Cimrdc04 035 771321

‫‪ ۱۸-۱۹‬ﺁﺫﺭ‪۱۳۸۲‬‬

‫ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻥ‬

‫ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻓﻨﻲ‪-‬ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ‪ DME‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ‬ ‫ﺳﻮﺧﺖ ﺁﺗﻲ ﺩﺭﻣﻮﺗﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﻳﺰﻝ‬

‫ﻋﻠﻲ ﻣﻮﻣﻨﻲ ‪ ، 1‬ﻧﺎﺯﻳﻼ ﻋﺒﺎﺱ ﺯﺍﺩﻩ ﻧﺎﺻﺮﻱ‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺧﻮﺩﺭﻭﮐﺎﺭ‬ ‫‪momeni@tkcco.com‬‬

‫‪2‬‬

‫‪ ،‬ﺍﻣﻴﺮ ﺍﻣﺎﻡ‬

‫‪3‬‬

‫‪ ،‬ﻧﺎﺩﺭ ﺁﻝ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ‬

‫‪4‬‬

‫ﭼﮑﻴﺪﻩ‬

‫ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻫﻮﺍﻱ ﭘﺎﮐﻴﺰﻩ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻲ ﮐﻤﺘـﺮ ﺑـﻪ ﻓـﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﻫـﺎﻱ ﻧﻔﺘـﻲ ﻭﺍﺭﺩﺍﺗـﻲ ‪ ،‬ﻋﻼﻗـﻪ ﺑـﻪ ﻣﺼـﺮﻑ‬

‫ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺎﻱ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﺍﺧﻴﺮ ﺭﻭﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎ‬

‫ﻣـﻲ ﺗـﻮﺍﻥ‬

‫ﺑﻪ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺍﻟﻜﻠﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﻣﺘﺎﻧﻮﻝ ﻭ ﺍﺗﺎﻧﻮﻝ ‪ ،‬ﺩﻱ ﻣﺘﻴـﻞ ﺍﺗـﺮ ‪ ،‬ﮔﺎﺯﻣـﺎﻳﻊ‪ ، (liquefied petroleum gas) LPG‬ﮔـﺎﺯ‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻓﺸﺮﺩﻩ‪ (compressed natural gas ) CNG‬ﺭﺍ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ ‪ .‬ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗﺮ ﺑﺎ ﻓﺮﻣﻮﻝ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‬

‫‪CH3- O -‬‬

‫‪ CH3‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺎﺩﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺳﺒﮑﺘﺮﻳﻦ ﺳﻮﺧﺖ ﺍﮐﺴﻴﮋﻥ ﺩﺍﺭ ﻭ ﺗﻨﻬـﺎ ﺳـﻮﺧﺖ ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﮐـﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﻣﻮﺗﻮﺭﻫـﺎﻱ‬ ‫ﺳﻴﮑﻞ ﺩﻳﺰﻝ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﻮﺍﺹ ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ ‪ DME‬ﻣﺸﺎﺑﻪ ‪ LPG‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻟﺬﺍ ﻣﺨـﺎﺯﻥ ﺫﺧﻴـﺮﻩ ‪ LPG‬ﻭ ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ‬ ‫ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﻫﺎﻱ ﺑﮑﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﺗﻮﺯﻳﻊ ‪ ،‬ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻭ ﻣﺼﺮﻑ ﺁﻥ ‪ ،‬ﺑﺮﺍﻱ ‪ DME‬ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻫـﺎﻱ ﺑـﻴﻦ ﻣﻮﻟﮑـﻮﻟﻲ‬ ‫ﺩﺭﺍﺗﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﻓﻌﺎﻝ ﺳﺎﺯﻱ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﮐﻤﺘﺮﻱ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﻭ ﻣﻮﻟﮑﻮﻝ ﺑﻪ ﺭﺍﺩﻳﮑﺎﻝ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﺯﻳـﺎﺩ ﺷـﺪﻥ ﻋـﺪﺩ‬

‫ﺳﺘﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ‪ LPG‬ﻭ ‪ CNG‬ﻭ ﺍﻟﮑﻠﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﺮﻭﻉ ﻭﺍﮐﻨﺶ ﺍﺣﺘﺮﺍﻗﻲ ﻧﻴﺎﺯﻱ ﺑﻪ ﺟﺮﻗـﻪ ﻧـﺪﺍﺭﺩ ‪.‬ﺩﺭ‬ ‫ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻪ ﻓﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﺎﻳﻊ )‪ ( Gas To Liquids‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺘﺎﻧﻮﻝ ‪ ،‬ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗـﺮﻭ‬

‫ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﻴﺎﻥ ﺗﻘﻄﻴﺮ ) ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺎﺯﻭﺋﻴﻞ ﻭ ﻧﻔﺖ ﺳﻔﻴﺪ ( ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﺰﺍﻳﺎﻱ ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﻴـﺰﺍﻥ ﮔﺎﺯﻫـﺎﻱ ﺁﻻﻳﻨـﺪﻩ‬ ‫ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺍﺣﺘﺮﺍﻕ ﻭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺎﻱ ﺭﺍﻳﺞ ﻭ ﺳﺎﻳﺮﺳﻮﺧﺖ ﻫﺎﻱ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬ ‫ﻭﺍﮊﻩ ﻫﺎﻱ ﮐﻠﻴﺪﻱ ‪ :‬ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗﺮ‪ -‬ﮔﺎﺯﻃﺒﻴﻌﻲ – ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺎﻱ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‬

‫‪١‬‬

‫ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻥ‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫‪ ۱۸-۱۹‬ﺁﺫﺭ‪۱۳۸۲‬‬

‫ﺍﺳﺎﺳﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺧﻮﺩﺳﻮﺯﻱ )ﺍﺷﺘﻌﺎﻝ ﭘﺬﻳﺮﻱ( ﻳـﮏ ﺳـﻮﺧﺖ ﺩﺭ ﺩﻣـﺎ ﻭ ﻓﺸـﺎﺭ ﻣﻌـﻴﻦ‪ ،‬ﻋـﺪﺩ ﺳـﺘﺎﻧﻲ ﻧﺎﻣﻴـﺪﻩ ﻣـﻲﺷـﻮﺩ ﮐـﻪ ﺍﺯ ﺟﻤﻠـﻪ‬

‫ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎﻱ ﻣﻬﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﻳﮏ ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﮐﻪ ‪ DME‬ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺎﺯﻭﺋﻴﻞ ﺍﺯ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺑﺎﻻﺗﺮﻱ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ‬ ‫ﻟﺤﺎﻅ ﺍﻳﻦ ﻣﺰﻳﺖ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺍﺣﺘﺮﺍﻕ ﮐﻤﺘﺮ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻟﺬﺍ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪﻥ ﺳﻮﺧﺖ ﻧﻴـﺰ ﮐﻤﺘـﺮ ﻣـﻲﺷـﻮﺩ‪ ،‬ﺍﻳـﻦ ﻣﺴـﺌﻠﻪ‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﻓﺸﺎﺭ ﻣﺎﮐﺰﻳﻤﻢ ﺳﻴﮑﻞ ﮐﻤﺘﺮ ﻭ ﻧﺘﻴﺠﺘﺎ ﻣﻴﺪﺍﻧﻬﺎﻱ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﺑﺎﻻ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻓﺸﺎﺭ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﻣﻨﻔﻲ‬ ‫ﺑﺮ ﻓﺎﮐﺘﻮﺭﻫﺎﻱ ﮔﺮﻭﻩ ﺳﻴﻠﻨﺪﺭ ﻭ ﭘﻴﺴﺘﻮﻥ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩﻫﺎ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﮐﻮﻟﻮﮊﻳﮏ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﻳﺰﻝ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻻﻳﻠﻲ ﮐﻪ ﻓﻮﻗﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺁﺯﺍﺩﺳﺎﺯﻱ ﮔﺮﻣﺎ ﺩﺭ ﻃﻲ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺍﺣﺘﺮﺍﻕ ﺩﺭ ﻣﻮﺗـﻮﺭ ﺑـﺎ ﺍﻓـﺰﺍﻳﺶ ﻋـﺪﺩ ﺳـﺘﺎﻧﻲ ﮐـﺎﻫﺶ‬

