Arvand-33

‫به نام آن‌که جان را فکرت آموخت‬ ‫شماره سی و سوم ‪ -‬تیر ‪89‬‬

‫نشریه اروند‬

‫در این شماره می‌خوانید‪:‬‬

‫شماره استاندارد بین‌المللی‪:‬‬ ‫‪1684-4270‬‬

‫کارخانهاصلی(شماره‪)1‬وواحدفروش‪:‬کرج‪،‬نسیم‌شهر‪،‬‬ ‫سه‌راه آدران‪ ،‬به طرف شهریار‪ ،‬انتهای خیابان سعدی‪.‬‬ ‫شماره‌های واحد فروش (کد ‪:)021‬‬ ‫ ‪ 88802677-8‬و ‪ 88739880-2‬و ‪88504770-4‬‬ ‫شماره‌های واحد فروش (کد ‪:)0229‬‬ ‫‪ 4586036 -4585899‬و ‪ 4584983-7‬و ‪4584996-7‬‬ ‫شماره‌های فاکس واحد فروش‪:‬‬ ‫‪ 0229-4585079‬و ‪021-88766794‬‬ ‫شماره‌های کارخانه (کد ‪:)0229‬‬ ‫‪ 4585657-8‬و ‪ 4584998‬و ‪4584717‬‬ ‫شماره فاکس کارخانه (کد ‪:)0229‬‬ ‫‪4584198‬‬ ‫پست الکترونیکی بازرگانی‪:‬‬ ‫واحد فروش‪:‬‬ ‫نشانی اینترنت‪:‬‬

‫‪info@arvandcorp.com‬‬

‫سرمقاله ‪2..............................................................................................................‬‬ ‫تازه‌های تهویه‪4....................................................................................................‬‬ ‫صرفه‌گرها‪5...........................................................................................................‬‬ ‫فیلترکرد‌ن ورود‌ی هوا ‪9.....................................................................................‬‬ ‫حفاظت از سیستم‌های لوله‌کشی خانگی‪11.....................................................‬‬ ‫سیستم‌های ‪13............................................................................. EMS / DDC‬‬ ‫سیستم‌های گرمایش بخار‪17.............................................................................‬‬

‫‪sales@arvandcorp.com‬‬

‫مشکالت سیستم‌های ‪19.................................................................... HVAC‬‬

‫‪w w w. a r v a n d c o r p . c o m‬‬

‫مختصری درباره سیستم‌های ‪26............................................................VAV‬‬

‫کارخانه ش��ماره ‪ :2‬کیلومتر ‪ 26‬اتوبان تهران‪ ،‬قم ‪ -‬ش��هرک‬ ‫صنعتی شمس‌آباد ‪ -‬بلوار گلستان ‪ -‬گلشن ‪ - 10‬قطعه ‪.10‬‬ ‫پست الکترونیکی‪:‬‬ ‫‪gac@arvandcorp.com‬‬

‫تلفن‌های تماس و فاکس‪:‬‬

‫‪021-56230345-9‬‬

‫صاحب امتیاز‪ :‬شرکت صنایع یکتا تهویه اروند‬ ‫مدیر مسوول‪ :‬مهندس منوچهر شجاعی‬ ‫سردبیر‪ :‬مهندس حسن بهرامی‬

‫رطوبت‌زدایی و تهویه مطبوع به روش خشک‌کن‌های شیمیایی‪30..............‬‬ ‫سیستم کنارگذر ‪36................................................................................. VAV‬‬ ‫شیرهای کنترل تجهیزات تبرید‪38..................................................................‬‬

‫عالقه‌مندان جهت دریافت رایگان این نشریه و ارسال آثار خود‬ ‫می‌توانند با واحد روابط‌عمومی شرکت صنایع یکتا تهویه اروند‬ ‫یا از طریق صندوق پستی ‪ 37685 - 113‬اقدام نمایند‪.‬‬

‫اس��تفاده از مطالب و تصاویر نشریه اروند با ذکر منبع بالمانع است‪.‬‬ ‫عالقه‌من��دان به درج مطلب در این نش��ریه می‌توانند آثار خود را به‬ ‫نشانی نشریه ارسال نمایند‪.‬‬ ‫اروند در رد‪ ،‬قبول یا اصالح و ویرایش مقاالت آزاد است‪.‬‬ ‫مقاالت ارسالی عودت داده نخواهد شد‪.‬‬

‫‪ARVAND Internal Magazine‬‬ ‫‪Managing Director: M. Shojaei‬‬ ‫‪Editor in chief: H. Bahrami‬‬

‫صفحه ‪ / 2‬شماره ‪33‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫سخن سردبیر‬

‫انصاف در تبلیغات !‬

‫سرمایش منزل مسکونی با ‪ 1‬ریال‬ ‫برای هر متر مربع در ساعت‬ ‫یا ‪ 30 + 1‬ریال !!!!؟‬ ‫مدتی اس��ت یک��ی از ش��رکت های‬ ‫واردکننده چیلر جذبی‪ ،‬تبلیغی را بر روی‬ ‫بیل بوردهای تهران طرح نموده است که‬ ‫ذهن بینده را تا ساعت‌ها به‌خود مشغول‬ ‫می‌کند‪ .‬بن��ده نیز از ای��ن قاعده مثتثنا‬ ‫نبودم‪ .‬با خود محاسبه سرانگشتی کردم‬ ‫که در ادامه به اختصار می خوانید‪.‬‬ ‫● بر اس��اس محاسبات سرانگشتی‪،‬‬ ‫ه��ر مت��ر مرب��ع س��اختمان مس��کونی‬

‫در ته��ران در بهتری��ن ش��رایط نی��از به‬ ‫‪240 Btu/hr‬مع��ادل ‪ 60 kcal/hr‬ی��ا‬ ‫‪ 70 Wat‬بار سرمایی دارد‪.‬‬ ‫● ح��ال اگر از بهتری��ن چیلر جذبی‬ ‫دنی��ا ب��ا راندم��ان ی��ا ضری��ب عملکرد‬ ‫‪ cop = 1.5‬ه��م ب��رای تأمی��ن ای��ن‬ ‫ب��ار برودت��ی به��ره ببری��م الزم اس��ت‬ ‫‪ 40 kcal/hr‬ی��ا ‪ 46 Wat‬ح��رارت برای‬ ‫ایج��اد آن هزینه کنیم‪ .‬ح��ال با توجه به‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫اینکه هر متر مکع��ب گاز طبیعی دارای‬ ‫ارزش حرارت��ی ‪ 10 kWh/m3‬اس��ت و‬ ‫اینکه نرخ محاسبه فروش گاز طبیعی بر‬ ‫اساس تعرفه‌های سال ‪( 88‬معادل سال‬ ‫‪ )1389‬برای مشتریان پر مصرف تابستان‬ ‫(ده��ک ‪ )10‬که یقین��ا مصرف‌کنندگان‬ ‫چیلرهای جذبی لیتیوم برومایدی در این‬ ‫دهک قرار دارن��د‪ ،‬برابر ‪ 240‬ریال در هر‬ ‫مترمکعب اس��ت‪ ،‬بنابراین از احتراق هر‬

‫صفحه ‪ / 3‬شماره ‪33‬‬

‫متر مکع��ب گاز طبیعی در یک س��اعت‬ ‫‪ 10 kW‬حرارت حاصل می‌ش��ود که هر‬

‫حال اجازه بدهید که هزینه‌های فوق‬ ‫را به صورت سرانگشتی برآورد نمائیم‪.‬‬

‫خنک‌کننده این رقم افزایش خواهد یافت‪.‬‬ ‫‪ -‬حال با احتس��اب هزینه گاز مصرفی‬

‫وات آن براب��ر ‪ 0.024‬ریال ارزش دارد و‬

‫‪ -‬برای تأمین ‪ 60 kcal/hr‬س��رمایش‬

‫ک��ه در ح��دود ‪ 1‬ری��ال ب��رآورد گردی��د‬

‫سهم هر متر مربع ‪ 46 Wat‬برابر است با‬

‫ه��ر مت��ر مرب��ع س��اختمان الزم اس��ت‬

‫به‌اضاف��ه هزینه‌های راهب��ری پمپ‌های‬

‫‪ 1.1‬ریال‪ .‬به‌نظر می‌رسد که شرکت مورد‬

‫‪ 0.18 lit/min‬آب س��رد ‪ 7 ˚C‬در لوله‌ها‬

‫سیرکوالس��یون ب��ه ع��دد ‪ 30 + 1‬ری��ال‬

‫نظ��ر فقط تا همین بخش از محاس��بات‬

‫س��یرکوله ش��ود که به‌طور متوسط و در‬

‫خواهیم رسید‪ .‬به نظر می‌رسد که شرکت‬

‫را انجام داده اس��ت و ع��دد ‪ 1.1‬ریال را‬

‫ش��رایطی که افت فشار مسیر در محدوده‬

‫روند نموده و به عدد ‪ 1‬ریال در س��اعت‬ ‫برای هر متر مربع رسیده است‪ .‬اما الزم‬

‫‪ 8 m H2O‬باشد‪ ،‬در طول یک ساعت ‪76‬‬

‫وات‌س��اعت انرژی صرف چرخش این آب‬

‫اس��ت محل تأمین هزینه موارد زیر را که‬

‫خواهد ش��د‪ .‬این عدد ب��رای چرخش آب‬

‫‪ -‬اطالع‌رس��انی ش��فاف و صادقان��ه‬

‫برای بهره‌برداری از این چیلر جذبی الزم‬

‫برج خنک کننده در حدود ‪ 80‬وات‌ساعت‬

‫بهتری��ن راه بازاریاب��ی و جل��ب رضای��ت‬

‫و ضروری است نیز مشخص گردد‪.‬‬

‫می‌باش��د‪ .‬با احتس��اب ‪ 10‬وات‌س��اعت‬

‫مشتری اس��ت‪ .‬در هر حال بهره‌برداری از‬

‫ان��رژی مربوط ب��ه الکتروموتور برج خنک‬

‫چیلرهای جذبی در مقایس��ه با چیلرهای‬

‫کننده و فن‌کویل مربوطه‪ ،‬مجموع انرژی‬

‫تراکمی بسیار مقرون به‌صرفه‌تر است و این‬

‫ب��رق مصرفی معادل ‪ 166‬وات‌س��اعت یا‬

‫ادعای ش��رکت‌های ارائه‌دهنده چیلرهای‬

‫‪ 0.166 kWh‬خواهد ش��د‪ .‬با احتس��اب‬

‫جذبی به‌س��ادگی قابل اثبات می‌باشد اما‬

‫میانگین ن��رخ برق در س��اعات میانباری‬

‫ارائه ارقام غلط و غیر واقعی در اثبات این‬

‫مصرف و اوج مصرف برای مشترکان عادی‬

‫ادعا کمی بی انصافی است‪.‬‬

‫‪ .1‬هزینه برق الکتروپمپ‌های محلول‬ ‫و مبرد در چیلر جذبی‪.‬‬ ‫‪ .2‬هزینه برق مربوط به الکتروموتور‬ ‫برج خنک کننده‪.‬‬ ‫‪ .3‬هزینه برق مربوط به الکتروموتور‬ ‫پمپ سیرکوالسیون برج خنک کننده‪.‬‬

‫مورد نظر صرف ًا هزینه گاز را در محاسبات‬ ‫لحاظ نموده و هزینه تأمین برق از آسمان‬ ‫خواهد رسید‪.‬‬

‫پمپ سیرکوالسیون آب سرد در گردش‪.‬‬

‫ریال خواهد بود و با این حساب هزینه تأمین‬

‫خوانندگان و کارشناس��ان تهویه مطبوع‬

‫‪ .5‬هزینه برق مربوط به فن‌کویل‌ها‪،‬‬

‫ان��رژی الکتریکی مورد نیاز برابر اس��ت با‪:‬‬

‫دع��وت به‌عمل می آورد تا ب��ا ارائه نقطه‬

‫‪0.166 kwh × 180 Rls = 30 Rls‬‬

‫نظ��رات خود در این مورد‪ ،‬ما را در اطالع‬

‫مع��ادل ‪ 30‬ری��ال خواهد ش��د‪ .‬البته با‬

‫رسانی شفاف و به‌دور از هر گونه گرایش و‬

‫افزایش هزینه تأمی��ن آب مصرفی در برج‬

‫منفعت طلبی یاری رسانند‪.‬‬

‫هواساز مولد هوای خنک از آب سرد‪.‬‬ ‫‪ .6‬هزین��ه تأمی��ن آب مصرف��ی برج‬ ‫خنک کننده‪.‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫‪ .4‬هزینه برق مربوط به الکتروموتور‬

‫نرخ هر کیلووات س��اعت برق معادل ‪180‬‬

‫‪ -‬نگارن��ده مقال��ه در انته��ا از کلی��ه‬

‫صفحه ‪ / 4‬شماره ‪33‬‬

‫ش��رکت ‪ Gossett & Bell‬س��ری‬

‫‪ e3 ecocirc‬پمپ‌ه��ای گ��ردش آب‬ ‫قابل‌حم��ل با بازده ان��رژی باالی خود را‬

‫تازه‌های‬ ‫تهویه‬

‫وارد بازار کرده اس��ت‪ .‬این سیرکوالتورها‬ ‫ب��ا برخورداری از ف��ن‌آوری ‪ ECM‬و یک‬

‫موت��ور با طراحی کروی‪ ،‬نی��از به محور‪،‬‬

‫آب‌بن��دی و س��اختار یاتاق��ان را مرتفع‬ ‫ساخته است‪ .‬ش��ایان ذکر است طراحی‬ ‫ای��ن پمپ‌ها ب��ه منظور کاه��ش میزان‬

‫مص��رف ان��رژی در قیاس ب��ا پمپ‌های‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫سیس�تم تخلی�ه ه�وای‬ ‫آزمایش�گاهی با قابلی�ت بازیابی‬ ‫هوا‬

‫استاندارد صورت گرفته است‪.‬‬

‫شرکت ‪ Fan Continental‬محصول‬

‫جدی��د خود را با نام فن‌های پلنوم ‪TEK‬‬

‫سیس��تم جدی��د بازیاب��ی ان��رژی‬

‫به بازار عرضه کرده اس��ت‪ .‬این محصول‬

‫جه��ت انتقال انرژی می��ان جریان هوای‬

‫طراحی ش��ده است که بازده‌ای به مراتب‬

‫کاه��ش می��زان مص��رف‪ ،‬از کوئل‌های‬

‫طراحی این فن‌ها با هدف تنظیم فش��ار‬

‫ای��ن فرآین��د انتقال حرارت محس��وس‪،‬‬

‫رفت و برگشت کامال مناسب است‪.‬‬

‫‪ ERS-Vektor‬ش��رکت ‪،Greenheck‬‬

‫ب��ا پره‌های خمی��ده ایرفویل ب��ه گونه‌ای‬

‫رف��ت و تخلیه آزمایش��گاه‌ها و به منظور‬

‫باالتر دارد و صدای کمتری تولید می‌کند‪.‬‬

‫مارپی��چ با مب��رد گلیکول به��ره می‌برد‪.‬‬

‫پلنوم صورت گرفته اس��ت که برای هوای‬

‫جداس��ازی سیس��تم کانال هوای رفت و‬ ‫تخلیه را ممکن می‌سازد و مانع از ایجاد‬ ‫آلودگی می‌شود‪.‬‬

‫‪Corning‬‬

‫عایق‌های شیش��ه‌ای ب��ا ضخامت بیش‬

‫واحدهای پشت‌بامی‬ ‫‪Lennox‬‬

‫ش��رکت‬

‫‪Pittsburgh‬‬

‫س��ری‬

‫از (‪ 7in.)571mm‬ب��ا زمینه کاربری در‬

‫‪Energence‬‬

‫واحدهای پشت‌بامی ‪ 17-SEER‬خود را‬

‫به تازگی روانه بازار کرده اس��ت‪ .‬از جمله‬ ‫ویژگی‌های برجسته این محصول می‌توان‬ ‫به دس��تگاه کش��ش خودکار ب��ا محرک‬

‫تسمه‌ای آن اشاره کرد که به ایجاد جریان‬

‫مناس��ب هوا‪ ،‬گرمایش مج��دد گاز داغ‪،‬‬ ‫رطوبت‌زدایی و قابلیت سرمایش مستقل‬

‫کم��ک می‌کند‪ .‬مضاف ب��ر این که وجود‬

‫یک سیس��تم کنترل جام��ع نیز نصب و‬ ‫راه‌اندازی این واحدها را آسان می‌سازد‪.‬‬

‫سیرکوالتور با بازده انرژی باال‬

‫یخچال اس��ت که می‌تواند به طور مکرر‬ ‫حدود دویس��ت کیل��ووات ان��رژی تولید‬ ‫کن��د‪ .‬انتظار م��ی‌رود ک��ه در مدت یک‬ ‫دهه این پیل سوختی انرژی سیستم‌های‬ ‫یک س��اختمان مس��کونی را تامین کند‬ ‫و ب��ه اندازه حدود ی��ک قرص نان درآید‪.‬‬ ‫ای��ن پیل س��وختی هوا و س��وخت‌هایی‬ ‫هم‌چ��ون گازهای طبیع��ی‪ ،‬اتانول یا گاز‬ ‫طبیع��ی را ب��ا هم ترکی��ب می‌کند و در‬ ‫آن یون‌های اکس��یژن با سوخت واکنش‬

‫فن‌های پلنوم‬

‫عایق شیشه‌ای‬

‫ابع��اد این پیل س��وختی به ان��دازه یک‬

‫پوش��ش‌های س��اختمانی‪ ،‬فرآوری نفت‪،‬‬ ‫گاز و مواد ش��یمیایی و صنایع داروسازی‬

‫را معرفی کرده اس��ت‪ .‬ای��ن محصول در‬ ‫ابعاد بزرگ‌تر به قطعات س��اخت کمتری‬ ‫نی��از دارد و دارای خاصیت چس��بندگی‬

‫پایین‌تری است‪.‬‬

‫انرژی پ�اک و ارزان ب�ا یک پیل‬ ‫سوختی کوچک‬

‫ش��رکت ‪ Silicon Valley‬این هفته‬

‫پیل س��وختی جدید خود را ارائه داد که‬ ‫طبق ادعای آن‌ها قادر اس��ت انرژی یک‬ ‫س��اختمان اداری کوچک را تامین کند‪.‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫نشان می‌دهند تا برق تولید کنند‪ .‬طبق‬ ‫گفته‌ه��ای این ش��رکت در این محصول‬ ‫هیچ‌گونه احتراقی رخ نمی‌دهد‪ ،‬بنابراین‬ ‫پیل س��وختی به اندازه دوسوم تمیزتر از‬ ‫سیس��تم‌های مبتنی بر س��وخت فسیلی‬ ‫اس��ت‪ .‬این محصول توسط شرکت‌های‬ ‫بزرگ��ی هم‌چون گ��وگل‪ ،‬بان��ک آمریکا‬ ‫(‪ ،)Bank of America‬والم��ارت‬ ‫(‪ )Walmart‬و دیگر ش��رکت‌های مطرح‬ ‫آزمایش شده است‪.‬‬

‫منبعی برای خنکی غذاها‬

‫یخچال‌های خانگ��ی امروزی تا دهه‬

‫‪ 1920‬به شکل گسترده‌ای قابل دسترس‬ ‫نب��ود‪ .‬از ای��ن رو تولیدکنندگان آن‌ها به‬ ‫منظور باال بردن س��طح ف��روش خود با‬ ‫ارائه کتابچه‌های آش��پزی که در آن‌ها بر‬ ‫لزوم خنک‌س��ازی غذای مورد نظر تاکید‬ ‫شده‌ بود توانستند کارآمدی یخچال‌های‬ ‫خانگ��ی را ارتقا دهن��د‪ .‬در همین حال‬ ‫انجم��ن ‪ ASHRAE‬نی��ز از س��ال‌های‬ ‫شکل‌گیری این یخچال‌ها اقدام به انتشار‬ ‫کتاب��ی تحت عنوان ‪Cook with Cold:‬‬ ‫‪Old Tyme Refrigerator Recipes‬‬ ‫نموده است که مجموعه‌ای است از بالغ‬ ‫بر ‪ 100‬دستور غذایی‪.‬‬

‫صفحه ‪ / 5‬شماره ‪33‬‬

‫علمی‬

‫صرفه‌گرها‬ ‫توصیه‬

‫در آن دس��ته از سیستم‌های تهویه‬

‫مطبوع که از هوای برگش��تی استفاده‬ ‫می‌ش��ود از بای��د از کنترل‌کننده‌ه��ا و‬ ‫دمپرهای صرفه‌گر استفاده شود‪.‬‬

‫کم برمی‌گردن��د‪ .‬در چنی��ن دماهایی‬

‫حداقل مقدار تهویه تا صد‌درصد هوای‬

‫انرژی کمتری برای س��رد کردن هوای‬

‫خارج تنظیم می‌شوند‪.‬‬

‫برگش��ت موردنیاز خواهد بود‪ .‬در بین‬

‫صرفه‌گرهای یکپارچه قابلیت انجام‬

‫این دو محدوده نیز دمپرهای صرفه‌گر‬ ‫برای حفظ دمای مطلوب هوای رفت از‬

‫همزمان سرمایش مکانیکی و سرمایش‬

‫مقدمه‬

‫صرفه‌گر ه��وای برگش��ت در واقع‬

‫کویل سرمایی‬

‫آرایه‌ای از دمپر‌ها و سیستم‌های کنترل‬ ‫خودکار است که به واحد هوارسان این‬

‫فن‬

‫مج��دد هوا‪ ،‬هوای ت��ازه موردنیاز را از‬ ‫خارج س��اختمان تامین کن��د‪ .‬به این‬

‫کوره‬

‫و س��رد نیازی به اس��تفاده از سیستم‬ ‫سرمایش مکانیکی نخواهد بود‪.‬‬

‫فی‬

‫لتر‬

‫ترتیب در ش��رایط آب و هوایی معتدل‬ ‫بام ساختمان‬

‫در دم��ای ه��وای خ��ارج پایی��ن‬ ‫(زی��ر ‪ 65‬درج��ه فارنهای��ت) دمپرهای‬

‫هوای رفت‬

‫صرفه‌گ��ر در وضعیت��ی ق��رار می‌گیرند‬ ‫که حداقل تهویه را داش��ته باشند مگر‬ ‫در م��واری ک��ه هوای خارج بیش��تری‬ ‫برای س��رمایش موردنیاز باشد‪ .‬به این‬ ‫ترتیب بار گرمایش��ی ب��ه حداقل مقدار‬ ‫خود می‌رس��د و احتم��ال برفک زدن‬ ‫کویل‌های س��رمایی در باره��ای پایین‬

‫در کدام مرحله پروژه باید‬ ‫مورد توجه قرار گیرد‪:‬‬ ‫برنامه‌ریزی‬ ‫آماده‌سازی طرحواره‌ها‬ ‫مرحله طراحی‬ ‫تهیه اسناد مناقصه‬ ‫ساخت‬ ‫راه‌اندازی اولیه‬ ‫بهره‌برداری نهایی‬

‫دمپر هوای‬ ‫برگشت‬ ‫کالس درس‬

‫شرایط آب و هوایی‬ ‫ساحلی گرم‬ ‫ساحلی معتدل‬ ‫مرکزی‬ ‫کوهستانی‬ ‫گرم و خشک‬

‫کاهش می‌یاب��د‪ .‬در دمای خارجی باال‬ ‫(تقریب��ا ب��االی ‪ 75‬درج��ه فارنهایت)‪،‬‬ ‫دمپره��ای صرفه‌گر ب��ه وضعیت تهویه‬

‫هوای خارج‬

‫هوای برگشت‬

‫مکان‌های قابل استفاده‬ ‫کالس‌های درس‬ ‫کتابخانه‬ ‫سالن‌های چندمنظوره ‪ /‬سالن‌های سلف‬ ‫سالن ورزش‬ ‫سرسراها‬ ‫بخش اداری‬ ‫توالت‌ها‬ ‫سایر بخش‌ها‬

‫شکل (‪ )1‬اجزای یک صرفه‌گر در یک واحد یکپارچه قابل نصب بر روی پشت‌بام‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫ام��کان را می‌ده��د تا به‌ج��ای گردش‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫صفحه ‪ / 6‬شماره ‪33‬‬

‫با اس��تفاده از صرفه‌گر را دارا هستند‪.‬‬

‫با تع��داد کم افراد (مانند کتابخانه‌ها‪،‬‬

‫ساختمانی ایالت کالیفرنیای آمریکا‪ ،‬در‬

‫صرفه‌گرهای مجزا در ابتدا هوای خارج‬

‫بخش‌‌ه��ای اداری و ‪ )...‬م��ورد‬

‫تمامی سیس��تم‌هایی که جریان هوای‬

‫را س��رد می‌کنن��د و در‌صورتی‌ک��ه این‬

‫اس��تفاده ق��رار می‌گیرن��د از اهمیت‬

‫رفت و ظرفیت سرمایش��ی آن‌ها بیش‬

‫مرحل��ه ب��ار موردنی��از را تامین نکرد‪،‬‬

‫باالی��ی برخ��وردار اس��ت‪ .‬در چنی��ن‬

‫از ‪ 2500 fpm‬و ‪ 75000 Btu/h‬اس��ت‪،‬‬

‫دمپرهای صرفه‌گ��ر به حداقل وضعیت‬

‫س��اختمان‌هایی ن��رخ تهوی��ه طبیعی‬

‫ممکن برمی‌گردند و س��پس سرمایش‬

‫نس��بتا پایین اس��ت و بدون استفاده‬

‫اس��تفاده از صرفه‌گره��ای یکپارچ��ه‬

‫مکانیک��ی آغاز می‌ش��ود‪ .‬س��ه روش‬

‫از صرفه‌گ��ر س��رمایش آزاد ناچی��زی‬

‫کنترل متداول مورد اس��تفاده در این‬

‫خواهیم داشت‪ .‬در کالس‌های درس و‬

‫کاربرد عبارتند از‪:‬‬ ‫● صرفه‌گره��ا با نقط��ه تنظیم دما‬

‫محل‌هایی که به‌دلیل تعداد زیاد افراد‬ ‫حاض��ر در آن حداق��ل وضعیت دمپر‬

‫ثابت ک��ه وقت��ی دمای ه��وای خارج‬

‫هوای خارج مقدار بزرگی اس��ت (سی‬

‫از مق��دار دمای ثابت ‪ 72‬ت��ا ‪ 74‬درجه‬

‫درصد ی��ا باالت��ر)‪ ،‬کنترل‌کننده‌های‬

‫فارنهای��ت تج��اوز می‌کند ت��ا حداقل‬

‫صرفه‌گر تاثیر ناچیزی خواهند داشت‪.‬‬

‫وضعیت ممکن خود بسته می‌شوند‪.‬‬ ‫● صرفه‌گرهای با دمای تفاضلی در‬

‫با این وجود در این موارد نیز استفاده‬ ‫از صرفه‌گرها به‌دلیل بارهای سرمایشی‬

‫مواقعی ک��ه دمای هوای خارج پایین‌تر‬

‫باالتر در این مکان‌ها از نظر اقتصادی‬

‫از دمای هوای برگش��ت باشد شروع به‬

‫مقرون‌به‌صرفه خواهد بود‪.‬‬

‫کار می‌کنند‪.‬‬ ‫● صرفه‌گره��ای اختالف آنتالپی‪،‬‬

‫صرفه‌گ��ر را می‌توان به‌عن��وان یکی از‬

‫ک��ه اخت�لاف آنتالپی ه��وای خارج و‬

‫تجهی��زات جانبی به سیس��تم اضافه‬

‫هوای برگش��ت را مقایس��ه می‌کنند و‬

‫ک��رد‪ .‬اس��تفاده از صرفه‌گره��ا در‬

‫در مواقع��ی که هوای خ��ارج محتوای‬

‫مکان‌هایی که از تهوی��ه طبیعی برای‬

‫انرژی پایین‌تری داشته باشد شروع به‬

‫س��رمایش اس��تفاده می‌کنند چندان‬

‫کار می‌کنند‪ .‬استفاده از صرفه‌گرهای‬

‫س��ودمند نیس��ت‪ .‬چرا‌ک��ه در چنین‬

‫آنتالپی در شرایط آب و هوایی مرطوب‬

‫ش��رایطی سیس��تم سرمایشی معموال‬

‫از اهمیت باالیی برخوردار است‪.‬‬

‫فقط در شرایط آب و هوایی بسیار گرم‬

‫بس��یاری از سیس��تم‌های فعل��ی‬

‫اس��تفاده از صرفه‌گرها در شرایط‬

‫مورد استفاده قرار می‌گیرد که صرفه‌گر‬

‫آب و هوای��ی معتدل یکی از روش‌های‬

‫نیز باید در وضعیت حداقل خود باشد‪.‬‬

‫کارآم��د کاه��ش هزینه‌ه��ای تهوی��ه‬

‫در تاسیس��اتی که نگه��داری از آن‌ها‬

‫هوای س��اختمان به‌شمار می‌روند زیرا‬

‫ص��ورت نمی‌گیرد نبای��د از صرفه‌گرها‬

‫هوای خارج در اکثر روزهای س��ال در‬

‫اس��تفاده شود زیرا از کار افتادن آن‌ها‬

‫محدوده شرایط مطلوب قرار می‌گیرد‪.‬‬

‫می‌تواند منجر به افزایش مصرف انرژی‬

‫قابلیت اجرا‬

‫به‌کارگی��ری‬

‫شود‪.‬‬ ‫صرفه‌گره��ا‬

‫در‬

‫سیستم‌هایی که برای ساختمان‌هایی‬

‫کدهای اجرایی‬

‫طبق تبصره بیست و چهارم از کد‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫الزامی است‪ .‬برای واحدهای کوچک‌تر‬ ‫نیازی به استفاده از صرفه‌گر نیست‪.‬‬

