1
WELSTAND- EN MONUMENTENCOMMISSIE EDAM-VOLENDAM JAARVERSLAG 2019
2 WELSTAND- EN MONUMENTENCOMMISSIE EDAM-VOLENDAM JAARVERSLAG 2019
Keetzijde
“Goede omgevingskwaliteit heeft betrekking op het belang van aspecten als cultureel erfgoed, architectonische kwaliteit van bouwwerken, stedenbouwkundige kwaliteit en kwaliteit van natuur en landschap. Het gaat daarbij zowel om de menselijke beleving van de fysieke leefomgeving als om de intrinsieke waarden die de maatschappij toekent aan de identiteit van gebieden en aan dieren plantsoorten.� Memorie van toelichting, Omgevingswet
3
Voorwoord Een onderwerp dat in 2019 veel aandacht kreeg in de Welstands- en Monumentencommissie, is de relevantie van kleine bouwplannen, gevelwijzigingen en toevoegingen voor de kwaliteit van het straatbeeld. De adviezen van de commissie zijn er daarbij steeds op gericht dat eigentijdse ingrepen en toevoegingen goed worden ingepast in de historische context. Dat geldt voor de beschermde stads- en dorpsgezichten, maar ook voor de reguliere welstandsgebieden. De commissie behandelde in 2019 veel plannen voor particuliere woonhuizen. Een heel bijzonder plan is de ‘eigentijdse stolp’ op Zeedijk 1, grenzend aan de Broeckgouw. Door de zorgvuldige vormgeving, detaillering en materialisering, vormt het plan volgens de commissie, een goede, hedendaagse interpretatie van de traditionele stolp, die goed past op deze locatie. Ook afgelopen jaar zijn er weer veel transformatieplannen op de Dijk van Volendam aan de commissie voorgelegd. De groei van het toerisme bereikte in de regio Amsterdam in 2019 een kantelpunt, waardoor het besef groeit dat behoud van kwaliteit belangrijker is dan het genereren van kwantiteit. Dat geldt ook voor Volendam. De commissie adviseert dan ook steeds zeer zorgvuldig over aanpassingen en gevelwijzigingen op de Dijk om de nog aanwezige, historische kwaliteit te behouden en waar mogelijk te versterken.
Een ander, typisch Volendams gebruik, dat laat zien dat het goed gaat met de economie, zijn de veelvuldige aanvragen voor het vervangen van het metselwerk van de gevels van woningen. De commissie spant zich hierbij in om nieuwe bakstenen te kiezen, die goed aansluiten bij de aangrenzende rijwoningen en de harmonie van het straatbeeld te bewaren. Als altijd vervult de commissie haar taak met veel plezier en ziet zij uit naar de voortzetting van de vruchtbare en prettige samenwerking met de gemeentelijk medewerkers en het bestuur in 2020. Ir. Bastiaan Gribling, Voorzitter Welstands- en Monumentencommissie Edam-Volendam
4 WELSTAND- EN MONUMENTENCOMMISSIE EDAM-VOLENDAM JAARVERSLAG 2019
Commissie bij het Jacob Hoperf
5
Inhoud 1.
Omgevingswet zet de toon
7
2.
Commissie, beoordelingskaders en werkwijze
8
BIJZONDER PLAN Bouw van een eigentijdse stolpboerderij, Edam
12
3.
Uw adviezen in 2019
14
MONUMENT Renovatie en modernisering van de trambrug, Edam
24
KLEIN PLAN Het vervangen van de gevel, Volendam
26
4.
Evaluatie en aanbevelingen
28
HOE IS HET MET? De Groenlandkerk, Edam
30
Colofon
32
6 WELSTAND- EN MONUMENTENCOMMISSIE EDAM-VOLENDAM JAARVERSLAG 2019
Hoofdstuk 1 Omgevingswet zet de toon Terugkijkend op het afgelopen jaar zien we dat de Noord-Hollandse gemeenten zich intensief aan het voorbereiden zijn op de Omgevingswet. Het is een immense opgave om op tijd klaar te zijn met de nieuwe vergunningprocessen en het digitale stelsel. De omgevingsvisie en het omgevingsplan moeten gestalte krijgen. En dan komt ook het vraagstuk van de kwaliteitsadvisering om de hoek kijken. Dat is urgent, want voor het inwerkingtreden van de Omgevingswet moeten alle gemeenteraden in Noord-Holland hun gemeentelijke adviescommissie ingesteld hebben. Zelfs als u niets wilt veranderen aan de advisering, moet de adviescommissie opnieuw worden ingesteld omdat de wettelijke grondslag van de oude commissie vervalt. Wel is het daarbij mogelijk om de oude commissie(s) over te laten gaan naar de nieuwe commissie. 1.1 Dilemma’s Het afgelopen jaar bent u al geïnformeerd over de veranderingen ten aanzien van de advisering, zoals die in de Omgevingswet zijn opgenomen. In het voorgaande jaarverslag hebben we stilgestaan bij een aantal dilemma’s die daarmee samenhangen. Zoals de vraag hoe maatschappelijke participatie en advisering door deskundigen elkaar kunnen versterken. En de vraag of de advisering wordt ingezet tijdens het hele plan- of ontwerpproces, of alleen als een check aan het eind. Ook het dilemma van de proportionaliteit kwam aan de orde: hoe zorg je dat de advisering in goede verhouding staat tot de betekenis/invloed van een plan op de publieke ruimte, en hoe organiseer je het zo dat iedere initiatiefnemer de route vindt die het beste past bij de vraag? En last but not least: is kwaliteit een kwestie van regelgeving of van anders kijken? Het doel van de ruimtelijke kwaliteitsadvisering is niet het toetsen aan regels. Het gaat om een zorgvuldige en begrijpelijke afweging: draagt een initiatief bij aan de prettige leefomgeving die de gemeente en de gemeenschap voor ogen heeft. 1.2 Handreiking om uw kwaliteitsadvisering ‘Omgevingswet-proof’ te maken Het afgelopen jaar heeft MOOI Noord-Holland actief meegewerkt aan de totstandkoming van een
handreiking voor het adviesstelsel onder de Omgevingswet. Deze handreiking werd gemaakt in opdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit (FRK). Op 17 februari 2020 werd het eerste deel van de handreiking gepubliceerd. Deel twee, met voorbeeldregels voor het instellingsbesluit van de nieuwe gemeentelijke adviescommissie, volgt spoedig. De handreiking is een handig hulpmiddel om in de komende periode de advisering over goede omgevingskwaliteit ‘Omgevingswet-proof’ te maken. 