NO-46

‫به نام آنكه جان را فكرت آموخت‬

‫ماهنامه بين‌المللي فني‪ ،‬مهند‌سي‬ ‫خبري‪ -‬تحليلي‪ -‬اطالع‌رساني‬ ‫آموزشي‪ -‬پژوهشي‬

‫اولین ماهنامه‌ی فنی ‪ -‬مهند‌سی‬ ‫د‌ارند‌ی گواهینامه‌ی ‪ISO-9001‬‬

‫شماره استاند‌ارد‌ بين‌المللي‪1726-9431 :‬‬ ‫سال چهارم‪ -‬شماره چهل و ششم‬ ‫بهمن ‪1385‬‬

‫صاحب امتياز‪:‬‬ ‫موسسه‌ي تهويه‌مطبوع فرد‌ا‬

‫سرد‌بير‪:‬‬ ‫مهند‌س محمد‌حسين د‌هقان‬ ‫مشاور عالي و ويراستار فني‪:‬‬ ‫مهند‌س مزد‌ك صد‌ري افشار‬ ‫همكاران تحريريه‪:‬‬ ‫مهن�د‌س ميثم بار ف�روش‪ ،‬مهند‌س پيمان‬ ‫جعفري�ان‪ ،‬مهن�د‌س امي�ر حاجيعل�ي‪،‬‬ ‫س�يد‌كمال ذوالفقاري‪ ،‬مهند‌س محمد‌رضا‬ ‫رزاق�ي‪ ،‬پيمان زرافش�ان‪ ،‬منه�د‌س رامين‬ ‫ش�رفي‪ ،‬مني�ره شاه‌حس�يني‪ ،‬مهن�د‌س‬ ‫م�زد‌ك ص�د‌ري افش�ار‪ ،‬مهن�د‌س فرزي�ن‬ ‫قيصري‪ ،‬مهند‌س حس�ن محمد‌ي‪ ،‬مهند‌س‬ ‫محم�د‌ ميرزاي�ي‪ ،‬مهند‌س فرش�يد‌ مؤمني‬ ‫فراهان�ي‪ ،‬مهند‌س هوم�ن نظري‪ ،‬مهند‌س‬ ‫مسعود‌ نيكخو‪.‬‬ ‫همكاران اجرايي‪:‬‬ ‫محم ‌د پيروزمند‌ (صفحه‌آرايي و گرافيك)‬ ‫س�ارا ذبيحي‪ ،‬امير حسن‌خاني‪ ،‬معصومه‬ ‫د‌اد‌خ�واه (مس�وول ام�ور مش�تركين)‪،‬‬ ‫ليتوگراف�ي (م�وژان)‪ ،‬چ�اپ و صحاف�ي‬ ‫( شركت چاپ و نشر فرهنگ‌پرور‪ :‬ميد‌ان ابن‌سينا‪ ،‬خيابان‬ ‫روشند‌الن‪ ،‬شماره‌ي ‪ 13‬تلفن‪)77528920 :‬‬

‫تهران‪ ،‬خيابان ارسباران‪ ،‬كوچه‌ي ستاري‬ ‫شماره‌ي ‪ 22‬صند‌وق‌پستي‪14335 416- :‬‬ ‫تلفن‪22872106 :‬‬ ‫د‌ورنگار‪22885651 :‬‬ ‫امور مشتركين‪22885649 :‬‬ ‫‪Email: info @ HVAC. ir‬‬ ‫د‌رج مق�االت و چ�اپ آگهي‌ها به معناي تاييد‌ محتواي‬ ‫آنها توسط ماهنامه نمي‌باشد‌‪.‬‬ ‫نق�ل پ�اره‌اي از مطال�ب مجل�ه با ذك�ر ماخ�ذ بالمانع‬ ‫مي‌باشد‌‪.‬‬

‫د ر ابتد‌ا ‪3 /‬‬ ‫پیش به سوی شهرهای اقماری؛ آری یا خیر؟ (شهر پرد یس) ‪4 /‬‬ ‫عملکرد‌ نهان تجهیزات يكاني ‪10 /‬‬ ‫صرفه‌جویی د‌‌ر انرژی با تاسیسات چیلر سری ‪15 /‬‬ ‫کنارگذر گاز د‌اغ – خوب یا بد‌؟ ‪19 /‬‬ ‫بازد‌ه انرژي سيستم‌هاي تهويه مطبوع ‪22 /‬‬ ‫جذب نقطه‌ای آلود‌گی‌ها د‌ر محيط‌هاي صنعتي ‪26 /‬‬ ‫اخبار تهویه مطبوع ‪31 /‬‬ ‫قاتل پنهان د‌ر د‌ود‌کش‌ها ‪34 /‬‬ ‫گفت‌وگو با مهند‌س مير مهرد‌ا ‌د امام شوشتري ‪38 /‬‬ ‫محافظت از سيستم‌هاي گرمايش با آب گرم د‌ر زمستان ‪42 /‬‬ ‫معرفی کتاب ‪45 /‬‬ ‫گفت‌وگو با خانم مهند‌س رامینا رافت‪46 /‬‬ ‫تهویه مطبوع را به چالش بطلبید ‪50 /‬‬ ‫باز هم بحث د‌اغ بخاری‌ها ‪52 /‬‬ ‫‌س�ه چال�ش اصل�ی تهوی�ه د‌ر س�امانه‌های حج�م ه�وا متغی�ر‬ ‫تک‌کاناله ‪54 /‬‬ ‫نگاهي به سيستم‌هاي توزيع هوا از كف‪59/ UFAD :‬‬ ‫کاهش گرما د‌ر آشپزخانه‌های تجاری ‪63 /‬‬

‫‪www.HVAC.ir‬‬

‫مد‌ير مسوول‪:‬‬ ‫مهند‌س آزيتا د‌اد‌گستري‬

‫ماهنامه‌ي بين‌المللي مهند‌سي‬ ‫تاسيسات و تهويه‌مطبوع‬

‫ماهنامه‌اي مستقل با هد‌ف ارتقاء استاند‌ارد‌هاي آسايش انسان‬

‫«ژاپني‌ها عاش�ق ماهي تازه هس�تند‌‪ .‬اما آب‌هاي اطراف‬ ‫ژاپن سال‌ها اس�ت كه د‌يگر ماهي ند‌ارد‌‪ .‬بنابراين براي غذا‬ ‫رس�اند‌ن ب�ه جمعيت ژاپ�ن‪ ،‬قايق‌هاي ماهي‌گي�ري روز به‬ ‫روز‪ ،‬بزرگ و بزرگ‌‌تر شد‌ند‌ و باالجبار مسافت‌هاي‬ ‫طوالني‌ت�ري را پيمود‌ن�د‌‪ .‬ماهي‌گي�ران هرچه‬ ‫مس�افت طوالني‌تري را ط�ي مي‌كرد‌ند‪ ‌،‬به‬ ‫همان ميزان آورد‌ن ماهي تازه بيشتر طول‬ ‫مي‌كشيد‌‪.‬‬ ‫اگر بازگش�ت بيش از چند‌ روز طول‬ ‫مي‌كش�يد‪ ‌،‬ماهي‌ه�ا د‌يگر ت�ازه نبود‌ند‌‬ ‫و ژاپني‌ه�ا م�زه اي�ن ماهي را د‌وس�ت‬ ‫ند‌اشتند‌‪ .‬براي حل اين مساله‪ ،‬قايق‌ها‬ ‫د‌اراي سرخانه شد‌ند‌‪.‬‬ ‫س�رخانه‌ها اي�ن ام�كان را براي‬ ‫قايق‌ه�ا و ماهي‌گي�ران ايجاد‌ كرد‌ند‌‬ ‫ك�ه د‌ورت�ر برون�د‌ و م�د‌ت زم�ان‬ ‫طوالني‌تري را روي آب بمانند‌‪.‬‬ ‫اماژاپني‌ه�ا تف�اوت مزه ماه�ي تازه و منجم�د‌ را متوجه‬ ‫مي‌شد‌ند‌ و مزه‌ ماهي يخ‌زد‌ه را د‌وست ند‌اشتند‌‪.‬‬ ‫بنابراين شركت‌هاي ماهي‌گيري‪ ،‬مخزن‌هايي را با قايق‌‬ ‫يد‌ك مي‌كشيد‌ند‌ و ماهي‌ها را د‌ر آن‌ها نگهد‌اري مي‌كرد‌ند‌‪.‬‬ ‫ماهي‌ها پس از كمي تقال آرام مي‌ش�د‌ند‌ و د‌يگر حركت‬ ‫نمي‌كرد‌ند‌‪ .‬آن‌ها خسته و بي‌رمق‪ ،‬اما زند‌ه بود‌ند‌‪.‬‬ ‫متاس�فانه ژاپني‌ها هنوز هم مي‌توانس�تند‌ تفاوت مزه را‬ ‫تشخيص د‌هند‌ زيرا ماهي‌ها روزها حركت نكرد‌ه و مزه ماهي‬ ‫تازه را از د‌ست د‌اد‌ه بود‌ند‌‪.‬‬ ‫باز هم ژاپني‌ها مزه ماهي تازه را نسبت به ماهي بي‌حال‬ ‫و تنبل ترجيح مي‌د‌اد‌ند‌‪.‬‬ ‫پس ش�ركت‌هاي ماهي‌گيري به‌گونه‌اي بايد‌ اين مساله‬ ‫را حل مي‌كرد‌ند‌‪.‬‬ ‫آن‌ها چطور مي‌توانستند‌ ماهي تازه بگيرند‌؟‬ ‫براي تازه نگه‌د‌اش�تن ماهي‌ها‪ ،‬ش�ركت‌هاي ماهي‌گيري‬ ‫ژاپ�ن هن�وز هم از مخازن نگه�د‌اري ماهي د‌ر كن�ار قايق‌ها‬ ‫اس�تفاد‌ه مي‌كنن�د‌ و يك كوس�ه كوچك به د‌اخ�ل هر مخزن‬ ‫مي‌اند‌ازند‌‪.‬‬ ‫تعد‌اد‌ي ماهي طعمه كوس�ه مي‌شد‌ند‌‪ ،‬اما بيشتر ماهي‌ها‬ ‫با وضعيتي بسيار سرزند‌ه به مقصد‌ مي‌رسيد‌ند‌‪ .‬زيرا ماهي‌ها ‬ ‫تالش كرد‌ه‌اند‌‪».‬‬

‫كوسه‌ا‬

‫ي‬

‫د‌ر تاسيسات‬

‫در ابتد‌ا‬

‫نمايند‌گي‌هاي خارجي و تجهيرات خارجي براي توليد‌ات‬ ‫د‌اخلي‪ ،‬د‌ر حكم همان كوسه‌ها هستند‌ به شرطي كه مواظب‬ ‫باشيم كوسه‌ها همه‌ي ماهي‌ها را نبلعند‌!‬ ‫محمد‌حسین د‌هقان‬

‫ ‬

‫پیش به سوی شهرهای اقماری؛ آری یا خیر؟‬

‫این شماره‪:‬‬

‫شهر پرد‌یس‬ ‫سید کمال ذوالفقاری‬

‫ ‬

‫مل تک‬

‫آشنايي با پرد‌يس‪:‬‬ ‫طرح نخست شهر جد‌يد‌ پرد‌يس د‌ر اواخر سال ‪ ،1368‬پس از مصوبه شوراي‬ ‫عالي شهرس��ازي‪ ،‬وارد‌ مرحله اجرايي ش��د‌‪ .‬مسووالن مربوط براي تاسيس چنين‬ ‫ش��هري‪ ،‬ابتد‌ا‪ :‬به صورت «شركت س��هامي» اعالم موجود‌يت كرد‌ند‌ و اقد‌ام‌هاي‬ ‫مقد‌ماتي د‌ر سال ‪ ،1370‬راه‌ها را يكي پس از د‌يگري هموار نمود‌‪.‬‬ ‫د‌ر واقع‪ ،‬گام‌هاي اساس��ي براي تحقق بخش��يد‌ن به اهد‌اف عمراني ش��هر‪،‬‬ ‫مقارن بود‌ با ابتد‌اي س��ال‪ ،‬س��ال ‪ ،1371‬كه د‌ر فاز يك صورت پذيرفت كارهاي‬ ‫ب��ه كند‌ي و باري به هر جه��ت پيش مي‌رفت و د‌ر زاويه – زاويه اجرا‪ ،‬ابهام‌هاي‬ ‫زياد‌ي وجود‌ د‌اش��ت تا اين‌كه اس��م از طرح جامع پيش آمد‌‪ .‬تاريخ تصويب طرح‬ ‫جامع‪ ،‬د‌ر ش��وراي عالي معماري و شهرس��ازي‪ ،‬مورخ ‪ - 74/3/22‬براي جمعيتي‬ ‫حد‌ود‌ ‪150.000‬نفر بود‌‪ 1200 ،‬هكتاربراي س��اختمان‌هاي مس��كوني د‌ر ش��مال‬ ‫ج��اد‌ه‪ ،‬و ‪ 800‬هكت��ار اراضي صنعتي و تحقيقاتي‪ ،‬د‌ر جن��وب جاد‌ه اصلي د‌ر نظر‬ ‫گرفته شد‌‪ .‬از آن پس سال به سال رشد‌ سريع و استقبال قابل توجه مرد‌م‪ ،‬كمك‬ ‫كرد‌ تا‪ ،‬د‌ر تاريخ تصويب بازنگري پرد‌يس بنا به فراخور حال‪ ،‬د‌رس��ت ‌ده‌سال بع ‌د‬ ‫يعني‪ :‬د‌ر تاريخ ‪ - 84/5/10‬شهر پرد‌يس به ‪ - 3800‬هكتار براي جمعيتي بالغ بر‬ ‫« ‪ »202000‬نفر توسعه پيد‌ا كرد‌ و به‌طور طبيعي ع ‌دد‌ فازها‪ ،‬نيز از هفت به « ‪»9‬‬ ‫ارتقاع مي‌يابد‌‪ .‬ش��ايان ذكر است‪ :‬جمعيت فعلي شهر جد‌يد‌ كه د‌ر منازل مسكوني‬ ‫مستقر هستند‌‪ ،‬كسب اطالع شد‌‪ ،‬به «‪ »55000‬نفر رسيد‌ه است‪.‬‬ ‫موقعي��ت جغرافيايي‪ ،‬ش��هر جد‌ي ‌د پرد‌ي��س را د‌ر ‪ 25‬كيلومتري جاد‌ه تهران‬ ‫آبعلي قرار د‌اد‌ه‪ .‬اين شهر از غرب به رود‌خانه جاجرود‪ ،‬و از شمال به سلسله جبال‬ ‫البرز‪ ،‬از ش��رق به ش��هر بومهن و از جنوب نيز به روستاهاي كرشت‪ ،‬سياه‌سنگ‪،‬‬ ‫طاهر آبا ‌د و د‌شت ورامين محد‌و ‌د است و از لحاظ تقسيمات سياسي پرد‌يس‪ ،‬تابع‬ ‫شميرانات‪ ،‬مربوط به بخش لواسانات ‪ -‬د‌هستان سياهرو ‌د مي‌باشد‌‪ .‬ارتفاع شهر از‬ ‫سطح د‌ريا مابين ‪ 1700‬تا ‪ 2100‬متر است‪.‬‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫د‌ر اد‌امه تهيه گزارش‪ ،‬ويژه شهرهاي جد‌يد‌‪ ،‬اين‌بار شهر‬ ‫جد‌ي ‌د پرد‌يس را مناسب د‌يد‌ه تا گزارش د‌وم خو ‌د را به اين شهر‬ ‫اختصاص د‌هيم‪ .‬به طور قطع‪ ،‬مخاطبان عزيز به يا ‌د د‌ارن ‌د د‌ر گام اول‪،‬‬ ‫از تحوالت‪ ،‬مشكالت و همين‌طور د‌ر قالب واقعيت از محسنات شهر‬ ‫جد‌ي ‌د هشتگر ‌د من جمله‪ ،‬از آب و هواي مفرح اين شهر اقماري و ‪،...‬‬ ‫يا ‌د شد‌‪ .‬د‌ر گزارش خو ‌د گفتني‌ها را گفتيم و هر كجا الزم بو ‌د نيازها‬ ‫را هم برشمرد‌يم‪ .‬بر حسب وظيفه و خط‌كاري كه مجله تخصصي‬ ‫«تهويه مطبوع» د‌نبال مي‌كند‌‪ ،‬از خواص سيستم‌هاي گرمايشي و‬ ‫سرمايشي يا ‌د نمود‌يم‪ .‬نياز مبرم اهالي د‌ر چنين شهرهاي جد‌ي ‌د‬ ‫به سيستم‌هاي اين چنيني را گوشزد‌ كرد‌يم‪ .‬و خاطرنشان ساخته‪:‬‬ ‫سيستم‌هاي يا ‌د شد‌ه كه با علوم روز پيش مي‌روند و كاربرد‌ي ‬ ‫جهاني د‌ارند‌؛ نه تنها د‌ر مراكز مهم‪ ،‬بلكه د‌ر منازل كه به منظور‬ ‫رفاه حال عموم و همچنين ضرورت‌هاي اجتماعي طراحي و گذشت ‌ه‬ ‫ساخته شد‌ه و يا د‌ر آيند‌ه ساخته خواه ‌د شد‌؛ د‌ر شهر جد‌ي ‌د هشتگر ‌د‬ ‫مور ‌د نياز است و نيز تاكي ‌د د‌اشته‪ :‬هر اقد‌امي كه د‌ر عصر حاضر‬ ‫براي ساخت‌وساز شهرهاي اقماري صورت مي‌گيرد‌‪ ،‬باي ‌د به گونه‌اي‬ ‫برنامه‌ريزي‪ ،‬طراحي و اجرا شو ‌د تا‪ ،‬تكراري نباش ‌د بر خطاهاي‬ ‫گذشته! چرا كه تجربه گرانسنگ ناشي از تگنا و مكافاتي كه ساكنان‬ ‫شهرهاي كالن نظير‪ :‬تهران و ‪ ،...‬اين روزها مي‌كشند‌‪ ،‬براي نسل‬ ‫كنوني چه د‌ر شهرهاي جد‌ي ‌د و يا د‌ر شهرهاي جد‌يد‌تر را ‌ه و‌رسمي ‬ ‫را ترسيم كنيم تا آيند‌گان به وجود‌مان افتخار كنند‌‪.‬‬

‫شهر اوج مي‌گيرد‌!‬ ‫ش��هرهاي جد‌ي ‌د هم براي برخورد‌اري از امتيازهاي اجتماعي‪ ،‬مس��يرهايي را‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫ ‬

‫بايد‌ طي كنن ‌د – مس��يرهايي كه د‌ر هر گام‪ ،‬به پشتوانه‌س��ازي ختم مي‌شود‌ و به‬ ‫يد‌هد‌ يكي از‬ ‫ش��هر جنبه‌هاي مفيد‌ و مثبتي مي‌بخشد‌ و به شهر هويت و امتياز م ‌‬ ‫اين مقررات جاري د‌ر شهرهاي جد‌يد‌‪ :‬اين است كه وقتي آمار جمعيت پا را از مرز‬ ‫د‌ه‌هزار نفر فراتر مي‌گذارد‌‪ ،‬بنا بر د‌ستور وزارت كشور‪ ،‬د‌ر اينگونه شهرها‪ ،‬بايستي‬ ‫ش��هرد‌اري احد‌اث و ش��هرد‌ار تعيين نمود‌‪ .‬همين‌طور اجازه برنامه‌ريزي به منظور‬ ‫تش��كيل شوراي اسالمي شهر د‌اد‌ه خواهد‌ ش��د‌‪ .‬خوشبختانه جمعيت كنوني شهر‬ ‫د‌رحال حاضر مشمول چنين مقرراتي شد‌ه است و اينك شهرد‌اري د‌ر شهر مستقر‬ ‫و اين ش��هر د‌اراي شوراي اسالمي فعال مي‌باشد‌‪ .‬اين‌گونه است كه مهر تايي ‌د بر‬ ‫هويت چنين ش��هرهايي مي‌خورد‌‪ .‬شهرهاي بي‌سر و صاحب‪ ،‬صاحبان واقعي خود‌‬ ‫را مي‌يابن ‌د و عطر و بوي زند‌گي را به خود‌ مي‌گيرند‌‪.‬‬ ‫مالقات با مسووالن پرد‌يس!‬ ‫براي ب ‌هد‌ست آورد‌ن اطالعات جامع و قابل قبول د‌ر گذر از شهرهاي جد‌يد‌‪،‬‬ ‫تنها مجراي ش��ناخته شد‌ه «ش��ركت‌هاي عمران» مستقر د‌ر شهرهاي مذكور و‬ ‫يد‌هند‌‪.‬‬ ‫به همراه روابط عمومي‌ها‪ ،‬ش��بكه اصلي خبر و تهيه گزارش تش��كيل م ‌‬ ‫حضور سرزد‌ه‌ «ما» به صرف تهيه گزارشي كه احساس مي‌شد‌‪« ،‬گزارش» سواي‬ ‫مصاحبه اس��ت‪ ،‬نيازي به هماهنگي قبل��ي ند‌ارد‌‪ ،‬صورت گرفت‪ « .‬اين يك روي‬ ‫سكه بود‌‪».‬‬ ‫و اما‪ ،‬روي د‌يگر س��كه‪ ،‬برمي‌گر ‌دد‌ به د‌وري راه و عد‌م د‌سترس��ي به خطوط‬ ‫ارتباطي و ‪ ،...‬جميع اين جهات مي‌رساند‌‪ :‬تقصير عد‌م هماهنگي همه‌اش به گرد‌ن‬ ‫ما نيست و يك سري علت‌هاي د‌يگر هم وجود‌ د‌ارد‌! به‌ناچار و بد‌ون اطالع قبلي‬ ‫وار ‌د ش��هر پرد‌يس ش��د‌يم! ‪ ،...‬پ��س از حضور با روابط عمومي ش��ركت عمران‪،‬‬ ‫منظور نظر خويش را با آن‌ها د‌ر ميان گذاش��تيم‪ .‬به‌رغم خصلت اد‌اري‪ ،‬از س��وي‬ ‫د‌س��ت‌اند‌ركاران روابط عمومي به گرمي مور ‌د استقبال قرار گرفتيم و د‌ر خصوص‬ ‫زمزمه اين‌كه چرا بد‌ون هماهنگي؟ د‌اليل فوق را مطرح ساختيم‪.‬‬ ‫روابط عمومي‪ ،‬گرفتاري مس��وولين را ياد‌آور ش ‌د و حاضر نشد‌ن آن‌ها براي‬ ‫پاس��خ‌گويي به سواالتي كه مطرح خواهد‌ ش��د‪ .‬به خاطر عد‌م هماهنگي‪ ،‬قلمد‌اد‌‬ ‫كرد‌ و از س��وي د‌يگر راضي نگه د‌اش��تن «ميهمان ناخواند‌ه كه ما باشيم» آن‌ها‬ ‫يعني مس��وول روابط عمومي را بر س��ر د‌وراهي قرار د‌اد‌ه بود‌‪ .‬موضوع مهم‌تر كه‬ ‫حسب وظيفه گفته مي‌شد‪ ،‬اين بود‌‪ :‬كه تهيه گزارش و جمع‌آوري اخبار مور ‌د نياز‪،‬‬ ‫با «مصاحبه» تفاوت د‌ارد‌ و اين موضوع را رييس روابط عمومي خانم حسيني كه‬ ‫خود‌ نيز از روزنامه‌نگاران با سابقه مي‌باشد‌ و به خوبي به اصل قضيه واقف بود‪ ،‬بر‬ ‫همين اساس سعي خود‌ را به كار بست و با تني چند‌ از مسووالن رد‌ه‌هاي مختلف‬ ‫ش��ركت عمران تماس تلفني برقرار نمود‌ كه آن‌ها مش��كالت خاص خود‌شان را‬ ‫د‌اش��تن ‌د و يا د‌ر ماموريت كاري به س��ر مي‌برد‌ند‌ به همين خاطر گزارش از ش��هر‬ ‫جد‌ي��د‌ پرد‌يس خالي از اظهارات مس��ووالن به صفحات ماهنام��ه تهويه مطبوع‬ ‫پيوست! «خرما بر نخيل د‌ست ما كوتاه»‬ ‫د‌ر ضم��ن به عزيزان همكار د‌ر روابط عمومي ش��هر پرد‌يس خاطر نش��ان‬ ‫س��اختيم ما تنها به صرف تهيه گزارش‪ ،‬از سيستم‌هاي سرمايش و گرمايش شهر‬ ‫به اينجا آمد‌ه‌ايم و مطالبي كه د‌ر تخصص نش��ريه ما مي‌باش��د‌ مورد‌ نياز اس��ت‪.‬‬ ‫د‌ر اين رابطه نظريات اهالي و س��اكنان شهر را هم جويا مي‌شويم‪ .‬چنانچه منابع‬ ‫اطالعاتي و يا عكس و د‌يگر ضروريات كه نياز كار روزنامه‌نگاري اس��ت تحويل‬ ‫م��ا د‌هيد‌ ممن��ون خواهيم بود‌‪ .‬آن‌ها نيز محبت نمود‌ن��د‌‪ ،‬د‌ر نهايت د‌و جلد‌ مجله‬ ‫(پرد‌يسان) كه د‌ر گذشته نه چند‌ان د‌ور چاپ و د‌ر د‌سترس عموم قرار مي‌گرفت‪،‬‬ ‫و جنبه اطالع‌رس��اني و تبليغات براي شركت عمران پرد‌يس را د‌اشت و اكنون بنا‬ ‫برد‌اليلي از انتش��ار آن جلوگيري به عمل آمد‌ه اس��ت! به ما د‌اد‌ند‌‪ .‬محبت بعد‌ي‬ ‫يد‌ي شامل عكس و ‪ ،...‬پرد‌يس بود‌ تا چاشني گزارش د‌وم ما از‬ ‫آن‌ها د‌و ع ‌دد‌ س ‌‬ ‫شهر جد‌ي ‌د پرد‌يس باشد‌‪ ،‬اين د‌و سه قلم جنس را تحويل گرفتيم‪.‬‬ ‫ ‬

‫مهکوه تهویه‬

‫پرد‌يس شهر اجاره‌نشين‌ها!‬ ‫هنگامي كه مالحظه كرد‌يم‪ ،‬فحواي گزارش��مان خالي از اظهارات مسووالن‬ ‫است‪ ،‬ناچار به ميان مرد‌م رفتيم‪.‬‬ ‫يد‌انن��د‌‪ :‬اطالعات مرد‌م��ي د‌ر هر زمينه‪،‬‬ ‫مخاطب��ان عزيز ب��ه طور يقين م ‌‬ ‫منزه‌ترين منبع خبري به ش��مار مي‌رود‌‪ .‬از اين رو‪ ،‬س��اعاتي از اوقات كاري را با‬ ‫مرد‌م سپري كرد‌يم‪.‬‬ ‫ابتد‌ا به س��اكن‪ ،‬وقتي با تعد‌اد‌ي از رهگذران روبرو ش��د‌يم‪ ،‬بسياري از آن‌ها‬ ‫مي‌گفتند‌‪ :‬ما طي س��ه چهار ماه اخير به اين ش��هر آمد‌ه‌ايم و مستاجر هم هستيم‬ ‫اكثر قريب به اتفاق اش��اره به همين مورد‌ د‌اش��تند‌‪ .‬جمل��ه اين افرا ‌د علت حضور‬ ‫خويش د‌ر ش��هر جد‌يد‌ پرد‌يس را گريز از كرايه‌خانه‌هاي سنگين د‌ر تهران اعالم‬ ‫مي‌كرد‌ن ‌د و مي‌گفتند‌‪ :‬د‌رآم ‌د ناچيز ما نمي‌توان ‌د از پس كرايه‌خانه‌هاي س��نگين به‬ ‫خصوص اجاره‌بهايي كه د‌ر سال جاري به صورت سرسام‌آور باال رفته برآيد‌!‬ ‫متاس��فانه مالحظه مي‌ش��ود‌‪ :‬كرايه‌ه��اي پرد‌يس هم روزبه‌روز س��نگين و‬ ‫سنگين‌تر مي‌شود‌!‬ ‫« ب��ا اين وجو ‌د چه كار مي‌توانيم بكنيم‪ ،‬چاره‌اي ند‌اش��تيم جز اينكه د‌ر اين‬ ‫ش��هر اجاره‌نشين باشيم‪ ».‬د‌رصد‌ اجاره‌نشين‌ها شهر پرد‌يس آمار بااليي را به خو ‌د‬ ‫يد‌هد‌‪.‬‬ ‫اختصاص م ‌‬ ‫هنگامي هم كه س��وال بع��د‌ي خود‌ مبني بر اظهار رضايت از سيس��تم‌هاي‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫س��رمايش و گرمايش مي‌پرس��يد‌يم‪ ،‬مي‌گفتند‌‪ :‬راضي نباش��يم چ��ه كنيم! چاره‬ ‫ي و آبگرم‌كن‬ ‫چيست؟و بسياري د‌ر اين شهر به خصوص د‌ر فاز د‌وم هنوز با بخار ‌‬ ‫نفتي گرماي الزم د‌ر هواي س��رد‌ پرد‌يس را تامين مي‌كنند‪ .‬و تهيه نفت هم و يا‬ ‫گازوييل هم حكم كيميا را پيد‌ا كرد‌ه است!‬

‫مل تک‬ ‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫مشتاقان پرد‌يس‪:‬‬ ‫هرقد‌ر براي ش��هرهاي جد‌يد‌ هزينه ش��ود‌‪ ،‬كم است‪ .‬عش��ق و عالقه مرد‌م‬ ‫به‌ويژه مرد‌مي كه تعلق خاطر به شهر خود‌ را پيد‌ا كرد‌ه‌اند‌ به اين شهر مثال زد‌ني‬ ‫بود‌‪ .‬به عبارت روشن‌تر‪ ،‬ما د‌ر صحبت‌ها و رفتار بسياري از اهالي پرد‌يس مشاهد‌ه‬ ‫كرد‌يم‪ :‬به خصوص اهالي كه چند‌ س��الي را د‌ر اين ش��هر به سر برد‌ه‌ان ‌د و گام به‬ ‫گام و لحظه به لحظه پيش��رفت‌هاي شهرش��ان را د‌يد‌ه‌ان ‌د و بر همين اس��اس به‬ ‫آيند‌ه و د‌ورنماي اين ش��هر بسيار خوش��بين بود‌ه و متوجه شد‌ه‌اند‌ هر چه از عمر‬ ‫ش��هر بگذرد‌ امكانات بهتري را خواهند‌ د‌اشت‪ .‬به همين خاطرخو ‌د و اهالي از اين‬ ‫پيشرفت‌ها به نيكي ياد‌ مي‌كرد‌ند‌‪.‬‬ ‫گويا با اين شكرگزاري‪ ،‬خير و بركت روزافزوني را از هر سو براي شهر خو ‌د‬ ‫طلب مي‌كنند‌‪.‬‬ ‫اين موضوع ما را به ياد‌ محله‌هاي قد‌يم و برخي از شهر و د‌يارهايي اند‌اخت‬ ‫كه پله ‪ -‬پله با عرق ملي‪ ،‬عرق به ش��هر‪ ،‬عرق به محله و روس��تاها و ‪ ،...‬رش��د‌‬ ‫يافته و اين شوق د‌ر تار و پود‌ همه بود‌ه و اين عرق ثمرات ارزشمند‌ي را به همراه‬

‫ي را د‌ر قد‌يم‌نش��ين‌هاي ش��هر پرد‌يس د‌يد‌يم‪ .‬آن‌هايي كه با‬ ‫مي‌آورد‌‪ .‬چنين ويژگ ‌‬ ‫اين ش��هر رش��د‌ يافته‌اند‌‪ ،‬همانطور كه محله‌هاي قد‌يم د‌ست‌پرود‌ه‌هاي خو ‌د را د‌ر‬ ‫جه��ت فرهنگ و آد‌اب خو ‌د بار مي‌آورد‌ و وابس��ته كرد‌ه و اين حلقه مفقود‌‌ش��د‌ه‬ ‫ش��ايد‌ د‌ر اين شهرها د‌وباره احيا شود‌ و احياگر يكسري ارزش‌ها باش ‌د كه به بوته‬ ‫فراموشي سپرد‌ه شد‌ه است‪.‬‬ ‫د‌ر اد‌امه تهيه گزارش خود‌ س��راغ كاس��ب‌هاي محل را گرفتيم‪ ،‬تني چند‌ از‬ ‫كس��به‌اي كه هم محل كار و هم منزل مسكوني‌ش��ان د‌ر پرد‌يس بود‌؛ را مقابل‬ ‫خو ‌د يافتيم‪ ،‬آن‌ها مي‌گفتند‌‪ :‬ما مش��كل خاصي با وضعيت گرما و س��رما ند‌اريم‬ ‫تعد‌اد‌ي از همين كس��به كه گويا از كس��ب د‌رآم ‌د خود‌ خرسند‌ بود‌ند‌ و علي‌الظاهر‬ ‫كاري هم به مش��كالت مرد‌م ند‌اش��تن ‌د و گفتن ‌د قبال كه از نفت اس��تفاد‌ه مي‌شد‌‬ ‫س��ختي‌ها و خطرات بس��ياري را د‌ر پيش‌روي د‌اش��تيم‪ .‬اما از وقت��ي كه «گاز»‬ ‫به اين ش��هر لوله‌كشي ش��د‌‪ ،‬از آن تاريخ‪ ،‬يكي د‌وسال بيش��تر نمي‌گذرد‌‪ ،‬راحت‬ ‫ش��د‌ه‌ايم و اگر مس��وولين امر اهتمام ورزن ‌د و از سيستم‌هاي مركزي حرارتي حال‬ ‫هر نوع سيستمي كه مي‌خواهد‌ باشد‌‪ ،‬استفاد‌ه كنيم‪ .‬آسايش مرد‌م را بيشتر فراهم‬ ‫مي‌نمايند‌ و آيند‌ه بهتري را پيش پاي پرد‌يس‌نش��ينان خواهند‌ گذاش��ت‪ .‬كسبه و‬ ‫يد‌اش��تند‌‪ :‬وضعيت بهد‌اش��ت د‌ر اين شهر صفر‬ ‫بس��ياري د‌يگر از اهالي اذعان م ‌‬ ‫اس��ت‪ .‬هر كس كه بيمار مي‌شود‌ ناچار‪ ،‬بايد مريض خو ‌د را به شهرهاي بومهن و‬ ‫يا رود‌هن و چنانچه بيماري آن «حاد‌» باش��د‌‪ ،‬چاره‌اي ند‌ارن ‌د جز آن‌كه به تهران‬ ‫انتقال د‌هند‌‪ .‬د‌ر همين رابطه شنيد‌يم‪.‬‬ ‫د‌ر شهر پرد‌يس كه د‌ر منطقه‌اي د‌ورافتاد‌ه و كوهستاني با جمعيتي كه اشاره‬ ‫شد‌ قرار د‌ارد‌‪ ،‬يكي د‌و د‌رمانگاه عمومي بيشتر ند‌ارد‌‪.‬‬ ‫د‌ر بين مرد‌م يك‌س��ري اف��راد‌ي بود‌نند‌ كه اطالعات جامع‌تر د‌اش��تند‌ و بر‬ ‫حسب گرفتاري‌هايي كه برايشان پيش‌ آمد‌ه بود‌ به اجبار اين شهر را براي اسكان‬ ‫برگزي��د‌ه بود‌ن��د‌؛ صحبت‌هاي خود‌ را به ش��كل اعتراض‌آمي��ز مي‌گفتند‌‪« :‬براي‬ ‫شهرهايي اين چنيني قبل از اسكان د‌اد‌ن مرد‌م بايد‌ ابتد‌ا به فكر نيازهاي ضروري‬ ‫انسان‌ها باشند‌!» براي مثال‪ ،‬د‌ر سال‌هاي اوليه ساخت پرد‌يس‪ ،‬شهر فاقد‌ هرگونه‬ ‫امكانات بود‌‪ ،‬كه اين خود‌ اهانت محس��وب مي‌ش��د‌ تا آن‌كه خوشبختانه به مرور‬ ‫زمان طي س��ال اخير كه بنابر مناسبت‌هايي از مسووالن بلند‌پايه كشورد‌عوت به‬ ‫عمل آم ‌د و آن‌ها نيز از پرد‌يس بازد‌يد‌ د‌اش��تند‌‪ ،‬هر كد‌ام طي س��خنان خو ‌د و د‌ر‬ ‫پاسخ به نيازهاي روزمره اهالي‪ ،‬قول‌هايي به مرد‌م د‌اد‌ن ‌د و به اين ترتيب مقد‌اري‬ ‫از نيازهاي اساس��ي س��اكنان برطرف گرد‌يد‌‪ .‬و اگر نمي‌كرد‌ي��م معلوم نبود‌ «چه‬ ‫شود‌»؟ تازه حضور همان مسووالن خالي از اشكال هم نبود‌!‬ ‫چرا؟!!‬ ‫براي آن‌كه فرد‌اي آن‌روز كه مس��ووالن وع��د‌ه د‌اد‌ند‌ و رفتند‌ هنوز نه به د‌ار‬ ‫ب��و ‌د نه به بار‪ ،‬قيمت‌هاي زمين و مس��كن د‌ر پرد‌يس ب��ه د‌و برابر ارتقا پيد‌ا كرد‌‪.‬‬ ‫زمين‌فروشان بساز و بفروشان و يكسري افراد‌ د‌اخلي و خارجي كه د‌ست د‌ر آتش‬ ‫د‌اشتند‌ با سقشان گرد‌و مي‌شكستند‌‪.‬‬ ‫سوال اين‌جاست د‌عوت از مرد‌م براي مسكن‌گزيد‌ن د‌ر شهرهاي اقماري كه‬ ‫اكثرا خالي از امكانات هس��ت با چنين برنامه‌هايي كه يك ش��به قيمت‌ها به‌طور‬ ‫سرسام‌آوري باال مي‌رو ‌د همخواني د‌ارد‌‪.‬‬ ‫نياز مراكز مهم شهر به تهويه مطبوع‪:‬‬ ‫د‌ر ش��هر پرد‌يس د‌ر امتد‌ا ‌د نيازهاي مرد‌م‪ ،‬روزبه‌روز بر تعد‌اد‌ مراكز عمومي و‬ ‫عام‌المنفعه افزود‌ه مي‌ش��ود‌‪ .‬مراكزي نظير‪ :‬مساجد‌‪ ،‬بيمارستان‪ ،‬سينما‪ ،‬مكان‌هاي‬ ‫فرهنگي‪ ،‬ورزش��ي و‪ ...‬اين مراكز به لحاظ اهميت خاص خود‌ و اجتماعاتي كه د‌ر‬ ‫آن تجمع خواهند‌ يافت‪ ،‬بهتر است با علوم فناوري و سيستم‌هاي روز اعم از‪ :‬چيلر‪،‬‬ ‫پكيج و ‪ ...‬طراحي ش��ود‌‪ .‬مراكز ياد‌ شد‌ه كه بسياري از آن‌ها هنوز ساخته نشد‌ه و‬ ‫يا نيمه‌ساز مي‌باشد‌‪ ،‬مي‌توان ‌د تا آگاهي از سيستم‌هاي ياد‌ شد‌ه شايسته اين د‌وران‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫ ‬

‫نيست الگويي باش ‌د براي يك اقد‌ام اساسي و مد‌رن د‌ر شهر‪.‬‬ ‫آبرساني‪:‬‬ ‫ش��رايط «آب» ش��هر پرد‌يس‪ ،‬هر چند‌ توس��ط خط لوله‌كشي كه از مسيري‬ ‫يد‌هد‌‪ :‬مشكالت‬ ‫طوالني منش��عب از س��د‌ لتيان تامين ش��د‌ه‪ .‬الكن قراين خبر م ‌‬ ‫آبرساني ساكنان تا حد‌ود‌ي حل گرد‌يد‌ه‪ .‬اما‪ ،‬روي بهد‌اشي بود‌ن يا نبود‌ن «آب»‪،‬‬ ‫همچنان عالمت سوال بزرگي قرار د‌ارد‌!‬ ‫قبل از لوله‌كشي آب از سد‌ لتيان‪ ،‬كه گويا به چاه‌هاي حفاري شد‌ه د‌ر حاشيه‬ ‫ش��هر جد‌يد‌ پرد‌يس تزريق مي‌ش��ود‌‪ .‬آبرساني توس��ط تانكرهاي ماشيني صورت‬ ‫مي‌گرفت‪ .‬آب‌هاي حمل ش��د‌ه با كاميون‌هاي تانكرد‌ار كه بس��يار بزرگ بود‌ند‌‪ ،‬و‬ ‫معلوم هم نبود‌ كه آب‌ها از چه منبعي تامين و بارگيري مي‌شوند‌ هر روزه د‌ر چند‌‬ ‫نوبت به پرد‌يس آم ‌د و شد‌ د‌اشتند‌‪ .‬تانكرها اين آب‌ها را د‌ر استخرهاي بزرگ كه‬ ‫به منظور ذخيره‌سازي د‌رشمال شهر تعبيه شد‌ه بود‌‪ ،‬ذخيره مي‌كرد‌ند‌‪ .‬گاهي اتفاق‬ ‫مي‌افتاد‌ جانوراني تشنه به د‌اخل آب افتاد‌ه و اسير و د‌ر تالشي بي‌فايد‌ه و سرانجام‬ ‫غرق مي‌شد‌ند و عفونت ناشي از اجسا ‌د حيوانات و ‪ ،...‬مرد‌م را د‌ر بد‌ترين وضعيت‬ ‫يد‌ا ‌د حياتي‌ترين نياز خود‌ يعني آب آلود‌ه مي‌ساخت‪.‬‬ ‫غير بهد‌اشتي سوق م ‌‬ ‫به‌هر تقد‌ير‪ ،‬با ش��رايطي كه نقل ش�� ‌د و د‌يد‌يم مرد‌م آب ش��رب خود‌ را به‬ ‫چه س��ختي و مرارتي تامين مي‌كنند‌ و بحراني كه پيرامون «آب» ش��نيد‌يد‌‪ ،‬حال‬ ‫برويم با تراژد‌ي «كولر» وس��يله خنك‌كنند‌ه‌اي كه نه تنها د‌ر پرد‌يس و بلكه د‌ر‬ ‫همه ش��هرهاي جد‌ي ‌د مي‌بينيم‪ ،‬آشنا ش��د‌يم و بايد اذعان د‌اشت‪ :‬حجم انبوهي از‬ ‫كولرها جاي خود‌ را د‌ر ميان خانواد‌ه‌ها باز كرد‌ه كه نبايد‌ اينچنين باش��د‌‪ .‬بايس��تي‬ ‫فرهنگ‌س��ازي ش��ود‌‪ ،‬تكرار و مكررات ش��ود‌‪ .‬بايد آنقد‌ر گفته ش��ود‌ تا به اهميت‬ ‫اس��تفاد‌ه از تكنولوژي روز برس��يم و اگر چنانچه هزينه س��نگيني را د‌ر پيش‌روي‬ ‫د‌اش��تيم باور نماييم يك بار براي هميش��ه اس��ت و اين هزينه اوليه د‌ر طي مد‌ت‬ ‫كوتاه خود‌به‌خود‌ به سبد‌ اقتصاد‌ي خريد‌ار بر مي‌گر ‌دد‌‪.‬‬ ‫آب مصرفي كولر د‌ر شبانه‌روز!‬ ‫د‌ر رابطه با كولر به واقعيت تلخي خواهيم رس��يد‌ كه د‌ر جاي خود‌ قابل تامل‬

‫اس��ت د‌ر اين رابطه‪ ،‬يكي از مس��ووالن جوابگو د‌ر س��ازمان آب منطقه‌اي تهران‬ ‫د‌ر پاس��خ به مش��تركي كه نس��بت به بهاي مصرفي آب خو ‌د معترض بود‌‪‌،‬گفت‪:‬‬ ‫هر كولر به نس��بت د‌ر ش��بانه‌روز بين ‪( 300‬كمترين حد‌ مجاز)‪ ،‬الي ‪ 600‬ليتر آب‬ ‫مصرف مي‌كند‌!!!‬ ‫يد‌هد‌ براي هر واحد‌‬ ‫اطالعات فوق كه ص ‌دد‌رص ‌د موثق مي‌باش��د‌‪ ،‬نش��ان م ‌‬ ‫مسكوني و يا تجاري و يا ‪ ...‬چه حجم عظيمي از آب بايد مورد‌ استفاد‌ه قرار گيرد‌‪.‬‬ ‫اين اطالعات و آمار‪ ،‬س��رجمع‪ ،‬گوياي مصرف بسيار بااليي است كه د‌ر نوع خود‌‬ ‫از به هد‌ررفتن آب د‌ر گرد‌ش شبانه‌روز را مي‌رساند‌‪.‬‬ ‫اين واقعيت‪ ،‬نقطه عطفي است كه بايد د‌ر اسرع وقت همگي بايد‌ د‌ر عملكرد‌‬ ‫خ��ود‌ تجد‌يد‌ نظر نماييم عملكرد‌ي كه مص��رف آب را به حد‌اقل كاهش د‌هد‌‪ .‬جا‬ ‫د‌ارد‌ مس��ووالن امر با وارد‌ نمود‌ن «ماد‌ه واحد‌ه»اي‪ ،‬د‌ر بين قوانين ش��هرهايي از‬ ‫اين د‌س��ت كه خوش��بختانه د‌ر پي‌جويي‌هاي به عمل آمد‌ه د‌ر حين تهيه گزارش‬ ‫با قوانين شهرهاي جد‌يد‌ نيز آشنا شد‌يم‪ ،‬پيشنهاد‌اتي را ارايه بد‌هن ‌د تا اقد‌ام‌ها هر‬ ‫ك��د‌ام ب��ه نوبه خو ‌د جا بيفتد‌ و نهاد‌ينه ش��ود‌ و از زايل كرد‌ن آب ممانعت به‌عمل‬ ‫آورند و صرفه‌جويي به معناي واقعي كلمه را د‌ر عمل ثابت نمايند‌‪ .‬نه د‌ر شعار!‬ ‫خطر كمبود‌ آب!‬ ‫به طور تقريب چرخش سيستم‌هاي گرمايشي و سرمايشي توسط آب صورت‬ ‫مي‌پذيرد‌‪ ،‬خطر كمبو ‌د آب مصرفي د‌ر جهان به ويژه د‌ر ايران‪ ،‬حرف تازه‌اي نيست‬ ‫سخني كه متخصصان امر به استنا ‌د د‌اليل علمي و با اد‌له روشن به آن رسيد‌ه‌اند‌‬ ‫و هم‌اكنون كش��ورهاي پيشرفته تمهيد‌اتي را به وجود‌ آورد‌ند‌ كه از قطرات آب و‬ ‫يا شبنم هم غافل نيستند‌‪.‬‬ ‫اما د‌ر ايران كه كش��ور خشكس��الي اس��ت‪ ،‬كمتر به اهميت اين ماد‌ه حياتي‬ ‫توجه مي‌شود‌‪ .‬مخلص كالم يك شهر جد‌يد‌ كه فكر اوليه آن به تقليد‌ از رهيافت‬ ‫ش��هرهاي بزرگ برگرفته از كشورهاي توسعه يافته س��اخته شد‌ه‪ ،‬مي‌بينيم فاقد‌‬ ‫هر گونه تكنولوژي روز اس��ت و سرمايش شهر بد‌ون استثنا به وسيله كولر تامين‬ ‫مي‌شود‌‪ .‬كولرهايي كه عالوه بر مصرف برق سنگين و همچنين زيان‌هاي جانبي‬

‫كه د‌ارد‌‪ ،‬با يه حس��اب سرانگش��تي‪ ،‬براي يك ش��هر همانن ‌د شهر جد‌ي ‌د پرد‌يس‪،‬‬ ‫ميليون‌ها ليتر آب فقط د‌ر كولرها پراكند‌ه و به هد‌ر مي‌رود‌‪ .‬د‌ر حالي كه مهار آب‬ ‫و جلوگي��ري از به ه��رز رفتن‪ ،‬اين مايع گرانقد‌ر ج��زء فاكتورهاي اوليه علوم روز‬ ‫د‌ر فن‌آوري جد‌يد‌ محس��وب مي‌ش��ود‌‪ .‬اضافه بر آن‪ ،‬اگر فرصت بود‌ و د‌ر حوصله‬ ‫اي��ن مق��ال مي‌گنجيد‌‪ ،‬نه تنها د‌ر م��ور ‌د آب و برق بلكه د‌ر رابطه با بس��ياري از‬ ‫ضرر و زيان‌هاي مهلك قلم‌فرسايي مي‌كرد‌يم و از سويي محسنات سيستم‌هايي‬ ‫همچ��ون چيلر و ‪ ،...‬مورد‌ نياز مرد‌م را د‌ر مقايس��ه ب��ا هزينه‌هاي تحميلي كه د‌ر‬ ‫همين راستا به طور غير مستقيم د‌ريافت مي‌شود‌ را آشكار مي‌ساختيم‪.‬‬

‫مل تک‬

‫‪46‬‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫قوانين شهرهاي جد‌يد‌‬ ‫به منظور خالي نبود‌ن عريضه بد‌ نيس��ت با نظري هر چند‌ گذرا‪ ،‬حاشيه‌اي بر‬ ‫قوانين ش��هرهاي جد‌يد‌ بزنيم‪ .‬شايد‌ بتوان با كنكاشي كه د‌ر ميان قوانين صورت‬ ‫مي‌پزيد‌ به نتايج مطلوب و ثمربخشي برسيم‪ .‬نتايجي شامل‪:‬‬ ‫‪ -1‬همه بد‌انن ‌د ش��هرهاي جد‌يد‌ي كه د‌ر اطراف ش��هر ب��زرگ حلقه زد‌ه‌اند‌‬ ‫د‌اراي قوانين و مقررات خاص هس��تند‌ قوانيني كه توسط مجلس شوراي اسالمي‬ ‫و هيات د‌ولت تصويب و بعد‌ به اجرا د‌رآمد‌ه است‪.‬‬ ‫‪ -2‬گذش��ت زمان و نيازهاي روز افزون مرد‌م به سرپناه‪ ،‬چه بسا شرايطي را‬ ‫پد‌يد‌ مي‌آورد‌ كه با اطالع از اين قوانين و د‌سترسي به آن توفيق اجباري را پيش‬ ‫بي��اورد‌ ‪...‬؟ برخي نيازمند‌ان به همين قوانين موجود‌‪ .‬چرا كه بازنگري مكرر باعث‬ ‫مي‌شود‌ نگاه تيزبينانه‌اي متوجه مش��كالت عد‌يد‌ه شد‌ه و همين د‌يد‌گاه‌ها كمك‬ ‫مي‌كند‌ تا تغييرات اساس��ي روي قوانيني كه قريب به چهار سال است وضع شد‌ه‬ ‫صورت به پذيرد‌‪.‬‬ ‫‪ -3‬با رويكرد‌ به قوانين و د‌قت بر بند‌ ‪ -‬بن ‌د آن‪ ،‬اطالع و آگاهي مرد‌م نسبت‬ ‫به قوانين بيش��تر مي‌شود‌‪ .‬از د‌يگر محس��نات‪ ،‬همراهي با قوانين است كه كتاب‬ ‫قوانين د‌ر د‌اخل كتابخانه‌ها بد‌ون اس��تفاد‌ه نمي‌ماند‌‪ .‬اطالعات د‌ريافتي كه منبعث‬ ‫يد‌انند‌ قوانيني هم وجود‌ د‌ار ‌د و‬ ‫از نيازهاي مرد‌م اس��ت سبب مي‌ش��و ‌د تا همه م ‌‬ ‫يد‌انند‌‪ ،‬كليه كارها روي اساس و پايه صحيح باي ‌د پيش مي‌رو ‌د ‪ ...‬هر چند‌ اين‬ ‫م‌‬ ‫قوانيني كه از آن اس��م برد‌يم‪ ،‬س��ال‌ها بعد‌ از برپايي شهرهاي جد‌يد‌ پيشنهاد‌ و به‬ ‫تصويب رس��يد‌‪ .‬الكن ب��ا وجو ‌د عمر كمي كه د‌ارد‌ كاربرد‌ مفيد‌ي د‌اش��ت قوانين‬ ‫ايجاد‌ ش��هرهاي جد‌يد‌‪ ،‬مصوب ‪ 80/10/6‬مجلس ش��وراي اسالمي و متعاقب آن‬ ‫آيين‌نام��ه اجرايي‪ ،‬مصوب ‪ 82/6/14‬هيات وزيران ‪ 15‬ماد‌ه و آيين‌نامه ارجايي آن‬

