1) Felsefe tarihinde, her şeyin oluşun tikel ve göreli akışına bırakılmasına karşı, ilk idealist tepki tüm ağırlığıyla hangi filozof tarafından gerçekleştirilmiştir? Herakleitos Aristoteles Protagoras Platon Augustinus 2) Aşağıdakilerden hangisi postmodern kültür, felsefe ve sanatın eleştirel tarzda yaklaştığı antik ve modern felsefelerde belirleyici bir yere sahip olan kavramlardan biri değildir? Akıl Zorunluluk Evrensellik Sistem Duygu 3 ) Hume güzellik duygusu ve sanatsal değer konusunda neye dayalı olarak evrensel bir değerin olabileceği düşüncesindedir? Düşünen öznenin akılsallığına dayalı Duyumsayan öznenin iç mekanizmasına dayalı Eyleyen öznenin pratik yararına dayalı Sonlu öznenin soyutlama yeteneğine bağlı Varolan öznenin toplumsallığına dayalı 4 ) Kant’ın estetik yargı ve güzellik deneyimini incelediği temel yapıtı aşağıdakilerden hangisidir? Sıradan Aklın Eleştirisi Yargı Gücünün Eleştirisi Salt Aklın Eleştirisi Pratik Aklın Eleştirisi Sanatsal Aklın Eleştirisi 5 ) Estetik hangi iki akımın etkisiyle"sanat felsefesi" olarak anlaşılmaya başlamıştır? Rönesans geleneği ve Sembolizm İngiliz empirisizmi ve Klasik gelenek Hellenizm ve YeniPlatonculuk Romantik Gelenek ve Alman idealizmi PostModernizm ve Pragmatizm 6 ) Sanatın toplum, bilim ve felsefe ile ilişkisine dair aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? Sanat ve bilim arasında göreli bir özerklik ya da başka bir deyişle ayrımda özdeşlik söz konusudur Bilim insanları evrensel ve nesnel doğruların peşindedir, sanat ise varolan gerçekliği kendi bireysel öznelliği ve keyfi iradesi içinde deneyimler Sanatsal yaratım sürecinde sanatçı toplumsal norm ve kurumlardan göreli ve makul bir özerkliğe sahip olmalıdır Sanatçı gerçekliğe dair derin ve içgörülü yaklaşımında filozofların sistematik ve bütünlüklü düşünme sürecinden beslenir
Filozoflar kendi düşünsel yaratımlarında, sanatçıların derin bakış açıları ve imgelem güçlerinden asla yararlanmazlar 7 ) Kantçı anlamda özgür ve akılsal bir ereksel nedenselliğin egemen olduğu alan hangisidir? Fizik bilimleri alanı Fenomenler alanı Tarihsel gerçeklik alanı Ahlaki gerçeklik alanı Matematik bilimleri alanı 8 ) Aquinas’a göre bize zevk veren estetik algı ve dolayısıyla bilgide belirleyici olan nedir? Koku Renk Duygulanım Madde Form 9 ) Fichte ve ilk dönemlerinde Schelling için felsefi sistemlerinin koşulsuz ilkesi nedir? İnsan Tanrı Bir Doğa Ben 10 ) Sanatın bir taklit olarak düşünülmesine karşı, öznenin tinsel yaratıclık ve dışavurumcu yanını ön plana çıkaran anlayış hangisidir? Romantik sanat anlayışı Aşkınsal sanat anlayışı Tarihsel sanat anlayışı Empirik sanat anlayışı Pratik sanat anlayışı 11 ) Aristoteles’e göre sanatçı nesnel gerçekliği hangi üç farklı tarzda taklit edebilir? Nesneler ilk olarak doğaya göre, ikinci olarak insanlara göre ve üçüncü olarak da belli ideallere göre taklit edilebilirler. Nesneler ilk olarak mitoslara göre, ikinci olarak duygulara göre ve üçüncü olarak da oldukları gibi taklit edilebilirler. Nesneler ilk olarak oldukları gibi, ikinci olarak insanlara göre ve üçüncü olarak da olması gerekene göre taklit edilebilirler. Nesneler ilk olarak oldukları gibi, ikinci olarak mitoslara göre ve üçüncü olarak da belli ideallere göre taklit edilebilirler. Nesneler ilk olarak belli ideallere göre, ikinci olarak mitoslara göre ve üçüncü olarak da a priori değerlere göre taklit edilebilirler.
