Bölüm
5
Sunum (PowerPoint)
Bu bölüm; Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğr. Gör. Mustafa Balay tarafından hazırlanmıştır.
Bilgisayar Kullanımı ve İnternet
272
Bu bölümde Microsoft Ofis ailesinin bir üyesi olan Powerpoint XP programının kullanılmasını öğreneceksiniz. Bu bölümün sonunda: Powerpoint XP programını çalıştırmayı Var olan yada yeni bir sunum dosyası ile çalışmayı Sunuya yeni slayt eklemeyi Slaytları düzenlemeyi Slaytlara efektler eklemeyi Şablonlardan sunu yaratmayı Slaytları yazdırmayı Sunu dosyasını WEB sayfası olarak kaydetmeyi Sunu gösterilerini ve ayarlamayı öğrenmiş olacaksınız.
Sunum
273
5.1. BAŞLANGIÇ PowerPoint yaygın kullanılan bir sunum programıdır. Düşüncelerinizi, projelerinizi bir topluluk karşısında sunabilirsiniz. Sunarken projeksiyon yardımıyla anlattıklarınızla ilgili resim, grafik ve hareketli yazılarla dinleyenlerin dikkatini çekebilirsiniz. Ayrıca bir öğretmen olarak öğretmek istediğiniz konuyu sunu programının etkileyici tekniğinden yararlanarak aktarabilirsiniz. Microsoft PowerPoint XP sunum programı grafiklerle desteklenmiş üç boyutlu ses ve canlandırma efektleri içeren slaytlar hazırlayarak bir sunu oluşturmanızı sağlar.
[Bazı kaynaklarda PowerPoint dosyalarındaki slaytlara saydam adı verilmektedir. Biz bu bölümde slayt demeyi uygun bulduk.] Son yıllarda projeksiyon cihazlarının fiyatlarının düşmesi ve yaygınlaşması sonucunda sunum programlarının kullanımı da artmıştır.
5.1.1. PowerPoint Programını Başlatmak Genellikle Microsoft PowerPoint programını çalıştırmak için Başlat Programlar Microsoft PowerPoint yapabiliriz. Microsoft PowerPoint programını aşağıdaki yollarla da çalıştırabilirsiniz: 1. Masa üstünde Microsoft PowerPoint kısa yolu varsa çift tıklayabilir yada tek tıklamayla seçip Enter’e basabilirsiniz. 2. Masa üstünde Sağ tuş Yeni Microsoft PowerPoint yolu ile Microsoft PowerPoint dosyası oluşturabilir ve ilgili dosyaya da çift tıklama ile Microsoft PowerPoint’i başlatılabiliriz. 3. Sabit diskte PowerPoint.exe’yi bulup çift tıklayarak veya Enter’e basarak çalıştırılabiliriz. Genellikle C:\Program Files \Microsoft Office\ Office adresinde bulunur. PowerPoint programı çalıştırıldığında aşağıdaki resimde (Resim 1) görüldüğü gibi PowerPoint ana ekranı ile karşılaşırsınız.
Bilgisayar Kullanımı ve İnternet
274
Resim 1.
5.1.2. Microsoft PowerPoint Ekranında Neler Var? 1) Başlık Çubuğu: Bu çubuk üzerinde program adı (Microsoft PowerPoint), dosya adı ([Sunu 1]), bilgileri ile birlikte, simge durumuna getir, ekranı kapla yada önceki duruma getir ile kapat düğmeleri bulunur. 2) Menü Çubuğu: Microsoft PowerPoint komutlarına ulaşmak için kullanılır. 3) Standart Araç Çubuğu: Menülerde olan komutların çok kullanılanlarının birer kısayolu düğme olarak yerleştirilmiştir. 4) Biçimlendirme Araç Çubuğu: Slaytta yer alan metinlerin yazı tipi, boyutu, koyu, italik (eğik), altı çizili vb. biçimsel özelliklerini menülere girmeden değiştirmemizi sağlayan komutlar düğme olarak bulunurlar. 5) Görev Bölmesi: Bir Ofis uygulaması içinde, sık kullanılan komutları sağlayan bir penceredir. Konumu ve küçük boyutu ile bu komutları dosyalarınız üzerinde çalışırken kullanabilmenizi
Sunum
275 sağlar. Program açıldığında Yeni Görev Bölmesi olarak gelen bu bölümden; var olan bir sunuyu açabilirsiniz, yeni bir sunu yaratabilirsiniz yada şablonlardan sunu seçebilirsiniz.
