ERA EĞİTİM KİTABI by motorsitem motorsitem

ACCENT (MC) SERVİS EĞİTİM KİTABI

2005

ÖNSÖZ

Bu servis eğitim kitabı, Hyundai servislerinde çalışan personeli yeni modelimiz ACCENT (MC)’ye ilişkin servis bilgileri hususunda bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Temel amaç, Hyundai personelimizin ACCENT (MC) hakkındaki bilgi ve becerilerini geliştirmektir. Böylece bu kitabın Hyundai personeline destek olacağına ve mesleki gelişmelerinde çok önemli rol oynayacağına inanıyoruz. HYUNDAI ASSAN Teknik Servis Eğitimleri’nin temel amacı servis personelini en üst seviyede teknolojik bilgiler ile eğiterek, servis kalitesini arttırmak ve böylece müşteri memnuniyetini en üst düzeye çıkartmaktır. Bu kitapta ACCENT (MC) ve üzerindeki tüm geliştirilmiş sistemler hakkında bilgiler verilmiştir. Kitaptaki tüm yazı ve resimler döküman hazırlandığı andaki en son bilgiler olup, bu kitabı ihtiyacınız olan temel bilgileri içeren daimi bir başvuru kaynağı olarak değerlendirebilirsiniz. Bu kitabın sizlere faydalı olmasını ümit eder, çalışmalarınızda üstün başarılar dileriz.

Saygılarımızla,

HAOS TEKNİK SERVİS EĞİTİM MERKEZİ

KASIM 2005, TUZLA / İSTANBUL

MC Motor

Motor

Hyundai Teknik Servis EÄ&#x;itim Merkezi

MC Motor

Hyundai Teknik Servis EÄ&#x;itim Merkezi

MC Motor

1. Genel Motor

Genel Görünüm

Tork

Özellik

● Triger Kayışı ● DLI Ateşleme Sistemi ● HLA ● CVVT yok ● LEV emisyon

● ULEV Emisyon ● Bağımsız Ateşleme Kontrolü ● Sigara tipi Ateşleme Bobini ● CVVT, BOSCH PCM, ● CAN Arıza teşhis

● VGT Turboşarj ● Bosch CP3 ● Euro 4 Emisyon ● Türbülans Kontrol (Sadece Euro 4) ● Triger zinciri

MC'de 3 tip motor bulunur. 2 benzinli ve 1 Dizel CRDI. Bildiğimiz üzere MC benzinli motoru HMC'de ilk defa kullanılmamaktadır. CVVT modeli bulunmayan birçok araçta halen kullanılmaktadır. Alpha 1.6 ve 1.4 DOHC HMC tarafından geliştirilmiş olup halen KMC ve HMC tarafından üretilmektedir. Bu motorun montaj hattı Ulsan fabrikasında bulunmaktadır. Bu motor HMC tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. Motorun kullanıldığı modeller arasında 1993 sonrasında Matrix, Gets, Accent, XD Elantra ve diğerleri bulunmaktadır. Kalitesindeki yüksekliğin sebebi de budur.

Şimdi bu

motorun 3. jenerasyonunu geliştirmekteyiz. Proje ismi triger zinciri sistemli Gamma'dır. Gamma motoru 2006'dan itibaren kullanıma sunacağız.

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Motor

MC için, 2. jenerasyon Alpha motor kullanılır. Alpha temeli 1.5 litre olmakla birlikte 1.3, 1.4 ve 1.6 litrelik tipleri de bulunmaktadır. 1.3 & 1.4 litre hariç olmak üzere 1.5 ve 1.6 litre CVVT sistemine sahiptir. Fakat ihraç amaçlı MC'de sadece 1.6 litre motorda CVVT kullanılır. CVVT'li 1.5 litre motor iç pazara yöneliktir.

1.5 litre CRDI motor çok yenidir. Bu motorun hedeflediği bölge Avrupa ve iç pazardır. Şaşırtıcı derecede yüksek 110 ps hedef beygir gücünü 1.5 litre ile sağlar. Sahip olduğu yeni teknoloji CRDI CP3 sistemli VGT turboşarjdır. Motor hacmine göre 3 çeşidi vardır. 1.1, 1.5 ve 1.6 litre. Sonraki dönemde aynı özellikte euro 4 emisyonlu motoru da piyasaya sunmayı planlamaktayız.

1.1 Özellikler Madde

CVVT bulunmayan 1.4

Supap Mekanizması Çap x Strok (mm) Hacim (cm3) Sıkıştırma oranı Emme supapı zamanlaması Emme supapı zamanlaması

Açılma(BTDC) Kapanma(ABDC) Açılma(BTDC) Kapanma(ABDC)

Bobin Direnci Buji

Aralık (mm) Motor yağ miktarı Soğutma Miktarı Termostat

Açılma Tam 4

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Motor

2. Değiştirilen Parçalar Piston, piston segmanı, eksantrik mili, krank mili, biyel kolu, silindir kapağı, silindir kapak contası ve silindir bloğu gibi hareketli parçaların tamamı 1.4 ve 1.6 litre arasında paylaşılamaz. 1.6 Silindir bloğunun 1.4'ten ayırt edilmesi için, 1.4D/1.5D veya 1.6D gibi bir kodu bulmak amacıyla 4 numaralı silindir tarafına bakın. 1.4 ve 1.5 silindir bloğu 1.6 litre olarak kullanılamaz. Bunların ortak olarak kullanılamamasının sebebi, CVVT sisteminin bulunması ve 1.6 litre için genişletilen silindir yuvası boyutudur. Sadece emme ve egzoz supapı mekanizmasına ilişkin parçalar ortak olarak kullanılabilir. Alpha motorda bulunan bazı gürültü ve yağ tüketimi problemlerini gidermek için grafit kaplı pistonlar kullanılır.

Motor 1.4 DOHC (1.5L'den)

1.6 CVVT (1.5L'den)

Parça

Karşılaştırma

● Krank mili ● Biyel kolu ● Emme manifoldu ● Eksantrik mili

● Strok (83.5 ⇒ 78.1mm ● Uzunluk (131mm ⇒ 135mm) ● Boğaz uzunluğu: 20 mm arttırıldı ● Supap zamanlaması ayarı

● Silindir bloğu ● Krank mili ● Piston ● Emme manifoldu ● Eksantrik mili

● Yuva boyutu ● Strok ● Hacim yükseltildi ● Boğaz uzunluğu: 20 mm arttırıldı. ● CVVT Sistemi & Supap zamanlaması ayarı

Yeni

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Motor

1.6 litre motorda eksantrik mili çarkı 4 adet çarka sahiptir. Düşükten yükseğe, yüksekten düşüğe her geçiş 180 derece alır ve CVVT kontrolü ile daha yüksek kontrol hassasiyeti sağlar. 1.4 litre motorda merkezleme pimli tip çark kullanılmaya devam edilmektedir.

Emme Eksantrik Mili Çarkı

Silindir Kapağı

1.6 Alpha motordaki bir büyük değişim PCM yeridir. PCM hava filtresi muhafazasının hemen sonrasına yerleştirilir. Ayrıca, bu yerleşim konumundan ötürü su sızdırmaz PCM kullanılır. Motor bölmesi içine PCM yerleşiminin kablo demeti uzunluğunun azaltılarak maliyetin düşürülmesi ve kablo demeti elektriksel arızalarının en aza indirilmesi ve bakım kolaylığı gibi avantajları vardır.

Alpha 1.6 için Bosch M7.9.1 versiyon yazılım kullanılmakta ancak JB CVVT sistemli Bosch M7.9.8 versiyonunu kullanmaktadır. M7.9.8'in ana özellikleri arasında 2 çipli CPU, 400MHz saat hızı, su sızdırmazlık, 24 kanallı A/D dönüştürücü, 2 CAN Modülü, 154 pin konnektör, entegre tekerlek hız sensörü ara yüzü, 768K flash bellek vb. yer alır.

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Motor Hi-scan kullanarak PCM ile iletişim kurmak için, sadece benzinli motorda DTC için KWR2000 yerine CAN iletişim modülü kullanıldığı için Can iletişim modülünü kullanmanız gerekir. Kullanılan Can protokol iletişim hızı 10kbps değerinden 38.4 kbps değerine yükselir. 16 OBD 2 konnektöründe CAN iletişimi için iki terminal yer alır. Bu yüzden, iletişimi denerken, bunu kullanmanız gerekir.

CVVT Sistemi Beta 2.0'da bulunan ile çok benzerdir. Egzoz eksantrik mili krank mili tarafından hareket ettirilir. Emme ve egzoz arasında CVVT kumandası için zincir kullanılır. 1.6 litre motor için supap zamanlaması tabloda gösterildiği gibidir. "CVVT ayar konumu" olarak tam avans için 82 derece yarı değeri veya tam gecikme için 122 derece kullanılır. İki tip buji kullanılır, NGK ve Champion. 4 silindirin tamamı için tek bir tip bujinin kullanılması tavsiye edilir.

Egzoz Supapı Geçiş süresi : 236 °

Egzoz Supapı Geçiş süresi : 228 ° Tam Avanslı

Tam Gecikmeli

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Motor

Verimi ve kontrol hassasiyetini arttırmak için bağımsız ateşleme sistemi sadece 1.6 litre motora uygulanır. TR, ECM tarafında bulunur.

Yakıt deposundan ısıtmalı yakıt dağıtım borusuna olan sirkülasyon nedeniyle, yakıt deposu içinde bulunan yakıt modülünde yakıtın regüle edildiği RLFS sistemi ile kıyaslandığında geleneksel geri dönüşlü tip yakıt sistemi çok daha fazla buharlaşmış yüksek sıcaklıkta gaz üretir. Resimde gösterildiği gibi sirkülasyonlu yakıt hattının azaltılması ile, RLFS yakıt sıcaklığını daha düşük düzeyde tutar ve buharlaşan gaz miktarını %25 ~ 30 nispetinde azaltır. RLFS'de bulunan ana parçalar yakıt deposuna daldırılan yakıt filtresi ve yakıt basıncı regülatörünün bulunduğu yakıt modülüdür.

Yakıt pompası Yakıt deposu

Dağıtım borusu

Enjektörler Uygulanan araç Filtre aralığı

İlgili atölye kitabına bakın.

3. Giriş ve Çıkış 8

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Motor Endüktif tip CKP sensörü kullanılır. Bosch EMS sistemini kullandığınızda, Siemens'in hall IC tipi yerine endüktif tip CKP sensörünü tercih etmiş olursunuz. Elbette günümüzde CKP sensöründe hall ve endüktif tipi birarada bulunduran bir kart sözkonusu değildir. Bosch'un endüktif tipi tercih etmesinin nedeni sensörün çalışması için herhangi bir güç beslemesine ihtiyaç duymamasıdır. Örneğin araç bozuk bir yolda giderken, sensöre gelen güç beslemesindeki mikro düzeyde bir kesinti hall IC tipinde sensöre gelen voltajın kesilmesine ve aracın hemen durmasına neden olur. Buna karşın, endüktif tip güç beslemesi gerektirmediği için araç hareketini devam ettirir. MAF sensörü incelendiğinde, sensör üreticisi olarak Bosch yerine Siemens tercih edilmiştir. Önceki Bosch HFM 5 tipi ters akış algılamalı MAF sensöründe, daha hassas olsa bile sensör ucu yabancı maddelerle kolayca zarar görebilmekte ve yakıt sistemi problemlerine yol açmaktaydı. Siemens MAF sensörü ile hassasiyet Bosch seviyesinde değildir ancak sensör dayanımı arttırılmıştır. MAF sensörünü takarken montaj yönüne dikkat etmeniz gerekir. Yeni kullanılan bağımsız ateşleme sistemi dışında diğer sensör ve aktüatörlerde herhangi bir farklılık bulunmamaktadır. Madde

CVVT bulunmayan 1.4

Notlar

Ateşleme bobini tertibatı

Buji

Kurşunsuz

Buji kablosu MAP sensörü

Piezo tip

MAF sensörü

Siemens VDO

PCSV tertibatı Gaz kelebeği gövdesi Potansiyometreli tip ROSA Tipi 137 g/dk

Enjektör

Endüktif tip Oksijen sensörü

Zirkonyum tipi

ECT sensörü

NTC tipi

Vuruntu sensörü

Piezo tip

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Motor

3.1 VSS Alımı Araç sensör sinyalinin tanımlanması biraz farklıdır. Araçta ABS veya OBD sistemi kullanıldığında, VSS yerine araç hızı için tekerlek hız sensörü kullanılır. Bu tekerlek sensörü ayrıca normal hızlanma durumunda tekleme algılaması için de kullanılır.

Şanzıman muhafazasına monte edilen VSS sadece göstergedeki araç hızı bilgisinin sağlanması içindir. Sinyal giriş hatları da araç özelliklerine göre oldukça farklıdır. Giriş pin yerleşimi için yukarıdaki tabloya bakınız.

Giriş değişkeni

M/T

OBD-II

OBD-II yok

ABS

ABS Sinyali

ABS’li

Tekerlek Hız sensörü

ABS ABS’li

Otomatik OBD-II

Araç Hız sensörü

Giriş değişkeni ABS

ABS Sinyali

ABS’li

Tekerlek Hız sensörü

ABS OBD-II yok

K 79, K 58 (K 64 açık)

ABS’li

Araç Hız sensörü

3.2 Senkronizasyon Marş motoru dönerken, CKP sensöründen gelen CKP sinyali ECM'ye ulaşır. CKP ve CMP sinyalleri ECM'ye ulaştığında, enjeksiyon başlar ve ateşleme bunu takip eder. Resimde görüldüğü üzere hedef çarkın biçiminden ötürü CMP sinyalinin alımı biraz farklı gerçekleşir. Bu sadece CVVT bulunan 1.6 motor için böyledir. 1.4 litre motorda merkezleme pimli tip hedef çark hala kullanılmaktadır. CKP sensörü endüktif tiptir ancak CMP sensörü hall etkisinin kullanıldığı Hall IC tipidir.

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Motor

Hi-scan pro güncel bilgisinde bulunan Syncro.State (CKP/CMP) senkronizasyonla ilgili ECM'nin mantıksal değerlendirmesi içindir. Normalde senkronizasyonda herhangi bir problem yaşamaz. Çalıştırma problemi durumunda çok yararlı olur. Eksantrik mili konumu CVVT ayar noktası içindir. Başlangıçta -8 derece gösterir. Sağ taraftaki resim değişir.

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Motor

3.3 Oksijen sensörü Zirkonyum tip oksijen sensörü kullanılır. Zirkonyum (zirkonyum dioksit), platin elektrot ve bir ısıtıcıdan oluşur. Bu oksijen sensörü, atmosferdeki oksijene göre egzozda bulunan hava miktarına bağlı olarak bir voltaj sinyali üretir. Voltaj sensörü

Zirkonyum elemanın bir tarafı egzoz akışına diğer

Hava

tarafı ise atmosfere tellerle bağlanır. Her bir tarafta zirkonyum dioksit elemana bağlı bir platin elektrot

Egzos gazı

bulunur. Platin elektrotlar üretilen voltajı yönlendirirler. Platin elektrotların veya zirkonyum dioksit elemanların kirlenmesi veya korozyonu voltaj sinyali çıkışını azaltır. Pt-Dış elektrod

Egzoz oksijeni içeriği yüksek iken, oksijen sensörü

Lambda sensörü voltaj eğrisi

voltaj çıkış yüksek olur. Egzoz gazındaki ve Voltaj

atmosferdeki oksijen içeriği arasındaki fark büyüdükçe voltaj sinyali o nispette yüksek olur.

Egzoz gazı emülsiyonu

voltajı düşer. Egzoz oksijen içeriği düşük iken,

Pt-İç elektrod

Katalitik son işlem yapılmadan motor emisyonları Katalitik son işlem sonrası motor emisyonları A- Lambda ko ntro l aralığı ( Katalitik ko nv e rtö r pe nc e r esi )

Oksijen içeriğini kullanarak ECM hava yakıt oranının zengin veya fakir olduğunu belirler ve buna uygun olarak yakıt karışımını ayarlar. Zengin bir karışım hemen hemen tüm oksijeni tükettiği için

Hava yakıt oranı

voltaj sinyali 0.6 ~ 1V aralığında yüksektir. Fakir bir karışım zengin bir karışıma göre yanma sonrasında daha fazla miktarda oksijene sahip olduğundan, voltaj sinyali 0.4 ~0.1V aralığında düşüktür. Stokiyometrik hava yakıt oranında (14.7:1), voltaj çıkışı yaklaşık 0.45V olur. Arka oksijen sensörü katalizörün uygun çalışıp çalışmadığının kontrol edilmesi için katalitik konvertörün arka tarafında bulunur. Katalitik konvertör sonrasında oksijen yoğunluğu hızlanma veya yavaşlama bulunmadığında 0.5V civarında bulunur. Oksijen yoğunluğu ön oksijen sensörüne göre değişiyorsa, katalitik konvertör performansı düşük demektir.

