Jaarverslag 2013 Montessori College Nijmegen-Groesbeek
Toelichting voorpagina De afbeelding op de voorpagina is het tastbare resultaat van de betrokkenheid van onze leerlingen bij “het Schommelproject”. Het Schommelproject is een jaarlijks terugkerende activiteit waar onze school inmiddels 7 jaar aan deelneemt om de slachtoffers van het vergissingsbombardement op 22 februari 1944 te herdenken. De bijzondere betrokkenheid komt mede voort uit de verbinding die wij als Montessori College hebben met de montessorikleuters en juffen die slachtoffer werden. Het project wordt gedragen door vmbo-t leerlingen uit de 3e klas, samen met leerlingen van de montessori basisschool. Jaarlijks wordt er een andere manier gevonden om bij deze trieste gebeurtenis stil te staan. Uit het verslag van de betrokken docente:
… en omdat jij dat niet meer kunt, willen wij het voor jou navertellen. Hiermee sluit Juliette de brief af die ze geschreven heeft aan Marga. Deze Marga is een van de ruim 800 slachtoffers die zijn gevallen tijdens het bombardement door de geallieerde troepen op het centrum van Nijmegen op 22 februari 1944; het schrijven van deze brief is een van de onderdelen van de lessenserie over het bombardement waar de leerlingen van VMBO-t die het vak KCM (kunst, cultuur en media) hebben gekozen, aan meedoen. Ze doen dit samen met kinderen van de montessori basisschool op de Heijendaalseweg. Ieder jaar op 22 februari vindt, bij de schommel in de Marikenstraat, de herdenking plaats van deze ingrijpende gebeurtenis, en ook nu weer leveren onze leerlingen een bijdrage: -de brieven die ze geschreven hebben hangen als een kleine expositie in het gemeentehuis, -de kransen en bloemen worden in opdracht van de ambassadeurs, de burgemeesters en overige hoogwaardigheidsbekleders neergelegd en opgehangen, -de winkeliers in de Marikenstraat worden door onze leerlingen op de hoogte gebracht van het belang van de herdenking, -een paar van de leerlingen lezen zelfgemaakte teksten en gedichten voor. Voor iedereen is deze herdenking een bijzondere en indrukwekkende gebeurtenis, want, zoals een overlevende van het bombardement het ooit tegen een leerling zei: "Al mijn hele leven denk ik aan mijn gestorven zusje; mijn grootste angst is altijd geweest dat, als ik er straks niet meer ben, niemand meer aan haar zal denken, maar dankzij jullie project weet ik nu dat ze nooit echt zal worden vergeten en dat geeft me rust." Els Vermuë, docent KCM
Jaarverslag 2013 Montessori College
2
Inhoudsopgave
Inleiding ................................................................................................................................................................... 4 Algemeen / Kenmerken van de school .................................................................................................................... 4 Nieuwe huisstijl .......................................................................................................................................... 6 Verslag Raad van Toezicht ..................................................................................................................................... 7 Voorbeeld uit de praktijk .......................................................................................................................................... 8 Leerlingaantallen per locatie .................................................................................................................................... 8 Onderwijsbeleid ....................................................................................................................................................... 9 Start Modern Montessori vmbo ............................................................................................................... 10 Resultaten ............................................................................................................................................................. 11 Voortijdig School Verlaten ....................................................................................................................... 11 Doorstroom .............................................................................................................................................. 12 Examenresultaten.................................................................................................................................... 13 Kwaliteitszorg .......................................................................................................................................... 13 Voorbeeld uit de praktijk ........................................................................................................................................ 14 Personeelsbeleid ................................................................................................................................................... 16 Kengetallen personeel ............................................................................................................................. 16 Personeelssterkte per leeftijdscategorie per 1-10-2013 .......................................................................... 17 Functiemix ............................................................................................................................................... 17 Huisvesting ............................................................................................................................................................ 18 FinanciÍn ............................................................................................................................................................... 19 Treasury management ............................................................................................................................ 19 Staat van baten en lasten ........................................................................................................................ 19 Balanspositie per 31 december 2013 ...................................................................................................... 20 Kengetallen en ratio’s .............................................................................................................................. 21 Risicoparagraaf ....................................................................................................................................... 21 Horizontale verantwoording ................................................................................................................................... 22
Jaarverslag 2013 Montessori College
3
Inleiding Met dit jaarverslag informeren wij u over de ontwikkelingen op het Montessori College in Nijmegen en Groesbeek in het jaar 2013. Het jaar 2013 stond in het teken van ‘bouwen’. Enerzijds bouwden we letterlijk aan het nieuwe havo/vwo gebouw en anderzijds bouwden we aan een nieuwe inrichting van de organisatie. Die nieuwe inrichting volgt de keuzes die voor de nieuwbouw zijn gemaakt. Een indeling in twee sectoren: vmbo en havo/vwo. Het leiderschap binnen de sectoren is met name gericht op de kwaliteit van het onderwijs, de doorlopende leerlijnen en de professionaliteit en ontwikkeling van het personeel. De organisatie staat in dienst van het onderwijs.
Algemeen / Kenmerken van de school Het Montessori College is een van de 15 scholen voor Voortgezet Montessori Onderwijs in Nederland met in 2013 nog steeds drie locaties in Nijmegen en een in Groesbeek. In 2012 is met de nieuwbouw van de campus in Nijmegen aan de Kwakkenbergweg daadwerkelijk gestart. Begin 2015 zullen dan alle leerlingen van de Nijmeegse locaties aan de Kwakkenbergweg gehuisvest zijn. De locatie in Groesbeek blijft ook na de Nijmeegse nieuwbouw gehandhaafd. Op 1 oktober 2013 telde de totale school 1875 leerlingen. De leerlingen volgen opleidingen van vwo-plus t/m vmbo basisberoepsgerichte leerweg. Binnen het vmbo bieden we in Nijmegen de sectoren Economie en Zorg en Welzijn; in Groesbeek worden de sectoren Techniek, ICT-route en Zorg en Welzijn aangeboden.
