İçindekiler 02 04 06 08 10 14

İçindekiler 02

Meslekî eğitim reformu ( sunuş)

04

İş piyasasi ihtiyac analizi

06

Meslek standartlarının gelistirilmesi

08

Eğitim standartları

10

Ulusal yeterlilik sisteminin kurulması

14

Meslekî eğitim müfredatının yenilenmesi Projenin Finansmanı: Avrupa Birliği

18

Proje Yararlanıcıları: Milli Eğitim Bakanlığı, MEKSA, TOBB, TUSIAD, TESK, TİSK, TÜRK-İŞ, DİSK, HAK-İŞ,

20

Danışmanlık ve Teknik Hizmetler Konsorsiyumu: DHV Consultants-Konsorsiyum Lideri (NL) CEC Cambridge Education Consultants (UK) Aurus Technical Collage (DK) Helsinki Consulting Group (SF) Fontys International (NL) ABU Consult GmbH (DE) R&R Bilimsel Teknik Hizmetler Ltd. (TR) Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (TR) Üst Yönetim Ekibi: Salih ÇELİK, Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Mahmut TÜNCEL, MEB Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanı Ahmet SABANCI, MEB Projeler Koordinasyon Merkezi Başkan Yardımcısı Proje Ekibi: Yönetim Ekibi: Reinhard ROLLA, Ekip Lideri Osman YALÇIN, Eş Yönetici Güngör ALAM, Kalite Güvencesi Eş Uzmanı Doğaç GÜRSEL, Ekip Lideri Asistanı İrem DURDAĞ, Proje Asistanı Cengiz EROĞLU, Lojistik Destek Mali ve İdari İşler Ekibi: Jens MORTENSEN, Uzman Birgül KALE, Mali ve İdari İşler Asistanı Gülnur YENİDOĞAN, Muhasebe Sorumlusu Satın Alma Ekibi: Eike DOSE, Uzman Özlem KAYA, Eş Uzman İs Piyasası Ekibi: Jan de VOOGD, Uzman Mustafa AKSOY, Eş Uzman Eğitim ve Öğretim Ekibi: Lars WILHELMSSON, Uzman Şennur ÇETİN, Eş Uzman İletişim ve Bölgesel Çalışmalar: Dr. M. Rıdvan ÖZEL, Uzman

Hayat boyu öğrenme kavramının geliştirilmesi Kalite güvence sistemi

22

Yöneticilerin eğitimi

24

Eğiticilerin eğitimi

28

Meslekî eğitimde sosyal ortaklık

30

Pilot projeler

32

Tanıtım faaliyetleri / Bilgilendirme seminerleri / Konferanslar

36

Okullarımıza donanım desteği

38

Meslekî egitim bilgi merkezleri

40

Eşleştirme ve ortaklık çalışmaları ile diger yurtdışı çalışmalar

44

Yerel düzeyde kapasite güçlendirme çalışmaları

2

Meslekî Eğitimde Söz konusu olan beş tam yıl.... 2003, 2004, 2005, 2006 ve 2007. Yüzlerce seminer/çalıştay, onlarca ulusal ve uluslararası konferans, sayısız toplantılar, verilen binlerce saat eğitim... Hedefler, vizyonlar, misyonlar, kararlar, taslak belgeler, sunumlar, raporlar, elkitapları, politika belgeleri, strateji raporları ve daha birçok çalışma. Projemiz kendine özgü öyle bir iç dinamizm ve hız yakalamıştı ki, bazen biz çalışanların dahi ayak uyduramadığı, yapılanların gerisinde kaldığı zamanlar yok değildi. Ve bütün bu ‘peşinden sürükleyen’ ve ‘alışkanlık yapan’ çalışmalardan sonra sizlere artık projemizin sonuna geldiğimizi duyurmak için yazıyoruz.

M

EGEP ekibi olarak bütün okuyucularımızı, bütün paydaşlarımızı saygıyla selamlayarak bültenimize başlamak istiyoruz. Bu bülten aracılığı ile, projemizi hedeflediklerinin çok üzerinde gerçekleşen çıktılar ile tamamlıyor olmanın onuru ve mutluluğunu paylaşmaya çalışacağız sizlerle. Ama hemen şunu da belirtmeliyiz ki, bu mutluluk MEGEP markası altında yaptığımız çalışmaları bitiriyor olmanın üzüntüsünü ve paydaşlarımızdan bu anlamda ayrılıyor olmanın kaygısını taşıyan buruk bir mutluluk.

Nasıl buruk olmasın ki bu sevincimiz. Söz konusu olan beş tam yıl.... 2003, 2004, 2005, 2006 ve 2007. Yüzlerce seminer/çalıştay, onlarca ulusal ve uluslararası konferans, sayısız toplantılar, verilen binlerce saat eğitim... Hedefler, vizyonlar, misyonlar, kararlar, taslak belgeler, sunumlar, raporlar, elkitapları, politika belgeleri, strateji raporları ve daha birçok çalışma. Projemiz kendine özgü öyle bir iç dinamizm ve hız yakalamıştı ki, bazen biz

çalışanların dahi ayak uyduramadığı, yapılanların gerisinde kaldığı zamanlar yok değildi. Ve bütün bu ‘peşinden sürükleyen’ ve ‘alışkanlık yapan’ çalışmalardan sonra sizlere artık projemizin sonuna geldiğimizi duyurmak için yazıyoruz. İşte ‘sevinir-

ken üzüldüğümüzü’ ifade ederken bunları kastediyoruz.

Bu dinamizm ve üretkenlik nasıl gerçekleşti?

MEGEP nasıl projelerden bir proje olmaktan kurtuldu da; verimli, mümbit, çıktıları kullanılan, işaret ettiği sorunları çöze(bile)n çalışmalar yapan, kısaca söylecek olursak ‘işe yarayan’ bir proje haline nasıl geldi? Bu noktada 1 Eylül 2004 önemli bir tarihtir ve projemiz için bir dönüm noktası olduğu söylenebilir.

Bu tarih MEGEP’in tüm taraflarca sahiplenildiği ve yapılan çalışmaların içinde olunacağının ve destekleneceğinin teyit edildiği tarihti. Bu sahiplenme gerekliydi ve hayati öneme sahipti. Zira, çok genel olarak ifade edecek olursak, meslekî eğitimi her açıdan modernleştirmeyi ve iyileştirmeyi ve bunu yaparken de ekonominin ve iş piyasasının dinamiklerini gözetmeyi kendine ilke edinen MEGEP, sosyal paydaşları yaptığı çalışmalara dahil etmeden, onların ihtiyaçlarına vurgu yapmadan ve doğrudan desteklerini almadan, yapmak istediklerini arzu ettiği seviyede ve kalitede gerçekleştirmesi mümkün değildi. İşte 1 Eylül 2004 tarihinde İstanbul’da düzenlenen bir basın toplantısı aracılığı ile DİSK, HAKİŞ, TESK, TİSK, TOBB, TÜRKİŞ ve TÜSİAD’ın genel başkanları, Milli Eğitim Bakanı ile beraber yaptıkları toplantıda MEGEP projesinin doğrudan yararlanıcısı olduklarını ve çalışmalara her türlü katkıyı vermeye hazır olduklarını teyit ettiler. Tabi bu önemliydi, ama şimdi beş yıl sonra daha da önemlisini söylememize izin verin: adı geçen bu sosyal ortaklarımız sözlerinin takipçisi oldular ve gerçekten de baştan sona bütün proje çalışmalarına destek verdiler.

Bu noktada Milli Eğitim Bakanlığımızın ilgili birimlerinin desteği ve inanmışlığı olmadan da yapılanların tamamlanmış sayılamayacağını söylemek gerekir. Sayın bakanımızın, müsteşar ve müsteşar yardımcılarının, genel müdürlerimiz ve daire başkanlarımızın yönetim toplantılarından, çalışma gruplarına kadar verdikleri destek ve gösterdikleri katılım MEGEP’in tasarlandığı şekilde ilerlemesine yardımcı olmuştur.

Elinizdeki bu kapanış bülteninde temel faaliyet

3

Yeni Yaklaşımlar alanlarına dair ayrıntılı bilgi bulacaksınız. Öne çıkan ve doğrudan meslekî eğitimde kullanılma fırsatı bulan çıktılarımıza kısaca atıf yapmak gerekirse: Kendisi başlı başına bir proje konusu olabilecek; binlerce işletme ile görüşülerek ve akabinde uzman ekipler tarafından masa başı çalışması sonucu gerçekleştirilen iş piyasası ihtiyaç analizi çalışması ve bunlara dayanarak geliştirilen, revize edilen onlarca meslek standardı; 42 meslek alanına ve 197 dala ait geliştirilen eğitim standartları; modüler eğitim yaklaşımı doğrultusunda hazırlanan çerçeve öğretim programları ve bu paralelde yazılan binlerce modül kitapçığı, proje ömrü içerisinde kademeli olarak uygulamaya geçmiş çıktılarımız arasındadır.

Yine büyük bir mutlulukla bildirmek isteriz ki ulusal meslekî yeterlilikler sisteminin kurulmasına yönelik yapılan çalışmalar, ilgili kanunun meclisten geçmesi ve Meslekî Yeterlilik Kurumu’nun kurulması ile sonuçlanmıştır. Yine bu çerçevede hayat boyu öğrenmeye dair çalışmalar sürdürülmüş ve bu konuda bir strateji belgesi ortaya konmuştur.

Altı çizilmesi gereken bir başka konu ise, MEGEP’in eğiticilere, eğitim yöneticilerine, bakanlık yöneticilerine, sosyal ortaklara, sektör temsilcilerine, kısaca meslekî eğitimin hemen hemen tüm etken paydaşlarına verdikleri eğitimlerdir. Yerinden yönetimden kalite güvence sistemine, eğitimin yönetiminden meslek standartı geliştirmeye, eğitim modülü yazımından hayat boyu öğrenme yaklaşımına ve meslekî eğitimle ilgili daha pek çok konuda ulusal ve uluslararası uzmanlarca verilen eğitimlerin, meslekî eğitim reform çalışmalarının algılanması ve uygulanması konusunda kayda değer bir farkındalık ve nitelik artışına neden olduğu inkar edilemez.

Projemiz ağırlıklı olarak eğitimin niteliğine yönelik çalışmalar yürütse de, pilot okullarımıza ve pilot projeler üzerinden sosyal ortaklara sağladığı do-

nanım desteğinden söz etmemek bir eksiklik olurdu. 145 pilot okulumuz ve 34 pilot proje üzerinden gerek çatı kuruluşu niteliğindeki gerekse yerel nitelikteki sosyal ortaklarımız projemiz bütçesinden satın alınan meslekî eğitim ekipmanlarına sahip olmuşlardır. Pilot projeler ile yapılanlar sadece satın alma çalışması ile sınırlı kalmamış, üyelerine, işsizlere, riskli gruplara verilen eğitimler ve çoğu durumda sağlanan sürdürülebilirlik çalışmaları ile yaratılan çarpan etkisi sayesinde çok büyük bir kitleye ulaşılmıştır.

Meslekî Yeterlilik Kurumu’nun kurulmasına sağlanan destek örneğinde olduğu gibi, ülkemize kazandırılan bir başka ‘meslekî eğitim konsepti’ de Meslekî Eğitim Bilgi Merkez(ler)i yaklaşımıdır. Bu merkezler ile yapılmak istenenleri ayrıntılı şekilde bültenimizde bulabilirsiniz.

Evet... yukarıda özetlediğimiz konular elinizdeki bu kapanış bülteninin bütün içeriği değil. Bülten sayfaları boyunca MEGEP ‘te yapılan tüm çalışmaların bir özetini bulabileceksiniz. Ayrıca bültenimizi, proje çıktılarını özetlemenin yanısıra, bunlara nasıl ulaşılabileceğine dair bir yol haritası görevi de görecek şekilde de tasarladık. Umarız bu son yayınımız hedeflediğimiz bu amaca da hizmet eder ve proje çıktılarımıza bundan sonra da ulaşılmayı kolaylaştırır.

Son söz olarak, başta Milli Eğitim Bakanlığımız olmak üzere diğer sosyal ortaklarımız ve tüm paydaşların, gerek MEGEP gibi Avrupa Birliği finansmanlı, gerekse ulusal ve uluslararası başka kaynaklardan/fonlardan yararlanarak meslekî eğitim çalışmalarına ara vermeyeceklerine olan ümidimizi ve inancımızı tekrarlamak istiyoruz.

Bütün paydaşlarımıza çok çok teşekkürler. Hoşçakalın.

MEGEP Ekibi

4

İş Piyasası ile İŞ PİYASASI İHTİYAÇ ANALİZİ Bu incelemede; istihdamdaki gelişmeler, boş kadrolara uygun personelin bulunması, ekonomik durumun iş yerleri tarafından algılanması, firmaların kapasite kullanım oranları, personelin beceri sorunları, çalışanların eğitimi ve meslekî eğitim ve öğretim mezunlarının değerlendirilmesi, çıraklar ve stajyerlere ilişkin konulara vurgular yapılmaktadır.

E

tkili bir meslekî eğitim ve öğretim sistemi, iş piyasasının dinamik güçleriyle uyumuna ve hizmetinde bulunduğu kültüre olan saygısına dayanmaktadır. İş piyasası dinamikleri sanayinin ve ticaretin ihtiyaçlarına mevcut talepleri karşılamak için hali hazırda bulunan ve gelecekteki taleplere yanıt vermek için eğitilmiş bireylerin varlığına dayanmaktadır.

Tüm bu bilgiler ışığında, iş piyasası alanında MEGEP, iş piyasası ihtiyaç çözümlemelerinin yapılmasını ve sosyal ortaklar ile iş birliği içinde meslek standartlarının gözden geçirilmesini hedeflemiştir.

Meslekî eğitim için tüm düzeylerde toplumsal or-

temel araçlardır.

2005 ve 2006 yıllarında yapılan yoğun çalışmalar sonucunda iki önemli Rapor kullanıma sunulmuştur: İş Piyasası ve Beceri İhtiyaç Analizi Raporu ve Türkiye’nin İş Piyasası Raporu. İş Piyasası ve Beceri İhtiyaç Analiz Raporu hazırlık çalışmalarına veri sağlama amacıyla İŞKUR ile birlikte 31 ilde 175 personel ile 2005 yılı Ağustos ve Eylül aylarında İş Gücü Piyasası Beceri İhtiyaç Analizi Anketi uygulanmıştır. 5651 işyerinden derlenen bilgilere dayalı olarak pilot bölge, pilot il, iktisadi faaliyet grupları ve meslekler ayrıntısında hesaplanan sonuçlar yaklaşık 60 tablo halinde kullanıma sunulmuştur.

taklıkların kurulmasını ve Türkiye’de yaşam boyu öğrenme kavramının araştırılıp yaygınlaştırılmasını desteklemektedir. Bu alandaki yapılan çalışmalarımızın temel amacı iş piyasası ile eğitim arasındaki iletişimi sağlamaktır. İş piyasası ihtiyaç analizlerini, masa başı çalışmaları, analizler, meslek standartlarının incelenmesi, toplumsal ortakların rollerinin belirlenmesi, uzman toplantıları ve çalıştaylarının düzenlenmesi, yaygınlaştırma eğitimleri, Türk uzmanların AB’de yaptığı araştırmalar, incelemeler ve çalışma yöntemleri oluşturmaktadır. İş piyasası analizlerinde, beceri ihtiyaçları analizleri, uygulamalı testlerle oluşturulan meslek standartları, meslek danışmanlığı ve kariyer rehberliği

İş Piyasası ve Beceri İhtiyaç Analizi Raporu’ nda 5651 işyeriyle (işletmeler, kamu kurumları, vb.) yapılan yüz yüze görüşmeleri temel alan incelemelerin bulguları sunulmaktadır. Kapsama alınan iller, MEGEP kapsamındaki 30 il ve Çorum’dur. Bu inceleme, yalnızca 10+ istihdamlı işyerlerini kapsamaktadır. Bu rapor, MEGEP ile İŞKUR’un İşgücü Piyasası Bilgi Hizmetleri Dairesi Başkanlığı-İşgücü Piyasası Şube Müdürlüğü ortak çalışması sonucunda ortaya çıkmıştır. İncelemenin amacı, Milli Eğitim Bakanlığı, İŞKUR, MEGEP çerçevesinde katılımcı çevresi ve özellikle de sosyal taraf olan kurum ve kuruluşlar, bunların bölge kurumları, birlikleri ve/veya üyeleri için iş gücü piyasası bilgilerini içeren analiz sonuçlarının sunulmasıdır.

Bu incelemede; istihdamdaki gelişmeler, boş kadrolara uygun personelin bulunması, ekonomik durumun iş yerleri tarafından algılanması, firmaların kapasite kullanım oranları, personelin beceri sorunları, çalışanların eğitimi ve meslekî eğitim ve

5

eğitim arasındaki iletişim

öğretim mezunlarının değerlendirilmesi, çıraklar ve stajyerlere ilişkin konulara vurgular yapılmaktadır.

Bu konulara, raporun çeşitli bölümlerinde değinilmiştir.

Raporda bölgesel ve il düzeyinde ayrıntılı eklerin yanı sıra, okurun belli sektörler; iller, meslekler vb. arasında ayrım yapmasına olanak sağlayan başka tablolar da vardır. İş Piyasası ve Beceri İhtiyaç Analizi Raporu’na www.megep.meb.gov.tr ve www.iskur.gov.tr internet adreslerinden erişilebilir.

Türkiye’nin İş Piyasası Raporu, mevcut gelişmelerin açıklığa kavuşturulması için, son 10 yılda Türkiye’ nin nüfus ve iş piyasasında meydana gelen gelişmeleri istatistiksel bilgilerlerle analiz etmektedir. Bu bilgiler daha sonra gelecekteki Türk eğitim sistemine ve iş piyasasına ilişkin bir vizyon geliştirmek için kullanılacaktır.

Türkiye’nin İş Piyasası Raporu iş piyasası temel değişkenlerine ilişkin akımları sistematik bir biçimde sunmaya çalışan istatistiksel bir rapordur.

Bu raporda kullanılan veri kaynaklarının çoğu Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan istatistik ve araştırmalardan özellikle de “Hane Halkı İşgücü Anketinden”, sanayi istatistiklerinden ve 2000 yılı Nüfus Sayımından elde edilmiştir. Diğer istatistikler İŞ-KUR, MEB ve ÖSYM’den alınmıştır.

Veriler yerel uzman tarafından toplanmış ve analiz edilmiştir. Rapor Millî Eğitim Bakanlığından ve sosyal ortaklardan uzmanların bulunduğu İş Piyasası Çalışma Grubu tarafından derlenmiştir.

Türkiye’nin İş Piyasası Raporu’nda Türkiye’nin ekonomisine ilişkin genel rakamlar ulusal ve bölgesel düzeyde sunulmaktadır. İl düzeyinde nüfus sayıları, nüfusun iş, yaş, cinsiyet ve eğitim düzeylerine ilişkin bilgiler raporda tüm detayları ile yer almaktadır. Ayrıca mevcut Türk eğitim sistemine ait bilgiler verilmiş ve genç nüfusun eğitim tercihlerindeki gelişmeler tanımlanmıştır. İş piyasasına ilişkin bilgiler, bölgesel düzeyde aktarılarak raporun yararlılığı arttırılmıştır. Aynı zamanda bölgesel düzeyde istihdam, iktisadi faaliyetler ve meslekler ayrıntıları ile raporda yer almıştır. İstihdamda arz ve talep arasındaki farklılıkları belirtilirken işsizlik, açık işler ve eksik istihdama ilişkin bilgiler de sunulmaktadır.

Türkiye’nin İş Piyasası Raporu’na www.megep. meb.gov.tr ve www.iskur.gov.tr internet adreslerinden erişilebilir.

6

Meslek Standartları, temsil ettikleri MESLEK STANDARTLARININ GELİŞTİRİLMESİ MEGEP kapsamında yapılan meslek standartları çalışmalarının temeli Türkiye genelinde düzenlenen 86.000 “işletme anketi” ne dayanarak geliştirilen“meslek profilleri”ne dayanmaktadır. Anketler, MEGEP Eğitim Bileşeni EARGED Ulusal Öğretim Programı Geliştirme Grubu ve İş Piyasası Bileşeni için çalışan İş Analizi Grubu işbirliği ile gerçekleştirilmiştir.

T

ürkiye'de son yıllarda çalışanların iş değiştirme ve iş bulma yeteneği ile doğrudan ilgili olarak iş gücü hareketliliğinin artması, iş gücü piyasasının şeffaflaşması, verimliliğinin artırılması ve istihdam ile ilgili her türlü girişim öne çıkmaktadır. Çalışma hayatının istediği ve ihtiyaç duyduğu bireylerin niteliklerinin tanımlanmasında iş yaşamında geliştirilen ve benimsenen meslek standartları büyük önem taşımaktadır. Bu standartlara uygun insan yetiştirilmesi ve istihdamının gerçekleştirilmesinde meslek standartlarının önemi ilgili çevrelerce kabul edilen bir gerçekliktir.

“Standart” Türkçe’ye İngiliz dilinden geçen bir kelimedir ve belli bir tipe göre yapılmış ya da ayrılmış, belirli ölçülere uygun, yasaya, kullanıma uygun olan, örnek ya da temel alınabilen, tek biçim anlamlarına gelmektedir (TDK, 1983:1084). Fransızcadaki karşılığı ise “Norme” dir. Türkçede de zaman, zaman standart kelimesine eş anlam olarak “norm” kelimesi de kullanılmaktadır. Standartlaştırma ise, standartlaştırma eylemi, “birörnek-

aliyetle ilgili bulunan ve özellikle ekonominin yararına, tüm tarafların katkı ve işbirlikleri ile belirli kurallar koyma ve bu kuralları uygulama işlemi” olarak belirtilmektedir.

Meslek Standardı, herhangi bir meslek için gerekli olan hem zihinsel hem de psikomotor becerileri içeren, mesleğin yürütülebilmesi için gerekli olan bilgi ve tutumlarla kullanılan araç - gereç ve ekipmanları belirleyen, ulusal sınav ve belgelendirme (Sertifikasyon) sistemi için geçerli ölçütler oluşturan ve meslekî tanımlar ve sınıflama açısından uluslararası standartlar ile uyumunu sağlama işlemleri olarak tanımlanmaktadır. Ulusal düzeyde geçerli bir meslek standardının tüm ülke sathında genel kabul görmesi, ancak ilgili tüm tarafların onayladığı ve üçlü yapı olarak adlandırılan “Devlet, İşçi ve İşveren” kesimlerinin işbirliği ve uzlaşmasıyla hazırlanmış olmasına bağlıdır. İlgili tarafların tüm kesimlerinin karşılıklı uzlaşmasıyla hazırlanan meslek standartları, temsil ettikleri toplum kesimleri için de büyük faydalar sağlamaktadır. Meslek standartlarının sağladığı faydalar aşağıdaki gibi sıralanabilir. İşverenler için: • İşgörenin verimliliğini ve performansını artırmaktadır.

• İşgören bulma, seçme ve eğitim maliyetlerini azaltmaktadır.

• Uzun vadeli işgücü sürekliliğini ve elde tutulmasını sağlamaktadır.

• Kolay ulaşılabilir ve uygulamaya elverişli öğretim bilgi ve malzemelerini sağlamaktadır.

• İşverenin, işgören performansındaki beklentilerini ortaya koymaktadır.

• İşgörenin çalıştığı alandaki yükselme olanaklarını göz önüne sermektedir.

• İşgörenin becerilerini sürekli olarak artırması konusunda motive etmektedir.

lik” anlamına gelen yöntem ve kuralların tümünü kapsayan bir kavramdır. Ölçütleri önceden tespit edilmiş, tanımlamaları yapılmış, ölçü ve tanımlamalara uygunluk seviyeleri, hangi yöntem ve kurallara göre sınanacağı belirlenmiş her iş bir standart konusu olarak ele alınabilmektedir. Standart “birörneklik” kavramı; yapılışta, anlayışta, sınamada ve denemede birlik anlamına da gelmektedir.

Uluslararası Standartlaştırma Örgütünün tanımına göre standartlaştırma “belirli bir faaliyetin, o fa-

İşgörenler için: • Çalıştığı alandaki olası başarıların, neler olduğunu anlamasını sağlar.

• Bilgi ve becerilerinin düzeyini sınamasına olanak verir.

• İşbaşındaki performansını belgeler.

• Başka işlerde de kullanabileceği becerileri geliştirir.

• Almış olduğu eğitim ve öğretimin yeterliliğini ve etkinliğini onaylar.

7

toplum kesimleri için de büyük fayda sağlar • Yaşam boyu öğrenme ve beceri geliştirmeyi kendisine hedef olarak benimsemesini sağlar.

• Çalıştığı kuruluşun ve iş arkadaşları grubunun verimli bir üyesi haline gelmesini sağlar.

Devlet (Eğitimciler) için: • İşbaşında hangi becerilerin gerekli olduğunu belirler.

• Eğitim programlarıyla iş yaşamının talepleri arasındaki uyumu sağlar.

• Kariyer planlamasında ve seçimlerde uygun ve doğru bilgilerin verilmesini sağlar.

• İstihdam edilebilir becerilerin tanımlanmasını sağlar.

• Meslekî eğitim ve diğer eğitim kurumlarının endüstri kuruluşları arasındaki işbirliğinin artışını sağlar.

• Çalışanların ve öğrencilerin gereksinimlerine tam olarak karşılık veren eğitim ve öğretim programlarının hazırlanmasını sağlar.

Avrupa Birliği ülkelerinde meslek standardı hazırlama ve meslek sınıflandırma sistemi kurma çalışmaları 1940’lı yılların sonlarına doğru başlamıştır.

Türkiye’de ise meslek standartları çalışmaları 1989 yılında Beşeri Kaynakları Geliştirme (BE-KA) Projesi ile başlamıştır. Sonraki aşamada 19932000 yılları arasında Meslek Standartları Komisyo-

nu vasıtasıyla 250 mesleğe ilişkin standart ve soru bankasının geliştirilmesi çalışması yer almıştır.

Türkiye'nin meslek standardı geliştirmedeki serüveni MEGEP ile devam etmiş ve Meslek Yeterlilik Kurumunun kurulmasıyla, kurumun kuruluş kanunu gereği meslek standardı geliştirilmesi, sınav ve belgelendirme ile ilgili işlerin tek elden idaresinin ve sistemin işlerlik kazanmasının önü açılmıştır.

Meslek standartlarının geliştirilmesi çalışmasında esnek, sağlam, iş piyasası ihtiyaçlarına yönelik, kalite yönetimi açısından kontrol edilebilir, bilgileri aktarabilen, tamamı ile şeffaf, yaşam boyu öğrenmeyi destekleyen canlı bir eğitim yapısı oluşturmak amaçlanmaktadır. Meslek standartlarının geliş-

tirilmesi çalışmasında MEGEP Ekibi ve Milli Eğitim Bakanlığı, Çalışma Bakanlığı, meslek odaları, sendikalar, ticaret odaları gibi toplumsal ortaklar, meslekî eğitim sektörü ve okullar yer almıştır.

Proje kapsamında yapılan meslek standartları çalışmalarının temeli Türkiye genelinde düzenlenen 86.000 “işletme anketi” ne dayanarak geliştirilen“meslek profilleri”ne dayanmaktadır.

Anketler, MEGEP Eğitim Bileşeni EARGED Ulusal Öğretim Programı Geliştirme Grubu ve İş Piyasası Bileşeni için çalışan İş Analizi Grubu işbirliği ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya sosyal ortaklar, yerli ve yabancı uzmanlar destek sağlamışlardır. Bu çalışma sonucu 167 mesleğin profili elde edilmiş aynı zamanda mesleklerin seviyelendirilmesinde kullanılabilecek metotlar geliştirilmiştir.

2004–2005 ve 2006 yıllarında yapılan alan çalışmaları sonucu elde edilen 576 mesleğin analizleri Proje kapsamında geliştirilen meslek standardı formatına yerleştirilerek ilk meslek standartları elde edilmiştir. Sonraki aşamada ise Türkiye'de yapılmış önceki çalışmalar da dikkate alınarak meslek standardı geliştirme faaliyetlerine başlanmıştır.

Yerli ve yabancı uzmanların desteğinde iş analizi ve meslek standartları geliştirme grubu tarafından 2006 ve 2007 yılları içinde 65 adet mesleğin son taslak meslek standartları oluşturulmuş ve baskısı yapılarak ilgili taraflara dağıtılmıştır. Aynı zamanda geliştirilen meslek standartları www.megep.meb. gov.tr internet adresinde yayınlanmaktadır.

Proje kapsamında meslek standartları geliştirilmesi yönünde bir uzmanlık kapasitesi oluşmasının sağlamasının ardından, sektör temsilcilerinin bu alandaki uzmanlıklarını geliştirmeleri için çalışmalara başlanmıştır. Bu amaçla İTKİB(İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri), İNTES(Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası), ANKESOB (Ankara Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği), SEİS (Türkiye Sağlık Endüstrisi İşverenleri Sendikası), UND (Uluslararası Nakliyeciler Birliği), YESİAD (Yemek Sanayicileri İşadamları Derneği) gibi sektör temsilcileri ile meslek standardı geliştirme çalışmaları yapılmıştır.

8

Ulusal ve uluslararası düzeyde EĞİTİM STANDARTLARI “Meslekî Eğitim Yeterlikleri” uluslararası, ulusal, bölgesel ve yerel şartlara cevap vermelidir. Meslekî eğitim kurumları ve programları uluslararası kalitede olmalıdır. Hem yurt içindeki öğrencileri tutmalı hem de diğer ülkelerden öğrencileri çekebilmelidir.

M

eslekî eğitim için öğretmen yetiştiren kurumlarda, öğretmenin güncel bilgiler ile donatılması sağlanamamaktaydı. Bununla beraber öğretmenlerin eğitimde kaldıkça güncel teknoloji ve endüstriden uzak kalma riskleri doğmaktaydı. Bu sorunun çözümü için eğitim kurumlarında tamamlayıcı hizmetlere ihtiyaç vardı. Yeni meslek standartları ve bunlara dayalı ulusal ve uluslararası düzeyde yeni eğitim standartları oluşturulmalıydı.

Tüm bu saptamalar ışığı altında MEGEP kapsamında “Eğitim Standartları” çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Eğitim standartlarını geliştirme çalışmasının temel amacı var olan ulusal düzenlemelerin uluslararası bağlamda uyum yeteneklerini arttırmak ve anlaşılabilir olmasını sağlamaktır. Çalışmanın gerçekleştirilmesi için meslekî eğitim sisteminden ve sosyal ortaklardan katılım ile özel bir “Eğitim Standartları Çalışma Grubu” oluşturulmuştur.

Çalışma çerçevesinde, meslekî eğitim için eğitim standartları oluşturmada ortak temelin kullanılabilmesi amacıyla mevcut sistemler arasından gerekli seçim yapılmıştır. Bunun sonucunda sistem için eğitim standartları oluşturmada bir genel çerçeve çizilmiştir. Oluşturulan çerçevede ulusal yeterlilik sistemi ortaya çıkarılmış ve sosyal ortakların, meslek dallarının ve Meslek Standartları Komisyonunun bulunduğu bir konferansta sunulmuştur.

Analizler sonucunda her meslek dalı için temel bir ulusal sınıflandırma sistemi kabul edilmiş ve meslek standartlarının eğitim standartlarına dönüştürüldüğü bir ortam oluşturulmuştur. Çalışma grubunun, yeterlikler ve öğretim programları ile ilgili tüm ürünleri, tüm öğretim programı geliştirme ürünlerinin merkez yönetimi olan EARGED ile paylaşılmıştır.

9

yeni eğitim standartları EĞİTİM STANDARDI

KOD

10

Şeffaf, tüm alanlarda ihtiyacı ULUSAL YETERLİLİK SİSTEMİNİN KURULMASI Yeterlilik, bireyin öğrenmesinin belirli bir bilgi, beceri ve kapsamlı yetkinlik standartlarına ulaştığı yetkili bir makam tarafından belirlendiğinde kazanılır. Öğrenme çıktılarının standardı, bir değerlendirme süreci veya bir dersin başarıyla tamamlanması aracılığı ile doğrulanır.

G

eçtiğimiz yüzyılda Türkiye modern ve laik yapısı ile uluslararası platformda yerini almıştır. Birleşmiş Milletler ve NATO gibi örgütlerin daimi üyeliğine girmiş ve ulusal kurumları, uluslararası alanlarda uzmanlaşmıştır. Yaşadığımız yüzyılda Türkiye, Avrupa Birliği üyesi olmak yolunda büyük mesafeler kat etmiştir. Avrupalı komşuları ile karşılaştırıldığında sahip olduğu büyük genç nüfusunun geliştirilmiş meslekî ve teknik eğitimi Türkiye'ye dünya ekonomisi içerisinde önemli bir avantaj sağlayacaktır.

belgeler, kişilerin sahip oldukları bilgi ve becerileri yeterince ve güvenilir biçimde yansıtmamakta, çoğu zaman bir kurumun verdiği belge diğer kurum tarafından kabul edilmemektedir. Herhangi bir eğitim almadan, çalışarak beceri edinen kişilerin büyük bir bölümü sahip oldukları becerilerini belgelendirme imkânı bulamamaktadır. Bu durum, işgücünün meslekî yeterliliğinin objektif olarak değerlendirilmesini engellemekte, en basit ifadeyle işsizlerin iş bulmasına, işverenlerin de aradığı işçiyi temin etmelerine imkân vermemektedir. Ayrıca, akredite edilmiş meslekî yeterlilik belgeleri olmadığı için işgücünün yurt dışında istihdam edilmesinde çok büyük güçlüklerle karşılaşılmaktadır.

Bu sorunlara çözüm oluşturması amacıyla Avrupa Yeterlilik Çerçevesi kapsamında AB ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de özerk bir Kuruma ihtiyaç doğmuştur.

Meslekî ve teknik eğitimin güçlendirilmesi Türkiye’nin ana stratejilerinden biridir. Bu konudaki ulusal mevzuatlar, uluslararası mevzuatlar ile uyumu sağlanması için: • Meslekî ve Teknik yeterliliğinin uluslararası boyutta şeffaflılığının sağlanması, • Meslekî ve Teknik yeterliliğinin uluslararası, ulusal, bölgesel ve yerel alanlarda ihtiyacı karşılayabilmesi • Meslekî ve Teknik eğitim ve öğrenim kurumlarının program kalitesi öğrenciyi yurtiçinde tutmak ve yurtdışındaki öğrencilerin de yurtiçine çekebilme sahip olması gerekmektedir.

Ancak, ülkemizde bireylerin meslekî yeterliliklerini, ulusal ve uluslararası düzeyde belirleyen meslek standartları, sınav ve belgelendirme sistemi bulunmamaktadır. Ulusal meslek standartlarının ve bu doğrultuda oluşturulması gereken eğitim standartlarının olmaması, meslekî ve teknik eğitim programlarının iş piyasası aktörlerinin katılımı olmadan eğitim veren kurumlarca hazırlanmasına neden olmaktadır. Bu programlara göre meslekî ve teknik eğitim alan bireyler, iş piyasasının istediği nitelikleri kazanamamaktadır. Örgün ve yaygın meslekî ve teknik eğitim veren okullardan mezun olanlara verilen diploma veya

Meslekî ve Teknik eğitimin güçlendirilmesi stratejisi kapsamında MEGEP, “Avrupa Yeterlilik ÇerçevesiAYÇ” kapsamında, “Ulusal Yeterlilik Çerçevesi” ni oluşturması ve Ulusal Yeterlilik Sistemi’nin kurulması için çalışmalarını tamamlamıştır.

Yeterlilik, bireyin öğrenmesinin belirli bir bilgi, beceri ve kapsamlı yetkinlik standartlarına ulaştığı yetkili bir makam tarafından belirlendiğinde kazanılır. Öğrenme çıktılarının standardı, bir değerlendirme süreci veya bir dersin başarıyla tamamlanması aracılığı ile doğrulanır. Yeterliliğe yönelik öğrenme ve değerlendirme, çalışma programı ve/ veya işyeri deneyimleri ile gerçekleşebilir. Yeterlilik, iş piyasasında ve ileri seviyeli eğitim ve öğretimde değerin resmi olarak tanınmasını sağlar. Yeterlilik

11

karşılayabilen, kalite eğitimi

bir mesleğin uygulanması için yasal yetkilendirme şeklinde olabilir.

Bu kapsamda amaç meslekî ve teknik eğitimde yeterlilik sahibi olan, değerlendiren, sertifikalandıran eğitici kadrolarının oluşturulmasıdır.

Bu amaca ulaşmak için yapılan yoğun çalışmalar ile: • Ulusal Yeterlilik Sistemi kurumsal bir yapıya ka vuşacak, • Oluşturulan kanuni çatı ile Ulusal Yeterlilik Sis teminin sürekliliği sağlanacaktır.

12

Şeffaf, tüm alanlarda ihtiyacı

Ulusal Yeterlilik Sistemi Çalışma Grubu’ nun başlangıç raporunu hazırlamasından sonra Ulusal Yeterlilik Sistemi Politika Grubu oluşturulmuştur.

Paolitika Grubunun yaptığı çalışmalar sonucunda Türkiye'nin ihtiyacı olan ve arzulanan Ulusal Yeterlilik şartları belirlenmiştir. Toplumsal ortaklar ve iş piyasası ile birçok toplantılar düzenlenmiştir.

Birçok farklı görüşlerin içerisinden ortak paydalar doğrultusunda kararlara varılmıştır. 2004 yılında kurulan danışma kurulunun hedeflediği konular aşağıdaki gibi özetlenebilir.

• Sistemin amaç ve hedefleri • Yeterlilik modeli • Değerlendirme ve sertifikalandırma • Kurumların akreditasyonu • Ulusal Yeterlilik Sistemi’ nin devlet tarafından özümsenmesi • Kanunlaşma Politika Grubu, toplumsal ortaklar, iş piyasası, eğitim sektörü ve diğer strateji grupları ile yapılan birçok uluslararası ve ulusal toplantılar sonucunda

13

karşılayabilen, kalite eğitimi

Ulusal Yeterlilik Sistemi' nin anahtar işlevleri belirlenmiştir: • Meslek standartlarının geliştirilmesi ve yayınlan ması (sürekli inceleme ve güncellemeyi içeren) • Bu standartlara dayanan yeterliklilerin geliştirilmesi (gerek meslekî gerekse de genel meslekî) • Özel bir yeterliliğin verilmesi için gerekli standartları karşılayıp karşılayamadığını belirlemek amacıyla adayların değerlendirilmesi • Özel bir yeterliliğin verilmesi için gerekli standartlara sahip adaylara sertifikalar verilmesi

• Adaylara sertifika veren kurul ve kuruluşların akreditasyonu • Yeterlilik verilmesini amaçlayan programlar su- nan kuruluşların akreditasyonu • Adayların değerlendirmesini yapan personelin akreditasyonu TBMM AB Uyum Yasaları Çerçevesinde 21 Eylül 2006 tarihinde "MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMU KANUNU" MYKK ‘ yı kabul etmiştir. Kanun 7 Ekim 2006 Cumartesi Günü Resmi Gazete’ de Yayımlanarak yürürlüğe girmesi ile Türkiye'nin geleceğine ışık tutan bu önemli projenin hedeflerine teker, teker ulaşılmaya başlamıştır.

14

Öğrenci Merkezli MESLEKî EĞİTİM MÜFREDATININ YENİLENMESİ Müfredatın yenilenmesi çalışması 42 alan ve 197 dal çerçevesinde yürütülmüştür. Meslekî Eğitim Müfredatının Yenilenmesi çalışması kapsamında çalışma gruplarının eğitimi, müfredat geliştiricilerinin eğitimi, müfredatın yenilenmesi, tashihi ve kalite/yeterlilik kontrollerinin yapılması modül yazarlarının eğitimi, modüllerin hazırlanması, tashihi ve kalite/yeterlilik kontrollerinin yapılması çalışmaları sonuçlandırılmıştır.

M

eslekî Eğitim Müfredatlarının Yenilenmesi çalışması üç ana alan çerçevesinde gerçekleştirilmiştir: Yeni müfredatın ve eğitim materyallerinin geliştirilmesi, genel ve meslekî eğitim arasında bağlantıları oluşturmak, öğretmenin ve öğrenmenin rollerini belirlemek.

Projenin başlangıcı 2002 yılında, lise eğitimi üç yıldan oluşmaktaydı. Sadece Anadolu liselerinde bir yıllık dil eğitimi ile bu süre dört yıla ulaşıyordu.

Proje başlangıcında yapılan analizler sonucunda, meslekî eğitim müfredatı eğitim yöntemlerinden çok idari fonksiyonları içerdiği anlaşılmıştı. Çoğu alanlarda müfredat eğitim hedeflerinden uzaktı. Öğrenim başlıkları öğrenme seviyeleri göz ardı edilerek belirlenmişti. Öğrenci yerine öğretmen merkezli bir öğrenim sistemi müfredata hakimdi ve müfredat yeterlilik endişesini taşımamaktaydı.

Müfredatta modüler bir yaklaşım olmadığı gibi öğrencinin derslerine destek olabilecek yan kitaplara veya bilgilere ulaşabilmesi de mümkün değildi.

Meslekî Eğitim Müfredatının Yenilenmesi çalışma-

Ulusal Müfredat Karar Grubu ve Ulusal Müfredat Geliştirme Grubu. Ulusal Müfredat Karar Grubu Avrupa Birliği ve yerel uzmanlarla yaptığı çalışmalar ile müfredatın çatısını oluşturmuş, Geliştirme Grubu ise her hangi bir Avrupa sisteminin doğrudan uygulanması yerine Türkiye şartlarına uygun müfredatın geliştirilmesi görüşü ile çalışmalarına başlamıştır. Çalışmanın gelişimi süresinde lise eğitiminin dört yıla çıkarılması kararlaştırılmış ve bu karar 40 genel 105 Meslekî ve Teknik okulda pilot olarak uygulamaya alınmıştır. Bu uygulama ile müfredatın yenilemesi çalışmaları için bilgi geri dönüşümleri dikkatle toplanmış ve değerlendirilmiştir. Müfredatla ilgili olan eğitim modülleri en kısa sürede geliştirilip, hazırlanarak kullanıma açılmıştır. Modüllerin hazırlanmasında yeterliliği en yüksek olan eğitmenlere görev verilmiş ve görev alan tüm eğitmenler modül hazırlama konusunda eğitilmişlerdir.

Tüm bu çalışmaların amacı "Öğrenci Merkezli" eğitim sisteminin oluşturulmasıdır. Bu amaç doğrultusunda müfredatın doğru kullanımı eğitimleri, modül yazarlarının eğitimi, eğiticilerin eğitimi dahil olmak üzere öğretme ve öğrenme alanlarında roller ve sorumluluklar net olarak belirlenmiştir.

Müfredatın yenilenmesi çalışması 42 alan ve 197 dal çerçevesinde yürütülmüştür. Meslekî Eğitim Müfredatının Yenilenmesi çalışması kapsamında çalışma gruplarının eğitimi, müfredat geliştiricilerinin eğitimi, müfredatın yenilenmesi, tashihi ve kalite/yeterlilik kontrollerinin yapılması modül yazarlarının eğitimi, modüllerin hazırlanması, tashihi ve kalite/yeterlilik kontrollerinin yapılması çalışmaları sonuçlandırılmıştır. Teknik konu öğretmenleri, Türkçe dilbilgisi öğretmenleri, grafik tasarımcıları, değerlendirme uzmanları, akademisyenler ve ilgili sektör pratisyenleri için müfredatı yenileme konusunda 133 aktivite gerçekleştirilmiştir.

sı MEGEP kapsamında uygulamaya konulmuştur. Çalışma grubunun yaptığı analizler sonucunda eğitim kalitesinin yükseltilmesi hedeflerine modüler ve yeterlilik temellerine dayanan bir müfredat ile ulaşılabileceği sonucuna varılmıştır. Bu sonuç ışığında iki ana çalışma grubunu oluşturulmuştur:

2003 yılından beri yapılan tüm çalışmalar sonucunda, • Müfredat geliştiricileri için el kitabı • Modüler ve yeterlilik zemininde 42 alan ve 197 dalı kapsayan Meslekî ve Teknik Eğitim müfredatı • Müfredat kapsamında 530 sertifika programı

15

eğitim sistemi • Müfredatı destekleyen 5662 eğitim modülü • Müfredatın uygulanması için gerekli tüm ekipman hazırlanmıştır.

Yapılan tüm çalışmalar sonucunda projenin hedef-

lerine teker, teker ulaşılmıştır. Hazırlanan müfredat ve modüler yapı şu anda Avrupa Birliği devletlerinin birçoğunda uygulananların standartlarının çok üzerindedir.

Yani müfredat ve modüller sayesinde, okullar ve

OKUL YAPISI VE PROGRAM GEÇİŞİ

16

Öğrenci Merkezli sosyal ortaklar arasında ilişkiler gelişmiştir.

Sosyal ortakların programın oluşturulmasının yanı sıra uygulamasında da rolleri artmıştır. Öğretmenlerin ifadelerine göre projenin başarısı; • Öğrencilerin bilgi ve iletişim teknolojilerini daha fazla kullanmaları • Pratik egzersizlerine daha fazla zaman ayırmaları • Yavaş öğrenen öğrenciler için modüllerin desteği

• İş piyasasında geçerli ve kullanılan güncel modüllerin eğitimde kullanılması • Öğretim ve egzersiz materyallerinin artması • Öğrencinin yeteneklerinin farkına varması • Öğrencide olumlu gelişimlerin izlenmesi gibi saptamalarla anlatılmaktadır. Öğrenciler ise; • İş piyasasından daha fazla haberdar olabilmeleri • Grup çalışması yapabilme yeteneklerinin artması

17

eğitim sistemi • Modüllerin tek başına çalışabilme imkanı sağlaması • Yeteneklerinin gelişimi • Öğrenme isteklerinin artması • İş piyasasına daha yatkın olabilmeleri • Kendi fikirlerini ortaya koyabilmeleri • Sorun çözebilme yeteneklerine sahip olmaları gibi kazandıkları özellikler ile projenin yararlılığını ifade etmektedirler. Öğrencilerin aileleri çocukları-

nın başarı oranlarının yükseldiğini izlediklerini belirtmektedirler.

Meslekî Eğitim Müfredatının Yenilenmesi çalışması ile MEGEP'in "Eğitimde Yeni Yaklaşım” hedefine tamamıyla ulaşılmıştır. Bu yeni yaklaşım öğrencide ve hatta ailesinde olumlu gelişmeler sağlamıştır.

MEGEP'in bu reform niteliğindeki büyük atılımı sadece okullarımızda değil tüm toplumsal alanlarda olumlu sonuçları kısa zamanda izlenebilecektir.

18

Yeni beceriler edinmek, sosyal dışlanma ile HAYAT BOYU ÖĞRENME KAVRAMININ GELİŞTİRİLMESİ Öğrenme sadece okullarda değil, hayatın diğer alanlarında da, örneğin, çalışma sırasında ya da toplumsal, siyasal, kültürel ve eğlence hayatında da gerçekleştiği için hayat boyu öğrenme hayat boyudur ve hayatın her alanına yayılmıştır.

H

ayat boyu öğrenme, kişisel, toplumsal, sosyal ve/veya istihdama yönelik bir perspektif ile bilgilerin, becerilerin ve yetkinliklerin geliştirilmesi amacıyla, hayat boyunca gerçekleştirilen tüm öğrenme faaliyetleridir. Hayat boyu öğrenme örgün eğitim, yaygın eğitim ve gayrı resmi eğitim alanlarını kapsamaktadır. Yaş, sosyoekonomik statü ya da eğitim seviyesi bakımından herhangi bir kısıtlaması yoktur. Öğrenme sadece okullarda değil, hayatın diğer alanlarında da, örneğin, çalışma sırasında ya da toplumsal, siyasal, kültürel ve eğlence hayatında da gerçekleştiği için hayat boyu öğrenme hayat boyudur ve hayatın her alanına yayılmıştır.

ve öğrenmeye yapılan para, zaman yatırımı seviyesinin gözle görülür biçimde arttırılması.

3. Hayat boyu ve hayatın her alanına yayılmış öğrenme sürekliliği için etkin öğretme ve öğrenme yöntemleri ile çevre ve şartların geliştirilmesi.

4. Öğrenmeye değer verilmesi, öğrenmenin, katılımın ve sonuçların, özellikle yaygın eğitimin anlaşılma ve takdir edilme yollarının önemli biçimde iyileştirilmesi.

5. Herkesin Avrupa genelinde ve hayatları boyunca öğrenme fırsatlarına ilişkin iyi kalitede bilgilere ve tavsiyelere kolayca erişebilmesinin sağlanması.

6. Öğrenmenin eve daha yakın hale getirilmesi.

Hayat boyu öğrenme fırsatlarının öğrencilere kendi toplumlarında ve bilgi ve iletişim teknolojilerine dayalı tesislerce desteklenen biçimde mümkün olduğunca yakından sağlanması.

“Hayat Boyu Öğrenme” 2004 yılında meslekî gelişim çerçevesinde MEGEP tarafından uygulamaya alınmıştır. Sosyal ortaklar ile oluşturulan çalışma grubunun yoğun çalışmaları ile üç ana maddeden oluşan bir çalışma planı oluşturulmuştur.

• Hayat boyu öğrenme politika belgesinin hazırlanması • Hayat Boyu öğrenme strateji belgesinin hazırlanması • Seminerler, konferanslar ve çalışma gezileri ile kapasitenin arttırılması

Hayat boyu öğrenme düşüncesi 40 yıl önce UNESCO tarafından geliştirilmiştir. Avrupa Konseyi 2000 yılında Lizbon Stratejisini başlattığında somut eğitim politikaları biçiminde ilk kez uygulamaya geçmiştir.

Avrupa Komisyonu tarafından yayınlanan Hayat Boyu Öğrenme Bildirgesi altı anahtar mesaj içermektedir: 1. Herkes için yeni becerilerin elde edilmesinin, sosyal dışlanma ile savaşmanın ve etkin vatandaşlığı desteklemek için öğrenmenin, evrensel ve sürekli erişimin garanti edilmesi.

2. İnsan kaynaklarına daha fazla yatırımın

Politika belgesi taslağının oluşturulması çalışmaları 2005-2006 yılında tamamlanmıştır. Çalışmalar AB uzmanları ve yerel uzmanlar tarafından gerçekleşmiştir. Uluslararası ve yerel kaynaklı belgeler, literatür, istatistikler ve hayat boyu öğrenmeye ilişkin diğer kaynaklar incelenip, analiz edilerek taslak çalışmaları yürütülmüştür. Politika belgesinde ele alınacak konular ve hayat boyu öğrenme konusunda Türkiye önceliklerinin belirlenmesi amacıyla paydaşlara, uzmanlar tarafından anket uygulanmıştır. Hazırlanan Politika Belgesi hayat boyu öğrenmenin Türkiye için anlamı ve önemi hakkındadır. Amaç, hayat boyu öğrenmenin Türkiye’deki mevcut rolünü değerlendirmek ve hayat boyu öğrenme politikalarının nasıl geliştirileceği konusunda paydaş kurumlardaki politika yapıcıları için tavsiyelerde bulunmaktır.

19

başa çıkmak ve etkin vatandaşlığı desteklemek

Politika Belgesi: • Hayat Boyu Öğrenme kavramı ve Avrupa'daki Hayat Boyu Öğrenme Sistemleri • Türkiye’de Hayat Boyu Öğrenme • Hayat Boyu Öğrenme kavramının uygulanması ve başarı şansının değerlendirilmesi ana başlıkları altında tamamlanmıştır. Ayrıca belge Türkiye’nin konu kapsamında şu anki durumunu da ortaya çıkarmaktadır. Kamu paydaşlarını ve özel sektörü kapsayan geniş bir alan içerisinde konu ile ilgili saptanan önemli sorunlar ve gelecek için öneriler, belgenin başlıkları arasında bulunmaktadır.

2006-2007 döneminde politika belgesinin devamı olarak tanımlanan “Strateji Belgesi” hazırlanmıştır.

Strateji belgesi • Paydaşların gelecekteki aktivitelerindeki stratejik hedeflerine • MEGEP’in sağladığı kazançların özellikle, meslekî gelişim ve iş gücü eğitimleri alanlarında, sürekliliğinin sağlanmasına dikkat çekmektedir.

Strateji belgesi sadece MEGEP hedeflerini değil aynı zamanda Türkiye’nin meslekî eğitim sektörünü de kapsamaktadır. Belgede Türkiye Hayat Boyu Öğrenme politikaları için 8 hedef önerilmiştir.

• Hayat Boyu Öğrenme sisteminin ve alt yapısının güçlendirilmesi • Hayat Boyu Öğrenme için gerekli finansal kaynakların arttırılması • İzleme ve karar verme için veri toplama • Öğrenme kültürünün oluşturulması, öğrenenler için bilgi, öneri ve rehberlik hizmetlerinin yaygınlaştırılması

• Kalite güvencesi ve akreditasyonunun geliştirilmesi • Konu ile ilgili görevli kapasitesinin arttırılması • Uluslararası desteğin sağlanması Strateji belgesi Nisan 2007 de düzenlenen uluslararası Hayat Boyu Öğrenme Konferansında sunulmuştur.

Konuya sağlanan ilgi tatmin edici olsa da Hayat Boyu Öğrenme’ nin ulusal düzeyde daha fazla yaygınlaştırılması için bir çok aktiviteler düzenlenmiştir. Haziran 2007 Hayat Boyu Öğrenme Stratejisi üzerine iki günlük seminer önemli paydaşların katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Mayıs ve haziran aylarında MEGEP bölgelerini kapsayan 7 ayrı seminerde Hayat Boyu Öğrenme’ nin yaygınlaştırılma çalışmaları yapılmıştır.

20

Eğitim sektöründe işlevsel bir KALİTE GÜVENCE SİSTEMLERİ Meslekî ve Teknik Eğitim’ de “kalite ve güvence” sistemini oluşturma etkinlikleri çalışma grubu'nun kurulması ile başlamıştır. Kalite ve Güvence Sistemi Çalışma Grubu ilk çalışmalarını kavram oluşturma üzerinde yoğunlaştırmıştır.

K

alite güvence kavramı yeni değildir fakat son yıllarda daha genel bir yapıya dönüşmüştür. Bu güne kadar Kalite ve Güvencenin didaktik veya pedagojik bakış açısı, makro ekonomik, sosyolojik, müşteri ve yönetim perspektifleri gibi çeşitli açıları vurgulanmıştır. Doksanlı yılların sonlarına doğru Milli Eğitim Bakanlığı, eğitim sektöründe yönetimin kalitesini artırmak amacıyla çalışmalarına başlamıştır. Kalite bilgisini eğitimin en alt düzeylerine kadar indiren gruplar / birimler oluşturulmuş ve kalite gelişim sistemleri il düzeyinde uygulanmaya başlanmıştır.

Avrupa Birliği, üye ülkelerde, meslekî eğitimde kalite güvencesinin gelişip uygulanmasında etkin rol almaktadır. Bu etkinliklerin 3 politika önceliği bulunmaktadır: Daha iyi istihdam edilebilirlik, uyum ve hizmetlere ulaşabilme imkânı.

