T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)
MUHASEBE VE FİNANSMAN
SOSYAL GÜVENLİK–2
ANKARA 2008
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).
Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.
Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.
Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşabilirler.
Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.
Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.
İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1 ÖĞRENME FAALİYETİ–1 .................................................................................................... 3 1. TACİRİN BAĞ-KUR’A KARŞI SORUMLULUKLARI ................................................... 3 1.1. Bağ-Kur’a Giriş İşlemleri ............................................................................................. 4 1.1.1. Bağ-Kur’lu Sayılanlar............................................................................................ 4 1.1.2. İsteğe Bağlı Sigortalılık ......................................................................................... 6 1.1.3. Gelir Basamağını Seçme........................................................................................ 6 1.1.4. Bağ-Kur’a Giriş Bildirgesini Elde Düzenleme ...................................................... 7 1.1.5. Giriş Bildirgesini Bilgisayarda Düzenleme ........................................................... 8 1.1.6. Basamak Yükseltme (BY) Formu Düzenleme ................................................... 11 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 13 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 14 ÖĞRENME FAALİYETİ–2 .................................................................................................. 17 2. PRİMLERİ ÖDEMEK ....................................................................................................... 17 2.1. Primlerin Hesabı ......................................................................................................... 17 2.1.1. Bağımsız Esnaf ve Ticaret Erbabında Gelir Basamakları.................................... 18 2.1.2. Bağımsız Çiftçilerde Gelir Basamakları .............................................................. 19 2.1.3. Sosyal Güvenlik Destekleme Primi Gelir Basamakları....................................... 20 2.2. Primlerin Ödenmesi .................................................................................................... 20 2.2.1. Aylık Ödenen Prim Nedir.................................................................................... 21 2.3. Giriş Keseneği............................................................................................................. 21 2.4. Basamak Yükseltme Primi.......................................................................................... 22 2.5. Sağlık Sigortası İşlemleri ............................................................................................ 23 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 25 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 26 MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 27 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 30 ÖNERİLEN KAYNAKLAR.................................................................................................. 31 KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 32
i
AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD
344MV0059
ALAN
Muhasebe ve Finansman
DAL/MESLEK
Bilgisayarlı Muhasebe Elemanı
MODÜLÜN ADI
Sosyal Güvenlik–2
MODÜLÜN TANIMI
Tacirin Bağ-Kur’a giriş işlemleri ve gelir basamağını seçme işlemleri ile ilgili öğrenme materyalidir.
SÜRE
40/16
ÖN KOŞUL YETERLİK
Sosyal güvenlik işlemleri yapmak 2 Genel Amaç:
MODÜLÜN AMACI
EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Bağ-Kur mevzuatına göre işletmenin Bağ-Kur işlemlerini zamanında yapabileceksiniz. Amaçlar: 1. Bağ-Kur’a giriş bildirgesi düzenleyebileceksiniz 2. Bağ-Kur primlerini ödeyebileceksiniz. Bilgisayar, BY formu, BAĞ-KUR’a giriş bildirgesi, internet bağlantısı, yazıcı, kâğıt, Vergi Usul Kanunu, Türk Ticaret Kanunu Modülün içinde yer alan her öğrenme faaliyetinden sonra, verilen ölçme araçları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek kendinizi değerlendireceksiniz. Ayrıca modül sonunda öğretmeninizin size vereceği uygulamalarla kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendireceksiniz.
ii
GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Tacir, ticaretle uğraşan kişidir. Ancak tacir olmanın bazı sorumlulukları olduğunu da unutmamak gerekir. Bu sorumluluklardan biri de tacirin Bağ-Kur’a karşı olan sorumluluğudur. Sizlerin bu modül’ de göreceğiniz gibi zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olabilmek için bir takım işlemlerin gerçekleştirilmesi gerekir. Tacir öncelikle Bağ-Kur’a giriş bildirgesini düzenleyerek kayıt işlemlerini yaptırır, gelir basamağını seçer, giriş keseneğini yatırır. Buna göre her ay Bağ-Kur sigorta primlerini ödeyerek sorumluluğunu yerine getirir. Basamak yükseltme zamanı gelince de BY formu düzenler ve Bağ-Kur il müdürlüğüne teslim eder. Bütün bunlar Sosyal Güvenlik Hukuku çerçevesinde yapılır.
1
2
ÖĞRENME FAALİYETİ–1 AMAÇ
ÖĞRENME FAALİYETİ–1
Bu öğrenme faaliyeti ile Bağ-Kur’ a giriş bildirgesi düzenleyebileceksiniz.
ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır; 1479 Sayılı Bağ-Kur kanunu temin ediniz. Bağ-Kur il müdürlüğünden boş olarak Bağ-Kur’a Giriş Bildirgesi ile BY formu temin ederek sınıfta inceleyiniz.
Resim 1.1: Bağ-Kur Logosu
1. TACİRİN BAĞ-KUR’A KARŞI SORUMLULUKLARI BAĞ-KUR, belli bir prim karşılığında devlet eliyle esnaf, sanatkârlar ve bağımsız çalışan vatandaşların sosyal güvenliğini sağlamak üzere 1479 sayılı kanınla kurulmuş bir sosyal güvenlik kuruluşu olup özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kişiliğe haiz bir kamu kuruluşudur. Bu kuruluş, sosyal güvenlik hükümlerini uygulamak üzere “Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu” adıyla kurulmuş olup 01.10.1972 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanmıştır. Kurumun kısa adı “BAĞ-KUR” diye anılır. Kurumun merkezi Ankara’dadır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı olmasına rağmen mali ve idari bakımdan özerktir (bağımsızdır).
3
1.1. Bağ-Kur’a Giriş İşlemleri 1479 Sayılı Zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı, Bağ-Kur'lu olmayı gerektiren faaliyetle birlikte başlar. Bağ-Kur'a kayıt ve tescilin yapılabilmesi için ilgili Bağ-Kur il müdürlüğüne başvurulup alınacak BAĞ-KUR GİRİŞ BİLDİRGESİNİN (Şekil 1,1,2) ilgili kuruluşlara onaylattırılması ve Bağ-Kur il müdürlüğüne verilmesi gerekdir. Bağ-Kur kanunu’nun 24.maddesine göre sigortalı olanlar, sigortalı oldukları tarihten itibaren üç ay içinde kurumca hazırlanan giriş bildirgesini doldurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadır. Bu kayıt ve tescillerin yapılması ile ilgili olarak Bağ-Kur’a, vergi daireleri, esnaf ve sanatkârlar sicil memurluğu ve meslek kuruluşlarının yardımcı olmaları kanun gereğidir.
