به نام خداوند جان و خرد
در این نـشریه تنها از ASHRAEمیخوانید
ارندهی گواهینامهی ISO 9001در ایران اولین نشریهی د
شاپا1735-5648 : سال چهارم -شمارهي سی و چهارم -مرداد 1386
ماهنامهي فني ،مهندسي صاحب امتياز و مدير مسوول :مهندس محمدحسين دهقان فهرست:
اخبار تهویه و تبرید ()2 تهویه مطبوع ساختمانهای آموزشی ()8 توزيع هوا در ساختمان ()14 کدها و استانداردها ()20 تهویه مطبوع در وسایل نقلیه ()24 توزیع هوای گرم از طریق سقف ()30
تهویه مطبوع در هتلها و خوابگاهها ()36 اطالعات آب و هوایی ()42 تهویهمطبوعدرواحدهایصنعتی()48 سا دهسازی لولهکشی HVACامروزی ()58 وندورلیست )65( HVAC&R
تهران ،سيدخندان ،خيابان ارسباران ،كوچهی ستاري ،شمارهی 22 تهران -صندوقپستي14335-536 : تلفن22885647 : دورنگار22885651 : امور مشتركين22885649 : URL: WWW. HVAC. IR پيروزمند محمد صفحهآرايي و گرافيك: خطاطی لوگو :نادر خسروانی ليتوگرافي و چاپ :خجسته ( انقالب -بین ویال و حافظ -خیابان پورموسی -شمارهی 21تلفن)88896573 :
پیامک )0912 - 448 - 0 - 416 : (SMS
استفاده مکتوب از مقاالت این نشریه امکانپذیر نمیباشد
نمایندهی انحصاری در ایران Tel: 66903533
TEL: 88444209
Tel: 88879605
H V A C & R N E W S خبرهای اختصاصی انجمن ASHRAE د دش د ASHRAEبه زودی منتشر خواه هندبوک جدی
نسخه ASHRAE Handbook – HVAC Applications 2007شامل فصلهای جدیدی است که به بررس��ی مسايلی از قبیل توزیع هوای اتاق ،طراحی یکپارچه ساختمان و الزامات شیمیایی، بیولوژیکی ،پرتوش��ناختی و موا د منفجره پرداخته است .این نسخه همچنین موضوعاتی از قبیل تاسیسات خر دهفروشی ،کشاورزی ،هواپیمایی ،مدیریت آتش و دود ،انرژی خورشیدی و موضوعات یدهد. برقی مرتبط با HVACرا تحت پوشش قرار م
استاندار د ساختمانهای سبز
انجمن ASHRAEبا همکاری انجمن مهندس��ان روش��نایی آمریکای ش��مالی ( )IESNAو انجمن ساختمانهای سبز آمریکا ( )USGBCدر حال تدوین استانداردی است که راهکارهای عملی برای طراحی ساختمانهای سبز را در اختیار کاربران قرار یدهد .استاندار د پیشنهادی 189که استانداردی برای طراحی ساختمانهای سبز م کارام د به استثنای ساختمانهای با تعدا د طبقات کم میباشد ،مسايلی از قبیل بازده انرژی ،تاثیرات جوی ساختمان ،بازده آب مصرفی ،موا د اولیه و کیفیت محیط داخلی ساختمان را تحت پوشش قرار خواه د داد.
د ASHRAEبر حفظ منابع طبیعی تاکی
برنامه نشست فنی ساالنه ASHREAدر سال 2007میالدی در شهر النگبیچ واقع در ایالت کالیفرنیا با محور « حفظ منابع طبیعی در ساختمانها» در تاریخ 24تا 27ژوئن سال جاری در مرکز همایشهای شهر النگبیچ برگزار خواه د شد .همچنین یک جلسه مفصل در روز چهارشنبه 27ژوئن از ساعت 8صبح تا 1:45بع د از ظهر جهت ایرا د سخنرانیهای تخصصی در این زمینه در نظر گرفته شده است.
د د منتشر ش استاندار د ایمنی تبری
انجمن ASHRAEبه تازگی جدیدترین نسخه استاندار د 2007-ANSI/ASHRAE 15را منتشر نمود .در این استاندار د روشهای راهاندازی تجهیزات و سیستمهای تهویه مطبوع با در نظر گرفتن ایمنی افرا د ساکن در ساختمان و تکنيسینهای این سیستمها تحت پوشش قرار گرفته است. راهنمای کامل نرمافزار
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
در استاندار د سال 2007الزامات ایمنی لولهکشی داخلی سیستم بسط داده شده است .همچنین در این استاندار د بخش ضمیمهای در نظر گرفته شده است که اصول انتخاب تجهیزات ایمنی برای کمپرسورهای با جابهجایی مثبت را مور د بررسی قرار داده است.
د استاندار د انرژی اماکن مسکونی منتشر ش
انجمن ASHRAEاستاندار د 2007-ANSI/ASHRAE 90.2را منتشر نمود .آنچه در این اس��تاندار د تحت پوشش قرار گرفته است ،طراحی بهینه سیستمهای تهویه مطبوع مور د اس��تفاده در امکان مسکونی با تعدا د طبقات کم و حداقل الزامات مور د نیاز برای طراحی این سیستمهاست. این استاندار د به زبانی ساده به بیان مبانی و پیشرفتهای صورت گرفته در این زمینه میپردازد.
د کر د د 62.1را منتشر خواه ASHRAEاستاندار د جدی
توافقنامهی ASHRAEو CIBSE
انجمن ASHRAEو موسسه مهندسان دارای مجوز رسمی سرویسهای ساختمانی ()CIBSE به تازگی توافقنامهای را به امضا رس��ان دهان د که به موجب آن اعضای هر یک از یک انجمنها قادر است در صورت تمایل به عضویت گروه دیگر نیز درآید .آن دسته از اعضای ASHRAEکه به عنوان مهندس حرفه به عضویت این انجمن در آم دهان د میتوانن د بدن گذراندن مراحل گزینش به عضویت CIBSEنیز درآیند .به همین ترتیب ،اعضای CIBSEنیز میتوانن د بدون گذراندن مراحل آزمایشی به عضویت ASHRAEدرآیند. الزم به ذکر است که CIBSEیک موسسه انگلیسی است که در زمینه مهندسی سرویسهای س��اختمان ،گرمایش ،تهویه مطبوع ،سیستمهای روش��نایی و برقی ساختمانها از اعتبار جهانی برخوردار است.
Tel: 88879605
در نس��خه 2007استاندار د 2007-ANSI/ASHRAE 62.1که به بررسی تهویه برای کیفیت قابل قبول هوای داخل اختصاص دار د تغییرات اساسی صورت گرفته است .استاندار د جدی د الزاماتی را در برگرفته است که در آن مناطقی که در معرض دو د سیگار قرار دارن د و مناطقی که در معرض دو د س��یگار قرار ندارن د از هم تفکیک میش��وند .یکی دیگر از تغییراتی که در ویرایش جدی د این اس��تاندار د لحاظ شده است چگونگی تحلیل سیس��تمهای سرمایشی مکانیکی به منظور کاهش رطوبت نسبی محیط است.
اخبار صنعت احتمال استفاده از یخ برای خنککردن واگنهای مترو در شهر لندن
اگر در آین دهای نزدیک خبر خنککردن واگنهای متروی شهر لندن ،با استفاده از تکههای یخ به گوشتان رسید ،چندان تعجب نکنید .مهندسان انگلیسی در تالشن د تا اولین قطار زیرزمینی مجهز به سیستم سرمایش سنتی را طراحی کنند .در این قطار واحدهای یخ برای تامین هوای سر د داخل واگنها مور د استفاده قرار میگیرد .طبق برنامهریزیهای انجام شده اولین سری آزمایشی از این قطارها تا سال 2008به بازار عرضه خواهن د شد .الزم به ذکر است که امروزه استفاده از واحدهای تهویه مطبوع سنتی به دلیل محدودیتهای فضا و مشکالتی که در تهویه زیرزمینی وجو د داشته است از دور خارج ش دهاند.
مهکوه تهویه
تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
تلفن10( :خط) 66903533
3-2
د ساخت دولت چین استفاده از سیستمهای تهویه مطبوع را متوقف خواه
دولت مرکزی چین در 12ماه ژوئن س��ال جاری در راستای اجرای طرح ملی کاهش مصرف انرژی ،یک روز کاری را بدون استفاده از سیستمهای تهویه مطبوع گذراند .عالوه بر آن در شهر پکن نیز دولت محلی تیمی را جهت کنترل ترموستاتهای نصب شده در ساختمانهای عمومی بسیج کر د تا ترموستات هیچ یک از این ساختمانها بر روی دمای پایینتر 79درجه فارنهایت ( 26درجه سانتیگراد) تنظیم نشده باشد .حداقل دمای 26درجه سانتیگرا د معیاری است که اخیرا توسط دولت مرکزی چین برای تمامی اماکن عمومی تعیین شده است. کاهش انتشار گازهای گلخانهای ایاالت متحده در سال 2006
دپارتمان انرژی ایاالت متحده اعالم کر د که در سال گذشته علیرغم رش د اقتصادی این کشور ،میزان انتشار گاز دیاکسیدکربن به میزان 1.3درص د کاهش داشته است. پس از س��ال 2001میالدی این اولین باری اس��ت میزان انتشار گازهای گلخانهای در این کش��ور کاهش یافته است .از جمله عواملی که در کاهش گازهای گلخانهای تولیدی ایاالت متحده در سال 2006تاثیرگذار بو دهان د میتوان به شرایط آب و هوایی این کشور و در نتیجه کاهش استفاده از تجهیزات گرمایشی و تهویه مطبوع ،افزایش بهای بنزین و صرفهجویی اجباری مصرفکنندگان و استفاده گستر دهتر از گاز طبیعی در این کشور اشاره نمود.
د محمولههای مربوط به دستگاههای تهویه مطبوع مرکزی و پمپهای افزایش درص حرارتی
طبق اعالم موسس��ه تهویه مطبوع و تبری د ( )ARIدر ای��االت متحده محمولههای مرتبط به دستگاههای تهویه مطبوع مرکزی و پمپهای حرارتی منبع هوایی در ماه آوریل سال جاری نسبت به مدت مش��ابه س��ال 2006به میزان 7درص د افزایش داشته است .این در حالی است که میزان حمل و نقل پمپهای حرارتی در ماه آوریل سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته اندکی کاهش داش��ته اس��ت .الزم به ذکر اس��ت که مجموع محمولههای کارخانهای در ایاالت متحده 2 میلیون بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل 24درص د کاهش را شاه د بوده است.
یخچالها/بخاریهای ترموآکوستیک برای کشورهای در حال توسعه
اخیرا یک دس��تگاه خانگی توسط تو دههای زیستی ساخته شده است که قابلیت آن را دار د تا به منظور افزایش سطح رفاه زندگی مردم در کشورهای در حال توسعه بار سرمایشی ،بار گرمایشی مورد نیاز برای پختوپز و برق مور د نیاز منازل را تامین کند. پروژه اجاقهای پخت و پز ،تبری د و تولی د برق ( )SCOREبا هدف ارتقای سطح زندگی روستایی در قاره آفریقا و آسیا که دسترسی محدودی به برق دارن د آغاز شده است .تولی د برق و بار سرمايشي مور د نیاز این پروژه بر مبنای اصول ترموآکوستیک بنا شده است که امکان تبدیل امواج صوتی به گرما (و برعکس) را فراهم میکند .عالوه بر دپارتمان انرژی آمریکا برخی از دانشگاههای انگلستان نیز در حال کار بر روی این پروژه هستند.
نصب صفحات خورشیدی در واتیکان
به زودی صفحات خورش��یدی قابل نصب بر روی پشتبام در سالن گردهمایی پل چهارم در واتیکان نصب خواه د شد .این صفحات خورشیدی برق مورد نیاز برای گرمایش ،س��رمایش و روشنایی این ساختمان در طول سال را فراهم خواهن د نمود. مدیر دپارتمان فنی واتیکان در این باره اظهار داشت که این صفحات در سال 2008 میالدی پس از ساخت صفحات نمونهها ،آماده شدن گزارشهای مربوط به تاثیرات د شد .پس از تکمیل این پروژه ،بیش از 1,000 زیست محیطی و تکمیل سایر مطالعات نصب خواه صفحه خورشیدی بر روی پشتبامی به مساحت تقریبی 90متر مربع بام این ساختمان را خواه د پوشاند .طراحی این سیستم به گونهای خواه د بو د که در مواقعی که سالن گردهمایی نیازی به برق ندارد ،برق تولی د شده توسط این صفحات وار د شبکه توزیع شهری خواه د شد. راهنمای کامل نرمافزار
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
تاثیرات وجو د رطوبت و قارچ بر روی سالمت افرا د
در دانش��گاه برکلی تحقیقی پیرامون خطرات ناش��ی از کیفیت هوا بر سالمت افرا د جامعه و پیامده��ای اقتصادی آن در ایاالت متحده انجام گرفته اس��ت .نتایج حاصل از این تحقیق که به صورت مقاله در مجله Indoor Airبه چاپ رسیده است حاکی از آن است که وجو د قارچ و رطوبت در داخل س��اختمان احتمال شیوع بیماریهای تنفسی و ابتال به بیماری آسم را به میزان 30تا یدهد .در مقالهای دیگر با استفاده از نتایج این تحقیق و اطالعات مربوط به 50درص د افزایش م میزان انتشار رطوبت 21درص د مبتالیان به بیماری آسم در ایاالت متحده را به رطوبت و قارچها نسبت داده است .الزم به ذکر است که نوسینده اصلی این مقاالت ویلیام فیسک یکی از اعضای ASHRAEو مدیر بخش فناوریهای انرژی محیطی آزمایشگاه ملی برکلی میباشد.
کاهش انتشار گازهای گلخانهای تولیدی آسمانخراشها
افزایش نقطه تنظیم ترموستاتها در فلوریدای جنوبی
اخیرا س��تا د مدیریت منابع آب فلوریدا به منظور مقابله با کمبودهای ناش��ی از خشکس��الی در این ایالت دس��تور داده اس��ت تا به منظور صرفهجویی در مص��رف آب برجهای خنککننده، ترموس��تاتهای این تجهیزات بر روی حداقل دمای 78درجه فارنهات ( 26درجه س��انتیگراد) تنظیم شوند .کنت پترسون رئیس جدی د ASHRAEدر مصاحبه خو د با Palm Beach Postاظهار داشت که مقدار صرفهجویی حاصل از این روش آنقدر ناچیز است که عمال تاثیری بر رون د فعلی نخواه د داشت.
Tel: 88879605
طبق طرح نوسازی س��اختمانها که توسط بیل کلینتون ريیس جمهور سابق ایاالت متحده مطرح ش��ده بود ،پانزده شهر جهان از طریق نوسازی ساختمانهای شهری خو د میزان انتشار گازهای گلخانهای را کاهش خواهن د داد .انجمن مهندسان انجمن تاسیسات گرمايش��ي ،سرمايشي و تهویه مطبوع آمریکا ( )ASHRAEنیز با طراحی سیس��تمهای جدی د و آم��وزش دادن به کارگران محلی ب��رای راهاندازی و نگهداری سیس��تمهای HVACبا بازده باال در این طرح مش��ارکت نموده است .این طرح توسط بانک جهانی حمایت میش��و د و مبلغ 1بیلیون دالر با هدف سرمایهگذاری برای ارتقای وضعیت ساختمانهای شهری کشورهای شرکتکننده در این طرح اختصاص داده است.
د از گذشت 46سال کارکر د یک سیستم تهویه مطبوع بع
یک سیس��تم تهویه مطبوع بع د از گذش��ت 46سال بدون تعمیر و نگهداری منظم هنوز هم در حال کار اس��ت .مالک ش��رکت س��رمایش و گرمایش ش��یکاگو اخیرا تحقیقی را برای تعیین قدیمیترین واح د تهویه مطبوع در حال کار در منطقه شیکاگو اختصاص داده است .در این تحقیق مشخص ش د که یک واح د تهویه مطبوع که 46سال پیش ساخته شده است هنوز هم در حال کار است .مالک این واح د میگوی د که در طول این 46سال وی هرگز آن را تمیز نکرده و یا تجهیزات مختلف آن را بازدی د نکرده است.
کاهش قیمت انرژی خورشیدی
با استفاده روزافزون شرکتها از صفحات خورشیدی تعجبی نخواه د داشت که در سه یا چهار س��ال آینده انرژی خورشیدی یکی از منابع اصلی تامین انرژی سیستمها و تجهیزات مختلف به ش��مار آید .طبق گزارشهای منتشر شده از گروه تحقیقاتی Prometheusدر ماساچوست منابع انرژی تجدیدپذیر همانن د انرژی خورشیدی در بین سایر منابع انرژی از بیشترین رش د برخوردار بوده است ولی هنوز هم کمتر از 1درصد برق جهان از این طریق تامین میشو د چرا که در حال حاضر استفاده از صفحات خورشیدی هزینهای در حدو د دو برابر برق شهر را به مصرفکنندگان تحمیل خواه د کرد. از این روش در سالهای آتی با افزایش تولی د پلیسیلیکون و افزایش تولی د صفحات خورشیدی در کشور چین میتوان کاهش چشمگیر در هزینههای استفاده از این روش را شاه د بود.
مهکوه تهویه
تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
تلفن10( :خط) 66903533
5-4
تازههای تولید سیستم بدون سیم BASشرکت زیمنس
ش��رکت زیمنس به تازگی سیستم اتوماسیون س��اختمان APOGEEرا به بازار عرضه کرده اس��ت .این سیستم از شبکههای بیس��یم و فناوری IEEE 802.11استفاده میکن د که با ایجا د یدهد. مسیرهای ارتباطی چندگانه اضافی قابلیت اطمینان باالیی را در اختیار کاربر قرار م
دههای روشنایی شرکت Watt Stopper/Legrand راهنمای کنترلکنن
شرکـت Watt Stopper/Legrandراهــنـمای کنترلکنن دههای روشنایی را به صورت آنالین یدهد .این کتاب راهنمای الکترونیکی با عنوان «بهترین راهنمای عملی در اختی��ار کاربران قرار م برای ساختمانهای اداری »2007عرضه میشود .این کتاب به منظور کمک به مدیران ساختمانها برای تعیین روشهای بهینه کنترل روش��نایی در ساختمانهای اداری منتشر شده است .از جمله ویژگیهای منحصر به فر د این کتاب الکترونیکی میتوان به اطالعاتی در زمینه ورقهای برش زده شده ،ویژگیها و دستورالعملهای نصب و نقشههای قابل دانلو د CADاشاره نمود. د هوای جبرانی شرکت Greenheck د جدی واح
شرکت Greenheckبه تازگی یک واح د هوای جبرانی گازسوز مجهز به سیستم تخلیه را به بازار عرضه کرده است .این واح د برای استفاده در آشپزخانههای صنعتی طراحی و ساخته شده است .از جمله مشخصههای منحصر به فر د این محصول جدی د میتوان به ساختار یکپارچه بخش گرمایشی و مشعلهایی از جنس آلومینیوم -چدن به همراه صفحاتی از جنس فوال د ضدزنگ اش��اره نمود .م دلهای مختلف این واح د قابلیت تامین حجمهای مختلفی از جریان هوا و ظرفیتهای گرمایشی گوناگونی را دارا هستند. شبکه ارتباطی BASشرکت Lennox
ش��رکت Lennoxب��ه تازگی ش��بکه ارتباطی Lرا ب��ه بازار عرضه کرده اس��ت که قابلیت پش��تیبانی از کاربردهای منطقهای را نیز داراست .این سیستم جدید در حقیقت یک سیستم اتوماس��یون ساده برای ساختمانهای تجاری به ش��مار میرود که این امکان را برای کاربران فراهم میآورد که مناطق HVACو وضعیت عملکرد س��اختمان را از طریق یک نقطه کنترل مجزا مدیریت کند. این سیس��تم عالوه بر کنترل عملکرد س��اختمان از قبیل سیستم روش��نایی ،بادزنهای تخلیه ،هودهای تهویه ،سیس��تم اطفای حریق و س��ایر تجهیزات مربوطه ،عملکرد بخشهای مختلف سیستم HVACاز قبیل میانبرهای هوای حجم ثابت و کاربردهای منطقهای سیستم هوای حجم متغیر را بر مبنای یک برنامه زمانبندی یا بر اساس وضعیت حضور افراد در داخل ساختمان کنترل میکند. تکیهگاهها و بستهای محورها ساخت شرکت MISUMI
ش��رکت MISUMIآمریکا مجموعهای از بستهای محور شامل پیچهای تنظیم ،پیچهای داخل��ی ،پیچهای قفل��ی خزینهای و مدلهای گوناگون دمپ��ر را در طرحهای مختلف به بازار عرضه کرده اس��ت .طراحی مدلهای یادشده بهگونهای اس��ت که احتیاج به هیچ ابزار اضافی ندارند و بدین ترتیب عالوه بر تنوع گسترده کاربرد ،نگهداری و نصب آنها بهسادگی امکانپذیر خواهد بود.
سیستم هود مجهز به تمیزکننده خودکار
شرکت CapativeAireیک سیستم هو د آشپزخانه جدید را طراحی کرده است که به صورت خ��ودکار روغن را پاک نموده و بخار روغن را نیز از طریق خط تخلیه هودهای تهویهکننده به راهنمای کامل نرمافزار
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
خارج هدایت میکند .طراحی این سیس��تم به گونهای است که نیاز به تمیزکردن مکرر کانال روغن و هو د به صورت دس��تی را به حداقل کاهش میدهد .بدین صورت که قطرات آب س��رد بخار خروجی را خنک نموده و اتاقک فش��ار نیز با اس��تفاده از آب داغ شسته میشود و بدین ترتیب چربی موجود در سیستم از بین میرود. د اولیه – ثانویه شرکت ITT کلکتور جدی
ش��رکت ITTبه تازگی م��دل Bell&Gussett PSHاز کلکتور اولیه – ثانویه خو د را روانه بازار کرده است. از جمله ویژگیهای این کلکتور جدید میتوان به استفاده از یک شیر تخلیه به منظور از بین بردن رس��وبات انباشته شده در انتهای مجاری و دریچههای هوا و در نتیجه آزاد ساختن هوای به دام افتاده در سیستم اشاره نمود .عایقکاری این کلکتور جدی د به گونهای انجام گرفته است که از ورود بخار آب به داخل مجاری و شکلگیری چگالیده در بدنه PSHجلوگیری به عمل میآورد. پمپهای حرارتی منبع آبی شرکت ClimateMaster
شیر متعادلسازی مدار شرکت Victaulic
ش��رکت Victaulicشیرهای متعادلسازی مدار س��ری Tour&Andersson TA 78Uبا اتصال درگاه مهره ماس��وره را به بازار عرضه کرد .از مش��خصههای اصلی این ش��یر میتوان به یک دریچه هوای دس��تی که در به مقطع درگاه آن تعبیه ش��ده است اشاره نمود .این دریچه امکان قرارگیری در خروجی کویل و درگاه فش��ار /دما و تهویه موثر را فراهم میآورد .طراحی این ش��یر بهگونهای انجام گرفته اس��ت که تنظیمات دقیق فش��ار در سیستمهای گرمایشی و سرمایشی را تسهیل میکند.
Tel: 88879605
شرکت ClimateMasterپمپهای حرارتی تجاری منبع آبی و پمپهای زمینگرمایی سری Tranquility 27خود را به بازار عرضه کرد .مبرد مور د اس��تفاده در این پمپها EarthPure ) (HFC-410Aاس��ت که هیچ آس��یبی به الیه ازن نمیرساند .از جمله ویژگیهای منحصر به فرد این مدلهای میتوان به کمپرس��ورهای دوبار مجزا شده و موتورهای بادزن سرعت متغیر اشاره نمود .این پمپهای حرارتی قابلیت کار در وضعیت رطوبتزدایی را نیز دارا هستند.
شبکه اتوماسیون ساختمان شرکت TCS Basys Controls
شبکه اتوماسیون ساختمان شرکت TCS Basys Controlsاز با استفاده از سیستم بیسیم امکان بهرهگیری از این سیستم در تمامی مکانهای ساختمان را فراهم آورده است. این محصول از یک شبکه با قابلیت عیبیابی خودکار تشکیل شده است از پروتکل ZigBee 802.15.4و فرکانس 2.4GHzاس��تفاده میکند .طراحی این سیستم به گونهای انجام گرفته است که به صورت خودکار مسیرهای ارتباطی بهینه و مسیرهای سدهی تعیین میکند. جایگزین را با حداقل اختالل در سروی
ERVسقفی شرکت پاناسونیک
ش��رکت پاناس��ونیک اخی��را دس��تگاه تهویهکنن��ده بازیاب��ی ان��رژی نقط��های س��قفی WhisperComfortرا به بازار عرضه کرد اس��ت .این دس��تگاه جدید مجهز به دو کانال مجزا اس��ت که یک��ی از آنها برای تخلیه هوای تهویهنش��ده و دیگری برای ه��وای تازه رفت مورد استفاده قرار میگیرد. عملکرد مداوم و با نرخ پایین این سیس��تم این امکان را فراهم میآورد تا اجزای آلی فرار، س��ایر مواد ش��یمیایی و آالیندههای میکروبی موجود در هوای داخل به خارج تهویه شده و با هوای تازه جایگزین شوند.
مهکوه تهویه
تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
تلفن10( :خط) 66903533
7-6
تهویه مطبوع ساختمانهای آموزشی مهندس رامین تابان∗
در ای�ن مقال�ه به بررس�ی عوامل محیطی و فنی س�اختمانهای آموزش�ی و مالحظاتی خواهیم پرداخت که رعایت آنها توس�ط مهندسان طراح سیس�تمهای HVACدر این اماکن ضروری اس�ت .جهت کسب اطالعات بیش�تر درباره سیستمها و تجهیزاتی که در این از آنها نام برده شده است میتوانی د به هندبوک ASHRAEدر زمینه سیستمها و تجهیزات HVACمراجعه کنید.
مالحظاتکلی
بهمنظورتامینشرایطمناسبآموزشی، فضای داخلی تمامی این ساختمانها بای د بهخوبی تحت کنترل باشد .عواملی که بر وضعیتداخلیاینساختمانهاتاثیرگذارن د ش��امل انتخاب تجهیزات و سیستمهای گرمایش ،س��رمایش و تهوی��ه مطبوع و کنترلکنن دههایی اس��ت ک��ه به منظور تامین ش��رایط رفاه ،تهویه مناسب و عدم تولی د سروصدای اضافی مور د استفاده قرار میگیرند .تعمیر و نگهداری سیستمهای مور د اس��تفاده در اماکن آموزشی نیز بای د به سادگی توسط پرسنل تعمیر و نگهداری ساختمان امکانپذیر باشد. شیوه انتخاب تجهیزات و سیستمهای HVACب��ه عواملی از قبی��ل قدیمی یا جدی د بودن ساختمان و شرایط بازسازی آن بس��تگی دارد .در س��اختمانهایی که بازسازیهای جزيی در آنها صورت گرفته اس��ت ،روال کار اغلب به این صورت است که سیستمهای HVACقدیمی بر مبنای کدها و اس��تانداردهای جدی د توسعه داده میش��وند .در س��اختمانهای تازهساز یا ساختمانهایی که بازسازیهای اساسی در راهنمای کامل نرمافزار
آنها صورت گرفته است نیز با توجه به بودجه موجو د میتوان از سیس��تمهای HVAC جدی د اس��تفاده نمود .در هنگام بازسازی و اص�لاح سیس��تمهای HVACقدیمی عواملی از قبیل عمر مفی د سیس��تمهای توزیع و تجهیزات مور د اس��تفاده نیز بای د مور د مالحظه قرار گیرد. مصرف انرژی تجهیزات و سیستمهای HVACو هزینهه��ای مرتب��ط با چرخه کاری این سیستمها نیز از جمله مواردی اس��ت که بای د مور د توجه ق��رار گیرد .در مواقعی که بازگش��ت مناس��ب س��رمایه میسر باشد ،استفاده از روش تحلیل انرژی میتوان دتوجیهکنندهبهکارگیریسیستمها و تجهیزات جدی د HVACباشد .مهندسان طراح بای د به این نکته توجه داشته باشن د که در هنگام طراحی سیستمهای HVAC تمام��ی فرضیات��ی که در تحلی��ل انرژی یدهن د س��اختمان مور د اس��تفاده قرار م را با مس��ئوالن مدرس��ه درمیان بگذارند. فرضیات مور د استفاده ،به ویژه مواردی که با بخشهای دقیق از قبیل نفوذ تدریجی هوا به داخل ساختمان و فاکتورهای موثر بر بار جزيی ،تاثیر قابل مالحظهای بر مقدار
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
محاسبه شده انرژی مصرفی تجهیزات بر جای خواه د گذاشت .سایر مالحظاتی در ساختمانهای مجهز به سیستمهای تهویه مطب��وع قدیمی بای د م��ور د مالحظه قرار گیرن د عبارتن د از: -1آیا سیستم مرکزی قادر به جبران بارهای اضاف��ی و تامین ظرفیت موردنیاز تاسیسات جدی د و بازسازی شده است؟ -2وضعی��ت تجهی��زات ،لولهه��ا و کنترلکنن دههایموجو ددرسیستمچگونه است و چقدر از عمر آنها میگذرد؟ -3س��رمایه مور د نی��از و هزینههای کارکر د سیستمهای جدی د چقدر است؟ به طور معمول ساختمانهای آموزشی بودجه بسیار محدودی دارند .بنابراین حتا کمترین صرفهجوییها در هزینههای کالن و مصرف انرژی مجموعه میتوان د کسری بودجه در سایر بخشها را جبران سازد. در هنگام احداث ساختمانهای جدی د و یا بازسازی اساسی ساختمانهای قدیمی، مقاومس��ازی تجهی��زات و سیس��تمهای HVACدر براب��ر زلزله بای�� د مدنظر قرار گیرد .جهت کس��ب اطالعات بیش��تر در این زمینه میتوانی د به فصل پنجاه و چهار
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
د که این دش ویژه در مواقعی نمایان خواه ساختمانها طبق توافقات انجام شده با کارشناسان محلی به عنوان پناهگاه نیز مور د اس�تفاده قرار گیرن�د .انتخاب نوع
سیستم HVACمور د استفاده به عواملی از قبیل شرایط آب و هوایی و تعدا د ماههای کارکر د سیستم در طول سال بستگی دارد. به عنوان مث��ال در ش��رایط آب و هوایی گرم و خش��ک اصلیترین روشی که برای س��رمایش س��اختمانها مناس��ب است سرمایش تبخیری به شمار میرود. با ای��ن وجو د ممکن اس��ت برخی از مدارس از تجهیزات تهویه مطبوع استفاده نکنن��د .در ش��رایط آب و هوای��ی گرم و مرطوب به منظور ممانعت از رش د قارچها و کپکها توصیه میشو د سیستمهای تهویه مطبوع یا رطوبزدایی در تمام طول سال مور د بهرهبرداری قرار گیرند.
مالحظات انرژی
اکثر ساختمانهای جدی د و بخشهای بازسازی شده از ساختمانهای قدیمی بای د با کدهای انرژی و استانداردهای اجرا شده توسطکارشناسانکدهایمحلیهمخوانی
مهکوه تهویه
چرخههای صرفهگر هوای خارج
در روش چرخهه��ای صرفهگر هوای خارج ،در بسیاری از مواقع سال به منظور متعا دلس��ازی بارهای داخلی بین دمای خش��ک و دم��ای مرطوب از هوای س��ر د خ��ارج اس��تفاده میش��ود .در این روش استفاده از یک سیستم هوای جبراني برای تامین حداکثر 100درص د هوای خارجی ضروری است .برخی از واحدهای یکپارچه تهویه مطبوع پش��تبامی به اندازه کافی به خروجیهای هوا تجهیز نش�� دهان د که این امر منجر به تحت فش��ار قرار گرفتن محیط خواه د ش��د .در این روش ممکن است استفاده از دریچههای تهویه اطمینان یا سیستمهای تخلیه اضافی نیز موردنیاز باشد.
کاهش دمای شبانه
کنترل کاهش دمای شبانه توسط یک کنترلکننده زمانی فعال شده و توسط چن د ت کنترل می شو د و به این ترتیب ترموستا از طریق تنظیم مج د د دماهای سرمایش و گرمایش در س��اعتهایی که ساختمان خالی از س��کنه است موجب صرفهجویی تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
گرمکردن و سردکردن صبحگاهی
گرمکردن و سردکردن صبحگاهی از جمله مواردی اس��ت که با کاهش دمای شبانه سیس��تم در ارتباط است .مشخصه یادشده امکان تنظیم مج د د دمای محیط ب��رای زمانهای از پیش تعیین ش��ده را فراهم میآورد. دستیابی به این هدف از طریق تنظیم زمانس��نج برای یک ساعت پیش از ورو د افرا د به ساختمان و یا با استفاده از برنامه بهینهسازی سیستم مرکزی مدیریت انرژی میس��ر خواه د بود .چنین برنامهای زمان گرم کردن و سر د کردن را بر مبنای جرم س��اختمان ،دمای هوای خارج و وضعیت حضور افرا د در ساختمان تعیین میکند.
Tel: 88879605
راهنم��اي ASHRAE Applicationبا عنوان طراحی مق��اوم در برابر با د و زلزله مراجعه کنی��د .در مکانهایی که به دلیل وج��و د طوفانها و تندباده��ا بهکارگیری تقویتیهای اضافی در سیس��تم ضروری است ،کدهای زلزله نیز بای د مور د استفاده قرار گیرند .اهمیت مالحظات یادشده به
داش��ته باش��ند .بهکارگی��ری تجهیزات، سیس��تمهای با به��ره انرژی ب��اال و موا د مور د استفاده در نمای ساختمان از جمله مواردی است که بای د حتما در نظر گرفته شوند .روشهای کاهش مصرف انرژی نیز بای د توسط تیم طراحی مور د بررسی قرار گیرند .برخی از این روشها عبارتن د از:
در مصرف انرژی میشود .در برخی موارد، استفاده متناوب از ساختمانهای آموزشی ایجاب میکن د که هر یک از سیستمهای مج��زا از زمانهای کنت��رل کاهش دمای ش��بانه و تنظیمات جداگانهای اس��تفاده کنند.
د د دمای آب گرم تنظیم مج
تنظیم مج د د دمای آب گرم بر مبنای دمای ه��وای خارج نیز یکی از روشهایی است که میتوان د منجر به صرفهجویی در مصرف انرژی ساختمان شود .تنها نکتهای که در این روش بای د مور د توجه قرار گیر د آن اس��ت که دمای آب گرم نبای د از مقدار دمای تعیین ش��ده توسط س��ازنده دیگ پایینتربیاید. تلفن10( :خط) 66903533
9-8
سرمایشمستقلبرجخنککننده سرمایش مس��تقل برج خنککننده به این صورت اس��ت که در فصل زمستان سیس��تم آب سر د با اس��تفاده از برجهای خنککنن��ده ،انتقال مبر د چیل��ر و یا با اس��تفاده از ی��ک مبدل حرارت��ی و بدون اس��تفاده از چیلر سر د میشود .استفاده از این سیستم در تاسیساتی که بار گرمایی داخلی باالیی دارن د مناسب است.
سیستمهایبازیابیگرما
سیستمهای بازیابی گرما قابلیت آن را دارن د تا در سیس��تمهایی که مقدار هوای تخلیه زیادی تولی د میکنن د مصرف انرژی را کاهش دهند .همواره پیش از بهکارگیری سیستمهای بازیابی گرما ،مقرون به صرفه ب��ودن آن بای د مور د بررس��ی ق��رار گیرد. سیستمهای بازیابی گرمای مختلف شامل مب دلهای حرارت��ی ،چرخهای گرمایی و حلقههای بسته میشوند.
صرفهگرهایدیگ
صرفهگرهای دی��گ از طریق بازیابی
گرمای تلف ش��ده در دیگهای بزرگ یا سیس��تمهای گرمایش مرک��زی موجب کاهش مصرف انرژی سیس��تم میشوند. گرمای بازیابی شده را میتوان برای پیش گ��رم ک��ردن آب جبرانی دی��گ یا هوای احتراق مور د اس��تفاده ق��رار داد .نکتهای كه بای د مور د توجه قرار گیر د آن است که دم��ای دیگ بای د تا حدی کاهش یاب د که موجب تقطیر سیال نشود .در سیستمهایی که احتمال بروز پدیده تقطیر در آنها وجو د دارد ،بای د از موا د ویژهای استفاده شود.
جدول ( )1مقادیر توصیه ش�ده برای دمای خشک در فصل تابستان و زمستان برای مکانهای مختلف مدارس* دمای طراحی در دمای طراحی در فصل زمستان ( )oCفصل تابستان ()oC
مکان آزمایشگاهها
22
26d
سالنهای سخنرانی ،کتابخانهها ،بخشهای اداری و ...
22
26
کالسهای درس از طبقه همکف تا طبقه سوم
24
26
از طبقه سوم تا طبقه چهارم
22
26
فروشگاهها
22
26
رختکنها
d
24
c,d
توالتها
22
c
انبارها
18
c,d
اتاق تجهیزات مکانیکی
16
c
راهروها
20
b
27
b
-aبرای مکانهایی تراکم جمعیت در آنها باالست و مکانهایی که ضرایب گرمای محسوس 0.75یا پایینتر است، پایینتر بودن دمای خش��ک منجر به تولی د گرمای نهان کمتری خواه د ش��د .بدین ترتیب موجب کاهش نیاز به گرمایش مج د د و صرفهجویی در مصرف انرژی میشود .از این رو ،دمای بهینه خشک از جمله فاکتورهایی است که بای د در تحلیل و طراحی سیستم مور د بررسی قرار گیرد. -bاغلب تهویه نمیشود. -cمعموال تهویه نمیشود. -dتهویه موردنیاز برای کنترل بو را تامین میکند.
راهنمای کامل نرمافزار
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
محرکهایسرعتمتغیر
استفاده از محرکهای سرعت متغیر برای بادزنها و پمپه��ای بزرگ به ویژه به همراه موتورهای پربازده میتوان د منجر به کاهش مصرف انرژی سیستم شود .در سیس��تمهای HVACکه از محرکهای سرعت متغیر استفاده میکنند ،تغییرات جریان هوا و جریان آب بای د به منظور توجیه کاربردهای این تجهیزات مور د ارزیابی قرار گیرد .عالوه بر موار د فوق یک تحلیل هزینه نیز بای د بر روی سیستم انجام گیرد.
روشهای خورشیدی غیرفعال
بهعنوان روش��ی دیگر ب��رای کاهش مص��رف ان��رژی میت��وان از روشه��ای خورشیدیغیرفعالمانن دتجهیزاتمحافظ خارجی در آرایش پنجرههای س��اختمان استفاده نمود .پیش از استفاده از این روش بای د هماهنگیه��ای الزم با تیم طراحی و مالک ساختمان انجام پذیرد .جهت ارزیابی مقرون به صرفه ب��ودن این روش میتوان از روش تحلیل هزینه سیس��تم در چرخه کاری استفاده نمود.
سیستمهایانرژیخورشیدی
سیس��تمهای انرژی خورش��یدی را میتوان به عن��وان منبع کمکی یا اصلی تامین انرژی در سیستمهای HVACمور د اس��تفاده قرار داد .جهت ارزیابی مقرون به صرفه بودن این سیستمها میتوان از روش تحلی��ل هزینه سیس��تم در چرخه کاری استفاده نمود.
