Arvand-31

‫به نام آن که جان را فکرت آموخت‬ ‫شماره سی و یکم ‪ -‬اردیبهشت ‪89‬‬

‫نشریه اروند‬

‫در این شماره می‌خوانید‪:‬‬

‫شماره استاندارد بین‌المللی‪:‬‬ ‫‪1684-4270‬‬

‫کارخانهاصلی(شماره‪)1‬وواحدفروش‪:‬کرج‪،‬نسیم‌شهر‪،‬‬ ‫سه‌راه آدران‪ ،‬به طرف شهریار‪ ،‬انتهای خیابان سعدی‪.‬‬ ‫شماره‌های واحد فروش (کد ‪:)021‬‬ ‫ ‪ 88802677-8‬و ‪ 88739880-2‬و ‪88504770-4‬‬ ‫شماره‌های واحد فروش (کد ‪:)0229‬‬ ‫‪ 4586036 -4585899‬و ‪ 4584983-7‬و ‪4584996-7‬‬ ‫شماره‌های فاکس واحد فروش‪:‬‬ ‫‪ 0229-4585079‬و ‪021-88766794‬‬ ‫شماره‌های کارخانه (کد ‪:)0229‬‬ ‫‪ 4585657-8‬و ‪ 4584998‬و ‪4584717‬‬ ‫شماره فاکس کارخانه (کد ‪:)0229‬‬ ‫‪4584198‬‬ ‫پست الکترونیکی بازرگانی‪:‬‬ ‫واحد فروش‪:‬‬ ‫نشانی اینترنت‪:‬‬

‫‪info@arvandcorp.com‬‬

‫‪sales@arvandcorp.com‬‬ ‫‪w w w. a r v a n d c o r p . c o m‬‬

‫کارخانه ش��ماره ‪ :2‬کیلومتر ‪ 26‬اتوبان تهران‪ ،‬قم ‪ -‬ش��هرک‬ ‫صنعتی شمس‌آباد ‪ -‬بلوار گلستان ‪ -‬گلشن ‪ - 10‬قطعه ‪.10‬‬ ‫پست الکترونیکی‪:‬‬

‫سخن سردبیر ‪2.......................................................................................‬‬ ‫تازه‌های تهویه ‪5....................................................................................‬‬ ‫مبانی اولیه واحدهای تهویه‪7.............................................................................‬‬ ‫کنترل واحد چیلر‪18............................................................................................‬‬ ‫کندانسورهای آبی‪ :‬رسوب و خوردگی‪22........................................................‬‬ ‫بازیابی انرژی در تهویه ‪26.................................................................................‬‬ ‫هزین�ه و مزای�ای اس�تفاده از سیس�تم‌های رطوب�ت‌زدای مکانیک�ی‬ ‫برای تهویه هوا‪36................................................................................................‬‬

‫‪gac@arvandcorp.com‬‬

‫تلفن‌های تماس و فاکس‪:‬‬

‫‪021-56230345-9‬‬

‫صاحب امتیاز‪ :‬شرکت صنایع یکتا تهویه اروند‬ ‫مدیر مسوول‪ :‬مهندس منوچهر شجاعی‬ ‫سردبیر‪ :‬مهندس حسن بهرامی‬

‫عالقه‌مندان جهت دریافت رایگان این نشریه و ارسال آثار خود‪،‬‬ ‫ط عمومی شرکت صنایع یکتا تهویه اروند‬ ‫می‌توانند با واحد رواب ‌‬ ‫یا از طریق صندوق پستی ‪ 37685 - 113‬اقدام نمایند‪.‬‬

‫اس��تفاده از مطالب و تصاویر نشریه اروند با ذکر منبع بالمانع است‪.‬‬ ‫عالقه‌من��دان به درج مطلب در این نش��ریه می‌توانند آثار خود را به‬ ‫نشانی نشریه ارسال نمایند‪.‬‬ ‫اروند در رد‪ ،‬قبول یا اصالح و ویرایش مقاالت آزاد است‪.‬‬ ‫مقاالت ارسالی عودت داده نخواهد شد‪.‬‬

‫‪ARVAND Internal Magazine‬‬ ‫‪Managing Director: M. Shojaei‬‬ ‫‪Editor in chief: H. Bahrami‬‬

‫صفحه ‪ / 2‬شماره ‪31‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫سخن سردبیر‬

‫مشکل کجاست؟!!!‬

‫چرا صنعت تهویه مطبوع ایران‬ ‫قابل رقابت با تهویه مطبوع‌کاران‬ ‫چینی نیست؟‬ ‫سال‌هاس��ت ک��ه بس��یاری از‬

‫فاح��ش قیم��ت محص��والت تولیدی در‬

‫تعدادی از صنعتگرانی که در معرض خطر‬

‫اس��ت‪ .‬صنایع��ی چون نس��اجی و لوازم‬

‫دس��ت‌اندرکاران اقتصاد خ��رد و کالن و‬

‫تهاجم صنایع چینی قرار گرفته‌اند بر این‬ ‫باورند که روش تولید محصوالت صنعتی‬

‫و غیرصنعتی در کشور چین با روش‌های‬

‫مت��داول تولید در غ��رب و همچنین در‬

‫کش��ورمان ایران تفاوت‌های زیادی دارد‬ ‫ک��ه ماحص��ل ای��ن تفاوت‌ه��ا‪ ،‬اختالف‬

‫رقابت با صنایع مش��ابه در کش��ور چین‬

‫می‌کنن��د و در عوض‪ ،‬حجم سفارش��ات‬ ‫خ��ود را ب��ه کارخانجات چین��ی افزایش‬ ‫داده و با نام یا اصطالح ًا ‪ Brand‬ایرانی‪،‬‬

‫خانگی سال‌هاس��ت که گوی رقابت را به‬ ‫رقبای چینی خود داده‌اند و خود عم ً‬ ‫ال به‬

‫عرض��ه می‌نمایند‪ .‬طی ‪ 10‬س��ال اخیر‪،‬‬

‫شده‌اند‪ .‬کم نیستند تولیدکنندگان لوازم‬

‫تهاجم بی‌بهره نمانده و به تعداد شاید ‪3‬‬

‫نماینده ف��روش محصوالت چینی تبدیل‬

‫خانگی ایرانی که کارگاه‌های تولیدی خود‬

‫را تعطیل کرده و یا با اندک ظرفیتی کار‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫محصوالت ساخت چین را به بازار مصرف‬ ‫صنعت تهوی��ه مطبوع ایران نی��ز از این‬

‫برابر ش��رکت‌های تولیدکننده محصوالت‬ ‫تهوی��ه مطب��وع ایرانی در ح��ال حاضر‪،‬‬

‫صفحه ‪ / 3‬شماره ‪31‬‬

‫ش��رکت‌های بازرگانی فع��ال وجود دارد‬

‫که هر روز دامنه فعالیت خود را وسیع‌تر‬ ‫و و عرص��ه را برای رقب��ای ایرانی خود‪،‬‬ ‫تنگ‌تر می‌کنند‪ .‬امروزه کمتر کس��ی نام‬ ‫ش��رکت‌های تولیدکننده تجهیزات تهویه‬

‫مطبوع س��اخت کشور چین را در صنایع‬ ‫تهویه مطبوع ایران نش��نیده اس��ت‪ .‬این‬

‫ش��رکت‌ها با بهره‌گیری از قیمت ارزان و‬

‫نیز سیاست‌های تشویقی خود در انگیزش‬ ‫کارشناس��ان این صنع��ت‪ ،‬روزانه بر آمار‬

‫فروش خ��ود افزوده و رقابت ناعادالنه‌ای‬

‫را با رقبای داخلی خود دارند‪.‬‬

‫ط��رح س��ؤال اصل��ی ‪ :‬چ��را قیمت‬

‫محصوالت س��اخت کش��ور چین آن‌‌قدر‬ ‫پایین اس��ت که پس از ورود به کشور ما‬ ‫باز هم قابل رقابت با محصوالت س��اخت‬

‫داخل است؟‬

‫پاس��خ به این س��ؤال در چند زمینه‬

‫قاب��ل بررس��ی اس��ت که حس��ب تجربه‬

‫جرثقیل‌های س��قفی با تم��ام امکانات را‬ ‫به صورت ‪ 75‬س��اله اج��اره می‌کنند که‬ ‫مبلغ این اجاره‌بها برای مدت ‪ 90‬س��ال‬ ‫حداکث��ر هزار تومان برای ه��ر متر مربع‬ ‫است! یعنی به عنوان مثال یک کارخانه‬ ‫آماده به کار با وسعت ‪ 10.000‬متر مربع‬ ‫ب��ا قیم��ت کل ده میلیون توم��ان برای‬ ‫مدت ‪ 75‬س��ال به بهره‌ب��ردار اجاره داده‬ ‫می‌ش��ود‪ .‬ای��ن در حالی اس��ت که یک‬ ‫صنعتگ��ر ایرانی برای رس��یدن به همین‬ ‫کارخان��ه‪ ،‬در یک ش��هرک صنعتی تحت‬ ‫پوشش وزارت صنایع‪ ،‬حداقل مبلغ ‪450‬‬ ‫میلیون تومان جهت خرید زمین و مبلغ‬ ‫‪ 1/5‬میلیارد تومان بابت ساخت کارخانه‬ ‫و س��ایر تس��هیالت باید هزینه نماید‪ .‬به‬

‫دولت‌های محلی با حمایت دولت مرکزی‬ ‫و جذب سرمایه از استان‌های ثروتمندتر‬ ‫اق��دام به س��اخت ش��هرک‌های صنعتی‬ ‫تح��ت عن��وان «پارک‌ه��ای صنعت��ی»‬ ‫نموده‌اند‪ .‬امروزه کمتر ش��هر یا روستایی‬ ‫در چین وجود دارد که چنین مراکزی را‬ ‫در آن‪ ،‬نت��وان یافت‪ .‬ای��ن مراکز با توجه‬ ‫به تمرک��ز صنعتی که در آن منطقه رواج‬ ‫دارد‪ ،‬ساخته شده و شرکت‌های تولیدی‬ ‫با ارس��ال تقاضای خود ب��ه مدیریت این‬ ‫مجموعه‌ه��ا‪ ،‬کارخانه و تم��ام امکانات‬

‫حضور ش��رکت‌های چین��ی در اغلب‬

‫نمایش��گاه‌های خارجی به منظور توسعه‬

‫صادرات محصوالت چینی‪ ،‬با هزینه‌های‬ ‫بسیار ارزان و با یارانه دولت چین‪ ،‬انجام‬

‫می‌گیرد‪ ،‬به صورتی که یک شرکت چینی‬ ‫ب��رای حضور در نمایش��گاهی در کش��ور‬

‫آلم��ان تنها هزینه ارس��ال کاال و اقامت‬ ‫بازاریاب��ان خ��ود را (با نرخ��ی ارزان‌تر از‬ ‫قیمت روز) پرداخت می‌نماید و کل هزینه‬

‫تأمین غرفه به عهده دولت چین و عوامل‬

‫وزارتخانه مربوطه است‪.‬‬

‫توم��ان در س��رمایه‌گذاری اولیه از رقیب‬ ‫ایرانی خود پیش افتاده است‪ .‬تأثیر حذف‬

‫الف – حمایت‌های دولتی‬

‫تمامی اس��تان‌های صنعتی کشور چین‪،‬‬

‫محصوالت چینی است‪.‬‬

‫م��واد اولی��ه ش��امل لوله‌های مس��ی‪،‬‬

‫تأس��یس کارخان��ه در ح��دود ‪ 2‬میلیارد‬

‫ش��ده محصوالت تولی��دی یکی از دالیل‬

‫صنعت‌گ��ران داده نش��ده اس��ت‪ .‬در‬

‫یکی دیگ��ر از عوامل کاهن��ده در قیمت‬

‫عب��ارت دیگر صنعتگ��ر چینی در ابتدای‬

‫آنها عبارتند از‪:‬‬

‫نش��ده‌ای از ط��رف دولتم��ردان ب��ه‬

‫درصدی در نرخ تس��هیالت بانکی‪ ،‬خود‬

‫ب – قیمت مواد اولیه ارزان‬

‫این سرمایه‌گذاری بر کاهش قیمت تمام‌‬

‫در کش��ور چی��ن هی��چ ق��ول عمل‬

‫تشکیل می‌دهد‪ ،‬صرفه‌جویی متوسط ‪15‬‬

‫اصلی در رقابت با سایر رقبا است‪.‬‬ ‫در کش��ور چی��ن دولت‌ه��ای محلی‬ ‫ب��ا حمایت دول��ت مرک��زی‪ ،‬بانک‌ها را‬ ‫مکلف به پرداخت وام‌های بسیار ارزان با‬ ‫درصد سود حداکثر ‪ 3%‬در سال (معادل‬ ‫‪%0/25‬در م��اه) می‌نماید و ش��رکت‌های‬ ‫تولی��دی‪ ،‬بخش عم��ده‌ای از مواد اولیه‬ ‫خود را در سیس��تم بانکی با کارمزد ‪3%‬‬ ‫در س��ال تهی��ه می‌کنند‪ .‬ای��ن در حالی‬ ‫اس��ت که علی‌رغم وعده‌ و وعیدهایی که‬ ‫به صنایع داده ش��ده‪ ،‬خوش��بینانه‌ترین‬ ‫حالت‪ ،‬نرخ س��ود ‪ 16%‬در س��ال‪ ،‬یعنی‬ ‫بی��ش از ‪ 4‬برابر رقیب چینی و تا س��قف‬

‫در صنعت تهوی��ه مطبوع عمده‌ترین‬

‫الکتروموت��ور‪ ،‬رول آلومینیوم��ی‪ ،‬ورق‬ ‫آهن گالوانیزه و پالس��تیک از نوع ‪ABS‬‬ ‫و ‪ PP‬اس��ت‪ .‬از آنجایی ک��ه تمامی این‬ ‫مواد اولیه در کش��ور چی��ن و با توجه به‬ ‫سیاس��ت‌های حمایتی تولید می‌ش��وند‪،‬‬ ‫نرخ خرید این اقالم توس��ط کارخانجات‬ ‫تهوی��ه مطبوع گاهی ت��ا ‪ 50%‬ارزان‌تر از‬ ‫نرخ خرید ش��رکت‌های ایرانی برای اقالم‬

‫مشابه اس��ت‪ .‬مث ً‬ ‫ال نرخ خرید یک موتور‬ ‫فن‌کویل در کش��ور چی��ن در حدود ‪11‬‬ ‫دالر آمریکا است در حالی که شرکت‌های‬ ‫تولیدکنن��ده ایران��ی موت��ور فن‌کویل را‬ ‫با قیمت��ی مع��ادل ‪ 35000‬تومان یعنی‬ ‫بی��ش از س��ه برابر مع��ادل چینی آن به‬ ‫مصرف‌کنن��دگان عرض��ه می‌کنن��د‪ .‬در‬ ‫ای��ران ش��رکت‌های عم��ده تولیدکننده‬

‫‪ 28%‬در بانک‌ه��ای خصوصی اس��ت‪ .‬در‬

‫م��س و آلومینیوم تحت نظ��ارت دولت‬

‫محصوالت صنعتی که بعضا قیمت مواد‬

‫یا ش��رکت‌های دولتی فعالیت می‌کنند‪.‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫چند‌ساله و بررسی‌های انجام شده‪ ،‬اهم‬

‫جانب��ی نظیر آب و ب��رق و تلفن و بعضا‬

‫اولی��ه ‪ 50%‬بهای تمام ش��ده آن کاال را‬

‫صفحه ‪ / 4‬شماره ‪31‬‬

‫ن��رخ محصوالت تولیدی آنه��ا انحصاری‬

‫بین ‪ 200‬تا ‪ 250‬دالر آمریکا در ماه است‬

‫و توسط تولیدکنندگان تعیین می‌گردد‪.‬‬

‫که این نرخ در ایران تقریبا ‪ 2‬برابر است‪.‬‬

‫ف��والد و انواع ورق‌ه��ای گالوانیزه هم از‬

‫در کشور چین حمایت از قشر آسیب‌پذیر‪،‬‬

‫این قاعده مستثنا نیس��تند‪ .‬قیمت این‬

‫در تأمی��ن مس��کن و بهداش��ت رایگان‪،‬‬

‫فرآورده‌ها در ایران ب��ه گونه‌ای ناعادالنه‬

‫عینی��ت یافت��ه و بخش��ی از هزینه‌های‬

‫تعیی��ن می‌گردد که برخ��ی تجار مقاطع‬

‫رفاهی این افراد توسط شرکت‌های بیمه‬

‫مس‪ ،‬آلومینیوم و آهن‌آالت پس از خرید‪،‬‬

‫و با حمایت دولت انجام می‌گیرد‪.‬‬

‫مقابل��ه با تهاج��م فرهنگ��ی دول غربی‬

‫د – تولید انبوه‬

‫می‌کنن��د‪ .‬حال چرا برای تقابل با تهاجم‬

‫حم��ل و ترخی��ص کاالی مش��ابه چینی‬ ‫(علی رغم تعرفه نسبتا زیاد) کاالی خود‬ ‫را با قیمت قابل رقابت با تولیدکنندگان‬ ‫محصوالت مشابه در ایران به بازار عرضه‬ ‫می کنند‪ .‬ب��ه عبارت دیگر به دلیل عدم‬ ‫حمایت دولت و یا عدم حمایت از تامین‬ ‫منافع شرکت‌های تولیدکننده مواد اولیه‬ ‫دولتی (مانند فوالد‪ ،‬مس و آلومینیوم)‪،‬‬ ‫ای��ن محصوالت‪ ،‬گاه ت��ا ‪ 50%‬گران‌تر از‬ ‫قیم��ت محصوالت مش��ابه در چین‪ ،‬در‬ ‫اختیار صنایع داخل��ی مصرف‌کننده قرار‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫می‌گیرد‪.‬‬

‫ج ‪ -‬نرخ دستمزد ارزان‬

‫به دلی��ل کاهش قیمت تمام ش��ده‬

‫محصوالت چینی‪ ،‬ب��ازار تقاضا برای این‬ ‫محصوالت زیاد است و لذا تولیدکنندگان‬ ‫ای��ن محص��والت ب��ا س��رمایه‌گذاری بر‬ ‫اتوماسیون تولید‪ ،‬سرعت تولید را تا حد‬ ‫بسیار باالیی افزایش داده‌اند‪ .‬به گونه‌ای‬ ‫ک��ه در یک کارخانه متوس��ط در کش��ور‬ ‫چی��ن روزان��ه ‪ 3000‬دس��تگاه فن‌کویل‬ ‫تولید می‌شود که این میزان معادل تولید‬ ‫یک‌ماه��ه بهترین تولیدکنن��دگان ایرانی‬ ‫اس��ت‪ .‬از این رو با سرشکن شدن هزین ‌ه‬ ‫تولید بر تعداد بیشتر محصوالت تولیدی‪،‬‬

‫در کش��ور چین در اغلب ش��هرهای‬

‫نرخ تمام شده آن‌ها کاهش یافته و میزان‬

‫صنعت��ی متوس��ط و کوچک ک��ه تولید‬

‫درصد سود و ارزش افزوده کاال به نسبت‬

‫صنایع در این شهرها و شهرک‌ها متمرکز‬

‫کارخانه تولیدی مشابه در ایران که میزان‬

‫است‪ ،‬نرخ دستمزد یک کارگر نیمه‌ماهر‬

‫تولید آن کمتر و هزین ‌ه تولید آن یکس��ان‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫(و حتا بیشتر) است کاهش می‌یابد‪.‬‬

‫خالصه کالم‬ ‫س��ال‌ها اس��ت که سیاس��تگذاران‬ ‫فرهنگی کش��ورمان‪ ،‬هزینه‌های گزافی را‬ ‫مصروف یافتن راهکاری مناس��ب‪ ،‬جهت‬

‫صنعت��ی کاالی چین��ی به ان��دازه مقوله‬ ‫تهاجم فرهنگی حساس��یت نداریم‪ .‬جای‬ ‫تاسف اس��ت! با ادامه روند موجود یقینا‬ ‫تا ‪ 10‬س��ال آینده‪ ،‬زمان��ی که ذائقه بازار‬ ‫ایران‪ ،‬دیگر به طعم نه چندان خوشایند‬ ‫محصوالت چین��ی عادت کرده اس��ت؛‬ ‫تولیدکنن��دگان ب��زرگ ایران��ی‪ ،‬تولید و‬ ‫صنعت خ��ود را رها کرده و به بزرگ‌ترین‬ ‫واردکنندگان محصوالت چینی مش��ابه‬ ‫تبدیل خواهند شد‪.‬‬ ‫ن زمین چه‬ ‫آن روز بر سر فرزندان ایرا ‌‬ ‫می آید؟‬ ‫ش��اید هیچ کس ج��ز خداوند از آن‬ ‫آگاه نباشد‪...‬‬

‫صفحه ‪ / 5‬شماره ‪31‬‬

‫کنند‪ .‬از جمله برجس��ته‌ترین مباحثی که‬ ‫در این دوره‌ها مطرح می‌ش��ود می‌توان به‬

‫تازه‌های‬ ‫تهویه‬

‫«روش و ابزار تجزیه و تحلیل هزینه‪/‬سود»‬ ‫اشاره کرد‪.‬‬

‫انتشار استاندارد ‪189/1‬‬

‫انجم��ن ‪ ،ASHRAE‬اس��تاندارد‬

‫‪189/1ANSI/ASHRAE/USGBC/IES‬‬ ‫را منتش��ر س��اخت‪ .‬اس��تاندارد طراحی‬ ‫س��اختمان‌های س��بز با کارآمدی باال (به‬

‫کنفرانسیباموضوعساختمان‌های‬ ‫شهری‬

‫انجم��ن ‪ ASHRAE‬جه��ت هدایت‬

‫دول��ت و جامع��ه ساختمان‌س��ازی در‬ ‫مس��یر کاه��ش می��زان مصرف ان��رژی‪،‬‬ ‫میزب��ان کنفرانس��ی با محوری��ت موضوع‬ ‫«ساختمان‌های موجود در مناطق شهری»‬ ‫اس��ت‪ .‬این کنفرانس با موضوع «کاهش‬ ‫صورت نظری و عملی‪ ،‬مس��ایل مرتبط با‬ ‫بهبود سطح کارآمدی انرژی ساختمان‌های‬ ‫موجود را مورد بررسی قرار می‌دهد‪ .‬تاریخ‬ ‫برگزاری این کنفرانس‪ ،‬نوزدهم الی بیستم‬ ‫آوریل در هتل گرند نیویورک اعالم ش��ده‬ ‫است‪.‬‬

‫برگ�زاری دوره‌ه�ای مدیری�ت‬ ‫ساخت‌وساز در نمایشگاه ‪AHR‬‬ ‫انجم��ن ‪ ASHRAE‬ب��ه منظ��ور‬

‫کمک ب��ه پیمان��کاران در زمینه مدیریت‬ ‫ساخت‌وس��از و اجرای س��اختمان‌های با‬ ‫بازدهی باال‪ ،‬پیش��نهاد برگ��زاری دو دوره‬ ‫آموزشی در نمایشگاه ‪AHR Expo 2010‬‬

‫نخستین استاندارد س��اختمان‌های سبز‬ ‫تجاری در آمریکا است‪.‬‬ ‫این اس��تاندارد مسایلی چون پایداری‬ ‫زمین‪ ،‬سطح کارآمدی مصرف آب و انرژی‪،‬‬ ‫کیفیت فضای داخلی‪ ،‬اثرات ساختمان بر‬ ‫جو‪ ،‬مصالح و منابع را پوش��ش می‌دهد‪.‬‬ ‫گوردون هولنس‪ ،‬رییس این انجمن ضمن‬ ‫بیان ای��ن مطلب که قوانی��ن موجود در‬ ‫این اس��تاندارد می‌تواند از طریق طراحی‬ ‫و ساخت س��اختمان‌هایی با کارآمدی باال‬ ‫و اقدامات عملیاتی‪ ،‬س��بب کاهش اثرات‬ ‫منفی محیطی ش��ود‪ ،‬گفت‪« :‬در نهایت‬ ‫نیز‪ ،‬هدف نه‌تنه��ا کارآمدی انرژی‪ ،‬بلکه‬ ‫ت��وازن مس��وولیت محیط��ی‪ ،‬کارآمدی‬ ‫منابع‪ ،‬رفاه و آسایش ساکنان و حساسیت‬ ‫جامعه و در عی��ن حال حمایت از اهداف‬ ‫مرتبط با توسعه پایدار‪ ،‬خواهد بود‪».‬‬

‫موفقیت جدید گوگل‬

‫انجم��ن تنظیم انرژی ف��درال آمریکا‬

‫(‪ ،)FERC‬امتی��از خری��د و فروش انرژی‬ ‫را ب��ه عن��وان ی��ک صنع��ت همگانی در‬

‫رای‌گیری کمیسیون‪ ،‬در جلسات ماهیانه‬

‫مطرح کردند‪ .‬ش��رکت گوگل تمایل خود‬ ‫را در بازارهای ش��اخه‌ای‪ ،‬نیل به مدیریت‬

‫منابع و دسترس��ی هرچ ‌ه بهت��ر به انرژی‬ ‫قابل تجدید‪ ،‬ابراز داش��ته است‪ .‬از لحاظ‬

‫نظ��ری‪ ،‬گوگل می‌تواند از مراکز اطالعاتی‬

‫بزرگ به منظور خدمات‌رسانی برای کنترل‬ ‫مصرف انرژی در س��اختمان‌های تجاری‪،‬‬

‫مکان‌های صنعتی و منازل استفاده نماید‪.‬‬ ‫سخنگوی این شرکت ابراز داشته است که‬

‫هنوز هیچ اطمینان مطلقی مبنی بر نحوه‬ ‫اجرای این کار وجود ندارد‪.‬‬

‫سیستم‌های خورشیدی سبک‌وزن‬ ‫شرکت ‪ ،CertainTeed‬سیستم‌های‬

‫جدی��د فتوولتائی��ک خود با ن��ام تجاری‬ ‫«‪ »EnerGen‬را ب��ه تازگ��ی وارد ب��ازار‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬این سیستم با برخورداری از‬

‫صفحات نازک یک‌پارچه ‪SOLAR-UNI‬‬ ‫قادر اس��ت بدون ایجاد درز‪ ،‬با توفال‌های‬

‫آسفالت معمولی تلفیق شود‪ .‬وزن سبک‪،‬‬ ‫ای��ن سیس��تم را از نفوذهای پش��ت‌بامی‬ ‫بی‌نیاز و با حفظ یکپارچگی سقف‪ ،‬نصب‬

‫آن را آس��ان ساخته اس��ت‪ .‬صفحات به‬ ‫صورت هم‌تراز با بقایای توفال‌های سقف‬

‫ق��رار می‌گیرند تا از این طریق از مس��دود‬

‫ش��دن مس��یر‪ ،‬ممانعت به عمل آید و از‬ ‫سویی ظاهری مطلوب‌تر داشته باشند‪.‬‬

‫بزرگ‌ترین سازه معماری واقع در‬ ‫قطب جنوب‬

‫کارگر بیس��ت و پنج ساله اهل اوهایو‪،‬‬

‫یک کلبه اس��کیمویی به اندازه ششصد و‬

‫اختیار گوگل قرار داده است‪ .‬شرکت‌های‬

‫بیس��ت و پنج فوت مربع‪ ،‬معادل پنجاه و‬

‫یا خطوط انتقال نی��رو نبوده و به منظور‬

‫خود ساخت و آن را «غار انسان» نامید‪ .‬این‬

‫تجهیزاتی همچون تلویزیون‪ ،‬سیستم‌های‬

‫اینترنتی معموال دارای تس��هیالت تولید‬

‫هش��ت متر مربع‪ ،‬در حیاط خانه والدین‬

‫کامال رایگان است و کلیه بازدیدکنندگان‬

‫اس��تفاده از اعتبارات جدید برای اهداف‬

‫نمایشگاه‪ ،‬می‌توانند در این دوره‌ها شرکت‬

‫خرده‌فروشی‪ ،‬طرح‌ریزی نشده‌اند‪ .‬مدیران‬

‫بنا دارای چهار اتاق است و برای استفاده از‬

‫را مط��رح کرده اس��ت‪ .‬بنابر اعالم انجمن‬ ‫‪ ،ASHRAE‬ش��رکت در ای��ن دوره‌ه��ا‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫قابل‌مالحظ��ه میزان اتالف ان��رژی»‪ ،‬به‬

‫استثنای ساختمان‌های کوتاه مسکونی)‬

‫انجمن تنظیم انرژی‪ ،‬این موضوع را قبل از‬

‫صفحه ‪ / 6‬شماره ‪31‬‬

‫صوتی و المپ‪ ،‬به سیم‌کش��ی برق مجهز‬

‫شیر کنترل‬

‫از یک بارش س��نگین برف س��اخت و در‬

‫آبی) با نام تجاری ‪EvoFlo Terminator‬‬

‫اس��تفاده می‌کند‪ .‬پیش‌بینی می‌شود این‬

‫و س��رد واحدهای پایانه‌ای‪ ،‬تلفیقی از یک‬

‫کنترل‌کننده‌های بی‌سیم‬

‫کنترل و کنترل‌کننده فشار تفاضلی با یک‬

‫اس��ت‪ .‬وی این سازه را در ماه ژانویه و بعد‬

‫محص��ول ش��رکت ‪( HCi‬مولفه‌های‬

‫حال حاضر از آن برای مهمانی‌های شبانه‬

‫و با قابلیت حداکثر کنترل جریان آب گرم‬

‫سازه‪ ،‬تا ماه جوالی نیز ذوب نشود‪.‬‬

‫شیر باالنس خودکار مستقل از فشار‪ ،‬شیر‬

‫ش��رکت ‪ ،AC Daikin‬ب��ه تازگ��ی‬

‫مدل ‪ BRC1E71‬کنترل‌‌کننده بی‌س��یم‬

‫قفل می‌باشد‪.‬‬

‫مهندس تاسیسات‪ ،‬برای کاربر فراهم آید‪.‬‬

‫افتتاح سوپرمارکت بدون کربن در‬ ‫بریتانیا‬

‫‪ ،Tesco‬س��ومین خرده‌فروش بزرگ‬

‫دنیا‪ ،‬فروشگاه جدید خود را به عنوان تنها‬ ‫س��وپرمارکت بدون کربن دنیا معرفی کرد‪.‬‬ ‫این فروشگاه با چوب محکم ساخته شده‬

‫اس��ت و از یخچال ‪ CO2‬استفاده می‌کند‪.‬‬

‫خ��ود را ب��رای اس��تفاده در محص��والت‬

‫مش�ارکت برای س�اخت سیستم‬ ‫خورشیدی جدید‬

‫‪ ،BRC1E71‬ای��ن ام��کان را ب��ه کارب��ر‬

‫ش��رکت‌های معم��اری فع��ال‪ ،‬منجر به‬

‫تولید شده از شبکه ملی را صادر می‌کند‪.‬‬

‫س��رمایش و گرمایش کنترل‌شونده تعریف‬

‫و اثربخش��ی مضاعف‪ ،‬ش��ده است‪ .‬نمای‬

‫اظه��ار امیدواری کرد که این ش��رکت‪ ،‬در‬

‫هفتگی این کنترل‌کننده‌ها را تنظیم کند‪.‬‬

‫عدسی هرمی‌ش��کل و شفاف است که در‬

‫به یک مجموع��ه بی‌رقیب‪ ،‬تبدیل خواهد‬

‫س��اختمان خالی از سکنه است نیز وجود‬

‫شامل سیم‌های آویخته‌ای هستند که نور را‬

‫پمپ‌های حرارتی دولوله‌ای و سیستم‌های‬

‫منکسر می‌سازند‪ .‬این سیستم‪ ،‬برای اجرا‬

‫قابلیت‌های برجسته این محصول به شمار‬

‫طراحی شده است‪.‬‬

‫تجاری ‌‪ ،‬نیمه‌تجاری و مس��کونی ‪،VRC‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫انتخاب‌گر قابل‌تنظیم جریان خارجی قابل‬

‫در وضعیت انرژی مصرفی ساختمانی یک‬

‫نورپ��ردازی آن با ‪ LED‬انج��ام می‌گیرد و‬

‫گرمای آن از س��وخت‌های بازیافتی تامین‬

‫وارد ب��ازار کرده اس��ت‪ .‬کنترل‌کننده‌های‬

‫هم��کاری بی��ن ی��ک دانش��گاه و‬

‫می‌ش��ود‪ .‬فروش��گاه‪ ،‬هر نوع برق اضافه‬

‫می‌دهند تا نقاط تنظیم مس��تقلی را برای‬

‫س��اخت نمای خورش��یدی پویا با زیبایی‬

‫«تری لی‌ه��ای»‪ ،‬مدیر اجرای��ی ‪،Tesco‬‬

‫کند‪ .‬کاربر همچنی��ن می‌تواند به صورت‬

‫شیشه‌ای س��اختمان‪ ،‬دارای ردیف‌هایی از‬

‫سال ‪ ،2050‬در عرصه تجارت بدون کربن‪،‬‬

‫امکان کنت��رل خودکار ب��رای مواقعی که‬

‫الگویی ش��بیه النه زنبور ساخته شده‌اند و‬

‫شد‪.‬‬

‫دارد‪ .‬حال��ت تبدیل‌کنندگی خودکار برای‬

‫به ساختمان آورده و گرما و درخشندگی را‬

‫آخرین مرز برای میوه‌های تازه‬

‫بازیاب��ی گرمای��ی س��ه‌لوله‌ای‪ ،‬از دیگ��ر‬

‫با برآورد ش��صت تا هشتاد درصد بازدهی‪،‬‬

‫می‌رود‪.‬‬

‫تهویه مدرن در المپیک زمستانی‬

‫کاربردهای مدیریت انرژی‬

‫‪ USE-Mobile‬محص��ول جدیدی از‬

‫دهکده ورزشی محل برگزاری المپیک‬

‫ش��رکت ‪ U.S Energy Group‬است که‬

‫گواه��ی طالیی ‪ LEED-ND‬ش��د‪ .‬همه‬

‫طراحی ش��ده اس��ت و به کاربر این امکان‬

‫زمس��تانی س��ال ‪ 2010‬موفق به دریافت‬ ‫ساختمان‌های این ورزشگاه‪ ،‬دارای مخازن‬

‫آب باران‪ ،‬سیس��تم خورشیدی‪ ،‬پنجره‌ها‬ ‫و عایق‌ه��ای مدرن به مثابه پوش��ش‌های‬ ‫کم‌رن��گ ی��ا بی‌رن��گ‪ ،‬هس��تند‪ .‬ای��ن‬ ‫س��اختمان‌ها برای گرم‌کردن آب سیستم‬ ‫گرمایش هیدرونی��ک‪ ،‬از گرمای لوله‌های‬

‫فاضالب همانند پمپ‌ه��ای زمین‌گرمایی‬ ‫استفاده می‌کنند‪ .‬در این دوره حتا مدال‌ها‬ ‫ک بازیافتی ساخته‬ ‫نیز از قطعات الکترونی ‌‬