Meslekî ve Teknik Eğitim’ de “kalite ve güvence” sistemini oluşturma etkinlikleri çalışma grubu'nun kurulması ile başlamıştır. Kalite ve Güvence Sistemi Çalışma Grubu ilk çalışmalarını kavram oluşturma üzerinde yoğunlaştırmıştır. Bununla ilgili olarak da öncelikle bir yol haritası belirlenmiş ve bu yol haritasına uygun olarak çalışma grubu aşağıdaki başlıklarda eğitimler almışlardır: 1. Performans Değerlendirme Modeli ile Kalite Güvence Sistemi arasındaki ilişki 2. Okul bazında ve ulusal bazdaki Kalite Güvencesi arasındaki ilişki 3. AB Üye ülkelerde uygulanmakta olan Kalite Güvence Sistemi Modelleri: Ortak prensipler 4. Türk Kalite Güvence Sisteminin en önemli elementleri 5. TKY’ de insan faktörü 6. Eğitimde kalite için takım çalışması 7. İletişim 8. Problem çözme teknikleri 9. Değişim Yönetimi Ulusal çalışma grubunun kurulması ve yukarıda bahsi geçen eğitimlerin verilmesi çalışmaları, mevcut sistemin değerlendirilmesi ve Türkiye’de yenilenmiş kalite güvence sistemi kavramının geliştirilmesi adına yapılmış çalışmalardır. Bu çalışmaların bir örneği de MEGEP’in desteklediği, MEB Personel Genel Müdürlüğü’nün organize ettiği “Yılın Kaliteli Okulu” ve “Yılın Kaliteli Ekibi” yarışmasıdır.

2 yıldır uygulanmakta olan bu çalışmada ödüller proje kapsamında organize edilen “Okullarda TKY Uygulamaları Paylaşım Toplantıları” nda sahiplerine teslim edilmektedir.

MEGEP’in anahtar çıktılarından biri, eğitim sektöründe kapsamlı, ilgili ve tamamıyla işlevsel bir Kalite Güvencesi Sisteminin geliştirilmesidir.

MEGEP Kalite Güvencesinin basit bir “uyum faaliyeti” değil, gelişimsel bir iyileşme süreci olduğunu vurgulayarak 2003 yılında çalışmalarına başlamıştır.

Kapsamlı ve tutarlı bir Kalite Güvence Sisteminin geliştirilmesinin ancak farklı etkinlikler arasındaki eşgüdüm ile gerçekleşebileceğinin farkında olan çalışma grubu yurt dışında deneyim sahibi ortak kurumlar ile de yakın bağlantılar içerisinde olmuştur. Bu farkındalık ile MEGEP' in proje kapsamında gerçekleştirdiği, • Beceri gereksinim analizinin uzlaşılan her düzeyinde, uzlaşılmış şeffaf formlara ulaşılması • Meslek ve eğitim standartlarının oluşturulması • Akreditasyon ve belgelendirme sistemine sahip bir Ulusal Yeterlilik Sistemi ve öğretmenlerin akreditasyonun sağlanması • Öğretim programı geliştirme yönteminin

21

Kalite Güvence Sistemi

standartlaştırılması ve eğitimin sunumunda şeffaflığın sağlanması: • Hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimde standartlarının oluşturulması etkinlikleri, kalite güvence sistemi kavramının oluşmasına büyük destek vermiştir.

Bu çalışmaların yanı sıra yerinden yönetim sistemlerinde meslekî eğitim kurumlarının yöneticilerinin değişen rolleri ve sorumlulukları kalite güvencesi perspektifinde değerlendirilmiş ve pilot kurumlar arasından seçilen 6 kurumda bu çalışma pilot olarak denenmiştir. Çalışmanın sonuçları bir el kitabı halinde yayınlanmıştır.

22

İstekli ve değişime YÖNETİCİLERİN EĞİTİMİ Uygulama yolu ile Öğrenme sistemi teori ile pratik arasında önemli bir bağ oluşturmaktadır. Eğitilen yöneticiler aldıkları bilgi ve deneyimler ile diğer yöneticilerin eğitimini sağlamaktadırlar.

Ö

ğrenci ve öğrenim arasındaki bir diğer önemli grup da okul ve eğitim merkezleri yöneticileridir. Meslekî eğitim reformunun pratikte uygulanabilmesi yöneticinin istekliliği ve değişime uyum gösterebilme kabiliyetlerine de dayanmaktadır. Bu nedenle reform çalışmalarında "yöneticilerin eğitimi” konusu önemli bir yer tutmaktadır.

Yöneticilerin var olan çalışma düzenini belirleyebilmek için bir günlük seminer düzenlenmiştir.

Ankara bölgesinden seminere katılan 18 yönetici ile yapılan sohbet ve anket ile önemli ve değerli bilgilere ulaşılmıştır.

Ayrıca var olan sistemde yöneticilerin Meslekî ve Teknik Eğitim deki değişimlerden tam olarak haberdar olmadığı da belirlenmiştir. Bu sebeple yapılan değişikliklerin her okula yansımadığı gözlenmiş ve yöneticinin kendisini geliştirme fırsatlarının yöneticiye sunulmamış olması ve finans sorunları, gözlenen eksikliklerin sebebi olarak belirlenmiştir.

Tüm bu saptamalar ışığında Meslekî ve Teknik Eğitim reformları çalışması kapsamında yöneticilerin eğitimleri için kurslar düzenlenmiştir. Kurslarda alınan bilgi ve deneyimlerin kursu tamamlayan yöneticiler tarafından diğerlerine aktarılması üzerine bir sitem oluşturulmuştur. Bu sistem ulaşılan bilgiler veriler üzerine geliştirilmiştir. Sistemin adı " Uygulama Yolu ile Öğrenme" dir.

Uygulama yolu ile Öğrenme sistemi teori ile pratik arasında önemli bir bağ oluşturmaktadır. Eğitilen yöneticiler aldıkları bilgi ve deneyimler ile diğer yöneticilerin eğitimini sağlamaktadırlar.

Yönetici eğitimi 6 modül üzerine dayandırılmıştır.

Her modül için iki günlük teorik eğitim verilmiştir.

Her modül eğitiminden sonra yöneticiye öğrendikleri üzerine çalışabilmesi için üç aylık bir süre verilmiştir. Böylece yöneticiye kendini yetiştirmesi konusunda fırsat tanınmıştır. Her modül eğitimi sonunda yöneticiden bir rapor istenmiştir. Eğitim sonunda en başarılı 20 yöneticiye 3 modül üzerinden "formatör" olmaları üzerine ek kurs düzenlenmiştir.

Tüm bu çalışmalar 2004 yılının Mayıs ayında başlayıp, toplam 6 temel modül ve 5 çalıştırma etkinliğinden oluşan yönetici eğitimleri ile 145 pilot okulumuzdan toplam 290 yöneticiye kurs verilmiştir.

Seminer çalışmasında yöneticilerin gelişmelerdeki etkinliklerinin oldukça sınırlı olduğu ortaya çıkmıştır. Tüm sorumlulukların merkezi bir şekilde belirlendiği ve uygulatıldığı belirlenmiştir. Merkezi eğitim sisteminin yöneticilerde daha fazla sorumluluk alma ve yöneticinin kendini değişime karşı uyarlamasında olumsuz bir etkisi olduğu anlaşılmıştır.

1. Kişisel liderlik tarzı ve yönetim araçları 2. Strateji geliştirme ve finansal yönetim 3. Ekip liderliği ve ekip çalışması 4. Proje Yönetimi 5. Bir yönetim yaklaşımı olarak çalıştırıcılık 6. Uygulamalar ve pilot okul sunumları Konularında tasarlanan eğitim seminerleri, Ankara, Antalya, Gaziantep, İstanbul, İzmir ve Trabzon’da olmak üzere 6 bölge merkezimizde gerçekleştirilmiştir. Avrupalı eğitimciler gözetiminde ve yerel uzmanların desteğinde devam eden seminerler

23

uyum sağlayabilen yönetici

sonunda, yöneticiler Danimarka Aalborg Teknik Koleji’nden “Liderlik ve Yönetim Teknikleri” başarı sertifikalarını ve Milli Eğitim Bakanlığı’ndan da katılım belgelerini almışlardır.

24

Sorgulayan, cevaplayan EĞİTİMCİLERİN EĞİTİMİ Eğitimler sırasında kursiyerlerin teknik pratik ihtiyaçlarının oldukça fazla olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle “Gölgeleme” adı altında yeni bir yaklaşım geliştirilmiştir. Kursiyerler sektörlerdeki pratisyenleri tıpkı bir gölgesi gibi onları takip ederek, sorular sorarak, tartışarak ve uygulayarak pratiklerini arttırma çalışmaları yapmışlardır.

Ş

üphesiz ki meslekî eğitiminde rol alan en önemli grup eğiticilerdir. Eğiticiler oluşturulan yeni sistem ile öğrenciler arasındaki ara

birimdir. Projenin hedeflerine pratik olarak ulaşılması, eğiticilerin gönüllülüğüne, yeni gelişmelere uyum sağlayabilmelerine, yeni araçları ve prosedürleri kullanabilmelerine güçlü bir şekilde bağlıdır. Reformların gerçekleşmesi için “eğiticilerin eğitilmesi” projesi MEGEP içerisinde çok önemli bir yer tutmaktadır.

MEGEP Projesi için gerekli olan eğitim standartları daha önceden oluşturulmadığı için görüşme ve anket yolu ile eğiticilerin gereksinimleri belirlenmiştir. Ortaya çıkan tabloda eğiticilerin anlatma, sorgulama ve cevaplama ve uygulama alanlarında yeterliliklerinin zayıf olduğu anlaşılmıştır.

Eğiticiler de hizmet öncesi teorik eğitimlerin oldukça iyi ancak pratik bilgilerinin çok zayıf olduğunda hem fikirlerdir. Birçoğu pratik kazançlarını hizmete başladıkları anda elde edebildiklerini belirtmektedirler. Aldıkları teknik eğitimin oldukça teorik, iş dünyasında uygulanan teknolojinin güncelliğinden uzak olduğunu aktarmaktadırlar.

Bu bilgiler ışığında proje kapsamında öncelikle her pilot kurumdan seçilen eğiticiler için eğitimlerin düzenlenmesi ve çağlayan yöntemi yoluyla önce kendi kurumlarında daha sonra yerel düzeyde yaygınlaştırma yoluna gidilmesi gerçekleştirilmiştir.

Amaçlar doğrultusunda meslekî eğitimde yeterlilik tabanlı ve modüler sisteme geçişin sağlamlaştırılması için eğiticilere birçok seminerler düzenlenmiştir. Yeterli sayıda eğiticinin eğitilmesi için kademeli bir yaklaşıma ihtiyaç doğurmaktadır. Bu nedenle her pilot bölgeden eğitim almış iki kişi projenin yaygınlaştırılması konusunda görevlendirilmiştir. Bu görevlendirilen eğiticilerin sayısı 210 a ulaşmıştır. Eğiticilerin eğitimi 5 ana modül başlığı üzerinden gerçekleştirilmiştir: Modül 1 : Modüler sisteme giriş Modül 2 : Eğitim planlaması, öğretme ve öğrenme prosedürleri Modül 3 : Öğrenci merkezli öğrenme metodolojisi ve rehberliği Modül 4: Öğrenme ortamı düzenlemeleri ve çokluortam uygulamaları Modül 5: Prosedürlerin değerlendirilmesi ve öğrenci gelişim sisteminin kullanımı

25

ve uygulayan eğiticiler

Modüller üzerine yapılan eğitimler sürecinde kursiyerler yeni yaklaşımları ve prosedürleri kendi kurumlarında ve pilot uygulama dışındaki birçok kurumda uygulamışlardır. Eğitimin tamamlanması ile 30 pilot bölgede eğitim konularının aktarılması ve yaygınlaştırılması planı başarıyla uygulamaya geçmiştir.

Eğitimler sırasında kursiyerlerin teknik pratik ihtiyaçlarının oldukça fazla olduğu belirlenmiştir. Bu

nedenle “Gölgeleme” adı altında yeni bir yaklaşım geliştirilmiştir. Kursiyerler sektörlerdeki pratisyenleri tıpkı bir gölgesi gibi onları takip ederek, sorular sorarak, tartışarak ve uygulayarak pratiklerini arttırma çalışmaları yapmışlardır. Bu uygulamanın tüm iş alanlarında yapılma imkânı olmamasına rağmen çok başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Bu program 250 katılımcı ve 30 işyeri ile gerçekleştirilmiştir.

26

Sorgulayan, cevaplayan

Gerçekleştirilen eğitim programları ile MEGEP tüm hedeflerine ulaşmayı başarmıştır. Toplamda 83 aktivite başarı ile düzenlenmiştir. Proje sonucunda eğitim kurumu yöneticileri • Eğiticilerin gelişiminde ortaya çıkan yararlılığın izlenebilir şekilde olduğunu • Öğrencilerin öğrenmede daha fazla sorumluluk aldıklarını • Öğretme ve öğrenmede daha esnek bir yaklaşım yakaladıklarını • Öğretmenlerin idari kararlarda daha etkin olduklarını • Öğrenci merkezli eğitimin uygulamaya geçtiğini belirtmişlerdir. Öğretmenler ise proje hakkında düşünce ve izlenimlerini • Öğrencinin kendi eğitiminde öğrenciye daha fazla sorumluluk verebildiklerini • Monolog anlatım ve dinleme üzerine olan eğitim uygulamasının azaldığını • Yavaş öğrenenlere daha fazla vakit ayırma fırsatı bulduklarını • Alternatif öğretme metotlarını uygulayabildiklerini • Pratik çalışmalarına daha fazla vakit ayırabildiklerini • Öğrenci performansını gözlemleyebilme olanağının sağlanması • Öğrencinin kendini geliştirme uygulamalarının sağlanması • Öğrenciden gelen geri dönüşümlere daha fazla dikkat edebilme şansının doğması • Yavaş öğrenenlere modüllerin büyük destek sağlaması şeklinde aktarmaktadırlar.

