beelden vormen een originele invalshoek voor een boeiende stadswandeling in de brochure ‘Ontdek de Hagelandse stadjes’. www.aarschot.be

TIENEN TINTELENDE STAD Een bezoek aan Tienen start je best aan de Grote Markt, het op één na grootste marktplein van het land. In het Erfgoedhuis vind je het fascinerend Suikermuseum dat je op een originele manier alle geheimen van suiker en zoetigheden verklapt. Het stedelijk museum Het Toreke dompelt je onder in de geschiedenis van Tienen en het Hageland. De resultaten van opgravingen in de stad geven een mooi beeld van de Gallo-Romeinse tijd. Meer geschiedenis vind je in Grimde, waar de grafheuvels van Marcus Probius Burrus pronken. Op de Grote Markt staat de Onze-Lieve-Vrouw-ten-Poelkerk, een vroege parel van Brabantse hooggotiek uit de veertiende en vijftiende eeuw. De Sint-Germanuskerk op de Veemarkt is veel ouder, ze dateert oorspronkelijk uit de negende eeuw. In Hakendover moet je de Paardenprocessie meemaken. Op paasmaandag stormen de paarden in drie grote toeren rond de toeschouwers op het topje van de Tiense berg. www.erfgoedsitetienen.be

fAcTS Suikerrock Het laat-

ste weekend van juli wordt Tienen ingepalmd door duizenden muziekfans tijdens het stadsfestival Suikerrock. www.suikerrock.be

Hageland I 14

hageland, wandelland-magazine.indd 14

3/02/2010 13:32:20

Hagelandse stadjes

ScHErpEnHEuVEL-zicHEM NIET ALLEEn DE wiTTE iS HiEr THuiS Hét bedevaartsoord van ons land. Elk jaar bezoeken honderdduizenden pelgrims de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek in het levendige stadscentrum. De kleurrijke souvenirkraampjes vol Mariabeeldjes en prullaria geven de stad een unieke, gezellige sfeer. Mis de kaarskensprocessie niet, die bestaat al sinds 1629 en is een uniek onderdeel van de devotietraditie.

fAcTS deMerbroeken

Een uitgestrekt natuurgebied tussen Zichem, Testelt, Averbode en Diest. Aan de kerk van Testelt vertrekken er enkele wandelpaden door het gebied.

Deelgemeente Zichem is het dorp van ‘De Witte’. Het hoevetje waar schrijver Ernest Claes op 24 oktober 1885 het levenslicht zag, is nu ingericht als stedelijk museum met een authentiek negentiende-eeuws interieur. In Averbode kan je wandelen in de Merodebossen en daarna genieten van een ijsje in de befaamde ‘Likjesdreef’. De imposante Norbertijnenabdij is zeker een bezoek waard. Elke zondagnamiddag om 15 uur leidt een gids je rond in de kerk en langs de abdijgebouwen. www.scherpenheuvelzichem.be

zOuTLEEuw EEn SnuifjE HiSTOriScHE prAcHT

LANDEN DE 4-prOVinciËnSTAD Een bezoek aan Landen start in bezoekerscentrum Rufferdinge, tevens een eeuwenoude gerestaureerde watermolen. Een interactieve, elektronische landkaart neemt je mee langs de mooiste wandelen fietsroutes en je duikt het verleden in aan de hand van archeologische vondsten en maquettes. Op de archeologische site Sinte-Gitter vind je nog meer sporen uit het verleden, zoals een koorruimte uit de achttiende eeuw en twee Merovingische graven. De site zou ooit de woonplaats zijn geweest van Pepijn van Landen (580-640). De omgeving toont weidse landschappen waar indrukwekkende vierkantshoeves domineren. Hier en daar steekt een authentieke Romeinse grafheuvel boven het landschap uit. De deelgemeenten Wezeren en Walsbets hebben mooie, Romaanse kerkjes, gebouwd rond het jaar 1200. In de brochure ‘Ontdek de Hagelandse stadjes’ staat de Vestenwandeling, een tocht langs de verdwenen middeleeuwse stadsmuren en de geschiedenis van het stadje. www.landen.be

Het charmante Zoutleeuw ontsnapte aan de Beeldenstorm zodat er nog een schat aan middeleeuwse kunst bewaard is gebleven. De Sint-Leonarduskerk is het enige twaalfde-eeuwse religieuze gebouw waar het oorspronkelijke interieur nog te bewonderen is. De unieke Sacramentstoren uit 1552 is achttien meter hoog en telt niet minder van tweehonderd beeldjes uit het Oude en het Nieuwe Testament. Het oudste woonhuis op de Grote Markt is De Spiegel en dateert uit 1571. Het stadhuis is nog ouder en de aanpalende Halle werd gebouwd tegen de eerste verdedigingsmuur uit de twaalfde eeuw. Zoutleeuw dankt veel van haar vroegere rijkdom aan de Kleine Gete. De rivier was in de middeleeuwen bevaarbaar en Zoutleeuw had een bloeiende binnenhaven. Al dit fraais ligt midden in een prachtig, groene omgeving vol fietsen wandelroutes. Topper is provinciedomein Het Vinne, het grootste natuurlijke binnenmeer van Vlaanderen en een must voor elke vogel- en natuurliefhebber. In het interactieve bezoekerscentrum kan je een gps-toestel huren voor een leuke zoektocht door het domein. Kinderen kunnen zich uitleven in de speeltuin of ravotten in het speelbos. www.zoutleeuw.be

fAcTS de beeMden is een recreatie- en natuurgebied vlak bij het centrum van Landen. Het zeven hectare groot domein telt zeven verschillende biotopen. Je kan er heerlijk wandelen of een vislijn uitgooien.

15 I Hageland

hageland, wandelland-magazine.indd 15

3/02/2010 13:33:09

Hageland wandelland

Een rover in elke boom ‘Je geld of je leven!’ Als je door het ongerepte Walenbos wandelt, heb je nog steeds het gevoel dat er een struikrover van achter elke boom kan springen. Ooit zwierven er roversbendes door het dichte kreupelhout van het Hageland. Ook vandaag nog vind je ongerept bos waar je urenlang kan verdwalen. Van op de top van een Hagelandse heuvel zie je altijd wel een bos in de verte. In Tielt-Winge ligt een groene parel, het Walenbos. Het natuurgebied is liefst 500 hectare groot en één van de belangrijkste van de regio. Schitterend om in te verdwalen. Het Walenbos ligt in het brongebied van de Motte en is een echt moerasbos. Laarzen zijn hier dus geen overbodige luxe. Ingrepen door de mens worden tot een minimum herleid. Dood hout en omgevallen bomen blijven gewoon liggen. De fauna en flora is er overweldigend. Je vindt er dotterbloem, bosanemoon, blauwe bosbes, de zeldzame gevlekte orchis en moerasviooltje. Hier leven vossen, reeën, steenmarters, ijsvogels, haviken, wespendieven... te veel om op te noemen. Een aantal bewegwijzerde wandelingen doorkruisen het bos: de Roeselbergwandeling, de Alsbergwandeling en de Wijngaardenwandeling*. De wandelpaden zijn rudimentair ingericht om het gebied zo min mogelijk te storen, maar dat is net de charme. www.natuurenbos.be Adellijk groen Naast het Walenbos ligt het kleinere Troostemberghbos. Het 54 hectare grote bos ligt op de Bensberg, een heuvel in het gehucht Gempe. Tot 1981 was het domein eigendom van de adellijke familie de Troostemberg. Door dit bos loopt de bewegwijzerde Gempewandeling*. Her en der vind je in het Hageland nog kleinere bospartijen, zoals het Heibos in Hoeleden en het Koebos in Bierbeek. Het Averbode Bos en Heide maakt dan weer deel uit van de grote Merodebossen, goed voor 1.500 hectare op de provinciegrens met Limburg en Antwerpen. * Deze wandelingen staan in de gids ‘Wandelnetwerk Wingevallei’

