TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC TPHCM BỘ MÔN KIẾN TRÚC CẢNH QUAN
CÂY XANH
ARCHITECTURE
KHÔNG CÒN LÀ CHẤT LIỆU CHÍNH
SVTH : TRẦN LÊ MỸ NGỌC - MSSV: 18510501625 - LỚP : QH18/A2
KIẾN TRÚC CẢNH QUAN CÂY XANH CÓ LÀ VẬT LIỆU CỐT LÕI ? CÂY XANH LÀ THỨ KHÔNG THỂ THIẾU ? hi mà cả thế giới đang đối mặt với nóng lên toàn cầu, cây xanh như một lá phổi xanh duy trì nhân loại, nên lợi ích của cây xanh quá lớn, chúng ta không có gì bàn cãi. Nên ta luôn thấy cây xanh từ những thiết kế vườn cổ điển Pháp đến hiện đại trên khắp thế giới. NHƯNG KHÔNG PHẢI LÀ CỐT LÕI ? Đúng vậy, bản thân từ Cảnh quan vốn có nghĩa là quan cảnh, là trưng bày, mang tính thưởng lãm rất cao. Vậy Kiến trúc cảnh quan chính là ngành thiết kế các không gian dành cho việc thưởng thức. Nên có rất nhiều công trình kiến trúc cảnh quan đã vượt ra khỏi quan điểm cổ điển. Cây xanh không còn là CHẤT LIỆU chính, các Kiến trúc sư khai thác nhiều hơn ở các chất liệu khác, tạo nên những dấu ấn và đặc điểm riêng cho thiết kế của mình. Chúng ta cùng thưởng thức một số công trình như vậy.
2
PHỤ LỤC T LÕI ?
01 02 03 04 05 06 07
SÓNG TRE
4
RỒNG RẮN LÊN MÂY
6
NGƯỜI KHỔNG LỒ KÍNH MÀU
10
NHỮNG CÁI CÂY ĐÔNG LẠNH
12
CÁNH ĐỒNG ÁNH SÁNG
14
CẢI TẠO KHÔNG GIAN
16
MÂY PHA LÊ
18
3
SÓNG TRE Với một thắng cảnh thiên nhiên ấn tượng của Trung Quốc như Impression Liu Sanjie, bất cứ một thiết kế kỹ thuật nào cũng có thể phá vỡ sự tự nhiên vốn có của nó. Tuy nhiên, sự kết hợp của vật liệu tre đã biến nơi đây thật sự độc đáo, dung hòa giữa thiên nhiên và thiết kế từ bàn tay con người.
4
THÔNG TIN DỰ ÁN: Địa điểm: Quế Lâm, Trung Quốc Kiến trúc sư: LLLab. Diện tích: 1900 m² Năm: 2020 Nhóm thiết kế: Hanxiao Liu, Henry D’Ath, Lexian Hu, Alyssa Tang, Chaoran Fan. Nhóm quản lý dự án: GCPS Interior Decoration Finishing Ltd, Lihua Mi, Dalin Chai, Hao Zhang, Guoyang Wan. Impression Liu Sanjie , Yangshuo, Guilin – Địa điểm du lịch nổi tiếng được xem là một trong những thắng cảnh thiên nhiên ấn tượng nhất tại Trung Quốc. Nơi đây có cảnh quan xanh mướt bất tận bao quanh những ngọn đồi và tháp đá vôi hùng vĩ. Dựa trên sự hiểu biết về địa điểm này, các yếu tố tự nhiên đã trở thành tiền đề để đội ngũ KTS phát triển ý tưởng thiết kế cảnh quan, đặc biệt là vật liệu tre trúc.
Impression Liu Sanjie đã được thành lập và hoạt động 15 năm. Từ việc tham khảo hiện trạng cảnh quan địa phương, dựa trên điểm bắt đầu thiết kế của dự án, một ý tưởng giữ nguyên hầu hết các cấu trúc hiện có đã được đề xuất. Trọng tâm của thiết kế, quy hoạch mới sẽ tập trung vào việc áp dụng phương pháp nào để có thể duy trì cảnh quan hiện có mà vẫn làm nổi bật vẻ đẹp của thiên nhiên địa phương. Hiện tại, những cụm tre lớn đang bao phủ hầu hết khu vực, tạo nên những cấu trúc hình ống và lá đan xen. Như vậy, để phù hợp với những gì có sẵn, nhóm kiến trúc mới đã xem xét việc tận dụng những khóm tre sẵn có, cấu hình lại nó và tạo thành một không gian hoàn toàn mới. Ý tưởng thiết kế và thực hiện như vậy sẽ làm giảm bớt tác động của dự án đến môi trường tự nhiên hiện có, nhưng đồng thời cũng có tác dụng tạo ra cảnh quan mới lạ, thu hút khách du lịch đến với thắng cảnh Impression Liu Sanjie nổi tiếng này.
T
rong ánh sáng ban ngày, bề ngoài của đèn tre nhìn rất chắc chắn với màu vàng của vỏ hòa quyện với màu xanh lá cây xung quanh. Vào ban đêm, vẻ đẹp đèn tre bỗng trở nên kiên cường hơn với một lớp vỏ xốp bao quanh. Bản thân đèn tre đã trở thành vật khuếch tán ánh sáng và biến đổi thị giác không gian cho du khách. Về tổng thể, khái niệm đèn lồng tre bắt nguồn từ cửa vòm và hình dạng giống như hang động được hình thành bởi những cụm tre đan xen trên không. Tuy nhiên, tình cờ khi nhìn ra xa, hình bóng đèn tre được vọng lại bởi những ngọn tháp đá của cảnh quan Yangshuo, Guilin trải dọc đường chân trời trước mắt.
Các cột tre uốn lượn từ chân của chúng lên trên và vươn ra ngoài như thể “bắt chước” mô hình phát triển của tre thành một không gian mở hình tròn. Được hỗ trợ bởi các cột trong một mê cung ống, cấu trúc của tán cây trở nên hài hòa mà không hề lạc lõng. Bề mặt đan của các dải tre trong “Phòng trưng bày nghệ thuật tre thủ công” kéo dài hơn 140 mét từ cổng vào, có hình dạng một cảnh quan đảo ngược và nhấp nhô với độ cao khác nhau. Đồng thời, bề mặt của lán tre hoàn toàn được làm bằng thủ công nên không đều giống như đèn tre. Nó được làm bằng những dải tre đan, mang đến cho du khách trải nghiệm cảm giác tưởng tượng và trôi theo sóng tre trong không gian; một lần nữa mở rộng nhận thức của du khách khi được đi dạo trong bầu không khí trong lành trọn vẹn của môi trường tự nhiên.
Ánh sáng ban ngày xuyên qua làn sóng đan bằng tre, tạo thành những vệt sáng lốm đốm trên mặt đất. Khi đi bộ dưới lán tre, ánh sáng mặt trời lọt qua lán và chiếu sáng đồng đều toàn bộ không gian. Nhưng khi ngước nhìn lên, chúng ta sẽ có một trải nghiệm thị giác bất ngờ: toàn bộ tán cây tỏa ra ánh sáng dịu nhẹ và ánh vàng rực rỡ. Khi màn đêm buông xuống, các tia sáng nhân tạo trong lán tre xuyên qua các khe hở của lưới tre để chiếu sáng xuống mặt đất một cách rõ nét và tập trung hơn. Để tạo ra dấu ấn tinh thần cho Impression Sanjie Liu và tôn trọng môi trường địa phương tự nhiên, nhiều yếu tố cảm quan đã được xen kẽ một cách tinh tế vào nhiều phần của thiết kế: sự tích hợp của văn hóa dệt tay, sử dụng các dải tre và sự hòa nhập vào môi trường rừng tre tự nhiên. Địa hình nhấp nhô và đảo ngược của lán giữa các cột tre, cách thiết kế các cột cấu tạo âm vang, thậm chí chú trọng cả cách du khách di chuyển từ ngọn đèn tre này sang không gian khác.
5
6
Rồng rắn lên mây là tên một dự án sân chơi của H.a workshop, thực hiện tại không gian trống trong một khu vui chơi của Sài Gòn. Công trình tạo ra một sự thay đổi diện mạo tích cực, hồi sinh và thổi vào một luồng gió mới cho toàn bộ không gian bị quên lãng nơi đây.
