3-201
fir Jonker vun 11 bis 18 Joer
10 Jo er
News
Sc
U L . B U L C E SCIENC
b Clu e nc ie + 13 S채it 12
Info: • Wäermt Säit 6-9 • Science Quiz Säit 10 • Opléisung vum leschte Quiz Säit 11 • 10 Joer Science-Club Säit 12-17 • AJSL, Expo Science, Concours Säit 18-19 • Suncup 2012 Säit 20
2
• Aktivitéiten Säit 22-45 • Umellungsziedel Säit 47
3
Science live iwwert d'ganzt Joer! u Bass du chaf t s Wës. .secnhnik a n Te s e i e r t ? intres -
Hues du iwwer 11 Joer? Wëlls du nei Leit kenne léieren, déi déi selwecht Intressen hu wéis 4 du?
Wann s
Wa jo, da kuck der den neie Programm vum „Science Club“ genee un. De „Science Club“ bitt dir nämlech vill flott Aktivi téiten, wéi zum Beispill verschidden technesch a wëssenschaftlech Work shopen an Experimenter, intressant wëssenschaftlech Ausstellungen am In- an Ausland, „Science Camp“, ….
du un Aktivitéite wëlls deelhuelen, da mell dech beim „Science Club“ per Post (mam Umellungsziedel op der leschter Säit), per E-mail
(science-club@mnhn.lu) oder per Internet
(www.science-club.lu) un. Mee denk drun, d‘Zuel vun deenen, déi kënne matmaachen ass limitéiert. Duerfir, wann s du wierklech un enger Aktivitéit intresséiert bass, da mell dech esou fréi wéi méiglech un.
an Zesummenaarbecht mat der
ience-Club
Sc
www.uni.lu
ster 25, rue Mün buerg e tz Lë 60 L-21 50 -4 33 Tel.: 4622 t-451 x: Fa p. Ré
w w w .s c ie n
mam "Projet Interactifs Scie ntifiques"
w w w .p in s c ie
n c e .l u
c e - c lu b .l u
De „Science Club“ ass eng Initiativ vum „natur musée“
w w w . mn h n.l u
Mir soen dem „Fonds National de la Recherche“ merci fir seng finanziell Ënnerstëtzung.
5
De Begrëff „Wäermt“ ass am physikalesche Sënn eppes anescht wéi am Alldag. Wäermt Wäermt ass eng Form vun Energie, an zwar d‘Beweegungsenergie vu deene klengen Deelercher (Moleküllen, Atomen) aus deenen e Kierper zesummegesat ass. Wat sech déi kleng Deelecher méi schnell hin an hier beweegen, wat de Kierper méi waarm ass.
6
Beispill E kaalt Steck Äis musse mer eis virstellen wéi vill kleng Waassermoleküllen, déi op feste Plaze setzen a just e bëssen hin an hier zidderen. Mécht een dat Stéck Äis méi waarm, da gëtt dat Zidderen méi staark. Iergendwann zidderen d’Deelecher esou staark,
dass se sech vun hire feste Plazen léisen, an iwwerall hin an hir beweege kënnen: d’Äis schmelzt an et gett flësseg (Waasser). Wann een elo nach weider hëtzt, gëtt d’Beweegung vun de Moleküllen nach ëmmer méi staark bis se komplett aus dem flëssege Waasser erausfléien an
Wat ass Wäermt iwwerhaapt?
als Waasserdamp (= duerchsichtege Gas) an d’Loft ginn: D’Waasser kacht. Keelt Keelt ass also näischt aneschtes wéi d’Feele vu Wäermt. Wann een e Glas Cola ofkille wëllt, da muss een der Cola Wäermt eweg huelen. Dat kann
een zum Beispill maachen, andeem een e kalt Stéck Äis dra mécht. D’Äis kritt elo déi Wärmt (an dowéinst schmëlzt et) déi d’Cola verléiert. Wéi kal kann e Kierper ginn E Kierper ka soumat net onendlech kaal ginn. Mee déi kaalste Temperatur, déi méigelech ass, ass
wann d’Deelerecher net méi zidderen (sech net méi beweegen), dat nenne mir déi absolut Nulltemperatur. Dës Temperatur läit bei -273° Celsius oder bei 0 Kelvin.
