dizel motorlarda soğutma sistemi

MOTORLU ARAÇLAR TEKNOLOJİSİ ALANI

DİZEL MOTORLARDA SOĞUTMA SİSTEMİ

http://www.motorsitem.tr.gg http://www.aracteknolojisi.tr.gg

İçten yanmalı motorlarda yakıtın kimyasal enerjisinin ısı enerjisine sonrada mekanik enerjiye çevrildiğini biliyoruz. Silindir içindeki yanma olayı dolayısı ile motor parçaları ısınacaktır. Bu parçalar iyi soğutulmaz ise, sıcaklıkları yükselecektir.

Ayrıca yağlama sıcaklıklarının da belli sınırları vardır. Netice olarak yağlanmanın normal şartlar altında yapılabilmesi ve motor parçalarının çalışma sıcaklıklarının sınırlanması için motorun soğutulmasına ihtiyaç vardır. Bir motorda bu işi yüklenen sisteme soğutma sistemi denir.

Dizel motorunda ısı dengesi

Tabii emişli dizel motoru

Turboşarjlı ve son soğutuculu dizel motoru

SOĞUTMA SİSTEMLERİ

HAVALI SOĞUTMA SİSTEMİ RADYATÖRLÜ SOĞUTMA SİSTEMİ

Havalı Soğutma Sistemi

Radyatörlü Soğutma Sistemi Soğutma Sistemi Elemanları

İki önemli soğutma şekli

Soğutma sıvısı pompası Bu pompa, soğutma sıvısının motor ile radyatör arasında devretmesini sağlar.

Pompa kesiti

Radyatör Soğutma sıvısını normal ısısının üzerine çıktığında soğutan elemandır.

Radyatรถr petek kesiti

Vantilatör (Fan) Motor tarafından tahrik edilen bir pervanedir.

Fanlar kavrama şekline göre; Standart tip fan (sabit döner), Hidrolik kavramalı, Termostatik (Visko – fan) kavramalıdır.

Termostatik Fan (Visko – fan)

Hararet göstergesi ve müşiri Hararet müşiri, su ceketlerindeki soğutma sıvısının ısısını gösterir, ısının en fazla olduğu yerde monte edilmiştir.

Basınçlı Radyatör kapağı Birbirine göre ters çalışan basınç ve vakum valflerinden meydana gelmiş kapaktır.

Yağ soğutucusu (Eşanjör) Ağır hizmet araç motorlarında yağlama yağı normal ısısının üzerine çıktığında yağın özelliği bozulacağından ısının fazlasını soğutucu üzerinden soğutma sıvısına iletir.

Termostat Motor bloğu içerisindeki soğutma sıvısının ısısını kararlı kılan termik valf.

Termostatın çalışması

Termostat Kontrolü Termostatın açılmaya başlama ısısı Tam açılma ısısı Açılma mesafesi

Shutterstad valfi

Korozyon filitresi

Korozyon filitresi ile korunmuĹ&#x; yĂźzey

Pasa uğramış yüzey

Kireçlenmiş yüzey

1 mm kireç tabakası, 10 mm kalınlığındaki metalin ısı geçirgenliğine eşittir

Kavitasyonun ve kirecin motor elemanlar覺 羹zerindeki etkisi

Kavitasyonun oluĹ&#x;umu

Kavitasyonun motor elemanlar覺 羹zerindeki etkisi

Kavitasyon oluĹ&#x;umunun engellenmesi

Antifriz çeşitleri Kaynama sıcaklığı (oC) Metil alkol

65

Etil alkol

80

Gliserin

108

Etilen glikol

165

Su - Antifriz Karışım Oranları Antifriz

Saf Su

-8 oC

%20

%80

-15oC

%30

%70

-25oC

%40

%60

-35oC

%50

%50

Soğutma sıvısı motora konulurken sistemin havasının alınması

SOĞUTMA SİSTEMİ İLE İLGİLİ ÖNERİLER --Motor çalıştırılmadan önce sistemin su seviye ve sızıntı kontrolü yapılmalıdır.

--Soğutma sisteminde yaz kış uygun oranda antifriz + temiz su kullanılmalıdır.

--Soğutma sıvısını en geç iki yılda değiştirilmeli, sistemin iç temizliği yapılmalıdır.

--Radyatör içi ve dışı, motor dış cephesi temiz olmalıdır.

--Soğutma sıvısı karışım oranları önceden ayarlandıktan sonra, sistemde hava cephesi oluşmaması için yavaşça doldurulmalıdır.

--Sisteme ait hortum, kapak, kelepçe, su pompası tahrik kayışı, termostat kapağı v.b. parçaların sıkılıkları kontrol edilmelidir.

--Çalışma sıcaklığının üzerinde çalışmış (hararet yapmış) motor ani olarak stop edilmemelidir. 3–5 dakika relanti devrinde çalıştırılarak yüksek ısının geniş hacme dağılımı sağlanmalıdır.