Microsoft Word - SOSYAL GÜVENLİK 1

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

MUHASEBE VE FİNANSMAN

SOSYAL GÜVENLİK-1

ANKARA 2008

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; 

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).



Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.



Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.



Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.



Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.



Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR ...................................................................................................................iii GİRİŞ .......................................................................................................................................1 ÖĞRENME FAALİYETİ–1 ....................................................................................................3 1. İŞYERİ BİLDİRGESİ DÜZENLEME................................................................................. 3 1.1. İş Yeri Bildirgesini Düzenleme..................................................................................... 4 1.1.1. Bildirgeye Eklenecek Belgeler .............................................................................. 4 1.1.2. Bildirgeyi Verme ...................................................................................................5 1.2. İş Yerinin Devri, İntikali, Kapanması, Terki ve Tasfiye İşlemleri ............................... 5 UYGULAMA FAALİYETİ ................................................................................................ 8 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ...................................................................................... 9 ÖĞRENME FAALİYETİ–2 ..................................................................................................11 2. SİGORTALININ BİLDİRİLME İŞLEMLERİ..................................................................11 2.1. Sigortalı İşe Giriş Bildirgesini Düzenleme ................................................................. 12 2.1.1. İşe Giriş Bildirgesinin Yasal Süre İçinde Verilmemesi ........................................... 12 Yukarıdaki bildirge verildikten sonra ilk defa sigortalı olacak çalışana verilmek üzere SSK’dan işçi sigorta sicil kartı düzenlenerek işverene teslim edilir. 2.2. Sigorta Sicil Kartı ........................................................................................................................................... 14 2.2. Sigorta Sicil Kartı ....................................................................................................... 15 2.3. Sigortalı Bildirim Belgesi Düzenleme ........................................................................ 16 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 19 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 20 ÖĞRENME FAALİYETİ–3 ..................................................................................................23 3. AYLIK ÜCRET BORDROSU........................................................................................... 23 3.1. Aylık Ücret Bordrosu Şekli......................................................................................... 24 3.2. Normal Ücret Hesaplaması ......................................................................................... 24 3.3. Fazla Mesai Ücreti Hesaplaması................................................................................. 28 3.4. İzinli ve Raporlu Ücret Hesaplaması .......................................................................... 29 3.6. Yıllık Ücretli İzin Defteri............................................................................................ 32 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 33 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 34 ÖĞRENME FAALİYETİ–4 ..................................................................................................36 4. AYLIK PRİM VE HİZMET BİLDİRGESİ .......................................................................36 4.1. Prim Oranları .............................................................................................................. 36 4.1.1. İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Sigortası Primi.............................................. 37 4.1.2. Hastalık Sigortası Primi ....................................................................................... 39 4.1.3. Analık Sigortası Primi ......................................................................................... 39 4.1.4. Malullük Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları Primi ...................................................... 40 4.1.5. İşsizlik Sigortası Primi......................................................................................... 40 4.1.6. Sosyal Güvenlik Destek Primi............................................................................. 40 4.2. Aylık Prim ve Hizmet Belgesi Şekli ........................................................................... 40 4.3. Sigortalı Hesap Fişi..................................................................................................... 44 4.4. Sigortalı Eksik Gün Bildirim Formu........................................................................... 47 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 49 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 50 ÖĞRENME FAALİYETİ–5 ..................................................................................................53 5. Vizite Kâğıdı ve Diğer sorumluluklar ................................................................................ 53

i

5.1. Vizite Kâğıdı Düzenleme Şartları ............................................................................... 53 5.2. Vizite Kâğıdının Şekli................................................................................................. 53 5.3. Sağlık Karnesi............................................................................................................. 55 5.4. İş Kazası ve Meslek Hastalıklarını Bildirme .............................................................. 55 5.5. SSK’ye Karşı Diğer Sorumluluklar ............................................................................ 59 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 61 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 62 ÖĞRENME FAALİYETİ–6 ..................................................................................................64 6. E-BİLDİRGE ..................................................................................................................... 64 6.1. E-Bildirge Verme Şartı ............................................................................................... 64 6.2. İşveren e-Bildirge İşlemleri ........................................................................................ 65 6.2.1 Aylık prim ve Hizmet Belgesi Düzenleme ........................................................... 67 6.2.2. Sigortalı Hesap Fişleri İşlemleri .......................................................................... 80 6.2.3. Sigortalı Tekrar İşe Giriş Bildirgesini .................................................................82 6.2.4. Kullanıcı İşlemleri ............................................................................................... 92 6.2.5. İşveren Borç Görüntüleme /Ödeme İşlemleri...................................................... 95 6.2.6. E-Borcu Yoktur Belgesi ...................................................................................... 98 6.3. İşçi E-Bildirge İşlemleri............................................................................................ 100 6.3.1. Sigortalı Hizmet Dökümü Alma ........................................................................100 6.3.2. Sigortacılık Tescil Kaydı Tespiti .......................................................................101 6.3.3. T.C. Kimlik bilgilerin girme .............................................................................. 103 6.3.4. Ne Zaman Emekli Olurum................................................................................. 104 6.3.5. Emekli Maaşım Bağlandı mı? ........................................................................... 104 UYGULAMA FAALİYETİ ............................................................................................ 105 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................. 106 MODÜL DEĞERLENDİRME ............................................................................................ 108 CEVAP ANAHTARLARI ...................................................................................................110 ÖNERİLEN KAYNAKLAR................................................................................................ 112 KAYNAKÇA ....................................................................................................................... 113

ii

AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD

344MV0058

ALAN

Muhasebe ve Finansman

DAL/MESLEK

Ortak alan

MODÜLÜN ADI

SSK İşlemleri İş yeri bildirgesi, işe giriş bildirgesi, aylık ücret bordrosu, vizite kâğıdı ve e-bildirge ile belgeleri düzenleme gibi tacirin SSK’ye karşı sorumlulukları ile ilgili bilgi ve becerilerin kazandırıldığı öğrenme materyalidir.

40/16

MODÜLÜN TANIMI SÜRE ÖN KOŞUL YETERLİK

MODÜLÜN AMACI

EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Sosyal güvenlik işlemleri yapmak 1 Genel Amaç SSK mevzuatlarına göre işletmenin SSK işlemlerini sırası ile bilgisayar kullanarak düzenleyebileceksiniz.

Amaçlar 1. İş yeri Açma Bildirgesi düzenleyebileceksiniz.

2. İşe giriş bildirgesi düzenleyebileceksiniz.

3. Ücret bordrosu düzenleyebileceksiniz.

4. Aylık prim ve hizmet belgesi düzenleyebileceksiniz.

5. Vizite kâğıdı düzenleyebileceksiniz.

6. E-bildirge ile SSK işlemlerini yapabileceksiniz Ortam: Büro laboratuvarı, bilgisayar laboratuvarı Donanım: Form belgeler, bilgisayar, bilgisayar masası, sarf malzemeleri, yazıcı, projeksiyon, tepegöz.

Modülün içinde yer alan her faaliyetten sonra verilen ölçme araçları ile kazandığı bilgi ve becerileri ölçerek kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Öğretmeniniz modül sonunda size ölçme aracı uygulayarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir.

iii

iv

GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci; Ülkemizde muhasebecilik alanındaki kurallar ve meslekî standartlar yasalarla düzenlenmiştir. Ülkemizde muhasebecilik ile ilgili yasal düzenlemelerin yapılması, yeni kanunların yürürlüğe girmesiyle alandaki mesleklerin saygınlığı giderek artmıştır.

Günümüzde muhasebe alanına özel olarak üretilmiş çeşitli yazılımlar bulunmaktadır.

Bu yazılımlar sayesinde kayıt tutmak, yüzdeleri ve oranları hesaplamak son derece kolaylaşmıştır. Aynı şekilde muhasebe kayıtları da bilgisayar ortamında tutulmaya başlanmıştır. Bilgisayar ve muhasebe ile ilgili yazılımlar kırtasiye yükünün hafiflemesine yardımcı olarak alana önemli katkıda bulunmuştur.

Muhasebe, tüm iş alanları ile ilişkili bir alandır. Dev holdinglerden bakkal dükkânlarına kadar tüm işletmelere hizmet veren bu alan uzmanlık gerektiren iş ve işlemleri içermektedir. Bir işletmenin gelir gider dengesi ne kadar iyi olursa olsun, muhasebe işlemleri düzenli yürütülmüyor ve kayıtları sağlıklı şekilde tutulmuyorsa o işletmenin uzun ömürlü olması mümkün değildir. Günümüzde işletmelerin başarıları ve çalışma performansları da doğrudan muhasebe bilgileri üzerinden değerlendirilmektedir.

Muhasebe işlemleri işletmelerin kendi bünyesinde ve bağımsız muhasebe büroları tarafından yapılmaktadır. Elinizdeki modül ile alanımızda kullanılan SSK ile ilgili terimler, tanımlar, kısaltmalar, belgeler ve formlar size sunulmaktadır.

Bu sayede okul uygulamalarında, beceri eğitimlerinizde ve sonraki meslek hayıtınızda ihtiyaç duyacağınız kavramlar, belgeler ve işlemleri tanıyacaksınız Bu konudaki mesleki bilgileri kazandığınız takdirde SSK ile ilgili işlemleri kolay ve hızlı bir şekilde yapabileceksiniz.

1

2

ÖĞRENME FAALİYETİ–1 AMAÇ

ÖĞRENME FAALİYETİ–1

Bu öğrenme faaliyeti ile iş yeri açma bildirgesini düzenleyebileceksiniz.

ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır: 1. SSK müdürlüğüne gidip işleyişini gözlemleyerek tespitlerinizi yazıp sınıfa getiriniz.

2. En yakın muhasebeciye giderek iş yeri açma bildirgesi hakkında bilgi alınız.

1. İŞYERİ BİLDİRGESİ DÜZENLEME Kişilerin bazı şartlar altında karşılaşacakları, zarara ve gelir kaybına yol açan olayların ekonomik sonuçlarından kendilerini korumak için belli bir prim karşılığında risklerini devrettiği anlaşmaya sigorta denir. Ülkemizde çalışanların iş hayatında karşılaşabilecekleri risklerden korunması amacıyla sosyal güvenlik sistemini oluşturulmuştur.

Sosyal güvenlik sistemi içinde karşılaşabileceğimiz kavramları kısaca açıklarsak; Sigortalı: Bir hizmet akdi ile bir veya birkaç işverence çalıştırılan kişilere denir. İşveren: Sigortalıları çalıştıran gerçek veya tüzel kişilere denir. İşveren vekili: İşveren nam ve hesabına işin yönetimini üstlenen kişilere denir.

Aracı: Bir işte veya bir işin bölüm veya eklentilerinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran üçüncü kişiye denir. İş yeri: Sigortalıların işlerini yaptıkları yerler ile işin niteliği ve yürütülmesi bakımından iş yerlerine bağlı bulunan yerlerle, dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden veya meslek eğitimi yerleri, avlu ve büro gibi diğer eklentiler ve araçlarını ifade eder.

Gelir: Sigortalıya veya hak sahiplerine, iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortasından yapılan tahsise bağlı ödemeye denir.

Aylık: Sigortalıya veya hak sahiplerine malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından yapılan tahsise bağlı ödemeye denir.

Sigortalı sayılmak için şu iki şartın yerine getirilmesi gerekir:  

İş ilişkisi, hizmet sözleşmesine dayanmalıdır. İşçi, işverene ait iş yerinde fiilen çalışmaya başlamalıdır.

3

İşverenin 506 sayılı SSK’na göre sorumlulukları şöyledir:       

İş yerini bildirmek Sigortalıyı bildirmek Primlere ilişkin bildirge ve bordroları vermek Primleri ödemek Muayene belgesi vermek İş kazası ve meslek hastalıklarını bildirmek Diğer sorumluluklar

1.1. İş Yeri Bildirgesini Düzenleme İş yerinde sigortalı çalıştıran işveren, yükümlü olduğu “İşyeri Bildirgesi”ni, iş yerinin kurulu olduğu bölgedeki üniteye (Sigorta müdürlüğüne) vermek zorundadır. İş yeri bildirgesi formunu elden veya bilgisayar yardımıyla doldurabilirsiniz. Bu formu www.ssk.gov.tr/ form ve dilekçeler bölümünden hazır olarak indirerek doldurabilirsiniz. İş yeri bildirgesi ilgili üniteye verildikten sonra her iş yerine kurumca (Sosyal Sigortalar Kurumu) “Mahiyet Kodu”, “İşkolu Kodu”, “Ünite Kodu”, “Sıra Numarası”, “İl Kodu”, “İlçe Kodu”, “Kontrol Numarası” ve varsa “Aracı Numarası”nı ihtiva eden bir sicil numarası verilir ve bu numara işverene bildirilir.

Mahiyet kodları aşağıdaki gibi sınıflandırılmıştır:  Resmi sektöre bağlı devamlı iş yerleri için (1),  Özel sektöre bağlı devamlı iş yerleri için (2),  Resmi sektöre bağlı geçici veya mevsimlik iş yerleri için (3),  Özel sektöre bağlı geçici veya mevsimlik iş yerleri için (4),  Avukat ve noter toplulukları için (5),  Yurtiçi toplulukları için (6),  Yurt dışı topluluk iş yerleri için (9)

1.1.1. Bildirgeye Eklenecek Belgeler İş yeri Bildirgesi ile birlikte verilecek diğer belgeler şunlardır:  T.C kimlik numarasını gösteren nüfus cüzdanı örneği  İkametgâh belgeleri ile imza sirküleri  Kayıtlı oldukları meslek kuruluşlarından alacakları belgeleri  İşverenin tescil edildiği Ticaret Sicil Gazetesi ve imza sirküleri,  İş yeri açmak için alınan ruhsat örneği  İşyerinin bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi hesap numarasını gösterir belge  Adi ortaklıklarda nüfus kayıt örnekleri ve ikametgâh belgeleri  İşveren vekillerinin noterden onaylı vekâletnameleri ve imza sirküleri  İşverenin serbest muhasebeci veya mali müşavirleri için ilgili meslek kuruluşu tarafından onaylanmış yetki belgesi  Diğer kanunlar uyarınca işverenlerin tutmak zorunda oldukları defterlerin türünü gösteren resmi nitelikteki belge.

4

1.1.2. Bildirgeyi Verme İşverence, örneği Ek-1’de bulunan “İş Yeri Bildiresi” iki nüsha düzenlenip en geç sigortalı çalıştırılmaya başlandığı tarihte iş yerini çevresine yakın üniteye doğrudan elden, PTT, APS veya iadeli taahhütlü mektup olarak gönderilir. Bu bildirgenin bir nüshası “Alındı Belgesi” yerine geçmek üzere işverene iade edilir. Şu an için bu bildirge e-bildirge olarak verilememektedir. İşe giriş bildirgelerinin verilmesi gereken son günün tatile rastlaması halinde tatili izleyen ilk iş günü mesai bitimine kadar da verilebilir. İş yeri bildirgesini vermeyenlere, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanun’un 140’ıncı maddesinin (a) bendi uyarınca İş Yeri Bildirgesine Bağlı İdari Para Cezası işlem yapılır.

Resim 1.1: SSK’ya iş yeri bildirgesine verme

1.2. İş Yerinin Devri, İntikali, Kapanması, Terki ve Tasfiye İşlemleri İş yerinin devri veya intikali halinde, her iş yeri için ayrı iş yeri bildirgesi düzenleneceği öngörülmüştür. Devir durumunda, devir alan işveren tarafından en geç devir tarihinde; intikal etmesi halinde ise yeni işveren (Mirasçılar) tarafından ölüm tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde iş yeri bildirgesi tescili bulunduğu üniteye yazılı olarak vermesi gerekmektedir. İşveren, iş yerinin kapanması, terki veya tasfiyesi durumunda en geç 1 ay içinde iş yerinin tescilli bulunduğu sigorta müdürlüğüne yazılı olarak bildirir.

5

6

Şekil 1.1: İş yeri bildirgesi formu EK-1

7

UYGULAMA UYGULAMAFAALİYETİ FAALİYETİ

İşlem Basamakları   



Bilgisayarı açınız.

Öneriler 

 İş yeri bildirgesi formunu ekrana  getiriniz.  İş yeri ve işveren ile ilgili bilgileri  yazınız.  Düzenlenen formu SSK’ye iletiniz.  



İş yeri devir, intikali, kapanması,  terki ve tasfiye işlemlerini yapınız. 

9.Sınıfta öğrendiğiniz şekilde bilgisayarı açınız.

Bilgisayarla ilgili kontrollerinizi yapınız. İş yeri bildirgesi formunu gözden geçiriniz.

Muhasebe bürosuna giderek gösteriniz.

Kendiniz bir örnek vererek iş yeri ve işveren bilgileri doldurunuz.

506 sayılı Sigortalar Kanununa göre doldurunuz. İş yeri bildirgesinin ne zaman verildiğini öğreniniz.

506 sayılı Sigortalar Kanunu’na göre SSK’ye veriniz.

Devir, intikali, kapanması, terki ve tasfiye işlemlerinin nasıl yapıldığını öğreniniz.

Muhasebe bürosuna giderek işlemlerin nasıl yapıldığını uygulamalı olarak görünüz.

Bu faaliyet ile hangi bilgileri kazandığınızı, aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz.

8

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME A. OBJEKTİF TESTLER a. Aşağıdaki cümlelere doğru (D), yanlış (Y) olarak cevap veriniz.

1.

( ) İşçi: sigortalıları çalıştıran gerçek veya tüzel kişilere denir.

2.

( ) Sosyal Sigortalar Kurumu, 506 sayılı Kanun’la düzenlenmiştir.

3.

( ) İş yeri bildirgesi e-bildirge olarak verilebilir.

4.

( ) İş yeri bildirgesi zamanında verilmezse para cezası uygulanır.

5.

( ) İş yerinin kapanması durumunda ilgili üniteye 1 ay içinde başvurulmalıdır. b. Aşağıdaki boşlukları tamamlayınız.

6.

...................: sigortalıya veya hak sahiplerine, iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortasından yapılan tahsise bağlı ödemeye denir

7.

...................: sigortalıya veya hak sahiplerine sigortalarından yapılan tahsise bağlı ödemeye denir.

8.

İşverence, örneği Ek-1’de bulunan “İş Yeri Bildiresi” .................. nüsha düzenlenir.

malullük,

yaşlılık ve

ölüm

Cevaplarınızı modülün sonundaki cevap anahtarı ile karşılaştırınız.

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı modülün sonundaki cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.

Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.

9

B. UYGULAMALI TEST Öğrenme faaliyeti ile kazandığınız beceriyi aşağıdaki ölçütlere göre değerlendiriniz.

1.

Aşağıdaki bilgilere göre “İş Yeri Bildirgesi”ni düzenleyiniz.  İşverenin adı-soyadı ünvanı: Kendi adınızı, soyadınızı ve soyadınızı da unvan olarak kullanınız.  İş yeri adresi: Kendi ev adresinizi yazınız.  İş yeri telefon/faks/e-postayı kendi bilgileriniz doğrultusunda yazınız.  Çalıştırılan sigortalı sayısı 3 olsun.  Tasdik eden olarak öğretmeninizin adı-soyadını giriniz.

İş yeri bildirgesi düzenleme İş yeri bildirgeleri bölümünü doldurdunuz mu? İşveren/işveren vekili bilgilerini doldurdunuz mu? İmzalar ve onaylar bölümünü doldurdunuz mu?

Evet

Hayır

DEĞERLENDİRME Yapılan değerlendirme sonunda “hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı “evet” ise bir sonraki faaliyete geçiniz.

10

ÖĞRENME FAALİYETİ–2 AMAÇ

ÖĞRENME FAALİYETİ–2

Bu öğrenme faaliyeti ile işe giriş bildirgesini düzenleyebileceksiniz.

ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır: 1. Sigortalı işe giriş bildirgesini temin ediniz.

2. En yakın muhasebeciden sigortalı işe giriş bildirgesi hakkında bilgi toplayınız.

2. SİGORTALININ BİLDİRİLME İŞLEMLERİ İşverenlerin sigortalıları bildirmelerindeki genel kural, bunların işe başlatılmadan önce Kuruma bildirilmesidir. Ancak, işyeri ve işin çeşitli özellikleri göz önünde bulundurularak, bu konuda kimi istisnai düzenlemelere yer verilmiştir. Buna göre;     

 

İnşaat işyerlerinde (işyeri numarasındaki işkolu kodu 4'le başlayan işyerleri) işe başlatılacak kimseler için, işe başlatıldığı gün, İlk defa işyeri bildirgesi verilen işyerlerinde (inşaat işyerleri dahil) işe alınanlar için, en geç bir ay içinde Dışişleri Bakanlığının sigortalı olarak yurtdışı göreve atanan personeli için, en geç üç ay içinde, Yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak çalıştırılan kimseler için, her halükarda işe alınış tarihinden itibaren dört ayı geçmemek üzere, araçla Türkiye'ye dönüş tarihinden itibaren bir ay içinde, Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerde iş üstlenen Türk işverenlerle imzalanan Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Topluluk Sigortası Tip Sözleşmesi uyarınca topluluk sigortasına kabul edilen sigortalıların işe giriş tarihlerinden itibaren bir ay içinde, Maliye Bakanlığının vizesine bağlı olarak kamu işyerlerinde çalışacak sigortalıların sigortalı işe giriş bildirgelerinin vize işleminin gerçekleştirildiğine ilişkin yazının, ilgili kuruluşa intikal ettiği günü izleyen ilk mesai günü, 4046 sayılı Yasa uyarınca özelleştirilen işyerlerinden diğer kamu kurum ve kuruluşlarına naklen atanan sözleşmeli veya kapsam dışı personele ait sigortalı işe giriş bildirgelerinin, sigortalıların nakledildikleri kamu kurum ve kuruluşunda işe başladıkları mesai günü,

Kuruma verilmesi gerekmektedir.

11

Her işveren sigortalı olarak çalıştırdığı kişileri SSK’ya bildirmek zorundadır. Sigortalı ile ilgili iki çeşit bildirim türü vardır:  Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi  Sigortalı Bildirim Belgesi

2.1. Sigortalı İşe Giriş Bildirgesini Düzenleme İşverence işe alınacak sigortalılar için nüfus cüzdanlarına göre üçer nüsha ve fotoğraflı olarak düzenlenecek örneği Ek:2 de bulunan “Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi” sigortalı işe başlatılmadan önce ilgili üniteye doğrudan verilir veya iadeli taahhütlü olarak gönderilir.

“Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi”ne ünite tarafından genel evrak tarih ve giriş numarası verilir. Çok fazla sigortalının bildirilmesi halinde bildirgeye ek olarak işçilerin listesinin yer aldığı dizi pusulası eklenir. Böylece işçilerin bildirgeleri daha rahat takip edilir.

“Sigorta Sicil Numarası”, işverenlerce ilk defa bildirilen her sigortalıya kurumca “İl Kodu”, “Ünite Kodu”, “Tescil Yılı” ve “Sıra Numarası”nı ihtiva eden 13 haneli bir sigorta sicil numarası verilir. Bu numara Kurum kayıtlarına işlenerek işverene ve sigortalılara bildirilir.

Sigortalı bir işçi yeni bir işe girdiğinde durumunu ilgili üniteye bildirmek için ebildirge ile “Sigortalı Tekrar İşe Giriş Bildirgesi”ni internet üzerinden bildirebilir. Ancak ilk işe giriş bildirgesi elden verilmelidir. İşveren ve varsa aracı tarafından “Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi”nin Kanun’un 9’uncu maddesinde öngörülen sürelerde Kurum’a verilmemesi halinde, Kanunun 140’ıncı maddesinin (b) bendine göre işlem yapılır.

2.1.1. İşe Giriş Bildirgesinin Yasal Süre İçinde Verilmemesi İşverene yasal süresinde vermediği her bir işe giriş bildirgesi için aylık asgari ücret tutarında, bildirilmeyen sigortalıların (yabancı uyrukluların) çalışma izninin olmaması durumunda asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.

Kuruma verilen sigortalı işe giriş bildirgeleri ile sigortalıların, naklen ve hizmet akdi ilişkisi sona ermeden aynı işverenin Kurumun aynı ya da başka sigorta il/sigorta müdürlüğünce tescil edilmiş diğer işyerinde çalışması halinde, bu işyerinden yasal süresi içinde Kuruma verilmeyen işe giriş bildirgelerinden dolayı işverene idari para cezası uygulanmamaktadır.

12

13

Şekil 2.1: Sigortalı işe giriş bildirgesi EK-2

Yukarıdaki bildirge verildikten sonra ilk defa sigortalı olacak çalışana verilmek üzere SSK’dan işçi sigorta sicil kartı düzenlenerek işverene teslim edilir.

14

2.2. Sigorta Sicil Kartı Sigortalı işe giriş bildirgesinin SSK’ya verilmesinden sonra ilk defa bildirilen her sigortalıya Kurumca “İl Kodu”, “Ünite Kodu”, “Tescil Yılı” ve “Sıra Numarası”nı ihtiva eden 13 haneli bir sigorta sicil numarası verilir. Sigorta sicil numarası sigorta sicil kartı ile işverene teslim edilir. İşveren sigorta sicil kartlarını çalışanlar saklamak zorundadırlar.

Bundan sonra çalışan bu sigorta kartındaki numara ile kurum tarafından izlenecektir.

Bu kartlar, iş yeri değişikliklerinde sigortalılarca işverenlere gösterilir ve işverenlerce, sigortalı işe giriş bildirgeleri ve aylık prim ve hizmet belgeleri, kartlarda yazılı sigorta sicil numarası üzerinden düzenlenir.

Sigortalı bu işyerinden başka bir işe girdiğinde aynı sigorta sicil kartı ile işe giriş bildirgesi düzenleneceğinden yeni işveren tarafından da istenecektir. Sigortalı ayrıca primlerinin takibini SSK’daki birçok işlemi bu kart ile yapabilecektir.

DİKKAT ÖNEMLİDİR Kimlik belgesi yerine geçmez

RESİM Sigorta sicil numaranızı mutlaka Nüfus Hüviyet Cüzdanınızın arkasına yazınız.

Tekrar işe girişlerinizde, sigorta

SOSYAL SİGORTALAR KURUMU İstanbul Sigorta İl Müdürlüğü SİGORTA SİCİL KARTI Sigortalının Künyesi: Soyadı : ÖZLER Adı : FATİH Baba adı : ALİ Ana adı : AYŞE Doğ.Yeri : KIRŞEHİR Doğ. Tarihi : 28/06/1977 Tabiiyeti : T.C. Nüfusa Kayıtlı Olduğu yer: İl KIRŞEHİR ilçe MERKEZ H.03 C..01 İlk İşe Giriş Tarihi: 12/09/2006

gösteriniz.

SOSYAL SİGORTALAR KURUMU SİGORTA SİCİL NUMARASI 19.01.2006...1907 Kod Nu: 0702.0500.33

ŞEKİL 2.2: Sigorta sicil kartı

15

Resim 2.1: Bir sigortalının işe giriş bildirgesini bilgisayardan düzenleme

2.3. Sigortalı Bildirim Belgesi Düzenleme Bu belgeyi işveren değil sigortalı düzenler. Sigortalı çalışmaya başladığını, çalışmaya başladığı tarihten itibaren en geç 30 gün içinde örneği Ek:7’de bulunan “Sigortalı Bildirim Belgesi” ile ilgili üniteye bildirir.

Sigortalı tarafından iki nüsha olarak doldurulan belge SSK bölge müdürlüğüne verilir. İlgili bölge müdürlüğü genel evrak numarası işlendikten sonra bir nüshası sigortalıya geri verilir.

Sigortalının bildirimi ile işverenin bildirimi arasında farklılık olduğu takdirde, ünitece durum taahhütlü bir yazıyla sigortalıya gerekirse işverene bildirilir.

Belge doldurulurken dikkat edilmesi gereken kurallar belgenin arka sayfasında yer alan açıklamalarda belirtilmiştir. Sigortalının bildirimi ile işverenin bildirimi arasında farklılık olduğu takdirde, müdürlükçe durum taahhütlü olarak bir yazı ile sigortalıya gerekirse işverene bildirilmektedir. Bir sonuç alınamaması halinde ise gerekirse işyerinde Sigorta Yoklama Memurları tarafından yerel denetim yapılmaktadır.

16

SOSYAL SİGORTALAR KURUMU İlk

Tekrar

SİGORTALI BİLDİRİM BELGESİ BİLDİRİMDE BULUNANIN 1 Adı Soyadı 2 Baba Adı 3 Doğum Tarihi ve Yeri 4 Sigorta Sicil Numarası 5 Adresi 6 İşe Başladığı Tarih (Gün-Ay-Yıl) ÇALIŞMAYA BAŞLADIĞI İŞYERİNİN 7 Ünvanı 8 Adresi 9 İşyeri Sicil Numarası 10

......................................SİGORTA MÜDÜRLÜĞÜNE .......................................

Yukarıda ünvanı, adresi ve işyeri numarası yazılı işyerinde belirtilen tarihten itibaren çalışmaya başladığını beyan ederim.

Bildirimde Bulunan İmzası Tarih Ek: Nüfus Cüzdanı Örneği

17

Şekil 2.3:Sigortalı Bildirim Belgesi EK-7

18

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamakları

Öneriler



Bilgisayarı açınız.





Sigortalı işe giriş bildirgesi formunu  ekrana getiriniz. 



İşçi ve işveren ile ilgili bilgileri  yazınız. 



Düzenlenen formu SSK’ye iletiniz.

 



Sigorta sicil kartı alınız.

  



SSK’ye onaylatınız.





Sigortalı bildirim belgesini ekrana  getiriniz.  



İşçi ve işveren ile ilgili bilgileri  yazınız. 



Düzenlenen formu SSK’ye iletiniz.

 

19

9.Sınıfta öğrendiğiniz şekilde bilgisayarı açınız.

Sigortalı işe giriş bildirgesi formu olup olmadığını kontrol ediniz. İşe giriş bildirgesi formunu www. ssk.gov.tr adresinden bulabilirsiniz. İşçi ve işveren bilgilerini doldurunuz.

Muhasebe bürosuna giderek gerçek bilgilerle formu doldurunuz.

“Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi”ni kontrol ediniz ve formun verilme zamanını öğreniniz.

506 sayılı SSK’den sigortalı işe giriş bildirgesi bölümünü öğreniniz.

SSK’den sigorta sicil kartını alınız.

“Sigorta Sicil Kartı” kontrol ediniz.

Bilgilerin nerelere yazıldığını öğreniniz.

Sigorta sicil kartını ilgili üniteye onaylatmanın nasıl olduğunu öğreniniz.

“Sigortalı Bildirim Belgesi” formu olup olmadığını kontrol ediniz. İnternetten işe giriş bildirge formunu indirebilirsiniz. www.ssk.gov.tr adresinden bulabilirsiniz. İşçi ve işveren bilgilerini doldurunuz.

Muhasebe bürosuna giderek gerçek bilgilerle formu doldurunuz.

Sigortalı bildirim belgesinin kimler, ne zaman verdiğini öğreniniz.

506 sayılı SSK’den sigortalı bildirim bölümünü öğreniniz.

ÖLÇME ÖLÇMEVE VEDEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME A. OBJEKTİF TESTLER. Aşağıdaki cümlelerin noktalı yerlerine uygun kelimeleri yerleştiriniz.

1.

Sigortalı bir işçi yeni bir işe girdiğinde durumunu ilgili üniteye bildirmek için ebildirge ile “......................................................”ni internet üzerinden bildirebilir.

2.

Ek:2’de bulunan “Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi” sigortalı ............................................. ilgili üniteye doğrudan verilir veya iadeli taahhütlü olarak gönderilir.

3.

İşverenlerce ilk defa bildirilen her sigortalıya Kurumca “İl Kodu”, “Ünite Kodu”, “Tescil Yılı” ve “Sıra Numarası”nı ihtiva eden 13 haneli bir ............................................ verilir.

4.

................................, çalışmaya başladığını, çalışmaya başladığı tarihten itibaren en geç 30 gün içinde örneği Ek:7 de bulunan “Sigortalı Bildirim Belgesi” ile ilgili üniteye bildirir.

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı modülün sonundaki cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.

Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.

20

B. UYGULAMALI TEST Öğrenme faaliyeti ile kazandığınız beceriyi aşağıdaki kriterlere göre değerlendiriniz.

1.

Aşağıdaki bilgiler doğrultusunda sigortalı işe giriş bildirgesini düzenleyiniz.       

İşçinin adı-soyadı olarak sıra arkadaşınızın ismini yazınız.

Arkadaşınız işe tekrar girmiştir.

Arkadaşınız hiçbir yerden maaş almamaktadır.

Sigortalının işe başlayacağı tarih olarak 01.10.2006 yazınız.

Beyanın tarihi olarak 30.09.2006 yazınız. İşveren olarak kendi adınızı ve soyadınızı, ve soyadınızı unvan olarak yazınız. İş yeri adresi olarak kendi ev adresinizi yazınız.

Sigortalı işe giriş bildirgesi düzenleme 1. Belgenin mahiyeti bölümünü doldurdunuz mu?

2. Kimlik bilgileri bölümünü doldurdunuz mu?

3. Sigortalının sosyal güvenlik bilgilerini doldurdunuz mu?

4. Beyan ve taahhütler bölümünü doldurdunuz mu?

2.

Evet

Aşağıdaki bilgilerden yararlanarak sigortalı sicil kartını doldurunuz.  Kendi bilgilerinizi giriniz.  İlk işe giriş tarihi: 01.10.2006 -

1

2

Kontrol Numarası

SİGORTA SİCİL NUMARASI

3

4

5

6

İ Ş Y E R İ

7

8

9

S İ C İ L

1

0

6

7

N U

ÜNİTE KODU İŞ KOLU KODU

M

2

6

1

4

YENİ

0

0

1

6

5

4

3

2

İLÇE KODU

İL KODU

İŞYERİ SIRA NUMARASI

ESKİ

1

0

0

3

4

Sigortalı sicil kartı düzenleme 1. Soyadınız, adı, baba adı, anne adını doldurdunuz mu?

2. Doğum yeri ve doğum tarihini doldurdunuz mu?

3. Tabiiyeti ve nüfusa kayıtlı olduğu yeri doldurdunuz mu?

4. İlk işe giriş tarihini doldurdunuz mu?

3.

Hayır

0

7

Evet

Hayır

Aşağıdaki bilgilere göre sigortalı bildirim belgesini düzenleyiniz.  Arkadaşınızın işçi olarak kabul edip bilgileri buna göre giriniz.  Herhangi bir yerden aylık almıyor.

-

1

2

Kontrol Numarası

SİGORTA SİCİL NUMARASI

3

4

5

İ Ş Y E R İ

6

7

8

S İ C İ L

9

1

0

6

7

N U

ÜNİTE KODU M

2

İŞ KOLU KODU

6

1

4

0

YENİ

0

1

ESKİ

6

5

21

4

3

2

İLÇE KODU

İL KODU

İŞYERİ SIRA NUMARASI

1

0

0

3

4

0

7



Kadıköy sigorta müdürlüğü

Sigortalı bildirim belgesi düzenleme 1. Belgenin mahiyeti bölümünü doldurdunuz mu?

2. Kimlik bilgileri bölümünü doldurdunuz mu?

3. Sigortalının sosyal güvenlik bilgilerini doldurdunuz mu?

4. Çalışmaya başlanan iş yerine ait bilgileri doldurdunuz mu?

5. Gerekli imzaları attınız mı?

Evet

Hayır

DEĞERLENDİRME Yapılan değerlendirme sonunda “hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı “evet” ise bir sonraki faaliyete geçiniz.

22

ÖĞRENME FAALİYETİ–3 AMAÇ

ÖĞRENME FAALİYETİ–3

Bu öğrenme faaliyeti ile aylık ücret bordrosunu düzenleyebileceksiniz.

ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır: 1. Ücret bordrosu belgesini bir muhasebeciden alıp sınıfa getiriniz.

2. Çevrenizdeki kişilerin yıllık ücretli izin haklarının ne kadar olduğunu araştırarak sınıfta açıklayınız.

3. AYLIK ÜCRET BORDROSU Bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutara ücret denir. Ücret, kural olarak, Türk parası ile iş yerinde veya özel olarak açılan bir banka hesabına ödenir. Ücret yabancı para olarak kararlaştırılmış ise ödeme günündeki döviz kuruna göre Türk parası ile ödenebilir. Ücret en geç ayda bir ödenir. Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi beş yıldır.

Asgari ücret, iş sözleşmesi ile çalışan ve İş Kanunu’nun kapsamında olan veya olmayan her türlü işçinin ekonomik ve sosyal durumlarının düzenlenmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca Asgari Ücret Tespit Komisyonu aracılığı ile ücretlerin asgari sınırları en geç iki yılda bir belirlenir. Komisyon kararları kesindir. Kararlar Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girer. İşçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez veya başkasına devir ve temlik olunamaz. Ancak, işçinin bakmak zorunda olduğu aile üyeleri için hakim tarafından takdir edilecek miktar bu paraya dahil değildir. Nafaka borcu alacaklılarının hakları saklıdır.

Yapılan ödemenin ücret sayılabilmesi için: 

İşin işverene bağlı olarak yapılmış olması gerekir.



Belli bir iş yerine kanunen bağlı olmak gerekir.



Hizmet karşılığı bir ödeme yapılmış olması gerekir.

23

3.1. Aylık Ücret Bordrosu Şekli Bordro: İşçiye ödenmesi gereken ücreti ve kesintileri gösteren işveren tarafından her işçiye ayrı düzenlenmesi gereken belgedir. Belgeyi işveren ve işçi imzalar. Ücret bordrosu: Aylık olarak işveren tarafından ödenen ücretler ile yapılan kesintileri göstermek üzere düzenlenmesi zorunlu olan belgedir. Bordro muhasebe kayıtlarında esas alınan belgeler arasındadır. Ücret bordrosunda en az bulunması gerekli olan bilgiler nelerdir?      

İş yeri sigorta sicil numarası Sigortalının adı, soyadı ve sicil numarası Ücretin alındığına dair sigortalının imzası Bordronun ilişkin olduğu ay ve ücret ödenen gün sayısı Sigortalının günlük kazancı ve ödenen ücret tutarı İşverenin imzası

3.2. Normal Ücret Hesaplaması Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok 45 saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, iş yerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır.

Tarafların anlaşması ile çalışma süresi, iş yerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde on bir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz.

Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir. Çalışma sürelerinin yukarıdaki esaslar çerçevesinde uygulama şekilleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Sağlık kuralları bakımından günde ancak yedi buçuk saat ve daha az çalışılması gereken işler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı tarafından müştereken hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.

