Wel. Magazine 29

Wel

29

magazine

VlaamsBrabant

Afgiftekantoor Leuven Masspost – P911755

Dossier•Thuiszorg Nieuwe jeugdhulpinstrumenten Perinataal Netwerk Tienen

Provinciaal informatieblad voor de welzijnssector • oktober - november - december 2017 Verschijnt vier keer per jaar • dienst Welzijn, Provincieplein 1, 3010 Leuven

1

06

in dit nr 04 kort

12 het wereldje wel

Crisismeldpunt Vlaams-Brabant

Overkop-huis in Tienen

Eetcafé met een missie

Omgaan met stress

Ternat dopt mee

06 dossier

15 agenda

Thuiszorg

Wat staat er de komende maanden op het programma?

10 in de kijker

Cliëntoverleg en bemiddeling in de jeugdhulp

Perinti Tienen

13 het zorgberoep

Vormingswerker (Groep INTRO)

16 goed gezien

Sociale kruidenier De Savooi

Helden van de Zorg De zorgsector kampt al jaren met een tekort aan werknemers. Met de toenemende vergrijzing van de maatschappij en het grote aantal zorgverleners die op (brug) pensioen gaan, zal dat tekort alleen maar toenemen.

Toch heeft de zorg een unieke troef: je werkt er met je hoofd, handen én hart. En dat levert fantastische jobs op. Dat bewijst ook de tv-reeks Helden van de Zorg die ROBtv maakte in samenwerking met de provincie VlaamsBrabant. Deze warme reeks volgt enkele enthousiaste zorgkrachten tijdens het uitoefenen van hun job.

Maak kennis met: • Bernadette, kraamverzorgende bij Landelijke Thuiszorg, • Laurent, kok bij woon- en zorgcentrum Hertog Jan, • Inge, begeleidster van tiener­ouders in De Shelter, • Pascal, werkvloerbegeleider bij ­sociale werkplaats De Vlaspit, • Ilse, begeleidster van kinderen met een meervoudige h ­ andicap in De Eglantier, • Kristof, thuisverzorger bij Zorg Leuven.

Meer info www.vlaamsbrabant.be/zorgberoepen

2

“

De diversiteit wordt steeds groter, maar de capaciteit volgt niet.”

Kathleen Verkest, SEL Zorgnetwerk Zenneland

13

Welkom Beste Vlaams-Brabander

dossier

het zorgberoep

De tijd dat er over de hoofden van cliënten of patiënten heen werd beslist, is voorgoed voorbij. Het zorgen welzijnslandschap is meer en meer geëvolueerd naar een cliëntgerichte aanpak waarbij de vraag centraal staat en de cliënt inspraak krijgt in de organisatie van die zorg. Een tendens die de provincie toejuicht.

Zo steunen we al jaren de verschillende thuiszorgdiensten. Doordat er meer wordt gebruikgemaakt van deze diensten voor een steeds grotere diversiteit aan problematieken, kunnen mensen langer thuis blijven. Ook in de bijzondere jeugdzorg probeert men de participatie van de jongeren en hun netwerk te vergroten. Zo kan men via het provinciaal loket jeugdhulp een cliëntoverleg aanvragen om de hulpverlening beter af te stemmen, mét het akkoord van de cliënt zelf. Een aanrader!

Als u er nog aan twijfelt dat de cliënt centraal staat in de zorg, dan verwijs ik u heel graag door naar de 8-­delige reeks Helden van de zorg die u kunt vinden op www.vlaamsbrabant.be/zorgberoepen. Hierin volgen we verschillende zorgkrachten en hulpverleners in hun job. Een warme reeks die u zal overtuigen van de kracht en de noodzaak van de ‘zachte’ sectoren!

Ik wens u veel leesplezier

Monique Swinnen Gedeputeerde voor welzijn

.

Wel magazine is een driemaandelijkse uitgave van de ­ provincie Vlaams-Brabant met nieuws uit en voor de ­welzijnssector • Redactie en realisatie: Jansen & Janssen, www.jaja.be • Verantwoordelijke uitgever: Marc Collier, provincie­griffier, Provincieplein 1, 3010 Leuven • Redactiecontact: wel@vlaamsbrabant.be • Wel.magazine wordt gedrukt op milieuvriendelijk papier. Etikettering en verzending gebeuren in samenwerking met een beschutte werkplaats.

Hebt u ideeën om het blad nog beter te maken? Voorstellen voor een artikel, initiatieven die u in het zonnetje wilt zetten?

Laat het ons gerust weten op wel@vlaamsbrabant.be, en we gaan ermee aan de slag!

3

KORT

Overkop-huis in Tienen Tienen krijgt een Over-

kop-huis: een ontmoetingsplaats voor jongeren van 15 tot 25. Eind juni zijn de werken ­begonnen.

Het initiatief wordt betaald met fondsen die in 2016 verzameld werden op de Rode Neuzen Dag. De Wissel, CAW Oost-Brabant en A ­lexianen Zorggroep Tienen hebben met dat geld een loods g ­ ekocht in de Ooievaarstraat in Tienen.

Daar zullen jongeren gemak-

Meer info: www.overkop.be

Suïcidepreventie Zelfmoordneigingen opmerken en voorkomen: dat is het

doel van de suïcidepreventie-reflex. Die is gebaseerd op de Multidisciplinaire richtlijn voor de detectie en behandeling van suïcidaal gedrag, ontwikkeld door het Vlaams E ­xpertisecentrum Suïcidepreventie (VLESP). Aan de hand van e-learning­ modules en oefeningen leert ­SP-Reflex hoe je als hulpverlener deze richtlijn in de p ­ raktijk omzet.

Hulpverleners vormen een essentiële schakel in de zorg voor suïcidale personen. SP-reflex biedt een houvast om deze belangrijke rol te vervullen in drie stappen: • alert zijn en contact maken, • ingrijpen, • verder opvolgen.