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Motor

Sensör voltajı

Kötü Sensör voltajı

Ön Arka

3.4 Kısa Dönemli Yakıt Kesme Son enjeksiyon süresini etkileyen ve hi-scan pro güncel bilgisi ile gözlemlenebilen iki farklı yakıt kesme değeri mevcuttur, kısa dönemli kesme (Kısa F/T), ve uzun dönemli yakıt kesme (Uzun dönemli rölanti ve uzun dönemli kısmi yük). Kısa dönemli yakıt kesme oksijen sensörü geri beslemesini takiben temel enjeksiyon süresine geçici bir ilave veya eksiltmedir. Uzun dönemli yakıt kesme temel enjeksiyon süresi hesaplamasının bir parçasıdır ve ECM hafızasına kaydedilir. Kısa dönem oksijen sensörü geri beslemesine bağlı olduğundan, sadece kapalı döngüde çalışır. Oksijen sensöründeki değişikliklere çabuk tepki verir. Kısa dönem %0'a yakın değişiyorsa, çok az düzeltme yapılır veya hiçbir düzeltmeye ihtiyaç olmaz. Kısa dönem yüzdesi pozitif iken, ECM süreyi uzatarak yakıt ilavesi yapar. Negatif yüzde ECM'nin enjeksiyon süresini azaltarak yakıtı kestiği anlamına gelir. Kısa dönem değeri geçicidir ve kontak kapatıldığında hafızada kalmaz. Ayrıca kısa dönem uzun dönemli yakıt kesmenin modifiye edilmesi için kullanılır. Kısa dönem beklenenden daha uzun süre yüksek veya düşük kalırsa, ECM bu değeri uzun dönemli yakıt kesmeye ilave eder veya çıkarır. Sebebiyet veren koşullar Emme havası kaçağı Çok düşük yakıt basıncı Enjektör valfi hasarlı veya tıkalı Motor sıcaklık sensörü hasarlı PCSV hasarlı ve sızıntı yapıyor AFS hasarlı

Tıkalı veya hasarlı katalitik konvertör Kirlenmiş yakıt Yanma aşağıdakilerde meydana gelen mekanik arızalarla bozulmuş: Bujiler Sıkıştırma Emme ve egzoz valfi CVVT sistemi

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Motor

3.5 Uzun Dönemli Yakıt Kesme Uzun dönemli yakıt kesme ECM hafızasına alınır ve temel enjeksiyon süresi hesaplamasının bir parçası olduğundan kontak kapatılsa bile silinmez. Kapalı döngüde ve açık döngüde enjeksiyon süresini etkiler. ECM kısa dönemli yakıt kesmeyi kullanarak uzun dönemli yakıt kesmeyi modifiye eder. Ani değişimlere çabuk tepki vermez, sadece ECM'nin uzun dönemli yakıt kesmeyi modifiye etmek amacıyla kısa dönemli yakıt kesmeyi kullanma kararı verdiği anda değişir. Kısa dönemli yakıt kesmede olduğu gibi , uzun dönem %0 iken, temel enjeksiyon süresinde değişim yapılmaz. Pozitif bir yüzde ECM'nin yakıt ilavesi yaptığını; negatif bir yüzde yakıt eksilttiğini gösterir. Uzun dönem motor çalışma aralığında enjeksiyon süresinin kontrol edilmesi için kullanılır. İkiye ayrılır ; Uzun dönemli rölanti ve Uzun dönemli kısmi yük. Uzun FRA-alan limitleri

dönemli rölanti 920 dev/dk altında 24kg/saat hava

(Çok çarpanlı düzeltme) Hava debisi>30.4 kg/saat

debisinde takip edilir. Emilen hava miktarı göreceli

>%30

olarak düşük kaldığından ilave veya eksiltme kontrolü bu aralıkta uygulanır. Uzun dönemli rölantiden farklı olarak, Uzun dönemli kısmi yük %30 ~ 75 motor yükünde ve 40 ~200kg/saat hava debisinde takip edilir. Bununla birlikte çok sayıda

Soğutma suyu sıcaklığ ı>80.3°C

RKA-alan limitleri (İ lave düzeltme) Hava debisi<20.8 kg/saat Motor devri>880 dev/dk Soğutma suyu sıcaklığ ı>80.3C

<1000 dev/dk

düzeltme kontrolünden yararlanılır.

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Şanzıman

Şanzıman

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Şanzıman

İçindekiler 1. Otomatik şanzıman········································ 1.1 Genel·································································· 1.2 Özellikler···························································· 1.3 O/D Off svici ······················································ 1.4 Sinyal üreteci konnektörü ································ 1.6.2 Arıza emniyeti ·············································

2. Düz şanzıman ······················································ 2.1 Teknik Özet························································ 2.1.1 M5CFx, M6CFx ortak kullanımı ··················· 2.1.2 Kama & Bilyalı tip senkromeç kaması········ 2.1.3 Çoklu senkromeç konileri ··························· 2.1.4 Vites değişimi kontrol tertibatı···················· 2.1.5 Honlama işlemi ile taşlama ························· 2.1.6 Şanzıman kutusunun iki parçası ················ 2.1.7 Temas bağlantı metodu ······························· 2.1.8 Gezer bilyalı rulman tertibatı······················· 2.1.9 Senkromeç göbeği ve manşon yönü·········· 2.1.10 Uç boşluğu ················································· 2.2 Uygulama ·························································· 2.3 Özellikler····························································

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Şanzıman

1. Otomatik Şanzıman 1.1 Genel MC için kullanılan gelişmiş alpha otomatik şanzıman (A4AF3) modeli halen üretilmekte olan LC, TB modellerinde de kullanılmaktadır. U-1.5 Dizel motorda, yeni geliştirilen A4FCx modeli kullanılmış ancak ihraç edilen araçlara uygulanmamıştır, bu yeni şanzıman daha sonra ihraç edilecek HD (Yeni model XD) araçlarında kullanılacaktır. - MC otomobilin global ölçekli üretiminde çeşitler. Gen, Ortadoğu

Ulsan fabrikası

Kuzey Amerika

3DR

4DR

3DR

4DR

3DR

'05.6

'06.1

'05.6

'06.1

'05.7

'06.2

●

1.6D

●

CVVT

●

1.4D

Avust.

4DR

(Kore-CBU)

α-II

1.5 VGT Yakıt Tipi

Kurşunsuz/Kurşunlu Kurşunsuz

Kurşunsuz

Direksiyon simidi konumu

LHD / RHD

RHD

LHD

Emisyon

Euro 4

4DR

'05.12

'06.1

●

1.6D

●

CVVT

●

Yakıt tipi

Kurşunsuz

1.5 VGT

●

Direksiyon simidi konumu

LHD/RHD

Emisyon

Euro 3

(Türkiye fabrikası)

1.4D

Kanada : FED 06

Ortadoğu

ASSAN

α-II

ABD : CAL 06

Yakıt tipi

Kurşunsuz

Direksiyon simidi konumu

LHD

Emisyon

Euro 4

HMI (Hindistan fabrikası)

α-II U

Hindistan

Gen

4DR

'06.1

1.6D

●

CVVT

●

1.5 VGT

●

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Şanzıman Bu kısımda, araç modeline göre kullanılan şanzıman çeşitlerinden ve bazı teknik bilgilerden kısaca bahsedilecek

Çin

BHMC

olup MC otomobil gelişmiş alpha otomatik şanzıman

4DR

(Çin fabrikası)

(A4AF3) hakkında daha ayrıntılı bilgi için lütfen sistem eğitim kitaplarına bakınız.

1.4D α-II 1.6D

'06.4 MT

●

Yakıt tipi

Kurşunsuz

Direksiyon simidi konumu

LHD

Emisyon

Euro 3

İkisi arasında daha küçük konnektör motor bölmesinde Bosch PCM bulunan otomatik şanzıman içindir. (Sadece benzinli)

1.2 Özellikler Vites oranı İç

Motor

Vites

Şanzıman oranları

1.4L

1.6L

Son

Toplam

Dişli oranları

Vites oranı

1000 dev/d'da araç hızı 175/70R13

185/65R14

2.846

11.500

9.18

9.38

1.581

6.388

16.52

16.88

1.000

4.041

26.12

26.68

0.685

2.768

38.13

38.95

Geri

2.176

8.793

12.26

2.846

11.500

9.18

9.38

1.581

6.388

16.52

16.88

1.000

4.041

26.12

26.68

0.685

2.768

38.13

38.95

Geri

2.176

8.793

12.26

4.041*

4.041

*: İsrail 1.4L (MC 3 Kapılı, TB F/L) için : 4.041 Æ 4.381

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Şanzıman 1.3 O/D Off svici MC'de anlık tip over drive off svici kullanılmaktadır. Önceki sistemde (İtme/çekme tipi sviç), kontak kapatılıp açılsa bile "O/D off' işlevi korunmaktaydı. Bunun sonucunda sürücü önceden svice basmış ise motoru çalıştırdığında 'O/D OFF' lambasını yanık bulduğu için kullanım zorluğuna yol açabilmekteydi. Anlik tip svicin kullanımı ile, kontak kapalı iken 'O/D OFF' işlevi 'kullanılamaz' olarak değiştirilir. (O/D OFF lambası TCM tarafından doğrudan kumanda edilir.)

1.4 Sinyal üreteci konnektörü PG-A konnektörü

Eskisi: PG-A ve PG-B için entegre bir konnektör PG-B konnektörü

Kick-down svici konnektörü

Isı ve titreşime karşı direnci arttırmak için, 'Kablolu tip' PG-B yerine 'Konnektör tipi' kullanılır.

Kablolu tip

Konnektör tipi

Ayrıca PG-A ve PG-B konnektörleri ayrılarak sinyal gürültüsü azaltılır.

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Şanzıman

2. Düz Şanzıman 2.1 Teknik Özet MC için kullanılan yeni geliştirilmiş düz şanzıman (M5CFx) halen mevcut U-1.5 Dizel motorlu FC (Matrix) için kullanılmaktadır.

[M5AF3: LC, TB]

[M5CFx: MC, FC, XD, TB]

2.1.1 5 ve 6 vitesli şanzımanın ortak kullanımı (M5CFx, M6CFx) Şanzıman Debriyaj muhafazası Bilezik

kutusu 6.vites dişlisi

Giriş mili

Çıkış mili

Diferansiyel M5/6CF1:1., 2.vites çift konili senkromeç 5-vitesli

(Karbon bilezik)

6-vitesli

M5/6CF2:1., 2. Üçlü konili senkromeç

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Şanzıman 2.1.2 Kama & Bilyalı tip senkromeç kaması tertibatı kullanılmaktadır. Bilya Muhafaza

Yay (iç)

2.1.3 Çoklu senkromeç konisi kullanılır. (M5/6CF2 Æ Üçlü (1. ,2.), Çift (3. – 5.) konili senkromeç)

Karbon bilezikli D/konisi (1.vites)

2.1.4 Vites değişimi kontrol tertibatı modülü

Boşta çalıştırma svici

Seçme kolu

Geri vites lambası svici Vites kolu

Plastik pabuç Kontrol parmağı (İleri/Geri)

2.1.5 NVH ve verim için honlama işlemi ile taşlama (2., 3., 4. çıkış dişlisi, Son dişli) - Daha düşük dişli gürültüsü için optimize edilen diş profili 7

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Şanzıman 2.1.6 Şanzıman kutusunun iki parçası ve güçlendirilmiş yapı Şanzıman kutusu

Debriyaj muhafazası

2.1.7

Çıkış milinde kullanılan temas bağlantı metodu (sadece 3. , 4. , 5.vitesler için) 3.vites

Konik masuralı rulman

4.vites 5.vites

Giriş mili Bilyalı rulman

[Sökme]

[Montaj]

'Temas bağlantı' metodu ile monte edildikleri için 5., 4. ve 3.vites dişlilerinin sökülmesi ve montajı sırasında bu dişlilerin ısıtılmaları gerekir. 8

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Şanzıman 2.1.8

Gezer bilyalı rulman tertibatı kullanılmaktadır (kontrol parmağı ve vites hattı) M5/6CFx

M5AF3, M5BF2

Kısım

Çalışma

Yuvarlamalı/Kaymalı Yatak

Yuvarlamalı yatak

→ En iyi vites kalitesi

→ Vasat vites kalitesi

VW Golf, Audi A6, Benz A190,

Uygulama

HMC: XD, LC

Toyota Camry

2.1.9 Senkromeç göbeği ve manşon yönü - Giriş mili 3. – 4.

5. – (6.)

Her iki taraf simetriktir (yön yok)

İki oluklu

Üç oluklu

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Şanzıman

5. – (6.)

3. – 4.

- Çıkış mili 1. - 2.

Dört oluklu

Üç oluklu

2.1.10 Uç boşluğu 0 – 0.05L 0 – 0.05L

0.05 – 0.10T 0.15 – 0.20T

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC Şanzıman 2.2 Uygulama Araç

Motor

M/T

Notlar

U-1.5

M5CF2

α-II

M5CF1

U-1.5

M5CF2

FC XD MC TB •

α-II :1.4L, 1.6L

M6CFx bulunan araçta kullanılır : TBD

2.3 Özellik Parçalar

M5/6CF1

M5/6CF2

M5AF3

M5BF2

15.5

14.7

5. / 6.

←

Kutu+Muhafaza

380

383

←

I/P∼O/P

←

O/P∼DIFF

122

125

122

←

I/P∼DIFF

189

←

2 adet

←

3 adet

←

İtme

İtme/Çekme

*Maks. Tork (kg.m) Vites Uzunluk (mm) Şaft mesafesi (mm) Kutu tipi Kavrama tipi Vites Kontrolü

SENK.

Tipi

Kablo

Hatlar

ÜÇLÜ KONİ

1., 2.

ÇİFT KONİ

1. , 2. , 3.

3. ~ 6.

1. , 2.

←

GERİ

Tek SENK.

Dayanıklılık

250,000 km

Uygulanan Motor

α-Ⅱ, Υ, U-1.1

200,000 km

β-II, U-1.5

α-Ⅱ, ε

α-Ⅱ, β-II, D-1.5

* M5EF2 (MX için): 12.5 kg.m

- Vites oranı Model

M5CF1 M5CF2

Motor

Vites oranları 1.

Geri

*FGR

Alpha 1.4L

3.615

2.053

1.370

1.031

0.837

3.583

4.056

Alpha 1.6L

↑

U-1.5

3.615

1.962

1.257

0.905

0.702

3.583

3.706

*FGR: Üretim öncesinde haber verilmeden değiştirilebilir. 11

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC MDPS

MDPS (Motor Tahrikli Elektrikli Direksiyon)

Hyundai Technical Service Training Center

MC MDPS

İçindekiler 1. Sistem tanıtımı ··············································· 1.1 Genel··································································

2. Kontrol sistemi ···················································· 2.1 Sistem blok şeması ·········································· 2.2 Tork sensörü ····················································· 2.3 Araç hızı sinyali················································· 2.4 Motor hızı sinyali··············································· 2.5 Motor·································································· 2.6 Güç besleme ····················································· 2.7 C-EPS kontrol modülü······································ 2.8 Kontrol mantığı ·················································

Ekler ··········································································· 1. Konnektör yerleşimi ··········································· 2. GSL. ve DSL. için motor diyagramı ···················

Hyundai Technical Service Training Center

MC MDPS

1. Sistem tanıtımı 1.1 Genel MDPS (Motor Tahrikli Elektrikli Direksiyon) veya EPS

(Elektrikli

Direksiyon)

hidrolik

kuvvet

takviyesi olmadan elektrik motoru kullanılarak direksiyon

kuvvetini

geliştirilmiştir.

desteklemek

Motor

torkunu

maksadıyla direksiyon

koşullarına göre kontrol ederek optimal direksiyon özellikleri ve daha düşük yakıt tüketimi elde edilir. Ayrıca, direksiyon yağının kullanılmaması ile çevreye katkı sağlanmakta ve sistem ağırlığının düşük tutulabilmekte ve ayrıca yağ borularının kaldırılması neticesinde servis kolaylaşmaktadır. Günümüzde, EPS donanımlı araç sayısı artmakta ve hidrolik direksiyon sisteminin yerini alması beklenmektedir. Elektrikli direksiyon motorun bulunduğu konuma göre üç ayrı tipe ayrılır, Kolon tipi, Pinyon tipi, Kremayer tipi. MC aracı HMC dahilinde halen TB'de kullanılmakta olan kolon tipi C-EPS (MDPS) kullanır. Genel kontrol sistemi TB ile çok benzer olduğundan iki model arasında sadece bu eğitim kitabındaki farklılıklar söz konusudur. S: Standart Model

O: Opsiyonel

Sadece soldan direksiyonlu model Orta

Motor

GEN

ε-1.1

α-1.3

α-1.5

α-1.6

D-1.5

ε-1.1

TB F/L

α-1.4

(’05.6)

α-1.6

U-1.5

α-1.4

α-1.6

U-1.5

Doğu

Avust.

