3-2013
fir Jonker vun 11 bis 18 Joer kĂŤnnt 5 x am Joer eraus
U L . B U L C E C SCIEN
News
Foto: Pixelio O. Mohr
Info: • Der Lichtleiter Säit 6 • Glasfaser, Zukunftstechnologie für das Internet Säit 7-9 • Science Quiz Säit 10 • Opléisung vum leschte Quiz Säit 11 • Pit Bingen, Doktor am Deutschen Krebsforschungszentrum in Heidelberg Säit 12-14 • The Best Science Apps Säit 15-16
2
• Aktivitéiten Säit 18-37 • Umellungsziedel Säit 39
3
Science live iwwert d'ganzt Joer! u Bass du chaf t s Wës. .secnhnik a n Te s e i e r t ? intres -
Hues du iwwer 11 Joer? Wëlls du nei Leit kenne léieren, déi déi selwecht Intressen hu wéis 4 du?
Wann s
Wa jo, da kuck der den neie Programm vum „Science Club“ genee un. De „Science Club“ bitt dir nämlech vill flott Aktivi téiten, wéi zum Beispill verschidden technesch a wëssenschaftlech Work shopen an Experimenter, intressant wëssenschaftlech Ausstellungen am In- an Ausland, „Science Camp“, ….
du un Aktivitéite wëlls deelhuelen, da mell dech beim „Science Club“ per Post (mam Umellungsziedel op der leschter Säit), per E-mail
(science-club@mnhn.lu) oder per Internet
(www.science-club.lu) un. Mee denk drun, d‘Zuel vun deenen, déi kënne matmaachen ass limitéiert. Duerfir, wann s du wierklech un enger Aktivitéit intresséiert bass, da mell dech esou fréi wéi méiglech un.
an Zesummenaarbecht mat der
ience-Club
Sc
www.uni.lu
ster 25, rue Mün buerg e tz Lë 60 L-21 50 -4 33 Tel.: 4622 -451 x: Fa p. Ré
w w w .s c ie n
mam "Projet Interactifs Scie ntifiques"
w w w .p in s .l
u
c e - c lu b .l u
De „Science Club“ ass eng Initiativ vum „natur musée“
w w w . mn h n.l u
Mir soen dem „Fonds National de la Recherche“ merci fir seng finanziell Ënnerstëtzung.
5
Der Lichtleiter (Glasfaser) Licht kann sich in einer Glasfaser nahezu ungehindert ausbreiten, es wird durch die Faser geführt. Diese Eigenschaft als Lichtleiter wird in vielen technischen Anwendungen genutzt.
6
Beleuchtung und Dekoration In vielen Lampen und Beleuchtungsinstallationen werden Glasfasern heutzutage verwendet. Hier werden die Fasern zum Lichttransport, aber auch hauptsächlich zum Leuchten benutzt.
Beleuchtung in Medizin und Messtechnik Glasfasern werden zur Beleuchtung z. B. an Mikroskopen, Inspektionskameras oder Endoskopen eingesetzt.
Datenübertragung in der modernen Telekommunikation Glasfasern werden zur optischen Datenübertragung in Glasfasernetzen verwendet, denn sie sind sehr leistungsfähige Übertragungswege. Die Wellenlänge des Lichts liegt zwischen etwa 400 nm (violett) bis 800 nm (tiefrot). (1 nm = 1 Nanometer ist ein Millionstel Millimeter).
Glasfaser – die Zukunftstechnologie für das Internet Echtes Highspeed-Internet kann mit Glasfaser realisiert werden, da die Daten nicht im traditionellen Kupferkabel über elektrische Impulse, sondern mit Hilfe von Lichtsignalen geleitet werden. So kommt es selbst bei sehr langen Strecken zu keinem Qualitätsverlust. Glasfaser erlauben somit Bitraten im Gbit/s-Bereich (1 GBit entspricht in etwa dem Inhalt von 800 Telefonbüchern) und sind in der informatisierten Medienwelt nicht mehr wegzudenken. Wie funktioniert aber nun genau die Datenübertragung per Glasfaser:
Aufbau der Faser Die Glasfaser ist 125 µm (Micrometer) dünn (0,125 Millimeter), dies ist ungefähr so dünn wie ein Menschenhaar. Sie wird aus Quarzglas hergestellt und besteht aus einem Kern und einem Mantel. Zum Schutz gegen äußere Beeinflussungen wird die Faser zusätzlich mit einem Kunststoffmantel (coating) umgeben.
