8 pagina’s kunst en cultuur

HET IS ZOMER! STAP OP DE FIETS NAAR JE FAVORIETE (BUITEN)PODIUM, BIOSCOOP OF MUSEUM. MET EEN DRANKJE ERVOOR OF ERNA OP EEN TERRAS VOELT HET ALS VAKANTIE. ACHTER IN DEZE B. VIND JE EEN AGENDA MET WAT ER ALLEMAAL TE DOEN IS IN DEZE OMGEVING.

KUNST & CULTUUR

Wim Gohres, voorzitter Historische Vereniging Heemstede-Bennebroek die dit jaar 75 jaar bestaat.

De soundtrack van het leven

‘Dit dorp, ik weet nog hoe het was …’, de nostalgische zin van Friso Wiegersma in de evergreen van Wim Sonneveld. Weinig liedjes beschrijven zo weemoedig en raak de heimwee naar het verleden en de teloorgang van wat eens was. Nostalgie is van alle tijden – de wens het verleden vast te houden ook. In elk geval het mooie deel van het verleden. Iedereen wil oud worden, maar jong blijven. Een manier voor een dorp om het verleden vast te houden en authentiek te blijven is door zijn gebouwen, straten en pleinen te koesteren. De school, de kerk, het raadhuis, het zwembad, het postkantoor, het station, de bibliotheek, een drogisterij, de voetbalclub. Het zijn stuk voor stuk ankers in het verhaal van je leven. Ik weet nog waar we op het schoolplein knikkerden, waar we ons in rijen moesten opstellen en waar we slagbal speelden. Die plaatsen zijn verbonden met familie, buren, klasgenoten en leraren. Net als geuren, kan muziek een reis door de tijd aanslingeren. Het nummer ‘Congratulations’ van Cliff Richard brengt me terug naar de bewerking voor de zesde klas van de Dreefschool in Heemstede. We stonden in de toneelzaal en het was een warme avond. Het nummer opende met ‘Dat is de Dreefschool (2x), met de kastanjebomen op het voorste plein’. Die bomen hebben het loodje gelegd door dezelfde ziekte die ook de bomen aan de Heemsteedse Vrijheidsdreef velde. Het zwevende openingsakkoord van George Harrison in ‘A Hard Days Night’ tovert de Triotrack-platenspeler weer voor de geest, een apparaat in een klein koffertje: blauw en ivoorkleurig. Het stond naast de Philips-buizenradio in de woonkamer aan het Wipperplein. Dat akkoord, voornamelijk Fadd9 voor de liefhebbers, is overigens onderwerp van uitgebreid onderzoek en discussie. De Beatles stopten wel vaker een of meer ingewikkelde zwevende jazzakkoorden in hun nummers. Bij het tijdloze gitaarnummer ‘Samba Pa Ti’ van Carlos Santana zie ik weer het minuscule plastic transistorradiootje voor me dat aanstond tijdens het maken van mijn huiswerk. Het werkt natuurlijk ook omgekeerd. Bij de voormalige studio van Bovema klinken Roger Whittaker (wie kent hem nog?), Andre Hazes (de eerste) en Robert Long in mijn geestesoor. Een mooie verbinding tussen muziek en monumenten staat in Bennebroek. Het charmante Bennet-Home, gelegen op een voormalig duin aan de Rijkstraatweg, blijft verbonden aan Toon Hermans en zijn mooie, lichte timbre ‘Vogeltje wat zing je vroeg...’. Muziek is de soundtrack van ons leven; gebouwen, straten en pleinen vormen het onlosmakelijke decor. Historie, architectuur en cultuur zijn verweven met onze geschiedenis. Daarom willen we ze koesteren en beschermen. De vrijwilligers van de Historische Vereniging Heemstede-Bennebroek werken daar met hart en ziel aan. >>

9 juli t/m 4 september

VIER DE ZOMER IN TEYLERS

ANDERE MEESTERS IN HET FRANS HALS MUSEUM

Dana Lixenberg, ‘Freefi ghters’ Tony Desouza, 2001 Randy ‘the Natural Couture’, 2001 Semmy ‘the Viking’ Schilt, 2001 Dana Lixenberg is een van de beroemdste Nederlandse fotografen. Ze gebruikt een grootformaat camera, waardoor ze zorgvuldig en geduldig moet werken. In de serie ‘Freefi ghters’ toont ze drie vechters na een wedstrijd, bezweet en bebloed.

STOER & KWETSBAAR

Waar oude, nieuwe en moderne kunst bij elkaar komen, ga je als kijker vanzelf zoeken naar verschillen, overeenkomsten en naar wat je raakt. Het Frans Hals Museum heeft spannende combinaties van kunstwerken gecreëerd rond thema’s van toen die nog altijd actueel zijn.

In ‘Haarlemse Helden. Andere Meesters’ zie je topstukken uit de zestiende en zeventiende eeuw naast werk van kunstenaars uit de eeuwen daarna en uit onze tijd. Zo staat in de zaal met schuttersstukken van

KUNST

‘Haarlemse Helden. Andere Meesters’, Frans Hals Museum, locatie Hof, t/m 31 december 2022, tickets: franshalsmuseum.nl

Frans Hals een installatie van Patricia Kaersenhout. Deze hedendaagse kunstenares brengt vrouwen van kleur met een bijzonder verhaal voor het voetlicht die in de geschiedenis weinig aandacht kregen.

Mannelijk naakt Bij de oude meesters kom je naast Frans Hals namen tegen als Judith Leyster, Jan Nagel, Maarten van Heemskerck, Jan van Scorel, Jan de Braij, Pieter de Grebber en Nicolaes Berchem. Rond hun werk is kunst te zien van onder anderen Lucebert, Piet Mondriaan, Charley Toorop, Otobong Nkanga, Gillian Wearing en Kees Verwey. Een combinatie die bijzonder opvalt is die van Hendrick Goltzius en Dana Lixenberg. Zij tonen beiden mannelijk naakt, terwijl in de kunst vaker vrouwen naakt te zien waren (en zijn). Goltzius schilderde zowel ideale als levensechte lichamen, heldhaftige mannen op de top van hun kunnen. Uit de foto’s van Lixenberg spreekt vooral kwetsbaarheid, hoe sterk de geportretteerden ook zijn.

Hendrick Goltzius, ‘Hercules en Cacus’, 1613 De Griekse halfgod Hercules doodde de vuurspuwende reus Cacus, omdat hij een kudde vee had gestolen. Op dit schilderij staat Hercules bij de dode reus. Goltzius maakte het in opdracht van de Haarlemse jurist Johan Colterman. Zijn zoon stond mogelijk model voor Hercules.

Hendrick Goltzius, ‘Mercurius’, 1611 De mythologische fi guur Mercurius was beschermer van de kunsten en god van de welsprekendheid. Aan zijn voeten ligt tekenmateriaal. Achter Mercurius zie je een meisje met haar tong uit de mond en in haar handen een ratel en een ekster. Zij staat symbool voor domme praatzucht. >>

➊

1. Derkje Brink, 1921

Zelfportret, 1931

Kunstroute langs 20 schilderijen BLOEMENDAAL ZOALS HET WAS EN IS

Daar, bij het Meertje van Caprera, zette Simon de Heer vaak zijn schildersezel neer. Maar de kunstenaar legde nog veel meer landschappen uit deze omgeving vast. De hele zomer kun je in Bloemendaal een wandelroute volgen langs twintig van zijn werken en met eigen ogen zien hoe het dorp is veranderd.

➊ Start route De wandeling begint bij het Simon de Heer Plantsoen. Hier staan een zelfportret van de schilder uit 1931 en een portret van zijn vrouw en muze Derkje Brink uit 1921.

➋ Huys te Bloemendaalpad Achter de hockeyvelden zie je zes canvasdoeken die rond Caprera zijn gemaakt. Het meertje, de wei, het bollenveld; ruim een eeuw geleden vond je hier het landelijke boerenleven. Hotel Zomerzorg, afgebeeld op twee schilderijen, bestaat niet meer. Op die plek staat nu een appartementengebouw (naast de rotonde op de Zomerzorgerlaan). ➌ Graslaan, hertenkamp en het

Halve Maantje De bomen die destijds op de Graslaan stonden, zijn inmiddels heel wat groter. Bij het hertenkamp, een geliefde plek om met kinderen naar de hertjes en geitjes te kijken, is een schilderij van een wit geitje te zien. De enige tekening langs de route is die van het Halve Maantje; een eeuw later nog altijd een idyllische plek.

➍ Thijsse’s Hof Simon de Heer en Jac. P. Thijsse waren vrienden van elkaar en beiden natuur- liefhebbers. In Thijsse’s Hof aan de Mollaan zijn vier werken te zien: een portret van de oprichter, schilderij van

➋

2. Boerderij Huys te Bloemendaal met boer Uitendaal en Hotel Zomerzorg 3. Hockeywedstrijd te Bloemendaal met Villa Castagnola 4. Het Meertje van Caprera met koeien en Villa Castagnola

5. Bollenveld in Caprera 6. Weiland van Caprera met koeien en Hotel Zomerzorg 7. Boerin die een koe melkt in de wei in Caprera

wilde appelbloesem en studies van wilde roos en ooievaarsbek.

➎ Centrum van Bloemendaal In de winkelstraat van Bloemendaal staan bij restaurant Fleurie een tweede zelfportret van Simon de Heer en een doek van een koffiemeisje.

➏ Langs de boerderijen en groentetuin Vroeger waren er veel groentetuinen in Bloemendaal. Tegenwoordig is er nog een, De Ark. Het laatste deel van de route voert langs de vijver van Wildhoef. Op het schilderij staan witte Pekingeenden (die vaak voor ganzen zijn aangezien). De route loopt verder langs boerderij Veen en Duin, boerderij Sinneveld en dan terug naar het Meertje van Caprera, met als laatste doek Koninginnedag in 1947, met feest op het cricketveld.

➌

8.Graslaan

WANDELING EN EXPOSITIE

De kunstroute ‘Schilderachtig Bloemendaal’ is een samenwerking tussen Stichting Simon de Heer en de gemeente Bloemendaal. Van 10 juli tot 23 oktober zijn 20 canvasdoeken te zien in Bloemendaal-dorp. De totale lengte van de wandeling bedraagt 5,7 kilometer. Als je dat te lang vindt, kun je bijvoorbeeld vanaf de winkelstraat teruglopen naar het beginpunt. Ongeveer halverwege de route kom je langs terrassen in het dorp. De wandelroute loop je op eigen gelegenheid.

In het voormalige atelier van Simon de Heer aan de Duinwijckweg 12-A is van 10 juli tot 10 augustus een tijdelijke expositie te zien met ander werk van de kunstenaar. Het atelier is enkele weekenden open en op afspraak.

KUNST

Kijk voor meer informatie op simondeheer.nl.

9. Geitje 10. Het Halve Maantje

De nummers op de kaart komen overeen met de nummers onder de kunstwerken.

➍

11. Jac. P. Thijsse, 1931 12. Ooievaarsbek Wilde roos 13. Wilde appelbloesem

100 JAAR LATER ➎

“Een boer die in de wei een koe melkt, daar kun je je weinig meer bij voorstellen. Begin vorige eeuw was dat heel gewoon,” vertelt Esther Jansen, achterkleindochter van Simon de Heer. “En waar nu een hockeyveld ligt, was tot de jaren zestig een bollenveld. Het bijzondere van deze wandelroute is dat de doeken staan op de plek waar Simon ze destijds heeft gemaakt. Door naar zijn schilderijen en de huidige landschappen te kijken, zie je hoeveel er in een eeuw is veranderd. Ik hoop dat de kunstroute mensen ervan bewust maakt hoe belangrijk het is om cultureel erfgoed en landschappelijke waarden te behouden, omdat ze ons leven verrijken.”

➎

14. Zelfportret, 1927

Het koffiemeisje

➏ ➏

15. Eenden bij de vijver van Wildhoef 16. Boerderij Veen en Duin 17. Boer en boerenzoon die een koe melken in de wei

18. Aardappels rooien 19. Paard bij het Meertje van Caprera en uitzicht op de duinen 20. Koninginnedag in 1947

MUZENFORUM

NIEUWE PROGRAMMEUR

Al 75 jaar organiseert Stichting Muzenforum ‘huis’kamerconcerten in Bloemendaal. Liefhebbers kunnen dan op zondagochtend genieten van klassieke muziek van hoge kwaliteit. Het programma voor het seizoen 2022-2023 is samengesteld door concertpianist Tobias Borsboom.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden in de gemeente Bloemendaal clandestiene huiskamerconcerten georganiseerd. Zo konden joodse musici met een beroepsverbod in hun onderhoud blijven voorzien. De intieme sfeer maakte deze concerten zeer populair; het succes daarvan leidde 75 jaar geleden tot de oprichting van Stichting Muzenforum. Nog altijd worden bijzondere concerten georganiseerd, mede dankzij programmeurs die zelf op het podium staan en beschikken over een uitgebreid netwerk in de muziekwereld.

Omringd door publiek In maart 2019 trad pianist Tobias Borsboom voor het eerst op bij Muzenforum. Hij herinnert zich de locatie: “Die deed totaal niet denken aan een gemeentehuis. Er was een echte concertsfeer en ik voelde me omringd door het publiek.” Begin dit jaar vroeg het bestuur hem of hij Cathelijne Noorland wilde opvolgen als programmeur.

Droom Tobias is een van Nederlands bekendste jonge pianisten. Hij won diverse prijzen, nam cd’s op en is een graag geziene gast op podia en festivals. Hoewel Tobias niet uit een muzikaal gezin komt, vonden zijn ouders dat hij een instrument moest kiezen. Dat werd de piano. Op zijn tiende wist Tobias dat hij concertpianist wilde worden. “Niemand in mijn omgeving deed dat, dus geen idee hoe ik erop kwam. Ik studeerde vijf tot acht uur per dag, want ik had die droom en ging ervoor. Een van zijn leermeesters aan het Utrechtse conservatorium was Paolo Giacometti, die hij nog steeds beschouwt als bron van inspiratie. “Ik vind het mooi zoals hij speelt: elegant, poëtisch, gebalanceerd, intelligent. Hij heeft me geleerd kritisch naar mezelf te luisteren en over elke noot na te denken.”

Rijke taal Naast zelf muziek maken vindt Tobias het belangrijk muziek te brengen bij mensen die niet zo snel naar een concert gaan. Zo is hij medeoprichter

van ‘Klassiek achter de Duinen’, een festival in Scheveningen. Ook zou hij graag zien dat op scholen meer aandacht wordt besteed aan muziekles, zodat alle kinderen kunnen kennismaken met de rijke taal van de klassieke muziek. “Misschien kunnen we met Muzenforum eens een kinderconcert organiseren.” Muzikale reis Een van de eerste ensembles die Tobias benaderde voor het komende concertseizoen was het Animato Kwartet (concert op 27 november, red.). “Ik heb ze een paar keer gehoord en vind ze fenomenaal. Ze zijn niet alleen ontzettend muzikaal, maar ook gepassioneerde spelers, daar hou ik van.” Zelf speelt hij op 30 oktober in Bloemendaal het programma ‘Globetrotter’, een muzikale reis die is gebaseerd op een citaat van Leopold Godowski. Tobias: “Godowski was een van de belangrijkste

MUZIEK

Kijk voor informatie over concerten en kaarten op muzenforum.nl

Tobias Borsboom Concertpianist

Woont in: Den Haag

Favoriete muziekstuk: Java Suite van Leopold Godowsky

Groot bewonderaar van: Geoffrey Madge, pianist

Zou willen spelen met: Janine Jansen

pianovirtuozen van de twintigste eeuw. Van hem is de uitspraak: ‘Zijn we in ons hart niet allemaal globetrotters en gefascineerd door verre landen en vreemde culturen?’ Het is een beeldend programma met stukken van onder meer Lizst, Debussy en Schubert die gaan over reizen naar andere werelden.” >>

CAPRERA

Muzikale verbindingen

een bijzondere verbinding met haar publiek. Daardoor ontstaat een intieme sfeer, terwijl ze tegelijkertijd een grote show met veel allure neerzet.”

