Φυσικη και καταδυση by m vas

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΡΕΜΑΣΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2012-2013

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Β’ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΔΥΣΗ

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΠΑΝΤΑΖΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΠΕ 04.01

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: ΕΝΟΤΗΤΑ 1: Ελεύθερη και αυτόνομη κατάδυση…… 3 ΕΝΟΤΗΤΑ 2: Νόμοι της Φυσικής που εφαρμόζονται στην κατάδυση……………………………………………4 ΕΝΟΤΗΤΑ 3: Σφουγγάρια και σφουγγαράδες…………………………………………..9 ΕΝΟΤΗΤΑ 4: Ψάρεμα με σκάφανδρο ……………….11 ΕΝΟΤΗΤΑ 5: Κατάδυση με σκανταλόπετρα…………15 ΕΝΟΤΗΤΑ 6: Νόσος των δυτών……………………….15 ΕΝΟΤΗΤΑ 7: Η δραστηριότητα μας………………......17

Ενότητα 1: Ελεύθερη και αυτόνομη κατάδυση

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΑΤΑΔΥΣΗ Ονομάζεται η κατάδυση, η οποία πραγματοποιείται ελεύθερα, χωρίς ειδικό εξοπλισμό, δηλαδή μόνο με την ανάσα. Η ελεύθερη κατάδυση χρησιμοποιείται για σπογγαλιεία, ψάρεμα με ψαροντούφεκο και τα τελευταία χρόνια ο άνθρωπος καταδύεται όλο και βαθύτερα για κατάρριψη των ρεκόρ. Κατηγορίες ελεύθερης κατάδυσης  Κατάδυση με σταθερά βάρη  Κατάδυση με εναλλασσόμενα βάρη  Κατάδυση χωρίς εξοπλισμό του δύτη  Κατάδυση no limit Ρεκόρ στην ελεύθερη κατάδυση •

Χέρμπερτ Νιτς 244 μέτρα στη κατηγορία no limit

•

Guillaume Nery 113 μέτρα στη κατηγορία με σταθερά βάρη.

•

William Trubridge 101 μέτρα στη κατηγορία χωρίς εξοπλισμό.

ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΚΑΤΑΔΥΣΗ Ως αυτόνομη κατάδυση, ορίζεται η δυνατότητα κατάδυσης με αυτόνομη καταδυτική συσκευή. Ο όρος χρησιμεύει για τη διάκριση της εν λόγω δραστηριότητας από τις λοιπές μορφές κατάδυσης. Συνηθέστερα, η αυτόνομη κατάδυση αποκαλείται SCUBA diving (SelfContained Underwater Breathing Apparatus). Ο αυτοδύτης -σε αντίθεση με τον δύτη που είναι εξαρτημένος από τον υδρομηχανικό 3

"ομφάλιο λώρο" μέσω του οποίου αντλεί τον ατμοσφαιρικό αέρα ή μείγματα αερίων από σταθμό- φέρει συσκευή συμπιεσμένου αέρα, ιδιότητα στην οποία αποδίδεται η μεγαλύτερη αυτονομία στην υποβρύχια κίνηση αλλά και ο περιορισμός στον χρόνο παραμονής του. Διαφέρει από την ελεύθερη κατάδυση, στην οποία ο δύτης καταδύεται αυτόνομα, χωρίς όμως να φέρει καταδυτικό αναπνευστικό εξοπλισμό.

Ενότητα 2: Νόμοι της φυσικής που εφαρμόζονται στην κατάδυση

ΆΝΩΣΗ Άνωση ονομάζεται η συνισταμένη δύναμη που δέχεται ένα σώμα από το ρευστό μέσα στο οποίο βρίσκεται. Η άνωση έχει πάντα αντίθετη κατεύθυνση από το βάρος του σώματος. Η άνωση διακρίνεται σε στατική και δυναμική.

1)Στατική Άνωση Η στατική άνωση εκδηλώνεται όταν ένα σώμα βρεθεί εντός ρευστού, όπου το μέγεθός της ορίζεται από την Αρχή του Αρχιμήδη κατά την οποία: “Κάθε σώμα βυθισμένο σε ρευστό δέχεται δύναμη ίση και 4

αντίθετη με το βάρος του ρευστού που εκτοπίζει”.

Το σημείο εφαρμογής της άνωσης λέγεται κέντρο άνωσης και βρίσκεται στο κέντρο βάρους του εκτοπισμένου υγρού.

 

Όταν βάρος σώματος είναι μεγαλύτερο του βάρους του εκτοπίσματός του, τότε το σώμα βυθίζεται. Όταν βάρος σώματος είναι μικρότερο του βάρους του εκτοπίσματός του, τότε το σώμα ανέρχεται.

Συνεπώς, όσο μεγαλύτερο το βάρος του σώματος τόσο μεγαλύτερη και η άνωση που δέχεται το σώμα.

2)Δυναμική Άνωση Δυναμική άνωση έχουμε στην περίπτωση που το ρευστό μέσα στο οποίο είναι βυθισμένο το σώμα έχει ταχύτητα. Στην περίπτωση αυτή λόγω διαφοράς ταχυτήτων του ρευστού μεταξύ δύο πλευρών του σώματος δημιουργείται δύναμη που ωθεί το σώμα προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση.

Προφανώς για να συμβεί κάτι τέτοιο τι σώμα δεν θα πρέπει να είναι συμμετρικό ή αν είναι συμμετρικό θα πρέπει να περιρέεται ταυτόχρονα από το ρευστό.

3)Υδροστατική Πίεση Η πίεση που ασκεί ένα ρευστό το οποίο βρίσκεται σε ισορροπία σε αντικείμενο ή επιφάνεια που βρίσκεται μέσα σ' αυτό. Η πίεση αυτή οφείλεται στην εξωτερική δύναμη της βαρύτητας και μόνο, δηλαδή στο

βάρος του ρευστού που βρίσκεται υπεράνω του αντικειμένου ή της επιφάνειας.

‘ΝΟΜΟΙ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ’

4)Νόμος του BOYLE-MARIOTTE Σε σταθερή απόλυτη* θερμοκρασία, η μεταβολή της Πίεσης του Aν Τ=σταθερό, τότε P1.V1= σταθερό περιβάλλοντος, είναι ανάλογη με την μεταβολή της Πυκνότητας ενός αερίου και αντιστρόφως ανάλογη προς την μεταβολή του Όγκου του αερίου. Έτσι, όπως παρατηρούμε και στο παρακάτω παράδειγμα, σε σταθερή θερμοκρασία, καθώς βυθίζεται το μπαλόνι στο νερό και αυξάνει η πίεση του περιβάλλοντος, μειώνεται ο όγκος του αερίου στο μπαλόνι, ενώ αυξάνεται η πυκνότητα του και το αντίστροφο. Επιφάνεια Πίεση=1ΑΤΜ Ογκος=1 Πυκνότητα = x θάλασσας 10μ.Βάθος Ογκος1/2 Πίεση=2 Πυκν:2x 20μ.Βάθος Ογκος1/3 Πίεση=3 Πυκν:3x 30μ.Βάθος Ογκος1/4 Πίεση=4 Πυκν:4x Σημείωση* : Ως Απόλυτη θερμοκρασία, ορίζεται το άθροισμα της αριθμητικής τιμής της θερμοκρασίας, σε βαθμούς Κελσίου (Co) συν τον αριθμό 273 και μετριέται σε βαθμούς Κέλβιν (Κ). Π.χ : 27(Co)=27+273 =300 Κ.

Ο νόμος του Boyle, βρίσκει τις ακόλουθες εφαρμογές κατά την κατάδυση : ή Εσωτερικοί αεροφόροι χώροι.(Αναπνευστικό, κυκλοφορικό, κόλποι, αυτιά) ή Εξωτερικοί αεροφόροι χώροι (Στολή κατάδυσης, Μάσκα, ρυθμιστής πλευστότητας, ρυθμιστής πίεσης.) ή Μεταβολές αερίων σε ανάδυση (Νόσος της αποσυμπίεσης, Πνευμονική εμβολή, τοξικότητα Οξυγόνου) ή Μεταβολές αερίων σε κατάδυση (Νάρκωση αζώτου)

5)Νόμος του DALTON Η συνολική πίεση ενός μίγματος αερίων, είναι ίση με το άθροισμα των μερικών πιέσεων αυτών.

