T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)
MUHASEBE FİNANSMAN
PROGRAM YÜKLEMEK (ETAWIN)
Ankara 2008
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).
Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.
Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.
Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.
Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.
Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.
İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1 ÖĞRENME FAALİYETİ-1 ..................................................................................................... 3 1. PROGRAM SEÇME VE YÜKLEME ................................................................................. 3 1.1. Muhasebe Paket Programı............................................................................................ 3 1.2. Program Seçimi ............................................................................................................ 3 1.3. Muhasebe Paket Program Çeşitleri .............................................................................. 4 1.4. Programın Bilgisayara Yüklenmesi ............................................................................. 4 1.4.1. Paket Program Yükleme Uygulamaları................................................................ 5 UYGULAMA FAALİYETİ................................................................................................ 9 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME.................................................................................... 10 ÖĞRENME FAALİYETİ-2 ................................................................................................... 12 2. PAKET PROGRAM ÇALIŞTIRMA ................................................................................. 12 2.1. Programlara Giriş - Çıkış ........................................................................................... 12 2.2. Program Ara Yüzü ve Menüler .................................................................................. 13 2.3. Tanımlar ve Ayarlar ................................................................................................... 15 2.4. Paket Program Genel İşlemleri .................................................................................. 16 2.4.1. Paket Programa Giriş ......................................................................................... 16 2.4.2. Şirket Açma........................................................................................................ 16 2.4.3. Şirket Seçimi ...................................................................................................... 18 2.4.4. Default (Seçilmiş-Varsayılan) Şirket Belirleme ................................................ 18 2.4.5. Paket Programdan Çıkış..................................................................................... 19 2.4.6. Paket Programdan Yardım Alınması ................................................................. 19 2.4.7. Şirket Kapatma................................................................................................... 19 2.4.8. Şirket Bilgilerini Düzenleme, Şirkete Yeni Program Ekleme............................ 20 2.4.9. Şirket Listesi Görüntüleme ................................................................................ 20 2.4.10. Sistem Tarih ve Saatini Değiştirme.................................................................. 21 2.4.11. Renk Ayarı ....................................................................................................... 21 UYGULAMA FAALİYETİ.............................................................................................. 22 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME.................................................................................... 23 MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 25 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 28 KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 29
i
AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD
344MV0028
ALAN
Muhasebe Finansman
DAL/MESLEK
Bilgisayarlı Muhasebe Elemanı
MODÜLÜN ADI
Program Yüklemek
MODÜLÜN TANIMI
Muhasebe paket programını sisteme kurabileceği ve genel tanımlarnaları yapabileceği bir öğrenme materyalidir.
SÜRE ÖN KOŞUL
40/16 Bilgisayar kullanımı
YETERLİK
Program Yüklemek Ve Çalıştırmak Genel Amaç: Paket program kurulumunu tanımlamalarını yapabileceksiniz.
ve
genel
MODÜLÜN AMACI
Amaçlar: 1- Paket program kurulumunu gerçekleştirebileceksiniz. 2- Paket programın özelliklerini öğrenebilecek ve genel tanımlamaları yapabileceksiniz.
EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI
Bilgisayar laboratuarı, Muhasebe paket programları, İnternet. Projeksiyon, Tepegöz, paket program demo CD
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Her öğrenme faaliyeti sonunda modülde verilen ölçme araçları ile ulaştığınız bilgi düzeyinizi kendi kendinize değerlendirebileceksiniz. Modül sonunda ise, kazandığınız bilgi ve becerileri belirlemek amacıyla öğretmeniniz tarafından hazırlanacak bir ölçme aracıyla değerlendirileceksiniz. İRİŞ
ii
GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Günümüz teknolojisinin gelişmesi ile muhasebe bilgi sisteminin de giderek karmaşık hale gelmesi karşılaşılan sorunlar arasındadır. Muhasebe bilgi sisteminde işlem çeşitliliğinin artması ve teknolojik gelişmeler dikkate alındığında; muhasebe sisteminin dijital ortamda izlenmesi kaçınılmazdır. Muhasebenin bilgisayar ortamında izlenmesi bilginin doğru ve güvenilirliğini artırmakta ve muhasebeci açısından zaman kazanımına fayda sağlamaktadır. MS-DOS tabanlı çalışan muhasebe paket programları bazen isteklerimizi tam anlamıyla karşılayamamaktadır. Zamanın ve gelişimin değerli olduğu bu zamanda kullanımı daha kolay ve ihtiyaçlara cevap verebilecek bir muhasebe programının kullanımı muhasebecilik mesleğinin işini kolaylaştıracaktır. Bu nedenle Windows tabanlı muhasebe paket programlarının siz öğrencilerimize öğretilmesine ve teknolojiyi yakından takip edebilmenize karar verilmiştir. Bu modül notlarının amacı; Windows tabanlı çalışan muhasebe paket programlarını öğrenmenizi ve ileriki iş hayatında mesleğinizi iyi bir şekilde icra edebilmenizi sağlamaktır.