‫الزامات طراحی یکپارچه‬ ‫صرفه‌گره��ا‬

‫در‬

‫سیس��تم‌های‬

‫تهوی��ه جابه‌جایی از اهمی��ت باالتری‬ ‫برخوردارند زیرا باالتر بودن دمای هوای‬ ‫رفت می‌تواند ب��ه صرفه‌گر این امکان‬ ‫را بدهد تا صد‌‌ درصد نیاز سرمایش��ی‬ ‫را برای تعداد س��اعت‌های بیش��تری‬ ‫در هر س��ال تامین نماید‪ .‬مساله حایز‬ ‫اهمیت آن اس��ت که در ابتدای فرایند‬ ‫باید مشخص شود که آیا امکان اجرای‬ ‫شبکه کانال یا استفاده از پلنوم سقفی‬ ‫برای هدایت هوای برگشت وجود دارد‬ ‫یا خی��ر‪ .‬به‌عنوان مث��ال در‌صورتی‌که‬ ‫با دو انتخ��اب س��اختار چوبی (قابل‬ ‫اش��تعال) ی��ا ف��والدی (غی��ر قاب��ل‬ ‫اشتعال) روبرو باش��یم‪ ،‬یک مهندس‬ ‫مکانی��ک می‌تواند ب��ا در نظر گرفتن‬ ‫هزینه اولیه سیس��تم تهویه مطبوع و‬ ‫صرفه‌جویی‌های انرژی برای یک سازه‬ ‫فوالدی‪ ،‬انتخاب آگاهانه‌تری داش��ته‬ ‫باش��د‪ .‬در مکان‌های��ی ک��ه از تهوی��ه‬ ‫طبیعی کافی برخوردار هستند نیازی‬ ‫به استفاده از صرفه‌گر وجود ندارد‪.‬‬

‫هزینه و بهره‌وری‬ ‫صرفه‌گرها ب��رای مکان‌هایی بدون‬ ‫تهویه طبیع��ی بس��یار مقرون‌به‌صرفه‬ ‫هستند‪.‬‬

‫صفحه ‪ / 7‬شماره ‪33‬‬

‫مزایا‬ ‫هزینه‌ها‬

‫کم‬ ‫متوسط‬ ‫زیاد‬

‫زیاد‬

‫کم‬ ‫متوسط‬

‫ابزارهای طراحی‬

‫ب��ا اس��تفاده از نرم‌افزاره��ای‬

‫شبیه‌س��ازی انرژی مانند ‪DOE−2−1E‬‬

‫می‌ت��وان مقادیر صرفه‌جویی ش��ده در‬ ‫مصرف انرژی را برای کنترل‌کننده‌های‬ ‫صرفه‌گر تعیین نمود‪.‬‬

‫جزییات طراحی‬

‫برای صرفه‌گرهایی که در تجهیزات‬

‫یکپارچه مورد اس��تفاده قرار می‌گیرند‪.‬‬ ‫به نکات زیر توجه نمایید‪:‬‬ ‫صرفه‌گره��ای نص��ب و آزمای��ش‬ ‫س��ازندگان اس��تفاده از صرفه‌گره��ای‬ ‫نص��ب ش��ده در کارخان��ه را توصی��ه‬ ‫می‌کنند‪ ،‬ولی اکثر صرفه‌گرها توس��ط‬ ‫فروش��نده و ی��ا در مح��ل بهره‌برداری‬ ‫از سیس��تم نصب می‌ش��وند‪ .‬مشخص‬

‫تبدیل تک‌نقطه‌ای مش��کالت ناشی از‬

‫محی��ط) تقریب��ا ‪ 0.05‬ت��ا ‪ 0.15‬ف��وت‬

‫نقطه تنظیم نادرست را به میزان زیادی‬

‫مکعب در دقیقه به ازای هر فوت مربع‬

‫کاهش می‌دهد و عملکرد صرفه‌گر را به‬

‫از مساحت ساختمان فرض می‌شود‪.‬‬

‫حداکثر می‌رساند‪.‬‬

‫صرفه‌گره��ا را می‌ت��وان به‌هم��راه‬

‫دمپرهای با نشتی پایین را مشخص‬

‫فن‌های اطمینان بارومتریک‪ ،‬فن‌های‬

‫کنید‪ .‬دمپرهای با نشتی پایین به‌همراه‬

‫اطمین��ان‪ ،‬فن‌های برگش��تی طراحی‬

‫تیغه و نواره��ای آب‌بندکننده از طریق‬

‫نمود‪ .‬انتخاب س��اختار مسیر برگشت‬

‫محدود ساختن نش��تی هوای برگشت‬

‫ه��وا در سیس��تم معم��وال ب��ر مبنای‬

‫و نفوذ تدریجی ه��وا از خارج به داخل‬

‫تع��دادی از معیارهای طراحی از جمله‬

‫س��اختمان در حین عملکرد صرفه‌گر و‬

‫محدودیت‌های فیزیک��ی موجود‪ ،‬افت‬

‫نفوذ هوای برگش��ت در زمان خاموش‬

‫فش��ار در مس��یر برگش��ت‪ ،‬ض��رورت‬

‫بودن واح��د‪ ،‬موجب افزای��ش کارایی‬

‫کنترل فش��ار‪ ،‬وضعیت ش��دت صوت‬

‫صرفه‌گر می‌ش��وند‪ .‬دمپرهای با نشتی‬

‫و س��ایر عوام��ل انج��ام می‌پذیرید‪ .‬از‬

‫پایین را برای هوای برگشت و دمپرهای‬

‫دیدگاه ان��رژی‪ ،‬انتخاب‌های موجود به‬

‫هوای برگشت (در صورت وجود) تعیین‬

‫ترتیب ارجحیت (از بهترین به بدترین)‬

‫کنید‪.‬‬

‫به‌صورت زیر هستند‪ :‬فن‌های اطمینان‬

‫ب��رای واحده��ای یکپارچه کوچک‬

‫بارومتریک‪ ،‬فن‌های اطمینان‪ ،‬فن‌های‬

‫دمپره��ای اطمینانی مجهز به صرفه‌گر‬

‫برگش��تی‪ .‬در ادامه به شرح هر یک از‬

‫معم��وال کوچک‌ت��ر از آن هس��تند که‬

‫این موارد خواهیم پرداخت‪.‬‬

‫قابلی��ت تخلیه ص��د درصد هوای رفت‬

‫دمپره��ای اطمین��ان بارومتریک‬

‫را داشته باش��ند‪ .‬به‌منظور دست‌یابی‬

‫که اندازه آن‌ها به‌درس��تی تعیین شده‬

‫به عملکرد صحیح صرفه‌گر تخلیه توان‬

‫باشد باید مبنای انتخاب سیستم‌های‬

‫یا دمپر اطمینان ثانویه اغلب موردنیاز‬

‫تهویه مطبوع کوچک و ساختمان‌های‬

‫خواهد بود‪.‬‬

‫یک طبقه قرار گیرن��د‪ .‬در مواردی که‬

‫وجه اش��تراک تمامی سیستم‌های‬

‫افت فش��ار هوای برگشت نسبتا پایین‬

‫صرفه‌گ��ر هوای��ی آن اس��ت ک��ه این‬

‫اس��ت و دمپره��ای اطمین��ان قاب��ل‬

‫سیس��تم‌ها نیازمند آن هستند تا صد‬

‫اس��تفاده نیس��تند‪ ،‬فن‌های اطمینان‬

‫‌درصد جری��ان هوای طراح��ی منهای‬

‫عملک��رد بهتری نس��بت ب��ه فن‌های‬

‫مق��دار پیش‌بینی‌ش��ده نش��تی هوا از‬

‫برگش��ت دارند و اس��تفاده از آن‌ها در‬

‫داخل به خارج و تخلیه س��اختمان را‬

‫سیس��تم‌های هوای برگش��ت فشاری‬

‫تامی��ن کنند‪ .‬دلیل این امر آن اس��ت‬

‫سقفی متداول است‪ .‬فن‌های برگشتی‬

‫که صرفه‌گرها بای��د توانایی تامین صد‬

‫ب��رای کاربردهایی با افت فش��ار هوای‬

‫‌درصد هوای خارج را داش��ته باش��ند‪.‬‬

‫برگشت باال مانند سیستم‌های برگشت‬

‫افت��ادن اهرم‌بندی دمپره��ا به میزان‬

‫در س��اختمان‌های تج��اری مت��داول‬

‫کانالی مناسب هستند‪.‬‬

‫زیادی کاه��ش می‌یابد‪ .‬تعیین منطق‬

‫مقدار نش��تی ه��وا از داخ��ل به خارج‬

‫در سیستم‌های هوای حجم متغیر‬

‫تبدی��ل تفاضلی (دوگانه) منطق تبدیل‬

‫ساختمان به‌منظور حفظ فشار متعادل‬

‫دمپره��ای هوای برگش��ت و دمپرهای‬

‫کردن این که صرفه‌گر در کارخانه نصب‬ ‫شده و عملکرد آن به‌طور کامل آزمایش‬ ‫شده اس��ت می‌تواند قابلیت اطمینان‬ ‫سیستم را افزایش دهد‪.‬‬ ‫راه‌اندازه��ای مح��رک مس��تقیم‬ ‫را مش��خص نمایی��د‪ .‬ب��ا اس��تفاده از‬ ‫صرفه‌گرهایی که مجهز به راه‌اندازهای‬ ‫مح��رک مس��تقیم و دمپ��ر هس��تند‬ ‫مشکالت ناش��ی از شل شدن یا از کار‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫ش��ده را مش��خص کنی��د‪ .‬اگرچه اکثر‬

‫آنتالپ��ی یا دم��ا به‌جای سیس��تم‌های‬

‫(بین ‪ 0.03‬تا ‪ 0.08‬اینچ باالتر از فش��ار‬

‫صفحه ‪ / 8‬شماره ‪33‬‬

‫ه��وای خ��ارج بای��د به‌صورت س��ری‬ ‫ق��رار گیرند‪ .‬در مواقعی که س��رمایش‬ ‫بیشتری موردنیاز است‪ ،‬پیش از بستن‬ ‫دمپر هوای برگش��ت آن را به‌طور کامل‬ ‫ب��از کنی��د‪ .‬در بین تمام��ی روش‌های‬ ‫موج��ود‪ ،‬کنترل‌کننده‌ه��ای دم��ای‬ ‫خشک به‌دلیل تنظیم آسان حسگرهای‬ ‫دم��ای خش��ک بیش��ترین کارای��ی را‬ ‫داشته‌اند و در طول زمان دچار انحراف‬ ‫بی��ش از حد نمی‌ش��وند‪ .‬اس��تفاده از‬ ‫کنترل‌کننده‌ه��ای تفاضلی در ش��رایط‬ ‫آب و هوای��ی معتدل توصیه می‌ش��ود‬ ‫و حس��گر‌ها باید بر مبن��ای دقت نیم‬ ‫درجه فارنهایت دمای خش��ک انتخاب‬ ‫ش��وند‪ .‬حس��گرهای حباب خشک در‬ ‫تمامی ش��رایط آب و هوایی به‌جز آب و‬ ‫هوای مرطوب به‌خوب��ی کار می‌کنند‪.‬‬ ‫از نظر تئوری کنترل‌کننده‌های آنتالپی‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫تفاضلی بیشترین بازده را دارند‪ .‬مشکل‬ ‫این کنترل‌کننده‌ها آن است که تنظیم‬ ‫کردن حس��گرهای آن‌ها بسیار سخت‬ ‫اس��ت و باید به‌صورت س��االنه یا شش‬ ‫ماه یکبار تنظیم شوند‪.‬‬ ‫در مواقع��ی که صرفه‌گ��ر به‌عنوان‬ ‫یک��ی از تجهیزات جانبی به سیس��تم‬ ‫افزوده ش��ده اس��ت ب��رای حفاظت از‬

‫کوی��ل س��رمایی و کمپرس��ور در برابر‬ ‫آسیب در بارهای پایین باید دقت زیادی‬ ‫به‌عمل آید‪ .‬در سیس��تم‌های انبساطی‬ ‫مس��تقیم فعلی‪ ،‬یا بای��د صرفه‌گرهای‬ ‫مجزا در سیس��تم نصب ش��ده باشد و‬ ‫ی��ا کنترل‌کننده‌هایی ب��رای جلوگیری‬ ‫از خاموش و روش��ن شدن کمپرسور و‬ ‫قطع جریان در دماهای پایین اواپراتور‬ ‫م��ورد اس��تفاده ق��رار گی��رد‪ .‬افزودن‬ ‫صرفه‌گر تنها برای سیستم‌های بزرگ‌تر‬ ‫(باالی ‪ 7.5‬تن) مقرون‌به‌صرفه است‪.‬‬

‫کارکرد و نگهداری‬

‫صرفه‌گر را نیز شامل شود‪.‬‬

‫راه‌اندازی‬

‫آزمایش کارک��رد کنترل‌کننده‌های‬

‫صرفه‌گ��ر به‌منظور کس��ب اطمینان از‬ ‫عملکرد صحیح آن‌ها از اهمیت باالیی‬ ‫برخوردار است‪ .‬در مواقعی که سیستم‬ ‫در ش��رایط آب و هوای��ی معت��دل کار‬ ‫می‌کن��د (یعنی دمای ه��وای خارج از‬ ‫دمای هوای داخل کمتر اس��ت) جهت‬ ‫تامین س��رمایش موردنیاز‪ ،‬ترموستات‬ ‫را ب��ر روی مق��دار پایین ق��رار دهید و‬ ‫اطمین��ان حاصل کنید ک��ه دمپرهای‬

‫دمپرها و اهرم‌بندی مرتبط با آن‌ها‬

‫هوای خارج کامال باز باشند‪ .‬سپس از‬

‫را تمیز و روغ��ن‌کاری کنید‪ .‬به‌منظور‬

‫یک منبع گرمای��ی مانند دمنده هوای‬

‫کس��ب اطمین��ان از عملک��رد صحیح‬

‫گرم برای گرم کردن حسگر دمای خارج‬

‫صرفه‌گر و طول عمر سیستم‪ ،‬نگهداری‬

‫استفاده کنید و بسته شدن دمپر هوای‬

‫صحی��ح از تجهی��زات اهمیت بس��یار‬

‫خارج تا پایین‌تری��ن وضعیت ممکن را‬

‫باالی��ی دارد‪ .‬کنترل دم��ای هوا برای‬

‫بررسی کنید‪ .‬س��پس منبع گرمایی را‬

‫در نظر گرفت��ن عملکرد صرفه‌گر امری‬

‫برداشته و بازشدن مجدد دمپر را (پس‬

‫ض��روری اس��ت‪ .‬کنترل دم��ای هوای‬

‫از سرد ش��دن حسگر) کنترل کنید‪.‬در‬

‫خ��ارج‪ ،‬دمای هوای برگش��ت و دمای‬

‫صرفه‌گرهای یکپارچه همچنین بررسی‬

‫ه��وای مخلوط ش��ده می‌تواند صحت‬

‫کنی��د ک��ه دمپرهای هوای خ��ارج در‬

‫باز و بس��ته شدن دمپرهای صرفه‌گر را‬

‫مواقعی که کمپرسور در حال کار است‬

‫مش��خص کند‪ .‬برنامه نگهداری از این‬

‫و هوای خارج س��رد است به‌طور کامل‬

‫سیس��تم‌ها باید کنترل ساالنه عملکرد‬

‫باز باشد‪.‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 9‬شماره ‪33‬‬

‫فیلترکرد‌ن‬ ‫ورود‌ی هوا‬

‫مقاالت‬

‫ج خنک‌کن‪ ،‬عملیاتی پرزحمت‬ ‫نگهد‌اری کویل کند‌انسور و بر ‌‬

‫محسوب می‌شود‌‪ .‬برای این کار معموال بای ‌د پمپ‌های آب‌پاش فشار‬

‫ید‌هند‌‪ .‬بنابراین‬ ‫سرمایش را از ماه مه تا اوایل اوت تحت تاثیر قرار م ‌‬

‫مهند‌س��ان نگهد‌اری ‪ HVAC‬یا بای ‌د د‌ر ای��ن د‌وره‌ی زمانی به‌طور‬

‫قوی‪ ،‬ش��یلنگ‌های مربوط به مایع شویند‌ه‪ ،‬سطل‌ها و سایر لوازم‬

‫مد‌اوم تمیزکاری س��امانه را د‌ر نظر د‌اش��ته و یا خطر خراب شد‌ن‬

‫شوند‌‪ .‬هر یک از واحد‌ها بای ‌د باز شد‌ه‪ ،‬جد‌ارهای بد‌نه بای ‌د برد‌اشته‬

‫مربوط به ساخت‌وس��ازها‪ ،‬پرند‌گان و هر چیز د‌یگری که بتوان ‌د با‬

‫از اتمام شست‌وش��و‪ ،‬تمامی اجزای برد‌اشته شد‌ه بای ‌د به سرجای‬

‫شد‌‪ .‬س��ومین هجوم فصلی د‌ر پاییز و با شروع برگ‌ریزان د‌رختان‬

‫مربوط به شست‌وش��و‪ ،‬از یک واح ‌د به واح�� ‌د د‌یگر متصل و جد‌ا‬

‫ش��د‌ه و اجزای د‌اخلی واح ‌د با آب فش��ار قوی شس��ته شوند‌‪ .‬بعد‌‬

‫خو ‌د برگرد‌اند‌ه ش��وند‌‪ .‬با توجه به پرد‌رد‌سر بود‌ن نظافت تجهیزات‬

‫سرمایش‪ ،‬محیط کار د‌ر اطراف آن‌ها بای ‌د تا ح ‌د امکان راحت باشد‌‪.‬‬ ‫اگر این تجهیزات به د‌لیل کثیف شد‌ن خراب شوند‌‪ ،‬د‌ما و رطوبت‬

‫تجهیزات را بپذیرند‌‪ .‬د‌ر تابستان نیز حشرات‪ ،‬کاغذها‪ ،‬خاکروبه‌های‬ ‫با ‌د حرکت کند‌‪ ،‬موجب کثیف‌ش��د‌ن تجهیزات س��رمایش خواهد‌‬ ‫اتف��اق می‌افتد‌‪ .‬به همین د‌لیل نیز مهند‌س��ان تعمیر و نگهد‌اری‬

‫تجهیزات ‪ ،HVAC‬د‌ر تمام طول فصل‌های بهار‪ ،‬تابس��تان و پاییز‬

‫بای ‌د بخش زی��اد‌ی از وقت خو ‌د را صرف تمیز کرد‌ن این تجهیزات‬

‫خرابی ناشی از گرمای بیش از ح ‌د می‌توان ‌د موجب توقف کار شود‌‪.‬‬

‫فعالیت‌های روزانه‌ی مربوط به نگه��د‌اری از تجهیزات ‪ HVAC‬را‬

‫می‌آورد‌‪ .‬به ویژه شرکت‌هایی که د‌ر کار خو ‌د به رایانه‌ها اتکا د‌ارند‌‪،‬‬

‫نگهد‌اری تجهیزات سرمایش‬

‫د‌ر بیش��تر نواحی آمریکای ش��مالی‪ ،‬د‌انه‌ه��ای چوب پنبه‌ای‬

‫پرزد‌ار د‌رختان یکی از عوامل اصلی کثیف شد‌ن تجهیزات سرمایش‬

‫می‌باش��د‌‪ .‬این آالین ‌ده‌های طبیعی منتقل شوند‌ه از طریق هوا (که‬ ‫توسط د‌رختان صنوبر تولی ‌د می‌ش��وند‌) معموال کارکر ‌د تجهیزات‬

‫منطقی اس��ت‪ ،‬پید‌اکرد‌ن روش‌های نگهد‌اری پرباز ‌ده‌تر که بتوانند‌‬ ‫کاهش د‌هن ‌د برای شرکت‌ها بسیار اهمیت پید‌ا می‌کند‌‪.‬‬

‫بهره‌گیری بیشینه از بود‌جه‬

‫اگر یک شرکت از نظر پرسنل نگهد‌اری د‌ر مضیقه باشد‌‪ ،‬تمیز‬

‫کرد‌ن برج‌های خنک‌کن و کویل‌های کند‌انس��ور د‌ر فهرست انجام‌‬

‫وظایف ش��رکت‌ها د‌ر چه ر ‌ده‌ای قرار می‌گی��رد‌؟ با د‌ر نظر گرفتن‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫د‌ر س��اختمان افزایش یافته و موجبات نارضایتی ساکنان را فراهم‬

‫نمایند‌‪ .‬با توجه به این که از نظر اقتصاد‌ی کاهش بود‌جه‌ی نگهد‌اری‬

‫صفحه ‪ / 10‬شماره ‪33‬‬

‫زمان‌بر بود‌ن‪ ،‬د‌شوار بود‌ن و کثیف بود‌ن این کار‪ ،‬بیشتر افرا ‌د این‬

‫کار را جزو ر ‌ده‌های ش��غلی پایین محسوب می‌کنند‌‪ .‬متاسفانه اگر‬

‫نیز می‌توان ‌د فیلتره��ای ورود‌ی هوا را تمیز کن ‌د و برای تمیز کرد‌ن‬

‫رسید‌گی ش��ود‌‪ ،‬بازد‌ه آن‌ها به شد‌ت کاهش می‌یابد‌‪ ،‬تا زمانی که‬

‫ل کند‌انس��ورها که سرعت و حجم جریان‬ ‫برج‌های خنک‌کن و کوی ‌‬

‫به تجهیزاتی که نیازمن ‌د تمیز کرد‌ن و نگهد‌اری می‌باشن ‌د با تاخیر‬ ‫د‌یگر نمی‌توانن ‌د سرمایش مور ‌د نیاز را برآورد‌ه نمایند‌‪.‬‬

‫همان فهرست انجا ‌م وظایف را د‌ر نظر بگیرید‌‪ .‬ولی این بار تصور‬

‫کنی ‌د که اگر تمیز کرد‌ن برج‌های خنک‌کن و کویل‌های کند‌انس��ور‬

‫هر واح ‌د تنها چن ‌د د‌قیقه وقت می‌گرفت‪ ،‬چه اتفاقی می‌افتا ‌د و این‬ ‫ش��غل د‌ر چه ر ‌ده‌ای قرار می‌گرفت؟ اگرچه هیچ روش واقعی برای‬

‫د‌انستن این مس��اله وجو ‌د ند‌ارد‌‪ ،‬اما می‌توان حد‌س ز ‌د که از نظر‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫جارو‌برقی‌های مکشی کارگاهی یا شیلنگ آب‪ ،‬تمیز کرد‌‪ .‬حتا باران‬

‫ر ‌ده‌ی کاری ترق��ی می‌نمود‌‪ .‬به عالوه اگر تمیز کرد‌ن این تجهیزات‬

‫تنها با کمک یک جاروی د‌ستی یا شیلنگ آب انجام می‌ش ‌د و نیازی‬ ‫به بازکرد‌ن و بستن مج ‌د ‌د واح ‌د نبود‌‪ ،‬تقریبا هر کسی می‌توانست‬

‫عملی��ات نگهد‌اری را انجام د‌ه ‌د و بنابراین پویایی فرآین ‌د نگهد‌اری‬

‫تجهیزات ‪ HVAC‬تغییر می‌کرد‌‪.‬‬

‫آن‌ها نیازی به جابه‌جایی نیس��ت‪ .‬همچنین د‌ر کاربرد‌هایی مانند‌‬ ‫هوا اهمیت د‌ارد‌‪ ،‬این فیلترها به گونه‌ای طراحی می‌شون ‌د که تاثیر‬ ‫منفی بر جریان‌هوا ند‌اش��ته باشن ‌د (افت فشار استاتیک د‌ر سرعت‬ ‫‪ 600‬فوت بر د‌قیقه کمتر از ‪ 0/1‬اینچ ستون آب می‌باشد‌)‪.‬‬

‫جمع‌بند‌ی‬

‫فیلترهای ورود‌ی هوا با کاهش زمان و حجم اقد‌امات الزم د‌ر‬

‫عملیات تعمیر و نگهد‌اری تجهیزات ‪ ،HVAC‬به رفع مش��کالت‬

‫کمک می‌کند‌‪ .‬این فیلترها از نظر اقتصاد‌ی نیز به صرفه می‌باشند‌‪.‬‬

‫مزیت‌های فیلترهای ورود‌ی هوا د‌ر نگهد‌اری از کویل کند‌انسور به‬

‫شرح زیر می‌باشد‌‪:‬‬

‫جلوگیری از ورو ‌د آشغال به کویل‌ها‬

‫کاهش‪/‬حذف شست‌وشو با آب پرفشار‬

‫تغییر فرآین ‌د نگهد‌اری‬

‫کاهش‪/‬حذف شست‌وشو با موا ‌د شیمیایی‬

‫فیلترکرد‌ن ورود‌ی هوا ک��ه به‌طور اختصاصی برای کویل‌های‬

‫کاهش هزینه‌ی انرژی به د‌لیل تمیز ماند‌ن کویل‌ها‬

‫ش��د‌ه اس��ت‪ ،‬یک روش مفی ‌د برای جلوگیری از کثیف شد‌ن این‬

‫ورود‌ی هوا برای برج‌های خنک‌کن به شرح زیر می‌باشد‌‪:‬‬

‫کند‌انسور‪ ،‬برج‌های خنک‌کن و س��ایر تجهیزات ‪ HVAC‬طراحی‬

‫تجهیزات می‌باش��د‌‪ .‬برخالف توری‌های پنجره که برای ایجا ‌د سایه‬

‫و جلوگیری از ورو ‌د حش��رات به کار م��ی‌رو ‌د و فیلترهای معمولی‬

‫(د‌ارای محیط (‪ )media‬حلقه‌ای (رولی)‪ ،‬فیلترهای پلیس��ه‌ای و‬

‫کاه��ش عملیات تعمیر‪ ،‬نگهد‌اری و توقف‪ .‬مزیت‌های فیلتر‬ ‫کاهش‪/‬حذف انباش��ته ش��د‌ن گل و الی د‌ر تشت به د‌لیل‬

‫کاهش ورود‌ی موا ‌د زیستی‬

‫جلوگیری از کثیف شد‌ن بستر برج‬

‫فیلترهای الکترواستاتیک) که به‌طور عمد‌ه برای کاربرد‌های د‌اخلی‬

‫جلوگیری از مسد‌و ‌د شد‌ن صافی‌ها‪ ،‬شیرهای تخلیه‌ی آب از‬

‫ش�� ‌ده‌اند‌‪ ،‬فیلترهای ورود‌ی هوا برای نصب د‌ر بیرون از تجهیزات‬

‫کمک به کاهش رش ‌د جلبک‌ها با پراکنش نور خورشی ‌د که به‬

‫د‌ر واحد‌های هواساز و سامانه‌های گرمایش با هوای اجباری طراحی‬

‫طراحی ش�� ‌ده‌اند‌‪ .‬این فیلترها‪ ،‬آلود‌گی‌های معلق د‌ر هوا را قبل از‬ ‫ورو ‌د به س��امانه متوقف کرد‌ه و به این ترتیب به س��رعت می‌توان‬

‫آن‌ها را مش��اهد‌ه نمود‌ه و با اس��تفاد‌ه از جاروی د‌س��تی‪ ،‬برس یا‬

‫زیر تشت و مب ‌دل‌های حرارتی‬

‫فرآین ‌د فتوسنتز کمک می‌کند‌‪.‬‬

‫کاهش مصرف موا ‌د شیمیایی تا ‪ 50‬د‌رصد‌‬

‫کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهد‌اری‪ ،‬توقف و افت بهره‌وری‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 11‬شماره ‪33‬‬

‫کاربردی‬

‫حفاظت از سیستم‌های‬ ‫لوله‌کشی خانگی‬

‫با نزد‌یک ش��د‌ن فصل سرما مساله حفاظت از سیستم‌های‬

‫برای پرکرد‌ن یک سیس��تم کوچک ب��ا محلول ضد‌ یخ‪ ،‬احتماال‬

‫برخورد‌ار می‌گرد‌ ‌د و س��واالت متع ‌دد‌ی برای مرد‌م د‌ر این زمینه‬

‫اغلب مرد‌م به چنین تجهیزاتی د‌سترس��ی ند‌ارند‌‪ .‬اضافه کرد‌ن‬

‫گرمای��ش خانگی و لوله‌کش��ی‌های مربوط��ه از اهمیت خاصی‬ ‫مطرح می‌شود‌‪ .‬د‌ر این رابطه‪ ،‬د‌و مساله اصلی مطرح است‪:‬‬

‫نی��از به یک مخزن اخت�لاط و پمپ خواهید‌ د‌اش��ت که البته‬ ‫ضد‌ی��خ به سیس��تم‌های بزرگ‌تر هید‌رونیک نی��ز می‌توان ‌د اید‌ه‬

‫اضاف��ه کرد‌ن مواد‌ ضد‌یخ برای تامی��ن حفاظت د‌ر برابر‬

‫مناسبی باشد‌‪ ،‬زیرا اگر کویل‌های سیستم د‌ر معرض هوای سرد‌‬

‫از رد‌ه خارج کرد‌ن سیس��تم د‌ر موارد‌ی که خانه به مد‌ت‬

‫یک س��اختمان بزرگ که د‌ارای تاسیسات بزرگ است‪ ،‬معموال‬

‫خورد‌گی و انجماد‌‬

‫طوالنی د‌ر فصل زمستان خالی می‌ماند‌‪.‬‬

‫ش��اید‌ این سوال به ذهن بسیاری از افراد‌ خطور کرد‌ه باشد‌‬

‫ک��ه آیا می‌ت��وان از ضد‌یخ خود‌رو د‌ر سیس��تم گرمایش��ی خانه‬ ‫خی��ر‪ ،‬چ��ون ظاهرا این م��واد‌‪ ،‬همی��ن کار را د‌ر موتور خود‌رو‬

‫انجام می‌د‌هند‌‪ .‬اما پاس��خ به این س��وال بس��یار روشن است‪:‬‬ ‫نباید‌ از ضد‌یخ خود‌رو د‌ر سیس��تم‌های هید‌رونیک س��اختمان‬

‫اس��تفاد‌ه کرد‌‪ .‬این موا ‌د برای حفاظت از سیس��تم خنک‌کنند‌ه‬

‫موتور طراحی ش�� ‌ده‌اند‌ و به همین د‌لی��ل د‌ارای افزود‌نی‌هایی‬ ‫هس��تند‌ که ممکن اس��ت برای پمپ‌ها و سیال‌های مربوطه د‌ر‬ ‫سیستم هید‌رونیک مناسب نباش��ند‌‪ .‬بنابراین ممکن است د‌ر‬

‫کنار حفاظت د‌ر برابر انجماد‌‪ ،‬مش��کالت بسیاری برای سیستم‬ ‫به وجو ‌د آی��د‌‪ .‬اگر مجبورید‌ از ضد‌یخ اس��تفاد‌ه کنید‌‪ ،‬مطمئن‬

‫شوید‌ که ضد‌یخ مربوطه برای سیستم هید‌رونیک طراحی شد‌ه‬

‫است‪ .‬این ضد‌یخ باید‌ د‌ارای غلظت مناسبی از بازد‌ارند‌ه‌ها بود‌ه‬ ‫و قب��ل از اضافه کرد‌ن به سیس��تم‪ ،‬کامال مخلوط ش��ود‌‪ .‬این‬ ‫کار‪ ،‬مش��کل د‌یگری را مطرح می‌س��ازد‌‪ .‬سیستم‌های کوچک‬