1.1.1. Bağ-Kur’lu Sayılanlar Bağ-Kur’a Girmek zorunda olan bağımsız çalışanlar BAĞ-KUR Kanununun 24. maddesine göre: Diğer Sosyal Güvenlik Kuruluşları kapsamı dışında kalan, bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmayan, kendi adına ve hesabına çalışanlardan; Esnaf, sanatkâr, tüccar, sanayici gibi ticari veya serbest meslek kazancı nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar, Esnaf ve Sanatkârlar siciline kayıtlı olanlar, Kanunla kurulan meslek kuruluşlarına kayıtlı olanlar, Anonim Şirketlerin kurucu ve yönetim kurulu üyesi kolektif, adi komandit, limited, sermayesi paylara bölünmüş komandit, donatma iştirakleri ortakları ile mahalle ve köy muhtarları, Ayrıca, 2926 sayılı Kanun gereği, Tarımda kendi nam ve hesabına çalışanlar da BAĞ-KUR’un zorunlu sigortalısı olur. Kendi isteği ile Bağ-Kur’lu olanlar
Resim1.2: Bağ-Kur’a giriş işlemleri
4
Zorunlu Bağ-Kur sigortalılarının, sigortalılık başlangıçlarının zamanı farklılıklar gösterebilir. Bağ-Kur sigortalılık başlangıç zamanları aşağıdaki gibidir. Gelir vergisi mükellefi olanlar için mükellefiyetin başlangıç tarihinden itibaren, Gelir vergisinden muaf olanlar ile vergi kaydı olmayanlar için esnaf ve sanatkârlar sicil memurluğu veya kanunla kurulu meslek kuruluşlarına kaydedildikleri tarihten itibaren, Limited şirketlerin ortakları ile sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları için ortaklıklarının başladığı tarihten itibaren, Anonim şirketlerin kurucu ortakları için kurucu oldukları tarihten, yönetim kurulu üyesi olanlar için yönetim kurulu üyeliğine seçildikleri tarihten itibaren, Muhtar seçilenler için ise seçildikleri tarihten itibaren , Bağ-Kur sigortalılıkları başlar.
Resim 1.3: Bağ-Kur sigortalısı olmak zorunludur
Resim 1.4: Ticarethane
5
1.1.2. İsteğe Bağlı Sigortalılık 1479 sayılı kanunla ve 619 sayılı kanun hükmünde kararname ile değişik 79.maddesi ve ek 3. maddesi gereğince; Ev kadınları, Türkiye’de ikamet eden yabancı uyruklular, Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmayanlar, Yurt dışındaki vatandaşların yanlarında bulunan ve herhangi bir işte çalışmayan eşleri, Bağ-Kur’a tabi mecburi sigortalılık niteliğini kaybedenler, İsteğe bağlı sigortalı olmak hakkından yararlanabilirler. Yukarıdaki kişilerin istekli yaptıkları başvuru ile kendi seçtikleri basamaktan sigortalılıkları başlatılır.
1.1.3. Gelir Basamağını Seçme Basamak, Sigortalıların prim ödeyecekleri dereceleri belirleyen değerlerdir. (1'den 24'e kadardır.) Bağ-Kur’ da, en düşüğü 1 (BİR), en yükseği 24 (YİRMİ DÖRT) olan basamaklar bulunmaktadır. Sigortalı, sigortalılığının başladığı tarihten itibaren üç ay içinde ilk 12 (ON İKİ) basamaktan birini kuruma verdiği giriş bildirgesi üzerinde seçmek zorundadır. Bildirgede basamak seçiminin yapılmaması durumunda kurum 1. (BİRİNCİ) basamaktan girişini yapar. Kişinin Bağ-Kur sigortalılığından önce, diğer sosyal güvenlik kuruluşlarında sigortalılığı var ise, bu sigortalılık sürelerinin Bağ-Kur’da ki basamak karşılığı seçilir.
1.1.3.1. Basamak Yükseltme Nedir Bağ-Kur’lunun ödemek durumunda olduğu prim tutarının belirlenebilmesi için aşağıdaki kurallar belirlenmiştir. Bunlar; İlk 12 basamakta her bir basamak için bekleme süresi 1 yıl olup basamak yükseltilmesi isteğe bakılmaksızın kurum tarafından yapılır. 1479 ve 2926 sayılı Kanunlara tabi sigortalılar bulunduğu 1-12 basamaklar arasında bir yılını doldurunca bir üst basamağın primini ve basamak yükseltme farkını yatırmalıdır.
Resim 1.5: Basamak Yükseltme işlemini yaptırmak.
6
Önceki dönemden prim borcu olmayanlar için 12’inci basamakta bekleme süresi 1 yıldır. Yılsonunda 13. basamağa geçmek için yazılı talepte bulunmak yeterlidir. 13 ile 24’ üncü basamaklar arası her bir basamak için bekleme süresi 2 yıl olup, 13 üncü basamaktan itibaren basamak yükseltilmesi için sigortalının yazılı talepte bulunması ve talep tarihinden önceki ayın sonu itibariyle prim ve diğer borçlarını ödemiş olması gerekir. Diğer sosyal güvenlik kuruluşlarında hizmeti olup da BAĞ-KUR sigortalısı olacak kimselerin, bu hizmetlerine karşılık gelen basamaklara geçişleri yapılır. Ancak sigortalı tescil tarihinden itibaren üç ay içinde, isterse geçiş yaptığı basamak ile 12.basamak arasında bulunan basamaklardan herhangi birini seçebilir. İl müdürlüklerinden temin edilecek basamak yükseltme (BY) formu doldurulup imzalanarak bu talep yapılabilir. (Şekil 1,4) 1.1.3.2. Gösterge Nedir Gösterge, Bağ-Kur tarafından belirlenen, prim ve maaş hesaplanmasında esas alınan, her basamağın karşılığını içeren tutardır.
1.1.3.3. Katsayı Nedir Katsayı, her yıl ocak ve temmuz aylarında hükümet tarafından belirlenen, prim ve ücret hesaplanmasında esas alınan rakamdır.
1.1.4. Bağ-Kur’a Giriş Bildirgesini Elde Düzenleme Bağ-Kur il müdürlüğünden giriş bildirgesi formu temin edilip, tükenmez kalem ile ya da daktilo ile kişi kendisine ait bilgileri dikkatli ve doğru bir şekilde doldurmalıdır.
Resim1.6:Giriş bildirgesini elde düzenleme.
7
Bildirgeyi aşağıdaki sırayı takip ederek doldurunuz; I.Bölüm: T.C. kimlik numaranızı, soyadınızı ve adınızı yazınız. Cinsiyetinizi (x) işareti ile işaretleyiniz. Doğum tarihinizi gün / ay / yıl olarak yazınız. Doğum yerinizi yazmayı unutmayınız. Nüfus bilgilerinizi yazınız. II. Bölüm: Daha önce kendinizin hiçbir sosyal güvencesi yokmuş gibi düşünerek doldurunuz. III. Bölüm: Vücudunuzda herhangi bir sakatlık durumu sözkonusu ise sakatlığın türünü bildirgede belirtiniz. Prim ödemek istediğiniz basamağı seçiniz. Bu basamağın 1–12. basamaklar arasında olması gerektiğini unutmayınız. Doldurmuş olduğunuz Bağ-Kur giriş bildirgesine tarih atınız ve imzalayınız. IV. Bölüm: İş ve Ev adresinizi yazınız. V.Bölüm: Bu bölüm kayıtlı olduğunuz vergi dairesi, meslek kuruluşu ve esnaf ve sanatkârlar sicil memurluğunca doldurularak ve onaylatılacaktır.