[Görev Bölmesini, Görünüm Görev Bölmesi yoluyla görünür biçime getirebilirsiniz.] Ayrıca pano, basit arama, gelişmiş arama, slayt düzeni, slayt tasarımı, özel animasyon ve slayt geçişi görev bölmeleri de vardır. 6) Yatay cetvel: Slaytlardaki nesnelerin yatay ayarlaması için kullanılır. 7) Anahat: Bu sekmede slaytlar sıra numaraları ve içerikleri ile beraber görünürler. 8) Slaytlar: Bu sekmede slaytlar sıra numaraları, slayt görünümleri ve animasyon yürütücüleri ( ) ile beraber görünürler. 9) Yatay Cetvel: Slaytlardaki nesnelerin dikey ayarlaması için kullanılır. 10) Görünüm Düğmeleri: Normal Görünüm: Slaytların hazırlandığı görünümdür. Slayt Sıralayıcısı Görünümü: Slaytların sıra ile küçük pencereler halinde göründüğü görünüm şeklidir. Slayt Gösterisi: Slaytların tam ekran görünümünde sunulduğu görünümdür. 11) Başlık Ekleme alanı: Slayt başlıklarını yazabilirsiniz. 12) Alt başlık ekleme alanı: Yeni açılan bir dosya için alt başlık alanı olan bu bölüm, sonraki slayt sayfalarında içerik ekleme alanı olacaktır. 13) Not ekleme alanı: Anlatıcı notlarının yazılabileceği bölümdür. 14) Durum Çubuğu: Slaytlar ve komutlar hakkında kısa bilgiler içeren bölümdür.
5.1.3. Var Olan Bir PowerPoint Dosyasının Açılması Burada sözü edilen dosya açma işleminde, dosyalar düzenlenmek yada slayt ekleme ve çıkartma amacıyla açılır. Daha önce gördüğümüz Word ve Excel programlarındaki gibi.
Bilgisayar Kullanımı ve İnternet
276
Dosya menüsündeki listede yada Görev Bölmesinde var ise dosya adına tıklanır. Dosya Aç yoluyla ulaşılacak Aç penceresindeki varsayılan klasörden yada bu klasördeki alt klasörlerden dosya adına ve sonra da pencerenin sağ alt köşesindeki Aç düğmesine tıklanır. Eğer birden fazla dosya aynı anda açılmak istenirse seçim işleminden sonra Aç düğmesine tıklanır. Standart araç çubuğundaki Aç düğmesine tıklanıp Aç penceresine ulaşılır ve 2. maddedeki işlemler yapılır. Dosya PowerPoint gösterisi ( )olarak kaydedilmiş ise izlenmek yada sunulmak amacıyla ilgili ortamdan dosya adına çift tıklama yapılarak açılabilir. Eğer dosya PowerPoint sunusu ( tıklatıldığında düzenleme modunda açılır.
) olarak kaydedilmiş ise çift
[PowerPoint dosyalarının kayıt türleri “5.2.5 Sunu Kaydetme Türleri” başlığı altında anlatılmıştır.]
5.2. TEMEL İŞLEMLER Bu başlık altında yeni bir PowerPoint dosyası ile çalışmaya başlama, slaytlar ekleme, metinleri biçimlendirme, efekt ekleme, nesne ekleme, slayt geçişlerini düzenleme, metinleri canlandırma, metinlerin biçimlerini kopyalama ve metin kutularını (yer tutucular) biçimlendirme konuları anlatılacaktır.
5.2.1. Boş Bir PowerPoint Dosyası İle Çalışma PowerPoint programını çalıştırdığımızda adsız bir sunu dosyamız açılmıştır ve bir adet başlık slaydı (saydam) bulunmaktadır. Adsız sunu dosyasını istediğiniz bir klasöre <uygulama1> adında kaydedin.
[PowerPoint programında yaratılan sunuları http://www20.uludag.edu.tr/~balay adresindeki Uygulama Dosyaları bağlantısında bulabilirsiniz.] <uygulama1> dosyasında, <Başlık eklemek için tıklatın> bölümüne “MERHABA”, <Alt başlık eklemek için tıklatın> bölümüne “Bu benim ilk sunu çalışmam.” yazalım.
Sunum
277
Biçim Arka Plan yoluyla aşağıdaki resimde (Resim 2) görülen pencerede Arka plan dolgusu açılır kutusundan Tüm Renkler seçeneğini tıklatıp istediğimiz bir rengi seçelim ve Uygula butonuna tıklatalım. Arka plan dolgusu sadece bu slayda uygulanacaktır. Eğer Tümüne Uygula butonuna tıklatsaydık ekleyeceğimiz diğer slaytlarda aynı arka plan renginde olacaklardı.
Resim 2.
5.2.1.1. Yeni Slayt Ekleme Ekle Yeni Slayt yoluyla yeni bir slayt ekleyip, <Metin eklemek için tıklatın> alanına, “Word ve Excel programlarını kullanmakda zorlanmıştım. Fakat PowerPoint programını kullanmak zor olmayacak.” yazalım. Arka plan rengini istediğiniz bir renk yapın ve uygulayın. Slayt eklediğinizde yeni slayt seçili slayttan sonra eklenecektir.
