Poznaj Unię Europejską - publikacja dla dzieci by Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Poland

Autorzy: Dagmara Sobczyk, Agnieszka Wichrowska

Ilustracje: Daniel de Latour www.delatour.art.pl

Skład i przygotowanie poligraficzne: Michał Nowkuński www.repro-set.pl Opracowanie redakcyjne: Elżbieta Nowicka, Departament Informacji Europejskiej MSZ

Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej Publikacja została przygotowana w ramach partnerstwa w zarządzaniu przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych we współpracy z Przedstawicielstwem Komisji Europejskiej oraz Biurem Informacyjnym Parlamentu Europejskiego w Polsce.

Wyrażone w niniejszej publikacji opinie są poglądami jej Autorów. Treści prezentowane w publikacji nie są tożsame z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej oraz Biura Informacyjnego Parlamentu Europejskiego w Polsce.

Publikacja dystrybuowana nieodpłatnie © Ministerstwo Spraw Zagranicznych al. J. Ch. Szucha 23 00-580 Warszawa www.msz.gov.pl www.polskawue.gov.pl Warszawa 2012 ISBN: 978-83-62520-20-6

nia Europejska (UE) jest organizacją międzynarodową, czyli, mówiąc prostszymi słowami, wielką rodziną państw położonych w Europie. Obecnie należy do niej 27 krajów, o których przeczytasz na następnych stronach tej książeczki. Kraje te różnią się między sobą wielkością, historią, zwyczajami, religią, językami, hymnami, godłami, ﬂagami, przyrodą. Postanowiły jednak współpracować, aby leżące do szystkie państwa na razem osiągnąć więcej, aby ich obywatele mogli żyć ają swoich Unii Europejskiej m lepiej, bezpieczniej, dostatniej, a – co najważniejsze – stytucjach Unii. w pokoju. Mogą oni swobodnie się odwiedzać, mieszkać przedstawicieli w in unijnych w dowolnym kraju Unii Europejskiej, a także uczyć się Większość instytucji y Belgii – Brukseli, i pracować. Członkami UE są państwa, w których panuje ma siedzibę w stolic nazywana jest królowa, król lub książę, ale także takie, na których czele która z tego względu kiej. stoi prezydent. stolicą Unii Europejs laga Unii Europ ejskiej to krąg d wunastu żółtych Symbolizują on gwiazd na nieb e jedność, solid ieskim tle. arność i harmon narodami, a ich ię między europ liczba nigdy się e n jskimi ie zmienia. Liczba symbol doskon ałości i pełni, a „1 2 ” je st u w ażana za krąg za symbol jedności.

ści da do rado O t s je j ie k ena, n Beethov ii Europejs a n v U a m ig e w n d m y nii Lu oematu t IX Symfo o. Słowa p g ie k c ie – fragmen rich m zytora nie oeta Fried o p i p k m c o ie k m o g ie pisał n m wybitne ta, w który ci, który na ś ia o w d ś ra ję o oru iz d w Oda Słowa utw i. dstawiają e m ć rz p ra b r, le ie il n Unii la sieb von Sch stają się d ficjalny hym ie o z d le a lu i, y k c y s wszy ne jęz ono na róż z c a m , bez słów. u tł ia e d lo prz e m a iej to sam Europejsk

otto Unii Europejskiej, czyli zdanie wyrażające zasadę, jak a jej przyświeca, brzmi Zjednoczona w różnorodności. Oznacz a to, że Europejczycy ws półpracują między sobą na rzecz pokoju, dobr obytu i bezpieczeństw a, a wielość kultur, trady cji i języków jest bardzo ważna i nie utrudnia os iągania wspólnych celów .

opy więtem Unii Europejskiej jest Dzień Eur u rok 0 obchodzony 9 maja. Tego dnia w 195 Robert Schuman minister spraw zagranicznych Francji y między przedstawił plan pokojowej współprac adził państwami europejskimi, który doprow do utworzenia Unii Europejskiej.

Zadanie 1 Unia Europejska ma własne instytucje, któ re tworzą prawo i db przestrzegane, zasta ają, aby było ono nawiają nad przysz łoś cią i rozwojem Unii reprezentują obywate Europejskiej, li, poszczególne pa ństwa oraz całą UE . Wykreśl poniżej poda ne nazwy instytucji Unii Europejskiej, a nazywa najmniejsza dowiesz się, jak się moneta wspólnej wa luty europejskiej. W – można płacić w wi spólną walutą – euro ększości krajów UE . Jej symbolem jest zn ak €. KOMISJA EUROPE JSKA, PARLAMEN T EUROPEJSKI, RA RADA UNII EUROPE DA EUROPEJSKA JSKIEJ, TRYBUNAŁ , SPRAWIEDLIWOŚ BANK CENTRALN CI, EUROPEJSKI Y, TRYBUNAŁ OBRA CHUNKOWY

Ś Najmniejsza monet a wspólnej waluty to _ _ _ _ _ _ _ _ 100 _ _ _ _ _ _ _ _ ów= 1 euro

U O M S P N O T T W

K E A W

Zadanie 2

tórych Rozwiązania niek a dowiesz się, innych Rozwiąż logogryf, na haseł znajdziesz bitni europejscy 1. ki. cz jak są nazywani wy że stronach tej ksią rania doprowadziły politycy, których sta 2. łpracy między do pokojowej wspó li zę oc zp ro y rz któ państwami i 3. ą. Byli to: integrację europejsk on , Winst 4. Konrad Adenauer Gasperi, de de ci Churchill, Al 5. Jean Monnet, Walter Hallstein, k, aa Sp ri en , Paul-H Robert Schuman 6. li. el Altiero Spin 7. Poziomo od góry : to Oda do…, iej jsk pe ro Eu ii Un n 1) Hym zez UE, przepływająca pr 2) Najdłuższa rzeka t zy tw, 3) Najwyższy szc 8. 10 europejskich pańs t …, on M we Francji, to y on łoż po , UE ch w kraja 9. zony Dzień …, 4) 9 maja jest obchod , iej jsk pe ro eu e dz fla 10. 5) Liczba gwiazd na 7) Stolica Malty, , UE e dz fla na tła 6) Kolor a UE, najmniejszego państw 11. o w państwach UE, 8) Największe jezior 12. to jezioro …, położone w Szwecji, h, yc ijn un cji tu i insty 9) Siedziba większośc 13. ględem powierzchni wz d po sze 10 Najwięk … i zm br to UE _ _ państwo UE, 11) Mot _ _ _ _ _ _ _ _ góry _ sze _ yż _ jw to Na e ) wi 12 , no ści pa no j w różnorod Wymienieni wyże ropejskiej, w państwach Unii Eu na fladze UE. 13) Kolor gwiazdek

_ _ _ _ _ _ _ 7.

26. _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ 10.

3. _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ 22.

_ _ _ 2. _ _ _

Zadanie 3

Silnie wiejący wiatr z północy rozsypał flagi państw Unii Europejskiej, a deszcz zmył kolo ry z flag oraz nazwy z mapy. Odszukaj na mapie państwo i wpi sz jego nazwę (liczba pól odpowiada liczbie liter w nazwie państwa). Pokoloruj flagę.

23. _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ 17.

5. _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ 4.

_ _ _ _ _ _ _ 21.

1. _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ 12.

_ _ _ 18. _ _ _

16. _ _ _ _ _

_ _ _ 15. _ _ _ _ _ _ _

24 7 13

16 14

26 12

8. _ _ _ _ _ _ _ _ _

15 5

9 1

22 25

19. _ _ _ _ _ _

20 3 10

_ _ _ _ _ _ _ 24.

_ _ _ _ _ _ 9. _

_ _ _ _ _ 25. 27. _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 20.

_ _ _ _ 6. _

11. _ _ _ _ _ _ _ _ _

14. _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ 13.

Zadanie 4

jalne, 3 języki ofic 2 a m ka js e których Unia Europ wymi. W nie o d ę rz u ż te nazywane lka języków bowiązuje ki o ch a w st ń pa mówi się w niektórych a , h yc ln ja ofic k w innym ym języku, ja m ij, sa m ki a  t w ia i uzupełn dź połączen w ku. ra p zy S ję . ju ym a kr w dan ę si i w ó m ju w jakim kra

_ _ _ _ _ _ _ _ _ A. _ _ _ B.

_ _ _ _ _ _

_ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ A. _ _ _ _ _ _ _ _ B. _ _ _ _ _ C. _ _

_ _ _ _ _ _ _ _

A. _ _ B. _ _ _ _ _ _ C. _ _ _ _ _ _ D. _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ A. _ _ _ _ _ _ B. _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ A. _ _ _ _ _ _ _ _ B. _ _ _ C.

A. _ _ _ _ _ _ B. _ _ _ _

_ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 7

ustria leży w środkowej części Europy. Nie ma dostępu do morza, a dużą część jej terytorium zajmują piękne wysokie góry – Alpy, których najwyższe szczyty śnieg pokrywa przez cały rok. Można tu jeździć na nartach nawet latem! Narciarstwo jest bardzo popularnym sportem, można bez wielkiej przesady powiedzieć, że prawie każdy Austriak umie jeździć na nartach. Najwyższym szczytem jest Grossglockner, który ma aż 3978 m n.p.m. Największym jeziorem Austrii jest Jezioro Bodeńskie.

wony, poziome pasy: czer t. laga Austrii ma trzy ństwa jest prezyden pa ą w ło G y. on w er cz biały i się federalnym, składa em tw ńs pa st je ria Aust h landami. związkowych zwanyc z 9 części – krajów

ymn państwowy nosi tytuł Kraju gór, kraju rzek. Święto narodow e przypada na 26 października – na pa miątkę wpisania do konstytucji w 1955 rok u deklaracji o wieczystej neutralności Austrii, czyli zobowiązaniu, że kraj ten nie będzie brał udziału w wojnach.

tolicą Austrii jest Wiedeń, który leży nad Dunajem, najdłuższą rzeką tego kraju. Wspaniałym i pięknym zabytkiem Wiednia jest cesarski pałac Schönbrunn. Tam mieszkał cy – cesarz Austrii Franciszek – najdłużej, bo prawie 50 lat panują Sissi. Miejscem odwiedzanym Józef z żoną zwaną pieszczotliwie k Prater, w którym znajduje się chętnie nie tylko przez dzieci jest par a steczek na świecie. Z ogromnego koł jedno z najstarszych wesołych mia ziwiać panoramę Wiednia. – Diabelskiego Młyna – można pod

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

_ _ _ _ _ _ _ Jest to WALC _ _ 8

Zadanie 1 Rozwiąż logogryf, a dowiesz się, jak się nazywa znany na świecie taniec towarzyski pochodzący z Austrii. Charakterystyczne dla tego tańca są szybkie obroty par wirujących wokół sali. Poziomo od góry: 1) Popularny w Austrii napój, 2) Kolory na austriackiej fladze to czerwony i …, 3) Głowa państwa austriackiego, 4) Jak nazywają się regiony, z których się składa Austria? 5) Nazwa parku w Wiedniu, w którym jest wesołe miasteczko, 6) Stolica Austrii, 7) Imię znanej austriackiej cesarzowej, 8) Największe jezioro Austrii to Jezioro …, 9) Imię jednego z cesarzy Austrii.

stach ustriacy są smakoszami kawy. W mia o kawiarni. duż i miasteczkach znajduje się bardzo 5 roku polski szlachcic Pierwszą otworzył w Wiedniu w 168 tając z zasobów kawy Jerzy Franciszek Kulczycki, korzys ię turecką. pozostawionych przez uciekającą arm

Zadanie 2

Rozwiąż rebus, a dowie sz się, jak nazywa się pyszn y czekoladowy tort pochod zący z Austrii.

Jest to TORT _ _ _ _ _ _ _ Zadanie 3

Pokoloruj pola według instrukcji, a dowiesz się, jak wygląda wzór ułożony z dachówek na dachu katedry św. Stefana w Wiedniu – wspaniałej gotyckiej świątyni, która jest jednym z symboli stolicy Austrii.

elgia leży w zachodniej części Europy nad Morzem Północnym. Jest to kraj prawie równinny, jego najdłuższą rzeką jest Skalda, a najwyższym szczytem Signal de Botrange (694 m n.p.m.). la, położona nad ej stolicą jest Brukse o to uważa się rzeką Senne. Miast . icę Unii Europejskiej powszechnie za stol arówkę, gdzie Warto tu zwiedzić st ą mbol miasta – znan sy yć cz ba zo na oż m aną Manneken-Pis. figurkę chłopca, zw to ubierana w stroje Figurka ta jest częs ajów delegacje różnych kr z ze pr e an w ro da po cza, onarchią, a to ozna świata. Belgia jest m to st król. Flaga Belgii że głową państwa je , m kolorach: czarny trzy pionowe pasy w . Hymnem Belgii jest żółtym i czerwonym ń Barbancji, która Brabançonne – Pieś acunek narodu dla wyraża najwyższy sz ę słowami: Za króla, ojczyzny i kończy si ść. za prawo, za wolno

elgia to państwo federalne, skł ada się z trzech regionów: Wa lonii, Flamandii i regionu Brukseli. Ma trzy języki urzędowe: francuski , niderlandzki i niemiecki. Święto narodowe przypada na 21 lipc a – na pamiątkę zaprzysiężenia pierwszego króla Belgów Leop olda I w 1831 roku. . W Brukseli elgowie to miłośnicy komiksów Komiksu znajduje się Belgijskie Centrum m komiksu. – największe na świecie muzeu komiksy W czytelni można tu przejrzeć kich. Smerfy, w kilkunastu językach europejs orzone przez Tintin, Lucky Luke to postaci stw tutejszych rysowników.

elgia to raj dla łasuchów – słynie na świecie z bardzo dobrej czekolady i pralinek. Pralinki, czyli czekoladki z nadzieniem, wymyślił Jean Neuhaus. Belgowie twierdzą również, że to oni wymyślili frytki, do których podaje się tu ponad 30 sosów – do wyboru wedle smaku. W Brugii na północy Belgii powstało nawet Muzeum Frytek.

1. 2.

Zadanie 1

3. Rozwiąż logogryf, i jak , a dowiesz się 4. instrument wymyślono był w Belgii. Jego twórcą x. Sa Belg Adolph

5. 6. 7.

e czekoladki to …, lica Belgii 2) Nadziewan sto y leż ką wa jest król, rze tą d Na 1) lica Belgii, 5) Głową państ Poziomo od góry: Sto 4) w, lgó Be ez prz na pierwszego ów wymyślo i, Walonia i …, 7) Imię 3) Przekąska z ziemniak sel uk Br ion reg to i lgi Be y regiony zatem Belgia to …, 6) Trz … gijskiego hymnu to Pieśń bel _ _ _ tuł Ty króla Belgów, 8) trument to _ _ _ _ _

Ten ins

Zadanie 2

Rozwiąż rebus, a dowiesz się, jak się nazywa miasto, w okolicach którego odbyła się słynna bitwa, którą w 1815 roku przegrał cesarz Napoleon Bonaparte.