1.1.5. Giriş Bildirgesini Bilgisayarda Düzenleme Günümüzde Bağ-Kur’a giriş bildirgesi, bilgisayar ortamında düzenlenmeyip il müdürlüklerinden temin edilen ve üzerinde Bağ-Kur numarası bulunan “Giriş Bildirgesi Formu” nun elde doldurulması suretiyle yapılmaktadır. Bu nedenle bilgisayar ortamında bu uygulamayı yapmak için önce bildirgeyi bir ofis programı olan Word programından yararlanarak bilgisayarınıza aktarınız. Kendinize ait bilgileri sanki ilk kez BAĞ-KUR’lu olacakmış gibi, dikkatli bir şekilde klavyeden giriniz. Daha sonra formu yazıcıdan alınız. En son aşama olarak da tarih atarak imzalayınız. Bu uygulama sizin hem bilgisayarı daha iyi kullanmanızı, hem de form doldurma konusunda bir uygulama yapmanızı sağlayacaktır. Doldurmuş olduğunuz BAĞ-KUR giriş bildirgesini aynı zamanda vergi dairesi, meslek kuruluşu ve esnaf sanatkârlar sicil memurluğundan da imzalanıp onaylatmanız gerekir. Bütün bunları tamamladığınızda Bağ Kur’lu olacaksınız.
8
Resim 1.7 :Belgeyi daktilo ya da tükenmez kalemle doldurunuz
Adı Soyadı : CENGİZHAN BAYRAM Seçilen Basamak : 5
Bu kısım Bağ-Kur tarafından koparılarak bildirge sahibi tarafından saklanacaktır. Bildirge sahibi yan taraftaki BAĞ-KUR Numarası ile kesenek ve primlerini zamanında ödemek zorundadır.
DİKKAT: Yanda yazılı BAĞ-KUR Numarası yatıracağınız primlerin hasabınıza işlenebilmesi için prim ödenirken banka makbuzlarına mutlaka ve doğru olarak yazılacaktır. Bu itibarla bu numara bildirge sahibi tarafından çok iyi muhafaza edilmeli ve ilgili banka memuruna gösterilecektir.
Başvuru Tarihi …02../09./2006
Şekil 1.1: Bağ-Kur Giriş Bildirgesi örneği (sigortalıda kalacak kısım ön yüzü)
9
BAĞ-KUR NUMARASI 1246 084 652
BELGESİ
BAĞ-KUR’A BAŞVURMA
LÜTFEN DAKTİLO VEYA OKUNAKLI OLARAK TÜKENMEZ KALEM İLE DOLDURUNUZ
Sigortalı Dosya Nu.
BAĞ-KUR’A GİRİŞ BİLDİRGESİ
Daha Önceki Hizmetleri
ıı
Cinsiyeti
1 Erkek Kadın 31/05/1955
Doğum tarihi (Belli ise ay ve gün) Doğun Yeri
x
KAYSERİ/Bünyan
x
Tabiiyeti
T.C. DİĞER
İli
KAYSERİ Bünyan
Yünören
Aile Sıra Sıra No No 582 12 T.C. Emekli Ödedim Sandığına kesenek Ödemedim ödediniz mi? Emekli Sicil No. Sosyal Sigortalar Kurumuna Prim Ödedim Ödediniz mi? Ödemedim SSK Sicil No. Çalıştığınız İllerin Adı Kanunla kurulu diğer emekli sandıklarına prim ödediyseniz kurumun adı Cilt No. 01/50
Mahalle veya köyü : Yenimahalle
Caddesi : İvedik Sokağı : 2 Kapı No : 10/25 Semt veya ilçesi : Karşıyaka Posta Kodu : 06190 İli : ANKARA Telefon No : 346 20 22 Bu bölum bildirgeyi dolduranının kayıtlı bulunduğu vergi dairesi, meslek kuruluşu ve Esnaf Sanatkarlar Sicil Memurluğu tarafından doldurulup onaylanacaktır. Bildirge Sahibinin Mesleği Müteahhit
Kayıtlı olduğu vergi dairesi
Meslek kuruluşa ve E.S.S memurunun
İli
ANKARA
İlçesi
YENİMAHALLE
Unvanı
III
5
BEŞ
İNŞAAT MÜTEAHHİTLERİ BİRLİĞİ
Vergi dairesi kayıt tarihi Vergi Numarası Meslek Kuruluşundaki Üye Kayıt No ve Tarih Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Memurluğundaki üye kayıt no. Ve tarih
Sicil No.
2926 sayılı Kanuna tabi olarak hizmetiniz varsa Bağ-Kur No. Emeklilik aylığı alıyor iseniz aldığınız kurumun adı ve sicil no. Vücudunuzun sakatlığı varsa sakatlığın ne olduğu Kanunun 51’inci Rakamla maddesine göre prim ödemek için seçtiğiniz Yazıyla basamak
: İvedik :2 : 10/ A : Karşıyaka : 06190 : ANKARA : 346 15 15
v
İlçesi KöyüMahallesi
2
Caddesi Sokağı Kapı No Semt veya ilçesi Posta Kodu İli Telefon No
BAĞ-KUR NUMARASI 1246 084 652
Cengizhan BAYRAM Rafet Rukiye
İŞYERİ ADRESİ
Adı Soyadı Baba adı Ana adı
Mahalle veya köyü : Yenimahalle
IV
BİLDİRGE SAHİBİNİN
14585420023
EV ADRESİ
T.C Kimlik nu
Üye Şirket Ortağı İse
Nüfus Kütüğüne Kayıtlı olduğu yer
Bildiri Sahibinin Kimliği
I
01/06/2006 384 005 0955
Şirketin Unvanı Şirketin Nevi Şirketin Ticaret Sicil Numarası Ortağın Şirkete Girdiği Tarih
Şekil 1.2:Bağ-Kur Giriş Bildirgesi Örneği (ön yüzü)
10
15/02/1999
2006/002
02/07/2006
BAĞ-KUR İL MÜDÜRLÜĞÜNE
ANKARA….