مالحظاتطراحی
کتابی برای تمام فصول
سیس��تمهای کنترل آب و هوا برای
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
مهکوه تهویه
کنترلها
کنترلهاییکهعمدتادرساختمانهای آموزشی به کار گرفته میشون د بای د تا ح د امکان ساده باش��ن د چراکه افرا د مختلفی با آنها س��روکار دارن��د .در صورتی که بار برودت��ی موردنیاز برای هر یک از اتاقها با دیگری متفاوت باش د بای د در هر اتاق یک کنت��رل مجزا نصب ش��ود .هرچن د که به جز در م��واردی که هر اتاق مجهز به یک سیس��تم یکپارچه باشد ،اس��تفاده از این روش عمال امکانپذیر نخواه د بود. در بس��یاری از موارد ،کنترل وضعیت گرمایش��ی و سرمایش��ی گروه��ی از مکانهای مشابه در داخل ساختمان تنها با یک ترموستات انجام میپذیرد .از این رو اتاقهایی ک��ه در یک گروه قرار میگیرن د بای د ش��رایط تقریبا مشابهی داشته باشن د و تعدا د افرا د حاض��ر در آنها و چگونگی قرارگیری دیوارهای خارجی آنها به گونهای
Tel: 88879605
ساختمانهای آموزشی با سیستمهایی که اغلب در س��ایر ساختمانها مور د استفاده ق��رار میگیرن د تف��اوت چندان��ی ندارند. به منظور س��ازگار نمودن سیس��تمهای مکانیکیبامحیطآموزشیاینساختمانها مهن��دس طراح بای�� د عالوه ب��ر عملکر د هر ی��ک از سیس��تمها از وضعیت کاری مدرس��ه نیز آگاهی داشته باشد .به عنوان مثال مالحظات طراحی برای مدارسی که در تمام طول س��ال دایر هستند ،مدارس بزرگساالن و یا کالسهای شبانه با یکدیگر متف��اوت اس��ت و در هر یک از ش��رایط سیستمهای کنترل محیطی بای د به منظور برآورده نم��ودن الزامات موردنظر طراحی شوند .این در حالی اس��ت که تعدا د افرا د حاضر در کالسهای درس ،آزمایش��گاهها و اتاق جلس��ات معموال یکنواخت اس��ت. در مقابل ،تعدا د افرا د حاضر در مکانهایی مانن د س��النهای ورزش ،آزمایش��گاهها، بوفهها و مکانهای مشابه با آنها همواره در حال تغییر است و بنابراین الزامات تهویه و دمای این مکانها نیز متغیر خواه د بود. در بسیاری از مدارس از سالنهای ورزش به عنوان سالن سخنرانی و سالن جلسات اولیا و مربیان نیز استفاده میشود .از این رو گس��تره وس��یع کاربردها و تعدا د افرا د حاض��ر در این مکانها ایجاب میکن د که سیس��تمهای مور د اس��تفاده در آنها از انعطافپذیری کافی برخوردار باشند. مالحظات طراح��ی که برای کیفیت هوای داخل ساختمانهای آموزشی بای د در نظر گرفته شون د شامل اتالف حرارتی ،بهره گرمایی ،رطوب��ت ،تعویض هوا ،روشهای
تهویه ،نرخهای تهویه ،سروصدا و ارتعاشات حاصله از کارکر د سیس��تمها میباش��د. دماهای طراحی خشک در فصل تابستان و زمستان برای مکانهای مختلف مدرسه در جدول ( )1ارايه ش��ده است .به منظور ممانعت از تلفات انرژی و تضمین شرایط رفاهی داخل ساختمان ،مقادیر ارايه شده در این جدول بای د در محاس��بات در نظر گرفته شوند. میزان س��روصدای تولی د شده توسط سیس��تمهای HVACنی��ز یک��ی دیگر از عوام��ل مهمی اس��ت ک��ه در طراحی سیستمهایمور داستفادهدرساختمانهای آموزشی از اهمیت باالیی برخوردار است. محدو دههای متداول ش��دت سروصدای تولیدی در مکانهای مختلف یک مدرسه در جدول ( )2فهرس��ت ش��ده اس��ت .در مواقعی که امکانپذیر باش د و کمبو د بودجه نیز وجو د نداشته باشد ،شدت سروصدای تولیدی بای د در پایینترین ح د تعیین شده در جدول ( )2در نظر گرفته شود. تهویه مناسب میتوان د از انتشار بوهای نامطبوع و ش��یوع بیماریها جلوگیری به عمل آورد .جهت کس��ب آگاه��ی از نر خ تهویه موردنیاز ب��رای مکانهای مختلف
س��اختمانهای آموزش��ی میتوانی�� د به استاندار د ASHRAE62مراجعه کنید. تجهیزاتی که در مدارس مور د استفاده ق��رار میگیرن د بای�� د از قابلیت اطمینان باالیی برخوردار بوده و تا ح د امکان نیازی به تعمیر و نگهداری نداشته باشند .موقعیت قرارگیریاینتجهیزاتنیزازجملهمسايلی است که اهمیت زیادی دارد. هرچه دسترس��ی به ای��ن تجهیزات س��ا دهتر باش��د ،امکان نگهداری از آنها بیشتر بوده و سرویس آنها نیز با سرعت بیشتری انجام میگیرد .دریچههای تعبیه شده در پشتبامها ،نردبانها و راهروها باید بهگونهای طراحی ش��ده باشن د که امکان دسترسی به تجهیزات نصب شده بر روی بام ساختمان را فراهم آورند.
جدول ( )2محدو دههای متداول طراحی برای شدت سروصدای تولیدی شدت سروصدا بر حسب dB
محدوده مطلوب NC (معیار سروصدا)
کتابخانهها و کالسهای درس
35-45
30-40
آزمایشگاهها
40-50
35-45
سالنهای ورزش ،سالنهای چن د منظوره
40-55
35-50
آشپزخانهها
45-55
40-55
مکان
تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
تلفن10( :خط) 66903533
11-10
باش د که حداکثر بارهای سرمایشی آنها در زمانهای مشابه یکسان باشد. از آنجای��ی که اکثر س��اختمانهای آموزش��ی در س��اعات ش��ب و تعطیالت آخر هفته خالی از سکنه هستند ،کاهش دمای شبانه ،بهینهسازی وضعیت دیگ و کنترلکنندههای جبران��ی دمای آب داغ از جمله روشهایی هستن د که به منظور بهینهس��ازی مصرف انرژی به کار گرفته میشوند .هنگامی که از روش کاهش دمای شبانه استفاده میشود ،کنترلکنن دههای گرمکردن و سردکردن صبحگاهی نیز بای د مور د استفاده قرار گیرند. پ��س از س��اعات اولیه صب��ح که نور خورش��ی د به داخل س��اختمان میتاب د و جمعی��ت حاضر در س��اختمان به تدریج افزایشمییابد،کنترلکنن دههایخودکاری که در سیستم تعبیه ش دهان د وظیفه دارن د تا سیستم را وضعیت گرمایشی به وضعیت سرمایشی تغییر دهند. ام��روزه اس��تفاده از سیس��تمهای کامپیوت��ری نیز رو به گس��ترش اس��ت. قابلیتهای این سیس��تمها بسیار فراتر از خاموش و روشن کردن تجهیزات است ،به عنوان مثال میتوان به تنظیم مج د د دمای آب ،بهینهس��ازی وضعیت چیلر و دیگ و تهیه و نگهداری گزارش کارکر د از سیستم اشاره نمود.
ش مهدکو دکه�ا و مراک�ز پی� دبستانی
مهدکو دکها و مراکز پیش دبستانی عموما ب��ر مبن��ای نقش��ههای معماری اس��تاندار د و موردنظ��ر كارفرم��ا طراحی و س��اخته میشوند .این مس��اله در مور د تجهی��زات و سیس��تمهای HVACنیز صادق است. سیستمهای HVACمور د استفاده در تمامی مهدکو دکها و مراکز پیش دبستانی بای د بدون سروصدا بوده و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد .راهاندازی و تعمیر و نگهداری این سیستمهای بای د به راحتی امکانپذیر باش��د .طراحی سیس��تمهای HVACدر این ساختمانها بای د با هدف
راهنمای کامل نرمافزار
گرم کردن کف اتاق و عدم ایجا د کوران در داخل اتاق انجام ش��ود .از این رو استفاده از سیستمهای گرمایش تشعشعی کفی یکی از گزینههایی اس��ت که بسیار مور د توجه است. این رویکر د از این مساله نشات گرفته است که بچهها ق د و قامت کوتاهی دارن د و اغلب روی کف زمین مشغول بازی هستن د در حالی که مربیان آنها ق د بلندی داشته و در حال راه رفتن هس��تند .مربی بچهها معم��وال نیاز به یک می��ز و صندلی دارد، بنابراین در هنگام طراحی سیس��تمهای HVACاین مس��اله بای�� د بهعنوان یک منطقه مجزا در نظر گرفته شود. س��اعت کار مهدکو دکهای و مراکز پیش دبس��تانی در روزهای وس��ط هفته معموال از حدو د 6صبح تا 7ش��ب است. این زمانبندی معموال با ساعت کار والدین بچهها مطابقت دارد .بنابراین سیستمهای HVACک��ه در این س��اختمانها مور د د روزانه در حدو د 12 استفاده قرار میگیرن تا 14ساعت کار میکنن د و در ساعت شب و یا تعطیالت آخر هفته معموال خاموش هستند. خروجیه��ای ه��وای رف��ت بای د به گونهای طراحی ش��ون د که دمای کف اتاق بدون وجو د جریان هوا در آن در حدو د 24 درجه سانتیگرا د باشد .خروجیهای هوای رفت و برگش��ت بای د بهگون��های طراحی ش��ون د که پ��س از قرارگی��ری مبلمان و اثاثیه در کنار دیوار مسدو د نشوند .بنابراین هماهنگی با معمار س��اختمان در هنگام طراحی سیس��تمهای HVACاز اهمیت
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
باالیی برخوردار است .به منظور جلوگیری از انتشار بوهای نامطبوع و شیوع بیماری در بین ک��ودکان تهویه مناس��ب در این ساختمانها امری ضروری است. شدبستانی در مهدکو دکها و مراکز پی استفاده از تجهیزات گرمایش کفی مانن د گرمکنهای قرنیزی برقی به دلیل خطرات احتمالی ناش��ی از تماس ب��دن کودکان سطوح داغ و یا وسایل برقی به هیچ وجه توصیهنمیشود.
دبستانها
مالحظات��ی ک��ه بای�� د در طراح��ی سیس��تمهای HVACمور د اس��تفاده در دبستانها در نظر گرفته شون د با مالحظات مربوط ب��ه مهدکو دکه��ا و مراکز پیش دبستانی یکسان اس��ت و تنها تفاوت این است که در دبس��تانها مکانهایی مانن د ن ورزش و بوفه نیز وجو د دارد .ساعت سال کاری دبستانها معموال از سااعت 7صبح ت��ا 3بع د از ظهر اس��ت .بنابراین حداکثر بار سرمایشی این ساختمانها معموال در انتهای س��اعت کاری مدرسه خواه د بود. حداکثر بار گرمایشی نیز معموال در اوایل روز اس��ت یعنی هنگامی که دانشآموزان وار د کالسهای درس میش��ون د و هوای خارج به داخل س��اختمان راه مییابد .در ادامه به بررس��ی مالحظ��ات طراحی در مکانه��ای مختلف دبس��تانها خواهیم پرداخت:
کالسهای درس
هر یک از کالسه��ای درس حداقل بای د مجهز به سیستم گرمایشی و سیستم
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
اطالعات بیشتر در این زمینه به فصل سه
ASHRAE Application Handbook
مراجعهکنید.
مدارس راهنمایی و متوسطه
سالنهای ورزش
ممکن اس��ت س��النهای ورزش حتا پس از پایان س��اعت کاری مدرسه نیز در قال��ب کالسهای اضافه برنامه ،جلس��ات اولیا و مربیان و ...مور د استفاده قرار گیرند. همچنین ممکن اس��ت این س��النها در تعطیالت آخر هفته نیز برای تجمع گروهها و تشکلهای مختلف به کار گرفته شوند. بنابراین بارهای گرمایش��ی و سرمایش��ی در وضعیتهای یادش��ده نیز بای د مراحل انتخاب و تعیین اندازه سیستم مدنظر قرار گیرند .اس��تفاده از سیستمهای HVAC مستقل در س��النهای ورزش این امکان را ایجا د میکن د تا انعطافپذیری سیستم در ش��رایط مختلف و تحت بارهای جزيی بیشتر شود.
بخشهای اداری
سیس��تمهای HVACمور د استفاده
مهکوه تهویه
آزمایشگاهها
آزمایش��گاهها از جمل��ه بخشهایی هستن د که در دبستانها نیز جهت ارتقای سطح آموزشی دانشآموزان مور د استفاده قرار میگیرن د .هرچن د ک��ه دانشآموزان در مقطع دبس��تان خو د هیچ آزمایشی را یدهن د ولی در صورت نگهداری انج��ام نم از حیوانات در داخل آزمایش��گاه و یا انجام آزمایش توسط معلم مربوطه ،امکان انتشار بوهای نامطبوع در فضای آزمایشگاه وجو د دارد .بنابرای��ن بهکارگیری یک سیس��تم تهویه به همراه یک بادزن تخلیه مجهز به کلی د روشن – خاموش برای تخلیه موردی بوهای نامطبوع از محیط آزمایش��گاه بای د موردتوجه قرار گیرد.
کتابخانهها
در ص��ورت ام��کان کتابخانهه��ای موجو د در دبس��تانها نیز به منظور حفظ و نگه��داری از کتابه��ا و م��وادی مور د استفاده از آنها بای د مجهز به سیستمهای تهوی��ه مطب��وع باش��ند .جهت کس��ب تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
سالنهایسخنرانی
ش��رایط خاص س��النهای سخنرانی ایجاب میکن د که عالوه بر سیس��تمهای گرمای��ش ،س��رمایش و (در برخی موارد) تهویه مطبوع ،محیط آرام و بی سروصدایی نیز داش��ته باشند .س��النهای سخنرانی از جمل��ه بخشهایی از مدارس هس��تن د اغل��ب برای مناس��باتهای خ��اص مور د اس��تفاده ق��رار میگیرند .جهت کس��ب اطالع��ات بیش��تر در زمین��ه مالحظات طراح��ی سیس��تمهای HVACب��رای س��النهای س��خنرانی ب��ه فص��ل چهار
Application Handbook
مراجعهکنید.
Tel: 88879605
تهویه باش��د .بهکارگیری سیس��تمهای تهویه مطبوع مدارس��ی که در مناطقی با ش��رایط آب و هوایی گرم و مرطوب واقع ش�� دهان د امری ضروری به ش��مار میرود. در شرایط آب و هوایی مرطوب به منظور رطوبتزدایی در ماههای تابس��تان (یعنی زمانی که دانشآموزان در مدرس��ه حضور ندارند) و ممانعت از رش د قارچها و کپکها بای د مالحظات طراح��ی به خصوصی در نظر گرفته ش��ود .استفاده از سیستمهای صرفهگر در فصل زمستان به منظور تامین تهویه و بار سرمایشی موردنیاز پس از گرم شدن ساختمان پس از ساعات اولیه صبح میتوان د مور د توجه قرار گیرد.
در بخشه��ای اداری مدرس��ه بای د مجهز ب��ه کنترلکنن دهها مجزا باش��ن د زیرا این قسمتها اغلب پس از پایان ساعت کاری مدرس��ه نیز همچنان به کار خ��و د ادامه یدهن��د .از آنجایی که بخشهای اداری م مدرسه معموال پیش از شروع فصل مدارس کار خو د را آغاز میکنند ،تجهیز کردن این مکانها به سیستمهای تهویه مطبوع بای د در اولوی��ت قرار گیر د و ی��ا حداقل امکان نصب این تجهیزات در هنگام طراحی در نظر گرفته شود.
به طور معمول م��دارس راهنمایی و متوسطه ساعت کاری طوالنیتر نسبت به دبستانها دارن د و از تاسیسات و بخشهای جانبی گس��تر دهتری نیز تشکیل ش دهاند. در ادامه به بررس��ی مالحظات طراحی در بخشهای مختلف م��دارس راهنمایی و متوسطه خواهیم پرداخت:
ASHRAE
کالسهایکامپیوتر
کالسهای کامپیوتر ب��ه دلیل وجو د تجهیزات کامپیوتری بار گرمایی محسوس باالیی دارند. در اتاقهای کامپیوتر ممکن است به منظور جبران بار اضافی تولی د شده توسط کامپیوترها استفاده از تجهیزات سرمایشی اضافی مانن د واحدهای سرمایش نقطهای کوچک موردنیاز باش��د .همچنین در این اتاقها ممکن است تجهیزات رطوبتزنی نیز مور د استفاده قرار گیرد .جهت کسب اطالعات بیشتر در این زمینه به فصل هفده ASHRAE Application Handbookب��ا عن��وان بخشه��ای اداری الکترونیکی و پردازش دا دهها مراجعه کنید. ∗ کت�اب «تبرید برای تکنس�ینهای تهویه مطبوع» از این مترجم زیر چاپ میباشد. تلفن10( :خط) 66903533
13-12
توزيع هوا در ساختمان مهندس سلیمان چگینی∗
سيستمهاي توزيع هوا
سيستمهاي توزيع هواي ساختمان را ميتوان بهگونهاي طراحي كر د كه بتوان د به طور كامل نياز گرمايش و س��رمايش محس��وس و نه��ان ،پيشگرماي��ش و رطوبتزن��ي را تامين كند .در اينصورت به ج��ز در موار د خاص در سيس��تمهاي صنعتي ،نياز به س��رمايش يا رطوبتزني اضافي وجو د نخواه د داشت. گرماي��ش را ني��ز ميتوان ب��ا همان سيس��تم توزيع هوا به صورت سيس��تم مرك��زي و يا ب��ه صورت مج��زا براي هر منطق��ه ( )zoneانج��ام داد .در برخ��ي موار د گرمايش بهوس��يلهي يك گرمكن مجزا انجام ميش��ود .هر كدام از مناطق را ميت��وان بهوس��يلهي ي��ك كنت��رل ترموستاتيك مجزا كنترل كر د و در عين حال فضاهاي پارتيش��نبندي شده را نيز ميتوان بهوسيلهي ترموستاتهاي اتاقي كنترل نمود. مفهوم اساسي سيستمهاي تمام هوا اين است كه هواي مور د نياز را به گونهاي فراهم كنيم كه هوا پ��س از عبور از اتاق و دريافت گرماي نهان و محس��وس فضا، ش��رايط مطلوب را در اتاق فراهم كند .از آنجا كه ميزان دريافت گرما از فضاي اتاق در طول زمان تغيير ميكند ،الزم اس��ت مكانيزمي براي تغيير دادن ميزان انرژي جذب شده از سيستم در نظر گرفته شود. ب��راي اين كار دو مكانيزم اساس��ي وجو د دارد: -1تغييردادن مقدار هواي تغذيه شده راهنمای کامل نرمافزار
به فضا با كم و زيادكردن دبي يا حجم هوا -2تغييردادن دماي هواي تغذيه شده به سيستم بهوسيلهي تنظيم تناسبي
دما يا مطبوعسازي تناوبي هوا
تمام سيستمهاي توزيع هوا ميتوانن د بس��ته به ش��رايط و نيازها ب��راي تامين ش��رايط آس��ايش يا كاره��اي فرآيندي طراحي و اس��تفاده شوند .اين سيستمها در ساختمانهايي كه نياز به كنترل خاص چن د منطقهاي دارند -مانن د ساختمانهاي اداري ،مدارس ،دانشگاهها ،آزمايشگاهها، بيمارس��تانها ،فروشگاهها ،هتلها و حتا كشتيها -مور د استفاده قرار ميگيرند. تمامي سيستمهاي هوا را ميتوان به طور وي��ژه و در موار د خاص براي كنترل دقيق دما و رطوبت مور د استفاده قرار داد. اين مكانهاي خاص عبارتن د از :اتاقهاي تمي��ز ،اتاقه��اي كامپيوتر ،ات��اق عمل بيمارستانها ،وسايل تحقيقاتي و حساس و بسياري از موار د صنعتي و توليدي. مزاياي سيستمهاي تمام هوا:
عملك��ر د و تعمي��ر و نگه��داري تجهي��زات اصلي در جايي انجام ميگير د ك��ه س��اكنان در آنج��ا حض��ور ندارند. (اتاقهاي هواس��از) همچنين استفاده از اين سيس��تم امكان انتخابهاي ما براي تجهيزات تصفيه ،كنترل ارتعاشات و سر و صدا و انتخاب تجهيزات با كيفيت و بادوام يدهد. را افزايش م لولهكشيها ،تجهيزات الكتريكي، سيمكشيها ،فيلترها و تجهيزاتي كه سر و
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
صدا و لرزش تولي د ميكنند ،از بخشهاي مسكوني دور هستن د و باعث كاهش نياز به س��رويسهاي پراكنده و مداوم و ايجا د مزاحمت براي س��اكنان و امكان آس��يب ديدن فرآيندها و مبلمان ميشوند. اس��تفاده از اين سيس��تمها امكان اس��تفاده از هواي بيرون براي س��رمايش (به جاي استفاده از سرمايش مكانيكي) را فراهم ميكن د و از اين طريق باعث ايجا د صرفهجويي بيشتر ميشود. تغيي��ر فصل��ي سيس��تم از حالت گرمايش به سرمايش و بالعكس به سادگي انجام ميگير د و ميتوان آن را به سادگي براي كنترل خودكار تطبيق داد. انتخابه��اي زي��ادي ب��راي منطقهبندي و كنترل رطوبت در شرايط مختلف وجو د دار د و در مجموع سيستم از انعطافپذيري بااليي برخوردار اس��ت. امكان گرمايش و س��رمايش همزمان در اين سيس��تم وجو د دارد( .معموال هنگام پاييز و بهار) بازيافت ح��رارت به صورت انتقال ح��رارت ه��وا ب��ه هوا ي��ا اش��كال ديگر امكانپذير است. انعطافپذي��ر ب��ودن طراحي براي رس��يدن به توزيع بهينهي ه��وا ،كنترل فشارها و مكش هوا و قابليت تطابق براي تامين نيازهاي متغير محلي. اين سيس��تم براي مواردي كه نياز به تخليه يا تغذي��ه هواي غيرعادي دارن د كامال مناسب است( .سيستمهاي داراي فشار مثبت يا منفي)
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
معايب سيستمهاي تمام هوا:
كانالهايي كه در محفظههاي زير سقف نصب ميشون د نياز به فضاي زيادي دارن�� د و باعث كاهش فض��اي كف قابل استفاده ميش��ون د و ارتفاع ساختمان را يدهند. افزايش م براي كاناله��اي عمودي كه براي توزي��ع هوا الزم اس��ت ،فضاهاي نس��بتا زيادي اشغال ميشود. دسترسي مناسب به وسايل تنظيم و ترميناله��ا نيازمن د هم��كاري نزديك بين طراحان سازه ،تاسيسات مكانيكي و مهندس معمار ميباشد. متعا دلس��ازي ه��وا خصوص��ا در سيستمهاي بزرگ ميتوان د دشوار باشد. گرمايش براي گرمكردن موقت در طي ساخت هميشه مقدور نيست.
محاسبات گرمايش و سرمايش
محاس��بات اولي��ه دبي ه��وا ،دماها، رطوبت نسبي ،بارها و سايكرومتريك در فصلهاي 6و 29از هندبوك ASHRAE 2001تش��ريح شده اس��ت .طراح باي د از عملك��ر د اجزاي سيس��تم ،رابطه آنها با
مهکوه تهویه
منطقهبندي -خارجي
منطقههاي بخش خارجي براس��اس شرايط آب و هوايي (باد ،دما ،خورشيد) و بسته به منطقه جغرافيايي و فصل ممكن است به صورت همزمان در اوقات مختلف به گرمايش و سرمايش نياز داشته باشند. سيستم طراحي شده باي د قادر به تامين اي��ن تغييرات بار باش��د .نياز به گرمايش مجزاي مناط��ق محيطي به م��وار د زير بستگي دارد: ش��دت ب��ار گرماي��ش ( موقعيت جغرافيايي) مصالح و جهت ديوارههاي خارجي ساختمان اثرات مكش و نفوذ هوا از پنجرهها و اثرات تشعشع از شيشهها ( .نوع شيشه، مس��احت شيش��ه ،ارتفاع ،ضريب انتقال حرارت ( )Uو )... ن��وع س��كونت (س��كونت دايم يا موقت) تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
Tel: 88879605
تمام سيستمهاي هوا قابليت تطابق مناس��بي براي رطوبتزني در زمس��تان دارند. ب��ا افزايش دادن نرخ تعويض هوا و استفاده از كنترلهاي با كيفيت باال ،اين سيستمها قادر به تامين دقيقترين شرايط عملكر د با دقت ±0.15 kدماي خشك و رطوبت ±0.5 RHهستند.
نمودار سايكرومتريك و تاثير متقابل آنها تحت شرايط كاري مختلف و چيدمانهاي مختلف سيس��تم آگاهي كامل داش��ته باشد. مهندس طراح تاسيس��ات باي د براي طراحي (جنس) ديوارهها با مهندس معمار همكاري نزديكي داش��ته باشد .همكاري نزديك تمام مهندس��ان مربوط در طول دورهي طراح��ي ميتوان�� د باعث كاهش بارها شده و كوچكتر شدن سيستمهاي مكانيكي را در پي داشته باشد.
هزيـنـههـ��اي كـارب��ري (در س��اختمانهايي مانن د دفتره��اي كار و مدارس كه براي دورههاي طوالني خالي از ساكنين هستند ،ميتوان به جاي استفاده ن محلي يا مركزي ب��راي گرمايش از ف�� مناطق محيط��ي از تشعش��ع ورودي از پنجرهها استفاده كر د و هزينهي كار فن را كاهش داد. سيس��تم گرماي��ش مج��زاي بخش محيطي س��اختمان ميتوان�� د با همهي سيس��تمهاي توزيع ه��وا كار كن��د .اما بيشترين استفاده اين سيستم در تركيب با سيس��تمهاي حجم متغير ( )VAVكه تنها براي سرمايش طراحي ش دهان د كاربر د دارد.
منطقهبن�دي -بخ�ش داخل�ي ساختمان
مناطق داخلي ساختمان شرايط نسبتا ثابتي دارن د چ��ون اين مناطق از تاثيرات بيروني در امان هس��تند .بار سرمايش��ي مناطق داخلي ممكن اس��ت با تغيير در عملك��ر د تجهيزات و وس��ايل موجو د در فضا و تغيير تعدا د ساكنان متغير باشد ،اما معموال مناطق داخلي در كل طول سال نياز به سرمايش دارند. سيس��تم حجم متغير ( )VAVبراي فضاهاي داخلي از نظر صرفهجويي انرژي از مزاياي كمي برخوردار است ،اما از اين طريق به س��ادگي ميتوان دما را كنترل كرد. منطقههاي داخلي كه داراي س��قف تلفن10( :خط) 66903533
15-14
مش��رف به بيرون هس��تن د ممكن است مانن د مناطق بيرون��ي (محيطي) نياز به گرمايش داشته باشند.
گرمايش
اگر چه بخار ما دهي واسط قابل قبولي براي استفاده در كويلهاي گرمايش مج د د و پيشگرمايش سيستم مركزي ميباشد، ام��ا با اس��تفاده از آب گرم بهس��ادگي و بهصورت كامال يكنواخت ميتوان گرمايش فضاهاي عمومي و محيطي ساختمان را انجام داد. كنترل اتوماتيك مخصوص هر كدام از ترمينالها شرايط آس��ايش اي دهال در فضا را تامين ميكند. سيس��تم كنترل با تغيي��ر درجهي حرارت هواي بيرون دماي آب را به صورت يده د (با كاهش دماي معك��وس تغيير م بي��رون دماي آب افزايش پيدا ميكند) و از اين طريق ش��رايط مطل��وب براي هر كاربري خ��اص را تامي��ن ميكند .براي رس��يدن به نتيجه بهينه پ��س از كامل شدن نصب ،ميتوان نسبتهاي مختلف را در ش��رايط كاري واقعي مور د آزمايش قرار داده و بهترين آنها را تنظيم كرد. فضاه��اي چندگان��هي محيط��ي ساختمان كه در يك طرف ساختمان قرار دارند ،بهوسيلهي يك سيستم مركزي كه ه��وای گرم تولي د و تغذي��ه ميكند ،گر م ميش��وند .محلهايي كه داراي دريافت حرارت از روش��ناييها و ساكنان هستن د و ات�لاف حرارت ندارند ،در زمس��تان نيز احتي��اج به س��رمايش دارن��د .در برخي راهنمای کامل نرمافزار
سيستمها ،گرمايش بس��يار اندك هواي برگش��تي و هواي ت��ازه در هنگام حضور ساكنان الزم است. اس��تانداردهاي محلي مي��زان هواي تازه براي ه��ر محيط را تعيين ميكنند. (اس��تاندار د ASHRAE 62هواي تازهي بهين ه براي تهوي��ه) براي مثال اگر دماي هواي برگش��تي 24درجه سانتيگرا د و دماي هواي بيرون -18درجه سانتيگرا د باش��د ،دماي مخلوط 25درصد هوا تازه و 75درص��د هواي برگش��تي 13درجه سانتيگرا د خواه د بو د كه اين دما به دماي هوايي كه در تابس��تان براي سرمايش به فضاي مور د نظر تغذيه ميش��و د نزديك است. در اين مثال يك كويل پيشگرمايش بر سر جريان هواي تازه قرار داده ميشو د ك��ه ميتوان د باع��ث گرماي��ش بيش از ان��دازهي هوا ش��و د مگر اينك��ه اندازهي آن به گونهاي تعيين ش��ده باش د كه هوا را بيش از 2تا 5درجه س��انتيگرا د گرم نكند .با فرض اختالط مناسب نصب يك كويل پيشگرمايش بر روي جريان هواي مخلوط ميتوان د از اين مشكل جلوگيري كن��د .در طول دورهي گرم ش��دن اوليه، دمپر هواي تازه باي د تا رسيدن دماي اتاق به اندازهي مشخص بسته باشد .ترموستات هواي برگش��ت ميتوان د فرمان باز شدن دمپر هواي تازه را صادر كند. هنگام��ي كه يك سيس��تم مركزي هواساز ،همزمان هم مكانهاي داخلي و هم بخشهاي محيطي ساختمان را تغذيه ميكند ،هواي تغذيه شده باي د به اندازهي
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
كافي خنك باش د تا بتوا د شرايط مطلوب در بخشهاي داخلي را فراهم كند .براي گرمايش مناس��ب بخشه��اي محيطي ساختمان به يك سيستم كنترل اضافي نياز است. سا دهترين راهحل بازگرمايش هوا است اما اين كار توسط بسياري از استانداردهاي انرژي ر د شده است .راهحل پذيرفته شده و قابل قبول از نظر اس��تانداردهاي انرژي اين اس��ت كه حجم هواي تغذيه شده به مناطق محيطي ساختمان را تغيير داده و آن را با يك كويل گرمايشي در ترمينال يا يك سيستم گرمايش مجزا براي هر كدام از فضاهاي محيطي تركيب كنيم. سيستم گرمايش فضاي محيطي باي د به صورت ويژه كنترل ش��ده و سيس��تم كنت��رل آن با كنترل س��رمايش مرتبط باشد .كاهش دادن دماي آب تغذيه شده، هنگامي كه به گرمايش كمتري نياز است اساسا باعث بهبو د كنترل دما ميشود. براي اطالعات بيش��تر ب��ه فصل 12 هندبوک Equipmentو ASHRAE 46 ) 2003 (HVAC Applicationsمراجع��ه كنيد.
مقايس�ه تغييرات دم�ا در مقابل مقدار دبي هوا براي كنترل شرايط آسايش
طراح��ان براي انتخ��اب دماي هواي تغذي��ه و مطابق آن دب��ي هواي تغذيه از دامنهي انتخاب بس��يار وسيعي برخوردار هستند. اس��تاندار د ASHRAE 55اث��ر اين
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
مالحظات ديگر
تمام سيستمهاي توزيع هوا با حفظ يك اختالف دما بين هواي تغذيه شده به سيستم و مكان مورد تهويه كار ميكنند. بارهاي گرمايش��ي و سرمايش��ي كه اين
مهکوه تهویه
تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
هزينههاي عملكر د و نگهداري
مانن�� د تم��ام سيس��تمهاي ديگر، هزينهي اوليه سيس��تم هواساز بسته به موقعيت يا محل ،شرايط اقتصادي محلي و كارايي پيمانكار حتا براي سيستمهاي كامال مشابه به شكل وسيعي تغيير ميكند. براي مثال يك سيستم دو كاناله به علت اينكه در مقايسه با سيستم تك كاناله به دو برابر موا د و مصالح براي ساخت كانال احتياج دارد ،گرانتر تمام ميشود. تمام سيستمهاي هوايي ميتوانن د تا ح د بس��يار زيادي هزينههاي راهبری را كاهش دهند .از آنجا كه در سيستمهاي تمام هوا ،هواسازها از فضاهاي مورد تهويه جدا هس��تند ،تعمير و نگه��داري اجزاي ش اصلي سيستم به صورت مجتمع در بخ مركزی انجام ميشو د كه بسيار اقتصا ديتر است .همچنين تجهيزات هواساز مركزي نس��بت به تجهيزات يكپارچ��هي متع د د نياز به تعمير و نگه��داري كمتري دارند. اما به هر حال بس��ياري از ترمينالهايي كه در تمام سيس��تمهاي تمام هوا به كار ميرون د ب��ه صورت دورهاي نياز به تعمير و بازبين��ي دارند .چ��ون اين ترمينالها ( شامل كويلهاي باز گرمايش) معموال در سراسر شبك ه نصب ميشوند ،هزينههاي نگهداري آنها باي د مور د توجه و بررسي قرار گيرد.
Tel: 88879605
تغييرات بر ش��رايط آس��ايش را بررسي ميكند .هنگام تعيين دماي هواي تغذيه به سيستم ،هزينهي اوليهي جريان هواي كمت��ر و دماي پايينتر (فن و سيس��تم كانالكشي كوچك) باي د با مشكالت آتي نظير مش��كالت توزيع ،تقطير ،جابجايي هوا و افزايش ب��و و گازها و ذرات آالينده مقايس��ه و بررس��ي ش��ده و در نهاي��ت بهينهترين دما و جريان براي هواي تغذيه به سيستم تعيين ش��ود .ابزارهاي به كار رفته در ترمينالها ك��ه از هواي با دماي پايين استفاده ميكنند ،ميتوان د هزينهي توزيع هوا را كاهش دهند. اين ابزارها براي تامين جابجاي هواي قابل قبول در فضاي مسكوني ،هواي اتاق را با هواي اوليه تركيب ميكنند. از آنج��ا كه مق��دار هواي ت��ازه مور د نياز براي همهي سيستمها يكسان است، درص د آن در سيس��تمهاي دماپايين باال اس��ت و در ای��ن حالت الزم اس��ت براي جلوگيري از يخزدگي كويلهاي سرمايش يا پيشگرماي��ش ،طراحان توجه ويژهاي به اين مس��اله داشته باش��ند .همچنين تغذيه هواي دماپايين به فضا باعث كاهش ت بيش رطوبت در فضا ميشود .اگر رطوب از ح د كاهش ياب د ممكن است باعث ايجا د مشكالت تنفسي شود.
اختالف دم��ا و در نتيجه مق��دار جريان يدهد، ه��واي مربوط را تحت تاثير قرار م باي د مور د توجه و بررس��ي قرار گيرد .اين عوامل عبارتن د از: تمام فنها (فن تغذيه ،برگش��ت و كمكي) موجب افزايش گرما ميش��وند. ت��وان ورودي به محور ف��ن در نهايت به صورت گرما در سيس��تم آزا د ميش��ود. اگر موتور فن در مس��ير جريان هوا باشد، گرماي تولي د شده در موتور (كه به بازدهي موتور بستگي دارد ).نيز به حرارت سيستم اضافه ميشود .بسته به اينكه قبل (دمش به روي كويل) يا بع د (مكش از روي كويل) از كويل نصب شده باش د روش محاسبهي اين بار متفاوت اس��ت ،اث��رات اين بارها خصوصا در كارهاي فرآيندي ( Process )workبسيار حايز اهميت است .ميزان دريافت گرما در سيستم فشار متوسط در حدو د 1kبه ازاي هر كيلو پاس��كال فشار استاتيك است. كانال تغذيهي هوا ميتوان د با محيط اطراف تبادل حرارتي داشته باشد .بيشتر استانداردهاي انرژي عايقكاري كانالها را يدانن��د ،اما اين كار صرفنظر از الزامي م الزامات استاندار د عمل مفيدي است. كنترل رطوبت در يك فضا ميتوان د مقدار ه��وا را تحت تاثير ق��رار داده و در انتخاب و تعيين دبي جريان هواي تغذيه به يك عامل كنترلكننده تبديل ش��ود. سيستمهاي حجم متغير فقط ميتوانن د كنترل رطوبت محدودي داش��ته باشند، بنابراي��ن اگر موضوع كنت��رل رطوبت در فضاي م��ور د نظر حياتي اس��ت ،باي د در
هنگام طراحي تدابير ويژهاي انديش��يده شود.
انرژي
آگاهي مهندسان طراح از روشهاي
تلفن10( :خط) 66903533
17-16
صرفهجوي��ي ان��رژي ،هن��گام طراح��ي تجهيزات ميتوان د مصرف انرژي ساختمان را به شدت تحت تاثير قرار دهد .طراحي دقيق و صحيح ميتوان د هزينههاي انرژي سيس��تم را كاهش ده��د .در عمل يك سيس��تم معموال بر اساس هزينهي اوليه پايين ي��ا انجام و تامين ي��ك كار خاص انتخاب ميشود. اص��وال سيس��تمهاي ت��ك كانال��ه نس��بت به سيس��تمهاي دوكاناله انرژي كمتري مصرف ميكنن د و سيس��تمهاي حج��م متغي��ر ( )VAVني��ز نس��بت به سيس��تمهاي حجم ثاب��ت از نظر بحث انرژي داراي بازدهي بيش��تري هس��تند. صرفهجوي��ي ان��رژي در سيس��تم حجم متغي��ر ( )VAVاز كاهش ق��درت فن و نداشتن فضاهاي بسيار گرم يا بسيار سر د و به حداقل رس��يدن بار گرمايش ناشي ميشود. سيستم توزيع هواي هر سيستم هوايي از دو
زير مجموعه اصلي تشكيل ميشود:
)1هواس��ازها كه هواي مطبوع را با فشار مثبت كافي براي گردش در شبكه توزيع تولي د ميكنند. )2سيس��تم توزيع ك��ه فقط هواي مطبوع ش��ده را از هواساز به فضاي مور د يدهد .سيستم توزيع اغلب نظر انتقال م داراي ابزارهاي��ي براي كنت��رل مقدار يا دماي هواي رفت به هر فضا ميباشد.
هواسازها
يك سيستم پايه ،يك سيستم تمام هوا ،سيستم تهويه تك منطقهاي شامل يك هواساز و سيستم توزيع است .هواساز ممكن است براي تغذيهي حجم ثابت يا متغير ( )VAVبراي سيستم توزيع هواي سرعت پايين ،سرعت متوسط يا سرعت باال طراحي ش��ده باش��د .معموال هواساز در بي��رون فض��اي تهويه ش��ده و در زير زمين ،پشت بام يا منطقه سرويس نصب ميشود .اگر ش��رايط اجازه ده د ميتوان هواس��از را درون فضاهاي تهويه شده نيز نصب كرد. اين تجهيزات را ميتوان براي انتقال انرژي در كنار سيس��تم گرمايش اوليه و تجهيزات سرمايش��ي نصب كر د و يا آنها را در يك فاصله قاب��ل توجهنصب نمو د و به وسيله ش��بكههاي توزيع و گردشي (سيركوله) با ماده مبرد ،آب خنك شده،
شکل ()1
راهنمای کامل نرمافزار
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
آب داغ يا بخار تغذيه كرد. ش��كل ( ،)1ي��ك نمونه از سيس��تم مركزي مكش��ي ()Draw-through كه هواي تهويه ش دهي يك منطقه منفر د يا چن د منطقه متع د د را تامين ميكن د را يدهد .اگر فضا يا شرايط ديگر نش��ان م اجازه دهند ،ميتوان از چيدمان دمش��ي ( )blow-throughاي��ن سيس��تم نيز ب��راي تهويهي مرك��زي اس��تفاده كرد. كمي��ت و كيفيت ه��واي تغذيه ش��ده به ه��ر فضا براس��اس نيازه��اي آن فضا و مطابق ب��ا فص��ول 28و 29هندبوك ASHRAE Fundamentals 2001 تعيين ميش��ود .هوا با تماس و برخور د با س��طوح تبادل حرارت ،حرارت گرفته يده�� د و يا هنگام اختالط يا از دس��ت م با هوايي كه داراي شرايط متفاوتي است شرايط آن تغيير ميكند. بعضي از فرآيندهاي اختالط عموميت دار د مانن�� د اختالط هواي ت��ازه با هواي برگشت ،نتايج ديگر اختالطها بر اساس مش��خصات هر كدام از اج��زاي اختالط تعيين ميش��ود ،مانن�� د هنگامي كه هوا بدون تماس و برخ��ور د با پرههاي كويل از آن عبور ميكند)Bypass Factor( . براي اينكه جريان هوا داراي دماي يكسان و يكنواختي باش د و همچنين براي اينكه بازدهي سطوح انتقال حرارت در بيشترين ح د خو د قرار داش��ته باشند .تمام هواي تهويه شده و نشده باي د به بهترين نحو با هم مخلوط شوند. از به كار بردن مسيرهاي موازي براي هواي تهويه شده و تهويه نشده كه باعث
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
اتاقه�اي تجهي�زات مكانيك�ي غيرمتمركز
تجهيزات اوليه
هواسازها يا هوارسانها
تبريد :بسته به نوع كاربري ميتوان سرمايش را بوس��يله سيستم مركزي يا تجهيزات س��رمايش محلي تامين كرد. بيشتر سيستمهاي بزرگ كه داراي چن د هواس��از مرك��زي هس��تند ،از واحدهاي س��رمايش مرك��زي اس��تفاده ميكنند. هواسازهاي كوچك را ميتوان: -1بهوس��يلهي آب خنكش�� دهي چيلرهاي بخش مركزي -2بهوس��يلهي كويلهاي سرمايش انبساط مستقيم ()Direct expansion كه داراي واح د تقطير يا كندانس مركزي (برج خنككن) ميباشند. -3به ص��ورت كامال مجزا و خودكفا تغذي��ه ك��رد .تصميمگي��ري درب��ارهي اس��تفاده از واح�� د مركزي ي��ا تجهيزات محلي براساس همان عواملي كه هواساز انتخاب ميشود ،انجام ميگيرد. گرمايش :همان معيارهايي كه براي تعيين اس��تفاده از سيس��تم س��رمايش
مهکوه تهویه
تجهيزات هواساز يكپارچه در طرحها و ان��واع مختلف با اس��تفاده از روشهاي مختلف سرمايش ،گرمايش ،رطوبتزني، تصفيه يا پاكسازي و ...مطلوب را تامين ميكنند .در سيستمهاي بزرگ (باالي 25 )m3/sهواسازها معموال براساس نيازهاي فضا و براي تامي��ن نيازهاي خاص پروژه ساخته ميشوند .هواسازها را ميتوان به صورت متمركز يا مركزي و يا به صورت جدا (راه دور )remoteنصب كرد.