7
Temperat Fir d’Temperaturen ze moosse ginn et verschidde Moosseenheeten. Fahrenheit Fahrenheit ass déi eelsten Temperaturmoosseenheet, déi haut nach gebraucht gëtt. De Gabriel Fahrenheit (1686-1736) war en däitschen Physiker an Erfinder vu Miessinstrumenter. Dem Gabriel Fahrenheit seng Skala bezitt sech op de Fixpunkt vun der déifster Temperatur vum Wanter 1708/1709 a senger
8
Heemechtstadt Danzeg (-17,78 °C, 0 °F) an op de Fixpunkt, wou d’Waaaser fréiert (0 °C, 32 °F). D‘Fahrenheit-Skala war laang Zäit an Europa a Gebrauch, bis se durch d‘Celsius-Skala ofgeléist ginn ass. Haut gëtt se awer nach an Amerika an an e puer aneren engleschsproochege Länner gebrauch. Celsius An deene meeschte Länner moossen d’Leit haut d’Temperatur an Celsius. Den Anders Celsius (17011744) war e schwedeschen Astronom, Physiker a
Mathematiker. D‘Celsius Skala bezitt sech op de Fixpunkt, wou d‘Waasser fréiert (0°C) an de Fixpunkt, wou d’Waasser kacht (100 °C), an zwar bei mëttlerem Loftdrock op Mieresniveau. Hien huet soumat d‘Fixpunkter genau bestëmmt, well hien och d’Miessbedingunge festgeluegt huet, an dësem Fall de Loftdrock. De Loftdrock spillt nämlech eng grouss Roll, z.B. wann de Loftdrock manner grouss ass, kacht d’Waasser schons ënner 100 °C, dëst ass ënner
tur : Celsius, Kelvin a Fahrenheit! anerem de Fall héich an de Bierger. Kelvin Wëssenschafler moossen d’Temperatur a Kelvin, dëst ass och déi neisten Eenheet fir d’Temperatur ze moossen. William Thomson (Lord Kelvin) (1824-1907) war e britesche Physiker. Dës Moosseenheet geet vum absoluten Nullpunkt (273,15 °C) aus a benotzt déi selwegt Stufen wéi d‘Celsius Skala. D’Differenz tëschent der Temperatur, bei där d’Waasser kacht, an der Temperatur, bei
där d’Waasser fréiert, ass also gläich grouss, ob een dat elo a Kelvin oder a Grad rechent.
Kelvin
Celsius 370 10 360 350 340 330 320 310 300 290 0 280 270 260 250 0
373,15
273,15
0
-273,15
Fahrenheit 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 -10 -20
212
32
-459,67
210 200 190 180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 -10
D'Waasser
kacht
D'Waasser
fréiert
ullpunkt
Absoluten N
9
Science QUIZ
mam Titel „Astronomie a Weltall“. Am selwegte Déi éischt Aktivitéit vum Science Club war 2002 l, um nordost-europäeschen Himmel eppes Abrël 7. de op 6. Joer huet een an der Nuecht vum . extrem seltenes a spektakuläres beobachte kënne
n? Wat konnt een an dëser Nuescht observéiere
A) De Satellit Astra 1A, dee 1960 vu Betzduerf gestart war, ass vu senger Orbit ofkomm an iwwer Osteuropa erofgefall. B) En 300 kg schwéieren Meteorit ass an d’Äerdatmosphär agedrongen an do lues a lues vergléit an iwwer Osteuropa erofgefall.
10 Joe
Transinnes ace Center vum Euro Sp ag fir 4 Persoune rt ie fré of s: at Eischte Präi iane „ : 1 D entweder m h: „Mission Ar at kanns du ënn en Dag un um an der Belsc So r. te en eC mat Fr am Euro Spac (minimum 9 Joer) oder ill äredenger Fam utestage deelhuelen. ht kritt eng St na engem Astro Jidfereen, dee matmec . ss: smos Trouschtpräi teiger“ vu Ko karte für Eins kaart „Stern
ce n
r As tr on a ut e
er t op d’Umellung, od Schreif deng Äntwer schéck eis se ail. per Post oder per E-mde Science Club 10 er Well an dësem Jo fir dëse Quiz speziell Joer feiert ginn et en: Präisser ze gewann
Sc ie
C) D'Raumstatioun MIR an ISS sinn zesummen kollidéiert an iwwer Ost-Europa erofgefall.
ub Cl
nes nsin ra T ge a st
Opléisung
vum leschte
Science QUIZ
An eisem leschte Science News hate mir dech gefrot, firwat Pfeilschwanzkriibsen „Linulus polyphemus“ blot blutt hunn?