7
RỒNG RẮN LÊN MÂY THÔNG TIN CÔNG TRÌNH Tên công trình: Rồng Rắn Lên Mây Thiết kế: H.a Workshop Diện tích xây dựng: 1825m2 Địa điểm: Suối Tiên, Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh Năm hoàn thành: 2017 Kết cấu: Kakale Coltd Thi công: Tai Loi Coltd & EMA Coltd
8
ẳn là nhiều người trong chúng ta đã quen thuộc với bài đồng dao Rồng rắn lên mây và những trò chơi tuổi thơ gắn liền với nó. Hai kiến trúc sư làm công việc tái thiết một điểm vui chơi giải trí được giới thiệu dưới đây cũng vậy, thậm chí còn mơ mộng đến độ mượn tên bài đồng dao ấy để gọi tên dự án. Hiện trạng ban đầu của “Rồng rắn lên mây” là một khu đất rộng gần 2.000m² của khu du lịch Suối Tiên, nơi tổ chức trò đi xe hai bánh cân bằng dành cho giới trẻ. Do vị trí bất lợi, thiếu cây xanh, quá nhiều nắng gió nên dịch vụ vui chơi ấy không đạt hiệu quả như mong đợi. Vì vậy, công việc của nhóm thiết kế là khắc phục các điểm yếu đó để thu hút khách đến và công trình ra đời như một lời giải cho việc che nắng và chống gió giật.
đồng thời màu sắc và vật liệu của nó cũng tạo hiệu ứng đặc biệt dưới tác động của nắng, của gió… Xem ra, mọi thứ tạo nên một kiến trúc chuyển động, lơ lửng và có phần hư ảo. Bên cạnh việc tạo nên một kết cấu đặc biệt thú vị, những người thiết kế cũng chú trọng mảng sân vườn mà theo họ, chính cây xanh khi phát triển sẽ giải quyết được yêu cầu che nắng và tạo bóng râm nhiều hơn cho sân chơi. Để đường chạy không bị đơn điệu, họ còn tạo thêm nhiều đồi dốc. Người chơi có thể lượn xe giữa các quả đồi, dưới bóng cây, dưới bóng râm của các mảng cờ phướn. Phần console phía trên cũng được thay đổi cao độ. Khi lượn vòng dưới những dải màu rực rỡ, bạn sẽ hiểu rõ hơn vì sao người thiết kế chọn cái tên Rồng rắn lên mây.
9
NGƯỜI KHỔNG LỒ KÍNH MÀU Một dự án nghệ thuật đang được triển khai tại phía Bắc thành phố “trăm tháp chuông” Montreal. Dự án nghệ thuật này được lên kế hoạch bởi công ty kiến trúc ATOMIC3 với tên gọi Esclats de Verre (người khổng lồ kính màu). Với cách bài trí một loạt các cửa sổ màu lớn trên mặt đất, tổ chức theo dạng mê cung màu sắc hoàn toàn vui tươi tác động trực tiếp tới những người đi qua nó. Khi màn đêm buông xuống, kết hợp với hiệu ứng của đèn chiếu, các cửa sổ này đưa tới sự pha trộn các màu sắc trong khung cảnh trắng xóa của tuyết. Hai khối hộp được đặt tại một ví trí rìa của mê cung và được có bên trong mình các máy chiếu cường độ lớn, cùng các cảm biến chuyển động. Những người quan tâm tới dự án sẽ có được các trải nghiệm trải nghiệm tương tác thú vị thông qua những gì được chiếc lên mặt tiền lớn của khách sạn Gouverneurs phía trước nó. Chỉ bằng các động tác đơn giản như rung lắc-du khách có thể thấy sự tác động của mình lên toàn bộ cấu trúc bên ngoài khách sạn thông qua các hiệu ứng ánh sáng và video đặc biệt. Tất cả những sự sắp đặt này hướng tới một ý nghĩa : công ty muốn xua tan đi những sắc màu ảm đạm mùa đông như màu trắng của tuyết và màu xám của đất bùn. Thổi vào nơi quảng trường đơn sắc này những màu sắc sống động thông qua màu vàng ấm áp của nắng và những trải nghiệm thú vị vào ban đêm. Đồng thời cũng là để lấy lại một không gian công cộng bị bỏ ngỏ.