To miasto to _ _ _ _ _ _ _ _

Zadanie 3 Pokoloruj pola według klucza, a dowiesz się, jak wygląda znajdujące się w Brukseli Atomium. Jest to niezwykła, ponadstumetrowa budowla w kształcie modelu atomu żelaza powiększonego 150 miliardów razy!

ułgaria leży na południu Europy nad Morzem Czarnym. To kraj wyżynny, górzysty. Najwyższy szczyt to Musała, góra o pół kilometra wyższa niż Rysy w Tatrach, licząca 2925 m n. p. m. Najdłuższą rzeką Bułgarii jest Dunaj, który wyznacza granicę z Rumunią.

y pasy – biały, zielon e om zi po y trz to t. Hymn, laga Bułgarii twa jest prezyden ńs pa ą w ło G y. on i czerw ękno kraju zyzno, opisuje pi jc O iła M y an w e ło zatytu . Święto narodow ów ńc ka sz ie m go skania i dzielność je na pamiątkę odzy – ca ar m 3 na przypada niepodległości.

od kościoła ; miasto wzięło nazwę fia So t jes rii łga Bu ą tolic żej. zwaniem Mądrości Bo prawosławnego pod we , oznacza odzi również imię Zofia ch po go re któ od , a” Słowo „sofi żej w Sofii zbudowano Bo i śc ro ąd M iew rk Ce zona właśnie „mądrość”. ona wielokrotnie niszc ła By u. m te lat t se m tem. aż tysiąc siede czas była także mecze iś jak z ze pr , na wa wy i odbudo Sofii urodził się Borys Christow, śpie wak Będąc chłopcem śpiewał w chórze kat edralnym i traktował muzykę jako hobby, zdobyw ając jednocześnie wykształcenie prawnicze . Dzięki stypendium mógł jednak podjąć nau kę śpiewu i stał się jednym z najwybitniejszych basów XX wieku. Koncertował w najlepszych operach całego świata, był uwielbiany przez swoich słuchac zy.

Zadanie 1

Pokoloruj obrazek według instrukcji, a dowiesz się, jakie kwiaty uprawia się w Bułgarii od kilkuset lat. Wytwarza się z nich aromatyczny olejek, który jest składnikiem wielu luksusowych perfum i kosmetyków. Aby uzyskać kilogram tego olejku, trzeba zebrać aż 5 ton kwiatów!

Bułgarii można się wygrzewać latem nad Morzem Czarnym na złocistym piasku. Najwięcej turystów odwiedza Złote Piaski i Słoneczny Brzeg – znane kurorty.

Zadanie 2

ogryfu jest Rozwiązaniem log yka bułgarskiego. nazwa alfabetu jęz

1. 2. 3. 4.

Poziomo od góry : leży Bułgaria, 5. 1) Morze, nad którym rii, pasa na fladze Bułga go sze rw pie lor Ko 2) a, śpiewaka, 3) Imię pana Christow mnu to Miła …, hy o 4) Tytuł bułgarskieg ie, świętuje jej odzyskan 5) 3 marca Bułgaria , ny ław os Kościół praw 6) Stolica Bułgarii, 7) arnym. Cz m ze ość nad Mor 8) Złote … – miejscow

6. 7. 8.

_ _ tu to _ _ _ _ _ _

Nazwa tego alfabe

Zadanie 3

Wykreśl wszystkie litery występujące w słowie „MORZE”, a poznasz nazwę półwyspu, na którym leży Bułgaria.

Jest to Półwysep _ _ _ _ _ _ _ _ _

Rozwiąż rebus, a

Jest to _ _ _ _

wiany w Bułgarii.

k tego kwiatu, upra

nazywa gatune dowiesz się, jak się

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 13

ypr to państwo położone na górzystej wyspie we wschodniej części Morza Śródziemnego. Jest to jedyne państwo Unii Europejskiej, które nie leży w granicach Europy. Jest częścią innego kontynentu – Azji. Rzeki na Cyprze są okresowe – latem wysychają. W pobliżu źródeł najdłuższej na Cyprze rzeki Pedieos znajduje się najwyższa góra Cypru – Olimp. Tę samą nazwę nosi też masyw górski w Grecji. Bardzo ciekawym miejscem jest Jezioro Słone, które – tak jak rzeki – wysycha. Można wtedy obejrzeć jego dno, pokryte grubą warstwą soli.

Stolicą Cyp ru jest Niko zja, w której urz ę d u je jest poznać p re zydent – głowa pa cypryjską ﬂ ństwa. Łatw agę – na b kształtu tej o iałym tle wid wyspy w ko nieje zarys lorze miedz gałązki oliw ianym i dw ne. Hymn C ie zielone y pru nosi tytu – od pięćdz iesięciu lat ł Hymn do wolności Cypr dzieli narodowe to go z Grecją Dzień Niep . Ś więto odległości 1 październ Cypru, obc ika. hodzony , ług mitologii greckiej ed W i. śc iło m pą ys ypr jest nazywany w monach, herosach, de , ch ga bo o i śc ie ybrzeży Cypru czyli zbioru opow rzed tysięcy lat, u w sp h ac ni ze ar yd w ści. W legendarnych bogini piękna i miło – ta dy ro Af ę si iła on iou [czytaj: z morskiej piany wył skała Petra Tou Rom ę si je du aj zn ca js pobliżu tego mie ana Skałą Afrodyty. Petra Tu Rumiu], zw

rzez cały rok na Cyprze jest ciepło i słonecznie. Przyjeżdża tu wielu turystów z innych krajów, aby odpoczywać na malowniczych plażach, kąpać się w ciepłym Morzu Śródziemnym i zwiedzać piękne zabytki. Cypr słynie ze świetnie zachowanych starożytnych mozaik. Są to dekoracje ułożone z różnokolorowych drobnych kamyczków, kawałków szkła czy ceramiki. W pozostałościach starożytnych willi w mieście Pafos znakomicie zachowały się podłogi, które przedstawiają podobizny greckich bogów i bohaterów oraz sceny z polowań i mitów greckich. Te piękne mozaiki są bardzo stare – niektóre z nich ułożono około 1800 lat temu.

Zadanie 1

Łacińska nazw a miedzi, czyl i w języku, ja Rzymianie, po kim posługiw chodzi od na ali się starożyt zwy wyspy C ilościach już ni ypr, gdzie wyd w starożytno obywano ją w śc i. Miedziane zmieniają sw dużych rzeźby czy po ój kolor z mie mniki z biegie dzianego na Rozwiąż logo m czasu szarozielony gryf, a dowie – pokrywają sz się, jak brzm się patyną. i łacińska nazw a miedzi.

2. 3. 4. 5. 6. m]

cinie to _ _ _ _ _ _

[czytaj: kupru

Miedź po ła

Poziomo od gó ry : 1) Tytuł cypryj skiego hymnu to Hymn do …, 2) Inna nazwa Sk ały Afrodyty to Pe tra … Romiou, 3) Najdłuższa rzeka Cypru, 4) Głowa cypr yjskiego państw a, 5) Cypryjczyk to mieszkaniec … , 6) Afrodyta to bogini piękna i…

Zadanie 2

jny posiłek nazywa tradycy ę si k ja ę, si sz żne przystawki a dowie h podaje się ró Rozwiąż rebus, ac zk ec is m h a, sery. W małyc , sosy, warzyw by Cypryjczyków. ry , za or m e sa, owoc i potrawy – mię

To danie to

_ _ _ _

Zadanie 3

ści, Cypr jest nazywany wyspą miło ale również wyspą pewnych tały zwierząt. Według legendy zos one przywiezione statkiem przez Helenę, matkę cesarza em Konstantyna Wielkiego. Zadani zwierząt było rozprawienie się ze żmijami i wężami, których w tamtych czasach było bardzo dużo. Świetnie sobie poradziły i odtąd uważane są za jedne z najlepszych zwierząt. zą Cypryjczycy karmią je, głaszc do i pozwalają wchodzić nawet restauracji i eleganckich hoteli. Pokoloruj pola według instrukcji, . a dowiesz się, jakie to zwierzęta

Te zwierzęta to _ _ _ _ 15

zechy to państwo położone w Europie Środkowej. Większą część kraju stanowią tereny górzyste i pagórkowate, a najwyższym szczytem jest Śnieżka, położona na granicy polsko-czeskiej. Na Śnieżkę, która liczy 1602 m n.p.m., chętnie wchodzą zarówno czescy, jak polscy turyści. Najdłuższą rzeką Czech jest Wełtawa, nad którą leży Praga – stolica tego kraju. Czeski kompozytor, Bedřich Smetana [czytaj: Bedrzich Smetana], napisał utwór na orkiestrę pod tytułem Wełtawa, którego muzyka opowiada o całym biegu rzeki, od górskich źródeł po ujście do większej rzeki, Łaby.

ednym z najbardziej znanych zabytków Czech jest praski Most Karola. Zbudowano go blisko sześćset lat temu jako jedyną taką przeprawę przez Wełtawę. Dzięki niemu można było przejść rzekę „suchą stopą”, z czego chętnie korzystali podróżni z daleka i bliska. Przez wiele lat na Moście Karola pobierano myto, czyli opłatę za jego przekroczenie. Zebrane w ten sposób pieniądze prażanie przeznaczali na remonty mostu. Nad stolicą Czech góruje zamkowe wzgórze – Hradczany. Jest tam zespół budynków, który składa się z zamku, katedry, klasztorów, kościołów, pałaców oraz ogrodów. Przez wieki mieszkali tam władcy Czech, a obecnie ma tam swoją siedzibę głowa państwa – prezydent.

laga Czech jest granatowo-biało-czerwona. Czeski hymn nosi tytuł Gdzie mój dom. Początkowo była to tylko piosenka z operetki, ale tak się spodobała Czechom, że po odzyskaniu przez nich niepodległości w 1918 roku stała się oficjalnym hymnem państwowym. Czesi obchodzą święto narodowe 28 września, w rocznicę śmierci świętego Wacława – patrona narodu czeskiego.

ardzo popularnym w Czechach daniem są knedliki. Przygotowu je się je z ziemniaków lub z bułki i są one gotowa ne na parze. Kroi się je w grube plastry i poda je, jako dodatek, do mięs i sosów. Mogą stanowi ć danie główne – wtedy nadziewa się je mięsem lub owocami. ele zawdzięcza spółczesna nauka wi dstaw genetyki, czeskiemu twórcy po ą różne cechy przenosz czyli nauki o tym, jak nizmów z pokolenia się wśród żywych orga r Mendel, naukowiec na pokolenie. Grego wał kolejne pokolenia i ksiądz katolicki, hodo kładzie opisał zasady groszku i na ich przy . Dzięki jego pracy przenoszenia się cech zego – na przykład rozumiemy dziś, dlac do swoich rodziców. – dzieci są podobne

Zadanie 1 Rozwiązaniem logogryfu jest nazwa geogra ficznej krainy w Czechach.

Zadanie 2 Kotki odziedzicz yły charakterystyczn e cechy po swoich mam ach. Połącz każdego kotka z jego mamą.

1. 2. 3.

5. 6. Ta kraina to _

_ _ _ _ _

Poziomo od góry : 1) Nazwisko tw órcy genetyki, 2) Kró l, którego imieni em nazwano most w Pradze, 3) Praskie wzgór ze zamkowe, 4) Najwyższa gó ra Czech, 5) Rzeka, nad kt órą leży Praga, 6) Opłata za prze kroczenie mostu .

Zadanie 3 o pola Pokoloruj na niebiesk na czerwono oznaczone kropką, a żeby poznać – oznaczone kreską, której źródło nazwę polskiej rzeki, bije w Czechach.

Ta rzeka to _ _ _ _ 17

y – na Półwyspie ania leży na północy Europ 0 wyspach różnej Jutlandzkim i na ponad 40 Północne i Morze wielkości. Otacza ją Morze tego kraju jest Gudenå. Bałtyckie. Najdłuższą rzeką nad 7300 kilometrów, Linia brzegowa Danii ma po nie oddalisz się a będąc w tym kraju, nigdy metrów. od morza dalej niż na 50 kilo

tolicą Danii jest Kopenhaga. Jej symbolem, podobnie jak War szawy, jest Syren państwa jest król ka. Głową albo królowa, któr ych urodziny Duńczycy obchod zą jako święto na rodowe. Flaga duńska to biały krzyż na cz erwonym tle. Świętem państw owym jest 5 czer wca – wtedy przypada rocznica uchwal enia konstytucji w 18 49 roku. W Danii oficjalnie obowią zują dwa hymny państwowe: hym n królewski Król Krystian i hymn narodow y Jest taki piękny kraj.

lde, st Danii jest Roski ia m ch zy rs ta js na ednym z ą katedrę, tu zwiedzić gotyck na oż M a. ic ol st eum na daw dcy duńscy, i Muz ła w y lc ie w ą aj w ie w której spoczy na obejrzeć świetn oż m e zi gd , w gó in oskilde. Łodzi Wik yte z dna fiordu R ob yd w ie dz ło e rtu zrekonstruowan onić dostępu do po br by e, on pi to za w długości Zostały tam Mają one 31 metró . m ło si m ki ls ie ac gowie nieprzyj wojowników. Wikin 0 10 et w na ić śc i mogły pomie zami, dróżnikami i żeglar byli wspaniałymi po ójnikami. ale i groźnymi rozb

ednym z najsłynniejszych Duńczyków jest Hans Christian Andersen, pisarz i poeta, którego baśnie znają dzieci z całego świata. Któż z nas nie pamięta przynajmniej kilku z nich? Brzydkie kaczątko, Calineczka, Dziewczynka z zapałkami, Królowa Śniegu, Księżniczka na ziarnku grochu, Mała syrenka, Nowe szaty cesarza – to najbardziej znane jego utwory. W miejscowości Billund znajduje się Legoland – park rozrywki, w którym można się bawić i podziwiać budowle oraz przedmioty zbudowane aż z 45 milionów klocków! To właśnie w Danii wymyślono klocki Lego.