Jaarverslag 2013 Montessori College
4
De leerlingen zijn gehuisvest op de volgende locaties:
Het Montessori College is een innovatieve school die eigen keuzes maakt in de inrichting van het onderwijs en van de organisatie. Deze keuzes worden ingegeven door de naamgeefster van de school: Maria Montessori. Het kernbegrip uit haar opvattingen dat wij omarmen is de ‘onderzoekende houding’.
In 2013 is een begin gemaakt met het Modern Montessori vmbo (MMvmbo), dat meer is gericht op de ontwikkeling van de talenten van leerlingen. Ten behoeve van een goede start is een verbouwing gepleegd aan de twee bestaande gebouwen aan de Kwakkenbergweg, die daarmee geschikt zijn gemaakt voor het onderwijs aan de vmbo leerlingen. In 2013 zijn alle nieuwe eerstejaars leerlingen voor Nijmegen, ingestroomd op de locatie Kwakkenbergweg.
Het Montessori College is een cultuurprofielschool (zie www.cultuurprofielschool.nl) en de school heeft een erkenning als sportactieve school (zie KVLO.nl) . Vier jaar geleden is een extra aanbod geformuleerd om een breder profiel in het havo en vwo aan te kunnen bieden, te weten de cultuurklas in havo/vwo en de vwo-plus klas voor leerlingen met een dubbel vwo-advies. Dat heeft geresulteerd in een meer evenwichtige verdeling van vmbo, havo- en vwo-leerlingen binnen de school. Beide programma's zijn inmiddels onderdeel van het staande onderwijsaanbod. De cultuurklas heeft een impuls gegeven aan de verdere uitbreiding van culturele activiteiten op school, met een speciale klas als boegbeeld.
Jaarverslag 2013 Montessori College
5
Door de hele school heen, en zeker ook in het MMvmbo, is er aandacht voor het cultuuronderwijs, waarmee een brede vorming en de mogelijkheid tot talentontwikkeling wordt nagestreefd. Het Montessori College is lid van de Nederlandse Montessori Vereniging en neemt deel aan de sectie VMO van deze vereniging. Samen streven wij brede ontwikkelingsdoelen na die wij zichtbaar willen maken in onze scholen. Deze doelen zijn: de ontwikkeling van zelfstandigheid, van creativiteit en van maatschappelijke verantwoordelijkheid. In de schoolorganisatie staat het leren van de leerlingen centraal, daaromheen is alles georganiseerd. Een groep leraren vormt het kernteam, zij geven met elkaar een groot deel van de lessen aan hun leerlingen. Dit kernteam heeft ruime bevoegdheden om het onderwijs vorm te geven en steeds te onderzoeken wat het beste werkt voor hun leerlingen. In het kader van kwaliteitsverbetering, verbetering van de doorgaande leerlijn en versterking van de samenwerkingscultuur, is een werkwijze gestart met professionele leergroepen; in onze school ‘montessori leergroepen’ (MLG) genoemd. In 2013 is aan deze manier van werken een vervolg gegeven met het project leerKRACHT. Hiermee werken we systematisch aan verbetering van ons onderwijs met behulp van een methodiek die tot doel heeft het samenwerken van leraren te verstevigen om de didactiek in de klas te verbeteren. De leerlingen werken toe naar steeds meer zelfstandigheid en leren verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leren. Zij worden hierbij begeleid door hun leraren en mentoren die met de leerlingen reflecteren op de voortgang die geboekt wordt. Deze drie kernbegrippen staan centraal in ons onderwijs. Het Montessori College neemt samen met andere VO scholen in de regio deel in het Samenwerkingsverband
V(S)O Nijmegen e.o. Het Samenwerkingsverband houdt een ‘rebound voorziening’ in stand ten behoeve van tijdelijke plaatsing van een leerling. Via het Samenwerkingsverband wordt aan een beperkt aantal leerlingen onderwijs gegeven dat in het reguliere onderwijs niet meer geplaatst kan worden. Deze voorziening wordt het
Flex College genoemd. In 2013 is het Samenwerkingsverband, zoals hierboven genoemd, uitgebouwd met leden vanuit het speciaal onderwijs tot een organisatie die klaar is voor de invoering van Passend Onderwijs. Er is voor het einde van 2013 een nieuwe rechtspersoon opgericht. Het Montessori College werkt volgens de code 'Goed Onderwijsbestuur’ met een professionele bestuurder die werkt onder toezicht van een Raad van Toezicht.
Nieuwe huisstijl In 2013 is gekozen voor een vernieuwing van de huisstijl, mede om daarmee de veranderde inrichting en indeling van de school te symboliseren. Een nieuwe school, een andere indeling van de onderwijskundige onderdelen, twintig jaar Montessori College met een nieuw gezicht. Het nieuwe logo is eenduidig en eenvoudig. Het representeert de belangrijkste component van ons onderwijs de M van Montessori. In de uitvoering van die M zijn twee bogen/poorten
Jaarverslag 2013 Montessori College
6
te herkennen die gezien kunnen worden als de twee onderwijskundige sectoren die in de school zijn verenigd: het havo/vwo en het vmbo. Tegelijkertijd symboliseren de poorten dat er meerdere wegen naar een doel leiden. De vorm van de M laat ook groei zien, en daar is het ons op alle terreinen om te doen. Dat er toch nieuw briefpapier moest komen vanwege de verhuizing, heeft ons geholpen om het besluit met overtuiging te nemen. Duurzaamheid is een belangrijke raadgever in veel processen in ons onderwijs en zeker ook in de nieuwbouw. Gelukkig was er nauwelijks sprake van verspilling in deze operatie.
Verslag Raad van Toezicht De Raad van Toezicht is per openbare werving tot stand gekomen. Hieronder is de samenstelling opgenomen, evenals een vermelding van de professionele achtergrond en specifieke kwaliteit t.b.v. de Raad van Toezicht.
De heer L.W.F. Nix, voorzitter, bestuurder van de stichting OPOD (Openbaar Primair Onderwijs Dordrecht)
De heer P.J.M. Timmermans, plaatsvervangend voorzitter, heeft ervaring als: docent natuurkunde in het vo, wethouder Nijmegen en in verschillende directiefuncties bij de Radboud Universiteit., waaronder verantwoordelijkheid realisatie nieuwbouw. Binnen de Raad van Toezicht is hij voorzitter van de stuurgroep nieuwbouw.
