Jaarverslag Haarlemmermeer 2018 | MOOI Noord-Holland

Page 1

1

WELSTANDSCOMMISSIE HAARLEMMERMEER JAARVERSLAG 2018


2 WELSTANDSCOMMISSIE HAARLEMMERMEER JAARVERSLAG 2018

3

Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag van de Welstandscommissie van de gemeente Haarlemmermeer. Het was een bijzonder jaar, omdat er in 2018 door de gemeentelijke samenvoeging met Haarlemmerliede/Spaarnwoude voor de commissie een groot adviesgebied is bijgekomen. We gingen op pad met de wethouder om ter plekke de ruimtelijke kwaliteit te proeven, maar het betekende ook werken met twee verschillende nota’s als basis voor adviezen. Nu de gemeentelijke samenvoeging een feit is, is het zaak om de welstandsnota’s samen te voegen en het beste van twee werelden te combineren. De Welstandscommissie van de Haarlemmermeer is geen eiland. We overleggen regelmatig met Polderarchitect Joop Slangen en onderhouden contact met de Erfgoedcommissie en supervisors, zoals Don Murphy voor Schiphol. In de wekelijkse vergaderingen verwelkomen wij aanvragers die hun plannen komen toelichten. We grijpen de gelegenheid altijd aan om goed te luisteren en een constructief gesprek over ruimtelijke kwaliteit te voeren. De urgente woningbouwopgave in de Randstad wordt ook in de Haarlemmermeer gerealiseerd, met Hyde Park in Hoofddorp als meest spannende voorbeeld. Hoe bewaken we met de supervisors de kwaliteit van de woonomgeving bij een zeer hoge bebouwingsdichtheid? De energietransitie levert een nieuw soort aanvragen op, zoals het plaatsen van drijvende zonnepanelen in de plas bij het kruispunt van de Drie Merenweg en de N201. Deze plannen worden nog onvoldoende als een ruimtelijke ontwerpopgave gezien. Hoe verbind je techniek en landschappelijke kwaliteit?

Haarlemmermeer biedt ook ruimte aan dataopslag. We hebben het afgelopen jaar twee datacenters (Cyrus One in Polanenpark en Aviolanda in Rozenburg) beoordeeld. Door hun functie zijn dit enorme gesloten gebouwen. Hoe houd je de omgeving van deze gebouwen mooi en leefbaar? De ondernemingsgeest in Haarlemmermeer werd afgelopen jaar goed zichtbaar in het plan om een gepensioneerde Boeing in de tuin van een hotelcomplex in Badhoevedorp te plaatsen. Wat begon als een droom, werd met veel vernuft en doorzettingsvermogen werkelijkheid. Ook daar keek de commissie mee: hoe zet je bijvoorbeeld een lift naast het vliegtuig in de tuin? Naast alle vernieuwingen krijgt ook de geschiedenis van de Polder een plek in de toekomst. Zo krijgt de Margaretha’s Hoeve in Nieuw Vennep nieuwe bewoners en wordt straks omringd door woningen met een boomgaard als collectieve tuin. En terwijl u dit leest worden de verhalen over de dorpen langs de Ringvaart opgehaald en verwerkt in een groot verhaal over de Ringvaart. Zodat we de ruimtelijke kwaliteit van de Haarlemmermeer met zijn allen kunnen koesteren. Ir. Judith Korpershoek Voorzitter Welstandscommissie Haarlemmermeer


4 WELSTANDSCOMMISSIE HAARLEMMERMEER JAARVERSLAG 2018

5

Inhoud 1.

Ruimtelijke kwaliteitsadvisering: nu en straks

7

2.

Commissie, beoordelingskaders en werkwijze

8

BIJZONDER PLAN Zonnepanelen op een waterbassin, Hoofddorp

14

3.

Wat wij u adviseerden in 2018

16

HERBESTEMMING Woningen Margaretha’s Hoeve, Nieuw-Vennep

20

4.

Haarlemmerliede en Spaarnwoude

22

GROOT PLAN Data Center, Polanenpark Haarlemmerliede

26

HERBESTEMMING Sugar City, Halfweg

28

5. Dilemma’s bij de kwaliteitsadvisering

30

GROOT PLAN Spoedzoekerswoningen, Lincolnpark Hoofddorp

32

6.

Evaluatie en aanbevelingen

34

HOE IS HET MET? OUD PLAN 27 woningen, Bennebroekerweg Zwaanshoek

36

Colofon

38


6 WELSTANDSCOMMISSIE HAARLEMMERMEER JAARVERSLAG 2018

7

Hoofdstuk 1 Ruimtelijke kwaliteitsadvisering: nu en straks In dit jaarverslag vertellen we hoe de advisering door de Welstandscommissie Haarlemmermeer in 2018 is verlopen en waar we als commissie – met ondersteuning van stichting MOOI Noord-Holland – aan werken. Dit eerste hoofdstuk gaat over de taak die wij voor u uitvoeren. Door de Omgevingswet gaat die taak veranderen. Hoe ziet de ruimtelijke kwaliteitsadvisering er nu en straks uit? 1.1 Nu Van oudsher voert de welstandscommissie een wettelijke taak uit. Maar in veel gemeenten is dat inmiddels anders. De afgelopen jaren heeft onze moederorganisatie MOOI Noord-Holland zichzelf heruitgevonden als adviseurs omgevingskwaliteit. Het werk is waar mogelijk integraler geworden. Veel gemeenten zijn overgestapt van sectorale welstands- en monumentencommissies naar brede adviescommissies met meerdere vormen van deskundigheid. De ruimtelijke kwaliteitsadvisering heeft zich ontwikkeld tot een constructieve dialoog. Het gesprek beperkt zich niet tot het uiterlijk van een bouwwerk maar gaat ook over de betekenis van een plan voor de plek en voor de maatschappij. De commissie weegt in haar advisering af of het plan bijvoorbeeld ook sociale, duurzame of gebruikskwaliteiten met zich meebrengt. Niet alleen het uiterlijk of de schoonheid, maar de balans tussen belevingswaarde, gebruikswaarde en toekomstwaarde bepaalt de ruimtelijke kwaliteit. De afweging wordt gemaakt vanuit het publieke belang, waarbij zoveel mogelijk recht wordt gedaan aan private belangen. Als onafhankelijk adviseur van uw gemeente zien we het samenbrengen van publieke en private belangen als onze belangrijkste opdracht. Het beste resultaat ontstaat als de commissie in staat wordt gesteld vanaf een vroeg moment mee te denken, samen met de lokale ambtelijke specialisten op het terrein van landschap, stedenbouw en erfgoed. Daarbij is het voeren van een constructief gesprek met de initiatiefnemer – gericht op het creëren van meerwaarde – eigenlijk belangrijker dan de finale (meer traditionele) beoordeling.