Kanada

ABD

Hyundai Technical Service Training Center

MC MDPS MDPS sistem sağlayıcısı araç modeline göre aşağıdaki gibi farklılık arz eder: - MC: MANDO,

TB, TB F/L: Koyo Seiko

2. Kontrol Sistemi 2.1 Sistem Blok Şeması

Torque Tork sensor sensörü

TSM

TSS

TSE

Torque sensor Tork sensörü power supply güç beslemesi Ana tork ara Main torque yüza interface Tork Sub torque interface arayüzü

E_RPM

Araç hız speed Vehicle sensor sensörü

V_SPD

Mikro Micro Controller kontrolör

Main Anatorque tork amplifier amplifikatörü

Motor hızı ara Engine speed yüzü interface

Araç hızı speed ara Vehicle interface yüzü

VB B+

Kademe Step up power yükseltme güç supply monitor besleme izlemesi

Batt. Akü

Kademe Step up power yükseltme supply güç

A/D

23 Motor Motor driver tahriği

M+ M Motor

FET tahriği driver

A/D A/D A/D

M+ monitor M+terminal terminalvoltage voltajı izleme

A/D

M-terminal terminalvoltage voltajı izleme Mmonitor

VDD

Koruma saati Watchdog timer

M-

Sistem Systemgüç power supply izleme besleme

5V 5Vgüç power supply besleme

Kontak Ignitionanahtarı switch interface arkayüz

Relay driver Röle tahriği

VDD monitor izleme VDD

Röle tahriği Relay driver

Watchdog timer

RESET 5V 5Vgüç power supply monitor besleme izleme

SİGORTA FUSE

VR VS

Motor monitor Motorterminal terminalvoltage voltajı izleme

IG Key anahtarı SW Kontak

Ara Failsafe emniyet Relay rölesi

Motorakımının current Motor Monitor izlenmesi

A/D

Motor devir Engine speed sensor sensörü

SİGORTA FUSE

Ara Interlock kilitleme Circuit devresi

A/D

Tork sensörü Torque sensor güç besleme power supply izlemesi monitor

TSV

Custom Ortak ICIC

Termistör izleme Thermistor devresi monitor circuit

Arıza emniyeti Fail safe relayröle terminal voltage voltaj monitor terminali izleme

A/D

Uyarı lambası Warning lamptahriği driver

VDD

Serial monitor Seri izleme ara

VDD

interface yüzü Rölanti yükseltme ara Idleyüzü up interface

lambası 20 Uyarı Warning lamp izleme Serial monitor 16 Seri

10 Engine ECU

2.2 Tork sensörü •

Çalışma Sıcaklığı: -40° ile 85°C arası

•

Besleme Voltajı: 5V

•

Direnç Aralığı: 540KΩ

•

Histeresis: 1% Vcc

•

Üretici: Delphi-BI technology

TB ve MC arasında MDPC parçaları arasında farklı olan parça bir tork sensörüdür. TB'de bulunan tork sensörü kontaksız tiptir fakat MC kontaklı tip bir tork sensörüne sahiptir (Potansiyometrik: Değişken dirençli tip).

Hyundai Technical Service Training Center

MC MDPS İki rotordan, konum rotoru ve tork rotorundan oluşur. TB'de olduğu gibi, bu sensör 'Ana' ve 'Yardımcı' sinyal gibi iki sinyal verir; burulma çubuğuna belirli bir tork uygulandığında her iki sinyal de birbirlerine göre zıt faza sahip olurlar. Direksiyon simidi nötral konumda iken, tork algılanmaz ve çıkış voltajı güç besleme voltajının (2.5V) %50'si düzeyinde olur.

Tork rotoru Konum rotoru

Sensör çıkış voltajı stoper tarafından kısıtlandığından giriş milinin dönüş aralığı tarafından sınırlanır. Bu sensör için maksimum algılama açısı ±8°'dir fakar gerçekte mekanik yapı nedeniyle bu sınırlama ±4.5° dolayında bulunur. Voltaj dışarda

Tork

Arıza emniyet fonksiyonu (tork sensörü) Tork sensörü arızası için dört ayrı çeşit arıza teşhis kodu mevcuttur. Ancak, sistem kapalı iken yeniden düzenlenirler. 1) C1290 (Tork sensörü ana sinyal arızası) Bu arıza ‘Ana Sensör çıkışı > 4.6V veya < 0.4V iken algılanır’ Arıza emniyeti kontrolü: Motor kapalı, Röle kapalı, Uyarı lambası açık (Röle, kontrol modülü içinde bulunan arıza emniyeti rölesidir) 2) C1291 (Tork sensörü yardımcı sinyal arızası) 5

Hyundai Technical Service Training Center

MC MDPS Bu arıza ‘Yardımcı Sensör çıkışı > 4.6V veya < 0.4V iken algılanır’ Arıza emniyeti kontrolü: Motor kapalı, Röle kapalı, Uyarı lambası açık 3) C1292 (Tork sensörü ana ve yardımcı sinyal arızası) Bu arıza ‘(Ana sensör – Yardımcı sensör) mutlak değeri > 0.527V iken algılanır’ Arıza emniyeti kontrolü: Motor kapalı, Röle kapalı, Uyarı lambası açık 4) C1112 (Tork sensörü güç besleme arızası) Bu arıza ‘Tork sensörü voltajı > 5.7V veya < 4.3V iken algılanır’ Arıza emniyeti kontrolü: Motor kapalı, Röle kapalı, Uyarı lambası açık Tork sensörü elektrikli direksiyon sistemi için gerekli bir giriş sinyalidir ve sürüş emniyeti açısından çok önemli olduğu için, sensör arızası durumunda motor hemen kapatılır ve sistem güvenliği açısından sadece manuel direksiyon kullanımına izin verilir.

2.3 Araç hızı sinyali Araç hızına bağlı olarak, motor akımı optimum direksiyon performansını sağlayacak şekilde kontrol edilir. Araç hızı yükseldikçe, direksiyon kuvvetinin azaltılması için motor akımı düşürülür.

Arıza emniyeti fonksiyonu (araç hızı sinyali) C1212 (Araç hızı sinyal arızası) Bu arıza motor devrinin 20 saniye boyunca 2,500 dev/dk veya daha fazla olduğu durumda araç hızı 0km/s iken algılanır. Motor az önce çalıştırılmış ise, DTC'nin algılanması için aşağıdaki koşulların karşılanması gerekir. Araç hızı = 0km/s, 5 dakika boyunca Motor devri > 4,000 dev/dk Arıza emniyeti kontrolü: Motor 255km/s, Röle AÇIK, Uyarı lambası kapalı olarak kontrol edilir Araç hızı 5km/s veya sistem güç beslemesi kapalı iken yeninden verilir. Araç hızı sinyali emniyet açısından bu sistemde kritik bir rol oynamaz, bu yüzden sensör sinyalinde arıza olsa bile motor kapatılmaz, ancak direksiyon kuvvetinin arttırılması için akım azaltılır.

2.4 Motor devir sinyali MDPS'nin çalışması için motorun çalıştırılması gerekir ve bu sinyal PCM'den iletilir. Arıza emniyeti fonksiyonu (motor devir sinyali) C1272 (Motor devir sinyali arızası) Araç hızı 20 saniye boyunca 50km/s üzerinde iken motor devri 330 dev/dk altında ise bu arıza 6

Hyundai Technical Service Training Center

MC MDPS algılanır. Arıza emniyeti kontrolü: Motor kapalı, Röle açık, Uyarı lambası açık Motor devri 525 dev/dk üzerinde veya sistem güç beslemesi kapalı iken yenilenir.

2.5 Motor

Düzgün ve güvenilir direksiyon performansı için, TB

Maks. Akım

ile kıyaslandığında motor akım kapasitesi 45 A'den

Çap [D]

Φ76

65 A'e yükseltilmiştir.

Uzunluk [L]

125

Ağırlık

2.6

2,000

dev/dak

Nominal Tork

3.4

N.m

Nominal Devir

1,180

dev/dak

Güç

420

Atalet

0.43

g.m2

- TB, TB F/L [Koyo Seiko] Benzinli (45A), Dizel (60A)

Maks. Devir

- MC [MANDO] Benzinli ve Dizel (65A)

Arıza emniyeti fonksiyonu (motor) TB'de olduğu gibi, aşırıcı ısınma kontrol mantığı MC içinde kullanılır. Motor arızası için dört çeşit arıza teşhis kodu bulunur. Ancak sistem kapalı iken yeniden düzenlenirler. 1) C2412 (Motor voltajı hatası) 0.5 saniye boyunca her iki taraftaki motor voltajı > 8.5V veya < 0.2V iken motor çalışmadığında. (Normalde 1V olmalıdır) Arıza emniyeti kontrolü: Motor kapalı, Röle kapalı, Uyarı lambası açık 2) C2413 (Motor akımı hatası) ‘(Ölçülen akım – Hedef akım) > 10A’ iken bu arıza algılanır Arıza emniyeti kontrolü: Motor kapalı, Röle kapalı, Uyarı lambası açık 7

Hyundai Technical Service Training Center

MC MDPS 3) C2414 (Aşırı motor akımı) Motor akımı 73A üzerinde iken bu arıza algılanır. Arıza emniyeti kontrolü: Motor kapalı, Röle kapalı, Uyarı lambası açık 4) C2415 (Ölçülen motor akımı hatası) 2.4 saniye veya daha uzun süreyle hedef akım 4A üzerinde iken ölçülen motor akımı < 2A ise bu arıza algılanır. Arıza emniyeti kontrolü: Motor kapalı, Röle kapalı, Uyarı lambası açık

2.6 Güç besleme Sistem voltajı MDPS kontrol modülü tarafından izlenir ve aşağıda algılanan sonuca göre belirtilen arıza emniyeti fonksiyonu aktive edilir. Arıza emniyeti fonksiyonu (sistem güç besleme) Sistem güç besleme arızası için iki çeşit arıza teşhis kodu bulunur. Ancak sistem voltajı akü voltajına ulaştığında yeniden düzenlenirler. 1) C1101 (Aşırı yüksek sistem voltajı) Sistem voltajı 17.5V üzerinde ise bu arıza algılanır. Arıza emniyeti kontrolü: Motor kapalı, Röle açık, Uyarı lambası açık Sistem voltajı 15.5V altında iken eskiye dönülür. 2) C1102 (Aşırı düşük sistem voltajı) 5 saniye veya daha uzun süreyle sistem voltajı 9V altında iken bu arıza algılanır. Arıza emniyeti kontrolü: Motor kapalı, Röle açık, Uyarı lambası açık Sistem voltajı 10V üzerinde iken eskiye dönülür.

2.7 C-EPS Kontrol modülü

Hyundai Technical Service Training Center

MC MDPS

Kontrol modülü arızası için iki arıza teşhis kodu desteklenir, fakat arıza belirtisi ve sebebinde bazı ufak farklılıklar mevcuttur. 1) C1704 (Arıza emniyet rölesi sıkışmış) 5 saniye boyunca arıza emniyeti kontak voltajı > 5.5V iken bu arıza algılanır. Arıza emniyeti kontrolü: Motor kapalı, Röle kapalı, Uyarı lambası açık Sistem voltajı kapalı iken yeniden düzenlenir. 2) C1604 (MDPS kontrol modülü iç arızası) Aşağıdaki koşullar karşılandığında arıza kodu kaydı yapılır. a) 2 saniye veya daha uzun süreyle Dahili ‘artımlı’ güç besleme çıkış voltajı < Akü voltajı iken. Arıza emniyeti kontrolü: Motor kapalı, Röle açık, Uyarı lambası açık b) Motor izleme ara yüz terminali voltajı > 23V veya < -3V Arıza emniyeti kontrolü: Motor kapalı, Röle kapalı, Uyarı lambası açık c) ASIC arızası Arıza emniyeti kontrolü: Motor kapalı, Röle kapalı, Uyarı lambası açık d) Tork sensörü ara yüzü arızası Arıza emniyeti kontrolü: Motor kapalı, Röle kapalı, Uyarı lambası açık e) Termistör arızası Algılanan sıcaklık < -50°C Arıza emniyeti kontrolü: Motor 60°C olarak kontrol edilir, Röle AÇIK, Uyarı lambası Kapalı f) ROM veya RAM arızası (DTC yok) Arıza emniyeti kontrolü: Motor kapalı, Röle kapalı, Uyarı lambası açık Bu sistemdeki tüm arıza teşhis kodları tarayıcı tarafından silinebilir veya aşağıdaki koşul sağlandığında doğal olarak silinir. - Sistem güç beslemenin açılması ve kapatılması arızasız biçimde 60 çevrim veya daha fazla sayıda tekrarlanır.

2.8 Kontrol mantığı Bu sistemde en uygun direksiyon kuvveti ve performansı için birçok kontrol iç mantığı bulunur. 1) Toplama kabiliyeti, Sönümleme telafisi, atalet telafisi kontrolü, Statik sürtünme kuvveti telafi kontrolü: Bu kontroller direksiyon simidinden gelen titreşim ve gürültünün azaltılması içindir ve motor akımı her bir sürüş veya direksiyon durumuna göre hassas olarak kontrol edilir. Ancak, bunlar satış sonrası hizmet için gerekli bilgiler değildir bu nedenle eğitim kitabında ayrıntılı olarak açıklanmamıştır. 9

Hyundai Technical Service Training Center

MC MDPS 2) Aşırı ısınma koruma kontrolü: TB'de olduğu gibi, bu sistemde kontrol modülü içindeki aşırı ısınmayı algılayan bir termistör mevcuttur. Sıcaklık belirtilen değerden yüksek olursa, motor akımı düşürülerek sistem donanımının emniyeti sağlanır. Dolayısıyla, direksiyon kuvveti yükseltilir fakat arıza olmasa da sıcaklık azaldığında sistem eski haline geri döner. Minimum motor akımı kontrol modülü içindeki termistör tarafından ölçülen sıcaklığa göre belirlenir. Maksimum akım süresi (A), Minimum motor akımı (B), Akım azalma katsayısı (C) ve Akım yükselme katsayısı (D) sistem güç besleme açık iken sıcaklık sensörü çıkışına göre belirlenir.

3) Ara kilitleme önleme devresi: Motor akımı > 9.3A

Motor akımı < 4.6A

Motor akımı (R)

Tork (R)

Motor akımının geçişi önlenir 4) Motor devri rölanti yükseltme kontrolü: - Rölanti yükseltme açık (Düşük voltaj): Motor akımı >25A - Rölanti yükseltme kapalı (Yüksek voltaj): Motor akımı <20A (200ms süresince devam eder) veya araç hızı > 5km/s * Bu rölanti yükseltme fonksiyonunun MC'de kullanılıp kullanılmayacağına henüz karar verilmemiştir. (Benzinli/Dizel)

Hyundai Technical Service Training Center

MC MDPS

Konnektör yerleşimi (Sinyal Konnektörü) No.

Giriş/Çıkış

Tanım

Giriş

Kontak anahtarı

Giriş

Araç hızı

TSV

Çıkış

T/sensör voltajı

TSM

Giriş

T/sensör Ana

TSE

Giriş/Çıkış

T/sensör şasisi

I/UP

Çıkış

Rölanti yükseltme sinyali

IGP

Giriş

Motor devri

TSS

Giriş

T/sensör Yardımcı

MONI

Giriş/Çıkış

İletişim hattı

DNL

Çıkış

Uyarı lambası

Konnektör yerleşimi (Güç konnektörü) No.

