1
WELSTANDSCOMMISSIE UITGEEST JAARVERSLAG 2019
2 WELSTANDSCOMMISSIE UITGEEST JAARVERSLAG 2019
Overzicht JE de Witstraat, FKG Architecten aan de Zaan
3
Voorwoord De Welstandscommissie Uitgeest is onderdeel van de reeds opgestelde gemeentelijke omgevingsvisie Uitgeest 2030 “mooi, gezond, duurzaam�. De omgevingsvisie loopt daarmee voorop op het nieuwe 'kwaliteitsgesprek', zoals bedoeld in de Omgevingswet. Het kwaliteitsgesprek wordt gevoed door een integrale belangenafweging; landschap, natuur, stedenbouw en architectuur worden in samenhang bekeken. De werkwijze en samenstelling van onze commissie sluit daar nauw op aan. Landschap, stedenbouw en architectuur zijn als complementaire disciplines vertegenwoordigd in de commissie. Als werkwijze proberen we in een vroeg stadium (hoe eerder hoe beter) het gesprek aan te gaan met de planindiener over zijn of haar droom en wens. Het overgrote deel van de plannen in Uitgeest wordt door het gemandateerd architectlid beoordeeld. Als het gaat om grotere en/of meer complexe plannen dan wordt het plan in de grote commissievergadering behandeld. Een voorbeeld van een dergelijk plan is het centrumplan voor Uitgeest. Het gaat om een uitdagende opgave waarbij de commissie nadrukkelijk vraagt om aandacht voor de cultuurhistorische opbouw van de plek ('de gelaagdheid in de tijd'), in verhouding tot de stedenbouwkundige verschijningsvorm en het architectonisch programma. De samenwerking met de gemeentelijk plantoelichter, Patrick Monincx is ook dit jaar op een goede en constructieve wijze verlopen. Ir. Peter de Ruyter Voorzitter Welstandscommissie Uitgeest
4 WELSTANDSCOMMISSIE UITGEEST JAARVERSLAG 2019
5
Inhoud 1.
Omgevingswet zet de toon
6
2.
Commissie, beoordelingskaders en werkwijze
8
GROOT PLAN Priocomplex, Uitgeest
14
3.
Uw adviezen in 2019
16
KLEIN PLAN Bedrijfsgebouw, Uitgeest
22
4.
Evaluatie en aanbevelingen
24
HOE IS HET MET? OUD PLAN Bed and Breakfast, Uitgeest
26
Colofon
28
6 WELSTANDSCOMMISSIE UITGEEST JAARVERSLAG 2019
Hoofdstuk 1 Omgevingswet zet de toon Terugkijkend op het afgelopen jaar zien we dat de Noord-Hollandse gemeenten zich intensief aan het voorbereiden zijn op de Omgevingswet. Het is een immense opgave om op tijd klaar te zijn met de nieuwe vergunningprocessen en het digitale stelsel. De omgevingsvisie en het omgevingsplan moeten gestalte krijgen. En dan komt ook het vraagstuk van de kwaliteitsadvisering om de hoek kijken. Dat is urgent, want voor het inwerkingtreden van de Omgevingswet moeten alle gemeenteraden in Noord-Holland hun gemeentelijke adviescommissie ingesteld hebben. Zelfs als u niets wilt veranderen aan de advisering, moet de adviescommissie opnieuw worden ingesteld omdat de wettelijke grondslag van de oude commissie vervalt. Wel is het daarbij mogelijk om de oude commissie(s) over te laten gaan naar de nieuwe commissie. 1.1 Handreiking om uw kwaliteitsadvisering ‘Omgevingswet-proof’ te maken Van oudsher Het afgelopen jaar heeft MOOI Noord-Holland actief meegewerkt aan de totstandkoming van een handreiking voor het adviesstelsel onder de Omgevingswet. Deze handreiking werd gemaakt in opdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit (FRK). Op 17 februari 2020 werd het eerste deel van de handreiking gepubliceerd. Deel twee, met voorbeeldregels voor het instellingsbesluit van de nieuwe gemeentelijke adviescommissie, volgt spoedig of is inmiddels verschenen. De handreiking is een handig hulpmiddel om in de komende periode de advisering over goede omgevingskwaliteit ‘Omgevingswet-proof’ te maken. 1.2 Hoe zit het precies? Na het inwerkingtreden van de Omgevingswet blijft veel beleid en regelgeving gewoon van kracht. Hier zorgt de ‘bruidsschat’ voor die het Rijk aan de gemeenten meegeeft. Uw bestemmingsplannen, maar ook uw welstandsnota en lokaal cultureel erfgoedbeleid gaan automatisch over naar de nieuwe situatie en maken straks direct of indirect onderdeel uit van het omgevingsplan. Uw huidige commissie, de Welstandscommissie Uitgeest, is echter niet in die