7
Glasfaser Wie breitet sich das Licht in der Faser aus? Die Lichtstrahlen werden durch den inneren, extrem reinen, Glaskern hindurch kanalisiert. Lichtausbreitung in der Glasfaser beruht auf dem Prinzip der Totalreflexion, das heißt kein Licht gelangt nach außen. Der Übergang zwischen Mantel und Kern wirft hierbei die Lichtstrahlen ständig in den inneren Kern zurück, so dass kein Licht verloren geht.
8
Wie werden zwei Glasfasern miteinander verbunden? Das Verbinden zweier Glasfasern muss sehr sorgfältig ausgeführt werden, damit das Lichtsignal nicht gestört wird. Eine solche Verbindung herzustellen, nennt man das Spleißen. Zuerst benötigt man ein spezielles Trenngerät, um die Glasfaser auf die benötigte Trennlänge zu kürzen, da die Bruchstelle eben und rechtwinkelig sein muss. Will man 2 Glasfasern fest und stabil miteinander verbinden, so muss man ein
spezielles Gerät benutzen mit dem Glasfasern zuerst präzise zueinander positioniert werden und dann mit Hilfe eines Lichtbogens verschweißt werden.
Kern aus Quarzglas Mantel aus Quarzglas Schutz aus Kunststoff
Kern Ø 50 mm Mantel Ø 125 mm Beschichtung Ø 250 mm
.lu
Weitere
Artikel
science ld auf a b u d findest
d die n? Was sin ndunge n Anwe r e g heuti satz e b ihren Ein mehr ü gie und ragung Willst du lo o n h c rte bert Glasfase ernen Datenü , so od en in der m urg kennenlern Telephon, b &T: m "P e t x ä Lu it v in der Akti n a 3 teil. 1 e 0 m 2 neh 15 Juli m a " .. t. Interne ite 36. Infos Se Weitere
9
Science QUIZ
rd? aus dem Glas hergestellt wi il, te nd ta es tb up Ha r de ist Was
1. Meersalz 2. Quarzsand 3. Schiefer
10
nmeldung ort auf die A r per E-mail. tw n A e in e d st ode Schreibe erhalten sie uns per Po und schicke r werden ausgelost und e n Die Gewin einen Preis.
Science QUIZ
Auflösung vom letzten
wie tten wir gefragt, ha z ui Q e nc ie t? tzten Sc eschwindigkeit is In unserem le schnell die Lichtg
• 93 % wussten dass die Lichtgeschwindigkeit 300.000 km pro Sekunde beträgt, • 7 % waren der Meinung, die Lichtgeschwindigkeit sei 216 Milliarden Kilometer pro Stunde, dies wären 2.500.000 km pro Sekunde. Das ist falsch. • Niemand war der Meinung, die Lichtgeschwindigkeit sei 2 Milliarden Kilometer pro Stunde, dies wären 555.555 km pro Sekunde. Das ist falsch.
ende
lg rten haben wir fo Aus euren Antwo en: Gewinner gezog (13 Joer) • Sonja Fluhé 6 Joer) • Max Koster (1 ieu (14 Joer) • Daniel Math
11
trum ngen, rschungszen i B t i sfo t P n Kreb iew mi Interv am Deutsche entrum Doktor elberg rschungsz fo s b e r K d . Wie m in Hei er an eine ewöhnlich g ik n s u y h k c P li ls B ,a n ersten Pit Bingen eint auf de h c s , n e it zu arbe also sehr zu? Es ist dort kam es da r. Ich habe beitest en rdisziplinä te ch An was ar in ts eu von D g n m Am ru u ie tr m en t? ungsz an der Opti du konkre Krebsforsch ikroskopen g Heidelber (DKFZ) in gen eben Biolo arbeiten n inern ed und M iz iker, auch Chem er d o er Physik . er k ti a Inform
12
M speziellen Meine t. te ei rb gea isse hen Kenntn m sc u physikali t, ch u ra b o ge wurden als strumente für sin Forschung gen zu oder Biolo er Medizin liefern.