‫پرس��نل تعمیر و نگهد‌اری با تجهیزات کافی وجود‌ د‌ارند‌ اما د‌ر‬ ‫سیستم‌های کوچک‪ ،‬ممکن است این روش مناسب نباشد‌‪.‬‬

‫با توجه به نکات فوق‪ ،‬بای ‌د توجه د‌اش��ته باش��یم که اغلب‬

‫سیس��تم‌های کوچ��ک نی��ازی ب��ه افزود‌نی جه��ت حفاظت از‬ ‫خورد‌گ��ی ند‌ارن��د‌‪ .‬بر خالف سیس��تم‌های بزرگ ک��ه د‌ر آن‌ها‬

‫عملیات نوسازی‪ ،‬تغییر د‌ر سیستم و عملیات نگهد‌اری محتمل‬

‫است‪ ،‬سیستم‌های کوچک به ند‌رت باز شد‌ه و تخلیه می‌شوند‌‪.‬‬ ‫سیس��تمی که کامال بس��ته اس��ت ‪ -‬و باید‌ هم چنین باش�� ‌د ‪-‬‬

‫نی��ازی به مقد‌ار قابل توجهی آب جبران��ی ند‌ارد‌‪ .‬این امر بد‌ین‬ ‫معناس��ت که اکسیژن موجود‌ د‌ر سیستم به سرعت و با تشکیل‬

‫اکس��ید‌های فلزی از سیستم خارج ش��د‌ه و کل سیستم د‌ارای‬ ‫خورد‌گی چند‌ان��ی نخواه ‌د بود‌ و به‌ط��ور خالصه‪ ،‬خورد‌گی د‌ر‬

‫آن متوقف خواهد‌ ش��د‌‪ .‬می‌توان سیستم‌های کوچکی را یافت‬ ‫که چند‌ین س��ال متوالی با حد‌اقل مقد‌ار خورد‌گی کار می‌کنند‌‬

‫و علت آن این اس��ت که مقد‌ار خروج آب از سیس��تم بسیار کم‬

‫اس��ت‪ .‬بنابرای��ن‪ ،‬نیازی به اضافه کرد‌ن آب جد‌ی ‌د به سیس��تم‬

‫وجود‌ ند‌اشته و اکس��یژن محلول د‌ر سیستم به حد‌اقل خواهد‌‬

‫خانگی با اس��تفاد‌ه از ش��یرهای کاهش فش��ار از آب شهری پر‬

‫رسید‌‪.‬‬

‫را پر کرد‌ه و مقد‌اری فش��ار اضافی نیز د‌ر باالی سیس��تم برای‬

‫محل زند‌گی خود‌ به نواحی گرم‌تر نقل مکان می‌کنند‌‪ .‬د‌ر اینجا‬

‫می‌شوند‌‪ .‬معموال فشار آب شهری آن‌قد‌ر باال هست که سیستم‬

‫اجتن��اب از پد‌ید‌ه جوش��ش آب و تخلیه و غی��ره تامین نماید‌‪.‬‬

‫د‌ر برخ��ی مناطق‪ ،‬با نزد‌یک ش��د‌ن فصل س��رما‪ ،‬افرا ‌د از‬

‫یک مس��اله مهم مطرح می‌شود‌‪ :‬قبل از ترک کرد‌ن محل‪ ،‬چه‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫به‌منظ��ور حفاظت د‌ر برابر خورد‌گی و انجما ‌د اس��تفاد‌ه کرد‌ یا‬

‫تهویه قرار گیرند‌‪ ،‬احتمال یخ زد‌گی د‌ر آن‌ها وجود‌ د‌ارد‌‪ .‬اما د‌ر‬

‫صفحه ‪ / 12‬شماره ‪33‬‬

‫اقد‌اماتی بای ‌د برای سیس��تم گرمایشی انجام د‌اد‌؟ تخلیه کرد‌ن‬

‫مطمئن ش��وید‌ که ش��یر اطمینان بویلر د‌چ��ار گرفتگی‬

‫سیس��تم گرمایش��ی بد‌ین معناس��ت که با پرکرد‌ن مجد‌د‌ آن‪،‬‬

‫نش��د‌ه و طوری قرار گرفته است که آب تخلیه شد‌ه را به سمت‬

‫اکس��یژن محلول وار ‌د سیس��تم ش��د‌ه و فرآین ‌د خورد‌گی شد‌ت‬

‫فاضالب کف هد‌ایت می‌کند‌‪.‬‬

‫می‌گیرد‌‪ .‬بنابراین‪ ،‬می‌توان انتظار د‌اش��ت هنگامی‌که سیستم‬

‫به س��نجه‌ی فشار سیس��تم نگاه کنید‌ تا مطمئن شوی ‌د‬

‫برای مد‌ت طوالنی متوقف می‌ش��ود‌‪ ،‬آب حاوی «ذرات زنگ»‬

‫که مخزن تراکم‪ ،‬فش��ار سیس��تم را با تغییر د‌م��ا از حد‌اقل به‬

‫د‌ر لوله‌کش��ی‌ها به وجود‌ آید‌‪ ،‬مگر این که سیستم کامال خشک‬

‫حد‌اکث��ر‪ ،‬د‌ر محد‌ود‌ه قابل قبول حف��ظ می‌نماید‌‪ .‬مخزن‌های‬

‫باش��د‌‪ .‬پرکرد‌ن مجد‌ ‌د سیس��تم با آب تازه د‌ر هنگام بازگش��ت‬

‫د‌ارای ظرفیت ناکافی و یا معیوب که د‌یافراگم آن‌ها پاره ش��د‌ه‬

‫به محل (که البته د‌ارای اکس��یژن محلول اس��ت)‪ ،‬این فرآیند‌‬

‫است‪ ،‬می‌توانند‌ باعث باالرفتن فشار د‌ر سیستم و باز شد‌ن شیر‬

‫خورد‌گی را د‌وباره آغاز خواه ‌د نمود‌‪.‬‬

‫اطمینان گرد‌ند‌‪.‬‬

‫اگر سیستم گرمایشی را تخلیه نمایید‌‪ ،‬همچنین باید‌ نگران‬

‫ب��رای بویلر خود‌ یک سیس��تم قطع کنند‌ه س��وخت د‌ر‬

‫صد‌م��ات ناش��ی از وجود‌ د‌مای پایین د‌ر زمان غیبت ش��ما د‌ر‬

‫هنگام پایین بود‌ن مقد‌ار آب موجود‌ د‌ر سیستم د‌ر نظر بگیرید‌‪.‬‬

‫خانه باش��ید‌‪ .‬با توجه به این مشکالت‪ ،‬بسیاری از افرا ‌د ترجیح‬

‫این سیس��تم‪ ،‬مشعل را د‌ر صورت از د‌س��ت رفتن مقد‌ار قابل‬

‫ید‌هند‌ د‌مای ترموس��تات خود‌ را د‌ر فصل سرما و هنگام ترک‬ ‫م‌‬

‫توجهی آب از سیستم‪ ،‬خاموش می‌نماید‌‪.‬‬

‫ک��رد‌ن خانه پایین آورد‌ه و به سیس��تم اجازه د‌هند‌ د‌مای کافی‬ ‫برای اجتناب از صد‌مات ناش��ی از سرما را تامین نماید‌‪ .‬قبل از‬ ‫ترک خانه به مد‌ت طوالنی د‌ر فصل س��رما‪ ،‬نکات زیر را رعایت‬

‫وارد‌ه به سیستم د‌ر صورت وجود‌ نشتی‪ ،‬به حد‌اقل برسد‌‪.‬‬ ‫د‌ر ص��ورت لزوم‪ ،‬پمپ موجود‌ د‌ر سیس��تم را روان‌کاری‬ ‫نمایید‌‪.‬‬

‫نمایید‌‪:‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫شیر بین آب شهر و شیر کاهش فشار را ببند‌ید‌ تا صد‌مات‬

‫مشعل سیس��تم را با کمک گرفتن از یک تکنسین ماهر‬

‫د‌ر آخر‪ ،‬س��عی کنی ‌د کلید‌ خان��ه را د‌ر اختیار افرا ‌د مورد‌‬

‫بررس��ی و س��رویس کنی ‌د تا از کارکرد‌ ایمن و موثر آن د‌ر زمان‬

‫اعتم��اد‌ قرار د‌هید‌ و از آن‌ها بخواهید‌ س��ری ب��ه خانه بزنند‌ تا‬

‫غیبت خود‌‪ ،‬اطمینان حاصل نمایید‌‪.‬‬

‫مطمئن شون ‌د مشکلی وجود‌ ند‌ارد‌‪.‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 13‬شماره ‪33‬‬

‫علمی‬

‫سیستم‌های‬ ‫‪EMS / DDC‬‬ ‫دیگر قابلیت‌های این سیستم‌ها می‌توان به تغییر ساختار ظاهری‬

‫کاربردهای توصیه شده‬

‫سیس��تم‌های دیجیت��ال مس��تقیم ک��ه اختصارا ب��ه آن‌ها‬

‫سیس��تم‌های ‪ DDC‬گفته می‌ش��ود‪ ،‬معموال ب��رای مرتبط کردن‬ ‫اجزای مختلف سیس��تم تهوی��ه مطبوع و تاسیس��ات مکانیکی‬ ‫س��اختمان با یک بس��تر ارتباط��ی تصویری مورد اس��تفاده قرار‬ ‫می‌گیرند‪ .‬با اس��تفاده از سیستم‌های دیجیتال مستقیم می‌توان‬ ‫عملکرد تاسیس��ات مکانیکی س��اختمان را از ی��ک مرکز کنترل‬ ‫به‌صورت محلی یا کنترل از راه دور مدیریت کرد‪.‬‬

‫محیط سیس��تم بس��ته به انتخاب کاربر اش��اره کرد‪ .‬همچنین‬ ‫می‌توان سطوح مختلف دسترسی به سیستم را طبق برنامه‌های‬

‫زمانی و یا با توجه به جزییات تعریف ش��ده برای سیس��تم تعیین‬

‫کرد؛ به‌طوری که هر یک از کارمندان قادر باشند در حیطه کاری‬ ‫خود از سیستم استفاده کنند‪ .‬کاهش هزینه‌های مرتبط با انرژی‬ ‫مصرفی سیس��تم تنها در‌صورتی محقق می‌ش��ود که برنامه‌ریزی‬

‫اولیه سیستم به‌طور صحیح انجام شده و برنامه تعمیر و نگهداری‬

‫زیر نظر کارکنان مجرب دنبال شود‪.‬‬

‫شرح جزییات سیستم‬

‫سیس��تم‌های کنت��رل دیجیت��ال قابلیت ذخی��ره اطالعات‬

‫سیستم‌های دیجیتال مس��تقیم (‪ ،)DDC‬سیستم‌های مدیریت‬

‫عملکرد سیس��تم از دیدگاه تامین آس��ایش افراد‪ ،‬کیفیت هوای‬

‫را می‌توان با اس��تفاده از سیستم‌های کامپیوتری مختلفی مانند‬

‫در مواردی که سیس��تم از کار می‌افتد ب��رای عیب‌یابی و ارزیابی‬

‫انرژی (‪ )EMS‬و سیس��تم‌های کنترل و مدیریت انرژی (‪،)EMCS‬‬

‫داخل و بازده ساختمان استفاده کرد‪.‬‬

‫سیستم‌های مدیریت ساختمان (‪ ،)BMS‬سیستم‌های اتوماسیون‬

‫این سیستم‌ها از کنترل‌کننده‌های مجزایی تشکیل می‌شوند‬

‫به‌واس��طه استفاده از سیس��تم‌های مذکور ایجاد خواهد شد‪ ،‬با‬

‫در ارتباطن��د‪ .‬به‌منظور کنترل عملک��رد هریک از تجهیزات مورد‬

‫ب��ود‪ .‬عملکرد سیس��تم‌های کنترل دیجیتال مس��تقیم را اغلب‬

‫ش��یرها‪ ،‬موتور دمپرها یا حس��گرهای دما متصل می‌شوند‪ .‬برق‬

‫س��اختمان (‪ )BAS‬و غیره در دس��ت گرفت‪ .‬هزینه مضاعفی که‬

‫که از طریق یک شبکه یکپارچه و یک کابل دو رشته‌ای با یکدیگر‬

‫افزایش عملکرد و راحتی نگهداری از سیستم قابل توجیه خواهد‬

‫استفاده در س��اختمان‪ ،‬این کنترل‌کننده‌ها مستقیما به رله‌ها‪،‬‬

‫می‌توان به سه بخش تقسیم‌‌بندی کرد‪:‬‬

‫موردنی��از کنترل‌کننده‌های مجهز به تابلو فرمان معموال از طریق‬

‫‪ -1‬کنترل وضعیت خاموش یا روشن بودن تجهیزات‬

‫کابلی که به ولتاژ خط متصل اس��ت تامین می‌شود‪ .‬به استثنای‬

‫‪ -3‬کنترل وضعیت تهویه فضای داخل ساختمان‬

‫هس��تند‪ .‬این سیس��تم‌ها را می‌توان به‌طور مس��تقیم‪ ،‬از طریق‬

‫‪ -2‬کنترل دمای داخل ساختمان‬

‫کاب��ل ورودی به تابلو فرمان‪ ،‬تمامی اجزای دیگر مدار ولتاژ پایین‬

‫با اس��تفاده از این سیس��تم‌ها‪ ،‬کنترل عملکرد تاسیس��ات‬

‫یک ش��بکه محلی (‪ )LAN‬یا دستگاه مودم به کامپیوترها مرتبط‬

‫متمرک��ز امکان‌پذیر خواهد ب��ود‪ .‬در این سیس��تم‌ها می‌توان با‬

‫آن‌ها بس��یار ساده اس��ت‪ .‬در صورت برنامه‌ریزی این سیستم‌ها‪،‬‬

‫وضعی��ت محلی دمای هر ی��ک از مناطق را نیز کنت��رل کرد‪ .‬از‬

‫ارزیابی آن را به‌صورت نمودار ترسیم کرد‪.‬‬

‫روشنایی‪ ،‬تجهیزات مرکزی و سیستم‌های تهویه مطبوع به‌صورت‬

‫ساخت‪ .‬نمای ظاهری این سیستم‌ها بسیار کاربرپسند و کاربری‬

‫به‌کارگی��ری حس��گرهای دم��ا در مناطق مختلف س��اختمان‪،‬‬

‫می‌توان تغییرات دما‪ ،‬اطالعات کارکرد سیستم و نتایج حاصل از‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫کنترل خودکار اجزای مختلف تاسیسات مکانیکی ساختمان‬

‫مرتبط با عملکرد سیس��تم را نیز دارند‪ .‬از این اطالعات می‌توان‬

‫صفحه ‪ / 14‬شماره ‪33‬‬

‫عیب‌یاب��ی خودکار و اصالح آن را دارند‪ .‬با توجه به روند موجود‪،‬‬

‫قابلیت اجرا‬

‫این سیستم‌ها روز به روز در حال گسترش است‪.‬‬

‫استفاده از سیس��تم‌های کنترل دیجیتال مستقیم در مراکز‬

‫سیستم‌های کنترل دیجیتال مستقیم باید به‌عنوان یک ابزار‬

‫آموزش��ی کوچک با سیس��تم‌های تهویه مطبوع س��اده چندان‬

‫ارزشمند در فرایند راه‌اندازی اولیه تاسیسات مکانیکی ساختمان‬

‫منطقی نیست‪ .‬مزایای این سیستم‌ها با افزایش اندازه سیستم‌ها‪،‬‬

‫م��ورد توجه قرار گیرن��د‪ .‬بنابراین در مرحله طراحی تاسیس��ات‬

‫پیچیدگی آن‌ها و وضعیت تاسیس��ات مکانیکی مورد استفاده در‬

‫مکانیکی ساختمان‪ ،‬مواردی مانند مصرف برق سیستم نیز باید‬

‫ساختمان نمایان می‌شود‪.‬‬

‫مورد ارزیابی قرار گیرد‪ .‬در نهایت‪ ،‬بررس��ی همین نکات است که‬

‫کدهای اجرایی‬

‫ارزیابی اقتصادی سیستم و هزینه مضاعفی که باید برای سیستم‬

‫تو‌چهارم‪ ،‬یک دوره زمانی هفت روزه به‌عنوان‬ ‫در مبحث بیس ‌‬

‫پرداخت شود را توجیه‌پذیر می‌کند‪.‬‬

‫حداقل سطح کنترل خودکار سیس��تم‌های تهویه مطبوع درنظر‬

‫هزینه و بهره‌وری‬

‫گرفته شده است‪.‬‬

‫هزینه نهایی سیس��تم و هزینه‌ای است که باید برای آموزش‬

‫الزامات طراحی یکپارچه‬

‫راه‌ان��دازی‪ ،‬عیب‌یابی و تعمیر و نگهداری سیس��تم به متصدیان‬

‫برق موردنیاز سیس��تم‌های کنترل دیجیتال مس��تقیم باید‬

‫سیس��تم‌ها صرف شود متناس��ب با تعداد ورودی‌ها و خروجی‌ها‬

‫با همکاری مش��ترک مشاوران تاسیس��ات مکانیکی و الکتریکی‬

‫متغی��ر خواهد بود‪ .‬ضمن آن که برخی از هزینه‌های پنهان مانند‬

‫تامین ش��ود‪ .‬در‌صورتی‌که سیستم با تاسیسات روشنایی یا سایر‬

‫هزینه تنظیم مجدد حس��گرها و یا ارتقای نرم‌افزار سیس��تم‌های‬

‫تاسیسات س��اختمان در ارتباط باش��ند‪ ،‬رعایت این نکته بیش‬

‫کنترل نیز باید در تحلیل اقتصادی سیس��تم درنظر گرفته شود‪.‬‬

‫از پیش اهمیت خواهد داش��ت‪ .‬در این سیس��تم‌ها برای مرتبط‬

‫در س��ال‌های اخیر به‌دلیل سرعت سرسام‌آور توسعه فناوری‌ها و‬

‫ساختن کنترل‌کننده‌های بخش‌های مختلف به یکدیگر معموال از‬

‫نرم‌افزارهای کامپیوتری‪ ،‬عمر مفید اجزای اصلی این سیستم‌ها به‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫شبکه‌های محلی استفاده می‌شود‪.‬‬

‫نکت��ه مهم��ی ک��ه بای��د در هنگام‬

‫اجرای سیس��تم‌های تهویه مطبوع مورد‬

‫توج��ه قرار گیرد‪ ،‬جانمایی حس��گرها در‬

‫پروژه محلی‬

‫فصل‌های داخلی ساختمان است‪ ،‬چرا‌که‬

‫در بسیاری از مواقع‪ ،‬کارایی حسگر نصب‬ ‫ش��ده تا حد زی��ادی به نح��وه قرارگیری‬

‫آن بس��تگی دارد‪ .‬برای مثال‪ ،‬به‌منظور‬

‫پروژه از راه دور‬ ‫شمار ‪n‬‬

‫افزای��ش دقت اندازه‌گیری‪ ،‬حس��گرهای‬

‫پروژه از راه دور‬ ‫شماره یک‬

‫جریانی اغلب در مسیر مستقیم کانال‌ها یا‬

‫لوله‌ها نصب می‌شوند‪ .‬جانمایی حسگرها‬

‫یکی از مراحل بسیار مهم به‌شمار می‌رود‪.‬‬ ‫چرا‌که پس از نصب حسگر دیگر فرصتی‬ ‫برای بررس��ی کاف��ی بودن فض��ا وجود‬

‫نخواهد داشت‪.‬‬

‫از سیس��تم‌های کنت��رل و مدیریت‬

‫ش یکپارچه‌ای‬ ‫انرژی می‌توان به‌عنوان بخ ‌‬

‫از سیس��تم نگه��داری س��اختمان نی��ز‬ ‫اس��تفاده کرد‪ .‬در حال حاضر‪ ،‬بسیاری‬

‫از تجهیزات مکانیکی ساختمان قابلیت‬

‫در کدام مرحله پروژه باید‬ ‫مورد توجه قرار گیرد‪:‬‬ ‫برنامه‌ریزی‬ ‫آماده‌سازی طرحواره‌ها‬ ‫مرحله طراحی‬ ‫تهیه اسناد مناقصه‬ ‫ساخت‬ ‫راه‌اندازی اولیه‬ ‫بهره‌برداری نهایی‬

‫شرایط آب و هوایی‬ ‫ساحلی گرم‬ ‫ساحلی معتدل‬ ‫مرکزی‬ ‫کوهستانی‬ ‫گرم و خشک‬

‫مکان‌های قابل استفاده‬ ‫کالس‌های درس‬ ‫کتابخانه‬ ‫سالن‌های چندمنظوره ‪ /‬سالن‌های سلف‬ ‫سالن ورزش‬ ‫سرسراها‬ ‫بخش اداری‬ ‫توالت‌ها‬ ‫سایر بخش‌ها‬

‫شکل (‪ )19‬ساختار کلی سیستم‌های مدیریت انرژی‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 15‬شماره ‪33‬‬

‫در یک مرکز کنترل به‌صورت از راه دور وجود خواهد داش��ت که‬

‫هشت تا ده سال نیز کاهش یافته است‪.‬‬ ‫بهره‌روی سیس��تم‌ها از لحاظ اقتصادی به‌دلیل هزینه ناچیز‬ ‫موردنیاز برای سرپا نگه داشتن سیستم معموال بسیار خوب است‪.‬‬ ‫البته مزایای این سیس��تم‌ها تنها در کاربردهایی به‌خوبی نمایان‬ ‫می‌ش��ود که ش��رایط موردنیاز سیس��تم در محدوده قابل قبولی‬ ‫برآورده ش��ود‪ .‬برنامه‌ریزی دقیق سیستم‌ها‪ ،‬کنترل وضعیت کلی‬ ‫آن‌ها و نگهداری منظم از آن‌ها از جمله پیش‌نیاز‌های دس��ت‌یابی‬ ‫به نتایج قابل قبول به‌شمار می‌رود‪ .‬اگر متصدیان سیستم‌ها قادر‬

‫صرفه‌جوی��ی چش��مگیری را در زمان موردنیاز ب��رای عیب‌یابی و‬

‫تعمیر سیستم به‌همراه خواهد داشت‪.‬‬

‫در سیستم‌های کنترل دیجیتال مستقیم برخالف سیستم‌های‬

‫کنت��رل پنوماتیکی‪ ،‬دیگر نیازی به اس��تفاده از کمپرس��ورهای‬

‫هوا نخواهد بود‪ .‬بنابرای��ن هزینه‌های مضاعف تعمیر و نگهداری‬

‫سیس��تم و مش��کالت مرتبط با از کار افتادن کمپرس��ور در این‬ ‫سیستم‌ها وجود نخواهد داشت‪.‬‬

‫نباش��د به‌خوبی عملکرد سیس��تم را درک کنند‪ ،‬احتمال از قلم‬

‫ابزارهای طراحی‬

‫لذا آموزش صحیح این افراد اهمیت بسیار زیادی دارد‪ .‬در بسیاری‬

‫معموال تمایل دارند در زمینه طراحی سیس��تم‌ها نیز مش��ارکت‬

‫قدرتمند برای نگهداری از سیستم استفاده می‌شود و با استفاده‬

‫محقق شدن اهداف از پیش تعیین شده نباید مورد بی‌توجهی قرار‬

‫خواهد شد‪.‬‬

‫در دست‌یابی به افق‌های طراحی دارد‪ .‬ترتیب عملکرد تاسیسات‬

‫افتادن برخی نکات مهم در حین کار با سیستم افزایش می‌یابد‪.‬‬

‫س��ازندگان سیس��تم‌های کنترل و نماین��دگان فروش آن‌ها‬

‫از مراکز آموزشی از سیستم‌های کنترل خودکار به‌عنوان یک ابزار‬

‫داشته باشند‪ .‬البته در چنین مواردی‪ ،‬وظایف طراح سیستم برای‬

‫از آن‌ها ام��کان تنظیم و عیب‌یابی تجهیزات از راه دور نیز فراهم‬

‫گیرد‪ .‬توجه به ترتیب عملکرد اجزای مختلف سیستم نقش موثری‬

‫مکانیکی ساختمان معموال توسط نرم‌افزارهای مختلف به‌صورت‬ ‫نمودارهای بلوکی یا فلوچارت ارایه می‌شود‪.‬‬

‫هزینه‌ها‬

‫مزایا‬

‫جزییات طراحی‬

‫انتخ��اب سیس��تم‌های کنت��رل دیجیتال مس��تقیم فرایند‬

‫کم‬ ‫متوسط‬ ‫زیاد‬

‫پیچیده‌ای اس��ت که طی آن باید پروتکل‌های ارتباطی و کنترلی‬

‫مختلفی در‌نظر گرفته ش��ود‪ .‬برخ��ی از پروتکل‌ها منحصر به یک‬ ‫سازنده خاص هستند‪ ،‬در‌حالی‌که در برخی دیگر قابلیت برقراری‬

‫ارتباط با تجهیزات ساخته شده توسط سازندگان دیگر نیز وجود‬

‫مزایا‬

‫دارد‪ .‬توجه به پروتکل‌های ارتباطی برای کس��ب اطمینان از این‬

‫در ص��ورت نص��ب صحیح سیس��تم‌های کنت��رل دیجیتال‬

‫که اجزای مختلف سیس��تم ق��ادر به برقراری ارتب��اط با یکدیگر‬

‫میزان چش��مگیری کاهش می‌یابد‪ .‬ضمن آن که با اس��تفاده از‬

‫م��وارد‪ ،‬تصمیم‌گیری درباره جزییات طراحی سیس��تم کنترل بر‬

‫بیشتر نیز میس��ر خواهد بود‪ .‬این سیستم‌ها قابلیت بهینه‌سازی‬

‫با کنترل‌کننده‌های جدید انجام می‌ش��ود‪ .‬نکات مهم در هنگام‬

‫مس��تقیم و نگهداری منظم از آن‌ها‪ ،‬مصرف انرژی سیس��تم به‬

‫هس��تند از اهمیت بسیار باالیی برخوردار اس��ت‪ .‬در بسیاری از‬

‫این سیس��تم‌ها‪ ،‬امکان تامین ش��رایط آس��ایش اف��راد با کارایی‬

‫مبنای کنترل‌کننده‌های موجود در سیس��تم و س��ازگاری آن‌ها‬

‫عملک��رد و بهره‌ب��رداری از منابع ب��رای کنترل دقی��ق‪ ،‬ارزیابی‬

‫طراحی سیستم کنترل تاسیسات مکانیکی ساختمان عبارتند از‪:‬‬ ‫● کنترل‌کننده‌ها حتی‌االمکان باید ساده‌ترین عملکرد ممکن‬

‫حداقل کاهش داد‪ .‬سیستم‌های کنترل دیجیتال مستقیم قابلیت‬

‫حتا کم‌س��وادترین و کم‌تجربه‌ترین متصدیان سیستم‌های تهویه‬

‫عملکرد و یا عیب‌یابی سیستم را نیز دارند‪ .‬در صورت به‌کارگیری‬ ‫کنترل‌کننده‌های مدیریت بار‪ ،‬می‌توان مصرف برق سیستم را به‬

‫جهت دست‌یابی به عملکرد موردنظر را داشته باشند‪ .‬به‌طوری‌که‬

‫برنامه‌ریزی را نیز دارند و با اس��تفاده از آن‌ها می‌توان خاموش و‬

‫مطبوع نیز قادر به راه‌اندازی یا نگهداری از آن‌ها باشند‪.‬‬ ‫● واحده��ای پش��ت‌بامی اغلب به‌هم��راه کنترل‌کننده‌های‬

‫کنترل دیجیتال مستقیم امکان کنترل وضعیت عملکرد سیستم‌‬

‫دیجیتال مس��تقیم به‌صورت یک گره مس��تقل امکان نظارت و‬

‫روشن شدن سیستم یا کاهش برق بارهای خاص در زمان‌های اوج‬ ‫مصرف را به‌طور خودکار تنظیم کرد‪ .‬با اس��تفاده از سیستم‌های‬

‫پیش‌س��اخته به بازار عرضه می‌شوند که در آن‌ها سیستم کنترل‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫کم‬ ‫متوسط‬ ‫زیاد‬

‫صفحه ‪ / 16‬شماره ‪33‬‬

‫کنترل عملکرد سیستم را فراهم می‌آورد‪.‬‬ ‫● استفاده از حسگرهای دمای هوای خروجی‪ ،‬حتا در مواردی‬ ‫که در سیس��تم کنترل ضروری برای به‌کارگیری آن وجود نداشته‬

‫باشد‪ ،‬برای عیب‌یابی سیستم‌های تهویه مطبوع ضروری است‪.‬‬ ‫● برای آن که امکان تنظیم دمای داخل س��اختمان در یک‬ ‫محدوده مشخص وجود داش��ته باشد‪ ،‬باید از حسگرهای دما با‬

‫قابلیت تغییر نقطه تنظیم استفاده شود‪.‬‬ ‫● متصدیان سیس��تم‌های تهویه مطب��وع در حقیقت وارثان‬

‫اصلی این سیستم‌ها به‌شمار می‌روند و عملکرد این سیستم‌ها به‬

‫میزان چشمگیری به نحوه کاربری این افراد بستگی دارد‪ .‬بنابراین‬

‫آموزش متصدیان سیس��تم‌ها به هیچ وجه نباید مورد بی‌توجهی‬ ‫قرار گیرد‪.‬‬ ‫● کلیه سیس��تم‌های کنترل حداقل باید به مدت یک س��ال‬ ‫گارانتی داش��ته باشند که در این مدت تمامی تغییرات نرم‌افزاری‬

‫موردنیاز بر عهده شرکت سازنده خواهد بود‪.‬‬ ‫● تمامی نرم‌افزارهای موردنیاز برای عملکرد بهینه سیس��تم‬

‫باید توس��ط متصدیان راه‌ان��دازی و تعمیر و نگهداری سیس��تم‬ ‫به‌عنوان بخشی از متعلقات سیستم نگهداری شود‪.‬‬ ‫● پیمانکاران محلی معموال در طراحی سیستم نیز مشارکت‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫دارند یا حتا تمامی مراحل طراحی سیس��تم را به‌طور مستقل بر‬ ‫عهده می‌گیرند‪ .‬در چنین مواردی باید اطمینان حاصل شود که‬ ‫با این طرح از سیستم‌طراحی ش��ده‪ ،‬تمامی اهداف تعیین شده‬