Giriş/Çıkış

Tanım

Giriş

Akü

GND

Giriş/Çıkış

Şasi

M+

Çıkış

Motor (+)

M-

Çıkış

Motor (-) 11

Hyundai Technical Service Training Center

MC MDPS

Motor akımı (A)

AB, Genel için motor diyagramı (Benzinli)

Direksiyon torku (N:-m) Araç hızı (km/h)

Karakteristik

Hyundai Technical Service Training Center

MC MDPS

Motor akımı (A)

AB, Genel için motor diyagramı (Dizel)

Direksiyon torku (N:-m) Araç hızı (km/h)

Karakteristik

Hyundai Technical Service Training Center

SRS

SRS HAVA YASTIĞI (TRW GEN 5.6)

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS

1. Temel Teori 2. MC HAVA YASTIĞI SİSTEMİ 3. GELİŞMİŞ HAVA YASTIĞI SİSTEM PARÇALARI 4. Elektriksel Ara Yüz Gereksinimleri 5. Çıkışlar 6. Sistem Arıza Teşhis ve Arıza Müdahelesi

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS

1. Temel Teori 1.1 ÖNLEMLER - Kontak anahtarı LOCK konumuna alındıktan yaklaşık 30 saniye sonra ve negatif (-) akü kablosu aküden söküldükten sonra işleme başladığınızdan emin olun. - Başka bir aracın hava yastığı parçalarını kullanmayın. Parçaları değiştirirken, yeni parçalar kullanın. - Hava yastığı modüllerini (DAB, PAB, SAB, BPT), saat yayını ve kabloyu tekrar kullanmak üzere sökmeye ve onarmaya çalışmayın. - SST kullanmadan DAB, PAB, CAB, SAB modül dirençlerini kontrol etmeyin.

1.2 GÜCÜ AZALTILMIŞ HAVA YASTIĞI

Gücü azaltılmış PAB

Gücü azaltılmış SAB

Göğüs SAB

Emniyet kemeri ön gergisi Toka sensörü

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS 1997 yılında, NHTSA FMVSS 208 sayılı kararı ile hava yastıklarının etkisini azaltmak maksadıyla kemersiz test uygulamasını başlatmış ve sonucunda “gücü azaltılmış” hava yastıklarına izin vermiştir. Patlayıcı maddenin bir kısmını alarak üreticiler hava yastıklarının gücünü azaltmışlardır. * Açma mekanizmasının (şişirici) gücünün yüzde 20 ile 35 oranında azaltılması * Kadın ve çocukların güvenliğinin sağlanması * Boyun yaralanması kriterinin getirilmesi - Esnek Eğilme Momenti

190 Nm

- İlave Eğilme Momenti

57 Nm

- Eksenel Gerilme

3300 N

- Eksenel Sıkıştırma

4000 N

- Ön-ve-Arka Kayma

3100 N

1.3 GELİŞMİŞ HAVA YASTIĞI

Gelişmiş PAB

Gelişmiş SAB Göğüs SAB

Emniyet kemeri ön gergisi

Toka sensörü

AĞIRLIK SENSÖRÜ

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS 1) ABD Gelişmiş Hava Yastığı düzenlemesine uyum *

Bebek, çocuk ve kadınların hava yastığı nedeniyle yaralanmalarının önlenmesi

* Farklı büyüklükteki yolculara veya emniyet kemerinin bağlanıp bağlanmasına göre koruma performansının arttırılması Hava yastığı nedeniyle ölüm sayıları (1986 ~ 2000. 4/1) Ölü

Çocuk

Yetişkin sürücü

Ölü sayısı

Yetişkin Yolcu

TOPLAM 158

Hava yastığı nedeniyle ölen kişilerin genel yapısı * Arka koltuğa bağlanan bebek koltuğunda oturan bebekler * Emniyet kemerini bağlamamış veya uygun olmayan emniyet kemerini bağlamış çocuklar * Hava yastığı yakınında oturan yetişkin (özellikle, yanlış konumda bulunan bayan sürücü veya yolcu)

2. MC HAVA YASTIĞI SİSTEMİ 2.1 UYGULAMA Seçenek

YEREL

GEN

AVRUPA /

ABD/KAN

NOTLAR

AVUS SÜRÜCÜ

Gücü azaltılmış Gelişmiş

YOLCU

Gücü azaltılmış Gelişmiş CAB

SAB tümü

Perde hava yastığı ile donatılmış

O : Opsiyonel S : Standart

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS 2.2 ANA PARÇALAR - ACU: Hava yastığı kontrol ünitesi - FIS: Ön darbe sensörü (2adet) - SIS: Yan darbe sensörü - DAB: Sürücü hava yastığı – 1 aşamalı fişek (Gelişmiş hava yastığı: 2 fişek) - PAB: Yolcu hava yastığı - 1 aşamalı fişek (Gelişmiş hava yastığı: 2 fişek) - FSAB: Ön yan hava yastığı – 1 fişek - CAB: Perde hava yastığı – 1 fişek - OCS: Yolcu sınıflandırma sistemi (Sadece gelişmiş hava yastığı) - SPT: Emniyet kemeri ön-gergisi - STPS: Koltuk kızağı konum sensörü (Sadece gelişmiş hava yastığı) - BS: Toka sensörü

2.3 ACU (Hava Yastığı Kontrol Ünitesi) MC aracı MOBIS Gen 5.6 Hava Yastığı Elektronik Kontrol Ünitesine (ACU) sahiptir. ACU “Gücü azaltılmış” ve “Gelişmiş” özelliklerini bir arada bulundurur.

ACU Muhafazası Boyutlarının Çizimi

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS Sürücü 1. aşama Güç besleme & koruma saati

Ateşleme & mantıksal enerji depolama

Ön emniyet

Yolcu 1. aşama Kapı ön gergisi

Arıza teşhis veri hattı

Yolcu ön gergisi

Ara yüzü

Kapı 2. ön gergisi

Ara yüzü (Opsiyonel) Sürücü 2.aşama hava yastığı

Kapı tokası

Kapı 2.aşama hava yastığı

PAS Toka

Yolcu 2.aşama hava yastığı

Kapı koltuk konumu

Sürücü yan hava yastığı PAS koltuk konumu Yolcu yan hava yastığı PAD svici Sürücü perde hava yastığı

Yolcu perde hava yastığı

Mikro bilgisayar

Yolcu algılama

Sürücü arka perde hava yastığı

ISO9141 Ara yüzü

Yolcu arka perde hava yastığı Yolcu arka yan hava yastığı Sürücü arka yan hava yastığı DSI PAD Lamba Tahriği

Ara yüzü

AW Lamba Tahriği Çarpışma çıkışı DSI

Em.Ke. Uyarısı

Ara yüzü

PAD Lambası AW Lambası Çarpışma Em.Ke. Uyarısı

Blok şema tam modül yeteneğini gösterir. Platform içeriği için, aşağıdaki platform düzeni matrisine bakınız.

ACU Blok Şeması

Primer fonksiyonlar - Kaza algılaması - Ön hava yastıklarının, perde hava yatsıklarının ve kemer ön gergilerinin aktivasyonu - Hava yastığı emniyet sisteminin takibi - Sistem hazırlığının ve arızaların sürücüye bir arıza ikaz lambası yoluyla bildirilmesi - Seri arıza teşhis iletişim ara yüzü ile servis kolaylığı sağlama (Hi Scan-Pro)

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS Dahili fonksiyonların tanımları 1) DC/DC Konvertör Güç beslemeye ait DC/DC konvertörler (Kombine ASIC) iki ateşleme devresine ateşleme voltajını ve ACU iç çalışma voltajını sağlayan bir yükseltici be bir azaltıcı konvertör içerir. İç çalışma voltajı belirli bir eşik altına düşerse yeniden başlatma yapılır. 2) Koruma saati ACU, kodu uygun olmayan şekilde çalıştırdığı anlaşıldığında mikro işlemciyi yeniden başlatan bir koruma saatine sahiptir. Koruma saati yenileme sinyalini 46.5 ile 53.5 ms arasında almadığı taktirde, mikro işlemciyi normal çalışması için yeniden başlatır. ACU’ye ilk kez güç geldiğinde ilk yenileme sinyali özel çalıştırma testini yapmak için 43.7 ile 51.8 ms arasında almalıdır.

3) X/Y- İvme Sensörü Entegre elektrikli ivme ölçer araç ivmesinin yatay ve dikey eksende elektriksel gösterimini sağlar. Elektrik sinyalleri ivme ile orantılıdır. Bu sinyaller A/D konvertör yardımıyla mikro işlemci tarafından değerlendirilir. Ateşleme eşiği ilgili algoritma için parametre düzeni ile ayarlanabilir. Ayarlanan eşik değeri aşılırsa ACU uygun ateşleme döngülerinin yüksek taraf ve düşük taraf transistörlerini tahrik eder. 4) Koruma / Emniyet Devresi Bir güç FET kontrolü yapan tetikleme svici ACU içine koruma/emniyet sensörü olarak yerleştirilmiştir. Sadece ön hava yastığı ateşleme döngülerinde bulunur ve ön hava yastığı ve kemer ön-gergisi ateşleme döngülerini tüm gerekli açılma koşullarında korur ve algılama yönündeki düşük ivme seviyelerinde hava yastığı ateşleme devrelerini korumasız olarak muhafaza eder. Emniyet devresinin işlevi test edilerek, yüksek seviyede güvenilirlik elde edilebilir.

5) Ön ve Yan hava yastıklarının ateşleme döngüleri Her bir ateşleme döngüsü bir yüksek taraf ve düşük taraf svicinden oluşur. Akım ASIC’ler tarafından 1.3-1.6A olarak sınırlanır. Ön hava yastıkları ve perde hava yastıkları dahil olmak üzere tüm ön koltuk yan takviyeleri enerji depolayan kapasitörlerden ateşlenir. Bölüm 6.1.1 Ateşleme ve Mantıksal yedekleme kapasitesine bakın. Arka koltuk yan takviyeleri ise ateşleme besleme voltajı tarafından doğrudan ateşlenir.

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS 6) Kemer ve toka ön gergilerinin ateşleme döngüleri Her bir ateşleme döngüsü bir yüksek taraf ve düşük taraf svicinden oluşur. Akım ASIC’ler tarafından 0.98-1.3A olarak sınırlanır. Sürücü ve yolcu hava yastıklarındaki kemer ve toka ön gergileri enerji depolayan kapasitörlerden ateşlenir. 7) Enerji Saklama ve Otonom Çalışma Süresi ACU, akü voltajının kaybedilmesinden sonra merkezi ünitesinin iç çalışmasını ve tamponlu ateşleme devrelerinin çalışmasını en az 150ms boyunca çalışmasını temin eden yedek enerjiye sahiptir. ACU’den akü voltajının çekilmesinin ardından çarpışma algılaması ve hava yastıklarının açılmasını yürütemez. ACU güç hattına minimum belirtilen çalışma voltajının uygulanmasından sonra tam enerji saklama kapasitesi devreye girer.

ACU Çeşitleri içi Konnektör Düzeni No

HMC P/No

ACU Çeşitleri

95910-IG000

DAB+2PT

95910-IG300

DAB+2PT(DSL)

95910-IG100

DAB+PAB+2PT

95910-IG150

DAB+PAB+2PT

95910-IG400

DAB+PAB+2PT(DSL)

95910-IG450

DAB+PAB+2PT(DSL)

95910-IG800

DAB(2)+PAB(2)+2PT:ADV

95910-IG200

DAB+PAB+2PT+2FSAB+2CAB

95910-IG250

DAB+PAB+2PT+2FSAB+2CAB

95910-IG500

DAB+PAB+2PT+2FSAB+2CAB(DSL)

95910-IG550

DAB+PAB+2PT+2FSAB+2CAB(DSL)

95910-IG600

DAB+PAB+2PT+2FSAB+2CAB(RHD)

95910-IG650

DAB+PAB+2PT+2FSAB+2CAB(RHD)

95910-IG700

DAB+PAB+2PT+2FSAB+2CAB(DSL,RHD)

95910-IG750

DAB+PAB+2PT+2FSAB+2CAB(DSL,RHD)

95910-IG900

DAB(2)+PAB(2)+2PT+2FSAB+2CAB:ADV

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS Konnektör PIN Yerleşimi

ACU Pin Yerleşimi AECU Pin # 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

Boşluk A (J1A-XX) (IP) Kontak ISO9141 (K-Hattı) Emniyet Kemeri Uyarısı Çarpışma PAD Lambası 1(ADV için Uyarı lambası) FIS Yolcu DÜŞÜK(-) FIS Yolcu YÜKSEK(+) FIS Sürücü DÜŞÜK(-) FIS Sürücü YÜKSEK(+) PAD Svici HAVA YASTIĞI UYARI LAMBASI ŞASİ Fişek_2_L / Yolcu 1.Aşama Fişek_2_H / Yolcu 1.Aşama Fişek_1_H / Sürücü 1.Aşama Fişek_1_L / Sürücü 1.Aşama Fişek_8_L / Yolcu 2. Fişek_8_H / Yolcu 2.Aşama Fişek_7_H / Sürücü 2.Aşama Fişek_7_L / Sürücü 2.Aşama

ACEU Pin # 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

Boşluk B (J1B-XX) (Gövde) Fişek_9_L / Sürücü Tarafı Fişek_9_H / Sürücü Tarafı Fişek_10_H / Yolcu Tarafı Fişek_10_L / Yolcu Tarafı Fişek_12_L / Yolcu perde Fişek_12_H / Yolcu perde Fişek_11_H / Sürücü perde Fişek_11_L / Sürücü perde

Fişek_3_L / Sürücü Öngergi Fişek_3_H Sürücü Öngergi Fişek_4_H Yolcu. Öngergi Fişek_4_L Yolcu. Öngergi KAPI_TOKA sensörü YOLCU_TOKA SÜRÜCÜ Oturma Konumu YOLCU Oturma Konumu SIS Sürücü DÜŞÜK(-) SIS Sürücü YÜKSEK(+) SIS Yolcu DÜŞÜK(-) SIS Yolcu YÜKSEK(+) Yolcu Sınıflandırması(ISO9141)

Fişek_5_L / Sürücü 2. Aşama Öngergi Fişek_5_H Sürücü 2.Aşama Öngergi Fişek_6_H / Yolcu 2.Aşama Öngergi Fişek_6_H / Yolcu 2.Aşama Öngergi

Konnektör kısa devre çubuğu mevcuttur

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS Normal çalışma aralığı A/D sayısı - 49

Güç kapalı

Gri bölge

A/D sayısı - 79

Akü voltajı çok düşük

Gri bölge

“Akü voltajı çok düşük” DTC kaydedilir

A/D sayısı - 164

Garantili aralık

“Akü voltajı çok düşük” DTC kaydedilmez

Gri bölge

“Akü voltajı çok yüksek” DTC kaydedilir

Akü voltajı çok yüksek

“Akü voltajı çok yüksek” DTC kaydedilmez

Elektriksel Parametreler 1) Ateşleme Devresi parametreleri Ateşleme Akımı Performans özelliklerinde belirtilen ateşleme direnci aralıkları ile, MC GEN 5.6 şişirici modülü fişeklerine aşağıdaki minimum ateşleme akımını gönderir. Çift aşamalı şişirici içeren ön hava yastıkları için ilk 2ms içinde ortalama 1.3A Toka ve ön gergiler için ilk 2ms içinde ortalama 980 mA Ön yan hava yastıkları ve perde hava yastıkları için ilk 2ms içinde ortalama 1.3A

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS 2) Şişirici modülü akım parametresi MC/MCA platformu şişirici modülü için ateşleme ve izleme akımı gereksinimleri şu şekildedir

Sürücü hava

yastığı NFA

Yolcu hava

yastığı NFA Kemer ön-

gergisi NFA

Toka ön

gergisi NFA

Maksimum ateşleme

Maksimum tüm

yok

ateşleme

İzleme

Akım

Süre

Akım

Süre

Akım

Süre

(mA)

(ms)

(mA)

(ms)

(mA)

(ms)

Benzinli motor

0.4

1.2

100

Sürekli

Dizel motor

0.25

1.2

160

Sürekli

Gelişmiş 1.aşama

0.4

1.2

160

Sürekli

Gelişmiş 2.aşama

0.4

1.2

160

Sürekli

Gücü azaltılmış

0.4

1.2

100

Sürekli

Gelişmiş 2.aşama

0.4

1.2

100

Sürekli

Gücü azaltılmış

0.4

1.2

100

Sürekli

Sürücü

0.2

0.8

Sürekli

Yolcu

0.2

0.8

Sürekli

Sürücü

0.2

0.8

Sürekli

Yolcu

0.2

0.8

Sürekli

Sürücü

0.2

0.8

Sürekli

Yolcu

0.2

0.8

Sürekli

Sürücü

0.2

0.8

Sürekli

Yolcu

0.2

0.8

Sürekli

Ön yan hava

Sürücü

0.4

1.2

160

Sürekli

yastığı

Yolcu

0.4

1.2

160

Sürekli

Perde hava

Sürücü

0.4

1.2

160

Sürekli

yastığı

Yolcu

0.4

1.2

160

Sürekli

Ateşleme devresi parametresi

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS 2.4 DAB (Sürücü Hava Yastığı) Saat Yayı

1.fişek

2.fişek Çift aşamalı DAB

Direnç: 2 ±0.3 OHM Tüm-ateşleme akımı: 3ms boyunca 1.2A Ateşlemesiz akım: 10s boyunca 0.4A’lik tek akım Çevrimsel test akımı: 100mA Şişirici tertibatı (Gücü azaltılmış : 1 aşamalı fişek , Gelişmiş : 2 fişek) -

Bağlantı plakası (Reaksiyon Plakası)

Modül kapağı (Döşeme kapağı)

Gizli "H"- biçiminde yırtılan dikiş

Yastık: kaplanmış -- 60 L (Ön yarı yüzey) 2-havalandırma deliği

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS 2.5 PAB (Yolcu Hava Yastığı)

Direnç: 2 ±0.4 OHM Tüm ateşleme akımı: 2ms boyunca 1.2A . Ateşlemesiz akım: 10s boyunca 0.4A’lik tek akım Çevrimsel test akımı: 100mA Şişirici tertibatı (Gücü azaltılmış : 1 aşamalı fişek , Gelişmiş : 2 fişek) -

Bağlantı plakası

Modül kapağı (Döşeme kapağı) "U"- biçiminde yırtılan dikiş

Çarpışma desteği tertibatına yerleştirilir

Yastık: kaplanmamış ve tahliye deliği yok

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS 2.6 FSAB (Ön Yan Hava Yastığı) Direnç: 2 ±0.3 OHM Tam ateşleme akımı: 2ms boyunca 1.75 A. Ateşlemesiz akım: 2s boyunca 0.65 amperlik tek akım Çevrimsel test akımı: 10 mA

Tek Çıkış

2.7 CAB (Perde Hava Yastığı) 1) CAB C-direğinde bulunur ve yan çarpışma sırasında aşağı ve ileri yönde açılır. 2) CAB açıldığında, CAB modülünü ve tavan kaplamasını değiştirmeniz gerekir.