1.2 Straks Daarom is ‘nu’ eigenlijk al een beetje ‘straks’. Waar MOOI Noord-Holland als organisatie op heeft voorgesorteerd, wordt straks werkelijkheid. De Omgevingswet zal naar verwachting in 2021 worden ingevoerd. Dan zullen de vertrouwde kaders, posities en instrumenten verder veranderen. Van sommige tradities zullen we afscheid nemen, andere werkwijzen worden verder ontwikkeld en vernieuwd. In een wereld die niet meer functioneert volgens sectorale kaders en lineaire processen, waar de lokale overheid uitnodigend en faciliterend te werk gaat, zullen we moeten zoeken naar de invulling van het begrip ‘goede omgevingskwaliteit’. Het begrip welstand verdwijnt uit de wet, de nieuwe term in de Omgevingswet is ‘het uiterlijk van bouwwerken’. De zorg voor het uiterlijk van bouwwerken moet geregeld worden in het omgevingsplan en de daaraan gekoppelde beleidsregels. De oude scheiding tussen bestemmingsplan en welstand zal verdwijnen. De beleidsregels kunnen worden verbreed tot beleidsregels voor ruimtelijke kwaliteit: erfgoed, stedenbouw, landschap, architectuur en openbare ruimte in onderlinge samenhang. Door ook duurzaamheid, en eventueel gezondheid, veiligheid en natuur toe te voegen worden het beleidsregels voor omgevingskwaliteit – nog integraler. Dit betekent natuurlijk nogal wat voor de uitvoering van de kwaliteitsadvisering. In hoofdstuk 5 zullen we dieper ingaan op enkele dilemma’s die kunnen ontstaan bij de ‘nieuwe’ ruimtelijke kwaliteitsadvisering.


8 WELSTANDSCOMMISSIE HAARLEMMERMEER JAARVERSLAG 2018

9

Hoofdstuk 2 Commissie, werkwijze en beoordelingskaders 2.1 Even voorstellen Het goed beoordelen van alle ruimtelijke aspecten van een ruimtelijke ingreep in de leefomgeving vraagt vakmanschap. De Welstandscommissie Haarlemmermeer is benoemd door de gemeenteraad en samengesteld uit ervaren en vakbekwame

adviseurs met kennis die nodig is binnen de gemeente Haarlemmermeer. De adviseurs zijn onafhankelijk ten opzichte van de gemeentelijke organisatie en de bouwinitiatieven. In 2018 bestond de commissie uit de volgende adviseurs:

De commissie werd ondersteund door: Emmy Kanon commissiecoรถrdinator MOOI Noord-Holland

Judith Korpershoek

Cora Paarlberg

Architect. Eigenaar-directeur van architectenbureau K2. Zij heeft ervaring met complexe opgaven in stedelijk en landelijk gebied. Judith is ook docent architectuur aan de Academie van Bouwkunst in Amsterdam en Groningen. Ze is commissielid in de Welstandscommissie Lelystad/het Nieuwe land en in de Crossovercommissie van het Bureau Architectenregister.

plantoelichter gemeente Haarlemmermeer

Willemien van Duijn

Gonneke Karel

Architect. Als architect met een eigen bureau combineert zij het ontwerpen met inspirerende nevenactiviteiten: welstandsadvisering in commissieverband voor MOOI Noord-Holland, gastdocentschap aan de faculteit Bouwkunde van de TU Delft, adviseur voor het Bureau Architectenregister en het correspondentschap voor de website ArchiNed.

plantoelichter gemeente Haarlemmermeer

Maarten Overtoom

Thom Weterings

Architect. Maarten heeft een eigen bureau dat een breed pakket aan opdrachten, van woningbouw en utiliteitsbouw tot aan ruimtelijke onderbouwingen, uitvoert. Hij heeft deelgenomen aan diverse projecten als participerend architect en als superviserend stedenbouwkundige. Voor MOOI Noord-Holland is hij lid van diverse welstandscommissies en lid van een aantal kwaliteitsteams in verschillende gemeenten.

stedenbouwkundige gemeente Haarlemmermeer


10 WELSTANDSCOMMISSIE HAARLEMMERMEER JAARVERSLAG 2018

11

2.2 Werkwijze De Welstandscommissie komt op de woensdag in het gemeentehuis van Haarlemmermeer bij elkaar. In de oneven weken is er een gemandateerde vergadering, in de even weken gaat het ook om de grote commissievergaderingen. De stedenbouwkundige van de gemeente is hierbij aanwezig om de commissie te informeren. De vergaderingen zijn openbaar; aanvragers maar ook belanghebbenden en geïnteresseerden zijn van harte welkom om een toelichting te geven of gewoon te luisteren. In 2018 was dit bij 22% van de planbehandelingen het geval. De commissie biedt een goede gespreksomgeving waar iedereen aan bod komt in het gesprek over omgevingskwaliteit. Over het algemeen worden de plannen digitaal gepresenteerd door de plantoelichter van de gemeente. Indien aanwezig licht de initiatiefnemer of de ontwerper het plan verder toe. Bij de grotere plannen schuift de polderarchitect aan en informeert de commissie. Dat gebeurt bij voorkeur in een zo vroeg mogelijk stadium.

Grote commissie met bezoek

Sinds 2017 is ook de stedenbouwkundige aanwezig bij de vergaderingen van de plenaire commissie. De commissie is hier heel blij mee. Niet alleen krijgt ze hiermee duidelijke informatie over de redenen om af te wijken van het bestemmingsplan, maar ze krijgt ook informatie over de stedenbouwkundige ontwikkelingen in de omgeving. Het leidt tot een meer duidelijke en meer efficiënte planbeoordeling. De vergaderdata voor uw gemeente vindt u via deze link. De adviezen Van elke planbehandeling stelt de commissie een advies op. We streven ernaar dat het advies begrijpelijk is voor iedereen; dus helder geschreven en zonder gebruik van onnodig jargon. Bovendien moet het advies juridisch houdbaar zijn. De plantoelichter zorgt voor het openbaar maken en versturen van de adviezen naar het college, de aanvrager en eventuele andere belanghebbenden. Planregistratiesysteem De adviezen worden gerubriceerd in een door MOOI Noord-Holland ontwikkeld planregistratiesys-

teem, genaamd CorSys. De commissiecoördinator, de plantoelichter en de commissieleden hebben toegang tot dit systeem en kunnen te allen tijde de geschiedenis van de planbehandeling raadplegen. Momenteel wordt een nieuw, verbeterd systeem voorbereid om de overstap naar volledig digitaal werken te kunnen maken. In 2019 zal dit nieuwe systeem in werking gaan onder de naam (MOOI) DARS (Digitaal Advies Registratie Systeem). De gemeenten kunnen hier gebruik van maken, ook voor de plannen die ambtelijk beoordeeld worden. MOOI Noord-Holland zal de gebruikers begeleiden bij de toepassing ervan. Preadviezen De commissie gaat bij grote, ingewikkelde of voorbeeld stellende plannen graag al vóór de vergunningaanvraag in gesprek met de initiatiefnemer om de mogelijkheden en de kans op maatschappelijke meerwaarde te verkennen. Dit wordt meestal aangeduid met de termen vooroverleg of preadvies. Op deze manier komt het advies van de commissie op een logisch moment in het planproces en kan de inbreng van de commissie nog relatief eenvoudig worden meegenomen. Dit bevordert ook een snelle beoordeling van de definitieve vergunningaanvraag. Vooroverleg wordt door veel initiatiefnemers als een welkome inbreng ervaren. Het gesprek kan ook gevoerd worden in een collegiaal overleg, op verzoek van de initiatiefnemers en/of de polderarchitect van de gemeente. Gemandateerde commissie Niet alle plannen worden door de voltallige commissie behandeld. Een architectlid van de adviescommissie is gemandateerd voor het behandelen van de kleinere plannen. In 2018 gebeurde dit in 61% van het aantal planbehandelingen. De gemachtigde van de commissie komt eens in de week op locatie voor de planbehandeling. Een plantoelichter van de gemeente legt kleine plannen voor zoals verbouwingen, dakkapellen, schuttingen en kleine wijzigingen betreffende eerdere aanvragen. De beoordeling kan ook digitaal gebeuren. Gebleken is dat een zogenaamd kleiner plan niet perse makkelijker hoeft te zijn: bij een verbouwing komt meer kijken dan alleen