‫ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻭ ﻧﻴﺰ ﮐﺎﻫﺶ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﮐﻮﺑﺶ ) ‪ ( nocking‬ﻭ ﺿﺮﺑﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺪﺍﻭﻡ ﻭﺍﺭﺩ ﺑﺮ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﻭ ﻧﻴﺰ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮ ﻭ ﺻﺪﺍﻫﺎﻱ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﺩﺭ‬

‫ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺍﺣﺘﺮﺍﻕ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎ ﻭ ﻣﺰﺍﻳﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺧﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﻳﺰﻝ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳـﻲ ﻣﺰﺍﻳـﺎﻱ ﺩﻱ ﻣﺘﻴـﻞ ﺍﺗـﺮ ﺍﺯ‬ ‫ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﮔﺎﺯﻫﺎﻱ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺍﺣﺘﺮﺍﻕ ﻭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺎﻱ ﺭﺍﻳﺞ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺎﻱ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ‪.‬‬

‫ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﻮﺧﺖ ﺣﻤﻞ ﻭﻧﻘﻞ‬ ‫ﺻﻨﻌﺖ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺁﻭﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻗﺎﺑﻠﻴﺘﻬﺎﻱ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺷﺪ ‪ ،‬ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺷـﺎﺧﻪ‬

‫ﺍﺯ ﺻــــﻨﻌﺖ ﻗــــﺮﺍﺭ ﻣــــﻲ ﮔﻴــــﺮﺩ ‪ .‬ﺷــــﺮﻛﺘﻬﺎﻱ ﺧﻮﺩﺭﻭﺳــــﺎﺯ ﺩﺍﺧﻠــــﻲ ﻧﻴــــﺰ ﻫﻤﺴــــﻮ ﺑــــﺎ ﺍﻳــــﻦ ﺍﻫــــﺪﺍﻑ ﺣﺮﻛــــﺖ‬ ‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺩﻫﻪ ﺍﺧﻴﺮ ﻋﻼﻭﻩ ﺑـﺮ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺻـﻨﻌﺖ ﺧـﻮﺩﺭﻭ ‪ ،‬ﺑﺤـﺚ ﺁﻟـﻮﺩﮔﻲ ﺍﺯ ﺟﻤﻠـﻪ ﻣﺒـﺎﺣﺜﻲ ﺍﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺷـﺮﻛﺘﻬﺎﻱ‬

‫ﺧﻮﺩﺭﻭﺳﺎﺯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﺮﻛﺘﻬﺎ ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻳﻬﺎ ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻌﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺻﻮﺭﺕ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺧﻮﺩﺭﻭﻳﻲ ﺑﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮﮊﻱ ﺑﺮﺗﺮ ﻭ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﺩﻳﺰﻝ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﮕﺎﻡ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻫﺪﺍﻑ ‪ ،‬ﻃﺮﺣﻬﺎ ﻭ ﭘﺮﻭﮊﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺭﺍ ﻃﺮﺡ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺍﺟـﺮﺍ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻩ ﺗـﺎ‬

‫ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺧﻮﺩﺭﻭﻳﻲ ﺭﺍ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮﮊﻱ ﻭ ﻧﻴﺎﺯ ﺭﻭﺯ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﭘﺮﻭﮊﻩ ﮔﺎﺯﺳﻮﺯ ﻛﺮﺩﻥ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫـﺎ ﺑـﺎ ﮔـﺎﺯ‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻓﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺳـﺖ ‪ .‬ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺳـﻮﺧﺖ ﻫـﺎﻱ ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺩﺭ‬

‫ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺍﺯ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﺫﺧﺎﻳﺮ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻛﺸـﻮﺭ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‬ ‫ﻭﺷﺮﻛﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﺩﻳﺰﻝ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﻳﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﻩ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻱ ﺩﻳﺰﻟﻲ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﺟﻬﺖ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﻠﻲ‬

‫ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﮔﺎﻣﻬﺎﻱ ﻣﻮﺛﺮﻱ ﺭﺍ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭﻣﺼﻤﻢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﻣﻠﻲ ﺑﺨﻮﺑﻲ ﺍﻳﻔﺎﺀ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺍﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻫﺎ ﻣﻨﺒﻊ ﺍﺻﻠﻲ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﭘﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺳﻬﻢ ﺑﺨﺶ‬

‫ﻋﻤﺪﻩ ﺧﻮﺩﺭﻭ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ‪ %۷۰‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻭﺍﻳﻦ ﺳـﻬﻢ ﻧﻴـﺰ ﻋﻤـﺪﺗﺎ ﻧﺎﺷـﻲ ﺍﺯ ﺳـﻮﺧﺖ ﻫـﺎﻱ ﻓﺴـﻴﻠﻲ ﺍﺳـﺖ‬

‫‪.‬ﮔﺎﺯﻫﺎﻱ ﺧﺮﻭﺟﻲ ﺍﮔﺰﻭﺯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻱ ﺑﻨﺰﻳﻨﻲ ‪ ،‬ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ ﺍﺯ ﮔﺎﺯﻫﺎﻱ ﺁﻻﻳﻨـﺪﻩ ﻣﻮﻧﻮﺍﻛﺴـﻴﺪ ﻛـﺮﺑﻦ )‪ ،(CO‬ﻫﻴـﺪﺭﻭﻛﺮﺑﻦ ﻫـﺎﻱ‬ ‫ﻧﺴﻮﺧﺘﻪ )‪ ،(HC‬ﺁﻟﺪﺋﻴﺪﻫﺎ ﻭ ﻣﺨﻠﻮﻁ ﺍﻛﺴﻴﺪﻫﺎﻱ ﺍﺯﺕ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻬﻤﺮﺍﻩ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺳﺮﺏ ﺩﺭ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺣﺘﺮﺍﻕ ﺩﺭ ﻣﻮﺗﻮﺭ ‪ ،‬ﺩﺭ‬ ‫‪٢‬‬

‫ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻥ‬

‫‪ ۱۸-۱۹‬ﺁﺫﺭ‪۱۳۸۲‬‬

‫ﻓﻀﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎﻱ ﮔﺎﺯﻭﺋﻴﻠﻲ ‪ ،‬ﮔﺎﺯﻫﺎﻱ ﺍﮔﺰﻭﺯ ﺷﺎﻣﻞ ﺻﺪﻫﺎ ﻧﻮﻉ ﻣﺎﺩﻩ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﺍﺳﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺣﺎﻟـﺖ‬ ‫ﺑﺨﺎﺭ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺟﺬﺏ ﺷﺪﻩ ﺭﻭﻱ ﺫﺭﺍﺕ ﺭﻳـﺰ ﻭ ﻗﺎﺑـﻞ ﺍﺳﺘﺸـﻤﺎﻡ ﻛـﺮﺑﻦ ﺩﺭ ﻫـﻮﺍ ﻣﻨﺘﺸـﺮﻣﻲ ﮔـﺮﺩﺩ ‪ .‬ﻋـﻼﻭﻩ ﺑـﺮ ﺫﺭﺍﺕ ﻣﻌﻠـﻖ ﻭ‬

‫ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﮔﻮﮔﺮﺩ ﻧﻈﻴﺮ ‪ ، SO2‬ﮔﺎﺯﻫﺎﻱ ﺍﮔﺰﻭﺯ ﺷﺎﻣﻞ ‪ HC‬ﻭ ‪ CO‬ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﮔﺎﺯﻫﺎﻱ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ﻣﻨﺘﺸﺮﻩ ﺍﺯ ﺍﮔﺰﻭﺯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ‪ ،‬ﺭﺍﻩ ﺣﻠﻬـﺎﻱ ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮﻧﻲ ﺍﺯ ﺟﻤﻠـﻪ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ‬

‫ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺎﺋﻲ ﺑﺎ ﺁﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﻟﺬﺍ ﺍﺯ ﻣﺪﺗﻬﺎ ﻗﺒﻞ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺭﻭﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﻧﺠﺎﻡ‬

‫ﺩﺍﺩﻩ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﻥ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻥ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮﮊﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎﻱ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺍﺯ ﺟﻤﻠــﻪ ﺍﻳــﻦ ﺳــﻮﺧﺘﻬﺎ ﻣــﻲ ﺗــﻮﺍﻥ ﺍﻧــﻮﺍﻉ ﺍﻟﻜﻠﻬــﺎ ﺑــﻪ ﺧﺼــﻮﺹ ﻣﺘــﺎﻧﻮﻝ ﻭ ﺍﺗــﺎﻧﻮﻝ ‪ ، DME ،‬ﮔــﺎﺯ ﻣــﺎﻳﻊ ‪LPG‬‬

‫)‪ (liquefied petroleum gas‬ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ ﺍﺯ ﭘﺮﻭﭘﺎﻥ ﻭ ﺑﻮﺗﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻭ ﻓﺼﻠﻬﺎﻱ ﺳـﺎﻝ ‪،‬‬

‫ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺁﻥ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻓﺸـﺮﺩﻩ ‪ (compressed natural gas ) CNG‬ﻛـﻪ ﻋﻤـﺪﻩ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻣﺘـﺎﻥ‬ ‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ ‪ ،‬ﺭﺍ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ ‪.‬‬

‫ﻣﺨﻠﻮﻁ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﮐﺴﻴﮋﻥ ﺩﺍﺭ )ﺍﺗﺮﻫﺎ ﻭﺍﻟﮑﻠﻬـﺎ( ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﮐـﻪ ﺍﻟﺤﺎﻗﻴـﻪ ﻫـﻮﺍﻱ ﭘـﺎﮎ ﺩﺭ ﺳـﺎﻝ ‪ ،١٩٩٠‬ﻧﻴﺎﺯﻫـﺎ ﻭ‬

‫ﺍﻟﺰﺍﻣﺎﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﮐﺴﻴﮋﻥ ﺩﺍﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭﮒ ﻣﻌﻴﻦ ﮐﺮﺩ ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻃـﻮﺭ ﮔﺴـﺘﺮﺩﻩ ﺍﻱ ﺍﻓـﺰﺍﻳﺶ‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺧﻮﺍﺹ ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ ﻭ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ‪ DME‬ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺎ‬ ‫ﺩﻱ ﻣﺘﻴـﻞ ﺍﺗـﺮ ﺑـﺎ ﻓﺮﻣـﻮﻝ ﺷـﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ‪ CH3- O - CH3‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮﺍﻥ ﺳـﺎﺩﻩ ﺗـﺮﻳﻦ ﻭ ﺳـﺒﮑﺘﺮﻳﻦ ﺳـﻮﺧﺖ ﺍﮐﺴـﻴﮋﻥ ﺩﺍﺭ ﻣﻄـﺮﺡ‬

‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺍﺗﺮﻫﺎﻱ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺮﻱ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﻱ ﺍﺗﻴـﻞ ﺍﺗـﺮ )‪ (DEE‬ﺑـﺎ ﻓﺮﻣـﻮﻝ ‪ C2H5- O – C2H5‬ﺧـﻮﺍﺹ ﺑﺮﺗـﺮﻱ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ‬ ‫‪ DME‬ﺩﺍﺭﺩ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺪﺩ ﺳﺘﺎﻥ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺍﺭﺯﺵ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ‪( DME‬ﺍﻣﺎ ﻫﻨـﻮﺯ ﺭﻭﺵ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ‪ DEE‬ﻣﻘـﺮﻭﻥ ﺑـﻪ ﺻـﺮﻓﻪ‬ ‫ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻮﺍﺹ ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ ‪ DME‬ﻣﺸﺎﺑﻪ ‪ LPG‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻟﺬﺍ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺫﺧﻴﺮﻩ ‪ LPG‬ﻭ ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻓﻨـﺎﻭﺭﻱ ﻫـﺎﻱ ﺑﮑـﺎﺭ ﺭﻓﺘـﻪ ﺩﺭ ﺗﻮﺯﻳـﻊ ‪،‬‬

‫ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻭ ﻣﺼﺮﻑ ﺁﻥ ‪ ،‬ﺑﺮﺍﻱ ‪ DME‬ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺟـﺪﻭﻝ ) ‪ ( ۱‬ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪ ﺧـﻮﺍﺹ ﻓﻴﺰﻳﮑـﻲ ‪ ، DME‬ﮔﺎﺯﻭﺋﻴـﻞ ‪،‬‬

‫ﭘﺮﻭﭘﺎﻥ ‪ ،‬ﺑﻮﺗﺎﻥ ﻭ ﻣﺘﺎﻧﻮﻝ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﺪ‪.‬‬

‫‪٣‬‬

‫ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻥ‬ ‫‪Diesel‬‬ ‫‪fuel‬‬

‫‪ ۱۸-۱۹‬ﺁﺫﺭ‪۱۳۸۲‬‬

‫‪Methanol‬‬

‫‪Butane‬‬

‫‪Propane‬‬

‫‪DME‬‬

‫‪Property‬‬

‫‪180-370‬‬

‫‪64.6‬‬

‫‪- 0.5‬‬

‫‪-42.1‬‬

‫‪-24.9‬‬

‫‪840‬‬

‫‪790‬‬

‫‪610‬‬

‫‪501‬‬

‫‪668‬‬

‫‪-‬‬

‫‪-‬‬

‫‪2.01‬‬

‫‪1.52‬‬

‫‪1.59‬‬

‫‪Boiling point @ o C , 1 atm‬‬ ‫‪Vapor Pressure @ 20 oC ,‬‬ ‫‪bar‬‬ ‫‪Liquid Density @ 20 oC ,‬‬ ‫‪kg / m3‬‬ ‫‪Specific density , gas‬‬

‫‪N.A‬‬

‫‪-‬‬

‫‪2.1‬‬

‫‪5.1‬‬

‫‪8.4‬‬

‫‪41200‬‬

‫‪20000‬‬

‫‪45740‬‬

‫‪46360‬‬

‫‪28830‬‬

‫‪250‬‬

‫‪450‬‬

‫‪365‬‬

‫‪470‬‬

‫‪235-350‬‬

‫‪0.6-6.5‬‬

‫‪5 – 15‬‬

‫‪1.9 – 8.4‬‬

‫‪2.1 – 9.4‬‬

‫‪3.4 – 17‬‬

‫‪40-55‬‬

‫‪5‬‬

‫‪-‬‬

‫‪5‬‬

‫‪55 – 60‬‬

‫‪Lower heating value , kJ /‬‬ ‫‪kg‬‬ ‫‪Ignition Temperature @ 1‬‬ ‫‪atm , oC‬‬ ‫‪Explosion / flammability‬‬ ‫‪Limit in air , vol%‬‬ ‫‪Cetane number‬‬

‫ﺟﺪﻭﻝ ‪ -۱‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺧﻮﺍﺹ ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ ‪، DME‬ﮔﺎﺯﻭﺋﻴﻞ ‪ ،‬ﭘﺮﻭﭘﺎﻥ ‪ ،‬ﻣﺘﺎﻧﻮﻝ ﻭ ﺑﻮﺗﺎﻥ‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪﻭﻝ ﻓﻮﻕ ﻧﮑﺎﺕ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﺁﻧﻬﺎﺭﺍ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺫﻳﻞ ﺑﻴﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩ ‪:‬‬

‫‪ -١‬ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺟﺮﻡ ﻣﻠﮑﻮﻟﻲ ﻣﻮﺍﺩ ‪ ،‬ﺍﺭﺯﺵ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ‪ ( kj / kg ) DME‬ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﺍﺯ ﻣﺘﺎﻥ ﻭ ﭘﺮﻭﭘﺎﻥ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪﻭﻟﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﺵ‬ ‫ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﻣﺘﺎﻧﻮﻝ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ -٢‬ﻋﺪﺩﺳﺘﺎﻥ ‪ DME‬ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ‪ ٥٥‬ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎﻱ ﺩﻳﺰﻝ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻠﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﻲ ﺩﺭﺍﺗﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﻓﻌﺎﻝ ﺳﺎﺯﻱ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﮐﻤﺘﺮﻱ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﻭ ﻣﻮﻟﮑﻮﻝ ﺑﻪ‬