© Wolfra
t bei torand bau Jeder Dok skop, ro ik genes M uns sein ei ften Eigenscha mit neuen en rt se es b ver und einer alten h n n a D . g Bildgebun orschern wir nach F
en ren oder d oft optimie issen n rf ü ed B spezifischen anpassen.
nn das Was ist de an diesen Besondere pen? Mikrosko sehr,
am Scheible,
scheible@sche
ible.de
eile die die Vort Ausschau, r fü s p o sk ikro unseres M t ei rb sa g n u ihre Forsch nen nen. Mit ih nutzen kön nsam ei m ge n dan ür führen wir rf durch. Hie ope Messungen sk ro die Mik müssen wir
ine Du hast de eit fertig Doktorarb st en und leb geschrieb t ris. Was is nun in Pa azit F end dein rückblick ? n Doktora d er zur Zeit als d t, in
mit ihnen Wir können n e Strukture sehr klein ei b a d nd auflösen u der sionale Bil dreidimen ber a em ll Vor a erzeugen. r h se ik n h ist diese Tec eil man t, w interessan Prozesse in e ch biologis tellen in Ech o lebenden Z .S n n a folgen k Zeit mitver , wie en h se . ir z.B konnten w s id irus, der A der HIV-V er Zelle n ei n a t, verursach andockt.
e gute Zei Es war ein s war rnt habe. E ich viel gele er ck lo mehr so ms. aber nicht iu d tu S nd des eiten wie währe ih ich alle Fre eit Zwar hatte rb A r onnte zu n der Welt, k n a w , en nd geh kommen u wie d n ge ir er Ab ich wollte. Kopf fast im h ic r a w Dies er Arbeit. d ei immer b die h rc u d t tärk wurde bes z: Konkurren
13
ngen, szentrum it Pit Bi m w e i v forschung r s e b e r Int K n e Deutsch Doktor am berg in Heidel rschen Weltweit fo en pp ru andere G eise an w er ch li mög hemen T ähnlichen Team im ch und au ass kommen, d kann es vor den an einem ran zwei Dokto in eiten. Auch rb a a Them er D : lt gi g n u der Forsch d Bessere un nte Schnellere schalten kon b A t. n in t. gew or p S ten beim ich am bes
14
eht Und wie g iter? es nun we
erst der Ich habe vor Forschung en akademisch gekehrt und zu en ck ü R en d in e ein MBA d ra ge , mache or v h ic e b a h Paris. Dann ng in der hru Berufserfa nd sammeln u zu e ri n Indust te ie deren Geb mich in an
Pit Bingeneutschen
twickeln. weiterzuen kann d Anschließen h noc ich immer ,welcher entscheiden am besten zu ng Karrierega t. mir pass
D Heidelberg Doktor am entrum in sz g n u ch @gmail.com Krebsfors pit.bingen e .b n ge in www.b
terviews Weitere In bald auf: u d findest
Astronomie
Astronomie AstronomieThe best science apps Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie 15 Astronomie Astronomie éiert:
er ausprob
er e pu Mir hunn d
Et ginn eng etlech Apps, déi sech mat Wëssenschaft beschäftegen. Et ass allerdéngs net einfach ëmmer déi gutt ze fannen, déi wa méiglech näischt oder net vill kaschten. Solar Walk
Eng Rees duerch d'Sonnesystem a Realzäit, sou datt een zu all Moment d'Positiounen vun engem zum aneren Himmelskierper aus dem Sonnesystem fanne kann. Mat klengen, praktesche Filmercher an Informatiounen zu den eenzelnen Himmelskierper. Schéin gemaach an intuitiv ze bedéngen. Mécht richteg Loscht op Astronomie.