1
2
ÖĞRENME FAALİYETİ-1 ÖĞRENME FAALİYETİ-1 AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile paket program kurulumunu gerçekleştirebileceksiniz.
ARAŞTIRMA
Ülkemizde hangi muhasebe paket programlarının kullanıldığını internetten araştırınız. Gazetelerin eleman aranıyor ilanlarını inceleyerek, işletmelerin hangi muhasebe programlarını bilen elemanları aradığını belirleyiniz. Bilgisayar firmalarından, muhasebe paket programlarının demolarını temin ediniz.
1. PROGRAM SEÇME VE YÜKLEME Çağımız teknoloji çağıdır. Çalışmalarını teknolojiye uyduramayan işletmeler yok olmaya mahkumdur. Bilgisayar kullanımı bu değişimin önemli bir parçasıdır. “İşletmede hangi muhasebe işlemleri yapılmaktadır?, Bu işlemler için hangi programlara ihtiyaç vardır?, En uygun program hangisidir?,” program seçimi, teknolojik gelişmelere göre değişmek ve gelişmek isteyen işletmelerin ilgilenmesi gereken en mühim konulardan biridir.
1.1. Muhasebe Paket Programı Bir işi bilgisayar kullanarak yapabilmek için uygun programa ihtiyaç vardır. Muhasebe işlerini bilgisayarla yapabilmek için de muhasebe programlarına ihtiyaç duyulur. Muhasebe paket programları, işletmelerin kullanabileceği yapıda hazırlanmış programlardır. Maliyeti, özel yazılan programlara göre daha ucuzdur. Bugün ülkemizde değişik yazılım firmaları tarafından piyasaya sunulmuş, muhasebe paket programları vardır.
1.2. Program Seçimi Program seçiminde programın ihtiyaçlara cevap verebilmesi önemlidir. Kullanıcıların büyük çoğunluğu, ilk çalışmaya başladıkları programları değiştirmeyi düşünmemektedir. Sektörde aynı işi yapan meslektaşlarına da kendi kullandıkları programları tavsiye etmektedirler. Ancak, program seçiminde genel kabul görmüş kurallar da vardır.
3
İşletme Program Seçiminde Nelere Dikkat Etmelidir? Program seçiminde acele edilmemeli. Geniş bir araştırma yapılmalıdır. Aday programların demoları, kısıtlı kullanım kopyaları temin edilmeli ve incelenmelidir. Çevremizde aynı işi yapan işletmelerde kullanılan programlar incelenmeli, kullanıcılarıyla konuşulmalıdır. İşletme sahip ve yöneticilerinin, muhasebe yetkililerinin beklentileri iyi belirlenmeli, seçilecek programın bunu karşılayıp karşılamadığı araştırılmalıdır. Muhasebe işleri kanun ve yönetmeliklere göre yapılmaktadır. Ülkemizde kanunlar, yönetmelikler, uygulamalar çok sık olarak değişmektedir. Bir çok değişiklik programların da değiştirilmesini gerektirmektedir. Bazı programlarda yenilikler kullanıcılar tarafından kolaylıkla yapılabilirken, bazı programlar programcının müdahalesini ister. Seçilecek program güncellemelerin tarafımızdan kolaylıkla yapılabileceği yapıda olmalıdır. Seçilecek programın eğitim ve servis desteği olmalıdır. Program, klavye ve ekran düzeni açısından kullanışlı olmalıdır. Program günümüz işletim sistemlerinde kolaylıkla çalışabilmeli, ofis, hesaplama, sunu, grafik, internet programları ile veri alışverişi yapabilmeli, uyumlu çalışmalıdır. Seçeceğimiz program yasal yollarla edinilmiş, kullanım izni alınmış, lisanslı program olmalıdır.
1.3. Muhasebe Paket Program Çeşitleri Araştırma yaptığınızda, çok sayıda muhasebe programının olduğunu görebilirsiniz. Bir süre sonra bunlara yenileri de eklenecektir. Bunların farklılıkları ara yüzleri ve hazırlandıkları platformlar olarak ön plana çıkar. İlk çıktıklarında DOS tabanlı olarak nitelendirilen daha sonra gelişen bilgisayar yazılımlarının ve ihtiyaçlarında etkisiyle Windows tabanlı ve SQL tabanlı programlar haline dönüşmüştür. Bu programlar interaktif çalışma olanağı sağlamaktadır. İnteraktif çalışma; internet yoluyla programdan bilgi alışverişi yapabilmedir.