Mevrouw E.G. Oegema, directeur van Fontys Hogeschool Management Economie en Recht. Heeft gedurende de laatste jaren directiefuncties bekleed in het hoger onderwijs. In de Raad van Toezicht is zij lid auditcommissie.
Mevrouw H.L. Pieters, zelfstandig communicatieadviseur, heeft ervaring als docente Nederlands in het vo en als gastdocente communicatie in het hbo en heeft eerdere ervaring als lid van een RvT.
De heer E.B. Willems, tot oktober 2013 werkzaam als hoofd huisvesting & ICT bij de RIBW Nijmegen & Rivierenland (regionale instelling begeleid wonen). Sindsdien werkzaam als zelfstandig adviseur op het gebied van huisvesting, vastgoed en vastgoedbeleggingen De heer Willems is lid van de auditcommissie en van de stuurgroep nieuwbouw.
Een tweetal leden uit de Raad van Toezicht heeft zitting in de stuurgroep nieuwbouw.
Jaarverslag 2013 Montessori College
7
Voorbeeld uit de praktijk Oud-leerling: 'Het is zó leuk met de leerlingen’ Roland Coenen is dit jaar op de locatie Groesbeek begonnen aan de stage voor de lerarenopleiding techniek. Roland heeft in 1994 op het Montessori College Groesbeek zijn diploma LTS behaald. Een oud-leerling die als leraar wordt opgeleid op zijn eigen oude school dat is bijzonder. “Toen ik hier op school zat is de Scholengemeenschap Groesbeek samen gegaan met het Montessori College. Ik ben van de eerste lichting leerlingen die een Montessori diploma behaalde in Groesbeek. Ik heb na de LTS mijn opleiding vervolgd bij de Stichting Vakopleiding Bouwbedrijf, het was wat je nu een BBL opleiding noemt. Werken en leren dus. Tijdens de baan die ik daarna kreeg heb ik de MBO opleiding “assistent uitvoerder” gevolgd. Het beviel mij prima in de bouw, maar in 2013 raakte ik als gevolg van de crisis mijn baan kwijt als voorman bij Giesbertz. Ik was toen al bijna 10 jaar leermeester en bedacht dat ik wel leraar zou willen worden. Ik had in het verleden ook jarenlang de kindervakantieweek hier in Groesbeek mee georganiseerd en werken met kinderen vind ik geweldig.” Roland volgt nu een opleiding aan de Pedagogisch Technische Hogeschool voor docent bouwtechniek en hij loopt iedere week een dag stage voornamelijk in het lokaal bouw (onderdeel van techniek breed) . De docenten techniek breed zagen Rolands talent bij de begeleiding van leerlingen onmiddellijk: “Hij heeft een goede klik met de leerlingen.” Roland zelf geniet als hij er is: “Het werken met leerlingen is zó leuk.”
Leerlingaantallen per locatie De ontwikkeling van het aantal leerlingen per locatie. Op de locatie Kwakkenbergweg zijn in schooljaar 2013/2014 leerjaar 1 en 2 van alle afdelingen (vmbo-havo-vwo) gevestigd. Op de Berg en Dalseweg is derhalve per 1/8/2013 geen leerjaar 1 meer gehuisvest. Ondanks de teruglopende basisschoolpopulatie in Groesbeek zien we dat het leerlingenaantal in 2013 op de vestiging Groesbeek gegroeid is. Leerlingen die vavo (voortgezet algemeen volwassenen onderwijs) volgen worden apart genoemd. De uitvoering van het onderwijs van deze leerlingen is uitbesteed aan de vavo-afdeling van het ROC.
Jaarverslag 2013 Montessori College
8
2011
2012
2013
Kwakkenbergweg
602
606
624
Berg en Dalseweg
228
254
213
Vlierestraat
646
679
661
1476
1539
1498
330
316
357
1806
1855
1855
15
21
20
1836
1876
1875
Totaal Nijmegen Groesbeek Wij geven les aan Vavo
Totaal
Ontwikkeling leerlingaantallen per locatie, schematische weergave
800 700 600 500
Kwakkenbergweg
400
Berg en Dalseweg Vlierestraat
300
Groesbeek 200 100 0 2011
2012
2013
Het aantal inschrijvingen op de vestiging Kwakkenbergweg (instroom leerjaar 1 voor alle vestigingen in Nijmegen) ligt rond 310 Ă 320 leerlingen. Na gereedkomen van de eerste nieuwbouw in Nijmegen zal de instroom per onderwijssector gebeuren. Krimp in de leerlingenaantallen, als gevolg van vergrijzing, is voorzien vanaf 2017. In Groesbeek zal de krimp eerder inzetten, daar zijn de effecten van de vergrijzing in de basisschoolpopulatie nu al zichtbaar.
Onderwijsbeleid In een gezamenlijk overleg tussen de Nijmeegse besturen en de vmbo-directeuren is een visie op vmbo vastgesteld. Er is ook een overleg van vmbo-directeuren opgericht. Hierin wordt met elkaar overlegd over de nieuwe inrichting van het vmbo en de keuzes die daarvoor in samenhang genomen moeten worden. In 2017 zal er landelijk een nieuw ontwerp voor het vmbo starten. Het Montessori College richt zich op een breed en
Jaarverslag 2013 Montessori College
9
oriënterend programma, op basis waarvan de leerlingen betere keuzes kunnen maken voor het vervolg. Loopbaanleren vormt daarbij een belangrijk onderdeel. In 2013 is een belangrijke ontwikkeling ingezet met het Modern Montessori vmbo. Het aanbod van vwo-plus en de cultuurklas is bijgesteld. De aandacht voor kwaliteit over alle locaties is verder ingebed door de structurele inzet van een kwaliteitsteam. Dit team volgt de resultaten nadrukkelijk en geeft gevraagd en ongevraagd advies, daarin gestuurd door een in de schoolleiding vastgesteld tijdpad. Aansluitend op de landelijke ontwikkelingen is een aanzet gemaakt voor de opzet van schoolbreed taal- en rekenonderwijs. Gemeenschappelijke thema's binnen de locaties waren leerrendement en activerende didactiek.
