Microsoft Word - VERGİ DAİRESİ İŞLEMLERİ by motorsitem motorsitem

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

MUHASEBE VE FİNANSMAN

VERGİ DAİRESİ İŞLEMLERİ

ANKARA 2008

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; 

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).



Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.



Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.



Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşabilirler.



Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.



Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR ...................................................................................................................iii GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1 ÖĞRENME FAALİYETİ–1 .................................................................................................... 3 1. TACİRİN MALİYEYE KARŞI SORUMLULUKLARI..................................................... 3 1.1. Bildirimlerde Bulunmak ............................................................................................... 3 1.1.1. İşe Başlamayı Bildirme.......................................................................................... 4 1.1.2. İşe Başlama Bildirimini Elde ve Bilgisayarda Düzenleme.................................... 4 1.1.3. Adres, İş ve İşyeri Sayısı Değişikliklerini Bildirme .............................................. 8 1.1.4. Değişimlerle İlgili Dilekçe Yazma ........................................................................ 9 1.1.5. İşi Bırakmayı Bildirme ........................................................................................ 11 1.1.6. İşi Bırakma Bildirgesi Düzenleme....................................................................... 11 1.1.7. Yoklama Fişi........................................................................................................ 15 1.1.8. Kira Kontratı........................................................................................................ 17 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 23 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 24 ÖĞRENME FAALİYETİ-2 ................................................................................................... 26 2. VERGİ LEVHASI ASMAK .............................................................................................. 26 2.1. Vergi Levhası Asmak Zorunda Olanlar ...................................................................... 26 2.2. Vergi Levhasının Tasdiki ve Asılması........................................................................ 27 2.2.1.Vergi Levhasının Tasdikine İlişkin Örnek Olay ve Dilekçeler ............................ 28 2.2.2. Vergi Levhasında Yer Alan Bilgiler.................................................................... 28 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 32 ÖĞRENME FAALİYETİ–3 .................................................................................................. 34 3. ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZ KULLANMAK............................................................... 34 3.1. Ödeme Kaydedici Cihaz Kullananlar.......................................................................... 34 3.2. Cihazın Alınması ........................................................................................................ 35 3.3. Ödeme Kaydedici Cihazlara Ait Levha ...................................................................... 37 3.4. Cihazın Satışı .............................................................................................................. 39 3.5. Z Raporu ..................................................................................................................... 41 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 42 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 43 ÖĞRENME FAALİYETİ–4 .................................................................................................. 45 4. VERGİ SUÇ VE CEZALARI............................................................................................ 45 4.1. Vergi Ziyaı (Kaybı) Cezası (VUK madde 344) .......................................................... 46 4.2. Usulsüzlükler ve Cezaları ........................................................................................... 49 4.2.1. Genel Usulsüzlük Cezaları .................................................................................. 49 4.2.2. Özel Usulsüzlük Cezaları .................................................................................... 51 4.3. Hürriyet Bağlayıcı Suç ve Cezalar.............................................................................. 53 4.3.1. Para Cezasına Çevrilebilen Kaçakçılık Suçları ................................................... 53 4.3.2. Para Cezasına Çevrilemeyen Kaçakçılık Suçları................................................. 53 4.4.Vergi Cezalarının Kesilmesi ........................................................................................ 54 4.5. Ceza Tutanağı ............................................................................................................. 54 4.6. Ceza İhbarnamesi........................................................................................................ 56 4.7. Vergi Cezalarında İndirme.......................................................................................... 58 4.8. Mükellef Hakları Bildirimi ......................................................................................... 60

4.8.1. Mükellef Hakları Bildirgesi................................................................................. 61 UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 62 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 63 MODÜL DEĞERLENDİRME ............................................................................................. 66 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 68 KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 71

AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI SÜRE ÖN KOŞUL YETERLİK

MODÜLÜN AMACI

344MV0004 Muhasebe Finansman Bilgisayarlı Muhasebe Elemanı Vergi Dairesi İşlemleri Muhasebe elemanının, vergi mevzuatına göre bir işletmenin vergi dairesi ile olan işlemlerini bilgisayar ortamında yapabilmesine olanak sağlayacak öğrenme materyalidir. 40/16 Vergi dairesi ile ilgili işlemleri yapmak Genel Amaç Vergi mevzuatına göre işletmenin vergi dairesi ile olan işlemlerini bilgisayar ortamında yapabileceksiniz. Amaçlar 1. İş yeri Açma Bildirgesi düzenleyebileceksiniz. 2. Vergi Levhası düzenleyebileceksiniz. 3. Ödeme Kaydedici Cihaz Kullanma Ruhsatı alabileceksiniz. 4. Vergi Suç ve Cezalarını bilecek, mükellef hakları ile ilgili bilgi edinebileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

VUK, TTK, form belgeler, bilgisayar, disket, CD, yazıcı, internet bağlantısı, klasör, dosya

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Modül içinde yer alan her öğrenme faaliyetinden sonra verilen ölçme araçları ile kendinizi değerlendireceksiniz. Modül sonunda ise kazandığınız bilgi ve becerileri belirlemek amacıyla öğretmeniniz tarafından hazırlanacak olan ölçme aracıyla değerlendirileceksiniz.

iii

GİRİŞ

GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Devletlerin kendi temel işlevlerini yerine getirebilmeleri için duymuş oldukları gelir ihtiyacı, verginin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Devletin gelir ve giderlerini, vergi kanunları çerçevesinde yürüten ve takip eden teşkilat ise Maliye Bakanlığıdır. Faaliyetleri sonucu vergiye tabi gelir elde eden tüm gerçek ve tüzel kişilerin doğal olarak Maliye teşkilatına karşı bir takım sorumlulukları da ortaya çıkacaktır. Bu sorumlulukları ise mükellefi adına genellikle piyasada serbest muhasebeci, serbest muhasebeci ve mali müşavir unvanları taşıyan kişiler yürütmektedir. Bilgisayarlı muhasebe elemanı olarak yetişmekte olan sizler, genellikle bu unvanlı kişilerin yanında çalışarak, staj görerek ileride bu mesleği seçeceksiniz. Mesleki bilginiz ileride iş bulma açısından önemli bir ölçüt olarak görülecektir. Bu modülde bir mükellefin maliye ile olan tüm sorumluluklarının neler olduğu, bu sorumlulukların ne şekilde yerine getirilmesi gerektiği anlatılmaktadır.

ÖĞRENME FAALİYETİ–1 ÖĞRENME FAALİYETİ–1 AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile işyeri açma bildirgesini düzenleyebileceksiniz.

ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır; 1. Çevrenizdeki herhangi bir muhasebe bürosundan örnek olarak düzenlenmiş “İşe başlama/bırakma bildirimi” fotokopisini rica ederek temin ediniz ve bu formu sınıfta inceleyiniz. 2. Düzenlenmiş olan bir kira sözleşmesini sınıfa getirerek genel ve özel şartlar yönünden inceleyiniz.

1. TACİRİN MALİYEYE KARŞI SORUMLULUKLARI 1.1. Bildirimlerde Bulunmak

Ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyetleri ile ilgili olarak bir iş yeri açıp faaliyete başlayanların bu faaliyetinden dolayı vergi yükümlülüğü ortaya çıkıyorsa, Maliye Bakanlığı’na bildirimde bulunma sorumluluğu vardır. Bildirimde bulunması gerekenler VUK’ un 153. maddesinde şu şekilde belirtilmiştir:    

Vergiye tabi ticaret ve sanat erbabı; Serbest meslek erbabı; Kurumlar vergisi mükellefleri; Kolektif ve adi şirket ortaklarıyla komandit şirketlerin komandite ortakları; şeklinde belirtilmiştir.

Bu kişilerin vergi dairesine yapmak zorunda oldukları bildirimler ise şunlardır:   

İşe başlama bildirimi Adres, iş ve iş yeri sayısı değişikliklerinin bildirimi İşi bırakma bildirimi

1.1.1. İşe Başlamayı Bildirme Gerçek kişi, tüzel kişi ayırımı yapmaksızın, İşe Başlama Bildirimi işe başlama tarihinden itibaren 10 gün içinde ilgili vergi dairesine yapılmalıdır. Gerçek kişi tacirlerde işe başlama bildirimi, tacirin kendisi tarafından yapılabileceği gibi, avukatı ya da muhasebe işlemlerini yürüten SMMM tarafından da yapılabilir. Tüzel kişi tacirlerde ise ; (şirketlerde ise) işe başlama bildirimi, ticaret sicil memuru tarafından tescil işlemi sırasında yapılır. Ve başvuru evraklarının bir sureti ilgili vergi dairesine gönderilir. Dolayısıyla ilgili şirketin işe başlamayı bildirme yükümlülüğü yerine getirilmiş sayılır. (TTK madde 30) Ücret geliri, menkul sermaye geliri (Banka faiz geliri gibi), gayrimenkul sermaye iradı (Kira geliri gibi) elde edenler ile zirai faaliyette bulananların işe başlamalarını bildirmelerine gerek yoktur. İşe başlama bildiriminin düzenleyebilmek için öncelikle, hangi belirtilerin işe başlama anlamına geldiğini bilinmesi gerekir.  Gerçek kişi tacirlerde; 

Bir iş yerinin açılması, iş yeri açılmamış olsa bile ticaret siciline ya da mesleki bir kuruluşa (ticaret odasına, esnaf kuruluşuna veya hukuki derneklere) kaydolunması,



Kazançları basit usulde belirlenen tacirler için ise, iş yeri açmasalar dahi, işle bilfiil uğraşmaya başlamaları,

İşe başlama olarak kabul edilir.  Serbest meslek sahiplerinde ise; 

Muayenehane, yazıhane, atölye gibi özel işyerleri açılması,



Çalışılan yere faaliyette bulunulduğunu ifade eden tabela ve levha asılması,



Mesleki faaliyetin sürdürüldüğüne ilişkin ilanlar yapılması,



Mesleki kuruluşlara kaydolunması,

İşe başlama anlamına gelmektedir. O halde işe başlama bildirimi bu belirtilerin meydana geldiği tarihten itibaren 10 gün içinde “ İşe Başlama / Bırakma Bildirimi” formu ile ilgili vergi dairesine yapılmalıdır. 1.1.2. İşe Başlama Bildirimini Elde ve Bilgisayarda Düzenleme ÖRNEK1- Bay Serdal ÇANKAYA 02.05.2006 tarihinde Uzayan sokak 14/8 Aydınlıkevler/ANKARA adresinde bir yer kiralayıp şehir içi ve şehirlerarası yük taşımacılığı ile uğraşmak üzere bir yazıhane açmış ve işe başlamıştır. Tacirin; İşe Başlama Bildirimi’ni düzenleyiniz.

Bildirgedeki bilgilerin doğru olarak işaretlenmesi gerekir. Örneğimizde tacir Serdal ÇANKAYA’nın bu faaliyetinden dolayı gerçek usulde gelir vergisi, kira nedeniyle gelir stopajı, katma değer vergisi, geçici gelir vergisi sorumluluklarının ortaya çıktığı düşünülürse işe başlama bildiriminin şu şekilde düzenlenmesi gerekir. ( Şekil 1.1, 1.2 )

Şekil1.1: İşe başlama bildirimi (ön yüz)

Şekil1.2 : İşe başlama bildirimi (arka yüz)

İşe başlama bildirimine eklenmesi gereken belgeler bildirimi veren açısından değişiklikler gösterebilir. Buna göre; Gerçek kişi tacirlerde;

Resim:1.6: Nüfus Cüzdan Sureti İşe başlama bildirimine eklenir



   

Onaylı nüfus cüzdan sureti (Mükellefin Vergi Dairesine bizzat başvurması halinde nüfus cüzdanının fotokopisi Müdür Yardımcısı, Şef veya görevlendirilecek bir memur tarafından aslı ile karşılaştırılarak “Aslının Aynıdır” şeklinde tasdik edilir.) Resimli ikametgâh belgesi Noter onaylı imza sirküleri Kira sözleşmesi (Kendi mülkü ise tapu fotokopisi) Nakil Vasıtalarında;  Plakasız yeni araçlarda fatura fotokopisi (Aynı gün müracaat şarttır.),  Plakalı araçlarda noter satış senedi (Aynı gün müracaat şarttır.)

Tüzel kişi tacirlerde;     

Şirket ana sözleşmesinin noter onaylı bir örneği ile ticaret siciline müracaatına ait belgenin bir örneği, Şirketi temsile yetkili müdürün noter onaylı imza sirküleri Şirketi temsile yetkili kişilerin onaylı nüfus cüzdanı sureti, resimli ikametgâh ilmühaberi Kooperatiflerden varsa üst birliğe kayıtlı olduklarına dair yazı, Yeni mükellefiyet tesisinde bu belgelere ilave olarak (Farklı vergi daireleri yetki alanı içinde ilave iş yeri açılması veya adres değişikliği nedeniyle) işyeri ile ilgili yönetim kurulu kararının noter tasdikli bir örneği.

Basit usule tabi olma şartlarını taşıyan tacirlerde;    

Onaylı nüfus cüzdan sureti Resimli ikametgâh senedi İş yerinin kendisine ait olması halinde emlak vergisine esas olan vergi değerini gösteren belediyeden alınacak onaylı bir belge, iş yerinin kiralanmış olması halinde ise kira kontratının bir örneği Nakil Vasıtalarında,  Plakasız yeni araçlarda fatura fotokopisi (Aynı gün müracaat şarttır.)  Plakalı araçlarda noter satış senedi (Aynı gün müracaat şarttır.)

Dernek ve vakıflarda;   



Emniyet müdürlüğü dernekler masasına verilen valilik onay belgesi Derneği temsile yetkili kişilerin noter onaylı imza beyannamesi Tüzük metni ve yerel gazete ilanı Dernek veya mütevelli heyeti başkanının onaylı nüfus cüzdanı sureti, ikametgâh senedi

İşe başlama bildirimi günümüzde elde 2 nüsha olarak düzenlenmektedir. Bir nüshası vergi dairesine verilmekte, diğer nüsha ise bildirimi yapan tacirde dosyalanarak saklanmaktadır. Yakın bir gelecekte ise beyannamelerde olduğu gibi işe başlama bildiriminin de internet ortamında doldurularak vergi dairesine gönderileceği tabiidir. 1.1.3. Adres, İş ve İşyeri Sayısı Değişikliklerini Bildirme 1.1.3.1. Adres Değişikliği Bildirimi İşe Başlama / Bırakma Bildirgesi düzenleyerek vergi dairesine işe başladığını bildirmiş olan bir tacirin, bildirgede yazılı olan iş yeri veya ikametgâh adresinde sonradan bir değişiklik meydana gelebilir. Böyle bir durumda tacirin bu değişikliği, değişikliğin olduğu tarihten itibaren bir ay içinde bir dilekçe ile vergi dairesine bildirmesi gerekir.(VUK madde 157) Bu bildirim tacir ile vergi dairesi arasındaki iletişimin doğru olarak yapılmasını sağlar. 1.1.3.2. İş Değişikliği Bildirimi İşe Başlama / Bırakma Bildirgesi düzenleyerek vergi dairesine işe başladığını bildirmiş olan bir tacirin işlerinde;   

Yeni bir vergiye tabi olma Mükellefiyet şeklinde değişiklik Mükellefiyetten muaflığa geçme şeklinde değişiklik meydana gelmişse, tacirin bu değişiklikleri, bir ay içinde vergi dairesine bir dilekçe ile bildirmesi zorunluluğu vardır. (VUK madde 158)

1.1.3.3. İş Yeri Sayısındaki Değişikliklerin Bildirimi Aynı teşebbüs veya işletmeye dâhil bulunan iş yerlerinin sayısında meydana gelen artış veya azalışları mükellefler vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. (VUK Madde 159) Kanunun bu hükmüne göre yeni bir şube açılması ya da faaliyet gösteren şubelerden birinin kapatılması hali, iş yeri sayısında bir değişikliğin oluştuğunu ifade eder. Böyle bir durumda değişikliğin olduğu tarihten itibaren 1 ay içinde durumun bağlı olunan vergi dairesine bir dilekçe ile bildirilmesi zorunludur.