Hageland I 16

hageland, wandelland-magazine.indd 16

3/02/2010 13:33:18

Hageland

HAnDiGE uiTnEEMBArE GiDS

3x wAnDELEn 3x fiETSEn Wil je meteen op ontdekking in het Hageland? In deze handige, uitneembare katern vind je enkele verrassende fietsroutes en wandelingen waar je zo mee op pad kunt. De wandelingen zijn bewegwijzerd en de fietsroutes volgen het fietsknooppuntennetwerk. Dus smeer de ketting of bind de wandelschoenen aan en geniet van de mooiste plekjes van deze regio.

veLPehoeve WAndeLPAd i 9 kM Vertrek aan het Kasteel vankapel Kwabeek in Vertrijk (Boutersem) voor een wandeling langs eeuwenoude vierkantshoeves, kerkhof de Blauwschuurhoeve en het fraaie natuurgebied Blauwkerk schuurbroek.

kapel

1 Domein van Kwabeek

kerkhof

2 Katspoelhof

kapel

3 Tienmeelhoeve

kerkhof

4 Blauwschuurhoeve

kerk

1 Domein van Kwabeek 5 Blauwschuurbroek 2 Katspoelhof

6 Hogesnelheidslijn

3 Tienmeelhoeve 4 Blauwschuurhoeve 5 Blauwschuurbroek 6 Hogesnelheidslijn

1 Domein van Kwabeek 2 Katspoelhof 3 Tienmeelhoeve 4 Blauwschuurhoeve 5 Blauwschuurbroek 6 Hogesnelheidslijn

17 I Hageland

hageland, wandelland-magazine.indd 17

3/02/2010 13:33:31

kapel kerkhof kerk

1 Sint-Quirinuskerk

HAnDiGE uiTnEEMBArE HAGELAND GIDS

2 Maalderij Van Der Velpen 3 Kapel van Sint-Antonius van Padua

kapel kerkhof

4 Vergezicht, natuur

kerk

5 Wijndriesstraat

WijndrieS WAndeLing

stadhuis

1 Sint-Jan de Doperkerk 2 Bortombe

i 9 kM

kapel

Zevenbronnen WAndeLing i 9,5 kM

3 Sint-Amanduskerk 4 Heilige Kruiskapel

Van het Dorpsplein van Wersbeek wandel je de heuvelhelling van kerkhof vandaag een mooi en groen de Wijndries op. Ooit een wijngebied, wandelgebied met prachtige vergezichten. kerk

5 Hoeve Coppejans

kapel

6 Hoeve Janshoven

kerkhof Van de Sint-Jan de Doperkerk in Walsbets wandel je zo het platteland in met de beek Zevenbronnenkerk als leidraad. Mooie vergezichten en hier en daar een statige vierkantshoeve. De Sint-Jan de Doperkerk in Walsbets en de stadhuis Sint-Amanduskerk in Wezeren dateren al uit de dertiende eeuw.

kapel

1 Sint-Jan de Doperkerk

kerkhof

2 Bortombe

kerk stadhuis

3 Sint-Amanduskerk 4 Heilige Kruiskapel 5 Hoeve Coppejans

1 Sint-Jan de Doperkerk 6 Hoeve Janshoven 2 Bortombe

kapel

1 Sint-Quirinuskerk

kerkhof

2 Maalderij Van Der Velpen

kerk stadhuis

3 Kapel van Sint-Antonius van Padua 4 Vergezicht, natuur 5 Wijndriesstraat

1 Sint-Jan de Doperkerk 2 Bortombe 3 Sint-Amanduskerk 4 Heilige Kruiskapel 5 Hoeve Coppejans 6 Hoeve Janshoven

3 Sint-Amanduskerk 4 Heilige Kruiskapel 5 Hoeve Coppejans 6 Hoeve Janshoven

Hageland I 18

hageland, wandelland-magazine.indd 18

3/02/2010 13:33:51

autovrij

onverhard

onverhard & autovrij

47 95

29 van/ bewegwijzering naar centrum

fietsknooppunt

kilometeraanduiding

77 96

heuveLend hAgeLAnd

i 37 kM

Volg de aanlooproute vanaf de oude, gerestaureerde Gempemolen naar knooppunt 97 en trap je fiets dan lustig langs boom- en wijngaarden, afgewisseld door bos en velden en de dorpskernen van Sint-Joris-Winge, Kiezegem, Binkom, Pellenberg, Lubbeek en Sint-Bernard.

67 85

Knooppunten: 97-74-76-77-23-18-21-67-8584-20-99-98-97

HAnDiGE uiTnEEMBArE HAGELAND GIDS

fietsroute

2 km

fietsroute autovrij

ABDIJ VAN AVERBODE

87 onverhard

onverhard & autovrij bewegwijzering van/ naar centrum

DE VIJVERS

fietsknooppunt

kilometeraanduiding COCKXKAPEL HEIMOLEN HUIZE ERNEST CLAES

58 SNOECKXKAPEL

fieTSen MeT de WiTTe i 32 kM De Witte van Zichem leidt je op deze fietstocht door Zichem, Scherpenheuvel en Averbode. Je komt langs alle bezoekerstoppers: de Maagdentoren, de basiliek, het Ernest Claesmuseum, de Norbertijnerabdij en de likjesdreef. Knooppunten: 59-93-94-06-04-02-03-56-1825-58-59

SCHOONHOVEN

O . L . V. - B A S I L I E K

MOLEN TE LEEFDALE

04 94 06

2 km

19 I Hageland

hageland, wandelland-magazine.indd 19

3/02/2010 13:34:02

HAnDiGE uiTnEEMBArE HAGELAND GIDS

fruiTboMen en LAndSchAPPen i 47,3 kM

Vertrek van het middeleeuwse centrum van Zoutleeuw voor een stevige fietstocht langs eindeloze rijen fruitbomen, glooiende velden en kleine dorpen. De oude spoorwegbedding vormt een zalig fietspad waar zwaarder wegverkeer niet welkom is. Knooppunten: 51-21-192-49-4645-44-61-20-07-08-59-58-5021-51

fietsroute autovrij onverhard onverhard & autovrij

51 7

bewegwijzering van/ naar centrum fietsknooppunt kilometeraanduiding

2 km

ÂŠ KAARTONTWERP SMETS & RUPPOL

Hageland I 20

hageland, wandelland-magazine.indd 20

3/02/2010 13:34:13

Hagelandse streekbieren

EEn LAnD VOL BrOuwErSTrADiTiE in het Hageland lusten ze wel een glaasje. Van oudsher wordt er bier gebrouwen, met Hoegaarden als absoluut brouwersdorp. Een nieuwe generatie brouwers houdt de traditie hoog en er zijn tal van eenmansbrouwerijen met een eigen merk. Op jouw gezondheid!