1.3 Hoe zit het precies? Na het inwerkingtreden van de Omgevingswet blijft veel beleid en regelgeving gewoon van kracht. Hier zorgt de ‘bruidsschat’ voor die het Rijk aan de gemeenten meegeeft. Uw bestemmingsplannen, maar ook uw welstandsnota en lokaal cultureel erfgoedbeleid gaan automatisch over naar de nieuwe situatie en maken straks direct of indirect onderdeel uit van het omgevingsplan. Uw huidige Welstands- en Monumentencommissie Edam-Volendam is echter niet in die ‘bruidsschat’ opgenomen. In artikel 17.9 van de Omgevingswet wordt namelijk een nieuwe commissie geïntroduceerd: de gemeentelijke adviescommissie. Gemeenten hebben de taak om zelf invulling te geven aan deze commissie. Art 16.15a van de wet stelt dat gemeenten in ieder geval advies vragen aan de gemeentelijke adviescommissie bij een ingreep aan een rijksmonument en bij alle andere door de gemeenteraad en/of het college van B&W aangewezen gevallen. Dit kan zowel over omgevingsvergunningen als over beleid gaan. Op den duur kan in het omgevingsplan precies worden aangeven bij welke activiteiten advies gevraagd moet worden aan de commissie. 1.4 Keuzes Met uitzondering van de genoemde advisering over rijksmonumenten, bepaalt u dus zelf hoe de advisering over omgevingskwaliteit wordt ingevuld en welke adviseurs daarbij worden ingeschakeld. De huidige adviescommissie kan vrij eenvoudig overgaan in de nieuwe gemeentelijke adviescommissie. Maar de gemeente kan ook kiezen voor verdere doorgroei
7
naar bredere en vroegtijdige advisering, waarvoor de Tweede Kamer in een vrijwel unaniem aangenomen motie zijn voorkeur heeft uitgesproken. Ook de VNG, opdrachtgever van de handreiking, benadrukt dit streven: brede en vroege kwaliteitsadvisering is nodig bij uitnodigend en meer op ondersteuning van de initiatiefnemer gericht omgevingsbeleid. Dat gebeurt bij voorkeur in een helder en samenhangend adviesstelsel, zodat iedereen weet wie wanneer over wat adviseert. En waarbij de onafhankelijke advisering de ambtelijke processen aanvult en ondersteunt. Verder met advisering over goede omgevingskwaliteit Uw gemeente bereidt zich al voor op het nieuwe adviesstelsel. Het afgelopen jaar hebben wij hier met vertegenwoordigers van uw gemeente regelmatig over gesproken. Wij hebben begrepen dat de voorlopige inzet van de gemeente is om de onafhankelijke advisering door de gemeentelijke adviescommissie beleidsneutraal in te vullen op basis van de huidige advisering voor cultureel erfgoed en welstand/ruimtelijke kwaliteit. 1.5 De inhoud van het kwaliteitsbeleid Uiteraard zijn dit vooral procedurele zaken. Eigenlijk gaan we veel liever met uw gemeente in gesprek over de inhoud van het kwaliteitsbeleid onder de Omgevingswet. Wat zijn uw ambities? Wat is uw opvatting van omgevingskwaliteit. In welke mate neemt de gemeente regie en wat wordt aan de mensen zelf overgelaten. Wat betekent dat voor de verschillende gebieden in de gemeente? En hoe weerspiegelt dat in de omgevingsvisie, het omgevingsplan en ander beleid? De nieuwe vormgeving van het kwaliteitsbeleid onder de Omgevingswet is een zaak van onderzoeken en uitproberen. We doen dat graag samen met u.
8 WELSTAND- EN MONUMENTENCOMMISSIE EDAM-VOLENDAM JAARVERSLAG 2019
Hoofdstuk 2 Commissie, werkwijze en beoordelingskaders 2.1 Even voorstellen De Welstand- en Monumentencommissie Edam-Volendam is benoemd door de gemeenteraad en samengesteld uit ervaren en vakbekwame adviseurs met kennis die nodig is binnen de gemeente Edam-Volendam. Het goed beoordelen van alle ruimtelijke aspecten
van een initiatief of plan vraagt kennis, ervaring en vakmanschap. De adviseurs zijn specialisten op het terrein van landschap, stedenbouw, cultuurhistorie en architectuur en zij zijn onafhankelijk ten opzichte van de gemeentelijke organisatie en het gemeentebestuur. In 2019 bestond de commissie uit de volgende adviseurs:
Ir. Bastiaan Gribling stedenbouwkundige en voorzitter van de commissie
Ing. Nico Zimmermann architect en lid van de commissie
Rob de Vries architect en lid van de commissie
Ing. Hans Boonstra monumentendeskundige en lid van de commissie
9
Thames Zwarthoed ontwerper en als burgerlid in de commissie aanwezig namens de Vereniging Oud-Volendam
Peter de Vries architect en als burgerlid in de commissie aanwezig namens de Vereniging Oud-Edam
Gerrit Kuijper, als burgerlid in de commissie aanwezig namens de Historische Vereniging Zeevang
De commissie werd ondersteund door: Renee Stroomer commissiecoรถrdinator MOOI Noord-Holland
Marc Steur plantoelichter en beleidsmedewerker Bouwen & Milieu gemeente Edam-Volendam
Mr. Annelies Hoekstra beleidsmedewerker Omgevingsbeleid gemeente Edam-Volendam
10 WELSTAND- EN MONUMENTENCOMMISSIE EDAM-VOLENDAM JAARVERSLAG 2019
2.2 Werkwijze De gemeente legt de plannen aan de commissie voor in een openbaar toegankelijke vergadering. Initiatiefnemers en eventueel hun adviseur en/of ontwerper worden in de gelegenheid gesteld om het initiatief toe te lichten. Belanghebbenden en geïnteresseerden zijn van harte welkom om de behandeling van de plannen te volgen. Er wordt gezorgd voor een prettige en respectvolle gespreksomgeving. De vergaderdata voor uw gemeente vindt u via deze link. Soms schuift bij zogenaamde grote plannen de stedenbouwkundige van de gemeente aan en bij monumentenaanvragen is de beleidsmedewerker Omgevingsbeleid aanwezig om de commissie te informeren. Dat gebeurt bij voorkeur in een zo vroeg mogelijk stadium. De adviezen Van elke planbehandeling, of dit nu gaat om een vergunningaanvraag of om een vooroverleg, stelt de commissie een advies op. We streven ernaar dat het advies begrijpelijk is voor iedereen; dus helder geschreven en zonder gebruik van onnodig jargon. Bovendien moet het advies juridisch houdbaar zijn. De gemeentelijke plantoelichter zorgt voor het openbaar maken en versturen van de adviezen naar het college, de aanvrager en eventuele andere belanghebbenden. Planregistratiesysteem Nu worden de adviezen nog vastgelegd in een door MOOI Noord-Holland ontwikkeld planregistratiesysteem, genaamd CorSys. De commissiecoördinator, de plantoelichter en gemandateerde commissieleden hebben toegang tot dit systeem en kunnen te allen tijde de geschiedenis van de planbehandeling raadplegen. In 2020 wordt een nieuw verbeterd systeem ingevoerd, dat het digitaal werken nog verder verbetert. Dit nieuwe systeem krijgt de naam (MOOI) DARS (Digitaal Advies Registratie Systeem). Alle gemeenten kunnen hier gebruik van maken, ook voor de plannen die ambtelijk beoordeeld worden. MOOI Noord-Holland zal de gebruikers begeleiden bij de toepassing ervan.