Start Modern Montessori vmbo Schooljaar 2012-2013 is in Groesbeek een start gemaakt met een ander aanbod van onderwijs aan de eerste klas vmbo-t/k/b. In dat schooljaar is binnen het college voor genoemde studierichtingen het concept Modern Montessori vmbo (MMvmbo) ontwikkeld. Schooljaar 2013-2014 is dit ingezet in het eerste jaar Nijmegen en de eerste twee leerjaren in Groesbeek. Het belang van intrinsieke motivatie en het belang van “nieuwe” vaardigheden voor de toekomst vormen de belangrijkste uitgangspunten bij de ontwikkeling. In de onderbouw volgen de leerlingen talententijd samen met leerlingen van de niveaus vmbo-t/k/b. Zij leren met en van elkaar. Het gaat om vaardigheden en thema’s gerelateerd aan techniek, natuur en expressie die voorheen aan de orde kwamen in leergebieden mens en natuur, mens en maatschappij en kunst en cultuur. Bij de kernvaardigheden Nederlands, wiskunde/rekenen en Engels worden de leerlingen ingedeeld op niveau In het MMvmbo wordt veel gebruik gemaakt van laptops en digitale leermiddelen. De coach/mentor speelt een belangrijke rol bij het opstellen van leervragen. De leerlingen zien hun coach/mentor iedere dag.
Jaarverslag 2013 Montessori College
10
Voor de ontwikkeling van het programma in de bovenbouw, dat aan gaat sluiten op het nieuwe examenprogramma vmbo, is gestart met een ontwikkelgroep. Deze ontwerpt een eindexamenprogramma Dienstverlening en Producten, een programma dat de sectoren overstijgt.
Resultaten Voor een totaalbeeld van de resultaten van onze school verwijzen wij u graag door naar de website Vensters voor Verantwoording, die door het Montessori College is gevuld met alle beschikbare gegevens. Hieronder zijn enkele belangrijke gegevens verzameld en voorzien van een toelichting. Het zijn de gegevens die ook door de Inspectie van het onderwijs gehanteerd worden als kwaliteitscriteria.
Voortijdig School Verlaten Landelijk is er een nieuw convenant opgesteld om het aantal nieuwe VSV’ers terug te dringen naar maximaal 25.000 in 2016. Dat betekent dat het gemiddelde uitvalpercentage maximaal 2% mag zijn. Op dit moment is het landelijk gemiddelde nog 3%. Daarvan is een substantieel deel afkomstig uit het mbo. Een leerling wordt tot VSV gerekend als hij stopt met de opleiding zonder dat hij een startkwalificatie heeft gehaald. Een startkwalificatie is een diploma vwo of havo of mbo niveau 2. In de afgelopen jaren (vanaf 2005) is het aantal VSV’ers in het vo met ruim 40% gedaald en in het mbo met bijna 20%. Om het aantal voortijdig schoolverlaters terug te dringen, heeft de overheid het traject 'Aanval op schooluitval' ingezet. Jaarlijks vindt een terugkoppeling plaats op het aantal VSV'ers. Hieronder de cijfers van het Montessori College. De VSV-registratie is nog niet dekkend. Leerlingen die doorgaan naar speciaal onderwijs, particuliere opleidingen, interne opleidingen bij bedrijven en een aantal opleidingen van de rijksoverheid, hebben nog geen koppeling naar Bron (Basis registratie Onderwijs nummer). Deze leerlingen worden gerekend tot de groep ‘zonder startkwalificatie’ en worden daarom geregistreerd als VSV'er. Helaas heeft onze school daar ook mee te maken. Aan een zuiverder registratie wordt door de overheid gewerkt. Schooljaar
Aantal VSV
% van leerlingenpopulatie
2007-2008
26
1,4
2008-2009
24
1,3
2009-2010
21
1,1
2010-2011
20
1,1
2011-2012
26
1,4
2012-2013
9
0,5
In Nijmegen heeft het Samenwerkingsverband ingezet op een systematiek die de leerlingen volgt in hun overstap naar de vervolgopleiding. Decanen van de vo scholen en het ROC Nijmegen werken daarin samen. Het project heet ‘De Overstap’. Van alle leerlingen wordt in een digitaal systeem geregistreerd welke vervolgopleiding zij willen kiezen en na aanvang van het schooljaar wordt gecontroleerd of deze leerlingen ook daadwerkelijk starten. De decanen maken een inschatting op risico’s zodat de juiste leerlingen ook de begeleiding krijgen die ze nodig hebben. Sinds er met deze werkwijze is gestart is het aantal uitvallers afgenomen en is er meer zicht op de uitval gekomen. De resultaten van het jaar 11-12 geven aan dat het aantal in tegenstelling tot de trend groter is geworden. Een analyse heeft ons geen eenduidige conclusie opgeleverd. Het vermoeden is dat de oorzaak ligt bij een grotere groep moeilijk te plaatsen brugklasleerlingen die via het Samenwerkingsverband bij onze school onderdak heeft gekregen. De cijfers van 2012-2013 zijn weer afgenomen: het aantal VSV'ers op onze school is teruggebracht naar 26 naar 9.
Jaarverslag 2013 Montessori College
11
Doorstroom Hier reflecteren we op de kwaliteit van de school aan de hand van de criteria die de inspectie hanteert. Definitie doorstroom: 
Doorstroom in de onderbouw (hier eigenlijk rendement onderbouw) = het percentage leerlingen dat zonder zittenblijven in de 3e klas terecht komt, rekening houdend met advies basisschool ten opzichte van niveau 3e leerjaar.