1.4. Programın Bilgisayara Yüklenmesi Paket programlar cd, dvd gibi bir kayıt ortamında sıkıştırılmış olarak gelir. Bu kayıt ortamından bilgisayara aktarılmasına yükleme denir. Programın yüklenmesini genellikle satıcı firmalar yapar. Ancak kullanım kitapçığını, kılavuzları inceleyerek biz de yapabiliriz. Programın internetteki sitesinden yükleme ve kurulum ile ilgili bilgi alabiliriz. Program dosyaları arasında benioku ( read me), gibi açıklama dosyaları varsa okunmalıdır.
4
Ticari işletmelerde kullanılmak üzeri alınan programların yüklendikten sonra lisans onaylama işlemi yapılır. Eğitim çalışmalarında kullanılan demo programlar için böyle bir işleme gerek yoktur. Fakat gerçek uygulamalarda kullanılacak lisanslı programlarda program firması telefonla aranır, paket programın çalıştırılmasıyla ekranda beliren şifreler firmaya bildirilir. Satıcı firmanın vereceği karşı şifre bilgisayara girilerek işlem tamamlanır yada bu işlem internet üzerinde de yapılabilir.
1.4.1. Paket Program Yükleme Uygulamaları Program CD’si takılır ve yandaki ekran gelir. Buradan (…Kullanılan program ismi yazılır..) program seçilerek kurulum işlemlerine başlanmış olur. Fakat CD’ nin takılmasına rağmen bu görüntü ekrana gelmez ise Paket Program Kurulum Ekranında gösterildiği gibi Cd veya DVD içeriğine ulaşıldıktan sonra SETUPW.EXE uygulaması çift tıklanarak çalıştırılır.
Aşağıdaki ekran, paket program kuruluşuna başlama ekranıdır. Bu ekranda, “İleri” seçeneğini seçilir ve aşağıdaki ekran gelir.
5
Bu ekranda SETUP TİPİ’nde demo seti ve DEMO TİPİ’nden de eğitim seti (çok kullanıcılı) seçildikten sonra tekrar İLERİ düğmesine basılır.
Bir sonraki ekran olan aşağıdaki ekran, paket programın bilgisayar içinde nereye kurulacağını gösteren programdır. Bu bölümde değişiklik yapılmayacaksa “İLERİ”
6
seçeneğine basılarak kuruluma devam edilir. Değiştirme yapılacaksa; Göz at bölümünden değişiklikler tamamlanır ve “İLERİ” seçeneği ile devam edilir.
Sonraki ekran aşağıda görülen menü belirleme ekranıdır. Bu ekranda, paket programda çalışılacak menüler belirlenir ve “İLERİ” seçeneği ile kuruluma devam edilir.
Yükleme tipi ve kısayol oluşturma bölümünde ekranda görülen seçimler otomatik olarak gelmektedir. Bu bölümde de “İLERİ” seçeneği seçilerek kuruluma devam edilir.
7
Gelen bu ekran, paket program dosyalarının kopyalandığını ifade etmektedir. Kopyalamaya başlamak için bu ekranda iken “SON” tuşuna basılmalıdır.
Yandaki ekrandaki uyarı, paket program kurulumunun tamamlanmış olduğunu ve çalışmaya hazır hale geldiğini ifade eder.
8
UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ
İşlem Basamakları
Öneriler Paket program seçimi konusunu gözden geçirebilirsiniz.
Muhasebe paket programı seçiniz.
Program seçiminde yapılması gereken işlemleri tekrar edebilirsiniz. Paket program kurma açıklamalarını dikkatle okuyunuz.
Muhasebe paket programını kurunuz.
Ekran görüntülerini takip ediniz. Paket program firması ile bilgi alışverişi yapınız.
9
ÖLÇEVE VEDEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME ÖLÇME A- OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) 1. Program seçiminde aşağıdakilerden hangisi en önemsiz faktördür? A) Kullanıcı sayısının fazla olması B) Programın kolayca güncellenebilmesi. C) Programın servis desteğinin olması D) İşletme ihtiyaçlarını karşılaması 2. Program güncelleme sorunlarını en aza indirmek için hangisi yapılmalıdır? A) Aday programlar iyi incelenmeli, en uygunu seçilmelidir B) Eğitim ve desteği kuvvetli olan programlar seçilmelidir. C) Program internete bilgi aktarabilmelidir. D) Yazılım ve donanım aynı firmadan alınmalıdır. 3. Muhasebe paket programları ile ilgili olarak hangi cümle yanlıştır? A) Muhasebe mantığı programlara göre değişmez. B) Bir programı kullanan, diğer programları daha kolay öğrenir. C) Her muhasebe programını kullanabilmek için ayrıca eğitim alınmalıdır D) Paket programlar arasında çok az farklar vardır. 4. Birinci sınıf defter tutan işletmenin hangi programa ihtiyacı yoktur? A) İşletme Defteri Programı B) Personel- Bordro Programı C) Stok-Cari-Fatura Programı D) Muhasebe Programı 5. İşletme personelinin ücretlerinin hesaplanması için hangisi kullanılır? A) B) C) D)
Stok-Cari-Fatura Programı Personel-Bordro Programı İşletme Defteri Programı Muhasebe Programı
6. Ön muhasebe işlemleri için kullanılan program modülleri hangileridir? A) B) C) D)
Sipariş ve Stok İrsaliye ve Fatura Çek Senet ve Cari Hepsi
DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı modülün sonundaki cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz.