Zadanie 1 Rower jest bardzo popularnym środkiem lokomocji w Danii. Jeżdżą nim nie tylko zwykli obywatele, ale również ważne osoby, na przykład członkowie rodziny królewskiej. Pomóż księżniczce dojechać do pałacu Amalienborg w Kopenhad ze, który jest oficjalną rezydencją duńskich monarchów i rodziny królewskiej.

Zadanie 3

Zadanie 2

dowiesz się, Rozwiąż logogryf, a uższy most jak się nazywa najdł z cieśninę Europy, łączący prze cją. Ma on we Sz Sund Danię ze aż 16 km długości.

Pokoloruj suknię duńskie j królowej Małgorzaty.

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. lica Danii, Poziomo od góry : 1) Sto Flaga Danii to 3) i, ag 2) Symbol Kopenh żna Miasto, w którym mo biały krzyż na … tle, 4) nii to …, Da cy ań zk ngów, 5) Mies iki W zie łod iać iw dz po w klocków, znajduje się 45 milionó m ry któ w , sce iej M 6) o bajkopisarza. 7) Nazwisko wspaniałeg

ę_ _ _ _ _ _ _

Ten most nazywa si

ydent. twa stoi prez s ń a p le e iały. z c ki, czarny i b s st Tallin. Na ie je b ii n ie n to : s y E s a ą tolic ny ziome p ka to trzy po ści obchodzo ło g le d o p ie N Flaga estońs ku. ń ci w 1918 ro ś ym jest Dzie w ło o g le tw d s o ń p a p ie kania n Świętem miątkę odzys a p iemia. a n – o g ja rodzinna z o 24 lute M ń ś ie p t s tonii je Hymnem Es

S E

stonia leży w północno-wschodniej Europie u wybrzeży Morza Bałtyckiego, liczy ponad 1520 wysp i wysepek. Największa z wysp to Saaremaa, położona na zachodzie kraju. Najdłuższą rzeką tego kraju jest Vőhandu. Morze zamarza zwykle w listopadzie lub grudniu, a lód topnie je dopiero w kwietniu. Najczęściej zamarzają płyt kie zatoki, a w ostre zimy kra całkowicie pokryw a Zatokę Fińską. Największe jezioro w Estonii to Peipsi, liczące 140 km długości i 50 km szerokości. To kraj bagien i lasów. Bagna i torfowiska zajmują jedną czw artą powierzchni Estonii, a lasy ponad 40 proc. Żyje w nich bardzo dużo żmij. Z ich jadu produkuje się leki. – niemal czesnym krajem o w o n zo rd a drogą b stonia jest żna tu załatwić o m e w o d ę rz u y wziąć wszystkie spraw cić podatki albo ła p za a b ze tr y rem, d przed kompute elektroniczną. G ść ą si u zy rc ta ch, wys za udział w wybora można zapłacić o g te is b so o u ał d wo cji. To tutaj zost ra u a za pomocą do a st re w k łe mu y lub posi ajp], dzięki które bilet autobusow sk j: ta zy [c e p ky ram S tera stworzony prog pomocą kompu za o rm a d za ć ia można rozmaw . i z całego świata źm d lu z tu e rn te i in

stończycy znani są z zamiłowania do śpiewu – co drugi na leży do jakiegoś chóru. Chętnie biorą udział w znanym na ca łym świecie Święcie Pieś ni. Zespoły występują w pięknych strojach lu dowych i wykonują tradycyjne utwory.

an pisarzem jest Ja m ki ńs to es m ny na ieści historyczne, Kross. Jego pow du, ieje swojego naro dz ił w ta ds ze pr h w któryc na 23 języki. przetłumaczono

Z 20

Zadanie 1

ę, yf, a dowiesz si Rozwiąż logogr i tońskim brzm jak w języku es Estonia. nazwa państwa

2. 3.

nii to …, iększa wyspa Esto w aj N e Estonii, 1) : ry gó z kolorów na fladz Poziomo od n de Je 3) , ki le się ukuje 2) Z ich jadu prod oro Estonii. ) Największe jezi i,5 ni to 4) Stolica Es

_ _ stonia to _ _ _

skim E W języku estoń

Zadanie 2 Wykreśl nazwę estońskiej stolicy (całe słowo), a dowiesz się, jak się nazywa Park Narodowy w Estonii, w którym można podziwiać dziką przyrodę, piękne zatoki i jeziora, rozległe bagna.

Nazwa tego parku to _ _ _ _ _ _ _

Zadanie 3

ukryły się ptaki, Na łące pełnej kwiatów ją za swoje narodowe które Estończycy uzna dług instrukcji, ptaki. Pokoloruj łąkę we glądają. a zobaczysz, jak one wy

sz się, jak się Rozwiąż rebus, a dowie iaty i ptaki Estonii. nazywają narodowe kw

_ _ Ptak to _ _ _ _ _ _

_ Kwiaty to _ _ _ _ _

inlandia leży na północy Europy nad Morzem Bałtyckim. W tym kraju znajduje się najwięcej w Europie jezior – aż 188 tysięcy, a także mnóstwo lasów, bagien i torfowisk, które tworzą bardzo malowniczy krajobraz. Największe wzniesienie kraju to góra Ridnitsohkka licząca 1317 m n.p.m.

tolicą Finlandii są Helsinki, nazywan e Białym Miastem P ółnocy, dzięki biał ym fasadom budynków starego centrum miasta oraz śniego wi, który zalega tu kilka mie sięcy. Fińska ﬂaga to granatowy krzyż na białym tle. Głową państwa je st prezydent. Obow iązują dwa języki urzędo we: fiński i szwedzki. Maamme, co znac H ym n zy Nasza ziemia, został napisany po szwedzku, a na stępnie przetłumac zony na fiński. 6 grudnia obchod zony jest Dzień N iepodległości.

a północy Finlandii ion znajduje się reg ia. o nazwie Lapon onad Zima trwa tam p przez pół roku. Wtedy ońce prawie 50 dni sł nad nie wschodzi po je noc horyzont – panu przez polarna. Latem siące słońce ponad dwa mie horyzont nie zachodzi za dzień polarny. – panuje wtedy ją o regionu hodu Mieszkańcy teg czają iegu przemiesz renifery, a po śn sim zaprzęgu. się saniami w p lisko łem polarnym, b W Laponii, za ko zibę i ma swoją sied m ie n va o R a st mia Święty Mikołaj.

lnego ędzania wo p s m e b o s o sp k opularnym t odpoczyne s je ii d n la unie, in czasu w F yjaciół w sa rz p b lu y in z tura twie rod dzie tempera g , u k w towarzys m o d wnianym i Celsjusza. w małym dre racza nawet 100 stopn ie rzek powietrza p ąpieli” Finow „k j e h c u s j rące ziora Po takiej go h wodach je c y n im z w wsi, się temu są zdro ochładzają i k ię z d , u g śnie oroby. lub tarzają w porni na ch d o i i n a w o art bardziej zah

ria znanych na Finlandii powstała se o Muminkach. całym świecie bajek a pisarka Tove Ich autorką jest fińsk a świat Muminków, Jansson. Jak wygląd zobaczyć w parku dzieci i dorośli mogą inków w Naantali na rozrywki Dolina Mum tam spotkać słynną wyspie Kailo. Można mki Muminków, rodzinę i obejrzeć do począć w parku. pokonać labirynt i od

Zadanie 1

, a dowiesz się, Rozwiąż logogryf i nazwa Finlandia. jak po fińsku brzm

Poziomo od góry : 1) Stolica Finlandii, Finowie, chętnie wypoczywają m ry któ w e, sc iej M 2) larne, stępują dni i noce po 3) Kraina, w której wy , jek ba terowie fińskich 4) Białe istotki, boha leży Finlandia. m 5. 5) Morze, nad który

1. 2. 3. 4.

a to _ _ _ _ _

Po fińsku Finlandi

Zadanie 2 Wpisz do kratek pierwsze litery nazw obrazków, a dowiesz się, jak nazywa się księga fińskich pieśni ludowych i legend. Opisują one życie zwykłych ludzi w dawnych czasach oraz czyny bohaterów ze świata baśni.

Ta księga to

_ _ _ _ _ _ _ _

Zadanie 3 Pomóż trollo wi zebrać wszystkie prz edmioty, które pogub iły Muminki szalik Małej Mi, cylinder Tatusia Mum inka, okulary Pasz czaka, torebkę Mam usi Muminka, b ransoletkę Panny Migo tki, fajkę Włóczykija. Pamiętaj, że troll nie może iść dwa razy tą sam ą drogą.

i Europy. Na mapie ma rancja jest największym państwem UE, leżącym w zachodniej częśc czyli sześciokąt. kształt zbliżony do sześciokąta, stąd Francuzi nazywają go l’Hexagone, ycki. Najdłuższą rzeką Kraj ten otaczają: Morze Śródziemne, Morze Północne i Ocean Atlant – jest ich ponad 300. Francji jest Loara, a w jej dolinie można podziwiać piękne zamki i pałace m n.p.m. Najwyższym szczytem kraju jest Mont Blanc w Alpach, liczący 4810 Jest to również najwyższa góra na terytorium Unii Europejskiej.

tolicą Francji jest Paryż, położony nad Sekwaną. Znajduje się tu, ro zpoznawany chyb wszystkich, sym a przez bol Francji – wie ża E ifﬂa [czytaj: Ajﬂa] Z jej tarasu widok . owego można ob ejrzeć wspaniałą panoramę miast a. Paryż jest mia stem muzeów, z najsłynniejszy je których st Luwr. Podziwia ć w nim można jeden z najbardz iej znanych obra zów na świecie – Mona Lisę, wło skiego malarza Le onarda da Vinci.

Zadanie 1 Pokoloruj pola według instrukcji, a dowiesz się, jakie zwierzę jest symbolem Francji.

nowe pasy: rancuska ﬂaga to trzy pio y. Głową państwa niebieski, biały i czerwon rodowe obchodzone jest prezydent. Święto na nienia zburzenia jest 14 lipca – dla upamięt podczas rewolucji zamku Bastylia, w którym znajdowało się francuskiej w 1789 roku to pieśń Marsylianka. więzienie. Hymn Francji a początkowo W czasie rewolucji była on z Marsylii, stąd jej śpiewana przez żołnierzy Francji zawarte tytuł. Najważniejsze ideały uskiej Wolność, są w haśle rewolucji franc równość, braterstwo.

To zwierzę to _ _ _ _ _

uje tu wielu towej mody – prac ia św m ru nt ce szych to rancja i, a pokazy najnow el od m i ek el od m anych projektantów, o z najbardziej zn dn Je y. m tłu ą aj zanel]. ąg kolekcji przyci nel [czytaj: Koko S ha C o oc C to y od m dla nazwisk w świecie pełnie nowe stroje zu ty la d ze pr ła zi owy. To ona wprowad kę, kostium kąpiel en ki su ną ar cz tą pros ie, kobiet – spodnie, bardzo nowatorsk ły by a, ał w to ek oj Ubrania, które pr ckie. wygodne i elegan , te os pr m ze ra za a . i oryginalnej kuchni ej ał on sk do z st je , rancja znana .: sery, żabie udka .in m to i ak sm zy pr Charakterystyczne ostrygi, pasztety. i, ik śn ślimaki, truﬂe, nale paryska katedra, Zadanie 2 się nazywa znana

a dowiesz się, jak o] z powieści Rozwiąż logogryf, o [czytaj: Kwazimod od im as Qu ik nn wo iktora Igo]. Budowa w której mieszkał dz ra Hugo [czytaj: W cto Vi za ar pis go znanego francuskie awie 200 lat. tej świątyni trwała pr

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

_ _ _ _

_ _ _ Jest to katedra _ _

[czytaj: Notr Da

Zadanie 3

ły, francuskiej flagi to bia nu Francji, 2) Kolory m hy ł , tu m Ty eu 1) uz : M ry 4) gó Poziomo od i UE to … Blanc, yższa góra we Francji ka to…, niebieski i …, 3) Najw a francuska projektant an Zn 5) ę, Lis a on M iwiać Jeden z francuskich w którym można podz uższa rzeka Francji, 8) jdł Na 7) , cji an Fr ele 6) Stoi na cz eża … a paryska wieża to wi przysmaków, 9) Słynn

Znajdź 10 różnic między obrazkami. Obrazek przed stawia Mont Saint-Miche Jest to skalista wyspa, na l (pol. Wzgórze Świętego której wzniesione zostało Michała). opactwo Saint Michel. Do grobla. Co kilka godzin mo wyspy prowadzi z lądu tylk rze się cofa, odsłaniając o wąska pia szczyste dno, i wyspa na Potem w szybkim tempie jakiś czas staje się lądem przypływ zalewa teren i znó . w odcina wyspę. Różnica w tym miejscu aż do 15 me poziomów morza dochodzi trów!

recja to państwo położone w południowej części Europy na Półwyspie Bałkańskim. Większość terytorium tego kraju znajduje się na stałym lądzie, ale jedna piąta jego powierzchni to wyspy i wysepki. Jest ich prawie półtora tysiąca, z czego tylko 227 jest zamieszkanych. Największa wyspa grecka to Kreta. Grecję otaczają aż cztery morza: Śródziemne, Kreteńskie, Jońskie i Egejskie. Do Morza Egejskiego wpływa najdłuższa rzeka Grecji – Aliakmon.

tolicą Grecji są A teny – miasto, kt óre wzięło nazwę od imieni a starożytnej bo gini mądrości. Ateny są siedzibą prezydenta – głow y państwa. Flaga jest prosto kątem podzielony m na granatowe i białe pasy, z bi ałym krzyżem w lewym górnym ro Hymn Grecji no gu. si tytuł Hymn do w olności. Święto narodow e obchodzi się 25 marca – na pamiątkę ro zpoczęcia wojny o niepodległość w XIX wieku.

ity, arożytne greckie m Europie znane są st , i o początku świata to znaczy opowieśc nych . Bogowie starożyt bogach i bohaterach najwyższej greckiej na li ka sz ie m w kó re G ięcone reckim bogom pośw górze – Olimpie. G we cie igrzyska sporto ie św na e sz w er pi były ie atralne. Bogini Aten i przedstawienia te óre ropol – wzgórze, kt poświęcony jest Ak nię, nych mieściło warow yt oż ar st h ac as cz w mniejsze świątynie po e kż ta a y, en At ę świątyni ów ieszkania dla kapłan m az or w st bó ch inny i ich pomocników.

o pochodzenia była eg ki ec gr ą ob os ną na j: Kallas], wybitna Maria Callas [czyta istka. Uczyła się śpiewaczka – sopran ą tam rozpoczęła swoj i h ac en At w i yk uz m ze gażowały ją najleps karierę. Wkrótce an łym świecie. Szczyt teatry operowe na ca e na lata pięćdziesiąt jej kariery przypadł yt ponad trzydzieści pł XX wieku. Nagrała ymi. z utworami operow

mierzchłych czasów. recy uprawiają oliwki od za h drzew były symbolem W starożytności gałązki tyc sportowcy i panny młode pokoju. Nosili je zwycięscy i szczęścia. Gałązki oliwne, jako symbol pomyślności ji zły się na ﬂadze Organizac jako symbol pokoju, znala Ta międzynarodowa Narodów Zjednoczonych. a, aby strzec pokoju i dbać organizacja została powołan ie. o prawa człowieka na świec

Zadanie 1 Rozwiąż logogryf, a dowie sz się, jak się nazywała grecka bogini miłości, która – według mitu – wyłoniła się z piany mo rskiej u brzegu innego europejs kiego państwa – Cypru. Poziomo od góry: 1) Nazw isko Marii, greckiej śpiewaczki, 2) W Grecji two rzą ją granatowe 6. i białe pasy, 3) Wzgórze ze świątynią bogini mądrości , 4) Najwyższa góra Grecji, 5) Jedno z mórz otaczających Grecję, 6) Stolica Grecji, 7) Największa wyspa Grecji, 8) Miesiąc, w którym Grecy obchodzą święto narodow e.