Direnç: 2 ±0.2 ohm Tam ateşleme akımı: 2ms boyunca 1.75 A. Ateşlemesiz akım: 2s boyunca 0.65 amperlik tek akım Çevrimsel test akımı: 10 mA

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS

Tek Çıkış

CAB İŞARETİ

RULO TİP

ŞİŞİRİCİ

PERDE HAVA YASTIĞI

2.8 SPT (Emniyet Kemeri Ön Gergisi)

Sürücü Koltuğu Ön Gergisi 16

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS

Araç belirli bir derecede ön darbeye maruz kalırsa, gaz üreteci SRSCM’den gelen elektriksel ateşleme sinyali ile ateşlenir. Gaz üretecinden gelen gaz manifold kutusundaki (silindir) pistonu hareket ettirerek kremayer dişlinin çalışmasını sağlar. Son olarak kemer makaranın dönüşü ile katlanır. Bu sayede emniyet kemeri ön gergisi araç çarpışmaya maruz kaldığında emniyet kemerini katlamak suretiyle yolcuların direksiyon simidi ve ön panele çarparak yaralanmalarını önlemiş olur.

2.9 PAD (Yolcu Hava Yastığı Deaktivasyon) Svici – Sadece AVRUPA (1) Montajın amacı Yolcunun bulunup bulunmadığını algılayan PPD sensörü kaldırılmıştır. Bunun yerine torpido gözü içine AÇMA/KAPAMA svici yerleştirilmiş olup sürücü yolcu hava yastığının açılıp açılmayacağını belirler (Sadece Avrupa için).

(2) PAD svici Direnç Yükü Arayüz akımı

PAB Açma /kapama svici Gövde şasisi Geri dönüş hattı

ACU, PAD svicini “VUPP voltajı” yeterli seviyede iken periyodik (50ms) olarak kontrol eder. ACU, PAD svici durumunu bir durum değişimi alındığında üst üste 5 kontrol sonrasında değiştirir. 20 kontrol içinde düzenli bir giriş elde edilemez ise, düzensizlik DTC kaydı yapılır. ACU, aşağıdaki PAD svici durumlarını algılama özelliğine sahiptir: 1. PAD svici devrede 2. PAD svici devre dışında 3. PAD svici düzensiz 4. Akü ile açık / kısa devre 5. Şasi ile kısa devre

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS

2.10 FIS (Ön Darbe Sensörü) & SIS (Yan Darbe Sensörü)

FIS

SIS

TRW-RASII (Uzaktan İvme Sensörü) RASII, DSI ana hattı üzerinden ACU’ye ivme ve durum bilgisini sağlayan çarpışma algılama modülü olarak kullanılır. RASII tertibatının ana parçaları 250 ivme sensörü ve Orion ASIC’ten oluşur. ASIC, ivme ölçer ve kendisi için gerekli gücü, ivme ölçümünü ve ivme sensörü ve merkezi hava yastığı kontrol modülü arasndaki iletişimi sağlar. Orion ASIC ivme ölçerden analog bilgiyi alarak dijital bilgiye çevirir ve ivme bilgisini DSI ara yüzü üzerinden, merkezi hava yastığı kontrol modülünden komut aldığında iletir. RASII ACU içinde bulunan DSIP ASIC tarafından doğrudan bağlanmak üzere tasarlanmıştır. Güç ve bilgi iletimi RASII ve ACU arasında tek bir ara yüz konnektörü ile gerçekleştirilir. İkinci bir ortak / şasi konnektörü ara yüzü tamamlar. 4 pinli RASII için ikinci bir set Güç / İletişim ve ortak / şasi konnektörleri ikinci bir RASII ile ara yüz oluşturmak için kullanılır.

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS RASII Yerleşimleri ve İvme Aralıkları İvme Aralığı RAS Uygulaması Ön

darbe

çarpışma

bölgesi

Yerleşim Seçenekleri

Eksen

Ön

± x ekseni

± 250g

± z ekseni

± 250g

darbe

çarpışma

sensörü

bölgesi

Yan darbe

Çarpışma bölgesi

Seçenekleri

Enreji depolayıcı kapasitör

DSI ana hat girişi LC Filtre DSI ana hat çıkışı

Algılama 250G İvme İvme çıkışı

ölçer

İvme durumu

RASII parça blok şeması

Ön Darbe Algoritmasının Tanımı TRW V-sensor_3M algoritması kullanılarak çarpışma yoğunluğu algılaması ve şişirici sistem desteği gerçekleştirilir. X-ekseni ivme ölçeri için algoritma güncellenme hızı 1ms ± %5 dolayındadır. Ön açılmalarda, algoritmada desteklenen üç farklı eşik bulunur. Bu eşikler 1) tokasız sürücü / yolcu hava yastığı, 2) tokalı sürücü / yolcu hava yastığı ve 3) sürücü / yolcu emniyet kemeri ön-gergileri. Darbe olayının karakteristikleri (ölçüm değerlerinin hesabı) eşiklerin aşılıp, aşılmadığını belirler. Parametre tablosundan gösterildiği gibi eşiği tanımlayan bir platforma özgü kalibrasyon EEPROM’da yer alır. Önceden tanımlanmış bir ROM kalibrasyonu mevcut değildir. Bir kalibrasyon yükü hatası uyarı lambasının devreye girmesne ve algoritmanın devre dışı kalmasına yol açar.

Yan Darbe Ayrımı ACU, dış ivme sensörlerini (RASII) kullanarak yan darbe olaylarını ayırt eder. ACU, DSI ana hattı üzerinden genel durum ile ilgili olarak uydu sensörleri ile bağlantı kurma özelliğine sahiptir. ACU,

E-

side_2M algoritmasını kullanarak darbeyi ayırt eder ve hava yastıklarını açar. 19

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS

MC Darbe Algılama Sistemi Konfigürasyonu MC ön ve yan darbe algılaması için kullanılan sensörler aşağıdaki gibi özetlenebilir Parçalar

Algılama

Kullanım

Notlar

ekseni ACU

Ön darbenin algılanması

ACU

Ön darbe algılaması için emniyet fonksiyonu

ACU

Yan darbe algılaması için Yan hava yastığı mevcut ise emniyet fonksiyonu

Sürücü FIS

Ön darbenin algılanması

Yolcu FIS

Ön darbenin algılanması

Sürücü SIS

Yan darbenin algılanması

Yan hava yastığı mevcut ise

Yolcu SIS

Yan darbenin algılanması

Yan hava yastığı mevcut ise

İvme ve yer çekimi yönleri

İVME ÖN YER ÇEKİMİ

ANA İVME 100 X-AXIS, 500G Y-AXIS

ÖN

ÖN İVME İVME YER ÇEKİMİ

YAN DARBE SENSÖRÜ

ÖN DARBE SENSÖRÜ

(SOL/SAĞ yan simetri)

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS 2.11 Kemer Tokası Sensörü (Hall Etkili) Akü

S/B Sensörü

ACU Şasisi

Nominal akım değerleri : Durum

Nominal Akım Aralığı

Takılı değil Takılı

4 – 7 mA 12 – 18 mA

ACU, aşağıdaki emniyet kemeri toka durumlarını her bir ön koltuk için algılar : 1. Emniyet kemeri tokası bağlanmış 2. Emniyet kemeri tokası bağlanmamış 3. Emniyet kemeri tokası düzensiz 4. Akü ile açık / kısa devre 5. Şasi ile kısa devre 6. Arıza

3. GELİŞMİŞ HAVA YASTIĞI SİSTEMİ PARÇALARI 3.1 OCS (Yolcu Sınıflandırma Sensörü) * Kuzey Amerika Düzenlemelerine uyum sağlamak amacıyla Gelişmiş hava yastığı sistemini içeren bir çeşit yolcu algılama sistemidir. * Gelişmiş hava yastığı sistemi hava yastığından kaynaklanan yaralanmalara karşı yolcuları korumak için yolcuların durumuna uygun olarak farklı açılma koşullarına sahiptir. * OC Sensörü gereksinimi karşılamak üzere yolcunun koltuktaki durumunu üç aşamada hava yastığı ECU’ye gönderen bir cihazdır.

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS

FSR(Kuvvet algılama direnci)

OCE(Yolcu sınıflandırma Elektroniği) KONNEKTÖR OC Sensör Matt

Sınıfa göre (yolcu tipi) PAB’ın açılması Sınıf

Koltuk kararı

Yolcu ağırlığı kriteri

Açılma

Sınıf 0

Koltuk boş

Sınıf 1

Koltukta çocuk var

30 kg’dan az (6 yaştan küçük)

Sınıf 2

%5’ten fazla kadın var

48 kg’dan fazla (kadından daha ağır)

Algoritma biçimi karar yapısı 1.Koltuğun boş olup olmadığının algılanması

OC’de bulunan 56FSR üzerinden alınan değer

Basınç var 2. Çocuk kolt. olup olmadığının kararı

CRS Modülü

Kişi 3. Bulunan kişi sınıflaması

DOP Modülü

Basınç yok (Sınıf0)

Çocuk koltuğu Çocuk

Yetişkin

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS

ACU, ISO9141 iletişim protokolünü kullanarak çift-yönlü tek-kablolu hat üzerinden OCS ile bağlantı kurar. OCS ve ACU arasındaki iletişim çift-yönlüdür ve tek bir iletişim hattı kullanılarak yarı-çift yönlü olarak gerçekleştirilir. ACU, isteğe göre cevap veren OCS üzerine bir protokol isteği gönderir. Normal çalışma koşullarında OCS ve ACU hal değişimi ve Arıza kaydı /silme durumları şöyledir.

1 defa

Sensör hasarı 5 defa

1 defa 1 defa

1 defa

Sınıf 1 (Çocuk)

1 defa

5 defa

5 defa 1 defa

Sınıf 2 (Yetişkin)

5 defa 5 defa

5 defa

1 defa

Sınıf 0 (Boş)

1 defa 5 defa 5 defa

İletişim arızası

OCS ile Yolcu Güvenlik Donanımlarının Aktivasyonu ACU’ye gelen OCS tepki mesajı ön yolcu hava yatsığının, yolcu toka ön gergisi, yolcu kemer ön gergisi ve yolcu ön yan hava yastığının aktivasyonunu etkiler. ACU, OCS tepkilerini şu şekilde yorumlar : OCS Durumu

Harita

Tepki mesajı

lambası

Aşama-üstü

AÇIK>KAPALI

Yolcu ön hava

Yolcu kemer ön

yastığı

gergisi

Yolcu toka ön-

Yolcu ön yan

gergisi

hava yastığı

Varsayılan

Sınıf 0 = Boş

AÇIK

Devre dışı

Sınıf 1 = Çocuk

AÇIK

Devre dışı

Devrede

Sınıf 2

KAPALI

Devrede

Arıza

Varsayılan

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS

3.2 STPS (Koltuk Kızağı Konum Sensörü)

Arka konum

Ön konum

* ECU’de bulunan yolcu konumuna göre hava yastığının açılma miktarını belirlemek için koltuk konumunu algılayan bir sensör. * Yolcu sınıflandırması Yolcu büyüklüğü KOLTUK KIZAĞININ ileri yönde 5-kilit adım konumu ile belirlenir. A bölgesi (%5 Yapay) : Küçük miktarda açılma B bölgesi (%50 Yapay) : Tam açılma

* Algılama tipi : Hücre svici tipi (Algılama

manyetik

alana

yaklaşıma

bağlı

olarak

manyetik alan değişimi ile gerçekleştirilir)

* Aktive edilmiş bölge : 0~18mm * Aktive edilmemiş bölge : 26mm’den fazla 24

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS * Kritik Bölge : Algılamanın yapılabildiği veya yapılamadığı bölge (26-18=8mm)

Nominal akım değerleri : Durum

Nominal Akım Aralığı

İleri

5-7mA

Geri

12-17mA

ACU, aşağıdaki koltuk konumu durumlarını her bir ön koltuk için algılayabilir : 1. Koltuk ileride 2. Koltuk geride 3. Koltuk konumu düzensiz 4. Akü ile açık / kısa devre 5.

Şasi ile kısa devre

4. Çıkışlar 4.1 Hava yastığı (SRS) Uyarı Lambası İşlemleri Mantık: AWL ACU tarafından açılır ve modül lambası pin voltajı 1.27V üzerinde olursa, AWL akü ile kısa devre olarak teşhis edilir. AWL ACU tarafından kapatılır ve modül lambası pin voltajı 5.4V altında olursa, lamba açık veya şasi ile kısa devre olarak teşhis edilir. Başlangıç aşamasında, uyarı lambası 6 saniye (+/- 10 %) boyunca açılır ve 1 saniye boyunca kapatılır. Daha sonra, lamba sadece aşağıdaki durumlarda açık kalır: 1. Lamba uyarı koşulu 2. Kayıtlı arıza mevcut ise 3. Servis cihazı ile iletişim sırasında.

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS

KONTAK

AÇIK KAPALI

AÇIK KAPALI 6 sn

1 sn

4.2 SRS Uyarı Lambası İkazı Belirli koşullar mevcut iken SRS uyarı lambası yanar. Bazı lamba uyarı koşulları servis cihazı ile silinebilirken diğerleri ACU değişimini gerektirir. Aşağıda her bir durum ile ilgili açıklama mevcuttur: Servis cihazı ile silinebilecek lamba uyarı koşulu: 1. ACU’de akü voltajı çok düşük dışında 10 farklı dış arızanın kaydedilmesi. 2. ACU’de akü voltajı çok düşük dışında belirli bir harici arıza 10 defa kaydedildiğinde. 3. Sadece kemer ön gergisi ateşlendiğinde (<6 defa) 4. Arka çarpışma algılama DTC’si kaydedilmiş 5. Koltuk tokası, koltuk konumu ve PAD svici için düzensizlik DTC’si. Servis cihazı tarafından silinemeyen lamba uyarı koşulu: 1. Dahili DTC kaydı yapıldığında. 2. Sadece kemer ön gergisi ateşlendiğinde (≥6 defa) 3. Herhangi bir hava yastığı açılma DTC’si kaydedildiğinde

4.3 Servis iletişimi sırasında ACU davranışı Servis ve tamir iletişim sürecinde ACU şağıdaki şekilde davranmalıdır: ◆ ACU ve servis cihazı arasındaki iletişim aktif olduğu sürece ACU, SRS uyarı lambasını yakar. ◆ ACU dahili arıza teşhis işlemleri ve ilgili sistemin harici arıza teşhis işlemi değiştirilmemeli ve normal çalışma koşulunda olduğu gibi yapılmalıdır. 1. Servis iletişimi sırasında istenmeyen açılmayı önlemek için çarpışma ayrımı ve ateşleme devre dışı bırakılır. ◆ İletişim süreci tamamlansa veya yarıda kalsa bile SRS uyarı lambası, servis cihazı ile kayıtlı arıza hafızası silinse de kapatılamaz. ◆ ACU aşağıdaki durumlarda iletişim işleminin tamamlandığını kabul eder: 26

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS 1. Servis cihazından bir iletişim durdurma isteği alındığında 2. İletişim zaman aşımına uğradığında (300 ms) Yukarıdaki koşullar altında, güç açılıp-kapatılmadan ACU yeniden başlar. SRS uyarı lambası normal aşamaya geçer.

