978-83-62593-03-3
9 788362 593033
MALARSTWO POLSKIE///1800–1945
katalog zbiorów Muzeum Śląskiego w Katowicach opracowanie Henryka Olszewska-Jarema Andrzej Holeczko-Kiehl Izabela Kania Katarzyna Jarmuł
WŁADYSŁAW BAKAŁOWICZ 1833 Chrzanów – 1903 Paryż Malarz, ceniony portrecista; ojciec malarza Stefana. W latach 1849–1852 studiował w warszawskiej SSP. Od 1863 r. na stałe zamieszkał w Paryżu. Studiował dawne malarstwo w Luwrze, zafascynowany malarstwem holenderskim. Malował głównie sceny historyczne z dziejów Francji XVI i XVII w., niekiedy w ujęciu anegdotycznym, również sceny rodzajowe (uczty, tańce, odwiedziny) oraz wyróżniające się niezwykłą precyzją wykonania, reprezentacyjne portrety dworskie. Wystawiał je na Salonach paryskich (1865–1883), w Polsce w TZSP w Warszawie. Stosował technikę olejną, akwarelową i pastelową.
9 | Portret doktora Friedla około 1880 olej, płótno, 145 × 106 sygn. l.d. narożnik: Bakałowicz / Paris nr inw.: MŚK/SzM/355 Dar Biblioteki Polskiej w Paryżu, 1936.
MALARSTWO POLSKIE///1800–1945
34
35
16 | Portret pani w białym kapeluszu 1906 olej, tektura, 107 × 80 sygn. p.d.r.: Olga Boznańska oraz dwie sygn. ołówkiem (prawdopodobnie z obrazu namalowanego wcześniej), p.d.r.: Olga Boznańska 1894, p.g.r.: Olga Boznańska nr inw.: MŚK/SzM/359 Zakup od Konrada Fuglewicza w Krakowie, 1934.
17 | Portret rzeźbiarza Jana Szczepkowskiego
18 | Portret Heleny Chmielarczykowej
około 1906
1909
olej, tektura, 75,8 × 63,7
olej, płótno, 110 × 80
sygn. ołówkiem p.g.r.: Olga Boznańska
sygn. l.g.r.: Olga Boznańska 1909
Paryż
nr inw.: MŚK/SzM/360
nr inw.: MŚK/SzM/361
Zakup od Jadwigi Ehrenpreisowej
Zakup od Salo Schmausa w Krakowie,
w Krakowie, 1938.
1929.
Poprzednio wchodził w skład kolekcji jej męża Zygmunta.
Jan Szczepkowski (1878–1964) – rzeźbiarz, autor prac o cechach symbolizmu,
Helena z Kwiatkowskich
motywach wiejskich, następnie z wi-
Chmielarczykowa – żona krakowskiego
docznymi wpływami kubizmu i twórczo-
adwokata dr. Władysława Chmielarczyka.
ści ludowej.
Boznańska portretowała też W. Chmielarczyka (1906 r.) i jego dwie córki – Helenę i Władysławę (1906 r.).
45
STANISŁAW CHLEBOWSKI 1835 Pokutyńce (Podole) – 1884 Kowanówko koło Poznania
Malarz, złoty medalista petersburskiej ASP, stypendysta odbywający artystyczne podróże po Europie. Pierwsze lekcje rysunku pobierał w Odessie u A. Wicherskiego i R. Chojnackiego. W latach 1853–1859 studiował w ASP w Petersburgu, następnie w Monachium i w Paryżu u J.L. Gérôme’a. W 1864 r. wyjechał do Konstantynopola, gdzie przebywał jako nadworny malarz sułtana AbdulAzisa. Wówczas odbywał podróże do Włoch, Wiednia, Paryża, Drezna i Krakowa. W 1876 r. zamieszkał w Paryżu, a od 1881 r. na stałe w Krakowie. Malował obrazy olejne i akwarele o różnorodnej tematyce: historyczne, batalistyczne, rodzajowe, portrety, sceny haremowe i bazarowe głównie o tematyce polskiej i orientalnej, także weduty i morskie pejzaże. Uprawiał malarstwo miniaturowe. Stosował zazwyczaj brunatną tonację kolorystyczną. Całość utrzymana w konwencji malarstwa realistyczno-romantycznego. Wprowadzony do jego twórczości pierwiastek egzotyczny odcisnął wyraziste piętno indywidualności.
MALARSTWO POLSKIE///1800–1945
52
24 | Turczynka po 1864 olej, tektura, 72 × 108 nie sygn. nr inw.: MŚK/SzM/113 Zakup od Mieczysława Loretha w Gliwicach, 1986. Pochodzi ze spuścizny Heleny Biechońskiej, siostry artysty, należał do zbioru Józefa Flandrowskiego. Na odwrociu atest S. Oczki.
53
46 | Ksiądz pijący wino. Studium do Altany 1880 olej, płótno, 41,5 × 33 sygn. l.d.r.: A. Gierymski / LXXX nr inw.: MŚK/SzM/379 Zakup od Z. Natansonowej w Warszawie, 1938. Obraz był w kolekcji Zenona Kona (1902 r. na pewno) w Łodzi, Antoniego Natansona, następnie jego żony (1929–1938 na pewno) w Warszawie. Wystawiony do sprzedaży w 1885 r. w Salonie Aleksandra Krywulta w Warszawie. Obraz jest jednym ze studiów do obrazu Altana w Muzeum Narodowym w Warszawie.
47 | Żydówka z cytrynami (Pomarańczarka) 1881 olej, płótno, 63,5 × 47,5 sygn. l.d.r.: A. GIERYMSKI / 81 nr inw.: MŚK/SzM/374 Zakupiony w antykwariacie Abe Gutnajera, 1929. Obraz pochodzi z kolekcji Ignacego Korwin-Milewskiego, nabyty przez niego w 1881 r. W latach 1924–1929 własność antykwariatu Abe Gutnajera. W latach 1880–1881 malarz wykonał szereg szkiców ołówkowych i studiów olejnych na ten temat. Pierwszy był wizerunek całopostaciowy, który zaginął w okresie II wojny światowej. Dzisiaj znamy z tego cyklu dwa bardzo podobne obrazy. Jeden – po rabunku w 1945 r. odzyskany w 2011 r. – znajduje się w zbiorach warszawskiego Muzeum Narodowego, drugi – w kolekcji katowickiej.
MALARSTWO POLSKIE///1800–1945
86
87