‫می‌شوند‪.‬‬

‫برای تلفن همراه لمس��ی ‪ iPhone‬و ‪iPod‬‬

‫را می‌دهد تا اطالعات مربوط به سیس��تم‬

‫حرارت بحرانی و دمای فضای داخلی را در‬ ‫صورت نیاز‪ ،‬مش��اهده کند‪ .‬کنترل از راه‬

‫دور سیستم‌های گرمایش و خاموش کردن‬ ‫دیگ‌ها از دیگر قابلیت‌های این محصول‪،‬‬ ‫به ش��مار می‌رود‪ .‬در این طرح‪ ،‬اطالعات‬ ‫سیستم مدیریت انرژی (‪ )EMS‬این شرکت‬

‫و نشان‌گر دیجیتالی سوخت ‪ ،USE‬تلفیق‬ ‫ش��ده تا از این طریق امکان دسترس��ی به‬

‫داده‌های انرژی س��اختمان‌های چندگانه‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫طب��ق اع�لام س��ازمان هوان��وردی‬

‫و فضان��وردی آمری��کا (‪،)NASA‬‬ ‫ایس��تگاه‌های بین‌‌الملل��ی فضایی دارای‬

‫بیش از دویست و پنجاه غذای مختلف و‬ ‫نوشیدنی هستند که توسط ایاالت متحده‬

‫امریکا و روسیه تهیه ش��ده‌اند‪ .‬غذاهای‬ ‫قابل دس��ترس ش��امل میوه‌های تازه و‬

‫سبزیجات هس��تند که شاتل‌های فضایی‬

‫آن را تحویل گرفته و در ایستگاه مداری‪،‬‬ ‫بارگیری می‌شوند‪ .‬ایستگاه فضایی مجهز‬

‫ب��ه چیلرهایی کوچک ب��ا حجمی برابر با‬

‫ق گاز خانگی‪ ،‬برای خنک نگه داشتن‬ ‫اجا ‌‬ ‫غذاه��ای فاسدش��دنی در حج��م اندک‬ ‫اس��ت‪ .‬بیشتر غذاها خشک و خنک نگه‬

‫داشته می‌شوند و یا طی فرآیندی در برابر‬ ‫حرارت‪ ،‬مقاوم می‌ش��وند‪ .‬در این فرآیند‬ ‫گرمایشی‪ ،‬میکروارگانیسم‌ها و آنزیم‌ها در‬

‫حین کنسرو شدن از بین می‌روند‪.‬‬

‫صفحه ‪ / 7‬شماره ‪31‬‬

‫علمی‬

‫مبانی اولیه واحدهای تهویه‬ ‫اداره‪ ،‬آزمایشگاه یا فضای مشابه دیگر را فراهم‬

‫مقدمه‬

‫پی��ش از ده��ه ‪ 1950‬واحدهای تهویه‪،‬‬

‫عناص��ری اس��تاندارد در محی��ط م��دارس‬ ‫ابتدایی و دبیرس��تان‌ها بوده‌اند‪ .‬از آن زمان‬ ‫تا دهه ‪ ،1990‬واحدهای تهویه زیر دیوارهای‬ ‫پنج��ره‌دار قرار گرفته و همانند تخته‌س��یاه‪،‬‬ ‫مدادت��راش رومیزی و طاقچه‌ه��ا‪ ،‬جزئی از‬ ‫تجهیزات مدرسه شده‌اند‪ .‬علت استقرار این‬ ‫واحدها در آنجا‪ ،‬صرف��ا به خاطر نزدیکی به‬ ‫هوای بیرون بوده است‪.‬‬ ‫دوم مطرح شد‪ ،‬داشتن واحد مستقلی بود که‬ ‫الزامات تهویه و گرمایشی یک کالس درس‪،‬‬

‫را در ط��ول پاییز و بهار‪ ،‬تامین می‌کرد ولی‬ ‫رس��یدن زمستان‪ ،‬بسته‬

‫این پنجره‌ها با‬

‫و قفل می‌ش��دند‪ .‬باقی گذاشتن رخنه‌ای در‬ ‫پنجره ب��رای تامین هوای ت��ازه (ورود هوای‬ ‫س��رد به داخل و خروج هوای گرم به بیرون)‬ ‫همیش��ه راه‌حل رضایت‌بخشی نبوده است‪.‬‬ ‫واحد تهویه‪ ،‬تهویه کنترل‌شده‌ای را با فضای‬ ‫بیرون در طول فصلی که نیاز به گرمایش بود‪،‬‬ ‫فراهم می‌کرد‪ .‬بعدها سازندگان‪ ،‬کویل‌های‬ ‫خنک‌کنن��ده را به فهرس��ت خ��ود افزوده و‬ ‫باعث افزایش تطبیق‌پذیری و گستره کاربردها‬ ‫شبکه تخلیه‬

‫فضای لوله‬

‫باالی قابل جابجایی‬

‫کویل‬ ‫پوشش جلویی‬ ‫قابل جابجایی‬ ‫دریچه جانبی و جلو‬

‫بخش کویل‬

‫فیلتر‬ ‫دریچه هوای بیرون‬ ‫‪ /‬هوای برگشتی‬

‫بخش دریچه‬ ‫ورودی هوای بیرون‬

‫ش��کل بیرونی خود‪ ،‬تغییر زیادی نکرده‌اند‪،‬‬

‫فن��اوری داخل��ی آن‌ه��ا ب��رای مواجه��ه با‬ ‫تغییرات‪ ،‬پیوس��ته رو به تکامل بوده است‪.‬‬

‫آن‌ها در اصل‪ ،‬ماشین‌های ساده‌ای هستند‬ ‫که ه��م‌گام با افزایش پیچیدگ��ی مقررات و‬ ‫قوانین ساختمانی‪ ،‬پیشرفت کرده‌اند‪ .‬کیفیت‬ ‫ه��وای داخ��ل‪ ،‬کنت��رل رطوب��ت و مصرف‬ ‫انرژی‪ ،‬پیوس��ته بهبود می‌یابد‪ ،‬با این همه‪،‬‬

‫مهندسان و مالکان‪ ،‬هنوز به شکل قاطعی بر‬

‫واحد تهویه به عنوان راه‌حل اصلی مواجهه با‬ ‫الزامات‪ ،‬تکیه می‌کنند‪.‬‬

‫ای��ن مقاله جهت معرفی م��دل به‌روزتر‬

‫واحد تهوی��ه ‪ UV / UH 40‬کریر‪ ،‬منتش��ر‬

‫شده است‪ .‬به عنوان اصلی اولیه‪ ،‬هدف این‬

‫مقاله‪ ،‬بررس��ی طراحی‪ ،‬ساخت‪ ،‬انتخاب و‬ ‫کاربرد واحدهای تهویه است‪.‬‬

‫فن‬ ‫بخش فن‬

‫با وج��ود آن ک��ه واحده��ای تهویه در‬

‫ورودی هوای برگشتی‬

‫تصویر (‪ :)1‬انتخاب مدل معمول کریر ‪ ،UV 40‬اجزای داخلی‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫ساختار واحد تهویه‬

‫یک��ی از خصوصیات واحده��ای تهویه‪،‬‬

‫ابعاد فش��رده آن‌هاس��ت‪ .‬یک واحد تهویه‪،‬‬ ‫بسته نسبتا کوچکی است که موارد زیر توسط‬

‫سازندگان‪ ،‬در آن جاسازی شده است‪ :‬فن‌ها‬

‫و موتور‪ ،‬کویل‌های سرمایش��ی و گرمایشی‪،‬‬ ‫آبگذر‪ ،‬دریچه هوای برگش��تی‪ ،‬دریچه هوای‬

‫بیرون‪ ،‬دریچه جانبی و س��طح‪ ،‬فیلتر هوا‪،‬‬

‫لوله‌کشی‪ ،‬شیرها و کنترل‌ها‪ .‬این‌ها در واقع‬

‫همان اجزایی هس��تند که در واحد هواس��از‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫ایده واحد تهویه که پیش از جنگ جهانی‬

‫کند‪ .‬باز گذاشتن پنجره‌ها‪ ،‬تهویه و سرمایش‬

‫شدند‪.‬‬

‫صفحه ‪ / 8‬شماره ‪31‬‬

‫شبکه تخلیه‬

‫فضای عبور خطوط ولتاژ و لوله‌کشی‬ ‫موتوری با محرکه مستقیم‬

‫ورودی هوای برگشتی‬

‫چارچوب و محفظه فوالدی‬

‫فن‌ها‬

‫مجموعه صفحه آبگذر ‪ /‬کویل‬

‫فیلتر‬

‫محور فن یک تکه‬

‫فضای لوله‌کشی و‬ ‫کنترل ولتاژ پایین‬ ‫دریچه هوای برگشتی‬ ‫‪ /‬هوای بیرون‬

‫تصویر (‪ :)2‬مدل کریر ‪ UV 40‬با صفحات جلویی قابل جابجایی‪ ،‬اجزای داخلی‬

‫اس��تفاده می‌ش��وند ولی در واحد تهویه‪ ،‬در‬

‫فضای ‪ 8‬فوتی برای سیس��تم ‪ 500cfm‬و در‬

‫فضای ‪ 15‬فوتی برای سیستم ‪ 2000cfm‬قرار‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫گرفته‌اند‪ .‬تصاویر(‪ 1‬و ‪ )2‬نشان‌دهنده اجزای‬

‫واح��د تهویه عم��ودی م��دل ‪ UV 40‬کریر‬

‫معمول هستند‪.‬‬

‫واح��د اصلی تهوی��ه‪ ،‬یک مدل بس��ته‬

‫که در باالی س��طح سقف به صورت فرورفته‬

‫اتاقک و تراکم کلی مجموعه‪ ،‬واحدهای تهویه‬

‫نصب شده‌اند‪ ،‬اغلب مجهز به بست‌هایی در‬

‫از چندی��ن فن گریز از مرک��ز‪ ،‬بهره می‌برند‪.‬‬

‫تخلیه‪ ،‬برگشت و ورودی‌های هوای بیرون در‬ ‫تماس با کانال هستند‪.‬‬

‫می‌گردد‪ ،‬قرار می‌گیرند‪ .‬فن‌ها معموال عرض‬

‫فن‌ها‬

‫دوگان��ه‪ ،‬ورودی دوگانه و پره‌های منحنی رو‬

‫برای توزیع جریان هوای دلخواه در طول‬

‫عم��ودی برای نصب در کف و قرار گرفتن زیر‬

‫پنجره‬

‫(‪ )3‬است‪ .‬در چینش سنتی‪ ،‬تخلیه عمودی‬

‫هوای تهویه ش��ده‪ ،‬از باالی اتاقک و برگشت‬

‫لوله‌ها‬

‫ه��وای ورودی در جلو و نزدیک کف‪ ،‬صورت‬

‫دی��وار خارجی قرار می‌گیرد‪ ،‬هوای بیرونی از‬

‫به جلو داشته و تنها بخش پیوسته متحرک‬

‫هوای ورودی‬

‫کف پنجره بر یک دیوار خارجی همانند تصویر‬

‫می‌گی��رد‪ .‬به دلیل آن که یک واحد تهویه بر‬

‫فن‌ه��ا بر محوری معمولی ک��ه با یک موتور‬

‫واحد تهویه‬

‫دیوار خارجی‬

‫قسمت عقب و از طریق هواکشی که در دیوار‬ ‫باز می‌ش��ود یا انتهای واحد‪ ،‬وارد سیس��تم‬

‫می‌شود‪.‬‬

‫یکی از ح��االت معمولی واح��د تهویه‪،‬‬

‫هوای برگشتی‬ ‫هوای بیرون‬

‫طراح��ی افقی (مدل ‪ )UH 40‬اس��ت که در‬

‫سقف یا باالی آن‪ ،‬نصب می‌شود‪ .‬هوای تهویه‬ ‫ش��ده از واحد تهویه افقی‪ ،‬از طریق افقی یا‬

‫عمودی به پایین‪ ،‬تخلیه می‌شود‪ .‬واحدهایی‬

‫تصویر (‪ :)3‬بخش دیوار خارجی‪ ،‬مدل کریر ‪ UV 40‬نصب در زیر لبه پنجره‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 9‬شماره ‪31‬‬

‫در سیستم هس��تند‪ .‬فن‌های کریر‪ ،‬به ویژه‬

‫برای حرکت آرام‪ ،‬طراحی شده‌اند‪.‬‬

‫کویل‌ها‬

‫کویل‌ها به ن��درت‪ ،‬در کاربرد و انتخاب‬

‫واح��د تهوی��ه‪ ،‬ی��ک محدودیت محس��وب‬

‫می‌ش��وند‪ .‬کویل‌های گرمایش��ی می‌توانند‬ ‫الکتریکی‪ ،‬آب گرم یا بخار باشند‪ .‬کویل‌های‬

‫سرمایش��ی نیز می‌توانند آب س��رد یا از نوع‬ ‫انبساط مستقیم باشند‪ .‬کویل‌های انبساط‬ ‫مستقیم و آبی‪ ،‬س��اختاری معمولی داشته‬

‫و از لوله‌ه��ای مس��ی و بال‌های آلومینیومی‬

‫بهره می‌برند‪ .‬کویل‌های با س��یم باز‪ ،‬از همه‬ ‫معمول‌ت��ر ب��وده و با المنت‌ه��ای گرمایش‬ ‫الکتریکی تجهیز شده‌اند‪.‬‬

‫دریچه‌ها‬

‫دریچه‌ها از اجزای معمول طراحی‌ش��ده‬

‫در واحده��ای تهوی��ه هس��تند‪ .‬ب��ه دلیل‬ ‫فش��ردگی واحد تهویه‪ ،‬تیغه چندگانه سنتی‬ ‫اس��تفاده در سیس��تم‌های هواس��از بزرگ‪،‬‬

‫مناس��ب نخواهند ب��ود‪ .‬دریچه‌ه��ای واحد‬ ‫تهویه‪ ،‬متناس��ب با جریان ه��وای موجود‪،‬‬

‫طراحی و ساخته می‌شوند‪.‬‬

‫اتاقک‌ها‬

‫فرهنگ و عرف متداول سازندگان‪ ،‬اغلب‬

‫ش��امل لغت فوالد با درجه سنگین است که‬ ‫به دو دلیل به ساخت اتاقک مربوط می‌شود‪.‬‬ ‫اوال واژه تجاری «درجه سنگین»‪ ،‬قبل از هر‬ ‫چیز‪ ،‬این مفهوم را می‌رساند که بهتر از درجه‬ ‫س��بک است‪ .‬دلیل دوم که مهم‌تر است این‌‬ ‫است که بازار اصلی واحدهای تهویه‪ ،‬مدارس‬ ‫هستند‪ .‬به دلیل آن که واحد تهویه به گونه‌ای‬ ‫موثر‪ ،‬جزئی از کالس درس شده و در حاشیه‬ ‫آن قرار می‌گیرد‪ ،‬باید محکم بوده و به خوبی‬ ‫ساخته شده باشد تا قادر به مقاومت در برابر‬ ‫استفاده غلط در مدرسه باشد‪.‬‬

‫از چارچوب��ی فوالدی آغاز می‌ش��ود‪ .‬فن‌ها‪،‬‬ ‫کویل‌ها و دیگر اجزا بر چارچوب‪ ،‬مستقر شده‬ ‫و با صفحات فوالدی رنگی پوشانده می‌شوند‪.‬‬ ‫صفحه در داخل به دالیل صوتی و حرارتی با‬ ‫پشم شیشه عایق می‌شود‪ .‬صفحات جلویی‬ ‫به منظ��ور دسترس��ی جهت تعمی��ر‪ ،‬قابل‬ ‫جابجایی بوده و با بست‌هایی مقاوم در جای‬ ‫خود ق��رار می‌گیرند‪ .‬اغلب‪ ،‬رنگ صفحه‪ ،‬بر‬ ‫حسب سلیقه تعیین می‌گردد‪.‬‬ ‫واحد تهویه مدل جدید کریر از ساختاری‬ ‫ابتکاری با صفحات قابل جابه‌جایی‪ ،‬در جلو‬ ‫و باال به��ره می‌برد‪ .‬اجزا در س��ه ردیف قرار‬ ‫گرفته‌ان��د‪ :‬فن‪ ،‬کوی��ل و دریچه‪ .‬هر گروه به‬

‫ترکیب با توقفگاه‌ها‪ ،‬ورودی برگش��ت هوای‬ ‫واحد تهویه اس��تاندارد‪ ،‬بسته شده و هوای‬

‫برگشتی از کنار نقطه توقف اتاقک‌ها جریان‬ ‫می‌یابد‪.‬‬

‫کاربردها‬

‫واحده��ای تهوی��ه مطبوع‪ ،‬نف��وذ قابل‬

‫مالحظه‌ای در مدارس داش��ته‌اند‪ .‬به بیانی‬ ‫دقیق‌ت��ر‪ ،‬کالس‌ه��ای درس کارب��رد رای��ج‬ ‫دس��تگاه‌های تهوی ‌ه مطبوع هس��تند که در‬

‫هر موقعیتی ش��امل اتاق به ات��اق و الزامات‬ ‫هوای بیرون‪ ،‬مورد اس��تفاده قرار می‌گیرند‪.‬‬ ‫دیگر کاربردهای معمول‪ ،‬شامل آسایشگاه‌ها‬

‫و مراکز درمانی می‌شود‪.‬‬

‫طور مجزا با عایق فوم اورتان بسته نسبت به‬

‫تف��اوت واحده��ای تهویه ب��ا هیترهای‬

‫گروه را می‌توان مستقل از بقیه جابه‌جا کرد‪.‬‬

‫ن اس��ت که ای��ن واحدها‪ ،‬قادر ب��ه تهویه‬ ‫آ‌‬

‫صفحات اتاقک‪ ،‬عایق شده‌اند‪ .‬همچنین هر‬

‫اتاقک��ی‪ ،‬واحدهای فن‌کوی��ل و هیترها در‬

‫فضای جانبی‬

‫هوای بیرون و انتش��ار آن به فضای مسکونی‬

‫عالوه بر محل قرار گرفتن فن‌ها‪ ،‬کویل‌ها‬

‫و دیگر لوازم‪ ،‬طراحان تهویه همیشه فضایی‬ ‫را در انتهای اتاقک برای لوله‌کشی‪ ،‬شیرها‪،‬‬ ‫سیم‌کشی و کنترل‌ها‪ ،‬در نظر می‌گیرند‪.‬‬

‫لوازم‬

‫واحده��ای تهوی��ه مطب��وع عم��ودی‬

‫(م��دل ‪ )UV 40‬را می‌توان با گس��تره‌ای از‬

‫هستند‪ .‬کارآیی آن‌ها در نامشان نهفته است‪:‬‬ ‫تهویه‌کننده‪ .‬توانایی یک طراح برای استفاده‬ ‫از واحدهای تهویه در موقعیت‌های مختلف‪،‬‬ ‫تنها بر حس��ب مزایا و معایب آن‌ها‪ ،‬محدود‬

‫می‌شود‪.‬‬

‫مزایا‬ ‫واحدهای تهویه‪:‬‬

‫ل��وازم س��ازه‌ای (مانند اتاقک‌ها‪ ،‬قفس��ه‌ها‬

‫از یک واحد‪ ،‬گرمایش‪ ،‬سرمایش و تهویه‬

‫استفاده قرار داد تا سیستم ذخیره محیطی‬

‫قادر ب��ه تامین اقتصادی ات��اق به اتاق‬

‫فراهم آید‪.‬‬

‫ب��ه جری��ان ه��وای بی��رون ت��ا ‪100%‬‬

‫و فرورفتگی‌ه��ا) ب��ه طرق گوناگ��ون‪ ،‬مورد‬ ‫برای مدارس‪ ،‬بیمارس��تان‌ها و موسس��ات‪،‬‬ ‫نقاط توقف (محوطه‌های باریک فوالدی‬

‫فراهم می‌آورند‪.‬‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫دسترسی دارند‪.‬‬

‫رنگ‌ش��د ‌ه منطبق با واح��د تهویه مطبوع‌)‪،‬‬

‫نیاز به فضای مکانیکی مختصری دارند‪.‬‬

‫دارند که بر دیوار‪ ،‬زیر لبه پنجره قرار می‌گیرد‪.‬‬

‫مجاور‪ ،‬از قبیل صدا‪ ،‬بو و دیگر آلودگی‌ها را‬

‫از دیگر لوازم متداول هس��تند که هواکشی‬ ‫همان‌طور که از نام آن برمی‌آید‪ ،‬توقفگاه‌ها‪،‬‬ ‫س��طح داخلی پنجره را قطع ک��رده و هوای‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫خط��ر و آلودگی ضمنی بی��ن فضاهای‬ ‫کاهش می‌دهند‪.‬‬ ‫می‌توانن��د با کارآیی ان��رژی خوبی عمل‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫و دریچه‌ه��ای تیغه‌ای متقابل و موازی مورد‬

‫س��اخت واحدهای تهویه مطبوع رایج‪،‬‬

‫سرد را به تهویه مطبوع هدایت می‌کنند‪ .‬در‬

‫صفحه ‪ / 10‬شماره ‪31‬‬

‫کنند‪.‬‬

‫گس��تره پایداری بن��ا را به دلی��ل تاثیر‬

‫مش��کالت فق��ط بر ی��ک اتاق و ن��ه تمامی‬ ‫مجموعه‪ ،‬افزایش می‌دهند‪.‬‬

‫جدول ‪ :A‬الزامات هوای بیرون برای تهویه‪ ،‬استاندارد ‪( ASHRAE 62 - 1999‬جدول ‪)2‬‬ ‫الزامات هوای بیرون‬ ‫بار بر ثانیه ‪ -‬نفر‬

‫حداکثر سکونت‬

‫‪ cfm‬به ازای هر نفر‬

‫کالس درس‬

‫نصب ساده‌ای دارند‪.‬‬

‫آزمایشگاه‌ها‬

‫هزینه نص��ب اولیه آن‌ها نس��بتا اندک‬

‫محل تمرین‬

‫است‪.‬‬

‫اتاق‌های موسیقی‬ ‫کتاب‌خانه‌ها‬

‫جابه‌جای��ی فیلتر و تعمی��رات آن‌ها به‬

‫اتاق‌های انتظار‬

‫سهولت صورت می‌پذیرد‪.‬‬

‫مراکز درمانی‬

‫دارای کنترل‌ه��ا و طراح��ی مکانیکی‬

‫کمک‌های درمانی‬

‫ساده‌ای هستند که توسط گستره وسیعی از‬

‫اتاق‌های کنفرانس‬

‫تعمیرکاران‪ ،‬قابل فهم است‪.‬‬

‫اتاق‌های بسته‌بندی‬ ‫خوابگاه‌ها‬

‫می‌توانند از طریق سیستم خودکار بنا‪،‬‬

‫هماهنگ و کنترل ش��ده یا ب��ه صورت یک‬

‫سیستم ساده و با کنترل دمایی عمل کنند‪.‬‬

‫معایب‬ ‫واحدهای تهویه‪:‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫منبعی از صدا به شمار می‌روند‪ .‬کاهش‬

‫ص��دای واحدهای تهویه‌ای ک��ه در اتاق قرار‬ ‫می‌گیرن��د‪ ،‬با خط��وط کانال و جداس��ازی‬ ‫فیزیکی امکان‌پذیر نیست‪.‬‬

‫جری��ان ورودی هوا ب��ه ازای هر واحد تا‬

‫حدود ‪ 2000cfm‬محدود می‌شود‪.‬‬

‫آن‌ها جزئی ساختاری از فضای مسکونی‬

‫به شمار رفته و انطباق آن‌ها با موقعیت‌هایی‬ ‫که اجزای تهویه مطبوع نیاز به دور ماندن از‬

‫ورود هوای بیرون به داخل بسیار کم باشد‪،‬‬

‫می‌آید‪ .‬با در نظر گرفتن این موضوع‪ ،‬الزامات‬

‫س��اکنان ناراحت و معذب خواهند شد‪ .‬در‬

‫تهوی��ه به جمع‌بندی دو عنص��ر می‌پردازند‪:‬‬

‫کالس درسی با تهویه بسیار اندک‪ ،‬یادگیری‬ ‫دانش‌آموزان با اخالل مواجه خواهد شد‪.‬‬ ‫اس��تاندارد ‪ ،ASHRAE 62‬تهویه برای‬ ‫کیفیت قابل قبول هوای داخل (‪ASHRAE‬‬ ‫‪ ،)1989 , 1999 , 2001‬راهنمایی صنعتی‬ ‫برای تعیین الزامات هوای بیرون و ش��رایط‬ ‫متنوعی است که به عنوان بخشی از قوانین‬ ‫ن منطبق‬ ‫اصلی س��اختمان‪ ،‬باید خود را با آ ‌‬

‫بس��یار زیاد باش��د‪ ،‬هزینه انرژی تجهیزات‪،‬‬ ‫بیش از مقدار الزم و بیش از آنچه قانون مجاز‬ ‫دانس��ته اس��ت یا بدتر از آن‪ ،‬بیشتر از مقدار‬ ‫مورد انتظار مالک خواهد بود‪ .‬در صورتی که‬

‫داده ش��ده بر مبنای جری��ان هوا به ازای هر‬ ‫ش��خص بر شاخص تجمع س��اکنان استوار‬ ‫است‪ .‬توجه کنید که اسامی کاربردها و مقادیر‬ ‫فرضی تهویه در ‪ 2001‬به گونه‌ای متفاوت از‬ ‫شاخص‌های ویرایش ‪ 1999‬هستند‪.‬‬

‫ویرایش‌های ‪ 1989‬و ‪ ،1999‬از فرآیند مقدار‬

‫هوای بیرون‬

‫در صورتی ک��ه ورود هوای بیرون به داخل‪،‬‬

‫در چندین کاربرد است‪ .‬مقادیر فرضی نشان‬

‫در زمین��ه کنترل تهویه و رطوبت در مدارس‬

‫بازبینی مس��تمر به‌وسیله الحاقیه است‪ .‬در‬

‫مبنای جریان هوا بر حسب ‪ cfm‬به ازای هر‬

‫هدف متحرک در شب مه‌آلود و تاریک است‪.‬‬

‫جدول ‪ B‬نش��ان‌دهنده بازبینی الزامات‬

‫نمود‪ .‬دستورالعمل نگهداری پیوسته به معنی‬

‫دید دارند‪ ،‬آسان نیست‪.‬‬

‫از ه��وای تهویه بیرون‪ ،‬مانند ش��لیک تیر به‬

‫عنصر انسانی و عنصر محیطی‪.‬‬

‫رطوبت‬

‫تهوی��ه بهره گرفته ش��د‪ ASHRAE 62 .‬بر‬

‫در طراحی م��درن‪ ،‬وجود مقدار معینی‬

‫کاربرد‬

‫نفر اس��ت‪ .‬الزامات برای کاربردهای منتخب‬ ‫در جدول ‪ A‬نشان داده شده‌اند‪.‬‬ ‫الحاقی��ه ش��صت و دوم اس��تاندارد‬ ‫‪ ،ASHRAE 62 - 2001‬فرآین��د ارزیاب��ی‬ ‫تهوی��ه را تغییر داده اس��ت‪ .‬در عوض مقدار‬ ‫جریان به ازای هر نفر‪ ،‬بازبینی استاندارد این‬

‫واح��د مطالعات ان��رژی ایاالت متحده‪،‬‬

‫‪ 10‬جورجیا (بیر ‪ )2000‬اظهار داش��ته است‬ ‫که‪« :‬اغلب مشکالت مربوط به کیفیت هوای‬ ‫داخل در م��دارس را می‌توان با تهویه هوای‬ ‫بیرون کافی بر اساس��ی پیوسته (‪ 15cfm‬به‬ ‫ازای هر دانش آموز)‪ ،‬کنترل رطوبت نس��بی‬ ‫ه��وای داخل بین ‪ 30‬ت��ا ‪ 60%‬و فیلتر موثر‬ ‫ذرات هوای بیرون‪ ،‬برطرف کرد‪».‬‬ ‫در اتاق‌ه��ا ی��ا اماکنی با تراکم نس��بتا‬

‫گون��ه در نظر گرفته که آلودگی هوای داخل‪،‬‬

‫زی��اد جمعی��ت مانن��د کالس‌ه��ای درس‪،‬‬

‫هم به وس��یله س��اکنان و هم خود بنا پدید‬

‫هوای بیرون منبع اصلی رطوبت اس��ت‪ .‬به‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 11‬شماره ‪31‬‬

‫جدول ‪ :B‬حداقل تهویه برای تنفس‪ ،‬استاندارد ‪ ASHRAE 62 - 2001‬الحاقیه شصت و دوم (جدول ‪)6.1‬‬ ‫مقادیر احتمالی‬ ‫مقدار هوای بیرون ترکیبی (‪)1‬‬

‫حداکثر سکونت‬

‫مقدار هوای بیرون محیطی‬

‫مقدار هوای بیرون انسانی‬ ‫بار بر ثانیه‪-‬نفر‬

‫کاربرد‬

‫‪ cfm‬به ازای هر نفر‬

‫مراقبت روزانه (تا ‪ 4‬سالگی)‬ ‫کالس درس (‪ 5‬تا ‪ 8‬سال)‬ ‫کالس درس (‪ 9‬سال به باال)‬ ‫کالس سخنرانی‬ ‫کالس هنر‬ ‫آزمایشگاه‌های علمی‬ ‫کارگاه فلز ‪ /‬چوب‬ ‫آزمایشگاه کامپیوتر‬ ‫مجموعه‌ای با چند کاربرد‬ ‫کنفرانس ‪ /‬مالقات‬ ‫آزمایشگاه‌ها‬ ‫(‪ )1‬بر پایه حداکثر سکونت احتمالی‬

‫همی��ن دلیل کنترل هوای بی��رون و کنترل‬

‫می‌گیرند‪ .‬چالش کنترل نس��بی رطوبت در‬

‫تا ‪ 65%‬یا کمت��ر از آن‪ ،‬در دو حالت طراحی‬

‫رطوبت از یکدیگر قابل تفکیک نیست‪ .‬دیگر‬

‫فض��ای مس��کونی عمدتا به چال��ش کنترل‬

‫مشخص می‌کند‪:‬‬

‫توزیع‌کننده‌های رطوب��ت‪ ،‬عبارتند از مردم‪،‬‬

‫رطوبت در جریان هوای بیرون باز می‌گردد‪.‬‬

‫‪.1‬در ش��رایط طراحی حد نقطه ش��بنم‬ ‫بیرون و حد بار نهفته طراحی داخل؛‬

‫آش��پزی و قهوه‌سازها) که البته از نظر حجم‬

‫رطوبت را در الحاقیه شصت و دوم با محدود‬

‫‪.2‬در کم‌ترین مقدار حرارت محس��وس‬

‫نس��بت به هوای بیرون در مرتب��ه دوم قرار‬

‫کردن رطوبت نسبی مجاز در فضای مسکونی‬

‫محیطی م��ورد انتظ��ار و ش��رایط هم‌زمان‬

‫جدول ‪ :C‬محاسبه آنتالپی هوای بیرون در شرایط مخزن خشک و نقطه شبنم شهرهای مورد نظر‬ ‫شرایط نقطه شبنم‬

‫شرایط مخزن خشک‬

‫شهر‬ ‫چارلستون‬ ‫دنور‬ ‫کانزاس‬ ‫مینپولیس‬ ‫موبیل‬ ‫فیالدلفیا‬ ‫پرتلند‬ ‫سان آنتونیو‬ ‫سان فرانسیسکو‬

‫نکات‬ ‫‪ - 1‬منبع‪ ASHRAE , 2001 :‬کتابچه راهنما‪ ،‬بخش ‪6‬‬ ‫‪ - 2‬بدترین شرایط آنتالپی هوای بیرون‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫منابع داخلی و فیلترنش��ده (مانند تجهیزات‬

‫اس��تاندارد ‪،ASHRAE 62 - 2001‬‬

‫صفحه ‪ / 12‬شماره ‪31‬‬

‫آنتالپی‪ ،‬ش��رایط نقطه ش��بنم ‪ 1%‬و مخزن‬

‫(مشابه) بیرون‪.‬‬

‫استاندارد ‪ ASHRAE 62‬بیان می‌کند‬

‫که دمای مخزن خش��ک ه��وای بیرون‪ ،‬بار‬ ‫خورش��یدی و مق��دار گرمای محس��وس در‬

‫محیط در شرایط طراحی نقطه شبنم بیرون‪،‬‬ ‫با زمانی که در ش��رایط مخزن خشک بیرون‬ ‫مورد محاسبه قرار گیرند‪ ،‬متفاوت‌اند‪.‬‬

‫مثال‌های ارائه ش��ده را در نظر بگیرید‪.‬‬

‫اطالع��ات طراح��ی ‪ ASHRAE 1%‬ب��رای‬

‫چندین شهر‪ ،‬در شرایط نقطه شبنم و مخزن‬ ‫خش��ک‪ ،‬در ج��دول ‪ C‬آمده اس��ت‪ .‬مقدار‬ ‫رطوب��ت و آنتالپی ویژه ب��رای هوای مرطوب‬

‫در هر حالت‪ ،‬محاس��به و نش��ان داده شده‬

‫رطوبت‌سنجی تصویر (‪ )4‬آمده است‪.‬‬ ‫الحاقی��ه ش��صت و دوم اس��تاندارد‬ ‫‪ ،ASHRAE 62 - 2001‬ب��ا درخواس��ت‬ ‫حداقل ورودی ه��وای بیرون بیش از جریان‬ ‫خروجی حداکثری در یک ساختمان کامل‪،‬‬ ‫به کنترل رطوبت افزوده است‪ .‬به بیان دیگر‪،‬‬ ‫اس��تاندارد اکنون می‌خواهد س��اختمان‌ها‬ ‫تحت فش��ار باشند‪ .‬این اس��تاندارد در نظر‬ ‫می‌گیرد ک��ه محیط‌ها یا فضاه��ای خاص‪،‬‬ ‫الزاماتی ویژه‪ ،‬در شرایط فشار منفی یا بی‌اثر‬ ‫دارند‪ .‬هرچند شرایط کلی ساختمان باید در‬

‫اس��ت‪ .‬در ‪ 7‬مثال از ‪ 9‬شهر‪ ،‬شرایط طراحی‬

‫فشاری مثبت تامین شود‪.‬‬

‫هوای بی��رون‪ ،‬پدید آورده اس��ت‪ .‬ش��رایط‬

‫مالحظات صوتی‬

‫نقطه شبنم ‪ 1%‬بدترین حالت را برای طراحی‬ ‫طراحی مخزن خش��ک ‪ 1%‬تنها در ‪ 2‬مثال‪،‬‬ ‫بدترین هستند‪ .‬همچنین باید توجه داشت‬

‫که اطالعات نقطه ش��بنم‪ ،‬ش��رایط طراحی‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫خش��ک ‪ 1%‬کان��زاس س��یتی‪ ،‬در نم��ودار‬

‫هوای بیرون را در گستره‌ای از موقعیت‌های‬ ‫جغرافیای��ی در نظ��ر گرفته و ای��ن راه‌حل‪،‬‬