12 WELSTANDSCOMMISSIE HAARLEMMERMEER JAARVERSLAG 2018

13

2.3 Beoordelingskaders Er zijn meerdere beoordelingskaders waar de commissie rekening mee houdt. De welstandsnota, vastgesteld in 2013 door de gemeenteraad, vormt het beoordelingskader van de commissie. De welstandsnota is relatief beknopt en bevat een beperkt aantal welstandscriteria. Hierdoor wordt een groot beroep gedaan op de expertise, inzet en interpretatie van de leden van de Welstandscommissie om te beoordelen welke plannen een positieve bijdrage leveren aan de ruimtelijke kwaliteit van de Haarlemmermeer en wanneer die kwaliteit in het geding dreigt te komen. Op een digitale welstandskaart kunnen aanvragers zien welke welstandsregels geldig zijn in de verschillende gebieden. Naast de welstandsnota zijn er ook welstandscriteria opgenomen in beeldkwaliteitsplannen. Op dit moment worden de welstandsnota's en processen van Haarlemmermeer en Haarlemmerliede & Spaarnwoude geharmoniseerd. Gemandateerde commissie aan het werk

het bouwwerk op zich, zoals aansluiting op het bestaande, het trendsetterprincipe, de bebouwing in de omgeving waar misschien al diverse veranderingen plaats hebben gevonden en de impact op de ruimtelijke kwaliteit. De plantoelichters zijn het afgelopen jaar hierover meer informatie bij de adviesvraag gaan toevoegen, hetgeen de beoordeling een stuk efficiënter heeft gemaakt. De wekelijkse beoordeling voorziet in een behoefte en kan volgens de gemeente ook gezien worden als een soort dienstverlening. Ook bij de gemandateerde planbehandeling zijn initiatiefnemers van harte welkom. Ambtelijke behandeling Niet alle plannen worden door de Welstandscommissie behandeld. Sinds de invoering van de huidige welstandsnota, in 2013, is ook de ambtelijke toetsing ingevoerd. Dit gebeurt in het geval een plan voldoet

aan de sneltoetscriteria uit de nota. Ook als het om een trendsetter gaat, kan de behandelend ambtenaar het plan afdoen. Verder kan een ambtenaar een plan dat door de grote commissie als advies een “niet akkoord, tenzij” heeft gekregen, zelf afhandelen. Supervisie Voor grotere herstructureringsplannen en nieuwbouwprojecten kan door de gemeenteraad een supervisor worden aangesteld. Deze fungeert als een eigen welstandscommissie over het gebied en beoordeelt plannen aan de hand van een beeldkwaliteitsplan. Als de inrichtingsfase is afgerond wordt de supervisie over het algemeen beëindigd en worden aanvragen door de Welstandscommissie Haarlemmermeer beoordeeld. Het toetsingskader wordt dan het vastgestelde beeldkwaliteitsplan. In dit kader zou de commissie graag een actuele lijst van de supervisiegebieden en supervisors ontvangen.

De beoordelingskaders zijn, naar de mening van de commissie over het algemeen goed toepasbaar en dragen bij aan de constructieve dialoog die we voeren met initiatiefnemers. De kaders maken duidelijk wat de gemeente wil bereiken met het kwaliteitsbeleid en bieden houvast bij de begeleiding en de beoordeling van plannen. Gezien de impact op de ruimtelijke kwaliteit heeft de gemeente gekozen voor een duidelijk beleid ten aanzien van de reclame-uitingen. De commissie heeft jammer genoeg geconstateerd dat in sommige gevallen toch in afwijking van de vergunning of zonder vergunning reclame-uitingen geplaatst of uitgevoerd worden. Dit was bijvoorbeeld het geval bij LED reclame-uitingen op de “Vis” aan de A-4 en bij een LED reclame-uiting (mast) op Hoeksteen 74. In de loop van 2018 zijn wij echter wel een aantal verbeterpunten tegen gekomen. Zo loopt de nota achter bij de huidige stand van de techniek betreffende reclame-uitingen met LED-schermen. De commissie heeft hierover inmiddels een advies

geschreven aan het college. Verder bestaan er verschillende beeldkwaliteitsplannen. Het is soms onduidelijk of deze door de Raad zijn vastgesteld. Het is dan ook moeilijk om te bepalen welke status de beeldkwaliteitsplannen die niet zijn vastgesteld, hebben. De commissie stelt voor dat vastgestelde beeldkwaliteitsplannen aan de welstandsnota worden toegevoegd.


14 PROJECT BIJZONDER PLAN

15

HOOFDDORP

Zonnepanelen op een waterbassin Duurzaamheid is een mooi goed. In het kader hiervan wordt gedacht om zonnepanelen te plaatsen in een waterbassin rondom een waterbergingsgebouw. De vormgeving dient volgens de commissie te reageren op (de vorm van) het gebouw en niet op de oevers van de plas. Dit is makkelijker gezegd dan gedaan. Niet alles is mogelijk, en dat heeft te maken met ecologische redenen en met het feit dat een zeilschool een deel van het waterbassin gebruikt. Een autonome vorm in de plas is daarom niet mogelijk. Uiteindelijk komt er een ontwerp waarbij uit het middelpunt van de gebouwcirkel de radialen zijn opgepakt en de panelen als een soort waaier om het gebouw zijn gelegd. De panelen reageren zodoende op de geometrie van het gebouw en niet op de contouren van de plas. Verder is aan de randvoorwaarde voldaan dat alles in de noordoosthoek van de plas moet worden gesitueerd. Aangepast plan

Oorspronkelijk plan

Uiteindelijk plan


waarvan nieuwbouw

55

104

waarvan verbouwing

194

277

Preadvies*

Hoofdstuk 3 Wat wij u adviseerden in 2018 Het aantal nieuwe plannen is met ca. 3% gestegen ten opzichte van 2017. Het aantal behandelingen steeg met ca. 1% ten opzichte van het vorige jaar.

Aantal planbehandelingen Aantal planbehandelingen Aantal planbehandelingen Tabel 1 SOORT AANVRAAG Tabel 1 Omgevingsvergunning SOORT AANVRAAG waarvan een monument Omgevingsvergunning waarvan waarvan nieuwbouw een monument

66

1

1

Overige vergaderonderwerpen

12

19

Totaal

317

480

* Dit zijn de preadviezen waarvoor nog geen omgevingsvergunningaanvraag is ontvangen. Het totaal aantal preadviesaanvragen was 30.