Preadviezen Veel plannen worden pas in het stadium van de vergunningverlening aan de commissie voorgelegd. Als het plan niet groot is, vaker voorkomt en de uitkomst van de behandeling geen verstrekkende gevolgen heeft, is dit meestal geen probleem. Bij omvangrijke of complexe initiatieven wordt de commissie bij voorkeur in een eerder stadium betrokken. Dit zogenaamde vooroverleg vindt steeds vaker plaats en wordt door alle betrokkenen – de commissie, initiatiefnemer en gemeentelijke diensten – vaak erg gewaardeerd. Zo komt het advies van de commissie op een logisch moment in het planproces en kan haar inbreng nog relatief eenvoudig worden meegenomen door de initiatiefnemer of ontwerper. Bovendien kan het advies van nut zijn bij de afweging van de gemeente van een specifiek verzoek van een initiatiefnemer. Het vooroverleg bevordert ook een snelle beoordeling van de definitieve vergunningaanvraag. Ambtelijke behandeling Niet alle plannen worden door de voltallige commissie behandeld. Sinds de invoering van ‘de Kan-bepaling’ worden in de gemeente Edam-Volendam de minder omstreden plannen ambtelijk afgehandeld. Indien de aanvraag van een zogenaamd klein plan twijfel, discussie of precedentvorming oproept wordt de aanvraag alsnog aan de commissie voorgelegd. 2.3 Beoordelingskaders Er zijn meerdere gemeentelijke beoordelingskaders waar de commissie rekening mee houdt. De Welstandsnota Edam-Volendam vastgesteld in 2017 door de gemeenteraad, is het belangrijkste. Via deze link kunt u de welstandsnota voor uw gemeente inzien. Ook bestaat er monumentenbeleid. Via deze link kunt u lezen welk monumentenbeleid uw gemeente voert. De welstandsnota kan aangevuld worden vanwege nieuwe ontwikkelingen of inzichten. Binnen de gemeente Edam-Volendam zijn momenteel volop ontwikkelingen die een specifieke beeldkwaliteit met zich meebrengen, en waarbij een vertaling naar de welstandscriteria aan de orde is. Voor kleine projecten wordt hieraan door de gemeentelijke steden-
11
Commissie in overleg
bouwkundige zelf invulling gegeven, voor de grote ontwikkelingslocaties wordt dat gedaan door externe stedenbouwkundige bureaus in de vorm van een beeldkwaliteitsplan. De grote stedenbouwkundige plannen zijn bepalend voor het ruimtelijk kwaliteitsbeeld. De welstandscommissie is niet betrokken bij de stedenbouwkundige planvorming, maar kan desgevraagd wel adviseren over beleidszaken en strategische visies die betrekking hebben op de ruimtelijke ontwikkeling en de ruimtelijke kwaliteit van de gemeente. Door de gemeenteraad vastgestelde beeldkwaliteitplannen maken deel uit van de welstandsnota en kunnen door de commissie gebruikt worden als beoordelingskader. De beoordelingskaders zijn naar de mening van de commissie over het algemeen goed toepasbaar en dragen bij aan de constructieve dialoog die we voeren met initiatiefnemers. De kaders maken duidelijk wat de gemeente wil bereiken met het
kwaliteitsbeleid en bieden houvast bij de begeleiding en de beoordeling van plannen. In de loop van 2019 zijn wij echter wel een aantal verbeterpunten tegen gekomen. Voor wat betreft de duurzaamheidsopgave adviseert de commissie na te denken over de mogelijkheden die bestaan om het beschermd stadsgezicht te verduurzamen en over de omgang met het plaatsen van zonnepanelen in beschermde gebieden en op monumenten. Zij adviseert tevens na te denken over de manieren om collectief zonne-energie op te wekken en wat het aanbrengen van laadpalen in de openbare ruimte gaat betekenen voor het aanzicht van het dorp. Verder adviseert de commissie beleid op te stellen voor bruggen, dammen en toegangspoorten.
Eigentijdse stolpboerderij aan de Zeedijk, House of Architects
13 PROJECT BIZONDER PLAN
Edam
Bouw van een
eigentijdse stolpboerderij Aan de Zeedijk in Edam wordt een stolpboerderij gebouwd geschikt voor twee woningen. Het ontwerp bestaat uit een eigentijdse interpretatie van een stolpboerderij met een vierkante plattegrond en een piramidaal dak, twee eigenschappen die vallen onder de hoofdkarakteristieken van een stolpboerderij. Het dak heeft een ruim overstek en de gevels worden nagenoeg transparant uitgevoerd waardoor het lijkt alsof het dak zweeft. Dit kan gezien worden als een verwijzing naar traditionele stolpboerderijen waarbij het houten vierkant het dak draagt als een soort paraplu. Het dak wordt voorzien van keramische, oranje pannen en zal een aantal hedendaagse architectonische bewerkingen ondergaan: insnijden, uittrekken en optillen, aldus de architect. De commissie heeft veel waardering voor het interessante ontwerp. Alhoewel het ontwerp niet voldoet aan de criteria voor een traditionele stolpboerderij, is de commissie van mening dat de wezenlijke kenmerken (hoofdkarakteristieken) van een stolpboerderij behouden zijn gebleven. Het piramidevormige dak, het gebruik van oranje dakpannen en de vierkante plattegrond borgen de verwantschap met de traditionele agrarische architectuur. Doordat het plan niet letterlijk getoetst kon worden aan de specifieke criteria voor stolpboerderijen heeft de commissie bij de beoordeling gebruik gemaakt van de algemene criteria. Zij is er namelijk van overtuigd dat het plan vanwege, de bijzondere architectonische kwaliteit en goede, eigentijdse interpretatie van de traditionele stolp, voldoet aan redelijke eisen van welstand.