Doorstroom in de bovenbouw (eigenlijk rendement bovenbouw) = het percentage leerlingen dat vanaf leerjaar 3 zonder vertraging of afstroom naar een lager niveau het diploma haalt. onderb Nijmegen onderbouw
bovenbou
bovenbouw
Groe
Toelichting Nijmegen: De doorstroom in de onderbouw ligt structureel boven het landelijk gemiddelde, voor de vwo opleiding ligt die gelijk. De doorstroom in de bovenbouw laat een gevarieerder beeld zien: alleen in de vmbo-kader opleiding is de doorstroom hoger, bij havo en vmbo-t is sprake van lager dan landelijke doorstroom. Zitten blijven of
toch naar een lager niveau overstappen is daarvan de oorzaak. Interne analyse heeft hierop plaatsgevonden en de conclusie is dat de afstemming tussen onder- en bovenbouw beter moet. Met de verhuizing worden de omstandigheden hiervoor gunstiger. Groesbeek, onderbouw
bovenbouw
Toelichting Groesbeek: De doorstroom onderbouw is bij alle niveaus iets hoger dan het landelijk gemiddelde. In de bovenbouw is het vmbo-basis wat lager, uitstroom naar speciaal onderwijs of het Flex College zijn hier debet aan.
Jaarverslag 2013 Montessori College
12
Examenresultaten
Slaagpercentages
De landelijke slaagpercentages verschillen per niveau: een hoger niveau heeft over het algemeen een lager slaagpercentage. Zo is bij vmbo-basis het landelijke slaagpercentage bijna 97%, terwijl deze bij havo en vwo veel lager liggen. Het Montessori College volgt deze trend niet. We zien grote verschillen per afdeling en ook tussen de vestigingen. Van de vwo-leerlingen is 97,6% geslaagd, landelijk is dit percentage 91,9 %. Ook bij havo ligt het slaagpercentage ruim boven het landelijk gemiddelde (95,7% tegen 88,0% landelijk). Het slaagpercentage van vmbo-t in Nijmegen ligt in 2013 5% lager dan het landelijk gemiddelde (86,7% tegen 91,4%). In Groesbeek is het slaagpercentage bij de t-leerlingen juist hoger dan het landelijk gemiddelde (95,8 tegen 91,4%). Bij vmbo-kader valt het hoge slaagpercentage van Groesbeek op: 95,5%. Het slaagpercentage van vmbo-kader in Nijmegen is ongeveer gelijk aan het landelijk gemiddelde (ca. 93%). Vmbo-basis kent zowel in Nijmegen (93,8%) als in Groesbeek (95,7%) een slaagpercentage dat iets lager is dan het landelijk gemiddelde (96,7%).
Kwaliteitszorg Vanuit kwaliteitszorg (het kwaliteitsteam) vindt nadrukkelijke aansturing plaats op het bewaken van de kwaliteit. Er worden analyses gemaakt van tussenresultaten van met name eindexamengroepen. Kernteams, vakgroepen en docenten gebruiken die resultaten voor tussentijdse bijstelling van het programma. Omdat in het opbrengstenoordeel 2012 is geconstateerd dat de opbrengsten in Groesbeek voor vmbo-b weer voldoende zijn, is op deze opleiding een versneld onderzoek naar de kwaliteitsverbetering ingezet. Met de uitkomst dat er geen reden is om het toezicht te intensiveren. Voor deze opleiding geldt vanaf eind augustus 2012 weer het basisarrangement. Uit een risicoanalyse voor vmbo-t Groesbeek kwam in 2012 naar voren dat er weliswaar een verbetering zichtbaar was maar dat de opbrengsten nog onvoldoende waren.. In november 2012 is bij een tussentijds kwaliteitsonderzoek vastgesteld dat het onderwijsproces en de kwaliteitszorg van voldoende kwaliteit zijn maar de opbrengsten nog onvoldoende. Verwachting is dat het opbrengstenoordeel 2014 weer van voldoende niveau is. De resultaten van de vmbo-opleidingen in Nijmegen zijn voldoende. Wel is er reden om de zichtbaar dalende trend tijdig te keren. Hierop is intern een verbetertraject ingezet. De resultaten van de opleidingen havo en vwo zijn bovengemiddeld goed. Met deze afdelingen mag de school zich tot de beste 30% van de scholen in
Jaarverslag 2013 Montessori College
13
Nederland rekenen. Zo geeft vergelijking van de slaagpercentages met de landelijke slaagpercentages voor zowel havo als vwo, resp. een percentiel van 92 en 90 (slechts 8-10% van de scholen in Nederland scoort hoger). Ook bij de doorstroom in onder- en bovenbouw scoren havo en vwo ruim boven het landelijk gemiddelde.
Voorbeeld uit de praktijk Hieronder enkele stageverslagen van leerlingen 3 e leerjaar. Ik ben Kevin Eichelsheim en heb mijn stage gelopen bij Pluryn in Groesbeek. Het eerste wat ik deed was het helpen van een man met een beperking met het fixen van zijn laptop. Hier moest aardig wat mee gebeuren en dat hebben we toen mooi samen gedaan. Achteraf hoorde ik dat hij hier heel erg blij mee was. Verder heb ik tussendoor gewoon op een paar doordeweekse avonden meegedraaid op het dienstencentrum in Groesbeek. Hier kunnen mensen met een verstandelijke beperking doordeweeks hun avondmaaltijd eten en verder nog gezellig samen koffie drinken. Als laatste heb ik een filmavond georganiseerd. We hebben op 20 december de film ‘Home Alone 2’ gedraaid. Hierbij had ik wat chips en nootjes gekocht. Ik heb een hoop lol gehad met deze stage. Veel leuke mensen ontmoet en een hoop geleerd. En ik denk dat dat precies de bedoeling van de maatschappelijke stage is.