DIEST

BrOuwErij LOTErBOL

Michel Theysstraat 58A, 3290 Diest www.loterbol.be Vermoedelijk was er al een brouwactiviteit in 1706. In 1995 (her)startte huisbrouwerij Loterbol, in 2002 kwam er een nieuwe brouwerij bij. Bieren Loterbol 6°, Loterbol-Blond 8°, Loterbol-Bruin 8°, Tuverbol

LINDEN

HOEGAARDEN

LINTER

Helen-Bosstraat 71B, 3350 Linter, www.walsberger.com

BrOuwErij DE ScHuur

BrOuwErij VAn HOEGAArDEn

Wolvendreef 30, 3210 Linden, 016-62 13 58

Stoopkensstraat 24, 3320 Hoegaarden 016-76 98 11, www.inbev.be

Jan Symons kreeg de smaak te pakken na een brouwerijbezoek in Hoegaarden. Toen hij van zijn zus een boek kreeg over hoe je zelf je eigen bier kan brouwen (Kerstmis 1980), ging hij zelf aan de slag.

In 1758 telde Hoegaarden 38 brouwerijen. In 1957 ging de laatste witbierbrouwerij dicht. Hoegaardier Pierre Celis begon in 1966 opnieuw. Maakt vandaag deel uit van AB Inbev.

De Linterse Huisbrouwerij werd gesticht in 1999. De gemeente Linter ging op zoek naar een eigen streekproduct en vroeg de brouwerij een bier te ontwikkelen. In september 2008 werd de Walsberger voorgesteld.

Bieren Meneer Tripel, Nikolaas Tripel

Bieren Hoegaarden witbier, Hoegaarden Grand Cru, Hoegaarden Spéciale, Hougaerdse Das, Verboden Vrucht

Bieren Walsberger Dubbel, Walsberger Blond

HOEGAARDEN

VISSENAKEN

BEGIJNENDIJK

Ernest Ourystraat 2, 3320 Hoegaarden, 016-81 71 64, www.nieuwhuys.be

Metselstraat 74, 3300 Vissenaken 016-82.13.77, www.vissenaken.info

Zandstraat 25, 3130 Begijnendijk, 0494-86 71 00, www.brouwerijlupus.be

BrOuwErij niEuwHuYS

BrOuwErij ViSSEnAKEn

BrOuwErij LESTEDRÖPEL

BrOuwErij LupuS

Opgestart in 2006 toen Hoegaarden de productie van het witbier dreigde te verliezen door een beslissing van AB Inbev. Café Nieuwhuys is allicht het oudste stenen gebouw van het dorp.

Brouwer Rudy Scheys heeft een missie: meewerken aan de Belgische biercultuur. ‘Want wat is er erger van een café zonder bier? Juist, een dorp zonder brouwerij’, vindt hij.

Vier vrienden besloten hun passie voor bier om te zetten in een eigen brouwerij. Na heel wat experimenteren richtten ze in 2008 Brouwerij Lupus op.

Bieren Rosdel, Alpaïde

Bieren Fasso, Himelein, De Nacht

Bieren Wolf 7, Wolf 8, Wolf 9

21 I Hageland

hageland, wandelland-magazine.indd 21

3/02/2010 13:34:36

Lachkriebels, in het provinciedomein prOVinciEDOMEin HALVE MAAn Een meisje giert het uit als ze van de nieuwe waterglijbaan het zwembad van provinciedomein Halve Maan in plonst. Het domein in Diest staat garant voor uren speelplezier. De nieuwe waterglijbaan meet niet minder dan 54 meter en zorgt gegarandeerd voor kriebels in de buik. Met een vaartje duik je het bad in en dan is de pret nog lang niet voorbij. Op de familieglijbaan kan je met vier personen naast elkaar glijden. En zandkastelen bouwen doe je op het strand. Geen waterrat? Ontdek de nieuwe speeltuinen of aai de dieren van de kinderboerderij. Je kan ook minigolfen, roeien, waterfietsen, trampolinespringen, tennissen, klauteren, klimmen. En nadien blaas je gewoon uit op een terrasje. Het Provinciedomein Halve Maan sluit aan op het natuurgebied Webbekoms Broek. Het Bezoekerscentrum heeft een uiterst boeiende interactieve tentoonstelling over het gebied en de stad Diest en is de ideale startplaats voor een ontdekkingstocht. Speciaal voor gezinnen met kinderen is er het Jonaspad waar kinderen aan de hand van leuke opdrachten kennis maken met de natuur.

HET VinnE in zOuTLEEuw in Het Vinne ontdekken kinderen al spelend de natuur of ravotten ze in de speeltuin. Het grootste natuurlijke binnenmeer van Vlaanderen bevindt zich in Provinciedomein Het Vinne in Zoutleeuw, een oase van rust, ruimte en heel veel riet. Een echt vogelparadijs. Een wandeling rond of zelfs op het meer is ook voor kinderen een ware ontdekkingstocht. Kinderen voelen zich hier trouwens meteen thuis. Ze klauteren op de uitkijktoren of doen de opdrachtjes langs het Olympisch pad. In het speelbos kunnen ze naar hartenlust ravotten en klauteren. En de nieuwe speeltuin net voor de imposante Vinnehoeve is niet zomaar een speeltuin. De zwierige speeltuigen gaan niet alsmaar hoger of sneller, maar zijn uiterst toegankelijk en gericht op het samenspel. En de ouders? Die kunnen toekijken van op het terras van bistro Het Vinne.

Hageland I 22

hageland, wandelland-magazine.indd 22

3/02/2010 13:34:46

Hageland op stap met kids

nOG ‘KiDS’uiTSTAppEn IN HET HAGELAND riDDEr VOOr EEn DAG

Op DE ruG VAn EEn EzEL

Tijdens de zomermaanden is het feest in het Kasteel van Horst. Kom verkleed als ridder of prinses en laat je rondleiden door kasteelvrouw Maria Anna Vanden Tympel. Je kan ook met het hele gezin op ontdekking door het kasteel, gewapend met een Rode Riddertas. Als afsluiter krijg je een ridderijsje in het Wagenhuis. Tijdens de Kasteelfeesten op 14 en 15 augustus raken echte Pynnockridders met elkaar slaags.