‫مح��دود ب��ه آب‌و هوای جنوب��ی و مرطوب‬

‫نیست‪.‬‬

‫ب��رای نش��ان دادن نم��وداری اختالف‬

‫هرچند مالحظات صوتی معموال شامل‬

‫اکث��ر سیس��تم‌های تهویه مطب��وع اداری و‬ ‫تجاری می‌ش��ود‪ ،‬اهمیت خاصی در کالس‬ ‫درس دارد‪ .‬ای��ن امر بر اس��اس ش��واهدی‬ ‫است که نش��ان می‌دهد کودکان تا رسیدن‬ ‫به دوره نوجوانی‪ ،‬شنوندگان ضعیفی بوده و‬ ‫توانایی‌های گفتاری و ادراکی کاملی ندارند‪.‬‬ ‫چنی��ن ضعفی به چندین عام��ل برمی‌گردد‬

‫(نلسون ‪:)2003‬‬ ‫توانایی فهم لغات در محیطی پرسروصدا‬ ‫و پرانعکاس‪ ،‬توانایی توسعه یافته‌ای است که‬ ‫در س��نین بلوغ و پس از ده سالگی‪ ،‬حاصل‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫تا ‪ 20%‬جمعیـــت دانش‌آموزی به دلیل‬ ‫بیماری (مانند عفونت‌های گوش) ش��نوایی‬ ‫خوب��ی نداش��ته و دیگر عوامل م��ادرزادی‪،‬‬ ‫ارث��ی و محیط��ی باع��ث می‌ش��وند تا خود‬ ‫دانش‌آموزان و نیز والدین ایشان از این مسئله‬ ‫آگاهی نیابند‪.‬‬ ‫بخش بزرگی از دانش‌آموزان در مدرس��ه‬ ‫ب��ه زبان��ی به ج��ز آنچ��ه در خان��ه صحبت‬ ‫می‌کنن��د‪ ،‬آم��وزش می‌بینند ک��ه علت آن‬ ‫تغییرات جامعه‌شناختی است‪.‬‬ ‫بسیاری از دانش‌آموزان در صورت وجود‬ ‫صداه��ای محیطی به س��ختی می‌توانند بر‬ ‫گفتار تمرکز کنند‪.‬‬ ‫ام��روزه کنت��رل صوت��ی در کالس‌های‬ ‫درس م��ورد توج��ه ق��رار گرفت��ه و اهمیت‬ ‫بیش��تری در مالحظ��ات طراحان سیس��تم‬ ‫تهویه مطبوع یافته اس��ت‪ .‬آخرین استاندارد‬ ‫صوت��ی کالس درس‪ ،‬اس��تاندارد ‪ANSI‬‬ ‫‪ ،S12.60‬معیارهای عملکرد صوتی‪ ،‬الزامات‬ ‫طراحی و راهنمای مدارس (‪،)ANSI 2002‬‬ ‫الزامات مربوط به سیستم‌های تهویه مطبوع‬ ‫با یا ب��دون کانال را بی��ان می‌کند‪ .‬در حال‬

‫نقطه شبنم‬

‫حاضر‪ ،‬این اس��تاندارد الزامی نیست‪ .‬مقاله‬ ‫‪ ARI‬ک��ه به بحث پیرامون ‪ANSI S12.60‬‬ ‫زن‬ ‫خ‬

‫یم‬ ‫دما‬

‫تال‬ ‫آن‬ ‫پی‬

‫می‌پردازد‪ ،‬به این موضوع اش��اره می‌کند که‬

‫ب‬ ‫طو‬ ‫مر‬

‫اخیرا قوانین ساختمانی بین‌المللی‪ ،‬پیشنهاد‬ ‫الحاق استاندارد جدید به قوانین ساختمانی‬ ‫بین‌المللی ‪ 2003‬را رد کرده اس��ت‪ .‬اهمیت‬ ‫ای��ن موضوع ب��رای طراحان سیس��تم‪ ،‬این‬ ‫نیس��ت که ‪ ANSI S12.60‬داوطلبانه بوده‬

‫دمای مخزن خشک‬

‫تصویر (‪ ASHRAE 1% :)4‬هوای بیرون مخزن خشک و نقطه شبنم‪ ،‬کانزاس سیتی‪ ،‬میسوری‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫یا قوانین س��اختمانی بین‌المللی‪ ،‬الحاق آن‬ ‫را رد کرده اس��ت‪ ،‬بلکه ب��رای آگاهی دادن‬

‫صفحه ‪ / 13‬شماره ‪31‬‬

‫در روند صنعتی است‪ .‬وجود استانداردهای‬

‫کانال کوچکی که مقاومت ایس��تایی کمتر از‬

‫این استانداردها آگاهی داشته باشد (نه آن که‬

‫حد ب��االی جریان برای واحده��ای تهویه را‬

‫را در پروژه‌های موجود نشان دهد‪ ،‬بر طراحی‬

‫‪ ARI 840‬ب��ه تعری��ف دو آزمای��ش‬

‫استاندارد ‪ ANSI S12.60‬حداکثر سطح‬

‫هوا را با تمامی هوای عبوری از مس��یر هوای‬

‫محدود می‌کن��د (که ش��امل تمامی منابع‬

‫هوای بی��رون‪ ،‬آب‌بندی ش��ده‌اند)‪ .‬آزمایش‬

‫داوطلبانه و حضور مهندس��ی محتاط که از‬

‫‪ 0.5inch w.g.‬دارد‪ ،‬عمل کنند‪ .‬استاندارد‪،‬‬

‫آن‌ها را به فراموشی بسپرد) و شایستگی خود‬

‫‪ 3000cfm‬می‌داند‪.‬‬

‫سیستم اثر می‌گذارد‪.‬‬

‫می‌پردازد‪ .‬آزمایش هوای اتاق‪ ،‬ظرفیت جریان‬

‫صوتی پس‌زمینه را بین ‪ 35dBA‬و ‪،55dBC‬‬

‫برگش��ت‪ ،‬اندازه‌گیری می‌کند (ورودی‌های‬

‫س درس از جمل��ه واحدهای‬ ‫صوت��ی در کال ‌‬

‫هوای تهویه‪ ،‬مقدار ظرفیت را با تمامی هوای‬

‫الزامات جدی��د ‪ ANSI‬یک واحد تهویه باید‬

‫(ورودی ه��وای برگش��تی‪ ،‬آب‌بندی ش��ده‬

‫و ‪ Lwc = 65‬را دارا باش��د (ش��افر ‪.)2003‬‬

‫‪ -0.05inch w.g‬در ورودی‪ ،‬مشابه اتالف از‬

‫تهوی��ه مطبوع می‌ش��ود)‪ .‬ب��رای تطبیق با‬

‫عبوری از مسیر هوای تهویه‪ ،‬بررسی می‌کند‬

‫حداکثر‪ ،‬س��طوح توان صوت��ی ‪Lwa = 45‬‬

‫اس��ت)‪ .‬در این حالت‪ ،‬فشار ایستای بیرونی‬

‫عموما واحدهای تهویه‪ ،‬سطوح توان صوتی‬

‫طریق نورگیرها است‪ .‬مقدار تهویه استاندارد‬

‫‪ 350 (2000‬راهنم��ای صنعتی برای تعیین‬

‫به صورت درصد‪ ،‬بیان می‌شود (هوای تهویه‬

‫‪ Lwa = 54 - 67‬دارن��د‪ .‬اس��تاندارد (‪ARI‬‬

‫به عنوان نسبت دو جریان اندازه‌گیری شده و‬

‫سطح توان صوتی واحد تهویه (‪ )Lw‬است‪.‬‬

‫÷ هوای ورودی)‪ .‬نس��بت تهویه اس��تاندارد‬

‫استاندارد ‪ARI 840‬‬

‫بنیادی تج��اری و تولید‌کننده‪ ،‬اس��تاندارد‬ ‫‪ ،ARI 840 - 98‬واحده��ای تهویه را بنیان‬

‫نهاده است‪ .‬استاندارد به تعیین مشخصات‪،‬‬ ‫طبقه‌بن��دی‪ ،‬بررس��ی و می��زان الزام��ات‪،‬‬ ‫حداق��ل اطالعات م��ورد نیاز برای انتش��ار‬

‫مقادیر‪ ،‬الزامات عملکرد‪ ،‬الزامات عملیاتی‪،‬‬ ‫عالمت‌گذاری و شرایط انطباق می‌پردازد‪.‬‬ ‫‪ ARI 840‬واحد تهویه را این گونه تعریف‬ ‫می‌کن��د‪« :‬مجموع��ه‌ای مصنوعی مجهز به‬ ‫تهویه هوای بیرون و دریچه‌های برگشت هوا‬ ‫که قادر به تهویه حداقل ‪ 80‬درصدی جریان‬ ‫هوای اس��تاندارد باش��د»‪ .‬همچنین تصریح‬ ‫می‌کن��د که قابلیت تهویه ه��وا باید در عین‬ ‫تامین ه��ر ترکیبی از گرمایش‪ ،‬س��رمایش‪،‬‬ ‫کنت��رل رطوبت و فیلتر هوا ص��ورت پذیرد‪.‬‬ ‫واحدهای تهویه برای تحوی��ل آزادانه هوا به‬ ‫اتاق‪ ،‬طراحی ش��ده‌اند ولی ممکن اس��ت با‬

‫مقدار اندازه‌گیری شده (منتشرشده) باشد‪.‬‬

‫نس��بت تهویه اس��تاندارد تنه��ا مقدار‬

‫عملکردی اس��ت که مس��تقیما به وس��یله‬

‫‪ ARI 840‬تعریف می‌ش��ود‪ .‬مقادیر عملکرد‬ ‫استاندارد برای ظرفیت گرمایشی و سرمایشی‪،‬‬ ‫ت��وان ورودی‪ ،‬جری��ان ه��وای اس��تاندارد‪،‬‬ ‫جریان س��یال و افت فش��ار به وسیله دیگر‬ ‫اس��تانداردهای ‪ ،ARI‬مطابق مراجع زیر به‬ ‫‪ ARI 840‬افزوده شده‌اند‪:‬‬ ‫واح��د تهویه خودکفا‪ :‬اس��تاندارد ‪ARI‬‬ ‫‪380/310‬‬ ‫واحده��ای تهویه خودکف��ا با منبع آب‪:‬‬ ‫استانداردهای ‪ARI 320, 325, 330‬‬ ‫واحـده��ای‬

‫تهوی��ه‬

‫فـن‌کوی��ل‪:‬‬

‫استانداردهای ‪ 240/210‬یا ‪ARI 440‬‬

‫انتخاب واحد تهویه‬

‫فرآیند انتخاب معمولی که در زیر می‌آید‪،‬‬

‫گام‌های��ی پای��ه در تعیین یک واح��د تهویه‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫می‌توان ب��ا اس��تفاده از برنامه‌های انتخاب‬ ‫تجهیزات کریر ‪( E - Cat‬قابل دسترس��ی از‬ ‫طری��ق نمایندگان فروش کریر) با س��رعت و‬

‫ن است‬ ‫دقت بیشتری پیمود‪ .‬مهم‌ترین نکته آ ‌‬

‫که انتخاب تجهیزات به صورت کامپیوتری‪،‬‬ ‫فرآیندی کور و بی‌هدف نیست‪ .‬طراح سیستم‬

‫تنها در صورتی که اطالعاتی صحیح و دقیق‬ ‫به برنامه نرم‌افزاری ارائه کند‪ ،‬انتخابی صحیح‬ ‫خواهد داش��ت‪ .‬یک انتخاب خوب‪ ،‬انتخابی‬ ‫اس��ت که نه بیش از حد کوچک باش��د‪ ،‬نه‬

‫بیش از ح��د بزرگ‪ .‬در صورت��ی که بیش از‬ ‫حد کوچک باش��د‪ ،‬پیامد حاصله به آس��انی‬ ‫قابل پیش‌بینی اس��ت‪ .‬عارض��ه بیش از حد‬

‫بزرگ بودن‪ ،‬با گذش��ت زمان‪ ،‬تاثیر خود را‬ ‫به ص��ورت مش��کالتی در کنت��رل رطوبت‪،‬‬

‫عملکرد غیراقتصادی‪ ،‬کنترل دمای محیطی‬ ‫و سروصدا نشان می‌دهد‪.‬‬

‫گام‌هایی که در زیر می‌آیند‪ ،‬به چگونگی‬

‫انتخاب یک واحد تهویه می‌پردازند و کمکی‬ ‫در زمین��ه ب��ار وارده و انتخ��اب تجهی��زات‬

‫سرمایش و گرمایش مرکزی نمی کنند‪.‬‬

‫گام اول‪ :‬تعیین بار اتاق‬

‫ب��ار اتاق باید در ش��رایط طراحی مخزن‬

‫خش��ک‪ ،‬ش��رایط طراح��ی نقطه ش��بنم و‬ ‫مجموعه ب��ار کلی بنا‪ ،‬مورد محاس��به قرار‬ ‫گیرد‪ .‬بار مذکوره باید شامل گرمای به‌دست‬ ‫آمده (و ات�لاف آن) از طریق انتقال گرمایی‪،‬‬ ‫خورش��یدی‪ ،‬گرمای به دست آمده داخلی‪،‬‬ ‫ساکنان و نفوذ گرما باشد‪ .‬در ساختمان‌هایی‬ ‫با محیط‌های بزرگ و نورگیر‪ ،‬بار خورشیدی‬ ‫نه فقط در طول روز که حد آن درک می‌شود‬ ‫بلک��ه در طول س��ال نیز موث��ر خواهد بود‪.‬‬ ‫بارهای تهویه نیز باید به طور مس��تقل مورد‬ ‫محاس��به قرار گیرند‪ .‬در حقیق��ت‪ ،‬بارهای‬ ‫تهویه نباید در محاس��به حد بار اتاق در نظر‬ ‫گرفته شوند‪.‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫موسسه تهویه هوا و سرمایش به عنوان‬

‫نباید کمت��ر از ‪ 80%‬بوده و حداقل باید ‪95%‬‬

‫برای اتاقی مشخص اس��ت‪ .‬بعضی گام‌ها را‬

‫صفحه ‪ / 14‬شماره ‪31‬‬

‫اغلب طرح‌ه��ای کنترل واح��د تهویه‪،‬‬ ‫چرخه گرمای��ش صبحگاهی دارن��د‪ .‬وجود‬ ‫ظرفیت کمک��ی برای باال بردن دمای اتاق از‬ ‫س��طح عقب‌رونده به س��طح عادی‪ ،‬معموال‬ ‫ضروری نیس��ت‪ .‬در ط��ول چرخه گرمایش‪،‬‬ ‫جریان هوای بیرون متوقف شده و به ظرفیت‬ ‫س��رمایش یا گرمایش واحد‪ ،‬اج��ازه تاثیر بر‬ ‫دمای اتاق را می‌دهد‪.‬‬

‫گام دوم‪ :‬تعیین اندازه صحیح واحد‬ ‫اندازه واحدهای تهویه مطبوع بر اساس‬

‫ظرفیت جریان هوای آن‌ها سنجیده می‌شود‪.‬‬ ‫این اندازه‌ه��ا عبارتند از ‪،1000 ،750 ،500‬‬ ‫‪ 1250‬و ‪ 2000‬در واح��د ‪ .cfm‬ط��راح باید‬ ‫بدان��د که ممک��ن اس��ت اختالفات��ی بین‬ ‫مش��خصات س��ازنده و تحویل عملی جریان‬ ‫هوا وجود داش��ته باشد‪ .‬مقدار جریان هوای‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫اس��تاندارد مطابق ب��ا ‪ ،ARI 840‬مقداری‬

‫قوانین محلی‪ ،‬حداقل تغییر هوا را مشخص‬ ‫نموده‌ان��د‪ .‬معموال جریان ه��وای یک واحد‬

‫تهویه باید در هر س��اعت ‪ 5‬تا ‪ 9‬تغییر هوایی‬

‫داشته باشد‪.‬‬

‫جریان هوای به دس��ت آمده از واحد‪ ،‬با‬

‫معادله زیر به دست می‌آید‪:‬‬

‫‪ cfm = Vsa‬جریان هوای واحد‬

‫‪ 60‬دقیقه بر ساعت ‪( /‬حجم هوای اتاق‬ ‫بر حسب فوت مکعب) (تغییر هوا در ساعت)‬

‫= ‪Vsa‬‬

‫معادله فوق را تکمی��ل کرده و انتخابی‬

‫مقدماتی برای رس��یدن به نزدیک‌ترین اندازه‬ ‫واحد‪ ،‬انجام می‌دهیم‪.‬‬ ‫مثال‪:‬‬

‫ابعاد اتاق‪ 30 ×24 :‬فوت‬

‫ارتفاع سقف‪ 10 :‬فوت‬

‫مقدار تغییر هوا‪8ac/hr :‬‬ ‫‪ 60‬دقیقه بر ساعت ‪ 10×24×30 ( /‬فوت‬

‫اندازه‌گیری‌شده می‌باشد و نیازی نیست تا به‬

‫) ( ‪ 8‬تغییر هوا در ساعت) = ‪Vsa =960cfm‬‬

‫باش��د‪ .‬تمامی مدل‌های کریر (وقتی با کویل‬

‫برای مقایسه‪ ،‬اغلب سیستم‌های تهویه‬

‫با حدود ‪ 5%‬اختالف نسبت به مقادیر خاص‪،‬‬

‫فوت مربع (یا اندکی بیشتر) از سطح را تامین‬

‫انتخاب صحیح اندازه واحد تهویه به سه‬

‫ه��وای ‪ 1cfm‬به ازای هر فوت مربع‪ ،‬معادل‬

‫‪ - 1‬تامین چرخه مناسب هوا در اتاق‬

‫به مقدار عرضه جریان هوا از تغییرات هوا در‬

‫وسیله استاندارد‪ ،‬در محدوده مقادیر خاص‬

‫انتخاب واحد تحویل‌دهنده ‪1000cfm‬‬

‫سه‌ردیفه در نظر گرفته شوند) جریان هوایی‬

‫کانال‌دار‪ ،‬جریانی ح��دود ‪ 1cfm‬به ازای هر‬

‫ارائه می‌کنند‪.‬‬

‫می‌کنند‪ .‬در اتاقی با سقف ‪ 10‬فوتی‪ ،‬جریان‬

‫عامل بستگی دارد‪:‬‬ ‫‪ - 2‬تامین مقدار مناسب از هوای بیرون‬ ‫‪ - 3‬تامین واحدی با ظرفیت کافی برای‬

‫‪ 6‬تغییر هوا در ساعت خواهد بود‪ .‬جدول ‪D‬‬ ‫ساعت نسبت به فوت مکعب به ازای دقیقه‬ ‫در فوت مربع از س��طح برای اختالف ارتفاع‬

‫مواجهه با حد بارهای سرمایشی و گرمایشی‬

‫سقف‪ ،‬می‌پردازد‪.‬‬

‫اندازه بر اساس چرخه هوا‬

‫اندازه بر اساس جریان هوای تهویه‬

‫مق��دار جریان کافی تخلیه ش��ده از یک‬

‫ب��رای ایجاد کیفی��ت قابل قب��ول هوا‬

‫و اجتن��اب از وجود نقاط س��رد ی��ا گرم در‬

‫بیرون ضروری است‪ .‬هوای بیرون دارای بو‪،‬‬

‫وس��یله تعداد تغییرات هوا به ازای س��اعت‬

‫است‪ .‬الزامات مربوط به جریان هوای بیرون‬

‫واح��د تخلیه‪ ،‬باع��ث ترکیب مناس��ب هوا‬

‫در داخ��ل‪ ،‬وجود جریان هوای مناس��ب از‬

‫اتاق می‌ش��ود‪ .‬مقدار جری��ان الزم‪ ،‬اغلب به‬

‫مونوکس��یدکربن‪ ،‬ترکیبات س��یال آلی و‪...‬‬

‫در فضای مس��کونی به دست می‌آید‪ .‬برخی‬

‫به وس��یله قوانین محلی‪ ،‬مش��خص شده و‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫معموال به ویرایش استاندارد ‪ASHRAE 62‬‬ ‫)‪(62 - 1989 62 - 1999 , 62 - 2001‬‬ ‫ارجاع داده می‌شوند‪.‬‬ ‫مثال‪:‬‬ ‫الزام قانونی‪ :‬استاندارد ‪ASHRAE 62‬‬ ‫‪- 1999‬‬ ‫ساکنان اتاق‪ 25 :‬نفر‬ ‫نوع اتاق‪ :‬آموزشی ‪ /‬کالس درس‬ ‫از ج��دول (‪ASHRAE 62 - 1999 )2‬‬ ‫(بخش ‪ 2/2‬تجهی��زات اداری) حداقل الزام‬ ‫هوای بیرون‪ 15cfm ،‬برای هر نفر است‪.‬‬ ‫جریان هوای تهویه = ‪Voa‬‬ ‫‪375cfm = 25‬نفر × ‪ 15cfm‬به ازای هر‬ ‫نفر = ‪Voa‬‬ ‫بررسی نسبت هوای بیرون‪:‬‬ ‫‪cfm / 375 cfm = 1000 = 0.375‬‬ ‫‪ = Vsa / Voa‬نسبت هوای بیرون‬ ‫ب��ار تهویه ح��دود ‪ 40%‬ظرفی��ت واحد‬ ‫(نس��بت هوای بیرون بی��ش از ‪ )0.4‬الزامی‬ ‫نیست‪ .‬عملکرد واحد با درصد باالیی از هوای‬ ‫تهویه ممکن است برای کنترل سطح رطوبت‬ ‫ات��اق ناکافی باش��د‪ .‬در مثال ف��وق‪ ،‬واحد‬ ‫تحویل‌دهنده ‪ 1000cfm‬قابل قبول است‪.‬‬

‫ان�دازه ب�ر اس�اس مواجه�ه ب�ا باره�ای‬ ‫سرمایشی و گرمایشی کل‬

‫پ��س از تعیین جریان هوای بیرون‪ ،‬باید‬

‫بارهای سرمایش��ی و گرمایش��ی کل شامل‬ ‫هوای تهویه‪ ،‬مورد محاس��به قرار گیرند‪ .‬بار‬ ‫گرمایشی کل از معادله زیر به دست می‌آید‪:‬‬ ‫بار اتاق ‪ +‬بار تهویه = بار کل گرمایشی‬ ‫یا چنین نوشته می‌شود‪:‬‬ ‫‪Qt = Qoa + Qr‬‬ ‫که‪:‬‬ ‫(‪Voa = Qoa × 1.08 × )Toa - Tr‬‬ ‫در نتیجه‬ ‫‪Qr + { (Toa - Tr) × 1.08 × Voa } = Qt‬‬ ‫که‪:‬‬

‫صفحه ‪ / 15‬شماره ‪31‬‬

‫جدول ‪ :D‬مقدار جریان هوای ورودی بر پایه ‪ CFM‬بر فوت مربع‪ ،‬نسبت به ارتفاع سقف و مقدار تغییر هوا‬ ‫تغییر هوا در هر ساعت‬

‫ارتفاع‬ ‫سقف‬

‫مثال‪ :‬اتاقی با ‪ 10‬فوت ارتفاع سقف و هوای ورودی با ‪ 7‬بار تغییر در هر ساعت‪ ،‬ورودی معادل ‪ 1.167cfm‬بر فوت مربع دارد‪.‬‬

‫‪ Tr‬و ‪ Toa‬دمای مخزن خش��ک هوای‬ ‫بیرون و اتاق‪ ،‬در شرایط طراحی هستند‪.‬‬ ‫مثال‪:‬‬ ‫(‪ 70 :)Tr‬درجه فارنهایت مخزن خشک‬ ‫دم��ای هوای اتاق در زمس��تان (‪:)Toa‬‬ ‫صفر درجه فارنهایت مخزن خشک‬ ‫ب��ار گرمایش��ی ات��اق مورد محاس��به‪:‬‬ ‫‪15840Btu / hr‬‬ ‫بار گرمایشی کل (‪:)Qth‬‬ ‫} ‪15840 + { (0 - 70) × 1.08 × 375cfm‬‬ ‫‪= Qth‬‬

‫‪Qth = 44190Btu / hr‬‬ ‫ب��ار سرمایش��ی کل (‪ )Qtc‬دو جز دارد‪:‬‬ ‫بار سرمایش��ی محس��وس کل (‪ )Qsc‬و بار‬ ‫سرمایش��ی نهفته کل (‪ .)Qlc‬با استفاده از‬ ‫معادالت داده شده‪:‬‬ ‫‪Qtc = Qsc + Qlc‬‬ ‫} ‪Qrc = Qsc + { (Toa - Tr) × 1.08 × Voa‬‬ ‫× ‪Qrl = Qlc + { (Woa - Wr) × 4840‬‬ ‫} ‪Voa‬‬

‫بی��رون و ه��وای ات��اق (در واحده��ای پوند‬ ‫رطوبت به ازای پوند هوای خش��ک) و ‪Qrc‬‬ ‫و ‪ Qrl‬بارهای سرمایش��ی نهفته و محسوس‬ ‫اتاق هستند‪.‬‬ ‫معادل�� ‌ه جایگزین با اس��تفاده از آنتالپی‬ ‫هوای بیرون (‪ )hoa‬و آنتالپی هوای اتاق (‪)hr‬‬ ‫برای محاس��به بار کل‪ ،‬مورد اس��تفاده قرار‬ ‫می‌گیرد‪:‬‬ ‫= } ‪Qtc { (hoa - hr) × 4.5 × Voa‬‬ ‫‪+ Qrl + Qrs‬‬ ‫مثال‪:‬‬ ‫بار سرمایش��ی محس��وس ات��اق مورد‬ ‫محاسبه (‪25400Btu / hr :)Qrs‬‬

‫آنتالپی هوای بیرونی در شرایط طراحی‬

‫‪)hoa): 38.427Btu / lb‬‬

‫ش��رایط طراحی هوای داخل‪ 75 :‬درجه‬

‫فارنهایت مخزن خشک و ‪ 63‬درجه فارنهایت‬

‫مخزن مرط��وب (‪ 55‬درجه فارنهایت ‪ )DP‬و‬ ‫رطوبت نسبی ‪50%‬‬

‫مق��دار رطوبت هوای داخل در ش��رایط‬

‫طراح��ی ‪Woa): 0.009320 lb . H2O /‬‬

‫‪)lb‬مخزن خشک‬

‫آنتالپی هوای داخل در ش��رایط طراحی‬

‫‪)hr): 28.215Btu / lb‬‬

‫با اس��تفاده از معادالت ‪ 9‬و ‪ 10‬بارهای‬

‫نهفته و محسوس کل‪ ،‬عبارتند از‪:‬‬

‫بار سرمایشی نهفته اتاق مورد محاسبه‬

‫‪25400 + {(75 - 95) × 1.08 × 375cfm‬‬ ‫‪} = Qsc‬‬

‫ش��رایط طراحی هوای بیرون‪ 95 :‬درجه‬

‫‪Qsc = 33500Btu / hr‬‬

‫فارنهایت مخزن خشک و ‪ 75‬درجه فارنهایت‬

‫× )‪6100 + { (0.014148 - 0.009320‬‬ ‫‪4840 × 375cfm } = Qth‬‬

‫مق��دار رطوبت هوای بیرون در ش��رایط‬

‫‪Qlc = 14860Btu / hr‬‬

‫طراح��ی (‪lb . H2O / 0.014148 :)Woa‬‬

‫‪Qtc = 33500 + 14860 = 48360Btu / hr‬‬

‫(‪6100Btu / hr :)Qrl‬‬

‫مخزن مرطوب (‪ 67‬درجه فارنهایت ‪)DP‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫دم��ای ه��وای ات��اق در زمس��تان‬

‫ک��ه ‪ Woa‬و ‪ Wr‬مق��دار رطوبت هوای‬

‫‪ lb‬مخزن خشک‬

‫صفحه ‪ / 16‬شماره ‪31‬‬

‫در این مثال‪ ،‬محاسبه بار سرمایشی کل‬ ‫با استفاده از معادله ‪:10‬‬ ‫‪- 38.427( { + 6100 + 25400‬‬ ‫‪cfm 375 } = Qtc = × 4.5 × )28.215‬‬ ‫‪48730Btu / hr‬‬ ‫اخت�لاف‪ ،‬در نتایج مع��ادالت طبیعی‬ ‫ب��وده و به ماهیت تقریب��ی عوامل تبدیل باز‬ ‫می‌گردد‪.‬‬ ‫عمل سرمایش مناس��ب نیازمند مقدار‬ ‫جریان هوایی حدود ‪ 350‬تا ‪ 450cfm‬به ازای‬ ‫هر تن بار سرمایشی محس��وس اتاق است‪.‬‬ ‫در این مثال‪ ،‬گستره جریان هوای سرمایشی‬ ‫مورد نظر‪:‬‬ ‫‪ cfm / ton × 33500Btu / hr /‬حد پایین ‪350‬‬ ‫‪12000Btu / hr. ton = 977cfm‬‬ ‫‪ cfm / ton × 33500Btu / hr /‬حد باال ‪450‬‬ ‫‪12000Btu / hr. ton = 1256cfm‬‬

‫بر اساس این معادله‪ ،‬واحد تحویلی بین‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫‪ 970‬و ‪ 1256cfm‬قابل قبول خواهد بود‪.‬‬ ‫در ای��ن حالت باید ظرفیت سرمایش��ی‬

‫‪+ Voa‬‬

‫ب��ود‪ .‬در مالحظه ت��وان واحد تهوی��ه برای‬

‫مثال‪:‬‬

‫برای تحوی��ل ‪ 1250cfm‬هوای ورودی‪،‬‬

‫‪ EAT‬سرمایشی چنین خواهد بود‪:‬‬

‫‪(1250cfm) / (375cfm × 95) + (875cfm‬‬ ‫‪× 75) = EAT‬‬

‫‪ EAT‬سرمایش��ی = ‪ 81‬درجه فارنهایت‬

‫دمای مخزن خشک‬

‫و ‪ EAT‬گرمایشی‪:‬‬

‫ظرفیت س��رمایش آزاد موجود (‪ )Qfc‬از‬

‫معادله زیر به دست می‌آید‪:‬‬

‫‪SVR = Qfc × { (Tr - Tc) × 1.08 × Vsa‬‬ ‫}‬

‫‪ EAT‬گرمایش��ی = ‪ 49‬درجه فارنهایت‬

‫دمای مخزن خشک‬

‫پیش از ق��رار دادن دم��ای تغییر‪ ،‬الزم‬

‫دمای ورودی مخزن مرطوب با استفاده‬

‫اس��ت بارهای محس��وس داخلی‪ ،‬انسانی و‬

‫خورش��یدی‪ ،‬جدا ش��ده و از ای��ن اطالعات‬

‫از همان معادالت و ش��رایط مخزن مرطوب‬

‫ب��رای تعیین حداکثر ه��وای ورودی که قادر‬

‫‪(1250cfm) / (375cfm × 75) + (875cfm‬‬ ‫‪× 63) = EAT‬‬

‫دانستن بارها‪ ،‬حداکثر دمای تغییر از معادله‬

‫‪ EAT‬سرمایشی = ‪ 66.6‬درجه فارنهایت‬

‫{ ‪ / SVR × 1.08 × Vsa‬خورش��یدی ‪+‬‬

‫داخل و بیرون‪:‬‬

‫دمای مخزن مرطوب‬

‫سرمایش��ی کاف��ی نداش��ته و از واح��دی با‬

‫گام سوم‪ :‬تعیین کویل ورودی تهویه‬ ‫هوا‬

‫و گرمایشی را تعیین نمود‪.‬‬

‫با اطالعات به دس��ت آمده در گام‌های‬

‫انتخاب تجهیزات) می‌توان کویل سرمایشی‬

‫دم��ای مخ��زن خش��ک ورودی ب��رای‬

‫نشت و تهویه نیز صفر خواهند بود‪.‬‬

‫× ‪(1250cfm) / (375cfm ×0) + (875cfm‬‬ ‫‪70) = EAT‬‬

‫ف��وق‪ ،‬و اس��تفاده از کری��ر ‪( E - Cat‬برنامه‬

‫‪ 1250cfm‬استفاده می‌شود‪.‬‬

‫خورشیدی‪ ،‬ساکنان و دیگر بارهای داخلی‪.‬‬

‫استاندارد مطابق ‪ ARI 840‬است‪.‬‬

‫عمل��ی موج��ود‪ ،‬از واحده��ای ‪ 1000‬و‬ ‫این مثال‪ ،‬واحد تهوی��ه ‪ 1000cfm‬ظرفیت‬

‫آزاد‪ ،‬تنه��ا بارهای مورد مالحظه عبارتند از‪:‬‬

‫که ‪ Tc‬دمای تغییر و ‪ SVR‬مقدار تهویه‬

‫گام چه�ارم‪ :‬انتخ�اب کویل‌ه�ای‬ ‫گرمایشی و سرمایشی‬

‫‪1250cfm‬م��ورد بررس��ی ق��رار گیرن��د‪ .‬در‬

‫مواجهه با بار سرمایش��ی در حالت سرمایش‬

‫گام پنجم‪ :‬تعیین ظرفیت سرمایش‬ ‫آزاد‬

‫به پاس��خگویی این بارها باشند‪ ،‬بهره برد‪ .‬با‬

‫زیر به دست می‌آید‪:‬‬

‫انسانی ‪ +‬داخلی } ‪Tr = Tc max -‬‬ ‫مثال‪:‬‬

‫باره��ای محس��وس داخلی‪ ،‬انس��انی و‬

‫خورشیدی‪18800Btu / hr :‬‬

‫مقدار تهوی��ه اس��تاندارد‪( 98% :‬بر پایه‬

‫‪)ARI 840‬‬

‫{ ‪cfm / 1250 × 1.08 × 0.98‬‬

‫= ‪18800Btu / hr } - 75F = Tc max‬‬

‫‪ 60.8‬درجه فارنهایت‬

‫تغییر سیستم کنترل در دمایی کمتر از‬

‫گرمایش و س��رمایش به وسیله نسبت ساده‬

‫وقتی دمای هوای بیرون به اندازه کافی‬

‫‪ 60.8‬درجه فارنهایت صورت می‌پذیرد‪ .‬جهت‬

‫(‪Voa × Toa) + (Vra × Tr) =( / )Vsa‬‬

‫می‌تواند به عن��وان یک ذخیره‌کننده جانبی‬

‫بی��ن دمای محاس��به ش��ده و نقطه کنترل‬

‫که ‪ Vra ، Voa‬و ‪ Vsa‬هوای برگش��تی‪،‬‬

‫س��رمایش موجود به عن��وان تابعی از هوای‬

‫نقطه تغیی��ر در ‪ 56‬درجه فارنهایت‪ ،‬ظرفیت‬

‫جریان هوای ورودی باید جریان هوای عملی‬

‫و تغییرات دما تعیین می‌ش��ود‪ .‬در ش��رایط‬

‫کویل‌ها‪ ،‬فیلترها و لوازم) بوده و ‪Vsa = Vra‬‬

‫اتاق باش��د‪ ،‬اتالف حرارتی برابر صفر خواهد‬

‫معادله زیر به دست می‌آید‪:‬‬

‫پایین باشد‪ ،‬دریچه هوای بیرون واحد تهویه‬

‫احتیاط‪ ،‬حاش��یه‌ای ‪ 3‬تا ‪ 5‬درجه فارنهایت‬

‫‪EAT‬‬

‫هوا برای ایجاد س��رمایش به کار رود‪ .‬مقدار‬

‫عمل��ی در نظر گرفته می‌ش��ود‪ .‬با قرار دادن‬

‫هوای بیرون و جریان هوای ورودی هستند‪.‬‬

‫ورودی (با اس��تفاده از ‪ 100%‬هوای بیرون)‬

‫سرمایشی آزاد واحد تهویه عبارت است از‪:‬‬

‫ب��رای واح��د تهویه همانند ط��رح (همراه با‬

‫تغییر‪ ،‬اگر دمای هوای بیرون کمتر از دمای‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫× )‪0.98 = 25140 Btu / hr × { (75 - 56‬‬ ‫‪1.08 ×1250 cfm} = Qfc‬‬

