De Februaristaking was een daad van hartverwarmende solidariteit
Slagerij Meester in de Amsterdamse Poort bestaat 30 jaar. Het familiebedrijf heeft zich met Zuidoost mee ontwikkeld.
Wat vindt u van de stad? Doe mee aan de enquête
3
5
11
Amsterdam Uitgave van de gemeente Amsterdam
Jaargang 3 nummer 2
18|02|16 editie Zuidoost
Dagelijkse geschiedenis
Bijlmermeer in aanbouw met ‘Bijlmerbuslijn’ 55, 3 februari 1969 | Foto Stadsarchief Amsterdam Jaren zestig Elke periode in de geschiedenis heeft zijn eigen kenmerken. Op foto’s staat de tijd stil, alles en iedereen blijft eruit zien zoals op het moment dat het beeld wordt gemaakt. In de jaren zestig lieten jongens hun haar groeien en droegen ze spijkerpakken of ribfluwelen kleding. Vrouwen konden voor het eerst een maillot of panty dragen, onder hun steeds korter wordende rokjes. De vrije zaterdag werd ingevoerd en de televisie en auto deden langzaam maar zeker hun intrede. Op de Dam sliepen hippies.
In de jaren zestig bestonden er twee opvattingen over Amsterdam. Is de stad vooral een economische eenheid of staat de woonfunctie voorop? De stad groeide en ontwikkelde zich als plek om geld te verdienen. Maar natuurlijk bleef Amsterdam ook een stad om in te wonen. In dat decennium ontstond ook het ideaalbeeld van Amsterdam als
70 jaar getrouwd: felicitaties voor platina bruidspaar Mol-Zitvast
woonplaats, ontmoetingscentrum en broedplaats van ideeën. In de stad anno nu blijft het balanceren tussen deze twee visies. Levend houden In 1960 werd het Anne Frankhuis geopend, waar bezoekers anno 2016 nog voor in de rij moeten staan. Het is een
icoon in de dagelijkse herinnering aan de Tweede Wereldoorlog. Dagelijks, maar ook op meer specifieke momenten in het jaar houden we de geschiedenis levend. Door te vieren, of door te herdenken. Soms in kleine kring, als het gaat om bijvoorbeeld een overleden familielid. Lees verder op pagina 2
Cor en Bep: in voor- en tegenspoed Platina Op 24 januari vierden Cor (89) en Bep (86) Mol-Zitvast hun 70-jarige huwelijk. Ze wilden het stil houden, toch wist een aantal mensen in Nederland hen die dag te vinden. Zo kregen zij van koning Willem-Alexander en koningin Máxima de hartelijke felicitaties en een mooie bos bloemen, ontvingen zij gelukwensen van burgemeester Van der Laan en kwam scheidend Zuidoostbestuurder Emile Jaensch een bloemetje brengen. Zeventig jaar getrouwd, het is nogal wat. Geen spijt De romance begint in het voorjaar van 1945. De Tweede Wereldoorlog loopt ten einde. Bep, 16 lentes jong, loopt met haar vriendin op de Haarlemmerstraat. Tegenover hen, voor de Posthoornkerk, ziet ze een leuke jongen. Ze steken de weg over en Bep maakte een grapje. Dat trekt de aandacht van de 19-jarige Cor, die meteen de koe bij de hoorns vat: “Mag ik een stukje met je meelopen?” Vervolg op pagina 2
2 Amsterdam | 18 februari 2016
Vervolg van pagina 1 Andere keren herdenken we gebeurtenissen die ons allemaal nog bij staan, die een grote impact op de stad hebben gehad.
Amsterdam is een stad met twee zielen in de borst
De Februaristaking van 1941 is zo’n gebeurtenis die niet alleen toentertijd belangrijk voor de stad was, maar die nog steeds een onvergetelijke mijlpaal in onze geschiedenis is. Daarom is de jaarlijkse herdenking, waarover u meer leest op pagina 3, nog steeds springlevend. Twee zielen De staking was een blijk van medemenselijkheid, zegt burgemeester Van der
Laan in de speciale herdenkingskrant die het Comité Herdenking Februaristaking 1941 uitgeeft. Maar we moeten ook oog houden voor het onbegrip en de desinteresse waarmee de Joodse Amsterdammers die de Tweede Wereldoorlog overleefden te maken kregen.Ook van de gemeente, blijkt uit het rapport ‘Openstaande rekeningen’ van het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. De studie toont aan dat de gemeente
zich onnodig kil en formeel heeft opgesteld tegenover Joodse erfpachters die tijdens de oorlog van hun bezit waren beroofd. Dat maakt, zo zegt de burgemeester, Amsterdam een stad met twee zielen in de borst: de Februaristaking en de massale deportaties. Het verzet mág trots stemmen, als het leed van joden in en na de oorlog maar niet in vergetelheid raakt.
Werk aan de A9 Op schema De werkzaamheden voor de verbreding van de A9 Gaasperdammerweg lopen mooi op schema. Er wordt volop gewerkt, bijna over de hele lengte van het tracé tussen de knooppunten Diemen en Holendrecht. Omgevingsmanager Lammert Postma van Rijkswaterstaat: “Het zal niemand zijn ontgaan dat het werk aan de verbreding van de A9 Gaasperdammerweg al even bezig is. De eerste belangrijke stappen voor de bouw van de tunnel zijn gezet. Aan de zuidkant is de A9 breder gemaakt waardoor het verkeer op een deel van de A9 al is opgeschoven naar de kant van Gaasperdam. Aan de Bijlmerzijde graven we zand af. Dat is de plek waar eerst de wisselbaan en later ook de tunnel komt te liggen. We staan aan de vooravond van een volgende fase.” Trillen “Begin mei rijdt het verkeer al over de wisselbaan. Halverwege dit jaar starten
Wilt u persoonlijk spreken met medewerkers van Rijkswaterstaat of IXAS? Kom dan woensdag 24 februari van 14.30-17.00 uur of donderdag 25 februari van 18.30-20.30 uur naar een informatiebijeenkomst in het Planetarium, Kromwijkdreef 11.
we met de bouw van de tunnel. Voordat dat mogelijk is, brengen we 1.900 damwandplanken aan in de middenberm van de huidige snelweg”, vertelt Lammert. Een damwand is een verticale wand die in de grond wordt aangebracht om het zand en grondwater op zijn plaats te houden. Het heien van palen en het intrillen van damwanden geeft geluids- en trillingsoverlast. Overlast Malou van der Pal, omgevingsmanager van uitvoerder IXAS: “We werken hard, zodat de periode van overlast ook korter is. Voor het aanbrengen van de damwanden boren we alvast gaten en vergruizen we het puin in de grond. Op andere plekken woelen we ook het zand los. Het aanbrengen van de damwanden gaat dan makkelijker en dus met minder geluid en trillingen. Maar dat neemt niet weg dat we tijdens het intrillen van deze damwand veel hinder gaan veroorzaken voor de omgeving.” Heien Van februari tot en met juli is de overlast fors. Naast het intrillen van de damwand worden in deze periode de palen geheid en worden de tijdelijke damwanden naast de wisselbaan weer uit de grond getrokken. Rijkswaterstaat en IXAS informeren omwonenden hierover. bezoekerscentrum.rijkswaterstaat.nl.
Bep en Cor: in voor- en tegenspoed Vervolg van pagina 1 De rest is wat je noemt geschiedenis. Omdat er al gauw een kleine Mol op komst is, trouwen de twee snel. Van die beslissing heeft geen van beiden ooit spijt gehad. “Nog steeds is er liefde in huis”, vertelt Bep. Af en toe even mopperen hoort er volgens de twee ervaringsdeskundigen bij. Cor: “Ik zeg dan altijd: Ja Bep, goed Bep.” Naast liefde en geluk was er ook tegenspoed in het leven van Cor en Bep. Hun zoon kreeg op zijn 14de jaar een hersenbloeding en raakte verlamd. Dat gebeurde later nog twee keer en een aantal jaren geleden stierf hun enig kind. Die ervaringen en de jarenlange zorg voor hun zoon én hun ouders die zij samen deelden, verstevigde hun band. Alles zelf doen In 1972 kwam het echtpaar in Zuidoost wonen, sinds de jaren tachtig in de Wet-
houderbuurt. Een gezellige eengezinswoning waar Bep nog altijd alles zelf doet. Voor haar geen schoonmaakhulp. “En ik dan met m’n handen over elkaar zien dat iemand aan m’n spulletjes zit? Nee hoor, zo lang het kan, doe ik het zelf.” De huiskamer ziet er uit om door een ringetje te halen. Liefde koesteren Ondanks dat vooral Cor met zijn gezondheid tobt en Bep voor hem zorgt, hebben ze het nog steeds fijn. Volgens Bep zit dat vooral in “Elkaar verdragen, respect en aandacht hebben voor elkaar.” En: de liefde koesteren. De kamer hangt vol met foto's van hen samen. Prominent op tafel staat een foto van hun zoon, die ze dagelijks groeten. En fotoalbums, daar hebben ze er talloze van. Ze kijken er vaak in. Met een vleugje weemoed, maar vooral met dankbaarheid en plezier.
Malou van der Pal van IXAS en Lammert Postma van RWS I Foto RWS
3 Amsterdam | 18 februari 2016
Februaristaking
Staakt! Staakt! Staakt! Jubileum Op donderdag 25 februari wordt bij de Dokwerker de Februaristaking herdacht. Een bijzondere bijeenkomst, want het is 75 jaar geleden dat de staking uitbrak en vele tienduizenden burgers het werk neerlegden en opkwamen voor de vervolgde Joodse bevolking. De staking in Amsterdam kreeg direct gevolg in andere plaatsen. Ook in de Zaanstreek, Kennemerland, Utrecht, Hilversum en Weesp werd gestaakt. Voor heel veel Nederlanders was de Februaristaking een inspiratiebron. De Februaristaking van 1941 heeft nationaal én internationaal grote indruk gemaakt. Het was de enige algemene
Het programma van 25 FEBRUARI: ■
■
■
■
■
■
■
11.00 uur: alle voer- en vaartuigen van GVB staan een minuut stil 12.00 uur: Dirk van Nimwegencentrum, Borgerstraat 52, herdenking Februaristaking door stadsdeel West. 12.00-16.00 uur: Mozes en Aäronkerk aan het Waterlooplein, tentoonstelling van zo’n veertig affiches die door de jaren heen gemaakt zijn voor de herdenking van de Februaristaking. 15.00 uur, hoek Amstel/Zwanenburgwal, herdenking van het Joodse verzet bij het daarvoor opgerichte monument. 15.00 uur, Stopera, herdenkingsbijeenkomst voor de Februaristaking, georganiseerd door kaderleden van de FNV, met sprekers en compilatie van theatervoorstelling STAAKT. 16.30 uur, Jonas Daniël Meijerplein, start van herdenking van de Februaristaking bij de Dokwerker. Toespraak van burgemeester Van der Laan; voordrachten van Joost Prinsen en Thomas Spijkerman, in aanwezigheid van de koning. 17.00 uur, Jonas Daniël Meijerplein, start defilé langs de Dokwerker, gelegenheid tot het leggen van bloemen en kransen.
politieke staking in Europa tegen de anti-Joodse maatregelen van de nazi’s in bezet gebied. Als blijk van erkenning en waardering verleende Koningin Wilhelmina de gemeente Amsterdam in 1946 het devies ‘Heldhaftig, vastberaden, barmhartig’. Dit is sindsdien toegevoegd aan het stadswapen. De Februaristaking is nog steeds belangrijk. U wordt dan ook van harte opgeroepen om op donderdag 25 februari 2016 naar het Jonas Daniël Meijerplein te komen en deel te nemen aan het defilé langs de Dokwerker. De herdenking wordt live uitgezonden op de televisie. Dat gebeurt in een uitzending op NPO1, van 16.00 tot 17.50 uur. Fototententoonstelling Op zondag 21 februari opent voormalig burgemeester Job Cohen om 17.00 uur op het Jonas Daniël Meijerplein een fototentoonstelling over de razzia’s die de directe aanleiding vormden voor de staking. Alle GVB-vervoer een minuut stil Bij deze bijzondere herdenking horen ook bijzondere activiteiten. Zo zet het GVB op 25 februari om 11.00 uur trams, bussen, metro en ponten in heel Amsterdam een minuut stil om aandacht te
Dokwerker op Jonas Daniël Meijerplein vragen voor de staking en de betekenis ervan. De herdenking Kransen en bloemstukken kunnen tussen 12.00 en 15.00 uur worden afgegeven in de Mozes en Aäronkerk aan het Waterlooplein. Ophalen is mogelijk tot 16.30 uur. De herdenking bij de Dokwerker begint om 16.30 uur. Om 17.00 uur start het defilé. Koninklijke aanwezigheid Ook bijzonder is de aanwezigheid van Koning Willem-Alexander. Zijne Ko-
ninklijke Hoogheid neemt dit jaar deel aan de jubileumherdenking en het defilé bij de Dokwerker. Met zijn deelname staat de koning in een 70-jarige traditie. In 1946 was koningin Wilhelmina aanwezig bij de eerste officiële herdenking. In 1952 was koningin Juliana bij de onthulling van de Dokwerker en in 1991 was koningin Beatrix bij de herdenking aanwezig. Kijk voor meer informatie over de Februaristaking in 1941, de herdenking en het volledige programma op www.amsterdam.nl/februaristaking.
Twee dagen van strijd en hoop Solidariteit Op dinsdag 25 februari 1941 - ruim negen maanden na het begin van de bezetting - brak in Amsterdam een algemene werkstaking uit. Het tramverkeer kwam tot stilstand, vele fabrieken en winkels liepen leeg. De Februaristaking was een daad van hartverwarmende solidariteit. Al in 1940 begonnen de Duitse bezetters de Joodse burgers te discrimineren. Daardoor gesterkt trokken NSB'ers door de Joodse buurten in Amsterdam; ze mishandelden bewoners en richtten vernielingen aan. Joodse jongens stelden zich ertegen te weer en één van de schermutselingen
leidde tot het overlijden van een NSB'er. In een reactie hierop pakten de bezetters op 22 en 23 februari 1941 willekeurig 427 jonge Joodse mannen op en deporteerden hen naar concentratiekamp Mauthausen. Geen van hen overleefde het. Deze razzia vormde dé aanzet voor de Februaristaking.
Ooggetuigen In de vroege ochtend van 25 februari verspreidde Mien ten Dam de ‘Staakt’-manifesten rondom het Nassauplein. Zij spoedde zich daarna naar het naaiatelier in de Sint Willibrordusstraat en slaagde erin de ongeveer tachtig meisjes en jonge vrouwen tot staken te bewegen. "Iedereen legde het werk neer. Zelfs de cheffin, van wie ik niet wist aan welke kant ze stond. We liepen gezamenlijk richting Jordaan. Het leek of de hele stad op pad was. Overal zag je grote groepen Amsterdammers. Het was geweldig." Harry Verheij, die in 1941 via de Gemeentelijke Arbeidsreserve gedetacheerd werd bij de tram, reageert: “Die razzia in de Jodenbuurt maakte diepe indruk. Dit konden we niet over onze kant laten gaan! Met de staking hebben we de Duitsers een rake klap gegeven. Als je zo'n staking meemaakt, krijg je het vertrouwen weer terug in de mensen.”
De enige algemene politieke staking in Europa tegen de anti-Joodse maatregelen van de nazi’s in bezet gebied Stakende trambestuurders in de Sarphatistraat in Amsterdam. Voor zover bekend de enige foto van de Februaristaking | Foto: Verzetsmuseum Amsterdam, P. Krüger
Remises Bij de ingangen van de tramremises van de Havenstraat en de Lekstraat werd druk gedebatteerd toen het stakingsparool de ronde deed. Sommige trams reden nog uit, maar keerden vrij snel weer terug. Arbeiders van Publieke Werken, Stadsreiniging en het Gemeentelijk Energiebedrijf sloten zich aan. Groepjes ervan
Op deze typemachine is het beroemde pamflet STAAKT!!! STAAKT!!! STAAKT!!! getikt | Foto: Verzetsmuseum Amsterdam namen de pont naar Noord om mee te helpen de stakingsgolf uit te breiden. Op de scheepswerven en bij bedrijven als Kromhout, Fokker en Verschure ging het werk plat. Ben Sijes: “We pakten de fietsen en gingen als de donder de fabrieken uit, want we wisten: straks komt de Grüne Polizei en die mept je er weer uit. Eruit, eruit, naar de ponten, terug naar de stad. Daar op die pont, dat was iets schoons, dat is een van de mooiste taferelen die ik in mijn leven heb meegemaakt. Die ponten stonden hartstikke vol en de Internationale werd gezongen. Het was werkelijk een grote belevenis.” Dit artikel is een bewerking van een stuk dat Jan de Boo schreef voor de speciale Herdenkingskrant die wordt uitgegeven door het Comité Herdenking Februaristaking 1941.
4 Amsterdam | 18 februari 2016
Kinderrubriek
De Bijlmer is Meer Tentoonstelling Marilou Martina heet ze. Ze is 37 jaar en leidt ons rond op de tentoonstelling Bijlmer Meer, vitrine van Zuidoost. “Ik ben op Curaçao geboren. Toen ik als kind naar Nederland kwam, voelde ik me meteen thuis. Er waren zoveel landgenoten, gekleurde mensen en nationaliteiten. De Bijlmermeer voelde als een warme deken. Ik denk dat dat nog steeds voor velen geldt.” Veel mensen hebben hun cultuur meegenomen naar de Bijlmermeer. Marilou wijst naar een vogelkooitje in een van de vitrines. “Weten jullie waarom veel Surinaamse mannen ‘s zomers met een vogel in zo’n kooitje lopen?” We hebben geen idee. Marilou lacht: “In de kooitjes zitten zangvogeltjes. Pikoletjes of Twatwa’s. Het gaat erom dat de vogeltjes zo veel mogelijk zingen. In Suriname zijn er wedstrijden. In de Bijlmermeer dus ook. Fantastisch om te zien.” Bijlmermeer De bouw van de Bijlmermeer startte in 1966. In 1968 kwamen de eerste mensen er wonen. Door gebrek aan winkels, gezondheidscentra en goede verbindingen met
De kinderrubriek wordt gemaakt door kinderen uit Amsterdam Zuidoost. Zij volgen de brede schoolactiviteit 'Buurtkrant', onder begeleiding van Ellen Jansen
De buurtkrantjournalisten weten nu veel meer over de geschiedenis van Zuidoost | Foto: Ellen Jansen Amsterdam was de Bijlmermeer niet populair. Dat is nu wel anders. Marilou: “Er zijn nu meer laagbouwwoningen en winkelgebieden. De Bijlmer is veranderd, op een hele mooie manier.” In de vitrines zien we veel groen. “De bladeren heten Klaroen”, legt Marilou uit. Dat is Surinaamse bladgroente die in de Bijlmer ging groeien. De Hollanders dachten dat het onkruid was, maar de Surinamers maakten er heerlijke gerechten van.
Angisa Onze gastvrouw vertelt over de reigers van Reigersbos, het AMC waar eerst Kinderboerderij Reigersbos was en Fort Bijlmer. Natuurlijk hebben we het over de Surinaamse hoofddoek, de Angisa. Marilou: “Elke vouw in de hoofddoek, heeft een geheime betekenis. Zo konden slaven elkaar vroeger begrijpen, wanneer ze niet met elkaar mochten praten.” We zijn onder de indruk. We wonen al-
lemaal in Amsterdam Zuidoost, maar wisten niet zo veel over de Bijlmermeer. Dat is nu veranderd, dankzij ‘Bijlmer Meer, vitrine van Zuidoost’.
De tentoonstelling van Imagine IC is te zien in de Openbare Bibliotheek Bijlmer, Frankemaheerd 2
... en verder in Amsterdam
Amsterdam Museum
Museum Amsterdam-Noord
Museum Het Schip
Centrum Hét stadsmuseum dat het verhaal van de stad vertelt van toen, nu en straks. Het bestaat sinds 1926, als dependance van het Stedelijk Museum. Vanaf 1975 zit het museum in het pand van het oude Burgerweeshuis. De bezoekersaantallen zijn in 2015 verdubbeld. Kalverstraat 92. www.amsterdammuseum.nl
Noord Het inzicht dat reinheid infectieziekten helpt voorkomen, bracht het gemeentebestuur ertoe om 21 badhuizen te bouwen. Het badhuis in Vogeldorp, het eerste Tuindorp, kreeg de vorm van een stolpboerderij om het landelijk karakter van Noord te benadrukken. In 2009 werd het badhuis het Museum Amsterdam-Noord, over heden, verleden en toekomst van het stadsdeel. Zamenhofstraat 28. www.museumamsterdamnoord.nl
West Museum Het Schip heeft haar museale ruimtes verspreid over verschillende plekken in en rond het prachtige 'Amsterdamse School' gebouw Het Schip. Zo vindt u hier het voormalig Postkantoor. De andere bijzondere binnenruimtes van het museum kunt u bezoeken met de rondleiding. Spaarndammerplantsoen 140. www.hetschip.nl
Foto Stadsarchief Amsterdam
Bezoekerscentrum De Dageraad Buurtmuseum Indische Buurt
Van Eesterenmuseum
Zuid Bezoek de dependance van Museum Het Schip, toegewijd aan de Amsterdamse School. De golvende gevel van dit gebouw vormt een hoogtepunt in deze bouwstijl. Het bezoekerscentrum is open op vrijdag, zaterdag en zondag. Ieder uur (tussen 12.00 en 16.00 uur) vertrekt er een rondleiding. Bezoek ook de gratis expositie over Plan Zuid en de Museumwinkel. Burgemeester Tellegenstraat 128. www.hetschip.nl
Nieuw-West Grijp uw kans en bezoek de museumwoning in de Freek Oxstraat 27-huis in Slotermeer. Elke vrijdag, zaterdag en eerste zondag van de maand. Ervaar de jaren vijftig in een moderne vijftigerjaren gezinswoning. Met kolenkachel, bakelieten telefoon, en Bruynzeelkeuken. Geheel ingericht volgens de principes en idealen van stichting Goed Wonen. www.vaneesterenmuseum.nl/museumwoning
Oost Er was al een boekje met historische wandelingen; nu hangen er ook 23 historische informatieve borden verspreid door de Indische Buurt. Die vertellen het rijke verhaal van de gebouwen (zoals Herberg Zeeburg, het oudste gebouw, uit 1675), straten en pleinen en hoe deze tot stand zijn gekomen, maar ook over de bewoners van de Indische Buurt. www.facebook.com/m.indischebuurt
5 Amsterdam | 18 februari 2016
Zuidoost
Slagerij Meester 30 jaar in Amsterdamse Poort Familiebedrijf “Ik kom zo bij je, ik maak even het vlees af”, zegt Mirjam Meester, de 54-jarige eigenaresse van slagerij Meester. Iedereen in de winkel is aan het werk. Man Robert, broer Bas, Bianca, zoon Bas, Muus, Nina en Gregory. Na vijf minuten schuift Mirjam aan. Ze vertelt over hoe verschillende generaties bijdroegen en nog steeds bijdragen aan het familiebedrijf. 1986, hartje Amsterdamse Poort. Joop Meester introduceert een nieuw winkelconcept in Nederland: een slagerij met een eetsalon. “Creatief, innovatief en gedreven. Dat was mijn vader Joop. Mijn vader leerde het vak van zijn vader Bernhard Meester, die de eetsalon trouwens maar niets vond.” Nieuw avontuur De familie Meester uit Amsterdam-West opent begin jaren tachtig haar eerste slagerij. De winkel in Slotervaart gaat door een moeilijke fase. Joop Meester leent wat geld bij familieleden. Met zijn vrouw en kinderen begint hij een nieuw avontuur in de Bijlmer. “Mijn vader kon er niet tegen dat het allemaal wat minder ging. We verhuisden naar Ouderkerk aan de Amstel en begonnen deze slagerij. Het was hier één grote zandvlakte.” Het eerste jaar komt er veel winkelend publiek uit Weesp, Amstelveen en Utrecht naar de Amsterdamse Poort. Maar ook hier zijn tegenslagen. “Door verloedering, junks en de invoering van betaald parkeren, verloren winkeliers in de Amsterdamse Poort veel klanten. Ondernemers uit die tijd hebben het niet gered. Wij zijn de enige winkel die is overgebleven.”
Vlnr: Muus, Nina, Bas Meester (man van Mirjam), Robert (broer van Mirjam), Gregory, Bianca, Mirjam Meester en Bas Meester jr. Het geheim Slagerij Meester viert nu haar 30-jarig bestaan in de Poort. Goed inspelen op veranderingen in de omgeving is het geheim volgens Mirjam. “De lokale bevolking is dol op kip. Vandaar de kippengrill voor de deur. De verkoop van kilokrabben is ook een voorbeeld van goed luisteren naar klanten.” Elke generatie voegt iets toe in het voortbestaan van slagerij Meester. Kippengril, kilokrabben en de eetsalon. Allemaal bewezen successen. “Jan Vertongen, Zlatan Ibrahimovic,
Frank Rijkaard, Johnny van ’t Schip, veel Ajacieden eten hier een broodje filet americain”, vertelt broer Robert niet zonder trots. Goede investering Slagerij Meester wil ook iets betekenen voor de buurt. Zo sponsort het bedrijf deze maand het educatieprogramma van Imagine IC. Mirjam: “Door onze steun bezoekt een groep jongeren de tentoonstelling ‘Leip! Alles over stadse babbels’, over taal en cultureel erfgoed. We vinden
onderwijs een goede investering. Het is belangrijk de jeugd verder te helpen.” Kerel of mattie? Leip of awkward? Hoe je met elkaar praat, laat horen wie je bent. Taalvirtuozen als Def P, Zanillya en Gikkels en danseres Nawa Sira maakten audio-snaps van hun dagelijkse gesprekken. Nog t/m 6 mei te horen op de tentoonstelling Leip! van Imagine IC in bieb Bijlmer, Frankemaheerd 2. www.imagineic.nl
Nieuwe busbaan Daalwijkdreef Juli klaar De werkzaamheden voor de aanleg van een busbaan op de Dolingadreef, Daalwijkdreef, Elsrijkdreef tot aan de Provincialeweg in Diemen zijn gestart. Eind juli is het werk klaar. Op het traject komt aan beide kanten van de weg een busbaan, worden bomen ge-
De vrije busbaan in juli Foto Martin van Welzen
kapt, verkeerslichten aangepast, bushaltes samengevoegd, hellingbanen aangelegd en er komen logische en goed verlichte looproutes, borden met dynamische reizigersinformatie en fietsenrekken bij de bushaltes. Bereikbaarheid Al het verkeer kan tijdens de werkzaamheden op de route blijven rijden. Wel geldt er voor deze periode een maximumsnelheid van 30 km per uur. U moet daarom rekening houden met een langere reistijd. Op de route komen verkeersborden en worden panelen met actuele reistijden en alternatieve routes geplaatst. Woningen, bedrijven en instellingen blijven tijdens de werkzaamheden bereikbaar. Tijdelijke bushaltes Er blijven tijdelijk vier bushaltes in gebruik: Dolingadreef, Daalwijk, Develstein en Eeftink. Na de werkzaamheden gaan de vernieuwde haltes Dolingadreef, Dennenrode, Echtenstein en Eekholt in fases in gebruik. De buslijnen die nu op deze haltes stoppen, blijven hier ook na de werkzaamheden halthouden. De haltes Daalwijk, Develstein, Eeftink en Egeldonk verdwijnen.
De Bijlmer in aanbouw met rechts de Daalwijkdreef I Foto Stadsarchief Amsterdam Meer informatie Ervaart u hinder, heeft u nog vragen, of wilt u meer informatie over de werkzaamheden, neem dan contact op met de omgevingsmanager van KWS Infra Wouter Lindenbergh op 06 8364 2570, of
via omgevingsmanagerdaalwijkdreef@kws.nl. Informatie over het project en de planning vindt u op: www.amsterdam.nl/verkeersprojecten > Daalwijkdreef > aanleg busbaan.
6 Amsterdam | 18 februari 2016
Amsterdammer van het jaar
‘Ik wil graag iets terugdoen voor Nederland’ Gifgas Nasir Higazi groeide op in Iran. Hij werd kolonel in het leger en raakte gewond
in Groningen. Hij kan me dag en nacht bellen en ik zal voor hem tolken. Vrijdag ga ik naar Groningen om hem te helpen.”
door gifgas tijdens de oorlog met Irak (19801988) In 1987 vluchtte hij naar Nederland. Nu helpt hij dag en nacht vluchtelingen en daklozen. In januari werd Nasir uitgeroepen tot Amsterdammer van het jaar 2015. Nasir (69) werkt als vrijwilliger voor stichting De Regenboog Groep. De stichting helpt mensen die het sociaal moeilijk hebben, zoals daklozen en vluchtelingen. Het hoofdkantoor is aan de Droogbak vlakbij het Centraal Station. Daar vindt het interview plaats, om 10.00 uur ’s morgens. Nasir is buitengewoon vriendelijk en bescheiden. Uit zijn houding, zijn blik en zijn woorden spreekt één ding: hij leeft om andere mensen te helpen. Het is nu tien uur in de ochtend. U werkt ook 's nachts. Heeft u vannacht gewerkt? “Ja, ik ben gisterenavond om acht uur begonnen. Ik heb vannacht een jonge vluchteling opgevangen. Een Afghaanse jongen van ongeveer dertien jaar, hij was helemaal alleen. Hij zou uit Afghanistan vertrekken met zijn invalide moeder, maar die ging uiteindelijk niet mee. Misschien had ze niet genoeg geld om de mensensmokkelaars voor twee mensen te betalen. Ik beschouw die mensensmokkelaars als maffia. Hij werd afgezet bij het Centraal Station. Hij reisde met een vrachtauto en vertelde dat de reis dertig dagen duurde. Hij spreekt alleen Pasjtoe, Afghaans, en kan niet lezen en schrijven. Ik spreek die taal ook en daarom kon ik hem helpen. Hij was bang en huilde. Ik zei hem dat hij in Nederland niet bang hoeft te zijn. Hij gaat morgen met de politie naar een opvangcentrum
U had een drukke nacht. Bent u moe? “Ik ben niet moe. Ik heb veel energie en wil doen wat ik kan. Ik slaap vier uur per dag: ik wil en kan niet slapen. Ik moet werken; zonder werk weet ik niet wat ik moet doen. Ik werk vijf dagen per week veertien uur per dag voor de Regenboog. Sinds september help ik er vooral vluchtelingen. Er komen rond de twintig vluchtelingen per nacht aan in Amsterdam.” U bent zelf gevlucht uit Iran. “Ik kom uit Isfahan, uit een grote familie. Ik werd kolonel in het leger en gaf leiding aan tweeduizend soldaten. We vochten in de oorlog tegen Irak, die begon in 1980. Er was een aanval met chemische wapens. Ik deed mijn gasmasker te laat op en raakte vergiftigd. Het gifgas rook naar komkommer, dat vergeet ik nooit. Ik liep daardoor ernstige schade aan mijn nieren op. Ik kon niet leven onder het fundamentalistische regime en vluchtte in 1987 met mijn vrouw naar Nederland. We kwamen aan in Arnhem. Ik ben nooit teruggegaan naar Iran. Als ik terugga krijg ik de doodstraf, omdat ik deserteerde uit het leger. Ik kan pas terug als Iran een democratie is. Naar de buitenwereld toe is Iran nu een vriendelijk land, maar tegen de bewoners is het hard en streng. De doodstraf wordt veel toegepast.” Hoe was het om in Nederland aan te komen? “Ik vind Nederland een gastvrij land met aardige mensen. Het is een mooi land: de koeien, de weilanden, de straten. Ik ben hier blij. Ook met mijn gezin gaat het hier goed.”
‘Het gifgas rook naar komkommer’ Foto De Regenboog Groep
Waarom doet u dit werk? “Nederland heeft mijn familie en mij geholpen. Ik wil graag iets terugdoen. Graag wil ik het volgende zeggen: be-
dankt, Nederland. Bedankt Amsterdam. En de Regenboog Groep extra bedankt! Dat is de waarheid.”
Asielopvang
Van oudsher gastvrij Vier locaties Noodopvang Amsterdam vangt sinds september 2015 tijdelijk vluchtelingen en asielzoekers op. Zij zijn hier in afwachting van hun asielprocedure, die door de grote toestroom uit met name Syrië vertraging heeft opgelopen. In totaal vangt de gemeente ongeveer 1.300 asielzoekers op, in vier locaties verdeeld over Amsterdam. De opvang van vluchtelingen is niets nieuws voor de stad. Amsterdam is altijd een gastvrije stad geweest voor mensen die op de vlucht zijn voor oorlog, of omdat ze in hun thuisland niet zichzelf kunnen zijn. Rond 1700 had bijvoorbeeld ruim tien procent van de inwoners van Amsterdam de Franse nationaliteit. Meer dan 50.000 Franse protestanten vluchtten naar Nederland omdat ze in Frankrijk gedwongen werden om katholiek te worden. In de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw moest er vooral noodopvang komen voor mensen uit landen als Chili en Vietnam. In de negentiger jaren waren het Afrikanen, Irakezen, Afghanen en mensen uit
voormalig Joegoslavië die naar Amsterdam kwamen. Inmiddels zijn we een stad waarin we met 180 nationaliteiten samenleven. Divers en gastvrij.
Kijk voor alle informatie over de noodopvang van vluchtelingen en asielzoekers op www.amsterdam.nl/ vluchtelingen. Hier vindt u ook contactgegevens van de diverse hulporganisaties waar u terecht kunt als u zelf ook iets wilt doen voor de mensen die onze stad opvangt.
7 Amsterdam | 18 februari 2016
Amsterdammers in het nieuws
Het Amsterdammertje van het jaar is… Toby Pérez Vrijwilliger Hij doet niet alleen goed werk, hij is ook nog eens heel erg aardig: Toby Pérez, dit jaar gekozen tot Amsterdammertje van het jaar. We ontmoeten hem samen met zijn vader Joaquin op het Centraal Station, net voordat ze samen met een team van vrijwilligers op pad gaan om vluchtelingen op te vangen. “Ik zag op televisie hoe de mensen vanuit Syrië in bootjes naar Europa vluchtten. Er waren ook kinderen bij. Kinderen die huilden omdat ze het koud hadden en omdat ze gewoon in een ellendige situatie terecht waren gekomen. Ik vond het heel zielig voor ze en ik wilde heel graag gaan helpen.” Zo kwam de veertienjarige Toby terecht bij een groep vrijwilligers die zich inzet voor de vluchtelingen. Toby: “Als vluchtelingen in Amsterdam aankomen hebben ze geen flauw idee waar ze naar toe moeten. Ze hebben een lange en gevaarlijke reis achter de rug. Ze zijn moe en ze hebben honger. Amsterdam zien ze vaak als eindpunt, maar ze kunnen hier hun asielprocedure niet starten. Daarvoor moeten ze naar Ter Apel, een dorp in de provincie Groningen.” Welkom Zodra er internationale treinen op het Centraal Station aankomen, gaan Toby
Toby (links) met de kinderredactie op het Centraal Station en de andere vrijwilligers er op af. Op hun fel oranje gekleurde T-shirts staat in verschillende talen ‘Vluchtelingen welkom’ en ‘Wij zijn hier om jullie te helpen’ Toby: “Wij geven de mensen eten en drinken en als het nodig is, geven we ze extra kleren. Daarna brengen we ze naar inloophuis Blaka Watra aan de Droogbak 1. Daar krijgen ze een warme maaltijd. Ze kunnen er douchen en slapen. De volgende dag worden ze op de trein gezet naar Groningen.” Toby geeft ons een rondleiding op het station. Hij laat ons zien waar de treinen aankomen en waar de vluchtelingen worden opgevangen. We zijn allemaal onder
de indruk van wat hij zegt. Hij vertelt over de dankbaarheid van de vluchtelingen en over de mooie reacties die hij vanuit de omgeving krijgt. Ook vertelt hij hoe sommige mensen hem uitschelden omdat ze tegen de komst van vluchtelingen zijn. Zwaar Toby is tenminste twee avonden in de week op het Centraal Station te vinden. “In het begin hielpen we soms wel dertig of veertig mensen op een avond. Nu is dat iets minder, maar het aantal vluchtelingen kan ook zo weer toenemen.” Hoe lang hij dit werk blijft doen? “Zo
lang het nodig is”, antwoordt Toby. “Het is soms wel zwaar, omdat ik overdag ook naar school ga. Maar ik moet er niet aan denken dat de vluchtelingen in mijn stad aankomen en dat niemand ze helpt. Het minste wat ik dan kan doen is ze een maaltijd en een bed aan te bieden. Dat wil ik nog heel lang blijven doen.”
Dit artikel is gemaakt door kinderen uit Amsterdam Zuidoost. Zij volgen de brede schoolactiviteit ‘Buurtkrant’, onder begeleiding van Ellen Jansen.
Bewonersinitiatief
Sportaanbod voor 55-plussers Gratis Op woensdagochtend 2 maart is in het Bijlmer Sportcentrum van alles te beleven rond het thema bewegen voor 55-plussers en gezondheid. Meedoen is gratis. Het evenement is een initiatief van buurtbewoners en stadsdeel Zuidoost. Vera Gomes en Jaap de Visser wonen allebei in de H-buurt. Zij kennen elkaar door buurtmakelaar Paul Chin en van de buurtbijeenkomsten. Vera en Jaap maken zich sterk voor meer activiteiten in eigen buurt. Vooral voor ouderen is dit belangrijk, omdat zij vaak minder mobiel zijn en daardoor kunnen vereenzamen. Zoals de meeste mensen willen ouderen ook het liefst in contact blijven met mensen van dezelfde leeftijd en met dezelfde interesses. Vera Gomes: “Ik wil graag in beweging blijven. Tot voor twee jaar terug kon ik in mijn eigen buurt sporten. Helaas is het BuurtHuis er niet meer. Nu ga ik naar het BuurtHuis in de D-buurt, maar voor veel van mijn buren is dat te ver weg.” Groot beginnen Het idee om voor alle buurten ‘Senioren in beweging’ te organiseren, ontstond tijdens een overleg met het stadsdeel. Het idee is om te kijken welke sporten en manieren van bewegen de buurtbewoners aanspreekt, om daar vervolgens een passend aanbod voor samen te stellen. Daarbij hopen de initiatiefnemers dat
Initiatiefnemers Vera Gomes en Jaap de Visser | Foto Magda Jobses zich ook mensen aanmelden die in de toekomst activiteiten willen begeleiden. Voor deze mensen wordt een cursus sportbegeleider voor senioren samengesteld. Hiermee kunnen ze in hun buurt zelfstandig sportieve activiteiten organiseren. Jaap de Visser: “Het gaat in eerste plaats om de individuele vraag. Iemand wil bijvoorbeeld in de toekomst graag met een groepje gaan wandelen. Blijkt
dat meer mensen dit willen, dan kan een groep worden gevormd met begeleider.” Meedoen op 2 maart Tijdens het evenement op 2 maart kunnen bezoekers meedoen met verschillende, op de leeftijd afgestemde sportactiviteiten, hun gezondheid laten testen en advies krijgen. Volgens Jaap ontdekt de bezoeker dat er veel meer mo-
gelijk is dan hij/zij zelf had kunnen bedenken. “Ik zou willen zeggen, kom eens uit je eigen routine!” Senioren in beweging Woensdag 2 maart, 9.00-13.00 uur Bijlmer Sportcentrum, Anton de Komplein 157 Neem makkelijke kleren en gymschoenen mee!
8 Amsterdam | 18 februari 2016
Langs de tijdlijn
Amsterdam na de Twee Onze stad ontstond in de dertiende eeuw als een klein vissersdorpje, toen vissers langs de oevers van de rivier de Amstel begonnen met de aanleg van palissades, een omheining van in de grond geslagen palen. Inmiddels is Amsterdam een wereldstad. Een stad met een rijke historie, ook in het jongste deel van onze geschiedenis. Na de Tweede Wereldoorlog veranderde de samenstelling van de Amsterdamse bevolking snel. Veel oorspronkelijke Amsterdammers vertrokken, daartegenover stond de toestroom van Surinamers, Turken en Marokkanen. Inmiddels telt Amsterdam ruim 800.000 inwoners uit 180 verschillende landen, die allemaal Amsterdammer zijn en wonen in een stad vol gebeurtenissen en ontwikkelingen die in ons geheugen staan gegrift.
Stadsuitbreiding
Ajax Europees kampioen 1970 De gouden tijd van Ajax duurde van 1965 tot 1973. 'Voetbal is oorlog' was het motto van trainer Rinus Michels, die dan ook bekend stond als de generaal. Het team speelde het revolutionaire 'totaalvoetbal'. Dankzij de stugge Rinus Michels en het enorme talent van de spelers bereikte Ajax de wereldtop. Het seizoen 1970-1971 was een topjaar voor Ajax. De club had een
bijna onoverwinnelijk team met legendarische spelers als Johan Cruijff, Arie Haan en Piet Keizer. Ajax eindigde in de Eredivisie competitie op een tweede plaats, maar won wel de Europacup I en de KNVB beker. In 1995 floreerde Ajax opnieuw in Europa door onder leiding van Louis van Gaal de Champions League en de Super-Cup te winnen. Foto: Ajax
Foto Stadsarchief Amsterdam 1958 In dit jaar werd de eerste steen gelegd van tuinstad Buitenveldert. In 1959 werden hier de eerste woningen in gebruik genomen. Nu wonen er ongeveer 20.000 mensen, waaronder veel ouderen, en ook een grote Joodse gemeenschap. Deze zuidelijke uitbreiding van Amsterdam was, naast de westelijke tuinsteden, onderdeel van het Algemeen Uitbreidingsplan uit 1935. Door WO II werd dit plan pas in de
jaren '50 uitgevoerd. De westelijke woonwijken zijn ook aangelegd als tuinsteden: stroken met langgerekte flatgebouwen, afgewisseld met groen en sportvelden. Zo verrezen de wijken Slotermeer (1951-1954), Geuzenveld (1953-1958), Slotervaart, (19541960), Overtoomse Veld (1958-1963) en Osdorp (1956-1962). Te midden van deze westelijke tuinsteden kwam de Sloterplas te liggen.
1950
1960
1970
198
Nieuwmarktrellen 1975 De Twintigjarige Stadsoorlog woedde van 1965 tot 1985. Het was een opstand van vrijgevochten jongeren tegen het gezag. Het begon met Provo en eindigde met ingrijpen door de overheid in de Staatsliedenbuurt. De rellen rond de Nieuwmarkt vormden een hoogtepunt. Voor het aanleggen van de metro naar de Bijlmer zou een groot deel van de Nieuwmarktbuurt gesloopt worden. De Weesperstraat zou een snelweg worden naar de Prins Hendrikkade. De gemeente had een 'groot-
schalige' visie op de stad, terwijl de buurtbewoners hun oude kleinschalige buurt wilden behouden. In april 1975 waren er grote rellen tussen bewoners en actievoerders en de politie. De panden werden ontruimd en de metro gebouwd. Maar op de lange duur wonnen de 'kleinschaligen'. De snelweg kwam er niet en de brede weg loopt nu dood bij cafĂŠ Tisfris. De visie van het stadsbestuur veranderde; er kwamen geen nieuwe grote flatwijken, maar de oude buurten werden opgeknapt.
Foto ANP
Provo 1965 Op het Spui was het bronzen beeld Het Lieverdje, een stoer Amsterdams jongetje met een hart van goud, elke zaterdagnacht het middelpunt van een happening met Robert Jasper Grootveld. Hij protesteerde tegen de sigarettenindustrie. Tegelijk werd de anarchistische jeugdbeweging Provo
opgericht. Zij provoceerde het gezag, gekleed in spijkerpakken en met lange haren. Die explosie van jeugdcultuur maakte Amsterdam wereldberoemd. Hippies en rugzaktoeristen kwamen van heinde en verre naar Amsterdam en sliepen in het Vondelpark en zelfs op de Dam, tot dit in 1970 werd verboden.
Foto ANP
9 Amsterdam | 18 februari 2016
ede Wereldoorlog Geen woning geen kroning
Homohuwelijk
1980 Op 30 april 1980 werd prinses Beatrix in Amsterdam beëdigd en ingehuldigd tot Koningin der Nederlanden. De grote ceremonie was in de Nieuwe Kerk op de Dam. Dit vormde voor de kraakbeweging en anarchistische groepen aanleiding om protesten en rellen te organiseren. 'Geen woning geen kroning' was het motto. Bij de Blauwbrug over de Amstel was een grote confrontatie tussen actievoerders en de politie. De actievoerders gooiden stenen en de politie achtervolgde hen te paard op het Waterlooplein. Aan het eind van de dag veranderde het Rokin in een ongekend slachtveld. Er vielen vele gewonden, maar tot ieders grote opluchting geen doden. Ongeveer twee maanden eerder, op 3 maart, hadden tanks de barricaden bij een kraakpand in de Vondelstraat omver gereden. 1980 was het hoogteen dieptepunt van de rellen in Amsterdam.
80
2001 Op 1 april 2001 waren de ogen van de wereld gericht op Amsterdam. Op die dag werd in onze stad het eerste homohuwelijk ter wereld gesloten. Vier stellen stapten die dag in het huwelijksbootje. Zij werden in het stadhuis in de echt verbonden door toenmalig burgemeester Job Cohen. Het homohuwelijk was een volgende bevestiging van Amsterdam als Gay Capital, na de eerste Amsterdam Gay
Pride in 1996 en de Gay Games, waarvan de stad in 1998 gastheer was. De gemeente wil nog steeds dat Amsterdam een veilige, open en internationaal aantrekkelijke roze stad is. Een stad waarin iedereen zichzelf mag zijn, een stad waarin iedereen in vrijheid kan leven: een zogenaamde gay destination. Daarom is in april 2015 de roze agenda gepresenteerd. www.amsterdam.nl/rozeagenda
Foto ANP
1990
2000
2010
Koning ingehuldigd 2013 Op 30 april 2013 zijn wederom alle ogen op Amsterdam gericht, want er wordt een koning ingehuldigd. Na 33 jaar doet Koningin Beatrix afstand van de troon in het paleis op de Dam. Enkele uren later wordt de nieuwe Koning ingehuldigd in de Nieuwe Kerk. De sfeer in de stad is compleet anders dan in 1980: nu is
Bijlmerramp 1992 Zondagavond, 4 oktober 1992. Het bord lag bij velen nog op schoot toen de uitzending van Studio Sport werd onderbroken door het bericht dat er in de Bijlmermeer een vliegtuig was neergestort. Een Boeing van de Israëlische luchtvaartmaatschappij EL AL boorde zich om 18.36 uur in de flats Groeneveen en Kruitberg. 43 mensen overleefden de ramp niet.
In de dagen, maanden en jaren na de ramp bleven er vragen over de lading van het vliegtuig, de mannen in witte pakken en het aantal slachtoffers. De Bijlmerramp wordt elk jaar herdacht bij ‘De boom die alles zag’. Tijdens deze herdenking vliegen er geen vliegtuigen over de Bijlmer, normaal gesproken een drukke aanvliegroute voor Schiphol.
Amsterdam trots en viert de stad uitbundig feest. Overal zijn festiviteiten, zoals op het Museumplein. De dag eindigt met de Koningsvaart op het IJ. De stad ontvangt die dag zo’n 700.000 bezoekers. In totaal maken 1.500 journalisten gebruik van het perscentrum, waarvan 70 tot 80 procent internationale pers is.
10 Amsterdam | 18 februari 2016
Straatnamen
Van Egoli tot Goed Geluimdhof Fijnmazig Amsterdam heeft ruim 5.100 straat- en pleinnamen. Elk jaar komen er gemiddeld zo’n 50 nieuwe namen bij. In de loop van eeuwen is een fijnmazig netwerk van namen ontstaan, meestal op thema. Dan kunnen bewoners en bezoekers zich goed oriënteren. Hoe komen de straten aan hun naam? De commissie naamgeving openbare ruimten (CNOR) adviseert het college van burgemeester en wethouders over namen van straten en pleinen in de stad. In de commissie zitten naast ambtenaren ook cultuurkenners en medewerkers van het Meertensinstituut (onderzoek en documentatie van de Nederlandse taal en cultuur). Wie bedenken de namen? Floris Thoolen is de coördinator van de commissie. Hij kent Amsterdam goed, hij is er geboren en getogen. Jurist Hans Tomson is lid van de commissie. Hij houdt van de geschiedenis van Amsterdam. Wie bedenken de straatnamen in de stad? Thoolen vertelt: “Woningcorporaties, stedenbouwers, ontwikkelaars en bestuurders komen met namen. En de stadsdelen natuurlijk, zij zijn de beheerders van de openbare ruimte en kennen de cultuur van het gebied. We adviseren om namen te kiezen die passen bij de historie van een buurt of gebied.” Onbesproken en uitzonderlijk Ook bewoners mogen ideeën aandragen. Tomson: “Mensen houden van historische verhalen en van mensen die een uitzonderlijke prestatie voor de stad hebben neergezet. Als het om mensen gaat, moeten ze van onbesproken gedrag zijn en minstens vijf jaar overleden. In heel bijzondere gevallen kan het eerder, zoals bij Nelson Mandela. Hij stierf op 5 december 2013 en al op 23 oktober 2014 werd het Bijlmerpark omgedoopt tot Nelson Mandelapark. Veel Amsterdammers wilden Mandela eren op een grootse en passende plek. Bewoners konden kiezen uit vijf locaties, het Bijlmerpark kreeg de meeste stemmen. Tot vreugde van het toenmalige stadsdeelbestuur van Zuidoost. Het Bijlmer Parktheater dat in het park ligt, heeft de eigen naam behouden.” Voor de eeuwigheid? Tomson: “Een straatnaam is in principe voor de eeuwigheid. Soms komen er
Hans Tomson is lid van de ‘commissie naamgeving openbare ruimte’ | Foto Lenette van der Plas pijnlijke feiten naar boven en verandert het beeld van een persoon. Dan neemt de gemeente het besluit om een naam te veranderen. Zo kreeg de Amstellaan na de Tweede Wereldoorlog de naam Stalinlaan. Na de Russische inval in Hongarije in 1956 werd de naam ijlings veranderd in de Vrijheidslaan. Naamswijziging heeft wel grote gevolgen. Denk aan postbezorging en bebording van tramhaltes, en de basisregistraties. Dat is ongelooflijk kostbaar.” Het boerenleven in de Bijlmer De Bijlmer(meer) is van oorsprong een oud meer, dat in de 17de eeuw voor het eerst werd ingepolderd. Het nieuwe gebied trok rijke Amsterdammers aan. Zij bouwden hier hun buitenverblijven en boerderijen, veelal vernoemd naar boerderijen in andere provincies. En daar ontlenen de straten en flats van de Bijlmer die eind jaren zestig werd gebouwd, hun namen aan. Zo stamt de naam Daalwijk van een hofstede in Markelo, provincie Overijssel en een patriciërshuis onder Zuilen, provincie Utrecht. Dreef verwijst
De Daalwijkdreef anno 1990 | Foto Stadsarchief Amsterdam
naar landweg of een open baan in bosgebied. Vernieuwing In 1966 verdween het oude boeren landschap onder het bouwzand voor de honingraatflats van de Bijlmer. De destijds vooruitstrevende woonwijk met een strikte scheiding tussen wonen, werken en recreëren, werd al snel bestempeld als anoniem en onveilig. Vanaf de jaren negentig werden tijdens een grootschalige vernieuwingsoperatie veel van de flats afgebroken en vervangen door laagbouw. Zo kwamen er ook veel nieuwe straten bij, die allemaal een naam moesten krijgen. Zo besloot het college op 18 maart 2015 tot de straatnamen Eensgevonden, Elberveld, Enkeldoorn, Edenburg, Eksteenfontein, Eerstegeluk en Eversdal in de E-buurt, alle vernoemd naar plaatsen in Zuid-Afrika. Suikerdiefjestraat De Suikerdiefjestraat in Vogeltjeswei getuigt van recente historie. Voordat Vogeltjeswei werd gebouwd, gebruikten
Surinaamse en Antilliaanse liefhebbers van tropische zangvogels de braakliggende grond voor zangwedstrijden. Het Suikerdiefje is een kleine vogel van de Nederlandse Antillen.
Het Goed Geluimdhof Het Goed Geluimdhof in Grunder, een straatnaam om vrolijk van te worden. De naam Grunder stamt van een boerderij onder Luth bij Losser in de provincie Overijssel. Het Goed Geluimdhof dankt haar naam aan het thema ‘Sociaal en tevreden wonen’.
De Daalwijkdreef met gelijknamige flat anno 2016 I Foto Magda Jobses
11 Amsterdam | 18 februari 2016
Schone lucht
Op weg naar een uitstootvrij 2025 Gezond In de nabije toekomst krijgen Amsterdammers alleen nog een parkeervergunning als hun auto de lucht in de stad niet ontoelaatbaar vervuilt. Het is één van de maatregelen die de stad neemt om de lucht schoon te maken. Ook worden de milieuzones uitgebreid. De Amsterdamse lucht moet zo schoon en gezond mogelijk worden, met zo min mogelijk stikstofdioxide, fijnstof en roet. In een Amsterdam met schone lucht kunt u prettig wonen, wandelen en fietsen. Kinderen spelen lekker buiten, zonder dat u zich zorgen hoeft te maken over uw gezondheid. Te veel luchtverontreiniging heeft impact op de kwaliteit van leven en belemmert daarnaast. Op sommige plekken mogen nu geen scholen of woningen gebouwd worden omdat de luchtkwaliteit daar te slecht is. Dat moet anders. Eerste Europese stad Amsterdam is enorm ambitieus. In 2025 moet het verkeer schoon zijn en is onze stad uitstootvrij. Amsterdam is de eerste stad in Europa waar deze ambitie is vast-
Meer informatie De weg naar een uitstootvrij 2025 maakt onderdeel uit van de Agenda Duurzaamheid van de gemeente. De besluiten die zijn genomen gaan nu het inspraaktraject in. Wilt u meer weten over wat de gemeente aan duurzaamheid doet, én wat u zelf kunt bijdragen aan een schone en gezonde stad? Kijk voor alle informatie op www.amsterdam.nl/duurzaam
Openbaar vervoer, vracht- en bestelvervoer worden allemaal uitstootvrij gelegd. Daarom worden er niet in de toekomst, maar nu al maatregelen genomen. Het gemeentebestuur heeft een aantal belangrijke besluiten genomen, waarmee een grote bijdrage wordt geleverd aan de leefbaarheid van onze stad. De gemeente neemt haar verantwoordelijkheid en stimuleert u om dat ook te doen. Schone lucht is voor iedereen belangrijk, en bereiken we alleen door allemaal onze bijdrage te leveren. Schoon parkeren Benzineauto’s die voor 1992 zijn gebouwd krijgen straks geen parkeervergunning meer. Voor auto’s die op diesel rijden ligt de grens op 2005. De bedoe-
ling is dat deze regel rond september wordt ingevoerd. Het geldt alleen voor nieuwe aanvragen, of als u het kenteken op een bestaande vergunning wilt aanpassen. Amsterdam Elektrisch Onze stad is koploper op het gebied van elektrisch rijden en wil dat ook blijven. Daarom wordt het aantal elektrische oplaadpunten uitgebreid van 1.000 naar 4.000. Onlangs zijn ook de eerste twee snellaadpunten geplaatst bij de taxistandplaats op het Centraal Station. Op nog een aantal plekken in de stad verrijzen dit jaar punten waar elektrische voertuigen razendsnel kunnen worden
Twee jaar langer leven met schone lucht Luchtvervuiling Een belangrijke motivatie voor de grote schoonmaak van de Amsterdamse lucht is uw gezondheid. “Luchtverontreiniging scheelt in Nederland gemiddeld twee jaar op de levensverwachting”, zegt dr. Van der Zee, longarts in het OLVG. “Het is niet alleen slecht voor de longen, maar luchtverontreiniging heeft vooral ook effect op het hart- en vaatstelsel. Wanneer ergens een piek in de luchtvervuiling wordt geme-
ten, dan merken ziekenhuizen dat er binnen 24 tot 48 uur meer mensen worden opgenomen met hartinfarcten. Het betreft dan vaak oudere mensen, die al klachten hebben.” De lucht is tegenwoordig al een stuk schoner dan dertig jaar geleden. “We stoken niet meer op kolen bijvoorbeeld”, aldus dr. Van der Zee. “Auto’s zijn nu ook minder vervuilend dan vroeger. Maar er is nog steeds te veel verontreiniging,
waardoor kinderen een vergroot risico hebben op astma of allergieën. Ook het verlies van de longfunctie gaat sneller en het gevaar van longkanker is groter.” Hoewel een groot deel van de luchtverontreiniging in Nederland letterlijk komt overwaaien uit het buitenland, hebben de maatregelen van Amsterdam wel degelijk zin, volgens dr. Van der Zee. “Juist lokaal merk je het effect van schone lucht direct.”
Enquête
Wat vindt u van de stad? De gemeente Amsterdam werkt aan een gastvrije stad. Een stad die leefbaar en duurzaam is, niet alleen voor toeristen en bezoekers, maar vooral voor bewoners en ondernemers. We willen dan ook graag van u weten hoe u de stad ervaart. Uw mening willen wij gebruiken om maatregelen te treffen om van de stad een plezierige woon-en werkplek te maken. Uiteraard willen we de goede dingen behouden. En wat volgens u beter kan, nemen we graag mee in onze maatregelen. U kunt tot eind februari meedoen aan de enquete. Kijk op www.amsterdam.nl/stadinbalans
Onderzoek: Wat volgens u beter kan, nemen we graag mee
opgeladen, wat vooral voor het beroepsmatige verkeer belangrijk is. Uitbreiding milieuzones Voor het vrachtvervoer geldt al sinds 2013 een milieuzone. Dit betekent dat vrachtwagens die voor oktober 2005 zijn gebouwd, de stad niet meer in mogen. Zij moeten hun vracht aan de rand van de stad afleveren, waarna het met kleinere, schone voertuigen de stad in wordt gebracht. De komende jaren wordt de milieuzone uitgebreid. Volgend jaar, in 2017, worden er ook voorwaarden gesteld aan het bestelvervoer. Bestelauto’s die voor 2000 zijn gebouwd wordt dan de toegang tot Amsterdam ontzegd. En in 2018 wordt een volgende stap gezet in het verschonen van de lucht door vervuilende taxi’s. Met zowel de bestel- als de taxibranche zijn afspraken gemaakt. Brom- en snorfietsen van vóór 2011 dragen zo ernstig bij aan de luchtvervuiling dat de gemeente ook deze voertuigen uit de stad wil weren. Openbaar vervoer Om in 2025 alleen schoon verkeer in de stad te hebben, wordt ook het openbaar vervoer uitstootvrij. Het GVB gaat ervoor zorgen dat de bussen uitstootvrij gaan rijden en er wordt ook gekeken hoe bijvoorbeeld de veerponten schoon kunnen worden gemaakt.
12 Amsterdam | 18 februari 2016
Stadspas
loop binnen met de stadspas aanbiedingen maart Van deze aanbiedingen kunt u alleen gebruik maken als op de achterzijde van uw Stadspas het woord “aanbiedingen” in de kleur paars gedrukt staat.
100 Highlights Cruise
Carré Gratis
Heb je je eigen stad wel eens bekeken vanaf het water? Niet voor niets maken jaarlijks vele bezoekers een rondvaart door het UNESCO Werelderfgoed: de grachtengordel. Vanaf de boot kun je ontspannen genieten van het uitzicht op de grachtenpanden uit de Gouden Eeuw, de vele bruggen en andere highlights. Amsterdam is het mooist vanaf het water, kom varen met de Canal Company! Geldig: van 1 maart t/m 24 maart Stadspasprijs: gratis (normaal € 14,50) Kaartverkoop: pas laten scannen aan de kassa’s van Canal Company (zie website voor verkoopadressen) Meer info: www.canal.nl
Allard Pierson Gratis
Koninklijk Theater Carré presenteert Broadway aan de Amstel met PIPPIN, een duizelingwekkende musical vol buitengewone acrobatiek. De voorstelling vertelt het verhaal van Pippin die op zoek is naar zichzelf en de zin van het leven. Deze ‘eye-popping razzle dazzle’ is met originele Amerikaanse cast, slechts 5 weken te zien in Nederland. 9 maart tot en met 10 april, exclusief in Koninklijk Theater Carré. Geldig: 9 maart, 11 t/m 31 maart op dinsdag, woensdag en donderdag Stadspasprijs: € 5, exclusief € 1 restauratietoeslag per kaart en boekingskosten (éénmalig € 4,50 per boeking). Alleen geldig op de tweede rang (normale prijs € 59,50) Kaartverkoop: aan de kassa van Carré (dagelijks geopend van 16.00 tot 18.00 uur en vanaf 1,5 uur voorafgaand aan een voorstelling). Niet geldig i.c.m. andere aanbiedingen of op reeds gekochte kaartjes. Zolang de voorraad strekt
€5
Foto Terry Shapiro Adres: Koninklijk Theater Carré, Amstel 115-125 Meer info: www.carre.nl/pippin
Bijlmer Parktheater In maart kunt u voor € 2 naar een voorstelling in het Bijlmer Parktheater. Met (bekroonde) jeugdvoorstellingen in de voorjaarsvakantie zoals AaiPet en Pokon. En ons paradepaardje: het In The Picture Festival waar jong talent uit Zuidoost laat zien wat het kan! Bekijk het hele aanbod van maart op bijlmerparktheater.nl en koop snel uw tickets! Geldig: 1 t/m 31 maart Stadspasprijs: voor € 2 naar een voorstelling naar keuze (normale prijzen variëren van € 7 tot € 18,50)
€2
Kaartverkoop: aan de kassa Reserveren: 020 311 3933 Adres: Anton de komplein 240 Meer info: www.bijlmerparktheater.nl
De FilmHallen De FilmHallen vertonen dagelijks de beste films in 9 mooie filmzalen. Van de beste Hollywood films tot kleine arthouse cinema, in de FilmHallen is altijd iets te zien voor jong en oud. In de maand maart mag je voor € 1 één film naar keuze bezoeken.
Kom je met de Stadspas naar het DWDD Pop-Up Museum dan ontvang je gratis het boek dat bij de tentoonstelling is uitgegeven. Vanaf 1 maart liggen er 200 boeken klaar voor iedereen die zich meldt met de Stadspas. Maar wees er snel bij, want als ze op zijn, zijn ze op. Geldig: vanaf 1 maart, dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur Stadspasprijs: gratis (normale prijs € 10) Kaartverkoop: aan de kassa Adres: Oude Turfmarkt 127 Meer info: www.allardpiersonmuseum.nl
Geldig van: 1 t/m 31 maart Stadspasprijs: € 1 (normale prijs € 11) Kaartverkoop: aan de kassa Reserveren: kosteloos reserveren op www.filmhallen.nl en uiterlijk een halfuur voor aanvang van de film uw Stadspas tonen bij de kassa Adres: Hannie Dankbaarpassage 12 (in de Hallen-Amsterdam) Meer info: www.filmhallen.nl of 020 820 8122
€1
13 Amsterdam | 18 februari 2016
Stadspas
loop binnen met de stadspas
Gratis
Bounz Springen bij Bounz. Bij Bounz gaat trampolinespringen een stapje verder. Lekker een uur lang springen op een veld dat bestaat uit 32 aaneengeschakelde trampolines en een meterslange tumblingbaan. In de maand maart mag u 2 keer (!) een uur komen springen. In verband met piektijden staan hieronder de beschikbare periodes. Reserveren is verplicht. Op maandagen is Bounz gesloten.
Gratis
Geldig: van 1 maart t/m 31 maart (van dinsdag t/m vrijdag) Stadspasprijs: gratis (normaal € 7) Kaartverkoop: aan de kassa Reserveren: 020 611 4481 of per e-mail via amsterdam@bounz.nl Adres: Willinklaan 5 Meer info: www.bounz.nl
Wilt u weten waar u nog meer korting krijgt met uw Stadspas, kijk dan in de Stadspas Kortingsgids 2015/2016. Stadspas, Antwoordnummer 47197, 1070 WB Amsterdam Telefoon: 020 252 6000 (8.30-17.00 uur). Aan deze informatie kunnen geen rechten ontleend worden. Wijzigingen voorbehouden.
Foto Mark Okoh Camera Press London
Joods Historisch Museum Amy Winehouse, een van de meest succesvolle artiesten van de afgelopen tijd, staat centraal in Amy Winehouse: A Family Portrait. Deze persoonlijke tentoonstelling, samengesteld door Amy’s broer Alex Winehouse en The Jewish Museum Londen, belicht Amy’s passie voor muziek en mode, haar joodse familiegeschiedenis en schooltijd. Ook is er aandacht voor Camden Town waar Amy lange tijd woonde.
Geldig: t/m 4 september Stadspasprijs: gratis, (normale prijs € 15). Op vertoon van de Stadspas bij de Museumshop ontvangt u een poster van de tentoonstelling (1 per Stadspas en zolang de voorraad strekt) Kaartverkoop: aan de kassa Adres: Nieuwe Amstelstraat 1 Meer info: www.jck.nl/amy-winehouse
hulpverlener weten of uw aanvraag wordt goedgekeurd. Het hele traject kan een paar weken in beslag nemen.
de hulp die wordt aangeboden in het kader van armoedebestrijding, maar ook regelingen die daarbuiten vallen. Bijvoorbeeld de kwijtschelding van de gemeentebelasting, het jeugdsportfonds en woonlastentoeslag.
Schone lucht
Apparaat te leen Witgoedregeling Kunt u zich een dag zonder koelkast voorstellen? Een week zonder wasmachine of gasfornuis? Als een van deze apparaten stuk gaat, komt dat altijd ongelegen. We hebben ze elke dag nodig, kunnen niet zonder. Als u een laag inkomen hebt is het extra vervelend, omdat u niet zomaar eventjes een nieuwe koelkast kunt kopen. Als u de vervanging niet kunt betalen, kan de witgoedregeling van de gemeente uitkomst bieden. De witgoedregeling is een noodvoorziening. Een speciaal fonds (Fonds Bijzondere Noden Amsterdam) regelt voor u de vervanging van een kapotte wasmachine, koelkast of gasfornuis. Amsterdammers die geen andere mogelijkheden hebben om aan het apparaat te komen, kunnen van de regeling gebruik maken. U krijgt het apparaat in bruikleen. Hoe werkt het? U kunt de witgoedregeling niet zelf aanvragen. Dit doet een hulpverlener voor u. Gaat uw wasmachine, koelkast of gasfornuis stuk en kunt u de kosten echt niet zelf betalen? Ga dan bijvoorbeeld naar een hulpverlener van de Maatschappelijke Dienstverlening in uw stadsdeel of naar een financieel spreekuur.
Het financieel spreekuur Op veel plekken in Amsterdam zijn financiële spreekuren. U kunt hier terecht met al uw vragen over geldzaken. De medewerkers helpen u ook met het aanvragen van extra’s. Zoals geld voor schoolkosten en gratis openbaar vervoer voor ouderen. De locaties bij u in de buurt vindt u op www.amsterdam.nl/pakjekans
U moet kunnen aantonen dat u recht heeft op de witgoedregeling. Neem uw bankafschriften, bewijzen van schulden en/of een afwijzing van de gemeentelijke Kredietbank mee. Hiermee kun u laten zien dat u een laag inkomen en weinig vermogen heeft. Vervolgens krijgt u een huisbezoek. Daarna hoort u of uw hulpverlener een aanvraag kan doen. Het fonds laat uw
Meer weten? Kijk voor meer informatie en voor alle voorwaarden op www.amsterdam.nl/ pakjekans. Op deze site zijn alle regelingen verzameld. U vindt daar niet alleen
U kunt ook contact opnemen via telefoonnummer 020 252 6000.
14 Amsterdam | 18 februari 2016
Europese Unie
Het verdrag van Amsterdam Grondlegger De eerste helft van 2016 is Nederland voor de twaalfde keer voorzitter van de Europese Unie. Vrijwel alle vergaderingen vinden plaats in Amsterdam, op het Marineterrein. Ook wordt er dertien keer een ministeriële vergadering met vakministers georganiseerd in het Scheepvaartmuseum. Nederland is een van de grondleggers van het huidige Europa. Na de Tweede Wereldoorlog werd in 1951 het Verdrag van Parijs getekend. Nederland ondertekende met Frankrijk, West-Duitsland, Italië, België en Luxemburg dit verdrag, dat als doel had de vrede in Europa te verzekeren. Voor dat doel werd de productie van kolen en staal, die toen golden als de belangrijkste middelen voor de productie van oorlogswapens, onder het gezag geplaatst van een gemeenschappelijke Hoge Autoriteit. De EGKS (Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal) geldt als de eerste aanzet tot de Europese Unie. Het verdrag van Amsterdam In de eerste helft van 1997 was Nederland ook voorzitter van de Europese Unie. Op 2 oktober van dat jaar, tijdens het voorzitterschap van Luxemburg, ondertekenden de ministers van Buitenlandse Zaken van de vijftien lidstaten het Verdrag van Amsterdam. In dit verdrag zijn afspraken gemaakt over het openen van de grenzen voor personen, en een Europees beleid voor asiel en immigratie. De afspraken van het Akkoord van Schengen zijn met het Verdrag van Amsterdam binnen de
Europese Unie ondergebracht. Onderwerpen die ook tijdens het huidige voorzitterschap actueel zijn. Anno nu Europa is al eeuwenlang enorm belangrijk voor Amsterdam. En omgekeerd speelt de stad ook al heel lang een belangrijke rol op het continent. Amsterdam is tenslotte een internationale, open en bruisende stad en kent een lange geschiedenis wat betreft handel en ondernemen. De ambitie van de stad is om haar positie als Europese vestigingsregio en economische motor te versterken. Qua handelspositie valt Amsterdam in de categorie Brussel, Frankfurt en Chicago. En als vestigingslocatie van internationale hoofdkantoren staat Amsterdam op de vierde plaats binnen de EU. Van oudsher is de welvaart van Amsterdam en de regio verbonden aan de positie als internationaal zaken- en handelscentrum. Dit maakt de stad in Europa en de rest van de wereld interessant als toegangspoort en verbindende schakel tussen internationaal werkende bedrijven, organisaties en steden. Dat is goed voor de stad én goed voor Europa.
Ter ere van het voorzitterschap is de stad aangekleed met onder andere deze vlaggen Meer weten? De Europastrategie van Amsterdam vindt u op www.eu2016.amsterdam. Op deze pagina is ook alle informatie over het huidige voorzitterschap te vinden,
zoals de kalender en het culturele programma. Ook als u meer wilt weten over de eeuwenlange relatie tussen Amsterdam en Europa kunt u op deze site terecht.
Vernieuwing
Het verleden en de eeuwigheid Erfpacht 2016 is een belangrijk jaar voor de Amsterdamse erfpacht. De gemeente wil eeuwigdurende erfpacht invoeren, als eerste voor nieuwbouw. Voor mensen die nu al erfpachter zijn, wordt de waarde van de grond nog maar één keer bepaald na vaststelling van de Overstapregeling. Grote prijsstijgingen horen dan tot het verleden. De erfpachtvernieuwing moet zorgen voor meer zekerheid en duidelijkheid voor de erfpachter. Maar waar komt erfpacht vandaan en waar gaat het precies naartoe?
Al in het oude Egypte en in het Romeinse rijk werd staatsgrond in erfpacht uitgegeven. In Amsterdam dateren de eerste uitgiften in erfpacht uit de 15e en 16e eeuw. De grond binnen de vestingwerken was volledig benut. Het stadsbestuur onteigende landbouwgronden
rond de stad om verder te kunnen uitbreiden. Het bestuur slaagde er echter niet in alle grond ook weer te verkopen. Een deel werd daarom in erfpacht uitgegeven voor tuinbouwdoeleinden. Zo ontstond in de zeventiende eeuw de Plantagebuurt.
In de zeventiende eeuw ontstond de Plantagebuurt dankzij erfpacht
Erfpacht voor de gemeenschap Tussen 1850 en 1896 werden terreinen voornamelijk aan ondernemers in erfpacht uitgegeven. Zij wilden vaak liever hun kapitaal in hun bedrijf investeren, dan in grond. Het raadslid mr. M.W.F. Treub - later wethouder en uiteindelijk minister - diende in 1890 een motie in om enkele percelen bouwgrond niet te verkopen. Hij wilde ze ‘in opstal uitgeven‘. Eind 1896 leidde dit tot de invoering van erfpacht. Het ging om een erfpachtstelsel met erfpacht op langere termijn (75 jaar), met een vaste canon (vergoeding voor gebruik). De uitvoering ging langzaam. Bezwaren leidden in 1915 tot herziening. Voortaan werd grond uitgegeven in voortdurende erfpacht, met de mogelijkheid om de canon en de bepalingen na 75 jaar te verande-
ren, en daarna telkens na 50 jaar. We hebben vandaag de dag nog voortdurende erfpacht. Door de jaren heen zijn de Algemene Bepalingen (de spelregels van het stelsel) gewijzigd om aan de eisen van de tijd te voldoen. Eeuwigdurende erfpacht: meer weten? De gemeente wil voortdurende erfpacht veranderen in eeuwigdurende erfpacht. Binnenkort kunt u inspreken op de Algemene Bepalingen van dit nieuwe stelsel. Daarna kan bij nieuwbouw eeuwigdurende erfpacht ingaan. Vervolgens komt er een overstapregeling. Daarin staat op welke manier mensen die nu al erfpachter zijn, kunnen overstappen naar het nieuwe stelsel. Ook hierop kunt u reageren. Meer weten? Kijk dan op www.amsterdam.nl/erfpacht.
15 Amsterdam | 18 februari 2016
Beste zorg
Slachtoffers seksueel geweld 0800 0188 Het Centrum Seksueel Geweld Amsterdam-Amstelland (CSG) biedt dag en nacht hulp aan iedereen die kort geleden een aanranding of verkrachting heeft meegemaakt. Om goede zorg te bieden, wordt door verschillende hulpverleners samengewerkt. Het CSG heeft geen locatie die u kunt bezoeken, maar is een samenwerkingsverband van organisaties met expertise op medisch, psychisch en forensisch gebied. Het Centrum Seksueel Geweld is 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar via het gratis telefoonnummer 0800 0188. Iedereen kan slachtoffer worden van seksueel geweld. U verdient na zo’n vreselijke gebeurtenis de best mogelijke zorg. Daarom werken artsen, verpleegkundigen, politie, psychologen, maatschappelijk werkers en seksuologen nauw samen. Alle professionals houden zich aan hun beroepsmatige geheimhoudingsplicht. Als u dat wilt, brengt het CSG u in contact met de politie. U krijgt dan een gesprek waarin wordt uitgelegd hoe de procedure
zakelijke zorg nu ook beschikbaar voor slachtoffers die zich niet bij de politie melden. Dit is belangrijk, omdat lang niet iedereen na een verkrachting of aanranding contact wil met de politie. Naar schatting wordt in slechts 10% van de verkrachtingen of aanrandingen aangifte gedaan.
mensen aangifte gedaan van een verkrachting of aanranding. Daarvan was 97% vrouw. De daders waren in 54% van de aangiften een onbekende. Een onbekende dader betekent meestal dat de identiteit van de dader wel bekend is, maar dat het slachtoffer en de dader elkaar korter dan 24 uur kennen.
Cijfers in Amsterdam Vanaf 2012 tot mei 2015 hebben 260
Wilt u meer informatie, kijk dan op www.centrumseksueelgeweld.nl
bij de politie werkt. Slachtofferhulp Nederland of gespecialiseerde advocaten kunnen u helpen bij het juridische traject. Ook als u geen aangifte wil doen in Amsterdam werken de verschillende organisaties al langer samen om goede zorg te bieden aan slachtoffers van seksueel geweld die zich bij de politie melden. Met de komst van het Centrum Seksueel Geweld, per 1 januari 2016, is deze nood-
Inspraak
Straks natuurlijk spelen in de Bijlmerweide Voorlopig ontwerp Tot en met donderdag 10 maart kunt u inspreken op het voorlopig ontwerp ’Natuurlijk spelen in de Bijlmerweide’. Het stadsdeel wil de Bijlmerweide aantrekkelijker maken zodat meer bezoekers er willen komen en zo in aanraking komen met de natuur. Het idee is dat er meer plant- en diersoorten komen en kinderen er lessen krijgen over de natuur. Ook een voorstel is dat er één centrale speelplek komt zodat de rest van het park rustig blijft voor natuur en bezoeker. En er komen onder meer insectenhotels, ooievaarsnesten, snipperpaden, nestkasten, eendenkooien en een vleermuisbunker, zo leest u in de plannen. Informatie en inspreken Meer weten of uw mening geven over het voorlopig ontwerp? Kom langs op het Anton de Komplein 150 of kijk op www.amsterdam.nl/g-buurt of www.amsterdam.nl/k-buurt.
Vissen in de paddenpoel I Foto Els Velzing
Colofon
Stadsdeel Zuidoost - contact en openingstijden uur Anton de Komplein 150 1102 CW Amsterdam Zuidoost Postbus 12491 1100 AL Amsterdam Zuidoost tel. 14 020 info@zuidoost.amsterdam.nl www.amsterdam.nl/zuidoost
Bereikbaarheid Trein en metro (50 en 54) halte station Amsterdam Bijlmer ArenA Bus 41, 44, 45, 46, 47, 102, 158 en 175
Meldpunten Meldpunt Zorg en Overlast: maandag - vrijdag 8.00 - 18.00 uur via tel. 020 255 2914 Meldpunt Openbare Ruimte Amsterdam: maandag - vrijdag 8.00 - 18.00 uur via tel 14020 of 24/7 via www.amsterdam.nl/mor
Loket Zorg en Samenleven maandag tot en met vrijdag 9.00 - 13.00 uur telefonisch via 14 020
Post: stadsdeel Zuidoost, t.a.v. het dagelijks bestuur, postbus 12491, 1100 AL Amsterdam Zuidoost E-mail: info@zuidoost.amsterdam.nl Bellen: maak een afspraak bij bestuurssecretariaat Zuidoost via tel. 14 020
Stukken inzien
Stichting Dorpsraad Driemond
Voor het inzien van ter inzage gelegde stukken kunt u zich melden bij de receptie.
Driemond is met 1.500 inwoners het kleinste en oudste woongebied van Zuidoost. Driemond heeft een eigen dorpsraad die opkomt voor de belangen van dit ‘dorp in de stad’.
Openingstijden Stadsloket maandag tot en met vrijdag 8.00 - 18.00 uur
Contact met de bestuurscommissie
Bekendmakingen Kijk op: www.amsterdam.nl/bekendmakingen
Stichting Dorpsraad Driemond Stammerlandweg 10 1109 BR Driemond tel. 0294 414 883 dorpsraaddriemond@hetnet.nl www.driemond.info maandag t/m vrijdag 9.00 - 12.00 uur
Jaargang 3, nummer 2, 18 februari 2016 ■ Amsterdam is een uitgave van de gemeente Amsterdam ■ Amstel 1 ■ Postbus 202, 1000 AE Amsterdam ■ E-mail: krant@amsterdam.nl ■ Internet: www.amsterdam.nl ■ Telefoon: 14 020 (Ingesprektoon of geen toon? Bel 020 624 1111) ■ Hoofdredactie: Djoe Lan Tan ■ Eindredactie: Jeroen Nan ■ Beeldredactie: Edwin van Eis ■ Coördinatie: Thea Bielsma ■ Fotografie, tenzij anders aangegeven: Edwin van Eis, Marjolijn Pokorny en Alphons Nieuwenhuis Aan dit nummer werkten mee: Tekst: Manou Beijne, Thijs de Bruijn (Movement), Martin van Engel (Imagine IC), Ellen Jansen, Magda Jobses, Marga Olijkan (eindredactie Zuidoost), RWS en Yvette Zeeman Fotografie: Ellen Jansen, Magda Jobses, Marga Olijkan, RWS, Paco Núñez, Lenette van der Plas, Stadsarchief Amsterdam, Els Velzing, Martin van Welzen en Yvette Zeeman ■
Vormgeving: Floppy Design (Amsterdam) Productie: Movement (Amsterdam) ■ Druk: De Groot Drukkerij BV Goudriaan / Koninklijke Drukkerij Vorrselmans BV Zundert ■ Verspreiding: Post NL ■ In deze krant staat informatie van de gemeente Amsterdam ■ De volgende editie van Amsterdam verschijnt op 24 maart ■ De krant wordt huis aan huis verspreid, ook bij brievenbussen met een JA-NEE of NEE-NEE sticker omdat het om overheidsinformatie gaat ■ Klachten over de bezorging? Bel Post NL via tel. 0900 0990 (€ 0,45 per minuut) ■
16 Amsterdam | 18 februari 2016
A’damse aanpak gezond gewicht
Naar hartelust water drinken Watertappunten Het wordt steeds makkelijker om buitenshuis water uit de kraan te drinken in Zuidoost. Er is een nieuw watertappunt geplaatst bij het sportveld in Kortvoort, met volop drinkwater voor alle spelende kinderen. De watertap was een vurige wens van de leerlingenraad van de brede school Kortvoort, die bestaat uit basisschoolleerlingen van de Blauwe Lijn, Crescendo en Onze Wereld en leerlingen van het Altra college. Zij wilden graag snel en makkelijk water kunnen drinken wanneer zij spelen op het sportveld. Dat kan nu. Op woensdag 10 februari is de waterkraan feestelijk in gebruik genomen door de leerlingen, samen met portefeuillehouder Urwin Vyent. Fit en gezond Tijdens de opening benadrukte de portefeuillehouder dat water drinken belangrijk is om fit en gezond te blijven. “Maar dat was voor de kinderen van de Leerlingenraad allang duidelijk”, zegt Yafharëll. “Water drinken is lekker en goed voor je gezondheid. Als ik in de zomer lang aan het spelen ben, kan ik soms kapot zijn. Nu kan ik op die momenten water drinken én het lekker over mezelf heen gooien.” Water uit de kraan Ama heeft de waterkraan meteen gebruikt: “Laatst liep ik hier samen met mijn nichtje en mijn neefje en ze hadden
Kinderen wilden en kregen een watertappunt in Kortvoort I Foto Yvette Zeeman dorst. Ik had nog een fles in mijn tas en die heb ik even voor ze gevuld. Zelf drink ik ook veel water want dat vind ik lekker en frisdrank met prik vind ik irritant om te drinken. Bij mij thuis is het de regel dat ik zeven keer per dag water moet drinken, dat red ik makkelijk!” Dingen bedenken Dieû-Donné is blij dat het idee van de
Leerlingenraad is uitgevoerd: “Ik hou van praten, daarom zit ik in de Leerlingenraad. Maar we praten niet alleen, we bedenken ook van alles. Dat levert wat op en dat is leuk.” Ook Komal is er blij mee: “Ik vind het heel goed dat de kraan er is want het stadsdeel had het ons beloofd. Ik speel voetbal op het veld en nu kan ik als ik dorst heb snel water drinken.”
Strijd tegen overgewicht Het toegankelijk maken van drinkwater in de stad is onderdeel van de strijd tegen overgewicht bij kinderen door de gemeente Amsterdam. De Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht is hier speciaal voor ontwikkeld. In Zuidoost is ook aan de Dolingadreef een nieuw watertappunt geplaatst en later dit jaar krijgen het Hplein en Egoli een tap.
Wat is er verder te doen in Zuidoost?
Soep met korting
Zwemvierdaagse
Mobiele ‘Escape Room’
Participatiemarkt
Februari In de maand februari kun je in alle buurthuizen in Zuidoost soep van de dag lepelen met 50% korting. Maar ook een ontbijt, lunch of snack is altijd mogelijk. Zo heb je in BuurtHuis Gein al voor één euro een kopje koffie of thee, croissant met jam, een eitje én een versgeperste jus d’orange: een lekker begin van de dag. www.buurthuizenzuidoost.nl
Voorjaarsvakantie In de voorjaarsvakantie zijn er in het Bijlmer Sportcentrum medailles te behalen met de zwemvierdaagse. Vier avonden lang zwem je 250, 500, óf 1.000 meter. Hoeveel meters je ook in het water aflegt, op de laatste avond ontvangt iedereen een medaille. Misschien wel gezellig om te ondernemen met elkaar: vorig jaar zwommen er drie generaties uit één familie mee. www.konaz1870.nl
T/m 5 maart Van 17 februari t/m 5 maart is er een mobiele ‘Escape Room’ in de Shopperhal van de Amsterdamse Poort, gratis! Laat jezelf opsluiten en probeer in 5 minuten codes te kraken, raadsels op te lossen en te ontsnappen. Je maakt kans op prijzen van € 10,-, €20,- of zelfs €50,-! Woensdag t/m vrijdag van 12.00-18.00 uur, zaterdag 12.00 17.00 uur.
25 februari Van 10.00 tot 13.00 uur is er speciaal voor bewoners van de E-, G- en Kbuurt een participatiemarkt in NoLIMIT (Geldershoofd 80). Op de markt kunt u kennismaken met allerlei activiteiten in de buurt. Er staan kraampjes met informatie over vrijwilligerswerk, sportclubs, buurthuizen en er zijn hapjes en drankjes. U bent van harte welkom!
Aaipet
Landelijke Opschoondag
Ontdek je talent
Woordenschatjes
1 maart In het Bijlmer Parktheater zie je op 1 maart een peutervoorstelling vol muziek en magie. In AaiPet beginnen twee goochelaars vrolijk met hun act. Ze kneden ballonnen tot hondjes en toveren bananen uit iPads. Maar dan komt de truc in opstand: de iPad ontpopt zich tot een brutale grapjas. Aaipet is voor kinderen vanaf 2 jaar. Een kaartje kost € 7,-. www.bijlmerparktheater.nl
19 maart De bezem erdoor! Tijdens de Landelijke Opschoondag organiseren mensen door het hele land opschoonacties in hun eigen buurt of straat. Het is dé manier om je buurtgenoten te leren kennen, je opruim-ergernis aan te pakken en samen te zorgen voor een schone omgeving. Meld je actie aan of sluit je aan een bestaande actie. www.amsterdam.nl/afval
Muziek Muziekcentrum Zuidoost vindt dat muziek er is voor iedereen. Bij het Muziekcentrum kan jong en oud zijn of haar liefde en talent voor muziek ontdekken en ontwikkelen. Stadspas 2016 geeft flinke kortingen. Kijk op de website om te zien of er een cursus is die jou aanspreekt. Je volgt al tien lessen drummen voor € 10,-. www.muziekcentrumzuidoost.nl
Elke woensdag In de Openbare Bibliotheek Bijlmer (OBA) wordt er elke woensdag om 15.00 uur voorgelezen aan peuters en kleuters. Met luisteren naar voorlezen leert een peuter of kleuter zo’n 1.000 woorden éxtra per jaar bij. Uit onderzoek blijkt ook dat kinderen die regelmatig worden voorgelezen, later beter zijn in taal. Gratis voor kinderen met een OBA pas. www.oba.nl/actueel/agenda