10
B. UYGULAMALI TEST Yapılan değerlendirme sonucunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz. Değerlendirme Ölçütleri 1. İşletmeye muhasebe paket programı seçerken dikkat edilmesi gereken konuları öğrenebildiniz mi? 2. Ülkemizde yaygın olarak kullanılan muhasebe paket programlarından 3 tane sayabilir misiniz? 3. Ön muhasebe işlemlerinde kullanılan modülleri sayabilir misiniz? 4. Muhasebe büroları için gerekli olan modülleri belirleyebilir misiniz? 5. Sanayi işletmesi için gerekli olan modülleri belirleyebilir misiniz? 6. Bilgisayar ile verimli ve sağlıklı bir çalışma için gerekli olan kurallara uyuyor musunuz.? 7. Bir programı bilgisayara yüklerken faydalanacağınız kaynakları tanıyor musunuz?
Evet
Hayır
DEĞERLENDİRME Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “Evet” ler kazandığınız becerileri ortaya koyuyor. ”Hayır” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız. Hepsi “Evet” ise bir sonraki öğrenim faaliyetine geçiniz.
11
ÖĞRENME FAALİYETİ-2 ÖĞRENME FAALİYETİ-2 AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile paket programın özelliklerini öğrenerek genel tanımlamaları yapabileceksiniz.
ARAŞTIRMA
Birden fazla şirketin muhasebe işlemlerini yapabilmek için paket programlarda ne gibi hazırlıklar yapılır. Araştırınız? Sizin yaşadığınız bölgede hangi paket programlar kullanılmaktadır. Araştırınız?
2. PAKET PROGRAM ÇALIŞTIRMA Bilgisayara kurulumu yapılan paket programın çalıştırılması, giriş, ayarlamalar, işlemler, raporlar, çıkış gibi bölümlere ayrılır. Paket program sektördeki çok sayıda firmaya hitap eder. Her işletme program modüllerini kendi isteklerine göre kişiselleştirir. Bunun için ölçü ve oranların ayarlanması gerekir. Paket program çalıştırma bütün bu işlemlerin nasıl yapılacağını kapsamaktadır. Programa göre farklılıklar gösterebilir.
2.1. Programlara Giriş - Çıkış Paket programlar kısayol simgesi tıklanarak veya “Başlat” menüsünden seçilerek çalıştırılır. Program girişlerinde genellikle şifre bölümü bulunur. Şifreyi bilinmeden programa girilemez. Bir programda çeşitli seviyelerde şifreler olabilir. Her şifrenin yetkisi farklı olabilir. Paket program ile bir çok işletmenin muhasebe işlemleri yapılır. Bir şirketin bilgilerinin diğer şirketle karışmaması için, program her şirket için ayrı bir klasör hazırlar. Programa girişten sonra yapılacak işlem, çalışılacak firmayı, şirketi seçmektir.Muhasebede bir yıl bir hesap dönemidir. Hesap dönemi 1 Ocak tarihinden başlar, 31 Aralık tarihine kadar devam eder. Bir şirketin bilgileri yıllara göre de ayrılmalıdır. Paket programdan çıkış da programa göre değişir. Önce yapılan iş tamamlanır. Sonra çıkış yolu izlenerek programdan çıkılır.
12
2.2. Program Ara Yüzü ve Menüler Paket programın yaptığı işlerin listesi o programın menüsüdür. Menüde ana başlıklar altında alt bölümler bulunur. Ana menü, yardımcı menülere yani alt menülere ayrılabilir.
Paket program kurulum işlemleri bittikten sonra masaüstüne oluşturduğumuz kısayol simgesinden veya “Başlat→Tüm Programlar→ Paket Program Bilgisayar Programları→ Paket Program” çalıştırılır ve aşağıdaki ekran görüntüsü gelir. Şifre büyük harfle yazılmalıdır. Paket programı ara yüzünde aşağıdaki menü başlıkları bulunur.
İlk menü, Seçimler menüsü olup şirket seçimi, şifre girişi, ay/yıl girişi, depo seçimi, kullanıcı girişi ve programdan çıkış komutlarını kapsamaktadır. Şirket seçimi bölümünde üzerinde işlem yapılacak işletme seçilerek programda veri girişi yapılacak şirket belirlenmiş olur.