Bu bildirgede yazılı şahsımla ilgili bilgilerin gerçeğe uygun olduğunu, aksi takdirde doğacak sorumluluğu kabul ettiğimi bildirir, yukarıda belirttiğim prim basamağına göre sigortalı olarak kaydımın yapılmasını arz ederim
Bu bildirgede açık kimliği yazılı şahsın/şirketin vergi dairemizde gerçek/basit usulde vergi kaydı bulunduğunu onaylarız. …………………………. VERGİ DAİRESİ Veya MAL MÜDÜRLÜĞÜ Onaylayanın Adı, Soyadı, Unvanı: …………………………… ……………………………
…02/…09/2006
Bu bildirgede açık kimliği yazılı şahsın meslek kuruluşumuzda kayıtlı bulunduğunu ve 1479 sayılı kanunun değişik 24. maddesi kapsamına girdiğini onaylarız ……………………….. ODASI BAŞKANLIĞI
ESNAF VE SANATKAR SİCİL MEMURLUĞU
Onaylayanın Adı, Soyadı, Unvanı: …………………………… ……………………………
İmza Tarih:…/…/20…. İmza ve Mühür
Bu bildirgede açık kimliği yazılı şahsın esnaf ve sanatkar sicil memurluğumuzda kayıtlı bulunduğunu ve 1479 sayılı kanunun değişik 24.maddesi kapsamına girdiğini onaylarız.
Tarih:…/…/20…. İmza ve Mühür
C.H.Bayram
Onaylayanın Adı, Soyadı, Unvanı: …………………………… …………………………… Tarih:…/…/20…. İmza ve Mühür
Şekil 1.3:. Bağ-Kur Giriş Bildirgesi örneği arka yüzü
Resim 1:8.: El Sanatları ile uğraşanlarda Bağ-Kur’lu olabilir.
1.1.6. Basamak Yükseltme (BY) Formu Düzenleme BY Formu Bağ-Kur il müdürlüklerinden alınıp düzenlenebileceği gibi Bağ-Kur’un internet sitesindeki matbu formun doldurulması sureti ile de düzenlenebilir. ( Şekil 1.4) www.bagkur.gov.tr
11
Resin 1.9 : BY Formu internet aracılığı ile de doldurulabilir
1479 VE 2926 SAYILI KANUNLARA GÖREBY (BASAMAK YÜKSELTME) DİLEKÇESİ
BY Bağ-Kur Numarası : 1246 084 652 T.C. Kimlik Nu : 14526892654 Soyadı : YILMAÇ Adı : YAŞAR Baba Adı : AHMET Ana Adı : AYŞE Adres : Meşrutiyet Cad No:125/1 Kızılay/ ANKARA Telefon No : 417 20 21
BY
Bu kısım; talep anında veya posta ile gelmesi halinde daha sonra sigortalıya iade edilecektir. Madde IV SOYADI
YILMAÇ
Madde VI
BAĞ-KUR İL MÜDÜRLÜĞÜNE
ADI
YAŞAR
Madde VII
ANKARA Halen 12. basamakta bulunmaktayım ve bir üst basamağa yükselmek istiyorum. 1479 sayılı Kanunun 52’inci maddesi/2926 sayılı Kanunun değişik 35’inci maddesi gereğince bir üst basamağa yükseltme yapılmasını arz ederim. Tarih:12/05/2006 Sigortalının İmzası Y.Yılmaç
BAĞ-KUR NUMARASI 1246 084 652
BULUNULAN BASAMAK 12 YÜKSELİNEN BASAMAK 13
Şekil 1.4 BY formu STANDART FORM NO – İLK YAYIN TARİHİ: 10.015 – 01/01/2004 REV İZYON NO – TARİHİ: 01 – 02/01/2006
12
UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ
Aşağıda verilen uygulamaları yapınız.
İşlem Basamakları
Öneriler
Zorunlu Bağ-Kur sigortalılarının kimler olduğunu öğreniniz.
1-12 Gelir basamaklarından birine karar veriniz.
Bağ-Kur’a Giriş Bildirgesini elle düzenleyiniz.
Bağ-Kur”a giriş bildirgesini bilgisayarda düzenleyiniz.
BY formu düzenleyiniz.
temin
1479 sayılı BAĞ-KUR kanunundan yararlanınız. İnternetten basamakları
faydalanarak gelir tablosunu inceleyiniz.
www.bagkur.gov.tr/
Kişinin ilk unutmayınız.
Bağ-Kur müdürlüklerinden temin edeceğiniz bildirgeyi modüldeki örneğe göre kendi adınıza kuracağınız işletme için düzenleyiniz.
Okulunuzdaki ya da varsa evinizdeki bilgisayarınızı kullanarak bildirgenizi düzenleyiniz.
Bağ-Kur müdürlüklerinden temin edeceğiniz BY formunu daha önce doldurduğunuz giriş bildirgesi bilgilerini içerecek şekilde dikkatlice doldurunuz.
Dolduracağınız formda kendi seçeceğiniz 10 basamaklı bir numarayı Bağ-Kur numarası olarak kullanınız.
ederek
13
başvurusu
olduğunu
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet sonucunda kazandığınız bilgi ve becerileri aşağıda verilen soruları cevaplayarak belirleyiniz.
A. ÖLÇME SORULARI 1)
Zorunlu Bağ-Kur kanunu ne zaman ve kaç sayılı kanunla çıkmıştır? A) 2 Ekim 1971 -1479 C) 1 Eylül 1972 -1749 B) 2 Eylül 1971 -1479 D) 5 Eylül 1981–1478
2)
Bağ-Kur nasıl bir kuruluştur? A) Bir güvenlik kuruluşudur. B) Esnaf ve Sanatkâr Kuruluşudur. C) Sağlık Kurumudur. D) Sosyal Güvenlik Kuruluşudur.
3)
İş yeri Ankara’da olan bir tacirin aşağıdakilerden hangi Bağ-Kur İl müdürlüğüne müracaatta bulunması gerekir? A) İstanbul Bağ-Kur İl Müdürlüğü’ne B) Adana Bağ-Kur İl Müdürlüğü’ne C) Ankara Bağ-Kur Genel Müdürlüğü’ne D) Ankara Bağ-Kur İl Müdürlüğü’ne
4)
Bağ-Kur Sigortalısı sayılanlar sigortalı sayıldıktan ne kadar süre içinde kurumca hazırlanan giriş bildirgesini doldurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadır? A) 6 ay içinde B) 3 ay içinde C) 1 ay içinde D) 1 yıl içinde
5)
Aşağıdakilerden ifadelerden hangisi Bağ-Kur’a yardımcı olan kuruluşların tamamını göstermektedir? A) Belediye- Meslek Kuruluşları- Ticaret Odaları B) Belediye-Vergi Dairesi- Meslek Kuruluşları C) Vergi Dairesi- Esnaf ve Sanatkârlar Sicil Memurluğu- Meslek Kuruluşları D) Ticaret Odası- Esnaf ve Sanatkârlar Sicil Memurluğu- Belediyeler
6)
Aşağıdakilerden hangisi Bağ-Kur’lu olmak zorunda değildir? A) Köy ve Mahalle Muhtarları B) Belediye Başkanları C) Limited Şirket Ortakları D) Kolektif Şirket Ortakları
14
7)
Bağ-Kur’un gelir tablosunda kaç basamak vardır, Bağ-Kur sigortalısı ilk girişte hangi basamağı seçer? A) 24 basamak vardır, 1–12 basamaktan birini seçer. B) 12 basamak vardır, 1–12. Basamaktan birini seçer. C) 14 basamak vardır, 1–10. Basamaktan birini seçer. D) 34 basamak vardır, 1–14. Basamaktan birini seçer.