اتاق مركزي تجهيزات هوارساني
معموال نوع تاسيس��ات و تجهيزات، محـ��ل نصـ��ب هواس��ـاز را تعيـي��ن ميكن��د .سيس��تمهاي ف��ن مرك��زي ( )Central Fan roomام��روزه در آزمايش��گاهها و تاسيسات صنعتي بسيار متداول هستند .بنابراين از فضاهاي تهويه ش��ده به دور هستن د و تعمير و نگهداري آنها باعث ايجا د مزاحمت براي س��اكنان نميشود. تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
فنها:
سيس��تمهاي هواس��از يكپارچ��ه و همچنين هواس��ازهاي مجزا ميتوانن د از ه��ر نوع از فنها اس��تفاده كنند .فنهاي س��انتريفوژ ممكن اس��ت از نوع پرههاي خميده ب��ه جل��و (،)Forward-curved پرههاي خميده به عق��ب (back ward- ،)curedايرفويلي ( )Air failو تك عرض – ت��ك ورودي (single-width/single- )inlet) (SWSIي��ا دو عرض– دو ورودي ( )Double-Width/Double Inletباشند. استفاده از چندين فن سانتريفوژ DWDT بر روي يك كان��ال اصلي كه همگي آنها با يك موت��ور به حرك��ت درميآين د در هواسازهاي يكپارچه ( )packagedمتداول است .بعضي اوقات براي اينكه هواسازهاي ب��زرگ را بت��وان كوچكت��ر از فنهاي س��انتريفوز SWSIبدون مارپيچ ()Scroll استفاده ميش��ود .فنهاي پره محوري از ه��ر دو نوع قابل تنظيم و فاصلهي متغير ( ،)variable- pitchاغلب در هواس��ازهاي بزرگ مور د استفاده قرار ميگيرند .انتخاب فن باي د براس��اس بازدهي ،ميزان صدا در حين كار با ش��دت مور د نظ��ر و تامين ش��دن جريان هواي مور د نظر در فش��ار استاتيك معين ،انجام گيرد .فصل 18در مور د فنها و انتخاب آنها بحث ميكند.
Tel: 88879605
اليهبندي ( )stratifedهوا و عدم اختالط مناسب آن ميش��ون د باي د اجتناب شود. اين مس��اله خصوص��ا در صفحه عمودي سيس��تمهايي كه از فنهاي چندگانه يا سيس��تمهاي داراي دو ورودي اس��تفاده ميكنن د باي د بيش��تر مور د توجه باش��د. چ��ون اين فنها هوا را ب��ه صورت كامل با هم مخلوط نميكنند ،در انشعابهاي مختلف كه از قس��متهاي مختلف يك كانال گرفته ميش��و د ممكن است هوا با دماهاي متفاوت جريان داشته باشد.
مركزي يا محلي در نظر گرفته ش د براي انتخاب سيستم گرمايش نيز در نظر گرفته ميشوند .معموال استفاده از يك سيستم مركزي احتراق��ي ( )Fuel- Firedبراي گرمايش مطلوبتر است. در تاسيس��ات كوچك ،اس��تفاده از گرماي��ش الكتريكي ميتوان�� د گزينهي مفي د و اقتصادي باشد .اين گزينه خصوصا در ساختمانها و سيستمهايي كه توجه ويژهاي به بازدهي انرژي آنها ميش��و د ميتوان د مفي د باشد.
در بس��ياري از ساختمانهاي اداري، هواس��ازها ب��ه ص��ورت مجزا ب��راي هر طبق��ه نصب ميش��وند .اي��ن كار باعث كاهش فض��اي الزم براي كانالكش��ي و سيستمتوزيعميشود. اندازهي كوچك تجهيزات و يكس��ان بودن سيس��تمهاي تمام��ي طبقات اين امكان را فراهم ميكن�� د كه از تجهيزات ارزانتري استفاده كنيم و به علت كوچكي و پيچيده نبودن سيس��تم ،براي تعمير و نگهداري به افرا د ماهر نياز نداشته باشيم.
∗ از این مترجم کتاب «سیستمهای کنترل تهویه مطبوع» منتشر شده است. تلفن10( :خط) 66903533
19-18
کدها و استانداردها
اس�تانداردها و کدهایی که فهرس�ت آنها را در این بخش خواهیم آورددر واقع رویکردها ،روشها و یا استانداردهایی هستن د که توس�ط س�ازمانهای مربوطه منتشر ش دهاند .فهرست این کدها و اس�تانداردها میتوان د راهنمای مناسبی برای مهندسان طراح در انتخاب و تعیین روشهای آزمایش ،مشخصات عملکردی ،الزامات کارکر د و محدودیتهایی باش د که برای تجهیزات گرمایش ،س�رمایش و تهویه مطبوع در نظر گرفته میشود .نس�خه کپی این استانداردهای در بخش Publisherوبسایت اس�نا د مهندس�ی به آدرس global.ihs.comو یا وبس�ایت CSSINFOبه آدرس cssinfo.comقابل دسترس�ی اس�ت. نش�انی تمامی س�ازمانهای مربوطه در انتهای این بخش آورده شده است .همچنین یک بانک اطالعاتی شامل مشخصات و جزيیات بیش از 250,000استاندار د صنعتی ،دولتی یا بینالمللی در وبسایت www.nssn.orgقرار داده شده است.
کدها و استانداردهای منتشر شده توسط انجمنها و تشکلهای مختلف موضوع
عنوان
تهویه مطبوع
ناشر
کاربردهای تجاری ،سیستمها و تجهیزات ،ویرایش اول
ACCA
ACCA Manual CS
انتخاب تجهیزات خانگی ،ویرایش دوم
ACCA
ACCA Manual S
روشهای آزمایش نرخ واحدهای ترمینال هوایی کانالی
130- ASHRAE
ANSI/ASHRAE
مشخصات عملکردی و شیوه آزمایش پمپهای حرارتی هوا به هوا و سیستمهای تهویه مطبوع کانالی
ISO
1996 ISO 12253:1995
مش��خصات عملکردی و ش��یوه آزمایش پمپه��ای حرارتی و سیستمهای تهویه مطبوع بدون کانال
ISO
ISO 5151:1994
راهکارهایی برای نصب سیستمهای تهویه مطبوع خارجی قابل نصب بر روی پشتبام
SMACNA
SMACNA 1998
تجهیزات گرمایشی و سرمایشی ()1995 سیستمهای مرکزی
مرجع
UL 1995/C22.2 No.236- UL/CSA M95 C A N / C S A - C 2 7 3 . 3 - CSA
استاندار د کارکر د سیس��تمهای تهویه مطبوع مرکزی دوتکه و پمپهای حرارتی
)M91 (R2001
اس��تاندار د کارکر د سیستمهای تهویه مطبوع مرکزی یکپارچه مجزا و پمپهای حرارتی
CAN/CSA-C656-M92 CSA )(R1998
استاندار د کارکر د سیستمهای تهویه مطبوع بزرگ و پمپهای حرارتی تجهیزات گرمایشی و سرمایشی ()1998 تجهیزات گازسوز
CSA
1995-1998/ UL/CSA
پمپهای حرارتی و سیستمهای تهویه مطبوع محرک گرمایی گازسوز
Z21.40.1-1996/ CSA
پمپه��ای حرارت��ی و سیس��تمهای تهویه مطب��وع ترمینال یکپارچه مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
ANSI
CGA 2.91-M96 Z21.40.2-1996/ CSA
ANSI
CGA 2.92-M96
آزمایش کارکر د و مشخصات پمپهای حرارتی و سیستمهای تهویه مطبوع گازسوز
راهنمای کامل نرمافزار
ANSI/UL
C22.2 No.236-95
پمپهای حرارتی و سیس��تمهای تهویه مطبوع محرک کاری گازسوز (احتراق داخلی)
ترمینالهای یکپارچه
CAN/CSA-C746-98
Z21.40.4-1996/ CSA
ANSI
CGA 2.94-M96 ANSI/ARI 310/380-93/ ARI/CSA
کتابی برای تمام فصول
)CSA C744-93 (2000 همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
تجهیزات اتاقی دستگاههای تهویه مطبوع اتاقی
ANSI/AHAM RA C-1- AHAM 1992
روشهای آزمایش مشخصات سیستمهای تهویه مطبوع اتاقی و سیستمهای تهویه مطبوع ترمینال یکپارچه
16- ASHRAE
روشهای آزمایش مشخصات سیستمهای تهویه مطبوع اتاقی و ظرفیت گرمایشی سیستمهای تهویه مطبوع ترمینال یکپارچه
58- ASHRAE
روشهای آزمایش مش��خصات سیس��تمهای تهوی��ه مطبوع فنکویل اتاقی
79- ASHRAE
استاندار د عملکر د سیستمهای هوای اتاقی سیستمهای تهویه مطبوع اتاقی سیستمهای تهویه مطبوع اتاقی ()1995
ANSI/ASHRAE )1983 (RA99 ANSI/ASHRAE )1986 (RA99 ANSI/ASHRAE )1984 (R91
C A N / C S A - C 3 6 8 . 1 - CSA )M90 (R2001 117-1970 CSA
No.
C22.2 )(R1998
سیستمهای یکپارچه
کاربر د شدت مشخصات صوت – تجهیزات یکپارچه خارجی
ARI
ARI 275-97
سیستمهای یکپارچه
تجهیزات پمپ حرارتی و سیس��تمهای تهویه مطبوع یکپارچه صنعتی و تجاری
ARI
ARI 340/360-2000
مشخصات صوتی تجهیزات یکپارچه خارجی
ARI
ARI 270-95
تجهیزات پمپ حرارتی منبع هوایی و سیستمهای تهویه مطبوع یکپارچه
ARI
ANSI/ARI 210/240-94
روشهای آزمایش کامپیوترها و پردازش دا دهها در سیستمهای تهویه مطبوع یکپارچه
127- ASHRAE
ANSI/ASHRAE 1998
روشهای ارزیابی سیستمهای تهویه مطبوع نقطهای یکپارچه
ASHRAE
روشهای آزمایش تجهیزات سیستمهای یکپارچه تهویه مطبوع برای سرمایش
40- ASHRAE
روشه��ای آزمایش تجهی��زات پمپ حرارتی و سیس��تمهای یکپارچه تهویه مطبوع یکپارچه
37- ASHRAE
روشهای آزمایش بازده فصلی پمپهای حرارتی و سیستمهای یکپارچه تهویه مطبوع
116- ASHRAE
ASHRAE 128-2001 ANSI/ASHRAE )1980 (RA92 ANSI/ASHRAE 1998 ANSI/ASHRAE 1995
کشتیها
مشخصات سیستمهای تهویه مطبوع مکانیکی مور د استفاده در کشتیها
ASTM
ASTM F1443-97
تهویه مطبوع
طراحی برای آسایش ،کیفیت هوا و بازده
ACCA
ACCA Manual RS
کاربر د تجهیزات و سیستمهای تجاری ،ویرایش اول
ACCA
ACCA Manual CS
محاسبات بار ساختمانهای تجاری ،ویرایش چهارم
ACCA
ACCA Manual N
محاسبات بار ساختمانهای مسکونی ،ویرایش هفتم
ACCA
ACCA Manual J
فناوری سیستمهای محیطی
NEBB
NEBB
نصب سیستمهای تهویه و تهویه مطبوع
NFPA
NFPA 90A-99
SAE
SAEJ19911999-
استاندار د خلوص برای سیستمهای تهویه مطبوع متحرک
مهکوه تهویه
تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
Tel: 88879605
UL
ANSI/UL
تلفن10( :خط) 66903533
21-20
تهویه مطبوع
کاربردهای سیستمهای ،HVACویرایش اول
SMACNA
SMACNA 1987
طراحی کانال – سیستمهای ،HVACویرایش سوم
SMACNA
SMACNA 1990
تجهیزات گرمایشی و سرمایشی ()1995 هواپیماها
خودروها
کشتیها
UL 1995/C22.2 No.236- UL/CSA
تهویه مطبوع هواپیماهای باربری
SAE
)95 (R1999 SAE AIR806B-1997
سیستمهای تهویه مطبوع هواپیماهای فروصوت
SAE
SAE ARP85E-1991
الزامات وزن س��وخت هواپیماها به واس��طه سیستمهای تهویه مطبوع
SAE
SAE AIR1168/8-1989
اتصاالت سرویس سیستمهای تهویه مطبوع هواپیماها
SAE
SAE AS4262A-1997
چرخه هوایی و سیس��تمهای تهویه مطبوع مور د اس��تفاده در هواپیماهای نظامی
SAE
SAE AS4073-2000
کنترل رطوبت اضافی در سرمایش ارتباطات هوایی
SAE
SAE 987A-1997
سیستمهای تخلیه هوای هواپیماها
SAE
SAE ARP1769-1987
راهنمای آزمایش شیرهای هوای هواپیماها
SAE
SAE ARP986C-1997
اصطالحات سیستمهای کنترل محیطی
SAE
SAE ARP147E-2001
آزمایش سیس��تمهای کنترل محیطی ( )ECSنصب ش��ده در هواپیماها
SAE
SAE ARP217D-1999
لول��ه خرطوم��ی مب��ر د R-12در سیس��تمهای تهویه مطبوع خودروها
SAE
SAE J511998-
لول��ه خرطومی مبر د R-134aدر سیس��تمهای تهویه مطبوع خودروها
SAE
SAE J20641999-
راهکارهای طراحی سیستمهای تهویه مطبوع مور د استفاده در خودروهای نامتعارف
SAE
SAE J1691985-
بازیاب��ی تجهی��زات در سیس��تمهای تهویه مطب��وع متحرک خودروها
SAE
SAE J19901999-
راهنمای اس��تفاده از درزگیرها در کمپرسورهای سیستمهای تهویه مطبوع خودروهای سواری
SAE
SAE J19542000-
اطالعات مرتبط با چرخه کاری و الزامات توان متوسط تجهیزات موتوری در کامیونها و اتوبوسها
SAE
SAE J13432000-
ظرفیتهای سرمایشی و تامین هوای اواپراتور سیستمهای تهویه مطبوع
SAE
SAE J14871985-
س��رویس لوله خرطومی سیستمهای تهویه مطبوع خودروهای سواری
SAE
SAE J21961997-
روش آزمایش توان مصرفی سیس��تمهای تهویه مطبوع و توان ترمزی کمپرسورهای آنها در کامیونها و اتوبوسها
SAE
SAE J13401996-
س��رمایش مکانیکی و نصب سیس��تمهای تهوی��ه مطبوع در کشتیها
26- ASHRAE
ANSI/ASHRAE
نماده��ای مکانیک��ی و گرمای��ش ،س��رمایش و تهویه مطبوع ( )HVACدر کشتیها راهنمای کامل نرمافزار
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
1996 ASTM
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
ASTM F85697-
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
پر دههای هوایی پر دههای هوایی در ورودی فروشگاهای موا د غذایی روشهای آزمایش واحدهای پرده هوایی ترمینالهای هوایی
ARI
ARI 88098-
روش آزمایش عملکر د ورو دیها و خروجیهای هوا
70- ASHRAE
روشهای استاندار د اندازهگیری جریان هوا در آزمایشگاهها
41.2- ASHRAE
1991 ANSI/ASHRAE
اص��ول اولی��ه توزی��ع هوا ب��رای س��اختمانهای مس��کونی و ساختمانهای تجاری کوچک ،ویرایش اول ک د آزمایش دریچههای هوا و توزیع کنن دهها
)1987 (RA92 CAN/CSA-C260-M90 CSA )(R1997 ACCA
ACCA Manual T
ADC
ADC 1062:GDR-84
روش آزمایش عملکر د ورو دیها و خروجیهای هوا
70- ASHRAE
ANSI/ASHRAE
روش آزمایش توزیع هوای اتاق
113- ASHRAE
1991 ANSI/ASHRAE 1990 ACGIH
تهویه صنعتی :راهنمای روشهای توصیه شده در تهویه صنعتی، ویرایش بیست و سوم ()1998 انتخاب تجهیزات تصفیه هواP 4.9 ،
ACGIH
روش ارزیابی عملکر د سیمهای برقی خانگی قابل حمل صافیهای هوا اتاقی
AC-1- AHAM
ANSI/AHAM 1988
تجهیزات فیلتر هوای صنعتی و تجاری
ARI
ARI 85093-
تجهیزات فیلتر هوای ساختمانهای مسکونی
ARI
ARI 68093-
تجهیزات و ماشینآالت کشاورزی – کیفیت هوای محیط بخش :1تعاریف ،روشهای آزمایش و حفظ ایمنی
ASAE
ASAE S5251998-1.1-
بخش :2فیلترهای شیمیایی بخار – اساس کار و معیار کارکر د
ASAE
ASAE S5251998-2-
روشهای ثقلی و نقطهای برای آزمایش صافیهای هوای مور د استفاده در تهویه عمومی و تخلیه ذرات
52.1- ASHRAE
روش آزمایش صافیهای هوای تهویه عمومی از نظر بازده انتقال نسبت به اندازه ذرات
52.2- ASHRAE
ANSI/ASHRAE 1992 ANSI/ASHRAE 1999
روش آزمایش شعله سدیم برای صافیهای هوا
BSI
BS 3928:1969
فیلترهای هوای مخصوص برای تهویه عمومی – الزامات ،روش آزمایش و کاربر د
BSI
BS EN 779:1993
صافیهای هوای الکترواستاتیک ()2000
UL
ANSI/UL 867
واحدهای پربازده و مخصوص فیلتر هوا ()1996
UL
UL 586
آزمایش عملکر د واحدهای فیلتر هوا
UL
ANSI/UL 900
ACCA
ACCA Manual CS
AIR
ANSI/ARI 430-99
واحدهای تهویه کاربردهای تجاری سیستمها و تجهیزات ،ویرایش اول مطبوع واحدهای هواساز مرکزی گرمکنهای صنعتی هوای مستقیم بدون گردش گازسوز
مهکوه تهویه
تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
Tel: 88879605
فیلترهای هوا
AMCA
AMCA 22091-
ANSI/ASHRAE
ارزیابی عملکر د تجهی��زات تهویه مکانیکی مور د اس��تفاده در ساختمانهایمسکونی توزیع هوا
NSF
ANSI/NSF 371992-
ANSI Z83.4-1999/CSA- CSA 3.7-M99 تلفن10( :خط) 66903533
23-22
تهویه مطبوع در وسایل نقلیه
امروزه کنترل شرایط داخلی خودروها معموال با استفاده از یک واحد هواساز که در داخل اتاقک وس�یله نقلیه تعبیه ش�ده اس�ت انجام میگیرد .در خودروهای بزرگ ،کامیونها و ماش�ینهای اسپرت بسته بنا به ضرورت گاهی دو واحد هواساز به کار گرفته میشود. واحده�ای هواس�از یادش�ده معموال به منظ�ور گرمای�ش ،برفکزدای�ی ،تهویه ،س�رمایش و رطوبتگی�ری (تهویه مطبوع) مورد بهرهبرداری قرار میگیرند .این واحدها از کمپرس�ور چرخه بخار ،کندانس�ور و شیر انبساط تشکیل ش دهاند .سیستمهای HVACمورد استفاده در وسایل نقلیه خو د به سه زیر مجموعه سیستمهای هواساز ،گرمایش و سرمایش تقسیمبندی میشوند. ام�روزه تمام�ی خودروهای س�واری ک�ه در ایاالت متحده به فروش میرس�ند بای�د با الزامات برفکزدایی فدرال همخوانی داشته باشند. بنابر الزامات یادش�ده ،تمامی خودروهایی که از این پس به بازار عرضه میش�ون د حداقل باید مجهز به سیس�تمهای تهویه و گرمکن باش�ند .الزم به ذکر اس�ت که اکثر خودروهای فروخته ش�ده در ایاالت متحده عالوه بر سیس�تم تهویه و گرمکن مجهز به سیس�تم تهویه مطبوع نیز هستند.
عوامل طراحی
مالحظات کل��ی که بای د در طراحی سیستمهای تهویه مطبوع مور د استفاده در وس��ایل نقلیه رعایت ش��و د مواردی از قبی��ل دما و رطوبت محیط ،ش��رایط کارک��ر د تجهیزات ،وضعیت آالین دههای محیطی ،پارامتره��ای فیزیکی ،قابلیت دوام ،مص��رف ب��رق ،ظرفی��ت برودتی، ظرفیت خ��ودرو ،نف��وذ تدریجی هوا به داخل وس��یله نقلیه ،عایقکاری ،تاثیرات خورش��یدی ،الگوی مصرف سوخت در وسیله نقلیه ،س��روصدا و ارتعاش ایجا د شده را در بر میگیرد. در ادامه این مت��ن به ذکر جزيیات مربوط به هر یک از عوامل طراحی فوق خواهیم پرداخت. راهنمای کامل نرمافزار
عوامل موثر بر بار سرمایشی تعدا د سرنشینان خودرو
در خودروهای س��واری نسبت تعدا د سرنش��ینان به واح د حجم خودرو نسبتا باالست .بنابراین دستگاه تهویه مطبوع (و اواپراتورها و کندانسورهای کمکی) که در این موار د مور د استفاده قرار میگیر د بای د قابلیت ب��رآورده نمودن الزامات مربوطه را داشته باشد.
نفوذ تدریجی هوای محیط به داخل وسیلهنقلیه
مس��الهای که بای د ب��دان توجه نمو د این است که بهطور کلی وسایل نقلیه نیز همانن د ساختمانها بهطور کامل آببندی نش�� دهان د و امکان نفوذ ه��وای محیط به
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
داخل آنها وجو د دارد .شدت نفوذ هوا به داخل وسیله نقلیه به سرعت نسبی خودرو و با د بستگی دارد .با توجه به اینکه وسایل نقلیه خو د در حال حرکت هستند ،بنابراین برخالف ساختمانها این سرعت نسبی با د است که در محاسبات اهمیت دارد .موتور ماشین نیز خو د تولیدکننده گازهایی غیر از هوا است که این مساله نیز بای د در طراحی سیس��تم HVACوس��یله نقلیه در نظر گرفته شود. آببندی بدنه و دریچههای اطمینان بدن��ه بخش دیگ��ری از مراح��ل طراحی سیس��تمهای تهویه مطبوع وسایل نقلیه به شمار میرود .در اغلب موار د به منظور جلوگیری از ورو د گر د و غبار ،س��روصدا و کنترل جریان هوا در داخل وس��یله نقلیه
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
آببندی مناسب از اهمیت باالیی برخوردار است.
عایقکاری
تاثیراتخورشیدی
تاب��ش خورش��ی د از س��ه جنب��ه بار سرمایش��ی خودروها را تح��ت تاثیر قرار یدهد: م تاثیرعمودی
حداکثر شدت تابش خورشی د در حالت عمودی در هنگام صبح اتفاق میافتد .در صبحگاه بهره گرمای خورشی د به دلیل وار د شدن پرتوهای تابشی خورشی د به صورت عمو د بر س��طح شیش��ه خودرو به داخل، بخش عمده بار سرمایشی خودرو را به خو د یدهد. اختصاص م
مهکوه تهویه
ش��دت تابش افق��ی و انع��کاس نور خورشی د از حالت عمودی کمتر است ،ولی در این وضعیت نیز سطح شیشه به اندازه کافی بزرگ است تا مالحظات مربوطه را تحت تاثیر قرار دهد. گرمایشسطحی
دمای سطح تابعی از انرژی خورشیدی جذب ش��ده ،دمای داخل ،دمای محیط و سرعت حرکت خودرو است.
رطوبت و دمای محیط
در طراحی سیستمهای تهویه مطبوع وس��ایل نقلیه محدوده دمای محیط بای د به دقت م��ور د توجه قرار گی��رد .به طور کلی گرمکنهای وس��ایل نقلیه برای کار در مح��دوده دمای��ی -40ت��ا 21درجه س��انتیگرا د طراحی و س��اخته ش دهاند. سیستمهای تهویه مطبوع نیز برای کار در محدوده دمایی 4تا 45درجه سانتیگرا د طراحی و ساخته ش دهاند ،هرچن د که گاهی اوقات بسته به شرایط دمای محیط از 52 درجه س��انتیگرا د نیز فراتر م��یرود .بار موجو د بر سیستم تهویه مطبوع نیز تابعی از رطوبت محیط اس��ت .در اکثر ش��رایط آزمایش مق��دار این بار نهان در حدو د 30 درص د بار کل اس��ت .تاکن��ون هیچ اتفاق نظری بین سازندگان سیستمهای تهویه مطبوع در مور د نقطه طراحی سیستمهای تهویه مطبوع به وجو د نیامده است .نقطه طراحی که به صورت متداول توسط اکثر تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
Tel: 88879605
در وس��ایل نقلیه به دلیل هزینههای هنگفت��ی ک��ه در تولی د انب��وه خودروها برای س��ازندگان به همراه دار د به ندرت از عایقهای حرارتی اس��تفاده میشو د و تنها به عایق��کاری صوتی خودروها اکتفا میش��ود .در نظر گرفتن یک داش��بور د اضافی و عایق��کاری حرارتی کف خودرو کمک زی��ادی به کاهش بار سرمایش��ی میکن��د .در خودروه��ا مقادی��ر متداول حداکث��ر دما برای بخ��ش فوقانی اتاقک اگ��زوز و دودگیر 93درجه س��انتیگراد، ب��رای س��ایر بخشهای ک��ف 50درجه سانتیگراد ،برای داشبور د و محور یاتاقان 63درجه سانتیگرا د و برای سقف و بدنه 43درجه سانتیگرا د است.
تابش افقی و انعکاس نور
سازندگان مور د اس��تفاده قرار میگیر د از دم��ای 32درجه س��انتیگرا د و رطوبت نس��بی 90درص د آغاز میش��و د و هرچه دمای طراحی باالتر میرود ،رطوبت نسبی نیز به همان نسبت کاهش مییابد. از آنجای��ی که امروزه سیس��تمهای تهویه مطبوع بخش جداییناپذیری از یک وسیله نقلیه به شمار میروند ،گرمای تولی د شده توسط موتور نیز بای د در طراحی این سیستمها مور د مالحظه قرار گیرد .باالترین دم��ای طراحی برای تجهی��زات و اجزای داخلی خودرو معم��وال مربوط به مواقعی است که خودرو بدون سرنشین بوده و برای مدتی در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار گرفته اس��ت .ب��رای مثال ،دم��ای داخل خودرو در حالت بدون سرنش��ین و پس از قرارگیری در تابش مستقیم نور خورشی د در صحرای جنوب غرب��ی ایاالت متحده ب��ه 70درجه س��انتیگرا د نیز میرس��د. کاهش دمای داخلی خودرو و رساندن آن ب��ه یک محدوده قابل قبول پس از چنین ش��رایطی معموال یکی از اهدافی است که اکثر سازندگان سیستمهای تهویه مطبوع خودروها آن را دنبال میکنند.
محیطکارکر دتجهیزات
قطعات و تجهیزاتی که در زیر کاپوت خودرو ق��رار میگیرن د اغل��ب در معرض دماهای بسیار باالیی قرار میگیرند .حداكثر دمای این دسته از تجهیزات گاهی به 120 درجه سانتیگرا د نیز میرسد .رون د طراحی
تلفن10( :خط) 66903533
25-24
ت خودروهای جدی د رو به س��وی س��اخ خودروهایی با مصرف سوخت کمتر دارد، از این رو فضایی خالی زیر کاپوت خودروها روز به روز فش��ر دهتر و کوچکتر میشود. بنابراین فشردگی تجهیزات مختلف موتور در یک فضای کوچک موجب میش��و د تا بس��یاری از تجهیزات مذک��ور در معرض دماهایی همس��ان با دم��ای تجهیزات و اجزای سیستم تخلیه قرار گیرند .عالوه بر موار د فوق ،گرمای تولی د شده توسط موتور خ��ودرو را نیز بای د به بارهای سرمایش��ی که سیس��تم تهویه مطب��وع بای د خنثی کن د افزود .هنگامی ک��ه خودرو درجا کار میکند ،گرمای تولی د ش��ده توسط موتور موجب میش��و د تا دمای هوای ورودی به داخل خودرو 6تا 14کلوین افزایش یابد. در مواقع��ی که خودرو درجا کار میکن د و ه��وای خروجی از محفظ��ه موتور جریان هوای عبوری از کندانسور را تحت تاثیر قرار یده د نیز تاثیر مشابهی را شاه د هستیم. م دمای هوا در بخشهای مختلف کندانسور وسیله نقلیه در حین کارکر د سیستم در با د موافق و دمای محیط 38درجه سانتیگرا د برابر با 70درجه سانتیگرا د است.
دههای موجو د در هوا و تهویه آالین
آالین دهه��ای متداول موج��و د در هوا ش��امل باکتریها ،دو د و گازه��ای تولی د شده توسط وسایل نقلیه و عوامل خورنده میش��ود .بنابرای��ن انتخ��اب م��وا د برای درزگیرها و مب دلهای حرارتی بای د با توجه به چنین مواردی انجام گیرد. اخیرا به منظور ارتقای کیفیت هوای داخ��ل خودروها بهکارگی��ری فیلترهای کربنی و فیلترهای ذرات معلق توسعه پیدا کرده اس��ت .الزاماتی که در سیستمهای هواساز وسایل نقلیه در نظر گرفته میشو د در اکثر موار د از الزامات تهویه هواسازهای س��اختمانها نیز پا را فرات��ر میگذارد .با وجو د آنکه کنترل تمام و کمال سیستم HVACوس��یله نقلیه در اختی��ار راننده اس��ت ،این امکان نیز وج��و د دار د تا بنا به خواس��ت راننده جریان هوای داخل اتاق خودرو در مواقع مور د نظر (برای مثال در راهنمای کامل نرمافزار
روزهای سر د و اوایل صبح) به صفر کاهش یابد.
مصرف ب�رق و در دس�ترس بودن تجهیزات
بسیاری از جنبههای عملکردی وسایل نقلیه تاثیر چش��مگیری بر سیستمهای HVACم��ور د اس��تفاده در آنها بر جای خواهن د گذاش��ت .در خودروهای امروزی سیس��تمهای برقی زیادی مور د استفاده میگیرن��د .از ای��ن رو تامین ب��رق مور د نیاز برای به کار انداختن این سیس��تمها سازندگان خودروها را بر آن داشته است تا ضمن حفظ و یا حتا کاهش مصرف سوخت خودرو به دنبال دس��تیابی به بازده باال و کاهش برق مصرفی این سیستمها باشند. در برخی از وس��ایل نقلیه ،مقدار برق مصرفی خودرو تحت کنترل قرار میگیر د و در ص��ورت لزوم مق��دار آن کاهش داده میشود .جرم تجهیزات HVACنیز یکی دیگ��ر از فاکتورهایی اس��ت که به منظور حفظ مصرف سوخت و مشخصات حرکتی خودرو بای د به دقت کنترل ش��ود .محرک کمپرسور این سیستمها نیز همان موتور وسیله نقلیه است .هنگامی که خودرو در حال حرکت اس��ت ،نیاز به شتاب دادن به ج��رم دوار میللنگ و پم��پ کردن مبر د سیستم HVACمیتوان د گشتاور موتور را به دو برابر افزایش دهد .این افزایش ناگهانی نبای د برای راننده محسوس باش د و کنترل آن توسط تنظیم دقیق کنترلکنن دههای موتور انجام میگیرد .کمپرسورهای مور د استفاده در وسایل نقلیه بای د قابلیت آن را
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
داشته باشن د تا سرمایش موردنیاز خودرو را صرفنظر از الزامات بار موجو د در هنگام تغییر س��رعت کمپرسور با شرایط وسیله نقلیه تامین نماید .سرعت موتور خودروها معموال بین 8.3تا 100دور بر ثانیه متغیر است.
پارامترهای فیزیکی ،قابلیت دوام و دسترسی
قابلی��ت دوام سیس��تمهای HVAC
خودروه��ا از جمل��ه مس��ائلی اس��ت که اهمیت بسیار باالیی دارد .ساعات کارکر د این سیستمها نس��بت به ساعات کارکر د سیس��تمهای HVACاماکن مسکونی و تجاری بس��یار کمتر است .از سوی دیگر، سیس��تمهای HVACوس��ایل نقلیه در مع��رض ش��وک ،ارتعاش��ات ،خوردگی و شرایط دش��واری قرار دارن د و ساختار آنها بای د به گونهای باش د که منجر به خرابی و از کار افتادن آنها نشود. مدتزمانمتداولکارکر دسیستمهای HVACخودروه��ا معم��وال در ح��دو د 260,000کیلومتر با سرعت 65کیلومتر بر ساعت اس��ت که معادل 4000ساعت کارکر د سیستم خواه د بود .در سیستمهای HVACخودروه��ا با پارامترهای فیزیکی منحصر ب��ه فردی مانن د حرک��ت موتور، مجاورت با تجهیزاتی که محیط نامساعدی را برای تجهیزات ایجا د میکنن د س��روکار داریم .الزامات قابلیت دوام این سیستمها به کلی با سیستمهای HVACمور د استفاده در ساختمانها متفاوت است .موتور خودرو به دلیل داشتن اینرسی حرکتهای عقب
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
مهکوه تهویه
سروصدا و ارتعاشات
سیستمکنترلدمایوسایلنقلیهنبای د صدای ناخوشایندی تولی د کند .در حداکثر شرایط کاری سرمایشی و گرمایشی افزایش جزيی سروصدای تولیدی توسط سیستم قابل قبول است .به طور کلی سیست م تهویه مطبوع خودرو بای د به گونهای طراحی شده باش د که حفظ ش��رایط آسایش در داخل خودرو در سرعتهای پایینتر دمنده نیز با میزان سروصدای قابل قبولی قابل دستیابی باشد .ارتعاشات ناشی از کارکر د کمپرسور، جریان گاز در داخل سیس��تم ،لرزشهای ناشی از کارکر د موتور دمنده و سروصدای تولی د شده توسط آنها بای د حداقل مقدار ممکن را داش��ته باش��د .اغلب به منظور کاهش سروصدای ایجا د شده در سیستم از صداگیره��ای مکش و دهش اس��تفاده میشود .سروصدای ناشی از کارکر د تسمه، ارتعاشاتپیچشیموتوروکارکر دکمپرسور همگی بای د به صورت جداگانه مور د توجه قرار گیرد .سازندگان خودرو هر یک الزامات و روشه��ای مخصوص به خ��و د را به کار تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
د سیس�تمهای زیر مجموع�ه واح هواساز
واحدهای هواس��از مور د اس��تفاده در وسایل نقلیه که اغلب به آن مدول تهویه مطب��وع ( )ACMگفته میش��ود ،وظیفه تامین هوای موردنیاز برای اتاق سرنشینان را بر عهده دارند. واحدهای هواساز یادشده از بخشهایی مانن د هسته گرمکن ،هسته اواپراتور ،موتور دمنده ،کنترل توزیع ه��وا ،کنترل هوای فشرده،دریچههایبدنهوکنترلکنن دههای درجه حرارت تشکیل ش��ده است .عالوه ب��ر مدول تهوی��ه مطب��وع بخشهایی از قبی��ل اتاقک فش��ار ورودی ه��وا ،کانال توزیع ،دریچههای خروجی و دریچههای رهاشونده بدنه از جمله زیر مجموعههای واح د هواس��از خودرو به ش��مار میروند. هس��ته اواپراتور بخش��ی از سیستمهای زیر مجموعه هواس��از و سرمایش به شمار طدهنده بین این میرو د و در واق��ع ارتبا ن نیز دو قس��مت اس��ت .هس��ته گرمک طدهنده سیس��تمهای زیر مجموعه ارتبا سیستم گرمایشی به شمارمیرود. عملکر د سیس��تم هواساز یک وسیله نقلیه به بیان ساده بدین صورت است که ش��یر ورودی هوا ،هوای موجو د در داخل و خ��ارج کابین خودرو را به س��مت بادزن هدایت میکند .سپس بادزن هوا را از میان اواپراتور و ش��یر دما پمپ میکن د و بدین ترتیب هوا با عبور از میان و اطراف هسته گرمکن به دمای موردنظر میرسد .سپس این هوای گرم به مدول توزیع ارسال شده تلفن10( :خط) 66903533
Tel: 88879605
و جلویی را نس��بت به س��ایر بخشهای یده د ک��ه به آن لرزش موتور آن انجام م گفته میشود .این حرکتهای عقب و جلو ممکن است به اندازه 13میلیمتر باشد. در مواقع��ی ک��ه طول مرک��ز دوران در نظر گرفته ش��ده باش��د ،حرکتهای دورانی کمپرس��ور در هنگام شتابگیری خودرو میتوان د بیش از 19میلیمتر و در هن��گام ترمز گرفتن بیش از 13میلیمتر باش��د .عالوه بر آن ،ض��رورت حفظ تاثیر ضربهگیری ت��ا 8کیلومتر بر س��اعت به فاصله آزا د بیشتر و مقاومت باالتری منتهی میشود .همچنین تجهیزات مور د استفاده در وس��یله نقلیه معم��وال در معرض انواع مختلفی از موا د شیمیایی مانن د موا د نمکی، روغن ،س��یاالت آبی و خنککننده موتور قرار گیرد. در خودروه��ای امروزی اس��تفاده از اج��زای الکتریکی و الکترونیکی و افزایش قابليته��ا و امکانات خورو به س��رعت در حال گسترش است .این رون د مستلزم آن است که از یک طرف ارسال سیگنالهای الکتریکی از این تجهیزات محدو د شو د و از س��وی دیگر اطمینان حاصل ش��و د که تمام��ی این تجهی��زات در مواقعی که در معرض ش��رایط محیطی گوناگ��ون قرار میگیرن د نیز بهخوبی کار میکنند .از این رو ،امروزه الزامات سازندگان برای سازگاری الکترومغناطیسی فرکانسهای رادیویی و تجهیزات ارتباطی به شدت سختگیرانه است. سیمکش��ی ،خطوط مبرد ،لولههای خرطومی ،خطوط خال و ...بای د در مقابل
گرمای تخلی��ه چندراه��ه و لبههای تیز ورقهای فلزی محافظت ش��وند .اجزایی مانن دکالهکهایفیلترروغن،کالهکهای فیلتر جعبه فرمان و لوله اندازهگیری سطح روغن که بای د به صورت دورهای سرویس شون د بای د در مکانی تعبیه شده باشن د که به راحتی در دسترس باشند .سیستم تهویه مطبوع بای د در محلی نصب شو د که برای تعمیر یا سرویس بخشهای خودرو نیازی به جابهجایی آن وجو د نداشته نباشد.
میگیرند.هرچن دکهپیشبینیسروصدای تولی د ش��ده در خ��ودرو از طریق آزمایش تجهیزات امکانناپذیر است ،کاهش انرژی ارتعاشی و صوتی در منبع تولی د سروصدا (با فرض ثابت ماندن فرکانس آن) یکی از روشهایی است که سروصدای تولی د شده در خودرو را به میزان چشمگیری کاهش یدهد .بنابراین اکثر سازندگان خودرو در م سطح جهان همواره به دنبال کاهش هرچه بیشتر سروصدای تولیدی در خودروهای ساخت خو د هستند.
27-26
و در آنجا به س��مت خروجیهای گرمکن، تهویه یا برفکزدایی هدایت میش��ود .در نهایت هوای داخل کابین مج ددا به گردش درمیآی د و ی��ا از طریق دریچههای تعبیه ش��ده ب��ر روی بدنه از اتاق خ��ودرو خارج میش��ود .مدول تهویه مطبوع خودروهای مختلف معموال تفاوتهای زیادی با یکدیگر دارند .عم دهترین دلیل تف��اوت میان این سیستمها به چگونگی تنظیم دمای تخلیه هوا از طریق کنترل جریان ماده خنککننده و تفکیک مدول تهویه مطبوع به دو یا چن د زیر مجموعه جهت بهبو د کارایی سیستم در وسیله نقلیه بر میگر دد.
روشهای توزیع هوا
امروزه در اکثر وسایل نقلیه برای توزیع هوا از سه روش گرمکن ،برفکزدایی و تهویه مطبوع استفاده میشود .در خودروهایی که مجهز به سیستم تهویه مطبوع نیستن د از دریچه تهویه استفاده میشود .روشهای ترکیب��ی تهویه که در خودروه��ای مور د استفاده قرار میگیر د نیز شامل تهویه دو وضعیتی ،تهویه ترکیبی و تهویه محیطی میشود.