Liefhebbers van klassiek en jazz kunnen uitkijken naar het Jong Metropole, een orkest dat is samengesteld uit de beste musici van de Nederlandse conservatoria. Zij slaan een brug tussen de wereld van de klassieke muziek en de jazz. Tijdens hun zomertournee laten ze bovendien westerse muziek samensmelten met klanken uit de Arabische traditie. Dirigent Tom Cohen staat erom bekend

muzikale grenzen te verleggen. Zo richtte hij het Jerusalem East and West Orchestra op, waarin zowel Israeliërs als Palestijnen spelen.

Het operagala van het Nederlands Kamer Orkest is inmiddels bijna een traditie geworden. Deze zomer staat het optreden in het teken van Mozarts Gouden Jaren. Luisteraars kunnen genieten van prachtige aria’s uit beroemde opera’s als Don Giovanni, Die Zauberflöte en Cosí fan tutte. Peter: “Je waant je in Verona en de cast bestaat uit topsolisten, dus het wordt ongetwijfeld een onvergetelijke avond.” Voor mensen die niet zo bekend zijn met opera is het een mooie kennismaking.

Tegen het einde van het zomerseizoen kunnen filmliefhebbers vier avonden lang hun hart ophalen met films die op het Filmfestival van Cannes in première gingen. De programmeur van de Filmschuur was erbij en selecteerde films over bekende musici, zoals Jerry Lee Lewis, David Bowie en Elvis Presley. Elke film wordt vooraf ingeleid.

Het programma van Openluchttheater Caprera zit deze zomer zo barstensvol mooie voorstellingen, dat het nog moeilijk kiezen wordt. Gelukkig hoeft dat niet. Stel gewoon je eigen programma samen en ga vooral genieten.

De laatste jaren heeft Caprera het aanbod verrijkt met onder meer films, cabaret en theatercolleges. Ook voor kinderen valt er deze zomer heel wat te beleven, zoals een spectaculaire circusshow met acrobatiek en jongleren, VET kindercabaret en een poppenspel over Tarzan. Na elke jeugdvoorstelling is er in het verlengde daarvan een activiteit of workshop voor het hele gezin in het park. Theaterdirecteur Lode van Piggelen: “Daarmee geven we meer verdieping aan de voorstellingen. Bovendien vinden we het leuk om ouders en kinderen het park in te laten trekken en daar samen iets te laten doen, maken of ontdekken.”

Happening De unieke ligging van Caprera nodigt er dan ook toe uit om theater en publiek te verbinden met het omringende wandelpark. Mede daarom is programmeur Peter van der Heyden zo enthousiast over de samenwerking met Tim Knol. “Tijdens corona organiseerde hij muzikale wandelingen en nu heeft hij speciaal voor ons een avontuurlijke muziekroute ontwikkeld,” vertelt hij. “Je wandelt van het ene optreden naar het andere en geniet midden in de natuur van verschillende artiesten. De dag ein-

digt met een groots optreden van Tim Knol op het hoofdpodium van Caprera, met diverse gastoptredens. Het wordt echt een happening.”

Een van de concerten waar Lode zich op verheugt is dat van pianist/componist Iris Hond, 31 juli. “Zij combineert klassieke muziek met eigen composities, dat doen klassieke musici vrijwel nooit. Tijdens haar optredens deelt ze persoonlijke verhalen en creëert zo

Workshop in het bos

MUZIEK

Kijk voor het programma en kaarten op caprera.nu

Nederlands Kamer Orkest

Iris Hond Tim Knol

ZOMERVAKANTIE: EINDELIJK TIJD OM LANG(ER) TE LEZEN! ARNO KOEK EN ZIJN COLLEGA SANDER STEGGINK HEBBEN DRIE BOEKEN UITGEKOZEN WAAR JE METEEN IN WILT DUIKEN, OMDAT ZE ZO SPANNEND EN MEESLEPEND ZIJN DAT ZE JE ALLES OM JE HEEN DOEN VERGETEN.

Nina Polak – Buitenleven

Rivka en Esse laten het stadse leven achter zich en trekken naar het hoge noorden. Hun ideaal is dichter bij de natuur te leven en nader tot elkaar te komen. Maar Rivka, auteur van beroep, krijgt geen letter meer op papier. En Esse raakt enorm onder de indruk van een bekende psychiater die een groep volgelingen om zich heen heeft verzameld. Intussen krijgt het stel ook nog te maken met homofobe reacties uit het dorp. Het zogenaamd idyllische buitenleven stelt hun relatie zwaar op de proef.

Arno: “Deze roman beschrijft het leven van twee vrouwen, geliefden, die besluiten op het platteland te gaan wonen. Kunnen zij losraken van de stadse levendigheid en vinden ze het geluk op het platteland? In een mooie stijl beschrijft Polak deze vraagstukken en vertelt ze over het leven van hedendaagse jonge generaties. Daardoor is deze roman ook voor scholieren en jongeren een aanrader.” Voor nog meer boekentips: kijk op boekhandelblokker.nl

BOEKEN

Paul Cleave – Kinderspel

Dit is zo’n boek dat je niet kunt wegleggen tot je het uit hebt, omdat er in hoog tempo veel in gebeurt. Het verhaal draait om schrijversechtpaar Cameron en Lisa Murdoch, en hun zevenjarige zoon Zach. De ouders zijn succesvolle misdaadauteurs, die tijdens interviews voor de promotie van hun werk voor de grap vertellen dat ze de perfecte misdaad kunnen plegen en ermee wegkomen. Dat maakt ze meteen verdacht bij de politie en in de publieke opinie wanneer hun zoon plotseling verdwijnt. Hebben Cameron en Lisa de vermissing zelf bekokstoofd? Paul Cleave voert je langs een reeks plotwendingen naar een verrassend slot.

Arno: “Gruwelijk spannend, tot de allerlaatste pagina. Dat is de kwaliteit van Cleave in deze thriller, die zich afspeelt in het literaire milieu van een schrijversechtpaar. Hun zoon is vermist en de vraag die direct opspeelt is of zijn ouders erachter zitten. Het boek is zeer fi lmisch geschreven. De scenes volgen elkaar vlot op, waardoor er een enorme vaart in zit. Superspannend!”

Mark H. Stokmans – Land van echo’s

Tijdens de Eerste Wereldoorlog vocht de Nederlandse soldaat Herman Kruijssen voor de Duitsers. In de jaren erna trekt hij door Europa, op zoek naar wie hij is in deze wereld. Uiteindelijk belandt hij in Araque (Spanje), waar hij een hechte vriendschap opbouwt met Vicente Urias. Herman wordt opgenomen in de familie van Vicente en voelt zich thuis in Araque. Maar dan doet Franco een gooi naar de macht en breekt een burgeroorlog uit in Spanje. De omstandigheden dwingen Herman tot heftige keuzes, terwijl hij intussen ook de liefde vindt en vader wordt.

Sander: “Land van echo’s is een prachtige debuutroman die zich afspeelt vlak voor de Tweede Wereldoorlog in de tijd dat het regime van Franco in opkomst is. We lezen over een Nederlandse soldaat uit de Eerste Wereldoorlog die een bestaan probeert op te bouwen in Spanje. Hij wil dat doen door zich afzijdig te houden van de politieke ontwikkelingen. Lukt het hem voet aan de grond te krijgen?”

LUXE LINNEN

Linnen creëert een gevoel van frisheid als het warm is en het voelt heerlijk warm in de winter. Geen wonder dat mensen al duizenden jaren kleding en beddengoed maken van dit natuurlijke materiaal.

PASSIONFORLINEN.COM

Linnen beddengoed was lang uit de gratie omdat het nogal kreukt. Maar linnen is helemaal terug, vanwege de aangename eigenschappen, de duurzame kwaliteit en met name de zachte, natuurlijke uitstraling. Daar viel de Limburgse Barbara Sprengers ook voor. Zeven jaar geleden gaf ze daarom haar werving & selectiebureau op en startte ze het merk ‘Passion for Linen’. “Een grote stap, maar daar ben je ondernemer voor. Ik krijg energie van nieuwe uitdagingen en vind het leuk steeds weer nieuwe collecties te ontwikkelen.” Er waren destijds nog niet zo veel linnen producten op de markt, maar dat is inmiddels veranderd. Drie jaar geleden nam Barbara ‘House in Style’ over, een aanbieder die naast linnen ook katoen, katoensatijn en wol toepast in de producten. Beide merken vullen elkaar mooi aan en hebben dezelfde rustgevende en luxe uitstraling.

Inspiratie in de natuur

Barbara heeft een uitgebreide collectie opgebouwd van beddengoed, handdoeken, badjassen, plaids, kussens en tafellakens. De kleuren en eventuele dessins kiest ze zelf, waarbij ze zich laat inspireren door wat ze tegenkomt op haar vele reizen en in de natuur. “Ik ben totaal niet trendgevoelig,” benadrukt ze. “De collectie is tijdloos, zodat je items altijd kunt combineren. Soms voeg ik naast de lichte en natuurlijke tinten een seizoenkleur toe. Voor het komende winterseizoen heb ik gekozen voor donkerbruin. Niet mijn favoriete kleur, maar ik heb net zo lang gezocht tot ik de juiste tint had gevonden.”

Voor de fabricage werkt Barbara samen met Portugese familiebedrijven. “Produceren in Europa is duurder, maar zij leveren een constante hoge kwaliteit, zowel wat betreft stof als kleurvastheid. Bovendien werken deze gecertificeerde bedrijven zo verantwoord en ecologisch mogelijk; ze gebruiken weinig water en chemicaliën, wat de hogere prijs meer dan waard maakt,” vindt ze.

Duurzaam en hypoallergeen

Linnen is een van de oudste stoffen ter wereld. In het oude Egypte symboliseerde het reinheid en rijkdom. De stof wordt geroemd om zijn waardevolle eigenschappen. Linnen is licht van gewicht, hypoallergeen, vuilafstotend en sterk. Het wordt gemaakt van vlas en bestaat dus uit plantaardige vezels. Dat maakt het uiterst duurzaam.

Huis & haard

Publicist/columnist Mark Doorn (1970) is van oorsprong musicus. Na een rijk leven in de muziekwereld begon hij met schrijven. Hij verhaalt over zijn ervaringen, observaties en ergernissen en blijft zich verwonderen over de mensheid. Sinds 2016 is hij actief in de opvang van vluchtelingen op Landgoed Dennenheuvel in Bloemendaal.

Al weken probeer ik mij voor te stellen hoe het moet zijn om van het ene op het andere moment wat kleding in een tas te pakken, paspoorten te zoeken, je partner vaarwel te kussen en met je kinderen de auto, een bus of trein te nemen naar... weet ik veel waar.

Wat neem je mee en vooral, wat laat je achter? Je huis, je familie en vrienden, collega’s, je hond of kat, je mooiste spullen. Inmiddels wonen bij ons op Landgoed Dennenheuvel in Bloemendaal eenenvijftig Oekraïense moeders, kinderen en kleinkinderen. Waar iedereen langzaamaan zijn of haar draai vindt.

Zoiets kan dus zomaar gebeuren. Zo’n 4,5 miljoen Oekraïners hebben hun land in allerijl verlaten. Mensen met normale levens – voor een deel nog nooit in het buitenland geweest – kwamen met nagenoeg niets aan in een totaal vreemd land. Een land waarvan ze de taal niet spreken, terwijl ze ook het Engels te weinig machtig zijn. Waar ze de weg niet kennen en geen idee hebben waar ze moeten beginnen. Waar zou ik zelf beginnen? Welk land zou ík hebben gekozen? Zou ik hebben geprobeerd erachter te komen waar ik het best af zou zijn?

Dan kom je terecht in Bloemendaal. Sommige mensen wisten al in Oekraïne contact te leggen met Bloemendalers die nog wel een zolder hadden, of een tuinhuis. Anderen kwamen aan en werden eerst naar een hotel gedirigeerd. De vrijwilligersorganisatie daar vond een opvangplek voor hen op Dennenheuvel. Wij ontvingen hen met open armen en harten. Met hulp van een leger vrijwilligers brachten we alles in gereedheid voor de zachte landing die wij gewend zijn vluchtelingen te bieden. Toch was dit een heel ander type vluchteling dan we normaal gesproken huisvesten: rechtstreeks uit oorlogsgebied kwamen ze naar Bloemendaal, zonder een maandenlang verblijf vooraf in een asielzoekerscentrum.

Aanvankelijk probeerde ik me via de diverse nieuwskanalen te verdiepen in het hoe en waarom van deze oorlog. Tot ik besloot dat ik het allemaal niet meer wilde weten. Niet omdat ik mijn ogen ervoor wil sluiten, maar omdat het mij te veel raakt, ik er niets aan kan doen en me liever focus op dat wat wel binnen mijn macht ligt. Iedere dag realiseer ik me opnieuw dat ik ben geboren in het makkelijke deel van de wereld. En hoe fijn het is om iets van onze vrijheid te mogen delen met mensen die deze zijn kwijtgeraakt of zelfs nooit hebben gekend.

Terwijl onze statushouders druk bezig zijn hier hun nieuwe bestaan op te bouwen, willen de Oekraïense vluchtelingen liefst zo snel mogelijk terug naar hun land. Terug om hun land weer op te bouwen en herenigd te worden met hun echtgenoten, familie en vrienden. Terug naar hun oude leven. En dan klaag ik weleens over Nederland...

Waar anderen een volledig overwoekerd huis zagen vol gebreken, zag interieurontwerper Jeroen van Zwetselaar een prachtige authentieke villa in Aerdenhout, met de potentie er een lichte en comfortabele woonplek van te maken.

THUIS KOMEN BIJ JEZELF

Tekst: Eva Lunshof | fotografie: Alexander van Berge

Het was een uitdaging die Jeroen van Zwetselaar maar wat graag aanging. “Als ‘opdrachtgever’ voor mijn eigen huis kon ik snel keuzes maken en mijn eigen plan trekken,” vertelt hij. Dat de tuin flink ‘gelandscaped’ moest worden was ook direct duidelijk. Het huis was zo goed als dichtgegroeid. Maar na een dag maaien en snoeien doemde er uit het sparrenbos een beeldschone villa op. “Zo simpel kan het soms zijn.”

Comfortabele duinvilla

Met respect voor de grandeur van toen transformeerde Jeroen het voormalige notariskantoor uit 1899 tot een warme en comfortabele duinvilla waar natuurlijke tinten, grote raampartijen, hoge ornamentenplafonds en kunst nu de boventoon voeren. Het ligt bovendien op een ideale plek, vlak bij zee en de treinverbinding naar Amsterdam.