10
03
11
04
HỮNG CÁI CÂY
ĐÔNG LẠNH “Những cái cây đông lạnh” là một dự án thiết kế đặc biệt của IKEA cho quảng trường Pedro D.IV ở Lisbon, Bồ Đào Nha. Được tạo nên bởi hàng ngàn mảnh nhựa kết cấu dạng túi, mỗi “cây” được chiếu sáng bởi hệ thống đèn LED bên trong tạo ra hiệu ứng kì ảo về đêm khi kết hợp với nhau, biến quảng trường trở thành một vùng đất mới đầy kì thú.
12
Đ
ể tạo ra được một “cây đông lạnh”, IKEA đã sử dụng khoảng 2400 miếng nhựa kết hợp với một khung kim loại nhẹ có bố trí đèn LED trắng đơn sắc, kết cấu bố trí dạng tam giác để mang lại hiệu ứng tốt nhất về ánh sáng. Tất cả phối hợp với nhau tạo lên một tổng thể nghệ thuật hoàn chỉnh, mặc dù đường kính khác nhau. Tất cả các modun hoàn toàn được lắp ghép trước trong studio của IKEA rồi được vận chuyển tới quảng trường. Điều đặc biệt là tất cả các mảnh nhựa đều sử dụng nhựa tái chế từ túi nilong rác thải. Điều IKEA muốn truyền tải cho mọi người thông qua cuộc triển lãm sắp đặt này,đó là khả năng tái chế và tái sử dụng rác thải của con người. 13
05
C Á N H Đ Ồ N G 14
Á N H S Á N G
Nằm tại thành phố Paso Roble (California), tác phẩm "Field of Light" (Cánh đồng ánh sáng) của nghệ sĩ nổi tiếng Bruno Munro đang được hàng nghìn du khách săn đón với thiết kế độc đáo và vẻ đẹp như tranh vẽ. Ông là nghệ sĩ với các tác phẩm về ánh sáng nổi tiếng thế giới. Được tạo ra từ hơn 58.000 bóng đèn được nối với nhau bằng các sợi dây quang học, tác phẩm giống nhưng những bông hoa thực thụ bừng sáng trong đêm đen. Xây dựng theo mô hình vườn Sensorio, "Cánh đồng phát sáng" trải dài ngút tầm mắt, phủ kín ngọn đồi khiến du khách cảm thấy như bước vào một bộ phim viễn tưởng. Du khách đến đây có thể được đi dạo tự do trong không gian tràn ngấp sắc màu siêu thực của ánh sáng, tận hưởng cảnh quan kỳ diệu của nơi này.
15
06
CẢI TẠO
KHÔNG GIAN Gian hàng thanh bình của Bossi ở Trento, được đặt tên là Duecentosessanta MQ, là tác phẩm chiến thắng của Cuộc thi Quốc tế 260MQ; một bài tập để chuyển đổi một khu vực khó chịu và không được sử dụng thành một thứ gì đó đẹp và hữu ích. Làm nổi bật tầm quan trọng của các yếu tố hòa bình của môi trường, nước, ánh sáng, đá và gỗ, Bossi đã tạo ra một gian hàng cụ thể cho địa điểm vừa cải thiện hình thức thẩm mỹ vừa mang lại chức năng cho sân tennis.
16
L
evico Terme Trentino, Ý, nơi từng là một sân tennis bị bỏ hoang khó coi có một hồ nước nhỏ nằm trong một công viên tư nhân. Một cuộc thi nhỏ đã được tổ chức với mục đích tạo ra một không gian độc đáo, mới lạ và có chất lượng.Một Pavillion độc đáo hình thành với ý tưởng giao hòa cùng thiên nhiên, là bản ca đặc sắc của nước, ánh sáng, gỗ, đá…Tới đây, du khách có thể tự mình tham gia các vở Opera, đi bộ trong “khu rừng” gỗ sồi, ngồi nghỉ ngơi, ngắm cảnh, đọc sách trong một patio nhỏ lát đá, phản chiếu bầu trời dưới nước.