‫محقق خواهد شد‪ .‬جزییات سیستم کنترل باید توسط مهندس‬

‫طراح تعریف ش��ود‪ .‬ضمن آن که نصب این سیس��تم‌ها توس��ط‬ ‫پیمانکار نیز باید پس از ارایه آموزش‌های الزم انجام گیرد‪.‬‬ ‫● برخی الگوریتم کنترلی که با استفاده از آن‌ها می‌توان بازده‬

‫سیستم را افزایش داد عبارتند از‪:‬‬

‫‪ -1‬محاسبه زمان بهینه شروع به کار سیستم بر مبنای الگوی‬

‫کلی ساختمان‬

‫‪ -2‬ارزیاب��ی عملکرد تجهیزات مرکزی بر مبنای نیاز هر یک از‬

‫مناطق ساختمان‬

‫‪ -3‬تنظیم مجدد فشار و دمای هوای ارسالی به ساختمان‬

‫‪ -4‬تامین تهویه فضای داخل با اس��تفاده از هوای سرد خارج‬

‫در هنگام شب‬

‫‪ -5‬خاموش کردن سیس��تم‌های سرمایش��ی و گرمایش��ی بر‬

‫مبنای دمای لحظه‌ای یا دمای پیش‌بینی شده هوای خارج‬

‫‪ -6‬خاموش کردن سیس��تم‌های سرمایش��ی و گرمایش��ی در‬

‫هنگام باز بودن درها و پنجره‌های س��اختمان به‌منظور استفاده‬

‫از تهویه طبیعی‬ ‫● اصالح خودکار عملکرد تجهیزات اضافی و کنترل پیش��رو‬ ‫‪ /‬پس��رو بر مبنای زمان اجرای سیستم کنترل دیجیتال مستقیم‬ ‫صورت گیرد‪.‬‬

‫کارکرد و نگهداری‬

‫تنظیم نقاط بحرانی این سیستم‌ها به‌صورت ساالنه یا دو بار‬

‫در سال الزامی است‪ .‬تغییر عملکرد تجهیزات اضافی یا تجهیزات‬ ‫با کنترل پیشرو ‪ /‬پسرو را می‌توان به‌صورت دستی یا خودکار انجام‬ ‫داد‪ .‬راه‌اندازی و نگهداری از این سیس��تم‌ها به‌ویژه در قس��مت‬ ‫نرم‌افزاری‪ ،‬مس��تلزم ارایه آموزش‌های الزم به متصدیان اس��ت‪.‬‬ ‫تغییر دایمی نرم‌افزار این سیس��تم‌ها نیز باید با دقت بس��یار زیاد‬ ‫و رعای��ت جوانب مختلف کار صورت پذیرد‪ .‬بازدیدهای دوره‌ای از‬ ‫این سیستم‌ها اهمیت بسیار باالیی دارد‪ .‬در حال حاضر‪ ،‬برخی از‬ ‫سازندگان کنترل‌کننده‌ها‪ ،‬سیستم‌های جدیدی را به بازار عرضه‬ ‫کرده‌ان��د که قابلی��ت عیب‌یابی خودکار و اص�لاح آن را دارند‪ .‬با‬ ‫استفاده از چنین سیستم‌هایی می‌توان عیب‌های اساسی سیستم‬ ‫را با سرعت و دقت بیشتری مشخص و برطرف کرد‪.‬‬

‫راه‌اندازی اولیه‬

‫دقت در راه‌اندازی اولیه سیستم‌های کنترل دیجیتال مستقیم‬

‫یکی از مهم‌ترین الزامات دست‌یابی به عملکرد مطلوب آن‌هاست‪.‬‬ ‫از آنجا که کار کردن با نرم‌افزار این سیستم‌ها کمی پیچیده است‪،‬‬ ‫عدم توجه به راه‌اندازی اولیه سیستم به منزله آن است که برخی از‬ ‫جنبه‌های عملکرد سیستم برای همیشه از نظر متصدی سیستم‬ ‫پنهان خواهد ماند‪ .‬بنابراین همواره توصیه می‌شود که راه‌اندازی‬ ‫اولیه این سیستم‌ها توسط یکی از شرکت‌های مورد تایید کارفرما‬ ‫انجام شود‪ .‬بررسی و بازبینی مستندات آزمایش ورودی و خروجی‬ ‫سیستم توسط پیمانکار یکی دیگر از نکاتی است که باید در مرحله‬ ‫راه‌اندازی اولیه به آن توجه شود‪ .‬تنظیم حسگرهای دما در محل‬ ‫بهره‌برداری‪ ،‬به‌منظور کنترل دقیق دمای کارکرد سیستم اهمیت‬ ‫بس��یاری دارد‪ .‬تنظیم کردن حس��گرها در داخ��ل کارخانه تنها‬ ‫برای حس��گرهای نه‌چندان مهم مانند حسگرهای دمای اتاق با‬ ‫قابلیت تغییر نقطه تنظیم مناسب است‪ .‬یکی از روش‌های ساده‬ ‫و در عین حال موثر برای بررس��ی عملکرد این سیستم‪ ،‬بازبینی‬ ‫گزارش‌های ثبت ش��ده سیستم تحت نظارت طراح است‪ .‬تمامی‬ ‫بسترهای ارتباطی سیس��تم با کاربر نیز باید در هنگام راه‌اندازی‬ ‫اولیه سیستم مورد توجه قرار گیرد‪.‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 17‬شماره ‪33‬‬

‫مقاالت‬

‫سیستم‌های گرمایش بخار‬

‫نکاتی د‌‌رباره بخار‬

‫ی��ک اینچ مکعب آب تحت فش��ار متع��ارف جو‬

‫شد‌‌ه‌اند‌‌‪ ،‬بخار خشک نامید‌‌ه می‌شود‌‌‪.‬‬ ‫(‪14,7‬‬

‫‪ )psig‬تقریبا به یک فوت مکعب بخارتبد‌‌یل خواهد‌ شد‌‪ .‬این‬ ‫فوت مکعب بخار‪ ،‬نی��روی مکانیکی معاد‌‌ل با نیروی مورد‌‌‬ ‫بلن��د نمود‌‌ن ‪ 1995‬پوند‌‌ به ارتف��اع ‪ 1‬فوت را د‌‌ارا‬ ‫‌‌‬ ‫نی��از برای‬ ‫می‌باشد‌‌‪.‬‬ ‫وزن مخصوص بخار د‌‌ر فش��ار جو برابر ‪ 0.462‬است که‬ ‫د‌‌ر آن ه��وا د‌‌ر د‌‌مای ‪ 32‬د‌‌رجه فارنهایت و آب د‌‌ر همان د‌‌ما‬ ‫‪ 0.0006‬می‌باشد‌‌‪.‬‬ ‫د‌‌یگ‌ه��ای بخ��ار به ازای ت��وان هر اس��ب‌بخار نامی‬ ‫د‌‌یگ‌‌های بخار خوب به ازای هر پوند‌‌ زغال‌سنگ‪،‬‬

‫بخار مافوق‌گرم نامید‌‌ه می‌شود‌‌‪.‬‬

‫تعیین اند‌‌ازه د‌‌یگ‌های بخار‬

‫اند‌‌ازه د‌‌یگ‌ه��ای بخار د‌‌ر ابتد‌‌ا با محاس��به فوت مربع‬

‫س��طح هر راد‌‌یاتور که بخار مصرف می‌کنند‌‌ آغاز می‌ش��ود‌‌‬ ‫و س��پس با جمع نمود‌‌ن کلیه س��طوح راد‌‌یات��ور مورد‌‌ نیاز‬ ‫تعیین می‌شود‌‌‪ .‬سپس به جد‌‌اول اند‌‌ازه‌گذاری برای ساخت‬ ‫و مد‌‌ل‌س��ازی د‌‌یگ‌ بخار پیش��نهاد‌‌ی مراجع��ه نمایید‌‌‪ .‬د‌‌ر‬ ‫بخش «فوت مربع س��تون بخار» ب��رای د‌‌یگ بخار‪ ،‬عد‌‌د‌‌ی‬

‫‪10‬‬

‫که بیش‌ترین ش��باهت را به فوت‌ مرب��ع کلی بخار برای آن‬ ‫سیستم (یعنی مجموع محاسبات برای هریک از راد‌‌یاتورها‬

‫پوند آب را تبخیر خواهند‌‌ نمود‌‌‪.‬‬ ‫تا ‪‌‌ 12‬‬ ‫یک فوت مربع از س��طح کف شومینه با جریان هوای‬ ‫طبیعی‪ ،‬د‌‌ر س��اعت ‪ 10‬تا ‪ 12‬پوند‌‌ زغال‌س��نگ سخت یا‬

‫ح��رارت ببیند‌‌‪ ،‬د‌‌مای آن افزایش می‌یابد‌‌‪ .‬د‌‌ر آن صورت این‬

‫‪18‬‬

‫تا ‪ 20‬پوند‌‌ زغال‌س��نگ نرم را مصرف خواهد‌‌ کرد‌‌‪ .‬با جریان‬ ‫هوای اجباری این مقاد‌‌یر می‌توانند‌‌ د‌‌وبرابر شوند‌‌‪.‬‬ ‫محاس��به اس��ب‌بخار د‌‌یگ‌های بخار (د‌‌س��تورالعمل‬ ‫آزمایش توان ‪ )1915 ASME‬به‌صورت زیر است‪ :‬یک اسب‌بخار‬ ‫پوند آب ‪ 212º F‬به بخار اشباع‬ ‫معاد‌‌ل اس��ت با تبخیر ‪‌‌ 34 1/2‬‬ ‫خشک د‌‌ر د‌‌مای ‪ 212‬د‌‌رجه فارنهایت‪.‬‬

‫د‌‌ر س��ازه) د‌‌ارد‌‌ را بیابید‌‌‪ .‬اگر نزد‌‌یک‌ترین عد‌‌د‌‌ د‌‌ر ستون از‬ ‫محاس��به کلی فوت‌مربع بخار برای آن س��ازه کمتر باشد‌‌‪،‬‬ ‫هم��واره اند‌‌ازه بزرگ‌تر را انتخ��اب کنید‌‌‪ .‬هرگز د‌‌یگ‌بخاری‬ ‫ک��ه خروجی کمتری (فوت‌مربع بخار) از نیاز کلی سیس��تم‬ ‫می‌د‌‌هد‌‌ را انتخاب نکنید‌‌‪.‬‬

‫اند‌‌ازه خطوط اصلی بخار‬ ‫سیستم د‌‌و لوله‌ای (اینچ)‬

‫هنگامی‌که بخار د‌‌ر یک د‌‌مای معین بیش‌ترین چگالی‬ ‫خود را د‌‌ر آن د‌‌ما د‌‌اش��ته باش��د‌‌‪ ،‬گفته می‌شود‌‌ که اشباع‌‬ ‫‌‌‬ ‫شد‌‌ه است‪.‬‬ ‫بخاری که د‌‌ارای آب به‌صورت قطرهای کوچک معلق‬ ‫د‌‌ر آن اس��ت را بخار فوق اشباع یا بخار مرطوب می‌گویند‌‌‪.‬‬ ‫بخاری که کلیه قط��رات آب معلق د‌‌ر آن د‌‌ر اثر گرما تبخیر‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫سیستم تک لوله‌ای (اینچ)‬

‫تابش (‪)ft2‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫نیازمند‌‌ ‪ 4‬تا ‪ 6‬گالن آب د‌‌ر ساعت هستند‌‌‪.‬‬

‫اگر بخار اش��باع تا هنگامی‌که با آب د‌‌ر تماس نباشد‌‌‬

‫صفحه ‪ / 18‬شماره ‪33‬‬

‫پوند د‌‌ر ساعت د‌‌ر ‪ 1000‬فوت از خط اصلی بخار عایق شد‌‌ه‪،‬‬ ‫تعیین اند‌‌ازه تله‌ها برای خطوط اصلی بخار‪ ،‬بار کند‌‌انس برحسب ‌‌‬ ‫د‌‌مای محیط ‪ 70‬د‌‌رجه فارنهایت‪ ،‬تاثیر عایق‌کاری ‪80٪‬‬ ‫ضریب‬ ‫تصحیح‬

‫فشار‬ ‫بخار‬

‫اند‌‌ازه‌ی اصلی‬

‫‌‌ارد است‪.‬‬ ‫بارهای جد‌‌ول نشانگر اتالف بر اثر تابش و همرفت بخار استاند ‌‌‬ ‫برای د‌‌مای ‪ ºF‬بیرون‪ ،‬مقد‌‌ار بار برای هر اند‌‌ازه‌ی اصلی د‌‌ر جد‌ول را د‌ر ضریب تبد‌‌یل متناظر با فشار بخار ضرب کنید‌‌‪.‬‬

‫تاثیر فشار برگشت (‪ )Backpressure‬بر روی ظرفیت تله‌بخار‬ ‫‌‌رصد کاهش ظرفیت)‬ ‫(د ‌‌‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫فشار ورود‌‌ی ‪psig‬‬

‫فشار برگشت‬

‫تاثیر د‌‌مای هوا (برحس�ب فارنهایت) بر مخلوط هوا‬ ‫و بخار‬ ‫‪ 15٪‬هوا‬

‫‪ 10٪‬هوا‬

‫‪ 5٪‬هوا‬

‫بخار خالص‬

‫فشار مخلوط‬

‫د‌‌ر برخ��ی کاربرد‌‌های خاص الزم اس��ت تا از یک هواگیر‬

‫هواگیری خطوط بخار‬ ‫‌تواند د‌‌ر‬ ‫وجود د‌‌ارد‌‌‪ ،‬بخار نمی ‌‌‬ ‫‌‌‬ ‫هنگامی‌که د‌‌ر سیس��تم هوا‬

‫اس��تفاد‌‌ه کنیم که هنگامی‌که مقد‌‌ار تهویه شامل بخار یا آب‬

‫د‌‌مای اش��باع نگ ‌ه د‌‌اشته ش��ود‌‌‪ .‬همان‌طور که د‌‌ر جد‌‌ول زیر‬

‫ش��د و هنگامی‌که محتوی هوا یا گاز‬ ‫‌‌‬ ‫باشد‌‌ مس��د‌‌ود‌‌ خواهد‌‌‬

‫‌‌رصد هوا‪ ،‬د‌‌مای‬ ‫‌‌اد ‌ه شد‌‌ه اس��ت‪ ،‬همزمان با کاهش د ‌‌‬ ‫نشان د ‌‌‬

‫موارد ترکیبی از سیستم‌های‬ ‫‌‌‬ ‫باش��د باز خواهد‌‌ ش��د‌‌‪ .‬د‌‌ر این‬ ‫‌‌‬

‫بخ��ار نیز کاهش می‌یابد‌‌‪ .‬به‌طور خاص برای تخلیه هوا از یک‬

‫تخلیه هوای ترموس��تاتیکی و ش��ناوری مورد‌‌ اس��تفاد‌‌ه قرار‬

‫سیستم بخار‪ ،‬یک تخلیه هوای ترموستاتیکی طراحی می‌شود‌‌‪.‬‬

‫می‌گیرد‌‌‪.‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 19‬شماره ‪33‬‬

‫مشکالت‬ ‫سیستم‌های ‪HVAC‬‬

‫تخصصی‬

‫برخی از مشکالت مرتبط با کیفیت‬

‫تامین درصد مناس��بی از هوای‬

‫تدوین چنین گزارش‌هایی تضمین‌کننده‬

‫ه��وای داخ��ل در نتیجه ع��دم توجه به‬

‫خارج برای تهویه هوای داخل ساختمان‬

‫تعمیر و نگهداری و سرویس سیستم‌های‬

‫فیلت��ر ک��ردن هوای ارس��الی به‬

‫آن اس��ت که هوای ارسالی به هر یک از‬

‫‪ HVAC‬به وجود می‌آید‪ .‬سایر مشکالت‬ ‫از ای��ن قبی��ل را نیز می‌ت��وان با اعمال‬ ‫تغییرات��ی در سیس��تم‌های ‪HVAC‬‬ ‫برطرف نمود‪ .‬به عنوان مثال با استفاده‬ ‫از فیلترهای هوای با بازده باالتر می‌توان‬ ‫درص��د آالینده‌ه��ای موج��ود در هوای‬ ‫کاهش داد‪ .‬بنابراین به دلیل اهمیتی که‬ ‫سیستم‌های ‪ HVAC‬از آن برخوردارند‪،‬‬ ‫تکنیس��ین کیفی��ت هوای داخ��ل باید‬ ‫ب��ه خوبی با س��اختار و اس��اس کار این‬ ‫سیستم‌ها آشنا باشد‪ .‬در این کتاب فرض‬ ‫بر آن است که خواننده به اندازه کافی با‬

‫آالینده‌های موجود در آن‬ ‫تهویه هوا به منظور تامین شرایط‬ ‫راحتی افراد‬ ‫ارس��ال مقدار مناس��بی از هوای‬ ‫تهوی��ه ش��ده ب��ه ه��ر ی��ک از مناطق‬ ‫ساختمان‬ ‫به گردش در آوردن هوا در تمامی‬ ‫مناطق ساختمان به صورت متناسب‬ ‫ب��از گردان��دن ه��وای داخ��ل‬ ‫س��اختمان به سیستم هوارسان مرکزی‬ ‫برای تهویه مجدد‬ ‫تخلی��ه ه��وای بخش‌های خاص‬

‫سیس��تم‌های ‪ HVAC‬مختلف آشنایی‬

‫س��اختمان مانند توالت‌ها و مناطقی که‬

‫دارد‪ .‬برای مطالعه بیشتر در زمینه انواع‬

‫در آن‌ه��ا فراینده��ای گوناگونی صورت‬

‫سیستم‌های ‪ HVAC‬و اساس کار آن‌ها‬

‫می‌گیرد‪.‬‬

‫می‌توانید به س��ایر کتاب‌هایی که از این‬

‫به منظور کسب اطمینان از متعادل‬

‫مجموعه منتش��ر ش��ده اس��ت مراجعه‬

‫بودن سیس��تم ‪ HVAC‬و تامین مقدار‬

‫کنید‪.‬‬

‫مناس��ب هوای تهویه ش��ده ب��ه تمامی‬

‫تنظیم شده است به طوری که هر یک از‬ ‫اتاق‌ها تا حد ام��کان مقدار هوایی را که‬ ‫طراحی سیس��تم ‪ HVAC‬بر مبنای آن‬ ‫صورت گرفته است را دریافت می‌کند‪.‬‬ ‫در بس��یاری از ساختمان‌های عالوه‬ ‫ب��ر گزارش‌های ‪ ،TAB‬از یک سیس��تم‬ ‫مدیریت انرژی نیز اس��تفاده می‌ش��ود‪.‬‬ ‫ه��دف از به‌کارگیری سیس��تم مدیریت‬ ‫ان��رژی‪ ،‬کاهش مصرف ان��رژی با حفظ‬ ‫ش��رایط راحتی و آسایش افراد در داخل‬ ‫ساختمان است‪.‬‬ ‫وظیف�� ‌ه تکنیس��ین کیفی��ت هوای‬ ‫داخ��ل آن اس��ت که کلی��ه گزارش‌های‬ ‫‪ TAB‬و گزارش‌ه��ای مرتبط با مدیریت‬ ‫انرژی س��اختمان را مطالعه و بررس��ی‬ ‫کن��د‪ ،‬چه بس��ا در این میان مش��خص‬ ‫شود که برای بهبود کیفیت هوای داخل‬ ‫س��اختمان بای��د تغییراتی در سیس��تم‬

‫از جمله مش��خصات سیس��تم‌های‬

‫بخش‌ه��ای س��اختمان‪ ،‬در بس��یاری‬

‫‪ HVAC‬اعم��ال ش��ود‪ .‬ای��ن گزارش‌ها‬

‫‪ HVAC‬که طراح��ی‪ ،‬نصب و نگهداری‬

‫از س��اختمان‌ها از گزارش‌ه��ای ‪TAB‬‬

‫همچنین اطالع��ات مفی��دی را درباره‬

‫از آن‌ها به درس��تی انجام ش��ده اس��ت‬

‫(آزمای��ش‪ ،‬تنظی��م و متعادل‌س��ازی)‬

‫نحوه عملکرد سیستم‌های مورد استفاده‬

‫می‌توان به موارد زیر اشاره کرد‪:‬‬

‫سیستم‌های ‪ HVAC‬استفاده می‌شود‪.‬‬

‫در ساختمان در بر دارند‪.‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫داخل ساختمان را به میزان قابل توجهی‬

‫فضای تهویه شده به منظور از بین بردن‬

‫مناطق س��اختمان آزمایش و به درستی‬

‫صفحه ‪ / 20‬شماره ‪33‬‬

‫مش�کالت کیفیت هوای داخل‬ ‫مرتبط با سیستم هوارسان‬ ‫در صورت وجود مش��کل در کیفیت‬ ‫ه��وای داخل س��اختمان‪ ،‬پی��ش از هر‬ ‫اقدامی باید سیس��تم هوارسان مرکزی‬ ‫م��ورد اس��تفاده در آن به دق��ت مورد‬ ‫بررسی قرار گیرد‪ .‬سیستم‌های هوارسان‬ ‫مورد استفاده در ساختمان‌های مختلف‬ ‫ممکن است به صورت پشت‌بامی باشند‬ ‫و یا در داخل ات��اق تجهیزات مکانیکی‬ ‫نصب ش��ده باش��ند‪ ‌.‬کاری که دستگاه‬ ‫هوارس��ان انجام می‌دهد آن اس��ت که‬ ‫هوای مخلوط ش��ده را پیش از ورود به‬ ‫ب��ادزن هوای رفت و ارس��ال به مناطق‬ ‫مختلف ساختمان تهویه می‌کند‪ .‬فرایند‬ ‫تهویه هوا که در سیستم هوارسان انجام‬ ‫می‌گیرد شامل موارد زیر می‌شود‪:‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫فیتلر کردن هوا‬ ‫سرمایش‬ ‫گرمایش‬ ‫رطوبت‌زن��ی (اف��زودن رطوبت به‬ ‫هوا)‬ ‫رطوبت‌گی��ری (گرفتن نم موجود‬ ‫در هوا)‬

‫مشکالت دمپرها‬ ‫در سیستم‌های هوارسان‪ ،‬عملکرد‬ ‫دمپرها باید به منظور کس��ب اطمینان‬ ‫از آن‌که سیس��تم کنترل خودکار آن‌ها‬

‫ه��وای م��ورد نیاز ب��رای پلن��وم هوای‬

‫داخل به خارج ساختمان خواهد شد‪.‬‬

‫مخل��وط ش��ده را تامین کنن��د‪ .‬هوای‬

‫بدین معنی که هوای تهویه شده داخل‬

‫ارس��الی به مناطق مختلف س��اختمان‬

‫س��اختمان به خارج از ساختمان نشت‬

‫بای��د مقدار کافی هوا از خ��ارج را برای‬

‫خواهد کرد‪.‬‬

‫تهویه داشته باشد و همچنین در دمایی‬

‫فش��ار اس��تاتیک مناس��ب ب��رای‬

‫باش��د که ب��رای رس��اندن آن به دمای‬

‫س��اختمان‌ها بای��د تا ح�دودی مثبت‬

‫مطلوب هوای رفت (‪ )SA‬حداقل انرژی‬

‫باش��د‪ .‬باید به این نکته توجه داش��ت‬

‫مورد نیاز باشد‪.‬‬

‫که در عمل ام��کان آن وجود ندارد که‬

‫بنابراین یک��ی از مواردی که باید به‬

‫فشار هوای داخل و خارج ساختمان به‬

‫دقت کنترل ش��ود دمپر ه��وای خارج‬

‫طور ‪ 100‬درصد متعادل باشد‪ ،‬ولی در‬

‫اس��ت که باید در وضعیت��ی قرار گرفته‬

‫صورتی که فشار هوای داخل ساختمان‬

‫باش��د که توانایی تامی��ن حداقل هوای‬ ‫تهویه مورد نیاز را داش��ته باشد‪ .‬هنگام‬ ‫کارک��رد سیس��تم‪ ،‬دمپر ه��وای خارج‬ ‫همواره باید به اندازه حداقل مقداری که‬ ‫در آیین‌نامه‌ها مش��خص شده است باز‬ ‫باش��د‪ .‬در مواقعی که ساختمان خالی‬ ‫از س��کنه است و سیس��تم در حال کار‬ ‫نیست‪ ،‬می‌توان به منظور کاهش هزینه‬ ‫انرژی مصرفی س��اختمان‪ ،‬دمپر هوای‬ ‫خارج را به طور کامل بست‪.‬‬ ‫در صورت��ی ک��ه دمپره��ای هوای‬ ‫خارج‪ ،‬هوای برگش��ت و ه��وای تخلیه‬ ‫به درس��تی کار کنند‪ ،‬فش��ار استاتیک‬ ‫س��اختمان تقریبا در مق��دار ثابتی باقی‬ ‫خواهد ماند‪ .‬به طور کلی فش��ار هوای‬ ‫داخل س��اختمان باید در حد متداولی‬ ‫باشد‪ .‬فش��ار منفی بیش از حد موجب‬

‫کمی بیشتر از مقدار معمول باشد یا به‬ ‫عبارت دیگر فش��ار مثبت باش��د‪ ،‬افراد‬ ‫ساکن در آن احس��اس بهتری خواهند‬ ‫داش��ت‪ .‬عالوه بر آن‪ ،‬اگر فش��ار هوای‬ ‫داخل س��اختمان مثبت باش��د‪ ،‬هوای‬ ‫خارج تنها از طریق دس��تگاه هواساز به‬ ‫داخل ساختمان وارد می‌شود و احتمال‬ ‫ورود هوای فیلتر نش��ده خارج به داخل‬ ‫به میزان قاب��ل توجهی کاهش می‌یابد‪.‬‬ ‫توجه داش��ته باش��ید که در صورتی که‬ ‫فشار هوای داخل ساختمان بیش از حد‬ ‫باال باشد مشکالتی از قبیل بسته شدن‬ ‫خود به خود درها و مش��کالت امنیتی‬ ‫مشابه با آن به وجود خواهد آمد‪.‬‬

‫مشکالت رطوبت‬ ‫راحتی افراد در داخل س��اختمان‌ها‬ ‫در نتیج��ه تنظیم دم��ا و رطوبت هوای‬

‫را به درس��تی تنظیم کرده است کنترل‬

‫نف�وذ تدریجی ه�وا از خارج به داخل‬

‫داخل در محدوده مناسب قابل حصول‬

‫س��اختمان خواهد شد‪ .‬این بدان معنی‬

‫شود‪ .‬عملکرد سیس��تم کنترل خودکار‬

‫خواه��د ب��ود‪ .‬در ه��ر دم��ای خاص‪،‬‬

‫اس��ت که هوای تهویه نش��ده خارج از‬

‫باید به گونه‌ای باشد که دمپرهای هوای‬

‫مح��دوده دمایی مش��خصی وجود دارد‬

‫طری��ق ش��کاف‌ها‪ ،‬دره��ا و پنجره‌های‬

‫که افراد در آن محدوده احساس راحتی‬

‫خ��ارج (‪ ،)OA‬ه��وای تخلی��ه (‪ )EA‬و‬

‫س��اختمان به فضای داخل س��اختمان‬

‫می‌کنند‪.‬‬

‫هوای برگشت (‪ )RA‬را طوری با یکدیگر‬

‫وارد می‌ش��ود‪ .‬فش��ار مثب��ت بیش از‬

‫اگر هوا خیلی خش��ک باشد ممکن‬

‫هماهنگ کند که نس��بت‌های مناسب‬

‫حد نی��ز موجب نفوذ تدریج�ی هوا از‬

‫است اس��تفاده از سیس��تم رطوبت‌زنی‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 21‬شماره ‪33‬‬

‫ضروری باشد‪ .‬رطوبت‌زنی معموال بدین‬

‫کیفیت هوای داخل با آن روبرو هستیم‪،‬‬

‫که آب مورد استفاده در سیستم تصفیه‬

‫صورت انجام می‌گیرد که قطرات آب به‬

‫بوها و گازهای س��می است که از هوای‬

‫نش��ده باش��د‪ ،‬احتم��ال رش��د میکرو‬

‫صورت پودر ش��ده در مسیر عبور هوای‬

‫خارج به داخل ساختمان وارد می‌شوند‬

‫ارگانیسم‌های مختلف در آن بسیار زیاد‬

‫مخلوط ش��ده قرار می‌گیرن��د‪ .‬در اکثر‬

‫و از طریق سیستم ‪ HVAC‬در سرتاسر‬

‫اس��ت‪ .‬میکرو ارگانیسم‌های یادشده در‬

‫مناطق جغرافیایی خش��کی هوا به ویژه‬

‫آن منتش��ر می‌شوند‪ .‬در هنگام طراحی‬

‫فضاه��ای تاریک و مرطوب به س��رعت‬

‫در فصل زمستان موجب ناراحتی افراد‬

‫یک ساختمان‪ ،‬مدخل‌های هوای خارج‬

‫رشد نموده و تکثیر می‌شوند‪.‬‬

‫می‌شود‪.‬‬

‫معم��وال در نقاطی قرار داده می‌ش��وند‬

‫س��ینی جم��ع‌آوری آب حاص��ل از‬

‫از س��وی دیگر‪ ،‬ه��وای بیش از حد‬

‫که منجر ب��ه ورود هوای آلوده خارج به‬

‫مرطوب نیز خود یک مش��کل به شمار‬

‫داخل س��اختمان نش��وند‪ .‬هر چند که‬

‫تعریق کوی��ل نباید به گونه‌ای س��اخته‬

‫م��ی‌رود‪ .‬در اکث��ر مناط��ق جغرافیایی‬

‫هم��واره احتمال آن وج��ود دارد که در‬

‫رطوبت در فصل تابستان به عنوان یک‬

‫آین��ده یک کارخانه در کنار س��اختمان‬

‫مشکل در تامین کیفیت مناسب هوای‬

‫فعلی احداث شود‪ ،‬ش��رایط آن منطقه‬

‫داخ��ل خودنمایی می‌کن��د‪ .‬مطالعات‬

‫تغییر کند‪ ،‬برنام��ه حرکت اتوبوس‌ها و‬

‫نشان داده اس��ت که هوای تهویه شده‬

‫قطارها دس��تخوش تغییر شود و زمان‬

‫ب��ا رطوبت بی��ش از ‪ 75‬درصد احتمال‬

‫توق��ف آن‌ها در نزدیک��ی دریچه ورودی‬

‫ب��روز مش��کالت مرتب��ط ب��ا کیفی��ت‬

‫هوای خارج افزایش یابد و یا دریچه‌های‬

‫ه��وای داخ��ل را افزای��ش می‌دهد‪ .‬در‬

‫تهویه آشپزخانه یا آزمایشگاه در نزدیکی‬

‫ه��وای مرطوب احتمال رش��د و تکثیر‬

‫ساختمان نصب شوند‪ .‬تمامی مشکالت‬

‫باکتری‌ه��ا‪ ،‬ویروس‌ه��ا و قارچ‌ه��ا ب��ه‬

‫یادش��ده از جمله عواملی هستند که در‬

‫میزان قاب��ل توجهی افزای��ش می‌یابد‪.‬‬

‫میزان آلودگی هوای ورودی به سیستم‬

‫در فصل تابس��تان فرایند سرمایش هوا‬

‫‪ HVAC‬تاثیرگذار هستند‪.‬‬

‫در سیس��تم‌های ‪ HVAC‬موجب تقطیر‬

‫می‌ش��ود تا از راکد مان��دن آب در آن‌ها‬

‫آب مورد استفاده در سیستم‬

‫جلوگی��ری به عمل آی��د‪ .‬دریچه تخلیه‬

‫نوعی فراین��د رطوبت‌گیری از هوا را نیز‬ ‫به همراه دارد‪ .‬رطوبتی که بدین طریق‬ ‫از ه��وا گرفته می‌ش��ود معموال رطوبت‬ ‫هوا را در محدوده مناسب نگاه می‌دارد‬ ‫و بنابراین دیگ��ر نیازی به رطوبت‌گیری‬ ‫بیش��تر نخواهد ب��ود‪ .‬در هر صورت اگر‬ ‫رطوب��ت هوا باز هم باال باش��د‪ ،‬باید از‬ ‫تجهیزات رطوبت‌گی��ری به‌ویژه‌ای برای‬ ‫تامی��ن کیفی��ت مطلوب ه��وای داخل‬ ‫استفاده نمود‪.‬‬

