EL/LAK by pallini mousiko

Μουσικό Λύκειο Παλλήνης Παλλήνη Μάιος 201 2

y y t i t i c c a d

Au d

e r e r o c o S c e s u

A r dour

Η παρούσα εργασία πραγµατοποιήθηκε στα πλαίσια των Ερευνητικών Εργασιών (Project) της Α' Λυκείου του Μουσικού Σχολείου Παλλήνης.

Η έρευνα υλοποιήθηκε από τους µαθητές: Βασίλης Αουντάλλα Νίκος ∆έδες Χάρης Κοτροκόης Λύσανδρος Μπαφαλούκος Ελένη Σούµα Ορέστης Σπανός Χριστίνα Σπυροπούλου Αλέξανδρος Χατζηγνατιάδης

Υπεύθυνοι καθηγητές: Μανώλης Κοκκινάκης lamousis@gmail.com

Κώστας Κοσµάς

kostaskosmas@sch.gr

Σελιδοποίηση - Γραφικά: Κώστας Κοσµάς

ε Π

ό χ ε ι ρ

α ν ε µ

α ν ε µ ό χ ε ι ρ Πε σ ελ. 1 σ ελ. 9

1 . Li n u x 2 . Ard ou r ελ2. 1 9 σ 3. Au d aci tΚyύρια Χαρακτηριστικά σεελλ.2.28 3 .1 . Ο ρισµ ός &τι κά 3 .2 . Π ιο αναλυ Au d a city & LM M S 3 .3 . Σ ύ γκριση

4..1 .MΕγuκαsτάeσSτασcηoτοrυeM useScore

4 υ M u s e S core το η σ η ίν κ Ε . .2 4 ακτη ριστι κά 4 .3 . Κύ ρια Χαρ ω γή 4 .4 Αναπαραγ ρή ση ς 4 .5 . Ε υ κολία Χ φία 4 .6 Σ η µ ειογραΑρχεία 4 .7 Κειµ ενα - νέας παρτι τού ρας 4 .8 ∆η µ ιου ργία

5 . Π η γές

σ σελ.3 9

σεελ.4λ4. 41 σ σελ.4 6 σελ.4 8 σελ.4 9 σελ.5 1 σελ.5 5 σελ.5 6 σελ.5 8

σ ελ. 6 3

Κεφάλαιο 1

Linux To Linux είναι μια πλατφόρμα ανοιχτού λογισμικού παρόμοιο με τα windows και τα mac. Ομως σε αντίθεση με τα άλλα δύο η βασική του έκδοση και οι αναβαθμίσεις του διατίθενται δωρεάν.

Το επίσηµο Σήµα των Linux µε τον Πικουίνο. ό ν α μ ι κ που μ έ Τ ο ι γ ισ ρ α λ ει γ α ο , ο λ x ν ε ί λ ι κ α πρ μ β ά i n u α δ θε σ υ L ι ν x ώ u κ κά α Τ ο κα li n ε ρ ο ν . εί ί ι θ ε ύ ού ότ ρ τ ου τ α θ ε ε λ ι χ τ ε ι , μ πο η τ α σ ο ν σ α α ν μα ί τ η ς τ ί ω ε γ κ σ η τ ι σ β ελ ν α σ ει μα τ η ε ί γ ή σ π ο ρ ο υρ μ ει τ λ λ κι

ία

ές ρ κ ά μι ι ν η τ α λ η κ ώ ν πό κ ά λ ά γ ι α εγ α μ ε γ ι σ τ ω ν , πω ς μ μ α τ ο τ ό ρι ή . σ ε π ο λ η μ ά ς μ έ χ υσ τ τ έ ς σ γ ισ υ σ τ υέ ά σ υ σ κ ε ω ν α τ ι κ ολ ο σ υ λ έ φ γ ι σ ρ υπ ο τ η ο λ υπ ε υπ α ι κ ι πο

Χ ρ η σ ι μ οπ χρήση Linοιείται κατά κόρ αγοράς. ux σε διακομιστέςον σε διακομιστέ ς, γ ια τ ο 2 0 0 8 α ν έ ρ χ ε τ α φ ού η κ α τ α γ ε γ ρ α μμέ ν η αι σε 6 0% Ο ι πε ρ ι σ σ τ ο υ σ υ ό ν τ όλ ου τ η ς κ α θ ώ ς τ ο ε ρ οι όμ ω ς , λ ε ι τ ο υ α ρ ν γ τ ί σ τ οι χ ο χ ρ όν ι α π π ο σ ο σ τ ό ο ύν μ ε M a c O S X ά ν τ ω το ς πα ρ α τ η υπ ο λ ο γ ι σ τ ρείται άνυ Linux είναι μόή Microsoft Wind έ ς , π ow s ερ ι σ λ ις οδο πε ρ ι ορ ι σ μ ένες δυνα σότερων λειτουργ ς του Linux και 5%. Τα τελευταία, ι τ ότ η τ ε ς ό πως τα neών που προσφέρε σε προσωπικούς ι σ ε σ υσ τ t book s . ή μα τ α με

ε ι γ μα δ ά ρ α π ώ ι σ τ ι κ ό ν ότ η τ ε ς , ε ν α ρ η τ κ α ι χαρ τυακές κοιπό όλους γι α ν ί ε L i n u x α πό δι α δι κ σ β ά σ ι μ ο α ορ ι σ μ ό. υ ο τ υξ η ν ε ρ γ α σ ί α ς ύθ ε ρ α π ρ ο χ ω ρ ί ς π ε ρ ι τ π ά ν Η α τ ι κή ς σ υ n er a l α ι ε λ ε ν α δι α ν ομ ή e κ G ι ν U ο α N ε θ ε λ έ ρ γ ο ε ί ν οί η σ η ή α ς η G ω π ο π ο τ ό π όλ ο α φ ή , τ ρ ο ά δε ι ε ς ε ρ μ γ ι τ ο αν α θέ σ ι μ ι δ ι α ίν n u x ε se . i L ο Τ L i ce n c i l b u P

Το Linux διατίθε ται σε πολλές εκδόσεις όπως τα Ubuntu, Fedora, Devian, Xandros, Knoppix, Redhat, δημοφιλείς διανομες είναι τα ubuntu τα οποία διαθέτουν πολλές εκδόσεις που είναι εμπλουτισμένες με πληθώρα εφαρμογών , π.χ. στη έκδοση ubuntu studio περιλαμβάνονται εφαρμογές επεξεργασίας ήχου, εικόνας και video. Μία από τις εφαρμογές με τις οποίες ασχοληθήκαμε είναι το Open Shot video editor. Μέσω αυτής της εφαρμογής ο χρήστης μπορεί να επεξεργαστεί αρχεία εικόνας και ήχου ξεχωριστά και να τα εξάγει ως ένα ενιαίο αρχείο. Στην έκδοση ubuntu studio, περιλαμβάνονται πολλά άλλα προγράμ ματα, όπως το Blender.

Suse κ.α. Από τις πιο

Το Linux κυκλοφορεί σε διανομές Linux , δηλαδή ο πυρήνας σε συνδυασμό με συνοδευτικά προγράμματα, όπως βιβλιοθήκες, εργαλεία συστήματος, παραθυρικό περιβάλλον εργασίας και πολλές άλλες εφαρμογές που απαιτούνται για την εύρυθμη λειτουργία ενός υπολογιστή. Σχεδόν όλες οι διανομές περιλαμβάνουν το πρόγραμμα περιήγησης Mozilla Firefox και τη σουίτα εφαρμογών γραφείου Libreoffice.

Fedora

∆ηµι ουργός του πυρή να Linux είναι ο Linus Torva ld, από το όνοµ α του οποίου

π υ ρ ή να ν α έν ει σ σ τύ π α ν α α ν Torva ld s άρχισε O . x u in L ία σ α µ ο ν ο προή λθ ε και η ολλά π ς α τ ν ώ ι σ ι µ ο πο η ρ χ ι α κ MINIX ό κ ι γ ρ υ ο τ ό το λ ε ι π α ς ο σ το ν ν έ µ ω σ ν υ ε ά ν π Π µ an . m l l το 1 9 9 1 ε a t S h a rd c i R υ ο Uτ N G ο ς. τ ε ί ό ε π ρ ι α α ς α ι ετ θ ή κε κ ο ι λ ά β λ ι λ β και ες α α τ τ σ α ή µ ρ µ ά δ ες χ ά π ρ ο γρ ι λ ι χ στεί α γ ρ ε ου ν χ έ s d rva l o T υ ο ή να τ ρ υ π αρχι κό

ν Λ όγ ω τ ε ν ότ α τ ω σ u x κα ι n των i L ύ ξ α με τ σ ύσ τ η μ α ο τ ς σ χ έσ εω ν έ ρ L i n ux , ς φο / έ λ U λ N ο G π , ως GNU έρ ετ α ι φ α ν α α κρ ι β ή ς ο ι π α υτ ό ι α ν ί που ε ον ομ α σ ί α οτ ι μ ά κ α ι τ ο πρ κα ι τ η ν λ ε ύθ ε ρ ο υ Ι δ ρ υμ α Ε ύ. Λ ογ ι σ μ ι κ ο

Συγγραφή πρώτου κεφαλαίου: Λύσανδρος Μπαφαλούκος 8

Κεφάλαιο 2

Ardour Το Ardour είναι ένα πρόγραμμα μουσικής επεξεργασίας το οποίο λειτουργεί μόνο σε linux. Προτιμότερη είναι η έκδοση των Ubuntu την οποία χρησιμοποιούν οι περισσότεροι χρήστες των Linux.

Όπως είπαµε λοιπόν, το ardour είναι πρόγραµµα ελεύθερου λογισµικού η αλλιώς ανοιχτού κώδικα. Έχει γίνει σύγκριση µε προγράµµατα άλλου ελεύθερου λογισµικού όπως το LMMS το οποίο είναι πρόγραµµα παρόµοιου τύπου και οι έρευνες δείχνουν ότι το LMMS έχει ποσοστό 79% ενώ το ardour 89%. Επίσης το Ardour ανταγωνίζεται σε ποσοστό 1 4% ένα άλλο πρόγραµµα µουσικής επεξεργασίας, το Cubase. Βέβαια το Cubase έχει την διαφορά ότι είναι κλειστού κώδικα δηλαδή πρέπει να το πληρώσει κάποιος για να το χρησιµοποιήσει. Παρόµοιες έρευνες σύγκρισης έχουν γίνει και µε το Audacity το οποίο είναι πρόγραµµα ελεύθερου λογισµικού µε παρόµοιες δυνατότητες.

Η πρόπι ο έκδο σφατ π ρ ο σ η το η είναι γράµ υ ο πο ί η 2 . 8 µ α το ς δ υ σ λ α έ χε . 1 2 η η χογ ει του ι κάπ µ ι κρ ράφη ργίες οι ες κάρτ όφω ν ση α µ ε τη ν ευ ελ α ή χο ο καθ πό στη ν πι στο υ αλλ ώ ς κα ι τη ν εξέλ έκδο ύ µ ε ν ά ι α σ ξ α ν α φ η , τ η ν η πο υ β ε λ τ ι έρου 3 . 0 . β ρίσ ω θ ού τουµAε ότι ηΠ αράλλκηεται σνε rd ou δη µ ι ο λα να στοrνοφείλευτργία H a rr αι i Conson sol e s.

Εδώ εικονίζεται η επιφάνεια εργασίας του Ardour.

τας ή χου ρ ά κ ς η τ ς θ µ ιστή s e s s ion για να υ ρ ο ι α ίν ε οποίοςριστερά στο n e wγια τη ν ο X S O k c a ν J µ ενού πάνω α νται κοµ µ άτια ιµ οποιείτε νέα ο τ ε τ ε σ ή τ σ το οιού ύ τερο να χρη σ κατασ 1 ) Αφοτύε ετγο Ard ou r και πεδάρτεία. Ε κεί χρη σαιµι οεπ αι καλ ίν ν ε κ υ ίγ υ σ ο ο ν α αφή ή χ µ ια νέα ξεκινή σρεατεγω γή και τη ν εήγγηρχη τικό κοµ µ άτι. αναπαρία ανά µ ου σικό σ υ νε δ Εικό να

έ γε τ ε ιλ π ε α ιχ ο τ ίσ τ ν 3 ) Α ετε να κάνετε. Ε πίση ς υ ση ς τη ς το τι θ έλ δυ νατότη τα αποθ ή κε η κεύ ετε ω ς στιγµ ιότυ πεορη έχετε τη νσυ νεδρίας όπου αποθ ροόδου δη λ. µ ια ιδιαίτβ άλετε και όνοµ α C oh s oe ου σα κατάσταση τη ς πορείτε προαιρετικά να , πη γαίνετε στο τη ν τρέχση τη ς συ νεδρίας. Μ π κλείσετε µ ια συ νεδρία εγχο σε p lu g in s κατάσταµ ιότυ πο. Aν θ έλετε ναn . να αποκτή σει τον έλ στο στιγ ι πατάτε clos e s e s s io µ ενού κα κ.τ.λ. 13

2 ) Ε ά ν θ έ λε τ ε να ανοίξει πάτε στο κάνετε αποθ ή κευ ση (s a ve το πρόγραµ µ α σαµ ενού s e s s ion -> s a ve s e s) τη ν συ νεδρία που έχετε s ς β γαίνου ν 3 επιλ d on ’t q u it. ογές : s a vioe na. nΤdώqρα όταν κλείνετε u it, ju s t q u it, α2

ικ όν

Εικό ν

Σηµαντικό µέρος του Αrdour είναι και το παράθυρο του mixer το οποίο µας παρέχει µια προβολή συνόδου και το οποίο µιµείται ένα toiaartindl το οποίο είναι ένα υλικό κονσόλας µίξης. Το mixer δεν έχει σχεδιαστεί για να µας επιτρέπει να χειριζόµαστε το σήµα αλλά για να αποκτήσει τον έλεγχο σε plugins κ.τ.λ.

Ουσιαστικά το mixer µας δείχνει µια περιγραφή για το πώς είναι περίπου το κοµµάτι το οποίο έχουµε βάλει στην συνεδρία απλά µπορεί µα λείπουν κάποια crlootns τα οποία δεν βγάζουν νόηµα. Τώρα για το πως θα βάλετε κοµµάτια: Επειδή το ardour δεν έχει από µόνο του κοµµάτια τα βάζετε εσείς οι ίδιοι και αυτό µπορείτε να το επιτύχετε πηγαίνοντας session --> import, από κει και Ερµεινευτής πέρα εσείς αρχείων ήχου µε επιλέγετε τι κοµµάτια θα παρουσίαση των βάλετε. Μόλις δεδοµένων του. τα επιλέξετε πατάτε apply και µετά πατάτε το οk και παρακάτω σας τα δείχνει σε µορφή αναλυµένου ήχου. Η εικόνα που φαίνεται παρακάτω δείχνει την µπάρα που βγαίνει αφού πατήσετε import και η εικόνα που φαίνεται ακόµα παρακάτω µας δείχνει τις επιλογές που πατάµε, το cancel, το οκ και το apply που σηµαίνει να προσθέσου µε και άλλα κοµµάτια. Επίσης να ξέρετε ότι µπορείτε σε κάθε κλιπ ήχου που έχετε βάλει ότι µπορείτε να το µικρύνετε πατώντας επάνω του και µε δυο βελάκια που βγαίνουν αναλόγως το ρυθµίζεται όπως θέλετε. Παράλληλα µπορείτε να µετακινήσετε τα κλιπάκια των κοµµατιών σε όποιο κανάλι θέλετε πάνω ή κάτω.

Εδώ εµφανίζονται οι λίστες των αρχείων µουσικής για εισαγωγή στο Ardour.

Τώρα αν θέλετε να διπλασιάσετε το κοµµάτι που έχετε βάλει µπορείτε να πατήσετε δεξί κλικ πάνω του και µετά να πατήσετε multi dublicate. Εκεί µπορείτε να γράψετε έναν αριθµό που θα αντιστοιχεί στο πόσες φορές θέλετε να διπλασιάσετε το κοµµάτι. Μια επιλογή που έχετε ακόµα είναι να ηχογραφήσετε πάνω σε ένα κλιπ ήχου που έχετε βάλει ή ακόµα απλά σκέτη ηχογράφηση. Την ηχογράφηση την επιτυγχάνετε πατώντας το κουµπί record που βρίσκεται πάνω στο κανάλι του ή άµα δεν έχετε ήχο πατάτε απλά στο κανάλι audio το record και στην συνέχεια στο πάνω αριστερά µέρος του παραθύρου πατάτε και το µεγάλο κουµπί record. Υστερα πατώντας το κουµπί play πάνωπάνω και έχοντας συνδέσει ένα µικρόφωνο µπορείτε να αρχίσετε την ηχογράφηση. Οταν θέλετε να σταµατήσετε πατάτε το κουµπί stop που είναι δίπλα από το play. Αυτά φαίνονται και στην παραπάνω εικόνα. 17

Επίσης όπως βλέπετε πάνω-πάνω και λίγο αριστερά στην διπλανή εικόνα (αριστερά), το 1 .00% είναι η συχνότητα η οποία µπορεί να µεταβληθεί αρκεί να κουνήσετε αυτόν το δείκτη. Τέλος αν θέλετε αφού έχετε επεξεργαστεί µε το Ardour ένα κοµµάτι, µπορείτε να το εξάγετε πηγαίνοντας session --> export και στην συνέχεια σας βγαίνουν κάποιες επιλογές για το τι είδους θέλετε να κάνετε το κοµµάτι σας π.χ. mp3, wav κ.τ.λ. και το παίρνετε στην µορφή που θέλετε. Εµείς που πήραµε το Αrdour για να το επεξεργαστούµε µπορούµε να πούµε ότι µας φάνηκε αρκετά καλό διότι µπορέσαµε να φτιάξουµε στην πράξη ένα βίντεο το οποίο το πήραµε από το Youtube και του τοποθετήσαµε δικά µας λόγια. Αυτό επιτεύχθηκε πρώτα µε τη βοήθεια του Αrdour από το οποίο ηχογραφήσαµε τα λόγια και στην συνέχεια σε συνεργασία µε το Οpenshot το οποίο είναι και αυτό ένα πρόγραµµα ελεύθερου λογισµικού επεξεργασίας κινούµενης εικόνας (video), µπορέσαµε να εισαγάγουµε τους δικούς µας ηχογραφηµένους διαλόγους σε αυτό το βίντεο, οπότε τα συµπεράσµατα µας ήταν θετικά για το πρόγραµµα αυτό παρόλο τις κάποιες δυσκολίες που έχει. Ταυτόχρονα αυτή η άσκηση ουσιαστικά καταδεικνύει το µειονέκτηµα του Ardour το οποίο δυστυχώς δεν υποστηρίζει την επεξεργασία κινούµενης εικόνας (video) όπως αντίθετα αυτό συµβαίνει σε άλλα ανταγωνιστικά προγράµµατα κλειστού τύπου... Το Ardοur όµως πιστεύω ότι µπορεί άνετα να χρησιµοποιηθεί αφενός από µουσικούς που θα ήθελαν να έχουν ένα µικρό (home) studio ηχογράφησης στο σπίτι τους ή ακόµα και από επαγγελµατικά studios που έχουν απαιτήσεις από προγράµµατα αυτού του είδους...

Συγγραφή δεύτερου κεφαλαίου: Χάρης Κοτροκόης 18

Κεφάλαιο 3

Audacity Το Audacity είναι ένα πρόγραμμα μουσικής επεξεργασίας το οποίο λειτουργεί σε όλες τις πλατφόρμες, δηλαδή και στα Windows και στα Mac OS, αλλά όπως ειναι φυσικό και στην πλατφόρμα των Linux!

Η ερευνητική µας εργασία (project) µε θέµα: Εφαρµογές Πληροφορικής ΕΛ/ΛΑΚ στη Μουσική, ασχολήθηκε µε τα προγράµµατα ανοιχτού κώδικα, προγράµµατα δηλαδή που χρησιµοποιούµε χωρίς κάποιο αντίτιµο χρηµατικού ποσού. Η δική µας οµάδα έχει ως θέµα το πρόγραµµα ανοιχτού κώδικα, Audacity. Σε αυτό το µέρος της διερευνητικής εργασίας θα σας εξηγήσουµε τις λειτουργίες και τις ιδιότητες του προγράµµατος µας, του Audacity.

εκριµ έ κ γ υ σ υ ο τ κόσµ ο ν ο τ σ ε µ υ ο ω σορίζ λ α κ ς α σ ε ιστώ ν. γ Ο πότ ο λ ο π υ ν τρονικώ κ ε λ η ν ω τ κλάδου

νο υ

Ορισ

y it c a d u Α υ ο τ ά ικ τ ισ ρ η μός και κύρια χαρακτ

To Audacity είναι πρόγραµµα ψηφιακής επεξεργασίας ήχου και ηχογράφησης που κυκλοφορεί σαν ελεύθερο λογισµικό και είναι διαθέσιµο για windows, Mac OS X, Linux και BSD. Το Audacity δηµιουργήθηκε από τον Dominic Mazzoni όταν ήταν φοιτητής στο πανεπιστήµιο Carnegie Mellon. To Audacity κέρδισε βραβείο του SourceForge.net Απονοµή Επιλογής Κοινότητας για το καλύτερο Πρόγραµµα Πολυµέσων 2007. 22

Χαρακτηριστικά του γράΗφχoκαι π η ση αρχαείξι µ ο ή χουίω ν .

Μ ίξη πολλώ ν διαφορετικώ ν καναλιώ ν ή χου .

Ε ξεργπαεή χω ν σία Αποκ λει τουµ έσω ο π και Ε ή ς, Αν ργι ώ ν πι κόλ τι γρα Copyλη ση ς (Cφή ς , απερP a ste ) µuεt, δ υ να τ ι ό ρ ι σ τ η ότ Αν (U n dαoίρεση ςη τα )

∆υ - ες νατότηώτ ν εφέ ψ η φι ακκατάσταση ν εγ ή χου και επι πρόσθ(εpτω lugν ώ κ ι τ σ ι έ χαρακΕτηπρι πρόσθ ετα οεύφν i n s ) . ο ύ ν να γρ α φ σ α µ πορ µ ε τη ν γλώ σ N y q u i s t. Ε πεσ- ία ξερέγναταση ς ορµ ο τ α κυ µ φή ς.

Η έκδο µ ετα1 . 3 . 6 κση ε π ι π υ πο γ ε ν έ α ι ο λέ ο ν σ τ η ρ σ τ ε ρ ι όπω είδη ίζου ν ες Am r ς WM αρχ και τη ν και A A, AAείω ν β C F F mι β λι οθ ή3 απόC, peg κη .

Α- ση ε φαίρύ β ου . θορ

ι κή ου τ α χ ς µ Φαγσασίαοήι ώ νταµ ο ξερσι µ οπλγόρι θ ού ε π ε χρ η ν α τ ι σ µ το χη µ α rri er. σ u µ ε τα F o

ο - ι ξη ώ ν ε π Υ τή ρ πλ ν µ ς σ λλα λι ώ τη τε ρι πο καναυ χνός µ έχ σε σ ψ ία bi ts ε λη ε 32 κάθ ο τ µ α h z µ γµ α . γ ι δε 96K δ εί

Αudacity ∆υ τα νατότεηρώ ν µ λεπίτσοεω ν στη νατος τουό το ρυ θ µτη τα παι ξαίµς σταθ εpρo ταχύυ κρατώ ντp i tch -te mοι α ή χο µ ό-τόνο (). Μ ι α τέτα ρ υ θ ν ο τ ή τω ν µ πο ρ ε ί ν το ν συ χι του ργία οι η θ εί γι α υ µ ε λε η σι µ οπ ι σµ ό ή χο χρ υ γ χρ ο ν ν η σ ι νο ύ µ ε να . κ ει κό

∆υ α νατότςη τ αλλαογύή-τόνου ρυ θ µ -te m p o ρίς (p i tchνοτή τω ν) χωει ς συ χ α µ ο ρ φ ώ σ παρ Au d i o του χου . ή

Υποστήριξη σύγχρονων χαρακτηριστικών λογισµικών επεξεργασίας πολυκάναλων ήχων συµπεριλαµβανοµένων δυνατοτήτων πλοήγησης, µεγέθυνσης, Αντιγραφής, Αποκοπής, Επικόλησης κλπ. τόµ α Αυ µ ε τ α να λ α τ ρ ο τ η ψ π ο ενσηωφι ακήγι κώ ν κή ε ύ ρ ε µ α τω µ ο ρ φ α σ ε τώ κοµ µ ση ς π µ ένο ή . Ο ν σε α τ ι ώ α ύ σ ε ς α λγ γ ∆ ι α υ ε γκα νατό τ η ν ν χρ η ω ν µ ό ρ ι θ µ δ ι κ α τ ο µ µ α α πο θ σ ι µ ο ε τα ξ ύ ο ς ό πω φ ο ρ ά σ τα τ η τα O ε σ σε ξ τι ού - ή κευ σ ποι είτα Li n uS X, ςκ: M i crτoι κά λε η ς σε εχω τρα η κά ι έκδο x- B αι συ soft ι του ρ α ρχείρι στό γου δι ο θ ε 9 8 /M ση υ S D . στή µ Wi n d γι κά ύ ο. Wi n E /2 0 ποστΗ τελ ατα U ows, ζοντ d ows 0 0 /XPη ρίζε ευ ταία n i x ό M ac Wi n αι . Γι α9 5 κα /Vi staι Wi n d σταθ πω ς προd ows τη ν υι N T δε, αλλάows ερή 7 π δοκτείνου νοι πρ οστή ρν υ ποστα ο ιµ ιξ τ έκδαο στι κτήη ν τελγραµ µ αη η ρίσ η 1 - b e ε υ τα τ ι σ τ έ ς . 3 . x ta ία B e ta .

Στην παρακάτω εικόνα βλέπουµε πως είναι η επιφάνεια εργασίας του Audacity πάνω στην λειτουργία του. Εµείς θα µεταφράσουµε τα σύµβολα εξηγώντας παράλληλα τι µπορείς να κάνεις και γιατί.

Β λ έ πο υ µ ε πάνω -πάόννωα στη ν εικµ µ ή τ η γρ α e n u µ ενού (m µ ας li n e ) που ω ς δείχνει πυ µ ε να φτιάξού ριο ένα καινο λλά αρχείο απω ς κυ ρίω ς να χρη σιµ οποι-τις ή σο υ µ ε ς λειτου ργίε εφέ όπω ς τα αλλαγή ς τόνου o), (tra n s p ort αλλαγή ς κ.α. ρυ θ µ ού , και καθ ώ ς επιπλέον e lp ) β οή θ εια (h

Παρακάτω βλέπουµε τη γραµµή µε τις λειτουργίες έναρξης, παύσης (pause), ηχογράφησης (record), διακοπής (stop) κι επαναφοράς.

∆ίπλα από αυ τή την γραµ µή βλέπου µε πω ς µπορού µε να ρυ θµ ίσουµ ε την ένταση τω ν ηχείω ν του υπολογιστή

ή χος που ή σει ή ο ι α ίν ε α µ η φ ά ρ Το µ πλε γ έχου µ ε η χογραφ που έχου µ ε προσαρπµρόόσγερι αµ µ α. στο

Το ήµ ατος είναι ου σχή µ α του γραένφτα του ήχ ανάλογο τη ςρδι ογρσάης φηµ α (παλµ ός όπω ς ένα κα καρδι άς).

Στη ν ίνου µ ε κρ ια δ να κό ει η εν µ ύ προη γο υ παίζου ν ο π ν χω ή α λι νά κα δύ ο ταυ τόχρονα. τη µ ία ε µ λι νά κα το ώ ρ Το π φω νι κό και νο ο Μ ι να εί ή φ ρ ο µ το α κυ µ µ ατοµ ορφή ενείώναι κυ ία µ ό π α ι α ίτ λε τε ο π α τω νάλι από κάοτε το δεύ τερο κα απ λείται αλεπίό το τό υ α α γι ι κα κό νι ω φ Στερεο µ ία αποτε ί η χείο. Η . ές φ ρ ο µ το α µ κυ δεξ δύ ο αριστερό και η άλλη το

Πιο αναλυτικά Παρακάτω θα δείτε πώς µπορείτε να επεξεργαστεί τε ένα αρχείο ήχου. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, πρόκειται να ανοίξετε ένα υπάρχον αρχείο ήχου που θα πρέπει να αφαιρέσετε κάποια δευτερόλεπτα από αυτό. Θα τελειώσετε µε ένα σβύσηµο (fade-out) στο τέλος και θα το εξάγετε για να µπορέσετε να το παίξετε στο αγαπηµένο σας audio player. Αυτές ειναι οι βασικές λειτουργιες που θα δούµε παρακάτω και που συνήθως χρησιµοποιούνται κατά την επεξεργασία ενός αρχείου ήχου.

Μονοφωνικό Κανάλι

Στερεοφωνικό Κανάλι 28

ια επεξεργασία γ ο εί χ ρ α α έν τε εί ρ Β : Β ήμ α 1

Το Aud acity µπορείς να ανοίξει πολλέ κοινές µορφές αρχείω ν ήχου , ν νω συ µπεριλαµ βανοIFµέ τω ν WAV, A F, και M P 3.

Το Au da city δεν µπορεί να ανοίξει αρχεία µουσική ς που προστατεύ ονται. Μπορείτε αν θέλετε να ική επεξεργαστείτε τη µουσου . που έχετε σε ένα CD ήχ την Πληροφορίες σχετι κά µε ίω ν εξαγω γή µουσικώ ν αρχε από CD , µπορείτε να δείτε στη βοήθ εια του Au da city.

Αλλω στετυ ο στο διαδίκ ίτε δω ρεάςν! ε ρ β α ν ε ίτ ε ρ ο µπ ια µ ου σικήτη ν οποία τ ά µ µ ο κ ά λ λ ο π υ νση απόεάν µ ου σική . θ ύ ιε δ ια µ ι α ίν Ε δώ ε να κατεβ άσετε δω ρ ραφές σε µ πορείτεζεται: O p s ou n d . Ο ι εγγδω ρεάν, Ο νοµ ά τη ν ιστοσελίδα είναι re a ti ve αυ τή ν αι µ ε τη ν άδεια τη ς C e , η οποία διανέµ ετ ttrib u ti on – S h a re Ali k τείτε και να σ C om m onτsο Aδικαίω µ α να επεξεργδαείγ µ α χω ρίς ό ι ε ικ τ ίν η δ χ ς η α σ κάποιο δη µ οσιεύ σπελτηερω µ ή δικαιω µ άτωασν.ία είναι τή η διαδικτο Au d a city, υ α , α φ ο ρ τ ίσ τ Αν η ν άδεια γοιαποιονδή ποτε τ ε µ ια ο µ ό ρ α π έπει σε το οποίοπερποιτγρραµ µ ατιστή να και να το ι ε σ ιή ο π ο π ο ρ τ ω ρ ε ά ν. αναδιανείµ ει δ 29

Βήμα 2: Ανoίξτε ένα α

ρχείο µ ε το Au d a city.

Ανοίξτε το Au d a cit ανοίξετε ένα y.αρΓχιαείοναή µ πορείτε να επιλέξετχοε υ , " Άνο µ α" από το "Αρχείο" σιγτο ού , αλλά µ ια εύ χρη στη σµυεν µ ευ ση είναι απλά αντι γρντό α επικόλλη ση (d ra gφaήn κdαι d rop ) του αρχείου στο Au d a city:

(Windows) Σύρετε το εικονίδιο του αρχείου ήχου στο ανοιχτό παράθυρο του Audacity

(Mac OS) Σύρετε το εικονίδιο του αρχείου ήχου στο εικονίδιο του Audacity στο Dock.

μ Βή

ι τά ο 3: Κ

τη ε τ ξ

ατ µ υ κ

φ ρ ο µ

ή.

Αυτή η εικόνα δείχνει µια στερεοφωνική Το αριστερό κανάλι µορφή. κυµατο εµφανίζεται στην επάνω κυµατοµορφή, και το δεξί κανάλι στην κάτω κυµατοµορφή. Στα σηµεία που η κυµατοµορφή έχει µεγαλύ τερο όγκο, ο ήχος είναι πιο δυνατός, και το αντίστροφο. Το µήκος της παραπάνω κυµατοµορφής σας δείχνει τη διάρκει α του ήχου µέσα σε λίγα δευτερόλεπτα του λεπτού .

Β ήμ α 4: Α κού στε το η χ

η τικό αρχε

ίο.

Η πα ρ α πά ν ω ει κόνα τη γραµ µ ή εργαδλείείχωννει ελ Ο ι λει το ς τω ν κου µ πιώ ν είναέγι χου . προς τα δεξιάυ):ργΜίεετ (απ Ε γγραφή – Π αύ ση – άβ αση στη ν Έ ναρξη – Αόνααπραισρτεαργ ά ∆ιακοπή και Μ εταπή δ ω γή – η σ η σ το τέ λ ος του αρχείου . Κάντε κλικ στο κου µ π ή χο και µ ετα πατή στεί αναπαραγω γή ς: “P la y “ για να α αναπαραγω γή . Αν δεντο κου µ πί ∆ιακοπή για να σταµ ακού σετε τον τή σετε τη ν ακού τε τίποτα, δείτε τη ν Ε γ κατάσταση και Μ πορείτε να χρη σιµ ο ∆ιαµ όρφω ση του Au d a city. π συ ντόµ ευ ση για τηοιήν σένετε το πλή κτρο διαστή µ ατος (s p a Κάντε κλικ στο εργαλ αρξη αναπαραγω γή ς και ∆ιακ ce b a r) ω ς χρη σιµ οποιή στε το στη είο επιλογή ς [I] (= επάνω αρ οπή ς. Κάντε κλικ και σύ ρετέ ν κυ µ ατοµ ορφή για να επιλέξ ιστερά), και στη συ νέχει α, κάνετε το για να δη µ ιου ργή σετε µ ια επιλετε ένα µ έρος τη ς. κλικ στο κου µ πί Αναπ εγµ ενη περιοχή , και α ρ α γ ω γ ή . Θ α ακου στεί µ όνο η επιλεγ Μ πορείτε επίση ς του προαναφερόµµενένοηυ ςπχεριοχή . ει ρισµ ο Για παράδει γµ α, µ ποµ έσω του πλη κτρολογίουύ. ς να του ς πραγµ ατοποιείτε είτε να χρη σιµ οποιή σ β έλος για να µ εταρκιν ετε το αριστερό και δεξ ή σετε το δροµ έα αρισ τερά και δεξιά τη ς ί κ υ µ α το µ ο ρ ή ς. Κρατώ ντα µ ένο το πλήφκτρ τα πλή κτρα µςε πταατη h ift), πατώ ντας β έλη , θ α καταφέροετ(S επιλεγµ ένες περιοχέςε να επεκτείνετε τι ς . Αντίθ ετα, κρατώ ντας π α τη µ έν ο σ ταθ ερά το πλή κτρο ελέγχου (C tr l) , πατώ ντας τα πλή κτρα τω ν β ελώ ν, θ α σ υ πάρχου σα επιλεγµ έν υ ρρικνω θ εί η η περιοχή .

τε Μ ποροεπί οι ή σετε ιµ να να χρηηκτσρολόγι ο γδιιαάφορες δει γµ α: το πλ τοποι ή σετεση . Γι α παρά πραγµτάα τη ν ακρόα γι α ναατά τη ν α ς κ ο ς λ ε έ ί γ β στερόος τα πίσω κ ι λ ε ι το υ ρ ρ α ο τ ρ τε - Π ατεήτσον δροµ έαραπγω γή . ο µ έα ρ τ α ε δ π σ α ο ή τ ν ν ι α ε µ ε τα κ ι νή σεατ γω γή . κ α τ ε µ γι α νατη ν αναπαρ ς ο λ το ν έ β ε ί τ ά ξ ε τ ε σ α δ ή κ ν ε ς τ ετακι. µ α - Π ατπήρσος τα εµ πρό ν α ι έλος πγ ι ο γρή γορα β ό ρ ε τ αρι σ ς τα πίσω ε το τ + ε t f σ i ή h ν ι S ο κ ρ τε µ ε τα ο ρ α . α ν α - Π α τή σ δ ρ ο µ έα π ι γ β έλοςρός πι ο γρή γ ί ξ ε δ + ε S h i fπt ρος τα εµ π τ σ ή τ ο µ έα α ρ δ - Π δ ρ ο µ έα υ ο τ ίνη σηµςπορού σε να κ α τ ε µ α η τα Η ταχρύοτς και πίσωα,νθάλογα µ ε τι ς µ π ρυ θ µ ι στεί µ ίες σας. επι θ υ

υ ργ Βήμα 5: ∆η µ ιο

ή στε

α (sou n d µ σ α π σ ό π α τικό ένα µ ικρό η χη

cli p ).

τε Μ πορρεγίαστείτε στο ε να επυεµξατοµ ορφπώονόπω ς θ αµ µ α κ α ό τον ή χµοε τον ίδι ο τσρε ένα πρόγρ y ο Au d aαciσt τείτε κείµσείνας κει µ ένοµυπ. ορείτε ναα επεξεργ επεξερζγεαστε κείµ ενοοπ, ου θ έλετιεθνέλετε ργά το κείµ εν ι λέγετε το τ ε ξ ε π ε O τανέξετε πρώταυ νέχει α επ τό. το επι λ τε και στη σ άνετε µ ε αυοκόψ ετε ή νοαλλή σετε να κ ε να το απ και να επι κ αλλάξε θ έλεδτ ι αγράψ ετε έση του . u d a ci ty. α ν ί ε ρ Μ πο ετε, να το ίµ ενο στη θ λογο στο A µ ετά ψ άλλο κε νά m i n ), και α ι τ ά κ α ντ ι γρ ά ε άνετ θ ύ νετε (zooτου ή χου κ α ν ε τ ί Μ πορρεώτα το µ εεγτεε το φάσµοαυ θ έλετε να Π επι λέτγοµ ορφή ς) πσυ νέχει α τοε το (κυ µ αλλάξετε. Στη, ανάλογα µ α γ ά ζε σ τ ε ν α το επεξερ πω ς θ έλετώε σετε. δι αµ ορφ

παρακάτΗω ε ικ δείχ τη γρ αµ µ ή ερόγνααλε Ε πεξεργναεσι ία έ ν α ο ν ο µ ά ζε µ ε τα κου µ π ίω ν. τ α ι Ε και το αλλο Ε ργαλείο Μ εγέθ ιά Ζου µ . Το υσ Ο τα ν µ ε γ ε θ ύ ρ νετε γιαγέαχλεετιο Σ µ ίκρυ νση ς η(Zς o(Zooom I n ), εµ m κυ µ ατοµιαορµφεγαλύ τερη ανάλOυuσtη). Ε πιλέξτε πρ ή. ώ τα το ε ρ γ α στη ν αριστερά), κ λ ε ά ίο ν και µ ετά κάν τε κλικ κοντά στο σεπιλογή ς [I] (= επ πατη µ ένο σττε κλικ στο κου µ πί Μη µ είο που σας ενδάνω χρειάζεστε. Π αθ ερά µ έχρι να δ εγέθ υ νση . Κρατ ιαφέρει, ή σ τ ε το είτε τις λεπτο α ρ α τη ρ ή στε µ ό δ έ τ ρ ι ρ ο ό ε µ τ ιε α έ ς πο υ ας β ρίσκεται ν πα τά τ ε τ η Υπάρχου ν ε µ π σ ε ίσ τ γ για Zoom . Π η ς εντολές µ ενού ο κέντρο τη ς οθ όν έθ υ νση , ο ρ ο β ο λή > Μ η ς. και συ ντοµ εύ ε γ έ σ θ π ε υ ις µ εγέθ υ νση ς. ου είναι η ίδια µ ε νση (ή το συ νδυ α πλη κτρολογίου τη Π σ η ίδια µ ερτοηβνολή > Σ µ ίκρυ νσνη ε(ήπιλογή του κου µµπόιοCύTRL + 1 ), Π ροσαρµ ογή επιλογή κου µ π το συ νδυ ασµ ό C κυ µ ατοµ ορσφτο παράθ υ ρο (ήιοCύTΣ µ ίκρυ νση ς. Π ροTβRL + 3 ) είναι Χρη σιµ οποήιήέτσι ώ στε να εφαρRµL + F ) θ α µ εγεθ ύονλή > ζε ι σ το πα ρ ά ε ι τ η ν µ πορείτε σνατε τις εντολές " Zooόm παραθ ύ ρου κάνετε τη µ έγισ " έτσι ώ στε θνυαρο. περισσότετροευ Au d a city σας γτιαη χρή ση του να β εβ αιω θςε λεπτοµ έρειες χρενιάα δείτε όσες το αρχείο όίττε ότι έχετε δει ολόκζλεστε ή αν είναι απα ραίτη τοη. ρο

Για να ένα κόψ ετε αήπχόου ένα µ ικρόµ ατα: είο βή µ εγάλοκαορλοχυ θ ή στε τα εξή ς χρ ι το η ς κοµ µ άτι, α έ µ ή φ ρ ο µ κυ µ ατοει στη ν εκταση τιας ν η τ ε τ ε ν ύ Μ εγεθ γραµ µ α να δείχνχρονική ς διάρκε ετε. χρονοδς ιάσας το µ ή κος τηθςέλετε να περικόψ ο θ ό ν η α το µ ο ρ φ ή ς πο υ έξτε ιλ π ε µ , t υ if κ h ς S τη λή κτροοµ ορφή ς που ε π ο τ ο ν έ µ τε παττηη λή ξη τη ς κυ µ αατ πλό όπω ς και µ ά τ α ρ κ ώ ν Ε και α ό σο τη ν έναρδξιαητη ρή σετε. Ε ίνεωαιντστα προγράµ µ ατ θ έλετεηνναεπιλογή προτάασσίας κειµ ένου . τ επεξερ γ ετε τις φ ά ρ γ ια δ ς ια Στη συ νεέυχοεύ µ ενες εξωτερικέ περισσ πλευ ρές.

Π ατή σττερο το πλή κ να ακού σετε ς για διαστή µ αττηον επιλογή . ο ς τη ς λ έ τ ο τ ι α κ αρχή ο ποντίκι . ν η τ ε τ ίσ µ θ Ρ υ επιλογή ς µ ε τ άνω από τη ν τη π ρ σο ρ α ς θ α ίκ ε δ ο τ ε τ σ Μ ετακιντήη ς επιλογή ς - ολοκέχεριού . έναρξηλλάξει σε σύ µ β ορετε για να α και σύ ν αρχή τη ς ικ λ κ ε τ ν ά Κ σετε τη προσαροµγήός. Μ ε παρόµι οτιο επιλ ρυ θ µ ίστε κα ο τρόπο τη ς επιλογή ς. τέλος

ά: Π ροαιραετλικλάξετε τη ν να ιλογή ς ∆οκιµ άι σττοετέλος τη ς επιο αρχή κπαό το πλη κτρολόγ . α ιστερόογή ρ α + t if h S Π ατώ ντδαιες υ ρύ νετε τη ν ε. πιλ β έλος, θπαρος τα αριστερά δ εξί + t if h S ς α Π ατώ νατ διευ ρύ νετε τη ν β έλος θιλογή προς τα επ δεξιά.

Ε χετε επιλέξει τώ ρα το τµ ή µ α του ή χου που θ έλ ετε να κρ α τή σ ετ ε. Γι α να διαγράψ ετε τα πά επιλεγµ ένο ή χο, κάντε κλ ντα εκτός από τον ικ στο Ε πεξεργασία> Π ικοπή . Ε άν κάνετε κάποιο λάθερ ο κλικ στο Ε πεξερς,γαµσπίαορ>είΑτε πάντα να κάνετε ναίρεση . Το Au d a ci ty έχει απεριόρ ισ τε ς Ε πανάλη ψ η ς. Β ή µ α προ β αθ µ ίδες Αναίρεση ς και αναιρέσετε όλη τη ν επεξς β ή µ α, µ πορείτε να εργασ που έχετε πραγµ ατοποιή σει µ έχρι τώ ρα και να φία τασετε στη ν αρχι κή σ τι γµ ή π ο υ α νο ίξ α τε το αρ Μ πορείτε να επαναφέρετ ε επίση ς όλες τιχες ίοδ.ραστη ριότη τες Έ χετε τώ ρα µ ια ππερουιοαχήναιρέσατε. του ή χου που ξεκι νά µ ετ από τη ν αρχή το ά Π ριν από τη ν εξαγω γή υα κοµ µ ατι ού . ύ του ή χου , θ α πρέπει να το µ ετακι νή συ το ετ ε του κοµ µ ατι ού . Αν δεν τοστη ν αρχή αυ τό, το εξαγόµ ενο αρχεκάνετε περιέχει σιωπή . ίο θ α 36

Β ήμ α 6

: Ε ξασθ

έ νη σ η ( f a d e o u t)

στο τέλο

ς το υ κ ο µ µ α τι ο ύ.

Κατευθυνθείτε στο τέλος του κοµµ ατιού και µεγεθύνετέ το µέχρι να µπορείτε να δείτε τα τελευ ταία δύο ή τρία δευτερόλεπτα της κυµατοµορφής. Στη συνέχεια επιλέγετε το τµήµ α στο τέλος που διαρκεί γύρω στα δυο µε τρία δευτερόλεπτα. Κάντε κλικ στο Εφέ> εξασθένιση (fade out). Οταν το ξανακούσετε θα παρατηρή σετε ότι ο ήχος στο τέλος του κοµµ ατιού , σβήνει οµαλά.

α γω γή ξ Ε : 7 Β ήμ α

ωµ φ ρ ο µ α ι το υ δ

έ νο υ

ίου . ε χ ρ α ύ µ ου σι κο

Για να αποθηκεύσετε ένα αρχείο από το Audacity, πάτε: Αρχείο > Αποθήκευση. Αν το αποθηκευσετε ως αρχείο Audacity, τότε µπορεί να διαβαστεί µόνο από το Audacity και όχι από άλλα προγράµµατα όπως το iTunes ή το Windows Media Player. Για να µπορέσετε να το "τρέξετε" και στα υπόλοιπα προαναφερόµενα και µη, προγράµµατα, τότε θα πρέπει να σώσετε τις ηχητικές σας δηµιουργίες σε άλλες φόρµες µουσικών αρχείων, φόρµες που διαβάζονται από τα αντιστοιχα προγράµµατα. Μερικές από τις πιο διαδεδοµενες µουσικές φόρµες ειναι οι: Wav, Mp3 κ.α. 37

Ε ξαγω γήυ σε ενός αρχAεVίο. W ξαγω γή , η " . Ε > ίο ε χ ρ Α ο τ σ σ Κάνονταςίζκετλαικι η επιλογη " Αποθ ήόκνεουµ α. µ ετά εµ φασντο αρχείο το επιθ υ µ ηότόνοµ α για τη ν ∆ώ στε προτείνει πάντα ω ς του αρχειου Το Au d a cεitυyση το ίδιο µ ε το όνοµuαd a city. Ε ίναι αποθ ή κ εξεργαστή κατε στο A ποθ η κεύ ετε µ ε πο υ ε π ρ ο ό µ ω ς ν α ν α το α ν σ υ γ χέ ε τ ε το προτιµ όττεικό όνοµ α ώ στε να µ η το Au d a city έργο διαφορεαρχείο σας σε Wa v µ ε ποθ η κεύ σετε το εξαγόµ ενποιλέξτε µ ια θ έση για ναµ έανο τρόπο. σας. Ε ρχείο µ ε το συ νη θ ισ a ve " εµ φανίζεται ένα α γου " S ο µ ενού επιλέξτε ό λ ια δ υ ο τ ς ο ρ Στο κάτω όµµέενο µ ενού . Από αυbτόit τP C M " (αυ τή είναι αναδυ (M icros oft), στα 1 6 - τη τα C D ). " WAV" η προτεινόµ ενη ποιό κου µ πί λικ στο Τέλος, κάθνήτεκεκυ ση " για να " Απο ε τη ν εξαγω γή του ολοκλη ρώσσαεςτ σε αρχείο WAV. έ ρ γο υ

Εξαγωγή ένός αρχείου σε MP3. Για την εξαγωγή αρχείων από το Audacity σε µορφή MP3, θα χρειαστεί να κατεβάσετε και να εγκαταστήσετε το προαιρετικό πρόσθετο: "Lame", κωδικοποιητή MP3. Οδηγίες υπάρχουν στην βοήθεια του Audacity. Εφόσον κατεβάσετε και εγκαταστήσετε το κωδικοποιητή "Lame", θα είστε σε θέση να δηµιουργήσετε αρχεία MP3 µέσω του Audacity. Τα βήµατα για την εξαγωγή ενός αρχείου σε µορφή MP3 είναι η ίδια όπως και για το αρχείο WAV, εκτός από: Στο παράθυρο διαλόγου Αποθήκευση, από το "Format" του µενού, επιλέξτε "αρχεία MP3". Στη συνέχεια, κάνετε κλικ στο "Επιλογές ..." κουµπί για να ορίσετε µεταξύ διάφορων επιλογών, και το bitrate για το αρχείο MP3. 38

Δ ι α φ ορ έ ς τ

L MM υ ο τ ι α κ y t i c a ου A u d

ν γραµ µ άτω ν: τω α ίδ χ τι σ ο ρ κ α ν τη ό χεται απ iο. Το LM M S πρMοέρ ia S tu d Lin u x M u s ic u ltim e d ύ κώ δικα που το ιχ ο ν α α µ µ α ρ γ ό ρ π αι το Au d a citευy,τείι ο καθ ένας νόµ ιµ α χω ρίς τη ν κ ς ω π ό τό υ α ι α κ ι α ίν Ε εί να το προιοµ ηυθχρη µ ατι κού αντίτι µ ου . ση µ αίνει ότι µ ποκαρτα β οή κάπο

Αλλη οµοιότητα που έχει το LMMS µε το Audacity είναι ότι µπορεί να λειτουργήσει σε όλες τις πλατφόρµες, δηλαδη και στα Windows, και στα Μac OS αλλά φυσικά και στα Linux. Αλλη οµοιότητα που έχουν τα δύο προγράµµατα είναι ότι όπως στο Αudacity µπορείς να αλλάξεις ή να διατηρήσεις το ρυθµό που θέλεις, το ίδιο ισχύει και για το LMMS. Eπίσης και στα δύο προγράµµατα µπορείς να αλλάξεις την τονικότητα του ήχου που ηχογράφησες. Η φιλοσοφία όµως των δύο προγραµµάτων είναι εντελώς διαφορετική. Ενώ το Audacity είναι ως επί των πλείστων ένα πρόγραµµα ηχογράφησης και επεξεργασίας των ηχογραφηµένων αρχείων, αντίθετα η φιλοσοφία του LMMS είναι η ταξινόµηση θα λέγαµε έτοιµων ήχων οι οποίοι βρίσκονται σε µια µεγάλη βιβλιοθήκη ήχων. Στο LMMS µπορεί κάποιος να επιλέξει διάφορους ήχους, ήχους µουσικών οργάνων µέχρι και ήχους κρουστών ώστε στο τέλος να δηµιουργήσει µουσικά ολοκληρωµένα χορευτικά και µη κοµµάτια. Η µουσική βιβλιοθήκη του LMMS αποτελείται από έτοιµους - επεξεργασµένους ήχους οι οποίοι είναι σε φορµάτ Audio (WAV, MP3) αλλά και σε φορµάτ MIDI. Στο φορµάτ των MIDI, ουσιαστικά η µορφή εντολών πραγµατοποιείται µέσω δεδοµένων, που ανάλογα µε τις πληροφορίες των εντολών, συλλέγουν αποσπάσµατα έτοιµων ήχων που βρίσκονται σε ειδικές βιβλιοθήκες που έχουν δηµιουργηθεί ειδικά για να ανταποκρίνονται στις MIDI πληροφορίες εντολών. Αντίθετα το Audacity είναι εξιδεικευµένο στο να επεξεργάζεται µόνο Audio ήχους. ∆εν είναι εντολές σε µορφή δεδοµένων όπως στο MIDI αλλά επεξεργασίες που γίνονται απευθείας επάνω στους ηχογραφηµένους ήχους. Τέτοιες επεξεργασίες είναι δύσκολο να πραγµατοποιηθούν αν το πρόγραµµα δεν είναι εξειδικευµένο για την επεξεργασία τέτοιου είδους αρχείων. Συγγραφή τρίτου κεφαλαίου: Νίκος ∆έδες Ορέστης Σπανός Αλέξανδρος Χατζηγνατιάδης

Κεφάλαιο 4

MuseScore Το MuseScore είναι ένα πρόγραμμα μουσικής σημειογραφίας το οποίο λειτουργεί σε όλες τις πλατφόρμες, δηλαδή και στα Windows, και στα MacOS, αλλά όπως ειναι φυσικό και στην πλατφόρμα των Linux!

MuseScore

Τo MuseScore ξεκίνησε πριν από 8 χρόνια από τον Warner Sch Weer µε ιδέα τη δηµιουργία ενός προγράµµατος σύνθεσης και επεξεργασίας µουσικού κειµένου για Linux. Αργότερα το MuseScore απευθύνεται και στους χρήστες των λειτουργικών συστηµάτων Mac και Windows αντίστοιχα. Το MuseScore είναι το πρώτο και µέχρι στιγµής το µόνο πρόγραµµα σύνθεσης και επεξεργασίας µουσικού κειµένου που είναι µεταφρασµένο στα Ελληνικά και σε άλλες 42 γλώσσες και διανέµεται δωρεάν. Υπάρχει, µία εικονική παρτιτούρα στην οποία ο χρήστης µπορεί να εισαγάγει νότες όπως και στα εµπορικά προγράµµατα είτε µε το ποντίκι είτε µε συντοµεύσεις πληκτρολογίου ή µέσω ενός MIDI keyboard. Υπάρχει υποστήριξη απεριόριστου αριθµού συστηµάτων και τεσσάρων φωνών ανά πεντάγραµµο. Το πρόγραµµα µπορεί να αποθηκεύσει τις παρτιτούρες που δηµιουργούνται στις εξής µορφές: Συµπιεσµένο αρχείο MuseScore, απλό αρχείο Muse Score, Music XML, συµπιεσµένο Music XML, Standard MIDI File, PDF, Post Script, PNG γραφικών bitmap, SVG, Lily pond, Wave audio, Fla audio, Orbison audio. 43

Εγκατάσταση του MuseScore ορετικά λειτουργι κά Το Mus eScore ειναι συµβ ατό µε πολλά διαφων Wind ows, Mac συστήµατα υπολογιστών συµπεριλαµβανοµέν OS, και Linu x (όπω ς αναφέραµ ε και πριν). Windows

Μ πορείτε να κατεβ Win d ows από τη σ άσετε δω ρεάν το αρχείο ε στο σύ νδεσµ ο για ελίδα Μ εταφόρτω ση του M u γκατάσταση ς τω ν διαδικτύ ου σας θ α να ξεκινή σει το κατέβ ασµ α. s e S core . Π ατή στε αρχείο. Π ατή στε "Απεπιβ εβ αιώ σει ότι θ έλετε να καΟ περιη γη τή ς του τεβ άσετε αυ τό το Ό ταν τελειώ σει το οθ ή κευ ση Αρχείου ". κ α ξεκινή σει η εγκατά τέβ ασµ α, κάντε διπλό κλικ παράθ υ ρο ασφαλείασταση . Τα Win d ows µ πορεί στο αρχείο για να πριν ξεκινή σου ν να ς και να σας ρωτή σου ν για να ανοίξου ν ένα να συ νεχιστεί η διαδτρέχου ν το πρόγραµ µ α. Ε πιλέ µ ια επιβ εβ αίω ση ξτε "Ε κτέλεση " για ικασία.

Ο εγκαταστάτης του προγράµµατος προτείνει να κλείσετε όλες τις εφαρµογές πριν συνεχίσετε. Αφού κλείσετε όλες τις υπόλοιπες εφαρµογές πατήστε "Επόµενο" για να συνεχίσετε. Ο βοηθός εγκατάστασης θα σας δείξει τους όρους της άδειας ελεύθερου λογισµικού, τους οποίους µπορείτε να διαβάσετε. Πατήστε "Αποδέχοµαι" για να συνεχίσετε. Κατόπιν επιβεβαιώνει την τοποθεσία που θα εγκατασταθεί το MuseScore. Άµα εγκαθιστάτε µία νεότερη έκδοση του MuseScore αλλά θέλετε να κρατήσετε και κάποια παλαιότερη έκδοση στον υπολογιστή σας, τότε πρέπει να αλλάξετε την

τοποθεσία εγκατάστασης, αλλιώς πατήστε Επόµενο για να συνεχίσετε. Επειτα επιβεβαιώνει το όνοµα για τον φάκελο του MuseScore που θα εµφανίζεται στη λίστα των προγραµµάτων του µενού "Έναρξη" των Windows. Πατήστε "Εγκατάσταση" για να συνεχίσετε.

∆ώστε στον εγκαταστάτη του προγράµµατος λίγα λεπτά προκειµένου να εγκαταστήσει όλα τα απαραίτητα αρχεία και τις ρυθµίσεις.

Εκκίνηση του MuseScore Για να εκκινήσετε το MuseScore επιλέξτε: Εκκίνηση - Ολα τα Προγράµµατα - MuseScore. Επειτα από µερικά δευτερόλεπτα το MuseScore θα ανοίξει µε µία παρτιτούρα ως δείγµα. Πειραµατιστείτε ελεύθερα µε την παρτιτούρα δείγµα για να πάρετε µια πρώτη γεύση του προγράµµατος.

Ε πειτα µ πορ

ε ί να θ έ λε τ ε ν

α δη µ ιου ργή σ

ετε.. .

... τη δι κή σας παρτιτού ρα. 47

τι σ ι ρ η τ κ α ρ Κ ύρ ι α χ α

κά

τι τού ρας ρ α π " ς ή ικ σ α "β δη µ ιου ργία ια γ ό ν α ικ ι α ιν ε re - Το M u s e Sγάcoνω ν (οργανικώ ν συ νόλω ν). όλα τα ε σ τα οµ άδας ορ α µ τό υ α ι διαχω ρίζονδταιπλές διαστολές, κ.τ.λ.. ), ν ω τρ έ µ ν ώ λ λ ο ια - Ο ι παύ σεηις(κπλειδιά και ενδείξεις µ έτρτήω νγ,ραφή τονικού ύ ψ ου ς (γετά σω στά µ έρεταφορά διατη ρεί τη σω σπονται πια σε φυ σικό F µ άλι η τονική µα τα E -δίεση δεν µ ετατρέ νικότη τα και γυ ρνώ ντας π το παράδειγµβ αση στη ν πραγµ ατι κή τονα αφορού ν σε ολόκλη ρο µ ο. πεντάγραµ από µ ετά δυ ναµ ικές είναι δυ νατό ή πίσω ), οι σε ένα όργανο σύ στη µ α ή και κειµ ένου τα µ έρη . ου ν έ ιµ ε κ η ψ η λ ά ν α - H επ ς γίνεται σε όλα ση µ ειώ συ στή µ ατο να λω ν για λ ά ύ ξ τα ό ε κ µ τι ν ς α α µ ρ η ύ σ - Ε πίση ς υεπίνάαρι χου ν έτοιµ α πρότυ πα παρτι το σου µ ε ότι και µ πάντα. υ ς ο ρ γά νω ν ο ορχή στρα χ ή 8 2 1 ό π α α µ ε σε µ ια γκαάνα και οµ άδες κρου στώ ν. µ υ ο ξ έ ιλ π ε α ν ε µ - Μ πορού ραγω γή και από οκτώ τύ µ π για αναπα

α σµ ο ύ ς υ δ ν υ σ ου ς κρίβ ει α. ρ ε τ ό κ ι τ υ ναλ η χρονι κή α α ε σ ή ρι ξηγι α µ εγαλύ τερ τ σ οί ή ο µ π σ υ ι λ ι π ε υ ο χ ο ι ίτερο α ι - Υπάι αρι ρέσεω ν χρόν δ ι α µ µ γρα ατασκευ ή ς. ό ρ υ πο δ π ο τ ι από κας ει δι κή ς κ α τ ν ο ζ ί ρ η - Υποσςτ, ετι κέτες κλίµ α α λλι ώ

τά τ ι ς κ α ν α , η ή κευ σδι ακοπή τουν θ ο π α η τόµ ατ πρόσµ ενη ργασία να µ η υ α η µ ι σ χρή πό µ ι α α πολύ ω ρη ε ύ λ ο π η α ή - Ε πίσι τοη ύς ρες µ ετάοτέλεσµ α πι θ αν πα ρ τ ο γ ι σ τ ή µ ε α π υ πολ χαµ ένη . - Ο ι ις πά ε ι αναλή ψνεται µ ε π ε γή αράγο εια. π ω α ν α γ α αρ η ακρίβ λ π ά γ ε α µ ν Α ίσετε ρ ο α ν ε ίτ - Μ πορε αναπαραγω γρήα τη ν ρα ή χαµ η λότεένη ψ η λότε τη ν καθ ιερω µ α π ό η τα . τονικότ ή κτρο λ π ο λ ά γ ε µ - Μ ε µταοτος πετυ χένεται τηης διαστή η και η διακοπή εκκίνη σραγω γή ς. α ν α πα γω γή τοα α ρ α π α ν α - Κατά cτoηrνe πορεί ή χονυ ς µ M u s e S ύ σει όλου ς του ς που ε ρ µ η νε ο ρ γά νω ν στη ν τω ν µ β ά ν ο ν τα ι α υ τό περιλα ού ρα, και τη ς γω παρτιτ ίνει ό λ συ µ β α η ση ς από αττοος υ ιοθ έτ core του συ στή µδικα, κώ M u s e Sού τ ιχ α ν ο F o n t. S ou n d

κας - Ν έος πίσίνεαω ν ρ υ θ µ ς µ έ σ ω το υ γή αναπαραγSωyn th e s ize r µ ε κηύσρηια, η→ αντή χ ρική Ε µ φάνισ κεντ ές γνω ρίσµ, ατα αλλαγ ch oru s αι χω ρίς κ , η σ α τ έν F o n t (οι d n u o S όσεις δ κ ε η σ η ίν κ κ ε πα ν ε τ ε ρ ε ς εκκίνη ση ν α π ε ιό λ πα ξου ν τα ν ά α λ σ λ ύ α ο α ιτ ν α π ια α ore γ του M u s e S cS ou n d F on ts ).

µ ή ς: ο ρ δ ια δ ς έσω τη µ le f f u h s in g και w s ι ε γ ά ρ ρ α γω γή α αναπααπαραγω γή ς. α µ π µ α α ν ρ α γ ό ν ρ η ρέπει οτ γίου M I D I . - Το πιση - Π ίνακας Αν ιτ π ε υ ο π , Ε µ φάν ck M I DσI κευ ή ς πλη κτρολ a J : α µ η τ σ α και σύ έσω µ ιας συ µ ο ό τ κ ι α α τ ί ε ε γ ίζ ρ ρ λειτου ν υ πολογιστή . ιο - Υποστληές που δίνονται µ γ ό λ ο ρ τ κ η πλ εδεµ ένες µ ε το πιλογές. . . → ο τ µ ε ε ν το ό π α ν όση µ ω κευ ές M I D I συ νδπεξεργασία→ Ε γ γ ο θ φ ή γ Ε - Η εισπαάγρωχου ν πολλές" σαυπσό το µ ενού και: α και µ ό όταν υ τε " είσοδο M I D I κ α e r o c M u s e Sν (χρή σιµ ο εάν ο Ε πιλέξ . τ σ I D I M γίου ς φθ ογγόση µ ω να ακού σετε ο λ ο I /O ta b ρ τ κ η λ υ ς του οπυ ργία εισαγω γήη χεία και θ έλετεες). ο χ ή ς υ ο τ - Ακού σβτερίσκεστε στη λσεαιτς δεν διαθ έτρειιν γράψ ετε τις νότ αν δεν I πλη κτολόγιό ένα πέρασµ α π το M I Dτας στα πλή κτρα παίζον 50

- Οπτικό πεδίο Piano roll κατά την αναπαραγωγή. Κάντε δεξί κλικ πάνω σε ένα πεντάγραµµο και επιλέξτε "Επεξεργαστής Pianoroll..." - Αλλάξτε την ταχύτητα (ηχηρότητα) µιας µεµονωµένης νότας µέσω δεξιού-κλικ Ιδιότητες Νότας... Οι νότες παίζουν µε προεπιλογή ολόκληρη τη διάρκειά τους. - Η δυναµική µπορεί να επηρεάσει ένα συγκεκριµένο πεντάγραµµο, µέρος, ή ολόκληρο το σύστηµα. Κάντε δεξί-κλικ πάνω σε ένα σηµάδι δυναµικής και επιλέξτε "Ιδιότητες MIDI...".

- Οι ενδείξεις κρατηµένου πεντάλ επηρεάζουν αντίστοιχα και την αναπαραγωγή µε τους ήχους να είναι κρατηµένοι στα σηµεία που υπάρχει η ένδειξη πεντάλ. - Τα σύµβολα των αρπισµών προς τα επάνω, επίσης επηρεάζουν αντίστοιχα την αναπαραγωγή.

Ευκολία χρήσης

Υπάρχουν πολλές λειτουργίες οι οποίες αποσκοπούν στην εξοικονόµηση χρόνου. - Στο new score wizard, έχουµε τη γρήγορη εύρεση οργάνων (αρχικά δείχνει µόνο τα πιο συνηθισµένα όργανα). - Επίσης µε λίγα βήµατα µπορείτε να µεταβείτε κατ' ευθείαν στον τερµατισµό, αντί να διασχίσετε ολόκληρο το new score wizard. - Εχουµε εφαρµογή αλλαγών σε πολλές νότες µε τη µια όπως για παράδειγµα µέσω της διαδροµής: Νότες - Προσθήκη ∆ιαστήµατος. - Μπορούµε να επιλέξουµε όλες τις µικρές νότες (αποτζιατούρες) για µαζική επεξεργασία. - Εχουµε τη δυνατότητα να επιλέξουµε µαζικώς παρόµοια αντικείµενα µέσω δεξιού-κλικ και επιλέγοντας Επιλογή. 51

Η εµφάνιση του πλαισίου διαλόγου για την ανεύρεση συνόλου συµβόλων και τη µαζική τους τροποποίηση, φαίνεται στο παρακάτω πλαίσιο.

- Η αντιγραφή και επικόλληση µεταξύ οργάνων µε τονική µεταφορά διατηρεί το ηχητικό τονικό ύψος αντί για το εµφανιζόµενο τονικό ύψος. - Μπορείτε να αλλάξετε ένα όργανο για ένα ήδη υπάρχον πεντάγραµµο οπουδήποτε επιθυµείτε κάνοντας δεξί-κλικ πάνω σε ένα κενό τµήµα του πενταγράµµου. Επιλέγετε Ιδιότητες πενταγράµµου..., και κάνετε κλικ στο "Αλλαγή Οργάνου". - Είναι εύκολο να επικολλήσετε µια αντιγραµµένη επιλογή από νότες χρησιµοποιώντας την εύχρηστη συντόµευση "R". - Εναλλάξτε µεταξύ λαβών σε συζεύξεις, γραµµές και αγκύλες στη λειτουργία επεξεργασίας µε: Tab και Shift + Tab. - Μεταβείτε στην προηγούµενη συλλαβή στίχου µε: Ctrl + Αριστερό βελάκι, και αντίστοιχα στην επόµενη συλλαβή στίχου µε: Ctrl + ∆εξιό βελάκι. - Μεταβείτε στην προηγούµενη στροφή (stanza) µε: πάνω βελάκι και αντίστοιχα στην επόµενη στροφή (stanza) µε: κάτω βελάκι. - Μπορειτε να αλλάξετε τη διπλή γραµµή ή τη γραµµή επανάληψης σε κανονική γραµµή κάνοντας κλικ για να την επιλέξετε και πιέζοντας διαγραφη (Del). - Προσθέστε κείµενο πενταγράµµου µε: Ctrl + 7. - Προσθέσθε κείµενο συστήµατοs µε: Ctrl + Shift + 7. 52

- Η διαγραφή των µέτρων γίνεται απλά χρησιµοποιώντας τη συντόµευση: Ctrl + Del. - Οπως και στην επεξεργασία λέξεων σε ένα πρόγραµµα επεξεργασίας κειµένου, έτσι και εδώ µε την αντιγραφή ή την αποκοπή και την επικόληση, µπορεί εύκολα να επιτευχθεί η λειτουργία αυτή µε την αντιγραφή ή τη µετακίνηση µέτρων. - Το ίδιο ισχύει για τη συντόµευση Ctrl +A µε την οποία µπορείτε να επιλέξετε το σύνολο των αντικειµένων του πλαισίου ή της παρτιτούρας ανάλογα που βρίσκεται ο κέρσοράς σας. - Μεγάλη είναι η ευκολία χρήσης µε την επιλογή αντικειµένων που µπορείτε να σύρετε και να εναποθέσετε σε άλλα σηµεία της παρτιτούρας όπως για παράδειγµα: τονικούς οπλισµούς (ετικέτες κλίµακας). - Είναι πολύ σηµαντική η λειτουργία του MuseScore για τα φθογγόσηµα που κατευθύνονται εκτός των ορίων έκτασης των φωνών και των οργάνων. Στην περίπτωση αυτή αλλάζουν αυτόµατα το χρώµα τους από µαύρο στην ευανάγνωστη απόχρωση του κόκκινου. Στην περίπτωση που θέλετε να απενεργοποιήσετε αυτή την εφαρµογή, τότε ακολουθείστε τη διαδροµή: Επεξεργασία Επιλογές - Εισαγωγή Νοτών. Επίσης µπορειτε να αλλάξετε την ωφέλιµη τονική έκταση µιας φωνής ή ενός οργάνου κάνοντας δεξί κλικ επάνω σε ένα κενό τµήµα του πενταγράµµου και επιλέγοντας Ιδιότητες Πενταγράµµου. 53

- Μπορείτε να προσθέσετε εύκολα ένωση (legato) σε πολλές νότες. Απλά επιλέξτε την πρώτη και πιέστε τη συντόµευση S για ένωση ή Η για crescendo ή Shift + H για decrescendo. Μετά πατώντας σταθερά το Shift + τα βελάκια, µπορείτε να επεκτείνετε (ή να µειώνετε) την έκταση του κάθε συµβόλου για να επηρεάζει µεγαλύτερο (ή µικρότερο) συνολο φθογγοσήµων. -

Μια άλλη ευκολία του MuseScore είναι ότι το πρόγραµµα όταν κλείνει, θυµάται εάν το κύριο παράθυρο ήταν π.χ. µεγιστοποιηµένο και όταν ανοίγει, επαναφέρει τις προ ηγούµενες ρυθµίσεις -Επιλέγοντας ένα φθογγόσηµο και µετακινώντας το µε τα πάνω ή κάτω βελάκια, αντίστοιχα τοποθετεί διαίσεις ή υφέσεις.

της παρά

- Αλλη λειτουργία που κάνει τη ζωή µας πιο εύκολη είναι ο διαµοιρασµός της οθόνης σε δύο του ίδιου εγγράφου. Αυτό πραγµατοποιείται ακολουθώντας τη διαδροµή: Επιλογές ∆ιαίρεσης - Οθόνης µέσω διαδροµής: Εµφάνιση - Εγγραφα σε θεση ή Στίβα εγγράφων. 54

Σ η μ ε ι ογ ρ α φ ί α

ι ρ έσει ς α ι δ ο π υ ι ζου ν ο ί α π α ί σ ση µ α η λ ά γ ε µ ι α τη ςι φία ε α κ ρ ρ γ ά ι ο ι δ ε µ ή σω στες γραφή ς. Ος η τ - Στη ρσόηνου . ν υ ο ζ ί ογ ου ς κανόν ρίσου ν προ λ ο π υ το υ χ υ ο ό ν α θ ι ε ρ ω µ έ ν ρ ο ύ ν ν α γ υ ν τ α ς X. ρ χ ς ι ε σ έ ρ δι αι σίζεται σε κ χρόνου µ πο λογή και πατώ ο π υ ι Ο υ β α οδι αι ρέσεω ν ς κλι κ γι α επι ο π τω ν ς ς α τ ε τ ό π ό ν α υ τ ν ν ν ο ε ω ν σα σ ές δ ι α µ έσο υ ε µ ά αγκύ λνετςίθτετη πλευ ρά κά ν α ς µ έ τι κές γραµ µ µ α ρ γ ς τη ν α έ κ ενωτι θ ώ ς και οι ενωενω ν µ έτρω ν. ι ο ι α τ ν κα όµ πο ίη ση ς ο π ο - Ε πιιταρι ρέ έσεω ν χρόνµοευταξύ δυ ο συ νεχ µ ι σ η τ η τα χρ ό υ ποδ ολώ ν, δη λαδη τ α ν υ δ χε ι τ η έ δ ι α στ ρ α π e r µ ές co τ ρ ω ν . µ S α e ρ s γ u ε M σ ο ν έ τ τα θ ο ύ κ ε π - Ε πίσεηωςν πολλαπλώ ν µ ε α ν ορού ν π µ πα ύ σ ς η ψ η πα ν ά λ ν ο ρ γ ά ν ω ν . ε ς έ λ ο τ σ - Ο ι δι γαράµ µ ω ν πολλώ π ε ν τα

προστεθ ού ν σε να ν ού ορ µπ ς µή αµ γρ - Ο ι δι αχω ρι σµτάοίγραµ µα. µεµονω µένα πεν µπορού ν να ν, ιώ ειδ κλ ν ώ σµ λι - Ο ι αλλαγέςού ν οπσε µεµονω µένα πεντάγραµ µα. Αυ τό επανατοποθ ετηθ νοντας δι πλό κλικ και χρησιµ οποι ώ ντας το επιτυ γχάνεται κά ξί βέλος. Αριστερό και το ∆ε αι φθ ογγόση µω ν είνµε ν νω µέ τιγ εσ αρ π ν τω ή πρόσκρουσης - Η απόστα ση υγ οφ απ ν τη ι ζε λί φα ασ εξ να ε κανονι σµ ένη ώ στ ή παύ ση . τη ν επόµ ενη νότα σω στή γραφή του τη τα µα τό αυ εί ργ ου µι δη ρά - Η το νι κή µετα φο τίστοιχα νέες ετικέτες αν ας ντ ώ ργ ου µι δη ς ου ύψ νέου τονι κού αλλαγή ς οπλι σµ ώ ν.

Η ένδειξη του µέτρου ή αλλιώ ς η χρόνου , παραµένει στην αρ ετικέτα χή τη ς πα ρτ ιτο ύρ ας ακ όµ α και αν διαγραφεί το πρώτο µέτρο. Επίση ς το Mu se Score µπορεί να δια για δύ ο νότες που µοιράζονται τη ν ίδι τη ρεί µόνο ένα ση µείο αλλοίω ση ς Οι κεφαλές νότας µπορού ν να τροπα κεφαλή νότας. Νότας.. . Μαζί µε τις κανονικές νό οποιη θούν µε δεξί-κλικ - Ιδι ότητες τες, γίνεται τρανσπόρτο και στις ποικι λµ ατικές νότες

Κ ε ί με ν ο

ή άλλω ν ν ω ίχ τ σ ν ω ν ε µ τω ν υ φισυτάτάκι "αλλαγή όλω ν τω ν λ υ τ σ ο τ ε τ ε ξ ά λλ υ. κο - Μ πορείτεειµ νέναουα χρη σιµ οποιώ νταυςροτοδιαλόγου - ιδιότη τες κειµ ένο τύ πω ν κ ίδιου τύ που " στο παράθ χορδιώ ν γ υ σ α τ α µ ό ν στοιχείω ν ο θ έσιµ ες για ια δ ι α ίν ε υ ο ν έ Κειµ - Ο ι ιδιότιοη ύτε-κς λικ . µ έσω δ εξ λ έ τα : F 2 . α π ν η τ σ ι α τ ε ίζ ν εση ς εµ φ α το f ίρ ια α γ ν α η σ ίο ε ω τ µ ά η µ σ µ ο α Τ ρ ι καλή διαγ α τ ε ίν γ ι α κ ς έ ρ ικ σεις είναι νµαµ ική ς όπω ς m f, ff, κτλ. - Ο ι αποσατράίσ µ α τα δ υ σ τα µ α ρ κ

Αρχεία

- Ο πω ς προαναφέραµε, η αυ παρτιτούρες σας σε περίπτω ση κα τόµατη αποθ ήκευ ση ανακτά τις τάρρευ ση ς του λογισµι κού ή δι ακοπής ρεύµ ατος. - Κατά τη ν εξαγω γή Au di o, το πρόγ και τις ρυ θµ ίσεις του οργάνου από ραµµ α αποθ ηκεύ ει το µείκτη . - Το πρόγραµµ α στ οθ ήκευ ση τω ν αρχείω ν του, αποθ ηκεύ ει τις αόραηντεαπ ς και τις παύσεις, τα κρου στά χω ρίς τονικό ύψ ος, τις ςσηνόµάτενσ εις τέµπο και µετρονόµ ου , τους αρπι σµ ού ς κα ι τα gl iss an do όπου αυ τά υπάρχουν. Επίσης τα ση µεία αναπνοής, τις ποικι λµ ατικές νότες, το τρέµ ολο δύ τα ση µεία αλλοίω ση ς τετάρτου -του-ο-νοτώ ν, (q ua rte r-ton e), τις ενωτικές γραµ µέ τόνου παύσεις και άλλες προσαρµογές ενς πάνω σε γραµ µώ ν, τους δακτυλισµούς τω ν ωτικώ ν χορδώ ν και τα ση µάδι α κρού ση ς. 56

γή ή ω γ γ ιε σα αγωκή ς, η ει σναµ ι έτες ι ι α η δυ ου ρκ a κα αι τ ε ε ύ ν ο υ , τ η ς ι φ tta v ν κ κ η οθ οργάη ση ς κα , τα oσει ρών. π α τ τά λ d o ) α το ξ ε ω έ θ υ ς η το ο πο π ε ν s e n α µ µ ν λ έ σ ί Ε πχων τη ς τάδι α d ecreή γρ η τω ή ά θ ε η µ d o / γω γ τ η σ κ α σ ce n ι σ α ο θ έ τ res η ε τοπ ( c o l ta , ε τ η v κάθ η

τα ι ν ο ύ ε κ αποθηη εξαγω γήυ υ ο π ρίες η ση είναι ι µ ένου τονο φ ο ρ κε λώ θ έτ π λη Αλλεςτη ν αρχεθι οέτη ση ς τοτυή µ ατα πόορλθ ω ση κατά τή ς τοπο στα συ σ επι δι β ας και η ι α οκτά τονι κή ς σω σαγράµ µ ουν, τ πεν ταγράµ µ ω µ ε ση µ άοδφορίες πεντάλ, πεν β λη µ άτω ν ι πλη ρ σύ µ β ολα προ εω ν, ογάνου , τα παύφσοράς ορ µ ε τα κ. α. Κατ ση µ άάνστη ν εξαγω γή ει δι κού ς ει ς οκτάβ α Li l yP on d οι ποι κ χαρακτή ρ ς, το κείµ ε : αποθ η κε µ έτρου ι λµ ατι κές ες, τα τρέµ νο πενταγ ύ ονται οι τα ση µ ά γι α πολλές νότες, ο ολο, se g n ράµ µ ου µ ε χορδώ ν δι α µ ετρο ετι κέτες ι παύ σει ς o και cod a, σ ε πα ύ , ο ι α ρ π ι σ µ ν ό µ ο υ , ο χρ ό ν ο υ , ο ο λ ό κ λ η σει ς οί κ ι g l ι δακτυ λ ι επαναλ ρου π i ssa n d o ι σµ οί κα ή ψ ει ς, οργάάννωω στη ν ίδ, ι ατο κείµ ενοαπ s, ο ι α α ν ε se g n λoφ/cαβ η τι κά (ήπ. χ. Κλαρι ννέόττα, το σύνµτβαγράµ µ ουι άκρσει ς, fe rmριaθ µ οί od a κ. α. αρι θ µ η τ ο σε σι b ), ολο ύ φεσ αι η δυ να ta s ι κά ση τ µ εία α πτρίη χα µ εησςυ σε ονόµµαιτκαή γχ ρόβας και οσρύδίες, τα µ β ολα 57

Δημιουργία νέας παρτιτούρας Τίτλος, συνθέτης και άλλες Πληροφορίες

Από το κύριο µενού επιλέξτε Αρχείο - Νέο.... Με αυτόν τον τρόπο ανοίγει µια νέα παρτιτούρα. Εισάγετε τον τίτλο, το συνθέτη ή άλλες πληροφορίες. Σηµειώστε τις δύο παρακάτω δυνατότητες: α') ∆ηµιουργία νέας παρτιτούρας από πρότυπο, β') ∆ηµιουργία νέας παρτιτούρας από το µηδέν. Η πρώτη δυνατότητα δίνει µια λίστα από ετοιµοπαράδοτες παριτούρες στην επόµενη οθόνη. Η δεύτερη δυνατότητα µας παρέχει µια πλήρη λίστα οργάνων στην επόµενη οθόνη. Επιλέξτε "∆ηµιουργία νέας παρτιτούρας από το µηδέν." Πιέστε "Επόµενο" για να συνεχίσετε. Οργανα και φωνές

Το παράθυρο των οργάνων χωρίζεται σε δύο στήλες. Η πρώτη στήλη περιλαµβάνει όργανα και φωνές. Η δεύτερη στήλη είναι αρχικά άδεια, ωστόσο θα την γεµίσετε εσείς επιλέγοντας τα όργανα που θα επιλέξετε για την παρτιτούρα σας. Η λίστα µε τα όργανα στην πρώτη στήλη εµφανίζει κατηγορίες οργάνων. Κάντε διπλό κλίκ σε µία κατηγορία για να εµφανιστεί η πλήρης λίστα οργάνων σε κάθε οικογένεια οργάνων.

όργανο που Το η". ήκ σθ ρο "Π ο στ ικ κλ ντε κά ι κα νο Επιλέξτε ένα όργα ορείτε να επιλέξετε Μπ η. ήλ στ ρη ύτε δε η στ ρα τώ ι ετα νίζ φα επιλέξατε εµ ίτε. περισσότερα όργανα ή φω νές που επιθυ µε ει και τη σειρά µε την η δεύτερη στήλη καθορίζ Η σειρά τω ν οργάνω ν στστ λάξετε τη σειρά αλ να Για . ρα τού ρτι πα ην ι τα ον νίζ φα οποία θα εµ ε να µετακινήσετε και λετ θέ υ πο υ νο γά ορ του α οµ όν ο στ ικ κάντε κλ άτω" προκειµ ένου να το "Κ ι κα ω" άν "Π πιά υµ κο τα τε ιείσ πο ιµο χρησ οκλη ρώ σετε τη ολ λις Μό . τω κά τα ος πρ ή νω πά τα ος µετακινήσετε πρ διαδικασία, κάντε κλικ στο "Ε πόµενο". τον οπλισµό. Επιλέξτε τον τε ίσε ορ να ει τήσ ζη ς σα θα α ηµ στ σύ Το να συ νεχίσετε. οπλισµό και κάντε κλικ στο "Ε πόµενο" για Αξία μέτρων, ελλιπές μέτρο, και πλήθος μέτρων

υµ είτε. Αν το ιθ επ ου π ύς µο ιθ αρ υς το α χρόνου µε υτάκι δίπλα στο κο ο στ ικ Ο ρίστε τη ν ετικέτ κλ ε ντ κά ο, τρ µέ πές κοµµ άτι ξεκι νά µεκαιελορλιίσ του ελλι πού ς µέτρου . ία αξ βή ρι ακ ν τη τε "Ε λλιπές µέτρο"

Αν γνωρίζετε τον ακριβ ή αριθ µό των µέτρων του κοµµ ατιού , µπορείτε να τον σηµειώσετε τώρα. Αλλιώ ς µπορείτε να προσθέσετε και να αφαι ρέσετε µέτρα αργότερα. Πιέστε "Τέλος" για να δηµι ουργήσετε µια νέα παρτιτούρα.

Εκ των υστέρων ρυθμίσεις στην παρτιτούρα

Μ πορείτε αλλάξετε τις αρχι κές ρυ θµ κατά τη δι άρκειανα επεξεργασίας τη ς παρτιτού ρα ίσει ς ς. Γι α προσθ αφαίρεση µέτρ προστρέχετε στην Ε πεξεργα ω ν ή δη µι ου ργία ελλι πού ς µέτρου σία µέτρω ν. Γι α αλλαγή κειµ ένου προστρέ χετε στην Ε πεξεργασία κειµ έν ου . Γι α να προσθ έσετε έναν τίτ κειµ ένου ) µεταβείτε στο µενολο που λείπει (ή κάποι ο άλλο στοι χείο του ύ ∆ηµ ιουργία - Κείµενο - Τίτλ άλλο στοι χείο κειµ ένου ). ος (ή κάποι ο Γι α να προσθ έσετε, να αφ οργάνω ν µεταβείτε στο µενο αι ρέσετε ή να αλλάξετε τη σειρά τω ν ύ ∆ηµ ιουργία - Ό ργανα. Γι α να αλλάξετε τις ρυ θµ ίσει ∆ιάταξη - Ρ υθ µίσεις Σελίδαςς.τη ς σελίδας µεταβείτε στο µενού .. .

Ε πίσης αν επιθ υµ είτε µπορ κειµ ένου ακολου θώ ντας τηείτε να αλλάξετε τη µορφή του µουσικού σα Γενι κού Στυλ... Μ πορείτε να δι αδροµή : Μ ενού - Στυλ - Ε πεξεργασί ς παραµ έτρους τη ς παρτιτού ρα πραγµ ατοποι ήσετε αλλαγές σε πολλο α ύς ς.

Πρότυ πα ν που ιµες παρτι τού ρες πενταγρς άµµεµωσκ Πρότυ πα ονοµ άζονται έτουρ οπό να ρα τού ρτι πα ς µία γία µιο δη την τά επιλέγονται κα υργό. Για παράδειγµ α µιο δη το ό απ ο όν χρ ο τιµ λύ πο υν σο λο εξοικονοµή να αντιστοι χεί στο σύ νο εί ορ µπ ς ρα τού ρτι πα ς λη γά µε ς µια ικώ πρότυ πο γάλω ν µουσ ν µε ή ς τα άν µπ ή ς ρα στ χή ορ ς ική ων οργάνω ν µιας συ µφ συ νόλω ν. ργία νίζεται η επιλογή "∆ηµ ιου φα εµ ς ρα τού ρτι πα ς νέα ς µια γία υρ µιο δη Κατά τη τού ρα µε την εν ρτι πα µια τε σε γή υρ µιο δη να Για ". πο ότυ παρτι τού ρας από πρ την επιλογή "πρότυπο" και κάντε κλικ στο "Ε πόµενο" λόγω µέθοδο επιλέξτε για να συ νεχίσετε. ένα πρότυ πο και ξτε ιλέ Επ . πα ότυ πρ µε τα λίσ µια ει νίζ φα Η επόµ ενη οθ όνη εµ ". Συ νεχίστε και ολοκλη ρώ στε τη νέα παρτι τού ρα κατά κάντε κλικ στο "Ε πόµενοει περιγραφεί και ανωτέρω. το γνωστό τρόπο που έχ οποία βρίσκονται τα ore Sc se Mu του ία χε αρ λά απ αι είν Τα πρότυ πα αρχεία σετε τα δικά σας γή υρ µιο δη να ε είτ ορ Μπ ν. πω οτύ πρ ν στο φάκελο τω ο τω ν προτύ πω ν. κελ φά ο στ ore Sc se Mu ία χε αρ ς τα ζον σώ πρότυ πα 61

Σηµ ειογραφία για κρουστά

Η σηµειογραφία των κρουστών διαφέρει από αυτή των φθογγόσηµων που γνωρίζουµε. Τη σηµειογραφία των κρουστών τη βλέπουµε στη διπλανή εικόνα.

Για την εισαγωγή των κρουστών (drums) στην παρτιτούρα, υπάρχουν τρεις τρόποι. Ο ένας τρόπος είναι µέσω του πληκτρολόγιου MIDI που θεωρείται ο πιο εύκολος προκειµενου να προσθέσετε τη σηµειογραφία των κρουστών στην παρτιτούρα. Γίνεται µε τη χρήση πληκτρολογίου ΜΙDI. Tα περισσότερα πληκτρολόγια MIDI έχουν σύµβολα κρουστών πάνω σε κάθε πλήκτρο. Αν πιέσετε το πλήκτρο για το high hat, τότε το MuseScore θα προσθέσει τη σωστή σηµειογραφία στην παρτιτούρα. Το MuseScore κανονίζει αυτόµατα την κατεύθυνση των στελεχών των νοτών και τον τύπο της κεφαλής της νότας. Ο δεύτερος τρόπος είναι µέσω του πληκτρολόγιου του υπολογιστή . Μόνο µερικά κρουστά-όργανα αντιστοιχίζονται µε συντόµευση από προεπιλογή. Μπορείτε να προσθέσετε περισσότερα κάνοντας δεξί κλικ πάνω στο πεντάγραµµο → Επεξεργασία drumset... Οι βασικές συντοµεύσεις είναι: Πλήκτρο "C" για Bass-Drum και πλήκτρο "D" για για Ride . Ο τρίτος τρόπος εισαγωγής κρουστών είναι µε το ποντίκι. Η εισαγωγή φθογγόσηµων για κρουστά χωρίς τονικό ύψος λειτουργεί διαφορετικά από ότι για τα άλλα όργανα, οπότε εδώ βρίσκονται τα ειδικά βήµατα: Επιλέξτε µια νότα ή µια παύση στο πεντάγραµµο των κρουστών. Να σηµειώσουµε ότι η παλέτα κρουστών θα παραµείνει άδεια µέχρι να ολοκληρώσετε αυτό το βήµα. Πιέστε "N" προκειµένου να ξεκινήσετε την εισαγωγή φθογγοσήµων. Επιλέξτε την αξία της νότας από την Εργαλειοθήκη Εισαγωγής φθογγοσήµων. Επιλέξτε τον τύπο της νότας (όπως bass drum ή snare) από την παλέτα κρουστών και µετά κάντε κλικ στο πεντάγραµµο των κρουστών προκειµένου να µπορέσετε να προσθέσετε το φθόγγο στην παρτιτούρα. Συγγραφή τέταρτου κεφαλαίου: Βασίλης Αουντάλλα Ελένη Σούµα Χριστίνα Σπυροπούλου

Πη γ έ ς

http://el.wikipedia.org/wiki/Linux http://www.linux.gr/page/distros

http://ardour.org http://www2.ak.tu-berlin.de/Studio/ardour/ardour_manual.pdf, http://en.flossmanuals.net/ardour/ http://audio-editing-software.pikimal.com/vs/ardour/cubase?page=5 http://audio-editing-software.pikimal.com/vs/ardour/lmms?page=3 http://audio-editing-software.pikimal.com/vs/ardour/audacity?page=1

http://el.wikipedia.org/wiki/Audacity http://audacity.sourceforge.net/about/ http://www.scribd.com/doc/55621 235/Audacity-Manual-Greek

http://musescore.org/ http://en.wikipedia.org/wiki/MuseScore

Μουσικό Λύκειο Παλλήνης ∆εύτερο Τετράµηνο Σχολικού Ετους: 2011 -201 2

Ερευνητική Εργασία της Α'Λυκειου µε θέµα: "Εφαρµογές Πληροφορικής ΕΛ/ΛΑΚ στη Μουσική" Μουσικό Λύκειο Παλλήνης - Μάιος 201 2