Meer info sp-reflex.zelfmoord1813.be

Eetcafé met een missie Sinds begin september

baat vzw Pajot Begot de cafetaria van het Roosdaalse gemeenschapscentrum ‘t Koetshuis uit.

Het wordt een eetcafé waar ook mensen met een beperking de dienst ­uitmaken. De medewerkers met een ­beperking helpen onder meer bij het voorbereiden van maaltijden, het schoonmaken van ­groenten of het klaarzetten van de ­tafels.

4

Pajot begot is een vzw die via de methodiek van participatie en betrokkenheid een inclusief verhaal wil schrijven in de ruime regio.

De vzw is een samenwerking van een aantal enthousiaste burgers met de lokale organisaties Zonnelied, MPC Sint-Franciscus en Buso/ Bulo-scholen Sint-Franciscus.

Meer info www.pajotbegot.be

kelijk binnen en buiten kunnen wandelen voor ontspanning, maar ook voor snelle professionele hulp. De jongeren kunnen voortaan ook terecht op overkop.be, een online platform waar ze hun hart kunnen luchten.

Tienen is de eerste stad in Vlaams-Brabant die een Overkop-huis opricht. Ook in de andere Vlaamse provincies komt er minstens één dergelijke ontmoetingsruimte.

Omgaan met stress Het boek Blijven ademen is een werkboek over hart-

coherentie: een wetenschappelijk gebaseerde adem­halingstechniek waarmee je beter kunt omgaan met hyperventilatie en stress.

Hartcoherentie is een maat voor hartritmevariabiliteit: de variatie van tijd tussen twee polsslagen.

Volgen je polsslagen elkaar regelmatig op, of zit er de ene keer meer tijd tussen dan de andere? Hoe hoger je hartcoherentie, hoe regelmatiger je hartslag, hoe rustiger je je

voelt en hoe veerkrachtiger je bent in stresssituaties.

In Blijven ademen volg je hartcoherentietraining alsof je bij een coach te rade gaat. Aan de hand van een vierstappenplan leer je een eenvoudige techniek aan om je zenuwstelsel in balans te brengen.

Meer info Katrien Geeraerts en Louis Van Nieuland, Blijven ademen (M-Books). € 19,99.

Welgeteld

Ternat dopt mee

Dat is het percentage waarmee de vraag naar kraamzorg in Vlaams-Brabant vorig jaar is toegenomen. Die stijging is onder meer een gevolg van de verminderde ligdagduur in ziekenhuizen: als er geen complicaties zijn, kunnen moeders en hun baby’s steeds sneller naar huis. Een positieve evolutie, maar wel een die de thuiszorgdiensten onder druk zet. Zie ook het dossier Thuiszorg op p. 8 van dit nummer.

Ternatse vrijwilligers zamelen plastic dopjes in die worden verkocht aan een recyclagebedrijf.

Met de opbrengst koopt het B ­ elgisch Centrum voor Geleidehonden in ­Tongeren puppy’s aan die worden opgeleid tot blinden­geleidehonden.

De aanleiding voor de actie was de dood van de geleidehond van Kris, een vriend van de organisatoren die s­ lechtziend is.

In de warmste week van Music for Life organiseren de vrienden een 24-uren sorteermarathon. Dopjes­spaarders kunnen dan gedurende 24 uur een uurtje of meer met hen mee kunnen sorteren in hun loods in Ternat.

% 20

Meer info: De facebookpagina Dopjesactie www.ternatdoptmee.be www.dopjesactie.be.

Crisismeldpunt Vlaams-Brabant Voor situaties

GESP

waarin de reguliere hulp geen antwoord biedt, is er het ­Crisismeldpunt (CMP) Vlaams-Brabant, dat voor –18-jarigen de klok rond bereikbaar is en hoort bij de werking van CAW Halle-Vilvoorde.

De medewerker van CMP verkent het probleem samen met de aanmelder en informeert hem of haar over de werking van het crisisnetwerk. De medewerker geeft consult en schakelt eventueel crisisinterventie, crisisbegeleiding of crisisopvang in.

OT

Meer info Het crisismeldpunt is bereikbaar via 078 05 00 38 — www.jeugdhulp.be

5

“

DOSSIER • THUISZORG

Een heel gevarieerd werkveld Thuiszorg wordt steeds belangrijker in onze maatschappij. Mensen worden gemiddeld ouder, willen ook zo lang mogelijk thuis blijven. Tendensen als vermaatschappelijking van de zorg en cliëntgerichte zorg versterken die beweging. ‘We zijn blij met maatschappelijke waardering. Maar de thuiszorgdiensten moeten het ook nog kunnen bolwerken’, zeggen Kathleen Verkest en Marleen Vanhees.

m

arleen Vanhees is voorzitter van SEL Goal (Arrondissement ­Leuven). Kathleen Verkest is coördinator van SEL Zorgnetwerk Zenneland (arrondissement Halle-Vilvoorde). SEL staat voor Samenwerkingsinitiatief Eerstelijnsgezondheidszorg en gaat dus in principe breder dan thuiszorg. Maar een groot deel van de SEL-activiteiten heeft met thuiszorg te maken.

OM TE BEGINNEN MET HET BEGIN: WAT VERSTAAN WE ONDER THUISZORG?

Marleen Vanhees: ‘Mensen ­denken bij thuiszorg vaak aan ouderen, maar het gaat evengoed om chronisch zieken of mensen met een beperking.’

6

Marleen: ‘Het is een heel gevarieerd werkveld. Om te beginnen qua doelgroep. Mensen d ­ enken bij thuiszorg vaak aan ouderen, maar het gaat evengoed om chronisch zieken of mensen met een beperking. Ook de actoren zijn heel divers: van huisartsen, verpleegkundigen of kinesisten over de meer welzijns­ gerichte actoren, zoals diensten voor gezinszorg en oppashulp, tot en met vormen van trans­murale zorg: dagcentra of kort­verblijf. Alle zorgvormen die het mogelijk maken om mensen zo lang en comfortabel mogelijk thuis te laten blijven, dus.’

