Microsoft Word - KurulumVeAyarlar _MİKRO_.doc

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

MUHASEBE FİNASMAN

KURULUM VE AYARLAR

ANKARA 2008

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; 

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).



Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.



Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.



Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.



Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.



Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1 ÖĞRENME FAALİYETİ - 1 ................................................................................................... 3 1. KURULUM ve AYARLAR................................................................................................. 3 1.1. Bilgisayarlı Muhasebe Kavramı.................................................................................... 3 1.2. Bilgisayar ve Muhasebe Paket Programının Seçimi ..................................................... 4 1.3. Muhasebe Paket Programlarının Kurulumu.................................................................. 5 1.3.1. Muhasebe Bürosu Otomasyonu Eğitim Cd’si Kurulumu ...................................... 6 1.4. Aktivasyon İşlemi ....................................................................................................... 14 1.5. Terminal ve Kullanıcı Tanımları................................................................................. 15 1.5.1. Terminal Makinelerde Kurulum İşlemleri........................................................... 15 1.5.2. Kllanıcı Tanımlama ............................................................................................. 16 1.6. Paket Programının Çalıştırılması ................................................................................ 17 1.7. Veritabanı Oluşturma.................................................................................................. 18 1.8. Hesap Planı İşlemleri .................................................................................................. 21 1.9. Firma Tanımlama ve Parametrik Ayarlar ................................................................... 25 1.9.1. Firma Tanımlama ................................................................................................ 25 1.9.2. Parametrik Ayarlar............................................................................................... 26 1.10. Programdan Çıkış...................................................................................................... 37 1.11. Firma Silme............................................................................................................... 38 1.12. Muhasebe Paket Programının Temel Mönüleri ve Görevleri ................................... 39 1.13. Tüm Menülerde Geçerli Kısayol Tuşları .................................................................. 42 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 43 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 45 ÖĞRENME FAALİYETİ- 2 .................................................................................................. 49 2. VERİ GÜVENLİĞİ............................................................................................................ 49 2.1. Yedekleme .................................................................................................................. 49 2.2. Yedekten Geri Yükleme.............................................................................................. 50 2.3. Güncelleme ................................................................................................................. 51 2.4. Bakım ve Onarım........................................................................................................ 52 2.5. Devir ........................................................................................................................... 53 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 56 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 58 MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 61 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 63 KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 64

i

AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD

344MV0028

ALAN

Muhasebe Finansman

DAL/MESLEK

Bilgisayarlı Muhasebe Elemanı

MODÜL

Kurulum ve Ayarlar

SÜRE

Mikro muhasebe paket programını bilgisayara yükleyip çalıştırma, firma tanımlama, parametrik ayarları yapma, program menülerini ve kısa yol tuşlarını kullanma, yedekleme, güncelleme ve devir yapabilme yeterliliğinin kazandırıldığı öğrenme materyalidir.

40 / 16

ÖN KOŞUL

Bilgisayar Kullanımı

YETERLİLİK

Kurulum ve ayarları yapmak

MODÜLÜN TANIMI

Genel Amaç: Bu modül ile; paket programı yükleyerek ayarlarını yaptıktan sonra çalıştırabilecek, verileri yedekleyip geri yükleyebilecek, güncelleyerek bakım-onarımını yapabilecek ve dönem sonunda yeni döneme devir işlemlerini yapabileceksiniz.

MODÜLÜN AMACI

Amaçlar: 1. Mikro muhasebe paket programını bilgisayara yükleyip ayarlarını yapabileceksiniz.

2. Mikro muhasebe paket programında yedekleme, geri yükleme, güncelleme, bakım-onarım, yeni yıla devir ve açılış işlemlerini yapabileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Bilgisayar laboratuarı, Muhasebe paket programları, İnternet, Projeksiyon, Tepegöz, Mikro demo CD’si Her öğrenme faaliyeti sonunda modülde verilen ölçme araçları ile ulaştığınız bilgi düzeyinizi kendi kendinize değerlendirebileceksiniz.

Modül sonunda ise, kazandığınız bilgi ve becerileri belirlemek amacıyla öğretmeniniz tarafından hazırlanacak bir ölçme aracıyla değerlendirileceksiniz.

ii

GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci; Günümüzde işletmelerin birçoğu satın alma, üretim, satış, muhasebe, finansman, personel yönetimi gibi temel işlemlerini bilgisayar teknolojisinden yararlanarak yapmakta, bilgisayarı kayıt, raporlama, analiz, karar alma ve kontrol fonknsiyonlarını en kısa sürede yerine getirmek üzere bir araç olarak kullanmaktadır.

VUK’ da tacirlerin tutmak zorunda oldukları defterleri bilgisayarlar aracılığı ile tutabileceklerine ilişkin değişiklik yapıldıktan sonra ülkemizde genel muhasebe ve işletme defteri programları gelişmiş ve kullanımı yüzde yüze yakın oranda yaygınlaşmış hatta son yapılan yasal değişiklerle bir zorunluluk haline gelmiştir.

Bilgisayarda muhasebe paket programları entegre çalıştığından kullanımı bir taraftan muhasebe işlemlerinin bir düzen içinde yapılmasını sağlarken diğer taraftan kayıt ve raporlama fonksiyonuna da hız kazandırmıştır. Böylece, muhasebenin defter yazma, mizan çıkarma, gelir tablosu ve bilânço düzenleme gibi zaman alan işlemleri bilgisayarlarmahasebe paket programları tarafından otomatik olarak yapılabildiğinden işletmeye zaman ve eleman tasarrufu sağlamaktadır. Böylece muhasebe departmanının zaman alan işlemleri kısa sürede halletmesi analiz ve yorum fonksiyonuna ağırlık vermesine, işletme yönetiminin karar almasına yardımcı olmasına, maliyet ve kontrol tabloları üretebilmesine imkan sağlamıştır.

Muhasebede bilgisayar kullanımı ilk bakışta işletmeye eleman tasarrufu sağlıyor gibi görünse de, bilgisayar sisteminin kurulması işletmelerin bilgisayar ve muhasebe programlarını kullanabilen elemana olan ihtiyacı ortaya çıkmıştır. İşletmeler büyüdükçe bilgisayar operatörlerinin yanı sıra işletmenin amacına uygun, işletme yönetiminin karar alma ve kontrol fonksiyonlarına yardımcı olabilecek bilgisayar programcılarına ve analistlere duyulan ihtiyaç artmaktadır.

Bu modül sizlere işletmeye uygun muhasebe programlarının seçilmesini, bilgisayarlara yüklenmesini, çalıştırılmasını öğretecek, böylece ilerideki iş hayatınızda muhasebe departmanlarının başarılı birer üyesi konumuna getirecektir.

1

2

ÖĞRENME FAALİYETİ–1 ÖĞRENME FAALİYETİ - 1 AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile mikro muhasebe paket programını bilgisayara yükleyip ayarlarını yapabileceksiniz.

ARAŞTIRMA    

Çevrenizdeki işletmelerde, muhasebe bürolarında hangi muhasebe paket programlarının kullanıldığını araştırınız.

Ulusal ve yerel gazetelerin eleman aranıyor ilanlarını inceleyerek, işletmelerin daha çok hangi muhasebe programlarını bilen elemanları aradığını araştırınız.

Mikro Yazılım evinden ya da (www.mye.com.tr) sitesine girerek muhasebe programının demosunu temin ediniz.

Mikro paket programı yazılımevi sitesine girerek yenilikler konusunda araştırma yapınız.

1. KURULUM VE AYARLAR 1.1. Bilgisayarlı Muhasebe Kavramı İşletmeler muhasebe işlemlerini bilgisayarda tutma kararı verdikten sonra uygun bilgisayar sistemlerini ve muhasebe paket programlarını seçerler. Bundan sonraki aşamada kullanılacak defterlerin tasdiki ve işlemlerin bilgisayara girilmesi söz konusu olur.

Kullanılan bütün muhasebe paket programlarının kullanıcı açısından aynı (-KARTİŞLEM - RAPOR) mantıkla çalışır. Programların çalışması genellikle birbirine benzer. Örneğin; her muhasebe paket programında önce hesap plânı girilir veya “Standart Tek Düzen Hesap Plânı-TDHP) oluşturulsunmu?” mesajına Tamam denilerek programca oluşturulur, İşletmenin yaptığı tüm parasal ve ticari işlemleri muhasebe fişlerine işlenerek programa kayıt edilir. Bundan sonra yapılması gerekenler; Raporların, mizanların alınması, müsvedde ya da onaylı yasal defterlerin yazdırılması, temel mali tabloların düzenlemesi gibi zaman isteyen birçok iş muhasebe paket programları tarafından otomatik olarak yapılır.

Ancak, programlar arasında kullanılan tuşlar, giriş-çıkış şekli ve menüler açısından farklılıklar vardır. Bu farklılıklar programların birbirine karşı avantaj ve dezavantajları ortaya çıkarır.

Bilgisayarlı muhasebede yapılması gereken işlemler bilgi girişi dışında elle tutulan muhasebedeki işlemlerin aynısıdır. Tek farkı bütün işlemlerin bilgisayar ve mahasebe paket programı tarafından yapılıyor olmasıdır. İşletmelerin bilgisayarda yapmış oldukları işlemler aşağıdaki gibi gruplandırılabilir.

3



Finans işlemleri; İşletmenin Nakit-Banka-Cari, Çek /Senet hareketleri,



Sabit Kıymet işlemleri; İşletmeye ait Sabit kıymet ve Amortisman işlemleri,



Ticari Mal (Emtia) işlemleri; Stok takibi, Sipariş, İrsaliye ve Fatura işlemleri,



Personel işlemleri; İşletmede çalışan personelin ücretlerinin tahakkuku, sosyal hakları, vergiler,



Muhasebe İşlemleri; Muhasebe fişleri, Ticari defterler, Raporlar, Beyannameler,



II. Sınıf Tacir işlemleri; İşletme Hesabı Esasına ait tüm işlemler,



Diğer İşlemler; Veri aktarımları, rapor tasarımları, onaylama, …

Söz konusu programlarda gerekli bilgiler girilerek bilgisayar ve program tarafından otomatik olarak muhasebe fişlerinin oluşturulması, yasal defterlerin yazdırılması, mizanların, temel mali tabloların programın elverdiği (Tablo, PDF, Excel, Access, HTML, XML….) şekilde alınması, ücret bordrolarının düzenlenmesi, muhtasar beyanname, KDV beyannamelerinin e-beyanname kapsamında paketlenip gönderilmesi, sigorta bildirgelerinin düzenlenmesi ve e-posta olarak gönderilmesi ve de yazdırılması sağlanır.

1.2. Bilgisayar ve Muhasebe Paket Programının Seçimi İşletmeler bilgisayar alırken bilgisayara yaptırmayı düşündükleri işleri ve bu işlerin büyüklüklerini tesbit ederek bilgisayara yaptırılacak işlere göre tek veya çok kullanıcılı sistemler seçilmeli ve kapasiteye uygun özellikte bilgisayar alınmalıdırlar.

Günümüz teknolojik gelişmeleri karşısında bilgisayarların teknolojik ömürleri kısa olduğundan gelecekteki gelişmelere uyabilecek, kapasitesi genişletilebilecek, çok kullanıcılı sistemlere dönüşebilecek bilgisayarlar alınmasında yarar vardır. Gerek tek kullanıcılı gerekse çok kullanıcılı sistemlerde işletme ile ilgili her türlü paket programların uygulanabileceği, hızlı çalışabilen sistemler seçilmelidir.