12 ) Sanatsal yaratıcılığın dinamik doğasını kavramak açısından önem taşıyan öznellik ve nesnelliğin birliği ya da özdeşliği fikri hangi filozofa aittir? Schelling Hume Locke Fichte Kant 13 ) Augustinus’un"nesneler güzel oldukları için zevk verirler" görüşü neye işaret eder? Güzelin dolaylı olduğu için zevk verdiğine işaret eder. Güzellik değeri açısından belirleyici tarafın nesnellik olduğuna işaret eder. Güzelliğin kaynağının insanda bulunduğuna işaret eder. Güzelin değerine ilişkin ölçütün haz olduğuna işaret eder. Güzelin maddeye içkin olduğuna işaret eder. 14 ) Aşağıdaki ifadelerden hangisi Platon’a göre sanatın alanıdır? Sanat, imgeler alanıdır. Sanat, kavramlar alanıdır. Sanat, doğruların alanıdır. Sanat, düşünceler alanıdır. Sanat, gerçeklikler alanıdır. 15 ) Aristoteles’in sanat felsefesinde taklitin içeriğine dayalı olarak yaptığı ayrım nedir? Figüratif ve müzik sanatı ayrımı Dolaylı ve dolaysız taklit ayrımı Müzik ve dans sanatı ayrımı Hikâye edici ve tiyatro sanatı ayrımı Tragedya ve komedya ayrımı 16 ) Duns Scotus estetik yargı ve güzellik yaşantısının temel olarak hangi gerçeklik tarafından belirlendiğini savunur? İçkin gerçeklik Maddi gerçeklik Nesnel gerçeklik Öznel gerçeklik Aşkınsal gerçeklik 17 ) Aristoteles’in sanatlar sınıflandırmasında, figüratif sanatlara en iyi örnek aşağıdakilerden hangisidir? Dans Mimari Heykel Resim Müzik
18 ) “Renkler ve zevkler tartışılmaz” ifadesi sanatta hangi yaklaşım biçimini tanımlar? Sembolik yaklaşım Sezgisel yaklaşım Evrensel yaklaşım Öznel yaklaşım Deneyime önsel yaklaşım 19 ) Empirist bağlamda doğadaki ve sanattaki güzellik hangi zeminde saptanmaya ve tanımlanmaya çalışılır? Akılsal gerçeklik zemininde İçsel gerçeklik zemininde Aşkın gerçeklik zemininde Duyulur gerçeklik zemininde Evrensel gerçeklik zemininde 20 ) Aşağıdakilerden hangisi Marksist estetikte önemli bir yer tutar? Sanatın doğa ve insan arasında oluşturduğu etki Sanatın varlık ile düşünceyi özdeşletirmesi Sanatın sınıfsal ve ideolojik analizi Sanatın nesnel tin alanını oluşturması Sanatın insanı mutlu etmesi
1 ) Aşağıdakilerden hangisi Plotinos’da duyulur güzelliğin altında toplandığı üç kategoriden biridir? Rengin güzelliği Maddenin güzelliği Evrenin güzelliği Doğanın güzelliği Ruhun güzelliği 2 ) “Estetik algının içeriğini oluşturan güzellik ..... ya da ..... bir gerçeklik olarak yorumlanabilir” cümlesinde boş bırakılan yerlere gelebilecek kelimeler hangi şıkta doğru verilmiştir? Öznel – nesnel Toplumsal – tikel Doğrusal – evrensel Aşkınsal – betimsel Diyalektik – Tözsel
3 ) Filozofun ya da felsefenin sanat ile ilişkisine dair verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? Filozof da tıpkı sanat eleştirmeni gibi sanatı tikel bir perspektiften ele alır. Sanatsal yaratıcılığın özünü oluşturan ve felsefi yaratıcılığı da besleyen en önemli unsurlar hayal gücü ve kavramsal duyarlılıktır. Filozof sanatın neliğine ve özsel belirlenimlerine dair kavramsal çözümlemeleriyle, her türden sanat eleştirisi için belli bir yöntem ve sistem oluşturur. Filozof sanatı evrensel bir perspektiften ele alır. Felsefe evrensel gerçekliğe dair bütünsel bir kavrayışla, sanatsal yaratıcılık için sağlam ve derin bir zemin sunar. 4 ) Orta Çağ'ın dinsel düşünüşünün maddi güzelliği ikincil bir değerde görmesi aşağıdaki düşünce akımlarından hangisinin bir devamı olarak görülebilir? Platoncu idealizm Eleştirel düşünce Romantik gelenek Öznel idealizm Mutlak idealizm
5 ) Aşağıdaki filozoflardan hangisi bireysel öznelliği aşan bir estetik anlayışı savunur? Protagoras Platon Sextus Empiricus Demokritos Gorgias 6 ) ‘Aesthetica’ adlı yapıtında, estetiği duyum ya da algı bilgisi anlamında teknik bir terim olarak ilk kullanan filozof kimdir? Thomas Hobbes Alexander Baumgarten Immanuel Kant Rene Descartes
John Locke