‘In onze Algemene Vergadering van SEL GOAL tellen we 80 leden met een grote diversiteit van disciplines. Juist daarom is het zo belangrijk dat we inzetten op zorgafstemming en samenwerking binnen de eerste lijn, maar ook met de tweede lijn, zoals de ziekenhuizen. Na een ontslag uit het ziekenhuis moet de thuiszorg perfect weten welke medicatie- en voedingsadviezen moeten worden gevolgd.’

HOE GEBEURT DIE AFSTEMMING? Kathleen: ‘Voor complexe situaties organiseren we vaak een cliëntoverleg, met alle hulpverleners en de cliënt samen. De afspraken worden dan vastgelegd in het elektronisch zorgplan.’

Marleen: ‘Vlaams-Brabant is nog een van de weinige provincies die het elektronisch zorgplan veralgemeend gebruiken. Er zijn wel wat praktische problemen, maar we geloven sterk in het belang van multidisciplinaire communicatie.’

DE THUISZORG WORDT OOK STEEDS MEER BEVRAAGD. Kathleen: ‘De problematieken worden steeds diverser. Mensen met psychiatrische problemen, bijvoorbeeld, werden vroeger haast automatisch in een voorziening behandeld, terwijl ze nu ook in de thuiszorg terechtkunnen. Dus hebben we een dienst psychiatrische thuiszorg, in samenwerking met de psychiatrische ziekenhuizen in de regio.

In het Pajottenland hebben we een project voor eerstelijnspsychologie, voor mensen met lichte psychologische problemen, om te vermijden dat ze uiteindelijk in de psychiatrie zouden ­terechtkomen.’

‘Ook personen met dementie blijven vaker dan vroeger in de thuiszorg. Daarom hebben we een overlegplatform dementie opgericht om de expertise van bijvoorbeeld de woonzorgcentra te delen. En er is een palliatief team om thuiszorgers en mantelzorgers te ondersteunen bij palliatieve begeleiding.’

‘Het is natuurlijk goed dat dat allemaal kan en dat de expertise van de hulpverleners groter wordt. Maar we moeten wel steeds meer zorgvormen aanbieden met dezelfde mensen en hetzelfde budget. De diversiteit wordt steeds groter, maar de capaciteit volgt niet.’

Kathleen Verkest: ’De diversiteit wordt steeds groter, maar de ­capaciteit volgt niet.’

IS DAT EEN ALGEMEEN PROBLEEM? Marleen: ‘Het probleem stelt zich minder waar er een open-end-regeling bestaat, maar wel waar het aanbod gelimiteerd wordt door de overheid. Iedereen die ziek is of verpleging ­nodig heeft, kan bij een huisarts of verpleegkundige terecht. Voor woonzorgvoorzieningen programmeert de Vlaamse overheid echter de beschikbare zorg, en stellen we grote ­tekorten vast.

Dat wordt steeds meer een knelpunt. Zo is de ligdagduur van de ziekenhuizen ingekort.

Voor de thuiszorg betekent dat meteen een toename in de vraag. Als je geen extra uren krijgt, moet je keuzes maken in doelgroepen of kan je minder zorguren per persoon bieden.’

‘Een ander voorbeeld: de Vlaamse overheid voorziet in elke gemeente een dagopvang.

Omdat het aanbod in de provincie VlaamsBrabant een grotere achterstand heeft dan in bepaalde andere provincies, biedt het provinciebestuur daar opstartsubsidies voor. Die dreigden te verdwijnen tegen eind 2017, maar gelukkig komt er Vlabzorginvest. De sector

was immers goed bezig om de blinde vlekken weg te werken, maar zonder extra stimulans lukt dat niet.’

ZOALS GEZEGD IS DE THUISZORG EEN SECTOR MET HEEL VEEL VERSCHILLENDE SPELERS. VINDEN DE CLIËNTEN DAAR HUN WEG IN TERUG? Kathleen: ‘Het plan is om in elke gemeente een centraal loket te hebben waar de mensen voor alle hulpverlening terechtkunnen. Dat is geen slecht idee, want als leek word je nog te vaak van hot naar her gestuurd. Natuurlijk kunnen hulpverleners ook zelf doorverwijzen naar collega’s, en er is ook veel meer samenwerking en overleg dan vroeger. Iedereen is ervan overtuigd dat dat nuttig is. Maar je moet er de tijd voor hebben.’

Marleen: ‘De patiënt als regisseur van zijn zorg: het is een mooi idee, maar in de praktijk niet altijd eenvoudig. Soms vinden zelfs professionelen niet helemaal de weg in het ­zorglandschap.’

7

DOSSIER • THUISZORG

“

Versnipperd en flexibel e ‘Het OCMW van Halle heeft een uitgebreide thuiszorgdienst met ongeveer 100 basismedewerkers in eigen dienst’, zegt afdelingsverantwoordelijke Ann De Bisschop met enige trots. De Halse thuiszorgdienst heeft dan ook veel pijlen op zijn boog.

r is de dienst gezinszorg die erkend is door de Vlaamse overheid, plus onze aanvullende dienst thuiszorg. Er is een poetsdienst doe met dienstencheques werkt, een oppasdienst en we leveren verse maal­tijden aan huis voor wie ze zelf niet meer kan bereiden. Binnen onze dienst gezinszorg zijn er twee verzorgenden die ’s nachts de permanentie van de aangesloten gebruikers verzorgen. Tot slot hebben we ook een vervoerdienst voor minder mobiele mensen.’

De doelgroep van de thuiszorgdienst bestaat vooral uit ouderen, maar zeker niet uitsluitend. ‘Ook mensen met een handicap, jonge gezinnen of mensen die tijdelijk ziek zijn, doen graag een beroep op ons.’

De meeste aanmeldingen voor de thuiszorgdienst passeren via het centrale welzijnsloket. ‘Als ziekenhuizen of mantelzorgers een aanvraag indienen, komt een van onze thuiszorgcoaches langs om uit te maken wat de zorgvrager precies nodig heeft. Heel soms nemen we zelf het initiatief, als we weet hebben van iemand die het moeilijk heeft en zelf geen aanvraag heeft ingediend. Maar dat is meer uitzondering dan regel.’