2008 yılı için sigortalı (16) yaşından büyük çalışanlar için asgari ücretin aylık brüt tutarı, 2008 yılının ilk yarısında 608,40 YTL, ikinci yarısında ise 638,70 YTL’dir. Çıraklara ve stajyerlere verilecek asgari ücretin aylık brüt tutarı ise, 2008 yılının ilk yarısında 182,52 YTL, ikinci yarısında 191,61 YTL olacak. İşçiden yapılacak kesintiler: 1. SSK primi işçi payı = Brüt ücret X % 14 2. İşsizlik sigortası işçi payı = Brüt ücret X % 1 3. Gelir vergisi matrahı = Brüt ücret - (SSK işçi payı + işsizlik sigorta işçi payı)

24

4. Gelir vergisi 5. Damga vergisi 6. Kesintiler toplamı

= Gelir vergisi matrahı X % 15 = Brüt ücret X % 06 = İşçi payı + işsizlik sigortası işçi payı + Gelir vergisi +Damga vergisi = Brüt ücret – kesintiler toplamı

7. Net ücret İşverenden yapılacak kesintiler:

1. SSK Primi işveren payı = Brüt ücret X ( en az % 19.5 (İş yerinin tehlike sınıfına göre değişmektedir. (18+(1/2+1)=19,5 ) SSK işveren payının oranı = 18 + (işyeri tehlike sınıfı/2) +1 ilave edilerek bulunur.

2. İşsizlik sigortası işveren payı= Brüt ücret X % 2 Örnek: 2008 yılı için 16 yaşından büyük sigortalı çalışanın net ücretini hesaplayalım; Çalışanın aldığı Tutar Brüt ücret 608,40 SSK işçi 85,18 İşsizlik işçi 6,08 Gelir Vergisi 77,57 Damga Vergisi 3,65 Kesintiler Toplamı 172,48 Net Maaş 435,92 Brüt ücret SSK işveren İşsizlik işveren İşverene maliyet

608,40 118,64 12,17 739,21

Oran Hesaplamalar %14 %1 %15 %0,6

608,40 X 0,14 608,40 X 0,01 608,40- (85,18+6,08) X 0,15 608,40 X 0,006 (85,18+6,08+77,57+3,65) 608,40- (172,48)

Hesaplamalarda asgari geçim indirimi dikkate alınmamıştır.

Bundan sonra yapılan hesaplamalarda asgari geçim indirimi de hesaplanacaktır.

19,5% 608,40 X 0,195 %0,2 608,40 X 0,02 (608,40+118,64+12,17)

Asgari geçim indirimi hesabı: 2008’den itibaren her yıl gelir vergisinden asgari geçim indirimi indirilecektir. İndirilen tutar çalışana işveren tarafından ödenir. 16 yaşından küçük çalışanlar da asgari geçim indirimden faydalanır. İndirime ilişkin oranlar aşağıdaki gibi hesaplanır; 2008 yılında Asgari Ücretin Yıllık Brüt Tutarı (608,4X12) Asgari Geçim İndirimi Oranı ( kişiye göre dikkate alınan oranlar toplanır.) % ?

Mükellefin kendisi için % 50 Çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eş için % 10 İlk iki çocukların her biri için % 7,5 Diğer her bir çocuk için %5 Asgari Geçim İndirimine Esas Tutar (7.300,8X toplam indirim oranı ile çarpılır) Asgari Geçim İndiriminin Yıllık Tutarı (İndirime esas tutar X 0,15 ile bulunur.)

Asgari Geçim İndiriminin Aylık Tutarı (İndirimin yıllık tutarı/12 ay)

25

7.300,80

? ? ?

Örnek: 2008 yılında evli, eşi çalışmayan ve iki çocuklu çalışan için asgari geçim indirimini ve asgari net ücretini birlikte hesaplarsak; 2008 yılında Asgari Ücretin Yıllık Brüt Tutarı (608,4X12) Asgari Geçim İndirimi Oranı Mükellefin kendisi için Mükellefin eşi için Mükellefin iki çocuğu için (7,5+7,5) Asgari Geçim İndirimine Esas Tutar Asgari Geçim İndiriminin Yıllık Tutarı Asgari Geçim İndiriminin Aylık Tutarı

7.300,80 % 75

%50,00 %10,00 % 15 (7.300,8 X 0,75) ( 5.475,60 X 0,15) ( 821,34 / 12)

5.475,60 821,34 68,44

Çalışanın gelir vergisinden her ay 68,44 YTL mahsup edilerek kendisine ödenecektir. Asgari geçim indirimini işçinin ücretinde hesaplanan gelir vergisinden düşmemiz gerekecektir. Çalışanın aldığı Brüt ücret SSK işçi İşsizlik işçi Gelir Vergisi

Tutar 608,40 85,18 6,08 77,57

Asgari geçim indirimi gelir vergisinden büyük olamaz.

68,44

Kesilecek G.V Farkı Damga Vergisi Kesintiler Toplamı Net Maaş

9,13 3,65 % 0,6 104,04 504,36 608.40 118.64 12.17 739.21

608,40 X 0,14 608,40 X 0,01 608,40- (85,18+6,08) X 0,15

% 14 %1 % 15

Asgari geçim indirim

Brüt ücret SSK işveren İşsizlik işveren İşverene maliyet

Hesaplamalar

Oran

(77,57 – 68,44) 608,40 X 0,006 (85,18+6,08+9,13+3,65) 608,40- (104,04)

%19,5 (18 + 1 / 2+1) %2 (608,40+118,64+12,17)

Örnek: Bekar ve çocuksuz olan Banu ATMAN’a Ocak ayı brüt ücreti 760 YTL’dir. İşçi 30 gün çalışmış olup iş yerinin tehlike sınıfı 1’dir. Ocak ayı net ücretini hesaplayalım.

Banu Atmanın faydalanacağı asgari geçim indirimi: 2008 yılında Asgari Ücretin Yıllık Brüt Tutarı (608,4X12) Asgari Geçim İndirimi Oranı Asgari Geçim İndirimine Esas Tutar Asgari Geçim İndiriminin Yıllık Tutarı Asgari Geçim İndiriminin Aylık Tutarı

7.300,80 % 50

(7.300,8 X 0,50) (3.650,4X 0,15) (547,56 / 12)

26

3.650,4 547,56 45,63

Net ücretin hesaplanması; Çalışanın aldığı Brüt ücret SSK işçi İşsizlik işçi Gelir Vergisi

Hesaplamalar

Tutar Oran 760,00 106,40 % 14 7,6 %1 96,90 % 15

760,00 X 0,14 760,00 X 0,01 760,00-(106,40+7,6)X 0,15

Asgari geçim indirimi gelir vergisinden büyük olamaz.

Asgari geçim indirim

45,63

Kesilecek G.V Farkı Damga Vergisi Kesintiler Toplamı Net Maaş

51,27 4,56 % 0.6 169,83 590,17

(96,90 – 45,63) 760,00 X 0,006 (106,40+7,6+51,27+4,56) 670,00- (169,83)

Brüt ücret SSK işveren İşsizlik işveren İşverene maliyet

760,00 148,20 % 19,5 (18 + 1 / 2+1) 15,20 % 2 923,40

(760,00+148,20+15,20)

Çalışan ve diğer çalışanlar için ocak ayı ücret bordrosu işverence hazırlanır.

Şekil 3.1: Ücret bordrosu

27

3.3. Fazla Mesai Ücreti Hesaplaması Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, İş Kanunu’nda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırk beş saati aşan çalışmalardır.

Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının % 50 yükseltilmesi suretiyle ödenir. Milli bayram ve tatil günlerinde çalışmazlarsa o günün ücreti tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücret ödenir.

Fazla saatlerle çalışmak için işçinin onayının alınması gerekir. Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda iki yüz yetmiş saatten fazla olamaz. Örnek: Bekar ve çocuksuz Fatih ÖZLER, Mart 2006 yılında 30 günlük brüt ücreti 810 YTL dir. Mart ayında 15 saat fazla mesai yapmıştır. Yıl içindeki gelir vergisi matrahı 1.900 YTL dir. Ay sonunda ne kadar ücret alır?

Bir haftalık brüt ücret = 810 YTL/ 4 hafta=202,5 Bir saatlik brüt ücret = 202,5 YTL / 45 saat=4,50 YTL (haftada 45 saat çalışılır.)

Fazla mesai ücreti normal ücretin % 50 fazlası olarak hesaplanır.

Bir saatlik fazla mesai ücreti = 4,5 + (4,5 X 0,50) = 6,75 YTL 15 saatlik fazla mesai ücreti = 6,75 X 15 saat = 101,25 Çalışanın aldığı Brüt ücret Fazla Mesai Toplam B. Ücret SSK işçi İşsizlik işçi Gelir Vergisi Asgari geçim indirim

Tutar 810,00 101,25 911,25 127,58 9,11 116,18 45,63

Hesaplamalar

Oran 6,75 X 15 saat = 101,25 % 14 %1 % 15 Asgari geçim indirimi gelir vergisinden büyük olamaz.

Kesilecek G.V Farkı Damga Vergisi Kesintiler toplamı Net Maaş

70,55 5,47 % 0,6 212,71 698,54 911,25- (212,71)

Brüt ücret SSK işveren İşsizlik işveren İşverene maliyet

911,25

182,25 % 20 (18 + 2 / 2+1) 18,22 % 2 1.111,72

28

911,25 X 0,14 911,25 X 0,01 911,25- (127,58+9,11) X 0,15

(116,18 – 45,63) 911,25 X 0,006 (127,58+9,11+70,55+5,47)

911,25 X 0,20 911,25 X 0,02 (911,25+182,25+18,22)

3.4. İzinli ve Raporlu Ücret Hesaplaması İzinli ücret hesaplanmasında, iş kazaları ve meslek hastalıkları prim oranları düşülerek hesaplanır. Yani SSK işveren primi % 18 alınır. Örnek: Çalışan Necdet ERAYDIN, 2006 Mayıs ayına ait brüt ücreti 700 YTL’dir.

Gelir vergisi matrahı toplamı ise 2.900 YTL ‘dir. Necdet ERAYDIN, mayıs ayında izninin hepsini kullanmıştır. İş yeri tehlike sınıfı 2’dir. Çalışanın aldığı Brüt ücret Fazla Mesai Toplam B. Ücret SSK işçi İşsizlik işçi Gelir V.Matrahı Gelir Vergisi Asgari geçim indirim

Tutar 700,00 700,00 98,00 7,00 595,00 89,25 45,63

Hesaplamalar

Oran

% 14 %1 % 15 Asgari geçim indirimi gelir vergisinden büyük olamaz.

Kesilecek G.V Farkı Damga Vergisi Kesintiler toplamı Net Maaş

43,62 4,20 % 0,6 152.82 547,18 700,00- (152,82)

Brüt ücret SSK işveren İşsizlik işveren İşverene maliyet

126,00 % 18 14,00 % 2 840,00

700,00 X 0,14 700,00 X 0,01 700,00 - (98,00+7,00) 595,00 X 0,15

(89,25 – 45,63) 700,00 X 0,006 (98,00+7,00+43,62+4,20)

700,00 700,00 X 0,18 700,00 X 0,02 (700,00+126,00+14,00)

Raporlu olup çalışmayan işçilere, raporlu olduğu günlere ait ücretleri SSK öder.

Mesela bir ay içinde sağlık nedeniyle 12 gün raporlu olan işçinin ücreti 18 gün üzerinden hesaplanır. Raporlu olunan 12 günlük kısma ise SSK tarafından ücret ödenir. Örnek: Onur Ersoy’un mayıs ayına ait brüt ücreti 900 YTL ‘dir. Onur Ersoy, aynı ayda 12 gün sağlık nedenleri ile rapor kullanmıştır. İşçinin yıl içerisindeki gelir vergisi matrahı 3.800 YTL’dir. İş yeri tehlike sınıfı 2’dir. Çalışan Onur Ersoy’a mayıs ayında 12 günlük ücreti SSK tarafından, 18 günlük ücreti ise işletme tarafından ödenecektir.

Günlük ücret = 900 / 30 gün = 30 YTL Aylık brüt ücret = 30 X 18 gün = 540 YTL’den ücret hesaplanır. Ücretin kesintileri diğer hesaplamalarda olduğu gibi alınacağından hesaplanmamıştır.

29

3.5. İşçi Aylık Hesap Pusulası İşveren, ücret olarak iş yerinde veya bankaya yaptığı ödemelerle ilgili olarak işçiye ücret hesabını gösterir imzalı veya iş yerinin amblemi olan bir pusula vermek zorundadır.

Bu belgede şunlar yer alır:  İşveren ve isçiye ait bilgiler  Ödeme günü  Ait olduğu dönem  Ödenen ek ücretler  Mahsup edilen vergiler, sigorta primleri, avanslar  Mahsup edilen nafaka ve icra kesintileri

30

Şekil 3.2: İşçi aylık hesap pusulası

Ücret Tediye Bordrosu, diğer kanunlara göre defter tutmak mecburiyetinde bulunmayan işverenler, Kurum’a verdikleri “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi”nde yazılı olanları doğrulayıcı nitelikte olmak üzere aylık ücret tediye bordrosu düzenlemekle yükümlüdür.

Aylık ücret tediye bordrosunda:  İş yerinin sicil numarası  Bordronun ilişkin olduğu ay  Sigortalının adı, soyadı  Sigortalının T.C. Kimlik Numarası  Sigortalının sigorta sicil numarası  Ücret ödenen gün sayısı (Ücret aylık olarak ödenmiş ise gün sayısı 30 gündür.)  Sigortalının ücreti (Aylık, haftalık, gündelik, saat veya parça başı ücreti )  Ödenen ücret tutarı  Ücretin alındığına dair sigortalının imzası Hususlarının bulunması zorunludur.

Yukarıda belirtilen hususların tümünü ihtiva etmeyen ücret tediye bordroları geçerli sayılmaz. Ücretlerin ve diğer ödemelerin makbuz mukabilinde veya banka aracılığı ile yapılması halinde ücret tediye bordrosunda imza şartı aranmaz.

31

3.6. Yıllık Ücretli İzin Defteri İş yerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. Bu izinler işveren tarafından bölünmez sürekli olmalıdır. Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.

Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu Kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz. İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi: a) 1-5 yıla kadar (Beş yıl dahil) olanlara 14 günden b) 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden c) 15 yıl (Dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden az olamaz.

Ancak 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz. Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir. İşveren, yıllık iznini kullananlara, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorundadır.

Yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri ayrıca ödenir.Yıllık iznini şehir dışında geçirmek isteyenler bu durum belgelediklerinde gidiş ve dönüşleri için toplam dört güne kadar ücretsiz izin verilmesi zorunludur. İşveren, iş yerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösterir izin kayıt belgesi tutmak zorundadır. İşçi Yıllık Ücretli İzin Defteri

01.01.2001 01.01.2002 01.01.2003 01.01.2004 01.01.2005 01.01.2006

01.01.2001 01.01.2002 01.01.2003

2 1

1 3

01.01.2004 01.01.2005 01.01.2006

1 2 3 4 5 6

14 14 14 2 14 1 14 20

Şekil 3.3: İşçi yıllık ücretli izin defteri

32

düşünceler

izinden dönüş tarihi

iznini başlangıç tarihi

yol izni

izin süresi (gün)

İzne Hak kazandığı tarih

Diğer nedenler

askerlik

Hastalık

Zorunluluk hali

Yılı 20..

20..

20..

20..

20.

20..

Bir yıl önceki hakkını kazandığı tarihi

Devamsızlık

Çalışma Gibi Sayılmayan Günler

iş yerindeki kıdem yılı

işçinin soyadı adı: sicil nu : İşe Giriş Tarihi :

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ



İşlem Basamakları Ücreti tanımlayınız.



Ücretin unsurlarını sayınız.

 



Ücreti hesap makinesi kullanarak hesaplayınız.

  

Rakamları yazarken dikkat ediniz.

Basamak sayısını ayarlayınız.

Yüzde kullanırken dikkat ediniz.



Ücret bordrosunu elde düzenleyiniz.



Ücret bordrosunu elde düzenlerken gelir vergisine dikkat ediniz.

Oranlara dikkat ediniz.

Muhasebe bürosuna giderek ücret bordroların nasıl düzenlendiğini gözlemleyiniz.

Bilgisayara açarak ücret bordrosu dosyasını getiriniz. www.ssk.gov.tr ‘den formu indirebilirsiniz.

Bilgisayarlı muhasebe programlarından düzenleyebilirsiniz. İlgili bölüme işçiye imzalatınız. İşçi ücretinden kesintileri inceleyiniz.

Bordroyu imzalattıktan sonra ücreti ödeyiniz.

Kesinti varsa kesintilere dikkat ediniz.



   

Ücret bordrosunu bilgisayarda düzenleyiniz.

 



Ücret bordrosunu işçiye imzalayınız.



İşçiye ücretini ödeyiniz.

   

33

Öneriler Ücretle maaş arasındaki farka dikkat ediniz. Ücretin unsurlarına bakınız.

Muhasebe bürosuna giderek ücret çeşitlerini öğreniniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME A. OBJEKTİF TESTLER 1.

1-5 yıla kadar (Beş yıl dahil) olan işçilere kaç gün izin verilir?

A) 15 B) 24 C) 14 D) 34

2.

Çalışma süresi haftada en çok kaç saattir.

A) 45 B) 50 C) 60 D) 40

3.

İzinli ücret hesaplamalarında işveren payı % kaçtır?

A) % 15 B) %19,5 C) %17 D) %18

4.

Bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutara ne denir?

A) Maaş B) Ücret C) Prim D) Günlük Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız.

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorulara ilişkin konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.

34

B.UYGULAMALI TEST Öğrenme faaliyeti ile kazandığınız beceriyi aşağıdaki kriterlere göre değerlendiriniz.

1.   

Aşağıdaki bilgilere göre ücret bordosunu düzenleyiniz.

Ferhat KÜÇÜKOĞLU adlı işçi aylık brüt ücret olarak 850 YTL almaktadır.

Bir ay boyunca tam gün çalışmıştır.

Gelir vergisi oranı % 15’tir.

Ücret bordrosunu düzenleme Evet 1. Brüt ücret üzerinden işsizlik sigortası işçi payı kesintisini hesapladınız mı?

2. SSK matrahını buldunuz mu?

3. Kesilen sigorta primi tutarını buldunuz mu?

4. Gelir vergisi matrahını buldunuz mu?

5. Gelir vergisini buldunuz mu?

6. Damga vergisini buldunuz mu?

7. Kesintiler toplamını buldunuz mu?

8. Net ödenen ücreti buldunuz mu?

Hayır

DEĞERLENDİRME Yapılan değerlendirme sonucunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.

35

ÖĞRENME FAALİYETİ–4 AMAÇ

ÖĞRENME FAALİYETİ–4

Bu öğrenme faaliyeti ile aylık prim ve hizmet bildirgesini düzenleyebileceksiniz.

ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır: 1. Prim oranlarını bir muhasebeciye sorarak sınıfta açıklayınız.

2. Aylık prim ve hizmet bildirgesi formunu elde ederek sınıfa getiriniz.

4. AYLIK PRİM VE HİZMET BİLDİRGESİ İşveren, her ay ücretlerden kestiği SSK işçi ve işveren paylarını bir sonraki ayın sonuna kadar SSK’ya ödemek zorundadır. Gerek işçi ve gerekse işveren primleri aylık prim ve hizmet bildirgesi ile bildirilerek ödenmek zorundadır.

Yeni düzenlemeye göre sigortalıların primleri ve prim ödeme gün sayıları ile diğer bilgilerine ilişkin bugüne kadar ayrı ayrı alınan;  "Aylık Sigorta Primleri Bildirgesi",  "Aylık Sosyal Güvenlik Destek Prim Bordrosu"  "Dört Aylık Sigorta Primleri Bordrosu"  Tek belge olarak birleştirilmiş hali "AYLIK PRİM ve HİZMET BELGESİ" olarak tanımlanmaktadır.

Belgeye çalışanların toplam bir ay içinde elde ettikleri kazançları, çalışılan süre ve işveren payları topluca yazılır. İşçilerin bir ay içinde elde ettikleri kazançlarına prime esas kazançlar toplamı denir. Prime esas kazançlar üzerinden hesaplanan primleri daha detaylı ele almamız gerekir.

4.1. Prim Oranları Prim oranları, sigortalının prime esas kazancı üzerinden belli oranlarda, işveren ve sigortalı tarafından ödenir. Prim oranları her iş kolu için ayrı ayrı belirlenmiştir.

