ateşleme sistemi çalışma soruları

ATEŞLEME SİSTEMİ ÇALIŞMA SORULARI 1.Standart bataryalı ateşleme sistemini oluşturan parçalar nelerdir? Yazınız.

CEVAP:Batarya,kontak anahtarı,ateşleme bobini,distribütör,bujiler ve kablolar.

2.Ateşleme bobininin görevi nedir? Yazınız.

CEVAP:Ateşleme bobini batarya gerilimini sıkıştırma zamanında buji tırnak aralığından atlayabilecek yüksek gerilime çıkartır.

3.Ateşleme bobininin yapısını açıklayınız.

CEVAP:Bobin iki sargıdan meydana gelir.Kalın ve sarım sayısı az olan primer sargı , ince ve sarım sayısı çok olan ise sekonder sargıdır.Bu sargılar silisyumlu saclardan yapılmış olan nüve üzerine sarılır.Nüve üzerine önce sekonder sonra primer sargı sarılır.Dış etkilerden korumak için saç kutu içine yerleştirilir.sargı uçları yalıtkan kapaktan dışarı çıkarılır.

Primer ve sekonder sargıların birer uçları ortak olarak bobinin (1)distribütöre giden ucuna,sekonder sargının diğer ucu orta uca,primer sargının öbür ucu (15) nolu uca bağlanmıştır.

4.Bobin üzerindeki + 15 ve -1 uçları ne anlama geldiklerini ve nereye bağlandıklarını yazınız.

CEVAP:Primer giriş ucu(15) = kontak anahtarına bağlanır.

SW çıkış ucu ise(1) = distribütör platinlerine bağlanır.

5.Ateşleme bobinini çalışmasını anlatınız.

CEVAP:Değişken manyetik alan içindeki iletkende elektrik enerjisi meydana gelir prensibine göre çalışır.Distribütör platinleri kapalı iken batarya akımı primer sargılarından geçer.Bobinde manyetik alan meydana gelir.Platinler açıldığında manyetik alan kaybolur.Böylece değişken manyetik alan oluşur.Değişken manyetik alan içindeki primer sargılarda 250 V.gerilim sekonder sargılarda ise 25.000 V. gerilim oluşur.

6. Bobinde yapılan şasi ve kopukluk kontrollerini kısaca anlatınız.

CEVAP:Seri lamba yada ohmmetre ile yapılır.Kopukluk kontrolünde primer sargı uçları lamba uçlarına bağlanır.Lamba yanmasa primer sargılar kopuktur.Sekonder sargı kontrolünde ise uçlardan biri yüksek gerilim ucuna diğeri primer giriş ucuna bağlanır.Lamba yanmaz,uçlar terminallere sürüldüğünde kıvılcım meydana gelirse kopukluk yoktur.Kıvılcım olmazsa sekonder kablolar kopuktur.Şasi kontrolünde lambanin bir ucu gövdeye diğeri sargı uçlarından birine bağlanır lamba yanarsa yada uçlarda kıvılcım oluşursa sargılarda şasi kaçağı vardır.

7.Kondansatörün görevleri nelerdir? Yazınız.

CEVAP: 1.Platinlerde kıvılcım meydana gelmesini önler. 2.Primer deve akımını ani olarak keser 3.Bujilerde meydana gelen kıvılcım süresini uzatır.

8.Kondansatörün yapısını kısaca açıklayınız.

CEVAP:İki iletken levhanın arasına bir yalıtkan levha konulmuştur.İletken levhalar kalay ve alüminyumdan yalıtkan levha ise yağ emdirilmiş kağıttan yapılmıştır.İletken levhalardan biri silindirik kutuya diğeri ise kablo yardımıyla dışarı çıkarılır.

9.Kondansatörün araç üzerindeki yeri neresidir? Yazınız.

CEVAP:Kondansatör platin tablası üzerine yada distribütör gövdesine oturtulur.Çıkış kablosu ise distribütörün primer devre girişine bağlıdır.

10.Kondansatörün çalışmasını kısaca anlatınız.