13
Şirket/ devir işlemleri menüsünde şirket açma, şirket bilgileri girişi, şirket kapatma, tüm şirketleri listeleme entegrasyon yapmak için gerekli tanımlamalar yer alır.
Windows işlemleri mönüsünde ise işletmeye ait bilgilerin yedeklenmesi ve yedeklerin geri yüklenmesi programın çalışmasını istediğimiz saat ve tarih bilgileri üzerinde işlem yapabiliriz. Servis işlemleri menüsünde programa ve kullanıcılara ait şifre tanımlama ve şifre değişiklikleri yapılır. Yazıcı tanımlamaları ile programın renk düzenlerinde değişiklikler yapılabilmektedir. Çoğu zaman kullanıcılar şifrelerini değiştirip daha sonrada unutma eğilimi göstermektedir. Bu durum işletme bilgilerinin güvenliği açısından tehlikelidir. Sistem yöneticisin verdiği şifreyi değiştirmemek en doğru karar olacaktır. Kullanımda kolaylık sağlayabilecek bir bölümdür. Her işletme için ve her kullanıcı için ayrı şifre tanımlayarak görev dağılımı yapılabilir. Görme sorunu olan kişiler renk tanımlamalarını yaparak göz sağlıklarını koruyabilirler. Windows tabanlı programların tamamında olduğu gibi paket programda da birden fazla pencerede çalışılabilir. Aynı anda birden fazla iletme ve bu işletmelerin modüllerinde çalışılabilir. Bu durumda açık olan pencerelerin ekrandaki görüntüleri ayarlanır.
Yardımcı işlemler menüsünden programla ilgili yardımlar alınır, not sayfası ile gerekli notlar alınarak ajanda gibi kullanılabilir. Hesap makinesi ve takvim özellikleri ile işlemlerimiz hızlandırılabilir.
14
F1 SHIFT+F1 F2
KÜÇÜK YARDIM GENİŞLETİLMİŞ YARDIM KAYIT/LİSTE
SHIFT+F2
KAYIT VE YENİ KAYDA GEÇİŞ
CTRL+F2
KAYIT VE BİR SONRAKİ KAYDA GEÇİŞ
ALT+F2
KAYIT VE BİR ÖNCEKİ KAYDA GEÇİŞ
F3
İPTAL/SAHA BOYLARI
F4
YAZDIRMA İŞLEMLERİ
SHIFT+F4
SEÇİLECEK YAZICIYA YAZDIRMA
F5
ESKİ KAYIT/ARAMA/HAREKETLER/POZİSYONLAR/LOTUS
F6
KART LİSTESİ
SHIFT+F6
HAREKET KONTROL EKRANI
F7
KAYIT/HAREKET LİSTESİ
F8
DETAY BİLGİ
SHIFT+F8 F9 SHIFT+F9
GENİŞLETİLMİŞ DETAY BİLGİ YARDIMCI İŞLEMLER EN SON SEÇİLEN YARDIMCI İŞLEME DOĞRUDAN GİRİŞ
F10
PROGRAMDAN ÇIKIŞ
SHIFT+F10
ANA MENÜYE DÖNÜŞ
ALT+F10 ALT+I ESC
ÖZEL MENÜLER HESAP MAKİNESİNDEN RAKAM TRANSFER BİR ÖNCEKİ MENÜ/ İŞLEMİ KESME
HOME
EKRANIN SOL ÜST KÖŞESİ
END
EKRANIN SAĞ ÜST KÖŞESİ
PGUP
BİR ÖNCEKİ KART/BİR ÖNCEKİ SAYFA
PGDN
BİR SONRAKİ KART/ SAYFA
CTRL+K
KOD GENİŞLİĞİNİ DEĞİŞTİRME
CTRL+Q
LİSTELEME PARAMETRELERİ
2.3. Tanımlar ve Ayarlar Programda her modül için ayrı ayarlamalar tanımlanabilmektedir. Bunun yanında ana menüde Tarih Saat, Çalışılmak istenen ay ve yıl , renk tanımlamaları, yazıcı tanımlamaları ilgili menülerden yapılabilmektedir.
15
2.4. Paket Program Genel İşlemleri 2.4.1. Paket Programa Giriş Programa giriş masaüstündeki paket program kısayol simgesine tıklanarak yada Tüm Programlar içinde yer alan Bilgisayar Programları klasöründe yer alan Paket Program komutun tıklanarak çalıştırılır. Sık kullanılmayan fakat gerekli durumlarda başlat—çalıştır komutunu kullanarak açılan pencerede aç komutunun yanına C:\DEMOW\MENUPRJ.EXE yazarak da program çalıştırılabilir.