1. 2. 3. 4. 5. 7. 8.

Imię tej bogini to _ _ _ _ _ _ _ _

Zadanie 2

cja była kolebką Starożytna Gre kich. Wpisz do igrzysk olimpijs litery nazw kratek pierwsze m jest słowo, łe obrazków. Has i zywali czteroletn którym Grecy na i ym dn je y między okres upływając kami. a drugimi igrzys

Ten okres to _

_ _ _ _ _ _ _ _ 27

iszpania leży na Półwyspie Iberyjskim. Otaczają ją Ocean Atlantycki i Morze Śródziemne oraz wysokie góry – Pireneje. Najwyższy ich szczyt to Pico de Aneto, 3404 m n.p.m. Najdłuższą rzeką jest Tag. Stolicą Hiszpanii jest Madryt, gdzie znajduje się okazały Pałac Królewski, oficjalna rezydencja króla Hiszpanii, który stoi na czele państwa. 12 października Hiszpanie obchodzą święto narodowe, upamiętniające dzień, w którym w 1492 roku Krzysztof Kolumb dopłynął do wysp u wybrzeży Ameryki i odkrył nieznane Europejczykom lądy. Wyprawę finansowały hiszpański dwór królewski oraz kupiecka rodzina Pinzonów. Chociaż Kolumb był Włochem, odkryte terytoria przypadły Hiszpanii.

wski, st Marsz króle je ii n a p z is H ymnem nii to trzy . Flaga Hiszpa w łó s z e b ia d melo i czerwony. erwony, żółty z c : y s a p e m najduje pozio owym pasie z k d ro ś a n y n o ów Z lewej str eniu tzw. Słup z c to o w ie k s w a się godło króle sa to starożytn le u rk e H y p łu z Herkulesa. S ibraltarskiej ora G ły a k S a w z a grecka n stronie się po drugiej j e c ją u jd a n z góry Zamykają one j. ie k rs a lt ra ib Cieśniny G e. rze Śródziemn – niejako – Mo

1. 2.

Zadanie 1 Z Hiszpanii pochodzi wielu artystów znanych na całym świecie. Jednym z nich jest słynny malarz, rzeźbiarz, grafik i ceramik o imieniu Pablo. Jako chłopiec uczył się rysować od swojego taty, który również był c, artystą. Podobno pewnego dnia ojcie ujrzawszy prace synka, wręczył mu ł, własne farby oraz pędzle i przyrzek że już nigdy nie namaluje żadnego obrazu. Aby się dowiedzieć, jak się nazywał, rozwiąż logogryf.

3. 4. 5. 6. 7. danie, 2) Hiszpańskie góry, 3) Drugie co Poziomo od góry : 1) Znane hiszpańskie wa tańca, z którego słynie Hiszpania, do wielkości miasto w Hiszpanii, 4) Naz wa znanego kościoła w Barcelonie to … 5) Hymn Hiszpanii to Marsz ..., 6) Naz to Pico de … Familia, 7) Najwyższy szczyt Pirenejów

Znany hiszpański artysta to Pablo _ _ _ _ _ _ _ 28

Zadanie 2 Pokoloruj pola według instrukcji – zobaczysz, jak wygląda jaszczurka – ko lorowa mozaikowa rzeźba, któ rą można obejrzeć w pięknym ba jkowym parku Guell w Barcelon ie, który zaprojektował Antonio Ga udi.

. kiej jest m.in. paella ńs pa sz hi ni ch ku ią pecjalnośc lni, z ryżu się na głębokiej pate za ąd rz zy pr to ie Dan nadaje piękny – przyprawy, która nu ra af sz m ie tk da z do lub owoców morza. sa ię m w, zy ar w az or żółty kolor i spotykać się bawić, tańczyć ą bi lu zo rd ba ie an Hiszp ych godzin. tują wtedy do późn ia cały świat. ze znajomymi, świę ec ﬂamenco podziw ni ta i ę yk uz m ą sk Hiszpań

m rugim bardzo ważny zpanii is H i dużym miastem duje się tam jest Barcelona. Znaj milia, jeden słynna Sagrada Fa ściołów z najciekawszych ko wał ją znany Europy. Zaprojekto Antonio hiszpański architekt krotnie Gaudi. Artysta wielo budowa zmieniał projekt, a 82 roku świątyni trwa od 18 do dziś.

Zadanie 3 Połącz cyferki, a zoba czysz, jak wyglądała warszawsk a Syrenka narysowana przez Pa bla Picassa podczas jego wizyty w Polsce w 1948 roku.

olandia leży w zachodniej części Europy, nad Morzem Północnym. To kraj o niedużej powierzchni, ale mieszka w nim ponad 16 milionów ludzi. Język, którym mówią Holendrzy, nazywa się niderlandzki. Flaga składa się z trzech poziomych pasów: czerwonego, białego i granatowego. Hymnem Holandii jest pieśń Wilhelm.

łową państwa jest kr ólowa, a stolicą Amsterdam . Święto narodowe to Dzień Królowej, obchodzo ny 30 kwietnia. Holendrzy ubierają się wtedy na pomarańczowo, urządzają targi staroci i słucha ją muzyki na koncertach.

ch na z większy d je , n e R a rz raju dzi do mo a terytorium k rt Holandii ucho a w z c a n d e ch rzek. J wnych czasa a d W europejskich . a rz o um ój oniżej poziom ąc chronić sw c h C . ie z d znajduje się p o w ierii ły potężne po rtami w inżyn e p s kraj nawiedza k e ię s nie li ndrzy sta udało im się li b ro g i w dobytek, Hole łó a n morza ki budowie ka suszyć część o ż te wodnej. Dzię le a , m wane c powodzio y. Wykorzysty w ra tylko zapobie p u a n e c to miejs wiatrem napędzanych i przeznaczyć ję c k n fu iły łn dnym ki pe że stały się je , o ż kiedyś wiatra u d k ta h w. Jest ic pomp i młynó landii. z symboli Ho olenderskie sery są znane na całym świecie. Nazwy ich gatunków pochodzą od nazw miejscowości, w któr ych zaczęto je wyrabiać – Gouda, Amsterdam , Edam. W wielu miastach odbywają się targi serów. Najbardziej znane mają miejsce w każdy piątek w miasteczku Alkmaar. Można tu nawet zwiedzić Muzeum Ser a.

ych jedno z najciekawsz stolicy znajduje się zy na tam obejrzeć obra muzeów Europy. Moż e kż a ta ów z całego świata, największych artyst iennego ch przedmiotów codz bogate zbiory piękny ystawia e w Amsterdamie w ow od ar N m eu uz M użytku. itnego zy Rembrandta, wyb ra ob i m ny in y dz ię m awę jako iego, który zdobył sł malarza holendersk pięknych ał też wiele innych, ow al m na e al , ta is ec portr świata. ch w muzeach całego obrazów podziwiany alarzy. zyło się też wielu m W jego pracowni uc

Zadanie 1 Rozwiązaniem logogryfu jest nazwa kwiatu, z którego hodowli słyną 4. Holendrzy.

Poziomo od góry : pompa 1) Napędzana wiatrem tam lub młyn, 2) Możesz , 3) Tytuł zy ra ob e wn da ć obejrze nu, holenderskiego hym obchodzi m ry któ w , iąc 4) Mies Katastrofy, się Dzień Królowej, 5) landię, które nawiedzały Ho mieszka 6) Miasto, w którym , holenderska królowa a do morza ad wp ra któ a, 7) Rzek w Holandii.

1. 2. 3. 5.

_ _ _ _ _ Ten kwiat to _ _

Zadanie 2 Rolnik Thomas chce zawieźć łódką ziarno do młyna. Pomóż mu odnaleźć drogę przez kanały aż do wiatraka.

Zadanie 3

brazek Pokoloruj o ukcji, według instr ię, jakim s z s a dowie hętnie pojazdem c ię s ją porusza y. Holendrz

Ten pojazd to _ _ _ _ _ 31

rlandia to kraj położony na wyspie w północno-zachodniej części Europy. W wielu miejscach nad morzem możemy podziwiać klify – bardzo wysokie skalne ściany, opadające wprost do morza. Najdłuższą rzeką Irlandii jest Shannon [czytaj: Szanon]; przepływająca przez Limerick [czytaj: Limerik] – miasto, od którego wzięły nazwę zabawne wiersze – limeryki. Irlandia nazywana jest zieloną wyspą, od koloru licznych łąk porośniętych trawą.

wowej lory ﬂagi państ ko a , lin b u D st st łową państwa je tolicą Irlandii je G y. w o cz ń ra a i pom czątku to zielony, biały onowany na po p m o sk ii, d n la n Ir Irlandii jest prezydent, a hym ierza. Godłem łn żo śń ie P ł tu – to dzień ty zone 17 marca XX wieku, nosi d o ch b o st je ych e arodow festynów i uliczn s a cz d harfa. Święto n o P . ju a ójlistnej a, patrona kr nawiązuje do tr ry ó świętego Patryk kt y, n lo e zi r o listka inuje kolo zie właśnie teg d ła yk pochodów dom rz p a n istotę enda mówi, że aczył wiernym m koniczyny. Leg tłu , m e rz a n ry był misjo św. Patryk, któ Trójcy Świętej.

Irlandii pod koniec XIX wieku urodziła się Mary Heath [czytaj: Mery Hiif] – sportsmenka i jedna z pierwszych kobiet pilotów. W czasie I woj ny światowej była łączniczką, przewoziła meldunki woj skowe między Anglią i Francją. Była też pierwsz ą Irlandką, która uzyskała licencję pilota i mechanika lotnictwa. Prowadziła własną firmę lotniczą i kształciła pilotów.

Zadanie 1 Połącz kropki, a dowiesz się, jak wyglądał samolot, którym latała Mary Heath.

lubione sporty w Irlandii to piłka nożna i hurling [czytaj: herling] – gra zespołowa podobn a do hokeja na trawie. Hurling to ba rdzo stara gra, tak stara, że opow iadają o niej baśnie. Mistrzem hurlin gu był jeden z największych mityczn ych irlandzkich herosów – wojownik Cu chulainn [czytaj: Kuhulin]. Jego pie rwszym osiągnięciem, jak mówi legenda, było samodzielne zwycięstw o w meczu hurlingu przeciw całej dr użynie starszych i doświadczonych chłop ców.

1. 2. 3. 4. 5.

Zadanie 2 Rozwiąż logogryf, a dowiesz się, jak się nazywają bohaterowie irlandzkich legend – małe, chciwe skrzaty z rudą brodą, które noszą zielone kapelusze z koniczynką.

6. 7. 8.

Poziono od góry: 1) Zawód Mary Heath, 2) Miasto zabawnych wierszyków, 3) Irlandia to zielona …, 4) Irlandzki hokej na trawie, 5) Hymn Irlandii to Pieśń …, 6) Kolory irlandzkie flagi to zielony, biały i …, 7) Godło Irlandii, 8) Patron Irlandii, 9) Stolica Irlandii, 10) Najdłuższa rzeka Irlandii, 11) Urwiste skalne ściany nad morzem.

10. 11.

[czytaj: leprikony]

Irlandzkie skrzaty to _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

Zadanie 3 W dawnej irlandzkiej baśni żona Osjana, mitycznego irlandzkiego poety i wojownika, czarodziejka Niam, przyjechała do niego konno z krainy czarów. Znajdź drogę, którą jechała Niam.

łty, poziome pasy: żó zy tr to a sk ew lit ilno. Flaga lutego tolicą Litwy jest W stoi prezydent. 16 a tw ńs pa e el cz y. Na owania Państwa ud db O zielony i czerwon eń zi D – e święto narodow rodowa. Litwini obchodzą hymn to Pieśń na i sk w te Li . go ie Litewsk

itwa leży w północnod -wschodniej części Europy na knych Morzem Bałtyckim. To kraj pię rzą two nizinnych krajobrazów, które i i bagna. liczne rzeki, jeziora, lasy, łąk jwyższą jest Nie ma tu wysokich gór – na si się na Góra Auksztocka, która wzno ększym wysokość 294 m n.p.m. Najwi y, jeziorem jest jezioro Dryświat nad którą a najdłuższą rzeką Niemen, one są wśród sosnowych lasów położ uzdrowisko. Druskienniki – bardzo znane lone źródła Znajdują się tam bardzo zaso ięła nazwę wód mineralnych, z czego wz litewsku sól. miejscowość – druska to po

torię ają wspólną his m a itw L i ka ls o ł Jagiełło zasiad – litewski książę onie. II na polskim tr w ła ys d ła W l ó jako kr ie pokonały wojska wspóln ie sk w ite -l ko ls Po waldem itwie pod Grun Krzyżaków w b rzez kraje tworzyły p a b O . ku ro 0 1 w 14 ) wspólne 9 do 1795 roku 6 5 1 d (o t la 6 2 2 lską, czpospolitą Po państwo – Rze z Korony składającą się kiego Królestwa Pols ęstwa i Wielkiego Ksi Litewskiego.

ielkie wrażenie na turystach odwiedzających Li tw ę robią wydmy na Mierzei Kuroń skiej w okolicach miasteczka Nida. Z ich szczytu rozpościerają się wspaniałe widoki: góry jasnego piasku i fale Bałtyku, zieleń sosen i spokojne wody Zalewu Kurońskie go . Wiele tysięcy lat temu Bałtyk i nadm orskie wiatry usypały wyd my i tak powstała Mierzeja Kurońsk a – pas ziemi dzie lący zalew od morza. Spacerując po pi ęknych piaszczystych plaż ach, można znaleź ć bursztyny, z któryc h Litwa słynie od starożytności.

ardziej edną z najb wskich znanych lite re epeliny, któ potraw są c zywane są w Polsce na Są to pyzy kartaczami. mniaków lepione z zie e farszem, i nadziewan z mięsa najczęściej cebuli. z dodatkiem

Zadanie 1 Rozwiąż logogryf , 3. a dowiesz się, kt óry polski poeta z wie lkim 4. uczuciem pisał o Litwie. Poziomo od góry : 1) Największa rzek a Litwy, 2) Stolica Litwy, 3) Najwyższa litew ska góra to Góra … , 4) Znane litewskie uzdrowisko, 5) Kolory na fladze Litwy to żółty, czer wony i …, 8. 6) Na czele litewsk iego państwa stoi … , 7) Wspólny władca Polski i Litwy to … Jagiełło, 8) Największe litew skie jezioro , 9) Jak nazywają się 10. litewskie pyzy? 10) Litewskie „złoto ”, które można znaleźć na plaży. Te

n poeta to

5. 6. 7. 9.