‘bruidsschat’ opgenomen. In artikel 17.9 van de Omgevingswet wordt namelijk een nieuwe commissie geïntroduceerd: de gemeentelijke adviescommissie. Gemeenten hebben de taak om zelf invulling te geven aan deze commissie. Art 16.15a van de wet stelt dat gemeenten in ieder geval advies vragen aan de gemeentelijke adviescommissie bij een ingreep aan een rijksmonument en bij alle andere door de gemeenteraad en/of het college van B&W aangewezen gevallen. Dit kan zowel over omgevingsvergunningen als over beleid gaan. Op den duur kan in het omgevingsplan precies worden aangeven bij welke activiteiten advies gevraagd moet worden aan de commissie. 1.3 Keuzes Met uitzondering van de genoemde advisering over rijksmonumenten, bepaalt u dus zelf hoe de advisering over omgevingskwaliteit wordt ingevuld en welke adviseurs daarbij worden ingeschakeld. De huidige adviescommissie kan vrij eenvoudig overgaan in de nieuwe gemeentelijke adviescommissie. Maar de gemeente kan ook kiezen voor verdere doorgroei naar bredere en vroegtijdige advisering, waarvoor de Tweede Kamer in een vrijwel unaniem aangenomen motie zijn voorkeur heeft uitgesproken. Ook de VNG, opdrachtgever van de handreiking, benadrukt dit streven: brede en vroege kwaliteitsadvisering is nodig bij uitnodigend en meer op ondersteuning van de initiatiefnemer gericht omgevingsbeleid. Dat gebeurt bij voorkeur in een helder en samenhangend adviesstelsel, zodat iedereen weet wie wanneer over wat adviseert. En waarbij de onafhankelijke advisering de ambtelijke processen aanvult en ondersteunt. 1.4 Verder met advisering over goede omgevingskwaliteit Voor zover wij weten wordt in uw gemeente al nagedacht over het nieuwe adviesstelsel, maar nog geen plan gemaakt voor de inrichting van de adviescommissie. Wij willen graag in de aankomende ronde van regulier overleg met de portefeuillehouders (maart-april 2020) met behulp van de VNG-handreiking verder praten over uw nieuwe adviesstelsel. Ons streven is om ervoor te zorgen dat we – in samenspraak met onze ambtelijke contact-
7
personen – in de eerste helft van 2020 een concreet ‘pakket’ kunnen aanbieden met een concept instellingsbesluit, benoemingsvoorstel, commissie-reglement en eventueel een aangepaste dienstverleningsovereenkomst. 1.5 De inhoud van het kwaliteitsbeleid Uiteraard zijn dit vooral procedurele zaken. Eigenlijk gaan we veel liever met uw gemeente in gesprek over de inhoud van het kwaliteitsbeleid onder de Omgevingswet. Wat zijn uw ambities? Wat is uw opvatting van omgevingskwaliteit. In welke mate neemt de gemeente regie en wat wordt aan de mensen zelf overgelaten. Wat betekent dat voor de verschillende gebieden in de gemeente? En hoe weerspiegelt dat in de omgevingsvisie, het omgevingsplan en ander beleid? De nieuwe vormgeving van het kwaliteitsbeleid onder de Omgevingswet is een zaak van onderzoeken en uitproberen. We doen dat graag samen met u.
8 WELSTANDSCOMMISSIE UITGEEST JAARVERSLAG 2019
Hoofdstuk 2 Commissie, werkwijze en beoordelingskaders 2.1 Even voorstellen De Welstandscommissie Uitgeest is benoemd door de gemeenteraad en samengesteld uit ervaren en vakbekwame adviseurs met kennis die nodig is binnen de gemeente Uitgeest.
vakmanschap. De adviseurs zijn specialisten op het terrein van landschap, stedenbouw, cultuurhistorie en architectuur en zij zijn onafhankelijk ten opzichte van de gemeentelijke organisatie en het gemeentebestuur.
Het goed beoordelen van alle ruimtelijke aspecten van een initiatief of plan vraagt kennis, ervaring en
In 2019 bestond de commissie uit de volgende adviseurs:
Peter de Ruyter Vanaf 1 juli 2018 voorzitter van de commissies Kennemerland en de Adviescommissie voor Ruimtelijke Kwaliteit Heiloo. Hij heeft een bureau voor landschapsarchitectuur in Haarlem. Hij werkt op verschillende schaalniveaus in het landelijk en stedelijk gebied.