Door het Hageland op de rug van een ezel? Waarom niet? Het is puur avontuur en heel plezant. Ezelstoeterij De Kwadenhoek organiseert tochten door de Hagelandse Vallei, een prachtig stuk natuur op de grens tussen Rotselaar en Holsbeek. www.ezelstoeterij-dekwadenhoek.be

De gloednieuwe audiogids vertelt je het boeiende verhaal van het kasteel. Laat je verrassen! www.kasteelvanhorst.be

VOOr jOnGE TuiniErS Hoe bouw je een natuurlijk fort met de hulp van planten en struiken? Wat is een insectenhotel en hoe kan je het zelf maken? Leer het in de Tuinen van Hoegaarden. De twee originele kindertuinen inclusief een groot kinderfort en een kinderwatertuin zijn een bezoekje waard. In het historische, vier hectare grote Kapittelpark doen mama en papa intussen de beste tuinideeën op voor thuis. www.detuinenvanhoegaarden.be

VOOr zOETEBEKKEn Professor Zucchero - een virtuele gids - neemt je mee voor een wonderlijke tocht door de zoete wereld van suiker in het Suikermuseum van Tienen. Leer van waar suiker komt, wat het met je lichaam doet en hoe je zelf een suikerspin draait. www.erfgoedsitetienen.be

SprOOKjES in HET KABOuTErBOS In Tielt-Winge vind je een echt Kabouterbos. Elke derde zondag van de maand - van mei tot september – neemt een gids je mee op tocht terwijl hij spannende sprookjesverhalen en Hagelandse sagen en legenden vertelt. www.tielt-winge.be

23 I Hageland

hageland, wandelland-magazine.indd 23

3/02/2010 13:35:19

Hageland ﬁetsland

in het wiel van Sven nys Sven nys, peter van het ﬁetsnetwerk Hageland, neemt ons graag mee voor een rit door zijn geliefde Hageland. De talloze veldwegeltjes en hellingen vormen een eindeloos oefenparcours. ‘Vandaag ploeteren we niet door de modder maar gaan we echt genieten’, lacht hij. Hij neemt ons mee op zijn mooiste route, een tocht op het ﬁetsknooppuntennetwerk van Leuven naar Horst.

Hageland I 24

hageland, wandelland-magazine.indd 24

3/02/2010 13:35:24

63 wijnGAArDBErG wEzEMAAL

KASTEEL VAn HOrST & wAGEnHuiS

82 99 29

prOVinciEDOMEin KESSEL-LO

HAGELANDS LANDSCHAP

81 83

De veldrijder staat ons op te wachten aan de achterzijde van het station van Leuven. ‘Mijn competitiefiets heb ik thuis gelaten. Vandaag ben ik een recreatieve fietser’, vertelt hij. ‘Op deze tocht moet je niet spurten. Integendeel, rij rustig en neem de omgeving in je op. Die is echt wel mooi.’ Het eerste bordje van het fietsknooppuntennetwerk wijst ons de weg naar knooppunt 80, aan het Provinciedomein van Kessel-Lo. Een prima halte om te picknicken, een terrasje te doen of – als je tijd hebt - een duik te nemen in het openluchtzwembad of een boottochtje op de roeivijver te maken. ‘Een volgende keer’, roept Sven, die al op weg is naar knooppunt 83. Aan de Vijverlaan rijden we voorbij de abdij van Vlierbeek. Het kerkgebouw tekent zich al van ver af op de horizon. De abdij straalt rust uit in het groene landschap. Ze werd gesticht in 1125 toen de hertog van Lotharingen, Godfried met de Baard, het domein schonk aan de abdij van Affligem.

fAcTS kooP een kAArT en voLg de nuMMerTjeS Als je het Hageland met de fiets wil ontdekken, koop je best een fietsknooppuntenkaart. Het principe is eenvoudig. Stippel met de fietsknooppuntenkaart in de hand je route uit en noteer de nummers van de knooppunten waar je langs komt in de juiste volgorde. Daarna volg je met de fiets gewoon de route van nummer tot nummer, dus van knooppunt tot knooppunt, door de wegwijzers te volgen. Het netwerk telt in het Hageland 670 kilometer bewegwijzerde routes. Fietscafés, hellingsgraad en bezienswaardigheden staan op de kaart aangeduid. Waar het fietsknooppuntennetwerk Hageland eindigt, begint het fietsknooppuntennetwerk Dijleland. En het gaat nog verder, over de Brabantse Kouters tot het Pajottenland (vanaf april 2010). Ook de andere Vlaamse provincies investeerden in een fietsknooppuntennetwerk zodat je nu heel Vlaanderen met de fiets kan doorkruisen. De kaart Fietsknooppuntennetwerk Hageland kost vijf euro. Je vindt ze bij de toeristische diensten in de provincie Vlaams-Brabant of je kan ze bestellen via www.toerismevlaamsbrabant.be

25 I Hageland

hageland, wandelland-magazine.indd 25

3/02/2010 13:35:37

DrOMEn VAn riDDErVErHALEn Door bossen en velden rijden we de knooppunten 29, 99 en 98 voorbij tot we bij knooppunt 65 aan de voet van de indrukwekkende waterburcht van Horst staan. Deze prachtige burcht in de groene vallei van de Wingebeek in Sint-Pieters-Rode doet de bezoeker dromen over lang vervlogen tijden en dappere (Rode) ridderverhalen. ‘Begrijp je nu waarom dit mijn favoriete tocht is?’, vraagt Sven terwijl hij over de slotgracht naar de toren van het kasteel kijkt. Die toren, een karakteristieke donjon, dateert al uit de vroege vijftiende eeuw. Het was bewoonster Maria Anna Vanden Tympel die het kasteel in de zeventiende eeuw zijn huidige vorm gaf.

fAcTS uiTbLAZen onderWeg? SToP bij een fieTScAfÉ! Even uitrusten op een terrasje na een fikse rit? Een lekke band? Dan hou je toch gewoon halt aan een van de vele fietscafés en -restaurants in het Hageland. Je herkent ze aan het label ‘fietsvriendelijk’. Je vindt er niet alleen een streekeigen natje en droogje en toeristische informatie, maar ook een basisdienstverlening zoals een reparatiekit, een fietsstalling en een EHBO-kit. Het fietsknooppuntennetwerk Hageland is bezaaid met deze fietsvriendelijke haltes. Ze staan opgesomd in een handige brochure die je bij de fietsknooppuntenkaart vindt.

We zijn in de helft van onze tocht. Het Wagenhuis van het kasteel is een gezellig restaurant waar je ook gewoon een lekker streekbier kan proeven of een terrasje doen. Hier wil Sven Nys wel pauzeren. ‘Dat kan ik tijdens een veldrit niet, zeker niet in zo’n mooi decor’, zegt hij.

