Dizel_EFI

EFI DİZEL NEDİR? Sensorler

Kumandalar

Motor devir sensörü

Enjeksiyon hacim kontrolü

Gaz pedalı konum sensörü

ECU

Enjeksiyon zamanlama kontrolü

Krank mili konum sensorü

Diğer sensörler ve anahtarlar

Diğer kontroller

Arızacılık

EFI DİZEL NEDİR? EFI dizel sistem, yakıt enjeksiyon hacmini ve enjeksiyon zamanını en uygun şekilde elektronik olarak kontrol eder.

EFI DİZELİN AVANTAJLARI

Dizel ( Mekanik tip )

1. Yüksek motor çıkış gücü

2. Düşük yakıt tüketimi 3. Düşük egzoz emisyonu 4. Düşük ses 5. Beyaz ve siyah dumanda azalma 6. Kolay marş alabilme

EFI-dizel

EFI DİZEL NEDİR? •Dizel (Mekanik tip) Enjeksiyon hacmi: Governor (Mekanik) Enjeksiyon zamanlaması: Mekanik

Pompa Yakıt flitresi Governor

Zamanlayıcı

Yakıt tankı

Enjektör

EFI DİZEL NEDİR?

EFI-dizel tipleri 1. Klasik EFI-dizel

2. Common-rail dizel

KLASİK EFI DİZEL •Klasik Tip EFI-dizel Enjeksiyon hacmi: SPV (Basinç kontrol valfi), ECU kontrolünde.

Enjeksiyon zamanlaması: TCV (Zamanlama kontro valfi), ECU kontrolünde.

Pompalama, dağıtım ve enjeksiyon sistemi mekanik tip pompanın benzeridir.

Pompa Yakıt flitresi

SPV

Zamanlayıcı TCV

Axial ve Plancer Plancer Tip Pompa olmak üzere iki farklı mekanik pompa basma sistemi kullanılmaktadır.

Yakıt tankı

ECU

Enjektör

KLASİK EFI DİZEL

KLASİK EFI DİZEL 1.Kumandalar (1) Gaz pedalı konum sensörü Gaz pedalının basılma miktarını ve rölanti konumunu algılar.

(2) Emme havası sıcaklık sensörü Emme havası sıcaklığını kontrol eder.

(3) Turbo basınç sensorü Emme manifold basıncını algılar.

(4) Su sıcaklık sensörü Soğutma suyu sıcaklığını algılar.

(5) Krank mili konum sensörü Krank mili konumunu algılar.

(6) Hız sensörü Pompanın rotor kamına yerleştirilmiş olup , pompa kam açısı ve motor devrini algılar.

(7) Yakıt sıcaklık sensörü Yakit sıcaklığını algılar.

KLASİK EFI DİZEL

2. Kumandalar (1) EGR Valf (Egzoz Gazı Çevrimi) EGR gaz hacmini kontrol eder.

(2) SPV (Basınç kontrol valfi) Yakıt püskürtme miktarını kontrol eder.

(3) TCV (Zamanlama kontrol valfi) Yakıt enjeksiyon zamanlamasını kontrol eder.

KLASİK EFI DİZEL

3. ECU ve diğer parçalar (1) ECU (Elektronik Kontrol Unitesi) Çeşitli sensörlerden gelen sinyallere bağlı olarak çalışma şartlarına karar vererek en uygun motor kontrol sinyalini gönderir.

(2) EDU (sadece radyal plancer tipli pompada) ECU sinyalini yükselterek SPV kumandasını kontrol eder.

(3) Pompa Pompalama ve yakıtın dağıtımını sağlar.

(4) Yakıt flitresi ve Su ayırıcısı Yakıttaki yabancı parçaları ve suyu ayırır.

(5) Enjektör Pompa tarafından basılan yakıtın püskürtülmesini sağlar.

KLASİK EFI DİZEL 4. Klasik EFI-dizel sisteminde yakıt akışı ve sinyaller (1) Yakıt akışı Yakit, yakıt pompasının içindeki besleme pompası tarafından yakıt tankından pompanın içine çekilir. Pompa tarafından basınçlandırılan yakıt her silindir enjektörüne dağıtılır.

Yakıt basıncı enjektörün açılarak yakıtın silindir içerisine püskürtülmesini sağlar.