‫مدخل هوای خارج‬ ‫یکی از مشکالت شایعی که در زمینه‬

‫که آب مورد اس��تفاده در سیس��تم در‬ ‫مع��رض هوای ارس��الی به س��اختمان‬ ‫قرار داش��ته باش��د‪ ،‬این آب به منظور‬ ‫ممانعت از انتشار آالینده‌های بیولوژیکی‬ ‫موجود در آن باید تصفیه ش��ود‪ .‬تصفیه‬

‫آن ش��ود‪ ،‬چرا که احتمال رشد و تکثیر‬ ‫باکتری‌ها‪ ،‬ویروس‌ه��ا و قارچ‌ها در آب‬ ‫راکد بسیار باالست‪ .‬به عالوه‪ ،‬احتمال‬ ‫آن وجود دارد که با جریان یافتن هوا از‬ ‫روی این آب راکد آالینده‌های موجود در‬ ‫آن به هوا منتقل شده و از طریق هوای‬ ‫رفت ارس��الی به داخل س��اختمان در‬ ‫تمامی مناطق آن منتشر شود‪ .‬بنابراین‬ ‫سینی‌های جمع‌آوری آبچک به گونه‌ای‬ ‫طراح��ی و س��اخته می‌ش��وند که یک‬ ‫دریچه تخلیه ب��رای آن‌ها در نظر گرفته‬

‫س��ینی جمع‌آوری آبچک باید مجهز به‬ ‫یک تله نیز باشد تا از بازگشت آب کثیف‬ ‫به داخل س��ینی جلوگیری کند‪( .‬شکل‬ ‫‪)1‬‬ ‫س��ینی جمع‌آوری آبچ��ک باید هر‬ ‫چند وقت یک بار تمیز شود‪.‬‬

‫آب سیس��تم‌های ‪ HVAC‬ش��امل آب‬

‫نکت��ه‌ای که باید م��ورد مالحظه‬

‫مورد اس��تفاده در سیستم‌های پاشش‬

‫قرار گیرد آن است که حتا آبی که در‬

‫آب‪ ،‬سیس��تم‌های س��رمایش تبخیری‪،‬‬

‫تجهیزات خارجی سیس��تم ‪HVAC‬‬

‫سینی‌های جمع‌آوری چگالیده و موارد‬

‫مانند برج خنک‌کن یا کندانس��ور در‬

‫مشابه با آن‌ها می‌شود‪.‬‬

‫جریان است نیز باید به خوبی تصفیه‬

‫کانال‌ه��ا و اتاق‌ه��ای فش��ار نباید‬

‫ش��ود‪ .‬به طور معم��ول هوایی که از‬

‫محل تجمع رطوبت باش��ند‪ .‬در صورتی‬

‫میان برج خنک‌کن یا کندانسور عبور‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫رطوبت در داخل سیس��تم می‌ش��ود به‬

‫در سیستم‌های ‪ HVAC‬در صورتی‬

‫شده باشد که موجب راکد ماندن آب در‬

‫صفحه ‪ / 22‬شماره ‪33‬‬

‫شکل (‪ )1‬همان‌طور که در شکل فوق نیز‬ ‫مشاهده می‌شود‪ ،‬دریچه تخلیه سینی‬ ‫جمع‌آوری آبچک باید مجهز به یک تله‬ ‫باشد‪.‬‬

‫می‌کند وارد س��اختمان نمی‌ش��ود‪،‬‬ ‫ول��ی در ه��ر ص��ورت گاه��ی محل‬ ‫قرارگیری ورودی‌های هوای خارج به‬ ‫قدری به این تجهیزات نزدیک اس��ت‬ ‫ک��ه احتمال ورود هوای��ی که پس از‬ ‫عب��ور از برج خنک‌کن و کندانس��ور‬ ‫آلوده ش��ده است به داخل ساختمان‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫بسیار باالست‪ .‬در داخل سیستم‌های‬ ‫‪ HVAC‬شرایط مناسبی برای رشد و‬ ‫تکثیر میکرو‌ ارگانیس��م‌ها وجود دارد‬ ‫که ای��ن آلودگی به‌س��ادگی از طریق‬ ‫هوایی که در داخل سیستم در گردش‬ ‫اس��ت به تمامی مناطق س��اختمان‬ ‫منتقل می‌شود‪.‬‬ ‫تجم��ع رطوبت در سیس��تم‌های‬ ‫‪ HVAC‬می‌توان��د مناب��ع مختلف��ی‬ ‫داش��ته باش��د‪ .‬به عنوان مث��ال اگر‬ ‫سقف پش��ت‌بام نش��تی داشته باشد‬ ‫احتم��ال آن وجود دارد ک��ه آبی که‬ ‫ب��ر روی ب��ام جریان دارد ب��ه داخل‬

‫دریچه‌های ورودی هوای رفت تجمع‬

‫بای��د افزایش یابد‪ .‬زی��را هر چه بازدهی‬

‫می‌یابد‪ .‬همچنین در سیس��تم‌های‬

‫فیلتری باالتر باشد به معنی آن است که‬

‫هوارس��ان‪ ،‬احتم��ال تجمع رطوبت‬

‫ماده ب��ه کار رفته در آن چگالی باالتری‬

‫در پایین‌دست کویل‌های سرمایی نیز‬

‫دارد‪ ،‬بنابراین هوای کمتری قادر است‬

‫بسیار باالست‪.‬‬

‫از می��ان آن عبور کن��د و بنابراین افت‬

‫مشکالت فیلترها‬

‫فش��اری که ایجاد خواهد کرد بیشتر از‬

‫تمامی واحدهای هوارسان مرکزی‬ ‫مجهز ب��ه فیلترهای هوا هس��تند‪ .‬هر‬ ‫چند که هدف از به‌کارگیری فیلترهای‬ ‫تجاری ک��ه به صورت مت��داول در این‬ ‫سیستم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند‪،‬‬ ‫پی��ش از آن‌ک��ه محافظت از س��اکنان‬ ‫ساختمان باشد‪ ،‬محافظت از تجهیزات‬ ‫و سیس��تم‌های واحد هوارس��ان است‪.‬‬ ‫کاری که این فیلترها انجام می‌دهند آن‬ ‫اس��ت که ذرات گرد و غب��ار موجود در‬ ‫هوا را می‌گیرند و از رسوب کردن آن‌ها‬ ‫بر روی کویل‌ها‪ ،‬پره‌های بادزن و سطوح‬ ‫کانال جلوگیری به عمل می‌آورند‪.‬‬ ‫ب��ه طور کل��ی موادی ک��ه در انواع‬ ‫مختل��ف فیلتره��ا مورد اس��تفاده قرار‬ ‫می‌گیرند موجب ایجاد مقاومت در برابر‬ ‫جریان هوای عبوری می‌شوند‪ .‬بنابراین‬ ‫س��طح فیلترها همواره از س��طح کانال‬ ‫هوای رف��ت بزرگتر انتخاب می‌ش��وند‬ ‫ت��ا با توج��ه به افت فش��اری که پس از‬ ‫قرارگی��ری فیلتر در مس��یر عب��ور هوا‬ ‫ایجاد خواهد ش��د‪ ،‬مق��دار هوای رفت‬ ‫موردنیاز تامین ش��ود‪ .‬فیلترها معموال‬ ‫به صورت توری مش��بکی هس��تند که‬

‫فیلترهای با بازدهی پایین‌تر است‪.‬‬ ‫سه مورد از مشکالت شایع فیلترها‬ ‫ک��ه می‌تواند به نوعی ب��ا کیفیت هوای‬ ‫داخل مرتبط باشد عبارتند از‪:‬‬ ‫کثیف بودن فیلترها‬ ‫عب��ور ه��وا از مس��یرهای کنار‬ ‫فیلترها (دور زدن فیلتر)‬ ‫کاف��ی نبودن بازدهی فیلترهای‬ ‫مورد استفاده‬

‫از جمل��ه اثرات��ی که کثی�ف بودن‬ ‫فیلتره�ا ب��ر روی سیس��تم ب��ر جای‬ ‫خواهند گذاش��ت می‌توان به موارد زیر‬ ‫اشاره کرد‪:‬‬ ‫کثیف بودن فیلترها مقدار هوای‬ ‫عبوری از آن‌ها به فضای تهویه ش��ده را‬ ‫کاهش می‌دهد‪.‬‬ ‫کثی��ف ب��ودن فیلتره��ا موجب‬ ‫می‌شود تا عمل فیلتر کردن هوا به خوبی‬ ‫انجام نش��ود و ذرات معلق بیشتری به‬ ‫فضای تهویه شده وارد شوند‪.‬‬ ‫رس��وب ک��ردن گ��رد و غب��ار و‬ ‫آلودگی‌ها ب��ر روی کویل‌های گرمایی و‬ ‫س��رمایی موجب کاه��ش ظرفیت آن‌ها‬ ‫می‌شود‪.‬‬ ‫تجمع گرد و غبار و آلودگی‌ها بر‬

‫ش��بکه کانال نش��ت نموده و موجب‬

‫پیش از کویل‌های گرمایی و سرمایی در‬

‫مرطوب ش��دن آن ش��ود‪ .‬همچنین‬

‫داخل سیس��تم قرار داده می‌شوند‪ .‬در‬

‫روی س��طوح کانال‪ ،‬بستر مناسب برای‬

‫سقف‪ ،‬دیوارها و حتا کف اتاق‌ها نیز‬

‫صورتی که نوع فیلتر مورد اس��تفاده در‬

‫رشد و تکثیر باکتری‌ها و ویروس‌ها را به‬

‫می‌توانند منابع تجمع رطوبت باشند‪.‬‬

‫یک سیس��تم به منظور افزایش بازدهی‬

‫میزان قابل توجهی افزایش خواهد داد‪.‬‬

‫در مناطق مرطوب‪ ،‬رطوبت اغلب در‬

‫آن تغییر کند‪ ،‬س��طح مشبک فیلتر نیز‬

‫در صورت کاف��ی نبودن جریان‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 23‬شماره ‪33‬‬

‫هوای عبوری از روی کویل‌های مبرد یا‬

‫کن��د‪ .‬هوایی ک��ه از می��ان فیلتر عبور‬

‫در فصل چه��ارم همین کتاب انواع‬

‫‪ DX‬احتمال منجمد شدن آن‌ها بسیار‬

‫نکرده باش��د‪ ،‬ذرات معل��ق موجود در‬

‫مختلف فیلترها و چگونگی اس��تفاده از‬

‫باالست‪.‬‬

‫آن نیز گرفته نش��ده اس��ت‪ ،‬و بنابراین‬

‫آن‌ه��ا برای حل مش��کل کیفیت هوای‬

‫بنابرای��ن ب��ه منظ��ور جلوگیری از‬

‫در این ش��رایط نیز احتمال بروز همان‬

‫داخل س��اختمان م��ورد بررس��ی قرار‬

‫مش��کالت یادش��ده‪ ،‬فیلتره��ای مورد‬

‫مش��کالتی که در اثر کثیف بودن فیلتر‬

‫خواهد گرفت‪.‬‬

‫استفاده در سیستم‌های ‪ HVAC‬باید به‬

‫در سیس��تم به وجود می‌آم��د افزایش‬

‫صورت دوره‌ای تعویض شوند‪ .‬در هنگام‬

‫می‌یابد‪ .‬از س��وی دیگر‪ ،‬هر چه فیلترها‬

‫مشکالت کویل‌ها‬

‫نصب یک فیلتر جدید در سیستم‪ ،‬فشار‬

‫کثیف‌تر ش��وند‪ ،‬مقاومت بیشتری را در‬

‫استاتیک (‪ )SP‬آن باید در هر دو سمت‬

‫مقابل عبور جریان هوا ایجاد می‌کنند‪،‬‬

‫فیلت��ر اندازه‌گیری ش��ده و مقدار افت‬

‫بنابراین تمایل هوا به عبور از مسیرهای‬

‫فش��ار ایجاد شده توس��ط فیلتر تمیز با‬

‫کناری فیلتر افزایش می‌یابد‪ .‬به منظور‬

‫مقدار استاندارد آن مقایسه شود‪.‬‬

‫جلوگیری از این امر معموال از الیی‌های‬

‫در هن��گام بررس��ی کیفی��ت هوای‬

‫درزگیر اس��نفجی در اطراف قابل فیلتر‬

‫داخل یک س��اختمان‪ ،‬افت فشار ایجاد‬

‫استفاده می‌شود‪ .‬همچنین فاصله بین‬

‫ش��ده در دو طرف فیلتر را اندازه‌گیری‬

‫فیلتره��ا و ش��بکه آن‌ها نی��ز هوابندی‬

‫کنید‪ .‬اگر مقدار افت فش��ار ایجاد شده‬

‫می‌شود‪.‬‬

‫آن فیلتر باش��د‪ ،‬به معنی آن اس��ت که‬

‫معنی آن اس��ت که فیلتری که برای آن‬

‫فیلتر کثیف اس��ت و باید تعویض شود‪.‬‬

‫کاربرد خاص به کار گرفته شده‪ ،‬اشتباه‬

‫در برخی موارد ممکن اس��ت به منظور‬

‫انتخاب ش��ده اس��ت‪ .‬فردی که وظیفه‬

‫اندازه‌گیری افت فش��ار ایجاد ش��ده در‬

‫انتخ��اب فیلترهای یک سیس��تم را بر‬

‫دو ط��رف فیلتر میله‌ه��ای اندازه‌گیری‬

‫عهده دارد باید به خوبی با انواع مختلف‬

‫افت فش��ار تعبیه ش��ده باش��د‪ .‬در غیر‬

‫فیلتره��ا‪ ،‬تفاوت آن‌ها و نیازهای خاص‬

‫این صورت می‌توان با اس��تفاده از لوله‬

‫هر محیط آشنا باشد‪.‬‬

‫کویل‌ه��ای به وجود می‌آی��د و منجر به‬ ‫کاهش کارایی آن‌ها می‌شود را می‌توان‬ ‫در سه مورد زیر خالصه کرد‪:‬‬ ‫خمیدگی پره‌های کویل‬ ‫رسوب گرفتن کویل‌ها‬ ‫یخ‌زدگی کویل‌ها‬ ‫کویل‌ها وسایلی متشکل از لوله‌های‬ ‫بلند هستند که در میان آن‌ها سیاالتی‬ ‫مانن��د مبرد مایع‪ ،‬آب داغ یا آب س��رد‬ ‫جریان دارد‪ .‬بدی��ن ترتیب هوایی که از‬ ‫روی لوله‌های کویل عبور می‌کند بسته‬ ‫ب��ه نوع کویل یا از کوی��ل گرما گرفته و‬ ‫گرم می‌ش��وند و یا به واس��طه سرمای‬ ‫کویل سرد می‌شود‪.‬‬ ‫ب��ه منظ��ور افزایش مق��دار انتقال‬ ‫ح��رارت بی��ن لوله‌های کوی��ل و هوای‬ ‫عب��وری از روی آن‪ ،‬تکه‌های باریکی از‬

‫پیتو و مانومتر فش��ار اس��تاتیک فیلتر‬

‫ب��ه ط��ور کل��ی ه��دف اصل��ی از‬

‫فلز که به آن‌ها پره گفته می‌شود به لوله‬

‫را اندازه‌گیری نمود‪ .‬توضیحات بیش��تر‬

‫به‌کارگی��ری فیلتره��ا در سیس��تم‌های‬

‫افزوده می‌ش��ود‪ .‬از آنجایی که پره‌های‬

‫در ای��ن زمینه در فصل هش��تم همین‬

‫‪ HVAC‬محافظ��ت از تجهی��زات و‬

‫کویل به آن متصل هستند‪ ،‬دمایی برابر‬

‫کتاب که به بررس��ی تجهیزات آزمایش‬

‫سیس��تم‌ها در برابر ذرات گ��رد و غبار‬

‫ب��ا دمای خود کویل را دارند‪ .‬با افزایش‬

‫اختصاص داده ش��ده است ارایه خواهد‬

‫اس��ت‪ ،‬بنابراین این فیلترها تنها ذرات‬

‫پره‌ها در واقع سطح انتقال حرارت بین‬

‫شد‪.‬‬

‫گ��رد و غبار درش��ت را فیلتر می‌کنند و‬

‫کویل و هوای عبوری از روی آن افزایش‬

‫در برخی موارد‪ ،‬ممکن است هوا به‬

‫دیگ��ر آالینده‌های معلق در هوا از قبیل‬

‫یافته و در نتیجه انتقال حرارت بیشتری‬

‫جای عبور از میان فیلتر از مس�یرهای‬

‫دود تنباکو‪ ،‬گازهای شیمیایی یا میکرو‬

‫صورت می‌گی��رد‪ .‬به عن��وان نمونه‌ای‬

‫کن�ار فیلترها مانند گوش��ه‌های شبکه‬

‫ارگانیس��م‌ها همچن��ان در ه��وا باق��ی‬

‫آش��نا می‌توان به پره‌هایی اشاره کرد که‬

‫فیلتر و ی��ا فاصله می��ان فیلترها عبور‬

‫خواهند ماند‪.‬‬

‫در رادیاتور خودروها مورد استفاده قرار‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫در حدود دو برابر افت فش��ار استاندارد‬

‫کاف�ی نبودن بازده�ی فیلترها به‬

‫عل��ت عمده مش��کالتی ک��ه برای‬

‫صفحه ‪ / 24‬شماره ‪33‬‬

‫می‌گیرند‪.‬‬

‫محدوده هوای‬ ‫مرده اتاق‬

‫از آنجایی که این پره‌ها قطعات فلزی‬ ‫باریکی هستند‪ ،‬به‌سادگی خم می‌شوند‪.‬‬

‫پرتاب باد‬

‫خم ش��دن پره‌ها موجب مسدود شدن‬

‫هوای رفت‬

‫مسیر عبور هوا می‌شود‪ .‬در صورتی که‬ ‫تعداد پره‌هایی که دچار خمیدگی شده‌اند‬

‫هوای برگشت‬

‫افزایش یابد‪ ،‬مقدار هوای عبوری از روی‬ ‫کویل به می��زان قاب��ل توجهی کاهش‬ ‫یافته و س��رمایش و گرمایش مورد نظر‬

‫شکل (‪ )3‬پرتاب با هوای ارسالی به اتاق‬

‫تامین نخواهد ش��د‪ .‬در چنین مواردی‬ ‫می‌توان پره‌های خمیده را با اس��تفاده‬ ‫از ابزار شانه‌ای شکل به حالت اولیه باز‬ ‫گرداند‪.‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫عمده معایبی که در کویل‌ها به وجود‬

‫نشانه‌های کثیف بودن فیلترهای مورد‬

‫داخل س��اختمان مرب��وط به وضعیت‬

‫استفاده در سیستم باشد‪.‬‬

‫سیس��تم کان��ال م��ورد اس��تفاده در‬

‫اتاق‌های بادزن‬

‫س��اختمان است (ش��کل ‪ .)2‬سیستم‬

‫می‌آید عمدت��ا در هنگام حمل و نقل یا‬

‫در صورت��ی که اتاق بازدن به صورت‬

‫در حی��ن نص��ب آن‌ها اتف��اق می‌افتد‪.‬‬

‫یک پلنوم باشد‪ ،‬به منظور کسب اطمینان‬

‫توجه داش��ته باشید که در سیستم‌های‬

‫از ع��دم ورود هوای آلوده به کانال هوای‬

‫‪ HVAC‬هیچ��گاه نبای��د از کویل‌های‬

‫رف��ت باید تمامی قس��مت‌های آن را به‬

‫معیوب استفاده ش��ود‪ ،‬هر چند که در‬

‫دقت کنترل نم��ود‪ .‬نکت ‌ه قابل توجه آن‬

‫اغل��ب موارد کارگران با بی‌دقتی از کنار‬ ‫این مساله می‌گذرند‪ .‬بنابراین در هنگام‬ ‫بازدید از سیس��تم هر دو سمت کویل را‬ ‫به دقت مورد بررسی قرار دهید‪.‬‬ ‫رس��وب گرفتن کویل‌ها نیز نتیجه‬ ‫تجمع آلودگی‌ها و رسوبات بر روی لوله‬ ‫و پره‌های آن‌هاس��ت‪ .‬رس��وب گرفتن‬ ‫زود هن��گام کویل‌ها می‌توان��د یکی از‬

‫است که اتاق بادزن به هیچ وجه نباید به‬ ‫عنوان یک انبار مورد استفاده قرار گیرد‪.‬‬ ‫به عنوان مثال اتاق بادزن ممکن اس��ت‬ ‫در اثر وجود یک بش��که بدون اس��تفاده‬ ‫در محل‌های انباش��ته شدن گردوغبار و‬ ‫آش��غال دچار مشکل شود‪ .‬بدین ترتیب‬ ‫گردوغبار و آلودگی‌های انباش��ته ش��ده‬ ‫در ات��اق بادزن به هم��راه هوای رفت در‬ ‫سیستم‌های‬ ‫تهویه و تعویض‬ ‫هوای کثیف‬

‫سیستم‌های نو‬ ‫یا تمیز‬

‫شبکه کانال‌کشی‬ ‫به‌طور فاحش کثیف‬

‫شکل ‪ :2‬سیستم کانال‌کشی در ساختمان‌های «بیمار»‬

‫تمام بخش‌های ساختمان‬ ‫منتشر خواهد شد‪.‬‬

‫کان��ال و دریچه‌ه��ای خروجی مربوطه‬ ‫به چهار طریق زیر ممکن اس��ت منجر‬ ‫به بروز مشکل در کیفیت هوای داخل‬ ‫ساختمان شوند‪:‬‬ ‫ایجاد بس��تر مناسب برای رشد و‬ ‫تکثیر میکرو ارگانیسم‌ها‬ ‫عدم تامین مقدار کافی از هوای‬ ‫تهویه‬ ‫ع��دم توزیع مناس��ب ه��وا در‬ ‫بخش‌های مختلف ساختمان‬ ‫آل��وده ک��ردن جری��ان ه��وا به‬ ‫واسطه پوسیدگی در آستری‌ها کانال و‬ ‫آلوده شدن آن‌ها‬ ‫به طور کلی سیس��تم‌های ‪HVAC‬‬

‫می‌توانند بس��تر مناس��بی برای رش��د‬ ‫و تکثی��ر میکرو ارگانیس��م‌هایی مانند‬

‫مش�کالت کیفی�ت‬ ‫هوای داخل مرتبط‬ ‫با سیستم کانال‬

‫رطوبت سیستم در حدود ‪ 75‬درصد یا‬

‫بسیاری از مشکالت‬

‫باالتر باشد بیش��تر خودنمایی می‌کند‪.‬‬

‫مرتبط ب��ا کیفیت هوای‬

‫در صورتی ک��ه ورودی هوای خارج در‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫قارچ‌ها‪ ،‬باکتری‌ها و ویروس‌ها باشند‪.‬‬ ‫این مش��کل ب��ه وی��ژه در مواقعی که‬

‫صفحه ‪ / 25‬شماره ‪33‬‬

‫نزدیک��ی ب��رج خنک‌کنی قرار داش��ته‬

‫پایین‌دست تجهیزات و اجزای یاد شده‬

‫کانال شوند‪ .‬عالوه بر آن‪ ،‬ذرات سبک‬

‫باشد که از آب آلوده استفاده می‌کند‪،‬‬

‫برابر با افت فشار استاتیک آن مقطع یا‬

‫و ریز ب��ه همراه جریان ه��وا در فضای‬

‫احتمال انتقال میکرو ارگانیس��م‌های‬

‫آن جز خاص خواهد بود‪.‬‬

‫ساختمان منتشر می‌شوند‪.‬‬

‫موج��ود در آب ب��ه داخ��ل سیس��تم‬

‫در صورتی که هوای رفت به صورت‬

‫‪ HVAC‬بس��یار باال خواه��د بود‪ .‬این‬

‫یکنواخ��ت و متناس��ب در بخش‌های‬

‫مس��اله تاکنون عمده‌ترین دلیل شیوع‬

‫مختل��ف س��اختمان توزی��ع نش��ود‪،‬‬

‫بیماری مهلک لژیونر بوده است‪.‬‬

‫ام��کان آن وجود دارد ه��وای آلوده در‬

‫نیاز س��اختمان تامین نشود‪ ،‬احتمال‬

‫نیس��تند افزایش یاب��د‪ .‬خروجی هوای‬

‫آلوده شدن هوای داخل ساختمان باال‬

‫رفت باید به گونه‌ای طراحی و س��اخته‬

‫خواه��د رفت‪ .‬در صورت��ی که طراحی‬

‫ش��ده باش��د که ب��ا تامین پرت��اب باد‬

‫سیس��تم کانال به خوبی انجام نگرفته‬

‫مناس��ب‪ ،‬هوا را در تمام فضای اتاق به‬

‫باش��د‪ ،‬این سیس��تم قابلی��ت تامین‬

‫گردش در آورد‪( .‬شکل ‪ )3‬به فاصله‌ای‬

‫مقدار مورد نیاز هوای تهویه را نخواهد‬

‫که جریان هوا پ��س از خروج از دریچه‬

‫داشت‪ .‬حتا در صورتی که یک قطعه و‬

‫کان��ال ادامه پی��دا می‌کن��د پرتاب باد‬

‫یا یک جز از سیستم به درستی طراحی‬

‫گفته می‌ش��ود‪ .‬اگر هوای رفت ارسالی‬

‫یا س��اخته نش��ده باش��د‪ ،‬احتمال آن‬

‫به داخل اتاق با سرعت مناسبی به آن‬

‫وجود دارد که ظرفیت سیستم بیش از‬

‫وارد نش��ود‪ ،‬ام��کان آن وجود دارد که‬

‫‪ 50‬درصد کاهش یابد‪ .‬در سیستم‌های‬

‫بخ��ش عمده هوای رفت پیش از آن‌که‬

‫کانال��ی که درز‌ه��ای آن‌ها ب��ه خوبی‬

‫در تمام فضای اتاق به گردش در آید از‬

‫هوا‌بند نشده باشد‪ ،‬بخش عمده هوای‬

‫دریچه‌های هوای برگش��ت خارج شود‪.‬‬

‫رفت ب��ه هدر خواهد رف��ت‪ .‬در برخی‬

‫بدی��ن ترتیب ه��وای تهویه م��ورد نیاز‬

‫از مواق��ع‪ ،‬ظرفیت سیس��تم و تامین‬

‫اتاق تامین نمی‌شود و احتمال آلودگی‬

‫ش��رایط راحتی در داخل ساختمان را‬

‫هوای آن افزایش می‌یابد‪.‬‬

‫نکته مهم��ی که باید ب��دان توجه‬

‫نمود آن اس��ت ک��ه در سیس��تم‌های‬ ‫‪ ،HVAC‬ه��ر مش��کل می‌تواند بیش‬ ‫از ی��ک علت داش��ته باش��د‪ .‬بنابراین‬ ‫نباید هی��چ تضمینی وج��ود ندارد که‬ ‫با برطرف کردن اولین مش��کل تمامی‬ ‫مش��کالت سیس��تم نیز برطرف ش��ده‬ ‫باش��د‪ .‬بلکه همواره احتمال آن وجود‬ ‫دارد که مجموعه‌ای از مشکالت مرتبط‬ ‫یا غیرمرتبط عامل بروز مشکل باشند‪.‬‬ ‫به عن��وان مثال‪ ،‬ف��رض کنید که‬ ‫مقدار هوای ارسالی توسط بادزن هوای‬ ‫رفت به واس��طه آلوده شدن تیغه‌های‬ ‫آن کاه��ش یافته باش��د‪ .‬آلوده ش��دن‬ ‫تیغه‌ه��ای بادزن می‌تواند نتیجه کثیف‬ ‫ب��ودن فیلترهای م��ورد اس��تفاده در‬ ‫سیس��تم ‪ HVAC‬باش��د‪ .‬کثیف بودن‬ ‫فیلترهای نیز ممکن اس��ت به واسطه‬ ‫تجمع رس��وبات و آلودگی‌ها در سطوح‬

‫می‌توان ب��ا طراحی مج��دد و تعویض‬

‫آس��تری‌های م��ورد اس��تفاده در‬

‫اتص��االت مناس��ب کان��ال و برط��رف‬

‫کانال‌ها به مرور زم��ان دچار خوردگی‬

‫نمودن نشتی‌های آن به حداقل کاهش‬

‫می‌ش��وند و الیاف ی��ا باریکه‌های جدا‬

‫به دلیل عدم توجه ب��ه اصول تعمیر و‬

‫داد‪.‬‬

‫شده از آن‌ها وارد جریان هوای عبوری‬

‫نگهداری سیس��تم کثیف شده باشند‪.‬‬

‫مقاطع کانال ی��ا اتصاالت مختلف‬

‫از کانال ش��ده و به همراه آن در فضای‬

‫در چنین ش��رایطی باید مش��کالت به‬

‫م��ورد اس��تفاده در سیس��تم کان��ال‬

‫س��اختمان منتشر می‌‌شوند‪ .‬همچنین‬

‫وجود آم��ده در سیس��تم را مرحله به‬

‫مانند زانوی��ی را می‌توان با اندازه‌گیری‬

‫احتم��ال آن وج��ود دارد که اش��یای‬

‫مرحله برطرف نمود‪ .‬چرا که در غیر این‬

‫فشار اس�تاتیک (‪ )SP‬در باالدست و‬

‫بزرگ‌تری نیز در داخل کانال انباش��ته‬

‫صورت تمیز کردن تیغه‌های بادزن تنها‬

‫پایین‌دست آن‌ها کنترل کرد‪ .‬اختالف‬

‫ش��ده و موج��ب تجم��ع آلودگی‌ه��ا و‬

‫بخشی ناچیزی از مشکالت سیستم را‬

‫بین فش��ار جریان هوا در باالدس��ت و‬

‫رطوبت در بخش‌های مختلف سیستم‬

‫بر طرف خواهد نمود‪.‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫کویل‌ه��ا رخ داده باش��د‪ .‬همچنی��ن‬ ‫احتم��ال آن وج��ود دارد که فیلترهای‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫در صورت��ی که ه��وای تهویه مورد‬