EIGEN STIJL

Ann De Bisschop: ‘Rekenen met kwartiertjes.’

8

Elke thuiszorgdienst heeft zijn eigen stijl, vindt Ann. ‘Bij ons bestaat die erin dat we heel versnipperd en flexibel werken. We komen niet alleen voor halve dagen of halve uren bij de mensen, maar rekenen met kwartiertjes.

Als het moet, komen we vier keer per dag een kwartiertje bij iemand langs. Dat loont, want het geeft de mensen precies de ondersteuning die ze nodig hebben op het juiste moment. Ook in de weekends of ‘s avonds.’

‘De Vlaamse overheid legt die manier van werken nu meer en meer op, maar wij waren enkele jaren geleden echt de trekkers in Vlaams-Brabant. Het vraagt veel planning en ook voor de verzorgenden was het aanpassen, maar we hebben daar echt op ingezet.

En dat ging zelfs verbazingwekkend soepel.

We hebben de overgang heel geleidelijk gemaakt, met telkens een paar mensen meer die flexibeler werden ingezet.’

‘Daarnaast moet je natuurlijk ook rekening houden met de medewerkers die niet in zo’n flexibel systeem willen of kunnen werken. Je mensen goed kennen en hen niet dwingen om dingen te doen die ze niet graag doen: dat is

praktisch. opvoedingsondersteuning

belangrijk. Op die manier kun je er als organisatie ook voluit voor gaan. Soms moet je niet al te halsstarrig aan tradities vasthangen en durven te springen. Als het om de een of andere reden niet lukt, kun je nog altijd op je stappen terugkeren.’

Twee oren, één mond

TIKKELTJE MEER Naast die flexibiliteit is ook terreinkennis belangrijk, vindt Ann. ‘We kennen onze gebruikers en hun behoeften, en we proberen er zo goed mogelijk op in te spelen. Net dat tikkeltje meer willen doen: dat is belangrijk voor een goede thuiszorgdienst. Onze maatschappelijk werkers kennen de mensen bij hun voornaam.

Dat schept een band.’

‘Mensen komen vaak ook naar ons toe door de mond-aan-mondreclame. Ook de rijkere mensen trouwens. De tijd dat die niet van onze dienstverlening gebruik wilden maken omdat het OCMW er alleen voor arme mensen zou zijn, is al lang voorbij. Als hij ooit bestaan heeft.’

BUURTWERKING Heeft de thuiszorgdienst in Halle ook toekomstplannen? ‘We zijn net voorzichtig begonnen met een buurtwerking op poten te zetten.

Een belangrijk initiatief waar we ook de mantelzorgers meer bij willen betrekken. Professionele thuiszorg is goed en nodig, maar in sommige gevallen kunnen ook mantelzorgers een deel van onze taken overnemen. Zo houden we thuiszorg meteen ook ­betaalbaar!’

DRAAIBOEK TEVREDENHEIDSMETING Diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg moeten sinds 1 ­januari 2010 minstens tweejaarlijks een tevredenheidsmeting uitvoeren bij hun c­ liënteel. De provincie Vlaams-­ Brabant ontwikkelde een draaiboek om die enquêtes uit te voeren. Zo kunnen de diensten de kwaliteit van hun hulp en zorg bewaken en verbeteren.

Meer info Steunpunt sociale planning Tel 016-26 73 19

Communiceren is niet altijd eenvoudig , ook niet met je partner of met je kinderen. De meeste mensen zijn nu eenmaal wat meer op zichzelf gericht dan op een ander, verwarren hun visie op de wereld met de realiteit, of vullen andermans zinnen aan met hun eigen gedachten.

Om stil te staan bij de manier waarop we communiceren in ons gezin, organiseerde de provincie voor ouders en professionelen de ludieke en handige opleiding Waarom we 2 oren hebben en slechts 1 mond. De krachtlijnen.

UNI Als je kijkt naar het woord ‘communicatie’, dan vind je er het woord UNI in terug. Een unie tussen de zender en de ontvanger. Meestal loopt de wisselwerking tussen die twee erg vlot. Maar wat doe je als de communicatie tussen beiden de mist in gaat? Kijk dan eens aandachtig naar de volgorde van de letters in het woord. Er staat: U e N Ik … niet Ik eN U.

WERELDBEELD

‘Waarom doe jij nu zo? Je moet het gewoon doen op mijn manier, dat is beter.’ Het is een grote valkuil om te geloven dat wat waar is voor jou, ook geldt voor iedereen. Hoe graag je het ook zou willen, je kunt de ander niet verplichten de wereld te bekijken zoals jij dat doet.

Het is pas als je beseft dat jouw model van de wereld niet is hoe de wereld IS, en rekening houdt met de mening, voorkeuren en overtuigingen van de ander, dat je vlot met elkaar kunt communiceren.

WEES STEEDS PRECIES, DUIDELIJK EN CONCREET. • Vermijd veralgemeningen, zoals ‘nooit’, ‘­iedereen’, ‘altijd’.

• Zeg wat je wilt en waarom je dat graag wilt.

• Check of de ander je net zo begrepen heeft als je het hebt bedoeld.

LUISTEREN, HOE DOE JE DAT? • • • • • • • • • • • •

het kader bepalen tijd maken oogcontact maken de lichaamstaal van de andere spiegelen ja knikken / ‘hm, hm’ zeggen empathie geven je eigen idee loslaten open staan voor de andere NIVEA = Niet Invullen Voor Een Ander vragen stellen woorden van je gesprekspartner herhalen HJB = Hou Je Bek

Meer info De provincie biedt regelmatig vormingen aan voor ouders rond opvoeding.

Ontdek het volledige aanbod op: www.vlaamsbrabant.be/waaromdaarom.