Aantal planbehandelingen ten opzichte voorgaande jaren: Tabel 2 SOORT AANVRAAG

2018

2017

2016

Nieuwe aanvragen

283

275

272

Aanvragen van voorgaande jaren

34

33

8

Herhalingen

163

167

108

Totaal behandelingen

480

475

388

2017

2016

Vorm van behandelingen Tabel 3

AANTAL AANVRAGEN

AANTAL BEHANDELINGEN

VERDELING AANVRAGEN

250 AANTAL AANVRAGEN 1 250

382 AANTAL BEHANDELINGEN 1 382

Totaal behandelingen

55 1 194 55

104 1 277 104

9

Reclameaanvraag Preadvies* Adviesaanvraag handhaving Reclameaanvraag

45 9 145

66 12 166

Overige vergaderonderwerpen Adviesaanvraag handhaving Totaal Overige vergaderonderwerpen

12 1 317 12

19 1 480 19

12

194

Aantal Tabel 2 planbehandelingen ten opzichte voorgaande jaren: Aantal planbehandelingen ten opzichte voorgaande jaren: 2017 SOORT AANVRAAG 2018 Tabel 2 Nieuwe 283 275 SOORT aanvragen AANVRAAG 2018 2017

2016 272 2016 8 272

Totaal behandelingen Herhalingen

480 163

475 167

108 8 388 108

Totaal behandelingen

480

475

388

Vorm van behandelingen Vorm van behandelingen Tabel 3 2018

2017

2016

480 2018

475 2017

388 2016 56 %

388

Gemandateerd behandeld

61 %

56 %

61 %

In de welstandscommissie behandeld

39 %

44 %

39 %

ADVIEZEN AAN B&W

33 275 167 33

475

475

Hoe vaak behandeld? Tabel 4

34 283 163 34

61 %

480

Hoe vaak behandeld?

Aanvragen van voorgaande jaren Nieuwe aanvragen Herhalingen Aanvragen van voorgaande jaren

480

2018

277

* Dit zijn de preadviezen waarvoor nog geen omgevingsvergunningaanvraag is ontvangen. Het totaal aantal preadviesaanvragen Totaal 317 480 was 30. * Dit zijn de preadviezen waarvoor nog geen omgevingsvergunningaanvraag is ontvangen. Het totaal aantal preadviesaanvragen was 30. planbehandelingen ten opzichte voorgaande jaren: Aantal

Gemandateerd behandeld Totaal behandelingen In de welstandscommissie Gemandateerd behandeld behandeld In de welstandscommissie behandeld

45

Vorm van behandelingen

waarvan verbouwing waarvan nieuwbouw Preadvies* waarvan verbouwing

VERDELING AANVRAGEN Tabel 3 Totaal behandelingen VERDELING AANVRAGEN

12

Reclameaanvraag 17 Adviesaanvraag handhaving

16 WELSTANDSCOMMISSIE HAARLEMMERMEER JAARVERSLAG 2018

3.1 Cijfers In 2018 heeft de Welstandscommissie Haarlemmermeer 317 vergunningaanvragen behandeld, waarvan 34 betrekking hadden op aanvragen van voorgaande jaren. In verband met plannen die meerdere behandelingen nodig hadden, was het totaal aantal planbehandelingen 480.

9

388

Totaal nieuwe aanvragen*

2018

2017

282

2016

275

269

Bij eerste behandeling akkoord

35 %

48 %

57 %

Bij eerste behandeling niet akkoord tenzij (kleine aanpassing nodig)

25 %

11 %

5%

Bij tweede behandeling akkoord (of niet akkoord tenzij)

16 %

14 %

13 %

Bij derde of verdere behandeling akkoord (of niet akkoord tenzij)

10 %

11 %

7%

Nog in behandeling of definitief niet akkoord of aanvraag ingetrokken

11 %

14 %

14 %

Plan wel akkoord op hoofdlijnen maar nog geen aanvraag voor vergunning

3%

3%

5%

* Dit zijn alle nieuwe aanvragen exclusief beleidsadviesaanvragen en handhaving aanvragen.

61 %

61 39 % %

56 % % 44

61 39 % %

39 %

44 %

39 %

Op de gemeentepagina van Haarlemmermeer op onze website zijn meer cijfers te vinden.


18 WELSTANDSCOMMISSIE HAARLEMMERMEER JAARVERSLAG 2018

19

3.2 Effect van de adviezen De adviezen zijn openbaar en worden uitgebracht aan het college van B&W. In het jaar 2018 zijn vrijwel alle adviezen van de commissie overgenomen door het college van B&W. Het college is tweemaal contrair gegaan. De eerste keer betrof het een luchtafvoerkanaal bij een horecagelegenheid. Het college is om maatschappelijke en economische redenen afgeweken van het advies van de commissie.

Commissie met polderarchitect, overleg Hyde Park

De tweede keer betrof het een elektrisch schuifhek om het parkeerterrein bij het gemeentehuis van Haarlemmerliede en Spaarnwoude af te sluiten. Met een afsluitbaar parkeerterrein zouden de eigendommen van de gemeente en de politie beter beschermd zijn tegen vernieling, sabotage of diefstal. 3.3 Adviezen ruimtelijke plannen De commissie waardeert de goede samenwerking met de stedenbouwkundige van de gemeente. De heer Weterings neemt als adviseur van de commissie zitting in de welstandsvergaderingen. Hij is van grote toegevoegde waarde op de informatie over een plan. Hierdoor loopt de beoordeling een stuk efficiënter.

Commissie, stedenbouwkundige, polderarchitect en plantoelichters op excursie

Ook de samenwerking met de polderarchitect van de gemeente, de heer Slangen, is goed te noemen. Bij grote en belangrijke ontwikkelingen in de gemeente schuift hij aan bij de vergaderingen van de Welstandscommissie. In 2018 betrof het plannen voor de inrichting van het Raadhuisplein, de herontwikkelingslocatie Hyde Park, de ontwikkelingen voor de business garden De Hoek West en woningbouw in Vijfhuizen. Grote en hoge bedrijf-achtige bebouwing (zoals logistiek maar ook datacenters) vormt een buitencategorie, waar vaak minder aandacht is voor maat en schaal; het zijn grote gesloten volumes met eigen uitdagingen. Haarlemmermeer heeft hierin een groot aanbod. Het is dus zaak om de plannen voor dit soort bouwwerken een goede begeleiding te geven. Het is gebleken dat de Welstandscommissie hier ook een belangrijke rol in kan spelen.

Tijdens een excursie op 28 november zijn een aantal van deze projectgebieden bezocht. 3.4 Kwaliteitsgesprekken, procesbegeleiding, beleidsontwikkeling De advieswerkzaamheden van MOOI Noord-Holland voor behoud en ontwikkeling van omgevingskwaliteit in Noord-Holland gaan verder dan de gemeentelijke adviescommissies. Ondersteunende activiteiten die kunnen worden uitgevoerd zijn: • • • •

Omgevingsgesprekken: bv ervenconsulent. De gemeente heeft in het verleden hier van gebruik gemaakt (Westerweg); Procesbegeleiding: supervisie, deelname aan een kwaliteitsteam, deelname aan een project- team of werkgroep; Beleidsontwikkeling: ondersteuning in verschil- lende fasen van beleidsontwikkeling: agenderen, stimuleren, (ontwerpend) onderzoek, visie- vorming, regelgeving, beleidsnota’s, opstellen van procedures, evaluatie en actualisatie; Deelname van ambtenaren aan bijeenkomsten.