Adam _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

Zadanie 2 Litwini mają tradycyjne instrumenty muzyczne, których nie znajdzie się nigdzie indziej, na przykład daudytė – długi róg pasterski, którego dźwięk jest słyszalny z odległości dziesięciu kilometrów. Rozwiąż rebus, a dowiesz się, jak się nazywa inny tradycyjny instrument – drewniane krowie dzwoneczki, które przymocowuje się do ramy i gra na nich, uderzając patykami.

_ _ _ Nazwa tradycyjnego instrumentu to _ _ _ _ _ _

Zadanie 3 W miejscowości Troki można zwiedzić k piękny gotycki zame ąt iąż ks wielkich litewskich. Jest on położony na wyspie, a dostać się do niego można tylko uj po moście. Pokolor ji, kc tru ins g dłu pola we on jak z, ys cz a zoba wygląda.

uksemburg to jedno z na jmniejszych państw w Europie Zachodniej. W najdłuższym miejscu mierzy nieco ponad 80 kil ometrów – to mniej więc ej tyle, ile wynosi odległość z W arszawy do Ciechanowa .

o tej tolicą państwa jest miasto rg, samej nazwie – Luksembu e ett przez które płynie rzeka Alz dwóch [czytaj: Alzet], położone po ie strony stronach głębokiej doliny. Ob rych miasta spinają mosty, z któ ia Adolfa, najsłynniejszy to most księc kości. liczący aż 157 metrów wyso

uksemburg jest księstwem – n a czele państwa stoi wielki ksią żę. Hymn państwo wy został skom ponowany w XIX wieku i nosi tytuł Nasz a ojczyzna. Flaga to trzy p oziome pasy: czerwony, biały i niebiesk i. Świętem naro dowym są urodziny wielk iego księcia, o b ch odzone oficjalnie 23 cz erwca. Ta data nie ma związku z ksią żęcymi urodzin a mi, chodzi o to, żeby możn a było je święto wać przy letniej pogodzi e.

Luksemburgu mówi się w trzech językach: po luksembursku, fra ncusku i niemiecku. Większość obywateli zna je wszystkie.

zeów ednym z najciekawszych mu um Sztuki w Luksemburgu jest Muze eści się w dawnej Nowoczesnej MUDAM. Mi owocześnionej. fortecy, przebudowanej i un

wybitny fotograf Luksemburgu urodził się Sztaichen]. Edward Steichen [czytaj: cia pracował w USA, Choć przez większość ży o bliski. Luksemburg był mu bardz o dzieł jest Jednym z największych jeg d tytułem Rodzina wystawa fotograficzna po niej prace wielu człowiecza. Zebrane na najważniejszych fotografów opowiadają o zi z różnych wydarzeniach w życiu lud Wystawę można kontynentów w XX wieku. zku Clervaux do dziś oglądać w miastec cy Luksemburga. [czytaj: Klerwo] na półno

Zadanie 1 go Rozwiąż logogryf. Je ki. rze a zw na t jes hasłem na Płynie ona w dolinie, ują ajd zn ch za oc której zb ie sk ur mb se luk e się słynn winnice.

1. 2. 3. 4. 5. 6. _ _ Ta rzeka to _ _ _ _

rócz Poziomo od góry : 1) Op uskiego, luksemburskiego i franc ów to jeden z trzech język rgu, bu em ks Lu w h yc używan asta 2) Łączy dwie części mi Luksemburg, ksemburg 3) W tym miesiącu Lu we, obchodzi święto narodo a przez 4) Rzeka, która przepływ miasto Luksemburg, wą 5) Miasteczko z wysta i, fotografi tuki 6) Nazwa Muzeum Sz burgu. Nowoczesnej w Luksem

Zadanie 2 Połącz roz sypane syla by, a dowiesz się, jak się nazywa un ijna instytu cja, której siedz iba mieści się w Luksemb urgu.

Ta instytuc ja

to _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

Zadanie 3 Połącz kropki, żeby da zobaczyć, jak wyglą a. olf Ad ia ięc most ks

otwa leży w północno-wschodniej Europie nad Morzem Bałtyckim. Nie ma tu wysokich gór, przeważają niziny, które porastają liczne lasy. Najdłuższą rzeką tego kraju jest Dźwina.

część m zachwyca najstarsza ne ęk Pi . ga Ry to y tw Ło tolica uliczkach, na spacer po urokliwych miasta, warto się wybrać koncertu e kamienice i posłuchać podziwiać średniowieczn są z 6718 . Organy te zbudowane rze ted ka j kie rys w go we organo 10 metrów, iarach – największe mają piszczałek o różnych rozm począć ów długości. Można tu od a najmniejsze 13 milimetr , klombami wspaniałymi trawnikami ze w rkó pa elu wi z m ny mal w jed i krzewów. Te parki to nie w ze dr mi ka tun ga i ym kwiatów i różn zytówka Rygi. dzieła sztuki i zielona wi

Parku Przyrody Tervete, gdzie rosną najstarsze i największe sosny na Łotwie, znajduje się Bajkowy Las, w którym dzieci mogą się poczuć jak w zaczarowanym świecie. Pośród drzew można obejrzeć rzeźby postaci z bajek łotewskiej pisarki Anny Brigadere.

utwór Boże, ymnem Łotwy jest Flaga to błogosław Łotwę. one biało-ciemnoczerw ciemnoczerwonolistopada Łotysze poziome pasy. 18 Narodowe obchodzą Święto ji Niepodległości – Dzień Proklamac epodległości). (czyli ogłoszenia ni st prezydent. Głową państwa je

stolicy Łotwy znajduje się jeden z najwyższych pomników w Europie – Statua Wolności mierząca 43 metry, wzniesiona ze składek obywateli. Tradycją stało się składanie kwiatów pod Statuą Wolności przez absolwentów uczelni oraz nowożeńców.

ajsłynniejszym miastem wypoczynkowym jest Jurmała, słynąca ze źródeł mineralnych i mikroklimatu. Można tu spacerować po sosnowych lasach lub ciągnących się kilometrami piaszczystych plażach oraz kąpać się w płytkich i ciepłych wodach Zatoki Ryskiej.

Zadanie 1

, dowiesz się, jak się Gdy rozwiążesz logogryf owa, która opowiada nazywa łotewska pieśń lud codziennego życia. o radościach i smutkach ywa się Poziomo od góry: 1) Jak naz Jaki kolor ma łotewska bajkopisarka?, 2) fladze?, środkowy pas w łotewskiej 3) Najdłuższa rzeka Łotwy, miesiącu jest 4) Stolica Łotwy, 5) W jakim we Łotwy? obchodzone święto narodo ego państwa? 6) Kto stoi na czele łotewski

1. 2. 3. 4. 5. 6.

_ wa to _ _ _ _ _

Łotewska pieśń ludo

Zadanie 2 Rozwiąż rebus, a dowiesz się, ja k po łotewsku brzmi nazwa rzek i Dźwiny, która pr zepływa przez Rygę i jest najdłu ższą rzeką Łotw y.

Nazwa rzeki Dźwiny

w języku łotewskim to

_ _ _ _ _ _ _

Zadanie 3

sz, jak wygląda jedna Połącz cyferki, a zobaczy su. Rzeźba jest bardzo z postaci Bajkowego La try. wysoka, ma ponad 3 me

alta to najmniejsze pod względem powierzchni i liczby mieszkańców państwo Unii Europejskiej. Leży na Archipelagu Maltańskim, składającym się z kilkunastu wysp na Morzu Śródziemnym, z których tylko trzy są zamieszkane. Największe to Malta i Gozo. Stolicą Malty jest Valletta [czytaj: Waletta]. Na Malcie, podobnie jak na Cyprze, rzeki i jeziora – tworzą się tylko wtedy, kiedy spadną wielkie deszcze. Część Maltańczyków mówi po angielsku, ale większość po maltańsku. Język maltański brzmi podobnie do arabskiego, ale zapisujemy go – tak jak język polski – alfabetem łacińskim.

Malty jest świątynia ajstarszym zabytkiem a z ogromnych Hagar Qim, zbudowan pół tysiąca lat temu! kamieni ponad pięć i cy modlili się tam do Starożytni Maltańczy dobre plony pogańskich bogów o i narodziny dzieci.

altańska ﬂaga sk łada się z dwóch pionowych pasó w: białego i czerwonego. N a białej części ﬂa gi znajduje się rów noramienny krzy ż – Krzyż świętego Jerzego. Tym najwyższym bryt yjskim odznacze niem państwowym dla cywili zostali uhonorowani Mal tańczycy za odw agę podczas obrony wyspy w czasie II wojny światowej. Głow ą maltańskiego państwa jest prezydent, a święto państwow e obchodzone jest 21 września – D zi eń Niepodległości. Hymn Malty nazy wa się po prostu Hymn Malty i pochodzi z początku XX w ieku.

rzez prawie trzysta lat dzibą Malta była sie alników, Zakonu Szpit zwanego też alerów Zakonem Kaw zy Maltańskich c nnitami. w skrócie Joa Niegdyś był to i, zakon rycersk się je u a dziś zajm prowadzeniem ga szpitali, poma im osobom ubog wnym, i niepełnospra ż opiekuje się te mi. chorymi dzieć

Malty pochodzi bardzo zn any pisarz i językoznawca – Mikiel An ton Vassalli, nazywany ojcem języka ma ltańskiego, ponieważ jako pierwszy stw orzył i opublikował słownik ma ltańsko-łacińsko-włoski, a także opisał gra matykę języka maltańskiego. Jest też au torem księgi przysłów maltańskich, z któ rych jedno brzmi: Kto nigdy nie widz iał zła, nie pozna wartości dobra.

Zadanie 1

t słowo, którym sami Hasłem logogryfu jes ją swoją stolicę Maltańczycy nazywa

1. 2. 3. 4.

jwiększe dzieło pana Poziomo od góry : 1) Na alty, 3) Język podobny Vasallego, 2) Stolica M e ak na maltańskiej fladz do maltańskiego, 4) Zn a erz Inna nazwa ryc to Krzyż świętego…, 5) maltańskiego państwa. a ow maltańskiego, 6) Gł

5. 6. Inna nazwa Valletty

to _ _

_ _ _ _ Zadanie 2 Rozwiązaniem rebusu jest nazw a trzeciej z zamie szkanych wysp Archipelagu M altańskiego

Zadanie 3

ysz, jak g instrukcji, a zobacz Pokoloruj pola wedłu barwne zo rd łodzie. Są one ba wyglądają maltańskie ane Okiem zw o, ją namalowane ok aków przed i często na dziobie ma ryb i ź ma chronić łód re któ , sa ru Ho lub Ozyrysa wywodzi się morzu. Ten zwyczaj na i am tw ńs ze iec niebezp ze starożytności.

_ _ _ Ta wyspa to _ _ _

iemcy to kraj leżący w środkowozachodniej części Europy nad Morzem Północnym i Morzem Bałtyckim. W Niemczech można podziwiać wysokie góry, piaszczyste plaże, wielkie jeziora. Największą rzeką Niemiec jest Ren, którego brzegi zdobią liczne warowne zamki oraz malownicze ruiny. Rzeka ta przepływa przez największe jezioro Niemiec – Jezioro Bodeńskie. Najwyższym szczytem jest Zugspitze w Alpach. Jest to kraj o największej liczbie mieszkańców wśród państw Unii Europejskiej.

Niemiec wywodzi się zwyczaj ubierania choinki w święta Bożego Narodzenia. Tradycja ta narodziła się w regionie Niemiec o nazwie Alzacja, gdzie wstawiano drzewko do domu i ubierano je ozdobami z papieru i małymi jabłkami, aby przypominały rajskie drzewo.

laga Niemiec jest podzielona na trzy poziome pasy: czarny, czerwony i żółty. Stolicą Niemiec jest Berlin, który leży nad rzeką Sprewą. Charakterystyczną budowlą Berlina jest Brama Brandenburska, wzniesiona pod koniec królom, zwłaszcza XVIII wieku w hołdzie pruskim mieckiego państwa jest zaś Fryderykowi II. Głową nie osobą jest kanclerz, który prezydent, ale równie ważną du. Hymn państwowy nosi stoi na czele niemieckiego rzą narodowe – Dzień Jedności tytuł Pieśń Niemców. Święto ździernika – na pamiątkę Niemiec – obchodzi się 3 pa miec w 1990 roku po ponad ponownego zjednoczenia Nie na dwa oddzielne państwa. czterdziestu latach podziału

temu onad 120 lat h został w Niemczec ny pierwszy skonstruowa a początku samochód. N tej dziwnej ludzie bali się st ważali, że je u i y n y z s a m iś zpieczna. Dz bardzo niebe ia c my sobie ży a ż ra b o y w nie bez aut.

zi wielu Niemiec pochod ów wybitnych muzyk jak: ch ki ta , i kompozytorów ic ach, R hard Jan Sebastian B , ix Mendelssohn Wagner czy Fel eselny często którego Marsz w ał s ślubów. Należ za dc po st je y an gr Ludwig van do nich również ej IX Symfonii, któr r to au , en ov th Bee do radości – stał fragment – Oda i Europejskiej. się hymnem Uni

Zadanie 1 Rozwiąż logogryf, a dowie sz się, jak się nazywali dw aj Niemcy, którzy zebrali Tak powstała książka Baśni i spisali podania, mity i op e dla dzieci i młodzieży z owieści dla dzieci. takimi utworami, jak Jaś i Królewna Śnieżka. Małgosia, Kopciuszek, Cz erwony Kapturek, Poziomo od góry: 1) Brama , która kojarzy się z Berlinem …, 2) Stoi na cze le niemieckiego 1. rządu, 3) Nad tym morzem leżą Niemcy, i Polska, 4) Kolory na fladze 2. Niemiec to czerwony, żółty i …, 5) Najwi ększe jezioro Niemiec, 6) Jeden z wybitnych niemieckich 3. kompozytorów to Jan Sebast ian …, 7) Imię kompozytora IX Sym 4. fonii, 8) Stolica Niemiec, 9) Jak się nazywa zielone 5. drzewko z ozdobami? 10) Jed en z niemieckich wynalazków, 11) Tytuł niemie ckiego 6. hymnu to Pieśń …

Zadanie 2 Znajdź 10 różnic między obrazkami. Przedstawiają one zamek Neuschwanstein w Bawarii. Ta piękna budowla stała się symbolem wytwórni filmowej Walta Disneya. Identyczny zamek w miniaturze, zwany zamkiem Śpiącej Królewny, można podziwiać w parkach atrakcji Disneyland.