6)Νόμος του HENRY Σε σταθερή θερμοκρασία, η ποσότητα του αερίου που διαλύεται σε ορισμένη ποσότητα υγρού (με το οποίο δεν αντιδρά χημικά), είναι ανάλογη με την μερική πίεση του αερίου και το χρονικό διάστημα που εφαρμόζεται αυτή η πίεση.

Το φαινόμενο αυτό μπορεί εύκολα να παρατηρηθεί, σε ένα μπουκάλι αναψυκτικού, το οποίο περιέχει διαλυμένο Διοξείδιο του άνθρακα, υπό μεγάλη πίεση και είναι ερμητικά κλεισμένο. Σημείωση* : Όταν αυξάνεται η θερμοκρασία, μειώνεται η διαλυτότητα του αερίου στο υγρό. Π.χ : Αποβολή ατμών(αερίων) κατά την θέρμανση ενός υγρού.

Ο νόμος του Henry, βρίσκει τις ακόλουθες εφαρμογές κατά την κατάδυση : ή Μεταβολές της συμπεριφοράς των αερίων στο κυκλοφοριακό κατά την ανάδυση (Νόσος της αποσυμπίεσης) ή Μεταβολές της συμπεριφοράς των αερίων στο κυκλοφοριακό κατά την κατάδυση (Νάρκωση αζώτου).

7) Νόμος του CHARLES Η μεταβολή του όγκου και της πιέσεως ενός αερίου, είναι ανάλογη με την μεταβολή της θερμοκρασίας του. Σύμφωνα με τον παραπάνω νόμο, αν γνωρίζουμε τον όγκο μιας ποσότητας αερίου, που βρίσκεται σε χώρο με σταθερά τοιχώματα (κύλινδροι) και σε μια δεδομένη θερμοκρασία, μπορούμε να υπολογίσουμε τον όγκο αυτού του αερίου για οποιαδήποτε άλλη θερμοκρασία. Ο νόμος του Charles, βρίσκει τις ακόλουθες εφαρμογές : κατά την πλήρωση των κυλίνδρων με αέριο, κατά την κατάδυση, όπου υπάρχουν απώλειες της πίεσης στους κυλίνδρους, λόγω θερμοκρασιακών διαφορών.

Ενότητα 3: Σφουγγάρια και σφουγγαράδες Κάλυμνος: Το νησί των σφουγγαράδων  Είναι απόλυτα συνδεδεμένη με μία από τις πιο ιδιαίτερες ιστορίες της πατρίδας μας, αυτή των σφουγγαράδων.  Tο επάγγελμα του σφουγγαρά καθόρισε την ταυτότητα και τον χαρακτήρα των κατοίκων του νησιού μέχρι και σήμερα.  Oι Καλύμνιοι χαρακτηρίζονται από μια «τρέλα», που έχει να κάνει με το θάρρος, την ανδρεία, την παλικαριά - όπως λέει ο λαός. Συνηθισμένοι στο να παίζουν τη ζωή τους «κορόνα-γράμματα» καθημερινά για τη βιοπάλη.  Η Κάλυμνος έχει αποκτήσει παγκόσμια φήμη ως τόπος δυτών και σφουγγαράδων. Για τους ντόπιους το κυνήγι των σφουγγαριών ήταν πηγή βιοπορισμού∙ μια «επικίνδυνη αποστολή», που μόνο οι ικανοί και τολμηροί μπορούσαν να βγάλουν εις πέρας.  Η μακραίωνη παράδοση της σπογγαλιείας συνέβαλε σημαντικά στην οικονομική ευημερία των κατοίκων της.  Οι δραστήριοι Καλύμνιοι έμποροι πουλούσαν την πολύτιμη σοδειά αρχίζοντας από τη Σύρο, το Ναύπλιο, την Κωνσταντινούπολη για να φτάσουν μέχρι την Οδησσό, την Πετρούπολη, τη Μόσχα, την Τεργέστη, τη Μέση Ανατολή.

