υγεία EΠIXEIΡΕΙΝ
+ιδιωτική ασφάλιση
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
2023
ΔΙΤΤΌ ΜΟΝΤΈΛΟ ΠΑΡΟΧΏΝ
υγεία
E D I TO R I A L
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
2023
ΔΙΤΤΌ ΜΌΝΤΈΛΌ ΠΑΡΌΧΏΝ
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚΔΟΣΗ
H ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΚΔΟΤΗΣ-ΜΕΤΟΧΟΣ
Γιώργος Μελισανίδης
EΠIXEIΡΕΙΝ
EΠIXEIΡΕΙΝ
+ιδιωτική ασφάλιση
Υγεία & Ιδιωτική Ασφάλιση σε πρώτο πλάνο Η παγκοσμιοποίηση και οι μετακινήσεις πληθυσμών, το διαδίκτυο που άνοιξε διάπλατα τις πόρτες στην πληροφορία, η κλιματική αλλαγή, που καταλύει τις ισορροπίες, αλλάζουν γρήγορα και μεθοδικά τη ζωή μας. Μέρος των σημαντικών αυτών αλλαγών αποτελούν η ΥΓΕΙΑ και η ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ. Στη μεταπανδημική εποχή τα συστήματα υγείας παίρνουν νέα μορφή, προκειμένου να είναι ανθεκτικά, αποτελεσματικά και οικονομικώς αποδοτικά, όσον αφορά όχι μόνο την καθημερινότητα των πολιτών, αλλά και νέες πιθανές απειλές, ενώ η ασφαλιστική αγορά ακολουθεί τα νέα δεδομένα.
ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
Σπύρος Κτενάς ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ & ΣΥΝΤΑΞΗΣ
Πλάτων Τσούλος ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
Δημήτρης Νίκας ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ & ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ
Το ελληνικό ΕΣΥ έκλεισε 40 χρόνια ζωής με την ίδια μορφή λειτουργίας και ήρθε ο καιρός να ακολουθήσει «τις επιταγές της νέας εποχής». Η ψηφιακή υγεία μπαίνει στο προσκήνιο, διότι -σύμφωνα με τους ειδικούς- αποτελεί το όχημα για καλύτερες υπηρεσίες, αλλά και για μείωση του κόστους παροχών, που είναι και το ζητούμενο προκειμένου να αντέξει το δημόσιο σύστημα υγείας.
Χριστίνα Χαφουσίδου ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ
Γιάννης Σαραντόπουλος ΣΥΝΤΑΞΗ ΥΛΗΣ
Νίκος Γιαννάκης, Χρήστος Μαραβελίδης, Γιάννης Χιώτης, Γιώργος Ψιάχος
Η Υγεία συνολικότερα βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της κυβέρνησης στη 2η τετραετία της. Ψυχική Υγεία, Πρωτοβάθμια Φροντίδα, Πρόληψη, Νέες Τεχνολογίες, Ιατρικός Τουρισμός, Κλινικές Μελέτες είναι μερικοί από τους τομείς που συμπεριλαμβάνονται στα νομοσχέδια του υπουργείου Υγείας, τα οποία θα χρηματοδοτηθούν σε μεγάλο ποσοστό από το Ταμείο Ανάκαμψης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Ανθή Αγγελοπούλου ΔΙΟΡΘΩΣΗ
Διονύσης Μάρρας, Ιουλία Σταματέλου ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
Μαρία Μπαλικούρα ΕΜΠΟΡΙΚO ΤΜΗΜΑ
Γκρατσιέλλα Κλάδη, Λίζα Γκεζέπογλου, Γιώργος Σακελλόπουλος, Ματίνα Γράψα, Ειρήνη Πολίτου ΔIEYΘΥΝΣΗ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ-ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Έφη Μπόνη Tα ενυπόγραφα άρθρα δεν απηχούν απαραίτητα τις απόψεις της εφημερίδας
CAREERNET
Σοφία Κασαπάκη ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΑΤΕΛΙΕ
Μπέτυ Σπανού
Αλλαγές, όμως, έχουμε και στο φάρμακο, με την ελληνική φαρμακοβιομηχανία να ενισχύει τη θέση της στην εγχώρια αγορά με σημαντικές επενδύσεις. Παράλληλα, η επικείμενη νέα «Φαρμακευτική Νομοθεσία», που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δημιουργεί σοβαρές ανησυχίες στις πολυεθνικές, καθώς οι προτάσεις που εμπεριέχει δύναται να στερήσουν από την Ευρώπη επενδύσεις δισεκατομμυρίων σε Έρευνα & Ανάπτυξη, αλλά και να μειώσουν την ισχυρή θέση της στον τομέα της καινοτομίας έναντι σημαντικών ανταγωνιστικών χωρών, όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα. Επιπλέον, η πανδημία, αλλά και η οικονομική πίεση που υφίστανται πολλά κράτη αύξησαν τα προβλήματα στην παραγωγή σκευασμάτων και στην εφοδιαστική αλυσίδα, φέρνοντας στο προσκήνιο την ανάγκη εύρεσης λύσεων, χωρίς ωστόσο να πληγεί το εμπόριο. Τέλος, οι ασφαλιστικές, εστιάζοντας στις αυξημένες ανάγκες των σύγχρονων ανθρώπων, γίνονται πιο ασθενοκεντρικές και επεκτείνουν τις παροχές τους σε τομείς όπως η ψυχική υγεία, η διάγνωση καρκίνου, η τρίτη ηλικία κ.λπ.
ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ
Ελευθερία Κηρύκου, Μαρία Πασχαλίδου, Κατερίνα Ρώτα ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΚΟΝΑΣ
Ελένη Κοντού, Χρήστος Μπουβής
Οι μεγάλες αλλαγές έφτασαν, η κυβέρνηση δηλώνει παρούσα και ο επιχειρηματικός κόσμος τόσο της Υγείας όσο και των Ασφαλιστικών είναι έτοιμος να συμβάλει σε αυτές. Στόχος, η ισότιμη πρόσβαση όλων σε ποιοτικές και οικονομικά προσιτές υπηρεσίες υγείας!
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ
Κωνσταντίνα Παναγοπούλου ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ
Ακτή Κονδύλη 10, Πειραιάς 185 45 τηλ.: 210 5198000 fax.: 210 5139905 ΕΞΥΠΗΡΈΤΗΣΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΏΝ
801 11 11300 από σταθερό www.naftemporiki.gr, info@naftemporiki.gr ΔΙΑΝΈΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΆΝ ΣΤΟΥΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΈΣ ΤΗΣ «N» EKTYΠΩΣΗ
Αίσακος Α.Ε.
Ανθή Αγγελοπούλου
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023
ΜΙΛΟΥΝ ΟΙ:
Στέλλα Κυριακίδου ���������� 6 Ευρωπαία επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων
Δημήτρης Βαρτζόπουλος ............................. 8 Υφυπουργός Υγείας
Δρ Joao Breda ....................... 10 Επικεφαλής του Γραφείου Ποιότητας Φροντίδας και Ασφάλειας Ασθενών του ΠΟΥ Αθήνας
Βασίλης Μπαλάνης .... 18 Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΔΙΠΥ (Οργανισμός Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία)
12
32
Lifting 12 σημείων για ένα νέο ΕΣΥ
Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία συνεχίζει δυναμικά
Δρ Χαράλαμπος Γ. Πλατής ................................................... 22 Διευθύνων Σύμβουλος του ΚΕΤΕΚΝΥ Α.Ε. (Κέντρο Τεκμηρίωσης και Κοστολόγησης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών)
Nathalie Moll .......................... 26 Γενική Διευθύντρια της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων (EFPIA)
Kasper Ernest ....................... 52 Γ.Γ. του Affordable Medicines Europe
Θεόδωρος Σκυλακάκης ............................... 54 Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Φαρμακαποθηκών
38
40
46
56
Βραβεία σε πρωτοπόρους της φαρμακοβιομηχανίας
Νίκος Κωστάρας .............. 60
Ανταγωνιστικές οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις
Γενικός Διευθυντής της IQVIA Hellas
Ευαγγελία Κοράκη ...... 62 Επικεφαλής του HACRO (Hellenic Association of Contract Research Organizations) και της CORONIS Research
Χριστίνα Λαμπροπούλου ................. 67 CFO του ΙΣΝ, Οικονομική Διευθύντρια & Πρόεδρος της Πρωτοβουλίας για την Υγεία ΜΑΕ
Γιώργος Πετρόχειλος Δρ Διαμαντής Ξυλάς ....................................................... 71 Catalio Capital Management
386 εκατ. χρόνια ζωής χαρίζουν τα εμβόλια
Φαρμακαποθήκες: Εξαγορές, συγχωνεύσεις και συνεργασίες
42
Ζητούμενο η άμεση κατάργηση του clawback
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023
68
72
Ξεπέρασε τα 6 δισ. ευρώ η αξία της αγοράς φαρμακείων το 2022
Η PD Neurotechnology διεισδύει στη διεθνή αγορά
74
Η συμβολή του ιατρικού τουρισμού στην οικονομία
ΓΡΆΦΟΥΝ ΟΙ:
Λαμπρίνα Μπαρμπετάκη ........................ 44 Πρόεδρος Δ.Σ. PhARMA Innovation Forum, Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος AbbVie Ελλάδα, Κύπρος & Μάλτα
Κωνσταντίνος Δούνας .................................................. 64
82
Τα Ετήσια προγράμματα Υγείας διάδοχος των Ισόβιων
84
Μπρα ντε φερ των ασφαλιστικών με τα θεραπευτήρια
Διευθύνων Σύμβουλος της LOGISCOOP PANSYFA AEE
Αρετή Ελευθεριάδη ............................. 70 Δερματολόγος, Αφροδισιολόγος Associate Medical Advisor ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ - ΛΙΛΛΥ
Ελένη Μάνου .......................... 88 Τεχνική Διευθύντρια Ατομικών Ασφαλίσεων Ζωής της Generali Hellas
Δημήτρης Σπανός .......... 90 Διευθυντής Τομέα Ασφαλιστικών Λειτουργιών Ασφαλίσεων Ζωής και Υγείας της ERGO
Βασίλης Νιάρχος ............ 92 Διευθυντής Διαχείρισης Χαρτοφυλακίου Ζωής & Υγείας της ΜΙΝΕΤΤΑ Ασφαλιστική
80
Επιλογή προγραμμάτων με «οδηγό» τον ασφαλιστή
86
Με θετικό πρόσημο η πορεία του τομέα ιδιωτικής υγείας την 4ετία 2019 - 2022
Ναταλία Σταματοπούλου .................. 94 Διευθύντρια Κλάδου Ζωής της Συνεταιριστικής Ασφαλιστικής
KTX_TopEmployers2023_243x304.pdf
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
1
14/11/23
3:44 PM
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●
Κονδύλια 5,3 δισ. ευρώ για την πανευρωπαϊκή στήριξη της Υγείας Η επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδου, μιλάει στη «Ν» για την ενίσχυση του κοινοτικού προϋπολογισμού με στόχο την ισότιμη πρόσβαση των πολιτών σε φάρμακα και υπηρεσίες και για την επίτευξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας Στην Ανθή Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
«Σ
το πλαίσιο του προγράμματος EU4Health διαθέτουμε πια ένα πρόγραμμα για τη στήριξη της Υγείας στην Ε.Ε. με περισσότερα από 5,3 δισ. ευρώ χρηματοδότηση» αναφέρει για την Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας η Ευρωπαία επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδου, σε συνέντευξή της στην ειδική έκδοση της «Ναυτεμπορικής». Παράλληλα, η επίτροπος προσθέτει πως «μέσω της μεταρρύθμισης της φαρμακευτικής νομοθεσίας θα διασφαλίσουμε ότι ασφαλή και αποτελεσματικά φάρμακα είναι οικονομικώς προσιτά και προσβάσιμα, ανά πάσα στιγμή, σε όλους τους ασθενείς σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση», ενώ σε ό,τι αφορά την ψυχική υγεία, επισημαίνει ότι οι προκλήσεις αγγίζουν έναν στους έξι συμπολίτες μας, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καθιστά την ψυχική υγεία προτεραιότητα σε όλους τους τομείς των ενεργειών της - για την υλοποίηση του οράματός της η σχετική χρηματοδότηση έχει ενισχυθεί με πάνω από 1,2 δισ. ευρώ. Κυρία επίτροπε, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παίρνει σημαντική θέση αναφορικά με τις ψυχικές νόσους. Σε πρόσφατο συνέδριο αναφέρατε χαρακτηριστικά: «Η σιωπή γύρω από την ψυχική υγεία πρέπει επιτέλους να σπάσει». Πώς θα βοηθήσει η Επιτροπή στο κομμάτι αυτό τα κράτη-μέλη; «Υγεία χωρίς ψυχική υγεία δεν μπορεί να υπάρξει, θεωρώ τα δύο απολύτως αλληλένδετα. Οι προκλήσεις που αφορούν την ψυχική υγεία δεν αγγίζουν μόνο συγκεκριμένες ομάδες πολιτών. Αγγίζουν έναν στους έξι συμπολίτες μας σήμερα στην Ευρώπη. Και οι αριθμοί που αυξάνονται δεν μπορούν παρά να μας κινητοποιήσουν.
6
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Η νέα Ολοκληρωμένη Προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που γίνεται ήδη πράξη, αφορά την ολιστική αντιμετώπιση της ψυχικής υγείας, καθιστώντας την Πριν από τέσσεπροτεραιότητα σε όλους τους ρα χρόνια, τομείς των ενεργειών μας. κανείς Για να μπορέσουμε να δεν πίστευε υλοποιήσουμε το όραμά μας, ότι η Ε.Ε. θα έχουμε ενισχύσει με πάνω από αγόραζε εμβόλια 1,2 δισ. ευρώ τη χρηματοδότηγια όλους τους ση της Ευρωπαϊκής ΈνωΕυρωπαίους σης. Αυτοί οι πόροι θα μας ταυτόχρονα και βοηθήσουν να χαράξουμε τη ισότιμα. νέα πορεία, έχοντας ως στόχο την πρόληψη, την έγκαιρη παρέμβαση και την επανένταξη. Χωρίς προκατάληψη, πρέπει όλοι μαζί να σταθούμε στο πλευρό των πολιτών της Ε.Ε. με ανάγκες ψυχικής υγείας». Επί των ημερών σας οι προκλήσεις στον τομέα της Υγείας όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά παγκόσμια ήταν πολύ μεγάλες και πολλές φορές αξεπέραστες. Παρ’ όλα αυτά, κάνατε σημαντικά βήματα για να δοθεί η απαραίτητη βοήθεια. Θα μπορούσατε να μας κάνετε μια μικρή αναδρομή των πρωτοβουλιών που πήρατε μέχρι σήμερα, όπως -για παράδειγμα- το σχέδιο δράσης για τον καρκίνο; «Πριν από τέσσερα χρόνια, κανείς δεν πίστευε ότι η Ε.Ε. θα αγόραζε εμβόλια για όλους τους Ευρωπαίους ταυτόχρονα και ισότιμα, ενώ την ίδια ώρα θα δώριζε ή θα έκανε εξαγωγές δισεκατομμύρια δόσεις
στον υπόλοιπο κόσμο. Μετά από αυτή τη χωρίς προηγούμενο πρωτοβουλία, γεννήθηκε η ιδέα για την οικοδόμηση μιας ισχυρής Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας. Γνωρίζουμε τώρα ότι μπορούμε να επιτύχουμε περισσότερα όταν συνεργαζόμαστε. Στο πλαίσιο του προγράμματος EU4Health διαθέτουμε πια ένα πρόγραμμα για τη στήριξη της Υγείας στην Ε.Ε. με περισσότερα από 5,3 δισ. ευρώ χρηματοδότηση. Έχουμε ενισχύσει σημαντικά την αποστολή και το έργο που επιτελούν οι Οργανισμοί των εμπειρογνωμόνων για την ασφάλεια της υγείας και για τα φάρμακα, δηλαδή το ECDC και τον EMA, ενώ δημιουργήσαμε την HERA, την πρώτη Αρχή της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση "έκτακτων καταστάσεων" στην υγεία. Έχουμε θέσει σε λειτουργία ένα από τα πιο φιλόδοξα και ολοκληρωμένα σχέδια παγκοσμίως για την Καταπολέμηση του Καρκίνου και έχουμε κτίσει υπερατλαντικές συνεργασίες με το αντίστοιχο αμερικανικό πρόγραμμα Moonshot. Έχουμε επίσης προτείνει μια Ολοκληρωμένη Προσέγγιση για την ψυχική υγεία, έχουμε υποβάλει φιλόδοξες προτάσεις για την Ψηφιοποίηση της Υγείας και βρισκόμαστε στη διαδικασία οικοδόμησης μιας Ενιαίας Αγοράς Φαρμάκων με τη ριζική μεταρρύθμιση του φαρμακευτικού τομέα. Όλο αυτό το έργο, που για πρώτη φορά γίνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οδηγεί, με την τεράστια στήριξη και εμπιστοσύνη των κρατών-μελών σε μια γνήσια Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας». Η χρηματοδότηση των συστημάτων υγείας σε όλα τα κράτη-μέλη αποτελεί σημείο καμπής. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διοχέτευσε σημαντικά
βιώσιμων συστημάτων υγείας, ισότιμης πρόσβασης για όλους, και θα διασφαλίζει προσιτά και ποιοτικά φάρμακα στους ασθενείς. Έχουμε φτάσει κοντά σε μια τέτοια Ευρωπαϊκή Ένωση κατά τη γνώμη σας; Η νέα ευρωπαϊκή φαρμακευτική πολιτική θα βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση; «Μπορώ με σιγουριά να πω ότι βρισκόμαστε στην υλοποίηση της Ε.Ε. Υγείας. Έχουμε ήδη κτίσει τα θεμέλια για μια πολύ ισχυρή και κυρίως στέρεη κληρονομιά στην Υγεία, που πραγματικά θα προσφέρει στους πολίτες της. Η φαρμακευτική πολιτική και η μεταρρύθμιση που έχουμε προτείνει είναι ένας σημαντικός πυλώνας στα θεμέλια αυτά. Μέσω της μεταρρύθμισης της φαρμακευτικής νομοθεσίας, θα διασφαλίσουμε ότι ασφαλή και αποτελεσματικά φάρμακα είναι οικονομικώς προσιτά και προσβάσιμα, ανά πάσα στιγμή, σε όλους τους ασθενείς σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με αυτό τον τρόπο υλοποιούμε τη δέσμευσή μας να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον επικεντρωμένο στον ασθενή, στο οποίο την ίδια ώρα η βιομηχανία της Ε.Ε. θα μπορεί να καινοτομεί, να ευημερεί και να καταλαμβάνει ηγετική θέση παγκοσμίως».
Στέλλα Κυριακίδου: Η νέα Ολοκληρωμένη Προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που γίνεται ήδη πράξη, αφορά την ολιστική αντιμετώπιση της ψυχικής υγείας, καθιστώντας την προτεραιότητα σε όλους τους τομείς των ενεργειών μας.
κεφάλαια για να στηριχθούν πολιτικές υγείας και συγκεκριμένες δραστηριότητες. Σε τι ύψος έχουν φτάσει τα διαθέσιμα κεφάλαια και σε ποιους τομείς της υγείας; «Η υγεία αποτελεί επένδυση για το μέλλον και όπως έχω ήδη πει, ενισχύεται με προϋπολογισμό 5,3 δισεκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2021-2027. Οι τομείς που ενισχύονται αφορούν ένα ιδιαίτερα μεγάλο φάσμα. Ανάμεσα σε άλλα, ξεχωρίζω: • Την ενίσχυση των συστημάτων υγείας. • Την πρόληψη, την ετοιμότητα και την αντιμετώπιση των διασυνοριακών απειλών κατά της υγείας. • Τη δημιουργία αποθέματος ιατρικού, υγειονομικού και υποστηρικτικού προσωπικού. • Την πρόσβαση σε φάρμακα, σε ιατροτεχνολογικά
προϊόντα και σε αναγκαία, για την αντιμετώπιση κρίσεων, προϊόντων. • Την ενίσχυση των δεδομένων υγείας και του ψηφιακού μετασχηματισμού της. • Τη μείωση του αριθμού των λοιμώξεων που είναι ανθεκτικές στα αντιμικροβιακά και τη βελτίωση των ποσοστών εμβολιασμού. • Την ενίσχυση της πρόσβασης σε υγειονομική περίθαλψη και την πιο στενή συνεργασία μεταξύ των εθνικών συστημάτων υγείας. Αυτά ως ορισμένα μόνο από τα παραδείγματα που ξεχωρίζω». Κυρία επίτροπε, σε όλη τη θητεία σας παρακολουθώ να πολεμάτε για μία Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας που θα συμβάλει στην οικοδόμηση ανθεκτικών και
Ένα μεγάλο αγκάθι, ειδικά για την Ελλάδα, αποτελούν οι ελλείψεις φαρμάκων οι οποίες έχουν ως συνέπεια τις συνεχείς απαγορεύσεις παράλληλων εξαγωγών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ευρωπαϊκή αγορά και Θα προχωρήγια τις επιχειρήσεις. Πώς θα σουμε σε κοινή μπορούσε να λυθεί ένα τόσο προμήθεια σημαντικό και παράλληλα της Ευρωπαϊκής χρόνιο πρόβλημα; Ένωσης «Τον Οκτώβριο παρουαντιβιοτικών σιάσαμε σειρά δράσεων για και θεραπειών τον μετριασμό των ελλείψεων για ιούς του τον φετινό χειμώνα, αλλά και αναπνευστικού μελλοντικά. Για παράδειγμα, η συστήματος. Ευρωπαϊκή Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Κρίσεων (HERA) και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) έχουν ήδη εντοπίσει βασικά αντιβιοτικά (συμπεριλαμβανομένων παιδιατρικών) για τα οποία αναμένεται να υπάρξει κίνδυνος ελλείψεων και έχουν ληφθεί μέτρα για την εξασφάλιση της διαθεσιμότητάς τους. Θα προχωρήσουμε παράλληλα σε κοινή προμήθεια της Ε.Ε. αντιβιοτικών και θεραπειών για ιούς του αναπνευστικού συστήματος. Ταυτόχρονα εντείνουμε τη δράση μας για δρομολόγηση ενός Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Εθελοντικής Αλληλεγγύης για τα φάρμακα. Έναν μηχανισμό που θα επισημαίνει τις ανάγκες π.χ. ενός κράτους για ένα συγκεκριμένο φάρμακο, σε άλλα κράτη τα οποία θα είναι σε θέση να ανταποκριθούν από τα δικά τους αποθέματα. Και, τέλος, ετοιμάζουμε έναν "ενωσιακό κατάλογο κρίσιμων φαρμάκων", ο οποίος θα καταδείξει πού χρειάζεται να ληφθούν πρόσθετα μέτρα». ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
7
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●
Νέος χάρτης ψυχικής υγείας Ο υφυπουργός Υγείας, Δημήτρης Βαρτζόπουλος, μιλάει στην ειδική έκδοση της «Ν» για το μεγάλο στοίχημα του υπουργείου, που αφορά τη ριζική αναδιάρθρωση της οργάνωσης και της διοίκησης του συστήματος Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας Στην Ανθή Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Η
δη 65 εκατ. ευρώ έχουν δρομολογηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης, όπως μας εξηγεί υφυπουργός, για να δημιουργηθεί ο νέος χάρτης Ψυχικής Υγείας, ο οποίος αλλάζει μορφή, όχι μόνο ως προς τον τρόπο διοίκησης, αλλά και στην παροχή υπηρεσιών.
Κύριε υφυπουργέ, να ξεκινήσουμε με το κομμάτι των μεταρρυθμίσεων στον τομέα της Ψυχικής Υγείας που τα τελευταία χρόνια μπήκε στην κορυφή της ατζέντας για την κυβέρνηση. Ποιες, κατά τη γνώμη σας, είναι οι παθογένειες στο σύστημα υγείας στον τομέα της ψυχικής υγείας και πού πρέπει να εστιάσουμε; «Οι παθογένειες του συστήματος υγείας, τις οποίες δουλεύουμε για να βελτιώσουμε, εντοπίζονται σε δύο κατευθύνσεις. Αφενός η επιστημονική διάσταση που έχει παραμείνει με πίστη στην αρχέγονη κοινοτική ψυχιατρική, δηλαδή χωρίς καμία πρόβλεψη για τους νέους χρονίως πάσχοντες, και αφετέρου η διοικητική διάσταση, όπου η παλαιά αρχιτεκτονική και μορφή διοίκησης που ακόμα υφίσταται έχει ως συνέπεια την αποσπασματική και μεμονωμένη δράση των υφιστάμενων δομών με πλήρη αδυναμία πλοήγησης των ασθενών στις κατά περίπτωση αναγκαίες υπηρεσίες». Τι προβλέπει η νέα νομοθετική σας πρωτοβουλία για την Ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης και τη Δημιουργία Ενιαίου Φορέα των πάσης φύσεως εξαρτήσεων; Τι θα περιλαμβάνουν οι μεταρρυθμίσεις που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση; «Η ανάληψη της νομοθετικής μεταρρυθμιστικής μας πρωτοβουλίας εστιάζει καταρχάς στη ριζική αναδιάρθρωση της οργάνωσης και της διοίκησης του συστήματος Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας. Στο πλαίσιο αυτό συστήνονται το Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας και σε κάθε ΥΠΕ συστήνεται ένα Περιφερειακό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας. Επομένως, μετά από 30 χρόνια από την έναρξη της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, ήρθε ο καιρός να ολοκληρωθεί και να εξελίξουμε τους υφιστάμενους οργανισμούς των ψυχιατρείων σε δίκτυα υπηρεσιών ψυχικής υγείας, υπό την άμεση εποπτεία των περιφερειών, με ενιαία διοίκηση, υπηρεσιακή διάρθρωση και επιστημονική υποστήριξη. Περαιτέρω θα μεταρρυθμίσουμε το κατακερματισμένο πεδίο της αντιμετώπισης των εξαρτήσεων. Θα συσταθεί Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων, με σκοπό την καλύτερη και ποιοτικότερη παροχή υπηρεσιών πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης
8
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Δημήτρης Βαρτζόπουλος: 60 νέες δομές ψυχικής υγείας στην κοινότητα παρέχουν δωρεάν τις υπηρεσίες τους σε όλους τους πολίτες.
προχωράμε στην παροχή υπηρεσιών έγκαιρης διάγνωσης μαθησιακών και νευροαναπτυξιακών διαταραχών ως και του αυτιστικού φάσματος και υποβοήθηση του έργου των ΚΕΔΑΣΥ. Εδώ να εξηγήσω ότι τα ΚΕΔΑΣΥ είναι τα Κέντρα Διάγνωσης Αξιολόγησης Συμβουλευτικής και Υποστήριξης ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Οι υπηρεσίες τους παρέχονται σε άτομα από 4 έως 22 ετών τα οποία φοιτούν ή όχι σε κάποια σχολική μονάδα (πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) και έχουν τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης όλων ανεξαιρέτως των μαθητών στην εκπαίδευση και την προάσπιση της αρμονικής ψυχοκοινωνικής τους ανάπτυξης και προόδου. Επιπροσθέτως, το υπουργείο προχωρά στην παροχή υποστήριξης προνοιακών δομών σε ζητήματα ολικής ψυχικής αναπηρίας, όπως είναι η άνοια, οι νευροαναπτυξιακές διαταραχές κ.ά. Και, τέλος, θα εστιάσουμε στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας στα σωφρονιστικά καταστήματα ενηλίκων, όπως και εναλλακτικών σωφρονιστικών δυνατοτήτων σε παραβατικούς εφήβους».
των πάσης φύσεως εξαρτήσεων. Θα γίνει διεύρυνση δυνατοτήτων αποτοξινώσεως και απεθισμού, όπως και βελτίωση της ποιότητας ζωής των εξαρτημένων ατόμων, μέσω της καθιέρωσης Στις εξαρτήενός ενιαίου πλαισίου και σεις, εκτός από συστήματος για την ολιστική τις ναρκωτιαντιμετώπιση όλων των εθισμών κές ουσίες, θα και εξαρτητικών συμπεριφορών, συμπεριληφθούν στην κατεύθυνση της πρόληψης, της έγκαιρης διάγνωσης και της πλέον και εθισμοί αποκατάστασης αυτών. Δηλαόπως ο τζόγος, δή, θα συμπεριληφθούν πλέον τα ηλεκτρονικά στις εξαρτήσεις, εκτός από τις παιχνίδια κ.λπ. ναρκωτικές ουσίες, και εθισμοί όπως ο τζόγος, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια κ.λπ. Ακολουθούμε τη νέα εποχή και τις επιταγές αυτής. Έχει ήδη ξεκινήσει η πληροφοριακή οργάνωση των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας. Με τη βοήθεια ενός ηλεκτρονικού χάρτη ψυχικής υγείας και του ψηφιακού αποτυπώματος κάθε ασθενούς στη διάθεσή μας, θα επιτύχουμε τον βέλτιστο συντονισμό όλων των διαθέσιμων πόρων για την πρόληψη, θεραπεία και κοινωνική αποκατάσταση κάθε ατόμου με προβλήματα ψυχικής υγείας, ώστε κανείς να μη μείνει πίσω. Επιπλέον
Η δημιουργία νέων Μονάδων Ψυχικής Υγείας και προγραμμάτων για την αντιμετώπιση πάσης φύσεως εθισμών έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0». Για τι ύψος χρηματοδότησης μιλάμε; «Η χρηματοδότηση του τομέα θα αγγίζει τα 65 εκατ. ευρώ και πρέπει να πω ότι όλοι οι αναγκαίοι πόροι είναι εξασφαλισμένοι. Ήδη με χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχουν αναπτυχθεί 60 νέες δομές ψυχικής υγείας στην κοινότητα, οι οποίες παρέχουν δωρεάν τις υπηρεσίες τους σε όλους τους πολίτες. Παράλληλα έχουν αναπτυχθεί προγράμματα για την αντιμετώπιση των πάσης φύσεως εξαρτήσεων. Αλλάζει εντελώς ο χάρτης της ψυχικής υγείας. Θα έχουμε νέα Κέντρα Ημέρας και Κινητές Μονάδες για Παιδιά, Εφήβους και Ενήλικες, για την υποστήριξη των εργαζομένων, για τη στήριξη των οικογενειών, για ειδικές ομάδες, όπως είναι τα άτομα με άνοια ή αυτισμό, κ.ά. Έχουν επίσης δημιουργηθεί σε πολλές περιοχές της χώρας νέα οικοτροφεία για άτομα με σοβαρές ψυχικές παθήσεις, για άτομα με άνοια και συναφείς διαταραχές και για άτομα με αυτισμό. Και αναμένεται να αναπτυχθούν 40 περαιτέρω τέτοιες δομές μέχρι το τέλος του 2023, ενώ παράλληλα δρομολογήθηκαν και θα υλοποιηθούν 80 παρεμβάσεις σε δημόσιες δομές και υπηρεσίες ψυχικής υγείας, όπως ψυχιατρικές κλινικές στα νοσοκομεία, για τη βελτίωση των κτιριακών υποδομών και την αγορά εξοπλισμού».
Μαζί στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης ΑΓΚΑΛΙΑΖΟΥΜΕ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΑ ΤΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΜΑΣ Το πρόγραμμα «Μαζί, με στόχο την υγεία», ένα από τα μακροβιότερα προγράμματα στήριξης του τομέα της Υγείας, επεκτείνεται τώρα και στην ηπειρωτική χώρα. Με στόχο να παράσχει ισότιμη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας για όλους, η Alpha Bank αναλαμβάνει να καλύψει τις ανάγκες Δομών Υγείας, Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων και Κοινωνικών Φαρμακείων σε απομακρυσμένες περιοχές της ελληνικής περιφέρειας. Μέσα από το πρόγραμμα, συνεχίζουμε να στηρίζουμε έμπρακτα το Εθνικό Σύστημα Υγείας της χώρας μας, ενισχύοντας έτσι το αίσθημα ασφάλειας και την ποιότητα ζωής των κατοίκων απομακρυσμένων περιοχών. Το Πρόγραμμα πραγματοποιείται, από το 2014, σε συνεργασία με την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία «ΑΓΟΝΗ ΓΡΑΜΜΗ ΓΟΝΙΜΗ».
KX_MMY_Thraki_243x304.indd 1
16/11/23 12:23 PM
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●
Κύριος στόχος να αλλάξει η κουλτούρα για την ποιότητα της περίθαλψης στην Ελλάδα Για τις νέες προκλήσεις που καλείται η χώρα μας να αντιμετωπίσει με τη βοήθεια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, αλλά και για τις αδυναμίες που εντοπίζονται σε ορισμένους τομείς, μιλά ο δρ Joâo Breda, επικεφαλής του Γραφείου Ποιότητας Φροντίδας και Ασφάλειας Ασθενών του ΠΟΥ Αθήνας Στην Ανθή Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Η
μεταρρύθμιση του συστήματος Υγείας στην Ελλάδα και η ποιότητα και ασφάλεια στην υγειονομική περίθαλψη αποτελούν τις νέες προκλήσεις που καλείται η χώρα μας να αντιμετωπίσει με τη βοήθεια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Για το θέμα μάς μιλά ο επικεφαλής του Γραφείου Ποιότητας Φροντίδας και Ασφάλειας Ασθενών του ΠΟΥ Αθήνας και ειδικός σύμβουλος του περιφερειακού διευθυντή ΠΟΥ, δρ João Breda. Δρα Breda, τι προβλέπει η συνεργασία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας με την Ελλάδα; «Η συνεργασία μεταξύ του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και της Ελλάδας περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα πρωτοβουλιών για τη δημόσια υγεία, συμπεριλαμβανομένης της επιτήρησης των ασθενειών, της βελτίωσης του συστήματος υγείας, της ανάπτυξης πολιτικής, της έρευνας, της αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και της προαγωγής της υγείας. Οι συλλογικές μας προσπάθειες επικεντρώνονται στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων προκλήσεων για την υγεία και τη βελτίωση της συνολικής ευεξίας του πληθυσμού». Ποια είναι τα προγράμματα που εκτελεί το γραφείο σας στη χώρα μας και ποιες είναι οι δυσκολίες που υπάρχουν για την υλοποίησή τους; «Το γραφείο μας στην Ελλάδα συμμετέχει σε πολλά προγράμματα τα οποία στοχεύουν στην αντιμετώπι-
10
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
ση βασικών προκλήσεων στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και στη βελτίωση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Ωστόσο, στην υλοποίησή τους έχουν αντιμετωπίσει ορισμένες Αν και η Ελλάδα δυσκολίες. Για παράδειγμα, επέδειξε γενικά η ποιότητα της περίθαλψης καλά αποτελέψυχικής υγείας για παιδιά και σματα σε σύγκριεφήβους. Τον Μάρτιο του 2022 ση με τον μέσο το Γραφείο Ποιότητας Φροντίόρο της Ε.Ε., ιδιδας και Ασφάλειας Ασθενών αίτερα σε τομείς του ΠΟΥ ξεκίνησε ένα ευρωπαπου σχετίζονται ϊκό πρόγραμμα για την ποιότητα με την καρδιτης φροντίδας ψυχικής υγείας αγγειακή υγεία, για παιδιά και εφήβους. Μετά υπάρχουν ακόμα τη Σύνοδο Κορυφής για την Ψυχική Υγεία στην Αθήνα, τον παθογένειες. Ιούλιο του 2021, η ελληνική κυβέρνηση ευθυγραμμίστηκε με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Δράσης του ΠΟΥ για την Ψυχική Υγεία, θέτοντας την ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων ως κεντρική προτεραιότητα στην εθνική στρατηγική δημόσιας υγείας της Ελλάδας. Επίσης, το θέμα της Μεταρρύθμισης του Συστήματος Υγείας (Health-IQ). Το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ποιότητα της Φροντίδας και την Ασφάλεια των Ασθενών του ΠΟΥ στην Αθήνα ηγείται ενός προγράμματος με τίτλο "Ανάπτυξη και εφαρμογή πλαισίου
για τη μέτρηση της ποιότητας και την αξιολόγηση της υγειονομικής περίθαλψης και των υπηρεσιών που παρέχονται από φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας". Το πρόγραμμα αυτό υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) της ελληνικής κυβέρνησης για τη βελτίωση του συστήματος υγείας και στοχεύει στην αντιμετώπιση ζητημάτων, όπως η αποδιοργάνωση, οι ελλείψεις συντονισμού και η ανάγκη για ποιοτικά σημεία αναφοράς στην ελληνική υγειονομική περίθαλψη. Και, τέλος, υπάρχει το κομμάτι της Εθνικής Στρατηγικής για την Ποιότητα της Περίθαλψης και την Ασφάλεια των Ασθενών. Η Γενική Διεύθυνση Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (DG REFORM) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνεργάζεται με το γραφείο του ΠΟΥ στην Αθήνα για την ανάπτυξη μιας εθνικής στρατηγικής για την ποιότητα της περίθαλψης, την ασφάλεια των ασθενών και τη συμμετοχή των ασθενών στην υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης. Αυτή η πρωτοβουλία είναι μέρος του Ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Η κύρια πρόκληση για να εξελιχθούν όλα αυτά είναι να αλλάξει η κουλτούρα αναφορικά με την ποιότητα της περίθαλψης και την ασφάλεια των ασθενών στην Ελλάδα». Ποιες είναι οι κύριες ανάγκες στην Ελλάδα στον τομέα της υγείας κατά τη γνώμη σας; Πού πρέπει να επικεντρωθεί η κυβέρνηση; «Πιστεύουμε ότι οι προτεραιότητες του υπουργείου
Δρ Joâo Breda: Η διασφάλιση της πρόσβασης για όλους στην ποιοτική υγειονομική περίθαλψη, στην ψυχική υγεία, στην πρόληψη και την προαγωγή της υγείας, συμπεριλαμβανομένου του εμβολιασμού, είναι σημαντικά βήματα.
Υγείας εστιάζονται εξ ολοκλήρου στις ανάγκες του ελληνικού λαού, και αυτή τη στιγμή υλοποιούνται πολλές σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Ορισμένοι τομείς στους οποίους χαιρόμαστε που βλέπουμε πρόοδο και πρωτοβουλίες αφορούν την πρόσβαση και την ποιότητα στην υγειονομική περίθαλψη. Η διασφάλιση της πρόσβασης για όλους στην ποιοτική υγειονομική περίθαλψη, στην ψυχική υγεία, στην πρόληψη και την προαγωγή της υγείας, συμπεριλαμβανομένου του εμβολιασμού, καθώς και η ανάπτυξη δράσεων για τη στήριξη της υγείας του γηράσκοντος πληθυσμού και των εργαζομένων στο σύστημα υγείας είναι σημαντικά βήματα». Πού βρίσκεται η Ελλάδα σε σύγκριση με άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε.; «Το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης της Ελλάδας έχει εξελιχθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Αν και η Ελλάδα επέδειξε γενικά καλά αποτελέσματα σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ε.Ε., ιδιαίτερα σε τομείς που σχετίζονται με την καρδιαγγειακή υγεία υπάρχουν ακόμα παθογένειες, όπως βέβαια συμβαίνει σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. Ωστόσο, τα ζητήματα υγείας που σχετίζονται με τις μη μεταδοτικές ασθένειες, όπως η παχυσαρκία και το κάπνισμα, εξακολουθούν να υφίστανται. Οι πρωτοβουλίες του ΠΟΥ για τη δημόσια υγεία στην Ελλάδα περιελάμβαναν προσπάθειες για τον έλεγχο του καπνίσματος και την προώθηση της υγιεινής διατροφής και της
Στην Ελλάδα υπήρχε καλή πρόσβαση σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, αλλά υπήρχαν ανισότητες σε ορισμένες περιοχές, καθώς και μεταξύ των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.
σωματικής δραστηριότητας, αλλά η αποτελεσματικότητα αυτών των προγραμμάτων διέφερε. Γενικώς, υπήρχε καλή πρόσβαση σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, αλλά υπήρχαν ανισότητες σε ορισμένες περιοχές, καθώς και μεταξύ των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού».
Δρα Μπρέντα, τι μάθαμε από την πανδημία και πώς πρέπει οι εθνικές κυβερνήσεις να προετοιμαστούν για να αντιμετωπίσουν έναν παρόμοιο μελλοντικό κίνδυνο; «Η πανδημία COVID-19 μας έχει προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες. Μάθαμε ότι η παγκόσμια συνεργασία είναι πρωταρχικής σημασίας. Οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να ενισχύσουν τις διεθνείς συνεργασίες, ανταλλάσσοντας πληροφορίες και πόρους, για να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις διασυνοριακές απειλές για την υγεία. Ο έγκαιρος εντοπισμός και η ταχεία απόκριση είναι ζωτικής σημασίας, επομένως η επένδυση σε συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και ετοιμότητας είναι απαραίτητη. Επιπλέον, είναι
αναγκαίο να υπάρχουν ανθεκτικά συστήματα υγειονομικής περίθαλψης. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η υποδομή υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να προσαρμοστεί ευέλικτα στις αυξημένες απαιτήσεις κατά τη διάρκεια κρίσεων. Αυτό περιλαμβάνει την προτεραιότητα στην εκπαίδευση και την ευημερία του εργατικού δυναμικού μας στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, το οποίο διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην αντιμετώπιση κρίσεων. Επιπλέον, έχουμε δει την κρίσιμη σημασία της υποδομής εμβολιασμού και των ψηφιακών τεχνολογιών υγείας, που μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά την ικανότητά μας να ανταποκρινόμαστε σε πανδημίες. Η αποτελεσματική επικοινωνία για τους κινδύνους, η ανθεκτικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας και η συμμετοχή της κοινωνίας αποτελούν πτυχές ζωτικής σημασίας για μια ολοκληρωμένη στρατηγική ετοιμότητας. Σε τελική ανάλυση, η ισότητα στην υγεία πρέπει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των προσπαθειών μας. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις ανισότητες στην υγεία για να διασφαλίσουμε ότι οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού λαμβάνουν τη φροντίδα και τη στήριξη που χρειάζονται κατά τη διάρκεια κρίσεων υγείας. Αυτά τα μαθήματα θα πρέπει να καθοδηγούν τις μελλοντικές πολιτικές και πρακτικές μας καθώς εργαζόμαστε για να ενισχύσουμε τη συλλογική μας παγκόσμια ανθεκτικότητα στην υγεία». ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
11
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
Το 2022 είχαμε σχεδόν 1,6 εκατομμύριο εισαγωγές ασθενών και 418.000 χειρουργεία στα δημόσια νοσοκομεία.
12
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
LIFTING
12
ΣΗΜΕΊΩΝ ΓΙΑ ΈΝΑ ΝΈΟ ΕΣΥ Αύξηση του προϋπολογισμού στην Υγεία ανακοίνωσε η κυβέρνηση για το 2024, με στόχο την αναβάθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, το οποίο φέτος έκλεισε 40 χρόνια ζωής και, σύμφωνα με τους ειδικούς, αδυνατεί πλέον να ανταποκριθεί στην αποστολή του για παροχή καθολικής και ισότιμης περίθαλψης σε όλο τον ελληνικό πληθυσμό, εξαιτίας διαχρονικών παθογενειών που υπονομεύουν τη λειτουργία του Της Ανθής Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
► ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
13
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
ΝΈΟ ΕΣΥ
Τ
►
ο ΕΣΥ, με 127 νοσοκομεία, 318 κέντρα υγείας και εκατοντάδες περιφερειακά ιατρεία, αποτελεί τον κεντρικό πυλώνα για την παροχή υπηρεσιών υγείας και παρέχει ισότιμη, δωρεάν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας σε όλους τους πολίτες, ασφαλισμένους και μη. Σύμφωνα με τα νούμερα που είχε παραθέσει ο πρώην γ.γ. του υπουργείου Υγείας, Ιωάννης Κωτσιόπουλος, για το 2022 είχαμε σχεδόν 1,6 εκατομμύριο εισαγωγές ασθενών, 418.000 χειρουργεία, 107.000 απασχολούμενους επαγγελματίες υγείας, ενώ το κόστος για τη λειτουργία των νοσοκομείων ανήλθε σε 2,7 δισ. ευρώ. Το όραμα της κυβέρνησης, όπως το αποκάλυψε ο υπουργός Υγείας Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, είναι να δημιουργηθεί ένα πιο ευέλικτο και νοικοκυρεμένο σύστημα υγείας, με προγραμματισμό και εκ προτέρων σχεδιασμό για την κάλυψη αναγκών, αλλά και την εφαρμογή νέων μοντέλων φροντίδας. Σε αυτήν την κατεύθυνση δρομολογούνται μέτρα καταμέτρησης δεδομένων και διευκόλυνσης της χρηματοδότησης των δομών, ενώ αποφασίστηκε η ένταξη όλων των νοσοκομείων της χώρας στο σύστημα DRG (σύστημα διαγνωστικών ομοιογενών ομάδων). Ακόμη, προχωρά η κεντρικοποίηση της παραγγελιοληψίας, ενώ στο ίδιο πνεύμα της μέτρησης, της διαφάνειας και της τακτοποίησης έχει προχωρήσει και το μέτρο της ηλεκτρονικής τιμολόγησης. Επίσης, αλλάζει η χρηματοδότηση των νοσοκομείων, με το μεγαλύτερο μέρος των πόρων να προέρχεται από τον ΕΟΠΥΥ. Το νέο ΕΣΥ Ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης του ΕΣΥ, όμως, προτείνουν οι Γιάννης Τούντας, ομότιμος καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής στο ΕΚΠΑ, διευθυντής Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ), Βασίλειος Κέφης, καθηγητής Διοίκησης Δημόσιων Υπηρεσιών και Οργανισμών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Νίκος Πολύζος, καθηγητής Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, και Κυριάκος Σουλιώτης, καθηγητής Πολιτικής Υγείας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, προκειμένου να αποκτήσει η χώρα μας ένα εξελιγμένο σύστημα υγείας ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Σύμφωνα με το μοντέλο που προτείνεται υπάρχουν 12 σημαντικοί πυλώνες:
1 2
Επανίδρυση του ΕΣΥ ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου.
Διοίκηση από Δ.Σ. με πρόεδρο/γενικό εκτελεστικό διευθυντή, που επιλέγεται από ειδική επιτροπή κατόπιν ανοικτού διαγωνισμού, και μέλη τους διοικητές των ΥΠΕ.
3
Αναβάθμιση του εποπτικού ρόλου του υπουργείου Υγείας.
14
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
4
Δημιουργία Κέντρου Στρατηγικού Σχεδιασμού και Αξιολόγησης ως ΝΠΙΔ, το οποίο εντάσσεται στο ΕΣΥ μαζί με τον Οργανισμό Διαχείρισης Ποιότητας Υγείας και το Κέντρο Τεκμηρίωσης και Κοστολόγησης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών.
5
Αύξηση των ΥΠΕ από 7 σε 8 με βάση λειτουργικά κριτήρια, ή σε 13, για αντιστοίχιση με τις Διοικητικές Περιφέρειες της χώρας, και μεγαλύτερη συμμετοχή τους στον σχεδιασμό και στην παροχή των αναγκαίων υπηρεσιών υγείας.
6
Μετατροπή των νοσοκομείων του ΕΣΥ σε ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και λειτουργία τους ως θυγατρικές εταιρείες των ΥΠΕ (ΝΠΔΔ), διατηρώντας τον δημόσιο χαρακτήρα τους, αλλά αποκτώντας μεγαλύτερη διαχειριστική ευχέρεια.
7
Δημιουργία σε κάθε ΥΠΕ ενός ή περισσοτέρων δικτύων νοσοκομείων (σύνολο 20), με ένα περιφερειακό ή πανεπιστημιακό νοσοκομείο ως νοσοκομείο-κόμβο, και διασυνδεδεμένα με αυτό γενικά νομαρχιακά νοσοκομεία ή συμπλέγματα νομαρχιακών νοσοκομείων.
8
Οργάνωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με βάση τα δίκτυα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), τουλάχιστον ένα ανά δήμο ή ένα ανά διαμέρισμα στους μεγάλους δήμους, τα οποία υπάγονται διοικητικά στον τομέα-διεύθυνση ΠΦΥ των ΥΠΕ.
9
Συμμετοχή σε κάθε δίκτυο ΠΦΥ ενός Κέντρου Υγείας -το οποίο προΐσταται του δικτύου- και λοιπές πρωτοβάθμιες μονάδες του ΕΣΥ του γεωγραφικού/πληθυσμιακού τομέα ευθύνης του δικτύου (ΤΟΜΥ, Περιφερειακά Ιατρεία, Τοπικά Ιατρεία κ.ά.).
10
Διασύνδεση σε κάθε δίκτυο ΠΦΥ ιδιωτών και προσωπικών ιατρών, Δημοτικών Ιατρείων και συμβεβλημένων με τον ΕΟΠΥΥ. Επέκταση του θεσμού του προσωπικού ιατρού στους παιδιάτρους και σε άλλες ειδικότητες για ασθενείς με χρόνια νοσήματα.
11
Διοίκηση του δικτύου ΠΦΥ από τον διευθυντή ιατρό του Κέντρου Υγείας αναφοράς και από 5μελή διοικούσα επιτροπή [ΥΠΕ (ΝΠΔΔ), Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εργαζομένων στις δομές, σύλλογοι ασθενών].
12
Ανάπτυξη του δικτύου ΠΦΥ με ολοκληρωμένη δέσμη υπηρεσιών οικογενειακής ιατρικής, η οποία περιλαμβάνει δράσεις πρόληψης της νόσου και προαγωγής της υγείας, περίθαλψης οξέων και χρόνιων νοσημάτων και καταστάσεων υγείας, αποκατάστασης και παρηγορητικής - υποστηρικτικής φροντίδας που προσφέρονται στο ιατρείο, στο σπίτι ή σε ειδικές δομές υγείας και φροντίδας στην κοινότητα.
Ο κρατικός προϋπολογισμός του 2024 προβλέπει για την Υγεία αύξηση των πόρων περίπου 8%. Αυτό σημαίνει ότι 450 εκατ. ευρώ επιπλέον θα πάνε στον τομέα της Υγείας.
Οι προτάσεις ΙΣΑ Υπόμνημα με προτάσεις για την αναβάθμιση του τομέα της Υγείας παραδόθηκε στον υπουργό Υγείας Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και από τον πρόεδρο του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, Γιώργο Πατούλη. Στις προτάσεις για την ανασυγκρότηση του Εθνικού Συστήματος Υγείας ο ΙΣΑ συμπεριελάμβανε την επανεξέταση του θεσμικού πλαισίου στην Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Φροντίδα Υγείας, τις εργασιακές σχέσεις, την αναβάθμιση των μισθών, τη θέσπιση κανονισμών λειτουργίας των νοσοκομείων και τμημάτων/κλινικών, την πλήρωση των κενών θέσεων, την κατάργηση του clawback, την επαναξιολόγηση των ποιοτικών κριτηρίων των ακτινοδιαγνωστικών εργαστηρίων, την ολοκλήρωση των θεραπευτικών πρωτοκόλλων κ.ά.
► ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
15
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
ΝΈΟ ΕΣΥ
► Άνοια και Εγκεφαλικά Το υπουργείο ετοιμάζει Κέντρα Αναφοράς και Κέντρα Αριστείας για τη διαχείριση των περιστατικών άνοιας και εγκεφαλικών. Σύμφωνα με τον κ. Χρυσοχοΐδη, στα Κέντρα αυτά οι επιστήμονες θα ασχολούνται με μελέτες και θα ανταλλάσσουν γνώσεις και εμπειρίες με αντίστοιχα του εξωτερικού. Στο πνεύμα αυτό θα πρέπει να νομοθετηθούν προνόμια και κίνητρα για τους φροντιστές των ατόμων με άνοια, ενώ θα κατοχυρωθούν νομικά και τα δικαιώματα των ασθενών με άνοια. Θα φτιαχτούν επίσης, σε λίγους μήνες, 19 Μονάδες Αυξημένης Φροντίδας για να υποδέχονται και να νοσηλεύουν τους πάσχοντες από εγκεφαλικά.
Στοιχεία της Eurostat για την Υγεία στην Ε.Ε. Το σημείο στο οποίο βρίσκεται η Υγεία στην Ελλάδα
Μονάδες Τραύματος Όσον αφορά τις εξειδικευμένες μονάδες στο τραύμα, ο υπουργός Υγείας υπογράμμισε ότι με αφορμή το γεγονός ότι εκσυγχρονίζονται τα τμήματα επειγόντων περιστατικών, με χρήση πόρων από το Ταμείο Ανά-
“
Η επιχορήγηση στα νοσοκομεία και την ΠΦΥ θα είναι αυξημένη κατά 338 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2023.
σε σχέση με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη κατέγραψε προσφάτως η Eurostat. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα, οι δαπάνες κοινωνικής προστασίας για ασθένεια και υγειονομική περίθαλψη το 2022 διαμορφώθηκαν κατά μέσο όρο στην Ε.Ε. στο 8,1% του ΑΕΠ. Δηλαδή είναι μειωμένες κατά 0,4 ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με το 2021 (8,5% του ΑΕΠ). Μεταξύ των 24 χωρών της Ε.Ε. για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, οι δαπάνες κοινωνικής προστασίας και υγειονομικής περίθαλψης ήταν υψηλότερες στη
προβλέπει για την Υγεία αύξηση πόρων περίπου 8%. Αυτό σημαίνει ότι 450 εκατ. ευρώ επιπλέον θα πάνε στον τομέα της Υγείας. Συγκεκριμένα, η επιχορήγηση στα νοσοκομεία και την ΠΦΥ θα είναι αυξημένη κατά 338 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2023. Ακόμη προβλέπεται η αναμόρφωση του μισθολογίου των ιατρών ΕΣΥ. Στόχος, όπως αναφέρει η έκθεση του προϋπολογισμού, είναι η αύξηση των μισθών, η τόνωση του διαθέσιμου εισοδήματος και η μείωση των ανισοτήτων. Γι’ αυτό από το πρώτο εξάμηνο του 2023 υιοθετήθηκαν νέα μέτρα στα οποία περιλαμβάνεται η αναμόρφωση του ειδικού μισθολογίου των ιατρών του ΕΣΥ με μεσοσταθμική αύξηση 10% και κόστος 92 εκατ. ευρώ για το 2023 και 65 εκατ. ευρώ για το 2024 και εφεξής. Επίσης, μονιμοποιείται η πλήρης απαλλαγή περίπου 200.000 πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη (δημοσιονομικό κόστος 38 εκατ. ευρώ κατ’ έτος). Ακόμα, μεταβιβάζεται το ποσό των 554 εκατ.
“
16 εξειδικευμένες μονάδες στο τραύμα θα διαμορφωθούν σε αντίστοιχες περιοχές της χώρας.
Γαλλία (10%), τη Γερμανία (9,7%), τη Σλοβενία (8,6%), την Αυστρία (8,5%) και το Βέλγιο (7,8%). Τα χαμηλότερα
καμψης θα διαμορφωθούν σε 16 περιοχές της χώρας αντίστοιχοι χώροι αναζωογόνησης και υποδοχής των τραυματιών και θα δημιουργηθεί Εθνικό Δίκτυο Τραύματος.
ποσοστά καταγράφηκαν στη Βουλγαρία (4,2%), στην Ιρλανδία (4,6%), στην Ουγγαρία, στη Λιθουανία (4,7%) και στην Εσθονία (4,8%). Η Ελλάδα δυστυχώς δεν συγκαταλέγεται στη λίστα αυτή διότι δεν υπάρχουν στοιχεία.
Διασύνδεση δομών Την ίδια στιγμή, προσαρμοσμένους δείκτες μέτρησης στην ελληνική πραγματικότητα θα εφαρμόσει ο Οργανισμός Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία (ΟΔΙΠΥ) στα νοσοκομεία, καθώς και πρότυπα ποιότητας. Τα κλιμάκια του ΟΔΙΠΥ έχουν επισκεφθεί αρκετά νοσοκομεία, όπου ελέγχουν και καταγράφουν τις παρεχόμενες υπηρεσίες, καθώς και τις ανάγκες κάθε νοσοκομείου ξεχωριστά και συνολικά. Επίσης, σε ό,τι αφορά τη μεταρρύθμιση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), αυτή δεν θα περιορίζεται μόνο στην ολοκλήρωση του προγράμματος του Προσωπικού Ιατρού, καθώς, σύμφωνα με την αναπληρώτρια υπουργό Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, η ΠΦΥ θα διασυνδεθεί με την Πρόληψη στο πλαίσιο της Δημόσιας Υγείας, ενώ θα δημιουργηθεί ένα ενιαίο δίκτυο όλων των μονάδων.
Επίσης, σχεδόν όλες οι χώρες της Ε.Ε. κατέγραψαν μείωση στις δαπάνες μεταξύ 2021 και 2022. Η μεγαλύτερη καταγράφηκε στη Βουλγαρία (1,1%) ακολουθούμενη από την Ουγγαρία (0,9%), τη Λιθουανία και την Ιρλανδία (0,8% η καθεμία). Εξαίρεση αποτέλεσαν το Λουξεμβούργο (+0,3%) και η Σλοβενία (+0,1%), ενώ η Κύπρος παρέμεινε σταθερή στα επίπεδα του 2021. Για την Ελλάδα στοιχεία έχουμε από την ΕΛΣΤΑΤ για το 2021, όπου φαίνεται ότι δαπανά 9,17% του ΑΕΠ για την Υγεία, βρίσκεται δηλαδή κατά 1% πάνω από το μέσο όρο στην Ε.Ε. των «27». Ενώ και στην έκθεση του ΟΟΣΑ «Η υγεία με μια ματιά», όπου παρέχεται ένα ολοκληρωμένο σύνολο δεικτών σχετικά με την υγεία του πληθυσμού και τις επιδόσεις του συστήματος υγείας σε όλα τα μέλη του ΟΟΣΑ και τις βασικές αναδυόμενες οικονομίες, μόνο το 45% των Ελλήνων δηλώνει ικανοποίηση από το σύστημα υγείας
Προϋπολογισμός για την Υγεία 2024 Για να υπάρξει επί της ουσίας αναμόρφωση του ΕΣΥ θα πρέπει να δοθούν περισσότερα χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό και το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς η κυβέρνηση έχει βάλει ψηλά τον πήχη για τον τομέα Υγείας. Όπως ανακοίνωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, στο συνέδριο «Η Υγεία είναι πάνω απ’ όλα», ο κρατικός προϋπολογισμός του 2024
16
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
έναντι 96,5% των Ελβετών, 94% των Δανών και 91% των Ισπανών. Η κατά κεφαλή δαπάνη για υγειονομική περίθαλψη στην Ελλάδα ανήλθε το 2022 σε περίπου 3.000 δολάρια, έναντι σχεδόν 5.000 δολαρίων κατά μ.ό. στις χώρες του ΟΟΣΑ, δηλαδή ήταν κατά 40% χαμηλότερη.
ευρώ προς τη ΔΥΠΑ και τον ΕΟΠΥΥ από το Ταμείο Ανάκαμψης για να ολοκληρωθούν εντός του 2024 τα προγράμματα απασχόλησης, η μεταρρύθμιση του μηχανισμού αυτόματων επιστροφών (clawback) και ο συμψηφισμός του με δαπάνες έρευνας και τεχνολογίας (R&D), η διενέργεια προληπτικών εξετάσεων για διάφορες μορφές καρκίνου και ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ΕΟΠΥΥ. Επιπροσθέτως, θα διατεθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης 101 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα πρόληψης καρδιαγγειακών κινδύνων στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος του ΕΟΠΥΥ. Επίσης, τα νοσοκομεία του ΕΣΥ και η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας για το έτος 2024 προβλέπεται να επιτύχουν θετικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα ύψους 219 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας βελτίωση κατά 347 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο εκτιμώμενο μέγεθος για το 2023. Τα συνολικά έσοδα προβλέπεται να ανέλθουν σε 4.355 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση σε σχέση με το 2023 κατά 490 εκατ. ευρώ, αντικατοπτρίζοντας τη σχεδόν ισόποση ενίσχυση των μεταβιβάσεων από τον κρατικό προϋπολογισμό, ύψους 481 εκατ. ευρώ, που προορίζεται για την κάλυψη των αυξημένων λειτουργικών αναγκών των νοσοκομείων και της ΠΦΥ. Όσο για τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των νοσοκομείων, υπολογίζονται, συμπεριλαμβανομένων των ποσών clawback και rebate, στο ποσό των 1.114 εκατ. ευρώ για τον Ιούλιο 2023, ενώ το αντίστοιχο ποσό του ίδιου μήνα το 2022 ήταν 1.032 εκατ. ευρώ. Οι καθαρές ληξιπρόθεσμες οφειλές εξαιρουμένων των υπό συμψηφισμό ποσών φθάνουν στα 164 εκατ. ευρώ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●
21 πρότυπα-θεραπεία στις υπηρεσίες υγείας και στις υποδομές των νοσοκομείων Το νέο «πρόσωπο» των υπηρεσιών υγείας μάς περιγράφει ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΔΙΠΥ Βασίλης Μπαλάνης, ο οποίος επισημαίνει ότι στους ελέγχους που διεξάγονται στις δομές υγείας παρατηρείται σοβαρό έλλειμμα στη συντήρηση και τη διατήρηση ασφαλούς λειτουργίας των υποδομών σε αρκετά νοσοκομεία Στην Ανθή Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Τ
ο μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση είναι η αναβάθμιση του τομέα Υγείας στη χώρα μας. Το νέο ΕΣΥ, όπως το χαρακτηρίζουν, μπαίνει σε «τροχιά» μετεξέλιξης και βασικό κορμό του αποτελεί η διασφάλιση ποιότητας στις υπηρεσίες υγείας. Ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΔΙΠΥ (Οργανισμός Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία), εκτός από τα έργα και τις χρηματοδοτήσεις τους, μιλάει, μεταξύ άλλων, για σοβαρά ελλείμματα στον τρόπο λειτουργίας των τεχνικών υπηρεσιών των νοσοκομείων, ενώ τονίζει την αναγκαιότητα της εφαρμογής συγκεκριμένων προτύπων στις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας. Αναλυτικά η συνέντευξη: Κύριε Μπαλάνη, μετά από δύο χρόνια λειτουργίας του, ο Οργανισμός Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία τι έχει καταγράψει ως σημαντικά έργα του; «Μέσα σε δύο χρόνια λειτουργίας έχουμε σημειώσει ήδη πολύ σημαντικό έργο, με ελάχιστο προσωπικό και μπάτζετ, δίνοντας αξία τόσο στους ανθρώπινους πόρους όσο και στα χρήματα που διαχειριζόμαστε. Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που η προσπάθειά μας αναγνωρίζεται από τον πρωθυπουργό, ο οποίος και έθεσε την ενίσχυση του ΟΔΙΠΥ ως προτεραιότητα για την τετραετία που διανύουμε, με αποτέλεσμα να έχουμε για πρώτη φορά αύξηση του προϋπολογισμού μας από το 2024. Πολύ συνοπτικά θα αναφέρω: τις αξιολογήσεις που πραγματοποιούμε στα νοσοκομεία, μια διαδικασία μέσω της οποίας καταγράφονται οι παρεχόμενες υπηρεσίες και που αναμένεται να ξεπεράσουν τις 40 μέχρι το τέλος του έτους, ένα τεράστιο νούμερο μέσα σε 27 μήνες ζωής τη δημιουργία 21 Προτύπων Ποιότητας
18
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
τον σχεδιασμό και την επιτυχή ολοκλήρωση της
πρώτης φάσης του έργου για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων και μικροβιακής αντοχής».
Βασίλης Μπαλάνης: Από την ίδρυσή μας αναλάβαμε τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του έργου GRIPP, ενός έργου εθνικής εμβέλειας, που αφορά τη μείωση των νοσοκομειακών λοιμώξεων και την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής.
τη δημιουργία άνω των 40 δεικτών ποιότητας την απορρόφηση και διαχείριση μεγάλων ποσών από ευρωπαϊκά κονδύλια -ήδη ξεπεράσαμε τα 40 εκατομμύρια ευρώ- για εθνικά έργα στην Υγεία με ταυτόχρονη ολοκλήρωση 65 διαγωνισμών μέχρι και σήμερα, ενώ συνεχώς ολοκληρώνονται περισσότεροι τη δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων με περισσότερους από 1.500 ωφελούμενους επαγγελματίες Υγείας και διοικητικό προσωπικό, ενώ συνεχώς δημιουργούμε περισσότερα εκπαιδευτικά προγράμματα
Το Γραφείο Διαχείρισης έργων του ΟΔΙΠΥ, μέσω του οποίου τρέχουν συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, τι αφορά και τι ύψους χρηματοδότηση είναι αυτή; «Θέλαμε από την ίδρυσή μας να δώσουμε έμφαση στην απορρόφηση πόρων από διαφορετικές πηγές χρηματοδότησης, καθώς είναι πόροι που έχει ανάγκη το σύστημα υγείας. Αποφασίσαμε ομόφωνα ως διοικητικό συμβούλιο πως θα πρέπει να δημιουργήσουμε στο οργανόγραμμά μας ένα τμήμα που θα ασχολείται με αυτό ενεργά και θα συνεργάζεται με όλες τις Διευθύνσεις μας στον σχεδιασμό και στην παρακολούθηση των έργων που θα τρέχουμε. Ήδη έχουμε καταφέρει να αναλάβουμε επίσημα έργα άνω των 40 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ είμαστε απόλυτα έτοιμοι να σηκώσουμε περισσότερα και μεγαλύτερα έργα όποτε χρειαστεί, καθώς έχουμε θέσει πολύ γερές βάσεις. Θα ήθελα να αναφέρω πως στο μέλλον προγραμματίζουμε να παρακολουθούμε την υλοποίηση των έργων και όλων των δράσεών μας κεντρικά, από ένα “command center”, στα πρότυπα μεγάλων διεθνών οργανισμών, αναδεικνύοντας και την τεχνοκρατική αντίληψη που έχουμε ως Οργανισμός». Τα κλιμάκια του ΟΔΙΠΥ διεξάγουν ελέγχους σε νοσοκομεία και δομές υγείας. Τι έχετε καταγράψει μέχρι σήμερα και ποιες είναι οι προτάσεις σας για ένα καλύτερο σύστημα υγείας στη χώρα μας; «Τα κλιμάκιά μας έχουν ήδη επισκεφτεί αρκετά νοσοκομεία από κάθε υγειονομική περιφέρεια και
Από τα 21 Πρότυπα Ποιότητας για την Υγεία στη χώρα μας τα 11 αφορούν τη μείωση του κινδύνου λοιμώξεων σχετιζόμενων με την παρεχόμενη φροντίδα υγείας (PCI) και 10 την ασφάλεια και τη διαχείριση των εγκαταστάσεων των νοσηλευτικών μονάδων (FMS).
αυτό μας βοηθάει στην κατανόηση των αναγκών των νοσοκομείων μας συνολικά. Η καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης που πραγματοποιούμε συνεχώς μας βοηθάει στο να εντοπίσουμε κάποιες ανάγκες που έχουν τα περισσότερα νοσοκομεία μας συνολικά και στις οποίες θα πρέπει να δοθεί έμφαση. Αρχικά, είναι πολύ σημαντικό να προχωρήσει η εκπόνηση των νέων οργανισμών των νοσοκομείων για την πραγματική αποτύπωση των παρεχόμενων υπηρεσιών και λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες σε προσωπικό. Στο κομμάτι της ασφάλειας ασθενών (α) θα πρέπει να υπάρχει προτυποποίηση του ατομικού φακέλου νοσηλείας των ασθενών με το σύνολο των εγγράφων που περιέχουν την εικόνα της πορείας της υγείας ενός ασθενούς, (β) απαιτείται επικαιροποίηση των Σχεδίων Ετοιμότητας Έκτακτης Ανάγκης και των Κωδικών Ασφαλείας, (γ) παρατηρείται αδυναμία εφαρμογής μέτρων πρόληψης λοιμώξεων και απομόνωσης περιστατικών λοιμώξεων, και (δ) δεν παρατηρήθηκε ποιοτική αποτύπωση και αξιολόγηση της ορθολογικής χορήγησης και χρήσης των αντιβιοτικών, με αποτέλεσμα το πρόγραμμα επιτήρησης των αντιβιοτικών να παρουσιάζει σοβαρή υστέρηση και μικρή αποτελεσματικότητα. Τέλος, αναφορικά με τις υποδομές των νοσοκομείων, παρατηρείται σοβαρό έλλειμμα στη συντήρηση και τη διατήρηση ασφαλούς λειτουργίας των υποδομών σε αρκετά νοσοκομεία, με ιδιαίτερα σοβαρά ελλείμματα στον τρόπο λειτουργίας των τεχνικών υπηρεσιών». Ακούμε συχνά για τη δημιουργία 21 Προτύπων Ποιότητας. Τι σημαίνει αυτό με απλά λόγια, τι θα περιλαμβάνουν αυτά τα πρότυπα και ποιες δομές ή οργανισμούς θα αφορούν; «Τα Πρότυπα Ποιότητας είναι η βάση της αξιολό-
γησης των υπηρεσιών υγείας, καθώς πάνω στα Πρότυπα θα εξετάζεται η απόκλιση που μπορεί να έχει ο κάθε οργανισμός και η οποία θα οδηγήσει στην αξιολόγησή του. Η διαδικασία δημιουργίας Προτύπων είναι Πάνω στα Πρόσύνθετη και δεν μπορεί να γίνει τυπα Ποιότητας αντιγραφή από έτοιμα Πρότυθα εξετάζεται πα που χρησιμοποιούνται στο η απόκλιση που εξωτερικό, για πολλούς λόγους. μπορεί να έχει ο Π.χ. τα περίπου 200 Πρότυπα κάθε οργανισμός Ποιότητας στην Αγγλία βασίκαι η οποία θα ζονται στο DRG που χρησιμοποιούν στο NHS της Αγγλίας. οδηγήσει στην Εμείς ήδη δημιουργήσαμε 21 αξιολόγησή του. Πρότυπα Ποιότητας για την Υγεία στη χώρα μας. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται 11 Πρότυπα για τη μείωση του κινδύνου λοιμώξεων σχετιζόμενων με την παρεχόμενη φροντίδα υγείας (PCI) και 10 Πρότυπα για την Ασφάλεια και τη Διαχείριση των εγκαταστάσεων των νοσηλευτικών μονάδων (FMS). Ο στόχος μας είναι να αυξηθούν αρκετά τα Πρότυπα Ποιότητας το επόμενο διάστημα και να μπορούμε να παρακολουθούμε την ορθή εφαρμογή τους σε όλους τους φορείς υγείας της χώρας μέσω ψηφιακών εργαλείων». Πρόσφατα, σε ένα συνέδριο, αναφερθήκατε στους 40 δείκτες ποιότητας. Τι είναι αυτοί οι δείκτες , τι θα μετράνε και σε ποιες περιπτώσεις. Για παράδειγμα, θα αφορούν τις υπηρεσίες υγείας; «Η δημιουργία συστήματος παρακολούθησης δεικτών βρίσκεται στον κεντρικό πυλώνα δράσεων του
Οργανισμού μας. Χωρίς να έχουμε Δείκτες Ποιότητας, αλλά και μεθοδολογία μέτρησής τους που να είναι κοινά για όλους, δεν θα μπορέσουμε να μετρήσουμε σωστά, ούτε να έχουμε μέτρο σύγκρισης για τον κάθε δείκτη. Ήδη έχουμε δημιουργήσει πάνω από 40 Δείκτες Ποιότητας, οι οποίοι συμπεριλαμβάνουν δείκτες ασφάλειας, αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας, και δουλεύουμε σε συνεργασία με 11 νοσοκομεία από όλη τη χώρα την πιλοτική εφαρμογή τους. Στα νοσοκομεία αυτά θα προστεθούν εντός του έτους άλλα 3 νοσοκομεία, ενώ θα σταλεί σε όλα τα νοσοκομεία σύντομα και ο οδηγός συλλογής, μέτρησης και παρακολούθησης των δεικτών. Οι δείκτες θα παρακολουθούνται ψηφιακά από πλατφόρμα του ΟΔΙΠΥ η οποία αναπτύσσεται και θα είναι σε λειτουργία πολύ σύντομα. Τα αποτελέσματα αυτού του πολύ σημαντικού έργου για τη χώρα μας είναι πολύ ελπιδοφόρα. Συγκεκριμένα, στα νοσοκομεία με τα οποία συνεργαζόμαστε έχουμε βελτίωση της τάξης του 80% στην καταγραφή των συμβάντων, κατά 25% στην ταυτοποίηση των ασθενών και κατά 35% στην εκτίμηση του κινδύνου των πτώσεων. Από το νέο έτος θα ολοκληρωθεί το πιλοτικό αυτό πρόγραμμα και θα επεκταθεί η διαδικασία συλλογής, μέτρησης και παρακολούθησης των δεικτών σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας, ενώ θα ενσωματώνονται συνεχώς περισσότεροι και πιο εξειδικευμένοι δείκτες. Σε συνδυασμό με την υλοποίηση εκπαιδευτικών σεμιναρίων για όλους τους επαγγελματίες υγείας στα νοσοκομεία και τις υγειονομικές περιφέρειες, αλλά και τη δράση των κλιμακίων μας, αναμένεται πολύ σημαντική βελτίωση στην παροχή υπηρεσιών υγείας, η οποία θα μετρείται συνεχώς προκειμένου να δημιουργηθεί και μια κουλτούρα συνεχούς βελτίωσης». ► ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
19
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●
ΒΑΣΊΛΗΣ ΜΠΑΛΆΝΗΣ ●
Η χώρα μας έχει τοποθετηθεί αρνητικά σε σχέση με την πρόταση να μειωθεί η προστασία πατέντας (RDP) που απολαμβάνουν οι φαρμακευτικές εταιρείες από τα 8 στα 6 χρόνια.
►
Η πρώτη καταγεγραμμένη τάση μείωσης λοιμώξεων Κύριε Μπαλάνη, έχετε αναφερθεί στην πρώτη καταγεγραμμένη στην Ελλάδα τάση μείωσης λοιμώξεων. Δεδομένου ότι η χώρα μας αντιμετώπιζε μεγάλο πρόβλημα με τις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, θα θέλατε να μας εξηγήσετε πού καταγράφηκε, πώς, και τι βλέπετε για το μέλλον; «Από την ίδρυσή μας αναλάβαμε τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του έργου GRIPP, ενός έργου εθνικής εμβέλειας, που αφορά τη μείωση των νοσοκομειακών λοιμώξεων και την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) και υλοποιείται σε συνεργασία με το Ίδρυμα CLEO σε 10 νοσοκομεία από όλη τη χώρα. Μέσω του έργου αυτού έχουμε καταγράψει πάνω από μία εθνικές πρωτιές. Αρχικά, είναι η πρώτη φορά που έχουμε συστηματική καταγραφή δεικτών λοιμώξεων, με κοινή μάλιστα μεθοδολογία και με τη χρήση ψηφιακής πλατφόρμας. Επιπλέον, έχουμε ανακοινώσει την πρώτη καταγεγραμμένη τάση μείωσης λοιμώξεων σε νοσοκομεία μας και η οποία αφορά δείκτες που σχετίζονται με τον κεντρικό καθετήρα (CLABSI Rates). Η μείωση αυτή ήρθε μετά την ολοκλήρωση του πρώτου μόλις κύκλου παρεμβάσεων στα νοσοκομεία με τα οποία συνεργαζόμαστε, ενώ αναμένονται αρκετές ακό-
20
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
μη παρεμβάσεις οι οποίες μας κάνουν αισιόδοξους πως θα μας φέρουν πιο κοντά στα επίπεδα άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και που προφανώς θα έχουν και άμεσο αντίκτυπο στην παρεχόμενη φροντίδα προς τους ασθενείς. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως η μείωση αυτή έρχεται σε μια περίοδο που ανακοινώθηκε από τον ΕΟΔΥ πως έχουμε έξαρση των λοιμώξεων στα νοσοκομεία σε όλη την Ελλάδα και αυτό δείχνει πως η δουλειά που γίνεται στα νοσοκομεία που συμμετέχουν στο πρόγραμμα αυτό είναι πολύ σημαντική. Το μυστικό για την επιτυχή πορεία που έχει πάρει το πρόγραμμα GRIPP κρύβεται στον σχεδιασμό του, που πραγματοποιήθηκε μέσω της εξαιρετικής συνεργασίας που έχουμε με το Ίδρυμα CLEO. Από την αρχή δημιουργήσαμε μια βεντάλια παράλληλων δράσεων Η διαδικασία που θα έκαναν αδύνατη τη μη δημιουργίας επιτυχή υλοποίησή του, όπως: Προτύπων είναι (α) δημιουργία δεικτών και σύνθετη και δεν μεθοδολογίας καταγραφής τους μπορεί να γίνει βασισμένη σε διεθνείς οργανιαντιγραφή από σμούς, (β) δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας από την αρχή για να έτοιμα Πρότυπα έχουν όλα τα νοσοκομεία κοινό που χρησιμοτρόπο καταγραφής των δεικτών, ποιούνται στο (γ) δημιουργία εκπαιδευτικού εξωτερικό. προγράμματος για νοσηλευτές λοιμώξεων σε συνεργασία με τη Νοσηλευτική Σχολή του ΕΚΠΑ, από όπου έχουμε ήδη πάνω από 800 πιστοποιημένους νοσηλευτές λοιμώξεων, (δ) πρόσληψη νοσηλευτών λοιμώξεων και τοποθέτησή τους για όλη τη διάρκεια του έργου (5 χρόνια) σε κάθε ένα από τα συνεργαζόμενα νοσοκομεία με σκοπό τη συνεχή υποστήριξη των επαγγελματιών υγείας του κάθε
νοσοκομείου και (ε) δυνατή διοικητική υποστήριξη του κάθε νοσοκομείου, σε συνεργασία δική μου με τους διοικητές των 7 Υγειονομικών Περιφερειών και τον υφυπουργό Υγείας, κ. Θεμιστοκλέους». Είστε επισκέπτης καθηγητής στο πανεπιστήμιο SDA Bocconi στο Μιλάνο, με αντικείμενο τη βελτίωση της ποιότητας στην υγεία και την πολιτική υγείας και φαρμάκου, ενώ έχετε διατελέσει και διευθυντής στο Συμβουλευτικό Τμήμα Στρατηγικής Υγείας και Φαρμάκου της Deloitte στην Ελλάδα. Με αφορμή τις γνώσεις σας στον τομέα του φαρμάκου, θα μπορούσατε να μας πείτε πώς βλέπετε τη νέα φαρμακευτική νομοθεσία που ετοιμάζει η Ε.Ε.; Θα αποτελέσει κατά τη γνώμη σας «ανάχωμα» για την καινοτομία στην ευρωπαϊκή αγορά η πιθανή εφαρμογή της; «Έχουμε αυτή τη στιγμή υπό συζήτηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση τη νέα πολιτική φαρμάκου (EU Pharma Regulation), που είχε να αναθεωρηθεί πάνω από 15 χρόνια. Η λογική που είχε πάντα η Ε.Ε. στις πολιτικές της για το φάρμακο είναι το να δίνονται κίνητρα στις εταιρείες να επενδύσουν στο φάρμακο, στις κλινικές μελέτες και στην καινοτομία και να παρέχεται πρόσβαση σε όλους τους πολίτες. Στην ατζέντα που είναι υπό συζήτηση προτείνεται να μειωθεί η προστασία πατέντας (RDP) που απολαμβάνουν οι φαρμακευτικές εταιρείες από τα 8 στα 6 χρόνια, κάτι που θεωρώ δεν συνάδει με τη λογική της Ε.Ε. Η χώρα μας έχει ήδη τοποθετηθεί αρνητικά σε σχέση με τη συγκεκριμένη πρόταση, η οποία δίνει επίσης τη δυνατότητα στις φαρμακευτικές εταιρείες να πάρουν 2 έξτρα χρόνια προστασία πατέντας, εφόσον βγάλουν το φάρμακό τους εντός δύο ετών και στις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάτι το οποίο δεν είναι εφικτό για πάρα πολλές χώρες, όπως και η Ελλάδα, λόγω του 5/11 clause»
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●
DRG: Δικαιότερη διαχείριση πόρων και ορθολογικότερη κάλυψη της δαπάνης Για εξοικονόμηση πόρων στο σύστημα Υγείας μέσω της δόμησης ενός ολοκληρωμένου Νοσοκομειακού Πληροφοριακού Συστήματος, που θα αλλάξει κυριολεκτικά το τοπίο τόσο σε οικονομικό όσο και σε διοικητικό επίπεδο, μας μιλά ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΚΕΤΕΚΝΥ Α.Ε. δρ Χαράλαμπος Γ. Πλατής Στην Ανθή Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Η
εφαρμογή των DRG αναδεικνύει, σύμφωνα με τον κ. Χαράλαμπο Πλατή, τις πραγματικές ανάγκες των υγειονομικών σχηματισμών και μονάδων και διευκολύνει τη λήψη αποφάσεων ακόμα και υπό συνθήκες κοινωνικών και οικονομικών πιέσεων. Κύριε Πλατή, τι ακριβώς είναι τα DRG και ποια η αναγκαιότητα εφαρμογής τους στις υπηρεσίες υγείας; «Το σύστημα DRG (Diagnostic Related Group), με την ελληνική τους μετάφραση ως Διαγνωστικά Ομοιογενείς Ομάδες, είναι ένα σύστημα κατάταξης των ασθενών σε ομάδες βάσει δύο κριτηρίων: της ομοιότητας των κλινικών τους χαρακτηριστικών και διαγνώσεων, αλλά και της ομοιότητας των απαιτούμενων πόρων για τη διαχείρισή τους. Σκοπεύει δε στη δικαιότερη διαχείριση των διατιθέμενων πόρων μέσω της ακριβούς και τεκμηριωμένης αποτίμησης των νοσοκομειακών εκροών και της ορθολογικότερης κάλυψης της νοσοκομειακής δαπάνης. Φορέας και υλοποιητής του συστήματος των DRG στην Ελλάδα είναι το Κέντρο Τεκμηρίωσης και Κοστολόγησης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών ΚΕΤΕΚΝΥ Α.Ε.». Έχουμε εικόνα σε ποιες άλλες χώρες εφαρμόζεται το σύστημα, με τι κριτήρια και τι αποτελέσματα έχει; «Το σύστημα DRG αναπτύχθηκε και εφαρμόστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του ’70. Ωστό-
22
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
σο, τώρα, πλέον, εφαρμόζεται σχεδόν στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου, π.χ. Αυστραλία, αλλά και στις περισσότερες χώρες στην Ευρώπη: Ηνωμένο Βασίλειο, Στις περισσότεΙρλανδία, Ιταλία, Ισπανία, ρες ευρωπαϊκές Πορτογαλία, Γαλλία, Γερμανία, χώρες που Αυστρία, Ελβετία, Ολλανδία, χρησιμοποιούν Φινλανδία, Πολωνία, Σουηδία, τα DRG Εσθονία, Σλοβενία, Κύπρος, η αποτελεσματιΜάλτα και φυσικά στην Ελλάκότητα δα. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες που χρησιμοποιούν του συστήματος τα DRG η αποτελεσματικότητα σε γενικές γραμτου συστήματος σε γενικές μές έχει θετικό γραμμές έχει θετικό πρόσημο. πρόσημο. Εκτός από τη συγκράτηση του κόστους σε ορίζοντα δεκαετίας (Αυστραλία), δίνεται η δυνατότητα επιτυχών προβλέψεων για τομείς νοσοκομειακής δραστηριότητας των οποίων το κόστος λειτουργίας αναμένεται να διογκωθεί και αναπτύσσονται πολιτικές συγκράτησης του φαινομένου (Μεγ. Βρετανία). Επιπρόσθετα, ευνοούνται οι συνθήκες αύξησης της παραγωγής μέσω της σταθερότητας που προσφέρει η ομαδοποίηση των λειτουργικών χαρακτηριστικών στα νοσοκομεία, ακόμα και σε περιπτώσεις θέσπισης διευρυμένων ορίων νοσηλείας (π.χ. Γερμανία). Επίσης, μειώνεται σημαντικά η αβεβαιότητα σε επενδυτικές κινήσεις
γιατί καταγράφονται με αντικειμενικότητα οι ανάγκες των μονάδων και οι δυνατότητες των αγορών. Τέλος, αναδεικνύεται όσο ποτέ άλλοτε η αναγκαιότητα σύνδεσης των οικονομικών αποτελεσμάτων με την ποιότητα της παρεχόμενης φροντίδας υγείας». Στην Ελλάδα, σε ποιες υγειονομικές μονάδες εφαρμόζεται ήδη; «Το 2020 λοιπόν ήταν η χρονιά έναρξης της εφαρμογής των DRG. Τον Απρίλιο του 2020 εντάχθηκε πρώτο το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου Κρήτης και τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους ακολούθησε όλη η ΔΥΠΕ της Κρήτης. Παρά τα πρώτα προβλήματα, με την έναρξη του έργου, τα απτά εφαρμοστικά παραδείγματα αποδεικνύουν πως το σύστημα δουλεύει και μάλιστα σε μια απαιτητική Υγειονομική Περιφέρεια. Το 2022 εισήχθη στο σύστημα η 3η ΥΠΕ Μακεδονίας με 13 νοσοκομεία (εκτός του Παπαγεωργίου που θα μπει σε δεύτερο χρόνο), καθώς και 8 νοσοκομεία από διάφορες ΥΠΕ της χώρας όπως το Κοργιαλένειο - Μπενάκειο ΕΕΣ, το “Ανδρέας Συγγρός”, το “Θριάσιο”, το Nοσοκομείο Σύρου, το Nοσοκομείο Βόλου, το Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας και το Πανεπιστημιακό Λάρισας, και το ΑΧΕΠΑ στη Θεσσαλονίκη. Με τις υπό υπογραφή ΚΥΑ προβλέπεται για αυτά τα νοσοκομεία η έναρξη αποζημίωσής τους βάσει των DRG, ενώ ως σημείο καθολικής έναρξης λειτουργίας των DRG σε όλα τα υπόλοιπα νοσοκομεία του δημόσιου τομέα ορίζεται το πρώτο τρίμηνο του 2024».
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα, πέρα από την αρχική εφαρμογή της, θα χρησιμοποιηθεί και για μελλοντική διασύνδεση με όλα τα νοσοκομεία.
Πώς συνδέονται τα DRGs με τον ιδιωτικό τομέα υγείας και τις ασφαλιστικές εταιρείες; «Τα DRG μπορούν να αποτελέσουν τη βάση τόσο για χρηματοδότηση και κατάρτιση προϋπολογισμών όσο και για τιμολόγηση νοσοκομειακών νοσηλειών, λειτουργίες απαραίτητες και στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα υγείας. Με δεδομένο τον στόχο του ΕΟΠΥΥ να λειτουργεί έχοντας ως μοναδικό σύστημα αποζημίωσης νοσηλειών το σύστημα DRG, αναμένεται σύντομα η εναρμόνιση του μηχανισμού αποζημίωσης του ΕΟΠΥΥ μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών νοσοκομείων με τα οποία ο ΕΟΠΥΥ συμβάλλεται. Όσον αφορά στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, έχουν κάθε λόγο να ενδιαφέρονται για την απαρέγκλιτη τήρηση των κανόνων της εφαρμογής των DRG στην ιδιωτική αγορά υπηρεσιών υγείας. Για πολλούς προφανείς λόγους, ακόμα και ιστορικούς (τα DRG ήταν αποτέλεσμα τις προσπάθειας των ασφαλιστικών εταιρειών να ελέγξουν τη νοσοκομειακή δαπάνη σε ένα πλήρως ιδιωτικοποιημένο σύστημα υγείας όπως των ΗΠΑ). Όσον αφορά τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια, δεν πρέπει να παραβλέπονται τα ισχυρά πλεονεκτήματα που παρέχουν τα DRG, τα οποία ανάμεσα σε άλλα είναι: η ενθάρρυνση της εφαρμογής συστημάτων επιτήρησης και συγκριτικής αξιολόγησης (monitoring / benchmarking), η εντατικοποίηση του υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των νοσηλευτηρίων με όρους παράλληλης αύξησης της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητάς τους (παροχή ισότιμης φροντίδας με καλύτερη χρήση πόρων) και ο περιορισμός αθέμιτων πρακτικών, κάτι
Τα DRG σε οικονομικό επίπεδο είναι ένα σύστημα που συνδέει στον μέγιστο βαθμό επιδόσεις και αποζημίωση, επισημαίνει ο δρ Χαράλαμπος Γ. Πλατής, Διευθύνων Σύμβουλος του ΚΕΤΕΚΝΥ Α.Ε.
που οδηγεί σε συγκράτηση του κόστους παραγωγής υπηρεσιών υγείας. Αυτές οι “ευκαιρίες” καθιστούν τα DRG ιδανικά για την αποζημίωση νοσοκομείων μετά από διαπραγμάτευση με κάθε έναν από το σύνολο των ασφαλιστικών οργανισμών, με ένα “προσυμφωνημένο αντίτιμο”, το οποίο αναλογεί σε κάθε ομοιογενή κατηγορία».
Πρόσφατα το ινστιτούτο παρουσίασε την ανάπτυξη μηχανισμού ποιοτικού ελέγχου της ιατρικής κωδικοποίησης στο ΕΣΥ και αξιοποίηση της πλατφόρμας DRG: plat_ FORM HOSPITAL’S FUTURE. Τι ακριβώς προβλέπει το συγκεκριμένο έργο; «Αναφερόμαστε σε ένα έργο που ολοκληρώνεται επιτυχώς -από ό,τι δείχνουν τα πράγματα- τον Δεκέμβριο του 2024 και περιλαμβάνει τέσσερα υποέργα. Το πρώτο αφορά οριζόντιες ενέργειες υποστήριξης όπως εκπόνηση μελετών υφιστάμενης κατάστασης και υποστήριξη διαχείρισης-συντονισμού της πράξης. Το δεύτερο έχει ως αντικείμενο τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης ειδικής διαδικτυακής πλατφόρμας ελέγχου και συμβουλευτι-
κής στην ιατρική κωδικοποίηση, μέσω της οποίας έγινε δυνατή η διενέργεια ελέγχου της ιατρικής κωδικοποίησης. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα, πέρα από την αρχική εφαρμογή της, θα χρησιμοποιηθεί και για μελλοντική διασύνδεση και με όλα τα νοσοκομεία. Το τρίτο αφορά τη διεξαγωγή ελέγχων σε 133.600 περιστατικά και την παροχή σχετικών συμβουλευτικών υπηρεσιών σε όλα τα νοσοκομεία της 7ης ΥΠΕ (7 συνολικά), καθώς επίσης και σε νοσοκομεία της 1ης, 2ης, 3ης και 5ης ΥΠΕ (που αναμένονται να ενταχθούν το επόμενο διάστημα με Κοινή Υπουργική Απόφαση). Και τέλος, το τέταρτο, το οποίο αφορά την υλοποίηση δράσεων δημοσιότητας και προβολής για τη διασύνδεση των εμπλεκόμενων φορέων και την ενημέρωση του ευρύτερου κοινού. Ο κύριος σκοπός του όλου έργου ήταν η εγκατάσταση και ενίσχυση μηχανισμών ελέγχου ιατρικής κωδικοποίησης από το ΚΕΤΕΚΝΥ Α.Ε. σε ένα σύνολο περιστατικών νοσηλείας μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Πραγματοποιήθηκαν 133.600 έλεγχοι και, αφού ολοκληρώθηκαν, τα αποτελέσματά τους διασταυρώθηκαν για την ορθότητά τους. Η διαδικασία αυτή έγινε σε δύο φάσεις. Το έργο έχει συνολική διάρκεια υλοποίησης 12,71 μήνες και συνολική δημόσια δαπάνη είναι τα 3.458.049,32 ευρώ». Στην πλήρη ανάπτυξή τους θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ως εργαλείο ελέγχου, αξιολόγησης, εξοικονόμησης και κατανομής πόρων; «Είναι η άλλη -η πιο διακριτική- διάσταση των DRG αλλά εξίσου σημαντική με αυτήν της αποζημίωσης. ► ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
23
Δ Ρ Χ Α Ρ Ά Λ Α Μ Π Ο Σ Γ. Π Λ ΑΤ Ή Σ
► Τα DRG αποτελούν ένα εξέχον και αποτελεσματικό εργαλείο οργάνωσης και ένα καίριο εργαλείο λογοδοσίας. Η αξιοκρατική λογική τους σε συνδυασμό με τις ψηφιακές δυνατότητες ενός καλά δομημένου και ολοκληρωμένου Νοσοκομειακού Πληροφοριακού Συστήματος μπορούν να αλλάξουν κυριολεκτικά το τοπίο. Σε οικονομικό επίπεδο, πρόκειται για ένα σύστημα που συνδέει στον μέγιστο βαθμό επιδόσεις και αποζημίωση. Σε διοικητικό επίπεδο, η εφαρμογή των DRG αναδεικνύει τις πραγματικές ανάγκες των υγειονομικών σχηματισμών και μονάδων και διευκολύνει τη λήψη αποφάσεων ακόμα και υπό συνθήκες κοινωνικών και οικονομικών πιέσεων. Για το πόσο απλό είναι να συναχθούν χρήσιμα συμπεράσματα ακόμα και με την παράθεση βασικών μεγεθών, θα αναπτύξουμε δύο παραδείγματα: Στο Διάγραμμα (1), το οποίο ας σημειωθεί είναι πραγματικό απλά έχουν αφαιρεθεί τα δεδομένα ταυτοποίησης με νοσοκομεία και αμοιβές, παρατίθεται ένα απλό παράδειγμα για το πώς θα μπορούσε να αξιοποιηθεί η κατάταξη των νοσοκομείων μιας ΥΠΕ σε σχέση με την τιμή βάσης αποζημίωσης (Base Rate) που ισχύει για την ΥΠΕ συνολικά. Συγκεκριμένα, έχοντας υπολογίσει το ποσό του Base Rate όλης της ΥΠΕ (η ευθεία πορτοκαλί γραμμή), όσα νοσοκομεία (Η) βρίσκονται κάτω από αυτήν τη γραμμή (συμβολίζονται με μπλε χρώμα) κρίνεται ότι υπο-αμείβονται για τις επιδόσεις τους, ενώ όσα νοσοκομεία ξεπερνούν τη γραμμή του Base Rate (συμβολίζονται με κόκκινο χρώμα) υπερ-αμείβονται για όσα παράγουν. Με αυτήν την απλή διαγραμματική αποτύπωση δίνεται το έναυσμα στους υπεύθυνους λήψης απόφασης να επανεξετάσουν σε μια πιο ορθολογική βάση την κατανομή των πιστώσεων. (Διάγραμμα 1) Ας δούμε ένα ακόμα απλό παράδειγμα για το πώς είναι δυνατόν μέσω της καταγραφής να πραγματοποιείται μια αξιόπιστη σύγκριση. Στο Διάγραμμα (2) (το οποίο και αυτό βασίζεται σε ανωνυμοποιημένα πραγματικά μεγέθη) επιχειρείται η συγκριτική παράθεση των νοσοκομείων 2 ΥΠΕ με γνώμονα την κωδικοποίηση ιατρικών πράξεων ανά Κύρια Διαγνωστική Κατηγορία (Major Diagnostic Category - MDC). Μια προσεκτική ανάγνωση των δεδομένων μπορεί να παραγάγει διαφορετικών επιπέδων χρήσιμα συμπεράσματα. Για παράδειγμα, μέσα από την παράθεση των αποτελεσμάτων της κωδικοποίησης διακρίνεται το επιδημιολογικό profile των αντίστοιχων πληθυσμών αναφοράς, των μονάδων που συγκρίνονται. Έτσι, εξυπηρετείται η διαδικασία λήψης απόφασης τόσο σε ενίσχυση σε ειδικότητες και γενικότερα ανθρώπινο δυναμικό όσο και σε επενδύσεις (σε υποδομές και τεχνολογία). Ένα άλλο συμπέρασμα απορρέει από την αναπόφευκτη σύγκριση των επιδόσεων μεταξύ ΥΠΕ, νοσοκομείων και κλινικών. Σε συνδυασμό με άλλα κριτήρια (π.χ. εισροές παντός είδους, στελέχωση, ποιότητα υπηρεσιών, τυχόν οργανωτικές ιδιαιτερότητες στη λειτουργία των Τμημάτων κ.ά.) είναι εύκολο για τα όργανα που ασκούν διοίκηση να αποτιμήσουν τη δραστηριότητα και τη δυναμική των Μονάδων τους».
24
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
1. ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΩΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΒΑΣΗΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ BASE RATE Νοσοκοµείων
R7
BASE RATE ΥΠΕ
R6 R5 R4 R3 R2 R1
H1
H2
H3
H4
H5
H6
H7
H8
H9
H10
H11
H12
H13
Πηγή: ΚΕΤΕΚΝΥ ΑΕ, 2023
2. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΜΕ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΤΙΣ ΚΥΡΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ % Συµµ. Α ΥΠE
% Συµµ. Β ΥΠE 0%
MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC MDC 23 22 21Β 21Α 20 19 18Β 18Α 17 16 15 14 13 12 11 10 09 08 07 06 05 04 03 02 01 00
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●
Προ-MDC
2%
4%
6%
8%
10%
12%
4,20% 4,22%
Νοσήµατα και διαταραχές του οφθαλµού
5,72%
Νοσήµατα και διαταραχές των ώτων, της ρινός, του στόµατος και του τραχήλου
4,37%
7,99%
6,34%
Νοσήµατα και διαταραχές του αναπνευστικού συστήµατος
12,26%
9,04%
11,81% 12,99%
Νοσήµατα και διαταραχές του κυκλοφορικού συστήµατος
13,85% 13,70%
Νοσήµατα και διαταραχές του πεπτικού συστήµατος Νοσήµατα και διαταραχές του ήπατος, των χοληφόρων αγγείων και του παγκρέατος
3,62% 4,14%
Νοσήµατα και διαταραχές του µυοσκελετικού συστήµατος και του συνδετικού ιστού
4,67%
Νοσήµατα και διαταραχές του δέρµατος, του υποδόριου ιστού και του µαστού
5,56%
Ενδοκρινικά και µεταβολικά νοσήµατα και διατροφικές διαταραχές
1,43% 1,57%
Νοσήµατα και διαταραχές των γυναικείων γεννητικών οργάνων
2,86% 1,49% 1,31%
1,69%
7,45%
0,01% 0,00% 1,93% 2,02%
Λοιµώδη και παρασιτικά νοσήµατα Ψυχιατρικά νοσήµατα και διαταραχές
0,15% 0,11%
Χρήση οινοπνεύµατος (αλκοόλ) και ναρκωτικών ουσιών και εξ αυτών προκαλούµενες ψυχικές διαταραχές
0,06% 0,04%
Πολυτραυµατίες
0,02% 0,01%
Παράγοντες που επηρεάζουν την κατάσταση της υγείας και άλλη χρήση υγειονοµικών µονάδων
2,85%
2,64% 2,96%
Αιµατολογικές νεοπλασίες και νεοπλάσµατα συµπαγών οργάνων
Εγκαύµατα
10,01%
1,06% 0,21%
Νοσήµατα του αίµατος, των αιµοποιητικών οργάνων και του ανοσοποιητικού συστήµατος
Κακώσεις, δηλητηριάσεις και τοξικές επιδράσεις ναρκωτικών ουσιών και φαρµάκων
7,51%
8,23%
Νοσήµατα και διαταραχές των ανδρικών γεννητικών οργάνων
HIV
8,73%
2,79% 1,44%
Νοσήµατα και διαταραχές του ουροποιητικού συστήµατος
Νεογνά
16%
0,00% 0,00%
Νοσήµατα και διαταραχές του νευρικού συστήµατος
Κύηση, τοκετός και λοχεία
14%
0,82% 1,71% 0,05% 0,08% 1,14% 1,08%
Πηγή: ΚΕΤΕΚΝΥ ΑΕ, 2023
Profarm AD_243x304mm-GR-HR-outlines.pdf 1 16/11/2023 12:50:23
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●
Ετήσια απώλεια επενδύσεων 2 δισ. θα προκαλέσει η φαρμακευτική νομοθεσία που προωθεί η Κομισιόν Η Nathalie Moll, Γενική Διευθύντρια της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων (EFPIA), επισημαίνει την ανάγκη διορθώσεων προκειμένου να αποφευχθούν αρνητικές συνέπειες σε επίπεδο Έρευνας και Ανάπτυξης νέων θεραπειών, θέσεων εργασίας, αλλά και ανταγωνιστικότητας έναντι ΗΠΑ, Κίνας και Ιαπωνίας Στην Ανθή Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Μ
ε αφορμή την επικείμενη Φαρμακευτική Νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία έχει δημιουργήσει αναστάτωση στη φαρμακοβιομηχανία της Ευρώπης, η General Director της EFPIA (European Federation of Pharmaceutical Industries and Associations), Nathalie Moll, επισημαίνει ότι η εφαρμογή της χωρίς τις απαραίτητες διορθώσεις θα στερήσει περίπου 2 δισ. ευρώ επενδύσεων ετησίως στην Ευρώπη, θα χαθεί η Έρευνα & Ανάπτυξη σε περίπου 50 από τις 225 αναμενόμενες νέες θεραπείες, θα υπάρξει απώλεια θέσεων εργασίας, ενώ η Ευρώπη θα σταματήσει να είναι ανταγωνιστική έναντι χωρών όπως ΗΠΑ, Κίνα και Ιαπωνία. Κυρία Moll, με την ευκαιρία της νέας φαρμακευτικής νομοθεσίας που προωθείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα ήθελα να μας πείτε τι θα επιφέρει στις επιχειρήσεις σε όλη την Ευρώπη. Θα δημιουργήσει προβλήματα στην Έρευνα και την Καινοτομία; «Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων (EFPIA) υποστηρίζει τους αρχικούς στόχους της φαρμακευτικής στρατηγικής για την Ευρώπη, μέρος της οποίας αποτελεί η νέα νομοθεσία, για να καταστεί παγκοσμίως πρωτοπόρος στην καινοτομία και να δημιουργήσει ταχύτερη και πιο δίκαιη πρόσβαση για τους ασθενείς σε όλη την Ευρώπη. Ωστόσο, οι προτάσεις της νέας φαρμακευτικής νομοθεσίας παρεμποδίζουν την καινοτομία και υπονομεύουν σε μεγάλο βαθμό την ανταγωνιστικότητα ενός κλάδου που συμβάλλει περισσότερο στο εμπορικό ισοζύγιο της Ε.Ε. από οποιονδήποτε άλλον. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρότι έχει δεσμευτεί να διεξαγάγει έναν έλεγχο της ευρωπαϊκής ανταγωνιστι-
26
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Nathalie Moll: Η Ευρώπη χρειάζεται ισχυρή υποδομή για την ανάπτυξη φαρμάκων, η οποία να παρέχει στοιχεία ρυθμιστικής ποιότητας.
κότητας αναφορικά με τη μελλοντική νομοθεσία, δεν έχει κάνει το ίδιο και για τη φαρμακευτική νομοθεσία. Λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις σε μια από τις μεγαλύτερες και πιο στρατηγικά σημαντικές βιομηχανίες της Ευρώπης, η EFPIA ανέθεσε στη συμβουλευτική εταιρεία Dolon να διεξαγάγει μια έρευνα στην οποία αναλύονται οι επιπτώσεις των προτάσεων της Επιτροπής σε διάφορους τομείς, όπως στην καινοτο-
μία της Ε.Ε., την ανταγωνιστικότητα, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ), την πρόσβαση των ασθενών κ.λπ. Τα δεδομένα έδειξαν ότι τα σχέδια της Επιτροπής θα επιταχύνουν την τάση της περαιτέρω επιδείνωσης της θέσης της Ευρώπης ως παγκόσμιας δύναμης καινοτομίας, σε σύγκριση με τα κορυφαία κράτη στον χώρο, όπως ΗΠΑ, Κίνα και Ιαπωνία. Επίσης, οι προτάσεις για μείωση της προστασίας δεδομένων (ζωτική συνιστώσα της πνευματικής ιδιοκτησίας για πρωτοποριακά φάρμακα) μειώνουν κατά 55% τα κίνητρα των εταιρειών να επενδύσουν σε αυτά στην Ευρώπη στα επόμενα 15 χρόνια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ευρωπαϊκή καινοτομία και ανταγωνιστικότητα. Οι προτάσεις της Επιτροπής θα κλιμακώσουν την τάση να χάνει η Ευρώπη το 1/4 των παγκόσμιων επενδύσεών της σε Ε&Α τα τελευταία 20 χρόνια. Συγκεκριμένα, η έρευνα έδειξε ότι οι ευρωπαϊκές επενδύσεις σε Ε&Α θα μειωθούν κατά ακόμη 1/3 (από 32% στο 21%) έως το 2040, ότι η Ευρώπη θα απολέσει επενδύσεις ύψους 2 δισ. ευρώ ετησίως, καθώς και ότι ένα στα πέντε (22%) έργα έρευνας και ανάπτυξης φαρμάκων που εξαρτώνται από τη ρυθμιστική προστασία δεδομένων (RPD) δεν θα είναι πλέον οικονομικά βιώσιμο στην Ευρώπη. Επίσης, αναδείχθηκε ότι η Ευρώπη θα χάσει την έρευνα και την ανάπτυξη για περίπου 50 από τις 225 αναμενόμενες νέες θεραπείες στα επόμενα 15 χρόνια - και πρόκειται για φάρμακα για τα οποία ενδέχεται να μην υπάρξει έρευνα αλλού. Αυτό αντιπροσωπεύει πτώση 8% στη συνολική φαρμακευτική καινοτομία της Ευρώπης. Η Ευρώπη θα μπορούσε, ακόμη, να έρθει αντιμέτωπη με την απώλεια 16 εκατομμυρίων ετών ζωής (YLL) λόγω της αυξημένης θνησιμότητας και του πρόωρου θανάτου ως συνέπεια αυτής της χαμένης καινοτομί-
Nathalie Moll: Η EFPIA έχει κάνει συγκεκριμένες προτάσεις για τη βελτίωση της πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμα φάρμακα και τη μείωση των ανισοτήτων σε όλη την Ευρώπη.
ας, ή να εξαρτηθεί από άλλα έθνη για νέες έρευνες. Τέλος, μόνο 1 στα 10 φάρμακα που έχουν αναπτυχθεί από μικρομεσαίες επιχειρήσεις και βασίζονται στην προστασία δεδομένων (RDP) θα ήταν οικονομικά βιώσιμο, ενώ θα επέλθει απώλεια 45 νέων θεραπειών για σπάνιες ασθένειες που δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν αλλού, με τον κλάδο της έρευνας στην Ευρώπη να στερείται 4,5 δισ. ευρώ. Εάν δεν υπάρξουν σημαντικές αλλαγές, η αναθεωρημένη νομοθεσία θα επιταχύνει περαιτέρω την απώλεια της ευρωπαϊκής βιομηχανικής βάσης, της έρευνας και ανάπτυξης (Ε&Α), των επενδύσεων, των θέσεων εργασίας και της γενικότερης ανάπτυξης της Ευρώπης έναντι των ΗΠΑ και της Ασίας, ενώ θα μειώσει την πρόσβαση των Ευρωπαίων ασθενών σε επιστημονικές και καινοτόμες θεραπείες αιχμής. Οι ευρωβουλευτές και οι εθνικές κυβερνήσεις που εργάζονται για τη Γενική Φαρμακευτική Νομοθεσία πρέπει να αποφασίσουν εάν η ιατρική καινοτομία θα πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο μέλλον της Ευρώπης. Εάν πρόκειται να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο, οι πολιτικές που θεσπίζονται τώρα θα πρέπει να είναι φιλόδοξες, συνεκτικές, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι η Ευρώπη θα παραμείνει ελκυστική για παγκόσμιες επενδύσεις». Πώς ενισχύει η Ε.Ε. τη στήριξη της καινοτομίας στον τομέα της Υγείας; «Μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η EFPIA είναι ιδρυτικό μέλος της Πρωτοβουλίας Καινοτόμων Φαρμάκων (IMI) και πρωτοπορεί σε συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα στον τομέα της Υγείας από το 2008. Η Ευρώπη χρειάζεται ισχυρή υποδομή για την ανάπτυξη φαρμάκων, η οποία να παρέχει στοιχεία
ρυθμιστικής ποιότητας. Στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας Καινοτόμων Φαρμάκων δημιουργήθηκαν δίκτυα για παιδιατρικές δοκιμές και δοκιμές αντιβιοτικών, καθώς και άλλες Ένας προτεινόυποδομές όπως το European μενος περιοριLead Factory (υψηλής ποιόσμός στη χρήση τητας αποθήκευση χημικών PFAS στον ΕΟΧ ουσιών και κέντρο ελέγχου), θα μπορούσε και το European Health Data να οδηγήσει Network (διανεμημένο δίκτυο σε εκτεταμένη δεδομένων σε 200 νοσοκομεία διακοπή σε όλη την Ευρώπη). Αυτά της παραγωγής είναι απαραίτητα εργαλεία για φαρμάκων. την ενίσχυση της έρευνας και της παροχής υγείας. Οι εταίροι του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα ενώνουν τα μυαλά και τα περιουσιακά τους στοιχεία για να εκσυγχρονίσουν το έργο της προκλινικής ασφάλειας. Υπάρχουν ήδη καταγεγραμμένες επιτυχίες καινοτομίας, όπως τα εμβόλια και τα διαγνωστικά για τον Έμπολα ή η ανάπτυξη της πρώτης ανθρώπινης σειράς βήτα-κυττάρων του παγκρέατος και πολλά ακόμα προγράμματα. Η EFPIA έχει δεσμεύσει περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια ευρώ σε τρία προγράμματα, καθώς πιστεύουμε ότι συνεργασίες όπως το IMI / IHI είναι το μέρος για να σκεφτούμε νέες λύσεις για τους ασθενείς, την κοινωνία και ένα ακμάζον περιβάλλον για τη βιομηχανία και την καινοτομία στην Ευρώπη». Είναι οικονομικά προσιτά τα νέα φάρμακα για όλες τις χώρες και τα συστήματα υγείας;
«Η EFPIA έχει κάνει συγκεκριμένες προτάσεις για τη βελτίωση της πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμα φάρμακα και τη μείωση των ανισοτήτων σε όλη την Ευρώπη, λαμβάνοντας υπόψη την ικανότητα των συστημάτων υγείας να πληρώνουν για νέα φάρμακα. Τον Απρίλιο του 2022, τα μέλη μας δεσμεύτηκαν να υποβάλουν αιτήσεις τιμολόγησης και αποζημίωσης στις χώρες της Ε.Ε. το αργότερο 2 χρόνια μετά την άδεια κυκλοφορίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα, δημιουργήθηκε μια ευρωπαϊκή πύλη πρόσβασης όπου οι κάτοχοι άδειας κυκλοφορίας παρέχουν πληροφορίες για το χρονοδιάγραμμα και την επεξεργασία των αιτήσεων τιμολόγησης και αποζημίωσης (P&R) στις διάφορες χώρες της Ε.Ε.-27, συμπεριλαμβανομένων των λόγων για τους οποίους υπάρχουν καθυστερήσεις ή γιατί ο ΚΑΚ δεν έχει υποβάλει αίτηση. Ο κλάδος πρότεινε επίσης ένα εννοιολογικό πλαίσιο για την κλιμακωτή τιμολόγηση βάσει μετοχών (Equity-Based Tiered Pricing - EBTP), για να διασφαλίσει ότι η ικανότητα πληρωμής μεταξύ των χωρών λαμβάνεται υπόψη στις τιμές των καινοτόμων φαρμάκων, εδραιωμένη στην αρχή της αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών, για τη μείωση της μη διαθεσιμότητας νέων φαρμάκων και τις καθυστερήσεις πρόσβασης. Οι εταιρείες ήδη εφαρμόζουν τα νέα μοντέλα πληρωμών και τιμολόγησης, τα οποία, όταν χρησιμοποιούνται κατάλληλα και προσαρμοσμένα στην κατάσταση, μπορούν να επιταχύνουν την πρόσβαση των ασθενών, επιτρέποντας στους πληρωτές να διαχειρίζονται την κλινική αβεβαιότητα, τον προϋπολογισμό και τη βιωσιμότητα του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης, παρέχοντας παράλληλα επαρκή κίνητρα ► για καινοτομία». ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
27
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●
►
NATHALIE MOLL
Συνεργασία για αντιμετώπιση των ελλείψεων σε φάρμακα Κυρία Moll, ένα μεγάλο θέμα αποτελούν οι συνεχείς ελλείψεις φαρμάκων. Πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν; «Η EFPIA συμμερίζεται τους στόχους που ορίζονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής για την αντιμετώπιση των ελλείψεων φαρμάκων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι ελλείψεις προκαλούν προβλήματα στους ασθενείς και τεράστια ανησυχία στις οικογένειες και στους γιατρούς τους. Παρότι μόνο το 4% των ελλείψεων εμφανίζεται στον τομέα των καινοτόμων φαρμάκων, αναγνωρίζοντας τον αντίκτυπό τους, δεσμευόμαστε πλήρως να συνεργαστούμε για τη διαχείριση, τον μετριασμό και την εξάλειψή τους όπου είναι δυνατόν. Χαιρετίζουμε ιδιαίτεΗ αποτυχία χρήρα τα διαρθρωτικά μέτρα για σης των πληροτην αντιμετώπιση της βιομηχαφοριών που είναι νικής διάστασης των ελλείψεων αποθηκευμένες φαρμάκων μεσοπρόθεσμα και στο Ευρωπαϊκό μακροπρόθεσμα. Από αυτή Σύστημα Επαλήτην άποψη, επικροτούμε την θευσης ΦαρCritical Medicines Alliance, η μάκων (EMVS) οποία θα πρέπει να παρέχει μια παραμένει μια πραγματική πλατφόρμα στις χαμένη ευκαιρία. εθνικές αρχές, τη βιομηχανία, την κοινωνία των πολιτών, την Επιτροπή και τους οργανισμούς της Ε.Ε. για να αναπτύξουν συντονισμένη δράση κατά των ελλείψεων και να παρέχουν διαρθρωτικές λύσεις αντί να αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα. Οι ελλείψεις μπορεί να προκύψουν για πολλούς διαφορετικούς λόγους, όπως ζητήματα κατασκευής ή έλλειψη χωρητικότητας, που σχετίζεται με μεγάλους χρόνους παράδοσης της επένδυσης. Μπορούν να προκύψουν από ισχυρότερη και/ή απροσδόκητη ζήτηση λόγω έκτακτων καταστάσεων δημόσιας υγείας ή κακών προβλέψεων. Οι λύσεις πρέπει να είναι κατάλληλες για τον σκοπό που στοχεύουν στις συγκεκριμένες βαθύτερες αιτίες των ελλείψεων. Οποιαδήποτε μέτρα στοχεύουν στον μετριασμό των ελλείψεων σε άμεσο και βραχυπρόθεσμο ορίζοντα θα πρέπει να είναι αναλογικά και να παρέχουν αποτελεσματικές, εφαρμόσιμες λύσεις, που εξυπηρετούν τις ανάγκες της δημόσιας υγείας. Για παράδειγμα, σε μια περίοδο περιορισμών εφοδιασμού, η επιβολή υποχρεώσεων αποθήκευσης αποθεμάτων σε ορισμένες χώρες της Ε.Ε. θα μετα-
28
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
«Η επιβολή υποχρεώσεων αποθήκευσης αποθεμάτων φαρμάκων σε ορισμένες χώρες της Ε.Ε. θα μεταφραστεί απλώς σε μεγαλύτερη έλλειψη σε άλλες», αναφέρει η κ. Nathalie Moll.
φραστεί απλώς σε μεγαλύτερη έλλειψη σε άλλες. Θα ήταν αντίθετο με το πνεύμα του μηχανισμού εθελοντικής αλληλεγγύης της Ε.Ε. που προβλέπεται για την άμβλυνση των έντονων ελλείψεων. Ομοίως, το σχέδιο νομοθετικής πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που ζητά σχέδια πρόληψης για όλα τα φάρμακα ή εξάμηνη κοινοποίηση ελλείψεων θα εκτρέψει περιορισμένους πόρους (τόσο από τις αρχές όσο και από τη βιομηχανία) από όπου χρειάζονται και μπορεί να οδηγήσει σε ακούσιες συνέπειες. Για να υλοποιηθούν πλήρως οι δράσεις που περιλαμβάνονται στην ανακοίνωση, τα θεσμικά όργανα και οι αρμόδιες αρχές της Ε.Ε. πρέπει να συμπεριλάβουν τη βιομηχανία στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή νέων διαδικασιών, καθώς και να ανταλλάξουν πληροφορίες σχετικά με την πιθανή ζήτηση για φάρμακα όσο το δυνατόν νωρίτερα. Η αποτυχία χρήσης των πληροφοριών που είναι αποθηκευμένες στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Επαλήθευσης Φαρμάκων (EMVS) παραμένει μια χαμένη
ευκαιρία για τον μετριασμό και τη διαχείριση των ελλείψεων που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν άμεσα. Το σύστημα παρέχει δεδομένα σε πραγματικό χρόνο για τις ποσότητες μεμονωμένων φαρμάκων στην αλυσίδα εφοδιασμού σε επίπεδο κράτους-μέλους, ακόμη και μέχρι τον ακριβή αριθμό των κουτιών που διανέμονται σε εθνικά φαρμακεία και νοσοκομεία ή τον αριθμό των κουτιών μεμονωμένων φαρμάκων που έχουν εξαχθεί ή εισαχθεί. Τα δεδομένα παρέχουν την πληρέστερη εικόνα των βαθύτερων αιτιών των ελλείψεων, πού και πώς εμφανίζονται οι ελλείψεις στην Ευρώπη και είναι η καλύτερη ευκαιρία να προλάβουμε, να σχεδιάσουμε και να μετριάσουμε τον αντίκτυπό τους στους ασθενείς. Η μη συμπερίληψη αυτού του ισχυρού πόρου στη σειρά δράσεων της Επιτροπής αφήνει ένα κενό στις συλλογικές μας προσπάθειες για την προστασία των ασθενών από ελλείψεις φαρμάκων σε όλη την Ευρώπη». Πώς μπορεί να βελτιωθεί η ελκυστικότητα της βιομηχανίας εμβολίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση;
►
Το κόστος παντού εκτοξεύεται... Στο Θεραπευτήριο Αθηνών ανεβαίνει μόνο η ποιότητα των υπηρεσιών
Μονάδα αιμοκάθαρσης και ΜΕΘ στην καρδιά της Αθήνας Μία γενική κλινική με τμήματα, εξωτερικά ιατρεία, χειρουργεία, διαγνωστικά και απεικονιστικά εργαστήρια όλων των ειδικοτήτων. ΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΛΙΝΙΚΩΝ
Ιωάννου Δροσοπούλου 24, Κυψέλη, 112 57 Αθήνα
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●
►
NATHALIE MOLL
«Ο εμβολιασμός είναι ένα από τα πιο επιτυχημένα εργαλεία πρόληψης της υγείας, προστατεύοντας από πολλές μολυσματικές ασθένειες. Μας επέτρεψε να εξαλείψουμε την ευλογιά και την πολιομυελίτιδα από σχεδόν κάθε περιοχή του κόσμου και να ελέγξουμε ασθένειες όπως η ιλαρά, η ερυθρά και ο κοκκύτης, μεταξύ πολλών άλλων. Ο εμβολιασμός έχει σημαντική αξία όχι μόνο για τη δημόσια υγεία, αλλά και για την οικονομία, και θα πρέπει να θεωρείται επένδυση και όχι κόστος. Για να εκμεταλλευτούμε πλήρως τα οφέλη του χρειαζόμαστε το κατάλληλο περιβάλλον για να ενθαρρύνουμε την καινοτομία στα εμβόλια. Ωστόσο, τα ευρήματα από μια πρόσφατη έκθεση υπογραμμίζουν αρκετές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η βιομηχανία εμβολίων στην Ευρώπη σε όλη την αλυσίδα αξίας. Η Ε.Ε. κατέχει ηγετική θέση στην έρευνα, την ανάπτυξη και την κατασκευή εμβολίων, φιλοξενώντας περίπου το 22% των παγκόσμιων κλινικών δοκιμών εμβολίων τις τελευταίες δύο δεκαετίες, καθώς και ερευνητικές εγκαταστάσεις που συνδέονται με τις μεγαλύτερες εταιρείες εμβολίων στον κόσμο. Η πανδημία Covid-19 ενίσχυσε το αποτύπωμα της Ε.Ε. ως ηγέτιδας στο οικοσύστημα εμβολίων, αφού μέχρι τον Ιανουάριο του 2022 η Ε.Ε. είχε συνεισφέρει σχεδόν στο 40% των παγκόσμιων εξαγωγών εμβολίων Covid-19. Ωστόσο, η βιομηχαΟ εμβολιασμός νία εμβολίων στην Ε.Ε. αντιμεέχει σημαντική τωπίζει πολλές προκλήσεις. Η αξία όχι μόνο για περιορισμένη χρηματοδότηση, τη δημόσια υγεία, τα κίνητρα και η υποστήριξη αλλά και για για διαφορετικούς τύπους και την οικονομία, πλατφόρμες εμβολίων αποτεενώ θα πρέπει λούν εμπόδια στην έρευνα για να θεωρείται τα εμβόλια σε πρώιμο στάδιο. επένδυση και όχι Επιπλέον, οι πολύπλοκες απαικόστος. τήσεις κλινικών δοκιμών και τα μεγάλα χρονοδιαγράμματα έχουν συμβάλει σε μια σχετική μείωση κατά 35% του μεριδίου των παγκόσμιων κλινικών δοκιμών εμβολίων που διεξάγονται στην περιοχή από το 2000. Ενώ η πρόσβαση σε εμβόλια και άλλες καινοτομίες στον τομέα της υγείας αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών-μελών, η Ε.Ε. μπορεί να διαδραματίσει υποστηρικτικό ρόλο στη βελτίωση του τοπίου της απορρόφησης και της ισότητας. Ένα βασικό ζήτημα είναι οι σημαντικές διαφορές στα χρονοδιαγράμματα αποζημίωσης μεταξύ των κρατών-μελών. Τα δεδομένα δείχνουν ότι στο 30% των χωρών της Ε.Ε., χρειάζονται συχνά περισσότερα από 6 χρόνια για να αποζημιωθεί ένα νέο εμβόλιο. Αυτό υποστηρίζει περαιτέρω την ανάγκη για καινοτόμες λύσεις πρωτογενούς πρόληψης και βελτιωμένη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε επίπεδο κρατών-μελών». Πρόσφατα διάβασα ότι το φαρμακευτικό λόμπι θεωρεί ότι η νέα πρόταση της Ε.Ε. για την απαγόρευση χημικών θα έθετε σε κίνδυνο την παραγωγή
30
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Η αναθεωρημένη νομοθεσία της Ε.Ε. θα επιταχύνει την απώλεια θέσεων εργασίας στην ευρωπαϊκή φαρμακοβιομηχανία, όπως σημειώνει η General Director της EFPIA, Nathalie Moll.
πάνω από 600 βασικών φαρμάκων. Ποια είναι η γνώμη σας; «Ένας προτεινόμενος περιορισμός στη χρήση πολυφθοριωμένων ουσιών (PFAS) στον ΕΟΧ θα μπορούσε να οδηγήσει σε εκτεταμένη διακοπή της παραγωγής φαρμάκων, σύμφωνα με ανάλυση της EFPIA. Σύμφωνα με μια ανάλυση των επιπτώσεων που θα έχει ο περιορισμός των ουσιών PFAS στις αλυσίδες εφοδιασμού φαρμάκων όπως παρουσιάστηκαν στην ανοιχτή διαβούλευση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων (ECHA), τουλάχιστον 47.677 παγκόσμιες άδειες κυκλοφορίας θα επηρεαστούν εάν εφαρμοστεί ο προτεινόμενος περιορισμός, με σημαντικό αριθμό κρίσιμων φαρμάκων να μην είναι πλέον διαθέσιμα, επηρεάζοντας την πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακα. Επίσης, περισσότερα από 600 φάρμακα από τον Κατάλογο Βασικών Φαρμάκων του ΠΟΥ που καλύπτουν μια ποικιλία φαρμακολογικών/θεραπευτικών ομάδων βρίσκονται σε κίνδυνο. Επίσης, ιδιαίτερα
σοβαρές θα είναι οι επιπτώσεις στους "Καταλόγους Κρίσιμων Φαρμάκων" των κρατών-μελών της Ε.Ε., οι οποίοι έχουν αναπτυχθεί για την αντιμετώπιση των ελλείψεων και τη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης για την Υγεία από μη ευρωπαϊκές χώρες. Για παράδειγμα, ο κατάλογος κρίσιμων φαρμάκων στη Νορβηγία θα μπορούσε να επηρεαστεί από τον προτεινόμενο περιορισμό κατά 78%, στη Φινλανδία κατά 74%, στη Σουηδία κατά 73%, στη Γαλλία κατά 72% και στη Γερμανία κατά 60%. Υποστηρίζουμε την ανάγκη περιορισμού ορισμένων PFAS, πρέπει όμως να βρούμε τη σωστή προσέγγιση για να διασφαλίσουμε τη συνέχιση της παραγωγής και της διαθεσιμότητας των φαρμάκων στην Ευρώπη. Μια πλήρης απαγόρευση της παραγωγής θα έθετε σε κίνδυνο την παραγωγή όλων των φαρμακευτικών ουσιών στην Ευρώπη και θα ήταν σε σύγκρουση με τη στρατηγική της Ε.Ε. για μείωση της εξάρτησης από χώρες εκτός του ΕΟΧ σε περίπτωση ελλείψεων ή πανδημιών».
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
Η ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΦΑΡΜΑΚΟΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ ΣΥΝΕΧΊΖΕΙ ΔΥΝΑΜΙΚΆ Επενδύσεις πάνω από 1 δισ. ευρώ πραγματοποιεί η βιομηχανία φαρμάκων στη χώρα μας, συνεισφέροντας με αυτές σε πολλούς τομείς της ελληνικής κοινωνίας Της Ανθής Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Π
αρά τις σημαντικές προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει τα τελευταία χρόνια, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία «στέκεται» δυναμικά και όχι μόνο συνεχίζει να παράγει, αλλά και επενδύει πάνω από 1 δισ. ευρώ σε επέκταση υποδομών, ενώ ανοίγει νέες θέσεις εργασίας, με αποτέλεσμα να συνεισφέρει στον Έλληνα ασθενή, αλλά και στην οικονομία της χώρας. Στο 1,2 δισ. ευρώ θα φτάσουν οι επενδύσεις της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), Θεόδωρο Τρύφωνα. Όπως είπε, αυτές υλοποιούνται στο πλαίσιο του σημαντικού κινήτρου που δίνει η κυβέρνηση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και αφορούν την αναβάθμιση των υφιστάμενων παραγωγικών και ερευνητικών υποδομών, καθώς και τη δημιουργία νέων. «Οι επενδύσεις αυτές θα δημιουργήσουν σημαντική προστιθέμενη αξία για την οικονομία, θα τονώσουν την απασχόληση και θα βελτιώσουν ακόμη περισσότερο την κάλυψη
“
των ασθενών. Ωστόσο, οι προκλήσεις που καλείται να διαχειριστεί ο κλάδος είναι πολλές. Η σοβαρότερη απειλή για την ολοκλήρωση του επενδυτικού προγράμματος είναι η υπερβολική άμεση και έμμεση φορολόγηση» υπογραμμίζει ο κ. Τρύφων, συμπληρώνοντας: «Η τεράστια αυτή επιβάρυνση όχι μόνο διαμορφώνει συνθήκες οριακής βιωσιμότητας για εκατοντάδες φάρμακα, αλλά ταυτόχρονα στερεί πολύτιμα κεφάλαια από την ανάπτυξη». Σύμφωνα με τον ίδιο, η μείωση της υπερβολικής φορολόγησης θα ξεκλειδώσει ακόμη μεγαλύτερες επενδύσεις από τη φαρμακοβιομηχανία, αυξάνοντας περαιτέρω την ανταγωνιστικότητά της.Το ισχυρό αποτύπωμα της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, όχι μόνο στον ελλαδικό χώρο, αλλά και στην Ευρώπη, μας αναλύει ο διευθύνων σύμβουλος και αντιπρόεδρος της Demo ΑΒΕΕ και αντιπρόεδρος της ΠΕΦ, Δημήτρης Δέμος. Σύμφωνα με τον κ. Δέμο, το πρώτο ισχυρό μήνυμα για αλλαγή στρατηγικής ήρθε από τον κορονοϊό. Η πανδημία οδήγησε σε κατάρρευ-
Σε ολοένα και πιο συχνές αναφορές των αξιωματούχων της Ε.Ε. γίνεται λόγος για παραγωγική επάρκεια σε φάρμακα εντός Ευρώπης.
32
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Τα 14 νέα ερευνητικά κέντρα που δημιουργεί η φαρμακοβιομηχανία έχουν τη δυνατότητα πλέον να χρησιμοποιηθούν και ως εκκολαπτήριο επιστημονικής προόδου για τους ερευνητές από τα πανεπιστήμια.
Οι επενδύσεις θα αναβαθμίσουν σημαντικά τις ερευνητικές υποδομές της φαρμακοβιομηχανίας.
► ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
33
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΦΑΡΜΑΚΟΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ
“
Από 72 μονάδες παραγωγής και 27 ερευνητικά κέντρα, στο τέλος του 2025 αναμένεται να υπάρχουν στην Ελλάδα 107 μονάδες παραγωγής και 41 ερευνητικά κέντρα.
►
ση της εφοδιαστικής αλυσίδας και η Ευρώπη βρέθηκε αντιμέτωπη με πολλές και σημαντικές ελλείψεις σε βασικά φάρμακα. Και ο λόγος είναι ότι η στρατηγική που είχε αποφασιστεί τα τελευταία 20 χρόνια, για πριμοδότηση της καινοτομίας και εξοικονόμηση πόρων μέσω της αγοράς γενοσήμων από τρίτες χώρες, είχε οδηγήσει στο κλείσιμο πολλών αντίστοιχων ευρωπαϊκών παραγωγικών μονάδων και τη μεταφορά της λειτουργίας τους, κυρίως στην Ινδία. Η Ελλάδα, καθότι διαθέτει ισχυρή τοπική φαρμακοβιομηχανία, όχι μόνο δεν αντιμετώπισε το πρόβλημα που είχε όλη η υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά στήριξε και τα συστήματα υγείας των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών που είχαν κλείσει τα εργοστάσιά τους. Ο κεντρικός σχεδιασμός για επιστροφή της παραγωγής γενοσήμων στην Ευρώπη είναι πλέον γεγονός, όπως λέει ο κ. Δέμος, καθώς πριν από λίγες εβδομάδες ψηφίστηκε στη Γερμανία -η οποία αποτελεί προπομπό εξελίξεων για όλη την Ευρώπη- νόμος που υποχρεώνει, για συγκεκριμένες κατηγορίες φαρμάκων, τα ασφαλιστικά ταμεία να αγοράζουν το 50% των ποσοτήτων τους από Ευρωπαίους παραγωγούς. Η εξέλιξη αυτή αποτελεί από μόνη της μία σημαντική θετική ένδειξη για μεγέθυνση της ευρωπαϊκής αγοράς για τους τοπικούς παραγωγούς φαρμάκων. Μία πρώτη εκτίμηση δείχνει τουλάχιστον διπλασιασμό του μεγέΘεόδωρος Τρύφων: θους της αγοράς μέσα στα επόμενα Η σοβαρότερη απειλή για την 3-5 χρόνια για τους Ευρωπαίους ολοκλήρωση του επενδυπαραγωγούς. τικού προγράμματος των Το δεύτερο ισχυρό μήνυμα για φαρμακοβιομηχανιών είναι η αλλαγή στρατηγικής στην Ευρώπη υπερβολική άμεση και έμμεση ήρθε από τον πόλεμο στην Ουκραφορολόγηση. νία, αφού, εκτός από τον αποτροπιασμό για το γεγονός, όπως λέει, ο πόλεμος αυτός για ακόμη μια φορά άφησε την Ευρώπη εκτεθειμένη, εξαιτίας της έλλειψης φυσικών πόρων. «Μπορεί όλοι μας να είδαμε άμεσα το πρόβλημα με το φυσικό αέριο και την εκτόξευση του κόστους, αλλά λίγοι δίνουμε βάρος στις πρώτες ύλες που τροφοδοτεί η Ρωσία για άλλες βιομηχανικές δραστηριότητες. Εκτός από τα σιτηρά, η Ρωσία, όπως μάθαμε πρόσφατα, αποτελεί και τον βασικό παραγωγό αμμωνίας για όλον τον πλανήτη, πρώτη ύλη άκρως απαραίτητη για την παραγωγή λιπασμάτων. Φυσικά, εμάς ως κλάδο αυτό δεν μας επηρεάζει άμεσα. Θα μπορούσε κάποιος, όμως, να φανταστεί το μέγεθος του προβλήμα-
34
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Το 10% των μονάδων παραγωγής γενοσήμων στην Ευρώπη είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα.
τος αν υπάρξει άλλο ένα αποτρόπαιο γεγονός που συζητείται πολύ τα τελευταία χρόνια και είναι η εισβολή της Κίνας στην Ταϊβάν;» επισημαίνει ο κ. Δέμος. Σύμφωνα με τον κύριο Δέμο, το 60% των πρώτων υλών για την παραγωγή φαρμάκων προέρχεται από την Κίνα. Η Ε.Ε. ήδη ανησυχεί για την επάρκειά της και αναμένεται άμεσα να δοθούν κίνητρα για την παραγωγή πρώτων υλών φαρμάκων στην Ευρώπη και προτεραιότητα στην αγορά φαρμάκων για τα οποία παράγεται η πρώτη ύλη τοπικά. Το γεγονός αυτό είναι κάτι που θα απασχολήσει τους επιχειρηματίες στο προσεχές μέλλον, γιατί θα πρέπει να σκεφτούν την πιθανότητα να αγοράζουν πολύ ακριβά τις πρώτες ύλες τους από τη Βόρεια Ευρώπη, που έχει παράδοση στη χημική βιομηχανία. Επιπλέον προκλήσεις Στην Ελλάδα, εκτός από τις παραπάνω δύο σημαντικές αλλαγές της ευρωπαϊκής στρατη-
γικής, που θα επηρεάσουν τον κλάδο, καθώς και το πανευρωπαϊκό πρόβλημα των επιτοκίων και του αυξανόμενου κόστους παραγωγής, πρέπει η φαρμακοβιομηχανία να αντιμετωπίσει δύο επιπλέον προκλήσεις: την απώλεια δέκα χρόνων σε έρευνα σε φαρμακευτικές τεχνολογίες αιχμής, όπως είναι η βιοτεχνολογία, λόγω της οικονομικής κρίσης, καθώς και την αδυναμία ένταξης και εξέλιξης νέων ταλέντων, σε συνέχεια του brain drain που κυριάρχησε τα προηγούμενα χρόνια. «Μπορεί ως χώρα να είμαστε μόνο το 2% του ευρωπαϊκού πληθυσμού, αλλά κατέχουμε σήμερα το 10% των μονάδων παραγωγής γενοσήμων της Ευρώπης. Και οι δυνατότητες που έχουμε και η όρεξη που μας διακατέχει μετά από 8 χρόνια κρίσης είναι πιο δυνατές από ποτέ» επισημαίνει ο κ. Δέμος και συμπληρώνει: «Τα τελευταία 3 χρόνια, μέσα από την πολύ πετυχημένη συνεργασία κράτους-φαρμακοβιομηχανίας, μέσω του νόμου εκκαθάρισης clawback με επενδύσεις, η ελληνική ►
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΦΑΡΜΑΚΟΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ
“
Μέσα από τις επενδύσεις της φαρμακοβιομηχανίας θα δημιουργηθεί ένας νέος κλάδος για την Ελλάδα, αυτός της παραγωγής πρώτων υλών.
►
φαρμακοβιομηχανία προχωράει σε επενδύσεις που σε τέτοιον βαθμό δεν είχαν γίνει τα τελευταία 30 χρόνια».
Τα νούμερα μιλούν από μόνα τους Από 72 μονάδες παραγωγής και 27 ερευνητικά κέντρα, στο τέλος του 2025 αναμένεται να υπάρχουν στην Ελλάδα 107 μονάδες παραγωγής και 41 ερευνητικά κέντρα, αυξάνοντας το αποτύπωμα του κλάδου κατά 35% και δημιουργώντας 5.500 νέες θέσεις εργασίας. Σε οικονομικούς όρους, η φαρμακοβιομηχανία από το 2022 έχει ήδη προγραμματίσει επενδύσεις ύψους 1,2 δισ. ευρώ, ενώ με τον νέο κύκλο προκήρυξης για τα έτη 2024-2025 αναμένεται το συνολικό ύψος να ανέλθει στο 1,5 δισ. ευρώ. Επιπλέον, το γεωγραφικό αποτύπωμα των επενδύσεων του κλάδου μαζί με τις νέες επενδύσεις είναι τέτοιο που θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας σε όλη την επικράτεια της χώρας, από τις Σάππες, τη Χαλκιδική, τη Θεσσαλονίκη και τα Γιάννενα, μέχρι τα Τρίκαλα και τη Λαμία, τον βόρειο και ανατολικό τομέα της Αττικής, την Κόρινθο, την Πάτρα και την Τρίπολη. Μέσα από αυτές τις επενδύσεις θα δημιουργηθεί ένας νέος κλάδος για την Ελλάδα, αυτός της παραγωγής πρώτων υλών, βάζοντας το πρώτο θεμέλιο για την ισχυροποίηση στις προκλήσεις του μέλλοντος, ενώ τα 14 νέα ερευνητικά κέντρα που δημιουρΔημήτρης Δέμος: γεί η φαρμακοβιομηχανία, σαφώς Το 60% των πρώτων υλών για την παραγωγή φαρμάκων ανώτερα από τα υπάρχοντα, έχουν προέρχεται από την Κίνα. τη δυνατότητα πλέον να χρησιμοποιΗ Ε.Ε. ήδη ανησυχεί για την ηθούν και ως εκκολαπτήριο επιστηεπάρκειά της σε αυτές. μονικής προόδου για τους ερευνητές από τα πανεπιστήμια. Παράλληλα, μέσα από τις ερευνητικές προσπάθειες του κλάδου ξεκινά το ταξίδι στη βιοτεχνολογία, με σημαντικές επενδύσεις και σε αυτόν τον τομέα, όπου ευελπιστούν όλοι να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για να επιστρέψουν λαμπροί Έλληνες επιστήμονες στη χώρα. Επιπροσθέτως, η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας, αντιλαμβανόμενη την ανάγκη για κάλυψη εξειδικευμένων θέσεων εργασίας και το αρνητικό ισοζύγιο που υπάρχει σήμερα, έχει ξεκινήσει προγράμματα κατάρτισης νέων επιστημόνων, σε συγκεκριμένες για τη φαρμακοβιομηχανία γνώσεις, ενώ παράλληλα προγραμματίζει δράσεις σε όλη την επικράτεια για επαγγελματικό προσανατολισμό των
36
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Το γεωγραφικό αποτύπωμα των επενδύσεων του κλάδου μαζί με τις νέες επενδύσεις είναι τέτοιο που θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας σε όλη την επικράτεια της χώρας
μαθητών λυκείου, ειδικά στις περιοχές όπου κατασκευάζονται νέα εργοστάσια.
90 ΧΡΌΝΙΑ ΠΕΦ
Εξαγωγική μηχανή Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία έχει τεράστια εξαγωγική δυναμική, η οποία αναδείχθηκε και στην πολύ σημαντική διεθνή έκθεση CPhI. Η ελληνική συμμετοχή αρίθμησε συνολικά 38 επιχειρήσεις από τον κλάδο του φαρμάκου (Galenica- Sustchem-UniPharma-QualimetrixPharOS-Help-Benostan-Vitorgan-Vioser-VianexSymetal-Rontis-Rafarm-QACS-PharmazacPharmathen-PharmaPath-PharmadataPaperpack-Mediterra-Medicar-LavipharmLamdaLaboratories-Labomed-LabochemIasisPharma-Gerolymatos-GenepharmGap-Frezyderm-Famar-ELPEN-DEMO -COOPER-Bennett-BECRO-ANFARMAdelco), οι περισσότερες ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες με έντονη εξαγωγική δραστηριότητα, προσελκύοντας το ενδιαφέρον της παγκόσμιας φαρμακευτικής βιομηχανίας
Φέτος η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) γιόρτασε τα 90 χρόνια λειτουργίας της. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης βραβεύτηκαν οι θεμελιωτές της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας. Συγκεκριμένα, τιμητική πλακέτα έλαβαν οι εκπρόσωποι των ιδρυτών των εταιρειών ADELCO, ANFARM, BIANEΞ, BOEHRINGER INGELHEIM, CANA, DEMO, ELPEN, FARAN, FREZYDERM, GALENICA/MINERVA, GENEPHARM, GEROLYMATOS, HELP, IASIS PHARMA, KLEVA, KOPER, ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ ΛΙΛΛΥ, LAVIPHARM HELLAS, NIADAS, NORMA HELLAS, PETSIAVAS, PHARMATHEN, PHARMAZAC, RAFARM, REMEDINA, SPECIFAR, καθώς και η 441 Αποθήκη Βάσης Υγειονομικού Υλικού.
Η RAFARM επενδύει στη νανοτεχνολογία για την ανάπτυξη νέων οφθαλμικών προϊόντων Η RAFARM και η ισραηλινή BNS ίδρυσαν μια νέα ελληνική εταιρεία οφθαλμικών προϊόντων με την επωνυμία BNS Ophthalmics (BNSO), η οποία θα αναπτύσσει και θα παράγει μια σειρά καινοτόμων φαρμακευτικών προϊόντων
ADVERTORIAL
Η
RAFARM, μία από τις μεγαλύτερες ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, διαθέτει υψηλή τεχνογνωσία και εξειδίκευση στην ανάπτυξη και παραγωγή σύνθετων φαρμακευτικών σκευασμάτων, παρουσιάζει έντονη εξωστρέφεια και επενδύει στην ερευνητική της ομάδα, καθώς και σε συνεργασίες με πανεπιστημιακά ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα. Η εταιρεία εφαρμόζει νέα μοντέλα στις αναπτύξεις, εισάγοντας καινοτομία σε θεραπευτικές λύσεις ώστε να ανταποκρίνονται επιτυχώς στις ανάγκες των ασθενών και τις απαιτήσεις των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης. Σε αυτό το πλαίσιο είναι μεγάλη επιτυχία για τη RAFARM η συνεργασία της με τον καθηγητή Simon Benita και την ομάδα του από το Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, για την αξιοποίηση της νανοτεχνολογίας στην ανάπτυξη νέων οφθαλμικών προϊόντων. Η RAFARM και η BNS -μια ισραηλινή εταιρεία ανάπτυξης φαρμάκων που έχει κατοχυρώσει την πλατφόρμα νανοτεχνολογίας ΝΤΡΟ- ίδρυσαν μια νέα ελληνική εταιρεία οφθαλμικών προϊόντων με την επωνυμία BNS Ophthalmics (BNSO). Η BNSO θα αναπτύσσει και θα παράγει μια σειρά καινοτόμων φαρμακευτικών προϊόντων για την αντιμετώπιση ανικανοποίητων θεραπευτικών αναγκών στην Οφθαλμολογία. Η BNS θα υποστηρίξει την BNSO με την πνευματική της ιδιοκτησία και την τεχνογνωσία της στο R&D, ενώ η RAFARM θα συνεισφέρει με την εξειδικευμένη γνώση της ομάδας R&D, θα συμβάλει με την κατάλληλη χρηματοδότηση και θα διαθέσει τις υποδομές της στην ανάπτυξη και παραγωγή σε εμπορική κλίμακα. Την τελευταία πενταετία, η BNS έχει αναπτύξει και κατοχυρώσει την πλατφόρμα νανοτεχνολογίας (NTPO). Το πρώτο προϊόν που θα αναπτύξει η BNSO με αυτή την τεχνολογία είναι το BNSO-1, ένα οφθαλμικό emulsion για τοπική οφθαλμική χορήγηση, το οποίο καταδεικνύει σαφή αποτελεσματικότητα και ασφάλεια σε προκλινικά μοντέλα. Μάλιστα, η BNSO σύντομα ξεκινά τη διεξαγωγή μιας κλινικής μελέτης φάσης I/IIa για το BNSO-1 σε ασθενείς που πάσχουν από σπάνια οφθαλμική νόσο. Η BNSO διαθέτει δύο επιπλέον προκλινικά προγράμματα, αμφότερα εκ των οποίων αποτελούν εφεύρεση του καθηγητή Benita και αναπτύσσονται από την BNS. Το πρώτο αφορά μια καινοτόμο τεχνολογία χορήγησης που καθιστά δυνατή την ενδοϋαλοειδική έγχυση ενός στεροειδούς παραγώγου με παρατεταμένη αποδέσμευση (χωρίς καμία επίπτωση στην ενδοφθάλμια πίεση) για την αντιμετώπιση του οιδήματος ωχράς κηλίδας και της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας που σχετίζεται με την ηλικία (BNSO-2). Το δεύτερο πρόγραμμα είναι ένα καινοτόμο φάρμακο τοπικής χρήσης για την ξηροφθαλμία (BNSO-3). Συνδυαστικά, τα προγράμματα της BNSO αποβλέπουν στην αξιοποίηση της πλατφόρμας νανοτεχνολογίας ώστε να βελτιωθούν η χορήγηση, η σταθερότητα και η βιοδραστικότητα των φαρμάκων σε διάφορα τμήματα του οφθαλμού, με σκοπό την ανάπτυξη καινοτόμων θεραπευτικών λύσεων.
Από αριστερά οι: Prof. Emeritus Simon Benita - The Hebrew University of Jerusalem, Chairman of BioNanosim (BNS), και Άρης Μητσόπουλος - Executive Vice President, RAFARM.
Η BNSO team από αριστερά: Άρης Μητσόπουλος - Executive Vice President, RAFARM, Ιωάννης Τραντάκης - Business Development Manager, RAFARM, Alon Moran - CFO of BNS, Prof. Emeritus Simon Benita - The Hebrew University of Jerusalem, Chairman of BioNanosim (BNS), Ιωάννα Ρασσιά - Executive Vice President - QPPV, RAFARM, Giulia Falcone - Strategic Development Director, RAFARM UK Limited, Γιώργος Χαλκιάς - Chief Scientific Officer of RAFARM, Amit Badihi - R&D Director of BNS.
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
37
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
ΠΕΦ: ΒΡΑΒΕΊΑ ΣΕ ΈΛΛΗΝΕΣ ΠΡΩΤΟΠΌΡΟΥΣ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑΣ Τα πρώτα βήματα για την ανάπτυξη της εγχώριας παραγωγικής φαρμακοβιομηχανίας συμπίπτουν χρονικά με τη γενικότερη προσπάθεια ανασυγκρότησης της ελληνικής οικονομίας Της Ανθής Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Ο
ι πρώτες παραγωγικές εταιρείες ξεκίνησαν ως εργαστήρια φαρμάκων και σήμερα φτάσαμε να έχουμε μια από τις σημαντικότερες φαρμακοβιομηχανίες στην παγκόσμια αγορά. Η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας, με αφορμή τα 90 της χρόνια, βράβευσε μερικούς από τους πρωτεργάτες της αγοράς φαρμάκου. Ανάμεσά τους οι: Ο Δημήτριος Πενταφράγκας, πτυχιούχος της Φαρμακευτικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος το 1965 ιδρύει την εταιρεία ELPEN με τη βοήθεια της συζύγου του Ελένης Πενταφράγκα, από την οποία παίρνει και το όνομά της. Σε έναν χώρο 25 τ.μ., στο κέντρο της Αθήνας, παρασκευάζει τα πρώτα της προϊόντα, τα γενόσημα αντιβιοτικά. Το 1970 ξεκινάει η κατασκευή της μονάδας παραγωγής στο Πικέρμι Αττικής και μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1980, η ELPEN έχει λάβει τη θέση της ανάμεσα στις 50 πρώτες φαρμακευτικές εταιρείες της Ελλάδας. Ο Σταύρος Δέμος, ο οποίος, αφού πήρε πτυχίο Οικονομικών από τη Βιομηχανική Σχολή Πειραιώς, συνέχισε τις σπουδές του στη Φαρμακευτική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε αρχικά ως ιατρικός επισκέπτης και το 1965 άνοιξε φαρμακείο στου Παπάγου. Ωστόσο, το 1966 πήρε το ρίσκο της επέκτασης στην παραγωγή φαρμάκων και έστησε την εταιρεία με την επωνυμία «ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΕΜΟΣ Φαρμακευτικά Προϊόντα». Το 1974 ξεκίνησε το πρώτο εργοστάσιο, ενώ το 1985 κατατάχθηκε μέσα στις εταιρείες εξαγωγής προϊόντων στη διεθνή αγορά. Ο Σταύρος Δέμος αγωνίστηκε για την απελευθέρωση του επαγγέλματος και τη δημιουργία των φαρμακείων, ενώ πέτυχε μαζί με τους συναγωνιστές του η Ανωτέρα τότε Βιομηχανική Σχολή να γίνει Ανωτάτη. Ήταν ο πρώτος πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας. Ο Νίκος Κάτσος, ο οποίος το 1969 ίδρυσε τη Pharmathen παράλληλα με το φαρμακείο που διατηρούσε στο κέντρο της Αθήνας. Στην αρχή είχε 35 άτομα προσωπικό και έφτασε να γίνει μία φαρμακευτική εταιρεία με ισχυρή θέση στην ελληνική και τη διεθνή αγορά. Το 1993 την εταιρεία ανέλαβαν τα παιδιά του Βασίλης και Νέλλη, που είχαν σπουδάσει στη Φαρμακευτική, καθώς έχασαν ξαφνικά τον πατέρα τους. Εκείνη η μικρή εταιρεία σήμερα έχει περάσει στην BC Partners, μια διεθνή επενδυτική εταιρεία της Partners Group.
38
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
1
2
3
1. Ο Νίκος Ρασσιάς (αριστερά) ίδρυσε την εταιρεία RAFARM το 1974, που έχει εξελιχθεί σε μία από τις μεγαλύτερες ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες. 2. Ο υπουργός Υγείας Μιχάλης Χρυσοχοΐδης παραδίδει το βραβείο για τον Παύλο Γιαννακόπουλο στον επικεφαλής του Ομίλου ΒΙΑΝΕΞ Δημήτρη Γιαννακόπουλο. 3. Ο Σταύρος Δέμος το 1965 άνοιξε φαρμακείο στου Παπάγου. Το 1966 επεκτάθηκε στην παραγωγή φαρμάκων.
Ο Νίκος Ρασσιάς, ο οποίος ξεκίνησε την εταιρεία RAFARM το 1974. Ο κ. Ρασσιάς ήρθε από το Γεωργίτσι Λακωνίας στην Αθήνα να σπουδάσει και στα 16 του προσλήφθηκε ως υποβοηθός στο φαρμακείο του Ευαγγελισμού. Μια θέση που δημιουργήθηκε για εκείνον,
αναγνωρίζοντας την εργατικότητα και την ευστροφία του. Μάλιστα πολύ σύντομα, προάγεται σε βοηθό, και μπορεί πλέον να εκτελεί συνταγές. Επόμενος στόχος του ήταν η εισαγωγή του στη Φαρμακευτική. Σπουδάζει και παράλληλα εργάζεται στο φαρμακείο του Ευαγγελισμού, ενώ στο 5ο έτος της φοίτησης γίνεται στέλεχος στη Φαρμακοβιομηχανία FARAN. Το μυαλό του νεαρού διευθυντή δουλεύει με χίλιες στροφές, δίνει λύσεις στα προβλήματα και επιστρατεύει όλες του τις δυνάμεις του για να πετύχει. Κάποια στιγμή στην επαγγελματική του πορεία αγόρασε ένα φαρμακείο στο Περιστέρι, και κατέθεσε φάκελο στον ΕΟΦ για το περίφημο Triforte για το πεπτικό σύστημα, και ακολούθως για το πρώτο οφθαλμικό σκεύασμα. Και φτάνει το 1974, στα 35 του να ανοίξει το δικό του εργοστάσιο και να ιδρύσει τη RAFARM, μία από τις μεγαλύτερες ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες που σήμερα εξάγει τα προϊόντα της σε όλο τον κόσμο και επενδύει το 13% του κύκλου εργασιών σε Ε&Α. Ο Διονύσης Φιλιώτης της Pharmaserv Lilly, ο οποίος, έπειτα από τις σπουδές του στη Φαρμακευτική, ξεκίνησε να εργάζεται ως ιατρικός επισκέπτης. Τελειώνοντας τη θητεία του προσλήφθηκε στη θυγατρική της ELILILLY στην Αθήνα. Το 1977 κυκλοφόρησε στην Ελλάδα ένα εξαιρετικό αντιβιοτικό φάρμακο, την τομπραμυκίνη, και στη συνέχεια το 1980 την κεφαλοσπορίνη 2ης γενιάς, που έγινε το 1ο ενέσιμο αντιβιοτικό στη χώρα μας. Το 1982 πήρε προαγωγή και μετατέθηκε για 2 χρόνια στο Λονδίνο. Όταν η εταιρεία θέλησε να κλείσει τη θυγατρική της το 1983 και να τη δώσει σε ιδιώτες να τη διαχειριστούν, ο Διονύσης πήρε την αντιπροσωπεία μαζί με δύο συνεταίρους, τον Αλέκο Τότσιο και τον Γιάννη Κουρνέτα. Ο Παύλος Γιαννακόπουλος, ο άνθρωπος που έστησε την εταιρεία ΦΑΡΜΑΓΙΑΝ το 1960, η οποία έμελλε το 1971 να μετατραπεί σε Α.Ε. και να μετονομαστεί σε ΒΙΑΝΕΞ. Το 1971 ήταν ουσιαστικά ο πρώτος μεγάλος σταθμός εξέλιξης, όταν ο πρόεδρος και ιδρυτής της ΒΙΑΝΕΞ Α.Ε. Παύλος Γιαννακόπουλος, συνεχίζοντας μια πορεία αλματώδους ανάπτυξης, ολοκληρώνει συμφωνίες με φαρμακευτικές εταιρείες διεθνούς φήμης, όπως η Takeda Chemical Industries (Ιαπωνία), Boots (Μ. Βρετανία), Sigma Tau Industries (Ιταλία), Eli Lilly (ΗΠΑ), οι οποίες και αναθέτουν στην εταιρεία την παραγωγή και την αποκλειστική αντιπροσώπευση των προϊόντων τους στην ελληνική και στη διεθνή αγορά
EINVOICING: Η εξειδικευμένη λύση ηλεκτρονικής τιμολόγησης για τον φαρμακευτικό κλάδο Οι υπηρεσίες της IMPACT προσφέρουν στην επιχείρησή σας την κορυφαία λύση ηλεκτρονικής τιμολόγησης με απευθείας σύνδεση με το myDATA, αλλά και την ασφαλή διαβίβαση ηλεκτρονικών τιμολογίων προς το Δημόσιο
A
πό τις 12 Σεπτεμβρίου 2023 καθίσταται υποχρεωτική η ηλεκτρονική τιμολόγηση στο πλαίσιο συμβάσεων μεταξύ οικονομικών φορέων (επιχειρήσεων) και του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Ανάλογα με τους εκάστοτε φορείς, προβλέπεται σταδιακή ένταξη στο καθεστώς της ηλεκτρονικής τιμολόγησης.
Στην πρώτη λίστα της Υπουργικής Απόφασης βρίσκονται μεταξύ άλλων η ΕΚΑΠΥ (Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας), το Αττικό Μετρό, η ΕΥΔΑΠ και ο Δήμος Αθηναίων, αλλά και τα Υπουργεία Υποδομών και Μεταφορών, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Μετανάστευσης και Ασύλου. Έτσι, όλοι οι διαγωνισμοί που προκηρύσσει η ΕΚΑΠΥ από τον Σεπτέμβριο και μετά περιλαμβάνουν την υποχρεωτική ηλεκτρονική τιμολόγηση από τις φαρμακευτικές εταιρείες και γενικά όλους τους προμηθευτές ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού και υπηρεσιών υγείας που λαμβάνουν μέρος. Ο κλάδος επομένως έχει έντονη κινητικότητα και θα ωφεληθεί σε μεγάλο βαθμό από την υποχρεωτική ηλεκτρονική τιμολόγηση B2G. Η IMPACT, ο κορυφαίος πιστοποιημένος πάροχος ηλεκτρονικής τιμολόγησης από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) για τη διαβίβαση κάθε είδους παραστατικού πώλησης, μπορεί να αποτελέσει έναν πολύτιμο συνεργάτη, έχοντας ήδη διαχειριστεί ιδιαίτερα σύνθετα έργα για μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον κλάδο της υγείας, όπως η DEMO ΑΒΕΕ, η Genesis pharma και η Boston Scientific, καθώς και για τις μεγαλύτερες εταιρείες από κλάδους όπως ο τραπεζικός, ο κατασκευαστικός κ.ά. Σήμερα, μέσω της υπηρεσίας B2B EINVOICING της IMPACT, ήδη διαβιβάζονται περισσότερα από το 60% των ηλεκτρονικών παραστατικών της αγοράς, εξυπηρετώντας πάνω από 50 εκατ. συναλλαγές, ενώ σύμφωνα με πιστοποίηση απόδοσης από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, η πλατφόρμα της μπορεί να διαχειριστεί περισσότερα από 5 εκατ. παραστατικά την ώρα.
Μέσω της υπηρεσίας EINVOICING της IMPACT εξασφαλίστε άμεση ηλεκτρονική διαβίβαση στο myDATA της ΑΑΔΕ, μειώνοντας το κόστος και αυξάνοντας την ανταγωνιστικότητα.
Καινοτόμες τεχνολογίες, τεχνογνωσία και υποστήριξη Η ηλεκτρονική τιμολόγηση είναι κομβικό μέρος της ευρύτερης πρωτοβουλίας για τον εκσυγχρονισμό των διοικητικών διαδικασιών, προωθώντας την αποτελεσματικότητα και τη διαφάνεια στις λειτουργίες του δημόσιου τομέα.
ADVERTORIAL
Aυτοματοποίηση, άμεση ενημέρωση και μείωση του κόστους Σε ένα ταχέως εξελισσόμενο επιχειρηματικό τοπίο, η ηλεκτρονική τιμολόγηση δεν είναι απλώς θέμα συμμόρφωσης. Είναι μια ευκαιρία βελτίωσης της αποδοτικότητας, μείωσης τους κόστους και αύξησης της ανταγωνιστικότητας της επιχείρησής σας. Στα πολλαπλά οφέλη που προσφέρουν οι υπηρεσίες της IMPACT συγκαταλέγονται η πλήρης αυτοματοποίηση των διαδικασιών -που μειώνει τον χρόνο και το κόστος προετοιμασίας και αποστολής παραστατικών-, η ελαχιστοποίηση της πιθανότητας σφάλματος, αλλά και η μείωση του χρόνου ανεύρεσης του παραστατικού, αυξάνοντας συνολικά την παραγωγικότητα. Παράλληλα, η cloud υπηρεσία B2G EINVOICING της IMPACT προσφέρει
άμεση διαβίβαση στο myDATA της ΑΑΔΕ σε πραγματικό χρόνο, εξασφαλίζοντας την ταχύτερη, χωρίς σφάλματα επεξεργασίας, ηλεκτρονική παραλαβή των παραστατικών από το Δημόσιο και κατά συνέπεια την πιο γρήγορη αποπληρωμή τους. Η διασύνδεση αυτή επιτρέπει επίσης στην εταιρεία άμεση ενημέρωση σχετικά με την κατάσταση επεξεργασίας του εκάστοτε παραστατικού από την αναθέτουσα αρχή για την καλύτερη οργάνωση του λογιστηρίου σας. Τα σημαντικά οφέλη που προσφέρονται συμπληρώνουν η ενίσχυση της βιωσιμότητας με τη χρήση λιγότερου χαρτιού, αλλά και τα φορολογικά κίνητρα, από τα οποία μπορεί να επωφεληθεί η επιχείρησή σας περνώντας άμεσα σε μια λύση ηλεκτρονικής τιμολόγησης.
Τ: (+30)210 88 33 624 E: sales@impact.gr W: www.impact.gr W: www.einvoicing.gr
Η IMPACT, με πείρα 20 ετών ως πιστοποιημένος πάροχος ηλεκτρονικής τιμολόγησης, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του ψηφιακού μετασχηματισμού, έτοιμη να υποστηρίξει την επιχείρησή σας σε κάθε βήμα, με αξιόπιστες υπηρεσίες που απλοποιούν σύνθετες επιχειρηματικές διαδικασίες με τη χρήση πρωτοποριακής τεχνολογίας. Παράλληλα, δίνει στις συνεργαζόμενες επιχειρήσεις μοναδική υποστήριξη μέσω μιας ομάδας εξειδικευμένων και έμπειρων συμβούλων. Μάθετε περισσότερα για την IMPACT και τις υπηρεσίες που μπορεί να σας παρέχει σήμερα στο www.impact. gr και στο www.einvoicing.gr.
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
39
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
Βασίλης Ρεγκούζας: Το μέγεθος της αγοράς παραγωγικών και εισαγωγικών επιχειρήσεων παρουσίασε διψήφια αύξηση το 2022 σε σχέση με το 2021.
ΙΔΙΑΊΤΕΡΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΈΣ ΟΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΈΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ Το μέγεθος της αγοράς των φαρμακευτικών επιχειρήσεων παρουσιάζει συνεχή αύξηση από το 2017 και έπειτα, με τον Μέσο Ετήσιο Ρυθμό Μεταβολής την περίοδο 2017-2022 να διαμορφώνεται σε 8,3% Της Ανθής Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Ι
διαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πορεία των φαρμακευτικών επιχειρήσεων, η οποία ακολουθεί την τάση του συνόλου της ελληνικής οικονομίας, με εξαίρεση το 2020. Από τη χρηματοοικονομική ανάλυση των επιχειρήσεων του κλάδου προκύπτει ότι παρέμειναν ανθεκτικές στη μεγάλη μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής, που είχε ως αποτέλεσμα να μειωθούν σημαντικά οι πωλήσεις τους. Στη συνέχεια, οι αρνητικές οικονομικές συνέπειες λόγω της πανδημίας του Covid-19 στους άλλους κλάδους επέδρασαν θετικά στις επιχειρήσεις του κλάδου, λόγω της φύσης των προϊόντων τους. Παράλληλα, όμως, η πανδημία «επιτάχυνε» την ένταξη της ψηφιακής τεχνολογίας στον κλάδο των φαρμάκων και ευρύτερα στον κλάδο της υγείας. Σύμφωνα με μελέτη της «Στόχασις», το μέγεθος της αγοράς των φαρμακευτικών επιχειρήσεων παρουσιάζει συνεχή αύξηση από το 2017 και έπειτα, με τον Μέσο Ετήσιο Ρυθμό Μεταβολής (ΜΕΡΜ) για την περίοδο 2017-2022 να διαμορφώνεται σε 8,3%. Σημειώνεται ότι ο ΜΕΡΜ διαμορφώθηκε σε 4,7% την
40
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
“
Το 2022, οι 20 μεγαλύτερες φαρμακευτικές επιχειρήσεις τόσο παραγωγικές όσο και εισαγωγικές, κατείχαν περίπου το 60% της συνολικής αγοράς, σύμφωνα με τη μελέτη, που εκπόνησε η «Στόχασις».
περίοδο 2014-2022. Ειδικότερα, το 2022 το συνολικό εγχώριο μέγεθος των φαρμακευτικών επιχειρήσεων «προσεγγίζει» τα 8 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 12,8% το 2022 σε σχέση με το 2021, με το 44% της αγοράς περίπου να αφορά τις παραγωγικές επιχειρήσεις. Όπως εξηγεί ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της «Στόχασις», Βασίλης Ρεγκούζας, το μέγεθος της αγοράς των παραγωγικών επιχειρήσεων παρουσίασε αύξηση 13,2% το 2022 σε σχέση με το 2021 και ΜΕΡΜ 7,5% την περίοδο 2014-2022. Όσον αφορά το μέγεθος της αγοράς των εισαγωγικών επιχειρήσεων, εκτιμάται ότι παρουσίασε αύξηση 12,4% το 2022 σε
σχέση με το 2021 και ΜΕΡΜ 2,9% την περίοδο 20142022. Σχετικά με τον αθροιστικό βαθμό συγκέντρωσης, το 2022 οι 20 μεγαλύτερες επιχειρήσεις (παραγωγικές και εισαγωγικές) κατέχουν το 60% περίπου της συνολικής αγοράς. Όσον αφορά το 2023, το συνολικό μέγεθος της αγοράς των φαρμακευτικών επιχειρήσεων παρουσίασε αύξηση της τάξης του 10% σε σχέση με το 2022. Από πλευράς χρηματοοικονομικής ανάλυσης των επιχειρήσεων του κλάδου, όπως εξηγεί η υπεύθυνη των κλαδικών μελετών Κατερίνα Ματσούκα, προκύπτει ότι η κεφαλαιακή διάρθρωση των παραγωγικών επιχειρήσεων διαμορφώνεται σε καλύτερα επίπεδα τη διετία 2021-2022 έναντι της περιόδου 2017-2020, επανερχόμενη στα επίπεδα της διετίας 2015-2016. Όσον αφορά το EBITDA, ως ποσοστό επί των πωλήσεων των παραγωγικών επιχειρήσεων, «κινείται» σε σχετικά ικανοποιητικά επίπεδα σε όλη την εξεταζόμενη χρονική περίοδο, με το 2022 να διαμορφώνεται στα επίπεδα του 2014, ενώ ο εν λόγω χρηματοοικονομικός δείκτης στις εισαγωγικές επιχειρήσεις διαμορφώνεται
ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 63,05
65,07
67,16
66,71
70,65
71,03
70,39
70,00
66,86
66,26
Συνολική ∆ανειακή Επιβάρυνση (%)
60
ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΕΡΔΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 32,37
33,73
34,66
32,54
32,74
Περιθώριο Μικτού Κέρδους (%) 30,13
30
40
27,67
27,71
26,09
25,02
20
Περιθώριο Καθαρού Κέρδους (%) 20
10,32
12,42
10,49
10,31
10,58
2013
2014
2015
2016
2017
11,59
11,59
14,46
13,86
12,59
EBITDA (%)
0
2018
10 3,36
4,94
4,67
4,74
4,55
5,57
6,36
2014
2015
2016
2017
2018
2019
9,99
9,47
8,91
2020
2021
2022
0
2019
2020
2021
2022
2013
Πηγή: IMAA analysis
Πηγή: IMAA analysis
ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΕΡΔΟΥΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 30,85
29,92
30
Περιθώριο Μικτού Κέρδους (%) 28,98
27,02
27,81
28,21
28,59
26,23 23,14
24,35
20
10
Περιθώριο Καθαρού Κέρδους (%)
6,18 1,69
3,29
2015
2,98
3,25
3,95
2016
2017
2018
7,32
5,68
4,58
2021
2022
1,92
0
2013
2014
2019
2020
Πηγή: IMAA analysis
σε χαμηλότερα επίπεδα έναντι των παραγωγικών στην εξεταζόμενη περίοδο. Ο δείκτης Υποχρεώσεις/EBITDA των παραγωγικών επιχειρήσεων του κλάδου παρουσιάζει βελτίωση από το 2018 και έπειτα, δείχνοντας την προσπάθεια των επιχειρήσεων όσον αφορά την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεών τους. Ειδικότερα, ο συγκεκριμένος δείκτης διαμορφώνεται σε υψηλότερα επίπεδα στις εισαγωγικές επιχειρήσεις έναντι των παραγωγικών. Επιπρόσθετα, όπως αναφέρει η συντάκτρια της μελέτης Βασιλική Κολπονδίνου, οι τιμές του δείκτη κάλυψης χρηματοοικονομικών δαπανών των επιχειρήσεων του κλάδου συνολικά σε όλη την εξεταζόμενη περίοδο δείχνουν ότι έχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν πιθανές αρνητικές μεταβολές του οικονομικού περιβάλλοντος. Σημειώνεται ότι οι εισαγωγικές επιχειρήσεις παρουσιάζουν καλύτερη εικόνα έναντι των παραγωγικών. Η μεγαλύτερη αύξηση των πωλήσεων των παραγωγικών επιχειρήσεων του κλάδου σε σύγκριση με την αύξηση του κόστους πωλήσεων την τελευταία πεντα-
Το 44% περίπου της φαρμακευτικής αγοράς αφορά τις παραγωγικές επιχειρήσεις.
“
Ο αριθμός των συγχωνεύσεων και εξαγορών στον κλάδο των φαρμακευτικών επιχειρήσεων και της βιοτεχνολογίας παγκοσμίως την πενταετία 2019-2023 ακολουθεί πτωτική πορεία, με εξαίρεση το 2021.
ετία, παρά τη μείωση του περιθωρίου μικτού κέρδους την ίδια περίοδο, βελτίωσε την κερδοφορία τους. Όσον αφορά τις εισαγωγικές επιχειρήσεις του κλάδου, η μεγαλύτερη αύξηση των πωλήσεων σε σύγκριση με το λειτουργικό κόστος την τελευταία πενταετία είχε ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της κερδοφορίας τους. Γενικότερα, όπως καταγράφει η έρευνα, ο κλάδος είναι διεθνώς ανταγωνιστικός, λειτουργεί με αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο και αποτελεί σημαντικό τμήμα του κλάδου της υγείας. Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας των παραγωγικών φαρμακευτικών επιχειρήσεων συνδέεται άμεσα με τον τομέα έρευνας και ανάπτυξης (R&D) και τις επεν-
δύσεις. Παράλληλα, η προσέλκυση και αξιοποίηση εξειδικευμένου επιστημονικού προσωπικού και η ένταξη της ψηφιακής τεχνολογίας στον κλάδο των φαρμάκων, καθώς και η ενσωμάτωσή της στην έρευνα και ανάπτυξη αποτελούν βασικές προτεραιότητες για τις επιχειρήσεις του κλάδου. Ευκαιρίες που δύνανται να αξιοποιήσουν οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας είναι οι συγχωνεύσεις - στρατηγικές συνεργασίες μεταξύ των επιχειρήσεων που παράγουν γενόσημα διαφορετικών θεραπευτικών κατηγοριών, η ενίσχυση της εξωστρέφειας, η διείσδυση σε νέες αγορές, καθώς και η περαιτέρω ανάπτυξη και διεύρυνση των ΜΗΣΥΦΑ. Όσον αφορά τον αριθμό των συγχωνεύσεων και εξαγορών στον κλάδο των φαρμακευτικών επιχειρήσεων και της βιοτεχνολογίας παγκοσμίως την πενταετία 2019-2023, βάσει και της εκτίμησης για το 2023, ακολουθεί πτωτική πορεία, με εξαίρεση το 2021, ενώ διακυμάνσεις παρουσιάζει η αξία των αντίστοιχων συγχωνεύσεων και εξαγορών την ίδια περίοδο. Εκτιμάται για το 2023 ότι οι συμφωνίες συγχωνεύσεων και εξαγορών είναι μεγαλύτερης αξίας ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
41
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ Η ΑΜΕΣΗ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΟΥ CLAWBACK Το φετινό clawback ξεπέρασε, σύμφωνα με πληροφορίες, το 60% του τζίρου, προκαλώντας αντιδράσεις από την πλευρά των φαρμακευτικών εταιρειών. Ερωτήματα προκαλούν οι προειδοποιήσεις για τα προβλήματα που πιθανώς να προκύψουν, ενώ δεν αποκλείονται και οι αποσύρσεις φαρμάκων Της Ανθής Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Ξ
εκίνησε η αντίστροφη μέτρηση στη φαρμακευτική αγορά, μετά τα δυσθεώρητα οικονομικά... ραβασάκια που άρχισαν να λαμβάνουν οι φαρμακευτικές εταιρείες από το κράτος για τις υποχρεωτικές επιστροφές, για τις οποίες δείχνουν έμπρακτα πλέον τη δυσανασχέτησή τους. Πρόσφατα ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) προειδοποίησε για τα προβλήματα που θα προκύψουν και θα έχουμε πιθανότατα αποσύρσεις φαρμάκων ή μη εισχώρηση στην ελληνική αγορά καινοτόμων σκευασμάτων λόγω των υπερβολικών υποχρεωτικών επιστροφών που καλούνται να πληρώσουν οι φαρμακευτικές τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με πληροφορίες, το φετινό clawback ξεπέρασε το 60% του τζίρου, με τις εταιρείες να αντιδρούν έντονα και το υπουργείο Υγείας να διατυμπανίζει ότι «έπιασε» τους στόχους του Ταμείου Ανάκαμψης και μείωσε τα επίπεδα του συνόλου των επιστροφών (μέσω μείωσης του clawback) σε σχέση με το 2020. Ωστόσο, η αλήθεια, όπως λέει ο ΣΦΕΕ, είναι ότι, αντί το κράτος να θεσμοθετήσει μια ουσιαστική χρηματοδότηση της φαρμακευτικής δαπάνης και να θέσει σοβαρά μέτρα ελέγχου και συγκράτησης αυτής, ρίχνει το... μπαλάκι στις εταιρείες και τις αναγκάζει να πάρουν μέρος σε υποχρεωτικές και εξαντλητικές διαπραγματεύσεις, καθώς επίσης να προκαταβάλουν αυτά που λίγο πολύ θα έδιναν, μέσω του ισχύοντος μηχανισμού των υποχρεωτικών επιστροφών. Συνεπώς, σύμφωνα με τα όσα αναφέρουν κύκλοι της φαρμακοβιομηχανίας, όχι μόνο δεν υφίσταται θέμα περαιτέρω «εξοικονομήσεων» 544 εκατ. ευρώ, όπως πολλοί πιστεύουν, αλλά ούτε καν μείωση του
42
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
clawback σε σχέση με το 2020, όπως ισχυρίζεται το υπουργείο, αφού οι υποχρεωτικές επιστροφές το 2022 είναι τουλάχιστον κατά 500 εκατ. ευρώ μεγαλύτερες απ' ό,τι το 2020. Η καινοτομία, επένδυση για όλους Η πρόεδρος του PhARMA Innovation Forum Greece, Λαμπρίνα Μπαρμπετάκη, μιλώντας στο 6th InvestGR Forum, περιέγραψε την παρούσα κατάσταση στον χώρο της καινοτομίας του φαρμάκου ως «στάτους επιβίωσης» λόγω της έλλειψης προβλεψιμότητας του
“
Το clawback ξεπέρασε το 60% του τζίρου, με τις εταιρείες να αντιδρούν και το υπ. Υγείας να διατυμπανίζει ότι «έπιασε» τους στόχους του Ταμείου Ανάκαμψης.
ρυθμιστικού και νομοθετικού πλαισίου και της μη βιωσιμότητας της αγοράς φαρμάκου. «Σκεφτείτε ότι αυτή την περίοδο προετοιμάζουμε τον προϋπολογισμό μας για το 2024, ενώ ακόμα δεν έχει διευκρινιστεί το ύψος των υποχρεωτικών επιστροφών για το 2022. Στις διαπραγματεύσεις για τις τιμές λαμβάνονται αποφάσεις με αναδρομική ισχύ, επηρεάζοντας όλο τον προγραμματισμό. Αυτό δεν βοηθάει ούτε να καταρτίσουμε πρόταση για προϋπολογισμό και επενδύσεις, ούτε να απευθυνθούμε στα κεντρικά μας με επενδυτικές προτάσεις, γιατί δεν υπάρχει σταθερό πλαίσιο», τόνισε χαρακτηριστικά. Σχετικά με τη βιωσιμότητα ανέφερε: «Δεν είναι μόνο ότι οι κανόνες αλλάζουν συνεχώς,
αλλά και το ποιος πληρώνει γι’ αυτές τις αλλαγές. Σύμφωνα με μελέτες, η βιομηχανία καλύπτει το 46% της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, η πολιτεία το 43% και οι ιδιώτες το 11%. Το ύψος των υποχρεωτικών επιστροφών είναι υπέρογκο και ειδικά για την καινοτομία αγγίζει πλέον το 70% του τζίρου από τις πωλήσεις των φαρμάκων. Αυτό σημαίνει πρακτικά πως 7 στα 10 φάρμακα παρέχονται στο σύστημα από τις εταιρείες δωρεάν. Μια τέτοια συνθήκη δεν επιτρέπει αναπτυξιακό και επενδυτικό σχεδιασμό. Ουσιαστικά μας “φιμώνει” ως προς το περιθώριο απελευθέρωσης πόρων για νέες επενδύσεις». Η κ. Μπαρμπετάκη τόνισε ότι η καινοτομία είναι επένδυση για όλους τους πολίτες, για τον ασθενή και για την οικονομία. «Περιμένουμε για τις πάνω από 90 νέες θεραπευτικές λύσεις που θα δοθούν τα επόμενα 2-5 χρόνια να έχουμε το κατάλληλο περιβάλλον, τα κατάλληλα διαρθρωτικά μέτρα, αλλά και την κατάλληλη χρηματοδότηση, έτσι ώστε να μπορέσουμε να φτάσουμε συνολικά στην ευημερία που μας αξίζει» σημείωσε στην ομιλία της. Συμψηφισμός επιστροφών με κλινικές μελέτες Παρά τις δύσκολες συνθήκες, το αποτύπωμα της καινοτομίας παραμένει ισχυρό και στην οικονομία, όπως είπε. Για παράδειγμα, μόνο οι 26 εταιρείες-μέλη του PhARMA Innovation Forum Greece έχουν «τρέξει» πάνω από 500 προγράμματα υποστήριξης των ασθενών, έχουν ανοίξει περισσότερες από 4.100 άμεσες θέσεις εργασίας και έχουν ενισχύσει ερευνητικά προγράμματα. Επιπλέον, έχουν φέρει 1.400 και πλέον κλινικές μελέτες στην Ελλάδα και αν υπήρχε ένα προβλέψιμο και βιώσιμο πλαίσιο, μπορούν να
Το ύψος των υποχρεωτικών επιστροφών είναι υπέρογκο και ειδικά για την καινοτομία αγγίζει πλέον το 70% του τζίρου από τις πωλήσεις των φαρμάκων.
γίνουν ακόμα περισσότερα. «Ένα κίνητρο που θα πρέπει να ξαναδούμε είναι ο συμψηφισμός των υποχρεωτικών επιστροφών με κλινικές μελέτες», ανέφερε χαρακτηριστικά, «καθώς τα κριτήρια στο παρόν ρυθμιστικό πλαίσιο είναι τόσο αυστηρά που οι καινοτόμες φαρμακευτικές επιχειρήσεις δεν καταφέραμε να απορροφήσουμε πάνω από το 4% των διαθέσιμων πόρων από το RRF. Σε αριθμούς, από τα 250 εκατ. ευρώ που ήταν διαθέσιμα, μόνο 10 εκατ. ευρώ αφορούν τις κλινικές μελέτες». Δίνοντας ένα θετικό μήνυμα, η κ. Μπαμπετάκη ανέφερε: «Θα μπορούσαμε να κάνουμε πολλά παραπάνω και να δούμε μαζί πώς να φτιάξουμε ένα σύστημα που να δίνει ευκαιρίες και μέσω αξιοποίησης των δεδομένων να φτιάξουμε κι άλλες προτάσεις για κλινικές μελέτες και αξιοποίηση δεδομένων, και να μπορέσουμε να αυξήσουμε τις συνεργασίες με τα ερευνητικά κέντρα. Μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα έχει ενδιαφέρον ως πόλος έλξης επιστημονικού ταλέντου. Διαθέτουμε πολύ καλά πανεπιστήμια και νοσοκομεία. Υπάρχουν ενδιαφέρουσες προτάσεις για projects που διευρύνουν τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για να φύγουμε από την επιβίωση και να πάμε στην ανάπτυξη». Φαρμακευτική αναστέλλει δωρεές Τα απόνερα αυτής της υπερφορολόγησης αρχίζουν να καταγράφονται στην ελληνική αγορά. Ήδη η φαρμακευτική εταιρεία Gilead Sciences Ελλάδας ανακοίνωσε την αναστολή του ετήσιου προγράμματος πρόσκλησης ενδιαφέροντος για την παροχή των χρηματικών δωρεών «ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ». Η εταιρεία είχε δεσμευθεί να δημιουργήσει έναν πιο υγιή κόσμο
για όλους, ανεξάρτητα από τις προκλήσεις που αντιμετώπιζε στην αγορά και έτσι το 2013 θεσμοθέτησε το πρωτοπόρο πρόγραμμα «ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ». Σκοπός του ήταν η υποστήριξη της ανεξάρτητης έρευνας και της εκπαίδευσης, καθώς και η παροχή καλύτερων υπηρεσιών υγείας. Πέτυχε να παραγάγει ουσιαστικά και μετρήσιμα αποτελέσματα, που αποτυπώθηκαν σε πληθώρα ανακοινώσεων σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια και σε άρθρα σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Μέσω του προγράμματος υποστηρίχθηκαν περισσότερες από 140 προτάσεις βασικής έρευνας αλλά και δράσεις κοινότητας, με συνολικό ποσό που υπερβαίνει το 1.800.000 ευρώ. Παρ’ όλα αυτά, ανακοίνωσε ότι σε ένα περιβάλλον επί μακρόν εχθρικό και «τιμωρητικό» προς την καινοτομία, η συνέχιση ενός τέτοιου προγράμματος καθίσταται πλέον ασύμβατη και επί του παρόντος αδύνατη. Με το ύψος των υποχρεωτικών επιστροφών (clawback) να αγγίζει το 70%, όπως λέει, είναι σαφές ότι το θεσμικό πλαίσιο και οι εφαρμοζόμενες πολιτικές επηρεάζουν καταλυτικά τον ευρύτερο σχεδιασμό, αλλά ενδεχομένως και τη βιωσιμότητα σε βάθος χρόνου της Gilead Sciences Ελλάδας. Κατ’ επέκταση, υπονομεύουν κάθε αναπτυξιακή πρωτοβουλία και θα μπορούσαν μακροπρόθεσμα να στερήσουν πιθανώς από τους ασθενείς τη δυνατότητα πρόσβασης σε νέα, καινοτόμα θεραπευτικά σχήματα. Η εταιρεία ευελπιστεί να διαμορφωθούν σύντομα οι συνθήκες που θα επιτρέψουν την επανεκκίνηση του προγράμματος προς όφελος της επιστημονικής προόδου ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
43
ΑΡΘΡΟ ●
Μύθοι και αλήθειες για τη φαρμακευτική καινοτομία Στη χώρα μας έχουμε από τα πιο φτηνά καινοτόμα φάρμακα στην Ευρώπη, καθώς οι τιμές των νέων θεραπειών καθορίζονται με βάση τον μέσο όρο των δύο χαμηλότερων τιμών στην Ευρωζώνη
Μ Λαμπρίνα Μπαρμπετάκη Πρόεδρος Δ.Σ. PhARMA Innovation Forum, Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος AbbVie Ελλάδα, Κύπρος & Μάλτα
44
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
ια ενδιαφέρουσα αναπτυξιακή ευκαιρία που έχουμε ως χώρα είναι να αναδείξουμε τη φαρμακευτική καινοτομία σε βασικό αναπτυξιακό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας. Για να συμβεί όμως αυτό, θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να καταρριφθούν βασικοί μύθοι που συνοδεύουν τη φαρμακευτική καινοτομία. Πρώτον, θα πρέπει να υπογραμμιστεί με κάθε σαφήνεια η αξία της φαρμακευτικής καινοτομίας τόσο για τους ασθενείς όσο και για το σύστημα υγείας και την οικονομία συνολικά. Δεν μπορεί στις μέρες μας -και μάλιστα μετά από μια πανδημία- «η αξία της καινοτομίας να τίθεται σε αμφισβήτηση». Γιατί η αυταπόδεικτη αλήθεια είναι ότι οι καινοτόμες θεραπείες παίζουν καθοριστικό ρόλο στη μείωση της θνησιμότητας και της νοσηρότητας, περιορίζουν την ανάγκη για χρήση των τμημάτων επειγόντων περιστατικών, μειώνουν δραστικά την ανάγκη νοσηλειών και χειρουργείων, ενώ συμβάλλουν ουσιαστικά στην εξοικονόμηση σημαντικών πόρων για το υγειονομικό σύστημα. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι στην Ε.Ε. η φαρμακευτική καινοτομία έχει αυξήσει το προσδόκιμο ζωής των ασθενών κατά 3,5 χρόνια τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ενώ στην Ελλάδα οι καινοτόμες φαρμακευτικές θεραπείες έχουν συμβάλει στη μέση αύξηση του προσδόκιμου ζωής κατά 10,4 μήνες μεταξύ 1995-2015. Επίσης, οι καινοτόμες θεραπείες έχουν πετύχει την εκρίζωση και εξάλειψη απειλητικών για τη ζωή ασθενειών, έχουν συμβάλει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση χρόνιων και σοβαρών παθήσεων, αναβαθμίζοντας ουσιαστικά τη ζωή των ασθενών, ενώ καθημερινά σώζουν χιλιάδες ανθρώπινες ζωές. Δεύτερον, η αλήθεια είναι ότι «η φαρμακευτική καινοτομία παράγει μοναδική αξία» και στους ασθενείς και στην οικονομία, ενώ καταγράφει σημαντικό αναπτυξιακό αποτύπωμα στην ελληνική οικονομία και κοινωνία,
προσφέροντας σημαντικά και πολυεπίπεδα οφέλη. Ειδικότερα, σημειώνεται ότι οι 26 εταιρείεςμέλη του PhARMA Innovation Forum απασχολούν στη χώρα περισσότερους από 4.100 εργαζόμενους, ενώ για κάθε 4 εργαζόμενους που απασχολούν δημιουργούν και υποστηρίζουν 1 θέση εργασίας σε συνεργαζόμενες επιχειρήσεις, στο εγχώριο οικοσύστημα της υγείας. Επιπλέον, μεταξύ 2019 και 2021 οι εταιρείες του PΙF υλοποίησαν 520 προγράμματα υποστήριξης για 90.000 ασθενείς, 740 προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης με 480.000 ωφελούμενους πολίτες και 100 προγράμματα για την προστασία του περιβάλλοντος, που είχαν θετική επίδραση στις ζωές 350.000 ανθρώπων. Οι καινοτόμες φαρμακευτικές εταιρείες πρόκειται να φέρουν 87 καινοτόμες θεραπείες στη χώρα μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. Ταυτόχρονα, συνεχίζουν να επενδύουν στην έρευνα και ανάπτυξη με αύξηση των κλινικών μελετών, την ένταξη περισσότερων ασθενών, την προσθήκη επιπλέον κέντρων. Τρίτον, θα πρέπει να αποδομηθεί η λανθασμένη αντίληψη ότι «επενδύσεις στον φαρμακευτικό κλάδο είναι μόνο τα εργοστάσια και οι γραμμές παραγωγής». Πέραν των επενδύσεων σε πάγια, υπάρχουν σημαντικές επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη, σε κλινικές μελέτες που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ανάπτυξης ενός νέου φαρμάκου. Σημειώνεται ότι στη χώρα μας το διάστημα από το 2002 έως το 2022 διενεργήθηκαν 3.830 κλινικές μελέτες, εκ των οποίων 2.250 ολοκληρωμένες, ενώ το 2022 υπήρξαν 229 ενεργές μελέτες. Είναι βέβαιο ότι στη χώρα
Η συζήτηση για τις καινοτόμες θεραπείες θα πρέπει να επικεντρωθεί, όχι στο κόστος, αλλά στην πραγματική, πολυεπίπεδη αξία που αυτές φέρνουν.
μας θα μπορούσαν να γίνουν πολύ περισσότερα, ώστε η Ελλάδα να μετατραπεί σε περιφερειακό κόμβο έρευνας και ανάπτυξης, προσελκύοντας -σύμφωνα με ασφαλείς εκτιμήσεις - σε ετήσια βάση επενδύσεις σε κλινικές μελέτες ύψους 250 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, η άνοδος της Ελλάδας στον ευρωπαϊκό μέσο όρο συνεπάγεται συνολικές επενδύσεις περίπου 500 εκατ. ευρώ, γεγονός που θα επιφέρει ετήσια αύξηση 1,1 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ, 270 εκατ. ευρώ σε φορολογικά έσοδα και χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης. Τέλος, θα πρέπει να καταρριφθεί ο μύθος ότι «η καινοτομία είναι ακριβή». Η αλήθεια είναι ότι στη χώρα μας έχουμε από τα πιο φτηνά καινοτόμα φάρμακα στην Ευρώπη, καθώς οι τιμές των νέων θεραπειών καθορίζονται με βάση τον μέσο όρο των δύο χαμηλότερων τιμών στην Ευρωζώνη. Επιπρόσθετα, παρά τις πληθωριστικές πιέσεις, οι καινοτόμες φαρμακευτικές εταιρείες δεν επιτρέπεται να κάνουν αυξήσεις τιμών, αλλά μόνο μειώσεις. Τρίτον, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η ανάπτυξη μίας νέας φαρμακευτικής θεραπείας απαιτεί ανάληψη σημαντικού ρίσκου και σημαντική επένδυση σε χρόνο, καθώς συνήθως διαρκεί 10-15 χρόνια, ενώ από τα 10.000 μόρια που σχεδιάζονται στο εργαστήριο μόνο το ένα (1) θα καταλήξει ως νέο φάρμακο στο εμπόριο και στη διάθεση των ασθενών, διαδικασία που απαιτεί επένδυση περίπου 3 δισ. δολαρίων. Σε κάθε περίπτωση, η συζήτηση για τις καινοτόμες θεραπείες θα πρέπει να επικεντρωθεί όχι στο κόστος, αλλά στην πραγματική, πολυεπίπεδη αξία που αυτές φέρνουν. Για τον λόγο αυτό, θα πρέπει όλοι μαζί, βιομηχανία, ασθενείς, ιατρική κοινότητα και πολιτεία, να εργαστούμε για τη διαμόρφωση ενός βιώσιμου, δίκαιου και προβλέψιμου συστήματος, που θα επιτρέψει οι καινοτόμες θεραπείες να συνεχίσουν να προσφέρουν τεράστια οφέλη για τους ασθενείς, το σύστημα υγείας, συνολικά την οικονομία και την κοινωνία.
Το ESG Προτεραιότητα και Μακροπρόθεσμη Επιχειρηματική Στρατηγική
Η ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ Παγκόσμια κάλυψη. Δεδομένα Βιωσιμότητας συγκεντρώνονται μέσω της πλατφόρμας και του ερωτηματολογίου Εύκολη και αξιόπιστη λύση για την αξιολόγηση και τη βέλτιστη οργάνωση της αλυσίδας εφοδιασμού - ανάλυση και αξιολόγηση προμηθευτών Διαθέσιμο για κάθε εταιρεία, ανεξαρτήτως μεγέθους ή κλάδου: Μικρομεσαίες και μεγάλες εταιρείες, τράπεζες κ.α.
ΓΙΑΤΙ ΤΗΝ ICAP CRIF; Η ICAP CRIF ενισχύει το επιχείρημα για μία ολιστική προσέγγιση της εφαρμογής των στρατηγικών ESG από τις ελληνικές επιχειρήσεις και ως εταιρεία είμαστε εδώ για να τις υποστηρίξουμε να οδεύσουν πετυχημένα προς σε αυτήν την κατεύθυνση
ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
Προσαρμοσμένο ερωτηματολόγιο σύμφωνα με το μέγεθος της κάθε εταιρείας που ανταποκρίνεται τόσο στις ανάγκες της αγοράς όσο και στις ρυθμιστικές κατευθυντήριες γραμμές
ΛΑΒΕΤΕ ΤΗΝ ESG ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ
Λήψη πιστοποιητικού, Βαθμολογίας ESG και προτάσεων Βελτίωσης
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΤΕ ΤΗΝ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΣΑΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΤΕ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΙΣΤΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΣΑΣ! Σκανάρετε εδώ
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
“
Η πρώτη παγκοσμίως κλινική μελέτη για τον εμβολιασμό ασθενών που έχουν δερματικό μελάνωμα με mRNA εμβόλιο πραγματοποιείται αυτή τη στιγμή στη χώρα μας.
46
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
386 ΕΚΑΤ. ΈΤΗ ΖΩΉΣ ΧΑΡΙΖΟΥΝ ΤΑ ΕΜΒΌΛΙΑ Το οικονομικότερο και αποδοτικότερο μέσο πρόληψης στην υγεία είναι σίγουρα τα εμβόλια, αφού όχι μόνο θωρακίζουν τον ανθρώπινο οργανισμό από πολλές ασθένειες και καρκίνους, αλλά και για κάθε ένα ευρώ που επενδύεται σε αυτά αποδίδονται 4-52 ευρώ στα συστήματα υγείας Της Ανθής Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Ο
εμβολιασμός αποτελεί το οικονομικότερο και αποδοτικότερο μέσο πρόληψης στην υγεία και μπορεί να αποτρέψει περίπου 20 απειλητικές μολυσματικές ασθένειες ή καρκίνους. Για κάθε 1 ευρώ που επενδύεται στην πρόληψη, μέσω του εμβολιασμού, μπορούν να αποδοθούν από 4 έως και 52 ευρώ στα συστήματα υγείας, σύμφωνα με τους ειδικούς. Ωστόσο, το 77% των κρατών-μελών της Ε.Ε. δαπανούν λιγότερο από το 0,5% του προϋπολογισμού τους για τον εμβολιασμό στην υγειονομική περίθαλψη. Ο εμβολιασμός σώζει εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο και αποτελεί σημαντικό δημόσιο αγαθό. Κάθε χρόνο τα εμβόλια αποτρέπουν περίπου 6 εκατ. θανάτους παιδιών παγκοσμίως καθώς και αναπηρίες σε 750.000 παιδιά. Αυτό σημαίνει ότι χαρίζουν 386.000.000 έτη ζωής. Ωστόσο, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας, ομότιμο καθηγητή Παιδιατρικής, Ανδρέα Κωνσταντόπουλο, έχουμε να διανύσουμε ακόμα πολύ δρόμο, αν αναλογιστούμε ότι μέχρι το 2020 περίπου 3 εκατ. παιδιά που δεν είχαν εμβολιαστεί έχαναν τη ζωή τους, ενώ ο αριθμός των θανάτων αυξάνεται, καθώς τα στοιχεία της
UNICEF αναφέρουν ότι το 2021 περίπου 25 εκατ. παιδιά έχασαν τα βασικά εμβόλια και τους επανεμβολιασμούς λόγω της πανδημίας Covid-19. Από τη βρεφική ηλικία μέχρι και την ενήλικη ζωή, ο εμβολιασμός προστατεύει από λοιμώδη νοσήματα όπως διφθερίτιδα, τέτανο, κοκκύτη, πολιομυελίτιδα, ιλαρά, ερυθρά, παρωτίτιδα, ανεμευλογιά και έρπητα ζωστήρα, μηνιγγιτιδοκοκκικές και πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις, ηπατίτιδα Α και Β, γρίπη, γαστρεντερίτιδα από ροταϊό και λοιμώξεις από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Τα εμβόλια αποδεικνύονται ως ο πιο ασφαλής και οικονομικά αποδοτικός τρόπος πρόληψης για λοιμώδη νοσήματα και μη. Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες έχουν εστιάσει στην ανακάλυψη εμβολίων για μη μεταδοτικές νόσους και σ’ αυτό συνέβαλε καθοριστικά η εξέλιξη της βιοτεχνολογίας εν μέσω πανδημίας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτή την εποχή βρίσκονται στο στάδιο της έρευνας περίπου 200 νέα εμβόλια, που αφορούν λοιμώδη νοσήματα που δεν έχουν εκριζωθεί (όπως ελονοσία, δάγκειος πυρετός, χρυσίζων σταφυλόκοκκος, κλωστηρίδιο difficile, κυτταρομεγαλοϊός, φυματίωση, εντερο► ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
47
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
ΕΜΒΟΛΙΑ
Τα ξεχασμένα νοσήματα είναι ακόμη εδώ Την ύπαρξη κινδύνου εμφάνισης σπάνιων και ξεχασμένων λοιμωδών νοσημάτων, αν σταματήσει ο εμβολιασμός παιδιών και εφήβων, επεσήμανε η ομότιμη καθηγήτρια Παιδιατρικής του ΕΚΠΑ, Μαρία Θεοδωρίδου, στη διάλεξη του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, με θέμα «Εμβολιασμοί Παιδιών και Εφήβων: Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον». Έκθεση των ΠΟΥ και CDC αποκάλυψε ότι η ιλαρά είναι μια επικείμενη απειλή παγκοσμίως, καθώς η κάλυψη
► τοξυνογόνο κολοβακτηρίδιο, ιός HIV, ιός Ebola, ιός SARS και ιός SARS CoV-2), καθώς και μη λοιμώδη νοσήματα (όπως νόσος Αλτσχάιμερ, σκλήρυνση κατά πλάκας και αλλεργίες).
του εμβολιασμού κατά της ιλαράς μειώνεται σταθερά από την αρχή της πανδημίας Covid-19. Για παράδειγμα, το 2021 σχεδόν 40 εκατομμύρια παιδιά έχασαν μία δόση εμβολίου ιλαράς, ενώ 25 εκατομμύρια παιδιά έχασαν την πρώτη τους δόση και επιπλέον 14,7 εκατομμύρια παιδιά έχασαν τη δεύτερη δόση. Αυτή η μείωση αποτελεί σημαντική οπισθοδρόμηση στην παγκόσμια πρόοδο προς την επίτευξη και τη διατήρηση της εξάλειψης της ιλαράς και αφήνει εκατομμύρια παιδιά ευάλωτα στη μόλυνση. Μόνο για το 2021, υπολογίστηκαν 9 εκατομμύρια κρούσματα και 128.000 θάνατοι από ιλαρά
Εμβόλιο mRNA για τη θεραπεία του μελανώματος Ήδη η πρώτη παγκοσμίως κλινική μελέτη για τον εμβολιασμό ασθενών που έχουν δερματικό μελάνωμα με mRNA εμβόλιο πραγματοποιείται στο Metropolitan Hospital, με κύριο ερευνητή τον καθηγητή Δημήτριο Μπαφαλούκο, διευθυντή της Α' Ογκολογικής Κλινικής στο νοσοκομείο. Το Metropolitan, ως ένα από τα ειδικά κέντρα αναφοράς στην Ελλάδα για τη μελέτη, θα εμβολιάσει δωρεάν ασθενείς με δερματικό μελάνωμα υψηλού κινδύνου με το εξατομικευμένο mRNA εμβόλιο που έχει σχεδιαστεί με δικά τους νεοαντιγόνα, ενώ ταυτόχρονα θα υποβληθούν σε κλασική ανοσοθεραπεία (Pembrolizumab). Οικονομικά αποδοτικό εργαλείο πρόληψης Τη δυνατότητα διασφάλισης της ευημερίας των πολιτών, αλλά και την οικοδόμηση ανθεκτικών συστημάτων υγείας από τη χρήση των εμβολίων επισημαίνει και η έκθεση της Vaccines Europe. Όπως αναφέρει η έκθεση, η πανδημία Covid-19 έδειξε ότι η ύπαρξη μιας ισχυρής και καινοτόμου φαρμακευτικής βιομηχανίας, βασισμένης στην έρευνα, είναι ζωτικής σημασίας. Για παράδειγμα, το 46% των υποψηφίων εμβολίων σήμερα στοχεύουν σε λοιμώξεις για τις οποίες δεν υπάρχουν εμβόλια. Επιπλέον, το 80% των υποψηφίων εμβολίων στοχεύουν στον ενήλικο πληθυσμό, αντικατοπτρίζοντας τις προκλήσεις που υπάρχουν και την ανάγκη αλλαγών. Το βασικό ερώτημα είναι αν η Ευρώπη είναι έτοιμη να υποδεχθεί έναν τόσο πολλά υποσχόμενο αγωγό εμβολίων. Σε αυτό απαντούν οι ειδικοί λέγοντας ότι, επί του παρόντος, υπάρχει χαμηλό επίπεδο επενδύσεων από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. στα προγράμματα εμβολιασμού, με σταθερό προϋπολογισμό τα τελευταία πέντε χρόνια, ενώ νέα εμβόλια γίνονται διαθέσιμα. Σήμερα, ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα εμβολιασμού
παγκοσμίως. «Το παράδοξο της πανδημίας είναι ότι ενώ τα εμβόλια κατά του Covid-19 αναπτύχθηκαν σε χρόνο ρεκόρ, κατά τη μεγαλύτερη εκστρατεία εμβολιασμού στην ιστορία, τα συνήθη προγράμματα εμβολιασμού διαταράχθηκαν σοβαρά και εκατομμύρια παιδιά έχασαν τους εμβολιασμούς που σώζουν ζωές κατά θανατηφόρων ασθενειών όπως η ιλαρά», αναφέρει ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, δρ Tedros Adhanom Ghebreyesus, συμπληρώνοντας: «Η επαναφορά των προγραμμάτων ανοσοποίησης είναι απολύτως κρίσιμη». Σύμφωνα με τους ειδικούς, η ιλαρά είναι ένας από τους πιο μεταδοτικούς ανθρώπινους ιούς, αλλά μπορεί να προληφθεί σχεδόν πλήρως μέσω του εμβολιασμού. Γι’ αυτό απαιτείται κάλυψη 95% ή μεγαλύτερης 2 δόσεων εμβολίου που περιέχει ιλαρά για τη δημιουργία ανοσίας της αγέλης προκειμένου να προστατευθούν οι κοινότητες και να επιτευχθεί και να διατηρηθεί η εξάλειψη της ιλαράς. Ο κόσμος είναι πολύ κάτω από αυτό, με μόνο το 81% των παιδιών να λαμβάνουν την πρώτη τους δόση εμβολίου που περιέχει ιλαρά και μόνο το 71% των παιδιών να λαμβάνουν τη δεύτερη δόση εμβολίου που περιέχει ιλαρά.
ρουτίνας μπορεί να αποτρέψει περίπου 20 απειλητικές για τη ζωή και εξουθενωτικές μολυσματικές ασθένειες και σχετικούς καρκίνους σε κάθε στάδιο της ζωής. Ωστόσο, το 77% των κρατών-μελών της Ε.Ε. δαπανούν λιγότερο από το 0,5% του προϋπολογισμού τους για τον εμβολιασμό για την υγειονομική περίθαλψη, συμβάλλοντας στην ανισότητα στην πρόσβαση στα εμβόλια σε ολόκληρη την Ε.Ε., στη χαμηλή πρόσληψη και στον δισταγμό για τον εμβολιασμό, ιδίως για εφήβους και ενηλίκους. Επιπλέον, υπάρχουν διαφορές στην πρόσβαση στην αγορά εμβολίων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ο χρόνος πρόσβασης του πληθυσμού για εμβόλια υπερβαίνει τα 6 χρόνια στο 1/3 των κρατών-μελών της Ε.Ε. και ο μηχανισμός προμήθειας για εμβόλια στα περισσότερα κράτη-μέλη της Ε.Ε. δεν υποστηρίζει θεμιτό ανταγωνισμό, έγκαιρη πρόσβαση και βιώσιμο εφοδιασμό. «Ο εμβολιασμός είναι ένα εξαιρετικά επιτυχημένο και οικονομικά αποδοτικό εργαλείο πρόληψης, που βοηθά στην αντιμετώπιση απειλών για τη δημόσια υγεία. Παρ’ όλα αυτά, δίνεται ελάχιστη προσοχή στην πρωτογενή πρόληψη. Πρέπει να δράσουμε τώρα για να διασφαλίσουμε ότι οι στόχοι που τίθενται στο
“
Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμησης του Καρκίνου και στην Ατζέντα Εμβολιασμών 2030 επιτυγχάνονται» επισημαίνει η έκθεση. Η Vaccines Europe ζητά συνεργασία όλων για να γίνει η Ευρώπη ελκυστική για την καινοτόμο βιομηχανία εμβολίων και να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες των εμβολίων στην αναθεώρηση της φαρμακευτικής νομοθεσίας. Πρόκληση ο εμβολιασμός ενηλίκων Σε πρόσφατη ομιλία του ο πρόεδρος και γενικός διευθυντής της GSK Ελλάδος, Antonino Biroccio, επεσήμανε την αξία της πρόληψης μέσω του εμβολιασμού, αναγνωρίζοντας τη συμβολή του στην εξάλειψη πολλών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένης και της αντιμετώπισης της Covid-19. Καταλυτικό ρόλο, όπως είπε, θα παίξει στο μέλλον ο εμβολιασμός ενηλίκων για την επίτευξη ενός βιώσιμου και ανθεκτικού εθνικού συστήματος υγειονομικής περίθαλψης. Όπως επεσήμανε, η θέσπιση ενός εθνικού σχεδίου εμβολιασμού ενηλίκων θα πρέπει να καταστεί προτεραιότητα για όλα τα συστήματα της Ε.Ε., καθώς οι πληθυσμοί γηράσκουν και σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ αυτή ►
Οκτώ στις δέκα χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δαπανούν λιγότερο από το 0,5% του κρατικού προϋπολογισμού τους για τον εμβολιασμό στην υγειονομική περίθαλψη.
48
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
ΕΜΒΟΛΙΑ
► τη στιγμή οι ενήλικες άνω των 60 ετών ξεπερνούν πλέον τα παιδιά κάτω των 5 ετών, ενώ παγκοσμίως το ποσοστό του πληθυσμού άνω των 60 ετών σχεδόν θα διπλασιαστεί (από 12% σε 22%), φτάνοντας τα 2,1 δισεκατομμύρια έως το 2050. Για παράδειγμα, ένα εξαιρετικά επώδυνο λοιμώδες νόσημα που πλήττει συνήθως τους ανθρώπους μέσης και τρίτης ηλικίας είναι ο έρπητας ζωστήρας. Στην Ελλάδα υπάρχουν διαθέσιμα δύο εμβόλια. Το παλαιότερο εμβόλιο, από ζώντα εξασθενημένο ιό (ZVL), και το νεότερο - υψηλής αποτελεσματικότητας ανασυνδυασμένο εμβόλιο (RZV), το οποίο έχει ήδη ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Ενηλίκων για την ανοσοποίηση των ανοσοκατασταλμένων ασθενών, ενώ για τον υγιή πληθυσμό συστήνεται ακόμα μόνο το παλαιότερο εμβόλιο. Για τον λόγο αυτό, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, η Ελληνική Εταιρεία Γενικής/Οικογενειακής Ιατρικής και η Ένωση Ασθενών Ελλάδος έχουν ζητήσει να μπει και αυτό στη λίστα αποζημίωσης. Μεγάλη πρόκληση αποτελεί για τα εθνικά συστήματα υγείας σε πολλές χώρες του κόσμου και ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV), καθώς η εκδήλωσή του είναι συνήθως ραγδαία, ενώ η έκβαση της νόσησης μπορεί να αποβεί ακόμη και μοιραία για τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστήμιου Κρήτης, Νικόλαος Τζανάκης, πρόκειται για έναν ιδιαίτερα επικίνδυνο ιό, ο οποίος οδηγεί σε αυξημένο αριθμό νοσηλειών και απαιτεί ιδιαίτερα υψηλή υγειονομική δαπάνη, προκαλώντας, μεταξύ άλλων, πολύ σημαντικές επιπλοκές, όπως καρδιαγγειακές επιπλοκές, όξυνση των υφιστάμενων συννοσηροτήτων και λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος. Η αξία του διά βίου εμβολιασμού αναδεικνύεται και στην περίπτωση της ηπατίτιδας Α και Β, καθώς η αποτελεσματικότητα των εμβολίων συγκριτικά με το κόστος νόσησης και περίθαλψης είναι εξαιρετικά σημαντική. Ο εμβολιασμός μειώνει τα κόστη νοσηλείας Ο εμβολιασμός είναι το πιο αποδοτικό μέτρο πρόληψης για την αποφυγή εξάπλωσης επώδυνων, αλλά και
κοστοβόρων για τα δημόσια συστήματα υγείας, ασθενειών. Λαμβάνοντας υπόψη πως το 2025 πάνω από το 50% του πληθυσμού στην Ευρώπη θα είναι άνω των 50 ετών, τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης αναμένεται να δεχθούν σημαντική πίεση. Υπό το πρίσμα αυτό, οι εμπλεκόμενοι φορείς είναι δόκιμο να εργαστούν προληπτικά προς την ανάπτυξη ενός εθνικού σχεδίου δράσης για τον εμβολιασμό ενηλίκων, προκειμένου να εξασφαλιστεί η έγκαιρη πρόσβαση του εν λόγω πληθυσμού στα εμβόλια. Σύμφωνα με τον εμπορικό διευθυντή Εμβολίων Ενηλίκων της GSK Ελλάδος, Ηλία Λένα, για κάθε 1 ευρώ που επενδύεται στην πρόληψη, μέσω του εμβολιασμού, δύναται να αποδοθούν από 4 έως και 52 ευρώ στα συστήματα υγείας. Νέα εποχή για την Covid-19 Αναμφισβήτητα η νόσος Covid-19 ήρθε για να μείνει και φαίνεται πως θα μας απασχολεί τουλάχιστον για τα επόμενα χρόνια. Καθώς λοιπόν ο ιός εξελίσσεται και νέες παραλλαγές αναδύονται, ξεκίνησε το εμβολιαστικό πρόγραμμα με το νέο μονοδύναμο επικαιροποιημένο εμβόλιο XBB.1.5. Πρόκειται για το προσαρμοσμένο εμβόλιο Comirnaty των BioNTech-Pfizer, το οποίο πήρε έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Μάιο του 2023. Να σημειωθεί ότι αυτή είναι η 3η προσαρμογή που γίνεται σε αυτό το εμβόλιο προκειμένου να αντιμετωπιστούν νέες παραλλαγές της Covid.
Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πιο σύγχρονα και επικαιροποιημένα εμβολιαστικά προγράμματα για την κάλυψη του παιδικού, του εφηβικού και του ενήλικου πληθυσμού και των εργαζομένων σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας. Τα εμβόλια παρέχονται δωρεάν και πραγματοποιούνται σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών/Εφήβων/Ενηλίκων, όπως αυτό διαμορφώνεται από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών. Παρ’ όλα αυτά οι ειδικοί σημειώνουν την ανάγκη μιας συλλογικής δράσης από πλευράς όλων των φορέων, προκειμένου να υπάρξει ένα άρτιο και τεκμηριωμένο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον Εμβο-
Αποζημίωση του εμβολίου HPV Με τροποποίηση στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών και Εφήβων 2023, ο πρώην υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης έδωσε παράταση στην αποζημίωση του εμβολίου κατά του ιού ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) σε αγόρια και κορίτσια ηλικίας 15 έως 18 ετών μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2024. Σύμφωνα με την απόφαση, ο εμβολιασμός HPV συστήνεται για αγόρια και κορίτσια στην ηλικία 9 έως 11 ετών. Σε περίπτωση που ο εμβολιασμός δεν γίνει στη συνιστώμενη ηλικία, μπορεί να γίνει αναπλήρωση έως την ηλικία των 18 ετών
λιασμό με απτά οφέλη για την κοινωνία. Σύμφωνα με την Government Affairs & Market Access Director της GSK Ελλάδος, Βασίλεια Παπαγιαννοπούλου, η χώρα μας βρίσκεται σε ανταγωνιστική θέση στον χρόνο που απαιτείται σε σχέση με άλλες χώρες για την πρόσβαση του πληθυσμού σε νέα εμβόλια, ωστόσο θα ήταν ωφέλιμο να προτυποποιηθούν και να διασυνδεθούν οι διαδικασίες ένταξης νέων εμβολίων στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και τη Λίστα Αποζημιούμενων Φαρμάκων (θετική λίστα). Επιπροσθέτως, η κ. Παπαγιαννοπούλου επισημαίνει την αναγκαιότητα αξιοποίησης των υποδομών και της τεχνογνωσίας που αποκόμισε η χώρα από την πανδημία, ώστε να αξιοποιηθούν σε μεγαλύτερο βαθμό τα εθνικά
“
Το 2021, σύμφωνα με τα στοιχεία της UNICEF, περίπου 25 εκατ. παιδιά παγκοσμίως έχασαν τα βασικά εμβόλια και τους επανεμβολιασμούς λόγω της πανδημίας του Covid-19.
50
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
εμβολιαστικά μητρώα, αλλά και να τεθούν συγκεκριμένοι εμβολιαστικοί στόχοι προκειμένου να προάγεται η λήψη καλά ενημερωμένων αποφάσεων.
Ερρίκος Ντυνάν: Φροντίδα υγείας για όλους από την πρώτη θέση Η διαπίστευση με τη Χρυσή Σφραγίδα Έγκρισης από τον JSI αποτελεί δέσμευση για συνεχή βελτίωση
T
ADVERTORIAL
ο Ερρίκος Ντυνάν, ένα από τα μεγαλύτερα και πλέον σύγχρονα νοσοκομεία στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ανήκει στην επίλεκτη ομάδα των 640 νοσοκομείων σε ολόκληρο τον κόσμο που έχουν λάβει Χρυσή Σφραγίδα Έγκρισης από τον Οργανισμό Joint Commission International (JCI). Η κορυφαία διάκριση επιβεβαιώνει την εξέχουσα θέση του στον χάρτη της ιδιωτικής υγείας στην Ελλάδα και εγγυάται την απόλυτη συμμόρφωσή του προς τις απαιτήσεις του πιο αναγνωρισμένου προτύπου διαπίστευσης υπηρεσιών υγείας παγκοσμίως. Η Χρυσή Σφραγίδα Έγκρισης (Gold Seal of Approval®), την οποία έλαβε για δεύτερη συνεχή τριετία, αποτελεί σύμβολο ποιότητας που αντανακλά τη δέσμευση του Ερρίκος Ντυνάν να παρέχει την πλέον ασφαλή και αποτελεσματική φροντίδα στους ασθενείς του. Η διαπίστευση κατά JCI αποτελεί, ουσιαστικά, ένα ισχυρό μήνυμα προς όλους τους ασθενείς, συνοδούς, επισκέπτες, αλλά και γιατρούς και τους άλλους εργαζόμενους για τη δέσμευση του Ερρίκος Ντυνάν για συνεχή βελτίωση της ποιότητας και της ασφάλειας, βάσει διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων, που καθιστούν τον ασθενή απόλυτη προτεραιότητα. Στον νέο κύκλο της διεξοδικής επιθεώρησης, που ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2023, ομάδα έμπειρων επιθεωρητών του οργανισμού Joint Commission International αξιολόγησε τη συμμόρφωση του Ερρίκος Ντυνάν προς τα πρότυπα του JCI, τα οποία περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα θεματικών ενοτήτων, όπως είναι οι Διεθνείς Στόχοι Ασφάλειας Ασθενών (International Patient Safety Goals), η ιατρονοσηλευτική εκτίμηση και φροντίδα των ασθενών, η αναισθησιολογική και χειρουργική φροντίδα, η διαχείριση των φαρμάκων, η βελτίωση της ποιότητας, η πρόληψη και ο έλεγχος των λοιμώξεων, η διοίκηση και η ηγεσία, η διαχείριση των εγκαταστάσεων, τα προσόντα και η εκπαίδευση του προσωπικού, καθώς και η διαχείριση των πληροφοριών. Το Ερρίκος Ντυνάν ενισχύει τα υφιστάμενα προνόμια στις ασφαλιστικές εταιρείες Από την ισχυρή θέση του στο εγχώριο σύστημα νοσοκομειακής φροντίδας, το Ερρίκος Ντυνάν σχεδιάζει τα επόμενα βήματά του, έχοντας πάντα στο επίκεντρο τον άνθρωπο. Τα τελευταία χρόνια έχει επενδύσει σε ένα σχέδιο ανανέωσης του βιοϊατρικού εξοπλισμού με μηχανήματα τεχνολογίας αιχμής, μεταξύ των οποίων ρομποτικό σύστημα daVinci, μαγνητικοί και αξονικοί τομογράφοι, ρομποτική χειρουργική γόνατος, ψηφιακός αγγειογράφος, ψηφιακοί μαστογράφοι με τομοσύνθεση, ψηφιακοί στεφανιογράφοι, λιθοτρίπτη, γ-camera και τελευταίας γενιάς μηχανήματα αιμοκάθαρσης. Ωστόσο, το Ερρίκος Ντυνάν δεν επενδύει μόνο σε εξοπλισμό, αλλά και σε συνεργασίες με ιατρούς αναφοράς κατόπιν αυστηρής επιλογής πρωτίστως βάσει ποιοτικών κριτηρίων. Η φιλική, εξάλλου, εμπορική πολιτική προς τον μέσο πολίτη και η στρατηγική απόφαση της διοίκησης του νοσοκομείου για
Η στρατηγική απόφαση της διοίκησης του νοσοκομείου για χρέωση υπηρεσιών αισθητά χαμηλότερη σε σχέση με αντίστοιχης ποιότητας θεραπευτήρια έχει καταστήσει το Ερρίκος Ντυνάν ελκυστικό προορισμό.
χρέωση υπηρεσιών αισθητά χαμηλότερη σε σχέση με αντίστοιχης ποιότητας θεραπευτήρια έχουν καταστήσει το Ερρίκος Ντυνάν ελκυστικό προορισμό. Αντίστοιχα, το Eρρίκος Nτυνάν αποτελεί προορισμό προτίμησης και για ασφαλισμένους με συμβόλαιο κάλυψης υγείας, καθώς διαθέτει συμβάσεις συνεργασίας με όλες τις ελληνικές και τις μεγαλύτερες ξένες ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, παρέχοντας στους ασφαλισμένους τους ολοκληρωμένες υπηρεσίες υγείας υψηλού επιπέδου. Σε μια περίοδο που ο ανταγωνισμός αποσύρει ή περιορίζει δραστικά τα προσφερόμενα προνόμια προς ασφαλισμένους με συμβόλαιο κάλυψης υγείας, το Ερρίκος Ντυνάν στηρίζει έμπρακτα τους ασθενείς. Στο πλαίσιο αυτό, επωμίζεται το επιπλέον κόστος που προκάλεσε η αύξηση του πληθωρισμού και διατηρεί αμετάβλητα τα προσφερόμενα προς τους ασφαλισμένους προνόμια. Το Ερρίκος Ντυνάν θα συνεχίσει να προσφέρει τα ειδικά προνόμια υγείας σε δικαιούχους που καλύπτονται από συμβόλαιο υγείας. Ενδεικτικά: Απεριόριστες δωρεάν επισκέψεις σε 6-8 ιατρικές ειδικότητες (αναλόγως της ασφαλιστικής εταιρείας) στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών. Δωρεάν διαγνωστικές εξετάσεις 300-500 ευρώ ανά περιστατικό (αναλόγως της ασφαλιστικής εταιρείας) στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών. Έκπτωση έως 70% στον τιμοκατάλογο για διαγνωστικές εξετάσεις σε περίπτωση υπέρβασης του δωρεάν ποσού. Αντίστοιχα προνόμια ισχύουν και στα Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία. Η παροχή ειδικών προνομίων, που δρουν συμπληρωματικά με τις καλύψεις των συμβολαίων των ασφαλισμένων, εντάσσεται στο πλαίσιο συνεργασίας του Ερρίκος Ντυνάν με τις ασφαλιστικές εταιρείες και δεν εμπεριέχει καμία απολύτως οικονομική επιβάρυνση.
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
51
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●
Οι απαγορεύσεις εξαγωγών αντιμετωπίζουν το σύμπτωμα, αλλά όχι τις αιτίες! Δεν λύνουν το πρόβλημα των ελλείψεων φαρμάκων στην Ελλάδα οι απαγορεύσεις σε εξαγωγές, υποστηρίζει ο γ.γ. του Affordable Medicines Europe, Kasper Ernest. Υπογραμμίζει ότι οι ενέργειες αυτές επιφέρουν αρνητικές αλυσιδωτές αντιδράσεις σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Στην Ανθή Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Ο
ι συνεχείς ελλείψεις φαρμάκων στην Ελλάδα και οι παρατεταμένες απαγορεύσεις των παράλληλων εξαγωγών φαρμάκων έχουν δημιουργήσει ένα «πολεμικό» κλίμα μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων. Την ίδια στιγμή η Ε.Ε. ζητά από την πολιτεία και το υπουργείο Υγείας να ελεγχθεί η κατάσταση, διότι οι απαγορεύσεις επιφέρουν αρνητικές αλυσιδωτές αντιδράσεις σε όλα τα κράτη-μέλη. Για το θέμα μάς μίλησε ο Kasper Ernest, γενικός γραμματέας του Affordable Medicines Europe (Το Affordable Medicines Europe είναι ο Οργανισμός Πανευρωπαϊκής Σύνδεσης Παράλληλων Εξαγωγών, αναγνωρισμένος από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ανεπίσημος συνομιλητής της, καθώς και επίσημο μέλος του European Medicine Verification Organization - EMVO), ο οποίος επισημαίνει: «Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπου η Ελλάδα προτιμά να “καταστρέφει” φάρμακα για πολιτικούς λόγους αντί να παρέχονται σε ασθενείς σε άλλες χώρες της Ε.Ε.». Κύριε Ernest, λόγω των συνεχών ελλείψεων φαρμάκων στην Ευρώπη, η Ελλάδα απαγορεύει τις παράλληλες εξαγωγές. Τι προβλήματα δημιουργεί αυτή η παρατεταμένη απαγόρευση; «Με λίγα λόγια, δημιουργούνται ελλείψεις σε άλλες χώρες. Οι εξαγωγές αποτελούν μέρος μιας σταθερής μακροχρόνιας προσφοράς σε άλλες χώρες της Ε.Ε. Έτσι, όταν απαγορεύονται από την Ελλάδα οι εξαγωγές, εξυπακούεται ότι θα υπάρχουν ελλείψεις στις χώρες εισαγωγής. Το χειρότερο είναι ότι τα περισσότερα από τα προϊόντα της ελληνικής λίστας απαγόρευσης δεν βρίσκονται σε έλλειψη.
52
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Όταν απαγορεύονται από την Ελλάδα οι εξαγωγές, εξυπακούεται ότι θα υπάρχουν ελλείψεις στις χώρες εισαγωγής.
Το μόνο που πετυχαίνουν οι απαγορεύσεις είναι να επιτρέπουν στους κατασκευαστές φαρμάκων να κερδίζουν περισσότερα χρήματα, κατακερματίζοντας την εσωτερική αγορά (της Ε.Ε.). Δεν οδηγούν σε συνολικές ποσότητες σε μία επιπλέον συσκευασία που διατίθεται στην αγορά της Ε.Ε. από τον κατασκευαστή. Οι απαγορεύσεις των εξαγωγών αντιμετωπίζουν ένα σύμπτωμα ελλείψεων, αλλά όχι τις αιτίες».
Γιατί συνεχίζουμε να έχουμε ελλείψεις φαρμάκων; «Αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο ερώτημα. Αισθάνομαι υποχρεωμένος να σας παραπέμψω στις δύο τελευταίες μελέτες του ΟΟΣΑ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης του ΟΟΣΑ, οι ελλείψεις “οφείλονται κατά κύριο λόγο σε ζητήματα παραγωγής και ποιότητας”. Επίσης, και από τη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προκύπτει το ίδιο συμπέρασμα: “Η αναφορά των βαθύτερων αιτιών των ελλείψεων φαρμάκων υποδηλώνει ότι περίπου οι μισές περιπτώσεις μπορούν να αναχθούν σε ζητήματα ποιότητας και κατασκευής. Επίσης, άλλες κοινές αιτίες των ελλείψεων είναι εμπορικοί λόγοι, συμπεριλαμβανομένων των αποσύρσεων από την αγορά και των απροσδόκητων αυξήσεων της ζήτησης”».
Η Ελλάδα ακολούθησε τη νόμιμη διαδικασία για την απαγόρευση των παράλληλων εξαγωγών; «Όχι, πρέπει να διαφωνήσω κάθετα με αυτό. Η Ελλάδα δεν γνωστοποίησε εγκαίρως στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το μητρώο TRIS. Επιπλέον, οι ελληνικές απαγορεύσεις πρέπει να ακολουθούν τις αρχές που ορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη-μέλη στο “Έγγραφο για την υποχρέωση συνεχούς εφοδιασμού για την αντιμετώπιση του προβλήματος των ελλείψεων φαρμάκων που συμφωνήθηκε από την τεχνική συνεδρίαση επί του θέματος στο πλαίσιο της Φαρμακευτικής Επιτροπής για ελλείψεις φαρμάκων στις 25 Μαΐου 2018”. Αυτό το έγγραφο περιγράφει τα ακόλουθα: “Οι περιορισμοί της προσφοράς για συγκεκριμένα φαρμακευτικά προϊόντα που αναφέρονται στον κατάλογο μπορεί να θεωρηθούν κατάλληλοι εάν: Ο κατάλογος ισχύει μόνο για φαρμακευτικά προϊόντα για τα οποία είναι πιθανή ή βέβαιη η έλλειψη, όπως εκείνα τα φάρμακα των οποίων ο διαθέσιμος όγκος δεν ανταποκρίνεται στις τρέχουσες ανάγκες των ασθενών στο κράτος-μέλος. Ο κατάλογος καταρτίζεται με κριτήρια που είναι γνωστά εκ των προτέρων. Ο κατάλογος λαμβάνει υπόψη τη διαθεσιμότητα εναλλακτικών θεραπειών στο κράτος-μέλος. Ο κατάλογος αναθεωρείται σε τακτική βάση, λαμβάνοντας υπόψη τα τελευταία περιστατικά ή τους κινδύνους ελλείψεων φαρμάκων για τη δημόσια υγεία. Οι αποφάσεις εφαρμογής του καταλόγου λαμβάνονται εντός εύλογου χρονικού διαστήματος.
ΟΟΣΑ: Απαιτείται ενιαίο μέτρο αντιμετώπισης των ελλείψεων Έκθεση του ΟΟΣΑ για τις ελλείψεις φαρμάκων επισημαίνει ότι έχουν γίνει όλο και πιο συχνές σε πολλές χώρες και η πανδημία Covid-19 επιδείνωσε την κατάσταση. Σύμφωνα με την έκθεση, η παγκοσμιοποίηση και η αλληλεξάρτηση στις αλυσίδες εφοδιασμού φαρμάκων τα τελευταία 25 χρόνια, παρά τις
Καθημερινά επιλύουμε ελλείψεις επειδή πολλές από αυτές υπάρχουν μόνο σε μία ή σε λίγες χώρες και επομένως μπορούμε να μεταφέρουμε τα προϊόντα αυτά εκεί όπου χρειάζονται, υποστηρίζει ο Kasper Ernest, γ.γ. του Affordable Medicines Europe.
ουσιαστικές διαφορές τόσο στους ορισμούς των ελλείψεων όσο και στους εθνικούς μηχανισμούς παρακολούθησης, οι ελλείψεις φαρμάκων σε συγκεκριμένες κατηγορίες αυξάνονται γεωμετρικά. Μεταξύ 2017-2019 αυξήθηκαν πάνω
Οι αποφάσεις είναι ανοικτές για προσφυγή ενώπι-
ον των αρμόδιων διοικητικών οργάνων ή δικαστηρίων”. Ειλικρινά, ο ΕΟΦ δεν τηρεί κανένα από τα βασικά κριτήρια. Ο Έλληνας υπουργός Υγείας (σ.σ.: αναφέρεται στον προηγούμενο υπουργό Υγείας, Θάνο Πλεύρη) έχει πει πολλές φορές ότι δεν υπήρχαν ελλείψεις και σε αυτά τα προϊόντα». Με ποιον τρόπο θα επιλυθεί το ζήτημα της ελεύθερης κυκλοφορίας αγαθών στην Ευρώπη όταν υπάρχουν ελλείψεις φαρμάκων; «Εάν υπάρχει πράγματι έλλειψη ενός προϊόντος και εφαρμόζονται τα παραπάνω κριτήρια ως έσχατη επιλογή, τα κράτη-μέλη μπορούν να εξετάσουν τη λήψη τέτοιων δραστικών μέτρων. Ωστόσο, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι εξαγωγές από την Ελλάδα αποτελούν μέρος της φυσικής και σταθερής ροής εισαγωγών προς άλλες χώρες. Ως εκ τούτου, το μόνο που κάνει η απαγόρευση από την Ελλάδα είναι να “μεταφέρει” το πρόβλημα της έλλειψης στη χώρα εισαγωγής. Αυτό που δεν επιλύει είναι ο πραγματικός λόγος της έλλειψης - π.χ. τα προβλήματα παραγωγής ή, όπως βλέπουμε με ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται πλέον εκτός ετικέτας για την παχυσαρκία -, το γεγονός ότι οι κατασκευαστές δεν μπορούν να καλύψουν τη ζήτηση που έχουν δημιουργήσει οι ίδιοι. Έτσι, πιστεύουμε ακράδαντα ότι στην Ε.Ε. η απαγόρευση των εξαγωγών είναι απλώς και μόνο η θεραπεία του συμπτώματος και όχι η αντιμετώπιση της ρίζας του προβλήματος. Πρέπει να αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε τις βαθύτερες αιτίες! Τέλος, πολλά από τα προϊόντα που τίθενται σε
απαγόρευση στην Ελλάδα δεν βρίσκονται σε έλλειψη, όπως είπε και ο Έλληνας υπουργός Υγείας. Έτσι, ενώ η Ελλάδα έχει πάρα πολλά από αυτά τα προϊόντα και τα μέλη μας δεν Η Ελλάδα μπορούν να διαθέσουν τα προπροτιμά να καίει ϊόντα αυτά στην Ελλάδα επειδή /καταστρέφει δεν υπάρχει ζήτηση, αυτά τα φάρμακα για ποπροϊόντα είναι σε έλλειψη σε λιτικούς λόγους άλλες χώρες! Βρισκόμαστε λοιαντί να παρέχοπόν κυριολεκτικά σε μια κατάνται σε ασθενείς σταση όπου η Ελλάδα προτιμά να καίει/καταστρέφει φάρμακα σε άλλες χώρες για πολιτικούς λόγους αντί να της Ε.Ε. παρέχονται τα φάρμακα αυτά σε ασθενείς σε άλλες χώρες της Ε.Ε. Νομίζω ότι η Ελλάδα δεν μπορεί ποτέ ξανά να ζητήσει αλληλεγγύη από άλλες χώρες της Ε.Ε. όταν η κυβέρνησή σας ενεργεί με αυτόν τον τρόπο. Επιπλέον, στα συμπεράσματα των μελετών του ΟΟΣΑ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα δείτε ότι η παράλληλη εισαγωγή (και στην Ελλάδα) μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση των ελλείψεων. Καθημερινά επιλύουμε ελλείψεις επειδή πολλές από αυτές υπάρχουν μόνο σε μία ή σε λίγες χώρες, και επομένως μπορούμε να μεταφέρουμε τα προϊόντα αυτά εκεί όπου χρειάζονται. Αυτό είναι σύμφωνο με τον Μηχανισμό Αλληλεγγύης που μόλις πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πολλά κράτη-μέλη μάς χρησιμοποιούν προληπτικά για την αντιμετώπιση των ελλείψεων. Το ίδιο συμβαίνει επίσης και με χώρες της Ανατολικής και Νότιας Ευρώπης».
από 60% σε 14 χώρες του ΟΟΣΑ. Οι περισσότερες, μάλιστα, καταγράφονται σε 3 θεραπευτικές κατηγορίες: νευρολογικά φάρμακα, καρδιολογικά και αντιμολυσματικά. Στα 2/3 των περιπτώσεων αναφέρθηκε έλλειψη μιας δεδομένης δραστικής ουσίας σε περισσότερες από μία χώρες. Όπως αναφέρουν οι κάτοχοι άδειας κυκλοφορίας, οι ελλείψεις οφείλονται κυρίως σε ζητήματα παραγωγής και ποιότητας. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, συμβάλλουν και οι πολιτικές αποζημίωσης, όπως αυτές που ευνοούν τις μη βιώσιμες χαμηλές τιμές. Για να βελτιωθεί η παρακολούθηση των ελλείψεων, να μετριαστεί ο αντίκτυπός τους ή να αποτραπεί μελλοντική εμφάνιση ή επανεμφάνισή τους, οι χώρες του ΟΟΣΑ έχουν ήδη εφαρμόσει μια σειρά μεμονωμένων μέτρων, όμως η έκθεση επισημαίνει ότι απαιτείται ένα ενιαίο μέτρο, που θα περιλαμβάνει την αξιολόγηση του αντικτύπου και τη συνεργασία όλων των αρμόδιων φορέων.
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
53
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●
Συνδικαλιστικά «κελεύσματα» 100 εκατ. Ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Φαρμακαποθηκών, Θεόδωρος Σκυλακάκης, με συνέντευξή του στη «Ν» εξηγεί πώς μια πιθανή απόφαση της Δικαιοσύνης ότι οι παρατεταμένες απαγορεύσεις παράλληλων εξαγωγών είναι παράνομες θα επιφέρει πρόστιμα 100 εκατ. και αγωγές από επιχειρήσεις Στην Ανθή Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Ο
κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι θα συνεχίσουν να υπάρχουν ελλείψεις φαρμάκων, ενώ τονίζει ότι οι απαγορεύσεις είναι προσωρινό μέτρο και θα πρέπει να ισχύει η αρχή της αναλογικότητας, καθώς και να υπάρχει τεκμηρίωση για κίνδυνο της δημόσιας υγείας.
αποζημιώσεις επιχειρήσεων, καθώς ο ΕΟΦ έχει εξωδίκως ενημερωθεί ότι σε περίπτωση που η απόφαση κριθεί παράνομη θα υπάρξει κύμα αγωγών από επιχειρήσεις που θίχθηκαν απ’ αυτήν».
Κύριε Σκυλακάκη, γίνεται μεγάλη κουβέντα για το αν υπάρχουν ή όχι ελλείψεις φαρμάκων. Έχουμε ελλείψεις τελικά; «Ασφαλώς και ναι! Κι εάν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς απέναντι στους αναγνώστες, οφείλουμε να πούμε ότι θα συνεχίσουν να υπάρχουν για πολύ καιρό ακόμα, καθώς οφείλονται στην κατάρρευση της παραγωγικής και εφοδιαστικής αλυσίδας λόγω Covid. Συνεπώς, μέχρι να ανασυσταθεί και να επαναλειτουργήσει αυτή η αλυσίδα χρειάζονται δύο ή τρία χρόνια». Το τελευταίο διάστημα υπάρχει μια σκληρή αντιπαράθεση με τα φαρμακεία, καθώς η πλευρά αυτή επιμένει ότι έχουμε πάρα πολλές ελλείψεις, άρα είναι απαραίτητη η λίστα απαγόρευσης παράλληλων εξαγωγών, ενώ εσείς τονίζετε συνέχεια ότι η αλήθεια είναι διαφορετική. Ποια είναι αυτή; «Δεν υπάρχει καμία αντιπαράθεση με τα φαρμακεία, τα φαρμακεία είναι οι πελάτες μας, το 95% του κύκλου εργασιών μας, θα έλεγα χαριτολογώντας ότι είναι “σαρξ εκ σαρκός». Η όποια αντιπαράθεσή μας είναι με τον λαϊκισμό και την τακτική της λάσπης στον ανεμιστήρα που ακολουθούν κάποιοι συνδικαλιστές. Η αλήθεια είναι ότι η ισχύουσα απαγόρευση είναι άσχετη με τις πραγματικές ελλείψεις, παράνομη, καταχρηστική και χωρίς καμία τεκμηρίωση. Αρέσει ή όχι σε κάποιους, η Ελλάδα είναι ευρωπαϊκή χώρα και θα πρέπει να μάθει να λειτουργεί με κανόνες αγοράς κι όχι με “ετσιθελικές” αποφάσεις συντεχνιακών εκπροσώπων, ούτε με εκβιασμούς. Είναι συγκλονιστικό ότι εν έτει 2023 συνδικαλιστικός φορέας διά των εκπροσώπων του διακηρύσσει ότι “επέβαλε” τη λίστα στην πολιτεία. Είναι απαράδεκτο, και σ’ αυτό αντιπαρατιθέμεθα και θα συνεχίσουμε». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόσφατα πήρε θέση για την απαγόρευση παράλληλων εξαγωγών φαρμάκων στην Ελλάδα, επισημαίνοντας ότι «είναι παράνομη» διότι η χώρα δεν ενημέρωσε έγκαιρα τις αρμόδιες υπηρεσίες. Τι ακριβώς έχει συμβεί; «Όπως είπα και πριν, η απόφαση είναι καταρχάς παράνομη, διότι δεν τηρήθηκε η ευρωπαϊκή νομοθεσία κατά την επιβολή της, δηλαδή ουδέποτε αναρτήθηκε (ως
54
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Θεόδωρος Σκυλακάκης: Η Ελλάδα είναι ευρωπαϊκή χώρα και θα πρέπει να μάθει να λειτουργεί με κανόνες αγοράς κι όχι με «ετσιθελικές» αποφάσεις.
έπρεπε) στον ιστότοπο TRIS της Ε.Ε., ώστε άλλα κράτη - μέλη ή/και θιγόμενοι απ’ αυτήν την απόφαση να εκφράσουν τις απόψεις τους επ’ αυτής. Αυτό έγινε προφανώς διότι κατά τη Εν έτει 2023 λήψη της οι αρμόδιοι γνώριζαν συνδικαλιστικός ότι είναι καταχρηστική, καθώς φορέας διά προέβαινε σε απαγορεύσεις των εκπροσώπων εξαγωγών φαρμάκων τα οποία του διακηρύσσει διαθέτουν πληθώρα γενοσήμων, ότι «επέβαλε» διατηρούσε (επί 9 έτη) την προτη λίστα σωρινή απαγόρευση εξαγωγών στην πολιτεία! εμβολίων του 2014 και άλλα ευτράπελα. Επιπλέον, ήξεραν ότι είναι ατεκμηρίωτη διότι βασίστηκε σε μια καταγγελία του ΠΦΣ για περίπου 170 σκευάσματα, η οποία ''ελέγχθηκε'' σε λιγότερο από 24 ώρες. Χαρακτηριστικό της “σοβαρότητας” του ελέγχου είναι ότι τα αποθέματα των αποθηκών ζητήθηκαν 48 ώρες μετά τη λήψη της απόφασης. Θλίβομαι που το λέω, αλλά η αίσθησή μου είναι ότι τα “κελεύσματα” συνδικαλιστών θα κοστίσουν στον Έλληνα φορολογούμενο πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ σε πρόστιμο και φυσικά περαιτέρω σε
Θέση όμως πήρε και το ευρωπαϊκό σας όργανο, με τον πρόεδρο του Affordable Medicines Europe, τον κ. Jörg Geller, να στέλνει επιστολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκφράζοντας τις ανησυχίες του από τις συνεχιζόμενες για μεγάλο διάστημα απαγορεύσεις, οι οποίες επηρεάζουν σημαντικά και άλλες ευρωπαϊκές χώρες… «Όντως ισχύει! Όπως η Ελλάδα επωφελείται από τις εξαγωγές άλλων κρατών της Ε.Ε. μέσω του ΙΦΕΤ και μπορεί να καλύπτει βασικές της ελλείψεις, έτσι ακριβώς και άλλες χώρες δύνανται να επωφεληθούν από τις εξαγωγές των ελληνικών επιχειρήσεων. Αυτή λοιπόν η στρέβλωση από τη μεριά της ελληνικής πολιτείας, πέρα από το ότι παραβιάζει τη Συνθήκη της Ρώμης, δύναται να θέσει σε κίνδυνο και ασθενείς σε άλλες χώρες της Ε.Ε. και αυτό ακριβώς επεσήμανε ορθότατα ο κ. Geller». Οι επίτροποι Εσωτερικής Αγοράς Thierry Breton και Υγείας Στέλλα Κυριακίδου, θέλοντας να διερευνήσουν εκτενώς το θέμα, έστειλαν στην Ελλάδα ειδική ομάδα, με την οποία είχατε και επαφή. Τι αποκομίσατε από αυτή τη συνάντηση; «Την αποστροφή των εταίρων μας σε τέτοιες πρακτικές. Ξανατονίζω από αυτό το βήμα ότι οι απαγορεύσεις είναι προσωρινό μέτρο, ότι πρέπει να ισχύει η αρχή της αναλογικότητας, και να υπάρχει τεκμηρίωση για κίνδυνο της δημόσιας υγείας. Στην παρούσα λίστα βρίσκονται 26 εμβόλια για εννέα χρόνια και άλλα 86 σκευάσματα για 21 μήνες, οπότε η έννοια της προσωρινότητας προφανώς δεν υφίσταται. Αναλογικότητα επίσης δεν υφίσταται ουδεμία, καθώς η ίδια πολιτεία, που “ερεύνησε” την επάρκεια σε 180 σκευάσματα εντός 24 ωρών, δεν μπορεί να ελέγξει σε 11 μήνες τις καταγγελίες για ανεπαρκή εφοδιασμό της αγοράς εννέα εταιρειών. Τέλος, όχι μόνο τεκμηρίωση κινδύνου δημόσιας υγείας δεν υπάρχει, αλλά ούτε καν κίνδυνος. Τα λάθη που έγιναν στην Ελλάδα προφανώς δεν πέρασαν απαρατήρητα από την Ε.Ε. Εμείς, από την πλευρά μας, λέμε με σαφήνεια ''ναι'' στις απαγορεύσεις, καθώς προέχει η υγεία των Ελλήνων, όμως αυτό το ναι δεν είναι λευκή επιταγή στα χέρια κάθε διαδρομιστή του υπουργείου Υγείας. Θα πρέπει να υπάρχει τεκμηρίωση, αναλογικότητα και σαφής προσωρινός χαρακτήρας. Οτιδήποτε άλλο πέρα απ’ αυτά δεν προστατεύει τη δημόσια Υγεία και δεν θα το ανεχτούμε».
Συνδυαστική πρόταση ασφάλισης από το EurolifeSYN+ Κλιμακωτές εκπτώσεις ανάλογα με τα συμβόλαια που έχει ο ασφαλισμένος στη Eurolife FFH
Τ
Ασφάλιση οχήματος.
Ασφάλιση υγείας.
οι ασφαλισμένοι, τόσο μεγαλύτερη έκπτωση αποκτούν στο ασφάλιστρό τους. Πιο συγκεκριμένα: 5% έκπτωση στο 2ο συμβόλαιο που αγοράζουν 10% έκπτωση στο 3ο συμβόλαιο 15% έκπτωση στο 4ο συμβόλαιο 15% έκπτωση για κάθε επιπλέον συμβόλαιο που αγοράζουν Η έκπτωση στην αγορά κάθε συμβολαίου ισχύει με την προϋπόθεση ότι είναι σε ισχύ τα προηγούμενα και εφαρμόζεται σύμφωνα με τη χρονολογική σειρά αγοράς του εκάστοτε συμβολαίου. Ο παραπάνω μηχανισμός δεν ισχύει για τα ασφαλιστικά προγράμματα υγείας ή οχήματος, για τα οποία εφαρμόζεται πάντα έκπτωση 5%. Από το EurolifeSYN⁺ επωφελούνται νέοι και υφιστάμενοι πελάτες,
επομένως οι ασφαλισμένοι της Eurolife FFH που ήδη διαθέτουν κάποιο ασφαλιστικό προϊόν που συμμετέχει στο πρόγραμμα, θα έχουν την αντίστοιχη έκπτωση στην ανανέωση του ασφαλιστηρίου συμβολαίου τους. Για τη Eurolife FFH, αξία έχει να επενδύει σε ασφαλιστικές προτάσεις και λύσεις που υποστηρίζουν τους ανθρώπους να καταφέρνουν περισσότερα καθημερινά. Με το πρόγραμμα συνδυαστικών εκπτώσεων EurolifeSYN⁺ αποδεικνύει ότι βρίσκεται στο πλευρό των ασφαλισμένων της, επιστρέφοντας έμπρακτα την εμπιστοσύνη και την προτίμησή τους. Μάθετε περισσότερα για το καινοτόμο πρόγραμμα συνδυαστικών εκπτώσεων EurolifeSYN⁺ της Eurolife FFH στο https://www.eurolife.gr/elGR/eurolifesyn/ ή επικοινωνήστε με τον ασφαλιστικό σας σύμβουλο.
Ασφάλιση κατοικίας.
Ασφάλιση online συναλλαγών, προσωπικών αντικειμένων και κατοικιδίων.
ADVERTORIAL
ο EurolifeSYN⁺ είναι ένα καινοτόμο πρόγραμμα, που προσφέρει στους ασφαλισμένους της η Eurolife FFH, μέσα από το οποίο αποκτούν σημαντικές εκπτώσεις ανάλογα με τον αριθμό των ασφαλιστηρίων συμβολαίων που έχουν στην κατοχή τους. Αυτό σημαίνει ότι όσο περισσότερες ασφαλιστικές ανάγκες καλύπτουν, τόσο μεγαλύτερη είναι η έκπτωση που δικαιούνται. Η Eurolife FFH επιστρέφει αξία στους πελάτες της και τους Με το πρόγραμπαρέχει όφελος μα συνδυαστικαι κίνητρο κών εκπτώσεων να επιλέγουν EurolifeSYN+, διαφορετικά η εταιρεία ασφαλιστικά αποδεικνύει ότι προγράμματα, ενθαρρύνοντάς βρίσκεται στο τους να πλευρό των εξασφαλίζουν ασφαλισμένων ακόμη πιο της, επιστρέφοολοκληρωμένη ντας έμπρακτα προστασία και την εμπιστοκάλυψη. σύνη και την Οι εκπτώσεις προτίμησή τους. που προσφέρονται μέσω του EurolifeSYN⁺ ισχύουν από δύο ενεργά ασφαλιστικά συμβόλαια και πάνω, σε συγκεκριμένους κλάδους ασφάλισης φυσικών προσώπων και σε επιλεγμένα προϊόντα στην ασφάλιση oχήματος, κατοικίας, υγείας, online συναλλαγών, προσωπικών αντικειμένων και κατοικιδίων. Στο πρόγραμμα οι εκπτώσεις λειτουργούν κλιμακωτά. Αυτό σημαίνει ότι όσο περισσότερα συμβόλαια έχουν στην κατοχή τους
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
55
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
ΦΑΡΜΑΚΑΠΟΘΗΚΕΣ: ΕΞΑΓΟΡΕΣ, ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ
Ο
πως κατέγραψε η μελέτη «Φαρμακαποθήκες», που εκπόνησε η ΣΤΟΧΑΣΙΣ Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε., το συνολικό μέγεθος της αγοράς φαρμακαποθηκών (ιδιωτικές εταιρείες και συνεταιρισμοί φαρμακοποιών) «προσέγγισε» τα 3,8 δισ. ευρώ το 2022, παρουσιάζοντας αύξηση 3,8% σε σχέση με το 2021 και Μέσο Ετήσιο Ρυθμό Μεταβολής (ΜΕΡΜ) 2,3% την περίοδο 2014-2022. Ειδικότερα, η αγορά των ιδιωτικών φαρμακαποθηκών παρουσίασε αύξηση 3,1% το 2022 σε σχέση με το 2021 και ΜΕΡΜ 3,2%, ενώ η αγορά των συνεταιρισμών φαρμακοποιών παρουσίασε αύξηση 5% το 2022 σε σχέση με το 2021 και ΜΕΡΜ 1,1% (η εξέλιξη του δείκτη μεγέθους αγοράς - γράφημα 1). Οι ιδιωτικές εταιρείες φαρμακαποθηκών εκτιμάται ότι κάλυψαν το 61% της συνολικής αγοράς το 2022, σε αξία, ενώ το υπόλοιπο 39% αφορά τους συνεταιρισμούς φαρμακοποιών. Για το 2023 η συνολική αγορά φαρμακαποθηκών (ιδιωτικές εταιρείες και συνεταιρισμοί φαρμακοποιών), σε αξία, πιθανότατα θα παρουσιάσει αύξηση της τάξης του 3,5% σε σχέση με το 2022. Όσον αφορά δε τον αθροιστικό βαθμό συγκέντρωσης αγοράς για το 2022, οι 10 μεγαλύτερες επιχειρή-
Ανάκαμψη παρουσιάζει το χονδρεμπόριο φαρμάκων μετά τη συρρίκνωση που υπέστη ο χώρος τα τελευταία χρόνια. Συγκεκριμένα, η αγορά των φαρμακαποθηκών ανακάμπτει από το 2018 και έπειτα, εμφανίζοντας Μέσο Ετήσιο Ρυθμό Μεταβολής (ΜΕΡΜ) 4,7% την περίοδο 2018-2022, σύμφωνα με τον Manager της ΣΤΟΧΑΣΙΣ Αδάμ Ρεγκούζα
Της Ανθής Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
1. ΕΞΕΛΙΞΗ ΔΕΙΚΤΗ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΑΓΟΡΑΣ Φ Α Ρ Μ Α Κ Α Π Ο Θ Η Κ Ω Ν Κ Α Ι Α Ε Π (ΕΤΟΣ ΒΑΣΗΣ 2013=100,0)
Συνολική ∆ανειακή Επιβάρυνση (%)
80
120,8
100
100
80
101,7
102,3
103,5
101,7
105,2
98,5 94,8
98,0 94,0
97,0 94,0
98,3 92,5
99,8 94,8
101,9 103,0
128,9
132,9
105,2
92,0
74,12
75,15
2,68
2,87
2013
2014
60
73,79
74,18
73,27
73,60
74,86
75,50
73,03
2,70
2,28
2,05
1,85
1,89
1,94
2,13
1,70
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
71,83
40 101 97,8
115,6 110,4
20
0
60
2013
56
EBITDA (%)
100
140 111,6
σεις κατέχουν το 41% επί του συνόλου της εγχώριας αγοράς φαρμακαποθηκών. Σύμφωνα με την καταγραφή, οι ιδιωτικές φαρμακαποθήκες σε ποσοστό περίπου 50%, επί του συνόλου των εξεταζόμενων φαρμακαποθηκών, έχουν την έδρα τους στην περιφέρεια Αττικής, ενώ στους συνεταιρισμούς φαρμακοποιών παρατηρείται πιο ομοιόμορφη κατανομή, με βάση την έδρα τους, στις περιφέρειες της χώρας. Βασικός προσδιοριστικός παράγων ζήτησης είναι τα φαρμακεία που είναι ο κυριότερος πελάτης τους. Σημειώνεται ότι η αγορά των φαρμακείων παρουσίασε αύξηση 5,1% το 2022 σε σχέση με το 2021, με τον Μέσο Ετήσιο Ρυθμό Μεταβολής να υπολογίζεται σε 1,8% τη χρονική περίοδο 2013-2022. Επίσης, η εν λόγω αγορά παρουσιάζει αύξηση από το 2018 και έπειτα, με ΜΕΡΜ 4% τη χρονική περίοδο 2018-2022. Το 2022 εκτιμάται ότι το 71% των συνολικών πωλήσεων, σε τιμές λιανικής, των φαρμάκων των φαρμακείων αφορούσε αποζημιούμενα (θετική λίστα), η ζήτηση των οποίων καθίσταται ανελαστική και προσδιορίζεται απολύτως από την προτεινόμενη θεραπεία του ιατρού. Επιπρόσθετα, εκτιμάται ότι το 76% των φαρμάκων των φαρμακείων αφορά πρωτότυ-
2 . Ι Δ Ι Ω Τ Ι Κ Ε Σ Φ Α Ρ Μ Α Κ Α Π Ο Θ Η Κ Ε Σ (ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ)
∆είκτης µεγέθους αγοράς ιδιωτικών φαρµακαποθηκών ∆είκτης µεγέθους αγοράς συνεταιρισµών φαρµακοποιών ∆είκτης ΑΕΠ (σε τρέχουσες τιµές)
120
Ο Manager της ΣΤΟΧΑΣΙΣ Αδάμ Ρεγκούζας.
2014
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
Οι ιδιωτικές φαρμακαποθήκες σε ποσοστό περίπου 50%, επί του συνόλου των εξεταζόμενων φαρμακαποθηκών, έχουν την έδρα τους στην περιφέρεια Αττικής, ενώ στους συνεταιρισμούς φαρμακοποιών παρατηρείται πιο ομοιόμορφη κατανομή.
πα φάρμακα, ενώ το υπόλοιπο 24% αφορά γενόσημα φάρμακα το 2022. Από τη χρηματοοικονομική ανάλυση των επιχειρήσεων του κλάδου, σύμφωνα με την υπεύθυνη των κλαδικών μελετών κ. Κατερίνα Ματσούκα, η κεφαλαιακή διάρθρωση των συνεταιρισμών φαρμακοποιών διαμορφώνεται σε καλύτερα επίπεδα έναντι των ιδιωτικών φαρμακαποθηκών. Όσον αφορά το ΕBITDA ως ποσοστό επί των πωλήσεων, τόσο για τις ιδιωτικές φαρμακαποθήκες όσο και για τους συνεταιρισμούς, «κινείται» σε σταθερά και χαμηλά επίπεδα την εξεταζόμενη χρονική περίοδο 2013-2022 (γράφημα 2 και 3). O δείκτης Υποχρεώσεις/EBITDA δείχνει την προσοχή που πρέπει να δοθεί από τις ιδιωτικές φαρμακαποθήκες και τους συνεταιρισμούς όσον αφορά τη δυνατότητα εξυπηρέτησης των υποχρεώσεών τους (γράφημα 4 και 5). Ο δείκτης κάλυψης χρηματοοικονομικών δαπανών τόσο των ιδιωτικών φαρμακαποθηκών, αλλά κυρίως των συνεταιρισμών δείχνει ότι έχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν πιθανές αρνητικές μεταβολές του οικονομικού περιβάλλοντος (γράφημα 6 και 7). Δεδομένου ότι υπάρχει καθορισμένο περιθώριο ►
3. ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΩΝ Συνολική ∆ανειακή Επιβάρυνση (%)
4. ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΦΑΡΜΑΚΑΠΟΘΗΚΕΣ
EBITDA (%)
(ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ)
80
Υποχρεώσεις/ΕΒΙΤDA
18 60
61,35
60,74
60,52
59,80
60,15
60,72
5. ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΩΝ
61,62
64,18
64,53
64,69
15
12,59
12
40
9
14,14
14,11
20 16,01
15
1,35
1,37
1,16
0,95
1,16
1,09
1,00
1,02
0,97
0
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
20,77
5 0
0
2013 2013
16,81
19,46
10
3 1,30
16,84
25,30 24,77 24,24 22,20
9,45
6 20
24,82
25
9,78
9,72
Υποχρεώσεις/ΕΒΙΤDA
30
16,43
16,39 15,63 15,08
2015 2014
2017 2016
2019 2018
2013
2021 2020
2022
2015 2014
2017 2016
2019 2018
2021 2020
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
2022
57
ΦΑΡΜΑΚΑΠΟΘΗΚΕΣ
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
7. Σ Υ Ν Ε ΤΑ Ι Ρ Ι Σ Μ Ο Ι Φ Α Ρ Μ Α Κ Ο Π Ο Ι Ω Ν
► 6 . Ι Δ Ι Ω Τ Ι Κ Ε Σ Φ Α Ρ Μ Α Κ Α Π Ο Θ Η Κ Ε Σ (ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ) Κάλυψη Χρηµατοοικονοµικών ∆απανών
Κάλυψη Χρηµατοοικονοµικών ∆απανών
4
3,63 2,99
3
2,43
2,28
2,16
2,46
5,65 5,09
2,91
2,82
2,24
3,55
6
3,70
4
4,36
4,55
4,56
4,57
2014
2015
2016
2017
4,48
4,71
4,44
2 2 1 0
0
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2013
2022
8 . Ι Δ Ι Ω Τ Ι Κ Ε Σ Φ Α Ρ Μ Α Κ Α Π Ο Θ Η Κ Ε Σ (ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ)
6,70
7,27
6,92
7,12
2019
2020
2021
2022
4,33
4,29
4,27
4,32
9.ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΩΝ
Περιθώριο µικτού κέρδους Περιθώριο λειτουργικού κέρδους Περιθώριο καθαρού κέρδους 8%
2018
Περιθώριο µικτού κέρδους Περιθώριο λειτουργικού κέρδους Περιθώριο καθαρού κέρδους 6,90
6% 6,69
6,34
6,41
6,43
6%
6,14
4,58
4,63
4,46
4,43
4,46
4,45
1,18
1,22
1,09
0,96
0,81
0,94
0,87
1,03
0,81
0,76
1,10
0,87
0,72
0,86
0,78
0,70
0,66
0,61
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
4% 4% 2,43
2,65
2,45
2,12
2% 0%
1,02
2013
1,67
2014
1,64
2015
1,26
2016
1,84 1,22
2017
1,59 1,13
2018
1,62
1,80
0,69
1,10
2019
2020
1,89 1,43
2021
1,56
1,00
2%
0%
2022
0,88
2013
11.ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΩΝ
1 0 . Ι Δ Ι Ω Τ Ι Κ Ε Σ Φ Α Ρ Μ Α Κ Α Π Ο Θ Η Κ Ε Σ (ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ)
Μέση περίοδος είσπραξης απαιτήσεων (ηµέρες) Μέση περίοδος εξόφλησης προµηθευτών (ηµέρες) Μέση περίοδος παραµονής αποθεµάτων (ηµέρες)
Μέση περίοδος είσπραξης απαιτήσεων (ηµέρες) Μέση περίοδος εξόφλησης προµηθευτών (ηµέρες) Μέση περίοδος παραµονής αποθεµάτων (ηµέρες) 100
150
82
100
93
85
89
92
98
97
92 87
55
55
56
58
58
56
59
21
23
25
25
27
29
30
30
30
63
50
2014
2015
2016
2017
2018
2019
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
2020
2021
64
63
30 0
κέρδους στον εξεταζόμενο κλάδο, οι προσπάθειες τόσο για τις ιδιωτικές φαρμακαποθήκες όσο και για τους συνεταιρισμούς εστιάζονται στην αύξηση του κύκλου εργασιών τους με σκοπό τη βελτίωση της κερδοφορίας τους (γράφημα 8 και 9). Σύμφωνα με τη μελέτη, το συναλλακτικό κύκλωμα εμφανίζεται διαχρονικά ελλειμματικό τόσο στις ιδιωτικές φαρμακαποθήκες όσο και στους συνεταιρισμούς. Ωστόσο, οι συνεταιρισμοί επιτυγχάνουν καλύτερες «επιδόσεις» έναντι των ιδιωτικών φαρμακαποθηκών την περίοδο 2013-2022, με το έλλειμμά τους να «περιορίζεται» από το 2014 και έπειτα. Επίσης, το συναλλακτικό κύκλωμα των ιδιωτικών φαρμακαποθηκών έχει βελτιωθεί την τριετία 2020-
58
89
51
2013
75
82
80
79
79
67
65
67
68
24
23
24
27
2015
2016
2017
2018
76
94
50
50
0
0,72
2022
18
21
2013
2014
2022 και διαμορφώνεται σε σχετικά σταθερά επίπεδα. Όπως φαίνεται, η ορθολογικότερη διαχείριση των αποθεμάτων και η χρηματοοικονομική διαχείριση αποτελούν βασικούς παράγοντες για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων του κλάδου (γράφημα 10 και 11). Αξίζει να σημειωθεί ότι στην ευρωπαϊκή αγορά η Ελλάδα βρίσκεται στην 3η θέση, με 155 φαρμακαποθήκες, ενώ η Πολωνία βρίσκεται στην 1η θέση, με 190, και η Γαλλία στη 2η θέση, με 183 (πηγή: GIRP annual report 2021-2022). Από πλευράς κατανομής της λιανικής τιμής ενός φαρμάκου στην Ευρώπη, το 5,2% αυτής επανέρχεται στις φαρμακαποθήκες (πηγή: EFPIA, The
77
80
78
70
73
71
29
31
31
30
2019
2020
2021
2022
67
Pharmaceutical Industry in Figures 2023). Τέλος, σύμφωνα με τη συντάκτρια της μελέτης, κ. Βασιλική Κολπονδίνου, οι ευκαιρίες στον κλάδο των φαρμακαποθηκών έγκεινται κυρίως στις εξαγορές και συγχωνεύσεις, καθώς και στις στρατηγικές συνεργασίες μεταξύ τους, με σκοπό τη δημιουργία μεγαλύτερων και ισχυρότερων οικονομικών μονάδων και την επέκτασή τους σε νέες γεωγραφικές αγορές, αρχής γενομένης από όμορες περιοχές. Επίσης, η περαιτέρω αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας αποτελεί σημαντική ευκαιρία ανάπτυξης στον εξεταζόμενο κλάδο, καθώς η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να επιδράσει ουσιαστικά στην αλυσίδα εφοδιασμού των φαρμακαποθηκών
Οι δυνατότητες της τηλεϊατρικής στη διάθεση των ασφαλισμένων της Interamerican Με το Medi ON, οι ασφαλισμένοι μπορούν να ελέγχουν τα συμπτώματα υγείας που τους ανησυχούν, με έναν έγκυρο και αξιόπιστο τρόπο, επικοινωνώντας online με γιατρό που θα τους καθοδηγήσει ανάλογα
Σ
ADVERTORIAL
την εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού, η τηλεϊατρική αποτελεί φάρο καινοτομίας στον τομέα της Υγείας. Οι υπηρεσίες τηλεϊατρικής και διαδικτυακών συμβουλευτικών υπηρεσιών προσφέρουν πολυάριθμα οφέλη για τους ασθενείς και τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης, όπως ευκολία, προσβασιμότητα, εξατομικευμένα σχέδια θεραπείας, έγκαιρη ανίχνευση και πρόληψη ασθενειών και εξοικονόμηση κόστους. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας και της ιατρικής εμπειρογνωμοσύνης, η τηλεϊατρική μπορεί να γεφυρώσει γεωγραφικές ανισότητες κι έτσι ασθενείς σε απομακρυσμένες περιοχές μπορούν να έχουν πλέον πρόσβαση σε ένα μεγάλο δίκτυο ιατρικών ειδικοτήτων για παροχή ιατρικών συμβουλών υψηλής ποιότητας, χωρίς την ανάγκη μετακίνησης. Η Interamerican, πιστή στον στρατηγικό της στόχο να προσφέρει στους ασφαλισμένους της ολοκληρωμένες υπηρεσίες υγείας, προκειμένου να ζουν περισσότερο, ασφαλέστερα και καλύτερα, διευρύνει την πρόσβασή τους σε έγκυρη και αξιόπιστη καθοδήγηση για θέματα που αφορούν την υγεία τους, λαμβάνοντας σημαντικές πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση της τηλεϊατρικής. Από την έναρξη της πανδημίας, η Interamerican, έχοντας το βλέμμα στραμμένο στη διευκόλυνση των ασφαλισμένων της, εστίασε το ενδιαφέρον της στις σύγχρονες εφαρμογές της τηλεϊατρικής με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας και ήταν η πρώτη ασφαλιστική εταιρεία που διέθεσε στους ασφαλισμένους την ψηφιακή εφαρμογή ελέγχου συμπτωμάτων υγείας, Medi ON. Με το Medi ON, οι ασφαλισμένοι μπορούν να ελέγχουν τα συμπτώματα υγείας που τους ανησυχούν, με έναν έγκυρο και αξιόπιστο τρόπο, επικοινωνώντας online με γιατρό που θα τους καθοδηγήσει ανάλογα και θα τους παραπέμψει, εφόσον χρειάζεται, στην ενδεδειγμένη βαθμίδα φροντίδας. Νέα υπηρεσία Τηλεϊατρικής μέσα από το Medi ON Σήμερα, οι δυνατότητες του Medi ON επεκτείνονται προσφέροντας τη νέα υπηρεσία τηλεϊατρικής, η οποία δίνει τη δυνατότητα στους ασφαλισμένους της Interamerican με πρόγραμμα πρωτοβάθμιας περίθαλψης να προγραμματίσουν ψηφιακή, συμ-
Η νέα υπηρεσία τηλεϊατρικής δίνει τη δυνατότητα στους ασφαλισμένους να προγραμματίσουν ψηφιακή συνεδρία με έμπειρο γιατρό των Medifirst.
βουλευτική συνεδρία με έμπειρο γιατρό των Πολυϊατρείων Medifirst, του Ομίλου Interamerican. Εφόσον υπάρχει αναγκαιότητα, o γιατρός μπορεί να δώσει ιατρική συμβουλή σχετικά με την πιθανή διάγνωση και θεραπεία, να συστήσει διαγνωστικές εξετάσεις, να αξιολογήσει αποτελέσματα εξετάσεων ή να προτείνει διά ζώσης κλινική εξέταση. Με τον τρόπο αυτό χρήστες της υπηρεσίας αποφεύγουν άσκοπες μετακινήσεις, οι οποίες θα σήμαιναν επιπλέον κόστος και χρόνο για τα μη επείγοντα περιστατικά, ενώ παράλληλα λαμβάνουν άμεσα έγκυρες απαντήσεις για την υγεία τους. Με την αξιοπιστία των Πολυϊατρείων Medifirst Τα Πολυϊατρεία Medifirst προσφέρουν πρωτοβάθμια περίθαλψη με βάση ένα πραγματικά καινοτόμο και μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα στην Υγεία μοντέλο υπηρεσίας υγείας. Κάθε ασφαλισμένος της Interamerican στα Πολυϊατρεία Medifirst μπορεί, ανά πάσα στιγμή, χωρίς ραντεβού, να δει έναν γενικό ιατρό, εξασφαλίζοντας έγκυρη διάγνωση σε κάθε ξαφνικό σύμπτωμα και τη σωστή καθοδήγηση για πιθανή συνέχεια της διάγνωσης και της θεραπείας. Τα Πολυϊατρεία Medifirst είναι στελεχωμένα από διακεκριμένους γιατρούς 16 διαφορετικών ειδικοτήτων, ενώ είναι εξοπλισμένα με εξαιρετικά σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό που εξασφαλίζει πιστοποιημένες, αξιόπιστες βιοπαθολογικές και απεικονιστικές εξετάσεις. Επιπλέον, διαθέτουν νοσηλευτική υπηρεσία και σύστημα διαχείρισης επειγόντων περιστατικών, αντιμετωπίζοντας επί της ουσίας τις ανάγκες υγείας του κάθε ανθρώπου. Τα Πολυϊατρεία Medifirst με στόχο τη συνεχή
αναβάθμιση των υπηρεσιών τους είναι πιστοποιημένα για το Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας τους σύμφωνα με το πρότυπο ISO 9001:2015. Έχουν επίσης πιστοποιηθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του εξειδικευμένου προτύπου για την παροχή υπηρεσιών υγείας του EN 15224:2016 από τον ανεξάρτητο διεθνή φορέα Swiss Approval. Με τη συγκεκριμένη πιστοποίηση διασφαλίζεται η παροχή ποιοτικής υπηρεσίας σε κάθε επίσκεψη από όλους τους συμμετέχοντες στη φροντίδα υγείας. Παράλληλα, το Πολυϊατρείο Medifirst στην Αργυρούπολη είναι διαπιστευμένο εργαστήριο δοκιμών σύμφωνα με το πρότυπο ISO 15189:2012, δίνοντας έτσι προστιθέμενη αξία στην αξιοπιστία των αποτελεσμάτων. Σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι χρήσιμη η τηλεϊατρική Οι μοναδικές δυνατότητες της συγκεκριμένης υπηρεσίας την καθιστούν ιδιαίτερα χρήσιμη σε κάθε ασφαλισμένο που δεν έχει εύκολη πρόσβαση σε υπηρεσίες φροντίδας υγείας λόγω απόστασης και είναι εξοικειωμένος στη χρήση εφαρμογών για κινητό τηλέφωνο ή tablet. Ακόμη, σε ασθενείς με χρόνια νοσήματα, που χρήζουν συνεχούς παρακολούθησης, καθώς και σε άτομα που λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής μετακινούνται συχνά ή ζουν εκτός αστικών κέντρων για αρκετούς μήνες μέσα στο έτος. Για τη νέα αυτή υπηρεσία, ο κ. Γεώργιος Βελιώτης, Γενικός Διευθυντής Ζωής & Υγείας Interamerican, δήλωσε σχετικά: «Στην εποχή του ψηφιακού μετασχηματισμού, η τηλεϊατρική αποτελεί φάρο καινοτομίας στον τομέα της υγείας. Οι υπηρεσίες τηλεϊατρικής και διαδικτυακών συμβουλευτικών υπηρεσιών προσφέρουν πολυάριθμα οφέλη για τους ασθενείς και τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης, όπως ευκολία, προσβασιμότητα, εξατομικευμένα σχέδια θεραπείας, έγκαιρη ανίχνευση και πρόληψη ασθενειών και εξοικονόμηση κόστους. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας και της ιατρικής εμπειρογνωμοσύνης η τηλεϊατρική μπορεί να γεφυρώσει γεωγραφικές ανισότητες κι έτσι οι ασφαλισμένοι μας σε απομακρυσμένες περιοχές μπορούν να έχουν πλέον πρόσβαση σε ιατρικές συμβουλές υψηλής ποιότητας χωρίς την ανάγκη να ταξιδεύουν, επιτρέποντας τον αποτελεσματικό συντονισμό της φροντίδας τους με τον πιο εξειδικευμένο και αποδοτικό τρόπο».
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
59
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●
Καινοτόμα projects και επενδύσεις πάνω από 22 εκατ. από την IQVIA Hellas Με επενδύσεις που ξεπερνούν τα 22 εκατ. ευρώ το 2023, η IQVIA Hellas, όπως επισημαίνει ο Γενικός Διευθυντής της εταιρείας, Νίκος Κωστάρας, εστιάζει στον τομέα των κλινικών μελετών, στα hubs και στην επέκταση στα Patient Support Programs (PSP) Στην Ανθή Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Ο
πως μας εξηγεί ο Γενικός Διευθυντής της IQVIA Hellas κ. Κωστάρας, καινοτόμα project για τους συλλόγους ασθενών, καθώς και για τον Σύνδεσμο Φαρμακευτικών παίρνουν σάρκα και οστά, με στόχο τη βελτίωση των πολιτικών υγείας και τον έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης.
Πείτε μας λίγα λόγια για τον ρόλο της IQVIA σήμερα στην Ελλάδα. «Στόχος μας είναι να παρέχουμε καινοτόμες υπηρεσίες που να απαντάνε στις ανάγκες των πελατών μας για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, καθώς και στις προκλήσεις της εποχής για βελτίωση του συστήματος υγείας και της υγείας των ασθενών. Στα πλαίσια αυτά υλοποιούμε σημαντικά έργα με καινοτόμες software λύσεις για QMS (Quality Management System) και με δεδομένα αγορών εξωτερικού (MIDAS), για φαρμακευτικές εταιρείες με παραγωγική βάση στην Ελλάδα, για να τις υποστηρίξουμε στον περαιτέρω εκσυγχρονισμό και στην εξωστρέφειά τους. Επίσης, χρησιμοποιούμε την τεχνολογία για συλλογή και ανάλυση RWD στοχεύοντας στη χρήση τους για επιστημονικούς σκοπούς και αύξηση αποτελεσματικότητας και εισάγουμε AI/ML στις μεθοδολογίες μας για βελτίωση ακρίβειας και ταχύτητας εξυπηρέτησης στις υπηρεσίες που παρέχουμε στους πελάτες μας. Αναλύουμε τις τάσεις στη φαρμακευτική αγορά και τα συστήματα υγείας διαφόρων χωρών, ώστε να υπολογίζουμε τις επιπτώσεις στο ελληνικό σύστημα και να βοηθάμε στον σχεδιασμό λύσεων για τη βιωσιμότητά του. Και, τέλος, συνεργαζόμαστε με όλους τους stakeholders στον χώρο της υγείας, συμπεριλαμβανομένων των συλλόγων ασθενών, για να καταγράφουμε τις ακάλυπτες
60
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Νίκος Κωστάρας: Σε συνεργασία με το «95 Συμμαχία για τους Σπάνιους Ασθενείς» σχεδιάσαμε και ολοκληρώσαμε το έργο για την αποτύπωση των σπάνιων παθήσεων στην Ελλάδα.
ανάγκες τους, να προάγουμε την ανάγκη επίλυσής τους και να σχεδιάζουμε λύσεις μαζί τους». Θα μπορούσατε να μας δώσετε παραδείγματα από τέτοια καινοτόμα projects που κάνατε στην ελληνική αγορά; «Σε συνεργασία με το “95 Συμμαχία για τους Σπάνιους Ασθενείς” σχεδιάσαμε και ολοκληρώσαμε το
έργο για την αποτύπωση των σπάνιων παθήσεων στην Ελλάδα, καθώς και τη διαμόρφωση προτάσεων πολιτικής υγείας για τις σπάνιες παθήσεις. Το έργο αυτό περιλαμβάνει και εις βάθος ανάλυση για συγκεκριμένες ασθένειες, υπολογισμό των οικονομικών επιπτώσεων στο κράτος και τους ασθενείς από την ασθένεια, καθώς και τη διερεύνηση της επίδρασης προ και μετά γεννητικών ελέγχων. Είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι,
ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΔΑΠΑΝΗΣ Σ Τ Η Ρ Ι Ζ Ο Ν Τ Α Ι Σ Ε 3 Π Υ Λ Ω Ν Ε Σ : Α Π Ο Ζ Η Μ Ι Ω Σ Η - Σ Υ Ν ΤΑ Γ Ο ΓΡΑΦ Η Σ Η - ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ
Μελλοντικές ενέργειες Εύρεση ισοζυγίου µεταξύ της δαπάνης για τα καινοτόµα φάρµακα και της εξοικονόµησης από τη χρήση βιοοµοειδών
Αποζημίωση Αποζηµίωση καινοτόµων φαρµάκων Συµµετοχή ασθενούς
Συνταγογράφηση Ορισµός και εφαρµογή πρωτοκόλλων Μηχανισµός στήριξης συµµόρφωσης στα πρωτόκολλα
Τιμολόγηση Τιµολόγηση βιοοµοειδών/ γενόσηµων σε σχέση µε τα πρωτότυπα
Εκπαίδευση/ ενηµέρωση ΕΥ Στρατηγικές ενίσχυσης χρήσης βιοοµοειδών
Προαπαιτούµενα Ψηφιακά εργαλεία για την υλοποίηση, τον έλεγχο και τη µέτρηση των παραπάνω στόχων. Ψηφιακός φάκελος, µητρώα ασθενών, παρακολούθηση δεικτών. Πηγή: IQVIA Consulting (Jan-Feb 2023) IQVIA Cost saving strategies for redusing pharmaceutical expenditure in Europe ΣΦΕΕ June 2023
ΕΡΓΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΦΕΕ Η IQVIA, σε ένα πρόσφατο έργο για λογαριασμό του ΣΦΕΕ, διερεύνησε στρατηγικές που οδήγησαν σε έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης σε 9 ευρωπαϊκές χώρες. Σ υνοψίζοντας την έρευνα αυτή, παρατηρούμε ότι οι δράσεις για τον έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης στηρίζονται σε 3 πυλώνες: αποζημίωση, συνταγογράφηση και τιμολόγηση. Π ιο συγκεκριμένα, οι ενέργειες που σχετίζονται με την αποζημίωση στοχεύουν στη διαχείριση της αποζημίωσης των καινοτόμων φαρμάκων μέσα από συγκεκριμένες πολιτικές, όπως risk share agreements, χρήση RWD για απόδειξη αποτελεσματικότητας κ.ά. Ο πυλώνας της συνταγογράφησης αφορά τον ορισμό και την εφαρμογή πρωτοκόλλων θεραπείας, μηχανισμούς ελέγχου της συμμόρφωσης σε αυτά, την ενημέρωση και εκπαίδευση των ΕΥ για αυστηρή χρήση πρωτοκόλλων για επιλογή κατάλληλης θεραπείας ανάλογα με τα αποτελέσματα εξετάσεων ανά στάδιο, καθώς και στρατηγικές ενίσχυσης χρήσης
καθώς μόλις πρόσφατα έγινε και δημοσίευση σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό της μελέτης για την ασθένεια SMA - νωτιαία μυϊκή δυστροφία. Επιπλέον, ως μέλος της All.Can και έχοντας μελετήσει τις πολιτικές υγείας για τον καρκίνο σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, ολοκληρώσαμε μία μεγάλη μελέτη με συστάσεις πολιτικής υγείας για την Ογκολογία στη χώρα μας. Ιδιαίτερα σημαντικό θεωρούμε το έργο που ολοκληρώσαμε για τον ΣΦΕΕ, που αφορά τη διερεύνηση τρόπων εξοικονόμησης δαπάνης και αύξησης της αποτελεσματικότητας του συστήματος υγείας μέσα από τη μελέτη των αντίστοιχων συστημάτων σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες». Ποιο είναι το οικονομικό αποτύπωμα της IQVIA στην Ελλάδα σήμερα; «Οι επενδύσεις της IQVIA Hellas το 2023 ξεπερνούν τα 22 εκατ. ευρώ και εστιάζονται σε κλινικές μελέτες, στα hubs και στην επέκταση στα Patient Support Programs (PSP). Σήμερα η IQVIA Hellas είναι η μοναδική πολυεθνική εταιρεία που προσφέρει Patient Support Programs στην Ελλάδα, συνδυάζοντας τα διεθνή standards και την αυτοματοποίηση των διαδικασιών με τη μακρά εμπειρία στην ελληνική αγορά. Οι συνέργειες με τις υπόλοιπες υπηρεσίες μας, όπως HTA, έρευνα αγοράς και RWD, εξασφαλίζουν ταχύτερη πρόσβαση του φαρμάκου στην αγορά, καλύτερη κάλυψη των αναγκών των ασθενών και βελτίωση της υγείας τους. Επίσης εξάγουμε υπηρεσίες αξίας μεγαλύτερης των 5 εκατ. Η IQVIA Hellas ευρώ ετησίως, έχοντας ιδρύσει έχει δεκαπλασιστην Αθήνα 3 διεθνή hubs, άσει τον αριθμό για: α) Τεχνολογικές Λύσεις, β) εργαζομένων Οικονομικά της Υγείας και γ) από το 2014, Έρευνα Αγοράς. Σε αυτό συαπασχολώντας νυπάρχει και ένας σημαντικός σήμερα περισσόκοινωνικός αντίκτυπος, καθώς σχεδόν 50 από τις προσλήψεις τερους από 360 στα hubs αφορούν Έλληνες που υψηλού επιπέδου επέστρεψαν από το εξωτερικό, επαγγελματίες. υλοποιώντας έτσι στην πράξη το brain gain. Όσον αφορά το σκέλος των κλινικών μελετών, το οικονομικό αποτύπωμα είναι άνω των 20 εκατ. ευρώ, εφόσον συμπεριλάβουμε και την επίπτωση στην απασχόληση, τη φορολογία και τις ασφαλιστικές εισφορές. Μιλώντας σε όρους εργατικού δυναμικού, η IQVIA Hellas έχει δεκαπλασιάσει τον αριθμό εργαζομένων από το 2014, απασχολώντας σήμερα περισσότερους από 360 υψηλού επιπέδου επαγγελματίες».
βιοομοειδών και γενοσήμων. Τέλος, μέσω της τιμολόγησης ελέγχεται η τιμή των πρωτότυπων σε σχέση με τα βιοομοειδή και τα γενόσημα. Γ ια να υλοποιηθούν τα παραπάνω, ωστόσο, βασικό προαπαιτούμενο είναι η ύπαρξη ψηφιακών εργαλείων, όπως ο ψηφιακός φάκελος ασθενούς, τα μητρώα των ασθενών και η παρακολούθηση δεικτών απόδοσης.
Τι να περιμένουμε για το μέλλον από την IQVIA; «Καινοτόμες λύσεις με περισσότερη χρήση της τεχνολογίας, είσοδο σε νέα ακάλυπτα τμήματα της αγοράς, περισσότερη εξωστρέφεια και μεγαλύτερο συντονισμό με τις διεθνείς τάσεις. Με λίγα λόγια, στοχεύουμε να συνεχίσουμε να γινόμαστε καλύτεροι, κάθε μέρα». ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
61
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●
«Σταθερά αυξητική η πορεία των κλινικών δοκιμών στην Ελλάδα» Η επικεφαλής του HACRO και της CORONIS Research, Ευαγγελία Κοράκη, επισημαίνει τα οφέλη της φαρμακευτικής Ε&Α για τους ασθενείς, το σύστημα υγείας και την εθνική οικονομία και αναλύει τα επόμενα βήματα που πρέπει να γίνουν με στόχο την προσέλκυση περισσότερων επενδύσεων Στην Ανθή Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Γ
ια τη δυναμική των κλινικών μελετών στην Ελλάδα μάς μιλά η πρόεδρος του Συλλόγου Επιχειρήσεων Διεξαγωγής Κλινικών Μελετών Ελλάδας (Hellenic Association of Contract Research Organizations - HACRO), πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της CORONIS Research, Ευαγγελία Κοράκη, επισημαίνοντας ότι το 2022 έκλεισε ως η καλύτερη αποδοτικά χρονιά για τις κλινικές μελέτες, με τον συνολικό προϋπολογισμό των εγκεκριμένων μελετών να υπολογίζεται στα 128 εκατ. ευρώ, ενώ φέτος το ενδιαφέρον των χορηγών κινείται σε ακόμα πιο βελτιωμένα επίπεδα. Κυρία Κοράκη, πού βρισκόμαστε σήμερα αναφορικά με τις κλινικές μελέτες; Δηλαδή, πόσες γίνονται στη χώρα μας και σε ποιους τομείς; «Από το 2019 οι δείκτες δείχνουν μια αργή, αλλά σταθερά αυξητική τάση. Το 2022 έκλεισε ως μια από τις καλύτερες χρονιές για τις κλινικές μελέτες στην Ελλάδα, δεδομένου ότι φτάσαμε τις 232 εγκεκριμένες μελέτες που αφορούν φάρμακα, παρουσιάζοντας αύξηση 14,85% από το 2021. Συγκριτικά με το 2019, μάλιστα, η αύξηση φτάνει το 50,6%, ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός των εγκεκριμένων κλινικών μελετών το 2022 υπολογίζεται στα 128 εκατ. ευρώ, από 55 εκατ. το 2019. Για το 2023, βάσει των στοιχείων υποβολής αιτήσεων προς τους ρυθμιστικούς οργανισμούς για διεξαγωγή νέων κλινικών μελετών στη χώρα μας, φαίνεται πως το ενδιαφέρον των χορηγών κινείται στα ίδια ή και πιθανώς σε βελτιωμένα επίπεδα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωσή μας από τον ΕΟΦ, μέχρι την 1η Νοεμβρίου 2023 είχαν υποβληθεί 227 νέες αιτήσεις έγκρισης κλινικών μελετών για φάρ-
62
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Το 2022 εγκρίθηκαν στην Ελλάδα 232 κλινικές μελέτες για φάρμακα, συνολικού προϋπολογισμού 128 εκατ. ευρώ, ήτοι αύξηση 50,6% έναντι του 2019.
μακα και επιπλέον 25 αιτήσεις που αφορούν ιατροτεχνολογικά και διαγνωστικά προϊόντα. Από τις αιτήσεις που αφορούν φάρμακα, μέχρι την 1η Νοεμβρίου είχαν λάβει έγκριση διεξαγωγής οι 129».
Ποια βήματα πρέπει να κάνει η πολιτεία για να προσελκύσουμε περισσότερες κλινικές μελέτες; Τι κενά έχουμε και τι παθογένειες πρέπει να διορθωθούν; «Για να προσελκύσουμε περισσότερες κλινικές μελέτες, πρέπει εν ολίγοις να διαμορφώσουμε ένα περιβάλλον πιο ελκυστικό προς τους διεθνείς επενδυτές - χορηγούς των κλινικών μελετών. Πρωτεύοντα κριτήρια για τους χορηγούς, προκειμένου να εντάξουν μια χώρα μεταξύ των επιλογών τους για τη διεξαγωγή κλινικών μελετών, είναι η ταχύτητα, η ποιότητα και τα απαραίτητα οικονομικά κίνητρα και μάλιστα σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον. Αυτό σημαίνει πως όσα κεφάλαια δεν προσελκύουμε εμείς, επενδύονται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Συνεπώς, θα πρέπει να δουλέψουμε πάνω στις χρόνιες αδυναμίες της χώρας και να προχωρήσουμε με γρήγορα βήματα στον εκσυγχρονισμό του συστήματος υγείας σε όλα τα επίπεδα. Το διαχρονικό “αγκάθι” της γραφειοκρατίας, που οδηγεί σε καθυστερήσεις και στη διεξαγωγή των κλινικών δοκιμών, τα αργά αντανακλαστικά μας στην προσαρμογή της
εθνικής νομοθεσίας στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, η έλλειψη επαρκούς και εξειδικευμένου προσωπικού τόσο στα νοσοκομεία όσο και στους ρυθμιστικούς οργανισμούς, οι περιορισμένες ψηφιακές δυνατότητες του Εθνικού Συστήματος Υγείας, η έλλειψη κουλτούρας κλινικής έρευνας στη χώρα μας, αλλά και η έλλειψη αντίστοιχης εκπαίδευσης είναι σαφώς προκλήσεις που χρειάζονται γενναίες και άμεσες αποφάσεις από την πολιτεία προκειμένου να αντιμετωπιστούν. Άρα, θα λέγαμε πως κατά προτεραιότητα τα επόμενα βήματα πρέπει να αφορούν την επικαιροποίηση του νομικού πλαισίου, με σκοπό την εναρμόνιση και την προσαρμογή του με όσα ορίζει ο νέος Ευρωπαϊκός Κανονισμός, την άμεση στελέχωση του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων και της Εθνικής Επιτροπής Δεοντολογίας με κατάλληλα εκπαιδευμένο και εξειδικευμένο προσωπικό, την υλοποίηση του Εθνικού Μητρώου Βιοϊατρικής Έρευνας, την απλοποίηση και προτυποποίηση των διαδικασιών των νοσοκομείων προκειμένου να επιτυγχάνεται η γρήγορη ενεργοποίηση των κλινικών μελετών από την πλευρά του ερευνητικού κέντρου, την ενίσχυση των οικονομικών κινήτρων για τις φαρμακευτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, αλλά και την αναζήτηση ανάλογων κινήτρων για τις φαρμακευτικές εταιρείες που δεν έχουν παρουσία στην Ελλάδα. Όλα τα παραπάνω, όπως και μια σειρά αναλυτικών προτάσεων και δράσεων, περιλαμβάνονται στον στρατηγικό σχεδιασμό της επίσημης Ομάδας Εργασίας για την “Ανάπτυξη των Κλινικών Μελετών και της Βιοϊατρικής Έρευνας στη Χώρα”, στην οποία έχω τη χαρά να είμαι ενεργό μέλος, ως πρόεδρος του HACRO. Η ομάδα αυτή, η οποία δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία και με τη συμμετοχή του υπουργείου
Ευαγγελία Κοράκη: Τα επόμενα βήματα στο πεδίο των κλινικών μελετών πρέπει να αφορούν την επικαιροποίηση του νομικού πλαισίου, καθώς και ένα πιο ελκυστικό περιβάλλον με απλούστερες διαδικασίες και περισσότερα κίνητρα για τους επενδυτές.
Υγείας, έχει ήδη προχωρήσει στη χαρτογράφηση των προβλημάτων και των λύσεων. Η διαδικασία της διαβούλευσης, όμως, πρέπει να είναι συνεχής, οπότε αναμένουμε από το υπουργείο να προχωρήσει ξανά στην ενεργοποίηση της Ομάδας Εργασίας και στην άμεση υλοποίηση μέτρων». Ποιο είναι το οικονομικό αποτύπωμα και πού μπορούμε να φτάσουμε με την προσέλκυση περισσότερων μελετών; «Το οικονομικό αποτύπωμα των κλινικών μελετών μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στη στήριξη της εθνικής οικονομίας. Η κλινική έρευνα προσελκύει άμεσες ξένες επενδύσεις, ενισχύει την επιχειρηματικότητα και την απασχόληση και εξοικονομεί πόρους για το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Σήμερα στην Ευρώπη, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA), εγκρίνονται περισσότερες από 4.000 κλινικές δοκιμές κάθε χρόνο, οι οποίες στο μεγαλύτερο ποσοστό τους χρηματοδοτούνται από τις φαρμακευτικές εταιρείες. Το 2022, οι επενδύσεις των φαρμακευτικών εταιρειών για Έρευνα και Ανάπτυξη στην Ευρώπη έφτασαν συνολικά τα 44,5 δισ. ευρώ και η χώρα μας απορρόφησε περίπου 128 εκατ., δηλαδή ποσοστό περίπου 0,27%. Φυσικά, είμαστε πολύ χαμηλά σε σχέση με τις δυνατότητες και τα πλεονεκτήματα που έχουμε ως χώρα, όπως το υψηλού επιπέδου επιστημονικό μας προσωπικό και τους ερευνητές μας, που διαθέτουν ισχυρή φήμη στο εξωτερικό, αλλά και το ανταγωνιστικό κόστος διεξαγωγής σε σύγκριση με πολλές χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Είμαστε χαμηλά, επίσης, σε όσα μας αναλογούν με βάση τον πληθυσμό μας, συγκριτικά με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ενδεικτικά αναφέρω πως η
Ουγγαρία προσελκύει πέντε φορές περισσότερες επενδύσεις, η Δανία 30 φορές και το Βέλγιο, μια χώρα επίσης με πληθυσμό 12 εκατ. κατοίκων, προσελκύει 70 φορές περισσότερες επενδύΜε βάση τον σεις σε φαρμακευτική Έρευνα πληθυσμό της και Ανάπτυξη. Ο πληθυσμός χώρας μας, δυνητης Ελλάδας, όμως, αντιστοιχεί τικά μπορούμε να στο 1,5% της Ευρώπης. Εάν προσελκύσουμε καταφέρουμε να φτάσουμε τον επενδύσεις άνω ευρωπαϊκό μέσο όρο, με βάση των 500 εκατ. το μέγεθος της χώρας μας, μπορούμε να προσελκύσουμε ευρώ για κλινιεπενδύσεις πάνω από 500 εκατ. κές μελέτες σε ευρώ σε ετήσια βάση και να ετήσια βάση. επιτύχουμε σημαντική αύξηση του ΑΕΠ και φυσικά δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας». Κυρία Κοράκη, για να μιλήσουμε με απλά λόγια, ποια είναι η αξία των κλινικών μελετών για τον ασθενή και το σύστημα υγείας; «Οι κλινικές μελέτες αποτελούν ένα εξαιρετικά κρίσιμο και αναπόσπαστο στάδιο στη διαδικασία έρευνας και ανάπτυξης των νέων φαρμάκων και θεραπειών. Η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια ενός νέου φαρμάκου αποδεικνύεται και διασφαλίζεται μόνο μέσω των κλινικών μελετών και μόνο τότε οι ρυθμιστικές αρχές εγκρίνουν την κυκλοφορία του, ώστε το φάρμακο να φτάσει στον ασθενή. Από τις κλινικές μελέτες προκύπτει τεράστια προστιθέμενη αξία για τους ασθενείς, τους ερευνητές, την εθνική οικονομία και τα συστήμα-
τα υγείας. Οι ασθενείς που συμμετέχουν σε κλινικές μελέτες αποκτούν ταχεία πρόσβαση σε νέες θεραπείες, πολύ νωρίτερα από τη χρονική στιγμή που τα φάρμακα θα είναι διαθέσιμα στην αγορά, λαμβάνουν δωρεάν φάρμακα και δωρεάν εργαστηριακές και διαγνωστικές εξετάσεις, ενώ τους παρέχεται συνεχής και υψηλού επιπέδου ιατρική παρακολούθηση. Παράλληλα, οι ερευνητές και οι ερευνητικές τους ομάδες αποκτούν υψηλή τεχνογνωσία, βελτιώνουν σημαντικά τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους γύρω από κάθε νόσημα, αναδεικνύονται και εξελίσσονται επιστημονικά, με αποτέλεσμα να βελτιώνεται σημαντικά και η ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουν στο σύνολο των ασθενών. Ταυτόχρονα, όμως, η κλινική έρευνα αποτελεί πυλώνα ανάπτυξης και εξοικονόμησης πόρων για το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Επιφέρει πρόσθετες πηγές χρηματοδότησης των νοσοκομείων, αφού για κάθε επένδυση που γίνεται σε κλινικές μελέτες στη χώρα μας το 20% εισπράττεται υποχρεωτικά από το νοσοκομείο όπου διεξάγεται η μελέτη και την εποπτεύουσα Υγειονομική Περιφέρεια, ενισχύοντας τους προϋπολογισμούς των δημόσιων νοσοκομείων. Οι πόροι αυτοί μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την υλικοτεχνική υποδομή των νοσοκομείων σε ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό, αλλά και για τη συνεχή επαγγελματική κατάρτιση του προσωπικού τους. Επιπλέον, προκύπτουν φορολογικές εισφορές, αλλά κυρίως μείωση του κόστους περίθαλψης και εξοικονόμηση πόρων για το ΕΣΥ, αφού τα κόστη διεξαγωγής της μελέτης, μεταξύ αυτών και οι αμοιβές των ερευνητικών ομάδων, ιατρών και νοσηλευτών, αλλά και το κόστος της νοσηλείας, των εργαστηριακών και διαγνωστικών εξετάσεων, καθώς και της φαρμακευτικής δαπάνης και των λοιπών διαδικασιών που πραγματοποιούνται εντός των νοσοκομείων για τους ασθενείς που συμμετέχουν σε κλινική μελέτη καλύπτονται εξ ολοκλήρου από τον χορηγό της μελέτης». Πώς εξασφαλίζεται η εμπιστευτικότητα των προσωπικών δεδομένων του ασθενούς; «Τα προσωπικά δεδομένα που συλλέγονται στο πλαίσιο μιας κλινικής μελέτης χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τον σκοπό αυτής, παραμένουν αυστηρά εμπιστευτικά, ενώ πριν από οποιαδήποτε άλλη χρήση τους απαιτείται η συγκατάθεση των συμμετεχόντων για τη χρήση αυτή. Τα δεδομένα αυτά, όπως το ιατρικό τους ιστορικό, η κλινική τους κατάσταση, τα αποτελέσματα διαγνωστικών εξετάσεων, καθώς και η φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνουν, καταχωρούνται ανώνυμα στη βάση δεδομένων κάθε μελέτης. Όλα τα παραπάνω, φυσικά, εμπίπτουν στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 2016/679 (GDPR/ΓΚΠΔ) για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, καθώς και στην ελληνική νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένου του νόμου 4624/ 2019. Τέλος, την εποπτεία για την τήρηση εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου έχουν αναλάβει η Ανεξάρτητη Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και η Εθνική Επιτροπή Δεοντολογίας από κοινού, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η τήρηση των κανόνων προστασίας των δεδομένων κατά την αξιολόγηση κάθε νέας κλινικής δοκιμής». ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
63
ΑΡΘΡΟ ●
Νέες τεχνολογίες: Απειλές και ευκαιρίες για το φαρμακείο Κλειδί για την επόμενη μέρα του φαρμακείου είναι η επίπονη εκπαίδευση των φαρμακοποιών, καθώς η περαιτέρω ανάπτυξη υπηρεσιών φροντίδας υγείας συνιστά αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας του φαρμακείου και συνεπώς αλλαγή αντιλήψεων και συμπεριφοράς
Τ Κωνσταντίνος Δούνας Διευθύνων Σύμβουλος της LOGISCOOP PANSYFA AEE
ο νέο περιβάλλον στον τομέα της Υγείας, και όχι μόνο, το διαμορφώνει η διαλεκτική σχέση μεταξύ αναγκών και δυνατοτήτων. Καταλύτης αυτής της αμφίπλευρα ανατροφοδοτούμενης και εξελισσόμενης σχέσης είναι οι νέες τεχνολογίες της λεγόμενης 4ης Β.Ε. Η δύναμη των νέων τεχνολογιών απευθύνεται στην πολιτεία, στους πολίτες, στις επιχειρήσεις, στους οργανισμούς και εν γένει σε ό,τι αφορά την κοινωνική, οικονομική και πολιτική δραστηριότητα. Απευθύνεται και τους αποδεικνύει πως «ό,τι κάνετε εγώ το κάνω καλύτερα, γρηγορότερα, οικονομικότερα και παράλληλα προτείνω πράγματα που δεν έχετε σκεφτεί ακόμη». Τι μπορεί να αντισταθεί σε μια τέτοια δύναμη; Υπάρχει κάποιο παράδειγμα στο παρελθόν, κατά το οποίο κάποια τεχνολογική δυνατότητα δεν εφαρμόστηκε; Ακόμη και τα καταστροφικά οπλικά συστήματα που βασίζονται στην ατομική/πυρηνική ενέργεια δοκιμάστηκαν στην
πράξη και συνεχίζουν να εξελίσσονται, με όλους τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται για την ανθρωπότητα. Κάνοντας μια αναδίφηση στην ιστορία του φαρμακευτικού επαγγέλματος, αξίζει να ερμηνεύσουμε και να αξιολογήσουμε το γεγονός ότι κατά την περίοδο της 2ης Β.Ε. αφαιρέθηκε η παραγωγή του φαρμάκου από το φαρμακείο. Τι ήταν αυτό που συνετέλεσε σε αυτή την εξέλιξη; Κάποιος χώρος ανταγωνιστικός προς το φαρμακείο, κάποια ιδιοτελής απόφαση πολιτειακών εκπροσώπων ή η ανάπτυξη των μέσων παραγωγής που βασίστηκε στην ανα-
Η στρατηγική του φαρμακείου δεν μπορεί να είναι αυτοαναφορική, αλλά να διαβλέπει το όφελός του, στο πλαίσιο των αναγκών της πολιτείας όπως αυτές διαχρονικά εξελίσσονται.
κάλυψη του ηλεκτρισμού και στην αλματώδη ανάπτυξη της χημείας; Η απάντηση είναι προφανής. Η μετατόπιση της παραγωγής του φαρμάκου από το φαρμακείο στην αναδυόμενη βιομηχανία που είχε τη δυνατότητα μαζικής παραγωγής και έρευνας δημιούργησε πληθώρα νέων φαρμάκων. Παράλληλα από τη χρηματοδότηση του φαρμάκου εκ μέρους του αναπτυσσόμενου κοινωνικού κράτους, το φαρμακείο όχι μόνο δεν ζημιώθηκε, αλλά τουναντίον αναπτύχθηκε περαιτέρω. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται και ένα τίμημα για το φαρμακείο: μαζί με την αφαίρεση της παραγωγής αφαιρέθηκε και η ευθύνη για την ποιότητα του φαρμάκου. Η ευθύνη μεταφέρθηκε στις φαρμακευτικές εταιρείες για την παραγωγή, ενώ παράλληλα η ιατρική κοινότητα ανέλαβε την επιλογή του σκευάσματος (εμπορική επωνυμία), περιορίζοντας την επιστημονική ιδιότητα του φαρμακείου στην ασφαλή χορήγηση του φαρμάκου.
ΈΞΥΠΝΗ (ή ΆΜΕΣΗ/ΈΓΚΑΙΡΗ) ΔΙΆΓΝΩΣΗ: ΚΏΣΤΑΣ - ΣΤΡΕΠΤΌΚΟΚΚΟΣ
1
Ο χρήστης μπαίνει στο μπάνιο και βουρτσίζει τα δόντια του με την έξυπνη οδοντόβουρτσά του, η οποία ανιχνεύει τα πρώτα σημάδια στελέχους στρεπτόκοκκου από τα βακτήρια του στόματός του.
64
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
2
Η έξυπνη οδοντόβουρτσά του στέλνει ένα ψηφιακό δείγμα βακτηρίων στο εργαστήριο, το οποίο επιβεβαιώνει εντός δευτερολέπτων μια διάγνωση πρώιμου στρεπτόκοκκου στον λαιμό, πολύ πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα.
3
Ο χρήστης ειδοποιείται για τα αποτελέσματα του εργαστηρίου και την έγκαιρη διάγνωση μέσω του φωνητικού άβαταρ τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) που έχει, το οποίο τον κατευθύνει στην κουζίνα για να πάρει το τσάι που φτιάχνεται αυτόματα από τον έξυπνο βραστήρα του, ενώ το έξυπνο ψυγείο του τον προτρέπει να φάει γιαούρτι με προβιοτικά.
4
Η διάγνωση του χρήστη στέλνει αυτόματα μια ειδοποίηση στο τοπικό του κέντρο υγείας, όπου αναπτύσσεται ένα σχέδιο θεραπείας. Το άβαταρ του τοπικού κέντρου υγείας συνδέεται με τον χρήστη για να τον ρωτήσει εάν έχει ερωτήσεις ή τυχόν ανησυχίες.
Στο σημείο αυτό θα αναφέρουμε δύο παραδείγματα, ένα υποθετικό και ένα πραγματικό, για να προβληματιστούμε κατά πόσο οι νέες τεχνολογίες της 4ης Β.Ε. απειλούν να αφαιρέσουν τη χορηγία του φαρμάκου από το φαρμακείο. Προφανώς η εξέλιξη αυτή δεν αφορά το εγγύς μέλλον, αλλά προαναγγέλλει το μεσο-μακροπρόθεσμο μέλλον. Ας μην ξεχνάμε ότι τα προβλήματα δεν αντιμετωπίζονται τη στιγμή που εμφανίζονται, αλλά τη στιγμή που υποβόσκουν. Ένα υποθετικό παράδειγμα Ένα υποθετικό παράδειγμα μας δίνει μια μελλοντική εκδοχή για τη διάγνωση και την αντιμετώπιση νοσημάτων. Το υποθετικό παράδειγμα είναι από μελέτη της Doilote για την ψηφιακή υγεία. Και αναφέρεται ως η «έξυπνη οδοντόβουρτσα» (βλέπε σχήμα). To παράδειγμα είναι μεν υποθετικό, αλλά οι τεχνολογίες που το συνθέτουν είναι υπαρκτές. Όπως τεχνητή νοημοσύνη, internet of things, 3D εκτυπωτές φαρμάκου, συσκευές νάνο, παράδοση κατ’ οίκον και συναλλαγές εξ αποστάσεως. Εν προκειμένω οι τεχνολογίες αυτές μπορούν να παρακάμψουν γιατρό, φαρμακοποιό και όχι μόνο. Ένα υπαρκτό παράδειγμα Ας δούμε ορισμένα μόνο γεγονότα με χρονολογική σειρά από την είσοδο της Amazon στον εν λόγω χώρο. Αναφέρουμε την Amazon επειδή την περίοδο αυτή αποτελεί τον κύριο εκφραστή των νέων τεχνολογιών στον κλάδο της Υγείας. Οκτώβριος 2017: Ανακοίνωση της Amazon για επένδυση 450 εκατ. στον χώρο της διανομής του φαρμάκου Απρίλιος 2018: Αγορά της PillPack από την Amazon Νοέμβριος 2020: Online φαρμακεία της Amazon στις ΗΠΑ για συνταγογραφούμενα
Οι νέες τεχνολογίες είναι χρήσιμες για να υποστηρίξουν τον επαγγελματία υγείας στο νέο περιβάλλον και όχι για να τον αντικαταστήσουν.
φάρμακα και διανομή κατ’ οίκον Μάρτιος 2017: Η Merck ξεκίνησε συνεργασία με την εταιρεία Amazon Web Service για ψηφιακές υπηρεσίες σε ασθενείς με διαβήτη Δεκέμβριος 2019: Η Novartis και η Amazon ανακοίνωσαν ότι ξεκινούν συνεργασία με στόχο να επανασχεδιάσουν την αλυσίδα παραγωγής Δεκέμβριος 2020: Η Amazon Web Services (AWS) ξεκίνησε συνεργασία με μια κοινοπραξία φαρμακευτικών εταιρειών -Pfizer, AstraZeneca, Merck και Teva- για την κατασκευή ενός καινοτόμου εργαστηρίου στο Ισραήλ Ιανουάριος 2023: Πρόγραμμα RxPass, συνδρομή των ασθενών με εκπτώσεις έως 80% και παράδοση φαρμάκων στο σπίτι Απρίλιος 2023: Εξαγορά της One Medical (εταιρεία συνδρομητικής παροχής πρωτοβάθμιας περίθαλψης που προσφέρει υπηρεσίες τηλεϊατρικής) Αξιοσημείωτες είναι οι αντιδράσεις
Συγκέντρωση δεδομένων Επιστήμη και γνώσεις Προϊόντα υγείας
5
Αξιοποιώντας τα δεδομένα του χρήστη, το τοπικό κέντρο υγείας εκτυπώνει τρισδιάστατα (3D) ένα μόνο χάπι, προσαρμοσμένο να επιτίθεται στο συγκεκριμένο στέλεχος βακτηρίων και το οποίο μπορεί εύκολα να μεταβολιστεί από τα ένζυμα του χρήστη.
6
Μόλις ολοκληρωθεί η τρισδιάστατη εκτύπωση, ένα drone μεταφέρει το χάπι από το κέντρο υγείας στο σπίτι του χρήστη, ώστε να μπορεί να το πάρει πριν φύγει για τη δουλειά.
των μεγάλων αλυσίδων φαρμακευτικών εταιρειών υπό την πίεση που δέχονται από την είσοδο της Amazon. Στρέφονται στις υπηρεσίες φροντίδας υγείας, μετατρέπουν τα φαρμακεία σε εξεταστικά κέντρα, παρέχουν υγειονομική περίθαλψη στο σπίτι, συνεργάζονται μεταξύ τους, παρότι είναι ανταγωνιστές. Αναφέρονται μερικές από αυτές Δεκέμβριος 2017: Η CVS αγοράζει την τρίτη κατά σειρά ασφαλιστική εταιρεία στις ΗΠΑ, την ΑΕΤΝΑ, με σκοπό να μετατρέψει φαρμακεία σε εξεταστικά κέντρα Δεκέμβριος 2019: Η Walgreen boots alliance συνεργάζεται, στη Γερμανία, στα logistics με τον κύριο ανταγωνιστή της στην Ευρώπη, McKesson Ιανουάριος 2021: Η Walgreen boots alliance πουλά τη χονδρεμπορική δραστηριότητα στις ΗΠΑ στην AmerisourceBergen Οκτώβριος 2022: Η Walgreen boots alliance εξαγοράζει πλήρως την Care Centrix, εταιρεία υγειονομικής φροντίδας στο σπίτι Μάιος 2023: H CVS εξαγοράζει την Oak Street Health, εταιρεία παροχής πρωτοβάθμιας περίθαλψης Οι ανατροπές που επιφέρουν οι νέες τεχνολογίες στον χώρο των επαγγελμάτων Εν κατακλείδι, οι νέες τεχνολογίες: α. Καταργούν το ωράριο β. Εκμηδενίζουν τις αποστάσεις επικοινωνίας και συναλλαγών γ. Διαρρηγνύουν τα όρια των δραστηριοτήτων μεταξύ των επαγγελμάτων δ. Αντικαθιστούν μεγάλο μέρος της χειρωνακτικής, αλλά και σημαντικό μέρος της πνευματικής εργασίας, πράγμα που σημαίνει ότι επαγγέλματα θα καταργηθούν, νέα θα εμφανιστούν και όλα θα τροποποιηθούν κατά τρόπο ριζικό. Οι ανατροπές που πραγματο-
Ειδική φροντίδα Με επίκεντρο τον καταναλωτή Τοπικό κέντρο υγείας
7
Στο μεταξύ, το κόστος του τρισδιάστατα εκτυπωμένου χαπιού υπολογίζεται με βάση το προφίλ κινδύνου του χρήστη και αφαιρείται αυτόματα από τον τραπεζικό του λογαριασμό.
8
Λίγες ώρες αργότερα, το άβαταρ παρακολουθεί τον χρήστη για να ελέγξει πώς αισθάνεται και να αξιολογήσει τα συμπτώματα.
Η εξέλιξη της γενετικής οδηγεί από τη μαζική στην εξατομικευμένη διάγνωση, που με τη σειρά της προσανατολίζει την παραγωγή στο εξατομικευμένο φάρμακο.
Σύνδεσμοι και μεσάζοντες Εξατομικευμένος χρηματοδότης
9
Ο χρήστης αναφέρει προφορικά ότι δεν αισθάνεται κανένα σύμπτωμα στρεπτόκοκκου και η έξυπνη οδοντόβουρτσά του επιβεβαιώνει αργότερα ότι το στέλεχος έχει εξαλειφθεί.
► ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
65
ΑΡΘΡΟ ● ►
Υποσημείωση: Πρέπει να επισημανθεί ότι οι μηχανές ΑΙ, ακόμη και οι πιο σύγχρονες (γενετική τεχνητή νοημοσύνη), δεν έχουν και δεν θα μπορούν να έχουν ηθική, συναίσθημα και ενσυναίσθηση, απαραίτητα χαρακτηριστικά για την παρώθηση του πολίτη-ασθενούς σχετικά με τις υπηρεσίες για την προαγωγή της υγείας, την πρόληψη της νόσου, την προσήλωση στη φαρμακευτική αγωγή κ.λπ. Είναι «δουλειές» που μπορεί να κάνει ένα έλλογο ον και όχι μια «έλλογη» μηχανή. Εν γένει, οι νέες τεχνολογίες είναι χρήσιμες για να υποστηρίξουν τον επαγγελματία υγείας στο νέο περιβάλλον και όχι για να τον αντικαταστήσουν.
66
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
ποιούνται σε όλο το στάτους της κοινωνικοοικονομικοπολιτικής διαβίωσης προσομοιάζουν με τη μετατροπή του μεταξοσκώληκα σε πεταλούδα και η πολιτεία έρχεται αντιμέτωπη με γεγονότα όπως η αύξηση του προσδόκιμου ζωής, του πληθυσμού της γης και της μετανάστευσης, των επιδημιών και επιπολασμών χρόνιων νοσημάτων, του κόστους αποζημίωσης νέων γονιδιακών φαρμάκων (π.χ. το Zolgensma κοστίζει περί τα 2 εκατ. δολάρια) και φαρμάκων νανοτεχνολογίας. ε. Επιφέρουν περιορισμό εισροών στα ασφαλιστικά ταμεία, τα οποία είναι αναγκασμένα να αναζητήσουν πόρους για τη στήριξη του συστήματος Υγείας. Τη στιγμή που οι νέες τεχνολογίες δύνανται να πραγματοποιήσουν τη διανομή και τη χορηγία του φαρμάκου στον ασθενή, παρακάμπτοντας το φαρμακείο και τη φαρμακαποθήκη, δεν αποτελεί αυτό μία πρόκληση για εξοικονόμηση πόρων; Τούτων δοθέντων, υπάρχουν ευκαιρίες για το φαρμακείο; Τι μπορεί να αντιπροτείνει ο κλάδος στην πολιτεία ώστε να εξοικονομηθούν πόροι και ταυτόχρονα όχι μόνο να επιβιώσει, αλλά να αναπτυχθεί το φαρμακείο; Υπάρχουν ευκαιρίες για το φαρμακείο; Η απάντηση έχει δοθεί από την εμπειρία άλλων χωρών και περιλαμβάνεται στο πλαίσιο κατευθύνσεων της PGEY για το φαρμακείο του 2030, η οποία προσβλέπει στο φαρμακείο ως πυλώνα της ΠΦΥ. Αυτό θα παρέχει υπηρεσίες φροντίδας υγείας, όπως η προαγωγή της υγείας, η πρόληψη της νόσου, η προσήλωση στη φαρμακευτική αγωγή κ.λπ. Οι υπηρεσίες αυτές έχει αποδειχθεί ότι συνεισφέρουν σημαντικά, πρώτα από όλα στην υγεία των πολιτών και ταυτόχρονα στη μείωση των κρατικών δαπανών. Παλαιότερη μελέτη της ΠΕΦ έδειξε ότι από την προσήλωση στη φαρμακευτική αγωγή μπορεί να εξοικονομηθεί έως και 1,5 δισ. ευρώ. Μελέτη της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, που βασίστηκε στα αποτελέσματα της δράσης του προγράμματος «Αρεταίος» για την πρόγνωση του διαβήτη, τεκμηρίωσε τη συμβολή του φαρμακείου στην ΠΦΥ. Η δράση αυτή αποτέλεσε το επιχείρημα προς την πολιτεία για να ενταχθεί το φαρμακείο θεσμικά στην ΠΦΥ το 2017. Να σημειώσουμε ότι οι πολιτειακοί εκπρόσωποι, στο πρώτο κύμα της πανδημίας, ενημέρωναν τους πολίτες σχετικά με τα αντισηπτικά και τις μάσκες από τα super markets, χωρίς να γίνεται καμία αναφορά στο φαρμακείο. Μία εικόνα, χίλιες λέξεις. Στη συνέχεια, οι ανάγκες οδήγησαν την πολιτεία στην αξιοποίηση του φαρμα-
Ένα μέρος των φαρμάκων ευρείας χρήσης θα παράγεται από 3D εκτυπωτές φαρμάκου, που θα μπορούν να είναι εγκατεστημένοι σε φαρμακεία.