MOnuMEnTALE BEScHErMinG De tocht leidt ons verder door Nieuwrode langs knooppunten 63 en 64. We komen aan de Wijngaardberg in Wezemaal. Hier staan de ranken van de befaamde Hagelandse wijn en boven op de berg staat de beschermde wijnmuur. Het bouwsel dateert uit de vroege negentiende eeuw en was op sommige plaatsen 1,7 meter breed en bijna twee meter hoog. Hij is nu nog meer dan anderhalve kilometer lang en werd vermoedelijk gebouwd om de wijnranken te beschermen tegen de noordenwind. In Wezemaal volgen we de bordjes met nummers 82, 81 en 80 tot we opnieuw aan de rand van het Provinciedomein Kessel-Lo staan. Onze eindmeet is in zicht, we hebben 34 kilometer in de benen. ‘Een korte oefenrit’, lacht de veldrijder.

fAcTS huur een fieTS Geen plaats meer in de wagen om de fiets mee te nemen? Geen nood. Je vindt voldoende fietsverhuurdiensten in het Hageland. Klik voor een overzichtje naar www.vlaamsbrabant.be

fAcTS doWnLoAd je fieTSTochT TIP: In het bezoekerscentrum van de Hagelandse wijn in hartje Wezemaal leer je alles over de geschiedenis van deze drank. Of proef de wijn tijdens de Wezemaalse wijnfeesten, eind augustus. Met wijnstanden, allerlei kraampjes en heerlijke streekproducten. www.rotselaar.be of www.steenenmuur.be

Er zijn naast het fietsknooppuntennetwerk nog andere fietslussen die je kan rijden. Op www.toerismevlaamsbrabant.be kan je o.a. de Hagelandse Heuvelroute, de Bietenroute, de Rock Werchterroute, de Boomgaardenroute en de Horstroute gratis downloaden. Je krijgt de kaart, een wegbeschrijving en een gps-bestand.

Hageland I 26

hageland, wandelland-magazine.indd 26

3/02/2010 13:35:51

Hageland ﬁetsland

Hageland ruiterroutes

3x fiETSEn in HET HAGELAND HEB jE EEn fiETSKnOOppunTEnKAArT En wEET jE niET wAAr jE zOu BEGinnEn? wE DOEn GrAAG EnKELE SuGGESTiES.

HEuVELEnD HAGELAND Vertrek aan de Brasserie Gempemolen in Sint-Joris-Winge voor een lus van 37 kilometer langs de dorpen Sint-JorisWinge, Kiezegem, Binkom, Pellenberg, Lubbeek en SintBernard. De Gempemolen is een prachtig gerestaureerde watermolen waarin nu een leuke brasserie is ondergebracht. De watermolen maalt nog steeds elke eerste zondag van de maand. De fietstocht brengt je langs heuvelende boom- en wijngaarden met hier en daar een fraai vergezicht. Af en toe is het stevig doortrappen om de Hagelandse heuvels te overwinnen.

fruiTBOMEn EN LANDSCHAPPEN Vertrek aan de voet van de Sint-Leonarduskerk in Zoutleeuw voor een stevige fietstocht langs eindeloze rijen fruitbomen, glooiende velden en kleine dorpen. In 47 kilometer kom je door de dorpjes Budingen, Kortenaken, KersbeekMiskom, Zuurbemde, Bunsbeek, Sint-Margriete-Houtem, Oplinter, Neerlinter en Drieslinter. Je volgt een tijdlang de oude spoorwegbedding. Gemotoriseerd verkeer is er niet welkom en het is er dus zalig fietsen in de totale rust.

fiETSEn MET DE wiTTE Ontdek de thuis van de Witte van Zichem tijdens deze fietstocht van 32 kilometer. Vertrek op de Markt van Zichem en trap langs de blikvangers van de regio: de Maagdentoren, de Onze-Lieve-Vrouwbasiliek van Scherpenheuvel, de rust van de Abdij van Averbode en de ijsjes van de Likjesdreef. Het geboortehuis van Ernest Claes (tussen knooppunt 25 en 58) is ingericht als museum, een ode aan het leven van de schrijver. In 2005 werd het uitgebreid met een bezoekerscentrum van Natuurpunt. De schrijver heeft namelijk in vele van zijn romans het natuurgebied ‘De Demerbroeken’ - grenzend aan de achtertuin van Huize Ernest Claes - met veel liefde beschreven. Aan de kerk van Zichem lacht de Witte je toe van op de schouders van zijn geestelijke vader.

Op EEn DrAfjE De uitgestrekte, heuvelende velden van het Hageland nodigen uit tot een stevige draf. Ruiters zijn hier meer dan welkom. Negen ruiterroutes sluiten naadloos op elkaar aan, goed voor uren, zelfs dagen ruiterplezier. Galoppeer door de Merodebossen in Averbode of door de holle wegen in Hoegaarden, waad De Velpe door in Vissenaken of waan je ridder te paard in de schaduw van het Kasteel van Horst. Aan avontuur geen gebrek. Op het paard of in de paardenkoets, dat kies je zelf. Je kan alle routes gratis downloaden op www.toerismevlaamsbrabant.be. En slapen? Dat doe je toch in één van de ruitervriendelijke logies die je op je weg vindt.

DE KAARTEN VAN DEZE FIETSLUSSEN VIND JE IN DE MIDDENKATERN.

27 I Hageland

hageland, wandelland-magazine.indd 27

3/02/2010 13:36:05

GEHEIME PLEKKEN VAn HET HAGELAND

Hageland

Hageland ID Ben CrabbĂŠ (47) Bezoekerstip Het Suikermuseum in Tienen. Favoriete streekproduct De echte Tiense mosterd. Lekker tafelen Daarvoor ga ik naar Leuven waar het wemelt van de goede adresjes: Bar Louis, Zoff, Tres, Trente, Luzine, Hungaria, Zarza. Plezantste activiteit voor kinderen De binnenspeeltuin Pretland Junior in Orsmaal. Ideaal voor regenachtige dagen. Favoriete winkel: De Opera Bar in Tienen.

Hageland ID Guy Swinnen (50) Bezoekerstip De stad Diest is een parel. Het begijnhof is ouder en groter dan dat van Brugge en de artisanale brouwerij de Loterbol herinnert aan het rijke brouwersverleden. Favoriete streekproduct De Diestse Cruydtcoeck en een stevig glas Gildenbier. Lekker tafelen Gezond eten of lekker zoet vind je bij La Bas. Het is er trendy en ook rustig, in het hart van Diest. Nea Plaka serveert de betere Griekse keuken, Santino is een prima Italiaan en Nickyâ&#x20AC;&#x2122;s Catwalk is de place to be in het centrum. De Sigaret tapt een pintje in oude stijl. Plezantste activiteit voor kinderen Ik heb als kind mijn broek versleten in de speeltuinen van provinciedomein de Halve Maan. Een aanrader. Favoriete winkel Voor de Gothics is er Gothica, een winkel met gespecialiseerde kleding, juwelen en muziek. In de Hasseltsestraat, de winkelstraat van Diest, vind je alles.