‫ﺭﺍﺩﻳﮑﺎﻝ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﺯﻳﺎﺩ ﺷﺪﻥ ﻋﺪﺩ ﺳﺘﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣـﻮﺍﺩ ﻣﻴﺸـﻮﺩ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺑـﺮ ﺧـﻼﻑ ‪ LPG‬ﻭ ‪ CNG‬ﻭ‬ ‫ﺍﻟﮑﻠﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﺮﻭﻉ ﻭﺍﮐﻨﺶ ﺍﺣﺘﺮﺍﻗﻲ ﻧﻴﺎﺯﻱ ﺑﻪ ﺟﺮﻗﻪ ﻧﺪﺍﺭﺩ ‪.‬‬

‫‪-٣‬ﺟﺮﻡ ﻣﻠﮑﻮﻟﻲ ‪DME‬ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﺴﺒﺖ ‪ H‬ﺑﻪ ‪ C‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻠﮑﻮﻝ ﺯﻳﺎﺩﺍﺳـﺖ ) ‪ ( H/ C =3‬ﻭ ﺑـﺮﺍﻱ ﺳـﻮﺧﺖ ﺩﻳـﺰﻝ ﺍﻳـﻦ‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺼﻮﺭﺕ ) ‪ ( H/ C =8‬ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﮔـﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌـﻲ ) ‪ ( H/ C =4‬ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ‪ .‬ﻣﻘـﺪﺍﺭ ﺯﻳـﺎﺩ ‪ H‬ﻣﻮﺟـﺐ ﮐـﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬ ‫‪CO2‬ﺑﻪ ﺍﺯﺍﻱ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﻃﻲ ﻭﺍﮐﻨﺶ ﺍﺣﺘﺮﺍﻕ ‪ DME‬ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬

‫‪ -٤‬ﭼﻮﻥ ‪ DME‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺘﺎﻧﻮﻝ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﻠﮑﻮﻟﻲ ﺧﻮﺩ ﻳﮏ ﺍﺗﻢ ﺍﮐﺴﻴﮋﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺍﺭﺯﺵ ﺣﺮﺍﺭﺗـﻲ ﭘـﺎﻳﻴﻦ ﺁﻥ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻣﺘـﺎﻧﻮﻝ‬

‫ﮐﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺍﺭﺯﺵ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ‪ DME‬ﺍﺯ ﮔﺎﺯﻭﻳﻴﻞ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﻣﻌﺎﺩﻝ ﺳﻮﺧﺖ ﮔﺎﺯﻭﺋﻴﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺑـﻲ ﺟﺮﻣـﻲ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﺍﺯ‬ ‫‪ DME‬ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺍﺣﺘﺮﺍﻕ ﮔﺮﺩﺩ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﻓﺖ ﺍﺭﺯﺵ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﺭﺍ ﺟﺒـﺮﺍﻥ ﺳـﺎﺯﺩ ‪ DME.‬ﺩﺭ ﺷـﺮﺍﻳﻂ ﻣﺤـﻴﻂ ﺩﺭ ﻓـﺎﺯ ﮔـﺎﺯﻱ‬

‫‪۴‬‬

‫‪ ۱۸-۱۹‬ﺁﺫﺭ‪۱۳۸۲‬‬

‫ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻥ‬

‫ﺍﺳـــــﺖ ﺑﻨـــــﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑـــــﺮﺍﻱ ﭘﺎﺷـــــﺶ ﺳـــــﻮﺧﺖ ﺑﺎﻳـــــﺪ ﺗﻤـــــﺎﻡ ﻣﺮﺍﺣـــــﻞ ﺳﻴﺴـــــﺘﻢ ﺗﻐﺬﻳـــــﻪ ﻣﻮﺗـــــﻮﺭ ﺗﺤـــــﺖ‬ ‫ﻓﺸﺎﺭ ﺑﺎﺷﺪ ‪( ~ ۱۰ bar ) .‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﺟﺮﻣﻲ ﻫﻮﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﺧﺖ ‪ DME‬ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﻭﺍﮐﻨﺶ ﺍﺣﺘﺮﺍﻕ ﺍﺳﺘﻮﮐﻴﻮﻣﺘﺮﻳﮏ ﻣﻌﺎﺩﻝ ‪ ٩‬ﺍﺳـﺖ)ﺍﻳـﻦ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﺮﺍﻱ ‪ CNG‬ﻭ‬

‫‪ diesel‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺑﺎ‪۱۷ /۱۹۴‬ﻭ‪ ۱۴/۷‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ( ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺍﺯ ﺳﻮﺧﺖ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺩﻳﺰﻝ ﮐﻤﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺩﻟﻴـﻞ ﮐـﻢ ﺷـﺪﻥ‬ ‫ﺍﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﻳﮏ ﺍﺗﻢ ﺍﮐﺴﻴﮋﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﻠﮑﻮﻟﻲ ‪ DME‬ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻢ ﺍﮐﺴـﻴﮋﻥ ﺩﺭ ﻭﺍﮐـﻨﺶ ﺍﺣﺘـﺮﺍﻕ ﺷـﺮﮐﺖ ﻧﻤـﻲ‬

‫ﮐﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪CH3 – O – CH3 + 3 (O2 + 3.76 N2) => 2 CO2 + 3 H2O‬‬

‫‪AFR( Air – Fuel Ratios ) = ma/mf = 9.00‬‬ ‫ﺑـــﺮ ﺍﺳـــﺎﺱ ﺁﺯﻣـــﺎﻳﺶ ﻫـــﺎﻱ ﺍﻧﺠـــﺎﻡ ﺷـــﺪﻩ ﺑـــﺮﺍﻱ ﺳـــﻮﺧﺖ ﻫـــﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻣﻘـــﺎﺩﻳﺮ ﮔـــﺎﺯ ﻫـــﺎﻱ ﺁﻻﻳﻨـــﺪﻩ ﺑـــﺮﺍﻱ‬ ‫ﺳــﻮﺧﺖ ‪ ، LPG ،CNG ،DME‬ﮔﺎﺯﻭﺋﻴــﻞ ﻭﻣﺘــﺎﻧﻮﻝ ﺍﻧــﺪﺍﺯﻩ ﮔﻴــﺮﻱ ﺷــﺪﻩ ﺍﺳــﺖ ﮐــﻪ ﺍﻳــﻦ ﻣﻘــﺎﺩﻳﺮ ﺩﺭ ﺟــﺪﻭﻝ ) ‪( ۲‬‬

‫ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ‪.‬‬ ‫‪PM (gr/‬‬ ‫)‪kWh‬‬

‫‪CO (gr/‬‬ ‫)‪kWh‬‬

‫‪0.1‬‬

‫‪2.1‬‬

‫‪0.66‬‬

‫‪< 0.05‬‬

‫‪1.8‬‬

‫‪0.25‬‬

‫‪2.5‬‬

‫‪< 0.05‬‬

‫‪1.5‬‬

‫‪0.4‬‬

‫‪2.5‬‬

‫‪0.15‬‬

‫‪< 0.05‬‬ ‫‪< 0.05‬‬

‫‪4.0‬‬

‫‪0.1‬‬ ‫‪0.1‬‬

‫)‪HC(gr/ kWh‬‬ ‫‪1.1‬‬

‫‪NOX(gr/‬‬ ‫)‪kWh‬‬ ‫‪7.0‬‬

‫‪5.0‬‬

‫‪0.2‬‬

‫‪0.25‬‬

‫‪1.0‬‬ ‫‪1.5‬‬

‫‪Euro II‬‬

‫‪Diesel Euro‬‬ ‫‪III‬‬ ‫‪DME‬‬ ‫‪CNG‬‬ ‫‪Methanol‬‬ ‫‪LPG‬‬

‫ﺟـــــــﺪﻭﻝ ‪ -۲‬ﻣﻘـــــــﺎﺩﻳﺮ ﻣﺨﺘﻠـــــــﻒ ﻣﻘـــــــﺎﺩﻳﺮ ﮔﺎﺯﻫـــــــﺎﻱ ﺁﻻﻳﻨـــــــﺪﻩ ﺑـــــــﺮﺍﻱ‬ ‫ﺳﻮﺧﺖ ‪، LPG ، CNG ، DME‬ﻣﺘﺎﻧﻮﻝ ﻭ ﮔﺎﺯﻭﺋﻴﻞ‬