5.2.1.2. Metinleri Biçimlendirme Yazdığımız metin madde işareti ile işaretlendi. Bizim metnimiz bir madde metni olmadığı için madde işaretini, Biçimlendirme Araç Çubuğu üzerindeki madde işaretleri düğmesine tıklatarak kaldıralım ve metnimize şu biçimlendirmeleri yapalım: Kalın, yazı tipi boyutu 40 punto, yazı tipi rengi pembe, hizalaması ortala. Bu biçimlendirmeleri biçim menüsündeki komutlarla yada biçimlendirme araç çubuğu üzerindeki düğmelerle yapabilirsiniz. Biçimlendirme işlemleri için metni seçmeyi unutmayın.
Bilgisayar Kullanımı ve İnternet
278
5.2.1.3. Efekt Ekleme İki numaralı slayttaki metin kutusu içinde iken Slayt Gösterisi Özel Animasyon yoluyla Özel Animasyon görev bölmesinin açılmasını sağlayalım ve Efekt Ekle düğmesinin yanındaki oka tıklatıp sonra da Giriş türünden Elmas efektine tıklatalım. Buradaki efektlerinin ve “Diğer Efektler...” grubundaki efektlerin neler olduğunu ekleyip deneyerek görebilirsiniz ve sonra geri alabilirsiniz.
Eklediğiniz efektler seçilen nesnenin sol üst kenarında ve görev bölmesinde görülecektir. İstemediğinizde görev bölmesindeki düğmesine tıklatarak kaldırabilirsiniz. Eklediğiniz efektlerin sonucunu ekleme anında ve görev bölmesindeki
düğmesine tıklatarak görebilirsiniz.
Bir yeni slayt daha ekleyelim. Yeni slayt eklediğinizde Slayt Düzeni görev bölmesi ekranın sağ yanında görünecektir. Bu bölme üzerinde; metin düzenleri, içerik düzenleri, metin ve içerik düzenleri ve diğer düzenler olmak üzere dört adet başlık göreceksiniz. Bu başlıkların altındaki seçeneklerin üzerinde fare işaretçisini gezdirdiğinizde seçeneğin sağ tarafında bir ok işareti görünecektir (sağdaki ekran parçası). Bu ok işaretine tıkladığınızda, düzenin seçili slayt yada yeni slayt olmak üzere iki adet uygulama şekli vardır.
Sunum
279
Sizde İçerik Düzenleri başlığının altındaki boş (ilk) düzenin sağındaki ok işaretine ve ardından Seçili Slaytlara Uygula seçeneğini tıklatın.
5.2.1.4. Nesne Ekleme Yeni (3.) slayda bir fotoğraf ekleyeceğiz. Slaytlarınıza resim, grafik, tablo veya diyagram ekleyebilirsiniz. Ekleme işlemlerini ekle menüsünden komutlarla yada kopyala/yapıştır işlemi ile yapabilirsiniz. Şimdi resim galerisinden bir resim ekleyin. Bunun için Ekle Resim Küçük Resim yapın. Eklediğiniz fotoğraf yada resim seçili iken Slayt Geçişleri Özel Animasyon yoluyla soldaki görev bölmesinden bir efekt ekleyin. Dosyanızı kaydetmeyi unutmayın emi!
5.2.1.5. Slayt Geçişleri Ekleme Slayt geçişi, bir slayt gösterisi sırasında slaydın ekrana gelirken ve ekrandan çıkarken yarattığı görsel efektlere verilen addır. Buraya kadar eklediğiniz slaytların sunumunu Slayt Gösterisi görünüm düğmesi ( ), Slayt Gösterisi Gösteriyi Görüntüle yoluyla yada F5 fonksiyon tuşuna basarak görüntüleyin. Slaytlar arasında geçiş yapmak için boşluk tuşuna yada yön tuşlarına basabilirsiniz. Yada fare sol tuşuna tıklayabilirsiniz. Ayrıca uygulanan efektleri görmek içinde tuşlara basmanız gerekecektir. Slaytlar arasındaki geçişler PowerPoint programının standart geçişleridir ve bir biçimi yoktur. İsterseniz farklı geçişler ekleyebilirsiniz ve geçiş süresini otomatikleştirebilirsiniz.