Alınacak muhasebe paket programlarının da işletmenin kayıt ve raporlama sistemine uygun olması, gelecekte yapılacak değişiklik ve gelişmelere elverişli olması gerekir. İşletmenin ihtiyaç duyduğu bilgileri sağlamalı, detaylı hesap plânının uygulanmasına imkân vermeli ve işletme yönetiminin istediği raporları düzenleyebilmelidir. Ayrıca bu saydıklarımızın yanı sıra hızlı çalışmalı, kullanım kolaylığı olmalı ve raporları kısa sürede verebilmelidir.

4

Özet olarak; seçilecek paket programlar özelleklerini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:  Seçilecek muhasebe paket yapılabilmelidir.

programın güncellemeleri tarafımızdan kolaylıkla

 Seçilecek programın yardım mönüleri yeterli, klavye ve ekran düzeni kullanışlı olmalıdır.  Eğitim ve servis desteği yeterli olmalıdır.  Günümüzde kullanılmakta olan işletim sistemleri ile uyumlu olmalıdır.  Ofis, Hesaplama, Sunu, Grafik, İnternet programları ile veri alışverişi yapabilmelidır.  Seçeceğimiz program yasal yollarla edinilmiş, lisanslı program olmalıdır.  Seçilecek program maliye bakanlığının düzenlemelerine de uygun olmalıdır.  Seçilecek programlar tüm kullanıcılar tarafından kolaylıkla kullanabilmesine olanak sağlamalıdır.

1.3. Muhasebe Paket Programlarının Kurulumu Paket programlar cd, dvd ve usb bellek gibi kayıt ortamlarında sıkıştırılmış olarak alınır ve bu kayıt ortamından bilgisayarlara yüklenir. Günümüzde usb bellek üzerinde çalışabilen, böylece bilgisayar olan her yerde kullanılabilen programların yanı sıra internet ortamında kullanılabilen web tabanlı merkezi muhasebe programları yaygınlaşmaya başlamıştır. Böylece program yükleme, güncelleme derdi de bir ölçüde ortadan kalkmış olmaktadır.

Yükleme işlemi genellikle satıcı firmalarca yapılan paket programları kullanım kitapçığı ya da kılavuzunu kullanarak biz de yapabiliriz.

5

Ticari işletmelerde kullanılmak üzere alınan programların yüklendikten sonra lisans onaylama işlemi yapılır. Eğitim çalışmalarında kullanılan demo programlar için böyle bir işleme gerek yoktur. Fakat gerçek uygulamalarda kullanılacak lisanslı programlarda program yazılım firması telefonla aranır. Paket programın çalıştırılmasıyla ekranda beliren şifreler firmaya bildirilir. Satıcı firmanın vereceği karşı şifre bilgisayara girilerek kurulum işlemi tamamlanır.

1.3.1. Muhasebe Bürosu Otomasyonu Eğitim Cd’si Kurulumu Mikro Paket Programının kurulacağı terminalin verimli çalışabilmesi için en az aşağıdaki sistem özelliklerini taşıması gerekir.    

Pentium III 2.0 ve üstü işlemci, 512 MB Ram bellek, 1 GB boş disk alanı, Windows 2000 ve üzeri işletim sistemleri ve ağ yapısı.

Paket programın kurulumu için izlenmesi gereken işlem adımları sırası ile şöyledir:   

Program kurulumuna başlamadan önce www.microsoft.com.tr adresinden işletim sistemini güncellemelerini yapınız.

Bilgisayar sistem yöneticisi (Administrators grubuna kayıtlı kullanıcı) hakkına sahip kullanıcı ismiyle açınız.

Kurulum CD’sini sürücüye yerleştirerek açınız.

Eğitim CD’sinin içerisinde biri MSSQL2000, diğeri MSSQL2005 kurulumu için hazırlanmış iki adet kurulum bulunmaktadır.

MSSQL2005 kurulumu VISTA işletim sistemi kullanıcıları için hazırlanmakla birlikte diğer işletim sistem-lerinde de çalışabilmektedir.

6

Program bilgisayara ilk kez kurulacaksa, öncelikle eğitim CD’si içinde mevcut olan WindowsInstaller-KB893803-v2-x86.exe programı kurulmalıdır.

(Bu program www.microsoft.com.tr adresinden de indirilebilmektedir.)

7

Son seçeneğinin tıklanması ile bilgisayar otomatik olarak yeniden başlatılır.

Bilgisayarınıza SQL2000 kurulumunu yapmak istiyorsanız, öncelikle MSDE klasörüne girerek SETUP komutunu çalıştırınız SQL kurulunu tamamlayınız. Daha sonra SQL in çalışmasını sağlayınız. Bunun için bilgisayarınızı yeniden başlatınız, veya Başlat / Programlar / Başlangıç / Service Manager seçeneğini kullanarak SQL simgesinin Başlat çubuğuna gelmesini sağlayınız. Daha sonra SQL simgesi üzerinde mause ile sağ klik yaparak Start komutunu uygulayınız. Böylece SQL’i çalışır duruma getirmiş olacaksınız.

8

MSDE(SQL2000) kurulumunu tamamlanarak çalıştırıldıktan sonra TicaretLiseleri_MikroKurulumu dosyasını çalıştırarak aşağıdaki işlem adımlarını izleyiniz. Mikro paket programını farklı bir dizine kurmak isterseniz aşağıdaki pencerede sürücü adında D:\ E:\ gibi tadilat yapabilirsiniz.

9

Kurulum işlemi tamamlanıncaya kadar bekleyiniz.

Kurulumun sonuna gelindiğinde aşağıdaki pencere gelir. Bu pencerede SQL Sunucusu bölümüne otomatik olarak bilgisayarınızın adı gelir. Aşağıdaki pencerede dikkat edilmesi gereken husus şudur: Kurulum için veri dizinin veri çalışma dizininden farklı olması durumunda veri çalışma dizinindeki ifade aynen kurulum için veri dizinine de yazılır. Bu pencerede herhangi bir değişikliğin yapılması halinde Database.ini dosyasına Kaydet simgesi tıklanır. Böylece programın her açılışından aynı ayarlamanın tekrar yapılması önlenmiş olur.

10

Bilgisayarınıza SQLEXPRESS’i diğer bir ifade ile SQL2005’i kurmuş iseniz aşağıdaki pencerede görüldüğü gibi bilgisayarınızın adının yer aldığı bölüme \SQLEXPRESS ilavesini yaparak Database.ini dosyasına Kaydet simgesini tıklayınız.

Mikro’da bir veri tabanı altında birçok işletme tanımlanabileceği gibi her işletme için ayrı ayrı olmak üzere veri tabanı tanımlaması yapılabilir. Aynı veritabanı altında birden fazla işletmenin tanımlanması halinde bu işletmelerden herhangi birisinde yapılan cari ve hesap tanımlaması diğer firmaların cari ve hesap planı listesinde de gözükecektir. Şayet aynı şirkete bağlı birçok işletmenin bulunması söz konusu ise bu çok ideal bir yöntemdir.

Tanımlanacak firmalar arasında böyle bir ilişki söz konusu değilse her firma için ayrı veritabanı tanımlamak tabi ki doğru olanıdır. Bunun için aşağıdaki pencerede görüldüğü gibi işletmeye verilecek olan veritabanının kodu yazılır. Bu kod içerisinde Türkçemize özgü harfler, boşluk ve */?+- gibi karakterler yer almamalıdır.

11

Devam butonu tıklandığında açılan aşağıdaki pencerede işletme için uygun olan veritabanı adı yazılır ve Saklanır.

Veritabanı tanımlama işlemi bittikten sonra açılmış olan aşağıdaki pencerede firma tanıtım kartı açılarak firmanın ismi ve diğer bilgileri tamamlanarak kaydedilir.

12

Firmaya ait Mali yıl entegrasyon hesap kodları ve Mali yıl vergi hesap kodları tanımlamasına geçilmeden önce tekdüzen hesap planının aşağıdaki yol izlenerek tanımlanması gerekir.

13

Programlarının kurulumu tamamlandıktan sonra, programın tüm menüleri görünmüyorsa masa üstünden bilgisayarın görüntü özellikleri 800x600 veya daha yüksek ekran ayarına getirilip, küçük yazı tipleri seçilmeli ve programa girerek farenin sağ tuşuna basıp “master menüyü yükle” seçilmelidir.

1.4. Aktivasyon İşlemi Lisanslı programların kullanıma açılabilmesi için ayrıca diğer programlarda da olduğu gibi Program Yazılımevi ile bağlantı kurularak aktivasyon işleminin yapılması gerekir.

Lisanslı program satın alındığında programla verilen lisans formu doldurularak Program Yazılımevine belgegeçer (faks) ile gönderilir. Programın kurulumu tamamlandıktan sonra Muhburo.exe dosyası çalıştırılır. Ekrana gelen programa giriş penceresinde “Günün tarihi” alanında iken Ctrl+F tuşlarına basılır.

Ctrl + F

Ekrana şifre girişi ile ilgili aşağıdaki kurulum penceresi gelir. Daha sonra Program Yazılımevi ile telefon bağlantısı kurulur.

Yukarıda görüldüğü gibi açılan pencerede makine kodu otomatik olarak ekrana gelir.

Lisans formunun üst kısmında bulunan seri no bu penceredeki ilgili yere yazılır. Seri no ve makine numarası telefon bağlantısı esnasında paket program Yazılımevi yetkilisine söylenir.

Paket program Yazılımevi yetkilisinden alınacak “kontrol kodu” Kontrol kodu alanına yazılıp Enter tuşu ile devam edilerek aktivasyon işlemi tamamlanmış olur.

Eğitim-demo programlarında aktivasyon işlemi yapılmasına gerek yoktur. Kurmuş olduğunuz eğitim seti için aktivasyon yapılmayacaktır.

14

1.5. Terminal ve Kullanıcı Tanımları Programın çok kullanıcılı olarak ağ üzerinden çalıştırılabilmesi için öncelikle ana makineye kurulması ve daha sonra ana makineye bağlı terminal bilgisayarlarına ayrı ayrı kurulması gerekir.

1.5.1. Terminal Makinelerde Kurulum İşlemleri Terminal makinelerine kurulum ve tanımlama işlemlerine başlamadn önce ilk olarak ana makinede sırası ile aşağıdaki işlemler yapılır: 

 

Ana makineden “Bilgisayarım” simgesi üzerinde fare ile sağ tıklanarak Yönet bölümüne girilir. Yönet bölümü içerisinde “Yerel Kullanıcılar ve Gruplar” dizini altında “Users” bölümünden kullanıcılar tanımlanır ve ya bu kullanıcılara admin yetkisi verilir.

Sonra program ana makineye kurulur.

Programın kurulduğu Muhasebe dizini içinde ki V12xx klasörü paylaşıma açılır.

Ana makine kurulumundan sonra ağa bağlı terminal makinelerde aşağıdaki işlemler yapılır:  Terminal makinelere program ayrı ayrı kurulur.  Terminal makineden Ağ Bağlantılarım yolu ile ana makinedeki program kurulum dizini bulunur.  (C:\muhasebe\v12 veya C:\muhasebe\v12xx ) Program kurulum dizinin içinden Client klasörünün içerisindeki “Standard_v12xx_Client_Setup” programı kurulur.

15

 



Masaüstüne kısa yol olarak gelen Standart Server Setup’u açılır.

Ekrana gelecek olan SQL Sunucusuna Bağlan penceresinde Veri Çalışma Dizini bölümünde ana makinenin ve programın paylaşım adı yer almalıdır. Eğer farklı bir bilgi varsa değişiklik yapılarak sol alt köşede yer alan Database.ini dosyasına kaydet tıklanıp yol adresi kaydedilir.

Tamam tuşuna basılır.