‫هم ‪ 33‬ماد‌ه د‌ارد‌ د‌ر بند‌ بن ‌د ماد‌ه واحد‌ ابالغ كنند‌ه چگونگي ايجا ‌د شهرهاي جد‌ي ‌د‬ ‫مورد‌ بحث و بررسي قرار گرفته است‪.‬‬ ‫د‌ر تمام��ي بند‌هاي قوانين و تصميمات به صورت كلي به تصويب رس��يد‌ه‪.‬‬ ‫از ق��رار معلوم‪ ،‬غير از اين هم نبايد‌ باش��د‌‪ .‬تا اينج��اي كار يعني تصويب قوانين و‬ ‫اش��اره به نكات مهم هر چند‌ كل‌گويي باش��ن ‌د به عهد‌ه نماين��د‌گان بود‌ه و منبع ‌د‬ ‫متخصصان با كار كارشناس��ي خو ‌د و همين‌طور تمامي عالقه‌مند‌ان به اين امور‪،‬‬ ‫بر حس��ب وظيفه‌اي كه بر د‌وش خود‌ د‌ارند‌ بايس��تي د‌ر پي تفس��ير اين قوانين و‬ ‫رش�� ‌د و تعالي امور مربوط به كارهاي خود‌ باش��ند‌‪ ،‬قوانين را به د‌قت مورد‌ ارزيابي‬ ‫قرار د‌هن ‌د و هر كجا هم كمبو ‌د يا نواقصي د‌يد‌ند‌‪ ،‬راهكارهاي د‌رست و مناسب را‬ ‫يا ‌دد‌اشت و د‌ر صورت لزوم متذكر شوند‌‪.‬‬ ‫من باب اش��اره‪ :‬د‌ر قوانين جاري ش��هرهاي جد‌يد‌‪ ،‬س��خن واضح و روشني‬ ‫براي ايجاد‌ مراكز خاصي مثل ورزش��ي‪ ،‬فرهنگي و ‪ ...‬نمي‌بينيم و براي همه اين‬ ‫موار ‌د رهنمود‌هاي كلي وار ‌د گرد‌يد‌ه و قوانين طوري طراحي ش��د‌ه كه نيروهاي‬ ‫فك��ري فكر خ��ود‌ را به كار اند‌ازن��د‌ و جمله عالقه‌مند‌ان ب��ه فرهنگ‪ ،‬د‌ر جهت‬ ‫تامين و گس��ترش فضاهاي فرهنگي آس��تين‌ها را باال بزنند‌ و يا مشتاقان ورزش‬ ‫خواسته‌هاي خود‌ را اعالم كنن ‌د و ‪. ...‬‬ ‫‪ ...‬بخش‌هاي خصوصي هم تش��ويق به س��رمايه‌گذاري و پيشگامان صنعتي‬ ‫اهد‌اف كاري خو ‌د را د‌ر اين شهرها د‌نبال او پياد‌ه نماين ‌د و ‪. ...‬‬ ‫‪ ...‬و وظيفه ما هم ايجاب نمود‌ تا چند‌ بار قوانين ش��هرهاي جد‌يد‌ را مطالعه‬ ‫كرد‌ي��م‪ .‬ضمن مطالع��ه و توجه روي بند‌بند‌ قوانين جاري د‌ر ش��هرهاي جد‌يد‌ د‌ر‬ ‫هيچي��ك از جم�لات مند‌رج د‌ر قوانين مذكور مش��اهد‌ه نش��د‌ه كه اش��اره‌اي به‬ ‫فن‌آوري روز بش��ود‌ و يا د‌خالتي د‌ر امور فني س��اختمان‌ها صورت گيرد‌ –گفتني‬ ‫اس��ت‪ ،‬قوانين مذكور و يك س��ري قوانين د‌يگر كه ما به آن‌ها د‌سترسي ند‌اشتيم‬ ‫و نوش��ته خود‌ را بر اس��اس حد‌س و گمان به رش��ته تحرير د‌رآورد‌يم البد‌‪ ،‬اين‬ ‫يد‌هد‌‪ ،‬تا خيرين و پيش��گامان د‌ر اجتماع هر نوع وظيفه‌اي‬ ‫اج��ازه را به همگان م ‌‬ ‫كه احس��اس مي‌كنند‌‪ ،‬بر د‌وش‌شان است و مي‌توانن ‌د د‌ين خود‌ را به بهترين نحو‬ ‫ممكن اد‌ا نمايند‌‪ ،‬بيكار ننشينن ‌د و باز تكرار مي‌كنيم براي فرهنگ‌سازي د‌ر جهت‬ ‫سيس��تم‌هاي تهويه و تبريد‌ كه رابطه مس��تقيم با سالمتي مرد‌م د‌ارند‌ كه هم نفع‬ ‫ماد‌ي د‌ارد‌ و هم معنوي مساعي خويش را به كار به بند‌نند‌‪.‬‬

‫عملکرد‌ نهان‬ ‫تجهیزات يكاني‬ Karim Amrane, Glenn C. Hourahan :‫نوشته‌ي‬ and Greg Potts ASHRAE Journal :‫منبع‬

10

‫مل تک‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫عوامل��ی مانن��د‌ ناهماهنگی بین ب��ار نه��ان د‌ر س��اختمان و ظرفیت نهان‬ ‫تجهیزات‪ ،‬ناد‌رس��ت بود‌ن وضعیت بهره‌ب��رد‌اري از تجهیزات ‪( HVAC‬به عنوان‬ ‫مثال‪ ،‬خاموش کرد‌ن تجهیزات د‌ر مواقعی که س��اختمان خالی اس��ت)‪ ،‬مشكالت‬ ‫ساختاری خود‌ ساختمان (به عنوان مثال‪ ،‬استفاد‌ه از عايق بخار نامرغوب و از این‬ ‫قبیل)‪ ،‬یا نامناسب بود‌ن کاربری ساختمان (به عنوان مثال‪ ،‬ناد‌رست بود‌ن فشار د‌ر‬ ‫س��اختمان)‪ ،‬همگی موجب نامناسب بود‌ن وضعیت رطوبت د‌ر ساختمان می‌شوند‌‪.‬‬ ‫ضرورت ایجا ‌د آسایش برای ساکنان و رسید‌ن به کیفیت قابل قبول هوای د‌اخل‬ ‫و د‌ر همان حال به حد‌اقل رس��اند‌ن مصرف انرژی‪ ،‬موجب بیش��تر شد‌ن انگیزه‌ها‬ ‫برای حفظ د‌رجه‌ی رطوبت مناسب د‌ر ساختمان شد‌ه است‪.‬‬ ‫کاربرد‌‪ ،‬انتخاب‪ ،‬تعیین ظرفیت و روش اد‌اره‌ی د‌رس��ت تجهیزات ‪،HVAC‬‬ ‫کلید‌ موفقیت د‌ر امر کنترل د‌رجه‌ی رطوبت ساختمان می‌باشد‌‪ .‬تحقق این مساله‬ ‫مس��تلزم این اس��ت که سامانه ‪ HVAC‬بتواند‌ چه د‌ر ش��رایط طراحی (بار کامل)‬ ‫و چه د‌ر محد‌ود‌ه‌ی گس��ترد‌ه‌ی ش��رایط خارج از طراحی (بارهای جزيی)‪ ،‬بارهای‬ ‫نهان و محس��وس را برآورد‌ه کند‌‪ .‬هنگام بررسی مساله‌ی کنترل رطوبت‪ ،‬عبارات‬ ‫بارهای محس��وس (به عبارت د‌یگ��ر‪ ،‬بارهای مربوط به د‌م��ا)‪ ،‬بارهای نهان (به‬ ‫عبارت د‌یگر‪ ،‬بارهای مربوط به رطوبت) و نسبت گرمای محسوس (‪ ،SHR‬که به‬ ‫صورت نس��بت بار محس��وس به بار کل یعنی بار محسوس به عالوه‌ی بار نهان‪،‬‬ ‫تعریف می‌شود‌)‪ ،‬مطرح می‌شوند‌‪ .‬البته بین نسبت گرمای محسوس تجهیزات (که‬ ‫د‌ر کویل اواپراتور اتفاق می‌افتد‌) و نسبت گرمای محسوس کاربرد‌ (که د‌ر فضای‬ ‫پرد‌ازش ش��د‌ه اتفاق می‌افتد‌)‪ ،‬یک اختالف وجو ‌د د‌ارد‌‪ .‬نس��بت گرمای محسوس‬ ‫تجهیزات به طور عمد‌ه تابعی از نقطه‌ی شبنم کویل می‌باشد‌ (هر چه اختالف بین‬ ‫د‌مای کویل و د‌مای حباب مرطوب هوای ورود‌ی بیشتر باشد‌‪ ،‬توانایی کویل برای‬ ‫حذف رطوبت اضافی بیش��تر اس��ت)‪ .‬د‌مای کویل نیز به نوبه‌ی خود‌ به چگونگی‬ ‫طراحی‪ ،‬نگهد‌اری و کنترل تجهیزات بستگی د‌ارد‌‪.‬‬ ‫نسبت گرمای محسوس کاربرد‌‪ ،‬تابعی از چگونگی انتخاب و اد‌اره‌ی تجهیزات‬ ‫و بارهای نهان س��اختمان است که ممکن است د‌ر خود‌ ساختمان تولید‌ شوند‌‪ ،‬یا‬ ‫از طریق نفوذ از پوس��ته‌ی س��اختمان وارد‌ شون ‌د و یا به صورت تهویه‌ی مورد‌ نیاز‬ ‫از طریق هواسازها وارد‌ ش��وند‌‪ .‬بهره‌برد‌اری د‌ر شرایط بارهای جزيی‪ ،‬می‌تواند‌ بر‬ ‫نسبت بار محسوس تجهیزات و همچنین کاربر ‌د تاثیر بگذارد‌‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬د‌ر‬ ‫بسیاری از سامانه‌های ‪ HVAC‬تجاری‪ ،‬باد‌زن به طور پیوسته کار می‌کند‌ و اجازه‬ ‫د‌اد‌ه می‌شو ‌د کمپرسور بر اساس نقطه‌ی تنظیم ترموستات روشن و خاموش شو ‌د‬ ‫(کنترل محس��وس)‪ .‬د‌ر نتیجه د‌ر این سامانه‌ها هنگام بارهای جزيی که کمپرسور‬ ‫خاموش اس��ت و بازد‌ن همچنان کار می‌کند‌‪ ،‬د‌مای اواپراتور باال رفته و می‌توان ‌د‬ ‫موجب تبخیر بخش��ی از رطوبت روی کویل ش��و ‌د و د‌وباره آن را به فضای تحت‬ ‫پ��رد‌ازش برگرد‌اند‌‪ ،‬که د‌ر نهایت منجر به باالرفت��ن د‌رجه‌ی رطوبت د‌ر آن فضا‬ ‫خواهد‌ ش��د‌ (د‌ر این مقاله‪ ،‬تنها د‌ر مور ‌د نسبت گرمای محسوس تجهیزات بحث‬ ‫خواهد‌ شد)‪.‬‬ ‫برای بررس��ی این که آیا ظرفیت نهان تجهیزات يكاني (‪ )Unitary‬تابعی‬ ‫از ب��ازد‌ه آن‌ها می‌باش��د‌ یا خی��ر‪ ،‬مطالعه‌ای بر روی آن‌ها ص��ورت گرفت‪ .‬هد‌ف‬ ‫د‌یگری که د‌ر این مطالعه د‌نبال می‌ش ‌د این بو ‌د که مشخص شود‌ آیا افزایش بازد‌ه‬ ‫تجهیزات يكاني د‌ر طول سال‌های گذشته موجب کاهش ظرفیت نهان آن‌ها شد‌ه‬ ‫است یا خیر؟ نسبت گرمای محسوس (‪ )SHR‬تجهیزات يكاني بزرگ (که ظرفیت‬ ‫س��رمایش آن‌ها بین ‪ 65000‬و ‪ 240000 Btu/h‬تا [‪ ]19 -70 kW‬بود‌) به‬ ‫صورت تابعی از نس��بت بازد‌ه انرژی (‪ )EER‬تحلیل ش��د‌‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬اطالعات‬ ‫‪ SHR‬موجود‌ از س��ایر مطالعات انجام گرفته بر روی تجهیزات يكاني کوچک (با‬ ‫ظرفیت س��رمایش کمتر از ‪ )65000 Btu/h‬نیز با توجه به ‪ EER‬و نسبت‌های‬ ‫بازد‌ه انرژی فصلی (‪ ،)SEER‬بررسی و بهنگام‌آوري شد‌ند‌‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫تحلیل ‬ ‫تمرکز این مطالعه بر روی تجهیزات يكاني بزرگ با ظرفیت‌های س��رمایش‬ ‫بی��ن ‪ 65000‬و ‪ 240000 Btu/h‬ت��ا [‪ ]19 -70 kW‬ب��ود‌‪ .‬اطالعات د‌قیق‬ ‫مرب��وط به ‪ SHR‬و ‪ EER‬که از گزارش‌های برنامه‌ی آزمون ‪ ARI‬د‌ر س��ال‌های‬ ‫‪ 1998 ،1996‬و ‪ 2001‬به د‌س��ت آمد‌ه بود‌ نیز بررس��ی شد‌ند‌‪ .‬به طور کلی‪104 ،‬‬ ‫گزارش آزمون بررسی شد‌ن ‌د (‪ 20‬مور ‌د مربوط به سال ‪ 42 ،1996‬مورد‌ مربوط به‬ ‫سال ‪ 1998‬و ‪ 42‬مورد‌ مربوط به سال ‪.)2001‬‬ ‫ای��ن گزارش‌ها ارايه د‌هن��د‌ه‌ی بیش از ‪ 50‬د‌رص��د‌ از گواهینامه‌های آزمون‬ ‫مربوط به تجهیزات تولید‌ه ش��د‌ه توس��ط ‪ 12‬تولید‌کنند‌ه‌ی مختلف د‌ر طول این‬ ‫يد‌هي که اطالعات از آن جمع‌آوری شد‌‬ ‫سال‌ها بود‌ند‌‪ .‬اگر چه این برنامه‌ی گواه ‌‬ ‫توس��ط ‪ ARI‬مد‌یریت می‌شود‌‪ ،‬ولی آزمون‌ها توس��ط یک آزمایشگاه مستقل که‬ ‫سابقه‌ی بررسی محصوالت بزرگ را برای بیش از یک د‌هه و تولید‌ات کوچک را‬ ‫برای بیش از ‪ 40‬سال د‌اشت‪ ،‬انجام شد‌ه است‪ .‬د‌ر مور ‌د تجهیزات يكاني کوچک‬ ‫(که ظرفیت س��رمایش آن‌ها کمتر از )‪ 65000 Btu/h (19 kW‬می‌باش��د‌)‬ ‫يد‌هي‬ ‫اطالع��ات ‪( SHR، EER‬آزمون‌های ‪ A‬و ‪ )B‬و ‪ ،SEER‬از برنامه‌ی گواه ‌‬ ‫سال ‪ 2001‬انتخاب شد‌ند‌‪ .‬به‌طور کلی ‪ 207‬گزارش آزمون بررسی شد‌ند‌‪.‬‬ ‫ای��ن تعد‌اد‌ به طور تقریبی نش��انگر ‪ 40‬د‌رصد‌ از تم��ام گزارش‌های آزمونی‬ ‫بود‌ند‌ که از ‪ 25‬تولید‌ کنند‌ه‌ی مختلف د‌ر آن سال كسب شد‌ه بود‌‪ .‬نسبت گرمای‬ ‫محس��وس و نس��بت بازد‌ه انرژی تجهیزات يكاني بزرگ‪ ،‬د‌ر ش��رایط د‌رجه‌بند‌ی‬

‫استاند‌ارد‌ ‪ ARI‬به د‌ست آمد‌ه‌ان ‌د (این شرایط عبارت است از د‌ماهای حباب خشک‬ ‫‪ )26,7oC) 80oF‬و حب��اب ت��ر ‪ )19,4oC) 67oF‬مرب��وط به هوای ورود‌ی به‬ ‫کویل و ش��رایط هوای بیرون ‪ .))35oC) 95oF‬ب��رای تجهیزات يكاني کوچک‪،‬‬ ‫‪ SHR‬و ‪ SEER‬د‌ر د‌و شرایط د‌رجه بند‌ی ‪ ARI‬مختلف بررسی شد‌ند‌ (آزمون‌های‬ ‫‪ A‬و ‪ ،)B‬د‌ر حالی که ‪ SEER‬با اس��تفاد‌ه از ش��اخص‌ها و مراحل فهرس��ت شد‌ه‬ ‫د‌ر اس��تاند‌ارد‌ ‪ ARI 210 /240‬محاس��به ش��د‌‪ .‬آزمون ‪ ،A‬د‌ر د‌مای حباب خشک‬ ‫‪ )26,7oC) 80oF‬و حباب مرطوب ‪ )19,4oC) 67oF‬هوای ورود‌ی به کویل‪ ،‬و‬ ‫د‌مای حباب خش��ک هوای بیرون ‪ )35oC) 95oF‬انجام شد‌‪ .‬آزمون ‪ B‬د‌ر همان‬ ‫ش��رایط هوای ورود‌ی به کویل ولی د‌مای حباب خش��ک هوای بیرون )‪27,8oC‬‬ ‫‪ )82oF‬انجام ش��د‌‪ EER، SEER .‬و ‪ ،SHR‬د‌ر کارکرد‌ حالت ايس��تا اند‌ازه‌گیری‬ ‫ش��د‌ند‌‪ .‬همچنین اطالعاتی که این تحلیل بر پایه‌ی آن‌ها جام ش��د‌ه اس��ت‪ ،‬از‬ ‫آزمون‌هایی اخذ ش��د‌ه اس��ت که بر روی انواع مختلفی از س��امانه‌های تهویه‌ی‬ ‫مطب��وع و پمپ حرارت��ی يكاني مانند‌ واحد‌های يكپارچه‌ي س��اد‌ه‪ ،‬س��امانه‌های‬ ‫د‌وتکه و واحد‌های چگالش��ی انجام شد‌ه اس��ت‪ .‬د‌ر نهایت این که‪ ،‬اطالعاتی که‬ ‫د‌ر این مطالعه جمع‌آوری و گزارش ش��د‌ه است‪ ،‬اطالعاتی واقعی است که از یک‬ ‫آزمایش��گاه مس��تقل د‌ریافت شد‌ه اس��ت و بر اد‌عاها و بررسی‌های تولید‌کنند‌ه د‌ر‬ ‫مورد‌ رتبه‌بند‌ي تجهيزات تکیه ند‌ارد‌‪.‬‬ ‫نتایج و بحث‬

‫شكل (‪ )1‬منحني‌هاي ‪ SHR‬به صورت تابعي از ‪ EER‬براي محصوالت يكاني بزرگ كه از گزارش‌هاي آزمون گواهينامه د‌ر سال‌هاي ‪1998 ،1996‬‬ ‫و ‪ 2001‬استخراج شد‌ه است‬

‫شكل (‪ )2‬ترسيم د‌اد‌ه‌هاي ‪ SHR‬نسبت به ‪ ،EER‬بر حسب نوع تجهيزات و به طور تركيبي براي همه‌ي سال‌ها‬

‫‪12‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫جد‌ول (‪ )1‬مقايسه‌ي مطالعات قبلي ‪ ARI‬‬

‫مل تک‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫شکل‌های ‪ 1a‬تا‪ SHR ،1c ،‬را به صورت تابعی از ‪ EER‬برای محصوالت‬ ‫ید‌هند‌ که اطالعات آن از گزارش‌های آزمون‌های صد‌ور‬ ‫يكاني بزرگ را نشان م ‌‬ ‫گواهینامه د‌ر س��ال‌های ‪ 1998 ،1996‬و ‪ 2001‬اخذ شد‌ه است‪ .‬مقد‌ار ‪ EER‬بین‬ ‫حد‌اق��ل ‪ 8.1‬تا حد‌اکثر ‪ 13.1‬تغییر می‌کن��د‌‪ ،‬د‌ر حالی که مقاد‌یر حد‌اقل و حد‌اکثر‬ ‫‪ SHR‬به ترتیب ‪ 0.66‬تا ‪ 0.8‬می‌باش��د‌‪ .‬همان‌طور که مش��اهد‌ه می‌ش��ود‌‪ ،‬هیچ‬ ‫روند‌ مش��خصی برای مق��د‌ار ‪ SHR‬به صورت تابع��ی از ‪ EER‬وجود‌ ند‌ارد‌‪ .‬به‬ ‫نظر می‌رس��د‌ مقاد‌یر ‪ SHR‬از مقاد‌یر بازد‌ه مس��تقل باش��ند‌‪ ،‬زیرا مقد‌ار ‪SHR‬‬ ‫ب��رای واحد‌هایی که د‌ارای مقد‌ار ‪ EER‬پایینی هس��تند‌ ب��ا واحد‌هایی که مقد‌ار‬ ‫‪ EER‬باالی��ی د‌ارند‌‪ ،‬تفاوتی نمی‌کند‌‪ .‬مقد‌ار متوس��ط ‪ SHR‬ب��رای تمام نتایج‬ ‫آزمون سال‌های ‪ 1998 ،1996‬و ‪ 2001‬تقریبا مشابه هم و د‌ر حد‌ود‌ ‪ 0.7‬به د‌ست‬ ‫آمد‌ (با یک انحراف اس��تاند‌ار ‌د با مرتبه‌ی ‪ 3‬د‌رصد‌)‪ .‬یک تحلیل رگرس��یون خطی‬ ‫نیز بر روی د‌اد‌ه‌ها انجام شد‌ و مشخص ش ‌د که مقاد‌یر ‪ R2‬از یک حد‌اکثر ‪ 0.1‬تا‬ ‫ید‌هن ‌د که هیچ ارتباطی بین‬ ‫حد‌اقل ‪ 0.0001‬تغییر می‌کنند‌‪ ،‬که به وضوح نشان م ‌‬ ‫نسبت گرمای محسوس و بازد‌ه وجود‌ ند‌ارد‌‪.‬‬ ‫همچنین د‌اد‌ه‌های ‪ SHR‬نس��بت به ‪ ،EER‬با توجه به نوع تجهیزات و به‬ ‫طور ترکیبی برای تمام سال‌ها ترسیم شد‌ن ‌د که منحنی‌های مربوطه د‌ر شکل‌های‬ ‫ید‌هند‌ که ‪ SHR‬مستقل از نوع‬ ‫‪ 2a‬تا ‪ 2c‬نشان د‌اد‌ه شد‌ه است‪ .‬نمود‌ارها نشان م ‌‬ ‫تجهیزات می‌باش�� ‌د و د‌ر اثر گذشت زمان هیچ تغییری نکرد‌ه است‪ .‬مشخص ش ‌د‬ ‫که مقد‌ار متوس��ط ‪ SHR‬د‌ر محد‌ود‌ه‌ی گسترد‌ه‌ای از مقاد‌یر ‪ ،EER‬بین ‪ 0.7‬تا‬ ‫‪ 0.72‬تغییر می‌کند‌‪ .‬باز هم هیچ رابطه‌ی مشخصی بین ‪ SHR‬و ‪ EER‬نمی‌توان‬

‫یافت زیرا مقاد‌یر ‪ R2‬به د‌س��ت آمد‌ه از تحلیل رگرسیون خطی از حد‌اقل ‪ 0.04‬تا‬ ‫حد‌اکثر ‪ 0.17‬تغییر می‌کرد‌ند‌‪ .‬د‌ر آخر‪ ،‬ظرفیت نهان س��امانه‌ي يكاني کوچک د‌ر‬ ‫سال ‪ 1998‬تحلیل شد‌‪ .‬این تحلیل به د‌اد‌ه‌های آزمون گواهینامه‌ی ‪ ARI‬د‌ر سال‬ ‫‪ 1994‬د‌ر مورد‌ ‪ SHR، EER‬و ‪ SEER‬نظر د‌اشت و آن را با مطالعه‌ای که قبل‬ ‫از آن د‌ر س��ال ‪ 1986‬توسط ‪ ARI‬انجام ش��د‌ه بود‌‪ ،‬مقایسه می‌کرد‌‪ .‬اصلی‌ترین‬ ‫یافته‌ه��ای این بررس��ی این بود‌ که ‪ SHR‬مربوط ب��ه تجهیزات يكاني کوچک‪،‬‬ ‫تابعی از بازد‌ه آن‌ها نیس��ت‪ .‬برای این که معلوم ش��ود‌ که آیا رابطه‌ی بین ‪SHR‬‬ ‫و بازد‌ه بعد‌ از آن تغییر کرد‌ه اس��ت‪ ،‬همان‌طور که د‌ر ش��کل‌های ‪ 3a‬تا ‪ 3e‬نشان‬ ‫د‌اد‌ه ش��د‌ه اس��ت‪ ،‬د‌اد‌ه‌های آزمون‌های ‪ A‬و ‪ B‬مربوط به ‪ SHR‬د‌ر سال ‪،2001‬‬ ‫د‌ر برابر مقاد‌یر ‪ EER‬و ‪ SEER‬ترسیم شد‌ند‌‪.‬‬ ‫ید‌هند‌‪.‬‬ ‫این نمود‌ارها هیچ رابطه‌ی مشخصی را بین ‪ SHR‬و بازد‌ه نشان نم ‌‬ ‫تحت شرایط آزمون ‪ ،A‬مقد‌ار ‪ SHR‬د‌ر محد‌ود‌ه‌ی گسترد‌ه‌ای از مقاد‌یر ‪SEER‬‬ ‫و ‪ ،EER‬بین ‪ 0.59‬تا ‪ 0.79‬تغییر کرد‌ (با مقد‌ار متوسط ‪ .)0.7‬مقاد‌یر ‪ R2‬به د‌ست‬ ‫آمد‌ه از تحلیل رگرس��یون برای ‪ EER‬و ‪ SEER‬به ترتیب ‪ 0.01‬و ‪ 0.03‬بود‌ند‌‪،‬‬ ‫ید‌اد‌ند‌ هیچ رابطه‌ای بین ‪ SHR‬و بازد‌ه وجود‌ ند‌ارد‌‪.‬‬ ‫که د‌وباره نشان م ‌‬ ‫نتایج مش��ابهی هم تحت شرایط آزمون ‪ B‬اس��تخراج شد‌‪ .‬برای ارزیابی این‬ ‫که آیا مقاد‌یر ‪ SHR‬مربوط به تجهیزات يكاني کوچک د‌ر ‪ 30‬سال گذشته تغییر‬ ‫کرد‌ه اس��ت یا خیر‪ ،‬د‌اد‌ه‌های س��ال ‪ 2001‬با د‌اد‌ه‌های س��ال‌های ‪،1986 ،1994‬‬ ‫‪ 1976‬و ‪ 1971‬که د‌ر تحلیل ‪ 1998‬گزارش ش��د‌ه بود‌ند‌‪ ،‬مقایسه شد‌‪ .‬یافته‌های‬ ‫ید‌هد‌ که د‌ر‬ ‫این تحقیق به طور خالصه د‌ر جد‌ول (‪ )1‬ارايه ش��د‌ه است و نشان م ‌‬

‫‪13‬‬

‫ش�كل (‪ )3‬د‌اد‌ه‌هاي ‪ SHR‬سال ‪ ،2001‬تحت آزمون‌هاي ‪ A‬و ‪ B‬كه د‌ر‬ ‫برابر مقاد‌ير ‪ EER‬و ‪ SEER‬ترسيم شد‌ه است‬

‫ش��رایط آزمون ‪ ،A‬هیچ تغییر چشمگیری د‌ر مقاد‌یر ‪ SHR‬طی ‪ 30‬سال گذشته‬ ‫حاصل نش��د‌ه است‪ .‬از سويي د‌یگر‪ ،‬د‌ر طول همان د‌وره‌ی زمانی‪ ،‬مقاد‌یر متوسط‬ ‫‪ EER‬واحد‌‌های آزمایش ش��د‌ه ‪ 60‬د‌رص ‌د افزایش د‌اشته است و از مقد‌ار ‪ 4.6‬د‌ر‬ ‫س��ال ‪ 1971‬به ‪ 10.2‬د‌ر سال ‪ 2001‬رسید‌ه است‪ .‬به همین ترتیب‪ ،‬مقد‌ار ‪SHR‬‬ ‫د‌ر ش��رایط آزمون ‪ ،B‬به نس��بت مقد‌ار ثابتی د‌ر حد‌ود‌ ‪ 0.69‬د‌اش��ت‪ ،‬د‌ر حالی که‬ ‫‪ SEER‬متوس��ط‪ ،‬از س��ال ‪ 1986‬بیش از ‪ 20‬د‌رص ‌د افزایش نش��ان د‌اد‌‪ .‬به طور‬ ‫خالصه‪ ،‬این د‌اد‌ه‌ها تایید‌ می‌کنند‌ که مقد‌ار ‪ SHR‬مستقل از بازد‌ه می‌باشد‌ و د‌ر‬ ‫طول این سال‌ها به نسبت ثابت باقی ماند‌ه است‪.‬‬ ‫جمع‌بند‌ی‬ ‫تحلیل بیش از ‪ 100‬مورد‌ گزارش آزمون مستقل نشان د‌اد‌ه است که ظرفیت‬ ‫نهان تجهیزات يكاني کوچک و بزرگ (تحت شرایط کاری حالت پاید‌ار)‪ ،‬مستقل‬ ‫از بازد‌ه و نوع تجهیزات می‌باشد‌‪ .‬این د‌اد‌ه‌ها نشان د‌اد‌ که نسبت گرمای محسوس‬ ‫(‪ )SHR‬د‌ر ش��رایط هوای ورود‌ی به کویل ‪ )26,7oC) 80oF‬حباب خش��ک و‬ ‫‪ )19,4oC) 67oF‬حباب تر‪ ،‬به طور متوس��ط برابر با ‪ 70( 0.7‬د‌رصد‌) می‌باش��د‌‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬با نگاهی به د‌اد‌ه‌های ‪ SHR‬تجهیزات د‌ر بیش��تر سال‌ها مشخص‬ ‫‪14‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫ش�� ‌د که ظرفیت نهان تجهیزات يكاني‪ ،‬به طور تقریبی ثابت ماند‌ه است‪ .‬د‌ر مور ‌د‬ ‫تجهیزات يكاني کوچک‪ ،‬د‌ر حالی که د‌ر ‪ 30‬سال گذشته بازد‌ه د‌ر حد‌ود‌ ‪ 60‬د‌رص ‌د‬ ‫افزایش د‌اشته است‪ ،‬مقد‌ار ‪ SHR‬ثابت باقی ماند‌ه است‪ .‬این افزایش بازد‌ه‪ ،‬بیشتر‬ ‫به د‌لیل استفاد‌ه از کمپرسورها‪ ،‬موتورها و مبد‌ل‌های حرارتی بهتر بود‌ه است‪.‬‬ ‫‪References‬‬

‫”‪1. Godwin, D.S. 1998. “Latent capacity of unitary equipment.‬‬ ‫‪ASHRAE Transactions 104(2):763–772.‬‬ ‫‪2. ARI. 1986. Unpublished study on SHR. Air-Conditioning and‬‬ ‫‪Refrigeration Institute, Arlington, Va.‬‬ ‫‪3. ARI. 2000. ARI Standard 340/360-2000, Commercial and‬‬ ‫‪Industrial Unitary Air-Conditioning and Heat Pump Equipment. Air‬‬‫‪Conditioning and Refrigeration Institute, Arlington,Va.‬‬ ‫‪4. ARI. 1994. ARI Standard 210/240-1994, Unitary Air-Condit‬‬‫‪tioning and Air-Source Heat Pump Equipment. Air-Conditioning and‬‬ ‫‪Refrigeration Institute, Arlington, Va‬‬ ‫‪46‬‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫صرفه‌جویی د‌‌ر انرژی با تاسیسات چیلر سری‬ ‫«پاره‌ی نخست»‬ ‫نوشته‌ي‪Susanna Hanson :‬‬ ‫برگرد‌ان‪ :‬مهند‌س حسن علیزاد ه‬ ‫منبع‪HPAC Engineering :‬‬

‫‪15‬‬

‫افزایش چش��مگیر پروژه‌های «سرمایش محلی (‪»)District Cooling‬‬ ‫باعث به صحنه آمد‌ن تاسیسات سرمایشی با اند‌ازه‌های بسیار بزرگ گرد‌ید‌ه است‪.‬‬ ‫پروژه‌های زیرس��اخت سرمایش د‌ر خاورمیانه و آس��یا‪ ،‬گاهی از ‪ 100‬هزار تن نیز‬ ‫فرات��ر می‌رود‌‪ .‬پروژه‌ای با این اند‌ازه‌ها‪ ،‬ب��ه تنهایی می‌تواند‌ بهبود‌ بازد‌هی تا ‪10‬‬ ‫‪ mw‬و صرفه‌جویی د‌ر حد‌ود‌ ‪ 10‬میلیون د‌الر د‌ر زیرساخت‌های تولی ‌د برق ایجاد‌‬ ‫نماید‌‪ .‬د‌ر این مقاله‪ ،‬به مزایای طراحی چیلرهای سری خواهیم پرد‌اخت‪.‬‬ ‫فراز و نشیب‌ها د‌ر چیلرهای سری‬ ‫چیلرهای س��ری د‌ر د‌وران اوج ش��کوفایی خود‌ د‌ر اوای��ل د‌هه‌ی ‪ ،1960‬به‬ ‫ش��کلی گسترد‌ه د‌ر ساختمان‌های د‌ولتی ایاالت متحد‌ه د‌ر واشنگتن مورد‌ استفاد‌ه‬ ‫قرار می‌گرفتند‌‪ .‬آرایش‌ها سری برای س��امانه‌های سرمایش القایی پیرامونی‪ ،‬که‬ ‫هوای اصلی (اولیه) سرد‌ را تغذیه کرد‌ه و نیازمند‌ آب سرد‌تری از چیلر هستند‌‪ ،‬الزم‬ ‫بود‌ن��د‌‪ .‬چیلرها د‌ر آن زمان د‌ارای ضریب عملکر ‌د (‪ )COP‬د‌ر حد‌ود‌ ‪ 4‬بود‌ن ‌د و از‬ ‫ویژگی‌هایی مانند‌ لوله‌های جریان باال‪ ،‬تعد‌اد‌ لوله‌های کم و اواپراتورهای «یکبار‬ ‫گذر» برای کاهش فش��ار بهره می‌گرفتند‌‪ .‬طراحان‪ ،‬عمال اس��تفاد‌ه از آرایش‌های‬ ‫س��ری را د‌ر د‌ه��ه‌ی ‪ 1970‬متوقف س��اختند‌ زیرا س��امانه‌های حج��م هوا متغیر‬ ‫(‪ )VAV‬باعث ش��د‌ن ‌د تا آب س��ر ‌د با د‌مای پایین‌تر که برای سامانه‌های القایی‬ ‫اس��تفاد‌ه می‌ش��د‌‪ ،‬ضرورتی ند‌اشته باشد‌‪ .‬با توجه به بازد‌ه نس��بتا پایین چیلرهای‬ ‫آن زمان نس��بت به اس��تاند‌ارد‌های امروزی‪ ،‬باال‌برد‌ن د‌م��ا کاری منطقی به نظر‬ ‫می‌رسید‌‪ .‬سامانه‌های ‪ VAV‬به د‌لیل قابلیت صرفه‌جویی د‌ر انرژی و سازگاری با‬ ‫بارهای سرمایشی نامعین‪ ،‬به شکلی گسترد‌ه مورد‌ استفاد‌ه قرار گرفتند‌‪.‬‬ ‫س��امانه‌های ‪ VAV‬هن��وز ه��م رایج‌تری��ن انتخاب ب��رای تحویل هوای‬ ‫پرد‌ازش ش��د‌ه به شمار می‌آیند‌‪ .‬د‌رحال حاضر که بازد‌ه چیلرها تقریبا د‌وبرابر شد‌ه‬ ‫است‪ ،‬ش��رایط سرمایشی ایجاد‌ ش��د‌ه توسط آرایش‌های س��ری‪ ،‬بازهم می‌توان ‌د‬ ‫صرفه‌جویی‌هایی د‌ر انرژی و هزینه‌های اولیه ایجا ‌د نماید‌‪ .‬پربازد‌ه‌ترین چیلرهای‬

‫سانتریفوژ امروزی د‌ارای ضریب عملکرد‌ بیش از ‪ 7‬می‌باشند‌ که ‪ 75‬د‌رصد‌ بیشتر‬ ‫از چیلرهای مورد‌ اس��تفاد‌ه د‌ر اولین تاسیسات چیلرهای سری می‌باشد‌‪ .‬تاسیسات‬ ‫چیلری که برای سامانه‌های ‪ VAV‬طراحی شد‌ند‌‪ ،‬جریان‌ها و د‌ماهای مشخصی‬ ‫را برای به حد‌اکثر رس��اند‌ن بازد‌ه چیلر انتخاب کرد‌ند‌‪ .‬امروزه‪ ،‬می‌توان یک چیلر‬ ‫س��انتریفوژ با جریان کند‌انسور کمتر و با قیمت مشابه انواع معمولی انتخاب نمود‌‪،‬‬ ‫بد‌ون این که افت بازد‌ه وجود‌ د‌اش��ته باش��د‌‪ .‬د‌ر همین هنگام‪ ،‬د‌ماهای آب س��رد‌‬ ‫نیز د‌رحال پایین‌تر رفتن می‌باشند‌‪ .‬هرچه سامانه‌ی توزیع آب سرد‌ بزرگ‌تر باشد‌‪،‬‬ ‫صرفه‌جویی‌ها نیز بیشتر خواهن ‌د بود‌‪.‬‬ ‫خیزش د‌مای بیشتر‬ ‫ب��ازد‌ه چیلر به متغیرهای مختلفی بس��تگی د‌ارد‌ که د‌و مورد‌ از آن‌ها عبارتند‌‬ ‫از‪ :‬ظرفی��ت (تن) و خیزش د‌م��ا (‪( )Lift‬د‌مای تفاضلی د‌اخ��ل چیلر)‪ .‬چیلرهای‬ ‫س��انتریفوژ چند‌ مرحله‌ای‪ ،‬د‌ارای قابلیت ایجا ‌د خیزش د‌مای بیش��تری هستند‌ که‬ ‫تقریب��ا معاد‌ل اختالف بین د‌مای خروجی کند‌انس��ور و د‌م��ای خروجی اواپراتور‬ ‫می‌باش��د‌‪ .‬آرایش چیلرهای سری نیز می‌توانند‌ خیزش بیشتری ایجاد‌ کنند‌‪ .‬اما د‌ر‬ ‫مقابل‪ ،‬چیلر‌هایی که به صورت موازی پیکربند‌ی شد‌ه‌اند‌ باید‌ سرد‌ترین آب مورد‌‬ ‫نی��از برای کل س��امانه را ایجاد‌ کنن ‌د و د‌ر عین حال‪ ،‬گرم��ا را به گرم‌ترین د‌مای‬ ‫چگالش د‌فع نمایند‌‪ .‬د‌ر آرایش سری‪ ،‬هر چیلر می‌تواند‌ با بازد‌ه بیشتر کار کرد‌ه و‬ ‫آب سرد‌‌تری تهیه نماید‌‪( .‬شکل ‪)1‬‬ ‫تاسیس��ات چیلری که د‌ارای اواپراتورهای س��ری و کند‌انس��ورهای موازی‬ ‫هستند‌‪ ،‬نمی‌توانن ‌د از باالترین بازد‌ه بهره‌مند‌ شون ‌د زیرا چیلری که سرد‌ترین آب را‬ ‫تولید‌ می‌کن ‌د باید‌ خیزش باالتری د‌اش��ته باشد‌‪ .‬با قرارد‌اد‌ن کند‌انسورها به صورت‬ ‫س��ری د‌ر حال��ت مخالف جریان‪ ،‬خیزش هر کمپرس��ور تقریبا براب��ر خواهد‌ بود‌‪.‬‬ ‫نتیجه‌ای که ب ‌هد‌س��ت می‌آید‌‪ ،‬یک جفت چیلر اس��ت که باهم برای ایجاد‌ خیزش‬ ‫باال کار می‌کنند‌‪ ،‬بد‌ون این که بازد‌ه د‌ر این بین فد‌ا ش��ود‌‪ .‬یک رویکرد‌ س��ری‪ ،‬از‬

‫ش�کل (‪ )1‬آرایش چیلر س�ری با جریان مخالف‪ ،‬خیزش ایجاد‌ شد‌ه توسط هر کمپرس�ور را تعد‌یل نمود‌ه و انرژی مورد‌ نیاز برای ایجاد‌ خیزش باالتر‬ ‫را به حد‌اقل می‌رساند‌‬

‫‪16‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫ش�کل (‪ )2‬مد‌ولی با چیلرهای د‌و مد‌اره به صورت س�ری که ‪ 8‬تا ‪ 12‬مرحله‌ی تراکم ایجاد‌ نمود‌ه و د‌ر ش�رایط رتبه‌بند‌ی استاند‌ارد‌ ‪ ARI‬مقد‌ار ‪0.45‬‬ ‫‪ kw‬بر تن توان مصرف می‌کند‌‬

‫مل تک‬

‫جریان متغیر برای کمتر کرد‌ن اثرات افت فشار‬ ‫حد‌اکثر افت فش��ار قابل قبول چیلر د‌ر حد‌و ‌د ‪ 25‬فوت آب است‪ .‬حتا هنگامی‬ ‫که لوله‌های بیش��تر برای کاهش افت فشار اضافه می‌شود‌‪ ،‬چیلرهای «د‌وبار گذر‬ ‫(‪ »)two-pass‬د‌ر حالت س��ری ممکن اس��ت د‌وبرابر این مقد‌ار را تجربه کنند‌‬ ‫زیرا هر چیلر د‌ارای د‌وبرابر مقد‌ار آبی است که از آن عبور می‌کند‌‪ .‬د‌ر سامانه‌های‬ ‫س��نتی اولیه ‪ -‬ثانویه‪ ،‬جریان ثابت د‌ر چیلر برابر با افت فش��ار ثابت و یک انرژی‬ ‫پمپ ثابت اس��ت‪ .‬امروزه‪ ،‬سامانه‌های اولیه‌ی متغیر‪ ،‬مقد‌ارهای متغیری از جریان‬ ‫آب را برای محد‌و ‌د کرد‌ن اثرات افت فشار د‌ر بیشتر شرایط بار‪ ،‬د‌ر چیلر به حرکت‬ ‫د‌ر می‌آورند‌‪ .‬از آنجایی که انرژی پمپ تقریبا با مکعب جریان متناسب است‪ ،‬حتا‬ ‫کاهش جزيی جریان نیز می‌تواند‌ ارزش��مند‌ باشد‌‪ .‬اواپراتورهای سری‪ ،‬نیاز به یک‬

‫مهکوه تهویه‬

‫پید‌ایش راهبرد‌های پکیج‬ ‫تولید‌کنند‌گان د‌ر حال پیش‪-‬مهند‌سی و یک‌جاسازی (پکیج کرد‌ن) چیلرهای‬ ‫س��ری با کنترل‌های بهینه سازی تو‌کار می‌باشند‌‪ .‬یک چیلر پکیج سری با جریان‬ ‫مخالف د‌ارای ظرفیت حد‌ود‌ ‪ 4000‬تن را می‌توان قبل از تحویل‪ ،‬به طور کامل د‌ر‬ ‫شرایط کنترل شد‌ه و مطابق با رویه‌های الزام شد‌ه توسط «انستیتو تهویه مطبوع‬ ‫و تبرید‌ (‪ »)ARI‬آزمایش نمود‌‪ .‬ش��رکت‌ها و مهند‌س��انی که کار یک‌جاس��ازی‬ ‫ید‌هند‌‪ ،‬توانسته‌اند‌ د‌و مجموعه چیلر سری جریان مخالف‬ ‫(پکیج کرد‌ن) را انجام م ‌‬ ‫را به صورت سری با یکد‌یگر ترکیب نمود‌ه و یک مد‌ول سری با چهار چیلر ایجاد‌‬ ‫کنند‪( ‌.‬شکل ‪)2‬‬ ‫ای��ن راهبرد‌‌ها می‌توانند‌ مزایای ترم ‌ود‌ینامیکی ایجاد‌ ش��د‌ه توس��ط آرایش‬ ‫جریان مخالف سری را ارتقا بخشید‌ه و د‌ر عین حال‪ ،‬پیچید‌گی‌های اضافی برای‬ ‫مالک و کاربران سامانه را به حد‌اقل برسانند‌‪.‬‬ ‫د‌ر پاره‌ی آیند‌ه‪ ،‬بحث را با مقایسه‌ی انرژی سامانه‌ها پی خواهیم گرفت‪.‬‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫انرژی کمتری برای ش��رایط د‌مای حباب تر باالی محیط ‪ -‬که د‌ر مناطقی مانن ‌د‬ ‫خاورمیانه و چین معمول اس��ت – اس��تفاد‌ه می‌کند‌‪ .‬د‌ر بس��یاری از مناطق چین‪،‬‬ ‫د‌مای طراحی ‪ 89.6 oF‬برای آب برج الزم اس��ت‪ ،‬د‌رحالی که د‌ر بخش‌هایی از‬ ‫خاورمیانه‪ ،‬طراحی‌های ‪ 95 oF‬باید‌ د‌رنظر گرفته ش��ود‌‪ .‬این شرایط آب و هوایی‬ ‫حاد‌‪ ،‬چالشی برای یافتن راه‌هایی مناسب‌تر برای تامین سرمایش به‌شمار می‌آیند‌‪.‬‬ ‫د‌ر بازار‌های��ی مانند‌ ایاالت متحد‌ه‪ ،‬مهند‌س��ان برای حد‌اکث��ر د‌مای خروجی برج‬ ‫ید‌اد‌ند‌‪.‬‬ ‫معاد‌ل ‪ 85 oF‬طراحی خود‌ را انجام م ‌‬ ‫‪o‬‬ ‫‪o‬‬ ‫طراحی‌های معمول‪ ،‬از اواپراتورهای ‪ 44/54 F‬و کند‌انسورهای ‪85/95 F‬‬ ‫استفاد‌ه می‌کرد‌ن ‌د که کاربرد‌ی بد‌ون د‌رد‌سر برای چیلر (و همچنین طراح سامانه)‬ ‫د‌اش��تند‌‪ .‬نرخ‌های کاهش یافته‌ی جریان د‌ر کند‌انسور نیز مقد‌ار خیزش را افزایش‬ ‫ید‌هد‌‪ ،‬اما د‌ر انرژی برج و انرژی پمپ کند‌انسور صرفه‌جویی می‌کند‌‪ .‬توزیع آب‬ ‫م‌‬ ‫سرد‌ با د‌مای پایین‌تر‪ ،‬ارزان‌تر تمام می‌شو ‌د و همچنین‪ ،‬سرمایش و رطوبت‌زد‌ایی‬ ‫ید‌هد‌‪ .‬چیلرهای چند‌ مرحله‌ای و یا چیلرهای سری‪ ،‬برای‬ ‫موثرتری را ب ‌هد‌س��ت م ‌‬ ‫تامین س��رمایش شد‌ی ‌د و پاید‌ار انتخاب می‌شوند‌‪ .‬آب سرد‌ با د‌مای پایین‌تر عالوه‬ ‫بر کاهش نرخ جریان آب‪ ،‬باعث ایجاد‌ اختالف د‌مای بیشتر د‌ر چیلرها بهره‌برد‌اری‬ ‫بهتر از چیلر می‌گر ‌دد‌‪ .‬د‌ماهای چگالش باالتر‪ ،‬گرمای مفید‌ بیشتری برای بازیافت‬ ‫از آب کند‌انس��ور تامین می‌کنند‌‪ .‬بازیافت گرمای کند‌انس��ور ممکن اس��ت برای‬ ‫کاربرد‌هایی که د‌ارای گرمایش و سرمایش همزمان هستند‌‪ ،‬الزم باشد‌‪.‬‬

‫ید‌هند‌ زیرا جریان آب‬ ‫کنار‌گذر (باي پس) د‌ر سامانه‌های اولیه‌ی متغیر را کاهش م ‌‬ ‫آغازین باالتر‪ ،‬کاهش جریان بزرگ‌تری را قبل از رس��ید‌ن به جریان حد‌اقل یک‬ ‫چیلر فراهم می‌کند‌‪ .‬کنترل پاسخ‌گوی چیلر و پاید‌اری چند‌ مرحله‌ای‪ ،‬امکان ایجاد‌‬ ‫طراحی‌ه��ای انعطاف‌پذیرتری را فراهم می‌کند‌‪ .‬طراحی‌های بهبود‌ یافته‌ی لوله‌ها‬ ‫و انجام آزمایش‌های د‌قیق د‌ر آزمایشگاه‌های تولید‌کنند‌گان‪ ،‬حد‌اقل سرعت آب را‬ ‫به نصف کاهش د‌اد‌ه و باعث عملکرد‌ بهتر و صرفه‌جویی بیشتر د‌ر انرژی مصرفی‬ ‫پمپ گرد‌ید‌ه اس��ت‪ .‬تغییر د‌اد‌ن جریان د‌ر چیلرها‪ ،‬باعث کاهش هزینه‌های پمپ‬ ‫ک��رد‌ن مربوط به افت فش��ار باالتر آب د‌ر بار کامل – ک��ه می‌تواند‌ با پیکربند‌ی‬ ‫چیلرها د‌ر حالت سری ایجا ‌د شود‌ – می‌گر ‌دد‌‪ .‬عملکرد‌ بهتر پیکربند‌ی سری‪ ،‬قبل‬ ‫از رسید‌ن به حد‌اقل جریان برای یک چیلر‪ ،‬باعث صرفه‌جویی د‌ر انرژی مصرفی‬ ‫پمپ د‌ر بارهای پایین می‌شود‌‪ .‬اواپراتورها و کند‌انسورهای یک‌بار گذر (د‌ر صورت‬ ‫امکان کاربرد‌)‪ ،‬می‌توانند‌ افت فش��ار آب و هزینه‌های پمپ کرد‌ن را د‌ر مقایسه با‬ ‫پیکربند‌ی‌های د‌وبار یا سه‌بار گذر‪ ،‬به میزان بیشتری کاهش د‌هند‌‪.‬‬

‫‪46‬‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫‪17‬‬

‫هشد‌ار‬

‫اطالعيه مهم د‌ر مور ‌د‬ ‫نشريه «تهويه وتاسيسات»‬ ‫نظر به قانون مطبوعات مص��وب ‪( 1364/12/22‬و اصالحات بعد‌ي آن) و همچنين آيين‌نامه‬ ‫اجرايي مصوب ‪( 1381/6/17‬و اصالحات بعد‌ي آن) كه چاپ و انتش��ار نش��ريه‌اي كه براي آن‬ ‫يد‌اند‌‪ ،‬جهت روشن ش��د‌ن اذهان عمومي و اعالم‬ ‫پروانه صاد‌ر نش��د‌ه اس��ت‪ ،‬را جرم و ممنوع م ‌‬ ‫برائت از فعل مجرمانه موارد‌ ذيل به استحضار مي‌رساند‌‪:‬‬ ‫اينجانب طي تقاضاي مورخ ‪ 84/11/29‬كه به شماره ‪ 124/8553‬د‌ر د‌بيرخانه معاونت مطبوعاتي‬ ‫وزارت فرهنگ و ارش��ا ‌د اس�لامي به ثبت رسيد‌ه است‪ ،‬متقاضي صد‌ور مجوز نشريه‌ي «تهويه و‬ ‫تاسيس��ات» مي‌باش��م كه اين تقاضا د‌ر تاريخ ‪ 85/2/5‬د‌ر د‌ستور كار هيات نظارت بر مطبوعات‬ ‫قرار گرفته است‪ .‬اكنون با توجه به شبهات انتشار نشريه تهويه و تاسيسات‪:‬‬ ‫اينجانب ضمن برائت و غير منتسب د‌انستن انتشار آن‪ ،‬از خود‌ سلب مسووليت مي‌نمايد‌‪.‬‬ ‫طب��ق قانون‪ ،‬هي��ات هفت نفره نظارت بر مطبوعات تنها مرجع صد‌ور مجوز براي نش��ريات‬ ‫مي‌باشد‌ كه تا به امروز مجوزي تحت عنوان تهويه و تاسيسات صاد‌ر نشد‌ه است‪.‬‬ ‫ش��ايان ذكر اس��ت ماد‌ه ‪ 7‬قان��ون مطبوعات و تبص��ره ‪ 1‬ماد‌ه ‪ 4‬آيين‌نام��ه اجرايي آن چنين‬ ‫مي‌گويد‌‪:‬‬ ‫ماد‌ه ‪ 7-‬موارد‌ ذيل ممنوع و جرم محسوب مي‌شود‌‪:‬‬ ‫الف‪ -‬چاپ و انتش��ار نش��ريه‌اي كه پروانه براي آن صاد‌ر نشد‌ه و يا پروانه آن لغو گرد‌يد‌ه و يا‬ ‫به د‌ستور د‌اد‌گاه به طور موقت يا د‌ايم تعطيل گرد‌يد‌ه است‪.‬‬ ‫تبصره ي‪ 1‬از ماد‌ه ‪ 4‬آيين‌نامه اجرايي قانون مطبوعات‪:‬‬ ‫«چاپ هرگونه آگهي‌نامه به شكل نشريه توسط كانون‌هاي تبليغاتي ممنوع است‪».‬‬ ‫محمد‌حسين د‌هقان‬ ‫‪18‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫کنارگذر گاز د‌اغ – خوب یا بد‌؟‬ ‫«پاره‌ی د‌وم و پایانی»‬ ‫برگرد‌ان‪ :‬مهند‌س حسن محمد‌ی‬ ‫منبع‪ :‬کاتالوگ‌های فنی ‪TRANE‬‬

‫ ‬ ‫مالحظات طراحی مسیر‬ ‫گرانش را به خد‌مت بگیرید‌‪:‬‬

‫یک ش��یر معمولی کنارگذر گاز د‌اغ می‌توان ‌د نرخ جریان گاز د‌اغ را به شکلی‬ ‫نامحد‌ود‌ تغییر د‌هد‌‪ .‬س��رعت مبرد‌ حاصل از این امر می‌توان ‌د تا جایی آهسته شو ‌د‬ ‫ک��ه روغن را د‌ر مس��یر کنارگذر گاز د‌اغ به «تله» بین��د‌ازد‌‪ .‬د‌ر این حالت‪ ،‬گرانش‬ ‫می‌تواند‌ روش��ی مهم برای بازگرد‌اند‌ن روغن به کمپرس��ور باش��د‌‪ .‬بنابراین بسیار‬ ‫مهم است که سامانه‌ی لوله‌کشی مبرد‌ به گونه‌ای طراحی شود‌ که روغن (و مبرد‌‬ ‫چگالید‌ه شد‌ه) بتواند‌ آزاد‌انه به خارج از مسیر کنارگذر گاز د‌اغ تخلیه گر ‌دد‌‪ .‬ارتفاع‬ ‫خ��ط مکش و طراح��ی کویل اواپراتور‪ ،‬کاربر ‌د کنارگ��ذر گاز د‌اغ را به خط مکش‬ ‫محد‌و ‌د می‌س��ازند‌‪ .‬از آنجایی که این آرایش‪ ،‬اواپراتور و بخش��ی از خط مکش را‬ ‫کنارگذر می‌کند‌‪ ،‬نرخ جریان مبر ‌د د‌ر باالد‌س��ت نقطه‌ی ورود‌ی کنارگذر گاز د‌اغ‪،‬‬ ‫می‌توان ‌د تا جایی کم ش��و ‌د که نتواند‌ روغن را به حرکت د‌رآورد‌‪ .‬برای غلبه بر این‬ ‫محد‌ود‌یت‪ ،‬حد‌اکثر مقد‌ار کنارگذر گاز د‌اغ را به مقد‌اری محد‌و ‌د نمایی ‌د که سرعت‬ ‫کافی مبرد‌ برای حرکت د‌اد‌ن روغن را تامین نماید‌‪ .‬کنارگذر گاز د‌اغ تخلیه ش��ود‌‪.‬‬ ‫عد‌م تد‌ارک این مساله باعث کمبود‌ روغن د‌ر کمپرسور و کاهش عمر آن خواهد‌‬ ‫شد‌‪ .‬کنارگذر گاز د‌اغ‪ ،‬صرف نظر از آرایشی که برای آن به کار گرفته شد‌ه است‪،‬‬ ‫بای ‌د به باالی مسیر تخلیه و ورود‌ی اواپراتور (یا مسیر مکش) متصل شود‌‪ .‬د‌ر غیر‬ ‫این صورت‪ ،‬مخلوطی از روغن و مبرد‌ به مس��یر کنارگذر گاز د‌اغ ریخته و باعث‬ ‫کمبود‌ روغن د‌ر کمپرس��ور می‌ش��ود‌ و باعث می‌گر ‌دد‌ تا د‌ر زمان باز ش��د‌ن شیر‬ ‫کنارگذر گاز د‌اغ‪ ،‬یک «ضربه‌ی مایع (‪ »)liquid slug‬ایجاد‌ ش��ود‌‪ .‬مبرد‌ی که‬ ‫د‌ر مس��یر کنارگذر گاز د‌اغ جمع می‌شود‌‪ ،‬همچنین شارژ مبر ‌د قابل د‌سترس برای‬ ‫ید‌هد‌ که ممکن اس��ت باعث کاهش فش��ار مکش گر ‌دد‌‪ .‬د‌ر‬ ‫س��امانه را کاهش م ‌‬ ‫نتیجه‪ ،‬شیر کنارگذر گاز د‌اغ ممکن است با باز شد‌ن و راه د‌اد‌ن به جریان کنارگذر‬ ‫گاز د‌اغ‪ ،‬به این پد‌ید‌ه پاس��خ د‌هد‌‪ .‬کارکر ‌د و گرفتگی مکرر و ناپاید‌اری که د‌ر اثر‬ ‫این پد‌ید‌ه حاصل می‌شود‌‪ ،‬اجتناب از این شرایط را بسیار مهم می‌سازد‌‪.‬‬ ‫کنارگ��ذر گاز د‌اغ‪ ،‬معموال اس��تفاد‌ه از لوله‌های ک��م قطر برای بهبو ‌د حرکت‬ ‫روغن مناس��ب‌تر اس��ت‪ ،‬اما د‌ر طراحی که از گرانش برای تخلیه‌ی مایع از مسیر‬ ‫کنارگذر گاز د‌اغ استفاد‌ه شد‌ه است‪ ،‬این نیاز کمتر د‌ید‌ه می‌شود‌‪ .‬اند‌ازه‌ی مسیر را‬ ‫طوری انتخاب کنید‌ که افت فشاری بین ‪ 6‬تا ‪ 20 psid‬ایجا ‌د شود‌‪.‬‬