2.4.2. Şirket Açma Yeni bir şirket açmak istediğimizde Şirket /Devir İşlemleri menüsünden şirket işlemleri buradan da şirket açma seçilerek şirket bilgileri girilerek kullanılacak modüller seçilip
seçeneği ile onaylanır.
Örneğimizde; işletmenin sadece İŞLETME DEFTERİ modülünü kullanacağı varsayılarak kullanılacak programlardan seçilmiş olan diğer modüller iptal edilmiş sadece işletme defteri yüklenmiştir.
16
komutuna tıklandığında işletmenin programı hangi yıl kullanacağının sorulduğu şekil gelecektir. 2008 yılında çalışılacağı varsayılmıştır. komutuna tıklanarak işlem tamamlanır.
Gelen uyarı mesajına
komutuna tıklanarak sonraki aşamaya geçilir. Daha sonra Şirketle ilgili Parametrelerin girileceği ekran gelir. Eğer işletmenin stokları farklı ölçü birimleri ile tutulacaksa(koli-adet) stokta 2. birim onaylanır, cari hesaplar döviz cinsinden tutulacaksa caride döviz onaylanır, borkod kullanılacaksa onay verilir. butonu tıklanır.
Ytl
seçeneğine
onay
verilerek
butonu tıklanır.
17
Aşağıdaki ekranda tamamlanır..
butonu tıklanarak şirket kayıt işlemleri
2.4.3. Şirket Seçimi Çalışılacak olan firmayı aktif hale getirmek için seçimler menüsünden şirket seçimi tıklanır.
Karşımıza şirket seçimi diyalog penceresi gelir. Eğer şirket kodunu bilmiyorsak şirket listesi butonundan seçerek tamam butonu tıklanır. Şirket kodunu biliyorsak direk yazarak tamam butonu tıklanır. Şirket seçimi yaptıktan sonra
butonu tıklanır.
2.4.4. Default (Seçilmiş-Varsayılan) Şirket Belirleme Programın ilk açıldığında aktif olacak firmanın belirlenmesi Şirket Devir İşlemleri menüsünden DEFAULT Şirket seçeneği ile firma seçilerek yapılır. Komut
18
çalıştırıldığında tamamlanır.
Şirket Seçimi penceresi gelir buradan şirket kodunu girilerek işlem
2.4.5. Paket Programdan Çıkış Programdan çıkış için farklı yöntem vardır. Birincisi; Seçimler menüsünden
komutuna tıklanır, üçüncüsü ise tüm Windows uygulamalarında geçerli olan ALT+F4 kombinasyonudur. Üç yöntemde de karşımıza programdan çıkmak istediğinizden emin misiniz? Sorusuna evet diyerek programdan çıkılır. Programdan Çık, ikincisi
2.4.6. Paket Programdan Yardım Alınması Yardımcı işlemler menüsünden F1 komutu ile küçük, CTRL+F1 komutu ile büyük yardım alınabilir.
2.4.7. Şirket Kapatma Paket programın ana menüsünden Şirket/Devir İşlemleri menüsünden Şirket kapama komutu seçildikten sonra şirket seçim penceresi ekran gelir. Buradan Şirket listesi tıklanarak kapatılacak şirket seçilir. Seçimden sonra tamam butonuna tıklandığında kapatılacak şirketin bilgilerinin listelendiği Şirket Kapama ekranında butonuna tıklanır. Bu şirketi kapatmak istediğinizden emin misiniz? sorusuna evet denildikten sonra şirkete ait bilgilerin kalıcı olarak şirkete ait tüm bilgiler silinecektir, emin misiniz? Uyarısına evet denilecektir. Herhangi bir Hataya yol açmamak için bir nevi güvenlik tedbiri olarak uyarı pencereleri bu bölümde fazlaca karşımıza çıkmaktadır. Son uyarı penceresinde “Şirket silme işlemi belirtilen şirketi tamamen yok eder, silinen bilgilere tekrar ulaşmak hiçbir şekilde mümkün değildir. Silme butonuna tıklanarak şirket
işlemini kesmek ister misiniz?”sorusuna kapatılmış olur.
19
2.4.8. Şirket Bilgilerini Düzenleme, Şirkete Yeni Program Ekleme Mevcut şirket bilgilerini değiştirmek ve/veya yeni programlar yüklemek için Şirket Devir İşlemleri menüsünden şirket bilgileri ekranına girilip buradan şirket bilgileri değiştirilebilir. Alt bölümde şirkete ait kullanılan programlara eklenmek istenen yeni programların yanındaki seçim kutucuğuna verilir ve şirket kaydı komutu ile kaydedilir.