1.5.2. Kllanıcı Tanımlama Kuruluş\Kullanıcı Tanımlama komut satırı izlenerek ulaşılan pencereden kullanıcılar ve bu kullanıcıların tanımlanması yapılır. İstenirse kullanıcılara programa girerken kullanacakları şifreler de verilebilir. Kullanıcı sayısında bir sınırlama yoktur. İstenilen sayıda kullanıcı tanımlanabilir. Her kullanıcı tanımlandıktan sonra ALT+S tuşları ile kaydedilir.

16

1.6. Paket Programının Çalıştırılması Kurulum işlemleri bittiğinde program tarafından aşağıdaki resimlerde görüldüğü gibi hem masa üstüne, hem de Başlat\Programlar\Standart Seri muhasebe Programları komut satırında programa giriş ikonları otomatik olarak oluşturulur.

Programı çalıştıran iki önemli exe dosyası vardır. Bunlardan biri SQL veritabanı ile ilgili olan Muhasebekur.exe (SQLStandartSetup.exe) dosyasıdır. Bu dosya ile yeni veritabanı eklenebilir, veritabanına firma açılabilir, açılan firmaların parametreleri girilebilir, mevcut veritabanı ve firmalar yeniden düzenlenebilir. Bir diğer exe dosyası da programı çalıştıran Mikburo.exe dosyasıdır. Bu dosya yardımıyla programın içine girilerek veritabanında tanımlı firmalar içinde işlemler yapılır.

Masa üstünde yer alan Standart Seri Programları klasöründe aşağıda sol tarafta verdiğimiz üç adet ikon yer alır. Bunlardan “MUHASEBEKUR v12” ikonu ile SQL Standart Setup ikonu işlevsel olarak aynıdır. Klasör dışındaki ikon istenirse kaldırılabilir.

Şayet, Paket Program Yazılımevi tarafından Ticaret Meslek Liseleri için özel olarak tasarlanmış olan eğitim-demo programı kurulması ile bilanço ve işletme hesabı esasına göre iki örnek firma bilgisayara yüklenmiş olacaktır. Örnek firmalara göz atmak için Mikrokur programı çalıştırılarak veritabanı alanında F10 tuşu ile açılan pencerede “MIKRO1” ya da “MIKRO2” veritabanlarından birisi seçilip (Tamam) butonuna tıklanmalıdır.

“MIKRO1” veritabanına girdikten sonra gerektiğinde program içerisinde iken başka bir veritabanına (MIKRO2) geçmek için Alt+F4 tuşlarına basılarak açılan pencerede “Veri tabanı değiştir” simgesine tıklanarak veritabanı seçimi yapılır ve Enter tuşuna basılır.

17

Program tarafından masaüstüne oluşturalan bu dosya yine masaüstüne oluşturulmuş olan klasör içindeki MIKROKUR v12 dosyası ile aynı işleve sahiptir. O nedenle bu kısayolun silinmesinde bir sakınca yoktur.

SQL Standart Setup aynı işlevi görür. Veritabanı oluşturma, firma tanımlama ve tanımlı firmalarla ilgili çoğu parametrik ayarların yapılması için MIKROKUR v12 kısayolu kullanılır.

MIKBURO v12’de tanımlanan firma üzerinde ticari işlemlerin yapılacağı bölüme yandaki ikonla ulaşılır. Bu ikonların yanı sıra Başlat mönüsünde de program kısayolları yer almaktadır.

1.7. Veritabanı Oluşturma Program kurulumu tamamlandıktan sonra yapılması gereken ilk işlem veritabanı oluşturmaktır. Daha sonra tanıtılan veritabanı üzerinde çalışacak olan firmanın programa tanıtılması ve ayarları yapılır.

Veri tabanı tanıtılan bölüm altında birden fazla firma takip edilmesi mümkündür. Örneğin B001 veri tabanı altında; F001, F002, F003, … firmaları aynı anda takip edilebilir.

Firmaların tanımlamaları Mikrokurda Firma Tanıtım Kartı (501110) bölümünden yapılır. Firmalar arası geçiş program içindeyken pencerenin üstünde yer alan Firma bölümünden yapılır. Firmalarda tanımlanan kartlar (hesap planı, stok, cari vb) ortak, evraklar (muhasebe fişleri, fatura vb.) farklı takip edilir. Ancak birbirinden farklı olan firmaların carileri ve tali hesapları aynı olamayacağına göre her firma için ayrı bir veri tabanı oluşturulması uygun olur. Bu yüzden aynı veritabanı üzerinde ayrı ayrı firma yerine açılacak her firma için veritabanı firma gibi düşünülerek takip edilecektir (Veri tabanı=Firma=B001).

Veritabanı oluşturma ve firma açma işlemi, gerek bilanço esası, gerek işletme hesabı esası, gerekse serbest meslek erbabı olsun her türlü firmada aynıdır; ancak yapılacak bazı tanımlamalar mükellefin türüne göre farklılık gösterir. Bu nedenle bilanço hesabı esasına göre defter tutanlara veritabanı oluştururken;

18

B001, B002, …, işletme hesabı esasına göre defter tutanlara veritabanı oluştururken I001, I002, …, serbest meslek kazanç defteri tutanlara veritabanı oluştururken S001, S002, …, şeklinde kodlamalar yapılması yerinde olacaktır.

Firma açılımında dikkat edilmesi gereken diğer önemli bir husus ise verilecek firma kodu bölümünde Türkçe karakterler (ç,ı,İ,ş,ö,ü,ğ) yerine (c,i,I,s,o,u,g) harfleri, kullanılmalı, noktalama işaretleri ve boşluk kullanılmamalıdır.

Programda ilk firma açılımı SQL Standart Setup ile yapılmalıdır. SQL Standart Setup seçeneği 2 kere tıklandığında aşağıdaki şekil ekrana gelir.

Bu pencerede “Veri çalışma dizini” ve “Kurulum için veri dizini” nde yazılı olan yol adresi aynı olmalıdır. Programa her girişte bu pencere ile karşılaşılması istenmiyorsa sol üst köşede yer alan “Her açılışta sor” seçeneğinin yanında yer alan kutucuğun içindeki işaret kaldırılır ve sol alt köşede “Database.ini dosyasına Kaydet” seçeneği tıklanır ve çıkan pencerede “ok” butonu tıklanır. Sonra ”Tamam” butonuna basılır. Daha sonra bu pencerenin tekrar gelmesi istenirse; masaüstünde yer alan Mikbüro üzerinde farenin sağ tuşu tıklanarak özellikler seçeneği penceresinden hedef bölümünde yazan yol adresine girilerek Database dosyası açılır. Sql_Prompt=No bölümünde “No” seçeneği yerine “Yes” yazılarak kaydedilir. Bu işlemleri yapmak yerine F8 tuşuna basılı iken programın masaüstündeki ikonu çift tıklatıldığında yukarıdaki pencereye ulaşmak mümkündür.

19

Bu aşamadan sonra aşağıdaki ekran gelir.

Ekrana gelen bu pencerede açılması istenen veritabanı (yeni firma) adı yazılır ve butonuna tıklanır.

Açılacak Onay penceresinde “Yeni veritabanı oluştur ”seçeneği tıklanır ve veritabanının oluşması için beklenir. Veri tabanı oluşunca ekrana veri tabanı tanıtım kartı açılır. Bu ekrandan veri tabanının adı girilir.

20

Ekrana gelen pencerede “Veri tabanı adı” bölümüne takibi yapılacak olan firmanın ismi yazılır ve Alt+S ile kaydedilir.

1.8. Hesap Planı İşlemleri Yeni veri tabanı oluşturulduktan sonra öncelikle hesap planı oluşturulmalıdır. Hesap planı oluşturmak için Mikrokur programından çıkılarak Mikbüro çalıştırılmalıdır. Veri tabanı adı olarak yeni oluşturulan veritabanını adı girilmelidir. Muhasebe\Hesap Planı\Standart hesap planı yükleme (087400) bölümünden; Sadece ana hesapları yükle seçeneği ile sadece ana hesaplar(Tek Düzen Hesap Planı) yüklenebilir veya Önerilen tüm hesap planını yükle seçeneği ile ayrıntılı olarak tüm hesap planı (Ana ve alt hesaplar) otomatik olarak yüklenebilir.

21

Eğer sadece ana hesaplar yüklenirse, istenilen ana hesapların alt kırılımları da hesap tanıtım kartından yapılabilir. 

Hesap Tanıtım Kartı (087100)

Hesap planı bölümünün altında yer alan ilk menü hesap tanıtım kartıdır. Bu menü ile firmada kullanılacak olan muhasebe hesaplarının programa tanıtımı yapılır. Programda tek düzen hesap planı yüklendikten sonra ana hesapların altında yer alması gereken alt hesaplar firmaların kendi bünyelerine uygun olarak açılabilir. Muhasebe\Hesap Planı\Hesap tanıtım kartı bölümü seçildiğinde, ekrana Muhasebe Hesap Tanıtım Kartı (087100) penceresi gelir. 

Hesap kodu: Bu alana, tanımlanmakta olan hesabın kodu girilir.

Bir ana hesabın altına önce o ana hesaba bağlı olan alt hesaplar açılır. Alt hesap girişi tamamlandıktan sonra bir sonraki alt hesabın açılışına geçilir.

100 KASA HESABI 100.02 Merkez Döviz Kasası 100.02.01 USD Kasası Program tarafından otomatik olarak yüklenen 100 KASA HESABI’ nın altına 100.02 Merkez Döviz Kasası tanımlanır ve kaydedilir. Daha sonra 100.02.01 USD Kasası tanımlanır. Tanımlanan kartlar ALT+S tuşları ile kayıt edilir.

22

Tanıtım kartı penceresi



Hesap adı: Bu alana, tanımlanmakta olan hesabın adı girilir.



Grup kodu: Hesap planında yer alan hesaplar özelliklerine göre belirli gruplar altında toplanabilir. Bunun için öncelikle Muhasebe\Hesap Planı\Hesap Planı Grup Tanıtım Kartı bölümünden ilgili hesap gruplarının tanımlanmış olması gerekir. Tanımlanan gruplara göre her hesap için bir grup seçilebilir.



Hesap türü: Bu alana tanımlanmakta olan hesabın özelliğine göre türü belirtilir. Burada hesabın türü aktif, pasif, gelir, gider ya da nazım seçeneklerinden biriyle belirlenir.



Hesap orj. Döviz cinsi: Muhasebe modülünde, her muhasebe hesabının hareketleri ayrı döviz cinsleriyle izlenebilir. Örneğin 2 ayrı kasa hesabı varsa bunlar euro kasası, dolar kasası olmak üzere 2 farklı döviz cinsinde takip edilebilir. Bunun için bu alana ilgili hesabın orijinal döviz cinsi girilmelidir. Orijinal döviz cinsi girildikten sonra muhasebe fişlerinde F8 tuşu yardımıyla YTL girilen tutarın orijinal döviz cinsi bazındaki değeri görülebilir. (Bkz. Mikrokur\ Sistem \ Muhasebe Parametreleri \ Genel Program Parametreleri\ Grup Parametreleri).

23



Sorumluluk merkezi kullanımı: Muhasebe fiş girişlerinde, her işlem satırında sorumluluk merkezinin girileceği alan vardır. Sorumluluk merkezi kodları girilerek, gelir ve giderler kaynaklarından takip edilebilir.

Ancak sorumluluk merkezi kullanmak zorunlu değildir.



Davranış biçimi: Enflasyon muhasebesinde muhasebe hesapları zamana göre değerlendirilecek hesaplar (parasal) ve zamandan etkilenmeyecek hesaplar (parasal olmayan) olarak iki kısımda düşünülebilir. Enflasyon muhasebesi kullanan işletmeler bu alana tanımlanmakta olan hesabı parasal veya parasal olmayan hesap olarak belirleyebilirler.