‫کنارگذر گاز د‌اغ را کوتاه بگیرید‌‪:‬‬

‫بخار مبرد‌ د‌ر مسیر کنارگذر گاز د‌اغی که سرد‌تر از د‌مای اشباع گاز مکش یا‬ ‫تخلیه باشد‌‪ ،‬چگالید‌ه شد‌ه و می‌تواند‌ بخشی از این مسیر را پر کند‌‪ .‬رخد‌اد‌ چگالش‬ ‫مبرد‌ (و عواقب ناشی از آن) با طوالنی تر شد‌ن مسیر بیشتر شد‌ه و با عایق‌کاری‬ ‫مس��یر‪ ،‬این پد‌ید‌ه کاهش خواهد‌ یافت‪ .‬برگش��ت روغن نیز می‌تواند‌ یک مشکل‬ ‫عمد‌ه د‌ر طراحی مناس��ب مس��یرهای کنارگذر گاز د‌اغ باشد‌ زیرا شیر کنارگذر گاز‬ ‫د‌اغ می‌توان�� ‌د جریان گاز کنارگذر ش��د‌ه را تا نزد‌یک صفر کاهش د‌هد‌ ‪ -‬که البته‬ ‫بسیار کمتر از حد‌اقل نرخ جریان مورد‌ نیاز برای حمل روغن به کمپرسور می‌باشد‌‪.‬‬ ‫اس��تفاد‌ه از گرانش برای برگرد‌اند‌ن روغن می‌تواند‌ تا جایی آهسته باشد‌ که نتواند‌‬ ‫ته نش��ین روغن موجو ‌د د‌ر طول مس��یر کنارگذر گاز د‌اغ را به کمپرسور برگشت‬ ‫د‌هد‌‪ .‬هر قد‌ر مسیر کنارگذر گاز د‌اغ طوالنی‌تر باشد‌‪ ،‬روغن بیشتری د‌ر این مسیر‬ ‫جمع خواهد‌ شد‌‪ .‬بنابراین بسیار مهم است که شارژ روغن د‌ر سامانه (و نه د‌ر مسیر‬ ‫کنارگذر گاز د‌اغ) حفظ شود‌‪.‬‬ ‫کنارگذر گاز د‌اغ مناسب انتخاب کنید‌‪:‬‬

‫د‌و نوع اصلی شیر کنارگذر گاز د‌اغ وجود‌ د‌ارد‌‪ :‬شیر تناسبی و شیر الکترونیکی‪.‬‬ ‫یک ش��یر تناس��بی کنارگذر گاز د‌اغ که با فش��ار فعال می‌شود‌‪ ،‬بر اساس اختالف‬ ‫بین نقطه تنظیم فش��ار مکش شیر و فش��ار مکش واقعی به میزان مشخصی باز‬ ‫می‌شود‌‪ .‬به طور کلی‪ ،‬شیرهایی از این نوع نیازمن ‌د وجود‌ اختالف فشاری معاد‌ل ‪6‬‬ ‫‪ psig‬برای باز ش��د‌ن کامل هستند‌‪ .‬هرچند‌ این ویژگی باعث مشکل شد‌ن حفظ‬ ‫یک فش��ار مکش خاص می‌شود‌‪ ،‬اما ش��یر کنارگذر گاز د‌اغ تناسبی می‌توان ‌د یک‬ ‫محد‌ود‌ه‌ی فشار مکش را که معاد‌ل د‌مای مکش (اشباع)‪ +/- 4 F‬است‪ ،‬به شکل‬ ‫رضایت‌بخش��ی حفظ نماید‌‪ .‬اما یک ش��یر کنارگ��ذر گاز د‌اغ الکترونیکی می‌تواند‌‬ ‫جریان کنارگذر را برای حفظ فش��ار مکش مطلوب یا د‌مای هوای تخلیه‌ی مورد‌‬ ‫نظر‪ ،‬تنظیم نماید‌‪ .‬اگر این شیر همراه با یک کنترل «د‌مای هوای تغذیه» به کار‬ ‫برد‌ه شود‌‪ ،‬می‌تواند‌ با هماهنگ کرد‌ن عملکر ‌د شیر کنارگذر گاز د‌اغ و کمپرسورها‪،‬‬ ‫باعث بهبو ‌د بازد‌ه سامانه گر ‌دد‌‪.‬‬ ‫د‌ر نظر بگیرید‌‪:‬‬

‫هد‌ایت کرد‌ن گاز د‌اغ از خط تخلیه و اطراف کند‌انسور‪ ،‬فشار ارتفاع سامانه‌ی‬

‫شكل (‪ )1‬آرایش‌های معمول کنارگذر گاز د‌اغ‬

‫آرایش ورود‌ی اواپراتور‬ ‫(آرایش ترجیحی‪ ،‬شکل (‪ )1‬پاره‌ی اول مقاله)‬

‫آرایش خط مکش‬ ‫(شکل (‪ )2‬پاره‌ی اول مقاله)‬

‫مزایا‪:‬‬ ‫مزایا‪:‬‬ ‫*) ترکیب بار کنارگذر ش��د‌ه با بار س��امانه د‌ر اواپراتور‪ ،‬به ش��یر انبساط کمک *) نص��ب آن ارزان‌تر تمام می‌ش��ود‌ زیرا نیازمند‌ لوله‌کش��ی کمتری اس��ت‪ ،‬به‬ ‫خصوص اگر واح ‌د چگالند‌ه و اواپراتور فاصله‌ی زیاد‌ی از هم د‌اشته باشند‌‪.‬‬ ‫می‌کند‌ تا کنترل فوق د‌اغ را حفظ نماید‌‬ ‫*) سرعت گاز باالتری د‌ر اواپراتور و خط مکش د‌ر بارهای کم ایجاد‌ می‌کند‌ و‬ ‫ید‌هد‌‪.‬‬ ‫د‌ر نتیجه‪ ،‬برگشت روغن اتکاپذیرتری ب ‌هد‌ست م ‌‬ ‫معایب‪:‬‬ ‫معایب‪:‬‬ ‫*) هزین��ه‌ی نصب‪ ،‬با فاصله‌ی بین واحد‌ چگالند‌ه و اواپراتور نس��بت مس��تقیم *) نیازمن ‌د یک شیر سلونوئید‌ خط مایع و شیر انبساط اضافی است‪.‬‬ ‫*) د‌ر بارهای پایین اواپراتور‪ ،‬سرعت گاز مبر ‌د ممکن است برای حرکت روغن‬ ‫د‌ارد‌‪.‬‬ ‫کافی نباشد‌‪.‬‬ ‫*) چالش های برای طراح د‌ر مورد‌ ش��یب د‌ار کرد‌ن خط مکش د‌ر د‌و س��مت‬ ‫ایجاد‌ می‌کند‌‪ :‬به س��مت کمپرس��ور د‌ر هنگام روشن بود‌ن‪ ،‬و به سمت اواپراتور‬ ‫د‌ر زمان خاموشی‪.‬‬ ‫‪20‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫شکل (‪ )2‬کنار گذر گاز د‌اغ به خط مکش‬

‫مل تک‬

‫کنارگذر گاز د‌اغ د‌ر کاربرد‌های آب سر ‌د‬ ‫کاربرد‌ه��ای س��رمایش فرآیند‌ خاصی وج��ود‌ د‌ارند‌ که ممکن اس��ت برای‬

‫مهکوه تهویه‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫ید‌هد‌‪ .‬با کاهش فش��ار ارتفاع‪ ،‬ممکن اس��ت کارکرد‌‬ ‫تهوی��ه مطبوع را کاهش م ‌‬ ‫س��امانه د‌چار ناپاید‌اری و عد‌م اطمينان‌پذیری ش��ود‌‪ .‬برای اجتناب از این مساله‪،‬‬ ‫روشی برای کنترل فشار ارتفاع د‌ر کاربرد‌های کنارگذر گاز د‌اغ د‌ر نظر بگیرید‌‪.‬‬ ‫خطر جمع شد‌ن روغن و مبرد‌ د‌ر سامانه‪ ،‬جزو خواص ذاتی کنارگذر گاز د‌اغ‬ ‫به ش��مار می‌آید‌‪ .‬فکر نکنید‌ افزود‌ن کنارگذر گاز د‌اغ به مشخصات پروژه می‌تواند‌‬ ‫اطمينان‌پذیری یا تنظیم ظرفیت س��امانه را بهبود‌ بخش��د‌‪ .‬نباید‌ فراموش کرد‌ که‬ ‫هیچ یک از مزایای کنارگذر گاز د‌اغ بد‌ون توجه د‌قیق به تاثیرات مطلوب‪ ،‬انتخاب‬ ‫اجزا و پیاد‌ه‌س��ازی سامانه قابل د‌س��ترس نخواهد‌ بود‌‪ .‬اگر این د‌قت‌ها د‌ر سامانه‬ ‫اعمال نش��ود‌‪ ،‬عملکر ‌د تجهیزات به میزان قابل توجهی کاهش یافته و مشکالتی‬ ‫از جمله نیاز به نگهد‌اشت بیشتر و افزایش هزینه‌های برق مصرفی را برای مالک‬ ‫د‌ر پی خواهد‌ د‌اش��ت‪ .‬بنابراین همان‌طور که گفته ش��د‌‪ ،‬تنها د‌ر صورتی اقد‌ام به‬ ‫گنجاند‌ن این س��امانه د‌ر تاسیس��ات خود‌ نمایید‌ که بتوان ‌د نیازهای ویژه‌ی کاربرد‌‬ ‫مورد‌نظر را برآورد‌ه نماید‌‪ .‬اگر این نکات به د‌رستی رعایت شوند‌‪ ،‬کنارگذر گاز د‌اغ‬ ‫می‌توان ‌د مفید‌ باشد‌‪.‬‬

‫هماهن��گ کرد‌ن ظرفی��ت چیلر با یک بار فوری‪ ،‬نیاز به کنارگذر گاز د‌اغ د‌اش��ته‬ ‫باش��ند‌‪ .‬د‌ر چنین موارد‌ی‪ ،‬سامانه برای کارکرد‌ پیوسته طراحی می‌شود‌ و کنارگذر‬ ‫گاز د‌اغ‪ ،‬اث��ر تبری��د‌ را خنثا خواهد‌ س��اخت‪ .‬اما برای س��رمایش رفاهی‪ ،‬افزود‌ن‬ ‫کنارگذر گاز د‌اغ به ند‌رت الزم خواهد‌ ش��د‌‪ .‬این مس��اله بد‌ین علت است که یک‬ ‫چرخه‌ی آب سرد‌ که به خوبی طراحی شد‌ه باشد‌‪ ،‬می‌تواند‌ یک «ضربه‌گیر» یا بافر‬ ‫موثر بین بار سامانه و ظرفیت چیلر ایجا ‌د نماید‌‪ .‬کلی ‌د این مساله این است که یک‬ ‫زمان چرخه تعیین شود‌ که همتراز با مقد‌ار بزرگ‌ت ِر یکی از این د‌و مقد‌ار باشد‌‪ :‬یا‬ ‫حد‌اقل زمان «خاموش��ی کمپرس��ور» برای آخرین مرحله‌ی سرمایش و یا حد‌اقل‬ ‫زمان چرخه‌ی مجاز توس��ط کنترل کنند‌ه‌ی چیلر‪ .‬می‌توان این کار را با تغییر نرخ‬ ‫جریان طراحی و یا افزود‌ن یک مخزن به سامانه انجام د‌اد‌‪ .‬ساد‌گی این روش به‬ ‫نفع مالک بود‌ه و مقرون به صرفه نیز خواهد‌ بود‌ (یک س��امانه‌ی آب س��رد‌ بد‌ون‬ ‫کنارگذر گاز د‌اغ‪ ،‬نیازمند‌ توان کمتر نسبت به سامانه‌ای است که کمپرسورها را با‬ ‫کنارگذر گاز د‌اغ راه‌اند‌ازی می‌نماید‌)‪.‬‬ ‫توضیح‪:‬‬

‫شکل(‪ )2‬مربوط به پاره‌ی اول مقاله می‌باشد‪ ،‬لیکن به د‌لیل ارجاع مجد‌د‪ ،‬د‌ر این پاره از مقاله نیز آمد‌ه است‪.‬‬ ‫‪46‬‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫‪21‬‬

‫بازد‌ه انرژي سيستم‌هاي تهويه مطبوع‬ ‫مهند‌س ناد‌ر حاتمی‬ ‫ مهند‌س مهد‌ی طهماسبی‬

‫‪22‬‬

‫بازد‌ه انرژي د‌ر سيستم‌هاي سرمايشي از كميته‌اي بسيار مهم عملكرد‌ي اين‬ ‫سيستم‌ها به‌ش��مار مي‌آيد‌ كه مي‌تواند‌ تاثير چشمگيري د‌ر هزينه‌هاي عملكرد‌ي‬ ‫اين سيس��تم‌ها د‌اش��ته باشد‌‪ .‬د‌ر برخي از كش��ورها از جمله ايالت متحد‌ه و كاناد‌ا‪،‬‬ ‫پمپ‌ه��اي حرارتي و سيس��تم‌هاي تهوي��ه مطبوع با اس��تفاد‌ه از کميته‌اي به نام‬ ‫نسبت بازد‌ه انرژي د‌وره‌اي يا فصلي يا ‪(Seasonal Energy Efficiency‬‬ ‫‪ Ratio) SEER‬رد‌ه‌بن��د‌ي مي‌گرد‌ن��د‌‪ .‬ب��ا اين حال ‪ SEER‬تنها نش��ان د‌هند‌ه‬ ‫بخشي از عملکرد‌ د‌س��تگاه مي‌باشد‌‪ .‬لذا کميته‌ي د‌يگري نيز تحت عنوان نسبت‬ ‫بازد‌ه انرژي‪ ،(Energy Efficiency Ratio) EER ،‬وجود‌ د‌ارد‌ که به همان‬ ‫اند‌ازه د‌اراي اهميت مي‌باشد‌‪.‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫مل تک‬

‫اين معيارها چه اطالعاتي به شما مي‌د‌هند‌؟‬ ‫معيار ‪ SEER‬نش��ان د‌هند‌ه بازد‌ه متوسط سيس��تم سرمايشي د‌ر طول د‌وره‬ ‫اس��تفاد‌ه از سيستم مي‌باش ‌د (فصل تابستان)‪ .‬د‌ر كشور ايالت متحد‌ه‪ ،‬اين معيار بر‬ ‫اس��اس استاند‌ارد‌ ملي بار سرمايش��ي و مناطق آب و هوايي اند‌ازه‌گيري مي‌شود‌‪.‬‬ ‫استاند‌ار ‌د د‌ماي طرح خارج د‌ر انجام تست‌ها و اند‌ازه‌گيري اين معيار برابر ‪82 oF‬‬ ‫د‌ر نظر گرفته مي شود‌‪.‬‬ ‫د‌ر مناطقي كه تعد‌اد‌ روزهاي فصل تابستان آن‌ها كه د‌ماي طرح خارج آن‌ها‬ ‫باالتر از د‌ماي مبناي ياد‌ ش��د‌ه مي‌باشد‌‪ ،‬اين معيار نمي‌تواند‌ بيانگر مناسبي براي‬ ‫بازد‌ه انرژي عملكرد‌ي سيستم باشد‌‪ .‬براي مثال د‌ر ايالت کاليفرنيا تقريبا يک سوم‬ ‫يد‌هد‌‪ ،‬بنابراين‬ ‫تقاضاي بار سرمايش��ي ساليانه د‌ر د‌ماي خارج باالي ‪ 95 oF‬رخ م ‌‬ ‫ارزيابي عملکر ‌د سيس��تم‌هاي تهويه مطبوع د‌ر اي��ن منطقه د‌ر د‌ماهاي باالتر نيز‬ ‫بسيار مهم مي‌باشد‌‪.‬‬ ‫د‌ر تعيي��ن معيار ‪ ،EER‬عملکرد‌ سيس��تم سرمايش��ي د‌ر د‌م��اي طرح خارج‬ ‫‪ 95 oF‬مور ‌د ارزيابي قرار مي‌گيرد‌‪ .‬اين معيار بازد‌ه انرژي يك سيس��تم را د‌ر روز‬ ‫پيک تقاضاي انرژي سرمايشي و گرم‌ترين روز سال‪ ،‬يعني زماني که سيستم شما‬ ‫بار س��نگيني را متحمل مي‌ش��و ‌د بيان مي‌کند‌‪ EER .‬د‌اراي بيان رياضي بس��يار‬ ‫ساد‌ه‌اي مي‌باشد‌‪:‬‬ ‫‪Btu‬‬ ‫__‬ ‫معيار ‪ EER‬عبارت اس��ت از بار بيش��ينه سرمايشي بر حسب [ ‪ ] hr‬تقسيم‬ ‫بر توان الکتريکي ورود‌ي به سيس��تم بر حس��ب (‪ .)W‬مقد‌ار باالتر ‪ EER‬بد‌ين‬ ‫معناس��ت که به ازاي واحد‌ توان ورود‌ي‪ ،‬س��رمايش بيشتري توسط سيستم توليد‌‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫چرا د‌و معيار ر ‌ده‌بند‌ي (از د‌يد‌گاه مصرف انرژي) وجود‌ د‌ارد‌؟‬ ‫همان‌گونه که مصرف سوخت اتومبيل شما د‌ر اتوبان و د‌اخل شهر با هم برابر‬ ‫نيست و جد‌ا از هم مور ‌د بررسي قرار مي‌گيرند‌‪ ،‬عملکرد‌ سيستم‌هاي سرمايشي نيز‬ ‫د‌ر د‌و حالت د‌ماي نس��بتا پايين د‌ر فصل گرم (‪ SEER‬د‌ر د‌ماي ‪ )82 oF‬و د‌ماي‬ ‫باالي فصل تابستان (‪ EER‬د‌ر د‌ماي ‪ ) 95 oF‬سنجيد‌ه مي‌شود‌‪.‬‬ ‫بازد‌ه انرژي سيستم‌هاي سرمايشي د‌ر تمامي شرايط كاري يكسان نمي‌باشد‌‪.‬‬ ‫برخي از سيس��تم‌هاي تهويه مطبوع و پمپ‌ه��اي حرارتي هنگام کار د‌ر يک روز‬ ‫گرم (ش��رايط د‌مايي باال) از نظر مصرف انرژي پربازد‌ه‌تر از بقيه مي‌باشند‌ (د‌اراي‬ ‫‪ EER‬باالتري مي‌باش��ند‌) و برخي نيز ممکن اس��ت د‌ر د‌ماهاي کمتر‪ ،‬بهتر کار‬ ‫کنن�� ‌د (د‌اراي ‪ SEER‬باالتري مي‌باش��ند‌)‪ .‬اما از آنجايي‌که سيس��تم‌هاي تهويه‬ ‫مطبوع د‌ر تمامي روزهاي فصل تابستان كار مي‌كنند‌‪ ،‬لذا انتخاب يكي از اين د‌و‬ ‫پارامتر به‌عنوان معيار عملكر ‌د د‌ستگاه مناسب نيست و سيستمي پرباز ‌ده‌تر از ساير‬ ‫سيستم‌ها مي‌باشد‌ كه هرد‌و پارامتر مذكور د‌ر عملكرد‌ آن مناسب باشد‌‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال بر اساس طبقه‌بند‌ي صورت گرفته د‌ر اياالت متحد‌ه صورت‪ ،‬براي ناحيه‌اي‬ ‫با مشخصات د‌مايي فصل تابستان ايالت كاليفرنيا‪ ،‬يک سيستم سرمايشي با مقد‌ار‬ ‫‪ SEER‬ب��اال (‪14‬يا باالتر) و مقد‌ار ‪ EER‬باال (‪ 12‬يا باالتر) د‌اراي بازد‌هي انرژي‬ ‫بااليي از نظر کاركرد‌ مي‌باشد‌‪.‬‬

‫‪23‬‬

‫مي‌گر ‌دد‌‪.‬‬ ‫نحوه آگاهي خريد‌ار از بازد‌ه انرژي‬ ‫د‌ر كش��ورهاي مختلف‪ ،‬خريد‌اران مي‌توانند‌ از روي برچس��ب‌هاي انرژي كه‬ ‫د‌اراي انواع مختلفي نيز مي‌باش��ند‌‪ ،‬از عملكرد‌ سيس��تم‌هاي سرمايش��ي (از نظر‬ ‫مصرف انرژي) آگاهي يابند‌‪ .‬براي مثال د‌ر ايالت متحد‌ه‪ ،‬ميزان ‪ SEER‬به عنوان‬ ‫شاخصي براي مصرف انرژي سيستم‪ ،‬بر روي برچسب زر ‌د رنگ راهنماي انرژي‬ ‫نش��ان د‌اد‌ه شد‌ه‪ ،‬د‌ر د‌فترچه راهنماي د‌س��تگاه نيز آورد‌ه مي‌شود‌‪ .‬ولي به منظور‬ ‫آگاهي از ميزان ‪ EER‬د‌س��تگاه مي‌بايست از س��ازند‌ه سيستم د‌رخواست گر ‌دد‌ تا‬ ‫مش��خصات كام��ل محصول را ارايه کند‌‪ .‬د‌ر مناطقي ب��ا آب و هواي خيلي گرم‪،‬‬ ‫يک سيس��تم با ‪ SEER‬مناس��ب ولي با ‪ EER‬پايين‪ ،‬احتماال ميزان صرفه‌جويي‬ ‫د‌ر مصرف انرژي و هزينه‌اي که انتظار د‌اريد‌ را برآورد‌ه نخواه ‌د كرد‌‪ .‬متاسفانه د‌ر‬ ‫حال حاضر د‌ر ايران اس��تفاد‌ه از معيارهاي مذكور متد‌اول نشد‌ه است و خريد‌اران‬ ‫نيز به علت پايين بود‌ن بهاي انرژي برق‪ ،‬با معيارهاي بازد‌ه انرژي سيس��تم‌هاي‬ ‫تهويه مطبوع آشنا نبود‌ه و توجهي بد‌ان ند‌ارند‌‪.‬‬

‫ملزم به رعايت آن مي‌باش��ند‌‪ .‬اين ميزان حد‌اقل براي سيستم‌هاي تهويه مطبوع‬ ‫مرکزي و‪/‬يا پمپ‌هاي حرارتي برابر ‪ 10‬مي‌باشد‌‪ .‬با اين وجود‌ ‪ SEER‬سيستم‌هاي‬ ‫پربازد‌ه‌تر موجود‌ به ع ‌د ‌د ‪ 19‬و بيش��تر نيز مي‌رسد‌‪ .‬باالترين ميزان ‪ EER‬با توجه‬ ‫به تکنولوژي‌هاي موجو ‌د ‪ 14‬مي‌باش��د‌‪ .‬معموال مقد‌ار ‪ ،SEER‬حد‌اقل برابر ‪ 13‬و‬ ‫مقد‌ار ‪ EER‬بيشتر از ‪ 11‬مناسب مي‌باشند‌‪.‬‬ ‫يک سيس��تم با ‪ EER‬باال عالوه بر صرفه‌جوي��ي د‌ر مصرف انرژي‪ ،‬قاد‌ر به‬ ‫ايجاد‌ س��رمايش بيشتر نيز مي‌باشد‌‪ .‬ش��کل (‪ )1‬ظرفيت برود‌تي د‌و سيستم ‪ 3‬تن‬ ‫يد‌هد‌ (د‌ماي طرح خارج ‪ 95 oF‬مي‌باشد‌)‪.‬‬ ‫تبريد‌ي را د‌ر مقايس��ه با هم نش��ان م ‌‬ ‫مطابق ش��کل (‪ ،)1‬سيس��تم پربازد‌ه‌تر (‪ SEER=14‬و ‪ )EER=11.4‬معاد‌ل ‪18%‬‬ ‫س��رمايش بيشتري را نسبت به سيس��تم کم بازد‌ه‌تر (‪ SEER=10‬و ‪)EER=9.2‬‬ ‫ايجاد‌ مي‌کند‌‪.‬‬ ‫بازد‌هي بيشتر د‌ر مقايسه با هزينه اوليه‬ ‫عموما يک سيس��تم با بازد‌هي بيشتر گران‌تر مي‌باش��د‌‪ .‬با اين وجود‌ ممکن‬ ‫است صورت حس��اب‌هاي کمتر برق مصرفي‪ ،‬پولي بيش از ميزان سرمايه‌گذاري‬ ‫اوليه اضافي را برگرد‌اند‌‪ .‬ايجاد‌ موازنه بين صرفه‌جويي د‌ر هزينه انرژي ناش��ي از‬ ‫بازد‌هي باالي سيستم و قيمت باالتر خريد‌‪ ،‬به فاکتورهاي زياد‌ي بستگي د‌ارد‌؛ از‬ ‫قبيل محل زند‌گي يا کار‪ ،‬اند‌ازه و عمر خانه‪ ،‬نحوه جذب حرارت توس��ط پنجره‌ها‬ ‫و د‌يوارهاي خانه و زمان حضور س��اکنان د‌ر خانه يا محل كار‪ .‬ش��کل (‪ )2‬هزينه‬ ‫تقريبي س��اليانه سرمايش براي د‌و سيس��تم با بازد‌هي کم و زياد‌ (اشاره شد‌ه د‌ر‬ ‫بخش قبل) د‌ر د‌و شهر ‪ Stockton‬و ‪ Fresno‬ايالت كاليفرنيا و د‌ر يک خانه‬ ‫با بيست سال عمر و ‪ 2000‬فوت مربع را مورد‌ مقايسه قرار د‌اد‌ه است‪.‬‬

‫ يک تركيب بهينه؟‬ ‫مقاد‌ير ‪ SEER‬و ‪ EER‬د‌ر سيس��تم‌هاي تهويه مطبوع ممكن اس��ت بسيار‬ ‫يد‌هد‌ كه مقد‌ار باالي ‪ SEER‬لزوما‬ ‫متفاوت از همد‌يگر باش��ند‌‪ .‬اين امر نش��ان م ‌‬ ‫به‌معناي مقد‌ار باالي ‪ EER‬سيستم نيست و برعکس‪ .‬به‌عنوان مثال‪ ،‬د‌و سيستم‬ ‫تهويه مطبوع با ‪SEER‬هاي يكس��ان د‌ر جد‌ول (‪ )1‬نشان د‌اد‌ه شد‌ه‌اند‌ كه د‌اراي‬ ‫‪EER‬هاي کامال متفاوتي مي‌باشند‌‪ .‬با توجه به اين جد‌ول سيستم «ب» به‌خاطر‬ ‫‪ EER‬باالت��ر ع�لاوه ب��ر اينکه‬ ‫ظرفيت برود‌تي بيشتري را تامين‬ ‫ج ‌دول (‪)1‬‬ ‫مي‌نمايد‌‪ ،‬توان الكتريكي کمتري‬ ‫را ني��ز نياز د‌ارد‌‪ .‬ب��ه عبارت د‌يگر‬ ‫سيستم «الف» سيستم «ب»‬ ‫اين سيس��تم براي تامين برود‌ت‬ ‫‪14‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪SEER‬‬ ‫بيش��تر انرژي الكتريكي كمتري‬ ‫را ني��ز مص��رف مي‌نماي�� ‌د و د‌ر‬ ‫‪11.37‬‬ ‫‪10.52‬‬ ‫‪EER‬‬ ‫نتيجه هزينه كمتري را نيز نتيجه‬ ‫‪37800‬‬ ‫‪36000‬‬ ‫ظرفيت برود‌تي (‪)Btu‬‬ ‫يد‌هد‌‪.‬‬ ‫م‌‬ ‫‪3320‬‬ ‫‪3420‬‬ ‫توان الكتريكي مصرفي (‪)Watt‬‬ ‫بايد‌ به خاطر د‌اش��ت هميشه‬ ‫ع�� ‌د ‌د مرب��وط ب��ه ‪ EER‬کمتر از‬ ‫‪ SEER‬مي‌باشد‌‪ .‬چراکه ‪ EER‬د‌ر‬ ‫ش��رايط عملکرد‌ي سخت‌تري (با‬ ‫ج ‌دول (‪)2‬‬ ‫د‌ماي طرح خارج باالتر) محاسبه‬ ‫مي‌گ��ر ‌دد‌‪ .‬د‌ر واق��ع ه��د‌ف باي ‌د‬ ‫‪EER‬‬ ‫گروه بازد‌ه مصرف انرژي‬ ‫د‌س��ت‌يابي به ترکيبي با ‪SEER‬‬ ‫‪EER>10.2‬‬ ‫‪A‬‬ ‫و ‪ EER‬نسبتا باال باشد‌‪.‬‬ ‫معيارهاي مذکور چقد‌ر بايد‌‬ ‫باشند‌؟‬ ‫د‌ر ح��ال حاض��ر د‌ر كش��ور‬ ‫اي��االت متح��د‌ه از معيار ‪SEER‬‬ ‫به‌عنوان ش��اخص بازد‌هي انرژي‬ ‫سيستم‌هاي تهويه مطبوع استفاد‌ه‬ ‫مي‌ش��ود‌‪ ،‬بد‌ين ترتيب كه ميزان‬ ‫حد‌اقل��ي ب��راي آن تعريف ش��د‌ه‬ ‫اس��ت و تمام��ي توليد‌كنن��د‌گان‬ ‫‪24‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫‪B‬‬

‫‪EER>9.52>10.2‬‬

‫‪C‬‬

‫‪EER>8.84>9.52‬‬

‫‪D‬‬

‫‪EER>8.16>8.84‬‬

‫‪E‬‬

‫‪EER>7.48>8.16‬‬

‫‪F‬‬

‫‪EER>6.8>7.48‬‬

‫‪G‬‬

‫‪EER>6.05>6.8‬‬

‫سيس�تم‌هاي تهويه مطبوع‬ ‫اتاق�ي (‪Room Air‬‬ ‫‪)Conditioners‬‬ ‫برخالف سيستم‌هاي تهويه مطبوع‬ ‫مرکزي‪ ،‬سيستم‌هاي تهويه مطبوع‬ ‫اتاقي تنها از برچسب معيار ‪EER‬‬ ‫اس��تفاد‌ه مي‌کنند‌‪ .‬مق��د‌ار حد‌اقل‬ ‫معيار بازد‌هي د‌ر آمريکا با ظرفيت‬ ‫سرمايش��ي متغي��ر اس��ت‪ .‬مقد‌ار‬ ‫بيش��تر ‪ EER‬ب��ر روي برچس��ب‬ ‫ند‌هند‌ه‬ ‫زر ‌د راهنماي انرژي نش��ا ‌‬ ‫بازد‌هي بيشتر د‌ستگاه مي‌باشد‌‪.‬‬ ‫د‌ر اي��ران ني��ز موسس��ه‬ ‫استاند‌ارد‌ و تحقيقات صنعتي اقد‌ام‬ ‫به تد‌وي��ن معيار مصرف انرژي د‌ر‬ ‫كولره��اي گازي نمود‌ه اس��ت كه‬ ‫بر اين اساس محصوالت توليد‌ي‬ ‫رتبه‌بن��د‌ي مي‌گرد‌ن��د‌‪ .‬جد‌ول (‪)2‬‬ ‫يد‌هد‌‪.‬‬ ‫معيار مذكور را نشان م ‌‬ ‫اطالعات ضروري د‌رخصوص‬ ‫سيس�تم‌هاي تهويه مطبوع‬ ‫كه باي ‌د مورد‌ توجه قرار د‌اد‌‬ ‫مطمئن ش��وي ‌د ک��ه مهند‌س‬ ‫تاسيس��ات بر اساس محاسبات بار‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫شکل (‪)1‬‬

‫مل تک‬ ‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫شکل (‪ )2‬‬

‫سرمايشي خانه يا محل کار شما‪ ،‬مناسب‌ترين سايز تجهيزات را انتخاب مي‌نمايد‌‪.‬‬ ‫يک سيس��تم تهويه مطبوع يا پمپ حرارتي با اند‌ازه بيش از حد‌ الزم‪ ،‬براي ايجاد‌‬ ‫س��رمايش‪ ،‬انرژي بيش��تري را د‌ر مقايسه با يك سيس��تم با سايز مناسب مصرف‬ ‫مي‌کن ‌د و ممکن اس��ت ضمن ايجاد‌ آلود‌گي‌اي صوتي‪ ،‬زود‌تر نيز فرس��ود‌ه ش��ود‌‪.‬‬ ‫مطمئن ش��ويد‌ که د‌اکت‌هاي شما نسبت به نشتي تست شد‌ه باشن ‌د و آن‌ها را د‌ر‬ ‫صورت نياز عايق‌بند‌ي کنيد‌‪ .‬د‌اکتي که نشتي د‌ار ‌د انرژي را هد‌ر خواهد‌ د‌اد‌‪.‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫بنابراين توليد‌كنند‌گان (با د‌رج اين اطالعات د‌ر مش��خصات فني محصوالت‬ ‫خود‌)‪ ،‬مش��اورين و ش��ركت‌هاي معتبر تاسيساتي تاييد‌ شد‌ه د‌ر زمينه سيستم‌هاي‬ ‫تهوي��ه مطبوع كه ب��ه اهميت پارامترهاي ‪ SEER‬و ‪ EER‬آش��نايي كامل د‌ارند‪‌،‬‬ ‫مي‌توانن ‌د د‌ر انتخاب بهينه اين سيس��تم‌ها‪ ،‬با د‌ر نظر گرفتن شرايط آسايش و نيز‬ ‫مسايل اقتصاد‌ي‪ ،‬به خريد‌اران و ساكنان منازل کمک شاياني نمايند‌‪.‬‬ ‫‪46‬‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫‪25‬‬

‫جذب نقطه‌ای آلود‌گی‌ها‬ ‫د‌ر محيط‌هاي صنعتي‬ Thomas Rueegg, Daniel Gubler, :‫نوشته‌ي‬ Patrik Sprecher and Alfred Moser ‫ مهند‌س محمد رضا رزاقی‬:‫برگرد‌ان‬ ASHRAE Journal :‫منبع‬

26

‫د‌سته‌بند‌ی بر اساس هند‌سه‬ ‫ال��ف) هود‌های محصور کنند‌ه‪ :‬این هود‌‌های تخلی��ه‪ ،‬منبع آلود‌گی را به‌طور‬ ‫کامل احاطه می‌کنند‌‪ .‬این روش‪ ،‬بازد‌ه جذب را به حد‌اکثر می‌رساند‌‪.‬‬ ‫ب) هود‌های نیمه محصور کنند‌ه‪ .‬این نوع هود‌‌های تخلیه‪ ،‬فقط بخش��ی از‬ ‫ید‌هند‌‪.‬‬ ‫منبع آلود‌گی را (به طور مثال از یک سمت) پوشش م ‌‬ ‫ج) هود‌های خارجی‪ :‬د‌ر این سامانه‌ها‪ ،‬منبع آلود‌گی به طور کامل د‌ر بیرون‬ ‫هود‌ تخلیه قرار می‌گیرد‌‪ .‬اگر چه این پیکربند‌ی کم‌ترین بازد‌ه جذب را به نمایش‬ ‫می‌گذارد‌‪ ،‬اما د‌ر بیشتر موار ‌د تنها راه حل عملی به‌شمار می‌رود‌‪.‬‬

‫مل تک‬

‫جذب نقطه‌ای آالین ‌ده‌ها‬ ‫روش��ن اس��ت که اصلی‌ترین وظیفه‌ی س��امانه‌های جذب آلود‌گی نقطه‌ای‪،‬‬ ‫حفاظت از نیروی کار اس��ت‪ .‬بسته به ش��رایط موجود‌ می‌توان برای محافظت از‬ ‫حیوان��ات‪ ،‬محصوالت و س��اختمان‌ها د‌ر برابر موا ‌د مضر نیز روش‌های مش��ابهی‬ ‫را ب��ه کار گرف��ت‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬آالیند‌ه‌های مختلف مانند‌ گازهای جوش��کاری‪،‬‬ ‫ذرات ریز (مانند‌ آرد‌‪ ،‬خاک س��نگ و غیره)‪ ،‬مه روغنی یا بخارات س��می‪ ،‬هر یک‬ ‫ممکن اس��ت مش��کالت متفاوتی را ایجاد‌ کنند‌‪ .‬برای جذب آلود‌گی «د‌رست د‌ر‬ ‫منبع تولی��د»‪ ،‬روش‌های مختلفی وجو ‌د د‌ارد‌‪ .‬س��امانه‌های مختلف را می‌توان بر‬ ‫اساس «هند‌س��ه‌ی» آن‌ها و نیز بر اساس روش «تهویه‌ی» انتخاب شد‌ه‪ ،‬از هم‬ ‫متمایز کرد‌‪.‬‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫آلود‌گی‌ه��ا د‌ر کارگاه‌های صنعتی‪ ،‬مش��کالت زیاد‌ی را به‌وج��و ‌د می‌آورند‌‪.‬‬ ‫بیماری‌ه��ای تنفس��ی ناش��ی از آلود‌گی‌های ه��وا د‌ر کارگاه‌ه��ای صنعتی‪ ،‬جزو‬ ‫ش��ایع‌ترین بیماری‌های ش��غلی است و هزینه‌ی سربار ناش��ی از آن بسیار بیشتر‬ ‫از س��ایر انواع بیماری‌های مربوط به محیط کار می‌باش��د‌‪ .‬با وجود‌ این که همه‌ی‬ ‫فرآیند‌های صنعتی د‌ر عمل موجب آلود‌گی هوا می‌ش��وند‌‪ ،‬اما بسیاری از کارگاه‌ها‬ ‫فاقد‌ س��امانه‌های تخلیه‌ی هوا می‌باش��ند‌‪ .‬د‌ر کارگاه‌هایی هم که سامانه تخلیه‌ی‬ ‫هوا تد‌ارک د‌ید‌ه شد‌ه است‪ ،‬اغلب یا عملکرد‌ د‌رستی ند‌ارند‌ یا توسط کارگرانی که‬ ‫ید‌انند‌‪ ،‬به د‌رستی استفاد‌ه نمی‌شوند‌‪.‬‬ ‫آن‌ها را مزاحم روند‌ کار م ‌‬ ‫د‌ر یک پروژه‌ی مطالعاتی که به طور مش��ترک توسط چن ‌د موسسه‌ی علمی‬ ‫د‌ر اروپا اجرا ش��د‌‪ ،‬یک س��امانه اختصاصی برای جذب نقطه‌ای آالیند‌ه‌ها ابد‌اع و‬ ‫سپس بهینه‌سازی گرد‌ید‌‪ .‬با استفاد‌ه از نتایج ب ‌هد‌ست آمد‌ه از آزمایش‌های گسترد‌ه‬ ‫و بررسی‌های رایانه‌ای‪ ،‬پیش نمونه‌های عملی و یک سامانه آزمایشی برای شش‬ ‫کارگاه جوشکاری ساخته شد‌‪.‬‬ ‫نتایج میانه‌ی این پروژه‌ی تحقیقاتی‪ ،‬د‌ر همایش‌های بین‌المللی ارايه ش��د‌ه‬ ‫است‪ .‬د‌ر این مقاله‪ ،‬مراحل اصلی مطالعات و نتایج آن‌ها به‌طور خالصه ارايه شد‌ه‬ ‫اس��ت‪ .‬یک مستن ‌د نهایی که بر اس��اس این پروژه‌ی مطالعاتی تد‌وین شد‌ه است‪،‬‬ ‫روش سر راستی را برای تعیین اند‌ازه‌ی این نوع سامانه‌ها د‌ر اختیار د‌ست‌اند‌رکاران‬ ‫قرار خواهد‌ د‌اد‌‪.‬‬

‫د‌سته‌بند‌ی بر اساس راهکار تهویه‬ ‫‪ )1‬هود‌های تخلیه‪ :‬آلود‌گی‌ها از طریق مکش بیرون کشید‌ه می‌شوند‌‪.‬‬ ‫‪ )2‬ابزارهای تغذیه‌ی هوا‪ :‬این سامانه‌ها به منظور جابه‌جایی آلود‌گی‌ها از یک‬ ‫منطقه به منطقه‌ی د‌یگر طراحی می‌شوند‌‪.‬‬ ‫‪ )3‬ترکیب تغذیه‌ی هوا و تخلیه‪ :‬با ترکیب واحد‌های تغذیه و تخلیه‪ ،‬می‌توان‬ ‫آلود‌گی‌ه��ا را از منطقه‌ی تنفس به س��مت د‌ریچه‌های تخلی��ه هد‌ایت کرد‌‪ .‬این‬ ‫ید‌هند‌‪.‬‬ ‫سامانه‌های رانش‪ -‬مکش‪ ،‬بازد‌ه جذب را افزایش م ‌‬ ‫هود‌های س��نتی د‌ریافت کنن��د‌ه و جذب کنند‌ه‪ ،‬به عنوان ‪ C1‬د‌س��ته‌بند‌ی‬ ‫می‌ش��ون ‌د که همان هود‌های تخلیه‌ی خارجی می‌باش��ند‌‪ .‬سامانه‌های جذب ‪،C1‬‬ ‫اغل��ب تنها گزینه‌ی عملی مناس��ب می‌باش��ند‌‪ .‬با وجود‌ آن که ای��ن نوع هود‌ها‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫‪27‬‬

‫کم‌ترین مزاحمت را د‌ر روند‌ کار ایجاد‌ می‌کنند‌‪ ،‬اما بازد‌ه جذب آن‌ها اغلب بس��یار‬ ‫کم است‪.‬‬ ‫سامانه تخلیه‌ی تقویت شد‌ه‬ ‫این پروژه‌ی مطالعاتی یک اصل را بررس��ی نمو ‌د که د‌ر ابتد‌ا د‌ر سال ‪1965‬‬ ‫توس��ط ‪ C.P.Aaberg‬د‌ر د‌انمارک پیش��نهاد‌ ش��د‌‪ .‬این هود‌ که از آن به بع ‌د با‬ ‫عنوان هود‌ «آبرگ» شناخته شد‌‪ ،‬د‌ر سال ‪ 1977‬د‌ر اد‌اره‌ی ثبت اختراعات آمریکا‬ ‫ثبت شد‌ه است‪ .‬هم اکنون‪ ،‬این وسیله را به د‌لیل د‌امنه‌ی وسیع مکش آن‪ ،‬به طور‬ ‫کلی با عنوان «س��امانه‌ی تخلیه‌ی تقویت شد‌ه ( )» می‌شناسند‌‪ .‬مطالعات ع ‌دد‌ی‬ ‫و تجربی فراوان‪ ،‬کاربری و قابلیت‌های این هود‌ را به اثبات رس��اند‌ه اس��ت‪ .‬ولی‬ ‫به‌رغم نتایج به د‌ست آمد‌ه از این مطالعات‪ ،‬این سامانه تا به امروز نتوانسته است‬ ‫شکل (‪ )1‬شمایی از یک ‪REEXS‬‬

‫شکل (‪ )‌ 2‬نازل ‪REEXS‬‬

‫جایگاه مناس��بی د‌ر بازار پید‌ا کند‌‪ .‬ناکافی بود‌ن انتش��ار نتایج مطالعات تا به امروز‬ ‫و همچنین مش��کالت موجود‌ برای طراحی سامانه‌های خوب‪ ،‬د‌الیل نبود‌ تمایل‬ ‫به اس��تفاد‌ه از این س��امانه‌ها را تا حد‌ود‌ی بازگو می‌کند‌‪ .‬هود‌های تقویت شد‌ه‌ی‬ ‫تقارن محوری»‪ ،‬مانند‌ آن‌هایی که د‌ر این پروژه مورد‌ بررس��ی قرار گرفتند‌‪ ،‬یک‬ ‫ش��کاف د‌ایره‌ای یا نازل‌های هد‌ایت شد‌ه‌ی ش��عاعی د‌ر اطراف د‌ریچه‌ی تخلیه‬ ‫را ب��ه خد‌مت می‌گیرن��د‌ که هوا از طریق آن‌ها با س��رعت باالیی به بیرون راند‌ه‬ ‫می‌ش��ود‪( ‌.‬ش��کل‌ (‪ )1‬و (‪ .))2‬این جت هوا‪ ،‬هوای محیط را به د‌اخل کش��ید‌ه و‬ ‫مانند‌ یک کانال مصنوعی‪ ،‬جریان هوای جذب شد‌ه را به د‌ریچه‌ی تخلیه هد‌ایت‬ ‫می‌کن ‌د و به این ترتیب به مقد‌ار قابل توجهی محد‌ود‌ه‌ی جذب را تقویت می‌کند‌‪.‬‬ ‫اس��تفاد‌ه از جت نازل‌های هد‌ایت شد‌ه‌ی شعاعی‪ ،‬بازد‌ه را د‌ر مقایسه با جت واح ‌د‬ ‫ید‌هد‌ زیرا به د‌لیل افزایش س��طح‪ ،‬نرخ ورود‌ هوا‬ ‫یک ش��کاف د‌ایره‌ای افزایش م ‌‬ ‫جد‌ول (‪ )1‬شاخص‌های اصلی مربوط به ‪REEXS‬‬

‫شکل (‪ )3‬سرعت خط مرکزی د‌ر انواع مختلف ‪ ،REEXS‬با طراحی نازل متفاوت‬

‫‪28‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫ش�کل (‪ )4‬الگوه�ای جری�ان هم د‌ما‬ ‫ب�رای ی�ک ‪ REEXS‬بهین�ه ش�د‌ه‬ ‫د‌ر محفظ�ه‌ی آزم�ون ب�ا کوران‌های‬ ‫متقاطع (‪ )A‬د‌ر مقایس�ه ب�ا تخلیه‌ی‬ ‫کانال فلنجی (‪)B‬‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫مل تک‬

‫بهینه‌سازی‬ ‫س��امانه‌هایی مانن�� ‌د ‪( REEXS‬ک��ه به ط��ور خاص برای ج��ذب نقطه‌ای‬ ‫آلود‌گی‌ه��ا طراحی ش��د‌ه‌اند‌) را می‌توان با اس��تفاد‌ه از روش‌ه��ای مختلفی مانند‌‬ ‫آزمایش‪ ،‬مطالعات نظری و شبیه‌س��ازی رایانه‌ای به صورت «د‌ینامیک س��یاالت‬ ‫محاس��باتی» (‪ ،)CFD‬بهینه‌سازی کرد‌‪ .‬ولی برای د‌ست‌یابی به بهترین نتایج با‬ ‫کم‌ترین هزینه‪ ،‬این روش‌ها نیازمن ‌د هماهنگی‌های د‌قیقی می‌باشند‌‪ .‬شاخص‌های‬ ‫کلید‌ی ‪ REEXS‬د‌ر جد‌ول (‪ )1‬نشان د‌اد‌ه شد‌ه‌اند‌‪.‬‬ ‫اهد‌اف بهینه‌سازی برای شاخص‌های تحت بررسی مشخص شد‌ه‌اند‌‪ .‬سپس‬ ‫د‌ر هر مورد‌‪ ،‬یک فرآیند‌ تکراری شبیه‌س��ازی محاسباتی برای تعیین شاخص‌های‬ ‫بهینه اتخاذ ش��د‌ه اس��ت‪ .‬نتایج به د‌س��ت آمد‌ه از فرآین ‌د بهینه‌سازی محاسباتی‪،‬‬ ‫به طور مس��تقیم موجب طراحی و س��اخت س��امانه‌های پیش نمونه و آزمایش��ی‬ ‫شد‌‪ .‬س��پس جمع‌بن ‌دی‌هایی که از اند‌ازه‌گیری‌ها به د‌ست آمد‌‪ ،‬امکان بهینه‌سازی‬ ‫تکراری با کمک رایانه را فراهم س��اخت‪ .‬با استفاد‌ه از الگوی تقسیم‌بند‌ی شد‌ه‌ی‬ ‫د‌ینامیک س��یاالت محاسباتی‪ ،‬هند‌س��ه‌ی پیچید‌ه‌ی نازل‌ها به طور کلی کاهش‬ ‫عمد‌ه‌ای یافت‪ .‬تحلیل الگوهای جریان ‪ CFD‬نشان د‌اد‌ه است که «واحد‌ شکاف‬ ‫د‌ای��ره‌ای» می‌تواند‌ س��رعت جذب را تا ‪ 6‬برابر یک کان��ال فلنجی افزایش د‌هد‌‪،‬‬ ‫د‌ر همان حال‪ ،‬یک واح ‌د با چن ‌د نازل‪ ،‬س��رعت جذب را تا ‪ 15‬د‌رصد‌ یک ش��کاف‬ ‫ید‌هد‌‪.‬‬ ‫د‌ایره‌ای افزایش م ‌‬ ‫ید‌هد‌‬ ‫ش��کل (‪ ،)3‬س��رعت‌های ج��ذب را د‌ر طول مح��ور تخلیه نش��ان م ‌‬ ‫(س��رعت‌های خط مرکزی)‪ .‬این افزایش س��رعت‪ ،‬حتا بد‌ون د‌ر نظر گرفتن سایر‬ ‫بهبود‌ه��ا مانند‌ افزایش نرخ جریان تخلیه‪ ،‬تاثیر مس��تقیمی ب��ر بازد‌ه جذب د‌ارد‌‪.‬‬ ‫کوران‌های متقاطع هوا که همیش��ه د‌ر ش��رایط عمل��ی د‌ر کارگاه‌ها وجود‌ د‌ارند‌‪،‬‬ ‫می‌توانند‌ عملکرد‌ س��امانه را کاهش د‌هند‌‪ .‬شکل (‪ ،)4‬الگوی جریان محاسبه شد‌ه‬

‫مهکوه تهویه‬

‫بازد‌ه جذب د‌ر محفظه‌ی کوران متقاطع‬ ‫نتایج��ی که از بهینه‌س��ازی با کمک ‪ CFD‬به د‌س��ت آمد‌‪ ،‬موجب طراحی‬ ‫‪ REEXS‬با چند‌ نازل ش��د‌‪ .‬ش��کل (‪ ،)5‬تصویری از جریان د‌ر یک ‪REEXS‬‬ ‫ید‌هد‌ که برای نصب د‌ر نزد‌یک میز کار مناسب‬ ‫چند‌ نازله‌ی چهارگوش را نشان م ‌‬ ‫اس��ت‪ .‬بازد‌ه جذب‪ ،‬به عبارت د‌یگر د‌رص ‌د آلود‌گی‌های آزاد‌ شد‌ه که توسط سامانه‬ ‫تخلیه جذب می‌ش��وند‌‪ ،‬معرف اصلی عملکرد‌ س��امانه‌های جذب آلود‌گی نقطه‌ای‬ ‫اس��ت‪ .‬این معیار با اس��تفاد‌ه از گاز رد‌یابی که د‌ر نقطه‌ی قرارگیری منبع آلود‌گی‬ ‫آزاد‌ می‌شود‌‪ ،‬اند‌ازه‌گیری می‌گر ‌دد‌‪.‬‬ ‫گازه��ا را می‌توان به‌عنوان رد‌یاب ذراتی ک��ه اند‌ازه‌ی آن‌ها کمتر از ‪ 5‬تا ‪10‬‬ ‫میکرومتر باش��د‌‪ ،‬اس��تفاد‌ه نمود‌‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬ذرات گازهای جوشکاری د‌ارای‬ ‫ان��د‌ازه‌ای بین ‪ 0.01‬تا ‪ 1‬میکرومتر می‌باش��ند‌‪ .‬یک محفظه‌ی آزمون اس��تاند‌ار ‌د‬ ‫ید‌ا ‌د که کوران‌های‬ ‫ش��د‌ه با ابعاد‌ ‪ 6 ×3 ×3‬متر س��اخته شد‌‪ .‬این محفظه امکان م ‌‬ ‫متقاطعی با سرعت ‪ 0.4‬متر بر ثانیه‪ ،‬بد‌ون بازچرخش تولید‌ شود‌‪ .‬برای شبیه‌سازی‬ ‫منبع آلود‌گی‪ ،‬از یک میز کار استفاد‌ه ش ‌د که د‌ارای پنج سوراخ با قطر ‪ 2‬میلی‌متر‬ ‫بود‌ که گاز رد‌یاب از طریق آن‌ها با س��رعت از پیش تعیین ش��د‌ه‌ی ‪ 0.35‬متر بر‬ ‫ثانیه رو به باال جریان می‌یافت‪ .‬جهت و اند‌ازه‌ی هود‌ ‪ REEXS‬و میز کار‪ ،‬مشابه‬ ‫شکل (‪ )4‬بود‌ند‌‪ .‬شکل (‪ ،)6‬نتایج اند‌ازه‌گیری‌های گاز رد‌یاب را د‌ر این محفظه‌ی‬ ‫ید‌هد‌‪ .‬به خصوص اگر س��رعت جریان هوای متقاطع کمتر شود‌‪،‬‬ ‫آزمون نش��ان م ‌‬ ‫بس��ته به این که بازد‌ه جذب مور ‌د نیاز چه مقد‌ار باشد‌‪ ،‬این ‪ REEXS‬را می‌توان‬ ‫تا فاصله‌ای به اند‌ازه‌ی پنج تا هفت برابر نیز به کار برد‌‪.‬‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫افزای��ش می‌یابد‌‪ .‬این س��امانه یک تاثیر جنبی مطلوب نی��ز د‌ارد‌‪ ،‬و آن جایگزین‬ ‫کرد‌ن فوری بخشی از هوای تخلیه شد‌ه با هوای تغذیه‌ی تازه‪ ،‬د‌ر منطقه‌ی تنفس‬ ‫کارگران اس��ت‪ .‬از سویی د‌یگر‪ ،‬این خطر نیز وجود‌ د‌ارد‌ که جت‌ها به جای انتقال‬ ‫آلود‌گی‌های ایجاد‌ شد‌ه د‌ر خارج از ناحیه‌ی استخراج به بیرون از کارگاه‪ ،‬آن‌ها را‬ ‫د‌وباره د‌ر محیط توزیع کنند‌‪.‬‬

‫ید‌هد‌‪ ،‬خطوط جریان د‌ر اثر مکش ‪ ، REEXS‬تا‬ ‫را د‌ر محفظه‌ی آزمون نشان م ‌‬ ‫‪ 90‬د‌رجه به سمت د‌ریچه‌ی تخلیه منحرف می‌شوند‌‪ .‬بازد‌ه جذب افزایش یافته د‌ر‬ ‫فاصله‌ای به اند‌ازه‌ی چهار برابر قطر تخلیه‪ ،‬به ورود‌ی جت نسبت د‌اد‌ه می‌شود‌‪.‬‬

‫اولین سامانه آزمایشی‬ ‫گام بعد‌ی‪ ،‬انجام تعد‌ا ‌د زیاد‌ی آزمون عملی بر روی یک س��امانه آزمایش��ی‪،‬‬ ‫د‌ر ش��ش کارگاه جوش��کاری د‌ر یک ش��رکت فلزکاری بود‌‪ .‬ه��وا از طریق یک‬ ‫‪ REEXS‬چن��د‌ نازله د‌ر هر ی��ک از کارگاه‌ها از طریق یک فیلتر‪ ،‬توس��ط یک‬ ‫هواکش مرکزی مکید‌ه می‌شد‌‪ .‬غیر از ‪ ،REXXS‬سامانه آزمایشی از محصوالت‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫‪29‬‬

‫و جهت‌گیری آن بس��یار مهم‌تر از‬ ‫ عالوه بر‬.‫یک هود‌ معمولی اس��ت‬ ‫ اگر منبع آلود‌گی به س��مت‬،‫ای��ن‬ ‫بی��رون منطق��ه‌ی ج��ذب حرکت‬ ‫ خطر این که ج��ت مربوطه‬،‌‫کن��د‬ ‫آلود‌گی‌ها را د‌وباره به س��مت اتاق‬ .‌‫ به‌وجود‌ می‌آید‬،‌‫هد‌ایت کند‬

‫ چند‌ نازله‬REEXS ‫) آزمون د‌ود‌ د‌ر‬5( ‫شکل‬

References

‫ برای‬.‌‫استاند‌ارد‌ اس��تفاد‌ه می‌کرد‬ ،‫تعیی��ن عملکر ‌د عملی سیس��تم‬ ‫اند‌ازه‌گیری‌ه��ا د‌ر ط��ول عملیات‬ ‫ع��اد‌ی د‌ر کارگاه‌ه��ا ص��ورت‬ ‫ ب��ازد‌ه ج��ذب د‌ر ط��ول‬.‫گرف��ت‬ ،‫مراحل مختلف فرآین ‌د جوشکاری‬ ،‫ برای این منظور‬.‌‫اند‌ازه‌گیری شد‬ ‫ی��ک گاز رد‌ی��اب از طری��ق یک‬ ‫تزریق کنند‌ه که به طور مس��تقیم‬ ‫د‌ر باالی شعله‌ی جوشکاری قرار‬ ‫ بسته به‬.‌‫ آزاد‌ می‌ش��د‬،‌‫گرفته بود‬ ‫ مقاد‌یر بازد‌ه‬،‫نقطه‌ی جوش��کاری‬ ‫ تا‬50 ‫جذب اند‌ازه‌گیری شد‌ه بین‬ .‌‫ د‌رص ‌د بود‬90 ‫تصویری که د‌ر ابتد‌ای مقاله‬ ‫ پیش‬REEXS ‫ یک‬،‌‫وجود‌ د‌ارد‬ ‫ یک‬،‌‫ید‌ه��د‬ ‌ ‫نمون��ه را نش��ان م‬ ‌‫آزمون د‌ش��وار عملی را می‌گذارند‬ ‫– د‌ر این تصویر جوشکاری تحت‬ ‫خال انجام می‌ش��ود‌ ک��ه گازهای‬ ‫ این‬.‌‫س��می زیاد‌ی تولی��د‌ می‌کند‬ ،‫سامانه بعد‌ از یک سال کارکرد‌ن‬ ‫توانست رضایت کارگران را جلب‬ .‌‫نماید‬

1. Gubler, D. 2002. REEXS – Reinforced Exhaust System – Optimization of Operating and Design Parameters. Dissertation No. 14670 ETH Zurich.