• • 100 % vun Iech woussten datts de
Pfeilschwanzkriibs net den Hämoglobine
• fir den Transport vu Sauerstoff benotzt, • mä datt en den Hämocyanin benotzt. Den Hämocyanin enthält Koffer a gëtt dem Blutt d‘bloe Faarf. An eisem Blutt suergt den Hämoglobin fir den Transport vum Sauerstoff an eisem Blutt, Hämoglobine enthält Eisen a fierft eist Blutt rout.
Aus ären Äntwerten hu mir 3 Gewënner gezunn: • Diego Polignano (11 Joer) • Anne Julie Herber (15 Joer) • Aziz Lakhoune (14 Joer)
10 Joer Sci en ce
2002-2012
C
: ub l
12
isser Speziell Präen n ze gewan am Science Q uiz : Saït 10 trei sflich fir eis 2 gratis Au déi i é n, oder d Membere iert ité inn. Et si lim et wëlle g n n ioritéit hu Plazen a Pr elo am is déi, déi b bei n meeschte ite ité iv eisen Akt unn. h t a matgem
10JoerScienceClub : vun 11-13 Fir Jonker en
h an d en Ausfluc ce lis, e Scien Technopo ei Mechele b Cente, zu , den der Belsch Bréissel an äit 31) 31. Mee (S
Fir Jonker vu
n 13-18: eng Besicht egung vun der BASF , eng grouss Chim iesfabrik, zu Ludwigsh afen an Däitschland , den 2. Juni 2012 (Säit 44 +39)
b Science Cludu op: Infoe fënns
B C' K A' I
G G
B' J
A
H C
b.lu science-clu
13
p
Jan Koe
Science Club Member Temoignagen
u sen Deel dozo engem grous zu t e hu b ’ lu d C ll fir De Science ch haut sou vi dass ech me n, e Science ro e d d e h ig rc ä b ren. Due ie é ss re te in ft wer Physik, Wëssenscha rt, ewéi z. B. iw ie lé e g ll vi h c e richteg mat Club hun e ik, awer wéi e hn c te ro kt e El n m Mikroskop Chemie a der mat enge o id lé f lle o itk engem Lé ch ass. wat net einfa h, c e rd schafft. e fä s e bäi epp lub bréngt do lechen WësDe Science C nner a Jugend Ka e d g e rd e fä Hie bréngt et no zebréngen. ll Spaass méi vi t a m h Atelieren als ft ha c sens ssenschaftlec ë w r e lw se h c ussen Deel Haut halen e zu engem gro h c e nn hu t a Moniteur an d nken. Club ze verda dem Science zesummen tt Zäit, déi mir flo i é d fir i rc e M eng 10 Joer. s Guddes fir d lle a n a n te ha
14
Jan Koep 19 Joer
MÄin Numm
nter schonns zë Ech huele ch nu e g l a h c deem e iten ité iv kt A n e sinn un d b lu C e vum Scienc deel.
Fir d'éischt war ec éischter bei kle h dobäi, de Madngen Atelieren Lab huet mir allem ëm bësse méi al war mer gutt gefall. Wéi ech dun virun , hunn ech ugef aang an d'Kolonien mat ze goen.