Zijn bedrijf Studio Jeroen van Zwetselaar werkt voor opdrachtgevers over de hele wereld. “Het voelt altijd weer als een eer om gevraagd te worden voor grote projecten.” Samen met zijn team ontwerpt hij alles, van architectuur en buitenomgeving tot het interieur en zelfs het beddengoed. Ook kunst nemen ze mee. Bij elk ontwerp gaat Jeroen op zoek naar ‘hoe je thuis kunt komen bij jezelf’. “Dat kan alleen als een huis de juiste ‘flow’ heeft.” Daarmee bedoelt hij dat de interne routing klopt, dat de ruimtes logisch met elkaar in verbinding staan en dat er openheid en transparantie is. “Ik vind het belangrijk dat je je overal in je huis goed voelt. Dat is precies waar mijn werk over gaat.”

Nieuwe dynamiek

Toen Jeroen de sleutels kreeg, was de sfeer van het oude notariskantoor nog voelbaar. De juiste flow voor zijn toekomstige woonhuis had hij snel uitgedacht. Hij wilde de volle tien meter breedte van het huis optimaal benutten. “De grote hal was een onbestemde ruimte. Ik plaatste er een grote glazen pui, die zorgt voor een nieuwe dynamiek. Daar is nu de bibliotheek.” Er kwam een ruim en licht trappenhuis met zicht op het

‘Ik vind het belangrijk dat je je overal in je huis goed voelt. Dat is precies waar mijn werk over gaat’

bordes aan de voorzijde. De voorkamer ligt een beetje verscholen achter de en suite met een verrassende doorkijk, wat een spannend effect geeft.

Verplaatsbare keuken

Het ontwerp van de keuken komt uit Jeroens eigen keukenlijn. Vooral de gedachte erachter is bijzonder. Vaak slopen nieuwe bewoners de keuken er meteen uit omdat ze nét wat anders willen. Zonde vindt Jeroen. “Deze keuken is modulair, je kan de verschillende elementen los verplaatsen. Verhuis je later naar een nieuwe woning, dan kun je de keuken herplaatsen, dat is wel zo duurzaam.” De keukenmodules zijn ook ideaal voor ruimtes waar je niet tegen de muur aan mag bouwen, zoals in een kerk. De notenhouten kasten hebben een open structuur en hangen in een stalen frame. Omdat de meubels los van de wand staan, is het niet erg als de ramen lager zijn dan het keukenblad. Het licht valt er gewoon langszij naar binnen.

Knipoog naar de notaris

Voor de inrichting wilde Jeroen een sfeer creëren die past bij de geschiedenis en de omgeving van het huis. “Ik heb bijvoorbeeld gekozen voor een traditionele stuc-techniek, die bijna een gestoffeerde zachtheid heeft.” De grote klassieke zachtgroene suède bank past daar goed bij. Samen met de grote open haard vormt de bank een blikvanger in de met aardetinten omgeven woonkamer. Voor de eetkamer ontwierp hij een met leer ingelegde walnotenhouten tafel met messing zuilen. “Een grote knipoog naar de notaris van toen.” Ook het hemelbed in de master bedroom is een eigen ontwerp, dat hij maakte in opdracht van een luxe designmerk. Daar hoort een >>

VERKOOP | AANKOOP | TAXATIES | (VER)HUUR | BEHEER BEDRIJFSONROERENDGOED | NIEUWBOUW

Cesar Francklaan, Heemstede

aangekocht Kalverstraat, Amsterdam

€ 950.000,Willem de Zwijgerlaan, Overveen

aangekocht Schouwtjeslaan, Haarlem

verkocht Zuidlaan, Bentveld

€ 3.250.000,-

Abeelenlaan, Bennebroek

1.250.000,00 Amstellaan, Heemstede

€ 685.000,Bakenessergracht, Haarlem

verkocht Bispinckpark, Bloemendaal

€ 875.000,Bronsteeweg, Heemstede

aangekocht

Borskilaan, Bloemendaal

verkocht Groot Heiligland, Haarlem

€ 695.000,Duinlustparkweg, Santpoort-Zuid

€ 1.200.000,Zuider Stationweg, Bloemendaal

aangekocht Daslookweg, Haarlem

€ 1.175.000,-

Zuider Stationsweg, Bloemendaal

€ 1.200.000,Westerhoutstraat, Haarlem

verkocht Ter Hoffsteedeweg, Overveen € 3.495.000,Eindenhoutstraat, Haarlem

€ 1.450.000,Ernst Casimirlaan, Overveen

€ 300.000,-

Frederikspark, Haarlem

€ 3.400.000,Vrijburglaan, Overveen

verkocht Vinkenbaan, Bloemendaal

verkocht Johan Verhulstweg, Bloemendaal

aangekocht Platanenlaan, Bloemendaal

verkocht

Ramplaan, Haarlem

verkocht

Spaarnberglaan, Santpoort-Noord

€ 985.000,Recifelaan, Overveen

verkocht Zandvoortselaan, Bentveld

€ 1.700.000,Zwarteweg, Aerdenhout

€ 4.350.000,-

DMC OVERVEEN

Bloemendaalseweg 245 023-5410041

DMC HAARLEM

Kleverparkweg 24 023-5517007

DMC AMSTERDAM

Vijzelstraat 68-78 020-2471080

‘Men vroeg zich af of ik me, naast het ontwerpen van huizen, nu ook ging toeleggen op kunst’

kastenlijn bij, met leer en notenhout als belangrijkste materialen.

Liefde voor kunst

Kunst is prominent aanwezig in het leven van Jeroen. Zo leerde hij van zijn moeder al op jonge leeftijd tekenen met houtskool. Trots is hij op het fotovierluik in de woonkamer, een kunstwerk van eigen hand. “In 2019 heb ik voor het eerst op de PAN (de grootste nationale kunstbeurs in Amsterdam, red.) gestaan.” Veel mensen vonden dat een verrassende stap. “Men vroeg zich af of ik me, naast het ontwerpen en inrichten van huizen, nu ook ging toeleggen op kunst. Voor mij is dat helemaal niet nieuw, ik maak al mijn hele leven kunst. En daarnaast hangt mijn huis er vol mee. Ik haal veel voldoening en ontspanning uit het verzamelen van kunstwerken, achter elk stuk zit een verhaal.”

Diezelfde liefde ziet Jeroen terug bij zijn zoons. “De oudste ‘customised’ zijn eigen sneakers, waarmee hij een klein handeltje heeft opgezet. De jongste schildert graag en mijn middelste zoon maakt van alle elektra in huis de meest bizarre installaties.” Naast kunst heeft Jeroen een grote liefde voor sport. En dan met name voor golfsurfen. Dat zijn surfplank een plekje heeft in de keuken is voor hem een mooie manier om ‘thuis te komen bij zichzelf’.

JE HEBT ’T NODIG, MAAR NIET TE VEEL

Je ruikt het als je op een zomerse dag aan het strand zit of tijdens een wandeling langs de vloedlijn: zilte zeelucht. Die inademen geeft niet alleen een aangenaam gevoel, zeewater en zout zijn ook goed voor je gezondheid. Omdat we in Bloemendaal vlak bij de kust wonen, kun je maar beter weten wat zout met je doet.

tekst: Enith Oostlander

De zee is meer dan een plek om op warme zomerse dagen lekker af te koelen. Het zoute zeewater dat door de golfslag in de branding wordt verneveld is ook goed voor de longen. Deze zogeheten ‘zeespray’ bevat namelijk door algen en bacteriën gemaakte stoffen die je lichaam kan opnemen. Zout staat er ook om bekend dat het de huid uitdroogt en het lichaam dehydreert, toch hebben we het nodig om de zenuwen te prikkelen, de spieren te laten samentrekken en de vochtbalans in ons lichaam te regelen.

Mineralen in zeezout

Zout is één van de vijf basissmaken die mensen met hun tong kunnen proeven en bovendien een essentieel mineraal voor ons lichaam. Het zit standaard in veel voedingsproducten, denk aan brood en kaas. Veel mensen strooien ook zout over hun eten, bijvoorbeeld over aardappels of een zachtgekookt eitje. Tafelzout bestaat in vele soorten – van fijn keukenzout en grof zeezout tot kala namak, het roze zout uit India. De ene korrel is de andere niet en zo verschilt ook de smaak van bijvoorbeeld zout uit de Himalaya en fleur de sel uit Frankrijk. Voor welk zout je ook kiest in de keuken, alle soorten bevatten ongeveer dezelfde hoeveelheid natrium. Daardoor kun je als gezonde standaard één tot drie gram natrium per dag aanhouden. Wel bevat zeezout meer mineralen, zoals calcium en magnesium, waardoor het in de regel gezonder is dan keukenzout.

Hoge bloeddruk

Het advies voor volwassenen is om niet meer dan zes gram per dag te consumeren. Dit staat gelijk aan 2,4 gram natrium. Kinderen hebben minder nodig. En omdat de nieren van baby’s en heel jonge kinderen nog moeten wennen aan zout, is het beter om aan hun eten helemaal geen zout toe te voegen. Bepaalde producten bevatten bovengemiddeld veel zout, zoals chips, pizza’s, gedroogde worst, gerookte spekjes en zalm, en kant-en-klare sauzen en soepen. Mede via (gemaks)voedingsmiddelen krijgen we volgens het RIVM gemiddeld in totaal 7,3 gram zout per dag binnen. Dat is veel te veel. Bij inname van te veel zout kan het lichaam vocht gaan vasthouden, waardoor de druk op bloedvaten toeneemt. Mensen met een hoge bloeddruk moeten dan ook extra goed op hun zoutinname letten, bij hen is het bloeddrukverhogende effect van zout namelijk nog sterker. Ook neemt het risico op hart- en vaatziekten toe bij het eten van te veel zout. Deze nadelige effecten op de gezondheid worden vooral veroorzaakt door het natrium in zout. Een te hoge concentratie in het bloed kan uitdroging van het lichaam veroorzaken.

Zeewatertherapie

Dat zout heilzaam is voor de huid was al in de Griekse oudheid bekend. Begin twintigste eeuw werd dat nog eens onderstreept door Britse artsen en onderzoekers. Zij merkten op dat vooral de zee een gunstig effect had op het menselijk lichaam. Wonden op de handen van vissers genazen sneller en zonder infecties en wie aan zee woonde werd minder vaak ziek dan mensen in het binnenland. Beide ontdekkingen leidden tot de bouw van kuuroorden langs de kust, waar gasten naartoe kwamen voor zoutwaterbaden, modder- en zeewierpakkingen en lichaamsscrubs met zeezout, oftewel zeewater- of thalassotherapie. Zout gaat namelijk infecties tegen, helpt huidcellen te vernieuwen en kan zelfs reumatische pijn verminderen. De concentratie van magnesium, kalium, calcium en natrium in zeewater vermindert bovendien de klachten die bij eczeem, psoriasis en acne horen. Dode Zee-zout heeft de hoogste concentratie mineralen ter wereld en wordt daarom het meest gebruikt in huidverzorgingsproducten. Thalassotherapie is afgeleid van het Griekse woord thalassa, wat zee betekent, en wordt vooral aangeboden in spa’s dicht bij zee. In Duitsland krijgen mensen dergelijke behandelingen soms vergoed via hun zorgverzekering. Thalassobaden mogen daar wettelijk niet verder dan driehonderd meter van de zee liggen.

Antibacterieel

Bacteriën hebben vocht nodig om zich te kunnen vermenigvuldigen. Zout vermindert het aantal watermoleculen in een (vloei)stof, dat verklaart waarom het zowel een conserverende als antibacteriële werking heeft. Om die reden wordt het aan veel huidverzorgings-

Voor welk zout je ook kiest in de keuken, in alle soorten zit ongeveer dezelfde hoeveelheid natrium

OOK IN B.MAGAZINE?

B.Magazine valt drie keer per jaar gratis op de mat bij ruim 10.000 huishoudens in de vijf Bloemendaalse dorpen. Het blad ligt ook in de wachtkamers in Bloemendaal en Heemstede en in theaters en musea in de omgeving. Met een oplage van 15.000, een lezersbereik van 45.000 en een groeiende online community voor lezers en lokale ondernemers is B.Magazine het ideale medium om je product, dienst of activiteit onder de aandacht te brengen. We doen je graag een aantrekkelijk voorstel. info@bee-media.nl

b. is de Bloemendaalse kruisbestuiver jaargang 1 - nummer 1 - zomer 2014 - €3,95

68 pagina’s bloemendaalse inspiratie CREATIVITEIT, ONDERNEMERSCHAP, SPORTIVITEIT, ONTSPANNING EN ANDERE OPMERKELIJKE INITIATIEVEN AERDENHOUT | BENNEBROEK | BLOEMENDAAL | OVERVEEN | VOGELENZANG

b.is de Bloemendaalse kruisbestuiver jaargang 1 - nummer 2 - winter 2014 - €3,95

b.is de Bloemendaalse kruisbestuiver

Jaargang 2 - nummer 3 - zomer 2015 - €3,95 b.is de Bloemendaalse kruisbestuiver jaargang 2 - nummer 3 - zomer 2015 - €3,95

b. is de Bloemendaalse kruisbestuiver Jaargang 2 - nummer 4 - winter 2015/2016 - €3,95 b. is de Bloemendaalse kruisbestuiver jaargang 2 - nummer 4 - winter 2015/2016 - €3,95

27-05-14 13:21 Teun de Nooijer & Wietske de Ruiter over toptalent

JETSKE MIJNSSEN ontroert met opera De zakenvrouwen van de Zwarteweg HERMAN VAN BOLHUIS en BRUNO GIEBELS: ‘3D-printing verandert alles’ 84 pagina’s bloemendaalse inspiratie CREATIVITEIT, ONDERNEMERSCHAP, SPORTIVITEIT, ONTSPANNING EN ANDERE OPMERKELIJKE INITIATIEVEN AERDENHOUT | BENNEBROEK | BLOEMENDAAL | OVERVEEN | VOGELENZANG

b.Magazine is een cadeautje voor alle inwoners van Bloemendaal NIEUW

COVER A3 POSTER.indd 1 B.MAGAZINE NR3-cover.indd 1

11-11-14 08:42

Jaargang 4 - nummer 7 voorjaar 2017 - €5,95 B.Magazine - Jaargang 4 - nummer 9 - herfst 2017 - €5,95

herfst 2017 - €5,95 - jaargang 4 - nummer 9

thema WIJS 28 pagina’s

Alles voor de sport(man) PROEF DE VERRUKKELIJKSTE SOEPEN uit Delicious Leren leiden

EEN FILMCREW BIJ JE THUIS

Op de koffi e bij de nieuwe burgemeester

116 pagina’s bloemendaal AERDENHOUT | BENNEBROEK | BLOEMENDAAL | OVERVEEN | VOGELENZANG

B.MAGAZINE NR 10-cover.indd 116-118 Jaargang 4 - nummer 7 voorjaar 2017 - €5,95 B.Magazine - jaargang 5 nummer 10 - lente 2018 - €5,95

10-10-17 11:36

Verhuizen is gezond.

B.M AGAZINE - jaargang 7 - nummer 17 - zomer 2020 - € 5,95

B.MAGAZINE NR 17-cover.indd 92-1 AMSTERDAM | BLOEMENDAAL | BUSSUM | HAARLEM | HEEMSTEDE Bloemendaalseweg 123b Bloemendaal | 023 - 541 09 00 | bloemendaal@puurmakelaars.nl PUURMAKELAARS.NL

B.MAGAZINE is een uitgave van Bee-Media. Bee-Media bedenkt creatieve concepten en produceert communicatiemiddelen met een aansprekend verhaal. We zijn een klein, fl exibel bureau met een groot professioneel netwerk.