(2) Sinyaller ECU çeşitli sensörlerden aldığı sinyallere göre motor çalışma şartlarını algılar ve daha sonra pompa üzerindeki SPV ve TCV’yi kontrol ederek en uygun yakıt enjeksiyonununu ve zamanlamasını sağlar.

UYARI Enjektöreden geri dönüş hattı şekilde gösterilmemesine karşın gerçek yakıt sisteminde geri dönüş hattı kullanılmıştır.

KLASİK EFI DİZEL Kompanentlerin yerleşimi (1HD-FTE E/G) Motor ECU’su Emme havası sıcaklık sensörü

Turbo basınç sensörü

EGR valfi VSV (Turbo basınç sensörü için)

Isıtıcı

VSV (Emiş daraltma için)

Gaz pedalı konum sensörü

EDU

VSV ( EGR için)

DLC3

Vakum ayar valfi Yakıt Pompası

EDU Krank mili konum sensörü Su sıcaklık sensörü

Gaz pedal anahtarı

COMMON-RAIL EFI DİZEL

Basınç sensorü Common-rail

Yakıt flitresi

Pumpa SCV

ECU

Enjektör Yakıt tankı

Yakıt, yakıt pompası tarafından silindirlere ayrı ayrı pompalanmaz. Püskürtmek için gerekli olan yakıt, yakıt galerisinde basınç altında tutulur.  Benzinli motor EFI sisteminde olduğu gibi, motor ECU’sunun gönderdiği sinyale göre enjektörler açılıp kapatılarak en uygun yakıt enjeksiyonunu sağlanır.

Enjeksiyon hacmi: Enjektör açık kalma süresi Enjeksiyon zamanlama kontrolü: Enjektör devreye girme zamanı

COMMON-RAIL EFI DİZEL 1. Sensoler (1) Hava akış ölçer Giriş hava hacmin ölçer (2) Gaz pedalı konum sensörü Gaz pedalının basılma miktarını ve rölanti konumunu algılar.

(3) Eksantrik mili konum sensörü Eksantrik milinin konumunu algılar.

(4) Emme havası sıcaklık sensörü Emme havası sıcaklığını kontrol eder.

(5) Turbo basınç sensorü Emme manifold basıncını algılar.

(6) Su sıcaklık sensörü Soğutma suyu sıcaklığını algılar.

(7) Krank mili konum sensörü Krank mili açısını algılar.

(8) Yakıt basınç sensörü Yakit galerisindeki basıncı algılar.

(9) Yakıt sıcaklık sensörü Yakit sıcaklığını algılar

COMMON-RAIL EFI DİZEL 2. Kumandalar (1) Enjektör Sinyallere göre yakıt püskürtüller.

(2) EGR valfi (Egzoz Gazı Çevrimi) ECU’dan gelen sinyallere göre açılıp kapanarak egzoz emisyonunu azaltır.

(3) SCV (Emiş Kontrol Valfi) Yakıt pompasına yerleştirilmiş olup, yakıt pompasına emilen yakıt hacmi kontrol eder.

COMMON-RAIL EFI DİZEL

3. ECU ve diğert parçalar (1) ECU (Elektronik Kontrol Unitesi) Çeşitli sensörlerden gelen sinyallere bağlı olarak çalışma şartlarına karar vererek en uygun motor kontrol sinyalini gönderir.

(2) EDU ECU sinyalini yükselterek enjektörleri kumanda eder.

(3) Common-rail Yakıt pompası tarafından basınçlandırılan ve enjektörler için gerekli olan yakıttın tutulduğu yerdir.

(4) Yakıt Pompası Yakıt basıncını artırarak enjeksiyon için gerekli olan basınçlı yakıtı common-rail’a gönderir.

(5) Yakıt flitresi ve Su ayırıcısı Yakıttaki yabancı parçaları ve suyu ayırır. .

COMMON-RAIL EFI DİZEL 4. Common-rail EFI-dizelde yakıt akışı ve sinyaller (1) Yakıt akışı Yakıt pompasının içindeki besleme pompası yakıt tankından, yakıtı pompanın içine çeker. Daha sonra yakıt pompası tarafından uygun basınca çıkartılan yakıt, common-raile gönderilir.

Yakıt enjektörlere, enjektör boruları tarafından dağıtılır ve enjektörler EDU’dan gelen sinyale göre açılarak yakıtın silindir içerisine püskürtülmesi sağlanır.