ass Pit
ience Camp, ol mat op de Sc m ee zw r wa h Ec den hen, eng Kéier op op Antibes tauc de Four an nd overing Scotla sc Di p, m ca tro As de Science mat. Virun allem p m Ca ts en m Ele ge fir d'Wësh am allgemen ec m et hu p m Ca uchcamp eschtert, den Ta senschaft bege lmeisseg er zënter 2 Jo rége nn gi h Ec t. ch ue engem Sport br huet mech zu m hen. m Tauchclub tauc fahrung a menge mam Dikkrecher h eng wichteg Er oc eren er Jo aw d' n rt re we wa iw n engwëssen em lg Déi aner Campe Al g se as m hun op alle Fall Liewen, an ech gesammelt. am Science Clup himie studé ëll Ce ch am Sc iere idd ass: Ech w m L , m n n u u i nn vam Moment oc h wen also bis elo gence goen, E ' a D ken e i villmools Merc nz st Club z'si Moniteur ginn a un huet mäi L fänanisatio Pit Koob i do aark zuengageieren iwwert fir. m Gu den beaflosst asbl. D' Org S N I , d 19 Joer d'P
15
t Lauren inussi r a t t a C
16
. ience Club
ëmmer Sc nce Club, Eemol Scie
en enen éischt irekt bei de d h c e r a h w er achen ec Virun 10 Jo h haut ma nn obäi an oc d n ite rer Roll. Wa ité iv ne Akt an enger a h c o rt nn a w nktionéie nach mat, wéi alles fo t llt verstoen, o w r ie sinn ech e fré n, h ec kenne leiere llt o w s ie e N ppes bäi ze an och vill e Kanner e probéiert d e e d r Stonnen , ut ha hinnen pue h c o r e w a ass einfach ä bidden. Et bréngen, m ze it ité iv an kt ze kennen léierräich A eschteren eng flott a e g e b n nk re flott déi Jo en an Oue u hinnen A ëmmer rëm o w n, ie is ité e rch d ’Aktiv chen ze w nn ech due hinnen Saa si ll Fa h lle Ec a uer ginn. iwen. Op achen gew opstoen ble Sa i ne n ll vi ru ience Club déi ech vird ten vum Sc an anerer, h r verstanen e ss e e natierlec b n ewisen. Me g hu Saache h c e ass ut a kr nnt hunn, nëmme Sp éi einfach nach net ka d i, ä b o h d c tierlech o Aktivitéiten en sinn na waren och De t ze vergiess e N . nn nne léiert. hu ktivitéiten ke gemaach A n e d ch nd e i ee währe hkeet fir m déi Leit, dé utt Méiglec g ng e h n c e nn, mä o lub ass eb l ass geaass ze hu Science C Sp it ä iz Dësen Artike ä Fr r a menge de ganzen gewiescht, kierzt ginn nussi ei eis b ir d t attari s ze léieren. nn ie e C N s t e p Artikel ke n p e epage Laure r op der Hom noliesen! 1 Joe
2
Julie Nille s
Zënter Joere sinn ech am Science-Club, Workshopen vu ech war ni wi n engem halw erklech u kleng en Dag intere e méi u Campe sséiert, dofir aw n. Langweileg er ëmsou war et ni, ganz Déi éischte Ké am Géigend ier, wou ech op eel! e Camp gaan zimlech nervös gen sinn, war : et kennt ee ech keen, et wees op een duerkë s een net gene nnt, a wat wa e, wat nn de Scienc net sou gefält, e-Camp enge well ee ni wier m klech eppes ze dinn hat? An mat der Wësse trotzdeem, no nschaft spéitstens en ee schonn ne ger hallwer St i Frënnschafte on n, hat n geschloss an um Schluss vu huet sech wu n der Woch wo el ge fillt. An llt keen méi he Camp am Su em. Zënterde mmer fir mec em as s ee h bal ëmmer um sech behaap Programm. An ten, zu 25 Stéc wee ka vun k an der Stad op der Plëss en gemaach ze g Laurenzia hunn? Wahrsc heinlech just mat dobäi wa déi, wou dat ren. De Scienc Joer e-Club huet ei summengesc s zehweesst, mie r hunn net në villes bäigeléi mmen ert, mä och Le it kennegeléier wéi et normal t, kaum méiglec h ass, op alle sinn et schéin fall Erënnerungen an Er fahrunge n.
s Julie Nille r e o 18 J
Dësen Artikel de ganzen Arass gekierzt ginn eiser Homep tikel kennt dir op age noliesen!
17
an nco urs fir gutt o C e l do ona De nati-Science sinnlenter an de d’Expo ungen an Ta nners tëtzen. Leeschtschaften ze ë Joer an Wëssen 1 2 n a t 12 un tëschena mëll dech Jonk s s a b D Du Site vu séiert? interes den Internet iwwert her: .lu/ Fuersc nk-fuerscher o www.j
deng Thema n e i é iwwer w n. Wiel do zo u selwer s l e sief i l g oe w Du jet so l sséiert, o e r r P e / t n t i h himie, t dech Aarbec bitt, wa log ie, C hafe o i g B h c , a lt e F nsc swe rtwësse arbecht a A a hysik, r f u m z u et Ra atik, P a m r o o f e n G iteik,I r z.B. L themat e a d M o , t n h e t h ic eesch, Gesc ur a G k t i a n N h c r e fi T ften. ass op enscha t s E s ë . r w u s t e t ra
18
Jo nk Fuers cher Lëtzebuerg
f O p r uf
fir
de n natio nale Co nco u rs an d’Exp o -Scie nce 2012 De ng Aarbe cht so llt e ng 10 Säi te
laang an dës t Joer bis de
Frei de n, 13. Abrëll, dobann e sinn. Fir wei der Froe n zum Co nco u rs
an der Exp o -Scie nce,
r uff u n um: 52 52 71
19
5te Suncup 2012
Bau selwer mat Frënn an/oder Famill däin eegent Solarboot an huel Sonndes, den 1. Juli 2012 zu ColmarBierg un der fënnëfter Ausgab vum Suncup deel. Trainingsméiglechkeet: ab Freides den 29. Juni Zwou Kategorien vu Booter sinn zougelooss: • ferngesteiert Booter "euRoClass100" • net ferngesteiert Booter "ShuTTle guide" Organiséiert vum: Lycée Technique d'Ettelbruck (LTETT) mat der Ennerstëtzung vu senge Partner.