CEVAP:Platinler açılırken primer devre akımı kolay geçiş yeri arar.En uygun yer kondansatör kablosunun bağlı olduğu iletken levhadır.Elektronlar buraya yerleşerek kondansatörü şarj eder.

Platinler tekrar kapandığında levha üzerindeki elektronlar primer devreye geçer ve kondansatör deşarj olur.

11.Kondansatörde yapılan kontroller nelerdir? Yazınız.

CEVAP:1.Seri direnç 2.Yalıtkanlık 3.Kapasite

12.Distribütörün görevleri nelerdir? Yazınız.

CEVAP:1.Distribütör içinde bulunan platinler sayesinde primer devre akımını zaman zaman keserek bobinde yüksek gerilim meydana getirir.

2.Yüksek gerilimi ateşleme sırası gelen bujiye iletir.

3.Motor devrine uygun ateşleme avansı sağlar.

13.Distribütörü oluşturan kısımlar nelerdir? Yazınız.

CEVAP:Gövde,mil ve kam,platin takımı,kondansatör,platin tablası,dağıtım düzeneği,Avans düzeneği.

14.Distribütörün çalışmasını kısaca anlatınız.

CEVAP:Distribütör kamı platinleri açıp kapatarak primer devre akımını zaman zaman keserek bobinde değişken manyetik alan ve yüksek gerilim oluşturur.Bobinde oluşan bu yüksek gerilim kablo ile distribütör kapağındaki orta kuleye gelir.Buradan da kömür ve dağıtım makarası aracılığı ile buji kulelerine iletilir.Buji kulesinden de yüksek gerilim kablosu ile ateşleme sırası gelen bujiye iletilir.

15.Distribütör devri ile motor devri arasındaki bağıntı nedir? Yazınız.

CEVAP:Distribütör motor devrinin yarısı kadar bir devirde döner 16.Distribütörleri avans düzeneklerine göre sınıflandırınız.

CEVAP:1.Mekanik avanslı distribütörler 2.Mekanik ve vakum avanslı distribütörler 3.Tam vakum avanslı distribütörler 17.Kam açısı ne demektir? Tanımlayınız.

CEVAP: Platinlerin kapalı olduğu sürenin açı cinsinden değerine kam açısı(Dwell açısı) denir.

18.Kam açısının büyük veya küçük oluşu ateşleme sisteminin çalışmasını nasıl etkiler?.

CEVAP: Platinler kapalı kaldığı süre içinde primer devreden akım geçer.Devreden geçen akım bobinde manyetik alanın yükselmesini sağlar.Manyetik alanın kuvvetlenmesi için zamana gerek vardır.Düşük devirlerde platinlerin kapalı kaldığı süre uzarken yüksek devirlerde bu süre kısalır.

Bu da bobinde meydana gelen manyetik doygunluğu etkiler. Düşük devirlerde bobin manyetik doygunluğa erişirken yüksek devirlerde tam erişemez. Bu sebeple kam açısı yüksek devirlerde en yüksek verimin elde edildiği değere ayarlanmalıdır.

19.Kam açısının aşırı büyük tutulmasının sakıncaları nelerdir? Yazınız.

CEVAP: Kam açısı büyüdüğünde platin aralığı küçülür. Kam açısını çok büyütürsek platinlerin açık kalma süresi çok kısalacağından platinler açıkken meydana gelen olaylar tam olarak gerçekleşemeyecek, düşük devirlerde platinlerde kıvılcım oluşacak ve platinler kısa zamanda bozulacaktır.

20.Platin aralığı ayarlandığında kam açısı bozuluyorsa sebepleri nelerdir? Yazınız.

CEVAP: 1.Platin fiberi aşınmıştır. 2.Uygun platin kullanılmamıştır.

3.Platinlerde şekil bozukluğu vardır. 4.Kam köşeleri aşınmıştır.

5.Distribütör mili eğilmiş veya aşınmıştır.

21.Motorun ateşleme sırası krank mili döndürülerek nasıl belirlenir? Yazınız.