وضعیتگرمایشی
وضعیت گرمایش��ی به منظور تامین گرمایش موردنیاز برای سرنشینان خودرو در نظر گرفته ش��ده است .حداکثر مقدار مت��داول جری��ان هوای گرمک��ن در یک خودروی معمولی بی��ن 60تا 95لیتر بر ثانیه است .هوای گرمکن معموال در بخش زیرین و جلوی خ��ودرو ،زیر صندلیهای جلو و بخش فوقانی عق��ب خودرو توزیع راهنمای کامل نرمافزار
میش��ود .توزیع هوا در نزدیکی کف اتاق خودرو نیز موجب میش��و د تا هوایی که سرنشینان تنفس میکنن د کمی خنکتر از هوای س��ایر بخشه��ای داخل خودرو باش�� د و بدین ترتیب شرایط مطبوعتری برای سرنش��ینان خودرو فراهم میشود. از آنجایی که دمای هوای رفت به نس��بت باالست ارسال مستقیم هوای گرم به سمت سرنشینان چندان خوشاین د نیست .هوای گرمکن از طریق نشتیهای موجو د در بدنه خودرو به خارج تخلیه میشود. گرمکن خودرو موجب میشو د تا هوای داخل وس��یله نقلیه از دمای نقطه شبنم هوای محیط و هوای مجاور شیشه خودرو گرمتر شود .در اکثر وسایل نقلیه به منظور ممانعت از تقطیر بخار آب موجو د در بازدم سرنشینان و یا رطوبت موجو د در هوا ،هوای خارجی را تنها در مواردی به داخل خودرو میکشن د که سیستم در وضعیت گرمایشی قرار دار د و از به گردش درآمدن مج د د هوا در داخل کابین خودرو جلوگیری به عمل میآورند .با ای��ن وجو د برخی از خودروها به گونهای طراحی ش�� دهان د که سیس��تم گرمایش ،هوای موجو د در کابین خودرو را مج ددا به گردش در میآور د و بدین ترتیب هزینه باالی سیستمهای راهانداز برقی یا سیستمهای مکش نیز کاهش مییابد. در اکث��ر وس��ایل نقلی��ه در وضعیت گرمایش��ی به منظور مجزاس��ازی شیشه جل��وی خ��ودرو از محیط داخ��ل از یک سیس��تم هواگیری کوچک (معموال 7تا 12درص د از جریان هوای کل) اس��تفاده میکنند .در صورتی که این سیس��تم به
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
درستی طراحی و س��اخته شده باش د در اکثر ش��رایط مانع بخار کردن شیشه جلو و کاهش دی د راننده میشود.
وضعیتبرفکزدایی
وضعی��ت برفکزدای��ی ب��رای از بین بردن برفک و مه شیش��ه جل��وی خودرو اس��تفاده میش��ود .در اکثر سیستمهای برفکزدایی خودروه��ای امروزی حداکثر جری��ان هوای بین 70تا 95لیتر بر ثانیه اس��ت .الزامات وضعی��ت برفکزدایی در استاندار د 103ایمنی وسایل نقلیه موتوری ( )FMVSSموجو د است .در این استاندارد، قسمتهایی از شیشه جلوی خودرو برای حفظ دی د راننده در نظر گرفته شده و یک چهارچوب زمانی به گونهای تعریف ش��ده که سیستم برفکزدایی بای د قادر باش د در سختترین شرایط کارکر د خودرو الزامات مربوطه را برآورده نماید. امروزه اکث��ر خودروها در پنجرههای کن��اری مجهز به مهگیر هس��تند ،بدین صورت که بخشی کوچکی از هوای گرم و یا هوای با نقطه شبنم کاهش یافته به منظور از بین بردن مه و بخار شیشههای کناری به س��مت پنجرههای کناری جلو هدایت میش��ود .برفکزدایی پنجرههای پش��ت معموال با اس��تفاده از سیمهای گرمایشی تعبیه شده در داخل شیشه انجام میگیرد. در اکث��ر خودروهای جدی د در مواقعی که سیستم گرمایشی خودرو در حال کار است به منظور جلوگیری از بخار کردن شیشه جلو از گردش مج د د هوا در داخل خودرو جلوگیری به عمل میآید .عالوه بر آن در
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
وضعیت تهویه مطبوع یا وضعیت گرمایشصفحهای
وضعیت تهویه مطبوع ب��رای تامین س��رمایش و تهویه موردنیاز سرنش��ینان خودرو در نظر گرفته ش��ده اس��ت .مقدار متداول جریان هوا برای این وضعیت بین 95ت��ا 140لیت��ر بر ثانیه اس��ت .در این وضعیت به دلیل پایینت��ر بودن اختالف دما جریان هوا به ش��یوهای توزیع میشو د که در صورت تمایل امکان ارسال مستقیم هوا به سمت سرنش��ینان نیز وجو د دارد. همانطورک��ه در بخ��ش ضرایب طراحی مور د بحث ق��رار گرف��ت ،در مواقعی که جریان حرارتی و دمای اولیه داخل کابین خ��ودرو در هنگام راهاندازی باالتر باش��د، اغلب الزم اس��ت تا سیستم تهویه مطبوع قابلیت س��رمایش نقطهای را نیز داش��ته باش د تا بدین ترتیب پیش از کاهش دمای کل کابین ،جریان هوای سر د مستقیما به سمت سرنشینان هدایت شود. بنا به دالیل یادش��ده ،در نظر گرفتن قابلیت هدایت مستقیم جریان هوای سر د
مهکوه تهویه
تهویه دو وضعیتی
متداولتری��ن روش تهوی��ه در حالت ترکیبی تهویه دو وضعیتی است .تهویه دو وضعیتی برای مواقعی در نظر گرفته شده اس��ت که خودرو در دماهای متوسط کار میکن د و بار گرمایشی خورشی د باالست. در این سیس��تم هوا از طریق دریچههای خروجیهای تعبیه شده در پایین و جلوی کابین خودرو به داخل اتاق خودرو هدایت میش��ود .به طور معمول دمای هوایی که از دریچههای جلو به داخل کابین ارس��ال میشو د در حدو د 3تا 14کلوین از هوایی که از خروجیهای پایینی به داخل خودرو هدایت میشو د سردتر اس��ت .این شیوه تهویه برای تامین سرمایش بخشهایی از داخل کابین که در معرض تابش مستقیم خورشی د قرار دارن د و تامین گرمایش برای بخشهای��ی که در معرض نور خورش��ی د نیستن د در نظر گرفته شده است.
تهویهترکیبی
تهویهترکیبیپسازتهویهدو وضعیتی متداولترین روش تهویه دوگانه به شمار میرود .این روش تهویه به عنوان ترکیبی از دو وضعیت گرمکن و برفکزدایی در نظر تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
Tel: 88879605
بسیاری از وسایل نقلیه امروزی در صورتی که دمای محیط باالت��ر از مقدار حدی از پیش تعیین ش��ده (معم��وال در حدو د 4 درجه س��انتیگراد) باشد ،سیستم تهویه مطبوع به صورت خودکار به کار میافتد. این قابلیت عالوه بر امکانات مضاعفی که در یده د موجب کاهش اختیار راننده قرار م دمای نقطه شبنم هوای خروجی از مدول تهویه مطبوع میشو د و بدین ترتیب قابلیت یدهد. اطمینان سیستم را افزایش م
به س��مت سرنش��ینان از اهمیت باالیی برخوردار اس��ت .سیس��تم تهویه مطبوع خودروه��ا معموال ب��ه گون��های طراحی میش��و د که ظرفیت کاف��ی برای کاهش س��ریع دمای داخل کابین را داشته باشد. دریچههای خروجی هوای سیستم تهویه مطبوع بای د قابلیت تنظیم و تغییر وضعیت را داشته باشند.
گرفته شده است .این وضعیت برای مواقعی است که برای تمیز نگه داشتن شیشه جلو و ممانعت از بخار کردن آن گرمای بیشتری مورد نیاز است و در عین حال برفکزدایی کامل نیز موردنیاز نیست. یکی از شرایط متداولی که از وضعیت تهویه ترکیبی اس��تفاده میشو د مواقعی است که در هنگام بارش برف در ترافیک خیابان هستیم .اساس کار سیستم تهویه در ای��ن وضعیت بدین صورت اس��ت که جریان هوای اضافی که به سمت به شیشه جلو هدایت میش��و د میدان دی د راننده را تمیز میکن د و در عین حال جریان کافی برای گرم نگه داش��تن سرنشینان را نیز از دریچههای پایینی تامین میکند.
تهویهمحیطی
وضعی��ت تهویه محیطی که اخیرا در خودروها در نظر گرفته ش��ده است برای شرایط آب و هوایی معتدل مناسب است. روش تهوی��ه محیطی برای تامین جریان هوای کلی نس��بتا ب��اال در داخل کابین، بدون اس��تفاده از سرعتهای باالی هوای محلی در وضعیتهای دیگر در نظر گرفته شده است .به طور معمول خودروهایی که قابیل��ت بهکارگیری تهویه محیطی را دارا هستند ،به دریچههای اضافی خروجی هوا نیز تجهیز ش�� دهان د که جریان هوای این دریچهها مس��تقیما به سمت سرنشینان نیست .متداولترین س��اختاری که برای تامین هوا در راستای سقف مور د استفاده بهکارگیری خروجیهای میانی داش��بور د خودرو است. تلفن10( :خط) 66903533
29-28
توزیع هوای گرم از طریق سقف بازبینی یک هنر فراموش شده
پایانههای حجم هوا متغیر ( ،)VAVدر پاسخ به یک سیگنال کنترل از یک ترموستات یا حسگر اتاق ،حجم مش�خصي هواي مطبوع را در اختيار فضا قرار ميدهد .این هوا ممکن اس�ت با یک کویل گرمایشمجدد ،هوای پلنوم یا هردوی آنها متعادل شود .روش و انتخاب شاخصها برای ای�ن گرمایش مجدد ،موجب بروز بیش�ترین پیچیدگیها و پرس�شها در انتخاب و مش�خص ک�ردن پایانههای VAVميش�ود .ب�رای اجتناب از مش�کالت ،انتخاب ش�اخصهای طراحی گرمایشمج�دد نیازمن�د درک محدودیتهای کویل گرمایشمج�دد (آب گرم یا برقی) و روش توزیع هوا است.
هنگامی ک��ه ای��ن س��امانهها برای اولین ب��ار در اواخر دههی 1970طراحی و نص��ب ش��دند ،چن�� د س��ازنده بهطور گستر دهای ویژگیهای الزم برای افزایش بازده گرمایش باالسری را بررسی کردند. نتایج همهی مطالعات مش��ابه بو د و یک توصی��هی م��ور د توافق هم��ه در کتاب ASHRAE Fundamentals Handbook ویرایش س��ال ،1979ضمیمه شد .از آن زم��ان تا کن��ون ،این توصی��ه در همهی ویرایشها به چشم میخورد( .در ویرایش ،2005بخ��ش ،33صفح��هی 33.17 آمده اس��ت« :تمام محققان دریافتن د که در دماه��ای خروج��ی باال [بی��ش از 15 درجهی فارنهایت باالتر از دمای محیط]، میزان عملکرد ،کمتر از ح د بهینه است .... در شرایط بارهای گرمایشی ،دمای هوای تغذیه بای د محدو د شو د تا از الیهالیه شدن حرارتی بیش از اندازه جلوگیری ش��ود». متاسفانه ،گفتگو با مهندسان طراح نشان دا د که بیشتر سامانهها در آمریکا بر اساس دم��ای خروج��ی بی��ش از 100درجهی فارنهایت ( 38درجهی سانتیگراد) طراحی راهنمای کامل نرمافزار
ش دهاند .شکل ( ،)1یک کاربر د نادرست را یدهد .هوا در دمای حدو د 100 نش��ان م درجهی فارنهایت ( 38درجهی سانتیگراد) در فضای اتاق تخلیه میشو د ولی هیچگاه به جریان هوای سردی که از پنجره رو به پایین حرکت میکند ،نمیرسد. در این وضعیت ،ه��وای تهویه اغلب از طریق پلنوم س��قفی به مسیر برگشت نبُ��ر زده و هرگ��ز به اف��را د حاضر در میا اتاق نمیرسد .در این هنگام ،ممکن است یک س��اعت طول بکش د تا ترموستات به تغییرات بار پاسخ گوید. تخلی��هی هوا در دمای��ی بیش از 15 درجهی فارنهایت ( 8درجهی سانتیگراد) باالتر از دم��ای اتاق به عنوان مثال هواي 90درجه فارنهايت براي اتاق با دماي 75 درجه فارنهايت [ 32درجهی سانتیگرا د در اتاق با هواي 24درجهی سانتیگرا د دمای اتاق]) احتماال موجب میشو د دمای هوا به صورت ناخواسته و به طور چشمگیری الیهالیه ش��ده و موجب ع��دم تطبیق با اس��تاندار د 2004-ANSI/ASHRAE 55 با عنوان «ش��رایط محیط��ی دمایی برای
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
حضور افراد» شود .عالوه بر این ،استاندار د ANSI/ASHRAE 62.1-2004با عنوان «تهوی��ه برای ایجا د کیفیت قابل پذیرش هوای داخل» بهگونهای اصالح شده است تا در صورت عدم پیروی از این قاعده ،در زمان گرمایش از طريق سقف ،مقدار هوای تازه مور د نیاز افزایش یابد( .جدول )1 دلیل آن این است که هوای گرم تمایل دار د در زير سقف باقی بمان د و ممکن است به طور مس��تقیم و بدون مخلوط شدن با نبُر بزند .در هواي اتاق ،به خروجی اتاق میا حقیقت ،با اندازهگیریهایی که با استفاده از اس��تاندار د ANSI/ASHRAE 129- 1997با عنوان «اندازهگیری اثربخش��ی دفعات تعویض هوا» صورت گرفته است، مشاهده شده که اگر اختالف دمای هوای تغذی��ه و اتاق از 15درجهی فارنهایت (8 درجهی سانتیگراد) تجاوز نماید ،مقادیر اثربخش��ی اختالط تا 20درص د (یا کمتر نیز) تنزل خواه د کرد .محاس��بات نشان خواهن د دا د که در بیشتر موارد ،برای تامین بار محیطی طراحی زمستانی معمول در نرخ جریان هوای تغذیهی 5( 1 cfm/ft2
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
مهکوه تهویه
ANSI/ASHRAE/IESNA 90.1-2004
ب��ا عن��وان «اس��تاندارد ان��رژی ب��رای ساختمانها غیر از ساختمانهای مسکونی کمارتفاع» ،گرمایش مج د د هوای سر د به میزان بیش از 30درص د جریان سرمایش طراحی را ممنوع کر دهاند. احتمالاینکهرعایتاینشرطموجب آسایش افرا د حاضر یا مخلوطشدن تهویه در ح د رضایتبخشی شود ،اندک است .در آب و هوای معتدل ،این الزام ممکن است رضایتمندی کامل را تامین نکن د ولی یک تخفیف شناخته شده برای الزامات طراحی به شمار میآید .در آب و هوای سرد ،این شرایط ممکن اس��ت قابلپذیرش نباشد. البته ممنوعیت اس��تاندار د 2004-90.1 فقط شامل گرمایش مج د د هوای پیشتر خنک ش��ده میشود .هنگامی که سامانه در حال��ت صرفهگر ق��رار دارد ،هوا دوباره گرم نمیش��ود .در حقیقت ،ممکن است
Tel: 88879605
لیتر بر ثانیه بر مترمربع) (جریان هوایی که برای اختالط خ��وب هوای تهویه و ایجا د آسایش توصیه میکنیم) تنها به دمای 85 درجهی فارنهایت ( 29درجهی سانتیگراد) نیاز میباش��د .در صورت کاربر د مناسب، هوای تخلیه با اختالف دمای کمتر از 15 درجهی فارنهایت ( 8درجهی سانتیگراد) باالتر از دمای اتاق موجب خواه د ش د که جریان هوای مور د نیاز افزایش یافته ،میزان پرتاب بیش��تر شده و هوای اتاق به خوبی مخلوط شود .ضرورت گرمایش سریع هوا بع د از یک وقفهی شبانه ،الزامات دیگری را یدهد. پیش رو قرار م در این شرایط ،هوا بای د در کوتاهترین زمان ممکن و با حداکثر اختالط و بدون توجه بیش از اندازه به آس��ایش حاضران در اتاق ،گرم ش��ود .ای��ن وضعیت اغلب فدما و ن��رخ جریان هوای نیازمن د اختال زیادی است .ولی هرچه دمای هوا گرمتر باشد ،زمان بیشتری برای گرمکردن اتاق در یک ن��رخ تحویل حرارت معین صرف خواه د شد! دلیل این مساله ،الیهالیه شدن هوای گرم در س��قف اس��ت .برخالف پنداشت هم��گان گرمای��ش صبحگاه��ی ممکن است با دمای هوای کمتر ،سریعتر انجام گی��رد .مهن��دس بای د مطمئن ش��و د که وضعیتهای گرمایش در زمان حضور افرا د و گرمایش صبحگاهی ،با گرمای تناسبی ( )proportionalیا مرحلهای ()staged الکتریکی یا شیرهای تناسبی کویل آب،
در طراحی پوشش داده شده اند .بعضی از آییننامههای انرژی و همچنین استاندار د
این بحث مطرح ش��و د که به دلیل بهبو د عایقکاری دیوارها و شیشههای امروزی، هنگامی که فضاه��ای پیرامونی نیازمن د گرمایش مج د د میباش��ن د س��امانههای اندکی بای د در حالت سرمایش کمپرسور قرار گیرند. در ظاه��ر به نظر میرس�� د گرمایش مج د د هوای اولیهی سر د از نظر استفا دهی بهین��ه از مناب��ع ان��رژی روش��ی بیهوده باش��د .ولی در بس��یاری م��وارد ،این کار الزم و س��ودمن د بوده و میتوان د تا میزان چشمگیری مصرف انرژی را کاهش دهد. این موار د به شرح زیر میباشند: ایجا د آس�ایش در شرایط گوناگونی زیا د بارها:
هنگام��ی که به دلیل ش��رایط آب و هوای��ی و عامل طراحی س��اختمان ،یک واح�� د هواس��از بای د ه��م گرمایش و هم س��رمایش را تامین کند ،گرمایش مج د د اغلب یک راهحل اقتصادی است .از آنجایی
شکل ( )1روش متداول توزيع هواي گرم از طريق سقف
تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
تلفن10( :خط) 66903533
31-30
که گرمایش مج د د فقط در نقاطی محدو د و فقط در بعضی از مواقع استفاده میشود، هزینهی انرژی ب��رای گرمایش مج د د به حداقل میرسد. مکمل برای گرمای محیطی قرنیزی (بیس بورد):
س��امانهی گرمایش قرنیزی میتوان د وس��یلهی گرمایش موثری ب��رای جبران بارهای مورد نياز گرمایش محیطیباشد. بعضی مواق��ع ممکن اس��ت اوج بارهای گرمایش از ظرفیت سامانهی قرنیزی نصب ش��ده فراتر رود .در این مواقع بای د گرمای بيشتري از طريق سقف تامين شود. حفظ حداقل نرخ تهویه:
مزیت یک کویل گرمایش مج د د نصب شده در مناطق پیرامونی ساختمان ،زمانی آشکار میش��و د که حداقل نرخ تهویه از تقاضای سرمایش بیشتر شود .این مساله یده د که مقدار هوای تغذیه زمانی روی م شده به فضا برای ایجا د تهویهی مناسب، از مقدار هوای الزم برای خنثاکردن منابع گرمایی نقطهای بیشتر شود ،مانن د مواقعی که نسبت افرا د حاضر به تجهیزات موجو د (که نیازمن د مقدار ه��وای تهویهی کمی باشند) به سمت افرا د حاضر جابهجا شو د (مانن د سالنهای کنفرانس) .در این موارد، مقدار هوای تهویهی مور د نیاز ممکن است موجب بیش از ح دس��ر د ش��دن منطقه شود. د از د د میتوان مقدار کمی گرمایش مج� سر د شدن زياد جلوگیری کند:
روش جایگزی��ن یعنی کاهش دمای ه��وای تغذیه در هواس��از ممکن اس��ت
فضاهایی به وجو د آور د که در جریانهای هوای حداکثر طراحی نتوانن د خنک شون د و همچنین احتمال دار د رطوبت نسبی هوا را افزایش دهد. کنترل رطوبت:
کنت��رل رطوبت نیز درس��ت مانن د تهویهی مور د نیاز میتوان د با اس��تفاده از کویله��ای گرمایش مج د د بهب��و د یابد. هنگام��ی ک��ه رطوبت نقط��های بیش از ح د باال باش��د ،میتوان هوای خش��کتر و س��ردتری اضاف��ه نمود و س��پس برای جلوگیری از بیش از ح د سر د شدن ،دوباره اندکی آن را گرم كرد.
گرمای آب گرم
بیشترتولیدکنندگانپایانههای«حجم هوا متغیر» یک برنامهی انتخاب کویل آب یدهن�� د و خروجی این گرم پیش��نها د م برنامه اغلب با ظرفیتهای تعیین ش��ده بر اس��اس محاسبات سرانگشتی اختالف دارد .برخالف هواس��ازهای سفارشی ،در کویله��ای جعب��هی حجم ه��وا متغیر، فاصلهی پرهها ،مداربندی و فاصلهی لولهها
شکل ( )2طراحی مناسب توزيع هواي گرم از طريق سقف
راهنمای کامل نرمافزار
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
معموال ثابت است. این بدان معناست که برای یک دبی، تع��دا د ردیفها و نرخ جریان هوای معین برای کویلی با یک اندازهی مشخص ،وجو د خواه د داشت .هنگام انتخاب یک کویل، تنها میتوان یک متغیر مستقل همراه با شاخصهای مختلف برای تعدا د ردیفها، دبی و غیره انتخاب نمود. انتخاب بهترین مسیر تقریبا همیشه نیازمن د گفتوگو با یک مهندس اس��ت. بای د معلوم باش د که کدام مور د ارايه شده در جدول بای د رعایت ش��ود .اگر چه این مور د احتماال Btu/hاس��ت ،اما به دلیل انتخاب پمپ قبل از انتخاب کویل ،اغلب مقدار دبی ( )gpmدر نظر گرفته میشود. ه��ر دو مور د Btu/hو gpmمش��خص شده را نمیتوان با هم برآورده نمود ،مگر این که روش محاسبه بر اساس روشهای تایی د شده که سازن دهی جعبه ارایه میکن د باشد .همان طور که پیشتر صحبت شد، برای توزیع موثر هوا در اتاق ،شرایط هوای خروجی از کویل بای د ثابت باش د به طوری ک��ه حداکثر اختالف دم��ا از 15درجهی
شکل ( )3گزينهاي ديگر براي توزيع هواي گرم از طريق سقف
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
این کار بای د با استفاده از شیرهای سهراهه، مداره��ای ثانویه و س��ایر روشها به غیر از انتخاب کویل ،انج��ام گیرد .در بارهای جزئی که شیر آب خفانیده ()throttled میش��ود ،دم��ای آب خروج��ی از کویل همیشه کمتر از دمای توصیه شده توسط سازندگان این دیگها میباشد. نوع سیال:
نکاتی در مور د کویل آب
ندار ،دمای هوای برای جعبههای ف�� مخل��وط (ترکیب دم��ای ه��وای اولیه و القاشده) به محل کویل بستگی دار د ندار سری: جعبههای ف
از آنجایی که کویل تقریبا همیش��ه در سمت تخلیه قرار داده میشود ،مقدار هوای مخلوط (و دم��ای هوای ورودی به کویل) بر اساس cfmفن میباشد .دمای ه��وای ورودی به کویل بر اس��اس مقدار اولیهی حداقل در یک دما و جریان هوای القایی (که برابر با cfmفن منهای اولیهی حداقل اس��ت) در دمای دیگر محاس��به میشود .در واحدهای جریان سری ،دمای هوای خروج��ی از کوی��ل و دمای هوای خروجی از جعبه مشابه هستند. ندار موازی: جعبههای ف
ندار موازی، در بعض��ی واحدهای ف�� محل کویل ممکن است در ورودی پلنوم باشد ،بنابراین دمای هوای ورودی به کویل همیشه دمای هوای پلنوم است .با این حال
مهکوه تهویه
دمای آب خروجی:
دم��ای آب خروجی از کوی��ل نبای د در انتخاب کویل آب دخالت داده ش��ود. کویله��ای س��رمایش اغلب بر اس��اس فدمای کویل آب انتخاب میشون د اختال که در آن دمای خروجی کنترل میشود. ای��ن روش برای کویله��ای گرمایش در جعبههای حج��م هوا متغیر ک��ه در آن دم��ای تخلیه به ندرت کنترل میش��ود، توصیه نمیش��ود .اثبات ش��ده است که برای جلوگیری از وار د ش��دن «ش��وک» بر دیگه��ای غیر چگالش��ی ،دمای آب برگشتی (ورودی به دیگ) بای د باال باشد.
تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
بار کویل در مقایسه با بار اتاق:
Tel: 88879605
فارنهایت ( 8درجهی سانتیگراد) توصیه شده توسط ASHRAEفراتر نرو د (به غیر از گرمایش صبحگاهی بدون حضور افراد). برای این منظ��ور cfmگرمایش بای د به گونهای تنظیم شو د که Btu/hدلخواه در اتاق در یک دمای تخلیهی هوا که موجب بهبو د اختالط و توزیع هوای اتاق و تهویه میش��ود ،به دست آید .اگر چه انجام این عمل ضروری اس��ت ولی به ندرت انجام میشود.
یدهد .بنابراین اختالط بع د از کویل روی م دمای هوای خروجی از واحد ،مخلوطی از دمای هوای اولیه (معموال در حداقل نرخ جریان هوای اولی��ه) و دمای هوای پلنوم گرم ش��ده توس��ط کویل (در نرخ جریان هوای فن) است. بیشتر واحدهای موازی دارای کویل آب در خروجی هس��تند ،ولی این مساله ممکن است موجب بروز مشکل فشار در هواس��از اولیه شود .هنگامی که کویل در ورودی پلنوم قرار میگیرد ،تنظیمات باالی هوای اولیهی حداقل (برای برآورده کردن حداقل تهویه) ایج��اب میکن د که دمای هوای خروج��ی کوی��ل از 120درجهی فارنهایت ( 49درجهی سانتیگراد) فراتر رفته و به این ترتیب احتمال داغ ش��دن موتور فن زیا د میشو د و این مسئله اجبار میکن د که کویل در سمت خروجی واح د قرار داده شود .
معموال س��ه نوع س��یال گ��رم مور د استفاده قرار میگیرد :آب ،اتیلن گليكول و پروپیلن گليكول .اس��تفاده از گليكول به ط��ور چش��مگیری ،حداق��ل gpm مجاز ب��رای جریان متالط��م را افزایش یدهد .یک برنامهی مناس��ب رایانهای م برای محاس��بات کویل ،ع د د رینولدزی را محاسبه میکن د که برای یک انتخاب قابلپذیرش ،بای د بیشتر از 5000باشد. حفظ این ع�� د د رینولدز احتماال حداقل gpmرا ب��ا افزای��ش درص�� د گليك��ول افزایش خواه د داد. یک کویل آب اغلب بر اس��اس یک Btu/hمش��خص انتخاب میشود .برای این محاس��بات دو نوع بار میتوان د مور د استفاده قرار گیرد .یکی بار کویل است که فدمای بر اساس نرخ جریان هوا و اختال تغذیه نس��بت به تخلیه میباشد .دومی ب��ار اتاق اس��ت که اخت�لاف بین دمای اتاق و دمای تخلیه میباش د و میتوان د از اتالفهای پوسته منهای بارهای داخلی به دس��ت آید .اغلب ،معلوم نیست کدام یک از آنها بای د مش��خص ش��ود .بیشتر نرمافزارها بار Btu/hرا بار کویل در نظر میگیرند.
ی گرمای الکتریک
گرمک��ن الکتریک��ی که در بیش��تر جعبهه��ای حجم هوا متغی��ر تک کاناله نص��ب میش��ود ،لزوم��ا ی��ک گرمکن رتبهبندی ش��ده برای استفاده در کانال اس��ت که در یک واح�� د تککانالهی با طول افزایش یافته نصب میش��ود .این واح د طوالنیتر ،برای توس��عهی جریان تلفن10( :خط) 66903533
33-32
بع د از دمپر و یک جریان هوای به نسبت یکنواخت در مقط��ع المنتهای کویل، تدارک دیده میشود .در جریانهای کم، ی��ک جریان حداقل و یک kWحداکثر بای د در نظر گرفته ش��ود .گرمکن دارای یک کلی د ایمنی است که از درگیرکردن ی که حداقل فشار در کانال گرمکن تا زمان ردیابی شو د جلوگیری میکند. معم��وال ای��ن یک فش��ار س��رعتی ( )velocity pressureاست ،با وجو د این گاهی اوقات در عمل به حسگر فشار کل تبدیل میش��ود .در جریانهای کم، ممکن است فش��ار کل درون واح د برای فعال کردن کنتاکت��ور در کلی د جریان، کافی نباش��د .این وضعیت ممکن است به دلی��ل محل حس��گر ،موقعیت دمپر ی��ا ترکیبی از همهی آنها باش�� د (برای ندار ،حداقل تنظیمات فن پایانههای ف�� ب��رای کارکر د گرمک��ن الکتریکی کافی اس��ت) kW .انتخ��اب ش��ده در جریان حداقل بای د به گونهای باش د که از بیشتر شدن دمای کویل از فهرست ULیعنی 120درج��هی فارنهای��ت ( 49درجهی سانتیگراد) جلوگیری نماید.
توزي�ع ه�واي گ�رم س�قفي و دیفیوزر
فعالکردن مدارهای ایمنی گرمکن، عالوه ب��ر جری��ان حداقل ب��ه عملکر د دیفی��وزر نی��ز بس��تگی دارد .هم��هی دیفیوزره��ا در حالت س��رمایش دارای یک محدوده عملکر د خاص هستن د که از طریق تحلیل ADPIتعیین میشود. دیفیوزرها در سامانههای حجم هوا متغیر بای�� د به گون��های انتخاب ش��ون د که در جریانهای کامل در نزدیکی محدو دهی
صوتی مناس��ب باشن د تا امکان عملکر د بهین��ه در جریانه��ای کمت��ر را ایجا د نمایند .همچنین به همین دلیل ،سرعت ورودی در جعبههای حجم هوای متغیر تا ح د امکان باال انتخاب میشود .هنگام خروج هوای گرم شده از دیفیوزر سقفی، س��رعت خروجی بای د تا ح د امکان باال باش�� د تا از الیهالیه شدن هوا جلوگیری ش��ود .حتا اگر جریانه��ای هوا نزدیک جریانحداقل گرمایش الکتریکی توصیه شده توسط س��ازنده باش��د ،از دیدگاه توزیع هوا احتم��ال رضایتبخش بودن وجو د ندارد .صرفنظر از دمای خروجی بدست آمده ،احتمال میانبر زدن هوای تهویه و الیهالیه ش��دن بیش از اندازهی دما وجو د دارد .در بعضی از موار د ممکن است جداسازی هوای تغذیهی گرمایش و س��رمایش به اتاق بتوان د مفی د باش��د. یک گزینه میتوان د استفاده از نازلهای «پایین دم» (( )blow downشکل )3 یا چن د ش��کاف در پنجرهای که تنها با فنکویل گرمایش تغذیه میشود ،باشد. ندار ،نرخ جریان حداقل در جعبههای ف برای امکان کارک��ر د گرمکن الکتریکی
جدول ( )1اقتباس از جدول ( )2.6استاندار د ASHRAE 2004-62.1 پیکربندی توزیع هوا
Ez
تغذیهی هوای گرم از سقف با دمای 15درجهی فارنهایت ( 8درجهی سانتیگراد) یا بیشتر ،باالتر از دمای اتاق و برگشت سقفی.
0.8
تغذیهی هوای گرم از س��قف با دمایی کمتر از 15درجهی فارنهایت ( 8درجهی فارنهایت) بیش��تر از دمای فضا و برگش��ت س��قفی به شرط آن که نازلهاي پرفش��ار تغذیهی هوا به سرعتی در حدو د ) 150 fpm (0.8 m/sدر ارتفاع 4/5فوتی ( 1/4متری) کف اتاق برسند .توجه :برای سرعتهای تغذیهی کمترEz=0/8 ،
1.0
راهنمای کامل نرمافزار
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
کافی است ،بنابراین به ندرت تنظیمات یا نیازه��ای حداقل وج��و د دارد .عالوه بر این چ��ون حداقل گرمای��شمج د د وجو د دارد ،آییننامههای انرژی برآورده ش��ده و عملکر د دیفیوزر حفظ میشود. در نتیج��ه ،هنگامی ک��ه آییننامههای انرژی مح��دو د کنن دهای وج��و د دارد، ب��رای ایج��ا د محیط و اخت�لاط هوای تهوی��ه قابلپذیرش ،به ج��ای خاموش ک��ردن واحده��ای تککانال��ه ،ممکن ندار نیاز باش��د. اس��ت ب��ه پایانههای ف همانطور که پیشتر توضیح داده ش��د، هندبوک ASHRAEبرای جلوگیری از الیهالیهش��دن بیش از اندازه (و میانبر زدن هوای تهویه) ،حداکثر دمای تخلیه را در گرمای��ش از طری��ق س��قف برای اتاقی ب��ا دمای 75درج��هی فارنهایت ( 24درجهی س��انتیگراد) 90درجهی فارنهای��ت ( 32درج��هی س��انتیگراد) توصیه میکند. در بیش��تر مواق��ع ،ب��رای انتخاب شرایط مناس��ب جریان هوا و گرمایش مج د د به طوری که بتوان د اختالط هوای اتاق ،عملکر د دیفیوزر و اثربخشی تغییر هوا را درون محدو دههای kWو جریان هوای تعیین ش��ده توسط کارخانه برای واحدهای دارای گرمکن الکتریکی حفظ نمای��د ،منطق س��ا دهای میتوان به کار گرفت .برای بهینهک��ردن توزیع هوا در زمان گرمایش ،توصیه میش��و د جریان ه��وا به عنوان نرخ جری��ان گرمایش در مناطق محیطی در ح��دو د 1 cfm/ft2 ) (5 L/s per m2تنظیم شود.
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
کنترل گرما
مهکوه تهویه
جمعبندی
برای مدت 30سال ،توزيع هواي گرم از طريق س��قف روش اصلی خنثاکردن بارهای زمستانی محیطی با سامانههای حج��م هوا متغیر بوده اس��ت .مطالعاتی روی قواع د موجو د انجام ش��ده است تا از الیهالیه شدن بیش از اندازه هواي درون اتاق جلوگیری ش��ده و آسایش ساکنان فراه��م گر دد .نتیجهی ای��ن مطالعات از تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
تلفن10( :خط) 66903533
Tel: 88879605
کنترل گرم��ا برای یک فضا در اصل ج��زو وظای��ف کنترلکنن دهه��ای واح د میباش��د .کنترلکنن دهه��ا ارتباط��ات مرحل��های ب��رای گرمش��دن گرمک��ن الکتریک��ی و یا یک ارتب��اط واح د برای روش��ن/خاموشکردن یا دو ارتباط برای خروجیهای ش��ناور سه نقطهای به یک شیر آب گرم را ایجا د مینمایند. کنترلکنن��ده اغلب از ن��وع مدار باز است که در آن کنترلکننده بر بازخور د تولی د شده توسط حسگر اتاق برای اصالح سیگنال کنترل گرمکن ،تکیه میکند .اگر هوای اتاق الیهالیه ش��و د (مانن د مواقعی که اخت�لاف دمای هوای ات��اق با هوای تخلیه بیش از مقدار توصیه شده توسط ASHRAEیعنی 15درجهی فارنهایت [ 8درجهی سانتیگراد] میباشد) ،پاسخ زمانی ممکن اس��ت بس��یار کن د باش د و موجب ش��و د دمای اتاق نوس��ان داشته باش�� د (و نی��ز بی��ش از ان��دازه الیهالیه شود) .حسگر اتاق در تمام لحظات دمای یدهد. قابلپذیرش را نشان م یدهن د فنآوریهای نوین اج��ازه م گرم��ا در جعبههای حجم ه��وا متغیر با هزینهای اندک ب��ا روش دمای تخلیهی تناسبی کنترل شود .کنترلکننده یا به یک ش��یر تناس��بی آب گرم یا گرمکن الکتریکی تکمرحلهای با رلهی دیجیتالی متص��ل میش��ود .این روش اگ��ر با یک حس��گر دمای تخلیه همراه شود ،اجازه یده�� د کنترلکننده دم��ای تخلیهی م مور د نظ��ر را به صورت تابعی از تقاضای
کنترلکنن�� دهی ( DDCکنترلکنن دهی دیجیتال مس��تقیم) تنظی��م نماید .این فنآوری امکان کنت��رل بهتر دمای اتاق را نسبت به سایر روشها فراهم میآورد. این کنترلکننده را با استفاده از خروجی تناسبی ( 0تا 10 vdcیا 0تا ،)20 mA خروجی ضربانی ( )pulsingیا مرحلهای ) 24 VAC (stagedمیت��وان ب��ا انواع زنجیرهه��ای کاربردی ب��ه کار انداخت. اس��تفاده از گزین��هی کنت��رل گرمکن شناور سهنقطهای – با گرمای آب گرم یا الکتریکی -اغلب هزینهی کنترلکنن دهی DDCرا در مقایس��ه با خروجی تناسبی روی کنترلکنن�� دهی DDCکاه��ش یدهد. م بعض��ی از س��ازندگان DDCدارای گزین��هی خروج��ی آنال��وگ ب��ر روی کنترلکنن دهه��ای جعب��هی حجم هوا متغیر نیستند .هنگامی که حسگر دمای خروجی نصب میش��ود ،میتوان دمای تخلیه را به صورت تناس��بی بین دمای کان��ال بدون گرما و ی��ک دمای حداکثر تنظیم شده کنترل کرد.
آن زمان در هندبوک ASHRAEضمیمه گردیده اس��ت .با وجو د این ،مهندس��ان همچنان سامانههایی را طراحی میکنن د که هوا را با دمایی باال و س��رعتی کم در نزدیکی سقف تغذیه میکنند. این طراحیه��ا به طور حتم موجب میش��ون د که فضا نتوان د حداقل الزامات اس��تاندار د 55-2004و همچنین مقدار تهویهی م��ور د نیاز را که ب��ه تازگی در اس��تاندار د 62.1-2004ضمیمه ش��ده برآورده نمایند. کویله��ای گرمایش مج د د آب گرم و الکتریکی در بیش��تر ان��واع پایانههای حجم ه��وا متغیر نصب میش��ود .برای اطمینان از عملکر د مناسب واح د و برای توزیع مناس��ب هوای گ��رم درون اتاق، معی��ار انتخاب برای هر ی��ک از آنها بای د مور د بررس��ی قرار گی��رد .ولی با همهی اینه��ا ،مهندس بای د مطمئن ش��و د که دم��ای تخلیه و مقدار هوا ،فضایی راحت را فراه��م آورده و همچنی��ن موج��ب اختالط مناس��ب هوای تهویه میش��ود. برای اطمین��ان از این که تامینکنن دهی تجهیزات و پیمان��کار کنترل و مهندس طراح فرضیات مشابهی را اتخاذ نمو دهاند، قبل از تصمیمگیری نهایی ،همگی آنها بای د در مور د این مس��ايل با هم گفتگو نمایند .ب��رآورده نمودن اس��تانداردهای 62.1-2004و 55.2004بدون تخطی از استاندار د 90.1-2004نیازمن د انتخاب درس��ت کنترلکنن�� دهی گرمای��ش و تجهیزات گرمایش و همچنین تجهیزات تغذیهی هوا میباش��د .چون اس��تاندار د 62.1-2004پیشنی��از ویرای��ش 2.2 الزامات LEED-NCمیباش�� د و احتماال در ویرایش بع��دی آییننامهی مکانیکی بینالمللی ضمیمه خواه د شد ،ضروری اس��ت که این مس��ايل ب��ه خوبی درک ش��وند .صرفنظ��ر از مس��ایل مربوط به آییننام��ه ،اگ��ر الزامات دم��ای عمودی استاندار د 55-2004رعایت نشود ،افرا د حاضر از روشهای خودشان برای ایجا د آسایش در فضا استفاده خواهن د نمود.
35-34
تهویه مطبوع در هتلها و خوابگاهها مهندس رامین تابان∗
هتله�ا ،متلها و خوابگاهها ممکن اس�ت تک اتاقه یا دو اتاقه باش�ند و برای اقامت کوتاهمدت ی�ا بلندمدت مورد اس�تفاده قرار گیرن د و به صورت افقی یا عم�ودی در کنار یکدیگر قرار گرفته باش�ند .س�ه بخش اول مطالبی که در این بخش ارائه خواهد ش�د به بیان نکات کلی پیرامون سیس�تمهای تهویه مطبوع و س�ه بخش پایانی آن به بررس�ی اختصاصی هر یک از تاسیسات مور د استفاده در هتلها ،متلها و خوابگاهها خواهد پرداخت.