9

Cliëntoverleg en bemiddeling in de jeugdhulp

Twee nuttige instrumenten

Cliëntoverleg en bemiddeling zijn twee (vrij) nieuwe instrumenten in de integrale jeugdhulp. ‘Allebei hebben ze erg veel voordelen’, zegt docente, bemiddelaar en voorzitter cliëntoverleg in de jeugdhulp Mia Claes. ‘Ook voor de hulpverlener.’

10

IN DE KIJKER

‘Bemiddeling en cliëntoverleg dienen om de continuïteit van de hulp te verzekeren, de dialoog te verbeteren en de participatie van de cliënten en hun omgeving te vergroten. In beide gevallen wordt het proces in goede banen geleid door een neutrale figuur die door de provincie is erkend.’

‘Voor hulpverleners is dat vaak een pluspunt.

Ze kunnen hun eigen bekommernissen te berde brengen zonder tegelijk de voortgang van het proces te moeten bewaken. En cliënten kunnen via deze hulpmiddelen zelf invloed uitoefenen op hun situatie. Mijn ervaring is dat wie eenmaal een bemiddeling of overleg heeft meegemaakt, geneigd is om het opnieuw te doen.’

CLIËNTOVERLEG

‘Zowel het cliëntoverleg als de bemiddeling zijn gratis. Ze kunnen worden aan­ gevraagd bij het provinciale jeugdloket.

Die instantie toetst af of de case geschikt is voor een van beide – en of de cliënt zijn akkoord heeft ­gegeven.’

BEMIDDELING

‘Een cliëntoverleg is alleen geschikt voor complexe situaties.

Er zijn veel verschillende hulpverleners bij de cliënt betrokken en vaak weet niemand precies wie wat doet, of zijn er toch nog hiaten. De bedoeling is om de hulpverlening beter op elkaar af te stemmen door met de cliënt, zijn netwerk en de betrokken hulpverleners aan tafel te gaan zitten.

Cliëntoverleg heeft dus een positieve insteek: hoe kunnen we samen een werkplan opmaken om de hulpverlening te verbeteren?’

WAT

‘Een bemiddeling komt er altijd na een conflict of wrijving.

Bijvoorbeeld: een hulpverlener die niet meer verder wil met de cliënt. Of ouders die hulpverlening willen aanvragen voor hun verslaafd kind, maar het kind weigert hulp. Het doel is om breuken in de hulpverlening tegen te gaan en de cliënt niet aan zijn lot over te laten.’

‘Anders dan bij een cliëntoverleg zitten bij een bemiddeling vrij weinig mensen rond de tafel: de cliënt en zijn ouders, de hulpverlener, eventueel een steunfiguur of de directeur van een instelling.’

‘Een cliëntoverleg kan altijd worden aangevraagd, door hulpverleners of door de cliënt, of bijvoorbeeld ook door de huisarts of het OCMW. De voorwaarde is dat het om een complexe situatie gaat. Bij eenzijdige stopzetting van de hulp zonder akkoord van de jongere/ouders is cliëntoverleg of bemiddeling verplicht.’

WANNEER

‘Een bemiddeling kan altijd worden aangevraagd: tijdens de hulpverlening, of voordat de hulpverlening start. Als de hulpverlening eenzijdig stopt, is bemiddeling of ­cliëntoverleg verplicht. En ze is een voorwaarde om van vrij toegankelijke hulp over te stappen naar hulpverlening achter de toegangspoort. Als de hulpverlener die hulp bijvoorbeeld niet wil toestaan, kan de cliënt een bemiddeling aanvragen.’

‘Het overleg wordt geleid door een neutrale voorzitter die soms ook één of twee deskundigen uitnodigt, om bijvoorbeeld informatie te geven over nieuwe wettelijke evoluties. De voorzitter positioneert zich duidelijk als facilitator: geen inhoudelijk expert en geen rechter, maar iemand die het proces begeleidt.’

VERLOOP

‘De vergadering wordt geleid door een neutrale bemiddelaar. Die probeert de knopen van het conflict te ontwarren opdat de partijen verder kunnen. Maar hij zorgt er ­uiteraard voor dat hij daarbij geen partij kiest.’

‘Het overleg resulteert in een concreet werkplan met duidelijke afspraken: wie doet wat, wie volgt op? Is er nog een vervolgoverleg nodig? En als er iets misloopt of verandert: wie is de hulpcoördinator?’

RESULTAAT

‘Het resultaat kan bijvoorbeeld zijn: we komen overeen om niet meer samen te werken, maar er wordt andere hulpverlening gezocht. Of: we zetten de hulpverlening voort, met een aantal afspraken die op papier worden gezet.

Enzovoort. Zolang de ­cliënt niet aan zijn lot wordt overgelaten. Er mogen immers geen breuken in de hulpverlening komen, ook als je als dienst niet meer verder kan werken met de jongere.’

Meer info www.vlaamsbrabant.be/loketjeugdhulp

11

HET WERELDJE WEL

“

Roemy De Roover (links) en Caroline Gilias: 'Ondersteunen in de ouderschapsrol.'

Van kansarm naar kansrijk Een zwangerschap kan soms een onzekere periode zijn, maar voor gezinnen in een kwetsbare situatie geldt dat des te meer. Het initiatief Perinti wil hen zo goed mogelijk naar het ouderschap begeleiden.

p

erinti staat voor Perinataal Netwerk Tienen. Trekkers zijn Roemy De Roover (wijkgezondheidscentrum Vierkappes) en Caroline Gilias (patiënten­ begeleiding H.H.-ziekenhuis Tienen). ‘We zijn in 2015 gestart als perinatale coaches voor Perinti en begeleiden nu jaarlijks ongeveer 60 mensen.’