‫بخش‌هایی که از تهویه کافی برخوردار‬

‫پیداکردن علت بروز مش�کل‬ ‫همیشه هم ساده نیست‬

‫صفحه ‪ / 26‬شماره ‪33‬‬

‫مختصری درباره‬ ‫سیستم‌های ‪vav‬‬

‫فن‌آوری‬

‫‪CFM = Area × Fpm‬‬

‫این مقاله شامل‪:‬‬ ‫محاسبه ‪( CFM‬فوت مکعب در دقیقه) در کانال هوا‬ ‫تعیین ‪CFM‬‬

‫‪ =Fpm‬سرعت هوا برحسب فوت در دقیقه‬

‫‪ -‬استفاده از لوله پیتوت به صورت عرضی‬

‫تعیین ‪( CFM‬مقدار جریان هوا)‬

‫ استفاده از ‪ Flow Hood‬در دریچه‬‫ اندازه‌گیری سرعت به صورت عرضی در اجزاء سیستم‬‫فشار در کانال هوا (‪)VP، SP، TP‬‬ ‫تبدیل ‪( VP‬فشار سرعتی) به سرعت برحسب ‪( FPM‬فوت‬ ‫در دقیقه) در سطح دریا‪:‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫‪ =Area‬مساحت سطح مقطع کانال برحسب فوت مربع‬

‫روش اول‪ :‬تعیین ‪ CFM‬در کانال با اس�تفاده از عبور یک لوله‬

‫پیتوت به صورت عرضی‬

‫‪( VP‬فش��ار سرعتی) خوانده شده را به سرعت برحسب ‪Fpm‬‬

‫تبدیل کنید (صفحات ‪ 27‬و ‪ 28‬را ببینید‪).‬‬

‫‪ -‬استفاده از رابطه‬

‫میانگین سرعت‌ها را برحسب ‪ Fpm‬به‌دست آورید‪.‬‬

‫‪ -‬استفاده از جدول‬

‫از رابطه زیر برای محاسبه ‪ CFM‬استفاده کنید‪:‬‬

‫محاسبه تعویض هوا در یک فضا‬

‫‪CFM = Area × Fpm‬‬

‫محاسبه هوای خارج و هوای مخلوط شده‬

‫روش دوم‪ :‬تعیین ‪ CFM‬با استفاده از ‪ Flow Hood‬در دریچه‌ها‬

‫محاسبه ‪ BHP‬فن و ‪ RPM‬فن‬ ‫سایززنی فن‌های سانتریفیوژ با نمای تیغه به سمت عقب و‬ ‫فن‌های سانتریفیوژ ایرفویل‬ ‫طراحی متداول براس��اس س��رعت در اجزای سیستم‌های‬ ‫تهویه مطبوع‬

‫روش س�وم‪ :‬تعیین ‪ CFM‬با استفاده از اندازه‌گیری سرعت به‬

‫صورت عرضی که س�رعت متوس�ط را در هر عضو از سیستم‬

‫اندازه‌گیری می‌کند‪.‬‬

‫‪ CFM‬توصیه شده برای دیفیوزرهای سقفی‬

‫از وس��یله‌ای مانند سرعت‌س��نج که سرعت را برحسب ‪Fpm‬‬

‫ضخامت ورق (‪ )Gage‬برای کانال سرعت پایین‬

‫اندازه‌گیری می‌کند استفاده کنید‪ .‬سپس چندین قرائت در کویل‪،‬‬

‫سایززنی کانال برای سرعت‌های پایین‬

‫مخزن فیلتر‪ ،‬دریچه یا س��ایز اجزا انجام دهید تا س��رعت متوسط‬

‫چگالی هوا در شرایط استاندارد‬

‫مش��خص ش��ود‪ .‬این قرائت‌ها باید در سطح مقطع‌های مساوی و‬

‫چگالی هوا در شرایطی غیر از حالت استاندارد‬ ‫محاسبه چگالی هوا در شرایطی غیر از حالت استاندارد‬ ‫(چ در پیوست ‪ A‬آمده است‪).‬‬

‫محاسبه ‪( CFM‬مقدار جریان هوا) در یک کانال‬ ‫برای محاسبه ‪ ،CFM‬از این رابطه استفاده کنید‪:‬‬

‫‪ Flow Hood‬مستقیما مقدار ‪ CFM‬خوانده شده را می‌دهد‪.‬‬

‫براب��ر انج��ام گیرد‪ .‬مانند مرکز هر س��لول فیلت��ر در مخزن فیلتر‬

‫س��پس میانگین قرائت‌ها را به‌دس��ت آوری��د‪ ،‬و ‪ CFM‬را از رابطه‬

‫‪ CFM = Area × Fpm‬محاسبه کنید‪.‬‬

‫فشار در کانال‬

‫فش��ار کل (‪ )TP‬در یک کانال شامل فشار استاتیک (‪ )SP‬و‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫ل ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺸﺎر اﺳـﺘﺎﺗﻴﻚ )‪ (SP‬و ﻓـﺸﺎر ﺳـﺮﻋﺘﻲ )‪(VP‬‬ ‫ﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ :‬صفحه ‪ / 27‬شماره ‪33‬‬ ‫ل ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺸﺎر اﺳـﺘﺎﺗﻴﻚ )‪ (SP‬و ﻓـﺸﺎر ﺳـﺮﻋﺘﻲ )‪(VP‬‬ ‫‪TP = SP + VP‬‬ ‫ن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ :‬فشار سرعتی (‪ )VP‬روابط زیر ارتباط بین آن‌ها را بیان می‌کند‪:‬‬ ‫‪ SP‬محاسبه تعویض هوا در یک مکان‬ ‫‪= TP − VP‬‬

‫به منظور محاسبه تعداد دفعات تعویض هوا در یک اتاق‪ ،‬از‬

‫‪TP = SP + VP‬‬ ‫‪VP‬‬ ‫‪= TP − SP‬‬ ‫رابطه زیر استفاده کنید‪:‬‬ ‫‪SP = TP − VP‬‬

‫ﺑﺮﺣﺴﺐ ‪ Fpm‬در ﺳﻄﺢ درﻳﺎ‬ ‫=‬ ‫ﺳـﺮﻋﺖ‪VP = TP‬‬ ‫ﻫﻮا ﺑﺮﺣﺴﺐ ‪ ،CFM‬ﻓﺸﺎر ﺳﺮﻋﺘﻲ )‪ (VP‬ﺑـﻪ ‪− SP‬‬ ‫ﺑﺮﺣـﺴﺐ‬ ‫حجم اتاق (فوت مکعب)‬ ‫ساعت‬ ‫ﺮﺣﺴﺐ ‪ Fpm‬در ﺳﻄﺢ درﻳﺎ‬ ‫تبدیل ‪ VP‬به سرعت برحسب ‪ Fpm‬در سطح دریا‬ ‫برای مشخص کردن زمان مورد نیاز برحسب دقیقه که هوای‬ ‫ﺑﺮﺣـﺴﺐ‬ ‫ﺳـﺮﻋﺖ‬ ‫‪ va‬ﺑـﻪ‬ ‫‪(VP‬‬ ‫ﺳﺮﻋﺘﻲ )‬ ‫‪،CFM‬‬ ‫ﻫﻮا ﺑﺮﺣﺴﺐ‬ ‫فشار‬ ‫برحسب ‪،CFM‬‬ ‫‪tahvie‬هوا‬ ‫جریان‬ ‫ﻓﺸﺎرمحاسبه‬ ‫منظور‬ ‫به‬ ‫‌که ‪ CFM‬مشخص است‪،‬‬ ‫شود) در حا‌‌لی‬ ‫‪204‬تعویض‬‫طور کامل‬ ‫سرعتی اتاق به‬ ‫ﻳﺎدﮔﺎري(‬ ‫‪Type‬‬ ‫‪Rahnamaye‬‬ ‫‪garmayesh‬‬ ‫ﻛﺎﻣـﻞ ﺗﻌـﻮﻳﺾ‬ ‫ﻫﻮاي‬ ‫دﻗﻴﻘﻪ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮﺣﺴﺐ‬ ‫ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‬ ‫زﻣﺎن‬ ‫ﻛﺮدن‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﻌـﻮﻳﺾ‬ ‫ﻃـﻮرﻛﺎﻣـﻞ‬ ‫اﺗﺎقاﺗﺎقﺑﻪ ﺑﻪﻃـﻮر‬ ‫ﻫﻮاي‬ ‫ﻛﻪ‬ ‫دﻗﻴﻘﻪ‬ ‫ﺑﺮﺣﺴﺐ‬ ‫ﻧﻴﺎز‬ ‫ﻣﻮرد‬ ‫زﻣﺎن‬ ‫ﻛﺮدن‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ‬ ‫(‪ )VP‬به سرعت برحسب (‪ )Fpm‬تبدیل می‌شود‪.‬‬ ‫از رابطه زیر استفاده کنید‪:‬‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫زﻳﺮ‬ ‫راﺑﻄﻪ‬ ‫از‬ ‫اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ‬ ‫‪CFM‬‬ ‫ﺣﺎﻟﻴﻜﻪدر ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ‬ ‫ﺷﻮد در ﺷﻮد‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫‪ CFM‬ﻣﺸﺨﺺ‬ ‫حجم اتاق (فوت مکعب)‬ ‫روش اول‪ :‬اس�تفاده از یک رابطه برای تبدیل ‪ vp‬به ‪ Fpm‬در‬ ‫دقیقه)‬ ‫مورد‬ ‫زمان‬ ‫‪ /CFM‬ﺣﺠﻢ اﺗﺎق )ﻓﻮت ﻣﻜﻌﺐ( = =‬ ‫ﺑﺮﺣﺴﺐ‬ ‫نیاز)‬ ‫ﻣﻮرد‬ ‫زﻣﺎن‬ ‫‪Fpm‬‬ ‫ي ﺗﺒﺪﻳﻞ ‪ vp‬ﺑﻪ‬ ‫دﻗﻴﻘﻪﻪ((‬ ‫(برحسبدﻗﻴﻘ‬ ‫ﺑﺮﺣﺴﺐ‬ ‫ﻧﻴﺎزﻧﻴﺎز)‬ ‫ﻣﻮرد‬ ‫زﻣﺎن‬ ‫ﻣﻄﺒﻮع=‬ ‫ﻣﻜﻌﺐ(‬ ‫ﺣﺠﻢواﺗﺎق )‬ ‫دریا‪ :‬در ﺳﻄﺢ درﻳﺎ‪ :‬راﻫﻨﻤﺎي ‪/CFM‬‬ ‫ﺗﻜﻨﺴﻴﻦﻫﺎ‬ ‫ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﻬﻮﻳﻪ‬ ‫ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ‬ ‫ﻓﻮت ‪CFM‬‬ ‫سطح‬ ‫اﺑﻄﻪ زﻳـﺮ‬ ‫نی��از دربرایﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬از ر‬ ‫ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻫﻮا‬ ‫دﻓﻌﺎت ﻣﻌﻴﻦ‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﻌﺪاد‬ ‫ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‬ ‫‪CFM‬‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ‬ ‫سرعت‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ‬ ‫‪4005‬‬ ‫‪× CFM‬‬ ‫ﺟﻬﺖ ‪vp‬‬ ‫معین‬ ‫تع��داد ردفعات‬ ‫تعیین ‪CFM‬‬ ‫اﺑﻄﻪ زﻳـﺮ‬ ‫ﺗﻌﻮﻳﺾموردﻫﻮا در ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬از‬ ‫جه��تﻣﻌﻴﻦ‬ ‫ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت‬ ‫ﻧﻴﺎز==ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﻮرد‬ ‫ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ‪ vp‬ﺑﻪ ‪ Fpm‬در ﺳﻄﺢ درﻳﺎ‪ :‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬ ‫س�طح دریا) به منظور تعویض هوا در ساعت‪ ،‬از رابطه زیر استفاده کنید‪:‬‬ ‫جدول‪( :‬برای‬ ‫روش دوم‪ :‬اس�تفاده از‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‬ ‫ساعتﺳﺎﻋﺖ × ﺣﺠﻢ اﺗﺎق )ﻓﻮت ﻣﻜﻌﺐ(‬ ‫ﺗﻌﻮﻳﺾدرﻫﻮا در‬ ‫‪/60 = CFM‬‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‪:Fpm:‬‬ ‫تبدیل ‪ VP‬به سرعت برحسب‬ ‫تعویض هوا‬ ‫‪:Fpm‬ﺳﺮﻋﺖ‬ ‫ﺑﺮﺣﺴﺐ‪= 4005‬‬ ‫‪× vp‬‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ‬ ‫ﻄﺢ درﻳﺎ( ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺒﺪﻳﻞ ‪ VP‬ﺑﻪ‬ ‫‪CFM‬‬ ‫×‬ ‫مکعب) =ﻣﻜﻌﺐ(‬ ‫(فوت )ﻓﻮت‬ ‫اتاق اﺗﺎق‬ ‫حجمﺣﺠﻢ‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ×‬ ‫‪ /60 = CFM‬ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻫﻮا در‬ ‫‪CFM×60‬‬

‫تعویض هوا‬

‫‪ -1‬راﻫﻨﻤﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻫﻴﺪروﻧﻴﻚ و ﻫﻮاي ﻣﺨﻠﻮط ﺷﺪه‬ ‫ﻫﻮاي ﺧﺎرج‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪﻫﺎي‬ ‫‪ -2‬ﺳﻴﺴﺘﻢ‬ ‫محاسبه هوای خارج و هوای مخلوط شده‬ ‫‪:‬‬ ‫‪Fpm‬‬ ‫ﺑﺮﺣﺴﺐ‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ‪VP‬‬ ‫ﺟﺪولﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬ ‫ﻄﺢ )درﻳﺎ(‬ ‫‪(.‬‬ ‫ﺷﻮد‬ ‫‪21‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﺷﺪه‬ ‫ﻣﺨﻠﻮط‬ ‫ﻫﻮاي‬ ‫و‬ ‫ﺧﺎرج‬ ‫ﻫﻮاي‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬ ‫ﺣﺎﻟﻴﻜـﻪ‬ ‫در‬ ‫‪،‬‬ ‫‪HVAC‬‬ ‫ﺳﻴـﺴﺘﻢ‬ ‫ﻳﻚ‬ ‫ﻧﻴﺎز‬ ‫ﻣﻮرد‬ ‫(‬ ‫‪OA‬‬ ‫)‬ ‫ﺧﺎرج‬ ‫ﻫﻮاي‬ ‫درﺻﺪ‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫‪ -3‬ﺟﺮﻳﺎن ﻫﻮا‬ ‫به منظور محاس��به درصد هوای خارج (‪ )OA‬مورد نیاز یک‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫راﺑﻄﻪ‬ ‫اﺳﺖ از‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪﻫﻮا‬ ‫دﻣﺎﻫﺎي‬ ‫‪ ،HVAC‬در‬ ‫ﺳﻴـﺴﺘﻢ‬ ‫تهویهﻧﻴﺎز‬ ‫سیستمﻣﻮرد‬ ‫زﻳﺮ(‬ ‫‪OA‬‬ ‫ﺧﺎرج )‬ ‫ﻫﻮاي‬ ‫درﺻﺪ‬ ‫ﺣﺎﻟﻴﻜـﻪاز‬ ‫مشخص است‬ ‫‌که دماهای هوا‬ ‫ﻳﻚ در حالی‬ ‫مطبوع‪،‬‬ ‫ﺣﺮارت‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر‪ -‬اﻧﺘﻘﺎل‬ ‫ﺑﻪ ‪4‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪ 21‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‬ ‫استفاده کنید‪:‬‬ ‫دﻣﺎﻫﺎي‪ (.‬ﻫﻮا ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ رابطه‬ ‫⎞ ‪⎛ RAT − MAT‬‬ ‫ﺟﺪولﻣﻜﺎن‬ ‫در) ﻳﻚ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎدهزیرﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬ ‫‪ -5‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ و ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ‬ ‫⎜ = ‪%OA‬‬ ‫‪⎟ ×100‬‬ ‫⎠ ‪⎝ RAT − OAT‬‬ ‫ﻫﻮايﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬ ‫‪%OA‬زﻳﺮ‬ ‫ﻓﻌﺎت ﺗﻌﻮﻳﺼﮋض ﻫﻮا در ﻳﻚ اﺗﺎق‪-6،‬از راﺑﻄﻪ‬ ‫⎞ ‪⎛ RAT − MAT‬‬ ‫ﺷﻜﻞ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده‪v‬‬ ‫رﺻﺪاي‬ ‫ﺗﺴﻤﻪ‬ ‫⎜ = ‪%OA‬‬ ‫ﺧﺎرج‬ ‫ﻣﺤﺮك= د‬ ‫‪⎟ ×100‬‬ ‫ر ﻳﻚ‬ ‫⎠ ‪⎝ RAT − OAT‬‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻲﻫ‬ ‫ﺗﻌﻮﻳﺾ‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ‪/‬‬ ‫‪=(=CFM‬‬ ‫ﺣﺠﻢ اﺗﺎق‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞﻮا آنﻫﺎ‬ ‫ﮔﻴﺮي و‬ ‫اﻧﺪازه‬ ‫واﺣﺪﻫﺎي‬ ‫ﻣﻜﺎن )ﻓﻮت ﻣﻜﻌﺐ(‪-×760) /‬‬ ‫ﻫﻮاي‬ ‫دﻣﺎي‬ ‫‪RAT‬‬ ‫‪ = %OA‬درصد هوای خارج‬ ‫ﺧﺎرج‬ ‫رﺻﺪزﻳﺮﻫﻮاي‬ ‫‪ =%OA‬د‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻌﺎت ﺗﻌﻮﻳﺼﮋض ﻫﻮا در ﻳﻚ اﺗﺎق‪،‬‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ‪:‬ﺳﺮﻳﻊ‬ ‫ﻣﺮاﺟﻌﺎت‬ ‫راﺑﻄﻪرواﺑﻂ و‬ ‫ﭘﻴﻮﺳازﺖ ‪.A‬‬ ‫‪ =MAT‬دﻣﺎي ﻫﻮاي ﻣﺨﻠﻮط ﺷﺪه ‪ = RAT‬دمای هوای برگشتی‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ‬ ‫دﻣﺎي(=ﻫﻮاي‬ ‫‪RAT‬‬ ‫ﺧﺎرج ﻫﻮا‬ ‫ﺗﻌﻮﻳﺾ‬ ‫‪CFM‬‬ ‫ﺣﺠﻢ اﺗﺎق )ﻓﻮت ﻣﻜﻌﺐ(‪×60) /‬‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ= ‪.B‬‬ ‫‪ = MAT‬دمای هوای مخلوط شده‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ‪/‬ﻫﻮاي‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎدﻣﺎي‬ ‫‪=OAT‬‬ ‫اﺧﺘﺼﺎراتﺷﺪه‬ ‫ﻫﻮاي ﻣﺨﻠﻮط‬ ‫دﻣﺎي‬ ‫‪MAT‬‬ ‫‪ = OAT‬دمای هوای خارج‬ ‫ﺗﻌﺎرﻳﻒ و‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ=‪.C‬‬ ‫‪14‬‬ ‫ﺧﺎرج‬ ‫ﻫﻮاي‬ ‫دﻣﺎي‬ ‫=‬ ‫‪OAT‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻪ ﻣﺜﺎل‪:‬‬ ‫مثال‪:‬‬ ‫‪60‬‬

‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪:‬‬ ‫‪o o‬‬ ‫ﻣﻄﺒـﻮع‬ ‫ﺗﻬﻮﻳـﻪ‬ ‫== ‪OAT‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪MAT‬‬ ‫‪60F‬‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺘﺎب راﻫﻨﻤﺎ‪ ،‬ﻣﺮﺟﻌﻲ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺗﻜﻨﺴﻴﻦﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ در ﺻـﻨﻌﺖ ﮔﺮﻣـﺎﻳﺶ و‪F‬‬ ‫⎞ ‪− MAT‬‬ ‫‪⎛ RAT‬‬ ‫‪ RAT‬و‬ ‫ﻛـﺎرﺑﺮدي‬ ‫‪(orule-of-thumb‬‬ ‫‪%‬‬ ‫= ‪OA‬‬ ‫‪= ⎜75RAT‬‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﺘﺎب ﺑﻴﺸﺘﺮ روي ﻗﻮاﻋـﺪ ﺳﺮاﻧﮕـﺸﺘﻲ ) ‪F − OAT ⎟ ×100‬‬ ‫⎝‬ ‫⎠‬ ‫ﻗﺮار‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻣﻮرد‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢ‬ ‫ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﻜﺮد اﺟﺰاء‬ ‫‪o − 60‬‬ ‫‪75‬‬ ‫⎛‬ ‫⎞‬ ‫‪OAT‬‬ ‫‪%OA == ⎜20 F ⎟ ×100‬‬ ‫‪− 20−‬‬ ‫ﻛﺎرﻫﺎي ‪⎠ MAT‬‬ ‫‪⎝⎛75‬ﻧﻴـﺎز اﺳـﺖ‬ ‫ﻣـﻮرد‬ ‫اﺟﺮاﻳـﻲ‬ ‫ﮔﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻗﻮاﻋﺪ ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮد آﺳﺎن و درﺟﻪاي از دﻗﺖ ﻛﻪ در‬ ‫‪RAT‬‬ ‫⎞‬ ‫⎜ = ‪%OA‬‬ ‫‪⎟ ×100‬‬ ‫‪OAT‬‬ ‫‪⎝ .RAT‬‬ ‫⎠‬ ‫‪%OA‬‬ ‫‪= 27‬‬ ‫ﻧﻈﺮ‪3% −‬‬ ‫ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫‪ HVAC‬در‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪهاﻧﺪ و ﻟﺰوﻣﺎ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي‬ ‫‪75‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪60‬‬ ‫⎛‬ ‫⎞‬ ‫اﻳـﻨﭻ‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬اﮔﺮ دﻣﺎي ﻫﻮاي ﻣﺨﻠﻮط ﺷﺪه ﺑﻌﺪ از ﻓﻦ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷـﺪه‬ ‫ﻫـﺮ‪%OA‬‬ ‫ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ازاي⎜ =‬ ‫‪⎟ ×100‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪20‬‬ ‫ﻛﻨﻴـﺪ ﺗـﺎ ⎝‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ در ﻓﻦ ‪ 0.5oF‬از دﻣﺎي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﻛﻢ ⎠‬ ‫دﻣـﺎي ﻫـﻮاي‬ ‫ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺘﺎب‪:‬‬ ‫‪%OA = 27.3%‬‬ ‫ﻣﺨﻠﻮط ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺠﻢ ﻫﻮاي ﺧﺎرج ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪.‬‬ ‫تهویه‬ ‫اروندﺗﻬﻮﻳﻪ ﻣﻄﺒﻮع ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻳـﻚ ﻣﺮﺟـﻊ‬ ‫ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ و‬ ‫یکتاﻫﺎي‬ ‫ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ از ﻛﺘﺎب راﻫﻨﻤﺎي ﺗﻜﻨﺴﻴﻦ‬ ‫اﻳـﻨﭻ‬ ‫ﺗﻮاﻧﻴﺪازاي‬ ‫ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬ﻣﻲﺑـﻪ‬ ‫اﻧﺪازه‬ ‫ﻧﻮع ﻓﻦ‬ ‫ﺑﻌﺪ از‬ ‫ﻫﻮاي ﺷﺪه‬ ‫ﻣﺨﻠﻮط‬ ‫ﻫﻮاي‬ ‫ﺑﺮايدﻣﺎي‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ‪ :‬اﮔﺮ‬ ‫ﻫـﺮﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﺷـﺪهﺷﺪه را‬ ‫ﮔﻴﺮي ذﻛﺮ‬ ‫راﺑﻄﻪ‬ ‫از‬ ‫دﻳﮕﺮي‬ ‫ﻣﺨﻠﻮط‪،‬‬ ‫دﻣﺎي‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬ ‫مطبوع ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ آن را در ﻳﻚ ﺟﻌﺒﻪ اﺑﺰار ﻗﺮار‬ ‫تهویهاﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫اصالتﻧﺤﻮي‬ ‫ﺳﺮﻳﻊ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬اﺑﻌﺎد ﻛﻮﭼﻚ‪ o‬ﻛﺘﺎب ﺑﻪ‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ در ﻓﻦ ‪ 0.5 F‬از دﻣﺎي اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﻛﻢ ﻛﻨﻴـﺪ ﺗـﺎ دﻣـﺎي ﻫـﻮاي‬ ‫دﻫﻴﺪ و ﺑﻪ ﺳﺮ ﻛﺎر ﺧﻮد ﺑﺒﺮﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺷﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑـﻪ‬ ‫‪RAT = 75 o F‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫‪14‬‬

‫‪MAT = 60 o F‬‬

‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬ ‫ﻳﻚ ﻓﻦ ﺑﺎﻳﺪ ‪ 25,000 CFM‬را در ﻓﺸﺎر اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ‪ 2.5‬اﻳﻨﭻ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺟـﺪول‬ ‫صفحه ‪ / 28‬شماره ‪33‬‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺎﻳﺪ ‪ 1400‬ﺗﺎ ‪ 1800 FPM‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ‬ ‫ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪:‬‬ ‫‪25000‬‬ ‫‪= 13.9 ft 2‬‬ ‫‪1800‬‬

‫نکته‪ :‬اگر دمای هوای مخلوط ش��ده بعد از فن اندازه‌گیری‬ ‫شده باشد‪ ،‬به ازای هر اینچ افزایش فشار استاتیک در فن ‪0.5oF‬‬

‫‪25000‬‬ ‫‪= 17.9 ft 2‬‬ ‫‪1400‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪ 13.9‬و‬ ‫ﺧﺮوﺟـﻲ مآنی ﺑـﻴﻦ‬ ‫ﻣﻘﻄـﻊ‬ ‫کاتالوگﺳـﻄﺢ‬ ‫ﺷﻮد ﻛـﻪ‬ ‫از ﻛﺎﺗﺎﻟﻮگ ﺳﺎزﻧﺪه ﻓﻨﻲ‬ ‫مقطع‬ ‫‌ش��ود که‪ft‬سطح‬ ‫فنی انتخاب‬ ‫س��ازنده‪،‬‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ از‬ ‫کنید تا دمای هوای مخلوط شده‬ ‫از دمای اندازه‌گیری ش��ده کم‬ ‫‪2‬‬ ‫اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪17.9‬اﻳﻨﭻ‬ ‫اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ‪2.5ft2‬‬ ‫‪ 17.9 ft2‬ﺑﺎﺷﺪ و ‪25000 CFM‬‬ ‫‪ 25000 CFM‬را در‬ ‫باش��د و‬ ‫ﻓﺸﺎر‪ 13.9 ft‬و‬ ‫در بین‬ ‫خروجیرا آن‬

‫برای محاسبه حجم هوای خارج به‌دست آید‪.‬‬

‫فشار استاتیک ‪ 2.5‬اینچ ایجاد کند‪.‬‬

‫محاسبه ‪ BHP‬و ‪ RPM‬فن‪:‬‬ ‫متداولﺳﻴﺴﺘﻢ‬ ‫‌هایدر اﺟﺰاء‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي ﻣﺘﺪاول ﺑﺮاﺳﺎس‬ ‫‪:HVAC‬در اجزای‬ ‫ﻫﺎيس�رعت‬ ‫براس�اس‬ ‫طراحی‬ ‫جهت تعیین ‪ BHP‬فن بر پایه راندمان استاتیک فن (‪ )SE‬و‬ ‫افزایش فشار اس��تاتیک اندازه‌گیری شده (‪ )SP‬در فن‪ ،‬از رابطه سیستم‌های تهویه مطبوع‪:‬‬ ‫عضوﺟﺪول ﺻﻔﺤﻪي ‪24‬‬ ‫سرعت ‪FPM‬‬ ‫زیر استفاده کنید‪:‬‬

‫‪ ×100‬فشار استاتیک ×‪CFM‬‬

‫راندمان استاتیک فن × ‪6356‬‬

‫= (‪ )BHP‬اسب بخار ترمزی فن‬

‫جهت محاسبه ‪ RPM‬فن بر پایه قطر پولی موتور (‪ ،)d‬قطر پولی‬ ‫فن (‪ )D‬و ‪ RPM‬موتور‪ ،‬از رابطه زیر استفاده کنید‪:‬‬ ‫‪d × MotorRPM‬‬ ‫‪D‬‬

‫= ‪FanRPM‬‬

‫سایززنی فن‌های سانتریفوژ با انحنای تیغه به سمت‬ ‫عقب و فن‌های سانتریفیوژ ایرفویل‪:‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫اگر می‌خواهید فنی را جایگزین کنید از اطالعات زیر استفاده‬

‫کویل سردکننده‬

‫کویل گرم‌کننده‪16‬‬ ‫دریچه‌های ورودی و خروجی‬ ‫فیلترها‬ ‫راندمان پایین‬ ‫راندمان متوسط‬ ‫راندمان باال‬ ‫هپا‬

‫‪ CFM‬توصیه شده برای دیفیوزرهای سقفی‬

‫‪ CFM‬توصیه شده برای دیفیوزرهای سقفی گلو گرد با سطح‬

‫‪"24×"24‬‬

‫کنید‪.‬‬

‫قطر گلویی‬

‫فن‌ها بهترین عملکرد را از لحاظ صدا و بیشترین راندمان را‬ ‫در این محدوده‌ها خواهند داشت‪:‬‬ ‫سرعت خروجی (‪)FPM‬‬