Hageland ID Kathy Pauwels (43) Bezoekerstip Volg het wandelpad rond het Kasteel van Horst en bewonder de burcht. Je kan ook de eeuwenoude toren beklimmen voor een prachtig uitzicht over het Hageland. Favoriete streekproduct Het Hageland heeft schitterende wijn, echt aan te raden. Lekker tafelen Het lekkerste en veiligste vlees eet je in de Jos Theys Boerderij in Kortrijk-Dutsel. Het is heerlijk ontbijten in de Gempemolen in Sint-Joris-Winge. Plezantste activiteit voor kinderen Aan de Plas in Rotselaar kunnen de kinderen zich in het water uitleven. Het Provinciedomein Kessel-Lo is heel kindvriendelijk. Roeien, ravotten op speeltuigen, zwemmen, alles kan. Favoriete winkel De kleine buurtwinkeltjes in Lubbeek. Het persoonlijk contact bij de slager, de krantenwinkel, de superette. Dat dorpsgevoel is een troef van het Hageland.

Hageland I 28

hageland, wandelland-magazine.indd 28

3/02/2010 13:36:56

Hageland ID Paul Michiels (62) Bezoekerstip Wandelen door de vele holle wegen. De kasseien waar je op stapt, lagen er al tijdens de middeleeuwen. Favoriete streekproduct De appelen uit mijn tuin. In Lubbeek wordt heerlijke mosterd gemaakt en een glas Hagelandse wijn is niet te versmaden. Lekker tafelen Het Zoete Zout in Lubbeek is heel gezellig. Ook de Gempemolen in Sint-Joris-Winge is een aanrader. Plezantste activiteit voor kinderen Tijdens de kasteelfeesten in Horst vechten ridders een heus duel uit. Indrukwekkend. Favoriete winkel Aan de Kortestraat in Leuven vind je de winkel De Louvanist, een leuke winkel waar je zeker een geschikt cadeautje vindt.

Hageland ID Annemie Struyf (48) Bezoekerstip Aan de rand van het Mollendaalbos en het Meerdaalbos in Bierbeek heb je een prachtig, weids uitzicht over de streek. Ik word er telkens stil van. Het is er zo ontzettend mooi. Als bezoeker mag je de fiets niet vergeten, want een ritje op het fietsknooppuntennetwerk is fantastisch. Favoriete streekproduct De wijnen en dan vooral de Chardonnay Meerdael. Deze wijngaard ligt net over de grens van het Hageland in Oud-Heverlee. Lekker tafelen In Haasrode vind je het Thais restaurant Thai For You. Plezantste activiteit voor kinderen Dromen van ridders aan het Kasteel van Horst. Favoriete winkel: Slagerij Feytens in Pellenberg. Een buurtwinkel waar je nog echt service op maat krijgt.

Hageland ID Stijn Kolacny (35) Bezoekerstip Het is prachtig wandelen in het Troostembergbos in Sint-Joris-Winge. Wandel van hier naar het Kasteel van Horst, een prachtige bestemming. Favoriete streekproduct De chocolade die ze bij Kimâ&#x20AC;&#x2122;s Chocolates in Tienen maken. Een vriend van me werkt er en brengt al eens wat lekkers mee. Lekker tafelen Dat doe ik in het restaurant Boardroom in Heverlee, net over de Hagelandse grens. Plezantste activiteit voor kinderen Het fantastische stedelijk zwembad van Aarschot. Je kan na het zwemmen in het bioscoopcomplex ernaast nog een film meepikken. Afgelopen winter stond er een ijspiste op de Grote Markt in Aarschot, dat was super. Favoriete winkel â&#x20AC;&#x2122;t Kadoke in Baal. Een vriendelijke bediening en enorm veel keuze.

29 I Hageland

hageland, wandelland-magazine.indd 29

3/02/2010 13:37:39

Traditie op het bord chef-kok felix Alen schikt de dagverse groentjes uit zijn achtertuin voor hij ermee aan de slag gaat in de keuken. ‘Er gaat niets boven verse, seizoensgebonden groenten uit eigen streek’, vindt hij. ‘we dragen immers allemaal een smaakerfenis met ons mee. De smaken die uit je eigen grond voortkomen, zitten in je genen.’ En dat je creatief met streekproducten kunt zijn, bewijst felix in het begijnhof van Diest. in een eeuwenoud begijnenhuisje vind je xaverius, het Vlaams centrum voor eet- en tafelcultuur. De kok promoot er met allerlei activiteiten de gezonde voeding, streekproducten en een inventieve keuken. Met ons deelt hij graag een geheim recept: origineel, authentiek en toch ook modern. www.xaverius.be

Hageland I 30

hageland, wandelland-magazine.indd 30

3/02/2010 13:37:47

Hagelandse streekproducten

RECEPT fELix ALEn

TV- En rADiOKOK / cuLinAir AuTEur

BEREIDING Schil de peren en kook ze in de koffie. Voeg tijdens het koken de bruine suiker, het steranijs en het kaneelstokje toe (de kooktijd hangt af van de soort peer). Neem de peer uit de koffie, laat afkoelen, snij het steeltje af en hol ze uit. Week de speculazen in 2 dl perenkookvocht en maal ze zeer fijn in de keukenrobot. Klop de eigelen en 50 g suiker op tot een witte luchtige massa. Klop room op met de rest van de suiker. Meng de speculaasbrij met de eigelen en één derde van de opgeklopte room. Zet deze bereiding gedurende enkele uren in de diepvries. Meng de rest van de room met de kruidenlikeur en bewaar ze tot gebruik in de koelkast. Kook het perenkookvocht tot de helft in en koel af. Vul juist voor gebruik de peren met de room. Klop de speculaasparfait (want nu heet zo een bereiding ‘parfait’) wat los en doe ze in een spuitzak. Spuit nestjes op ijskoude borden en deponeer er de peren in. Versier met wat munt, peperkoekchips en saus.

wEETjES Het stoven van peren met koffie is niet nieuw. Elke grootmoeder in Vlaams-Brabant zal met veel plezier haar variant vertellen. Met een ‘parisienne’ lepel hol je het gemakkelijkst de peren uit. Als de parfait te stijf bevroren moest zijn kan de keukenrobot hulp biedt.

BEREIDING De hoevekip mooi aankleuren in hoeveboter. Ongeveer 45 minuten oven van 180°C geven en 20 minuten laten rusten. Saus : Kipbouillon met Hagelandse Riesling laten inkoken, room toevoegen en inkoken. Op het laatste moment opschuimen met staafmixer. Alle groenten krokant afkoken en opwerken in de gesmolten boter. Siroop : De Hagelandse Pinot Noir wijn inkoken met sjalot en een beetje suiker. Afwerken met ingekookte kalfsbouillon en balsamico. Dresseren zoals op de foto.

31 I Hageland

hageland, wandelland-magazine.indd 31

3/02/2010 13:38:15

Hagelandse streekproducten

DE LEKKERSTE STREEK VAn ‘T LAnD Een heerlijk streekproduct is een perfect souvenir aan het Hageland. Er is voor ieders smaak wat te vinden, van een zoete conﬁtuur tot een hartige jenever, van een stevige cruydtcoeck tot een zachte wijn.

