Elk zijn type

Diabetes komt in vele vormen, maar de meest voorkomende zijn type 1 en type 2. Elk type heeft zijn eigen aanpak. Wanneer mensen met muco ook diabetes ontwikkelen, wordt die aanpak puur maatwerk.

Elke lichaamscel heeft energie nodig om te kunnen overleven. Die energie halen we uit ons voedsel. Ons lichaam zet zetmeel en suikers (samen ook wel gekend als koolhydraten) om in glucose. Glucose reist via de bloedbaan naar onze lichaamscellen. Glucose is daar een populair goedje. Elke cel wil glucose binnenhalen, als onmiddellijke energiebron of om een reservevoorraadje op te slaan.

Bij diabetes lukt dat niet. De glucose geraakt niet, of in onvoldoende mate, binnen in de cel. Het is daarom zeer belangrijk dat diabetes tijdig gediagnosticeerd en behandeld wordt. Bij mensen met muco dreigt onbehandelde diabetes de longfunctie en de gewichtsevolutie nog meer aan te tasten. Daarnaast kampen diabetici met een wisselend humeur, hoofdpijn, duizeligheid, beven, minder goed zien, slaperigheid,… Dat heeft te maken met hun schommelende bloedsuikerspiegel. In het ergste geval riskeren de te hoge glucosewaarden op lange termijn de hart- en bloedvaten en zenuwen te beschadigen.

Waarom krijgen de lichaamscellen van mensen met diabetes zo weinig, of zelfs geen glucose meer binnen? Glucose zelf kan niet zomaar de lichaamscellen binnendringen. Hiervoor heeft het een sleutel nodig. Deze sleutel is insuline, een stof die we zelf aanmaken in onze alvleesklier of pancreas. Mensen met diabetes kampen met een tekort aan insuline, of de lichaamscellen herkennen de insuline niet meer. Bij hen staan de cellen dus minder of helemaal niet open voor de energiebommetjes die glucose zijn.

Wat valt er aan te doen? Daar is niet één eenvoudig antwoord op. Er zijn verschillende vormen van diabetes en de behandeling varieert naargelang het type. Hier bekijken we de twee meest voorkomende types, en diabetes bij muco.

Diabetes type 1

Bij diabetes type 1 maakt de patiënt zelf geen insuline meer aan. Dat wil zeggen: de pancreas, de fabriek die insuline produceert, stopt ermee. Diabetes type 1 is een auto-immuunziekte. Dit betekent dat het lichaam de eigen pancreas gaat aanvallen zodat die geen insuline meer kan aanmaken. Diabetes type 1 ontstaat meestal bij kinderen of jongvolwassenen.

Gelukkig slagen we er tegenwoordig in om insuline in het laboratorium na te maken. De patiënt kan zich daarmee zelf inspuiten. Dat moet nog steeds gebeuren via een insuline-pen of een pompje. Insuline via de mond innemen kan niet aangezien het in de maag afgebroken zou worden.

Diabetes type 2

Bij diabetes type 2 is er wel insuline, maar lichaamscellen zelf reageren onvoldoende op die aangeboden insuline. Overgewicht kan een belangrijke oorzaak zijn: de aanwezigheid van veel vetweefsel maakt de lichaamscellen minder gevoelig voor insuline, waardoor ze minder glucose opnemen. De cellen krijgen dan onvoldoende directe energie.

Mensen met type 2 diabetes kunnen, zeker in de beginfase, behandeld worden met een aangepast voedingsschema, voldoende activiteit en medicatie ter ondersteuning. Deze medicijnen maken het lichaam gevoeliger voor insuline of stimuleren de pancreas om meer insuline vrij te geven.

Diabetes bij muco

Muco heeft op zichzelf al een ernstige impact op het dagelijkse leven. Sommige mensen met muco ontwikkelen daarbovenop ook diabetes. In België gaat het om 15% van de personen met muco. Diabetes komt voor bij 4% van de kinderen met muco en bij 24% van de volwassenen (cijfers afkomstig uit het Belgisch Mucoregister 2016). De boosdoener is alweer het taai slijm dat de kanaaltjes in de pancreas verstopt. Hierdoor kunnen de pancreasenzymen moeilijker uit de pancreas stromen. Op den duur zorgt dit voor schade aan de pancreas zelf, wat de insulineproductie kan beïnvloeden.

Bovendien kampen mensen met muco met langdurige en weerkerende infecties. Die maken de lichaamscellen minder gevoelig voor insuline. Zeer kort samengevat: diabetici met muco hebben de eigenschappen van zowel type 1-diabetes, als van type 2-diabetes.

Meestal bestaat de behandeling uit het toedienen van een bepaalde soort insuline (er zijn meerdere varianten). Anders dan bij type 1 of type 2-diabetes wordt bij mensen met muco geen calorie-arm dieet voorgeschreven. Voldoende calorieën innemen blijft bij muco essentieel! De behandeling vergt een pak meer maatwerk. Veel meten, controleren en bijsturen. De artsen, diëtisten en endocrinologen staan bij elke patiënt voor een zoektocht naar de ideale mix, die bovendien kan wijzigen naarmate men ouder wordt.