WAAROM IS PERINTI OPGERICHT? Roemy: ‘Perinti is met de steun van de provincie Vlaams-Brabant begonnen als een samenwerkingsverband tussen Kind en Gezin, verschillende kraamzorginitiatieven en heel wat andere welzijns- en gezondheidsorganisaties in Tienen die jonge kinderen of kersverse ouders op de een of andere manier ondersteunen. We merkten dat gezinnen in een kwetsbare positie veel minder gebruikmaakten van onze diensten, terwijl ze die ondersteuning net goed konden gebruiken. Ons doel is om deze gezinnen de weg te wijzen naar de organisaties

12

en hen te o ­ ndersteunen tijdens de zwangerschap en tijdens het jong-ouderschap, zodat het kindje maximale k­ ansen krijgt.’

HOE ZIET JULLIE DOELGROEP ERUIT? Roemy: ‘Bijvoorbeeld tienersmeisjes die voor het eerst zwanger zijn, niet weten wat op hen afkomt, misschien ook geen ondersteuning van thuis uit krijgen. Een tweede doelgroep zijn nieuwkomers die voor het eerst in België zwanger zijn en het systeem niet kennen.

Maar het kan ook gaan om alleenstaande moeders of mensen met een drugsproblematiek. Eigenlijk iedereen bij wie het door omstandigheden niet van een leien dakje loopt.’

Caroline: ‘Perinti heeft een checklist opgesteld. Op basis daarvan kunnen bijvoorbeeld gynaecologen of huisartsen uitmaken of hun cliënten baat zouden hebben bij onze dienstverlening. Zwangeren en kersverse ouders kunnen met heel uiteenlopende vragen bij ons terecht. Hoe vraag je kraamgeld aan, hoe zoek je een vroedvrouw, heb je aan kinderopvang gedacht, wat is kraamzorg precies, zit je met twijfels of je wel een goede ouder zult zijn, … We lossen niet alles zelf op! We verwijzen door naar een heel breed netwerk.’

JULLIE PROBEREN OOK ZOVEEL MOGELIJK DOORVERWIJZERS TE BEREIKEN. Roemy: ‘Bij de start heeft Caroline de gynaecologen van het ziekenhuis gemotiveerd, ik de huisartsen van het wijkgezondheidscentrum.

Daarmee hadden we al twee grote groepen

van doorverwijzers. We zijn nog altijd bezig om andere doorverwijzers te mobiliseren. Een werk van lange adem, maar we merken dat we bekender worden.’

Caroline: ‘Het is een stuk bewust­wording.

Vóór we met Perinti begonnen, waren onze gynaecologen vooral gefocust op het medische. Vaak merkten we pas dat er nietmedische problemen waren als de vrouwen in het ziekenhuis werden opgenomen om te bevallen. Nu, met de checklist, signaleren de gynaecologen dat al na pakweg drie maanden zwangerschap. En op zes maanden tijd kun je heel wat doen!’

‘Het valt op dat de deelnemers aan het project, zoals de gynaecologen, huisartsen of andere doorverwijzers, nu heel erg betrokken zijn bij Perinti. Zodra de klik gemaakt is, zien ze er duidelijk het nut van in.’

EN WAT IS JULLIE FUNCTIE IN HET GEHEEL? Roemy: ‘Wij fungeren als het gezicht van Perinti. Wij nemen contact op met het gezin, bekijken samen met hen waarbij we kunnen helpen, verwijzen indien nodig door naar andere instanties en volgen alles op. Zo heeft het gezin één aanspreekpunt waarop het kan ­terugvallen.’

Caroline: ‘Maar we dringen ons niet op.

Onze cliënten weten ook dat we niet alles kunnen oplossen. Als we vaak op hetzelfde probleem vastlopen, dan koppelen we dat ­terug naar het Perinti-netwerk en proberen we samen oplossingen uit te denken.’

HET ZORGBEROEP Vormingsmedewerker Bart Carels met zijn teamgenoten Sofie Vanobberghen en Eline Van Eycken van Groep INTRO

“

Niet altijd groot(s) zien’ Vormingswerker Bart Carels (Groep INTRO) Op z’n 21ste ging hij als straathoek­ werker aan de slag tussen mannelijke prostitués. Vandaag helpt hij jongeren die dreigen te ontsporen op de rails te houden. Op de koffie bij Bart Carels (29) van Groep INTRO.

t

ijdens een stage had ik al kunnen proeven van straathoekwerk. Ik voelde de klik. Na mijn studies kon ik van de schoolbanken rechtstreeks de straat op. In totaal ben ik er drie jaar actief geweest. Na een time-out, om nog wat te studeren, ging ik in 2013 aan de slag bij Groep INTRO. Dat is een organisatie die gespecialiseerd is in vorming en begeleiding voor de regio’s Vlaanderen en Brussel.’

1601 ‘Enerzijds ben ik er actief als jongerenwerker in het buurthuis 1601 in Ruisbroek. Elke woensdagnamiddag bieden we er activiteiten aan op maat voor kinderen en tieners. Voor de 16-plussers staat participeren vrij. Wie zin heeft, sluit aan. Wie gewoon wat wil pingpongen en kickeren, is er ook aan het juiste adres.’

‘Anderzijds hou ik er tweemaal per week ‘open huis’. Ik ontvang voornamelijk maatschappelijk kwetsbaren die assistentie nodig hebben bij het solliciteren. Zo help ik hen bij het opstellen van een cv en het zoeken van geschikte vacatures. Daarnaast assisteer ik ook bij het invullen van complexe documenten.

Willen ze enkel een goede babbel en een tas koffie, dat kan allemaal. Samen met andere vzw’s zoals het Huis van het Kind en het PIN, geven we ook vormingen.’

BIB ‘Drie dagen per week ga ik de straat op in Asse. De gemeente klopte bij Groep INTRO aan omdat er op bepaalde locaties geregeld overlast is. Een daarvan is de bib waar kinderen elke woensdag rond de computers samentroepen, tikkertje spelen tussen de boekenrekken of voortdurend naar binnen en buiten lopen. Omdat ze in de buurt weinig om handen hebben, komen ze maar naar de bib.’