Sommige zaken regel je liever niet zelf Je kunt ons team inschakelen voor redactionele en commerciële producties, zoals jubileumuitgaven, AMSTERDAM | BLOEMENDAAL | BUSSUM | HAARLEM | HEEMSTEDE Bloemendaalseweg 123b Bloemendaal | 023 - 541 09 00 | bloemendaal@puurmakelaars.nl PUURMAKELAARS.NL themabladen, branding, websites en/ of bedrijfsspecials.

TE KOOP VERKOCHT

TE KOOP TE KOOP TE KOOP TE KOOP TE KOOP VERKOCHT TE KOOP VERKOCHT

TE KOOP TE KOOP

TE KOOP VERKOCHT TE KOOP TE KOOP TE KOOP TE KOOP

TE KOOP VERKOCHT

PUUR2002 Adv - Zelf doen - B magazine_230x297.indd 1 B.MAGAZINE NR 22-cover.indd 116-118 Dieuwertje Blok wars van keurig

Jim en Belinda wie kent ze niet? DE BENNEBROEKSE FEESTWEEK KOMT ER WEER AAN Personal coaches verklaren hun vak

b.Magazine is een cadeautje voor alle inwoners van Bloemendaal

92 pagina’s bloemendaalse inspiratie CREATIVITEIT, ONDERNEMERSCHAP, SPORTIVITEIT, ONTSPANNING EN ANDERE OPMERKELIJKE INITIATIEVEN AERDENHOUT | BENNEBROEK | BLOEMENDAAL | OVERVEEN | VOGELENZANG

B.MAGAZINE NR4-cover 1 05-05-15 17:11

lente 2018 - €5,95 - jaargang 5 - nummer 10

thema FEEST 30 pagina’s

Jaargang 4 - nummer 7 voorjaar 2017 - €5,95 B.Magazine - jaargang 5 - nummer 11 - zomer 2018 - € 5,95

En dan ben je 5 ...ÓF JE WOONT OP NUMMER 5 De kunst van het lijsten maken Verkiezingen: wat houdt burgers bezig?

Brigitte Kaandorp: ‘Overveen is best normaal’

NIEUW LEVEN VOOR LEYDUIN MAX FOUNDATION JUBILEERT: IN 10 JAAR 1 MILJOEN MENSEN GEHOLPEN LOKAAL LEESVOER VOOR WIE ALLES AL HEEFT ROELF KAMPINGA ZIET OVERAL KANSEN

84 pagina’s bloemendaalse inspiratie CREATIVITEIT, ONDERNEMERSCHAP, SPORTIVITEIT, ONTSPANNING EN ANDERE OPMERKELIJKE INITIATIEVEN AERDENHOUT | BENNEBROEK | BLOEMENDAAL | OVERVEEN | VOGELENZANG

22-10-15 17:07

zomer 2018 - € 5,95 - jaargang 5 - nummer 11

Sporthelden SPRINTJE TREKKEN MET DE ROLSTOEL Zelfgemaakte feesttaart is de lekkerste PLUKKEN EN HARKEN IN DE MOESTUIN Alles verkocht en op zeilreis

THEMA SPORT 24 pagina’s

Altijd goede energie.

Jaargang 4 - nummer 7 voorjaar 2017 - €5,95

puurmakelaars.nl/duurzaam

Bloemendaalseweg AMSTERDAM | 123b Bloemendaal | 023 - 541 09 00 | bloemendaal@puurmakelaars.nlBLOEMENDAAL | BUSSUM | HAARLEM | HEEMSTEDE PUURMAKELAARS.NL

winter | voorjaar 2019 - € 5,95 - jaargang 6 - nummer 13

34 PAG.

B.Magazine - jaargang 6 - nummer 13 - winter | voorjaar 2019 - € 5,95 Hallo voorjaar! BLOEMEN EN BEESTJES IN JE TUIN Eerlijk over duurzaam EEN SLIM HUIS GEEFT ENERGIE 50 jaar Freek op de planken

116 pagina’s bloemendaal AERDENHOUT | BENNEBROEK | BLOEMENDAAL | OVERVEEN | VOGELENZANG

116 pagina’s bloemendaal AERDENHOUT | BENNEBROEK | BLOEMENDAAL | OVERVEEN | VOGELENZANG

B.MAGAZINE NR 11-cover.indd 116-118 08-02-18 22:10

MAGAZINE

zomer 2020 - € 5,95 - jaargang 7 - nummer 17

21 PAG. GEZOND

PUUR Verkocht Verkocht

VOL IN HET GROEN

Gezond zijn betekent voor mij… Win een boek en je blijft lezen Buiten eten, salade erbij Kleur en licht in een herenhuis Zonnepark aan zee AMSTERDAM | BLOEMENDAAL | BUSSUM | HAARLEM | HEEMSTEDE Bloemendaalseweg 123b Bloemendaal | 023 - 541 09 00 | bloemendaal@puurmakelaars.nl

B.M AGAZINE - jaargang 7 - nummer 18 - winter 2020 - € 5,95

PUURMAKELAARS.NL

92 pagina’s bloemendaal AERDENHOUT | BENNEBROEK | BLOEMENDAAL | OVERVEEN | VOGELENZANG

PUUR0023 Adv Pracht en Praal_230x297.indd 1 B.MAGAZINE NR 18-cover.indd 116-1 12-06-20 15:41 16-10-20 15:48

B.M AGAZINE - jaargang 9 - nummer 22 - voorjaar 2022 - € 7,95

voorjaar 2022 - € 7,95 - jaargang 9 - nummer 22

MAGAZINE

Maak kans op een van de mail&win- cadeaus!

Theatermaker en creatief ondernemer Frederiek Voskens: zelf 22 PAG. ‘Geef jongeren ruimte om op hun bek te gaan’ Eindelijk weer open: je favoriete museum en fi lmhuis Wat kun je doen voor de natuur in je buurt? Licht & gezond eten in de lente Homemade: dorpsgenoten met gouden handen

BEE-MEDIA

AERDENHOUT | BENNEBROEK | BLOEMENDAAL | OVERVEEN | VOGELENZANG 100 pagina’s bloemendaal

04-03-2022 10:46 116 pagina’s bloemendaal AERDENHOUT | BENNEBROEK | BLOEMENDAAL | OVERVEEN | VOGELENZANG

08-06-18 13:13

MAGAZINE

winter 2020 - € 5,95 - jaargang 7 - nummer 18 32 PAG.

Saxenburgerweg 7A Bloemendaal Vraagprijs € 1.750.000 k.k. pracht & praalHarddraverslaan 19 Santpoort-Zuid Vraagprijs € 1.100.000 k.k. Iepenlaan 32 Bloemendaal Vraagprijs € 975.000 k.k. Parnassialaan 24 Bentveld Vraagprijs € 1.475.000 k.k. Militairenweg 2 Overveen Vraagprijs € 3.500.000 k.k.

Nieuwe buren gevonden: VERKOCHTVERKOCHTVERKOCHT VERKOCHT VERKOCHT Zuider Stationsweg 1A Bloemendaal Vraagprijs € 1.295.000 k.k. VERKOCHT

Nieuwe buren gezocht:

B.M AGAZINE - jaargang 8 - nummer 19 - voorjaar 2021 - € 5,95

BLINGBLING UIT HET BINNENSTE VAN DE AARDE

Maria Louiselaan 28 Overveen Gaan we op vakantie volgend jaar?

Vraagprijs € 675.000 k.k. Klimaatextremen: te weinig water én te veel Zoek de stilte, vind jezelf …en dan is er champagne!

NieuwBoekenroode bwnr 5 Aerdenhout Koopsom € 1.210.556 v.o.n. Westerduinweg 14 Bentveld Vraagprijs € 3.600.000 k.k. Duinweg of Duivelslaan 29 SantpoortZuid Vraagprijs € 1.400.000 k.k.

Boekenroodeweg 16 Aerdenhout Vraagprijs € 4.150.000 k.k.

Kweekduin bwnr 2E Overveen Koopsom € 1.850.000 v.o.n.

Kijk voor ons actuele aanbod op onze website.

AERDENHOUT | BENNEBROEK | BLOEMENDAAL | OVERVEEN | VOGELENZANG 116 pagina’s bloemendaal 23-10-20 14:41 PUURMAKELAARS.NL Bloemendaalseweg 123b | Bloemendaal | 023 - 541 0900 | bloemendaal@puurmakelaars.nl AMSTERDAM| BLOEMENDAAL | BUSSUM | HAARLEM | HEEMSTEDE PUUR1003 Advertentie verkochte woningen B magazine_230x297.indd 1 15-02-21 14:06 B.MAGAZINE NR 19-cover.indd 116-1 31-01-19 12:04

PUUR9004 Advertentie Bloemendaal - DUURZAAM_230x297.indd 1

voorjaar 2021 - € 5,95 - jaargang 8 - nummer 19

MAGAZINE

buren 34 PAG.

DE LEUKSTE HIJ/ZIJ VAN HIERNAAST

Versgebakken brood & taart onweerstaanbaar Buiten baden: ook als het ijs- en ijskoud is Wilde buur in de duinen Erfgoed in nieuwe glorie

BEE-MEDIA

AERDENHOUT | BENNEBROEK | BLOEMENDAAL | OVERVEEN | VOGELENZANG 84 pagina’s bloemendaal

11-03-2021 13:26

STA JIJ STRAKS OOK IN B.MAGAZINE NUMMER

24?

07-02-22 13:27

BEE-MEDIA.NL

Dode Zeezout bevat de hoogste concentratie mineralen ter wereld

MEET ZELF JE ZOUTINNAME

Je kunt zelf je dagelijkse zoutinname in de gaten houden op de website van de Nierstichting. Daar staat een Zoutmeter die je in drie stappen de hoeveelheid zout laat zien die je binnenkrijgt, wat de eventuele boosdoeners zijn en hoe je kunt minderen. Omdat mannen in de leeftijd van 31 tot 50 jaar relatief het meeste zout consumeren, heeft Foodwatch de ‘Zoutmaxdag’ ingevoerd. Deze datum in het jaar geeft aan wanneer je je maximale grens aan zout hebt bereikt. Voor mannen is dat op 14 juli en voor vrouwen anderhalve maand later, op 26 augustus. producten toegevoegd, zoals badzout en scrubs. Het zout dat van nature in je traan- en transpiratievocht zit helpt ook om je lichaam te beschermen tegen schadelijke bacteriën.

Misschien ken je ze al: deodorants op basis van zout zijn up and coming. Ze zijn verkrijgbaar in stick- of rollervorm en bevatten geen aluminium, maar een basis van natriumbicarbonaat (zuiveringszout). Vaak wordt dit zout in combinatie met zinkoxide en andere natuurlijke, antibacteriële ingrediënten gebruikt. De deodorant is niet bedoeld om de zweetklieren te blokkeren, maar neutraliseert en voorkomt de geur van zweet. Je transpireert dus wel, maar het ruikt niet.

Met mate

Hoewel je zout nodig hebt om in leven te blijven – en het een prettige smaakmaker is – kan het in te hoge concentraties je gezondheid schaden. Dat geldt zowel voor het eten van zout als voor zout dat tijdens een stranddag op je huid terechtkomt. Gelukkig waarschuwt je lichaam meestal vanzelf als te veel zout de vochtbalans verstoort: je krijgt dorst en/of je huid gaat trekkerig aanvoelen. Bij een hoge bloeddruk kan minder snel merkbaar zijn dat je (te) veel zout binnenkrijgt. Weet je dat je bloeddruk aan de hoge kant is, dan is het belangrijk om zelf alert te blijven en eventueel advies te vragen aan je huisarts of een diëtist.

Met hulp je weg beter vinden

tekst: Ellen Meijer | fotografie: Hilde de Wolf m.m.v. gemeente Bloemendaal

Hulp of zorg vragen bij instanties kan ingewikkeld zijn. Via de gemeente kun je daar ondersteuning bij krijgen. Een dorpsgenote vertelt hoe zij op de been blijft dankzij deze begeleiding. Waar kun je terecht als je met een vraag zit?

Op de ochtend voor het interview dronk Maria Kuipers (70) koffie bij Welzijn Bloemendaal in Bennebroek. Sinds een tijdje wonen zij en haar man in het dorp en Maria wil graag actief zijn in de buurt. Lange tijd kon ze nauwelijks de deur uit, dit was een welkom uitje. De afgelopen twee jaren waren voor Maria namelijk ongekend zwaar. Tijdens de lockdown moesten zij en haar man beiden met hun bedrijf stoppen, ze verhuisden, haar moeder overleed, Maria kreeg hartproblemen en er speelden vragen rond de coronabeperkingen vanwege een familielid met autisme. Maria: “Het was te veel tegelijk, waardoor ik een burn-out opliep.”

Meedenken en meegaan

Ze klopte aan bij MEE & de Wering, een maatschappelijke organisatie die mensen helpt hun leven weer op de rit te krijgen, en hen ook kan bijstaan bij eenvoudige adviesvragen (zie kader). Maria kende MEE & de Wering al, omdat ze als kleermaker jarenlang maatkleding maakte

DE GEMEENTE HELPT

Gemeenten zijn wettelijk verplicht hun inwoners te helpen bij zelfredzaam zijn en meedoen in de maatschappij, als zij dat niet op eigen kracht kunnen. Vaak is die ondersteuning er, maar weten te weinig mensen deze te vinden. Om dat te veranderen is in 2017 het landelijke ‘Koploperproject cliëntondersteuning’ gestart, gesteund door het ministerie van VWS. Bloemendaal is een van de 113 gemeenten die meedoen.

Jennifer Dap onderzoekt als extern projectleider hoe cliëntondersteuning in onze gemeente beter zichtbaar kan worden. Om te inventariseren waarvoor en hoe mensen hulp zoeken, is ze in gesprek met maatschappelijke organisaties en heeft ze een enquête gehouden onder inwoners. Jennifer: “Bloemendaal wil de informele (door vrijwilligers) en formele ondersteuning (door professionals) voor burgers beter op elkaar laten aansluiten en zorgen dat de herkenbaarheid en vindbaarheid van de ondersteuning verbetert. Eind september kunnen we op basis van het onderzoek conclusies en aanbevelingen geven, zodat de gemeente concrete stappen kan zetten.”

voor mensen met een afwijkend figuur; daar waren ook cliënten van MEE & de Wering bij. In het verleden had ze zelf ondersteuning gekregen toen haar zoon een afweerstoornis bleek te hebben, dus de drempel om nog een keer hulp te vragen was laag.

“De cliëntondersteuner denkt met je mee en gaat als het nodig is mee naar instanties,” weet Maria uit ervaring. “Je krijgt professioneel advies over wat je kunt doen om grip op je situatie te krijgen. Zo heeft MEE & de Wering ons bijgestaan in het overleg met een zorgverlener die onzorgvuldig te werk was gegaan. Ik kreeg tips over hoe ik schoonmaakhulp kon organiseren. En we voeren gesprekken over omgaan met iemand in je naaste omgeving die een vorm van autisme heeft: hoe kan ik de mantelzorg zo doseren, dat ik het kan volhouden.” Vaak hoort ze mensen zeggen dat ze geen hulp durven of willen vragen. “Jammer, want het kan er juist aan bijdragen dat je jezelf redt.”