280
Bilgisayar Kullanımı ve İnternet
Soldaki resim, Slayt Gösterisi Slayt Geçişi yoluyla açılan ve varsayılanı ekranın sağı olan Slayt Geçişi bölmesinin resmidir. Bu resimdeki, Seçili slaytlara uygula başlığı altındaki geçişleri istediğiniz bir slayta uygulayabilirsiniz. Geçişi değiştir grubundaki: Hız: Seçeneği slayt geçişindeki hızı (yavaş, orta veya hızlı) belirlemek için kullanılır. Ses: Seçeneği slayt geçişinde, ya listedeki seslerden birisi ile yada sizin ekleyeceğiniz bir ses ile geçişi sağlar. Gelişmiş slayt grubunda, geçişlerin fare tıklamasıyla mı yada otomatik olarak mı olacağı belirlenir. Varsayılanı fare tıklamasıdır. İsterseniz ikisini de yapabilirsiniz. Otomatik seçiminde geçişi saniye cinsinden belirlersiniz. Geçişleri tüm slaytlara uygulayabilirsiniz, sonucu görmek için Yürüt (sadece geçerli slaydı görüntüle) yapabilirsiniz yada slayt gösterisini (seçili olandan itibaren) başlatabilirsiniz. Tüm slaytları görüntülemek için F5 fonksiyon tuşuna basarsınız yada ilk slayda tıklatıp Slayt Gösterisi komutunu kullanabilirsiniz.
5.2.1.6. Slayt Metnine Canlandırma Efekti Uygulama Slayt Gösterisinde, slayt metninin ekrana paragraf paragraf, sözcük sözcük yada harf harf gelmesini sağlayabilirsiniz. Metnin adım adım ekrana geldiği slaytlara, Metin Canlandırma Slaytları denir. Canlandırma efektlerini, Slayt Sıralayıcısı görünümünde, Normal Görünümün Slayt Bölmesinde ve Slayt görünümünde uygulayabilirsiniz. Slayt Sıralayıcısı görünümünde uygularsanız efekt, başlık ve artalan nesneleri dışında slayt üzerindeki tüm nesnelere uygulanır.
Sunum
281
Normal yada Slayt Görünümünde uygularsanız, geçerli slayt üzerinde canlandırmak istediğiniz nesneleri seçmeniz ve sonra efekti uygulamanız gerekir. <uygulama1> dosyası açık değilse açalım. Son slayt (3.) seçili iken, Ekle Yeni Slayt yoluyla ekleme yapalım. Yeni slaydın metin kutusuna “Bu iş zevkliymiş. PowerPoint programını sevdim.” yazalım. Metni biçimlendirmek için arial yazı tipi, boyutu 65 punto, kalın ve italik, hizalama ortala ve yazı tipi rengi mavi olarak ayarlayalım. Artalan rengi için istediğimiz bir renk tercihi yapalım. Slayt Gösterisi ( ) düğmesine tıklatıp son eklediğiniz slaydı bir izleyin. Şimdi metin içindeki kelime veya harfleri canlandıracağız yani hareket vereceğiz. Bunun için Slayt Gösterisi Özel Animasyon yoluyla Özel Animasyon görev bölmesini açın. Eğer Görev Bölmesi bölgesinde başka bir görev var ise, görev başlığının sağındaki ok işaretine tıklatın ve ulaşmak istediğiniz görev bölmesi adına tıklatın. Biz Özel Animasyon görev bölmesi ile çalışacağız. Şimdi sırasıyla Efekt Ekle’yi, Giriş’i ve Diğer Efektler seçeneklerinden Uçarak Giriş efektini tıklatıyoruz. Slaytlara eklenen efektlerin listelendiği bölümden efektin sağındaki oka tıklatıp (aşağıdaki resim), açılan listeden “Efekt Seçenekleri…” komutuna tıklatıyoruz.
Bu kez karşımıza Efekt Seçenekleri iletişim penceresi (Resim3) açılıyor (seçilen Uçarak Giriş efekti idi).
Bilgisayar Kullanımı ve İnternet
282
Resim 3 iletişim penceresinde gördüğünüz gibi, Metne animasyon ekle kutucuğundan Sözcük temelinde seçeneğini seçiyoruz. Dilersek Harf temelinde seçeneğini yada Tümü aynı anda seçeneğini seçebiliriz.
Resim 3. Şimdi tekrar slaydı izleyelim. Değişiklikleri fark ettiniz değil mi? İsterseniz geliş yönünü ve hızını aynı görev bölmesi üzerinden ayarlayabilirsiniz. Yeni bir slayt ekleyin ve metin kutusuna “Bilgisayar dersinin bu kadar zevkli olacağını düşünmemiştim. Oysa yanılmışım. PowerPoint programı beni iyice heyecanlandırdı. Bu program çok işime yarayacak çoook!” yazalım. Art alan rengini değiştirelim, metni biçimlendirelim, slayt efekti ve metin canlandırma efektlerini ekleyelim.
5.2.1.7. Biçim Boyacısını Kullanma Biçim boyacısını Microsoft Word ve Excel’den anımsıyorsunuz. Metinlerin biçimlerini başka metinlere uygulayabiliyorduk. PowerPoint programında da Biçim Boyacısını kullanabiliyoruz.