7. 8. 9. 10. 11.

Ci bajkopisarze to _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _

Zadanie 3 Pokoloruj rysunek według instrukcji, a zobaczysz, jak wygląda godło Niemiec.

opie olska leży w Eur ąga Środkowej. Rozci tyckiego aż się od Morza Bał ty, których po Sudety i Karpa Najwyższa częścią są Tatry. y, znajduje góra Polski, Rys trach i ma się właśnie w Ta innej części 2499 m n.p.m. W ch, bierze Karpat, w Beskida najdłuższa początek Wisła – rzeka kraju.

st Warszawa, tolicą Polski je u, prezydenta siedziba Sejm ona, jest biało-czerw i rządu. Flaga tle na czerwonym to ki ls o P ło d a go ymn otej koronie. H zł w ły ia b ł e rz o iego, rek Dąbrowsk Polski to Mazu y przez Józefa utwór napisan ięto ajważniejsze św Wybickiego. N ków – Dzień narodowe Pola ę i – obchodzi si ania Niepodległośc miątkę odzysk a p a n , a d a p 11 listo o tym, iepodległości p n ku ro 8 1 9 1 w rzez jęcia jej ziem p jak w wyniku za lata rusy przez 123 P i ę sj o R , ę ri Aust Europy. iała na mapie Polska nie istn

abytkiem o szczególnym dla Polaków znaczeniu jest Wawel – wzgórze w Krakowie, na którym znajduje się Zamek Królewski. Pierwsze budowle powstały w tym miejscu aż tysiąc lat temu, ale okres największej świetności Wawelu to wiek XVI. Wtedy, na polecenie króla Zygmunta Starego sprowadzeni z Włoch architekci wzbogacili zamek o przepiękny dziedziniec i wspaniałe, nowe sale. Żona króla, włoska księżniczka Bona, chętnie wysyłała zdolnych młodzieńców na studia do Włoch. Polacy zawdzięczają jej również sprowadzenie do Polski nieznanych wcześniej warzyw – stąd nazwa włoszczyzna, czyli warzywa, które wkładamy na przykład do rosołu.

olski osobą była nną ważną dla P się a-Curie. Urodziła sk ow od kł S ia ar M ęła 1867 roku. Pragn w Warszawie w ięki przyrodnicze i dz studiować nauki ia ud st dostała się na wytężonej pracy i ała dyplom z fizyk w Paryżu. Uzysk ły zi prace doprowad j Je i. yk at em at im h pierwiastków do odkrycia dwóc Dwukrotnie – polonu i radu. a Nagrodą Nobla została wyróżnion emii. Jej odkrycia ch i i yk fiz ie in dz w dzie e medycynę – jedn i ę yk fiz ły ni ie zm i. h dziedzin nauk z najważniejszyc ie kłodowskiej-Cur Imieniem Marii S nad ń ski instytut bada nazwano francu nowotworowych. leczeniem chorób

Zadanie 1 W Polsce możem y się cieszyć różnorodnymi kr ajobrazami. Czy wiecie, że mamy nawet pustynię? Jej na zwa jest rozwiązaniem lo gogryfu. Poziomo od góry : 1) Góry, z których wypływa najdłuższa polska rzeka, 2) Najdłuższa polsk a rzeka, 3) Córka ks ięcia, 4) Jeden z pierwias tków odkrytych pr zez Marię Skłodowską -Curie, 5) Królowa Polski, która sprowadziła do na s nowe warzywa, 6) Stolica Polski, 7) Przydomek król a Zygmunta, który rozbudował zamek na Wawelu , 8) Zamek Królew ski w …, 9) Łańcuch górski , którego częścią są Tatry.

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Jest to Pustynia _ _ _ _ _ _ _ _ _

Zadanie 2

na zasłużonej wiec szkolny, dziś już glo ża iej i lsk po y jsz a) dla Szkoły Morsk najsłynnie za (stąd jego nazw or ieje Dar Pomorza – m dn Po wi h w ac có zk ań i. ra zk am ob zk Na ładek mies różnic między obra on zakupiony ze sk muzeum. Znajdź 10 k te emeryturze. Został sta to t jes nie lat temu. Obec w Gdyni ponad 80

1) _ _ _ _ _ _

2) _ _ _ _ _ _ _

3) _ _ _ _ _ _ _ _

Zadanie 3 ają Rysunki przedstawi h yc żn ró symbole pisz polskich miast - na uj lor ko Po jakich. obrazki.

4) _ _ _ _ _ _

5) _ _ _ _ _ _

6) _ _ _ _ _

ortugalia leży nad Oceanem Atlantyckim, na Półwyspie Iberyjskim, i jest krajem najdalej wysuniętym na zachód Europy. Do Portugalii należą wyspy Madera i Wyspy Azorskie, gdzie leży Pico, najwyższa góra Portugalii, która jest wulkanem i wznosi się na wysokość aż 2351 m n.p.m. Najdłuższą rzeką Portugalii jest Tag. U ujścia Tagu leży Lizbona, stolica i największe miasto tego kraju.

anem na jest nad Oce żo ło po lia ga tu or w ód Portugalczykó Atlantyckim. Wśr den podróżników. Je i zy ar gl że lu ie było w ko da ama [czytaj: Was G da co as V , ch z ni płynął z Europy do y sz w er pi ko Gama], ja lkim temu było to wie t la et ćs ię P i. di do In nym portugalskim n, osiągnięciem! In dynand Magella er F ł by em ki ni podróż u Spokojnego. odkrywca Ocean

P t lii to prostoką laga Portuga we a dwa piono podzielony n a zerwony, a n c i y n lo ie z : pasy i je portugalsk ie n id w u k d ro ś państwa jest herb. Głową raju mnem tego k y H t. n e d y z w, pre ieśń z czasó p – a lk a g u rt jest Po li ugalii przesta kiedy w Port to lowie. Świę panować kró alii Dzień Portug narodowe – y obchodzą i Portugalczyc znicę śmierc c ro w , a c rw 10 cze zytaj: e Camoes [c d a is u L ty e po apisał oos], który n zny. Luisa di Cam i swojej ojczy ri to is h o t a poem

lubioną rybą Por tugalczyków jest dorsz. Tradycyjni płaty ryby moczy e się w morskiej w suszy na słońcu od zi e, a na st ęp nie , dzięki czemu m ożna przechowyw je bardzo długo. ać W kuchni portug alskiej, po uprzed wypłukaniu w słod nim kiej wodzie, przygoto wuje się z nich bardzo du żo dań – zapiekanki, krok iety, kotleciki. Podob no potraw jest tyle, ile dni w roku.

ysiąc lat temu terytorium Portugalii zamieszkiwali Maurowie, czyli muzułmanie pochodzący z północnej Afryki. Byli wśród nich zdolni inżynierowie. Budowali wielkie, warowne zamki i piękne meczety. Do dziś możemy podziwiać zamek w Silves, jego wysokie wieże, fragmenty murów i baseny do przechowywania wody pitnej.

Zadanie 1

k , a dowiesz się, ja Rozwiąż logogryf ła ię wz o eg ór o, od kt się nazywa miast lii. rtuga początek nazwa Po

Poziomo od góry : Azorskich, 1) Góra na Wyspach 2) Stolica Portugalii, eanu Spokojnego, 3) Imię odkrywcy Oc Portugalii, 4) Najdłuższa rzeka ry pierwszy dopłynął 5) Imię żeglarza, któ z Europy do Indii.

1. 2. 3. 4. 5.

_ _ To miasto to _ _ _

Zadanie 2

cz, jak pki i zoba a Połącz kro ugalska gitara, n rt ją o p n a a omp iu wygląd lczycy ak a ni g ś u ie rt p o P h yjnyc której c y d a tr o md śpiewako ch fado. y n a nazyw

Zadanie 3 Pokoloruj rysune k według instru kcji, a zobaczysz, ja k wyglądał żagl ow iec „Święty Gabrie l”, którym Vasco da Gam a popłynął do In dii.

umunia leży w południowowschodniej Europie, nad Morzem Czarnym. Najdłuższą rzeką w tym kraju jest Dunaj, który płynie aż przez dziesięć europejskich krajów i właśnie w Rumunii uchodzi środkowej części kraj do Morza Czarnego. u leży region o na zw ie Tr an sy W rumuńskich Karpatach lwania. Pod koniec XIX wieku Irlandczyk Bram Stoker najwyższym szczytem napisał powieść o wa mpirach i tam jest Moldoveanu, ponad właśnie umieścił jej ak 2500 metrów n.p.m. cję. Od tej pory kraina ta pojawia się w opowieściach jako „kraina wampiró w”, a znajdujący się tam zamek Bran jako „zamek Drakuli”. Oczywiście, żadne wa mpiry tam nie mieszkają – za to moż na spotkać w Transylwanii brunat ne niedźwiedzie.

tolicą państwa jest Bukareszt, w którym urzęduje prezydent. Fl aga jest podzielona na trz y pionowe pasy: niebie ski, żółty i czerwony. Hym n narodowy to pieśń Pr zebudź się, Rumunie. Rumun i obchodzą święto naro dowe 1 grudnia – to rocznica zjednoczenia Rumun ii.

a Rumunii urodził się Mirce religii. Eliade, historyk i badacz i w Indiach, Studiował w Bukareszcie badał a potem przez całe życie Jego prace religie, mity i opowieści. dobieństwa pomagają rozumieć po religii. i różnice wśród różnych

arto odwiedzić w Rumunii ruiny . fortec sprzed 2 tysięcy lat Zbudowali je Dakowie, zas lud zamieszkujący wówc , teren dzisiejszej Rumunii dem jaz na aby bronić się przed y Rzymian. Na tamte czas ne były to bardzo nowoczes i dobrze skonstruowane sza budynki obronne. Najwięk zywa i najważniejsza forteca na nie się Sarmizegetusa. Była ale tylko budowlą obronną, również stolicą Daków.

Zadanie 1

1. 3.

4. 5. 6. 7. 8.

_ _ _ osny to _ _ _ _ _ wi to ię św ie sk uń . m Ru go święta to Mărţişor te a zw na a sk uń m ru Oryginalna

Poziomo od góry : wcy, historyka i religiozna 1) Imię rumuńskiego leży Rumunia, 2) Morze, nad którym an, Br 3) Kraina z zamkiem 4) Stolica Rumunii, re można spotkać 5) Dzikie zwierzę, któ w Transylwanii, j, na fladze rumuńskie 6) Kolor lewego pasa , sa tu tecy Sarmizege 7) Budowniczowie for wieści o wampirach. po 8) Nazwisko autora

[czytaj: mertsiszor]

gryfu jest nazwa Rozwiązaniem logo ie ta wiosny, w czas rumuńskiego świę im isk bl swoim którego ludzie dają any upominki – talizm ne ob dr i znajomym 2. olorowych nici. wykonane z różnok . ca ar m 1 st je Obchodzone

Zadanie 2

Wpisz do kratek pierw sze litery nazw obrazków. Odczytaj ha sło – nazwę ptaka, którego można spotkać w Rumunii u ujścia Du naju.

Ten ptak to _ _ _ _ _ _ _

Zadanie 3

Pokoloruj obrazek według instrukcji, a dowiesz się, jak wygląda ptak z zadania 2.

łowacja leży w środkowej części Europy. To kraj górzysty; większość terytorium znajduje się w granicach ogromnego łańcucha górskiego – Karpat. Tatry, które Polska dzieli ze Słowacją, są tylko niewielką ich częścią. Najwyższa słowacka góra nazywa się Gerlach i sięga 2655 metrów n.p.m. Aby spędzić wakacje nad morzem, Słowacy muszą wyjechać za granicę – ich kraj nie ma dostępu do morza. Największym i najgłębszym jeziorem jest Wielki Staw Hińczowy, położony wysoko w Tatrach, na wysokości 1944 m n.p.m. tolicą Słowacji jest Brat ysława, która leży nad Dunajem , najdłuższą rzeką Unii Europejskiej. Jedn ak najdłuższą rzeką przepływając ącą w całości przez Słowację jesstt W ag, którego źródła znajdują się w Tatrach.

z podwójnym laga Słowacji to herb ieszczony na białym krzyżem, um h pasów: białego, tle trzech poziomyc wonego. Głową granatowego i czer e ent. Święto narodow państwa jest prezyd ej, i Republiki Słowacki cj tu ty ns Ko eń zi D to nia. Hymn Słowacji obchodzony 1 wrześ ii mi błyska – do melod nosi tytuł Nad Tatra ki nowe słowa starej ludowej piosen eta Janko Matúška napisał słowacki po [czytaj: Matuszka].

Słowacji znajduje się wiele zam ków. Jednym z największych w Europ ie Środkowej jest Zamek Spiski – potężna, kamienna warownia na wzgórzu, zbudowana aż 800 lat temu. Chętnie odwied zają go turyści, a filmowcy wybierają go często jako plener, w którym kręcą filmy historyczne i przygodowe.

ielu Słowaków po święciło się badaniu przyrody i naukom ścisłym . Jednym ze słowac kich naukowców była Ludmiła Pajdu šáková [czytaj: Pajduszakowa] – astronom, badacz ka Słońca i odkrywcz yni kilku komet. N a jej cześć nazwano je dną z asteroid – br ył skalnych krążącyc h wokół Słońca.

Zadanie 1

Rozwiązaniem logog ryfu jest nazwa tradycyjnych słowa ckich kluseczek, któ re podaje się z bryndz ą, serem z owczeg o mleka.