(2) Sinyaller ECU çeşitli sensörlerden aldığı sinyalleri dikkate alarak hedef basıncını yakalamak için SCV valfini kumanda eder. İlave olarak common-rail deki basınç sensöründen ECU’ya geri besleme yapılır. ECU, EDU’ya enjektörlerin çalışmasını sağlamak için sinyal yollar, EDU voltajı yükselterek sinyali enjektöre gönderir ve enjektör yakıtı püskürtür.

UYARI Enjektöreden geri dönüş hattı şekilde gösterilmemesine karşın gerçek yakıt sisteminde geri dönüş hattı kullanılmıştır.

COMMON-RAIL EFI DİZEL Kompanentlerin yerleşimi (1CD-FTV E/G) Enjektörler Eksantrik mili konum sensörü EDU Kızdırma bujileri Motor ECU’su

DLC3

Yakıt basınç sensörü

Hava akış ölçer

Kızdırma bujisi

Common-rail

EGR valve Elektronik vakum ayar valfi ((EGR valf kontrolü için) Yakıt pompası

Dizel gaz kelebeği Su sıcaklık sensörü

Krank mili konum sensörü

VSV ( EGR vafi için)

TEMEL KONTROLLER

Yakıt sistemi

Diğer Enjeksiyon hacim kontrolü Enjeksiyon zaman kontrolü Enjeksiyon oran kontrolü

Engine control •lSC kontrol •EGR kontrol •Rölanti vibrasyon azaltma kontrolü •Ana röle kontrolü

Emiş sistemi ECU communication control Emiş daraltma kontrolü

•ETC kontrol

Ön ısıtma Diyagnostik Kızdırma buji kontrolü

Arıza saklama fonksiyonu

(1/1)

YAKIT POMPASI

Pompa Parçaları

Ayar valfi

Yakıt geri dönüş Yakıt sıcaklık sensörü

Giriş Çıkış çek valfi

İç cam

ÇEK VALF

SCV (Emiş kontrol valfi)

YAKIT POMPASI

COMMON-RAIL EFI DİZELİN PARÇALARI Common-rail Yüksek basınçtaki yakıtın depolandığı yerdir

COMMON-RAIL EFI DİZELİN PARÇALARI Yakıt basınç sensörü Yakıt basınç sensörü Common-rail basıncını hissederek ECU’ya geri besleme yapar.

COMMON-RAIL EFI DİZELİN PARÇALARI Basıç limitörü Common-rail sistem arızasında yakıt basıncı anormal seviyede artarsa, bu limitör açılarak yakıtın depoya giderek basıncın düşmesini sağlar.

COMMON-RAIL EFI DİZELİN PARÇALARI 2KD-FTV Motor

Yakıt basınç sensörü Basınç başaltma valfi Basınç limitörü

: Enjektöre : Yakıt pompasından : Yakıt tankına

COMMON-RAIL EFI DİZELİN PARÇALARI Basınç boşaltma valfi Common-rail yakıt basıncı hedef değerinden daha fazla ise ECU basınç boşaltma valfine sinyal göndererek valfin açar.

Böylelikle bir miktar yakıtın, yakıt tankına geri dönmesini sağlayarak hedeflenen basınç değerine ulaşılması sağlanır.

OFF

Basınç boşaltma valfi

Common-rail

ECU

COMMON-RAIL EFI DİZELİN PARÇALARI 1ND-TV Motor Yakıt basınç regülatörü, ECU’dan gelen sinyallere göre common-rail basıncını ayarlar.

Yakıt basınç sensörü

: Enjektöre : Yakıt pompasından (yüksek basınç) : Yakıt tankına : Yakıt pompasından (yakıt dönüşhattı)

Yakıt basınç regülatörü

ENJEKTÖR

Düzeltme direnci Solenoid valf Geri dönüş kanalı

Orifis Kontrol odası

İğne valf

ECU

ECU

COMMON-RAIL EFI DİZELİN PARÇALARI

ENJEKTÖRLERİN ÇALIŞMASI

Enjeksiyon Zamanlaması

Açık Enjektör

Kapalı Zaman

Rötar

Avans

COMMON-RAIL EFI DİZELİN PARÇALARI

Enjektörler

Enjektör borusu

Yakıt giriş borusu

Yakıt pompası

Common-rail