Çalışma şekli: Bu alana tanımlanmakta olan hesabın çalışma şekli girilmelidir. Eğer hesap aktif karakterli veya gider oluşturan bir hesapsa bu alanda Borç seçeneği seçilir. Hesap pasif karakterli veya gelir oluşturan bir hesapsa bu alanda Alacak seçeneği seçilir. Örneğin; 120 ALICILAR HESABI’nın alt hesabı olarak 120.K01 Kader GÜL tanımlanacaksa bu alanda “Borç” seçilir. 320 SATICILAR HESABI’nın alt hesabı olarak 320.H02 Hülya AK tanımlanacaksa bu alanda “Alacak” seçilir.



Kilit tarihi: Tanımlanmakta olan hesabı belirli bir tarihe kadar kilitlemek yani belirlenen tarihe kadar hesabın hareket görmesini engellenmek için bu hesaba bir kilit tarihi verilmelidir. Böylece hesap kilit tarihine kadar (kilit tarihi dahil) hiç bir şekilde çalışmaz, hareket görmez.



KDV tipi: Tanımlanmakta olan hesabın KDV oranı (Tanımsız, %1, %8, %18 vb.) bu alanda belirlenir.



Fişte KDV hesaplama şekli: Tanımlanmakta olan hesabın muhasebe fişlerinde kullanılırken KDV ayırma şeklinin belirlendiği alandır. Bu alanda Manuel, Otomatik KDV ayır yada Otomatik KDV hesapla seçeneklerinden biri seçilir.

Manuel seçeneği tercih edilirse, muhasebe fiş girişlerinde bu hesaba ilişkin KDV ayırma ya da KDV hesaplama işlemleri Shitf+F1 (KDV ayır-KDV Dahil) ve Shitf+F2 (KDV hesapla-KDV Hariç) tuşları kullanılarak yapılır.

Otomatik KDV Ayır seçeneği tercih edilirse, muhasebe fiş girişlerinde bu hesaba bir kayıt yapılırken hesabın tutarı yazılıp ENTER tuşuna basılınca bir alt satıra KDV ayırma işleminin otomatik olarak yapılması sağlanır.

Otomatik KDV Hesapla seçeneği tercih edilirse, muhasebe fiş girişlerinde bu hesaba kayıt yapılırken hesabın tutarı yazılıp ENTER tuşuna basılınca bir alt satıra KDV hesaplama işleminin otomatik olarak yapılması sağlanır.

24

Bu işlemlerin geçerli olabilmesi için öncelikle her hesap için KDV tipini belirlemesi (%8, %18 gibi), daha sonra bu KDV tipleri için çalışacak vergi hesap kodları ile oranlarının girişinin yapılması gerekmektedir. Bu girişler ise programın Muhasebe\Yıllık Bildirim ve Beyannameler\KDV Modülü\Vergi hesap kodları (086711) bölümünden yapılmaktadır. Örneğin, bir hesabın KDV tipi %18 ise Vergi hesap kodları (086711) bölümünde %18'lik KDV tipi için çalışacak hesap belirlenmeli ve bu hesaba karşılık gelen oran, %18 şeklinde girilmelidir. Aksi durumda KDV hesaplama işlemleri otomatik olarak gerçekleşmeyecektir.

Bu tanımlamalar her KDV tipi için ayrı ayrı yapılmalıdır. 

Fişte miktar girişi otomatik açılsın: Bu parametre ile amaç; miktarsal takibi yapılan 15 (stoklar) hesapları ile 60 (brüt satışlar) hesaplarına ait muhasebe fiş girişlerinde, hesaplara ilişkin miktar girişlerinin unutulmaması ve seri olarak girilebilmesi amacıyla, F8 (grup tutar girişi) ekranının otomatik olarak ekrana gelmesini sağlamaktır.



Ticari sistemden bilgi girişi yapılabilsin: Programda kullanıcılar muhasebe hesapları için alış-satış faturası, alacak dekontu, borç dekontu gibi belgelerle ticari bölümden hareket girişleri yapabilmeleri mümkündür.

Bunun için öncelikle bu parametrenin işlem yapılacak muhasebe hesapları için işaretlenmiş olması gerekmektedir. Daha sonrasında da yeni tip alış satış faturasından ve dekontların "Cinsi" kolonundan Muhasebe Hesabı seçeneğinin seçilmesi, sonrasında muhasebe hesabının belirlenmesi ve hareket detaylarının girilerek evrakların kayıt edilmesi gerekmektedir.

Bilgiler girildikten sonra ALT+S tuşları ile kaydedilir.

1.9. Firma Tanımlama ve Parametrik Ayarlar Firma veritabanı oluşturulduktan sonra Kuruluş\Firma tanıtım kartı (501110) bölümünden açılan firma için gerekli tanımlamalar yapılır.

Program kurulduktan sonra açılan firma ile ilgili bilgiler firma tanıtım kartı üzerinde girilir. Firma tanıtım kartında ayrıca beyannameler için gerekli olan detaylar da girilir.

1.9.1. Firma Tanımlama Firma tanıtım kartı ekranında; çalışılacak her firma için program tarafından belirlenen sıra numarasına göre;       

Firmaların adı ve unvanı, Firmanın defter nevi (Bu firma bilanço esasına göre defter tutan bir firma ise Muhasebe (1.Sınıf), işletme esasına göre defter tutan bir firma ise işletme (2.Sınıf) seçilir), Vergi dairesi numarası, Vergi dairesi adı, Şirketin vergi numarası, Mükellefiyet şekli, Ticaret sicil numarası,

25

   

İşe başlama tarihi, işin konusu, ve mali müşavir firması olup olmadığı girilir Sakla butonu tıklanarak kaydedilir.

Daha sonra parametrik ayarların yapılmasına geçilir.

1.9.2. Parametrik Ayarlar Muhasebe paket programları bilgisayara kurulduktan sonra kullanıcının isteği doğrultusunda işletmenin özellikleri ve mali mevzuat göz önüne alınarak ayarlanır.

Programların bu özellikleri birçok avantajları da beraberinde getirir.

Parametrik ayarlar her firmaya ait özel parametrik ayarlar ve programın genel işleyişi ile ilgili ortak parametrik ayarlar olmak üzere iki bölümde ele alınabilir.

26

1.9.2.1. Firma Temsilcileri butonu tıklanarak firmaları temsil edecek kişilerin kimlik bilgileri, iletişim bilgileri, ikametgâh bilgileri ile firmayı hangi görevle temsil ettiğine ait bilgilerin girişleri yapılır.

1.9.2.2. Şube Bilgileri

butonu tıklanarak firmanın (var ise) şubeleri ve adres ile telefon bilgileri tanıtılır. Buradaki adres ve telefon bilgileri önemlidir, programdan otomatik olarak e-Beyanname veya e-Bildirge oluştururken problem yaşanmaması için bu alanların eksiksiz doldurulması zorunludur.

27

1.9.2.3. Mali Yıl Genel Parametreleri butonu tıklanarak firmaya ait evraklarda değişiklik yapılabilecek tarih aralığı, son yevmiye döküm tarihi, faiz parametreleri ve ikinci sınıf tacirler için işletme parametreleri tanımlamaları yapılır.

1.9.2.4. Mali Yıl Entegrasyon Hesap Kodları butonu tıklanarak muhasebe entegrasyon hesap kodlarının girişleri yapılmalıdır.

28

1.9.2.5. Vergi Muhasebe Kodları(092750) Bu bölüm kurulumun en önemli bölümlerinden biridir. Bilanço hesabı esasına göre defter tutan işletmelerin hesap planında tanımladığı KDV hesaplarına ilişkin entegrasyon tanımlamaları bu pencereden yapılır. Burada yapılan tanımlamalar KDV ile ilgili tüm işlemlerde kullanılır. Öncelikle KDV oranı (%0,%1,%8,%10,%18,%26,Özel Matrah) belirlenir. Belirlenen KDV oranına göre 391Hesaplanan KDV, 191 İndirilecek KDV gibi hesapların kodlarının seçimi yapılır. Program bu bölümde yapılan KDV oranlarını hem ön muhasebede hem de muhasebe fişlerinde kullanmaktadır. Bu penerede bütün KDV oranları ayrı ayrı tanıtılarak kaydedilir.

Kuruluş programının bu bölümünden, tanımlı olan tüm vergiler için çalışacak muhasebe hesaplarının girişleri yapılmadan önce Sistem/Sistem ve program parametreleri menüsünde yer alan Vergi parametreleri (091600) bölümünden, işletme bünyesinde kullanılan vergilerin isim ve oranlarını aşağıda görüldüğü gibi girilir ve kaydedilir. Ön muhasebede stok kartı tanımlarken burada tanımlanmış olan parametreler içinden seçim yapılır.

Fatura keserken program KDV hesaplamalarını bu bölümde tanımlanan oranlar üzerinden yapar. Bu nedenle aşağıda görüldüğü üzere vergi adı ile karşısında belirtilen oran uyumlu olmalıdır.

29

1.9.2.6. Diğer Muhasebe Kodları Bu pencerede entegrasyonla ilgili diğer muhasebe kodlarının tanıtımı yapılır. Burada tanımlanması gereken en önemli alan, entegrasyon sonucunda oluşturulan muhasebe fişlerinde kuruş yuvarlama nedeniyle ortaya çıkan borç alacak eşitsizliklerinin giderilmesi amacıyla kullanılacak hesap kodları alanıdır. Bu alanlar aşağıdaki şekilde olduğu gibi doldurulur.

Diğer muhasebe kodları ile ilgili tanımlamalar girildikten sonra ALT+S tuşları ile kaydedilmelidir.

1.9.2.7. Detaysız mahsup fişleri için yansıtma hesabı muhasebe kodları Bu bölümden yapılacak tanımlamalar; dönem sonu işlemlerinin dönemsel işlem fişlerinden yapılırken gider hesaplarının kapatılması esnasında açılacak olan yansıtma hesaplarında kullanılacak olan hesap kodlarının belirlenmesidir. Eğer bu penceredeki alanlar boş geçilirse gider hesaplarında bulunan alt hesapların tamamı yansıtma hesaplarında ve gelir tablosu hesaplarında da otomatik olarak açılır. Yansıtma hesaplarında alt hesap açılması istenmiyorsa yansıtma hesapları ana hesap düzeyinde seçilmelidir.

Uygulamada yansıtma hesapları ve gelir tablosu hesapları ana hesap düzeyinde izlenmektedir. Bu hesaplar için alt hesap açılmamaktadır. Bu nedenle bu pencerenin aşağıdaki gibi doldurulması uygun olacaktır.

30

Detaysız mahsup fişleri için yansıtma hesabı muhasebe kodları ile ilgili tanımlamalar girildikten sonra ALT+S tuşları ile kaydedilir.

1.9.2.8. Ortak (Genel) Parametreler 

Program Akış Parametreleri :(091400) Sistem\Sistem ve Program Parametreleri\Program Akış Parametreleri komut satırı izlenerek aşağıdaki pencereye ulaşılır. Bu bölümde, programın genel akışı ile ilgili tercih edilen bazı parametreler düzenlenir.

31

Program akış parametrelerine girildiğinde, ekrana gelecek pencerede birbiri ile ilişkili olan parametrelerin ayrı ayrı sayfalarda yer aldığı görülür. Amaç kullanıcıların programa ilişkin parametre tanımlamalarının daha çabuk seçilip iş akışına serilik kazandırabilmektir.

Genel parametreler şu bölümlerden oluşur; a.

Genel parametreler b.

Stok parametreleri c.

Sipariş parametreleri d.

Cari parametreleri e.

Maliyet parametreleri f.

Fiyat değişikliği parametreleri g.

Seri no parametreleri h. Üretim parametreleri i. Ödeme emri parametreleri 

Evrak Döküm Parametreleri(091450) Sistem\Sistem ve Program Parametreleri\Evrak Döküm Parametreleri komut satırı izlenerek ulaşılan bu pencerede programın evrak dökümü ile ilgili parametreler düzenlenebilir.