Το λεξιλόγιο των σφουγγαράδων  Σκάφη: είδος 15μετρου καϊκιού απ’ όπου βουτούσαν οι δύτες ελεύθερης κατάδυσης.  Ντεπόζιτο (=φορτηγίδα): καΐκια που μετέφεραν τις προμήθειες (τρόφιμα και νερό) και υποστήριζαν τα μικρά σφουγγαράδικα. Ταξίδευαν μαζί με τις σκάφες και τους αχταρμάδες ή κουβαλούσαν τις γυαλάδικες βάρκες.  Αχταρμάδες ή μηχανοκάικα: με μήκος 9-10 μέτρα, με μεγάλη καμπυλότητα και επιφάνεια καταστρώματος, όπου δέσποζε η χειροκίνητη αεραντλία, και κουκέτες για την ανάπαυση των δυτών. 9

 Γυαλάδικες βάρκες: οι βάρκες των φτωχών σπογγαλιέων. Ο εξοπλισμός τους περιλάμβανε ένα καμάκι με προέκταση και τη γυάλα, δηλαδή έναν μεταλλικό κύλινδρο με γυαλί στο κάτω μέρος για να βλέπουν και να καμακώνουν τα σφουγγάρια στο βυθό.  Καγκάβα (= το σπογγαλιευτικό σκάφος): τρεχαντήρι, χωρητικότητας 8 – 10 τόνων, με ιδιαίτερα ισχυρή πρύμνη απ’ όπου σερνόταν το εργαλείο της καγκάβας στον πυθμένα της θάλασσας.  Μπακέτο: σκάφος επικοινωνίας μεταξύ των σφουγγαράδων και του νησιού τους. Μετέφερε τα σφουγγάρια και γύριζε πίσω με φρέσκα τρόφιμα, νερό, αλληλογραφία και νέο πλήρωμα.

 Το 1920 υιοθετήθηκε ένας νέος αναπνευστικός μηχανισμός, η μέθοδος Φερνέζ, χάρη στην οποία ελαττώθηκαν τα ατυχήματα. Τα πλεονεκτήματα του μηχανισμού ήταν: η χρήση μικρού αερόσακου φορεμένου στην πλάτη του δύτη που του εξασφάλιζε ομαλή ροή αέρα, η κατάργηση της βαριάς στολής και ο ελαφρύς σωλήνας τροφοδοσίας αέρα.  Τη δεκαετία του 1970 όλες οι παλαιότερες μέθοδοι κατάδυσης αντικαταστάθηκαν από το σύγχρονο σύστημα του ναργιλέ, όπου ο δύτης φορά στολή βατραχανθρώπου και ένας αεροσυμπιεστής του παρέχει αέρα από το σκάφος. Παράλληλα, οι δύτες εκπαιδεύονται στην Κρατική Σχολή Δυτών της Καλύμνου – μοναδική στο είδος της στην Ελλάδα – που τους παρέχει κρατικό επαγγελματικό δίπλωμα δύτη.

Η προετοιμασία για το μεγάλο ταξίδι, διάρκειας 6-7 μηνών, ήταν για τους σφουγγαράδες μια μικρή ιεροτελεστία .  Διαρκούσε σχεδόν δύο μήνες - Φεβρουάριο με Μάρτιο – και σ’ όλο το νησί σήμαινε συναγερμός!  Οι καπεταναίοι ναυτολογούσαν (τσουρμάριζαν) τα πληρώματα∙ συγκέντρωναν τα εργαλεία της δουλειάς∙ ετοίμαζαν το κουμπάνι τους (προμήθειες) για το πλήρωμα: γαλέτες, καβουρμάς, όσπρια, παστά ψάρια σε τσουβάλια και άφθονο νερό .

 Πριν την αναχώρηση, απαραίτητος ήταν ο αγιασμός και η επίκληση για βοήθεια στη χάρη του Αγίου Νικολάου, προστάτη και πνευματικό «καταφύγιο» των δυτών.