De Verwondering is een koffiehuis waar mensen met weinig geld voor een klein bedrag een 3-gangen menu kunnen eten. Dit is een keer in de 2 weken op een zondag. Onze ervaring; De 1e keer dat we er kwamen, zijn we allebei alleen gegaan. Het ligt niet in de mooiste wijk van Nijmegen en dat was ook een van de redenen dat het best spannend was. We werden binnen open ontvangen door Henny. Henny is de beheerder en al 25 jaar vrijwilliger. Er werken alleen maar vrijwilligers en iedereen heeft een eigen taak. Wij hielpen met alle taken mee, zoals bediening, tafels afdekken en opruimen, borden opscheppen en drinken inschenken. Tijdens het bedienen praat je met mensen die je op straat liever niet zou willen aanspreken. We moesten allebei in het begin erg wennen aan de sfeer. Mensen die je daar vooral tegenkomt zijn daklozen, (ex-)verslaafden en asielzoekers. De Verwondering heeft zijn vaste klanten, maar ook nieuwe klanten die de 1 e keer gratis mee eten. Verder zijn er vaste vrijwilligers, die allemaal erg spontaan zijn en open staan voor een praatje met de klanten. Maar niet alle verhalen zijn even betrouwbaar. Wij vonden de stage erg leerzaam en interessant. We hebben praatjes gemaakt met mensen die we normaal niet zouden aanspreken. Ook hebben we gezien dat er ook in Nijmegen veel mensen zijn waar het niet goed mee gaat en die op de been blijven door dit soort organisaties. We raden deze stage aan voor iedereen! Berit Beckers en Sacha Lamers
Jaarverslag 2013 Montessori College
14
Maatschappelijk stage 2014, ‘verpleeghuis Joachim en Anna’ (de Waalboog) Stichting De Waalboog is een organisatie voor zorg, welzijn en wonen. Het verpleeghuis is er voor ouderen met verlies van lichamelijke en/of geestelijke mogelijkheden, voor jongere mensen met dementeringsproblemen en voor mensen die in een niet al te lange periode overlijden. Wij hebben gekozen voor deze stage omdat we graag wilden leren hoe het er in een verpleeghuis aan toegaat en hoe je met ouderen die hier wonen om moet gaan. Onze begeleidster heet Marjolein Willemsen. Zij is de begeleidster van de groep ‘ De Kastanje’, en zorgt voor vele leuke activiteiten met de ouderen. Wij mogen bij deze groep stagelopen en helpen bij activiteiten zoals een quiz, carnaval en een bingoavond. Ook mogen we meehelpen met het verzorgen van het ontbijt en het de verdere dagprogramma. Het is erg leerzaam en leuk om hier aan mee te doen. Van Peta Bertrand, Pascalle Doorenbos en Marloes Buijs
Hieronder een foto van carnaval met de bewoners
Jaarverslag 2013 Montessori College
15
Personeelsbeleid Kengetallen personeel Onderstaand enkele kengetallen met betrekking tot de personele bezetting per 1 oktober in 2010, 2011, 2012, 2013 met daarnaast de prognose voor 2014. Medewerkers in FTE
2010
2011
2012
2013
2014
FTE inzet directie
6
6
6
7
7
FTE inzet OP
158
149
138
132
132
FTE inzet OOP
51
50
43
44
44
FTE inzet totaal
215
205
187
183
183
% directie van totaal aantal FTE
2,8
2,9
3,2
3,8
3,8
% OP van totaal aantal FTE
73,5
72,7
73,8
72,1
72,1
% OOP van totaal aantal FTE
23,7
24,4
23,0
24,0
24,0
Leerlingen (ongewogen) per FTE totaal
8,5
8,8
9,9
10,1
10,1
Leerlingen (ongewogen) per FTE OP
11,5
12,1
13,4
14,0
14,0
Benchmark leerlingen (ongewogen) per FTE OP
14,1
14,3
14,9
12,1
12,1
Ziekteverzuimcijfer in %
6,0
6,05
5,91
4,43
4,4
Toelichting:
In 2013 heeft een verschuiving plaatsgevonden van OOP naar directie, waardoor deze met 1 is uitgebreid;
Het aantal FTE OP is in 2013 om financiële redenen verder verlaagd, waardoor de ratio aantal leerlingen per FTE is verhoogd; voor 2014 verwachten we geen grote veranderingen;
Het ziekteverzuimcijfer is t.o.v. 2012 sterk gedaald; veel langdurige ziektegevallen zijn opgelost. Voor 2014 verwachten we in de buurt van het percentage van 2013 uit te komen.
Jaarverslag 2013 Montessori College
16
Personeelssterkte per leeftijdscategorie per 1-10-2013 57
60 50
39
40 33 30
27
24 18
20
17
14
10 0
3
1
0 0/19 20/24 25/29 30/34 35/39 40/44 45/49 50/54 55/59 60/64 >= 65 Toelichting: De grafiek maakt duidelijk dat de leeftijdsopbouw van ons personeel niet gelijkmatig verdeeld is. Iets meer dan de helft valt in de leeftijdsklasse 50+. De financiële gevolgen hiervan zijn:
hogere salariskosten
hogere bapo-lasten.
In 2014 zullen vijf 60-plussers de school verlaten door met pensioen te gaan. Deze situatie vraagt om een zorgvuldige planning voor de vervanging hiervan. We zullen zoeken naar een combinatie van ‘ervaring’ en ‘verjonging’, we kijken gericht naar de ontwikkeling bij de tekortvakken en naar de gevolgen van krimp. De komende tien jaar zullen ongeveer 76 medewerkers het college verlaten. We verwachten daarnaast vanaf 2017 een krimp in het leerlingaantal. Deze krimp kan door natuurlijk verloop goed opgevangen worden.
Functiemix In juli 2008 heeft de toenmalige minister van OCW een convenant gesloten met de sociale partners, het Convenant Leerkracht van Nederland (VO) 1 juli 2008. Op basis van dit convenant is en wordt fors geïnvesteerd in de beloning van leraren en de aantrekkelijkheid van het beroep. Een belangrijk onderdeel hiervan is het verbeteren van de loopbaanmogelijkheden voor leraren, door middel van een nieuwe functiemix. Door het extra geld dat beschikbaar komt voor de versterking van de functiemix kunnen meer leraren een hogere functie krijgen. Overzicht ontwikkeling functiemix Startmeting %
%
doelstelling
%
Doelstelling
Prognose
Schaal
2008
2011
2011
2013
2014
2014
LB
70,2
64,0
LC
21,9
25,6
23,9
24,5
31,9
21,6
LD
7,8
10,2
8,8
16,4
18,8
24,7
59,1
Jaarverslag 2013 Montessori College
17
Huisvesting Per 31-12-2007 zijn de schoolgebouwen aan de Kwakkenbergweg, de Vlierestraat en de Berg en Dalseweg tegen boekwaarde van de gemeente Nijmegen overgenomen. Dit vormt een onderdeel van de overeenkomst Doordecentralisatie Onderwijshuisvesting, die met de gemeente is afgesloten. Vanaf 2008 is daarmee de verantwoordelijkheid voor de onderwijshuisvesting door-gedecentraliseerd naar het schoolbestuur. De stichting ontvangt jaarlijks van de gemeente een vergoeding welke afhankelijk is van het aantal leerlingen. In 2009 is het haalbaarheidsonderzoek inzake de nieuwbouw voor de drie Nijmeegse locaties afgerond en is het besluit genomen op de locatie Kwakkenbergweg een nieuw vwo/havo/vmbo-t- en vmbo-b/k/t gebouw te realiseren. Het definitief ontwerp is in maart 2011 vastgesteld. In de zomer van 2011 is het naastgelegen kavel aangekocht. In de loop van 2012 heeft de aanbesteding plaatsgevonden en is de financiering rond gekomen. In 2012 zijn de bouwkundige en installatietechnische aannemers gecontracteerd. Daarbij is het Montessori College een contractuele verplichting aangegaan met een totaalwaarde van â‚Ź 15.260.800 (exclusief omzetbelasting). In november 2012 is de realisatie van het vwo/havo/vmbo-t-gebouw gestart. In het voorjaar van 2014 is dit gebouw opgeleverd. Direct aansluitend zal met de realisatie van het andere gebouw worden gestart. Dit gebouw zal in het voorjaar van 2015 in gebruik worden genomen.