3.5 Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland De gemeente Haarlemmermeer kan ook gebruik maken van het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland; een vraagbaak voor gemeenten met vragen over erfgoed, cultuurlandschap, omgevingswet, herbestemming en archeologie. Het Steunpunt is een samenwerking tussen MOOI Noord-Holland en Stichting NMF en wordt mogelijk gemaakt door de provincie Noord-Holland en de RCE. Medewerkers en bestuurders van Noord-Hollandse gemeenten kunnen bij het Steunpunt terecht met vragen over alles wat met erfgoed te maken heeft. Het Steunpunt organiseert diverse netwerk- en kennisbijeenkomsten door het jaar heen. Ook kunnen gemeenten concrete zaken voordragen voor een expertmeeting, een onderzoek of als interessant voorbeeldproject op het gebied van herbestemming of het inpassen in een kwetsbaar cultuurlandschap. Kijk voor inspiratie en voorbeelden eens op www. steunpunterfgoednh.nl.


20 PROJECT HERBESTEMMING

21

NIEUW VENNEP

Woningen Margaretha’s Hoeve Margaretha’s Hoeve is een rijksmonument. In 2018 krijgt de commissie een aanvraag te beoordelen voor de verbouw van de boerderij ten behoeve van ouderenzorg. Terwijl deze aanvraag nog in behandeling is, komt er ook een aanvraag binnen voor dertig woningen op het erf rondom de hoeve. Aan de rechterzijde van de boerderij staat al een bescheiden twee-onder-een-kapwoning. In de rooilijn van deze woning en de boerderij komen twee twee-onder-een-kapwoningen met het karakter van een vrijstaande woning. In een tweede lijn worden twee hoven gevormd. Elke hof kent zijn eigen karakter: wonen aan een steenachtig plein en wonen aan een groen plein. De auto is te gast, parkeren gebeurt in parkeerkoffers achterop de kavel. De collectieve moestuinen en boomgaard zijn gesitueerd in het hart van het gebied, achterop het erf. Elke bewoner is verder verantwoordelijk voor een eigen, 1/30ste deel. De tuinen zijn onlosmakelijk verbonden met de woningen, de afspraken worden in een overeenkomst met de VVE vastgelegd. Het verdere groen (bijv. de kaders rondom de moestuinen) en de paden worden door de aanvrager aangelegd. De commissie adviseert om collectieve ondergrondse vuilcontainers te plaatsen. Ze spreekt van een ambitieus initiatief dat met zorg is ontwikkeld. Ze waardeert de aandacht voor de inrichting van het terreinen hoopt dat de voorgestelde kwaliteit in de uitvoering behouden blijft.

Vogelvlucht, Mulleners+Mulleners architecten

Straatbeeld, Mulleners+Mulleners architecten


22 WELSTANDSCOMMISSIE HAARLEMMERMEER JAARVERSLAG 2018

23

Hoofdstuk 4 Haarlemmerliede en Spaarnwoude Sinds de ambtelijke fusie met de gemeente Haarlemmermeer in 2018 is de advisering over plannen van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude overgegaan naar de Welstandscommissie die ook de plannen voor de gemeente Haarlemmermeer beoordeelt. De ambtelijke fusie is een opmaat naar de vorming van een nieuwe gemeente Haarlemmermeer in 2019. De gemeente heeft een eigen welstandsnota. Plannen uit Haarlemmerliede en Spaarnwoude worden allemaal in de grote commissie vergadering beoordeeld. Er is geen gemandateerde commissie en er is geen ambtelijke toetsing.

Excursie, verbouwing Rooms-Katholieke kerk Halfweg

Excursie, het gemeentehuis in Halfweg

Excursie Om Haarlemmerliede en Spaarnwoude te leren kennen heeft de portefeuillehouder de Welstandscommissie uitgenodigd voor een excursie. Dit heeft plaats gevonden op 4 april. In een busje, en met de wethouder als gids, rijdt de commissie door het vrij uitgestrekte gebied en bezoekt zij een aantal projecten.


Totaal

55

93

* Dit zijn de preadviezen waarvoor nog geen omgevingsvergunningaanvraag is ontvangen. Het totaal aantal preadviesaanvragen was 6.

Aantal planbehandelingen ten opzichte voorgaande jaren: 25

24 WELSTANDSCOMMISSIE HAARLEMMERMEER JAARVERSLAG 2018

Tabel 2 SOORT AANVRAAG

2018

2017

2016

Nieuwe aanvragen

52

48

53

Aanvragen van voorgaande jaren

3

5

4

Herhalingen

38

16

21

Totaal behandelingen

93

69

78

2018

2017

2016

51

48

53

Hoe vaak behandeld? Cijfers In 2018 heeft de Welstandscommissie HaarlemmerEr zijn dit jaar 25 behandelingen geweest met de liede en Spaarnwoude 55 vergunningaanvragen aanwezigheid van architecten en/of de planindiebehandeld, waarvan 3 betrekking hadden op ners. Dit is 27% van het totaal aantal behandelingen. aanvragen van voorgaande jaren. In verband met plannen die meerdere behandelingen nodig hadden, was het totaal aantal planbehandelingen 93. In 2018 heeft de Welstandscommissie Haarlemmerliede 55 vergunningaanvragen behandeld, waarvan 3 Het aantal nieuwe plannen is met ca. 8% gestegen betrekking hadden op aanvragen van voorgaande jaren. In verband met plannen die meerdere behandelingen ten opzichte van 2017. Het aantal behandelingen nodig hadden, was het totaal aantal planbehandelingen 93. steeg met ca. 35% ten opzichte van het vorige jaar. Het aantal nieuwe plannen is met ca 8 % gestegen ten opzichte van 2017. Het aantal behandelingen steeg met ca 35 % ten opzichte van het vorige jaar

Aantal planbehandelingen

Aantal planbehandelingen Tabel 1 SOORT AANVRAAG Omgevingsvergunning

AANTAL AANVRAGEN

AANTAL BEHANDELINGEN

48

83

waarvan een monument

1

2

waarvan nieuwbouw

14

34

waarvan verbouwing

33

47

Preadvies*

4

5

Reclameaanvraag

2

3

Overige vergaderonderwerpen

1

2

Totaal

55

93

ADVIEZEN AAN B&W Totaal nieuwe aanvragen* Bij eerste behandeling akkoord

29 %

50 %

32 %

Bij eerste behandeling niet akkoord tenzij (kleine aanpassing nodig)

14 %

13 %

23 %

Bij tweede behandeling akkoord (of niet akkoord tenzij)

25 %

6%

15 %

Bij derde of verdere behandeling akkoord (of niet akkoord tenzij)

14 %

2%

8%

Nog in behandeling of definitief niet akkoord of aanvraag ingetrokken

18 %

21 %

13 %

Plan wel akkoord op hoofdlijnen maar nog geen aanvraag voor vergunning

0%

8%

9%

* Dit zijn alle nieuwe aanvragen exclusief beleidsadviesaanvragen en handhaving aanvragen.