2.4.9. Şirket Listesi Görüntüleme Şirket Devir İşlemleri menüsünden şirket İşlemleri ekranına girilip buradan şirket Listesi ne tıklandığında karşımız çıkan ekrana gerekli durumda listeleme aralıkları girildikten sonra butonuna tıklanarak Şirket listesi alınır.
20
2.4.10. Sistem Tarih ve Saatini Değiştirme Bilgisayarın tarih ve saatini değiştirilmesi genellikle çalışılacak tarihte hata yapmamak ve evrak kayıtlarını yaparken uygun tarihlere kaybedilmesini kolaylaştırmak için yapılır. Windows işlemleri menüsünden Tarih/Saat Değiştirme komutu ile yapılır.
2.4.11. Renk Ayarı
Paket programın renk ayarları Servis işlemleri menüsünden Renk Tanımları komutu ile yapılmaktadır. Renk ayarları kullanıcıların ekrandaki bilgileri en iyi görebileceği ve en fazla işlem yapılan alanların dikkat çekici renklerle vurgulanması için yapılmaktadır. Değişiklikler yapıldıktan sonra istenildiği an programın varsayılan renk değerleri geri yüklenebilir. Renk değişikliği yukarıdaki ekran da gösterilen şekilde yapılır.
21
UYGULAMAFAALİYETİ FAALİYETİ UYGULAMA
İşlem Basamakları
Öneriler
Paket programa giriş ve çıkış işlemlerini yapınız. Paket programda tanımlar ve ayarlar yapınız Paket programda şirket işlemlerini gerçekleştiriniz.
22
Program kısa yolunu tıklayınız Program şifrelerini giriniz. Programın çıkış bölümünü kullanarak programdan çıkınız. Program tanımları bölümünü gözden geçiriniz. Program kullanıcı ayarlarını yapınız. Programda şirket açınız. Açtığınız şirketi default şirket yapınız. Açtığınız şirket listesini alınız. Şirketinizi kapatınız.
ÖLÇME DEĞERLENDİRME ÖLÇME VEVE DEĞERLENDİRME A. OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) 1. Paket programlarda bulunduğumuz menüden bir öncekine dönmemizi sağlayan tuş hangisidir? A) Caps Lock B) Esc C) Home D) Hiçbiri 2. Paket programda yanlışları silmek için kullanılan tuş hangisidir? A) Back Space (yani sola doğru boşluk) B) Ara tuşu (yani space, yani sağa doğru boşluk) C) Del (yani delete tuşu, sağdan getir yoket) D) Hepsi 3. Paket programda girişte karşımıza gelen şirkete ne denir? A) Default şirket B) Yeni açtığımız şirket C) Son çalıştığımız şirket D) Herhangi bir ismi yoktur. 4. Paket programdan çıkmak için hangisi yapılır? A) Alt ve F4 B) F9, sonra F10 C) F10 ve Evet D) Esc, enter 5. Yeni bir şirket açmak için hangisi yapılır? A) Şirket devir işlemleri mönüsüne gidilir. B) Şirket işlemleri mönüsüne gidilir C) Şirket açma mönüsüne gidilir. D) A, B, C sırasıyla yapılır, sirket bilgileri girilir, kaydedilir. 6. Yanlış cümleyi bulunuz? A) Takvimde entere basarak o güne ait ajandayı kullanırız. B) Eta programı renkleri sabit olup, kullanıcı tarafından değiştirilemez C) Şirket silme işlemi sirkete ait bütün bilgileri yok eder. D) Default şirket tanımlanmamışsa, dosya bulunamamıştır mesajları ile karşılaşılır.
DEĞERLENDİRME Cevaplarınız modül sonunda verilen cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Hatalı cevaplarınız için ilgili konuyu tekrar inceleyiniz. Daha sonra modül değerlendirme sorularını cevaplandırınız.
23
B. UYGULAMALI TEST Yapılan değerlendirme sonucunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz. Değerlendirme Ölçütleri 1. Paket programa giriş yapabilir misiniz? 2. Paket programdan çıkış yapabilir misiniz? 3. Paket programdaki tanımları yapabiliyor musunuz? 4. Paket programdaki ayarları yapabiliyor musunuz? 5. Paket programda şirket açabiliyor musunuz? 6. Paket programda şirket kapatabiliyor musunuz? 7. Paket programda default şirket yapabiliyor musunuz? 8. Paket programda renk ayarları yapabiliyor musunuz? 9. Paket programda takvim-saat ayarları yapabiliyor musunuz? 10. Paket programda şirket listesi alabiliyor musunuz?
Evet
Hayır
DEĞERLENDİRME Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz “Evet” ler kazandığınız becerileri ortaya koyuyor. ”Hayır” larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız.