Sosyal sigortalar kanunu gereğince alınacak prim ve verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulan günlük kazancın alt sınır, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 39’uncu maddesine göre 16 yaşından büyükler için belirlenen günlük asgari ücrettir; üst sınırı ise günlük asgari ücretin 6,5 katıdır. Prime esas kazançların sınırları 2008 yılı için aşağıdaki gibi belirlenmiştir.

36

01/01/2008 – 30/06/2008 tarihleri arasında; Günlük kazanç alt sınırı = 20,28 YTL Aylık kazanç alt sınırı = 608,40 YTL Günlük kazanç üst sınırı = 131,82 YTL Aylık kazanç üst sınırı = 3.954,60 YTL 01/07/2008 – 31/12/2008 tarihleri arasında; Günlük kazanç alt sınırı = 21,29 YTL Aylık kazanç alt sınırı = 638,70 YTL Günlük kazanç üst sınırı = 138,39 YTL Aylık kazanç üst sınırı = 4.151,70 YTL 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’nda aday çırak, çırak ve işletmelerde beceri eğitim gören öğrencilere, sigorta primine esas kazanç tutarları, asgari ücretin % 30'undan aşağı ücret ödenemez.

Sigortalının prime esas kazancı kendisine o ay yapılan parasal ödemelerden oluşmaktadır.  

Sigortalının o ay içinde hak ettiği ücret, prim ve ikramiyeler Bölge çalışma müdürlüğü ve mahkemelerce verilen karar gereği sigortalıya ödenen ücret, prim ve ikramiye şeklinde ödenen ödemelerden meydana gelmektedir.

Sosyal sigorta prim oranları aşağıdaki tabloda verilmiştir: Primin Adı

Prim Oranı

İş kazaları ve meslek hastalıkları sigortası primi Hastalık sigortası primi Analık sigortası primi Malullük yaşlılık ve ölüm sigortaları primi İşsizlik sigortası primi TOPLAM Sosyal güvenlik destek primi(emekli sigortalı için)

İşçi payı %

İşveren payı %

Toplam %

-5 -9 1 16 7,5

1,5 – 7 6 1 11 2 22,5 - 28 22,5

1,5 – 7 11 1 20 3 36,5 - 44 30

Tablo 4.1: Sosyal sigorta prim oranları

Tabloda yer alan prim oranlarını sırası ile açıklarsak;

4.1.1. İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Sigortası Primi Sosyal Sigortalar Kanunu hükümlerine göre:   

Sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla Sigortalının işveren tarafından görevle başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda

37

 

Emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda Sigortalıların işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında

Meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen veya ruhen arızaya uğratan olaya iş kazası denir. Olayın iş kazası sayılabilmesi yukarıda sayılan hallerden biri ile meydana gelmesi yeterlidir.

Meslek Hastalığı: Sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine göre tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı, geçici veya sürekli hastalık, sakatlık ya da ruhi arıza halleridir. İş kazalarıyla meslek hastalıkları sigortası primi, yapılan işin iş kazası ve meslek hastalığı bakımından gösterdiği tehlikenin ağırlığına göre tespit edilir.

Hangi iş kollarının hangi tehlike sınıfına girdiği tehlike sınıf ve derecelerine ait prim oranlarının ve tehlike derecelerinin belli edilmesinde uygulanacak esaslar, ilgili bakanlıkların düşünceleri sorulduktan sonra Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konacak bir tarife ile tespit olunur.

Yapılan işin hangi tehlike sınıf ve derecesine girdiği ve ödenecek iş kazalarıyla meslek hastalıkları sigortası primi oranı Kurumca belli edilerek işverene yazı ile bildirilir.

Tespit edilecek iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası priminin tamamı işverenler tarafından verilir. Bu primin nispeti % 1,5'ten az, % 7'den fazla olamaz.

Tehlike derecesi A (ALT)

N (NORMAL)

Ü (ÜST)

Tehlike Sınıfı 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Prim oranı 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7

Tablo 4.2: Tehlike kollarına göre iş kazaları ve meslek hastalıkları sigorta prim oranları

İş kazaları ve meslek hastalıkları prim oranı için; Tehlike sınıfı + 1 formülü kullanılır.

2 Örnek: İşyeri tehlike sınıfı 3 olan iş yerinin iş kazaları ve meslek hastalıkları prim oranı kaçtır?

38

Tehlike sınıfı 2

+1 =

3 2

+1 = 1,5

+ 1 = 2,5’dir. Şeklinde hesaplanır.

Yapılan hesaplamayı hatırladınız değil mi? Aylık brüt ücret hesaplamalarında bu primin hesaplanmasına değinmiştik. Tekrar bu konuyu ele almamızın nedeni prim bildirgesinin doldurulması sırasında özellik göstermesindendir.

4.1.2. Hastalık Sigortası Primi Hastalık sigortası: İş kazası ile meslek hastalığı sigortası dışında kalan bütün hastalık hallerinde belirli yardımların yapılmasını sağlayan bir sigorta koludur.

Sigortalılar ile Sosyal Sigortalar Kurumu’ndan sürekli iş göremezlik geliri, malullük veya yaşlılık aylığı alanlarla bunların geçindirmekle yükümlü oldukları eş-çocuk, ana ve babaları ile gelir veya aylık alan eş-çocuk, ana ve babaları hastalık sigortasından sağlanan yardımlardan yararlanır.

Hastalık sigortası primi, sigortalının kazancının % 11'idir. Bunun % 5'i sigortalı hissesi % 6'sı da işveren hissesidir. Çıraklar için ise kazancının % 4'üdür. Bunun % 2'si sigortalı hisse si, % 2'si de işveren hissesidir. Çıraklık eğitim yasasına göre eğitim gören öğrencilerin iş kazaları ve meslek hastalıkları ile hastalık sigortaları primleri, yaşlarına uygun asgari ücretin % 50’si matrah alınarak, milli eğitim bakanlığı bütçesinden ödenir.

4.1.3. Analık Sigortası Primi Analık Sigortası: Sigortalı kadının veya sigortalı erkeğin sigortalı olmayan karısı ile Kurumdan kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almakta olan kadın veya erkeğin sigortalı olmayan eşi, analıkları halinde belirli yardımları sağlayan bir sigorta koludur.

Sigortalı kadın için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün Analık Sigortası primi ödenmiş olması gerekir.

Sigortalı erkeğin sigortalı olmayan eşinin Analık Sigortası yardımlarından yararlanması için sigortalı erkeğin doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün Analık Sigortası primi ödemiş olması, ayrıca sigortalı erkeğin doğum yapan kadınla doğumdan önce Medeni Kanun’a göre evlenmiş bulunması gerekir.

Analık sigorta primi oran % 1’dir. Bu primin tamamı işverence ödenir. İşveren, erkek veya kadın, bekâr veya evli tüm sigortalılar için bu primi ödemek durumundadır.

39

Resim 4.1: Analık sigortasından yararlanmak isteyen sigortalı

4.1.4. Malullük Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları Primi Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, sigortalının kazancının % 20'sidir. Bunun % 9'u, sigortalı hissesi, % 11'i de işveren hissesidir.

Ancak, maden iş yerlerinin yeraltı işlerinde çalışanlar için, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, sigortalının kazancının % 22'sidir. Bunun % 9'u sigortalı hissesi, % 13'ü de işveren hissesidir.

Maluliyet durumuna ilişkin sağlık kurulu raporu, sağlık işleri genel müdürlüğü tedavi hizmetleri ve maluliyet daire başkanlığına gönderilmedir.

4.1.5. İşsizlik Sigortası Primi İşsizlik sigortası primi, prime esas kazanç üzerinden % 1 devlet payı, % 1 sigortalı, % 2 işveren payı olmak üzere toplam % 4’tür. Hesaplamalar da devlet payı dikkate alınmaz.

4.1.6. Sosyal Güvenlik Destek Primi Sosyal Sigortalar Kanunu’na göre yaşlılık aylığı almakta iken sigortalı olarak bir işte çalışmaya başlayanların yazılı talepte bulunmaları halinde yaşlılık aylıklarının ödenmesine devam olunur. Ancak bunlardan 78 inci maddeye göre tespit edilen prime esas kazançları üzerinden % 30 oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi kesilir. Bu primin 1/4'ü sigortalı hissesi ( %7,5) , 3/4'ü işveren hissesidir (22,5).

4.2. Aylık Prim ve Hizmet Belgesi Şekli 2005/ Ağustos ve takip eden aylara ait özel ve resmi sektör iş yerlerinde 3 ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenlerin bu aylara ait “Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri”ni internet üzerinden e-bildirge uygulaması ile Kurum’a göndermeleri zorunluluğu getirilmiştir.

(Belgenin internet ortamında Kurum’a gönderilmesi Öğrenme Faaliyeti- 6’da anlatılacaktır.)

Eğer işveren 1 veya 2 sigortalı çalıştırıyorsa, Aylık Prim ve Hizmet Belgesini (Ek-3) en geç ait olduğu ayı izleyen ayın sonuna kadar ilgili üniteye vermekle veya PTT

40

yoluyla göndermekle, sigortalı çalıştırmadığı takdirde ise bu hususu bir ay içinde ilgili üniteye yazılı olarak bildirmekle yükümlüdür.

Belge üç nüsha olarak hazırlanır. Birinci nüshası ilgili üniteye verilir, ikinci nüshası işveren veya aracı ya da sigortalıyı devir alan tarafından saklanır. Ünitece tasdikli üçüncü nüshası ise Kurum’a verilmesi gereken ayın sonundan, müteakip belgenin verilmesi gereken ayın sonuna kadar iş yerinde sigortalıların görebileceği bir yere asılır.

Aylık Prim ve Hizmet Belgesi, her iş yeri için ve sigortalıların tabi oldukları sigorta kolları ve farklı prim oranları nazara alınarak ayrı ayrı düzenlenir. Belgelerde, sigortalılar, sigorta sicil numaralarına göre küçükten büyüğe doğru sıralanır.

41

Şekil 4.1: Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin önyüzü (Ek-3)

42

Şekil 4.1: Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin arka yüzü

43

(Ek-3)

4.3. Sigortalı Hesap Fişi Sigortalının hak sahiplerinin Kurum’a başvurmaları halinde işveren, sigortalının “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi”ni henüz Kurum’a göndermediği süreye ait çalışmasını göstermek üzere Ek 11’de bulunan “Sigortalı Hesap Fişi”ni düzenlemek ve bu belgeyi, durumun kendisine bildirildiği tarihten itibaren en geç yedi gün içinde Kurum’a vermek zorundadır.

Bu fişler, üç nüsha olarak düzenlenir. İlk iki nüshası Kurum’a gönderilir, üçüncü nüshası işverence saklanır. Sigortalı hesap fişine kaydedilen bilgiler, ayrıca “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi”nde de gösterilir.

Sigortalıların son çalışmalarının Kurumca hemen bilinmesini gerektiren diğer hallerde de yukarıda belirtildiği şekilde işlem yapılır.

44

Şekil 4.2: Sigortalı hesap fişi önyüzü (Ek-11)

45

Şekil 4.2: Sigortalı hesap fişi arka yüzü (Ek-11)

46

4.4. Sigortalı Eksik Gün Bildirim Formu “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi” ile birlikte ay içinde (30) günden az çalışan veya eksik ücret ödenen sigortalılara ilişkin: 1.

2.

3.

4.

5.

6.

İstirahatlı olduğunu gösteren resmi kuruluşlara ait sağlık tesisleri veya iş yeri hekimlerince düzenlenmiş hekim raporu Ücretsiz izinli olduğunu kanıtlayan izin belgesi Disiplin cezası uygulaması, gözaltına alınması, tutukluluk haline ilişkin belgeler Kısmi süreli çalışmalara ait yazılı iş sözleşmesi En az işverenin imzasını havi puantaj kayıtları Grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, doğal afetler nedeniyle iş yerinde faaliyetin durdurulduğunu veya işe ara verildiğini gösteren ilgili resmi makamlardan alınan yazı örneği

Sigortalıların eksik gün bildirimine ilişkin bilgi formu Ek:8 ekinde ilgili üniteye verilir veya Acele Posta Servisi (APS), iadeli taahhütlü ya da taahhütlü olarak gönderilir.

47

Şekil 4.3: Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formu Ek-8

48

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamakları

Öneriler 



İşçi sigorta primlerini hesaplayınız. 



 Aylık prim ve hizmet bildirgesini elde düzenleyiniz.  



Aylık prim ve hizmet bildirgesini bilgisayarda düzenleyiniz. 

 

Bildirimleri SSK ya iletiniz.  



Sigortalı bildirim belgesi düzenleyiniz. 



Sigortalı eksik gün bildirim formu  düzenleyiniz. 

49

Sigorta primleri oranlarını www.ssk.gov.tr sitesinde kontrol edebilirsiniz.

Muhasebe bürosuna giderek sigorta primlerini alınız.

“Aylık Prim ve Hizmet Belgesi”ne bakınız.

Bildirgede bulunan bölümleri tek tek doldurunuz.

Bilgisayara aylık prim ve hizmet bildirgesini SSK’nin sitesinde indirebilirsiniz.

Bilgisayarlı muhasebe programlarından uygulamayı gerçekleştiriniz.

SSK müdürlüğüne gidip bildirgenin nasıl verildiğini görebilirsiniz.

Muhasebe bürosuna giderek bildirgenin nasıl verildiğini öğreniniz.

Bilgisayara sigortalı bildirim belgesini SSK’nin sitesinde indirebilirsiniz.

506 sayılı SSK Kanunu’na göre bilgileri edininiz.

“Sigortalı Eksik Gün Bildirim Formu”na bakınız. www.ssk.gov.tr adresinden formu indirebilirsiniz.

ÖLÇME ÖLÇMEVE VEDEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME A. OBJEKTİF TESTLER. Aşağıdaki seçeneklerden birini işaretleyiniz.

1.

SSK işçi primi oranı aşağıdakilerden hangisidir?

A) %14,5 B) % 13,5 C) % 15,00 D) % 14

2.

SSK işveren primi oranı en az kaçtır?

A) % 19,5 B) % 22,5 C) % 36,5 D) % 29,5

3.

Meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan olaya aşağıdakilerden hangisidir?

A) Malullük B)Meslek hastalıkları C) İş Kazası D)Yaşlılık

4.

Sosyal güvenlik desteleme primi kimler için ödenir?

A) Emekli B)İşçi C)İşveren D)Hiçbiri Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız.

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.

Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.

50

B. UYGULAMALI TEST Öğrenme faaliyeti ile kazandığınız beceriyi aşağıdaki kriterlere göre değerlendiriniz.

1.

Aylık prim ve hizmet belgesini kendi adınız ve okulun adını yazarak doldurunuz.  İşveren bilgileri:  Fener Kitapevi, Feneryolu Cd. Nu :17 Kadıköy / İstanbul, Telefon: 5746988  Sigortalı sayısı 1, prim ödeme gün sayısı 30  Prime esas kazancı 850 YTL , Ocak ayı  Sigortalı sicil nu 3419070231907, TC kimlik nu 19171917190  Bildirinin verildiği tarih 08/02/2006 İ Ş Y E R İ

S İ C İ L

N U

ÜNİTE KODU M

2

İŞ KOLU KODU

6

1

4

0

YENİ

0

ESKİ

1

0

1

2

3

4

İLÇE KODU

İL KODU

İŞYERİ SIRA NUMARASI

5

6

0

3

4

0

KONTROL NUMARASI

7

Aylık prim ve hizmet belgesini düzenleme Evet 1. İş yeri sicil numarasını doldurdunuz mu?

2. İşverenin adını, adresini, telefon numarasını ve kimlik nu’sunu yazdınız mı?

3.Toplam sigortalı bilgilerini doldurdunuz mu?

4. Tüm sayfalara ait toplam bilgileri doldurdunuz mu?

5. Ay içinde çalıştırılan sigortalılar bölümünü doldurdunuz mu?

6. Adınız, soyadınız ve imzanızı attınız mı?

7. Tarihi yazdınız mı?

2.

18. İ Ş Y E R İ

2

Hayır

Aşağıdaki bilgilere göre “Sigortalı Bildirim” belgesi doldurunuz.  Şehnaz Özler adındaki sigortalı daha önce sicil numarası almıştır.  Sicil numarası 1234567890123’tür.  Herhangi bir yerden aylık almıyor.  İstanbul /Göztepe sigorta müdürlüğü  01/03/2006 tarihinde işe girmiştir.  03/03/2006 tarihinde bildirgeyi düzenlemiştir.

S İ C İ L

N U

ÜNİTE KODU M

ARACI KODU

İŞ KOLU KODU

6

1

4

0

YENİ

0

1

ESKİ

İL KODU

İŞYERİ SIRA NUMARASI

1

9

0

7

0

0

7

0

3

3

İLÇE KODU

0

ARACI KODU

3

Sigortalı bildirim belgesini düzenleme 1. Belgenin mahiyetini doldurdunuz mu?

2. Bildirimde bulunan sigortalının sicil numarasını yazdınız mı?

3. Kimlik bilgileri bölümünü doldurdunuz mu?

4. Çalışmaya başlanılan iş yerinin sicil numarası, adresini yazdınız mı?

5. Adınızı, soyadınızı ve tarihi yazdınız mı?

6. İmzanızı attınız mı?

51

KONTROL NUMARASI

Evet

Hayır

3.

Sigortalı eksik gün bildirim formu doldurunuz.  

Sigortalının bilgileri : Şefika YILDIZ, sicil nu 3385070234568 İşveren bilgileri : Mersin Kitapevi, Işıknaz Ersoy, Pirireis Mah. 1327.Sk. Nu :8 Mersin Üç gün raporlu



İ Ş Y E R İ

S İ C İ L

N U

ÜNİTE KODU M

İŞ KOLU KODU

2

6

1

4

0

YENİ

0

1

ESKİ

İL KODU

İŞYERİ SIRA NUMARASI

1

8

9

7

3

6

8

0

3

3

İLÇE KODU

0

KONTROL NUMARASI

ARACI KODU

7

Sigortalı eksik gün bildirim formunu düzenleme Evet 1. Belgenin yılı ve ayını yazdınız mı?

2. İşverenin adını, unvanını, adresini, sicil numarasını yazdınız mı?

3. Sigortalının sicil numarasını, adını, soyadını, prime esas günlük kazancı, eksik gün sayısı ve nedenini yazdınız mı?

4. İşverenin imzasını attınız mı?

Hayır

DEĞERLENDİRME Yapılan değerlendirme sonunda “hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı “evet” ise bir sonraki faaliyete geçiniz.

52

ÖĞRENME FAALİYETİ–5 AMAÇ

ÖĞRENME FAALİYETİ–5

Bu öğrenme faaliyeti ile vizite kâğıdını düzenleyebileceksiniz.

ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır: 1.

2.

Vizite kâğıdı örneğini sınıfa getirip inceleyiniz.

Sağlık karnesi çıkarmak için gerekli şartların neler olduğunu öğreniniz.

5. VİZİTE KÂĞIDI VE DİĞER SORUMLULUKLAR Vizite kâğıdı sigortalının hastalandığında sağlık kuruluşlarından hizmet alabilmesi için işveren tarafından düzenlenen bir belgedir. Çalışanlar bu belge olmadan sosyal güvenlik kuruluşundan hizmet alamazlar. Emekliler vizite kâğıdı olmaksızın sağlık karneleri ile başvurabilir. İşveren diğer bölümlerde yazılan sorumluluklarının dışında diğer sorumlulukları da vardır. Örneğin, belgeleri 5 yıl sürü ile saklaması gerekir. Detaylı bilgi ileriki bölümlerde verilecektir.