4.4 Yolcu Hava Yastığı Devre Dışı Bırakma (PAD) İkaz İşlemi ACU, bir PAD veya bir harita lambasını tahrik edecek devre ve yazılım ile birlikte tasarlanmıştır. PAD lambası gücü azaltılmış sistemler için kullanılırken harita lambası gelişmiş sistemler için kullanılır. PAD ikaz devresinin uygun şekilde çalışması için ACU ve PAD ikazları aynı ateşleme hattından beslenir. Aşamaya geçiş sırasında, PAD ikaz lambası 4 saniye (+/10 %) boyunca yanar ve 3 saniye söner. Sonra, aşağıdaki koşullar mevcut olduğu sürece lamba açık kalır: 1. PAD svici devre dışı konumda. (Sadece gücü azaltılmış sistemlerde) 2. OCS bir boş (Sınıf 0) veya bir çocuk (Sınıf 1) sınıflandırmasını ACU’ye gönderdiğinde. (Sadece gelişmiş sistemlerde)

Kontak

AÇIK KAPALI

PAD Göstergesi

PAD Lamp operation during Phase-up

AÇIK KAPALI 4 sn

3 sn

4.5 Emniyet-Kemeri Uyarı fonksiyonu (sadece Gelişmiş sistem için) ACU, araç Gövde Kontrol Modülü (BCM) tarafından kontrol edilen Yolcu tarafı emniyet – kemeri uyarı (SBR) sistemi için komut sinyali üretme fonksiyonunu destekler. ACU, SBR açık (alarm) koşulu için ve açık koşulda tek bir sinyal üretmek için gerekli bilgiye ulaşmak amacıyla bilgi toplar.

Tahrik alarm düzenekleri (lambalar ve ikaz sesleri vb.) gibi gerçek alarm

işlemleri ve alarmın zaman kontrolü BCM tarafından yürütülür.

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS

ACU, yolcu tarafı emniyet kemeri durumu ve yolcu sınıflandırma sisteminden gelen 2 yolcu durum bilgisine bağlı olarak “SBR AÇIK” koşulları için mantıksal “0” “SBR KAPALI” koşulları için mantıksal “1” olmak üzere 2 aşamalı komut modunu üretir.

Emniyet kemeri durumu Kemerli

Kemersiz

OC durumu

Komut mantığı

SBR tepkisi

Çarpışma

De-aktivasyon

Sınıf 0

De-aktivasyon

Sınıf 1 ve sınıf 2

Aktivasyon

Arıza

Aktivasyon

Arıza

Çarpışma

Aktivasyon

İlk aşama önemli değil

Çarpışma

Aktivasyon

Sınıf 0 = Boş ,

Sınıf 1 = Çocuk, Sınıf 2 = Yetişkin

SBR Mantığı

4.6 Çarpışma Çıkışı Açılma meydana geldiğinde, veya arkadan bir darbe meydana geldiğinde, çarpışma çıkışı aktive edilir. Çarpışma çıkışı normal çalışma koşullarında Vbatt üzerinden minimum 15mA ve bir 1.2 kΩ kaynağı veya Vcc’den bir 470 Ω kaynağı besleyebilir. Çıkış dalga formu hava yastığı açılması ve ön gergi çalışması veya arka çarpışma algılamasından sonra 100 ms (± 10%) içinde aktive edilir ve çıkış 200 ms, ± 10% boyunca devrede kalır. Bu çıkışın amacı araçtaki BCM/ETAC modülünün aktive edilerek kapıların açılmasıdır. Bir çarpışma çıkış sinyali devrede iken, ilki tamamlanmadan ikinci bir çarpışma çıkış sinyali gönderilmez. ACU çarpışma çıkış işlevinde arıza teşhis yapmaz. Ayrıca, ACU ve BCM arasındaki devre arızası durumunda arıza müdahalaleri, yanlış mesaja yol açabilecek çarpışma çıkış komut hattında parazitli enjeksiyon ACU tarafından değil BCM tarafından ele alınır. ÇARPIŞMA

Çarpışma Çıkış Sinyali

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS

ÇARPIŞMA ÇIKIŞI

Çekme direnci

ÇARPIŞMA ÇIKIŞ KONTROLÜ

ACU ile çarpışma çıkışı ara yüzü

5. Sistem Arıza Teşhisi ve Arıza Müdahalesi 5.1 Arıza Algılaması ACU test periyodu sırasında arıza yönetimini başlatır. Kayıt periyodu ve oluşum sayısı olarak uygun ise ACU arıza kaydını gerçekleştirir. ACU arıza kodlarını EEPROM’a kaydeder ve SRS uyarı lambasını yakar. RAS sensör arızası diğer arızalara göre daha hızlı test edilir; örnekleme hızları algoritma güncelmeme hızına bağlıdır. Bazı dahili arızalar sadece başlatma sırasında test edilir. Arıza kaydedildikten sonra, belirli bir silme periyodu boyunca algılanmadığında arıza silinir. Kaydedilen arıza mevcut değil ise, uyarı lambası söner. Açılma süreci sırasında ateşleme cihazlarının arıza teşhisi askıya alınır, fakat sonra devam ettirilir. Çarpışma sırasında ateşlenen cihazların arızaları devre dışı bırakılır.

5.2 Arıza Müdahalesi Dahili bir arıza ACU içindeki bir arıza olup (ör. ivme ölçer, mikro bilgisayar güç beslemesi, veya koruma saati) silinemez. Harici bir arıza ACU dışındaki bir arıza olup (ör. RAS II, Yolcu algılama, fişekler) ve silinebilir. Herhangi bir dahili arıza kaydedildikten sonra, ACU kalıcı hafızasında bulunan ilgili arıza kaydı silinemez. Tüm dahili arızalar silinebilir. ACU, hatalı arıza kaydını önlemek için arızaları test eder. Arıza kaydı ve silinmesi şöyle yapılır :

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS

Sınıflandırılmış Arıza Metodu Arıza sayacı Sınıflandıma Sayısı limiti

arıza sürekli olarak algılanıyor

arıza algılanamıyor arıza algılanamıyor

arıza algılandı Arıza sayacı sınıflandırma sayısı

Sayım aralığı

Arıza Arıza ilk defa sınıflaması meydana geliyor

Arıza sayacı ulaşır Arıza sayısı uyarı lambasını yakar

Arıza Kayıt Metodu

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS

Sınıflandırılmamış Arıza Metodu Sınıflandırılmamış arıza sayısı

Arıza sürekli algılanmıyor arıza

arıza

tekrar

algılanamıyor

algılandı

Sınıflandırılmamış Arıza Sayısı limiti

Sınıflandırılmamış arıza sayısı Arıza

Sayım aralığı

algılandı sınıflandırılmamış

İlk arıza

Süre

arıza sayacı sınıflandırılmamış arıza sayısına ulaşır

algılanmadı

AWL kapalı

arıza sayacı

algılanamıyor

sıfırlanır

Arıza Silme Metodu

5.3 Arıza Teşhis Kodunun Atanması Bu bölüm GEN 5.6 ACU’nün kaydettiği arıza kodu gereksinimlerini açıklar. Belirli bir arıza için arıza kaydı ve silme süresi şöyledir; Arıza kayıt süresi = Kayıt sayısı X Örnekleme aralığı Arıza silme süresi = kayıt silme sayısı X Örnekleme aralığı Muhtemel arıza koşulları için örnekleme aralığı aşağıdaki koşullar dışında 0.1 saniyedir.

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS Örnekleme

Arıza Tanımları

Notlar

Süresi (s)

Fişek bağlantı arızası

0.1

FIS arızaları (hasar, iletişim arızası)

0.001

SIS ön arızaları (hasar, iletişim arızası)

0.001

SIS arka arızaları (hasar, iletişim arızası)

0.001

Yolcu tarafı yolcu sınıflandırma sensör hatası

0.4

Yolcu tarafı OCS arızası (iletişim hatası, Yanlış ID)

0.4

WCS arızası (sensör hatası, iletişim hatası, Yanlış ID)

0.4

Yolcu hava yastığı harita lambası arızası

0.025

Yolcu hava yastığı devre dışı bırakma lambası arızası

0.025

SRS Uyarı lambası arızası

0.025

Dahili arıza – ACU değişimi

0.1

Sadece 1.aşamada çarpışma kaydı yapılır

N/A

Tüm aşamada çarpışma kaydedildi

N/A

Sürücü ön yan hava yastığında çarpışma kaydı

N/A

Yolcu ön yan hava yastığında çarpışma kaydı

N/A

Sadece kemer ön gergisinde – çarpışma kaydı

N/A

Çarpışma kaydı – PAB Yolcu tarafı önlenmiş (açılma yok)

N/A

Maksimum kemer ön gergisi çarpışma algılamasına ulaşılmış

N/A

Arka darbe algılandı

N/A

Arıza koşulu algılandıktan hemen sonra arıza akydı yapıldı

Arıza örnekleme aralığı Tablosu

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS Aşağıda listelenen arızalar HMC dahili arıza teşhis servis cihazına iletilebilir. Arıza tanımları

DTC

Ateşleme voltajı yüksek

B1101

Ateşleme voltajı düşük

B1102

Sürücü hava yastığı aşama direnci çok yüksek

B1346

Sürücü hava yastığı aşama direnci çok düşük

B1347

Sürücü hava yastığı aşama direnç devresi şasi ile kısa devre

B1348

Sürücü hava yastığı aşama direnç devresi akü ile kısa devre

B1349

Sürücü hava yastığı 2.aşama direnci çok yüksek

B1481

Sürücü hava yastığı 2.aşama direnci çok düşük

B1482

Sürücü hava yastığı 2.aşama direnç devresi şasi ile kısa devre

B1483

Sürücü hava yastığı 2.aşama direnç devresi akü ile kısa devre

B1484

Yolcu hava yastığı aşama direnci çok yüksek

B1352

Yolcu hava yastığı aşama direnci çok düşük

B1353

Yolcu hava yastığı aşama direnç devresi şasi ile kısa devre

B1354

Yolcu hava yastığı aşama direnç devresi akü ile kısa devre

B1355

Yolcu hava yastığı 2.aşama direnci çok yüksek

B1485

Yolcu hava yastığı 2.aşama direnci çok düşük

B1486

Yolcu hava yastığı 2.aşama direnç devresi şasi ile kısa devre

B1487

Yolcu hava yastığı 2.aşama direnç devresi akü ile kısa devre

B1488

Sürücü ön gergi direnci çok yüksek

B1361

Sürücü ön gergi direnci çok düşük

B1362

Sürücü ön gergi direnç devresi şasi ile kısa devre

B1363

Sürücü ön gergi direnç devresi akü ile kısa devre

B1364

Yolcu ön gergi direnci çok yüksek

B1367

Yolcu ön gergi direnci çok düşük

B1368

Yolcu ön gergi direnç devresi şasi ile kısa devre

B1369

Yolcu ön gergi direnç devresi akü ile kısa devre

B1370

Sürücü toka ön gergi direnci çok yüksek

B1701

Sürücü toka ön gergi direnci çok düşük

B1702

Sürücü toka ön gergi direnç devresi şasi ile kısa devre

B1703

Sürücü toka ön gergi direnç devresi akü ile kısa devre

B1704

Yolcu toka ön gergi direnci çok yüksek

B1706

Yolcu toka ön gergi direnci çok düşük

B1707

Yolcu toka ön gergi direnç devresi şasi ile kısa devre

B1708

Notlar

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS Yolcu toka ön gergi direnç devresi akü ile kısa devre

B1709

Sürücü perde hava yastığı direnci çok yüksek

B1473

Sürücü perde hava yastığı direnci çok düşük

B1474

Sürücü perde hava yastığı direnç devresi şasi ile kısa devre

B1475

Sürücü perde hava yastığı direnç devresi akü ile kısa devre

B1476

Yolcu perde hava yastığı direnci çok yüksek

B1477

Yolcu perde hava yastığı direnci çok düşük

B1478

Yolcu perde hava yastığı direnç devresi şasi ile kısa devre

B1479

Yolcu perde hava yastığı direnç devresi akü ile kısa devre

B1480

Sürücü yan hava yastığı direnci çok yüksek

B1378

Sürücü yan hava yastığı direnci çok düşük

B1379

Sürücü yan hava yastığı direnç devresi şasi ile kısa devre

B1380

Sürücü yan hava yastığı direnç devresi akü ile kısa devre

B1381

Yolcu yan hava yastığı direnci çok yüksek

B1382

Yolcu yan hava yastığı direnci çok düşük

B1383

Yolcu yan hava yastığı direnç devresi şasi ile kısa devre

B1384

Yolcu yan hava yastığı direnç devresi akü ile kısa devre

B1385

Fişek bağlantı arızası

B1395

Sürücü FIS arızası

B1328

Sürücü FIS iletişim hatası

B1329

Yolcu FIS arızası

B1333

Yolcu FIS iletişim hatası

B1334

SIS ön-Sürücü hatası

B1400

SIS ön-Sürücü iletişim hatası

B1409

SIS ön-Yolcu hatası

B1403

SIS ön-Yolcu iletişim hatası

B1410

Yolcu tarafı sınıflandırma sensörü arızası

B1448

Yolcu tarafı sınıflandırma sistemi iletişim hatası

B1449

Yolcu tarafı sınıflandırma sistemi (Yanlış ID)

B1450

Sürücü koltuk kızak konumu sensörü akü ile açık veya kısa devre

B1388

Sürücü koltuk kızak konumu sensörü şasi ile açık veya kısa devre

B1387

Sürücü koltuk kızak konumu sensörü arızası

B1389

Sürücü koltuk kızak konumu sensöründe düzensizlik

B1371

Yolcu koltuk kızak konumu sensörü akü ile açık veya kısa devre

B1391

Yolcu koltuk kızak konumu sensörü şasi ile açık veya kısa devre

B1390

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS Yolcu koltuk kızak konumu sensörü arızası

B1392

Yolcu koltuk kızak konumu sensöründe düzensizlik

B1372

Sürücü koltuk tokası svici akü ile açık veya kısa devre

B1511

Sürücü koltuk tokası svici şasi ile açık veya kısa devre

B1512

Sürücü koltuk tokası svici arızası

B1515

Sürücü koltuk tokası svicinde düzensizlik

B1517

Yolcu koltuk tokası svici akü ile açık veya kısa devre

B1513

Yolcu koltuk tokası svici şasi ile açık veya kısa devre

B1514

Yolcu koltuk tokası svici arızası

B1516

Yolcu koltuk tokası svicinde düzensizlik

B1518

Yolcu hava yastığı açma/kapama svici akü ile açık veya kısa devre

B1527

Yolcu hava yastığı açma/kapama svici şasi ile açık veya kısa devre

B1528

Yolcu hava yastığı açma/kapama svici arızası

B1529

Yolcu hava yastığı açma/kapama svicinde düzensizlik

B1530

Yolcu hava yastığı harita lambası arızası

B2502

Yolcu hava yastığı devre dışı bırakma lambası arızası

B2505

SRS Uyarı lambası Arızası

B2500

Dahili Arıza – ACU değişimi

B1620

Sadece aşama sırasında çarpışma kaydı

B1650

Tüm aşamada çarpışma kaydı

B1670

Sürücü ön yan hava yastığı çarpışma kaydı

B1651

Sürücü ön yan hava yastığı çarpışma kaydı

B1652

Sadece kemer ön gergisinde çarpışma kaydı

B1657

Çarpışma kaydı – PAB Yolcu tarafı önlenmiş (açılma yok)

B1655

Maksimum kemer ön gergisi çarpışma algılamasına ulaşılmış

B1658

Arka darbe algılandı

B1659 DTC tablosu

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

SRS 5.4 Arıza Müdahalesi ve Silinmesi ACU, aktif arıza koşullarının onarımı ve silinmesinden sonra kaydedilen arızaları önceki arıza durumuna sokar. Bu sırada, uyarı lambası kapatılır ve önceki arıza kodu ve ilgili arıza kodu bilgisi ACU içindeki EEPROM’DA saklanır. ACU aşağıdaki arızaları kaydeder: No

Arıza Kodu

Arıza tanımı

B1620

Dahili arıza

B1650

Aşama sırasında çarpışma kaydı (Ön – ACU değişimi)

B1670

Tüm aşamada çarpışma kaydı (Ön – ACU değişimi)

B1651

Çarpışma kaydı (Sürücü tarafı – ACU değişimi)

B1652

Çarpışma kaydı (Yolcu tarafı – ACU değişimi)