ONDERSTEUNING NODIG?

Het bijstaan van inwoners die vastlopen met een vraag over bijvoorbeeld zorg, onderwijs, welzijn, wonen, schulddienstverlening of werk en geldzaken valt onder de noemer ‘onafhankelijke cliëntondersteuning’. MEE & de Wering biedt namens de gemeente deze formele vorm van ondersteuning aan in de Bloemendaalse dorpen. Hieronder staan enkele voorbeelden van situaties waarin je om ondersteuning kunt vragen: • je weet niet goed de weg bij zorginstanties • je hebt ondersteuning nodig bij het verkennen en organiseren van hulp • je loopt vast in je leven, maar weet niet goed hoe je dit kunt doorbreken

Een cliëntondersteuner beantwoordt vragen, geeft advies over zorg en ondersteuning, bemiddelt en overlegt met instanties vanuit jouw belang en helpt bij klachten, bezwaren of beroep. Heb je een vraag waar je zelf niet het antwoord op kunt vinden? Neem dan contact op met het Entreeteam Zuid-Kennemerland van MEE & de Wering via 088 – 00 75 000 of info@meewering.nl.

Bas Wassenberg woont in Bloemendaal en is zelfstandig hypotheekadviseur. Zijn bedrijf Bèta Financiële Diensten bestaat twaalf jaar. Hij informeert de lezers van B.Magazine over ontwikkelingen in zijn vakgebied.

…maar hoe betaal ik dat? Ik wil graag mijn huis verduurzamen

De kranten staan bol van de berichten over de noodzaak om te vergroenen en

minder gas te verbruiken om de energietransitie mogelijk te maken. Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne zien we bovendien een toenemende behoefte om de kosten van ons energieverbruik te verlagen. Veelgenoemde mogelijkheden zijn het plaatsen van zonnepanelen, het isoleren van dak, muren en vloer, overal dubbel glas, liefst HR++ en uiterlijk per 2026 een hybride warmtepomp bij de cv-ketel. Allemaal prima oplossingen natuurlijk, maar hoe betaal je die? Wat is de meest gunstige mogelijkheid?

Optie 1: bekostigen uit eigen middelen

Heb je voldoende geld op je spaarrekening, dan kun je de aanpassingen het beste daarmee betalen. Dat is namelijk verreweg de meest voordelige variant. Op dit moment ontvang je immers geen rente op je spaarrekening. Door te investeren bezuinig je direct op de gasrekening; met de oplopende gasprijzen levert dit een beter rendement op. Je draagt bij aan een beter milieu en de woning wordt meer waard. Wel is het handig om een buffer aan te houden voor toekomstige tegenvallers.

Optie 2: de ‘Energiebespaarlening’ via de overheid

Via het Nationaal Warmtefonds (dat opereert in opdracht van de rijksoverheid) kun je een ‘Energiebespaarlening’ afsluiten voor het financieren van bepaalde energiebesparende maatregelen. Je kunt tot maximaal 65.000 euro lenen tegen een relatief lage rente. Leningen tot 15.000 euro moeten uiterlijk binnen vijftien jaar worden terugbetaald, voor hogere bedragen geldt een termijn van maximaal twintig jaar. Je regelt dat zelf via de website warmtefonds.nl. Er geldt geen bovengrens voor de leeftijd van degene die de lening aanvraagt.

Optie 3: een persoonlijke lening

Voor een persoonlijke lening betaal je een iets hogere rente, maar dan ben wel je volledig vrij in de keuze van te nemen maatregelen. Bij de Energiebespaarlening moet je de werkzaamheden uitbesteden. Met een persoonlijke lening kun je zelf aan de slag.

Optie 4: een (tweede) hypotheek

Mocht de verbouwing duurder uitpakken dan 25.000 euro, dan wordt een tweede hypotheek een interessante mogelijkheid. Je betaalt weliswaar kosten voor notaris en advies, maar die wegen al snel op tegen de lagere rente. Ook bestaat de mogelijkheid om de aflossing over dertig jaar te spreiden, waardoor de maandelijkse lasten een stuk lager liggen dan bij een kortere looptijd. Je kunt bovendien van de gelegenheid gebruikmaken om je totale hypotheek tegen het licht te houden en eventueel aan te passen.

In de volgende uitgave van B.Magazine ga ik het hebben over alle verzekeringen waarmee je te maken krijgt bij het kopen van een huis en het afsluiten van een hypotheek.

the small

van onze duinen

tekst: Nienke Beintema | fotografie: Teun Baarspul

dieren

Eindeloze vergezichten met machtige wolkenluchten. Statige heuvels met silhouetten van sierlijke boompjes. Zanderige vlakten met taaie grassen en struiken. En natuurlijk dieren, overal dieren, waar je maar kijkt. Soms vredig zij aan zij, soms strijdend op leven en dood. De savannes van Afrika, met de ‘Big Five’ – leeuw, luipaard, olifant, neushoorn en buffel? Welnee: onze bloedeigen duinen. Maak kennis met de prachtige en spannende ‘Small Five’ uit je achtertuin. Een safari op je hurken.

Basterdzandloopkever

Een ware tijger is hij, deze basterdzandloopkever. Northern dune tiger beetle heet hij in het Engels. En dat is niet voor niets, qua jachtgedrag doet hij niet onder voor de grote katachtigen. Hij ligt in hinderlaag en besluipt zijn prooien, krachtig en onbevreesd. Mieren, rupsen, kevertjes en andere kleine insecten zijn hun leven niet zeker in het domein van de zandloopkever. Hij grijpt zijn slachtoffers vast met zijn stevige kaken en knijpt dan het leven eruit. Zijn bronskleurige lijf en fraaie vlekkenpatroon verschaffen hem camouflage, precies zoals de strepen van de tijger.

Maar wie deze kever beter bestudeert, ziet vooral zijn betoverende schoonheid. Alleen al zijn spoor in het zand: een fraai kronkelend lijntje, met voetstapjes aan weerszijden. Net een parelketting. De bronzen kleur van zijn schilden blijkt een veelkleurig palet van glanzend bruin, groen, blauw en lichtpaars, afhankelijk van hoe het licht erop valt. De witte haartjes van borst en poten geven hem iets ontwapenends. Maar die enorme kaken, elk met een rij scherpe uitsteeksels, verraden zijn ware aard. Die kaken heeft de kever al als larve. Dan leeft hij ingegraven in het zand, net als de larve van de mierenleeuw: één en al kaak, wachtend op argeloze miertjes.

Deze gedrongen sprinkhaan ziet er gevaarlijk uit, met zijn alienkop, stevige pantser en gespierde dijen, maar hij is volstrekt vreedzaam: hij eet alleen gras. De diertjes zijn zo goed gecamoufleerd dat ze verdwijnen in het landschap. Maar als je in begroeide duinvalleien over het droge gras loopt, zie je ze met tientallen tegelijk voor je voeten wegspringen. Met een beetje geluk zie je ze vliegen. Dan pas laten ze hun volle kleurenpracht zien, tevens de herkomst van hun naam: de ondervleugel is prachtig felblauw gekleurd, geflankeerd door een zwarte band. Als de binnenkant van een goochelaarscape die je soms in een flits te zien krijgt.

In Nederland leven blauwvleugelsprinkhanen in de duinen en de zanderige heiden van Brabant en Limburg. Elders in Europa vind je ze op rotsige berghellingen. Daar leeft ook hun neefje, de roodvleugelsprinkhaan, die in ons land echter niet voorkomt. Met ingeklapte vleugels zijn de twee soorten bijna niet van elkaar te onderscheiden. Pas als ze gaan vliegen zie je wie je voor je hebt. Beide soorten zijn veel zwijgzamer dan andere sprinkhaansoorten. De roodvleugel maakt helemaal geen geluid; de blauwvleugel maakt een bescheiden sprinkhaantsjirp door zijn dijen tegen zijn flanken te schuren.

Blauwvleugelsprinkhaan

Zandhagedis

Als je de schaal verkeerd inschat, zou je kunnen denken dat hier twee draken liggen, of twee dino’s. In de paartijd gaat het hard tegen hard tussen deze jongens. Genadeloos grijpt de een de ander bij de kop, wentelt hem door het zand en slingert hem zelfs een eindje weg. Maar er staat dan ook veel op het spel: het recht om te paren met de koperbruine schoonheid die om de hoek ligt te wachten.

Dit zijn twee mannelijke zandhagedissen, in felgroene paringskleuren. Zodra de eerste lentewarmte zich aandient, kun je ze zien zonnen op rustige plekjes tussen de struiken of bij een boomwortel. Ze benutten de zonnewarmte om zich op te laden voor hun activiteiten: jagen op insecten, vrouwtjes versieren… en dus opponenten wegjagen. De winnaar zoekt gretig toenadering tot het vrouwtje. Ook dat kan er heftig aan toe gaan. Als het vrouwtje nog geen zin heeft, zal ze flink van zich afbijten. Is ze wel paringsbereid, dan roffelt ze met haar voorpoten op de grond. En ook dan pakt het mannetje haar stevig vast. De paartijd is eind mei; vanaf dan legt het vrouwtje in het warme zand zo’n vijf tot vijftien eitjes, elk ruim een centimeter groot. Daaruit kruipt na twee tot drie maanden de volgende generatie.

Je ziet hem gauw over het hoofd, deze sierlijke duinbewoner. Het is een van de fraaiste vlinders van ons land. Aan de bovenkant is hij oranjebruin met zwarte stippen. Maar zodra hij je een blik gunt op zijn ondervleugels, zie je spiegelende zilveren vlakjes die het zonlicht weerkaatsen als parelmoer. Vandaar ook de naam van deze vlinderfamilie: de parelmoervlinders. Kleine parelmoervlinder, heet dit exemplaar in het Nederlands. Silbriger Perlmutter – zilverachtige parelmoer – in het Duits.

Parelmoervlinders zijn zeldzaam in ons land. Veel soorten staan op de Rode Lijst, zo ook deze kleine parelmoer. Hij is kieskeurig wat betreft zijn leefgebied. Op steeds minder plekken vindt hij alles wat hij nodig heeft: moeras met nectarplanten, zoals watermunt en kattenstaart; zanderige gebieden met wilde viooltjes om eieren op af te zetten, zoals duin- of akkerviooltjes, en onbegroeide plekken om te zonnen, zoals kale zandvlakten met hier en daar een polletje om op neer te strijken. Het vrouwtje legt één eitje per vioolblad. Daaruit komt een fraai, borstelig rupsje, roodbruin met witte streepjes. De soort kent drie generaties per jaar: vlinders die in april zijn geboren, krijgen kinderen in juni en kleinkinderen in september-oktober. Die laatste brengen de winter door als rups, diep weggestopt in een vioolplant.

Kleine parelmoervlinder

Mierenleeuw

Zo sierlijk als het volwassen insect is, zo lomp is de larve. Een bol, grijs, harig propje met enorme kaken. Dit is de larve van de mierenleeuw, een centimeter groot. Eenmaal volwassen lijkt hij op een waterjuffer en is hij een behendige vlieger. Tot die tijd moet hij het doen met een obscuur leven in het zand.

Avontuurlijk is het wel, dat leven. De larve maakt een trechtervormig kuiltje van een paar centimeter doorsnee. Onderin graaft hij zich in en wacht daar op zijn prooi. Met zijn gevoelige lichaamsharen voelt hij die al van verre aankomen. Een miertje of spinnetje dat over de rand tuimelt is ten dode opgeschreven. Telkens als het omhoog probeert te kruipen, glijdt het met het zand weer naar beneden. En als dat niet snel genoeg gaat, bekogelt de larve hem ook nog eens met zand. Onder in de kuil wachten de scherpe kaken, die een verteringssap in de prooi spuiten en hem vervolgens leegzuigen. Zoek er maar eens naar, in de duinen. Je vindt de rijen trechtertjes vaak onder boomwortels en langs de afgebrokkelde overgangen van duingras naar los zand. En kietel dan eens heel voorzichtig met een grasspriet in het kuiltje. Dikke kans dat de larve dan met zand gaat gooien en dat je de kaken te zien krijgt.

HET HERT

Dit doek vangt je blik door de rondborstige vrouw met het dode hert aan haar voeten. Ze heet Callisto (de ‘allermooiste’) en ze was een nimf van Diana, godin van de jacht. Jupiter bekijkt de jonge schoonheid vanaf een afstandje terwijl ze uitrust van het jagen. In het vervolg van de mythe verkracht hij haar, waarna ze zwanger blijkt. Ze krijgt een zoon, Arcas, maar de vrouw van Jupiter is zo kwaad dat ze Callisto in een berin verandert, zodat ze Jupiter niet meer kan verleiden. Wanneer Arcas jaren later de berin wil doden, geeft Jupiter beiden een plekje tussen de sterren als Grote en Kleine Beer. Kunstenaars in de zeventiende eeuw schilderden graag sleutelmomenten uit de mythe over Callisto en Jupiter, zodat ze konden oefenen met het afbeelden van naakte lichamen. ‘Calisto door Jupiter bespied’, 1656, Nicolaes Pietersz Berchem

Foto: Tom Haartsen

HET HEEFT VIER POTEN EN HET… ANDERS KIJKEN NAAR KUNST

Dieren en mensen leven al eeuwen in elkaars nabijheid. Niet zo gek dus dat (huis)dieren ook in kunstwerken voorkomen. Zoals op deze objecten in het Frans Hals Museum, locatie Hof. Ga vooral zelf eens kijken hoeveel dieren je er ziet – weer eens een andere manier om kunst te beleven.

HET HAASJE

In de zeventiende eeuw versierden pottenbakkers hun aardewerk met allerlei motieven. Dieren waren een populair onderwerp, zonder dat daar een verhaal achter zat. Het moesten vooral eenvoudige afbeeldingen zijn, omdat het aardewerk na het beschilderen nog werd gebakken. Schotel met granaatappelrand en haasje, 1620-1640, aardewerk majolica, geglazuurd, maker onbekend

Foto: Arend Velsink Foto: Tom Haartsen

DE HOND

Op verschillende schilderijen in het museum staan honden afgebeeld, vaak in een huiselijk tafereel of bij een boerderij. Waarschijnlijk waren mensen toen ook al dol op hun trouwe viervoeter, maar gingen ze wel anders met hun huisdier om. Honden waren meer werkdieren; ze hielden de schaapskudde bijeen en je kon er aan tafel je handen aan afvegen, bij gebrek aan een servet. Op dit schilderij van Dirck Hals (de broer van Frans) verwijzen de twee hondjes die elkaar besnuffelen naar de aardse liefde. Aan de andere kant van het doek musiceert een groepje mensen. Zij symboliseren wellevendheid, maat houden en harmonie. Hoewel Dirck veel vrolijkheid in dit doek stopte, waarschuwt hij de kijker tegelijkertijd tegen al te lichtzinnig leven. ‘Musicerend gezelschap op terras’, 1620-1625, Dirck Franchoisz Hals

Foto: Mo Schalkx Online rondkijken in het poppenhuis? Scan de QR-code en zie waar de kat loopt.