Sunum
283
Yeni bir slayt (6. oldu) daha ekleyelim. “Bu dersin sonunda arkadaşlarıma güzel bir sunu hazırlayacağım. Bu sunuda arkadaşlarımla çektirdiğim fotoğrafları kullanacağım.” yazalım. Bu metnimize 5. slaydın metin biçimlemesini kopyalayalım. Bunun için, beşinci slayda geçin metni seçin, Biçim Boyacısı düğmesine tıklatın (çift tıklatırsanız çoklu biçim boyaması yaparsınız) ve yeni (6.) slayda yazdığınız metni seçin. Biçimler kopyalanmış oldu. Şimdi metin kutusunu biçimlendireceğiz. Metin kutusunu seçelim. Bunun için fare işaretçisini metin kutusunun kenar çizgilerinden birisinin üzerine getirelim. Fare işaretçisinin şeklinin değiştiğini ve biçimini aldığını görüyorsunuz. Bu şekle Yer Tutucusu adı verilmektedir. Fare işaretçisi yer tutucusu biçiminde iken metin kutularını sürükleyerek taşıyabilirsiniz. Eğer fare işaretçisi bu şekilde iken çift tıklama yaparsanız aşağıdaki Otomatik Şekil Biçimlendir iletişim penceresine ulaşırsınız (Resim 4).
Resim 4.
Bilgisayar Kullanımı ve İnternet
284
Renk ve Çizgiler sekmesinde, metin kutusunun dolgu rengini değiştirelim. Doldur grubundaki Renk açılır kutusundan istediğiniz bir rengi seçin. Tekrar Renk kutusunu açın ve Dolgu Efektlerine tıklatıp Dolgu Efektleri iletişim kutusu üzerinde Gradyan, Doku ve Desen sekmelerinde değişiklikler yaparak sağ alt köşedeki Örnek önizleme penceresinde yaptığınız değişiklikleri izleyin ve beğendiğinizi onaylayıp Tamam butonlarına tıklatarak pencereleri kapatın ve dosyanızı saklayın.
5.2.2. Slaytları Düzenleme 5.2.2.1. Slayt Sırasını Değiştirme Slaytlarının sırasını değiştirmek amacıyla Slayt Sıralayıcısı Görünümüne geçmek daha doğru olabilir. Gerçekte Normal Görünüm de iken de sıralama yapabilirsiniz, ama tüm slaytları göremediğiniz için daha zor olacaktır. Bunun için Slayt Sıralayıcısı Görünümü düğmesine ( ) tıklatın. Ekran görüntünüz Resim 5’deki gibi olacaktır. Bu görünümde iken herhangi bir slaydın üzerine gelin ve fare ile istediğiniz sıraya sürükleyin. Bu görünümde iken Biçim Boyacısını kullanırsanız, Arka Plan kopyalaması yapmış olursunuz.
Resim 5.
Sunum
285
5.2.2.2. Slayt Kopyalama/Yapıştırma Slayt Sıralayıcısı Görünümü’nde iken slaytları çoğaltabilirsiniz, yada bir slaydı başka bir sunu dosyasına kopyalayabilirsiniz. Bunun için Standart Araç Çubuğundaki yeni düğmesine tıklatın ve boş bir sunu açın. Ayrıca açık değilse <uygulama1> sunu dosyanızı da açın. Her iki sunu dosyasında Slayt Sıralayıcısı Görünümü geçin. <uygulama1> sunu dosyasındaki ilk slayda tıklatın, sonra Düzen Kopyala (CTRL+C) yapın. Yeni (büyük bir olasılıkla [Sunu2] olan) boş sunu dosyasına geçin ve Düzen Yapıştır (CTRL +V) yapın. Bir slayt kopyalandı. İstersek birden fazla slaydı seçerek kopyala/yapıştır yada kes/yapıştır yapabiliriz. Seçme işlemi için slayt üzerine tek tıklama yapılır. Çoklu seçim için SHIFT (bitişik slaytlar) veya CTRL (bitişik olmayan slaytlar) tuşu ile beraber tıklama yapabiliriz. Slaytları kopyala/yapıştır yaparak çoğalttığımızda, biçimlendirmeler kopyalanmaz. Bunun için Düzen menüsüne Çoğalt komutu eklenmiştir. Çoğalt komutu ile slaytların bire bir kopyası yaratılır.
5.2.2.3 Slayt Silme Slaytların silinmesi için Düzen menüsündeki Slayt Sil komutunu kullanabilirsiniz. Silme işlemi öncesinde seçim yapmanız gereklidir. Eğer pişman olacak bir işlem yaparsanız, sunu dosyanızı kayıt edene kadar Düzen Geri Al yada CTRL + Z yapabilirsiniz. Dosyanızı kaydettikten sonra geriye alma işlemi yapamazsınız.