14 WELSTAND- EN MONUMENTENCOMMISSIE EDAM-VOLENDAM JAARVERSLAG 2019
Hoofdstuk 3 Uw adviezen in 2019 Aantal planbehandelingen In 2019 heeft de Welstands- en Monumentencommissie Edam-Volendam 290 vergunningaanvragen behandeld, waarvan 37 betrekking hadden op aanvragen van voorgaande jaren. In verband met plannen die meerdere 3.1 Cijfers behandelingen hadden, was het totaal aantal planbehandelingen 450. De Welstands- nodig en Monumentencommissie Edamgeformuleerde voorwaarde) een positief advies In 2019 heeft de Welstandsen Monumentencommissie Edam-Volendam 290 vergunningaanvragen behandeld, Het aantal nieuwe plannen is met ca 37 % gestegen ten opzichte van 2018. Het behandelingen steeg met Volendam heeft in 2019 advies uitgebracht over 253 gegeven worden. Bijaantal 37%plannen van de planbehandelingen waarvan 37 betrekking hadden op aanvragen van voorgaande jaren. In verband met die meerdere ca 33 % ten opzichte van het vorige jaar nieuwe aanvragen voor eenen omgevingsvergunning. In Edam-Volendam was de initiatiefnemer of ontwerper aanwezig. Het In 2019 heeft denodig WelstandsMonumentencommissie 290 vergunningaanvragen behandeld, behandelingen hadden, was het totaal aantal planbehandelingen 450. 2018 waren er 185 uitgebrachte adviezen. Bij 54% aantal preadviezen was in 2019 92 gevallen ten waarvan betrekking hadden op ca aanvragen van voorgaande jaren. verband met plannen die meerdere Het aantal plannen is met 37 % gestegen ten opzichte vanIn 2018. Het aantal behandelingen steeg met Tabel 1 37nieuwe van kon inhet éénvorige keer (of eenaantal planbehandelingen opzichte van 82 behandelingen nodig hadden, was het totaal 450.gevallen in 2018. ca 33de %aanvragen ten opzichte van jaarmet SOORT AANVRAAG AANTAL AANVRAGEN AANTAL BEHANDELINGEN Het aantal nieuwe plannen is met ca 37 % gestegen ten opzichte van 2018. Het aantal behandelingen steeg met ca 33 % Omgevingsvergunning 231 361 Tabel 1 ten opzichte van het vorige jaar
Aantal planbehandelingen Aantal planbehandelingen
SOORT AANVRAAG waarvan een monument Aantal planbehandelingen Tabel 1 Omgevingsvergunning waarvan nieuwbouw SOORT AANVRAAG waarvanverbouwing een monument waarvan Omgevingsvergunning waarvan nieuwbouw Preadvies* waarvan een monument waarvan verbouwing Reclameaanvraag waarvan nieuwbouw
Preadvies* Advies ruimtelijke plannen waarvan verbouwing Reclameaanvraag Overige vergaderonderwerpen Preadvies*
AANTAL AANVRAGEN 17
AANTAL BEHANDELINGEN 29
231 61 AANTAL AANVRAGEN 17 153 231 61 46 17 153 6 61
361 114 AANTAL BEHANDELINGEN 29 218 361 114 66 29 218 9 114
146
166
153
66 46 1 290 6
218
9 13 66 1 450 9
Advies ruimtelijke plannen Totaal Reclameaanvraag * Dit zijn de preadviezen waarvoor nog geen omgevingsvergunningaanvraag is ontvangen. Het Overige vergaderonderwerpen 6 13 totaal aantal preadviesaanvragen was 1 1 92.Advies ruimtelijke plannen Totaal 290 450 Overige vergaderonderwerpen 6 13 * Dit zijnplanbehandelingen de preadviezen waarvoorten nogopzichte geen omgevingsvergunningaanvraag Aantal voorgaande jaren: is ontvangen. Het totaal aantal preadviesaanvragen was 92. Totaal 290 450 * Dit zijn Tabel 2 de preadviezen waarvoor nog geen omgevingsvergunningaanvraag is ontvangen. Het totaal aantal preadviesaanvragen was 92. Aantal planbehandelingen ten opzichte voorgaande jaren: SOORT AANVRAAG 2019 2018 2017 Aantal planbehandelingen ten opzichte voorgaande jaren Aantal ten opzichte Nieuwe aanvragen 253 voorgaande jaren: 185 196 Tabel 2 planbehandelingen
SOORT AANVRAAG Aanvragen van voorgaande jaren Tabel 2 Nieuwe aanvragen Herhalingen SOORT AANVRAAG Aanvragen van voorgaande jaren Totaal Nieuwebehandelingen aanvragen Herhalingen Aanvragen van voorgaande jaren Totaal behandelingen Herhalingen
2019 37
2018 37
2017 33
253 160 2019 37 450 253 160 37 450 160
185 117 2018 37 339 185 117 37 339 117
196 146 2017 33 375 196 146 33 375 146
Totaal behandelingen Vorm van behandelingen Tabel 3
450
339
375
2018
2017
339
375
Vorm van behandelingen Vorm van behandelingen VERDELING AANVRAGEN 2019 Vorm van behandelingen Totaal 450 Tabel 3 behandelingen VERDELING AANVRAGEN In de welstandscommissie Tabel 3 behandeld Totaal behandelingen VERDELING AANVRAGEN In commissie Inde degeïntegreerde welstandscommissie Totaal behandelingen met monumentenleden behandeld behandeld In de welstandscommissie In de geïntegreerde commissie behandeld met monumentenleden In de geïntegreerde commissie behandeld met monumentenleden behandeld
2019 450 2019
72 %
2018 339 2018
78 %
2017 375 2017
77 %
72% % 450 28
78% % 339 22
72 % 28 %
78 % 22 %
77 % 23 %
28 %
22 %
23 %
375
77% % 23
15
Hoe vaak behandeld? Hoe vaak behandeld? Tabel 4 Hoe vaak behandeld? ADVIEZEN AAN B&W Tabel 4 Totaal nieuwe aanvragen* ADVIEZEN AAN B&W Bij eerste behandeling akkoord Totaal nieuwe aanvragen*
2019
2018
2017
252 2019
182 2018
194 2017
252
42 %
182
38 %
194
Bij behandeling niet Bij eerste eerste behandeling akkoord 42 % 38 % akkoord tenzij (kleine aanpassing 12 % 10 % Bij eerste behandeling niet nodig) akkoord tenzij (kleine aanpassing 12 % 10 % Bij tweede behandeling akkoord nodig) 17 % 18 % (of niet akkoord tenzij) Bij tweede behandeling akkoord 17 % 18 % Bij of verdere behandeling (of derde niet akkoord tenzij) 10 % 8% akkoord (of niet akkoord tenzij) Bij derde of verdere behandeling 10 % 8% Nog in behandeling of definitief akkoord (of niet akkoord tenzij) niet akkoord of aanvraag 12 % 16 % Nog in behandeling of definitief ingetrokken niet akkoord of aanvraag 12 % 16 % Plan wel akkoord op hoofdlijnen ingetrokken maar nog geen aanvraag voor 8% 10 % Plan wel akkoord op hoofdlijnen vergunning maar nog geen aanvraag voor 8% 10 % * Dit zijn alle nieuwe aanvragen exclusief beleidsadviesaanvragen en handhaving aanvragen. vergunning
38 % 38 % 11 % 11 % 19 % 19 % 10 % 10 % 13 % 13 % 9% 9%
* Dit zijn alle nieuwe aanvragen exclusief beleidsadviesaanvragen en handhaving aanvragen.