5.1. Vizite Kâğıdı Düzenleme Şartları Sigortalının, sağlık tesislerine başvurabilmesi için hastalığın anlaşıldığı tarihten önceki bir yıl içinde en az 90 gün hastalık sigortası primi ödemiş olması şarttır.

Sigortalının eş ve çocukları ile ana ve babaları, sağlık yardımlarından yararlanabilmesi için hastalığın anlaşıldığı tarihten önceki bir yıl içinde en az 120 gün hastalık sigortası primi ödenmiş olması şarttır. İşveren, grev ve lokavtın uygulandığı durumlarda da söz konusu vizite kâğıdını vermekle yükümlüdür.

5.2. Vizite Kâğıdının Şekli Sigortalının hastalık ve analık halleri için işverence biri asıl olmak üzere iki nüsha olarak düzenlenir. Belgeye sigortalının adı ve soyadı, doğum tarihi, sicil numarası, T.C. kimlik numarası, işe giriş tarihi, viziteye çıkmak için iş yerinden ayrıldığı tarih ve saat, prim ödeme halinin sona erip ermediği, ermiş ise tarihi hususlarının da rakam ve yazı ile yazılır.

53

Sigortalılar, örneği Ek:4’te belirlenen ve işveren tarafından düzenlenen vizite kâğıdını vermek ve Kurum tarafından verilen sağlık karnesi ile resimli kimlik belgesini göstermek zorundadır.

Şekil 5.1: Ek -4 Vizite kâğıdı

54

5.3. Sağlık Karnesi Sigortalılar ile eş ve geçindirmekle yükümlü oldukları çocuk, ana ve babalarının muayene ve tedavileri için Kurum hekim ve sağlık tesislerine başvurularında gösterilmek üzere, kendilerine Kurum tarafından hazırlanan birer sağlık karnesi verilir.

Bu sağlık karneleri, sigortalıların ibraz edecekleri vizite kâğıdı ve kendisi ile eş, çocuk, ana ve babalarına ait nüfus cüzdanlarına istinaden Kurumca düzenlenerek imza karşılığında sigortalıya teslim edilir.

Sigortalının geçindirmekle yükümlü olduğu 18 yaşını doldurmuş erkek çocuğuna verilecek sağlık karnesine öğrenim durumu okul idaresince kaydedilip tasdik olunur. Kayıt ve tasdik işlemi yaptırılmadıkça Kurumca sağlık yardımı yapılmaz.

Sürekli iş göremezlik geliri, malullük veya yaşlılık aylığı almakta olanlara ve bunların hak sahibi aile yakınlarına tedavi için Kurum tarafından sağlık karnesi verilir. Ancak sigortalının hak sahibi yakınlarının geçimlerinin sigortalı tarafından sağlandığının belgelenmesi gerekir.

18 yaşını doldurmuş erkek çocukların öğrenim durumları, verilecek sağlık karnelerine okul idaresince kaydedilip tasdik olunur. Kayıt ve tasdik işlemi yapılmadıkça Kurumca sağlık yardımı yapılmaz.

Sağlık Karnesi Düzenlenebilmesi İçin çalışan sigortalı için gereken belgeler:   

Nüfus hüviyet cüzdanı fotokopisi Yeni çekilmiş bir adet renkli vesikalık fotoğraf Halen çalıştığına dair 506 sayılı Yasanın 90. maddesine uygun olarak düzenlenmiş vizite kâğıdı

5.4. İş Kazası ve Meslek Hastalıklarını Bildirme 

İş kazasını bildirme

İşveren, iş kazasını, o yer yetkili zabıtasına derhal ve Kuruma da en geç kazadan sonraki iki gün içinde yazı ile bildirmekle yükümlüdür. Bu bildirime örneği Kurumca hazırlanan haber verme kâğıtları doldurulup verilerek yapılır. İşverenin kasden veya ağır ihmali neticesi iş kazasının bu madde gereğince Kuruma zamanında bildirilmemesinden veya haber verme kâğıdında yazılı bilginin eksik veya yanlış olmasından doğan ve ileride doğacak olan Kurum zararlarından işveren sorumludur.

Kurum’a bildirilmeyen iş kazası dolayısıyla, bildirme tarihine kadar işveren tarafından yapılmış olan harcamalar Kurumca ödenmez. Kazanın bildirimi için aşağıdaki dilekçe yazılır.

55

Tarih: Sayı: Konu: İş Kazası Bildirimi Hakkında

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI ____________ BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜNE ____________

____________________adresinde kurulu, Müdürlüğünüzde ______________ sayılı dosyada işlem gören ___________________ Ünvanlı işyerimizde ____/___/_____ tarihinde meydana gelen iş kazısına ilişkin "İşyeri Kaza Bildirim Formu" düzenlenerek ilişikte sunulmuştur.

Bilgilerinize arz ederim.

EKLER: Bir adet İşyeri Kaza Bildirim Formu İŞVERENİN VEYA VEKİLİN ADI VE SOYADI İMZA

Şekil 5.2: İş kazası halinde yazılacak dilekçe örneği

56

Şekil 5.3: İş kazası bildirim formu

57

İŞYERİ KAZA VE MESLEK HASTALIĞI BİLDİRİM FORMU İşyerinin

2

Kazanın Meydana Geldiği Bölüm : Kazada Yaralanan Uzuv –Yaralanma Şekli İşçinin 1. derece yakınının Adı Soyadı Açık adresi :

Kadın Çocuk Eski Hük. Özürlü Stajyer Kaza Gününde İşbaşı Saati : ............... Kazanın olduğu saat : ................

:

Meslek Hastalığı Tanısı veya Şüphesi Tarihi Meslek Hastalığı Tanısı veya Şüphesi İle Sevk edilenin Çalıştığı Bölüm / İş : Meslek Hastalığı Tanısı veya Şüphesinin Türü Meslek Hastalığının Saptanma Şekli: Periyodik Üst Kurum Meslek Hast.

Muayene ile Sevki ile Hastanesinde Adı Soyadı : Kazazede veya Kazazedelerin / Meslek Hastalığı Tanısı veya Şüphesi İle Hastaneye Sevk edilenin

5

4

İşçi Sayısı : Erkek Kaza Tarihi : .................

3

1

DüzenlenmeTarihi...........................

Bölge Müdürlüğü Sicil No : Unvanı : Adresi :

Cinsiyeti Sigorta Sicil No Yaşı İşe Giriş Tarihi Esas İşi (Mesleği)

: : : : :

E

6

: Diğer

K

Medeni Hali : Evli Öğrenim Durumu : İlköğretim Ort.öğr.

Y. Okul Kaza Anında Yaptığı İş

:

Bekar

Dul

Üniversite

Y. Lisans

Doktora

:

Kaza sonucu ölü yaralı sayısı : Ölü Kaza sonucu yaralanan işçilerden İstirahat alanların sayısı : 1.Gün Kazayı Gören : Var Şahitlerin Adı Soyadı : Şahitlerin Adresi : Şahitlerin İmzası :

Ağır Yaralı 2.Gün

Uzuv Kaybı 3. Gün Yok

Kazanın Sebebi ve Oluş Şekli (Açıklayınız) :

Şekil 5.4: İş kazası ve meslek hastalığını bildirim formu

58

Hafif Yaralı 3 günden fazla veya açık istirahat

7 İşveren veya Vekilinin Adı ve Soyadı İmzası

Not: 1- İşverenler işyerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalığını en geç iki iş günü içinde yazı ile ilgili Bölge Müdürlüğüne bildirmek zorundadır. (4857 sayılı İş Kanunu md. 77) Bu bildirimi zamanında yapmayan işverenlere aynı kanunun 105 inci Maddesi uyarınca idari para cezası uygulanır.

2. 1, 3, 5 ve 7. inci bölümler hem kaza, hem de meslek hastalığı bildirimi durumunda, 2 ve 6. ıncı bölümler sadece kaza bildirimi durumunda, 4. üncü bölüm ise sadece meslek hastalığı bildirimi durumunda, doldurulacaktır.

(Formun ön yüzü yetmediği takdirde arka yüzü kullanılabilir.)



Meslek hastalıklarını bildirme

İşveren, bir sigortalının meslek hastalığına tutulduğunu öğrenirse veya durum kendisine bildirilirse bunu, örneği kurumca hazırlanan haber verme kâğıdı ile ve öğrendiği günden başlayarak 2 gün içinde Kurum’a bildirmekle yükümlüdür.

Bu yükümlülüğü yerine getirmeyen veya haber verme kâğıdında belirtilen bilgiyi kasten eksik veya yanlış bildiren hakkında iş kazası yükümlülükleri uygulanır. Belgenin şekli yukarıda verilmiştir. 

Meslek hastalığının tespiti

Meslek hastalığı halinde, sağlanan yardımlardan yararlanmak için, sigortalının çalıştığı işte veya işyerinde meslek hastalığına tutulduğunun ilgili meslek hastalıkları hastanesince düzenlenecek sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbi belgelerle tespit edilmelidir.

Meslek hastalığı; sigortalı işten ayrıldıktan sonra meydana çıkmışsa sigortalının sağlanan yardımlardan yararlanabilmesi için; eski işyeri ile yeni işyeri arasında hastalığın yönetmelikte belirtilen süreden daha uzun bir zamanın geçmemiş olması gerekir. Durumu bu koşullara uyan kimse, alacağı hekim raporu ve gerekli belgelerle doğrudan Kuruma müracaat eder.

Ancak, meslek hastalığının klinik ve laboratuar bulgularıyla kesinleştiği ve meslek hastalığına yol açan etkenin, işyeri incelemesi ile kanıtlandığı hallerde, yükümlülük süresi aşılmış olsa bile, söz konusu hastalık, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun onayı ile meslek hastalığı sayılabilir.

5.5. SSK’ye Karşı Diğer Sorumluluklar İşveren, yukarıda belirtilen sorumluluklarla birlikte aşağıdaki sorumlulukları da yerine getirmesi zorundadır: 

5 yıl süre ile SSK ili ilgili defter ve belgeleri saklamak



İş yerinde, işçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerini almak



Aracıları bildirmek



İş yerinin kapanmasını, terkinini veya tasfiyesini bildirmek

59



İş yerini devraldığını bildirmek



İş kazasına uğrayan sigortalıya ilk yardımı yapmak



İş yerinin tehlike sınıfında ve derecesinde meydana gelen değişiklikleri üniteye bildirmek.



Sigortalıyı, tedavi süresince iş yerinde çalıştırmamaktır.

60

UYGULAMA UYGULAMAFAALİYETİ FAALİYETİ İşlem Basamakları

Öneriler



Vizite kâğıdına işçi ile ilgili bilgileri  yazınız. 

“Vizite Kâğıdı Düzenleme Şartları”na bakınız.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nu inceleyiniz.



Vizite kâğıdına prim ödeme gün  sayılarını yazınız. 

Vizite kâğıdına bakınız.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun inceleyiniz.



Vizite kâğıdını imzalayınız ve işçiye  veriniz. 

Vizite kâğıdını bölümüne bakınız. www.ssk.gov.tr sitesinden vizite kağıdını indiriniz ve doldurunuz.



İşçiye ve bakmakla yükümlü olduğu  kişilere sağlık karnesi veriniz. 

Sağlık Karnesine bakınız.

Sigortalının karne çıkarma şartlarına bakınız.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nu inceleyiniz.

  

İş kazasını SSK ya bildiriniz.



Meslek bildiriniz.

hastalıklarını

SSK’ye    





İş yeri kaza düzenleyiniz.

bildirim

formu 

SSK’ye karşı diğer sorumlulukları  yerine getiriniz. 

61

İş Kazası SSK’ye nasıl bildirilir bakınız.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nu inceleyiniz.

Meslek hastalıkları bölümüne bakınız.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nu inceleyiniz.

Muhasebeciye meslek hastalıkları için başvurunuz. İş yeri kaza bildirim formuna bakınız. İnternet sitelerinin iş yeri kaza bildirim formunu indiriniz ve doldurunuz.

SSK ya karşı diğer sorumluluklarına bakınız.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nu inceleyiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME A. OBJEKTİF TESTLER Aşağıdaki cümleleri doğru veya yanlış olarak değerlendiriniz.

1.

( ) Sigortalının, sağlık tesislerine başvurabilmesi için en az 90 gün hastalık sigortası primi ödemiş olması şarttır.

2.

( ) Sigortalının ailesinin sağlık yardımı alabilmesi için 120 gün hastalık primi ödemiş olması şarttır.

3.

( ) İşveren, iş kazasını, o yer yetkili zabıtasına derhal ve Kurum’a da en geç kazadan sonraki 3 gün içinde yazı ile bildirmekle yükümlüdür.

4.

( ) 10 yıl süre ile SSK ili ilgili defter ve belgeleri saklamak Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.

62

B. UYGULAMALI TEST Öğrenme faaliyeti ile kazandığınız beceriyi aşağıdaki kriterlere göre değerlendiriniz.

1.

Aşağıdaki bilgilere göre SSK vizite kağıdı sigortalıya ait belgeyi doldurunuz.  İşveren bilgileri: 2614001012345603407 iş yeri sicil nu  Fener Kitapevi, Feneryolu cd.nu :17 Kadıköy / İstanbul, telefon: 5746988  Şefika Yıldız, Sigortalı sicil nu 3419070231907, TC kimlik nu 19171917190  Sigortalının prim ödeme gün sayısı ve kazançları söyledir: 2005 yılı 170 gün 8.022 ytl 2006 yılı 90 gün 2.122 YTL  Düzenlenme tarihi 10.05.2006

Vizite kağıdı düzenleme Evet 1. Sigortalı bölümünü doldurdunuz mu?

2. İş kazası bölümünü doldurdunuz mu?

3. Sigortalının prim ödeme gün sayısı ve kazançları bölümünü doldurdunuz mu?

4. Beyan ve taahhütleri bölümünü doldurdunuz mu?

2.

Hayır

Aşağıdaki bilgilere göre İş yeri kaza bildirim formunu doldurunuz.  Düzenlenme tarihi 05/02/06  Bölge Müdürlüğü Sicil No : 1.2014.256584.06  İşveren bilgileri: 2614001012345603407 iş yeri sicil nu.

Fener Kitapevi, Feneryolu Cd.Nu :17 Kadıköy / İstanbul, Telefon: 5746988  Şefika Yıldız, Sigortalı sicil nu 3419070231907, işe giriş tarihi 01/08/2005  Kaza anında yaptığı iş kitapları yerleştirme  Kazanın oluş nedeni kolilerin üzerine düşmesi  Şahit Fatih Özler

İş yeri kaza bildirim formunu düzenleme Evet 1. Düzenlenme tarihini doldurdunuz mu?

2. İşyerinin sicil numarası, unvanı, adresi ve işçi sayısı bölümünü doldurdunuz mu?

3. Kaza tarihi ve meydana geldiği bölümü, saatini doldurdunuz mu?

4. Kazazedenin adı,soyadı,sicil numarası, esas işi ve kaza anında yaptığı işi yazdınız mı?

5. Şahitlerin adı soyadınız yazdınız mı?

6. Kazanın sebebi ve oluş şeklini yazdınız mı?

7. İşverenin adı soyadı yazdınız mı ve imzasını attınız mı?

Hayır

DEĞERLENDİRME Yapılan değerlendirme sonunda “hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı “evet” ise bir sonraki faaliyete geçiniz.

63

ÖĞRENME FAALİYETİ–6 AMAÇ

ÖĞRENME FAALİYETİ–6

Bu öğrenme faaliyeti ile E-bildirge ile SSK işlemlerini yapabileceksiniz.

ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır: 1. www.ssk.gov.tr ‘den e-bildirge hakkında bilgi toplayınız.

2. Tanıdığınız bir muhasebeciye gidip e-bildirge için gerekli evrakların neler olduğunu öğreniniz.

3. İl sosyal sigortalar müdürlüğüne giderek e-bildirgenin işlem aşamalarını öğreniniz.

6. E-BİLDİRGE İşverenlerin, çalıştırdıkları işçilerine ait sigorta prim belgelerini internet üzerinden vermeleri ve bildirimlerine ait tahakkuk bedellerini de otomatik ödeme ve internet bankacılığı yoluyla ödeyebilmeleri için oluşturulan elektronik bir portaldır. Yeni uygulama çerçevesinde işçi ve işverenlerin sigorta il/sigorta müdürlüklerine giderek yaptıkları işlemlerin büyük çoğunluğu, internet ortamında da yapılabilecektir.

6.1. E-Bildirge Verme Şartı İş yerlerinde (3) ve üzerinde sigortalı çalıştıran özel ve resmi iş yeri işverenleri, 29.04.2005 tarihinden itibaren e-bildirge yoluyla bilgilerini göndermek zorundadır. İşveren, sigortalı sayısı (3) kişinin altına düştüğünde isterse e-bildirge vermeye devam edebilecek.

Sigortalı sayısı (3) ve Üzerine çıkarsa çıktığı aydan itibaren e-bildirge verme zorunluluğu olacağından, öncelikle iş yerinin işlem gördüğü sigorta il/sigorta müdürlüğüne başvurarak kullanıcı kodu ve şifresi alması gerekmektedir.

Başvuru formları doldurulup işveren, işveren vekili veya yetkili kıldıkları kişilerce birlikte imzalandıktan sonra iş yerinin işlem gördüğü sigorta il/sigorta müdürlüğüne verilecektir. e-bildirge vermek zorunda olan işverenler, bu yükümlülüklerini yasal süre içinde yerine getirmemeleri halinde haklarında 506 sayılı Kanunun 140. maddesinin (c) fıkrası uyarınca idari para cezası uygulanacaktır.

64

6.2. İşveren e-Bildirge İşlemleri Bu bölümde e-bildirge ile yapılabilecek işlemler şunlardır:        

Aylık prim ve hizmet belgesi işlemleri Sigortalı hesap fişleri işlemleri Sigortalı tekrar işe giriş bildirgesini “e-Borcu Yoktur”, belgesi hazırlama 5458 yeniden yapılandırma ön hazırlık işlemleri Kullanıcı işlemleri İşveren borç görüntüleme/ödeme işlemleri T.C. kimlik nu’dan sigortalı sorgulama

Bu bölümde aylık prim ve hizmet belgesi işlemleri, sigortalı hesap fişleri işlemleri, sigortalı tekrar işe giriş bildirgesi, kullanıcı işlemleri, işveren borç görüntüleme/ödeme işlemleri ve T.C. kimlik numarasından sigortalı sorgulama bölümleri anlatılacaktır.

Sisteme Giriş: E-Bildirge uygulamasına giriş yapılabilmesi için SSK şubeleri aracılığı ile yapılan başvuru sonucunda, kullanıcılara sağlanmış olan kullanıcı kimlik ve şifrelerinin (Sistem şifresi ve iş yeri şifreleri) aşağıda görüldüğü şekilde www.ssk.gov.tr adresindeki ebildirge uygulamasının giriş sayfasına girilmesi gerekmektedir.

Uygulamaya giriş yapmak için önce internet tarayıcınızın adres kısmına http://www.ssk.gov.t r yazarak ENTER tuşuna basınız.

Beliren ekranda ‘e-bildirge Giriş’ butonuna tıklayınız.

Şekil 6.1 : e-bildirge giriş sayfası

65

Kullanıcılara sağlanmış olan kullanıcı kimlik ve şifrelerinin yandaki resimde görüldüğü şekilde ebildirge giriş sayfasına girilmesi gerekmektedir.

Şekil 6.2 : e-bildirge şifre sayfası

Kullanıcı Adı, Sistem Şifresi ve iş yerine verilmiş olan şifre (Güvenlik açısından sanal klavyeden girilmesi önerilir.) doğru olarak girildikten sonra, "GİRİŞ" tuşuna tıklandığında, iş yeri şifresinin ait olduğu iş yerinde işlem yapmak üzere e-bildirge ana menüsüne ulaşılır.