1. 2. 3.

Poziomo od góry : 4. 1) Najwyższa góra Sło 5 . wacji, 2) Najdłuższa rzeka Słowacji, 3) Imię znanej bada 6. czki Słońca, 4) Najdłuższa rzeka Unii Europejskiej, 5) Stolica Słowacji, 7. 6) Głowa państwa w 8 . Słowacji, 7) Pani Pajdušáková odkryła ich kilka na niebie, 8) Nazwa największ ego zamku w Słowa cji. Te kluseczki to _ _ _ _ _ _ _ _

Zadanie 2

ko pierwsze ackich miast ja ow sł ze o dn Je roku własny ymało w 1347 rz ot ie op ur E w z nazwę rebus, a poznas ż ią w oz R . rb he tego miasta.

To miasto to _ _ _ _ _ _ _

Zadanie 3

Pokoloruj rysunek według instrukcji, a zobaczysz, jak wygląda Zamek Spiski.

łowenia leży w środkowej części Europy nad Morzem Adriatyckim. To kraj w większości wyżynny i górzysty, ponad połowę jego powierzchni porastają lasy. Najwyższe góry Słowenii to Alpy, największym jeziorem jest Bohinij, a najdłuższą rzeką Savica. Z kolei jezioro Bled jest uważane za jedno z najpiękniejszych jezior Europy. Jest otoczone wysokimi górami i lasami, a na jego środku znajduje się wysepka z małym kościółkiem. Zimą jezioro zamarza i zamienia się w ogromne lodowisko. W Słowenii znajduje się jedna z największych jaskiń na świecie – Postojna. Długość jej korytarzy to ponad 20 kilometrów.

łową państw a jest prezy dent. Flaga trzy poziom Słowenii to e pasy w ko i czerwonym lo ra c h : b ia łym, niebies . Na ﬂadze kim znajduje się widnieje szc herb, na któ zyt góry z tr rym zema szpic najwyższy s ami. Jest to zczyt Słowe n ii – święta g nazywana T óra Słoweń riglav. ców

eką żąca nad rz le , a n la b u L nii jest zyku tolicą Słowe znaczy w ję ta s ia m a jest w az państwowym m Lublanicą. N e n m y H między „ukochana”. ny za pokój o z s słoweńskim o n z w e jest t, zyli Toas ii obchodzon n e w ło S Zdravljica, c e w o głości więto narod nia niepodle a k s y z narodami. Ś u ę tk – na pamią 25 czerwca . w 1991 roku

ymbolem Słowenii jest lipa. To drzewo rośnie na środku niemal każdej wsi i miasteczka. W jego cieniu mieszkańcy spotykają się na rozmowy. Najstarsza z lip rośnie w miejscowości Koroška, ma prawdopodobnie ponad 780 lat. Słowenia słynie z hodowli pszczół i produkcji miodu. W całym kraju znajduje się wiele uli, które często maluje się w wymyślne wzory.

nanym Słoweńcem był Jože Plečnik, wybitny architekt, którego dzieła można podziwiać w Lublanie, Pradze i Wiedniu.

Zadanie 1 z Rozwiąż logograf, a dowies i kon a się, jak się nazywa ras nii wyhodowana w Słowe w miasteczku Lipica dla wiedeńskiego dworu.

1. 2. 3.

4. 5.

6. 7. 8.

9. _ _ _ Jest to koń _ _ _ _ _ _ _

10.

Słowenii, 2) Nazwa góry Poziomo od góry: 1) Stolica herbie, 3) Znana słoweńska widniejącej na słoweńskim ka, nad którą leży Lublana, jaskinia to jaskinia …, 4) Rze Morzem …, 6) Nazwa gór 5) Słowenia położona jest nad się obywatele Słowenii, w Słowenii, 7) Tak nazywają iej nu to … ,9) Kolory słoweńsk 8) Tytuł słoweńskiego hym ak ysm 10) Słoweński słodki prz flagi to biały, czerwony i …, zbierany w ulu.

Zadanie 2 Pomóż turystom znaleźć drogę do wyjścia z jaskini.

Zadanie 3 Rozwiąż rebus, a dowiesz się, co jest symbolem Lublany. Symbol ten znajduje się w herbie miasta.

Symbolem Lublany jest _ _ _ _ 53

zwecja to kraj leżący w północnej Europie na Półwyspie Skandynawskim, nad Morzem Bałtyckim. Najwyższy szczyt to Kebnekaise, który wznosi się na wysokość 2103 m n.p.m.

any okholm, nazyw zt S st je i cj e tolicą Szw i jedną . Woda stanow cy o łn ó P ą ów cj e Wen Ponad 50 most . a st ia m i n ch miasto trzecią powierz i ląd, na których p ys w 4 1 ą b na łączy ze so to żółty krzyż i cj e zw S a g la F y dawna, jest położone. m jest utwór T e n ym H . cji tle niebieskim hią. Król Szwe rc a n o m st je a ecj ie, ty wolna. Szw im w Sztokholm sk w le ró K cu ła Pałacu urzęduje w Pa z z rodziną w ra w ka sz ie m stolicy. natomiast rzedmieściach p a n lm o h g in Drottn

pobliżu wsi Jukkasjärvi na północy Szwecji, w Laponii, co roku z wielkich lodowych bloków i śniegu budowany jest Hotel Lodowy. Bloki te wykuwa się z zamarzniętej rzeki Torne. Można spać w lodowych pokojach, wziąć ślub w lodowej kaplicy, obejrzeć lodowe rzeźby w lodowej galerii. W połowie kwietnia hotel spływa do rzeki, a w grudniu buduje się go od nowa.

nanym elementem sz wedzkiej tradycji jest Święto Łucji, przypadające 13 grudnia. Szwedzi tra dycyjnie uznają, że noc 13 gr udnia jest najdłuższą nocą w roku i rozświetlają ją świe cami. Do orszaku wy biera się dziewczynkę, która od grywa rolę świętej Łu cji, oraz dzieci i młodzież, któr zy niosą w dłoniach świece. Święta Łucja ma na głowie zielony wienie c, do którego przymocow ane są prawdziwe świece. Śpiewa się ko lędy i pastorałki, gdyż św ięto to jest zapowiedzią św iąt Bożego Narodzenia.

które napisała owieści dla dzieci, sarka Astrid znana szwedzka pi przetłumaczone na Lindgren, zostały , . Dzieci z Bullerbyn ponad 80 języków ce, a, Bracia Lwie Ser Pippi Pończoszank tóre nika – to tylko niek ój zb a rk có – ja on R e czytają dzieci na tytuły utworów, któr całym świecie.

kansen, po szwedzku mały fort, to rodzaj muzeum na wolnym powietrzu. I właśnie na terenie niewielkiego fortu, umocnienia w jednej z dzielnic Sztokholmu, powstało pod kon iec XIX wieku pierwsze muzeum gromadzące zabytko we zabudowania wiejskie, wraz ze sprz ętem rolniczym, z meblami, garnkami i naczyniami, sza fami pełnymi pięknych starych strojów nos zonych niegdyś na szwedzkiej wsi. Można się tam więc dowiedzieć, jak żyli ludzie w dawnych cza sach, obejrzeć stare domy, zagrody, spichlerze, kościoły.

Zadanie 1

d Alfred Nobel, który ponad 100 lat Rozwiąż logogryf, a dowiesz się, co wynalazł Szwe Nobla. Przyznawana jest ona temu ufundował nagrodę swego imienia – Nagrodę ekonomii (te nagrody w dziedzinach: fizyki, chemii, medycyny, literatury, pokoju (w Oslo). przyznawane są w Sztokholmie) oraz światowego

1. 2. 3. 4. 5. Wynalazek Alfreda Nobla to _ _ _ _ _ _ _

6. 7.

a na szwedzkiej fladze, powstaje hotel na północy Szwecji, 2) Kolor krzyż Poziomo od góry : 1) Budulec, z którego co roku etrzu?, 5) Ważna dla narodu, wa, 4) Jak nazywa się muzeum na wolnym powi 3) Szwecja to … Na jej czele stoi król lub królo ej szwedzkiej bajkopisarki, 7) Stolica Szwecji. nie tylko szwedzkiego, pieśń, 6) Nazwisko znan

Zadanie 2 Wykreśl podane poniżej wyrazy, które kojarzą się ze Szwecją. Litery, które pozostaną, ułożą się w nazwę największego szwedzkiego jeziora, które jest również największym w Unii Europejskiej. ABBA, ASTRID, BAŁTYK, KLOPSIKI, LÓD, MLEKO, MOSTY, PIPPI, RENIFERY, SKANDYNAWIA, ŚLEDZIE, ZORZA

Największe jezioro Szwecji i Unii Europejskiej to jezioro _ _ _ _ _

Zadanie 3 Pokoloruj pola w herbie Szwecji ny odpowiednimi barwami. Trzy koro m się ący są symbolem Szwecji, znajduj sów cza z m.in. w herbach, a pochodzą ały zow boli średniowiecznych, kiedy sym ma trze nad panowanie króla szwedzkiego nią. Ska i krainami: Szwecją, Norwegią

ęgry leżą w Europie Środkowej, bez dostępu do morza. Węgrzy lubią wypoczywać nad Balatonem – największym jeziorem Europy Środkowej. Najdłuższą rzeką Węgier jest Cisa. To kraj niemal w całości położony na nizinach i równinach. Najwyższe wzniesienie to góra Kékes, 1014 m n.p.m, którą porastają lasy, dlatego panoramę okolicy można podziwiać tylko z tarasu widokowego lub obrotowej kawiarni, które znajdują się na wieży telewizyjnej zbudowanej na wierzchołku wzniesienia.

tolicą Węgier jest Budapeszt. Świętem narodowym jest bardzo hucznie obchodzony 20 sierpnia Dzień św. Stefana, patrona Węgier. Był on potężnym, mądrym i dobrym królem, który połączył plemiona węgierskie w jedno państwo i doprowadził do przyjęcia chrześcijaństwa. Hymnem państwowym jest utwór Boże, zbaw Węgrów. Flaga to poziome pasy w kolorach: czerwonym, białym i zielonym. Na czele państwa stoi prezydent.

rawdziwą atrakcją turystyczną są ciepłe wody termalne wypływające z podziemnych źródeł. Węgrzy i turyści odpoczywają w licznych łaźniach i basenach, kąpielisk jest tu pon ad 1000. W pięknym, największym w Europie jeziorze termalnym w Heviz tem peratura wody latem wynosi ponad 30 stopni Celsjusza, a zimą nie spa da poniżej 23 stopni – wtedy unoszą się nad nim kłęby pary. Jedno z kąpielisk, w mieście Miszkolc, znajduje się w jaskini.

rzysmakiem ęgierskim p ryki, zupa z pap jest gulasz, sa. iaków i mię n m ie z , li u b ce h w kociołkac Tę potrawę nych sobie w daw li a z d ą rz y prz ną na sterze. Zna a p h c a s a z c cie kiełbasą całym świe st salami. węgierską je

Zadanie 1

Rozwiąż logogryf, a dowiesz się, jakie nazwisko nosił Stefan – polski król, który pochodził z Węgier.

1. 2. 3. 4. 5.

6. Poziomo od góry: 1) Stolica Węgier, 2) Znana na całym świecie węgierska kiełbasa, 3) Największe jezioro na Węgrzech, 4) Według znanego powiedzenia przyjaciółmi Węgrów są …, 5) Ciepłe wody wypływające spod ziemi to wody …, 6) Na czele węgierskiego państwa stoi …

Ten król to Stefan _ _ _ _ _ _ 56

olacy i Węgrzy od dawnych cz asów darzą się wzajemną sy m p a tią , st ą d znane powiedzenie „P olak, Węgier d wa bratanki – i do szabli, i d o szklanki”. Wie lu Węgrów umie powiedzie ć to zdanie po p o lsku, niestety, Polacy nie potr afią tego same go po węgiersku – „Lengyel, Ma gyar két jó bará t, együtt harcol s issza borát”.

Zadanie 2 Pokoloruj rysunek według instrukcji, a zobaczysz, jak wygląda warzywo, z którego po ususzeniu i zmieleniu robi się przyprawę zwaną przez Węgrów „czerwonym złotem”. Prawie połowa światowej produkcji tej przyprawy pochodzi właśnie z Węgier; może mieć ona łagodny lub bardzo ostry smak.

Zadanie 3

za rzeka Unii t. Jest to najdłużs sz pe da Bu z ze a pr ch należy do UE. Dunaj przepływ ajów. Sześć z ni kr 10 z ze pr aż ynie ów, przez które Europejskiej, pł , wszystkich kraj ie om zi po i ie on pi Znajdź nazwy, w ce do UE. i zaznacz należą aj un D a yw przepł

To warzywo i przyprawa to _ _ _ _ _ _ _

ielka Brytania to kraj położony w całości na wyspach, oddzielony od kontynentu europejskiego kanałem La Manche, przez Anglików nazywanym Kanałem Angielskim, na północnym zachodzie Europy. Otaczają ją Morze Północne i Ocean Atlantycki. Południowa część tego kraju jest nizinna, w północnej zaś znajdują się niezbyt wysokie góry. Najwyższy szczyt Wielkiej Brytanii leży w Szkocji – to Ben Nevis, który wznosi się na wysokość 1344 m n.p.m.

tolicą Wielkiej Brytan ii jest Londyn, któ ry leży nad najdłu ższą rzeką Wielkiej B rytanii – Tamizą. W Lo ndynie znajduje się Tow er of London [czytaj: Tałer], którego oficjaln a nazwa to Pałac i Twierdza Jej Królewskiej Mości. Jest to b udowla obronna i pałacowa mon archów angiels kich, zbudowana pra wie 1000 lat tem ny al cj ofi a a, u. W twierdzy mie ól albo królow szkają kruki. Le łową państwa jest kr – ca w g er enda cz 8 głosi, że imperi skich – um brytyjskie b dzień urodzin królew a ag Fl e. w ędzie trwać do tak długo, jak d zą jako święto naro ługo te ptaki bę y, ał bi i Brytyjczycy obchod y on w er dą żyły na cz wieżach Tower. lory: granatowy, Je d e n ze m brytyjska ma trzy ko łe st tu rażników ma d ty bardzo odpowie rzed czterystu lat po dzialne zadanie a hymn to pieśń sp – musi dbać o kruki i je ą. karmić. Boże, chroń Królow

ielka Brytania składa się z kilku krain historycznych, z których każda ma nieco odmienne obyczaje. Te krainy to: Anglia, Szkocja, Walia i Irlandia Północna. Tradycyjnie następcy tronu brytyjskiego przysługuje tytuł księcia Walii.

ednym z najwybitnie jszych Anglików był Isaac Newton [czyta j: Izaak Niuton] – siedemnastowieczny fizyk, matematyk i as tronom. Sformułował wiele pr aw matematycznych i fizycznych – na przy kład opisał zjawisko grawitacji. Skonstruował również nowoczesny, jak na swoje czasy, teleskop. Dzięk i jego odkryciom inni astronomowie mogli oglądać niebo dokład niej niż kiedykolwiek wcześni ej. 58

ednym z ważniejszych zabytków na wyspach są pozostałości Muru Hadr między dzisiejszą Szko iana, znajdującego się cją a Anglią. Zbudowan y z kamieni i drewna, wz 4 do 6 metrów, a liczył pr nosił się na wysokość od awie 120 km długości. W murze co półtora kilomet fort, a co 500 metrów wi ra umieszczono mały eżę strażniczą. W staro żytności, ponad 1800 lat chronić zamieszkujących temu, Mur Hadriana miał wówczas Brytanię Rzym ian przed najazdami dz ikich plemion z północy . Zadanie 1

a dowiesz się, Rozwiąż logogryf, mężczyźni co nosili na głowie Newtona. w czasach Isaaka

1. 2.