15
UYGULAMALI TEST
Kendi adınıza açmış olduğunuz bir iş yeri nedeniyle Bağ-Kur’a üye olma zorunluluğunuz ortaya çıkmıştır. Üyelik için “Başvuru Formu”nun düzenlenmesine ilişkin olarak aşağıdaki uygulamalı Test sorularını cevaplandırınız. Kendi adınıza BAĞ-KUR’dan temin edeceğiniz giriş bildirgesini doldurmak.
Evet
Hayır
T.C. kimlik bilgilerinizi yazdınız mı? Adınızı Soyadınızı yazdınız mı? Cinsiyetinizle ilgili bölümü işaretlediniz mi? Doğum tarihinizi Gün/Ay/Yıl olarak yazdınız mı? Doğum yerinizi yazdınız mı? Nüfus bilgilerinizi nufus cüzdanınıza göre yazdınız mı? Vücut sağlığınızla ilgili bilgiyi yazdınız mı? Tarih attınız mı? İmzanızı attınız mı? Giriş
bildirgesini
doldurduktan
sonra
ilgili
bölümü
Yenimahalle Vergi dairesine ve Meslek Kuruluşu ve Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Memurluğuna onaylattınız mı? Bağ-Kur’lu olarak 12 yılını tamamlamış bulunduğunuzu düşününüz. BY formunu düzenlemek zorunda mısınız? Düzenlediğimiz BY formunu izleyen yıl tekrar düzenlenmesi zorunlu mudur?
DEĞERLENDİRME Sorulara verdiğiniz cevaplar doğru ise diğer faaliyete geçiniz. Eksikleriniz var ise faaliyete dönerek eksiklerinizi tamamlayınız. Faaliyeti tamamen öğrenmeden diğer faaliyete geçmeyiniz. Geçerseniz yeni bir faaliyeti öğrenmenizin zorlaşacağını unutmayınız.
16
ÖĞRENME FAALİYETİ–2 ÖĞRENME FAALİYETİ–2 AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile Bağ-Kur primlerini ödeyebileceksiniz.
ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır; 2926 sayılı BAĞ-KUR kanunu edinerek, primlerle ilgili maddelerini inceleyiniz. BAĞ-KUR’dan, Gelir Basamağı tablosunu temin ederek sınıfta inceleyiniz.
2. PRİMLERİ ÖDEMEK Giriş keseneği, aylık sigorta primi, sağlık primi ve basamak yükseltme farkı şeklinde sigortalılar tarafından ödenen paralar prim olarak isimlendirilir. Sigortalı, primlerini zamanında bağlı bulunduğu BAĞ-KUR il müdürlüklerine ödemek zorundadır.
Resim 2.1:Sigortalı primleri zamanında ödemelidir.
2.1. Primlerin Hesabı Primlerin hesabında her basamağın karşısındaki gelir tutarı dikkate alınır. Kanuna göre prim basamaklarının gösterdiği gelir tutarı sektörlere göre özellik göstermektedir.
17
2.1.1. Bağımsız Esnaf ve Ticaret Erbabında Gelir Basamakları Prim basamakları ve gelir tutarları bağımsız çalışanlar için farklılık göstermektedir. Buna göre esnaf, her türlü şirket ortakları ve ticaret erbapları için aşağıdaki tablo dikkate alınarak primler hesaplanır. 1479 sayılı Kanuna göre basamaklar için aşağıdaki gelir basamakları üzerinden çeşitli oranlarda alınarak hesaplanır. Gelir basamaklarından alınacak yüzdeler şöyledir:
Aylık Sigorta Primi = Gelir Basamağı x 0.20
Aylık Sağlık Primi (1 ile 8. basamak için) = 8. Basamak Gelir Tutarı x 0.20
Aylık Sağlık Primi (8. den sonraki basamaklar için) = Bas. Gelir Tutarı x 0.20
Basamak Yükseltme Farkı = Yükselinen basamağın Gelir Tutarı - Önceki Basamağın Gelir Tutarı
Giriş Keseneği = Basamak Gelir Tutarı x 0.25
Olarak hesaplanmaktadır. Örnek: Bay Sezai Bayram “ BAYRAM KİMYA LTD” Şirket sahibidir. 10 yıldır. BAĞKUR sigortalısıdır. Nisan 2006 ayının prim hesabını yapalım. Öncelikli olarak aşağıdaki tablodan 10. basamağın karşısındaki gelir tutarının 656,06 YTL olduğunu belirlememiz gerekmektedir. Bundan sonra aşağıdaki hesaplamaları yapabiliriz. Aylık Sigorta Primi=10. basamağın gelir tutarı X 0,20 Aylık Sigorta Primi= 656,06 X 0,20 Aylık Sigorta Primi=131,21 YTL ödenecek prim tutarı.
Resim 2.2: Sigortalı başvuru işlemleri
Bağ-Kur 1479 Sayılı Kanuna Tabi Sigortalıların Prim Tablosu (1.01.2008 - 30.06.2008) Tablo I Basamak
Gelir Tutarı
Aylık Prim
Sağlık Primi
Toplam Prim
18
Giriş Keseneği
Basamak Yükseltme Farkı
1
404,89
80,98
119,44
200,42
101,22
2
430,90
86,18
119,44
205,62
107,72
1'den 2'ye
26,01
3
456,87
91,37
119,44
210,81
114,21
2'den 3'e
25,97
4
482,86
96,57
119,44
216,01
120,71
3'den 4'e
25,99
5
508,84
101,77
119,44
221,21
127,21
4'den 5'e
25,98
6
538,28
107,66
119,44
227,10
134,57
5'den 6'ya
29,44
7
567,74
113,55
119,44
232,99
141,93
6'dan 7'ye
29,46
8
597,19
119,44
119,44
238,88
149,29
7'den 8'e
29,45
9
626,62
125,32
125,32
250,64
156,65
8'den 9'a
29,43
10
656,06
131,21
131,21
262,42
164,01
9'dan 10'a
29,44
11
685,53
137,11
137,11
274,22
171,38
10'dan 11'e
29,47
12
714,97
142,99
142,99
285,98
178,74
11'den 12'ye
29,44
13
819,33
163,87
163,87
327,74
204,83
12'den 13'e
104,36
14
914,61
182,92
182,92
365,84
228,65
13'den 14'e
95,28
15
1.009,88
201,98
201,98
403,96
252,47
14'den 15'e
95,27
16
1.105,16
221,03
221,03
442,06
276,29
15'den 16'ya
95,28
17
1.200,43
240,09
240,09
480,18
300,10
16'dan 17'ye
95,27
18
1.295,69
259,14
259,14
518,28
323,92
17'den 18'e
95,26
19
1.390,97
278,19
278,19
556,38
347,74
18'den 19'a
95,28
20
1.486,23
297,25
297,25
594,50
371,55
19'dan 20'ye
95,26
21
1.581,51
316,30
316,30
632,60
395,37
20'den 21'e
95,28
22
1.676,77
335,35
335,35
670,70
419,19
21'den 22'ye
95,26
23
1.772,05
354,41
354,41
708,82
443,01
22'den 23'e
95,28
24
1.867,33
373,47
373,47
746,94
466,83
23'den 24'e
95,28
2.1.2. Bağımsız Çiftçilerde Gelir Basamakları Çiftçiler Bağ-Kur’a üye olduklarında primleri hesaplanırken aşağıdaki tablo dikkate alınacaktır.