‫فشار استاتیک (‪wg‬״)‬

‫ضخامت ورق (‪ )Gage‬برای کانال سرعت پایین‬ ‫کانال چهارگوش‬ ‫واحد گیج‬

‫مثال‪:‬‬

‫یک فن باید ‪ 25,000 CFM‬را در فش��ار استاتیک ‪ 2.5‬اینچ‬

‫ایجاد کند‪ .‬براس��اس جدول سرعت خروجی باید ‪ 1400‬تا ‪1800‬‬

‫‪ FPM‬باش��د‪ .‬با اس��تفاده از این اطالعات سطح مقطع خروجی‬

‫به‌دست می‌آید‪:‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫بزرگترین بعد‬

‫کانال مدور‬ ‫واحد گیج‬

‫قطر‬

‫صفحه ‪ / 29‬شماره ‪33‬‬

‫‪0.827 = CE‬‬

‫اندازه‌گذاری کانال سرعت پایین‬ ‫ابعاد کانال چهارگوش (اینچ)‬

‫چگالی = ‪0.075 × CT × C E‬‬

‫کانال مدور‬ ‫( اینچ)‬

‫چگالی = ‪0.075 × 0.803 × 0.827‬‬ ‫چگالی =‪0.050 lb/ft3‬‬

‫چگالی هوا در دماها و ارتفاع‌های متفاوت‬ ‫ارتفاع از سطح دریا (‪)ft‬‬

‫چگالی هوا در شرایط استاندارد‬

‫شرایط استاندارد عبارت است از دمای ‪ 70‬درجه فارنهایت در‬

‫سطح دریا‪ .‬در شرایط استاندارد چگالی هوا ‪ 0.075 lb/ft3‬است‪.‬‬

‫چگالی هوا در شرایطی غیر از استاندارد‬

‫محاس�به چگالی هوا در ش�رایطی غیر از ش�رایط‬ ‫استاندارد‬ ‫اگر جدول صفحه (‪ )34‬در دسترس نبود‪ ،‬می‌توانید چگالی‬

‫هوا را در ارتفاعات باالتر یا دماهای خیلی زیاد محاسبه کنید‪.‬‬

‫از رابط��ه زیر بر پایه چگالی اس��تاندارد هوا (‪ )0.075 lb/ft3‬و‬

‫ضرایب تصحیح برای دما و ارتفاع استفاده کنید‪:‬‬

‫مثال‪:‬‬

‫چگالی = ‪0.075 × CT × C E‬‬

‫چگالی هوا در ارتفاع ‪ 5200‬فوت و دمای ‪ 200‬درجه فارنهایت‬

‫چقدر است؟‬

‫‪530‬‬ ‫‪(460 + 200) = CT‬‬ ‫‪0.803 = CT‬‬

‫‪(1000/ 5200) -30‬‬ ‫‪30‬‬

‫‪ =CT‬ضریب تصحیح دما (‪ )oF‬دما‬

‫‪530‬‬ ‫= ‪CT‬‬

‫‪ (OF) + 460‬دما‬

‫= ‪CT‬‬

‫‪ =CE‬ضریب تصحیح ارتفاع (‪)ft‬‬

‫= ‪CE‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫‪) 30‬ارتفاع ‪(1000/‬‬‫‪30‬‬

‫= ‪CE‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫مثال‪:‬‬ ‫جریان هوای مورد نیاز= ‪2000 CFM‬‬ ‫قطر معادل کانال مدور= ‪ 18‬اینچ‬ ‫کان��ال چهارگوش با مقاومتی مع��ادل کانال با قطر ‪ 18‬اینچ‬ ‫می‌تواند ابعاد ‪ 20 ×14 ،24 ×12 ، 30×10‬یا ‪ 18 ×16‬باشد‪.‬‬

‫دمای هوا‬ ‫(‪)oF‬‬

‫صفحه ‪ / 30‬شماره ‪33‬‬

‫رطوبت‌زدایی و تهویه مطبوع‬ ‫به روش خشک‌کن‌های شیمیایی‬

‫علمی‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫تهویه مطبوع با خش�ک‌کننده‌های ش�یمیایی‪ ،‬یکی از فن‌آوری‌ه�ای نویدبخش در حال ظهور‬ ‫است که برای تکمیل سیستم تبرید تراکمی تبخیری با محرک الکتریکی (که به صورت بیش‬ ‫از ان�دازه‌ای ب�ه مبرد ‪ R-22‬تکیه دارد که باعث تخریب الیه ازن می‌ش�ود)‪ ،‬به کار می‌رود‪ .‬تا‬ ‫ای�ن زم�ان‪ ،‬این دانش تنها س�هم کوچکی از ب�ازار را به خود اختصاص داده اس�ت‪ .‬از جمله‬ ‫در س�وپرمارکت‌ها جایی که بارهای گرمای نهان دارای مقدار باالیی هس�تند و در تاسیس�ات‬ ‫کارخان�ه‌ای خ�اص که نیاز به بخار خیلی خش�ک دارن�د و در بیمارس�تان‌ها‪ ،‬جایی که حداکثر‬ ‫ه�وای تمیز الزم اس�ت‪ .‬با این حال‪ ،‬تاکی�د اخیر بر روی الزامات افزای�ش یافته تعویض هوا‬ ‫(اس�تانداردهای‪ ،)26ISNA-ASHRAE-1989‬کیفیت بهبود یافته هوای داخل و محدودیت‬ ‫برای اس�تفاده از مبردهای ‪ ،CFC‬باعث می‌ش�ود که نفوذ بزرگ‌تر تهویه مطبوع با شیوه‌ای بر‬ ‫پایه خش�ک‌کن‌های شیمیایی احساس ش�ود که می‌توانند به عنوان سیستم‌های مستقل یا به‬ ‫صورت ترکیبی از سیستم‌های سنتی و رایج استفاده شوند‪.‬‬

‫اس��ت‪ .‬عمل جذب سطحی (در خش��ک‌کن‌های جامد) و جذب‬

‫مواد جاذب و خشک‌کن‌ها‬

‫مواد ج��اذب (‪ )SORBENTS‬خصوصیت جذب و نگه‌داری‬

‫مقادیر مش��خصی بخار یا آب را دارن��د‪ .‬این فرآیند‪ ،‬اگر یک تغییر‬ ‫شیمیایی اتفاق بیفتد به عنوان عمل جذب (‪ )absorption‬شناخته‬ ‫می‌ش��ود و اگر چنین تغییری رخ ندهد به عنوان جذب س��طحی‬ ‫(‪ )adsorption‬قلمداد خواهد ش��د‪ .‬خشک‌کن‌های شیمیایی در‬ ‫هر دو ش��کل مایع و جامد‪ ،‬زیرمجموعه‌ای از مواد جاذب هستند‬ ‫که دارای میل ترکیبی بیش��تری با آب هس��تند‪ .‬مواد خشک‌کن‬ ‫مایع‪ ،‬مولکول‌های آب را ج��ذب می‌کنند در حالی که نوع جامد‬ ‫آن‪ ،‬مولکول‌های آب را جذب و در س��طح وس��یعی نگه می‌دارند‪.‬‬ ‫(سطوح مشخص‪ ،‬دارای ابعاد معموال به میزان صدها متر مربع به‬ ‫ازای هر گرم هستند)‪.‬‬ ‫در حال��ی که خش��ک‌کن‌ها می‌توانند آب را در هر دو ش��کل‬

‫(در خشک‌کن‌های مایع) اتفاق می‌افتد‪ ،‬مشروط به این که فشار‬ ‫جزیی بخار آب هوای محیط بیشتر از مقدار آن در سطح خشک‌کن‬ ‫ن هوا با خشک‌کن تماس پیدا می‌کند‪،‬‬ ‫باش��د‪ .‬هنگامی که جریا ‌‬ ‫بخار آب هوا به وسیله آن جذب شده‪ ،‬و هوا رطوبت‌زدایی می‌شود‬ ‫و محتوی آب خشک‌کن افزایش پیدا می‌کند‪ .‬همان‌طور که میزان‬ ‫آب جذب ش��ده توس��ط خش��ک‌کن افزایش می‌یابد‪ ،‬نرخ جذب‬ ‫کاهش پیدا می‌کند و هنگامی که به حالت موازنه و تعادل جذب‬ ‫می‌رسد‪ ،‬متوقف می‌شود‪.‬‬ ‫ب��رای آغ��از مج��دد رطوبت‌زادی��ی‪ ،‬آب به وس��یله گرمایش‬ ‫از خش��ک‌کن بای��د جدا ش��ود‪ .‬این فرآین��د به عن��وان واجذبی‬ ‫(‪ ،)desorption‬فعال‌سازی مجدد یا احیا شناخته می‌شود‪ .‬گرمای‬ ‫جذب (یا واجذبی) معموال از گرمای نهان تبخیر آب بیشتر است‪.‬‬

‫مای��ع و بخار جذب کنند‪ ،‬مبحث حاضر تنه��ا به جذب بخار آب‬

‫همان‌ط��ور که تعادل جذب نزدیک می‌ش��ود‪ ،‬این گرما به گرمای‬

‫از جریان‌ه��ای هوای��ی نزدیک به محل محدود می‌ش��ود‪ .‬نیروی‬

‫نهان تبخیر آب نزدیک می‌شود‪.‬‬

‫محرک جاذب برای هر دو شکل خشک‌کن‌ها‪ ،‬گرادیان فشار بخار‬

‫بعضی از انواع معمول خش��ک‌کن‌های مایع‪ ،‬محلول‌های آب‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 31‬شماره ‪33‬‬

‫کلرید کلس��یم (‪ ،)cacl‬کلرید لیتیم (‪ ،)licl‬برمید لیتیم (‪ )libr‬و‬ ‫تریتیلن گیلیکول هستند‪ .‬فشار بخار آب در حال تعادل در سطح‬

‫محلول به عن��وان تابعی از دما و محتوی آب‪ ،‬در تصویر (‪ )1‬برای‬ ‫محلول آب – لیتیم‌کلراید نش��ان داده ش��ده اس��ت‪ .‬فشار بخار‬

‫سطحی (و نقطه شبنم) افزایش می‌یابد و با افزایش دمای محلول‬

‫و با افزایش محتوای رطوبت‪ ،‬کاهش می‌یابد‪.‬‬

‫خش��ک‌کن‌های جامد معمول شامل س��یلیکاژل‪ ،‬الک‌های‬

‫مولکولی (زئولید)‪ ،‬آلومین فعال‌ش��ده و کربن فعال‌شده هستند‪.‬‬ ‫ظرفی��ت تعادل جذب (ی��ا محتوی رطوبت) در دم��ای ثابت‪ ،‬به‬

‫عنوان یک فرآیند ایزوترم اس��ت‪ ،‬که معموال به صورت درصد آب‬ ‫(جرم آب تقسیم بر جرم هوا و خشک‌کن در حالت اولیه) در برابر‬ ‫درصد رطوبت نسبی (فشار بخار تقسیم بر فشار بخار اشباع) بیان‬

‫می‌شود‪.‬‬

‫ظرفی��ت جذب با افزایش دما کاهش می‌یابد و اما گس��ترش‬

‫هم‌دمایی کم اس��ت‪ .‬تصویر (‪ )2‬نش��ان‌دهنده بارگ��ذاری عادی‬

‫(ظرفیت جذب تقسیم بر ظرفیت جذب در ‪ ٪100‬رطوبت نسبی)‬

‫در برابر رطوبت نسبی برای سیلیکاژل‪ ،‬الک مولکولی و خشک‌کن‬

‫آلی است و نوع اول (اصالح‌شده) یا به طور ساده ‪.1-M‬‬

‫رطوبت‌زدایی‬

‫تصویر (‪ :)2‬خطوط هم دمایی خشک‌کن جامد‬ ‫سرمایش هوا زیر نقطه شبنم و سپس گرمایش مجدد آن سنجیده‬ ‫می‌ش��ود‪ .‬هنگامی که نقطه ش��بنم هوای خروجی پایین‌تر از ‪40‬‬

‫درجه فارنهایت است عملکرد رطوبت‌زدایی به طور معمول به تاخیر‬ ‫روی کویل سرمایش اس��ت (کتاب ‪ ،ASHRAE‬کتاب سیستم و‬

‫تجهیزات آن)‪.‬‬

‫رطوبت‌زدایی با خش��ک‌کن‌های ش��یمیایی منج��ر به تبادل‬

‫مس��تقیم بخار آب بین جری��ان هوا و ماده خش��ک‌کن به دلیل‬ ‫اختالف فش��ار بخار آب می‌شود‪ .‬تصویر (‪ )3‬نشان‌دهنده عملکرد‬

‫سیکل یک سیستم رطوبت‌زدایی به وسیله مواد خشک‌کن است‪.‬‬

‫در عمل جذب فرایند (‪ ،)1-2‬خش��ک‌کن‪ ،‬بدون آب و س��رد‬

‫اس��ت و (نقطه ‪ )1‬رطوبت را از آنجایی که فش��ار بخار در سطح‪،‬‬

‫پایین‌ت��ر از مقدار آن در جریان هوا اس��ت جذب می‌کند‪ .‬در طی‬ ‫این فرآیند محتوی رطوبت (بارگذاری یا جذب کشش��ی) و فش��ار‬

‫بخار س��طحی افزایش می‌یابد‪ .‬گرمای جذب آزاد ش��ده نیز دمای‬ ‫خش��ک‌کن را افزایش می‌ده��د‪ .‬در طی فرآین��د واجذبی (‪)2-3‬‬

‫خشک‌کن در معرض جریان هوای داغ است‪ ،‬و رطوبت از آن جدا‬

‫می‌شود و به هوای محیط اطراف انتقال می‌یابد‪ .‬فشار بخار سطح‬

‫افزایش می‌یابد و دمای خش��ک‌کن به دلیل گرمای اضافه ش��ده‬

‫تصویر (‪ :)1‬فشار بخار سطحی محلول آب و‬ ‫لیتیم‌کلراید‬

‫افزایش می‌یابد‪ .‬سیکل با عمل سرمایش تکمیل می‌شود (‪.)3-1‬‬ ‫خشک‌کن س��رد می‌ش��ود در حالی که محتوای رطوبت آن ثابت‬

‫است و فشار بخار سطح کاهش می‌یابد‪ .‬سیکل باال از فرآیندهای‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫رطوبت‌زدایی به وس��یله سیس��تم تراکمی تبخیری به همراه‬

‫می‌افت��د و یا انجام نمی‌ش��ود که این پدیده به دلیل تش��کیل یخ‬

‫صفحه ‪ / 32‬شماره ‪33‬‬

‫جذب‪ ،‬واجذبی و سرمایش می‌تواند با ترکیب فرآیند جذب با عمل‬

‫سرمایش جهت رسیدن به فرآیند هم‌دمایی نسبت به عمل جذب‬ ‫آدیاباتیک‪ ،‬اصالح شود‪.‬‬

‫ظرفیت باالی متعادل‌سازی جذب رطوبت‬

‫شده‌اند‪ ،‬اغلب از سیستم حذف می‌شوند و محلول‌های مایع قبل‬ ‫از ای��ن که وارد برج افش��انده ش��وند‪ ،‬از درون مبدل‌های حرارتی‬

‫ش و گرمایش عبور داده می‌شوند‪.‬‬ ‫سرمای ‌‬

‫مزایا‬

‫نرخ باالی انتقال گرما و جرم‬

‫سیس��تم برای تحویل سطح قابل قبول از هوای خشک به‬

‫گرمای ورودی کم برای احیا شدن‬

‫وسیله تنظی ‌م غلظت محلول‪ ،‬کنترل می‌شود‪.‬‬

‫افت فشار کم‬

‫ش��رایط جریان فرآیند خروجی یکس��ان می‌تواند ثابت نگه‬

‫سطح تماس انتقال باال به ازای واحد حجم‬

‫‌داشته ش��ود‪ .‬یک محلول غلیظ می‌تواند به شیوه اقتصادی برای‬

‫سازگاری مواد و سطح تماس‬

‫استفاده‌های خشک‌کن ذخیره شود‪.‬‬

‫مواد و شیوه‌های ساخت ارزان‬

‫این سیس��تم هنگام��ی که با محلول ضعیف ش��ده به کار‬

‫حداقل خراب شدن و تعمیرات‬

‫می‌رود‪ ،‬می‌تواند به عنوان یک رطوبت‌زدا عمل کند‪.‬‬

‫الزامات اضافی برای رطوبت‌زاهای خشک‌کن‌های مایع‬

‫هنگامی که این سیس��تم در ارتباط با سیس��تم‌های تهویه‬

‫مقاومت کم سمت مایع برای انتشار رطوبت‬

‫مطب��وع رایج به کار می‌رود‪ ،‬کنترل رطوبت اصالح ش��ده و انرژی‬

‫حداقل تبلور و کریستال شدن‬

‫تلف نمی‌شود‪.‬‬

‫الزامات اضافی برای رطوبت‌زاهای خشک‌کن‌های جامد‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫نهان را هم‌زمان فراهم کند‪.‬‬

‫کویل‌های گرمایش و س��رمایش‪ ،‬که در تصویر (‪ )4‬نشان داده‬

‫ویژگی‌های مطلوب برای عملکرد باالی رطوبت‌زدایی‬ ‫خشک‌کن‌های شیمیایی مایع و جامد‬

‫نسبی‬

‫(آب از چاه زیرزمین)‪ ،‬جریان فرآیند می‌توان سرمایش محسوس و‬

‫خش��ک‌کن نباید از آب اشباع ش��ود حتا در ‪ ٪100‬رطوبت‬

‫معایب‬ ‫بعضی از خشک‌کن‌ها خورنده هستند‬ ‫زمان پاسخ‌گویی نسبتا باال است‬

‫کانال‌های جریان هوا باید یکنواخت باشند‬

‫هزینه تعمیرات و نگه‌داری زیاد است‬

‫خشک‌کن باید به خوبی به قالب متصل شود‬

‫کریستال شدن می‌تواند به عنوان یک مشکل مطرح باشد‬

‫مواد نباید سرطان‌زا یا قابل احتراق باشند‬

‫برج‌های یکپارچه بسته‬

‫برج‌های افشاننده آب‬

‫تصویر (‪ )4‬نمای کلی از یک برج اس��پری مایع است‪ .‬محلول‬

‫خش��ک‌کن از تشتک به طور پیوس��ته به سمت پایین در قسمت‬ ‫جاذب پاشیده می‌شود‪ ،‬در حالی که هوای جریان فرآیند به سمت‬

‫باال حرکت می‌کند‪ .‬هوا رطوبت‌زدایی می‌شود و محلول خشک‌کن‬

‫رطوبت را جذب می‌کند و قدرت جذب‌کنندگی آن تحلیل می‌رود‪.‬‬

‫برای نگه داشتن غلظت مطلوب محلول‪ ،‬کسری از محلول از‬

‫تشتک از قسمت احیاکننده عبور می‌کند‪ .‬سپس به وسیله کویل‬ ‫گرمایش��ی گرما داده می‌شود و رطوبت را برای واجذبی جریان هوا‬

‫رها می‌کند و آنگاه محلول قوی و غلیظ به تش��تک باز می‌گردد‪.‬‬

‫حرارت رهاشده در قسمت جاذب سطحی رطوبت‌زدایی به وسیله‬ ‫کویل سرمایش برای ساده‌سازی عمل جذب پیوسته جدا می‌شود‬

‫(تصویره��ای ‪ 1‬و ‪ .)3‬جریان هوای فرآیند در دمای نس��بتا پایین‬ ‫وجود دارد‪ .‬اگر میزان کافی آب با دمای پایین در دس��ترس باشد‬

‫سیستم رطوبت‌زدایی نشان داده شده در تصویر (‪ ،)5‬متشکل‬

‫است از دو مخزن سیلندری‌شکل پهلو به پهلو که با خشک‌کن‌های‬ ‫جامد پر ش��ده‌اند و یک مبدل حرارتی به عنوان یک خنک‌کننده‪.‬‬ ‫جری��ان هوا که تح��ت فرآینده��ای الزم قرار می‌گی��رد‪ ،‬از درون‬ ‫خش��ک‌کن بدون آب داخل یکی از مخازن عبور داده می‌شود‪ ،‬در‬ ‫حالی که جریان هوای حرارت داده شده از روی خشک‌کن مرطوب‬ ‫در مخزن دیگر عبور می‌کند‪ .‬عمل جذب سطحی (‪ )1-2‬در اولین‬ ‫مخزن اتفاق می‌افتد و عمل واجذبی (‪ )2-3‬در مخزن دیگر و فرآیند‬ ‫س��رمایش (‪ )1-3‬در خنک‌کن خش��ک‌کن روی می‌دهد‪ .‬عملکرد‬ ‫دو مخ��زن با تغییر جهت دو جریان هوا‪ ،‬ب��ه طور دوره‌ای عکس‬ ‫می‌شود‪.‬‬

‫مزایا‬ ‫عدم خوردگی یا کریستال‌شدن‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 33‬شماره ‪33‬‬

‫خش��ک‌کن تش��کیل ش��ده‌اند که به صورت پراکنده هستند و به‬ ‫وس��یله یک ماده واسطه الیافی یا سرامیکی به شکل النه زنبور یا‬ ‫شیاردار موجی بارور می‌شوند‪ .‬چرخ به دو بخش تقسیم می‌شود‪.‬‬ ‫جریان فرآیند درون کانال‌های��ی در یک بخش جریان می‌یابد‪ ،‬در‬ ‫حالی که جریان احیاکننده (فعال‌کننده مجدد) درون بخش دیگر‪،‬‬ ‫جریان پیدا می‌کند‪.‬‬

‫مواد خشک‌کن شیمیایی‬

‫ویژگی‌های مطلوب خشک‌کن برای عملکرد بهینه رطوبت‌زدایی‬

‫ش��کل هم‌دمای��ی و ظرفیت جذب باالی رطوبت اس��ت‪ .‬خطوط‬

‫تصویر (‪ :)3‬فرآیندهای تناوبی رطوبت‌زدایی‬

‫هم‌دمایی سیلیکاژل تقریبا خطی هستند‪ .‬ظرفیت جذب رطوبت‬ ‫باال اس��ت‪ .‬خشک‌کن در دمای نسبتا پایین فعال می‌شود و برای‬ ‫رطوبت‌زدایی متعادل‪ ،‬مناسب است‪ .‬الک مولکولی دارای خطوط‬ ‫هم‌دمایی بسیار شیب‌دار در رطوبت نسبی پایین است‪ .‬خشک‌کن‬ ‫در دماهای نس��بتا باال مجددا فعال می‌شود و برای رطوبت‌زدایی‬ ‫زیاد مورد اس��تفاده ق��رار می‌گیرد‪ .‬خط��وط هم‌دمایی نوع ‪1-M‬‬ ‫عملکرد بهینه رطوبت‌زدایی را از خود نش��ان می‌دهد‪ ،‬مخصوصا‬ ‫هنگامی که همراه با دماهای باالی احیای مجدد به کار می‌رود‪.‬‬

‫تصویر (‪ :)4‬رطوبت‌زدایی خشک‌کن مایع به همراه‬ ‫کویل‌های گرمایش و سرمایش‬

‫چرخ دوار خشک‌کن‬ ‫مواد خشک‌کن مناسب‬

‫نیاز به تعمیرات و نگه‌داری کم‬

‫محتوای بزرگ خشک‌کن‬

‫نقطه شبنم بسیار پایین می‌تواند حاصل شود‬

‫ارتفاع چرخ و اندازه لبه آن (برای س��طح تماس زیاد و افت‬

‫معایب‬ ‫س��رعت جریان هوا باید برای نگه داشتن سرعت یکنواخت‬ ‫درون مخ��ازن و جلوگیری از ایجاد گ��رد و غبار در حد پایین نگه‌‬ ‫داشته شود‪.‬‬ ‫نقطه شبنم یکنواخت برای هوای خروجی تحت فرآیند قرار‬ ‫گرفته‪ ،‬به دلیل تغییرات محتوی رطوبت در خش��ک‌کن جاذب‪،‬‬

‫فشار کم)‬ ‫ابعاد و هزینه عملکرد واقعی بستگی به چندین عامل اضافی‬ ‫دیگر نیز دارد که باید مورد توجه قرار گیرند‪ .‬این موارد شامل‪:‬‬ ‫دما و رطوبت هوای ورودی فرآیند‬ ‫رطوبت هوای خروجی‬ ‫دما و رطوبت هوای ورودی فعال‌کننده‬

‫نمی‌تواند ثابت نگه‌داشته شود‪.‬‬

‫سرعت سطحی دو جریان هوا‬

‫رطوبت‌زداهای خشک‌کن دورانی‬

‫اندازه بخش فعال‌کننده مجدد است‬

‫یک رطوبت‌زدای خشک‌کن جامد دورانی در تصویر (‪ )6‬نشان‬

‫داده شده است‪ .‬بر خالف عملکرد متناوب برج‌های یکپارچه بسته‪،‬‬ ‫رطوبت‌زداهای خشک‌کن دورانی از یک چرخ (یا استوانه) استفاده‬ ‫می‌کنند که به طور پیوسته در حال دوران است و هوا را در سطوح‬ ‫رطوبت ثابت تحویل می‌دهد‪.‬‬

‫ذکر این نکته الزم است که‪:‬‬

‫رطوبت باالی هوای ورودی به دما و رطوبت بیش��تر هوای‬ ‫خروجی منجر می‌شود (گرمای بیشتر از عمل جذب آزاد می‌شود)‪.‬‬ ‫س��رعت س��طحی کمتر جریان فرآیند‪ ،‬منج��ر به رطوبت‬ ‫خروجی کمتر و دمای باالتر می‌شود‪.‬‬

‫چرخ‌های خش��ک‌کن ب��ه طور معم��ول از ذرات بس��یار ریز‬

‫ک کردن عمیق‌تر‬ ‫دماهای باالتر احیای مجدد منجر به خش ‌‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫برخی از مالحظات برای انتخاب چرخ خشک‌کن عبارتند از‪:‬‬

‫صفحه ‪ / 34‬شماره ‪33‬‬

‫و در نتیجه رطوبت کمتر هوای خروجی و دمای باالتر آن می‌شود‪.‬‬ ‫هنگامی که دمای پایین‌تر هوای خروجی مورد نیاز اس��ت‪،‬‬

‫سیستم‌های تراکمی تبخیری در دماهای زیر نقطه شبنم ‪ 45‬تا‬

‫هوای خروجی فرآیند باید توسط یک مبدل حرارتی سرماساز‌شود‪.‬‬

‫‪ 50‬درجه فارنهایت‪ ،‬ناکارآمد هستند‪ .‬هنگامی که در سوپرمارکت‌ها‬

‫سرمایش نهایی هوای خروجی فرآیند می‌تواند با رطوبت‌زنی‬

‫استفاده می‌شوند‪ ،‬به نرخ‌های جریان هوای باالیی نیاز دارند‪ .‬این‬

‫جزیی به دست آید (این عمل‪ ،‬رطوبت‌زدایی در بخش قبلی را بی‌اثر‬ ‫می‌کند)‪.‬‬ ‫موارد زیر تعدادی از عوامل رایج برای چرخ‌های دوار خشک‌کن‬ ‫هستند‪:‬‬

‫هوا برای احس��اس راحتی باید گرمایش مجدد ش��ود و کویل‌های‬ ‫اواپرات��ور برای کارآیی بهتر به ط��ور مرتب تحت عمل برفک‌زدایی‬ ‫قرار گیرند‪ .‬سیستم‌های پیوندی عملکرد اصالح شده و هزینه‌های‬ ‫انرژی پایین‌تری را ارایه می‌دهند‪.‬‬

‫سرعت دوران‪ 4 :‬الی ‪ 10‬دور در دقیقه (‪)rpm‬‬

‫تصویر (‪ )7‬یک سیس��تم تهوی��ه مطبوع پیون��دی رایج برای‬

‫میزان خشک‌کن‪٪70-80 :‬‬

‫س��وپرمارکت‌ها را نشان می‌دهد‪ .‬مخلوطی از هوای خارج و هوای‬

‫اندازه لبه (شیار)‪ 1 :‬الی ‪ 2‬میلی‌متر‬

‫برگش��تی‪ ،‬از درون ی��ک خش��ک‌کن و چرخ‌های تب��ادل حرارت‬

‫بخش فعال‌سازی مجدد‪ 25-30٪ :‬چرخ‬

‫محس��وس عبور می‌کند (جایی که رطوبت‌زدایی و پیش‌سرمایش‬

‫سرعت سطحی‪ 300-700 :‬فوت بر دقیقه (‪)fpm‬‬

‫صورت می‌گیرد)‪ ،‬س��پس وارد چیلرهای معمولی و مرسوم شده‬

‫دمای فعال‌سازی‪ 100-300 :‬درجه فارنهایت‬

‫ت وارد ش��ود‪ ،‬چرخ‬ ‫قب��ل از این ک��ه به داخل فضای س��وپرمارک ‌‬ ‫تبادل‌کننده حرارت محسوس به وسیله هوای خارج‪ ،‬سرد شده و‬

‫سیکل‌های پیوندی‬

‫تع��داد مح��دودی از سیس��تم‌های پیون��دی متش��کل از‬

‫رطوبت‌زداهای خش��ک‌کن شیمیایی‪ ،‬سیستم‌های تهویه مطبوع‬ ‫تراکم��ی تبخی��ری و محرک‌ه��ای الکتریکی در ح��ال حاضر در‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫ویترین‌های باز مواد غذایی مناسب هستند‪.‬‬

‫سوپرمارکت‌ها مورد استفاده هستند‪ .‬این کاربرد به طور ویژه برای‬ ‫اهداف مورد نظر‪ ،‬مناس��ب هستند‪ .‬از آنجایی که بارهای حرارت‬

‫چرخ خشک‌کن با هوایی که با گاز طبیعی حرارت داده شده است‬ ‫احیا می‌گردد‪ .‬هزینه انرژی می‌تواند با پیش‌گرمایش جریان هوای‬ ‫فعال‌کننده با حرارت اضافی خارج ش��ده از کندانس��ور تبرید و یا‬ ‫سیستم تهویه مطبوع‪ ،‬کاهش داده شود‪.‬‬

‫مزایای این نوع سیستم پیوندی عبارتند از‪:‬‬

‫نهان باال هس��تند‪ ،‬به دلیل تع��داد زیاد اف��راد و رفت و آمدهای‬

‫نیاز به تهویه مطبوع تا ‪ ٪20‬کاهش می‌یابد‪.‬‬

‫مک��رر از درب‌ها‪ ،‬همچنین‪ ،‬هوای با رطوبت نس��بی پایین‪ ،‬برای‬

‫از آنجایی که کویل‌های اواپراتور در دمای باالتری هس��تند‪،‬‬

‫تصویر (‪ :)5‬برج رطوبت‌زدایی یکپارچه بسته‬

‫تصویر (‪ :)6‬چرخ خشک‌کن رطوبت‌زدایی دوار‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 35‬شماره ‪33‬‬