Poziomo od góry : Brytania, 1) Na niej leży Wielka m, no ro ast 2) Isaak, fizyk i ielał Rzymian od dz Od 4) 3) Tamiza to…, łnocy Brytanii, dzikich plemion z pó nii, ństwa w Wielkiej Bryta 6. 5) Jest teraz głową pa gi. ytyjskiej fla 6) Jeden z kolorów br

3. 4. 5.

_ Jest to _ _ _ _ _

Zadanie 2 Wykreśl wszystkie litery występujące w słowie MURY. nazwę jednego z Pozostałe, czytan plemion, przed kt e rzędami, utworz órym chcieli się br ą rozwiązanie: onić Rzymianie w Brytanii.

M M

R Y

O R

R Y

Nazwa tego plem

ienia to _ _ _ _ _ _ _ _

Zadanie 3

brytyjskiej Pokoloruj koronę na jest ona królowej. Ozdobio mi kamieniami: wieloma szlachetny dami, rubinami, szmarag tami; jest ich szafirami, diamen rona jest ponad 2 tysiące. Ko arbcu sk przechowywana w w twierdzy Tower.

łochy, kraj położony na po łudniu Europy na Półwyspie Apen ińskim, otacza pięć mórz: Śródzie mne, Liguryjskie, Jońskie, Tyrreńskie i Adria tyckie. Najdłuższą rzeką Włoch jes t Pad, a najwyższymi górami Alp y. Najwyższy włoski szczyt to Monte Bianco di Courmayeur, jego wyso kość to 4748 m n.p.m.

laga Włoch to pionowe pasy w kolorach: zielonym, białym i czerwonym. Hymnem państwowym Włoch jest pieśń pod tytułem Bracia Włosi. Na czele państwa stoi prezydent. 2 czerwca Włosi obchodzą święto ę narodowe – Dzień Republiki, na pamiątk proklamowania republiki w 1946 roku. Podczas uroczystych obchodów przed pomnikiem Nieznanego Żołnierza na Ołtarzu Ojczyzny w Rzymie składana jest korona laurowa.

łosi przywiązują dużą wagę do mody. W Mediolanie i Rzymie odbywają się słynne na całym świecie pokazy kolekcji strojów. Wielu znanych projektantów pochodzi właśnie z Włoch.

ybitnym Włochem, znanym na całym świecie, był wielki rzeźbiarz i malarz Michał Anioł Buonarotti, który żył prawie 450 lat temu. Był on autorem między inny mi – wspaniałych fresków przedstawiających stworzenie świata. Z Włoch pochodził również Leonardo da Vinci [czytaj Winczi] – malarz, architekt, rzeźbiarz, uczony i wynalazca, autor obrazu Mona Lisa. Do dziś jest uważany za najbardziej wszechstronnego człowieka, choć żył prawie 500 lat temu. 60

m, nazywany tolicą Włoch jest Rzy iastem”, ponieważ często „wiecznym m ych aniałe zabytki z różn znajdują się tam wsp to: Koloseum, gdzie epok. Niektóre z nich ynny wały się igrzyska, sł w starożytności odby Romanum, Bazylika plac miejski Forum Łuk Konstantyna, Św. Piotra, Panteon, ber. ny jest nad rzeką Ty Kapitol. Rzym położo o tw ajduje się inne pańs zn u m zy R e ni re te Na ykan. skie, w skrócie Wat – Państwo Watykań e icy Apostolskiej, gdzi Jest to siedziba Stol ioła śc jwyższe władze Ko rezydują papież i na nie ele Watykanu to głów katolickiego. Obywat księża, zakonnice dostojnicy kościelni, ka, która czuwa nad i Gwardia Szwajcars pieża. bezpieczeństwem pa

Zadanie 1

ę, yf, a dowiesz si Rozwiąż logogr y ńc ą się mieszka czym poruszaj iego miasta – pięknego włosk ana została zbudow Wenecji, która wyspach na na bagnistych im. Miasto Morzu Adriatyck kanały. Nie ma e przecinają liczn i autobusów, tu samochodów ą odbywa się drog a cały transport zo. Wenecja wodną lub pies wającego się co słynie też z odby Jej mieszkańcy roku karnawału. ją na ulicach i turyści świętu yślne stroje przebrani w wym i piękne maski.

: 1) Wydarzenie, Poziomo od góry w Koloseum, jakie odbywało się j flagi 2) Kolory włoskie y i …, to biały, czerwon ytny 3) Słynny staroż rum …, plac miejski to Fo twa włoskiego, 4) Jest głową pańs anego włoskiego 5) Drugie imię zn za to Michał …, rzeźbiarza i malar ry Włoch, 6) Najwyższe gó 7) Miasto mody.

2. 3. 4. 5. 6. 7.

_ _ _ ecji to _ _ _ _

mocji w Wen rny środek loko

Popula

Zadanie 2 Skreśl nazwy potraw i przysmaków, z których Włosi słyną na całym świec ie, a dowiesz się, jak się nazyw a restauracja, w której podaje się włoskie specjały. LASAGNE*, LODY, OWOC E MORZA, PIZZA, RAVIOLI, RISOTTO, SPAGHETTI, SZ YNKA PARMEŃSKA, TIRAMISU * czytaj: [lazanie]

Ta restauracja to _ _ _ _ _ _ _ _ _

Zadanie 3 Połącz kropki, a dowie sz się, jak wygląda Aqua Appia [czytaj: Akua Apia] – najstarszy akwedukt w Rzymie, zbudowany ponad 2300 lat temu. Akwedu kty to były wodociągi doprowadzają ce wodę ze źródeł do miast. Wo da była następnie dostarczana do licznych fontann, łaźni oraz boga tszych domów. Dzięki technice budowy arkad można było przerz ucać akwedukty nad dolinam i i nierównościami teren u, znacznie skracając ich długość.

Zad. 1 (str. 3) – EUROCENT, Zad. 2 (str. 4) – OJCOWIE EUROPY; Zad. 3 (str. 4-5) – 1. AUSTRIA, 2. BELGIA, 3. BUŁGARIA, 4. CYPR, 5. CZECHY, 6. DANIA, 7. ESTONIA, 8. FINLANDIA, 9. FRANCJA, 10. GRECJA, 11. HISZPANIA, 12. HOLANDIA, 13. IRLANDIA, 14. LITWA, 15. LUKSEMBURG, 16. ŁOTWA, 17. MALTA, 18. NIEMCY, 19. POLSKA, 20. PORTUGALIA, 21. RUMUNIA, 22. SŁOWACJA, 23. SŁOWENIA, 24. FINLANDIA, 25. WĘGRY, 26. WIELKA BRYTANIA, 27. WŁOCHY; Zad. 4 (str .7) 1. CZESKI – CZECHY ● 2. NIDERLANDZKI – A. HOLANDIA, B. BELGIA ● 3. SŁOWEŃSKI – SŁOWENIA ● 4. ANGIELSKI – A. WIELKA BRYTANIA, B. IRLANDIA, C. MALTA ● 5. NIEMIECKI – A. NIEMCY B. AUSTRIA, C. BELGIA, D. LUKSEMBURG ● BUŁGARSKI – BUŁGARIA ● 7. POLSKI A – POLSKA ● SŁOWACKI – SŁOWACJA ● 9. DUŃSKI – DANIA ● PORTUGALSKI – PORTUGALIA ● 11. ESTOŃSKI – ESTONIA ● 12.SZWEDZKI – A. SZWECJA, B. FINLANDIA ● 13. FIŃSKI – FINLANDIA ● 14. RUMUŃSKI – RUMUNIA ● 15. FRANCUSKI – A. FRANCJA, B. BELGIA, C. LUKSEMBURG ● 16. GRECKI – A. GRECJA, B. CYPR ● 17. MALTAŃSKI – MALTA ● 18. HISZPAŃSKI – HISZPANIA ● 19. WŁOSKI – WŁOCHY ● 20. IRLANDZKI – IRLANDIA ● 21. LITEWSKI – LITWA ● 22. WĘGIERSKI – WĘGRY ● 23. ŁOTEWSKI – ŁOTWA; Zad. 1 (str. 8) – WIEDEŃSKI, Zad. 2 (str. 9) – SACHERA; Zad. 1 (str. 10) – SAKSOFON, Zad. 2 (str. 11) – WATERLOO; Zad. 1 (str. 12-13) – RÓŻA DAMASCEŃSKA, Zad. 2 (str. 13) – CYRYLICA, Zad. 3 (str. 13) – BAŁKAŃSKI; Zad. 1 (str. 15) – CUPRUM, Zad. 2 (str. 15) – MEZE, Zad. 3 (str. 15) – KOTY; Zad. 1 (str. 17) – MORAWY, Zad. 2 (str. 17) 1-a, 2-g, 3-d, 4-b, 5-e , 6-c, 7-f, Zad. 3 (str. 17) – ODRA;

Zad. 3 (str. 19) – ORESUND; Zad. 1 (str. 21) EESTI, Zad. 2 (str. 21) – LAHEMAA, Zad. 3a (str. 21) – JASKÓŁKA, Zad. 3b (str. 21) – CHABRY; Zad. 1 (str. 23) – SUOMI, Zad. 2 (str. 23) – KALEWALA; Zad. 1 (str. 24) – KOGUT, Zad. 2 (str. 25) – NOTRE DAME, Zad. 3 (str. 25) – OZNACZONE RÓŻNICE;

Zad. 1 (str. 27) – AFRODYTA, Zad. 2 (str. 27) – OLIMPIADA OLIMPIADA; Zad. 1 (str. 28) – PICASSO; Zad. 1 (str. 31) – TULIPAN, Zad. 3 (str. 31) – ROWER; Zad. 2 (str. 33) – LEPRECHAUNY;

Zad. 1 (str. 35) – MICKIEWICZ, Zad. 2 (str. 35) – SKRABALAI; Zad. 1 (str. 37) – MOZELA MOZELA, Zad. 2 (str. 37) – EUROPEJSKI TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI;

Zad. 1 (str. 39) – DANAID, Zad. 2 (str. 39) – DAUGAVA; Zad. 1 (str. 41) – IL BELT, Zad. 2 (str. 39) – COMINO; Zad. 1 (str. 43) – BRACIA GRIMM, Zad. 2 (str. 43) – OZNACZONE RÓŻNICE;

HALUSZKI,, Zad. 2 (str. 51) – KOSZYCE; Zad. 1 (str. 51) – HALUSZKI Zad. 1 (str. 53) – LIPICAŃSKI LIPICAŃSKI,, Zad. 3 (str. 53) – SMOK; Zad. 1 (str. 55) – DYNAMIT,, Zad. 2 (str. 55) – WENER; Zad. 1 (str. 56) – BATORY,, Zad. 2 (str. 57) – PAPRYKA; Zad. 3 (str. 57) – POZIOMO: NIEMCY (UE), RUMUNIA (UE), AUSTRIA (UE), WĘGRY (UE), UKRAINA, MOŁDOWA; PIONOWO: BUŁGARIA (UE), CHORWACJA, SŁOWACJA (UE), SERBIA;

Zad. 1 (str. 59) – PERUKA, Zad. 2 (str. 59) – PIKTOWIE;

Zad. 1 (str. 45) – BŁĘDOWSKA, Zad. 3 (str. 45) – 1) KRAKÓW, 2) WROCŁAW, 3) WARSZAWA, 4) GDAŃSK, 5) POZNAŃ, 6) TORUŃ; Zad. 2 (str. 45) – OZNACZONE RÓŻNICE;

Zad. 1 (str. 61) – GONDOLA, Zad. 2 (str. 59) – TRATTORIA.

Zad. 1 (str. 47) – PORTO; Zad. 1 (str. 49) – MARTISOR, Zad. 2 (str. 49) – PELIKAN;

Spis treści Unia Europejska .......................................................................................................................................................... 2 Austria .....................................................................................................................................................................8 Belgia .....................................................................................................................................................................10 Bułgaria .....................................................................................................................................................................12 Cypr .........................................................................................................................................................................14 Czechy ......................................................................................................................................................................16 Dania .......................................................................................................................................................................18 Estonia .....................................................................................................................................................................20 Finlandia ..................................................................................................................................................................22 Francja .........................................................................................................................................................................24 Grecja ...........................................................................................................................................................................26 Hiszpania ..................................................................................................................................................................28 Holandia .....................................................................................................................................................................30 Irlandia ........................................................................................................................................................................32 Litwa ........................................................................................................................................................................34 Luksemburg ............................................................................................................................................................36 Łotwa ........................................................................................................................................................................38 Malta .........................................................................................................................................................................40 Niemcy ..............................................................................................................................................................................42 Polska ........................................................................................................................................................................44 Portugalia ....................................................................................................................................................................46 Rumunia .....................................................................................................................................................................48 Słowacja ............................................................................................................................................................................50 Słowenia ......................................................................................................................................................................52 Szwecja .....................................................................................................................................................................54 Węgry ..........................................................................................................................................................................56 Wielka Brytania.......................................................................................................................................................... 58 Włochy .........................................................................................................................................................................60 Rozwiązania zadań ............................................................................................................................................................62

Rzeczpospolita Polska Ministerstwo Spraw Zagranicznych

Ministerstwo Spraw Zagranicznych al. J.Ch. Szucha 23, 00-580 Warszawa www.msz.gov.pl www.polskawue.gov.pl