20
g: Suncup an Umeldun n e fo In r e Weid
ett.lu .lu t .l r a l o s / / : p htt tett l @ p u c n u s : E-mail
Aktivitéiten:
13 Joer n a 1 1 t n e h c tës Säit 22-36
5 Joer 1 n a 3 1 t n e tësch Säit 37-42
n 18 Joer a 5 1 t n e h c s të Säit 43-45
21
vun 3 11 - 1 Joer
Äisvull &Co 12
Samschdes, de 14.
Abrëll 20
maachen eng MirBestandsopnam vun
Äisvull, Waassermärel a Wanterpanewippchen op der Waark.
0 Euro
22
Auer Rendez-vous: um 14:00 réck (zréck 17:00 Auer) Ettelb beim Kierfecht (49°50' N 6°06' E)
Responsabel: Claude HEIDT
Biolog
www.naturmusee.lu
vun 3 11 - 1 Joer
! ermamaacahcehne!n r w e l w e l s e s n e n o e t o t F o F D ll 2012 rëll Abrë igaitlal3D319. .Ab Dit denn19 Dig des,s,de chde esch nnes Donn Do loosse sech 3DhautBillerganz einfach
mat der Hëllef vun digitale Fotoapparater maachen. An dësem Workshop kanns du selwer 3D Biller maachen a gëss alles iwwer dës speziell Method, fir Fotoen ze maache gewuer.
Auer Rendez-vous: um 14:30 (zréck 16:30 Auer) am 'natur musée' am Gronn
04 Euro
Responsabel: Guy MARSON
www.naturmusee.lu
23
vun 3 11 - 1 Joer
n r Infoe Weide oncours olc zum M du am n n fë s en ippch Panew 12 01/
a Bléien" n ie e B " s r u o c n o Molc rëll 2012 eschdes, de 26. Ab Donn
du verschidde Heiflottléiers Techniken mat
Wuesfarwen kennen fir um Molconcours "Beien a Bléien" deelzehuelen. Hei kanns du och Beien ënnert der Lupp genee kucken a probéieren eng präzis Zeechnung ze maachen.
Rendez-vous: um 14:00 zu Auer (zréck 16:00 Auer) ch' Manternach 'A Wiewes
4 Euro
24
Responsabel: Michelle GROSBUSCH
Guide vum "natur musée"
www.naturmusee.lu
vun 3 11 - 1 Joer
Physik Show 12
Samschdes, de 5.
Mee 20
Show mat Engfaszinante physikaleschen
Experimenter, fir ze kucken a fir selwer ze maachen.
Auer Rendez-vous: um 10:00 (zréck 12:15 Auer) am 'natur musée' am Gronn
04 Euro
Responsabel: André MOUSSET
Physiker
www.naturmusee.lu
25
? Banal Mëlleec20h12
vun 3 11 - 1 Joer
Dënschdes, de 15.
Me
Mëllech wirklech esou Assbanal? Et kann een se net nëmmen drénken, mee och duerchsichteg, pecheg, fest,... maachen. Mir entdecken eng ganz Rei verschidden Experimenter ronderem d'Mëllech.
4 Euro
26
Rendez-vous: um 15:00 am Auer (zréck 17:00 Auer) el Science-Mobil zu Stees
Responsabel: Aline FISCHER
Chemikerin
www.science-mobil.lu
vun 3 11 - 1 Joer
ROBODAY
. Mee 2012
Samschdes, den 19
dësem Bannt Dag kanns de déi
neisten NXT Mindstorms Roboter zesummebauen a programméieren. De Roboter ka schwätzen, gräifen, fueren, héieren, mat Hëllef vun Ultraschall "gesinn" a villes méi.