Astronomie Astronomie éiert: r ausprob e u The best science apps p e r e Mir hunn d
Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie Astronomie CHIMIE CHIMIE CHIMIE CHIMIE CHIMIE CHIMIE CHIMIE CHIMIE CHIMIE ALLGEMENG ALLGEMENG Allgemeng ALLGEMENG ALLGEMENG ALLGEMENG
Hubble Top 100 Images D'Hitparade vun de schéinste Fotoen, déi vum Hubble gemaach gi sinn. Wann dir nach ni eng Whirlpool-Galaxie gesinn hutt, dann ass déi App genee déi richteg. D'Fotoe sinn an enger Qualitéit, déi Loscht mécht an dëse Whirlpool ze sprangen. Chemescht Periodensystem: Merck PSE Dëse Periodesystem ass zwar vun enger chemescher Industriesfirma zu Werbezwecker gemaach, mä et fënnt een awer alles drop, wat ee iwwer d'chemesch Elementer wësse wëll oder muss. Ganz praktesch. science 360 Eng Fondgruef vu Filmer a Biller aus alle Wëssenschaftsdisziplinnen. Op Englesch.
Aktivitéiten: 13 Joer n a 1 1 t n e h c tës Säit 18-26
Joer 5 1 a 3 1 t n e tësch Säit 27-31
n 18 Joer a 5 1 t n e h c s të Säit 32-37
17
vun 3 11 - 1 Joer
6 Euro
18
en Solarvillch20 13
Donneschdes, den hen lar villc De So s du kann at lech m natier uelen! h heem
18. Abrëll
Atelier gëss Andudësem gewuer, wéi mir
d’Sonneliicht kënnen notzen, fir Stroum ze produzéieren. Mir bauen dann e flotte Villchen, deem säin Hutt um Fënsterbriet ufänkt mat Dréinen an d'Sonneliicht esou duerch d'ganzt Zëmmer reflektéiert.
Rendez-vous: um 15:00 Auer (zréck 17:00 Auer) am 'natur musée' am Gronn
Responsabel: Patrick DELHALT
Biolog
www.naturmusee.lu
vun 3 11 - 1 Joer
htnës-Drot c ie d e G t a m s s ë n . Abrëll 2013 Krokodillssch Samschdes, den 20 eng BauKrokodillsschnëss, déi mat Hëllef vun engem Hightech Drot op- an zougeet. Léier de Funktiounsprinzip vu Memory Wire kënnen, dëst ass e ganz raffinéierten Drot, deen eng gewësse Form unhëllt, wann en erhëtzt gëtt.
Rdv: um 14:30 Auer (zréck 17:00 Auer) am 'natur musée' am Gronn
06 Euro
Responsabel: Eugène SCHILTZ
PINS Crew
www.pins.lu
19
vun 3 11 - 1 Joer
e Dazzler Mad Lab: Rchadezzs,lde 27. Abrëll 2013 Sams
azzel Den R anns ler k Dazze h tierlec du na huelen! eem mat h
10 Euro
20
Atelier léide mir Ane dësem Lutespill zesummen,
dat s du dir kanns uspéngelen. Ideal fir op eng Party!
Rendez-vous: um 14:00 Auer (zréck 16:00 Auer) am 'natur musée' am Gronn
Responsabel: Michel WILWERT
Geograf
www.naturmusee.lu
vun 3 11 - 1 Joer
omputer? Wéi rechentSamsechCdes, de 25. Mee 2013
z n a k a V
ass englesch Computer a bedeit "Rechner".