DE KAT

Van schattige, eigenwijze, nuffige, chagrijnige, aandoenlijke katten staan tig miljoen filmpjes online. In de achttiende eeuw, de tijd waarin dit poppenhuis is gemaakt, hielden mensen katten vooral om een praktische reden: muizen vangen. Sara Rothé kocht in 1743 drie poppenhuizen en liet ze ombouwen tot twee, waarvan dit grachtenpand er een is. De twaalf kamers geven een inkijkje in het huishouden van een welgestelde familie. Er staan bijna duizend objecten in, gemaakt van originele materialen. Zo is het behang is van linnen en het zilverwerk van echt zilver. Uit veel oude grachtenpanden zijn de originele interieurs allang verdwenen. Dit poppenhuis laat zien hoe rijke kooplieden drie eeuwen geleden woonden. Achttiende-eeuws poppenhuis, 1600-1699, Sara Rothé (detail)

DE HOUTEN HOND

Honden- en kattenliefhebbers uit de wijde omtrek vinden al jaren de beste natuurlijke zorg voor hun viervoeters bij De Houten Hond, de winkel en hondentrimsalon van Brenda van der Vaart in het Ramplaankwartier.

‘Op het ogenblik sta ik met mijn handen in het hondenhaar en kan ik de telefoon niet aannemen,’ krijg je geregeld te horen als je belt. Brenda heeft het dan ook behoorlijk druk, eigenlijk al sinds ze de trimsalon acht jaar geleden opende. Dat ze met dieren ging werken is volgens haar puur toeval. “25 jaar geleden kwam ik met mijn zieke kat bij dierenarts Kas in Heemstede. We raakten aan de praat, van het een kwam het ander en hij vroeg of ik zijn assistente wilde vervangen, die met zwangerschapsverlof was.”

Persoonlijk en kleinschalig

Deze dierenarts was een pionier op het gebied van natuurlijke en homeopathische producten en Brenda voelde zich direct thuis in de praktijk. Ze bleef er twaalf jaar en volgde diverse opleidingen. Eerst werkte ze als assistent, later als praktijkmanager en operatieassistent. “Alles wat ik weet, heb ik daar geleerd.” Ze ontdekte dat je veel klachten met natuurlijke producten kunt verhelpen, zonder de nare bijwerkingen van zware middelen. Toen Kas met pensioen ging begon ze haar eigen zaak – persoonlijk en kleinschalig – met aandacht voor dier en mens. “Mijn winkel, mijn trimsalon, dat ben ik,” zegt ze trots.

Wellness voor de hond

Via een kennis hoorde ze dat het pand aan de Ramplaan 48 vrijkwam. Binnen een maand opende ze daar Hondentrimsalon Elswout, die ze kort daarna uitbreidde met de winkel De Houten Hond. Al snel was ze drie maanden vooruit volgeboekt. Brenda specialiseerde zich in vacht- en voedingsadvies voor honden. “Zorg voor huid, vacht en voeding is een ideale combinatie waarmee je veel gezondheidsproblemen kunt voorkomen en honden fitter maakt.” Inmiddels is de winkel een begrip in de omgeving. Brenda heeft vier fulltime trimsters aan het werk en de salon is tot 2025 volgeboekt. Een behandeling duurt soms wel drie uur en is een ware wellness-ervaring voor het dier. Met als resultaat een mooi verzorgde hond en een blije eigenaar.

Natuurlijke producten

In de winkel vind je uitsluitend natuurlijke producten, zonder kleur-, geur- of smaakstoffen. De uitgebalanceerde voeding bevat alle voedingsstoffen, vitaminen en mineralen die een dier nodig heeft. Behalve honden- en kattenvoer verkoopt De Houten Hond ook kauwbotten, snacks, supplementen en verzorgingsproducten. Kant-en-klaar vers vlees, rauw of uit de diepvries, komt van biologische slagerij De Groene Weg. Voor een gezond gebit vind je er gedroogde stokvis, die werkt als een natuurlijke tandenborstel. Teken en vlooien? Een halsband met keramische kralen biedt bescherming tegen teken en etherische oliën helpen vlooien te bestrijden. Dat en meer, alles voor een vrolijk en gezond huisdier.

De Houten Hond / Hondentrimsalon Elswout Ramplaankwartier 48, Haarlem info@dehoutenhond.nl 06 4261 8286 dehoutenhond.nl elswouthondentrimsalon.nl

Dierenmens

Bloemen houden van mensen, mensen houden van dieren. Vijf portretten van bijzondere dierenliefhebbers.

tekst: Els Mannaerts | fotografie: Willy Slingerland

Zeldzame vogel

Hans van Lamoen uit Vogelenzang werd grootgebracht door een natuurminnende vader. ‘Tijdens lange wandelingen door onze prachtige duinstreek – ik zat op zijn schouders – heeft hij die liefde op mij overgebracht.’

“Natuurbeleving is een passie, en ik geniet van vogels in het bijzonder,” vertelt Hans. “Ik loop graag in de natuur: oren, ogen, neus wijd open. Natuurfotografi e kwam pas later. Het was een passende, aanvullende hobby waarmee ik die beleving vastleg.” Daarbij horen ook intensieve voorbereidingen. “Je kunt de natuur inwandelen in de hoop ergens het perfecte plaatje te schieten, maar zo werkt het niet. Het helpt om te weten welke vogel je waar en wanneer het meest waarschijnlijk kunt treffen, en onder welke condities je die het mooist kunt zien en fotograferen. Kortom: dat vergt gedegen huiswerk. Daarnaast moet je beschikken over een grote dosis geduld.” Ooit moest hij vier uur wachten voor hij een foto kon schieten van jonge haviken die gevoerd werden. “Om verstoring te vermijden fotografeer ik die van ruime afstand en altijd vanuit dekking. Jongen op het nest worden gevoerd met soms fl inke tussenpozen. Gelukkig ben ik gezegend met een goede fysieke conditie, ik kan nog een hele dag op mijn knieën in de bosjes liggen.”

Zeldzaam

Hans loopt ‘holistisch’ door de natuur, zoals hij het zelf noemt. “Ik ben niet alleen uit op vogels, maar geniet van alles op mijn pad: dier, plant en landschap tezamen. En wat het spannend maakt, is dat je met vogelen nooit precies weet wat je gaat zien.” Hans is geen persoon die stad en land afrijdt om een zeldzame vogel te vinden die ergens gespot is. ‘Mooi zeldzaam’ is boeiend, ja. “Maar zeldzaam mooi boeit mij meer. En dat kun je ook in je achtertuin vinden.” Neem eens een kijkje op laedgeimages.com.

Wie het marketing- en designbureau van Overvener Frank Huitenga betreedt, wordt niet begroet door een receptioniste, maar door de vrolijk blaffende Maggie, een vierjarige beagle.

“Ik heb geen hond genomen om haar vervolgens alleen thuis te laten,” zegt Frank. “Natuurlijk heb ik overlegd met mijn partners, maar die vonden het prima dat ze meekwam. Ook toen ze als pup nog overal pieste. Voor ik naar mijn werk ga, maken we samen een fl inke wandeling, dan hoeft ze de rest van de dag niet zo veel meer. Ze ligt een groot deel van de dag in een mand achter mijn bureau. Soms snurkt ze heel hard, dan denken de collega’s dat ik het ben. We gaan twee keer per dag naar buiten, afhankelijk van het weer. Als het hard regent, heeft ze gelukkig zelf ook niet zo’n zin in een ommetje.”

Meteen een praatje

De medewerkers vinden het hartstikke gezellig, volgens Frank, “want er gebeurt nog eens wat. Dan komt ze opeens met een fl es aandraven, die ze wil apporteren. Dat kan ook allemaal in ons kantoor, behalve natuurlijk als iemand druk aan het bellen is. Klanten reageren ook leuk. Ze worden begroet met geblaf en heel soms vindt iemand dat spannend, maar meestentijds reageren ze heel aardig. Je hebt ook meteen een praatje, hè? In plaats van ‘kon je het makkelijk vinden’ en ‘wil je melk en suiker’, heb je al snel een gesprek.” In een kantoorkast ligt een zak hondensnoepjes. “Eten doet ze thuis, maar heel af en toe krijgt ze een hondensnoepje. Ze wordt beslist niet verwend, want dat kun je natuurlijk niet hebben, dat zo’n hond bij een klant op schoot om snoepjes gaat zitten bedelen. Dan zou ik al snel geen klanten meer over hebben.”

Kantoorhond

Helpende hond

Sandra Dekker volgde zowel een economisch-juridische als een bedrijfseconomische studie en werkte een aantal jaren vooral met haar hoofd. Nu werkt de Bloemendaalse vooral met haar hart: met honden.

“Omdat ik maatschappelijke betrokkenheid en bevlogenheid in mijn werk miste, besloot ik me om te scholen naar een beroep waarin mijn passie voor honden een plaats kon krijgen.” Aan de Martin Gaus Academie volgde ze een opleiding tot kynologisch gedragstherapeut. “Al tijdens mijn opleiding was ik zó geraakt door het fenomeen hulphonden dat ik besloot me daarop te richten.” Inmiddels begeleidt Sandra al twaalf jaar mensen die hun eigen hond tot hulphond willen opleiden.

Intensief traject

“Als eerste bespreken we de hulpvraag en of er een hond is, of dat we starten met een pup. Als er voldoende mogelijkheden tot opleiding zijn bij mens en hond, gaan we samen een intensief traject in, zowel fysiek als mentaal. We zijn zo’n anderhalf jaar bezig en niet alleen de hond leert veel, mensen leren ook veel over zichzelf. Tijdens dat proces kun je dingen over jezelf ontdekken waarmee je aan de slag gaat, bijvoorbeeld dat je niet zo consequent bent als je denkt of dat je lastig je grens kunt aangeven.”

In principe is elke hond geschikt als hulphond, zegt Sandra. “Het ligt ook aan de hulp die je zoekt. Hulphonden worden steeds vaker ingezet bij mentale klachten als PTSS en autismespectrumstoornissen. Daarin kunnen bijvoorbeeld ook kleine gezelschapshonden een rol spelen: die zijn makkelijk mee te nemen en bieden op schoot geborgenheid en veiligheid. Sandra heeft nog geen dag spijt gehad van haar overstap naar de hulphondenwereld. “Een hond helpt iedereen, ik schreef ook een boek met die titel. Prachtig, toch?” Kijk op puurhonden.nl.

Het was een praktische, leuke auto en niet te duur, de 2CV die Frans en Ivonne Tollenaar in 1975 kochten. Maar al snel was de Eend meer dan een vervoermiddel voor deze Vogelenzangers. ‘Het is geen auto, het is een manier van leven.’

De eerste 2CV bleef maar kort: Frans moest veel rijden voor zijn werk en kreeg een auto van de zaak. Maar toen zijn vrouw in de jaren negentig een auto nodig had om op haar werk te komen, was de keuze snel gemaakt. “We waren altijd verliefd gebleven, dus er kwam een rode Eend. Tegelijk ook lasapparatuur gekocht, want de gaten vielen er al in als je er maar naar keek.” In 1999 gingen Frans en Ivonne met hun rode gevaarte weer naar Frankrijk en in de supermarkt liepen ze tegen een advertentie aan waarin een 2CV te koop werd aangeboden. “Lang verhaal kort: we kwamen met twee Eenden thuis. Vraag niet hoe, want Eenden hebben gevoel, hè? En die rode was zo jaloers op de nieuwkomer dat ze het vertikte om te starten. Een half jaar na de komst van nummer twee gaf ze defi nitief de geest, ze is letterlijk door haar chassis gezakt.”

Blije rijders

“Je hebt drie soorten Eendenliefhebbers: de puristen die willen dat elk schroefje origineel is, de extravaganten die hun 2CV opleuken met plantenbakken en kruidenrekjes en je hebt de blije rijders. Daar horen wij bij. We hebben twee jaar geklust om de Eend naar eigen wens zo mooi en comfortabel mogelijk te maken, zodat we er lange ritten mee kunnen maken. Dat de kleur niet origineel is: jammer dan.” Dit paradepaardje staat in de garage en komt alleen tevoorschijn voor bijzondere gelegenheden. Voor dagelijks gebruik werd nog een rode Eend aangeschaft. “Nee, deze is gelukkig niet jaloers, hahaha.”

Vreemde eend?

100

R AA J 24/7

Op diverse plekken in Bloemendaal grazen de koeien van boerderij Sinneveld. De geschiedenis van de boerderij gaat terug tot 1568. ‘Er hebben nog ridders zitten klaverjassen in de oude boerderij,’ lacht boer Wouter Hartendorf uit Santpoort-Zuid.

De boerderij kende in de loop der eeuwen vele eigenaren, onder wie niet onaanzienlijke lieden als de schepen van de stad Haarlem Johan van de Camere en Statenlid Teding van Berkhout. In 1827 kwam de boerderij in eigendom van de eerste generatie Sintenie. Daarna werd hij een tijd onafgebroken door de familie Sintenie gehuurd. Wouter: “In de jaren vijftig kocht opa de boerderij. Mijn vrouw Femke is de zesde generatie Sintenie op de boerderij.”

Italiaanse schoonheden

In 1997 stapten de Sintenies over van melk- naar zoogkoeien, voor de huisverkoop van vlees. “Dit is de enige veeteeltsector waar de kalfjes lang bij hun moeder drinken, soms wel tot ze een jaar oud zijn. Een mooi gezicht en zeker in deze stedelijke omgeving genieten mensen daarvan. En dáár geniet ik dan weer van.” Het zijn ook niet zomaar koeien: het zijn Italiaanse schoonheden van het Marchigiana-ras, met wimpers waar iedere vrouw jaloers op zal zijn. “Ze passen goed in ons klimaat, maar we hebben ze vooral omdat ze heel goede moedereigenschappen hebben.” Met elk van zijn koeien heeft Wouter een band. “Er staat een oma-koe in de wei die al vijftien jaar bij ons is. Maar ja, als het echt niet meer gaat, is het tijd om afscheid te nemen en zal ze toch naar de slacht moeten. Dat doet me bij de ene koe meer pijn dan bij de andere, maar je ontkomt er niet aan. Dat is het minst leuke deel van het vak.”

Wouter en Femke hebben drie dochters, een vierde kind is op komst. “Daar zit misschien wel een zevende generatie boer of boerin bij.” Voorlopig lijkt de geschiedenis van Sinneveld nog niet aan haar einde te zijn.

Koetjes en kalfjes

V.l.n.r: kompaskwal, heremietkrab, bontebekplevier, heremietkreeftje, wiervlieg en zeester

Leve Het strand is zoveel meer dan de zandbak die bezoekers er vaak in zien. Alleen al het langs de vloedlijn kom je de wonderlijkste diertjes en plantjes tegen. Het Groene Strand is een veelzijdig project dat draait om het versterken van de natuur op het strand. trandleven!

tekst: Cécile Cense | fotografie: Nico van Kappel (heremietkreeftje), Adriaan Gmelig Meyling (wiervlieg), Ronald van Wijk (zeester en strand) m.m.v. gemeente Bloemendaal

“Strandbezoekers zien vaak wel de natuurwaarde van de duinen en de zee, maar de strook ertussenin is voor hen een grote zandbak,” vertelt Marijke van Langen, projectleider Groene Strand in Noord-Holland. “Terwijl het strand een heel belangrijke plek heeft in het ecosysteem. In de aanspoelzone vinden vogels hun voedsel. Er leven weekdiertjes, schelpdieren, vliegjes, kevers en strandvlooien. Het is een wondere wereld vol dieren en wieren. Zodra je er meer van weet, wordt je stranddag nog leuker.”