Aue Rendez-vous: um 09:00 15:00 Auer) op der Lux, Campus Walfer
06 Euro
Responsabel: Ingo SCHANDELER
Informatiker
www.uni.lu
27
vun 3 11 - 1 Joer
en Taucher h c s e n ia s e t r a k De . Mee 2012 Donneschdes, de 24 schwëmmt um HolzWaasser, a Bläi geet
ënner. Wéi een aus Holz a Bläi eppes bastelt, dat schwammen an tauchen kann, gëss du an dësem Atelier gewuer.
4 Euro
28
Rendez-vous: um 15:00 am Auer (zréck 17:00 Auer) n 'natur musée' am Gron
Responsabel: Patrick DELHALT
Biolog
www.naturmusee.lu
vun 3 11 - 1 Joer
le Roboter l e u t ir v e r ie é Mee 2012 Programm nschdes, den 29. Dë
Duerch d'Programmatioun vun
engem virtuelle Roboter kriss du eng kleng Aféierung an d'Welt vun der Programmatioun …
Auer Rendez-vous: um 09:30 (zréck 15:00 Auer) op der Uni Lëtzebuerg Campus Kierchbierg
06 Euro
Steffen Rothkugel, Jean Botev, Laurent Kirsch Informatiker
http://crepes.uni.lu
29
vun 3 11 - 1 Joer
en Solarboot .bMeaeu20 12 Mëttwochs, den 30
e Solarboot, Mirdatbastelen mat Hëllef vun der Sonnenenergie ugedriwwe gëtt. Mat deem Solarboot kanns du dann de 8. Juli op der Solarbootregatta zu Colmar-Bierg deelhuelen.
25 Euro
30
Rendez-vous: um 09:00 am Auer (zréck 16:00 Auer) n 'natur musée' am Gron
Responsabel: Patrick DELHALT
Biolog
http://solar.ltett.lu/
s a Bréisse12l li o p o n h c e T r 31. Mee 20 Science Cente Donneschdes, den
Illusiounen, Experimenter, Spiller a Spass...
t téi i v i kt a lub eC c en ci
Gebuer tsd 10 J ag oe s r S
vun 3 11 - 1 Joer
Auer Rendez-vous: um 08:30 (zréck 18:00 Auer) um P&R Howald (mir fuere mam Bus)
0 Euro
Responsabel: Patrick DELHALT
Biolog
www.technopolis.be
31
vun 3 11 - 1 Joer
Botanik
ni 2012 Freides, den 1. Ju erfuerschen Mird'Orchideen an déi
aner Planzen aus dem Naturschutzgebitt Aarnescht.
4 Euro
32
Rendez-vous: um 14:30 NidAuer (zréck 16:30 Auer) dikt deraanwen bei der Ap (49°39'26"N 6°14'59"E)
Responsabel: Claude HEIDT
Biolog
www.naturmusee.lu
vun 3 11 - 1 Joer
ophon amm r r G e D nge mat e nns a k Plack at m du n! huele e he m
on Grammoph20 12
Donneschdes, de 7.
Juni
selwer e BauGrammophon fir Placken ze lauschteren!
Auer Rendez-vous: um 15:00 (zréck 17:00 Auer) am 'natur musée' am Gronn
100EEuuroro
Responsabel: Patrick DELHALT
Biolog
www.naturmusee.lu
33
vun 3 11 - 1 Joer
ag Biodiversitä.tJusnid20 12 Samschdes, de 16
Musée wëll Deerausfannen, wéi vill
Déieren- a Planzenzorten an der Gemeng Lëtzebuerg liewen. Ons Aufgab ass eng Bestandsopnam vun de Vullen am Gronn.
0 Euro
34
Rendez-vous: um 09:00 am Auer (zréck 11:30 Auer) n 'natur musée' am Gron
Responsabel: Claude HEIDT
Biolog
www.naturmusee.lu
vun 3 11 - 1 Joer
elverkéiert ig p S ? g te h ic r Juli 2012 Gesinn ech dat Donneschdes, de 5. d'A gesäit, a mir Watverstinn, huet heiansdo näischt mateneen ze dinn. Mir kucken a bastele Saachen matt Spigelen, déi net esou ausgesinn, wéi se am Fong sinn.