Marleen van Driel Architect, is in 2016 aan haar eerste jaar begonnen als commissielid van de Welstandscommissie Castricum. Na ruim tien jaar als architect bij Benthem Crouwel Architects te hebben gewerkt heeft zij haar eigen bureau opgericht en is zij betrokken geweest bij diverse projecten in binnen- en buitenland. Marleen is lid van de Adviescommissie voor Ruimtelijke Kwaliteit Heiloo en de commissie Kennemerland. Voor Uitgeest is zij gemandateerd architectlid.
Ron Baltussen Architect. Directeur/mede-eigenaar bij Hooyschuur architecten + adviseurs. Ron heeft deel uitgemaakt van diverse commissies in Noord Holland. Ron is lid van de commissie Kennemerland, voorzitter van de commissie Hoorn en is gemandateerd lid van de Erfgoedcommissie van MOOI Noord Holland.
9
De commissie werd ondersteund door: Emmy Kanon Beleidscoรถrdinator MOOI Noord-Holland
Patrick Monincx Plantoelichter gemeente Uitgeest
10 WELSTANDSCOMMISSIE UITGEEST JAARVERSLAG 2019
Grote commissie met bezoek
11
2.2 Werkwijze De gemeente legt de plannen aan de commissie voor in een openbaar toegankelijke vergadering. Sinds de totstandkoming van de BUCH, komt de welstandscommissie op maandag in de oneven weken van het jaar in Castricum. De vergaderdata voor uw gemeente vindt u via deze link.
systeem ingevoerd, dat het digitaal werken nog verder verbetert. Dit nieuwe systeem krijgt de naam (MOOI) DARS (Digitaal Advies Registratie Systeem). Alle gemeenten kunnen hier gebruik van maken, ook voor de plannen die ambtelijk beoordeeld worden. MOOI Noord-Holland zal de gebruikers begeleiden bij de toepassing ervan.
Initiatiefnemers en eventueel hun adviseur en/of ontwerper worden in de gelegenheid gesteld om het initiatief toe te lichten. Belanghebbenden en geïnteresseerden zijn van harte welkom om de behandeling van de plannen te volgen. Er wordt gezorgd voor een prettige en respectvolle gespreksomgeving. In 2019 hebben 35 planbehandelingen plaatsgevonden in aanwezigheid van architecten en/of planindieners. Dit is ongeveer 33% van het totaal aantal behandeling en 10% meer dan in 2018. De commissie is hier blij om.
Preadviezen Veel plannen worden pas in het stadium van de vergunningverlening aan de commissie voorgelegd. Als het plan niet groot is, vaker voorkomt en de uitkomst van de behandeling geen verstrekkende gevolgen heeft, is dit meestal geen probleem. Bij omvangrijke of complexe initiatieven wordt de commissie bij voorkeur in een eerder stadium betrokken. Dit zogenaamde vooroverleg vindt steeds vaker plaats en wordt door alle betrokkenen – de commissie, initiatiefnemer en gemeentelijke diensten – vaak erg gewaardeerd. Zo komt het advies van de commissie op een logisch moment in het planproces en kan haar inbreng nog relatief eenvoudig worden meegenomen door de initiatiefnemer of ontwerper. Bovendien kan het advies van nut zijn bij de afweging van de gemeente van een specifiek verzoek van een initiatiefnemer. Het vooroverleg bevordert ook een snelle beoordeling van de definitieve vergunningaanvraag.
Over het algemeen worden de plannen digitaal gepresenteerd door de plantoelichter van de gemeente. Indien aanwezig licht de initiatiefnemer of de ontwerper het plan verder toe. De adviezen Van elke planbehandeling stelt de commissie een advies op. We streven ernaar dat het advies begrijpelijk is voor iedereen; dus helder geschreven en zonder gebruik van onnodig jargon. Bovendien moet het advies juridisch houdbaar zijn. De plantoelichter zorgt voor het openbaar maken en versturen van de adviezen naar het college, de aanvrager en eventuele andere belanghebbenden. Bij de grotere plannen is de stedenbouwkundige van de gemeente aanwezig om de commissie te informeren. Dat gebeurt bij voorkeur in een zo vroeg mogelijk stadium. Planregistratiesysteem Nu worden de adviezen nog vastgelegd in een door MOOI Noord-Holland ontwikkeld planregistratiesysteem, genaamd CorSys. De commissiecoördinator, de plantoelichter en de gemandateerde commissieleden hebben toegang tot dit systeem en kunnen te allen tijde de geschiedenis van de planbehandeling raadplegen. In 2020 wordt een nieuw verbeterd
Gemandateerde commissie Niet alle plannen worden door de voltallige commissie behandeld. Een architectlid van de commissie is gemandateerd voor de behandeling van de kleinere plannen. De plantoelichter van de gemeente legt kleinere plannen voor zoals verbouwingen, dakkapellen, schuttingen en kleine wijzigingen op eerder behandelde aanvragen. In 72% van het aantal planbehandelingen werd de aanvraag door één commissielid beoordeeld. Eventueel kunnen plannen door de gemandateerde van de commissie aangehouden worden en in de volledige commissievergadering behandeld worden.