CEVAP:1.Supap kapağı açılır. 2.Emme ve eksoz supapları belirlenir.Emme supabı emme manifolduna eksoz supabı eksoz manifolduna yakındır 3. Krank dönüş yönünde çevrilerek birinci silindirin emme supabı açılma durumuna getirilir. 4.Krank döndürülürken ikinci açılacak olan emme supabı belirlenir.O supaba ait silindir ikinci ateşler.

5.Krank çevrilmeye devam edilir diğer ateşleyecek silindirlerde baynı şekilde bulunur.

22.Distribütör dönüş yönü nasıl bulunur? Açıklayınız.

CEVAP:1.Distribütör kamı veya gövde üzerindeki ok işareti dönüş yönünü gösterir.

2.Mekanik avanslı distribütörlerde mil tutulup kam döndürülmeye çalışılır. Kam bir yönde yaylanır diğer yönde yaylamaz. Yaylandığı yön dönüş yönüdür.

3.Vakum avanslı distribütörlerde platin tablası bir itme ataletiyle itildiğinde bir yönde tabla yaylanacaktır.Yaylanmadığı taraf dönüş yönüdür.

23.Distribütörün motora takılması (Krank mili döndürülmemişse) nasıldır? Yazınız.

CEVAP:1.Distribütör kapağından buji kabloları sökülür 2.Kapak distribütörden çıkarılarak dağıtım makarasının gösterdiği yön distribütör gövdesinde belirlenmelidir.

3.Dağıtım makarası distribütör miline takınız.

4.Dağıtım makarasının konumu distribütör motordan sökülürken bulunduğu konuma getirilerek motora oturtunuz.

5.Bağlama kelepçesi yerine takılarak hafifçe sıkınız.

6.Distribütör kapağı takınız.

7.Primer kablo bağlayınız.

8.Avans ayarı yaparak bağlantı kelepçesini iyice sıkınız.

24.Distribütörün motora takılması (Krank mili döndürülmüşse) nasıldır? Yazınız.

CEVAP:1.silindirin bujisini çıkararak yerine düdüklü hortum takarak krank milini düdük ötünceye kadar çeviriniz.

2.Ateşleme zaman işaretleri karşılaşıncaya kadar krank milini döndürmeye devam ediniz.Bu anda motor senteye gelmiş olacaktır.

3.Düdüklü hortumu sökerek bujiyi yerine takınız.

4.Distribütörü motara takarak yerine oturtunuz ve bağlama keleğçesini hafifçe sıkınız.

5.Distribütör gövdesini hafifçe döndürerek platinleri açılmaya başladığı ana getiriniz.

6.Dağıtım makarasını takınız.Dağıtım makarasının distribütör kapağında gösterdiği kule 1.silindirdir.

7.Distribütör kapağını takınız.Distribütör dönüş yönüne ve ateşleme sırasına göre buji kablolarını takınız.

8. Primer kablo bağlayınız.

9. Avans ayarı yaparak bağlantı kelepçesini iyice sıkınız.

25.Platin yay gerginliğinin az veya çok olmasının sakıncaları nelerdir? Yazınız.

CEVAP: Yay gerginliği düşük olursa yüksek devirlerde tekleme ve erken ateşleme meydana gelir.

Yay gerginliği yüksek ise fiber ve kam köşeleri erken aşınır. Yay gerginliği dinamometre ile ölçülür.

Yay eğilerek uygun değre getirilir.

26. Distribütör test cihazı ile yapılan kontroller nelerdir? Yazınız.

CEVAP:1.Platin yayının gerginliği 2.Platinlerin direnci 3.Kam açısı 4.Kam açısındaki değişme 5.Kam köşelerinin düzgünlüğü 6.Yüksek devirlerde platinlerin sıçraması 7.Avans 8.Kondansatör kontrolleri yapılır.

Avans ayarı yaparak bağlantı kelepçesini iyice sıkınız.

27.Motor çalışmıyor ve bujilerde kıvılcım yoksa distribütörden kaynaklanan arızalar neler olabilir?

CEVAP:1.Kırık dağıtım makarası 2.Islak distribütör 3.Kondansatörde kopukluk ve kısa devre 4.Kırık distribütör kapağı 5.Aşınmış distribütör kapak terminalleri 6.Uygun olmayan platin aralığı 7.Distribütörde şasi veya açık devre 28.Motorda geri tepme var ve motor çalışmıyorsa distribütörden kaynaklanan arızalar neler olabilir?