Öğrenciler ise yeni sistem ile tek başlarına ve grup olarak çalışabilmenin daha zevkli olduğunu ve hemdi başlarına hem de grup olarak çalışabilme kabiliyetlerinin arttığını söylemektedirler. Ayrıca öğrenci aileleri çocuklarının eğitime olan motivasyonlarının arttığını belirtmektedirler.

27

ve uygulayan eÄ&#x;iticiler

28

Gelişme ve geliştirmek için MESLEKî EĞİTİMDE SOSYAL ORTAKLIK Sosyal ortaklar ile çeşitli düzey ve boyutlarda toplantılar ve çalıştaylar düzenlenmiştir.

Ortaklık kavramı içerisinde MEGEP sosyal ortaklarına kendi alanlarındaki kapasitelerinin geliştirilmesi konusunda destekler vermiştir.

T

ürkiye iş piyasası birçok yönü ile MEGEP’ in dikkatini çekmektedir. Dikkati çeken konulardan birincisi yüksek düzeyde ve uzun süreli işsizliktir. Her yıl iş piyasasına 3.5 milyon kişi katılmakta ve bunun üzerine de eğitimden ayrılan 2.5 milyon kişi eklenmektedir. Aynı zamanda mezun öğrenciler ile iş piyasası arasında bir uyumsuzluk bulunmaktadır.

ları: Meslekî Eğitim Kurulu, İl Meslekî Eğitim Kurulları, İl İstihdam Kurulları, Ekonomik ve Sosyal Konsey, ISKUR Genel Kurulu, Asgari Ücret Tespit Komisyonu, Yüksek Hakem Kurulu, Milli Prodüktivite Merkezi ve Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Merkezi (EARGED)'dir.

Söz edilen kurum ve kurulların çoğunluğu, MEGEP ile doğrudan ortaklık ve çeşitli çalışma gruplarında temsil yolu vasıtasıyla yakın ilişki içerisindedir.

MEGEP bu kurumları “Sosyal Ortak” olarak tanımlamaktadır. Sosyal ortaklar MEGEP kapsamında Türkiye’ nin meslekî eğitim sistemindeki reform çalışmalarına projenin çalışma gruplarında görev alarak önemli katkılarda bulunmuşlardır.

MEGEP sosyal diyaloğun gelişimine katkıda bulunmak için “Sosyal Ortakların Rolü” konusunda belirleme çalışmaları yapmıştır. Bu çalışmalar doğrultusunda yoğunlaşılan konular • Türkiye'nin mevcut durumu, • En az iki Avrupa Birliği modelinin incelenmesi, • Sosyal ortakların görüşleri • Mali duruma genel bakış. olarak sıralanabilir.

MEGEP'in çözümlemek üzere hedeflendiği bu dikkati çeken sorunlar için sosyal diyaloga ihtiyaç duyulduğu şüphesizdir. Sosyal diyalog; ortak yararın bulunduğu ekonomik ve sosyal konularda hükümet, işçi ve işveren arasındaki her türlü görüşme danışma ve bilgi değişimidir. Türkiye'de isletmelerden ulusal düzeye kadar bir dizi sosyal diyalog kurumu ve mekanizmaları çalışmaktadır.

Söz konusu sosyal diyalog kurumları sosyal ortakların katılımından oluşan yeni veya yeniden yapılandırılmış organizasyonlardır. Yenilenme süreci Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik başvurusunun bir sonucu olarak 1999'dan itibaren hız kazanmıştır.

Sosyal diyalog, isletmeler, bağlı olunan üst ve çatı kuruluşlar ile kamu kurumları düzeyinde işlemesi arzulanan etkin bir süreçtir.

Ulusal düzeyde çeşitli kurum ve kurullar sosyal diyalog üzerinde çalışmaktadırlar. Bunlardan bazı-

Bu çözümlemelere dayanarak, meslekî eğitim sisteminin gelişimi ile ilgili tavsiyeler ulusal bir konferansta sosyal ortaklar arasında tartışılmış ve ortak kararlara ulaşılmıştır. Bölgesel düzeyde sosyal ortaklık, sosyal diyalog ve meslekî eğitim yönetiminde üçlü yapı konularında çalıştaylar düzenlenmiştir. Meslekî eğitimin gelişiminde tüm rol sahipleri için eğitim etkinlikleri düzenlenmiş ve onlardan da eğitim programlarının yaygınlaştırılmasında destek alınmıştır. Sosyal ortaklar Politika ve Strateji Grubu'nda yeni meslekî eğitim sistemi politikalarının oluşturulması için stratejik dokümaların yorumlama ve uyarlama çalışmalarını yapmışlardır.

Sosyal ortaklar ile çeşitli düzey ve boyutlarda toplantılar ve çalıştaylar düzenlenmiştir. Ortaklık kavramı içerisinde MEGEP sosyal ortaklarına kendi alanlarındaki kapasitelerinin geliştirilmesi konusunda destekler vermiştir. Sosyal ortaklar, MEGEP içerisinde aldıkları roller ile projenin meslekî gelişimdeki ulusal reform uygulamaları içerisindeki önemini daha yakından görme fırsatını bulmuşlardır. Bu fırsat, sosyal ortakları reform çalışmalarında daha etkin görevler almaları konusunda cesaretlendirmiştir.

29

sosyal diyalog

Projenin hedeflerine ulaşılması için iki bileşenli bir çalışma planı üzerinden harekete geçilmiştir: • “Meslekî Eğitimde Sosyal Ortaklığın Geliştirilmesi Politika Belgesi”nin hazırlanması • Merkezi ve yerel düzeyde kapasitenin arttırılması Meslek eğitiminde sosyal ortaklığın geliştirilmesi politika belgesinin hazırlanmasındaki amaç ulusal, bölgesel, okullar gibi çeşitli idari alanlar seviyesinde sosyal ortakların meslekî gelişim alanında rollerinin analiz edilmesi ve belirlenmesidir.

Amaca ulaşılabilmesi için masa başı çalışmaları, birebir görüşmeler, toplantılar ve geniş katılımlı organizasyonlar gibi metodolojiler kullanılmıştır.

Bu çalışmalarda işveren organizasyonları ve ticari birliklere özellikle yoğunlaşılmıştır. Taslaklar İş Piyasası Takımı’nın danışmanlığında hazırlanmıştır.

Son taslak Politika ve Strateji Grubu ile tartışılmış ve sonuçlandırılmıştır. Belge var olan sosyal ortaklık rollerinin olması gerekenden ne denli zayıf bir çerçeve içerisinde olduğunu vurgulamıştır.

Meslek eğitiminde sosyal ortaklığın geliştirilmesi politika belgesi merkezi, bölgesel, kurum ve girişimciler seviyelerinde önerilerde bulunmaktadır. Öneriler sosyal ortakların organizasyon ve sorumluluk kapasiteleri, ulusal düzeyde meslekî eğitimin politika formülasyonları, meslekî eğitimde sektörel strateji geliştirme, meslekî eğitimin bölgesel uygulamaları, işletmeler seviyesinde meslekî eğitim aktiviteleri konu başlıklarında toplanmıştır. Hazırlanan “Politika Belgesi” proje ortakları tarafından teknik doküman olarak kabul edilmiştir.

Yerel düzeyde meslekî eğitimde sosyal diyaloğun arttırılması amacıyla MEGEP bölgelerinde 7 seminer etkinliği düzenlenmiştir. Bu seminer etkinliklerine okullar ve ilgili kamu kurum temsilcilerinin yanında bölgedeki tüm sosyal ortaklar davet edilmiştir. Seminerler sonucunda tarafların birlikte hareket edebilmelerini kolaylaştırıcı yol haritaları, kendileri tarafından yerli ve yabancı uzmanların desteğinde ortaya konulmuştur. Bu amaçla bir “el kitabı” hazırlanmıştır.

Gelecekteki çalışmalara ışık tutması ve politikalar belirlenmesi amacıyla Sosyal ortakların ve meslekî eğitim kurumlarının ortaklık kurma konusundaki istekleri ve son birkaç yıl içinde kurulan ortaklıkların derlendiği bir envanter çalışması yapılmıştır.

30

Modern, esnek ve yüksek PİLOT PROJELER Başvuran 149 proje teklifi Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu tarafından değerlendirilmiş ve 35 proje desteklenmek üzere seçilmiştir.

M

EGEP’in genel hedefi ülkenin sosyoekonomik gereksinimlerine cevap veren ve yaşam boyu öğrenme ilkelerine dayalı modern, esnek ve yüksek nitelikli bir meslekî eğitim sisteminin geliştirilmesine destek vermektir.

Bu anlamda sivil toplum örgütleri ve eğitim kurumu ilişkileri, sosyal ortakların sosyo-ekonomik yaşamımıza katkıları büyük önem arz etmektedir.

MEGEP kapsamındaki TOBB, TÜSİAD, TESK, TİSK, TÜRK-İŞ, DİSK, HAK-İŞ, Millî Eğitim Vakfı, MEKSA gibi Sosyal Ortaklara “Pilot Proje Teklif Çağrısı” yapılmıştır. Bu çağrının hedefleri; Sivil Toplum Kuruluşlarının ve Meslek Odalarının “Meslekî Eğitime” olan ilgi ve katkılarının güçlendirilmesi, işbirliği imkânlarının geliştirilmesi, kapasitelerinin yükseltilmesi, bilgilendirme ve bilinçlendirmedir.

Başvuran 149 proje teklifi Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu tarafından değerlendirilmiş ve 35 proje desteklenmek üzere seçilmiştir. Bu hibe programı çerçevesinde desteklenen projeler, ulusal reformun gelişimine, meslekî eğitim sisteminin yerelleşmesine önemli katkılarda bulunmuştur.

Yerinde yönetime geçiş yapan toplumlarda özellikle yerel sorunların teşhisi, alternatif önerilerin değerlendirilmesi, seçilen çözüm teklifinin projelendirilmesi, bu kapsamda bütçe oluşturulması, tahsis edilen bütçenin projeye uygun şekilde kullanılması en önemli yetki ve sorumluluklar arasında bulunmaktadır. İşte bu anlayış içerisinde MEGEP kapsamında söz konusu etkinlikler için 4 milyon 219 bin EURO ayrılmıştır.Başarı ile yönetilen "Pilot Proje" çalışmasında, proje yürüten kuruluşlar “proje tasarımı, uygulanması, sonuçlandırılması, değerlendirilmesi, izlenmesi” gibi çeşitli aşamalara ait önemli deneyimler kazanmıştır.

SOSYAL ORTAK

PROJENİN BAŞLIĞI

YÜRÜTÜCÜ KURULUŞ

Eğitim ve İstihdamda Etkinlik Artırma Pilot Projesi

Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK)

TISK

Yeterliliğe Dayalı Ölçme ve Değerlendirme

Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası

TISK

İnşaat Sektöründe Meslek Standartları ve Pratik Eğitim

Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası

TISK

Eskişehir Atatürk Anadolu Meslek Teknik ve Endüstri Meslek Lisesinde CAD/CAM, PIC ve İleri Kaynak Teknikleri Geliştirmek

Eskişehir Sanayi Odası

TOBB

TESK’in ve Bağlı Kuruluşlarının Avrupa Birliği Uygulamalarını Yerinde Değerlendirmesi Deneyimlerin Paylaşımı ve İşbirliği İmkanlarının Yaratılması

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu

İstihdam Edilebilme Becerilerinin Geliştirilmesi Eğitimi Projesi

Ankara Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği

TOBB

Bilgisayar Destekli Tasarım ve Üretim Teknisyenliği

Mesleki Eğitim ve Küçük Sanayii Destekleme Vakfı

MEKSA

Karabük CAD-CAM ve Bilgi Teknolojileri Eğitim Merkezi

Karabük Ticaret ve Sanayi Odası

TOBB

Konya Sanayiindeki Teknik Elemanların CAD-CAM ve Otomasyon

Konya Sanayi Odası

TESK

TOBB

Alanlarında Niteliklerinin ve Becerilerinin Yükseltilmesi

Endüstriyel otomasyon Elemanı Yetiştirme Merkezi Projesi

Konya Sanayi Odası

TOBB

Konya İlinde Mesleki ve Teknik Eğitim Kurumlarındaki Eğiticilerin Otomotiv Mekatroniği Konusunda Bilgi ve Becerilerinin Artırılması

Konya Ticaret Odası

TOBB

31

nitelikli bir meslekî eğitim PROJENİN BAŞLIĞI

YÜRÜTÜCÜ KURULUŞ

SOSYAL ORTAK

Oto Tamirinde Yeni Tamir Cihazlarının Kullanımı

Antalya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği

TOBB

Konya’da Yeni Teknoloji Benzinli Motorların Bakım Onarım Hizmetlerinde Çalışan Teknik Elemanların Eğitimi ve Cihaz Kullanımı

Konya Torna Kaynak ve Tamirciler Odası Başkanlığı

TESK

Gaziantep İlinde CAD-CAM Odaklı Eğitim Kapasitesinin Yükseltilmesi

Gaziantep Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği

TESK

Turizm Sektörü Servis Hizmetlerinde Kaliteli Ara Eleman Yetiştirilmesi

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası

TOBB

Kayseri Ticaret ve Sanayi Odaları Mesleki Eğitim ve Öğretim Hizmetlerinin ve İşbirliği Kapasitesinin Geliştirilmesi Projesi

Kayseri Ticaret Odası

TOBB

Otomotiv Sektöründeki Esnafın Mesleki Eğitim Düzeyini Yükseltmek

MEKSA Vakfı Adana İşletmelerüstü Eğitim Merkezi

MEKSA

Kayseri Mesleki Eğitim Sosyal Ortaklıkları Geliştirme Projesi

Hak-İşçi Sendikaları Konfederasyonu

HAK-IŞ

Halı Desinatörlüğü Eğitim Merkezinin Kurulması ve Halıcılık Sektörüne Eleman Yetiştirilmesi