B1655

Çarpışma kaydı – Yolcu tarafı PAB önlenmiş (açılma yok)

B1658

Maksimum kemer ön gergisi çarpışma algılamasına ulaşılmış

B1657

Çarpışma kaydı – Kemer ön gergisi sadece(<6)

B1659

Arka darbe algılandı

B1517

Sürücü toka svicinde düzensizlik

B1518

Yolcu toka svicinde düzensizlik

B1371

Sürücü koltuk konumunda düzensizlik

B1372

Yolcu koltuk konumunda düzensizlik

B1530

PAD svicinde düzensizlik Kayıtlı DTC’ler

Sistem arızaları (aktif ve önceki arıza kodlarının saklı hafıza içeriği) seri bir arıza teşhis test cihazı ile silinebilir. Aşağıdaki arızalar dışında, aktif arıza koşulları ortadan kaldırıldığında tüm arızalar silinebilir:

Arıza Kodu

Arıza tanımı

B1620

Dahili arıza

B1650

Aşama sırasında çarpışma kaydı (Ön – ACU değişimi)

B1670

Tüm aşamada çarpışma kaydı (Ön – ACU değişimi)

B1651

Çarpışma kaydı (Sürücü tarafı – ACU değişimi)

B1652

Çarpışma kaydı (Yolcu tarafı – ACU değişimi)

B1655

Çarpışma kaydı – Yolcu tarafı PAB önlenmiş (açılma yok)

B1658

Maksimum kemer ön gergisi çarpışma algılamasına ulaşılmış Servis takımı ile silinemeyen DTC’ler

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

Gövde Kontrol Modülü

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

Hyundai Teknik Servis EÄ&#x;itim Merkezi

MC BCM

1. BCM Yerleşimi

Kalorifer ünitesi

BCM

Entegre Devre Modülü 2. Anten & alıcı Anten Regülatörü

Güç Regülatörü

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

3. BCM Özellikleri Madde

Gereksinim

Nominal voltaj

DC 12V

Çalışma voltajı aralığı

DC 9 ~ 16V

Çalışma sıcaklığı aralığı

-30

~ +80

Sıcaklık tutma aralığı

-40

~ +85

Maksimum nem kullanımı

Notlar

%95 4mA'den daha az : ETACS &

Parazitik elektrik akımı (Karanlık elektrik akım)

Hırsızlığa karşı koruma kontrolörü 3mA'den daha az : ETACS kontrolörü

4. BCM Temel Fonksiyonu ■ Buğu çözücü zamanlama kontrolü ■ Fasılalı silecek kontrolü ■ İkaz zili uyarısı - Emniyet kemeri uyarı kontrolü - NAS için emniyet kemeri uyarı kontrolü - AB, AVUS için emniyet kemeri uyarı kontrolü - Anahtar kumandalı uyaı kontrolü ■ Kabin lambası gecikmesi & Anahtarsız kilit açma zamanlayıcısı kontrolü ■ Arak lamba otomatik kapatma kontrolü ■ Kapı kilitleme/kilit açma kontrolü - Merkezi kapı kilidi kontrolü - Anahtarsız Giriş Kapı kilitleme/kilit açma kontrolü - Korna tepki fonksiyonu kontrolü - Kontak anahtarı uyarı kontrolü - Çarpışma sırasında kapı kilit açma kontrolü - Otomatik kapı kilitleme kontrolü - Otomatik kapı kilit açma kontrolü ■ Elektrikli cam zamanlayıcısı kontrolü ■ Arka sis lambası kontrolü ■ Panik Kontrolü

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

■ Hırsızlığa karşı koruma fonksiyonu kontrolü - Koruma Fonksiyonu Kontrolü - Koruma Kaldırma Fonksiyonu Kontrolü - Alarm Fonksiyonu Kontrolü.

5. Sinyal giriş & çıkış Giriş Sinyali Akü (Yedekleme Voltajı) Kontak 1 & 2 (Besleme Voltajı) Alternatör “ L “ Terminali

Kontrolör

Güç besleme

Sürücü Kapısı Svici Yolcu Kapısı Svici

Aktüatörler

Lamba Kontrol

Kapı Aktüatörü

Tüm kapı Svici (4×4) Sürücü Kapısı Kilit açma svici Yolcu kapısı kilit açma svici Sürücü kapısı kilitleme svici Yolcu kapısı kilitleme svici Arka kapı kilitleme & Kilit açma svici (2×2) ÖN. FAS. Silecek & Yıkayıcı Svc Silecek Fasıla Hacmi Svici Emniyet kemeri svici Rezistans Svici Kapı Uyarısı Svici Kaput Svici Araç Hız Sensörü Arka & Ön Lamba Svici Sis lambası svici (ÖN & ARKA) Çarpışma Sensörü

Sviç Girişi Ara Yüzü

Röle Kontrol

Hırsız Alarmı

Kontak anahtarı yuva aydınlatması Kabin Lambası Emniyet Kemeri Kapı Kilitleme rölesi Kapı Kilit Açma Rölesi Silecek Motoru Rölesi Rezistans Rölesi İkaz Zili Elektrikli Cam Rölesi Arka Rezistans Rölesi Alarm Kornası Rölesi Hırsız Alarmı Rölesi Dörtlü Flaşör Rölesi Kod Saklayıcı

İletişim

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

6. BCM Fonksiyonları 6.1 Rezistans zamanlayıcısı Kontrolü - (alternatör "L" terminali ) şarjı "AÇIK" iken rezistans svici açıldıktan (20) dakika sonra rezistans çıkışı (dış ayna ısıtıcısı dahil) açık olmalıdır. - Rezistans çıkışı açık iken rezistans svicinin tekrar açılması durumunda, rezistans (dış ayna ısıtıcısı dahil) çıkışı kapalı olmalıdır. - Rezistans çıkışı açık iken kontak KAPALI ise, rezistans (dış ayna ısıtıcısı dahil) kapatılır. Rezistans zamanlayıcısı kontrol devresi ST

Rezistans Rölesi

IG1 IG2

KONTAK

Dış ayna ısıtıcısı 8 M14-1

14 M14-2

7 M14-1 12V AKÜ 12V

Arka cam

9 M14-1 18 M14-1

24 M14-2 Rezistans svici

( ALT ˝L˝ BCM S Hangi sinyal Rezistans zamanlayıcı kontrolü içindir? ■ Alternator “L” terminali (Düşük - Yüksek) ■ Rezistans svici Düşük sinyali ■ Kontak AÇIK

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

6.2 Emniyet kemeri uyarı kontrolü -Emniyet kemeri uyarı lambası kontak açıldıktan sonra 6 saniye boyunca 0.6 saniye frekansla , %50 işlev oranı ile yanıp sönmeli ve ikaz zili devrede olmalıdır. - 6 saniye içinde kontak kapatılırsa, uyarı lambası ve ikaz zili kapatılmalıdır. - Emniyet kemeri svicinin açık olması durumunda, ikaz zili hemen durmalı, fakat emniyet kemeri uyarı lambası çıkışı 6 saniye süresince devam etmelidir. Emniyet kemeri uyarı kontrol devresi

Emniyet kemeri uyarı lambası

ST IG2 IG1

Kontak

8 M14-1

12V

7 M14-1 AKÜ 12V

20 M14-2

9 M14-1

11 M14-2 Emn. kemeri svici (Toka svici) BCM

S. Hangi sinyal emniyet kemeri uyarı kontrolü içindir? ■ Kontak AÇIK ■ Emniyet kemeri toka svici AÇIK

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

6.3 Kontak anahtarı uyarı kontrolü Bu fonksiyon kontak anahtarı silindire yerleştirildiğinde aracın kilitlenmesini önlemek içindir. - Kontak anahtarı yerleştirilir. 2. Kontak anahtarı yerleşim sinyali BCM tarafından alınır. - Bu sırada, ön sol veya sağ kapı kilidi düğmesine basılırsa, 1 s boyunca kapı kilit açma sinyali verilir. - Böylece anahtarın sokulması sırasında kapının kilitlenmesini önlenir. Kontak Anahtarı Uyarı Kontrol Devresi

Aküden

M14-1 6

Aküden

12 volt Anahtar kumandalı uyarı svici

Kapı kilidi rölesi

M14-1 11

Sürücü kapısı svici

12 volt C

M14-1 1

Tr. 1

13 M14-2

Yolcu kapısı svici P

Kapı Aktüatörü

12 volt

kapısı aktüatörü

Sürücü kapısı kilitleme/kilit açma sinyali

M14-1 15

Sürücü

Tr. 2

1 M14-2

12 volt Kapı kilit açma rölesi

M14-1 16

Yolcu

kapısı

ktü tö ü

Yolcu kapısı kilitleme/kilit açma sinyali

BCM

Aküden

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

S. Kontak anahtarı uyarı kontrolünün çalışma koşulu nedir? 1. Anahtar kumandalı kapı uyarı svici AÇIK (pin No 6 M14-1 12volt)= Anahtar takılı 2. ÖN. SOL veya SAĞ kapı svici AÇIK(kapı açık= M14-1 konnektöründe pin No 1 veya 11 sinyalinde yüksekten düşüğe değişim) 3. ÖN. SOL veya SAĞ kapı svici AÇIK(kapı kilitleme svici sinyali açık= pin No 15 veya 16 sinyalinde yüksekten düşüğe değişim) 4. Kapı kilit açma rölesi AÇIK (Tr. 2 AÇIK = M14-2 konnektörü düşük sinyal pin No 1) 6.4 Kabin lambası gecikme kontrolü - Kapı açıldığında kabin lambası yanmalıdır. (kapı svici AÇIK) - Kabin lambasının parlaklığı %75 düzeyine hemen azalmalı, kapı kapatıldıktan sonra 5-6 saniye içinde ve yavaşça sönmelidir (kapı svici KAPALI). - Kapı açılma (kapı svici AÇIK) süresinin 0.1 saniyeden düşük olması durumunda, bu fonksiyon çalıştırılmamalıdır. 6.5 " Anahtarsız Kilit Açma " sinyali alındıktan sonra Kabin Lambası Gecikmesi. - Kontak açılmadan kapının kapatılması durumunda yaklaşık 30 saniye yandıktan sonra kabin lambası söner. - Kapı açılırken kabin lambası yanmaya devam eder ve kabin lambası gecikme fonksiyonuna geri döner. - Bu koşul altında TX butonuna basılırsa, kabin lambası tekrar 30 saniye daha yanmaya devam eder. - Anahtarsız kilitleme butonuna basılırsa kabin lambası hemen söner ve koruma konumuna geçilir.

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

Kabin lambası gecikmesi kontrol devresi

Aküden

BCM Alıcı

12V

AÇIK

Kabin

C M14-1 2

P U

kapalı

M14-2 12

Kabin lambası

Tüm Kapı Svici

S. BCM'de kabin lambası gecikme kontrolünün koşulu nedir? ■ Tüm kapı svicinin açık iken kapatılması ■ Kontak anahtarı kapalı ■ Kabin lambası svici kabin konumu ■ M12-1 pin No.2 12'den 0'a voltaj değişimi ■ Verici kilit açma butonu sinyali

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

6.6 Arka Lambanın Otomatik Kapatılması - Kontak açıldıktan sonra arka lamba svicinin açılması durumunda veya kontak kapatıldıktan sonra sürücü kapısının açılması durumunda, arka lamba otomatik olarak söner. - Ayrıca, kontak açık iken sürücü kapısının açılarak kontağın kapatılması durumunda da, arka lamba otomatik olarak söner. - Otomatik sönme sonrasında, arka lamba svici tekrar açılırsa, arka lamba yanar ve otomatik kapama fonksiyonundan çıkılır Arka Lamba Otomatik Kapatma Devresi

Akü

BCM

M14-1 6 Anahtar kumandalı Kapı uyarısı svici 12 volt

M14-1 12 Arka Lamba Svici

P 12 volt

15 M14-2

Arka Lamba Rölesi

U Arka Lamba

M14-1 11 Sürücü Kapısı Svici

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

S. BCM'de arka lamba otomatik kapatma fonksiyonunun koşulu nedir? Arka lamba otomatik kapatma

Koşul (AÇIK veya

kontrolü ile ilgili sinyal

KAPALI)

Anahtar kumandalı kapı uyarı svici

Voltaj

Pin No

AÇIK - KAPALI

12 volt - 0 volt

6 M14-1

Arka lamba svici

AÇIK

0 volt

12 M14-1

Sürücü kapısı svici

Kapalı - açık

0 volt - 12 volt

11 M14-1

Arka lamba rölesi “-”

Kapalı - açık

12 volt - 0 volt

15 M14-2

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

6.7 Anahtarsız Giriş & Hırsız Alarmı Kontrolü

Anten

BCM Alıcı

M14-1

12 volt

M14-2 5

Kapı svici

12 volt 1 C

11 M14-1

12 volt

14 P Kapı kilitleme/kilit açma svici

12 volt

15 U

16 12 volt 17 5 10

12 volt

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

Sinyal Voltajı Pin No 2 1 11

Sinyal

Voltaj

ARKA SOL/SAĞ

Arka Kapı Açık : 0

Kapı svici

Kapalı : 12

Ön sağ

Ön Sağ Kapı açık : 0

Kapı Svici

Kapalı : 12

Ön sol

Ön Sol Kapı açık : 0

Kapı Svici

Kapalı : 12

ARKA SOL/SAĞ 14

Arka Kapı açık : 0

Kapı Kilitleme/

Kapalı : 12

Kilit Açma Svici 15 16 17 5 10

Ön Kapı SOL Kilitleme/

Ön Kapı Sol Kilitleme : 12

Kilit açma Svici

Kilit Açma Svici : 0

Ön. Kapı SAĞ Kilitleme/

Ön Kapı Sağ Kilitleme : 12

Kilit açma Svici

Kilit Açma Svici : 0 Kaput Açık : 0

Kaput Svici

Kapalı : 12

Bagaj Kilit açma

Bagaj Kilitleme : 12

Svici

Kilit açma : 0 Bagaj Açık : 0

Bagaj Svici

Kapalı : 12

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

Anten

BCM Alıcı 12 volt

M14-1 2

Kapı svici

12 volt 1

11 12 volt

M14-1 14

Kapı Kilitleme/kilit açma svici

12 volt

16 12 volt 17 12 volt

12 volt

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

Sinyal Voltajı Pin No 2

Giriş Sinyali Arka sol/sağ kapı svici

BCM fonksiyonu ile ilgili maddeleri yazın - Hırsızlığa karşı koruma fonksiyonu - Kabin lambası gecikme kontrolü - Hırsızlığa karşı koruma fonksiyonu

Ön sağ kapı svici

Kabin lambası gecikme kontrolü

Anahtar yuvası aydınlatma kontrolü

Arka lamba otomatik kapatma kontrolü

Elektrikli cam zamanlayıcısı fonksiyonu

- Hırsızlığa karşı koruma fonksiyonu 11

Ön sol kapı svici

Arka sol/sağ kapı 14

Ön kapı Sol Kilitleme/Kilit açma Svici (Dahili Aktüatör) Ön kapı Sağ 16

Kilitleme/Kilit açma Svici (Dahili Aktüatör)

Kabin lambası gecikme kontrolü

Anahtar yuvası aydınlatma kontrolü

Arka lamba otomatik kapatma fonksiyonu

Elektrikli cam zamanlayıcısı fonksiyonu

Hırsızlığa karşı koruma fonksiyonu (Koruma fonksiyonu)

Kilitleme/Kilit açma Svici (Dahili Aktüatör)

Bagaj kilit açma svici

- Otomatik kapı kilitleme fonksiyonu -

Hırsızlığa karşı koruma fonksiyonu (Koruma fonksiyonu)

Merkezi kapı kilitleme/kilit açma fonksiyonu

Otomatik kapı kilitleme fonksiyonu

Hırsızlığa karşı koruma fonksiyonu (Koruma fonksiyonu)

Merkezi kapı kilitleme/kilit açma fonksiyonu

Otomatik kapı kilitleme fonksiyonu

- Koruma rezervasyonu

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

6.8 Hava Yastığı Çarpışma Sinyali ile Otomatik Kapı Kilidi Açma - Kapı kilitli iken hava yastığı çarpışma sinyali BCM'e gelirse, emniyet için kilit açma sinyali hemen gönderilir. - Bu sırada, yukarıdaki kilit açma işleminin yapılabilmesi için tüm kapılar kilitli olmalıdır.