19
Bağ-Kur 2926 Sayılı Kanuna Tabi Tarım Sigortalıların Prim Tablosu (1.01.2008 - 30.06.2008) Tablo II Bas. Nu.
Gösterge Aylık Tutarı Prim
Sağlık Toplam Bas. Primi Prim Nu.
Gösterge Aylık Tutarı Prim
Sağlık Toplam Primi Prim
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
162,35 184,33 206,34 228,26 250,28 272,29 294,25 316,26 338,20 360,19 382,17 404,19
54,46 54,46 54,46 54,46 54,46 54,46 58,85 63,25 67,64 72,04 76,43 80,84
447,56 489,82 532,11 574,40 616,66 658,94 701,19 743,49 785,76 828,02 870,31 912,60
89,51 97,96 106,42 114,88 123,33 131,79 140,24 148,70 157,15 165,60 174,06 182,52
32,47 36,87 41,27 45,65 50,06 54,46 58,85 63,25 67,64 72,04 76,43 80,84
86,93 91,33 95,73 100,11 104,52 108,92 117,70 126,50 135,28 144,08 152,86 161,68
13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
89,51 97,96 106,42 114,88 123,33 131,79 140,24 148,70 157,15 165,60 174,06 182,52
179,02 195,92 212,84 229,76 246,66 263,58 280,48 297,40 314,30 331,20 348,12 365,04
Gelir basamaklarından alınacak yüzdeler şöyledir: Aylık Prim = Katsayı x Gösterge x 0.20 Sağlık Primi (1 ile 6. basamak için)= 6. Basamak Gösterge Tutarı x 0.20 Sağlık Primi (7. basamak ve sonrası için) = Basamak Gösterge Tutarı x 0.20 Toplam Prim = Aylık Prim + Sağlık Primi Olarak hesaplanır.
2.1.3. Sosyal Güvenlik Destekleme Primi Gelir Basamakları 2003 yılında başlatılan uygulamaya göre emekli olupta başka bir iş yapmaya başlayanlar da prim ödemek zorundadırlar. (1479 sayılı Kanunun Ek-20 nci maddesi ile; “Diğer Sosyal Güvenlik Kanunlarına göre, yaşlılık ve malüllük aylığı bağlananlardan, 24 ncü maddenin (I) numaralı bendinde belirtilen kapsamda çalışmaya başlayanlar). Çalışmaya başladıkları ayı takip eden aybaşından itibaren çalışmalarının sona erdiği ay dâhil Kanunun 12 nci gelir basamağının %10 oranında destek primi öderler. Sosyal güvenlik destek primi ödemesi gerekenlerden gerçek ve basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar ise mükellefiyetin başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren 3 ay içinde Kuruma yazılı başvurmak zorundadırlar.
2.2. Primlerin Ödenmesi Yukarıda belirtildiği gibi hesaplanan her ayın primi o ayın sonuna kadar Bağ-Kur veznesine veya anlaşmalı bankalara ödenmesi gerekir. Ayın son gününün tatile rastlaması
20
durumunda takip eden ilk iş günü içinde prim tutarının ödenmesi gerekir. Ödemelerde posta çeki de kullanılabilir (Resim.2.1). Primlerin zamanında ödenmemesi durumunda, ilk ay için %10, takip eden aylar için %5 oranında gecikme cezası uygulanır. 1479 sayılı Kanun’a göre BAĞ-KUR’da hizmetlerin yürütülmesini sağlayan en önemli kaynak, prim ve prime ilişkin gelirlerdir. Bu nedenle, Kurum hizmetlerinin istenen düzeyde yerine getirilebilmesi primlerin düzenli olarak ödenmesine bağlıdır.
2.2.1. Aylık Ödenen Prim Nedir BAĞ-KUR’ a ödenen aylık prim, aylık sigorta primi ve sağlık priminin toplamından oluşur. Örneğin aylık primi 88,81 sağlık primi ise 104,23 olan bir BAĞ-KUR’ lunun aylık primi 88,81 + 104,23 = 193,04 YTL olacaktır.
2.3. Giriş Keseneği Sigortalının ödeyeceği giriş keseneği, ilk aya ait prim ile yükseltme primi, yükselmenin geçerli olduğu ayın primi ile aynı sürede ödenir. Primler tam ay üzerinden hesaplanır. Bu hesaplama: Giriş Keseneği = Basamak Gelir Tutarı x 0.25 şeklindedir. Örnek: Tacir Yusuf ASLANPINAR 01.02.2008 tarihinde ilk defa sigortalı olmak için BAĞKUR’a müracaat etmiş olup 5.basamaktan sigortalılığının başlamasını talep etmiştir. Buna göre ödemesi gereken giriş keseneğini hesaplayınız. Gelir tutarı tablo I’den alınmıştır. Giriş Keseneği = 5.basamak gelir tutarı X 0,25 Giriş Keseneği = 508,84 X 0,25 Giriş Keseneği = 127,21 olacaktır. Sigortalılar primlerini daha öncede belirttiğimiz gibi ilgili ayın sonuna kadar kuruma ödemek zorundadır. Ayın son gününün tatile rastlaması halinde prim ve sağlık primleri, takip eden ilk iş günü mesai bitimine kadar ödenir.
21
2.4. Basamak Yükseltme Primi BAĞ-KUR sigortalısının bulunduğu basamak ile yükseleceği basamağın kat sayı gösterge çarpanları arasındaki fark basamak yükseltme primidir. Tablo I’ de yer almaktadır. BAĞ-KUR sigortalıları, seçtikleri basamağa göre hesaplanacak olan prim borçlarını ait olduğu ayın sonuna kadar Kurum’a ödemek zorundadır. Süresi içinde ödenmeyen prim borçlarına gecikme zammı uygulanır (Resim 1,6–7).
Resim 1.6: Basamak yükseltme formu doldurulur ve Bağ-Kur'a PTT kanalıyla da taahhütlü gönderilebilir.
22
Resim 1.7.:Basamak Yükseltme primi banka araciliği ile de ödenebilir.
2.5. Sağlık Sigortası İşlemleri 1479 ve 2926 sayılı kanunlar gereğince; Sigortalı olanlar ile yaşlılık ve malullük aylığı almakta olanlar Ölüm aylığı alanlardan belli oranlar Belirli oranlarda sağlık sigortası primi alınmak suretiyle sağlık hizmetlerinden faydalanabilirler. Yukarıdaki kişilerin eşleri, bakmakla yükümlü olduğu çocukları, ana ve babaları da sağlık yardımından aşağıdaki şartlar dahilinde faydalanabilirler.
İlk defa sigortalı olanların en az 8 aylık sağlık sigortası primi ödemeleri, Sigortalının sağlık ve sigorta prim borcunun bulunmaması, gerekir.
Çocuklar eğitim görüyorsa orta öğretimde 20, yüksek öğrenimde 25 yaşına kadar görmüyorsa 18 yaşına kadar bu hizmetten faydalanabilir. Ana ve babalar ise ölünceye kadar sağlık hizmeti alabilir. Bağ-Kur sigortalısı olarak sağlık yardımı kapsamına girenlerin eş, çocuk, ana ve babalarının ayrıca, Bağ-Kur kanunu kapsamına girmeleri halinde bunlardan da sağlık sigortası primi alınacaktır. 04.10.2000 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalı olanlar ile bu tarihten önce herhangi bir sebeple sağlık sigortası kapsamında prim ödemeyen isteğe bağlı sigortalılar sağlık sigortası kapsamına alınmaz.
23
Sağlık Karnesi İşlemleri
Sigortalının sağlık karnesi alabilmesi için aşağıdaki belgeleri kuruma vermesi gerekir. Başvurma dilekçesi Bağımsız çalıştığının devam ettiğine dair belge(zorunlu sigortalılar için) Vukuatlı nüfus kayıt örneği 18 yaşını doldurmuş ve öğrenimde bulunan çocuklar için öğrenim belgesi ve sosyal güvenlik kurumları kayıtları Sigortalının ana, baba ve 18 yaşını geçmiş evli olmayan kız çocukları için; Muhtardan alınan muhtaçlık belgesi, Sosyal güvenlik kurumları kaytılrarı, 2022’ye aylık alıp almadıklarına dair belge, Sigortalıdan alınacak taahhütname istenir. Yukarıdaki şartlar ile alınan sağlık karenisinin her yıl vize edilmesi gerekir. Böylece sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişilerin durumu yeniden gözden geçirilmiş olur. Alınan sağlık karnesi ile sağlık kurum ve kuruluşlarından muayene ve tedavi ettirilmesi ile gerekli ilaç vs. sağlanmış olur.
Akıllı kartta parmak izi dönemi: Sağlık karnesini tamamen ortadan kaldırılması gündeme gelmiştir. Karnenin yerine akıllı kartların kullanılacak. Kartta temel bilgiler ve sağlık bilgilerinin yanı sıra o kişinin parmak izi olacak. Hastanede hastanın parmak izi kontrolü ile giriş yapılması planlanıyor. Dolayısıyla başkasının karnesiyle hizmet alma anlamındaki yolsuzluk tamamen bitecek. Akıllı kart uygulamasına birkaç ay içinde pilot bölgelerde geçilecek. 2008'de ülke geneline yayılacak.
24
UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Aşağıda verilen uygulamaları yapınız
İşlem Basamakları
Prim oranlarını öğreniniz.
Prim tutarlarını öğreniniz.
BAĞ-KUR’a prim ödemesi yapınız.
Öneriler
Bu konuda internetten ya da BAĞKUR İl müdürlüklerinden faydalanabilirsiniz.
Prim tutar hesabını modülde verdiğimiz formül ve örneğe göre çevrenizdeki BAĞ-KUR’lu için hesaplayınız.
BAĞ-KUR İl Müdürlüğüne, kurumun anlaşmalı olduğu bankalardan birine ya da posta çeki ile yatırınız.
Giriş keseneğini ilk aya ait primle kurumun anlaşmalı olduğu bankalardan birine ya da posta çeki ile yatırınız.
Bağ-kur il müdürlüğünden gerekli formu ve tarih sayıyı aldıktan sonra PTT kanalı ile yükseltme primini ödeyiniz.
hesaplamayı
Giriş keseneğini ödeyiniz.
Yükseltme primini ödeyiniz.
25
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet sonucunda kazandığınız bilgi ve becerileri aşağıda verilen soruları cevaplayarak belirleyiniz.
A. ÖLÇME SORULARI 1)
Sigortalının ödeyeceği primler ve bağlanacak aylıkların hesabında tespit edilen basamak göstergesi neye göre belirlenir? A) Enflasyona göre B) Genel Bütçe Kanununa göre C) Bağ-Kur Genel Müdürlüğünün kararı ile D) Ücret artışına göre 2) Sigortalının ödeyeceği primler ne kadar zaman aralıklarla belirlenir? A) 6 ay aralıklarla B) Yılda bir kez (Her yıl) C) 2 yılda bir D) Her ay 3)
Sigortasını birinci basamaktan başlatan ve 5 yıldır sigortalı olan Akın ASLANPINAR Mayıs 2006’da ne kadar prim yatıracaktır? (5.basamak gelir tutarı; 444,07) A) 115,20 B) 250,05 C) 99,99 D) 108,814 4) Sigortalı primini ne zaman Bağ-Kur’a yatırmak zorundadır? A)Yılsonuna kadar B)Ait olduğu ayın sonuna kadar C) Sonraki ay D) Hiçbiri 5) Zamanında ödenmeyen primlerden ne zaman ve % kaç ceza kesilir? A)Sürenin bittiği tarihten itibaren %10 oranında B)Bir sonraki ayın sonunda %10 oranında C)Sürenin bittiği yıl sonundan itibaren %5 oranında D)3 ay sonra %10 oranında 6) BAĞ-KUR Primleri hangi durumda bir sonraki ayın ilk gününde ödenebilir? A)Sigortalının hastalanması durumunda B)Sigortanın herhangi bir nedenle yatırılamaması durumunda C)Primin ödenmesi gereken ayın son gününün tatile gelmesi durumunda D)İl BAĞ-KUR Müdürünün izinli olması durumunda 7) Giriş keseneği ne zaman ödenir? A)Sigortalılığın birinci yılında C) Sigortalılığın başlangıcının üçüncü ayında
B) Sigortanın başlaması ile D) Basamak yükseltmeyle birlikte
DEĞERLENDİRME Modül sonundaki cevap anahtarı ile cevaplarınızı karşılaştırınız. Eksikleriniz var ise faaliyete dönerek eksiklerinizi tamamlayınız. Faaliyeti tamamen öğreniniz. Kendinizi tamamen yeterli bulana kadar faaliyeti tekrarlayınız.