Strandbroeders

De vogelpopulatie die broedt op het strand neemt af. Om die teruggang te stoppen, ontstond eerder een initiatief om stukjes strand rondom nesten af te zetten. Dit had een positief effect op het broedsucces van de strandbroedvogels, zeker wanneer er ook voorlichting werd gegeven op het strand. Het project Groene Strand is in wezen de uitrol van dit succesvolle initiatief. Het Groene Strand van Bloemendaal loopt grofweg van Parnassia tot IJmuiden, waar het strand minder druk is dan bij de paviljoens en aansluit op het achterliggende natuurgebied. Marijke: “Op het Groene Strand zorgen we voor rustgebieden voor vogels. Voor een speciaal broedgebied, zoals bij Camperduin, is Bloemendaal te druk, maar een winterrustgebied kan hier wel.”

Acht miljoen beestjes

Stranden in Nederland worden vaak machinaal schoon gezeefd en dat is funest voor het leven in het zand. “Een Groen Strand is vrij van plastic en ander afval,” aldus Marijke, “en het zit vol leven. Als je op je handdoek ligt, lig je bovenop acht miljoen beestjes en daar merk je weinig van. Strandvlooien bijvoorbeeld, zitten overdag verstopt in het zand en zijn alleen ’s avonds en ’s nachts actief. Het zijn eigenlijk kleine kreeftjes die in het donker wel een meter ver kunnen springen.” Het Bloemendaalse Groene Strand wordt twee tot drie keer per week handmatig schoongemaakt door de stichting Juttersgeluk. Een tweede juttersgroep is actief ter hoogte van Duin en Kruidberg en verder naar het noorden.

Gidsen

Belangrijk voor het Groene Strand zijn de vrijwilligers die worden opgeleid tot gids voor strandexpedities en voor een mobiel informatiepunt. Marijke: “De gidsen nemen je vanaf deze zomer mee op strandexpeditie naar het Groene Strand. Het mobiele informatiepunt is een fietskar waarmee gidsen naar de drukke plekken gaan bij de strandtenten. Ze hebben een waterbak met aanspoelsel bij zich, zoekkaarten en een spel om het strandleven beter te leren kennen.”

Eikapsels van de haai

“Door mensen te vertellen over alle wonderlijke levensvormen op het strand worden ze zich meer bewust van waar ze zijn,” hoopt Marijke. “We hebben bijvoorbeeld het verhaal over heremietkreeften, die leven in slakkenhuisjes om hun weke achterlijf te beschermen. Naarmate ze groter groeien, zoeken ze steeds een groter huisje. We vertellen over mosdiertjes, waarvan iedereen denkt dat het plantjes zijn. Soms ligt er een heel tapijt van deze diertjes op het strand. Dan is er de drieteenstrandloper die supersnel weg kan wegrennen voor de golven, omdat hij maar drie tenen heeft. Had hij er vier, zoals andere vogels, dan zou hij struikelen. We laten zien dat je op het strand eikapsels van haaien en roggen kunt vinden. Meestal zijn ze leeg, een enkele keer zit er nog een dooier in of een al dan niet ontwikkeld embryo. Zie je een kwal liggen, dan zit z’n mond in het midden. Vogels weten precies hoe ze nog een lekker hapje kunnen vinden in de maag van een dode kwal, recht onder die mond.”

Groene Strandwimpel

“Aan strandtenthouders vragen we hun terras plasticvrij te maken,” vervolgt Marijke. “Zit jouw koekje, honing en koffiemelk niet meer in plastic, dan kan die verpakking ook niet op het strand terechtkomen of in de maag van een vogel. We werken graag samen met aannemers die op het strand werken en ondernemers in de buurt van het strand, denk aan camping- of hotelhouders. Zij kunnen een gastherencursus volgen over de ecologie van het strand en ambassadeur worden van het Groene Strand. Als erkennig voor alle inzet voor natuur kan een gemeente een Groene Strandwimpel ontvangen, die staat voor een schoon strand. Als Bloemendaal deze groene wimpel mag hijsen, is dat zeker reden voor een feestje.”

VRIEND WORDEN?

Wil je zelf ontdekken wat er allemaal leeft op het strand, dan kun je de groenestrand webapp gebruiken. Hierin vind je informatie over allerlei soorten en kun je eigen waarnemingen doorgeven voor wetenschappelijk onderzoek van stichting Anemoon. Verder is er voor hondenbezitters de campagne ‘vrienden van het Groene Strand’. Als vriend help je het Groene Strand door in het broedseizoen je hond aan de lijn te houden bij rust- en broedgebieden. Je ontvangt hiervoor een speciale hondenpenning.

Meedoen

Op hetgroenestrand.nl lees je hoe je kunt meedoen aan de strandcommunity Bloemendaal. De partners van Het Groene Strand zijn Landschappen NL, Vogelbescherming, Stichting Anemoon, Stichting Duinbehoud en IVN Natuureducatie. De Nationale Postcode Loterij financiert het project voor vier jaar.

WIST JE... …DAT VOGELS EIGENLIJK DINO’S ZIJN?

Natuurhistorisch museum Pieter Vermeulen in Driehuis staat momenteel helemaal in het teken van dinosaurussen. Kinderen (en volwassenen) maken er op een interactieve manier kennis met de wereld van deze wonderlijke prehistorische dieren.

tekst: Maaike Brouwer | fotografie: Pieter Vermeulen Museum

Kinderen hebben een fascinatie voor dino’s. De monsterachtige verschijning van deze oerdieren met hun rugstekels, scherpe tanden en geschubde poten prikkelen dan ook de fantasie. Sommige kinderen kennen zelfs hun namen, zoals Triceratops, Stegosaurus en natuurlijk de Tyrannosaurus Rex. In de dino-tentoonstelling van het Pieter Vermeulen Museum leren ze op een interactieve manier van alles over de tijd waarin deze dieren leefden. Ze kunnen er luisteren, voelen, spelen en als een echte paleontoloog een skelet blootleggen of mammoetbotten aan elkaar puzzelen.

Uitsterven

Spelenderwijs ontdekken kinderen wat reptielen en vogels met dino’s te maken hebben. Uit wetenschappelijk onderzoek van onder meer fossielen blijkt dat vogels afstammen van de dinosaurussen. Sommige soorten liepen net als vogels op twee poten, legden eieren, hadden een snavel en een soort vacht. 65 miljoen jaar geleden maakte een grote meteorietinslag abrupt een einde aan het leven van de dino’s. De tentoonstelling maakt de kinderen ervan bewust dat diersoorten kunnen uitsterven, al gaat het meestal gelukkig meer geleidelijk.

Natuur- en milieu educatie

“Kinderen kritisch leren kijken en nadenken over de toekomst: dat is een van de taken die wij ons in Pieter Vermeulen Museum al sinds de oprichting in 1952 stellen,” aldus directeur Paul Aris. Het natuurhistorisch museum vervult als Natuur- en Milieu Educatiecentrum een regionale functie voor basisscholen en de onderbouw van het voortgezet onderwijs uit de regio IJmond en Zuid-Kennemerland, en natuurlijk voor alle andere belangstellenden. Het museum richt twee keer jaar een tijdelijke tentoonstelling in rond een thema dat is gericht op natuur, milieu, klimaat en/of duurzaamheid. “Kinderen kunnen bij ons van alles doen en ervaren en ze mogen overal aankomen,” zegt Paul. “Ze vinden het om te beginnen bijzonder (en soms spannend) om het opgezette vosje bij de ingang te aaien.”

Het museum dankt zijn bestaan aan Pieter Vermeulen (1843-1922) en diens zoon Frits (1870-1964). Net als hun bekendere tijd- en streekgenoot Jac. P. Thijsse waren ze onderwijzer, hadden ze een grote belangstelling voor natuurhistorie en wilden ze hun liefde voor de natuur overdragen op volgende generaties. Waar Thijsse zich voornamelijk bezighield met inheemse planten, verzamelden vader en zoon Vermeulen naast planten vooral dieren, vogels en schelpen. Pieter droomde van een schoolmuseum.

Expedities

Pieter had zich in 1868 in Velsen gevestigd, kort nadat was begonnen met

30 -01 - 2022 201620156 18 - 09 - 2022

Albatros

Het vosje bij de ingang

het graven van het Noordzeekanaal. De jonge onderwijzer ontfermde zich over de kinderen van de kanaalgravers, die leefden onder erbarmelijke omstandigheden. Hij gaf ze jarenlang les en droeg bij aan de sociale en culturele opbouw van dit nieuwe woongebied, het huidige IJmuiden. Vanaf zijn twaalfde hielp zoon Frits zijn vader als hulponderwijzer. Toen hij eenmaal zelf onderwijzer was, leidde hij naast zijn baan verschillende expedities, onder meer naar West-Afrika. Van zijn reizen bracht hij belangwekkende natuurhistorische objecten mee voor de verzameling van zijn vader en voor het Zoölogisch Museum (het huidige Artis), waaronder onbekende vissen, vogels, insecten en schelpen. Ook via lokale vissers groeide de collectie: bijzondere vondsten, zoals een mammoetkies, brachten ze naar Frits.

Droom komt uit

Uiteindelijk werd de droom van Pieter werkelijkheid. Frits Vermeulen had hun verzameling/collectie overgedragen aan de gemeente Velsen, met de opdracht deze toegankelijk te maken voor het onderwijs en een eventueel museum te vernoemen naar zijn vader. In maart 1952 opende het Pieter Vermeulen Museum de deuren voor het publiek. Generaties schoolklassen kwamen en komen er nog steeds op bezoek. Jammer genoeg is de tegenwoordige huisvesting te klein om de enorme collectie opgezette dieren, waaronder bijzondere vogels, tentoon te kunnen stellen. Ze zijn tijdelijk opgeslagen in een depot binnen het museum. Je kunt het bezoeken op afspraak. Het pièce de résistance is een indrukwekkende albatros. Of is het de uitgestorven griel…?

Volgens Paul is er na lange tijd perspectief op nieuwe huisvesting, waarin de collectie weer tot haar recht kan komen. Financiering is de grootste uitdaging. “Dan kunnen we nóg beter het verhaal vertellen van deze regio: over verleden, heden en vooral de toekomst van een duurzame natuur. En laten we kinderen nadenken over de vraag hoe we deze regio mooi houden.”

Madelon Heering uit Overveen werkte jarenlang in de marketing, communicatie en journalistiek. Sinds 2022 is ze manager parternerships bij de Bloemendaalse Max Foundation. Volgens haar de mooiste stichting van het land, die al ruim drie miljoen mensen een beter leven heeft gegeven. Ze vertelt je er graag over.

Huisgenoten

Leve Twentyfifty-ONE, de facebookpagina van Overveen. Zoek je iets of wil je iets kwijt, dan is dat the place to be. Adviezen worden gegeven, ervaringen gedeeld en als je Oekraïners in huis neemt staat het hele dorp klaar om te helpen. Echt geweldig.

We hadden het best goed voor elkaar. In vier dagen de zolder ontruimd en opnieuw ingericht, met bijstand uit alle hoeken: sjouwhulp, spullenhulp en ook hulp in de begeleiding. De dossiers werden verdeeld: Maaike deed de instanties, Kelly werd verantwoordelijk voor school en kinderen, Manon kreeg het dossier zorg en wij het hoofdstuk woonruimte.

We waren trots op het resultaat: ruime kamers, eigen badkamer, een combimagnetron en een crockpot op de overloop. De garderobes werden aangevuld. Dankzij het netwerk werden banen en taalles gevonden. De kinderen gingen naar school en de spanning gleed van de gezichten.

In huis ging het harstikke goed. In week twee deelden we de huisregels met onze gasten: drie vrouwen en twee kinderen van vijf. Google Translate werd de meest gebruikte app. En wat bleek: context, een paar woorden Engels en de ontdekking dat Russisch en Nederlands meer woorden delen dan verwacht maken dat je ook met handen en voeten een heel eind komt.

Wij wasten in het weekend, zij door de week. En op maandag, woensdag en vrijdag werd er door hen vooruitgekookt. Van ons voornemen eens per week samen te eten kwam niet veel terecht, te wijten aan drukke werkagenda’s en de schreeuwende behoefte aan een paar avonden stilzwijgen.

Alles liep op rolletjes en toch ging het knagen. Mijn thuiswerkdagen werden net iets te vaak verstoord door een bescheiden: ‘May I ask you something?’ Bijna altijd kleine, zo verholpen vragen waar je geen nee tegen wilt zeggen. Drie keer in de week stonk het hele huis naar kool. ‘Waar heb je het over’, sprak ik mijzelf vermanend toe. ‘Jij zit tenminste in je eigen huis.’ Voor hen was het natuurlijk minstens zo belastend om elke keer langs onze slaap- of werkkamer te moeten sluipen en hun kinderen tot stilte te manen. Niet dat wij daarover klaagden – die van ons zijn ook jong geweest en wij zagen hoezeer de moeders hun best deden om geen overlast te veroorzaken.

Na tien weken kwam de oplossing. De twee moeders kregen zelfstandige woonruimte aangeboden en die kans grepen we allemaal met beide handen aan. Vorige week zijn ze verhuisd. En weer hebben wij een weekend gesjouwd en geschilderd, want de nieuwe kamers moesten natuurlijk wel goed zijn. Y. is gebleven: zonder taalbarrière en met dezelfde levenshouding als wij, dat maakt samenwonen toch echt een stuk eenvoudiger. Maar man, wat is onze blik de afgelopen maanden verruimd. Die verrijking neemt niemand ons meer af.

Minder tekst: Ellen Meijer | fotografie: Saskia Koning pijn, dankzij je brein Langdurige pijn doet een aanslag op je energie en levensgeluk. Het goede nieuws is: daar kun je iets aan doen door zelf je brein te beïnvloeden. Eugenie de Ruiter maakte het mee en schreef er een boek over.

A

Alleen al door in andere bewoordingen te praten over pijn, kun je pijnbeleving veranderen. Daarom heeft Eugenie de Ruiter uit Overveen het liever over aanhoudende dan over chronische pijn. ‘Chronisch’ suggereert dat er niks aan te doen valt, terwijl volgens de nieuwste inzichten pijn die langer dan een half jaar duurt voortkomt uit een ontregeld zenuwstelsel. Dáár ligt dan ook de sleutel tot verandering.

Langer herstel

Bij Eugenie was een ongeval de oorzaak van zeventien jaar pijn. De auto waarin zij en haar vriend zaten werd op een kruising vol in de flank geraakt door een medeweggebruiker die door rood reed: “Toen ik bijkwam na de klap, was ik bang mijn ogen te openen en te zien hoe erg het was. Onze verwondingen bleken mee te vallen; ook de politie zei dat we geluk hadden gehad.” Hoewel ze allebei flink beurs waren, knapte haar vriend na een aantal dagen weer op, terwijl Eugenies klachten verergerden. Haar spieren bleven stijf en niets ging meer zoals ze gewend was: “Ik had heftige hoofdpijn en het leek of er pasta in mijn rechterarm zat. De hele rechterkant van mijn lichaam voelde anders.”

Voor haar werk als productmanager bij een kledingbedrijf met 140 winkels was Eugenie altijd druk met reizen en organiseren. Dat vond ze leuk, daarom zat ze de dag na het ongeluk alweer op kantoor. Tot het twee weken later niet meer ging. Pas na een herstelperiode van weken begon ze opnieuw, met de afspraak dat ze naar huis mocht als ze het niet volhield. Ondanks de coulance van haar werkgever herinnert ze het zich als een angstige tijd: “We hadden net een duur huis gekocht, ik moest hoe dan ook mijn baan zien te behouden.”