66

Şekil 6.3 : e- bildirge ana menü

6.2.1 Aylık prim ve Hizmet Belgesi Düzenleme Kanun gereği üç(Dahil) ve daha fazla sigortalı çalıştıran iş yerleri zorunlu olarak, daha az sigortalı çalıştıranlar ise isteklerine bağlı olarak internet üzerinden yasıl süre içerisinde aylık prim ve hizmet belgesini vereceklerdir.

Sisteme giriş yaptıktan sonra ana menü gelir. Ana menüden aylık prim ve hizmet belgesi işlemlerine tıklanarak aşağıdaki menüye gelinir.

Şekil 6.4 : Aylık prim ve hizmet belgesi giriş ana menü

67

Verilecek bildirgenin belge türü ve kanun maddesi aşağıdaki ekran kullanılarak seçilir.

Belge türü seçimi için, belge türü seçim kutusunun sağında bulunan tuşa tıklanır.

Açılan belge türü seçeneklerinden bir tanesi fare ile seçilir.

Kanun maddesi seçimi için kanun maddesi seçim kutusunun sağında bulunan tuşa tıklanır. Açılan kanun maddesi seçeneklerden bir tanesi fare ile seçilir.

Belge türü 9 ve 15 olan bildirgeler için prim türü seçim kutusu aktif hale geçer. Bu belge çeşitleri için fare kullanılarak en az bir prim türü seçilmelidir. Birden fazla seçim yapılmak isteniyorsa kontrol (Ctrl) tuşu basılı tutularak fare yardımı ile çoklu seçim yapılabilir.

Şekil 6.5: Aylık prim ve hizmet belgesi giriş sayfası

Belge türü seçimi ve gerekiyorsa kanun maddesi seçimi yapıldıktan sonra: Bir önceki ay aynı belge çeşidi ve kanun için verilmiş olan bildirgeden verilerin otomatik olarak alınması isteniyorsa “Bir önceki döneme ait bilgileri yükle.” bölümü tıklanmalıdır, aksi takdirde “Bildirge Giriş İşlemine Devam Etmek İçin Tıklayınız.” tuşuna fare ile tıklayarak bildirge giriş ekranına geçilir.

68

Şekil 6.6: Aylık prim ve hizmet belgesi sigortalı bilgileri giriş sayfası

“Aylık Prim ve Hizmet Belgesi” giriş ekranının üst kısmında şirket bilgileri, bildirge başlık bilgileri ve sayfa bilgileri görüntülenir. 

Kayıt Giriş

Yeni kayıt girişi için ekranın üst kısmında bulunan tek satırlık veri giriş kutularına gerekli bilgiler girildikten sonra “Ekle” tuşuna tıklanır. Girişi yapılan kayıtta hata yok ise kayıt yeşil renkli bir satı olarak veri giriş satırının altındaki sigortalılar listesine eklenir.

Girişi yapılan kayıtta hata var ise, hatalı olan bilgilerin bulunduğu giriş kutuları kırmızı renklendirilerek kaydın girişi engellenir. 

Kayıt Düzeltme

Daha önce girilmiş (Aşağıdaki sigortalılar listesinde bulunan) sigortalı bilgileri üzerinde değişiklik yapmak için, değişikliğin yapılacağı kaydın bulunduğu satır üzerinde herhangi bir yere fare ile tıklandığında ilgili satırdaki bilgiler veri giriş satırına otomatik olarak taşınır. Gerekli düzeltmeler veri giriş satırı üzerinde yapıldıktan sonra “Güncelle” tuşuna tıklandığında güncelleştirilmiş bilgiler, hatasız ise sigortalı listesine aktarılır, hatalı ise hatalı olan bilgilerin bulunduğu giriş kutuları kırmızlı renklendirilerek, kaydın girişi engellenir.

69



Kayıt Silme

Kayıt listesinde mevcut kayıtlar arasından silme yapmak için, silinmesi istenen kaydın sol tarafındaki kutucuğa fare ile tıklayarak işaret konur. İşaretleme işlemi birden fazla kayıt için yapılabilir. İşaretli kayıtların silinmesi için “Sil” tuşuna tıklanır. 

Sayfa Düzeni

“Aylık Prim ve Hizmet Belgesi” giriş ekranı 10 satırlık sayfalardan oluşur. Ekranın sol alt kısmınki “Sayfada Satır Sayısı” kutusundan seçilecek değer ile sayfadaki satır sayısı değiştirilebilir. “Önceki Sayfa” ve “Sonraki Sayfa” tuşlarına fare ile tıklayarak sayfalar arasında geçiş yapılabilir. Ayrıca “Nolu Sayfayı Göster” tuşunun solundaki kutucuğa istenen değer girildikten sonra “Nolu Sayfayı Göster” tuşuna fare ile tıklandığında istenen sayfaya direk geçiş yapılabilir.) 

Sigortalı Bilgisi Arama

Girilen sigortalı bilgileri SSK kayıtları ile birebir uyuşmak zorundadır. Özellikle ad, soyadı bilgileri girilirken küçük harf, büyük harf ve kısaltmalara dikkat edilmelidir. Bu alanların SSK kayıtlarından otomatik olarak getirmek için veri giriş satırında sigortalı sicil numarasını yazdıktan sonra “Sicilden Sorgu” tuşuna tıklanabilir. (Sicilden sorgulama veri girişini yavaşlatabileceği için, kayıtların tamamının girilip “Kayıt kontrolü” ile toplu olarak kontrol edilmesi önerilir. 

Onay Ekranına Geçiş

Ekranın sağ alt köşesinde bulunan “Onay Ekranına Geç” tuşuna tıklandığında onay ekranına geçilir. Eğer kayıtlarda hata yok ise onay ekranında işlemlere devam edilebilir.

Kayıtlarda hata var ise onay ekranında kayıtlarınızın hatalı olduğuna dair kırmızı çerçeve içinde uyarı yazısı ve veri giriş ekranına geri dönüş için “Hizmet Belgesinde Düzeltme Yap” tuşu vardır. “Hizmet Belgesinde Düzeltme Yap” tuşu ile veri giriş ekranına geri dönüldüğünde kırmızı renkli görünen alanlar hatalı alanları, yeşil renkli satırlar hatasız kayıtları ifade eder. 

Bildirge Onaylama

Onay ekranına dönem içinde girişi yapılmış bütün “Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri” işlem aşamasına göre renklendirilmiş olarak görüntülenir. Veri giriş işleminde hatalı veri girildiğinde aşağıdaki ekranda görüldüğü gibi kırmızı renkli çerçeve içerisinde uyarı mesajı alınır. “Hizmet Belgesinde Düzeltme Yap” tuşuna tıklayarak veri giriş ekranına geri dönülüp hatalı bilgilerin düzeltilmesi gerekir.

70

Şekil 6.7: Aylık prim ve hizmet belgesi kontrol/onay işlemi

Veri giriş işleminde girilen “Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri”nde hata yok ise, yukarıdaki ekranda görüldüğü gibi yeşil renkli çerçeve içerisinde “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi” başlık bilgileri ile “Tahakkuk Fişi Görüntüleme”, “Sigortalı Bilgileri Görüntüleme” ve “Hizmet Belgesinde Düzeltme Yap” tuşları gelir.

“Tahakkuk Fişi Görüntüle“ tuşuna tıklayarak girilen “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi”nden oluşan tahakkuk fişi görüntülenir. Yine bu ekranda istenirse, tahakkuk fişinin altında bulunan çerçeve içerisinde “Belgemi Onaylıyorum” kutucuğu işaretlenip şifre kutusuna şifre girildikten sonra “Gönder” tuşuna tıklandığında, Aylık Prim ve Hizmet Belgesi SSK kayıtlarına işlenir ve Aylık Prim ve Hizmet Belgesi verme işlemi tamamlanmış olur.

Bu işlemden sonra e-bildirge ile “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi” üzerinde herhangi bir işlem yapılmasına izin verilmez. Ana menüden ”Aylık Prim ve Hizmet Belgesi Onay Ekranına Geçmek İçin Tıklayınız” Tuşuna tıklayarak verilmiş “Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri” görüntülenebilir, istenirse yazıcıdan tahakkuk fişleri ve sigortalı listeleri alınabilir.

Ekranın üst kısmında bulunan yazdır tuşuna tıklayarak tahakkuk fişi yazıcıdan alınabilir.

71

Şekil 6.8: Tahakkuk fişi

6.2.1.1. Aylık Prim ve Hizmet Belgesi Dosya Transferi “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi” dosya transferi, “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi” giriş ekranından tek tek giriş işlemi yerine, XML formatında önceden hazırlanmış “Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri”nin sisteme aktarılmasını sağlar. XML formatında “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi” piyasada kullanılan ticari bordro programlar ve XML editörleri yardımı ile hazırlanabileceği gibi, SSK tarafından sağlanan ve www.ssk.gov.tr web adresinden temin edilebilecek olan Excel formatında bir tablo ile hazırlanabilir.

72

Transfer edilecek XML dosya disk üzerinde oluşturulduktan sonra, “Browse” tuşuna tıklanarak XML dosyanın disk üzerindeki yeri gösterilebilir veya dosya adı kutusuna klavye ile dosya adresi yazılabilir. Dosya adı kutusu doldurulduktan sonra “Dosyayı Gönder” tuşuna tıklayarak dosyanın transfer işlemi başlatılır.

Şekil 6.9 : Aylık prim ve hizmet belgesi XML dosya transferi sayfası

Transfer işlemi tamamlandıktan sonra göndermiş olduğunuz dosyanın içerik kontrolü aşamasına geçilir. Bu aşamada “Kontrole Gönder” tuşuna tıklanarak dosya kontrolü işlemini başlatabilirsiniz. Dosya kontrol işlemi dosya büyüklüğüne bağlı olarak uzun sürebilir.

Transfer işlemi bittikten sonra otomatik olarak onay ekranına geçilir.

Kontrol işlemine geçmeden “Yeni Dosya Transfer” tuşuna tıklayarak başka dosyalar da transfer edilebilir. Her dosya transferi sistemde ayrı bir dosya transfer işlem kodu ile ifade edilir. Ekranda transferden, sonra görüntülenen dosya transfer kodu ile gönderilmiş dosyaların kontrolleri daha sonra yapılabilir

Şekil 6.10: Aylık prim ve hizmet belgesi XLM dosya transferi sayfası

73

6.2.1.2. Geçmiş Dönem Hizmet Belgesi Görüntüleme Geçmiş dönem “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi” görüntüleme ile sadece e-bildirge ile internet üzerinden verilmiş olan eski dönem “Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri” görüntülenebilir. Yani şubelerden veya posta yolu ile verilen “Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri” burada görüntülenmez.

Şekil 6.11: Geçmiş dönem hizmet belgesi görüntüleme sayfası

Görüntülenmesi istenen dönem seçildikten yukarıdaki ekrandan seçildikten sonra, seçilen dönemde verilmiş olan bütün “Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri” aşağıdaki şekilde ekranda listelenir.

Şekil 6.12: Aylık prim hizmet belgesi kontrol/onay işlemi sayfası

74

“Tahakkuk Fişi Görüntüle“ tuşuna tıklanıldığında tahakkuk fişi görüntülenir.

Şekil 6.13: Tahakkuk fişi

Aynı şekilde “Sigortalı Listele” tuşuna tıklanıldığında tahakkuku oluşturan sigortalılar listesi görüntülenir. İstenirse “Yazdır” tuşuna tıklanarak yazıcıdan döküm alınabilir.

75

Şekil 6.14 : Sigortalı hizmet listesi

6.2.1.3. E-Bildirgede Aylık Prim ve Hizmet Belgesi İle İlgili Karşılaşılabilecek Problemler ve Çözüm Yolları PEK: Prime esas kazanç Ü.İ.G:Ücretli izin günü Ü.İ.G.PEK: Ücretli izin günü prime esas kazanç tutarı G.Gün: Giriş günü Ç.Gün: Çıkış gün EGN:Eksik gün nedeni İÇN: İşten çıkış nedeni S.1- www.ssk.gov.tr’de kullanıcı kodumu(TC Kimlik numarası) ve şifrelerimi yazıyor ve gönder diyorum ama e-bildirge uygulamasına giremiyorum,ne yapmalıyım?

C.1-Kullanıcı kodunuzu(TC Kimlik numarası) girdikten sonra sağ tarafındaki kutuya iş yeri kodunuzu girmeniz gerekiyor. Sonra sırasıyla sistem şifrenizi ve iş yeri şifrenizi girip gönder’i tıklamanız gerekiyor. Eğer hâlâ sisteme giremiyorsanız sifre@ssk.gov.tr adresine iş yeri unvanınızı, iş yeri numaranızı ve kimlik numaranızı yazarak e-mail göndermeniz gerekmektedir.

S.2-Şifre okunamıyor, ne yapmalıyım?

C.2-şifre@ssk.gov.tr adresine iş yeri unvanınızı iş yeri numaranızı ve kimlik numaranızı yazarak e-mail göndermeniz gerekiyor.

S.3- 5073 sayılı kanuna tabî olanlar nasıl girilecek?

C.3-xml dosya transfer ekranında veya “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi” giriş ekranında 5073 yazısının yanındaki bölümü işaretleyiniz.

76

S.4-Emekli nasıl girilecek?

C.4-Destek primine tabi olanlar için belge türünden 02’yi seçmeniz gerekiyor.

S.5-Emekli olup ta tekrar sigortalı olarak çalışanların sicili nasıl alınmalıdır?

C.5-Eğer sigorta emeklisi ise eski sigorta sicil numarası, emekli sandığı veya Bağ-Kur emeklisi ise bağlı olduğu sigorta müdürlüğünden alacağı yeni sicil numarası yazılmalıdır.

S.6-Yabancı sigortalılarda TC kimlik numarasına ne gireceğim?

C.6-Yabancı sigortalıların TC kimlik numarasını girmeyeceksiniz. Yabancı sigortalılar için bu alan zorunlu değildir. Eğer yabancı sigortalılarda kimlik numarası istiyorsa SSK tescil kütüğünde T.C. ya da boşluk vardır. Bağlı olduğunuz sigorta müdürlüğüne başvurup uyruk bilgilerinin güncellenmesini yaptırınız.

S.7-Sigortalı doğum iznine ayrıldığında nasıl gösterilecek?

C.7-Sigortalı doğum iznine ay ortasında ayrılırsa kaç gün çalışmış ise o kadar bildirilecek. Eksik gün nedeni işaretlenerek, Ek:8 eksik gün bildirim formu düzenlenerek bağlı olduğu Sigorta müdürlüğüne verilecek.

S.8-Sigortalı ay içerisinde işe girmiş ise kaç gün yazılacak?

C.8-Sigortalı ay içerisinde işe girmiş ise giriş tarihini cari ay kaç çekiyor ise ondan çıkartılarak bulunan gün sayısına 1 eklenecek.

S.9-Sigortalı cari ayda raporlu ise nasıl göstereceğim?

C.9-Sigortalı bir ayın tamamında 30 gün raporlu ise sıfır gün, sıfır kazanç olması nedeniyle aylık prim ve hizmet belgesinde gösterilmeyecek, Ek:8 eksik gün bildirim formu düzenlenerek bağlı olduğu sigorta müdürlüğüne verilecektir.

S.10-Sigortalı ay içerisinde ücretli izine ayrılmışsa bunu nasıl gireceğim?

C.10-Sigortalı ay içerisinde ücretli izine ayrılmış ise güne 30, kazancına pek tutarını, ücretli izin gününe kaç gün izinli ise o gününü ve o gününe karşılık gelen kazancını ücretli izinli pek tutarına gireceksiniz.

S.11-Sigortalı ay içerisinde 5 gün raporlu 5 gün ücretli izinli 5 gün ücretsiz izinli ise nasıl girişini yapacağım?

C.11 5 gün rapor,5 gün ücretli izinli, 5 gün ücretsiz izinli ise çalışmış olduğu gün+ücretli izin günü toplamı olan gün sayısı (15+5)=20 gün bildirilecek. Ücretli izin kısmına 5 gün, kazancına da 5 güne karşılık gelen pek tutarı yazılacak, rapor ve ücretsiz izinli kısmı için eksik gün nedeni işaretlenecek (Birden fazla seçeneği). Eksik gün bildirim formu düzenlenerek bağlı olduğu Sigorta müdürlüğüne verilecek.

77

S.12-Örneğin; mayıs ayının 17’sinde işten çıkmış, 29’unda tekrar işe girmiş. Nasıl göstereceğim?

C.12-İlk satıra sigortalı yazılıp çıkış gününe 17 yazılacak. Daha sonra diğer satıra aynı sigortalı yazılıp bu sefer giriş gününe 29 yazılacak.

Not: Ay içinde giriş-çıkış var ise eksik gün nedeni yazılmayacak. Sadece çıkış olduğunda işten çıkış nedeni yazılacak.

S.13-Sigortalının çıkış tarihi 31.05 ise gün hanesine kaç gün yazacağım?

C.13- 30 gün yazılacak ve çıkış nedeni seçilecek.

S.14-Sigortalı 2 gün ücretsiz izinli,28 gün ücretli izinli olduğunda bunu nasıl göstereceğim?

C.14-Sigortalının gün hanesine 28, pek tutarına da 28 güne karşılık gelen kazancını, ücretli izin hanesine de aynı bilgileri girerek,2 gün ücretsiz izinli olmasından dolayı eksik gün nedeni seçilmesi gerekmektedir.Ayrıca Ek:8 eksik gün bildirim formu düzenlenerek süresi içinde bağlı olduğu sigorta\ sigorta il müdürlüğüne verilecektir.

S.15-İş yerim 5084 sayılı kanuna tabidir.Giriş ekranında kanun kodu hanesinde 5084’ü göremiyorum, ne yapmalıyım?

C.15-.Seçmek için 5084 sayılı kanunu göremiyorsanız bağlı olduğunuz sigorta\sigorta il müdürlüğüne giderek iş yeri tescil bilgilerinizi güncellettiriniz.

S.16- 4857 sayılı kanun kimleri kapsar?

C.16-Bu husus 5.12.2003 tarihli 16-303 Ek sayılı Genelgemizde ayrıntılarıyla açıklanmıştır. SSK’nin web sayfasındaki bu genelgeye mutlaka ulaşılarak okunmalıdır.

1475 ve 3713 sayılı kanunlarda öngörülen oranlar ve Bakanlar Kurulunca belirlenecek oranların üstünde özürlü ve eski hükümlü yada terör mağduru istihdam eden işverenlerin kontenjan fazlası işçiler için özürlü ve eski hükümlü çalıştırmakla yükümlü olmadıkları halde özürlü çalıştıran veya çalışma gücünü % 80’den fazla kaybetmiş özürlü çalıştıran işverenlerin bu şekilde çalıştırdıkları işçiler için 506 sayılı Kanun gereğince ödemeleri gereken sigorta primi işveren hisselerin % 50’si hazinece ödenecektir.

S.17-Yurt dışında topluluk sigortasına tabi olarak çalışanların giriş işlemlerini nasıl yapacağım?

C.17-Yurt dışında topluluk sigortasına tabi olanlar belge türünden 09 seçerek giriş yapacaklardır. İş yeri sicil numarasının mahiyeti 9 olması gerekmektedir.

78

Eğer mahiyeti(İş yeri sicil numarasının ilk rakamı) 9 değil ise bağlı olduğu sigorta müdürlüğünden düzeltme yapılması gerekmektedir.

S.18- 2098 sayılı kanuna tabi sigortalıları girdikten sonra tahakkuk fişinde işsizlik primi keseneği gözükmüyor?

C.18-Belge türü:3 Basın girildiğinde işsizlik sigortası primi de kesilecektir.

Belge türü:16 - 2098 sayılı kanun işsizlik hariç girildiğinde işsizlik sigortası primi kesilmeyecektir.

S.19-Resmi iş yeri olduğumuz halde, şimdiye kadar belgelerimizi her ayın 1’i ile 30’u arasında veriyorduk. Ancak e-bildirge ortamında 15 ile 14’ü arası çıkıyor. Bu durumda ne yapacağız?

C.19-Resmi iş yeri olduğu halde “Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri”ni her ayın 1’i ile 30’u arasındaki süre için düzenleyen veya özel nitelikte iş yeri olmasına rağmen ayın 15’i ile 14’ü arası için belge düzenleyen iş yerleri, kurumunuzda ters iş yeri şeklinde değerlendirildiğinden bu iş yerlerinin internet üzerinden belge verme sürelerinde bir farklılık ile karşılaşıldığında gerekli düzeltme işleminin yapılabilmesi için iş yerinin işlem gördüğü sigorta il/sigorta müdürlüklerine başvurulması gerekmektedir.

S.20-Giriş ekranında sigortalının bilgilerinde hata yaptığım zaman ne yapacağım?

C.20-Hata yaptığınız sigortalının bulunduğu satırın başındaki kutucuğu işaretleyiniz.

Hatalı sigortalı üste çıkacaktır. Orada gerekli düzeltmeyi yaptıktan sonra güncelleye tıklayınız.

S.21-Girişini yaptığım bilgileri göremiyorum, ne yapmam gerekiyor?

C.21-Ana menüden 3.seçeneği tıklayarak girilmiş olan tüm belgeler görülür. Düzeltme yap tuşuyla belgenin detayına geçilebilir.

S.22-Girişini yaptığım bilgileri nasıl görüntüleyebilir ve dökümünü nasıl alabilirim?

C.22-Girişini yaptığınız bilgileri görmek için onay ekranına girerek sigortalı bilgileri görüntüle tıklanır. Bilgiler ekrana gelir. Ancak e-bildirge dökümü onay yapıldıktan sonra alınabilir.

S.23-Belge türü ve kanun kodunda yanlış seçim yaparak girişlerimi yaparsam tekrar doğru olarak bunları girebilir miyim?

C.23-Belge türü ve kanun kodunda yanlış giriş yaparsanız onaylamadığınız sürece girişlerinizi iptal edip tekrar doğrusunu seçerek işleminize devam edebilirsiniz.

Eğer onay verdiyseniz hatalı giriş yaptığınız bildirge için bağlı olduğunuz sigorta müdürlüğüne ek veya iptal bildirgeyi vermeniz gerekir. Bu belgeyi iadeli taahhütlü olarak da gönderebilirsiniz.

79

S.24-İşveren damga vergisinden muaf olduğunu belirtiyor ancak “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi”ni internet ortamında gönderdiğinde damga vergisi tahakkuk ettiriliyor.

C.24-İşverenin damga vergisinden muaf olduğuna dair vergi dairesinden alacağı resmi yazı ile iş yerinin bağlı bulunduğu sigorta\sigorta il müdürlüğüne başvuruda bulunması gerekiyor.

S.25-İki iş yerim var; A iş yerine B iş yerinin sigortalılarını girdim. Ne yapmam gerekiyor?

C.25-“Aylık Prim ve Hizmet Belgesi” onaylandı ise sigorta müdürlüğüne A iş yeri için iptal ve ek bildirge verilmesi gerekmektedir. B iş yeri için ise e- bildirge gönderilebilirsiniz.

S.26-Bir sonraki ay giriş yaptığım bilgileri tekrar görebilecek miyim?

C.26-Ana menüde 5. satır olan “Geçmiş Dönem Onaylanmış Aylık Prim Hizmet Belgesi” görüntülemeyi tıklayıp görebilirsiniz.

S.27-Xml dosyası hakkında bilgi almak için nereye müracaat etmeliyim?

C.27-xml dosyası için ssk.gov.tr’de e-bildirge giriş butonun altındaki e-bildirge hakkında öğrenmek istediklerinizi tıklayarak, 5 numaralı seçenekten xml dosya hazırlama ve hata ayıklama kılavuzundaki bilgilere ulaşabilirsiniz.Ayrıca 0 312 444 07 75 yi arayabilirsiniz.

6.2.2. Sigortalı Hesap Fişleri İşlemleri “Sigortalı Hesap Fişi”nin işverenler tarafından internet ortamında Kurum’a verilmesi hususunda aşağıda belirtilen usul ve esaslara göre işlem yapılacaktır.

1) Kurumla daha önce e-bildirge uygulaması çerçevesinde sözleşme yaparak kullanıcı kodu ve şifresi alan işverenler ile bundan sonra sözleşme yapacak olan işverenler, “Sigortalı Hesap Fişi”ni internet üzerinden verebileceklerdir.

2) “Sigortalı Hesap Fişi” uygulamasına “e-bildirge” giriş sayfasından kullanıcı kodu ve şifresi girildikten sonra “Sigortalı Hesap Fişi İşlemleri” seçeneğinden, “Hesap Fişi Girişi” seçilerek ulaşılacaktır.

3) Söz konusu uygulama hastalık ve analık sigortaları ile malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta primleri ödenenler için geçerli olacaktır.

4) İşverenlerce sigortalı hesap fişi bilgilerinin bilgisayara girilmesinden sonra her türlü denetim ve kontrol için istendiğinde ilgili kurum ve kuruluşlara ibraz edilmek üzere bu konuda üretilecek barkotlu belge çıktı olarak alınabilecektir.

80

5) Sigortalı hesap fişinin girişi yapıldıktan sonra aynı gün içinde belgede hata yapıldığının anlaşılması halinde, söz konusu belge işveren tarafından “Hesap Fişi İptali” menüsü seçilerek yeniden düzenlenebilecektir.

Sigortalı hesap fişinde yapılan hatanın sonradan fark edilmesi halinde ise silme işlemi, aylık prim ve hizmet belgesinin yasal verilme süresi sonuna kadar iş yerinin bağlı bulunduğu sigorta il/sigorta müdürlüklerince yapılacaktır. İşverenlerden bu konuda dilekçe ve ekinde hatalı düzenlenen sigortalı hesap fişinin birer örneği istenecektir.

6) İnternet ortamında verilen sigortalı hesap fişindeki bilgiler ile aylık prim ve hizmet belgesindeki bilgiler arasında uyumsuzluk olması halinde, aylık prim ve hizmet belgesi onay ekranında işverene uyarı verilecek, buna rağmen aylık prim ve hizmet belgesindeki bilgilerin doğruluğu onaylanıyor ise belge kabul edilecektir.

7) Aylık prim ve hizmet belgesinin Kurum’a yasal verilme süresi sonunda sigortalı hesap fişi ile belgenin uyumsuz olduğunun tespit edilmesi halinde, hastalık ve analık sigortaları provizyon işlemleri için “po00”, emeklilik işlemleri için “bb00” sistemlerinden liste alınabilecektir.

8) Sigortalı hesap fişinde sahtecilik yapıldığının sonradan tespiti halinde yersiz olarak yapılan sağlık giderleri ve aylık ödemelerin işverenlerden temini cihetine gidilecek ve sahteciliği yaptığı tespit edilenler hakkında Türk Ceza Kanunu açısından gerekli işlemin yapılması için suç duyurusunda bulunulacaktır.

Şekil 6.15: Hesap fişi işlemleri

81

6.2.3. Sigortalı Tekrar İşe Giriş Bildirgesini “Sigortalı Tekrar İşe Giriş Bildirgesi”nin işverenler tarafından internet ortamında Kurum’a verilmesi hususunda aşağıda belirtilen usul ve esaslara göre işlem yapılacaktır.

1) Sigortalı sayısına bakılmaksızın tüm sektörlerde çalışanlardan daha önce sigorta sicil numarası verilmiş olanlar tekrar işe giriş bildirgeleri, işverenlerce internet ortamında gönderilebilecektir.

2) Sigortalı tekrar işe giriş bildirgelerinin internet ortamında alınması, işverenlerin isteğine bırakıldığından; daha önce aylık prim ve hizmet belgesinin internet ortamında verilmesi için sözleşme yapan işverenler ile aylık prim ve hizmet belgesinin internet ortamında verilmesi için sözleşme yapacak olan işverenlerin, bildirgelerini internet ortamından verebilmelerine imkan sağlanacaktır.

Aylık prim ve hizmet belgesinin internet ortamında verilmesi için sözleşme yapan işverenler, Kurumca verilmiş olan veya daha sonra verilecek kullanıcı kodu ve kullanıcı şifresi ile sigortalı tekrar işe giriş bildirgelerini internet üzerinden Kurum’a gönderebileceklerdir.

E-bildirge sözleşmelerinde yapılacak olan değişikliklere ilişkin işlemler, cari ay ek ve iptal aylık prim ve hizmet belgesine ilişkin değişikliklerle birlikte, “Sigorta Primleri Daire Başkanlığınca” ayrıca bildirilecektir.

3) Söz konusu uygulama, yasal süresi içinde verilecek olan tekrar işe giriş bildirgelerini kapsadığından, yasal süresi geçirilen tekrar sigortalı işe giriş bildirgeleri internet ortamında alınmayacak ve işverenlerce Kurum’a kâğıt ortamında verilecektir.

4) Tekrar işe giriş bildirgelerini yasal sürede internet ortamında veren işverenlerden, ayrıca bildirgeyi kâğıt ortamında vermeleri istenmeyecek; ancak bildirgelerin işverenler tarafından hem internet ortamında hem de kâğıt ortamında Kurum’a verilmesi halinde, Kurum kayıtlarına ilk intikal eden bildirgeye göre işlem yapılacaktır.

5) İnternet ortamında sigortalı tekrar işe giriş bildirgeleri için Kurumca barkot numarası üretilecektir. İşveren internet ortamında giriş işlemini yaptıktan sonra iki nüsha olarak döküm alıp barkot numaralı bir nüshasını sigortalıya verecek, diğer nüshasını ise kendi alacaktır. Kurumumuzca internet ortamında verilen tekrar işe giriş bildirgeleri için ihtiyaç dışında döküm alınmayacaktır.

6) İşverenler tarafından internet ortamında verilen sigortalı tekrar işe giriş bildirgelerindeki bilgilerin, daha sonra gerek işveren gerekse Kurumca güncellenmesi veya iptal edilmesi durumunda, bildirgenin değişiklik yapılmadan önceki dökümü alınarak sigortalı dosyasına konulacak ve değişiklik nedeni bildirge üzerinde belirtilecektir. Konuyla ilgili olarak işverenlere de ayrıca bilgi verilecektir.

82

7) “E-Bildirge Projesi” çerçevesinde sigortalı tekrar işe giriş bildirgeleri uygulamasına esas olmak üzere “Sigortalı Tekrar İşe Giriş Bildirgesi Giriş Kılavuzu” “http://www.ssk.gov.tr” adresinden temin edilebilecektir.

8) Uygulama, sigortalı tekrar işe giriş bildirgelerini kapsamakta olup, sigortalı ilk işe giriş bildirgelerinin kağıt ortamında alınmasına devam edilecektir.

6.2.3.1. Bildirgenin Hazırlanması 

Sigorta Sicil Numarasının Girilmesi

İşe başlayan/başlayacak sigortalının sigorta sicil numarasının girilmesi zorunludur.

Girilen sigorta sicil numarası “Kurum Tescil Kütüğü”nde kayıtlı ise bildirge girişine devam edilir. 

T.C. Kimlik Numarasının Girilmesi

İşe başlayan/başlatılacak sigortalının T.C. Kimlik numarasının girilmesi zorunludur.

Girilen T.C. Kimlik numarası tescil kütüğünde kayıtlı T.C. Kimlik numarasından farklı ise bu alan kırmızı renkli olarak görüntülenir. Bu durum uyarı amaçlı olup bildirge girişine devam edilebilir; ancak daha sonra işveren ve/veya sigortalı T.C. Kimlik numarasını düzelttirmek için ilgili sigorta müdürlüğüne müracaat eder. Yalnızca yabancı uyruklu olan sigortalılardan T.C. Kimlik numarası istenmez. 

Diğer Kimlik Bilgileri

Sigorta sicil ve T.C. Kimlik numarası girildikten sonra sigortalının diğer kimlik bilgileri ekranda görüntülenir. Bu bilgilere kullanıcı bilgi girişi yapamaz, sadece bilgi amaçlıdır. Bu bilgilerde karşılaşılacak eksiklikler veya hatalar bildirge girişine engel değildir. Ancak daha sonra işveren ve/veya sigortalı ilgili sigorta müdürlüğüne bu bilgilerin düzeltilmesi için başvurabilir. 

“Sosyal Sigortalar Kurumundan (SSK) Yaşlılık Aylığı Alıyorsa Devam Etmek İstediği Sigorta Kolu” Alanına Bilgi Girilmesi

İşveren tarafından sigorta sicil numarası girişi yapılan sigortalı Kurumdan yaşlılık aylığı alıyorsa (Tahsis Numarası 2100 veya 2200 ile başlıyorsa) bu defa ekranda “SSK’den yaşlılık aylığı alıyorsa devam etmek istediği sigorta kolu” alanında sigortalının devam edeceği sigorta kolu (Sosyal Güvenlik Destek Primi veya Tüm Sigorta Kolları) tercihi işaretlenir. İş yerinin kamu iş yeri olması ve tercihin sosyal güvenlik destek primi yönünde kullanılması durumunda, bu defa program işvereni, gerek iş yerinin gerekse çalıştırdığı sigortalının niteliğinin 5335 sayılı Kanun kapsamına girip girmediği yönünde kontrol için uyaracaktır. Çünkü söz konusu Kanun gereği Kurumdan yaşlılık aylığı alan sigortalı yine Kanun’da belirtilen iş yerlerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışamamaktadır.

83

Kurum ödemeler kütüğünde giriş işlemi yapılan sigortalı Kurumdan yaşlılık aylığı almıyorsa, sistem bu alana giriş izni vermemektedir. 

Sigortalının İşe Başlayacağı / Başladığı Tarih Bilgisinin Girilmesi

Bu alan boş geçilemez. Sigortalının işe başlayacağı/başladığı tarih en fazla 10 gün ileriye dönük olarak girilebilir. Bildirim tarihi ekranda “Evrak Tarihi” olarak gösterilir ve sistem tarafından otomatik olarak belirlenir. “Evrak Tarihi” alanına kullanıcı giriş yapamaz.

Yasal süresi geçirilen sigortalı tekrar işe giriş bildirgeleri internet ortamında verilemez. Zamanında yapılmayan bildirimlerde kullanıcı uyarılır ve ilgili sigorta müdürlüğüne yönlendirilir.

Uygulama, bildirim tarihinin uygunluğunu kontrol ederken resmi tatil günleri ile hafta sonu tatillerini dikkate alır. İşe başlangıç tarihi resmi tatil ve hafta sonu tatillerinde olabilir ve işverenler bildirimleri bu tatillerde internet ortamından yapabilir.

Uygulama istisnai durumlar dahil tüm sigortalı tekrar işe giriş bildirgeleri için tasarlanmış olup işletime şimdilik sadece eski ve inşaat iş yerleri için açılmıştır. 

Evrak Sayısı

Hatasız girişi yapılan bildirgeler gerekli kullanıcı onaylarını da aldıktan sonra “Sigortalı Tekrar İşe Giriş Bildirge”lerinin kaydedildiği tekrar tescil kütüğü kayıtlarına alınır. Bundan sonra girişi yapılan sigortalı tekrar işe giriş bildirgesi resmi bir evrak haline gelir. 

Yazıcı Çıktısı Alınması

Bildirgenin hatasız girildikten ve kullanıcı onayları alındıktan sonra yazıcı çıktısı alınabilir. Ekranın sol üst tarafında bulunan ‘YAZDIR’ seçeneğiyle bildirge formu yazıcıdan alınır. Yazıcı çıktısı 2 nüsha olarak alınmalı, bir nüshası sigortalıya verilmeli, bir nüshası işveren tarafından saklanmalıdır. Üzerine barkot basılmış olan bildirge çıktısını aldığınız zaman işleminiz resmi olarak tamamlanmıştır. İnternet üzerinden verilen sigortalı tekrar işe giriş bildirgesinin ayrıca sigorta müdürlüğüne verilmesi gerekmez. 

Sonradan Yazıcı Çıktısı Alınması

Herhangi bir nedenle bildirim sırasında yazıcı dökümü alınmadıysa, daha sonradan döküm almak şu şekilde mümkündür: 1.

2.

3.

Sigortalının SSK Sicil nu.sunu giriniz ve ‘sorgula’ tuşunu tıklayınız.

Ekranın alt tarafında bulunan ‘Sigortalının Tekrar İşe Giriş Kayıtları’ penceresinden döküm almak istediğiniz kayıtın üzerine tıklayınız.

Takip eden ekranda ‘yazdır’ seçeneğine tıklayınız.

84

6.2.3.2. Uygulamalı Kullanım Rehberi 1. Uygulamaya girdiğinizde karşılaşacağınız ekran. SSK Sicil Nu ve T.C. Kimlik No alanları boş olarak aşağıdaki gibi görünür.

Şekil 6.16 : Sigortalı tekrar işe giriş bildirgesi sayfası 1

2. İlk olarak SSK Sicil Nu. ve T.C. kimlik nu. alanlarına sigortalının bilgilerini giriniz ve ‘sorgula’ tuşunu tıklayınız. Yabancı uyruklular T.C. kimlik no.su alanını boş bırakırlar.

Şekil 6.17 : Sigortalı tekrar işe giriş bildirgesi sayfası 2

85

3. ‘sorgula’ tuşu tıklandıktan sonra, SSK Sicil nu.su ve T.C. kimlik nu.su girilen sigortalının Ad ve Soyadı ve yaşlılık aylığı alanlar için sigorta kolu bilgisi ekranda görüntülenir. Ayrıca, bildirgeye ait “Evrak Tarihi ve Evrak Sayısı” alanları sistem tarafından otomatik olarak doldurulur, bu alanlar kullanıcı tarafından değiştirilemez. Ekranın alt tarafında ise sigortalının mevcut iş yeri bazında yaptığı tekrar işe girişler görüntülenir.

Kullanıcı tarafından girilen T.C. kimlik numarası sistem kayıtlarında tutulan T.C. kimlik numarasından farklı ise girilen T.C. kimlik numarası ekranda kırmızı renkli olarak görüntülenir. Bu uyarı amaçlı bir uygulamadır, bildirge girişine devam edebilirsiniz.

Şekil 6.18 : Sigortalı tekrar işe giriş bildirgesi sayfası 3

4. ‘Sigortalının İşe Başlayacağı/Başladığı Tarih’ alanını doldurunuz ve ‘İşe Giriş Bildirgesi Hazırlamak İçin Buraya Basınız’ tuşuna tıklayınız. Tarih formatı “gün, ay, yıl” şeklindedir. Eğer bildirge yasal süresi içinde verilmiyorsa uygulama kullanıcıyı uyarır ve ilgili sigorta müdürlüğüne yönlendirir. Sigortalının işe başlayacağı/başladığı tarih en fazla 10 gün ileriye dönük olarak girilebilir.

86

Şekil 6.19: Sigortalı tekrar işe giriş bildirgesi sayfası 4

5. Tekrar işe giriş bildirgenizin son hali ekranda görüntülenir. Bu bildirgenizin taslak halidir, henüz resmi niteliği yoktur ve Kurum’umuz kayıtlarına alınmamıştır. Bilgileri gözden geçirdikten sonra bildirim işlemine devam etmek isterseniz formun üst kısmında bulunan ‘>>> Tekrar İşe Giriş Bildirgesi Bilgilerini ONAYLAMAK İçin Tıklayınız <<<’ tuşuna tıklayınız. Bildirimden vazgeçerseniz E-bildirge ana menü seçeneğini tıklayınız.