Genel Program Parametreleri (096111) : Sistem\Muhasebe Parametreleri\Genel Program Parametreleri komut satırı izlenerek ulaşılan bu pencerede muhasebe modülünü kullanmaya başlamadan önce, firmalarının muhasebe kayıtlarının izlenmesine yönelik kendi yapılarına uygun tanımlamalar yapılır. Burada hesap kod yapısı, mahsupta kasa kullanımı olup olmayacağı, kasa fişi kullanılıp kullanılmayacağı, fiş ve defter dökümlerinin nasıl olacağı ve vergi oranları belirlenir.

32



Genel parametreler

Bu bölümde muhasebe (Tahsil, Tediye, Mahsup) fişlerinde kullanılacak genel parametrelerin tanımları yapılır. Bu bölümde doldurulması zorunlu olan alanlar şunlardır. 

Mahsupta kasa kullanımı aktif: Mahsup fişlerinde kasa hesabının kullanılabilmesi için bu alan işaretlenmelidir. Aksi halde mahsup fişlerinde kasa hesabının kullanımına izin verilmez.



Kasa fişi kullanımı aktif: Bu seçenek işaretlenerek fiş türleri içinde kasa tahsil ve kasa tediye fişlerinin de yer alması sağlanır. Aksi halde tahsil ve tediye fişleri kullanıma açılmaz.



Kasa alacak bakiye verdiğinde: Programdan kasa hesabını etkileyecek herhangi bir evrak girişi (kapalı kesilen faturalar, tediye makbuzu, dekont girişleri vb) yapıldığında girilen değerler doğrultusunda kasa hesabı alacak bakiye veriyorsa program tarafından sadece uyarılma, kayıt yapılmasını engelleme, hiç bir müdahalede bulunulmadan işlemlere devam edilebilmesi sağlanabilir.

33





Muhasebe fişi Shift+F1/F2'de KDV hesabı otomatik bulunsun: Bu seçenek fiş işlemlerinde kullanılan Shift+F1 (KDV dahil) ve Shift+F2 (KDV hariç) tuşları ile tutar üzerinden otomatik KDV ayırması ve hesaplaması için işaretlenir. Fiş işlenirken Shift+F1 (KDV ayır) tuşuna basılarak, girilen (borç/alacak) tutarı üzerinden KDV tutarı ayrılmakta ve ayrılan KDV tutarı da fişe otomatik olarak yazılmaktadır. Aynı şekilde Shift+F2 (KDV hesapla) tuşlarına basılarak da, girilen tutar üzerinden KDV tutarı hesaplanmakta ve yine fişe otomatik olarak yazılmaktadır.



Muhasebe fişi kayıttan sonra dökülsün: Muhasebe modülünde en çok bilgi girişi yapılacak bölüm muhasebe fişleridir. Bu alanda, her muhasebe fişi kayıt edildikten sonra, yazıcıdan dökümünün alınıp alınmayacağı belirlenmelidir. Fişin dökülmesi isteniyor ise bu parametrenin başında yer alan kutucuk işaretlenmelidir.

Fiş döküm parametreleri

Bu ekrandan fiş ve yevmiye dökümlerine ilişkin bazı şekilsel ve içeriksel özellikler belirlenir.



Fiş döküm tipi: Bu alanda fiş dökümlerinin istenilen detayda dökülebilmesi mümkündür. Açılacak listeden döküm tiplerinden istenilen seçilir.



Hesap sıralı düzenlensin: Bu seçenek işaretlendiğinde, fiş dökümlerinin hesap kodlarına göre sıralanması sağlanır.



Borç-Alacak sıralı düzenlensin: Bu seçenek işaretlendiğinde, fiş dökümlerinde önce borçlu hesapların sıralanması sonra alacaklı hesapların sıralanması sağlanır.

34



Diğer parametreler

Bu bölümde beyannamelerde kullanılacak olan gelir vergisi, kurumlar vergisi ve stopaj oranları belirlenir. Ayrıca gelir vergisi matrah ve oranları bu pencerenin altında bulunan “Gelir vergisi matrah ve oranları butonu” tıklanarak girilir. Buradaki tüm alanlar otomatik olarak dolu gelir. Eğer matrah ve vergi oranları değişirse bu alanlardan değişiklikler yapılarak kaydedilir.



Entegrasyon Şekil Parametreleri (096113): Sistem\Muhasebe parametreleri\Entegrasyon parametreleri\Entegrasyon şekil parametreleri komut satırı izlenerek ulaşılan pencereden firmanın muhasebeleştirme işlemlerine yönelik tanımlamalar genel ticari entegrasyon parametreleri ekranından, personellerine yönelik entegrasyon tanımlamaları personel entegrasyon parametreleri ekranından ve firmalarının sahip olduğu sabit kıymetlere yönelik parametre tanımlamaları da sabit kıymet entegrasyon parametreleri ekranından yapılır.



Genel ticari entegrasyon parametreleri: Bu pencerede işletmenin genel muhasebeleştirme entegrasyonları yapılır. Programın tüm modüllerinin entegre çalışabilmesi için “Entegrasyon kullanılsın” seçeneğinin işaretlenmesi gerekir. Bu seçenek işaretlenmezse entegrasyon işlemi çalışmayacaktır.

Entegrasyon sonucu oluşan fişlerin değiştirilebilmesi ya da silinebilmesi için o fişi oluşturan evrakın değiştirilmesi veya silinmesi gerekir. Entegrasyon sonucu oluşan bir fişi değiştirmek ya da silmek için “Entegre fişler silinebilsin” seçeneğinin işaretlenmesi gerekir.

35



Personel entegrasyon parametreleri

Personellerin tahakkukları kesinleştiğinde muhasebe fişinin otomatik olarak oluşturulması için öncelikle tahakkukların ticariye entegre edilmesi gerekir. Bunun için “Tahakkukları ticariye entegre et” seçeneği işaretlenmelidir. Aynı zamanda ticariye entegre edilen tahakkukların muhasebeye entegrasyonu için de “Personel tahakkuklarını entegre et” seçeneğinin seçilmesi gerekir. Personellere yönelik tahakkuk işlemleri tamamladıktan sonra otomatik olarak oluşan personel tahakkuk virman dekontunu ve muhasebe fişini görebilmek için “Tahakkuk entegrasyon işlemi bittiğinde oluşan evrakı göster” seçeneğinin işaretlenmesi gerekir.

36



Sabit kıymet entegrasyon parametreleri

Amortisman ayırma şeklinin (yıllık, üç aylık, aylık) belirlendiği penceredir. Bu pencerede yıllık seçeneği otomatik olarak gelir. Diğer seçenekler ise işletmenin özelliğine göre kullanıcı tarafından belirlenir.

Yukarıda sıralanan alanlara açıklamalar doğrultusunda girişler yapıldıktan sonra, entegrasyon parametreleri ALT+S tuşları ile kaydedilmelidir.

1.10. Programdan Çıkış Üzerinde çalışılan firmada yapılan işlemler bittiği zaman programdan çıkmak istenildiğinde ekranın sağ üst köşesinde yer alan [X] işaretine veya Çıkış simgesine tıklanarak çıkılır.

37

Ekrana gelen pencerede “ Çıkış “ tıklandığında programdan çıkılır. “ Veri Tabanı Değiştir “ seçeneği ile başka bir firmaya geçiş yapılması mümkündür. “Kilitle“seçeneği ise programı kullanıcı bazında kilitler ve ancak kullanıcı şifresi ile tekrar programa girilebilir.

Eğer kullanıcı şifresi yoksa yalnızca Enter tuşu ile girilmesi mümkündür.

1.11. Firma Silme Takibi yapılan firmanın silinmesi için aşağıdaki yol izlenir.

1. Muhasebekur \Veri Tabanı Sürüm Yükseltme ve Yönetim\Servisler\Veri Tabanı Sistem Yöneticisi (504004) yolu izlenerek ulaşılan bölüm açılır.

38

Burada silinmek istenen firma kodu; örneğin 001 firması silinmek istenirse MuhDB_V12_001 üzerinde fare ile sağ tuş yapılarak Sil seçeneği seçilir.

2. Muhasebekur \ Kuruluş \ Veri Tabanı Tanıtım Kartı (501100) bölümünde silinecek firma seçilerek ALT+L kısa yolu ile ve ya ekranın altında bulunan SİL butonuna basılır.

3. Programın yüklü olduğu dizin içindeki klasörü silinir. Örneğin program C diskine yüklenmiş ise; C:\ Mikro\V12\001 klasörü silinmelidir.

Bu 3 yol izlendiğinde takibi yapılan firma bütünüyle bilgisayardan silinmiş olur.

Firma silmek için birinci işlem yapılmadan sadece ikinci ve üçüncü işlemin yapılması ile firma kodu MSSQL’de saklı kalacaktır. Yani firma tam anlamıyla silinmiş olmaz. Böyle bir durumda yeniden açılacak firma kodu’na silinmek istenen firma kodu ile aynı isim tekrar verilemez. Ancak üç işlemde sırasıyla uygulanmışsa birinci işlemde silinen firma kodu tekrar kullanılabilir.

1.12. Muhasebe Paket Programının Temel Mönüleri ve Görevleri Programda yer alan temel mönüler şunlardır:       

Muhasebe (Bilanço esasına göre muhasebe ) Enflasyon Muhasebesi (IAS-29 ve SPK uyumlu) Personel, İşletme, (İşletme esasına göre muhasebe) Sabit Kıymetler,(Amortismana Tabi İktisadi Kıymet) Stok, Sipariş,

39

     

Hizmet, Finans, SM Defteri, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir SMMM, Toplu İşlemler, Bildirge, beyanname ve yazışma

Windows uyumlu olan bu program ile döküm ve raporları Word, Excel gibi Office araçlarına hiçbir ek işlem yapmadan, sadece bir buton tıklanarak gönderilebilir. Program bu aşamada Word ya da Excel olarak yeni bir çalışma sayfası açarak her türlü analiz, rapor ya da grafik çalışmaları için hazır veri sunar. Mesaj özellikleri, Hatırlatıcı, Makro tanımlayabilme, Çok boyutlu raporlama yapabilen Veri kübü, Otomatik kur güncelleme, Hızlı arama menüsü gibi bölümler bulunur. Aşağıdaki pencerede görüldüğü gibi.

40



Muhasebe: Program Muhasebe modülü kanuni olarak muhasebeye yönelik tüm resmi işlemlerin, bildirgelerin, bilançoların ve kanuni defterlerin dökümlerinin yapıldığı ve muhasebe işlemlerinin gerçekleştirildiği alandır.

Muhasebe modülü bildirge ve beyannameler alanından; vergi kodları tanımlanarak vergi durumu takip edilebilir.

Firmaların yıllık bildirim dökümleri ve performans derecelendirme bildirimi (bilanço esasına göre) (kanuna uygun şekillerde) alınabilir. 











Hesap planı ve kartlar: Bu alandan; tekdüzen hesap planı kullanılarak, bu plan üzerinden kullanıcılar tali hesaplarını istedikleri gibi girebilmektedirler.

Dönemsel genel durum izlenilebilir, sorumluluk merkezleri üzerinden işlem girilip raporlama yapılabilir, tekdüzen hesap grup kartları takip edilebilir.

Mali tablolar: Mali tablolar alanından, bilanço, gelir tablosu, satışların maliyeti tablosu, fon akım tablosu, nakit akım tablosu, kâr dağıtım tablosu ve öz kaynaklar değişim tablosu dökümleri alınabilir. Ayrıca önceki dönem cari dönem karşılaştırmalı bilançoları da bu alandan alınabilir.