‫طراح بای��د در مواجهه ب��ا ‪،ARI 840‬‬

‫صفحه ‪ / 17‬شماره ‪31‬‬

‫نسبت به تهویه استاندارد که جریان تهویه را‬

‫شکلی مشابه اس��ت‪ .‬وقتی دمای اتاق بیش‬

‫(و نه مق��داری عددی) تعیین ک��رده و باید‬

‫هنگامی که واحد روشن شده و دریچه هوای‬

‫اگر واحد ‪ ،1000cfm‬جریان هوای استاندارد‬

‫تا وقتی دمای اتاق در حد سکونت باشد کویل‬

‫به عنوان درصدی از جریان تهویه استاندارد‬

‫از حد سکونت باشد‪ ،‬دریچه هوای بیرون‪ ،‬در‬

‫حداقل ‪ 80%‬باشد‪ ،‬هوشیار باشد‪ .‬برای نمونه‬

‫برگشتی کامال باز است‪ ،‬بسته باقی می‌ماند‪.‬‬

‫‪ 900cfm‬داشته باشد (جریان عملی) حداکثر‬

‫سرمایشی‪ ،‬سرمایش کاملی ارائه خواهد داد‪.‬‬

‫جریان هوای بیرون می‌تواند تا حد ‪720cfm‬‬ ‫پایین بوده و هم‌چنان با ‪ ARI 840‬مطابقت‬ ‫داشته باش��د‪ .‬جریان هوای استاندارد واحد‬ ‫تهوی��ه کریر‪ ،‬با مقدار جری��ان هوای عددی‪،‬‬

‫تنها ‪ 5%‬اختالف دارد‪.‬‬

‫کنترل‌ها‬

‫حالت گرمایشی و تهویه‬

‫مقدماتی‪ ،‬واحد تهوی��ه به حالت گرمایش و‬ ‫تهویه درمی‌آید‪ .‬دریچه هوای بیرون تا حداقل‬

‫ممکن برای تامین الزامات هوای بیرون اتاق‬ ‫باز می‌شود‪ .‬بر ‪ 100%‬واحدهای هوای بیرون‬

‫واحده��ای تهوی��ه در زمین��ه فن��اوری‬

‫بس��یاری برای تهویه‪ ،‬گرمایش و س��رمایش‬

‫آب گرم‪ ،‬الکتریک) در واکنش به ترموستات‬

‫از واح��د تهویه تکی که با ترموس��تات اتاق‪،‬‬

‫س��کونت را تامین کند‪ .‬وقتی اتاق مسکونی‬

‫نظ��ارت و کنترل آن‌ها به وس��یله سیس��تم‬

‫واحد تهویه‌ای که با یک کویل آب گرم و‬

‫پدید آمده‌اند‪ .‬کنترل می‌تواند گوناگون باشد‪:‬‬

‫قس��مت بس��ته می‌ش��ود تا حد گرمایش��ی‬

‫کنترل می‌ش��ود تا واحدهای چندگانه‌ای که‬

‫است‪ ،‬فن پیوسته کار می‌کند‪.‬‬

‫خودکار مرکزی بنا‪ ،‬است‪.‬‬

‫دریچ��ه جانبی و جلو عمل می‌کند‪ ،‬این‌گونه‬

‫سه حالت کنترل اصلی وجود دارد‪:‬‬

‫کار می‌کند‪:‬‬

‫□ گرمایش و تهویه‬

‫تامی��ن حد اتاق عمل می‌کند (این امر باعث‬

‫□ واحد با پایین‌ترین س��رعت الزم برای‬

‫□ سرمایش و تهویه‬

‫کاهش صدا و مصرف انرژی می‌شود)‪.‬‬

‫تجهیزات عمل‌کننده در حالت ش��بانه‬

‫موقعیت خود باز است‪.‬‬

‫□ دریچ��ه ه��وای بی��رون در حداق��ل‬

‫برای آن که ش��رایط ساکنان را تامین کنند‪،‬‬

‫□ شیر کنترل آب گرم با دو وضعیت باز‬

‫فصول سرد و گرم س��ال‪ ،‬صادق است‪ .‬گرم‬

‫□ بس��ته به ترموس��تات بخش‪ ،‬دریچه‬

‫باید به حالت گرم ش��دن درآیند‪ .‬این امر در‬

‫است‪.‬‬

‫ش��دن زمس��تانی در زمانی پیش از رسیدن‬

‫جانبی و س��طح تنظیم می‌ش��وند تا دمای‬

‫ات��اق کمتر از حد س��کونت باش��د‪ ،‬دریچه‬

‫حد اتاق پدید‌آورند‪ .‬ترموستاتی با حد باال در‬

‫ش��ده و دریچه هوای برگشتی همانند تصویر‬

‫هوا می‌شود‪.‬‬

‫دمای اتاق در حد س��کونت است‪ ،‬گرمایش‬

‫ساکنان برسد و دریچه جانبی و جلو در حالت‬

‫س��اکنان اتاق صورت می‌پذی��رد‪ .‬اگر دمای‬

‫هوای مخلوط خروج��ی کافی را برای تامین‬

‫هوای بیرون بسته باقی مانده تا واحد روشن‬

‫واحد‪ ،‬نصب شده و مانع از کاهش زیاد دمای‬

‫(‪ ،)5‬کامال باز شود‪ .‬کویل گرمایشی تا وقتی‬

‫اگ��ر دم��ای اتاق ب��ه زیر ح��د گرمایش‬

‫کاملی پدی��د می‌آورد‪ .‬حالت تابس��تانی‪ ،‬به‬

‫جلو کامل باشد (بدون جانبی)‪ ،‬سرعت فن‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫تصویر (‪ :)5‬جریان هوا در طول چرخه گرم شدن‬

‫افزایش خواهد یافت‪.‬‬ ‫پس از تغییر س��رعت موتور فن‪ ،‬دریچه‬ ‫هوا تغییر وضعیت می‌دهد تا حداقل جریان‬ ‫هوای بیرون تامین شود (در غیر این صورت‪،‬‬ ‫حجم جریان هوای بیرون با افزایش س��رعت‬ ‫فن بیشتر خواهد شد)‪.‬‬ ‫در طول دوره کاهش بار گرمایش��ی‪ ،‬اگر‬ ‫دمای اتاق بیش از حد باش��د‪ ،‬س��رعت فن‬ ‫کاه��ش خواهد یافت‪ .‬دریچ��ه هوای بیرون‬ ‫نیز تغییر وضعی��ت می‌دهد تا همانند قبل‪،‬‬ ‫حداقل جریان مناسب تهویه تامین شود‪.‬‬ ‫اگر فن در پایین‌ترین سرعت خود باشد‪،‬‬ ‫دریچه جانبی و جلو دوباره بسته می‌شوند تا‬ ‫دمای فضای اتاق تامین شود‪.‬‬ ‫اگر دمای ات��اق به بیش از حد گرمایش‬ ‫ساکنان برسد و دریچه جانبی و جلو در حالت‬ ‫جانبی کامل باشند‪ ،‬شیر کنترل آب گرم با دو‬ ‫وضعیت بسته می‌شود‪.‬‬

‫حالت تهویه و سرمایش‬

‫‪ ASHRAE 4‬چرخه تهویه اس��تاندارد‬

‫را مش��خص نموده اس��ت‪ :‬چرخه‌های ‪I ،II‬‬ ‫‪ .،III ،W‬در اغل��ب موارد‪ ،‬واحدهای تهویه‬ ‫می‌توانند با ه��ر یک از این ‪ 4‬چرخه منطبق‬ ‫باشند‪.‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫کنترل‪ ،‬پیش��رفت کرده و چرخه‌های کنترل‬

‫می‌شود‪ .‬کویل گرمایشی واحد تهویه (بخار‪،‬‬

‫□ حالت گرم شدن‬

‫هوای‬ ‫برگشتی‬

‫در طول فصل گرمایش پس از گرم شدن‬

‫(چرخ��ه ‪ )ASHRAE I‬دریچ��ه کام�لا باز‬

‫□ گرم شدن‬

‫هوای ورودی‬

‫صفحه ‪ / 18‬شماره ‪31‬‬

‫کنترل واحد چیلر‬

‫علمی‬

‫کنترل‌های چیلر چندگانه‬ ‫ مقدمه‬

‫در دسامبر ‪ ،1998‬موسسه سرمایش‬

‫آمری��کا (‪ )ARI‬اس��تانداردی را ب��رای‬ ‫چیلرهای آب س��رد ‪ARI 550 / 590 - -‬‬ ‫‪ 98‬مطرح کرد‪ .‬یکی از مهم‌ترین تغییرات‬ ‫در اس��تاندارد‪ ،‬فرمول مقادیر بار پیوسته‬ ‫جزئ��ی ی��ا ‪ IPLV‬ب��ود‪ .‬این فرم��ول به‬ ‫محاسبه کارآیی چیلر در زمینه استاندارد‬ ‫‪ ARI‬می‌پرداخ��ت‪ .‬ع��دد کارآیی‪ ،‬کارآیی‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫چیلر را در شرایط بار جزئی بر پایه مقادیر‬ ‫متوسط استاندارد‪ ،‬تعیین می‌کند‪.‬‬ ‫بازبینی معادله ‪ IPLV‬باعث ش��د تا‬ ‫دقت بیشتری در توضیح شرایط عملیاتی‬ ‫در محیط مانند موقعیت‌های جغرافیایی‬ ‫و انواع بنا‪ ،‬ص��ورت گیرد‪ .‬البته به دلیل‬ ‫آن که بس��یاری از فرض‌ها در این فرمول‬ ‫دقیقا بر هر چیلری منطبق نیستند‪ ،‬هنوز‬ ‫به بیش��ترین دقت در شبیه‌سازی عملی‬ ‫سیس��تم چیلر نرس��یده‌ایم‪ .‬در حقیقت‪،‬‬ ‫مقاله اس��تاندارد ‪ARI 550 / 590 - 98‬‬ ‫در مجل��ه ‪( ASHRAE‬مجل��ه انجم��ن‬ ‫آمریکایی مهندسان گرمایش‪ ،‬سرمایش و‬ ‫تهویه مطبوع) این‌گونه بیان می‌کند که‪:‬‬

‫س��اعات عملکرد‪ ،‬قابلیت ذخیره‌کننده و‬

‫محرکه‌های با فرکانس متغیر‪ ،‬مبدل‌های‬

‫انرژی ناش��ی از کمک‌هایی مانند پمپ‌ها‬

‫حرارتی و ش��یرهای کنترل استفاده شده‬

‫و برج‌های خنک‌کننده مبتنی است‪ ،‬بهره‬

‫در تنظیم هوای بنا باید مورد مالحظه قرار‬

‫برده و به محاسبه کارآیی کلی واحد چیلر‬

‫گیرند‪.‬‬

‫پرداخت‪».‬‬ ‫تخمین زده می‌شود که ‪ 86%‬چیلرها‬ ‫در کاربرد چیلر چندگانه نصب می‌شوند‪.‬‬ ‫از ای��ن رو‪ ،‬دانس��تن چگونگ��ی عملکرد‬ ‫سیس��تم‌های چیلر معمول به عنوان یک‬ ‫کل اهمی��ت زیادی دارد؛ به ویژه به دلیل‬ ‫آن که بسیاری از مهندسان تنها به ارزیابی‬ ‫یک دس��تگاه با وجود چند دس��تگاه در‬ ‫یک سیستم می‌پردازند‪ .‬چیلرها وقتی در‬ ‫یک سیس��تم قرار گیرند‪ ،‬بر خالف کاربرد‬ ‫یک چیلر تک‪ ،‬عملکرد متفاوتی خواهند‬ ‫داش��ت‪ .‬این مقاله به توضی��ح چگونگی‬ ‫عمل سیستم‌های چیلر چندگانه معمول‬ ‫و نحوه کنترل آن‌ها می‌پردازد‪.‬‬

‫سیستم‌های آب سرد‬ ‫دو چیلر با تناژ برابر‬

‫برای رس��یدن به اهداف مورد نظر در‬

‫این مبحث‪ ،‬دو سیستم آب سرد معمول‬ ‫را در نظر می‌گیریم‪.‬‬ ‫نخست به بررس��ی حالت استفاده از‬ ‫دو چیلر با تناژ مساوی می‌پردازیم‪ .‬در این‬ ‫حالت‪ ،‬هر ماشین به گونه‌ای طراحی شده‬ ‫که با ‪ 100%‬ظرفیت برای تامین ‪ 50%‬بار‬ ‫کل بنا‪ ،‬مورد استفاده قرار گیرد‪ .‬در اینجا‬ ‫چرخه‌های اولیه و ثانویه آب س��رد با یک‬ ‫جداکننده آب��ی وجود دارن��د‪ .‬پمپ‌های‬ ‫آب سرد ثانویه به محرکه‌هایی با فرکانس‬

‫وقت��ی از چیلره��ای چندگان��ه برای‬

‫متغیر برای تامین اختالف فشار بین منبع‬

‫تامین شرایط بار ساختمان استفاده شود‪،‬‬

‫و برگش��تی سیستم و همچنین شیرهای‬

‫وج��ود کنترل‌هایی دقیق ب��رای مواجهه‬

‫کنترل دومس��یره بر س��مت ب��ار‪ ،‬مجهز‬

‫پیوس��ته با تغییر در الزامات بنا‪ ،‬ضروری‬

‫ش��ده‌اند‪ .‬تصویر (‪ )1‬نشان‌دهنده نمودار‬

‫است‪ .‬نخستین گام‪ ،‬تعیین نوع سیستم‬

‫این سیستم است‪.‬‬

‫آب سرد مورد نیاز برای مواجهه با الزامات‬

‫وقتی بار س��اختمان نیاز به سرمایش‬

‫ب��ار بنا اس��ت‪ .‬یک سیس��تم کنترل آب‬

‫را ایجاب می‌کند‪ ،‬کنترل واحد‪ ،‬نخس��ت‬

‫سرد‪ ،‬برای نظارت و بهبود عمل واحد آب‬

‫یک چیل��ر را به عنوان چیلر هادی‪ ،‬فعال‬

‫از تحلیل��ی که بر اطالع��ات عملی آب‌و‬

‫س��رد‪ ،‬ضروری است‪ .‬تمامی اجزای واحد‬

‫می‌کند‪ .‬این چیلر برنامه‌ای زمان‌س��نجی‬

‫هوا‪ ،‬شرایط بار ساختمان‪ ،‬تعداد چیلرها‪،‬‬

‫مانند برج‌ه��ای خنک‌کنن��ده‪ ،‬پمپ‌ها‪،‬‬

‫شده دارد تا پیش از شروع به کار ماشین‬

‫«به دلی��ل آن که ‪ IPLV‬ب��ه کاربرد‬ ‫یک چیلر متوس��ط می‌پ��ردازد‪ ،‬نمی‌تواند‬ ‫ش��رایط خاص را توضیح دهد‪ .‬بهتر است‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 19‬شماره ‪31‬‬

‫دوم‪ ،‬آب ورودی را خنک کند‪ .‬چیلر هادی‬

‫به عنوان یک سیس��تم عمل کرده و نیاز‬

‫محرکه‌هایی با فرکانس متغیر را نیز کنترل‬

‫به کار خود ادامه می‌دهد تا الزامات بار را‬

‫ساختمان را برآورده خواهند کرد‪.‬‬

‫کند‪.‬‬

‫برطرف کند‪ .‬با رسیدن به حداکثر کارآیی‬

‫محاس��به بار‪ ،‬جزئ��ی از کنترل واحد‬

‫کنت��رل معمول پمپ‌های آب س��رد‬

‫که بار بنا به حدود ‪( 50%‬بر اساس دمای‬

‫برای تعیین زمانی است که چیلر ثانویه از‬

‫اولیه (تصویر‪ )1‬بدین ترتیب اس��ت‪ :‬پمپ‬

‫آب ورودی‪ ،‬دم��ای آب خروجی‪ ،‬اختالف‬

‫کار می‌افتد‪ .‬این کنترل‪ ،‬کاهش ظرفیت‬

‫آب س��رد ه��ادی با دریاف��ت پیامی برای‬

‫دما یا درصد ‪ )KW‬می‌رس��د‪ ،‬سیس��تم‬

‫سرمایشی برحس��ب کیلووات را بر اساس‬

‫سرمایش‪ ،‬شروع به کار می‌کند‪ .‬با افزایش‬

‫کنترل واحد آب س��رد باعث می‌ش��ود تا‬

‫تن��اژ چیلر‪ ،‬ظرفیت توق��ف چیلر ثانویه و‬

‫بار بنا و تقاضای بیش��تر برای سرمایش‪،‬‬

‫چیلر ه��ادی پس زده ش��ده و چیلر دوم‬

‫تنظیم آن برای ممانعت از چرخه کوتاه در‬

‫پمپ بعدی نیز به کار می‌افتد‪ .‬همچنین‬

‫فعال ش��ود‪ .‬پ��س زدن چیلر هادی پیش‬

‫نظر می‌گیرد‪.‬‬

‫معموال پمپ آب س��رد کمکی‪ ،‬در صورتی‬

‫از ش��روع به کار ماشین دوم‪ ،‬مانع تقاضا‬

‫عالوه بر خود چیلرها‪ ،‬سیستم کنترل‬

‫در زمانی می‌ش��ود که یک چیلر با نهایت‬

‫واحد آب س��رد باید پمپ‌های آب س��رد‬

‫ظرفیت خ��ود کار می‌کن��د‪ ،‬درحالی که‬

‫(اولیه و ثانویه)‪ ،‬پمپ‌های آب کندانسور‪،‬‬

‫کنترل معمول پمپ‌های آب کندانسور‬

‫دیگ��ری فعال می‌ش��ود‪ .‬در این نقطه اگر‬

‫فن‌های برج خنک‌کننده و دیگر تجهیزات‬

‫اولیه (تصویر‪ )1‬بدین ترتیب اس��ت‪ :‬پمپ‬

‫بار ساختمان افزایش یابد‪ ،‬دو چیلر با هم‬

‫درون سیس��تم مانند ش��یرهای جانبی و‬

‫آب کندانسور هادی با دریافت پیامی برای‬

‫که پمپ‌های اولیه یا ثانویه از کار بیفتند‪،‬‬ ‫فعال می‌شود‪.‬‬

‫پمپ ‪ ،1‬آب‬ ‫کندانسور‬

‫چیلر ‪1‬‬

‫پمپ ثانویه‬ ‫پمپ ‪ ،1‬آب سرد‬

‫بنا‬

‫چیلر ‪2‬‬

‫پمپ ‪2‬‬ ‫جدا‌کننده آبی‬

‫تصویر (‪)1‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫برج‬ ‫خنک‌کننده‬

‫برج‬ ‫خنک‌کننده‬

‫صفحه ‪ / 20‬شماره ‪31‬‬

‫سرمایش شروع به کار می‌کند‪ .‬با افزایش‬

‫می‌گیریم که بار ساختمان‪ ،‬دارای شیرهای‬

‫فرس��تنده‌های مس��تقر در انتهای چرخه‬

‫بار بنا و تقاضای بیش��تر برای سرمایش‪،‬‬

‫دومسیر ‌ه بر کویل‌های خنک‌کننده است‪.‬‬

‫حس می‌گردد‪ .‬وقتی سیستم در حال کار‬

‫پمپ بعدی نیز به کار می‌افتد‪ .‬همچنین‬

‫ب��رای تامین اختالف فش��ار قاب��ل قبول‬

‫اس��ت‪ ،‬پمپ هادی فعال خواهد شد‪ .‬این‬

‫معموال پم��پ آب کندانس��ور کمکی‪ ،‬در‬

‫سیستم آب ثانویه‪ ،‬محرکه‌هایی با سرعت‬

‫پمپ تحت تاثیر سیس��تم با تمام ظرفیت‬

‫صورت��ی که پمپ‌های اولیه یا ثانویه از کار‬

‫متغیر برای هر پمپ آب ثانویه وجود دارند‪.‬‬

‫خود عمل خواهد کرد‪ .‬وقتی سرعت آن به‬

‫بیفتند‪ ،‬فعال می‌شود‪.‬‬

‫س��رعت پمپ‌ها برای تامین اختالف فشار‬

‫حداکثر خود برسد‪ ،‬پس از مدتی پمپ دوم‬

‫آب سیس��تم کنترل می‌شود که به وسیله‬

‫فعال می‌ش��ود‪ .‬پمپ دوم به کمک پمپ‬

‫با نگاه به تصوی��ر (‪ )1‬این‌طور در نظر‬

‫پمپ ‪ ،1‬آب‬ ‫کندانسور‬

‫برج‬ ‫خنک‌کننده‬

‫برج‬ ‫خنک‌کننده‬

‫برج‬ ‫خنک‌کننده‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫چیلر ‪1‬‬

‫پمپ ثانویه‬ ‫پمپ ‪ ،1‬آب سرد‬

‫چیلر ‪2‬‬

‫پمپ ‪2‬‬ ‫چیلر ‪3‬‬ ‫بنا‬ ‫پمپ ‪3‬‬

‫جدا‌کننده آبی‬

‫تصویر (‪)2‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 21‬شماره ‪31‬‬

‫اول آمده و اختالف فشار سیستم را تامین‬

‫ش��وند‪ .‬اگ��ر چیل��ر مجهز به یک ش��یر‬

‫خواهد کرد‪.‬‬

‫جداکننده باش��د‪ ،‬موقعیت ش��یر (باز ‪/‬‬

‫سه چیلر (دوتا با تناژ برابر و یکی‬ ‫با تناژ کمتر)‬ ‫حال بیایید به بحث پیرامون استفاده‬

‫از دو چیل��ر با تناژ برابر و س��ومی با تناژ‬ ‫کمت��ر بپردازیم‪ .‬دو ماش��ین بزرگ‌تر هر‬ ‫یک ‪ 40%‬بار کل بنا را تحمل و ماش��ین‬ ‫کوچک‌ت��ر ‪ 20%‬ب��ار را به عن��وان چیلر‬ ‫هادی بر عهده می‌گیرد (تصویر‪ .)2‬وقتی‬ ‫ب��ار بنا نیاز به س��رمایش را ایجاب کند‪،‬‬ ‫کوچک‌تری��ن چیل��ر فعال خواهد ش��د‪.‬‬ ‫ب��ا افزایش بار کل بنا ب��ه بیش از ‪،20%‬‬ ‫نخستین چیلر پیرو به کار می‌افتد‪ .‬با به‬ ‫راه افتادن این ماش��ین‪ ،‬ماش��ین هادی‬

‫بس��ته) پیش از ش��روع پمپ باید تغییر‬ ‫کن��د‪ .‬با ش��روع جری��ان و تغیی��ر در اثر‬ ‫سوییچ تغییر فش��ار (یا جریان) و تامین‬ ‫دیگر ش��رایط ایمنی‪ ،‬چیلر شروع به کار‬ ‫می‌کن��د‪ .‬با باال رفتن ب��ار چیلر‪ ،‬گرمای‬ ‫چرخ��ه سرمایش��ی به ب��رج خنک‌کننده‬ ‫برمی‌گردد‪ .‬هنگامی که دمای آب افزایش‬ ‫می‌یابد‪ ،‬فن برج خنک‌کننده برای تامین‬ ‫دمای دلخواه به چرخش درمی‌آید‪.‬‬ ‫با کاهش دمای آب کندانسور‪ ،‬چیلر‬ ‫کار کمتری برای انجام داش��ته و مصرف‬ ‫ان��رژی‪ ،‬کاهش یافت��ه و کارآیی‪ ،‬افزایش‬

‫هزینه‌های انرژی سیس��تم کندانس��ور‪،‬‬

‫مراحل زیر صورت می‌پذیرد‪:‬‬

‫تعیی�ن الزام�ات نی�روی باالرون�ده‬

‫چیل�ر‪ .‬این امر باعث خواهد شد تا دمای‬

‫آب کندانس��ور در حی��ن عم��ل چیلر به‬ ‫کم‌ترین حد خود برسد‪.‬‬

‫تعیی�ن ط�رح ب�رج خنک‌کنن�ده و‬

‫پیش�رانه آن‪ .‬در یک نص��ب جدید‪ ،‬باید‬ ‫برج بزرگ‌تری را در نظر گرفته و یا جریان‬ ‫را افزای��ش داد ت��ا ضری��ب پیش��رانه آن‬

‫کاهش یابد‪.‬‬

‫نص�ب سیس�تم کنت�رل دیجیت�ال‬

‫مس�تقیم ب�رای محاس�به و کنترل برج‬ ‫خنک‌کننده و فن‌ها‪.‬‬

‫کندانس��ور‪ ،‬کارآی��ی چیل��ر ‪ 2%‬افزایش‬

‫چندگان��ه با یکدیگر در یک سیس��تم آب‬

‫کاه��ش می‌یابد‪ ،‬حداقل نیروی باالرونده‬

‫ویژه در زمینه خرید سیس��تم‌های تهویه‬

‫مقدار اختالف فشار مورد نیاز برای مایع‬

‫دانستن تعداد و تناژ چیلرها و همچنین‬

‫از خنک‌کنن��ده ب��ه س��مت کندانس��ور‬

‫کندانس��ور‪ ،‬عاملی کلیدی در رسیدن به‬

‫باالرونده باعث تجمع مایع سرمایشی در‬

‫ع�لاوه بر این‪ ،‬برای فهم یک کاربرد‪،‬‬

‫ازای ه��ر ‪ 1‬درجه کاه��ش در دمای آب‬

‫فه��م چگونگ��ی عملک��رد چیلرهای‬

‫می‌یاب��د‪ .‬وقت��ی دم��ای آب کندانس��ور‬

‫س��رد‪ ،‬برای ه��ر کس��ی در طراحی و به‬

‫تامی��ن می‌ش��ود‪ .‬این نی��روی باالرونده‬

‫مطبوع بر پایه چیلر‪ ،‬اهمیت زیادی دارد‪.‬‬

‫سرمایشی اس��ت که به وسیله کمپرسور‬

‫چگونگی عمل کنترل‌ها و سیس��تم‌های‬

‫ران��ده می‌ش��ود‪ .‬ناکاف��ی ب��ودن نیروی‬

‫بهترین راه‌حل در کاربرد مورد نظر است‪.‬‬

‫خنک‌کننده و افزایش آن باعث ضربه در‬

‫بررسی جامع بس��یاری از عوامل موثر بر‬

‫جه��ات مختلف با سیس��تم اپرات��ور (یا‬

‫مق��دار حرارتی که ب��رج خنک‌کننده‬

‫خنک‌کننده) متفاوت اس��ت‪ .‬کندانسور‪،‬‬

‫برمی‌گرداند‪ ،‬با محدودیت روبه‌روس��ت‪.‬‬

‫این فاکتورها ش��امل شرایط آب‌و هوایی‬

‫سیستمی با چرخه باز است در حالی که‬

‫این بر اس��اس ط��رح ب��رج خنک‌کننده‬

‫و جغرافیای��ی‪ ،‬خ��واص بار س��اختمان‪،‬‬

‫اپراتور‪ ،‬چرخه‌ای بس��ت ‌ه اس��ت‪ .‬عالوه بر‬

‫و دمای مخ��زن مرطوب بیرون اس��ت‪.‬‬

‫س��اعات عملکرد‪ ،‬قابلیت ذخیره‌کننده و‬

‫این‪ ،‬سیس��تم کندانس��ور معموال جریان‬

‫اخت�لاف بین ای��ن دو متغیر‪ ،‬پیش��رانه‬

‫انرژی پیش‌بینی‌شده ناشی از کمک‌هایی‬

‫ثابت��ی دارد‪ ،‬در حالی ک��ه جریان چرخه‬

‫ب��رج خنک‌کنن��ده را پدی��د م��ی‌آورد‪.‬‬

‫مانن��د پمپ‌ها و برج‌ه��ای خنک‌کننده‪،‬‬

‫خنک‌کننده می‌تواند متغیر باشد‪.‬‬

‫معموال برج‌ه��ای خنک‌کننده دمای آب‬

‫می‌شود‪ .‬فرمول مقدار بار جزئی پیوسته‪،‬‬

‫را در محدوده ‪ 7‬درجه نس��بت به مخزن‬

‫به عنوان یک راهنما کمک موثری است‪،‬‬ ‫ولی نباید به منزل��ه توضیحی دقیق‪ ،‬در‬

‫(کم‌ترین تناژ) غیرفعال می‌ش��ود‪ .‬اگر بار‬ ‫به بیش از ‪ 40%‬کل بار بنا برسد‪ ،‬ماشین‬ ‫پیرو دیگر نیز فعال خواهد ش��د‪ .‬ماشین‬ ‫هادی در تماس با ماش��ین‌های پیرو‪ ،‬به‬ ‫کن��اری خواهد رفت‪ .‬اگ��ر بار بنا از ‪80%‬‬ ‫بار کل س��اختمان بیش��تر شود‪ ،‬ماشین‬ ‫هادی دوباره فعال می‌شود تا به مواجهه‬ ‫با الزامات بار بنا بپردازد‪.‬‬

‫سیس�تم‌های آب کندانس�ور و‬ ‫کنترل‌ها‬ ‫سیس��تم‬

‫آب‬

‫کندانس��ور‬

‫ب��ه‬

‫معموال کاربردهای سیستم کندانسور‬ ‫بدین گونه است‪ :‬چیلر از پمپ کندانسور‬ ‫و ب��رج خنک‌کننده می‌خواه��د تا فعال‬

‫کمپرسور می‌شود‪.‬‬

‫مرطوب‪ ،‬کاهش می‌دهند‪.‬‬ ‫ب��رای افزای��ش کارآی��ی و کاه��ش‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫کارآی��ی چیل��ر‪ ،‬باید مد نظر ق��رار گیرد‪.‬‬

‫نص��ب چیلر چندگانه و خاص مورد تکیه‬ ‫قرار گیرد‪.‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫ن اس��ت که به‬ ‫می‌یابد‪ .‬قانون عمومی ای ‌‬

‫نتیجه‌گیری‬

‫صفحه ‪ / 22‬شماره ‪31‬‬

‫کندانسورهای آبی‪:‬‬ ‫رسوب و خوردگی‬

‫علمی‬

‫سیستم‌های با کندانسور آبی‬ ‫علل‬ ‫از علل محدود ب��ودن نرخ جریان آب‬ ‫گذری از کندانس��ور می‌توان به موارد ذیل‬ ‫اشاره کرد‪:‬‬ ‫‪ -1‬وجود رس��وب در س��طوح درونی‬

‫لوله‌های آب کندانسور‬

‫‪ -2‬عدم تنظیم یا معیوب بودن ش��یر‬

‫تنظیم آب‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫‪ -3‬کافی نبودن آب ورودی‪ :‬درست کار‬

‫نکردن پمپ سیرکوالسیون آب کندانسور‬

‫باعث می‌ش��ود ک��ه آب کمی در س��یکل‬ ‫گردش ک��رده و در نتیجه دم��ای آب باال‬

‫باشد‪.‬‬

‫‪ -4‬وجود هوا در سیستم‬

‫‪ -5‬شارژ بیش از حد مبرد در سیستم‬

‫رفع عیب‬

‫‪ -2‬دم��ای آب ورودی و خروج��ی ب��ه‬

‫کندانس��ور و عملکرد ش��یر تنظیم آب را‬ ‫بررسی کنید‪.‬‬

‫وجود گازهای غیرقابل‌تراکم است‪.‬‬ ‫‪ -5‬گام چهارم را انجام دهید‪.‬‬

‫اگر ایراد باال بودن فشار سر عملکردی با‬

‫‪ -3‬دبی و فش��ار آب ورودی را بررسی‬

‫رفع عیب‌های گفته شده برطرف نشد‪ ،‬باید‬

‫‪ -4‬وجود هوا یا گازهای غیرقابل‌تراکم‬

‫نب��ودن اندازه آن با دس��تگاه‪ ،‬مدنظر قرار‬

‫کنید‪.‬‬

‫در سیستم‌های آب س��رد به سرعت قابل‬

‫تشخیص است‪ .‬شیر تنظیم آب به فشار سر‬

‫عملکردی باال پاسخ می‌دهد و دبی زیادی‬ ‫از آب را ب��رای کندانس��ور فراهم می‌آورد‪.‬‬

‫هنگامی که دستگاه خاموش شود‪ ،‬جریان‬

‫آب ادامه خواهد یافت و دمای مبرد درون‬ ‫کندانس��ور را کاهش خواهد داد‪ .‬در چند‬

‫دقیقه‪ ،‬دمای مبرد با دمای آب برابر خواهد‬ ‫شد (دمای ورودی و خروجی برابر خواهند‬

‫ش��د)‪ .‬فشار س��ر موجود را با فشار دمای‬ ‫داده ش��ده در جدول مقایسه کنید‪ .‬باالتر‬ ‫بودن فشار موجود از فشار نرمال‪ ،‬دلیلی بر‬

‫احتمال کوچک بودن کندانسور و متناسب‬ ‫گیرد‪ .‬کندانسور باید تعویض شده یا مادون‬

‫سردکننده در سیستم نصب شود‪.‬‬

‫تخلیه هوا از بخش فشار باال‬

‫همانن��د تخلیه ه��وا از بخش فش��ار‬

‫پایی��ن‪ ،‬تخلیه هوا از بخش فش��ار باال به‬

‫جو نیز قابل قبول نیس��ت و باید از انجام‬

‫آن ت�ا حد امکان‪ ،‬دوری کرد‪ .‬هنگامی که‬

‫صددرصد از وجود گازهای غیرقابل‌تراکم در‬

‫سیس��تم اطمینان حاصل شد‪ ،‬الزم است‬

‫که ابتدا آزمایش نش��تی در کل سیستم به‬ ‫اجرا گذاشته ش��ود و وجود نشتی‪ ،‬مرتفع‬

‫‪ -1‬ب��رای رف��ع رس��وبات لوله‌ه��ای‬

‫کندانس��ور می‌توانید از روش سنبه و برس‬

‫تخلیه از طریق محل‬ ‫اتصال گیج‬

‫یعنی برس زدن لوله‌های کندانسور استفاده‬

‫بخار و هوای مبرد‬

‫کنید‪ .‬چنانچه میزان رسوبات زیاد باشد‪،‬‬

‫توصیه می‌ش��ود از روش‌های ش��یمیایی‬ ‫اس��تفاده گردد‪ .‬بعضی از مدل‌‌های کویل‌‬

‫مایع مبرد‬

‫کندانس��ور تنها از طریق ش��یمیایی تمیز‬

‫می‌ش��وند! هزینه انجام رفع رسوبات باید‬

‫کندانسور‬

‫با قیمت یک کویل جدید‪ ،‬مورد مقایس��ه‬ ‫قرار گیرد‪ .‬روش تمیزکاری کندانسورهای‬

‫آب سرد در بخش‌های بعدی‪ ،‬توضیح داده‬ ‫خواهد شد‪.‬‬

‫تصویر (‪ )1‬تخلیه بخش فشار باال‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 23‬شماره ‪31‬‬