5.2.3. Tasarım Şablonundan Sunu Yaratma PowerPoint programını çalıştırdığınızda karşınıza boş bir sunu [Sunu1] açılacaktır. Yukarıda yaptığımız biçimde boş sunu içinde yeni slaytlar ekleyerek sununuzu hazırlayabilirsiniz. Aslında biz zor olandan başladık. Oysa Microsoft bizim için hazır sunular da tasarlamış. Bu başlık altında hazır tasarımlardan sunu yaratacağız. Ayrıca bu başlık altında slayda resim, tablo ve grafik ekleme ve düzenlenmesi konularına da değineceğiz. Bunun için PowerPoint açık değilse açın. Ekranın sağ yanındaki Yeni Sunu görev bölgesinden seçeneğini tıklatın. Görev bölgesinde Slayt Tasarımı görev bölmesi açılacaktır (aşağıdaki resim). Bu görev bölmesinin üzerindeki hazır şablonlardan birisine tıklatın.
Bilgisayar Kullanımı ve İnternet
286 PowerPoint çalışma ekranı (bazı kaynaklarda tuval denmektedir) üzerinde seçtiğiniz şablon tasarımı, başlık slaydında görülmektedir (sunu sayfasındaki ilk slayt da). Başlık ekleme alanına “İNTERNET”, alt başlık alanına “Adını Soyadınızı” ve “İnternet, P. Wingate, TÜBİTAK Yay.” yazın. Yazdıklarınız, yazım alanına sığmazsa yazı puntosunu küçültün yada metin alanının kenarlarındaki tutamaçlardan tutarak alanı genişletin. Ekle Yeni Slayt yapın. Gördüğünüz gibi Tasarım Şablonundan sunu oluşturursak yeni slayt ekledikçe aynı tasarım yeni slaytlara uygulanmaktadır. Başlık alanına “İnternet Nedir?” yazın. Metin (içerik) alanına: “İnternet, dünya üzerindeki birçok küçük bilgisayar ağını birbirine bağlayan çok büyük bir bilgisayar ağıdır. Bu sunuda, bir ağın tam olarak nelerden oluştuğunu ve internet üzerindeki bilgisayarların birbirlerine nasıl bağlandıklarını bulacaksınız.” yazın. Yeni bir slayt ekleyin. Başlık bölümüne: “Bir bilgisayar ağı nedir?” yazın.
Metin alanına: “Ağ, bir birleriyle bilgiyi ve kaynakları paylaşmak üzere birleştirilmiş bilgisayar ve bilgisayar donanımları grubuna verilen addır. Örneğin bir ofisteki bilgisayarlar, aynı dosyaları ve yazıcıları kullanabilmeleri için genellikle ağ oluşturacak şekilde birbirlerine bağlanmıştır.” yazın. Sunuyu <uygulama2> dosya adında ve Sunu türü ile kaydedin. Yeni bir slayt ekleyin. Başlık alanı boş kalsın. Ekle Resim Küçük Resim yoluyla bir resim ekleyin. Eklediğiniz resmi boyutlandırın. Yeni slayt ekleyin. Başlık alanına “Son birkaç yılın internet kullanımı” yazın.
Sunum
287
Ekle Tablo yoluyla, 2 sütun ve 5 satırlık bir tablo yaratın. Aşağıdaki verileri tablonuza girin. Yıllar 2000 2001 2002 2003
İnternete Bağlı Bilgisayar Sayısı 500.000 5.000.000 127.000.000 1.250.000.000.
Yeni slayt ekleyin. Başlık alanına “İnternete bağlı bilgisayar sayı grafiği” yazın. Ekle Grafik yoluyla aşağıdaki verileri grafik çizim Veri Sayfasına (Resim 6) yazın. Sonra kapat ( ) düğmesine tıklatıp grafik veri sayfasını kapatın. Sunu dosyanızdaki değişiklikleri kaydedin.
Resim 6.
5.2.4. Genel Şablonlardan Sunu Oluşturma Açık değilse PowerPoint programını çalıştırın. Yeni Sunu görev bölmesinden “Genel Şablonlar…” seçeneğini tıklatın (Görev Bölmesi görünür değilse Görünüm Görev Bölmesi yolunu kullanın). Şablonlar penceresi açılacaktır (Resim 7). Şablonlar penceresi üzerinde üç adet sekme görülmektedir. Genel sekmesinde Boş Sunu ve Akıllı İçerik Sihirbazı seçenekleri vardır.
[5.2.1 numaralı başlık altında boş sunu ile çalışmak anlatılmıştı.]
Bilgisayar Kullanımı ve İnternet
288
Resim 7. Tasarım Şablonları sekmesinde, 5.2.3 numaralı başlık altında anlatıldığı biçimde kullanılabilecek hazır tasarımlar vardır. Sunular sekmesinde, içeriği size yardımcı olacak şekilde başlıkları doldurulmuş, biçimlendirmeleri yapılmış hazır şablonlar bulunur. Örneğin Sunular sekmesindeki Eğitim şablonu seçilip Tamam butonuna tıklatıldığında, Slayt Sıralayıcısı görünümünde alttaki ekran resminde göründüğü biçimde hazır slaytlar yaratılır.