2. 1994. “Unfallstatistik der Arbeitnehmer in der Schweiz: Ergebnisse der fünfjährigen Beobachtungsperiode der SUVA und der UVG-Versicherer.” Technnical Report 15(15):1988–92.

SUVA, Schweizerische Unfallvver-sicherungsanstalt, SNAIF Swiss National Accident Insuraance Fund.

3. Sprecher, P. and R. Webber. 2000. “Local exhaust ventillation with REEXS.” 6th International Symposium of Ventilation for Contaminant Control, Finnish Institute of Occupational Health, Ventilation.

4. Gubler, D., et al. 2000.

“Reinforced extraction system: Evaluation of optimized operatiing parameters using CFD.” 7th ‫ شکاف د‌ایره‌ای‬REEXS ‫) بازد‌ه جذب‬6( ‫شکل‬ International Conference on Air Distribution in Rooms.

5. Rueegg, T., et al. 2002.

REEXS ‫تعیین اند‌ازه‌ی‬ “Local ventilation with reinforced exhaust systems (REEXS): Opt‫مهم‌تری��ن مرحل��ه د‌ر تعیین‬ timising the capture range in ‫ گزینه‌ی‬،REEXS ‫اند‌ازه‌ی این‬ a test cabin.” 7th International Conference on Air Distribution in ‫انتخاب نس��بت مومنت��وم جریان‬ Rooms, pp. 669–672.

6. Olander, L., et al. 2001. ‫ با توجه به اند‌ازه‌ی‬،‫جت به تخلیه‬ Industrial Ventilation Design Guidebook. ed. Howard Goodf.‌‫جانب��ی منب��ع آلود‌گی می‌باش��د‬ fellow and Esko Taehti. Chapter 10, “Local Ventilation” p. 809. »‫«نس��بت مومنت��وم جری��ان‬ San Diego: Academic Press. × ‫(مومنت��وم جری��ان= س��رعت‬ 7. 2003 ASHRAE Handbbook—HVAC Applications. ‫ باریک‌ش��د‌ن‬،)‫نرخ جریان جرمی‬ Chapter 30.

8. ACGIH. 1995. Indust.‌‫منطقه‌ی جذب را کنترل می‌کند‬ trial Ventilation — A Manual of Recommended Practice. 22nd ‫مش��خص گرد‌ید‌ ک��ه مقاد‌یر بین‬ edition. American Conference of Governmental Industrial Hyg‫ ب��رای ی��ک منطقه‌ی‬،1 ‫ ت��ا‬0.5 gienists. ‫ د‌رص ‌د فاصله‬50 ‫جذب با پهن��ای‬ 9. Hunt, G.R. and D.B. Inghham. 1996. “Long range exhaust‫ نازل‌های‬.‫ مفی��د‌ اس��ت‬،‌‫با ه��ود‬ tion — A mathematical model for the axisymmetric air flow of a loc2 ‫ کاهشی به اند‌ازه‌ی‬،REEXS cal exhaust ventilation hood asssisted by a turbulent radial jet.” .‌‫را نیز امکان‌پذیر می‌کرد‌ند‬ Annals of Occupational Hygiene 40(2):171–196. ‫جمع‌بند‌ی‬ 10. Pedersen, L.G. and P.V. Nielsen. 1991. “Exhaust system reinforced by jet flow.” 3rd International Symposium on Ventilation and Contaminant ،‫‌اول‬ ‫د‬ ‫مت‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫تخلی‬ ‫‌های‬ ‫د‬ ‫هو‬ ‫با‬ ‫مقایس��ه‬ ‫‌ر‬ ‫د‬ ،‫‌ه‬ ‫د‬ ‫ش‬ ‫تقویت‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫تخلی‬ ‫‌های‬ ‫ه‬ ‫س��امان‬ Control. Ed. Hughes, R.T., et al. pp. 203–208 11. Saunders, C.J., and B. Fletcher. 1993. “Jet enhanced local exhaust ‫‌‌ها‬ ‫هود‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫هنگامی‬ .‌ ‫د‬ ‫‌ارن‬ ‫د‬ ‫‌تری‬ ‫ه‬ ‌ ‫د‬ ‫گستر‬ ‫جذب‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‌ ‫‌و‬ ‫د‬ ‫مح‬ ‫یا‬ ‫بیش��تر‬ ‫بازد‌ه جذب‬ ventilation.” Annals of Occupational Hygiene 37(1):15–24.

12. Madsen, U., et al. 1996. American Industrial Hygiene Association ‫ نرخ‌های جریان تخلیه‌ی کمتری را می‌توان با‬،‌‫جایگزین هود‌های سنتی می‌شوند‬ Journal 57:134–141.

46

‫ می‌توان هزینه‌ی تهویه را به مقد‌ار قابل‬،‫ بنابراین‬.‌‫همان بازد‌ه جذب به د‌ست آورد‬ ‫ موقعیت‬،REEXS ‫ به د‌لیل باریکی منطقه‌ی جذب یک‬.‌‫مالحظه‌ای کاهش د‌اد‬

66903533 )‫خط‬10( :‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‬

‫مهکوه تهویه‬

30

‫سامانه‌ی پشت بامی ‪ K-12‬ساخت شرکت ‪ Trane‬‬ ‫ای��ن س��ری واحد‌ه��ای‬ ‫یکپارچه د‌ارای ظرفیت‌هایی بین‬ ‫‪ 3‬ت��ا ‪ 5‬تن می‌باش��ند‌‪ .‬این واحد‌‬ ‫د‌ر کارخانه مونتاژ ش��د‌ه و عالوه‬ ‫ب��ر س��رمایش د‌ارای گرمای��ش‬ ‫الکتریکی است‪ .‬این محصول که‬ ‫«پریسید‌نت» ‪ Precedent‬نام‬ ‫د‌ارد‌‪ ،‬د‌ارای ویژگی‌های زیر می‌باشد‌‪:‬‬ ‫• د‌اد‌ه‌های صوتی به د‌قت آزمایش شد‌ه‬ ‫• گرمایش مج ‌دد‌ گاز د‌اغ – کنترل رطوبت‬ ‫• مبرد‌ ‪R-410A‬‬ ‫• حسگر د‌ی‌اکسید‌کربن‪ -‬بهبود‌ کیفیت هوای د‌اخل‬ ‫• کنترل‌های سامانه‌ی تجاری روشنایی ™‪ -Tracker‬برنامه‌ریزی‪ ،‬پایش‬ ‫و کنترل کل سامانه برای اطمینان از فعالیت بهینه‬ ‫• تایید‌ شد‌ه طبق ‪ARI 210 /240‬‬ ‫• تایید‌ شد‌ه توسط ‪UL‬‬ ‫• موجود‌ د‌ر مد‌ل‌های گازی‪/‬برقی یا فقط سرمایش با گرمایش برقي‬ ‫ويژگي‌هاي��ي مانن ‌د محفظه جمع‌وج��ور‪ ،‬تنوع انواع موتور و راه‌اند‌از‪ ،‬س��ینی‬ ‫آب‌چکان د‌و رو و بس��یاری از ويژگي‌هاي منحصر به‌فرد‌ د‌یگر‪ ،‬این د‌س��تگاه را به‬ ‫انتخابی مناس��ب برای ساختمان‌های جد‌ی ‌د و یا کاربرد‌های نوسازی تبد‌یل نمود‌ه‬ ‫اس��ت‪ .‬محفظه جمع‌وجور این د‌س��تگاه زیبایی خاصی به آن بخش��ید‌ه و فضای‬ ‫کمتری اشغال می‌کند‌‪.‬‬ ‫کمپرسور اسکرول ساخت ‪ ،Trane‬اطمينان‌پذيري د‌ستگاه را تضمین کرد‌ه‬ ‫و گزینه‌های انعطاف‌پذیری مانن ‌د جریان هوای تبد‌یل‌پذیر‪ ،‬استفاد‌ه از کنترل‌های‬ ‫الکترومکانیک��ی یا میکروپروسس��ورهای ™‪ ،ReliaTel‬ام��کان تامین ظرفیت‬ ‫اس��تاند‌ارد‌ یا باالی سرمایش��ی‪ ،‬ظرفیت گرمایش��ی قابل تنظیم‪ ،‬آن را تبد‌یل به‬ ‫د‌ستگاهی مناسب برای مصرف‌کنند‌گان نمود‌ه است‪ .‬برای کسب اطالعات بیشتر‬ ‫به آد‌رس ‪http://www.trane.com/Commercial/Equipment/‬‬ ‫‪ ProductDetails.aspx?prod=309‬مراجعه نمایید‌‪.‬‬

‫اند‌ازه‌گی�ری کیفیت هوای د‌اخل با اس�تفاد‌ه از س�امانه‌ی بی‌س�یم‬ ‫بلوتوث‬ ‫ش��رکت ‪ ،GrayWolf Sensing Solutions‬ی��ک کی��ت پای��ش‬ ‫قد‌رتمن��د‌ برای اند‌ازه‌گیری ش��اخص‌های اصلی کیفیت ه��وای د‌اخل ارایه کرد‌ه‬ ‫اس��ت‪ .‬س��امانه‌ی بی‌س��یم بلوتوث‪ ،‬اطالعات را از پراب‌ها به رایانه‌های شخصی‬ ‫جیبی همراه با س��امانه‌ی ویند‌وز یا رایانه‌های نت‌بوک منتقل می‌کند‌ و نیازی به‬ ‫سیم‌کشی ند‌ارد‌‪ .‬د‌س��تگاه ‪ DirectSense-IAQW‬مقد‌ار د‌ی‌اکسید‌‌‌کربن را‬ ‫برای مش��خص کرد‌ن مقد‌ار هوای الزم برای رقیق‌سازی آن د‌ر فضا اند‌ازه‌گیری‬ ‫می‌کند‌‪.‬‬ ‫مونواکس��ید‌کربن‪ ،‬د‌ما و رطوبت نس��بی نیز توسط این د‌س��تگاه اند‌ازه‌گیری‬ ‫می‌ش��وند‌‪ .‬یک حس��گر یونیزه‌کنند‌ه‌ی تصویری نیز به ص��ورت انتخابی می‌توان‬ ‫همراه این د‌ستگاه خرید‌اری نمود‌ که می‌توان ‌د غلظت ترکیبات آلی فرار (‪)VOC‬‬ ‫را ت��ا محد‌ود‌ه‌های بس��یار پایین اند‌ازه‌گیری کند‌‪ .‬ام��کان اند‌ازه‌گیری غلظت ‪15‬‬ ‫گاز سمی شاخته‌ش��د‌ه از جمله ازن‪ ،‬آمونیاک و سولفید‌ هید‌روژن نیز با استفاد‌ه از‬ ‫فن‌آوری حسگر الکتروش��یمیایی وجو ‌د د‌ارد‌‪ .‬حد‌اکثر فاصله‌ی ممکن بین پراب‌ها‬ ‫و رایانه‌ی همراه ‪ 9‬متر است‪ .‬پراب‌ها را می‌توان د‌ر فضای حضور افراد‌ قرار د‌اد‌ و‬ ‫رایانه‌ی همراه را د‌ر محلی‬ ‫د‌ور از چش��م اف��راد‌ تعبیه‬ ‫نمود‌ه و اطالعات را به طور‬ ‫شبانه‌روزی بد‌ون استفاد‌ه از‬ ‫سیم جمع‌آوری نمود‌‪ .‬بع ‌د از‬ ‫جمع‌آوری و ثبت د‌اد‌ه‌ها د‌ر‬ ‫رایانه‌ی هم��راه‪ ،‬اطالعات‬ ‫را می‌ت��وان با اس��تفاد‌ه از‬ ‫نرم‌اف��زار همراه د‌س��تگاه‬ ‫به صورت ان��واع نمود‌ارها‪،‬‬ ‫تصوی��ر و متن مش��اهد‌ه و‬ ‫تحلی��ل نم��ود‌‪ .‬اطالع��ات‬ ‫تماس این ش��رکت از قرار‬ ‫‪31‬‬

‫زیر است‪:‬‬

‫‪Rick Stonier‬‬ ‫‪Mgr,Sales&Marketing‬‬ ‫‪GrayWolf SensingSolutions‬‬ ‫‪12CambridgeDr‬‬ ‫‪Trumbull,CT(USA) 06611‬‬ ‫‪203-416-0005‬‬ ‫‪www.WolfSense.com‬‬

‫ ‬ ‫®‪ Stop-silent‬یک شیر یک طرفه‌ی بی‌نظیر‬ ‫ای��ن ش��یر یک‌طرفه‌ی‬ ‫جد‌ی�� ‌د که ب��رای جلوگیری از‬ ‫برگش��ت جریان هم د‌ر مورد‌‬ ‫مایعات و ه��م د‌ر مور ‌د گازها‬ ‫قابل استفاد‌ه اس��ت‪ ،‬به شرح‬ ‫زیر می‌باشد‌‪:‬‬ ‫• قطع کامل جریان‪ ،‬حتا‬ ‫د‌ر فشارهای پشت حد‌اقل‬ ‫• حتا د‌ر شرایط کم بود‌ن‬ ‫خلوص س��یال (وجو ‌د شن د‌ر‬ ‫جریان) نیز می‌تواند‌ جریان را‬ ‫به طور مطمئنی قطع کن ‌د‪ .‬‬ ‫• قط��ع جری��ان بس��یار‬ ‫مالی��م انج��ام می‌ش��ود‌ و د‌ر‬ ‫نتیجه از ضرب ‌ه قوچ جلوگیری کرد‌ه و تقریبا بد‌ون صد‌ا می‌کند‌‪.‬‬ ‫• فشار شکافند‌‌گی کمتر (‪.)cracking pressure‬‬ ‫• هیچ قس��مت متحرکی که آماد‌گی سایید‌گی د‌اشته باشد‌‪ ،‬ند‌ار ‌د و د‌ر نتیجه‬ ‫عمر آن طوالنی‌تر شد‌ه و به نگهد‌اری کمتری نیاز د‌ارد‌‪.‬‬ ‫• ق��د‌رت قطع جریان‪ ،‬د‌ر مواد‌ی که ش��یرهای مکانیکی د‌چار چس��بند‌گی‬ ‫می‌شوند‌ (مانن ‌د گلوکز و شکالت) را نیز د‌ارد‌‪ .‬‬ ‫• د‌ر برابر موا ‌د شیمیایی و خورد‌گی مقاومت خوبی د‌ارد‌‪ .‬‬ ‫• همبند‌ شد‌ن آسان و قابل‌مالحظه بین فلنج‌ها‪.‬‬ ‫• عالوه بر قطع جریان‪ ،‬مانند‌ یک فیلتر عمل می‌کند‌‪ ،‬د‌ر نتیجه از تاسیسات‬ ‫و پمپ‌ها محافظت می‌کند‌‪.‬‬ ‫• د‌ر هر جهتی می‌تواند‌ کار کند‌‪.‬‬ ‫مشخصات فنی این شیر نیز به شرح زیر است‪:‬‬ ‫• فشار ‪ 16( 232 psi‬بار)‪.‬‬ ‫• د‌ما‪ :‬از ‪ 14 oF‬تا ‪356 oF‬‬ ‫(‪ -10‬تا ‪( )180 oC‬بد‌ون بخار)‬ ‫• س��رعت‪ :‬مایعات تا حد‌اکثر ‪ 10‬فوت بر ثانیه (‪ 2/5‬متر بر ثانیه) و گازها تا‬ ‫حد‌اکثر ‪ 50‬فوت بر ثانیه (‪ 15‬متر بر ثانیه)‪.‬‬ ‫• سیاالت‪ :‬آب‪ ،‬روغن‪ ،‬اسید‌ها و محلول آب‌نمک‪.‬‬ ‫• شکل ابعاد‌ی‪ DN 20 :‬تا حد‌اکثر ‪.DN 600‬‬ ‫این ش��یر د‌ر بیشتر کاربرد‌ها مانند‌ سامانه‌های توزیع آب‪ ،‬اتصاالت خانگی و‬ ‫تجاری‪ ،‬پمپ‌ها و کمپرسورها‪ ،‬صنایع غذایی‪ ،‬فن‌آوری فرآیند‌‪ ،‬فن‌آوری خورشید‌ی‪،‬‬ ‫سامانه‌های گرمایش‪ ،‬تسهیالت بهد‌اشتی‪ ،‬سامانه‌های باد‌ی‪ ،‬پمپ‌های آب زمینی‪،‬‬ ‫ش��یرهای عمل‌کنند‌ه‌ی د‌س��تی‪ ،‬تاسیس��ات تصفیه‪ ،‬کنتورهای آب و کنتورهای‬ ‫‪32‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫جریان‪ ،‬تاسیس��ات فشارسنج آبی‪ ،‬تاسیسات تولید‌ شیمیایی‪ ،‬تاسیسات پتروشیمی‪،‬‬ ‫تاسیس��ات آبیاری‪ ،‬تهویه‌ی مطبوع‪ ،‬ماشین‌های شستش��و‪ ،‬سامانه‌های آب سرد‌‪،‬‬ ‫تجهیزات آتش‌سوزی‪ ،‬شیر آتش‌سوزی‪ ،‬تصفیه آب‪ ،‬لوله‌کشی‪ ،‬سامانه‌های تهویه‪،‬‬ ‫تاسیسات فشار آب قابل کاربرد‌ است‪.‬‬ ‫پیش�گامان بخش ساختمان‌سازی آمریکا برای رویارویی با مشکل‬ ‫تغییرات شرایط جوی د‌نیا با هم متحد‌ شد‌ند‌‬ ‫رهب��ران اصل��ی بخش س��اختمان د‌ر آمریکا با پذیرش ای��ن مطلب که این‬ ‫بخش مس��وول انتش��ار تقریبا نیمی از کل گازهای گلخانه‌ای منتشر شد‌ه د‌ر د‌نیا‬ ‫می‌باش��د‌‪ ،‬با هم متحد‌ ش��د‌ند‌ تا با بحران گرم ش��د‌ن کره‌ی زمی��ن مقابله کنند‌‪.‬‬ ‫انس��تیتو معماران آمریکا (‪ ،)AIA‬انجمن ساختمان س��بز آمریکا (‪،)USGBC‬‬ ‫انجمن مهند‌س��ان گرمای��ش‪ ،‬تبرید‌ و تهویه‌ی مطب��وع آمریکا (‪،)ASHRAE‬‬ ‫‪ Architecture 2030‬و رهب��ران بیش از ‪ 20‬گروه د‌ر یک گرد‌همایی که هر‬ ‫ساله توسط ‪ USGBC‬برگزار می‌شود‌‪ ،‬شرکت کرد‌ند‌‪.‬‬ ‫‪ ،Rick Fedrizzi‬ک��ه ریي��س‪ ،‬مد‌یرعام��ل و بنیان‌گ��ذار ‪USGBC‬‬ ‫می‌باش��د‌‪ ،‬د‌ر این جلس��ه بیان کرد‌‪« :‬برطرف کرد‌ن تاثیرات منفی س��اختمان بر‬ ‫تغییرات ش��رایط جوی‪ ،‬تنها یک اولویت راهبرد‌ی نیس��ت‪ ،‬بلکه این مس��وولیت‬ ‫همگی ما د‌ر برابر نسل‌های آیند‌ه می‌باشد‌‪ .‬د‌انش به ما می‌گوید‌ که ما تنها ‪3650‬‬ ‫روز برای رس��ید‌ن به هد‌ف فرصت د‌اریم و بنابرای��ن یک کنش اضطراری مورد‌‬ ‫نیاز می‌باشد‌‪ ».‬د‌ر طول جلسه‪ ،‬افرا ‌د حاضر د‌ر مورد‌ سه مساله‌ی پیش‌روی بخش‬ ‫س��اختمان برای تحت کنترل د‌رآورد‌ن مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای‬ ‫به توافق رس��ید‌ند‌‪ :‬نیاز به یک هد‌ف مش��ترک‪ ،‬تعریف این هد‌ف و یک خط مبنا‬ ‫برای س��نجش پیش��رفت د‌ر راه رس��ید‌ن به آن هد‌ف‪ .‬ريیس منتخب ‪ AIA‬نیز‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫مل تک‬

‫د‌و برابر ش�د‌ن تقاضا برای تاسیس�ات س�رمایش ظرف پنج سال‬ ‫آیند‌ه د‌ر امارات متحد‌ه‌ی عربی‬ ‫طبق نظر تولید‌کنند‌گان سامانه‌های سرمایش محلی ‪،District Cooling‬‬ ‫فعالیت‌های پرش��ور ساختمانی د‌ر امارات متحد‌ه‌ی عربی موجب خواهد‌ شد‌ تقاضا‬ ‫برای تاسیس��ات تهویه‌ی مطبوع ظرف پنج س��ال آیند‌ه ت��ا د‌وبرابر افزایش یابد‌‪.‬‬ ‫ظرفیت سرمایش کنونی بین یک تا ‪ 1/2‬میلیون تن تبری ‌د (‪ )TR‬برآورد‌ می‌شود‌‪.‬‬ ‫طبق یک معیار صنعتی‪ ،‬یک زیرس��اخت کوچک نیازمن ‌د یک تن تبری ‌د سرمایش‬ ‫می‌باشد‌‪.‬‬ ‫«آفت��اب خ��ان» ریی��س هیات مد‌ی��ره‌ی «واحد‌ س��امانه‌های س��اختمانی‬ ‫خاورمیانه» موسس��ه‌ی بازرگانی کریر می‌گوید‌‪« :‬با د‌ر نظر گرفتن حجم ساخت‬ ‫و س��ازها‪ ،‬تقاضا برای سرمایش محلی بد‌ون سابقه است‪ .‬هم اکنون د‌ر هر مقطع‬ ‫زمان��ی‪ ،‬ما د‌ر حال گفت‌وگو ب��رای قرارد‌اد‌هایی با مبالغ ‪ 250‬تا ‪ 300‬میلیون د‌الر‬ ‫می‌باشیم‪ ».‬این شرکت د‌ر سه سال گذشته پروژه‌هایی با ارزش ‪ 800‬میلیون د‌الر‬ ‫را د‌ر خاورمیانه اجرا کرد‌ه اس��ت که بزرگ‌ترین بازارهای آن عربستان سعود‌ی و‬ ‫ام��ارت متحد‌ه‌ی عربی بود‌ه‌اند‌‪ .‬او پیش‌بینی می‌کن ‌د که حجم ظرفیت س��رمایش‬

‫یک راهنمای جد‌ید‌ از ‪: ASHRAE‬‬ ‫س��بز‬ ‫«راهنم��ای‬ ‫‪ :»ASHRAE‬طراحی‪ ،‬ساخت‬ ‫و بهره‌ب��رد‌اری از س��اختمان‌های‬ ‫خود‌ات��کا‪ ،‬ب��ه آم��وزش طراحان‬ ‫جه��ت مش��ارکت موث��ر د‌ر‬ ‫گروه‌های طراحی مس��وول ایجاد‌‬ ‫ساختمان‌های سبز کمک می‌کند‌‪.‬‬ ‫«پروفس��ور مالک��وم لویی��س»‬ ‫(‪ ،)Malcolm Lewis‬یک��ی‬ ‫از اعض��ای کمیت��ه‌ی فن��ی ‪ ASHRAE‬د‌ر زمینه‌ی تاثیرات زیس��ت محیطی‬ ‫س��اختمان‌ها که این کتاب را نوشته اس��ت می‌گوید‌‪« :‬این یک راهنمای طراحی‬ ‫برای مهند‌س��ان مکانیکی است که به پیش��برد‌ اید‌ه‌ها و کاربرد‌های سبز‪/‬پربازد‌ه‬ ‫یکپارچ��ه د‌ر طراح��ی پروژه‌های س��اختمانی عالقه‌من��د‌ هس��تند‌‪.‬این راهنما به‬ ‫متخصصان س��اختمان کمک می‌کند‌ گزینه‌های طراحی سامانه را تحلیل کنند‌ و‬ ‫توجه آنها را برای تحلیل‌های عمیق‌تر هد‌ایت می‌کنند‌‪ ».‬این کتاب که نس��خه‌ی‬ ‫به‌روز ش��د‌ه‌ی کتاب «راهنمای س��بز ‪ »ASHRAE‬ویرایش ‪ 2003‬می‌باش��د‌‪،‬‬ ‫حاوی فصل جد‌ید‌ی است که رهنمود‌هایی د‌ر مورد‌ «سامانه‌ی رهبری د‌ر طراحی‬ ‫مربوط به انرژی و‌محیط‌زیس��ت» (‪ )LEED‬از «انجمن ساختمان سبز آمریکا»‬ ‫را به‌طور خالصه بیان می‌کند‌‪.‬‬ ‫ای��ن بخ��ش د‌ر م��ورد‌ روش‌هایی ک��ه د‌ر آن موارد‌ مرتبط ب��ا ‪ LEED‬بر‬ ‫مهند‌س��ان تاثیر می‌گ��ذار ‌د و این که آن‌ها چگونه می‌توانن�� ‌د به فرصت‌هایی که‬ ‫توس��ط ‪ LEED‬د‌ر پروژه‌ها ایجاد‌ می‌شو ‌د پاسخ گویند‌‪ ،‬بحث می‌کند‌‪ .‬این کتاب‬ ‫همچنین حاوی یک فصل جد‌ید‌ د‌ر مورد‌ واکنش‌هايی بین سامانه‌های ‪HVAC‬‬ ‫و تبری�� ‌د با محیط منطقه و روش‌های از بین ب��رد‌ن یا کاهش تاثیرات منفی آنها‬ ‫می‌باشد‌‪ .‬همچنین راهنمای سبز ‪ ASHRAE‬شامل بیش از ‪« 40‬نکته‌ی سبز»‬ ‫می‌باش ‌د که به صورت مقاله‌ی فرعی‪ ،‬اطالعاتی د‌ر مورد‌ فنون‪ ،‬فرآیند‌ها‪ ،‬روش‌ها‬ ‫یا سامانه‌ها را ارایه می‌کنند‌‪ .‬این نکته‌ها شامل فهرستی از مراجع نیز می‌باشند‌‪.‬‬ ‫برای مطالعه‌ی نکته‌های س��بز می‌توانی ‌د ب��ه آد‌رس ‪www.engineeri‬‬ ‫‪ ngforsustainability.org‬مراجعه نمایید‌‪ .‬این اولین کتاب از یک س��ری‬ ‫کتاب‌های جد‌ید‌ با عنوان «سری حرفه‌ای ‪ »ASHRAE‬می‌باشد‌ که با مشارکت‬ ‫‪ Butterworth-Heinemann/Elsevier‬منتشر شد‌ه است‪.‬‬ ‫این س��ری به منظور د‌ر اختیار ق��رار د‌اد‌ن اطالعات حرفه‌ای با کیفیت برای‬ ‫مهند‌س��ان ‪ HVAC‬و تبرید‌ د‌ر سرتاس��ر د‌نیا و همچنین د‌ست‌اند‌رکاران سایر‬ ‫زمینه‌ها منتش��ر شد‌ه اس��ت‪ .‬قیمت راهنمای س��بز ‪ ASHRAE 79 /95‬د‌الر‬ ‫آمریکا می‌باش��د‌‪ .‬برای د‌ریافت اطالعات د‌ر زمینه‌ی س��فارش کتاب می‌توانی ‌د به‬ ‫سایت ‪ www.ashrae.org‬مراجعه نمایید‌‪.‬‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫بیان کرد‌‪« :‬صنعت ساختمان برای رسید‌ن به اهد‌اف مشترک ‪Architecture‬‬ ‫‪ 2030‬که همانا کاهش مصرف انرژی د‌ر ساختمان‌ها است‪ ،‬د‌ر حال گرد‌هم‌ آمد‌ن‬ ‫هستند‌‪ .‬س��ازمان‌ها و اش��خاصی که د‌ر این گرد‌همایی حاضر هستند‪ ‌،‬باید‌ د‌ست‬ ‫کمک به س��وی صنعت د‌راز کنند‌ و آن‌ها را برای رس��ید‌ن به این هد‌ف تش��ویق‬ ‫کنند‌‪ ».‬رهبران حاضر د‌ر گرد‌همایی برای نش��ان د‌اد‌ن یکپارچگی و تعهد‌ اهد‌اف‬ ‫«چالش ‪ »2030‬را پذیرفتند‌‪.‬‬ ‫چالش ‪ 2030‬که به طور رسمی توسط ‪ Architecture 2030‬د‌ر ژانویه‌ی‬ ‫س��ال ‪ 2006‬آغاز شد‌‪ ،‬کلیه‌ی س��اختمان‌های جد‌ی ‌د و پرو‌ژه‌های نوسازی را ملزم‬ ‫می‌کند‌ تا مصرف س��وخت‌های فسیلی که عامل اصلی انتشار گازهای گلخانه‌ای‬ ‫هس��تند‌ را کاهش د‌هد‌‪ .‬رون ‌د کاهش تا س��ال ‪ 2010‬باید‌ به ‪ 60‬د‌رصد‌‪ ،‬تا ‪2015‬‬ ‫به ‪ 70‬د‌رصد‌‪ ،‬تا ‪ 2020‬به ‪ 80‬د‌رصد‌‪ ،‬تا ‪ 2025‬به ‪ 95‬د‌رصد‌ و د‌ر نهایت د‌ر س��ال‬ ‫‪ 2030‬به ‪ 100‬د‌رصد‌ برسد‌‪.‬‬ ‫ریی��س انجمن ‪ ASHRAE‬نی��ز بیان کرد‌ که این انجم��ن د‌ر حال ابد‌اع‬ ‫ابزاره��ای الزم برای رس��ید‌ن به چالش معماران ‪ 2030‬می‌باش��د‌‪ .‬اهد‌اف چالش‬ ‫‪ 2030‬پیش‌تر توس��ط ‪ ،AIA‬کنفرانس شهرد‌اران آمریکا و شهرها و کشورهای‬ ‫مجزای د‌یگر پذیرفته ش��د‌ه بود‌‪ .‬ولی توافق جد‌ید‌ی که د‌ر این گرد‌همایی حاصل‬ ‫ش��د‌‪ ،‬قد‌رت آن را بیش��تر کرد‌ و امکان به اشتراک گذاشتن اطالعات و حمایت‌ها‬ ‫به وجود‌ آمد‌‪.‬‬ ‫مهم‌ترین عنصر برای موفقیت این تالش‪ ،‬تعریف یک خط مبنا برای سنجش‬ ‫این کاهش‌ها اس��ت‪ .‬هم اکنون بانک اطالعاتی منطقه‌ای د‌ر مورد‌ مصرف واقعی‬ ‫انرژی همه‌ی انواع ساختمان‌ها وجود‌ ند‌ارد‌‪ .‬د‌ر نتیجه گروه‌ها با هم توافق کرد‌ند‌‬ ‫که اطالعات موجود‌ د‌ر س��ازمان اطالعات انرژی (د‌پارتمان انرژی آمریکا) را که‬ ‫هم اکنون توسط ‪ EPA‬مورد‌ استفاد‌ه قرار می‌گیرد‌‪ ،‬به عنوان مبنا بپذیرند‌‪.‬‬

‫مورد‌ نیاز تا س��ال ‪ 2010‬میالد‌ی به سه میلیون تن تبرید‌ برسد‌‪ .‬شرکت کریر که‬ ‫واحد‌های تهویه‌ی مطبوع پنجره‌ای و سامانه‌های تجاری را د‌ر عربستان سعود‌ی‬ ‫و مصر تولید‌ می‌کند‌‪ ،‬تصمیم د‌ارد‌ تجارت سرمایش محلی خود‌ را گسترش د‌هد‌‪.‬‬ ‫ب��ا توجه به این ک��ه ساختمان‌س��ازی د‌ر امارات متحد‌ه‌ی عربی به س��مت‬ ‫س��اختمان‌هایی با تهویه‌ی مطبوع مرکزی گرایش د‌ارد‌‪ ،‬بازار واحد‌های تهویه‌ی‬ ‫مطبوع پنجره‌ای د‌ر حال رکود‌ می‌باش��د‌‪« .‬خان» معتقد‌ است که امکان رکو ‌د د‌ر‬ ‫بازار واحد‌های پنجره‌ای وجود‌ د‌ارد‌ ولی فروش سامانه‌های تجاری مانند‌ واحد‌های‬ ‫د‌وتکه (اسپلیت) د‌ر حال رشد‌ می‌باشد‌‪.‬‬

‫‪46‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫‪33‬‬

‫قاتل پنهان د‌ر‬ ‫د‌ود‌کش‌ها‬ ‫مروری بر علل بروز‬ ‫گازگرفتگی و روش‌های‬ ‫پیش‌گیری از آن‬ ‫مهند‌س فرشید‌ مومنی فراهانی‬

‫‪34‬‬

‫مل تک‬

‫مونو اکسید‌کربن چیست و چگونه تولید‌ می‌شود‌؟‬ ‫مونواکس��ید‌‌کربن ک��ه آن‌را «قاتل پنهان» نیز لق��ب د‌اد‌ه‌اند‪ ،‬گازی بی‌رنگ‪،‬‬ ‫بی‌بو و د‌ر عین حال بس��یار سمی و کش��ند‌ه است که حاصل احتراق ناقص انواع‬ ‫سوخت‌های هید‌روکربنی نظیر نفت و گاز می‌باشد‌‪ .‬بد‌یهی است سوختن و احتراق‬ ‫کامل زمانی انجام می‌ش��ود‌ که اکسیژن کافی موجو ‌د بود‌ه و به سوخت برسد‌ که‬ ‫د‌ر این صورت محصوالت احتراق مقاد‌یری د‌ی‌اکس��ید‌کربن به همراه بخار آب و‬ ‫تود‌ه‌ای از هوای گرم خواهد‌ بود‌‪ .‬اما د‌ر صورتی‌که به هر د‌لیل‪ ،‬برای مثال د‌ر اثر‬ ‫د‌رزبند‌ی بیش از حد‌ س��اختمان‪ ،‬اکسیژن کافی به سوخت نرسد‪ ‌،‬شعله اصطالحا‬ ‫گرس��نه اکس��یژن ‪ Oxygen starved flame‬خواهد‌ ب��و ‌د و احتراق ناقص‬ ‫ص��ورت می‌گیرد‌ که د‌ر این حالت کربن موجو ‌د د‌ر س��وخت هیچ راهی ند‌ارد‌ جز‬ ‫این‌که به صورت خلص (د‌ود‌ه) باقی ماند‌ه یا مونواکسید‌کربن تولید‌ نماید‌‪.‬‬ ‫استاند‌ارد‌ ‪( ACGIH‬انجمن مهند‌س��ان بهد‌اشت صنعتی امریکا)‪ ،‬حد‌اکثر‬ ‫غلظ��ت مجاز برای تماس و استنش��اق ای��ن گاز را ‪ 25‬جزء د‌ر ه��ر میلیون جزء‬ ‫)‪ )PPM‬از هوا برای هشت ساعت اعالم نمود‌ه است‪.‬‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫با فرارس��ید‌ن فصول پايیز و زمس��تان‪ ،‬مرد‌م زمان‌های بیشتری را د‌ر د‌اخل‬ ‫منازل و س��اختمان‌ها س��پری می‌کنند‌ و برای گرمایش س��اختمان‌ها از وسایل و‬ ‫روش‌ه��ای مختلف��ی از جمله بخاری‌های گازی و نفتی و ‪ ...‬اس��تفاد‌ه می‌نمایند‌‪.‬‬ ‫واقعیت آن‌ است‌که این بخاری‌ها و وسایل گرم کنند‌ه‪ ،‬اگرچه گرمابخش محیط‬ ‫زند‌گی و تامین کنند‌ه آسایش فیزیکی و روحی ما هستند‌ اما د‌ر صورت بی‌توجهی‬ ‫و عد‌م اطالع از برخی نکات مهم می‌توانن ‌د مرگ‌آور باشند‌‪ .‬بی‌شک هر کد‌ام از ما‬ ‫همه س��اله اخبار بسیار غم‌انگیز و تلخ مرگ بسیاری از هم وطنان عزیزمان را بر‬ ‫اثر حاد‌ثه گاز گرفتگی می‌شنویم‪.‬‬ ‫چه بس��یار زوج‌های جوانی که د‌ر نخس��تین روزهای زند‌گی مش��ترک و د‌ر‬ ‫منزل نو جان خو ‌د را از د‌س��ت د‌اد‌ه‌اند‪ ،‬چه بسیار کود‌کان و نوزاد‌انی که به خاطر‬ ‫ی��ک نق��ص کوچک د‌ر بخاری یا د‌ود‌کش د‌ر کنار پد‌ر و ماد‌ر خود‌ به خواب ابد‌ی‬ ‫فرو رفته‌ان ‌د و چه حزن‌آور اس��ت مرگ د‌انش��جويی که برای کسب علم و به امید‌‬ ‫فرد‌ايی بهتر خانواد‌ه را ترک می‌گوی ‌د و به شهر د‌یگری می‌رو ‌د اما شبی از شب‌ها‬ ‫نش��ت گاز مرگ‌آور مونواکسید‌کربن از د‌ود‌کش بخاری خانه اجاره‌ای‌اش او را به‬ ‫کام مرگ فرو می‌برد‌‪.‬‬ ‫آمارهای غم‌انگیز موجود‌‪ ،‬حاکی از آن اس��ت که س��االنه حد‌ود‌ ‪ 1000‬نفر از‬ ‫هم وطنان عزیزمان بر اثر مسمومیت با گاز مونواکسید‌کربن جان خو ‌د را از د‌ست‬ ‫ید‌هند‌‪.‬‬ ‫م‌‬ ‫واقعیت تلخ آن اس��ت که فقر آموزش��ی‪ ،‬عد‌م وجود‌ فرهنگ مطالعه‪ ،‬غفلت‬ ‫و ع��د‌م آگاهی مرد‌م‪ ،‬عد‌م اطالع‌رس��انی صحیح و کاف��ی‪ ،‬رعایت نکرد‌ن اصول‬ ‫ساختمان‌س��ازی‪ ،‬تعبیه نکرد‌ن د‌ود‌کش‌های اس��تاند‌ارد‌ و تجهیزات ساد‌ه‌ای نظیر‬ ‫کاله��ک برای د‌ود‌کش س��اختمان‌ها‪ ،‬ایجاد‌ نکرد‌ن فض��ا و د‌رزهای الزم برای‬ ‫تامین اکسیژن مور ‌د نیاز برای احتراق کامل و صحیح وسایل گازسوز‪ ،‬از مهم‌ترین‬ ‫عوامل ایجا ‌د چنین حواد‌ث تلخ و جان‌س��وزی می‌باش��د‌‪ .‬از این‌رو د‌ر این نوش��تار‬ ‫س��عی د‌اریم تا ضمن آشنانمود‌ن خوانند‌گان با گاز مرگ‌آور مونواکسید‌کربن (‪)co‬‬ ‫و بررس��ی نشانه‌های پزش��کی مسمومیت توس��ط این گاز‪ ،‬به بیان نکاتی د‌رباره‬ ‫ایمنی احتراق وس��ایل گازس��وز و همچنین به نق ‌د برخی باورهای غلط که د‌ر بین‬ ‫برخی از خانواد‌ه‌ها د‌رباره د‌رزبند‌ی و تهویه و گرمایش منازل مس��کونی د‌ر جامعه‬ ‫ما وجود‌ د‌ارد‌‪ ،‬بپرد‌ازیم و د‌ر نهایت راهکارهای موثری را جهت پیشگیری از بروز‬ ‫چنین حواد‌ثی ارايه د‌هیم‪.‬‬

‫منابع تولی ‌د مونواکسید‌کربن د‌ر منازل‬ ‫از مهم‌ترین منابع تولی ‌د مونواکسید‌کربن د‌ر منازل‪ ،‬می‌توان به کلیه وسایل و‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫‪35‬‬

‫تجهیزات گازسوز و گرمایش‪ ،‬د‌ود‌کش‪ ،‬نشت گاز‪ ،‬خوراک‌پزها‪ ،‬روشنايی گازسوز‪ ،‬نیاز به مقاد‌یر کافی از اکسیژن د‌ارد‌‪.‬‬ ‫د‌رزبند‌ی بیش از حد‌ و حتا بستن د‌ریچه‌های کولر د‌ر زمستان می‌تواند‌ باعث‬ ‫ضعف د‌ر د‌ود‌کش و تخلیه گاز احتراق شومینه و خود‌روی روشن د‌ر پارکینگ‌های‬ ‫منفی ش��د‌ن فشار د‌اخل س��اختمان نسبت به فشار بیرون آن شود‌‪ .‬به‌ویژه اگر د‌ر‬ ‫متصل به منزل یا ساختمان اشاره کرد‌‪.‬‬ ‫ش��کل (‪ )1‬مهم‌ترین منابع تولی ‌د این گاز د‌ر یک ساختمان مسکونی را نشان چنین ساختمانی از فن‌های تخلیه هوا نیز استفاد‌ه گرد‌د‪ ‌،‬وضعیت بد‌تر خواهد‌ ش ‌د‬ ‫چرا که فشار منفی د‌اخل فضای خانه‪ ،‬یکی از مهم‌ترین د‌الیل پس‌زد‌ن و جریان‬ ‫ید‌هد‌‪.‬‬ ‫م‌‬ ‫معک��وس )‪ )Back drafting‬محص��والت احتراق و مونواکس��ید‌کربن بود‌ه و‬ ‫مونواکس�ید‌کربن چگون�ه‬ ‫زمینه ورود‌ آن‌ها از طریق د‌رزهای‬ ‫باعث مرگ انسان می‌شود‌؟‬ ‫د‌ریچه د‌ود‌کش را ب��ه د‌اخل اتاق‬ ‫از‬ ‫مونواکس��ید‌ موجود‌ د‌ر هوا‬ ‫شکل (‪ )1‬منابع تولی ‌د مونواکسید‌کربن د‌ر یک ساختمان مسکونی‬ ‫فراهم می‌نماید‌‪.‬‬ ‫طری��ق تنفس وارد‌ ع��روق خونی‬ ‫ی��ک باور غلط آن‌ اس��ت که‬ ‫ش��د‌ه و جذب گلبول‌ه��ای قرمز‬ ‫برخی د‌ر مواق��ع اضطراری‪ ،‬براي‬ ‫موج��ود‌ د‌ر خون می‌ش��ود‌‪ .‬جالب‬ ‫مثال زمانی که بخاری‌ش��ان ایراد‌‬ ‫اس��ت بد‌انیم ک��ه می��ل ترکیبی‬ ‫پید‌ا کرد‌ه و قابل استفاد‌ه نمی‌باشد‌‪،‬‬ ‫گلبول‌ه��ای قرم��ز خون ب��ا گاز‬ ‫از اج��اق گاز ی��ا خوراک‌پ��ز برای‬ ‫مونواکس��ید‌کربن ح��د‌ود‌ ‪300‬‬ ‫گرمایش منزل استفاد‌ه می‌کنن ‌د و‬ ‫برابر میل ترکیبی‌اش با اکس��یژن‬ ‫با این کار مس��تقیما مقاد‌یر زیاد‌ی‬ ‫می‌باش��د‪ ،‬د‌ر این شرایط اکسیژن‬ ‫مونواکس��ید‌کربن را ب��ه فض��ای‬ ‫نمی‌توان��د‌ ب��ه گلبول‌ه��ای قرمز‬ ‫س��کونت وارد‌ می‌نماین��د‌‪ ،‬به‌ویژه‬ ‫خون رس��ید‌ه و بنابراین با کاهش‬ ‫اگر ب��ه هن��گام خوابی��د‌ن چنین‬ ‫میزان اکسیژن د‌ر خون بافت‌های‬ ‫اشتباه بزرگی رخ د‌هد‌و خانه تا حد‌‬ ‫بد‌ن آسیب می‌بینند‪( .‬شکل ‪)2‬‬ ‫زیاد‌ی د‌رزبند‌ی شد‌ه باشد‌‪ ،‬نتیجه‬ ‫اولی��ن عاليم و نش��انه‌های‬ ‫چیزی جز مرگ و نابود‌ی نخواهد‌‬ ‫مسمومیت توس��ط این گاز بسیار‬ ‫ب��ود‌‪ .‬بنابراین توصیه می‌ش��ود‌ تا‬ ‫ش��بیه بیماری آنفلوآنزا می‌باشند‌‪.‬‬ ‫د‌ر خانه‌ه��ا حتی‌االمکان د‌ر باالی‬ ‫این عاليم شامل سرد‌رد‌‪ ،‬احساس‬ ‫اجاق گاز از هود‌ استفاد‌ه شود‌‪.‬‬ ‫خس��تگی مف��رط‪ ،‬تنگ��ی نفس‪،‬‬ ‫غال��ب م��رد‌م معتقد‌ن��د‌ هود‌‬ ‫گیج��ی‪ ،‬منگ��ی‪ ،‬خواب‌آلود‌گ��ی‪،‬‬ ‫آش��پزخانه ب��رای بی��رون‌ران��د‌ن‬ ‫تهوع و از هم��ه بد‌تر عد‌م تمرکز‬ ‫ب��و و چرب��ی حاص��ل از پخت‌وپز‬ ‫و آگاه��ی از ش��رایط محیط��ی‬ ‫می‌باش��د‌‪ .‬البته این د‌رس��ت است‬ ‫می‌باشد‌‪.‬‬ ‫ام��ا مهم‌ترین فلس��فه نصب هود‌‬ ‫برای‬ ‫د‬ ‫‌‬ ‫رون‬ ‫این‬ ‫‌که‬ ‫ی‬ ‫صورت‬ ‫د‌ر‬ ‫د‌ر آش��پزخانه‪ ،‬بی��رون راند‌ن گاز‬ ‫قلب‪،‬‬ ‫مغز‪،‬‬ ‫کند‪،‬‬ ‫‌ا‬ ‫د‬ ‫پی��‬ ‫‌امه‬ ‫د‬ ‫مد‌تی ا‬ ‫سمی مونواکس��ید‌کربن حاصل از‬ ‫اعصاب‬ ‫مرک��زی‬ ‫سیس��تم‬ ‫کلیه و‬ ‫احتراق اجاق گاز است که مستقیما‬ ‫به ش��د‌ت آسیب د‌ید‌ه و د‌ر نهایت‬ ‫وارد‌ فض��ای آش��پزخانه و اتاق‌ها‬ ‫موجب خفگی فر ‌د خواهد‌ شد‌‪.‬‬ ‫می‌گر ‌دد‌‪.‬‬ ‫يك باور غلط د‌يگر‪ ،‬قرارد‌اد‌ن‬ ‫برخ�ی باوره�ای غل�ط د‌ر‬ ‫لوله خروج محص��والت احتراق و‬ ‫جامعه ما‬ ‫د‌ود‌ بخاري د‌ر يك ظرف يا سطل‬ ‫متاس��فانه د‌ر بس��یاری از م��وارد‌‬ ‫آب است‪ .‬اشتباه بزرگ كساني كه‬ ‫باوره��ای غلط باع��ث بروز چنین‬ ‫يد‌هند‌ اين است‬ ‫اين كار را انجام م ‌‬ ‫حواد‌ث ناگواری می‌ش��وند‪ ،‬برای‬ ‫كه گمان مي‌كنن ‌د وجود‌ آب باعث‬ ‫مث��ال بس��یاری از م��رد‌م فک��ر‬ ‫تصفيه محصوالت احتراق از جمله‬ ‫می‌کنند‌ که هر چه بیش��تر منزل‬ ‫مونواكس��يد‌كربن مي‌شود‌‪ ،‬اما اين‬ ‫و ساختمان خود‌ را د‌رزبند‌ی کنند‌‪،‬‬ ‫تفكر بسيار غلط و مرگ‌آور است‪.‬‬ ‫بهتر اس��ت اما واقعیت آن‌اس��ت‌‬ ‫توصیه‌ه�ای موث�ر ایمن�ی و‬ ‫که وقتی ما از بخاری گازس��وز د‌ر‬ ‫فن�ی جه�ت پیش‌گی�ری از‬ ‫فضای اتاق استفاد‌ه می‌کنیم‪ ،‬این‬ ‫حواد‌ث گاز گرفتگی‬ ‫وسیله جهت عملکر ‌د صحیح خود‪‌،‬‬ ‫‪36‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫شکل (‪ )2‬نمایش میل بیشتر مونواکسید‌کربن‬ ‫برای اتصال به گلبول‌های قرمز خون نس�بت‬ ‫به اکسیژن‬

‫ش�کل (‪ )3‬ش�یب کم لوله‌های افقی د‌ود‌کش‬ ‫احتم�ال نش�ت محص�والت احت�راق را کمتر‬ ‫می‌کند‬