‫گردد‪ .‬چنانچه دس��تگاهی به تازگی نصب‬

‫حال کار نیست‪ ،‬این گازهای غیرقابل‌تراکم‬

‫تخلیه در بخش بازیابی مبرد توضیح داده‬

‫مقداری نیتروژن در دس��تگاه باقی مانده‬

‫تخلی��ه این گازه��ا بای��د از باالترین نقطه‬

‫مبرد‪ ،‬گازهای غیرقابل‌تراکم (هوا) و محل‬

‫به سیستم رخنه کرده باشد تاثیر احتمالی‬

‫رسیورها برای انجام این منظور‪ ،‬یک اتصال‬

‫نشان می‌دهد‪.‬‬

‫نیتروژن در سیس��تم خواهد بود‪ .‬چنانچه‬

‫ای��ن راب��ط ممک��ن اس��ت در مدل‌های‬

‫نهایتا باید از پمپ وکیوم استفاده شود‪.‬‬

‫ش��ده یا تعمیر شده است‪ ،‬احتمال آن که‬

‫در باالی کندانسور رسیور‪ ،‬قرار می‌گیرند‪.‬‬

‫ش��ده اس��ت‪ .‬تصویر (‪ )1‬محل قرارگیری‬

‫باش��د‪ ،‬وجود دارد‪ .‬اگر هوا به میزان کافی‬

‫سیس��تم انجام پذیرد‪ .‬بعضی کندانس��ور‬

‫آن فشار سر عملکردی زیاد‪ ،‬مشابه با وجود‬

‫ارتباط گیج یا یک شیر را تعبیه نموده‌اند‪.‬‬

‫برای تخلی�ه گازهای غیرقابل‌تراکم‪،‬‬

‫میزان مبرد موجود در سیستم زیاد باشد‪،‬‬

‫قدیمی‌تر به شکل پیچ تخلیه وجود داشته‬

‫تخلیه هوا از سیس��تمی ک��ه دارای مبرد‬

‫برای تخلیه گازهای غیرقابل‌تراکم‪ ،‬هزینه‬ ‫زی��ادی را متحمل خواهید ش��د‪ .‬در این‬

‫صورت الزم اس��ت که کل سیس��تم کامال‬ ‫تخلیه ش��ده‪ ،‬سپس وکیوم شده و مجددا‬

‫شارژ گردد‪.‬‬

‫گازه��ای غیرقابل‌تراک��م از بخار مبرد‬

‫سبک‌تر هستند لذا هنگامی که دستگاه در‬

‫باش��د‪ .‬تخلیه گازه��ای غیرقابل‌تراکم به‬ ‫راحت��ی از طریق محل ارتب��اط گیج روی‬ ‫بخش فش��ار باالی سرسیلندر‪ ،‬امکان‌پذیر‬ ‫اس��ت‪ .‬سیس��تم باید پمپ‌دان شود‪ .‬در‬ ‫مدت زمان کوتاهی‪ ،‬گازهای غیرقابل‌تراکم‬ ‫در باالترین نقطه جمع خواهند شد‪ .‬روش‬

‫ارتباط گیج را در بخش فشار باالی سیستم‬

‫اس��ت باعث تخلیه مقدار مبرد به محیط‬ ‫خواهد ش��د‪ .‬وظیفه هر مهندس نصاب یا‬ ‫سرویس‌کار است که از آلوده شدن محیط‬ ‫توسط ‪‌CFC‬ها و ‪HCFC‬ها در هنگامی که‬

‫مش��غول نصب یا سرویس تجهیزات تبرید‬

‫است‪ ،‬جلوگیری نماید‪.‬‬

‫در مواردی که سیس��تم ب��ا نیتروژن‬

‫ش��ارژ شده است برای تخلیه آن باید از هر‬

‫روش جاذبه‌ای‬

‫دو بخش فش��ار باال و فشار پایین استفاده‬

‫نمود‪.‬‬

‫رسوب‬

‫لوله پالستیکی‬

‫جذب رس��وب بر روی سطوح لوله‌های آب‬ ‫کندانسور‬

‫داخلی خود هس��تند‪ .‬مقدار و نوع رسوب‬

‫لوله تهویه‬

‫نشس��ته بر روی لوله‌های کندانس��ور‪ ،‬به‬ ‫دم��ای چگالش و کیفی��ت آب در گردش‪،‬‬ ‫بس��تگی دارد‪ .‬مق��دار رس��وب در دمای‬

‫چگالش زیر ‪ ،38oC‬نسبتا کم خواهد بود‪.‬‬

‫بشکه مقاوم در برابر اسید‬

‫پوس��ته و لوله‌های کندانس��ور دارای‬

‫(معموال پالستیکی)‬

‫روش پمپی‬ ‫لوله تهویه‬

‫دو درپوش هس��تند که با باز کردن آن‌ها‪،‬‬

‫تمی��زکاری توس��ط برس‌ه��ای س��یمی‬

‫امکان‌پذیر می‌ش��ود‪ .‬ای��ن روش برای رفع‬

‫رسوبات متوسط‪ ،‬کارآیی خواهد داشت اما‬

‫برای رفع رس��وبات سنگین‪ ،‬ممکن است‬

‫کندانسور‬

‫استفاده از مواد شیمیایی‪ ،‬ضروری شود‪.‬‬

‫رس��وب را می‌ت��وان توس��ط عام��ل‬

‫رس��وب‌زدا که در دو ش��کل مای��ع و پودر‬

‫پمپ مقاوم در برابر اسید‬ ‫(معموال پالستیکی)‬

‫در ب��ازار موجود اس��ت‪ ،‬رفع نمود‪ .‬جهت‬

‫تصویر (‪ )2‬رسوب‌زدایی از کندانسور‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫رس��وب‌زدایی می‌ت��وان از محل ‌ول‌ه��ای‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫همه مدل‌های کندانسور آبی‪ ،‬مستعد‬

‫صفحه ‪ / 24‬شماره ‪31‬‬

‫شیمیایی و آب معرفی شده در زیر استفاده‬

‫س��واحل‪ ،‬می‌توانند تح��ت تاثیر خوردگی‬

‫‪ -1‬محلول رسوب‌زدا شامل ‪ 18‬درصد‬

‫این سیس��تم‌ها همیش��ه در معرض‬

‫نمود‪:‬‬

‫اس��ید جوهر نمک و ‪ 82‬درص��د آب برای‬

‫رش��د قارچ‌ها و باکتری‌ها‪ ،‬خواهند بود‪.‬‬

‫‪ 22 -2‬درص��د اس��ید هیدروکلریک و‬

‫اس��تفاده از مواد ض��د جلبلک‪ ،‬می‌تواند‬

‫رسوب‌زدایی سریع‪.‬‬

‫‪ 78‬درص��د آب ب��رای رس��وب‌زدایی آرام‌تر‬ ‫ولی با تاثیر بیش��تر‪ .‬فرآیند رسوب‌زدایی را‬

‫می‌توان از طریق گرانش��ی یا از طریق پمپ‬ ‫انجام داد‪ .‬در هر صورت باید توجه ش��ود‬

‫که عامل رس��وب‌زدا دارای اساس اسیدی‬ ‫است‪ ،‬لذا پمپ مورد استفاده باید در مقابل‬

‫اسید‪ ،‬مقاومت داشته باشد‪ .‬هرگز از پمپ‬ ‫سیرکوالسیون سیس��تم برای این منظور‬

‫اس��تفاده نکنید‪ .‬تصوی��ر (‪ )2‬جزئیات دو‬ ‫روش را نشان می‌دهد‪.‬‬

‫محل رسوب‌زدا می‌تواند به کف محل‬

‫کار‪ ،‬ش��بکه لوله‌کشی‪ ،‬وسایل و لباس کار‬ ‫آس��یب رسانده و عمر دس��تگاه را کاهش‬

‫دهد‪ .‬محلول‌های رسوب‌زدا برای سالمتی‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫نمک موجود در هوا قرار گیرند‪.‬‬

‫مض��ر بوده و باید از تماس آن با پوس��ت یا‬

‫چش��م‌‪ ،‬جلوگیری نمود‪ .‬قبل از انجام کار‬ ‫باید لباس‌های محافظ مناسب‪ ،‬پوشید و‬ ‫مراقب نش��ت یا ریزش رسوب‌زدا در حین‬

‫کار ب��ود‪ .‬محل کار بای��د در هنگام اجرای‬ ‫عملیات رسوب‌زدایی کویل‌ها یا لوله‌ها به‬

‫خوبی تهویه ش��ود‪ .‬یک لوله ونت (تهویه)‬

‫جزئی حیات��ی از اجزای تمیزکاری اس��ت‬

‫و گازهای س��می متصاعد ش��ده از فرآیند‬

‫تمیزکاری را به خارج هدایت می‌کند‪.‬‬

‫خوردگی و آلودگی‬

‫عالوه بر نشست رسوب‪ ،‬سیستم‌های‬

‫آب س��رد می‌توانن��د تحت تاثی��ر گازهای‬ ‫متصاعد ش��ده دس��تگاه‌های نزدیک خود‬

‫قرار گرفته و دچار خوردگی شوند‪ .‬تجمعی‬

‫از سولفور و نمک‪ ،‬ممکن است در فضای‬

‫اطراف دستگاه وجود داشته باشد‪.‬‬

‫سیس��تم‌های نصب ش��ده در نزدیکی‬

‫این مش��کل‪ ،‬تنها با تمی��زکاری منظم و‬ ‫تح��ت کنترل قرار گی��رد‪ .‬بازدارنده‌هایی‬

‫نظیر هیدروفن را می‌توان برای سال‌‌های‬ ‫طوالنی مورد اس��تفاده قرار داد بدون آن‬

‫که هیچ‌گونه تاثیر نامناسب محسوسی بر‬

‫آزمایش اسید‬

‫هنگام��ی که عایق س��یم‌پیچی موتور‬

‫می‌س��وزد‪ ،‬در مکانی ک��ه اتصال کوتاه رخ‬ ‫داده است‪ ،‬حرارت زیادی به وجود می‌آید‪.‬‬ ‫به‌ع�لاوه‪ ،‬مق��داری رطوب��ت از مجموعه‬ ‫سیم‌پیچی‪ ،‬سیس��تم را آلوده می‌کند‪ .‬در‬ ‫پی سوختن موتور‪ ،‬سیستم باید از آلودگی‬ ‫رفع شده و پس از آن کمپرسور جدید نصب‬ ‫گردد‪.‬‬ ‫هنگام��ی که موت��ور معی��وب خارج‬

‫جای گذارد‪.‬‬

‫گردید‪ ،‬باید آزمایش تعیین اس��یدی بودن‬

‫س�وختن موت�ور کمپرس�ور‪:‬‬ ‫شست‌وشوی سیستم‬

‫روغن موتور انجام ش��ود تا میزان اسیدی‬

‫کار ک��ردن طوالنی‌مدت کمپرس��ور‬

‫در فش��ار دهش باال‪ ،‬روش��ن شدن زیاد‬ ‫موتور‪ ،‬وجود نوسانات ولتاژ‪ ،‬کمبود شارژ‬ ‫مبرد و کمبود روغن کمپرس��ور‪ ،‬همگی‬ ‫از دالیل احتمالی س��وختن موتور است‪.‬‬ ‫سوختن موتور در اثر قرار داشتن طوالنی‬ ‫عایق س��یم‌پیچی موتور در درجه حرارت‬ ‫بحرانی‪ ،‬رخ می‌دهد‪.‬‬

‫تجزیه حرارتی مبرد‬ ‫تجزی��ه حرارت��ی مبرده��ای ‪R502‬‬ ‫‪ ، R22 R12‬در دم��ای باالت��ر از ‪150oC‬‬

‫)‪ (302oF‬اتف��اق می‌افت��د‪ .‬ب��ا وج��ود‬ ‫مولکول‌های ح��اوی هی��دروژن‪ ،‬تجزیه‬

‫بودن آن مش��خص ش��ود‪ .‬برای انجام این‬ ‫آزمای��ش دو روش را می‌ت��وان به کار برد‪:‬‬ ‫اس��تفاده از کاغذ لیتموس و اس��تفاده از‬ ‫نش��ان‌دهنده رنگی‪ .‬کم��ی از روغن موتور‬ ‫کمپرسور معیوب باید گرفته شده و آزمایش‬ ‫شود‪ .‬چنانچه آزمایش‪ ،‬اسیدی بودن روغن‬ ‫را نش��ان داد‪ ،‬مب��رد سیس��تم باید کامال‬ ‫شسته شده و به روش زیر مجددا آزمایش‬ ‫ش��ود‪ .‬شستن مبرد‪ ،‬متعاقبا توضیح داده‬ ‫خواهد شد‪.‬‬

‫کاغذ لیتموس‬

‫کمی از محلول را پس از شست‌وشوی‬

‫سیس��تم‪ ،‬در ظرف مناسبی بریزید‪ .‬کاغذ‬ ‫لیتم��وس را درون محل��ول وارد کنی��د‪.‬‬

‫چنانچه محلول اس��یدی باش��د‪ ،‬کاغذ از‬

‫حرارتی باعث تولید اسید هیدروکلریک و‬

‫صورتی به قرمز‪ ،‬متناس��ب با میزان حالت‬

‫فوس��ژن در دمای خیلی ب��اال تولید‬

‫سپس سیستم باید مجددا شسته شده و‬

‫هیدرو فلوریک خواهد شد‪.‬‬ ‫خواه��د ش��د و تجزی��ه‪ ،‬در مج��اورت‬ ‫اکس��یژن رخ می‌دهد‪ .‬ای��ن خصوصیت‪،‬‬ ‫لزوم تخلیه مبرد سیس��تم و ش��ارژ مبرد‬

‫اس��یدی محلول‪ ،‬تغییر رنگ خواهد داد‪.‬‬

‫آزمایش تکرار گردد‪.‬‬

‫نشان‌دهنده‬

‫برای آزمایش با نش��ان‌‌دهنده ضروری‬

‫جدید را خاطرنش��ان می‌کند‪ .‬باید توجه‬

‫است که سیستم با مایع حالل‪ ،‬شارژ شده‬

‫مبرد اس��تفاده شود و نباید این سیلندر‪،‬‬

‫دقیقه‪ ،‬اجازه داد تا محلول درون آن باقی‬

‫داش��ت که برای تخلیه مبرد‪ ،‬از سیلندر‬

‫و آماده شست‌وشو شود‪ .‬باید به مدت ‪30‬‬

‫بیش از حد پر شود‪.‬‬

‫بماند‪ .‬س��پس مقداری از حالل را بگیرید‪.‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 25‬شماره ‪31‬‬

‫در ص��ورت امکان باید ای��ن مایع از هر دو‬

‫س��مت فشار باال و فش��ار پایین سیستم‪،‬‬

‫گرفته شود‪.‬‬

‫مق��دار معین��ی از نش��ان‌دهنده را به‬

‫حالل نمونه گرفته شده‪ ،‬اضافه کرده و آن‬

‫را ب��ا یکدیگر‪ ،‬مخلوط کنید‪ .‬رنگ محلول‬ ‫تغییر می‌کند‪ .‬بر حس��ب نوع تغییر رنگ‌‪،‬‬ ‫باید روش‌های ذیل‪ ،‬اعمال گردد‪:‬‬

‫‪ -1‬قرمز یا صورتی‪ :‬دوباره سیس��تم را‬

‫بشویید‪.‬‬

‫‪ -2‬نارنجی یا زرد‪ :‬دارای اس��ید بوده‪،‬‬

‫دوباره سیستم را بشویید‪.‬‬

‫‪ -3‬اگ��ر ذره‌های کرب��ن‌دار در محلول‬

‫مشاهده ش��د‪ ،‬سیستم باید دوباره شسته‬ ‫شود‪.‬‬

‫‪ -4‬زرد لیمویی‪ :‬سیستم باید تخلیه شود‪.‬‬

‫شست‌وشویسیستم‬

‫وقتی سیس��تمی دارای آلودگی اس��ت‬

‫‪ =A‬درایر مخصوص موتورهای سوخته منصوب در خط مایع‬ ‫‪ =B‬درایر مخصوص موتورهای سوخته منصوب در خط مکش (اختیاری)‪.‬‬ ‫نصب این درایر در هنگام آلودگی سیستم در اثر سوختن موتورهای بسته یا‬ ‫نیمه‌بسته‪ ،‬توصیه می‌گردد‪.‬‬

‫تصویر (‪ )3‬روش تخلیه‬

‫مخصوصا به دنبال آن که موتور کمپرس��ور‬

‫بس��ته‌ای دچار سوختگی‌شود‪ ،‬باید با ‪R11‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫شسته ش��ود‪ .‬این کار‪ ،‬امروزه قابل قبول‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫امروزه فیلتر درایرهای خاص (موتورهای‬ ‫سوخته) مورد تایید‪ ،‬در دسترس هستند تا از‬ ‫شست‌وشوی سیستم با‪ R11‬جلوگیری شود‪.‬‬ ‫با نصب فیلتر درایر مناس��ب و انجام تخلیه‬ ‫سه‌گانه‪ ،‬سیستم تمیز می‌شود‪ .‬فیلتر‌درایر‪،‬‬ ‫رطوبت و اسید موجود در سیستم لوله‌کشی‬ ‫را در خود جذب می‌نماید‪.‬‬

‫فیلتر درایرهای‬ ‫مخصوص‬ ‫موتورهای‬ ‫سوخته‬

‫تخلیه‬

‫در جریان تخلیه سیستم‪ ،‬ممکن است‬

‫فن‌های اپرات��ور و گرم‌کن‌های برفک‌زدای‬ ‫الکتریکی‪ ،‬روش��ن شوند تا دمای اپراتور را‬ ‫باال برند‪ .‬در هر صورت باید توجه داش��ت‬

‫که اپراتور بیش از حد معمول‪ ،‬گرم نشود‪.‬‬

‫درایرهای مخصوص موتورهای سوخته‬

‫پس از آن که سیس��تم تعمیر و تخلیه‬

‫شد‪ ،‬درایرهای مخصوص موتورهای سوخته‬ ‫باید نصب گردیده و تس��ت نش��تی و شارژ‬

‫تصویر (‪ )4‬درایرهای مخصوص موتورهای سوخته نصب شده است‬ ‫مبرد‪ ،‬ظرف ‪ 24‬ساعت انجام‌گیرد‪ .‬سپس‬

‫شده و فیلتر درایرهای معمولی نصب شوند‪.‬‬

‫باید آزمایش اس��یدی بودن‪ ،‬صورت گرفته‬

‫اگر تست اسید‪ ،‬حاکی از وجود آلودگی بود‪،‬‬

‫و در ص��ورت قابل قبول ب��ودن آزمایش‪،‬‬

‫باید درایرهای مخصوص موتورهای سوخته‬

‫درایرهای مخصوص موتورهای سوخته‪ ،‬باز‬

‫جدید نصب و فرآیند‪ ،‬تکرار گردد‪.‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 26‬شماره ‪31‬‬

‫علمی‬

‫بازیابی انرژی در تهویه‬ ‫مقدمه‬

‫اس��تفاده از تجهی��زات بازیابی انرژی‬

‫هوا به هوا در سیستم‌های تهویه مطبوع‪،‬‬ ‫به مرور پذیرفته ش��ده و گسترش می‌یابد‪.‬‬ ‫افزای��ش الزامات هوای بیرون برای انطباق با‬

‫آمده‪ ،‬منتقل می‌ش��ود‪ .‬این امر در طول‬

‫بر چرخ‌های انرژی گردن��ده‌ای که گرما و‬

‫ماه‌های زمس��تان‪ ،‬موثر ب��وده ولی برای‬ ‫اجتن��اب از گرمای بی��ش از حد در طول‬ ‫به��ار و پاییز‪ ،‬نیاز به تنظی��م دارد‪ .‬اغلب‬

‫اس��تاندارد (‪،ASHRAE 62 - 1989 (1999‬‬

‫نیازی به بازیابی انرژی در تابستان نیست‪.‬‬

‫تهوی��ه برای کیفی��ت قابل قب��ول هوای‬

‫کاربردهای آسایش�ی به آسایش�ی از‬

‫داخل و قوانین ساختمان‌س��ازی محلی و‬ ‫ایالتی‪ ،‬در حقیقت به بارهای گرمایش��ی‬ ‫و سرمایش��ی افزوده‌اند‪ .‬افزایش بار هوای‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫ن هوای بیرونی یا پدید‬ ‫تلف ش��ده به جریا ‌‬

‫در بازیابی انرژی تهویه را با توجهی خاص‬

‫بیرون باع��ث محدودی��ت در هزینه‌های‬ ‫عملیات��ی و تجهی��زات سیس��تم‪ ،‬ش��ده‬ ‫اس��ت‪ .‬این امر‪ ،‬موجب افزایش توجه به‬ ‫فناوری‌های بازیابی ان��رژی و کاربردهای‬ ‫اقتصادی آن‌ها می‌شود‪.‬‬ ‫بازیابی انرژی را می‌توان در کاربردهای‬ ‫جدید و ارتقا یافته‪ ،‬مورد استفاده قرار داد‪.‬‬ ‫سه گونه کاربرد وجود دارد‪:‬‬ ‫(‪ )1‬فرآین��د ب��ه فرآین��د (‪ )2‬فرآیند به‬ ‫آسایشی (‪ )3‬آسایشی به آسایشی‪.‬‬ ‫در کاربردهای فرآیند به فرآیند‪ ،‬تنها‬ ‫حرارت محسوس از جریان خروجی فرآیند‬

‫نظر محس��وس بودن و گرم��ای نهفته‌ای‬ ‫که اغلب منتقل می‌ش��ود‪ ،‬با موارد فوق‬ ‫متفاوت‌اند‪ .‬وسیله بازیابی انرژی‪ ،‬گرمای‬ ‫محس��وس را از جری��ان ه��وای گرم‌تر به‬ ‫جری��ان هوای س��ردتر منتق��ل می‌کند‪.‬‬ ‫همچنی��ن رطوبت را از جری��ان هوایی با‬ ‫رطوبت بیشتر به جریان هوایی با رطوبت‬ ‫کمتر‪ ،‬انتقال می‌دهد‪ .‬جهت انتقال گرما‬ ‫و رطوبت‪ ،‬لزوما یکسان نیست‪.‬‬ ‫ای��ن مقال��ه ب��ه کاربردهای ه��وا به‬

‫رطوبت را منتقل می‌سازند‪ ،‬مورد بررسی‬ ‫قرار می‌دهد‪.‬‬

‫کاربردهای بازیابی انرژی‬

‫دو حالت فصلی ب��رای بازیابی انرژی‬

‫تهویه در کاربردهای آسایشی وجود دارد‪.‬‬ ‫حالت نخست‪ ،‬به انتقال حرارت و رطوبت‬ ‫از جری��ان خروجی به جری��ان ورودی در‬ ‫طول ماه‌های زمس��تان می‌پردازد‪ .‬حالت‬ ‫دوم‪ ،‬عکس آن اس��ت یعن��ی انتقال گرما‬ ‫و رطوب��ت از جری��ان ورودی ب��ه جریان‬ ‫خروجی در تابستان‪.‬‬ ‫کاربرده��ای احتمالی بس��یاری برای‬ ‫بازیابی انرژی تهویه هوا به هوا وجود دارد‪.‬‬ ‫ساختمان‌های با شرایط آسایشی و سطح‬ ‫نس��بتا باالی هوای بیرونی‪ ،‬به ویژه وقتی‬

‫هوا‪ ،‬آسایش��ی به آسایش��ی می‌پ��ردازد و‬

‫سرمای نهفته بخش مهمی از الزمه هوای‬

‫تجهیزات و سیس��تم‌های مورد اس��تفاده‬

‫بیرون اس��ت‪ ،‬گزینه مناس��بی هستند‪.‬‬

‫ورود هوا از‬ ‫بیرون‬

‫ورود هوا به‬ ‫سیستم‬

‫گرفته ش��ده و به جری��ان ورودی فرآیند‬ ‫منتقل می‌ش��ود‪ .‬دمای خروجی می‌تواند‬ ‫تا ‪ 1500‬درجه فارنهایت باشد‪.‬‬ ‫در اغل��ب کاربرده��ای فرآین�د ب�ه‬ ‫آسایش�ی‪ ،‬بازیابی انرژی ش��امل کسب و‬ ‫انتقال حرارت محس��وس‪ ،‬است‪ .‬گرمای‬

‫خروج هوا به‬ ‫بیرون‬

‫خروج هوا از‬ ‫سیستم‬

‫تصویر (‪ :)1‬الگوی تبادل حرارتی جریان‌های متقابل‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 27‬شماره ‪31‬‬

‫معموال س��اختمانی با تعداد سکونت باال‬

‫چیزی که باید فهمیده ش��ود‪ ،‬آن اس��ت‬

‫مورد خوبی است‪ .‬در یک ساختمان اداری‬

‫نیس��ت‪ .‬هر یک‪ ،‬مزایا و محدودیت‌هایی‬

‫که با تغییراتی در طول روز مواجه اس��ت‪،‬‬

‫که ه��ر فناوری‌‪ ،‬مناس��ب ه��ر کاربردی‬

‫معمولی‪ ،‬تراکم بین س��اعات ‪ 8‬صبح و ‪5‬‬

‫داشته و در موارد خاصی بهتر از بقیه‌اند‪.‬‬

‫بعدازظهر بیش��تر بوده و در دیگر ساعات‬

‫کمتر است‪ .‬این ساختمان‌ها معموال باید‬ ‫ب��ا اس��تاندارد ‪ ASHRAE 62‬منطب��ق‬

‫شوند‪ .‬کاربردهای معمول عبارتند از‪:‬‬

‫□ مدارس (‪ )K - 12‬و دانشگاه‌ها‬

‫□ ورزشگاه‌ها‬

‫□ ساختمان‌های اداری‬ ‫□ بیمارستان‌ها‬ ‫□ آسایشگاه‌ها‬

‫□ بازداشتگاه‌ها‬

‫□ مراکز خرید‬

‫برخی کاربردها الزامات خاصی داشته‬

‫و نیازمن��د دقت زیادی ب��رای جلوگیری‬ ‫از آلودگ��ی ضمنی بی��ن جریان‌های هوا‬

‫هستند‪ ،‬مانند‪:‬‬ ‫می‌کند‬

‫□ کاربرده��ای صنعتی ک��ه بو یا دود‬

‫تولید می‌کنند (مانند جوشکاری)‬

‫□ کاربردهای صنعتی با خروجی‌های‬

‫سمی یا خطرناک‬

‫□ رستوران‌ها یا آشپزخانه‌ها‬ ‫□ مراکز درمانی خاص‬ ‫در این ش��رایط‪ ،‬باید جریان‌های هوا‬

‫را مجزا کرد تا آلودگی ضمنی پدید نیاید‪.‬‬ ‫این محدودیت کاربرد بازیابی انرژی‪ ،‬تنها‬ ‫به انتقال حرارت محسوس برمی‌گردد‪.‬‬

‫تجهیزات بازیابی انرژی‬

‫چرخ‌های انرژی ک��ه گرمای پنهان و‬

‫محس��وس را منتقل می‌کنن��د‪ ،‬موضوع‬ ‫اصل��ی ای��ن مقاله‌ان��د‪ .‬ام��ا ب��رای فهم‬ ‫مزایای چرخ‌های انرژی‪ ،‬بهتر اس��ت دیگر‬ ‫فناوری‌ه��ا نیز درک ش��وند‪ .‬نخس��تین‬

‫مقال��ه م��ورد بحث ق��رار می‌گیرن��د‪ ،‬در‬ ‫کاربردهای تهویه آسایش��ی به آسایش��ی‪،‬‬

‫فوق‌العاده هس��تند‪ .‬استفاده از یک حلقه‬

‫می‌تواند تاثیر مش��ابهی در انتقال حرارت‬ ‫مخصوص داشته باشد ولی بسیار پیچیده‌‬

‫و پرهزینه است‪ .‬از طرف دیگر‪ ،‬این حلقه‬ ‫را می‌ت��وان به ص��ورت موفقیت‌آمیزی در‬

‫کاربرد فرآیندهای خش��نی ک��ه در آن‌ها‬ ‫چرخ انرژی ناکام می‌ماند‪ ،‬مورد استفاده‬ ‫قرار داد‪ .‬ج��دول (‪ )1‬در پایان این مقاله‬ ‫ب��ه جمع‌بن��دی خصوصی��ات‪ ،‬مزای��ا و‬

‫محدودیت‌های تجهی��زات بازیابی انرژی‬

‫می‌پردازد‪.‬‬

‫چرخه‌های انرژی‬

‫چرخ‌ه��ای بازیابی ان��رژی‪ ،‬چرخ‌های‬

‫گرمای��ی و چرخ‌های آنتالپ��ی نیز نامیده‬

‫می‌ش��وند‪ .‬هرچن��د بس��یاری‪ ،‬ای��ن‬ ‫اصطالح��ات را ب��ه جای یکدیگ��ر به کار‬

‫می‌برن��د‪ ،‬واژه چ��رخ گرمایی معموال تنها‬ ‫به کاربرد محسوس اطالق می‌شود‪ .‬چرخ‬

‫آنتالپی ب��ه کاربرد ترکیب��ی انتقال انرژی‬

‫پنهان و محس��وس می‌پ��ردازد‪ .‬در هر دو‬

‫مش��ابه الگ��وی موج��ود در تصوی��ر (‪،)1‬‬ ‫می‌ش��ود‪ .‬گردش چرخ‪ ،‬بس��ته به کاربرد‬ ‫آن‪ ،‬بی��ن ‪ 10‬تا ‪ 60‬دور در دقیقه اس��ت‪.‬‬ ‫وقتی چ��رخ با جریان ه��وای گرم مواجه‬ ‫می‌ش��ود‪ ،‬رس��انش دما به عن��وان گرما‬ ‫افزایش یافته‪ ،‬س��پس منتقل ش��ده و در‬ ‫بخش‌های مجزایی ذخیره می‌ش��ود و در‬ ‫صورتی که چرخ رس��انش در جریان هوای‬ ‫سرد گردش کند‪ ،‬این بخش‌ها خنک شده‬ ‫و گرم��ا را آزاد می‌کنند‪ .‬این حالت انتقال‬ ‫گرما‪ ،‬کامال محس��وس بوده و تحت تاثیر‬ ‫ن هوای س��رد و‬ ‫اختالف دمای بین جریا ‌‬ ‫گرم است‪ .‬در اغلب کاربردهای آسایشی به‬ ‫آسایشی‪ ،‬اختالف دما در مقایسه با برخی‬ ‫فرآیندهای کاربرد بازیابی انرژی‪ ،‬نس��بتا‬ ‫اندک است‪.‬‬ ‫انتق��ال گرمای پنهان ب��ه یکی از دو‬ ‫طری��ق زیر روی می‌ده��د‪ .‬در حالت اول‪،‬‬ ‫اگ��ر اختالف دما و رطوبت به اندازه کافی‬ ‫باش��د‪ ،‬آب در جریانی ب��ا رطوبت باال بر‬ ‫رسانش س��رد‪ ،‬تقطیر می‌ش��ود‪ .‬قطرات‬ ‫رطوبت در رس��انش‪،‬باقی مانده و هنگام‬ ‫تبخیر‪ ،‬ای��ن رطوبت را ب��ه جریان هوای‬ ‫ب��ا رطوبت پایی��ن منتق��ل می‌کنند‪ .‬در‬ ‫حال��ت دوم که رطوبت بیش��تری منتقل‬

‫مورد‪ ،‬اج��زای اصل��ی تجهی��زات تقریبا‬ ‫یکس��ان‌اند‪ .‬در ای��ن مبح��ث‪ ،‬واژه چرخ‬

‫انرژی را برای تمامی مبدل‌های انرژی هوا‬

‫به هوا و گردنده‪ ،‬به کار می‌بریم‪.‬‬

‫ی��ک مب��دل ان��رژی ه��وا به ه��وا و‬

‫گردن��ده‪ ،‬چ��رخ گردانی دارد که س��طح‬

‫داخلی وسیعی داشته و با هوایی نفوذپذیر‬ ‫نس��بت به رطوبت‪ ،‬پر شده است‪ .‬مبدل‬

‫به‌گونه‌ای طراحی ش��ده که بین دو کانال‬

‫با جریان‌های مقاب��ل‪ ،‬قرار گیرد‪ .‬این امر‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫تصویر (‪ :)2‬چرخ انرژی گردنده‪ ،‬تصویر‬ ‫شرکت مبادله هوا‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫□ آزمایشگاهی که بوی خاصی منتشر‬

‫ب��رای نمونه‪ ،‬چرخ‌های ان��رژی که در این‬

‫باع��ث تب��ادل حرارتی جریان ب��ا الگویی‬

‫صفحه ‪ / 28‬شماره ‪31‬‬

‫می‌ش��ود‪ ،‬رس��انش انتقال گرما در چرخ‬

‫متناوب تشکیل شده و در لبه‌ها به گونه‌ای‬

‫ماده مورد استفاده بوده و پالستیک‌‪ ،‬نیز‬

‫دوار با الیه‌ای خشک‌کننده‪ ،‬پوشش داده‬

‫آب‌بندی می‌شود که دو مسیر مجاور ولی‬

‫بدون تاثیر انتق��ال حرارتی‪ ،‬به کار گرفته‬

‫می‌ش��ود‪ .‬در جریان هوای با رطوبت باال‪،‬‬ ‫مواد خش��ک‌کننده‪ ،‬رطوبت را به کمک‬ ‫فرآیند انتش��ار بخ��ار‪ ،‬ج��ذب می‌کنند‪.‬‬ ‫مولکول‌ه��ا با چرخ دوار به حرکت درآمده‬ ‫و در جریان هوای��ی با رطوبت کمتر‪ ،‬آزاد‬ ‫می‌شوند‪ .‬هرچند تمامی فرآیند به انتقال‬ ‫انرژی‪ ،‬محدود می‌شود‪ ،‬در فرآیند جذب‬ ‫و آزادس��ازی رطوبت‪ ،‬انتقال جرم واقعی‬ ‫صورت می‌گیرد‪ .‬اختالف فشار جزئی بخار‬ ‫آب‪ ،‬بین جریان‌های هوای با رطوبت باال و‬ ‫پایین‪ ،‬محرکه چنین عملی است‪ .‬این امر‬ ‫بس��تگی به اختالف دمای انتقال حرارت‬ ‫محس��وس‪ ،‬ندارد‪ .‬این بدین معناست که‬ ‫انتقال حرارت ممکن است در یک جهت‬ ‫و انتقال رطوب��ت در جهت دیگر‪ ،‬صورت‬ ‫پذی��رد که عل��ت آن‪ ،‬مکانی��ز ‌م متفاوت‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫عملکرد آن‌هاست‪.‬‬