Sunum
289
5.2.5. Sunu Kaydetme Türleri Sunularınızı birkaç farklı türde kaydedebilirsiniz. Aşağıdaki ekran resmi (Resim 8), Farklı Kaydet penceresinin bir parçasıdır.
Resim 8. Kayıt türleri aşağıda açıklanmıştır: Sunu: Tipik bir Microsoft PowerPoint sunusu kaydetme. Sunu ( ) varsayılan kayıt türüdür. Windows Meta Dosyası: Slaydı grafik olarak kaydetme. GIF: Slaydı Web sayfaları üzerinde kullanılacak bir grafik olarak kaydetme. JPEG: Slaydı Web sayfaları üzerinde kullanılacak bir grafik olarak kaydetme. PNG: Slaydı Web sayfaları üzerinde kullanılacak bir grafik olarak kaydetme. Tasarım Şablonu: Sunuyu bir şablon olarak kaydetme. PowerPoint Gösterisi: Her zaman bir slayt gösterisi sunusu olarak açılacak bir sunu kaydetme. Web Sayfası: htm dosyası ve tüm destek dosyalarını içeren bir klasör olarak kaydetme.
5.3. BELGE YAPISI, YAZDIRMA VE DAĞITMA 5.3.1 Belge Yapısı Dosya Sayfa Yapısı yoluyla Sayfa Yapısı iletişim penceresine ulaşırsınız (Resim 9). Bu pencere üzerindeki bölümler:
Bilgisayar Kullanımı ve İnternet
290
Resim 9. Slayt Boyutu: Slayt boyutu açılır listesinde çeşitli slayt boyutları vardır. Varsayılanı Ekran Gösterisidir. 35 mm slayt yada asetat veya A4 ve B4 kağıt boyutu seçebilirsiniz. Genişlik ve Yükseklik: Birimler cm cinsindendir. Kendiniz yazarak yada artırma eksiltme düğmeleri ile belirleyebilirsiniz.
Yön: Slaytların sayfada görünüm yönünü belirleyebilirsiniz.
5.3.2. Baskı Önizleme Sayfa yapısı ayarlamasından sonra, sununuzu Dosya Baskı Önizleme yoluyla izleyebilirsiniz. Baskı önizleme yaptığınızda ekranda slaytları ve ekranın en üstünde Baskı Önizleme araç çubuğunu görebilirsiniz. Bu çubuk üzerindeki düğmelerin görevleri aşağıda açıklanmıştır:
: Sayfalar arasında gezinme (önceki sayfa yada sonraki sayfa). : Yazdır iletişim penceresinin açılmasını sağlar. : Yazdırmanın nasıl olacağı liste kutusundan seçilir. Varsayılanı slayttır. Not sayfalarını ve Anahat düzenini yazdırabilirsiniz. : Görüntü boyutunu ayarlayabilirsiniz. : Görünüm yönünü yatay yada dikey olarak ayarlayabilirsiniz. : Liste kutusundan üstbilgi ve altbilgi ekleyebilirsiniz, yazdırma renk düzenini ve yazdırma sırasını belirleyebilirsiniz.
Sunum
291
5.3.3. Yazdırma Sayfa yapısı ayarları ve baskı önizleme yapıldıktan sonra yazdırma işlemine geçebilirsiniz. Dosya Yazdır yada CTRL + P yaparak Yazdır iletişim penceresine ulaşabilirsiniz. Yazdır iletişim penceresi Windows için olan programların yazdırma pencerelerine benzer. Tüm slaytları, geçerli slaydı yada belli bir aralıktaki slaytları yazdırabilirsiniz.
5.3.4. Paketle ve Gönder Dosya menüsündeki Paketle ve Gönder komutu hazırladığınız sunuları başka bilgisayarlarda çalıştırılmak üzere hazırlar. Bir sunu dosyasını PowerPoint programı olan bir bilgisayarda çalıştırmada sorun yoktur. Eğer sununun çalıştırılacağı bilgisayarda PowerPoint programı yoksa “PowerPoint Gösterici” programının kurulması gerekmektedir. İşte Paketle ve Gönder sihirbazı yardımıyla sununuzu hazırlarken PowerPoint göstericisi dosyanıza eklenir ve PowerPoint programı olmayan bilgisayarda da çalıştırılabilir (sunulabilir). Paketle ve Gönder sihirbazının beşinci adımında göstericinin eklenmesini isteyip istemediğinizi soran radyo düğmesini işaretleyerek sununuza göstericiyi ekleyebilirsiniz.
5.4. BUNLARI DA YAPABİLİRSİNİZ Bu başlık altında PowerPoint programının bazı özellikleri ve kullanma yolları özetlenecektir.