E Computer ass also e Gerät, dat rechne kann. Fir Computerspiller ze spillen an am Internet ze surfen, muss däi Computer also rechnen. Wéi dat geet, gëss du an dësem Workshop gewuer: ënner anerem baue mir eng riseg "lieweg Rechemaschinn"
éck Rdv: um 09:30 Auer (zr 11:30 Auer) op der Uni Lëtzebuerg Campus Kierchbierg
04 Euro
Responsabel: Uwe Geisler
Uni Lëtzebuerg
www.uni.lu
21
vun 3 11 - 1 Joer
r Kichen Chimie an deds,ede n 28. Mee 2013 Dënsch
huelen Esseg an aner MirGewierzer ënnert d'Lupp, maachen Experimenter mat Wäschmëttel, Schokela, Kaffi an Téi, mat Botzmëttel a Seefen ..., vill Getriwwels ... !!!
Vakanz 4 Euro
22
Rendez-vous: um 09:30 Auer (zréck 11:30 Auer) am 'natur musée' am Gronn
Responsabel: Maria URSONE
Biologin
www.naturmusee.lu
vun 3 11 - 1 Joer
en Waasservulel20 13 Freides, den 31. Me
probéieren Mirerauszefannen, wéi eng Vullen am Naturschutzgebitt Cornelysmillen liewen. Mat e bësse Chance fanne mir och Biberspueren.
z n a k a V éck Rdv: um 08:45 Auer (zr r 15:45 Auer) an de Mëtt vum Hall vun der Gare Lëtzebuerg
06 Euro
Responsabel: Claude HEIDT
Biolog
www.naturmusee.lu
23
vun 3 11 - 1 Joer
Thief Mad Lab: Sts,odepn 8. Juni 2013 Samschde
Atelier léide mir Anengdësem kleng Alarmanlag
zesummen. Dës kanns du z.B. benotzen, fir Saachen an dengem Tirang oder dengem Kuerf virun Déif ze schützen.
15 Euro
24
Rendez-vous: um 14:00 Auer (zréck 16:00 Auer) am 'natur musée' am Gronn
Responsabel: Michel WILWERT
Geograf
www.naturmusee.lu
vun 3 11 - 1 Joer
SES Käerch e it is V r e s s a a Juni 2013 Eist Drénkw Samschdes, de 15. mat an Komm entdeck, vu wou eist
Drénkwaasser hierkënnt. Mir ginn och eng Quell kucken.
er .15 Au oder 8 rg Gare ue Lëtzeb éck (zr Auer) 12.00
éck
Rdv: um 09:00 Auer (zr 11:00 Auer) Syndicat des eaux du sud Koerich
0 Euro
Responsabel: Luc BERENS
SES Koerich
www.ses-eau.lu
25
vun 3 11 - 1 Joer
Tëtelbierg d a p r e t h ic D n a Juni 2013 Natur Samschdes, de 29. de Bësch vun Entdeck enger anerer Säit. Léier
verschidde Beem, Planze a Geschichten ronderëm de Bësch kennen.
0 Euro
26
éck Rdv: um 15:00 Auer (zr l r 17:00 Auer) bei de Ha de Paul Wurth am Fonds Gras
Responsabel: Sonja REICHERT
www.konscht-am-besch.eu
vun 5 13 - 1 Joer
z n a k a V
? Onendlech .wMeäe it 13 20 Dënschdes, den 28
AmkannNuetshimmel ee bis zu 3.000 Stäre
gesinn. All sinn se Milliarde Kilometer vun eis eweg. Mat Hellëf vun engem Computer probéiere mir selwer d’Entfernung tëschent der Äerd a verschiddene Stären ze moossen.
éck Rdv: um 14:00 Auer (zr 16:00 Auer) am 'natur musée' am Gronn
04 Euro
Responsabel: Eric BUTtINI
Physiker
www.naturmusee.lu
27
vun 5 13 - 1 Joer
EO Veianen S k r ie w t f a r k r . Mee 2013 Pompspäiche Mëttwochs, den 29
z n a k a V 105EEuuroro
28
fuere bei d'SEO op MirVeianen a ginn duerch
en ënnerierdesche Stollen, bis bei déi riseg Generatoren, déi Stroum produzéieren.
Rendez-vous: um 15:00 Auer (zréck 17:00 Auer) um P&R Ho Bus) wald (mir fuere mam
Responsabel: Nico CONRAD
SEO
www.seo.lu
vun 5 13 - 1 Joer
z n a k a V
en Exoplanéit20 13
Donneschdes, den
30. Mee
Dag ginn nei AllPlanéiten ronderëm
Stären aus der Mëllechstrooss entdeckt. Haut kenne mir der iwwert 800. Mee wéi einfach fënnt een déi Planéiten iwwerhaapt ? Kann ee se einfach duerch en Teleskop gesinn oder ass et awer méi komplizéiert ?
éck Rdv: um 14:00 Auer (zr 16:00 Auer) am 'natur musée' am Gronn
04 Euro
Responsabel: Eric BUTTINI
Physiker
www.naturmusee.lu
29
vun 5 13 - 1 Joer
en Rennboot bJuaniu20 13 Samschdes, den 1.
Atelier baus du Ane dësem Rennboot zesummen,
dat entweder mat Hëllef vu Batterie oder mat Solarzellen duerch d'Waasser düst.
z n a k a V 100EEuuroro
30
Rendez-vous: um 14:30 Auer (zréck 17:00 Auer) am 'natur musée' am Gronn
Responsabel: Eugène SCHILTZ
PINS Crew
www.pins.lu
vun 5 13 - 1 Joer
rk elekraftwie u K l e u K s u a Juli 2013 Stroum Dënschdes, de 16. ginn an Mird'Kuelekraftwierk Ensdorf
(Däitschland) eran a kucke, wéi ee mat Hëllef vu Kuel Stroum ka produzéieren.
Rendez-vous: P&R Howald um 07:45 Auer (zréck 13:00 Auer)
105EEuuroro
Responsabel: Nicole WEBER
www.kw-ensdorf-vse.de
31
vun 8 15 - 1 Joer
0 Euro
32
h op de Mënsc13 lt e w m Ë r e d n e 20 Méindes, de 27. Me Den Afloss vu
Vakanz
Kontakt Eréigelméissege mat verschiddene
Substanzen am Alldag kann zu Krankheete féieren an deng Liewensqualitéit erofsetzen. En Departement vum Staatslabo erfuerscht dës Problematik a sicht no chemesche Substanzen an eisem Ëmfeld, déi eis schueden a krank maachen.
Rendez-vous: um 14:00 Auer (zréck bo 16:00 Auer) am Staatsla
Responsabel: Marc Fischer
Staatslabo
www.lns.lu
vun 8 15 - 1 Joer
EO Veianen S k r ie w t f a r k . Mee 2013 Pompspäicher Mëttwochs, den 29
z n a k a V
fuere bei d'SEO op MirVeianen a ginn duerch
en ënnerierdesche Stollen, bis bei déi riseg Generatoren, déi Stroum produzéieren.
éck Rdv: um 15:00 Auer (zr 17:00 Auer) um P&R Howald (mir fuere mam Bus)
105EEuuroro
Responsabel: Nico CONRAD SEO
www.seo.lu
33
vun 8 15 - 1 Joer
0 Euro
34
ektor - Uni t e d n e ig L a o b a . Juli 2013 Schmäerzl nneschdes, den 11
z n a k a V
Do
mat a maach e Komm Lügendetekter-Test. An
dësem Labo ginn Apparater agesat fir Kierperreaktiounen ze erfaassen, déi mat Schmäerz an Emotiounen ze dinn hunn (z.B. eng Verännerung vum Bluttdrock, Muskeluspanung, Schweesssekretioun).
Rendez-vous: um 14:00 Auer (zréck erg 16:00 Auer) Uni Lëtzebu rg bie rts pe m Campus La
Resp.: Fernand ANTON Labo fir Psychophysiologie Uni Lëtzebuerg
wwwfr.uni.lu/recherche/flshase/inside/facilities/lpn
vun 8 15 - 1 Joer
éint Kriebs g r te n e m a ik d e M li 2013 Freides, den 12. Ju Fuerschen no
z n a k a V
Labo gesäis Andu,dësem wéi d'Wëssenschaftler fuerschen fir en Heelmëttel géint de Kriebs ze fannen. Si probéieren erauszefannen, wéi verschidde Substanzen aus dem Iessen, aus dem Mier oder esouguer aus fleeschfriessende Planzen Kriebszelle stierwe loossen.