12 WELSTANDSCOMMISSIE UITGEEST JAARVERSLAG 2019
Gemandateerd commissielid en plantoelichter aan het werk
13
Ambtelijke behandeling Er bestaat geen ambtelijke behandeling. Wel is er een aanpassing van de nota in voorbereiding die dit mogelijk gaat maken in het geval van kleine bouwwerken. Monumenten Plannen betreffende monumenten worden door de gemeentelijke erfgoedcommissie beoordeeld. Al in 2013 is door de gemeente aangegeven dat zij voor een meer integrale en efficiĂŤnte planbehandeling de erfgoedcommissie aan zou willen laten sluiten bij de welstandscommissie. Hier zijn al verschillende gesprekken over gevoerd, maar er is nog geen gevolg gegeven aan de wens. In afwachting van de oprichting van een geĂŻntegreerde commissie Welstand en Monumenten zit Cees Hooyschuur, vanuit MOOI Noord-Holland en lid van de Erfgoedcommissie, tijdelijk als inval lid in de gemeentelijke erfgoedcommissie. 2.3 Beoordelingskaders Er zijn meerdere gemeentelijke beoordelingskaders waar de commissie rekening mee houdt. De welstandsnota vastgesteld in 2011 door de gemeenteraad, is het belangrijkste. Via deze link kunt u de welstandsnota voor uw gemeente inzien. Intussen is de opdracht gegeven om de nota te actualiseren. Er zijn geen grote beleidswijzigingen te verwachten. Naast de welstandsnota heeft de gemeente ook een document over het reclamebeleid dat in 2012 is vastgesteld. In veel gevallen is ook het bestemmingsplan en ander ruimtelijke ordeningsbeleid voor de commissie relevant. De beoordelingskaders zijn naar onze mening over het algemeen goed toepasbaar en dragen bij aan de constructieve dialoog die we voeren met initiatiefnemers. De kaders maken duidelijk wat de gemeente wil bereiken met het kwaliteitsbeleid en bieden houvast bij de begeleiding en de beoordeling van plannen.
14 PROJECT GROOT PLAN
UITGEEST
Priocomplex De wijk met 54 woningen is verouderd. Opdrachtgever Kennemerwonen heeft daarom besloten om de woningen te vervangen en 54 nieuwe woningen terug te plaatsen: appartementen en grondgebonden woningen. Uitgangspunt is de karakteristieken van het gebied weer terug te halen en aan te sluiten bij de schaal van het dorp. Over de plannen is overleg geweest met de bewoners en met de gemeente. De woningen worden anders gesitueerd en vooral het middengebied wordt gewijzigd. De woningen en appartementen krijgen de voorkanten aan de straat. De commissie uit haar complimenten voor de kwaliteit die geambieerd wordt. Ze vindt het wel jammer dat door de nieuwe situering en de symmetrie in blokverdeling het geheel statischer wordt. Hierop vindt een aanpassing plaats die een losser beeld laat zien. Het middengedeelte zal meer groen gaan bevatten. Wat de architectuur betreft: ook hier is sprake van een grote mate van ambitie. Echter, er worden zoveel elementen en details aan de woningen toegevoegd, dat volgens de commissie sprake is van een overdaad. Een aangepast plan waarin de balkons en de loggia’s worden vervangen, de dakkapellen minder breed worden en de kleur van de deuren meer gedekt is, zal maken dat het geheel meer rust uitstraalt.