‫ﻣﻘﺪﺍﺭ ‪ NOX‬ﺩﺭ ﺧﻮﺩﺭﻭﻱ ‪ DME‬ﺑﻪ ﻧﺼﻒ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ NOX‬ﺑﻪ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﻭ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮﮊﻳﮑﻲ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﻭ ﺳﻴﺴـﺘﻢ‬ ‫ﻫﺎﻱ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻭ ﺍﮔﺰﻭﺯ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺎ ﻧﺼﺐ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺗـﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ‪ (EGR)Exhaust Gas Recirculation‬ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﺁﻥ‬

‫ﻃﺮﺡ ﺑﺎﺯﺧﻮﺭﺍﻧﻲ ﺩﻭﺩ ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﻘﺪﺍﺭ ‪ NOX‬ﺭﺍ ﮐﺎﻫﺶ ﺩﺍﺩ‪.‬‬

‫‪ DME‬ﺧﻮﺩ ﮔﺎﺯ ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻧﻤﻲ ﺁﻳﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ DME‬ﺍﺯ ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﻴـﺰ ﮔـﺎﺯ ﮔﻠﺨﺎﻧـﻪ ﺍﻱ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻧﻤـﻲ‬

‫ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ‪ DME‬ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻧﺸﺖ ﮐﻨﺪ ﺑﺴﺮﻋﺖ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻏﻴﺮ ﻓﻌﺎﻝ ﺩﺭ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺟﻮ ‪ ،‬ﻧﺰﺩﻳﮏ ﺳﻄﺢ‬

‫ﺯﻣﻴﻦ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﻫﺎﻱ ﺑﮑﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﺳﻮﺧﺖ ﺩﺭ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﺩﻳﺰﻝ ﺩﺭ ﺟﺪﻭﻝ ) ‪ ( ۳‬ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪۵‬‬

‫ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻥ‬ ‫ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻱ ﺳﻮﺧﺖ ﺩﺭﻣﻮﺗﻮﺭ‬

‫ﺣﺎﻟـــﺖ ﺗﺮﻣﻮﺩﻳﻨـــﺎﻣﻴﮑﻲ ﺑـــﺮﺍﻱ‬ ‫ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﻣﻮﺗﻮﺭ‬

‫‪DME‬‬

‫ﮔﺎﺯﻭﺋﻴﻞ‬

‫ﺣﺠﻢ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺍﺣﺘﺮﺍﻕ ﻣﻮﺗﻮﺭ‬ ‫ﻣﻴــﺰﺍﻥ ﭘﻴﭽﻴــﺪﮔﻲ ﺳﻴﺴــﺘﻢ ﺗﻐﺬﻳــﻪ‬

‫ﺩﺭ ﻓﺸـــﺎﺭ‪ ، 5 bar‬ﻣـــﺎﻳﻊ‬

‫‪35.9 MJ/lit‬‬

‫‪18.9 MJ/lit‬‬

‫‪6.3 MJ/lit‬‬

‫‪CI‬‬ ‫‪( Compresion‬‬ ‫)‪Ignition‬‬

‫‪CI‬‬

‫‪SI‬‬ ‫) ‪( Spark Ignition‬‬

‫ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‬

‫ﺳﻮﺧﺖ‬

‫ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻳﻤﻨﻲ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺑﺤﺮﺍﻧﻲ‬

‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮﮊﻱ ﻣﺨﺰﻥ ﺫﺧﻴﺮﻩ ﺳﻮﺧﺖ‬

‫‪CNG‬‬

‫ﺩﺭ ﻓﺸـﺎﺭ‪ ، 200 bar‬ﺩﺭ‬

‫ﺩﺭ ﻓﺸﺎﺭ ‪1bar‬‬

‫ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺍﻧـﺮﮊﻱ ﺩﺭﻳـﺎﻓﺘﻲ ﺩﺭ ﻭﺍﺣـﺪ‬

‫‪ ۱۸-۱۹‬ﺁﺫﺭ‪۱۳۸۲‬‬

‫ﭘﻴﭽﻴـــﺪﻩ ﻭ ﺑـــﺎ ﻓـــﻦ ﺁﻭﺭﻱ‬

‫ﭘﻴﭽﻴــﺪﮔﻲ ﺁﻥ ﮐﻤﺘــﺮ ﺍﺯ‬

‫ﺑﺮﺧــﻲ ﺗﺠﻬﻴــﺰﺍﺕ ﺍﺿــﺎﻓﻲ‬

‫ﺍﻳﻤﻨﻲ ﺁﻥ ﺑـﺎ ﻓﻨـﺎﻭﺭﻱ ﺑـﺎﻻ‬

‫ﺟﺪﻳﺪ‬

‫ﺍﻳﻤﻦ‬

‫ﺑــﺮﺍﻱ ﺍﻳﻤﻨــﻲ ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﻣــﻮﺭﺩ‬ ‫ﻧﻴﺎﺯ ﺍﺳﺖ‬

‫ﺩﺭ ﻓﺸﺎﺭ ‪1 bar‬‬

‫ﺩﺭ ﻓﺸﺎﺭ ‪ 5 bar‬ﺑﺼـﻮﺭﺕ‬

‫ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻣﺎﻳﻊ ﺫﺧﻴﺮﻩ‬

‫ﻣﺎﻳﻊ ﺫﺧﻴﺮﻩ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‬

‫ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‬

‫ﻓﺎﺯ ﮔﺎﺯﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ‬

‫‪ DME‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫ﻣﻴﺴﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‬

‫ﺩﺭ ﻓﺸــــﺎﺭ‪bar‬‬

‫‪200‬‬

‫ﺑﺼـــﻮﺭﺕ ﮔـــﺎﺯ ﺫﺧﻴـــﺮﻩ‬ ‫ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‬

‫ﺟﺪﻭﻝ ‪ - ۳‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺑﮑﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﺳﻮﺧﺖ ﺩﺭ ﻣﻮﺗﻮﺭ ﺩﻳﺰﻝ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺳﻮﺧﺖ ﺭﺳﺎﻧﻲ‬

‫ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺳﻮﺧﺖ ﺭﺳﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﮑﺎﺕ ﺫﻳﻞ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮﺩ ‪:‬‬

‫¾ ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗﺮﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺤﻴﻂ ﺩﺭ ﻓﺎﺯ ﮔﺎﺯﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ‪ .‬ﭼﻮﻥ ﺩﺭ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺩﻳـﺰﻝ ﺳـﻮﺧﺖ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑﺼـﻮﺭﺕ ﻣـﺎﻳﻊ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﺬﺍ ﮐﻠﻴﻪ ﺍﺟﺰﺍﻱ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﻮﺧﺖ ﺣﻔﻆ ﺷﻮﺩ ‪.‬‬

‫¾ ﻭﻳﺴﮑﻮﺯﻳﺘﻪ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑـﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺣـﺪﻭﺩ ﺩﻩ ﺩﺭﺻـﺪ ﮔﺎﺯﻭﺋﻴـﻞ ﺍﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺍﻳـﻦ ﺑـﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑﺎﻳـﺪ‬ ‫ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﮐﺎﻫﺶ ﻧﺸﺖ ﺳﻮﺧﺖ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷـﻮﺩ ﻭ ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﺗﺰﺭﻳـﻖ ﺩﻳـﺰﻝ ﺑﺼـﻮﺭﺕ ﻧﺮﻣـﺎﻝ ﻗﺎﺑـﻞ‬ ‫ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻴﺴﺖ ‪.‬‬