87

Şekil 6.20: Tekrar işe giriş bildirgesi bilgilerini onaylama sayfası 1

6. ‘>>> Tekrar İşe Giriş Bildirgesi Bilgilerini ONAYLAMAK İçin Tıklayınız <<<’ tuşunu tıkladıktan sonra ekranda işleme devam veya iptal penceresi belirir. Bildirimden vazgeçerseniz önce açılan pencereden Cancel/İptal, sonra da sol üst köşedeki E-bildirge ana menü seçeneğini tıklayınız. Devam etmek isterseniz “OK” tuşuna basınız.

88

Şekil 6.21: Tekrar işe giriş bildirgesi bilgilerini onaylama sayfası 2

7. Artık bildirgeniz Kurum’umuz kayıtlarına alınmıştır. Bildirge üzerine barkot basılmıştır. YAZDIR seçeneğini kullanarak yazıcı çıktısı alabilirsiniz. Yazıcı çıktısı 2 nüsha alınmalıdır. Bunun için YAZDIR işlemini üst üste 2 kere yapabileceğiniz gibi bilgisayarınızdaki yazıcı yazılımında yer alan “Number of copies/kopya adeti” gibi seçeneklere 2 değerini girerek de çıktı alabilirsiniz.

89

Şekil 6.22: Tekrar işe giriş bildirgesi bilgilerini onaylama sayfası 3

8. İşleminiz tamamlanınca sol üst köşedeki E-bildirge ana menü seçeneğini tıklayınız. ÖNEMLİ: Üzerinde barkod yazılı ekran formunu görmediğiniz sürece bildirgeniz kayıtlara alınmaz ve resmiyet kazanmaz.

90

SONRADAN YAZICI ÇIKTISI ALINMASI:

Şekil 6.23: Sigortalı tekrar işe giriş bildirgesi sayfası

Herhangi bir nedenle bildirim sırasında yazıcı dökümü alınmadıysa, daha sonradan döküm almak şu şekilde mümkündür: 1.

Sigortalının SSK Sicil nu.sunu giriniz ve ‘sorgula’ tuşunu tıklayınız.

2.

Ekranın alt tarafında bulunan ‘Sigortalının Tekrar İşe Giriş Kayıtları’ penceresinden döküm almak istediğiniz kayıtın üzerine tıklayınız.

3.

Takip eden ekranda ‘YAZDIR’ seçeneğine tıklayınız.

91

Şekil 6.24: e-bildirge ile Tekrar işe giriş bildirgesi belgesi

6.2.4. Kullanıcı İşlemleri E-bildirge uygulamasına giriş için kullanılan şifreleri değiştirmek için aşağıdaki ekranda gelir.

Şekil 6.25: Kullanıcı işlemleri ana menü sayfası

92

6.2.4.1. Vergi Numarası Giriş / Güncelleme Vergi numarası giriş/güncelleme yapmak için aşağıdaki ekran görünümü gelir.

Şekil 6.26 : İşyeri vergi numarası güncelleme sayfası

6.2.4.2. Şifre Güncelleme Sistem ve iş yeri şifrelerini bu ekranı kullanarak değiştirebilirsiniz. Sırasıyla işlemler aşağıda verilmiştir.

Şekil 6.27: Şifre değiştirme ana menü sayfası

93



Sistem şifresini değiştirmek için ilgili alan tıklanarak aşağıdaki pencere gelir.



İş yeri şifresini değiştirmek için şifre güncellemeden iş yeri şifrenizi değiştirme alanına tıklanarak aşağıdaki pencereye ulaşılır.

Şekil 6.28: Sistem şifresini değiştirme sayfası

Şekil 6.29: İş yeri şifre değiştirme ekranı

94

6.2.4.3. E-posta Adresleri Güncelleme Yeni alınan e-posta adresiniz varsa veya birden fazla e-postanız varsa bunları sisteme girebilirsiniz.

Şekil 6.30: e- posta adresleri güncelleme penceresi

6.2.5. İşveren Borç Görüntüleme /Ödeme İşlemleri İşverenin geçmiş dönem borçlarını, müfredat kartını ve ödeme işlemlerinin yapıldığı bölümdür.

Şekil 6.31: Borç görüntüleme ana menü penceresi

95

6.2.5.1. İşveren Borç Görüntüleme Geçmiş dönem borç görüntüleme ile iş yerleri,       

Prim Borçları İdari Para Cezası (IPC) Borçları Eğitime Katkı Payı (EKP) Borçları Özel İşlem Vergisi (ÖİV) Borçları İşsizlik Borçları Tasarruf Teşvik Borçları Konut Edindirme Yardımı Borçları

Dönem bazında detaylı olarak görüntülenir. Liste sonunda “Borç Türü” bazında toplamlar görüntülenir.

Şekil 6.32: Dönem borçlarını görüntüleme

6.2.5.2. Müfredat Kartı Görüntüleme Müfredat kartı iş yeri ile ilgili olan bütün tahakkuk ve tahsilât bilgilerini detaylı olarak listeler. Liste sonunda bankaya yapılan fakat hala SSK kayıtlarına geçmemiş ödemeler ayrıca listelenerek bakiyeleri alınmıştır.

96

Şekil 6.33: Müfredat kart görüntüleme

6.2.5.3. Ödeme İşlemleri Ana menüden “Ödeme İşlemleri” bağlantısı ile geçilen bu ekranda otomatik ödeme talimatı verilen banka bilgileri görüntülenir. Otomatik ödeme talimatı olmayan işverenler için ekranın alt tarafında bulunan seçim kutusundan işverenin çalışmakta olduğu banka seçilerek bankanın web sayfasına geçiş yapılabilir.

Şekil 6.34: Otomatik ödeme talimatı olan hesaplar penceresi

97

6.2.6. E-Borcu Yoktur Belgesi E-Borcu Yoktur Projesi, faks çekilmesine gerek kalmadan 7 gün 24 saat “Borcu Yoktur” yazılarını alınmasına imkan sağlayan bir uygulamadır.

Bu projenin en önemli özelliği, kamu kurumları içinde borcu yoktur belgelerinin internet ortamından verilebilmesine imkan sağlayan ilk örnek olması ve işverenlerin “SSK’dan borcu yoktur, yazısını kısa sürede alamıyoruz” şeklindeki anlayışı ortadan kaldırarak, söz konusu taleplerin daha hızlı ve doğru bir şekilde karşılanabilecek olmasıdır.

Ayrıca, İhale makamları ile diğer kurum ve kuruluşlarca, gerçek veya tüzel kişilerin ibraz ettiği “e-Borcu Yoktur” belgesinin doğruluğundan tereddüt edilmesi halinde, http://www.ssk.gov.tr adresinde kontrol edebilecek ve Kurum sitesindeki “e-Borcu yoktur” belgesini görüntüleyebileceklerdir. İşverenlerin “e-borcu yoktur” uygulamasından yararlanabilmeleri için aşağıdaki iki koşulu karşılıyor olmaları gerekmektedir:  

Sosyal Sigortalar Kurumunda tescilli iş yerleri için e-bildirge kullanıcı kimlik ve şifrelerini almış olmak Söz konusu uygulamadan yararlanmak için gerekli olan belgelerle birlikte, sigorta il/sigorta müdürlüklerimize başvuruda bulunmuş olmak

22.11.2005 tarihinde “e-Borcu Yoktur” uygulaması başlamıştır.

E-bildirge ana menüsünde ‘e-Borcu Yoktur Belgesi Hazırlama’ seçeneğine tıklanır.

Şekil 6.35: e-Bildirge ana menü

98

Burada yer alan borç sorgulama türleri yandaki resimde görüldüğü gibi iki ana başlık altında toplanmıştır. 

Türkiye Genelindeki Sorgulama Sonucu e-Borcu Yoktur Belgesi



Tek İş yerinden, e-Borcu Yoktur, Belgesi

Olmak üzere iki ayrı seçenek görüntülenir. Kullanılacak belge için ‘e-Borcu Yoktur Belgesi Hazırla (pdf)’ tuşuna tıklanır. Şekil 6.36: e-Borcu yoktur belgesi sorgulama ana menüsü

e-Borcu Yoktur belgesinin sağ üst köşesinde yer alan barkod/referans numarası girilerek kontrol edilmesi ve söz konusu, e-Borcu Yoktur, belgesinin görüntülenmesi mümkündür.

Şekil 6.37 e-borcu yoktur, belgesi kontrol uygulaması penceresi

‘Listele’ butonunu tıklamak suretiyle, gerçek sorgulama sonucunu görüntülemek ve bilgisayarınıza indirmek ya da yazıcı dökümü mümkündür.

Sigortalılar sigorta sicil numaralarını TC kimlik numaraları ile öğrenebilirler.

Şekil 6.38: T.C. kimlik sorgulama penceresi

99

6.3. İşçi E-Bildirge İşlemleri İşçinin internet ortamından aşağıdaki bilgileri alması mümkündür:     

Sigortalı hizmet dökümü alma Sigortacılık tescil kaydı tespiti T.C kimlik bilgilerini girme Ne zaman emekli olurum?

Emekli maaşım bağlandı mı?

6.3.1. Sigortalı Hizmet Dökümü Alma www.ssk.gov.tr adresine girilir. Sigortalı hizmet dökümü için SSK sicil numarası yazılır. Verilen sayılar girilerek sorgula butonuna basılır.

Şekil 6.39: Hizmet döküm alma penceresi

Sigortalının bilgileri ekrana gelir.

Şekil 6.40: Sigortalının bilgileri

100

6.3.2. Sigortacılık Tescil Kaydı Tespiti İşçinin SSK’ye tescili için yapılır. Gerekli yerler doldurularak işlem tamamlanır.

Şekil 6.41 : Kullanıcı giriş formu

Daha sonra bulunan kayıtlar listelenir ve döküm almak için tıklanır.

Şekil 6.42: Sigortalının listesi

101

Şekil 6.43: Sigortalılık tescil kaydı tespiti

102

6.3.3. T.C. Kimlik bilgilerin girme İşçinin kimlik bilgilerin SSK’ye bildirmesi için yapılır. www.ssk.gov.tr adresinden aşağıdaki pencereye gelinir. SSK sicil numarası girilir.

Şekil 6.44: T.C. kimlik bilgilerini girme 1

Bilgiler girildiğinde aşağıdaki pencere gelir.

Şekil 6.45: T.C. kimlik bilgilerini girme 2

103

6.3.4. Ne Zaman Emekli Olurum İşçinin ne zaman emekli olabileceğini öğrenmesi için www.app.ssk.gov.tr/nezaman sitesine girerek öğrenebilir.

Şekil 6.46: Ne zaman emekli olabilirim?

6.3.5. Emekli Maaşım Bağlandı mı?

Emekli maaşının bağlanıp bağlanmadığını öğrenmek için SSK’nin sitesine girerek işçi öğrenebilir.

Şekil 6.47: Emekli aylık bilgileri

104

UYGULAMA UYGULAMAFAALİYETİ FAALİYETİ İşlem Basamakları 

Öneriler 

Bildirge başvurusunu yapınız.

  üniteye  



Başvuru veriniz.



E-bildirge işlemlerini yapınız.



Aylık prim ve hizmet işlemlerini gerçekleştiriniz.



Sigortalı hesap gerçekleştiriniz.



Sigortalı tekrar işe giriş bildirgesi işlemlerini gerçekleştiriniz.

bildirgesini

ilgili

fişleri

Başvurunun nasıl yapıldığını öğreniniz.

SSK genel müdürlüğüne gidiniz ve işlemler hakkında bilgi edininiz.

Muhasebe bürosundan işlemlerin nasıl gerçekleştiğini araştırınız.

Başvuru koşullarını öğreniniz.

506 sayılı SSK kanununa bakınız.

belgesi

işlemlerini 



 e-borcu yoktur belgesi hazırlama  işlemlerini gerçekleştiriniz.



Kullanıcı işlemlerini gerçekleştiriniz.



İşveren borç görüntüleme/ödeme işlemlerini gerçekleştiriniz.



T.C. Kimlik Numarasından sigortalı sorgulama işlemlerini gerçekleştiriniz.

105

E-bildirge işlemleri bölümüne bakınız. www.ssk.gov.tr adresine giriniz.

Muhasebe bürosuna giderek işlemlerin nasıl yapıldıklarını gözlemleyiniz.

ÖLÇME ÖLÇMEVE VEDEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME A- OBJEKTİF TESTLER Aşağıdaki cümleleri doğru, yanlış ve doldurma şeklinde değerlendiriniz.

Aşağıdaki sorulara doğru (D),yanlış (Y) olarak cevap veriniz.

1.

( ) e-bildirge için 3 sigortalının çalışması gerekir.

2.

( ) 2 kişinin altında sigortalı çalıştıran işveren e-bildirge kullanır.

3.

( ) İlk defa işe giren bir sigortalı e-bildirge ile SSK’ye bildirilebilir.

4.

( ) Sigortalı hesap fişleri hem elden hem de e-bildirge ile bildirilebilir Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız.

DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.

Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz uygulamalı teste geçiniz.

106

B. UYGULAMALI TEST Öğrenme faaliyeti ile kazandığınız beceriyi aşağıdaki kriterlere göre değerlendiriniz.

1. e-bildirge başvuru formunu kendi adınız ve okulun adını yazarak doldurunuz.

E-Bildirge Başvuru Formu Düzenleme 1. e-bildirge kullanıcısının iş yeri bilgilerini doldurdunuz mu?

2. e-bildirge kullanıcısı bilgilerini doldurdunuz mu?

3. İmzalar ve onaylar bölümünü doldurdunuz mu?

Evet

Hayır

2. Aşağıdaki bilgilere göre aylık prim ve hizmet belgesini doldurunuz.

Ssk nu:

 Ayyıldız ticaret ltd.şti ‘nin mayıs 2006 dönemine ait sigortalı bilgileri: adı-soyadı işe giriş tarihi çıkış tarihi gün aylık brüt ücret

3419070231907 3419070231908

Mustafa İMAMOĞLU 01.03.2006 Nesrin İMAMOĞLU 01.05.2006

------

30 30

750 750

Aylık prim ve hizmet belgesini düzenleme Evet Hayır 1. Aylık prim ve hizmet belgesi giriş ana menüsüne geldiniz mi?

2.Aylık prim ve hizmet belgesi giriş penceresinden cari dönemi seçtiniz mi?

3. Aylık prim ve hizmet belgesi sigortalı bilgileri giriş penceresinde sigortalıların sicil ve kimlik numaraları, adı-soyadı, pek tutarlarını, gün, varsa eksik günleri girdiniz mi?

4. Aylık pirim ve hizmet belgesi kontrol/onay işlemi penceresinde işlemleri gönderdiniz mi?

DEĞERLENDİRME Yapılan değerlendirme sonunda “hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı “evet” ise modül değerlendirme testine geçiniz.

107

MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME

A. OBJEKTİF TESTLER

Aşağıdaki cümlelere doğru (D), yanlış (Y) olarak değerlendiriniz. Doğru Yanlış İlk defa işçi çalıştırmaya başlayan işveren sigortalı işe giriş bildirgesini düzenlemelidir.

1.

İlk defa iş yeri açan bir işveren hangi bildirgeyi SSK’ye iş yeri bildirgesini vermek zorundadır.

2.

Sigortalı bildirim belgesi işveren tarafından doldurulur.

3.

Aylık ücret bordrosu e-bildirge ile bildirilmez.

4.

Aylık prim ve hizmet belgesi e-bildirge ile bildirilmez.

5.

Vizite kağıdı düzenlenebilmesi için çalışanın en az 90 gün çalışması gerekir.

6.

Kaza bildirim formu iki hafta içinde düzenlenebilir.

7.

e-bildirge için en az 5 kişi sigortalı olarak çalışması gerekir.

8.

e-bildirge ile sigortalı tekrar işe giriş bildirgesi düzenlenemez.

9.

e-bildirge ile sigortalı işe giriş bildirgesi düzenlenebilir.

108

B.PERFORMANS TESTİ (YETERLİK ÖLÇME) Modül ile kazandığınız yeterliği aşağıdaki kriterlere göre değerlendiriniz.

Değerlendirme Ölçütleri

Evet

Hayır

İşe giriş bildirgesini düzenlediniz mi?

Sigortalı işe giriş bildirgesini düzenlediniz mi?

Sigortalı bildirim belgesini düzenlediniz mi?

Aylık ücret bordrosunu düzenlediniz mi?

Aylık prim ve hizmet belgesini düzenlediniz mi?

Vizite kağıdını düzenleyebildiniz mi?

Kaza bildirim formunu düzenlediniz mi? e-bildirge işlemlerini yaptınız mı?

DEĞERLENDİRME Yaptığınız değerlendirme sonunda eksikleriniz varsa ilgili öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız.

Modülü tamamladınız, tebrik ederiz. Öğretmeniniz size çeşitli ölçme araçları uygulayacaktır. Öğretmeninizle iletişime geçiniz.

109

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ-1 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8

Y D Y D D GELİR AYLIK İKİ

ÖĞRENME FAALİYETİ-2 CEVAP ANAHTARI 1

2

3 4

SİGORTALI TEKRAR İŞE GİRİŞ BİLDİRGESİ İŞE BAŞLATILMADAN ÖNCE SİGORTA SİCİL NUMARASI SİGORTALI

ÖĞRENME FAALİYETİ-3 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4

C A D B

ÖĞRENME FAALİYETİ-4 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4

D B C A

ÖĞRENME FAALİYETİ-5 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4

D D Y Y

110

ÖĞRENME FAALİYETİ-6 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4

Y D Y D

MODÜL DEĞERLEMECEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

D D Y D Y D Y Y Y Y

111

ÖNERİLEN KAYNAKLAR ÖNERİLEN KAYNAKLAR 

www.ssk.gov.tr

112

KAYNAKÇA KAYNAKÇA                             

BOZAN Osman, Muhasebe Teknikleri 1, Ankara, 2004. ÇUKUTLİ Özcan, Görüşmeler, İstanbul, 2006.

ERTÜRK Ekrem, Muhasebe Teknikleri1, İstanbul 2004.

KURT Kudret, Sosyal Sigortalar Kanunu, Ankara, 2006. İş Kanunun(4857), Resmi Gazete, 25134, 10 Haziran 2003.

4702 Sayılı Kanun, Resmî Gazete, 24458. 10 Temmuz 2001.

Sosyal Sigortalar Kurumu Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği, Resmi Gazete, 25348, 16 Ocak 2004 16–340 Ek Genelge, e-Bildirge Zorunluluk Uygulamasında Yapılan Değişiklik, 29 Nisan 2005, Ankara 16–318 Ek Genelge, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği, 13.05.2004, Ankara.

12–144 Ek Genelge, Maluliyet İşlemleri, 17 mayıs 2005, Ankara.

3–252 Ek Genelge, Sağlık Karnesi, 5 ağustos 2005 Ankara.

16–313 Ek Genelge, Aylık Prim Ve Hizmet Belgesi, e-bildirge uygulaması ve servislerin yeniden yapılandırılması, 06.04.2004 Ankara. ŞAKAR, Müjdat, Sosyal Sigortalar Uygulaması, İstanbul, 2006.

TÜRKYILMAZ Murat, M.Sercan İLGİN, Ön Muhasebe, 2002, İstanbul.

MEGEP, Tanıtım Modülleri, Ankara, 2005.

MEGEP, Tanıtım CD’leri, Ankara, 2005.

MEGEP, Alan ve Dal Modülleri, Ankara, 2006. www.meb.gov.tr www.megep.meb.gov.tr www.ttkb.meb.gov.tr www.projeler.meb.gov.tr www.iskur.gov.tr www.ssk.gov.tr www.mevzuat.adalet.gov.tr www.jura.uni-sb.de/turkish/MSen1.html#fn3 www. Muhasebenet.net/sigortarehberi.html www.alomaliye.com www.turmob.org.tr www.alomaliye.com

113