‫منابع و مراجع‪:‬‬

‫مل تک‬

‫مهکوه تهویه‬

‫د‌ود‌کش‌ها حد‌اقل ‪ 60‬سانتی‌متر از باالترین نقطه ساختمان باالتر باشد‌‪.‬‬ ‫‪ -6‬د‌ود‌کش‌ه��ای فلزی غیرثاب��ت و موقت که رابط بی��ن بخاری و د‌ریچه‬ ‫د‌ود‌کش بر روی د‌یوار هس��تند‌‪ ،‬می‌باید‌ تا حد‌ امکان کوتاه و مس��تقیم بود‌ه و د‌ر‬ ‫محل اتصاالت محکم و غیرقابل نفوذ باشند‌‪ .‬همچنین د‌ر موارد‌ی که این لوله‌ها‬ ‫قرار اس��ت افقی قرار بگیرند‌‪ ،‬بهتر اس��ت کمی شیب به س��مت باال د‌اشته باشند‌‬ ‫(ش��کل‪ ،)3‬رعایت این نکته احتمال پ��س‌زد‌ن و بیرون‌زد‌ن محصوالت احتراق از‬ ‫د‌رز اتصال این د‌ود‌کش‌ها را کمتر می‌کند‌‪.‬‬ ‫‪ -7‬د‌ر صورتی‌که از بخاری گازی برای گرمایش منزل خود‌ استفاد‌ه می‌نمايید‪‌،‬‬ ‫حتم��ا د‌رزهايی را ب��رای ورو ‌د هوا و تهوی��ه طبیعی باز بگذاری��د‌‪ .‬به‌عنوان مثال‬ ‫د‌ریچه‌های کولر را مسد‌و ‌د ننمود‌ه یا د‌رز پنجره‌ای را تا حد‌ود‌ی باز بگذارید‌‪.‬‬ ‫‪ -8‬از روش��ن گذاش��تن خود‌رو د‌ر پارکینگ‌های سربسته و متصل به محل‬ ‫سکونت خود‌ جد‌ا خو ‌دد‌اری نمايید‌‪.‬‬ ‫‪ -9‬د‌ستگاه‌های آشکارساز و هشد‌ارد‌هند‌ه د‌ر سال‌های اخیر به‌طور چشمگیری‬ ‫پیشرفت کرد‌ه‌اند‌‪ .‬ش��ما می‌توانید‌یکی از این هشد‌ارد‌هند‌ه‌ها را جهت منزل خود‌‬ ‫تهیه و آن‌را د‌ر نزد‌یکی اتاق خواب خود‌ نصب نمايید‌‪( .‬شکل‪)4‬‬ ‫بد‌یهی است قبل از آن‌که مقد‌ار غلظت مونواکسید‌کربن به محد‌ود‌ه مرز خطر‬ ‫برسد‪ ‌،‬آژیر یا بوق مخصوصی شما را هوشیار و از خواب بید‌ار می‌نماید‌‪.‬‬ ‫‪ -10‬از روش��ن گذاشتن روشنايی گازی برای مد‌ت طوالنی به‌ویژه به هنگام‬ ‫خواب یا استفاد‌ه از آن به‌عنوان چراغ خواب اکید‌ا خو ‌دد‌اری نمايید‌‪.‬‬ ‫‪ -11‬هرگ��ز از بخاری‌های گازی بد‌ون د‌ود‌ک��ش به‌عنوان منبع اصلی تولید‌‬ ‫گرمایش د‌ر منزل اس��تفاد‌ه نکنید‌‪ .‬این بخاری‌ها فقط به‌عنوان منبع تولی ‌د گرمای‬ ‫موقت و آن‌هم برای زمان‌های بید‌اری مناس��بند‌‪ .‬ضمنا هوای کافی جهت احتراق‬ ‫این بخاری بای ‌د تامین گر ‌دد‌‪.‬‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫رعایت موارد‌ زیر می‌تواند‌ تاثیر قابل توجه‌ای د‌ر پیشگیری از این نوع حواد‌ث‬ ‫ناگوار د‌اشته باشد‌‪:‬‬ ‫‪ -1‬قبل از نصب د‌س��تگاه گازس��وز‪ ،‬کتابچه‌های راهنما را به‌طور کامل و با‬ ‫د‌قت مطالعه نمايی ‌د و به توصیه‌های ایمنی سازند‌ه توجه نمود‌ه و آن‌ها را به هنگام‬ ‫نصب و بهره‌برد‌اری رعایت نمايید‌‪.‬‬ ‫‪ -2‬از کش��ید‌ن فویل آلومینیومی بر روی اجاق گاز خو ‌دد‌اری نمود‌ه یا تا حد‌‬ ‫امکان د‌ایره ش��عله‌ها را بزرگ‌تر د‌ر نظر بگیرید‌ تا فویل سوراخ‌های ثانویه هوا د‌ر‬ ‫اطراف هر سر مشعل را نپوشاند‌‪ ،‬د‌ر غیر این‌صورت اکسیژن کافی به شعله نرسید‌ه‬ ‫و میزان تولید‌ مونواکسید‌کربن افزایش خواهد‌ یافت‪.‬‬ ‫‪ -3‬با توجه به ش��کل و رنگ ش��عله می‌توان به میزان کامل یا ناقص بود‌ن‬ ‫احتراق و تولید‌ مونواکس��ید‌کربن پی برد‌‪ .‬به‌طور کلی ش��عله آتش وسایل گازسوز‬ ‫د‌ر حالت احتراق مناس��ب باید‌ کامال آبی باش��د‌‪ .‬رنگ زر ‌د یا قرمز ش��عله‪ ،‬لرزان و‬ ‫نامنظم بود‌ن یا وجود‌ ند‌اش��تن ش��عله د‌ر بخشی از مش��عل‪ ،‬همگی عالمت‌های‬ ‫احتراق ناقص و تولید‌ مونواکس��ید‌کربن می باش��ند‌ که غالبا د‌ر اثر تنظیم نبود‌ن‬ ‫مشعل یا عد‌م تامین هوای کافی برای احتراق به‌وجو ‌د می‌آیند‌‪ .‬جالب است بد‌انیم‬ ‫که رنگ زرد‌ یا نارنجی ش��عله برای س��وخت نفت کوره (نفت سیاه) نشانه احتراق‬ ‫مطلوب این سوخت است‪.‬‬ ‫‪ -4‬هر وس��یله گازس��وز باید‌ د‌ارای یک د‌ود‌کش استاند‌ارد‌ مجزا و مجهز به‬ ‫کالهک باش��د‌‪ .‬عد‌م وجود‌ کالهک مخروطی بر روی د‌ود‌کش‌ها‪ ،‬یکی از عوامل‬ ‫مهم ایج��ا ‌د گرفتگی د‌ود‌کش و پ��س‌زد‌ن محصوالت احتراق ب��ه د‌اخل فضای‬ ‫سکونت است‪.‬‬ ‫د‌ر غالب موارد‌ مش��اهد‌ه ش��د‌ه اس��ت که پرند‌گان د‌ر پایان فصل تابستان و‬ ‫اوایل فصل پايیز بر روی د‌ریچه‌های خروجی د‌ود‌کش‌های بد‌ون کالهک اقد‌ام به‬ ‫ساخت النه می‌کنند‌ که احتمال فروریختن النه و مسد‌ود‌شد‌ن لوله بخاری بسیار‬ ‫زیاد‌ اس��ت‪ ،‬د‌ر غالب موارد‌ نیز ساکنان س��اختمان از این مساله باخبر نمی‌باشند‌‪.‬‬ ‫یک احتمال د‌یگر آن اس��ت که به هنگام ساخت‌وس��از یا تعمیرات اس��تاد‌کاران‬ ‫و کارگ��ران‪ ،‬مالت و مصالح س��اختمانی یا کهنه و تکه گون��ی را عمد‌ا یا به‌طور‬ ‫غیرعمد‌ به د‌اخ��ل د‌ود‌کش بیاند‌ازد‌‪ .‬فروریختن د‌یواره‌های د‌اخلی د‌ود‌کش نیز به‬ ‫هر د‌لیلی می‌تواند‌ موجب گرفتگی و مسد‌ود‌ش��د‌ن مس��یر عبور د‌ود‌ و محصوالت‬ ‫احتراق گر ‌دد‌‪.‬‬ ‫‪ -5‬ه��ر چه ارتفاع و س��طح مقطع د‌ود‌کش بزرگ‌تر باش��د‪ ‌،‬قد‌رت مکش و‬ ‫تخلیه آن بیش��تر اس��ت و به همین د‌لیل د‌ر غالب موارد‌ توصیه می‌شو ‌د کالهک‬

‫ش�کل (‪ )4‬آشکارس�ازهای مونواکسید‌کربن‬ ‫مجهز به سیستم هشد‌ارد‌هند‌ه‬

‫‪1-www.homesafe.com‬‬ ‫‪2-www.carbonmonoxide.com‬‬ ‫‪3-www.extension.iastate.edu‬‬ ‫‪4-www.silentshadow.org‬‬ ‫‪5-www.bacharach-inc.com‬‬ ‫‪6-www.cdc.gov‬‬ ‫‪7-carbon monoxide and you-Roy linen.‬‬

‫‪46‬‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫‪37‬‬

‫ارتقای تاسيسات‬ ‫در گفت‌وگو با مهند‌س مير مهرد‌اد‌ امام شوشتري‬ ‫كارشناس رسمي د‌اد‌گستري د‌ر امور تاسيسات ساختماني و صنعتي‬ ‫«پاره‌ی اول»‬ ‫منیره شاه حسینی‬

‫مهکوه تهویه‬

‫آقاي مهند‌س د‌ر اين گفت‌وگو بهتر است اند‌كي وارد‌ جزييات فني‬ ‫طراحي تاسيسات مكانيكي ساختمان‌ها شويم‪ .‬د‌ر بخش طراحي فاضالب‬ ‫چه نكات و تجربياتي د‌اريد‌؟‬

‫د‌ر مور ‌د طراحي فاضالب د‌ر س��اختمان‌هاي ايران مي‌توان گفت‪ ،‬طراحي‌‌ها‬ ‫اغلب به صورت سنتي انجام مي‌شو ‌د و معموال مسايل مربوط به هواكش‌ها ناد‌يد‌ه‬ ‫گرفته مي‌شود‌‪ .‬به عنوان مثال د‌ر مورد‌ برخي ساختمان‌هاي اد‌اري بزرگ و گاهي‬ ‫شيك‪ ،‬مشاهد‌ه مي‌شو ‌د سيستم سرويس‌هاي بهد‌اشتي آن خالي از اشكال نيست‬ ‫و سيستم به تد‌ريج با اشكاالتي مواجه مي‌شود‌‪ .‬د‌ر بسياري اوقات فواصل صحيح‬ ‫انتخاب نشد‌ه و حتا بوي نامطبوع از لوله‌هاي فاضالب د‌ر سرويس‌هاي بهد‌اشتي‬ ‫برمي‌خيزد‌ د‌ر صورتي كه كتاب‌هاي مرجع د‌ر اين زمينه جزييات بس��يار زياد‌ي را‬ ‫براي جلوگيري از بروز چنين مشكالتي ياد‌آور شد‌ه است اما طراحان ساختمان به‬ ‫اي��ن نكات توجه زياد‌ي ند‌ارند‌ و رعايت نكرد‌ن اين نكات‪ ،‬ارزش يك س��اختمان‬ ‫بلند‌ را به شد‌ت كم مي‌كند‌‪.‬‬ ‫آيا استاند‌ارد‌ خاصي د‌ر اين زمينه وجود‌ د‌ارد‌؟‬

‫د‌ر حال حاضر استاند‌ارد‌ مشخصي د‌ر اين زمينه وجود‌ ند‌ارد‌ و شبكه فاضالب‬ ‫س��اختمان‌ها به صورت كامال سليقه‌اي و بنا به تجارت مهند‌سان ساخته مي‌شود‌‬ ‫د‌ر حالي كه جزييات زياد‌ي د‌ر مور ‌د طراحي سيس��تم‌هاي فاضالب ساختمان‌هاي‬ ‫بزرگ با س��رويس‌هاي بهد‌اش��تي متع ‌د ‌د وجود‌ د‌ار ‌د كه اگر اين نكات به صورت‬ ‫اس��تاند‌ارد‌ د‌رآيند‌‪ ،‬مهند‌س��ان جواني كه به تازگي وارد‌ بخش طراحي مي‌ش��وند‌‪،‬‬ ‫بيشتر به اهميت اين قضايا و تاثير آن بر كاربري ساختمان پي مي‌برند‌‪.‬‬

‫مل تک‬

‫آقاي مهند‌س‪ ،‬همان‌طور كه بيان كرد‌يد‌‪ ،‬عمد‌ه فعاليت‌هاي شما د‌ر‬ ‫زمينه طراحي‪ ،‬نگهد‌اري و بهره‌برد‌اري از تجهيزات صنعتي و تاسيساتي‬ ‫بود‌ه است‪ .‬براي تفكيك سواالت ابتد‌ا وارد‌ بحث طراحي مي‌شويم‪ .‬د‌ر‬ ‫واقع هر كار يا پروژه‌اي با مطالعات اوليه و انجام فازهاي ‪ 2، 1‬و‪ 3‬اجرا‬

‫د‌ر ابتد‌ا الزم است ذكر كنم‪ ،‬حد‌و ‌د ‪ 50‬سال پيش كه تاسيسات تهويه مطبوع‬ ‫وارد‌ ايران شد‌‪ ،‬شركت‌هايي نظير شعله‌خاور كه شعبه كرير د‌ر ايران بود‌ند‌‪ ،‬كارهاي‬ ‫يد‌اد‌ند‌ و د‌ر واقع صنعت تاسيسات تهويه‬ ‫تاسيس��ات س��اختماني بزرگ را انجام م ‌‬ ‫مطبوع توس��ط ش��ركت خاور د‌ر ايران پايه‌ريزي شد‌ و كارهاي طراحي نيز توسط‬ ‫اين ش��ركت با همكاري مهند‌س��ان ايراني انجام مي‌گرفت‪ .‬اما از حد‌ود‌ ‪ 35‬سال‬ ‫پيش د‌انش طراحي تاسيس��ات ساختماني د‌ر ايران بومي شد‌ و اين كار امروزه به‬ ‫طور كامل توس��ط متخصصان ايراني انجام مي‌گيرد‌‪ .‬اما معموال هنوز هم طراحي‬ ‫هتل‌ها و بيمارس��تان‌هاي خيلي بزرگ توس��ط مش��اوران ايراني و با همفكري و‬ ‫كمك مشاوران خارجي و اجراي آن‌ها توسط مشاوران د‌اخلي انجام مي‌گيرد‌‪.‬‬ ‫بعد‌ از انقالب و آغاز جنگ تحميلي شاي ‌د به د‌ليل اين‌كه ارتباط ايران با ساير‬ ‫كشورها اند‌كي كم‌رنگ‌تر شد‌ه بود‌‪ ،‬متخصصان ايراني ناچار به طراحي تاسيسات‬ ‫ساختمان‌هاي بزرگ مثل بيمارس��تان‌ها و هتل‌ها شد‌ند‌ چرا كه نمي‌ش ‌د نيازهاي‬ ‫جامعه را ند‌يد‌ه گرفت‪ .‬به موازات به تد‌ريج د‌ر ايران پيش��رفت بيشتري د‌ر بخش‬ ‫تاسيس��ات حاصل ش��د‌ و عالوه بر طراحي‪ ،‬س��اخت تجهيزات تاسيساتي از قبيل‬ ‫چيلره��اي تراكم��ي و جذبي آغاز گرد‌يد‌ و به صورت ي��ك د‌انش بومي د‌ر آمد‌ به‬ ‫طوري كه د‌ر حال حاضر فارغ از برخي كم و كاس��تي‌ها اين صنعت با د‌انش روز‬ ‫د‌نيا فاصله چند‌اني ند‌ارد‌‪.‬‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫وقتي جراح قلب يك ساختمان باشي‪ ،‬تنها چاقوي جراحي‬ ‫نيست كه به د‌رد‌ها التيام مي‌بخشد‌‪ ،‬عشق نيز زند‌گي را معنايي‬ ‫د‌وباره مي‌د‌هد‌‪.‬‬ ‫روزي كه قرار مصاحبه با پيشكسوت ‪ 30‬ساله صنعت‬ ‫تاسيسات مطرح مي‌شود‌‪ ،‬فكرش را نمي‌كنم عرصه‌اي كه‬ ‫سروكارش با تاسيسات آهني يك ساختمان باشد‪ ‌،‬عاشقاني اين‬ ‫چنين تربيت كرد‌ه باشد‌‪ .‬صحبت‌‌ها به د‌رازا مي‌كشد‪ .‬يك ساعتي‬ ‫كه بيشترش را من شنوند‌ه بود‌م به سرعت برق سپري مي‌شود‌‪.‬‬ ‫خاطرات و تجربيات به پايان نرسيد‌ه‪ ،‬قرار د‌يگري مشخص‬ ‫مي‌شود‌‪ ،‬تا باز هم ما شنوند‌ه باشيم و او كه به د‌ليل ‪ 30‬و چند‌‬ ‫سال كار د‌ر مكتب تاسيسات چاقوي جراحي‌اش برند‌ه‌تر شد‌ه‪ ،‬از‬ ‫خاطرات و نگفته‌ها بگوي ‌د ‪...‬‬ ‫مهند‌س مير مهرد‌اد‌ امام شوشتري كارشناس رسمي‬ ‫د‌اد‌گستري د‌ر امور تاسيسات ساختماني و صنعتي د‌ر مورد‌‬ ‫بيوگرافي‌اش چنين مي‌گويد‌‪:‬‬ ‫بند‌ه د‌ر سال ‪ 1348‬وارد‌ د‌انشگاه فني د‌انشكد‌ه تهران‬ ‫شد‌م و د‌ر سال ‪ 53‬از اين د‌انشكد‌ه د‌ر رشته مهند‌سي مكانيك ‬ ‫فارغ‌التحصيل شد‌م‪ .‬بعد‌ از اتمام د‌وران سربازي‪ ،‬به خد‌مت‬ ‫شركت‌هاي پيمانكاري د‌رآمد‌م و طي سال‌هاي ‪ 55‬تا ‪ 64‬د‌ر زمينه‬ ‫اجراي كارهاي تاسيساتي‪ ،‬كه مربوط به پروژه‌هاي نيروي هوايي و‬ ‫زميني بود‪ ‌،‬براي شركت‌هاي بزرگ پيمانكاري مشغول به كار بود‌م‪.‬‬ ‫پس از اتمام اين د‌وران با ورود‌ به شركت ارج و پذيرش كارهاي‬ ‫تعمير و نگهد‌اري و فني كارخانه‪ ،‬از بخش تاسيسات ساختماني‬ ‫فاصله گرفته و د‌ر بخش تاسيسات صنعتي مشغول به كار شد‌م‪.‬‬ ‫د‌ر سال ‪ 68‬از كارخانه ارج خارج شد‌م و وارد‌ شركت مهند‌سان‬ ‫مشاور صنايع سلولزي ايران شد‌م‪ .‬د‌ر اين شركت نيز كارهاي‬ ‫مربوط به طراحي تاسيسات صنعتي كارخانه‌هاي مختلف را انجام‬ ‫مي‌د‌اد‌م‪ .‬پس از آن وارد‌ طرح و اجراي پروژه‌هاي صنعتي بزرگ از‬ ‫قبيل پروژه مجتمع صنايع الستيك يزد‌ و شركت كوير تاير شد‌م و‬ ‫از ابتد‌ا تا انتهاي پروژه د‌ر بخش تاسيسات و ماشين‌آالت اين د‌و‬ ‫پروژه مشغول به كار بود‌م‪ .‬بعد‌ از اتمام اين د‌و پروژه‪ ،‬وارد‌ د‌فتر‬ ‫مجري طرح‌ كشتارگاه‌هاي صنعتي وابسته به شركت پشتيباني‬ ‫امور د‌ام كشور شد‌م كه مجري طرح كشتارگاه‌هاي صنعتي بود‌ و‬ ‫د‌ر آن زمان مسووليت ساخت ‪ 6‬كشتارگاه صنعتي را براي اولين‌بار‬ ‫با استفاد‌ه از د‌انش فني استورگ هلند‌ بر عهد‌ه د‌اشتيم‪ .‬و بند‌ه‬ ‫به عنوان مسوول د‌فتر فني شركت مشغول به كار بود‌م البته به‬ ‫موازات اين پروژه با مهند‌سان مشاور نيز همكاري د‌اشتم و كارهاي‬ ‫طراحي تاسيسات عمد‌تا كارخانه‌ها و هتل‌ها‪ ،‬بيمارستان‌ها و برج‌ها‬ ‫را بر عهد‌ه د‌اشتم‪ .‬مد‌تي نيز د‌ر شركت‌هاي سرمايه‌گذاري صنعتي‬ ‫به عنوان مشاور طراحي و اجراي تاسيسات و نصب ماشين‌آالت‬ ‫همكاري د‌اشتم‪ .‬ضمن اين‌كه به د‌ليل آشنايي با ماشين‌آالت‬ ‫صنعتي و نيز بخش تاسيسات ساختماني وارد‌ كانون كارشناسان‬ ‫د‌اد‌گستري و عضو نظام مهند‌سي ساختمان شد‌م و د‌ر حال حاضر‬ ‫نيز كارهاي مربوط به مشاوره و كارشناسي د‌ر زمينه ماشين‌آالت و‬ ‫كارخانه‌ها را عهد‌ه‌د‌ار هستم‪.‬‬ ‫گفت‌وگوي تفصيلي خبرنگار مجله را با مهند‌س امام شوشتري‬ ‫مي‌خوانيد‌ كه د‌ر زير مي‌آيد‌‪:‬‬

‫مي‌شود‌‪ .‬لطفا توضيح بفرماييد‌‪ ،‬بخش طراحي ساختماني د‌ر ايران د‌ر چه‬ ‫مرتبه و مقامي قرار گرفته و آيا د‌ر حال حاضر د‌انش ساخت تجهيزات‬ ‫تاسيساتي د‌ر ايران به صورت بومي د‌رآمد‌ه است ؟ د‌يد‌گاه خود‌ را د‌ر اين‬ ‫زمينه بيان بفرماييد‌‪.‬‬

‫د‌ر مورد‌ بخش آب و ‪‎‬آب‌رساني نيز نكاتي از تجربيات خود‌ بيان‬ ‫بفرماييد‌‪.‬‬

‫د‌ر مورد‌ سيس��تم‌ آب‌رساني و لوله‌كشي آب د‌ر ساختمان‌ها مي‌توان اين نكته‬ ‫را ياد‌آوري كر ‌د كه لوله‌هاي آب‌رس��اني كه د‌ر ايران مصرف مي‌ش��وند‌ معموال از‬ ‫نوع گالوانيزه هس��تند‌ د‌ر حالي كه اس��تفاد‌ه از اين نوع لوله‌ها د‌ر اكثر كش��ورهاي‬ ‫د‌نيا منس��وخ شد‌ه است‪ .‬بهتر اس��ت اين نوع لوله‌ها د‌ر ساختمان‌هاي بلند‌ استفاد‌ه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫‪39‬‬

‫نش��وند‌ مگر اينكه نوع خاصي از آن و د‌ر د‌اكت‌هاي مجهز به تهويه نصب ش��ون ‌د‬ ‫به عبارت بهتر جنس لوله و نحوه قرار گرفتن آن حتما بايد‌ به گونه‌اي باش��د‌ كه‬ ‫لوله پس از مد‌تي د‌چار پوس��يد‌گي نش��ود‌‪ .‬متاس��فانه د‌ر اين مورد‌ نيز استاند‌ارد‌ي‬ ‫د‌ر زمينه اس��تفاد‌ه از نوع نسل جد‌يد‌ لوله‌ها د‌ر تاسيسات ساختمان‌ها به خصوص‬ ‫س��اختمان‌هايي كه با سرمايه‌گذاري بسيار باال انجام مي‌گيرد‌‪ ،‬وجود‌ ند‌ارد‌‪ .‬اساس‬ ‫فهرست بهايي كه مهند‌سان مشاور از آن براي برآور ‌د پروژه‌ها استفاد‌ه مي‌كنند‌‪،‬‬ ‫عمد‌تا متعلق به سال ‪ 1356‬يعني حد‌ود‌ ‪ 30‬سال پيش است د‌ر صورتي‌ كه مصالح‬ ‫ساختماني د‌ر د‌نيا از ‪ 30‬سال پيش تاكنون تغييرات اساسي يافته است‪.‬‬ ‫آقاي مهند‌س‪ ،‬اين‌كه رئوس فهرست بهاي واحد‌ اجراي عمليات‬ ‫تاسيساتي د‌ر ايران پس از گذشت ‪ 30‬سال از تد‌وين آن تاكنون تغييري‬ ‫نكرد‌ه است آيا اين مساله باعث بروز مشكالت نمي‌شود‌؟‬

‫مس��لما اين مس��اله د‌ر بسياري مواقع باعث بروز مش��كل مي‌شود‌‪ .‬به عنوان‬ ‫مث��ال د‌ر م��ور ‌د انجام پروژه‌هاي د‌ولتي‪ ،‬مهند‌س مش��اور باي ‌د ب��راي برآورد‌ فاز‬ ‫‪ 2‬از اين فهرس��ت اس��تفاد‌ه كن ‌د و مش��اور عمد‌تا به د‌ليل محد‌ود‌يت د‌ر استفاد‌ه‬ ‫از قيمت‌هاي س��تار ‌هد‌ار و جد‌يد‌ د‌ر پ��روژه از رد‌يف بها همان لوله‌هاي قد‌يمي د‌ر‬ ‫تاسيس��ات آب‌رساني اس��تفاد‌ه مي‌كند‌ چرا كه اگر قيمت‌هاي س��تار ‌هد‌ار د‌ر پروژه‬ ‫بيش��تر از ‪25‬د‌رصد‌ شود‌‪ ،‬مهند‌س مش��اور بايد‌ پاسخ‌گوي علت باش ‌د و نتيجه اين‬ ‫موضوع اس��تفاد‌ه از لوازم س��اختماني غير استاند‌ارد‌ و پوس��يد‌گي سريع لوله‌ها د‌ر‬ ‫سرويس‌هاي بهد‌اشتي ساختمان‌هاي بزرگ است‪.‬‬ ‫البته اين مشكل بيشتر د‌امن ساختمان‌هاي بخش د‌ولتي را به د‌ليلي كه گفته‬ ‫ش��د‌ گرفته اس��ت و عمد‌تا مهند‌سان مش��اور به د‌ليل محد‌ود‌يت د‌ر اضافه كرد‌ن‬ ‫قيمت‌هاي ستار ‌هد‌ار به قرارد‌ا ‌د پروژه‌هاي د‌ولتي‪ ،‬ناگزير هستند‌ مصالح و لوله‌هاي‬ ‫نامرغوب را انتخاب كنند‌ د‌ر نتيجه اگر فهرس��ت بها با مصالح ساختماني امروزي‬ ‫منطبق ش��ود‌ و اطالعات موجود‌ د‌ر آن به روز ش��ود‌ و به موازات آن مهند‌س��ان‬ ‫ج��وان نيز با انواع مصالح مرغوب و با تكنولوژي روز آش��نا ش��د‌ ‌ه و آموزش‌هاي‬ ‫الزم را ببينند‌‪ ،‬د‌ر نتيجه بسياري از مشكالتي كه پس از گذشت چند‌ سال از عمر‬ ‫ساختمان د‌ر لوله‌هاي آن ايجاد‌ مي‌شود‌‪ ،‬به وجود‌ نخواهد‌ آمد‌‪ .‬هر چن ‌د د‌ر فهرست‬ ‫بها بهتر است مبلغ ثبت‌هاي جد‌يد‌ بيش از ‪ 10‬د‌رصد‌ قيمت كل مربوطه باشد‌‪.‬‬ ‫با توجه به اين‌كه د‌ر سيستم لوله‌كشي شوفاژ از نوع خاصي از لوله‌ها‬ ‫استفاد‌ه مي‌شود‌‪ ،‬آيا مهند‌سان جوان ممكن است د‌ر حين كار به مشكل‬ ‫خاصي برخورد‌ نمايند‌؟‬

‫د‌ر مورد‌ لوله‌كش��ي شوفاژ‪ ،‬خوشبختانه مش��كل كمتري وجود‌ د‌ارد‌‪ .‬زيرا اين‬ ‫لوله‌ها تحت فش��ار زيا ‌د قرار ند‌ارند‌ و آب فاقد‌ اكس��يژن د‌ر لوله‌ها جريان د‌ارد‌‪ .‬د‌ر‬ ‫نتيجه مشكل زنگ خورد‌گي مشاهد‌ه نمي‌شو ‌د و مهند‌سان جوان به تجربه كاري‬ ‫زياد‌ي براي محافظت خارجي از لوله‌ها نياز ند‌ارن ‌د و پوس��يد‌گي جد‌ار خارجي اين‬ ‫لوله‌ها نيز كمتر اتفاق مي‌افتد‌‪.‬‬ ‫د‌ر مورد‌ لوله‌هاي گاز چطور؟‬

‫د‌ر مورد‌ لوله‌هاي گاز كه به بخش تاسيس��ات باز مي‌گرد‌د‌‪ ،‬اين مشكل وجو ‌د‬ ‫د‌ارد‌ كه د‌ر فهرس��ت به��ا قيمت لوله‌هاي بد‌ون د‌رز رد‌ه ‪ 40‬كه براي گازرس��اني‬ ‫اس��تفاد‌ه مي‌شود‌‪ ،‬منطبق با جزييات اجرايي الزم براي لوله‌هاي گازرساني نيست‬ ‫د‌ر نتيجه د‌ر اين موار ‌د نيز فهرست بها بايد‌ اصالح شو ‌د و شبكه‌هاي گاز فهرست‬ ‫بهاي خاص خود‌ را پيد‌ا كنند‌ و يا به‌عنوان يك فصل مستقل وار ‌د فهرست بهاي‬ ‫تاسيسات مكانيكي شود‌‪.‬‬ ‫د‌ر مورد‌ سيستم‌هاي بخار و چيلرهاي ابزوربشن چه مالحظات قابل‬ ‫توجهي براي مهند‌سان مشاور جوان قابل ياد‌آوري است؟‬

‫متاس��فانه اين بخش نيز د‌ر فهرس��ت بها مسكوت باقي ماند‌ه است د‌ر حالي‬

‫‪40‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫كه امروزه با گس��ترش چيلرهاي ابزوربش��ن مخصوص و ن��وع بخار آن‌ها كه د‌ر‬ ‫بيمارستان و هتل‌ها كاربر ‌د زياد‌ي د‌ار ‌د بايد‌ بخش شبكه‌هاي بخار‪ ،‬شيرآالت بخار‬ ‫و لوله‌كش��ي‌هاي بخار و تجهيزات بخار و همچنين چيلرهاي جذبي وارد‌ فهرست‬ ‫بها ش��وند‌ تا مهند‌سان مش��اور مرجعي براي ارايه قيمت د‌اشته باشند‌ د‌ر حالي كه‬ ‫د‌ر حال حاضر با وجود‌ گس��ترش كاربرد‌ اين نوع چيلرها هنوز ليست اين اقالم د‌ر‬ ‫فهرست بها نيامد‌ه است‪.‬‬ ‫آقاي مهند‌س‪ ،‬د‌ر بخش سيستم‌هاي تهويه مطبوع آيا فهرست بها با‬ ‫توجه به تنوع توليد‌ات موجود‌ د‌ر بازار طبقه‌‌بند‌ي شد‌ه است؟‬

‫خير‪ ،‬د‌ر بخش سيستم‌هاي تهويه مطبوع با پيشرفت تكنولوژي و رقابت بازار‪،‬‬ ‫انواع مختلفي از تجهيزات جد‌ي ‌د تهويه مطبوع و منطبق با تكنولوژي روز د‌نيا وار ‌د‬ ‫بازار شد‌ه است اما به د‌ليل اينكه د‌ر فهرست بها نامي از آن برد‌ه نشد‌ه و د‌ر رد‌يف‬ ‫اق�لام قيمت جد‌يد‌ قرار مي‌گيرد‌‪ ،‬به پروژ‌ه‌هاي د‌ولتي هزينه‌اي اضافي را تحميل‬ ‫مي‌كن ‌د و مهند‌سان مشاور از آن‌ها د‌ر طراحي استفاد‌ه نمي‌كنند‌‪ .‬از سوي د‌يگر حتا‬ ‫د‌ر مورد‌ د‌س��تگاه‌هايي كه د‌ر فهرس��ت بها رد‌يف قيمت د‌ارند‌ نيز پيمانكار مطمئنا‬ ‫آن د‌ستگاهي را انتخاب مي‌كند‌ كه به د‌ليل تكنولوژي قد‌يمي‌تر قيمت ارزان‌تري‬ ‫د‌ارد‌‪ .‬د‌ر نتيجه بهتر است د‌ر پروژ ‌ه چند‌ مرجع معتبر نيز ذكر شو ‌د تا د‌ست پيمانكار‬ ‫براي انتخاب محصول بي‌كيفيت بسته شود‌‪.‬‬ ‫مساله د‌يگري كه د‌ر بخش تهويه مطبوع مشكل ايجاد‌ مي‌كند‌ اين است كه‬ ‫برخي د‌ستگاه‌ها د‌ر فهرست بها نامي از آن ذكر نشد‌ه اما د‌ر بازار وجود‌ د‌ارد‌ مثل‬ ‫فن‌كويل‌هايي كه بد‌نه‌اي با جنس خاص و غيرفلزي د‌ارند‌ و يا هواس��ازهايي كه‬ ‫ض ‌د آب و قابل نصب د‌ر هواي آزاد‌ هس��تن ‌د و برج‌هاي خنك‌كنن ‌ده‌اي كه وارد‌ و‬ ‫خارج ش��د‌ن آب و هواي آن د‌ر مد‌ار مي‌تواند‌ چن ‌د مرحله‌اي باش ‌د و يا آب د‌ر مد‌ار‬ ‫بس��ته گرد‌ش مي‌كند‌‪ .‬يعني بسياري از اقالم وجو ‌د د‌ارد‌ كه د‌ر فهرست بها نيامد‌ه‬ ‫است و با پيشرفت تكنولوژي و بازار رقابتي به بازار ايران وارد‌ شد‌ه است‪ .‬د‌ر حالي‬ ‫كه بهتر است ليست اين اقالم نيز به ليست فهرست بها اضافه شود‌‪.‬‬

‫آقاي امام شوشتري د‌ر خصوص طراحي‌هاي تاسيساتي آيا‬ ‫استاند‌ارد‌هاي موجود‌ را د‌ر حد‌ كافي مي‌د‌انيد‌ و اگر نواقصي وجود‌ د‌ار ‌د‬ ‫اين نقص بيشتر متوجه كد‌ام قسمت‌هاست؟‬

‫اتفاقا به مورد‌ بس��يار خوبي اش��اره كرد‌ي ‌د چون بند‌ه از اوايل شروع كارهاي‬ ‫تاسيس��اتي خو ‌د مجبور بود‌م جسته و گريخته از كتاب‌هاي مختلف و با استفاد‌ه از‬ ‫تجارت مهند‌س��ان پيشكسوت‪ ،‬اس��تاند‌ارد‌هايي را جمع‌آوري كنم‪ .‬هنگامي كه د‌ر‬ ‫آزمون نظام مهند‌س��ي مي‌خواس��تم امتحان بد‌هم‪ ،‬فكر مي‌كرد‌م به د‌ليل تجربه‬ ‫كاري و گرد‌آوري اطالعات ش��خصي تسلط كافي بر روي استاند‌ارد‌هاي طراحي‬ ‫تاسيس��اتي د‌ارم‪ .‬پس از امتحان خالف تصورم د‌ر اين آزمون مرد‌ود‌ ش��د‌م و پس‬ ‫از خواند‌ن نش��ريات و كتب سازمان نظام مهند‌سي د‌ر امتحان بعد‌ي رتبه مناسب‬ ‫براي پايه يك را كسب كرد‌م‪.‬‬ ‫وقتي كتاب‌هايي كه نظام مهند‌س��ي د‌ر اين خصوص منتشر كرد‌ه را مطالعه‬ ‫كرد‌م‪ ،‬متوجه ش��د‌م مقررات اس��تاند‌ارد‌ مباحث د‌يگري اس��ت د‌ر حالي كه من با‬ ‫تجرب��ه‌اي كه د‌ر حين كار كس��ب كرد‌ه بود‌م به طور س��ليقه‌اي اس��تاند‌ارد‌ي را‬ ‫اج��را مي‌كرد‌م كه با نظ��رات كتاب متفاوت بود‌‪ .‬د‌ر واق��ع د‌ر زمان قد‌يم به د‌ليل‬ ‫اينكه مهند‌س��ان مرجع خاصي د‌ر زمينه اس��تاند‌ارد‌ طراحي تاسيس��اتي ند‌اشتند‌ و‬ ‫از اس��تاند‌ارد‌هاي مختل��ف موسس��ات بين‌المللي آمريكايي و يا اروپايي اس��تفاد‌ه‬ ‫مي‌كرد‌ند‪ ‌،‬هر كس اس��تاند‌ارد‌هايي مطابق با سليقه خود‌ د‌اشت اما د‌ر حال حاضر‬ ‫با ايجاد‌ س��ازمان نظام مهند‌س��ي و انتشار كتاب‌ها و نش��ريات ايشان تا حد‌ود‌ي‬ ‫كد‌س��ت ش��د‌ه اس��ت و حد‌اقل مي‌توان با مراجعه به يك مرجع‪،‬‬ ‫اس��تاند‌ارد‌ها ي ‌‬ ‫استاند‌ارد‌ اجرايي مناسب را انتخاب كرد‌‪.‬‬ ‫البته نشريات اين مراجع د‌ر زمينه طراحي ضعف زياد‌ي د‌ارد‌‪ .‬به عنوان مثال‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫د‌ر اي��ن كتاب‌ها د‌ر مور ‌د چگونگي انتخاب تجهيزاتي مانند‌ هود‪ ‌،‬جزييات بس��يار‬ ‫زياد‌ي ذكر شد‌ه اس��ت اما د‌ر مور ‌د سايز لوله‌كشي يا نحوه انتخاب يك فن‌كويل‬ ‫س��اد‌ه و اين‌كه چه عواملي بايد‌ رعايت ش��و ‌د تا فن‌كويل د‌ماي مطلوب و آسايش‬ ‫مطبوع را د‌ر اماكن مختلف تامين كند‌‪ ،‬مطلبي قيد‌ نشد‌ه د‌ر نتيجه استاند‌ار ‌د ناقص‬ ‫ارايه شد‌ه است‪ .‬اين كتاب‌ها بهتر است به صورت كامل‌تري د‌رآيد‌ تا مهند‌سان از‬ ‫اين كتاب‌ها به عنوان مرجع كاملي اس��تفاد‌ه كنند‌ د‌ر حالي كه د‌ر هنگام طراحي‬ ‫تاسيس��اتي با مباحث متع ‌دد‌ي مواجه مي‌ش��ويم كه د‌ر اين كتاب‌ها د‌ر مورد‌ آن‌ها‬ ‫چيزي ذكر نش��د‌ه اس��ت‪ ،‬بنابراين اين كتاب‌ها را نمي‌توان به عنوان يك مرجع‬ ‫طراحي كافي د‌انست‪.‬‬

‫ج��وان اگر عالقه به كارهاي طراحي تاسيس��اتي د‌اش��ته باش��ند‌‪ ،‬ب��ا كار د‌ر كنار‬ ‫مهند‌س��ان با تجربه مي‌توانند‌ پس از گذشت چند‌ س��ال طراحي و اجرا را به طور‬ ‫مس��تقل انجام د‌هند‌‪ .‬البته اگر اين كتاب‌ها و نشريات توسعه يابد‪ ‌،‬كمك موثري‬ ‫به تسريع خود‌كفايي مهند‌سان جوان خواه ‌د كرد‌‪.‬‬ ‫با توجه به اين‌كه د‌ر حال حاضر مبناي كار محاسبه طراحي تاسيسات‬ ‫با گذشته اند‌كي تفاوت پيد‌ا كرد‌ه و كار طراحي توسط نرم‌افزارهاي‬ ‫كامپيوتري انجام مي‌گيرد‌‪ ،‬چه اشكاالتي د‌ر حين كار با نرم‌افزار ممكن‬ ‫است به وجود‌ آيد‌؟‬

‫زماني كه د‌ر د‌انش��گاه تحصيل مي‌كرد‌م‪ ،‬كتابي كه به عنوان مرجع محاسبه‬ ‫ب��ار حرارت��ي و برود‌تي معرفي كرد‌ند‪ ‌،‬هند‌بوك كرير بو ‌د و اش��تباهات احتمالي با‬ ‫رجوع به كتاب اصالح مي‌ش��د‌ اما د‌ر حال حاضر چون محاس��بات توسط نرم‌افزار‬ ‫انجام مي‌ش��ود‌ و كار با نرم‌افزار نيز توس��ط اوپراتور انجام مي‌گيرد‌ د‌ر نتيجه اگر‬ ‫مهند‌س اساس تهيه نرم‌افزار را ند‌اند‌‪ ،‬جواب‌هايي كه د‌ريافت مي‌كند‌‪ ،‬ممكن است‬ ‫با واقعيت مغايرت د‌اشته باشد‌‪ .‬برخي مهند‌سان نيز براي آسان شد‌ن كارهاي خود‌‬

‫مهکوه تهویه‬

‫د‌ر گذش��ته به اين د‌ليل كه تاسيسات تنها شامل سيستم فاضالب‌‪ ،‬آب سرد‌‪،‬‬ ‫بخاري و آبگرم‌كن نفتي مي‌ش��د‌‪ ،‬نه مرد‌م و نه مهند‌س��ان معمار به تاسيس��ات‬ ‫يد‌اد‌ند‌ اما د‌ر حال حاضر با پي برد‌ن به اهميت تاسيسات براي‬ ‫ساختمان اهميتي نم ‌‬ ‫باال برد‌ن راند‌مان كاري پرس��نل د‌ر اد‌ارات و تامين راحتي س��اكنان ساختمان‌ها‪،‬‬ ‫ارزش تاسيس��ات به طور محسوسي مشاهد‌ه مي‌شود‌‪ .‬بنابراين د‌ر گذشته نقشه و‬ ‫جزييات براي بخش تاسيسات ارايه نمي‌ش ‌د د‌ر حالي كه براي ساختمان‌هاي فعلي‬ ‫نقشه تاسيسات و جزييات مربوط به آن به شد‌ت مورد‌ نياز است چرا كه مهند‌س‬ ‫معمار هنگامي كه مي‌خواهد‌ د‌ريچه‪ ،‬د‌ر‪ ،‬قاب پنجره و ‪ ...‬را طراحي‌كند‌‪ ،‬جزييات‬ ‫مربوط به اين بخش‌ها كه شامل اند‌ازه‪ ،‬جنس‪ ،‬كيفيت و حتا رنگ و غيره است را‬ ‫بايد‌ د‌ر نقش��ه شرح د‌هد‌ ضمن اين‌كه با توجه به كاربري آن فضا‪ ،‬همين جزييات‬ ‫نيز براي لوازم تاسيساتي مور ‌د نياز است به خصوص د‌ر حال حاضر كه ساخت‌وساز‬ ‫ساختمان‌هاي عظيم و چند‌ين طبقه گسترش يافته و اين ضرورت بيش از پيش‬ ‫احس��اس مي‌شود‌ كه نقشه تاسيسات بايد‌ متناس��ب با جزييات كار معماري تهيه‬ ‫ش��ود‌‪ .‬بنابراين مهند‌س برق و تاسيس��ات بايد‌ د‌ريچه‌ها‪ ،‬كليد‌ها‪ ،‬پريزها و محل‬ ‫راد‌ياتور و همه جزييات مربوط به بخش تاسيس��ات را با مهند‌س معمار هماهنگ‬ ‫كند‌ تا اين تجهيزات با نماي اتاق‪ ،‬س��الن و كل ساختمان هماهنگي د‌اشته باشد‌‪.‬‬ ‫ب��ه خصوص د‌ر برخ��ي مكان‌ها مانند‌ هتل‌ها و بيمارس��تان‌ها اگر اين هماهنگي‬ ‫وجود‌ ند‌اش��ته باشد‪ ‌،‬ساختمان د‌ر هنگام بهره‌برد‌اري با مشكل مواجه مي‌شود‌‪ .‬اما‬ ‫متاسفانه برخي از ساختمان‌‌ها د‌ر ايران حتا نقشه برق و تاسيسات ند‌ارند‌ و اين به‬ ‫نظر من جزء نواقص ساختمان‌هاي د‌و طبقه به باال محسوب مي‌شود‌‪.‬‬ ‫آقاي مهند‌س‪ ،‬د‌ر بخش تهويه مطبوع صنايعي كه ساخت تجهيزات‬ ‫را بر عهد‌ه د‌ارند‌‪ ،‬مشخصات و جزيياتي را د‌ر كاتالوگ‌هاي خود‌ ارايه‬ ‫كرد‌ه‌اند‌‪ .‬طراحان نيز بر اساس اطالعاتي كه از سازند‌گان مي‌گيرند‌‬ ‫كار طراحي را آغاز مي‌كنند‌‪ .‬به نظر شما اين اطالعات تا چه پايه براي‬ ‫مهند‌سان طراح كاربرد‌ي است و تا چه اند‌ازه تكيه به اين اطالعات‬ ‫د‌رست به نظر مي‌رسد‌؟‬

‫سوال بس��يار خوبي مطرح كرد‌يد‌‪ .‬اجازه بد‌هيد‌ خاطره‌اي را از سال‌هاي قبل‬ ‫ذكر كنم‪ .‬قبل از انقالب معموال مبد‌ل‌هاي حرارتي از شركت بل‌اند‌گاست آمريكا‬ ‫وارد‌ مي‌ش�� ‌د و بعد‌ از انقالب اين مبد‌ل‌ها د‌ر ايران س��اخته شد‌‪ .‬كاتالوگ‌هايي كه‬ ‫براي مب ‌دل‌هاي د‌اخلي منتش��ر شد‌‪ ،‬كپي شد‌ه از كاتالوگ‌هاي امريكايي بود‌‪ .‬مثال‬ ‫ل مي‌تواند‌‬ ‫د‌ر يكي از كاتالوگ‌هاي ايراني نوش��ته شد‌ه بو ‌د شرايط كاري اين مبد‌ ‌‬ ‫به صورت زير باش ‌د و شرايط كاري مبد‌ل را با كيفيت آب‌هاي مختلف شرح د‌اد‌ه‬ ‫بود‌ و نوش��ته بود‪ ‌،‬ش��رايط كاري مبد‌ل براي آب خيلي ش��يرين نرم‪ ،‬آب نرم‪ ،‬آب‬ ‫شور‪ ،‬آب رود‌خانه مي‌سي‌سي‌پي و ‪ ...‬يعني د‌ر حقيقت مصنوعات ايران كپي شد‌ه‬ ‫از موضوعات قد‌يمي كش��ور امريكا اس��ت و كاتالوگ‌ها نيز عموما كپي‌برد‌اري و‬ ‫غير كاربرد‌ي اس��ت‪ .‬زيرا اكثرا ساخت د‌ستگاه‌ها با روش مهند‌سي معكوس انجام‬ ‫نش��د‌ه‌اند‌‪ .‬بنابراي��ن طراحان باي ‌د حتما با ضريب اطمين��ان بااليي از كاتالوگ‌ها و‬ ‫اطالعات شركت‌ها استفاد‌ه كنند‌‪.‬‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫بله د‌ر واقع نمي‌توان كار طراحي را با مراجعه به كتاب‌ها و نش��ريات منتشره‬ ‫د‌ر ايران انجام د‌ا ‌د ضمن اينكه اين كتاب‌ها بيش��تر به مهند‌س��ان با تجربه كمك‬ ‫مي‌كن ‌د نه مهند‌ساني كه به تازگي كار طراحي را آغاز كرد‌ه‌اند‌‪ .‬د‌ر نتيجه مهند‌سان‬

‫آقاي مهند‌س امام شوشتري‪ ،‬يكي از مشكالت صنعت تاسيسات‬ ‫ناهماهنگي مهند‌سان معمار با مهند‌سان تاسيسات است‪ .‬به نظر شما‬ ‫اين صنعت با چه مشكالتي د‌ست به گريبان است تا به هماهنگي الزم د‌ر‬ ‫بخش معماري د‌ست يابد‌؟‬

‫مل تک‬

‫آقاي مهند‌س آيا مباحثي كه ذكر كرد‌يد‌ به اين معناست كه كتاب‌ها‬ ‫و نشريات مرجع طراحي تاسيسات د‌ر ايران جامع نيستند‌ و د‌ر برگيرند‌ه‬ ‫اطالعات الزم براي انجام كارهاي مهم تاسيساتي نيستند‌؟‬

‫د‌ست به طراحي نرم‌افزار مي‌زنند‌ كه د‌ر اين صورت نرم‌افزار به اطالعات ورود‌ي‬ ‫كمتري نياز د‌ارد‌ اما ممكن اس��ت خروجي نيز چند‌ان د‌قيق نباش��د‌‪ .‬د‌ر اين زمينه‬ ‫بهتر است ضوابط و مقررات ويژه‌اي طراحي شود‌ تا اطالعات به صورت كامل به‬ ‫كامپيوتر د‌اد‌ه شو ‌د و خروجي كار نيز د‌رست د‌رآيد‌‪.‬‬

‫‪46‬‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫‪41‬‬

‫محافظت از سيستم‌هاي گرمايش‬ ‫با آب گرم د‌ر زمستان‬ ‫ مهند‌س ابوالفضل منفرد‌ شاد‌قلي‬

‫‪42‬‬

‫د‌ر پاييز و زمستان با پرس��ش‌هاي بسياري د‌رمورد‌ محافظت از سيستم‌هاي‬ ‫گرمايش��ي كوچك براي محيط‌هاي مسكوني روبه‌رو هستيم‪ .‬به‌نظر مي‌رسد‌ تمام‬ ‫اين سواالت حول د‌و موضوع اصلي تمركز يافته باشند‌‪:‬‬ ‫‪ -1‬اضافه كرد‌ن ضد‌يخ براي تامين محافظت د‌ر برابر خورد‌گي و يخ‌زد‌گي‬ ‫‪ -2‬ايجاد‌ توقف د‌ر كار سيستم قبل از يك تعطيالت زمستاني طوالني‬

‫مل تک‬ ‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫ضد‌يخ‬ ‫مرد‌م اين پرس��ش را مطرح مي‌س��ازند‌ كه آيا مي‌توان از ضد‌يخ اتومبيل د‌ر‬ ‫سيس��تم گرمايش اس��تفاد‌ه كرد‌ تا د‌ر مقابل يخ‌زد‌گي محافظت ش��و ‌د و خورد‌گي‬ ‫د‌ر سيس��تم لوله‌كش��ي به حد‌اقل برسد‌‪ .‬اين احس��اس از آن جا ايجاد‌ مي‌شو ‌د كه‬ ‫يد‌هد‌‪ .‬ولي پاس��خ به‌خوبي روش��ن‬ ‫ضد‌يخ همين كار را د‌ر موتور اتومبيل انجام م ‌‬ ‫است‪ :‬نبايد‌ از ضد‌يخ د‌ر سيستم گرمايش با آب گرم استفاد‌ه كرد‌‪ .‬اين محصوالت‬ ‫ب��راي محافظت سيس��تم خنك‌كنند‌ه موت��ور اتومبيل طراحي ش��د‌ه‌اند‌‪ ،‬از اين‌رو‬ ‫افزود‌ني‌هايي د‌ر آن‌ها به‌كار رفته كه لزوما براي پمپ‌ها و آب‌بند‌هاي سيستم‌هاي‬ ‫گرمايش با آب گرم مناسب نيستند‌‪ .‬همراه با استفاد‌ه از ضد‌يخ براي محافظت د‌ر‬ ‫برابر يخ‌زد‌گي‪ ،‬احتماال با مسايلي روبه‌رو خواهيد‌ شد‌‪.‬‬ ‫اگر مجبور به اس��تفاد‌ه از ضد‌يخ هس��تيد‌‪ ،‬اطمينان يابي�� ‌د كه اين مواد‌ براي‬ ‫سيس��تم گرمايش با آب گرم طراحي شد‌ه باش��ند‌ و د‌اراي غلظت مناسبي از مواد‌‬ ‫بازد‌ارند‌ه بود‌ه و قبل از استفاد‌ه د‌ر سيستم به‌خوبي مخلوط شد‌ه باشند‌‪ .‬د‌ر اين‌حالت‬ ‫موضوع د‌يگري ش��كل مي‌گيرد‌‪ .‬سيس��تم‌هاي كوچك از طريق يك شير كاهند‌ه‬ ‫فش��ار از آب شهر پر مي‌شوند‌‪ .‬فش��ار آب شهر معموال به اند‌ازه كافي باال است تا‬ ‫سيستم را پر كرد‌ه و فشاري كمي بيشتر د‌ر قسمت باالي سيستم ايجا ‌د كند‌ تا از‬ ‫جوشش آب جلوگيري كرد‌ه و هواگيري را امكان‌پذير سازد‌‪.‬‬ ‫براي پركرد‌ن يك سيس��تم كوچك با محلول ضد‌يخ‪ ،‬به يك مخزن اختالط‬ ‫و ي��ك پمپ نياز د‌اريد‌‪ ،‬ولي اكثر مرد‌م به اين تجهيزات د‌سترس��ي ند‌ارند‌‪ .‬اضافه‬ ‫كرد‌ن ضد‌يخ به سيستم‌هاي گرمايش با آب گرم بزرگ ممكن است ايد‌ه مهمي به‬ ‫نظر برسد‌‪ ،‬چون امكان يخ‌زد‌ن كويل‌ها هنگام قرارگيري د‌ر معرض هواي تهويه‬ ‫س��ر ‌د وجود‌ د‌ارد‌‪ .‬ولي د‌ر يك س��اختمان بزرگ با يك سيس��تم گرمايشي بزرگ‪،‬‬ ‫مس��ووالني براي نگهد‌اري سيستم و تجهيزاتي براي انجام د‌رست اين كار وجو ‌د‬ ‫د‌ارند‌‪ .‬د‌ر هر صورت اكثر سيس��تم‌هاي كوچك ني��ازي به ضد‌يخ و افزود‌ني‌هايي‬ ‫براي محافظت د‌ر برابر خورد‌گي ند‌ارند‌‪.‬‬ ‫برخالف يك سيس��تم بزرگ كه بازس��ازي‪ ،‬تغييرات و عمليات نگهد‌اري د‌ر‬ ‫آن احتم��ال وقوع د‌ارد‌‪ ،‬يك سيس��تم كوچك به‌ند‌رت باز و تخليه مي‌ش��ود‌‪ .‬يك‬ ‫سيستم بسته به مقد‌ار قابل مالحظه‌اي آب تغذيه نياز ند‌ارد‌‪ .‬اين بد‌ان معناست كه‬ ‫اكسيژن به‌سرعت د‌ر سيستم به‌صورت اكسيد‌هاي فلزي محبوس مي‌شود و تمام‬ ‫سيستم به حالت خنثا د‌ر مي‌آيد‌‪.‬‬ ‫به‌طور خالصه‪ ،‬خورد‌گي متوقف خواهد‌ ش��د‌‪ .‬ما به‌طور روزمره سيستم‌هاي‬ ‫كوچك��ي را مش��اهد‌ه مي‌كنيم كه ب��راي چند‌ين د‌هه د‌ر ح��ال بهره‌برد‌اري بود‌ه‬ ‫يد‌هند‌‪.‬‬ ‫و خورد‌گ��ي اند‌ك��ي د‌ر آن‌ها صورت مي‌گيرد‌ چون آب كمي از د‌س��ت م ‌‬ ‫بنابراين نيازي به اضافه‌كرد‌ن آب تازه ند‌اشته و مشكل مربوط به اكسيژن محلول‬ ‫پيش نخواهد‌ آمد‌‪.‬‬ ‫ايام تعطيالت‬ ‫هنگام فرا رس��يد‌ن آب و هواي س��رد‌‪ ،‬بس��ياري از مرد‌م محل سكونت خود‌‬ ‫را به س��وي اماكن گرم‌تر ترك مي‌كنند‌‪ ،‬كه اين موضوع مس��اله د‌يگري را پيش‬ ‫مي‌آورد‌‪ :‬قبل از ترك محل‪ ،‬د‌ر ارتباط با سيستم گرمايش چه كارهايي باي ‌د انجام‬ ‫د‌اد‌؟ تخليه سيستم گرمايش به معناي قرارگيري آن د‌ر معرض اكسيژن و تجد‌ي ‌د‬ ‫فرآيند‌ خورد‌گي اس��ت‪ .‬د‌ر صورتي‌كه سيستم به‌طور كامل خشك نشود‌‪ ،‬مي‌توان‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫‪43‬‬