Gaziantep Sanayi Odası

TOBB

KOBİ’ler İçin e-Ticaret Eğitimleri

Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası

TOBB

Otomotiv ve Metal Eğiticilerinin Eğitimi

MEKSA Vakfı Şanlıurfa İşletmelerüstü Eğitim Merkezi

MEKSA

Doğalgaz ve Sıhhi Tesisatçılık Eğitimi

MEKSA Erzurum Hizmet Meslekleri Eğitim Merkezi

MEKSA

İstanbul Sanayi Odası’nın Mesleki Eğitim Kapasitesinin Güçlendirilmesi Projesi

İstanbul Sanayi Odası

TOBB

KOBİ’ler için Yeni İş Geliştirme Eğitimi

İstanbul Sanayi Odası

TOBB

Otomotiv Sanayii İçin Elektronik Kumanda Teknisyenliği Eğitimi

Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS)

TISK

Türkiye Madeni Eşya Sanatkarları Federasyonuna Üye 6 Oda ile Mesleki Eğitim Kurumları Arasında İşbirliği Projesi

Türkiye Madeni Eşya Sanatkarları Federasyonu

TESK

AB Sürecinde Mesleki Eğitim ve Öğretimde Diyalog ve İşbirliği

Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS)

TISK

Çıraklık Eğitimi Uygulaması Yapılmayan Meslek Dallarında Mesleki Belge Verilmesi Projesi

Bursa Tuhafiyeciler ve Benzerleri Odası

TESK

Çıraklık Uygulaması Yapılmayan Meslek Dallarında Bilgi Verilmesi

Bursa Elektronikçiler Odası

TESK

Bursa Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği ve Bağlı Odaların Mesleki Eğitim Altyapı Oluşturma ve Geliştirme Projesi

Bursa Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği

TESK

Konfeksiyonda Yalın Üretim Uygulaması Kursları

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO)

TOBB

Bilgisayarlı Giysi Kalıp ve Tasarımı Kursları

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO)

TOBB

Mikroişlemci Programcısı ve Uygulayıcılarının Geliştirilmesi

Turgutlu Elektrikçiler Odası

TESK

Tekstil Sektörünün İhtiyacına Yönelik Proses Kalite Geliştiricilerin (supervisor) Yetiştirilmesi Programı

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO)

TOBB

Elektrikçiler Odası Mesleki Gelişim-Farkındalık ve MEGEP Uyum Çalışmaları

Denizli Elektrikçiler Odası

TESK

32

Meslekî ve teknik TANITIM FAALİYETLERİ/ BİLGİLENDİRME SEMİNERLERİ/ KONFERANSLAR Toplumsal Bilgilendirme Kampanyası özenle ve tamamıyla hedef kitleye yönelik uluslararası, ulusal, bölgesel ve yerel boyutta başarı ile tamamlanmıştır. MEGEP amaç ve hedeflerine ulaşılmasında önemli bir rol oynamıştır.

M

EGEP gibi Türkiye' nin geleceğine daha sağlam adımlar ile ulaşmasını sağlayan projelerin getirdiği reformlardan ve gelişmelerden toplumu ve tüm paydaşları inandırıcı, aydınlatıcı ve yaygınlaştırıcı bir şekilde bilgilendirmenin en doğru yolu "toplumsal bilgilendirme kampanyası” seviyesinde çalışma metotlarıdır.

• Proje aktivitelerinden doğrudan yararlanan ve etkilenen kitle- öğrenciler, öğretmenler, yöneticiler, işverenler ve işsizler • Proje aktivitelerinden dolaylı olarak yararlanan ve etkilenen kitle- yerel yöneticiler, kamu kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, iş piyasası kuruluşları ve genel halk kitlesi

MEGEP kapsamında hazırlanan ” Toplumsal Bilgilendirme Kampanyası” iki ana hedef doğrultusunda yürütülmüştür.

• Projenin tüm alanlardaki hedeflerinden ve aktivitelerinden toplumu haberdar etmek, bilgilendirmek, bilinçlendirmek • Projenin tüm paydaşlar arasında da yaygınlaştırma çalışmalarının yürütülmesi

Kampanya bu iki ana hedef kitle arasındaki farklılıklara göre yapılandırılmıştır. Çalışmaların başlangıcında kampanya temsilcileri sosyal ortaklar, ilgili devlet kuruluşları, ilgili anahtar kuruluşların yetkilileri ile toplantılar ve ziyaretler düzenlenmiştir. Çalışmaların devamı süresinde ihtiyaç duyulduğu her noktada bu ziyaretler yinelenmiştir. Bölge merkezleri ve pilot bölgelerdeki MEGEP ekipleri aynı ziyaretleri proje süresince sayısız miktarda tekrarlamışlardır. Bu ziyaretler 145 pilot kuruma, 30 dan fazla yerel yönetim kurumlarına, bölgesel sosyal ortaklara, sivil toplum kuruluşlarına en az 3 kez olmak üzere gerçekleştirilmiştir.

Proje başlangıcından önce Türkiye'de meslekî ve teknik eğitime olan ilgi birçok sebeplerden ötürü oldukça azalmıştı. Bu nedenle kampanyanın sadece reformlardan ve gelişmelerden haberdar etme ve bilgilendirme çerçevesinde hazırlanması proje hedeflerine ulaşılmasında yeterli desteği sağlamayacaktı. Bu saptamalar ışığında kampanya kapsamında meslekî ve teknik eğitim üzerine toplumsal bilinçlendirme çalışmalarına da önem verilmiştir. Çalışmaların başlangıç noktasında potansiyel hedef kitleye uygun her türlü iletişim aracı ile ulaşılması kararına varılmıştır. Basılı, sesli ve görsel iletişim materyalleri, konferanslar, seminerler, paneller, basın toplantıları ve bu aktiviteleri destekleyen tüm multimedia malzemeleri bu kararı destekleyen araçlar olarak belirlenmiştir. Hedef kitle iki ana grup altında toplanmıştır:

Tanıtım materyallerinin hazırlığı kampanya çalışmalarında önemli bir yer tutmaktadır. Proje çalışmaları başlar başlamaz MEGEP’ i genel noktaları ile anlatan Türkçe ve İngilizce dillerinde tanıtım broşürleri hazırlanmıştır. Bunun yanında 8 dakika süreli tanıtım filmi de yapılmış ve broşürlerle birlikte tüm ilgili kurumlara dağıtılmıştır. Yapılan tanıtımın başarısı ortaya çıktığında projenin hedeflerine daha fazla dikkat çeken 3.5 dakikalık bir film daha hazırlanmıştır. İletişim stratejisinin önemli bir aracı da WEB sitesidir. Geçtiğimiz 4.5 yıl boyunca MEGEP WEB sitesi projenin tanıtılmasında önemli bir rol oynamıştır. www.megep.meb.gov.tr adresinde yayınlanan site

33

eğitim üzerine toplumsal bilinçlenme

vasıtasıyla tüm aktiviteler ve eğitimlerden haberdar olunabildiği gibi, hazırlanan raporlara, konferans, seminer ve panel tutanaklarına, meslekî ve eğitim standartlarına, politika ve strateji belgelerine, geliştirilen müfredat tasarımlarına, kısacası MEGEP kapsamında oluşturulan tüm çıktılara ulaşmak mümkündür. Arıca site içerisinde 6 bölgesel WEB sayfası da yayınlanmaktadır.

2004 yılından itibaren 8 MEGEP bülteni hazırlanarak düzenli olarak yayınlanmıştır. Bültenler proje ile ilgili tüm gelişmeleri özet olarak kapsamaktadır.

Diğer projelerde bahsedildiği gibi MEGEP 17 iş alanında pilot müfredat reformlarını gerçekleştirmiştir. Bu sayı daha sonra 42 iş alanına çıkarılmıştır.Bu iş alanlarında meslek dallarının öğrencilere aktarılması ve anlatılması amacı ile her iş alanı ile ilgili tanıtım broşürleri hazırlanarak okullara dağıtılmıştır. Ayrıca fuar katılımları, konferanslar ve seminerler ile de öğrencilere ulaşılmıştır. Broşürlerin yanı sıra hazırlanan 14 CD ve 2 DVD den oluşan multimedia tanıtım setleri de hedef kitleye ulaştırılmıştır. Bu set yeni iş ve istihdam fırsatları, çalışma şartları, ücretlendirme gibi konuları içermektedir.

Aynı zamanda bu multimedia setleri tüm meslekî gelişim kurumlarında 9. sınıflara yönelik eğitim materyali olarak kullanılmaya başlanmıştır.

MEGEP' in geliştirdiği sistemlerin sürekliliğini, hatırlanırlılığı ve farkındalığını desteklemek amacı bir çok promosyon malzemeleri de kampanya malzemeleri içerisinde yerini almıştır. Her pilot okul ve kurumun ana binalarında asılmak üzere tabelalar hazırlamıştır. Bu tabelalar üzerinde “Bu eğitim merkezi Avrupa komisyonu tarafından finanse edilen MEGEP projesinin pilot kurumudur” ibaresi yazılmıştır.

Toplumsal Bilgilendirme Kampanyasının ana amacı toplumsal bilinçlendirme olması neden ile tanı-

tımda televizyon, radyo, gazete ve dergi gibi kitle iletişim araçları kampanya çalışmalarında önemli rol oynamıştır. Bu araçları doğru kullanabilmek için Avrupa Birliği ülkelerinde yapılan tanıtım çalışmaları yerinde incelenmiştir. İskoçya, İngiltere ve Danimarka da uygulanan reform çalışmalarının tanıtımında görev alan medya kuruluşları ile fikir alışverişi yapılmış ve alınan bilgiler Türkiye’deki hedef kitleye uyarlanmıştır.

Toplumsal Bilgilendirme Kampanyası özenle ve tamamıyla hedef kitleye yönelik uluslararası, ulusal, bölgesel ve yerel boyutta başarı ile tamamlanmıştır. MEGEP amaç ve hedeflerine ulaşılmasında önemli bir rol oynamıştır.

34

MeslekĂŽ ve teknik

35

eğitim üzerine toplumsal bilinçlenme

36

Meslekî ve Teknik Eğitime yaklaşık OKULLARIMIZA DONANIM DESTEĞİ 145 pilot kuruma ofis malzemeleri alınmış, bilgisayar laboratuarı kurulmuş ve 105 meslekî pilot kuruma 2’şer alanda meslekî ekipman satın alınmış olup; toplamda yaklaşık 22 milyon Avroluk donanım sağlanmıştır.

P

ilot kurumlarda ihtiyaçlar belirlenmiş, gelen veriler derlenmiş, ihtiyaç listesi Milli Eğitim Bakanlığı ve Avrupa Komisyonu tarafından onaylanmış ve sözleşme makamı olan Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu tarafından ihale edilmiştir. Aşağıda listesi olan ekipman 145 pilot kuruma dağıtılmıştır.

Her bir kurum için : 2 adet bilgisayar 2 adet dizüstü bilgisayar 2 adet yazıcı 1 adet renkli yazıcı 1 adet scanner (tarayıcı) 4 adet bilgisayar masası 4 adet çekmeceli raf 4 adet masa 4 adet sandalye 4 adet yazıcı sehpası 4 adet kitaplık 4 adet askılık Analog telefon sistemi 1 adet faks makinesi 1 adet fotokopi makinesi 2 adet projeksiyon makinesi 1 adet tepegöz

37

22 milyon Avroluk donanım desteği

145 pilot kurumda bilgisayar laboratuarı kurularak aşağıdaki ekipmanla donatılmıştır.

Her bir kurum için : 16 bilgisayar 1 adet sunucu 1 adet lazer yazıcı 1 adet scanner 1 TV seti 1 DVD oynatıcı 1 dijital fotoğraf makinesi 1 elektronik tahta 1 beyaz tahta 16 adet bilgisayar masası 32 adet sandalye

Modüler öğretim programını desteklemek amacıyla proje kapsamındaki 105 meslekî pilot kuruma MEGEP kapsamında uyguladıkları iki öğretim alanının meslekî ekipman sağlanmıştır.

38

Eğitimde bilinçlendirme MESLEKî EĞİTİM BİLGİ MERKEZİ Haftalık periyotlar şeklinde öğrencilere “Meslek Tanıtım Günleri” düzenlenmektedir. Merkezlerin kurulduğu günden itibaren her hafta bir meslek, meslekle ilgili uzman kuruluş tarafından tanıtılmaktadır.

M

EGEP' in önemli aktivitelerinden biri de Meslekî Eğitim Bilgi Merkezleri kurmak da yer alıyor. Meslekî Eğitim Bilgi Merkezleri, meslek alanlarına ilgiyi artırmak ve yaşam boyu öğrenime destek vermek için kurulmuş bilgi ihtiyacı olan herkese hizmet veren birimlerdir. Bilgi Merkezleri, teknolojiyi sürekli takip ederek bilgi kalitesini artırma ihtiyacı içindeki hedef kitleye ulaşma vizyonunu taşımaktadır.

Bilgi merkezlerinin hedef kitlesi , yaşam boyu öğrenme kapsamında, öğrencileri, öğretmenleri, aileleri, araştırmacıları, akademisyenleri, politikacıları, gazetecileri kısaca, meslekî eğitim hakkında bilgi edinmek isteyen herkesi kapsamaktadır.

MEGEP kapsamında iki Meslekî Eğitim Bilgilendirme Merkezi kurulmuştur. İlki İstanbul’un en işlek alanı olan Taksim İstiklal caddesinde hizmete geçmiştir.İkinci merkez Trabzon, İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ek Binası içerisinde çalışmalarına başlamıştır.

Merkezlerde kütüphane, elektronik kütüphane ve meslekî eğitim veri merkezine internetten ulaşım hizmetleri sunulmaktadır. Meslekî eğitim çerçevesinde merkezler bilgilendirme toplantıları, uyum seminerleri gibi aktiviteleri de düzenlemektedir.