‫مبدل‌های حرارتی با صفحه ثابت‬

‫مج��زا برای جریان هوا پدی��د آورد‪ .‬مزیت‬ ‫عمده آن‌ها این است که قطعات متحرک‬ ‫ندارن��د‪ .‬انتقال ان��رژی از بین صفحات و‬ ‫از یک جریان ه��وا به جریان هوای دیگر‪،‬‬ ‫کامال منفعل و تحت تاثیر اختالف گرمایی‬ ‫است‪ .‬مبدل‌های با صفحه ثابت‪ ،‬معموال‬ ‫تنها ب��رای انتق��ال حرارتی محس��وس‪،‬‬ ‫مفیدند‪ .‬انتقال حرارت��ی پنهان‪ ،‬تنها در‬ ‫صورتی که صفح��ات از مواد نفوذپذیر در‬ ‫برابر بخار آب ساخته ش��وند‪ ،‬امکان‌پذیر‬ ‫است‪.‬‬ ‫جریان‌های عمود بر هم‪ ،‬معمول‌ترین‬ ‫ن��وع چین��ش هس��تند‪ .‬مبدل‌ه��ای با‬ ‫ن موازی و متقابل‪ ،‬طرح و س��اخت‬ ‫جریا ‌‬ ‫پیچیده‌ای دارند که کاربرد آن‌ها را محدود‬ ‫می‌کن��د‪ .‬واحدها باید در م��واد‪ ،‬انداز ‌ه و‬ ‫ط��رح‌‪ ،‬گوناگون ب��وده و اغلب به گونه‌ای‬ ‫تنظیم ش��وند که ام��کان کار ب��ا جریان‬ ‫هوای زیاد را داش��ته باش��ند‪ .‬صفحات‪،‬‬

‫مرکز انتقال‌دهنده حرارتی مبدل‌های‬

‫معم��وال فضایی بی��ن ‪ 0.1‬و ‪ 0.5‬اینچ را‬

‫حرارتی با صفحه ثابت‪ ،‬از چند الی ‌ه صفحه‬

‫دربرمی‌گیرن��د‪ .‬آلومینی��وم‪ ،‬معمول‌ترین‬

‫می‌ش��ود‪ .‬در برخ��ی م��وارد‪ ،‬مبدل‌های‬ ‫حرارتی با صفحه ثاب��ت از مواد نفوذپذیر‬ ‫در برابر بخارآب مانن��د صفحات پلیمری‬ ‫متخلخل یا کاغذی‪ ،‬س��اخته می‌ش��وند‪.‬‬ ‫نفوذپذیری این م��واد به مبدل حرارتی با‬ ‫صفحه ثابت‪ ،‬امکان انتقال گرمای پنهان‬ ‫و محسوس را می‌دهد‪.‬‬ ‫لبه صفح��ات با تاخوردگی‪ ،‬چس��ب‬ ‫یا جوش��کاری به‌هم‌پیوسته‪ ،‬مسیرهای‬ ‫ن ه��وا پدید می‌آورند‪.‬‬ ‫مجزایی برای جریا ‌‬ ‫ن هوا از طریق شیارهای پیوسته‌‬ ‫عبور جریا ‌‬ ‫درون صفحات یا به کمک جداکننده‌های‬ ‫خارجی‪ ،‬ص��ورت می‌پذی��رد‪ .‬مبدل‌های‬ ‫حرارتی با صفحه ثابت را می‌توان به‌گونه‌ای‬ ‫ساخت که نش��ت اندکی بین جریان‌های‬ ‫هوا پدید آید‪ .‬اغلب واحدها با آبگذرهایی‬ ‫طراحی می‌ش��وند ت��ا آب تقطیرش��ده و‬ ‫جمع‌شده را به بیرون هدایت کنند‪.‬‬

‫مبدل‌های حرارتی با لوله حرارتی‬

‫این مبدل‌ها ظاه��ر کویل‌های بالدار‬

‫جریان هوای‬ ‫خروجی‬

‫چینش جریان‬ ‫متقابل‬

‫جریان هوای‬ ‫تازه‬

‫چینش جریان متقابل‬

‫جریان هوای‬ ‫خروجی‬

‫جریان هوای تازه‬ ‫جریان‬ ‫هوای تازه‬ ‫جریان هوای خروجی‬

‫تصویر (‪ :)3‬مبدل حرارتی با لوله حرارتی‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چینش جریان عمود برهم‬

‫صفحه ‪ / 29‬شماره ‪31‬‬

‫معمولی را داش��ته با ای��ن تفاوت که هر‬

‫لوله اصلی بخار‬

‫لوله‪ ،‬مجزا بوده و به دیگر لوله‌ها متصل‬ ‫نمی‌ش��ود‪ .‬هر لول��ه با ش��یاری داخلی‬

‫سطح مایع ایستا‬

‫س��اخته می‌ش��ود‪ .‬لوله توخالی بوده‪ ،‬با‬ ‫یک مایع سرمایش��ی درجه ‪ I‬پر ش��ده و‬ ‫مستقال آب‌بندی می‌شود‪ .‬با قرار گرفتن‬ ‫افقی لوله‌ها‪ ،‬نیم��ی از مبدل حرارتی به‬ ‫عنوان اپراتور و نیمی دیگر از آن به عنوان‬ ‫کندانس��ور‪ ،‬عمل می‌کند‪ .‬جریان هوای‬ ‫با دمای ب��اال از درون نیمه اپراتور واحد‬ ‫گذش��ته و جریان هوای با دمای پایین از‬ ‫درون نیمه کندانسور عبور می‌کند‪.‬‬ ‫جریان هوای با دمای باال‪ ،‬ورای نیمی‬ ‫از لوله‌ها عبور می‌کند‪ .‬با گرم شدن سیال‬ ‫و تبخی��ر در نیمه اپراتور‪ ،‬اختالف فش��ار‬ ‫بخار داخلی‪ ،‬گاز را به س��مت کندانس��ور‬ ‫لوله می‌راند‪ .‬در س��مت کندانسور‪ ،‬سیال‬ ‫انرژی نهفته تبخی��ر را با تقطیر خود آزاد‬ ‫کرده‪ ،‬باعث گرم ش��دن جری��ان هوای با‬ ‫از طری��ق ش��یار داخلی به س��مت اپراتور‬ ‫بازمی‌گردد‪.‬‬ ‫لوله‌ه��ای حرارتی معموال از لوله‌هایی‬ ‫مس��ی با تیغه‌های آلومینیومی س��اخته‬ ‫می‌ش��وند‪ .‬لوله‌ه��ا به ص��ورت افقی قرار‬

‫کویل ‪B‬‬ ‫خط برگشت تراکم‬

‫تصویر (‪ :)4‬مبدل حرارتی چرخه زانویی حرارتی دوطرفه‪ .‬با کویل‌هایی که در یک ارتفاع‬ ‫نصب می‌شوند‪ ،‬انرژی می‌تواند در هر دو جهت انتقال یابد‪.‬‬

‫باش��د که رطوبت بر س��مت اپراتور واحد‬

‫است‪ .‬اگر کویل‌ها در ارتفاع‌های مختلفی‬

‫تقطیر ش��ود‪ ،‬می‌توان از مزیت نهفته نیز‬

‫قرار گیرند‪ ،‬کویل پایین‌تر همیش��ه اپراتور‬

‫بهره برد‪ .‬لوله‌ه��ای حرارتی را می‌توان به‬ ‫گونه‌ای نصب کرد که آلودگی ضمنی بین‬ ‫دو جریان هوا‪ ،‬نزدیک صفر باشد‪.‬‬

‫مبدل‌های حرارتی با زانویی گرمایی‬

‫چنین سیستم‌هایی همانند لوله‌های‬

‫حرارت��ی عمل می‌کنند‪ .‬عمل آن‌ها مانند‬ ‫ی��ک کویل تک ب��ا لوله‌ه��ای آب‌بندی یا‬ ‫کاربرد کویل‌های کندانسور و اپراتور مجزا‬ ‫همانن��د تصویر (‪ )4‬اس��ت‪ .‬مثال نش��ان‬ ‫داده ش��ده در تصویر (‪ ،)4‬انتقال حرارت‬

‫خواهد بود (جریان هوای با دمای باال)‪.‬‬ ‫مانند لوله‌ه��ای حرارتی‪ ،‬مبدل‌های‬ ‫حرارت��ی با زانوی��ی گرمایی تنه��ا قادر به‬ ‫انتقال گرمایی محسوس‪ ،‬هستند‪ .‬تفاوت‬ ‫آن‌ها با لوله‌های حرارتی از دو جنبه است‪:‬‬ ‫(‪ )1‬شیاری وجود ندارد تا به جریان مایع‬ ‫سرمایش��ی کمک کند‪ .‬ب��ه همین دلیل‬ ‫لوله‌ها باید برای بازگشت مایع سرمایشی‬ ‫از طری��ق گران��ش‪ ،‬طراحی ش��وند و (‪)2‬‬ ‫ب��رای تبخی��ر مایع سرمایش��ی‪ ،‬به عمل‬ ‫جوش وابس��ته ب��وده و نیازمند اختالف‬

‫در ه��ر دو جه��ت را نش��ان می‌دهد که‬

‫دمایی بیشتری نسبت به لوله‌های حرارتی‬

‫علت آن نصب کویل‌ها در ارتفاعی مشابه‬

‫هستند‪ .‬وجود پمپ‌های چرخشی و منابع‬

‫گرفت��ه ولی اس��تقرار لوله‌ه��ا در جهات‬

‫فن خروجی‬

‫مختل��ف‪ ،‬باعث کنت��رل مق��دار انتقال‬

‫به سمت بیرون‬

‫حرارتی می‌شود‪ .‬برای نمونه‪ ،‬عمل واحد‬ ‫لوله حرارتی با س��مت اپرات��ور پایین‌تر از‬ ‫س��مت کندانس��ور‪ ،‬باعث بهبود برگشت‬ ‫جریان مایع سرمایشی به اپراتور و افزایش‬ ‫ظرفیت انتقال حرارتی می‌ش��ود‪ .‬چینش‬

‫کویل‬

‫فن ورودی‬ ‫کویل‬ ‫شیر کنترل‬

‫به سمت بنا‬

‫معکوس‪ ،‬جریان مایع سرمایش��ی را کند‬ ‫کرده و ظرفیت را کاهش می‌دهد‪.‬‬

‫پمپ‬

‫لوله‌ه��ای حرارتی تنها ب��رای انتقال‬ ‫حرارت محس��وس‪ ،‬مفیدن��د‪ .‬اگر جریان‬ ‫ه��وای بیرون ب��ه قدری مرط��وب و گرم‬

‫مخزن انبساط‬

‫تصویر (‪ :)5‬چرخه گردنده‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫دمای پایین می‌ش��ود‪ .‬مایع سرمایش��ی‪،‬‬

‫کویل ‪A‬‬

‫صفحه ‪ / 30‬شماره ‪31‬‬

‫خارجی نیرو برای عملکرد‪ ،‬الزامی نیست‪.‬‬

‫چرخه‌های بازیابی انرژی کویل‬

‫اغلب ب��ه عن��وان حلق��ه‌ای گردنده‬

‫ش��ناخته ش��ده و در عمل‪ ،‬یک سیستم‬ ‫بازیاب��ی انرژی حرارتی ب��ا قطعاتی متمایز‬

‫از تجهیزات��ی نظی��ر چرخ‌های ان��رژی یا‬ ‫مبدل‌های حرارتی با صفحه ثابت‪ ،‬است‪.‬‬

‫چرخه‌های بازیابی انرژی کویل بسیار‬

‫انعطاف‌پذی��ر بوده و مناس��ب کاربردهای‬ ‫صنعتی یا آسایش��ی به آسایشی همراه با‬

‫کانال‌های خروجی و ورودی دور هستند‪.‬‬

‫آن‌ها از کویل‌های لوله‌ای استاندارد برای‬ ‫انتقال حرارت س��یالی میانی مانند آب یا‬ ‫محلول آب ‪ -‬گلیکول‪ ،‬بهره می‌برند‪ .‬یک‬ ‫پمپ‪ ،‬سیال را بین دو کویل در چرخه‌ای‬ ‫بس��ته به گردش درمی‌آورد‪ .‬حلقه باید با‬

‫ش��یر کنترل جریان ب��رای تنظیم انتقال‬ ‫حرارت مجهز شود‪ .‬همچنین یک مخزن‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫انبساطی نیز برای انبساط گرمایی و فشار‬ ‫سیال عمل‌کننده‪ ،‬ضروری است‪.‬‬

‫مق��دار انتق��ال گرمای��ی را باید برای‬

‫ممانع��ت از گرم ش��دن یا خنک ش��دن‬ ‫بیش از حد جریان هوای ورودی‪ ،‬کنترل‬

‫کرد‪ .‬اگر جریان هوای بیرون بس��یار سرد‬ ‫باش��د‪ ،‬سیستم کنترل‌نشده ممکن است‬ ‫یخ‌زده ی��ا دچار یخ‌زدگ��ی تقطیر بر کویل‬ ‫در جریان خروجی شود‪ .‬با تنظیم جریان‬ ‫س��یال در هر کویل و تلفی��ق جریان گرم‬ ‫با جریان س��رد ورودی به کویل خروجی‪،‬‬ ‫مقدار انتقال حرارت کل تا حداکثر میزان‬ ‫ممکن‪ ،‬بدون یخ زدن محدود می‌شود‪ .‬از‬ ‫گرم شدن بیش از حد نیز با روشی مشابه‪،‬‬ ‫ممانعت به عمل می‌آید‪.‬‬ ‫حلقه‌ه��ای گردن��ده کامال مناس��ب‬ ‫کاربردهایی هستند که در آن‌ها دو جریان‬ ‫هوا باید مجزا از هم باقی بمانند‪ .‬آن‌ها تنها‬ ‫برای بازیابی گرمایی محسوس‪ ،‬مفید بوده‬

‫ولی می‌توانند به گونه‌ای طراحی شوند که‬ ‫حرارت را در ه��ر دو جهت منتقل کنند‪.‬‬ ‫همچنین قادر به انتقال گرمایی مشابهی‬ ‫بین چندین موقعیت که از همان سیستم‬ ‫چرخش��ی بهره می‌برند‪ ،‬هستند‪ .‬الزامات‬ ‫نگهداری به دلی��ل آن که اجزای ترکیبی‬ ‫بیشتری نسبت به تجهیزات انتقال انرژی‬ ‫منفعل دارند‪ ،‬بیش��تر اس��ت‪ .‬همچنین‬ ‫سیستم نیازمند نیروی الکتریکی‪ ،‬کنترل‬ ‫موتور و کنترل دما است‪.‬‬

‫یاتاقان روغن‌کاری‌شده‪ ،‬نگه داشته شده‬ ‫است‪.‬‬

‫گردش چرخ رس��انش بین دو جریان‬

‫هوای مجاور اس��ت‪ .‬برای کاهش نش��تی‬ ‫بی��ن کانال‌ها‪‌،‬آب‌بندی‌های��ی بر محیط‬

‫چ��رخ و پیرامون کانال‪ ،‬نصب می‌ش��ود‪.‬‬

‫نش��تی در اثر دو عامل صورت می‌پذیرد‪:‬‬

‫(‪ )1‬اختالف فش��ار بی��ن کانال‌ها و (‪)2‬‬ ‫تب��ادل هوای ورودی به رس��انش بین دو‬

‫جریان هوا با گردش چرخ‪.‬‬

‫چرخ‌های انرژی‬

‫رسانش انتقال انرژی‬

‫ساخت‬

‫واحدهای محس��وس و واحدهای ترکیبی‬

‫ط��رح اصل��ی چ��رخ ان��رژی بی��ن‬

‫سازندگان‪ ،‬مشترک است‪ .‬واحدها شامل‬

‫س��اختار اصل��ی رس��انش‪ ،‬مش��ابه‬

‫نهفته و محس��وس است‪ .‬دو نوع رسانش‬

‫اصلی وجود دارند‪ :‬رسانش جریان تصادفی‬

‫چرخی گردند ‌ه هس��تند ک��ه بر صفحه‌ای‬

‫و رسانش جهت‌دار‪.‬‬

‫(یا تجهیزات جای داده شده با دو جریان‬

‫از بافت س��یمی یا شبکه‌ای موج‌دار پدید‬

‫فلزی که به دو کانال موازی‪ ،‬متصل است‬

‫رس��انش جریان تصادفی با صفحاتی‬

‫هوای مجاور) س��وار می‌شوند‪ .‬طرح‌های‬

‫می‌آید‪ .‬صفحات رسانش در الیه‌هایی کنار‬

‫متنوع باش��د‪ .‬تعاریف زیر‪ ،‬معمول بوده و‬

‫الیه نسبت به الیه قبلی به آرامی می‌گردد‪.‬‬

‫خ��اص و نح��وه س��رهم‌بندی‪ ،‬می‌تواند‬

‫یکدیگ��ر قرار گرفته (مانن��د کلوچه) و هر‬

‫در صنعت‪ ،‬جامع نیستند‪.‬‬

‫این امر باعث پدید آمدن جریانی آشفته و‬

‫چرخ‌های بازیابی ان��رژی از چارچوبی‬

‫تصادفی از طریق رسانش می‌شود که سبب‬

‫شده یا فوالد ضدزنگی که رسانش انتقال‬

‫خواهد شد‪ .‬برای سهولت کار‪ ،‬رسانش به‬

‫دایره‌ای و جوش‌خ��ورده از آلومینیوم آند‬ ‫انرژی را نگه می‌دارد‪ ،‬س��اخته می‌شوند‪.‬‬ ‫چارچوب روی یک برجس��تگی مرکزی و‬ ‫پره‌های��ی که به لب�� ‌ه پیرامونی متصل‌اند‪،‬‬ ‫قرار داده می‌شود‪ .‬لبه‪ ،‬نواری پیوسته‪ ،‬از‬ ‫جنس فوالد ضدزنگ نوردش��ده است که‬ ‫به عنوان یک ج��ز محرکه عمل می‌کند‪.‬‬ ‫تس��مه‌ای ب��زرگ و قاب��ل انعط��اف دور‬ ‫لب��ه چرخ‪ ،‬قرار گرفته و به وس��یله موتور‬ ‫الکتریک��ی کوچکی به حرک��ت درمی‌آید‬ ‫(ح��دود ‪ .)1/2hp‬چرخ رس��انش با فلزی‬ ‫تخت و مستطیل‌ش��کل‪ ،‬محافظت شده‬ ‫و بر مح��وری می‌گردد که به وس��یله دو‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫تحریک انتقال حرارتی در چرخ‌های بزرگ‬ ‫قطعات مدوری تقسیم می‌شود‪ .‬رسانش‬

‫جریان تصادفی نیازمند سطوحی بزرگ‌تر‬ ‫نسبت به رسانش جهت‌دار است تا جریان‬ ‫هوا و افت فشار الزم را تامین کند‪.‬‬ ‫رسانش جهت‌دار در اشکال مختلفی‬ ‫ساخته می‌شود که همگی دارای مسیرهای‬ ‫هوایی خطی کوچکی هس��تند که به طور‬ ‫موازی با جریان‪ ،‬وجود دارند‪ .‬بدون توجه‬ ‫به ش��کل‪ ،‬هوا ب��ه گونه‌ای مش��ابه عبور‬ ‫خواهد کرد‪ .‬مواد سازنده رسانش ممکن‬ ‫است پالستیک‪ ،‬آلومینیوم‪ ،‬کاغذ یا دیگر‬ ‫مواد مصنوعی‪ ،‬بسته به کاربرد‪ ،‬باشد‪.‬‬

‫صفحه ‪ / 31‬شماره ‪31‬‬

‫قابلیت جذب روبه‌رو می‌شوند‪.‬‬

‫رشته‌های الیاف انتقال انرژی‬

‫واحدهای��ی با چرخ ان��رژی بزرگ‌تر از‬ ‫تقریبا ‪ 45‬تا به‬ ‫ازای هر اینچ‬

‫‪ 25‬ت��ا ‪ 30‬این��چ قطر‪ ،‬باید ب��ا چرخ‌های‬ ‫قطعه‌بندی شده‪ ،‬ساخته شوند (تصویر‪.)2‬‬ ‫تمی��ز کردن و کار با چرخ‌های قطعه‌بندی‬ ‫شده‪ ،‬آسان‌تر است‪.‬‬

‫عملکرد چرخ انرژی‬

‫عبور جریان هوا بین‬ ‫رشته‌های الیاف‬

‫کارآی��ی معم��ول در انتق��ال گرمایی‬

‫ی موجود در رشته‬ ‫فرورفتگ ‌‬ ‫الیاف‬

‫تصویر (‪ :)6‬مقطع رسانش انتقال انرژی (به جهت جریان هوا‬ ‫توجه کنید)‬

‫یکی از انواع رسانش جهت‌دار شامل‬ ‫رش��ته‌های الی��اف متمرک��زی از جنس‬ ‫پالس��تیک پلیمری س��بک اس��ت که به‬ ‫وس��یله چارچ��وب چرخ در مح��ل‪ ،‬نگه‬ ‫داشته شده‌اند‪ .‬صدها رشته کنار هم قرار‬ ‫گرفته و ش��کل دایره‌ای چرخ را می‌سازند‬ ‫(همانن��د پیچیدن یک ن��وار)‪ .‬هر الیه از‬ ‫الیه‌های جانبی به وسیله فرورفتگی‌هایی‬ ‫جدا می‌ش��ود‪ .‬این فرورفتگی‌ها‪ ،‬فضایی‬ ‫بی��ن الیه‌ها و در نتیجه کانال‌هایی باریک‬ ‫برای عبور هوا پدی��د می‌آورند‪ .‬تقریبا ‪45‬‬ ‫الی��ه الیاف به ازای هر اینچ ش��عاع چرخ‬ ‫رسانش‪ ،‬وجود دارد‪.‬‬

‫جاذب‌تری��ن خش��ک‌کننده‪ ،‬س��یلیکاژل‬ ‫ح��دود ‪ 35‬تا ‪ 40%‬وزن خود را بس��ته به‬ ‫رطوبت نس��بی محیط‪ ،‬ج��ذب می‌کند‪.‬‬ ‫جذب صافی‌ه��ای مولکولی و گرانول‌های‬ ‫آلومین تا حدود ‪ 20%‬محدود می‌ش��ود‪.‬‬ ‫آلومین ک��روی تقریبا ‪ 30‬ت��ا ‪ 35%‬جذب‬ ‫می‌کن��د‪ .‬مهم‌تری��ن جنب��ه قابلی��ت‬ ‫خش��ک‌کننده‪ ،‬پای��داری در تم��اس ب��ا‬ ‫رش��ته‌های الیاف است‪ .‬دومین نکته این‬ ‫اس��ت که خش��ک‌کننده تحت تاثیر دوره‬ ‫تمی��زکاری قرار نگی��رد‪ .‬در صورت کثیف‬ ‫شدن‪ ،‬تمامی خش��ک‌کننده‌ها با کاهش‬

‫انتقال ان��رژی کل با جمع‌بن��دی گرمای‬ ‫نهفته و محسوس‪ ،‬به ‪ 55‬تا ‪ 85%‬می‌رسد‪.‬‬ ‫دو مث��ال زیر‪ ،‬دو موقعیت متفاوت را‬ ‫بررسی می‌کند‪ .‬در هر دو‪ ،‬نیاز هوای بیرون‬ ‫حد ‪ 2200cfm‬و خروجی ‪ 2000cfm‬بوده‬ ‫و از چ��رخ انرژی ب��ا انتقال حرارتی نهفته‬ ‫و محس��وس‪ ،‬بهره‌من�� ‌د هس��تند‪ .‬مقدار‬ ‫صرفه‌جویی در انرژی با اس��تفاده از دمای‬ ‫خش��ک مخزن‪ ،‬با در نظر گرفتن انطباق‬ ‫دمای مرطوب مخزن و موقعیت و س��طح‬ ‫اطالعات آب‌و هوای ساعتی منتشرشده‬ ‫به وسیله ‪ ،ASHRAE‬محاسبه می‌شود‪.‬‬ ‫برای س��ادگی مقایسه‪ ،‬شرایط در هر‬ ‫دو مثال‪ ،‬عادی فرض می‌شود‪:‬‬ ‫□ شرایط بنا‪ 12 :‬ماه‪ 6 ،‬روز در هفته‬

‫وقتی چرخ انرژی برای انتقال گرمایی‬ ‫نهفت��ه و محس��وس مورد اس��تفاده قرار‬ ‫گیرد‪ ،‬همواره پوشش��ی خش��ک‌کننده به‬ ‫مواد الیاف افزوده می‌ش��ود‪ .‬چندین نوع‬ ‫مواد خشک‌کننده وجود دارد‪ :‬زئولیت‌ها‪،‬‬ ‫سیلیکاژل‪ ،‬صافی‌های مولکولی‪ ،‬آلومین‬ ‫فعال ش��ده‪ ،‬تیتانیوم س��یلیکات‪ ،‬لیتیم‬ ‫کلراید و اکس��ید آلومینی��وم‪ .‬زئولیت‌ها‪،‬‬ ‫س��یلیکاژل و صافی‌ه��ای مولکول��ی‪،‬‬ ‫معمول‌ترین مواد مورد استفاده‌اند‪.‬‬ ‫هرچند خش��ک‌کننده‌های مختلف‪،‬‬ ‫خصوصیات جذبی گوناگونی دارند‪ ،‬عملکرد‬

‫تصویر (‪ :)7‬تصویر میکروسکوپ الکترونی از الیه سلیکاژل بر رشته الیاف پلیمر‪ ،‬تصویر‬ ‫شرکت مبادله هوا‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫که در سمت مسطح رشته پدید آمده‌اند‪،‬‬

‫نمی‌تواند مهم‌ترین تفاوت موجود باش��د‪.‬‬

‫محسوس‪ ،‬بین ‪ 50‬تا ‪ 80%‬است‪ .‬عملکرد‬

‫صفحه ‪ / 32‬شماره ‪31‬‬

‫و ‪ 12‬ساعت در روز‬

‫□ مقادی��ر الکتریکی‪ 0.05 / kWh :‬و‬

‫‪ 7.50 / kW‬دالر‪ ،‬تقاضا‬

‫□ ‪ EER‬سرمایش سیستم‪10.5 :‬‬

‫مثال ‪ - 1‬مجموعه تحلیل انرژی‬ ‫بار بازیابی‬ ‫برحسب‬ ‫‪MBtu‬‬

‫ساعات‬ ‫سالیانه‬

‫بار تهویه‬ ‫برحسب‬ ‫‪MBtu‬‬

‫هوای بیرون‬ ‫‪MCWB‬‬ ‫برحسب درجه برحسب درجه‬ ‫فارنهایت‬ ‫فارنهایت‬

‫□ کارآیی سیستم گرمایشی‪78% :‬‬ ‫دالر‬

‫□ هزینه س��وخت‪5.00 / mmBtu :‬‬

‫مثال ‪1‬‬

‫موقعیت‪ :‬تمپا‪ ،‬فلوریدا‬ ‫شرایط تابستانی‪:‬‬

‫ه��وای داخل‪ 75 :‬درج��ه فارنهایت و‬

‫‪ 50%‬رطوبت نسبی‬

‫حداکثر هوای بیرون‪ 91 :‬درجه و ‪79‬‬

‫درجه فارنهایت‬

‫هوای تامین شده توسط چرخ‪78.3 :‬‬

‫و ‪ 66.8‬درجه فارنهایت‬ ‫بار تهویه تابستانی‪:‬‬

‫کل‬

‫محسوس‪38016Btuh :‬‬

‫سرمایش‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫کل‪138258Btuh :‬‬

‫تن‬

‫گرمایش‬

‫انرژی بازیابی‪109475Btuh (9.12( :‬‬ ‫صرفه‌جویی سالیانه‬

‫شرایط زمستانی‪:‬‬

‫جریان ورودی‪cfm ،‬‬

‫ه��وای داخل‪ 72 :‬درج��ه فارنهایت و‬

‫جریان خروجی‪cfm ،‬‬

‫‪ 40%‬رطوبت نسبی‬

‫صرفه‌جویی در بار تراکم هوا‪MBtu ،‬‬

‫حداقل هوای بیرون‪ 40 :‬درجه و ‪38‬‬

‫صرفه‌جویی در عملکرد تراکم هوا‬

‫درجه فارنهایت‬

‫هوای تامین شده توسط چرخ‪65.3 :‬‬

‫صرفه‌جویی در بار گرمایشی‪،‬‬ ‫‪MBtu‬‬

‫و ‪ 53.6‬درجه فارنهایت‬ ‫بار تهویه زمستانی‪:‬‬

‫صرفه‌جویی در عملکرد گرمایشی‬

‫محسوس‪76032Btuh :‬‬

‫مصرف انرژی فن‬

‫کل‪99577Btuh :‬‬

‫هزینه انرژی فن‬

‫انرژی بازیابی‪78847Btuh :‬‬

‫صرفه‌جویی عملیاتی کل‬

‫کارآیی کل ‪ 76.4‬تا ‪79.2%‬‬

‫صرفه‌جوی��ی در عملک��رد س��الیانه‪:‬‬

‫‪ 1118‬دالر‬

‫شرایط تابستانی‪:‬‬

‫مثال ‪2‬‬

‫ه��وای داخل‪ 75 :‬درج��ه فارنهایت و‬

‫موقعیت‪ :‬مینیا پولیس‪ ،‬مینه سوتا‬

‫‪ 50%‬رطوبت نسبی‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫حداکثر هوای بیرون‪ 88 :‬درجه و ‪74‬‬ ‫درجه فارنهایت‬ ‫هوای تامین شده توسط چرخ‪77.7 :‬‬

‫صفحه ‪ / 33‬شماره ‪31‬‬

‫و ‪ 65.5‬درجه فارنهایت‬ ‫بار تهویه تابستانی‪:‬‬ ‫محسوس‪30888Btuh :‬‬ ‫کل‪89201Btuh :‬‬

‫مثال ‪ - 2‬مجموعه تحلیل انرژی‬ ‫بار بازیابی‬ ‫برحسب‬ ‫‪MBtu‬‬

‫بار تهویه‬ ‫برحسب‬ ‫‪MBtu‬‬

‫ساعات‬ ‫سالیانه‬

‫‪MCWB‬‬ ‫برحسب درجه‬ ‫فارنهایت‬

‫هوای بیرون‬ ‫برحسب درجه‬ ‫فارنهایت‬

‫انرژی بازیابی‪70631Btuh (5.89( :‬‬ ‫تن‬ ‫شرایط زمستانی‪:‬‬ ‫ه��وای داخل‪ 72 :‬درج��ه فارنهایت و‬ ‫‪ 40%‬رطوبت نسبی‬ ‫حداق��ل هوای بی��رون‪ -11 :‬درجه و‬ ‫‪ -12‬درجه فارنهایت‬ ‫هوای تامین شده توسط چرخ‪55.8 :‬‬ ‫و ‪ 45.8‬درجه فارنهایت‬ ‫بار تهویه زمستانی‪:‬‬ ‫محسوس‪197208Btuh :‬‬ ‫کل‪252775Btuh :‬‬ ‫انرژی بازیابی‪190745Btuh :‬‬ ‫کارآیی کل‪ 75.5 :‬تا ‪79.2%‬‬ ‫صرفه‌جوی��ی در عملک��رد س��الیانه‪:‬‬

‫کاهش اندازه سیستم تهویه مطبوع‬

‫در مثال‌ه��ای فوق‪ ،‬ان��رژی بازیابی‪،‬‬

‫ام��کان کاه��ش ان��دازه سیس��تم تهویه‬ ‫مطب��وع را می‌دهد‪ .‬طراح باید در هنگام‬

‫سرمایش‬

‫کار با چرخ بازیابی انرژی‪ ،‬هوشیار باشد‪.‬‬ ‫کاهش اندازه سیستم تهویه مطبوع بیش‬ ‫از آن که یک مزیت باش��د‪ ،‬می‌تواند یک‬

‫کل‬

‫گرمایش‬

‫مثال ‪ - 2‬صرفه‌جویی سالیانه‬ ‫جریان ورودی‪cfm ،‬‬

‫الزام باش��د‪ .‬ای��ن امر به وی��ژه در مورد‬

‫جریان خروجی‪cfm ،‬‬

‫سیستم تهویه هوا صادق است‪.‬‬

‫صرفه‌جویی در بار تراکم هوا‪،‬‬ ‫‪MBtu‬‬ ‫صرفه‌جویی در عملکرد تراکم‬ ‫هوا‬

‫وضعیت��ی را در نظ��ر بگیری��د که بار‬ ‫ه��وای بی��رون‪ ،‬بخش مهم��ی از بار کل‬

‫صرفه‌جویی در بار گرمایشی‪،‬‬ ‫‪MBtu‬‬

‫سیس��تم را به خ��ود اختصاص می‌دهد‪.‬‬

‫صرفه‌جویی در عملکرد‬ ‫گرمایشی‬ ‫مصرف انرژی فن‬

‫فرض کنید ط��راح‪ ،‬بس��یار محافظه‌کار‬ ‫اس��ت و مترصد آن نیست که بر فعالیت‬

‫هزینه انرژی فن‬

‫چرخ انرژی برای ظرفیت سرمایشی تکیه‬

‫صرفه‌جویی عملیاتی کل‬

‫کند‪ .‬اگ��ر اندازه سیس��تم تهویه مطبوع‬ ‫کاه��ش نیابد ول��ی بار ه��وای بیرون به‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫‪ 1740‬دالر‬

‫صفحه ‪ / 34‬شماره ‪31‬‬

‫و هیدروکربن‌ها) می‌شد‪.‬‬

‫از آنج��ا که آلودگ��ی ضمنی معموال‬

‫کمت��ر از ‪ 5%‬جری��ان ه��وا در سیس��تم‬

‫متعادل است‪ ،‬در اکثر مواقع به حساب‬ ‫نمی‌آی��د‪ .‬ای��ن ام��ر حت��ا وقت��ی هوای‬

‫خروجی‪ ،‬مربوط به دست‌ش��ویی باش��د‬ ‫نیز صادق است‪ .‬در کاربردهای آسایشی‬

‫به آسایش��ی‪ ،‬نش��تی جریان خروجی به‬ ‫جریان ورودی به قدری آالینده نیس��ت‬

‫که به معنی عدم ترک محیط باش��د‪ .‬در‬ ‫کاربردهای خروجی دست‌شویی‪ ،‬جریان‬ ‫تصویر (‪ :)8‬باقیمانده قسمت رسانش چرخ انرژی‪ ،‬تصویر شرکت مبادله هوا‬

‫وس��یله چرخ بازیابی ان��رژی‪ 70 ،‬تا ‪80%‬‬

‫کاهش یابد‪ ،‬سیس��تم هرگز قادر نخواهد‬ ‫بود با تمام ظرفی��ت خود عمل کند‪ .‬در‬ ‫ش��رایط بار جزئ��ی‪ ،‬ان��رژی بازیابی حتا‬

‫ممکن است درصد بیش��تری از بار کلی‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫سیس��تم باش��د‪ .‬این بدین معناست که‬

‫اجزای سرمایش��ی را می‌توان در شرایطی‬ ‫ق��رار داد ک��ه بدون ب��ار بوده ی��ا چرخه‬

‫متوق��ف ش��ود‪ .‬در این حال��ت‪ ،‬کنترل‬ ‫رطوبت از میان رفته و آس��ایش ساکنان‬

‫بنا‪ ،‬سلب خواهد ش��د‪ .‬اهمیت طراحی‬ ‫در چنین حالتی به ویژه به سیس��تم‌های‬

‫بزرگ و مستقر‪ ،‬بازمی‌گردد‪.‬‬

‫وقتی با چرخ بازیابی انرژی کار شود‪،‬‬

‫سیس��تم تهویه مطبوع بای��د منطبق با‬ ‫ش��رایط عملی بارگذاری باشد‪ ،‬نه آن که‬ ‫ب��ار کل را با چرخ بازیابی انرژی تقس��یم‬