‫¾ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻭﻳﺴﮑﻮﺯﻳﺘﻪ ﻭ ﺍﺭﺯﺵ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺧﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺎﺯﻭﺋﻴﻞ ‪ ،‬ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺍﺯ ﻳـﮏ ﻣﻮﺗـﻮﺭ ﭘـﺲ ﺍﺯ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻮﺧﺖ ﻫﻤﺎﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺷﻮﺩ ‪ ،‬ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺣﺠﻤﻲ ‪ ۱/۸‬ﺑﺮﺍﺑﺮ ﮔﺎﺯﻭﺋﻴﻞ ‪ ،‬ﺍﺯ ﺳﻮﺧﺖ ‪ DME‬ﺗﺰﺭﻳﻖ‬ ‫ﺷﻮﺩ ‪.‬‬

‫¾ ﻓﺸﺎﺭ ﺗﺰﺭﻳﻖ ﮔﺎﺯﻭﺋﻴﻞ ‪ 1200 bar‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻓﺸﺎﺭ ﺗﺰﺭﻳﻖ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﻮﺧﺖ ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗﺮ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺑﺼـﻮﺭﺕ ﭘـﻮﺩﺭ‬ ‫ﮐﺎﻣﻞ ﺩﺭﺁﻳﺪ ‪ 300 bar‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪۶‬‬

‫ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻥ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺨﺰﻥ ﺳﻮﺧﺖ‬

‫‪ ۱۸-۱۹‬ﺁﺫﺭ‪۱۳۸۲‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺧﻮﺍﺹ ﻓﻴﺰﻳﮑﻲ ﺑﻴﻦ ‪ DME‬ﻭ ‪ LPG‬ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﻧﮕﻬـﺪﺍﺭﻱ ‪ LPG‬ﺟﻬـﺖ ﺫﺧﻴـﺮﻩ ‪DME‬‬

‫ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﻮﺩ ‪ .‬ﻧﮑﺘﻪ ﺍﻱ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺍﺛـﺮ ﺷـﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ‪ DME‬ﺭﻭﻱ‬

‫ﺍﻻﺳﺘﻮﻣﺮ ﻫﺎ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﺏ ﺑﻨﺪﻱ ﮐﭙﺴﻮﻟﻬﺎﻱ ‪ LPG‬ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴـﺮﺩ ﺑﺎﻳـﺪ ﺍﺯ ﻣـﺎﺩﻩ ﻋـﺎﻳﻖ ﺩﻳﮕـﺮﻱ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ‬ ‫ﻧﻤﻮﺩ ‪ .‬ﭼﻮﻥ ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻮﺩﻥ ﺳﻮﺧﺖ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎﻻﺋﻲ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﻳﮏ ﻻﻳﻪ ﻏﺸﺎﻳﻲ ﺩﺭﻭﻥ ﻣﺨـﺰﻥ ﺫﺧﻴـﺮﻩ ﺳـﻮﺧﺖ‬

‫ﻓﺎﺯ ﻣﺎﻱ ﻭ ﮔﺎﺯ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺟﺪﺍ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻓﺸﺎﺭ ﺑﺨﺎﺭ ﮔﺎﺯ ﺩﺭ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﮔﺎﺯﻱ ﺑﺎ ﻓﺸـﺎﺭ ﻣـﺎﻳﻊ ‪ DME‬ﺩﺭ‬ ‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺯﻳﺮﻳﻦ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺷﻮﺩ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻﻱ ﻣﺨﺰﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﮔﺎﺯ ﭘﺮﻭﭘﺎﻥ ﻳﺎ ﺑﻮﺗﺎﻥ ﭘﺮ ﻣﻲ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﻣﺼﺮﻑ ﺳﻮﺧﺖ ﺳـﻄﺢ‬

‫ﻣﺎﻳﻊ ‪ DME‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪ ،‬ﻓﻀﺎﻱ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺑﺨﺎﺭ ﭘﺮﻓﺸﺎﺭ ﺑﻮﺗﺎﻥ ﻳﺎ ﭘﺮﻭﭘﺎﻥ ﭘﺮ ﺷـﻮﺩ ﻭ ﺍﺟـﺎﺯﻩ ﺗﺒﺨﻴـﺮ ﺑـﻪ ﺩﻱ‬ ‫ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﻧﺸﻮﺩ ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﮔﺎﺯ ﻭﺭﻭﺩﻱ ﺑﻪ ﭘﻤﭗ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺩﻭﻓﺎﺯﻱ ﻭﺟـﻮﺩ‬ ‫ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻲ‬

‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻳﮏ ﻣﺎﺩﻩ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮ ﻣﻬﻤﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﻣﻄﺮﺡ ﮐﺮﺩﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮﺍﻥ ﺳـﻮﺧﺖ ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺑﻮﺟـﻮﺩ ﻣﻴـﺎﻭﺭﺩ‪ .‬ﺑـﺎ‬ ‫ﻭﺟﻮﺩ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎﻱ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺩﺭ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ ، DME‬ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺁﻥ ﺍﺯ ﮔﺎﺯﻭﺋﻴـﻞ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﺍﺳـﺖ ﺍﻣـﺎ ﻋﻤـﺮ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬

‫ﺳﻮﺧﺖ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻤﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺯﻳﺮ ﺯﻣﻴﻨﻲ ﻧﻔـﺖ ﺧـﺎﻡ ﺗـﺎﺛﻴﺮ ﻣﺴـﺘﻘﻴﻤﻲ ﺭﻭﻱ ﺍﻓـﺰﺍﻳﺶ ﻗﻴﻤـﺖ‬ ‫ﻣﺸﺘﻘﺎﺕ ﻧﻔﺘﻲ ﻭ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻥ ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺎﻱ ﻓﺴﻴﻠﻲ ﺭﺍﻳﺞ ﺩﻳﺰﻝ ﻧﻈﻴﺮ ﮔﺎﺯﻭﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺭﺩ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻭﻓﻮﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻭﻣﻴﻦ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻛﻨﻨـﺪﻩ‬

‫ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳﺖ ﻣﻲ ﺗـﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﻳـﻦ ﺳـﻮﺧﺖ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮﺍﻥ ﺳـﻮﺧﺖ ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ) ﺑـﺎ ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﺑـﻪ ‪ ( DME‬ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ‬ ‫ﻧﻤﻮﺩ‪.‬ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ DME‬ﺍﺯ ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺩﺭ ﺷﮑﻞ )‪ (۱‬ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ‪ ۱ -‬ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ DME‬ﺍﺯ ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻲ‬

‫‪٧‬‬

‫‪ ۱۸-۱۹‬ﺁﺫﺭ‪۱۳۸۲‬‬

‫ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻥ‬

‫ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗﺮ ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻪ ﻓﺮﺁﻭﺭﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﺎﻳﻊ )‪ ( Gas to Liquids‬ﻣـﻲ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺧﻮﺭﺍﮎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺤﺖ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﻫﺎﻳﻲ ﺧﺎﻟﺺ ﺳـﺎﺯﻱ ﺷـﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻧﺎﺧﺎﻟﺼـﻲ ﻫـﺎﻳﻲ ﮐـﻪ ﻣﻮﺟـﺐ‬ ‫ﺻﺪﻣﻪ ﺯﺩﻥ ﺑﻪ ﮐﺎﺗﺎﻟﻴﺴﺘﻬﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺯﺩﻭﺩﻩ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﺩﺭ ﺿﻤﻦ ﺍﮐﺴﻴﮋﻥ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻫﻮﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷـﻮﺩ ﻭ ﺳـﭙﺲ ﺍﮐﺴـﻴﮋﻥ ﻭ‬

‫ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺑﺨﺎﺭ ﻭﺍﺭﺩ ﺭﺍﮐﺘﻮﺭ ﺧﺎﺻﻲ ﻣﻲ ﺷـﻮﺩ ﮐـﻪ ﺑـﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈـﻮﺭ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪﻩ ﺍﺳـﺖ ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﻣﺨﻠـﻮﻃﻲ ﺍﺯ‬

‫ﻣﻨﻮﮐﺴﻴﺪﮐﺮﺑﻦ ﻭ ﻫﻴﺪﺭﻭﮊﻥ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﺎﺯ ﺳﻨﺘﺰ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗﺮ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺯﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬ ‫ﺍﻟﻒ ( ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻨﻮﮐﺴﻴﺪ ﮐﺮﺑﻦ ﺍﺯ ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻲ‬ ‫ﺏ( ﺗﻬﻴﻪ ﻣﺘﺎﻧﻮﻝ ﺍﺯ ﮔﺎﺯ ﻣﻨﻮﮐﺴﻴﺪ ﮐﺮﺑﻦ‬