Aküden

Hava yastığı çarpışma sinyali devresi ile otomatik Kapı Kilit Açma

Aküden BCM M14-1 8 KONTAK

Kapı M aktüatörü

P 12volt Hava yastığı çarpışma sinyali

Kapı Kilidi rölesi M14-2 13

M14-2 1

M14-2 22

Kapı kilit açma rölesi

Hava yastığı

Aküden S. BCM'de hava yastığı çarpışma sinyali ile otomatik kapı kilidi açma koşulu nedir? •

Kapı kilitleme/kilit açma svici kilitli

• Pin No M14-2 22 düşük sinyal S. Bu fonksiyon çalışırken M14-2 konnektör pini şasilenmesi. •

5 saniye

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

7. Fasılalı Silecek Motoru Kontrol Devresi I/P BAĞLANTI Güç dağılımına bakın

KUTUSU

(Sayfa: SD110)

YIKAMA

ÖN SİLECEK

MOTORU

PARK SVİCİ (Silecekler park halinde iken gösterilir)

MOTORU

ÇOK İŞLEVLİ YIKAMA

SVİÇ

SVİCİ YIKAMA SVİCİ

BUĞU SVİCİ

BAĞLANTI Şasi dağılımına bakın

KONNEKTÖRÜ

(Sayfa: SD130-2)

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

8. Entegre Kontrol Modülü Devre Şeması

DÖRTLÜ FLAŞÖR (10A)

SİRENE Güç dağılımına bakın (Sayfa: SD110) B/HIRSIZ ALARMI KORNASI

9. Şarj Devresi

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

BAĞLANTI KUTUSU

Güç dağılımına bakın (Sayfa: SD110-5)

AKÜ

GÖSTERGE 10A

KAPI KONTROLÜ MODÜLÜ

Yolcu kabini sigorta detaylarına bakın. Sayfa: (SD120-1)

GÖSTERGE PANELİ

ALTERNATÖR AKÜ

IC REGÜLATÖR

STARTÖR BOBİNİ AKÜ ŞASİSİ

GÖVDE ŞASİSİ

REZİSTANS ZAMANLAYICISI

REDRESÖR

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

MC BCM

“B+” Terminal Cold Hot

Alan bobini

ÇIKIŞ AKIMI (A)

“L” Terminal

Alternatör

ALTERNATÖR DEVRİ

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

KLİMA SİSTEMİ

Klima Sistemi

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

KLİMA SİSTEMİ

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

KLİMA SİSTEMİ

1. Giriş Uyarı: Prosedürleri takip etmemek veya uyarıları, ikazları ve notları dikkate almamak kişisel yaralanmaya ve/veya gereksiz araç hasarı/onarımına neden olabilir. İkazlar: 1. Herhangi bir elektrikli parçaya servis yapmadan önce, akü negatif kablosunu sökün. Başka şekilde belirtilmedikçe, kontak anahtarı “off” veya “lock” konumunda bulunmalıdır. 2. Bu klima sistemi kişisel yaralanmayı önlemek için özel dikkat gerektiren R-134a içermektedir. Aşağıda listelenmiş olan müdahale talimatlarını daima takip edin: a) Soğutucu sistemine servis yaparken, her zaman koruyucu gözlük kullanın ve parçaların, valflerin ve bağlantıların çevresine temiz bir bez bağlayın. b) Daima iyi havalandırılmış bir bölgede çalışın ve soğutucu gazı solumaktan kaçının. c) Herhangi bir klima hattı veya parçasını kaynak yapmayın, buharla temizlemeyin ve ısıtmayın. d) Soğutucunun deriniz ile doğrudan temasından kaçının. Eğer R-134a vücudunuzun herhangi bir yerine temas ederse, ilgili bölgeyi temiz su ile yıkadıktan sonra hemen bir sağlık kuruluşuna başvurun. e) R-134a silindirlerini kullanırken, ağır metal vidalı kapağı her kullanımdan sonra tekrar takın. f)

R-134a taşınması sırasında soğutucu konteynerlerini aracın yolcu kabininde bulundurmayın.

g) Küçük bir R134a silindirini büyük bir silindir ile doldururken, silindiri tamamen doldurmayın. Sıvının üst kısmında genleşme için boşluk bırakın. 3. Herhangi bir klima hattını veya parçasını sökmeden veya değiştirmeden önce tüm soğutucu, onaylanmış bir soğutucu toplama ekipmanı ile boşaltılmalıdır. 4. R-12, R-134a ile uyumlu değildir. Bu sistemde R-12 kullanımı sistem arızasına yol açabilir. 5. Her bir parça bağlantıya hazır hale gelmeden herhangi bir kapağı sökmeyin. 6. Soğutucuyu atmosfere bırakmayın. Klima sistemini boşaltmanız gerektiğinde soğutucu dönüşüm ekipmanınızı kullanın. 7. Soğutucu konteyneri sıcaklığını 40°C (104°F) altında tutun. 8. Soğutucu veya soğutucu konteynerini ateş veya aleve maruz bırakmayın.

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

KLİMA SİSTEMİ 1.2 Uyarılar: 1. Bağlantı elemanlarını söktüğünüz yere takın. 2. Daima doğru parça numarasına sahip bağlantı elemanını kullanın. 3. Bağlantı elemanlarını ve bağlantıları doğru tork değeri ile sıkın. Yetersiz veya aşırı sıkma klima sisteminde kaçağa veya hasara yol açar. 4. Klima sisteminin atmosfere açıldığı durumlarda, R-134a ile doldurmadan önce sistem tamamen boşaltılmalıdır. 5. Kapak açmadan önce parçaların içinde bulunan nemin yoğunlaşmasını önlemek için tüm parçalar oda sıcaklığında bulunmalıdır. 6. O-ringler ve keçeler iyi durumda bulunmalıdır. Yalıtım yüzeyinde bulunan bir çizik veya kir soğutucu kaçağına yol açabilir. 7. O-ring bağlantılarını sıkarken, keçenin yamulmasını önlemek ve uygun sıkma sağlamak için karşı bağlantı bir anahtar ile desteklenmelidir. 8. Klima sistemini doldurduktan sonra servis valf kapaklarını yeniden takmayı unutmayın. 9. Esnek hortum hatları, hortum çapının dört katından fazla bir yarıçap ile eğilmemelidir. 10. Esnek hortum hatları egzos manifolduna 2.5 inçten (64mm) daha yakın bulunmamalıdır. 11. Tüm parça ve takımları temiz ve kuru tutun. 12. Aracın gövdesinin zarar görmemesi için koruyucu örtüler kullanın. 13. Klima hatlarını veya elektriksel kablo demetini takarken, hareketli parçalara temas etmemeleri için uygun şekilde yerleştirin.

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

KLİMA SİSTEMİ

2. Tanım HVAC (Isıtma Havalandırma Klima) sistemi ısıtma, soğutma, havalandırma ve nemden arındırma sağlar. Isıtma sistemi motor tarafından üretilen ısıyı kullanır. Diğer tarafta soğutma sistemi soğuk hava oluşturmak için daha komplike ekipmanlara ihtiyaç duyar. Hava soğutulduğunda, havadaki nem yoğuşur ve havadan ayrılan su damlacıklarına dönüşür. Hava debisi manuel ve otomatik olarak kontrol edilir.

Hava filtresi

Evaporatör

Fan motoru

Kalorifer peteği PTC ısıtıcı

2. Montaj yerleşimi Fan Tertibatı Kompresör Tertibatı

HAVC Tertibatı Genleşme valfi APT Kondansör ve Soğutma Fanı Tertibatı

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

KLİMA SİSTEMİ

3. Motor bölmesindeki parçalar 3.1 Kondansör Klima sistemindeki kondansör yüksek basınçlı soğutucu akışkan buharını sıvıya dönüştüren bir cihazdır. Cihaz bu durumu sıcak akışkandan daha soğuk olan atmosfere ısı yayarak sağlar.

3.2 Kompresör (Değişken eğik plakalı tip) Soğutucu akışkan emme ve sıkıştırma metotları Sabit Eğik Plakalı Kompresör ile aynıdır. Eğik plaka açısı ayarlanarak pistonun daha büyük veya daha küçük stroklar yapması sağlanır. Bu şekilde düzenli sıcaklık kontrolü yüksek sürüş konforu elde edilir.

Piston Çıkış odası (Pd) Eğik plaka

Giriş odası (Ps)

Kontrol valfi Kontrol odası (Pc)

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

KLİMA SİSTEMİ 3.2.1. Karşılaştırma Sabit eğik plakalı kompresör

Değişken eğik plakalı kompresör

3.2.2. Değişken eğik plakalı kompresörün çalışması

Kontrol odası basıncı

Giriş odası basıncı

• Kontrol odası basıncı > Giriş odası basıncı: Eğik plaka açısı azalır • Kontrol odası basıncı = Giriş odası basıncı: Eğik plaka açısı yükselir

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

KLİMA SİSTEMİ

Yük koşulu: Düşük

Yük koşulu: Yüksek

Kontrol odasında basınç yükselmesi

Kontrol valfi açık

Kontrol odasında basınç düşüşü

Kontrol valfi kapalı Diyafram

* Giriş basıncı standart değerin (2.0kgf/cm2) altında. * Diyafram büzüşür → (Kontrol valfi açık) * Çıkan gaz Kontrol odasına girer (Kontrol odası basıncı yükselir.) * Eğik plaka açısı düşer.

* Giriş basıncı standart değerin (2.0kgf/cm2)üstünde. * Diyafram genleşir → (Kontrol valfi kapalı) * Çıkan gaz Kontrol odasına giremez (Kontrol odası basıncı düşer.) * Eğik plaka açısı artar.

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

KLİMA SİSTEMİ

4. Kabindeki parçalar 4.1 Isıtıcı & Evaporatör ünitesi tertibatı Motor soğutma suyunun ısıtıcı peteğinden geçmesine izin verildiğinde, soğutma suyundaki ısı petek kanatçıklarının arasında dolaşan soğutucu havaya aktarılır ve buradan yolcu bölümüne ulaşır.

BUĞU ÇÖZME

Havalandırma

Hava emme damperi

Taban Tahliye hortumu

PTC ısıtıcı

Emme aktüatörü

Karışım aktüatörü

Evaporatör borusu

Kalorifer peteği borusu

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

KLİMA SİSTEMİ 4.2 Evaporatör ünitesi Alıcı kurutucudan hemen sonra soğutucu %100 sıvıdır. Sıvı basıncı düşer düşmez, kaynamaya başlar ve böylece ısıyı absorbe eder. Bu ısı, evaporatörün soğutucu kanatçıklarından geçen havadan alınır ve havanın soğuması sağlanır.

4.3 Genleşme valfi Genleşme valfinin görevi yüksek basınçlı sıvının evaporatöre girişte genleşmesini sağlamaktır. Ayrıca, evaporatörün donmasını veya su ile dolmasını önlemek için sistemi kontrol edip ölçer. Genleşme valfi, dış basınç eşitlemeli tiptir (Blok tip).

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

KLİMA SİSTEMİ

4.4 Hava filtresi 4.4.1. Tanım Kombine filtre ile havadaki toz ve kokular etkili biçimde temizlenir. 4.4.2. Kullanım ömrü Filtre değişim periyodu 5,000~12,000km’dir. Fakat yol durumu havada fazla toz ve kara duman oluşumuna yol açıyorsa süre kısalabilir.

FAN HIZI KONTROLÜ Güç MOSFET Fan hızı fan kontrol svici ve MOSFET (Metal-Oksit Yarı iletken Alan Etkili Transistör) tarafından kontrol edilir. Fan svicinin 1 konumu ile 8 konumu arasıda değiştirilmesi fanın daha hızlı dönmesine neden olur. Tahliye

Kaynak

Aralık

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

KLİMA SİSTEMİ

5. Sensörler 5.1 Kanatçık termo sensörü Evaporatör sıcaklığını algılamak için evaporatörde kanatçık sensörü bulunur. Bu sensör evaporatörün donmasını önler.

5.2 Araç-içi sensör Araç içi sensör yolcu kabini sıcaklığını ve nemini algılar, direnci değiştirir ve ilgili voltajı sıcaklık kontrol modülüne girer.

Araç içi sensör

Nem sensörü

5.2 Foto sensör 12

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

KLİMA SİSTEMİ Foto sensör fan seviyesini ve deşarj sıcaklığını kontrol etmek için kontrol modülüne sinyal gönderir.

5.3 Dış hava sensörü Dış sıcaklık sensörü kondansör fanı davlumbazının ön kısmında bulunur. Bu sensör dış hava sıcaklığını algılar ve kontrolöre voltaj sinyalleri gönderir.

5.4 AQS (Hava Kalitesi Sistemi) 13

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

KLİMA SİSTEMİ Hava kalitesi sistemi komşu araçlardan gelen egzos gazını algılar ve otomatik olarak havayı keser. AQS araç girişini otomatik olarak kontrol eder ve araca kolaylıkla monte edilebilir. Manuel olarak ta çalıştırılabilir. 1) Sensör yerleşimi

2) Özellikler Ö z e llik le r Ç a lış m a vo lt a jı

9 ~ 16V DC

N o m in a l vo lt a j

12V DC

Ç a lış m a s ıc a k lığ ı

-3 0 ~ 1 0 5 ℃

A lg ıla n a b ile n gaz

B e n z in li m otor gaz ı D iz e l m o t o r gaz ı

R e a k s iy o n s ü re s i

C XH Y , C O N O X, S O 2 1 s 'd e n a z

5.5 APT (Otomotiv Basınç Dönüştürücü) sensörü APT (Otomotiv Basınç Dönüştürücü) kapasitif-bazlı bir sensör olup, uygulanan basınç ile doğru orantılı şekilde doğrusal voltaj çıkışı vererek soğutucu akışkan basıncını algılar. 5.5.1 Sistem yerleşimi Genleşme valfi Evaporatör Komp.

Kondansör PWM

Alıcı Çok kademeli soğutma fanı

APT SENSÖRÜ - Motor rölanti kontrol - Soğutma fanı kontrolü - Kompresör kontrolü - Yüksek basınç kesme

ECU (Motor Kontrol Ünitesi

- Düşük basınç kesme

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

KLİMA SİSTEMİ

5.5.2 APT sensörünün yerleşimi

5.5.3 Soğutucu akışkan basıncı ve voltaj karşılaştırması

Yaklaşık 4.8V

ÇIKIŞ (Vdc)

Yaklaşık 0.2V

Normal Çalışma aralığı

0 1.0

32.6

Basınç (kg/㎠)

A. Soğutucu hat basıncı 0 dolayında ise, motor ECM iletişimi için 0.2V(0V değil) mevcut bulunur. (0V zayıf temas veya açık devre anlamına gelir) B. Hat basıncı standart değer üzerinde (yüksek basınç) iken bile, 4.8V mevcuttur. (5V kısa devre anlamına gelir)

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

KLİMA SİSTEMİ

6. Sıcaklık birimi değişimi Kullanıcı sıcaklık gösterimini °C ve °F arasında seçebilir. Off butonunu basılı tutarken auto butonuna 3 saniye basın. •

Ayar birimi: °C (Akünün sökülmesi)

Basılı tutun

3 saniyeden fazla basın

7. Arıza teşhis FATC modülü dahili arıza teşhis özelliği şüphelenilen sistem parçalarındaki elektriksel arızayı algılar ve arıza kodlarını bildirir.

Kontak anahtarı : KAPALI→ AÇIK

Off svicine basarken Mode svicine 2 saniye içinde 4 defadan fazla basın.

Grafik sembol ekranı 3 defa yanıp söndükten sora, arıza teşhis başlar

Dahili arıza-teşhis (Sürekli işlem) AUTO’ya basın

AUTO’ya basın Dahili arıza-teşhis (Kademeli işlem)

OFF’a basın

OFF’a basın Orijinal konuma geri dönüş

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi

KLİMA SİSTEMİ

7.1 DTC listesi & Arıza emniyeti DTC Kodu 00 11 12 13 14 17 18 19 20 21 22 23 24

Tanım

Arıza em niyeti

Norm al Araç içi sensör devresi açık Araç içi sensör devresi kısa devre Dış hava sensörü devresi açık Dış hava sensörü devresi kısa devre Kanatçık sensörü devresinde açık Kanatçık sensörü devresinde kısa devre Açık veya kısa devre sıcaklık kapağı potansiyom etresi Hasarlı sıcaklık kapağı potansiyom etresi Açık veya kısa devre m od kapağı potansiyom etresi Hasarlı Mod Kapağı potansiyom etresi Açık Nem sensörü devresi Kısa Nem sensörü devresi

23 °C'de Sabit 20 °C'de Sabit - 2 °C'de Sabit Ayar sıc. 17~24.5 °C : MAKS Soğuk Ayar sıc. 25~32 °C : MAKS Sıcak Havalandırm a m odu : Havalandırm a m odu sabit Diğer m od : Buğu çözm e m odu sabit -

Hyundai Teknik Servis Eğitim Merkezi