5.4.1 Sunuyu Web Sayfası Olarak Kaydetme Hazırladığınız sunuyu PowerPoint olan veya PowerPoint Göstericisi yüklenen bir bilgisayarda sunabilirsiniz. Eğer isterseniz sununuzu Web sayfası olarak da kaydedebilir ve İnternet Explorer veya başka tarayıcılarda sunabilirsiniz. Sunuyu Web sayfası olarak kaydettiğinizde dosya boyutu da küçülmüş olacaktır.
5.4.2. Asıl Slayt Asıl slayt tasarım şablonunun bir öğesidir ve yazı tipi stilleri, yer tutucu boyutları ve konumları, arka plan tasarımı ve renk düzenleri gibi şablon hakkındaki bilgileri saklar.
Bilgisayar Kullanımı ve İnternet
292
Asıl slaydın amacı, yazı tipi stilini değiştirme gibi genel değişiklikler yapmanıza olanak vermek ve değişikliklerinizin sunudaki tüm slaytlara yansıtılmasını sağlamaktır.
Resim 10. Asıl slayt genelde aşağıdakileri yapmak amacıyla kullanılır: Yazı tipi veya madde işaretlerini değiştirme Birden fazla slaytta görünmesini istediğiniz, amblem gibi resimleri ekleme Yer tutucu konumlarını, boyutlarını veya biçimlendirmesini değiştirme Tüm slaytlarda standart olarak kullanılacak biçemleri, sabit metinleri ve nesneleri asıl slayda yerleştirip bir anlamda şablon oluşturmada kullanılır. Asıl slaydı görmek için, Görünüm Asıl Asıl Slayt yapın. İstediğiniz değişiklikleri asıl slayt üzerinde, herhangi bir slaydı değiştirir gibi yapabilirsiniz.
Sunum
293
Asıl slaytta değişiklik yaptığınızda, slaytlarda tek tek yapılan değişiklikler korunur. Asıl Slayt görünümünden çıkmak için, Asıl Slayt araç çubuğundaki Asıl Görünümü Kapat’ı (resim 10’un sol üst köşesine bakın) tıklatın yada başka bir görünüme geçmek için görünüm düğmelerinden birisine tıklatın.
5.4.3. Sunuya Üstbilgi ve Altbilgi Ekleme Microsoft’un diğer programlarından anımsayacağınız altbilgi ve üstbilgi kavramları PowerPoint programı içinde geçerlidir. Görünüm Üstbilgi ve Altbilgi yaptığınızda ilgili iletişim penceresi açılır.
Resim 11. Bu pencere üzerindeki Slayt ve Notlar ve Dinleyici Notları sekmeleri birbirine çok benzemektedir.
Slayt sekmesi üzerindeki eklemeler slayda eklenir, Notlar ve Dinleyici Notları sekmesindeki eklemeler sayfaya eklenir.
Bilgisayar Kullanımı ve İnternet
294
Slayda ekle: Bu gruptaki Tarih ve saat onay düğmesi ile tarih ve saat bilgisi slayda eklenir. Otomatik olarak güncelleştir radyo düğmesi tarih ve saat bilgilerini otomatik olarak güncelleştirir. Dosyanın kullanıma her açılışında sistem tarih ve saatine bakarak otomatik olarak değişir. Sabit: Bu radyo düğmesi seçilirse, ekleme yerine eklenecek tarih ve saat sabit kalır, dosya kullanıma açıldığında değişmez. Slayt numarası: Bu onay düğmesi ile slaytlara sıra numarası verilir. Başlık slaydında gösterme: Bu onay düğmesi işaretlenirse eklemeler ilk slaytta gösterilmezler (üstbilgi, altbilgi, slayt numarası vb).
5.4.4. Sunu Gösterilerini Ayarlama Slayt Gösterisi Gösteri Ayarla komutuyla Gösteri Ayarla iletişim penceresine ulaşırsınız.
Resim 12.
Sunum
295
Bu pencere üzerinde yapacağınız değişiklerle, sunudaki hangi slaytların gösterileceğini, ESC tuşu ile çıkılıp çıkılmayacağını, sunum sırasında slaytlar arasında ilerleme için zamanlama ayarlanmışsa el ile mi, yoksa zamanlama kriteri mi kullanılacağı, sununun hangi ekran çözünürlüğünde yapılacağı gibi ayarlamaları yapabilirsiniz.
5.4.5. Dosya Gönder Gönder komutu ile sunu dosyasını bir elektronik postaya ek olarak, bir elektronik postaya içerik olarak ekleyebilir yada Microsoft Word kelime işlemcisine gönderebilirsiniz. Bu pencere üzerinde yapacağınız değişiklerle, sunudaki hangi slaytların gösterileceğini, ESC tuşu ile çıkılıp çıkılmayacağını, sunum sırasında slaytlar arasında ilerleme için zamanlama ayarlanmışsa el ile mi, yoksa zamanlama kriteri mi kullanılacağı, sununun hangi ekran çözünürlüğünde yapılacağı gibi ayarlamaları yapabilirsiniz.