Ông trả lại địa điểm, nằm trong một công viên tư nhân gần Levico Terme, Trentino, Ý, về nguồn gốc tự nhiên của nó thông qua thiết kế gian hàng của mình. Gian hàng rộng bốn trăm mét vuông và kết hợp bốn yếu tố: đá, gỗ, nước và không khí. Một con đường hình sin của đá nổi trên mặt nước và những hòn đảo nhỏ này tạo thành một con đường dẫn đến một cao nguyên đá lớn. Một rừng cột gỗ cao với nhiều độ cao khác nhau cung cấp một lối thoát quanh co cho du khách cũng như một không gian biểu diễn dễ uốn nắn. Bossi làm việc để cung cấp
một chất lượng không gian mới giữa thảm cỏ xanh và làm như vậy một cách hiệu quả bằng cách chọn phản chiếu những đám mây lười biếng và bầu trời trong vùng nước đen tạo nên một nửa không gian của gian hàng. Một lối đi bộ giáp với hồ bơi phản chiếu và cung cấp cho du khách một cái nhìn toàn cảnh về toàn bộ địa điểm dành cho các sự kiện và buổi hòa nhạc. Thông qua thiết kế khắc khổ và khắc kỷ, ốc đảo này trở thành phương thuốc hoàn hảo cho không gian ngoài sức tưởng tượng và là lời nhắc nhở về vẻ đẹp tự nhiên.
17
18
07 M Â Y P H A L Ê 19
T
riển lãm nghệ thuật cảnh quan “Mây Pha Lê” – La Pán Tẩn 2018 sẽ diễn ra tại đồi mâm xôi thuộc xã La Pán Tẩn, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái từ ngày 19/5 (mùa nước đổ) đến ngày 5/10 (mùa lúa chín). Sau khi hoàn thành “Mây Pha Lê” cho Swarovski Crystal World ở Áo, cặp nghệ sỹ cảnh quan Andy Cao và Xavier Perrot mơ ước tái hiện tác phẩm này đầu tiên ở Việt Nam. Giấc mơ của họ đã trở thành hiện thực nhờ có cơ duyên gặp gỡ với kiến trúc sư Phạm Thành Dương của Hội Kiến trúc sư tỉnh Yên Bái cùng nhà báo Lê Việt Hà – người sáng lập Ashui.com.
20
Cuộc gặp gỡ định mệnh này đã đưa Andy Cao đặt chân đến đồi Mâm Xôi nằm trong thung lũng ruộng bậc thang ở xã La Pán Tẩn, huyện Mù Cang Chải - một trong những danh thắng ở vùng Tây Bắc. Đứng trên đồi mâm xôi, bao quanh bởi những tầng ruộng nối tiếp như vô tận, quan sát người dân Hmong đang cần cù lao động, Cao & Perrot đã cảm nhận rằng nơi đây sẽ là địa điểm lý tưởng cho việc lắp đặt đám mây pha lê kỳ ảo. Họ mong muốn tác phẩm nghệ thuật này được tạo ra với sự cộng tác mật thiết từ cộng đồng người Hmong ở đây, nhằm tôn vinh vẻ đẹp thủ công, bàn tay khéo léo nối tiếp truyền thống bản địa được kết tinh hàng trăm năm nay.
riển lãm nghệ thuật mây pha lê được xây dựng trên các cột tre, kết hợp cột thép trên đồi mâm xôi La Pán Tẩn, phía trên sử dụng lưới thép mềm tạo hình các đám mây gắn hạt pha lê. Số lượng hạt pha lê dự kiến là 60.000 hạt, diện tích thực hiện là 1.000m2, trong đó 400m2 là không gian mây pha lê, 600m2 là không gian lối đi. Với sự kết hợp giữa ánh sáng mặt trời chiếu vào các hạt pha lê tạo ra sự tương phản giữa mặt nước của ruộng bậc thang vào mùa nước đổ và màu vàng rực rỡ của mùa lúa chín tạo sẽ thành những đám mây nhiều màu sắc lung linh, huyền ảo, đồi mâm xôi khiến người thưởng ngoạn như bước vào một khu rừng tinh thể, bay bổng cùng những sóng lúa vàng lên tận đỉnh núi. Tác phẩm sắp đặt cảnh quan đặc biệt này còn mang ý nghĩa cổ vũ cho tinh thần hoạt động nghệ thuật và mở ra một cuộc đối thoại mới để sáng tạo nghệ thuật trong không gian công cộng.
21
22
L A N D S C A P E A R C H I T E C T U R E