Auer Rendez-vous: um 14:00 (zréck 17:00 Auer) am 'natur musée' am Gronn
04 Euro
Carlos PAULOS, Katia DUSCHERER Fuerscher kognitiv Wëssenschaften
www.naturmusee.lu
35
vun 3 11 - 1 Joer
Rakéit Mir bauen es,ndegn 12. Juli 2012 Donneschde
deng eege Rakéit. BauD'Rakéit, déi mat Drockloft
ugedriwwe gëtt, kanns du natierlech mat heem huelen!!!
10 Euro
36
Auer Rendez-vous: um 14:00 oosen (zréck 16:00 Auer) zu Str beim niewend der Gemeng, bei Ge ge én gr
Responsabel: Patrick DELHALT, Biolog Paul Zimmer Pins
www.pinscience.lu
vun 5 13 - 1 Joer
! r maachen!12 e w l e s n e o t o F . Abrëll 20 Digital 3D Samschdes, den 21 loosse sech 3DhautBillerganz einfach
mat der Hëllef vun digitale Fotoapparater maachen. An dësem Workshop kanns du selwer 3D Biller maachen a gëss alles iwwer dës speziell Method, fir Fotoen ze maache gewuer.
Auer Rendez-vous: um 14:00 (zréck 16:00 Auer) am 'natur musée' am Gronn
04 Euro
Responsabel: Guy MARSON
www.naturmusee.lu
37
vun 5 13 - 1 Joer
or Sterling Mollt20 12 . Abrë
Samschdes, den 28
bauen e Sterling Motor Mirzesummen a léiere säi Funktiounsprinzip kennen.
100EEuuroro
38
Rendez-vous: um 14:30 am Auer (zréck 17:00 Auer) n 'natur musée' am Gron
Responsabel: Eugène SCHILTZ
Pins
www.pinscience.lu
vun 5 13 - 1 Joer
BASF
Samschdes, den 2.
Juni 2012
fueren op MirLudwigshafen
bei d'BASF, eng grouss Chimiesfabrik; do gesi mir, wéi verschidde chemesch Stoffer (Wäschmëttelen, Botzmëttelen, Faarwen a.s.w.) a grousse Quantitéiten produzéiert ginn.
Auer Rendez-vous: um 07:00 (zréck 19:00 Auer) um P&R Howald (mir fuere mam Bus)
0 Euro
Responsabel: Maria URSONE
Biologin
www.basf.com
39
vun 5 13 - 1 Joer
mus Elektromags, ndeen 9.tis Juni 2012 Samschde
erfuerschen Mird'Elektromagnetismus
Phänomener an bauen selwer en Elektromotor den de gläichen Funktiounsprinzip opweist wei eng Dampmaschinn.
100EEuuroro
40
Rendez-vous: um 14:30 am Auer (zréck 17:00 Auer) n 'natur musée' am Gron
Responsabel: Eugène SCHILTZ PINS
www.pinscience.lu
vun 5 13 - 1 Joer
ontaktmotor k d e e R : s u m s ti e Juni 2012 Elektromagn Samschdes, de 16.
Mirengbauen Spull an
induzéieren doduerch ee Elektromagnéit, duerch dëse Phänomen kënne mir en Reedkontaktmotor bauen. De Reedkontaktmotor kann sech ganz schnell dréien.
Auer Rendez-vous: um 14:30 (zréck 17:00 Auer) am 'natur musée' am Gronn
100EEuuroro
Responsabel: Eugène SCHILTZ PINS Crew
www.pinscience.lu
41
vun 5 13 - 1 Joer
fir den Aut12o, ie g o l o n h c e T i e li 20 DELPHI - n Freides, den 13. Ju der Visit gesäiss du de OpFuerschungslabo vun Delphi, wou nei Technologie fir d'Autosindustrie ëntwéckelt ginn. Du gesäis ënner anerem, wéi d'Ofgasen an Geräischemissioune vu Motore gemooss kënne ginn. Am Wandtunnel ginn d'Autoen op extrem Wiederkonditioune getest.
0 Euro
42
Auer Rendez-vous: um 15:00 Delphi (zréck 17:00 Auer) bei 14:15 zu Bascharage oder um Gare r de op Auer zu Lëtzebuerg
Responsabel: Camille FEYDER
Delphi
www.delphi.com
vun 8 15 - 1 Joer
rschung 10020 m Äerdbiewefo . Mee 12 Dënschdes, den 29 m e d e u B m e d ënnert du méi doriwwer Falls wësse wëlls, wéi et an eiser
Äerdkugel ausgesäit a firwat et Äerdbiewe ginn, dann ass dëst genee dat Richtegt fir dech: d‘Visiten an der Minn zu Walfer, déi 100 Meter ënnert der Uewerfläch läit. Hei gëtt iwwer Äerdbiewefuerschung gemaach.
Auer Rendez-vous: um 14:00 (zréck 16:00 Auer) bei der Mine vum ECGS zu Helmsange
0 Euro
Adrien OTH European Center for Geodynamics and Seismology
www.naturmusee.lu
43
BASF
vun 8 15 - 1 Joer
Samschdes, den 2.
Juni 2012
fueren op MirLudwigshafen
bei d'BASF, eng grouss Chimiesfabrik; do gesi mir, wéi verschidde chemesch Stoffer (Wäschmëttelen, Botzmëttelen, Faarwen a.s.w.) a grousse Quantitéiten produzéiert ginn.
it té
ub Cl
44
e c
0 Euro
Gebuertsdag sa kt 10 Joer iv Sc i ie n
Rendez-vous: um 07:00 Auer (zréck 19:00 Auer) re um P&R Howald (mir fue mam Bus)
Responsabel: Maria URSONE
Biologin
www.basf.com
vun 8 15 - 1 Joer
fir den Auto ie g o l o n h c e T i e li 2012 DELPHI - n Freides, den 13. Ju Visit gesäis du OpdederFuerschungslabo vun
Delphi, wou nei Technologie fir d'Autosindustrie ëntwéckelt ginn. Du gesäis ënner anerem, wéi d'Ofgasen an Geräischemissioune vu Motore gemooss kënne ginn. Am Wandtunnel ginn d'Autoen op extrem Wiederkonditioune getest.
:00 Auer) um 15:00 Auer (zréck 17 e bei Delphi zu Bascharag oder um 14:15 Auer zu Lëtzebuerg op der Gare
0 Euro
Responsabel: Camille FEYDER Delphi
www.delphi.com
45
n e s e e R 012
S U L P 12 2 P M 0 A 2 C E C N E I 12 C S is 9/8/ b 8 / 14 Vum 6 12 P M A C 2 1 E C 0 N SCIE8 bis 1/09/12 2 Präis: 200 Euro
Präis: uro 280 E
VUn
12
BIS
13
171J6OER BI S 4 1 VUn 15
17
14
R JOE
14
8/0
Vum 2
-
www.science
en just Et bleiwe puer nach Platzen wéinegen op: .lu r Info Weide cience-club s . w w
Hei kriss du Informatiounen iwwer d’Aktivitéiten:
Patrick Delhalt Tel: 46 22 33-429 E-mail: pdelhalt@mnhn.lu
UMELUNGSZIEDEL
Umellung och per Internet:
www.science-club.lu
........... ........................... ... ... ... ... ... ... ... ... ............ .................. ........................... ... ... ... ... ... ... ... ... ...... .......... ................................. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ............... ................................ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ........................... ......... ................................. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .................. . ................................. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ........................ ............. ................................. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ............
Partner:
Numm:....................................................................................... Virnumm:..................................................................................... Adress:....................................................................................... L-......................................................................................... Tel.:.............................................Gebuertsdatum:....../....../....... EMail:.........................................................................................
S
Umellungsziedel
Mat em schwaarz Bic ausfë.llen w.e.g
uiz
Op
nceQ e i c S g n léisu
Wann dësen Ziedel ausgefëllt ass, schéck, fax oder mail e w.e.g. un de: Science-Club - 25, rue Münster - L-2160 Lëtzebuerg Tel.: 462233 450 - Fax: 462233 451 - Mail: science-club@mnhn.lu
T
RIA SEKRETA
t
Hei kriss du nen Informatiou ivitéiten: iwwer d'Akt
www.science-club.lu aarbecht mat: t an Zesummen er éi is al re uf go Dësen News
lub Science C er , rue Münst
25 ebuerg L-2160 Lëtz 450 3 3 Tel: 46 22 2 33 451 2 6 4 x: Rép./Fa n.lu -club@mnh ail: science E-m
ATEUR AN COORDIN PARTNER USPRIECH nal Musée Natio relle tu a N d'Histoire ão Martins Jo lt; a lh e Patrick D 2 3-4 9 Tel: 46 22 3 E-mail: nhn.lu pdelhalt@m mnhn.lu s@ n rti a joao.m
European Center for Geodynamics and Seismology
Mat der finanzieller Ënnerstëtzung: Fonds National de la Recherche 6, rue Antoine de Saint-Exupéry L-1017 Lëtzebuerg