Personel: Personel Modülü ile; personellerin puantaj hesaplamaları, ücret tahakkukları ve bordroları, aylık prim ve hizmet belgesi (EK 3) gibi SSK mevzuatına göre zorunlu dökümler, E-bildirge, personel sicil işlemleri, personel maliyeti raporları alınabilir. Bunun yanında; tahakkuk dökümleri, bildirge ve beyannamelerin hazırlanması ve dönemsel işlemler gerçekleştirilebilir.

Finans: Finansla ilgili her türlü evrak programa girilerek bilanço esasına göre muhasebeye entegre edilebilir. Tahsilat, tediye, çek-senet bordroları düzenlenebilir, matbu forma çek-senet dizaynı yaparak dökülebilir.

Stok: Bu programda, stok modülünden stoklar tanıtılabilir, stok takibi yapılabilir. İrsaliye, fatura gibi stok giriş - çıkış evrakları girilebilir, stok listeleri dökümü alınabilir. Bütün bu evrakları ve stok maliyetine göre oluşan satılan malın maliyeti fişi bilanço esasına göre muhasebe fişine entegre edilebilir, stok maliyet raporları alınabilir. İşletme defterine alış ve satış faturaları da entegre edilebilir.

Yardım Alma :Programın her bölümünde ekranın sol üst köşesinde yer alan butonu ile bulunulan bölümle ilgili açıklamalı yardım alınabilir.

Yardım menüsüne F1 tuşu ile de ulaşılabilir.

Açıklamalı yardım bölümünde iken pencerenin sol üst köşesinde yer alan ile de “Program Yazılım evi’ ne bağlanarak on-line destek alınabilir.

işareti

Yine aynı bölümde yer alan işareti ile de çalışılan bölüme ilişkin kısa yol tuş listesi alınabilir. Kısa yol tuşları listesine CTRL+Y tuşlarına basarak da ulaşılabilir.

41

Menülere kolay ulaşım yolarından biri de her menünün yanında yer alan parantez içinde ki rakamlardır. Bu rakamlar program içinde iken hiçbir bölümü tıklamadan klavye yardımı ile girildiğinde numarası yazılan menüyü otomatik olarak ekrana getirir.

1.13. Tüm Menülerde Geçerli Kısayol Tuşları Programda bütün kartlar ve evraklar girilirken CTRL+Y kısa yol tuşları kullanılarak programın çalışılan bölüme özgü bütün yardımcı tuşlar listesine ulaşılabilir. Programda ki pencerelerin altında yer alan, ortak kullanılan butonlardan biri olan; butonu yerine (ALT+S) tuşları kullanılarak üzerinde çalışılan evrağın yada fişin kaydedilmesi sağlanır.

Programda kullanılan kısa yol tuşlarından bazıları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

TUŞ KODU

TUŞUN GÖREVİ

TUŞ KODU

TUŞUN GÖREVİ

Alt+A

Satır ara

Alt+D

Detay ekranı

Alt+R

Evrak döviz kuru

Alt+E

Yeni evrak

Alt+S

Evrak sakla

Alt+F

Form hazırla

Alt+U

Evrak oku

Alt+I

Evrak resmi

Alt+Z

Evrak yaz

Alt+K

Yazıcıya dök

Ctrl+A

Evrak kilidi aç

Alt+L

Evrak iptal

Ctrl+L

Evrak kilitle

Alt+N

Sonraki evrak

Enter

Onay

Alt+O

Önceki evrak

Esc

Çıkış

Ctrl+Y

Kısa Yol Tuş Listesi

F10

Yardımcı tablo

F1

Açıklamalı Yardım

Tab

Tablo 1.2: Ortak kısa yol tuşları tablosu

42

Sonraki alan

UYGULAMAFAALİYETİ FAALİYETİ UYGULAMA İşlem Basamakları

Öneriler

 Mikro v12 muhasebe paket programını kurunuz, donanımsal özelliklerin yeterliliğini kontrol ediniz.

Bilgisayarınızın en az aşağıdaki özellikleri taşıyıp taşımadığını araştırınız.  Pentium IV 2.0 ve üstü işlemci,  512 MB Ram bellek,  1 GB boş disk alanı,  Windows 2000 ve üzeri işletim sistemi.

 Mikro v12 muhasebe paket programını kurunuz.

 ProgramYazılımevi tarafıntan Ticaret Meslek Liseleri için hazırlanan eğitim demo CD’sini temin ediniz.  Kurulum CD’sini sürücüye yerleştirerek açınız.  WindowsInstaller-KB893803-v2x86.exe dosyasını kurunuz.  TicaretLiseleri_MuhasebeKurulumu.exe dosyasını çalıştırarak programı kurunuz.

 Veri tabanı sürüm yükseltme ve yönetim menüsünde kurulum sonrası işlemleri yapınız.

 Çok veritabanı seçimli tablo sürüm yükseltme, veri tabanı güncelleme (504030) menüsü çalıştırılarak ve Devam butonuna tıklayınız.  İşlemin tamamlanmasını bekleyiniz.  Muhasebe.exe dosyası çalıştırınız.  Ekrana gelen programa giriş penceresinde “Günün tarihi” alanında Ctrl+F tuşlarına birlikte basınız.

 Aktivasyon yapınız.

 Ekrana gelen kurulum penceresine Lisans formunun üst kısmında bulunan seri numarasını yazınız.  Program Yazılımevi bağlantısı kurunuz.

ile

telefon

 Program Yazılımevi yetkilisinden aldığınız kontrol kodunu ilgili yere yazarak Enter tuşu aktivasyon işlemi tamamlayınız.  Programı çalıştırınız.

 Masa üstünde yer alan Standart Seri Programları klasörüne giriniz.

43

 Firma tanımlayınız.

 Parametrik ayarları yapınız.

 MUHASEBE v12” ikonunu çalıştırınız.  Açılan pencerede “Veri çalışma dizini” ve “Kurulum için veri dizini” nde yazılı olan yol adresinin aynı olup olmadığına bakınız. Aynı değilse klavyeden düzeltiniz.  “Database.ini dosyasına Kaydet” seçeneğini tıklayınız.  Açmak istediğiniz veritabanı adını yazarak “Yeni veritabanı oluştur” seçeneğini tıklayınız.  Veritabanının oluşması için bekleyiniz.  Veri tabanı oluşunca açılan veri tabanı tanıtım kartında “Veri tabanı adı” bölümüne takibi yapılacak olan firmanın ismini yazınız ve Alt+S ile kaydediniz.  Firmaların adı ve unvanı giriniz.  Firmanın defter nevini belirleyiniz.  Vergi dairesi numarası, adı, şirketin vergi numarası, mükellefiyet şekli, ticaret sicil numarası, işe başlama tarihi, işin konusu ve mali müşavir firması olup olmadığı giriniz.  Sakla butonunu tıklayarak kaydediniz.  Firmaya özel parametrik ayarları yapınız.  Programın genel işleyişi ile ilgili ortak parametrik ayarları yapınız.

44

ÖLÇMEVE VEDEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME ÖLÇME A. OBJEKTİF TESTLER Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz.

1.

Aşağıdaki seçeneklerden doğru olanı işaretleyiniz.

Program seçiminde en önemsiz faktör aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kullanıcı sayısının fazla olması.

B) Programın çok kolay güncellenmesi.

C) Programın servis desteğinin olması.

D) İşletme ihtiyaçlarını karşılaması.

2.

Muhasebe paket programları ile ilgili olarak hangi cümle yanlıştır?

A) Muhasebe mantığı programlara göre değişmez.

B) Bir programı kullanan, diğer programları daha kolay öğrenir.

C) Her muhasebe programının çalışma mantığı oldukça farklıdır.

D) Paket programlar arasında çok az farklar vardır.

3.

I. sınıf defter tutan bir işletmenin hangi programa ihtiyacı yoktur?

A) İşletme Defteri Programı B) Personel Bordro Programı C) Stok-Cari-Fatura Programı D) Genel Muhasebe Programı

4.

İşletme personelinin ücretlerinin hesaplanması için hangi program kullanılır?

A) Stok-Cari-Fatura Programı B) Personel Bordro Programı C) İşletme Defteri Programı D) Muhasebe Programı

5.

Muhasebe v12 programının çalışma platformu aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?

A) Windows95/98 işletim sistemi ve ağ yapısı B) Ana makine windows2000 terminaller windows98 C) Windows2000 ve üzeri işletim sistemleri ve ağ yapısı D) Novel 411 üstü işletim sistemi ve ağ yapısı

45

6.

Muhasebe v12 programının kuruluş işlemi bittikten sonra şifre işlemi için yapılması gereken işlem aşağıdakilerden hangisidir?

A) Muhasebe v12’de bilgi butonuna basılarak B) Muhasebe v12 çalıştırıldıktan sonra CTR-F tuşuna basılarak gelen ekranadaki seri no lisans no yazılıp kontrol kodunada oparatörden veya internet üzerinden alınan kod yazılarak C) Sql içindeki mikrosys dizini içine ilgili lisans no yazılarak D) Muhasebe v12 çalıştırıldıktan sonra CTR-F tuşuna basılarak gelen ekrandaki seri no, lisans no yazılıp kontrol koduna da operatörden veya internet üzerinden alınan kod yazılarak

7.

Muhasebe v12 programında stok kartında perakende ve toptan KDV oranı %18 olarak tanımlandığı halde fatura keserken KDV %17 olarak hesaplanmakta ise bunun nedeni aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak açıklanmıştır?

A) Muhasebe v12 programında Sistem/Sistem ve program parametreleri/Vergi parametreleri ekranında vergi adı alanı %18 olmasına rağmen yüzde alanı 17 olarak tanımlanmıştır B) Muhasebe v12 programında Sistem/Sistem ve program parametreleri/Vergi parametreleri ekranında vergi adı alanı %17 olmasına rağmen yüzde alanı 18 olarak tanımlanmıştır C) Muhasebe v12 programında Sistem/Sistem ve program parametreleri/Vergi parametreleri ekranında vergi sabiti alanına 17 yazılmıştır D) Muhasebe v12 programında Sistem/Sistem ve program parametreleri/Vergi parametreleri ekranında vergi sabiti alanına 18 yazılmıştır.

5.

Muhasebe paket programında rakamsal alanlarda hesap makinesini kullanmak için hangi tuş kullanılır?

A) F9 tuşu B) F8 tuşu C) Soru işareti(?) tuşu D) Yıldız (*) tuşu

6.

Muhasebe programında 2008 tarihli Deneme firması oluşturulma aşamasında data dosyası nerede oluşur?

A) C:\Program files içinde MSDE dizininde Mdf uzantılı dosya B) C:\Muhasebe\v12xx\MuhDB_V12_Deneme._MS dosyası C) C\Muhasebe\v12xx\Test\2007_1\._bf uzantılı dosya D) C:\Muhasebe\Muhsys dizinde .ms uzantılı dosya

7.

Programlarının bütün bölümlerinde programı kullanırken bize yol göstermesi amacıyla hazırlanmış yardım ekranlarıwına nasıl ulaşabiliriz?

A) F1 ve Ctrl+Y tuşlarına basarak B) F1 ve Alt+Y tuşlarına basarak C) Alt+F1 ve Alt+Y tuşlarına basarak D) Ctrl+F1 ve Ctrl+Y tuşlarına basarak

46

DEĞERLENDIRME Cevaplarınızı modulün sonundaki cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.

47

B. UYGULAMALI TEST Muhasebe v12 paket programını bilgisayarınıza kurunuz ve bir adet I. ve II. sınıf olmak üzere iki adet firma tanımlayınız, gerekli parametrik ayarlarını yapınız. Yaptığınız uygulamayı kontrol listesine göre değerlendirerek, eksik veya hatalı gördüğünüz davranışları tamamlama yoluna gidiniz.