Erfgoedaanvragen Erfgoedaanvragen Erfgoedaanvragen Tabel 5 ERFGOEDAANVRAGEN Tabel 5 Totaal aantal ERFGOEDAANVRAGEN rijksmonumenten Totaal aantal
2019
2018
2017
72 2019
45 2018
48 2017
72
16
45
7
48
7
gemeentelijke monumenten rijksmonumenten
6 16
97
77
panden in beschermd gezicht gemeentelijke monumenten
34 6
20 9
24 7
provinciale monumenten panden in beschermd gezicht
0 34
0 20
2 24
gebied met monumenten cultuurhist. waarde provinciale
16 0
9 0
8 2
gebied met cultuurhist. waarde
16
9
8
Op de gemeentepagina van Edam-Volendam op onze website staan meer cijfers.
16 WELSTAND- EN MONUMENTENCOMMISSIE EDAM-VOLENDAM JAARVERSLAG 2019
Tuinhuis en erfafscheiding Bergmolen
Zeevangsdijkje in vogelvlucht, zeevangsdijkje.nl
Herenhuis Zeevangsdijke, zeevangsdijkje.nl
Erfafscheiding Karveel
17
3.2 Effect van de adviezen De adviezen zijn openbaar en worden uitgebracht aan het college van B&W. In het jaar 2019 zijn bijna alle adviezen van de commissie overgenomen door het college van B&W. In 2019 is drie keer afgeweken van het welstandsadvies en één keer van het monumentenadvies. Het college van B&W is contrair gegaan bij de plaatsing van een tuinhuis en erfafscheiding zonder vergunning aan de Bergmolen in Volendam. De commissie maakt bezwaar omdat het plan niet voldoet aan de criteria uit de welstandsnota qua materiaal, oppervlakte en hoogte. Het college gaat contrair omdat het materiaalgebruik bestaat uit hout en daarmee voldoet aan de criteria. Voor wat betreft de oppervlakte en hoogte wordt opgemerkt dat het bestemmingsplan in eerste instantie regelend optreedt voor wat betreft rooilijnen en maximale afmetingen. Behoudens de dakhelling voldoet het tuinhuis voor wat betreft de afmetingen aan de regels uit de vigerende beheersverordening. Het college van B&W is contrair gegaan bij de nieuwbouw van een woning aan het Zeevangsdijkje in Kwadijk. Het ontwerp laat een ‘herenhuis’ zien dat naar mening van de commissie niet passend is bij de landelijke kwaliteiten van het gebied, met name door zijn ver naar achter gelegen positie in de tweede bebouwingslijn. De commissie stelt dat een dergelijk volume van twee lagen met kap op deze locatie alleen denkbaar is als de architec-tuur en de detaillering passend zijn bij het landelijk gebied, bijvoorbeeld door de realisatie van het beeld van een hooikaakberg. Het college van B&W heeft besloten in afwijking van het ad-vies van de commissie medewerking te verlenen aan het plan. Het college is van mening dat het ontwerp lijkt te voldoen aan redelijke eisen van welstand.
Ook is het college van B&W contrair gegaan bij de legalisatie van een erfafscheiding aan de Karveel in Volendam. De commissie adviseert negatief omdat de erfafscheiding in hoogte, kleur- en materiaalgebruik niet voldoet aan de betreffende criteria uit de gemeentelijke welstandsnota. Voor een erfafscheiding aan de voorzijde geldt dat deze niet hoger mag zijn dan 1 meter en in materiaal overeenkomstig het hoofdgebouw of uitgevoerd in metselwerk of hout of een ander natuurlijk en niet snel verwerend materiaal. Het college van B&W besluit af te wijken omdat zij akkoord is met de hoogte (het is niet aan de commissie om te besluiten over maatvoering). Het materiaalgebruik bestaat uit composiet, een niet snel verwerend materiaal en de kleur is zwart/grijs aansluitend bij de zwart en grijze accenten van de woning. Ten slotte is de gevraagde erfafscheiding een veel voorkomende erfafscheiding in Volendam.
18 WELSTAND- EN MONUMENTENCOMMISSIE EDAM-VOLENDAM JAARVERSLAG 2019
Reclame Schoolstraat, eerste aanvraag
Zuideinde
Baandervesting, Mulleners & Mulleners Architecten
Schoolstraat 17 uiteindelijke beeld
19
Ook is het college van B&W contrair gegaan bij de nieuwbouw van een woning aan het Zuideinde waarbij de karakteristieke verdiepte stoep aan de voorzijde van de woning komt te vervallen. De commissie maakt bezwaar, de afzoming van de wandel-rijzone ten opzichte van het talud van de dijk met de daaraan gelegen lagere bebouwing zou vanuit monumentaal oogpunt bewaard moeten blijven. In afwijking van het advies van de commissie heeft het college van B&W besloten dat de verdiepte stoep niet behouden dient te blijven. Het handhaven van de verdiepte stoep zou de bebouwingsmogelijkheden die het bestemmingsplan geeft beperken. Positief effect van welstand aan de Schoolstraat in Volendam. Aan de commissie wordt een aanvraag voorgelegd voor het plaatsen van reclame op de noord-tribune van het FC Volendamstadion. De beoogde reclame-uiting is bijna 20 meter lang, heeft een hoogte van 2,5 meter en bestaat uit een logo met twee tekstvakken. De commissie spreekt van een dominante reclamevoering die niet in overeenstemming is met de maat en schaal van het gebouw. De commissie adviseert de reclame-uiting op te knippen in twee delen en uit elkaar te plaatsen. Er wordt een aanpast plan aan de commissie voorgelegd waarbij de reclame-uiting is verkleind en in twee delen opgeknipt, hierdoor verhoudt de reclame zich op een goede manier tot de bestaande architectuur.