مشخصات بار
-1به طور ای دهآل در هتلها ،متلها و خوابگاهها هر یک از اتاقها بای د مجهز به یک واح د HVACمجزا باش د که قابلیت آن را داش��ته باش�� د تا به صورت مستقل از س��ایر اتاقها عمل تهویه ،س��رمایش، گرمای��ش ی��ا رطوبتگیری را ب��ه انجام رساند. -2این مساله بای د در نظر گرفته شو د که اتاق در برخی از س��اعات روز خالی از س��کنه اس��ت بنابراین سیستم HVAC مور د اس��تفاده بای د قابلیت آن را داش��ته باش د تا در مواقعی که نیازی به سرمایش یا تهویه نیست خاموش شو د (به استثنای مواردی که کنترل رطوبت مور د نیاز است) و سیستم گرمایش نیز بای د قابلیت تنظیم و یا خاموشکردن را داشته باشد. -3م��ور د دیگ��ری که بای�� د در نظر گرفته ش��و د آن است که در این مکانها تجم��ع افرا د و سیس��تمهايی در هر اتاق پایین اس��ت .عالوه بر آن اف��را د فعالیت راهنمای کامل نرمافزار
بدنی س��نگینی ندارن�� د و در اکثر اوقات در جای خو د نشس��تهاند .در این مکانها افرا د به طور مرتب در حال ورو د و خروج از اتاق هس��تن د و در هنگام شب ،تمرکز جمعیت در تختخوابهاست. -4آش��پزخانههای مس��تقل و ی��ا مشترک معموال بار گرمایی باالیی دارن د و یکی از منابع ایجا د بو به شمار میروند. الزامات تخلیه هوای داخل در این مکانها بسیار بیشتر است. -5برخ��ی از اتاقه��ا مجه��ز ب��ه آش��پزخانهها ،توالته��ا و رختکنهای خارجی هس��تند .س��اختمان هتل ،متل یا خواب��گاه در کل از بخشهای خارجی مختلف��ی و واحده��ای اس��کان مجزای متع ددی تشکیل شده است. -6هر یک از اتاقها ،معموال مجهز به ی و حمام هستند .هوای توالت ،دستشوی تخلیه معموال بای د برای هر یک از توالتها مور د توجه قرار گیرد. -7در اتاقه��ای هتله��ا ،متلها و
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
خوابگاهها در ط��ول روز معموال به مدت یک الی دو ساعت به مقدار نسبتا زیادی آب گرم نیاز است .مقدار آب گرم موردنیاز ممکن اس��ت بسته به ش��رایط از مقادیر متوس��ط تا باال متغیر باشد .اوج مصرف آب گ��رم در خوابگاهها معموال در حوالی ساعت 6:00غروب است. -8مش��خصات بار اتاقها ،واحدهای مسکونی و ساختمانها را معموال میتوان بدون در نظر گرفتن مالحظات آتی تغییر ب��ار گرمایی با دقت باالیی تعیین نمو د و تنها موردی که بای د در نظر گرفته ش��و د سیستم سرمایشی است که ممکن است از اول در محل نصب نشده باشد. -9به دلیل آنکه این مکانها اغلب در مع��رض تغییرات بار داخلی و خارجی قرار دارن د در محاس��به ب��ار آنها بای د از ضرایب تنوع باالیی استفاده شود.
معیار و روش طراحی
اختالف و نوس��انات گسترده بار بین اتاقه��ای مختلف ایج��اب میکن د تا به
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
مهکوه تهویه
سیستمها سیستمهای با بازده باال
پمپه��ای حرارت��ی آب��ی و هوایی معموال از جمله پرباز دهترین سیستمهای HVACبهشمار میروند .در مناطقی که به اندازه کافی در معرض تابش خورشی د ق��رار دارند ،میتوان از نور خورش��ی د در تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
تلفن10( :خط) 66903533
Tel: 88879605
منظور تامین ش��رایط آس��ایش ساکنان در طول 24س��اعت ش��بانهروز ،طراحی سیس��تم HVACبه گونهای انجام شو د که از انعطاف پذیری کافی برای ش��رایط مختلف بهرهمن د باشد. در کنار بازکردن پنجرهها ،تنها روش کنترل دمای انعطافپذیر آن اس��ت که هر ی��ک از اتاقه��ا به ص��ورت مجزا به کنترلکننده تجهیز شون د تا به اين ترتیب امکان س��رمایش ،گرمای��ش و تهویه هر یک از اتاقها به صورت مس��تقل از سایر مکانهای اتاق امکانپذیر باشد. در برخی از شرایط آب و هوایی ،وقتی از روش کنت��رل سرمایش��ی On-Off استفاده میش��و د رطوبت فصل تابستان به دلیل بارهای محس��وس داخلی پایین تبدیل به عامل ناخوشایندی میشود .در چنین ش��رایطی به منظور تامین شرایط راحت��ی افرا د میت��وان از روش گرمایش مج د د و یا سرمایش تنظیم شده استفاده نمود .ذکر این نکته حايز اهمیت است که گرمایش مج د د تنها در مواقعی بای د به کار گرفته ش��و د که بخشی از گرمای بازیابی شده نیز مور د استفاده قرار گیرد. رطوبتگی��ری را میت��وان با کاهش دادن دمای کویلهای سرمایی و کاهش جریان هوا به انجام رساند .به عنوان روش دیگری ب��رای رطوبتگی��ری میتوان از
رطوبگیرهای خشککن استفاده نمود. مس��ئله دیگری که بای د مدنظر قرار گیر د این است که برخی افرا د آنقدر نسبت به سروصدا حساس هستن د که سروصدای ناشی از کارکر د برخی از تجهیزات موجب برهمزدن خواب و آسایش آنها میشود .در مکانهایی که نیاز چندانی به تهویه مطبوع نیست باالتر بودن میزان سروصدای تولی د شده توسط تجهیزات نیز قابل قبول است. در اتاقهای ساکت میتوان از تجهیزاتی با کیفیت متوس��ط و باال ب��ا معیار تولی د سروصدای ) 35 (NCاستفاده نمو د که در هنگام خاموش و روشنش��دن کمپرسور نیز سروصدای چندانی ایجا د نمیکنند. فنکویلها نس��بت به سیستمهای یکپارچ��ه معم��وال س��روصدای کمتری ایجا د میکنند .ع�لاوه بر آن عیب دیگر سیس��تمهای یکپارچ��ه آن اس��ت ک��ه در هن��گام از کار افتادن سیس��تم دچار مشکالت بیشتری میشوند.
کنار پمپهای حرارتی آبی استفاده نمود. تجهی��زات پربازده اغلب هزین��ه کارکر د بسیار پایینی دارن د و س��اختار آنها نیز به نس��بت ساده اس��ت .به اين ترتیب در مواقعی که دسترس��ی به پرسنل مجرب برای تعمیر و نگهداری میس��ر نباش د نیز مشکلی به وجو د نخواه د آمد. اکث��ر سیس��تمهای HVACکه در هتلها ،متلها و خوابگاهها مور د استفاده قرار میگیرن د عملک��ر د مجزایی دارن د و کنندههای ترموستاتیک مجهز به کنترل هس��تند .به طور متداول این سیستمها به گونهای طراحی میش��ون د که قابلیت کارکر د مستقل از یکدیگر را داشته باشند. ب��ه اين ترتیب بخش عم��ده هزینههای مرتب��ط با گرمایش و س��رمایش هر یک از واحدهای مس��کونی قابل س��نجش و ارزیاب��ی خواه د بود .در س��اختمانهای قدیمی میتوان با نصب جریانسنجهای حرارت��ی و زمانس��نجها ب��ر روی موتور بادزنها هر یک از واحدهای را به صورت مستقل مور د ارزیابی قرار داد. پمپهای حرارتی حلقه آبی نس��بت به سیس��تمهای یکپارچه هوایی هزینه کارک��ر د پایینتری دارند .این مس��اله به وی��ژه در مواردی که گرم��ای موردنیاز با اس��تفاده از برق تامین میشو د مشهودتر است .پایینتر بودن هزینه نصب پمپهای
37-36
حرارت��ی حلقه آبی موجب گس��تردگی کاربر د آن در واحدهای مسکونی مجزا با مساحت 75متر مربع و بزرگتر میشود. در برخی از سیس��تمها لولهکشی آبپاش به عن��وان حلقه آب مور د اس��تفاده قرار میگیرد. به غیر از پمپهای سیرکوله مرکزی، بادزنهایدفعکنندهحرارتوگرمکنهای کمکی تمرک��ز کاربر د پمپهای حرارتی حلقه آبی از بین رفته است. قابلی��ت ارزیابی مس��تقل هر یک از اتاقها موجب میش��و د تا بخش عمده از هزینه کارکر د سیس��تمهای گرمایش و س��رمایش هر یک از واحدهای مسکونی توسط ساکنان همان واح د پرداخت شود. عمر پمپهای حرارتی مذکور بای د از سایر سیستمهای یکپارچه بیش��تر باش د زیرا اکثر تجهیزات مکانیکی این سیس��تمها در داخل س��اختمان ب��وده و در معرض ش��رایط آب و هوایی خارج ق��رار ندارند. عالوه ب��ر آن باری که بر روی مدار تبری د قرار دار د چندان زیا د نیس��ت زیرا دمای آب به گونهای تنظیم میشو د که عملکر د سیستم بهینه باش��د .هزینههای کارکر د این دسته از سیس��تمها ب هدلیل مصرف پایین انرژی بسیار كم است. عملکر د این سیستمها به اين صورت است که گرمای اضافی در طول روز برای مصرف شبانه ذخیره میشو د و امکان آن وجو د دار د که گرما از یک بخش ساختمان به سایر قسمتها منتقل شود. وضعیت هتلها ،متلها و خوابگاهها به اين صورت است که ضمن آنکه در فصل راهنمای کامل نرمافزار
سرما بعضی از مناطق ساختمان نیازمن د گرمایش است ،ممکن است در بعضی از اتاقها به دلیل باالبودن بارهای داخلی یا بار خورشیدی نیاز به سرمایش باشد .در روزهای معتدل گرمای اضافی ساختمان اغلب از طریق کندانسورهای آبی به حلقه آب داغ چرخه سرمایش منتقل میشو د و ب��ه اين ترتیب دم��ای آب افزایش پیدا میکن��د .به اين ص��ورت گرمایی که در آب ذخیره میشو د و در طول شب مور د اس��تفاده قرار میگیرند .بنابراین در این سیستمها نیازی به استفاده از آبگرمکن نخواه د بود. در ای��ن روش میتوان با بهکارگیری مقدار آب بیش��تر در حلق��ه آبی گرمای بیش��تری را ذخیره نمود .به اين منظور برخ��ی از ای��ن سیس��تمهای مجهز به یک مخ��زن آب هس��تند .از آنجایی که این سیس��تمها ب��رای کار در فصل گرما ب��ا اس��تفاده از آب ب��ا دم��ای 15درجه س��انتیگرا د طراحی میش��وند ،عملکر د پمپ حرارت��ی حلقه آبی متکی بر تابش خورشی د است. هزینه نصب پمپهای حرارتی حلقه آبی در ساختمانهای کوچک باالتر است. در شرایط آب و هوایی بسیار سر د با فصل س��رمای طوالنی ،اس��تفاده از پمپهای حرارتی حتا در مناطق��ی که هزینه گاز طبیعی یا سوختهای فسیلی چندان باال نیست تنها در صورتی معقول است امکان استفاده از گرمای بازیابی شده از منابعی مانن د جمعکنن دههای خورشیدی ،منابع زمینگرمایی یا گرمای داخلی ناش��ی از
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
سایر سیستمها وجو د داشته باشد.
سیستمهایغيرهمزمان
در سیس��تمهای غيرهمزمان امکان سرمایش و گرمایش همزمان وجو د ندارد. به عنوان چن د نمونه از سیستمهای غیر همزمان میتوان به موار د زیر اشاره کرد: -1دستگاههای تهویه مطبوع ترمینال یکپارچه (( )PTACواحدهای دیواری) -2واحدهای پنج��رهای یا صفحات تشعشعی سقفی برای سرمایش مجهز به واحدهای تشعشعی قرنیزی یا پرهدار -3دستگاههای تهویه مطبوع یکپارچه مجهز به سیستمهای گرمایش یکپارچه -4هوارسانهای مجهز به واحدهای تقطیر جدا -5سیس��تمهای هوا با حجم متغیر ( )VAVمجه��ز به صفحات تشعش��عی گرمایشی یا سیس��تم گرمایش قرنیزی سیستمهاییغيرهمزمانهستن دکهمجهز به کنترلکنن دههایی باشن د که از کارکر د همزمان چرخ��ه گرمایش و س��رمایش جلوگیری به عمل آورند .برای تجهیزات یکپارچ��ه میت��وان از کنترلکنن دههای سا دهای مانن د کلی د سر د – گرم استفاده نمود .برای سایر سیستمها نیز میتوان از کنترلکنن دههای ترموستاتیک محدوده مرده استفاده کرد. دس��تگاههای تهویه مطبوع ترمینال یکپارچه اغل��ب در واحدهای مجزای به نسبت کوچک برای یک یا دو اتاق به کار گرفته میش��وند .در مواردی که دستگاه تهوی��ه مطبوع ب��رای دو اتاق اس��تفاده
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
مهکوه تهویه
تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
تلفن10( :خط) 66903533
Tel: 88879605
میش��و د یک اتاقک فش��ار رفت بخشی از ه��وای تهویه ش��ده را از ات��اق اول به اتاق دیگر منحرف میکند .دس��تگاههای تهویه مطبوع ترمینال یکپارچه چندگانه معم��وال امکان افزایش تع��دا د مناطق را برای آن دسته از واحدهای مسکونی که اتاقهای بیشتری دارن د میسر میسازند. گاهی اوقات در شرایط آب و هوایی سر د استفاده از گرمای تشعش��عی اضافی در پیرامون ساختمان ضروری است. گرمای مور د نیاز دستگاههای تهویه مطب��وع ترمینال یکپارچ��ه را میتوان با استفاده از گرمکنهای برقی یا کویلهای گرمای��ی بخار ی��ا آب داغ تامی��ن نمود. در این دس��ته از سیس��تمها هزینههای اولی��ه سیس��تمهای غیرمتمرکزی که از گرمکنهای مقاومت الکتریکی اس��تفاده میکنن د پایینتر است .هزینههای کارکر د برای کویلهایی که با احتراق سوختها گرم میشون د کمتر است. دس��تگاههای تهویه مطبوع ترمینال یکپارچه علیرغ��م مدارهای برودتی کم ب��ازده ،هزینه کارک��ر د معقولی دارن د که این مس��اله عمدت��ا به دلیل اس��تفاده از کنترلهای مجزای ترموستاتیک برای هر یک از واحدهاس��ت .این کنترلها نیاز به گرمایش مج د د را برطرف نموده و از سر د شدن یا گرمشدن بیش از ح د محیط نیز جلوگیری به عمل میآورند .عالوه بر آن به دلیل آنکه تجهیزات این سیستمها در محل موردنظر نصب میش��وند ،برای به گ��ردش درآوردن هوای اتاق توان پایینی مور د نیاز خواه د بود.
مزیت دیگر این سیس��تمها راحتی سرویس آنهاست .به اين ترتیب که یک سیستم معیوب را میتوان با یک شاسی یدکی تعویض نمو د و آن را برای سرویس به یک مرک��ز تعمیر و س��رویس معتبر ارسال نمود .از این رو ،تعمیر و نگهداری تاسیسات س��اختمانهایی که از این نوع سیستمها استفاده میکنن د توسط افرا د عادی نیز امکانپذیر خواه د بود. می��زان س��روصدای تولی��دی ای��ن سیس��تمها معم��وال از NC40بیش��تر نخواه�� د ب��ود ،ول��ی برخ��ی از واحدها س��روصدای بیش��تری نس��بت به سایر واحده��ا تولی د میکنند .در س��اخت آن دس��ته از تاسیس��اتی که بای د در مناطق س��احلی نصب ش��ون د به منظور کاهش سرعت خوردگی در تجهیزات آلومینیومی و فوالدی بای د مالحظات به خصوصی در نظر گرفته ش��ود .به اي��ن صورت که این سیستمها بای د از فوالدهای ضدزنگ و یا با روکشهای محافظ مخصوص س��اخته ش��وند .در مراح��ل طراح��ی و س��اخت بخشهای خارجی و نصب دس��تگاههای تهویه مطبوع ساختمانهای مرتفعی که بیش از 12طبقه دارن د بای د دقت باالیی لحاظ ش��ود .ض��رورت این ام��ر به دلیل جلوگیری از مش��کالت کارکر د ناشی از نش��تی سیس��تم در بخشهای داخلی و خارجی بای د موردتوجه قرار گیرد. کم هزینهترین سیس��تمی که برای گرمایش میتوان د مور د استفاده قرار گیرد، سیس��تم تشعش��عی قرنیزی یا پرهدار و برای سرمایش سیستم تهویه مطبوع نوع
پنجرهای است .این واحدها هزینه کارکر د مناس��بی دارن د و تعمیر و نگهداری آنها نیز به س��ادگی امکانپذیر اس��ت .با این وجود ،طول عمر تجهیزات مور د استفاده در واحدهای پنجرهای بسیار کوتاه است، سروصدای زیادی ایجا د میکنن د و توزیع هوای تهویه شده در آنها نسبت به تمامی سیستمهای دیگری که در این بخش به آنها اشاره خواهیم کر د بدتر است. هوارسانهايي که مجهز به واحدهای تقطیر جدا هس��تن د در س��اختمانهای کوچکتر مور د اس��تفاده قرار میگیرند. واحده��ای هوارس��ان يكپاچ��ه در یک محفظه ق��رار میگیرن�� د در آنها هوا با اس��تفاده از ش��بکههای کان��ال به نقاط مختلف ارسال میشود .واحدهای تقطیر را میتوان بر روی پشتبام ،روی زمین و یا در بالکن ساختمان قرار داد. کورهه��ای هوای گرمی که در اماکن مس��کونی مور د اس��تفاده قرار میگیرن د را میتوان ب��رای گرمایش به کار گرفت ولی در واحدهای گاز س��وخت یا سوخت مایع ،گازهای تولی د ش��ده و محصوالت احتراق بای د به گونهای تخليه شود .به اين منظور در ساختمانهای یک و دو طبقه میتوان از دودکشهای یا لولههای تنوره استفاده کر د ولی در ساختمانهای بلن د بای�� د از دودکشهایی ب��ا چن د تهویه و یا لولههای تهویه چندراهه استفاده شود .در هر صورت پیش از اجرایی کردن کار بای د الزامات مربوط به کدهای محلی را نیز در آن لحاظ نمود. کورهه��ای احتراق آببندی ش��ده،
39-38
تم��ام هوای مور د نیاز ب��رای احتراق را از خارج س��اختمان میکشن د و محصوالت احت��راق را از طریق ی��ک لوله تخليه به خارج منتقل میکنند .این واح د بای د در نزدیکی دیوارهای خارجی ساختمان قرار داده ش��و د و گازهای تخلیه بای د از طریق پنجرهه��ا و مج��اری مکش به خ��ارج از ساختمان منتقل شوند. در س��اختمانهای ی��ک و دو طبقه، واحدهای خارجی پش��تبامی یا زمینی نیز مور د اس��تفاده قرار میگیرند .تمامی واحدهای گرمایش��ی مذک��ور را میتوان به کویلهای س��رمایی نی��ز مجهز نمود. واحدهای سرمایش تبخیری نیز در متلها، آپارتمانهای س��اکت و اماکن مسکونی که در ش��رایط آب و هوایی معتدل واقع ش دهان د کاربردهای زیادی دارند. در مواقعی که ب��ه منظور جلوگیری از گرمای��ش مج�� د د اس��تفاده از کنترلکنن دههای درجه حرارت و رطوبت ضروری است میتوان از رطوبتگیرهای خشککن استفاده نمود.
سیستمهای کم بازده
در سیس��تمهای ک��م ب��ازده امکان س��رمایش و گرمای��ش همزم��ان وجو د دارد .ب��ه عن��وان مث��ال میت��وان ب��ه سیس��تمهای فنکویل دو ،س��ه و چهار لولهای ،سیس��تمهای گرمایش مج د د و سیستمهای القایی اشاره نمود .برخی از واحدها مانن د واحده��ای فنکویل چهار لولهای را میتوان به گونهای کنترل نمو د که تبدیل به سیس��تمهای غيرهمزمان شوند. سیس��تمهای چه��ار لول��های و سیس��تمهای دو لول��های مجه��ز ب��ه گرمکنه��ای الکتریک��ی را میت��وان به گونهای طراحی نمو د ک��ه در فصل بهار و تابس��تان از انعطافپذیری کامل برای کنت��رل دما و رطوبت برخوردار باش��ند. هرچن�� د که هیچ یک از این سیس��تمها قابلیت کنترل رطوبت در فصل زمستان را ندارن��د .هر دوی سیس��تمهای چهار لولهای و دو لولهای قابلیت رطوبتگیری راهنمای کامل نرمافزار
کام��ل ب��ا اس��تفاده از آب س��ر د را دارا هس��تن د و با استفاده از دو لوله دیگر و یا یک کویل برقی گرمایش یا باز گرمایش یدهن��د .تجهیزات و محی��ط را انجام م کنترلکنن دههای موردنیاز این سیستمها قیمت باالیی دارن د و تنها در آن دس��ته از سیس��تمهای چهار لول��های که مجهز به منابع داخلی بازیابی گرما برای تامین انرژی کویل گرم باش��ن د میتوان انتظار هزینهه��ای کارکر د پایین را داش��ت .در مواقعی که بخواهیم از سیستمهای چهار لولهای و دو لولهای برای تامین گرمایش و س��رمایش در طول سال استفاده کنیم بهکارگیری گرمکنهای برقی در کنار این سیستمها اجتنابناپذیر است.
سیستمهای تمام انرژی
در ساختمانهای بزرگی که نیازمن د تامین آب گرم در تمام طول سال هستیم استفاده از یک سیستم تمام انرژی انتخاب مناسبی به نظر میرسد .سیستمهای تمام انرژی نوعی از سیستمهای تولی د همزمان هس��تن د ک��ه در آنها تم��ام و یا بخش عم دهاي از برق و انرژی گرمایی مور د نیاز سیستم با استفاده از سیستمهای موجو د در سایت تامین میشود. در فص��ل 7هـندب��وک تجـهیزات و سـیس��تـمهای ASHRAE -HVAC ویرایش س��ال 2000اطالعات بیشتری درباره این سیستمها موجو د است .پیش از بهکارگیری سیس��تمهای تمام انرژی پروفیل بار بای د برای تعیین مزایا و معایب آنها به دقت مور د ارزیابی قرار گیرد .قابلیت
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
اطمینان و ایمنی سیستمهای بازیابی گرما نیز بای د به دقت بررسی شود. تمامی سیستمهایی که تا این بخش به آن اش��اره ش د قابلیت آن را دارن د تا به صورت یک سیس��تم تمام ان��رژی مور د استفاده قرار گیرند .مالحظات اصلی که بای د درانتخاب سیستمهای HVACتمام انرژی مور د مالحظ��ه قرار گیر د عبارتن د از: این سیس��تمها بای د قابلیت آن را داشته باش��ن د تا در تمامی وضعیتهای کارکر د سیس��تم (نه فقط در ساعات اوج مص��رف) از انرژی گرمایی بازیابی ش��ده استفاده بهینه کنند. در این سیس��تمها ممکن اس��ت ان��رژی گرمای��ی بازیابی ش��ده توس��ط پمپه��ای حرارتی مزی��ت چندانی را به همراه نداشته باش د زیرا گرمای مور د نیاز در بسیاری از ساعتهای کارکر د سیستم از محرک اصلی بازیابی میش��ود .به اين ترتیب توجیه اقتصادی پمپهای حرارتی ی��ا چرخهه��ای بازیاب��ی گرما ب��ه دلیل صرفهجوییهای بسیار جزيی امکانپذیر نخواه د بود. بازیابی گرمای تلف ش��ده تنها در مواردی مفی د خواه د بو د که سیستمهای صرفا گرمایش��ی مانن د سرویس آب داغ، تاسیس��ات مور د استفاده در لباسشویی و گرمایش س��اختمان مور د استفاده قرار گیرند.
مالحظات خاص
کتابی برای تمام فصول
در کده��ای محل��ی س��اختمان
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
مهکوه تهویه
تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
Tel: 88879605
مقدار ه��وای تهویه موردنی��از برای اکثر س��اختمانها مش��خص شده اس��ت .در مواردی که این مقادیر در کدهای محلی موجو د نباش��د ،استاندار د ASHRAE 62 بای د به عنوان مرجع مور د اس��تفاده قرار گیرد .مقدار ه��وای خارجی که به داخل راهروها و اتاقها ارس��ال میشو د معموال کمی بیشتر از مقدار هوایی است که برای تنظیم فشار داخلی ساختمان مور د نیاز است. ب��ه منظور ممانعت از اف��زودن بار به سیس��تمهای مجزا ،هوای خ��ارج بای د با ش��رایط دما و رطوبت داخلی ساختمان تطبیق داده شود .در شرایط آب و هوایی مرط��وب توج��ه خاصی بای د ب��ه کنترل رطوبت ه��وای خارج معطوف ش��ود .در غیر این صورت احتمال آن وجو د دار د که دمای هوای خارج با دمایی که به راهروها وار د میش��و د یکسان ش��و د در حالی که هن��وز رطوب��ت زیادی در فض��ای داخل ساختمان باقی مانده است. در س��اختمانهایی ک��ه مجه��ز به کانالهای تخلیه و رفت مرکزی هستند، سیس��تم توسط یک س��اعت یا سیستم مدیری��ت مرکزی برای دورهه��ای از روز تنظیم میشود .در سایر موار د در روزهای بسیار سر د میتوان مقدار هوای خارج را کاه��ش داده و یا حت��ا آن را قطع نمود، هرچن د که اس��تفاده از این روش توصیه نمیشو د و ممکن است با کدهای محلی نیز مغایرت داشته باشد .بنابراین در هنگام ارزیاب��ی بارهای گرمایی س��اختمان بای د تمامی موار د فوق مدنظر قرار گیرد.
در س��اختمانهایی ک��ه ب��ه صورت 24س��اعته از هوای رفت و هوای تخلیه استفاده میکنند ،اس��تفاده از تجهیزات بازیابی گرم��ای هوا به هوا میتوان د مفی د واقع ش��ود .جهت کسب اطالعات بیشتر د ب��ه فصل 44 در ای��ن زمین��ه میتوانی از هندب��وک تجهی��زات و سیس��تمهای ASHRAE -HVACویرای��ش س��ال 2000مراجعه کنی��د .تجهیزات بازیابی گرم��ای یادش��ده قابلی��ت آن را دارن د تا ب��ا اس��تفاده از گرم��ای نه��ان و گرمای محس��وس استخراج شده از منابع هوایی مصرف انرژی سیس��تم را به میزان 60تا 80درص د کاهش دهند. بارهای ناشی از نفوذ تدریجی هوا به داخل س��اختمان در ساختمانهای بلن د ب��دون دریچههای تهویه برای واحدهای پیرامونی در تمام طول س��ال با استفاده از تنظیم فش��ار س��اختمان قابل کنترل نیست .در مواقعی که دیوارهای خارجی ب��رای تامین ه��وای خارج��ی موردنیاز واحدهای یکپارچه یا فنکویلها شکافته میشون د هوای ترکیبی یا نیروهای ناشی از تاثیر دودکش موجب بروز مشکالتی در تجهیزات خواه د شد .موار د فوق از جمله مالحظاتی است که بای د در ساختمانهای بلن د مور د توجه قرار گیرد .جهت کس��ب اطالعات بیشتر در این زمینه میتوانی د به فصل 26از هندبوک مقدماتی ASHRAE ویرایش سال 2001مراجعه کنید. راهروهای عمومی داخلي بای د توسط هوای رفتی که به واحدهای مجزا منتقل میش��و د و در صورت نیاز ب��رای تامین
الزامات هوای جبرانی آشپزخانه و توالت مور د استفاده قرار گیرد .تیغههای انتقال بای د از نظر صوتی عایقکاری شده باشند. فشار راهروها ،پلکانها و آسانسورها بای د برای کنترل حریق و دو د تنظیم شود. هوای آش��پزخانه را میتوان به جای تخلیه پ��س از عب��ور از هودهای مجهز به زغال فعال مج�� ددا به گردش درآورد. برای تخلی��ه هوای توالته��ا میتوان از یک سیس��تم هوا با حج��م متغیر مجهز به دمپری که ب��ا کلی د نوری کار میکن د اس��تفاده نم��ود .توصیه میش��و د در هر یک از حمامها به منظور تضمین شرایط راحتی اف��را د از یک منبع گرمای اضافی قابل کنترل استفاده شود. ب��ه منظور کاه��ش ایج��ا د و انتقال س��روصدای ناش��ی از تجهی��زات تهویه مطبوع ای��ن تجهیزات بای د به طور کامل ایزوله ش��ده باشد .طراحی و محل نصب ب��رج خنککنن��ده یا واح د تقطی��ر بای د به گونهای باش�� د که موج��ب برهم زدن آسایش افرا د ساکن در ساختمان نشود. یک��ی از بارهای مهمی ک��ه اغلب از نظر دور میماند ،بهره گرمایی ناش��ی از لولههای سرویس آب داغ است. ضخامت عایقهایی که به اين منظور مور د استفاده قرار میگیر د بای د با آخرین اس��تانداردها و کده��ای ان��رژی محلی مطابقت داش��ته باشد .در ساختمانهای بزرگ و مجلل به منظور کنترل عملکر د و نگه��داری از واحده��ای تهویه مطبوع مجزا از یک سیستم مدیریت ساختمان یا سیستم مرکزی انرژی استفاده میشود. برخی از تاسیس��ات با کاهش دمای داخلی در فصل سرما موجب صرفهجویی در مصرف انرژی میشوند .این روش بای د ب��ا دقت باالیی مور د اس��تفاده قرار گیر د زیرا میتوان د بر کیفیت خدمات ارايه شده توسط هتلها و رقابت بین آنها تاثیرگذار باشد. ∗ کت�اب «تبرید برای تکنس�ینهای تهویه مطبوع» از این مترجم زیر چاپ میباشد. تلفن10( :خط) 66903533
41-40
چگونگی تدوین ،تنظیم و استخراج اطالعات آب و هوایی موردنیاز برای طراحی
اطالعات آب و هوایی مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی∗
در این مقاله چگونگی تدوین ،تنظیم و استخراج اطالعات آب و هوایی مورد نیاز برای طراحی مورد بحث قرار گرفته است .جدول شماره یک که مربوط به شرایط آمریکا و کانادا است ،نمونهای مثالگونه برای طرح و پیشبرد این مبحث است .اطالعات طراحی اقلیمی به طور معمول برای طراحی ،تعیین اندازه ،توزیع ،نصب و فروش تجهیزات گرمایش ،تهویه ،تهویهی مطبوع و رطوبتزدایی و همچنین برای سایر فرآیندهای مربوط به انرژی در کاربردهای خانگی ،کشاورزی ،تجاری و صنعتی استفاده میشود .این خالصهاطالعات ،مقادیر دمای حباب خشک ،حباب مرطوب و نقطهی شبنم و سرعت و جهت با د در دفعات وقوع مختلف را شامل میشود .اطالعات آب و هوايي و اقليمي ،مقادیر طراحی دمای حباب خشک همراه با حباب مرطوب متوسط همزمان با آن ،دمای حباب مرطوب طراحی همراه با دمای حباب خش�ک متوس�ط همزمان با آن ،و نقطهی شبنم طراحی همراه با دمای حباب خشک یدهن د که متوس�ط همزمان و نسبت رطوبت مربوطه را شامل میش�ود .این دا دهها به طراح اجازه م شرایط اوج کارکر د مختلف را بررسی کند.
مقادیر طراحی س��رعت ب��اد ،امکان طراح��ی س��امانههای مدیری��ت دو د در ل ساختمانها را ایجا د میکند .دمای فص گرم و شرایط رطوبتی بر اساس درصدهای ساالنهی 1.0 ،0.4و 2.0میباشد .شرایط فصل س��ر د بر اس��اس درص د س��االنهی 99.6و 99.0است. استفاده از مقادیر درصدی ساالنه برای یده د تعریف شرایط طراحی ،اطمینان م که صرفنظر از توزیع فصلی دما و رطوبت ح��ا د ( ،)extremeای��ن مقادیر احتمال وقوع یکسانی را در هر شرایط اقلیمی ارایه میکنند .این اطالعات ،فرآیندهایی را برای تولی د 24ساعتهی زنجیرهی دا دههای آب و هوایی که برای بسیاری از روشهای تحلیل HVACمناسب هستن د را شامل میشود. راهنمای کامل نرمافزار
شرایط طراحی برای مکانها بايد بهگونهاي تهيه ش��ود که در آنها مشاهدات ساعتی طوالنیمدت در دسترس قرار داشته باشد (برای بیش��تر ایستگاههای آمریکا و کانادا از 1972ت��ا 2001و از 1982ت��ا 2001 برای س��ایر نقاط جهان) .تعدا د ایستگاهها در مقایسه با فصل سال 2001در آمریکا از 510ب��ه 48( 753درصد)؛ در کانادا از 133به 131( 307درصد) و برای س��ایر نقاط دنیا از 821به 310( 3362درصد) یدهد. افزایش نشان م
شرایط طراحی اقلیمی شرایط طراحی سالیانه
به طور معمول شرايط طراحي ساليانه در جداولي حاوي اطالعات زير طبقهبندي ميش��وند كه نمونهاي از آن را كه مربوط
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
به شرايط آمريكا و كانادا است را ميبينيد. جدول ()2 دا دههایایستگاه:
نام ایستگاه مشاه دهگر شناسهی ایستگاه «سازمان جهانی هواشناسی» عرض جغرافیایی ایستگاه˚N/A ، طول جغرافیایی ایستگاه˚E/W ، ارتفاع ایستگاه از سطح دریا برحسب فوت. فشار استاندار د در ارتفاع بر حسب ( psiaبرای مش��اه دهی معادالتی که در محاسبهی فشار استاندار د به کار میروند) منطقهی زمانیh±UTC ، ک د منطقهی زمانی (به عنوان مثال، =NAEزمان شرقی ،آمریکا و کانادا).
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
شرایط طراحی رطوبتزنی و گرمایش سالیانه
ش�رایط طراحی س�رمایش ،رطوبتزدایی و
سردترین ماه (به عبارت دیگر ماهی که دارای پایینترین دمای حباب خشک متوس��ط میباش��د ،مثال =1ژانویه=12 ، دسامبر). دم��ای حباب خش��ک مربوط به مجموع تکرار وقوع س��االن ه 99.6و 99.0 درص د (شرایط س��رد) ،برحسب درجهی فارنهایت. دم��ای نقطهی ش��بنم مربوط به مجموع تکرار وقوع س��االنه 99.6و 99.0 درص د برحسب درجهی فارنهایت؛ نسبت رطوبت مربوطه که در فش��ار اتمسفریک اس��تاندار د در ارتفاع ایستگاه از سطح دریا بر حس��ب گرین رطوبت ب��ر پون د هوای خشک محاسبه شده است؛ میانگین دمای حباب خشک همزمان برحسب درجهی فارنهایت. سرعت با د مربوط به مجموع تکرار وقوع 0.4و 1.0درص د برای سردترین ماه (س��تون دوم) بر حس��ب مایل بر ساعت؛ میانگی��ن دمای حباب خش��ک همزمان برحسب درجهی فارنهایت. میانگین س��رعت ب��ا د همزمان با دمای حباب خشک 99.6درص د (ستون
مهکوه تهویه
آنتالپیسالیانه
گرمترین ماه (به عبارت دیگر ،ماهی ک��ه دارای باالترین دمای حباب خش��ک متوسط میباش��د؛ مثال =1ژانویه=12 ، دسامبر). مح��دو دهی دم��ای روزان��ه برای گرمترین ماه بر حسب درجهی فارنهایت (به صورت میانگین اختالف میان حداکثر و حداق��ل دمای حباب خش��ک روزانه در گرمترین ماه تعریف میشود). دم��ای حباب خش��ک مربوط به مجموع تکرار وقوع ساالنهی 0.4و 1.0و 2.0درص د (شرایط گرم) برحسب درجهی فارنهای��ت؛ میانگین دمای حباب مرطوب همزمان بر حسب درجهی فارنهایت. دم��ای حباب مرط��وب مربوط به مجموع تکرار وقوع س��االنهی 0.4و 1.0 و 2.0درص د برحس��ب درجهی فارنهایت؛ میانگین دمای حباب خشک همزمان بر حسب درجهی فارنهایت. میانگین سرعت با د همزمان با دمای حباب خشک 0.4درص د بر حسب مایل بر ساعت (ستون )9a؛ پرتکرارترین جهت با د مربوطه بر حسب درجه از شمال. تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
Tel: 88879605
دورهی زمان��ی بررس��ی (به عنوان مث��ال =7201دا دهها از س��ال 1972تا 2001مور د استفاده قرار گرفته است).
)3aبرحسب مایل بر ساعت؛ پرتکرارترین جهت با د مربوطه بر حسب درجه از شمال (شرق= ˚.)90
دمای نقطهی شبنم مجموع تکرار وق��وع س��االنهی 0.4و 1.0و 2.0درص د بر حسب درجهی فارنهایت؛ نسبت رطوبت مربوطه که در فشار اتمسفریک استاندار د در ارتفاع ایس��تگاه محاسبه شده است بر حسب گرین رطوبت بر پون د هوای خشک؛ میانگین دمای حباب خشک همزمان بر حسب درجهی فارنهایت. آنتالپی مربوط به مجموع تکرار وقوع ساالنهی 0.4و 1.0و 2.0درص د بر حسب Btu/lb؛ میانگی��ن دمای حباب خش��ک همزمان بر حسب درجهی فارنهایت. شرایط طراحی ساالنهی حا د
سرعت با د مربوط به مجموع تکرار وق��وع س��االنهی 2.5 ،1.0و 5.0درص د ساالنه بر حسب .mph دمای حباب مرطوب حداکثر حا د بر حسب درجهی فارنهایت. میانگین و انحراف استاندار د دمای حباب خشک حداقل و حداکثر حا د ساالن ه بر حسب درجهی فارنهایت. مقادی��ر دورهی برگش��ت ،10 ،5 20و 50س��اله برای دمای حباب خشک حا د حداکثر و حداقل بر حس��ب درجهی فارنهایت.
شرایط طراحی ماهانه
مقادیر درصدی ماهانهی دمای حباب خشک و تر و میانگین ماهانهی محدو دهی
تلفن10( :خط) 66903533
43-42
دمای حباب خشک روزانه در ستونهای 18تا 20جدول ( )1برای آتالنتا ،جورجیا ثبت ش��ده است .براي س��اير نقاط جهان نيز ميبايد ش��رايط طراح��ي ماهيانه به همين سبك مش��خص باشد .این مقادیر از بررسیهای مشابهی که شرایط طراحی س��االنه را نتیجه دادند ،اس��تخراج ش��ده است. خالصه اطالع��ات ماهان��ه هنگامی مفی د واقع میش��ون د که تغییرات فصلی در ش��دت و هندسه خورشیدی ،وضعیت حضور افرا د در س��اختمان یا تسهیالت یا الگوهای کاربری ساختمان نیازمن د بررسی باش��ند .این مقادیر به ویژه هنگام تعیین بارهای تهویهی مطبوع در طول دورههای حداکثر تابش خورشیدی میتوانن د مور د اس��تفاده قرار گیرند .اطالعات ماهیانهی موجو د در جدول ( )1توسط ستونهایی با شمارههای زیر معین میشوند: دم��ای حباب خش��ک مربوط به مجم��وع تکرار وقوع س��االنهی 1.0 ،0.4 و 2.0درص�� د برای ماه مش��خص ش��ده برحسب درجهی فارنهایت؛ میانگین دمای حباب مرطوب همزمان بر حسب درجهی فارنهایت. دم��ای حباب مرط��وب مربوط به مجم��وع تکرار وقوع س��االنهی 1.0 ،0.4 و 2.0درص د برای ماه مش��خص ش��ده بر حسب درجهی فارنهایت؛ میانگین دمای حباب خشک همزمان بر حسب درجهی فارنهایت. محدو دهی دمای روزانهی میانگین برای ماه مشخص شده بر حسب درجهی فارنهایت (به صورت میانگین اختالف بین دمای حباب خش��ک حداکث��ر و حداقل روزانه تعریف میشود). برای یک ماه س��ی روزه ،مقادیر وقوع ندهن دهی 1.0 ،0.4و 2.0درص�� د نش��ا مقداری هستن د که در دورهی ثبت به طور متوسط در ماه به ترتیب 7 ،3يا 14ساعت و بیش��تر اتفاق میافتد .مقادیر درصدی ماهانهی دمای حباب خش��ک یا مرطوب ممکن اس��ت از شرایط طراحی مربوط به راهنمای کامل نرمافزار
مقادیر درصدی اس��می ،باالتر یا پایینتر باشند ،این مس��اله به ماه و توزیع فصلی شاخص مربوطه در آن نقط ه بستگی دارد.