24
MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME A. OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) 1. Demo paket program nedir? A) Paket programların kullanımı kısıtlı kopyalarıdır. B) Ticari işletmelerde kullanılabilecek programlardır. C) Uygulamadan kalkmış, kullanılmayan programdır. D) Hepsi de doğrudur. 2. Paket programlar ile ilgili yanlış cümleyi belirleyiniz? A) Muhasebe paket programları muhasebecinin en büyük yardımcısıdır. B) Muhasebe her paket programa göre farklılık gösterir. C) Muhasebe her paket programa göre farklılık göstermez. D) Program seçiminde aynı işi yapanların görüşleri de alınır. 3. Hangisi yazılım ve donanım uyumsuzluğunun sebeplerinden biridir? A) Program seçiminde geniş bir araştırma yapılmaması. B) Aday programların demolarının incelenmemesi. C) Program ve bilgisayarın ayrı ayrı firmalardan alınması. D) Programın kullanıcı dostu olup olmadığının araştırılmaması. 4. Program seçiminde hangisine dikkat etmeliyiz? A) Yasal yollardan edinilmiş, lisanslı program olmalı. B) Günümüz işletim sistemleriyle uyumlu çalışabilmeli C) Ofis, hesaplama, sunu, grafik programları ile bilgi alışverişi yapabilmeli. D) A, B, C şıklarının hepsine de dikkat etmeliyiz. 5. Modül seçiminde hangisi işletmeye gereksiz bir maliyet yükler? A) Paket programın bütün modüllerinin satın alınması. B) İşletmenin kullanacağı modüllerin satın alınması. C) Birbirleriyle birlikte kullanılabilecek modüllerin alınması. D) Hiçbiri 6. Entegre program kullanımının en önemli faydası nedir? A) Belgeler her modüle ayrı ayrı işlenir. B) Entegre kullanım programın ömrünü uzatır. C) Belgeler bir modüle işlenir, diğerlerini program işler. D) Hiçbiri 7. Sadece bilanço usulü muhasebe tutacak olan büronun hangi programa ihtiyacı vardır? A) SİPARİŞ B) İRSALİYE C) FATURA D) MUHASEBE
25
8. Defterleri muhasebe bürosunda tutulan işletmenin hangi programlara ihtiyacı yoktur? A) MUHASEBE B) ÇEK-SENET C) CARİ D) FATURA 9. Bir ticaret işletmesinin ihtiyaç duymayacağı program çeşidi hangisidir? A) İRSALİYE B) FATURA C) ÜRETİM D) ÇEK-SENET 11. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yanlıştır? A) Bizimle aynı işi yapan komşu firmanın programını kopyalayıp kullanabiliriz. B) Paket programlar her firmaya, kullanıcı sayısı belirlenerek satılır. C) Program yüklendikten sonra yazılım firmasından izin alınır. D) Eğitim, gösteri, tanıtım amaçlı demo programlarda izin gerekmez. 12. Çalışmalar sonunda neden yedek almalıyız? A) Bilgisayarımız bozulabilir. B) Kayıtlarımız silinebilir. C) Virüs saldırısı olabilir D) Hepsi de doğrudur. 13. Firma Kodları tanımlarken, hangi yanlışı yapamazsınız? A) Aynı kodu tekrar kullanmak B) Aynı birimi tekrar kullanmak C) Aynı açıklamayı tekrar yazmak D) Aynı özel kodu tekrarlamak DEĞERLENDİRME Sorulara verdiğiniz yanıtları modül sonundaki cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı belirleyiniz.Yanlış cevaplandırdığınız sorularla ilgili konuları tekrar inceleyip öğrenmeye çalışınız.
26
B. UYGULAMALI TEST Aşağıda belirtilen ölçütlere göre kendinizi değerlendiriniz.. Değerlendirme Ölçütleri 1. Bir paket programı bilgisayara yükleyebiliyor musunuz? 2. Program seçimini yapabilir misiniz? 3. İşletmeye göre program modülü seçimini yapabiliyor musunuz? 4. Bilgisayarla işlem yaparken ergonomik çalışma kuralları uyabiliyor musunuz? 5 Şirket açma veya firma ekleme işlemi yapabiliyor musunuz? 6.Programda kullanıcı ayarlamalarını yapabiliyor musunuz? 7. Kart açma, kayıt yapma işlemleri yapabiliyor musunuz? 8. Kart düzeltme, silme işlemleri yapabiliyor musunuz?
27
Evet
Hayır
CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ 1 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6
A B B A B D
ÖĞRENME FAALİYETİ 2 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6
B D A C D B
MODÜL DEĞERLENDİRME TESTİ CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
A B C D A C D A C B A D A
28
KAYNAKÇA KAYNAKÇA
Genç, Hakkı, Muhasebe Programları, Gözen Yayınevi, İstanbul, 2006. ETA FOR WİNDOWS Programı Ve Uygulama Kitabı www.eta.com.tr www.eta.hizmetleri.com/
29