De beste wijn van het land drink je in het Hageland. Al sinds de middeleeuwen groeien er wijnranken op de Hagelandse zuiderhellingen en nog steeds zijn er een tiental wijnboeren actief. De Hagelandse wijn is zelfs officieel erkend als kwaliteitswijn met een gecontroleerde oorsprongsbenaming. In het Streekbezoekerscentrum van de Hagelandse Wijn in Wezemaal ontdek je er alles over. Onder het bezoekerscentrum bevindt zich een oergezellig wijnkeldertje. Hier kan je in groep en op afspraak een proeverij van de Hagelandse wijnen meemaken, een hoogst originele uitstap.

nOppEn En KOEKEn

APPELS EN PEREN Het zijn niet alleen druiven die hier groeien. Hoe dichter bij de grens met het Haspengouw, hoe meer fruitboomgaarden je vindt. Appels en peren groeien hier volop in de kilometerslange bomenrijen. De bloesems in de lente zijn een streling voor het oog en nodigen uit voor een geurige bloesemwandeling. Een appel of peer vers van de boom smaakt het best, maar de Hagelanders lusten het zeker ook gestookt als jenever, verwerkt in confituur of lekker op een fruittaart. Ook kersen, aardbeien en ander fruit groeit hier volop.

Al gehoord van de noppen van Scherpenheuvel? Of heb je de Cruydtcoeck van Diest of de Patakonkoek van Hoegaarden al geproefd? Doe dat dan samen met een tas Hagelandse koffie. Het klontje suiker voor die koffie komt ongetwijfeld uit Tienen, dé suikerstad.

WAAR VIND JE AL DAT LEKKERS? Ontdek de streekhoekjes in voedingswinkels, kruideniers, beenhouwers of delicatessenzaken, of ga naar de Hagelandse streekwinkel in Tienen. Waarom geen streekpakket laten samenstellen? Het is een origineel en lekker cadeau.

Met napoleon in bed Steek je liever de benen onder tafel? Je vindt overal in het Hageland gezellige en authentieke restaurantjes en brasseries. Ballekes met warme krieken in de herberg Bij Boeres in Wezemaal? Of kies je voor een Hagelands menu aan de voet van de Moedermeule in Gelrode? Of laat je verbeelding de vrije loop in Het Bed van Napoleon in Linden. De Franse veroveraar zou hier – volgens de uitbater althans- geslapen hebben en zelfs een kind verwekt.

fAcTS bLoeSeMWAndeLing Aan de Moedermeule vertrekt de Bloesemwandeling (6km). Schitterend in het voorjaar.

Hageland I 32

hageland, wandelland-magazine.indd 32

3/02/2010 13:38:36

Hageland logeren

Zalig slapen In het Hageland vind je geen standaardkamers. Wel pittoreske boerderijen met gastenkamers, charmante hotelletjes en bijzondere B&Bâ&#x20AC;&#x2122;s. Je logeert midden in het platteland, met uitzicht op het glooiend landschap of over weidse velden. Ben je eerder een stadsmus? Dan vind je zeker en vast een warm onthaal in een familiehotel of gastenverblijf in een van de zes zalige provinciestadjes. Met de tent op uitstap? Of zoek je een trekkershut? Aan overnachtingsmogelijkheden geen gebrek.

De perfecte uitvalsbasis Een logeeradres in het Hageland is veel meer dan alleen een slaapplaats. Het is een uitvalsbasis waar je alle toeristische informatie vindt en vaak zelfs een heel arrangement kan boeken. Wat dacht je van het Romantisch kasteelweekend in B&B De Meren in Langdorp? Of misschien zoek je een culinair arrangement? De Nokkernote in Vissenaken laat je proeven van het authentieke Hageland met heerlijke streekproducten. Het Aulnenhof in Walshoutem biedt meerdere culinaire arrangementen. In Lâ&#x20AC;&#x2122;Epicurie in Outgaarden, een authentieke vierkantshoeve, kom je volledig tot rust.. Stap er op de fiets voor een verkenning van de Hagelandse heuvels en holle wegen.

Voor fietsers en ruiters Ben je op doortocht met de fiets? Of wil je een meerdaagse tocht door het Hageland maken? Je vindt voldoende fietsvriendelijke en uiterst gezellige hotels op je weg die alles in huis hebben voor de vermoeide fietser. Hier kan je bijvoorbeeld je kledij drogen, de fiets veilig stallen en de slaapgelegenheid voor je volgende stop boeken. Te paard? Zelfs dan zijn er genoeg ruitervriendelijke logies op je weg.

Surf naar www.hageland.be voor een overzicht van alle hotels, gastenkamers, vakantiewoningen en campings .

33 I Hageland

hageland, wandelland-magazine.indd 33

3/02/2010 16:04:58

OP BEZOEK BIJ DE BUREN

leuven, een bruIsenDe staD

leuven is het ideale vertrekpunt om in het Hageland te verdwijnen. Het is een bruisende stad, boordevol cultuur en architectuur, studenten, bier en kunst. logeer in een van de charmante b&b’s en hotelletjes en ﬁets via het Fietsknooppuntennetwerk zo het groene Hageland in. Of neem in Leuven de bus of de trein naar de Hagelandse provinciestadjes.

Kunststad, bierstad, universiteitsstad, groene stad, levende stad, historische stad. Leuven is het allemaal. De stad ademt geschiedenis uit. Het beroemde stadhuis en de imposante Sint-Pieterskerk aan de Grote Markt zijn glorieuze voorbeelden van Brabantse laatgotiek. In de Schatkamer van de SintPieterskerk kan je Het Laatste Avondmaal van Dirk Bouts bewonderen. Op wandelafstand ligt M, het nieuwe museum van de stad. De eigen rijke collectie wordt aangevuld met tijdelijke, spraakmakende tentoonstellingen van moderne en oude meesters. Het gebouw combineert zelf ook oude en nieuwe accenten in een fraai ontwerp van architect Stéphane Beel.

ouDste unIversIteIt

Architectuur is overal in Leuven. Niet alleen eeuwenoud maar ook jong en werelds. De Spaanse architect Manuel de SolàMorales ontwierp een vernieuwd stationsplein. De Italiaanse architect Aldo Rossi gaf de oude fabrieksgebouwen op de Philipssite een nieuw aanzien. Aan de Vaartkom staan hoge kranen die de buurt een nieuwe uitstraling geven. Er komt onder meer een heel nieuwe wijk waar –opnieuw- Stéphane Beel mee aan de tekentafel zat.

De langste toog

De Katholieke Universiteit is de oudste van de Lage Landen en laat al bijna zes eeuwen haar sporen na. Bezoek onder meer de veertiende-eeuwse universiteitshal en de statige universiteitsbibliotheek aan het Ladeuzeplein. Het Groot Begijnhof is beschermd als UNESCO-werelderfgoed en aan de rand van de stad schitteren de abdij van Vlierbeek, de abdij van Park en de abdij van Keizersberg. In het hart van Leuven vind je de Sint-Geertruiabdij.

Wie Leuven zegt, zegt bier en dan vooral Stella Artois. De brouwerstraditie startte er in 1336 en Stella vindt er nog steeds een thuis. Ook brouwerij De Vlier en huisbrouwerij Domus zijn er actief. Cafés en terrasjes zijn hier in overvloed, eigenlijk is Leuven één grote verzameling cafés. De Oude Markt is niet voor niets ‘de langste toog van Europa’.

