T

1 1. GİRİŞ Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de otomotiv sanayi çok hızlı bir gelişim içerisindedir. Her gün yeni bir gelişme yaşanmakta ,yeni buluşlar yapılmakta, motorlu taşıtların özellikleri sürekli iyileştirilmektedir. Yapılan çalışmalar genellikle daha ekonomik ve daha güçlü araçların yapılması üzerinde yoğunlaşmaktadır.Bu amaçlar doğrultusunda yakıt enjeksiyon sistemleri ,elektronik ateşleme ,A]3S fren sistemi aerodinamik yapının geliştirilmesi, ASR sistemi en başta sayılacak çalışmalar olmuştur.Bu ve benzeri yenilikler otomotiv sektörünün sürekli yenilikçi ve dinamik bir yapıya sahip olmasını sağlamıştır. Motorlu taşıtların üretilmeye başladığı yıllardan, günümüze çok büyük bir değişim gösteren faktörlerden biri de araçların konforundaki gelişmelerdir.At arabası kasalarına monte edilen motorla çalışan taşıtlardan günümüzün hidrolik direksiyonlu ABS frenli, klimalı modem taşıtlarına gelinmiştir.Kısacası; motorlu taşıtlardaki gelişimi saymak, sayfalara sığmayacak kadar çoktur. Günümüz araçlarında, yüksek performans, konfor,güvenlik, iyi yakıt ekonomisi ve sessiz çalışma başlıca aranan özelliklerdir. Transmisyonlarda bu özelliklere göre büyük bir değişim kaydetmişlerdir. Mühendislerin büyük çalışma ve araştırmaları sayesinde basit dişli çark sistemlerinden, günümüzün hidrodinamik, hidrostatik ve sürekli değişken transmisyonlarına gelinmiştir. Bu çalışmada, motorlu taşıtlarla aynı tarihe sahip sayılabilecek vites kutuları incelenmiş, ilk vites kutularından günümüzde son teknoloji vites kutularına kadar,vites kutulan tarihsel bir sırayla ele alınmıştır. Geçmişten günümüze kadar üretilmiş, temel vites kutularının yapıları, çalışma şekilleri ele alınarak, sistemler arasındaki farklar ve gelişim oratya konulmaya çalışılmıştır. Çalışma, teknik elamanlara, öğrencilere yardımcı olacak, sistemler arasındaki farklılıkları ortaya koyacak, aralarında bir kıyaslama imkanı sağlayacak ve son gelişmelerden araştırmacı ları haberdar edecek şekilde hazırlanmıştır. Ayrıca bu çalışma, son teknolojik gelişme olan sistemler için kıt sayılan Türkçe kaynak açığını da bir nebze karşılamak görevini üstlenmiştir. 1.1. Tarihsel Gelişim. Motorlu taşıtların ilk üretilmesiyle birlikte, motorun ürettiği gücün tekerleklere nasıl aktarılacağı, istenilen tork ve hızın sağlanabilmesi için neler yapılması gerektiği büyük bir problem olmuş ve araştırmacıları bu konuda yoğun çabalara sevk etmiştir. İlk motorlu taşıtlarda kullanılan güç aktarma düzenleri genellikle bisikletlerdeki gibi dişli çark zincir ikilisinden yada kayış-kasnak tertibatlarından oluşmuştur. Günümüz manasında bir vites anlayışı da yoktur. Çünkü genellikle vites kademesi tek yada bir boş ve bir ileri hareket olmak üzere iki kademeden oluşmuştur. İlk taşıtların motor güçleri günümüz motorlarıyla kıyas kabul etmeyecek kadar düşüktür. Bu sebeple bu taşıtlarda ilk amaç, çekişi arttırmak olmuştur. Bunun içinde çekiş tekerleklerinin çaplanı büyük tutulmuş, üzerlerindeki dişli çarklarda hareketin çıktığı çarktan daha büyük yapılıp, dişli oranı büyütülmeye çalışılmıştır. Daha sonraları sistemlerin gelişmesiyle dişli çarklarının sayıları arttırılarak , bugünkü manada vites kademeleri elde edilmiştir. İki kasnak arsındaki geçişte bir manivela kol vasıtasıyla sağlanmıştır.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook