Medisch Spectrum Twente jaarimpressie 2012
1
Medisch Spectrum Twente jaarimpressie 2012 In deze jaarimpressie vatten we de belangrijkste gebeurtenissen en cijfers van 2012 voor u samen. Hiernaast brengen we ook een bestuursverslag uit. U kunt het bestuursverslag 2012 downloaden op www.mst.nl.
Voorwoord voorzitter Raad van Bestuur Het nieuwe Medisch Spectrum Twente in het centrum van Enschede, krijgt snel zijn vorm: de contouren van de atria zijn al zichtbaar, patiënten, medewerkers en anderen kunnen met eigen ogen aanschouwen dat het bouwproces voortvarend verloopt. Via regelmatige berichtgeving in onder andere de plaatselijke media en op de (nieuwbouw)website, worden de inwoners van Twente op de hoogte gehouden van de vorderingen. Medisch Spectrum Twente heeft als doel om in 2016 alle inwoners van Twente hoogwaardige moderne maar ook veilige zorg te kunnen bieden. Een modern gebouw is daarvoor een onmisbare randvoorwaarde. Maar er is méér nodig: onze medewerkers moeten mee veranderen, we moeten onze zorg- en bedrijfsprocessen op orde brengen en die continu verbeteren. Maar ook moeten we ons huishoudboekje op orde brengen door efficiënter met onze menskracht en middelen om te gaan. In 2012 startte een omvangrijk intern traject met als doel verspilling uit de organisatie te halen: Samen Slimmer Systeem (3S). Vele honderden medewerkers zijn geschoold om verspilling in processen op te sporen en te verbeteren. Daarnaast startte in het najaar een interventieprogramma dat gericht was op het initiëren en begeleiden van kortdurende kostenbesparende initiatieven. Het programma omvatte vijf projecten die met ondersteuning van Deloitte zijn uitgevoerd. Deze projecten, die begin 2013 werden afgerond, leverden samen een terugkerende besparing op van ongeveer € 1,3 miljoen. Een ziekenhuis is niet anders dan een huishouden; ook daar moeten inkomsten en uitgaven in balans zijn, en is het nodig om geld opzij te zetten voor onvoorziene of toekomstige uitgaven. De horizon wordt gevormd door de ingebruikneming van het nieuwe ziekenhuis in 2016. Dan moeten we klaar zijn. Nieuw werken in een nieuw ziekenhuis. Medisch Spectrum Twente heeft óók te maken met een omgeving die sneller verandert dan menigeen tot voor kort voor mogelijk had gehouden. De patiënt wordt steeds mondiger en maakt optimaal gebruik van de mogelijkheden die de moderne media biedt om (on)genoegen te uiten. Tegelijkertijd hebben ziekenhuizen in toenemende mate te maken met veranderende eisen op het terrein van kwaliteit en veiligheid. Bijvoorbeeld niet veel voorkomende ingrepen, die technisch hoog complex zijn (zoals gynaecologische oncologie) worden geconcentreerd, om de medisch specialist in staat te stellen voldoende routine op te laten bouwen en te laten houden. Medisch Spectrum Twente speelt op deze ontwikkelingen in en is in 2012 in gesprek gegaan met de Ziekenhuisgroep Twente om samenwerking nader te onderzoeken. Dat leidde tot de conclusie dat een gezamenlijk op te richten coöperatie de mogelijkheid biedt om de gezondheidszorg in deze regio te waarborgen zodat patiënten dichtbij huis onderzocht en behandeld kunnen worden. In 2012 hebben onze medewerkers weer met veel inzet en inspiratie hun werk verricht. Als geen ander realiseren zij zich dat werken in een ziekenhuis ook werken aan de toekomst van dat ziekenhuis betekent. Zij zijn de dragers van de nieuwe cultuur waarin passie, betrokkenheid en aandacht centraal staan. Op deze manier krijgen onze patiënten nog meer het gevoel dat Medisch Spectrum Twente hun ziekenhuis is, waar kwaliteit en gastvrijheid voorop staan. Herre Kingma Voorzitter Raad van Bestuur Enschede, april 2013 7
9
Een innovatief ziekenhuis in hartje Enschede Iedereen bouwt mee aan het nieuwe Medisch Spectrum Twente Een nieuw ziekenhuis bouw je samen. Letterlijk, vindt Medisch Spectrum Twente. Na een populaire zoekactie via Facebook en Twitter mochten de vinders van zeven ‘gouden’ stenen daarom op 7 november aanwezig zijn bij het metselen van de eerste steen van het nieuwe gebouw. Burgemeester Peter den Oudsten en voorzittter van de Raad van Bestuur van Medisch Spectrum Twente Herre Kingma namen de honneurs waar. Daarna kregen de gelukkige vinders een eigen steen met daarin hun naam gegraveerd in de muur van het gebouw. Zo is het nog duidelijker: het nieuwe ziekenhuis is er straks voor iedereen.
“We bouwen dit ziekenhuis voor de inwoners van Twente, en voor onze specialisten, verpleegkundigen en overige medewerkers” Herre Kingma, Voorzitter Raad van Bestuur
Een prettig gebouw voor patiënten èn medewerkers Het nieuwe ziekenhuis is helemaal afgestemd op de patiënt. Medische specialismen worden samengebracht in themagebieden rond een bepaalde aandoening, net zoals dat nu al het geval is in het Thoraxcentrum (voor hartproblemen) en het Vrouw Kind Centrum (voor vrouwen en kinderen1). Dit betekent dat alle voorzieningen dicht bij elkaar liggen. Prettig voor zowel patiënten als medewerkers. Op vijf binnenpleinen - met een glazen overkapping die voor veel daglicht zorgt - worden grote bomen geplaatst. Dat geeft een buitengevoel. En door de winkels en restaurants op de begane grond, heeft u nog minder het idee dat u in een ziekenhuis bent. Zo ontstaat een healing environment, een omgeving die bijdraagt aan het welbevinden van iedereen die zich in het gebouw bevindt. Verder komen er alleen maar eenpersoonskamers. Patiënten hebben zo meer privacy en krijgen meer rust. Dat bevordert het herstel. Een ander voordeel is dat flexibeler bezoektijden mogelijk zijn. Bovendien neemt de kans op infecties af omdat 10
patiënten hun eigen toilet, douche en wastafel hebben. Dat is belangrijk in een tijd dat bacteriën (steeds) resistenter worden en dus moeilijker te bestrijden zijn. Natuurlijk is sociaal contact ook belangrijk. Daarom komt er voor patiënten die af en toe een gezellig praatje willen maken een loungeplek op de gang.
1 Vanwege nauwe samenwerking met andere afdelingen bevindt ook Urologie zich in het Vrouw Kind Centrum. Op deze afdeling worden ook mannelijke patiënten behandeld.
11
Samen werken aan een beter ziekenhuis
Zo zie je dat oplossingen vaak eenvoudiger zijn dan je denkt. Medewerkers - van artsen tot administratief medewerkers zijn stuk voor stuk experts. Zij weten als geen ander hoe ze hun eigen processen kunnen verbeteren. Voorwaarde is wel dat ze herkennen waar de verbeterpunten zich bevinden. Daarom volgden al veel medewerkers een training waarbij ze leerden op een andere manier naar hun werkzaamheden te kijken en om verbeteringen daadwerkelijk te realiseren. Daarbij kan het gaan om kleine dingen die mensen makkelijk zelf kunnen veranderen, maar ook om grotere projecten die afdelingen overstijgen.
Door gezamenlijke inspanning verandering bereiken De nieuwbouw is noodzakelijk om te kunnen blijven voldoen aan de steeds hogere eisen van kwaliteit en veiligheid. Maar het is niet de enige aanpassing die nodig is. Medisch Spectrum Twente moet zowel in woord als daad de patiënt centraal stellen. Dat vraagt om een herijking van de visie, waar het management en de ondernemingsraad op dit moment veel energie in steken. De Cliëntenraad adviseert hen daarbij vanuit het perspectief van de patiënt. Ter voorbereiding op de nieuwe visie lag de focus in 2012 op het formuleren van kernwaarden die een leidraad kunnen vormen voor het handelen van medewerkers. Want zij moeten, net als de zorgprocessen, mee veranderen. Daarnaast startten in 2012 diverse projecten onder de noemer Samen, Slimmer, Systeem (3S). Met behulp van deze methodiek verbeteren we de werkprocessen door de doelmatigheid te vergroten en verspillingen weg te nemen. Denk bijvoorbeeld aan het efficiënter maken van logistieke routes, en het voorkomen van onnodige voorraden, wachten en zoeken. Dit doel willen we samen bereiken, via een cultuur waarin verbeteren de norm wordt. Samen, Slimmer, Systeem leidt tot prettiger werken, verhoging van kwaliteit en veiligheid en uiteindelijk tot verlaging van de kosten.
Efficiënter werken zorgt ervoor dat patiënten korter in het ziekenhuis verblijven Die grotere projecten richten zich bijvoorbeeld op het verminderen van het aantal dagen dat patiënten gemiddeld in het ziekenhuis liggen. Niet alleen uit noodzaak, omdat het nieuwe gebouw compacter is, met minder vierkante meters en minder bedden dan nu het geval is. Maar ook omdat het voor patiënten natuurlijk prettig is als ze snel naar huis kunnen. Bovendien levert het een besparing op. Dat geld komt weer beschikbaar voor betere zorg. In 2012 leidde 3S tot een verbetering van de doorstroming naar nazorginstellingen. Dat kwam door een tijdige medische overdracht en betere afstemming tussen Medisch Spectrum Twente en de nazorginstellingen. Daarnaast bleek het efficiënt om een speciale transferverpleegkundige in te zetten bij patiënten met een indicatie voor verpleeghuis- en nazorg.
Signaleren waar het beter kan, en het dan ook doen Dankzij deze aanpak slaagde een verpleegafdeling er al heel snel in om de personele bezetting beter af te stemmen op het aantal bezette bedden. Medewerkers konden daardoor overuren opnemen, en flexwerkers waren niet meer nodig. Er kwam tijd vrij om te werken aan nog meer verbeteringen. Verpleegkundigen letten nu bijvoorbeeld ook beter op het verbruik en de kosten van materialen. Op de deuren van de magazijnkasten hangen prijslijsten, zodat iedereen ziet wat alles per stuk kost. Spuiten die op het oog goedkoper leken, waren dat eigenlijk helemaal niet.
Goed werkgeverschap: investeren in medewerkers Om veranderingen door te kunnen voeren en te laten slagen is de kwaliteit van personeel van groot belang. Om nu en in de toekomst goede mensen te behouden en talenten aan te trekken, investeert Medisch Spectrum Twente structureel in medewerkers. Het ziekenhuis onderneemt veel om zich te onderscheiden als goed werkgever. We zijn dan ook trots dat we in 2012 voor de vierde keer op rij werden uitgeroepen 12
“Voor veel medewerkers zal niet alleen het gebouw veranderen, maar ook het werk.“ Frank Rijsman, projectmedewerker nieuwbouw
13
tot Top Employer. Dit keurmerk, dat elk jaar wordt uitgedeeld door internationaal onderzoeksbureau CRF, is alleen weggelegd voor organisaties met uitstekende arbeidsvoorwaarden, scholingsmogelijkheden en carrièrevooruitzichten. Een voorwaarde voor het succesvol doorlopen van alle veranderingen is dat we op alle niveaus investeren in leiderschap. In 2012 kregen verpleegkundigen daarom meer regie over de zorg: alle verpleegafdelingen van Medisch Spectrum Twente werden ingericht als Best Practice Unit. In een Best Practice Unit leren verpleegkundigen evidence based denken en handelen. Ze kijken wat er op hun afdeling beter kan, en hoe. Vervolgens passen ze de nieuwste, op wetenschappelijk onderzoek gebaseerde inzichten toe om de zorg te verbeteren. Ook meten ze wat het effect hun interventies is. Verpleegkundigen nemen op die manier het initiatief en de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de patiÍntenzorg. Zo versterken ze hun vakinhoudelijk leiderschap, waardoor het beroep van verpleegkundige veel aantrekkelijker wordt. Dat Best Practice Units hun vruchten afwerpen viel ook landelijk op. In 2012 wonnen neonatologieverpleegkundigen van Medisch Spectrum Twente de Truus van Lierprijs vanwege hun innovatieve en effectieve aanpak om rode billen bij pasgeborenen te voorkomen. Aandacht voor medewerkers begint bij Medisch Spectrum Twente al op het moment dat nieuwe mensen het ziekenhuis binnenkomen. In 2012 startte een nieuw introductieprogramma zodat medewerkers zich direct welkom voelen en de gelegenheid krijgen om zich goed in te werken in de nieuwe omgeving en functie.
14
Veiligheid voorop Risico’s tijdig opmerken met Veiligheidsmanagementsysteem In 2012 werkte Medisch Spectrum Twente hard aan het implementeren van het landelijk verplichte Veiligheidsmanagementsysteem (VMS). Dit jaar zal het VMS aan alle eisen voldoen. Wat een VMS nu precies is? Een systeem waarmee het ziekenhuis continu risico’s signaleert en verbeteringen doorvoert. En waarmee het dus eigenlijk patiëntveiligheid in de praktijk brengt. Hoewel we het graag zouden willen, zijn fouten nooit volledig te voorkomen. In elk bedrijf - dus ook in een ziekenhuis - gaat er wel eens iets mis. En dat kan nadelige gevolgen hebben voor patiënten. Met een VMS kunnen ziekenhuizen hun organisatie zo inrichten dat een risico op het maken van fouten tijdig wordt opgemerkt en hersteld, zodat schade voor de patiënt zoveel mogelijk wordt voorkomen. Een belangrijke voorwaarde hiervoor is een veilige en open cultuur, waarin zorgverleners zich vrij voelen fouten te melden om ervan te leren. Medisch Spectrum Twente heeft daarom een systeem voor het veilig melden van incidenten èn situaties die tot een incident hadden kunnen leiden. Die gevallen waarin het bijna misging zijn immers ook leerzaam. Daarnaast heeft Medisch Spectrum Twente een regeling voor het melden van misstanden. In 2012 werd een digitaal meldpunt ingericht waar medewerkers eenvoudig en discreet een misstand, of een vermoeden daarvan, kunnen melden. Een ander belangrijk aspect is het leren inschatten van risico’s vooraf. Medisch Spectrum Twente doet dit met behulp van risico-inventarisaties en -analyses. Verder heeft het ziekenhuis een systeem voor het opslaan en beheren van alle behandelprotocollen. Hiermee garandeert Medisch Spectrum Twente dat zorgverleners met de nieuwste protocollen werken. De kwaliteit en veiligheid van 15
de zorg nemen daardoor toe.
Samen werken aan zorg in de regio
Keurmerk veilige zorg binnen handbereik Medisch Spectrum Twente wil in 2013 in aanmerking komen voor accreditatie door het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg (NIAZ). Dit instituut ontwikkelt kwaliteitsnormen voor de gezondheidszorg en toetst die. Krijgt een zorginstelling het ‘kwaliteitskeurmerk’, dan is dat een extra zekerheid dat de instelling adequate en veilige zorg verleent. Processen zijn nu zo ingericht dat goede kwaliteit van zorg is gewaarborgd. Er vindt voortdurend verbetering plaats omdat medewerkers de werkwijzen en gemaakte afspraken toetsen op effectiviteit, en bijstellen als dat nodig is. Ook zijn er regelmatig veiligheidsrondes, waarbij de Raad van Bestuur samen met het management afdelingen bezoekt en open in gesprek gaat over zaken die anders kunnen en moeten als het gaat om patiëntveiligheid.
Bundelen van krachten voor de beste zorg in Twente In november 2012 tekenden Medisch Spectrum Twente en de Ziekenhuisgroep Twente een samenwerkingsovereenkomst. De twee ziekenhuizen hebben de intentie om een coöperatie op te richten. Dit is een belangrijke stap in de ontwikkeling en het behoud van een goede en doelmatige patiëntenzorg in Twente. Het zorgt ervoor dat de topklinische en hoog complexe zorg voor patiënten in de regio beschikbaar blijft. Zorg dichtbij de patiënt dus, dat vinden beide ziekenhuizen belangrijk. Door de samenwerking ontstaat er een betere basis voor grote investeringen in medische infrastructuur die de komende jaren voor beide ziekenhuizen nodig zijn. Daarnaast kunnen medisch specialisten en andere professionals in regionaal verband specialisaties ontwikkelen en behouden. Dat leidt tot meer mogelijkheden voor innovatie. Ook als het gaat om ondersteunende diensten kunnen we samenwerken, bijvoorbeeld op het gebied van kwaliteit en veiligheid, of personeelsbeleid en administratieve zaken. Door bundeling van krachten blijft de zorg betaalbaar. Alles op het gebied van vruchtbaarheid op één locatie Op sommige gebieden werken Medisch Spectrum Twente en de Ziekenhuisgroep Twente nu al samen. Mensen met een onvervulde kinderwens kunnen sinds maart 2012 terecht in de Fertiliteitskliniek Twente, een samenwerkingsverband van de gynaecologen van beide ziekenhuizen. Door de fertiliteitszorg te concentreren op één locatie, is er zes dagen per week een team van professionals aanwezig om mensen met vruchtbaarheidsproblemen adequaat te helpen. Alle vruchtbaarheidsonderzoeken en -behandelingen vinden inmiddels plaats in de nieuwe kliniek, van oriënterend onderzoek tot behandeling met hormonen en inseminaties. De kliniek heeft een goed bereikbare locatie in Hengelo, 16
“Alle operatiekamers en IC-afdelingen komen in het nieuwe ziekenhuis op één verdieping: de hotfloor. Want hoe korter de afstanden, hoe veiliger we kunnen werken.” Erwin de Kovel, teamhoofd OK-complex
17
“Wij hebben veel verzekerden in Twente. Medisch Spectrum Twente is voor ons een heel belangrijk ziekenhuis, met topklinische èn basiszorg.” Ria Stegehuis, directeur Zorg van Menzis
maar wel buiten de ziekenhuizen. Zo worden mensen met een onvervulde kinderwens niet meer geconfronteerd met zwangeren, wat pijnlijke momenten voorkomt. Het kan zijn dat iemand andere gezondheidsproblemen heeft die gerelateerd zijn aan onvruchtbaarheid. Is dit het geval, dan wordt de patiënt doorverwezen naar één van de ziekenhuizen. De lijnen zijn kort en de medewerkers kennen elkaar. Dit maakt de samenwerking veel makkelijker.
volgens dezelfde protocollen en behandelmethoden die voldoen aan de hoogste internationale eisen.
Nieuw dialysecentrum in Winterswijk In februari 2012 openden het Streekziekenhuis Koningin Beatrix en Medisch Spectrum Twente samen het nieuwe dialysecentrum Winterswijk. Dit gezamenlijke initiatief is een groot voordeel voor patiënten in de Oost Achterhoek. Voor mensen die drie keer per week een dialyse moeten ondergaan, was het vermoeiend om steeds heen en weer naar Enschede te reizen. Nu hoeft dat niet meer, en krijgen zij hun zorg dicht bij huis. Het dialyseren gebeurt onder de verantwoordelijkheid van Medisch Spectrum Twente, waardoor de behandeling in Winterswijk met dezelfde zorg en kwaliteit uitgevoerd wordt als in Enschede. Maatschappen in Twente werken samen Diverse maatschappen in Twente zijn samenwerkingsverbanden aangegaan. Zo werken de vakgroepen Radiologie van Medisch Spectrum Twente, Ziekenhuisgroep Twente en Streekziekenhuis Koningin Beatrix nauw samen. De bundeling van hun kennis leidt tot een verbetering van kwaliteit van zorg, veiligheid en logistiek, zonder dat de kosten stijgen. Door het grote aantal radiologen kan verregaande specialisatie worden gewaarborgd. Sterker nog, onderzoek dat voorheen alleen in een academisch ziekenhuis kon worden gedaan (bijvoorbeeld een mri-onderzoek van de prostaat of het hart), is nu ook in Twente mogelijk. Een groot voordeel voor de patiënt, want die hoeft niet meer ver te reizen. Belangrijk is dat door de fusie ook de patiëntveiligheid verbetert. Radiologen werken in alle drie de ziekenhuizen 19
“Patiënten hebben veel constructieve en opbouwende opmerkingen die een stimulans zijn voor concrete verbeteringen.” Ilona Grooters-Oosterholt, teamhoofd polikliniek Orthopedie
De mening van de patiënt telt
(nog meer) oog te laten krijgen voor het perspectief van de patiënt. In een spiegelbijeenkomst wordt een groep (ex) patiënten gevraagd naar hun ervaringen tijdens een opname of behandeling. Het gesprek gaat over verschillende onderdelen van de zorgverlening, van opname tot ontslag. Wat ging er goed? Wat ging er niet goed? In feite houden patiënten de medewerkers van de afdeling een spiegel voor. Medewerkers van het behandelteam zijn aanwezig als publiek, zij luisteren alleen en mogen tijdens de bijeenkomst geen vragen stellen. Hier zorgt de gespreksleider voor. De medewerkers stellen op basis van de uitspraken en opmerkingen van de patiënten een actieplan op, om de zorgverlening op de afdeling te verbeteren. Het resultaat van een spiegelbijeenkomst is dus een concreet verbeterplan, waaraan men op de afdeling met elkaar gaat werken. Spiegelbijeenkomsten vormen daarmee een goede aanvulling op de CQI-Z. Het ziekenhuis kan nog beter achterhalen wat voor patiënten belangrijk is èn direct aan de slag met hun verbeterpunten.
Op een innovatieve manier patiënttevredenheid meten Medisch Spectrum Twente vindt het belangrijk om te weten wat patiënten zelf vinden van de zorg die zij ontvangen. Twee keer per jaar wordt daarom de Consumer Quality Index voor ziekenhuizen (CQI-Z) afgenomen. Dit instrument ontwikkelde Medisch Spectrum Twente samen met de andere Santeonziekenhuizen2 en zorgverzekeraars om de kwaliteit van zorg in Nederland transparant te maken. Met de verschillende vragenlijsten kunnen ziekenhuizen zelf hun kwaliteit in kaart brengen op ziekenhuis-, specialisme-, en afdelingsniveau, alles vanuit het perspectief van de patiënt. Santeon en Miletus (samenwerkingsverband van zorgverzekeraars) legden in 2012 vast dat zij de CQI-Z de komende jaren blijven gebruiken en verder ontwikkelen als hét patiëntervaringsonderzoek voor alle Nederlandse ziekenhuizen. Inmiddels zijn - naast Santeon - ook drie andere ziekenhuizen gestart met het gebruiken van dit instrument. Daardoor wordt de landelijke benchmark groter en kunnen de resultaten van ziekenhuizen beter met elkaar vergeleken worden.
Ook op andere manieren stimuleert Medisch Spectrum Twente de inbreng van patiënten op het gebied van kwaliteit en veiligheid van de zorg. Zo zijn er dagevaluaties en ontslaggesprekken, en werd in 2012 op verschillende afdelingen de procedure ‘stem van de patiënt’ ingevoerd. Dit is een dagelijks korte evaluatie met patiënten, met als doel meteen in te kunnen spelen op hun eventuele behoeften en wensen.
Medewerkers verplaatsen zich in de positie van de patiënt: spiegelbijeenkomsten Sinds 2012 houdt Medisch Spectrum Twente regelmatig spiegelbijeenkomsten: de methode bij uitstek om medewerkers 2
Medisch Spectrum Twente is lid van Santeon, een samenwerkingsverband van zes toonaangevende topklinische ziekenhuizen
20
21
Duurzaam ondernemen? Juist in de zorg! Duurzaamheid krijgt een steeds belangrijker rol in de organisatie. Want Medisch Spectrum Twente beseft dat zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid verder gaat dan alleen het bieden van goede zorg. Een ziekenhuis heeft ook de plicht om rekening te houden met zijn sociale omgeving en het milieu. Daarom verdiept Medisch Spectrum Twente zich continu in manieren waarop processen kunnen verduurzamen. Belangrijke aandachtsgebieden zijn energieverbruik, inkoop, vastgoed, maatschappelijke betrokkenheid en mobiliteit. Drastisch terugdringen van CO2-uitstoot: iedereen draagt een steentje bij In het Bedrijfsenergieplan staat wat Medisch Spectrum Twente in de periode 2012 tot 2016 gaat doen om energie te besparen. Het doel is om de CO2-uitstoot met 4 % te verminderen. Dit komt neer op een jaarlijkse besparing van 210.000 kWh elektriciteit en 400.000 m3 gas, ofwel de CO2-uitstoot van ongeveer 200 huishoudens. De meeste acties zijn technisch van aard, maar medewerkers kunnen natuurlijk ook een bijdrage leveren. Daarom startte in april een grootschalige duurzaamheidscampagne. Elk kwartaal is er aandacht voor een nieuw thema. In 2012 waren dat de kantoorwerkplek, airconditioning en verlichting. Op de intranetsite kunnen medewerkers allerlei besparingstips vinden voor zowel op het werk als thuis. En bij elk thema hoort een prijsvraag waarbij medewerkers iets kunnen winnen als ze laten zien dat de besparingstips in de praktijk ook echt werken. Dag van de Duurzaamheid: laten zien hoe goed we bezig zijn! Op de Dag van de Duurzaamheid (10 oktober 2012) konden medewerkers alles leren over de duurzame initiatieven waar Medisch Spectrum Twente mee bezig is. Het ziekenhuis 22
23
kocht in 2012 bijvoorbeeld voor het eerst 100 % groene stroom in die is opgewekt met Nederlandse windmolens. Daarnaast werden diverse voedingswaren (zoals brood en zuivel) duurzaam ingekocht bij leveranciers in de nabije omgeving om transportkilometers uit te sparen. Om werkplekken duurzamer te maken stapte het ziekenhuis over op energiezuinige, multifunctionele printers (MFP´s). Deze apparaten kunnen printen, kopiëren, scannen naar e-mail en faxen, waardoor veel losse apparaten overbodig werden. En door CO2-neutraal papier in te kopen drong Medisch Spectrum Twente de CO2-uitstoot nog verder terug. Medewerkers kregen op de markt ook alles te horen over de nieuwbouw en de duurzame aspecten van het nieuwe ziekenhuis. Zo zorgt de glazen stolp ervoor dat er veel licht en dus warmte naar binnen komt. Dat scheelt enorm veel energie. Om de temperatuur te kunnen reguleren, pompen kunststof leidingen continu warm of koud grondwater door de vloeren van het gebouw. Een duurzame vorm van energievoorziening, waarmee het gebruik van fossiele brandstof wordt teruggebracht.
laten brengen op de Dag van de Beroerte, hun longfunctie laten meten tijdens de Dag van de Spirometrie en zich gratis en anoniem laten testen op HIV op Wereld Aidsdag. Mobiliteitsbeleid: minder met de auto, meer met de fiets of OV Medisch Spectrum Twente stimuleert medewerkers actief om vaker de auto te laten staan en in plaats daarvan met de (elektrische) fiets of het openbaar vervoer van en naar het werk te reizen. Zo organiseerde het ziekenhuis in het voorjaar van 2012 een speciale Mobiliteitsdag waarbij vertegenwoordigers vanuit de rijwielbranche, Connexxion en de NS aanwezig waren. Verder stond 2012 in het teken van de voorbereiding op het Fietsbeloningssysteem. Medewerkers die op de fiets naar het werk komen kunnen zich vanaf maart 2013 digitaal laten registeren met een speciale tag die in het voorwiel van de fiets wordt bevestigd. Daarmee sparen ze punten (bikies), die in een speciale webshop kunnen worden ingewisseld voor allerlei producten op fietsgebied.
Maatschappelijke betrokkenheid: iets doen voor een ander Medisch Spectrum Twente is trots op het feit dat veel medewerkers zelf het initiatief nemen om iets bij te dragen aan een betere wereld. Zo zetten ze in 2012 verschillende acties op - van een 48-uurs bedfietsmarathon tot een couveuserace - waarvan de opbrengst (in totaal € 81.000) werd gedoneerd aan Serious Request. Verder organiseerden de co-assistenten een benefietdiner dat maar liefst € 23.000 opleverde voor Operatie Glimlach, een missie om kinderen met een gezichtsafwijking in Sierra Leone te opereren en lokale artsen op te leiden. Daar kwam nog eens € 10.000 bij dankzij medewerkers die hun eindejaarsgeschenk doneerden. Daarnaast organiseert het ziekenhuis veel voorlichtingsactiviteiten op het gebied van gezondheid. Niet alleen voor patiënten, maar ook voor inwoners van de regio. In 2012 konden mensen bijvoorbeeld hun risicofactoren in kaart
“We hebben gezocht naar mogelijkheden om een gezonde omgeving te maken èn energie te besparen.” Jaap Wiedenhoff, directeur van ingenieursbureau Arup
25
26
Blik op de toekomst De komende jaren ligt voor Medisch Spectrum Twente de focus op de nieuwbouw en de prioriteit bij voortdurend werken aan verbetering van zowel de zorgprocessen als het economisch resultaat. Het ziekenhuis heeft de ambitie om het beste verbeterziekenhuis van Nederland te worden. Vanuit de gedachte dat wat goed is, altijd nog beter kan, werkt Medisch Spectrum Twente voortdurend aan verbeteringen op het gebied van kwaliteit en veiligheid. De medewerkers zetten zich met passie, aandacht en daadkracht in om de patiënt de best mogelijke zorg te geven.
2013 is ambitieus: het resultaat versterken met € 9 miljoen tot € 15 miljoen in 2013. De maatregelen die Medisch Spectrum Twente neemt om deze doelstelling te behalen zijn voornamelijk gericht op het verhogen van de arbeidsproductiviteit, inkoopbesparingen en het verminderen van diagnostiek. Kortom, het ziekenhuis gaat meer doen met minder mensen en middelen. Een uitdagende opgave.
Het verder optimaliseren van de zorgprocessen moet leiden tot verbetering van het economische rendement in een periode waarin een volumeplafond voor zowel ziekenhuis als vrijgevestigde medisch specialisten geldt. Tegelijkertijd is er dynamiek in de regio. Ziekenhuizen en vrijgevestigde medisch specialisten in Twente verkennen vergaande vormen van samenwerking die invloed hebben op de verdeling van zorg en middelen over de ziekenhuizen. In deze veranderende omgeving is het voor Medisch Spectrum Twente noodzakelijk om te blijven voldoen aan de afspraken zoals die met de financiers van de nieuwbouw overeengekomen zijn. In 2012 behaalde het ziekenhuis een resultaat van € 6 miljoen. De economische doelstelling voor 27
Feiten & Cijfers Kwantitatieve gegevens over zorg, onderwijs, onderzoek en personeel Zorg 2012
2011
2010
521.000
544.000
516.000
34.000
34.000
33.000
Verpleegdagen
179.000
194.000
196.000
Dagverpleging
35.000
37.000
35.000
2012
2011
2010
89
85
82
212
201
160
61
52
40
Nurse practitioners in opleiding
9
11
13
Physician assistants in opleiding
5
5
1
Perimedici in opleiding
54
50
42
Studenten Technische Geneeskunde (leerjaar 1 t/m 6)
68
64
60
2012
2011
2010
184
162
141
7
7
5
Polikliniekbezoeken Opnamen
Onderwijs Artsen in opleiding tot specialist (in fte) Verpleegkundigen in opleiding Verpleegkundigen in vervolgopleiding*
* Medisch Spectrum Twente biedt de volgende verpleegkundige vervolgopleidingen: Intensive Care, Spoedeisende Hulp, Oncologie, Coronary Care Unit, Obstetrie, Kindergeneeskunde, Neurologie en Dialyse.
Onderzoek Aantal wetenschappelijke publicaties Aantal promoties
Personeel Aantal medewerkers in loondienst, exclusief medisch specialisten (in fte) Aantal medisch specialisten in loondienst + inhuur + vrij beroep (in fte) Ziekteverzuim
Overzicht personeel, onderverdeeld in functies
2012
2011
2010
2.668
2.680
2.840
242
230
240
4,7 %
5,0 %
4,3 %
Resultaat 2012 Medisch Spectrum Twente haalde in 2012 deels zijn economische doelstellingen. Het resultaat was in 2012 met € 6,2 mln, € 2,8 mln lager dan begroot. Hoofdoorzaak was de vertraging in de geplande uitstroom van personeel in combinatie met een arbeidsverzuim boven de norm. Inkoopdoelstellingen zijn gehaald, desondanks stijgen de overige bedrijfskosten onder meer als gevolg van naar het ziekenhuis verplaatste zorg. De ziekenhuisapotheek verstrekt medicijnen (TNF Alfa remmers) die voorheen door de thuisapotheek aan de patiënt verstrekt werden. Het eigen vermogen is gestegen van € 46,1 mln naar € 56,3 mln, een toename van 22 %. Medisch Spectrum Twente streeft de komende jaren naar en verdere versterking van het eigen vermogen. Geconsolideerde balans Stichting Medisch Spectrum Twente (x € 1.000.000)
2012
2011
2010
Vast
212,6
193,9
194,4
Vlottend
160,1
142,1
124,9
372,7
336,0
319,3
Eigen vermogen
56,3
46,1
43,2
Voorzieningen
14,4
7,2
5,3
Vreemd vermogen lang
161,2
164,8
106,7
Vreemd vermogen kort
140,8
117,9
164,1
372,7
336,0
319,3
Activa
Passiva
Geconsolideerde resultatenrekening Stichting Medisch Spectrum Twente (x € 1.000.000)
2012
%
2011
%
2010
%
Bedrijfsopbrengsten
347,6
(100)
325,2
(100)
326,3
(100)
176,3
(50,7)
172,9
(53,2)
171,1
(52,4)
24,1
(7,0)
25,0
(7,7)
36,7
(11,2)
Bedrijfslasten Personeelskosten Afschrijvingen vaste activa
Overige bedrijfskosten
133,3
(38,3)
117,5
(36,1)
109,2
(33,5)
Bedrijfsresultaat
13,9
(4,0)
9,8
(3,0)
9,3
(2,9)
Financiële baten en lasten
-7,9
(2,3)
-7,1
(2,2)
-6,9
(2,1)
Resultaat deelnemingen
0,2
(0,1)
0,2
(0,1)
0,4
(0,1)
Resultaat
6,2
(1,8)
2,9
(0,9)
2,8
(0,9)
(x € 1.000.000)
2012
2011
2010
0,02
0,01
0,01
6,2
2,9
2,8
347,6
325,2
326,3
Quickratio
0,72
0,84
0,52
Currentratio
1,14
1,20
0,76
15,10 %
13,72 %
13,54 %
56,3
46,1
43,2
372,7
336,0
319,3
16,20 %
14,18 %
13,25 %
56,3
46,1
43,2
347,6
325,2
326,3
RESULTAAT
Resultaatratio Resultaat Totale opbrengsten
LIQUIDITEIT
SOLVABILITEIT
Totaal eigen vermogen Balanstotaal
VERMOGEN
Vermogensratio Totaal eigen vermogen Totaal opbrengsten
Kwaliteitsindicatoren Medisch Spectrum Twente registreert net als alle andere Nederlandse ziekenhuizen de prestatie-indicatoren van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de indicatoren van Zichtbare Zorg. Medisch Spectrum Twente ziet deze indicatoren als een belangrijk hulpmiddel om de kwaliteit van de zorg inzichtelijk te maken en te verbeteren. In deze uitgave is een selectie van indicatoren opgenomen waar Medisch Spectrum Twente structureel op stuurt. Een compleet overzicht van de kwaliteitsindicatoren van Medisch Spectrum Twente vindt u op www.mst.nl. Ondervoeding 2012
2011
2010
Percentage volwassen patiĂŤnten met ernstige ondervoeding bij opname
12,0 %
12,0 %
10,3 %
Percentage geslaagde behandelingen van ondervoeding bij volwassenen
85.7 %
77,5 %
83,3 %
6,4 %
6,3 %
5,7 %
85,7 %
100,0 %
100,0 %
2012
2011
2010
1,7 %
3,5 %
3,7 %
Percentage kinderen met ernstige ondervoeding bij opname Percentage geslaagde behandelingen van ondervoeding bij kinderen
Decubitus (doorligwonden) Percentage opgenomen patiĂŤnten dat decubitus en/of huidletsel heeft ontwikkeld in het ziekenhuis
Delier (plotseling optredende verwardheid ) Percentage afdelingen dat 80% of meer van de patiënten van 70 jaar en
2012
2011
2010
68 %*
86 %
46 %
ouder heeft onderzocht op de aanwezigheid van ernstige verwardheid (Delier) * er 25 juli 2012 startte Medisch Spectrum Twente met het screenen van het risico op Delier bij patiënten van 70 jaar en ouder conform de VMS-bundel kwetsbare ouderen. De indicatoren zijn daarom berekend over de periode van 25 juli 2012 tot en met 31 december 2012. Gemiddeld werd bij 80% van de patiënten de risicoscore bepaald en vastgelegd. Tot 25 juli screenden we alle patiënten van 18 jaar en ouder bij opname op een Delier met behulp van de DOSS.