3.3 Adviezen ruimtelijke plannen In 2019 zijn vier ruimtelijke plannen aan de orde geweest, zoals de Baandervesting in Edam, parkeerterrein Singelweiland en het realiseren van een zonnepark in Oosthuizen. De stedenbouwkundige uitgangspunten voor de ontwikkeling van het Korsnästerrein (Baandervesting) werden het afgelopen jaar aan de commissie voorgelegd. De commissie heeft over het algemeen waardering voor de opzet en aanpak van het plan en ook voor de inzet om het plan aan te laten sluiten bij de historische stadskern van Edam. De discussie ging voornamelijk over het Baanplein en het creëren van een aantrekkelijke invulling van het plein als de entree van de stad. Op de hoek van het Baanplein wordt een statig vormgegeven appartementencomplex gerealiseerd. De commissie acht het appartementencomplex te massief en te dominant. Ruimtelijke gezien zou dit weliswaar mogelijk zijn, maar vanuit historisch perspectief roept dit vragen op. Kenmerkend voor Edam is dat de bebouwing vanaf de hoeken omhoog loopt naar het midden van de straatwand waar de belangrijke, hoge gebouwen staan waardoor een ongewenst stedelijk beeld wordt vermeden. De commissie adviseert dan ook het hoogte accent meer middenin de gevelwand te maken en de hoek te laten zakken. Tot grote waardering van de commissie wordt het appartementencomplex op de hoek met één laag verlaagd waardoor de menselijke maat door het hele plan gegarandeerd is.
20 WELSTAND- EN MONUMENTENCOMMISSIE EDAM-VOLENDAM JAARVERSLAG 2019
Impressie parkeerterrein Singelweg]
Route excursie commissie Edam-Volendam, uitgezet door de plantoelichter
De beoogde locatie voor het realiseren van een zonnepark aan het Beetsdijkje in Oosthuizen
21
Ook werd de commissie betrokken bij de werkzaamheden rondom de Singelweg met het oog op het aanleggen van een parkeerterrein op het ten zuiden gelegen Singelweiland. Ondanks het feit dat het parkeerterrein vergunningsvrij aangelegd kan worden, heeft de commissie toch haar zorgen geuit en aandacht gevraagd voor dit kwetsbare stukje erfgoed dat gelegen is binnen het beschermd stadsgezicht Edam.
3.4 Kwaliteitsgesprekken, procesbegeleiding, beleidsontwikkeling De adviseurs van MOOI Noord-Holland doen meer dan hun werk in de gemeentelijke adviescommissies. Wij ondersteunen vrijwel alle gemeenten in Noord-Holland bij het behoud en de ontwikkeling van omgevingskwaliteit. Voor Edam-Volendam hebben wij de volgende ondersteunende activiteiten uitgevoerd:
In het aanwijzingsbesluit beschermd stadsgezicht Edam staat het volgende omschreven: ‘Vrijwel onaangetast wordt het historische stadsgebied omgeven door de oorspronkelijke omgrenzing: de vestinggordel. (…) Het besloten karakter van de stad wordt versterkt door het ruime open buitengebied voor de vesting.’ Er wordt expliciet gewezen op het waarborgen van het behoud van het vrije uitzicht vanaf de provinciale weg (N247) op de vestingwal en de daarachter gelegen stad. De gemeente dient hier omzichtig en zorgvuldig mee om te gaan. De commissie adviseert een landschapsarchitect in de arm te nemen en een onderzoek uit te voeren naar de impact van het parkeerterrein op het stedenschoon van de vesting en het landschappelijk groen.
• De gemeente Edam-Volendam werkt samen met MOOI Noord-Holland aan het opstellen van de nieuwe duurzaamheidsnota. Belangrijk is dat deze nota ingaat op duurzaamheid en hoe de ingrepen ten behoeve van duurzaamheid verruimd kunnen worden. • Op 14 januari 2019 nam de gemeente Edam-Volendam deel aan een werksessie georganiseerd door MOOI Noord-Holland ten behoeve van het opstellen van de Handreiking Duurzaamheid, Erfgoed en Ruimtelijke kwaliteit. De handreiking heeft tot doel om als gemeente snel en zorgvuldig te kunnen antwoorden op verduurzamingsvragen in de bestaande bebouwde omgeving met behoud van ruimtelijke kwaliteit en om het ruimtelijk kwaliteitsbeleid daarop aan te passen. • Op 15 januari 2019 organiseerde MOOI Noord-Holland de Jan Wilslezing. Commissieleden Bastiaan Gribling, Nico Zimmermann en Rob de Vries waren bij deze bijeenkomst aanwezig. • Op 7 juni 2019 organiseerde MOOI Noord-Holland de Zomerbijeenkomst. Commissielid Nico Zimmermann was hierbij aanwezig.
22 WELSTAND- EN MONUMENTENCOMMISSIE EDAM-VOLENDAM JAARVERSLAG 2019
Rob de Vries aanwezig tijdens de bijeenkomst ‘Bouwhistorisch onderzoek, van belemmering naar inspiratiebron
Annelies Hoekstra aanwezig bij de bijeenkomst ‘Historische verenigingen, gemeenten en de omgevingswet’
23
3.5 Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland Medewerkers en bestuurders van Noord-Hollandse gemeenten kunnen bij het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland terecht met vragen over alles wat met erfgoed en cultuurlandschap te maken heeft. Het Steunpunt is een samenwerking tussen MOOI Noord-Holland en Stichting NMF en wordt mogelijk gemaakt door de provincie Noord-Holland en de RCE. Het Steunpunt organiseert diverse netwerk- en kennisbijeenkomsten door het jaar heen en levert informatie over erfgoed in de Omgevingswet en het landschaps- en erfgoedbeleid van diverse overheden. Ook kunnen gemeenten concrete zaken voordragen voor een expertmeeting, een onderzoek of als interessant voorbeeldproject op het gebied van duurzaamheid en herbestemming of het inpassen van zonnevelden in een kwetsbaar cultuurlandschap. Kijk voor inspiratie en voorbeelden eens op www.steunpunterfgoednh.nl. En de Steunpunt-kaartviewer biedt een rijke bron aan informatie over allerlei erfgoedzaken, ook in uw gemeente. De gemeente Edam-Volendam heeft ook gebruik gemaakt van het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland. • Op 27 maart 2019 werd een Erfgoedteambijeenkomst georganiseerd met als thema: ‘Bouwhistorisch onderzoek, van belemmering naar inspiratiebron’. Commissielid Rob de Vries was aanwezig en hield een presentatie. • Op 22 mei 2019 werd een Erfgoedteambijeenkomst georganiseerd met als thema: ‘POST 65: Monumenten van de toekomst.’ Commissieleden Nico Zimmermann en Rob de Vries waren hierbij aanwezig. • Op 27 mei 2019 werd de bijeenkomst ‘Historische verenigingen, gemeenten en omgevingswet’ georganiseerd. Annelies Hoekstra, beleidsmedewerker monumenten en commissielid Rob de Vries waren hierbij aanwezig.