Overzicht bebouwing, FKG architecten aan de Zaan
Impressie Middelweg, FKG architecten aan de Zaan
16 WELSTANDSCOMMISSIE UITGEEST JAARVERSLAG 2019
Hoofdstuk 3 Uw adviezen in 2019 3.1 Cijfers In 2019 heeft de Welstandscommissie Uitgeest 75 Het aantal nieuwe plannen is nagenoeg gelijk vergunningaanvragen behandeld, waarvan 1 gebleven ten opzichte van 2018. Het aantal betrekking had op aanvragen van voorgaande jaren. behandelingen steeg met ca 6% ten opzichte van het In verband met plannen die meerdere behandelingen vorige jaar. nodig hadden, was het totaal aantal Tabel 1 planbehandelingen 102. SOORT AANVRAAG AANTAL AANVRAGEN AANTAL BEHANDELINGEN
Aantal planbehandelingen Aantal planbehandelingen Aantal planbehandelingen
Omgevingsvergunning 61 82 Tabel 1 Aantal planbehandelingen Tabel 1 AANVRAAG SOORT AANTAL AANVRAGEN AANTAL BEHANDELINGEN waarvan nieuwbouw 6 9 SOORT AANVRAAG AANTAL AANVRAGEN AANTAL BEHANDELINGEN Omgevingsvergunning 61 82 waarvan verbouwing 55 73 Omgevingsvergunning 61 82 waarvan nieuwbouw 6 9 Preadvies* 6 8 waarvan nieuwbouw 6 9 waarvan verbouwing 55 73 Reclameaanvraag 3 4 waarvan verbouwing 55 73 Preadvies* 65 88 Overige vergaderonderwerpen Preadvies* 6 8 Reclameaanvraag 375 4102 Totaal Reclameaanvraag 3omgevingsvergunningaanvraag is ontvangen. 4 *Overige Dit zijn de preadviezen waarvoor nog geen5 vergaderonderwerpen 8 Het totaal aantal preadviesaanvragen was 12. Overige vergaderonderwerpen 5 8 Totaal 75 102 102 *Totaal Dit zijnplanbehandelingen de preadviezen waarvoorten nog opzichte geen75 omgevingsvergunningaanvraag Het totaal aantal preadviesaanvragen Aantal voorgaande jaren: is ontvangen. *was Dit 12. zijn de preadviezen waarvoor nog geen omgevingsvergunningaanvraag is ontvangen. Het totaal aantal preadviesaanvragen was 12. Tabel 2
Aantal planbehandelingen ten opzichte voorgaande jaren: SOORT AANVRAAG 2019 2018 Aantal planbehandelingen ten opzichte voorgaande jaren: Aantal planbehandelingen t.o.v. voorgaande jaren Tabel 2 aanvragen Nieuwe 74 73 Tabel 2 SOORT AANVRAAG 2018 Aanvragen van voorgaande jaren 2019 1 3 SOORT AANVRAAG 2019 2018 Nieuwe aanvragen 74 73 Herhalingen 27 20 Nieuwe aanvragen 74 73 Aanvragen van voorgaande jaren 1102 396 Totaal behandelingen Aanvragen van voorgaande jaren 1 3 Herhalingen 27 20
Herhalingen Totaal behandelingen Totaal behandelingen
27 102 102
Vorm van behandelingen
2017 66 2017 9 2017 66 30 66 9105 9 30
20 96 96
30 105 105
2018
2017
96 2018 2018 96
105 2017 2017 105
Vorm van behandelingen Tabel 3
Vorm van behandelingen 2019 Vorm van behandelingen
VERDELING AANVRAGEN
Tabel 3behandelingen Totaal Tabel 3 VERDELING AANVRAGEN Gemandateerd behandeld VERDELING AANVRAGEN Totaal behandelingen In de welstandscommissie Totaal behandelingen behandeld Gemandateerd behandeld Gemandateerd behandeld In de welstandscommissie behandeld In de welstandscommissie behandeld
102 2019 2019 102 102
72 % 28 % 72 % 72 % 28 % 28 %
96
82 % 18 % 82 % 82 % 18 % 18 %
105
75 % 25 % 75 % 75 % 25 % 25 %
17
Hoe vaak behandeld? Hoe vaak Tabel 4 behandeld? ADVIEZEN AAN B&W Totaal nieuwe aanvragen*
2019
2018
2017
74
73
66
Bij eerste behandeling akkoord
46 %
49 %
48 %
Bij eerste behandeling niet akkoord tenzij (kleine aanpassing nodig)
16 %
19 %
18 %
Bij tweede behandeling akkoord (of niet akkoord tenzij)
12 %
11 %
17 %
Bij derde of verdere behandeling akkoord (of niet akkoord tenzij)
4%
5%
6%
Nog in behandeling of definitief niet akkoord of aanvraag ingetrokken
16 %
10 %
9%
Plan wel akkoord op hoofdlijnen maar nog geen aanvraag voor vergunning
5%
5%
2%
* Dit zijn alle nieuwe aanvragen exclusief beleidsadviesaanvragen en handhaving aanvragen.
Op de gemeentepagina van Uitgeest op onze website zijn meer cijfers te vinden.