Pijn na operatie Percentage geopereerde patiënten dat na een operatie last had van ernstige pijn
2012
2011
2010
5,5 %
6,6 %
6,7 %
Patiëntervaringsonderzoek: CQ-index Sinds 2010 neemt Medisch Spectrum Twente twee keer per jaar de CQI-Z af. Deze vragenlijst brengt in kaart hoe patiënten de kwaliteit van de zorg ervaren. In 2012 deden patiënten mee die in april en september 2012 opgenomen zijn geweest in het ziekenhuis of een polikliniek hebben bezocht. Ze beantwoordden vragen over het gehele zorgproces van de kliniek en polikliniek. Van bereikbaarheid en communicatie tot en met ontslag en nazorg. Vervolgens gaven ze een cijfer voor het ziekenhuis, de afdeling waar ze waren opgenomen of de polikliniek die ze bezochten. Ook vroegen we of patiënten het ziekenhuis en de polikliniek zouden aanbevelen aan vrienden en familie. Rapportcijfers 2012
2011
2010
Gemiddeld cijfer dat MST kreeg van klinische patiënten
8,0
7,9
7,9
Gemiddeld cijfer voor de afdeling waar patiënten waren opgenomen
8,2
8,1
8,1
Gemiddeld cijfer voor de polikliniek die patiënten bezochten
8,1
8,0
7,9
2012
2011
2010
Beslist niet
1%
2%
1%
Waarschijnlijk niet
4%
4%
5%
Waarschijnlijk wel
34 %
37 %
39 %
Beslist wel
61 %
57 %
55 %
Mening van patiënten ZOU U DIT ZIEKENHUIS BIJ UW VRIENDEN EN FAMILIE AANBEVELEN?
2012
2011
2010
Beslist niet
1%
2%
1%
Waarschijnlijk niet
3%
4%
5%
Waarschijnlijk wel
36 %
39 %
48 %
Beslist wel
60 %
55 %
45 %
ZOU U DEZE POLIKLINIEK BIJ UW VRIENDEN EN FAMILIE AANBEVELEN?
Calamiteiten en genomen maatregelen Conform de kwaliteitswet is Medisch Spectrum Twente verplicht om calamiteiten te melden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg. In 2012 heeft het ziekenhuis tien calamiteiten bij de inspectie gemeld. Naar aanleiding van de calamiteitenrapportages en het oordeel van de inspectie zijn verbetermaatregelen genomen. De maatregelen kunnen betrekking hebben op de werkwijze van bepaalde vakgroepen of een ziekenhuisbreed bereik hebben. De calamiteiten met een muldisciplinair karakter zijn veelal besproken op ĂŠĂŠn van de plenaire necrologiebesprekingen. Aantal calamiteiten gemeld bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg
Aantal calamiteiten
2012
2011
2010
10
7
9
Santeon Medisch Spectrum Twente werkt binnen de vereniging Santeon intensief samen met andere toonaangevende ziekenhuizen: het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (Amsterdam), het St. Antonius Ziekenhuis (Utrecht/Nieuwegein), het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis (Nijmegen), het Catharina Ziekenhuis (Eindhoven) en het Martini Ziekenhuis (Groningen). De zes topklinische ziekenhuizen wisselen kennis, talent en vaardigheden uit, en besparen kosten door gezamenlijk allerlei zaken in te kopen. Santeon in een aantal belangrijke kengetallen AANTAL JAREN OP EEN RIJ DAT DE DEELNEMENDE ZIEKENHUIZEN WERDEN UITGEROEPEN TOT TOPWERKGEVER
Aantal patiĂŤnten dat de Santeonziekenhuizen elk half jaar uitnodigen om mee te doen aan het
4 60.000
patiĂŤntervaringsonderzoek Aantal medisch specialisten (in fte) dat werkzaam is in de Santeonziekenhuizen Aantal medewerkers (exclusief medisch specialisten) dat werkzaam is in de Santeonziekenhuizen
1.150 20.654
1. Vestigingen Medisch Spectrum Twente ZIEKENHUISLOCATIES
Enschede
Haaksbergerstraat 55, 7513 ER Enschede AriĂŤnsplein 1, 7511 JX Enschede telefoon (053) 4 87 20 00
Oldenzaal
Prins Bernhardstraat 17, 7573 AM Oldenzaal telefoon (0541) 57 40 00
BUITENPOLIKLINIEKEN
Haaksbergen
Wiedenbroeksingel 4, 7481 BT Haaksbergen telefoon (053) 4 87 64 00
Losser
Lutterstraat 4, 7581 BV Losser telefoon (053) 4 87 20 10
Laboratorium servicepunten
Medisch Spectrum Twente heeft 51 laboratorium servicepunten, verspreid over Albergen, Almelo, Beckum, Borne, Delden, Denekamp, Den Ham, Enschede, Enter, Geesteren, Glanerbrug, Goor, Haaksbergen, Harbrinkhoek, Hellendoorn, Hengelo, Lonneker, Losser, Neede, Nijverdal, Oldenzaal, Ootmarsum, Rijssen, Rossum, Tubbergen, Vasse, Vriezenveen, Vroomshoop, Weerselo, Westerhaar, Wierden. Â De laboratorium servicepunten zijn op werkdagen vanaf 7.30 uur open. In ziekenhuizen van Enschede en Oldenzaal ook op zaterdagochtend vanaf 8.00 uur. Voor meer informatie www.medlon.nl
Jaarimpressie 2012 Medisch Spectrum Twente Met vragen, opmerkingen en ervaringen kunt u terecht bij: Public Relations Telefoon (053) 4 87 20 22 of via e-mail PR@mst.nl