‫سیس��تم تراکمی تبخی��ری با ضریب عملک��رد (‪ )cop‬باالتری کار‬ ‫می‌کند‪.‬‬

‫الزامات جریان هوا کاهش داده می‌شود‪ .‬انرژی فن الکتریکی‬

‫ذخیره شده و اندازه کانال‌ها می‌یابد‪.‬‬

‫از آنجایی که دفعات س��یکل برفک‌زدایی به طور گسترده‌ای‬

‫کاهش داده می‌شود‪ ،‬مراحل تبرید با کارآیی بیشتری عمل می‌کنند‪.‬‬

‫تهویه مطبوع به وسیله خشک‌کن‌های جامد‬

‫سیستم‌های تهویه مطبوع خشک‌کن مستقل زیادی پیشنهاد‬

‫شده‌اند و به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته‌اند‪ .‬این سیستم‌ها‬

‫شامل یک چرخ خش��ک‌کن‪ ،‬چرخ تبادل‌کننده گرمای محسوس‬ ‫و صفحات تبخیرکننده هستند‪ .‬عمل جذب می‌تواند آدیاباتیک یا‬ ‫سرمایش��ی باشد (اگر عمل س��رمایش با عمل جذب ترکیب شده‬ ‫باش��د)‪ .‬هنگامی که اتاق رطوبت‌زدایی ش��ده و هوا در آن گردش‬

‫می‌کند‪ ،‬گفته می‌ش��ود که سیس��تم در حالت جریان گردشی کار‬ ‫می‌کند‪ .‬هنگامی که ‪ 100٪‬ه��وای بیرون به عنوان جریان فرآیند‬ ‫استفاده می‌شود‪ ،‬سیستم در حالت تهویه عمل می‌کند‪.‬‬

‫در مسیر جذب سطحی جریان هوای فرآیند که از محیط بیرون‬

‫وارد سیستم شده اس��ت‪ ،‬از درون بخش خشک چرخ خشک‌کن‬

‫عبور می‌کند که در آنجا رطوبت‌زدایی شده و به وسیله حرارت آزاد‬ ‫حرارت محسوس عبور می‌کند و به عنوان هوای خشک و تا حدی‬

‫گرم‪ ،‬خارج می‌ش��ود‪ .‬هوای گرم و خش��ک که از رطوبت‌زدا خارج‬ ‫شده‪ ،‬وارد مبدل حرارتی می‌شود که به صورت محسوس تا نزدیک‬

‫دمای اتاق س��رد شده است‪ .‬این هوا س��پس از درون سردکننده‬

‫تبخیری عبور می‌کند و به مقدار بیش��تری س��رد شده و تا حدی‬ ‫رطوبت‌زنی می‌شود و سپس وارد فضای تهویه‌شده می‌گردد‪.‬‬

‫در مس��یر واجذبی‪ ،‬هوا از فضای تهویه شده‌کشیده می‌شود‪،‬‬

‫سپس رطوبت‌زنی ش��ده و بدین ترتیب سرد می‌گردد‪ .‬جریان وارد‬

‫مبدل حرارتی گرمایش محس��وس ش��ده و در آنجا‪ ،‬پیش‌گرمایش‬

‫می‌شود و س��پس تا دمای احیای مجدد دلخواه توسط یک منبع‬ ‫گرمایش محسوس (گاز طبیعی‪ ،‬گرمای هدر رفته یا انرژی خورشید)‬

‫حرارت داده می‌ش��ود‪ .‬آنگاه از درون چرخ خش��ک‌کن عبور کرده‬

‫(ماده خشک‌کن را احیا می‌کند) و نهایتا از درب‌ها خارج می‌شود‪.‬‬

‫دورانی چرخ خشک‌کن‪ ،‬حساس است‪.‬‬ ‫فرآیند احیای مجدد مرحله‌ای‪ ،‬معرفی ش��د و نشان داده شد‬ ‫ک��ه عملکرد‪ ،‬زمانی بهبود می‌یابد ک��ه بخش فعال‌کننده چرخ در‬ ‫دمایی است که در جهت دوران‪ ،‬افزایش پیدا می‌کند‪ .‬سیستم‌های‬ ‫سرمایش خشک‌کن با سیکل باز می‌توانند ضریب عملکرد حرارتی‬ ‫(‪ )cop‬تا ‪ 1/3‬را داشته باشند‪ ،‬که این مساله استفاده از مبدل‌های‬ ‫حرارتی حرارت محس��وس با کارآیی ب��اال را که دارای ابعاد بزرگ و‬ ‫گران‌قیمت هستند را می‌طلبد‪.‬‬

‫نتیجه‌گیری‬ ‫تهویه مطبوع بر اساس خشک‌کن‌های شیمیایی‪ ،‬مزایای قابل‬ ‫توجهی را نسبت به سیستم‌های رایج سنتی ارایه می‌دهند‪ .‬سیستم‬ ‫خشک‌کن در سوپرمارکت‌ها به خوبی خود را نشان داده‌اند و عملکرد‬ ‫موفقیت‌آمیزی داشته‌اند‪ .‬انتظار می‌رود که این سیستم‌ها به تدریج‬ ‫به دلیل الزامات محیط‌زیستی و خصوصیت بالقوه صرفه‌جویی انرژی‬ ‫آن‌ها در بازار‪ ،‬نفوذ بیشتری داشته باشند‪ .‬مزایای سیستم‌های تهویه‬ ‫مطبوع خشک‌کن به طور خالصه در زیر بیان می‌شوند‪:‬‬ ‫مبردهای ‪ CFC‬اس�تفاده می‌ش�وند‪/‬کیفیت ه�وای داخل‬ ‫بهب�ود می‌یاب�د‪ /‬بارهای گرمای نهان و نیاز برای هوای خش�ک‬ ‫ب�ه راحتی ب�ه کار می‌روند‪ /‬کنت�رل جداگانه ح�رارت و رطوبت‬ ‫امکان‌پذیر اس�ت ‪ /‬منبع ان�رژی می‌تواند گاز طبیعی و یا گرمای‬ ‫هدررفت�ه باش�د ‪ /‬گرمایش هوای کمتری نیاز اس�ت ‪ /‬و نیاز به‬ ‫انرژی الکتریکی در شرایط تابستانی بحرانی کاهش پیدا می‌کند‪.‬‬

‫منابع‬ ‫اس��تانداردهای ‪ :62-ASHRAE/ANSI 1989‬تهوی��ه برای‬ ‫کیفیت هوای داخل‬

‫عملکرد‬

‫برای رس��یدن ب��ه عملکرد ب��اال‪ ،‬حداکثر محت��وای رطوبت‬

‫خش��ک‌کن باید باال و خطوط هم‌دمایی بهینه‌ترین شکل را داشته‬

‫باش��ند‪ .‬به عالوه ثابت شده اس��ت که عملکرد بهینه‪ ،‬به سرعت‬

‫کتاب‌های ‪:ASHRAE‬‬ ‫فصل‪ :22‬کتاب سیستم و تجهیزات‬ ‫فصل ‪ :19‬کتاب ‪Fundamental‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫ش��ده جذب‪ ،‬گرما داده می‌شود‪ .‬سپس از درون چرخ تبادل‌کننده‬

‫تصویر (‪ :)7‬سیستم تهویه مطبوع پیوندی برای‬ ‫سوپرمارکت‌ها‬

‫صفحه ‪ / 36‬شماره ‪33‬‬

‫علمی‬

‫سیستم کنارگذر ‪vav‬‬ ‫شرح‬

‫سیستم کنار‌گذر ‪ VAV‬فقط سرمایش‬

‫اس��ت‪ .‬ای��ن دس��تگاه برای سیس��تم‌های‬ ‫کوچک‌تر اس��تفاده می‌شود‪ .‬یکی از مزایای‬ ‫سیستم کنار‌گذر ‪ ،VAV‬پایین بودن هزینه‬ ‫نصب آن است‪ .‬با وجود این‪ ،‬مصرف انرژی‬ ‫نسبتا باالیی دارد‪ .‬این سیستم اکنون رایج‬ ‫نیس��ت اما هنوز موجود ب��وده و معموال در‬ ‫ساختمان‌های قدیمی‌تر پیدا می‌شود‪.‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫هیچ‌گونه دمپر ه��وای اولیه برای این‬ ‫سیستم وجود ندارد‪ ،‬به جای آن‪ ،‬یک دمپر‪،‬‬ ‫مدوله (تنظیم تدریجی) می‌شود تا خروجی‬ ‫هوای تغذیه ثانویه و خروجی هوای برگشت‬ ‫را کنترل کند‪ .‬زمانی که بیشتر هوا‪ ،‬به هوای‬ ‫تغذیه ثانویه می‌رود‪ ،‬هوای کمتری به مسیر‬ ‫هوای برگش��ت می‌رس��د (معموال در باالی‬ ‫س��قف کاذب قرار دارد)‪ .‬زمان��ی که هوای‬ ‫کمی ب��ه هوای تغذیه ثانوی��ه می‌رود مقدار‬ ‫بیشتری به هوای برگشت می‌رود‪.‬‬ ‫یک سیس��تم کنار‌گذر‪ ،‬باید یک بادزن‬ ‫هوای برگش��ت در سیس��تم هوای مرکزی‬ ‫داشته باشد که از فشار هوای خیلی زیاد در‬ ‫سقف کاذب جلوگیری کند‪.‬‬

‫پایانه‬

‫هوای اولی��ه‪ ،‬حدودا ت��ا ‪ 55°F‬خنک‬

‫ندارد (تصویر ‪ .)1‬این مس��اله‪ ،‬یعنی این‌که‬

‫سیستم هوای مرکزی‬

‫به جای آن‪ ،‬یک دمپر به وسیله یک موتور‪،‬‬

‫سیس��تم کنار‌گذر ‪ ،VAV‬مش��ابه سیستم‬

‫هوای اولیه در واحد پایانه‪ ،‬کنترل نمی‌شود‪.‬‬

‫مق��دار هوای اولیه ورودی به کانال ثانویه را‬ ‫کنترل می‌کند‪ .‬ه��وای اولیه‌ای که به فضا‬

‫تغذیه نش��ده است‪ ،‬وارد پلنوم سقف کاذب‬

‫هوای برگشتی می‌شود و به هوارسان مرکزی‬ ‫برمی‌گ��ردد‪ .‬در زی��ر یک ترتی��ب معمول از‬ ‫سیستم کنترل‪ ،‬ارایه می‌شود‪.‬‬

‫سیستم هوای مرکزی (تصویر ‪ )2‬برای‬

‫فقط س��رمایش ‪ VAV‬است‪ .‬از آنجا که این‬ ‫سیس��تم‪ ،‬فقط س��رمایش دارد‪ ،‬گرمایش‬ ‫با استفاده از وس��ایل دیگر فراهم می‌شود‪.‬‬ ‫هوای اولیه‪ ،‬فشار پایینی دارد‪.‬‬

‫ل نشدن‪:‬‬ ‫اشغا ‌‬ ‫ب��ادزن برگش��ت و ب��ادزن تغذی��ه‪،‬‬

‫سرمایش‬

‫موتور دمپر‪ ،‬هوای ثانویه را بر اساس‬

‫یک س��یگنال از ترموس��تات موجود درون‬

‫فضا‪ ،‬مدوله می‌کند‪.‬‬

‫س��رمایش به وس��یله ی��ک کویل در‬

‫سیستم هوای مرکزی‪ ،‬تامین می‌شود‪.‬‬

‫برای س��رمایش کام��ل‪ ،‬دمپر هوای‬

‫ثانویه به‌حالت کامال باز تغییر می‌یابد تا هوا‬

‫نمی‌چرخند‪.‬‬ ‫دمپرهای ‪( EA‬هوای خروجی) و ‪OA‬‬

‫(هوای خارجی) باز هس��تند‪ .‬این مساله از‬ ‫ی��خ زدن کویل در دماه��ای بیرونی پایین‪،‬‬ ‫جلوگیری می‌کند‪.‬‬ ‫دمپر هوای برگشت ‪ RA‬باز است‪.‬‬

‫به درون فضا‪ ،‬تغذیه شود‪ .‬همه هوای اولیه‪،‬‬

‫وارد کانال تغذیه هوای ثانویه می‌شود‪.‬‬

‫زمانی که س��رمایش کمی مورد نیاز‬

‫اس��ت‪ ،‬دمپر هوای ثانویه به فضا‪ ،‬به حالت‬ ‫بس��ته‪ ،‬تغییر می‌یابد‪ .‬هوای اولیه اضافی‪،‬‬

‫وارد خروجی هوای برگش��ت می‌ش��ود و به‬

‫هوارسان مرکزی برمی‌گردد‪.‬‬ ‫تک‌کاناله‬

‫تصویر (‪ )1‬سیستم کنارگذر ‪VAV‬‬

‫دوکاناله‬

‫می‌ش��ود‪ .‬هیچ کاراندازی روی دمپر هوای‬ ‫اولیه‪ ،‬همچنین هیچ حس‌گر سرعتی وجود‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫هوای اولیه‬ ‫ثابت‬ ‫متغیر‬

‫هوای ثانویه‬ ‫ثابت‬ ‫متغیر‬

‫صفحه ‪ / 37‬شماره ‪33‬‬

‫کنارگذر به‬ ‫هوای برگشتی‬ ‫هوای‬ ‫ثانویه‬

‫اگ��ر دمای هوای مخلوط‪ ،‬خیلی گرم‬ ‫دمپر دستی برای‬ ‫متعادل‌سازی‬

‫باشد‪ ،‬سیستم کنترل‪ ،‬شیر را به روی کویل‬ ‫سرمایی‪ ،‬باز می‌کند تا دمای مورد نیاز برای‬ ‫هوای اولیه‪ ،‬فراهم شود‪.‬‬

‫دمپر‬ ‫کنارگذر‬

‫هوای اولیه‬ ‫فشار پایین‬

‫دمای تخلیه ه��وای اولیه‪ ،‬به دمای‬

‫حداقل (معم��وال در حدود ‪ ،)58°F‬محدود‬

‫می‌شود‪.‬‬

‫مزایای یک سیستم کنار‌‌گذر‪:‬‬

‫ی��ک کانال هوای اولیه می‌تواند برای‬

‫بسیاری از مناطق استفاده شود‪.‬‬ ‫قیمت نصب‪ ،‬خیلی پایین است‪.‬‬

‫تصویر (‪ )1‬پایانه کنارگذر‬

‫دوره پیش‌سرمایش صبحگاهی‪:‬‬ ‫ای��ن دوره یک یا دو س��اعت قبل از‬ ‫اشغال فضا‪ ،‬شروع به کار می‌کند‪.‬‬ ‫بادزن‌های برگشت و تغذیه‪ ،‬شروع به‬ ‫کار می‌کنند‪.‬‬ ‫دمپره��ای ‪ RA ،EA‬و ‪ OA‬مدول��ه‬

‫استفاده شود‪ ،‬جریان هوای ثابت در عرض‬

‫مد اشغال‌شده‪:‬‬

‫ساعت‌های زمان اشغال به وسیله یک‬

‫ساعت‪ ،‬از قبل مشخص می‌شوند‪.‬‬ ‫بادزن‌های برگشت و تغذیه به صورت‬ ‫پیوسته روشن هستند‪.‬‬

‫اگر هوای بیرون‪ ،‬باالی ‪ 75°F‬باشد‪،‬‬

‫دمپ��ر ‪ OA‬در وضعی��ت حداق��ل‪ ،‬مدوله‬ ‫می‌شود‪.‬‬

‫اندازه کافی تامین گردد که گرم‌ترین فضا را‬

‫اگ��ر هوای بیرون‪ ،‬زیر ‪ 75°F‬باش��د‪،‬‬

‫زمان��ی که هم��ه مکان‌ها ب��ه دمای‬

‫هوایی را در کانال هوای اولیه فراهم می‌کنند‬

‫پیش‌سرمایش کند‪.‬‬ ‫تنظیم شده رسیدند‪ ،‬دوره متوقف می‌شود‪.‬‬

‫دمپرهای هوای مخلوط (‪ RA ،EA‬و ‪،)OA‬‬ ‫که گرم‌ترین مکان‪ ،‬خنک شود‪.‬‬

‫کویل‪ ،‬آن را از یخ‌زدگی حفظ می‌کند‪.‬‬

‫معایب یک سیستم کنار‌گذر‪:‬‬

‫هزینه انرژی به دلیل جریان ثابت هوا‬

‫برای تغذیه اولیه‪ ،‬خیلی باال است‪.‬‬ ‫کانال بزرگ‌ت��ر و بادزن بزرگ‌تر‪ ،‬الزم‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫هنگامی ک��ه دمپر‪ ،‬کانال تغذیه اتاق‬ ‫را می‌بندد‪ ،‬هوا به شکاف‌های سقف کاذب‬ ‫می‌رود‪ .‬فش��ار اس��تاتیک خیل��ی کمی در‬ ‫بازشوی س��قف کاذب وجود دارد‪ .‬بنابراین‬ ‫مقدار هوا از کانال هوای اولیه‪ ،‬افزایش پیدا‬ ‫می‌‌کند‪ .‬این موضوع‪ ،‬هوای بیش��تری را به‬

‫بادزن هوای برگشت‬ ‫و موتور‬

‫داخل سقف کاذب‪ ،‬خالی می‌کند و ممکن‬ ‫اس��ت ترمینال‌های دیگر را از هوای اولیه‪،‬‬ ‫محروم کند‪.‬‬ ‫اگر فشار خیلی زیادی در سقف کاذب‬ ‫ب��ه وجود آید‪ ،‬ه��وا ممکن اس��ت از درون‬ ‫دریچه‌های سقفی‪ ،‬به داخل فضاها برگردد‪.‬‬

‫پایانه‬ ‫‪VAV‬‬

‫این موضوع‪ ،‬به سرمایش اضافی در فضاها‪،‬‬ ‫منجر می‌شود‪.‬‬ ‫کویل سرمایی‬

‫ی��ک بادزن ه��وای برگش��ت باید در‬

‫فیلتر‬

‫تصویر (‪ )2‬هوارسان مرکزی برای سیستم کنارگذر ‪VAV‬‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫سیس��تم هوای مرکزی نصب شود تا فضای‬ ‫سقف کاذب‪ ،‬تحت فشار قرار نگیرد‪.‬‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫می‌ش��وند تا هوای س��رد مخلوط ش��ده به‬

‫اگر یک کویل س��رمایش مرکزی ‪DX‬‬

‫صفحه ‪ / 38‬شماره ‪33‬‬

‫شیرهای کنترل‬ ‫تجهیزات تبرید‬

‫علمی‬

‫تنظیم‌کنن�ده فش�ار محفظ�ه‬ ‫میل‌لنگ (کارتل)‬ ‫هنگام��ی ک��ه کمپرس��ور روش��ن‬ ‫می‌ش��ود‪ ،‬بار س��نگینی به موتور وارد‬ ‫می‌آید‪ .‬در مقایس��ه با شرایط بار عادی‬ ‫یا حتا غیرعادی فشار کارتل در باالترین‬ ‫مقدار خود است‪.‬‬ ‫وظیفه رگوالتور‪ ،‬تنظیم فشار کارتل‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫در اندازه‌ای است که از تحمیل اضافه‌بار‬ ‫به موتور جلوگیری نماید‪ .‬بروز فشار باال‬ ‫هنگامی اتفاق می‌افتد که فشار اواپراتور‬ ‫از فشار عملکردی معمول بیشتر باشد‪.‬‬ ‫برای مثال‪:‬‬ ‫‪ -1‬روش��ن ش��دن کمپرسور پس از‬ ‫اتمام برفک‌زدایی‪.‬‬

‫فش��ار کارت��ل باید ب��ر روی اع��داد زیر‬

‫کرده و از کاهش فش��ار کمتر از فش��ار‬

‫تنظیم گردد‪:‬‬

‫از پیش تعیین‌ش��ده جلوگی��ری نماید‪.‬‬

‫ کمپرس��ورهای بسته و نیمه‌بسته‬‫‪ 2.5‬بار‬ ‫ کمپرس��ورهای ب��از ب��ا موت��ور‬‫استاندارد ‪ 3‬بار‬ ‫ کمپرسورهای باز با موتور بزرگ‌تر‬‫‪ 5.4‬بار‬ ‫تنظیم��ات نهای��ی باید بر اس��اس‬ ‫مش��خصات پالک موتور صورت گیرد تا‬ ‫جریان کاری موتور متناسب گردد‪.‬‬

‫تنظیم‌کننده فشار اواپراتور‬

‫این ش��یر جه��ت کنترل دم��ای تبخیر‬ ‫سیس��تم‌هایی مانن��د آب‌س��ردکن‌ها و‬ ‫نوش��ابه‌خنک‌کن‌ها به کار برده می‌شود‬ ‫تا دما‪ ،‬فشار اواپراتور را ثابت نگه‌داشته‬ ‫و از یخ زدن آن جلوگیری نماید‪.‬‬ ‫شیر فوق همچنین در سیستم‌های‬ ‫ط مکش اواپراتور‬ ‫دو اواپرات��وری‪ ،‬در خ ‌‬ ‫گرم‌تر نصب می‌شود‪ .‬برای جلوگیری از‬ ‫انتقال مبرد از اواپراتور گرم‌تر به س��وی‬ ‫اواپراتور س��ردتر‪ ،‬هنگامی که س��یکل‬

‫ط مکش نصب‬ ‫این ش��یر بر روی خ ‌‬

‫خاموش اس��ت‪ ،‬وجود ش��یر یک‌طرفه‬

‫می‌شود تا فشار درون اواپراتور را کنترل‬

‫ضروری اس��ت‪( .‬تصوی��ر ‪ 2‬را مالحظه‬

‫‪ -2‬هنگامی که ب��ار راه‌اندازی زیاد‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫‪ -3‬هنگامی که به علت برفک‌زدایی‬ ‫با گاز داغ‪ ،‬فشار مکش باال باشد‪.‬‬ ‫‪ -4‬هنگام��ی ک��ه فش��ار مکش به‬ ‫شدت تغییر می‌کند‪.‬‬ ‫‪ -5‬وجود فش��ار مکش باال به مدت‬ ‫طوالنی‬ ‫تصویر (‪ )1‬نص��ب رگوالتور در خط‬ ‫مکش را نشان می‌دهد‪.‬‬ ‫به عنوان ی��ک راهنمایی‪ ،‬رگوالتور‬

‫تصویر (‪ )1‬مکان نصب تنظیم‌کننده فشار کارتل‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫صفحه ‪ / 39‬شماره ‪33‬‬

‫می‌ش��ود که ش��یر ب��از ش��ده و حجم‬

‫تنظیم‌کننده فشار اواپراتور‬

‫بیش��تری از آب به کندانس��ور راه یابد‪.‬‬

‫اواپراتور گرم‌تر‬

‫به طور خودکار کاهش فشار عملکردی‬ ‫باع��ث کاه��ش ن��رخ حجم��ی آب به‬

‫شیر یک‌طرفه‬

‫کندانسور‪ ،‬خواهد شد‪.‬‬

‫اواپراتور سردتر‬

‫مح��ل نص��ب ای��ن ش��یر می‌تواند‬

‫خط مایع‬

‫متفاوت باش��د‪ .‬ممکن اس��ت که شیر‬ ‫تصویر (‪ )2‬محل نصب شیر یک‌طرفه‪ ،‬سیستم دو اواپراتوری‬

‫در ورودی یا خروجی کندانس��ور نصب‬ ‫گ��ردد‪ .‬به ط��ور معمول این ش��یر در‬ ‫خروج��ی کندانس��ور نصب می‌ش��ود تا‬

‫لوله مویین به سرسیلندر‬

‫هنگامی که ش��یر در زم��ان عملکرد و‬ ‫تنظیم عادی جریان آب بسته می‌شود‪،‬‬ ‫شیر تنظی ‌م‬ ‫جریان آب‬

‫کندانس��ور خال��ی نمان��د‪ .‬تصوی��ر (‪)3‬‬

‫وضعیت نصب ش��یر را در هر دو حالت‬ ‫نشان می‌دهد‪.‬‬ ‫ش��یر فوق قابل تنظیم اس��ت‪ .‬به‬

‫آب گرم خروجی‬

‫عن��وان ی��ک راهنمای��ی ب��رای حالت‬

‫آب سرد ورودی‬ ‫لوله مویین به سرسیلندر‬

‫عملکردی‪ ،‬ش��یر باید به گونه‌ای تنظیم‬ ‫خروج��ی آب حدود ‪)15-18°F( 7-9°C‬‬

‫باقی بماند‪.‬‬ ‫شیر تنظیم‬ ‫جریان آب‬ ‫آب گرم خروجی‬ ‫آب سرد ورودی‬

‫شیر معکوس‌کننده یا دوطرفه‬ ‫این مدل از شیرها در سیستم‌های‬ ‫برفک‌زدای گاز داغ و تهویه مطبوع‌های‬ ‫اتاقی به کار می‌رون��د و قادرند به طور‬

‫تصویر (‪ )3‬محل نصب شیر تنظیم جریان آب‬

‫کنید)‬

‫شیر تنظیم جریان آب‬ ‫ن��وع فش��اری این ش��یرها بس��یار‬ ‫متداول اس��ت و در سیس��تم‌های آب‬

‫موث��ری جری��ان مب��رد را از اواپراتور و‬ ‫کندانسور‪ ،‬هنگامی که دوره برفک‌زدایی‬

‫چگالش یا فش��ار س��رعملکردی به کار‬

‫آغاز می‌شود‪ ،‬معکوس نمایند‪ .‬در تهویه‬

‫می‌‌رود‪.‬‬

‫مطبوع‌های اتاقی‪ ،‬شیر دوطرفه‪ ،‬جریان‬

‫این ش��یر به گونه‌ای طراحی ش��ده‬ ‫اس��ت که هنگامی که دستگاه در حال‬

‫مب��رد را هنگامی که نیاز به گرمایش به‬ ‫وجود می‌آید‪ ،‬معکوس می‌نماید‪.‬‬

‫س��رد جهت کنترل ن��رخ جریان‌ گذری‬

‫استراحت به س��ر می‌برد جریان آب به‬

‫ش��یر دوطرف��ه در حقیق��ت از نوع‬

‫کندانس��ور را قطع می‌نمای��د‪ .‬هر گونه‬

‫الکترومغناطیسی اس��ت که سلونویید‬

‫از کندانسور‪ ،‬متناس��ب با تغییرات در‬

‫افزایش در فش��ار س��رعملکردی باعث‬

‫آن تحریک ش��ده و توس��ط فشار عمل‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫ش��ود تا اختالف دمای بی��ن ورودی و‬

‫صفحه ‪ / 40‬شماره ‪33‬‬

‫می‌کن��د‪ .‬تصوی��ر (‪ )4a‬چگونگی نصب‬ ‫ش��یر دوطرفه را نش��ان می‌دهد‪ .‬برای‬ ‫نصب شیر‪ ،‬الزم است که از جوش‌کاری‬

‫چرخه برفک‌زدایی‬ ‫‪A‬‬ ‫ ‬

‫‪ B‬‬ ‫‪C‬‬ ‫ ‬ ‫‪D‬‬ ‫ ‬ ‫‪E‬‬ ‫ ‬ ‫‪F‬‬ ‫ ‬ ‫‪ G‬‬

‫شیر دوطرفه‬ ‫(معکوس‌کننده)‬ ‫اواپراتور‬ ‫اکسپنشن ولو‬ ‫شیر یک‌طرفه‬ ‫رسیور‬ ‫کندانسور‬ ‫کمپرسور‬

‫اس��تفاده گ��ردد‪ .‬در این ص��ورت الزم‬ ‫است که سیم‌پیچی سلونویید (که قابل‬ ‫باز شدن اس��ت) را از شیر جدا کرده و‬ ‫یک پارچه نم‌دار را به دور شیر بپیچید‬ ‫تا از آس��یب وارد شدن به مکانیزم شیر‬ ‫هنگامی که عملیات جوش‌کاری باعث‬ ‫تولید گرما می‌شود‪ ،‬جلوگیری شود‪.‬‬

‫فشنگی ذوب‌شونده‬ ‫توجه‪ :‬قبل از ش��ارژ یک سیس��تم‬ ‫ب��ا مب��رد جدید ی��ا جایگزی��ن‪ ،‬درجه‬ ‫فش��نگی‌‌های ذوب‌ش��ونده را بررس��ی‬ ‫کنی��د‪ .‬کندانس��ورها و رس��یورها ب��ه‬

‫تصویر (‪ )4a‬نصب شیر دوطرفه‬

‫فشنگی‌های ذوب‌شونده مجهز هستند‬

‫چیلر جذ‌بی گازسوز‬

‫که جزو قطعات ایمنی در مقابل افزایش‬ ‫فش��ار در مواجه��ه با آتش به حس��اب‬

‫سیکل گرمایش‬

‫می‌آیند (افزایش فش��ار عملکردی بیش‬

‫شیر دوطرفه‬

‫کمپرسور‬

‫از حد مجاز توس��ط کلید قطع‌کن فشار‬ ‫باال کنترل می‌ش��ود)‪ .‬ب��ه طور معمول‬

‫کویل خارجی‬

‫کویل داخلی‬

‫فش��نگی‪ ،‬یک قطعه برنجی اس��ت که‬ ‫دارای یک سوراخ ‪ 3‬میلی‌متری در مرکز‬ ‫ک فلز ب��ا نقطه ذوب‬ ‫آن اس��ت که با ی ‌‬

‫شیر یک‌طرفه‬

‫سیکل سرمایش‬ ‫شیر دوطرفه‬

‫کمپرسور‬

‫پایین لحیم شده است‪.‬‬ ‫ای��ن نکته مهم اس��ت ک��ه هنگام‬ ‫تعوی��ض ای��ن قطع��ه‪ ،‬قطع��ه صحیح‬ ‫انتخاب ش��ود‪ .‬در زیر نقاط ذوب مورد‬

‫کویل خارجی‬

‫کویل داخلی‬

‫ریسیور‬

‫جریان مبرد‬

‫تصویر (‪ )4b‬سیکل‌های گرمایش و سرمایش برای سیستم شیر دوطرفه‬

‫یکتا تهویه اروند‬

‫اصالت تهویه مطبوع‬

‫نیاز برای سیس��تم‌های گوناگون آورده‬ ‫شده است‪:‬‬

‫)‪100°C (210°F‬‬

‫ ‪R12‬‬

‫)‪76°C (170°F‬‬

‫ ‪R22‬‬

‫)‪76°C (170°F‬‬

‫ ‪R502‬‬

‫)‪68°C (155°F‬‬

‫ ‪R717‬‬