• Op 6 juni 2019 organiseerde het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland in samenwerking met Provincie Noord-Holland en De Groene Grachten het Duurzaam Erfgoedcongres 2019. Tijdens deze bijeenkomst werden de kansen en ambities voor erfgoed in de energietransitie besproken. De bijeenkomst is bijgewoond door Jeroen Besseling, beleidsmedewerker duurzaamheid. • Op 12 september 2019 werd het symposium ‘Toekomst Religieus Erfgoed 2019’ georganiseerd. Toon Ebbers van de Franciscus Parochie in Edam en Ludo Voorn van de Heilige Nicolaaskerk in Edam waren daarbij aanwezig.
Oude uitbreiding Hof van Holland
De gerestaureerde trambrug met op de achtergrond de gerealiseerde uitbreiding van het Hof van Holland
25 PROJECT MONUMENT
EDAM
Renoveren van de rijksmonumentale trambrug De trambrug in Edam is gebouwd in 1902 als onderdeel van de oude Stoomtramweg Kwadijk-Edam-Volendam. De trambrug is onder andere van belang vanwege de cultuurhistorische, typologische en historisch-constructieve waarde en vanwege de herinnering aan het vroegere Waterlandse Stoomtramspoor. Om deze redenen is het belangrijk dat het aanzicht en het karakter van de brug zo veel mogelijk in tact worden gehouden. Aan de brug, de aanbruggen en de fundering worden verschillende herstel- en onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Tevens zal de brug gemechaniseerd worden. De commissie uit haar waardering voor de zeer zorgvuldige aanpak en is van mening dat op een zo conserverend mogelijke manier met de brug wordt omgegaan met respect voor het ontwerp, de materialen, de kleuren en de details. Naast de trambrug ligt het voormalige restaurant ‘Hof van Holland’ dat inmiddels is verbouwd tot een restaurant met hotelaccommodatie. Het eerste plan dat de commissie kreeg voorgelegd bestond uit het slopen van de houten luifel/serre aan de rechterzijde en hier het hoofdgebouw met kapvorm door te zetten. Hierdoor werd de bouwmassa, die al vrij fors is, nog forser en daarmee naar mening van de commissie te dominant ten opzichte van de naastgelegen trambrug. De commissie adviseert om zoveel mogelijk het bestaande beeld te behouden. Het ontwerp wordt aangepast waarbij de bestaande luifel/serre als uitgangspunt is genomen. De commissie uit haar waarding. Het plan is inmiddels gerealiseerd en voegt zich op een vanzelfsprekende wijze in het geheel.
Vervangen van de buitengevel, werk in uitvoering
Nieuwe gevel in afwijkend kleur vanwege de niet leverbaarheid, maar wel dezelfde steensoort
Woning voorzien van nieuwe gevel
27
27 PROJECT KLEIN PLAN
VOLENDAM
Het vervangen van buitengevels Specifiek voor Volendam is het vervangen van de gevel. Geregeld wordt aan de commissie een plan voorgelegd voor het vervangen van de gevel waarbij het bestaande metselwerk wordt verwijderd en de gevel in zijn geheel in nieuw metselwerk wordt opgetrokken. Meer dan eens betreft dit woningen in een rij. Op het moment dat de voorkeurssteen teveel afwijkt van de eenduidige uitvoering van het woonblok wordt het plan aan de commissie voorgelegd. Het beleid is namelijk gericht op het handhaven van de samenhang in het woonblok. De commissie kan niet anders dan vasthouden aan hetgeen gesteld in de nota en probeert vaak samen met de aanvrager te zoeken naar een steen die qua oppervlaktestructuur en kleur goed past bij de aangrenzende woningen en de bestaande gevelbaksteen om zodoende de samenhang te behouden. Vooral wanneer het metselwerk van het woonblok nog geheel intact is, is de commissie van mening dat er gezocht dient te worden naar een steen die het beste aansluit op de overige woningen in de rij. Hierbij gaat het om textuur, kleur en kantigheid. Dit is niet altijd even makkelijk en men ontkomt er dan ook niet aan dat er een kleine differentiatie in gevelwanden ontstaat.
Woning voorzien van nieuwe gevel
28 WELSTAND- EN MONUMENTENCOMMISSIE EDAM-VOLENDAM JAARVERSLAG 2019
Hoofdstuk 4 Evaluatie en aanbevelingen 4.1 Evaluatiegesprek portefeuillehouder Als onafhankelijk adviseur dragen wij bij aan een goede omgevingskwaliteit in uw gemeente. Die zorg delen we samen met de initiatiefnemers en met u als gemeente. Elk jaar bespreken we tijdens een evaluatiegesprek met de portefeuillehouder de belangrijkste ontwikkelingen binnen uw gemeente en formuleren we aandachtspunten voor de toekomst. Op 11 mei 2020 vond dit jaarlijkse evaluatiegesprek plaats over het jaar 2019. De belangrijkste uitkomsten van dat gesprek zijn: • De commissie en gemeente spreken van een prettige onderlinge samenwerking. • Er is gesproken over het vormgegeven van het monumentenbeleid in het nieuwe Omgevingsplan. • Er is gesproken over het plaatsen van zonnepanelen op monumenten in het beschermd stadsen dorpsgezicht. Naar aanleiding hiervan neemt de commissie zich voor om bij een afwijzing van het verzoek tot het plaatsen van zonnepanelen meer expliciet de (hinderlijke) zichtbaarheid te omschrijven. • De commissie uit haar waardering voor de restauratie van de trambrug. De gemeente Edam-Volendam kan trots zijn op dit stukje industrieel erfgoed. • Door de uitstel van de omgevingswet is er wat tijd gewonnen om aan te slag te gaan met de nieuwe gemeentelijke adviescommissie. • De gemeente geeft aan, met het oog op de nieuwe Omgevingswet, graag gebruik te blijven maken van de Welstands- en Monumentencommissie, maar daarbij wel een andere invulling te onderzoeken. Bijvoorbeeld door de commissie intensiever in het voortraject te betrekken. • Afgesproken wordt om in het najaar verder te praten over de ontwikkelingen omtrent de nieuwe Omgevingswet.