Hageland I 34

hageland, wandelland-magazine.indd 34

3/02/2010 16:05:02

op bezoek Bij de buren

Groene Gordel De Groene Gordel is samen met kunststad Leuven de beste buur van het Hageland. Deze regio omarmt Brussel en strekt zich uit van Keerbergen tot Bever, van Huldenberg tot Londerzeel. Hier vind je prachtige bossen, parken, tuinen en kasteeldomeinen, maar ook tintelende geuze en fiere Brabantse trekpaarden. De Groene Gordel is het land van parken en tuinen. Denk maar aan het schitterende kasteelpark van Gaasbeek, het majestueuze Warandepark in Tervuren of de wereldvermaarde rozentuin Coloma in Sint-Pieters-Leeuw. De Nationale Plantentuin in Meise telt niet minder dan 18.000 plantensoorten uit heel de wereld en de rotstuin in het Provinciedomein Huizingen is als monument geklasseerd. Drie deelregio’s hebben elk een verrassing in petto. In Pajottenland en Zennevallei kronkelt de Zenne tussen de lambikbrouwerijen en geuzestekerijen door. Hier plantte Bruegel zijn schildersezel. Een origineel openluchtmuseum met reproducties vergelijkt het decor van de zestiende-eeuwse meester met de wereld van vandaag. In het Volksinstrumentenmuseum De Cam in Gooik vind je muziekinstrumenten die nog in de tijd van Bruegel werden bespeeld.

Verrassend groen Leuven is ook verrassend groen. Wat dacht je van een boottochtje op de roeivijver van het provinciedomein Kessel-Lo? Je vindt er ook een kinderopenluchtzwembad, een kinderboerderij, een ecodorp, een klim- en klauterspeeltuin en veel meer. De Kruidtuin in de stadskern is de oudste plantentuin van België, met honderden kruiden en een exotische serre. Of maak een romantische wandeling in het stadspark of het Arenbergpark. www.leuven.be

In de Brabantse Kouters pronkt de abdij van Grimbergen, ontdek je oude ambachten in het Museum voor de Oudere Technieken of tuur je naar de sterren in Volkssterrenwacht Mira. Beleef de wereld van morgen in Het Huis van de Toekomst en meet je met topatleten in het Sportimonium. In stoeterij Diepensteyn in Steenhuffel voel je de ware kracht van het Brabants trekpaard, de ambassadeur van Palm. Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in het Dijleland herbergt ‘s werelds rijkste en meest befaamde verzameling etnografische voorwerpen uit Centraal-Afrika. In het Witloofmuseum in Kampenhout leer je alles over het Witte Goud van de streek. Grondwitloof heeft net zoals de Tafeldruif een Europese bescherming op zak. Het zijn dus op en top streekproducten.

www.groenegordel.be

35 I Hageland

Hageland DIENSTEN

PUBLICATIES

Plan alvast je bezoek aan het Hageland. De toeristische diensten helpen je graag voort.

ZIN OM TE WANDELEN?

TOERISME VLAAMS-BRABANT Provincieplein 1 3010 Leuven Tel.: 016-26 76 20 Fax: 016-26 76 76 toerisme@vlaamsbrabant.be www.toerismevlaamsbrabant.be TOERISME HAGELAND Tel 016-31 18 60 Fax 016-29 85 59 info@toerismehageland.be www.toerismehageland.be DIENST TOERISME AARSCHOT Elisabethlaan 103 3200 Aarschot Tel.: 016-56 97 05 Fax: 016-56 97 22 dienst.toerisme@aarschot.be www.aarschot.be TOERISME DIEST Felix Moonsstraat 20 Vanaf voorjaar 2010: Sint-Elisabethgasthuis Koning Albertstraat 14 3290 Diest. Tel 013-35 32 74 Fax 013-35 32 78 toerisme@diest.be www.toerismediest.be BEZOEKERSCENTRUM RUFFERDINGE Molenberg 4 3400 Landen Tel 011-88 34 68 Fax 011-83 27 62 diensttoerisme@landen.be www.landen.be BEZOEKERSCENTRUM WEZEMAAL Kerkstraat 16 3111 Wezemaal Tel.: 016-61 64 40 Tel: 016-61 64 15 (Vrijetijdscentrum Mena) toerisme@rotselaar.be www.rotselaar.be

DIENST TOERISME SCHERPENHEUVEL-ZICHEM Basilieklaan 16 3270 Scherpenheuvel-Zichem Tel 013-77 20 81 Fax 013-78 25 54 toerisme@scherpenheuvel-zichem.be www.scherpenheuvel-zichem.be

Het Hageland is het wandelland bij uitstek. Een waaier van prachtige, uitgestippelde wandelingen doorkruist het volledige grondgebied. Al onze wandelboekjes zijn te koop in de toeristische infokantoren,... voor urenlang wandelplezier.

DIENST TOERISME TIENEN Grote Markt 4 3300 Tienen Tel 016-80 56 86/87 Tel 016-80 57 38 Fax 016-82 27 04 toerisme.tienen@skynet.be www.tienen.be www.erfgoedsitetienen.be DIENST TOERISME ZOUTLEEUW Lakenhalle, Grote Markt 3440 Zoutleeuw Tel 011-78 12 88 Fax 011-78 44 84 toerisme@zoutleeuw.be www.zoutleeuw.be

15 wandelingen

OP STAP IN HET HAGELAND

op stap in het hageland

Hagelands Haspengouw

Hoegaarden Landen Linter Tienen

20 wandelingen Velpevallei

Bierbeek Boutersem Glabbeek Kortenaken Lubbeek

ZIN OM TE FIETSEN? In het Hageland ﬁets je van knooppunt naar knooppunt op het Fietsknooppuntennetwerk. 670 km ﬁetsplezier te koop voor 5 euro.

BEZOEKERSCENTRUM HORST EN HAGELAND Kasteel van Horst Horststraat 28 3220 Sint-Pieters-Rode Tel 016-62 33 45 Fax 016-62 11 12 kasteel.horst@erfgoed-vlaanderen.be www.kasteelvanhorst.be

TOERISTISCHE KAART VLAAMS-BRABANT C ARTE TOURISTIQUE BR ABANT FL AMAND TOURISTIC MAP FLEMISH BRABANT

Het Hageland

DE TUINEN VAN HOEGAARDEN Houtmarkt 1 3320 Hoegaarden Tel 016-76 78 43 Fax: 016-76 79 19 detuinenvanhoegaarden@telenet.be www.gemeentehoegaarden.be

Wandelland

Hageland Fietsland

Genietland

GRATIS GIDSEN Regiogids Hageland en de Toeristische kaart van Vlaams-Brabant Gratis te verkrijgen in de toeristische infokantoren.

Groene Gordel Leuven

2010

wandelen, fietsen, genieten découvrir … à pied, à vélo walk, bike, discover

www.hageland.be

ALLE PUBLICATIES ZIJN OOK VERKRIJGBAAR VIA WWW.TOERISMEVLAAMSBRABANT.BE Hageland I 36