‫‪=> 3CO + 3H2 + H2O‬‬

‫‪2 CH4 + O2 + CO2‬‬

‫‪4 H2 + 2CO => 2C H3O H‬‬

‫ﺝ( ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺁﺏ ﺯﺩﺍﺋﻲ ﺍﺯ ﻣﺘﺎﻧﻮﻝ‬

‫‪2C H3O H => C H3O CH3 + H2O‬‬

‫ﺍﻳﻦ ﻭﺍﮐﻨﺶ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﮐﺎﺗﺎﻟﻴﺰﻭﺭﻫﺎﻱ ﻓﻠﺰﻱ ) ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ ( J - alumina‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﮑﻞ )‪ ( ۲‬ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗﺮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﮔﺎﺯ ﺳﻨﺘﺰ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﺪ ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ ۲-‬ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗﺮ‬

‫‪٨‬‬

‫ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻥ‬

‫ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ – ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ‬

‫‪ ۱۸-۱۹‬ﺁﺫﺭ‪۱۳۸۲‬‬

‫ﺳﻬﻢ ﻋﻤﺪﻩ ﻭ ﻣﻬﻢ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺩﺭ ﻣﺼﺮﻑ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﻭ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺑﺴﻴﺎﺭ ﺯﻳﺎﺩ ‪ CO2‬ﮐﻪ ﺁﺏ ﻭﻫﻮﺍﻱ ﺟﻬـﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻬﺪﻳـﺪ ﻣـﻲ‬

‫ﻧﻤﺎﻳﺪﻭ ﺑﺪﺗﺮﺷﺪﻥ ﺑﻲ ﺛﺒﺎﺗﻲ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺍﮐﺜﺮ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳـﻌﻪ‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎﻝ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺳﻮﺧﺘﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺎ ﮐﺎﺭﺍﺋﻲ ﺑﺎﻻ ‪ ،‬ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻧﺸﺮﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺯﻧﻈﺮ ﺷﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻲ ﺧﻄﺮﺑـﺮﺍﻱ ﻣﺤـﻴﻂ ﺯﻳﺴـﺖ ﻭ‬

‫ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮﺁﻥ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﭘﺪﻳﺮﻱ ﺯﻳﺎﺩ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻓﻮﻕ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﻮﺧﺖ ‪DME‬ﺻﺎﺩﻕ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺷﮑﻞ ) ‪( ۳‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﲡﺪﻳﺪ & ﻓﺴﻴﻠﻰ‬

‫دﺳﱰس ﭘﺬﻳﺮو‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ ﲥﻴﻪ‬

‫ﺑﺎ ﻓﺮﻣﻮل‬ ‫ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻰ‬ ‫ﺑﻴﺨﻄﺮ ﺑﺮاى‬

‫دى ﻣﺘﻴﻞ‬ ‫اﺗﺮ‬

‫ﮐﺎراﻳﻰ اﻧﺮژى‬ ‫ﺑﺎﻻ‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ اﻧﺘﺸﺎر‬ ‫آﻻﻳﻨﺪه ﻫﺎ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ – ۳‬ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎﻱ ‪ DME‬ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺳﻮﺧﺖ‬

‫ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺁﺗﻲ ‪DME‬‬

‫ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﻧﮑﺎﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻭ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻮﺧﺖ ‪ ،‬ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻋﺮﺿﻪ ﻭ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﺎﻻﻱ ﺁﻧﺴﺖ ﺷﮑﻞ ) ‪، ( ۴‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﮐﻪ ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻬﻴﻪ ﺍﺯ ﮔﺎﺯﻃﺒﻴﻌﻲ ‪ ،‬ﺯﻏﺎﻝ ﺳﻨﮓ ﻭ ﭼﻮﺏ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻟﺬﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺯﻳﺎﺩﻱ‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -۴‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻬﻴﻪ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎ‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮔﺎﺯﻃﺒﻴﻌﻲ ﺩﺭ ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺟﻬـﺎﻥ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﭘﺮﺍﮐﻨـﺪﮔﻲ ﻣﻨﺎﺳـﺒﻲ ﺑـﻮﺩﻩ ﻭﺑﺴـﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﮐﺸـﻮﺭﻫﺎ ﺑـﺪﺍﻥ‬

‫ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ‪ ،‬ﻟﺬﺍ ﺍﺯ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻋﺮﺿﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﺍﺳﺖ‪.‬ﺷﮑﻞ ) ‪ (۵‬ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺩﺭﮐﺸﻮﺭﺍﻳﺮﺍﻥ ﮐﻪ ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺭﻭﺳـﻴﻪ ﺩﻭﻣـﻴﻦ ﻣﻘـﺎﻡ‬ ‫‪٩‬‬

‫ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻥ‬

‫‪ ۱۸-۱۹‬ﺁﺫﺭ‪۱۳۸۲‬‬

‫ﺭﺍﺩﺭ ﺫﺧﺎﻳﺮﮔﺎﺯﻃﺒﻴﻌﻲ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺍﺭﺍ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺧﺖ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬ﻳـﮏ ﺗﺠﺰﻳـﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴـﻞ‬ ‫ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﺘﺪﻟﻮﮊﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﮐﻪ ‪ DME‬ﺑﺎ ﻳﮏ ﻗﻴﻤـﺖ ﻗﺎﺑـﻞ‬

‫ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺖ ﮔﺎﺯﻭﺋﻴﻞ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﻧﻔﺖ ﺧﺎﻡ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺼﺮﻑ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺷﮑﻞ ) ‪ ( ۶‬ﻫﺰﻳﻨـﻪ ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔـﺬﺍﺭﻱ‬ ‫ﺁﻥ ﮐﻢ ﺍﺳﺖ ﭼﻮﻥ ﺯﻳﺮ ﺑﻨﺎﻱ ﺳﺎﺧﺖ ﺁﻥ ﺷﺒﻴﻪ ‪ LPG‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﺎﻧﮑﺮﻫـﺎ ﻭ ﺍﻣﮑﺎﻧـﺎﺕ ﺫﺧﻴـﺮﻩ ﺳـﺎﺯﻱ ﻭ ﺗﺨﻠﻴـﻪ‬ ‫‪ LPG‬ﺍﻳﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺷﮑﻞ ) ‪( ۷‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -۵‬ﺫﺧﺎﻳﺮ ﮔﺎﺯﻱ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺷﺪﻩ ﺟﻬﺎﻥ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -۶‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎ‬

‫‪١٠‬‬

‫ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻥ‬

‫‪ ۱۸-۱۹‬ﺁﺫﺭ‪۱۳۸۲‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -۷‬ﻣﺪﺕ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺪﺍﺭﻱ ﺑﺮﺭﻭﻱ ﺳﻮﺧﺖ ‪DME‬‬

‫‪DME‬ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﺑﻲ ﺧﻄﺮ ﺍﺳﺖ‬

‫ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺭﻭﺯﺍﻓﺰﻭﻥ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺍﺯ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﻭ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺏ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎﻱ ﻓﺴﻴﻠﻲ ﺑﺮ ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍ ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺁﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗـﺮ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪ ﺑـﺎ ﺳـﺎﻳﺮ ﺳـﻮﺧﺘﻬﺎﻱ ﻓﺴـﻴﻠﻲ‬ ‫ﻧﮑﺎﺕ ﺯﻳﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳﺖ‪:‬‬

‫¾ ﺑــﺎ ﺟــﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ‪ DME‬ﺍﻧﺘﺸــﺎﺭ‪ CO2‬ﺗــﺎ ﺣــﺪﻭﺩ ‪ %۷۰‬ﮐــﺎﻫﺶ ﻣــﻲ ﻳﺎﺑــﺪ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠــﻪ ﻣﻮﺟــﺐ ﭘﺎﻳــﺪﺍﺭﻱ ﺁﺏ ﻭﻫــﻮﺍ‬ ‫ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺷﮑﻞ ) ‪(۸‬‬

‫¾ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ‪ CO‬ﺣﺪﻭﺩ ‪ %۴۳‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫¾ ﺣﺬﻑ ﺫﺭﺍﺕ ﺩﻭﺩﻩ‬

‫¾ ﮐﺎﻫﺶ ‪ CO,HC,NOx & Formaldehyde‬ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺩﻭﺩ ﻣﻪ ﮐﻤﺘﺮ‪ .‬ﺷﮑﻞ )‪ ( ۹‬ﻭ ) ‪( ۱۰‬‬ ‫¾ ﮐﺎﻫﺶ ﺑﺨﺎﺭﺍﺕ ﺧﺮﻭﺟﻲ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺭﻭﻫﺎ ﻭ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﻮﺍﻱ ﺁﻟﻮﺩﻩ‬ ‫¾ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﻮﺍﺩ ﺳﻤﻲ ﺑﺮﺍ ﻱ ﺑﺸﺮ‬ ‫¾ ﺳﺮﻃﺎﻥ ﺯﺍﻧﻴﺴﺖ‬

‫¾ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺜﺒﺖ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺩﺭ ﺻﻨﺎﻳﻊ‬

‫‪١١‬‬

‫ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻥ‬

‫‪ ۱۸-۱۹‬ﺁﺫﺭ‪۱۳۸۲‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -۸‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ‪ CO2‬ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭﺳﻮﺧﺘﻬﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫ﺷﮑﻞ‪ -۹‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻓﺮﻣﺎﻟﺪﺋﻴﺪ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -۱۰‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ‪NOX & PM‬‬ ‫‪١٢‬‬

‫ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻥ‬

‫ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﺧﺖ‪DME‬‬

‫‪ ۱۸-۱۹‬ﺁﺫﺭ‪۱۳۸۲‬‬

‫ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﺧﺖ ‪DME‬ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ‬

‫ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ﻫﺎ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻧﻤﻮﺩ ﮐﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﮐـﺎﻫﺶ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺑﻄﻮﺭﺧﻼﺻـﻪ ﻣﻴﺘـﻮﺍﻥ ﻣﻨـﺎﻓﻊ‬ ‫ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺯﻳﺮ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﺍﻳﻦ ﺳﻮﺧﺖ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺯﻳﺮ ﺑﺮﺷﻤﺮﺩ‪:‬‬ ‫¾ ﮐﺎﻫﺶ ﻧﺮﺥ ﻣﺮﮒ ﻭ ﻣﻴﺮ‬

‫¾ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﺷﺸﻬﺎ ﻭ ﺗﻨﻔﺲ‬ ‫¾ ﮐﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮ ﺳﺮﻃﺎﻥ‬

‫¾ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻮﺯﺵ ﭼﺸﻢ‬

‫¾ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺳﻼﻣﺘﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫¾ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﻮﺧﺖ ﮐﻤﺘﺮ‬

‫¾ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﮐﻤﺘﺮ‬

‫¾ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﺭﻣﺎﻥ‬

‫ﮐﺎﺭﺑﺮﺩﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗﺮ‬

‫ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ‪ ۲۰۰۰‬ﻣﻴﻼﺩﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﮔﺎﺯ ﻓﺮﻳﻮﻥ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﺪﻟﻴﻞ ﺁﺳـﻴﺒﻬﺎﻱ ﻭﺍﺭﺩ ﺑـﻪ ﻻﻳـﻪ ﺍﻭﺯﻭﻥ ﻣﻤﻨـﻮﻉ ﺷـﺪﻩ ﺍﺳـﺖ ‪.‬‬

‫ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻓﺮﻳﻮﻥ ‪:‬‬

‫¾ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺧﻨﮏ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﻳﺨﭽﺎﻟﻬﺎ‬ ‫¾ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺖ ﺍﺳﭙﺮﻱ ﻫﺎﻱ ﺭﻧﮓ‬ ‫¾ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺖ ﺩﺍﺭﻭﻱ ﺁﺳﻢ‬

‫ﺍﺧﻴﺮﺍ ‪ DME‬ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻓﺮﻳﻮﻥ ﺩﺭ ﺍﺳﭙﺮﻱ ﻫﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﭘﺰﺷﮑﻲ ﺩﺭﺻﺪ ﺧﻠـﻮﺹ ﺑـﺎﻻﺗﺮ‬

‫ﺍﺯ ‪ %۹۹‬ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﻫﺎﻱ ﺁﺗﻲ ‪ DME‬ﺩﺭ ﺷﮑﻞ )‪ (۱۱‬ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﻱ‬

‫ﺷﮑﻞ‪ -۱۱‬ﻣﻮﺍﺭﺩ ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﺩﻱ ﻣﺘﻴﻞ ﺍﺗﺮ‬

‫‪١٣‬‬

‫ﭼﻬﺎﺭﻣﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻥ‬

‫‪ ۱۸-۱۹‬ﺁﺫﺭ‪۱۳۸۲‬‬

‫ﺑﻄﻮﺭﺧﻼﺻــﻪ ﻣﺰﺍﻳــﺎﻱ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺳــﻮﺧﺖ ﺟــﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻧﺴــﺒﺖ ﺑــﻪ ﺳــﺎﻳﺮ ﺳــﻮﺧﺘﻬﺎ ﺩﺭ ﺻــﻨﻌﺖ ﺣﻤــﻞ ﻭﻧﻘــﻞ ﺑــﻪ ﺷــﺮﺡ ﺯﻳــﺮ‬ ‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫¾ ﺟﻠــﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﻭﺍﺭﺩﺍﺕ ﺳــﻮﺧﺘﻬﺎﻱ ﻓﺴــﻴﻠﻲ ﺑــﺮﺍﻱ ﺻــﻨﻌﺖ ﺣﻤــﻞ ﻭﻧﻘــﻞ ‪ ،‬ﺣﻔــﻆ ﻣﻨــﺎﺑﻊ ﻧﻔــﺖ ﺧــﺎﻡ ﺑــﺮﺍﻱ ﺯﻳــﺮ‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﮐﺸﻮﺭ ‪.‬‬

‫¾ ﺍﺭﺯﺍﻥ ﺑﻮﺩﻥ ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻮﺩﻥ ﺻﺎﺩﺭﺍﺕ ﺁﻥ‪.‬‬

‫¾ ﺁﻟﻮﺩﮔﻲ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻮﺧﺘﻬﺎﻱ ﻓﺴﻴﻠﻲ ﻭ ﻛﺎﻫﺶ ﮔﺎﺯﻫﺎﻱ ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ ﺍﻱ‪.‬‬

‫¾ ﺣﺬﻑ ﺩﻭﺩﻩ ﻭ ﺫﺭﺍﺕ ﻣﻌﻠﻖ ﻭﻧﻴﺰ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻻﻳﻨﺪﻩ ﻫﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ ‪ HC ، NOx‬ﻭ ‪ ، CO‬ﻋﺎﺭﻱ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺯ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺣﺎﻭﻱ‬ ‫ﺳﺮﺏ ﻭ ﺩﻱ ﺍﻛﺴﻴﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮﺭ ﻭ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺳﺮﻃﺎﻥ ﺯﺍ‪.‬‬

‫¾ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻱ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﺸﺘﻘﺎﺕ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻲ ‪.‬‬

‫¾ ﺳــﺎﺩﻩ ﺳــﺎﺯﻱ ﺗﮑﻨﻮﻟــﻮﮊﻱ ﺩﺭ ﺳــﻄﺢ ﺻــﻨﻌﺖ ﺗﻮﺯﻳــﻊ ﺳــﻮﺧﺖ ﻭ ﺻــﻨﺎﻳﻊ ﺧﻮﺩﺭﻭﺳــﺎﺯﻱ ﻭ ﺑﮑــﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﻏﻴــﺮ ﻣﺴــﺘﻘﻴﻢ‬ ‫ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌﻲ ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺍﺟﻊ‪:‬‬ ‫‪http://www.jgc.co./ir/annual/technology.html‬‬ ‫‪PETROTECH-99; 3rd International Petroleum Conference, New Delhi, India,‬‬ ‫‪January 9-12, 1999‬‬ ‫‪http : DME PROJECT , Environmental Business, by Nkk corp, 2000‬‬

‫‪١۴‬‬