Bruno Vanden Broecke & Kathleen Treier

Tekenen van geloof in jonge makers

Trappelend Talent, het TheaterFestival en c o r s o bundelen de krachten: samen willen ze een vliegwiel zijn dat jonge makers gemakkelijker doet doorstromen naar het culturele veld. Wanneer je naam en faam nog niet gemaakt zijn, is het immers niet altijd gemakkelijk om een voorstelling in de zalen te krijgen. En er ís heel wat moois dat het verdient om gezien te worden. Een gesprek met Bruno Vanden Broecke, de initiatiefnemer van Trappelend Talent, en Kathleen Treier, die het TheaterFestival leidt.

tekst Lien Vanreusel

Trappelend Talent en #nieuwjong hebben eenzelfde doel: jong talent naar de zalen trekken.

Bruno: “Trappelend Talent wil een lanceerplatform zijn dat inspeelt op de behoeften van jonge makers, ongeacht hun achtergrond. Het aspect waarin een maker nog onervaren is, proberen we aan te vullen met onze eigen ervaring. Dat kan coaching zijn op productioneel of creatief vlak, maar evengoed bieden we een antwoord op economische of praktische vragen. Dit is een vrij uniek project. We claimen niets, maar willen mee een steentje verleggen voor hun autonoom project.”

Kathleen: “#nieuwjong is een onderdeel van het programma van het TheaterFestival dat focust op nieuw en jong werk. De zichtbaarheid tijdens het TheaterFestival is heel belangrijk voor deze makers: het is een plek waar veel nieuwsgierige cultuurprofessionals komen, in gesprek gaan met elkaar en nieuwe makers, en ontdekken wie of wat ze kunnen oppikken. #nieuwjong ontstond na het stopzetten van Circuit X, een gesubsidieerd initiatief dat tussen 2011 en 2017 jonge makers selecteerde met de bedoeling hen beter te laten doorstromen naar de cultuurcentra.”

Bruno: “De naam Trappelend Talent pikte ik opnieuw op omdat ik zo’n twintig jaar geleden twee voorstellingen kon maken dankzij de steun die ik kreeg. Ik voel me bevoorrecht: al twintig jaar kan ik spelen, mijn eigen stukken produceren en met heel veel mensen samenwerken. Net als elke maker moest ik eerst door een fase van krabben en zoeken: is dit wat ik wil doen, ook als het moeilijk is? Maar in het huidige klimaat is het soms echt knokken. Ik heb het gevoel dat dat gevecht bij veel makers nu jaar na jaar blijft duren. Projectsubsidies en structurele steun zijn met elkaar verbonden; het is heel lastig uit te leggen aan de mensen die subsidies geven hoe broos dat ecosysteem is. De coronacrisis heeft daar geen deugd aan gedaan - maar het was al zo.”

Hoe komt het dat de doorstroming naar het veld zo moeilijk verloopt?

Bruno: “Veel cultuurdragers zien zich bijna verplicht om makers met een grote naamsbekendheid of een langere staat van dienst te programmeren, want ze moeten hun zalen vullen om break even te draaien. De marge om experimenteel, jong of onbekend werk te tonen, wordt steeds kleiner. Uit een soort van heimwee of “ambetantigheid” stuurde ik álle culturele centra de vraag of het mogelijk zou zijn om één of twee avonden voor te behouden voor een (jonge) maker die iets moois gemaakt heeft, maar dat niet in de zalen krijgt. Er kwam heel veel reactie op.”

Kathleen: “Het vergt heel wat moed van programmatoren om

voor jonge makers te kiezen. Als ze zien dat andere huizen dat ook doen, ontstaat er een gezamenlijke draagkracht en kunnen er langere tournees gepland worden. Veel jonge makers hebben hier en daar een voorstelling gepland. Op dat moment moeten ze er staan en knallen - om nadien soms weer maandenlang stil te liggen met de voorstelling. Dat is bijna onmogelijk. Wanneer (jonge) makers spelen op het TheaterFestival, sterkt dat hun vertrouwen en kan het ook vertrouwen geven aan andere spelers in het veld. In potentie is het ook een initiator om een volgend dossier voor projectsubsidie in te dienen: er is al een zeker geloof in hun kunnen.”

Hoe kwam jullie gezamenlijke selectie tot stand?

Bruno: “Dat werkt in twee richtingen: we gaan zelf kijken naar stukken, maar makers kunnen ons ook benaderen. Er zijn geen echte regels, behalve dat het telkens gaat om mensen die heel veel zin hebben om een tournee op poten te zetten en rijp genoeg zijn om tien, vijftien keer op te treden. De voorwaarde is wel dat het om een voldragen voorstelling gaat die het verdient om gezien te worden.”