Ενότητα 4: Ψάρεμα με σκάφανδρο Ως Σκάφανδρο ορίζεται η στεγανού τύπου υποβρύχια στολή που βοηθά τον δύτη να μείνει στο υδάτινο περιβάλλον, για μακρό χρόνο, εξαρτώμενος από ομφάλιο λώρο, μέσω του οποίου γίνεται η παροχή αέρα και σε πολλές περιπτώσεις η επικοινωνία με την επιφάνεια. Χρησιμοποιείται κυρίως στις επαγγελματικές καταδύσεις, αν και ελαφρύτερες παραλλαγές του εισάγονται κατά καιρούς στις καταδύσεις αναψυχής. Ιστορικά τα πρώτα στεγανά σκάφανδρα αναπτύχθηκαν κατά την περίοδο της βιομηχανικής επανάστασης στην Αγγλία, από την εταιρεία που ίδρυσε εκεί ο Αουγκού στουςΣιέμπε. Το 1837 αναπτύχθηκε στην παραγωγή το πρώτο μεταλλικό κράνος, που συνδεόταν με στεγανή ελαστική στολή, με παροχή αέρα από αντλία στην επιφάνεια. Το σύνολο κράνος, στολή και μπότες με μολύβδινα ελάσματα έγινε το πρωτότυπο και στερεότυπο ταυτόχρονα της ένδυσης των δυτών, ιδίως των ασχολουμένων με την σπογγαλιεία. Σημαντική θεωρείται, επίσης, για το ζήτημα της στεγανότητας η κατασκευή των Ρουκαϊρόλ και Ντενερούζ, που διαμορφώθηκε καταρχήν 11

όχι για χρήση στη θάλασσα αλλά για τη διάσωση εργατών σε πλημμυρισμένα ορυχεία, με το σημαντικό πλεονέκτημα της αυτονομίας. Στην Ελλάδα για πρώτη φορά, το 1863 ο Συμιακός Φώτης Μαστορίδης παρουσίασε στο λιμάνι της Σύμης την επαναστατική μέθοδο κατάδυσης με σκάφανδρο. Ο δύτης με σκάφανδρο είχε τη δυνατότητα να παραμένει στο βυθό περισσότερη ώρα από ότι ένας γυμνός δύτης. Τα τραγικά αποτελέσματα από τη χρήση του σκάφανδρου χωρίς γνώσεις την εποχή εκείνη, φαίνονται από το γεγονός ότι από το 1866 μέχρι το 1915 καταγράφηκαν σε καταδύσεις με χρήση σκάφανδρου 10.000 θάνατοι και 20.000 παραλύσεις στα σπογγαλιευτικά νησιά του Αιγαίου, ενώ το ίδιο διάστημα σημειώθηκαν μόνο 10 θάνατοι γυμνών δυτών. Η γυναίκα του Φώτη Μαστορίδη, η Ευγενία ή αλλιώς πιο γνωστή, η Κυρά Φώτενα, για να πάρουν θάρρος και να χρησιμοποιούν το σκάφανδρο οι δύτες που μέχρι τότε βουτούσαν γυμνοί, φόρεσε το σκάφανδρο εξού και η ονομασία ΄΄φόρεμα΄΄ και βούτηξε μέσα στο λιμάνι της Σύμης το 1863. Η Χριστίνα Παπαδοπούλου είναι η μόνη γυναίκα που έκανε κατάδυση με σκάφανδρο στην Ελλάδα. Μία χειροκίνητη αντλία με έμβολα έστελνε φυσικό αέρα στην περικεφαλαία του δύτη μέσω ενός σωλήνα που ονομαζόταν μαρκούτσι. Κατά την κατάδυση του δύτη 2 άνθρωποι δούλευαν την αεραντλία, ένας τρίτος παρακολουθούσε το χρόνο κατάδυσης, ένας άλλος, ο κολαουζιέρης, επικοινωνούσε με τον δύτη μέσω του σχοινιού με το οποίο ήταν δεμένος στη μέση ο τελευταίος και ένας ή δύο τραβούσαν κουπί ακολουθώντας την πορεία του δύτη όπως αυτή φαινόταν από τις φυσαλίδες που έβγαιναν στην επιφάνεια. Όσο γρήγορα διαδόθηκε η νέα μέθοδος εξίσου γρήγορα έγινε φανερός οι κίνδυνοι που διέτρεχαν οι δύτες από την άγνοια των κανόνων κατάδυσης με σκάφανδρο (κυρίως στο στάδιο της ανάδυσης) ή από τη στυγνή εκμετάλλευση τους από τους καπεταναίους που παρέτειναν εγκληματικά το χρόνο κατάδυσης των δυτών. Το μεγάλο ποσοστό των ατυχημάτων οδήγησε μέχρι και στον ξεσηκωμό των τοπικών κοινωνιών για την κατάργηση του και έτσι το οθωμανικό κράτος στο οποίο ανήκαν τότε τα Δωδεκάνησα

αναγκάστηκε να απαγορεύσει τη χρήση του σκάφανδρου το 1881, απαγόρευση που καταστρατηγήθηκε και εν τέλει ανακλήθηκε το 1885. Ένας από τους λόγους της ανάκλησης ήταν ότι κατά τη διάρκεια της απαγόρευσης η σπογγαλιεία με σκάφανδρο αναπτύχθηκε ανταγωνιστικά από την Ύδρα, τις Σπέτσες και την Αίγινα αφού το ελληνικό κράτος δεν την είχε απαγορεύσει. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε αθέμιτο ανταγωνισμό και εν τέλει στην ανάκληση της απαγόρευσης από το οθωμανικό κράτος, παρά τις διαμαρτυρίες των κατοίκων των Δωδεκανήσων. Τα αποτελέσματα από τη χρήση του σκάφανδρου φαίνονται και από το γεγονός ότι από το 1866 μέχρι το 1915 καταγράφηκαν σε καταδύσεις με χρήση σκάφανδρου 10.000 θάνατοι και 20.000 παραλύσεις στα σπογγαλιευτικά νησιά του Αιγαίου, ενώ το ίδιο διάστημα σημειώθηκαν μόνο 10 θάνατοι γυμνών δυτών. Το 1916 τα περισσότερα θύματα προέρχονταν από τη Σύμη, την Κάλυμνο, τη Χάλκη, το Καστελόριζο, τα Μοσχονήσια, την Ύδρα και τις Σπέτσες, ενώ λιγότερους νεκρούς θρήνησαν η Σαλαμίνα, το Κρανίδι, η Λέρος η Τήλος, η Αστυπάλαια, η Αλικαρνασσός, κ.λ.π.

Ο μηχανισμός Φερνέζ Το 1920 δοκιμάστηκε και στη συνέχεια υιοθετήθηκε ένας νέος αναπνευστικός μηχανισμός, που ονομάστηκε Φερνέζ από το όνομα του εφευρέτη του. Με το μηχανισμό αυτό, η κατάδυση υποτίθεται ότι συνδύαζε τα πλεονεκτήματα του γυμνού δύτη και του σκάφανδρου με ορισμένες επιπλέον βελτιώσεις.

Χρωμολιθογραφία 1880. Αναπαράσταση φάσεων και κινδύνων αλιείας σφουγγαριών

Τα πιο σημαντικά πλεονεκτήματα ήταν:

1932-36: Κατάδυση Καλύμνιου σφουγγαρά με σύστημα Φερνέζ.

 η χρήση ενός μικρού αερόσακου στην πλάτη του δύτη από τον οποίο εξασφαλιζόταν η ομαλή ροή αέρα προς τους πνεύμονές του,  η κατάργηση της στολής που προκαλούσε δερματικά προβλήματα και έκανε δυσκίνητο το δύτη, και τέλος  ο ελαφρύς σωλήνας τροφοδοσίας αέρα με τον οποίο έπαψαν τα προβλήματα που είχε ο δύτης από το βαρύ σωλήνα του σκάφανδρου.

Παρίσι 1919: Επίδειξη μηχανισμού Φερνέζ

Ενότητα 5: Κατάδυση με σκανταλόπετρα Μέχρι τη δεκαετία του 1960, αρκετοί σφουγγαράδες χρησιμοποιούσαν την πανάρχαια μέθοδο κατάδυσης με σκανταλόπετρα.  



Ο Γυμνός δύτης βουτούσε από την βάρκα κρατώντας την σκανταλόπετρα με τα δυο του χέρια και τον ένα καρπό περασμένο στη θηλιά Στην διάρκεια της κατάδυσης χρησιμοποιούσε την σκανταλόπετρα σαν βάρος για να καταδύεται γρήγορα, σαν πηδάλιο για να αλλάζει κατεύθυνση και σαν φρένο για να επιταχύνει ή να επιβραδύνει τον ρυθμό κατάδυσης. Όταν έφτανε στο βυθό, ελευθέρωνε τα χέρια του για να μαζέψει τα σφουγγάρια και όταν τελείωνε την δουλειά του έδινε το σχετικό σήμα στο βοηθό πάνω στη βάρκα, με το σχοινί που ήταν δεμένο στη σκανταλόπετρα. Τότε ο βοηθός, τραβώντας το σχοινί, ανέβαζε στην επιφάνεια τον σφουγγαρά που στηριζόταν στο σχοινί ή και με τα πόδια του πάνω στην σκανταλόπετρα.