Değerlendirme Ölçütleri Evet 1. İşletmeye muhasebe paket programı seçiminde dikkat edilmesi gereken şeyleri sayabilir misiniz??

2. Ön muhasebe işlemlerinde kullanılan modülleri sayabilir misiniz?

Hayır

3. Muhasebe büroları için gerekli olan modülleri söyleyebilir misiniz?

4. Sanayi işletmesi için gerekli olan modülleri belirleyebilir misiniz?

5. Bir programı bilgisayara yüklerken faydalanacağınız kaynakları tanıyor musunuz?

6. Muhasebe Paket Programının kurulacağı terminalin verimli çalışabilmesi için en az taşıması gereken gereken sistem özelliklerini sayabilir misiniz?

7. Ticaret Meslek Liseleri için özel olarak hazırlanmış olan Muhasebe paket programını bilgisayarınıza kurabilir misiniz?

8. Muhasebe paket programının .exe dosyalarını ve görevlerini sayabilirmisiniz?

9. Muhasebe paket programında aktivasyon işlenini yapabilir misiniz?

10. Muhasebe paket programında terminal ve kullanıcı tanımlamalarını yapabilir misiniz?

11. Muhasebe paket programında programı çalıştırarak veritabanı oluşturabilir misiniz?

12. Muhasebe paket programında firma tanımlayabilir misiniz?

13. Muhasebe paket programında tanımlanmış bir firmayı silebilir misiniz?

14. Muhasebe paket programında tanımladığınız firmaya ait parametrik ayarları yapabilir misiniz?

15. Muhasebe paket programında muhasebe entegrasyon ayarlarını yapabilir misiniz?

16. Muhasebe paket programının tüm menülerinde geçerli olan kısayolları ve görevlerini sayabilir misiniz?

DEĞERLENDİRME Yapılan değerlendirme sonunda “Hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı “Evet” ise bir sonraki faaliyete geçiniz.

48

ÖĞRENME FAALİYETİ– 2 AMAÇ

ÖĞRENME FAALİYETİ- 2

Bu öğrenme faaliyeti ile Mikro muhasebe paket programında yedekleme, geri yükleme, güncelleme, bakım- onarım, yeni yıla devir ve açılış işlemlerini yapabilecektir.

ARAŞTIRMA 

Çevrenizde bulunan ve ticari işlemlerini bilgisayarla yapan işletmeleri ya da muhasebe bürolarını ziyaret ederek yedeklemeleri nasıl yaptıklarını araştırınız?



Şimdiye kadar veri kaybı yaşayıp yaşamadıklarını, yaşamışlarsa bunun nedenlerini araştırınız.



Program Yazılım evinden ya da (www.mye.com.tr) sitesine girerek yedekleme ve devir konularında araştırma yapınız.

2. VERİ GÜVENLİĞİ 2.1. Yedekleme “Yedekleme”, en genel anlamıyla, bir bilgisayar sistemini işlevsel kılan temel birimlerin, üzerinde çalışan yazılımların ve depolanan verilerin, donanım arızaları, yazılım hataları, kullanıcı hataları ve doğal afetler gibi durumlarda çalışmaların kesintiye uğramasını ve/veya verilerin geri dönülemez biçiminde kaybolmasını engellemek amacıyla birden fazla kopya halinde bulundurulmasını sağlayan işlemler bütünüdür. Kısaca yedekleme bilgilerimizi korumanın bir yoludur. Bilgilerimizin çeşitli kopyalarına sahip olursak, her hangi bir kopyanın bozulması bizim için problem teşkil etmez (en fazla yedeklerimizden yüklememizi gerektirir).

Düzenli olarak yedeklemek çok önemlidir. Fiziksel dünyaya ait her hangi bir şey gibi, yedeklerde yakında veya ileri bir tarihte hata verebilirler. İyi bir yedekleme yapmanın bir parçası da yedeklerin çalıştığından emin olmaktır. Bilgi depolama donanımlarının en kritik parçası sabit disktir. Kopyalanan verinin saklanacağı ortam da yapılacak işleme önemli kısıtlar getirmektedir. Bu nedenle yapılacak seçimde ortam seçimi de önem kazanmaktadır.

Yedekleme sırasında yaygın olarak kullanılan donamı ve yazılım araçlardan bazıları şunlardır. 

Yedekleme donanımları:  Sabit Disk  Disket  CD-R / CD-RW  DVD-R / DVD-RW

49

  

Harici Sabit Disk USB Bellek

Yedekleme Yazılımları:  İşletim sisteminin dahili İmkanları (Win 9x / ME / NT / XP / 2000)  Sıkıştırma Programları (WinZip, WinRar, vb.)  CD / DVD yazıcı programlar (CD Creator, Nero, vb.)

Muhasebe paket programında veritabanları(tüm firmalar) toplu olarak yedeklenebildiği gibi her veri tabanı ayrı ayrı da yedeklenebilmektedir. Yedekleme işlemi için sırası ile aşağıdaki yol izlenir: 

Muhasebe paket programının MUHASEBE v12 ya da programlarında herhangi biri çalıştırılır.



Açılan pencerenin üst tarafında yer alan basıldığında aşağıdaki pencere gelir.



Yukarıdaki pencerede “Yedekle” seçeneği tıklanır.

MUHASEBE v12

butonuna

Yedek dosyası yukarıdaki pencerede gözüktüğü gibi hard diskte açılan klasöre sıkıştırılarak kaydedilir. Hard diske kaydedilen yedek dosyası istendiğinde yukarıda bahsettiğimiz dış ortamlara aktarılabilir.

2.2. Yedekten Geri Yükleme Yedeklenen firma bilgilerinin gerektiğinde tekrar programa aktarılması için yedekleme yapılan pencere açılır. Bu pencerede yer alan geri yükleme yapılacak olan firmanın yedeğinin alındığı dosya adı yedek dosyası alanına yazılır ya da bu alanın sağındaki gözat simgesi tıklanarak listeden seçilir. Daha sonra tıklanarak geri yükleme başlatılır.

50

butonu

2.3. Güncelleme Yasal mevzuatta meydana gelen değişiklikler yazılım firmalarınca yakından takip edilir ve programlarda gerekli değişiklikler ve düzenlemeler yapılarak genellikle web sitelerinde kullanıcıların hizmetine sunulur. Bu düzenleme ve yeniliklerden yararlanabilmek için programın güncellenmesi gerekir. Program Yazılımevi de zaman zaman programda yeni düzenlemeler yaparak ücret talep etmeksizin kullanıcıların hizmetine sunmaktadır. Ancak demo eğikim seti kullanıcıları bu hizmetten yararlanamamaktadırlar. Program güncelleme işlemi yapılırken sırası ile aşağıdaki işlem adımları izlenir: 

Program güncelleme işlemine başlamadan önce mutlaka firmaların yedeği alınmalıdır.



Güncelleme için gerekli olan Standart_V12xx_Server_Setup.exe, Standart_V12xx_Help_Setup.exe, Standart_V12xx_Client_Setup.exe dosyaları hem ana makinede ve hem de terminal makinelerde kurulu olmalıdır.



Bu dosyaların kurulu olmaması durumunda; http://www.mye.com.tr/support.asp?AURL=archive internet adresinden indirilerek kurulur.



Program penceresinde yer alan üzerinden program güncelleme formu açılır.



Güncellemek istediğimiz programlar açılan pencerede mevcut ise seçilerek karşıdan yükle butonu tıklanarak internet üzerinden yazılımevinin web sayfasına bağlanılır ve güncelleme başlatılır.

51

butonu ile internet bağlantısı



Güncelleme tamamlandığında aşağıdaki mesaj alınır ve böylece kullanılan programın son halleri bilgisayarımıza yüklenmiş olur.



Güncelleme işlemi tamamlandığında programdan çıkılırak Download altındaki zip dosyaları program klasörüne açılır.

2.4. Bakım ve Onarım Program güncellemeleri yapıldığında tablo ve fişlerin yeni sürüme göre ayarlanması için bakım yapılması gerekir. Bunu yapılmaması durumunda kayıtlarda sorunlar olabilir ve program mönülerinde uyarı mesajları alınabilir.

Bakım işlemi Muhasebekur programı çalıştırılarak yapılır. Bakım işlemleri tek bir firma için yapılabildiği gibi tüm firmalar için aynı anda da yapılabilir. Bakım yapılırken muhasebe programından çıkmak gerekir.

Muhasebekur bölümünde “Veri Tabanı Sürüm Yükseltme ve Yönetim” modülü altında yer alan “Çok veritabanı seçimli tablo sürüm yükseltme, veri tabanı güncelleme (504030)“seçeneği ile programda yer alan tüm firmaların aynı anda bakım ve onarımlarının yapılması mümkündür. Bu bölümde bakımı yapılması istenen veri tabanı (firma) seçilerek “Devam” seçeneğinin tıklanması yeterlidir.

52

2.5. Devir Muhasebe v12 programında devir işlemleri; kullanım amacına bağlı olarak iki şekilde gerçekleştirilir. Örneğin; 2007 yılında kullanılan veritabanındaki bilgiler 2007 yılında yeni tanımlanan veritabanına aktarılarak yapabileceği gibi, aynı veri tabanı yeni yılda da kullanılmaya devam edilebilir.

1) Yeni dönemde de önceki dönem veritabanı üzerinde çalışmaya devam edilecek ise; 

Muhasebe v12 programına 31.12.20067 tarihi ile girilip çalışılmakta olan veritabanı seçilir.



Dönemsel işlemler/Yeni veritabanına aktarma ve devir menüsünde yer alan “Sabit Kıymet kartları devir işlemleri (098476)” programı çalıştırılarak Sabit kıymet kartlarının yeni yıla devri yapılır.



Personel taksitli borçlarının yeni yıla aktarılması için, “Personel borç ve taksitlerinin devir işlemleri (098483)” menüsü çalıştırılır.



İşletme hareketleri devir işlemleri (098482) programı çalıştırılır, stok envanteri ile devreden KDV’nin bir sonraki döneme aktarılması sağlanır.

53

2) Yeni dönemde oluşturulan veritabanına önceki dönem veritabanının devredilmek sureti ile çalışılacak ise; 2007 yılını ilgilendiren tüm işlemler 31.Ocak.2007 da bittikten sonra belli bir mali yıl ve sonrasını yeni bir veritabanına aktarma (098478) menüsü çalıştırarak sadece 2007 yılına ait verilerin yeni bir veritabanına aktarılması için sırası ile aşağıdaki işlemler yapılır. 

Muhasebekur v12 programı 2008 yılı ile çalıştırıp farklı bir isimle yeni veri tabanı açılarak çıkılır.



Muhasebekur v12 programı 2007 yılı ile çalıştırıp eski veri tabanı seçilir.



Muhasebekur v12 programında Dönemsel işlemler\Yeni veritabanına aktarma ve devir menüsünde yer alan “Belli bir mali yıl ve sonrasını yeni bir veritabanına aktarma (098478)” programı çalıştırılarak yeni tanımlanan veri tabanı ve mali yıl olarak da 2008 yılı seçilir.



Daha sonrada sırasıyla bu ekranda yer alan cari parametreleri, stok parametreleri, banka\kasa\personel/cari personel parametreleri sayfalarına girilerek eski veritabanında ki bilgilerin yeni veritabanına aktarılması sağlanır.



Bu ekranın üst yarısında yer alan seçenekler kullanılarak devir işlemleri bağımsız olarak da gerçekleştirebilir. Örneğin yapacağınız seçimler doğrultusunda öncelikle stok, cari, personel vb. sabit bilgilerinizin aktarımını yapıp sonrasında sipariş bilgilerinizin, şube siparişlerinizin ve konsinye bilgilerinizin sabit bilgilerden bağımsız olarak aktarılmasını sağlayabiliriz.