Kathleen: “Het TheaterFestival werkt met een professionele jury, maar deze jury maakt de selectie voor #nieuwjong niet alleen. Daarvoor doen we – in normale omstandigheden – een brede bevraging bij allerhande cultuurprofessionals: producenten van jonge makers, alternatieve managementbureaus, residentieplekken, spreiders, programmatoren van cultuur- en kunstencentra. Een keuze maken lag niet voor de hand in dit coronajaar, want we gaan normaal gezien heel wat bekijken, krijgen veel tips … De selectie van het #nieuwjong en Trappelend Talentprogramma was een samensmelting van beide manieren van naar het veld kijken. Zo kwamen we tot een artistiek-inhoudelijk interessante en diverse selectie die we tijdens het TheaterFestival gezamenlijk presenteren op verschillende locaties, waaronder c o r s o en de Carrousel.”

Want gevolgen had de crisis wel.

Kathleen: “Door corona is de eerste editie van Trappelend Talent vroegtijdig gefnuikt. Een voorbeeld is Real Boys van More Dogs & Orkater, dat veel te weinig kon worden opgevoerd. Zij kregen sindsdien wel veel ‘tekenen van geloof’: hun project werd geselecteerd voor het Nederlands Theaterfestival en maakte deel uit van de eerste editie van Trappelend Talent. Bijgevolg is Real Boys te zien op het Theaterfestival. Een ‘positief’ gevolg is dat we bij het TheaterFestival gekozen hebben om meer jong en nieuw talent een podium te geven. Maar liefst 9 jonge makers hebben projecten in het programma, naast de Golden Oldie TEN OORLOG van het jong Gentse collectief Camping Sunset.”

Bruno: “Eén van de makers die ik intensief gecoacht heb, is Johannes Wirix-Speetjens. Zijn voorstelling Zonderlingen ging in première toen er nog geen publiek in de zaal mocht omwille van de coronamaatregelen. Hij gaf een streaming voor een lege zaal en boog dan naar de camera …”

Jonge makers in c o r s o en De Carrousel

Na de repetitie

Lien Thys en Tim Bogaerts

do 2 en vr 3 sep - De Carrousel

Twee acteurs vurig aan het werk op scène. Tijdens de repetitie dringt geleidelijk aan de realiteit van buiten de zaal binnen. Wanneer deze realiteit clasht met de geënsceneerde werkelijkheid kijken de acteurs elkaar aan met de vraag: wie spreekt er nu eigenlijk? Na de repetitie – naar de gelijknamige film van Ingmar Bergman – biedt een caleidoscopische blik op het proces van het eindeloos herscheppen van je dromen, jezelf en de ander.

PL3MONS

Younes van den Broeck aka Spitler

vr 3 en za 4 sep - c o r s o

PL3MONS is een hybride, Afro-futuristische, multimediale performance in 3D-stijl die drijft op een postapocalyptisch scenario: klimaatverandering is een feit en de bevolking zit in overlevingsmodus. Buitenaardse, parasitaire wezens vinden via plastic een gastheer om vernieling en verderf te zaaien op aarde. PL3MONS gaat over de roofzuchtige rol van plastic en andere vervuilers. Alle maskers, decors en kostuums werden ontworpen en gemaakt door Younes van den Broeck zelf.

Serenade

Louis Janssens / Desnor

wo 8 en do 9 sep - De Carrousel / za 2 okt - c o r s o

‘Serenade’ is een ode aan de liefde in al haar complexe facetten. Het is een eclectische partituur opgebouwd uit herkenbare en minder bekende stemmen. Een grillig feest waarin de liefde queer is; ontwrichtend, verbindend, fluïde en ongrijpbaar. Louis Janssens verbeeldt een nacht waarin een web van verhalen, liederen en teksten samenkomen. Zo ontvouwt zich een denk- en gevoelswereld waarbij de grote emoties niet worden geschuwd. Al associërend, citerend, dansend en zingend ontstaat er een groet aan de ander.

Zonderlingen

Johannes Wirix-Speetjens do 9 en vr 10 sep - c o r s o

Jonge maker Johannes Wirix-Speetjens neemt u mee naar een verhaal in Rome. Op een markt voor agrarische producten begint zijn reis naar schoonheid en liefde. Door de ogen van zijn geliefde leert hij de stad, de Italiaanse taal en cultuur, maar ook de verwoestende kracht van liefde kennen. Een personage dat zijn geliefde graag mee op scène had gehad, maar met herinneringen zijn hart vult en de stad opnieuw inkleurt. Over liefde, loslaten en terugvinden.