CEVAP: Distribütörde nem 2.Yanlış takılmış buji kabloları 3.Yerine oturmamış kapak.

29.Yüksek hızda ateşleme olmuyorsa distribütörden kaynaklanan arızalar neler olabilir?

CEVAP:1.Platinler iyi şasi almıyor 2.Primer kablo gevşek veya kısmen kopuk 3.Bujiler kötü

30.Motor düzgün çalışmıyorsa distribütörden kaynaklanan arızalar neler olabilir?

CEVAP:1.Platinlerde yanma ve oksitlenme 2.Çatlak distribütör kapağı 3.Aşınmış ve eğilmiş distribütör mili 4.Aşınmış distribütör kamı 5.Uygun olmayan platin aralığı ve yay gerginliği 31.Motor aşırı yakıt harcıyorsa distribütörden kaynaklanan arızalar neler olabilir?

CEVAP:1.Ateşleme zaman ayarı bozuk 2.Distribütör mili yatağında aşıntı 32.Avansta düzensizlik varsa arıza neden kaynaklanıyor olabilir? Yazınız CEVAP:1.Vakum diyaframında yırtılma 2.Uygun olmayan avans yayları 3.Avans düzeninde tutukluk 33.Bujinin yapısını kısaca anlatınız.

CEVAP: Gövdesi korozyona dayanıklı sert çelikten yapılır. Porselen, gövde ve elektrot arasında yalıtkanlık sağlar. Buji parçaları bir araya getirildikten sonra gövdeye şasi elektrotu bağlanır.

Orta elektrot nikel alaşımlı kaliteli malzemeden yapılmıştır. Elektrik akımına fazla direnç göstermez.

Isıya ve kıvılcıma karşı dayanıklıdır. Sızdırmazlık contaları porselen, gövde ve orta elektrot arasında basınç kaçmasını önler. Orta elektrot üzerindeki rezistans yüksek hızla ve verimli çalışma sağlar.

Kıvılcımın elektrotları eritmesini önler. Ayrıca ateşleme sisteminden kaynaklanan radyodaki ses bozulmalarını önler.

34.Bujiler kaça ayrılır? Yazınız.

CEVAP: 1.Sıcak buji 2.Soğuk buji 35.Sıcak ve soğuk bujiyi nasıl ayırt ederiz?

CEVAP: Sıcak bujinin burun porseleni uzun soğuk bujininki kısadır.

36.Sıcak bujinin kullanıldığı araçlar nerelerdir? Yazınız.

CEVAP:1.Kısa süre içinde duran şehir içinde çalışan araçlar 2.Eski, sıkıştırma oranı düşük motorlar 3.Bujinin emme supabına yakın olduğu motorlar 36.Soğuk bujinin kullanıldığı araçlar nerelerdir? Yazınız.

CEVAP:1.Uzun yollarda çalışan araçlar 2.Bujinin eksoz supabına yakın olduğu motorlar.

37.Bujilerin kontrol bakım ve değişimleri ne zaman yapılır? Yazınız CEVAP:Bujiler ortalama olarak 15.000-18.000 km. de yenisi ile değiştirilmelidir.

Ayrıca her 5.000 km. de bir temizlenmeli ve kontrol edilerek tırnak aralığı ayarlanmalıdır.

38.Tırnak aralığı nedir? Tırnak aralık ayarı nasıl yapılır?

CEVAP: Tırnak aralığı bujinin orta elektrotu ile şasi elektrotu arasındaki boşluktur.

Ayarı: Temizlik işleminden sonra şasi elektrotu hafifçe eğilerek açılır. Platin eğesiyle elektrotlar düzgünce eğelenir. Tırnak aralığı sentil yardımıyla fabrika değerine getirilir.

39.Parazit önleyici dirençler nerelere takılır? Yazınız.

CEVAP:Bu dirençlere resistör denir. Resistörler buji kablosu ucuna, bujiye, distribütör kapağına bağlanabilir.