‫کند‪ .‬ع��دم موفقیت در کاه��ش اندازه‪،‬‬

‫باعث بزرگ ش��دن بیش از حد سیستم‬ ‫تهویه مطب��وع و عملکرد نامناس��ب آن‬

‫خواهد شد‪.‬‬

‫آلودگی ضمنی‬

‫در اغل��ب کاربرده��ای آسایش��ی به‬

‫آسایش��ی‪ ،‬آلودگی جریان هوای ورودی‬

‫با هوای خروجی‪ ،‬مطرح نیس��ت‪ .‬نشتی‬ ‫و انتق��ال‪ ،‬مکانیزم‌هایی هس��تند که در‬ ‫تمامی چرخ‌ه��ای انرژی بین جریان‌های‬ ‫هوای ورودی و خروج��ی باعث مخلوط‬ ‫شدن می‌شوند‪ .‬انتقال‪ ،‬در نتیجه گردش‬ ‫چرخ روی می‌دهد‪ .‬با گردش چرخ‪ ،‬هوا‬ ‫وارد رسانش شده و از یک جریان هوا به‬ ‫دیگری منتقل می‌ش��ود‪ .‬نشتی به دلیل‬ ‫اختالف فش��ار اس��تاتیک بین کانال‌ها‬ ‫ب��ه وق��وع می‌پیون��دد‪‌.‬آب‌بندی‌ها بین‬

‫خروجی بس��یار رقیق است‪ 5% .‬آلودگی‬

‫ضمنی آن‌قدر نیس��ت ک��ه باعث انتقال‬ ‫بو‌های محسوس شود‪.‬‬

‫ب��رای کاربردهایی که آلودگی ضمنی‬

‫ممکن است مسئله‌ساز باشد‪ ،‬چرخ‌های‬ ‫انرژی با قس��مت‌های پاالینده همراهند‬

‫که تقریبا تمامی انتقال را می‌گیرد‪ .‬البته‬ ‫هزینه عملکرد و نصب تجهیزات پاالینده‬ ‫به ندرت رضایت‌بخش است‪ .‬اگر آلودگی‬

‫جدی باشد‪ ،‬می‌توان از حالت دیگری از‬ ‫بازیابی انرژی مانند سیس��تم دورانی که‬

‫گزینه مناسب‌تری است‪ ،‬بهره برد‪.‬‬

‫کانال‌ه��ا و در اطراف چ��رخ انرژی قرار‬

‫کنترل‌ها‬

‫ترکیب��ی‪ ،‬انتقال ح��دود ‪ 3‬تا ‪ 5%‬جریان‬

‫گرم ش��دن بی��ش از حد ه��وای ورودی‬

‫می‌گیرند ولی کامال موثر نیس��تند‪ .‬تاثیر‬ ‫است‪.‬‬

‫کنترل چرخ ان��رژی برای اجتناب از‬

‫در زمس��تان و مواقعی که س��رمایش با‬

‫واحد مهندس��ی دانش��گاه آالبامای‬

‫سیس��تمی به‌صرفه‌ت��ر انجام می‌ش��ود‪،‬‬

‫جذب آلودگی‌ه��ا در جریان خروجی که‬

‫بس��یار سرد‪ ،‬باید مانع از تجمع یخ‌زدگی‬

‫پرداخته است‪ .‬یافته‌های آن‌ها نشان داد‬

‫انرژی وجود دارد که معموال در چرخ‌های‬

‫جنوبی‪ ،‬ب��ه تحقیقی پیرام��ون احتمال‬

‫ضروری اس��ت‪ .‬همچنین در آب‌و هوای‬

‫می‌تواند به جریان ورودی منتقل ش��ود‪،‬‬

‫بر رسانش ش��د‪ .‬دو روش کنترل انتقال‬

‫که آب‪ ،‬بیش��ترین مولکول جذب‌ش��ده‬

‫ان��رژی اس��تفاده می‌ش��ود‪ )1( :‬کنترل‬

‫ب��رای جذب مولکول‌ه��ای آب به قدری‬

‫با سرعت متغیر‪.‬‬

‫اس��ت‪ .‬عملکرد انتخابی خش��ک‌کننده‬

‫جانبی ه��وای ورودی و (‪ )2‬محرکه‌های‬

‫ش��دید بود که مانع جذب مولکول‌های‬

‫مق��دار هوای مج��از ب��رای عبور از‬

‫آالینده (مانند آمونیاک‪ ،‬دی‌اکسیدکربن‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫طری��ق چرخ‪ ،‬دم��ای ه��وای ورودی را‬

‫صفحه ‪ / 35‬شماره ‪31‬‬

‫تعیین می‌کن��د‪ .‬میراگر کنت��رل جانبی‬

‫هوای ورودی برای ترکیب هوای عبوری‬

‫و قابلیت جذب خش��ک‌کننده را کاهش‬

‫خود می‌رس��ند‪ .‬ع�لاوه‌ بر ای��ن‪ ،‬اغلب‬

‫می‌دهند‪ .‬این امر در دوره‌ یک تا سه‌ساله‬

‫کاربردهای آسایشی به آسایشی‪ ،‬اختالف‬

‫تهویه‌نش��ده بیرون‪ ،‬مورد اس��تفاده قرار‬

‫می‌شود‪.‬‬

‫تنظیم دمای هوای مخلوط‌ش��ده پایین‬

‫نگه��داری معم��ول چرخ انرژی اس��ت‪.‬‬

‫تا ی��ک نقطه‪ ،‬کارآی��ی انتقال انرژی‬

‫‪ 12‬م��اه ج��دا نم��وده و ب��ا تمیزکننده‬

‫از چ��رخ ب��ا جریان��ی جانب��ی از هوای‬

‫می‌گی��رد‪ .‬جای��گاه میراگ��ر‪ ،‬منطبق با‬

‫چرخ است‪.‬‬

‫باعث کاهش کارآیی تا ‪ 20%‬یا بیش از آن‬ ‫تمیز کردن رس��انش ج��ز مهمی از‬

‫چرخ‌ها ی��ا اجزای چ��رخ را باید هر ‪ 6‬تا‬

‫چ��رخ گردنده با افزایش س��رعت چرخ‪،‬‬

‫کویل غیراس��یدی یا محلول تمیزکننده‬

‫کارب��رد‪ ،‬چ��رخ حداکثر مق��دار انرژی را‬

‫باید در محلول فرو برده‪ ،‬س��پس بیرون‬

‫افزای��ش می‌یابد‪ .‬در س��رعت بهینه یک‬

‫قلیایی‪ ،‬نظافت کرد‪ .‬بخش‌های چرخ را‬

‫منتقل می‌کند‪ .‬اگر س��رعت چرخ تحت‬

‫آورده و ب��ا آب تمی��ز شس��ت‪ .‬پیش از‬

‫انرژی منتقل ش��ده نی��ز کاهش خواهد‬

‫را ب��ه بی��رون هدای��ت کرد‪ .‬پ��س از به‬

‫ش��رایط مش��ابهی کاهش یاب��د‪ ،‬مقدار‬

‫ق��رار گرفتن اجزای چ��رخ‪ ،‬باید آب زاید‬

‫یافت‪.‬‬

‫کارگی��ری دوباره چرخ ان��رژی‪ ،‬رطوبت‬

‫نگهداری‬

‫نخس��تین ویژگی که‌ پس از بررس��ی‬

‫یک چرخ انرژی به ذهن متبادر می‌شود‪،‬‬ ‫آن اس��ت که فیلتر بس��یار خوبی است‪.‬‬ ‫نگهداری اندکی هس��تند‪ .‬جمع ش��دن‬

‫ذرات معلق‪ ،‬مسئله‌ساز بوده‪ ،‬به همین‬ ‫ن هوا پیش از ورود به‬ ‫دلیل فیلتر جری��ا ‌‬

‫چرخ انرژی‪ ،‬عملی معمولی است‪ .‬فیلتر‬ ‫به دلیل ماهیت چرخ انرژی‪ ،‬مس��ئله‌ای‬

‫حیاتی نیس��ت‪ .‬در یک جریان متقابل‪،‬‬ ‫فعالیت خود تمیز‌ش��ونده اس��ت‪ .‬برای‬ ‫نمون��ه‪ ،‬گ��رد و خ��اک و ذرات معلق در‬ ‫جری��ان هوای بی��رون به ق��دری بزرگ‬ ‫هستند که با عبور چرخ در میان جریان‬ ‫هوای خروج��ی و با تغییر جهت جریان‪،‬‬ ‫ب��ه لب��ه رش��ته‌های رس��انش‪ ،‬هدایت‬ ‫می‌ش��وند‪ .‬دود‪ ،‬ذرات چرب��ی و بوه��ا‬ ‫باعث مشکالت بیشتری نسبت به ذرات‬ ‫معلق می‌ش��وند‪ .‬بوها و ذرات بسیار ریز‬ ‫با گذشت زمان بر سطح رشته‌ها مانده‪،‬‬ ‫باعث تجمع الیه‌ای بر روی آن می‌شوند‬

‫می‌شود‪ .‬رس��انش با پالستیک پلیمری‬ ‫را هرگز نباید با پاک‌کننده‌های اسیدی‪،‬‬ ‫حالل‌های آروماتیک یا آب گرم‌تر از ‪170‬‬

‫درجه فارنهایت تمیز کرد‪.‬‬

‫اقتصاد در چرخ انرژی‬

‫انتخاب و کاربرد یک چرخ انرژی باید‬

‫بر پایه حداکثر سوددهی یا کاهش هزینه‬ ‫دوره‌ای پس از در نظر گرفتن صرفه‌جویی‬ ‫در انرژی و هزینه‌های مالکیت‪ ،‬عملکرد‬ ‫و نگه��داری باش��د‪ .‬محاس��به دقی��ق‬ ‫صرفه‌جویی انرژی‪ ،‬پیچیده‌ترین مس��ئله‬ ‫در مالحظه چرخ انرژی است‪.‬‬ ‫بارهای سرمایش��ی و گرمایش��ی هوا‬ ‫وابس��ته به زمان بوده و مح��دوده‌ای از‬ ‫دماهای ممکن را در اغلب ساختمان‌ها‬ ‫در بر می‌گیرند‪ .‬جداول زمان اس��تفاده‪،‬‬ ‫ب��ا الزامات تهویه س��اعتی و ش��ارژ ابزار‬ ‫الکتریک��ی تغییر می‌کنن��د‪ .‬کاربردهای‬ ‫گرمایش��ی بنا وقتی کنت��رل انتقال دما‬ ‫ب��رای جلوگیری از یخ‌زدگ��ی وارد عمل‬ ‫می‌شود‪ ،‬به حداکثر دوره بازیابی حرارتی‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫و خروج��ی هوا دارند‪ .‬این تفاوت اندک‪،‬‬ ‫نی��از به دقت بیش��تری در مدل‌س��ازی‬ ‫انرژی را ایجاب می‌کند تا س��وددهی به‬ ‫حداکثر رس��یده یا هزینه‌های دوره‌ای به‬ ‫حداقل کاهش یابند‪ .‬با وجود پیچیدگی‬ ‫تحلیل‪ ،‬دوره برگش��ت س��رمایه ‪ 6‬تا ‪36‬‬ ‫ماه‪ ،‬غیرطبیعی نیست‪ .‬برخی کاربردها‬ ‫به ویژه در محیط‌ه��ای گرم و مرطوب‪،‬‬ ‫آن‌چن��ان در صرفه‌جویی موثرند که دوره‬ ‫برگش��ت س��رمایه به چند م��اه کاهش‬ ‫می‌یابد‪.‬‬

‫میزان عملکرد‬

‫اس��تاندارد ‪ ،ASHRAE 84‬روش‬

‫بررس��ی مبدل‌های حرارتی هوا به هوا‪،‬‬ ‫روش واح��دی را ب��رای بررس��ی نتای��ج‬ ‫اطالع��ات عملک��رد‪ ،‬ارائ��ه می‌کن��د‪.‬‬ ‫همچنین اطالعات مورد نیاز‪ ،‬محاسبات‬ ‫مورد اس��تفاده و فرآین��د ارائه گزارش را‬ ‫طبقه‌بن��دی ک��رده و تجهی��زات م��ورد‬ ‫استفاده را بررسی می‌کند‪.‬‬ ‫اس��تاندارد ‪ ،ARI 1060‬تجهی��زات‬ ‫تهوی��ه بازیاب��ی ان��رژی ه��وا به ه��وا را‬ ‫طبقه‌بن��دی و اس��تانداردی صنعت��ی‬ ‫برای تعیی��ن مبدل‌های انرژی و حرارتی‬ ‫ه��وا به هوا برای اس��تفاده در تجهیزات‬ ‫تهوی��ه بازیاب��ی انرژی‪ ،‬فراه��م می‌آورد‪.‬‬ ‫تجهیزات باید برای مطابقت با استاندارد‬ ‫‪ ،ASHRAE 84‬بررس��ی شوند؛ به جز‬ ‫در مواردی که منطبق با استاندارد ‪ARI‬‬ ‫‪ 1060‬هس��تند‪ ARI .‬همچنین برنامه‬ ‫تامین��ی ‪ 1060‬را برای مقایس��ه مقادیر‬ ‫منتشرش��ده توسط سازندگان‪ ،‬بنا نهاده‬ ‫است‪.‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫در حقیق��ت‪ ،‬چرخ‌های ان��رژی نیازمند‬

‫بین رش��ته‌های الیاف به سرعت خشک‬

‫دمای نسبتا کمی بین جریان‌های ورودی‬

‫صفحه ‪ / 36‬شماره ‪31‬‬

‫علمی‬

‫مقدمه‬

‫در چند سال گذش��ته‪ ،‬انقالبی در‬

‫صنع��ت تهویه مطبوع ب��ا فناوری‌های‬ ‫جدیدی که ش��رکت‌ها ب��رای تمرکز بر‬ ‫حل مش��کالت کیفیت هوا در دهه ‪90‬‬ ‫پدی��د آورده‌اند‪ ،‬به وجود آمده اس��ت‪.‬‬ ‫کیفیت هوا احتماال مس��ئله‌ای اس��ت‬ ‫ک��ه بیش��ترین فش��ار را در چند دهه‬ ‫گذش��ته به ویژه با بازبینی اس��تاندارد‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫‪ ،ASHRAE 62 - 99‬متحمل ش��ده‬ ‫است‪ .‬اگر به اجالس‌های اخیر تابستانی‬ ‫یا زمس��تانی ‪ ASHRAE‬توجه کرده و‬ ‫در نمایش��گاه ق��دم زده باش��ید‪ ،‬غرق‬ ‫محصوالت��ی دیدن��ی ک��ه ب��رای تهویه‬ ‫هوا ب��ه کار می‌روند‪ ،‬می‌ش��وید‪ .‬فیلتر‬ ‫رس��انش جدید‪ ،‬ابزاره��ای اندازه‌گیری‬ ‫الکترونیک��ی جدی��د ب��رای چرخ‌های‬ ‫حرارتی دوار‪ ،‬لوله‌های گرمایشی و دیگر‬ ‫ابزارها‪ ،‬همگی س��عی در حل مشکالت‬ ‫پی��ش‌رو در زمین��ه تهویه ه��وا دارند‪.‬‬ ‫بسیاری از این شرکت‌ها به تازگی شروع‬ ‫به کار کرده یا از دیگر شرکت‌ها انشعاب‬ ‫یافته‌ان��د و برخ��ی‪ ،‬فناوری‌های اثبات‬ ‫نش��ده جدیدی داشته و سعی می‌کنند‬ ‫تا قلمرو خود را در ب��ازار رقابتی تهویه‬ ‫هوا‪ ،‬تحکیم بخشند‪.‬‬ ‫این مقال��ه‪ ،‬بر روش‌ه��ای صحیح‬

‫هزینه و مزایای استفاده از‬ ‫سیستم‌های رطوبت‌زدای‬ ‫مکانیکی برای تهویه هوا‬ ‫و اثب��ات ش��ده رطوبت‌زدای��ی‪ ،‬که به‬

‫متمرکز اس��ت‪ .‬واحدهای س��قفی زیر‬

‫ط��ور موث��ری به‌ مدت ‪ 50‬س��ال مورد‬

‫‪ 15‬تن‪ ،‬بخش عمده این بازار هستند‪.‬‬

‫اس��تفاده قرار گرفته‌اند‪ ،‬متمرکز است‪.‬‬

‫واحده��ای س��قفی معم��وال ب��ه دلیل‬

‫ما هزینه‌ها و مزایای استفاده از سیستم‬

‫طراح��ی ذات��ی‪ ،‬نمی‌توانن��د بی��ش از‬

‫مکانیک��ی (بخار ‪ -‬تراکم) و تقابل آن با‬

‫‪ 30%‬تهویه هوا را انج��ام دهند‪ .‬اغلب‬

‫دیگر روش‌ه��ای رطوبت‌زدایی را مورد‬

‫واحدهای س��قفی از ‪ 3‬یا ‪ 4‬ردیف کویل‬

‫بررسی قرار می‌دهیم‪.‬‬

‫خنک‌کننده درونی بهره برده و با ضریب‬

‫بازاریابی زیرکانه‬

‫تمامی عرضه‌کنندگان سیستم‌های‬

‫رطوبت‌زدا ادع��ا می‌کنند ک��ه مزایای‬ ‫مشابهی دارند‪:‬‬ ‫از محصول ما استفاده و در مصرف‬ ‫انرژی صرفه‌جویی کنید!‬ ‫اس��تفاده از واحدهای سرمایش��ی‬ ‫مرکزی کوچک‌تر باعث افزایش آسایش‬ ‫در منزل شما خواهد شد!‬ ‫در اغل��ب موارد این ادعاها صحیح‬ ‫ب��وده ولی ش��ما بای��د ورای ادعاهای‬ ‫معمول‪ ،‬نگریس��ته و به م��وارد خاص‬ ‫توج��ه کنید تا انتخابی هوش��مندانه از‬ ‫سیس��تم رطوبت‌زدای م��ورد نظر خود‬ ‫داشته باشید‪.‬‬

‫محرکه‌های بازار‬

‫حرارتی محس��وس تقریبا ‪ 75%‬طراحی‬ ‫می‌ش��وند‪ .‬در آب‌و هوای بس��یار گرم‬ ‫یا مرطوب با تهویه هوای نس��بتا زیاد‪،‬‬ ‫این واحدها کامال قادر به رطوبت‌زدایی‬ ‫ه��وای بی��رون نبوده و س��طح رطوبت‬ ‫داخل‪ ،‬نسبتا باال می‌رود‪ASHRAE .‬‬ ‫حداکث��ر رطوبت نس��بی داخل را ‪60%‬‬ ‫می‌دان��د ت��ا مان��ع از پیدایش و رش��د‬ ‫موجودات ذره‌بینی شود‪.‬‬

‫راه‌حل‌های سیستمی‬ ‫چرخ خشک‌کننده‬

‫یک��ی از فناوری‌هایی ک��ه موفقیت‬

‫زیادی داش��ته‪ ،‬چ��رخ آنتالپی اس��ت‬ ‫که ب��ه عنوان چ��رخ خش��ک‌کننده یا‬ ‫چرخ حرارتی ش��ناخته می‌ش��ود‪ .‬چرخ‬ ‫خش��ک‌کننده در بس��یاری از م��وارد‪،‬‬

‫بخ��ش بزرگ��ی از ب��ازار تج��اری‬

‫فناوری کامال موثری است‪ .‬عمل آن از‬

‫سیستم‌های تهویه مطبوع به تجهیزات‬

‫طریق فرآیندی ش��یمیایی است که طی‬

‫بس��ته‌ای ک��ه ب��ه منظور س��رمایش و‬

‫آن ماده‌ای (خشک‌کننده)‪ ،‬رطوبت هوا‬

‫گرمای��ش ب��ر س��قف ق��رار می‌گیرند‪،‬‬

‫را از چرخ دواری جذب می‌کند که بین‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 37‬شماره ‪31‬‬

‫هوای تازه ورودی و جریان خروجی‪ ،‬در‬ ‫گردش است‪ .‬این خشک‌کننده‪ ،‬رطوبت‬ ‫و حرارت محس��وس را از هوای بیرون‬

‫شیر انبساطی‬

‫گرفته و مقداری از آن حرارت و رطوبت‬ ‫را به هوای خروجی‪ ،‬پس می‌دهد‪ .‬این‬ ‫حرارتی باالیی تا ‪ 80% - 85‬دارند‪.‬‬ ‫سیس��تم‌های خش��ک‌کننده دارای‬ ‫برگش��تی‌هایی هس��تند ک��ه بای��د ب��ا‬

‫خنک‌کننده فرعی‬

‫چرخ‌ه��ا در ش��رایط مطمئ��ن‪ ،‬کارآیی‬

‫هوای ورودی‬

‫اواپراتور‬

‫کندانسور‬ ‫هوای برگشتی‬

‫کمپرسور‬

‫احی��ای م��اده خش��ک‌کننده‪ ،‬همراه‬ ‫ش��وند‪ .‬در طرح‌های جدیدتر‪ ،‬از هوای‬

‫سوییچ فشار پایین‬

‫خروجی برای احیای خشک‌کننده بهره‬ ‫گرفت��ه می‌ش��ود‪ .‬عملک��رد موثر چرخ‬ ‫خشک‌کننده بستگی به اختالف دمای‬ ‫بی��ن دو جری��ان ه��وا دارد‪ .‬این بدان‬ ‫معناس��ت ک��ه در روزهای بس��یار گرم‬ ‫یا بسیار س��رد‪ ،‬چرخ به دلیل اختالف‬ ‫دمای قابل توج��ه در مبادله حرارت به‬ ‫خوب��ی کار می‌کند‪ .‬در روزهای نس��بتا‬ ‫اس��ت تنها اندکی کمتر از هوای داخل‬ ‫باشد‪ .‬در این مواقع‪ ،‬چرخ خشک‌کننده‬

‫کارآیی زیادی نداشته و حتا ممکن است‬

‫اجزایی به سیس��تم‪ ،‬ب��ه پیچیدگی آن‬

‫با اف��زودن گرما به ه��وای تهویه باعث‬

‫می‌افزایند که باید به وس��یله موتورهای‬

‫تحمیل بار اضافی بر واحد سقفی شود‪.‬‬

‫محرکه‪ ،‬تس��مه‌ها‪ ،‬یاتاقان‌ه��ا و غیره‬

‫ن که چرخ‪ ،‬بین‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬به دلیل آ ‌‬

‫پاسخ داده ش��ود‪ .‬همچنین طول عمر‬

‫جری��ان‌ هوای تازه و خروجی در گردش‬

‫چرخ‌های خش��ک‌کننده لزوما مشخص‬

‫است‪ ،‬احتمال آلودگی ضمنی ناشی از‬

‫نیس��ت‪ .‬ادعا می‌ش��ود که مواد دارای‬

‫نشت در‌آب‌بندی نیز وجود دارد‪.‬‬

‫ساختار مولکولی جدید‪ ،‬عمری طوالنی‬

‫چرخ‌ه��ای خش��ک‌کننده با معرفی‬

‫دارن��د که البته به دلی��ل آن‌که از عمر‬

‫نمودار جریان هوا‬ ‫اواپراتور‬

‫واحد سقفی سیستم رطوبت‌زدا‬

‫بازیابی انرژی نهفته‬

‫کندانسور‬

‫اواپراتور‬

‫تصویر (‪ :)2‬بازیابنده انرژی‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫هوای تازه‬

‫هوای خروجی‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫س��رد و مرط��وب‪ ،‬دمای ه��وا ممکن‬

‫تصویر (‪ :)1‬اساس کار سیستم بازیابی انرژی‬

‫صفحه ‪ / 38‬شماره ‪31‬‬

‫آن‌ه��ا تنها چند س��ال می‌گ��ذرد‪ ،‬این‬ ‫امر اثبات‌ش��ده نیس��ت‪ .‬ضع��ف نهایی‬ ‫چرخ‌های خشک‌کننده‪ ،‬جنبه‌ نگهداری‬ ‫آن‌هاس��ت‪ .‬به دلیل ویژگ��ی انحصاری‬ ‫آن‌ها‪ ،‬تعمی��رکاران زیادی وجود ندارند‬ ‫ک��ه اطالع��ات و قابلی��ت الزم را برای‬ ‫تعمیر چرخ‌های خش��ک‌کننده داش��ته‬ ‫باش��ند‪ .‬به ویژه در نواحی روس��تایی و‬ ‫دورافتاده‪ ،‬پیدا کردن قطعات و شرکت‬ ‫خدماتی مناس��ب برای تعمیر سیستم‬ ‫چ��رخ خش��ک‌کننده‪ ،‬ممک��ن اس��ت‬ ‫یک معضل باش��د‪ .‬یک��ی از بزرگ‌ترین‬ ‫مشکالت پیش‌رو در بخش‌های محتوی‬ ‫چرخ‌ه��ای خش��ک‌کننده‪ ،‬فیلتره��ای‬ ‫خاک‌آل��ود و یا خاک‌آلوده ش��دن خود‬ ‫چرخ‌های خش��ک‌کننده ب��ه دلیل عدم‬ ‫نگهداری مناس��ب اس��ت‪ .‬به دلیل آن‬ ‫که بسیاری از مقاطعه‌کاران و مسئوالن‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫نگهداری ساختمان‪ ،‬قادر به تعمیر این‬ ‫چرخ‌ه��ا نیس��تند‪ ،‬در نگه��داری آن‌ها‬ ‫مسامحه و اهمال می‌شود‪.‬‬ ‫ب��ا وج��ود ای��ن محدودیت‌ه��ا‪،‬‬

‫قرار گیرند‪.‬‬

‫سیستم رطوبت‌زدا‬

‫ب��رای مواجهه با ای��ن چالش‌های‬

‫طراحی‪ ،‬چند س��ال پیش شرکت کریر‪،‬‬ ‫واحدی سقفی به نام سیستم رطوبت‌زدا‬ ‫را معرف��ی ک��رد‪ .‬ای��ن دس��تگاه‪ ،‬یک‬ ‫سیستم رطوبت‌زدای مصنوعی است که‬ ‫با افزودن یک کویل سرمایش��ی فرعی‪،‬‬ ‫رطوبت‌زدایی را افزای��ش می‌دهد‪ .‬این‬ ‫کویل فرعی در س��مت خروجی هوا‪ ،‬از‬ ‫کوی��ل اواپراتور همراه با کنترل‌هایی که‬ ‫دمای سرمایش��ی ورودی به اواپراتور را‬ ‫کاهش می‌دهند‪ ،‬قرار می‌گیرد‪ .‬این امر‬ ‫باعث افزایش ظرفیت نهفته سیستم تا‬ ‫‪ 40%‬می‌شود‪.‬‬ ‫کوی��ل سرمایش��ی فرع��ی پایی��ن‬ ‫اواپراتور‪ ،‬هوای ورودی س��رد را دوباره‬ ‫گ��رم می‌کن��د تا مانع از س��رد ش��دن‬ ‫بیش از حد محیط و وزش باد س��رد به‬ ‫ساکنان بنا شود‪.‬‬

‫بازیابنده انرژی‬

‫ورودی هوای بیرون واحد سقفی نصب‬ ‫می‌شود تا هوای بیرون را تلطیف کند‪.‬‬ ‫در تابس��تان این وس��یله هوای ورودی‬ ‫را رطوبت‌زدای��ی و تقطی��ر حاصل را با‬ ‫هوای خروجی به بیرون می‌فرستد‪ .‬در‬ ‫زمس��تان عمل آن‪ ،‬به شکل چرخه‌ای‬ ‫معکوس همانند پم��پ حرارتی بوده و‬ ‫گرم��ای هوای خروجی را گرفته و از آن‬ ‫برای پیش‌گرمایش هوای تهویه استفاده‬ ‫می‌کن��د‪ .‬در عوض اس��تفاده از هوای‬ ‫گ��رم بیرون ب��رای خنک ک��ردن کویل‬ ‫کندانسور‪ ،‬این وسیله از هوای خروجی‬ ‫بنا بهره ب��رده و بازیابنده انرژی امکان‬ ‫می‌یابد ت��ا در دمای تقطی��ر پایین‌تری‬ ‫عمل کند‪.‬‬ ‫بازیابن��ده انرژی به نح��و موثری به‬ ‫شما امکان جدا ساختن بار هوای تهویه‬ ‫از بارهای حرارتی محیط را می‌دهد‪ .‬با‬ ‫پیش‌گرمای��ش جداگانه ه��وای تهویه‪،‬‬ ‫کوی��ل اواپرات��ور در واحد‪ ،‬ب��ه گونه‌ای‬ ‫موثرتر و کارآتر عمل خواهد کرد‪.‬‬ ‫ای��ن سیس��تم کارآی��ی بیش��تری‬

‫چرخ‌های خش��ک‌کننده وقتی به خوبی‬

‫ش��رکت کریر اخیرا نوعی بازیابنده‬

‫نس��بت به سیس��تم‌های چرخ آنتالپی‬

‫اس��تفاده و نگهداری ش��وند‪ ،‬راه‌حلی‬

‫ان��رژی معرف��ی ک��رده ک��ه قطع��ه‌ای‬

‫ی��ا خش��ک‌کننده خواهد داش��ت‪ .‬این‬

‫مناسب در بسیاری از کاربردهای مربوط‬

‫مصنوع��ی اس��ت و بر نقط��ه اتصال یا‬

‫واقعیت‪ ،‬در آب ‌و هوای نسبتا خنک‌تر‬

‫ب��ه رطوبت‌زدایی‪ ،‬به وی��ژه در صنایع و‬

‫حایل س��قفی استاندارد‪ ،‬قرار می‌گیرد‪.‬‬

‫ی��ا در زمانی که اخت�لاف دمای زیادی‬

‫سیس��تم‌های تجاری ب��ا مقادیر باالی‬

‫ای��ن بازیابنده انرژی از س��ال ‪ 1988‬در‬

‫بین چن��د چرخ آنتالپی وج��ود ندارد‪،‬‬

‫تهویه هوا هستند‪ .‬در صورت استفاده‪،‬‬

‫کیت زمینی نصب ش��ده و بر سقف نیز‬

‫آش��کار می‌ش��ود‪ .‬بازیابنده ان��رژی بر‬

‫باید به ش��کل یک سیستم تک و بزرگ‬

‫قابل دسترسی بوده و مستقیما به واحد‬

‫اخت�لاف دمای بی��ن ه��وای بیرون و‬

‫ب��ه کار روند‪ .‬بدین منظور تعداد زیادی‬

‫سقفی متصل می‌ش��ود‪ .‬این وسیله بر‬

‫هوای خروجی ساختمان برای سرمایش‬

‫چ��رخ خش��ک‌کننده کوچک ب��ه طور‬

‫ه��وای بیرون ورودی اثر گذاش��ته و به‬

‫اس��توار نبوده و خ��ود اختالف دما را در‬

‫مس��تقل با بس��ته‌بندی‌های جداگانه‪،‬‬

‫واحدهای معمول س��قف ک��ه قادر به‬

‫چرخه تراکم ‪ -‬بخ��ار‪ ،‬پدید می‌آورد‪ .‬این‬

‫در واحدهای س��قفی نصب می‌ش��وند‪.‬‬

‫مواجهه با ش��رایط آب‌و هوایی بس��یار‬

‫امر باعث می‌ش��ود ت��ا بازیابنده انرژی‬

‫موارد ترمودینامیک��ی نیز باید عالوه بر‬

‫گرم نیستند‪ ،‬کمک می‌کند‪.‬‬

‫ع�لاوه بر آب‌و هوای گ��رم و مرطوب‪،‬‬

‫هزینه انرژی فن‌ها‪ ،‬پمپ‌ها‪ ،‬موتورهای‬

‫بازیابنده انرژی‪ ،‬سیستم سرمایشی‬

‫محرک��ه و منابع احی��ای حرارتی برای‬

‫مکانیک��ی کاملی اس��ت (همانند یک‬

‫عمل چرخ خش��ک‌کننده‪ ،‬مورد تحلیل‬

‫سیستم تهویه مطبوع) که مستقیما بر‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫در آب‌و هوای گرم و خش��ک نیز مفید‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫بازیابن��ده ان��رژی را می‌ت��وان با یا‬

‫صفحه ‪ / 39‬شماره ‪31‬‬

‫بدون سیستم رطوبت‌زدای واحد سقفی‬ ‫مبتنی بر مقدار ظرفیت نهفته مناسب‪،‬‬ ‫مورد استفاده قرار داد‪.‬‬

‫مقایسه سیستم‌های رطوبت‌زدا‬ ‫ی��ک تحلی��ل سیس��تمی ب��رای‬

‫رستورانی معمولی در سه شهر مختلف‬ ‫انجام ش��ده اس��ت‪ :‬میام��ی‪ ،‬آتالنتا و‬ ‫شیکاگو‪ .‬این شهرها شرایط آب‌و هوایی‬ ‫گوناگون��ی دارند‪ 8 .‬سیس��تم مختلف‬ ‫مورد مقایس��ه قرار گرفت��ه که هر یک‪،‬‬ ‫روش‌ه��ای متفاوت��ی در رطوبت‌زدایی‬ ‫دارند‪:‬‬ ‫‪ - 1‬واحدهای س��قفی استاندارد ‪-‬‬ ‫خطی‬

‫‪ - 3‬واحدهای سقفی استاندارد با یا‬ ‫بدون بازیابنده انرژی‬ ‫‪ - 4‬واحده��ای س��قفی سیس��تم‬ ‫رطوبت‌زدای کریر‬

‫بازیابی چرخ خشک‌کننده‬ ‫اطالعات به دس��ت آمده در جدول‬ ‫(‪ )1‬گردآوری شده است‪.‬‬ ‫برای سادگی‪ ،‬توجه خود را تنها بر‬

‫‪ - 5‬واحده��ای س��قفی سیس��تم‬

‫میامی متمرکز می‌کنیم‪ .‬سیستم خطی‬

‫رطوبت‌زدای کریر با یا بدون تهویه‌کننده‬

‫(‪ ،)1#‬از واحدهای سقفی استانداردی‬

‫بازیابی انرژی‬

‫با ظرفی��ت نصب ‪ 28‬تن به��ره می‌برد‬

‫‪ - 6‬واحده��ای س��قفی سیس��تم‬

‫(ج��دول ‪ .)1‬ب��ا اف��زودن تهویه‌کننده‬

‫رطوبت‌زدای کریر ب��ا یا بدون بازیابنده‬

‫بازیاب��ی ان��رژی (‪ )# 2‬ظرفیت نصب‬

‫انرژی‬

‫واحدهای س��قفی از ‪ 28‬ب��ه ‪ 22.5‬تن‬

‫‪ - 7‬واحدهای س��قفی اس��تاندارد‬

‫کاهش می‌یابد‪ .‬ظرفی��ت عملیاتی نیز‬

‫با ی��ا بدون تهویه‌کنن��ده بازیابی انرژی‬

‫از ‪ 2500‬ب��ه ‪ 3053‬س��اعت افزای��ش‬

‫و پیش‌گرمای��ش ب��رای بازیاب��ی چرخ‬

‫می‌یابد‪ .‬همچنین رطوبت نس��بی اتاق‬

‫خشک‌کننده‬

‫از ‪ 66.2‬ب��ه ‪ 63%‬کاه��ش یافت��ه ولی‬

‫‪ - 2‬واحدهای سقفی استاندارد با یا‬

‫‪ - 8‬واحده��ای س��قفی سیس��تم‬

‫انرژی بیشتری مصرف می‌شود (آخرین‬

‫ب��دون تهویه‌کننده بازیابی انرژی (چرخ‬

‫رطوبت‌زدای کریر با یا بدون تهویه‌کننده‬

‫س��تون در س��مت راس��ت)‪ .‬به تعداد‬

‫خشک‌کننده)‬

‫بازیاب��ی ان��رژی و پیش‌گرمای��ش برای‬

‫ساعات در س��ال‪ ،‬وقتی رطوبت نسبی‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫جدول (‪)1‬‬