7 ) Sanatın ahlakın ve iyinin hizmetinde olması gerektiğini savunan filozof aşağıdakilerden hangisidir? Platon Parmenides Herakleitos Adorno Gorgias 8 ) “Bilim insanları ..... ve ..... doğruların peşindeyken, sanatçı varolan gerçekliği kendi bireysel ..... ve ..... ..... içinde deneyimler ve bize sunar” cümlesinde eksik kalan yerlere aşağıdakilerden hangisi gelebilir? Tikel-öznel ; öznelliği-keyfî iradesi Evrensel-öznel ; nesnelliği-evrensel iradesi Evrensel-nesnel ; öznelliği-keyfî iradesi Tikel-nesnel ; bütünlüğü-olgu doğruları Nesnel-evrensel ; aşkınlığı-zorunlu iradesi 9 ) “Teorik tavır ve deneyim,..... pratik tavır ve deneyim..... ve estetik tavır ve deneyim ise .....tavır ve deneyim olarak da adlandırılabilir” cümlesinde eksik kalan yerlere gelecek sözcükler aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru verilmiştir? Ahlaki – akılsal – duyusal Bilişsel – algısal - ahlaki Düşünsel – duygusal – sanatsal Ahlaki – sanatsal – bilişsel Bilişsel – ahlaki – sanatsal 10 ) Platon hangi eserinde sanatı artık bir ‘poiesis’ olarak değil bir ‘mimesis’ yani taklit etkinliği olarak tanımlar? Devlet Şölen Sofist
Sokrates’in Savunması Yasalar 11 ) “Sanat ve toplum ilişkilerine dair bir çözümleme aynı zamanda sanat ve ....., sanat ve ..... ilişkilerine dair bir çözümlemedir” cümlesinde boş bırakılan yerlere gelmesi gereken kelimeler aşağıdakilerden hangisidir? Bilim – siyaset Epistemolji – estetik Ahlak – siyaset Bilim – ahlak Din – bilim 12 ) Plotinos için duyulur dünyadaki biçimsel güzellik ilkesi nedir? Sonsuz ile evrenselin birliği Özne ve nesnenin özdeşliği Maddenin forma egemenliği Çoklukta birlik Parça bütün ilişkisi 13 ) Aristoteles için sanat ne anlama gelir? Sanat yalnızca estetik kaygılarla ilişkili bir yaratım sürecidir. Sanat evrensel ve zorunlu doğrulara ulaşmamızda felsefenin üstünde yer alır. Sanat bir taklit etkinliği değildir ve temeli duyulur gerçeklik değil ideal gerçekliktir. Sanat Aristoteles’in metafizikte yaptığı ayrıma göre insanın bilme etkinliği alanına girer. Sanat temel olarak duyulur gerçekliği ve genel olarak insani gerçekliği model alan bir taklit etkinliğidir. 14 ) Platon’a göre Mimesis yani taklit etkinliği hangi gerçeklik tarzını model alır? Aşkınsal Doğrusal Duyulur Düşünsel Doğal
15 ) Sanatsal yaratımın amacı aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru verilmiştir? Doğruluk Aşkınsallık Doğallık İyilik Güzellik 16 ) Estetik yargı ve güzellik yaşantısının temel olarak öznel gerçeklik tarafından belirlendiğini ileri süren Orta Çağ filozofu aşağıdakilerden hangisidir? Platon Duns Scotus Augustinus Thomas Aquinas Plotinos 17 ) Estetiğin ‘sanat felsefesi’ olarak anlaşılmaya başlanması hangi düşünce akımlarının etkisiyle gerçekleşmiştir? Romantik gelenek ve Alman idealizmi Alman idealizmi ve empirist gelenek İngiliz empirizmi ve materyalizm Romatik gelenek ve İngiliz empirizmi Materyalizm ve doğalcılık 18 ) Platon’un sanatçıya yaklaşımına dair aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? Sanatçının yaptığı duyulur dünyayı taklit etmek ya da kopyalamaktır. Sanatçı bizi oluşa tabi bireysel ve göreli güzelliklerle oyalar. Sanatçının duyulur gerçekliği taklit etmesi, onun sanılarla yetindiğini gösterir. Sanatçı bize asıl ve öz güzellik olan evrensel ve ideal güzelliği sunar. Sanatçı duyulur gerçekliği taklit ettiğinden, sanatsal etkinlik bir tür taklidin taklididir
19 ) Kant 'Yargı Gücünün Eleştirisi’nde estetik sözcüğünü hangi anlamda kullanmıştır?
Doğru ve iyinin bilimi ya da öğretisi anlamında Mutlağın bilimi ya da öğretisi anlamında Duyum ve algının bilimi ya da öğretisi anlamında Güzel ve hoş olanın bilimi ya da öğretisi anlamında 20 ) Bir trajedinin ahlaki değerinin karakterlerinden bazılarının kötülüğüyle bozulmayacağını ileri süren filozof aşağıdakilerden hangisidir? Platon Sokrates Aristoteles Herakleitos Parmenides