Ενότητα 6: Νόσος των δυτών Σ' αυτήν την περίπτωση φυσαλίδες από άζωτο σχηματίζονται στους ιστούς όπου διαλύονται υπό πίεση (όπως π.χ. αναπνέοντας πεπιεσμένο αέρα κατά την κατάδυση). Όταν η πίεση απομακρύνεται (αποσυμπίεση), το άζωτο δεν διαλύεται κι έτσι δεν μπορεί να απεγκλωβιστεί από τον ιστό αρκετά γρήγορα ώστε να αποβληθεί με την εκπνοή. Οι φυσαλίδες μπορούν να σχηματιστούν σε οποιουσδήποτε ιστούς του σώματος, αλλά ειδικότερα εκεί όπου πολύ άζωτο μπορεί να διαλυθεί υπό πίεση (μέσα ή μέσω του λιπώδους ιστού), κι εκεί όπου η ροή του αίματος στις φλέβες είναι αργή και ανεπαρκής (σε σημεία όπως ο εγκέφαλος και η σπονδυλική στήλη).

Το Υπερβαρικό Οξυγόνο ενεργεί πολλαπλώς όταν αυτό συμβαίνει: 1.

Η επιπλέον πίεση στο σώμα, κάνει τις φυσαλίδες μικρότερες ώστε να προκαλούν τη λιγότερο δυνατή βλάβη στους ιστούς.

2. Το καθαρό οξυγόνο (χωρίς άζωτο) επιτρέπει στις φυσαλίδες να μικρύνουν, εξαναγκάζοντας το άζωτο να βγει απ' αυτές. 3. Το επιπλέον οξυγόνο φτάνει στα αγγεία της κατεστραμμένης περιοχής, επιτρέποντάς τους την επούλωση. 4. Το επιπλέον οξυγόνο βοηθά στην μείωση του οιδήματος στα κατεστραμμένα αγγεία. Σ΄ αυτήν την περίπτωση, οι θεραπείες Υπερβαρικού Οξυγόνου πρέπει να γίνονται όσο το δυνατόν ασφαλέστερα και γρήγορα. Όπως στην περίπτωση εμβολής από αέρα, η επείγουσα μεταφορά του ασθενούς μπορεί να είναι αναγκαία στην μονάδα Υπερβαρικής Οξυγονοθεραπείας.

Ενότητα 7: Η δραστηριότητα μας

Κατά την διάρκεια της εργασίας μας, επισκεφθήκαμε τον υδροβιολογικό σταθμό-ενυδρείο της Ρόδου, όπου παρατηρήσαμε τα ψάρια στο φυσικό τους περιβάλλον και συζητήσαμε με τους υπεύθυνους για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Επίσης επισκεφθήκαμε ένα σπογγαλιευτικό σκάφος, όπου είδαμε σφουγγάρια και κοχύλια. Ακόμα συζητήσαμε με τον σφουγγαρά, ο οποίος μας εξήγησε την κατεργασία των σφουγγαριών μέχρι αυτά να πάρουν την τελειωτική τους μορφή.

Για την υλοποίηση της παραπάνω εργασίας συνεργάστηκαν οι παρακάτω μαθητές: 1) Ανδρέας Αναγνώστου 2) Άγγελος Αντώνης 3)Γιώργος Αχλαδιώτης 4) Μόσχος Αρναουτάκης 5) Στέργος Διακολουκάς 6) Βίβιαν Κάμφωνα 7) Σταύρος Κοσμάς 8) Γιώργος Λολάκης 9) Γιονίντα Μάνα 10) Μιχάλης Μιχαήλ 11) Κώστας Ορφανίδης 12) Κική Πασχάλη 13) Καθολική Πελεκάνου 14) Ασπασία Πεστλίκη 15) Δημήτρης Ρουσάκης 16) Κατερίνα Τζανουδάκη 19

17) Αντωνία Φλεβάρη 18) Μιχάλης Χρονιάρης

Υπεύθυνος καθηγητής: Πανταζής Σπυρίδων ΠΕ04