Jaarverslag 2013 Montessori College
18
Financiën Treasury management Het Montessori College hanteert een eigen vastgesteld heeft in de loop van 2010 een nieuw statuut goedgekeurd. Deze aanpassing was nodig als gevolg van de statutenwijziging die heeft plaatsgevonden. Het statuut voldoet aan de in 2001 verschenen OCW-regeling "Beleggen en belenen door instellingen voor onderwijs en onderzoek”. Het treasury statuut voorziet in voorschriften en instrumenten om te komen tot een verantwoord en transparant beheer van financiële middelen. Qua beleggingen voert het Montessori College een voorzichtig beleid, beleggingen geschieden met een laag risicoprofiel en altijd met bescherming van het eigen vermogen. In 2013 is alleen in kortlopende deposito’s belegd, dit alles bij het Ministerie van Financiën (via schatkistbankieren).
Staat van baten en lasten Onderstaand is de staat van baten en lasten van 2013 weergegeven. Inclusief de begrote cijfers voor 2013 en de vergelijkende cijfers van 2012. Omdat OCW besturen wil dwingen om in meerjarenperspectief te denken zijn ook de prognoses voor 2014 tot en met 2016 weergegeven. Staat van baten en lasten 2013 inclusief meerjarenperspectief (* 1.000) Referentie Jaarrekening 2012
Referentie Begroting 2013
€
Realisatie 2013
€
Begroting 2014
€
Begroting 2015
€
Begroting 2016
€
€
Baten 3.1
(Rijks)bijdragen OCenW
-
€
14583
€
14766
€
15226
€
14963
€
15047
€
15073
3.2
Ov. overheidsbijdragen
-
€
1214
€
1206
€
1223
€
1096
€
960
€
947
3.5
Overige baten
-
€
1080
€
838
€
934
€
926
€
994
€
978
-
€
16877
€
16810
€
17383
€
16985
€
17000
€
16998
Totaal baten Lasten 4.1
Personele lasten
-
€
12776
€
12566
€
12682
€
12707
€
12812
€
12895
4.2
Afschrijvingen
-
€
606
€
554
€
586
€
869
€
1084
€
1088
4.3
Huisvestingslasten
-
€
1041
€
1195
€
1234
€
1075
€
1030
€
1006
4.4
Overige instellingslasten
-
€
1521
€
1596
€
1537
€
1699
€
1658
€
1658
-
€
15944
€
15910
€
16039
€
16349
€
16583
€
16646
€
933
€
900
€
1344
€
636
€
417
€
352
Totaal lasten Saldo baten en lasten Financiele baten en lasten 5.1
Rente baten
€
26
€
20
€
15
€
2
€
1
€
1
5.5
Rente lasten
€
24
€
254
€
204
€
381
€
398
€
385
189-
€
379-
€
397-
€
384-
€
257
€
20
€
32-
Financiele baten en lasten
-
€
3
€
234-
€
Resultaat
-
€
936
€
666
€
1156
Het jaar 2013 is afgesloten met een fors resultaat (€ 1.156.000). Enerzijds veroorzaakt door een resultaat op de deelbegroting Doordecentralisatie (€ 621.000) en anderzijds doordat laat in het jaar, (herfstakkoord) eenmalig door het Rijk toegekende middelen beschikbaar zijn gekomen ( 545.000) die in 2013 niet meer konden worden besteed.
Jaarverslag 2013 Montessori College
19
Balanspositie per 31 december 2013
Onderstaand is de balans per 31 december 2013 weergegeven met de vergelijkende cijfers ultimo 2012. Inclusief een balansprognose voor 2014, 2015 en 2016.