‘Na een observatieperiode op deze en twee andere locaties presenteerden we de betrokken instanties ons adviesrapport. We bedachten onder meer enkele activiteiten waarbij we zowel de kinderen als hun ouders konden betrekken. Begin augustus werd de aftrap gegeven. De activiteiten zijn niet alleen bedoeld om hen een paar uur per week te entertainen, ze zijn vooral een manier om met hen in ­gesprek te gaan.’

KLEIN GELUK ‘Het leukste aan mijn job? De kleine momenten van geluk. Een stoere tiener die oprecht dankjewel komt zeggen, een kind dat komt vragen wat we volgende week zullen doen.

Dat zijn voor mij de ‘bloemen en pralines’. In mijn job heb ik geleerd dat je het niet altijd groot(s) moet zien, maar blij mag zijn met de kleine stapjes die je kunt zetten.’

‘Soms zie je het ook misgaan. Een jongere die verwaarloosd wordt of een misstap begaat.

We hebben niet altijd de middelen om individueel en in de diepte te werken. Dan zie je ze door de mazen van het net glippen, en dat knaagt.’

‘Gelukkig werk ik in een geweldig team van gelijkgestemden. Dat maakt het makkelijk om te ventileren. Soms neem je ‘iets’ mee naar huis, maar de meeste bagage kan ik toch op het werk laten. We leren ook veel van elkaar.

Ons team heeft de meest uiteenlopende werkingen, met collega’s die lessen Nederlands geven in het asielcentrum of activiteiten organiseren voor mensen met een mentale beperking.De buzz in ons team, daar haal ik erg veel motivatie uit.’

13

FOCUS OP THUISZORG

CADO ­Landelijke Thuiszorg ­Vilvoorde verhuist Sinds 2012 organiseert Landelijke Thuiszorg de eer-

ste CADO in Vlaams-Brabant, in de Guido Gezellestraat in ­Vilvoorde. Een CADO biedt kleinschalige dagopvang aan thuiswonende zorgbehoevende personen.

Omdat de vorige locatie te klein werd, is het CADO sinds begin september verhuisd naar de nieuwe zorgsite Filfurdo, Harensesteenweg 72 in Vilvoorde. Op de site is plaats voor een breed scala aan dienstverlening met onder andere een woonzorgcentrum, kortverblijf, een lokaal diensten­centrum, een kinderdagverblijf en dus ook een dagverzorgings­centrum/ CADO.

Meer info 0800 112 05

Dringende Thuiszorg Heb je snel nood aan thuiszorg, maar

geraak je er niet uit? Zorg je voor iemand, maar val je zelf even uit? Dan kun je vanaf nu een beroep doen op de nieuwe CM-dienst O ­ rganisator Dringende Thuiszorg. De dienst is alleen toegankelijk voor ­CM-leden.

De Organisator Dringende Thuiszorg neemt heel wat organisatorische taken over van de zorgbehoevende of mantelzorger en regelt in dringende situaties meteen hulp op maat. Zo kan de zorgbehoevende in alle rust herstellen, zonder zich zorgen te maken over allerlei organisatorische vragen. CM werkt samen met verschillende thuiszorg­partners om de zorg zo snel mogelijk ter plaatse te krijgen.

Meer info: 078 153 400 of www.cm.be/dringendethuiszorg.

14

Meer behandelingen thuis Minister van Volksgezondheid Maggie De Block zet volop in op

­ rojecten thuishospitalisatie. Medische p en verpleegkundige zorgen die niet noodzakelijk in het ziekenhuis moeten gebeuren, wil ze verplaatsen naar de thuissituatie. Het Wit-Gele Kruis VlaamsBrabant biedt nu al thuis intraveneuze antibioticatherapie aan. De toediening van Herceptine® (SC) bij een oncologische behandeling start dit najaar op.

In de huidige regelgeving is toediening van intraveneuze antibiotica vooral

mogelijk in het ziekenhuis. Thuis is er echter minder kans op ziekenhuisinfecties, zinvolle dagbesteding is mogelijk en in sommige situaties kan de patiënt zelfs de beroepsbezigheden verderzetten tijdens de behandeling.

In de oncologische zorg maken nieuwe producten en toedieningsvormen het mogelijk om de behandeling thuis voort te zetten. In eerste instantie stapt het Wit-Gele Kruis mee in een project waarbij Herceptine® in subcutane vorm zal worden toegediend.

Familiehulp gaat voor IAO Familiehulp werkt volop aan de

uitbouw van een innovatieve arbeids­ organisatie (IAO). ‘Als thuiszorgorganisatie wordt Familiehulp geconfronteerd met veel nieuwe uitdagingen’, zegt ­regiodirecteur Martine De Ridder.

‘Cliënten houden bijvoorbeeld steeds vaker zelf de sleutel voor hun zorgvraag in handen, waardoor we als thuiszorgorganisatie de overgang moeten maken van taakgerichte naar doelstellings­ gerichte zorg.’

‘Via onze IAO-werking willen we onder meer bouwen aan een nieuwe re-

giowerking, met gemengde zorgteams.

Huishoudhulpen en verzorgenden werken voortaan samen in eenzelfde zorgteam, dat ook meer verantwoordelijkheden krijgt. Zo vergroten we het engagement en de motivatie van onze medewerkers, wat automatisch leidt tot meer arbeidsvreugde. En dankzij onze regiowerking zijn we altijd dicht bij onze cliënten in de buurt.’

Meer info www.familiehulp.be, 02 543 79 10.

agenda.

9 november De magistratuur en de schuldhulpverlening

17 november Waarom mannen geen seksboeken kopen

Dialoogtafel Leuven Info en inschrijvingen: wendy.broos@vlaamsbrabant.be

Lezing Leuven Info en inschrijvingen: wivina.vandersteen @vlaamsbrabant.be

30 september Keerkracht

19 oktober Le passé devant nous

Lezing Tildonk Info en inschrijvingen: www.zorgsaam.be

Filmvoorstelling Leuven Info en inschrijvingen: myriam.philips@vlaamsbrabant.be

30 september Startdag KVG

24 oktober Mantelzorgbeleid?!