به طور کلی برای گرمترین یا مرطوبترین ماههای س��ال ،مقدار درص��دی ماهانه از شرایط طراحی برای عنصر مشابه مربوط به
جدول ( )1شرایط طراحی برای آتالنتا در ایالت جورجیای آمریکا
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
منابع دا دهها
س��ه منبع اصل��ی دس��ته دا دههای مش��اه دهای زیر برای محاس��بهی مقادیر طراحی مور د استفاده قرار گرفتهاند: -1مش��اهدات آب و هوایی س��اعتی از دا دههای «ش��بکه هواشناس��ی خطوط هوایی سطحی و مشاهدات خورشیدی» ( )SAMSONاز «مرک��ز مل��ی دا دههای ی اقلیم��ی» ( )NCDCب��رای 239نقط ه مشاهده در آمریکا از سال 1961تا 1990 (.)1991 NCDC -2سوابق شرایط آب و هوایی ساعتی برای دورهی 1972ت��ا 2001برای 145 نقط ه در کانادا از «مجموعه دا دههای انرژی و مهندسی آب و هوایی کانادا» ()CWEEDS ارايه ش��ده توسط «محیط زیست کانادا» (.)Environment Canada 2002 )(ISH دا دههـ��ای -3 Integrated Surface Hourlyدر مور د ایس��تگاههایی از سرتاس��ر دنیا که توس��ط NCDCب��رای دورهی 1982تا
مهکوه تهویه
محاسبهی شرایط طراحی
مقادیر دمای حباب خش��ک ،نقطهی ش��بنم و حباب مرطوب ه��وای محیط و س��رعت با د مرب��وط به مقادی��ر درصدیِ ساالنهی مختلف ،مقداری را ارایه میکنن د ندا ده که به طور متوس��ط از درص د نش��ا ش دهی تعدا د کل س��اعتها در یک سال ( )8760بیشتر میشود .مقادیر ،1.0 ،0.4 2.0و 5.0درص�� د به طور متوس��ط برای
تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
تلفن10( :خط) 66903533
Tel: 88879605
مقدار درصدی اسمی مشابه ،فراتر میرود. به عنوان مثال ،س��تون 9aدر جدول ()1 یده د که دمای حباب خش��ک نش��ان م طراح��ی 0.4درص�� د س��االنه در آتالنتا، جورجیا 93.9 ،درجهی فارنهایت میباشد. یده د که دمای حباب ستون 18نشان م خش��ک ماهانهی 0.4درص�� د در ماههای ژوئن ،ژوئی��ه و اوت با مقادی��ر به ترتیب 98.2 ،94.6و 96.4درجهی فارنهایت از 93.9درج��هی فارنهایت برای ژوئن فراتر میروند.
2001تهیه شده است. دو دورهی اصلی ثبت در محاس��بات مور د اس��تفاده قرار گرف��ت .مقادیر برای بیش��تر نقاط در آمریکا و کانادا بر اساس دورهی 1972تا 2001میباشد .دا دههای SAMSONو در بعضی از موار د دا دههای ادههای ISHتکمیل ،CWEEDSتوسط د شدن د تا ش��رایط طراحی از طوالنیترین دورهی ثبت ممکن ،استخراج شود. مقادیر مربوط ب��ه نقاط بینالمللی و تع��دا د کمی از ایس��تگاههای آمریکایی و کانادایی که دا دههای آنه��ا از پرون دههای ISHمور د بررس��ی قرار گرفت ،بر اساس دورهی 1982تا 2001میباشند. تع��دا د واقع��ی س��الهایی ک��ه در محاسبات مربوط به یک ایستگاه مشخص مور د استفاده قرار گرفت به مقدار دا دههای از دست رفته (غیر موجود) بستگی دار د و ممکن است تا 8سال کاهش یابد. س��تون 1iدر جدول ( ،)1س��الهای ابتدای��ی و انتهای��ی ثبت ش��ده که برای محاسبهی ش��رایط طراحی مور د استفاده قرار گرفته را فهرست نموده است.
دورهی ثب��ت به ترتیب از 175 ،88 ،35و 438ساعت بر سال فراتر میرود. تکرار مقادیر طراحی در بعضی از سالها بیش��تر و در سایر س��الها کمتر از مقدار درصدیِ اسمی مربوطه میباشد .مقدارهای 99.0و 99.6درص د (فصل سرد) به همان صورت تعریف میشوند ،ولی به طور معمول به صورت مقدارهایی دی ده میش��ون د که عنصر آب و هوایی مربوطه برای آنها کمتر از شرایط طراحی برای به ترتیب 88و 35 ساعت بوده است .شرایط سا دهی طراحی با دستهبندی کردن ( )binningدا دههای ساعتی به بردارهای تکرار و سپس استخراج شرایط طراحی که احتمال بیشتر شدن آن از یک درص د زمانی مشخص وجو د داشت از دا دههای دسته بندی شده ،به دست آمد. مقادی��ر میانگی��ن همزم��ان ب��ا ی ک��ردن مضاع��ف دا دههای دس��تهبن د ساعتی به «ماتریسهای تکرار مشترک» ( )Joint Frequency Matrixو سپس محاسبهی مقدار همزمان میانگین مربوط به ش��رط طراحی س��اده ب هدست آمده اس��ت .دس��ت ه دا دههای آب و هوایی که برای محاسبات استفاده میشون د اغلب حاوی مقداری از دست رفته (غیرموجود) سابقههای جداسازی شده ،یا به دلیل اینکه بعضی از ایستگاهها دا دهها را فقط هر سه ساعت یک بار گزارش میکردند -هستند. فاصلهه��ای حداکث��ر 6س��اعته ب��ا میانیابی خطی پر ش��دن د ت��ا کاملترین سریهای زمانی ممکن فراهم شود .دمای حباب خشک ،دمای نقطهی شبنم ،فشار ایستگاه و نسبت رطوبت ،میانیابی شدند. با این حال س��رعت و جهت ب��ا د ب هدلیل طبیعت تصادفی و غیرقابل پیشبینی بودن آنها میانیابی نشدند .بعضی از ایستگاهها در دسته دا دههای ISHنیز دا دههایی تهیه کرده بودن د که در ابتدای ساعت ثبت نشده بود. هنگامی که دا دهها در ساعت دقیق از دس��ت رفته بود ،ب��ا دا دههایی که نیم س��اعت قبل یا بع د از آن به دست آمده بو د جایگزین شد .در نهایت کمیتهای
45-44
رطوبتسنجی مانن د دمای حباب مرطوب یا آنتالپی در دسته دا دههای آب و هوایی ضمیمه نش��ده اس��ت .این کمیتها از دمای حباب خشک ،دمای نقطهی شبنم و فش��ار ایستگاه با اس��تفاده از معادالت رطوبتس��نجی در فص��ل 6کت��اب ASHRAE Fundamentals Handbook
– ویرای��ش 2001محاس��به ش�� دهاند. اندازهگیریهای��ی انجام ش�� د تا اطمینان حاصل شو د که تعدا د و توزیع دا دههای از دست رفته ،هم از نظر ماهانه و هم از نظر ساعتی موجب انحرافات عم دهای در تحلیل نمیشود .توزیعهای مجموع تکرار ساالنه از توزی ع تکرار نسبی گردآوری شده برای هر ماه ساخته شد .اگر دا دههای مجزای هر ماه معیارهای غربالسازی زیر را برای تکمیل و
توزیع بدون انحراف دا دههای از دست رفته بع د از پرک��ردن دا دهها برآورده میکردند، ضمیمهمیشدند: تعدا د مقادیر دمای حباب خشک ساعتی برای ماه ،بع د از پرکردن از طریق میانیاب��ی بای د حداق��ل 85درص د از کل ساعتها برای آن ماه میبودند. اختالف بین تعدا د مشاهدات دمای حباب خشک صبحگاهی و شبانگاهی بای د کمتر از 60میبودند .اگرچه حداقل دورهی ثبت انتخاب ش��ده برای این بررس��ی 20 سال بو د (برای بیشتر ایستگاهها از 1982 تا ،)2001بعضی از تغییرات و ش��کافها یدادن د در دا دههای مشاهده شده نشان م که دا دههای بعضی از ماهها به دلیل کامل نبودن قابل استفاده نیستند .بعضی از ماهها
جدول ()2
راهنمای کامل نرمافزار
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
نیز در طول بررس��یهای بیش��تر کنترل کیفی حذف ش دهاند. ش��رایط طراحی دمای حباب خشک ایستگاه تنها در صورتیکه دا دههای حداقل 8م��اه میتوانس��تن د معیاره��ای کنترل کیفی و غربالس��ازی از دورهی ثبت برای هر ماه از سال را برآورده نمایند ،محاسبه میشدند .به عنوان مثال دا دههای هر یک از ماههای ژانویه ،فوریه ،مارس و غیره بای د میتوانستن د معیار غربالسازی تکمیلی را حداقل 8بار برآورده نمایند .این دا دهها با نتای��ج )RP-1171 (ASHRAE 2004b اثبات ش��دن د و مش��ابه هم��ان دا دههایی بودن د که در محاس��بهی شرایط طراحی در کت��اب ”ASHRAE Handbook – Fundamentalsویرایش “2001به کار گرفته شده بود. شرایط طراحی دمای نقطهی شبنم، دمای حباب مرطوب و آنتالپی در صورتی برای یک ماه مشخص محاسبه میشدن د ک��ه تعدا د مقادیر نقطهی ش��بنم ،حباب مرطوب یا آنتالپی بیشتر از 85درص د تعدا د مقادیر دمای حباب خشک باشد؛ شرایط طراحی س��رعت و جهت با د برای یک ماه مش��خص در صورتی محاسبه میش د که تعدا د مقادیر بزرگت��ر از 28.3درص د (به عبارت دیگر یکسوم 85درصد) از تعدا د مقادی��ر دمای حباب خش��ک میبود .به عنوان مثال ،اگر تعدا د مقادیر دمای حباب خش��ک برای یک ماه ژانویه بیشتر از 85 درص د از 744س��اعت ( 633ساعت) بود، این ماه در محاسبات ضمیمه میشد. اگر تعدا د مقادیر دمای حباب خشک
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
اختالف با شرایط طراحی پیشتر د ه چاپ ش
روشهایی که برای استخراج شرایط طراحی استفاده شد ،در بیشتر موار د مشابه
مهکوه تهویه
مقادیر از دست رفته:
روشهای محاسبه که برای دا دههای ای��ن فصل ب��ه کار گرفته ش�� د نیازمن د معیاره��ای تکمیلب��ودن دا دهه��ا برای دمای نقطهی ش��بنم ،سریهای زمانی جهت و س��رعت با د و نی��ز روشهای به کار گرفته ش��ده برای محاسبات آماری روزانه و ساالنه بود .به طور تقریبی برای 35درص د از ایس��تگاهها ،ای��ن معیارها برآورده نشدن د و شرایط طراحی مربوطه به صورت N/Aدر جدولها نش��ان داده شده است. روشهایی که برای فصل چاپ شده در 2001به کار گرفته شد ،تنها تکمیل دمای حباب خشک را بررسی میکر د و در مور د سایر عناصر ممکن است موجب شده باش د که بعضی از مقادیر ،بهعنوان نشانگر آماری در نظر گرفته نشوند. تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
درصد:
مقادیر دمای حباب خشک 99.6و 99
درص د برای حدو د 20ایستگاه که به طور عمده در مناطق سردسیر به خصوص کانادا قرار گرفتهاند ،در این فصل ممکن است به طور چشمگیری کمتر از مقادیری که در ویرایش 2001درج ش دهان د باشند .دلیل این مساله ،تغییری الگوریتمی میباش د که در ) ASHRAE (2004aتوضیح داده ش��ده اس��ت که در آن ،ش��رایط طراحی حباب خشک گرمایش پیشین از ماتریس تکرار مش��ترک حباب خش��ک/نقطهی شبنم محاسبه ش��ده بود .در صورت عدم وجو د دم��ای نقطهی ش��بنم ،از دم��ای حباب خشک استفاده نمیشد .در آب و هواهای سرد ،دمای نقطهی شبنم ممکن است در دماهای خیلی پایین (کمتر از -34درجهی فارنهایت) گزارش نشده باشد .در این فصل، شرایط طراحی حباب خشک از بردار تکرار حباب خشک محاسبه شده است ،در نتیجه این مشکل برطرف شده است.
Tel: 88879605
712ساعت بود ،آنگاه فقط در صورتی این ماه در محاسبات ش��رایط طراحی دمای نقطهی ش��بنم ضمیمه میش د که دمای نقطهی ش��بنم برای حداقل 85درص د از 712س��اعت ،یعنی 606س��اعت وجو د داش��ته باش��د .در این مورد ،این ماه فقط در صورتی در محاس��بات شرایط طراحی سرعت با د ضمیمه میش د که سرعت با د برای حداقل 28.3درص د از 712ساعت، یعنی برای 202ساعت وجو د داشته باشد. دماهای حباب خش��ک حا د س��االنه تنها برای سالهایی که 85درص د کامل بودند، محاسبهشدند. برای محاس��بهی انحراف متوس��ط و استاندار د دمای حباب خشک حا د ساالنه، به حداقل 8مور د ح��ا د نیاز بود .دماهای حداکثر و حداقل روزانه تنها برای روزهای کامل محاس��به ش��دند .برای شناس��ایی خطاه��ای احتمالی ،یک بررس��ی کیفی نهایی بر روی مقادیر طراحی محاسبه شده انجام شد .این بررسیها شامل منحنیهای تراز ( ،)contour plotبررس��ی انسجام در میان ش��اخصهای مختلف و مقایسه با مقادیر همی��ن فصل در ویرایش 2001 شد؛ این بررسیها موجب حذف 6ایستگاه ش د که در ویرایش 2001چاپ شده بودند. جزییات بیش��تر فرآینده��ای تحلیلی در ) ASHRAE (2004aموجو د است.
همان روشهایی بو د که برای محاسبهی مقادیری که پیشتر چاپ ش��ده بودند، استفاده شده بو د (-ASHRAE 1997c کولی��ور ( )Colliverو هم��کاران- .)2001بعض��ی از اختالفهای بس��یار کوچک ممکن است ناشی از استفاده از یک دورهی ثبت طوالنیتر (برای بیشتر ایس��تگاهها 12سال به 20سال افزایش یافته است) و دورهی ثبت متفاوت برای بیشتر ایستگاههای آمریکایی و کانادایی ( 1972ت��ا 2001ب��ه ج��ای 1961تا )1993باشد .بای د به اختالفهای معدو د ظریفی که در محت��وی جدولها وجو د دارد ،توجه شود:
دماهای حباب خشک گرمایش 99.6و 99
انحراف اس�تاندار د دمای حباب خشک حا د ساالنه:
به دلیل معرفی الزامات تکمیل برای محاسبهی آمارهای ساالنه و بهبو د کنترل کیفیت دا دههای اس��تفاده شده ،بعضی از مقادیر (به طور تقریبی 30درصد) در این فصل حداقل 1درجهی فارنهایت با آنهایی که در ویرایش 2001چاپ ش دهاند ،تفاوت دارند. ∗ کتاب «راهنمای کامل نرمافزار »Carrier از این مترجم توسط ماهنامهی تهویه و تبرید منتشر شده است.
تلفن10( :خط) 66903533
47-46
تهویه مطبوع در واحدهای صنعتی
واحدهای صنعتی از قبیل کارخانههای تولیدی ،آزمایشگاهها ،مراکز پردازش دادهها و نیروگاههای اتمی به منظور انجام فرایندهای خاصی طراحی و ساخته شدهاند .از این رو شرایط محیطی این اماکن بس�ته به هر مور د خاص بای د از نظر دما ،رطوبت ،تعویض هوا ،کیفیت و پاکیزگی هوا در سطح مطلوبی باشد .آالیندههای تولی د شده در واحدهای صنعتی پیش از تخلیه به فضای خارج و یا گردش مجد د باید جمعآوری شده و تحت فرایندهای خاصی قرار گیرند. واحده�ای صنعتی اغلب انرژی بس�یار زیادی را مصرف میکنن�د .این انرژی در دو بخش تولید و حف�ظ ش�رایط داخل�ی محیط مورد اس�تفاده ق�رار میگیرد .ب�ا بهکارگیری روشهای�ی مانند عایقکاری ،تهویه محیط و استفاده از روشهای گوناگون بازیابی انرژی میتوان مصرف انرژی این واحدهای را به میزان قابل توجهی کاهش داد.
به منظور افزایش بازده کاری کارگران، محی��ط واحدهای صنعتی بای د بهگونهای طراحی شده باش د که ش��رایط راحتی و سالمت آنها را فراهم سازد .بدین منظور سیس��تمهای HVACم��ور د اس��تفاده در واحده��ای صنعتی بای�� د ضمن تولی د سروصدای کم ،دما و رطوبت محیط را به خوبی کنترل کنن د و به منظور جلوگیری از گرمازدگی کارگران قابلیت س��رمایش نقطهای را داشته باشند.
مالحظات کلی
مقادیر متداول دما ،رطوبت نس��بی و ش��رايط نفوذ تدریجی ه��وا برای ذخیره، ساخت و یا فراوری محصوالت و کاالهای مختلف در جدول ( )1فهرست شده است. توجه داشته باشي د که ممکن است شرايط برخ��ی از کاربردهای خ��اص با مقادیری ک��ه در ج��دول ( )1مش��اهده میکنی د تفاوت داشته باش��د .همچنین همگام با راهنمای کامل نرمافزار
پیش��رفتهای صنعتی و توسعه فناوری برخی از این مقادیر اصالح میشوند .از این رو سیستمهای HVACکه در واحدهای صنعتی مور د استفاده قرار میگیرن د بای د انعطافپذی��ری الزم جهت س��ازگاری با تغییرات آتی احتمالی را داشته باشند. در واحدهای صنعت��ی دمای داخل، رطوب��ت ،پاکیزگی ه��وا و تغییرات مجاز کیفیت هوای داخ��ل بای د طبق توافقات صورت گرفته با كارفرما تعیین شو د .هنر مهندس طراح این اس��ت که بین شرايط م��ور د نیاز ب��رای محصوالت ی��ا فراوری آنها و تامین شرایط رفاه کارگران جهت دستیابی به کیفیت و هزینه بهینه تعادل برقرار سازد. در صورتی که ش��رایط داخلی واح د صنعت��ی بهگونهای باش�� د ك��ه کارگران بتوانن د به دور از مش��كالت و خس��تگی ناش��ی از رطوبت و دمای نامناسب به کار خو د ادامه دهند ،بازده کاری مجموعه به
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
میزان قابل توجهی افزایش خواه د یافت و تمایل کارگران به غیبت و گریز از محیط کار نیز به حداقل میرسد.
شرايط محصوالت و فرایندها
در تولی د یک محصول و یا یک فراین د صنعتی خاص بس��ته به شرایط مربوطه اغلب با کنترل یک یا چن د عامل از موار د زیر روبهرو هستیم:
نرخ واکنش شیمیایی
در برخ��ی از فراینده��ای صنعتی به منظور تنظیم و متعا دلسازی واکنشهای شیمیایی مور د نظر کنترل رطوبت و دما از اهمیت باالیی برخوردار است .به عنوان مث��ال در واحدهای صنعتی تولی د رایون، در مرحل��ه اول ورقهای خمیری فراوری میشوند ،این ورقها سپس در اندازههای مور د نظر برش داده میشون د و در مرحله پایانی الیاف رایون با استفاده از ورقهای موجو د تولی د میشوند .در فرايند یادشده
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
نرخ تبلور
نرخ سرمایش محیط از جمله عواملی اس��ت که با اندازه بلورهای تشکیل شده از محلول اش��باع در ارتباط اس��ت .دما و رطوبت نس��بی از جمله عواملي بهشمار میرون�� د که بر نرخ س��رمایش تاثیرگذار بوده و چگالی محلول را به واسطه تبخیر یدهند. تغییر م در دس��تگاههای داروس��ازی تولی�� د قرص ،ب��ه جرمی که در داخل دس��تگاه در ح��ال گردش اس��ت محل��ول غلیظ شکر افزوده میش��ود .همزمان با تبخیر آب ،بلوره��ای ش��کر س��طح قرصها را میپوش��انند .حرکت یکنواخت دستگاه، مقدار صحیح جریان هوا بر روی قرصها
مهکوه تهویه
نرخ واکنشهای بیوشیمیایی
نرخ واکنشهای بیوش��یمیایی انجام گرفت��ه در فراین د تخمیر به ش��رایط دما و رطوبت محیط بس��تگی دارد .بسیاری از مخازنی ک��ه برای تخمیر م��وا د مور د اس��تفاده قرار میگیرن د به منظور حفظ دمای داخلی کامال عایقبندی ش�� دهاند. تخمیرکنن دهه��ا بس��ته به ن��وع فراین د خاصی که در آنها ص��ورت میگیر د در دماهای مختلفی نگه داش��ته میش��وند. به ط��ور معمول دم��ای تخمیرکننده در مرحله آما دهس��ازی مایع تخمیرش��ونده بین 7تا 11درجه س��انتیگرا د است .به دلیل عایقکاری مخازن و لولهها ،ضرورتی برای کنترل دقیق دمای داخل اتاق وجو د ندارد .دم��ای محیط بای د تا ح د امکان به دم��ای فراین د داخل مخزن تخمیرکننده نزدیک باشد. در طراحی سیستمهای تهویه مطبوع ب��رای چنین کاربردهایی ،گازها و س��ایر تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
Tel: 88879605
دم��ا یکی از عواملی اس��ت که به صورت مستقیم بر نرخ واکنشها تاثیرگذار است. رطوبت نس��بی محیط نی��ز عامل ثابت مان��دن نرخ تبخیر و مقاومت محصول به شمار میرود. بهعنوانمثالیدیگر،نرخاکسیداسیون روغنهای جالی خش��ککننده به دمای محیط بس��تگی دارد .هرچن�� د که دمای مطلوب با توجه به نوع روغن جال متفاوت خواه د بود .رطوبت نس��بی باال موجب به تاخیرافتادناکسیداسیونسطحیمیشو د یده د تا از و ب��ه گازهای داخلی فرصت م اکسیدکننده شیمیایی خارج شوند .بدین ترتیب سطح محصول تولیدی نهایی بدون حباب و کامال یکنواخت خواه د بود.
در دما و رطوبت نس��بی مناسب موجب میش��و د تا قرصهای تولیدش��ده سطح خارجی یکنواخت و ماتی داش��ته باشند. اگر فرایندهای سرمایش و خشک کردن بس��یار کن د انجام گیرند ،روکش خارجی قرصها ناهموار و نیمه براق شده و ظاهر ناخوشایندی پیدا خواه د کرد .در مقابل، اگر فراین د سرمایش و خشک کردن بیش از ح د سریع باشد ،روکش قرص به داخل آن نفوذ خواه د کرد.
محصوالت جانبی تولی د ش��ده در فراین د تخمیر نیز بای د مور د توجه طراح قرار گیرند. به طور معمول در مرحله آما دهسازی مایع تخمیرش��ونده ،گاز دیاکسیدکربن یکی از عم دهترین محصوالت جانبی به شمار م��یرو د و در صورتی ک��ه تخمیرکننده درزگیرها را تحت فش��ار قرار ده د عامل اصلی ایجا د خطر در سیستم خواه د بود. در مواردی که دیاکسیدکربن تولی د شده در ای��ن فراین د در فضای محیط منتش��ر میش��و د اس��تفاده از تهویه کافی امری ضروری است. در فراینده��ای داروس��ازی ،خط��ر آزا د ش��دن ارگانیس��مهای خطرن��اک از تخمیرکننده بس��یار باالس��ت .بنابراین سیس��تمهای HVACک��ه در چنی��ن مکانهایی مور د اس��تفاده قرار میگیرن د بای د قابلیت پاکسازی آالین دههای محیطی را نیز داشته باشند .همچنین در طراحی این سیستمها بهرههای گرمایی ناشی از بخارهای تولی د شده از مخازن تحت فشار نیز بای د مدنظر قرار گیرد.
دقت و یکنواختی تولیدات
پاکیزگ��ی و دم��ای ه��وا دو عاملی هستن د که بر کیفیت کار ابزار دقیق ،لنزها و تجهیزات مور د اس��تفاده در واحدهای صنعتی تاثیر مس��تقیم دارند .در مواردی ک��ه تلرانسهای س��اخت در محدوده 5 میکرومت��ر اس��ت ،کنترل دقی��ق دما از انبساط و انقباض موا د جلوگیری به عمل تلفن10( :خط) 66903533
49-48
جدول ( )1مقادیر دما و رطوبت نسبی برای تهویه مطبوع واحدهای صنعتی دمای حباب خشک (درجه سانتیگراد)
فراین د
یکسوکنن دهها
رطوبت نسبی %
د مس فراوری صفحات اکسی و سلنیم
سنبا دهها و موا د ساینده ساخت
26
د ثابت نگه داشته شود. * دما بای در چنین فرایندهایی کنترل گردوغبار از اهمیت باالیی برخوردار است .همچنین به د از فیلترهای با بازده متوسط استفاده نمود. منظور تامین حداقل الزامات موردنظر بای س کوچکتر و اجزای مینیاتوری استفاده از فیلترهای هپا توصیه در کاربردهای با تلران میشود.
50
سرامیکها پخت
43تا 66
23
50تا 90
مرحله قالبگیری
27
60تا 70
کفپوشها
انبار خاک رس
16تا 27
35تا 65
لینولئوم
برگردان قالب
24تا 27
48
48 24تا 27 اتاق تزیین سرامیکها د از د بای دهان در اتاقهای��ی ک��ه به تزیین نقش و نگار س��رامیکها اختصاص داده ش�� فیلترهای هپا استفاده شود .به منظور به حداقل رساندن احتمال شیوع بیماریهای ریوی در س��ایر مناطق ،اس��تفاده از یک سیستم جمعآوری گردوغبار یا یک سیستم فیلتر هوای ذرات معلق نیز ضروری است.
گرفتن عصاره موا د
د مراحل کلی تولی
16تا 24
45تا 60
نگ هداشتن (به منظور به عملآمدن)
18تا 22
50تا 60
قطعات الکترونیکی و اشعه X چ کویلها و سیمپی ترانسفورماتورها
22
15
قطعات نیمهرسانا
20
40تا 50
تجهیزاتالکتریکی 21
50تا 55
ساخت و آزمایش ترموستات و تنظیمکردن آن
24
50تا 55
هیومیدیستات و تنظیمکردن آن
24
50تا 55
مکانیزمهای کوچک تجهیزات با ترانس دقیق
* 22
40تا 45
ابزارهای اندازهگیری و آزمایش آنها
24
60تا 63
تجهیزاتسوئیچینگ
اکسیدکردن مکانیکی روغن کتان *
32تا 38
چاپ
27
پخت
70تا 120
د با دقت باالیی انجام گیرد. * کنترل دما بای د از فیلترهای هوا با بازده متوسط استفاده نمود. د پخت کفپوشها بای برای فراین فراین د
دمای حباب خشک (درجه سانتیگراد)
د ماهیچه تولی
16تا 21
قالبگیری میزکار
16تا 21
کف
13تا 18
ریختن مذاب
4
مرتعش کردن قالب (به منظور خارجشدن حبابهای هوا)
4تا 10
اتاق شستوشو
13تا 18
در مرحله قالبگیری در کنار سیستمهای رطوبتگیر تخلیه گردوغبار در نقاط انتقال د از هودهای تخلیه نیز استفاده شود .بدین منظور هودهایی با ظرفیت 280تا 380 بای لیتر در ثانیه مناسب هستند. در اتاقهای ارتعاش ،دس��تگاههای تهویهکننده اتاق معموال پاسخگوی نیاز مورد نظر د از هودهای نیس��تند .بنابراین در کنار سیس��تمهای رطوبتگیر تخلیه گردوغبار بای تخلیه با ظرفیت 190تا 240لیتر در ثانیه نیز استفاده شو د. دههای در اتاقهای شستوشو برای آسیابها و تجهیزات شستوشو مجهز به گردانن د از هودهای تخلیه استفاده شود .در دههای کیس��های بای هوای خش��ک و جمعکنن د مجاورت کوره و مناطق سرمایش��ی که در س��اخت ماهیچه به کار گرفته میش��ون د از دستگاههای د از هودهای تخلیه اس��تفاده شود .در اتاقهای قالبگیری نیز بای بای د بر تهویهکننده پش��تبامی دو سرعتی استفاده ش��ود .در چنین شرایط طراحی بای مبنای حداقل س��رعت 10لیتر بر ثانیه در کف انجام گیرد .به منظور کنترل انتقال د راه حل حرارت تشعش��عی از س��طوح داغ کش��یدن یک حفاظ به دور آنها میتوان مناسبی باشد .تامین مقدار هوای مورد نیاز نیز موجب به حداقل رسیدن الزامات پیش گرمایش میشود.
فیوزها و تجهیزات قطعکننده جریان
23
50
سیمپیچهای خازنی
23
50
پوست
انبار کاغذ
23
50
خشککردن
43
پیچیدن الیاف دور سیمهای رسانا
24
65تا 70
عملیات ارتعاشی
-8تا -7
تجهیزات برقگیر
20
20تا 40
انبارکردن
4تا 10
دههای حرارتی مدار قطعکنن و آزمایش آنها
24
30تا 60
تعمیرترانسفورماتورهای فشار قوی
26
5
ژنراتورهای چرخ آبی راهاندازهای ضربهای
21
راهنمای کامل نرمافزار
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
30تا 50
رطوبت نسبی %
ریختهگری
پایین بودن میزان رطوبت و کنترل گردوغبار محیط در مرحله خر د کردن و ساییدن د قارچها و باکتریها ذرات از اهمیت باالیی برخوردار است .به منظور جلوگیری از رش د از فیلترهای هپا استفاده شود. در تمامی مکانهای یادشده بای تجهیزات و قطعات الکتریکی
30تا 40
55تا 65
عملیات ارتعاشی و از بینبردن حشرات مستلزم آن است که دمای محیط را برای مدت 3تا 4روز به -7تا -8درجهسانتیگرا د کاهش دهیم ،سپس آن را برای مدت 2روز د این دما را برای مدت 2 به دمای 16تا 21درجه سانتیگرا د برسانیم ،در مرحله بع ددا کاهش داده و در پایان دمای محصول را تا دمای انبار افرایش دهیم .بدین روز مج د و رنگ ترتیب پوستها نرمی خو د را حفظ کرده ،اکسیداسیون در آنها کاهش مییاب د و جالی آنها برای هنگامی که در دمای 4تا 10درجه س��انتیگرا د ذخیره میشون ثابت باقی میماند. کنترل رطوبت به منظور ممانعت از رش د د قارچها (که در رطوبتهای باالتر از 80درص د سرعت بیش��تری میگیرد) و هيراسپلينگ (که در رطوبتهای پایینتر از 55درص متدوال است) امری ضروری است.
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
ادامهی جدول ( )1مقادیر دما و رطوبت نسبی برای تهویه مطبوع واحدهای صنعتی چسب ساخت
25
33
غلتاندن
20
63
به صورت نوار درآوردن
22
53
بریدن
23
47
پیچیدن
23
58
چرم خشککردن
20تا 52
انبار کردن ،دمای اتاق در فصل زمستان
10تا 16
75 40تا 60
پس از آنکه چرم در مراحل آما دهسازی پیچیدن و کشش ،رطوبت کافی را ب هدست آورد ،در محیطی با دمای معمولی اتاق و رطوبت نسبی 95درص د قرار داده میشود. چرمهای تولی د شده معموال در انبارهایی نگهداری میشون د که کنترل دما و رطوبت در آنها انجام نمیگیرد .هرچن د که در این شرایط نیز رطوبت محیط بای د به اندازه کافی پایین باش د تا از سفیدک زدن چرم جلوگیری به عمل آورد .فیلترهای با بازده متوسط برای سطوح پرداخت شده مناسب است. لنزهای اپتیک
خردکردن
27
80
فراین د
دمای حباب خشک (درجه سانتیگراد)
استادیو تصاویر متحرک
22
40تا 55
اطالعات جدول فوق برمبنای یک شرایط متوسط ارائه شده است .در برخی از فرایندها دماهای باالیی در حدو د 40درجه سانتیگرا د موردنیاز است. در مقابل ،در ش��رایط ای دهآل برای موا د رنگی به منظور تضمین کیفیت و توازن رنگ موا د در مدت زمان ذخیره طوالنی ،استفاده از دماهای سر د و نزدیک به دمای انجما د ضروری است. گرمایی که در حین فرایندهای مانن د چاپ ،بزرگنمایی و خشک کردن منتشر میشو د از طریق یک سیس��تم تخلیه مس��تقل به خارج از محیط تخلیه میشود .در تمامی مکانها به اس��تثنای محل ذخیره فیلمها ،حداقل فیلتر هوایی که بای د مور د استفاده قرار گیر د فیلترهای با بازده متوسط است. دمای حباب خشک (درجه سانتیگراد)
فراین د
رطوبت نسبی %
پالستیکها بخشهای تولیدی ترکیبات مذاب ترموست
27
25تا 30
پیچیدن سلوفان
24تا 27
45تا 65
در واحدهای صنعتی که پالستیک به حالت مایع یا مذاب مور د استفاده قرار میگیر د عالوه بر کنترلکنن دههای گردوغبار و دود ،استفاده از فیلترهای هپا نیز امری ضروری است. پالستیکها
رطوبت نسبی %
پرس داغ (رزین)
32
60
پرس سر د
32
15تا 25
ساخت
22تا 23
50
خشککردن
21تا 24
ساخت
32
60
انبارکردن
16تا 17
چسباندن
27
25تا * 30
50
غوطهورکردن
24تا 27
25تا * 30
انبارکردن پیش از ساخت
16تا 24
40تا * 50
آزمایشگاه تست
23
* 50
کبریتها
محصوالت پالستیکی
آب طبق مشخصات چسب تبخیر میشود .مقدار آب تبخیر شده 8تا 9کیلوگرم در هر یک میلیون چوب کبریت اس��ت .ماشینهای کبریتسازی به طور معمول در هر ساعت 750,000چوب کبریت تولی د میکنند. نقاشی
مراحل کلی تولی د
16تا 24
45تا 60
نگ هداشتن (به منظور به عملآمدن)
18تا 22
50تا 60
کارایی فیلترهای هوای مورد نیاز در کاربردهای نقاش��ی به فراین د خاصی که در حال انجام است بستگی دارد .در سطوح صیقلی مانن د بدنه خودروها برای تامین هوای خارج بای د از فیلترهای هپا استفاده شود .در مور د سایر بخشها معموال فلیترهای بازده پایین و متوسط نیز پاسخگوی نیاز مربوطه خواهن د بود. در چنین کاربردهایی هوای جبرانی بای د پیش گرم شود .در صورتی که عمل پاشش رنگ توسط انسان و بدون دخالت ماشینآالت خودکار انجام میگیرد ،سرعت سطحی در اتاقکهای پاش��ش بای د 0.5m/sباش��د .در مواردی که از روباتها برای نقاش��ی استفاده میشو د میتوان از سرعت هوای پایینتری نیز استفاده کرد .به منظور حفظ غلظت گازهای قابل انفجار در محدو د ه پایینتر از ح د خطر ،هوای کورهها بای د به طور مداوم تخلیه شود .تجهیزات مور د استفاده در این بخش بای د ض د انفجار باشند .بخش تخلیه نیز بای د با استفاده از تصفیه ،شستوشو یا بازیابی حاللها تمیز شود. استدیوها عکاسی
رختکن
22تا 23
40تا 50
استدیو (اتاق دوربین)
22تا 23
40تا 50
اتاق تاریک
21تا 22
45تا 55
اتاق چاپ عکس
21تا 22
45تا 55
اتاق خشککردن عکس
32تا 38
35تا 45
اتاق تحویل عکس
22تا 24
40تا 55
اتاق ذخیره (فیلمها و کاغذهای سیاه و سفید)
22تا 24
مهکوه تهویه
40تا 60
Tel: 88879605
ذوبکردن
24
45
اتاق ذخیره (فیلمها و کاغذهای رنگی)
40تا 50
40تا 50
* نقطه شبنم هوا بای د زیر دمای تبخیر حالل باشد. حاللهایی که در پروسههای مختلف ساخت مور د استفاده قرار میگیرن د اغلب قابل انفجار و سمی هستند .بنابراین در مکانهایی که از چنین حاللهایی استفاده میشو د تهویه مثبت امری ضروری است .تولیدکنندگان عمده معموال در سیستمهای تخلیه مور د استفاده خو د یک سیستم بازیابی حالل نیز نصب میکنند. چای
بستهبندی
18
65
مقدار ای دهآل رطوبت در چای 5تا 6درص د است.حداقل مقدار رطوبتی که برای حفظ کیفیت چای مور د نیاز است 4درص د است. تنباکو
ساخت سیگار
21تا 24
55تا 65
نرمکردن
32
85تا 88
فراوری و پیچیدن سیگار
24تا 29
70تا 75
بستهبندی و حمل و نقل سیگار
23تا 24
65
فیتلر و تهویه پاکت تنباکو
24
75
آما دهسازی و فیلترکردن انبار تنباکو
25
70
تهویه و روکشکردن و پاکت تنباکو
24
75
* رطوبت نسبی در محدوده تعیین شده توسط دستگاه ثابت است. تنباکو پیش از فراین د پوستکردن ابتدا تحت یک فراین د نرمکاری قرار میگیرد.
تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
تلفن10( :خط) 66903533
51-50
میآورد .در چنین مواردی ثابت بودن دما از مقدار دمای محیط اهمیت بیش��تری دارد .ش��رایط مطلوبی ک��ه در واحدهای صنعتی به دنبال آن هستیم شامل تامین راحتی پرسنل و جلوگیری از تشکیل الیه نم و رطوبت بر روی س��طوح میباشد .در چنین مواردی استفاده از فیلترهای هپا یا اولپا ضروری است.
بازیابی رطوبت
دمای هوا و رطوبت نس��بی به میزان قابل مالحظهای ب��ر نرخ تولید ،مقاومت، ظاهر و کیفیت س��اخت و ف��راوری موا د نمگیری از قبیل منسوجات ،کاغذ ،چوب،
چ��رم و تنباکو تاثیر میگ��ذارد .رطوبت موج��و د در موا د با پای��ه گیاهی ،حیوانی و برخ��ی از م��وا د معدنی ،با اس��تفاده از
روش بازیابی (درص د رطوبت جذب شده در یک ماده در مقایس��ه با جرم ماده در حالت خشک) با رطوبت موجو د در هوای
جدول ( )2مقادیر بازیابی برای موا د نمگیر دستهبندی
موا د
پارچههای با الیاف طبیعی
کتان
توضیحات
رطوبت نسبی 10
20
30
40
50
کتان کتان پشم ابریشم کتان کتان الیاف کنف کنف
الیاف رایون نیتروسلولزهایویسکوز کوپرآمونیم استات سلولز کاغذ
کاغذ کاهی .M. F کاغذ تحریر .H. M. F د کاغذ سفی کاغذ تجاری کاغذ کرافت
موا د آلی
چرم زه چسب پالستیک چوب صابون تنباکو
موا د غیرآلی
الیاف آزبست سیلیکاژل کک زغال فعال د سولفوریک اسی
* مقدار رطوبت بر حسب درص د جرم خشک ماده در رطوبتهای نسبی مختلف و دمای 24درجه سانتیگرا د بیان میشود.
راهنمای کامل نرمافزار
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
60
70
80
90
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
و زنگزدگی سریع قطعات فلزی شود .در ساخت س��طوح پرداخت شده و تایرهای رادی��ال فوالدی به منظ��ور جلوگیری از خوردگی سطوح استفاده از فیلترهای هپا ضروری است.
پاکیزگی هوا
مهکوه تهویه
خوردگی ،زنگزدگی و فرسایش
در ساخت محصوالت فلزی به منظور جلوگیری از عرق کردن دس��ت کارگران در حین کار و در نتیجه برجای ماندن اثر انگشت افرا د بر روی سطوح پرداخت شده، کدر ش��دن و آسیب دیدن قطعه کار ،دما و رطوبت نسبی محیط بای د به اندازه کافی پایین باش��د .نمک و اسیدی که در عرق بدن وجو د دار د میتوان د موجب خوردگی تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
Tel: 88879605
محیط به تعادل میرسد .به عنوان مثال اگ��ر ما دهای به جرم 2.5کیلوگرم پس از فراین د خشک کردن تحت شرایط دمایی 105-110درج��ه س��انتیگرا د ب��ه جرم 2.25کیلوگرم برسد .جرم رطوبت جذب شده در این فراین د 0.25کیلوگرم خواه د بو د که 10درص د از جرم کل ماده اولیه را یدهد .بنابراین گفته میشو د که تشکیل م بازیابی برابر با 10درص د است. در جدول ( )2مقادیر متداول بازیابی برای موا د مختلف در حالت تعادل و دمای 24درج��ه س��انتیگرا د در رطوبتهای نس��بی مختلف آورده ش��ده اس��ت .نرخ جذب ی��ا دفع رطوبت ع�لاوه بر عواملی مانن�� د ضخامت ،چگال��ی و ماهیت ماده، به تغییرات دما نیز بستگی دارد .تغییرات دمایی ناگهانی حتا در رطوبت نسبی ثابت نی��ز تاثیر ناچیزی در تغییر مقدار بازیابی دارد ،ول��ی تغییر مقدار رطوبت نس��بی محیط تغییرات چش��مگیری را در مقدار بازیابی ایجا د خواه د کرد. گرمای محسوس��ی که م��وا د نمگیر یدهن د با گرمای نهان به هوای محیط م رطوبت جذب شده توسط آنها برابر است. بنابراین اگر مقدار گرمای آزا د ش��ده طی این فراین د رقم چش��مگیری باشد ،مقدار آن بای�� د به بار سرمایش��ی محیط افزوده ش��ود ،هرچن د که این گرما معموال مقدار کوچک��ی دارد .از دیدگاه اقتصادی مقدار بازیابی بای د در س��طحی نگه داشته شو د که امکان س��اخت سریع و رضایتبخش محصول فراهم باش��د .ماش��ینآالت پر سرعت قادرن د در رطوبت نسبی یکنواخت
با بازده باالیی کار کنند. برخی موا د در حین ساخت یا فراوری در معرض رطوبت موردنیاز قرار میگیرن د و برخی دیگر پس از مراحل تهویه و خشک کردن به صورت مجزا فراوری میشوند. در فراین�� د تهوی��ه ،رطوب��ت م��اده نمگیر از آن گرفته میش��و د و در فراین د خش��ککردن ،رطوب��ت م��اده نمگير و رطوب��ت ه��وا در ش��رایط تع��ادل از آن دریافت میش��ود .در تولی د منس��وجات یا محصوالت��ی مانن د تنباک��و میتوان با بهکارگیری همزمان تهویه و خشککردن مقدار رطوبت موردنظر را از موا د گرفته و مقدار رطوبت نهایی باقیمانده را با دقت خوبی تنظیم نمود. تهویه و خش��ککردن اغلب از جمله فرایندهایی هستن د که به صورت بیوقفه و با استفاده از یک نوار نقاله در یک تونل و در معرض ه��وای جو انجام میپذیرند. جهت کسب اطالعات بیشتر در این زمینه میتوانی د به فصل 22از هندبوک تجهیزات و سیس��تمهای HVAC – ASHRAE مراجعه کنید.
در هر کاربر د خاص ،به منظور در نظر گرفتن تاثیرات مخ��رب عواملی از قبیل گر د و غب��ار ،باکتریهای ه��وازی ،دود، گرده گیاه��ان و ذرات رادیواکتیو بر روی محصوالت و فرایندها ،مقدار تصفیه هوای مور د نیاز بای�� د به دقت مور د ارزیابی قرار گیرد. تاثی��رات ی��ا د ش��ده ش��امل ایجا د تغییرات ش��یمیایی در مواد ،فاس د شدن موا د خوراکی و مسدودش��دن دریچهها و دهانهها کوچک در ماش��ینآالت با دقت باال میشود .جهت کسب اطالعات بیشتر در ای��ن زمینه میتوانی د ب��ه فصل 22از هندبوک تجهیزات و سیستمهای HVAC – ASHRAEمراجعه کنید.
الکتریسیتهساکن
رطوب��ت یک��ی از عواملی اس��ت که میتوان�� د منجر به کاهش الکتریس��یته ساکن در مراحل تولی د موادی مانن د الیاف پارچه و کاغذ شود .در مکانهایی که موا د قابل انفجار نگهداری میشو د و یا احتمال انفجار وجو د دار د نیز میزان رطوبت محیط نق��ش تعیینکنن دهای در پیش��گیری از حادثه دارد. الکتریس��یته س��اکن در فرایندهای مختلف صنعتی اغلب عامل نامطلوبی به شمار میرو د و در مکانهایی که احتمال انفجار وجو د دار د میتوان د بسیار خطرناک باش��د .در مکانهایی که رطوبت نس��بی محیط باالتر از 35درص د اس��ت ،بارهای الکتریکی اس��تاتیکی به حداق��ل مقدار خو د میرس��د .ممکن است دمای محیط ماش��ینآالت صنعت��ی ب هدلی��ل گرمای حاصله از کارکر د آنها از دمای محیطی ک��ه رطوبت نس��بی آن در ح�� د معمول اندازهگیری ش��ده باالتر است و به همین تلفن10( :خط) 66903533
53-52
دلیل است که رطوبت نسبی محیط بای د در 65درص د یا بیشتر حفظ شود.
تدوین اس��تانداردهای مربوط��ه به موا د رادیواکتیو را بر عهده دارند.
نیازهای کارمندان
کنترل مقادیر گرمایی
س��رعت هوا نیز اس��تفاده کرد .استاندار د ASHRAE55اطالعات مفصلی را در این زمینه ارايه کرده است.
طراحی واحده��ای صنعتی معموال بهگون��های ص��ورت میگیر د ک��ه دمای داخل��ی آنه��ا بی��ن 16ت��ا 32درجه س��انتیگرا د و حداکث��ر رطوبت نس��بی محیط برابر با 60درص د باشد .اغلب موار د بسته به عملکردهای خاص و فرایندهای ب��ه خصوصی ک��ه در س��اختمان انجام میگی��ر د معیارهای دقیقتری نیز به کار گرفته میش��ود ACGIH .روشهایی را برای ارزیابی کلی حداکثر دما و رطوبت بر حسب تنشهای حرارتی ارايه کرده است. جهت کسب اطالعات بیشتر درباره تحلیل نرخ کاری ،س��رعت هوا ،سکون و تاثیرات گرمای تشعش��عی به فص��ل 8هندبوک مقدماتی ASHRAEمراجعه کنید. در مواردی که معیار آسایش انسانی نسبت به تاثیرات تنش حرارتی از اهمیت بیشتری برخوردار است ،دمای محیط بای د ب��ا دقت باالتری کنترل ش��ود .کارگرانی که اکثر اوقات در محل کار خو د س��اکن هستند ،در فصل زمستان دمای 22درجه سانتیگرا د و در فصل تابستان دمای 26 درجه سانتیگرا د و حداکثر رطوبت نسبی یدهند .این دما برای 60درص د را ترجیح م کارگرانی که فعالیت بدنی زیادی دارن د به 18درجه س��انتیگرا د کاه��ش مییابد. در چنی��ن مواردی کارگران حساس��یت کمتری به تغییرات دمایی دارند ،از این رو میتوان برای سردکردن محیط از افزایش
کنترل میزان آلودگی
از نقطهنظر استانداردهای سالمت و ایمنی شرایط هوای محیط بای د بهگونهای باش�� د که افرا د در معرض دماهای بسیار گرم و ی��ا آالین دههای موجو د در هوا قرار نگیرند .اس��تانداردهای یادشده عمدتا در کنفرانس کارشناس��ان بهداشت صنعتی دولت��ی آمری��کا ( )ACGIH2001تدوین میشود .موسس��ه ملی سالمت و ایمنی شغلی ایاالت متحده ( )NIOSHبه دنبال تحقیقاتی که انجام داده اس��ت توصیهها و راهکارهایی را ب��رای محیطهای کاری ارايه کرده است .انجمن سالمت و ایمنی شغلی ( )NIOSHنیز استانداردهای خو د را بر مبنای خطمشی تعیین شده توسط موسس��ه ملی س�لامت و ایمنی تدوین میکند. بای د توجه داشت که استانداردهایی که برای سطح ایمن آالین دهها در محیط کاری و یا هوای خروجی از تاسیس��ات صنعتی تدوین ش��ده اس��ت دربرگیرنده تمامی شرایط احتمالی نیست .استانداردهایی که معیارهای طراحی و حداقل شرايط مور د نی��از ایمنی محیطه��ای کاری را تعیین میکنن�� د در س��ازمانهای زیرمجموعه وزارت بهداش��ت آمریکا مانن د موسس��ه ملی س�لامت ،موسسه ملی س��رطان و موسسه بهداشت عمومی موجو د هستند. دپارتمان انرژی ایاالت متحده و کمیسیون قانونگذاری انرژی هس��تهای مسوولیت راهنمای کامل نرمافزار
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
در بسیاری از آزمایشگاهها و واحدهای صنعتی موا د سمی و خطرناکی وجو د دارند. در مجاورت مخازن و حمامهای اس��یدی که فرایندهای ش��یمیایی در آنها انجام میگیر د بخارات و گازهای س��می تجمع پیدا میکنند .فرایندهایی مانن د آبکاری، تزری��ق و اخت�لاط فلزات ،شستش��وی سایش��ی و ...تولی د گردوغب��ار ،دو د و مه میکنند .بسیاری از عملیات آزمایشگاهی مانن د خردکردن ،مخلوطکردن ،آوادهی و وزنکردن از جمله فرایندهایی هستن د که منجر به تولی د ذرات معلق در هوا میشوند. انتظاری که از سیستمهای تهویه مطبوع میرو د آن اس��ت که آالین دهه��ا و ذرات معلق موجو د در هوای محیط را به حداقل مقدار ممکن برسانند. در مواردی که آالین دههای محیطی در هوا پخش شده باشد ،احتمال انتشار سریع آلودگی بین کارمندان بسیار باالست .در فصل 12هندب��وک Fundamentals ،ASHRAE2001استانداردهای OSHA و اس��تاندار د ) ،ACGIH (2001نکات��ی پیرامون تاثیرات موا د مختلف بر سالمت انسان ارايه شده است. نکت�� ه دیگ��ری که بای�� د در طراحی سیس��تم های HVACمور د استفاده در واحدهای صنعت��ی مور د توجه قرار گیر د آن است که غلظت گازهای قابل اشتعال
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
مالحظات طراحی
در واحدهای صنعتی ،پیش از انتخاب تجهی��زات HVACابت��دا بای د ش��رایط محیطی مور د نیاز برای تجهیزات ،فرایندها و تامین راحتی كارگران به درستی تعیین ش��ود .بدین صورت که مهندس طراح و كارفرما واح د صنعتی بای د ضمن مشورت با یکدیگر معیارهای طراحی سیستمهای HVACمانن د فاصله تاسیس��ات ،بارهای گرمای��ی و ش��رايط تخلی��ه فرایندهای مختل��ف ،بازیاب��ی انرژی سرمایش��ی و گرمایش��ی ،ضرایب بار و ضرایب انتش��ار تجهی��زات ،تجهیزات روش��نایی ،میزان پاکیزگ��ی ه��وا و ..را به دقت مش��خص کنند .همچنین بای�� د مالحظات ويژهاي برای جداسازی فرایندهای آلو دهکننده از مناطقی که ب��ه هوای پاکیزهتر نیاز دارن د در نظر گرفته شود. عایقکاری از جمله عواملي اس��ت که بای د در ارزیابی هزینه اولیه ،هزینه کارکر د
مهکوه تهویه
تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
تلفن10( :خط) 66903533
Tel: 88879605
بای د پایینتر از ح د انفجار باش��د .حداکثر غلظت مجاز این موا د 25درص د است .در فصل 12هندب��وک Fundamentals ASHRAE2001اطالعات��ی پیرام��ون محدو دههای اشتعال و روشهای کنترل هر یک از آنها در اختیار خوانندگان قرار گرفته است. ب��رای اندازهگی��ری غلظ��ت گازها و بخ��ارات مت��داول ،ابزاره��ا و تجهی��زات مختلفی وجو د دار د ولی در شرایط خاص بای د روشهای و ش��رايط کنترلی ویژهای لحاظ شود.
و هزینهه��ای مرتبط با ان��رژی مصرفی سیستم در نظر گرفته شود .در مواقعی که باال بردن رطوبت محیط داخل ساختمان مدنظر باش��د ،تجهیزات تهویه مطبوع و وضعیت سازهای نمای ساختمان بای د به گونهای طراحی ش��ده باش د که از تقطیر ناخواس��ته رطوبت جلوگی��ری به عمل آورد .با از بینبردن مدارهای اتصال کوتاه حرارتی ،عایقکاری صحیح و اس��تفاده از موان��ع بخار میتوان از تقطیر ناخواس��ته در محیط داخل جلوگیری به عمل آورد. جهت کس��ب اطالع��ات بیش��تر در این د به فصله��ای 23و 24 زمینه میتوانی Fundamentals HANDBOOK ASHRAEمراجعه کنید. در م��واردی که پرس��نل ش��اغل در واحدهای صنعتی فعالی��ت بدنی زیادی دارند ،محدوده دماها و رطوبتهای نسبی مطلوب برای تامین شرایط راحتی آنها بای د در محدوده گس��تر دهتری در نظر گرفته ش��ود .در فص��ل Fundamentals 8 HANDBOOK ASHRAEتوصیههایی پیرامون شرایط داخلی توصیه شده برای فعالیتهای بدنی مختلف مور د بحث قرار گرفته است. در مواردی که نقش��ههای سازهای یا جانمایی تجهیزات موجو د نباشد ،بای د یک بررسی کلی پیرامون وضعیت موجو د انجام گیر د و فهرستی از تاسیسات پیشنهادی موردنیاز تهیه شود( .جدول )3 ساختمانهای صنعتی تازهساز معموال یکطبقه هستند ،بام تختی دارن د و ارتفاع س��قف آن ها به منظور توزیع مناس��ب
ه��وا و جانمایی تاسیس��ات موجو د بدون ایجا د اختالل در فرایندهای مختلف زیا د است .به طور معمول تجهیزات مربوط به المپهای فلورسنت معمولی در ارتفاع 4 متری ،المپهای فلورس��نت با توان باال در ارتفاع 6متری و المپهای س��دیم و هالوژن��ی در ارتفاع بی��ش از 6متر نصب میشوند .در طراحی سیستمهای روشنایی عواملی از قبیل کیفیت روشنایی ،وضعیت انتش��ار نور ،ان��دازه اتاق ،ارتف��اع نصب و مسايل اقتصادی بای د در نظر گرفته شود. مقدار نوردهی تجهیزات روشنایی بای د با استانداردهای انجمن مهندسان روشنایی آمریکای شمالی مطابقت داشته باشد. سیستمهای تهویه مطبوع را میتوان بر روی بام س��اختمانها نیز نصب نمود. در چنین م��واردی ورو دیهای هوای این سیستمها نبای د به سکوهای بارگیری و یا س��ایر منابع آالینده نزدیک باش د (جهت کس��ب اطالعات بیش��تر در ای��ن زمینه میتوانی د به بخش سیستمهای تصفیه هوا مراجعه کنید) .در نصب تجهیزات HVAC وضعیت قرارگیری سایر سیستمها از قبیل آبپاشهای اطفای حریق ،سیستمهای روشنایی ،جرثقیلها و ...در محل نیز بای د در نظر گرفته شود. وضعیت کاری هر یک از ساختمانها یکی دیگر از عواملی اس��ت ک��ه بای د در طراح��ی سیس��تمهای HVACدر نظر گرفته ش��و د .به عنوان مثال در بعضی از س��اختمانها کنترل دقیق دما ،رطوبت و مقدار آالین دهها بس��یار ضروری اس��ت. بهکارگیری یک برنامه زمانبندی شده از
55-54
جدول ( )3فهرست بازبینی تاسیسات
وضعیت کاری میتوان د در تعیین بارهای سرمایشی و گرمایش��ی ساختمان مفی د واقع شود.
ساختار کلی ساختمان: .1یک طبقه یا چن د طبقه .2نوع و محل قرارگیری درها ،پنجرهها و طول شکافها .3بارهای زنده طراحی سازهای .4ساختار کف .5موا د مور د استفاده در ساخت دیوارها .6موا د و رنگ مصالح مور د استفاده در پشتبام .7نوع و ضخامت عایقکاری .8موقعیت قرارگیری تجهیزات تخلیه موجو د .9جهتگیری ساختمان
محاسبات بار
کاربر د ساختمان: .1نیازهای محصوالت .2پاکیزگی سطح ،حداکثر مقدار مجاز آالین دههای موجو د در هوا .3نوع ،محل قرارگیری و الزامات تخلیه تجهیزات مور د استفاده در فرایندهای مختلف .4نیازهای پرسنل ،میزان دما ،میزان فعالیت موردنیاز و شرايط خاص فضای کاری .5مساحت کف اشغال شده توسط ماشینآالت و موا د .6فاصله آزا د موردنیاز در باالی کف برای تجهیزات حمل مواد ،لولهکشی ،سیستمهای روشنایی یا سیستمهای توزیع هوا .7شرایط غیرعادی مانن د جابهجا کردن اشیا بسیار داغ یا سر د در داخل ساختمان و تعدا د دفعات آنها .8تعدا د دفعات و مدت زمان باز بودن درها برای بارگذاری و باربرداری .9سیستم روشنایی ،موقعیت قرارگیری ،نوع و ظرفیت آن .10مالحظات مربوط به میزان سروصدای تولیدی .11بارهای ماشینآالتی از قبیل موتورهای الکتریکی ،بارهای نهان بزرگ یا بارهای تشعشعی حاصله از کورهها .12احتمال الیهالیه شدن هوا شرایط طراحی: .1دمای طراحی ،دمای خشک و مرطوب خارج و داخل .2ارتفاع .3سرعت با د .4هوای جبرانی مور د نیاز .5دمای داخل و محدوده مجاز تغییرات آن .6رطوبت نسبی داخل و محدوده مجاز تغییرات آن .7کیفیت هوای داخل و محدوده مجاز تغییرات آن .8دمای خارج .9دورههای کارکرد :یک ،دو یا سه .10وجو د تلفات حرارتی و صرفهجویی در مصرف انرژی .11فشار مور د نیاز .12بارهای جرمی ناشی از انرژی آزا د شده از محصوالت تولیدی
تجهیزات موجو د و مور د نیاز: .1گاز ،سوخت مایع ،هوای فشرده ،برق ،بخار ،آب ،فاضالب ،تخلیه داخلی و خارجی .2نرخ ساختار هر یک از تجهیزات .3آب آشامیدنی
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
بار خورشیدی و انتقالی
بار پش��ت بام معموال بیش��ترین بار خورشیدی ساختمان را به خو د اختصاص یده د و بارهای خورشیدی دیوارها نسبت م به آن مقدار قابل مالحظهای نیست .این مس��اله به خصوص در مور د کارخانههای تازهس��از بدون پنجره مش��هودتر اس��ت. عایقکاری دیوارها و پش��تبام ساختمان اغل��ب منجر به بهب��و د کارایی تجهیزات HVACو کاهش هزینههای کارکر د آنها میشود.
گرمای تولیدی داخل
الزامات کدها و بیمه: .1الزامات کدهای استانی و محلی برای نرخهای تهویه و ... .2الزامات مرتبط با سالمت و ایمنی .3الزامات نمایندگیهای بیمه
راهنمای کامل نرمافزار
جدول ( )1به بررسی شرايط مورد نیاز محصوالت مختلف اختصاص داده ش��ده اس��ت .در فصل Fundamentals 29 HANDBOOK ASHRAEنی��ز روشهای محاس��به بارهای گرمایشی و سرمایشی مور د بررسی قرار گرفته است.
در طراحی سیستمهای HVACبرای واحدهای صنعتی بای د به این مساله توجه داش��ت که گرمایی که توسط تجهیزات، فراینده��ا ،محص��والت ،سیس��تمهای روش��نایی ،افرا د حاضر در محل و س��ایر تاسیس��ات موجو د در داخل س��اختمان تولی د میش��و د خو د ب��ه تنهایی میتوان د تامینکنن��ده بخش��ي از بار گرمایش��ی ساختمان باشد. آگاهی یافتن از برنامه کاری تجهیزات
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
الیهالیه شدن هوا
در مکانهایی ک��ه از مزیت الیهالیه شدن هوا بهرهمن د هستند ،بار برودتی به میزان چشمگیری کاهش مییابد .تا زمانی که الیه هوای گرم س��اکنی که مستقیما در زیر پش��ت بام قرار گرفته پخش نشده
مهکوه تهویه
هوای جبرانی
هوای جبران��ی تامینکننده تهویه و فش��ار ثابت مور د نیاز ساختمان است .به منظور مخلوطکردن هوای جبرانی با هوای برگشت ابتدا بای د آن را فیلتر و تهویه نمو د و س��پس هوای مخلوط شده را در فضای م��ور د تهویه توزیع کرد .به منظور تطابق سیستم تخلیه با بخشهایی که به صورت مداوم در حال کارند ،مقدار هوای جبرانی میتوان د متغیر باشد .بازیابی گرمایشی و سرمایش��ی جریان ه��وای تخلیه یکی از روشهایی اس��ت که منجر به کاهش بار تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
Tel: 88879605
مختلف ،ام��کان بهکارگیری یک ضریب انتش��ار مناس��ب و ارزیابی میزان واقعی برق مصرف��ی را فراهم م��یآورد .در نظر گرفتن بارهای مرتبط میتوان د به میزان قابل توجهی اندازهسیستمهای HVAC موردنیاز برای هر کاربر د خاص را کاهش دهد .واحدهای مختلف صنعتی معموال به صورت دايمی در حال انجام هستن د و تنها ب و یا تعطیالت ممکن است در ساعات ش آخ��ر هفت��ه متوق��ف ش��وند .در چنین شرایطی طراحی سیس��ت م HVACبای د به گونهای انجام گرفته باش�� د که قابلیت گرمایش محی��ط بدون نیاز ب��ه بارهای فرایندها و تجهیزات تا یک حداقل مقدار خاص امکانپذیر باشد. در اکثر تاسیسات صنعتی به واسطه حض��ور اف��را د و ه��وای خارج ،ب��ار نهان کمتری��ن مق��دار را دارا اس��ت .از طرفی برخی از فراینده��ا و محصوالت ،گرمای نه��ان باالیی تولی�� د میکنن��د .بنابراین گرمای نهان این دسته از فرایندها بای د در هنگام طراحی سیستمهای HVACمور د توج��ه قرار گی��رد .در مواقعی که گرمای نهان بسیار باالست ،تقطیر رطوبت بر روی سطوح سر د نیز از جمله مسايلی است که بای د مور د مالحظه قرار گیرد.
است ،تاثیر چندانی بر وضعیت تجهیزات و افرا د حاضر در ساختمان بر جای نخواه د گذاشت .در مواردی که ارتفاع سقف زیا د است ،بسته به وضعیت ساختاری و دمای مناب��ع گرمایی موجو د در س��اختمان در ح��دو د 20تا 60درص د ان��رژی گرمایی از منطقه سرمایش��ی س��اختمان خارج میشود. به منظور ممانعت از اختالط الیههای مرزی هوای گ��رم ،کانالهای هوای رفت و برگش��ت بای د تا ح د ام��کان در ارتفاع پایین نصب ش��وند .موقعی��ت قرارگیری توزیعکنن دههای ه��وای رفت معموال بر مبنای مح��ل مرزهای الیهه��ای هوایی تعیین میشود .در مکانهایی که نسبت تع��دا د افرا د حاضر به س��طح کف پایین است ،استفاده از مقادیر جزيی هوای رفت در کنار استفاده از روش سرمایش نقطهای برای هر یک از پرسنل گزینه مناسبی به شمار میرود.
هوای خارج میشود. ب��ه ط��ور ای�� دهآل ،فرایندهایی که نیازمن د مقدار هوای تخلیه زیادی هستن د بای د در بخشهایی از کارخانه انجام گیرن د که حداقل گرمایش در آنها وجو د داشته باش�� د و تهویه مطبوع و سرمایش نیز در آنها انجام نش��ود .در برخ��ی موار د برای کاهش مقدار بخارهای مضر ،باکتریهای هوازی یا ذرات رادیواکتیو موجو د در هوا استفاده از هوای تهویه اجتنابناپذیر است. در چنین ش��رایطی حداقل نرخ تهویهای که مور د اس��تفاده قرار میگی��ر د بای د با شرايط استاندار د ASHRAE 62مطابقت داشته باشد. با بهکارگی��ری صرفهگرها میتوان از هوای محیط برای تامین ش��رايط تعیین شده استفاده کر د و حتا بارهای HVAC را بدون نیاز س��رمایش و گرمایش اضافی تامین نمود.
گرمای بادزن
گرمای حاصله از بادزنهای هوا عالوه یده د بر آنکه هوا را تحت فش��ار قرار م آن را گرم نیز میکند .با وجو د آنکه این گرما توس��ط افرا د حاضر در س��اختمان احساس نمیش��ود ،ولی در هر صورت به بار سرمایشی س��اختمان افزوده میشود. دمای ه��وای تخلیه واحده��ای برودتی کش��ش داخلی مستلزم آن اس��ت تا به منظور جبران افزایش دمای هوای عبوری از بادزن ،هوای خنکتری مور د اس��تفاده قرار گیرد .این افزایش دما در فش��ارهای باالتر هوای تخلیه بیشتر مشهو د است. تلفن10( :خط) 66903533
57-56
سادهسازی لولهکشی HVACامروزی مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی∗
پیدای�ش کنترلکنندهه�ای دیجیتال و پمپاژ س�رعت متغیر ،مقدار تجهی�زات الزم برای کنترل جریان در س�امانههای توزیع آب س�رد و گرم را کاهش داده اس�ت .این مطلب در مور د بیشتر س�امانههای آب س�رد و گرمی که دارای بارهای گرمایش و س�رمایش متغیر هس�تند ،صادق اس�ت .شیرهای تعادل ( ،)balanceش�یرهای چندکاره ،پمپهای اولیه/ثانویه ،پلهای متقاطع ( )cross-overو سایر ملحقات لولهکشی مصرف کنندهی انرژی ،حذف شدهاند .به طور تقریبی تنها چیزهایی که باقی ماندهاند عبارتند از :پمپها ،لولهکش�ی ،ش�یرهای جداس�از و کویلها و ش�یرکنترلهای آنها .کنترل تطابقپذیر ،ی�ک برنامهی تنظیم کنندهی دایمی ایجاد مینمای د که موجب حذف کامل کارکرد دستی میشود.
با حذف تنظیم دستی ،دیگر نیازی به شیرهایتعادلوچندکارهنیست.همچنین کنترل دقیق سرعت پمپ ثابت کرده است که آرایشهای لولهکشی که برای کنترل جریان و فش��ار پمپ به کار میرفت ،غیر ضروری است. تنها تجهیزاتی که برای تامین فشارها و جریانه��ای مور د نی��از در هر بخش از س��امانهی آب در تم��ام ش��رایط بار باقی مانده اس��ت ،پمپهای س��رعت متغیر و شیرکنترلهایکویلمیباشد. در شکلهای بعدی ،شیرهای جداساز دس��تی و همچنی��ن جداس��ازهای هوا ( )air separatorیا مخزنهای انبساط نشان داده نشده اند .تمام این اقالم در تمام شکلها یکس��ان میباشند .اجازه دهی د با یک سامانهی آب سر د تک منطقهای واح د ش��روع کنیم که پمپهای س��رعت ثابت داشته و کل تنظیمات آن دستی میباش د (شکل .)1این آرایش بدون در نظر گرفتن تغییرات بار سرمایش در آن طراحی شده راهنمای کامل نرمافزار
بود .ش��کل ( )1در حدو د س��ال 1960و قبل از این که راهاندازهای فرکانس متغیر در اختیار قرار گیرند ،یک سامانهی خوب محسوب میشد .اگر بار ثابت باش د (مانن د یک مرکز رایان��های که در معرض بارهای خارجی قرار ندارد) این س��امانه هنوز هم شایستهی توجه است .امروز این سامانه با جریان متغیر ،به احتمال بسیار زیا د فقط پمپهای اولیهی س��رعت متغیر داشته و متعادل سازی در آن وجو د نخواه د داشت. (شکل )2 شیرکنترلهای کویل دارای کیفیتی هس��تن د که از س��رریز کویلها بدون در نظ��ر گرفتن موقعیت آنها در س��امانهی آب ،جلوگیری خواهن د کرد .صدها سامانه از ای��ن نوع هم اکنون در حال بهرهبرداری میباش��ند .هیچ نیازی به کنترل جریان پمپها به صورت دستی وجو د ندارد ،زیرا کنترلکنن دهی سرعت پمپ میتوان د برای هر حداکثر س��رعت دلخواه تنظیم شود. پیدای��ش پمپاژ اولیهی متغی��ر در حدو د
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
س��ال 1994بود .در ابتدا ،تولیدکنندگان چیل��ر بای د در م��ور د حداقل جریان مجاز محتاط میبودند .این جریان به طورکلی به حداقل سـرعـت لولهی اواپراتـور حدود (9/0 m/s) 3 fpsمحدو د میشد .امروزه، بعضی از تولیدکنندگان چیلر این محدوده را به (0/5 m/s) 1.3 fpsدر بارهای جزیی کاهش دا دهاند .در آخر ،اعتقا د بر این است که ابهام در مور د جریانحداقل قابلپذیرش توسط خو د تولیدکنندگان چیلر و با تجهیز هر چیل��ر به یک پمپ یکپارچه و کاهش جریانحداق��ل مور د نی��از از طریق بهبو د کنترل مبرد ،برطرف خواه د شد. به دلیل تغییر سرعت لولهی حداقل م��ور د نیاز ب��رای تولیدکنندگان مختلف چیلر ،ضروری اس��ت که در هر پروژه این جریانحداقل تایی د ش��و د تا از تطابق آن با الزامات تولیدکنن�� دهی چیلر اطمینان حاصل شود .بیشتر سامانههای ،HVAC از س��امانهی سا دهای که در شکلهای ()1 و ( )2نشان داده شده ،پیچی دهتر هستند.
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
شکل ( )1سامانهی جریان ثابت
مهکوه تهویه
Tel: 88879605
ش��کل ( ،)3یک سامانهی آب سر د جریان ثاب��ت اولیه/ثانویهی معمول��ی را با چهار یدهد .این سامانه دارای منطقه نش��ان م پمپهای سرعت ثابت با تنظیمات کامال دستی میباشد. تمام این پمپها به شیرهای تعادل و ش��یرهای یکطرفه و همچنین شیرهای جداساز مجهز ش�� دهاند .پلهای متقاطع، به شیرهای کنترل برگشت مجهز هستن د که پمپهای ثانویه و سومی (منطقه) را از هم مجزا میکنند .روشن است که اگر این سامانهی متعادل شونده به صورت دستی در یک کاربر د بار متغیر اس��تفاده میشد، مقدار قابلمالحظهای انرژی تلف میشد. ل متقاطع در اتالف انرژی در ش��یرهای پ مناطق ساختمان ،قابلمالحظه میبود. اگر منطقهها زیا د از هم دور باش��ند، بیشتر انرژی پمپهای ثانویه در شیرهای مناط��ق نزدیک تاسیس��ات چیل��ر ،تلف میش��ود .عالوه ب��ر انرژی تلف ش��ده در شیرهای برگش��ت /پل ،شیرهای تعادل
روی تمام پمپها و کویلهای س��رمایش به طور معمول بای د خفانیده ()throttled میش��دندکه خو د موجب ات�لاف انرژی یده د که اگر ما میشد .این نکته نشان م سعی کنیم یک سامانهی سرعت ثابت را در یک تاسیسات بار متغیر نصب کنیم ،مقدار زیادی انرژی تلف خواه د شد. تبدیل سامانههای س��رعت ثابت به کاربردهای س��رعت متغیر ب��دون نیاز به تعادل دس��تی موجب کاهش چشمگیر مصرف انرژی در س��امانهی جریان متغیر شده است .این نکته در نوسازی یک هتل در کالیفرنی��ای جنوبی به اثبات رس��یده است .در این مورد ،تجهیزات تولی د و توزیع سرمایش نسبت به تاسیسات چیلر اولیه کوچکتر ش�� دهان د و این قابلیت ،کاهش ظرفیت تجهیزات پمپاژ ،چیلرها و برجهای خنککن را در زمان تغییر به جریان متغیر یدهد .بع د از این که تاسیسات نش��ان م هتل با اس��تفاده از ی��ک چیلر کوچکتر به پمپاژ اولیهی متغیر تبدیل ش��د ،مدیر
یدهن د پروژه بیان کرد« :دا دهها نش��ان م که تاسیسات چیلر جریان اولیهی متغیر ( )VPFموجب ش��ده است مصرف انرژی نسبت به دورهی پیش از نوسازی به طور تقریبی در حدو د 68درص د کاهش یابد». برای تبدیل یک سامانهی چهار منطقهای مشابه آنچه که در ش��کل ( )3نشان داده ش��ده است ،چن د روش جدی د وجو د دارد. فاصلهی بین منطقهها برای تعیین بهترین روش پمپاژ این سامانه به کار میرود .اگر بارها در یک س��اختمان ب��ه هم نزدیک باشند ،تنها یک سری از پمپها مور د نیاز خواهن د بود( .شکل )4 این س��امانه ،نمونهی یک س��امانهی پمپ��اژ اولیهی متغیر معمولی میباش��د. فاصلهی کوتاه تا دورترین بار ،موجب می شو د تا اصطکاک زیا د سامانهی لولهکشی توزی��ع در نزدیکترین بار به تاسیس��ات چیلر تحمیل نش��ود .اگر هر منطقه یک ساختمان باش د و فاصلهی بین ساختمانها زیا د باشد ،برای جلوگیری از فشار بیش از
شکل ( )2سامانهی جریان متغیر امروزی
تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
تلفن10( :خط) 66903533
59-58
ح د پمپ در ساختمانهای نزدیکتر ،بای د پمپاژ توزیعی را در نظر گرفت( .شکل )5 تنها پمپهای آب سر د الزم در خو د تاسیسات چیلر ،پمپ های جریانحداقل میباشن د که برای پشتیبانی خو د چیلرها مور د نیاز هس��تند .این وضعیت نیازمن د اس��تفاده از یک شیر جداس��از با کنترل خودکار در لولهکش��ی برگشت هر یک از چیلرها میباش د تا زمانی که آن چیلر در حال تغذیهی س��رمایش به سامانهی آب سر د نیست ،جریان در آن چیلر را متوقف کند. بدون این شیرهای جداساز ،آب خنک نش��ده از درون چیلر غیرفعال عبور کرده و با آب س��ر د خروجی از چیلرهای فعال مخلوط میشود .در نتیجه دمای آب تغذیه از دمای دلخواه باالتر خواه د رفت. هرگاه یک س��امانهی پمپ��اژ حذف میشود ،یک افت اصطکاکی بین 8تا 14 فوتی ( 24تا 42کیلوپاس��کال) یا بیشتر که درون اتص��االت مربوط به پمپ مانن د صافیه��ای مکش ،ش��یرهای یکطرفه، تبدیلهای مک��ش ،تبدیلهای خروجی، ش��یرهای جداساز و لولهها وجو د دار د نیز برطرف خواه د شد. طراحی مناسب ،این افت را تا 8فوت ( 24کیلوپاسکال) محدو د میکن د در حالی که طراحی ضعیف موجب میش��و د افت ارتفاع پمپ به 14فوت ( 42کیلوپاسکال) نیز برس��د .بنابراین در این م��ورد ،پمپاژ اولیهی متغیر با حذف تاسیس��ات پمپاژ ثانویه و ثالث ،موجب میش��و د بین 16تا 28فوت ( 48تا 84کیلوپاسکال) در ارتفاع پمپ صرفهجویی شود. پمپهای جریانحداقل ،به توان موتور به نسبت کمی نیاز دارند .فرض کنی د یک تاسیس��ات چیلر دارای چیلرهای 2000 ت��ن ( 7034کیلووات) باش�� د که جریان طراح��ی در ه��ر ک��دام از آنه��ا 4000 ) )gpm 252 L/sباش��د .به عالوه فرض د که اواپراتورهای چیلر در س��رعت 7 کنی ف��وت بر ثانیه ( 2متر ب��ر ثانیه) با حداقل جریان مج��از در بارهای جزیی 1.5فوت راهنمای کامل نرمافزار
شکل ( )3سامانهی چهار منطقهای جریان ثابت
شکل ( )4سامانهی اولیهی متغیر (چهار منطقه در یک ساختمان)
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
ش�کل ( )6استفاده از حس�گر اختالف فشار برای کنترل جریان حداقل
Tel: 88879605
ب��ر ثانی��ه ( 0.45متر بر ثانی��ه) ،انتخاب ش�� دهاند .جریانحداقل برابر خواه د بو د با 1.5÷7از 4000 gpmی��ا 860 gpm ) .(544 L/sاگ��ر اف��ت اصطکاکی درون اواپراتور در 4000 gpmبرابر 21فوت باش د ( 63 kPaدر ،)252 L/sارتف��اع طراحی برای پمپهای حداقل جریان برابر خواه د ب��و د با )(1.5÷7) 2 × 21= 1 ft (3kPa به ع�لاوهی افته��ای اتص��االت پمپ و لولهکش��ی .فرض کنی د افتهای ناش��ی از لولهکش��ی و اتص��االت برابر با 16فوت ( 48کیلوپاسکال) باش��د ،بنابراین ارتفاع طراح��ی برای پمپه��ای حداقل جریان 17فوت ( 51کیلوپاس��کال) خواه د بود. اگر یک پمپ دارای بازده 80درص د باشد، ت��وان ترمزی برابر با )6.4 hp (4.3 kW خواه د بو د و پمپها بای د به موتورهایی با
توان 5اسب ( )7.3 kWتجهیز شوند .این پمپها سرعت متغیر خواهن د بود ،بنابراین مصرف واقعی انرژی بس��یار اندک خواه د شد .از آنجایی که اتالف درون اواپراتور به اندازهای کم است که نمیتوان آن را با یک منحنی هموار نش��ان داد ،تولیدکنن دهی چیل��ر بای د آن را تصدیق کند .کنترل این پمپ ها یا بای د همان طور که در ش��کل ( )5نشان داده شده است با کنترل جریان تاسیس��ات چیلر انجام شو د یا میتوان د با استفاده از حس��گرهای اختالففشار که به اواپراتورهای چیلر متصل ش دهان د انجام شود( .شکل )6 ب��ا توجه به کمب��ازده بودن بیش��تر س��امانههای آب س��ر د قدیمی که دارای س��امانهی جریان ثابتی مانن د شکل ()3 میباش��ند ،میتوان با اس��تفاده از همان
پمپها و لولهکش��ی ،آن را به س��امانهی پرباز دهتری تبدیل کرد( .شکل )7 تمام پمپها به سرعت متغیر تبدیل شوند. جریان حداقل درون چیلرها با یک شیر کنارگذر جدی د کنترلشود. سرعت پمپهای چیلر با یک حسگر اختالف فشار ( )DP1جدی د که تنظیمات آن برای تم��ام پمپها ب��ا کنترلکننده تعیین میشود ،کنترل شو د . پمپهای ثانویه با حسگر اختالف فشار ( )DP2در انتهای دور مدار آب سر د کنترل میشوند. هزین��هی این روش کمت��ر از تغییر پمپها و لولهکش��ی به س��امانهی پمپاژ اولیهی متغیر است که در شکل ( )4نشان
شکل ( )5سامانهی پمپاژ توزیعی برای چهار ساختمان جداگانه
ش�کل ( )7تبدیل یک سامانهی جریان ثابت به جریان متغیر
مهکوه تهویه
تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
تلفن10( :خط) 66903533
61-60
داده شده است .ولی یک مهندس مشاور میتوان د با ارزیابی دقیق تعیین کن د که آیا کوچکتر کردن پمپها ،چیلرها و برجهای خنککن از نظر اقتصادی توجیهپذیر است یا خیر؟ پمپهای ثالث در ساختمانها با حس��گرهای اختالففش��ار DP2که در محل درس��تی در هر یک از ساختمانها (احتماال همان طور که در ش��کل نش��ان داده ش��ده است در باالی هر منطقه) قرار گرفتهاند ،کنترل خواه د شد. یک ش��یر یکطرف��هی کنارگذر در اطراف هر یک از پمپهای ساختمان قرار خواه د گرفت و شیرهای برگشت با تمام اتالفهای ان��رژی مربوطه حذف خواهن د ش��د .در بارهای س��بک ،زمانی که فشار تامین شده توسط پمپهای ثانویه کافی
باشد ،این مس��اله با افزایش اختالففشار در حس��گرهای اختالففش��ار ساختمان ( )DP2نشان داده خواه د شد .بع د از یک تاخیر زمانی ،پمپهای ساختمان متوقف میش��ون د و حس��گرهای اختالففش��ار س��اختمان ،پمپهای ثانوی��ه را کنترل خواهن�� د ک��رد .همچنین زمان��ی که بار ساختمان افزایش مییاب د و به پمپهای ساختمان نیاز میباشد ،این پمپها به طور خودکار دوباره راهاندازی خواهن د شد. تم��ام ای��ن روشه��ای کنت��رل و لولهکش��ی در بیشتر سامانههای آب سر د در حال بهرهبرداری میباشند .تعدادی از شکلهای این مقاله ،استفاده از حسگرهای اختالففش��ار را به عنوان وسیلهای برای کنترل س��رعت پمپ تشریح میکنند .تا
شکل ( )8پمپهای دارای لوله خروجی مشترک
راهنمای کامل نرمافزار
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
کنون این یک روش تایی د ش��ده در طی 25سال گذش��ته بوده است .سامانههای الکترونیک��ی دیجیتالی ام��روزی ،امکان استفاده از جریان جرمی را به عنوان روشی برای کنترل سرعت پمپ ،فراهم میآورند. متاسفانه این روش به تعیین محل فیزیکی هر یک از بارهای سرمایش مجزا نیز نیاز دارد ،زیرا اصطکاک تا یک بار مشخص با فاصلهی آن بار از س��امانهی پمپاژ تعیین میشود .در این صورت ،محاسبات کلی به طور کامل پیچیده خواهن د شد. توضی��ح دیگ��ری بای�� د در م��ور د دیاگرامهای لولهکشی این مقاله ارایه شود. در تمام این شکلها ،افتهای اصطکاکی در خطوط اصلی تغذیه و برگشت یکسان فرض ش دهاند .ولی این وضعیت همیشه در سامانههای بزرگ برقرار نیست. در بیش��تر موارد ،لولهکشی برگشت دارای م��دار متفاوت��ی اس��ت و بنابراین افتهای اصطکاکی متفاوتی خواه د داشت. لولهکشی برگشت و تغذیه بای د با یک اندازه دقت م��ور د ارزیابی قرار گیرد .یک مزیت اس��تفاده از پلهای متقاطع و پمپهای ثال��ث ،ایج��ا د امکان مخلوط ک��ردن آب برگشتی گرم با آب تغذیهی سر د میباش د تا منطقهها را در دماهای باالتری نسبت به دمای موجو د در تاسیسات چیلر اداره کند. ولی ب��ا توجه به کیفیت عایقهای لولهی امروزی ،نیاز اندکی به این مخلوط کردن وجو د دارد .اگر یک مجموعه تحقیقاتی یا فرآیندی به آب سر د با دمای پایین تر نیاز داشته باش��د ،معموال بهتر است به جای پذیرفتن ت��اوان انرژی در اث��ر تولی د کل
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
مهکوه تهویه
Tel: 88879605
بار سرمایش در دمای کمتر ،از یک چیلر پشتیبان استفاده شود .به عنوان مثال اگر یک مجموعه تحقیقاتی به آب س��ردی با دمای 45درج��هی فارنهایت ( 4درجهی س��انتیگراد) نیاز دارد ،چیلر پش��تیبان د دم��ای 45درجهی فارنهایت (7 میتوان درجهی س��انتیگراد) توزیع آب س��ر د را کاهش دهد .روش��ن اس��ت که این یک مشکل طراحی مهندسی است که بای د در هر مور د خاص مور د ارزیابی قرار گیرد. یدهن د تمام شکلهای قبلی نشان م که چیلره��ا و پمپهای آنه��ا به صورت پشتس��رهم مونتاژ ش دهاند .ممکن است د شکل ()8 اگر خروجی این پمپها مانن با یک لولهی مشترک (هدر) به هم متصل ش��ود ،از نظر اقتصادی به صرفهتر باشد. این روش امکان برنامهریزی بهتر پمپها را ایجا د کرده و ش��رایط سرریز اواپراتورها در مواقعی که دمای آب سر د برگشتی کم باش د را فراهم میآورد. با توجه به این که خروجی چیلر برابر فدما ،در اس��ت با جریان ضرب در اختال زمان��ی که اختالف دم��ا کاهش مییابد، میت��وان آن را ب��ا افزایش جری��ان ثابت نگاه داش��ت .تمام چیلرها دارای حداکثر س��رعت مجاز مانن�� د 3(10 fpsمتر بر ثانیه) در اواپراتور میباشند .قبل از مبادرت ب��ه س��رریز ،بای د با تولیدکنن�� دهی چیلر مشورت ش��ود ASHRAE .پذیرفته است که بار سربار پمپها و برجهای خنککن ممکن است با مصرف انرژی خو د چیلرها در بارهای س��بک برابر شو د یا از آن فراتر رود .تالشهای��ی در حال انجام اس��ت تا
دس��تورعملی تدوین ش��و د که به تعیین مصرف انرژی کل تاسیسات چیلر با روشی غیر از kW/tonخو د چیلرها کمک کند. پیش��رفت مهم دیگری که در سامانههای توزیع آب HVACبه دس��ت آمده ،درک این نکته است که کیفیت شیرکنترلهای کویلها بای د به گونهای باش د که بتوانن د در ف فشار گستر دهای که همیشه برابر اختال در این سامانهها وجو د دارد ،مقاومت کنند. در گذشته ،بسیاری از این شیرها دارای یک طبقهبندی تجاری بودن د كه نمیتوانستند در برابر اختالففشاری که در معرض آن ق��رار میگرفتند ،مقاومت کنن��د .امروزه استفاده از ش��یرهایی با کیفیت صنعتی
و همچنین ش��یرهای مس��تقل از فشار، اختالف دما را بهبو د بخش��یده و جریان در این سامانهها را به طور قابلمالحظهای کاهش داده است .این نقش تعیین کننده و کیفیت شیر بای د به طور کامل در مقالهی فنی جداگانهای مور د بررسی قرار گیرد. پیش��رفت دیگ��ری ک��ه ب��ازده این س��امانهها را بهبو د بخشیده است ،اعمال محدو دهی کارکر د بر راهاندازهای فرکانس متغیر امروزی بوده است .این محدودیت از تحمیل اضافهبار توسط پمپ بر روی راهانداز جلوگیری میکند .به این ترتیب اندازهی راهانداز و موتور به جای این که در فضای عملکر د انتخاب ش��ود ،میتوان د بر اساس
شکل ( )9سامانهی زمینگرمایی جریان ثابت
تولید کننده دستگاههای تهویه مطبوع
تلفن10( :خط) 66903533
63-62
شرایط طراحی انتخاب گر دد .به عنوان مثال فرض کنی د که یک پمپ آب سر د نیازمن د (22kW)29bhpتواندرشرایططراحیو " (26 kW) 35 bhpدر فض��ای عملکر د یا نقطهی بدون اضافهبار بر روی منحنی پمپ باش��د .در راهاندازهای قدیمی ،الزم بو د ک��ه پمپ به ی��ک موت��ور و راهانداز (30 kW) 40 hpمجه��ز ش��ود .ب��ا ای��ن محدودی��ت کارک��رد ،ای��ن پمپ میتوان�� د ب��ه ی��ک موت��ور و راهان��داز (22 kW) 30 hpتجهی��ز ش��ود ،بدون این که از توان مور د نیاز در فضای عملکر د نگرانیوجو دداشتهباشد.درنتیجههزینهی تجهی��زات و کل تاسیس��ات الکتریک��ی کاهش مییابد .همچنین باز دههای «سیم
به محور» ( )wire-to-shaftبیشتری در بارهای کمتر روی سامانه ایجا د مینماید. آخری��ن پیش��رفت ،اس��تفاده از ان��رژی زمینگرمایی برای س��رمایش و گرمایش بوده است .متاسفانه ،در مور د تواناییهای این منابع حرارتی در جریان متغیر کمی سردرگمی وجو د داشته است. اگر منب��ع حرارتی ،مانن�� د یک چاه میدانی ی��ا دریاچه بتوان د انرژی مور د نیاز در جریان طراحی را تامین کند ،ظرفیت حرارتی مناسب در جریانهای کمتر وجو د خواه د داش��ت .س��وتفاهم در این مورد، موجب بهکارگیری سامانههای لولهکشی و پمپاژ پیچی دهای شده است( .شکل )9 مهندسان مشاوری که ای دهی تغییرات
شکل ( )10سامانهی زمینگرمایی جریان متغیر
در جری��ان گرما در جریان ک��م را درک کر دهاند ،س��امانههای پمپاژ و لولهکش��ی سا دهای مانن د شکل ( )10را ابداع نمو دهاند. بس��یاری از شرکتهای مش��اور در حال بهرهبرداری از تاسیساتی با این پیکربندی میباشند .این مس��اله اثبات میکن د که نی��ازی ب��ه پمپه��ای چاه یا ش��یرهای جداساز جداگانه روی پمپهای گردشی یا پمپهای حرارتی ساختمان نمیباشد.
خالصه
مهمتری��ن اطالعات در م��ور د تمام س��امانههای آب ،HVACپیکربن��دی سامانه نیست ،ولی ساعتهای کارکر د در تمام درصدهای جریان ،از حداقل جریان تا حداکثر جریان طراحی چیس��ت؟ یک مهندس تنها بع د از دریافت این اطالعات میتوان د از پیش��نهادهای ارایه ش��ده در این مقاله برای کاه��ش هزینههای اولیه و افزای��ش ب��ازده کارکر د کلی اس��تفاده نماید .بهب��و د کیفیت ش��یرکنترلهای کویل و اضافه شدن نرمافزار برای کنترل این ش��یرها و پمپها موجب سا دهشدن و افزای��ش بازده اکثر س��امانههای توزیع آب گرم و س��ر د صنعت HVACش��ده است .س��طح توانایی و مهارت طراحان و اپراتورهای امروزی این س��امانهها ،امکان استفاده از تمام سامانههای HVACحجم متغی��ر (نه فقط در تاسیس��ات خاص) را فراهم آورده است. ∗ کتاب «راهنمای کامل نرمافزار »Carrier از این مترجم توسط ماهنامهی تهویه و تبرید منتشر شده است.
راهنمای کامل نرمافزار
مهندس محمدرضا رزاقی اصفهانی
کتابی برای تمام فصول
همراه با لوح فشرده
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
دمات دات و خ تولي
دگي ها شـركت و نماين آب و هوا
پاكاب كنترل
سوپرپايپ
آرشهكار
پاكمن
شعله پارس
آرگاپات
پرتو آبگردان
شيواسپ
آرمان سورنا
پمپ آب نوين
صافياد
آروين بخار
پنام آزما
صبا برودت پارس
آریا بنیز
تبادل سازان تهران
صنایع مس قائم
آريستون
تبادل كار
فرا الكتريك
آلفام
ماوند تهويه د
فراسرد
ابارا
تهويه سپهر
كارخانه شاهرخي
ارس بخار
تهران مبدل
كيان مبتكر پارس
اکسون
تي سي ال
گرم ايران
ال جي
دكت
گزينه صنعت تاسيسات
ام آي تري
دمنده
مرکز کنترل ایران (هانيول)
ايران رادياتور
سابكول
ملتک
ايران كويل
ساران
مهر اصل
ايران مخزن
سارابان
مهكوه تهويه
بخار گستر خاور
ساري پويا
هواساز
برنولي
سانتيگراد
هواسپاس
برودتي و حرارتي نيك
سبالن هيدروشيمي
هواكش خزر
بوتان
سرما آفرين
پارس نسیم صحرا
سونيهدوال
ون دورلیست HVAC/R
ديگها مشعل گرمايش کفی هواساز -ايرواشر آبگرمكن ت هيتر يوني كندانسور فنكويل برج خنككننده برج خنككننده فايبرگالس رادياتور زنت كولرهاي تبخيري كور ه هواي گرم مبدلهاي حرارتي پكيجيونيت عايقهاي حرارتي و برودتي
چيلر چيلرهاي جذبي شوفاژ ديواري پرد ه هوا دريچه و دمپر و كانال آيسبانك هواكشو فن كويلهاي صنعتي پكيج يونيت سردخانه منبع انبساط انجماد تونل سختيگير و رسوبزدا سردخانه كولرهاي گازي شيرآالت و ادوات كنترل فيلتراسیون ،تصفيه و ضدعفوني هوا پمپ و بوستر پمپ
65-64
ديگ پاكمن
هواساز -ايرواشر
يونيت هيتر
پنام آزما
مهكوه تهويه
مديرعامل :قربانعلي ميرزازاده تلفن88739075-88731618 : آدرس :خياب��ان احم��د قصير (بخارس��ت)- خيابان -10پالك -79ط4
مديرعامل :شاهين عيوقي تلفن88812885-6 - 88848076 : آدرس :تهران -خيابان مفتح شمالي -خيابان زهره -پالك -9ط -4واحد9
مديرعامل :يدا ...برهمت تلفن66903531-3 : آدرس :ته��ران -خيابان آزادي -س��اختمان ( 439ساختمان سپيد) -ط همكف -واحد1
لوله و ماشين سازي ايران
سانتيگراد
ساران
مديرعامل :عليرضا مقصودي تلفن55247404-55245011 : آدرس :ته��ران -كيلومت��ر 10جاده س��اوه- ايستگاه چهاردانگه -ص پ33315-135 :
مدير عامل :محمدحسين حسن نيا تلفن88844019 : آدرس :تهران -خيابان س��هروردي جنوبي- كوچه مريوان -پ 24
شوفاژكار
مل تك
اد بوستاني مديرعامل :مهرد تلفن77538301-7 : آدرس :ته��ران -خيابان ش��ريعتي -باالتر از س��ميه -س��اختمان جواهري -ط - 4شماره 44
مديرعامل :احمد بهارستان تلفن22040376 : آدرس :خيابان وليعصر -نرسيده به چهار راه پارك وي -پالك -1575واحد 1
سارابان
مديرعامل :مجيد محمدزاده تلفن88309327-88308677 : آدرس :تهران -خيابان طالقاني -نبش خيابان ملك الشعرا -شماره -425ط1 بخارگستر خاور
مدير عامل :محمدرضا منتظري تلفن88802539 : س��پهبد آدرس :خيابان طالقاني -بين ويال و قرني -پالك 305
ساران
مديرعامل :محمد جعفری تلفن88879605 - 88674395 : آدرس :بولوار آفریقا -برج امیر پرویز -طبقه -4واحد 41 تهويه ادريسي
مدير عامل :محمد ساساني تلفن44446581 : آدرس :باالت��ر از مي��دان نور -بلوار س��تاري ش��مالي -نبش ش��قايق پانزدهم -شماره -2 طبقه 3
اد بوستاني مديرعامل :مهرد تلفن77538301-7 : آدرس :ته��ران -خيابان ش��ريعتي -باالتر از س��ميه -س��اختمان جواهري -ط - 4شماره 44
مدير عامل :غالمعلي ادريسي تلفن0411-5257177 : آدرس :تبريز -ميدان دانشس��را -س��اختمان طبقاتي سهند -شماره 2
سارابان
مديرعامل :محمد جعفری تلفن88879605 - 88674395 : آدرس :بولوار آفریقا -برج امیر پرویز -طبقه -4واحد 41
هواساز
صنايع اسوه ايران
تهويه سپهر
آروين بخار
مدير عامل :محمدرضا محمدي تلفن88753251 : آدرس :ته��ران -خياب��ان بهش��تي -روبروي پاكستان -كوي نيريزي-پالك -9طبقه دوم ارس بخار
مدير عامل :مصطفي اميني يكتا تلفن77511323-4 : آدرس :تهران -خيابان طالقاني -نرس��يده به خيابان ش��ريعتي -خيابان جهان -پالك 7 -طبقه 4
مديرعامل :انوشه گردوني تلفن88754910 : آدرس :ته��ران -خياب��ان بهش��تي -خيابان سرافراز -شماره -2ط 4واحد 404
مدير عامل :خسرو زحمتكش تلفن88313094 : آدرس :خياب��ان مطه��ري -خياب��ان مفتح- خيابان زهره غربي -پالك -6شماره 2 مهكوه تهويه
مديرعامل :يدا ...برهمت تلفن66903531-3 : آدرس :ته��ران -خيابان آزادي -س��اختمان ( 439ساختمان سپيد) -ط همكف -واحد1 شعله پارس
مدير عامل :بهمن يوسفينيا تلفن22411059 : آدرس :جاده تهران س��اوه -س��ه راه آدران- خياب��ان قلعه مير -خياب��ان مفتح -نبش بن بست دوم -پالك 1
پمپ و بوستر پمپ گزينه صنعت تاسيسات
مدير عامل :رضا اتفاق اسكويي تلفن88320257 : آدرس :خيابان اس��تاد مطهري -خيابان جم (فج��ر) -ابت��داي خيابان غف��اري -پالك -3 واحد 15 پمپ آب نوين
مديرعامل :محمدحسين حسينپور تلفن77520501 : آدرس :خيابان انقالب -بين پيچ ش��ميران و پل چوبي -سه راه روشندالن -كوچه مقدم- پالك-4واحد 3
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
دانسور كن ساران
اد بوستاني مديرعامل :مهرد تلفن77538301-7 : آدرس :ته��ران -خيابان ش��ريعتي -باالتر از س��ميه -س��اختمان جواهري -ط - 4شماره 44 تبادل سازان تهران
مديرعامل :حميد بخشي تلفن88792815-88888570 : آدرس :تهران -ميدان آرژانتين -خيابان الوند- خيابان -35پالك -16ط -6واحد11 مهر اصل
مديرعامل :رضا مقيمي تلفن88300756-7 : آدرس :تهران -خيابان مفتح شمالي -خيابان زهره -شماره 19 سارابان
مديرعامل :محمد جعفری تلفن88879605 - 88674395 : آدرس :بولوار آفریقا -برج امیر پرویز -طبقه -4واحد 41 هواساز
مديرعامل :انوشه گردوني تلفن88754910 : آدرس :ته��ران -خياب��ان بهش��تي -خيابان سرافراز -شماره -2ط 4واحد 404 مهكوه تهويه
مديرعامل :يدا ...برهمت تلفن66903531-3 : آدرس :ته��ران -خيابان آزادي -س��اختمان ( 439ساختمان سپيد) -ط همكف -واحد1
ده برج خنك كنن صافياد
مدير عامل :محسن محققي تلفن66704158 : آدرس :چهار راه كالج -حافظ جنوبي -خيابان غزالي -پالك -13طبقه دوم تبادل سازان تهران
مديرعامل :حميد بخشي تلفن88792815-88888570 : آدرس :تهران -ميدان آرژانتين -خيابان الوند- خيابان -35پالك -16ط -6واحد11 هواساز
مديرعامل :انوشه گردوني تلفن88754910 : آدرس :ته��ران -خياب��ان بهش��تي -خيابان سرافراز -شماره -2ط 4واحد 404 مهر اصل
مديرعامل :رضا مقيمي تلفن88300756-7 : آدرس :تهران -خيابان مفتح شمالي -خيابان زهره -شماره 19 آریا بنیز
مديرعامل :حمید یعقوبی تلفن88347470-1 : آدرس :ته��ران -خيابان میرزای ش��یرازی - خیابان نوزدهم -شماره - 12واحد 7 مهكوه تهويه
مديرعامل :يدا ...برهمت تلفن66903531-3 : آدرس :ته��ران -خيابان آزادي -س��اختمان ( 439ساختمان سپيد) -ط همكف -واحد1 سارابان
مديرعامل :محمد جعفری تلفن88879605 - 88674395 : آدرس :بولوار آفریقا -برج امیر پرویز -طبقه -4واحد 41
عايق
كوره هواي گرم
شيواسپ
مهكوه تهويه
مديرعامل :رضا جليلزاده تلفن22710200 : آدرس :تهران -ش��ريعتي -نرسيده به ميدان ق��دس -جنب آژان��س هواپيمايي تعطيالت- پالك 1905
مديرعامل :يدا ...برهمت تلفن66903531-3 : آدرس :ته��ران -خيابان آزادي -س��اختمان ( 439ساختمان سپيد) -ط همكف -واحد1
ده فايبرگالس برج خنك كنن پرتوآبگردان
مديرعامل :محمود الزميزاده تلفن22610620-22004749 : آدرس :ته��ران -خياب��ان ش��ريعتي -خيابان يخچال -خيابان شيدايي -پالك .56
مشعل گرم ايران
مدير عامل :محمدحسين شهري تلفن88962933 : آدرس :خياب��ان كارگر ش��مالي -س��اختمان -169آپارتمان 32 ايران رادياتور
مديرعامل :جعفر شكيب تلفن88835519-21 : آدرس :ته��ران -خياب��ان طالقاني -نبش بهار جنوبي -شماره -495ط 2
گرمايش کفی سوپرپايپ
اد يوسفي مديرعامل :مهرد تلفن88756169 : آدرس :ته��ران -خياب��ان مطه��ري -بع��د از مفتح -شماره 163
زنت صافياد
مدير عامل :محسن محققي تلفن66704158 : آدرس :چهار راه كالج -حافظ جنوبي -خيابان غزالي -پالك -13طبقه دوم مهكوه تهويه
مديرعامل :يدا ...برهمت تلفن66903531-3 : آدرس :ته��ران -خيابان آزادي -س��اختمان ( 439ساختمان سپيد) -ط همكف -واحد1
آبگرمكن بوتان
سعيد خليلي عراقي مديرعامل: تلفن88765030 : آدرس :خياب��ان س��هرودي ش��مالي -هويزه ش��رقي -خيابان س��هند -كوچ��ه متحيري- پالك 29و31 67-66
تونل انجما د فراسرد
سر دخانه
آيس بانك
تبادلكار
صبا برودت پارس
مديرعامل :اميرسعيد تقيزاده تلفن66903811-66430140 : آدرس :ته��ران -خياب��ان توحي��د -خياب��ان پرچم -شماره .119
مديرعامل :زاره انجرقلي تلفن44545270 -4 : آدرس :تهران -كيل��و متر 7جاده مخصوص كرج -خيابان نخ رزين.
تبادل سازان تهران
مهر اصل
مديرعامل :علي اكبر اصالحچي تلفن88788791-88885341 : آدرس :ته��ران -خيابان ولي عص��ر -خيابان توانير -خيابان رس��تگاران -بن بست آرشيا- ساختمان صدف -پالك -8واحد2
مديرعامل :رضا مقيمي تلفن88300756-7 : آدرس :تهران -خيابان مفتح شمالي -خيابان زهره -شماره 19
تبادل سازان تهران
مديرعامل :حميد بخشي تلفن88792815-88888570 : آدرس :تهران -ميدان آرژانتين -خيابان الوند- خيابان -35پالك -16ط -6واحد11
سختيگير و رسوبز دا پاكاب كنترل
مديرعامل :عليرضا سرمدي تلفن0151-2263394 : آدرس :س��اري -بلوار امير مازندراني -خيابان شهيدان عبوري -بعداز برق تانش سبالن هيدروشيمي
مديرعامل :عبدا ...ناپيدا تلفن 88513660-1 :و 88746725 آدرس :تهران -خيابان س��هروردي ش��مالي- خيابان زينال��ي (كيهان غربي) -س��اختمان -102واحد20 فراالكتريك
مديرعامل :يوسف سليمپور تلف��ن- 22745158 -88909239 : 22745026 آدرس :ته��ران -تجري��ش -ابت��داي خيابان ولي عصر -جن��ب بازار كيش -درب نقرهاي- زنگ 2
سارابان
مديرعامل :محمد جعفری تلفن88879605 - 88674395 : آدرس :بولوار آفریقا -برج امیر پرویز -طبقه -4واحد 41 سابكول
مدير عامل :عباس محمدي وحيد تلفن77524897 : آدرس :تهران -انقالب -پيچ شميران -خيابان تنكابن -شماره 90 فراسرد
مديرعامل :اميرسعيد تقيزاده تلفن66903811-66430140 : آدرس :ته��ران -خياب��ان توحي��د -خياب��ان پرچم -شماره .119 آرشه کار
تبادل سازان تهران
بازفر تجارت کمپرسورهای سامسونگ
پنام آزما
مديرعامل :شاهين عيوقي تلفن88812885-6 - 88848076 : آدرس :تهران -خيابان مفتح شمالي -خيابان زهره -پالك -9ط -4واحد9
حرارتي و برودتي نيك
مديرعامل :حسن نيك نام تلفن88826073-88840745 : آدرس :ته��ران -خيابان خردمند ش��مالي- شماره 163 سابكول
مدير عامل :عباس محمدي وحيد تلفن77524897 : آدرس :تهران -انقالب -پيچ شميران -خيابان تنكابن -شماره 90 فراسرد
اميرسعيد تقيزاده مديرعامل: تلفن66903811-66430140 : آدرس :ته��ران -خياب��ان توحي��د -خياب��ان پرچم -شماره .119
مديرعامل :عباس رفیعی تلفن77526805-6 : آدرس :تهران-خيابان انقالب -پیچ شمیران- خیابان نورمحمدی -شماره 108 مديرعامل :حميد بخشي تلفن88792815-88888570 : آدرس :تهران -ميدان آرژانتين -خيابان الوند- خيابان -35پالك -16ط -6واحد11
فيلتراسیون ،تصفيه و دههوا دعفونيكنن ض
مديرعامل :حميد بخشي تلفن88792815-88888570 : آدرس :تهران -ميدان آرژانتين -خيابان الوند- خيابان -35پالك -16ط -6واحد11
مديرعامل :محمد وحید خاکبازان تلفن22222982 : آدرس :ته��ران -بلوار میرداماد -مقابل پمپ بنزی��ن -س��اختمان - 154طبقه س��وم - واحد5
پكيج يونيت سر دخانه تبادلكار
مديرعامل :زاره انجرقلي تلفن44545270 -4 : آدرس :ته��ران -كيلو مت��ر 7جاده مخصوص كرج -خيابان نخ رزين. مهر اصل
مديرعامل :رضا مقيمي تلفن88300756-7 : آدرس :تهران -خيابان مفتح شمالي -خيابان زهره -شماره 19 سابكول
مدير عامل :عباس محمدي وحيد تلفن77524897 : آدرس :تهران -انقالب -پيچ شميران -خيابان تنكابن -شماره 90
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
كولر هاي گازي تي سي ال
كويل هاي صنعتي تهويه دماوند
مدير عامل :محمدحسين تقوايي تلفن88841497 : آدرس :خيابان مطه��ري -خيابان جم -نبش كوچه الجوردي -پالك -31طبقه همكف
مديرعامل :مسعود موحديان تلفن88278533-88262299 : آدرس :تهران -خيابان جالل آل احمد -بين پل گيش��ا و آزمايش -ساختمان -135ط-3 كدپستي 14466
مديرعامل :حقشناس تلفن22264982-22900880 : آدرس :ته��ران -بلوار ميردام��اد -بين خيابان نفت و بزرگراه مدرس -پالك 267
هواساز
سعيد خليلي عراقي مديرعامل: تلفن88765030 : آدرس :خياب��ان س��هرودي ش��مالي -هويزه ش��رقي -خيابان س��هند -كوچ��ه متحيري- پالك 29و31
تبادلكار
الجي
بوتان
را دياتور آلفام
مدير عامل :ناصر نقوي تلفن77526249 : آدرس :خياب��ان طالقان��ي -به��ار جنوب��ي- ساختمان -123طبقه پنجم -واحد 10 ايران رادياتور
مديرعامل :جعفر شكيب تلفن88835519-21 : آدرس :ته��ران -خياب��ان طالقاني -نبش بهار جنوبي -شماره -495ط 2 پارسرادياتور
مديرعامل :عبدا ...خداپرست تلفن888308528-88832013 : بعد از چهارراه استاد مطهري - آدرس :خيابان دكتر مفتح -شماره 182
مديرعامل :انوشه گردوني تلفن88754910 : آدرس :ته��ران -خياب��ان بهش��تي -خيابان سرافراز -شماره -2ط 4واحد 404 مديرعامل :زاره انجرقلي تلفن44545270 -4 : آدرس :تهران -كيل��و متر 7جاده مخصوص كرج -خيابان نخ رزين. اکسون
مديرعامل :علیرضا پالیزوان تلفکس0228-2826812 : آدرس :اسالمش��هر -انتهای آیت ا ...کاشانی بعد از چیچکلو -خیابان سروستان -کوچهمرودشت -پالک 2
دريچه ،دمپر وكانال كارخانه صنعتي شاهرخي
مديرعامل :شاهرخ شاهرخي تلفن77703388 : بع��د از ماون��د - آدرس :ته��ران -خياب��ان د چهارراه تهرانپارس -شماره 1890 شعله پارس
مدير عامل :بهمن يوسفينيا تلفن22411059 : آدرس :جاده تهران س��اوه -س��ه راه آدران- خياب��ان قلعه مير -خياب��ان مفتح -نبش بن بست دوم -پالك 1 سفیر ارم
شيرآالت و ا دوات كنترل مرکز کنترل ایران (هانيول)
مديرعامل :ساسان زماني تلفن88730717 : آدرس :خياب��ان مطه��ري -ش��ماره -251 كدپستي 15868-1757 مرصوص كام
مديرعامل :سيدمهدي قاضي ميرسعيد تلفن88956184 : آدرس :خياب��ان فتح��ي ش��قاقي -مي��دان سلماسي -شماره -32ط 4
مدير عامل :مصطفی صفری تلفن66311771 : آدرس :بازار آهن شادآباد -بهاران - 2بلوک - 29پالک - 5روبروی بانک کشاورزی دكت
مديرعامل :ابوالمحسن جنتي تلفن77455389 -77456028 : آدرس :انته��اي س��يمتري نارم��ك -فرجام ش��رقي -بعد از چهارراه وليعصر -ش��ماره 184 -186
شوفاژ ديواري آریستون
مديرعامل :علیاکبر حسینآبادی تلفن88311802-7 : آدرس :تهران -خيابان طالقاني -نبش چهارراه دکتر مفتح -ساختمان - 109طبقه دوم ايران رادياتور
مديرعامل :جعفر شكيب تلفن88835519-21 : آدرس :ته��ران -خياب��ان طالقاني -نبش بهار جنوب��ي -ش��ماره -495ط -2كدپس��تي 1571835531 اخگر
مديرعامل :سيدحسين رفيعيپور تلفن77535621-3 : آدرس :ته��ران -خيابان طالقاني -بين بخار و شريعتي -بن بست وزين -شماره .565 بوتان
سعيد خليلي عراقي مديرعامل: تلفن88765030 : آدرس :خياب��ان س��هرودي ش��مالي -هويزه ش��رقي -خيابان س��هند -كوچ��ه متحيري- پالك 29و31 سونيه دوال
مديرعامل :محمدرضا مستوفي تلفن88321623 -5 : آدرس :تهران -خيابان كريم خان زند-خيابان شهيد حسيني -شماره -16ط 1
هواكش و فن هواكش خزر
مديرعامل :نادر خدايي تلفن88844112 : آدرس :تهران -خيابان مفتح جنوبي -روبروي دانشس��راي تربيت معلم -س��اختمان خزر- پالك -90كدپستي 15818 دمنده
احمد بوستانچي مدير عامل: تلفن88836618 : آدرس :انقالب -دروازه دولت -مقابل سعدي- پ 491
پر ده هوا پنام آزما
مديرعامل :شاهين عيوقي تلفن88812885-6 - 88848076 : آدرس :تهران -خيابان مفتح شمالي -خيابان زهره -پالك -9ط -4واحد9
69-68
فن كويل
دل هاي حرارتي مب
پكيج يونيت
هواسپاس
مهكوه تهويه
مهكوه تهويه
مديرعامل :رامينا رافت پور تلفن88444209-88437876 : آدرس :ته��ران -خياب��ان بهش��تي -خيابان انديشه 2شرقي -پالك -22ط -2واحد 8 ساران
اد بوستاني مديرعامل :مهرد تلفن77538301-7 : آدرس :ته��ران -خيابان ش��ريعتي -باالتر از س��ميه -س��اختمان جواهري -ط - 4شماره 44 هواساز
مديرعامل :يدا ...برهمت تلفن66903531-3 : آدرس :ته��ران -خيابان آزادي -س��اختمان ( 439ساختمان سپيد) -ط همكف -واحد1 پست الكترونيكي: info@mehkoohco.com تبادل سازان تهران
مديرعامل :حميد بخشي تلفن88792815-88888570 : آدرس :تهران -ميدان آرژانتين -خيابان الوند- خيابان -35پالك -16ط -6واحد11
مديرعامل :انوشه گردوني تلفن88754910 : آدرس :ته��ران -خياب��ان بهش��تي -خيابان سرافراز -شماره -2ط 4واحد 404
هواساز
مديرعامل :احمد بهارستان تلفن22040376 : آدرس :خيابان وليعصر -نرس��يده به چهار راه پارك وي -پالك -1575واحد 1
اکسون
مل تك
سارابان
مديرعامل :محمد جعفری تلفن88879605 - 88674395 : آدرس :بولوار آفریقا -برج امیر پرویز -طبقه -4واحد 41
مديرعامل :انوشه گردوني تلفن88754910 : آدرس :ته��ران -خياب��ان بهش��تي -خيابان سرافراز -شماره -2ط 4واحد 404 مديرعامل :علیرضا پالیزوان تلفکس0228-2826812 : آدرس :اسالمش��هر -انتهای آیت ا ...کاشانی بعد از چیچکلو -خیابان سروستان -کوچهمرودشت -پالک 2
مهر اصل
مديرعامل :رضا مقيمي تلفن88300756-7 : آدرس :تهران -خيابان مفتح شمالي -خيابان زهره -شماره 19
ايران مخزن
مدير عامل :مهدي علي پناه تلفن44526668 : آدرس :كيلومت��ر 10جاده قديم تهران كرج- بزرگراه آزادگان -جاده احمدآباد مس��توفي- نبش خيابان انبار خرمشهر -پالك 398 تهران مبدل
مديرعامل :محمدحسين فاضلي تلفن77346190 : آدرس :تهران -جاده آبعلي -نرسيده به ايران ابزار 16 -متري تويوتا -شماره 7
هواساز
مديرعامل :انوشه گردوني تلفن88754910 : آدرس :ته��ران -خياب��ان بهش��تي -خيابان سرافراز -شماره -2ط 4واحد 404 مهر اصل
مديرعامل :رضا مقيمي تلفن88300756-7 : آدرس :تهران -خيابان مفتح شمالي -خيابان زهره -شماره 19 سارابان
مديرعامل :محمد جعفری تلفن88879605 - 88674395 : آدرس :بولوار آفریقا -برج امیر پرویز -طبقه -4واحد 41 ساران
اد بوستاني مديرعامل :مهرد تلفن77538301-7 : آدرس :ته��ران -خيابان ش��ريعتي -باالتر از س��ميه -س��اختمان جواهري -ط - 4شماره -44ص پ15745/437 : کیان مبتکر پارس
كولر هاي تبخيري مل تك
منبع انبساط
مديرعامل :يدا ...برهمت تلفن66903531-3 : آدرس :ته��ران -خيابان آزادي -س��اختمان ( 439ساختمان سپيد) -ط همكف -واحد1
مديرعامل :علیرضا حاجی علیان تلفن0251- 6642241-5 : آدرس :قم -جاده قدیم تهران -کوی دانشگاه (پردیس قم) -آخرین کارخانه -سمت چپ پارس نسیم صحرا
مديرعامل :احمد بهارستان تلفن22040376 : آدرس :خيابان وليعصر -نرس��يده به چهار راه پارك وي -پالك -1575واحد 1
مديرعامل :حمید شیخ محمدی تلفن88445683 : آدرس :ته��ران -خيابان ش��ریعتی -باالتر از مطهری -بن بس��ت نوبخت -شماره - 800 واحد 13
مديرعامل :يدا ...برهمت تلفن66903531-3 : آدرس :ته��ران -خيابان آزادي -س��اختمان ( 439ساختمان سپيد) -ط همكف -واحد1
برنولي
مهكوه تهويه
سانتيگراد
مدير عامل :محمدحسين حسن نيا تلفن88844019 : آدرس :ته��ران -خيابان س��هروردي جنوبي- كوچه مريوان -پ 24
مديرعامل :محمدحسن اماميان تلفن66420090-1 : آدرس :تهران -خيابان آزادي -نبش خيابان دكتر محمد قريب -شماره -191ط6
SMS
0912 448 0 416
سرویس پیام کوتاه
چيلر
چيلرهاي جذبي
مهكوه تهويه
ساري پويا
مديرعامل :يدا ...برهمت تلفن66903531-3 : آدرس :ته��ران -خيابان آزادي -س��اختمان ( 439ساختمان سپيد) -ط همكف -واحد1
مديرعامل :هوشنگ سرخابي تلفن88712491-88715251 : آدرس :تهران -خيابان استاد مطهري -خيابان ميرزاي ش��يرازي -كوچه عرفان -پالك -15 واحد6
مديرعامل :انوشیروان افشینمهر تلفن88791274 - 88791271 : آدرس :تهران -میدان ونک -خیابان ش��هید خدامی -کوچه لیلی -پالک - 7طبقه اول
مهكوه تهويه
مديرعامل :محمدمهدي گلزاده تلفن88762031: آدرس :ته��ران -خيابان خرمش��هر -ش��ماره 200
ساران
آرگاپات
سرما آفرين
هواساز
مديرعامل :انوشه گردوني تلفن88754910 : آدرس :ته��ران -خياب��ان بهش��تي -خيابان سرافراز -شماره -2ط 4واحد 404 ساران
اد بوستاني مديرعامل :مهرد تلفن77538301-7 : آدرس :ته��ران -خيابان ش��ريعتي -باالتر از س��ميه -س��اختمان جواهري -ط - 4شماره 44 سارابان
مديرعامل :يدا ...برهمت تلفن66903531-3 : آدرس :ته��ران -خيابان آزادي -س��اختمان ( 439ساختمان سپيد) -ط همكف -واحد1
مديرعامل :آزید هاک تلفن0312-5642001: آدرس :اصفه��ان -ش��هرک صنعت��ی مورچهخورت -فاز 4 راد وکیوم (تولیدکننده پکینگ)
مديرعامل :اکبر حلیمی راد تلفن09123726972 : آدرس :تهران -جاده س��اوه -بعد از س��هراه آدران -ابت��دای بلوار صنعت -دس��ت چپ -سوله سوم
هواسپاس
مديرعامل :رامينا رافت پور تلفن88444209-88437876 : آدرس :ته��ران -خياب��ان بهش��تي -خيابان انديشه 2شرقي -پالك -22ط -2واحد 8 پرتوآبگردان
مديرعامل :محمود الزميزاده تلفن22610620-22004749 : آدرس :ته��ران -خياب��ان ش��ريعتي -خيابان يخچال -خيابان شيدايي -پالك .56
مديرعامل :محمد جعفری تلفن88879605 - 88674395 : آدرس :بولوار آفریقا -برج امیر پرویز -طبقه -4واحد 41 مديرعامل :اميرسعيد تقيزاده تلفن66903811-66430140 : آدرس :ته��ران -خياب��ان توحي��د -خياب��ان پرچم -شماره .119
ابارا
مديرعامل :علیرضا پالیزوان تلفکس0228-2826812 : آدرس :اسالمشهر -انتهای آیت ا ...کاشانی - بعد از چیچکلو -خیابان سروس��تان -کوچه مرودشت -پالک 2
اکسون
اکسون
صنایع مس قائم
اد بوستاني مديرعامل :مهرد تلفن77538301-7 : آدرس :ته��ران -خيابان ش��ريعتي -باالتر از س��ميه -س��اختمان جواهري -ط - 4شماره -44ص پ15745/437 :
آرمان سورنا
فراسرد
مواد اولیه و خدمات
مدير عامل :محمود تسبيحگو تلفن88435632 : آدرس :انتهاي خيابان مطهري -نرس��يده به شريعتي -شماره 9واحد -14طبقه 4 مدير عامل :محمدمهدي تابع قانون تلفن88880292 : آدرس :خياب��ان وحي��د دس��تگردي -تقاطع وليعصر -شماره 361 مديرعامل :علیرضا پالیزوان تلفکس0228-2826812 : آدرس :اسالمش��هر -انتهای آیت ا ...کاشانی بعد از چیچکلو -خیابان سروستان -کوچهمرودشت -پالک 2
71-70
نظرخواهي
تبري��د با هدف آگاهي از ميزان رضايتمندي ش��ما خوانن��ده گرامي ،فرم تهوي��ه و نظرخواهي حاضر را تهيه كرده است .ضمن تشكر از همراهي شما ،سپاسگزار است دقت و صراحت در هنگام پاسخ دادن را لحاظ فرماييد. نام و نام خانوادگي........................................................................................................... : -1جنس -2 ................. :سن -3 ................ :تحصيالت............................................ : -4شغل............................................................................................................................. : -5آيا رویکرد جدید نشريه مبنی بر استفاده از مطالب ASHRAEرا میپسندید؟ ............................................................................................................................................... كردهايد؟ -6براي مطالعه اين نشريه به طور متوسط چه مدت زماني صرف ............................................................................................................................................... وجود دارد؟ اد آگهيها تناسب اد صفحات مجله و تعد -7آيا بين تعد بله تا حدودي خير -8آيا عكسها و طرحهاي تزييني با مطالب نشريه همخواني دارد؟ بله تا حدودي خير -9وضعيت صفحهآرايي و گرافيك مجله چگونه است؟ خوب متوسط ضعيف -10قويترين و اثرگذارترين مطلب اين ش��ماره در هر بخش كدام است؟ لطفا نام ببريد. ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... -11كدامي��ك از روشه��اي زير در مطالب نش��ريه براي ش��ما از اولويت برخوردار است؟ اطالعرساني تحقيقاتي كاربردي آموزشي خود را از مطالب نشريه بيان فرماييد. -12ميزان رضايتمندي ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ازد و يا از آن دوري كنيد نش��ريه به آن بپرد -13مهمترين مس��الهاي كه توصيه مي كند را بيان فرماييد. ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... مورد نشريه بيان فرماييد. خود را در -14پيشنهادها و انتقادهاي ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................
34 اشتراك (انتخاب کتاب درخواستی فراموش نشود)
نام و نام خانوادگي/شركت............................................................................................. : نشاني.................................................................................................................................. : ............................................................................................................................................... كد پستي............................................. : تلفن و دورنگار ............................................... : صندوق پستـي ....................................... :پست الكترونيك........................................ :
12شماره 120.000ريال
با ارس��ال (فكس و يا پس��ت) فيش بانكي ش��ماره .........................مورخ ......................... نزد بانك كرد حس��اب جام ش��ماره 5763014 به مبلغ .........................ريال به حواله محمد حسين دهقان ،تقاضاي (كد )62091به نام ملت شعبه چهار راه كالج تهران تبريد از شماره .........تا شماره .........را دارم. اشتراك نشريه تهويه و
نشاني :تهران -صندوق پستي 14335-536 تلفن 22885647 :دورنگار22885651 : امور مشتركين22885649 :
نظرخواهي اشتراك
با پرداخ�ت کامل حق اش�تراك يك�ي از كتابهای زير را انتخاب تا به صورت رايگان برای شما ارسال گردد: مرجع جيبي گرمايش و تهويه مطبوع مرجع جيبي لولهكشي مرجع جيبي تهویه و تبرید مرجع جيبي موتورهای الکتریکی گذر برگ از برگا (مجموعه شعر) ASHRAE Pocket Guide