Balans per 31 december 2013 inclusief balansprognose 2014-2016 (* 1.000) 31-12-2012
31-12-2013
31-12-2014
31-12-2015
31-12-2016
Vaste Activa Gebouwen en terreinen Overige materiële vaste activa
€ €
8790 1729
€ €
17302 1609
€ €
20014 2706
€ €
17708 2794
€ €
17220 2694
Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen
€ €
267 5900
€ €
185 4172
€ €
185 2026
€ €
185 3465
€ €
185 3434
Totaal Activa
€
16686
€
23268
€
24931
€
24152
€
23532
Passiva Eigen vermogen
€
5892
€
7048
€
7304
€
7324
€
7292
Voorzieningen
€
556
€
461
€
250
€
158
€
77
Langlopende schulden
€
8016
€
13600
€
15200
€
14693
€
14187
Kortlopende schulden
€
2222
€
2160
€
2176
€
1976
€
1976
€
16686
€
23268
€
24931
€
24152
€
23532
Totaal Passiva
Het eigen vermogen neemt in 2013 toe als gevolg van het positieve exploitatiesaldo op zowel de reguliere exploitatie als de exploitatie Doordecentralisatie. In 2015 en 2016 stabiliseert deze naar verwachting. Het verloop van het eigen vermogen naar de onderscheiden reserves is als volgt (* € 1.000): * € 1.000 Algemene reserve
-
1.763
Bestemmingsreserve nieuwbouw
-
4.393
Bestemmingsreserve Bapo
-
175
Bestemmingsreserve jonge leraren
-
129
Bestemmingsreserve professionalisering
-
415
Bestemmingsreserve privaat
-
173
Totaal eigen vermogen
-
7.048
Jaarverslag 2013 Montessori College
20
Kengetallen en ratio’s De financiële ratio’s voor 2013 (inclusief vergelijkende cijfers 2012 en de prognose voor 2014, 2015 en 2016) zien er als volgt uit:
Solvabiliteit (inclusief voorzieningen) Weerstandsvermogen Kapitalisatiefactor (% van de baten) Buffercapaciteit (%van de baten) Rentabiliteit Liquiditeit (quick ratio) Liquiditeit (current ratio/werkapitaal)
2012 38,6% 34,9% 46,7% 5,5% 2,66 2,78
Overzicht financiële kengetallen 2013 2014 2015 32,3% 30,3% 31,0% 40,5% 43,0% 43,1% 34,3% 28,9% 37,9% 11,9% 3,8% 13,7% 6,6% 1,5% 0,1% 1,93 0,93 1,75 2,02 1,02 1,85
2016 31,3% 42,9% 37,1% 12,9% 2,1% 1,74 1,83
Signaalwaarde VO <30% geen norm geen norm <0% 3 jaar negatief geen norm <0,75
Toelichting: Het Montessori College voldoet aan alle normen die door OCW worden gesteld.
Risicoparagraaf In 2013 is een financieel risicoprofiel opgesteld. Daarin zijn de volgende financiële risico’s geïnventariseerd. 1.
Onvoorziene en onbeheersbare fluctuatie in leerlingenaantal. De komende jaren zal het Montessori College in Nijmegen ten opzichte van voorgaande jaren in beperkte mate minder leerlingen aannemen (instroom van 315 naar 306). De vraag zou, mede vanwege de nieuwbouw, daarmee het aanbod kunnen overstijgen. De komende jaren worden daarom geen sterke fluctuaties verwacht.
2.
Financiële gevolgen van arbeidsconflicten. Er zijn op dit moment geen lopende conflicten noch zijn er signalen van komende.
3.
Instabiliteit van bekostiging; algemeen. Na het Herfstakkoord en het Nationaal Onderwijsakkoord zijn er op korte termijn geen signalen dat de bekostiging gaat wijzigen of er nieuwe onzekerheden opdoemen. Op de middellange termijn bestaat onzekerheid wat betreft de aangekondigde Vereenvoudiging bekostiging. Niet duidelijk is op welke wijze hieraan in de toekomst invulling zal worden gegeven. De eerder gedane voorstellen vanuit het Ministerie en de alternatieven zoals door de VO raad voorgesteld zouden voor het Montessori College negatieve gevolgen hebben. Wel is eerder al aangegeven dat sprake zou zijn van een overgangsregeling.
4.
Instabiliteit van bekostiging; doelsubsidies. Er worden met ingang van 2015 (huisvesting)middelen bij de gemeente weggehaald. Het College van B&W van de gemeente Nijmegen heeft in een bezuinigingsnotitie aangegeven dat er 3 miljoen euro moet worden bezuinigd door de gezamenlijke schoolbesturen. Die zullen zich hiertegen op alle mogelijke manieren verzetten. Mogelijk dat dit echter wel consequenties heeft voor andere gemeentelijke subsidies. Vanaf 2015 is hier in de meerjarenbegroting rekening mee gehouden.
5.
Onvolledige indexatie van de bekostiging. In 2014 zijn in de Materiële vergoeding alsnog de prijsindexaties voor 2011 tot en met 2013 verwerkt. Voor 2014 zelf is deze wegbezuinigd. Onderdeel van het Herfstakkoord is dat het Rijk met ingang van 2015 gestegen loonkosten weer (volledig) gaat compenseren conform de hiervoor in het verleden afgesproken vereveningsystematiek.
6.
Doordecentralisatie onderwijshuisvesting. De gemeenten worden met ingang van 2015 gekort met 256 miljoen. Dit omdat zij, landelijk gezien, te weinig geld uitgeven voor onderwijshuisvesting. Dit zal binnen de gemeente (en het programma Onderwijs en Onderwijshuisvesting) tot bezuinigingsopdrachten leiden. Het
Jaarverslag 2013 Montessori College
21
Montessori College zal zich, indien van toepassing, verzetten tegen het openbreken van de bestaande overeenkomst doordecentralisatie. 7.
Nieuwbouw/verbouw en inventaris. Tot op heden blijven de lasten van de investeringen binnen de hiervoor vastgestelde kaders.
Uit de risico inventarisatie is geconcludeerd dat op basis van een gewenste zekerheid van 90% minimaal een buffervermogen van € 1.160.000 noodzakelijk is om onvoorziene financiële risico’s af te kunnen dekken. De beschikbare buffercapaciteit is samen met de rekening courant faciliteit meer dan toereikend.
Horizontale verantwoording In 2013 heeft frequent overleg plaatsgevonden met de personele medezeggenschapsraad (twee wekelijks). Daarnaast is er periodiek overleg met de medezeggenschapsgeleding van de ouders (Centrale Ouderraad) en vindt op locaties regelmatig overleg plaats met de locatie ouderraden en de leerlingenraden. Met het basisonderwijs en de vervolgopleidingen worden ook contacten onderhouden. Vanuit het Montessori College zijn er decanen actief als voorzitter in de decanenkringen. Op lokaal niveau wordt bestuurlijk overleg gevoerd tussen de VO besturen en wordt er deelgenomen aan kenniskringen. In 2013 zijn er twee bijeenkomsten georganiseerd met ouders, leerlingen en personeelsleden over de toekomst van het onderwijs, onder de titel: het onderwijs in 2025. Verder neemt het Montessori College sinds 2010 deel in Vensters voor Verantwoording. Op de website www.schoolvo.nl is inhoudelijke, personele en financiële informatie te vinden. Dit alles inclusief vergelijkende landelijke gemiddelden.
Jaarverslag 2013 Montessori College
22