Ja, voor cliënten en voor personeel

9 november Ondersteuning in kader van het M-decreet

Vorming Tildonk Info en inschrijvingen: www.zorgsaam.be

Vorming Leuven Info en inschrijvingen: www.gezinenhandicap.be

25 oktober De bewindvoering in de praktijk

9 november Omgaan met psychiatrische patiënten in de thuiszorg

Zellik Info en inschrijvingen: www.kvg.be

3 oktober Voeding maakt ziek, voeding geneest Vorming Tildonk Info en inschrijvingen: www.zorgsaam.be

Vorming Zellik Info en inschrijvingen: www.gezinenhandicap.be

7 oktober Autisme en verstandelijke handicap

26 oktober Troost in de zorg

Vorming Zellik Info en inschrijvingen: www.gezinenhandicap.be

Vorming Tildonk Info en inschrijvingen: www.zorgsaam.be

10 oktober Overlegplatform Dementie Groot-Leuven

28 november Mogelijkheden voor BuSO-schoolverlaters

Tremelo Info en inschrijvingen: www.dementie.be/memo

Vorming Leuven Info en inschrijvingen: www.gezinenhandicap.be

12 oktober Still present after all these years Vijfde Congres Ouderenpsychiatrie UPC KU Leuven Leuven Info en inschrijvingen: www.upckuleuven.be

12 oktober Zelfzorg... in de zorgsector.

Als zorg een opgave wordt...

Vorming Tildonk Info en inschrijvingen: www.zorgsaam.be

12 oktober Minisymposia ‘borstcarcinomen’ Kortenberg Info en inschrijvingen: www.panal.be

26 oktober Hulpverleners in de vuurlinie Studienamiddag Kortenberg Info en inschrijvingen: www.kuleuven.be

7 november Eenvoudig opvoeden Vorming over opvoeden van (zorg)kinderen Tildonk Info en inschrijvingen: www.zorgsaam.be

8 november Hoe haal je zoveel mogelijk uit je Basis Ondersteuningsbudget?

Vorming Leuven Info en inschrijvingen: www.gezinenhandicap.be

Vorming Tildonk Info en inschrijvingen: www.zorgsaam.be

10 tot 26 november Holebi filmfestival Over heel Vlaams-Brabant Info en inschrijvingen: www.holebifilmfestival.be

11 november Verbindende communicatie in zorgrelaties

18 november Ontmoetingsdag Jong dementie Leuven Info en inschrijvingen: www.vlaamsbrabant.be/dementie

21 november Verhalen uit de inloopcentra en Belgian Homeless Cup van Vlaams-Brabant Boekvoorstelling Leuven Info en inschrijvingen: wendy.broos@vlaamsbrabant.be

26 november Vrouwen beweegen gezondheidsdag Asse-Zellik Info en inschrijvingen: jessy.clynen@vlaamsbrabant.be

28 november Helden van de zorg

Vorming Tildonk Info en inschrijvingen: www.zorgsaam.be

Afscheidsfeest Provinciebestuur Vlaams-Brabant Info en inschrijvingen: www.vlaamsbrabant.be/slotfeest

13 november Dementie bij personen met een verstandelijke handicap

30 november Minisymposia ‘hoofden halscarcinomen’

Vorming (13 uur) Leuven Info en inschrijvingen: www.gezinenhandicap.be

14 november Bijkomende kinderbijslag Vorming Leuven Info en inschrijvingen: www.gezinenhandicap.be

15 november Ondersteuning in kader van het M-decreet Vorming Dilbeek

Tielt-Winge Info en inschrijvingen: www.panal.be

4 december En… Alles goed?…

Theatervoorstelling over leven met en na kanker Leuven Info en inschrijvingen: wivina.vandersteen @vlaamsbrabant.be

7 december Levensmoeheid bij ouderen Vorming Heverlee Info en inschrijvingen: www.panal.be

15

goed gezien

Een supermarkt vol tweede kansen k romme komkommers, flacons sham-

poo met een tikfout of producten die de houdbaarheidsdatum naderen. Ook in Bierbeek zijn ze sinds kort voor een prikje te koop bij Sociale Kruidenier De Savooi. ‘Twee derde van de klanten zijn buurtbewoners. Een derde zijn mensen die in armoede leven; voor hen knippen we nog meer in de prijs. We hanteren dus twee tarieven’, zegt Eric Reyntjens, een van de touwtrekkers van het project.

‘Met gratis voedselhulp ga je dikwijls voorbij aan de zelfwaarde van mensen. Hier kunnen ze zelf kiezen wat ze in hun winkelmandje leggen. Voor een beperkt budget gaan ze naar huis met gezond voedsel. Bovendien doen we met het initiatief ook iets tegen verspilling. Producten die anders vernietigd worden, krijgen hier een tweede kans.’

De Savooi is een kruising tussen een supermarkt en woonkamer, gezellig ingericht in een voormalige schoolrefter. Naast winkelrekken vind je er ook zit-

16

banken, een speelhoek en kunstwerken van mensen met een beperking. De volgende stap? ‘Vanaf september organiseren we kookworkshops en knutselateliers.’ 17 vrijwilligers ondersteunen de werking: van geëngageerde buurtbewoners tot maatschappelijk kwetsbare mensen.

De formule slaat aan. De Sociale Kruidenier in Bierbeek mocht na een half jaar al zo’n 200 klantenkaarten uitreiken. Momenteel zijn er in de provincie twee solidaire buurtwinkels die samenwerken met de Sociale Kruidenier Vlaams-Brabant. Deze Coöperatieve Venootschap met ­Sociaal Oogmerk staat in hoofdzaak in voor de toelevering van het assortiment producten en wordt ondersteund door de provincie Vlaams-Brabant. Na Bierbeek werd begin september een nieuw winkelpunt geopend te Kessel-lo met als initiatiefnemers Riso VlaamsBrabant, CAW Oost-Brabant, buurthuis 't Lampeke en de Ruimtevaart.

Retouradres: Provinciehuis Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven