Provinciale belangen benoemen en bovengemeentelijke belangen behartigen, dat zijn de voornaamste taken van de
kwartaalblad van de provincie noord-holland
provincie als het gaat om ruimtelijke ontwikkelingen. Van streekplan naar structuurvisie, op pagina 3.
juni 2009 | nummer 2 | jaargang 5
2 CO2-servicepunt timmert flink aan de weg
4 800 jaar oude Westfriese Omringdijk is zowel monument als waterkering
6 50.000 ganzen veroorzaken in Noord-Holland veel schade
7 Catherine Keyl fietst voor tv-programma ‘Tour de Provence’ door Noord-Holland
FOTO provincie noord-holland
8 Overladen programma markeert opening Paviljoen Welgelegen na ingrijpende restauratie
Nieuwe cultuurnota richt zich sterk op jongeren In de nieuwe cultuurnota pleit de provincie Noord-Holland ervoor dat jeugd FOTO Annoesjka Brohm
en jongeren meer deelnemen aan het culturele leven. Dat valt goed bij wethouder Robbert Jan Piet van Heerhugowaard. “Veel gemeenten gebruiken sport om jongeren extra vaardigheden bij te brengen, maar cultuur is minstens zo belangrijk.” Volgens cijfers van het ministerie doen in Noord-
ning, maar eerder aan samen nadenken over de
dan elders. “Eerlijk gezegd, kan ik me dat niet
bagage mee kunt geven.”
Holland veel minder mensen aan amateurkunst
voorstellen als ik zie wat hier allemaal gebeurt”,
stelt gedeputeerde Sascha Baggerman (foto). “Toch zetten we extra in op cultuurparticipatie, onder andere via het accent op jeugd en jongeren. We willen echt dat kinderen van jongs af aan in
aanraking komen met cultuur. Leren lezen en
rekenen is ontzettend belangrijk, maar er is meer. Om vandaag de dag als kind een eigen plek te
vinden in onze maatschappij, is niet eenvoudig.
Als ze in aanraking komen met kunst, cultuur en erfgoed leren kinderen na te denken over hun
eigen identiteit en die van anderen. Dat is ont zettend belangrijk.”
De kosten mogen geen belemmering zijn voor
toneel, streetdance of pianoles, vindt Baggerman. “Stel dat de lage participatiegraad te maken heeft met ouders die het niet kunnen betalen, dan
moeten we misschien denken aan een jeugd
cultuurfonds, analoog aan het jeugdsportfonds.”
Langjarige partner “Ik zie de provincie graag als partner in ons cul-
vraag hoe je in deze regio mensen meer culturele En dat extra bagage nodig is, zeker voor jongeren, is de stellige overtuiging van Piet. “Neem het
onderwijsachterstandenbeleid. Dat heeft alles te maken met cultuur. Als je kinderen wilt stimu
leren om zich te ontwikkelen, dan is dat culturele aspect ontzettend belangrijk. Dat zie je terug
binnen de naschoolse opvang hier, die regelmatig
dramalessen verzorgt in ‘Cool’, ons nieuwe cultuurcentrum met een theater, muziekschool en edu catie in beeldende vorming. Dergelijke kruis bestuivingen en dwarsverbanden zijn uiterst
waardevol en die willen we graag samen met de provincie verder uitbouwen. Bijvoorbeeld via
interactieve projecten, want dat is dé manier om jongeren te bereiken.”
Behalve aan bundeling van krachten, is er eigenlijk ook behoefte aan een gerenommeerd voor vechter, vindt Piet. “De samenwerking met de provincie is prima, maar ik zeg wel eens: we
hebben voor cultuur ook een Erica Terpstra nodig, iemand die voortdurend op de trom slaat.”
tuurbeleid”, aldus wethouder Robbert Jan Piet van
Heerhugowaard. “Liefst een langjarige partner. En dan denk ik niet meteen aan financiële ondersteu-
Meer cultuurnota op pagina 4
2
PS
Het CO2-servicepunt timmert flink aan de weg. Niet alleen in Noord-Holland,
Elk kwartaal stelt N-H een ander Statenlid vier vragen.
ook in andere provincies groeit de belangstelling ervoor zienderogen. “Onze kracht?
Dit keer aan Johan Kardol van de fractie ChristenUnie-SGP.
Dat is onze relatief onafhankelijke positie. Daardoor kunnen we echt schouder aan schouder optrekken met gemeenten en stadsdelen.”
“We zitten niet in het Provinciehuis en
gemeenten via die monitor onderling
van beleid”, aldus Wilfred van der Plas,
leren.”
we zijn er ook niet voor de ontwikkeling regioconsulent van het CO2-servicepunt
Noord-Holland. “Wij zijn er echt voor
gemeenten en stadsdelen in Noord-Hol-
land. Wij ondersteunen in de praktijk de uitvoering van het klimaatbeleid. Stel
FOTO PROVINCIE NOORD-HOLLAND
CO2-servicepunt Noord-Holland doet goede zaken
Johan Kardol (fractievoorzitter CU-SGP)
Samenhang tussen bevolkingsgroepen versterken
vergelijken hoe ze het doen en van elkaar Daarbij kan het gaan om woningisolatie, maar bijvoorbeeld ook om rijden op
1 Wat vindt de ChristenUnie-SGP in Noord-Holland momen-
aardgas. “Dat is een goed alternatief voor het gemeentelijke wagenpark, maar dat
teel het grootste maatschappelijke vraagstuk?
reinen, onder andere door wagenparks-
onze samenleving is een fors probleem dat vraagt om
kun je ook stimuleren op bedrijventer
De toenemende polarisatie tussen bevolkingsgroepen in
cans aan te bieden.”
duidelijkheid en leiderschap. De christelijke invalshoek om je
nen wij op grond van kennis en ervaring
Energieprestatie
De ‘ieder voor zich’-mentaliteit vraagt ook van de provincie
bemiddelen. Daarbij kunnen we bijvoor-
om een bestuurlijk antwoord en een aanpak gericht op
beeld ook mogelijkheden voor aanvul-
Duurzaam bouwen is een belangrijk
versterking van de onderlinge samenhang tussen verschil-
lende subsidies meenemen.”
werkterrein van het servicepunt. Ont wikkelaars zijn wettelijk verplicht
lende bevolkingsgroepen in dorpen en steden in onze
woningen te bouwen die voldoen aan een
provincie. Extra aandacht voor scholing, wonen en werken is
minimale energienorm. Of dat zo is,
en blijft hierbij van essentieel belang. Concreet gaat het om
wordt vooraf uitgerekend. Onderzoek
de aanpak van schooluitval, de ondersteuning van het kort-
leert dat veel woningen na oplevering de
en middelbaar beroepsonderwijs, de renovatie en nieuw-
norm toch niet halen, en meer energie
bouw van huurwoningen en het stimuleren van het creëren
gebruiken dan verwacht, bijvoorbeeld
van zinvol en passend werk voor iedereen en (speciaal ) voor
door het onzorgvuldig aanbrengen van
laagopgeleiden. Daarom zijn de dreigende hogere werkloos-
isolatiematerialen, waardoor warmte
heid en de terugvallende economie punten van aandacht en
naar buiten lekt. Van der Plas: “Via Bou-
zorg. Ook de klimaat- en milieuproblemen vragen om een
wTransparant zijn we 25 nieuwbouwwon-
duidelijk antwoord, bijvoorbeeld door het verminderen van
ingen in de provincie aan het doorlichten
energieverbruik en de opwekking van alternatieve energie.
Door de resultaten te presenteren willen
2 Welke onderwerpen gaat de ChristenUnie-SGP mogelijk
meenten, aannemers, installateurs.”
Het terugdringen van de omvang van het woon-werkverkeer
prikkelt het servicepunt ook elders de
heid van de bevolking. Minder reistijd betekent ook dat meer
Overijssel en Noord-Brabant willen ze
activiteiten, persoonlijke ontspanning en aandacht voor het
gepakt. Dat bewijst wel dat we in Noord-
meer in evenwicht brengen van de woon-werkbalans in onze
dat een gemeente vastloopt in de onderhandelingen met een projectontwikkelaar over duurzaam bouwen, dan kun-
De antwoorden op dergelijke praktijk vragen blijken meer dan eens breed
toepasbaar. Van der Plas: “Wat kunnen
we doen voor particulieren in bestaande
bouw die energie willen besparen, vroeg een gemeente ons. Daaruit is de website www.bespaardaar.nl ontstaan, die bruikbaar is voor alle inwoners van Noord-Holland.”
Klimaatafspraak Minstens zo succesvol is de CO2-monitor,
waarmee gemeenten hun eigen prestaties op het gebied van CO2-reductie in kaart kunnen brengen. Van der Plas:
“Het is een handig instrument voor de
klimaatafspraak die de provincie in april
2008 heeft gemaakt met 69 gemeenten en stadsdelen. Hoeveel subsidie is er
uitgegeven en aan welk soort projecten?
Komen de doelstellingen binnen bereik? Werken de subsidieregelingen, of
moeten ze worden bijgesteld? Idem voor het Energieakkoord Noord-Nederland van oktober 2007. Bovendien kunnen
naaste lief te hebben als jezelf lijkt vrijwel te zijn verdwenen.
op hun energieprestatie in de praktijk. we iedereen weer scherp krijgen: ge-
zelf agenderen?
Mede door dergelijke initiatieven
is belangrijk voor het milieu in onze provincie en de gezond-
nieuwsgierigheid. “In Gelderland,
tijd beschikbaar is voor deelname aan maatschappelijke
graag horen hoe we het hebben aan
gezin. Alle maatregelen die een positief effect hebben op het
Holland op de goede weg zijn.”
provincie, zal de ChristenUnie-SGP ondersteunen en wellicht
Meer informatie bij Wilfred van der Plas,
Extra aandacht van ChristenUnie-SGP krijgen de onder
telefoon 023 514 31 11, e-mail plas@co2-servicepunt.nl.
werpen verbetering infrastructuur, het openbaar vervoer,
agenderen.
leefbaarheid en de jeugdzorg.
Met lokale Noord-Hollandse bestuurders werden in 2008 klimaatafspraken gemaakt.
3 Wat is volgens de ChristenUnie-SGP het belang van de provincie als bestuurslaag?
De provincie bewaakt het evenwicht tussen de belangen van de stad en het platteland en tussen economie en natuur. De provincie is voor de burger de bestuurslaag die wat het cultuuraanbod, het milieu, de ruimtelijke ordening, de infrastructuur van wegen en het openbaar vervoer betreft, verantwoordelijk is voor coördinatie, afstemming en financiering. Als aanjager, innovator, stimulator, klankbord
FOTO PROVINCIE NOORD-HOLLAND
en bruggenbouwer is de provincie een onmisbare bestuurs
2
laag tussen het Rijk en de gemeenten. Voorwaarde is wel dat de provincie als organisatie efficiënt en doelmatig functioneert naar zowel Rijk als gemeenten. De taak, de bereikbaarheid en de besluitvorming moeten voor de burger duidelijk en transparant zijn.
4 Maak af: de provincie in 2020 is….
…onmisbaar voor het welzijn en de welvaart van de inwoners van Noord-Holland.
Van streekplan naar structuurvisie
Ode aan de diversiteit Een aantal provinciale belangen benoemen en bovengemeentelijke belangen behartigen, dat zijn de voornaamste taken van de provincie als het gaat om ruimtelijke ontwikkelingen in Noord-Holland. In haar eerste structuurvisie geeft de provincie aan hoe die taken het beste kunnen worden ingevuld. “Niet de boel op slot gooien, maar zorgvuldig ontwikkelen op basis van bestaande kwaliteiten in de verschillende gebieden. Zorgen dat bijzondere landschappen ook bijzonder blijven.” Hoe zat het ook weer? Tot voor kort maakten provincies streekplannen,
waaraan de gemeentelijke bestemmingsplannen werden getoetst. Dat is verleden tijd. Sinds de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening hanteren
Rijk, provincies en gemeenten dezelfde instrumenten. Zodoende schrijft
iedere bestuurslaag zelf een structuurvisie, met daarin op de eigen schaalgrootte de kaders voor ruimtelijke ontwikkelingen.
Zo ook de provincies. Het concept voor de allereerste structuurvisie van
Noord-Holland is vrijwel af. “Het mooie van de nieuwe werkwijze is dat je vooraf grondig moet nadenken over je eigen belangen”, zegt Reinoud
Bakker namens de ambtelijke kerngroep die aan de structuurvisie werkt.
Voor het inventariseren van gemeenteoverstijgende belangen is de provincie uitgebreid de boer op gegaan. “Dat heeft heel veel opgeleverd, vooral
voor het scherp krijgen van onze rol in het buitenstedelijk gebied, bijvoorbeeld qua woningbouw, economische ontwikkeling, bereikbaarheid en het behoud van hoogwaardige landschappen.”
Drie pijlers Al het voorwerk resulteerde in drie hoofdpijlers voor de structuurvisie van Noord-Holland. Bakker: “Allereerst klimaatbestendigheid: hoe wapenen
we ons tegen wateroverlast en hoe kunnen we de CO2-uitstoot indammen? Ten tweede: de zorg voor ruimtelijke kwaliteit, met de nadruk op de
typisch Noord-Hollandse cultuurlandschappen. En tot slot duurzaam
ruimtegebruik: hoe ga je slim en zorgvuldig om met de beperkte ruimte?” Op die pijlers rust een overkoepelende visie: “Zuinig omgaan met onze ruimte. Groei zoveel mogelijk binnenstedelijk oplossen en in een paar
gebieden die al zijn vastgesteld, zoals de Haarlemmermeer Westflank en de Bloemendalerpolder. Buitenstedelijk geen nieuwe ontwikkelingen
toestaan, tenzij Gedeputeerde Staten daarvoor een ontheffing verlenen. Daarvoor moet je dan nut en noodzaak terdege onderbouwen en aan sluiten bij de landschappelijke kwaliteiten.”
Tegelijkertijd onderkent de provincie de onverminderde ontwikkelkracht van de metropoolregio Amsterdam. “Dat betekent bijvoorbeeld dat er
voldoende recreatiemogelijkheden moeten zijn in het buitengebied dat
daar direct op aansluit. Maar ook internationaal onderkent men dat juist de directe nabijheid van dat bijzondere landschap bijdraagt aan het
vestigingsklimaat in de metropoolregio. Die visie en die samenhang vind je nu ook terug in de structuurvisie.”
Driedaagse Half augustus wordt de structuurvisie uitgebreid gepresenteerd. “Inclusief de bijbehorende verordening. Die beschrijft welke instrumenten we hanteren om de structuurvisie in praktijk te brengen. Daar krijgen gemeenten dus mee te maken.”
Voor die tijd moeten Gedeputeerde Staten nog wel een paar knopen
doorhakken. Bakker: “Over Schiphol, de haven van Amsterdam, de
ontwikkeling van de Ecologische Hoofdstructuur en bijvoorbeeld onze windenergieopgave: hoeveel megawatt willen we leveren op NoordHollands grondgebied?”
De tervisielegging zal worden ingeleid met een driedaagse voor ambte
naren, bestuurders en maatschappelijke organisaties in respectievelijk
Noord-Holland Noord, Noord-Holland- midden en de regio Amsterdam. Tijdens drie actieweken in augustus en september zullen Noord-
FOTO’s PROVINCIE NOORD-HOLLAND
Hollanders worden uitgenodigd om hún zegje over de structuurvisie te doen. Statenleden en de Noord-Hollandse media zullen daarbij een
belangrijke rol spelen. In de herfst volgt dan de bespreking in Provinciale
Staten, die moet uitmonden in de definitieve versie van de structuurvisie. Meer informatie bij Reinoud Bakker (sector Ruimtelijke Inrichting) telefoon 023 514 35 16, e-mail bakkerr@noord-holland.nl. Of kijk op de website van de provincie Noord-Holland www.noord-holland.nl bij Structuurvisie
3
Westfriese Omringdijk
Een dijk van een monument De Westfriese Omringdijk is niet alleen een provinciaal monument van circa 800 jaar oud, maar dient ook nog als waterkering. Nu de dijk op een aantal plaatsen moet worden verzwaard, grijpt de provincie de gelegenheid aan om dit unieke cultuurhistorische monument letterlijk en figuurlijk beter te profileren. Het Programma Westfriese Omringdijk bestaat zowel uit fysieke ingrepen als uit culturele activiteiten. Wat zijn waardevolle elementen van de
provincie samen met gemeenten en
behouden? En hoe gaan we om met
naamd beeldkwaliteitsplan opgesteld:
Westfriese Omringdijk? Wat willen we ingrepen als dijkverzwaringen en
dijkdoorsnijdingen? Om op deze vragen een antwoord te vinden, heeft de
andere betrokken partijen een zoge-
een landschappelijke visie op de dijk en zijn omgeving. Aanleiding hiervoor
waren onder meer de ingrepen die het
hoogheemraadschap voor de komende
monument niet alleen behouden, maar
verzwaren.
profileren. Vandaar dat zij het initiatief
jaren heeft gepland om de dijk te
ook letterlijk en figuurlijk sterker
heeft genomen voor een integraal
Strijd tegen het water
meerjarig Programma Westfriese
De Westfriese Omringdijk slingert over
Omringdijk. Het beeldkwaliteitsplan is
een lengte van 126 kilometer tussen de
hiervan een belangrijk onderdeel.
steden Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen,
Projectleider Gerke Veenboer: “We
Medemblik en Schagen. Als symbool
willen de ringdijk herkenbaarder te
van de strijd tegen het water en van
maken als één doorlopende structuur.
technologisch vernuft is het een unieke
Alleen zo behoudt hij zijn waarde als
monumentale structuur in Noord-
cultuurhistorisch monument en als
Holland. Bovendien is de achthonderd
oriëntatiepunt in de omgeving. Daar-
jaar oude ringdijk nog bijna geheel
mee wordt de dijk ook interessanter voor
intact. De provincie wil dit waardevolle
de recreatieve en toeristische sector.”
Niet op slot De dijk op slot zetten, kan en wil de
provincie niet. Het beeldkwaliteitsplan
geeft richtlijnen die de regiogemeenten en de provincie kunnen vertalen naar
hun structuurvisies. Een daarvan is de
omgeving zoveel mogelijk vrij te houden van bebouwing, zodat de dijk goed
zichtbaar blijft in het landschap. Het
plan doet ook voorstellen om de eenheid van de dijk te versterken, bijvoorbeeld
door routeduiding. Daarnaast moet het beeldkwaliteitsplan dienen als inspira-
tiebron voor de vormgeving van toekomstige ruimtelijke ingrepen, zoals
doorsnijdingen en dijkverzwaringen.
Culturele activiteiten Ook culturele activiteiten zijn onderdeel van het Programma Westfriese Omringdijk. Begin mei is al de eerste FietsFOTO Roy Tee
4daagse Hoorn West-Friesland gehou-
den. Op 3 juni zijn op de dijk bij Kolhorn twee uitkijkpunten onthuld, gemaakt door kunstenaar Ben Raaijman in
Cultuurnota gaat digitaal leven - hoe kun je dat anno 2009 beter stimuleren dan via internet? Als eerste provincie komt Noord-Holland daarom met een digitale, interactieve cultuurnota waarin burgers en organisaties kunnen vinden wat er op cultureel gebied allemaal te doen is in hun regio. “Ik wilde geen statische nota die in de la
verdwijnt, dat is zonde van alle tijd die we erin hebben gestoken”, stelt gedeputeerde
buren. Hebben die misschien initiatieven waar ze bij kunnen aanhaken?”
Sascha Baggerman. En zo werd de website
Ontwikkelingen stimuleren
“Uit reacties merk ik dat bezoekers blij
nieuwe cultuurnota belangrijke accen-
cultuuropdekaart.nl geboren.
Inhoudelijk is de grote winst dat de
verrast zijn. Het is een dynamisch
ten legt. Baggerman: “Op jeugd, op het
document dat continu verandert. Op de
site houden we bijvoorbeeld de stand van zaken rond projecten bij, via tijdbalken met doelstellingen en streefdata. En
Noord-Hollanders zelf kunnen er hun
culturele ervaringen op kwijt. Maar je
kunt ook je gemeente aanklikken om uit te zoeken welk cultuuraanbod er is. En
gemeenteraadsleden kunnen zien hoe het cultuurbeleid in hun gemeente ervoor
staat en het vergelijken met dat van de 4
meer toegankelijk maken van het
groter dan de bedoeling is en denken dat we onmisbaar zijn voor het culturele
aanbod in een gemeente. Het Rijk en de gemeenten zijn primair verantwoordelijk voor het cultuurbeleid en voor de
structurele ondersteuning van bijvoor-
beeld culturele instellingen, zoals podia
en musea. Onze rol is vooral aanvullend. Wij stimuleren ontwikkelingen op
bovenlokaal niveau en ondersteunen culturele instellingen en gemeenten
onder andere met kennis en expertise.
Voorbeelden? Het opleiden van cultuur
coördinatoren op school en het subsidiëren van bijzondere programmering.”
culturele aanbod en op ondernemer-
Verhalen vertellen
benoemd waar we flink mee aan de slag
thema’s: Levend Verleden, Genieten &
schap. Bovendien hebben we projecten
De cultuurnota is opgebouwd rond drie
gaan, zoals het programma Westfriese
Meedoen, en Mooi Noord-Holland.
Omringdijk en het Noord-Hollands digitaal museum.”
Ondertussen laat de nota nog eens
duidelijk zien wat de rol van de provin-
cie is. “Sommige mensen zien die rol te
weinig, maar anderen maken hem juist
Baggerman: “Bij het laatste thema gaat het vooral om de vraag hoe monumenten en het karakteristieke Noord-
Hollandse cultuurlandschap als uit-
gangspunt of inspiratie kunnen dienen bij ruimtelijke ontwikkelingen. We
FOTO PROVINCIE NOORD-HOLLAND
Nog meer mensen in Noord-Holland laten deelnemen aan het culturele
Banjeren van Texel tot Huizen Een lange sliert wandelaars liep op zondag 10 mei over de grasduinen van Texel, door weilanden met lammetjes en over hekjes met opstapjes. Met deze wandeling door Texels Eierland namen de wandelaars de laatste aangelegde etappes van het Noord-Hollandpad in gebruik. Bij het beginpunt van de route verrichtte gedeputeerde Jaap Bond de officiële opening van het Noord-Hollandpad. De afgelopen jaren hebben de provincie, Landschap Noord-Holland, Recreatie Noord-Holland en bureau Lopende Zaken het 270 kilometer lange wandelpad uitgezet. Afgelopen weken werd de laatste hand gelegd aan de twee Texelse etappes die het pad compleet maken. Nu kunnen wandelaars Noord-Holland te voet verkennen vanaf het meest noordelijke puntje op Texel tot aan de zuidoostelijke grens in Huizen. Dit jaar wordt de route ook Er bestaan grote verschillen tussen delen van de Westfriese Omringdijk. Er zijn twaalf trajecten te onderscheiden: acht in het landelijk
van zuid naar noord voorzien van bewegwijzering, zodat
gebied en vier in de bebouwde omgeving.
het pad vanuit beide richtingen te gebruiken is.
opdracht van de provincie, het hoog-
drakenbootraces, shantykoren, een
dorp. In de periode van 9 tot 26 juli kiest
ties, en zeilwedstrijden. Alle projecten
heemraadschap en de gemeente Nie-
het reizend theaterfestival Karavaan de
Westfriese Omringdijk als podium voor
uiteenlopende voorstellingen en projecten die geïnspireerd zijn op de dijk. En in augustus vinden in Enkhuizen,
Hoorn en Medemblik de Waterweken
polderschuitentocht, duikdemonstraen activiteiten komen te staan op
www.westfrieseomringdijk.nl, een
nieuwe website waarmee de West-Friese gemeenten de dijk en daarmee de eigen regio gezamenlijk gaan promoten.
plaats met onder andere de Theatervloot,
Praat mee op www.westfrieseomringdijk.nl Gemeenten, provincie en instellingen werken vanuit een gezamenlijke visie aan het behoud en de ontwikkeling van de Westfriese Omringdijk. De komende vier jaar is de Westfriese Omringdijk het podium voor kunst, cultuur, sport en
recreatie. De website www.westfriesomringdijk.nl heeft een uitgebreide agenda FOTO PROVINCIE NOORD-HOLLAND
met de activiteiten op en rond de dijk, een interactieve kaart, een forum, een
beeldkwaliteitsplan, nieuws en links. Bewoners en bezoekers, ondernemers en
overheden dragen hier actief aan bij. Hebt u suggesties voor rubrieken en onderwerpen? Laat het weten via info@westfrieseomringdijk.nl.
zetten in op het behoud van monumen-
Ondernemend wandelpad
voor ontwikkeling.”
is: ruim 75% van de Nederlanders wandelt geregeld.
provincie het erfgoed behouden en
4,2 miljard kilometer af, dat is gemiddeld 260 kilometer
“Er zitten zoveel verhalen achter ons
voor ondernemers om nieuwe klanten te trekken. En met
erfgoed, de archeologische vindplaatsen
ook steeds aantrekkelijker voor wandelaars. Een positieve
ten in combinatie met voldoende ruimte
Uit cijfers van het CBS blijkt dat wandelen enorm populair
Via het thema Levend Verleden wil de
In 2005 legde de Nederlandse bevolking al wandelend
tegelijkertijd beter toegankelijk maken.
per persoon. Het Noord-Hollandpad is dus ook een kans
industriële erfgoed, het religieuze
meer voorzieningen bij het Noord-Hollandpad wordt dit
en de monumenten. Die verhalen willen
wisselwerking dus.
krijgen ze een plek in een culturele
Noord-Hollandpad
Genieten & Meedoen gaat het om
Noord-Holland, en is een unieke, gemarkeerde lange-
mogelijk mensen ervaren hoe bijzonder
kilometer lang, en opgedeeld in dertien etappes. Het decor
we vertellen. En de komende jaren
biografie van Noord-Holland.” Ook bij
Het Noord-Hollandpad voert door de ‘binnenlanden’ van
toegankelijkheid. “We willen dat zoveel
afstandswandelroute van Texel naar Huizen. Het pad is 270
deze provincie is.”
is zeer gevarieerd: het gaat over slingerende dijkjes, langs
De cultuurnota is te vinden op
hekjes met opstapjes.
rechte kanalen, door boerenland, over ruwe paden, en over
cultuuropdekaart.nl. Meer informatie over het Noord-Hollandpad, compleet met routebeschrijvingen en kaarten, is beschikbaar op www.noordhollandpad.nl. Cultuuraanbod in de regio: bijvoorbeeld de 15e editie van Dance Valley in Spaarnwoude (archieffoto). 5
Populatie groeit jaarlijks met een kwart
Ganzen weren hoognodig ’s Zomers telt Noord-Holland zo’n 50.000 ganzen, en dat aantal groeit jaarlijks met bijna een kwart. Hier vinden ze de ideale omstandigheden: voedsel, water en broedgebieden. Zulke grote aantallen brengen veel schade toe. Aan landbouw gewassen, maar ook aan flora en fauna. Toegespitst ganzenbeleid moet dit indammen. Wetenschappelijk onderzoek gaat de effecten van de maatregelen meten. Boeren, natuurbeschermers en jagers
Wetenschappelijk onderzoek
populatie terug te dringen. De provinciale
allerlei tegengestelde belangen om voor-
Flora- en faunawet gebeurt. Ook diverse
beleidsmedewerker Erwin van Liempd.
werken eendrachtig samen om de ganzenhandhavers controleren of dat volgens de
natuurbeheerders, waaronder Landschap Noord-Holland, zijn om en werken mee
aan het weren van ganzen. Vrijwilligers en natuurbeheerorganisaties smeerden
wekenlang in totaal zo’n 10.000 ganzen
eieren met maïskiemolie in. Dit voorkomt dat de eieren uitkomen en de gans broedt daar rustig op door, in plaats van nieuwe eieren te leggen.
“Waarom wij dat doen, zie je hier duidelijk voor je”, zegt Do van Dijk van Land-
“Het is een complex probleem, waarbij
rang strijden”, aldus bioloog en provinciaal “De provincie moet zowel flora en fauna
beschermen als de economische belangen. Twee Wageningse bureaus gaan weten-
schappelijk onderzoek doen, onder andere om te zien welke maatregelen uit het
‘Uitvoeringskader ganzen’ uitvoerbaar zijn. Ook worden ganzen voorzien van ringen of gps, waardoor we hun vlieg
bewegingen in kaart kunnen brengen.
Eind dit jaar komen de eerste resultaten.”
schap Noord-Holland, uitkijkend over het
Pachtcontracten Schiphol
Amstelmeer. “Een paar jaar terug was dit
ander aspect van de ganzenoverlast aan.
gebied De Verzakking aan de rand van het
Gedeputeerde Peter Visser haalt nog een
een botanisch rijk natuurgebied, waar het
“Actueel is de luchtverkeersveiligheid,
paars kon zien van de orchideeën. In de
beschutting van rietkragen op de eilandjes en de oeverlanden broedden vogels als kiekendief en karekiet. Nu is het een
modderpoel, waar in de resterende be-
groeiing alleen nog ganzen nestelen. Zij
vreten gras en jonge rietloten met wortel en al op.”
De ganzen grazen ook weilanden af.
“Minstens zo schadelijk voor ons is dat ze
veel schijten”, zucht boer Jos Appelman uit Slootdorp. Op het grasland liggen om de dertig à veertig centimeter flinke hopen
denk aan de ganzen die in New York in een vliegtuigmotor vlogen. Op Schiphol is de veiligheid absoluut niet in het geding”,
benadrukt Visser, “maar de provincie moet er wel voor zorgen dat het veilig blijft. Met het ganzenbeleid vragen we Schiphol in haar pachtcontracten met boeren op te
nemen dat er rondom de luchthaven geen graan meer verbouwd mag worden. Daar
zitten niet zoveel ganzen, maar ze vliegen
wel 30 kilometer ver om energierijk voedsel te vinden.”
FOTO erwin van liempd
ganzenpoep. “Dat gras lusten de koeien niet meer.” Ook op Texel is de poep een probleem: de ganzen bemesten de van
nature voedingsarme gronden zo uitbun-
dig, dat daar allerlei beschermde vegetatie en diersoorten bedreigd worden.
Meer informatie bij Erwin van Liempd (sector Natuur, Recreatie en Landschap), telefoon 023 514 31 06, e-mail: liempde@noord-holland.nl.
Do van Dijk (links) geeft een demonstratie nestbehandeling aan gedeputeerde Peter
FOTO provincie noord-holland
Visser. Staand: boer Jos Appelman.
6
TV-programma ‘Noord-Holland rond in 360 graden’ toont vernieuwing
Duurzame innovaties hebben de toekomst De glastuinbouw heeft het imago van energieslurper. Maar dat beeld kantelt rap, dankzij recente Noord-Hollandse innovaties. De provincie ondersteunt deze duurzame ontwikkelingen waar mogelijk. En op RTVNoord-Holland worden de vernieuwingen gedeeld met de rest van de wereld. Het bedrijventerrein annex tuinbouw-
legt Jack Kranenburg van Agriport A7
eerste tuinbouwbedrijf een geheel
elkaar, zoals in het bestuurlijk overleg
kregen ze eind 2008 van de gezamenlijke
form Glastuinbouw is besloten. Binnen
klimaatneutrale gele paprika. Daarvoor milieufederaties lof in de vorm van het HIER-logo. Over dit soort innovaties
bericht het tv-programma Noord-Holland rond in 360 graden.
uit. “Een databedrijf wisselt energie uit
Enorme bedrijfstak
energiesysteem ontwikkeld, waarbij
wordt afgevangen en gedeeltelijk
en tuinbouw bij de provincie: “De land- en
energierendement van 90% uit gas wordt
fotosynthese in planten.”
complex Agriport A7 in de Kop van
Noord-Holland heeft een duurzaam met warmtekrachtkoppeling een
gehaald. Bij Nuon is dat maar zo’n 45%,
met de glastuinders en vice versa. CO2
Peter Graven, senior beleidsadviseur land-
hergebruikt, dat stimuleert namelijk de
tuinbouw is een belangrijke economische
Kwekerij De Wieringermeer teelde als
sector. Met de toeleveringsbedrijven erbij
kom je op een enorme bedrijfstak, waarin heel veel gebeurt. Dat willen we graag
laten zien met het tv-programma. Zo ziet
men ook wat de provincie met publiek geld doet aan ondersteuning. Ons doel is om de agrarische productie te handhaven en te
versterken. Duurzame productie is daarbij een belangrijke speerpunt uit onze Agenda
Landbouw en Visserij. Dat brengen wij samen. Zo ondersteunde de provincie vanuit het FOTO kwekerij de wieringermeer
programma Klimaat een haalbaarheidson-
derzoek naar de toepassing van aardwarmte in kassen. Uiteindelijk willen we naar
van het zogenoemde Provinciale Plat-
de Glasdriehoek is Alton bij Heerhugo-
waard aangewezen als pilotgebied. Ook rond Greenport Aalsmeer vinden deze
initiatieven plaats. Zo kunnen we ook knelpunten oplossen in de infrastruc-
tuur, onder andere door te netwerken, of ontwikkelingen aan te jagen. In
Noord-Holland Noord speelt ook het
Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland
Noord een belangrijke rol. Dat onder-
steunt en bundelt initiatieven. Zo heeft de zaadindustrie zich onder hun regie
verenigd in Seed Valley. Dit samenwerkingsverband richt zich op gezamenlijke werving en scholing en op het imago van de sector.
Graven, tot besluit: “De provincie
steunt de ondernemers niet alleen met
advies en financiën. Soms kijken wij als overheid net even breder en wat verder vooruit dan de ondernemers.”
‘Noord-Holland rond in 360 graden’ op RTV-
een CO2-vrije productie.”
Noord-Holland belicht in dertien afleveringen
Emissieloos
informatie www.360graden.tv.
de innovaties in Noord-Holland. Zie voor meer
“De eerste emissieloze kas komt eraan”, vervolgt Graven. “Om dat te stimuleren, brengen we allerlei partijen bij
Ontdek je plekje, maar dan anders In het televisieprogramma ‘Tour de Provence’ fietst Catherine Keyl met bekende Nederlanders door de provincie. Samen bezoeken ze mooie of bijzondere plekken. Het programma is vanaf augustus te zien op RTV Noord-Holland. Keyl is enthousiast: “Het is leuk om te maken en ik steek
De opnamen zijn in volle gang. Met
Topdag met Yvonne
Goede Tijden Slechte Tijden) toert Keyl een
Yvonne Kroonenberg het oudste
Christophe Haddad (Nick Sanders in
In Haarlem bezoekt ze met schrijfster
dagje op Texel. Christophe maakt hier
museum van Nederland, het Teylers
een parachutesprong, maar dat gaat
haar iets te ver. “Daar ben ik toch echt te oud voor!” Samen eten ze zilte
groente. “Dat is lekker! Er is op Texel
een bedrijf dat groenten verbouwt op zoute grond.”
Spotlights
Museum. “Een mooi museum dat ik nog niet kende. Haarlem is sowieso een
superleuke stad, met mooie winkels en
gezellige cafés.” Een eindje verderop, in
Haarlemmermeer, gaat ze met presentatrice Mirella van Markus naar Museum
De Cruquius. Nicolaus Cruquius was een 18e-eeuwse waterbouwkundige naar wie
Catherine Keyl fietst met bekende Nederlanders door Noord-Holland
die de Haarlemmermeerpolder hebben
bevinden zich onder anderen zangeres
Intelligent
voor genie die man was! Hij was zijn tijd
Keyl: “Ik kan wel in mijn eentje door
“Het is een intelligent gemaakt pro-
Tour de Provence is een televisieprogramma
een van de stoomgemalen is genoemd
spotlights zet. In twaalf afleveringen
drooggelegd. “Ik heb nu gehoord wat
dat het werk van de provincie in de
laat de serie zien wat er mede dankzij de provincie allemaal tot stand komt of behouden blijft: van de Stelling van
Amsterdam, prachtige natuurgebieden, kunst en musea, tot duurzame land-
ver vooruit en bedacht allemaal tech
nische dingen die volgens anderen niet konden.”
bouwprojecten en fietspaden door de
Pampus
het belangrijkste dat de kijkers op een
Pampus, het Zuiderzeemuseum en een
hele provincie. Keyl: “Maar voor mij is
In de serie komen ook het eiland
leuke manier iets te weten komen over
zorgboerderij aan bod. Onder de
hun omgeving.”
FOTO roy beusker fotografie
er zelf ook wat van op!”
bekende Nederlanders die meedoen,
Glennis Grace en tuinman Rob Verlinden.
Keyl is enthousiast over Tour de Provence.
Noord-Holland gaan toeren, maar juist
gramma en ik werk er met plezier aan
door de bekende Nederlanders wordt het programma extra aantrekkelijk. Het is leuk om hen ook eens in een
andere hoedanigheid te zien.” Er is ook een spelelement. De BN’ers krijgen vragen en opdrachten, waarmee ze
geld voor een goed doel kunnen ver dienen.
mee. Nou moet ik eerlijk zeggen dat we tot nu geluk hebben gehad met het weer. Hoe het is als het giet van de
regen, weet ik niet. Ik ben toch een
beetje een mooi-weer-fietser, vrees ik.” ‘Tour de Provence’ is vanaf augustus te zien op RTV Noord-Holland. 7
Paviljoen Welgelegen officieel geopend Een bijzonder gebouw verdient een bijzondere opening. Na twee jaar restauratie is het monumentale Noord-Hollandse provinciehuis Paviljoen Welgelegen in volle glorie hersteld. Koningin Beatrix verrichtte op vrijdag 29 mei de officiële openingshandeling, door het onthullen van het wandkleed van de gemeente Amsterdam, begin jaren dertig van de vorige eeuw vervaardigd door de kunstenaar en latere verzetsheld Willem Arondéus. Bij de restauratie van het provinciehuis is
Ballonnenspektakel in de Haarlemmerhout
de oorspronkelijke
dakopbouw gerecon-
Voor de kinderen van Haarlem was ter
strueerd en weer op
gelegenheid van de heropening van Paviljoen Welgelegen half mei een
de grote zijzalen van
het gebouw geplaatst. In het oostelijk
hoekpaviljoen zijn drie historische
vertrekken ingericht als eerbetoon aan de
belangrijkste historische bewoners van
het huis: bouwheer en bankier Henry
Hope, Koning LodeFOTO’s PROVINCIE NOORD-HOLLAND
wijk Napoleon en
Prinses Wilhelmina van Pruisen, de
moeder van Koning
feestje in de Haarlemmerhout georganiseerd. Gedeputeerde Ton Hooijmaijers onthulde na een korte toespraak de
hoogste ballonnensculptuur die ooit in Nederland is gemaakt: de honderden
ballonnen vormden samen het stand-
beeld van Lodewijk Napoleon, begin 19de eeuw enige jaren bewoner van het
Paviljoen, die samen met zijn hofhou-
Een historische sensatie
om de kinderen welkom te heten. De
Statenzaal van Paviljoen Welgelegen vol
ding ook ‘in levenden lijve’ aanwezig was
Op 20 mei stroomde de vernieuwde
kinderen konden zich laten schminken
met publiek voor de lezing van prof. dr.
en zelf suikerspinnen en schilderijen maken. Begeleid door een fanfare werden er ballonnen opgelaten.
Willem I.
Bij de inrichting van
Paviljoen Welgelegen als provinciehuis van Noord-Holland in
1930-1931 kreeg de provincie negen
wandtapijten van de grootste gemeenten van Noord-Holland: Amsterdam,
COLOFON N-H is een uitgave van de provincie Noord-Holland en verschijnt één maal per kwartaal. Redactie Erica van Dijk,
Alkmaar, Bussum, Haarlemmermeer,
Den Helder, Hilversum, Hoorn, Velsen
en Zaandam. Het grootste tapijt, van de gemeente Amsterdam, werd in 1960 uit
de zaal verwijderd. Met de herinrichting van de Statenzaal keert het daar nu weer in terug.
Leen Dorsman, bijzonder hoogleraar
universiteitsgeschiedenis. Onder het gehoor bevonden zich onder meer de
commissaris van de Koningin, enkele
gedeputeerden en tientallen Statenleden, ambtenaren en genodigden. De
lezing had als thema ‘Zonder verleden geen toekomst’.
Paviljoen Welgelegen heeft door de
zorgvuldige restauratie een geweldige
uitstraling gekregen, aldus Dorsman.
De 19e-eeuwse liefde voor het verleden
en de 21e-eeuwse functionele bedrijvigheid gaan er nu hand in hand. Niet
antiquarisch, maar met toelating van
het heden, bijvoorbeeld in de vorm van
moderne kroonluchters en dito wentel-
trap. “En binnen haar muren de moderne provinciale democratie. Dat samen doet het gebouw leven.”
Tim Duyff (eindredactie), Raymond Fillet, John Stroetenga (eindredactie), Carla van Twuijver,
FESTIVITEITEN IN JULI
Mario Verhoeven (Movement) Tekstbijdragen Movement,
De komende weken staan er rondom de opening van Paviljoen Welgelegen nog een aantal festiviteiten op het programma,
John Stroetenga, Sara Vernooij
zoals het gratis toegankelijke provincieconcert in de Haarlemmerhout en een expositie.
Productiebegeleiding Movement bv Amsterdam
Provincieconcert 4 juli
Druk Thieme GrafiMedia Groep
Laat u verrassen tijdens het provincieconcert, op zaterdagavond 4 juli in de Haarlemmerhout tegenover Paviljoen Welgelegen. In de openlucht, en voor iedereen vrij toegankelijk, kan er worden genoten van optredens van Alderliefste, Moke en Candy Dulfer.
Secretariaat
Hun optredens staan vast, maar de rest van de programmering is nog een verrassing. Kijk voor de laatste informatie op
Provincie Noord-Holland, t.a.v.
www.noord-holland.nl.
Redactie N-H , Postbus 3007 2001 DA HAARLEM
Expositie ‘1799 - Invasie in Noord-Holland’
T (023) 514 53 34
Ter gelegenheid van de opening van het gerestaureer-
F (023) 514 41 55
de provinciehuis is in een reeks Dreef Exposities een
www.noord-holland.nl
tentoonstelling opgenomen met als thema de strijd
nieuwsredactie@noord-holland.nl
tussen de Brits-Russische troepen en het Frans-Bataafse leger in 1799. De tentoonstelling is samen
Abonnementen
gesteld uit tekeningen, prenten en kaarten uit de
N-H wordt kosteloos toegezonden
Provinciale Atlas Noord-Holland.
aan relaties van de provincie
De tentoonstelling is tot en met vrijdag 24 juli gratis
Noord-Holland.
toegankelijk op werkdagen van 9.00 tot 17.00 uur, in de expositieruimte van Paviljoen Welgelegen, Dreef 3
Oplage 5.300 exemplaren 8
in Haarlem.