18 WELSTANDSCOMMISSIE UITGEEST JAARVERSLAG 2019
Bezoek aan de Westergeest (ihk van een ervenconsulent advies)
19
3.2 Effect van de adviezen De adviezen zijn openbaar en worden uitgebracht aan het college van B&W. In het jaar 2019 zijn vrijwel alle adviezen van de commissie overgenomen door het college van B&W. Het college is driemaal contrair gegaan. Het betrof een dakopbouw, een legalisatie van een erfafscheiding en een dakopbouw met dakkapel op een garage ten behoeve van een woonfunctie. 3.3 Adviezen ruimtelijke plannen Centrumplan Uitgeest Helemaal aan het einde van 2019 is de uitbreiding van het centrumgebied van Uitgeest aan de welstandscommissie gepresenteerd. Het gaat om een nieuwe toegang tot het centrum met nieuwe zichtlijnen en accenten op een aantal plekken. Het ontwikkelgebied omvat de bibliotheek locatie, de sportlocatie, de zorgcentrumlocatie en de gemeentehuislocatie. In 2015 is een programma van eisen vastgesteld. Over karakter, openbare ruimte, programma en bouwvorm. Er is een proces gevoerd, waarbij College en bewoners zijn geraadpleegd. Er wordt nog een beeldkwaliteitsplan gemaakt. De welstandscommissie heeft nog wel wat opmerkingen over proces en uitwerking. Een dergelijke opgave op een zo prominente plek in Uitgeest vraagt volgens haar om een analyse van het gebied om het geheel in een context te plaatsen en om een goed stedenbouwkundige plan. Gezien het proces van een “ontwerpend onderzoek” vraagt de commissie zich af of het beeldkwaliteitsplan niet te laat komt. Door de stedenbouwkundige van de gemeenten en de begeleidend architect wordt afgesproken om de welstandscommissie meer mee te nemen in het proces.
Ontwikkelingen Westergeest In 2019 heeft de commissie vier aanvragen te beoordelen gehad die aan de Westerweg gelegen zijn. In alle gevallen betrof het een aanvraag om twee extra woningen te plaatsen op het perceel. De plantoelichter heeft in het jaarverslag van 2018 al aangegeven dat het goed zou zijn als er een ruimtelijke visie wordt opgesteld over de erfinrichting bij toepassing van het “extra woningen op een perceel beleid” aan de Langebuurt- Westergeest. De commissie ondersteunt dit van harte. Zij geeft aan dat het ervenconsulentadvies dat gegeven is voor de Westergeest 57 een goede onderlegger kan zijn voor een dergelijke ruimtelijke visie. 3.4 Kwaliteitsgesprekken, procesbegeleiding, beleidsontwikkeling De adviseurs van MOOI Noord-Holland doen meer dan hun werk in de gemeentelijke adviescommissies. Wij ondersteunen vrijwel alle gemeenten in Noord-Holland bij het behoud en de ontwikkeling van omgevingskwaliteit. Voor Uitgeest is een ervenconsulent advies gemaakt voor het perceel Westergeest 57. Verdere procesbegeleiding kan ook als supervisie, deelname aan een kwaliteitsteam, deelname aan een projectteam of werkgroep, ervenconsulent en stolpenconsulent. Ook kan MOOI Noord -Holland een bijdrage leveren aan beleidsontwikkeling zoals de ondersteuning in verschillende fasen van beleidsontwikkeling: agenderen, stimuleren, (ontwerpend) onderzoek, visievorming, regelgeving, beleidsnota’s, opstellen van procedures, evaluatie en actualisatie De gemeente wordt ook uitgenodigd om aanwezig te zijn bij bijeenkomsten als de ‘Workshop Leidraad Landschap en Cultuurhistorie’.
20 WELSTANDSCOMMISSIE UITGEEST JAARVERSLAG 2019
Advies erfstructuur Westergeest 57
21
3.5 Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland Medewerkers en bestuurders van Noord-Hollandse gemeenten kunnen bij het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland terecht met vragen over alles wat met erfgoed en cultuurlandschap te maken heeft. Het Steunpunt is een samenwerking tussen MOOI Noord-Holland en Stichting NMF en wordt mogelijk gemaakt door de provincie Noord-Holland en de RCE. Het Steunpunt organiseert diverse netwerk- en kennisbijeenkomsten door het jaar heen en levert informatie over erfgoed in de Omgevingswet en het landschaps- en erfgoedbeleid van diverse overheden. Ook kunnen gemeenten concrete zaken voordragen voor een expertmeeting, een onderzoek of als interessant voorbeeldproject op het gebied van duurzaamheid en herbestemming of het inpassen van zonnevelden in een kwetsbaar cultuurlandschap. Kijk voor inspiratie en voorbeelden eens op www.steunpunterfgoednh.nl. En de Steunpunt-kaartviewer biedt een rijke bron aan informatie over allerlei erfgoedzaken, ook in uw gemeente. De gemeente Uitgeest heeft ook gebruik gemaakt van het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland. Dit is gebeurd in het kader van de BUCH gemeenten. Ambtenaren die zich bezighouden met erfgoed hebben deelgenomen aan bijeenkomsten over ‘Erfgoed in de Omgevingswet’, ‘Gebiedsgeografie en Omgevingsvisie’, ‘Historische verenigingen, gemeenten en de Omgevingswet.
22 PROJECT KLEIN PLAN
UITGEEST
Bedrijfsgebouw De commissie heeft in het verleden al eens een ontwerp beoordeeld voor de locatie. Nu ligt er een geheel nieuw plan voor. Het ontwerp laat een alzijdig gebouw zien. De voorgevel is het meest transparant, overige gevels kennen een wisseling van meer open en dichte delen. De te gebruiken materialen zoals Cortenstaal en natuursteen voor het pand refereren aan het bedrijf van de opdrachtgever (weg- en waterbouw). De terreininrichting is ook een deel van de opgave. De commissie uit haar complimenten voor de kwaliteit van het ontwerp. De nota stelt een metselwerk plint verplicht, maar de commissie acht ruwe steen ook mogelijk. Wel waarschuwt ze ervoor dat de steen niet te grof moet worden. Ook moet gelet worden op het doortrekken van het Cortenstaal over de gevelvlakken van steen. Dit kan sporen achterlaten op de steen. In een aangepast plan zal het Cortenstaal komen te vervallen en de basaltblokken zijn minder grof geworden. Er zijn ook twee reclame-uitingen toegevoegd. De uiting boven de entree voldoet niet aan de criteria, maar de commissie kan er in dit specifieke geval mee instemmen gezien de situering van de hoofdentree aan de zijkant van het pand.
23
3D IMPRESSIE
Vergunde tekening, Graziosi progetti
Aanzicht, Graziosi progetti
24 WELSTANDSCOMMISSIE UITGEEST JAARVERSLAG 2019
Hoofdstuk 4 Evaluatie en aanbevelingen 4.1 Evaluatiegesprek portefeuillehouder Als onafhankelijk adviseur dragen wij bij aan een goede omgevingskwaliteit in uw gemeente. Die zorg delen we samen met de initiatiefnemers en met u als gemeente. Elk jaar bespreken we tijdens een evaluatiegesprek met de portefeuillehouder de belangrijkste ontwikkelingen binnen uw gemeente en formuleren we aandachtspunten voor de toekomst. Op 4 mei 2020 vond dit jaarlijkse evaluatiegesprek plaats over het jaar 2019. De belangrijkste uitkomsten van dat gesprek zijn: De wethouder vindt het jaarverslag een goede indruk geven van waar de welstandscommissie mee bezig is. Een paar zaken worden uitgelicht. De commissie heeft redelijk wat aanvragen ontvangen voor extra woningen op de percelen aan de Westergeest. Het is niet de bedoeling om bebouwing tegen te houden, maar het valt aan te bevelen om een aantal uitgangspunten te formuleren. Het centrumplan van Uitgeest is al een aantal malen in de commissievergadering besproken. Ten opzichte van de eerste plannen is de commissie blij met de progressie die nu gemaakt wordt. Ze vraagt wel om bij dergelijke grote ontwikkelingen eerder in het traject meegenomen te worden. De wethouder vraagt of de commissie al bekend is met de RES (Regionale Energie strategieën). De gemeente heeft nog geen besluit genomen over de locaties. In een antwoord wordt aangegeven dat Uitgeest best wel uit mag stralen dat zij bijzondere gebieden in handen heeft (Oer-IJ, Stelling van Amsterdam) waar rekening mee gehouden mag worden. Het is belangrijk om ook hier de welstandscommissie in een vroeg stadium te betrekken. MOOI Noord-Holland heeft een document geschreven over advisering ten aanzien van zonnevelden. Een laatste punt dat aan de orde komt is de Omgevingswet en dan met name de inrichting van een gemeentelijke adviescommissie. Zeker voor de meer complexe zaken en voor plannen met cultuurhistorische aspecten is een integrale adviescommissie het meest geschikt. Een dergelijke commissie kan ook in BUCH verband opereren. MOOI Noord-Holland heeft intussen ook ervaring met het werken met een omgevingstafel. De welstandsnota wordt momenteel herzien, maar voorlopig gaat het om een beleidsneutrale
herziening. De afspraak wordt gemaakt dat MOOI en de gemeente contact opnemen over de nota en afspraken maken om voor de zomer ambtelijk en met de commissie verder te praten en na de zomer een gezamenlijk portefeuillehoudersoverleg te organiseren. 