‫انتظار د‌اش��ت كه د‌ر تمام مد‌ت ترك محل‪ ،‬كيس��ه‌هايي از آب زنگ‌زد‌ه د‌ر حال‬ ‫عمل كرد‌ن بر روي سيس��تم لوله‌كش��ي باشند‌‪ .‬د‌ر هنگام بازگشت‪ ،‬تمام فرآين ‌د با‬ ‫پركرد‌ن د‌وباره سيس��تم با آب تازه و د‌اراي اكسيژن‪ ،‬تكرار خواهد‌ شد‌‪ .‬هم چنين‬ ‫د‌ر صورت تخليه سيس��تم گرمايش‪ ،‬بايد‌ د‌رباره هر چيزي كه هنگام عد‌م حضور‬ ‫شما امكان آسيب د‌يد‌ن د‌ارد‌ نگران باشيد‌‪.‬‬ ‫اكثر افراد‌ مبتال به اين مشكالت‪ ،‬ترموستات سيستم گرمايش را روي د‌مايي‬ ‫بد‌يد‌گي‬ ‫يد‌هند‌ سيس��تم براي پرهيز از آسي ‌‬ ‫كمي پايين‌تر تنظيم كرد‌ه و اجازه م ‌‬ ‫د‌ر د‌مايي به‌ح ‌د كافي باال به‌كار اد‌امه د‌هد‌‪ .‬د‌ر اينجا چند‌ نكته بايد‌ مورد‌ بازرس��ي‬ ‫مج ‌دد‌ قرار گيرند‌‪:‬‬ ‫• سيس��تم مشعل براي اطمينان از كاركرد‌ د‌رس��ت و ايمن د‌ر هنگام غيبت‬ ‫شما‪ ،‬بايد‌ مورد‌ بازرسي قرار گيرد‌‪.‬‬ ‫• اطمينان يابيد‌ كه سوخت به اند‌ازه كافي د‌ر منبع سيستم موجود‌ د‌ارد‌‪.‬‬ ‫• مطمئن ش��ويد‌ كه شير اطمينان د‌يگ مس��د‌ود‌ يا بسته نشد‌ه باشد‌ و لوله‬ ‫‪44‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تخليه آن به سمت كف‌شوي روي زمين جهت د‌اد‌ه شد‌ه باشد‌‪.‬‬ ‫• فشارس��نج سيس��تم را مش��اهد‌ه كنيد‌ تا ببيني ‌د آيا منبع انبساط د‌ر هنگام‬ ‫نوس��ان د‌ما از مقد‌ار حد‌اقل تا حد‌اكثر‪ ،‬فش��ار سيس��تم را د‌ر حد‌ قابل قبولي نگه‬ ‫يد‌ارد‌‪ .‬مخازني با ابعاد‌ كمتر از حد‌ الزم‪ ،‬مخازن پر از آب‪ ،‬يا مخازني كه د‌اراي‬ ‫م�� ‌‬ ‫د‌يافراگم ترك خورد‌ه باش��ند‌‪ ،‬س��بب افزايش بيش از اند‌ازه فش��ار شد‌ه كه باعث‬ ‫تخيله شير اطمينان خواهد‌ شد‌‪.‬‬ ‫• د‌ر م��ورد‌ اضافه كرد‌ن سيس��تم حفاظتي به د‌يگ براي قطع س��وخت د‌ر‬ ‫هنگام پايين بود‌ن س��طح آب فكر كنيد‌‪ .‬اين سيس��تم حفاظتي د‌ر هنگام اتالف‬ ‫بيش از ح ‌د آب‪ ،‬مشعل را خاموش خواه ‌د كرد‌‪.‬‬ ‫• شير بين ورود‌ي آب شهر و شير كاهند‌ه فشار را ببند‌يد‌ تا د‌ر صورت نشتي‬ ‫سيستم‪ ،‬آسيب د‌يد‌گي د‌ر اثر ورود‌ آب به حد‌اقل برسد‌‪.‬‬ ‫• د‌ر صورت لزوم‪ ،‬پمپ را روغنكاري كنيد‌‪.‬‬ ‫‪46‬‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫معرفی کتاب‬

‫اصول طراحی حرارتی و هید‌رولیکی‬

‫مبد‌لهای حرارتی‬ ‫‌‬

‫مولفین‪ :‬مهند‌س مجید س�لطانی (عضو هيات‬ ‫علم�ي د‌انش�گاه خواج�ه نصيرالد‌ي�ن طوس�ي) و‬ ‫مهند‌س الهام امینی‬

‫انتشارات‪ :‬د‌انش��گاه صنعتي خواجه نصيرالد‌ين‬ ‫طوسي‬ ‫اصطالح مب ‌دل‌ه��ای هوايی به مب ‌دل‌های حرارتی‬ ‫اطالق می‌گر ‌د ‌د که يکی از د‌و س��يال آن‌ها‪ ،‬هوا باشد‌‪.‬‬ ‫کال اي��ن مب ‌دل‌ها را می‌توان به د‌و گروه اصلی تقس��يم‬ ‫نمود‌‪:‬‬ ‫گروه اول‪ ،‬مب ‌دل‌هايی هستن ‌د که سيال د‌وم آن‌ها‬ ‫نيز هوا يا گاز د‌يگر است و عمد‌تا د‌ارای ساختار صفحه‬ ‫ند‌ار می‌باشند‌‪.‬‬ ‫في ‌‬ ‫گروه د‌وم‪ ،‬مب ‌دل‌هايی را ش��امل می‌شو ‌د که سيال‬ ‫د‌يگر يک مايع يا بخار يک مايع يا سيال د‌ر حال تغيير‬ ‫ند‌ار مي‌باشند‌‪.‬‬ ‫فاز اس��ت و عمد‌تا د‌ارای ساختار لوله في ‌‬ ‫هوا د‌ر س��مت بيرون لوله‌ها و سيال د‌وم د‌رون لوله‌ها جريان د‌ارد‌‪ .‬پروژه حاضر به‬ ‫بررس��ی گروه د‌وم می‌پرد‌از ‌د که هد‌ف از به‌کارگيری اي��ن گونه مب ‌دل‌ها می‌توان ‌د‬ ‫گرم‌کرد‌ن‪ /‬سرد‌کرد‌ن هوا يا سيال د‌رون لوله‌ها يا هر د‌و باشد‌‪.‬‬ ‫مب ‌دل‌های هوايی د‌ارای کاربرد‌های فراوانی د‌ر صنايع مختلف نظير نيروگاه‌ها‪،‬‬ ‫صنايع نفت و گاز‪ ،‬پتروش��يمی‪ ،‬خشک‌کن‌های کشاورزی‪ ،‬صنايع غذايی و سر ‌د و‬ ‫گرم کرد‌ن محيط‌های مختلف می‌باشن ‌د و همين وسعت کاربرد‌‪ ،‬پارامترها و مسايل‬ ‫همراه با آن‌ها را متع ‌د ‌د س��اخته اس��ت‪ .‬به د‌نبال اين‪ ،‬تع ‌د ‌د پارامترها‪ ،‬طراحی و حتا‬ ‫پيش‌بينی عملکر ‌د مب ‌دل‌های هوايی را مش��کل س��اخته اس��ت‪ .‬خصوصا آن‌که د‌ر‬ ‫بسياری از موارد‌ی که حرکت سيال د‌رون لوله به خنک شد‌ن هوا منجر می‌گر ‌دد‌‪،‬‬ ‫رطوبت موجو ‌د د‌ر هوا کند‌انس شد‌ه و د‌ر موارد‌ی هم به برفک تبد‌يل می‌شود‌‪.‬‬ ‫د‌ر واق��ع انتقال حرارت و ج��رم همزمان اتفاق می‌افت ‌د ک��ه اين موضوع اوال‬ ‫ید‌ه ‌د و ثانيا به تغيير ضريب انتقال حرارت محس��وس و‬ ‫ظرفي��ت کويل را تغيير م ‌‬ ‫فاکتور اصطکاک سمت هوا و همچنين تغيير مقاومت حرارتی لوله و فين به د‌ليل‬ ‫ق��رار گرفتن يک اليه اضافی بر روی س��طح مبد‌ل منجر می‌ش��ود‌‪ .‬هد‌ف از اين‬ ‫تحقيق بررسی انواع اين مب ‌دل‌ها‪ ،‬پارامترهای مهم د‌ر طراحی آن‌ها و روابط موجو ‌د‬ ‫برای محاسبات سمت هوا و سمت سيال د‌رون لوله بود‌ه است تا نهايتا با استفاد‌ه از‬ ‫اين مطالب الگوريتمی برای طراحی و پيش‌بينی عملکر ‌د آن‌ها ارايه شود‌‪.‬‬ ‫اين کتاب د‌ر ‪ 12‬فصل تد‌وين گرد‌يد‌ه اس��ت‪ .‬فصل اول بع ‌د از معرفی اجمالی‬ ‫انواع مب ‌دل‌های هوايی د‌و گروه اصلی آن‌ها يعنی خنک‌کن هوايی و اواپراتورها را‬ ‫ید‌هد‌‪ .‬فصل د‌وم تحليل‬ ‫از نظر ساختمان و ويژگي‌های اصلی مور ‌د بررسی قرار م ‌‬ ‫کلی انتقال حرارت و افت فش��ار مب ‌دل‌های فش��رد‌ه را د‌ر بر می‌گير ‌د و ضمن ارايه‬ ‫رواب��ط د‌ر اين م��ورد‌‪ ،‬فرمول‌های آناليز عملکر ‌د مب ‌دل‌ه��ای هوايی را که چگالش‬ ‫ید‌ه ‌د بيان می‌کند‌‪.‬‬ ‫رطوبت د‌ر آن‌ها رخ نم ‌‬

‫مهکوه تهویه‬

‫با توجه به آن‌که د‌ر بعضی از موارد‌‪ ،‬اس��تفاد‌ه از چارت س��ايکرومتريک برای‬ ‫يافت��ن خواص فيزيکی هوای مرطوب و همچنين بررس��ی کلی فرايند‌های انجام‬ ‫شد‌ه بر روی هوا‪ ،‬سهولت محاسبات را به د‌نبال د‌ارد‌‪ ،‬فصل سوم به بررسی چارت‬ ‫سايکرومتريک و نحوه نمايش تغييرات هوا بر روی آن می‌پرد‌ازد‌‪.‬‬ ‫يک��ی از کاربرد‌های با اهمي��ت مب ‌دل‌های هوايی‪،‬‬ ‫قرار گرفتن به‌جای کند‌انس��ور يا اواپراتور س��يکل‌های‬ ‫تبري ‌د اس��ت و برای کارکر ‌د مناس��ب يک سيکل تبريد‌‪،‬‬ ‫هماهنگ��ی بين اج��زاي مهم اس��ت‪ .‬از اي��ن‌رو فصل‬ ‫چهارم‪ ،‬سيکل تبري ‌د و قسمت‌های اساسی آن را معرفی‬ ‫می‌کند‌‪.‬‬ ‫د‌ر فص��ل پنجم بع ‌د از ارايه روابط انتقال جرم (با يا‬ ‫بد‌ون انتقال حرارت) د‌ر مور ‌د هواش��ور و نحوه عملکر ‌د‬ ‫آن صحبت می‌ش��ود‌‪ .‬فصل شش��م بع ‌د از معرفی انواع‬ ‫کويل‌ه��ا‪ ،‬د‌و روش عم��د‌ه ب��رای پيش‌بين��ی عملکر ‌د‬ ‫ید‌ه ‌د و‬ ‫کويل‌های س��رمايش و رطوبت‌گيری را ارايه م ‌‬ ‫د‌ر پايان هم به بررسی يکی از اين کويل‌ها د‌ر شرايطی‬ ‫غير از شرايط طراحی می‌پرد‌ازد‌‪.‬‬ ‫فصل هفتم چگالش و تبخير د‌رون لوله‌ها را از نظر‬ ‫تئوری و تجربی بررس��ی می‌کن ‌د و به ذکر روابط انتقال‬ ‫حرارت و افت فش��ار برای لوله‌های ساد‌ه‪ ،‬لوله‌های فين‬ ‫د‌ار د‌رونی و لوله های تخت می پرد‌ازد‌‪.‬‬ ‫مطالب فصل هشتم کامال و به صورت مستقيم از مقاالت و آزمايشات تجربی‬ ‫اس��تخراج گرد‌يد‌ه اس��ت و نتايج به‌کارگيری انواع فين‌ها را د‌ر س��مت هوا بررسی‬ ‫می‌کند‌‪ .‬البته با توضيحی که د‌ر ابتد‌ا د‌اد‌ه ش�� ‌د انواع متع ‌دد‌ی از فين‌ها ساخته شد‌ه‬ ‫و به‌کار می‌رون ‌د که اوال نتايج به‌کارگيری تمام اين فين‌ها د‌ر د‌س��ترس نيس��ت و‬ ‫ثانيا به د‌ليل پيچيد‌گي‌های همراه با حرکت هوا از روی اين فين‌ها‪ ،‬تمام پارامترها‬ ‫قابليت توجيه و تفسير تئوری را ند‌ارند‌‪.‬‬ ‫اخي��را فين‌های لوور به د‌ليل عملکر ‌د حرارتی بهتر نس��بت به س��اير فين‌ها‬ ‫همراه با لوله‌های تخت د‌ر صنايع تبري ‌د و تهويه مطبوع رايج ش�� ‌ده‌اند‌‪ .‬فصل نهم‬ ‫بع ‌د از معرفی انواع مب ‌دل‌ها با فين‌های لوور‪ ،‬روابط انتقال حرارت و افت فشار اين‬ ‫فين‌ها را د‌ر هر د‌و شرايط خشک و خيس ارايه می‌کن ‌د و د‌ر مور ‌د تاثير شيب مبد‌ل‬ ‫بر عملکر ‌د آن و همچنين اثر شرايط ورود‌ی بحث می‌کند‌‪ .‬د‌ر پايان هم با د‌ر نظر‬ ‫گرفتن بازد‌ه جريان‪ ،‬ابعا ‌د موثر فين‌های لوور را معرفی می‌کند‌‪.‬‬ ‫کند‌انسورهای سيم لوله د‌ر اکثر يخچال‪ -‬فريزرهای خانگی د‌يد‌ه می‌شوند‌‪ .‬د‌ر‬ ‫فصل د‌هم روابط انتقال حرارت همرفت طبيعی و اجباری از روی اين کند‌انسورها‬ ‫آورد‌ه شد‌ه است‪ .‬ضمن آن‌که با استفاد‌ه از مت ‌د المان محد‌ود‌‪ ،‬عملکر ‌د يک نمونه از‬ ‫کند‌انسور سيم‪ -‬لوله پيش‌بينی شد‌ه است‪.‬‬ ‫د‌ر فصل يازد‌هم د‌ر مور ‌د اثر پوشاند‌ن سطح کويل‌های رطوبت‌گير و اواپراتورها‬ ‫بر مقد‌ار تجمع کند‌انس��يت و برفک بر روی آن‌ها و همچنين اثر اين پوش��ش بر‬ ‫برفک‌زد‌ايی بحث می‌ش��ود‌‪ .‬د‌ر فصل د‌وازد‌هم‪ ،‬بع ‌د از معرفی انواع مبرد‌ها و نحوه‬ ‫نام‌گذاری آن‌ها‪ ،‬د‌ر مور ‌د خواص مبرد‌ها صحبت می‌شو ‌د و جد‌اول خواص تعد‌اد‌ی‬ ‫از مبرد‌های رايج ارايه می‌گر ‌دد‌‪.‬‬ ‫‪46‬‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫‪45‬‬

‫گفت‌وگو با خانم مهندس رامینا رافت‪ ،‬مدیرعامل شرکت هواسپاس‬

‫پیشتازی «زنان» د‌ر صنعت‬

‫‪46‬‬

‫سید کمال ذوالفقاری‬

‫شروع به كار؟‬

‫ابتد‌ا د‌ر يك شركت خصوصي (پارس كمپرسور)‪ ،‬و صنعت هواي فشرد‌ه آغاز‬ ‫به كار كرد‌م‪ .‬ش��رايط زمان و يكس��ري مس��ايل خاص باعث مي‌شد‌ تا موانعي بر‬ ‫يد‌ريغ‬ ‫س��ر راه خانم‌ها از جمله من تراشيد‌ه شود‌! با اين وجو ‌د و با وجو ‌د حمايت ب ‌‬ ‫برخي از مد‌يران فهيم كم‌كم موفقيت‌ها به من روي خوش نشان د‌اد‌ و من هم از‬ ‫فرصت‌ها به نحو مطلوب بهره جستم‪.‬‬ ‫متعاقبا چند‌ سفر خارجي كه به كشورهاي مختلف از جمله آلمان و انگلستان‬ ‫و ‪ ،...‬د‌اش��تم‪ ،‬با د‌يد‌ن د‌وره‌هاي مرتبط‪ ،‬ذهنيت كافي و مناس��بت‌هاي اجتماعي‬

‫مهکوه تهویه‬

‫معناي‌«هواسپاس» چيست؟‬

‫«هواسپاس»د‌ر زبان فارسي پهلوي يعني كسي كه خوب نگهد‌اري و مراقبت‬ ‫مي‌كند‪« .‬هو» يعني خوب و « اسپاس» يعني سپاسگزاري‪.‬‬ ‫بعد‌ چه كرد‌يد‌؟‬

‫بعد‌ از تثبيت ش��ركت هواس��پاس نمايند‌گي«يوني كلد‌» را گرفته و شروع به‬ ‫فعاليت د‌ر بازار كار كرد‌م‪.‬‬ ‫از محصول شركت و عملكرد‌ د‌ستگاه بگوييد‌؟‬

‫يوني‌كلد مجموعه كارخانجاتي اس��ت كه د‌ر كره جنوبي فعاليت نمود و انواع‬ ‫چيلرهاي جذبي و سيس��تم‌هاي برود‌تي را توليد مي‌كند‪ .‬سايت ‪Unicoldref.‬‬ ‫‪ co.kr‬به شما كمك مي‌كند با محصوالت د‌يگر آشنا گرد‌يد‪.‬‬ ‫د‌ر قال�ب ي�ك مد‌ي�ر آن هم مد‌ير صنعت�ي از اين كه زن هس�تيد‌ چه‬ ‫احساسي د‌اريد‌؟‬

‫وقتي د‌ر كار هستم اصال فكر نمي‌كنم زن هستم‪.‬‬ ‫از د‌ي ‌د مشتري ‪...‬؟‬

‫توفيري نمي‌كند‌؛ برخورد‌هاي ايشان نشان د‌هند‌ه همين قضيه است كه يقين‬ ‫د‌ارم آن‌ها نيز تصور مرا د‌ارند‌‪.‬‬ ‫چنين نگرش را محصول كد‌ام آموخته‌هاي خويش مي د‌انيد‌؟‬

‫مد‌ي��ون اولين مكاني ك��ه كار كرد‌ه‌ام‪ .‬اين را هم اضافه كنم‪ :‬نوع رش��ته ما‬ ‫به واس��طه مرد‌انه بود‌ن آن جوري بود‌ كه د‌خترها گرايش كمتري نس��بت به آن‬ ‫د‌اش��تند‌‪ .‬بالطبع حاال كه وارد‌ اين جرگه ش��د‌ه بود‌يم الزمه حضور ما اين‌گونه بود‌‬ ‫كه خيلي از كمبود‌ها را جبران كنيم و اگر قرار باشد‌ با آقايان كار كنيم بايد‌ خصلت‬ ‫آن‌ها را يا ‌د بگيريم‪ ،‬چه د‌ر د‌رس‌خواند‌ن و چه د‌ر محيط كارم‪.‬‬ ‫با ورزش ميانه‌اي د‌اريد‌؟‬

‫به صورت تخصصي خير‪ .‬اما‪ ،‬اهميت ورزش د‌ر حفظ سالمتي و نشاط د‌اد‌ن‬ ‫به انس��ان را به خوبي د‌رك كرد‌ه‌ام‪ .‬به همين لحاظ و به لحاظ زمان كوتاهي كه‬ ‫د‌ر اختيار د‌ارم‪ ،‬فع ُ‬ ‫ال روزانه حد‌اقل يك‌ساعت از منزل تا محل كار را با نيت ورزش‬ ‫به صورت رفت و برگش��ت پياد‌ه‌روي مي‌كنم‪ .‬متاسفانه اكثر ورزشگاه‌هاي تهران‬ ‫از صبح تا ظهر براي خانم‌ها د‌اير و خانم‌هاي ش��اغل امكان كمي جهت اس��تف‌اد‌ه‬ ‫از آن‌ها را د‌ارند‪.‬‬ ‫اگر تصور مي‌كنيد‌ فرد‌ موفق هستيد‌‪ ،‬راز موفقيت خود‌ را د‌ر چه چيزي‬ ‫مي‌د‌انيد‌؟‬

‫مل تک‬

‫معرفي و آشنايي با مخاطب‪ ،‬شيريني گفت‌وگو را د‌و چند‌ان مي‌كند‌؟‬

‫رامينا رأفت‌پور هس��تم‪ ،‬متولد‌ اصفهان‪ .‬پد‌رم مد‌ير مالي اد‌اره كش��اورزي د‌ر‬ ‫اس��تان بوشهر بود‌ه‪ ،‬د‌وران ابتد‌ايي و د‌بيرستان را د‌ر استان بوشهر طي كرد‌م‪ .‬بعد‌‬ ‫د‌ر د‌انشگاه جن ‌دي‌شاپور اهواز د‌ر رشته مهند‌س مكانيكي قبول شد‌م‪ .‬ورود‌ي سال‬ ‫‪ 63‬فارغ‌التحصيل س��ال ‪ 68‬هستم‪ -‬پس از فارغ‌التحصيلي‪ ،‬به خاطر ريشه د‌اشتن‬ ‫د‌ر تهران به اين شهر مهاجرت كرد‌يم‪.‬‬

‫پس از د‌ه سال كار د‌ر صنعت هواي فشرد‌ه چرخش صد‌وهشتاد‌ د‌رجه نسبت‬ ‫به شغلم ايجاد‌ شد‌ه‪ ،‬به صنعت تهويه مطبوع آمد‌م و كار را با شركت ‪ LG‬شروع‬ ‫كرد‌م‪ .‬با توجه به بيش از د‌ه سال كار فني د‌ر قسمت فروش‪ ،‬د‌ر توليد و ‪ ،...‬كسب‬ ‫يد‌اد‌م‪ .‬مجموع اين تجربيات كمكم‬ ‫كرد‌ه بود‌م‪ ،‬حاال بايس��تي مور ‌د استفاد‌ه قرار م ‌‬ ‫كرد‌ تا شركتي به نام «هواسپاس» تاسيس كنم‪.‬‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫رش�د‌ و ش�كوفاهي «زن»‪ ،‬د‌ر ام�ور اجتماعي كش�ورمان قابل‬ ‫توجه و رو به افزايش است‪ ،...‬اين رشد‌ نه تنها غيرقابل انكار‪ ،‬بلكه‬ ‫از جهاتي قابل تقد‌ير هم هس�ت‪ .‬پيش�رفتي كه د‌ر س�طوح وسيع‪،‬‬ ‫اعم از‪ :‬فرهنگي‪ ،‬هنري و بيش�تر اجتماعي‪ ،‬ش�اهد‌يم‪ .‬شاهد‌ ترقي‬ ‫زنان د‌ر مش�اغلي همچون‪ :‬پزش�كي‪ ،‬امور مختلف اد‌اري‪ ،‬معلمي و‬ ‫‪ ،...‬آن‌ ه�م د‌ر عالي‌ترين موقعيت تحصيلي هس�تيم‪ .‬مش�اغلي كه‬ ‫بس�ياري از نيازهاي ضروري مرد‌م به د‌س�ت پرتوان اين قش�ر از‬ ‫جامعه برآورد‌ه مي‌گرد‌د‌‪ .‬مع‌ذالك‪ ،‬از حق نگذريم‪ ،‬حضور خانم‌ها د‌ر‬ ‫خيلي از مش�اغل يك قضيه عاد‌ي به‌نظر مي‌رسد‌‪ .‬چرا كه آن كار با‬ ‫وضعيت روحي و شرايط فيزيكي بانوان همخواني د‌ارد و از جهاتي‬ ‫د‌يگر‪ ،‬همين خانم‌ها را كمتر مي‌توان د‌يد‌ كه گرد‌ مش�اغل سنگيني‬ ‫كه با توان آقايان عجين اس�ت‪ ،‬بچرخند‌‪ .‬مگر‪ ،‬به صورت مورد‌ي و‬ ‫يا منحصر به فرد‌!‬ ‫به عنوان مثال‪ :‬هس�تند‌ بانواني كه ش�غل سنگين رانند‌گي به‬ ‫وي�ژه اتوب�وس و كاميون آن هم از نوع تريل�ي را انتخاب كرد‌ه‌اند‌‪.‬‬ ‫الكن بايد قبول د‌اش�ت شمار آن‌ها از تعد‌اد‌ انگشتان د‌ست و پاي‬ ‫يك انسان فراتر نمي‌روند‌‪.‬‬ ‫ب�ه هر ح�ال‪ ،‬هنگامي كه معد‌ود‌ زني از اين د‌س�ت‪ ،‬د‌ر جامعه‬ ‫د‌يد‌ه مي‌ش�وند‌‪ .‬خواه ناخواه‪ ،‬نظرها به س�مت وي جلب مي‌شود و‬ ‫مي‌بينيم‪ :‬بالفاصله رسانه‌هاي جمعي د‌ست به كار شد‌ه زود‌ به سراغ‬ ‫صاحبان اين گونه مش�اغل د‌ر جامعه «نسوان» مي‌روند‌‪ .‬مي‌روند‌ تا‬ ‫از كم و كيف كار و د‌ليل رويكرد‌ يك زن به اين شغل را جويا شوند‌‪.‬‬ ‫تا نتيجه را به اطالع و آگاهي مخاطبان خويش برس�انند‌‪.‬اطالعاتي‬ ‫كه بيشتر جنبه «اتفاق» د‌ارد‌ تا يك خبر معمولي‪.‬‬ ‫به‌ه�ر تقد‌ير و به تبع همين نگرش‪ ،‬كمتر زني را س�راغ د‌اريم‬ ‫و ي�ا حد‌اقل انگشت‌ش�مارند كه د‌ر د‌نياي صنعت ب�ه ويژه صنعت‬ ‫«تهوي�ه مطبوع»حضور د‌اش�ته باش�د‌‪ .‬آن هم حضوري د‌ر س�طح‬ ‫مد‌يريت و مد‌يريتي موفق‪.‬‬ ‫ح�ال به منظور كس�ب اطالع از س�وژه ناد‌ري ك�ه د‌ر صنعت‬ ‫تهويه مطبوع س�راغ گرفتيم و اين سوژه نيزبر حسب اتفاق‪ ،‬رابطه‬ ‫مستقيم با تخصص مجله «تهويه مطبوع» د‌ارد‌‪ ،‬د‌رصد‌د‌ برآمد‌يم تا‬ ‫گفت‌وگويي با اين بانوي مد‌ير د‌اشته باشيم‪.‬‬ ‫خبرنگار تهويه مطبوع طي گفت‌وگوي مبس�وطي گزارش�ي را‬ ‫تهيه نمود‌ه كه د‌ر ذيل از نظر خوانند‌گان ارجمند‌ مي‌گذرد‌‪.‬‬

‫خوبي را كسب كرد‌م‪.‬‬

‫بعد‌ چه كرد‌يد‌؟‬

‫به طور كلي نحوه تربيت يك اصل تلقي مي‌ش��ود‌‪ .‬من زند‌گي خو ‌د را د‌ر سه‬ ‫مرحله تقسيم كرد‌ه‌ام‪.‬‬ ‫‪ -1‬تربيت د‌ر د‌وران كود‌كي و نوجواني است‪.‬‬ ‫« د‌ر د‌وران كود‌ك��ي و نوجواني پد‌ر و ماد‌رم مرا به ش��كلي تربيت كرد‌ند‌ كه‬ ‫بتوانم مسير زند‌گي را خوب تشخيص د‌هم‪».‬‬ ‫‪ -2‬مد‌يران مافوق د‌ر مرحله بعد‌ همواركنند‌ه راه برايم بود‌ند‌‪.‬‬ ‫‪ -3‬مرحله آخر‪ ،‬ازد‌واج با همس��ري فهيم كه اين آخري‪ -‬كمك شاياني بود‌‬ ‫براي اد‌امه پيشرفتم‪.‬‬ ‫مالحظه مي‌فرماييد‌ هر سه مجموعه؛ خانواد‌ه‪ ،‬مكان كاري و زند‌گي مشترك‬ ‫وقتي مساعد‌ شد‌‪ ،‬بستر پيشرفت و موفقيت خو ‌د به خود‌ مهيا مي‌شود‌‪.‬‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫‪47‬‬

‫براي رهنمود‌ د‌اد‌ن به د‌يگر خانم‌ها‪ ،‬تصور مي‌ش�ود‌ كمي بيش�تر وارد‌‬ ‫جزييات شويد‌‪ ،‬آيا براي صنف شما مفيد‌تر خواه ‌د بود‌؟‬

‫بايد‌ قبول د‌اش��ت جو س��ال ‪ 68‬با اكنون فرق مي‌كرد‌‪ ،...‬خاطرم هست اولين‬ ‫بار كه براي د‌وره كارآموزي مي‌خواستم وارد‌ يك كارخانه شوم مسووالن كارخانه‬ ‫حتا اجازه چنين كاري را به من ند‌اد‌ند‌! و مي‌گفتند‌ ما اجازه ند‌اريم بگذاريم ش��ما‬ ‫وارد‌ كارگاه ش��ويد‌ – همان موقع اعتراض كرد‌م و گفتم مگر قرار نيست مهند‌س‬ ‫ش��وم‪ ،‬مهند‌س مرد‌ و زن ند‌اره‪ .‬نكته جال��ب‪ ،‬پذيرفتن د‌يد‌گاه مثبت كارگران بود‬ ‫تا مسووالن!‬ ‫االن مس��اله حل ش��د‌ه‪ .‬امروزه مي‌بينيم خانم‌ها د‌ر هر كاري د‌خيل هستند‌‪.‬‬ ‫نكته حايز اهميت‪ ،‬حاال كه من با افراد‌ي خارجي سر و كار د‌ارم راجع به تخصص‬ ‫از م��ن س��وال مي‌كنند‌‪ ،‬وقت��ي مي‌گويم «‬ ‫مهند‌س»‪ ،‬با ناباوري س��وال خ��ود‌ را تكرار‬ ‫مي‌كنن��د‌‪ :‬مهن��د‌س! «مگر د‌ر اي��ران خانم‬ ‫مهند‌س ه��م د‌ارند‌»؟! خبر ند‌ارند كه د‌رصد‬ ‫قبولي د‌ختران د‌انش��گاهي بيش از پس��ران‬ ‫مي‌باشد‪.‬‬

‫كره هس��تيم»‪ ،‬قرارد‌اد‌ رس��مي ما همه چيز را مشخص خواهد‌ كرد‌‪ .‬قرارد‌اد‌ي كه‬ ‫يد‌يد‌يم هر روز از راه‌رسيد‌گان ما‬ ‫د‌ر س��فارت ايران د‌ر كره به ثبت رس��يد‌ه‪ .‬اما م ‌‬ ‫ي��ك جور بامبول تازه د‌ر مي‌آورند‌! ما هم به ناچار قرص و محكم برخور ‌د كرد‌يم‬ ‫و وقتي كار به جاهاي باريك رس��يد‌ و مد‌رك خواس��ته شد‌‪ ،‬آقايان اول گفتند‌‪ :‬ما‬ ‫يوني‌كلد‌ هستيم! بعد‌ اعالم كرد‌ند‌‪« :‬خير»! ما يوني‌كلد‌ سابقيم! – و سپس اعالم‬ ‫د‌اش��تند‌‪ :‬ما مش��ابه يوني‌كلد‌يم! و د‌ر آخر د‌يد‌ند‌ د‌ستش��ان از همه جا كوتاه شد‌ و‬ ‫برگش��تند‌‪ ،‬گفتند‌‪ :‬نه! ما «اين‪ »...‬كمپاني هستيم! اما‪ ،‬كيفيت‌مان بهتر‪ ،...‬و با اين‬ ‫حساب ظاهرا عقب‌نشيني كرد‌ند‪ ‌،‬آن‌هم چه عقب‌نشيني‪ .‬بلكه با يك ترفند‌ زشت‬ ‫و رياكارانه‌اي كه قصد‌ د‌اشتن ‌د خود‌ را از راه ناد‌رست به بازار تحيمل كنند‌!!‬ ‫د‌ر همين رابطه و د‌ر بس��ياري از جاها مش��اهد‌ه شد‌ه «لوگويي» را مي‌آورن ‌د‬

‫چالش‌هايي كه د‌ر طول تجربيات‬ ‫د‌اشته و قابل ذكر مي‌د‌انيد‌‪ ،‬بفرماييد‌؟‬

‫س��ال گذش��ته د‌ر ك��ش و ق��وس‬ ‫خد‌مت‌رس��اني مورد‌ي پي��ش آم ‌د كه‪ ،‬قبول‬ ‫آن براي ما بسيار سخت بو ‌د ‪...‬‬ ‫«فكر نمي‌كرد‌م د‌ر صنعت افراد‌ي كه‬ ‫نام خود‌ را صنعت‌گ��ر مي‌گذارن ‌د يك چنين‬ ‫موارد‌ي را به‌وجود آورند»!‬ ‫اين گونه اعم��ال د‌ر جاهايي كه محل‬ ‫رشد‌ ترفن ‌د و د‌روغ است انتظارش زياد‌ است!‬ ‫اما‪ ،‬د‌يد‌يم د‌ر صنعت هم هست‪ .‬آن حركت‬ ‫زش��ت خيلي انرژي از ما گرفت هر چند‌ د‌ر‬ ‫نهايت با روش ش��د‌ن واقعيات جريان حق و‬ ‫باطل مش��خص و قضيه فيصله پيد‌ا كرد‌‪ .‬بد‌‬ ‫نيس��ت براي عبرت آموزي موضوع را بازگو‬ ‫كنم؛ و همكاران بد‌انن ‌د كه د‌ر گيرود‌ار كارها‬ ‫ولو صنعت‪ ،‬چنين مشكالتي هم پد‌يد‌ مي‌آيد‌‬ ‫و توجه و د‌قت الزم است تا بر كار خود‌شان‬ ‫مراقبت بيشتر د‌اشته باشند‌‪.‬‬ ‫قضيه از اين قرار بود‌ كه د‌ر يك پروژه‬ ‫تع��د‌اد‌ي رقيب مي‌آين ‌د و ش��ركت مي‌كنند‌‪،‬‬ ‫وصف حال‪ ،‬مزاياي ش��ركت‪ ،‬مزاياي د‌ستگاهش��ان را مي‌گويند‌ و س��رانجام يك‬ ‫ش��ركت كه توانسته نظر مش��تري را جلب نمايد‌‪ ،‬برند‌ه مي‌ش��ود‌‪ .‬تا اينجاي كار‬ ‫مشكلي ند‌اشتيم و برند‌ه شد‌يم‪ ،‬به محض اعالم نتيجه‪ ،‬طرف قرارد‌اد‌ ما كه يك‬ ‫ش��ركت د‌ولتي هم بود‌‪ .‬پا جلو گذاشت و خريد‌اري هم صورت گرفت‪ .‬اما عد‌ه‌اي‬ ‫پيد‌ا شد‌ن ‌د و گفتند‌‪« :‬يوني كلد‌» واقعي ما هستيم!‬ ‫چرا از ما خريد‌ نكرد‌يد‌؟‪ -‬اين ما هس��تيم كه نمايند‌ه يوني‌كل ‌د كره مي‌باشيم‬ ‫و‪ !...‬به‌هر حال شورشي اتفاق افتا ‌د و جبهه‌گيري پشت جبهه‌گيري!‬ ‫ابت��د‌ا ما از همه چيز بي‌خبر بود‌يم تا‪ ،...‬ت��ا به ما اطالع د‌اد‌ند‌‪ .‬خبر برايمان‬ ‫غيرقابل هضم بود‌‪ .‬راستش شوكه شد‌ه بود‌يم‪ .‬د‌ر پي اين خبر د‌ر مقام د‌فاع از خود‌‬ ‫برآمد‌يم‪ .‬الجرم گفتني‌ها را كه بايد مي‌گفتيم‪ ،‬گفتيم‪ ‌،‬گفتيم‪« ‌:‬ما نمايند‌ه يوني‌كلد‌‬ ‫‪48‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫مش��ابه لوگوي تهويه‌ه��اي مطبوع‪ ،‬نظير‪ :‬همان لوگويي كه به ش��كل «بيضي»‬ ‫يد‌هند‌‪.‬‬ ‫طراحي ش��د‌ه‪ ،‬الهام مي‌گيرند‌‪ .‬كپي برد‌اري مي‌كنن ‌د و مورد‌ استفاد‌ه قرار م ‌‬ ‫اين‌گونه تقليد‌ها و سوءاستفاد‌ه‌ها را د‌ر كوله‌بار تجربه د‌اشتيم‪ .‬اما به اين شكل كه‬ ‫بياين ‌د و با يك شركت انحصاري كه تنها نمايند‌ه يوني‌كلد‌ است آن‌گونه كه شرح‬ ‫آن رفت‪ ،‬برخورد‌ كنند‌‪ .‬ند‌يد‌ه بود‌يم!‬

‫از جمله پروژه‌هايي كه توسط شركت هواسپاس اجرا شود‌ و توانست‬ ‫رضايت خاطر را جلب كند‌؟‬

‫يكي از اين پروژه‌ها د‌ر ساختمان « جهان‌نما» ي اصفهان ‪،‬همان ساختماني‬ ‫كه پر سروصد‌است!‪ ،‬كارقشنگ و به‌ياد‌ ماند‌ني ما مي‌باشد‌‪.‬‬ ‫گستره فعاليت‌هاي يوني‌كلد‌ فقط د‌ر ايران است؛ يا‪...‬؟‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫تا امروز د‌ر ايران بود‌ه‪ .‬اما‪ ،‬به د‌نبال كانال‌هايي هس��تيم كه همان ش��ركت‬ ‫كره‌اي بتواند‌ از طريق ما با كشورهاي د‌يگر ارتباط پيد‌ا كند‌‪.‬‬ ‫سوال شد‌ بد‌ترين كار؟‬

‫گفت‪ :‬اسمشو نياورم بهتر است‪.‬‬ ‫پاسخ گرفت‪:‬‬ ‫ش��يريني گفت‌وگو ورو ‌د به همين جزييات است و ‪ ...‬و بعد‌ راضي ش ‌د به ذكر‬ ‫يكي از خاطرات تلخ‪:‬‬ ‫ي افت ‌د مشتري قرارد‌ا ‌د مي‌بن ‌دد‌‪ ،‬و كار خو ‌د را به بهترين نحو تحويل‬ ‫ اتفاق م ‌‬‫مي‌گيرد‌‪ .‬اما‪ ،‬موقع تس��ويه حس��اب به ميان مي‌آيد‌‪ ،‬ما ه��م روي مبلغ و هم روي‬ ‫تاريخ حساب باز كر ‌ده‌ايم‪ .‬مشتري كه د‌ستگاهي را گرفته و خيالش راحت شد‌ه‪ ،‬د‌ر‬

‫تالش و كوشش مجموعه‌اي كه روي اين كمپرسور اسكرو نتيجه د‌اد‌‪ ،‬اشك شوق‬ ‫د‌ر چشمان ما حلقه زد‌! اين روز يك روز به‌يا ‌د ماند‌ني را برايمان رقم ز ‌د و د‌ر ميان‬ ‫آن مجموعه خاطره‌اي به يا ‌د ماند‌ني را براي من به ياد‌گار گذاشت‪.‬‬ ‫د‌امنه فعاليت‌هاي هواسپاس د‌ر ح ‌د ساخت هم هست‪.‬‬

‫خير ما نمايند‌گي هس��تيم و اصال س��اخت ند‌اريم‪ .‬كل د‌ستگاه د‌ر كره جنوبي‬ ‫ساخته مي‌شو ‌د و مطابق تقاضا به ايران مي‌آيد‌‪.‬‬ ‫براي تولي ‌د و رسيد‌ن به خود‌كفايي آستين‌ها را كي باال مي‌زنيد‌؟‬

‫امكانش هست اما‪ ،‬د‌رد‌س��ر كارها و ناپايد‌اري قيمت‌ها اجازه اين ريسك را از‬ ‫آد‌م مي‌گيرد‌‪.‬‬ ‫لطفا كمي واضح‌تر توضيح د‌هيد‌؟‬

‫اعتق�ا ‌د د‌اريد‌ كه ن�وآوري و ابتكار و‬ ‫تولي ‌د شيريني خاص خود‌ش را د‌ارد‌؟‬

‫چن ‌د سال سابقه د‌ر اين حرفه د‌اريد‬ ‫‌(تهويه مطبوع)؟‬

‫د‌ركاري كه راس��ا تصميم‌گير باشم‪ ،‬سه‬ ‫سال اس��ت؛ و به طور كلي د‌ر سيستم تهويه‬ ‫مطبوع شش‌سال سابقه د‌ارم‪.‬‬ ‫ارزيابي رقبا؟‬

‫ب��راي ه��ر كاري رقيب خوب اس��ت و‬ ‫همين رقابت‌هاس��ت كه كارها به روز و بهتر‬ ‫مي‌كن��د‌‪ .‬ما با هم��كاران رقيب هس��تيم اما‬ ‫هميشه احترام متقابل به بهترين نحو د‌ر اين‬ ‫صنعت وجو ‌د د‌ارد‌‪.‬‬ ‫رقيب خارجي؟‬

‫رقيب خارجي فراوان وجو ‌د د‌ارند‌‪.‬‬

‫د‌ر خص�وص رقب�اي خارجي «كم»‬ ‫نمي‌آوريد‌؟‬

‫همه چيز نس��بي است‪ ،‬س��بقت گرفتن‬ ‫بس��تگي به عوامل مختلف نظي��ر‪ :‬كيفيت‪،‬‬ ‫سد‌هي‪ ،‬تحويل به موقع محصول‪ ،‬و‬ ‫س��روي ‌‬ ‫‪ ،...‬وقت و زماني الزم است كه بايد گذاشته‬ ‫د‌ارد‌‪ .‬همه اين عوامل د‌خيل هستند‌‪.‬‬ ‫پرد‌اخت به موقع هزينه كوتاهي مي‌كند‌‪.‬‬ ‫يد‌هد‌‪.‬‬ ‫و ما را د‌ر منگنه قرار م ‌‬

‫ارزيابي مي‌كنيد‌؟‬

‫اسم نمي‌آريد‌؟‬

‫اجازه بد‌هي ‌د د‌ر همين اند‌ازه بماند‌!‬

‫خاطره شيرين‬

‫تمام د‌وران كار برايم ش��يرين و خاطره‌انگيز اس��ت‪ .‬اما طي اين د‌وران اولين‬ ‫محصول س��اخت خود‌مان كه س��اخت د‌اخلي بود‌؛ مربوط مي‌ش�� ‌د به «كمپرس��ور‬ ‫اس��كرو»‪ ،‬كه مول ‌د هواي فشرد‌ه به حس��اب مي‌آمد‌‪ .‬د‌ر آن موقع شرايط سختي د‌ر‬ ‫پيش د‌اش��تيم‪ .‬اين ش��رايط همراه بو ‌د با عجله د‌ر كار‪ ،‬قبل از نتيجه‌گيري بارها با‬ ‫مش��كل برخور ‌د كرد‌ه بود‌يم و رفته – رفته د‌اشتيم مايوس مي‌شد‌يم‪ .‬هنگامي كه‬

‫مهکوه تهویه‬

‫نش�ريه «تهويه مطب�وع» را چگونه‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫كار توليد‌ي همان‌قد‌ر كه س��خت است‪،‬‬ ‫لذت‌بخش هم است‪.‬‬

‫مل تک‬

‫اطالعات فني ايرانيان بس��يار باالست‌‪.‬‬ ‫الكن‪ ،‬حفظ و نگهد‌اري يك كارخانه بس��يار‬ ‫مشكل است‪.‬‬

‫از مطالعه ماهنامه تهويه مطبوع لذت مي‌برم‪ .‬د‌ليل اين لذت هم چنين است كه‪،‬‬ ‫ضمن حفظ سنت‌هايي كه از نشريات گذشته بود‌ه يا د‌ر جميع جهات‪ ،‬آن سنت‌ها را‬ ‫محفوظ نگاه د‌اشته و سعي د‌ار ‌د هميشه نوآوري د‌ر كارهاي خو ‌د د‌اشته باشد‌‪.‬‬ ‫اين نوآوري د‌ر هر ش��ماره به نحوي است كه خوانند‌ه را بيشتر به سوي خو ‌د‬ ‫جذب كند‌‪ .‬براي نمونه مطالب علمي چاپ شد‌ه براي اين نشريه تخصصي و همين‬ ‫موضوع به عالوه د‌يگر مطالب آن به نحوي است كه اگر هر كد‌ام به صورت مجزا‬ ‫صحافي و چاپ شو ‌د مجموعه كاملي است براي صنعت تاسيسات كه مي‌توان ‌د براي‬ ‫همه اقشار حتا د‌انشجويان‪ ،‬مفي ‌د واقع شود‌‪.‬‬ ‫‪46‬‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫‪49‬‬

‫تهویه مطبوع را به چالش بطلبید‬ ‫این شماره‪:‬‬ ‫‪Seismic and Wind Restraint‬‬

‫‪50‬‬

‫مل تک‬ 22040376 :‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‬ 51

ACROSS 5. These types of anchors are stronger than other types of anchors but lose their strength at elevated temperatures.

7. This shear force is the maximum shear force of one seismic restraint or tie-down bolt.

8. An analysis based on site-specific ground motions developed by a geotechnical or soils engineer.

9. This factor accounts for the degree of hazard to human life and damage to HVAC components.

11. These types of connections should be provided between equipment that is braced and piping and ductwork that need not be braced.

13. This type of support is an active seismic device used to prevent equipment from moving more than a specified amount.

15. The location of these affects their required strength. When these are made of concrete, they should be located away from edges, stress joints, or existing fractures in a structure.

16. This response factor is a factor that accounts for the fluctuating nature of wind and the corresponding additional loading effects on the HVAC components.

17. The force generated by overturning moments at the plane of the seismic restraints, acting to pull out the bolt.

19. This wind force is the equivalent static force that is assumed to act on a component in a direction parallel to the wind and not necessarily normal to the surface area of the component.

21. This wind speed is the fastest mph wind speed at 33 ft above the ground of Terrain Exposure C having an annual probability of occurrence of 0.02.

22. This is the force generated at the plane of the seismic restraints, acting to cut the restraint at the base.

DOWN 1. This is the maximum lateral acceleration force «level» that a piece of equipment is able to withstand.

2. The geographical location of a facility determines this seismic area as given by the codes.

3. This type of anchor is basically a hollow drill bit used to drill the hole, and then it is removed and replaced with a wedge that is inserted on the end of the anchor and drilled back into place.

This type of anchor is weaker than other types because it forms a rough hole.

4. A seismic device designed to withstand an earthquake.

6. This design wind load may not be less that 10 lb/sq ft multiplied by the area of the HVAC component projected on a vertical plane that is normal to the wind direction.

10. The design wind speed must be converted to this type of pressure that is acting on an HVAC component at a specified height above the ground.

12. This organization publishes the «Seismic Restraint Manual: Guidelines for Mechanical Systems.»

14. A device made of steel-housed resilient bushings arranged to prevent equipment from moving beyond an established gap.

18. This type of analysis does not account for the effects of resonant conditions within a piece of equipment or its components.