26
MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME Modül sonunda size, uygulama faaliyetleri sonunda verilen ölçme araçlarının benzeri uygulamalarda vardır. Bilgi ve becerinizin ölçülmesi sonucunda modülün size ne kazandırdığı belirlenecektir. Uygulama faaliyetlerinde verilen örnek soruların çözülmesi, belgelerin elde ve bilgisayarda doldurulması, doldurulan belgelerin ne zaman ve nereye verilmesi gerektiğinin öğrenilmesi yararınıza olacaktır. Yapacağınız uygulama sonunda aşağıdaki değerlendirme tablosunu kullanarak bilgi ve becerinizin hangi aşamada olduğunu sınayabilirsiniz. Bu değerlendirme sonunda eksikleriniz ve hatalarınız varsa eksik ya da olduğunuz konuları tekrarlayınız. Ayrıca kendinizi geliştirmek için araştırma yapabileceğiniz gibi arkadaşlarınızla ve öğretmeninizle bilgi ve becerinizi geliştirebilirsiniz .
MODÜL ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 1)
BAĞ-KUR Sigortalısı hangi primleri öder? A) Ayık prim-Yaşlılık- Çocuk ve Sağlık Primi B) Aylık prim- Giriş- Yaşlılık- Maluliyet Primi C) Yaşlılık- Maluliyet- Ölüm ve Aylık Primi D) Mağlubiyet- Sağlık- Giriş- Aylık Primi
2)
BAĞ-KUR’lu olabilmek için ilk yapılacak işlem nedir? A) Bağ-Kur’a Giriş Bildirgesini doldurmak. B) İş yeri açmak C) Basamak Yükseltme işlemi yapmak D) Belediyeye başvuruda bulunmak
3)
Gelir Vergisi mükellefi olan Bağ-Kur’lunun sigortası ne zaman başlar? A) Giriş bildirgesi doldurulduktan sonra B) Mükellefiyetin başladığı tarihten C) Meslek kuruluşuna kaydolduktan sonra D) İşe başladığı tarihten itibaren
4)
BAĞ-KUR sigortalısının 7. basamak ile 12. basamak arasında kaç yılda bir basamak yükseltir? A) Yılda bir B) 6 ayda bir C) 2 yılda bir D) 3 yılda bir
5)
Basamak yükseltme formu doldurulduktan sonra nasıl ve nereye teslim edilir? A) İnternet aracılığı ile B) PTT aracılığı ile Bağ-Kur adresine taahhütlü gönderilir C) Elden Bağ-Kur Genel Müdürlüğüne D) Herhangi biri ile olabilir
27
6) Giriş Keseneği gelir tutarının % kaçıdır? A) %10’u B) % 15’i C) %25’i D) %5’i 7) BY Formu kaçıncı basamaktan sonra düzenlenir? A) 5. Basamak B) 1. Basamak C) 12. Basamak D) 11. Basamak 8) Boşlukları doldurunuz. 12. basamakta bekleme süresi ……..yıl olup ……..yılın sonunda 13.basamağa geçebilmek için …………..talepte bulunmak ve talep tarihinde ……………borcunun olmaması gerekmektedir. 9)
Boşlukları doldurunuz. BAĞ-KUR sigortalısı olarak ilk girişte ….ile….. basamaktan birini, ……………… başladığı tarihten itibaren ………..ay içersinde seçebilir.
10)
Basiretli (akıllı, temkinli, öngörülü) bir Tacir Bağ-Kur’a karşı olan sorumluluğunu öğrendik. Sizce üstlendiği bu ciddi sorumluluğu yerine getirmezse ne gibi zorluklarla karşılaşır, uğrayacağı zararlar nelerdir? Tartışınız.
DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı modül sonundaki cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Eğer hatalarınız var ise modüle dönüp eksiklerinizi tamamlayınız. Tamamen öğrendiğinize kanaat getirdikten sonra yeni modüle geçebilirsiniz.
28
PERFORMANS TESTİ Değerlendirme Ölçütleri Bağ-Kur kanunu hakkında yeterince bilgi sahibi oldunuz mu?
Evet
Hayır
BAĞ-KUR’a giriş bildirgesini doldurabiliyor musunuz? BY Formu düzenleyebiliyormusunuz? BAĞ-KUR giriş bildirgesi ve by formunu bilgisayarda düzenleyebiliyor musunuz? Aylık prim hesabı yapabiliyor musunuz? Prim ödemesi yapabiliyormusunuz? Giriş Keseneği hesabını yapabiliyor musunuz? Basamak yükseltme hesabını yapabiliyor musunuz?
DEĞERLENDİRME Performans testi sonucu “evet” , “hayır” cevaplarınızı değerlendiriniz. Eksiklerinizi faaliyete dönerek tekrarlayınız. Tamamı “evet” ise diğer Modüle geçiniz.
29
CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYET-1 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6
A B A C C D
ÖĞRENME FAALİYET-2 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7
A B D B A C B
MODÜL ÖLÇME DEĞERLENDİRME CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8
9
C A B C B C C 12.basamakta bekleme süresi …1..yıl olup, …1..yılın sonunda 13.basamağa geçebilmek için …yazılı..talepte bulunmak ve talep tarihinde …prim…borcunun olmaması gerekmektedir. Bağ-Kur sigortalısı olarak ilk girişte .1.ile…12.. basamaktan birini, …sigortalılığın başladığı tarihten itibaren …3..ay içersinde seçebilir.
30
ÖNERİLEN KAYNAKLAR
ÖNERİLEN KAYNAKLAR
Muhasebe Teknikleri 1 Ders Kitapları
Bağ-Kur İl Müdürlüklerinden elde edeceğiniz dokümanlar, dilekçe ve formlar
İnternetten www.bagkur.gov.tr/ adresinden faydalanabilirsiniz
Yakınınızda bulunan tacir ve muhasebeciler.
31
KAYNAKÇA KAYNAKÇA
ERTÜRK Ekrem, Muhasebe Teknikleri Ders Kitabı 1,Oktay Yayıncılık, Ankara, 2001.
BOZAN Osman, Muhasebe Teknikleri Ders Kitabı 1, Tutibay Yayınları, Ankara, 2005.
KUTUCULAROĞLU Sabri, Muhasebe Teknikleri Ders Notları, Ankara, 2005.
www.bagkur.gov.tr
İnternet www.bagkur.gov.tr./sigorta/prim1.shtml
32