4.2 Overige aanbevelingen door de commissie De Welstandscommissie Uitgeest doet - vanuit haar ervaringen en inzichten - nog de volgende aanbevelingen: • Er zijn in 2019 al vier aanvragen geweest voor extra woningen op de percelen aan de Westergeest. De commissie pleit voor ruimtelijke visie over de erfinrichting. Een advies gemaakt door de ervenconsulent voor één van de percelen, kan hierbij als uitgangspunt dienen. • De uitbreiding van het centrum gebied wordt een beeldbepalend deel van Uitgeest. Een beeldkwaliteitskader en een zorgvuldig stedenbouwkundig plan met oog voor de historie van de plek is volgens de Welstandscommissie essentieel om tot een kwalitatieve ontwikkeling te komen. • Blijf in uw gemeente steeds het debat voeren over de vraag hoe ruimtelijke kwaliteit, inclusief het cultureel erfgoed, kan worden ingezet als pijler voor de omgevingsvisie en het omgevingsplan. Hoewel bestaande beleidskaders, zoals de welstandsnota, na inwerkingtreding van de Omgevingswet automatisch onderdeel worden van het omgevingsplan (de zogenaamde ‘bruidsschat’), kan actualisatie van de huidige beleidskaders – gericht op een meer integrale, uitnodigende én meer inspirerende regelgeving – zeer nuttig zijn. • In 2020 zal de gemeenteraad moeten besluiten over de toekomst van de kwaliteitsadvisering, die begint na de invoering van de Omgevingswet. De kaders in de omgevingsvisie en het omgevingsplan zullen zeker aanleiding geven om de gemeentelijke adviescommissie constructiever en
25
nog effectiever in te zetten. Eind dit jaar brengen wij samen met de VNG een handreiking uit over hoe dat zou kunnen. Het ambtelijke gesprek hierover is in uw gemeente al begonnen. Wij bevelen u aan begin volgend jaar met de VNG-handreiking in de hand het debat met ons te voeren. • Maak gebruik van de kennis en ervaring die aanwezig is bij medewerkers en adviseurs van het Steunpunt Monumenten & Archeologie Noord-Holland. Het Steunpunt is door provincie Noord-Holland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed ingesteld om gemeenten te ondersteunen bij alle vragen die spelen rond (het verduurzamen van) monumenten, cultuurlandschap, herbestemming en andere erfgoed-gerelateerde zaken. Het Steunpunt verwelkomt u graag tijdens activiteiten en bijeenkomsten. 4.3 Tot slot Met dit jaarverslag geven we inzicht in de manier waarop de Welstandscommissie Uitgeest aan de hand van de geldende beleidskaders, adviseert over goede omgevingskwaliteit binnen uw gemeente. Dit is een doel waar wij ons graag voor inzetten en aan bijdragen. We doen dat zoveel mogelijk in het openbaar en in dialoog met betrokkenen. De plannen in dit jaarverslag zijn slechts een greep uit de vele en uiteenlopende plannen waarover de commissie dit jaar heeft mogen adviseren. Wij nodigen u van harte uit om in 2020 bij ons binnen te lopen en zelf te ervaren hoe boeiend en genuanceerd de advisering over omgevingskwaliteit is.
26 PROJECT HOE IS HET MET?
UITGEEST
Bed and Breakfast
In 2016 is het plan langsgekomen om een bed and breakfast te realiseren aan de Geesterweg. Er komen vijf studio’s in de bed and breakfast. Het eerste plan sloot volgens de commissie niet aan bij de landelijke sfeer van de omgeving, zoals die gevraagd wordt in de nota. Vooral de ingrepen in het daklandschap en de aaneenschakeling van verschillende massa’s stuitte op bezwaren. De architect werd uitgenodigd voor een overleg om de mogelijkheden te onderzoeken. Hieruit kwam een ontwerp met een beeld met volwaardige kappen. De commissie deed verder nog de suggestie om wat differentiatie aan te brengen door bijvoorbeeld een enkele topgevel in hout uit te voeren. De bed and breakfast is intussen bijna gerealiseerd. Aardig om te vermelden dat dit mede via crowdfunding gebeurt. Volgens de commissie is het een mooie invulling geworden van deze prominente plek. Een aantal details had volgens haar iets ranker gekund (bijvoorbeeld de boeiboorden), maar de karakteristieken van het landelijke zijn behouden. De commissie wenst de eigenaar veel succes toe met zijn bedrijf.
Oude situatie, Google Maps
27
Nieuwe situatie, foto E. Kanon
28
Colofon Auteur Emmy Kanon, coördinator Welstandscommissie Uitgeest Met bijdragen van Peter de Ruyter, voorzitter Welstandscommissie Uitgeest Marleen van Driel, architectlid Welstandscommissie Uitgeest José van Campen, Woord en Plaats Jef Mühren, directeur MOOI Noord-Holland Dorine van Hoogstraten, adjunct-directeur MOOI Noord-Holland Primo Reh, communicatieadviseur MOOI Noord-Holland Basisontwerp Funcke Creatieve Partners Uitwerking IAAY | Merijn Groenhart MOOI Noord-Holland adviseurs omgevingskwaliteit Alkmaar, maart 2020
MOOI NOORD-HOLLAND ADVISEURS OMGEVINGSKWALITEIT Emmastraat 111 1814 DP Alkmaar T 072 520 44 59 info@mooinoord-holland.nl www.mooinoord-holland.nl @overmooinh