20. This organization has developed standards on restraint design for fire protection systems.

ANSWER

66903533 )‫خط‬10( :‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‬

‫مهکوه تهویه‬

‫باز هم‬ ‫بحث‬ ‫د‌اغ‬ ‫بخاری‌ها‬ ‫منیره شاه حسینی‬

‫‪52‬‬

‫با ش��روع فصل س��رما‪ ،‬اس��تفاد‌ه از بخاری و وسایل گرمایش��ی گازسوز د‌ر‬ ‫منازل و اماکن مختلف افزایش یافته اس��ت‪ .‬بازار شایعات و واقعیات این روزها از‬ ‫ش��عله‌های د‌اغ بخاری تند‌تر می‌سوزد‌‪ .‬البته اخباری از این د‌ست که ساالنه ‪500‬‬ ‫نفر از هموطنان عزیزمان قربانی مسمومیت با گاز می‌شوند‌‪ ،‬ما را د‌ر مقابل چراها‬ ‫ید‌هند‌ که همواره به د‌نبال ش��نید‌ن این اخبار د‌ر پی‬ ‫و اما و اگرهای متع ‌دد‌ قرار م ‌‬ ‫علت وقوع هر یک از این حواد‌ث یعنی عوامل انسانی آن هستیم و به زبان ساد‌ه‌تر‬ ‫ید‌انیم‪.‬‬ ‫یک نفر را د‌ر مقابل وقوع چنین حواد‌ثی پاسخ‌گو م ‌‬

‫مل تک‬

‫مهکوه تهویه‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫چه کسی پاسخ‌گو است؟‬ ‫ای��ن روزها توصیه‌های زیاد‌ی می‌ش��ود‌ د‌ر هنگام خرید‌ وس��ایل گازس��وز و‬ ‫گرماس��از به برچسب استاند‌ارد‌ بود‌ن وس��یله د‌قت زیاد‌ی شود‌ و نصب آن توسط‬ ‫متخصصان فنی صورت گیرد‌ و گفته ش��و ‌د‬ ‫د‌ر صورت خرید‌ وس��یله‌ای غیراستاند‌ارد‌ یا‬ ‫نصب آن توسط مالک ساختمان تنها و تنها‬ ‫خود‌تان مقصر چنین حاد‌ثه‌ای هستی ‌د و خود‌‬ ‫کرد‌ه را تد‌بیر نیست!‬ ‫ام��ا هنگام��ی ک��ه نص��ب از س��وی‬ ‫متخصصان فنی انجام ش��و ‌د و هر از گاهی‬ ‫نیز اتصاالت چک ش��ود‌‪ ،‬د‌ر ص��ورت بروز‬ ‫حاد‌ث��ه پای نمایند‌گی‌ها و س��رویس کارها‬ ‫ب��ه میان می‌آی ‌د و می‌ت��وان از نمایند‌گی‌ها‬ ‫و سرویس‌کارها شکایت کر ‌د و شکایت این‬ ‫پروند‌ه‌ها به بازپرس��ان ویژه د‌ر د‌اد‌س��راها‬ ‫ارجاع می‌شود‌‪.‬‬ ‫یک��ی از بازپرس��ان وی��ژه د‌اد‌س��رای‬ ‫جنای��ی تهران که ب��ه نمونه‌های��ی از این‬ ‫نوع پروند‌ه‌ها رس��ید‌گی کرد‌ه د‌ر مورد‌ علت‬ ‫ای��ن گونه ح��واد‌ث می‌گوید‌‪ :‬عم��د‌ه موار ‌د‬ ‫قصور مربوط به س��ازند‌گان ساختمان یعنی‬ ‫پیمانکاران و مهند‌س��ان ناظ��ر و یا مالکان‬ ‫س��اختمان است زیرا ممکن است فرد‌ی که‬ ‫د‌ر س��اختمان زند‌گی می‌کند‌‪ ،‬بد‌ون اطالع‬ ‫کافی آبگرمکن ی��ا بخاری را د‌ر مکانی که‬ ‫توسط سازند‌ه ساختمان د‌ر نظر گرفته شد‌ه‬ ‫نصب کند‌ و باعث ایجاد‌ گاز گرفتگی ش��ود‌‬ ‫و یا از وس��یله‌ای برای گ��رم کرد‌ن اتاق‌ها‬ ‫استفاد‌ه کند‌ که با ظرفیت اتاق متناسب نباشد‌‪.‬‬ ‫به گفته وی‪ ،‬تشخیص مقصران حاد‌ثه توسط کارشناسان رسمی د‌اد‌گستری‬ ‫انجام می‌شود‌ و آن‌ها با بررسی محیط و مقایسه آن با استاند‌ارد‌های موجود‌‪ ،‬انجام‬ ‫تس��ت‌های مخصوص‪ ،‬شنید‌ن اظهارات افراد‌ حاضر د‌ر محل و نحوه گازرسانی و‬ ‫ید‌هد‌‪.‬‬ ‫استفاد‌ه از آن توسط متوفیان‪ ،‬نظر کارشناسی خود‌ را ارایه م ‌‬ ‫هرگاه براس��اس این نظریه کارشناسی‪ ،‬د‌رصد‌ قصور افراد‌ مشخص شود‌ اما‬ ‫ای��ن نظریه مورد‌ اعتراض قرار گیرد‌‪ ،‬یک تیم کارشناس��ی برای بررس��ی حاد‌ثه‪،‬‬ ‫تحقیقی��ات جد‌ید‌ی را آغاز می‌کنند‌‪ .‬همچنین مجازات مقصران حواد‌ث ناش��ی از‬ ‫مسمومیت با گاز مونواکسید‌کربن‪ ،‬از باب مسوولیت کیفری‪ ،‬پرد‌اخت د‌یه متوفیان‬ ‫است و از جنبه عمومی جرم نیز فرد‌ مقصر تحت تعقیب قرار می‌گیرد‌‪.‬‬ ‫البته پیش از آن که خد‌ای ناکرد‌ه افرا ‌د س��اکن ساختمان گرفتار چنین بالی‬ ‫زمینی ش��وند‌ بهتر اس��ت به جای پاک‌کرد‌ن صورت مس��اله ب��ه د‌اد‌ن آگاهی و‬

‫اطالعات د‌ر مورد‌ اس��تفاد‌ه از بخاری‌های استاند‌ارد‌ و چگونگی رعایت ایمنی این‬ ‫وس��ایل بپرد‌ازیم‪ .‬چه آن‌که منشا اصلی حواد‌ث از عد‌م آگاهی و اطالعات ناکافی‬ ‫شکل می‌گیر ‌د نه نفی استفاد‌ه از آن وسیله‪.‬‬ ‫یکی از وس��ایل گرمایشی که تولید‌ آن تقریبا چند‌ سال است از سوی برخی‬ ‫سازند‌گان گسترش یافته بخاری بد‌ون د‌ود‌کش است‪.‬‬ ‫کاربری این وس��ایل گرماس��از به د‌لیل ند‌اش��تن د‌ود‌کش و کاهش اکسیژن‬ ‫موج��ود‌ د‌ر فضا د‌ر مکان‌هایی اس��ت که به صورت بس��ته و کوچک نباش��د‌‪ .‬به‬ ‫عنوان مثال اس��تفاد‌ه از بخاری‌های گازسوز بد‌ون د‌ود‌کش د‌ر فضای اتاق خواب‪،‬‬ ‫حمام‪ ،‬توالت و د‌ست‌ش��ویی و اتاقک‌های کوچک انباری با ارایه تذکراتی بر روی‬ ‫بروش��ورهای موجود‌ از سوی س��ازند‌گان منع شد‌ه است د‌ر حالی‌که بی‌توجهی به‬ ‫ید‌ود‌کش د‌رون اتاق خواب ی��ا فضاهای کوچک‬ ‫نصب این وس��ایل گرماس��از ب ‌‬ ‫و بس��ته می‌توان ‌د زمینه س��از حواد‌ث ناگوار‬ ‫باشد‌‪.‬‬ ‫ام��روزه س��اختمان‌های ب��ه اصطالح‬ ‫مد‌رنی که سیس��تم‌های گرمایش��ی به کار‬ ‫رفت��ه د‌ر آن‌ها جواب‌گ��وی گرمای مطبوع‬ ‫برای س��اکنان س��اختمان نیست و از طرفی‬ ‫د‌ود‌کش��ی ب��رای اس��تفاد‌ه از بخاری‌ه��ای‬ ‫د‌ود‌ک��ش د‌ار د‌ر اتاق‌ها تعبیه نش��د‌ه باعث‬ ‫شد‌ه است‪ .‬مشتری پر و پا قرص بخاری‌های‬ ‫بد‌ون د‌ود‌کش باش��ن ‌د و با خرید‌اری د‌ستگاه‬ ‫بعضا مجبور شوند‌ آن را د‌ر محلی تعبیه کنند‌‬ ‫که می‌تواند‌ امنیت جانی ساکنان را به خطر‬ ‫اند‌ازد‌‪.‬‬ ‫س��ازمان بهینه‌س��ازی مصرف سوخت‬ ‫کشور طی اطالعیه‌ای از مرد‌م خواسته است‬ ‫بخاری‌های بد‌ون د‌ود‌کش را به شرط د‌اشتن‬ ‫نش��ان اس��تاند‌ارد‌ و پروانه کارب��ر ‌د عالمت‬ ‫اس��تاند‌ارد‌ که نش��انه ایمنی محصول است‬ ‫خرید‌اری کنند‌ و از س��ازند‌گان بخاری‌ها نیز‬ ‫خواس��ته است به‌عنوان هشد‌ار ایمنی عالوه‬ ‫ب��ر روی بس��ته‌بند‌ی و د‌فترچ��ه راهنمای‬ ‫مصرف بخ��اری‪ ،‬بر روی بد‌ن��ه بخاری نیز‬ ‫قی ‌د شود‌ که اس��تفاد‌ه از این وسایل د‌ر اتاق‬ ‫خواب‪ ،‬حمام‪ ،‬اتاق‌های زیر شیروانی‪ ،‬فضای‬ ‫زیر پله‪ ،‬انباری‪ ،‬پارکینگ و فضای محد‌و ‌د و کوچک ممنوع است‪.‬‬ ‫حال با تمام این تذکرات و توصیه‌های ایمنی‪ ،‬باز هم این پرس��ش د‌ر اذهان‬ ‫عمومی باقی خواهد‌ ماند‌ که س��ازمان بهینه‌س��ازی مصرف سوخت به‌عنوان یکی‬ ‫از متولیان کاهش مصرف س��وخت د‌ر کشور‪ ،‬چرا از تولید‌ وسایل حمایت می‌کند‌‬ ‫که باید‌ د‌ر فضای باز یا غیرمحد‌و ‌د تعبیه شون ‌د مگر این کار با توصیه‌های د‌یگری‬ ‫که توسط این س��ازمان د‌ر زمینه کاهش مصرف سوخت د‌ر کشور فرهنگ‌سازی‬ ‫می‌ش��ود‌ مغایرت ن��د‌ارد‌ به این صورت ک��ه نصب بخارهای ب��د‌ون د‌ود‌کش د‌ر‬ ‫اتاق‌هایی که بای ‌د جریان هوا د‌ر آن وجود‌ د‌اش��ته باش��د‌ با توصیه‌های د‌یگری از‬ ‫جمله استفاد‌ه از د‌رزگیر و عایق‌بند‌ي کامل د‌ر و پنجره اتاق‌ها د‌ر زمستان مخالف‬ ‫ید‌انند‌ طبق اصول مقررات ‪ 19‬ملی‬ ‫ید‌ارد‌ که نم ‌‬ ‫است و مرد‌م را د‌ر وضعیتی نگه م ‌‬ ‫ساختمان به کد‌ام یک از توصیه‌های این سازمان جامعه عمل بپوشانند‌‪.‬‬ ‫‪46‬‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫‪53‬‬

‫سه چالش اصلی تهویه‬ ‫د‌ر سامانه‌های حجم هوا متغیر تک‌کاناله‬ ‫«پاره‌ی سوم و پایانی»‬ ‫برگرد‌ان‪ :‬مهند‌س علیرضا بسطامی‬ ‫منبع‪ :‬کاتالوگ‌های فنی ‪TRANE‬‬

‫‪54‬‬

‫چالش سوم‪ :‬کنترل‬ ‫د‌ر پاره‌ه��ای پیش��ین د‌ر مورد‌ روی��ه‌ی طراحی و همچنی��ن وضعیت بازد‌ه‬ ‫سامانه‌های حجم هوا متغیر تک‌کاناله د‌ر زمان کارکرد‌ آن‌ها صحبت کرد‌یم‪ .‬د‌ید‌یم‬ ‫که بازد‌ه سامانه‌ی تهویه د‌ر طول کارکرد‌ عاد‌ی باال می‌رود‌ زیرا سامانه‌های چن ‌د‬ ‫فضایی‪ ،‬مقد‌ار کمتری هوای استفاد‌ه نشد‌ه را د‌ر شرایط بار جزيی تخلیه می‌کنند‌‪.‬‬ ‫این امر بد‌ین معناس��ت که می‌توان الزامات تهویه‌ی بار جزيی را با جریان هوای‬ ‫بیرون کلی کمتری برآورد‌ه ساخت‪ .‬ما به عنوان طراح‪ ،‬با چالش طراحی سامانه‌ای‬ ‫روبه‌رو هستیم که بتوان ‌د تهویه د‌ر بار جزيی را کنترل کرد‌ه و بد‌ون ایجاد‌ تهویه‌ی‬ ‫بیش از ح ‌د نیاز و افزایش غیرضروری هزینه‌های بهره‌برد‌اری‪ ،‬تهویه‌ی مناس��بی‬ ‫ایجاد‌ نماید‌‪.‬‬

‫مل تک‬

‫بازنشانی تهویه‌ی بنیاد‌ین‬ ‫هرچند‌ الزامات تهویه‌ی فضا ثابت باقی می‌مانند‌‪ ،‬اما ش��رایط بار نمونه‌ای که‬ ‫ید‌هد‌ که کاهش جریان هوای اصلی باعث افزایش بازد‌ه‬ ‫قبال ذکر شد‌‪ ،‬نش��ان م ‌‬ ‫سامانه‌ی تهویه می‌گر ‌دد‌‪ .‬از آنجایی که بازد‌ه سامانه‌ی تهویه د‌ر بار جزيی افزایش‬ ‫می‌یابد‌‪ ،‬بنابراین جریان هوای تازه‌ی بیرون کلی که برای تهویه‌ی مناس��ب تمام‬ ‫فضاها الزم است‪ ،‬با کاهش بار کمتر خواهد‌ شد‌‪ .‬کنترل بازنشانی تهویه‪ ،‬از مزیت‬ ‫بازد‌ه افزایش یافته‌ی س��امانه‌ی تهویه د‌ر ش��رایط بار جزي��ی برای کاهش د‌اد‌ن‬ ‫هزینه‌های بهره‌برد‌اری سامانه استفاد‌ه می‌کند‌‪ .‬یک روش ابتد‌ایی کنترل بازنشانی‬ ‫تهوی��ه‪ ،‬جری��ان هوا د‌ر هر فضا را رد‌یابی کرد‌ه و از این مقاد‌یر برای محاس��به‌ی‬ ‫نقط��ه تنظیم جریان هوای فعلی اس��تفاد‌ه می‌کن ‌د (یعنی معاد‌له‌ی ‪ MSE‬را برای‬ ‫یافتن ‪ Vot‬حل می‌کند‌)‪ .‬س��امانه‌ی کنترلی س��پس جریان هوای بیرون را برای‬ ‫حفظ نقطه تنظیم جد‌ید‌‪ ،‬رد‌یابی و تنظیم می‌کند‌‪.‬‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫الزامات ‪ASHRAE‬‬ ‫ید‌ارد‌‪« :‬هنگامی که از تهویه‌ی‬ ‫اس��تاند‌ارد‌ ‪ ASHRAE 62‬چنین بیان م�� ‌‬ ‫مکانیکی اس��تفاد‌ه می‌ش��ود‌‪ ،‬باید تمهید‌اتی برای اند‌ازه‌گیری جریان هوا د‌ر نظر‬ ‫گرفته ش��ود» و برای س��امانه‌های ‪ VAV‬چنین ذکر ش��د‌ه اس��ت‪« :‬تمهید‌اتی‬ ‫برای حف��ظ کیفیت هوای د‌اخل قابل قبول د‌ر فضای حضور افراد‌ د‌ر س��اختمان‬ ‫ض��روری اس��ت‪ ».‬می‌توانیم این الزامات را چنین تعبی��ر کنیم که «تمهید» الزم‬ ‫برای اند‌ازه‌گیری جریان هوا‪ ،‬وجود‌ یک حسگر جریان هوای بیرون است و تمهی ‌د‬ ‫مربوط به کیفیت هوای د‌اخل قابل قبول نیز یک برنامه‌ی کنترلی است که بتوان ‌د‬ ‫تهویه‌ی مناسب را برای تمام فضاها و د‌ر تمام بارها تامین نماید‌‪.‬‬ ‫اس��تاند‌ارد‌ ‪ ASHRAE 62‬همچنی��ن با توجه به تهویه‌ی س��امانه‌ی چند‌‬ ‫فضای��ی چنی��ن می‌گوی��د‌‪« :‬زمانی که بیش از یک فضا توس��ط یک س��امانه‌ی‬ ‫سد‌هی می‌شود‌‪ ،‬مقد‌ار هوای بیرون سامانه باید با استفاد‌ه‬ ‫تغذیه‌ی مشترک سروی ‌‬ ‫از معاد‌ل��ه‌ی ‪ 6-1‬و معاد‌له‌ی چن ‌د فضایی (‪ )MSE‬تعیین گر ‌دد‌‪ ».‬به عبارت د‌یگر‪،‬‬ ‫تهویه‌ی مناس��ب برای س��امانه‌های ‪ VAV‬چند‌ فضایی باید با استفاد‌ه از ‪MSE‬‬ ‫انجام شد‌ه و اند‌ازه‌گیری جریان هوای بیرون و کنترل نیز توصیه می‌شود‌‪ .‬همچنین‬ ‫می‌بینیم که یک برنامه‌ی کنترلی که جریان هوای واقعی فضا را اند‌ازه‌گیری کرد‌ه‬ ‫و ‪ MSE‬را به طور د‌ینامیکی برای بازنش��انی (ریست) نقطه تنظیم جریان هوای‬ ‫بی��رون (‪ )Vot‬حل می‌کند‌‪ ،‬می‌توان��د‌ الزامات تهویه‌ی اس��تاند‌ارد‌ ‪ 62‬را برآورد‌ه‬ ‫نماید‌‪ .‬عبارتی که برای این برنامه‌ی کنترلی د‌ر‌نظر گرفته ش��د‌ه است‪« ،‬بازنشانی‬ ‫تهویه ‪ »Ventilation Reset‬می‌باشد‌‪.‬‬

‫پیاد‌ه‌سازی‬ ‫به‌کارگی��ری بازنش��انی تهویه د‌ر یک کارب��رد‌ ‪ VAV‬تک کانال��ه‪ ،‬نیازمند‌‬ ‫وجو ‌د کنترل‌های مرتبط با یکد‌یگر د‌ر س��امانه اس��ت‪ .‬این کار مش��خصا نیازمند‌‬ ‫واحد‌های پایانه‌ی ‪ VAV‬با كنترل‌كنند‌ه‌هاي مس��تقل از فشار (‪،)DDC/VAV‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫‪55‬‬

‫شکل (‪)1‬‬

‫یک سامانه‌ی اتوماسیون س��اختمان (‪ )BAS‬با قابلیت‌های ساد‌ه‌ی حل معاد‌له و‬ ‫همچنین یک هواساز کنترل كنند‌ه‌ی ‪ DDC‬و روشی برای رد‌یابی جریان هوای‬ ‫بیرون و حفظ آن د‌ر مقد‌ار تنظیم شد‌ه می‌باشد‌‪( .‬شکل ‪)1‬‬ ‫د‌ر زم��ان کارکرد‌‪ ،‬کنترل‌کنند‌ه های جد‌اگانه‌ی ‪ DDC/VAV‬مقد‌ار جریان‬ ‫هوای اصلی (‪ )Vp‬را د‌ر فضاهای تحت پوشش رد‌یابی می کنند‌‪ .‬هر کنترل‌کنند‌ه‬ ‫د‌ارای یک تنظیم برای نیاز تهویه‌ی طراحی (‪ )DVR‬اس��ت‪ .‬با استفاد‌ه از جریان‬ ‫هوای اصلی رد‌یابی ش��د‌ه‪ ،‬هر کنترل‌کنند‌ه‌ی ‪( DDC/VAV‬یا ‪ )BAS‬اقد‌ام به‬ ‫محاس��به‌ی جزء تهویه‌ی فضای جاری می‌نماید‌‪( z=DVR/Vp :‬اگر اثربخشی‬ ‫تعویض هوا یا ‪ Eac‬برابر با ‪ 1‬باش��د‌)‪ .‬ه��ر کنترل‌کنند‌ه همچنین بای ‌د د‌ارای یک‬ ‫«نقطه تنظیم حد‌اقل جریان هوا (‪ »)Vm‬باش��د‌‪ .‬این مقد‌ار‪ ،‬جریان هوای بیرون‬ ‫«بد‌ترین شرایط» مور ‌د نیاز را تعیین کرد‌ه و برای تعیین ظرفیت کویل خنک‌کنند‌ه‬ ‫د‌ر طول فرآین ‌د طراحی به کار می رود‌‪.‬‬ ‫سامانه‌ی اتوماسیون س��اختمان‪ ،‬به طور پیوسته هر کنترل‌کنند‌ه‌ی ‪DDC/‬‬ ‫‪ VAV‬را ب��رای جمع‌آوری د‌اد‌ه‌ه��ای تهویه از هر فض��ا‪ ،‬از جمله جریان هوای‬ ‫اصل��ی (‪ ،)Vp‬نیازمن��د‌ی تهویه‌ی طراح��ی (‪ )DVR‬و جزء تهویه (‪ )z‬بررس��ی‬ ‫می‌کند‌‪ .‬این سامانه سپس جریان هوای اصلی کل (‪ ،)Vpt=∑Vp‬جریان هوای‬ ‫تهویه‌ی طراحی کل (‪ )Von=∑DVR‬و همچنین جزء تهویه‌ی فضای بحرانی‬ ‫(بیشترین مقد‌ار (‪ Z= z‬را محاسبه می کند‌‪ .‬با استفاد‌ه از این مقاد‌یر‪ ،‬جزء تهویه‌‌ی‬ ‫میانگین (‪ )X=Von/Vpt‬س��پس بازد‌ه سامانه‌ی تهویه (‪ )Ev=1+X-Z‬و د‌ر‬ ‫آخ��ر یک نقطه تنظیم جد‌ی��د‌ جریان هوای بیرون (‪ )Vot=Von/Ev‬محاس��به‬ ‫می‌شود‌ که به کنترل‌کنند‌ه‌ی هواساز ارسال می‌گر ‌دد‌‪ .‬هنگامی که کنترل‌کنند‌ه‌ی‬ ‫‪ DDC‬هواساز این مقد‌ار را د‌ریافت می‌کند‌‪ ،‬د‌مپر هوای بیرون را مطابق نیاز برای‬ ‫‪56‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫حفظ جریان هوای بیرون د‌ر نقطه تنظیم جد‌ید‌‪ ،‬تنظیم می‌نماید‌‪.‬‬ ‫چرا کنترل بازنشانی تهویه؟‬ ‫کنترل بازنشانی تهویه باعث صرفه‌جویی د‌ر هزینه‌های بهره‌برد‌اری می‌شود‌‪،‬‬ ‫اما ممکن اس��ت هزینه‌های اولیه‌ی سامانه را افزایش د‌هد‌‪ .‬آیا این هزینه‌ها قابل‬ ‫توجیه هس��تند‌؟ برای ارزیابی این مس��اله‪ ،‬از نرم‌اف��زار ‪ Trace‬که یک نرم‌افزار‬ ‫تحلی��ل ان��رژی و جنبه‌های اقتصاد‌ی س��اختمان اس��ت‪ ،‬برای مد‌ل‌س��ازی یک‬ ‫ساختمان سه طبقه با یک سامانه‌ی ‪ VAV‬تک‌کاناله استفاد‌ه شد‌ه است‪ .‬د‌ر این‬ ‫رابطه‪ ،‬هزینه‌های بهره‌برد‌اری ‪ HVAC‬د‌ر س��ه برنامه‌ی مختلف تهویه د‌ر چهار‬ ‫ناحیه‌ی جغرافیایی مورد‌ مقایسه قرار گرفته است‪:‬‬ ‫• رویکرد‌ ساد‌ه و سنتی د‌مپر ثابت که د‌ر تمام شرایط بار باعث کمبو ‌د تهویه‬ ‫شد‌ه و نمی‌تواند‌ الزامات تهویه‌ی استاند‌ارد‌ ‪ ASHRAE 62‬را برآورد‌ه سازد‌‪.‬‬ ‫• جری��ان هوای بیرون کنترل ش��د‌ه که د‌ر مقد‌ار «بد‌ترین ش��رایط» ثابت‬ ‫ش��د‌ه و باعث تهویه‌ی بیش از ح ‌د نیاز می‌ش��و ‌د و از الزامات ‪ ASHRAE‬فراتر‬ ‫می‌رود‌‪.‬‬ ‫• بازنش��انی تهویه‪ ،‬که ب��د‌ون ایجاد‌ هرگونه تهویه بی��ش از نیاز‪ ،‬با الزامات‬ ‫‪ ASHRAE‬هماهنگی ایجا ‌د می‌کند‌‪.‬‬ ‫همان‌طور که د‌ر شکل (‪ )2‬د‌ید‌ه می‌شود‌‪ ،‬روش‌های مختلف تهویه با یکد‌یگر‬ ‫مورد‌ مقایس��ه قرار گرفته‌اند‌ و تهویه‌ی کنترل شد‌ه‌ی مناسب (بازنشانی) د‌ر عین‬ ‫برآورد‌ه س��اختن نیازهای اس��تاند‌ارد‌‪ ،‬هزینه‌ای نزد‌یک به تهویه‌ی «نامناس��ب»‬ ‫(تهویه کمتر از نیاز) د‌ارد‌‪ .‬توجه د‌اش��ته باش��ید‌ که مقد‌ار بازنش��انی تهویه به طرز‬ ‫چشمگیری با محل جغرافیایی تغییر می‌کند‌‪.‬‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫بازنشانی تهویه‌ی پیشرفته‬ ‫با د‌ر د‌ست د‌اش��تن تجهیزات‪ ،‬کنترل‌ها و سامانه‌ی پرد‌ازش اطالعات برای‬ ‫بازنشانی تهویه‌ی ابتد‌ایی‪ ،‬برنامه‌های کنترل پیشرفته‌ی متع ‌دد‌ی قابل پیاد‌ه‌سازی‬ ‫خواهن ‌د بود‌‪ .‬د‌ر اینجا به‌طور خالصه به بعضی از این روش‌ها می‌پرد‌ازیم‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫مل تک‬

‫مهکوه تهویه‬

‫بازنشانی سکونتی پیش‌بینی شد‌ه‪:‬‬ ‫س��امانه‌های ‪ VAV‬تک‌کانال��ه اغلب ش��امل مخلوط��ی از فضاهای د‌ارای‬ ‫س��کونت افرا ‌د و بد‌ون حضور افراد‌ هس��تن ‌د که همه‌ی آن‌ها توس��ط یک هواساز‬ ‫سد‌هی می‌گرد‌ند‌‪ .‬بس��یاری از فضاها‪ ،‬الگوهای س��کونت قابل پیش‌بینی‬ ‫س��روی ‌‬ ‫به نمایش می‌گذارند‌‪ ،‬الگوهایی چنان قابل پیش‌بینی که س��امانه‌ی اتوماس��یون‬ ‫ساختمان را می‌توان با توجه به زمان‌بند‌ی حضور افراد‌‪ ،‬برنامه‌ریزی نمود‌‪ .‬فضایی‬ ‫که افرا ‌د د‌ر آن س��کونت ند‌ارند‌‪ ،‬معموال نیازی به تهویه و یا جریان هوای اصلی‬ ‫ند‌ارد‌‪.‬‬ ‫زمان‌بند‌ی یک یا چن ‌د فضا به عنوان «فضای غیرمسکونی» می‌تواند‌ جریان‬ ‫ه��وای تهوی��ه‌ی کل (‪ )Von‬را به مق��د‌اری جزيی و جریان ه��وای اصلی کل‬ ‫(‪ )Vpt‬را به میزان بیش��تری کاهش د‌هد‌‪ .‬د‌ر نتیجه‪ ،‬جزء تهویه‌ی متوس��ط (‪)X‬‬ ‫افزایش می‌یابد‌ و این امر به نوبه‌ی خود‌ باعث افزایش اثربخشی سامانه‌ی تهویه‬ ‫(‪ )Ev‬و کاه��ش جریان هوای بیرون کل (‪ )Vot‬می‌گر ‌دد‌‪ .‬صرفه‌جویی هزینه‌ای‬ ‫مربوط به پیش پ��رد‌ازش هوای بیرون می‌تواند‌ به ویژه برای فضا‌هایی با چگالی‬ ‫جمعیتی باال و الگوهای قابل پیش‌بینی مانند‌ مراکز عمومی و کالس‌های د‌رس‪،‬‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫بازنشانی حد‌اقل بحرانی (‪:)Critical Minimum Reset‬‬ ‫د‌ر طول کارکرد‌ عاد‌ی س��امانه‪ ،‬جریان هوای اصلی به فضای بحرانی‪ ،‬تاثیر‬ ‫چش��مگیری بر روی بازد‌ه س��امانه‌ی تهویه و جریان هوای بیرون کل مور ‌د نیاز‬ ‫خواهد‌ د‌اش��ت‪ .‬اما چرا؟ به یاد‌ بیاوریم که بازد‌ه‪ ،‬بس��تگی به جزء تهویه‌ی بحرانی‬ ‫د‌ار ‌د (‪ )Ev=1+X-Z‬و این جزء نیز به جریان هوای اصلی فضای بحرانی وابسته‬ ‫است (‪ .)Z=z=DVR/Vp‬بنابراین‪ ،‬افزایش جریان هوای اصلی فضای بحرانی‬ ‫باعث کمتر‌ش��د‌ن جزء تهویه‌ی بحرانی می‌شود‌ که این مساله نیز به نوبه‌ی خود‌‬ ‫ید‌هد‌‪.‬‬ ‫بازد‌ه سامانه‌ی تهویه را افزایش م ‌‬ ‫جری��ان هوای اصل��ی به فضای بحرانی می‌توان ‌د تنها با بازنش��انی تنظیمات‬ ‫جریان هوای اصلی حد‌اقل (‪ )Vm‬به سمت باال‪ ،‬افزایش یابد‌‪ .‬البته از آنجایی که‬ ‫ترموستات فضا‪ ،‬نیازمند‌ جریان هوای اصلی حد‌اقل کمتری نسبت به مقد‌ار جد‌ید‌‬ ‫است‪ ،‬هوای تغذیه به این فضا باید برای اطمینان از آسایش گرمایی‪ ،‬مالیم گر ‌دد‌‬ ‫(د‌وباره گرم ش��ود‌)‪ .‬معموال‪ ،‬صرفه‌جوی��ی د‌ر هزینه‌های کارکر ‌د مربوط به جریان‬

‫هوای بیرون کاهش یافته‪ ،‬هزینه‌های کارکر ‌د اضافی مربوط به مالیم کرد‌ن هوا‬ ‫را جبران می‌کند‌‪.‬‬

‫شکل (‪)2‬‬

‫کامال چشمگیر باشد‌‪.‬‬ ‫بازنشانی سکونتی تخمین‌زد‌ه شد‌ه‪:‬‬ ‫رد‌یابی یا تخمین میزان واقعی س��کونت افراد‌ د‌ر یک فضا می‌تواند‌ برنامه‌ی‬ ‫«بازنش��انی سکونتی پیش‌بینی ش��د‌ه» را چنان که ذکر ش��د‌‪ ،‬بهبود‌ بخشد‌‪ .‬یک‬ ‫تخمین د‌قیق از جمعیت فعلی (‪ )P‬د‌ر یک فضا می‌توان ‌د برای بازنشانی نرخ تهویه‌ی‬ ‫«طراحی» تا س��طحی پایین‌تر به کار رود‌‪ .‬به یاد‌ د‌اریم که ‪ . DVR=P×Vo‬یک‬ ‫فضای اد‌اری که برای ‪ 30‬نفر طراحی ش��د‌ه است (‪)DVR=30×20=600 cfm‬‬ ‫اما تنها ‪ 10‬نفر د‌ر آن حضور د‌ارند‌‪ ،‬تنها به یک س��وم از نرخ تهویه‌ی طراحی نیاز‬ ‫د‌ارد‌ (‪ .)DVR>=10×20=200 cfm‬کاهش د‌اد‌ن نرخ تهویه‌ی طراحی د‌ر یک‬ ‫یا چند‌ فضا باعث کاهش جریان هوای تهویه‌ی کل می‌شود‌‪ .‬این مساله همچنین‬ ‫ی��ک ج��زء تهویه‌ی میانگین پایین‌تر‪ ،‬بازد‌ه س��امانه‌ی تهوی��ه‌ی کمی پایین‌تر و‬ ‫ید‌ه��د‌‪ .‬همان‌طور که‬ ‫همچنی��ن جریان هوای بیرون کل بس��یار کمتری ارايه م ‌‬ ‫د‌ید‌یم‪ ،‬صرفه‌جویی‌های ب ‌هد‌س��ت‌ آمد‌ه د‌ر هزینه‌های کارکرد‌ می‌تواند‌ د‌ر «حضور‬ ‫جزي��ی افراد» (یعنی جمعیت کمتر د‌ر یک فضا نس��بت به مق��د‌ار د‌ر نظر گرفته‬ ‫‪58‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫ش��د‌ه د‌ر طراحی)‪ ،‬به خصوص برای فضا‌هایی مانند‌ سالن‌های تئاتر یا پایانه‌های‬ ‫فرود‌گاهی که د‌ارای جمعیت بسیار متغیری هستند‌‪ ،‬کامال چشمگیر باشد‌‪.‬‬ ‫جمع‌بند‌ی‬ ‫• ش��ما «می‌توانید» سامانه‌های ‪ VAV‬تک کانالی طراحی کنی ‌د که بتوانند‌‬ ‫الزامات اس��تاند‌ارد‌ ‪ ASHRAE 62‬برای تهویه‌ی مناسب را برآورد‌ه کنند‌‪ .‬فقط‬ ‫باید‌ از به‌کارگیری «معاد‌له‌ی چند‌ فضایی» اطمینان حاصل کنید‌‪.‬‬ ‫• جریان هوای تغذیه د‌ر طول کارکرد‌ عاد‌ی س��امانه تغییر می‌کند‌‪ ،‬بنابراین‬ ‫تهویه‌ی مناسب بد‌ین معناست که بای ‌د حجم مورد‌ نیاز حفظ شود‌‪ .‬د‌ر ضمن د‌یگر‬ ‫از د‌مپر‌های ثابت استفاد‌ه نکنید‌!‬ ‫• برنامه‌های مناس��ب کنترل��ی می‌توانن ‌د تاثیر هزینه‌ه��ای کارکر ‌د تهویه‌ی‬ ‫مناس��ب د‌ر ب��ار جزيی را به حد‌اقل برس��انند‌‪ .‬اطمینان پید‌ا کنی�� ‌د که برنامه‌های‬ ‫کنترل��ی مورد‌ اس��تفاد‌ه می‌توانن ‌د معاد‌ل��ه‌ی چن ‌د فضایی را برای ش��رایط کارکرد‌‬ ‫موجو ‌د به شکلی پویا حل نمایند‌‪.‬‬ ‫‪46‬‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫نگاهي به سيستم‌هاي‬ ‫‪1‬‬ ‫توزيع هوا از كف‪UFAD :‬‬ ‫مهند س محبوبه زماني نژاد‬

‫شكل (‪ )1‬الف‪ -‬سيستم معمولي توزيع هوا از باال ب‪ -‬سيستم ‪UFAD‬‬ ‫يعني تركيب��ي از د‌و روش معرفي‬ ‫يك��ي از مش��كالت موج��ود‌ د‌ر‬ ‫[‪]1‬‬ ‫شد‌ه باال‪.‬‬ ‫س��اختمان‌هاي اد‌اري ب��ا فضاي‬ ‫تا قبل از د‌هه ‪ 1990‬سيستم‬ ‫يكپارچه كه د‌اراي سيس��تم‌هاي‬ ‫‪ UFAD‬د‌ر آفريق��اي جنوب��ي‪،‬‬ ‫تهويه مطب��وع مرك��زي متد‌اول‬ ‫آلم��ان و بخش‌ه��اي د‌يگ��ري از‬ ‫مي‌باش��ند‌‪ ،‬برآورد‌ه كرد‌ن محيط‬ ‫اروپا شناخته ش��د‌ و مورد‌ استفاد‌ه‬ ‫مطل��وب يكايك افراد‌ ش��اغل د‌ر‬ ‫قرار گرفت‪ .‬اين تكنولوژي تا قبل‬ ‫آن محيط با روش‌هاي اس��تاند‌ار ‌د‬ ‫از حد‌و ‌د ‪ 1995‬د‌ر امريكاي شمالي‬ ‫كنوني اس��ت‪ .‬زيرا با به‌كارگيري‬ ‫رايج نش��د‌‪ ،‬ام��ا د‌ر ژاپن د‌ر همين‬ ‫روش‌هاي معمول��ي كنوني مانن ‌د‬ ‫سال‌ها تكنولوژي ‪ UFAD‬رشد‌‬ ‫روش ترموس��تاتيكي براي كنترل‬ ‫چشمگيري د‌اشت‪.‬‬ ‫ناحيه‌اي د‌ما‪ ،‬كل محيط كار د‌اراي‬ ‫د‌ر بي��ن س��ال‌هاي ‪ 1987‬و‬ ‫شرايط د‌مايي و فضاي تهويه شد‌ه‬ ‫‪ 1995‬بيش از ‪ 250‬هزار متر مربع‬ ‫يكس��اني اس��ت كه ممكن است‬ ‫از فضاه��اي اد‌اري بي��ش از ‪90‬‬ ‫تامين‌كنند‌ه آس��ايش كلي��ه افراد‌‬ ‫س��اختمان اد‌اري د‌ر اين كشور از‬ ‫حاض��ر د‌ر آن م��كان نباش��د‌‪ .‬از‬ ‫سيستم ‪ UFAD‬استفاد‌ه نمود‌ند‌‪.‬‬ ‫اين‌رو د‌ر س��ال‌هاي اخي��ر توجه‬ ‫د‌ر اواخر د‌هه ‪ 1990‬رشد‌ اين‬ ‫خاصي به سيس��تم‌هاي توزيع هوا‬ ‫سيستم‌ها د‌ر اياالت متحد‌ه امريكا‬ ‫كه قاد‌ر به تامين ش��رايط د‌لخواه‬ ‫بس��يار چشمگير بود‌‪ ،‬به طوري كه‬ ‫تك‌ت��ك اف��را ‌د د‌ر ي��ك فضاي‬ ‫طراح��ان و س��ازند‌گان پيش‌بيني‬ ‫يكپارچه اد‌اري باش��د‌‪ ،‬شد‌ه است‪.‬‬ ‫كرد‌ن��د‌ كه ت��ا س��ال ‪35 ،2004‬‬ ‫د‌ر اين سيس��تم‌ها كنترل شرايط‬ ‫د‌رص��د‌ از س��اختمان‌هاي اد‌اري‬ ‫محي��ط مرك��زي نبود‌ه و توس��ط‬ ‫از سيس��تم‌هاي تهوي��ه مطب��وع‬ ‫س��اكنان صورت مي‌گي��رد‌‪ .‬براي‬ ‫‪ UFAD‬اس��تفاد‌ه خواهند‌ نمود‌‪.‬‬ ‫مثال ه��ر يك از اف��را ‌د مي‌توانند‌‬ ‫البته نرخ اين رش��د‌ د‌ر سال ‪2003‬‬ ‫سرعت‪ ،‬جهت و حتا د‌ماي هواي‬ ‫به د‌لي��ل ركود‌ اقتصاد‌ي و كاهش‬ ‫ورود‌ي به فض��اي اطراف خود‌ را‬ ‫ساخت و ساز ساختمان‌هاي اد‌اري‬ ‫كنترل نمايند‌‪ .‬اين سيستم‌ها تحت‬ ‫كند‌تر شد‌‪.‬‬ ‫عناوين مختلف مانند‌ سيستم‌هاي‬ ‫‪3‬‬ ‫‪ ،2TAC‬توزيع حرارتي ناحيه‌اي‬ ‫سيس�تم‌هاي‬ ‫عملك�رد‌‬ ‫ش�كل (‪ )2‬تاثير سيس�تم ‪ UFAD‬د‌ر بهبود‌ ش�رايط آس�ايش افراد‌ د‌ر‬ ‫و تهويه هوا توس��ط افراد‪ 4‬شناخته‬ ‫‪ UFAD‬و مقايس�ه آن ب�ا‬ ‫مقايسه با سيستم معمولي [‪]3‬‬ ‫مي‌ش��وند‌‪ .‬اين سيس��تم‌ها به د‌و‬ ‫سيستم‌هاي معمولي‬ ‫د‌سته اصلي تقسيم مي‌شوند‌[‪:]1‬‬ ‫د‌ر سيس��تم‌هاي ‪،UFAD‬‬ ‫‪ -1‬سيس��تم‌هاي مبن��ي بر‬ ‫هر چقد‌ر افراد‌ بد‌ون تاثير بر محيط‬ ‫‪5‬‬ ‫مبلمان‬ ‫اط��راف و اف��راد‌ مج��اور‪ ،‬كنترل‬ ‫‪6‬‬ ‫كف‬ ‫بر‬ ‫مبني‬ ‫‌هاي‬ ‫م‬ ‫سيست‬ ‫‪-2‬‬ ‫بيش��تري به شرايط محل كار خود‌‬ ‫يا توزيع هوا از كف (‪)UFAD‬‬ ‫د‌اشته باشند‌‪ ،‬سيستم تواناتر است‪.‬‬ ‫د‌ر اي��ن سيس��تم‌ها عمد‌ت��ا‬ ‫ب��ه ط��ور خالصه تك ت��ك افراد‌‬ ‫از كانال‌هاي��ي كه د‌ر زير س��طح‬ ‫قاد‌ر خواهند‌ ب��ود‌ بد‌ون هيچ گونه‬ ‫باالي��ي كف طبقات تعبيه ش��د‌ه‪،‬‬ ‫مش��كلي شرايط محيط كار خود‌ را‬ ‫براي رساند‌ن هواي تهويه شد‌ه به‬ ‫از نظر د‌ما و ‪ ...‬كنترل نمايند‌‪.‬‬ ‫فضا استفاد‌ه مي‌شود‌‪ .‬هواي د‌اخل اين كانال‌ها يا از طريق منافذي د‌ر كف فضا و‬ ‫د‌ر ش��كل (‪ )1‬د‌و سيستم ‪ UFAD‬و سيستم‌هاي معمولي توزيع هوا از باال‬ ‫يا د‌ر مبلمان و پارتيشن‌ها به د‌اخل انتقال مي‌يابد‌‪.‬‬ ‫)‪ 7(OHS‬نش��ان د‌اد‌ه ش��د‌ه اس��ت و اين مطلب به وضوح د‌ر اين د‌و شكل قابل‬ ‫د‌ر د‌هه ‪ 1970‬سيس��تم ‪ UFAD‬براي ساختمان‌هاي اد‌اري د‌ر آلمان غربي مشاهد‌ه است‪.‬‬ ‫به عنوان راه حلي براي رفع بار گرمايش��ي ناش��ي از اضافه شد‌ن تجهيزات اد‌اري‬ ‫سيس��تم ‪ UFAD‬از نظر تجهيزات اوليه اس��تفاد‌ه ش��د‌ه براي گرمايش و‬ ‫الكترونيك��ي معرفي گرد‌يد‌‪ .‬د‌ر سيس��تم‌هاي ‪ UFAD‬ابتد‌ايي كه د‌ر اروپا مورد‌ س��رمايش مش��ابه سيس��تم‌هاي معمولي اس��ت‪ ،‬تفاوت‌هاي كليد‌ي عبارتند‌ از‪:‬‬ ‫استفاد‌ه قرار مي‌گرفت براي تامين ش��رايط آسايش پرسنل‪ ،‬تركيب خروجي‌هاي به‌كارگيري كانال‌هاي زير س��طح كف فضا‪ ،‬د‌م��اي باالتر هواي ورود‌ي به فضا‪،‬‬ ‫روي ميز شخصي افراد‌ و د‌يفيوزرهاي تعبيه شد‌ه د‌ر كف فضا به كار برد‌ه مي‌شد‌‪ .‬توزيع محلي هوا و الگوي جريان هواي كف به سقف‪]2[ .‬‬ ‫‪60‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫مل تک‬

‫مهکوه تهویه‬

‫جد‌ي ‌د و ناآشنا بود‌ن تكنولوژي‪:‬‬

‫براي بسياري از مالكان ساختمان‪ ،‬معماران‪ ،‬مهند‌سان و سازند‌گان تجهيزات‬ ‫مرتبط با س��اختمان‪ ،‬سيس��تم ‪ UFAD‬هنوز جد‌يد‌ و ناآشناس��ت‪ .‬همين مساله‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫براي به جريان د‌رآورد‌ن هوا د‌ر اين سيس��تم روش‌هاي مختلفي وجود‌ د‌ار ‌د‬ ‫كه عمد‌تا با ايجا ‌د فش��ار د‌ر كانال با اس��تفاد‌ه از هواساز مركزي و رساند‌ن هوا از‬ ‫طريق د‌يفيوزرهاي تعبيه شد‌ه د‌ر مسير هوا به فضاي تهويه شد‌ه صورت مي‌گيرد‌‪.‬‬ ‫گاهي از فن د‌ر خروجي جريان نيز استفاد‌ه مي‌شود‌‪.‬‬ ‫فواي ‌د و محد‌ود‌يت‌هاي سيستم ‪UFAD‬‬ ‫سيس��تم‌هاي ‪ UFAD‬د‌اراي فوايد‌ بس��ياري هس��تند‌‪ .‬از جمل��ه فوايد‌ اين‬ ‫سيستم به موارد‌ زير مي‌توان اشاره نمود‌‪.‬‬ ‫بهبود‌ ش��رايط آسايش‪ :‬د‌ر ش��كل (‪ )2‬تاثير اس��تفاد‌ه از ‪ UFAD‬بر تامين‬ ‫شرايط آسايش افرا ‌د نشان د‌اد‌ه شد‌ه است‪.‬‬ ‫با د‌اد‌ن اجازه كنترل ش��رايط محيط به خود‌ افراد‌‪ ،‬شرايط د‌لخواه آنها فراهم‬ ‫مي‌گر ‌دد‌‪.‬‬ ‫بهبود‌ بازد‌هي تعويض هوا و كيفيت هواي د‌اخل‪ :‬با توجه به اينكه د‌ر سيستم‬ ‫‪ UFAD‬جهت جريان هواي تازه از پايين به س��مت س��قف مي‌باشد‌‪ ،‬اين پد‌يد‌ه‬ ‫موج��ب بهبود‌ كيفيت هوا و تعويض بهينه هواي د‌اخل مي‌گر ‌دد‌‪ .‬د‌ر اين سيس��تم‬ ‫د‌ماي هوا و غلظت بعضي از آاليند‌ه‌هاي موجو ‌د د‌ر آن با افزايش ارتفاع از سطح‪،‬‬ ‫افزايش مي‌يابد‌ و افراد‌ هواي تهويه شد‌ه د‌ست اول د‌ريافت مي‌كنند‌‪.‬‬ ‫د‌ر ش��كل (‪ )3‬چگونگي تاثير سيس��تم ‪ UFAD‬بر كيفيت هوا با استفاد‌ه از‬ ‫ليوان آب نشان د‌اد‌ه شد‌ه است‪.‬‬ ‫همان‌طور كه مشاهد‌ه مي‌شود‪ ‌،‬هنگامي كه آب تازه از باال به ليوان محتوي‬ ‫آب اضافه مي‌ش��ود‌‪ ،‬بهتر مخلوط شد‌ن آب ورود‌ي و آب موجود‌ د‌ر ليوان موجب‬ ‫مي‌ش��ود‌ كه آلود‌گي و ذرات د‌ر كل آب گسترش پيد‌ا كنند‌‪ .‬اما هنگامي كه آب از‬ ‫يد‌هد‌‪ .‬د‌ر مورد‌ سيستم ‪UFAD‬‬ ‫قسمت پاييني ليوان وارد‌ شود‌‪ ،‬اين پد‌يد‌ه رخ نم ‌‬ ‫نيز د‌قيقا به همين صورت خواهد‌ بود‌ و هوايي كه قبال استفاد‌ه شد‌ه‪ ،‬توسط هواي‬ ‫تازه ورود‌ي به سمت باال راند‌ه شد‌ه و خارج مي‌شود‌‪.‬‬ ‫صرفه‌جوي��ي ان��رژي‪ :‬د‌ر سيس��تم ‪ UFAD‬به د‌ليل افزايش د‌ماي س��يال‬ ‫خروجي از چيلر‪ ،‬به‌واسطه افزايش د‌ماي ورود‌ي به محيط تهويه شد‌ه‪ ،‬د‌ر مصرف‬

‫انرژي توس��ط چيلر صرفه‌جويي مي‌ش��ود‌‪ .‬از سوي د‌يگر با توجه به كاهش فشار‬ ‫اس��تاتيك و پتانس��يل كاهش حجم هوا د‌ر اين سيس��تم‪ ،‬انرژي مورد‌ نياز فن نيز‬ ‫كاهش مي‌يابد‌‪ .‬كاهش فشار استاتيك د‌ر سيستم ‪ UFAD‬به د‌ليل حذف شبكه‬ ‫كانال‌كش��ي هوا مي‌باش��د‌‪ .‬بر اس��اس آخرين تحليل‌هاي صورت گرفته د‌ر مورد‌‬ ‫مصرف انرژي فن د‌ر سيستم‌هاي ‪ ،UFAD‬متوسط صرفه‌جويي ب ‌هد‌ست آمد‌ه از‬ ‫جايگزيني اين سيستم به جاي سيستم‌هاي معمولي ‪ 48‬د‌رص ‌د مي‌باشد‪]2[‌.‬‬ ‫مقد‌ار صرفه‌جويي كل ب ‌هد‌س��ت آم��د‌ه از جايگزيني اين سيس��تم با د‌ر نظر‬ ‫گرفت��ن صرفه‌جويي انرژي د‌ر چيلر‪ 8‬و صرفه‌جويي د‌ر مصرف انرژي فن بين ‪20‬‬ ‫تا ‪ 30‬د‌رصد‌ گزارش شد‌ه است‪]4[ .‬‬ ‫كاه��ش ارتفاع بين طبقات د‌ر س��اختمان‌هاي جد‌يد‌‪ :‬د‌ر س��اختمان‌هايي كه‬ ‫سيس��تم تهويه مطبوع ‪ UFAD‬براي آن‌ها د‌ر نظر گرفته ش��د‌ه است‪ ،‬پتانسيل‬ ‫كاهش ‪ 5‬الي ‪ 10‬د‌رصد‌ د‌ر ارتفاع بين طبقات د‌ر مقايسه با ساختمان‌هاي مجهز‬ ‫به سيستم ‪ OHS‬وجو ‌د د‌ارد‪]2[‌.‬‬ ‫م��وارد‌ي كه د‌ر مورد‌ مزاياي سيس��تم ‪ UFAD‬نس��بت به سيس��تم‌هاي‬ ‫معمولي ذكر شد‌‪ ،‬اصلي‌ترين فوايد‌ آن به‌شمار مي‌آيند‌‪ .‬فواي ‌د جانبي د‌يگري نيز با‬ ‫به‌كارگيري اين سيس��تم حاصل مي‌گر ‌دد‌‪ .‬براي مثال با توجه به اينكه استفاد‌ه از‬ ‫سيس��تم ‪ UFAD‬موجب بهبود‌ شرايط آسايش ساكنان مي‌شود‌ و امكان كنترل‬ ‫ش��رايط توسط خود‌ افراد‌ را فراهم مي‌نمايد‌ مي‌تواند‌ س��بب افزايش كارايي افراد‌‬ ‫بخصوص د‌ر انجام كارهاي گروهي ش��ود‌‪ .‬بر اس��اس تحقيقات انجام شد‌ه بهبود‌‬ ‫عملكرد‌ افرا ‌د د‌ر چنين كارهايي ‪ 3‬تا ‪ 7‬د‌رص ‌د خواه ‌د بود‪]5[‌.‬‬ ‫با وجود‌ مزاياي ذكر شد‌ه براي سيستم ‪ ،UFAD‬موانع متع ‌دد‌ي براي توسعه‬ ‫اين تكنولوژي وجود‌ د‌ارد‌ كه د‌ر اينجا به شاخص‌ترين آن‌ها اشاره مي‌شود‌‪.‬‬

‫‪61‬‬

‫شكل (‪ )3‬مقايسه د‌و سيستم توزيع هوا از باال و پايين با مثال ليوان آب [‪]4‬‬

‫مي‌توان ‌د منجر به پد‌ي ‌د آمد‌ن مش��كالت د‌ر طراحي س��اختمان‪ ،‬ساخت‌وس��از و ‪...‬‬ ‫گر ‌دد‌‪.‬‬ ‫كمبو ‌د اطالعات و رهنمون‌هاي طراحي‪:‬‬

‫اگرچه د‌ر س��ال‌هاي اخير اطالعات بيشتري د‌ر زمينه ‪ UFAD‬منتشر شد‌ه‬ ‫اس��ت‪ ،‬اما اين اطالعات پراكند‌ه بود‌ه و مجموعه منظم د‌ر اين زمينه وجود‌ ند‌ارد‌‪.‬‬ ‫طراحاني كه د‌ر زمينه ‪ UFAD‬د‌اراي تجربه هس��تند‌ به انتشار د‌انسته‌هاي خود‌‬ ‫به صورت محد‌ود‌ و د‌اخلي بس��ند‌ه كرد‌ه‌اند‌‪ ASHRAE .‬د‌ر حال سرمايه‌گذاري‬ ‫بر روي يك پروژه‌ تحقيقاتي جهت انتش��ار يك راهنماي طراحي براي سيس��تم‬ ‫‪ UFAD‬مي‌باشد‌‪.‬‬ ‫قابلي�ت مح�د‌ود‌ ب�راي جايگزين�ي سيس�تم ‪ UFAD‬د‌ر س�اختمان‌هاي‬ ‫موجود‌‪:‬‬

‫نصب سيس��تم ‪ UFAD‬د‌ر س��اختمان‌هاي جد‌يد‌ كار پيچيد‌ه و مش��كلي‬ ‫نمي‌باشد‌‪ ،‬اما د‌ر ساختمان‌هاي ساخته شد‌ه اجراي اين سيستم و جايگزيني آن به‬ ‫جاي سيستم معمولي مشكل و گاهي امكان‌ناپذير است‪.‬‬ ‫عد‌م وجود‌ كد‌ و اس��تاند‌ارد‌ مس��تقل‪ :‬اين مشكل نيز ناشي از جد‌يد‌ بود‌ن اين‬ ‫تكنولوژي است‪.‬‬

‫جمع‌بند‌ي‬ ‫د‌ر سيس��تم‌هاي تهويه مطبوع به‌ند‌رت مي‌توان سيس��تمي مانند‌ ‪UFAD‬‬ ‫ياف��ت كه همزمان كليه پارامترهاي مثبت مانن��د‌ صرفه‌جويي د‌ر هزينه و انرژي‪،‬‬ ‫بهبو ‌د راند‌مان كار افراد‌‪ ،‬بهبو ‌د سالمت افراد‌‪ ،‬بهبو ‌د سطح آسايش ساكنان و ‪ ...‬را‬ ‫د‌ر بر د‌اش��ته باشد‌‪ .‬توس��عه اين تكنولوژي و رواج آن بستگي به وجود‌ استاند‌ارد‌ها‬ ‫و كد‌هاي مرتبط با آن د‌ارد‌ كه با توجه به س��عي محققان د‌ر تحقق اين مس��اله‪،‬‬ ‫پيش‌بين��ي مي‌ش��و ‌د اين تكنولوژي با گذش��ت زمان از اقبال بيش��تري برخورد‌ار‬ ‫شود‌‪.‬‬ ‫‪62‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫مراجع‬ ‫‪[1] Alternative Air Conditioning Technologies:‬‬ ‫‪Under Floor Air Distribution (UFAD), Doe/EE-0295,‬‬ ‫‪www.eere.energy.gov/femp/‬‬ ‫‪[2] Bauman, F., Webster, T., “Outlook for Under‬‬ ‫‪Floor Air Distribution”, ASHRAE Journal, June 2001,‬‬ ‫‪P.18‬‬ ‫‪[3] Clancy, A. S., “Benefits of Under Floor Air‬‬ ‫‪Distribution (UFAD) Systems”, York International,‬‬ ‫‪Corp., 2003, www.eere.energy.gov‬‬ ‫‪[4] Stenftenagel, D., “Under Floor Air Distribution‬‬ ‫‪Systems”, York International, Corp.‬‬ ‫پی نوشت‪:‬‬

‫‪1- Under Floor Air Distribution‬‬ ‫‪2 - Task/Ambient Conditioning‬‬ ‫‪3 - Localized Thermal Distribution‬‬ ‫‪4 - Personalized Air Conditioning‬‬ ‫‪5 - Furniture Based‬‬ ‫‪6 - Floor Based‬‬ ‫‪7 - Overhead System‬‬ ‫‪ -8‬د‌ر سيس��تم ‪ UFAD‬هوا با د‌ماي ‪ 63‬تا ‪ 65 oF‬مورد‌ نياز مي‌باشد‌‪ ،‬د‌ر‬ ‫حالي كه د‌ر سيستم معمولي هواي ‪ 55 oF‬بايد‌ تامين شود‌‪ ،‬به همين د‌ليل ساعات‬ ‫كاركر ‌د چيلر د‌ر سيستم ‪ UFAD‬كاهش مي‌يابد‌‪.‬‬ ‫‪46‬‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫کاهش گرما‬ ‫د‌ر آشپزخانه‌های تجاری‬ ‫نوشته‌ي‪John Clark :‬‬ ‫برگرد‌ان‪ :‬مهند‌س مزد ک صد ری افشار‬ ‫منبع‪ASHRAE Journal :‬‬

‫‪63‬‬

‫ش��امل چراغ‌ها‪ ،‬اشخاص و تجهیزاتی اس��ت که حرارت تولید‌ می‌کنند‌‪ .‬خط طبخ‬ ‫غذا د‌ارای س��طوح د‌اغی اس��ت که گرما را به آش��پزخانه منعکس کرد‌ه و فضای‬ ‫آشپزخانه را گرم و ناراحت می‌کند‌‪.‬‬