Hersengymnastiek

Ze ging op zoek naar behandelingen tegen de voortdurende pijn, eerst in het reguliere medische circuit, later in het alternatieve. “Ik heb alles wat je kunt bedenken geprobeerd, zonder succes.” Omdat autorijden extra pijn veroorzaakte, moest ze uiteindelijk haar baan opgeven. Achteraf begrijpt ze waarom haar lichaam zo heftig reageerde: “Voor mijn zenuwstelsel was alles wat met auto’s te maken had onbewust gevaarlijk. Je brein maakt dan pijn aan – wat niet wil zeggen dat er nog schade is. Het is meer een waarschuwingssignaal om aandacht te vragen, zodat je iets gaat doen om jezelf ‘veilig’ te stellen.”

Dat ze na jaren de begeleiding vond die haar pijn wél verminderde, was toeval. Op een feestje raakte ze in gesprek met een man die per ongeluk op haar voet was gaan staan. Hij raadde haar aan naar een revalidatiekliniek te gaan die volgens de nieuwste pijninzichten werkt. Hoewel ze er niet meteen in geloofde, besloot Eugenie het een kans te geven. Eén van de therapieën bracht voor haar het omslagpunt: tijdens herhaalde oefeningen moest ze haar pijnlijke hand verbergen en voor de spiegel met haar andere hand bewegingen uitvoeren: “Je kunt het zien als hersengymnastiek om nieuwe paden in je brein aan te leggen. Ik merkte binnen een maand verbetering. Mijn aangedane arm begon weer normaler te voelen. Ik kon ook al jaren mijn nek niet naar achteren bewegen zonder pijn, dus omhoog kijken deed ik niet. In een andere houding lukte het wel, nog een bewijs dat ik zelf mijn pijn kon beïnvloeden.”

‘Je kunt het zien als hersengymnastiek om nieuwe paden in je brein aan te leggen. Ik merkte binnen een maand verbetering’

Vraag nu subsidie aan!

Onze straat heeft het leukste straatfeest!

Heb je een leuk idee en wil je iets feestelijks voor jouw buurt of buren organiseren? Een gezellige buurt BBQ of een zomers straatfeest? Doe direct een online check of jouw idee in aanmerking komt voor een subsidie.

Tussen de oren?

De uitdaging is afwegingen die je brein maakt opnieuw onder de loep te nemen, zo leerde ze: “Je moet je zenuwstelsel ervan overtuigen dat de bedreiging die het opmerkt er niet is. Want dat is wat er in je hersenen gebeurt. Ze gebruiken pijn als signaal van onveiligheid: pas op, dit moet je niet doen! En hoe gevoeliger ze daarvoor worden – het is een lerend systeem – hoe eerder de alarmbellen afgaan. Die vicieuze cirkel doorbreken begint met de aandacht weghalen van waar je de pijn voelt. Een moeilijke, maar cruciale stap. Het probleem zit namelijk in de prikkelverwerking en het labelen van die prikkel door je hersenen.”

Zoals Eugenie het vertelt, klinkt het bijna alsof pijn tussen de oren zit. Zelf moest ze ook wennen aan het idee dat haar brein de pijn veroorzaakte: “Pas toen ik de uitleg begreep, ging dat weg. Je brein produceert de pijn inderdaad, maar die pijn is wel degelijk echt. Het is een biologisch mechanisme, dus niet iets psychisch.” Pijn heeft bovendien zoals gezegd een functie als waarschuwingssignaal. Zonder dit beschermingsmechanisme zou je doorlopen met een verstuikte enkel, waardoor weefsel meer of weer beschadigd raakt. Bij pijn die langer dan zes maanden aanhoudt is de lichamelijke schade echter over het algemeen hersteld. Op een scan kunnen nog afwijkingen te zien zijn, maar die veroorzaken meestal niet de pijn.

Puzzelstukjes onderzoeken

Het biologische mechanisme van prikkelverwerking zet processen in gang om je te beschermen, soms te overbeschermen. Dat komt doordat je hersenen goed zijn in associëren. Eugenie: “Je brein heeft geleerd van herinneringen, verwachtingen, emoties en overtuigingen uit het verleden. Al die factoren spelen mee bij hoe het prikkels verwerkt en dat beïnvloedt je herstelproces. Deze puzzelstukjes moet je onderzoeken om te ontdekken welke ervaringen je alarmbellen te snel laten afgaan. Het vraagt veel uitleg en training om het brein ervan te overtuigen, dat pijn voortkomt uit een overprikkeld zenuwstelsel én omkeerbaar is.”

Je brein produceert de pijn inderdaad, maar die pijn is wel degelijk echt. Het is een biologisch mechanisme, dus niet iets psychisch’

omslag Verklein je pijn.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 03/02/2022 / 16:10 | Pag. 1-3

Chronische pijn maakt machteloos en werkt ontwrichtend. Het is in veel gevallen moeilijk te beoordelen wat de oorzaak en wat het gevolg is van die pijn. Daarom is er veel onderzoek gedaan naar wat er onder die pijnklacht schuilgaat. Er gebeurt bij aanhoudende pijn namelijk iets bijzonders in je hersenen: als pijn niet stopt, past het centrale zenuwstelsel zich aan en wordt gevoeliger voor prikkels. Als de pijn maar lang genoeg duurt, kan het zenuwstelsel zelfs zo overgevoelig worden dat de klachten niet meer horen bij Na een uitgebreide opleiding werd wat er eigenlijk speelt. In Verklein je pijn leer je dat bij pijn die langer dan een halfEugenie pijncoach. Ze helpt mensen jaar aanhoudt het er vaak niet meer om gaat welk letsel je hebt en wát je mankeert, maar hoe je de door pijn ontstane overgevoeligheid van je zenuwstelsel kunt stoppen. de puzzelstukjes te vinden die invloed Eugenie de Ruiter leert je het mechanisme achter aanhoudende pijn te doorgronden. Wanneer je inzicht hebt hebben op hun pijn. Grondlegger van in de factoren die ervoor zorgen dat je pijn niet overgaat, en je hersenen die factoren niet langer als bedreigend ervaren, zullen je overgevoelig geworden beschermhet nieuwe gedachtengoed is onder anmechanismen ophouden je te waarschuwen. Hierdoor kun je effectieve stappen in pijnvermindering zetten en opnieuw de regie over je leven nemen. deren klinisch neurowetenschapper dr. Pijncoach Eugenie de Ruiter (1968) werkte als productmanager totdat langdurige pijnen na een ongeval haar leven ondraaglijk maakten. Lorimer Moseley uit Australië. In een Wanneer ze na vijftien jaar pijn leert dat pijnklachten niet met het oorspronkelijke letsel te maken hebben, verminderen in een paar online college legt hij uit hoe sterk de maanden haar klachten drastisch. functie is van pijn als waarschuwingssignaal: mensen die in een levensbedrei9 789493 272057 gende situatie ernstig gewond raken, voelen de pijn daarvan pas wanneer ze in veiligheid zijn. Zouden ze er eerder aandacht aan besteden, dan sterven ze ter plekke. Inmiddels werkt in Nederland een groeiend aantal artsen en fysiotherapeuten volgens het inzicht dat aanhoudende pijn voorkomt uit het brein en daarom beïnvloedbaar is.

Eindelijk hoop

Helemaal klachtenvrij is Eugenie niet. Ondanks de resterende pijn en beperkingen – de onderkant van haar voet is gevoelloos – kan ze weer slapen, lang wandelen en ’s avonds sporten of afspreken met vrienden. “Ik ben ervan overtuigd dat ik stapje voor stapje nog meer kan bereiken, omdat ik inmiddels weet hoe het pijnsysteem werkt. De nieuwe aanpak is geen magisch wondermiddel dat je in een week van je pijn afhelpt. Het vraagt tijd, geduld, doorzettingsvermogen en zelfonderzoek. Maar als ik zie wat het mij en anderen met langdurige pijn heeft gebracht, zou ik het van de daken willen schreeuwen: voor mensen die jaren van dokter naar dokter gaan en zich niet gehoord voelen, is er eindelijk hoop.”

EUGENIE DE RUITER VERKLEIN JE PIJN

Eugenie de Ruiter

VERKLEIN JE PIJN

Beter functioneren met minder pijn

inclusief veel ervaringsverhalen & praktische oefeningen

‘Verklein je pijn’ heet het boek dat Eugenie de Ruiter schreef over haar zoektocht naar pijnverlichting. Ze legt daarin uit hoe het pijn-, stress- en immuunsysteem met elkaar samenwerken en wat er gebeurt als het zenuwstelsel overprikkeld raakt. Eugenie interviewde voor haar boek ook andere mensen die kampten met langdurige pijn en die daar (grotendeels) van af kwamen door hun brein te beïnvloeden. Op de website verkleinjepijn.nl is nog meer informatie te vinden, zoals een uitleg van hersenwetenschapper Erik Scherder over aanhoudende pijn.

Meer over achtergronden van de nieuwe pijninzichten hoor je in een Engelstalige video van dr. Lorimer Moseley op YouTube. De website retrainpain.org is gemaakt door fysiotherapeuten uit New York. In superkorte teksten met foto’s erbij zie je daar hoe het pijnsysteem werkt. Je kunt de taal op Nederlands zetten.

Liberaal aan de haal

Eelco van Ravenswaaij heeft een adviesbureau op het gebied van communicatie en lobby en is een startup begonnen in kwaliteitswodka met cannabisolie. Daarnaast is hij voorzitter van het Oranjecomité in zijn woonplaats en secretaris van de oudste en mooiste voetbalclub in Nederland, de Koninklijke HFC. Met vrouw en twee zonen woont hij bewust anders in Aerdenhout.

In ruil voor het Torentje tekende de landelijke VVD bij het kruisje bij het laatste regeer-

akkoord. De regeringsleider is tegenwoordig vooral in het buitenland in beeld en laat binnenslands coalitiegenoten D66 en CDA de hete kolen uit het vuur halen. In ons eigen Bloemendaal staat de grootste partij – 22 procent van de stemmen, een verlies van drie procent ten opzichte van 2018 – aan de zijlijn, voor het eerst sinds haar oprichting. Dat unieke bericht haalde zelfs de landelijke pers. Samen met alle lokale liberale afsplitsingen – goed voor 28 procent van de stemmen – zou de latente VVD-aanhang in Bloemendaal nog steeds over een solide 50 procent beschikken.

Er is echter iets gebeurd waardoor de traditioneel grootste partij van de gemeente aan de zijlijn staat en niet in het college komt. Het is de toon die de muziek maakt. Die toon was ongemeen hard en arrogant van de zijde van het lid dat 177 stemmen kreeg (zeven minder dan de 15-jarige Hageveld-scholier) tijdens de debatten over de bestemming van Oldenhove. Mederaadsleden schofferen met wie je in een coalitie wilt komen lukt alleen als de arrogantie van de macht met je aan de haal is gegaan of als je geen talent voor het métier hebt. Of beide. Dus staan 2.711 trouwe VVD-stemmers voor het eerst in de kou in ’s lands meest liberale gemeente.

Is dat erg? Is het tijd voor een frisse wind in Bloemendaal? Een jolige foto van vijf olijke middelbare mannen – Rob, Harold, Bob, Vincent en Herbert – sierde onlangs het Haarlems Dagblad. Allen casual gekleed in jeans, twee met een jasje aan (handig voor leesbril en pakje shag). Dit zijn de nieuwe regenten van onze gemeente. Het onderschrift bij de foto, ‘Vrienden maken zich op voor Hemelvaartconcert Normaal in Ommen’, had niemand verbaasd, maar de eerste voortekenen van het nieuwe regime tekenen zich af. Erg divers is het gezelschap niet, maar het is een begin.

Het contrast is groot met het zeventig-plus publiek dat kort geleden in het gemeentehuis aanwezig was bij de lancering van het fraaie Borski-boek. Daar zat het ancien regime, heren met das om, dames in stijl, allen met strakke bovenlip en identieke tongval. We gaan dus een nieuw tijdperk in met de vijf en zonder de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie. Zullen we groener, socialer, diverser en duurzamer gaan worden in Bloemendaal? Het klinkt als een spannend jongensboek. Intussen is Heren 1 van HC Bloemendaal weer landskampioen geworden, voor de 21e keer. Het blijft natuurlijk wel Bloemendaal.

ONTDEK DE WERELD VAN DE KAMADO

Kijk op pag. 11 en win een van de 5 kookboeken Easy BBQ

GRILL GURU MAAKT HET JE GEMAKKELIJK

Barbecueën is enorm populair. In de barbecuewereld is de laatste jaren wel flink wat veranderd. Zo liggen er vaker groenten en vleesvervangers op de grill. Ook kiezen mensen steeds vaker voor een kamado, een veelzijdige keramische alleskunner.

Harlem BBQ Oudeweg 101, Haarlem www.harlembbq.nl Heb je tot nog toe altijd gebarbecued op een traditionele houtskoolgrill en wil je meer verschillende gerechten kunnen maken? Wist je dat je met een kamado niet alleen kunt grillen, maar ook bakken, roken en slow cooken? Met een kamado als de Grill Guru regel je namelijk zelf de temperatuur. Dat maakt het bakken van brood, pizza’s of zelfs taarten echt easy. En wat dacht je van zelf vis of vlees roken? Dat is gemakkelijker dan het misschien lijkt.

Veilig, snel en gemakkelijk

Een kamado ziet er behoorlijk indrukwekkend uit, maar je leert ‘m verrassend snel kennen. Bij Grill Guru vinden we het belangrijk om startende kamado-koks enthousiast te maken voor buiten koken en ze te laten ervaren hoe makkelijk dat is. We laten bijvoorbeeld zien hoe je de barbecue veilig en snel aansteekt en hoe je eenvoudig de temperatuur regelt. En natuurlijk adviseren we je over het juiste gebruik van houtskool. In onze kookboeken vind je inspirerende recepten voor de lekkerste gerechten waarmee je je vrienden en familie zult verrassen. We helpen je graag een echte guru te worden op het gebied van buiten koken.

Deskundig advies

Bij het ontwikkelen van onze producten hebben we een scherp oog voor duurzaamheid, kwaliteit en veiligheid. In onze speciaalzaak HarlemBBQ vind je onder meer het complete assortiment van Grill Guru. Onze medewerkers zijn zelf enthousiaste kamado-koks. Zij kunnen je dus deskundig adviseren en helpen de kamado te kiezen die bij je past. Heb je niet zoveel buitenruimte? Grill Guru heeft ook een pizza-box, wokpan of tafelmodel barbecue die makkelijk mee te nemen zijn. Ideaal voor dakterras, vakantiehuis of camping.

Cadeautip

Heb je de smaak van de kamado eenmaal te pakken, check dan onze nieuwe webshop. Ga je liever voor de fysieke beleving, kom dan bij HarlemBBQ je hart ophalen aan alles wat met barbecueën te maken heeft, zoals handige – om niet te zeggen onmisbare – accessoires, zoals de One Minute Lighter, een praktische (en mooie) toolbox, een pizzasteen, tangen, schort, handschoenen en nog veel meer. Ook leuk als cadeautip. Spoiler alert: je wordt er hebberig van!

Kijk voor meer informatie op grillguru.com of kom naar HarlemBBQ, Oudeweg 101, Haarlem