‫رستوران مورد مطالعه‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫صفحه ‪ / 40‬شماره ‪31‬‬

‫بیش از ‪ 60%‬است‪ ،‬توجه کنید (‪4913‬‬

‫سیس��تم (‪ ،)# 5‬یک تهویه‌کننده‬

‫پیش‌گرمای��ی الکتریکی به��ره می‌برد‪.‬‬

‫س��اعت)‪ ASHRAE .‬تصریح می‌کند‬

‫بازیاب��ی انرژی‪ ،‬به واحدهای سیس��تم‬

‫این امر دومین جایگزین مناسب بوده‪،‬‬

‫که رطوبت نس��بی داخل باید همیشه‬

‫رطوبت‌زدای (‪ )# 4‬می‌افزاید‪ .‬این امر‬

‫زیر ‪ 60%‬باشد تا مانع از رشد قارچ‌ها و‬

‫به ما امکان می‌ده��د تا ظرفیت واحد‬

‫هرچن��د ظرفیت واحدهای س��قفی در‬

‫دیگر موجودات ذره‌بینی شود‪.‬‬

‫سقفی را همانند گذشته کاهش دهیم‪.‬‬

‫با اس��تفاده از بازیابن��ده انرژی (‪3‬‬

‫همچنین س��طح رطوبت نسبی محیط‬

‫‪ )#‬ظرفی��ت تجهی��زات نصب ش��ده‬

‫از ‪ 62.2‬ب��ه ‪ 58.9%‬کاه��ش می‌یابد‪.‬‬

‫کاهش بیش��تری یافت��ه و به ‪ 18.5‬تن‬

‫زمان کارکرد نیز همراه با مصرف انرژی‬

‫می‌رسد‪ .‬با جداس��ازی بار هوای تهویه‬

‫سالیانه افزایش می‌یابد‪.‬‬

‫از باره��ای گرمایش محیط‪ ،‬س��اعات‬

‫سیس��تم (‪ )# 6‬بازیابنده انرژی را‬

‫عملیاتی واحدهای س��قفی با بازیابنده‬

‫به واحدهای سیستم رطوبت‌زدا اضافه‬

‫انرژی کاهش می‌یابند‪ 1971 :‬ساعت‪.‬‬

‫می‌کن��د‪ .‬این امر نیز باعث کاهش تناژ‬

‫همچنین دمای اتاق از ‪ 75.3‬به ‪74.9‬‬

‫واحدهای سقفی تا ‪ 18.5‬تن می‌شود‪.‬‬

‫فارنهای��ت و رطوبت نس��بی آن از ‪63‬‬

‫همچنی��ن ای��ن ام��ر رطوبت نس��بی‬

‫به ‪ 59.8%‬در مقایس��ه ب��ا تهویه‌کننده‬

‫متوس��ط را ب��ه ‪ 57.6%‬می‌رس��اند که‬

‫بازیابی انرژی‪ ،‬کاهش می‌یابد‪ .‬ساعات‬

‫کمتر از تمام سیستم‌های مورد تحلیل‬

‫عملیاتی رطوبت نس��بی بیش از ‪60%‬‬

‫ب��وده و زم��ان آن تنها ‪ 2433‬س��اعت‬

‫نیز تا ‪ 3775‬س��اعت‪ ،‬کاهش می‌یابد‪.‬‬

‫است‪ .‬در رطوبت نسبی بیش از ‪،60%‬‬

‫هرچن��د این امر باعث بهبود آس��ایش‬

‫عملکرد واحد سقفی از ‪ 3215‬به ‪2205‬‬

‫می‌ش��ود‪ ،‬ولی تاثیری منفی بر مصرف‬

‫ساعت می‌رسد‪ .‬در مقایسه با واحدهای‬

‫انرژی که تا ‪ 122621‬کیلووات س��اعت‬

‫تهویه‌کنن��ده بازیاب��ی انرژی‪ ،‬س��اعات‬

‫افزایش می‌یابد‪ ،‬خواهد داشت‪.‬‬

‫کمت��ر باعث افزایش عم��ر تجهیزات و‬

‫سیستم بعدی (‪ ،)# 4‬رطوبت‌زدای‬

‫کاهش هزینه‌ نگهداری می‌شود‪.‬‬

‫سیس��تم رطوب��ت‌زدا را ب��ه واحدهای‬

‫سیس��تم (‪ )# 7‬همانند سیس��تم‬

‫سقفی استاندارد می‌افزاید‪ .‬در مقایسه‬

‫(‪ )2#‬ب��وده و تنه��ا ی��ک کوی��ل‬

‫با واحدهای س��قفی استاندارد (‪)# 1‬‬

‫پیش‌گرمایش��ی برای پیش‌گرمایش هوا‬

‫س��اعات عملیاتی افزایش می‌یابند چرا‬

‫و اجتناب از س��رد ش��دن بیش از حد‬

‫که واحدهای سیس��تم رطوبت‌زدا‪ ،‬در‬

‫محیط به آن افزوده می‌ش��ود‪ .‬این امر‬

‫حالت سرمایشی بیشتر کار می‌کنند تا‬

‫امکان مقایسه مستقیم بازیابنده انرژی‬

‫فضا را برای رس��یدن به رطوبت نسبی‬

‫را با تهویه‌کنن��ده بازیابی انرژی فراهم‬

‫کمت��ر از ‪ 62.2%‬رطوبت‌زدای��ی کنند‪.‬‬

‫می‌آورد‪ .‬همچنین باعث بهبود سیستم‬

‫دمای اتاق ثابت باقی می‌ماند در حالی‬

‫‪( 2#‬تنها با واح��د تهویه‌کننده بازیابی‬

‫که تعداد س��اعاتی که رطوبت نس��بی‬

‫انرژی) می‌ش��ود‪ .‬هرچند کارآیی آن به‬

‫بیش از ‪ 60%‬است‪ ،‬از ‪ 5224‬به ‪4088‬‬

‫اندازه سیستم (‪ )# 6‬نیست‪.‬‬

‫س��اعت کاهش می‌یابد‪ .‬مصرف انرژی‬

‫آخری��ن سیس��تم (‪ ،)# 8‬از اب��زار‬

‫نیز اندکی تا ‪ 107875‬کیلووات ساعت‬

‫سیس��تم رطوب��ت‌زدا هم��راه ب��ا یک‬

‫افزایش می‌یابد‪.‬‬

‫تهویه‌کنن��ده بازیاب��ی ان��رژی و کویل‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫مقایس��ه با سیس��تم (‪ 22.5 ،)# 6‬در‬ ‫برابر ‪ 18.5‬تن است‪.‬‬

‫جمع‌بندی و نتیجه‌گیری‬

‫سیس��تم (‪ )# 6‬از سیس��تم‬

‫رطوبت‌زدا هم��راه با بازیابن��ده انرژی‬ ‫استفاده کرده و بهترین گزینه برای هر‬ ‫سه ش��هر مورد تحلیل است‪ .‬ظرفیت‬ ‫واحدهای س��قفی با گذشت ساعت‌ها‬ ‫همانند ساعاتی با رطوبت نسبی بیش‬ ‫از ‪ ،60%‬کاه��ش می‌یاب��د‪ .‬دمای اتاق‬ ‫نی��ز کمتر از تمامی سیس��تم‌ها بوده و‬ ‫حد ترموس��تات می‌تواند بدون کاهش‬ ‫سطوح آسایشی‪ ،‬به آرامی افزایش یافته‬ ‫و باعث صرفه‌جویی بیش��تر در مصرف‬ ‫انرژی شود‪.‬‬ ‫خوانن��ده بای��د دریابد ک��ه در این‬ ‫مثال خاص‪ ،‬سیس��تم (‪ )# 6‬بهترین‬ ‫گزین��ه در زمین��ه آس��ایش و کاه��ش‬ ‫ظرفیت واحد س��قفی مورد نظر است‪.‬‬ ‫البته این مس��ئله لزوما در تمام شرایط‬ ‫آب‌و هوایی ص��ادق نبوده و به عوامل‬ ‫عملیات��ی بس��تگی دارد‪ .‬بای��د کاربرد‬ ‫خاص را در شرایط خاص تحلیل کرد تا‬ ‫بتوان انتخاب نهایی درستی انجام داد‪.‬‬ ‫ب��رای کمک ب��ه ش��ما در تحلیل‬ ‫این کاربردها‪ ،‬ش��رکت کریر یک برنامه‬ ‫نرم‌اف��زاری به ن��ام ‪CYCLE4.EXE‬‬ ‫ارائه نموده که ضمیمه نرم‌افزار انتخاب‬ ‫‪ RTU E - CAT E20 - II‬اس��ت‪.‬‬ ‫نرم‌افزار ش��امل کیفیت هوای درون به‬ ‫صورت ‪ CD‬است‪ .‬آن را می‌توان مانند‬ ‫‪ E-CAT‬از اینترن��ت و س��ایت کری��ر‬ ‫دانلود کرد‪.‬‬

‫فهرست کتابهای نشر یزدا‬ ‫فضای ناشران دانشگاهی ‪ -‬سالن ‪ - 21‬غرفه ‪1‬‬

‫نشریات منتشر کرد‪:‬‬ ‫یزدا و گروه‬ ‫‪WWW.Yazda.ir‬‬ ‫‪22885647-50‬‬ ‫ردیف عنوان‬

‫نویسنده ‪ /‬مترجم‬

‫قیمت ‪ /‬تومان تعداد‬

‫معماری‬ ‫‪1‬‬

‫‪13,500‬‬

‫معماری زنانه و زنان معمار‬

‫مینا مهدلو‬

‫‪2‬‬

‫تاریخ معماری جهان‬

‫محمدرضا افضلی‬

‫‪26,000‬‬

‫‪3‬‬

‫اسکیسهایی از یزد‬

‫سید مجید ابریشمی‬

‫‪8,000‬‬

‫‪4‬‬

‫ماکتسازی‬

‫صمد محمدابراهیمزاده سپاسگزار‬

‫‪7,000‬‬

‫‪5‬‬

‫ساختمانها چگونه کار میکنند‬

‫احسانا‪ ...‬سبطالشیخ‬

‫‪7,500‬‬

‫‪6‬‬

‫بادگیر شاهکار مهندسی ایران‬

‫مهدی بهادرینژاد ‪ -‬علیرضا دهقانی‬

‫‪12,000‬‬ ‫‪35,000‬‬

‫‪7‬‬

‫تفریح با معماری‬

‫مهدی مهدلو‬

‫‪8‬‬

‫فراتر از معماری‬

‫دینا دهقان‬

‫‪6,000‬‬

‫‪9‬‬

‫فرهنگ بصری معماری‬

‫محمدرضا افضلی‬

‫‪9,800‬‬

‫‪10‬‬

‫معمـاری‪ :‬فـرم‪ ،‬فضـا‪ ،‬نـظم‬

‫محمدرضا افضلی‬

‫‪9,500‬‬

‫‪11‬‬

‫سازه در معماری‬

‫محمدرضا افضلی‬

‫‪9,800‬‬

‫‪12‬‬

‫ساخت در معماری‬

‫محمدرضا افضلی‬

‫‪15,000‬‬

‫‪13‬‬

‫ترسیم؛ فرایندی خالقانه‬

‫رامین تابان‬

‫‪8,000‬‬

‫‪14‬‬

‫محوطهسازی از کانسپت تا اجرا‬

‫سیده مریم سیادتی‬

‫‪10,000‬‬

‫‪15‬‬

‫بادگیر‪ ،‬نماد معماری ایران‬

‫مهناز محمودی‬

‫‪8,000‬‬

‫‪16‬‬

‫اسکیس معماری داخلی (گام به گام)‬

‫کورش محمودی دهده بیگلو‬

‫‪9,000‬‬

‫‪17‬‬

‫اسکیس با مداد‬

‫ثمر ترابی کرمانشاه‬

‫‪4,300‬‬

‫‪18‬‬

‫اسکیس با ماژیک‬

‫ثمر ترابی کرمانشاه‬

‫‪7,000‬‬

‫‪19‬‬

‫اسکیس و رنگ‬

‫ثمر ترابی کرمانشاه‬

‫‪7,500‬‬

‫‪20‬‬

‫آب در فالت ایران (قنات‪ ،‬آبانبار و یخچال)‬

‫علیرضا دهقانی‬

‫‪4,500‬‬

‫‪21‬‬

‫سازه و معماری‬

‫علی مسعودینیا‬

‫‪5,500‬‬

‫‪22‬‬

‫مرجع جیبی ساختوساز‬

‫رامین تابان‬

‫‪4,000‬‬

‫‪23‬‬

‫مرجع جیبی معماری‬

‫حمیدرضا ایزدی‬

‫‪5,500‬‬

‫‪24‬‬

‫آشنایی با معماری جهان‬

‫کورش محمودی دهده بیگلو‬

‫‪8,000‬‬

‫‪25‬‬

‫نکات اجرایی ساختمان‬

‫رامین تابان‬

‫‪2,800‬‬

‫‪26‬‬

‫نکات اجرایی ایمنی‬

‫رامین تابان‬

‫‪3,200‬‬

‫‪27‬‬

‫الگوهای معماری‬

‫ثمـر ترابی کرمانشاه‬

‫‪9,000‬‬

‫‪28‬‬

‫طراحی معماری‬

‫محمدرضا شاهی‬

‫‪4,000‬‬

‫‪29‬‬

‫کنترل صدا‬

‫مجتبی خانزاده‬

‫‪5,000‬‬

‫‪30‬‬

‫روابط محاسباتی سازه‬

‫بامداد فتوحی‬

‫‪3,400‬‬

‫‪31‬‬

‫گونهشناسی عناصر معماری تاریخی‬

‫سیده مریم سیادتی‬

‫‪6,400‬‬

‫‪32‬‬

‫شیشه در ساختمان‬

‫رامین تابان‬

‫‪5,000‬‬

‫‪33‬‬

‫درهای اتوماتیک‬

‫محمدتقی حسنزاده‬

‫‪3,000‬‬

‫‪34‬‬

‫کفسازی‬

‫نیره شمشیری‬

‫‪4,000‬‬

‫‪35‬‬

‫آسانسور معلولین‬

‫مجتبی خانزاده‬

‫‪3,000‬‬

‫‪36‬‬

‫یراقآالت در معماری‬

‫سارا گلچین‬

‫‪3,000‬‬

‫‪37‬‬

‫رنگ در طراحی داخلی‬

‫فرزانه پایدار داریان‬

‫‪5,000‬‬

‫‪38‬‬

‫طراحی آشپزخانه‬

‫محمدرضا شاهی‬

‫‪3,500‬‬

‫‪39‬‬

‫محوطهسازی‬

‫ثمر ترابی کرمانشاه‬

‫‪3,500‬‬

‫‪40‬‬

‫معماری و حریق‬

‫حسن محمدی‬

‫‪4,500‬‬

‫ردیف عنوان‬ ‫‪41‬‬

‫نویسنده ‪ /‬مترجم‬ ‫محمدحسین دهقان‬

‫آکوستیک‬

‫قیمت ‪ /‬تومان تعداد‬ ‫‪3,200‬‬

‫‪42‬‬

‫آب و فاضالب‬

‫رامین تابان‬

‫‪4,000‬‬

‫‪43‬‬

‫مبانی طراحی هتل‬

‫فرزانه پایدار داریان‬

‫‪5,500‬‬

‫‪44‬‬

‫تهویه مطبوع برای معماران‬

‫رامین تابان‬

‫‪3,000‬‬

‫‪45‬‬

‫برق برای معماران‬

‫رامین تابان‬

‫‪8,000‬‬

‫‪46‬‬

‫ساختمانهای صنعتی‬

‫سیده مریم سیادتی‬

‫‪5,500‬‬

‫‪47‬‬

‫پلکان‬

‫حسین خداوردیان‬

‫‪6,500‬‬

‫‪48‬‬

‫معماری و توپوگرافی‬

‫صمد محمدابراهیمزاده سپاسگزار‬

‫‪4,500‬‬

‫‪49‬‬

‫معماری اماکن مذهبی‬

‫فربد دهقان‬

‫‪4,000‬‬

‫‪50‬‬

‫نکات اجرایی سازه و تاسیسات ساختمان‬

‫رامین تابان‬

‫‪12,000‬‬

‫‪51‬‬

‫راهنمای مهندسی معماری‬

‫رامین تابان‬

‫‪6,000‬‬

‫‪52‬‬

‫طراحی و ترسیم نقشههای ‪ P&ID‬با نرمافزار ‪ AutoCAD P&ID‬علی گودرزی‬

‫‪8,000‬‬

‫‪53‬‬

‫راندو با قلم و مرکب‬

‫صمد محمدابراهیمزاده سپاسگزار‬

‫‪7,500‬‬

‫‪54‬‬

‫اسکیسهایی از ژاپن‬

‫رامین تابان‬

‫‪8,000‬‬

‫‪55‬‬

‫آنچه طراحان میدانند‬

‫محمدرضا شاهی‬

‫‪4,500‬‬

‫‪56‬‬

‫گرافیک معماری‬

‫ثمر ترابی کرمانشاه‬

‫‪8,800‬‬

‫‪57‬‬

‫معماری طبیعی‬

‫صمد محمدابراهیمزاده سپاسگزار‬

‫‪6,500‬‬

‫‪58‬‬

‫اصول و مبانی پرسپکتیو‬

‫صمد محمدابراهیمزاده سپاسگزار‬

‫‪9,000‬‬

‫‪59‬‬

‫زبان فنی ساختمان و معماری‬

‫صمد محمدابراهیمزاده سپاسگزار‬

‫‪6,500‬‬

‫‪60‬‬

‫آبانبارهای شهر یزد‬

‫مسرت‬ ‫حسین‬ ‫ّ‬

‫‪10,000‬‬

‫‪61‬‬

‫فرهنگ تاسیسات ساختمان‬

‫محمدرضا سلطاندوست‬

‫‪16,000‬‬

‫‪62‬‬

‫مهندسی شبکههای آبرسانی‬

‫محمدرضا افضلی‬

‫‪18,000‬‬

‫‪63‬‬

‫دستیار مهندس تاسیسات‬

‫محمدحسین دهقان‬

‫‪6,500‬‬

‫‪64‬‬

‫چیلر جذبی‬

‫محمدرضا سلطاندوست‬

‫‪11,500‬‬

‫‪65‬‬

‫تهویه مطبوع استوکر‬

‫محمـد شهرخخانی‬

‫‪7,500‬‬

‫‪66‬‬

‫هیدرودینامیک پمپها‬

‫محمـد شهرخخانی‬

‫‪7,000‬‬

‫‪67‬‬

‫برق برای تهویه مطبوع‬

‫محمدرضا سلطاندوست‬

‫‪17,000‬‬

‫‪68‬‬

‫راهنمای مهندسی گرمایش و تهویه مطبوع‬

‫محمدرضا سلطاندوست‬

‫‪6,500‬‬

‫‪69‬‬

‫طبقهبندی تجهیزات و سیستمها‬

‫محمدرضا سلطاندوست‬

‫‪6,500‬‬

‫‪70‬‬

‫مراجعات سریع‬

‫محمدرضا سلطاندوست‬

‫‪17,000‬‬

‫‪71‬‬

‫سیستمهای اعالم حریق‬

‫محمدرضا سلطاندوست‬

‫‪6,500‬‬

‫‪72‬‬

‫سایکرومتریک‬

‫محمدرضا سلطاندوست‬

‫‪6,000‬‬

‫‪73‬‬

‫خودآموز انرژی خورشیدی‬

‫محمدرضا شاهی‬

‫‪10,000‬‬

‫‪74‬‬

‫تله بخار‬

‫محمدرضا سلطاندوست‬

‫‪7,000‬‬

‫‪75‬‬

‫سیستمهای هیدرونیک‪ ،‬سرمایش و گرمایش با آب‬

‫بهرام خاکپور‬

‫‪11,900‬‬

‫‪76‬‬

‫فرهنگ جیبی تاسیسات ساختمان‬

‫محمدرضا سلطاندوست‬

‫‪5,500‬‬

‫‪77‬‬

‫مبانی آسانسور‬

‫حسن لطفی رضوانی‬

‫‪5,000‬‬

‫‪78‬‬

‫بازرسی و ارزیابی شبکههای برق‬

‫محمدعلی الهیان‬

‫‪5,000‬‬

‫‪79‬‬

‫دستنامه تاسیسات‬

‫محمدرضا سلطاندوست‬

‫‪6,000‬‬

‫تاسیسات مکانیکی و برقی‬

‫‪80‬‬

‫مرجع جامع استخر‪ ،‬سونا و جکوزی‬

‫رامین تابان‬

‫‪12,900‬‬

‫‪81‬‬

‫راهنمای طراحی و تعمیر و نگهداری استخر‬

‫رامین تابان‬

‫‪9,000‬‬

‫‪82‬‬

‫نکات اجرایی تهویه مطبوع‬

‫رامین تابان‬

‫‪2,200‬‬

‫‪83‬‬

‫نکات اجرایی لولهکشی‬

‫رامین تابان‬

‫‪2,200‬‬

‫‪84‬‬

‫مبانی کنترل تهویه مطبوع‬

‫سلیمان چگینی‬

‫‪2,000‬‬

‫ردیف عنوان‬ ‫‪85‬‬

‫سیستمهای تبخیری و کولرهای آبی‬

‫نویسنده ‪ /‬مترجم‬

‫قیمت ‪ /‬تومان تعداد‬

‫ثمر ترابی کرمانشاه‬

‫‪4,000‬‬

‫‪86‬‬

‫متره و برآورد شبکه کانال‬

‫پژمان رحمانینیا‬

‫‪1,800‬‬

‫‪87‬‬

‫وسایل اندازهگیری در تهویه مطبوع‬

‫رامین تابان‬

‫‪2,500‬‬

‫‪88‬‬

‫تهویه مطبوع به زبان ساده‬

‫پیمان جعفریان‬

‫‪1,800‬‬

‫‪89‬‬

‫سیستمهای تراکمی‬

‫پیمان جعفریان‬

‫‪1,500‬‬

‫‪90‬‬

‫برق و کنترل تهویه مطبوع‬

‫محمدحسین دهقان‬

‫‪2,800‬‬

‫‪91‬‬

‫امنیت و ایمنی در ‪HVAC‬‬

‫پیمان زرافشان‬

‫‪1,500‬‬

‫‪92‬‬

‫مرجع جیبی تهویه و تبرید‬

‫محمد حسین دهقان‬

‫‪2,500‬‬

‫‪93‬‬

‫مرجع جیبی عیبیابی و سرویس ‪HVAC/R‬‬

‫سلیمان چگینی‬

‫‪2,200‬‬

‫‪94‬‬

‫مرجع جیبی گرمایش و تهویه مطبوع‬

‫محمدحسین دهقان‬

‫‪3,300‬‬

‫‪95‬‬

‫مرجع جیبی جوشکاری‬

‫حسن محمدی‬

‫‪4,000‬‬

‫‪96‬‬

‫مرجع جیبی لولهکشی‬

‫محمدحسین دهقان‬

‫‪3,300‬‬

‫‪97‬‬

‫افزایش حقوق در ‪HVAC‬‬

‫نیره شمشیری‬

‫‪1,500‬‬

‫‪98‬‬

‫فنها و تسمههای ‪V‬شکل‬

‫میالد تیموری‬

‫‪1,800‬‬

‫‪99‬‬

‫جریان هوا در کانالها‬

‫میالد تیموری‬

‫‪1,800‬‬

‫‪100‬‬

‫کیفیت هوای داخل (‪)IAQ‬‬

‫رامین تابان‬

‫‪2,000‬‬

‫‪101‬‬

‫تبرید برای تکنیسینهای ‪HVAC‬‬

‫رامین تابان‬

‫‪1,800‬‬

‫‪102‬‬

‫محاسبات سرانگشتی تهویه مطبوع‬

‫‪4,000‬‬

‫‪103‬‬

‫سیستمهای حجم هوای متغیر (‪ )VAV‬در تهویه مطبوع‬

‫مزدک صدری افشار‬

‫‪1,500‬‬

‫‪104‬‬

‫چهل و یک نکته برای نصب تجهیزات تهویه مطبوع در‬ ‫ساختمانهای مسکونی‬

‫رامین تابان‬

‫‪2,500‬‬

‫‪105‬‬

‫الگوهای کانال‬

‫پیمان جعفریان‬

‫‪2,300‬‬

‫‪106‬‬

‫آمادهسازی آب‬

‫منصور حسینی ارانی‬

‫‪4,000‬‬

‫‪107‬‬

‫تاسیسات سرمایشی برای مواد غذایی‬

‫نیره شمشیری‬

‫‪5,000‬‬

‫‪108‬‬

‫آزمایش‪ ،‬تنظیم و باالنس سیستمهای تهویه مطبوع‬

‫رامین تابان‬

‫‪4,800‬‬

‫‪109‬‬

‫تهویه مطبوع برای مراکز آموزشی‬

‫رامین تابان‬

‫‪6,000‬‬

‫‪110‬‬

‫مبدلهای حرارتی صفحهای‬

‫حسن محمدی‬

‫‪5,500‬‬

‫‪111‬‬

‫سیستمهای کنترل تهویه مطبوع‬

‫صادق صمدی‪ ،‬سلیمان چگینی‬

‫‪6,000‬‬

‫‪112‬‬

‫بازرسی و ارزیابی شبکههای لولهکشی‬

‫نیره شمشیری‪ ،‬روحا‪ ...‬واصف‬

‫‪3,500‬‬

‫‪113‬‬

‫فنها و کمپرسورهای جریان محوری‬

‫محمد شهرخخانی‬

‫‪9,000‬‬

‫‪114‬‬

‫فیلترها و آمادهسازی هوا‬

‫منصور حسینی ارانی‬

‫‪4,000‬‬

‫‪115‬‬

‫راهنمای جیبی ‪ASHRAE‬‬

‫محمدرضا رزاقی اصفهانی‬

‫‪3,800‬‬

‫‪116‬‬

‫راهنمای کامل نرمافزارهای‪DUCTSIZE, REFRIG, SPIPE‬‬

‫میثم بارفروش‪ ،‬علیرضا نیکخواه‬

‫‪4,000‬‬

‫‪117‬‬

‫راهنمای کامل نرمافزار‪Carrier‬‬

‫محمدرضا رزاقی اصفهانی‬

‫‪8,500‬‬

‫‪118‬‬

‫راهنمای کامل نرمافزارهای ‪RHVAC, CHVAC‬‬

‫میثم بارفروش‪ ،‬علی نیکونیا‬

‫‪6,000‬‬

‫‪119‬‬

‫راهنمای کامل نرمافزار ‪2007 PIPE FLOW EXPERT‬‬

‫روحا‪ ...‬واصف‬

‫‪4,000‬‬

‫‪120‬‬

‫طراحی تاسیسات ساختمان با نرمافزار ‪AutoCAD MEP‬‬

‫میثم بـارفروش‪ ،‬علیرضا نیکخواه‬

‫‪9,500‬‬

‫‪121‬‬

‫نانوسیال و مهندسی انتقال گرما‬

‫سیدشرفالدین حسینی‬

‫‪5,500‬‬

‫‪122‬‬

‫تجهیزات تبرید‬

‫غالمرضا ساالرکیا‬

‫‪3,300‬‬

‫‪123‬‬

‫اتاق تمیز‬

‫روحا‪ ...‬واصف‬

‫‪3,800‬‬

‫‪124‬‬

‫گرمایش تابشی‬

‫نصرا‪ ...‬حقوقی‬

‫‪5,000‬‬

‫‪125‬‬

‫تاسیسات روشنایی‬

‫محمدحسین دهقان‬

‫‪9,000‬‬

‫‪126‬‬

‫روشنایی فضاهای خارجی‬

‫مازیار مولوی‬

‫‪10,000‬‬

‫‪127‬‬

‫دستنامه برق (راهنمای مهندسی برق)‬

‫مازیار مولوی‬

‫‪6,500‬‬

‫‪128‬‬

‫محاسبات برق‬

‫محمدحسین دهقان‬

‫‪6,500‬‬

‫‪129‬‬

‫فیبر نوری؛ فناوری فیبر تا منازل (‪)FTTH‬‬

‫جمال صوفیه‬

‫‪4,000‬‬

‫نویسنده ‪ /‬مترجم‬

‫ردیف عنوان‬

‫قیمت ‪ /‬تومان تعداد‬

‫‪130‬‬

‫مرجع جیبی صدا و تصویر‬

‫ابراهیم چگینی‬

‫‪3,300‬‬

‫‪131‬‬

‫مرجع جیبی بـرق‬

‫محمدحسین دهقان‬

‫‪4,200‬‬

‫‪132‬‬

‫مرجع جیبی موتورهای الکتریکی‬

‫محمدحسین دهقان‬

‫‪3,000‬‬

‫‪133‬‬

‫مدارهای الکتریکی و نگهداری آنها‬

‫رامین تابان‬

‫‪2,500‬‬

‫‪134‬‬

‫جزییات مدارهای الکتریکی‬

‫محمدحسین دهقان‬

‫‪3,500‬‬

‫‪135‬‬

‫نکات اجرایی برق‬

‫رامین تابان‬

‫‪3,000‬‬

‫‪136‬‬

‫آزمایش و عیبیابی مدارهای برق‬

‫محمدتقی حسنزاده‬

‫‪2,800‬‬

‫‪137‬‬

‫مدارها و افزارههای الکترونیکی‬

‫عباس زندباف‬

‫‪4,000‬‬

‫‪138‬‬

‫آسانسور و پلهبرقی (راهنمای ایمنی و نجات)‬

‫محمدعلی الهیان‬

‫‪7,000‬‬

‫‪139‬‬

‫حفاظت شبکههای الکتریکی‬

‫سید محمود حقشناس‬

‫‪10,000‬‬

‫‪140‬‬

‫برق و کنترل تهویه مطبوع‬

‫محمدحسین دهقان‬

‫‪2,800‬‬

‫‪141‬‬

‫نیروگاه حرارتی‬

‫محمدحسن سعیدی‬

‫‪13,500‬‬

‫‪142‬‬

‫رسوبگذاری نفت خام در پیشگرمکنهای واحد تقطیر‬

‫پاالیش نفت تهران‬

‫‪6,000‬‬

‫‪143‬‬

‫مرجع جیبی ‪NFPA‬‬

‫سید محمود حقشناس‬

‫‪5,500‬‬

‫‪144‬‬

‫طراحی آسانسور و پلهبرقی‬

‫محمدعلی الهیان‬

‫‪10,000‬‬

‫‪145‬‬

‫سیستمهای ارتباطی‪ ،‬امنیتی و ایمنی‬

‫افروز عنایتی‬

‫‪4,500‬‬

‫‪146‬‬

‫گاز طبیعی‬

‫پگاه رضایی‬

‫‪5,000‬‬

‫‪147‬‬

‫‪ DVD‬مهندس (مجموعه نرمافزارهای مهندسی تاسیسات)‬

‫‪148‬‬

‫طراحی فراگیر ساختمان (سری کتابها)‬

‫‪8000‬‬

‫‪149‬‬

‫آموزش تاسیسات مکانیکی ساختمان (سری کتابها)‬

‫‪150‬‬

‫سیستمهای هوشمند ساختمان‬

‫هادی عسگری‬

‫‪6,000‬‬

‫‪151‬‬

‫یخسازی طبیعی و سنتی در ایران‬

‫مهدی بهادرینژاد‬

‫‪6,000‬‬

‫‪152‬‬

‫بازسازی جواهرات قدیمی‬

‫مهرداد طزرجانی‬

‫‪11,500‬‬

‫‪153‬‬

‫برترین آثار تاریخ طالسازی‬

‫فرانک شاکردوست‬

‫‪15,000‬‬

‫‪154‬‬

‫دستبند‪ ،‬زنجیر و گردنبند‬

‫الناز گوهربین‬

‫‪5,000‬‬

‫‪155‬‬

‫پانصد مدل گوشواره‬

‫الیـار گوهربین‬

‫‪20,000‬‬

‫‪156‬‬

‫پانصد مدل حلقه نامزدی‬

‫الیـار گوهربین‬

‫‪20,000‬‬

‫‪157‬‬

‫بازسازی جواهرات قدیمی‬

‫مهرداد طزرجانی‬

‫‪11,500‬‬

‫‪158‬‬

‫خودآموز جواهرسازی‬

‫فرانک شاکردوست‬

‫‪11,500‬‬

‫‪159‬‬

‫طراحی جواهرات با مروارید‬

‫النـاز گوهـربین‬

‫‪11,500‬‬

‫‪160‬‬

‫زیورآالت نقرهای‬

‫مهرداد طزرجـانی‬

‫‪6,000‬‬

‫طال و جواهر‬

‫سایر عناوین‬ ‫‪161‬‬

‫اخالق مهندسی و مهندسی اخالق‬

‫مهدی بهادرینژاد‬

‫‪5,500‬‬

‫‪162‬‬

‫بهار در پاییز (سفینه هفتاد و هفت رباعی)‬

‫محمدعلی اسالمی ندوشن‬

‫‪9,000‬‬

‫‪163‬‬

‫نوشتههای بیسرنوشت‬

‫محمدعلی اسالمی ندوشن‬

‫‪6,500‬‬

‫‪164‬‬

‫سعدی خاک شیراز و بوی عشق‬

‫شیرین بیانی‬

‫‪5,500‬‬

‫‪165‬‬

‫شادی و زندگی‬

‫مهدی بهادرینژاد‬

‫‪3,500‬‬

‫‪166‬‬

‫دهانم بوی دریا میدهد‬

‫محمدحسین دهقان‬

‫‪3,000‬‬

‫‪167‬‬

‫گذر برگ از برگا‬

‫محمدحسین دهقان‬

‫‪1,500‬‬

‫‪168‬‬

‫الالییهای پدرانه‪ ،‬عاشقانههای مادرانه‬

‫رضا خاورسنگری‬

‫‪3,300‬‬

‫‪169‬‬

‫مبارزهطلبی فرزندان‬

‫فرزانه پایدار داریان‬

‫‪3,300‬‬

‫‪170‬‬

‫سیر یکصدساله صنعت نفت ایران‬

‫سید محمد زمان دریاباری وشتانی‬

‫‪4,500‬‬

‫‪171‬‬

‫تئوری ریتم‬

‫علیرضا پیروزنیا ‪ -‬فهیمه شهرابی‬

‫‪5,000‬‬