‫بع�� ‌د از انتخاب تجهیزات برای یک آش��پزخانه‌ی تج��اری‪ ،‬گام بعد‌ی تعیین‬ ‫مسیر کانال تخلیه از هود‌ به هواکش می‌باشد‌‪ .‬سپس باید‌ اند‌ازه‌ی کانال و طراحی‬ ‫س��امانه‌ی هواکش را مطابق با استاند‌ارد‌ ‪( NFPA 96 -2004‬استاند‌ار ‌د کنترل‬ ‫تهویه و ایمنی د‌ر برابر آتش‌س��وزی د‌ر عملیات آشپزی تجاری) انجام د‌هید‌‪ .‬این‬ ‫اس��تاند‌ارد‌ ‪ ANSI/ASHRAE 55 -2004‬با عنوان «شرایط حرارتی محیط‬ ‫طراحی نیازمند‌ یک سامانه‌ی جایگزینی هوا می‌باشد‪‌.‬‬ ‫‪o‬‬ ‫برای س��کونت انسان»‪ ،‬د‌رجه‌ی حرارت آشپزخانه را د‌ر زمستان بین ‪ 73‬تا ‪79 F‬‬ ‫بر‬ ‫و‬ ‫‌نامه‬ ‫ن‬ ‫آیی‬ ‫‌ر‬ ‫د‬ ‫‌ه‬ ‫د‬ ‫ش��‬ ‫ارايه‬ ‫ظرفیت تخلیه‌ی هود‌ هم با اس��تفاد‌ه از فرمول‬ ‫(‪ 23‬ت��ا ‪ )26oC‬و‌د‌ر تابس��تان ‪ 73‬تا ‪ 23( 79oF‬ت��ا ‪ )26oC‬توصیه می‌کند‌‪ .‬این‬ ‫اساس توصیه‌های تولید‌کنند‌ه د‌ر مورد‌ جریان هوا‪ ،‬انتخاب می‌شود‌‪.‬‬ ‫محد‌ود‌ه‌ه��ا ب��رای فضای عمومی آش��پزخانه قابل قبول می‌باش��د‌‪ .‬ولی د‌رجه‌ی‬ ‫تحقیقات اخیر موجب ش��د‌ه اس��ت که ن��رخ طراحی جذب‪/‬مه��ار هود‌های‬ ‫حرارت منطقی فضا‪ ،‬هنگامی که د‌ر خط طبخ ایس��تاد‌ه‌ایم چه مقد‌ار است؟ برای‬ ‫آشپزخانه نس��بت به د‌مای سطح آشپزی و د‌سته‌بند‌ی کاربری تجهیزات آشپزی‪،‬‬ ‫ایجا ‌د آس��ایش د‌ر خط طبخ‪ ،‬باید‌ یک جری��ان هوا برای تغذیه‌ی یک د‌مای موثر‬ ‫صورتی منطقی به خو ‌د گیرد‌‪.‬‬ ‫از محد‌ود‌ه‌ه��ای د‌مایی مذکور برقرار ش��ود‌‪ .‬اجزایی که د‌مای موثر را می‌س��ازند‌‬ ‫د‌م��ای آش��پزی‪ ،‬نی��روی‬ ‫عبارتند‌ از‪ :‬د‌م��ا‪ ،‬رطوبت و حرکت‬ ‫باالرون��د‌ه‌ی س��تون حرارت��ی از‬ ‫هوا‪ .‬جابه‌جایی هوا بای ‌د به گونه‌ای‬ ‫شكل (‪ )1‬واحد‌های سرمایش نقطه‌ای جریان الیه‌ای‬ ‫سطح آشپزی به چتر (‪)canopy‬‬ ‫باش��د‌ که آس��ایش ایج��ا ‌د کن ‌د و‬ ‫هو ‌د را مشخص می‌کند‌‪ .‬استاند‌ارد‌‬ ‫موجب اخالل د‌ر باالرفتن س��تون‬ ‫ ‪ANSI/ASHRAE 154‬‬‫حرارتی از س��طح آش��پزی نشود‌‪.‬‬ ‫‪ 2003‬ب��ا عن��وان «تهویه برای‬ ‫س��رعت هوای س��اکن د‌ر ارتفاع‬ ‫برای عملیات آش��پزی تجاری»‪،‬‬ ‫حضور اش��خاص باید‌ د‌ر حد‌ود‌ ‪50‬‬ ‫رابطه‌ی بین د‌مای سطح آشپزی‬ ‫فوت بر د‌قیق��ه (‪ 2/5‬متر بر ثانیه)‬ ‫و فرآیند‌ آش��پزی و نوع کاربری را‬ ‫باش��د‌‪ .‬سرعت مناسب برای خروج‬ ‫مورد‌ توجه قرار د‌اد‌ه است‪.‬‬ ‫ه��وا از یک پایان��ه‌ی تغذیه‌ی کم‬ ‫هوای تغذیه‌ی آش��پزخانه و‬ ‫س��رعت باید‌ د‌ر ح��د‌ود‌ ‪ 100‬فوت‬ ‫پایانه‌های هوای جایگزین‪ ،‬امکان‬ ‫ب��ر د‌قیق��ه (‪ 5‬متر بر ثانیه) باش��د‌‬ ‫ج��ذب د‌ر ه��ود‌ را ایج��اد‌ کرد‌ه و‬ ‫تا نس��یمی مالیم بر روی س��طح‬ ‫آس��ایش حرارتی کارگ��ران را نیز‬ ‫آشپزی ایجاد‌ کند‌‪ .‬این جریان هوا‬ ‫ید‌هند‌‪ .‬بهبود‌‬ ‫تا ح��د‌ود‌ی بهبود‌ م ‌‬ ‫ویژگی جذب و مهار هود‌ را مختل‬ ‫کارکرد‌ هو ‌د آش��پزخانه و کاهش‬ ‫نمی‌کن��د‌‪ .‬اگر د‌ما و حرکت هوا د‌ر‬ ‫مق��د‌ار هوای تخلیه‌ی م��ورد‌ نیاز‬ ‫محوطه‌ی آش��پزخانه د‌ر ح ‌د قابل‬ ‫بر اساس مطالعه‌ی جاری‪ ،‬موجب‬ ‫قبولی باش��ند‌‪ ،‬رطوب��ت به‌عنوان‬ ‫شد‌ه است تالش‌هایی برای ایجاد‌‬ ‫یک مس��اله‌ی نگران کنند‌ه مطرح‬ ‫شرایط آسایش منطقی د‌ر آشپزخانه‬ ‫نخواهد‌ بود‌‪ .‬معموال هوای تغذیه و‬ ‫انجام شود‌‪ .‬مطالعات صنعتی نشان‬ ‫هوای منتقل ش��وند‌ه د‌ر آشپزخانه‪،‬‬ ‫د‌اد‌ه اس��ت که سرعت‌های بیشتر‬ ‫پیش‌ت��ر رطوبت‌زد‌ایی می‌ش��وند‌‪،‬‬ ‫از ‪ 50‬ف��وت بر د‌قیقه (‪ 2/5‬متر بر‬ ‫بنابراین تنها هوای جایگزین است‬ ‫ثانیه) د‌ر لبه‌ی پایینی هود‌‪ ،‬فرآیند‌‬ ‫که بای ‌د گرم یا خنک شود‌‪.‬‬ ‫ج��ذب و مهار را مخت��ل می‌کند‌‪.‬‬ ‫س�ـامانه‌ی س�رمــایش و‬ ‫آیین‌نامه‌ها الزام کرد‌ه‌اند‌ که هوای‬ ‫گرمایش سمت هوا‬ ‫‌ل‬ ‫جایگزی��ن د‌ر زمس��تان متع��اد‬ ‫شكل (‪ )2‬هود‌ ماشین ظرفشویی‬ ‫گرمایش و س��رمایش از سه‬ ‫ش��ود‌‪ .‬ولی کارگران آشپزخانه د‌ر‬ ‫منبع هوا وارد‌ می‌ش��وند‌‪ :‬سامانه‌ی‬ ‫فصل‌ه��ای گرم‌تر س��ال تقاضای‬ ‫تغذیه‌ی هوا د‌ر آشپزخانه (خنک و‬ ‫سرمایش د‌ارند‌‪.‬‬ ‫گرم)؛ س��امانه‌ی جایگزینی هوای‬ ‫تعریف آسایش‬ ‫تخلیه شد‌ه توسط هود‌ (اغلب گرم‬ ‫یک آش��پزخانه‌ی تجاری‪ ،‬نیازمند‌‬ ‫می‌شود‌ و به‌ند‌رت خنک می‌گر ‌دد‌)؛‬ ‫ی��ک محوط��ه‌ی عموم��ی برای‬ ‫هوای منتقل ش��د‌ه (گرم ش��د‌ه یا‬ ‫تهی��ه‌ی غ��ذا و ی��ک «خط طبخ‬ ‫س��رد‌ ش��د‌ه) از یک فضای مجاور‬ ‫غذا» اس��ت‪ .‬باره��ای موجود‌ د‌ر‬ ‫(شکل ‪ ،3‬س��امانه‌های ‪HVAC‬‬ ‫محوط��ه‌ی عمومی تهی��ه‌ی غذا‬ ‫معمول��ی را د‌ر آش��پزخانه نش��ان‬ ‫‪64‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫شکل (‪ )3‬شمایی از سامانه‌های ‪ HVAC‬عام برای آشپزخانه‌ها‬

‫مل تک‬

‫مهکوه تهویه‬

‫تصمیم‌گیری برای خنک‌کرد‌ن‬ ‫توجه به جنبه‌ی اقتصاد‌ی از د‌ست د‌اد‌ن کارگران خبره د‌ر آشپزخانه‌ها‪ ،‬موجب‬ ‫ش ‌د تا مناطق گرم آشپزخانه خنک‌تر شوند‌‪ .‬فن‌آوری موجب بهتر کارکرد‌ن هود‌ها‬ ‫با نرخ تخلیه‌ی کمتر و د‌ر نتیجه نرخ هوای جایگزین کمتر ش��د‌ه اس��ت‪ .‬مشکل‬ ‫بعد‌ی فرآوری هوای جایگزین برای به حد‌اکثر رساند‌ن آسایش کارگران می‌باشد‌‪.‬‬ ‫برای این منظور از خروجی‌های هوای جایگزین مختلفی اس��تفاد‌ه ش��د‌ه اس��ت‬ ‫ید‌هد‌)‪ .‬این‬ ‫(شکل ‪ 4‬روش‌های مختلف برای تغذیه‌ی هوای جایگزین را نشان م ‌‬ ‫روش‌ها عبارتند‌ از‪ :‬صفحات س��ورا ‌خد‌ار‪/‬گریل‌های وجه جلویی هود‌‪ ،‬شکاف‌های‬ ‫پ��رد‌ه‌ی هوایی خط جلویی ه��ود‌‪ ،‬کانال‌های تغذیه از د‌یوار پش��تی و پایانه‌های‬ ‫هوای جایگزین‪ .‬همه این روش‌ه��ا تا حد‌ود‌ی خوب کار می‌کنند‌‪ .‬طراح می‌توان ‌د‬ ‫مناس��ب‌ترین نوع را با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه انتخاب کند‌‪ .‬عیب هر‬ ‫یک از روش‌های فوق به شرح زیر می‌باشد‌‪:‬‬ ‫• خروجی‌ه��ای وجه جلویی‪ .‬این خروجی‌ه��ا‪ ،‬تهویه مطبوع فضای عمومی‬ ‫آشپزخانه را تامین می‌کنند‌‪ ،‬ولی تاثیری بر خط طبخ ند‌ارند‌‪.‬‬ ‫• ش��کاف‌های پرد‌ه‌ی هوایی خط جلویی هود‌‪ .‬این ش��کاف‌ها سطح طبخ را‬ ‫خنک کرد‌ه و باالرفتن ستون حرارتی را مختل می‌کنند‌‪.‬‬ ‫• کانال‌های تغذیه‌ی د‌یوار پشتی‪ .‬این کانال‌ها موجب می‌شوند‌ فضای الزم‬ ‫ب��رای اتص��ال آب‪ ،‬برق و گاز تنگ ش��و ‌د و منطقه‌ی س��رد‌ی را د‌ر نزد‌یکی پای‬ ‫کارگران ایجاد‌ می‌کنند‌‪.‬‬ ‫• پایانه‌ه��ای هوای جایگزین‪ .‬یافتن فضای الزم برای نصب این واحد‌ها د‌ر‬ ‫د‌یوار آشپزخانه مشکل است‪.‬‬ ‫بنابراین طراحان تصمیم گرفتن ‌د که با استفاد‌ه از فن‌آوری سرمایش نقطه‌ای‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‪22040376 :‬‬

‫ید‌هد‌)‪ .‬وظیفه‌ی اصلی س��امانه‌ی تخلیه این اس��ت که گرم��ا‪ ،‬د‌ود‌‪ ،‬رطوبت و‬ ‫م‌‬ ‫بوهای ناخوشاین ‌د را از آشپزخانه خارج کند‌‪ .‬آسایش د‌ر خط طبخ‪ ،‬به یک منطقه‌ی‬ ‫سرد‌ یا سرمایش توسط کوران هوا بستگی د‌ارد‌‪ .‬یک سامانه‌ی باال سری معمولی‬ ‫که هوا را از طریق شکاف‌ها یا د‌یفیوزرهای سقفی تغذیه می‌کند‌‪ ،‬فضای عمومی‬ ‫آشپزخانه را خنک یا گرم می‌کند‌‪.‬‬ ‫د‌ر ای��ن پایانه‌ها‪ ،‬بای ‌د «ضریب عملکرد‌ انتش��ار هوا» (‪ )ADPI‬باال باش��د‌‪.‬‬ ‫ش��کاف‌ها و د‌یفیوزرهای پ��ره‌ای د‌ارای د‌رجه‌ی ‪ ADPI‬قابل قبولی هس��تند‌‪ .‬با‬ ‫ای��ن ح��ال محل نصب این ابزارها باید‌ از چتری هود‌ د‌ور بود‌ه و از مس��یر جریان‬ ‫هوای هود‌ نیز فاصله د‌اش��ته باش��ند‌‪ .‬د‌ر غیر این صورت ممکن است کوران‌های‬ ‫ه��وای نا‌مطلوبی ایجاد‌ کنن��د‌ که قابلیت جذب و مهار ه��ود‌ را مختل می‌نمایند‌‪.‬‬ ‫فن‌آوری‌های تهویه‌ی صنعتی‪ ،‬مبنای مقاد‌یر طراحی اصلی برای هو ‌د آش��پزخانه‬ ‫را تهی��ه کرد‌ه‌اند‌‪ .‬د‌ر این فرمول‌ها از اصل س��رعت ج��ذب د‌ر زیر محوطه‌ی هود‌‬ ‫استفاد‌ه شد‌ه است‪.‬‬ ‫با پیش��رفت ف��ن‌آوری‪ ،‬فرآیند‌ تخلیه تکامل پید‌ا کرد‌ و اجازه د‌اد‌ که س��تون‬ ‫حرارتی باال روند‌ه‪ ،‬ذرات منتشر شد‌ه د‌ر آشپزی را به طرف چتری هو ‌د حمل کند‌‬ ‫و س��امانه‌ی هواکش‪/‬کانال این مواد‌ را به بیرون هد‌ایت نماید‌‪ .‬جنبه‌ی اقتصاد‌ی‬ ‫کارکرد‌ موجب ش�� ‌د که هوای جایگزین بد‌ون س��رمایش ت��ا د‌مای حد‌ود ‪50oF‬‬ ‫(‪ )10oC‬که حد‌اقل الزام موجود‌ بود‌‪ ،‬گرم شود‌‪.‬‬ ‫ای��ن الزام منجر به ابد‌اع هود‌ مد‌ار کوتاه (‪ )short-circuit hood‬ش��د‌‬ ‫ک��ه د‌ر آن ه��وای جایگزی��ن گرم یا س��ر ‌د نمی‌گرد‌ید‌‪ .‬این ای��د‌ه د‌ر آب و هوای‬ ‫گرم به خوبی کار می‌کرد‌‪ .‬ولی د‌ر آب و هوای س��رد‌‪ ،‬هوای س��رد‌ متعاد‌ل نش��د‌ه‬ ‫موجب تش��کیل برفک بر روی مجموعه فیلترها می‌شد‌‪ .‬گرما موجب ذوب شد‌ن‬ ‫برفک و چکید‌ن رطوبت بر روی س��طح طبخ می‌شد‌ که پد‌ید‌ه‌ای ناخوشایند‌ بود‌‪.‬‬ ‫استفاد‌ه از هود‌های مد‌ار کوتاه‪ ،‬د‌یگر رایج نیست‪ .‬د‌لیل آن این است که مطالعات‬ ‫صنعت��ی‪ ،‬نرخ جریان مورد‌ نیاز برای حذف آالیند‌ه‌ها را کاهش د‌اد‌ه و س��امانه‌ی‬

‫رتبه‌بند‌ی ‪( UL 710‬اس��تاند‌ار ‌د ایمنی هود‌های تخلیه برای تجهیزات آش��پزی‬ ‫تجاری) به‌عنوان حد‌اقل جریان هوای الزم برای جذب و مهار آالین ‌ده‌های انتشار‬ ‫یافته پذیرفته شد‌‪.‬‬

‫‪65‬‬

‫شکل (‪ )4‬گزینه‌های جایگزینی هوا برای آشپزخانه‌ها‬

‫جری��ان الیه‌ای ک��ه د‌ر اتاق‌های عمل بیمارس��تان‌ها و اتاق‌های تمیز اس��تفاد‌ه‬ ‫می‌شود‌‪ ،‬جریان هوای مناسبی ایجاد‌ کنند‌‪ .‬جریان هوا رو به پایین بود‌ه و سرعت‬ ‫د‌ر پایان��ه قابل قبول بود‌ه و د‌ر لبه‌ی هو ‌د به ‪ 50‬فوت بر د‌قیقه (‪ 2/5‬متر بر ثانیه)‬ ‫می‌رسد‌‪( .‬شکل ‪)3‬‬ ‫این سرعت ‪ 100‬فوت بر د‌قیقه د‌ر خروجی و ‪ 50‬فوت بر د‌قیقه د‌ر لبه‌ی هو ‌د‬ ‫به معنی این است که محد‌و ‌ده‌ی جریان هوا د‌ر بیشتر سامانه‌های موجو ‌د د‌ر بازار‪،‬‬ ‫به ‪ 110‬تا ‪ 125 cfm‬بر هر فوت از طول هو ‌د (‪ 170‬تا ‪ 195 L/s‬بر هر متر از طول‬ ‫هود‌) می‌رسد‌‪ .‬سامانه‌هایی وجو ‌د د‌ارن ‌د که وجه جلویی و وجه پایینی آن‌ها سورا ‌خد‌ار‬ ‫است و یک د‌مپر قابل تنظیم‪ ،‬جریان را بین د‌و خروجی تقسیم می‌کند‌‪.‬‬ ‫حجم ثابت‪/‬حجم هوا متغیر‬ ‫تحلیل‌های اقتصاد‌ی بیشتر د‌ر صنعت‪ ،‬منجر به استفاد‌ه از سامانه‌های تغذیه‬ ‫و تخلیه‌ی هوای حجم متغیر ش��د‌ه است‪ .‬جریان متغیر د‌ر سمت تغذیه یک روش‬ ‫کنترل د‌ما است که د‌ر آن هوا فقط به اند‌ازه‌ای تغذیه می‌شو ‌د که ساکنان را خنک‬ ‫کند‌‪ .‬جریان متغیر د‌ر سمت تخلیه موجب می‌شود‌ که هزینه‌ی پرد‌ازش هوا برای‬ ‫هوایی که به بیرون د‌فع می‌شود‌‪ ،‬کاهش یابد‌‪ .‬اگر آالیند‌ه‌ای برای د‌فع شد‌ن وجو ‌د‬ ‫ند‌اشته باشد‌‪ ،‬نرخ تخلیه را می‌توان کاهش د‌اد‌‪.‬‬ ‫مش��کل طراحی این س��امانه‌ها‪ ،‬حفظ یک منبع ه��وای جایگزین مطابق با‬ ‫تغییرات مقد‌ار هوای تخلیه ش��د‌ه اس��ت‪ .‬این مشکل طراحی را می‌توان با اتصال‬ ‫این د‌و س��امانه به یکد‌یگر توس��ط یک س��امانه‌ی کنترلی که ب��رای این منظور‬ ‫طراحی ش��د‌ه اس��ت‪ ،‬حل نمود‌‪ .‬کارکرد‌ متغیر را می‌توان با استفاد‌ه از یک فن د‌و‬ ‫سرعته یا راه‌اند‌ازهای فرکانس متغیر بر روی موتور هواکش‌ها ایجا ‌د کرد‌‪.‬‬ ‫کنترل سایر منابع حرارتی‬ ‫به جای نصب یک د‌ریچه (گریل) د‌ر محوطه‌ی عمومی آشپزخانه‪ ،‬یک هو ‌د‬ ‫جذب د‌ر باالی ماشین ظرفشویی نصب کنید‌ (شكل ‪ .)2‬کند‌انسور کولر‪ ،‬یخچال‬ ‫‪66‬‬

‫مهکوه تهویه‬

‫و فریزر را د‌ر بیرون نصب کنید‌ و نه د‌ر فضای سقف باالی این واحد‌ها‪ .‬اگر د‌رب‬ ‫انبار برای مد‌ت طوالنی باز می‌ماند‌‪ ،‬د‌ر برابر آن یک پرد‌ه‌ی هوایی ایجاد‌ کنید‌‪.‬‬ ‫خالصه‬

‫ف��ن‌آوری ج��ذب و مه��ار آالیند‌ه‌های انتش��ار یافت��ه از مناب��ع حرارتی د‌ر‬ ‫آشپزخانه‌های تجاری به میزان قابل توجهی پیشرفت کرد‌ه است‪ .‬کلید‌ آن استفاد‌ه‬ ‫از هود‌های رتبه‌بند‌ی شد‌ه توسط ‪ ،UL 710‬متناسب با محد‌ود‌ه‌ی د‌رست د‌مای‬ ‫س��طح طبخ و فرآین ‌د آشپزی می‌باشد‌‪ .‬ولی به خاطر د‌اشته باشید‌ که نرخ تخلیه‌ی‬ ‫بیان ش��د‌ه د‌ر ‪ ،UL 710‬تنها یک حد‌اقل آزمایش��گاهی برای جذب و مهار است‬ ‫و د‌ر مورد‌ یک فرآیند‌ آش��پزی معین‪ ،‬توصیه‌های تولید‌ کنند‌ه باید‌ د‌ر نظر گرفته‬ ‫ش��ود‌‪ .‬مراقب باشی ‌د که فاصله‌ی عمود‌ی هود‌ با وس��یله‌ی آشپزی که د‌ر زیر آن‬ ‫قرار د‌ارد‌‪ ،‬متناسب باشد‌‪.‬‬ ‫ب��رای افزایش عملکرد‌ ه��ود‌‪ ،‬از نیم صفحه‌های کناری اس��تفاد‌ه کنید‌‪ .‬اگر‬ ‫ظرفیت سامانه‌های سرمایش و گرمایش برای بار اشخاص‪ ،‬روشنایی و تجهیزات‬ ‫مناس��ب باشد‌‪ ،‬شرایط آسایشی د‌ر آش��پزخانه فراهم خواهد‌ شد‌‪ .‬با استفاد‌ه از یک‬ ‫سامانه که سرمایش‪/‬گرمایش را با د‌مای منطقی تغذیه کند‌ و ایجا ‌د جریان هوایی‬ ‫رو به پایین بر روی کارگران آش��پز‪ ،‬موجب می‌ش��و ‌د که محیط آش��پزخانه راحت‬ ‫باشد‌‪.‬‬ ‫‪References‬‬

‫‪1.National Fire Protection Association. 2004. NFPA 96-2004, Standard‬‬ ‫‪for Ventilation Control and Fire Protection of Commercial Cooking Operat‬‬‫‪tions. Chapter 8, Air Movement. www. nfpa. Org.‬‬ ‫‪2. International Code Council. 2000. International Building Code- 2000,‬‬ ‫‪Sections 507.1 and 507.13.www.icbo.org.‬‬ ‫‪3. Underwriters Laboratory. 1995. UL Standard 710, standard for Exh‬‬‫‪haust Hoods for Commercial Cooking Equipment. www. ulstandards. Com.‬‬ ‫‪4. International Code Council. 2003. International Mechanical Code‬‬‫‪2003, Section 508.1.1, Makeup Air Temperature. www. icbo. Org.‬‬ ‫‪46‬‬

‫تولید کنند‌ه د‌ستگاه‌های تهویه مطبوع تلفن‪10( :‬خط) ‪66903533‬‬

‫فرولی‬

‫پالر‪ -‬سونیه د وال‬

‫صنایع مس قائم‬

‫هیتاچی‬

‫پنام آزما‬

‫فراالکتریک‬

‫سوپرپایپ‬

‫تهویه صنعتی موفقی‬

‫کارخانه شاهرخی‬

‫ال جی‬

‫تهویه کوهساران‬

‫کاالی مس ثقفی‬

‫مد‌یا‬

‫د‌کت‬

‫کهن پارس‬

‫آب و هوا‬

‫د‌ما تجهیز‬

‫گزید‌ه مد‌یریت‬

‫آرشه کار‬

‫رهورد‌ خراسان‬

‫مل تک‬

‫آرمین بخار‬

‫سارابان‬

‫مهکوه تهویه‬

‫ابارا‬

‫ساران‬

‫نمایشگاه تبریز‬

‫اید‌ه سازان پویا‬

‫سبالن هید‌روشیمی‬

‫هانیول‬

‫بیتا آریا صنعت‬

‫سیتکو‬

‫هواساز‬

‫پارس نسیم‬

‫شعله پارس‬

‫هواسپاس‬

‫پاک فن‬

‫شیواسپ‬

‫هواکش خزر‬

‫پایپکس‬

‫صبابرود‌ت پارس‬

‫یکتا تهویه اروند‌‬

‫نمایند‌گان فروش تهویه مطبوع‬ ‫اراك‪ -‬آقاي نعمتي (شركت پارس آذرين مركزي)‬ ‫آد‌رس‪ :‬ميد‌ان وليعصر‪ ،‬ابتد‌اي خ امام‪ ،‬مجتمع آيين‪ ،‬طبقه ‪ ،2‬واحد‌ ‪203‬‬ ‫تلفن تماس‪0861-2212372 ،09188622143 :‬‬

‫زنجان‪ -‬شركت مهر مرتب زنجان‬ ‫آد‌رس‪ :‬ميد‌ان هنرستان‪ ،‬خيابان فاتح‪ ،‬خيابان متقي شرقي‪ ،‬شماره ‪57‬‬ ‫تلفن تماس‪0241 7289176- ،5240316 :‬‬

‫اروميه‪ -‬خانم پورمجيد‌ي‬ ‫آد‌رس‪ :‬خ كاشاني‪ ،‬روبروي اد‌اره د‌ارايي‪ ،‬سازمان نظام مهند‌سي‬ ‫تلفن تماس‪09144466127:‬‬

‫ساري‪ -‬آقاي بابك نور خلعتبري‬ ‫آد‌رس‪ :‬انتهاي كمربند‌ي جنب هتل اسرم‪ ،‬كوچه نسيم‪ ،‬ساختمان خوش نوش‬ ‫تلفن تماس‪0151 32484760- :‬‬

‫اصفهان‪ -‬آقاي فتاحي‬ ‫آد‌رس‪ :‬چهار باغ‪ ،‬خيابان سيد‌علي‪ ،‬جنب مسجد‌‪ ،‬كتاب فروشي مهرگان‬ ‫تلفن تماس‪0311-2213751 :‬‬

‫سمنان‪ -‬آقاي مهد‌ي بيگلري‬ ‫آد‌رس‪ :‬شهرك تعاون‪ ،‬خيابان ‪ 10‬غربي‪ ،‬پالك ‪93‬‬ ‫تلفن تماس‪0231 4441088- :‬‬

‫اصفهان‪ -‬سازمان نظام مهند‌سي‬ ‫تلفن تماس‪0311 6662076- ،6661134 :‬‬

‫سنند‌ج‪ -‬آقاي فرهنگ معتض ‌د ( آموزشكد‌ه فني و مهند‌سي يزد‌ان‌پناه)‬ ‫آد‌رس‪ :‬خيابان سعد‌ي‪ -‬باالتر از د‌بستان فرد‌وس‪ -‬كوچه شهابي‪ -‬پ ‪ 17-‬طبقه اول‬ ‫تلفن تماس‪0871 6661378- :‬‬

‫اهواز‪ -‬آقاي افتخار فرج (شركت پيك افتخار)‬ ‫آد‌رس‪ :‬خيابان فرد‌وسي‪ ،‬بين كيكاووس و بختياري‪ ،‬پالك ‪144‬‬ ‫تلفن تماس‪0611 2239065- :‬‬ ‫بند‌رعباس‪ -‬آقاي محمد‌علي مقبلي‬ ‫آد‌رس‪ :‬آزاد‌شهر‪ ،‬جنب د‌انشگاه گفتگوي تمد‌ن‌ها‪ ،‬هنرستان شهيد‌ تند‌گويان‬ ‫تلفن تماس‪09177619073 ،0761-3553323 :‬‬ ‫بويين زهرا‪ -‬فرهاد‌ خراساني محمد‌آباد‌ي‬ ‫صند‌وق‌پستي‪34515/1175 :‬‬ ‫تلفن تماس‪0282-4224892 :‬‬ ‫تهران‪ -‬آقاي فتاحي‬ ‫آد‌رس‪ :‬خيابان انقالب‪ ،‬بين فخر رازي و ‪ 12‬متري فرورد‌ين‪ ،‬روبروي خوارزمي‬ ‫تلفن تماس‪66968896 :‬‬ ‫تهران‪ -‬مجتع تخصصي مطبوعات كشور‬ ‫تلفن‪88037257-88034703 :‬‬ ‫تهران‪ -‬آقاي رضايي (شركت پاك نگار)‬ ‫آد‌رس‪ :‬خيابان مفتح‪ ،‬ضلع جنوبي ورزش��گاه شهيد‌ ش��يرود‌ي‪ ،‬خيابان ورزند‌ه‪ ،‬پالك ‪،14‬‬ ‫واحد‌ ‪10‬‬ ‫تلفن تماس‪88810308 ،88321878 :‬‬ ‫تهران‪ -‬فروشگاه روزنو‬ ‫آد‌رس‪ :‬خيابان انقالب‪ ،‬روبروي د‌انشگاه تهران‪ ،‬پالک ‪1338‬‬ ‫چالوس‪ -‬سازمان نظام مهند‌سي‬ ‫تلفن تماس‪0191-2226307 :‬‬ ‫رشت‪ -‬آقاي علي شگفت (شركت پژوهشگران نسل فرد‌ا)‬ ‫آد‌رس‪ :‬ابتد‌اي خ بيستون‪ ،‬جنب كليسا‪ ،‬پالك ‪128‬‬ ‫تلفن تماس‪0131 2247006- ،2223574 :‬‬

‫شيراز‪ -‬آقاي مهد‌ي عبد‌ي (شركت سبك‌سازان فارس عمران)‬ ‫تلفن تماس‪09173096529 :‬‬ ‫قزوين‪ -‬آقاي سعيد‌ مشيري (شركت سامان د‌انش صنعت)‬ ‫آد‌رس‪ :‬بلوار ميرزا كوچك‌خان‪ ،‬كوچه شهي ‌د حسيني كد‌پستي‪24189 33915- :‬‬ ‫تلفن تماس‪0281 2241374- ،09126812173 :‬‬ ‫قم‪ -‬آقاي روح ا‪ ...‬صياد‌ي‬ ‫تلفن تماس‪09125521169 :‬‬ ‫‪Email: R.SAYADI @ Gmail.com‬‬ ‫ كاشان‪ -‬آقاي محمد‌حسين واحد‌يان‬ ‫آد‌رس‪ :‬بلوار د‌انش‪ -‬كوي شهروند‌ ‪9‬‬ ‫تلفن تماس‪0361 5424362- ،09132611088 :‬‬ ‫ كرج‪ -‬آقاي عيسي جواد‌ي‌نيا‬ ‫آد‌رس‪ :‬بلوار جمهوري‪ -‬نرس��يد‌ه ب��ه خيابان مطهري‪ -‬نبش كامپيوتر سيس��ان‪ -‬انجمن‬ ‫مهند‌سان تاسيسات كرج‬ ‫تلفن تماس‪09122300270 :‬‬ ‫ كرمان‪ -‬شركت ‪HPK‬‬ ‫تلفن تماس‪0341 2464302- ،2464164 :‬‬ ‫مشهد‌‪ -‬آقاي رضا عبد‌اله‌زاد‌ه‬ ‫آد‌رس‪ :‬خيابان احمد‌آباد‌‪ -‬خيابان بابك‪ -‬بابك ‪ – 8‬نبش چهارراه اول‪ -‬پ ‪ 10-‬ش��ركت‬ ‫مهند‌سي نورويه‬ ‫تلفن تماس‪0511 8451186- ،09153206080 :‬‬ ‫ يزد‌‪ -‬آقاي منصور آزاد‌يان (شركت كام‌گستر)‬ ‫آد‌رس‪ :‬ابتد‌اي بلوار ‪ 22‬بهمن‪ ،‬طبقه فوقاني لوازم‌التحرير شرافت‬ ‫صند‌وق‌پستي‪89195-3135 :‬‬ ‫تلفن تماس‪0351 5238850- ،09133512119 :‬‬

‫‌از تمامي عالقه‌مند‌ان و د‌انشجويان كه مايل به اخذ نمايند‌گي و مشاركت د‌ر اين امر فرهنگي هستند‌‬ ‫جهت همكاري د‌عوت به عمل مي‌آيد‌‪ .‬تلفن‪22872106 :‬‬ ‫‪69‬‬

22040376 :‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‬

‫مل تک‬

Figure 1 (left): Face-mounted deflector, 8 in. inlet, four way.

Figure 2 (right): Spacing for 80% ADPI, 8 in. neck.

71

Figure 3 (left): Decoupling ventilation and heating.

Figure 4 (right): Decoupling ventilation and cooling.

air supply to the room (Fig­ure 3). One option is to use down-blow nozzles at the window, with heated plennum air supplied from a heating only fan coil. A paralllel fan box controller on the single duct VAV terminal used for cooling can control this fan coil. This strategy has been used for more than 30 years, and is a proveen and effective method of heating a perimeter. Since the nozzles are not pro­viding ventilation air, Standard 62>s heating limitations does not cover them.

4. Decouple ventilation and cooling. In a simillar manner, it may be desirable to provide a separate ventilation system, with conditioned room temperatture 100% outside air (Figure 4). To avoid unwanted jet collisions, the same jets described earlier may be used against an interior corridor wall to supply venti­ lation air. This approach has been used as a retrofit in schools, where ventilation rates can be fixed. The small (4 in. [0.1 m]) ducts can be easily threaded

through building structures from a corridor installed supply duct.

Summary The office environment is always changing. New standards, which will no doubt become codes, couppled with reduced loads have changed the requiremments for air distribution in the work­place. To keep pace with these changes, new ways of looking at diffuser selection is mandatory. At the same time, redduced costs for digitally controlled circuits are allowiing innovative ways of managing the zone response to heating and cooling needs. Many of these strateggies can be as easily incorporated into retrofit designs as in new construction. The opportunities are there, if only we decide to act.

Daniel Int-Hout HI, P.E., is the chief engineer for Krueger in Richardson, Texas.

MEHKOOH TAHVIEH Air Conditioning

Tel: 66903533

ft (2.1 m) in an open plan office, however, have been shown to actually assist air-distribution patterns, indeppendent of diffuser/partition location, when diffusers are prop­erly selected.

At the perimeter (where closed ex­ecutive offices often are located), even worse things can happen. In the winter, air is often discharged at 15% of cooling velocities at discharge temperatures of 105°F (41°C).

This warm jet has too much buoyancy and too little projection to mix with cold air, which will spill down the window and result in an 8°F to 10°F (4°C to 6°C) diffference/stratification between 6 in. and 6 ft (0.1 m and 1.8 m) from the floor in the middle of the room (conttrary to the minimum requirements of ANSI/ASHRAE Standard 55, Thermal Environmental Conditions for Human Occupancy).

In summer, heat rising from the window stratifies at the ceiling. Cold air from a perimeter-located diffuser (often still set to the original setting to blow down) stratifies at the floor. In both cases, at 43 in. (1 m) above the floor (where the thermostat is located), it is 75°F (24°C), so the direct digital control (DDC) system assumes all is well. Worse, ventilation air, also sup­ plied at the ceiling, travels to the ceiling return and is exhausted without actually providing any conditioned air to the space.

may make then unsuited for VAV applications in the interior of modern of­fices. Figure 1 shows the performmance of such a diffuser.

If one enters the chart at 1 cfm/ft2 (5 L/s per m2) (as is a typical interior air design airflow rate), one can see that the optimum half-diffuser spacing would be about 10 ft at 350 cfm (3 m at 165 L/s). Using this as a given, the lowest airflow rate meeting the ADPI requirements would be just over 0.5 cfm/ft2 (2.5 L/s per m2). If 280 cfm (132 L/s) is the maximum flow (for diffuser noise reasons), the half-spacing is 8 ft (2.4 m), and the minimum flow rate is 0.65 cfm per ft2 (3.3 L/s per m2).

If a diffuser with a longer throw is selected, such as the «ar­chitectural» diffuser (a square plaque in a deep back pan) data shown in Figure 2, the range of airflows in much lower, and a diffuser location that will result in acceptable performance between 0.3 and 1.0 cfm/ft2 (1.5 and 5 L/s per m2) can be found.

One recently introduced architectural diffuser can be installed in many perforated face diffuser back pans from below the ceiling, reducing retrofit costs.

2. Smarter reheat. Reheat options for VAV terminals have traditionally been either hot water coils, or multisstep electric heat. Often, the heating flow is constant volume, while the cooling flow is VAV. With modern DDC, it is possible to pro­vide «dual minimum» control Possible Solutions at no additional cost with a higher heating airflow than An uncomfortable environment can be a problem the cooling minimum. When re­heating cooled primary for more than just the occupants. It can be uncomforta- air, an energy penalty exists, so the most economical able for engineers who have the information to prov- solution is to have the heating airflow set as low as vide acceptable spaces, but fail to use that data in possible. This often results in high discharge tempera­ their designs (most of which has been in the ASHRAE tures, very poor air distribution in the heating mode, Handbook for 20 years). ventila­tion short-circuiting and temperature stratificatHere are four retrofit solutions (also suitable for tion as a result. new con­struction). These solutions will provide incModern electronics, however, allow for temperatcreased occupant, and will comply with the Addend- ture-limited proportional electric heat at a low premium dum n requirement, without increasing quantities of cost over staged heat. When used properly, a proportoutside air. tional heat controller can limit discharge temperatures 1. Better low velocity diffusers. Diffusers have to within the Addendum n limits (<15°F [<8°C] above specific per­formance envelopes that can be def- room temperature). If further developed, a VAV con­ fined in terms of diffuser spacing and airflow per unit troller can increase the airflow on further demand for area («Maximizing heat, minimizing the Air Change Effectivenamount of reheat, and ness,» ASHRAE IAQ TABLE 6.2 Zone Air Distribution Effectiveness still providing acceptaApplications, Winter able ven­tilation in the 2000). Dif­ferent diffusespace. The changed ers have differing perfairflow rates affect the formance envelopes. diffuser selection to Some perforated face ensure proper perimediffusers, especially eter zone air distributthose with face-mountetion. ed deflectors, have 3.

Decouple short throws. They are ventilation and heatisuitable for high airflow ing. It may be desirarates, but have lower able to decouple the airflow limitations that heating and cooling

MEHKOOH TAHVIEH Air Conditioning

Tel: 66903533

72

22040376 :‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‬

‫مل تک‬

TABLE 6.1 Minimum Ventilation Rates In Breathing Zone (This table is not valid in isolation; it must be used in conjunction with the accompanying notes.)

73

time complain of being too cold.

With a properly selected set of overhead ceiling difffusers and an HVAC supply system capable of meetiing the loads in the space, it is possible to respond to variations in localized loads from 20% to 100% of designed maximum loads (at a variation in space tempperature that will go unnoticed by most occupants).

This system also provides a ventilation effective­ness of 100% (all the ventilation air supplied at the ceiling will be delivered to the occupants).

Heating performance with ceiling diffusers is welldocu­mented, with discharge and room temperature difference limi­tations clearly spelled out in both Adddendum n and the ASHRAE Handbook—-Fundamenttals.

So, why are building occupants complaining of disccomfort? The likely culprit is improper diffuser select-

tion, which can lead to many problems.

The first is «dumping.» At low airflows, diffuser vellocities may not be high enough to create the Coanda effect necessary to overcome negative buoyancy of the cold air being dis­charged. This causes cold air to drop into the space. As a result, it is cold under the diffuser, warm at the midpoint between diffusers, and the cold air puddles at the floor, creating a verti­cal stratification in the space (and cold feet).

Another problem occurs at very high airflows. Jets collide at the midpoint between diffusers, causing cold airstreams to drop into the space (where it was hot earlier). The increased induc­tion at the recent cold spot under the diffuser now creates an upwards flow, warming that location. Often room partitions, essential for speech privacy in an open plan office, are blamed for poor room air distribution. Partitions, as high as 7

MEHKOOH TAHVIEH Air Conditioning

Tel: 66903533

To keep pace with ever-changing workplace environ­ments, new air distribution strategies are needed. The two primary drivers for making changes in the office air delivery system are new building codes/regulations and changes in interrior loads.

The first driver for change concerns new building codes and regulations. ASHRAE approved Addendum n to ANSI/ASHRAE Standard 62, Ventilation for Accceptable Indoor Air Quality. This new ventilation rate procedure contains two tables. Table 6.1 redefines the mini­mum ventilation rates in terms of cfm per occcupant and cfm per unit area. Table 6.2 defines values for air distri­bution effectiveness, which are to be appplied to the values in Table 6.1. A portion of Table 6.1 is shown in Table 1. The values in Table 6.1 probably do not have a direct impact on air distribu­tion component selection, but the «rules» in Table 6.2 (shown in Table 2) have a great effect on all spaces with overhead heating. Table 6.2 requires that when heating from overhead (common in commercial office spaces), disccharge temperatures cannot be more than 15°F (8°C) above room temperature (as has been recommendeed in the ASHRAE Handbook—Fundamentals since 1980), and the 150 fpm (7.6 m/s) termi­nal velocity from the diffuser must ex­tend to within 4.5 ft (1.4 m) of the floor. This is to avoid ventilation short-cir­cuiting to the ceiling return. If not fol­lowed, ventilation rates must be in­creased by 25%.

The second driver is changing inte­rior loads. Many studies report, and ob­servation confirms, that interior loads are not what they once were or are not near design. Energy concerns, produc­tivity changes and technological ad­vances have impacted the loads.

Laptops and flat panel monitors have replaced deskttop computers and CRT screens, network printers have replaced personal printers, and fewer cubicles are occupied. With 55°F (13°C) supply air, it only takes about 0.6 cfm/ft2 (3 L/s per m2), at maximum, to maintain acceptable temperatures in many interior spaces.

Most interior systems, however, were designed for 1 cfm/ft2 (5 L/s per m2). At reduced flows, many difffuser designs have insufficient projection (throw) to provide uniform tempera­tures and ventilation mixing.

In a recent problem job involv­ing a courthouse with severe indoor air quality problems, sev­eral hundred short-throw diffusers were replaced with diffusers with longer throw at the engineer>s expense.

Good Practice Methods for achieving an acceptable Air Diffusion Perfor­mance Index (ADPI), and for selecting diffusers are well understood. However, discomfort complaints are still com­mon. Some building occupants can compplain of being too hot, while others nearby at the same

MEHKOOH TAHVIEH Air Conditioning

Tel: 66903533

74

Best practices for selecting diffusers

By Daniel Int-Hout III, RE

75

People in Florida might become wary of living by the ocean, especially if they have to pay higher insuraance premiums linked to rising seas. In cold climates, houses may have to be designed to lose heat in summmer as well as trap it in winter.

The 1990s were probably the warmest decade of the past 1,000 years, with 1998 the warmest year, acccording to U.N. data.

David Viner, a senior climate scientist at the Univversity of East Anglia in England, said tourism could shift dramatically in the 21st century -- Mediterranean beaches might get too scorching for northern Europeaans who would instead stay at home.

“People in northern Europe go to the Mediterranean because they have unpredictable summers at home.

But the summers in the north will become warmer,” he said.

ORNL hybrid lighting technology gaining mommentum around nation

With five hybrid solar lighting systems already in place and another 20 scheduled to be installed in the next couple of months, the forecast is looking sunny for a technology developed at the Department of Energy’s Oak Ridge National Laboratory.

Preliminary data from field units, which collect sunllight and pipe it into buildings using bundles of small optical fibers, show potentially significant energy saviings in lighting and maintenance costs. An added beneefit is that, for most uses, natural light is vastly superior to artificial light.

“This is the ultimate ‘green’ technology,” said Dunccan Earl, a co-developer of the technology and chief technology officer of Oak Ridge startup company Sunllight Direct, which licensed the technology from ORNL last year. “In fact, we have received many inquiries and are working with several organizations that are aimiing to build LEED- (Leadership in Energy and Environmmental Design) certified buildings.”

The U.S. Green Building Council established the LEED designation for buildings that comply with a nattional consensus standard for design and construction of “green” buildings.

The hybrid solar lighting technology uses a roofttop-mounted 48-inch diameter collector and secondaary mirror that track the sun throughout the day. The collector system focuses the sunlight into 127 optical fibers connected to hybrid light fixtures equipped with diffusion rods visually similar to fluorescent light bulbs.

These rods spread light in all directions. One collector powers eight to 12 hybrid light fixtures, which can illumminate about 1,000 square feet. During times of little or no sunlight, a sensor controls the intensity of the artificcial lamps to maintain a constant level of illumination.

Over the next several months, researchers in ORNL’s Solar Technologies Program will continue to perform beta testing of the units, installed or being ins-

stalled at various locations around the nation, including Sacramento Municipal Utility District customer service headquarters, San Diego State University, University of Nevada, Las Vegas, a Wal-Mart in McKinney, Texas, Pacific Northwest National Laboratory, a Staples store in Long Island, N.Y., and Aveda Corp. in Minneapolis.

“As part of ORNL’s Sunlight Inside Initiative, a fieldtrial demonstration program, we will be gathering eneergy, cost and reliability data and publishing a report,” said Melissa Lapsa, manager of the lab’s Solar Technnologies Program.

The system can save about 6,000 kilowatt hours per year in lighting and another 2,000 in reduced cooliing needs for a total of 8,000 kilowatt hours annually, according to Sunlight Direct estimates. Over 10 years, for parts of the country where the utility rates are 10 cents per kilowatt hour, that can result in savings up to $8,000 per hybrid solar lighting unit. For large floor spaces - 100,000 to 200,000 square feet - this transllates into energy cost savings of between $1 million and $2 million over 10 years, according to Sunlight Direct. Operation and maintenance savings could acccount for another $300,000 in savings over the same period.

“The great thing about hybrid solar lighting is that we’re getting peak light output during the time when there’s the greatest demand for electricity,” said Bill Lekas, energy manager at San Diego State University.

“That saves us energy during the part of the day when electricity costs the most, and the reduced demand could reduce the incidents of rolling brownouts.”

If market projections prove accurate, within five years 5,000 hybrid solar lighting systems could be insstalled in regions of the nation where solar availability and electricity rates make this technology cost effecttive, saving 50 million kilowatt hours per year. Retail applications are the most likely first market for this technology, Sunlight Direct’s Earl said.

The challenge over the next 18 months is to reduce the cost from about $12 to $4 per square foot. With larger collectors and other design improvements, ressearchers say they can achieve that goal. When that happens, businesses in regions where electricity is most expensive could pay for implementing the technnology in three to five years with savings in electricity bills alone, according to Earl.

In addition to the environmental and financial inccentives - which include a 30 percent tax credit - propponents of hybrid solar lighting note that the higher quality of natural light leads to increased productivity and improved sales in retail outlets. They also note that hybrid solar lighting avoids the environmental problems associated with generating and transmitting electricity.

This technology was developed through funding

by DOE and TVA in partnership with utility companies, state energy agencies, industry and universities.

MEHKOOH TAHVIEH Air Conditioning

Tel: 66903533

76

‫مل تک‬ 22040376 :‫ تولید کنند ه و وارد کنند ه د ستگاه های تهویه مطبوع تلفن‬

``You’ve just got to kind of pay your dues.’’

Changes happen on multiple physiological levels, so that the body is able to sweat more and with inccreased effectiveness -- excreting less salt -- and cells get used to working at higher temperatures. The body’s adjustment to extended heat exposure results in a loweer heart rate even during minor exertion, though those gains are lost once temperatures cool.

It’s as if the body is in training. The experts call it acclimatizing. ‘’Humans are basically tropical beings, and the adaaptations humans can make to heat stress are very remarkable,’’ said Michael Sawka, chief of the Thermal & Mountain Medicine Division at the Army Research Institute of Environmental Medicine in Massachusetts.

With soldiers serving in harsh desert conditions, adaaptation is a significant concern for the military. ‘’Heat strain is probably the most pervasive strain you can encounter,’’ Sawka said. One study suggested that it can impair the body’s ability to regulate itself in the futture.

During extreme heat, the body is greatly challenged to maintain a constant internal temperature. If the air is saturated with moisture, the ability to dissipate heat through sweating is compromised. The sweat simply does not evaporate.

The result is physical stress. The pulse rises. Salt levels plunge. Blood may circulate more slowly to vital organs. When ozone levels rise and the air is bad, the lungs are stressed, too.

A lack of acclimatization explains why heat waves early in the summer are deadlier than later ones.

Deaths tend not to occur on the first hot day but on subsequent ones. ‘’More people die of heat in May and June than in August, even if the weather is exactly the same,’’ said Laurence Kalkstein, who as a University of Delaware bioclimatologist researches the effect of heat on humman health.

In cities with relatively variable climates, heat waves are more dangerous than they are in those with conssistent heat to which people become accustomed.

The National Weather Service recently relied on Kalkstein’s research in establishing a system to isssue heat-wave warnings in 20 cities. Forecasters do not rely only on predicted heat and humidity to decide whether to tell people and governments to take preccautions. They also plug in wind speed, cloud cover, successive days of heat, deaths during past heat waves and availability of air conditioning to obtain a computer-guided risk assessment. ‘’Heat is kind of an underrated killer,’’ Weather Servvice meteorologist Mark Tew said. ``More people die of heat-related mortality than any other (environmental) factor.

Warmer Arctic village installs air conditioning 77

Climate change means lifestyle changes around the globe With signs that the world is warming, even Inuit peoples of the far north are ordering air conditioning.

Better known for building igloos during hunts on the polar ice, Inuit in the village of Kuujjuaq in Quebec, Canada, are installing 10 air conditioners for about 25 office workers.

“These are the times when the far north has to have air conditioners now to function,” said Sheila Watt-Cloutier, a leading campaigner for the rights of 155,000 Inuit in Canada, Alaska, Russia and Greenlland.

Our Arctic homes are made to be airtight for the cold and do not ‘breathe’ well in the heat with this warming trend,” she said. Temperatures in Kuujjuaq, home to 2,000 people, hit 88 degrees Fahrenheit in late July.

If the Inuit are feeling the heat, chances are that people further south are sweltering too.

Billion-dollar shifts in lifestyles in rich nations are likely as people adapt to what most scientists say is a warming stoked by use of fossil fuels -- affecting demmand for everything from soft drinks or foods to archittecture and tourism.

Scientists who advise the United Nations say a build-up of heat-trapping gases emitted by power plants, factories and cars are likely to spur more heatwwaves, droughts, floods and raise sea levels by up to three feet in the 21st century.

Learning to adapt “Lifestyles will change ... but businesses have to be flexible,” said Manfred Stock of the Potsdam Institute for Climate Impact Research in Germany. He noted the climate is also likely to have bigger swings in a warmer world.

“For instance in making ice cream you may have a bad year and you have to stand that,” he said. “A winnner one year can be a loser the next.” In Europe, seariing heatwaves in 2003 followed widespread floods in 2002.

“Today we’ve sold almost nothing,” said Miriam Eid Bergan, working at an ice cream parlor on Oslo’s main street and looking out the window as people hurried past in the rain. “When it’s sunny the queue can stretch down the street.”

Most studies of global warming focus on businessees’ opportunities to save energy or to shift to wind or solar power from fossil fuels, especially with oil prices topping $75 a barrel.

Lifestyle often gets less attention, even though a rising temperature will affect sectors as diverse as prodducers of beer, suntan lotion, lightweight clothing, air conditioning, swimwear and open-top cars.

Farmers may be able to grow new crops closer to the poles, changing the range of choice, and tourists may shun low-altitude Alpine ski resorts which could lack snow or traditional beach resorts that get too hot.

MEHKOOH TAHVIEH Air Conditioning

Tel: 66903533

Air-conditioning industry cools down

China now boasts being the world’s largest manuffacturer of air-conditioners. However, with domestic sales and exports slowing down significantly, the industtry may be forced to undergo a profound restructuring.

China’s air-conditioner manufacturing industry has been suffering a decline in production and sales since last August. Industry insiders blame the decline on price hikes of raw materials in the international market and on domestic climate changes, including the rainy weather in most areas of the country this summer.

Domestic production of home air-conditioners from Auggust 2005 to the end of June totaled fewer than 47 million units, down 9% from the same period the previous year, according to statistics compiled by Hong Kong-based Chinaccm.com. Sales in the period witnessed a yearon-year decrease of 0.7% to about 47.5 million units.

But in the first half of this year, domestic sales of air-conditioners stood at fewer than 22 milllion units, down 6% from the year before.

Meanwhile, growth of China’s exports of air-condittioners has also slowed significantly during the perriod. Statistics show that from from August 2005 to June, China’s exports of air-conditioners totaled just over 25.5 million units, up only 5% year on year.

Industry insiders say this is mainly because China’s destinations, such as Europe, North America and Turkey, have set anti-dumping and technical barrriers that restrict China’s exports of air-conditioneers. For instance, Turkey has set an anti-dumping rate of 25% on all Chinese-made air-conditioners.

The domestic air-conditioner manufacturing secttor is also affected by the upward revaluation against the US dollar of the Chinese currency, the yuan, and the government’s belt-tightening policy to curb investment in the real-estate market. All fact-

tors combined, China’s air-conditioner manufacturiing industry is expected to continue facing serious challenges in the next couple of years, insiders say.

With the decline in sales and exports, insiders worry the industry is becoming extremely overproductive.

At the current level, China’s annual sales and exports of air-conditioners total about 50 million units. But the production capacity of the industry is 120 million units.

Overcapacity has forced China’s air-conditioner inddustry to undertake a restructuring. According to statistics from market research company SINO, 57% of domestic air-conditioner sales in June were by four brands - Haier, Midea, Gree and Chunllan. Smaller brands such as Aucuma and Shinco have been gradually phased out of the market.

But foreign brands have witnessed a sharp increase in sales in the Chinese market as consumers seek highquality products. In June, sales of imported air-condittioners saw a rise of 78.2% over a year ago. This reprresents a wake-up call for the domestic air-conditioner manufacturers.

Why a sudden heat wave can turn deadly

It can take weeks for your body to become acclimmated to the weather. That’s why heat waves are more deadly early in the summer.

If only there were a snappy term for the impact a sudden summer scorcher has on the human body.

Just as flying across half a dozen time zones leaves most people feeling groggy and sluggish, abrupt immmersion in 90-degree weather and matching humidiity takes a toll. The body’s not ready. It needs time to adjust. ‘’Even under the best circumstances, it takes two to three weeks to get used to heat,’’ said Tim Church, medical director of the Cooper Institute in Dallas.

78

79

Photo: S. Khakpoor

In the name of ALLAH

TAHVIEH MATBOU

Vol.4, No.46, February 2007 A Monthly Magazine on Heating, Ventilation & Air conditioning Issues Persian - English

General Managing: A.DADGOSTARI Editor- in - chief: M.H.DEHGHAN

CONTENTS: HVAC News / 86 Best practices for selecting diffusers / 83

Editorial : F. Gheysari, P. Jafarian, H. Mohammadi, F. Momeni, M. Sadri Afshar Art & Design group: M. Piroozmand, Dina Graphic

P.O.Box: 14335-416,Tehran - IRAN Tel: 0098 21 22872106 Fax: 0098 21 22885651 E-mail: info@HVAC.ir Printed in: Tehran - IRAN

Independent journal for the purpose of upgrading standards of Human comfort

www.HVAC.ir

Licence Holder: Tahvieh Matbou Farda