40. Parazit önleyici dirençlerin sağladığı yararlar nelerdir? Yazınız.

CEVAP:1.Ateşleme sisteminden doğan radyo-televizyon parazitleri önler.

2.Buji elektrotlarının aşıntısını engeller, 3.Ateşleme verimini yükseltir.

41. Bujinin elektrotları aşınmış ve burun porseleninde pul pul döküntüler varsa sebepleri neler olabilir? Yazınız.

CEVAP:Bujinin kullanım süresi aşmıştır.

42.Buji elektrotları yağlı ve ıslak ise sebepleri neler olabilir? Yazınız.

CEVAP:Segmanlarda yağ sızıntısı vardır.Vakum pompasındaki delinme,aşınmış supap kılavuzları yağ birikintisine sebep olabilir.

43.Bujinin burun porseleninde yanma ve kabarma varsa sebepleri neler olabilir? Yazınız.

CEVAP:Bujiler aşırı ısınıyordur.Uygun olmayan avans ve oktan sayısı düşük yakıt kullanılması vuruntuya ve sıcak çalışmaya sebep olur.Fakir karışım,soğutma sistemi arızaları,supaplarda tutukluk aynı arızayı meydana getirir.

44.Bujilerdeki camlaşma, sarı renkteki parlak birikintilerin sebebi ne olabilir? Yazınız.

CEVAP:Parlak birikintilerin sebebi tekleme olabilir. Hızlanma sırasında ani gaz verildiği düşünülebilir. Buji değiştirildiğinde durum tekrarlıyorsa daha soğuk buji kullanılmalı ve düzenli olarak temizliği yapılmalıdır.

45.Buji elektrotlarındaki yakıt birikintilerinin sebebi nedir? Yazınız.

CEVAP: Beyaz veya sarı renkli olabilir.Uygun olmayan yakıt kullanılmış olabilir.

46.Buji elektrotlarında erime varsa sebepleri neler olabilir? Yazınız.

CEVAP: Ateşleme avansının bozukluğundan kaynaklanan aşırı ısınma orta ve şasi elektrotunu eritebilir. Ayrıca buji uygun ısı derecesinde olmayabilir, soğurma sistemi arızalı olabilir, Ateşleme avansı fazla olabilir.

47.Buji elektrotlarındaki benek şeklindeki kirlenmelerin sebepleri nedir? Yazınız.

CEVAP: Motor ayar zamanı geçmiş bujilerde oluşur. Biriken pislikler normal sıcaklıklarda gevşeyerek pistona yapışıp sıcak noktalar oluşturur. Temizliği yapıldıktan sonra kullanılabilir.

48.Bujilerde şasi elektrotundaki aşıntının sebebi ne olabilir? Yazınız.

CEVAP: Orta elektrot fazla aşınmamış ise bobin uçlarının ters bağlandığının belirtisidir. Motorda tekleme ve relantide düzgün olmayan çalışma meydana gelir. Bobin uçları gözden geçirilmelidir.

49.Buji elektrotlarındaki karbon birikintilerinin sebepleri neler olabilir? Yazınız.

CEVAP: Motorun zengin karışımla çalıştığını,manifold ısı kelebeğinin tutukluk yaptığını,jiklenin geç devreden çıktığını,hava filtresinin kirli olduğunu gösterir.Ayrıca bozuk platinler,yetersiz bobin ve kondansatör,aşınmış kablolar gerilimi düşürür ve teklemeye sebep olur.Uzun süre relanti ve düşük hızlarda yüksüz çalışma nedeniyle aynı görüntü izlenir.Bu durumda sıcak buji kullanılır.

50.Normal bir buji elektrotu nasıldır? Yazınız.

CEVAP: Açık kahve renklidir ve elektrotlarda çok az aşıntı vardır.

51. Ateşleme avansı ve ateşleme gecikmesi nedir? Yazınız.

CEVAP: Motordan en yüksek gücü elde edebilmek için bujinin piston ÜÖN gelmeden önce ateşlemesi gerekir. Bu ateşleme anının açı cinsinden değerine ateşleme avansı denir. Bujinin çakma anından sonra çakmasına ateşleme gecikmesi ya da rötar denir.