Op de gemeentepagina van Haarlemmerliede en Spaarnwoude op onze website zijn meer cijfers te vinden.

* Dit zijn de preadviezen waarvoor nog geen omgevingsvergunningaanvraag is ontvangen. Het totaal aantal preadviesaanvragen was 6.

Aantal planbehandelingen ten opzichte voorgaande jaren:

Aantal planbehandelingen ten opzichte voorgaande jaren: Tabel 2 SOORT AANVRAAG 2018

Hoe vaak behandeld? Tabel 4

2017

2016

Nieuwe aanvragen

52

48

53

Aanvragen van voorgaande jaren

3

5

4

Herhalingen

38

16

21

Totaal behandelingen

93

69

78

2018

2017

2016

51

48

53

De gemeente kent een aantal grootschalige plannen. De polderarchitect is hier intussen bij ingeschakeld. Voor dit soort projecten wordt een beeldkwaliteitsplan opgesteld. De volgende vier pagina's geven een beeld van deze plannen.

Hoe vaak behandeld? Tabel 4 ADVIEZEN AAN B&W Totaal nieuwe aanvragen*

Overleg Sugar City met polderarchitect en architect

Bij eerste behandeling akkoord

29 %

50 %

32 %

Bij eerste behandeling niet akkoord tenzij (kleine aanpassing

14 %

13 %

23 %


26 PROJECT GROOT PLAN

1.27Light Silver Frame (Sunny Day) / Zilvergrijs frame (Zonnige dag)

HAARLEMMERLIEDE

Data Center, Polanenpark Haarlemmerliede 180027 Het gebied dat aan de A200 en het Rottepolderplein (A9) ligt, is bedoeld voor de vestiging van bedrijven. De sturing is beperkt. Er zijn in het beeldkwaliteitsplan een aantal randvoorwaarden gesteld zoals het gebruik van een kleurenpalet (grijs/antraciet/zilver). De aanvraag voor het datacenter wijkt af van reeds vergunde aanvragen doordat het pand een groot deel van het gebied in beslag zal nemen. Het ontwerp dat aan de commissie wordt voorgelegd bestaat uit twee gebouwen, één gericht naar het

Schoorsteen met zilvergrijs frame Knevel Architecten, VlugP Stedebouw en Landschapsarchitectuur

Rottepolderplein en één naar A200. Fase 1 betreft het gebouw (A) aan het Rottepolderplein. Fase 2 wordt in een later stadium gerealiseerd. Een landschapsarchitect is aangetrokken om de verbijzondering uit te werken. Het concept gaat uit van een groen tapijt, geïnspireerd door het Nederlandse landschap met zijn patroon van langgerekte weiden. De gebouwen en het landschap krijgen een ruimtelijk ritme dat hen bindt. Het iconische lijkt volgens de commissie nu meer in het landschappelijk ontwerp te zitten en de wisselwerking met gebouw dan in het gebouw zelf. In de overleggen die plaatsvinden zal dit concept verfijnd worden. Ook wordt nog nadere aandacht besteed aan de vormgeving van de schoorstenen die aan de buitenkant van het gebouw komen te hangen.

Gebouw hoek noordwestzijde, Knevel Architecten, VlugP Stedebouw en Landschapsarchitectuur

Page 2 of 10


28 PROJECT HERBESTEMMING

29

HALFWEG

Sugar City Halfweg De herbestemming van het voormalig terrein van de CSM Suikerfabriek in Halfweg is in volle gang. 110.000 m² krijgt een nieuwe functie. Een groot deel bestaat uit transformatie van de bestaande gebouwen zoals bijvoorbeeld al gebeurd is met de markante silo’s. Maar er komt ook nieuwbouw, zoals het outletcentrum. Er wordt een zo dynamisch mogelijk gebied geambieerd. Woningbouw bleek onmogelijk. Wel kantoren en winkelen uitgaansfuncties. De coördinerend architect van het plangebied komt een aantal keren bij de commissie langs om de plannen te bespreken. De polderarchitect wordt hier ook bij betrokken. Op het oorspronkelijke plan dat ooit door de commissie Haarlemmerliede en Spaarnwoude positief is beoordeeld, zijn, door de gestegen kosten een aantal bezuinigingen doorgevoerd. Naar het oordeel van de commissie kan versobering worden doorgevoerd aan de oostelijke gevelzijde, waar nog uitbreiding wordt beoogd en aan de noordzijde grenzend aan het achtererfgebied van de bestaande bebouwing langs de provinciale weg. Echter, de ruimtelijke kwaliteit van de binnenstraten blijft gehandhaafd als het gaat om de gekozen baksteen uitstraling en ook de ruimtelijke kwaliteit aan de buitenkant is belangrijk, bijvoorbeeld bij de afwerking van de gevels van de parkeergarages aan de kant van de Ringvaart. Naar aanleiding van het advies van de commissie is een eerder doorgevoerde bezuiniging op de lamellengevel van de parkeergarage weer teruggedraaid.

Binnenstraat Sugar City, Common Affairs

Aangepast voorstel zijde Ringvaart, Common Affairs

Ri ngvaar t AANGEPAST PLANVOORSTEL


30 WELSTANDSCOMMISSIE HAARLEMMERMEER JAARVERSLAG 2018

31

Hoofdstuk 5 Dilemma’s bij de kwaliteitsadvisering. Wie adviseert over omgevingskwaliteit? De Omgevingswet draagt ons allen op om te zorgen voor goede omgevingskwaliteit. Het gaat om de kwaliteit van de ruimte waarin het leven van mensen zich afspeelt. Plannen met een goede omgevingskwaliteit zijn duurzaam en dragen bij aan de gezondheid en het welbevinden. In het ontworpen Nederland wordt het belang van cultureel erfgoed, architectonische en stedenbouwkundige kwaliteit en goede kwaliteit van natuur en landschap hooggewaardeerd. In de toelichting van de Omgevingswet worden deze aspecten dan ook benoemd als de pijlers van goede omgevingskwaliteit. Goede omgevingskwaliteit begint bij het agenderen van kwaliteit in alle plan- en ontwerpprocessen. Hoe doe je dat? Wie adviseert over omgevingskwaliteit? Welke vorm van advisering vinden gemeenten bij zich passen? Dat waren de hoofdvragen tijdens de expertmeeting die MOOI Noord-Holland en Over Morgen, ondersteund door het Ministerie van Binnenlandse Zaken, organiseerden op 17 april 2018. Het werd duidelijk dat er geen vaste receptuur meer bestaat voor de ruimtelijke kwaliteitsadvisering. Maar kunnen we dan wel een menukaart maken voor een goed gesprek over omgevingskwaliteit? Tijdens de expertmeeting werden de dilemma’s verkend die in het debat naar voren komen.

De komst van de Omgevingswet vraagt een cultuurverandering en vergt dat we gezamenlijk gaan nadenken over het ontrafelen van deze knoop van dilemma’s. De commissieleden willen graag met betrokkenen binnen de gemeente in gesprek om plannen te maken voor de kwaliteitsadvisering in de toekomst. Als we dan op goede ideeën komen stellen we ook voor om er – daar waar het kan – mee te gaan experimenteren. Op weg naar moderne kwaliteitsadvisering met nieuwe, uitnodigende wettelijke kaders. U kunt het hele pamflet ‘Dilemma’s bij de kwaliteitsadvisering. Wie adviseert over omgevingskwaliteit?’ via deze koppeling lezen.