54

55

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamakları

 Yedekleme yapınız.

Öneriler  MUHASABEKUR v12 programını çalıştırınız.  Butonuna basınız.  Verilerin yedekleneceği ortamını belirleyiniz. 

 Yedekten geri yükleme yapınız.

Butonuna basarak yedeklemeyi başlatınız.  MUHASEBEKUR v12 programını çalıştırınız.  Geri yükleme yapılacak olan firmanın yedeğinin alındığı dosya adını belirleyiniz. 

Butonuna basarak geri yüklemeyi başlatılır başlatınız.  MUHASEBEKUR v12 programını çalıştırınız. 

 Güncelleme yapınız.

Butonu ile internet bağlantısı üzerinden program güncelleme formunu açınız.  Güncelleme dosyasının olup olmadığını tespit ediniz.  Güncellemek istediğiniz programları listeden işaretleyiniz. 

56

Butonuna basarak yedeklemeyi başlatınız.

 Programı her güncelleme yaptığınızda bakım onarım yapınız.  MUHASEBEKUR v12 programını çalıştırınız.  Bakım onarım yapınız.

 

     Yeni veritabanı oluşturarak devir yapınız.  

Butonuna basınız.

Tüm firmaların aynı anda bakım ve onarımlarının yapılması için “Çok veritabanı seçimli tablo sürüm yükseltme, veri tabanı güncelleme (504030)“ seçeneğini kullanınız.

MUHASEBEKUR v12 programını yeni bir veri tabanı adı ile çalıştırınız.

MUHASEBEKUR v12 programından çıkınız.

MUHASEBEKUR v12 programına eski veri tabanı ve eski mali yıl ile giriniz.

Dönemsel işlemler\Yeni veritabanına aktarma ve devir menüsünde yer alan “Belli bir mali yıl ve sonrasını yeni bir veritabanına aktarma (098478)” programı çalıştırınız.

Yeni tanımladığınız veri tabanı ve mali yılı seçiniz.

Parametre ayarlarını yapınız.

 Butonuna basınız.

57

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME A OBJEKTİF TESTLER 1.

MUHASEBEKUR v12 programında yılsonu devir işlemleri aşağıdakilerden hangi menü çalıştırılarak yapılır?

A) Sistem modülü çalıştırılarak B) Veritabanı sitem yöneticisi çalıştırılarak C) Dönemsel işlemler menüsü çalıştırılarak D) Sistem ve program parametreleri çalıştırılarak

2.

MUHBURO v12 programında yedekleme işlemi aşağıdakilerden hangi işlemle yapılır?

A) Mikrosys dizini kopyalanarak cd veya backup ünitesine çekilir B) Program files içinde bulunan mikro v12 dizini kopyalanarak CD veya backup ünitesine çekilir C) Windows işletim sistemindeki Mssql dizini Cd veya backup ünitesine çekilir D) MUHASEBEKUR v12’den DB backup çalıştırılır yedekle seçeneği ile oluşturulan dosyalar Cd veya backup ünitesine çekilir

3. Aşağıdakilerden hangisi veri kaybına neden olan bir durum değildir?

A) Denanım arızaları B) Kullanıcı hataları C) Yazılım hataları D) Programı güncellememek 4.

Ayağıdakilerden hangisi yedekleme amacı ile kullanılabilecek bir yazılımdır?

A) Sabit Disk B) Nero C) Disket D) DVD-R

5.

Program güncelleme işlemine başlamadan önce mutlaka yapılması gereken işlem hangisidir?

A) B) C) D)

6.

Eski yedekler silinmelidir Nero programı kurulmalıdır Firmaların yedeği alınmalıdır Sürücüye disket takılmamalıdır

Program güncellemeleri yapıldığında tablo ve fişlerin yeni sürüme göre ayarlanması için hangi işlem yapılmaladır?

A) Bakım yapılması gerekir B) Program yeniden başlatılmalıdır C) Yazılım firmasına bilgi vermelidir D) Yedekten geri alma işlemi yapılmalıdır

58

7.

Paket program kullanıcıları programlarını her güncellediklerinde tüm firmalar için ayrı ayrı “Tablolar sürüm yükseltme ve yönetim (504000)” ile “Fonksiyon, görünüm ve kayıtlı prosedürleri güncelleme (504001)” programını çalıştırmak yerine tek bir seferde tüm bu işlemleri yapabilmek için hangi güncelleme seçeneğini kullanmalıdırlar?

A) Veritabanı sistem yöneticisi çalıştırılmalıdır B) DB bakım işlemlerinden dosyalara index işlemi yapışmalıdır C) Çok firma seçimli tablo sürüm yükseltme, veri tabanı güncelleme(504030) yapılmalıdır D) Rapor jenaratörü tablolarının güncellenme işlemi yapılmalıdır

8.

Muhasebe v12 paket programında aşağıdakilerden hangisinde devir işlemi yapılmaz?

A) Muhasebe dönemsonu işlemleri B) Personel borç ve taksitleri C) Sabit kıymet kayıtları D) Cari kayıtları

9.

Ayağıdakilerden hangisi yedekleme amacı ile kullanılabilecek bir yazılım değildir?

A) USB Bellek B) WinRar C) CD Creator D) WinZip

10.

Güncellemeyi gerekli kılan en önemli neden aşağıdakilerden hangisidir?

A) Programın hata vermeye başlaması B) Çalışan personel sayısının artması C) Yasal mevzuattaki değişiklikler D) Yeni bilgisayar alınması

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz.

Tüm sorulara doğru, cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.

59

B. UYGULAMALI TEST Muhasebe v12 paket programında veri güvenliği ile ilgili aşağıdaki işlemleri uygulayınız. Yaptığınız uygulamayı kontrol listesine göre değerlendirerek, eksik veya hatalı gördüğünüz davranışları tamamlama yoluna gidiniz.

Değerlendirme Ölçütleri 1. Muhasebe programında yedekleme işlemlerini yapabilir misiniz?

2. Muhasebe programında yedek dosyasından geri yükleme işlemini yapabilir misiniz?

3. Muhasebe programının güncellemelerini yapabilir misiniz?

4. Muhasebe programında güncelleme sonrası bakım ve onarım işlemlerini yapabilir misiniz?

5. Muhasebe programında yeni veritabanı oluşturarak devir işlemi yapabilir misiniz?

6. Muhasebe programında personel devir işlemlerini yapabilir misiniz?

7. Muhasebe programında sabit kıymet devir işlemlerini yapabilir misiniz?

8. Muhasebe programında İşletme defteri devreden KDV ve stok devir işlemlerini yapabilir misiniz?

Evet

Hayır

DEĞERLENDİRME Yapılan değerlendirme sonunda “Hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı “Evet” ise bir sonraki faaliyete geçiniz.

60

MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME A. ÖLÇME SORULARI 1.

Programda depo tanımlama nereden yapılır?

A) Kuruluş programı/Sistem/Sistem ve program parametreleri B) Kuruluş programı/Sistem/Stok ve sipariş parametreleri C) Kuruluş programı/Kuruluş/Kullanıcı hak tanımlama D) Kuruluş programı/Sistem/Muhasebe parametreleri

2.

Programda oluşturulmuş bir firmanın silinmesi için aşağıdaki işlemlerden hangisi yapılmalıdır?

A) MUHASEBEKUR v12’ye başka bir firmanın kodu gidilir, veritabanı tanıtım kartından silmek istenilen veritabanı/firma seçilerek silinir.

B) Program files /MUHASEBE dizini içindeki dosyalar silinir.

C) Program files /MUHASEBE /MUHASEBESYS dizinindeki dosyalar silinir.

D) Program files / Microsft SQL Server/ 80 dizini içindeki firma klasörü silinir.

3.

Programlarının kurulumu tamamlandıktan sonra, programın tüm menüleri görünmüyorsa ne yapılmalıdır?

A) Program tekrar kurulmalıdır B) Windows işletim sistemi yeniden yüklenmelidir C) Masa üstünden bilgisayarın görüntü özellikleri 800x600 veya daha yüksek ekran ayarına getirilip, küçük yazı tipleri seçilmeli ve programa girerek farenin sağ tuşuna basıp “master menüyü yükle” seçilmelidir D) Veritabanı tanıtım kartı yeniden kaydedilmelidir

4.

MUHASEBEKUR v12 programında kullanıcı genel hak tanımlamaları nereden yapılır?

A) Veritabanı sistem yöneticisinden B) Servis modülünden C) SQL Server üzeriden D) Kuruluş/kullanıcı hak tanımlama içinden

5.

MUHASEBEKUR v12 programı çalıştırılarak aşağıdakilerden hangisi yapılamaz?

A) Veritabanı sistem yöneticisinden data ve dosyalar silinebilir B) Tablo bakım onarım işlemleri yapılabilir C) Veritabanlarının toplu olarak yedekleri alınabilir D) Form dizaynı tasarımı yapılabilir

6.

Muhasebe programları yüklendikten sonra ekrandaki fontlar kullanıcı tarafından düzensiz bir hale getirilmiş ise varsayılan fonta geri dönmek için aşağıdaki işlemlerden hangisi yapılmalıdır?

A) Windows fonlarında düzenlenmelidir B) Tüm dosyalara tablo bakım onarım yapılmalıdır C) Programın üst menüsünde bulunan Ayarlar çalıştırılarak varsayılan butonuna basılarak D) Programın üst menüsünde bulunan Ayarlar çalıştırılarak görünüm değiştir butonuna basılarak

61

7.

Firmanın İşletme \ Muhasebe usulüne göre kullanılacağı bilgisinin tanımlandığı bölüm neresidir?

A) Veri tabanı tanıtım kartı (501100) B) Firma tanıtım kartı (501110) C) Şube tanımlama (501800) D) Muhasebe parametreleri

8.

Firmanın Gelir vergisi \ Kurumlar vergisi mükellefiyet şekli bilgisinin tanımlandığı alan neresidir?

A) Veri tabanı tanıtım kartı (501100) B) Firma tanıtım kartı (501110) C) Şube tanımlama (501800) D) Muhasebe parametreleri

9.

Evrak sakla kısayol tuşu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Alt + N B) Ctrl + S C) Ctrl + U D) Alt + S

10.

Muhasebe paket programında tanımlanan firma üzerinde ticari işlemlerin yapılacağı bölüme aşağıdaki komutlardan hangisi ile ulaşılabilir.

A) MUHASEBEKUR v12 B) DB Yedek C) Veritabanı Değiştir D) MUHBURO v12

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yaptığınız değerlendirme sonunda, eksikleriniz varsa öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız.

Bütün soruları doğru cevapladıysanız; tebrikler! Modülü tamamladınız. Öğretmeniniz size çeşitli ölçme araçları uygulayacaktır. Öğretmeninizle iletişime geçiniz.

62

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ 1 CEVAP ANAHTARI Sorular 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Cevaplar B C D B C D A C B A

ÖĞRENME FAALİYETİ 2CEVAP ANAHTARI Sorular 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Cevaplar C D D B C A C D A C

MODÜL DEĞERLENDİRME ÖLÇME SORULARI CEVAP ANAHTARI Sorular 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Cevaplar B A C D D C B B D D

63

KAYNAKÇA KAYNAKÇA 

ERGÜN Osman, Murat Kabaklı, Sertaç Yüksel, Tahsin Abay, Bilgisayarlı Muhasebe, Yayımlanmamış Ders Kitabı, Ankara–2007.



Bilgi: Kullanılan muhasebe paket programı MİKRO v12 olup, ( Mıkrokur ve Mıkburo) modül içerisinde; Paket Program, Muhasebekur, Muhburo, gibi adlar kullanılmıştır.



http://www.mye.com.tr



http://www.webmuhasebe.com



http://www.megep.meb.gov.tr

64