1.1.4. Değişimlerle İlgili Dilekçe Yazma Örnek: Bay Eren KUTUCULAROĞLU Rüzgarlı Sokak Çapar İş Hanı No:125 Ulus /ANKARA adresinde elektrik malzemelerinin toptan ve perakende ticaretini yapmakta olduğu iş yerini 10.05.2006 tarihinde Rüzgarlı Sokak Eser İş Hanı No:78 Ulus /ANKARA adresine taşımıştır. Bu değişikliği vergi dairesine bildirir dilekçe şu şekilde olacaktır. (Şekil 3) YILDIRIM BEYAZIT VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜNE ANKARA

Müdürlüğünüzde 7743158070 nu.lı ile kayıtlı Gerçek Gelir, Muhtasar, Katma Değer Vergisi, Geçici Vergi mükellefinizim. Rüzgarlı Sokak Çapar İş Hanı No:125 Ulus /ANKARA adresinde elektrik malzemeleri toptan ve perakende ticareti yapmakta olduğum iş yerimi 10.05.2006 tarihi itibarıyla Rüzgarlı Sokak Eser İş Hanı No:78 Ulus / ANKARA adresine taşımış bulunmaktayım. Yeni iş yerimde de işçi çalıştırmayacağım. Bilgi edinilmesi için gereğini arz ederim. ADRES

: 15.05.2006

Rüzgarlı Sokak Eser İş Hanı No: 78 Ulus / ANKARA

Saygılarımla, Eren KUTUCULAROĞLU

EKİ

1 Adet Kira sözleşmesi fotokopisi Şekil1.3: Adres değişikliğine ilişkin dilekçe örneği

Örnek: Adres değişikliğinde bulunan Bay Eren KUTUCULAROĞLU 01.06.2006 tarihinden itibaren yapmış olduğu elektrik malzemeleri ticaretinin yanı sıra, PVC kapı pencere sistemleri, çelik kapı, mutfak ve banyo dolabı, duşakabin, laminant parke ve inşaat taahhüt işleri de yapmaya başlamıştır. Bildirimle ilgili dilekçe örneği şu şekilde olacaktır.(Şekil 4)

YILDIRIM BEYAZIT VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜNE ANKARA Müdürlüğünüzde 7743158070 nu.lı ile kayıtlı Gerçek Gelir, Muhtasar, Katma Değer Vergisi, Geçici Vergi mükellefinizim. İş yerimde yapmış olduğum elektrik malzemeleri ticaretinin yanı sıra, 01.06.2006 tarihinden itibaren PVC kapı pencere sistemleri, çelik kapı, mutfak ve banyo dolabı, duşakabin, laminant parke ve inşaat taahhüt işleri de yapmaya başladım. Ek işlerim yönünden bilgi edinilmesi için gereğini arz ederim. 10.06.2006 Saygılarımla, Eren KUTUCULAROĞLU

ADRES: Rüzgarlı Sokak Eser İş Hanı No: 78 Ulus / ANKARA

Şekil 1.4: İş değişikliğine ilişkin dilekçe örneği

Örnek: Önceki örneklerde adı geçen tacir Eren KUTUCULAROĞLU, 01.07.2006 tarihinde yürütmüş olduğu faaliyetle ilgili olarak Posta caddesi No:36 Ulus / ANKARA adresinde bir şube iş yeri açmıştır. Bildirimle ilgili dilekçe örneği aşağıdaki gibi olacaktır. YILDIRIM BEYAZIT VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜNE ANKARA Müdürlüğünüzde 7743158070 no ile kayıtlı Gerçek Gelir, Muhtasar, Katma Değer Vergisi, Geçici Vergi mükellefinizim. Rüzgarlı Sokak Eser İşhanı No:78 Ulus / ANKARA adresinde yürütmüş olduğum faaliyetle ilgili olarak 01.07.2006 tarihinde Posta Caddesi No:36 Ulus / ANKARA adresinde kiralamış olduğum iş yerinde bir şube açmış bulunmaktayım. Şubemde 2 işçi çalıştıracağım. Bilgi edinilmesi için gereğini arz ederim. Saygılarımla, ADRES: Eren KUTUCULAROĞLU Merkez :Rüzgarlı Sokak Eser İş Hanı 1.07.2006 No: 78 Ulus / ANKARA Şube: Posta Cd.No:36 Ulus/ANKARA E K : 1 Adet kira kontratı fotokopisi

Şekil 1.5: İş yeri sayısı değişikliklerine ilişkin dilekçe örneği

1.1.5. İşi Bırakmayı Bildirme İşi bırakma, vergiye tabi olmayı gerektiren işlemlerin tamamen sona erdirilmesidir. İşlemlerin, tatil, tacirin hastalığı ya da cezai bir işlem uygulanarak iş yerinin kapatılması gibi nedenlerle durdurulması işi bırakma anlamına gelmez. İşi bırakmadan anlaşılması gereken yürütülmekte olan ticari veya mesleki faaliyete tamamen son verilmesi, işletmeyle ilgili ekonomik kıymetlerin tamamen elden çıkarılmasıdır. İşi bırakma tacirin;   

Kendi isteği ile olabilir, Tasfiye veya iflas durumundan kaynaklanabilir, Ölümü sonucu ortaya çıkabilir.

Kendi isteği ile işi bırakan bir tacir, işi bıraktığı tarihten itibaren 1 ay içinde durumu bağlı olduğu vergi dairesine “İşe Başlama / Bırakma Bildirimi” ile bildirmek zorundadır. Tasfiye veya iflas, tacirin işi bıraktığı anlamına gelir. Bu durumda tacirin mükellefiyeti, vergi ile ilgili işlemlerin tamamen sona ermesine kadar devam eder, Tasfiye veya iflasın kapandığı hususu tasfiye memurları tarafından vergi dairesine bildirilir. Ölüm de işi bırakma anlamına gelir. Ölüm nedeniyle işi bırakmayı vergi dairesine bildirme görevi onun mirasçılarıdır. Mirasçılardan herhangi biri, ölümün meydana geldiği tarihten itibaren 4 ay içinde durumu vergi dairesine bildirmelidir. Kendi isteği ile işi bırakan bir tacirin, İşe Başlama / İşi Bırakma bildirimini doldurup imzaladıktan sonra bu bildirim ile birlikte vergi levhasını, matbaada bastırılmış veya noterde onaylatılmış fatura, irsaliye, perakende satış fişi vb. belgelerin boş veya tam kullanılmamış olanlarını vergi dairesine vermesi gerekir. İade sırasında mükellef ile vergi dairesi arasında bir tutanak düzenlenir. Vergi dairesi bu evraklara dayanarak işi bırakan tacirin iş yeri adresine yoklama memuru göndererek işin bırakılıp bırakılmadığını yerinde tespit ettirir. Ve yoklama memurunun bununla ilgili olarak düzenlemiş olduğu tutanak mükellefin dosyasına konulur. 1.1.6. İşi Bırakma Bildirgesi Düzenleme ÖRNEK: Bayan Dilek KÜKRER Çarşı Caddesi No: 35 Yenimahalle/ ANKARA adresinde yürütmekte olduğu Tekstil ürünleri toptan ve perakende ticareti faaliyetine ilişkin “Dilek Çeyiz Evi” unvanlı iş yerini 25.05.2006 tarihinde kapatmış, Vergi Levhasını, Ödeme Kaydedici Cihaz Levhasını ve kullanılmamış fatura, perakende satış belgelerini, irsaliyelerini ise vergi dairesine tutanakla teslim etmiştir. Bu değişikliği vergi dairesine bildirir dilekçenin ( Şekil 1.6 – 1.7 ) mükellef ile vergi dairesi arasındaki tutanak örneğinin (Şekil – 1.8 ) düzenlenmiş şekilleri şu şekilde olacaktır.

Şekil 1.6: İşi bırakma bildirimi örneği (ön yüz)

Şekil 1.7: İşi bırakma bildirimi örneği (arka yüz)

TUTANAK Dairenizin …..2876543338…vergi numarasında kayıtlı mükellefi …Dilek KÜKRER …. Dilek Çeyizevi Tekstil Ürünleri toptan perakende ticareti…----------------------..faaliyetini ….25.05.2006…tarihinde terk etmiş olup, ödevlinin faaliyetini terk tarihi itibariyle en son kullanmış olduğu ve kullanmadığı belge ciltlerini iptal ettirmek üzere dairemize ibraz etmiş ve ibraz edilen belgelerin seri ve sıra numaraları aşağıya çıkartılarak kullanılmayan ciltler iptal edilmek üzere dairemizce alınmıştır. İbraz edilen belgelerin kullanılmayan kısımları ortadan yatay ve dikey olarak kesilerek iptal edilmiştir. BASTIRDIĞI VEYA TASDİK ETTİRDİĞİ BELGENİN: NEVİ : SERİ SIRA NO : Fatura.. A/055001-055250.. Gider Pusulası A/049751-050000. Sevk İrsaliyesi A/105101 - 105300.

ADEDİ : …5 cilt… …5 cilt… …4 cilt…

TASYERİ UNV : TASDİK TARİHİ Damla Matbaası.. 05.02.2006… Damla Matbaası.. 20.03.2005… Duygu Matbaası. 20.11.2005…

İŞİ TERK TARİHİ İTİBARİYLE KULLANILAN EN SON BELGENİN TÜRÜ : Fatura…. Gider pusulası… Sevk İrsaliyesi…

NEVİ : Fatura…………. Gider Pusulası… Sevk İrsaliyesi…

SERİ VE SIRA NO : DÜZENLEME TARİHİ : A/055101 …….…….. ……24.05.2006………………… A/049770 …..……… ……12.01.2006………………… A/105296…………… …….24.05.2006………………… İPTAL EDİLEN BELGENİN İLK SERİ SIRA NO : A/055102 …..……… A/049771 …………. A/105297…………..

SON SERİ SIRA NO : …… A0552050……………… ……… /050000……………… …… …A105300……………..

NOT : İzin alarak bastırmış olduğum belgelerin iptal edilenler dışında kalan tüm belgelerin kalanlarını kanuni defterime kaydettiğimi ve elimde başka bir belge kalmadığını beyan ederim. Ayrıca ödevlinin vergi levhası, ÖKC (Ödeme Kaydedici Cihaz) levhası iptal edilerek dosyasına konuldu. En son adresi : Telefon No :

Mükellef İmza Dilek KÜKRER

Servis Şefi İimza

Memur İmza Emel SALUR

Semadan ÖNCEL

Şekil1.8: Fatura ve yerine geçen belgeler, vergi levhası, ÖKC iptaline ilişkin tutanak örneği

Müdür Yardımcısı İmza-mühür Engin ALPTEKİN

1.1.7. Yoklama Fişi Yoklama, gerçek ya da tüzel kişilerin yürütmüş oldukları faaliyetleri ve bunun sonucu elde etmiş oldukları kazançları yönünden, vergi kanunlarımızda belirtilen yükümlülükleri yerine getirip getirmediklerini kontrol etmek amacıyla, yoklama yapmaya yetkili olan kişiler tarafından yapılır. Yoklama yapmaya yetkili olanlar (VUK128) şunlardır :     

Vergi dairesi müdürleri Yoklama memurları Yetkili makamlar tarafından yoklama işi ile görevlendirilenler Vergi incelemesine yetkili olanlar (maliye müfettişleri, gelirler kontrolörleri gibi) Gelir uzmanları

Yoklama yapan kişilerin elinde yoklama yetkilerini gösteren fotoğraflı bir belge bulunur. Kendilerine sorulmasa bile yoklama yapılan kişiye bu fotoğraflı belge gösterilir. Yoklama haber verilmeden her zaman yapılabilir. Yoklama sonuçları için bir tutanak niteliğinde olan iki nüsha “Yoklama Fişi” düzenlenir. Bir nüshası yoklama yapılana veya yetkili adamına imzalatılarak verilir, imzadan kaçınma, yoklama fişinin bir nüshasını almama gibi bir durum söz konusu olursa, bu husus yoklama fişinde belirtilir ve yoklama fişi polis, jandarma, muhtar ve ihtiyar meclisi üyelerinden birine imzalatılır. Mükellefin bilinen adresine posta ile 7 gün içinde de gönderilir. Yoklama fişinin diğer nüshası ile vergi dairesine verilir. Örneğin yukarıdaki örnekte adı geçen mükellef Dilek KÜKRER’ in Çarşı Caddesi No:35 Yenimahalle/ANKARA adresinde Tekstil ürünleri toptan ve perakende ticareti üzerine faaliyet göstermiş olduğu iş yerini, 25.05.2006 tarihi itibarıyla kapatmıştır. İşletmenin “İşi Bırakma Bildirimini” düzenleyerek aynı tarih itibarıyla bağlı olduğu Yenimahalle Vergi Dairesine vermiş olduğunu düşünelim. Mükellefin yapmış olduğu bu bildirim üzerine bağlı olunan vergi dairesi, bildirimin doğru olup olmadığını tespit etmek amacıyla bir yoklama memurunu görevlendirecek, yoklama memuru ise mahallinde durumu belirleyerek, konuyla ilgili olarak bir yoklama fişi düzenleyecektir.(Şekil 1.9)

MÜKELLEFİN

T.C MALİYE BAKANLIĞI ANKARA……Defterdarlığı Yenimahalle Vergi Dairesi Vergi Kimlik Numarası Adı, Soyadı İşi İş Adresi İkametgah Adresi Yoklamanın ilgili Bulunduğu Devre Yoklamanın Konusu

YOKLAMA FİŞİ

Cilt No : 25513124 Sıra No : 124

İŞE BAŞLAMA / BIRAKMA :..2876543338…………………………………………. : .Dilek KÜKRER……………………………………… : Tekstil ürünleri ticareti………………………………… : ..Çarşı caddesi No: 35 Yenimahalle/ ANKARA……… : ..Uzayan sokak 135/ 6 Aydınlıkevler / ANKARA…….

:…25.05.2006 tarihi itibarıyla işi bırakma………………… :…Mükellefin 25.05.2005 tarihli işi bırakma dilekçesine … … Dayanarak işi bırakma ile ilgili hususların tespitini…… rica ederim…. Adem Çetin Müdür Yardımcısı İmza-Mühür : 14.07.2001…………………………………………..

1. İşe Başlama Tarihi 2. İş yerinin Büyüklüğü ve Müştemilatı : 80 metrekare………………………………………… 3. İş yerinin Mülkiyetinin Kime Ait olduğu : Ayşe AYGÜN 4. Varsa,İşletmenin Ambar, Depo, Ardiye, Şube ve Adresleri : …………………………………………………… 5. Mülkiyetinin Kime Ait Olduğu :………………………………………………………. 6. İş yeri Kira Sözleşmesinin Tarihi, Aylık ve Yıllık Kira Tutarı : 01.01.2006 Aylık: 200YTL 7. İş yeri Emlak Vergi Değeri : ……………………………………………………... 8. Ambar, Depo, Ardiye, Şubelerin Kira Sözleşmesinin Tarihi, Aylık ve Yıllık Kira Tutarı : …………………………………………………….. 9. İş yerinde Çalışan İşçi Sayısı : 1(Bir)……………………………………………… 10. Mükellefin Bu İşe Başlamadan Önce Ne İşle Uğraştığı : ……………………………………………………. 11. Mükellefin Bu işi Dışında Başka İşinin veya Gelirinin Bulunup Bulunmadığı : …………………………………………………….. 12. Daha Önce Bağlı Olduğu Vergi Dairesi ve Hesap Numarası : …………………………………………………….. 13. İşi Bırakma Tarihi : 25.05.2006………………………………………... 14. İşi Bırakma Tarihindeki En Son İkametgah adresi : Uzayan sokak 135/ 6 Aydınlıkevler / ANKARA 15. Tespit Edilen Diğer Hususlar : Mükellefin iş yeri adresi olan Çarşı caddesi No: 35

Yenimahalle / ANKARA adresine gidildi. Adreste dairemizin 1445252532 sicil numaralı mükellefi Orhun ECEMİŞ’ in faaliyet gösterdiği, Dilek KÜKRER’ in ise 25.06.2006 tarihinde işini bıraktığı Orhun ECEMİŞ tarafından beyan edilmiştir. Yapılan Yoklamada mükellefiyetle ilgili hususlar yukarıda belirtilen şekilde tespit edildi, okunup doğruluğu anlaşıldıktan sonra birlikte imzalanıp bir örneği mükellefe verildi. Yoklama Memuru Mustafa ÇİZMECİOĞLU İmza

Düzenlenme Tarihi Mükellef Orhun ECEMİŞ

Şekil 1.9: Düzenlenmiş yoklama fişi örneği

1.1.8. Kira Kontratı Ticaretle uğraşan bir kişinin öncelikle faaliyetini sürdürebileceği uygun bir iş yerine ihtiyacı vardır. Kendisi böyle bir yere sahip değilse doğal olarak böyle bir yeri, bedelini ödeyerek kiralama yoluna gidecektir. Kira kontratı, tacir ile taşınmaz mal sahibi arasında oluşan kiralama işleminin, şartlarına ilişkin hükümlerini taşıyan, tarafların hür iradeleri ile yapmış oldukları bir sözleşmedir. Bu sözleşme sözlü olarak yapılabildiği gibi yazılı olarak da yapılabilir. Ancak yazılı olarak yapılması delil özelliği taşıması bakımından önemlidir. Kira sözleşmesinde yer alan kira süresi boyunca, kiracı mal sahibine karşı kira borcunu ödeme, mal sahibi de kiracısına karşı, ilgili taşınmazı tahsis etme borcu altına girer. Kiralanan taşınmaz belediye sınırları içindeyse 6570 sayılı “Gayrimenkul Kiraları hakkındaki Kanun” hükümlerine tabidir. İlgili taşınmaz belediye sınırları dışında ise o zaman “Borçlar Kanunu” hükümlerine tabidir. 1.1.8.1. Kira Kontratı Yazılırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar     



Kira kontratının ön yüzünde bulunan "DAİRESİ" ibaresinin karşısına kiralanan yerin bulunduğu il yazılmalıdır. Kiracı, kiraya veren ve kefil tüm taraflar kontratı beraberce huzurda imzalamalıdır. Genelde ilk imzada nakit bir para söz konusu olduğundan, bu miktar kontratın arka yüzüne tarih atılıp belirtilmesi ve imzalanması gerekir. Daha ileri zamanlarda her iki tarafında bir tartışmaya maruz kalmamaları için muhakkak 'demirbaş' kısmını doldurmaları gerekir. Kiracı, kiraya veren ve kefilin devamlı bulundukları açık adresleri ve telefonlarının muhakkak yazılması gerekmektedir. Kiracıdan alınan depozitonun kontratın özel şartlarında belirtilmesi gerekmektedir.

Kira sözleşmesindeki özel şartlar gayrimenkullere göre değişik özelliklerde olacağından özel şartlardaki maddeler değişebilir eklemeler ve azaltmalar yapılabilir. Kira kontratına konulabilecek özel şartlardan bazıları aşağıya örnek olarak çıkarılmıştır. 1.1.8.2. Kira Kontratı Hususi Şartları   

Kiracı kiraladığı yeri bir başkasına devir veya ciro edemez. Başkalarına kısmen veya tamamen istifade ettiremez, kiraya veremez. Kiralanan, sözleşmede yazılı kullanma biçimi dışında kullanılamaz. Dairenin; elektrik, su yakıt, ayrıca yönetim giderleri (ısıtma, kapıcı, genel temizlik ve aydınlatma vs.) kiracı tarafından düzenli olarak ödenecektir. İleride bu giderlerde meydana gelecek artışlar kiracıya ait olacaktır.

  



    

  

Kiracı, binanın ana yapısındaki masraflara katılmayacak; bu gibi masraflar mal sahibi tarafından ödenecektir. Kiracı daireyi boyalı, doğramalar sağlam ve temiz olarak teslim almıştır. Tahliye halinde, mal sahibine aynı şekilde teslim edecektir. Kiracı, kiralananın içinde veya dışında yalnız başına ilave ve tadilat yapamaz. İlave ve tadilata mutlak zaruret varsa kiralayanların veya vekillerinin yazılı izinlerini almak şartı ile tüm masrafları ve giderleri kendisine ait olmak üzere yapabilir. Ancak kira sözleşmesinin bitiminde veya her ne sebepten olursa olsun tahliyede herhangi bir bedel talep etmeksizin tümünü kiralayanlara bırakır. Mal sahipleri arzu ederlerse kiralanan yeri eski haline getirtmekle mükelleftirler. Kiracı, kullanma biçiminde apartman boşluğu, merdiven aralığı, kapı önü, vs. gibi yerlere herhangi bir şey koyamaz. Balkonları, genel görünümü bozacak şekilde kullanamaz. Bina önünde veya otopark alanında başkalarını engelleyici araç ve gereç bırakamaz. Kiracı, kira dönemlerinin sonlarında kira sözleşmesini uzatmak istediği taktirde, her yeni dönem için zam yapmayı kabul etmeye ve kira bedelini ............ kadar arttırmakla, ödemekle yükümlüdür. Kira süresinin her ne suretle olursa olsun uzatılmasından kefil, kefaletinin devam edeceğini peşinen kabul eder. Kontratın sona ermesinden 30 gün evvel taraflar birbirlerine yazılı olarak ihbarda bulunmadıkları takdirde, kontrat kendiliğinden otomatik olarak ikinci sene için yenilenecektir. Kiracıdan depozit karşılığı olarak alınan ............ evde herhangi bir hasar olmadığı veya kira, yönetim giderleri, çöp vergisi,elektrik, su, yakıt borcu kalmadığı takdirde geri iade edilecektir. Kiracı, kira bedelini her ayın ilk 5 günü içinde .................. bankası .................. şubesindeki .................. numaralı .................. adına kayıtlı hesaba yatıracaktır. Kira bedeli üzerinden herhangi bir nedenle kesinti yapılamaz. Yalnız bir aya ait kira alındı makbuzu, ondan önceki ayların kira bedellerinin ödenmiş olduğu anlamını taşımayacaktır. Kira paralarından herhangi birisi zamanında ödenmediğinde, o döneme ait tüm kira bedellerinin hepsi birden talep edilecektir. Kiracı 1 ay zarfında elektrik, su saat mukavelesini üzerine geçirmek zorundadır. Yapılmaması sözleşmeye aykırılık teşkil edecektir. İş bu kira mukavelesinden doğan itilaflarda ............ Mahkemeleri ve İcra Daireleri yetkilidir.

Örnek: Ovacık mahallesi, Ilgaz sokak No:12 Dikmen / ANKARA adresinde ikamet eden Bay Ali Yücel, 15.04.2006 tarihinde, Varlık Mahallesi Yüzücü sokak No:102 Yenimahalle/ANKARA adresinde ikamet eden Bay Kadir Sayan’a ait olan Varlık mahallesi Yakar sokak No:15 deki dükkanı, aylık 300,00 YTL kira ile kiralamıştır. Ve 500 (Beşyüz) ABD dolarını teminat olarak vermiştir. Bu örnek kiralama işlemi ile ilgili olarak gibidir.

düzenlenen kira sözleşmesi aşağıdaki

KİRA KONTRATI

Sayfa 1

DAİRESİ

: Ankara

MAHALLESİ

: Varlık Mahallesi

SOKAĞI

: Yakar Sokak

NUMARASI

: 15

KİRALANAN ŞEYİN CİNSİ

: Dükkan

KİRAYA VERENİN ADI, SOYADI VE İKAMETGAHI

: Kadir Sayan Varlık Mahallesi Yüzücü sokak No:102 Yenimahalle/ANKARA

KİRALAYANIN ADI, SOYADI İKAMETGAHI

: Ali Yücel Ovacık mahallesi, Ilgaz sokak No:12 Dikmen / ANKARA

BİR SENELİK KİRA KARŞILIĞI

: 3.600,00.-(Üçbinaltıyüz)YTL

BİR AYLIK KİRA KARŞILIĞI

: 300,00.-(Üçyüz)YTL

KİRA KARŞILIĞI NE ŞEKİLDE ÖDENECEĞİ

: Elden peşin olarak

KİRA MÜDDETİ

: 1 YIL

KİRANIN BAŞLANGICI

: 15.04.2006

KİRALANAN ŞEYİN ŞİMDİKİ DURUMU KİRALANAN ŞEYİN NE İÇİN KULLANILACAĞI

: Boş ve Temiz : Ticarethane

KİRALANAN ŞEY İLE BERABER TESLİM OLUNAN DEMİRBAŞ EŞYANIN BEYANI

Kapı ve pencere Alüminyum çerçevelidir. Camlar çift cam olup takılı bir vaziyettedir. Demir kepenk koruması vardır. Bütün demirbaşlar sağlam ve kullanılır bir durumda teslim edilmiştir.

1-193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi gereğince: Tüccar, serbest meslek erbabı ve çiftçiler, ticari, mesleki ve zirai işleri ile ilgili olarak yaptıkları kira ödemelerinden % 20 oranında gelir vergisi kesintisi (2008 için) yaparak vergi dairesine yatırmak zorundadırlar. 2- Kira kontratlarından damga vergisi 2005 yılından sonra kaldırılmıştır. Belgenin imzalanması yeterlidir. Şekil1.10 Düzenlenmiş kira kontratı örneği:

Sayfa-21- Kiracı kiraladığı şeyi kendi malı gibi kullanmaya ve bozulmamasına, evsaf ve meziyetlerini şöhret ve itibarını kaybetmesine meydan vermemeye, ve içinde oturanlarla (varsa) onlara iyi davranmaya mecburdur. 2- Kiralanan yerin su ,elektrik , havagazı,yakıt masrafları ,kapıcı parası kiracıya aittir. 3- Kiracı kiraladığı şeyin,kiralanan kiracı tarafından üçüncü şahsa kısmen veya tamamen kiralanıp da taksimatı ve ciheti tahsisi değiştirilir veya herhangi bir suretle tahrip ve tadil edilirse, mal sahibi kira akdini bozabileceği gibi, bu yüzden meydana gelecek zarar ve ziyanı protesto çekmeye ve hüküm altına almaya gerek kalmaksızın kiracı tazmine mecburdur. 4- Kiralanan şeyin tamiri lazım gelir ve üçüncü bir şahıs onun üzerinde bir hak iddia ederse,kiracı hemen mal sahibine haber vermeye mecburdur.Haber vermezse zarardan mesul olacaktır. 5- Kiracı zorunlu tamiratın yapılmasına izin vermeye mecburdur.Kiralanan şeyin alelade kullanılması için menteşelemek,cam taktırmak,reze koymak,kilit ve sürgü yerleştirmek,badana gibi ufak tefek kusurlar mal sahibine haber vermeden ve münasip müddet beklemeden,kiracı tarafından yaptırırsa mal sahibinden istenemez. 6- Kiralanan şeyin vergisi ve tamiri mal sahibine ,kullanması için lazım gelen temizleme ıslah masrafları kiracıya aittir.Bu hususta adete bakılır. 7- Kiracı kiraladığı şeyi ne halde buldu ise ,mal sahibine o halde ve adete göre teslim etmeye mecburdur.Kiralanan gayrimenkul içinde bulunan demirbaş eşya ve aletleri kontrat müddetinin bitiminde tamamen iade ile mükelleftir. Gerek bu demirbaşlar ve gerek kiralanan şeyin teferruatı zayi edilir ve kullanmaktan dolayı eskirse, kiracı bunları kıymetleri ile tazmine ve sahibi talep ettiği takdirde ödemeye mecburdur. 8-Kiracı kiraladığı şeyi mukaveleye göre kullanmış olması hesabıyla onda ve eşyasında husule gelen eksiklik ve değişiklikten sorumlu olmayacaktır. Kiracının kiraladığı şeyi iyi halde almış ol ması asıldır. 9-Kiracı sözleşme süresinin son ayı içinde kiralanan şeyi görmeye gelen taleplerin gezip görmesine ve vasıflarını tetkik etmesine karşı koyamaz. 10-Kira müddeti bittiği halde kiralanan şeyi boşaltmadığı takdirde, kiracı mal sahibinin bundan doğacak zarar ve ziyanını tazmin edecektir. 11-Sözleşmeye yapıştırılması gereken damga pulları ve sözleşme bedel ve harçları belediye ve noter dairelerine ödenecek harç ve resimler eşit olarak kiracı ile mal sahibine aittir. 12-Kiracının yahut kendisiyle birlikte yaşayan kimselerin yahut işçilerin sıhhati için ciddi bir tehlike teşkil edecek derece ve mahiyette bulunmayan şeyler kiracı için kiralanan şeyi tesellümünden imtina ve kira müddeti içinde zuhuru halinde kontratı bozmaya veya kiradan bir miktar kesmeye talepte bulunamazlar. 13-Kiracının kiralanan şeyin içinde ve dışında yaptıracağı tezyinat masrafları kendisine ait olacak ve mukavele müddeti bittiğinde yapılan her türlü masraf için tazminat istemeye hakkı olmayacaktır. 14-Kiracı mal sahibinin rızası olmadan masrafı kamilen kendisine ait olmak üzere şehir suyu, doğalgaz ve elektrik alabilecek ve apartmanda umumi anten tesisatı yoksa hususi televizyon anten tesisatı yoksa hususi televizyon anteni yaptırabilecektir.Bu teçhizatın sarfiyat bedelleri ve Radyo ve Televizyon abonesi gibi hizmet mukabili alınan resimler demirbaş telefon varsa bunun abone ücreti kiracıya ait olacaktır. 15-Bu sözleşmede yazılı bulunmayan hükümlere ihtiyaç duyulduğunda 6570 sayılı kira kanunu , Medeni Kanunu , Borçlar Kanunu 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu ve diğer yürürlükteki alakalı kanun ve Yargıtay kararları uygulanır.

Şekil1.10: Düzenlenmiş kira kontratı örneği

Sayfa-3-

ÖZEL ŞARTLAR 1)Kiracı taşınması amacı dışında kullanamaz, kısmen veya tamamen devire ciro edemez,bir başkasının istifadesine sunamaz. 2)Taşınmanızın aylık kira bedeli net.......300.........YTL'sıdır.Kira bedeli her ayın ....18.....'e kadar elden ödenecektir. 3)Banka hesap no: ----4)Aynı dönem içerisinde kira bedelinin iki ay ödenmemesi halinde, ödenmeyen aydan, dönem kirasının sonuna kadar olan kira bedelleri muacceliyet kesbedeceği gibi bu hal taşınmazın tahliyesi sebebidir. 5)Taşınmaza ait olan elektrik, su ve aidat giderleri ile çevre temizlik vergisi taşınması kiraladığı andan tahliye ettiği ana kadar kiracıya aittir. 6)Kiracı apartman yönetiminin alacağı kararlara aynen uyacaktır. 7)Yıllık kira artış oranı %........20............Olarak artacaktır. 8)Kiracı taşımaz sahibine teminat olarak .........500(Beşyüz) ABD Doları..verilmiştir. Tahliye halinde taşınmazın kira, elektrik, su,doğalgaz, çevre temizlik vergisi, yönetim giderleri Sıfırlanıp taşınmazın hasarsız olarak boş teslimi takiben taşınmaz sahibi tarafından kiracıya hemen iade edilecektir. 9)Kefilin kefaletini müşterek ve müteselsil olup kefil kontratın ilk yapıldığındaki kira dönemi ve belirlenen süre için kefaletin mevcudiyetinin devamını beyan ve imzasıyla kabul ve taahhüt eder. 10)Taraflarca kira sözleşmesinde yazılı adresler kanuni ikametgah adresi olarak kabul edilmiştir bu adreslerin değişmesi halinde taraflar keyfiyeti bir hafta zarfında yazılı olarak birbirlerine bildireceklerdir. Aksi taktirde konratta yazılı adreslere yapılacak tebligat muteber sayılacaktır. 11)Kira kontratı ....-1- (BİR)...............yıllıktır.Kontratın sona ermesinden bir ay önce taraflar yazılı olarak ihtarda bulunmadıkları taktirde kontrat bir yıl daha uzamış ve yenilenmiş olur. İş bu kontrat .........-11-...........Maddeden ibaret olup, ihtilaf halinde ...ANKARA....Mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir. Mezkur ........Her..........iki tarafın rızasıyla ve yukarıda yazılı şartlarla kiralanmış olduğuna dair bu Kontrat ......2 (İki)..........nüsha olarak tanzim ve teati edilmiştir.

KEFİL

KİRACI

İsmail UĞURLU

KİRAYA VEREN

Ali YÜCEL

Şekil1.10: Düzenlenmiş kira kontratı örneği

Kadir SAYAN

KİRAYA VERENE YAPILAN ÖDEMELER YTL 5 0 (

A B

D d o

D E

Z İ

l a

rı

TESLİM TARİHİ

TESLİM EDEN

TESLİM ALAN

15.04.2006

ALİ YÜCEL(İmza)

KADİR SAYAN(imza)

TO )

Şekil1.10: Düzenlenmiş kira kontratı örneği

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamakları  

Öneriler

Boş bir işe başlama bildirimi  bulunuz. Bildirime mükellef ile ilgili bilgileri yazınız.

Çevrenizdeki herhangi bir muhasebe bürosuna giderek boş bir İşe Başlama-Bırakma Bildirimi temin ediniz.



Tacir, gerçek kişi ise ad-soyad, tüzel kişi ise ünvanının yazılması gerektiğini unutmayınız.



Ticari defterlerinizi tutmak için aranızda sözleşme yapmış olduğunuz muhasebeciniz ile ilgili bilgilerdir. Sorarak doldurunuz.



İşe başlama bildiriminin işe başlama tarihinden itibaren 10 gün içinde, işi bırakma bildiriminin ise işi bırakma tarihinden itibaren 1 ay içinde bildirilmesi gerektiğini unutmayınız.



Vergi numaranızı, eski ve yeni adreslerinizi, varsa dilekçe eklerini unutmayınız.



Vergi numaranızı, yeni iş yerinizde işçi çalıştırıp çalıştırmayacağınızı, yeni iş yerinin adresini, yeni iş yerinizde yapacağınız işin konusunu dilekçenizde belirtiniz. Varsa dilekçe eklerinizi unutmayınız.



Formda işi bırakma tarihine dikkat ediniz. Mükellefiyet türlerinizi doğru işaretleyiniz.



Siz kendinizi taşınmaz malınızı kiraya veren bir kişi olarak düşününüz. Öğrenmiş olduğunuz bilgiler ışığında kira kontratınızı düzenleyiniz.



Bildirime iş yeri ile ilgili bilgileri yazınız.



Muhasebeci yazınız.

ile

ilgili

bilgileri



Vergi dairesine formu veriniz.



Adres değişikliği için yeni adresi belirten dilekçe yazınız.



İşyeri sayısı değişikliği için yeni iş yerini belirten dilekçe yazınız.



İşi bırakma düzenleyiniz.



bildirim

formu

Kira kontratı düzenleyiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME SORULARI 1.

İşe başlama bildirimi işe başlama tarihinden itibaren ………gün içinde bağlı olunan vergi dairesine yapılmalıdır.

Şirketlerde işe başlama bildirimi, tescil işlemi sırasında ………………….………. tarafından tescil işlemi sırasında yapılır.

Yoklama yapmaya yetkili kişilerin yapmış oldukları yoklama sonuçları için 2 nüsha ………………………düzenlenir. Doğru

4. 5.

Yanlış

Yeni işe başlayan ve ücret geliri elde eden bir kişinin süresi içinde işe başlama bildirimi vermesi gerekir. Bir iş yerinin cezai işlem uygulanarak kapatılması durumu işi bırakma anlamına gelmediğinden işi bırakma bildirimi verilmez

Aşağıdakilerden hangisi tacirin vergi dairesine yapmak zorunda olduğu bildirimlerden değildir? A) İşe başlama B) Şube kapama C) Adres değişikliği D) İş değişikliği E) İş yerindeki onarım

Aşağıdakilerden hangisi serbest meslek sahipleri için işe başlama belirtisi değildir? A) Muayenehane açılması B) Tabela asılması C) İş yerinin tutulması D) İlan yapılması E) Mesleki kuruluşa kaydolma

Aşağıdakilerden hangisi yoklama yapmaya yetkili olan kişilerden değildir? A) Vergi dairesi müdürleri B) Gelir uzmanları C) Yoklama memurları D) İşletme sahibi E) Maliye müfettişleri

DEĞERLENDİRME Ölçme sorularına vermiş olduğunuz cevaplar ile cevap anahtarını karşılaştırınız cevaplarınız doğru ise uygulamalı teste geçiniz. Yanlış cevap verdiyseniz öğrenme faaliyetinin ilgili bölümüne dönerek konuyu tekrar ediniz.

UYGULAMALI TEST Bay Gürkan Kutucularoğlu 14.05.2006 tarihinde Atatürk Bulvarı No: 125 Kızılay/ ANKARA adresinde özel muayenehane açarak doktorluk mesleğini sürdürmek amacıyla Bay Nurullah Karasu’ya ait olan bir daireyi kiralamıştır. Kiralamış olduğu iş yerinde gerekli değişiklik ve onarımları yaptıktan sonra Ankara Tabipler Odasına da kaydını yaptırmıştır. 10.08.2006 tarihinde muayenehanesini Yaprak Sokak No:42/6 Küçükesat / ANKARA adresine taşımış ve aynı faaliyetine burada devam etmiştir. 16.11.2006 tarihinde ise zorunlu nedenlerle özel muayenehanesini kapatmıştır. Bu olaylarla ilgili olarak aşağıda verilen uygulamalı testi yapınız.

Değerlendirme Ölçütleri

Evet

Hayır

1- Taşınmazın sahibi ile kiralayan arasında bir sözleşmenin olması gerekir mi? 2- Kira sözleşmesindeki özel ve genel şartların, sözleşme yapılırken dikkatlice okunması gerekir mi? 3- Buradaki faaliyet serbest meslek faaliyeti sayılır mı? 4- Gerekli tadilatı yapmak işe başlama anlamına gelir mi? 5- Tabipler odasına kayıt yapmak işe başlama belirtisi sayılır mı? 6- İşe başlama bildiriminin kimlik ve adres bilgilerinin doldurulması gerekir mi? 7- Bildirgedeki mükellefiyet türleri işaretlenmeli midir? 8- Faaliyet türü bildirgeye yazılır mı? 9- Mükellefin ad soyad, imzası bulunan kısmı doldurulmalı mıdır? 10- Serbest muhasebeci ile mükellef arasında serbest muhasebecilik yönünden bir sözleşmenin yapılması gerekir mi? 11- Serbest muhasebeci sözleşmenin kendine ilişkin ilgili bölümünü doldurup imzalamalı mıdır? 12-İşe başlama bildirgesini işe başlama tarihinden itibaren 10 gün içinde vergi dairesine verilmesi gerekir mi? 13-Adres değişikliği ile ilgili dilekçe yazılması gerekir mi? 14-Adres değişikliği dilekçesi değişikliğin olduğu tarihten itibaren 1 ay içinde vergi dairesine verilmelimidir? 15- İşi bırakma bildiriminin düzenlenmesi gerekir mi ? 16-İşi bırakma bildiriminin bağlı olunan vergi dairesine 1 ay içinde yapılması gereklimidir?

DEĞERLENDİRME Cevapları “EVET” “HAYIR” şeklinde olan sorulara vermiş olduğunuz cevapları cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Cevaplarınız doğru ise diğer faaliyete geçiniz, eksikleriniz varsa geri dönerek eksiklerinizi tamamlayınız. Bu faaliyeti tamamlamadan diğer faaliyete geçiniz.

ÖĞRENME FAALİYETİ–2 ÖĞRENME FAALİYETİ–2

ÖĞRENME FAALİYETİ-2 AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile vergi levhası düzenleyebileceksiniz.

ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır; 1. Çevrenizde bulunan ve her gün alışveriş yaptığınız bir marketin, kuruyemişçinin veya bir tuhafiyecinin vergi levhasını inceleyiniz. Bu levhada hangi hususların yer aldığını defterinize not alınız. 2. Bakmış olduğunuz vergi levhasının tasdik(Vergi Dairesi) kısmına bakarak hangi tarihte, kim tarafından tasdik edilmiş olduğunu öğreniniz. 3. Okula giderken binmiş olduğunuz halk otobüsünün vergi levhasını inceleyiniz. Bakkal, market, lokanta, tuhafiyecide gördüğünüz vergi levhası ile olan farkını defterinize not ediniz.

2. VERGİ LEVHASI ASMAK Vergi levhası mükellefe ait bazı bilgilerin açıklanması suretiyle, vergilerin ödenmesinde kamuoyunun baskı ve desteğinden yararlanılmasını amaçlayan bir belgedir. Bu yüzden de çok önemlidir.

2.1. Vergi Levhası Asmak Zorunda Olanlar 

Kazançları gerçek usulde belirlenen gelir vergisi mükelleflerinden  Ticari kazanç sahipleri  Zirai kazanç sahipleri (yazıhane açmış olanlar)  Serbest meslek sahipleri  Adi şirketler  Kolektif şirketler  Adi Komandit şirketler

Adi ortaklık, kolektif ve adi komandit şirket şeklindeki işletmelerde her ortak için ayrı vergi levhasının asılması gerekir.  

Kazançları basit usulde tespit edilen gelir vergisi mükellefleri, Sermaye şirketleri  Anonim şirketler  Limitet şirketler  Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler

Vergiye esas kazançları ile bu kazançları üzerinden hesaplanan vergi tutarını gösteren vergi levhalarını kolayca görülüp okunacak şekilde işyerlerine asmak zorundadırlar.

2.2. Vergi Levhasının Tasdiki ve Asılması Vergi levhasını asmak zorunda olan yukarıda belirttiğimiz mükellefler, usulüne uygun olarak hazırladıkları vergi levhasını tasdik ettirdikten sonra; büro, merkez, şube, satış mağazası, çiftçi yazıhanesi gibi iş yerlerine ve taşıt işletmelerinde taşıtlardan her birinin içine, iş sahipleri, personel ve müşteriler tarafından kolayca görülebilecek ve okunabilecek şekilde asmak zorundadırlar. Çok katlı mağazalarda ise her kat için bir adet vergi levhasının asılması gerekmektedir. Bir adet tasdik ettirilmiş olan vergi levhasının baskı suretiyle matbaada çoğaltılmış örnekleri diğer katlara asılabilir.

Şekil 2.1: Boş bir vergi levhası

Her yıl mayıs içerisinde geçmiş yıla ilişkin vergi levhasının düzenlenerek bir dilekçe ekinde tasdik içinde vergi dairesine sunulması gerekir.( Şekil2.1 ) Örneğin 2007 yılına ilişkin vergi levhasının tasdiki 2008 yılı Mayıs ayı içinde yapılır. Yeni işe başlayanlar ise vergi levhalarını 1 ay içinde tasdik ettirmek ve asmak zorundadırlar. Tasdik yeri kural olarak gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesidir. Ancak levhayı tasdik yetkisi vergi dairesinin yanı sıra SM SMMM YMM meslek mensuplarına da verilmiştir. ( VUK 272 nu.lı genel tebliği ) Meslek mensupları, her yıl mayıs ayı sonuna kadar vergi levhasını tasdik ettikleri mükelleflerin ad ve soyadları (tüzel kişilerde unvanları) ile vergi kimlik numaralarına ilişkin bilgileri, haziran ayının 25'ine kadar kendilerinin bağlı olduğu vergi dairelerine bir yazı ile bildirmek zorundadırlar. (1999/3 sıra nu.lı Vergi Usul Kanunu İç Genelgesi) Gezici olarak veya pazar takibi suretiyle bir iş yeri açmaksızın faaliyet gösteren mükelleflerin vergi levhası asma zorunluluğu bulunmamaktadır. Sabit işyerlerinde asılacak levhalar 17,5 x 25 cm ebadında, taşıt işletenler için ise 8 x 12 cm ebadındadır.

Vergi levhaları, üç yıllık matrah ve vergiyi gösterecek şekilde üç satırlı olarak hazırlanmıştır. Bu nedenle vergi levhasındaki satırların dolması halinde, yeni bir levha doldurulması gerekmektedir. 2.2.1.Vergi Levhasının Tasdikine İlişkin Örnek Olay ve Dilekçeler Örnek: Bay Sedat İNAL 15.09.2006 tarihinde 58. sokak No: 154 Ostim / ANKARA adresinde araba yedek parça alım satımı üzerine bir iş yeri açarak işe başlamıştır. Bağlı olduğu vergi dairesi Ostim Vergi Dairesi olup vergi hesap numarası 2540007509 dur. Mükellefin vergi levhası yükümlülüğünü yerine getirmesi için ne yapması gerekir? Yapılması gereken işlemler aşağıdaki gibi olacaktır.    

Mükellefin öncelikle iş yerinin açılışını, işe başlama tarihinden itibaren 1 ay içinde vergi dairesine bildirmesi gerekir. Bunun için Ostim Vergi Dairesine hitaben “işe başlama / bırakma bildirimi” düzenlenir ve verilir. Ostim Vergi Dairesince iş yerinin açılıp açılmadığını tespit amacıyla yoklama yapılarak “yoklama fişi” düzenlenerek bir nüshası mükellefe verilir. Kırtasiyeden alınan Boş bir vergi levhası bağlı olunan vergi dairesine hitaben yazılmış olan bir dilekçe ekine eklenerek tasdik edilmek üzere vergi dairesine sunulur. ( Şekil2.2 ) Tasdik edilmiş olan vergi levhası iş yerinin müşterilerin de görebileceği uygun bir yerine asılır.

Mükellef Sedat İNAL, izleyen yıl yani 2007 yılı Mayıs ayı içinde bu vergi levhasını bir dilekçe ekinde ( Şekil- 2.3 ) bağlı olduğu vergi dairesine (Ostim vergi dairesine) tekrar tasdik ettirecektir. Mükellefin 2006 ve 2007 yılına ilişkin tasdik edilmiş Vergi levhası örneği aşağıda verilmiştir. (Şekil2.4) 2.2.2. Vergi Levhasında Yer Alan Bilgiler Vergi levhasında mükellefle ilgili olarak aşağıdaki bilgilerin bulunması gerekir: (VUK 142 nu.lı Genel Tebliği)        

Adı ve soyadı Ticaret unvanı İş yeri adresi Vergi sicil numarası Bağlı bulunduğu vergi dairesi Vergi türü Beyan ettiği matrah ve bu matrahın ait olduğu takvim yılı için tahakkuk eden vergisi Bağlı olduğu vergi dairesinin tasdik yeri

………………OSTİM…………………… VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜNE ANKARA ADI VE SOYADI İŞYERİ ADRESİ İŞİN NEVİ VERGİ DAİRESİ HESAP NUMARASI ŞUBESİ VAR/YOK

:SEDAT…İNAL……………………………. :58. Sokak No:154 Ostim / ANKARA………. : Oto Yedek Parça Ticareti… : Ostim…………… : 2540007509…… : Yok…

Yeni açılan iş yerimle ilgili olarak oluşan gerçek usul gelir vergisi mükellefiyetime ilişkin ekte sunulan 2006 yılına ilişkin vergi levhasının tasdik edilerek tarafıma verilmesini arz ederim. 16.09.2006 Saygılarımla Sedat İNAL İmza EKİ : 1 Adet Vergi Levhası Şekil 2.2: Vergi levhası tasdik dilekçesi

………OSTİM…………………… VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜNE ANKARA ADI VE SOYADI İŞYERİ ADRESİ İŞİN NEVİ VERGİ DAİRESİ HESAP NUMARASI ŞUBESİ VAR/YOK

…SEDAT…İNAL……………………………. …58. Sokak No:154 Ostim / ANKARA Oto Yedek parça ticareti………………… Ostim……………………………………. …2540007509……………………………… Yok………………………………………

Gerçek usul gelir vergisi mükellefiyetimle ilgili olarak ekte sunulan vergi levhasının 2005 yılı tasdikinin yapılarak tarafıma verilmesini arz ederim. 17.05.2007 Saygılarımla, Sedat İNA İmza EKİ : 1 Adet Vergi Levhası Şekil2.3: Vergi levhası tasdik dilekçesi

VERGİ LEVHASI MÜKELLEFİN ADI SOYADI : SEDAT İNAL TİCARET UNVANI : İŞ YERİ ADRESİ : 58. SOKAK NO:154 OSTİM/ANKARA TAKVİM YILI 2006

BEYAN EDİLEN MATRAH İŞE BAŞLAMA

2007

21.957,45 YTL

VERGİ SİCİL NO : 2540007509 BAĞLI BULUNDUĞU V.D : OSTİM VERGİNİN TÜRÜ :YILLIK GELİR V

TAHAKKUK EDEN VERGİ

---------5.587,24 YTL

TASDİK(Vergi Dairesi) 16.09.2006 Vergi Dairesi İmza-Mühür 17.05.2007 SMMM Nihat Tunç İmza-Kaşe

BU İŞYERİNİN MHASEBESİ ASMMM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASINA KAYITLA 321 SİCİL NUMARALI MESLEK MENSUBU TARAFINDAN TUTULMAKTADIR Şekil2.4: Düzenlenmiş vergi levhası örneği

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları

Öneriler 



Vergi dairesine giderek vergi levhası almak için başvuru yapınız. 

Yeni işe başlamış iseniz, öncelikle süresi içinde işe başlama bildirimini yapınız. Vergi levhanızı işe başlama tarihinden itibaren 1 ay içinde almanız gerektiğini unutmayınız. Maliyenin gerekli yoklamasını takiben vergi levhası almak için dilekçe ile başvurabilirsiniz..



Vergi dairesinden vergi levhanızı  alınız.

Tasdik edilmiş olan vergi levhanızı iş yerinize asabilirsiniz.



İzleyen yıl vergi levhanızı asmış olduğunuz yerden alarak bağlı  bulunduğunuz vergi dairesine veya muhasebeciye götürerek tasdik ettiriniz.

İzleyen yılın mayıs ayı içinde tasdik işlemini geciktirmeden yapınız.

 

Vergi levhanızı işletmenin her katına asınız.

Vergi levhanızı, iş yerinizin merkezine ve şubelerine, ayrı ayrı ve yine iş yeri çok katlı ise her katına ayrı ayrı asmanız gerektiğini unutmayınız. Şubelere ya da katlara vergi levhasının matbaada çoğaltılmış olan örneklerini asabilirsiniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME SORULARI Değerlendirme Ölçütleri 1. 2.

Doğru

Yanlış

Çok katlı mağazalarda her kata vergi levhasının asılması gerekir. Vergi levhası asma zorunluluğu bulunan bir mükellefin vergi levhasının, sadece levha asmayı gerektiren gelir unsuru dikkate alınarak değil, beyannamesinde başkaca gelir unsurları da varsa, toplam matrah ve vergiye göre düzenlenmesi gerekmektedir. Kazançları basit usulde belirlenen mükelleflerin vergi levhası asma zorunlulukları yoktur

Yeni işe başlayan bir mükellef vergi levhasını ne zaman tasdik ettirmelidir? A)İşe başlama tarihinden itibaren 15 gün içinde B) Mayıs ayı içinde C) Nisan ayı içinde D) İşe başlama tarihinden itibaren 1 ay içinde E) Mart ayı içinde

Aşağıda belirtilen kişilerden hangisinin faaliyetleri itibarıyla vergi levhası asma zorunluluğu yoktur? A) Halk otobüsü işleticisi B) Doktor C) Avukat D) Serbest Muhasebeci E) Pazarcı

Hangi şirket ortağının kendi adına vergi levhası düzenleyerek asma zorunluluğu vardır? A) Kolektif şirket B) Limitet şirket C) Anonim şirket D) Kooperatif E) Hiçbiri

Aşağıdaki bilgilerden hangisi vergi levhasında yer almaz? A) Mükellefin adı, soyadı B) Vergi türü C) İş yeri adresi D) Beyan edilen vergi matrah E) İşletmeye ait şube sayısı

Vergi levhaları, kaç yıllık matrah ve vergiyi gösterecek şekilde hazırlanmıştır? A) 4 B) 5 C) 3 D) 5 E) 2

UYGULAMALI TEST Bay Ümit SALUR 2004 yılından bu yana ivedik caddesi No:48 Yenimahalle /ANKARA adresindeki 3 katlı olan iş yerinde Süpermarket işletmeciliği yapmaktadır. İşletmenin ayrıca Demetevler 5.cadde No:45Yenimahalle/ANKARA adresinde de bir şubesi, aynı iş konusunda faaliyet göstermektedir. Yukarıda belirtilen mükellef Ümit Salur’un 16.05.2006 tarihi itibarıyla Vergi Levhası yönünden sorumluluğu nedir? Bununla ilgili olarak aşağıda verilen uygulamalı testi yapınız.

Değerlendirme Ölçütleri

Evet

Hayır

1- İşletmenin merkezinde vergi levhasının olması gerekir mi? 2- Merkez dışında, şubelerde de vergi levhası olmalı mı? 3- İşletme 3 katlı olduğuna göre vergi levhasının her kata ayrı ayrı asılması mı gerekir ? 4- Asılmış olan vergi levhasının 2005 yılı tasdiki olmalı mı? 5- Sizce vergi levhasının 2006 yılına ilişkin tasdik zamanı gelmiş midir? 6-Vergi levhasının 2006 yılı tasdiki için bağlı olduğunuz vergi dairesine hitaben bir dilekçe yazılması gerekir mi? 7- Dilekçede vergi dairesi, hesap numarası, mükellefiyet türü, mevcut vergi levhasının tasdiki için talepte bulunulduğunu belirtme zorunluluğu var mıdır? 8-Dilekçeye işletme merkezinde bulunan vergi levhasının aslı eklenmeli midir? 9-Tasdik ettirilmiş olan vergi levhasının aslının matbaada çoğaltılıp her kata ayrı ayrı asılması gerekir mi? 10-Adı geçen mükellef vergi levhasını, vergi dairesi yerine defterlerini tutmakta olan muhasebecisine tasdik ettirebilir mi?

ÖĞRENME FAALİYETİ–3 ÖĞRENME FAALİYETİ–3 AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile ödeme kaydedici cihaz kullanma ruhsatı alabileceksiniz.

ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır; 1. Yapmış olduğunuz herhangi bir alışveriş sonrası almış olduğunuz yazar kasa fişini inceleyiniz. 2. Yazar kasa kullanan bir iş yerinde yazar kasaya ait levhanın tasdikli bir şekilde asılıp olup olmadığına, levhada hangi bilgilerin yer aldığına bakarak defterinize gerekli notları alınız. 3. Yapmış olduğunuz bir alışveriş sonrası size yazar kasa fişi vermek istemeyen iş yeri sahibine ısrarla fatura almak istediğinizi belirtiniz. Gözleminizi ders defterinize yazınız.

3. ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZ KULLANMAK 3.1. Ödeme Kaydedici Cihaz Kullananlar

Resim3.1: Perakende satışla uğraşanlar Yazar Kasa kullanır.

Perakende mal veya hizmet satışı ile uğraşan birinci ve ikinci sınıf tacirler, fatura vermek zorunda olmadıkları satışlarını belgelendirmek amacıyla Ödeme Kaydedici Cihaz kullanmak zorundadırlar. (3100 sayılı Katma Değer Vergisi mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihaz Kullanmaları Hakkındaki Kanun) “Perakende Satış” ifadesinden anlaşılması gereken; mal ya da hizmetin en son tüketicilere satılmasıdır.

Dolayısıyla, bir mal tekrar satılmak amacıyla alınmıyorsa perakende satış söz konusudur. Örneklemek gerekirse; Market işletmecisi olan Bay Lütfi Dinç’in iş yerinde satmak amacıyla un satın alması durumunda yapılan satış toptan, sizin bu marketten evinizde tüketmek amacıyla un satın almanız durumunda ise yapılan satış perakende satıştır. Birinci ve ikinci sınıf tacirlerin yapmış oldukları perakende satışlarının tutarı 600,00 YTL sınırını aşmıyor ise fatura yerine ödeme kaydedici cihazdan alınan fiş düzenlenerek satış belgelendirilir. Ancak unutulmamalıdır ki tutarı ne olursa olsun müşterinin istemesi durumunda faturanın düzenlenmesi zorunludur. (600,00 YTL, 2008 yılı için belirlenmiş tutar olup günün şartların göre değişiklik gösterir) Ödeme kaydedici cihaz kullanmak zorunda olmayanları, faaliyet konuları itibarıyla belirlemeye Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir. Buna göre günümüzde, oto boya ve kaporta işiyle uğraşanlar, oto lastik tamircileri, keresteciler, parkeciler, döşemeciler, pazar takibi suretiyle iş yapanlar ödeme kaydedici cihaz kullanmayan iş kollarına gösterebileceğimiz örneklerden bazılarıdır. (49 nu.lı KDV GT )

3.2. Cihazın Alınması  



Perakende satışları ile ilgili olarak iş yerine, kullanmak amacıyla ödeme kaydedici cihaz almak isteyen bir mükellefin; Öncelikle bağlı olduğu vergi dairesinden izin alması gerekir. Bunun için vergi dairesine hitaben bir dilekçe yazılır. Vergi dairesinden alınan izin yazısıyla yazar kasa satışı yapılan herhangi bir firmadan alım işlemi gerçekleştirilir.

Cihazı satan firma, düzenlemiş olduğu faturanın üzerine



“…………….... vergi dairesi müdürlüğünün …/…./….tarih ve ………nu.lı iznine dayanarak satışı yapılmıştır.” şeklinde bir not düşer. Cihazla birlikte, cihaz kullanma kılavuzu ile satışa ilişkin bölümleri satıcı tarafından doldurulup tasdik edilmiş olan ruhsatnamenin alınması gerekir. Ödeme kaydedici cihazı satan satıcı firma, satışın yapıldığı tarihten itibaren 30 gün içinde cihazı kime sattığını, satılan cihazın marka, model ve sicil numarasını da belirterek bir taraftan alıcının vergi dairesine diğer taraftan ise cihazın üreticisi veya ithalatçısı konumundaki firmaya bildirmek zorundadır. (50 nu.lı GT)

Örnek: Bay Reha SARAÇ Demetevler 5. Cadde No: 48 Yenimahalle / ANKARA adresinde 01.06.2006 tarihi itibarıyla iş konusu Fotoğrafçılık, fotoğraf malzeme ve aksesuarları olan bir iş yeri açmıştır. İşe başlama dilekçesini, bağlı olduğu Yenimahalle Vergi Dairesine vererek vergi hesap numarasını almış durumdadır. (Vergi hesap numarası 3546552524’dür.)

Yazar kasa almak isteyenler için aşağıdaki işlemler takip edilir. Buna göre;   

Vergi dairesinden gerekli iznin alınması için gerekli olan dilekçe örneği, Yenimahalle Vergi Dairesi Müdürlüğünün izin yazısı örneği, Alım Faturası örnekleri aşağıdaki gibi olacaktır. YENİMAHALLE VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜNE ANKARA

Dairenizde, mükellefinizim.

3546552524

hesap

numarasında

gerçek

usulde

kayıtlı

gelir

vergisi

01.06.2006 tarihi itibarıyla Demetevler 5. Cadde No: 48 Yenimahalle / ANKARA adresinde açmış olduğum, iş konusu Fotoğrafçılık, fotoğraf malzeme ve aksesuarları olan iş yerimde kullanılmak üzere Ödeme Kaydedici Cihaz almak istiyorum. Gerekli izin belgesinin verilmesini arz ederim. ADRES : Demetevler 5. Cadde No: 48

Yenimahalle / ANKARA

01.06.2006 Saygılarımla, Reha SARAÇ

Şekil 3.1: Ödeme kaydedici cihaz alımına ilişkin izin dilekçesi örneği T.C GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı (Yenimahalle Vergi Dairesi Müdürlüğü) SAYI : B.05.1.GİB.5.06.84.11 / 38165

07.06.2006

KONU : Ö.K.Cihaz Alımı Reha SARAÇ Demetevler 5. Cadde No: 48

Yenimahalle / ANKARA

İLGİ : 01.06.2006 tarih ve 42366 sayılı dilekçeniz. Dairemizin 3546552524 vergi numarasında Fotoğrafçılık, fotoğraf malzeme ve aksesuarları konulu faaliyetinden dolayı mükellefimiz olup 01.06.2006 tarihi itibarıyla iş yeri açtığınız dosyanızın tetkikinden anlaşılmıştır. Bu nedenle 3100 sayılı Katma Değer Vergisi mükelleflerinin ödeme kaydedici cihazları kullanmaları mecburiyeti hakkındaki Kanun ve 50 seri nu.lı Genel Tebliğ gereğince Ödeme Kaydedici Cihaz kullanmakla yükümlü olduğunuzdan, Ödeme Kaydedici Cihaz almanızda sakınca yoktur. İlgi dilekçenize cevaben tebliğ ve rica ederim. Ad-Soyad İmza-Mühür NOT : Bir Adet Ö.K.Cihaz alımı için verilmiştir. Şekil 3.2: Vergi Dairesinin izin dilekçemize cevap yazısı örneği

Şekil 3.3: Ödeme kaydedici cihaz alımına ilişkin fatura

3.3. Ödeme Kaydedici Cihazlara Ait Levha Satın alınan Ödeme Kaydedici Cihazın işletmede kullanılabilmek için, öncelikle bağlı olunan vergi dairesinden;    

Mükellefin adı ve soyadı veya unvanı Mükellefin bağlı olduğu vergi dairesi ve sicil numarası Cihazın satın alınışı ile ilgili faturanın tarih ve sayısı Cihazın işletmede kullanılmaya başlandığı tarih

Bilgilerini kapsayan, tasdik edilmiş “Ödeme Kaydedici Cihazlara ait Levha’nın alınması şarttır. Bu levha olmadan cihaz kullanılamaz. Levhanın alınması için sırasıyla şu yol izlenir;   

Cihazın alımına ilişkin fatura tarihinden itibaren (fatura alış tarihi dahil) 15 gün içinde yetkili servise başvurularak cihazın mali hafızasının açtırılması ve cihazdan KDV oranlarını gösteren 1 nu.lı fiş örneğinin alınması gerekir. Bağlı olunan vergi dairesine levhanın alımı için bir dilekçe yazılır. Dilekçe ekine ise 1 nu.lı fiş örneği, ruhsat fotokopisi ile cihaz alım faturasının fotokopisi eklenir. Tasdik edilmiş olan levha vergi dairesinden alınarak iş yerinin gözle görünür bir yerine asılır.

YENİMAHALLE VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜNE ANKARA

Dairenizde, mükellefinizim.

3546552524

hesap

numarasında

gerçek

usulde

kayıtlı

gelir

vergisi

Demetevler 5. cadde No:48 Yenimahalle / ANKARA adresinde, iş konusu fotoğrafçılık, fotoğraf malzeme ve aksesuarları olan iş yerimde perakende satışlarımdan dolayı 08.06.2006 tarihinden itibaren elektronik yazar kasa kullanmaya başlıyorum. Yazar kasa Kullanım Levhasının onaylanarak tarafıma verilmesini arz ederim. 08.06.2006 Saygılarımla, Reha SARAÇ A D R E S: Demetevler 5. Cadde No:48 Yenimahalle / ANKARA E K İ : 1 Adet,1 nu.lı örnek fiş, 1 Adet yazar kasa alış faturasının fotokopisi, 1 Adet ilgililerce doldurulmuş ruhsatnamenin birinci ikinci sayfasının fotokopisi, 1 Adet yazar kasa alabilmek için vergi dairesi izin belgesi fotokopisi. Şekil 3.4: Ödeme kaydedici cihaz alımı için vergi dairesine hitaben yazılan dilekçe örneği

Şekil 3.5: Ödeme kaydedici cihazlara ait levha

SARAÇ FOTOĞRAF SÜTÜDYOSU REHA SARAÇ DEMETEVLER 5. CADDE NO:48 YENİMAHALLE/ANKARA YENİMAHALLE VD. 3546552524 TEL: 3154238 10.06.2006 FİŞ NO : 00001 SAAT: 10.35 FİLM %18 FOTO %18 PİL %18 FOTO MLZ %18

*0,01 *0,01 *0,01 *0,01

KDV TOP

*0,00 *0,03

NAKİT

*0,03

A MF

BAB 12003137

Şekil 3.6: 1 nu.lı fiş örneği

3.4. Cihazın Satışı Kullanılan yazar kasa, işi bırakma, yeni bir yazar kasa alma vb. nedenlerle satmak veya devretmek isteyen mükellefler sırasıyla şu işlemleri yapmalıdır:     



Satıcı mükellef, öncelikle yetkili servise başvurarak cihaz hafızasındaki kayıtlı bilgileri tespit ettirir. Servis, cihazdan kullanıldığı döneme ilişkin olan bir mali hafıza raporu alır. Kullanılmış Cihaz Satışına Dair Tutanak (Ek-2) düzenlenir. Bu tutanağı servis, alıcı ve satıcı üçü birlikte imzalar. Düzenlenen mali hafıza raporu ve tutanağın birer örnekleri mükelleflere verilir, diğer örnekler ise serviste kalır. Servis, cihazın mali hafızasını sökerek cihazla aynı numaraya sahip olan yeni bir mali hafızayı cihaza takar. Sökülen mali hafızayı da saklanması için cihazı satan mükellefe verir. Yeni mali hafıza takılmadan, halk arasındaki deyimi ile sıfırlama yapılmadan cihaz satılamaz. Satıcı cihazı almak isteyenden vergi dairesi izin yazısını alarak satış faturasını düzenler ve düzenlemiş olduğu faturanın üzerine de “……………....vergi dairesi müdürlüğünün …/…./….tarih ve ………nu.lı iznine dayanarak satışı yapılmıştır.” şeklinde bir not düşer. Satıcı, işini terk etmiş durumda ise, doğal olarak fatura ve fatura yerine geçen belgelerini vergi dairesine verip iptal ettirmiş durumda olacağı için fatura

  

düzenleyemeyecektir. Bu durumda alıcı konumundaki mükellefin bu alım için Gider Pusulası düzenlemesi gerekir. Satıcı, cihazı fatura, ruhsatname ve kullanım kılavuzu ile birlikte alıcıya teslim eder. Satıcı, satış tarihinden itibaren 15 gün içinde mali hafıza raporu, servis tutanağı ve ödeme kaydedici cihazlara ilişkin levha ile birlikte bağlı olduğu Vergi dairesine giderek cihazın kaydını sildirir. Alıcı ise alış tarihinden itibaren 15 gün içinde fatura, ruhsat fotokopisi, mali hafıza raporu ve servis tutanağı ile birlikte bağlı olduğu vergi dairesine cihazın kaydını yaptırarak ödeme kaydedici cihazlara ait levhayı alarak iş yerine asar.

Günümüzde, gerek müşteriye verilen satış fişlerinin ve gerekse de X, Z ve mali hafıza raporlarının bir nüshasını kağıt şeride basan diğer nüshalarını ise kağıt rulolar yerine bünyelerindeki elektronik kayıt ünitesine kaydeden cihazlarda kullanılmaya başlanmıştır. Bu cihazlar elektronik kayıt ünitesi olmadan kesinlikle çalışmayan, içinde en az 150.000 satırlık işlemi kaydetme kapasitesine sahip olan elektronik kayıt ünitesini bulunduran cihazlardır. Elektronik kayıt üniteleri dolduğu zaman değiştirilir. Değiştirilirken mutlaka Z raporunun alınması gerekir. Değiştirilen elektronik kayıt ünitesinin üzerine cihazın numarası ile elektronik kayıt ünitesinin sıra numarasının yer aldığı bir etiket yapıştırılarak 5 yıl süre ile saklanır. EK : 2 KULLANILMIŞ CİHAZ SATIŞINA DAİR TUTANAK TARİH : SIRA NO : 1- YETKİLİ SERVİSİN

- Servisliğini Yaptığı Firma :.................................. - Adı, Soyadı veya Ünvanı ve Sicil No : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - Adresi :.................................. - Vergi Dairesi ve Numarası :.................................. 2- CİHAZ SAHİBİ MÜKELLEFİN (SATICI)

- Adı, Soyadı ve Ünvanı - Adresi - Vergi Dairesi ve Numarası

:.................................. :.................................. :..................................

3- CİHAZIN MARKA, MODEL VE SİCİL NO

:.....................................

4- CİHAZIN KULLANILMAYA BAŞLANDIĞI TARİH : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5- CİHAZIN EN SON KULLANILDIĞI TARİH

:..................................

6- YAPILAN İŞLEMLER :

- Son kullanma tarihi itibariyle mali hafıza raporu alınarak satıcıya verildi. - Eski mali hafıza sökülerek satıcıya verildi. - Yeni mali hafıza takıldı. 7- VARSA DİĞER TESPİTLER : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . SATICI MÜKELLEFİN ADI, SOYADI VE İMZASI

ALICI MÜKELLEFİN ADI, SOYADI VE İMZASI

YETKİLİ SERVİS ELEMANININ ADI, SOYADI VE İMZASI

Şekil 3.4: Kullanılmış ödeme kaydedici cihaz satışına ilişkin tutanak örneği

SABRİ GIDA SAN TİC.AŞ ALIŞVERİŞ MERKEZİ POSTA CAD. NO:35 ULUS/ANKARA ULUS VD. 4256565423 İKİ TARİH ARASINDA MALİ HAFIZA RAPORU 07-04-2006 FİŞ NO: 2 Z 1042

14:32

25-03-06

TOP KDV

*1.343.83 *204.99

Z 1043

26-03-06

TOP KDV Z 1044 TOP KDV

*471.98 *72.00 26-03-06 *57.18 *8.72

Z 1045 TOP KDV

26-03-06 *51.98 *7.93

Z 1046

27-03-06

TOP KDV

3.5. Z Raporu Bir iş günü içinde ödeme kaydedici cihaz kullanmak suretiyle yapılan satışlara ilişkin bilgileri, elde edilen hasılatı, tahsil olunan KDV’ ni ayrıntılı olarak veren, birbirini takip eden sıra numarası taşıyan bir rapordur. Z raporuna günlük kapanış fişi adı da verilir. Bu rapor her iş gününün sonunda mutlaka alınır. Ve sıra numarasına göre Vergi Usul Kanununun defter ve belgelerin saklanmasına ilişkin hükümleri çerçevesinde 5 yıl süre ile saklanır. Denetim elemanlarına denetim sırasında istenmesi halinde gösterilir. Ödeme kaydedici cihazlardan genel olarak X, Z ve mali hafıza raporu olmak üzere üç çeşit rapor almak mümkündür. X ve Z raporu günlük hafızadan alınmakta ve o güne ilişkin mali bilgileri göstermektedir. Mali hafıza raporu ise isminden de anlaşılacağı üzere mali hafızadan alınan rapor olup geçmiş dönemlere ait bilgiler vermektedir.

*160.38 *24.46

Z 1047 28-03-06 ------------------------------------TOP *2.085.35 KDV *318.10 A.TOP *101.591.46 A.KDV *15.496.92 KÜ.TOP *101.591.45 KÜ.KDV *15596.92 XXXXXXXXXXXXXXXXX ESKİ TL SON Z: 0668 31.12.2004 KUMSAT-ESKİ *116.680.091.576 KÜMKDV-ESKİ *17.798.658.047 XXXXXXXXXXXXXXXXX NF AH 30312423

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamakları  

Ödeme kaydedici cihazı almak için vergi dairesine başvurunuz.



Vergi dairesinden yazılı izin alınız.

 



İzin yazısı ile bayi’ ye giderek cihazı alınız.



Cihazı kurmak ve KDV oranlarını gösteren 1 nu.’lı fişi alınız.



 

Ödeme Kaydedici Cihaz levhasını vergi dairesine götürerek  onaylatınız.



Levhayı iş yerinde görülür bir yere asınız.



Gün sonunda satış gösteren Z raporu alınız.

 

toplamını 



Cihaz satılırken hafızayı sildiriniz.



Yeni hafızayı takarak cihazı satınız.



Öneriler Hangi vergi dairesine bağlı olduğunuzu öğreniniz, vergi dairenize yazar kasa alımı için gerekli iznin verilmesi için bir dilekçe yazınız. İzin dilekçenize vergi dairesinin cevaben yazmış olduğu yazıyı alınız. Cihaz kullanma kılavuzunu, alış faturasını unutmayınız. Cihaza ait ruhsatnamenin satıcı tarafından doldurulup tasdik edilmiş olmasına dikkat ediniz. Yetkili servis tarafından yapılacak olan bu işlem için fatura alış tarihi dahil 15 gün içinde yetkili servise başvurmanız gerektiğini unutmayınız. Vergi levhasının onayı için vergi dairesine hitaben dilekçe yazınız. Ve dilekçe ekine; 1 nu.’lı örnek fiş, alış faturası, ruhsat, vergi dairesi izin belgesi fotokopilerini eklemeyi unutmayınız. Bu cihazla yapmış olduğunuz satışlarınızı artık rahatlıkla belgelendirebileceksiniz. Her zaman aynı saatte Z raporunu almayı alışkanlık haline getirirseniz unutma olayının söz konusu olmayacağını unutmayınız. Vergi dairesine dilekçe ile başvuracağınızı, servisin, cihazdan çıkarıp size vermiş olduğu hafızayı VUK hükümlerine göre 5 yıl saklamanız gerektiğini unutmayınız. Servis tarafından yeni hafıza takılan cihazı müşteriye teslim ediniz.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME SORULARI 1.

Yazar Kasa alımı için öncelikle ………………………….izin alınması gerekir. Doğru

2. 3. 4. 5. 6.

Yanlış

Perakende satış en son tüketiciye yapılan satıştır Yapılan alışverişin tutarı ne olursa olsun müşterinin istemesi durumunda Fatura düzenlenmesi zorunludur. Ödeme Kaydedici Cihazlara ilişkin Levha alınmadan kesinlikle yazar kasa fişi düzenlenemez. 20 Kilogramın üzerindeki satışlar toptan satıştır. Aşağıdakilerden hangisi yazarkasa kullanmak zorunda değildir? A) Market B) Bakkal C) Kuruyemişçi D) Oto boyacısı

E) Kırtasiyeci

Ödeme Kaydedici Cihaz alındıktan sonra, levha alımı için kaç gün içinde yetkili servise başvurulmalıdır? A) 15 gün B) 10 gün C) 20 gün D) 25 gün E) 7 gün

Z raporu ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Birbirini izleyen sıra numarası dahilinde düzenlenir. B) Z raporuna günlük kapanış fişi adı da verilir. C) O güne ilişkin mali bilgileri gösterir. D) VUK’ a göre 5 yıl süre ile saklanmalıdır. E) Denetim elemanlarına gösterme zorunluluğu yoktur.

UYGULAMALI TEST Açmış olduğunuz iş yerinizde serbest muhasebeci faaliyetini yürütmekte olduğunuzu düşününüz. İş yerinize gelen bir kişi, perakende satışları için kendi iş yerinde kullanmak üzere ödeme kaydedici cihaz almak istediğini belirtiyor. Bu olay ile ilgili olarak aşağıdaki uygulamalı testi cevaplandırınız.

Değerlendirme Ölçütleri

Evet

Hayır

1- Mükellef kendi faaliyeti ile ilgili olarak işe başlama bildirimini vermiş durumda mıdır? 2- Bu mükellef basit usulde vergiye tabi olabilir mi? 3- Yazar kasa alımı için vergi dairesinden izin alması gerekir mi? 4- Yazar kasaya ilişkin ruhsatnamenin, satış anında alıcı konumundaki mükellefe, satıcı firma tarafından düzenlenip verilmesi gerekir mi? 5- Cihazı satan firma yapmış olduğu yazar kasa satışını mükellefin vergi dairesine bildirmek zorunda mıdır? 6- Mükellef almış olduğu yazar kasayı hemen kullanabilir mi? 7- Cihazdan alınan 1 nu.lı fiş müşteriye verilir mi? 8- Mükellefin kullanacağı yazar kasa ile ilgili olarak vergi dairesinden levha alması gerekir mi? 9- Alınan levhanın iş yerine asılma zorunluluğu var mıdır? 10-Mükellef almış olduğu bu yazar kasayı isterse bir başkasına satabilir mi?

DEĞERLENDİRME “EVET” “HAYIR” şeklinde olan sorulara vermiş olduğunuz cevapları cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Cevaplarınız doğru ise diğer faaliyete geçebilirsiniz, eksikleriniz varsa geri dönerek öğrenme faaliyetini tekrar gözden geçiriniz ve eksiklerinizi tamamlayınız. Bu faaliyeti tamamlamadan diğer faaliyete geçerseniz öğrenmenizin zorlaşacağını unutmayınız.

ÖĞRENME FAALİYETİ–4 ÖĞRENME FAALİYETİ–4 AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile vergi suç ve cezalarını bilecek, mükellef hakları ile ilgili bilgi edinebileceksiniz.

ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır;

1. VUK’ un vergi suç ve cezaları ile ilgili maddeleri internetten inceleyiniz. 2. Vergi ödeme bilincini ülkemiz açısından ele alarak değerlendiriniz. 3. Ülkemizde en çok hangi tür vergi suçu işlenmektedir. Araştırınız.

4. VERGİ SUÇ VE CEZALARI Vergi; devletin, yatırım ve harcamaları için gerekli olan kaynağı yaratmak amacıyla, ülke içindeki kişi ve kurumlardan almış olduğu paradır. Anayasamızın 73. maddesine göre herkes, kamu giderlerinin karşılanması için mali gücüne göre vergi ödemekle yükümlüdür. Ülke içinde yaşayan tüm kişi ve kurumlar, devletin sunmuş olduğu adalet, güvenlik, eğitim sağlık gibi tüm hizmetlerden yararlanır. Dolayısıyla aynı ülkede yaşayan ve bu hizmetlerden yararlanmanın bir bedeli olarak hepimizin devlete vergi ödemesi gerekir. Vergi ödemek ülke içinde yaşayan her vatandaşın en kutsal görevlerinden biri olmalıdır. Vergi ile ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmesi usul ve esasları ile yerine getirilmediğinde uygulanacak olan cezalar 213 sayılı Vergi Usul Kanunumuz tarafından düzenlenmiştir. Vergi Usul Kanunumuz, vergi ile ilgili cezaları;   

Vergi Kaybı Cezası Usulsüzlük Cezası Hürriyeti Bağlayıcı Suç ve Cezalar

Olmak üzere üç ana başlık altında toplamıştır. Yukarıda belirtmiş olduğumuz vergi cezalarını ayrıntılı olarak incelemeye başlamadan önce bilmemiz gereken bazı kavramları bir kez daha gözden geçirmek faydalı olacaktır. Bu kavramlar ve anlamları aşağıda açıklanmıştır.

Mükellef: Vergi ödemekle yükümlü olan gerçek veya tüzel kişidir. Vergi sorumlusu: Verginin ödenmesi yönünden vergi dairesine karşı yükümlülüğü doğan kişidir. Verginin tarhı: Vergi dairesi tarafından verginin hesaplanması işlemidir. Verginin tahakkuku: Vergi dairesi tarafından hesaplanan verginin, ödenme aşamasına gelmesidir.

4.1. Vergi Ziyaı (Kaybı) Cezası (VUK madde 344) Vergi ziyaı vergi dairesinin çeşitli fiiller sonucunda vergi kaybına uğramasına neden olmaktır. Beyana dayanan vergilerde vergi kaybına neden olanlar ve bu fiile ortak olan diğer kişilerin kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile haber vermeleri hâlinde, haklarında aşağıda yazılı kayıt ve şartlarla vergi ziyaı cezası kesilmez.  Mükellefin keyfiyeti haber verdiği tarihten önce bir muhbir tarafından her hangi resmi bir makama dilekçe ile veya şifahi beyanı tutanakla tevsik edilmek suretiyle haber verilen husus hakkında ihbarda bulunulmamış olması (Dilekçe veya tutanağın resmi kayıtlara geçirilmiş olması şarttır.).  Haber verme dilekçesinin yetkili memurlar tarafından mükellef nezdinde her hangi bir vergi incelemesine başlandığı veya olayın takdir komisyonuna intikal ettirildiği günden evvel (Kaçakçılık suçu teşkil eden fiillerin işlendiğinin tespitinden önce) verilmiş ve resmi kayıtlara geçirilmiş olması.  Hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin mükellefin haber verme dilekçesinin verildiği tarihten başlayarak on beş gün içinde tevdi olunması.  Eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının mükellefçe keyfiyeti haber verme tarihinden başlayarak on beş gün içinde tamamlanması veya düzeltilmesi.  Mükellefçe haber verilen ve ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranında bir zamla birlikte haber verme tarihinden başlayarak on beş gün içinde ödenmesi. Yukarıdaki hükümler emlak vergisi ile ilgili olarak uygulanmaz. Aşağıdaki fiiller için vergi kaybı cezası kesilir:  

Mükellefin veya sorumlunun, vergilendirme ile ilgili olarak ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesi veya eksik tahakkuk ettirilmesi Kişinin gerçeğe aykırı beyanı ile verginin eksik olarak tahakkuk ettirilmesine veya haksız yere geri verilmesine neden olunması durumlarında vergi kaybı söz konusudur.

01.01.2006 tarihinden geçerli olarak 5479sayılı tebliğ ile düzenlenen esaslara göre; 01/01/2006 tarihinden önceki dönemlerine ilişkin olarak bu tarihten sonra ortaya çıkan ve

vergi ziyaı cezası kesilmesini gerektiren fiiller için ziyaa uğratılan verginin bir katı tutarında vergi ziyaı cezası kesilir. Vergi ziyaına 359 uncu maddede yazılı fiillerle sebebiyet verenlere üç kat, bu fiillere iştirak edenlere bir kat, vergi incelemesine veya takdir komisyonuna sevk edilmesinden sonra verilenler hariç olmak üzere, kanuni süresi geçtikten sonra verilen vergi beyannameleri için de yüzde elli oranında uygulanmaktadır. Hesaplanan bu ceza tutarı üzerinden ayrıca, kaybı söz konusu olan verginin, kendi kanununda belirtilen normal ödeme süresinin son günü ile, ceza ihbarnamesinin düzenlendiği tarihe kadar geçen sürenin gecikme faizi hesaplanarak yarısı vergi ziyaı cezasına ilave edilir. Gecikme ve Pişmanlık Zammı ile Gecikme Faizi Oranları aşağıdaki gibidir. Dönemi

Oranı Aylık

31.01.2002-11.11.2003 tarihleri arasında

12.11.2003 - 01.03.2005 tarihleri arasında

02.03.2005 tarihinden itibaren

21.04.2006 tarihinden itibaren

2,5%

Gecikme Zammı Hesaplanırken;  Gecikme Faizi ve Pişmanlık zammı ile aynı oranda uygulanır.  Gecikme faizinde ay kesirleri dikkate alınmaz.  Gecikme zammında ay kesirleri için günlük esasa göre hesaplama yapılır. Gecikme Faizi Hesaplanırken;  Dava konusu yapılmaksızın kesinleşen vergilerde normal vade tarihinden son tarhiyatın yapılığı tahakkuk tarihine kadar hesaplanır.  Dava konusu yapılıp da ödenmeyen vergilere normal vade tarihinden yargı organı kararının tebliğ tarihine kadar hesaplanır.  Uzlaşılan vergilerde ise, normal vade tarihinden uzlaşma tutanağının imzalandığı tarihe kadar hesaplanır. Örnek: Mükellef Bay (A)’nın 2006 yılı Mart ayı dönemine ilişkin KDV beyanı aşağıdaki gibidir. Uygulanmakta olan gecikme faiz oranı %2,5’dur. KDV matrahı

: 1.000,00.-YTL

Hesaplanan KDV (%18) : 180,00.-YTL İndirilecek KDV

Ödenmesi gereken KDV :

210,00.-YTL -----

Bir sonraki döneme (2006 Mayıs dönemine) devreden KDV

30,00.-YTL

30 Eylül 2006 tarihinde gelirler kontrollerinin yapmış olduğu incelemenin sonucu olarak mükellef (A)’nın KDV matrahını 500,00.-YTL eksik beyan ettiği belirlenmiş olup aynı tarihte düzenlenen vergi inceleme raporu ile Vergi dairesine bildirilmiştir. Bu durumda vergi ziyaı cezasının hesaplanması aşağıdaki gibi olacaktır. KDV matrahı

: 1.500,00.-YTL

Hesaplanan KDV(%18) : 270,00.-YTL İndirilecek KDV

210,00.-YTL

Ödenmesi gereken KDV:

60,00.-YTL

Bir sonraki döneme (2006 Mayıs dönemine devreden KDV)

------

60,00.-YTL

Kayba uğrayan vergi Tutarı

Gecikme faizinin hesaplanmasında esas alınacak olan süre; 30.09.2006 ile 26.4.2006 tarihleri arasındaki 5 ay 4 gündür. VUK’un 112. maddesi gereği gecikme faizinin hesaplanmasında ay küsuratları dikkate alınmayacağı için yapacağımız hesaplamada esas alınacak olan süre 5 aydır. Buna göre 5 x 2,5 = 12,5 Uygulanacak olan gecikme zammı oranının yüzdesi olacaktır. Gecikme faizinin tutarı

= 60,00 x %12,5 = 7,50

Gecikme faizinin yarısı

= 7,50 / 2 = 3,75

Vergi Ziyaı Cezasının Tutarı

= Vergi kaybının 1 katı + Gecikme faizinin yarısı Vergi Ziyaı Cezasının Tutarı = 60 + 3,75 = 63,75 YTL olacaktır.

Mükellef, vergi incelemesi yapılmadan, kendi isteği ile kanuni verme süresi geçtikten sonra beyanname verirse bu ceza %50 oranında uygulanır. Böyle bir durum söz konusu olsaydı, mükellef (A)’nın ödeyeceği Vergi Ziyaı Cezasının Tutarı = 63,75 x (50/100) = 31,88.-YTL olacaktır. VUK’ un 359. maddesinde belirtilen ve “Kaçakçılık Suçları ve Cezaları” başlığı altında toplanmış olan davranışlar sonucu oluşan bir vergi kaybında ise bu ceza 3 kat olarak uygulanır. Örnek: Mükellef (A)’nın KDV beyanındaki 500,00.- YTL tutarındaki eksikliğin, anlaşmalı olmayan matbaada bastırılmış bir faturanın deftere kaydından kaynaklandığı öğrenilmiş olsun.

Bu durumda Vergi ziyaı cezası, vadeye ve gecikme zammı oranına göre yukarıdaki gibi hesaplandıktan sonra 3 katı alınarak bulunacaktır. Vergi Ziyaı Cezasının Tutarı = 63,75 x 3 =191,25.- YTL olacaktır. Ve yine unutulmamalıdır ki böyle bir durumda uygulanan vergi ziyaı cezasının yanı sıra ayrıca kaçakçılık cezası da uygulanacaktır. Vergi ziyaına (vergi kaybına) neden olmaktan dolayı ceza kesilen ve cezası kesinleşenlere cezanın kesinleştiği tarihi izleyen yılbaşından başlamak üzere 5 yıl içinde tekrar ceza kesilmesi durumunda vergi ziyaı cezası %50 oranında arttırılarak uygulanır.(VUK madde 339)

4.2. Usulsüzlükler ve Cezaları Usulsüzlük; vergi kanunlarında belirtilen ve uyulması istenilen şekil ve usule ilişkin hükümlere uyulmamasıdır.

USULSÜZLÜK CEZALARI

Genel Usulsüzlük Cezaları

1. Derece Usulsüzlük

Özel Usulsüzlük Cezaları

2. Derece Usulsüzlük

4.2.1. Genel Usulsüzlük Cezaları Genel Usulsüzlük Cezaları yukarıdaki şemada da görüldüğü gibi kendi içinde 1. derece usulsüzlük cezası ve 2. derece usulsüzlük cezası olmak üzere iki kısma ayrılmıştır. Hangi davranışların 1. derece usulsüzlük cezasını gerektirdiği, hangi davranışların ise 2. derece usulsüzlük sayıldığı VUK’ nun 352. maddesinde ayrıntılı bir şekilde belirtilmiştir. Buna göre; 4.2.1.1 Birinci Derece Usulsüzlükler     

Vergi ve harç beyannamelerinin süresinde verilmemiş olması VUK’na göre tutulması zorunlu olan defterlerden herhangi birinin tutulmamış olması Defter kayıtlarının ve bunlarla ilgili belgelerin doğru bir vergi incelemesi yapılmasına imkan vermeyecek derecede noksan, usulsüz veya karışık olması; VUK’ nun 215-219. maddelerinde belirtilen kayıt düzenine ilişkin hükümlerine uyulmamış olması İşe başlamanın zamanında bildirilmemesi

 

Tasdiki zorunlu olan defterlerden herhangi birinin tasdik işleminin yaptırılmamış olması (Kanuni sürenin sonundan başlayarak 1 ay geçtikten sonra tasdik ettirilen defterler tasdik ettirilmemiş sayılır.) Normal süresi içinde verilmeyen, mükellefe tebliğ edilmek şartı ile idarece yeniden tanınan 15 günlük süre içinde veraset ve intikal vergisi beyannamesinin verilmesi.

4.2.1.2 İkinci Derece Usulsüzlükler        

Vergi kanunlarında yazılı bildirmelerin zamanında yapılmamış olması (işe başlamayı bildirmek hariç) Tasdiki zorunlu olan defterlerden herhangi birinin tasdik işleminin, süresinin sonundan başlayarak bir ay içinde yaptırılmış olması Vergi beyannameleri, bildirimler, evrak ve belgelerin kanunen belli şekil, içerik ve ekleri ile bunlarla ilgili olarak yapılan diğer düzenlemelere ilişkin hükümlere uyulmamış olması Hesap veya işlemlerin doğruluk veya açıklığını bozmamak şartıyla bazı evrak ve belgelerin bulunmaması veya ibraz edilmemesi. Bu kanuna göre tutulması mecburi defterlerin ve kanunen saklanması zorunlu belgelerin yetkili memurlar tarafından istenildiği halde ibraz edilmemesi; Vergi karnesinin süresinin sonundan başlayarak 15 gün geçtiği halde alınmamış olması Çiftçiler tarafından yapılan Ekim ve sayım beyanlarının süresi içinde veya kanunda istenilen bilgileri ihtiva edecek doğru bir şekilde yapılmaması Veraset ve intikal vergisi beyannamesinin kanunda belirtilen sürenin sonundan başlayarak 15 gün içinde verilmesi

Genel Usulsüzlük Cezalarına ilişkin olarak 01.01.2006 tarihinden uygulanmakta olan ceza tutarları ise aşağıda (Tablo 1’de) verilmiştir.

itibaren

USULSÜZLÜK CEZALARINA İLİŞKİN CETVEL (2008 yılı için) USULSÜZLÜK DERECELERİ VE CEZALARI (2006 YILI İÇİN)

1. DERECE USULSÜZLÜK CEZASI

2. DERECE USULSÜZLÜK CEZASI

Sermaye şirketleri Sermaye şirketi dışındaki Birinci sınıf tacirler ile Serbest Meslek Sahipleri İkinci Sınıf Tacirler Yukarıdakilerin dışında beyanname usulüyle gelir vergisine tabi olanlar Kazancı Basit usulde belirlenenler

6,8

3,2

Gelir verginden muaf esnaf

3,2

1,8

80 50

46 25

25 13

13 6,8

Şekil 4.1: Usulsüzlük ceza tutarları

Gerçekleşen bir fiil hem vergi kaybı cezasını hem de usulsüzlük cezasını gerektiriyorsa (Özel usulsüzlük hariç) bunlara ait cezalardan sadece, ceza tutarı en ağırı hangisi ise o ceza uygulanır. (VUK Madde 336) 1. ve 2. derece usulsüzlük cezasını gerektiren aynı tür bir fiilin aynı takvim yılı içinde tekrarlanması durumunda birden fazlasının her biri için birincisine ait cezanın 1/4’i kesilir. 4.2.2. Özel Usulsüzlük Cezaları Hangi fiillerin özel usulsüzlük cezasını gerektirdiği VUK’un 353. maddesinde belirtilmiştir. (Aşağıda belirtilen ceza tutarları 354 sıra nu.lı VUK Genel Tebliği ile 1.1.2008 tarihinden itibaren geçerli olan tutarlardır. Bu tutarlar her yıl yeniden değerleme oranında arttırılır.) Buna göre; 



Fatura ve yerine geçen belgelerin verilmemesi – alınmaması veya gerçek tutardan farklı tutarlarda düzenlenmesi halinde; bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların her birine, her bir belge için 149 YTL’ den aşağı olmamak üzere bu belgelere yazılması gereken tutarın % 10'u oranında özel usulsüzlük cezası kesilir. Bir takvim yılı içinde her bir belge çeşidine ilişkin olarak belirlenen yukarıda yazılı özel usulsüzlükler için kesilecek cezanın toplamı 68.000 YTL’ yi geçemez. Perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihazla verilen fiş, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi ile Maliye Bakanlığınca düzenlenme zorunluluğu getirilen belgelerin; düzenlenmediğinin, kullanılmadığının, bulundurulmadığının, düzenlenen belgelerin aslı ile örneğinde farklı tutarlara yer verildiğinin veya gerçeğe aykırı olarak düzenlendiğinin belirlenmesi halinde, her bir belge için 149 YTL özel usulsüzlük cezası kesilir. Ancak, her bir belge çeşidine ilişkin olarak kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı her bir tespit için 6.800, - YTL’ yi, bir takvim yılı içinde ise 68.000 YTL’ yi aşamaz. En son tüketici konumundaki kişilerin fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu, perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihaz fişi ve giriş ve yolcu taşıma biletlerini almadıklarının belirlenmesi halinde, bu kişilere bu maddenin 2 numaralı bendinde belirtilen cezanın (149YTL’ nin) beşte biri kadar (29,40 YTL) özel usulsüzlük cezası kesilir. şu kadar ki, bu cezanın kesilebilmesi için, belge alınmadığına ilişkin tespitin vergi incelenmesine yetkili olanlar tarafından yapılması şarttır. Bu hükmün uygulanmasında belge alınmadığına ilişkin tespit tutanağının belge almayana verilen örneği, ceza ihbarnamesi yerine geçer. Günlük kasa defteri, günlük perakende satış ve hasılat defteri ile Maliye Bakanlığınca tutulma ve günü gününe kayıt edilme zorunluluğu getirilen defterlerin; iş yerinde bulundurulmaması, bu defterlere yazılması gereken işlemlerin günü gününe deftere kayıt edilmemesi veya yoklama ve incelemeye yetkili olanlara istendiğinde ibraz edilmemesi halleri ile vergi kanunlarının uygulanması bakımından levha bulundurma veya asma zorunluluğu bulunan mükelleflerin bu zorunluluğa uymamaları halinde her tespit için 149 YTL özel usulsüzlük cezası kesilir.



  

 



Bu Kanuna göre belirlenen muhasebe standartlarına, tek düzen hesap planına ve malî tablolara ilişkin usul ve esaslar ile muhasebeye yönelik bilgisayar programlarının üretilmesine ve kullanılmasına ilişkin kural ve standartlara uymayanlara 3.200 YTL özel usulsüzlük cezası kesilir. Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak işlemlerde kullanılma zorunluluğu getirilen vergi numarasını kullanmaksızın işlem yapanlara her bir işlem için 170 YTL özel usulsüzlük cezası kesilir. Belge basımı ile ilgili bildirim görevini tamamen veya kısmen yerine getirmeyen matbaa işletmecilerine 500 YTL özel usulsüzlük cezası kesilir. Vergi kimlik numarası ile ilgili bildirim ödevlerini yerine getirmeyenler hakkında 680 YTL özel usulsüzlük cezası kesilir. Ceza kesilenler, ödedikleri ceza ile ilgili olarak kendilerine ceza kesilmesine neden olan kişilere rücu edebilirler. Maliye Bakanlığının özel işaretli görevlisinin ikazına rağmen durdurmayan aracın sahibi adına 500 YTL özel usulsüzlük cezası kesilir. Tahsilât ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle belgeleme zorunluluğuna uymayan mükelleflerden her birine, her bir işlem için maddede yer alan cezalardan az olmamak üzere işleme konu tutarın %5’i oranında özel usulsüzlük cezası kesilir. Bilgi vermekten çekinenler ve diğer işlemler için aşağıdaki cezalar ilan edilmiştir. Mükellefiyet Türü

Kesilecek Ceza

Birinci sınıf tacirler

1.490 YTL

Serbest meslek sahipleri

1.490 YTL

İkinci sınıf tacirler

680 YTL

Defter tutan çiftçiler

680 YTL

Kazançları basit usulde belirlenenler

680 YTL

Bunların dışında kalanlar için

320 YTL

Özel Usulsüzlük cezası gerektiren bu fiiller sonucu aynı zamanda vergi ziyaı da (Vergi kaybı) meydana geldiği takdirde bu kaybın gerektirdiği vergi cezaları ayrıca kesilir. Usulsüzlükten dolayı ceza kesilen ve cezası kesinleşenlere cezanın kesinleştiği tarihi izleyen yılbaşından başlamak üzere 2 yıl içinde tekrar ceza kesilmesi durumunda usulsüzlük cezası %25 oranında arttırılarak uygulanır. (VUK madde 339)

4.3. Hürriyet Bağlayıcı Suç ve Cezalar VUK’ un 359. maddesi Hürriyeti Bağlayıcı Cezaları “Kaçakçılık Suçları ve Cezaları” başlığı altında, iki bölümde ele almıştır. 4.3.1. Para Cezasına Çevrilebilen Kaçakçılık Suçları Kaçakçılık suçu sayılan ve aşağıda belirtilen davranışlar için 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası uygulanır. Mahkemece verilen hapis cezası para cezasına çevrilebilir. Hapis cezasının paraya çevrilmesinde, hapis cezasının her bir günü için, sanayi sektöründe çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanmakta olan asgari ücretin bir aylık brüt tutarının yarısı esas alınır. Verilen para cezası ertelenemez. Para cezasına çevrilebilen kaçakçılık suçu gerektiren davranışlar şunlardır; 

Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapmak, gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açmak, defterlere kaydı gereken hesap ve işlemleri vergi matrahını azaltıcı şekilde tamamen veya kısmen başka defter belge veya diğer kayıt ortamlarına kaydetmek Defter, kayıt ve belgeleri tahrif etmek veya gizlemek, içeriği itibarıyla yanıltıcı belge düzenlemek veya bu belgeleri kullanmak. İçeriği itibarıyla yanıltıcı belge, gerçek bir işleme dayanmakla birlikte bu işlemin mahiyet veya miktar itibarıyla gerçeği yansıtmayan belgedir.



4.3.2. Para Cezasına Çevrilemeyen Kaçakçılık Suçları Kaçakçılık suçu sayılan ve aşağıda belirtilen davranışlar için on sekiz aydan üç yıla kadar ağır hapis cezası uygulanır. Mahkemece verilen hapis cezası para cezasına çevrilemez. Para cezasına çevrilemeyen kaçakçılık suçu gerektiren davranışlar şunlardır;  Aşağıdaki fiilleri işleyenler bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.





Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapanlar, hayali kişiler adına hesap açanlar veya defterlere kaydı gereken hesap ve işlemleri vergi matrahının azaltacak şekilde tamamen veya kısmen başka defter, belge veya diğer kayıt ortamlarına kaydedenler,



Defter, kayıt ve belgeleri tahrif edip gerçek tutarı yanıltıcı belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar,



Belgelerin varlığı noterden tespit edilmesine rağmen istenildiğinde ibrazdan kaçınanlar ve yanıltıcı belge ibraz edenler,

İbrazı zorunlu olan defter, defter sayfaları ve belgeleri yok ederek tamamen veya kısmen sahte belgeler düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

 Maliye Bakanlığı ile anlaşması olmadan belge basanlar veya bilerek kullananlar iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Hapis cezasının verilmesi 344 maddedeki vergi kaybı cezalarının uygulanmasını engellemez. 371 maddeye göre kanuna aykırı olan hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile haber verenler hakkında bu madde hükmü uygulanmaz.

Bazı kaçakçılık suçlarının cezalandırılmasında usul Vergi inceleme sırasında 359 uncu maddede yazılı suçların işlendiğini tespit eden yetkili memurlar durumu ilgili vergi dairesinin bağlı bulunduğu vergi dairesi başkanlığının veya defterdarlığın izniyle Cumhuriyet başsavcılığına bildirmelidir. Cumhuriyet başsavcılığı hemen ilgili vergi dairesini haberdar ederek inceleme yapılmasını talep eder. Böylece kamu davası açılır. Ceza kanuna göre hapis cezası verilir.

4.4.Vergi Cezalarının Kesilmesi Mükelleflerin yapmış oldukları, vergi ile ilgili beyanlarının, doğru olup olmadığını belirlemek, ödenmemiş olan vergiler varsa bu vergilerin tahsil edilmesini sağlamak, beyanda bulunması gerekirken hiç beyanda bulunmayan veya eksik beyanda bulunanları cezalandırmak gibi nedenlerle devlet, kontrol mekanizmasını çalıştırarak vergi inceleme yetkisi vermiş olduğu kişiler vasıtasıyla vergi incelemeleri yapar. Vergi incelemelerinin zamanı mükellefe haber verilmez. Mükelleflerin bir gün denetlenebileceklerini düşünmeleri onların yasalara uygun bir şekilde davranmalarını sağlar. Vergi incelemeleri sonucunda, vergi suçlarından birisi oluşmuş ise bu suçun Vergi Usul Kanunumuzdaki karşılığı mükellefin vergi dairesince ceza olarak kesilir. Aşağıda yazılı olan süreler geçtikten sonra vergi cezası kesilemez. Bu durum Vergi Usul Kanunumuzun 374. maddesinde Zaman Aşımı olarak isimlendirilmiştir. Bunlar;  Vergi kaybı cezasında, vergi alacağının doğduğu, takvim yılını izleyen yılın birinci gününden itibaren, özel usulsüzlük cezalarında ise, yapıldığı yılı izleyen yılın birinci gününden itibaren 5 yıl,  2. derece usulsüzlük cezalarında, usulsüzlüğün yapıldığı yılı izleyen yılın birinci gününden başlayarak 2 yıl olarak uygulanır.

4.5. Ceza Tutanağı Ceza Tutanağı, vergi dairelerince yetkilendirilen kişilerce cezayı gerektiren olayın tespiti için düzenlenen belgedir. Ceza tutanağında vergi cezasını gerektiren olaylar belirtilerek cezaya taraf olan mükellef ve görevli tarafından imzalanır. Görevliler yapmış oldukları inceleme sonucunu rapor halinde ilgili vergi dairesine verir. İnceleme raporu ile ceza tutanağının bir kopyası mükellefe gönderilecek olan Ceza İhbarnamesine eklenir. Örnek: Bay Ekrem KAÇAR Ragıp Tüzün Caddesi No:130 Yenimahalle / ANKARA adresinde kitap-kırtasiye-oyuncak alım satımı ile ilgili olarak faaliyet göstermektedir. Yenimahalle Vergi Dairesinde 3136260074 sicil numarası ile kayıtlıdır. 10.06.2006 tarihinde müşteriye yapmış olduğu 10,00 YTL tutarındaki kitap satımı ile ilgili olarak Ödeme Kaydedici Cihaz fişi vermediği tespit edilen mükellefe 1. derece

usulsüzlük cezası kesilmiştir. Ceza ile ilgili olarak iş yerinde düzenlenen Ceza Tutanağı aşağıdaki gibi olacaktır.

Şekil 4.2: Ceza tutanağı

4.6. Ceza İhbarnamesi Vergi cezası, ilgili bulunduğu vergi bakımından, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesince kesilerek düzenlenen Ceza İhbarnamesi ile mükellefe tebliğ edilir. Ceza İhbarnamesine Ceza tutanağı ile inceleme raporunun birer sureti eklenir. VUK’ un 336. maddesine göre ceza ihbarnamesinde şu bilgiler bulunur:   

     

 

İhbarnamenin sıra numarası Düzenlendiği tarih İlgililerin soyadı, adı ve unvanı Varsa mükellef numarası (mükellef hesap numarası) İlgilinin açık adresi İlgili kanunun madde ve fıkra numaraları gösterilmek ve varsa mevcut deliller bildirilmek suretiyle olayın açıklanması Olayın ilgili bulunduğu vergilendirme veya hesap dönemi Varsa cezanın ilgili bulunduğu vergiye ait ihbarnamenin tarih ve numarası Varsa tekerrür ve içtima durumu Vergi cezasının hesabı ve miktarı Vergi mahkemesinde dava açma süresi.

Cezayı gerektiren olayın tespitine dair tutanak sureti ile inceleme raporunun birer örneği ihbarnameye bağlanır. Örneğin önceki örnekte adı geçen Mükellef Ekrem KAÇAR için kesilen 1. derece usulsüzlük cezası ile ilgili olarak  

Vergi/Ceza İhbarnamesi düzenlenecek, ihbarnameye daha önce düzenlenmiş olan tutanak eklenecektir.( Şekil 4.3 ) Tebliğ zarfı içinde mükellefe bildirilecek. Mükellef tebliğ zarfının üzerindeki belgeyi teslim aldığına ilişkin yeri imzalayacaktır.(Şekil 4.4 )

Ĺ&#x17E;ekil 4.3: Vergi/ceza ihbarnamesi

Şekil 4.4 Ceza tebliğ zarfı

4.7. Vergi Cezalarında İndirme Kendisine vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarından biri kesilen, kesilen ceza ile ilgili olarak ceza ihbarnamesi düzenlenen bir mükellef veya vergi sorumlusu, ceza ihbarnamesinin kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 30 gün içinde, ilgili vergi dairesine bir dilekçe ile başvurup vergiyi ve cezasını vadesinde ödeyeceğini bildirirse, kesilen cezaların belli bir kısmı indirilir. Böylece mükellef cezanın indirilen tutardaki kısmını ödememiş olur. Cezalardaki indirim ;  

Vergi ziyaı cezasında birinci defada yarısı, daha sonra kesilenlerde ise 1/3 Usulsüzlük ve Özel usulsüzlük cezalarının 1/3 oranındadır.

Mükellef veya vergi sorumlusu ödeyeceğini bildirdiği vergi ve cezasını ödemez ya dava konusu yaparsa yukarıda belirtilen ceza indiriminden yararlanamaz.

Vergi cezalarında indirim konusunu aşağıda verilen basit bir örnekle açıklayalım. Örnek 1- Mükellef Bay (A) adına 500 YTL vergi ve ayrıca ilk defa kesilen 800 YTL vergi ziyaı cezası, düzenlenen ceza ihbarnamesi ile kendisine tebliğ edilmiş olsun. Mükellefin, indirimden faydalanabilmesi için ceza ihbarnamesinin kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 30 gün içinde ceza indiriminden yararlanmak istediğini dilekçeyle vergi dairesine bildirmesi gerekir. Bu durumda mükellefin verginin aslı olan 500 YTL ile 800 YTL vergi ziyaı cezasının % 50’si olan 400 YTL olmak üzere toplam 900 YTL’ yı ceza ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde vergi dairesine ödemesi gerekir. Mükellef bu süre içinde ödeme yapmaz ise ya dava konusu yapmış ise ceza indiriminden yararlanamayacak ödemesi gereken vergi ve cezası toplam 1300 YTL tutarında olacaktır. Örnek 2- Mükellef (B) Birinci sınıf tacir olup bilânço esasına göre tutmak zorunda olduğu defterlerden yevmiye defterinin tasdikini kanuni süresi içinde yaptırmadığı için kendisine 1. derece usulsüzlük cezası kesilmiştir. Kesilen ceza, Ceza ihbarnamesi ile kendisine tebliğ edilmiştir. Bu durumda Mükellef (B) nin ödemesi gereken ceza tutarı 46 YTL dır. Mükellef (B) vergi dairesine hitaben yazacağı bir dilekçe yazıp vergi indirimi talebinde bulunursa cezanın 1/3’ünü ödemeyecektir. İndirimsiz ceza tutarı : ceza indirimi (46x1/3) : indirimli ceza tutarı :

46 YTL 15,33 YTL 30,67 YTL olacaktır.

Önceki örneklerimizde Ödeme Kaydedici Cihaz Fişi düzenlemediği gerekçesiyle Özel Usulsüzlük cezası kesilip kendisine Ceza ihbarnamesi ile tebliğ edilen mükellef ceza indirim talebinde bulunabilir. Vergi Usul Kanununun 376. maddesi gereği vergi dairesine hitaben yazılan ceza indirim talebi dilekçesi örneği aşağıda düzenlenmiştir. ( Şekil 4.5 ) YENİMAHALLE VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜNE ANKARA Müdürlüğünüzde 3136260074 sicil numaralı ile kayıtlı gerçek usulde gelir vergisine tabi mükellefinizim. 20.06.2006 tarih ve 2006034150000013495 sıra numarası ile tarafıma kesilen Özel usulsüzlük Cezasını 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 376. maddesine göre ödemek İstiyorum. Gereğini bilgilerinize arz ederim.

25.06.2006 Saygılarımla, Ekrem KAÇAR

ADRES: Ragıp Tüzün Caddesi No:130 Yenimahalle / ANKARA E K İ

1 Adet Vergi / Ceza İhbarnamesi Şekil 4.5: Ceza İndirim talebine ilişkin dilekçe örneği

2008 yılında mükelleflere ayrıca vergi cezalarında indirimi getiren yeni bir tebliğ yayınlanmıştır. Bu tebliğe göre; 20/2/2008 tarihinde mahkemeye intikal etmiş, henüz kesinleşmemiş vergi problemleri için yeni bir uzlaşma kapısı açıldı. Uzlaşma tutanağını imzalayan mükelleflerce davadan vazgeçme dilekçelerinin uzlaşma komisyonuna 1 ay içinde verilmesi gerekmektedir. Uzlaşılan tutar mükellefler için 18 aya bölünerek taksitlendirilecek. Buna rağmen ödenmeyen vergi ve cezalardan izleyen ayın sonuna kadar her ay % 5 oranında gecikme cezası hesaplanacaktır. Vergi ve cezaların kanun zoruyla alınmasına karar verilmiştir.

4.8. Mükellef Hakları Bildirimi Mükellef hakları bildirimi Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından düzenlenmiştir. Bildirimin amacı ; Sadece vergi ödemekle yükümlü olan kişi ve kurumlarla değil, devletten hizmet alan tüm kişilerle olan ilişkilerde saygılı ve dürüst olunması ilkesini esas alarak daha kaliteli hizmetlerin sunulabilmesidir. Devlet Anayasa tarafından kendisine verilen vergi toplama yetkisini kullanırken hukuk kuralları çerçevesinde hareket etmeli ve kendisine vergi veren tüm kişilerin haklarını kullanmalarında da aynı titizliği göstermelidir. Aksi durumda yeterli kaynak temin edilemediği için gerekli yatırımlar yapılamaz. Yatırımların yapılamaması, yeni iş alanlarının açılamaması doğal olarak ülke ekonomisi üzerinde olumsuz etkiler yaratır. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı olarak faaliyet gösteren “Mükellef Hakları Ve İletişim Müdürlüğü” nün görevleri şunlardır:       

Mükelleflerin vergiye uyumunu kolaylaştırmaya yönelik tedbirleri almak ve uygulamak, vergi bilincinin artırılması için gerekli çalışmaları yapmak Mükellef haklarının korunması, şikâyetlerinin değerlendirilmesi ve mükellef ile ilişkilerin karşılıklı güven esasına dayanması konusunda gerekli tedbirleri almak ve uygulamak Mükellefleri vergi mevzuatından doğan hakları ve ödevleri konusunda her türlü iletişim aracını kullanmak suretiyle bilgilendirmek Uygulamada karşılaşılan sorunların en aza indirilmesine ve uygulama birliğinin sağlanmasına yönelik çalışmalar yapmak Vergi dairesi başkanlığı yetki alanı içindeki en iyi uygulama örneklerini tespit edip, bunların tüm vergi dairesi başkanlığı yetki alanında uygulanabilmesi için vergi dairesi başkanının onayına sunmak Oda, birlik ve sivil toplum kuruluşlarıyla ilişkileri yürütmek, mevzuatta yapılan düzenlemelere ilişkin bilgilendirme faaliyetlerini yerine getirmek, Vergi dairesi başkanı ve/veya grup müdürü tarafından verilecek diğer görevleri yapmak.

Mükellef Hakları Bildirgesinin tam metni aşağıda verilmiştir. 4.8.1. Mükellef Hakları Bildirgesi Bu bildirge, Türk Gelir İdaresinin mükellef odaklı, kaliteli hizmet sunma anlayışı içerisinde, saygılı ve dürüst olma temel ilkesiyle çalışmaya, vergi ödemenin sadece bir yükümlülük değil vatandaş olma ve sorgulama hakkı olduğu bilinciyle kendisinden hizmet alan herkesi memnun etmeye ve sorunları çözmeye olan bağlılığını onaylar. Bu nedenle; Açık, güvenilir, zamanında ve yeterli bilgi ile hizmet vereceğiz. Bilgi Edinme Hakkı Kanunu çerçevesinde öğrenmek istediğiniz her bilgi için doğru insanlarla temasa geçmeniz konusunda sizleri yönlendireceğiz. Vergi konusundaki gelişmeleri sürekli güncellenen internet sayfamızla ve basılı yayınlarla sizlere en kısa zamanda duyuracağız. Ücretsiz e-posta sistemimize kaydolmanız kaynağından ve anında öğrenmiş olacaksınız.

durumunda

vergisel

gelişmeleri

Şahsi ve gizli bilgilerinize saygılıyız. Bu bilgileri Vergi Usul Kanunu’nun öngördüğü haller dışında açıklamayacağız ve kullanmayacağız. Vergi ile ilgili yükümlülüklerinizin yerine getirilmesinde sizlere her türlü kolaylığı sağlayacağız. Yaptığımız işlemlerde ve gerçekleştirdiğimiz düzenlemelerde vergi kanunlarının adil, hukuksal, tarafsız ve rekabeti koruyucu bir şekilde uygulanmasını esas alacağız. Vergi incelemelerinde kanunları doğru, tarafsız ve tutarlı bir şekilde uygulayacağız. İncelemenin her aşamasında sizi bilgilendireceğiz. Şikâyetlerinizi gerçek kimlik ve iletişim bilgilerinizle iletmeniz halinde, en kısa sürede sonuç ile beraber size döneceğiz. Sürekli olarak kendimizi yenileyecek, daha iyi hizmet sunmanın arayışı içinde olacağız.

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamakları

Öneriler



Vergi ödeme bilinci kazanınız.



Sorumluluklarınızı bilinci kazanınız.



Vergi Usul Kanununa göre sorumluluklar yerine getirilmezse uygulanacak olan yaptırımları biliniz.



Vergi cezası almamak için uyulması gereken kuralları biliniz.

yerine

getirme



Vergi cezası aldığınızda talebinde bulununuz.



Ceza ihbarnamesi ve ceza tutanağı ile ilgili işlemleri yapınız.



Cezayı ödeyiniz.



Devletin en önemli kaynaklarından birisinin olduğunu unutmayınız.



Vergi dahil tüm sorumluluklarınızı zamanında, geciktirmeden yerine getiriniz. Bilgisayarlı Muhasebe elemanı olarak bilmeniz gereken önemli bilgilerden olduğunu aklınızdan çıkarmayınız.



Vergi Usul Kanununun Vergi Suçu ve Cezalar bölümünü iyi gözden geçiriniz.



Ceza ihbarnamesinin tebliğinden itibaren 1 ay içinde indirimden yararlanmak için dilekçe vermeniz gerektiğini unutmayınız. VUK ‘un 376. maddesini okuyunuz. Ceza ihbarnamesini imza karşılığında, ekinde ceza tutanağı olarak teslim alacağınızı biliniz. Ödemediğiniz vergi cezaları için gecikme zammı uygulandığını unutmayınız. Mükellef hakları ile ilgili olarak Maliye Bakanlığı bünyesinde “Mükellef hakları ve İletişim Müdürlüğü” biriminin oluşturulduğunu biliniz.

indirim

  



gelir vergi

Mükellef hakları bildirgesinin sağladığı hakları sıralayınız.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME SORULARI Doğru 1. 2.

Yanlış

Vergi suç ve cezalarını düzenleyen kanun 213 sayılı Vergi Usul Kanunudur Vergi dairesi tarafından hesaplanan verginin ödenme aşamasına gelmesi işlemi verginin tahakkuku olarak isimlendirilir. Kişinin gerçeğe aykırı beyanı ile verginin eksik hesaplanması durumunda vergi ziyaı (vergi kaybı) söz konusudur. İşe başlamanın zamanında bildirilmemesi özel usulsüzlük cezasını gerektirir.

Aşağıdakilerden hangisi VUK’unda belirtilen cezalardan biri değildir? A) Özel usulsüzlük B) Vergi Ziyaı C) Trafik cezası D) 1. Derece usulsüzlük

Vergi kaybı, kaçakçılık suçu gerektiren bir davranış sonucu ortaya çıkmış ise ceza kaç kat uygulanır? A) 3 B) 2 C) 1 D) 4

Özel usulsüzlük cezasında zaman aşımı ne kadardır? A) 4 B) 5 C) 3

D) 2

Cezayı gerektiren olayın belirlenmesi amacıyla yetkili kişi ve kurumlarca düzenlenen belge aşağıdakilerden hangisidir? A) Ceza ihbarnamesi B) Ceza indirimi belgesi C) Ceza tutanağı D) İşi bırakma bildirimi

Aşağıdakilerden hangisi para cezasına çevrilemeyen kaçakçılık suçlarından sayılan davranışlardan biridir. A) Fatura düzenlememek B) Tasdiki zorunlu olan bir defterin tasdikini yaptırmamak C) Adres değişikliğini bildirmemek D) Maliye Bakanlığı anlaşması olmadığı halde belge basanlar

10.

Bir Tüketicinin, yapmış olduğu alışverişle ilgili olarak Fatura almaması, tüketici açısından hangi cezayı gerektirir? A) Vergi Ziyaı B) Özel Usulsüzlük C) 2. Derece usulsüzlük D) 1. Derece Usulsüzlük

11.

Aşağıdakilerden hangisi Mükellef Hakları ve İletişim Müdürlüğünün görevlerinden biri değildir? A) Mükelleflerin vergiye uyumunu kolaylaştırıcı tedbirler almak. B) Vergi bilincinin arttırılması için gerekli çalışmaları yapmak C) Mükellefleri vergi mevzuatından doğan hakları ve ödevleri konusunda bilgilendirmek. D) Uygulamada karşılaşılan sorunların en aza indirilmesine yönelik çalışmalar yapmak. E) Hiçbiri

DEĞERLENDİRME Sorulara vermiş olduğunuz cevaplar ile modülün sonunda yer alan cevap anahtarınızı karşılaştırınız. Vermiş olduğunuz cevaplar doğru ise rahatlıkla uygulamalı teste geçebilirsiniz. Cevaplarınız arasında yanlış olanlar varsa öğrenme faaliyetinin ilgili bölümüne geri dönünüz ve anlaşılmayan kısmı tekrar gözden geçiriniz.

UYGULAMALI TEST Bilânço usulüne göre defter tutan bir mükellefin, işletmesinin faaliyet konusu ile ilgili değişikliği vergi dairesine bildirmediği, yapılan incelemede belirlenmiş ve kendisine VUK’ daki ilgili ceza kesilmiştir. Bu olayla ilgili olarak aşağıdaki uygulamalı testi yapınız.

Değerlendirme Ölçütleri

Evet

Hayır

1-Mükellef, işletmenin faaliyet konusunda meydana gelen bu değişikliği vergi dairesine 1 ay içinde bildirmeli miydi? 2-Mükellefin bu davranışı VUK’na göre 2. derece usulsüzlük sayılır mı? 3-Mükellefe bu ceza için ceza tutanağı düzenlenmiş midir? 4-Bu cezanın mükellefe bildiriminde ceza ihbarnamesi mi? düzenlenmelidir. 5-Mükellef ceza indiriminden yararlanabilir mi? 6-Ceza indirimi 1/3 oranında mıdır? 7-Mükellef verilen ceza ile ilgili olarak dava açabilir mi? 8-Dava açan bir mükellef ceza indiriminden yararlanabilir mi?

DEĞERLENDİRME Cevapları “EVET” “HAYIR” şeklinde olan sorulara vermiş olduğunuz cevapları cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Cevaplarınız doğru ise diğer faaliyete geçiniz, eksikleriniz varsa faaliyete geri dönerek ilgili yerleri tekrar gözden geçirerek eksiklerinizi tamamlayınız. Bu faaliyeti tamamen öğrendiğinize emin olmadan diğer faaliyete geçmeyiniz.

MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME ÖLÇME SORULARI 1. 2.

İşe başlama bildirimi ………………………. itibaren ……..gün içinde bağlı olunan vergi dairesine yapılmalıdır. Yeni işe başlayan bir tacir vergi levhasını ……..içinde tasdik ettirip iş yerine asmak zorundadır. Doğru

3. 4. 5.

6. 7.

10.

Yanlış

Gerçek kişi tacirlerde ticaret odasına kaydolma işe başlama anlamındadır. Çok katlı mağazalarda her kat için ayrı ayrı vergi levhasının asılmasına gerek yoktur. Gerçekleşen bir fiil hem vergi kaybı cezasını hem de 1. derece usulsüzlük cezasını gerektiriyorsa cezalardan ağır olan uygulanır. Bilgi vermekten çekinen bir serbest meslek sahibine uygulanacak olan ceza Özel Usulsüzlük cezasıdır. Aşağıdakilerden hangisi faaliyetleri itibarıyla ödeme kaydedici cihaz kullanır. A) Toptancılar B) Keresteciler C) Pazar takibi suretiyle iş yapanlar D) Market işletenler Aşağıdakilerden hangisi VUK’ unda belirtilen vergi cezalarından biri değildir? A) İş yeri kapatma cezası B) Özel usulsüzlük cezası C) Vergi kaybı cezası D) Hürriyeti bağlayıcı cezalar. Aşağıdakilerden hangisi ödeme kaydedici cihazlardan alınan raporlardan biri değildir? A) X raporu B) C raporu C) Z raporu D) Mali hafıza raporu Vergi Dairesi tarafından verginin hesaplanması işlemine ne denir? A) Verginin ödenmesi B) Vergi tarhı C) Verginin tahakkuku D) Verginin tecil edilmesi

DEĞERLENDİRME Sorulara vermiş olduğunuz cevaplar ile modülün sonunda verilen cevap anahtarını karşılaştırınız. Cevaplarınız doğru ise Performans testine geçebilirsiniz. Yanlış cevaplarınız var ise mutlaka ilgili konuya dönüp gözden geçiriniz.

UYGULAMALI TEST Modül ile kazandığınız yeterliği aşağıdaki kriterlere göre değerlendiriniz.

Değerlendirme Ölçütleri

Evet

Hayır

1- İşe başlama bildirimini SMMM’lerin yapma yetkisi var mıdır? 2- Ücret geliri elde edenler ile zirai faaliyette bulunanların işe başlamalarını bildirmelerine gerek yok mudur? 3- Gerçek kişi tacirlerde esnaf kuruluşuna veya ticaret odasına veya hukuki bir derneğe kaydolma işe başlama belirtisi sayılır mı? 4- İş değişikliği, değişikliğin olduğu tarihten itibaren 1 ay içinde bağlı olunan vergi dairesine bildirilmeli midir? 5- İşi bırakma bildirimi “İşe başlama/bırakma” formu ile mi yapılır? 6- İşi bırakan bir tacirin matbaada bastırmış tüm belgelerinden kullanılmamış olanlarını vergi dairesine iade etmesi gerekir mi? 7- Okul müdürü vergi açısından yoklama yapmaya yetkili midir? 8- Kolektif şirketlerde her ortak için ayrı bir vergi levhasının asılması gerekli midir? 9- Serbest muhasebecilik mesleğini yürüten bir kişinin, işini yaptığı tacire ait vergi levhasını tasdik etme yetkisi var mıdır? 10-Mal veya hizmetin en son tüketicilere satılması perakende satış mıdır? 11- Ödeme kaydedici cihazın alınmasına ilişkin olarak yapılması gereken ilk işlem vergi dairesinden izin alınması mıdır? 12- ÖKC Levhası alınmadan, ödeme kaydedici cihaz kullanılabilir mi? 13- Z raporu VUK’ a göre defter ve belgeler gibi 5 yıl saklanmalı mıdır? 14- Tüketici olarak yaptığınız alışveriş sonrası ödeme kaydedici cihaz almamış olmamız özel usulsüzlük cezası gerektirir mi? 15 Ceza tutanağı, yoklama veya vergi incelemesine yetkili olanlar tarafından cezayı gerektiren olayın belirlenmesine ilişkin olarak düzenlenen belge midir? 16- Ceza ihbarnamesi, kesilen vergi cezasının mükellefe bildirilmesi için mi düzenlenir? 17- Kesilen bir usulsüzlük cezasında, indirim 1/3 oranında mıdır? 18- Mükellef hakları bildiriminin düzenlenmesindeki amaç, devletten hizmet alan, tüm kişilerle olan ilişkilerde saygılı ve dürüst olunması daha kaliteli hizmet sunulabilmesi için midir?

DEĞERLENDİRME Modülü tamamladınız. Şimdi sorulara vermiş olduğunuz cevapları cevap anahtarını göz önüne alarak kendinizi değerlendiriniz. Yaptığınız değerlendirme sonucunda eksikleriniz varsa eksiklerinizi gidermek için ilgili öğrenme faaliyetini, gerekirse modülü tekrar ediniz.

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ–1 CEVAP ANAHTARI 1 2

10 gün içinde Ticaret sicili memuru Yoklama Fişi Yanlış Doğru E C D

3 4 5 6 7 8

UYGULAMA TESTİ-1 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Evet Evet Evet Hayır Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet

ÖĞRENME FAALİYETİ–2 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8

Doğru Doğru Yanlış B E A E C

UYGULAMA TESTİ-2 CEVAP ANAHTARI 1 Evet 2 Evet 3 Evet 4 Evet 5 Evet 6 Evet 7 Evet 8 Evet 9 Evet 10 Evet

ÖĞRENME FAALİYETİ–3 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8

Vergi dairesinden izin yazısı Doğru Doğru Doğru Yanlış Doğru A E

UYGULAMA TESTİ-3 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Evet Hayır Evet Evet Evet Hayır Hayır Evet Evet Evet

ÖĞRENME FAALİYETİ–4 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Doğru Doğru Doğru Yanlış C A B C D

UYGULAMA TESTİ-4 CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8

Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Hayır

MODÜL DEĞERLENDİRME CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

İşe Başlama 10 gün 1 ay Doğru Yanlış Doğru Doğru D A C Raporu B

KAYNAKÇA KAYNAKÇA 

6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu



193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu



213 Sayılı Vergi Usul Kanunu



3100 Sayılı Ödeme Kaydedici Cihazların Kullanılması Hakkında Kanun



210 Sayılı Değerli Kâğıtlar Kanunu



Yrd. Doç. Dr. Öktem Recep Ticari Bilgi ve Belgeler, Türkmen Kitabevi, İstanbul,2004



Bozan, Osman: Muhasebe Teknikleri, Tutibay Yayınları, 2005.



Dr. Doğrusöz A. Bumin Dünya, 2005



Öğretmen Kutucularoğlu Sabri, Ders Notları



VUK 142-142-146-219-272-347 nu.lı Genel Tebliğleri



Türkçe Sözlük: Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara Üniversitesi Basımevi, 1983



Öğretmen Durmuş Hilmi, Ders Notları