DILEMMA 1 Advisering door deskundigen en/of maatschappelijke participatie? – Leidt maatschappelijke participatie tijdens het planproces vanzelfsprekend tot goede omgevingskwaliteit? Hebben we nog wel advies van deskundigen nodig? Het lijkt de kunst om maatschappelijk(e) initiatief en participatie te versterken door de advisering door deskundigen die kennis, vaardigheden en kansen inbrengen. Zij hebben het vermogen om verder te kijken dan de initiatiefnemer en andere belanghebbenden, naar andere schaalniveaus en toekomstige omstandigheden.

DILEMMA 2 Advisering als proces en/of als momentopname aan het eind? – Sectoraal advies (zoals ruimtelijke ordening, welstand of monumenten) volstaat niet meer. Integrale advisering is het nieuwe devies en dat is gebaat bij vroege betrokkenheid bij de stedenbouwkundige en landschappelijke besluitvormingsprocessen. Maar daar zitten wel haken en ogen aan. Hoe waarborg je de onafhankelijkheid van het adviesteam? In welke fasen van het proces wordt geadviseerd? En hoe verhouden begeleiden en beoordelen zich tot elkaar? Deugdelijke advisering is continu, regelmatig en staat in verhouding tot de betekenis van een plan. De advisering moet helder, transparant, neutraal en gefundeerd zijn.

DILEMMA 3 Gemeentelijke adviescommissie en/of een andere constructie? – De Omgevingswet stelt een gemeentelijke adviescommissie verplicht die werkt volgens wettelijke vereisten. Het staat de gemeente vrij om ook andere adviesteams of adviseurs te benoemen. Die kunnen intern, gemengd of extern zijn. Het is belangrijk dat de adviescommissie of het adviesteam een duidelijke plek biedt voor het gesprek over ruimtelijke kwaliteit, en kennis van andere belangen en schaalniveaus inbrengt. Als de commissie of het team extern en onafhankelijk is, kan zij ook als derde neutrale partij fungeren. Maar hoe zorg je ervoor dat de advisering niet als extra drempel wordt gezien?

DILEMMA 4 Advies over grote ingrijpende plannen en/of kleine dagelijkse ingrepen? – De nieuwe ruimtelijke kwaliteitsadvisering is integraal en gaat altijd over het verbinden van de fysieke omgeving met sociaal-maatschappelijke vraagstukken. Die advisering kan een langdurig, allesomvattend proces zijn. Maar dat is niet altijd nodig. Het is het dilemma van proportionaliteit: hoe zorg je dat de advisering in verhouding staat tot de betekenis van een plan, zonder dat dit leidt tot rechtsongelijkheid? Hoe organiseer je het zo dat iedere initiatiefnemer de route vindt die het beste past bij de vraag? Wordt over kleine, veelvoorkomende gevallen even intensief geadviseerd als over grote ingrijpende plannen? Hoe leg je dat vast, en wie bepaalt dat?

DILEMMA 5 Regelen en/of anders kijken? – Meer regels leiden niet tot betere omgevingskwaliteit. Het doel van ruimtelijke kwaliteitsadvisering is niet het toetsen aan regels. Het gaat om een interpretatie: wat draagt een ingreep in de leefomgeving bij aan de ruimtelijke doelstellingen van de gemeente? Hoe verhoudt die ingreep zich tot kernkwaliteiten, principes en potenties? Regels zijn slechts de (onmisbare) hefboom die leidt tot overleg. De ‘nieuwe adviseur’ vinkt geen criteriasets af, maar hanteert een constructieve gesprekstechniek op basis van inspiratie en vakmanschap. De burger én de bestuurder worden hiermee verleid tot goede omgevingskwaliteit.


33

33 PROJECT GROOT PLAN

HOOFDDORP

Spoedzoekerswoningen, Lincolnpark De commissie heeft al eens eerder een woningcomplex voor zogenaamde woonurgenten te beoordelen gekregen, maar nu betreft het de plaatsing van 200 woningen voor deze doelgroep. Er ligt een opdracht vanuit de provincie. De woningen komen in het gebied waar eerst een uitbreiding van een industrieel park (De President) bedacht was. In eerste instantie gaat het nu om een tijdelijke voorziening, maar door de woningbouwvereniging is voorgesteld om permanente bouw te realiseren. Dit heeft consequenties voor de uitvoering en architectuur van het project. De architect gebruikt als inspiratiebron de term “dutch colonial”, dat in tegenstelling tot de naam meer naar Amerikaanse koloniale architectuur verwijst. Kenmerken zijn veranda’s, rijke details, prominente kappen, een hoge mate van symmetrie en de toepassing van houten gevelbekleding en lichte (pastel-)kleuren. De commissie waardeert de pogingen om de rijke karakteristieken van het dutch colonial wonen toe te passen, maar het thema is summier aanwezig. Het is belangrijk om het materiaalgebruik en de details in de uitwerking van het plan te bewaren. Als er in detaillering bezuinigd zou worden, dan gaat het in wezen om zeer eenvoudige rijwoningen. Ook bestaat het gevaar dat door het strikte kleurgebruik een soort compound model ontstaat. De commissie vraagt daarom om ruimte te maken voor accentverschillen. De latere voorgestelde, zachte kleurschakeringen in het metselwerk zijn een duidelijke verbetering. De kopgevels krijgen ook meer aandacht.

Doorzicht, ONX Architecten

Vogelvlucht, ONX Architecten


34 WELSTANDSCOMMISSIE HAARLEMMERMEER JAARVERSLAG 2018

35

Hoofdstuk 6 Evaluatie en aanbevelingen 5.1 Evaluatiegesprek portefeuillehouder Als onafhankelijk adviseur dragen wij bij aan een goede omgevingskwaliteit in uw gemeente. Die zorg delen we samen met de initiatiefnemers en met u als gemeente. Elk jaar bespreken we tijdens een evaluatiegesprek met de portefeuillehouder de belangrijkste ontwikkelingen binnen uw gemeente en formuleren we aandachtspunten voor de toekomst. Op 10 juli 2019 vond dit jaarlijkse evaluatiegesprek plaats over het jaar 2018. De wethouder heeft het jaarverslag met interesse gelezen; met name de dilemma’s die gaan spelen bij de advisering over omgevingskwaliteit in de toekomst. Het integraal werken, gericht op meer uitnodigend (op initiatiefnemer) gericht beleid, zonder alles los te laten, vormt een uitdaging. In dit kader wordt ook gesproken over de Q-teams in de gemeente en de supervisiegebieden die onder een supervisor staan. In het licht van de Omgevingswet zullen de bevoegdheden en de wijze van advisering opnieuw gedefinieerd dienen te worden, meer gericht op integrale omgevingskwaliteit en zo vroeg mogelijk in het proces. De wethouder is hier voorstander van en ziet de onafhankelijke oordeelsvorming van de commissie waar mogelijk graag eerder en meer geïntegreerd. Zij stelt voor dat de Raadsgroep Omgevingswet te zijner tijd kennis maakt met de adviescommissie. Er zou dan een presentatie gehouden kunnen worden met zowel aandacht voor ambities en kwaliteiten op het niveau van de gehele gemeente (polderarchitect), ambities ten aanzien van concrete planontwikkeling (voorzitter Welstandscommissie) en aandacht voor de formele/instrumentele kant van kwaliteitssturing onder de Omgevingswet (directeur MOOI Noord-Holland).