Bilgi merkezleri bilinçlendirme ve bilgilendirme gö-

revlerini kapsamlı WEB sitelerinde de yürütmektedir. İstanbul merkezinin Web sitesine www.mebil. meb.gov.tr Trabzon’a www.mesbiltrabzon.meb. gov.tr adresinden ulaşmak mümkündür. Ayrıca merkezlerin web sitesine www.megep.meb.gov.tr den de girilebilir. Hedef kitle, söz konusu sitelerden, aktivite duyurularının yanı sıra meslekî eğitimin gelişimini sağlayacak tüm bilgilere ulaşılabilir. Öğrencilere yönelik olarak okullar, üniversiteler, meslek bilgileri gibi konular da özenle hazırlanmış ve kullanıma açılmıştır.

Haftalık periyotlar şeklinde öğrencilere “Meslek Tanıtım Günleri” düzenlenmektedir. Merkezlerin kurulduğu günden itibaren her hafta bir meslek, meslekle ilgili uzman kuruluş tarafından tanıtılmaktadır. Haftanın her günü bir tanıtım yapılmakta ve bu tanıtımlarda meslekle ilgili geniş ve ayrıntılı açıklamalar yapılmaktadır. Öncelikle mesleğin genel tanıtımı, piyasa şartları, eğitim ihtiyacı, ilgili meslek liseleri vb. bilgiler verilmektedir. Tanıtıma öncelikle ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarımızda meslek seçme zamanı gelen tüm öğrencilerimizle birlikte, herkes katılabilmektedir. Hizmete girdiğinden bugüne kadar Bilgi Merkezleri tekstil (İTKİB), kuyumculuk (İKO), iklimlendirme ve soğutma (İSEDA), turizm ve seyahat acenteciliği (VİSTA TURİZM), uçak bakım (THY), sigortacılık hizmetleri (GARANTİ SİGORTA), gaz tesisat (UGETAM), bilişim (MICROSOFT) meslek dalları, uzmanlar tarafından tanıtılmıştır. Ayrıca Trabzon’da düzenlenen METEF Meslekî ve Teknik Eğitim fuarı yoğun ilgi çekmiştir.

Meslekî Eğitim Bilgilendirme Merkezleri, MEGEP projesinin Türkiye geleceği için önemini vurgulayan kanıtlardan biridir. Bilgi merkezlerinden yararlan-

39

ve bilgilendirme

ma konusunda toplumu bilinçlendirme çalışmaları "Toplumsal Bilgilendirme Kampanyası" kapsamında yürütülmüş merkezlerin tanıtımı hedef kitleye yapılmıştır. Ayrıca bilgi merkezleri de tanıtım çalışmalarını sürdürmektedir. Meslekî Eğitim Bilgi Merkezi tanıtımı amacıyla İstanbul Anadolu ve Avrupa yakasında 9 adet seminer düzenlemiştir. Bu

seminerler Rehber Öğretmenlere yönelik yapılmış; merkezin amacı, hedefleri, işleyişi ve faaliyetleri anlatılmıştır. Gösterilen yoğun ilgi "Bilgilendirme Merkezleri" nin proje bitiminden sonra da bizlere, sayılarının arttırılarak uygulanmasının devamı konusunda ipucu vermektedir.

40

Eğitimde uluslararası EŞLEŞTİRME VE ORTAKLIK ÇALIŞMALARI VE DİĞER YURTDIŞI ÇALIŞMALAR Program kapsamında her okul veya kurumun, bir AB ortağı belirlemesi ve bu ortakla beraber kesin ve ayrıntılı bir haftalık çalışma programı hazırlaması, bu ortak ülkeye gezi düzenlenmesi, istenmiştir. Tek, tek ziyaret edilen pilot kurumlara tavsiyelerde bulunulmuş ve teknik destek sağlanmıştır.

M

EGEP Avrupa Birliği ülkelerinde olduğu gibi, okul ve kurumlarımızın meslekî eğitim ve öğretim alanındaki politika konularına ve yaklaşımlarına ilişkin farkındalıklarının arttırılmasına katkıda bulunmaktadır. Söz konusu okul ve kurumların kendi uygulamaları üzerinde düşünmelerine yardımcı olmak da bu katkılardan biridir.

MEGEP, meslekî eğitim ve öğretim alanında, Leonardo da Vinci ve Socrates programları gibi AB Topluluk eylem programlarından yararlanma potansiyelini geliştirmek ve böylece uluslar arası işbirliği yolunu açmak hedefleri doğrultusunda “Eşleştirme ve Ortaklık Programı” çalışmalarını Şubat 2005 yılında uygulamaya koymuştur. Eşleştirme ve Ortaklık programı 145 pilot meslekî eğitim ve öğretim okulları ve eğitim merkezlerini kapsamaktadır.

Program kapsamında her okul veya kurumun, bir AB ortağı belirlemesi ve bu ortakla beraber kesin ve ayrıntılı bir haftalık çalışma programı hazırlaması, bu ortak ülkeye gezi düzenlenmesi, istenmiştir.

Tek, tek ziyaret edilen pilot kurumlara tavsiyelerde bulunulmuş ve teknik destek sağlanmıştır. Eşleştirme programına başvurma ve grubun oluşturulması sorumluluğu (bir Meslekî Eğitim ve Öğretim kurumundan en fazla15 ve liselerden 10 kişi olmak üzere), okul/kurum yöneticilerine verilmiştir.

Eşleştirme programı finansmanından yararlanabilecek 145 potansiyel pilot okul/kurum arasından, 100 tanesinin başvurusu onaylanmıştır. Programdan yararlanamayan 45 okul/kurumun büyük çoğunluğu ortak bulamama nedeniyle başvura-

mamıştır. Diğerleri de planlanan tarihler arasında başvurularını çeşitli nedenlerden ötürü yapamamışlardır. Eşleştirme ve ortaklık çalışma gezisi programının uygulama sürecindeki toplam maliyeti 2,1 milyon EURO olmuştur. Faydalanıcı kurum başına ortalama olarak 21,000 €, ya da bir başka deyişle katılan 1474 kişiye kişi başına 1,425 € bütçe sağlanmıştır.

Eşleştirme faaliyetleri 50’si Almanya’dan olmak üzere, 10’u İngiltere, 6’sı İtalya, 5’i Polonya, 4’er adet Danimarka ve İsveç, 3’er adet Fransa ve İspanya, 2’şer adet Finlandiya ve Belçika ve 1’er adet de Portekiz ve Yunanistan’ dan ülkelerinden bir okul veya kurum ile gerçekleştirilmiştir.

Katılımcıların yaklaşık %47’sini Meslekî Eğitim ve Öğretim okulları, merkezinin öğretmenleri oluşturmaktadır. Diğer iki önemli grubu, %17 ile kurum yöneticileri ve %16 ile öğrenciler oluşturmuştur.

MEB’ in İl düzeyindeki temsilcileri ise % 8,5’luk bir paya sahiptir. Geriye kalan %9,6 ise, özel eğitim merkezlerinin temsilcileridir.

Eşleştirme faaliyeti kapsamında yurtdışına giden okul/kurumlarımızın çalışma programları, gidilen kurumda bir takım ziyaretler ve incelemelerle sınırlı kalmamıştır. Çalışma grupları pek çok kez, çeşitli şirketlerin ve Ticaret ve Sanayi Odası gibi profesyonel kuruluşlarının temsilcileriyle tanışma fırsatına sahip olmuştur. Ayrıca, gidilen ülkenin eğitim bakanlığının yerel yetkililerinin yanı sıra, il/ ilçe düzeyindeki temsilcileriyle (hatta bazı durumlarda Bakanlarla) birlikte toplantılar imkanı dahi olmuştur. İş ve İşçi Bulma Kurumu ve İş piyasası ile ilgili kurumlar ile görüşme fırsatına sahip olan okul sayısı az değildir. Grup çalışma gezilerinin yalnızca kurum ziyaretiyle yetinmemiş olması oldukça önemlidir. Bu sayede Türk katılımcılar, “dış” paydaşların Meslekî Eğitim ve Öğretim sürecinde üslendikleri aktif rolü görme imkanını yakalamışlardır.

41

farkındalık ve uygulamalar

Gruplarımızın kazanımları açısından en başta belirttikleri bir diğer konu, karşı tarafın Meslekî Eğitim ve Öğretim sistemleri hakkında bilgi edinme olanağına sahip olmalarıdır. Bunun yanında, özellikle de Almanya, İsveç ve Hollanda’da yürütülen çalışmalarda Türk Toplumunun temsilcileriyle tanışma fırsatı da yakalanmıştır.

çalışmalarının sonunda iki kurum arasında uzun dönemli bir ortaklığı resmi hale getirecek bir protokol üzerinde anlaşmanın yollarını aramışlardır.

Bu bağlamda pek çok okulumuz somut adımlar atabilmiştir. Bazı okullarımız yazılı bir protokol yapmış, bazıları kısa vadede bir karşı ziyareti detaylandırmış, bazıları da yapacakları protokolü üst yönetimleri ile tartışmak üzere ertelemişlerdir. Bu durum eşleştirme programının 1 haftalık çalışma ziyaretleri ile sınırlı kalmayıp, uzun dönemli uluslararası ortaklıklara zemin hazırladığının kanıtı ve projenin başarısı olarak görülmektedir.

Gruplar yaptıkları ziyaretler ve bilgi alışverişleri sonucunda dış ekonomik ve sosyal çevreyle oluşturulması gereken bağların önemini kavramışlardır.

Bütün çalışma gezisi grupları, Türkiye’de, meslekî kuruluşlarla ve meslekler arası veya sektörel düzeylerdeki sosyal ortaklarla olan ortaklıkların kuvvetlendirilmesi konusunun Türkiye’nin meslekî gelişimi için ne kadar hayati bir konu olduğunun farkına varmıştır.

Hayat Boyu Öğrenme stratejisinin geliştirilmesinin, eğitimin ve öğretim programlarının oluşturulması ve uygulanmasının gerekliliğini, gittikleri ülkelerde görme fırsatını yakalamışlardır. Gruplar, Meslekî Eğitim ve Öğretim kurumlarının modüler bir yaklaşıma dayanmasının kritik önemini yaşayarak öğrenmişlerdir.

Eşleştirme programından yararlanarak bir AB ülkesinde muadilleri bir okul/kuruma inceleme ziyaretinde bulunan hemen, hemen tüm okullarımız,

Ülkelere giden okul sayılarımız

42

Eğitimde uluslararası

43

fark覺ndal覺k ve uygulamalar

44

Daha güçlü, daha verimli,

YEREL DÜZEYDE KAPASİTE GÜÇLENDİRME ÇALIŞMALARI Gerçekleştirilen SWOT analizi çalıştayları, pek çok ilde yukarıda bahsi geçen tarafları ilk kez bir araya getiren aktiviteler olarak ta öne çıkmıştır. 30 ilin meslekî eğitim SWOT analizi sonuçlarını kapsayan değerlendirme raporumuz kullanıma açılmıştır.

M

eslek eğitiminin stratejik planlamasın projesi kapsamında, mevcut durumu tespit etmek ve çözüm önerileri geliştirmek üzere 30 ilimizde "meslek eğitimi" konulu SWOT analizi çalıştayları başarı ile görevini tamamlamıştır. Çalıştaylarda; meslekî eğitimin güçlü ve zayıf yönleri, fırsat ve tehditleri ile ilgili konular çalışma gruplarında beyin fırtınası yöntemiyle tartışılmıştır.

Tespit edilen hususlar için gerekli önlemler de ayrıca tartışma konusu yapılmış ve sonuç raporları-

na eklenmiştir. MEGEP tarafından düzenlenen söz konusu çalıştayların, meslekî eğitimin ana aktörleri olan il milli eğitim müdürlüğü, meslekî eğitim veren orta ve yüksek öğretim kurumları, meslek odaları, ticaret ve sanayi odaları, işçi-işveren sendikaları, ilgili sivil toplum kuruluşları ve sektör temsilcilerinin katılımları sağlanarak yapılan çalışmalara ve elde edilen sonuçlara ayrı bir değer katılmış ve toplantılar pek çok ilde yerel basında da yer bulmuştur.

Gerçekleştirilen SWOT analizi çalıştayları, pek çok

45

daha kaliteli

ilde yukarıda bahsi geçen tarafları ilk kez bir araya getiren aktiviteler olarak ta öne çıkmıştır. 30 ilin meslekî eğitim SWOT analizi sonuçlarını kapsayan değerlendirme raporumuz kullanıma açılmıştır.

• Yönetimsel çelişkiler • Motivasyon • Girişimci Liderlik • Eğitmenlik

Kapasite güçlendirme hedefine yönelik yapılan bir başka çalışma da “Eğitim Yönetimi El Kitabı” hazırlanılmasıdır. Her seviyedeki eğitim yöneticisine yardımcı olmayı hedefleyen, güncel zorluklara ve çözümlerine değinilen elkitabında konu başlıkları ana hatları ile aşağıdaki gibi düzenlenmiştir:

Konuyla ilgili raporlara ve elkitabına www.megep. meb.gov.tr adresinden ulaşılabileceği gibi MEGEP Proje çıktıları DVD’sinden de ulaşabilirsiniz.

46

Proje ekibi

Salih ÇELİK, Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı

Mahmut TÜNCEL, MEB Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanı

Ahmet SABANCI, MEB Projeler Koordinasyon Merkezi Başkan Yardımcısı

Dr. Recep ALTIN, MEB Projeler Koordinasyon Merkezi Başkan Yardımcısı

Osman YALÇIN, Eş Yönetici

Reinhard ROLLA, Ekip Lideri

Güngör ALAM, Kalite Güvencesi Eş Uzmanı

Doğaç GÜRSEL, Ekip Lideri Asistanı

İrem DURDAĞ, Proje Asistanı

Cengiz EROĞLU, Lojistik Destek

Jens MORTENSEN, Uzman

Birgül KALE, Mali ve İdari İşler Asistanı

Gülnur YENİDOĞAN, Muhasebe Sorumlusu

Eike DOSE, Uzman

Özlem KAYA, Eş Uzman

Jan de VOOGD, Uzman

Mustafa AKSOY, Eş Uzman

Lars WILHELMSSON, Uzman

Şennur ÇETİN, Eş Uzman

Besim DURGUN, Uzman

Dr. M. Rıdvan ÖZEL, Uzman