4.2 Overige aanbevelingen door de commissie De commissie Edam-Volendam doet - vanuit haar ervaringen en inzichten - nog de volgende aanbevelingen: • Bij omvangrijke of complexe initiatieven wordt de commissie graag in een eerder stadium betrokken. Op deze wijze is het mogelijk een breed gedragen planontwikkeling op gang te brengen en kan het advies van de commissie nog relatief eenvoudig worden meegenomen door de initiatiefnemer of ontwerper. Bovendien kan het advies van nut zijn bij de afweging van de gemeente van een specifiek verzoek van een initiatiefnemer. • Blijf in uw gemeente steeds het debat voeren over de vraag hoe ruimtelijke kwaliteit, inclusief het cultureel erfgoed, kan worden ingezet als pijler voor de omgevingsvisie en het omgevingsplan. Hoewel bestaande beleidskaders, zoals de welstandsnota, na inwerkingtreding van de Omgevingswet automatisch onderdeel worden van het omgevingsplan (de zogenaamde ‘bruidsschat’), kan actualisatie van de huidige beleidskaders – gericht op een meer integrale, uitnodigende én meer inspirerende regelgeving – zeer nuttig zijn. • In 2020 zal de gemeenteraad moeten besluiten over de toekomst van de kwaliteitsadvisering, die begint na de invoering van de Omgevingswet. De kaders in de omgevingsvisie en het omgevingsplan zullen zeker aanleiding geven om de gemeentelijke adviescommissie constructiever en nog effectiever in te zetten. Eind 2019 hebben wij samen met de VNG een handreiking uitgebracht over hoe dat zou kunnen. Het ambtelijke gesprek hierover is in uw gemeente al begonnen. wij bevelen u aan om in het najaar van 2020 met de VNG-handreiking in de hand het debat met ons te voeren.
29
• Maak gebruik van de kennis en ervaring die aanwezig is bij medewerkers en adviseurs van het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland. Het Steunpunt is door provincie Noord-Holland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed ingesteld om gemeenten te ondersteunen bij alle vragen die spelen rond (het verduurzamen van) monumenten, cultuurlandschap, herbestemming en andere erfgoed-gerelateerde zaken. Het Steunpunt verwelkomt u graag tijdens activiteiten en bijeenkomsten. 4.3 Tot slot Met dit jaarverslag geven we inzicht in de manier waarop de Welstands- en Monumentencommissie Edam-Volendam, aan de hand van de geldende beleidskaders, adviseert over goede omgevingskwaliteit binnen uw gemeente. Dit is een doel waar wij ons graag voor inzetten en aan bijdragen. We doen dat zoveel mogelijk in het openbaar en in dialoog met betrokkenen. De plannen in dit jaarverslag zijn slechts een greep uit de vele en uiteenlopende plannen waarover de commissie dit jaar heeft mogen adviseren. Wij nodigen u van harte uit om in 2020 bij ons binnen te lopen en zelf te ervaren hoe boeiend en genuanceerd de advisering over omgevingskwaliteit is.
Garage met bijbehorende tuinmuur
Interieur Groenlandkerk [hoopeplevier.nl]
31
31 PROJECT HOE IS HET MET? OUD PLAN
EDAM
De Groenlandkerk In Nederland komen steeds meer kerken leeg te staan zonder dat er een nieuwe functie voor is. Dit heeft ertoe geleid dat het Rijk gemeenten vraagt hun kerken in kaart te brengen en een kerkenvisie op te stellen hoe als gemeenschap om te gaan met religieus erfgoed. Een leegstaande kerk kan namelijk ook kansen bieden. Zo werd in 2017 de herstemming van de Groenlandkerk aan de commissie voorgelegd. Het betreft een kleine neogotische kerk uit 1891, gelegen in het beschermd stadsgezicht Edam en aangewezen als gemeentelijk monument. Aan de hand van een maquette werd het plan gepresenteerd waarbij zowel het interieur als exterieur van de kerk werd getoond. In de kerk wordt door middel van een doos-in-doos constructie woonruimte gerealiseerd. De voorgevel blijft geheel in stand, de zij- en achtergevels krijgen extra openingen om de leefbaarheid te vergroten. Een belangrijk onderdeel van het project was ook het maken van een garage met bijbehorende tuinmuur. Voorstel was om alle ingrepen ĂŠn de nieuwbouw een eigentijds karakter te geven. In hoofdlijnen werd het ontwerp positief ontvangen. Voor het kerkgebouw was vooral de grootte en vormgeving van de openingen bezwaarlijk, in het definitieve plan zijn deze verkleind waardoor de gevelstructuur, boogfriezen, lisenen en de baksteen gevels afleesbaar bleven. Het bijgebouw zorgde voor meer discussie, maar na aanpassing van de positionering, waardoor het onderdeel werd van het oorspronkelijke stedenbouwkundige weefsel, kon ook dat de goedkeuring krijgen. Inmiddels is het plan gerealiseerd en heeft het als inspiratiebron in menig vakblad en krantenartikel gestaan. De kerk is getransformeerd tot een royale woning waarin de ruimtelijke kwaliteit en het gevoel van de kerk is behouden.
32
Colofon Auteur Renee Stroomer, coördinator Welstand- en Monumentencommissie Edam-Volendam Met bijdragen van José van Campen, Woord en Plaats Jef Mühren, directeur MOOI Noord-Holland Dorine van Hoogstraten, adjunct-directeur MOOI Noord-Holland Primo Reh, communicatieadviseur MOOI Noord-Holland Basisontwerp Funcke Creatieve Partners Uitwerking IAAY | Merijn Groenhart MOOI Noord-Holland adviseurs omgevingskwaliteit Alkmaar, juni 2020
MOOI NOORD-HOLLAND ADVISEURS OMGEVINGSKWALITEIT Emmastraat 111 1814 DP Alkmaar T 072 520 44 59 info@mooinoord-holland.nl www.mooinoord-holland.nl @overmooinh