De polderarchitect geeft aan dat dit ook een belangrijke ontwerpopgave inhoudt.

Een heikel punt vormt de toename van reclame-uitingen. De commissie geeft aan dat de nota achterloopt op de actualiteit, bijvoorbeeld in het geval van LED-schermen. Zij heeft het college al een mogelijk kader toegezonden. De directeur van MOOI Noord-Holland overhandigt de wethouder een notitie van de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit, “De flitsende stad”, die misschien een handvat kan bieden bij het opstellen van een kader. De wethouder wil graag concrete stappen zetten om meer weloverwogen en selectief reclame-uitingen door goed beleid te sturen.

• Duurzaamheid en ruimtelijke gevolgen: zonneweiden of zonnevelden zouden ook als ontwerpopgave bekeken moeten worden;

Er wordt afgesproken om over zes maanden weer bij elkaar te komen. De wethouder is ook zeker van plan een keer langs te komen in de vergadering van de Welstandscommissie." 5.2 Overige aanbevelingen door de commissie Vanuit haar ervaringen en inzichten doet de Welstandscommissie Haarlemmermeer nog de volgende aanbevelingen: • De huidige welstandsnota loopt achter bij de huidige stand van zaken betreffende reclame- uitingen met LED-schermen. Graag een actualisatie; • Er bestaan verschillende beeldkwaliteitsplannen. Het is soms onduidelijk of deze door de Raad zijn vastgesteld. De commissie zou graag willen dat vastgestelde beeldkwaliteitsplannen aan de welstandsnota worden toegevoegd; • De commissie ontvangt graag een actuele lijst van supervisiegebieden met de supervisor; • Infrastructuur: in Haarlemmermeer speelt infrastructuur een belangrijke rol. In de commissie komen daar steeds meer plannen over langs. Het is aan te bevelen om bij de plannen voor bruggen, schermen etc. uitgangspunten in samenhang te formuleren;

• Benoem en waardeer de belangrijke ruimtelijke kwaliteiten in de Polder. De Welstandscommissie wil hier graag een bijdrage aan leveren. Dit kan samen met de Erfgoedcommissie;

• Denk na over de integraliteit van ruimtelijke opgaven en ruimtelijk beheer. Welke opgaven kunnen gekoppeld worden? Hoe kan het publieke domein zorgvuldig worden ingericht en onderhouden? Wat is een goede kwaliteit van de fysieke leefomgeving? • Blijf in uw gemeente steeds het debat voeren over de vraag hoe ruimtelijke kwaliteit kan worden ingezet als pijler voor de omgevings- visie en het omgevingsplan. Gebruik hierbij bijvoorbeeld de tien principes uit het Schetsboek voor een Omgevingsplan op Kwaliteit van Mooiwaarts; • Begin of continueer een gesprek over de dilemma’s bij de kwaliteitsadvisering (hoofdstuk 4). Welke gevolgen heeft de ‘nieuwe’ ruimtelijke kwaliteitsadvisering voor uw gemeente en hoe gaat u deze organiseren? Wij willen u hierbij graag ondersteunen. De tijd is kort: bij het inwerking treden van de Omgevingswet (verwacht op 1 januari 2021) moet dit geregeld zijn. De welstands- en monumentenadvisering valt namelijk niet onder de ‘bruidsschat’ van de Omgevingswet; • Maak gebruik van de kennis en ervaring die aanwezig is bij medewerkers en adviseurs van het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland. Het Steunpunt verwelkomt u graag tijdens activiteiten en bijeenkomsten.

5.3 Tot slot Met dit jaarverslag geven we inzicht in de manier waarop de Welstandscommissie Haarlemmermeer, aan de hand van de geldende beleidskaders, adviseert over goede omgevingskwaliteit binnen uw gemeente. Een doel waar wij ons graag voor inzetten en aan bijdragen. In het jaarverslag is een aantal plannen uit het jaar 2018 aan bod gekomen. Het is slechts een greep uit de vele en uiteenlopende plannen waarover de commissie heeft mogen adviseren. We doen dat zoveel mogelijk in het openbaar en in dialoog met betrokkenen. Wij nodigen u van harte uit om in 2019 bij ons binnen te lopen en zelf te ervaren hoe boeiend en genuanceerd de advisering over omgevingskwaliteit is.


36 PROJECT HOE IS HET MET?

37

ZWAANSHOEK

Woningen Bennebroekerweg Op het terrein van een voormalige eierfabriek worden 27 woningen gerealiseerd, deels aan het lint en deels aan een nieuw te realiseren tweede en derdelijns bebouwing. Het plan is voor het eerst in 2016 aan de Welstandscommissie voorgelegd. De woningen worden uitgevoerd in een eenvoudige architectuur, maar met een rijke detaillering met onder andere arceringen in het metselwerk en een materiaal als zink voor de goten. Volgens de commissie gaat het niet om dorpse woningen, maar dit blijkt in Zwaanshoek al weinig het geval te zijn. Er bestaat ook geen hiĂŤrarchie tussen het lint en de tweede en derdelijns bebouwing. Gezien de bebouwing in de omgeving is het in ieder geval wel aan te bevelen om de woningen aan het lint meer als totale objecten met een eenduidig beeld te ontwerpen. Repetitie en een beeld van rijwoningen moet vermeden worden. De architect zal in antwoord op de opmerkingen van de commissie het aantal ornamenten meer incidenteel toepassen en ook aandacht besteden aan de inrichting van de buitenruimtes. De bouw, foto Thom Weterings

De bouw is intussen in volle gang. Het gaat om een ambitieus project. Het gebied was verpauperd en de welstandscommissie heeft er alle vertrouwen in dat het met dit project een duidelijke kwaliteitsimpuls zal krijgen.

Ontwerp, ENZO architectuur&interieur


38

Colofon Auteurs Emmy Kanon, coördinator Welstandscommissie Haarlemmermeer Met bijdragen van Judith Korpershoek, voorzitter Welstandscommissie Haarlemmermeer Willemien van Duijn, architectlid Welstandscommissie Haarlemmermeer José van Campen, Woord en Plaats Jef Mühren, directeur MOOI Noord-Holland Dorine van Hoogstraten, adjunct-directeur MOOI Noord-Holland Renate de Visser, bureaucoördinator MOOI Noord-Holland Primo Reh, communicatiemedewerker MOOI Noord-Holland Basisontwerp Funcke Creatieve Partners Uitwerking IAAY | Merijn Groenhart MOOI Noord-Holland adviseurs omgevingskwaliteit Alkmaar, juli 2019

MOOI NOORD-HOLLAND ADVISEURS OMGEVINGSKWALITEIT Emmastraat 111 1814 DP Alkmaar T 072 520 44 59 info@mooinoord-holland.nl www.mooinoord-holland.nl @overmooinh


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.