éck Rdv: um 14:00 Auer (zr 16:00 Auer) an der Haaptentrée vun der Klinik um Kierchbierg
0 Euro
Responsabel: Marc DIEDERICH
Hôpital Kirchberg-Biolog
www.lbmcc.lu
35
vun 8 15 - 1 Joer
0 Euro
36
Internet... , n o h p e l e T : T & P li 2013 Méindes, de 15. Ju
z n a k a V
de PostMusée Mirfirbesichen erauszefannen, wéi d'Telekommunikatioun am Laf vun de Jorzengten evoluéiert huet: vum Klappeschaf bis bei d'Glasfaser. Léier och déi verschidde technesch Berufsméiglechkeete bei der Post kennen.
Rendez-vous: um 09:30 an Auer (zréck 11:30 Auer) der Post op der Gare
Responsabel: Sandra HEINISCH
P&T
www.pt.lu
vun 8 15 - 1 Joer
kraftwierk e l e u K l e u K s Juli 2013 Stroum au Dënschdes, de 16.
z n a k a V
ginn an Mird'Kuelekraftwierk Ensdorf
(Däitschland) eran a kucke, wéi ee mat Hëllef vu Kuel Stroum ka produzéieren.
Rendez-vous: um 07:45 Auer (zréck 13:00 Auer) P&R Howald
105EEuuroro
Responsabel: Nicole WEBER
www.kw-ensdorf-vse.de
37
ënn w h c s ge op u .l e c n e i sc
aft?
ëssensch
n der W ebuerg a
38
tz hei zu Lë t? h erklär t. Wat leeft ch n einfac rs e e m fu e e h g T tt h chaftlec U wat gë wëssens d n e n n a Sp en! r jiddere De Site fi
Patrick Delhalt Tel: 46 22 33-429 E-mail: pdelhalt@mnhn.lu
Umellung och per Internet:
www.science-club.lu
........... .............................. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ............... .. .............................. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ........................ ............. .............................. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ............... .. .............................. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ........................... ............ .............................. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .................. ... .............................. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ........................ ............... .............................. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ............
Partner:
Numm:....................................................................................... Virnumm:..................................................................................... Adress:....................................................................................... L-......................................................................................... Tel.:.............................................Gebuertsdatum:....../....../....... EMail:.........................................................................................
Hei kriss du Informatiounen iwwer d’Aktivitéiten:
UMELLUNGSZIEDEL
Umellungsziedel
Mat em schwaarz Bic ausfë.llen w.e.g
uiz
Op
nceQ e i c S g n léisu
Wann dësen Ziedel ausgefëllt ass, schéck, fax oder mail e w.e.g. un de: Science-Club - 25, rue Münster - L-2160 Lëtzebuerg Tel.: 462233 450 - Fax: 462233 451 - Mail: science-club@mnhn.lu
RIAT
SEKRETA
Hei kriss du nen Informatiou ivitéiten: iwwer d'Akt
lub Science C er , rue Münst
www.science-club.lu mat: summenaarbecht Ze an t er éi is al uf re Dësen News go
25 ebuerg L-2160 Lëtz 450 3 3 Tel: 46 22 2 33 451 2 6 4 x: Rép./Fa n.lu -club@mnh ail: science E-m
ATEUR AN COORDIN PARTNER USPRIECH nal Musée Natio relle tu a N d'Histoire lt a lh e Patrick D 3-429 Tel: 46 22 3 E-mail: nhn.lu pdelhalt@m
Laboratoire de Biologie Moléculaire et Cellulaire du Cancer Laboratoire National de Santé
Mat der finanzieller Ënnerstëtzung: Fonds National de la Recherche 6, rue Antoine de Saint-Exupéry L-1017 Lëtzebuerg