κείου για τα ραντεβού και τα rapid tests. Μάλιστα, έλαβε χώρα για πρώτη φορά η αμοιβή των υπηρεσιών. Ανομολόγητα τα δύο αυτά γεγονότα δηλώνουν ότι η πολιτεία έχει ανάγκη το φαρμακείο για τις υπηρεσίες και όχι για τα προϊόντα. Αλλαγή στον τρόπο διάγνωσης και θεραπείας της νόσου Πέρα από την επίδραση των νέων τεχνολογιών στη διανομή και διάθεση του φαρμάκου, σημαντικές είναι οι ανατροπές που λαμβάνουν χώρα στον τρόπο διάγνωσης της νόσου και στον τρόπο αντιμετώπισης. Η εξέλιξη της γενετικής οδηγεί από τη μαζική στην εξατομικευμένη διάγνωση, που με τη σειρά της προσανατολίζει την παραγωγή στο εξατομικευμένο φάρμακο. Ο κάθε ασθενής θα χρειάζεται διαφορετική περιεκτικότητα δραστικής ουσίας και διαφορετικό αριθμό τεμαχίων για το αναγκαίο φάρμακο. Δηλαδή, το φάρμακο θα παράγεται μετά τη διάγνωση. Στην περίπτωση αυτή, ένα μέρος των φαρμάκων ευρείας χρήσης θα παράγεται από 3D εκτυπωτές φαρμάκου, που θα μπορούν να είναι εγκατεστημένοι σε φαρμακεία. Ήδη το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο έχει αναπτύξει 3D εκτυπωτή για παραγωγή ιβουπροφένης. Ανταγωνισμός από άλλους επαγγελματικούς κλάδους υγείας Αναμφισβήτητα, η ανάπτυξη υπηρεσιών φροντίδας υγείας συνιστά αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας του φαρμακείου και συνεπώς αλλαγή αντιλήψεων και συμπεριφοράς. Η συνειδητοποίηση της ανάγκης και η επίπονη εκπαίδευση των φαρμακοποιών είναι το κλειδί. Ακόμη στη χώρα μας δεν υπάρχουν οι κατάλληλες δομές για να υποστηρίξουν την αλλαγή της εργασιακής συμπεριφοράς για την ανάπτυξη των υπηρεσιών φροντίδας υγείας. Ο κλάδος δεν θα πρέπει να παραβλέψει
την είσοδο άλλων φορέων υγείας και μη, οι οποίοι αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες επιχειρούν στους τομείς των υπηρεσιών φροντίδας υγείας. Ενδεικτικά παραδείγματα: H Vodafone με το πρόγραμμα πρόληψης εξ αποστάσεως. Εταιρείες παροχής υπηρεσιών συνεργάζονται για τη διανομή των φαρμάκων ειδικού χειρισμού (ΦΥΚ) στο σπίτι και παροχή οδηγιών προς τον ασθενή με ταυτόχρονη παράδοση reports προς τη φαρμακευτική εταιρεία. Το «έξυπνο νοσοκομείο» (Ιατροί & Νοσηλευτές), χρησιμοποιώντας ασύρματες κινητές συσκευές διάγνωσης και ελέγχου σε συνδυασμό με την τηλεπικοινωνία και τη βάση δεδομένων ασθενών, παρακολουθεί τον ασθενή για την πορεία της υγείας του και τον παρακινεί σχετικά με την προσήλωση στη φαρμακευτική αγωγή. Το «έξυπνο νοσοκομείο» μπορεί να παραδίδει φάρμακα στο σπίτι. Η Δανία έχει προϋπολογισμό 6,5 δισ. ευρώ για επένδυση στα «έξυπνα νοσοκομεία». Η προαγωγή της υγείας, η πρόληψη της νόσου, και η προσήλωση στη φαρμακευτική αγωγή, που αποτελούν βασικές συνιστώσες της ΠΦΥ, διεκδικούνται και από άλλες ειδικότητες επαγγελματιών υγείας και από εταιρείες/φορείς νέων τεχνολογιών. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη δυνατότητα παράδοσης φαρμάκων στο σπίτι, διαμορφώνει τους όρους για τη διάθεση του φαρμάκου διά χειρός επαγγελματιών υγείας και όχι μόνο διά χειρός φαρμακοποιού, πολλώ δε μάλλον από τον φυσικό χώρο του φαρμακείου. Ο κοινωνικός του ρόλος αποτελεί τη σταθερά για τις μελλοντικές δραστηριότητες Δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι το φαρμακείο στη διαχρονία του υποστασιοποιείται λόγω της ανάγκης της κοινωνίας για την υποστήριξη της υγείας των πολιτών. Δεν είναι μια επιχειρηματική επινόηση, αλλά μια κοινωνική αναγκαιότητα. Από εκεί προκύπτουν ιεραρχικά οι τρεις αδιαίρετοι ρόλοι του. Πρώτον, κοινωνικός, δεύτερον, επιστημονικός, τρίτον, επιχειρηματικός. Οι τρεις αυτοί ρόλοι πραγματοποιούνται είτε με την παραγωγή του φαρμάκου, είτε με την ασφαλή χορήγηση του φαρμάκου, είτε με υπηρεσίες φροντίδας υγείας. Αυτό καθορίζεται από τις εκάστοτε ανάγκες της κοινωνίας. Συνεπώς η στρατηγική του φαρμακείου δεν μπορεί να είναι αυτοαναφορική, αλλά να διαβλέπει το όφελός του στο πλαίσιο των αναγκών της πολιτείας όπως αυτές διαχρονικά εξελίσσονται.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●
Η Υγεία στις προτεραιότητες του ΙΣΝ Τρία νέα νοσοκομεία, σε Θεσσαλονίκη, Κομοτηνή και Σπάρτη, δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, ύψους 500 εκατ., θα ενισχύσουν τη Δημόσια Υγεία στα επόμενα 3 έτη, σύμφωνα με την κ. Χριστίνα Λαμπροπούλου CFO του ΙΣΝ, Οικονομική Διευθύντρια & Πρόεδρο της Πρωτοβουλίας για την Υγεία ΜΑΕ Στην Ανθή Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Σ
υνολικά 3,7 δισ. δολάρια σε 134 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας έχει διαθέσει το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος από το 1996. Αυτό επισημαίνει σε συνέντευξη που παραχώρησε η CFO του ΙΣΝ, οικονομική διευθύντρια & πρόεδρος της Πρωτοβουλίας για την Υγεία ΜΑΕ, Χριστίνα Λαμπροπούλου. Κυρία Λαμπροπούλου, οι πρωτοβουλίες του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος στον τομέα της Υγείας επεκτείνονται κάθε χρόνο. Μεταξύ άλλων, έχει ανακοινωθεί η κατασκευή τριών νέων νοσοκομείων στην Ελλάδα, σε νευραλγικούς τομείς και περιοχές. Σε τι σημείο βρίσκεται σήμερα το έργο και ποιο είναι το ύψος της δαπάνης για αυτό; «Πράγματι, ο τομέας της Υγείας αποτελεί μία από τις βασικές προτεραιότητες του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), ιδιαιτέρως το τελευταίο διάστημα κατά το οποίο έχουμε επικεντρωθεί στη Διεθνή Πρωτοβουλία για την Υγεία (ΔΠΥ), με προϋπολογισμό που ξεπερνά το 1 δισ. δολ. Τα τρία νέα δημόσια νοσοκομεία που θα κατασκευαστούν στην Ελλάδα αποτελούν περίπου το ήμισυ του συνολικού προϋπολογισμού της Πρωτοβουλίας, η οποία στοχεύει στην ενίσχυση της πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας για όλους, στη χώρα μας και διεθνώς. Ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης συνεργασίας του ΙΣΝ με το Ελληνικό Δημόσιο και τους αρμόδιους τοπικούς και άλλους εμπλεκόμενους φορείς, κρίθηκε ότι η δημιουργία των τριών αυτών νέων νοσοκομείων στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα σε Θεσσαλονίκη, Κομοτηνή και Σπάρτη, θα συμβάλει ουσιαστικά στην ενίσχυση της δημόσιας υγείας και θα ανταποκριθεί σε πάγιες ανάγκες υγειονομικής περίθαλψης της περιφέρειας. Συνεργαζόμενοι στενά με τον κορυφαίο αρχιτέκτονα Renzo Piano και το γραφείο Renzo Piano Building Workshop (RPBW), την Betaplan, τον κατασκευαστικό όμιλο ΑΒΑΞ, ως τελικό ανάδοχο των έργων, καθώς και την εταιρεία διαχείρισης του έργου Hill International, προχωρούμε την κατασκευή των νοσοκομείων, με στόχο να παραδοθούν πλήρως εξοπλισμένα στο Ελληνικό Δημόσιο σε περίπου 3 χρόνια από σήμερα. Ήδη έχουν ξεκινήσει οι κατασκευαστικές εργασίες στην Κομοτηνή, στις αρχές του 2024 αναμένεται να ξεκινήσουν αντίστοιχα στη Θεσσαλονίκη, ενώ στη Σπάρτη είναι σε εξέλιξη πρόδρομες εργασίες μετεγκατάστασης και κατεδάφισης χώρων του υφιστάμενου νοσοκομείου, για να ανεγερθεί το νέο. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι πρόκειται για υπερσύγχρονες υποδο-
περιλαμβάνουν αφενός τη δημιουργία των τριών νέων νοσοκομείων ΙΣΝ στην Ελλάδα και αφετέρου έργα εκσυγχρονισμού υφιστάμενων δημοσίων νοσοκομείων της Αττικής, ορισμένα από τα έργα που έχουν ήδη ολοκληρωθεί είναι η προμήθεια δύο νέων ελικοπτέρων και δύο νέων αεροπλάνων για την ενίσχυση των αεροδιακομιδών του ΕΚΑΒ, καθώς και η προμήθεια και εγκατάσταση PET/CT σε τέσσερα πανεπιστημιακά νοσοκομεία της χώρας. Ταυτόχρονα, υλοποιείται μια σειρά από δράσεις για την ενίσχυση του τομέα της ψυχικής υγείας στη χώρα μας, αλλά και διεθνώς, με πρόσφατο παράδειγμα την ίδρυση του Διεθνούς Κέντρου ΙΣΝ Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων στο Child Mind Institute».
Χριστίνα Λαμπροπούλου: Σε 3 χρόνια θα παραδοθούν πλήρως εξοπλισμένα 3 νοσοκομεία.
μές που θα αποτελέσουν σημείο αναφοράς της υγειονομικής περίθαλψης παγκοσμίως». Ποια άλλα προγράμματα Υγείας τρέχει αυτή τη στιγμή Η ισότιμη πρότο Ίδρυμα και τι ύψους είναι σβαση σε ποιοαυτά, αλλά και τι αναμένουμε τικές υπηρεσίες το νέο έτος; υγείας αποτελεί «Η δράση του ΙΣΝ τη συγκεβασικό δικαίωκριμένη περίοδο περιλαμβάνει εκατοντάδες δωρεές ανά τον μα, το οποίο θα κόσμο, με ιδιαίτερη έμφαση στην έπρεπε να είναι υλοποίηση της ΔΠΥ, η οποία διασφαλισμένο απαρτίζεται από περισσότερα για όλους. από 45 έργα (υποδομών, προμήθειας εξοπλισμού, εκπαιδευτικά προγράμματα για επαγγελματίες υγείας, έργα για την ενίσχυση της ψυχικής υγείας, καθώς και σειρά έργων με σκοπό την πρόοδο της επιστήμης στον χώρο της υγείας). Στην Ελλάδα υλοποιούνται σε σύμπραξη με το Ελληνικό Δημόσιο και άλλους φορείς, αλλά και στο εξωτερικό μέσω διεθνών συνεργασιών με κορυφαία νοσοκομεία, ερευνητικά κέντρα και ακαδημαϊκά ιδρύματα. Εκτός από τα έργα υποδομών που είναι σε εξέλιξη σήμερα και
Αρχή του Ιδρύματος αποτελεί, όπως γνωρίζω, η ισότιμη και ποιοτική πρόσβαση των ανθρώπων σε υπηρεσίες υγείας. Κατά τη γνώμη σας η Ελλάδα προσφέρει σήμερα αυτή την πρόσβαση; «Η ισότιμη πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας αποτελεί βασικό δικαίωμα, το οποίο θα έπρεπε να είναι διασφαλισμένο για όλους. Κατά τον σχεδιασμό της Διεθνούς ΔΠΥ, πραγματοποιήσαμε μία σειρά από στοχευμένες συζητήσεις με αρμόδιους φορείς για τη χαρτογράφηση των κύριων αναγκών του τομέα της Υγείας στην Ελλάδα. Τα έργα που συνιστούν σήμερα τη ΔΠΥ προέκυψαν ως αποτέλεσμα αυτών των συζητήσεων. Το ΙΣΝ αποσκοπεί, στο μέτρο του δυνατού, να ενισχύσει πολύπλευρα τον τομέα της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα. Δεν έχει τη δυνατότητα ούτε και την επιθυμία να υποκαταστήσει το κράτος, παρά μόνο να παρέχει την κατάλληλη στήριξη όπου απαιτείται». Το Ίδρυμα παρέχει στήριξη σε πολλούς τομείς, εκτός της υγείας, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε περισσότερες από 134 χώρες. Πότε ξεκίνησε αυτό το όραμα και μέχρι σήμερα σε τι ύψος έχει ανέλθει το κόστος των δωρεών; «Το ΙΣΝ έχει ως κύριους άξονες δράσης την υγεία και τον αθλητισμό, τις τέχνες και τον πολιτισμό, την παιδεία και την κοινωνική πρόνοια. Η δράση του εκτείνεται στην Ελλάδα, αλλά και το εξωτερικό με όραμα τη διασφάλιση της πρόσβασης σε βασικά αγαθά για όλους. Με επίκεντρο τον άνθρωπο και όχημα τη συνεργασία, προσπαθούμε να προσφέρουμε λύσεις στις προκλήσεις της εποχής μας. Από το 1996 μέχρι σήμερα, το ΙΣΝ έχει διαθέσει περισσότερα από 3,7 δισ. δολ. μέσω 5.300 και πλέον δωρεών σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, σε 134 χώρες ανά τον κόσμο». ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
67
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
Κατερίνα Ματσούκα: Εκτιμάται ότι για το 2022 το 73% των πωλήσεων των φαρμακείων αφορά φάρμακα και το 27% παραφαρμακευτικά προϊόντα.
ΞΕΠΕΡΑΣΕ ΤΑ 6 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΩΝ ΤΟ 2022 Στο 5% εκτιμάται ο ρυθμός ανάπτυξης πωλήσεων το 2023 σε ετήσια βάση, με την κινητικότητα στο ηλεκτρονικό κανάλι να διατηρείται μετά την πανδημία, ενώ ενισχυμένος αναδεικνύεται ο ρόλος του φαρμακοποιού-επιχειρηματία Της Ανθής Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Α
υξητική κίνηση καταγράφουν οι πωλήσεις στα φαρμακεία, με το μέγεθος αγοράς, σε αξία, των ΜΗΣΥΦΑ να ξεπερνά τα 900 εκατ. ευρώ το 2022. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, οι περιορισμοί που είχαν επιβληθεί εν μέσω πανδημίας έχουν επιφέρει αλλαγές στις συνήθειες των καταναλωτών, καθώς -όπως δείχνουν οι έρευνες των ετών 2021 και 2023- οι 4 στους 10 αγοράζουν ακόμα από το διαδίκτυο και παραλαμβάνουν τα προϊόντα σπίτι τους. Σημαντικό εύρημα αποτελεί επίσης το γεγονός ότι το 38% των συμμετεχόντων στην έρευνα του 2023 απάντησε πως θα άλλαζε το πρωτότυπο φάρμακο με γενόσημο εάν το πρότεινε ο φαρμακοποιός του. Η αγορά των φαρμακείων παρουσιάζει συνεχή αύξηση από το 2018 και έπειτα, με τον Μέσο Ετήσιο Ρυθμό Μεταβολής (ΜΕΡΜ) της χρονικής περιόδου 2018-2022 να διαμορφώνεται σε 4%, όπως προκύπτει από την κλαδική μελέτη «Φαρμακεία», που εκπόνησε η Στόχασις Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε. Σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της Στόχασις, Βασίλη Ρεγκούζα, η εγχώρια αγορά των φαρμακείων (φάρμακα και παραφαρμακευτικά προϊόντα)
68
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
“
Σχεδόν 4 στους 10 συμμετέχοντες στην έρευνα της Στόχασις θα άλλαζαν πρωτότυπο φάρμακο με γενόσημο εάν το πρότεινε ο φαρμακοποιός τους.
ξεπέρασε τα 6 δισ. ευρώ (σε λιανική τιμή) το 2022, παρουσιάζοντας αύξηση 5,1% σε σχέση με το 2021 και ΜΕΡΜ 1,8% τη χρονική περίοδο 2013-2022. Αναλυτικότερα, όπως αναφέρει η υπεύθυνη των κλαδικών μελετών, κ. Κατερίνα Ματσούκα, εκτιμάται ότι για το 2022 το 73% των πωλήσεων των φαρμακείων αφορά φάρμακα και το 27% παραφαρμακευτικά προϊόντα. Όσον αφορά τα ΜΗΣΥΦΑ, έχουν αυξήσει το ποσοστό συμμετοχής τους στις πωλήσεις των μη αποζημιούμενων φαρμάκων στα φαρμακεία από 40% το 2013 σε 69% το 2022. Εκτιμάται ότι το μέγεθος αγοράς, σε αξία, των ΜΗΣΥΦΑ ξεπέρασε τα 900 εκατ. ευρώ το 2022, παρουσιάζοντας αύξηση 10,4% σε σχέση με το 2021. Σημειώνεται ότι τα αναλγητικά φάρμακα και τα φάρμακα για κρυολόγημα-βήχα κατέχουν
ποσοστό μεγαλύτερο από το ήμισυ της αγοράς των ΜΗΣΥΦΑ. Όσον αφορά την πορεία της συνολικής εξεταζόμενης αγοράς για το 2023, σύμφωνα με τη συντάκτρια της μελέτης, κ. Βασιλική Κολπονδίνου, εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει αύξηση της τάξης του 5% σε σχέση με το 2022. Ειδικότερα, η αγορά, σε αξία, των ΜΗΣΥΦΑ εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει αύξηση της τάξης του 10% το 2023 σε σχέση με το 2022. Υπολογίζεται ότι τα ποσοστά συμμετοχής των φαρμάκων και των παραφαρμακευτικών προϊόντων στο συνολικό μέγεθος της εξεταζόμενης αγοράς θα παραμείνουν στα επίπεδα του 2022. Σχέση εμπιστοσύνης Όπως αναφέρει ο Manager της Στόχασις Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε., Αδάμ Ρεγκούζας, ο φαρμακοποιός -λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά τα χρόνια τον διττό του ρόλο (επιστήμονας και επιχειρηματίας) και τη σχέση εμπιστοσύνης που έχει χτίσει με τον καταναλωτή- ήταν αναγκαίο, και το πραγματοποίησε, να αναβαθμίσει και να διευρύνει το γνωστικό του
119,2 113,5
111,5
1 0 7, 7 101,9
2022
2021
2020
2019
(Έτος βάσης 2012=100) 2018
Αγοραστική συμπεριφορά Για λογαριασμό της Στόχασις Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε. διεξήχθη μία έρευνα το 2023 στους νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης για την αγοραστική συμπεριφορά πελατών.
Ε Ξ Έ Λ Ι Ξ Η Δ ΕΊ Κ Τ Η Μ Ε Γ Έ Θ Ο Υ Σ Α Γ Ο Ρ Ά Σ Φ Α Ρ Μ Ά Κ Ω Ν
αντικείμενο σε θέματα της επιστήμης του, αλλά και σε θέματα διοίκησης (μάρκετινγκ, χρηματοοικονομικά κ.λπ.). Τώρα έχει φτάσει η στιγμή, καθώς η ψηφιακή τεχνολογία έχει συμβάλει καθοριστικά στη μετεξέλιξη του ευρύτερου τομέα της υγείας, να προσδιορίσει τον ρόλο του στη νέα ψηφιακή εποχή, με γνώμονα την αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας σε συνδυασμό με την τεχνογνωσία και την επιστημονική γνώση που διαθέτει. Στο πλαίσιο αυτό καλείται να επενδύσει κυρίως στην ψηφιακή τεχνολογία, να γίνει ένας ανεξάρτητος και αξιόπιστος φορέας παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών σε ψηφιακά «καταρτισμένους» ασθενείς και να αξιοποιήσει τις δυνατότητες των Big Data και της τεχνητής νοημοσύνης προκειμένου να δημιουργήσει υπηρεσίες για προσωποποιημένη συμβουλευτική στους ασθενείς-πελάτες του.
Όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της έρευνας, πάνω από 4 στους 10 καταναλωτές (41,7%) επισκέπτονται το φαρμακείο για εκτέλεση συνταγών κάθε 15 μέρες το 2023. Πρόκειται για ένα ποσοστό που είναι μεγαλύτερο από αυτό το 2021 (35,2%), αλλά μικρότερο από τα αντίστοιχα ποσοστά των ετών 2019 (43,6%) και 2017 (44,8%). Παράλληλα, από την ίδια έρευνα προκύπτει ότι σχεδόν 4 στους 10 καταναλωτές (39,7%) επισκέπτονται το φαρμακείο για αγορές προϊόντων χωρίς συνταγή ή λήψη συμβουλών κάθε 15 μέρες. Σε ό,τι αφορά τη συχνότητα αγοράς μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων, η φετινή έρευνα υποδεικνύει πως το 19% αγοράζει «Συχνά» και «Πολύ συχνά» παραφαρμακευτικά προϊόντα (καλλυντικά, συμπληρώματα διατροφής, ορθοπεδικά είδη, βρεφικά είδη) από το διαδίκτυο, ενώ το 2021 το ποσοστό ήταν 18,3%. Τέλος, στην έρευνα του 2023 επισημαίνεται ότι το 38% των συμμετεχόντων θα άλλαζε το πρωτότυπο φάρμακο με γενόσημο εάν το πρότεινε ο φαρμακοποιός του ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
69
ΑΡΘΡΟ ●
Γυροειδής Αλωπεκία, μια απρόβλεπτη νόσος Η Γυροειδής Αλωπεκία σχετίζεται με σημαντική συναισθηματική και ψυχολογική επιβάρυνση, καθώς οι ασθενείς συχνά αναφέρουν αισθήματα θλίψης, κατάθλιψης, άγχους, χαμηλής αυτοεκτίμησης, αλλά και φόβου για το ενδεχόμενο υποτροπής ή επιδείνωσης της νόσου
Τ Αρετή Ελευθεριάδη Δερματολόγος, Αφροδισιολόγος Associate Medical Advisor ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ - ΛΙΛΛΥ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΊΑ 1. Lee S, et al. J Am Acad Dermatol. 2019;80(2):466-477. e16. 2. Juarez-Rendon KJ et al. Arch Argent Pediatr. 2017;115(6):e404-e411. 3. Pratt CH et al. Nat Rev Dis Primers. 2017;3:17011 4. Peterson DM, et al. J Am Acad Dermatol. 2021; doi: 10.1016/j. jaad.2021.09.056 5. Messenger AG, et al. Br J Dermatol. 2012;166(5):916-926. 6. Aldhouse et al, Journal of Patient-Reported Outcomes (2020) 4:76
70
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
ο ανθρώπινο σώμα καλύπτεται σχεδόν σε όλη την έκτασή του από τρίχες. Ο ρόλος της παρουσίας των τριχών δεν είναι αμελητέος, αντιθέτως οι τρίχες επιτελούν σημαντικότατο έργο. Αφενός προστατεύουν το σώμα από το εξωτερικό περιβάλλον, αφετέρου συμβάλλουν σε πολλαπλές λειτουργίες, όπως η θερμορύθμιση, η προστασία του οφθαλμού και του ρώθωνος, αλλά και η αισθητικότητα. Επομένως, η παρουσία της τρίχας εξασφαλίζει τη φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Δυστυχώς, υπάρχουν κάποια δερματολογικά αυτοάνοσα νοσήματα, στα οποία ο ίδιος ο οργανισμός για διάφορους λόγους επιτίθεται στους θύλακες των τριχών και δεν τους επιτρέπει να παράγουν υγιείς τρίχες. Ένα από αυτά τα νοσήματα είναι η Γυροειδής Αλωπεκία, μία πάθηση για την οποία μέχρι πρόσφατα δεν είχαμε στη διάθεσή μας αποτελεσματικές θεραπείες. Η πορεία της Γυροειδούς Αλωπεκίας είναι αρκετά απρόβλεπτη. Αρχικά μπορεί να παρατηρηθεί μία μικρή στρογγυλή περιοχή απώλειας τριχών στο κεφάλι, η οποία είναι και η πιο συχνή μορφή εμφάνισης και καλύπτει το 90% των περιπτώσεων. Η πλειονότητα αυτών των ασθενών θα παρουσιάσει αυτόματη επανέκφυση μέσα σε χρονικό διάστημα ενός (1) έτους, δηλαδή οι τρίχες θα ξαναβγούν ακόμη και αν ο ασθενής δεν πάρει καμία θεραπεία. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις όμως το νόσημα επεκτείνεται και παρουσιάζονται πολλαπλές βλάβες στο τριχωτό, αλλά και σε άλλες περιοχές. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις μπορεί να σημειωθεί απώλεια όλων των τριχών της κεφαλής ή όλων των τριχών της κεφαλής και όλων των φρυδιών και βλεφαρίδων, αλλά και προσβολή του υπόλοιπου σώματος, οπότε έχουμε την καθολική αλωπεκία (alopecia universalis). Και μπορεί μερικοί να θεωρούν ότι η απώλεια των τριχών αποτελεί ένα αισθητικό
μόνο πρόβλημα, όμως τα δεδομένα από τις μελέτες αποδεικνύουν ότι αυτό δεν είναι η αλήθεια. Καταρχήν, η Γυροειδής Αλωπεκία ΔΕΝ αφορά μόνο τις τρίχες, καθώς οι ασθενείς που πάσχουν από το νόσημα αυτό παρουσιάζουν και άλλες συννοσηρότητες, όπως θυρεοειδίτιδες, λεύκη, ατοπική δερματίτιδα, άσθμα κ.λπ. Επιπρόσθετα, τα στοιχεία από μελέτες καταγραφής της Γυροειδούς Αλωπεκίας δείχνουν ότι η ποιότητα ζωής των ασθενών αυτών επηρεάζεται σε τεράστιο βαθμό και ότι τόσο οι ίδιοι όσο και οι γύρω τους έχουν την αίσθηση ότι είναι σοβαρά άρρωστοι όταν αντικρίζουν ασθενείς χωρίς τριχοφυΐα στο κεφάλι, τις βλεφαρίδες ή τα φρύδια. Η Γυροειδής Αλωπεκία σχετίζεται με σημαντική συναισθηματική και ψυχολογική επιβάρυνση, καθώς οι ασθενείς συχνά αναφέρουν αισθήματα θλίψης, κατάθλιψης,
Ασθενείς που πάσχουν από το νόσημα αυτό παρουσιάζουν και άλλες συννοσηρότητες, όπως θυρεοειδίτιδες, λεύκη, ατοπική δερματίτιδα, άσθμα κ.λπ.
άγχους, χαμηλής αυτοεκτίμησης, αλλά και φόβου για το ενδεχόμενο υποτροπής ή επιδείνωσης της νόσου. Εξάλλου, υπάρχουν ολοένα και περισσότερες καταγραφές που καταδεικνύουν ότι οι ασθενείς με Γυροειδή Αλωπεκία επηρεάζονται ψυχολογικά σε τέτοιο βαθμό από το νόσημά τους, ώστε δυσκολεύονται να συνάψουν σχέσεις με άλλους ανθρώπους και βιώνουν σημαντική επίδραση στην προσωπική, στην κοινωνική, αλλά και στην επαγγελματική τους ζωή. Για τον λόγο αυτό, οι πρόσφατες εξελίξεις στον χώρο της Δερματολογίας που ανέδειξαν νέες στοχευμένες και εμφανώς αποτελεσματικές θεραπείες για τη Γυροειδή Αλωπεκία κάνουν όλους εμάς τους δερματολόγους ιδιαίτερα αισιόδοξους! Ζητήστε βοήθεια και ενημερωθείτε σωστά από τον δερματολόγο σας!
Κάποιοι ασθενείς με Γυροειδή Αλωπεκία επηρεάζονται ψυχολογικά σε τέτοιο βαθμό από το νόσημά τους, ώστε δυσκολεύονται να συνάψουν σχέσεις με άλλους ανθρώπους.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●
Στρατηγική επένδυση της KKR στην Catalio Capital Management Η Ελλάδα είναι ένας από τους επόμενους στόχους επενδύσεων, σύμφωνα με τους Γιώργο Πετρόχειλο και Διαμαντή Ξυλά, οι οποίοι επισημαίνουν πως έχουν ξεκινήσει επαφές με μεγάλους ομίλους Στην Ανθή Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Τ
ο μέλλον της ιατρικής είναι η βιοτεχνολογία και σε αυτήν έχουν επενδύσει με τεράστια επιτυχία μέσω της εταιρείας-ορόσημο στις ΗΠΑ Catalio Capital Management οι Έλληνες Γιώργος Πετρόχειλος και Διαμαντής Ξυλάς. Ο Γιώργος Πετρόχειλος είναι ένας άνθρωπος με όραμα και δυναμική, που ως νεαρός φοιτητής στο Johns Hopkins (στον τομέα των Οικονομικών) ξεκίνησε να εργάζεται το 2013 στην Camden Partners, επενδυτική εταιρεία private equity, που έκανε spin-out από τον επενδυτικό κολοσσό T. Rowe Price, αρχικά ως αναλυτής και εν συνέχεια ως Partner. Το 2020, έχοντας αποκομίσει τεχνογνωσία, αφήνει την Camden και μαζί με τον Dr. Jacob Vogelstein ίδρυσαν το fund Catalio Capital Management, με στόχο την ανάπτυξη καινοτόμων επιστημονικών ιδεών και νεοφυών επιχειρήσεων στον τομέα της βιοτεχνολογίας και έδρα τη Νέα Υόρκη. Στην ομάδα προστέθηκε λίγο καιρό μετά και ο χειρουργός δρ Διαμαντής Ξυλάς. Ο κ. Ξυλάς διεύρυνε τους ορίζοντές του στον τομέα της Υγείας μπαίνοντας στο πολυπολιτισμικό team της Catalio το 2021 και σήμερα κατέχει τη θέση του Partner & Co-Head of Investments. Η Catalio Capital Management πρόσφατα έγινε πρώτη είδηση παγκοσμίως, καθώς μία από τις κορυφαίες εταιρείες επένδυσης κεφαλαίων παγκοσμίως, η εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης KKR & Co. (NYSE: KKR), με πάνω από 500 δισεκατομμύρια δολάρια υπό διαχείριση, απέκτησε σημαντικό μειοψηφικό πακέτο μετοχών. Με αφορμή τη νέα επένδυση, οι κ.κ. Πετρόχειλος και Ξυλάς μίλησαν στη «Ν» για το αύριο του ομίλου στην παγκόσμια αγορά. Όπως μας εξηγούν, το μερίδιο των μετοχών που πήρε η KKR το είχαν εταίροι μειοψηφίας, όπως οι Alan Howard της Brevan Howard, Jamie Dinan της York Capital, Γιάννης Αντετοκούνμπο των Milwaukee Bucks κ.ά., ενώ η Duquesne Capital, του δισεκατομμυριούχου Stan Druckenmiller, παραμένει ως μέτοχος και συμμετέχει στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. Όσον αφορά τον έλεγχο της εταιρείας, αυτός θα παραμένει στους ιδρυτές της, Γιώργο Πετρόχειλο και Dr. Jacob Vogelstein, ενώ το νέο Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεδριάζει κάθε τρίμηνο με πρόεδρο έναν μύθο στον τομέα του -όπως τον χαρακτηρίζει ο κ. Πετρόχειλος-, τον Henry R. Kravis, συνιδρυτή και Co-Chairman της KKR,
Ο συνιδρυτής της Catalio Capital Management, Γιώργος Πετρόχειλος (αριστερά), με τον Partner & Co-Head of Investments, δρ. Διαμαντή Ξυλά.
ο οποίος θα αναλάβει πρόεδρος Δ.Σ. της Catalio Capital Management. Στο Δ.Σ. θα συμμετέχουν επίσης ο ομογενής Andrew Liveris (πρώην Chairman & CEO της Dow Chemical), ο Alex Gorsky, Chairman & CEO της πολυεθνικής Johnson & Johnson, και η πρώην Partner/ εταίρος της Goldman Sachs και σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας στον Λευκό Οίκο, Dina Powell. Η εταιρεία ξεκίνησε από τη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ, αλλά αναπτύσσεται ραγδαία παίρνοντας μερίδιο αγοράς και στην Ευρώπη, γι’ αυτό έχει ανοίξει γραφείο στο Λονδίνο, ενώ στον χάρτη του σχεδιασμού της βρίσκεται και η Ελλάδα, γι’ αυτό και έχει ξεκινήσει επαφές με μεγάλους ομίλους. Όπως λένε οι κ.κ. Πετρόχειλος και Ξυλάς, τους ενθουσίασε από νωρίς η ιδέα να ασχοληθούν με τη βιοτεχνολογία και το innovation, καθώς παρατήρησαν ότι το ενδιαφέρον κορυφαίων επιστημόνων ανά τον κόσμο είχε στραφεί εκεί. Κάτι που, όπως λέει ο κ. Πετρόχειλος, απέδειξε περίτρανα ότι ήταν σωστή κίνηση η πανδημία. Το portfolio τους συμπεριλαμβάνει ήδη 70 εταιρείες και 45 κορυφαίους επιστήμονες. «Ξεκινήσαμε με 5 και
φτάσαμε τους 45 επιστήμονες επιπέδου Νόμπελ, με τα πιο active πανεπιστήμια πίσω τους, που σήμερα έχουν ιδρύσει επιτυχημένες εταιρείες» επισημαίνει, συμπληρώνοντας ότι έχουν δημιουργήσει και μια συμβουλευτική επιτροπή σοφών για κάθε νέο προϊόν που πέφτει στην αντίληψή τους. Στο ερώτημα γιατί έγινε η στροφή από τη χειρουργική και την έρευνα, ο κ. Ξυλάς απαντά: «Αυτό που με ενθουσίασε στη δουλειά μου είναι ότι μπορείς να αγγίξεις το μέλλον πολλών ασθενών μαζί. Ασχολούμαστε με το life sciences, τη βιοεπιστήμη, την έρευνα για νέα καινοτόμα φάρμακα, τα medical devices για καρκίνο και τα Med tech για την καλύτερη ποιότητα υπηρεσιών στα νοσοκομεία. Σου δίνεται η ευκαιρία να είσαι καταλύτης στην αντιμετώπιση της νόσου και κατ’ επέκταση στη ζωή του ασθενούς. Αυτό λέει και το όνομα της εταιρείας εξάλλου. Τη λέξη Catalio την εμπνευστήκαμε από την ελληνική λέξη καταλύτης». Κλείνοντας την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, ο κ. Πετρόχειλος επεσήμανε ότι η νέα συνεργασία θα συμβάλει καθοριστικά στην περαιτέρω ανάπτυξη της Catalio προβαίνοντας και σε νέες προσλήψεις. ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
71
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
H ΕΛΛΗΝΙΚΗ
PD NEUROTECHNOLOGY
1
ΔΙΕΙΣΔΎΕΙ ΣΤΗ ΔΙΕΘΝΉ ΑΓΟΡΆ Η ελληνική εταιρεία ιατροτεχνολογικών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας εξασφάλισε στρατηγική επένδυση από την Crimson International Investment, ενώ το PDMonitor® ήταν η μία από τις 5 συσκευές που προτάθηκαν για την απομακρυσμένη παρακολούθηση της νόσου Πάρκινσον στο Ηνωμένο Βασίλειο Της Ανθής Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
3
Μ
ια νέα startup ιατρικής τεχνολογίας, η PD Neurotechnology, δημιουργήθηκε το 2015 στα Γιάννενα και μέσα σε πολύ λίγο χρόνο από τη λειτουργία της έχει καταφέρει να παρουσιάζει κερδοφορία. Ειδικότερα, το 2022 οι πωλήσεις της ξεπέρασαν το 1,5 εκατ. ευρώ και για 2023 αναμένονται υψηλότερα κέρδη, ενώ ο τζίρος είναι ήδη διπλάσιος σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Η PD Neurotechnology ξεκίνησε ως ιδέα το 2006, όταν οι καθηγητές του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Δημήτριος Φωτιάδης (μηχανικός) και Σπύρος Κονιτσιώτης (νευρολόγος ιατρός) δοκίμασαν την ιδέα φορέσιμων αισθητήρων για εξ αποστάσεως παρακολούθηση ασθενών με Πάρκινσον. Έπειτα από 10 χρόνια δοκιμών και κλινικών μελετών, η εταιρεία PD Neurotechnology μέσα
72
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
από διαγωνισμούς και βραβεία εξασφάλισε, το 2017, τα πρώτα της χρήματα, σε έναν seed γύρο χρηματοδότησης, με κεφάλαια της Εθνικής Τράπεζας και διαφόρων angel investors. Πρόσφατα, η ελληνική εταιρεία ιατροτεχνολογικών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας εξασφάλισε στρατηγική επένδυση από την Crimson International Investment (CII), τον επενδυτικό βραχίονα του ομίλου AlJazira, με έδρα στο Άμπου Ντάμπι, που ειδικεύεται σε ταχύτατα αναπτυσσόμενες και καινοτόμες τεχνολογίες. Επιπρόσθετα με την επένδυση, η CII θα γίνει ο αποκλειστικός διανομέας του PDMonitor® στις χώρες του Κόλπου. Η επένδυση της CII, ύψους 1 εκατ. ευρώ, αποτέλεσε μέρος ενός γύρου χρηματοδότησης (Series A), ύψους 2,7 εκατ. ευρώ, που ολοκλήρωσε η εταιρεία, στον οποίο συμμετείχαν επίσης η Big Pi Ventures, το Onassis
1 Ανάπτυξη του PDMonitor® στο εργαστήριο. Στον στρατηγικό σχεδιασμό της εταιρείας εντάσσεται και η ανάπτυξη προϊόντων για την παρακολούθηση ασθενών κατά την αποκατάσταση από εγκεφαλικά επεισόδια ή πάσχοντες από Σκλήρυνση κατά Πλάκας (MS - Multiple Sclerosis). 2 Το πλήρες σετ ενός PDMonitor® με τους φορτιστές, τους ψηφιακούς μετρητές και τις λωρίδες εφαρμογής. 3 Το PDMonitor® πέτυχε επίπεδα ακρίβειας 99% ή περισσότερο κατά την ανίχνευση ήπιας έως σοβαρής δυσκινησίας, δυσκολίας βάδισης, τρόμου του καρπού και των ποδιών. 4 O ασθενής μέσω της συσκευής αξιολογείται όλο το 24ωρο με παρόμοια ακρίβεια όπως αν είχε έναν νευρολόγο συνεχώς δίπλα του.
2
4
Foundation, η Seedblink και angel investors. Το βασικό προϊόν της PD Neurotechnology είναι το PDMonitor®, μια φορητή συσκευή με πιστοποίηση CE κλάσης ΙΙa, η οποία παρακολουθεί συνεχώς όλο το φάσμα των κινητικών συμπτωμάτων ασθενών με Πάρκινσον, ενώ μέσω της σχετικής εφαρμογής κινητού μπορεί να προσφέρει ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης του ασθενούς, αφού συνδυάζει, με τις αντικειμενικές καταγραφές από τους αισθητήρες, πληροφορίες σχετικά με τη λήψη φαρμάκων και διατροφής. Δίνει έτσι όλα τα εφόδια στους γιατρούς που χρησιμοποιούν το PDMonitor® στους ασθενείς τους, να προσαρμόσουν το θεραπευτικό πλάνο με τέτοια ακρίβεια που οι ασθενείς να διατηρούνται σε πολύ καλή κινητική κατάσταση και τελικά να απολαμβάνουν βελτιωμένη και ποιοτική καθημερινότητα. Το
PDMonitor® έχει χρησιμοποιηθεί μέσα σε 3 χρόνια από 1.500 ασθενείς σε 15 χώρες, παράγοντας 15.000 μέρες καταγραφών στο ίδιο χρονικό διάστημα. Το όφελος των ασθενών με Πάρκινσον από τη χρήση του PDMonitor® επιβεβαίωσε η αναγνώριση από το Εθνικό Ινστιτούτο Αριστείας στην Υγεία του Ηνωμένου Βασιλείου (NICE) τον Ιανουάριο του 2023, καθώς ήταν η μία από 5 συσκευές που προτάθηκαν για την απομακρυσμένη παρακολούθηση της νόσου. Η απόφαση αυτή δημιουργεί ευνοϊκές προϋποθέσεις για τη χρήση του PDMonitor® στο Εθνικό Σύστημα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (NHS). Περαιτέρω αποδείξεις για την αποτελεσματικότητα της αντικειμενικής, εξ αποστάσεως παρακολούθησης δημοσίευσε η εταιρεία στο International Congress of
Parkinson’s Disease and Movement Disorders, τον Αύγουστο στην Κοπεγχάγη. Σύμφωνα με πραγματικά δεδομένα χρήσης σε διάστημα 6 μηνών, από 267 ασθενείς στην Ελλάδα, η μέση βελτίωση στα συμπτώματα των ασθενών παρατηρήθηκε στο 16%. Αυτό μεταφράζεται σε περισσότερο χρόνο με ποιοτική δραστηριότητα (χρόνος ON) κάθε μέρα. Νωρίτερα, τον Μάιο, είχαν δημοσιευθεί στο επιστημονικό περιοδικό Frontiers in Neurology αποτελέσματα μελετών όπου το PDMonitor® διαπιστώθηκε πάνω από 95% ακριβές, σε σύγκριση με την αξιολόγηση ασθενών από ειδικούς νευρολόγους. Δηλαδή, ο ασθενής μέσω της συσκευής αξιολογείται όλο το 24ωρο με παρόμοια ακρίβεια όπως αν είχε έναν νευρολόγο συνεχώς δίπλα του. Το PDMonitor® πέτυχε επίπεδα ακρίβειας 99% ή περισσότερο κατά την ανίχνευση ήπιας έως σοβαρής δυσκινησίας, δυσκολίας βάδισης, τρόμου του καρπού και των ποδιών και τουλάχιστον 96% κατά την ανίχνευση περιόδων κατά τις οποίες οι ασθενείς νιώθουν τα συμπτώματά τους και η αγωγή τους δεν έχει αποτέλεσμα (χρόνος OFF). Άμεσος στόχος είναι η διείσδυση στην αγορά της Αμερικής, ενώ το 2023 κλείνει με μια πολύ σημαντική συνεργασία στην Τουρκία, όπου σε συμφωνία με μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες κατασκευής ιατρικών συσκευών, με παγκόσμια παρουσία, το PDMonitor® θα χρησιμοποιηθεί, μεταξύ άλλων, για τη βέλτιστη ρύθμιση εμφυτευμένων νευροδιεγερτών σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί στη σχετική επέμβαση (DBS - Deep Brain Stimulation). Επιπλέον, αναμένεται η PD Neurotechnology να παρουσιάσει την επόμενη έκδοση του PDMonitor®, στην οποία θα ενσωματώνονται βελτιώσεις που βρίσκονται υπό μελέτη, ενώ θα βγει στην αγορά και ένα νέο προϊόν αξιολόγησης συμπτωμάτων σε πραγματικό χρόνο για χρήση εντός της κλινικής ή του ιατρείου. Τέλος, στον στρατηγικό σχεδιασμό της εταιρείας εντάσσεται και η ανάπτυξη προϊόντων για την παρακολούθηση ασθενών κατά την αποκατάσταση από εγκεφαλικά επεισόδια ή πάσχοντες από Σκλήρυνση κατά Πλάκας (MS - Multiple Sclerosis) ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
73
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
Η «ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΉ» ΣΥΜΒΟΛΉ ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΎ ΤΟΥΡΙΣΜΟΎ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ 74
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Οι διακοπές σε συνδυασμό με την υγειονομική περίθαλψη και τις θεραπείες ευεξίας είναι η νέα τάση στο παγκόσμιο τουριστικό γίγνεσθαι, με έντονα ανοδικούς ρυθμούς και πολλαπλά οφέλη για την οικονομία Της Ανθής Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr
Η
Ελλάδα αντιπροσωπεύει σήμερα μόλις το 3% του παγκόσμιου ιατρικού τουρισμού, σύμφωνα με τους ειδικούς, οι οποίοι πιστεύουν ότι ο τομέας αυτός θα αποτελέσει στο μέλλον έναν ισχυρό κρίκο στην αλυσίδα της ενίσχυσης της ελληνικής οικονομίας. Διεθνώς είναι μία από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες βιομηχανίες και συνδυάζει υγειονομική περίθαλψη και θεραπείες ευεξίας με διακοπές. Η χώρα μας έχει πλεονεκτήματα όχι μόνο στο κομμάτι των διακοπών, αλλά και στην πληθώρα υπηρεσιών υγείας και επιστημόνων. Σύμφωνα με έκθεση της Glasgow Research & Consulting, η αυξανόμενη ζήτηση μπορεί να αποτελέσει μια τεράστια ευκαιρία σε ιδρύματα υγειονομικής περίθαλψης και κλινικές σε όλο τον κόσμο τα επόμενα χρόνια και η συνολική αξία της παγκόσμιας αγοράς ιατρικού τουρισμού θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 9,7% έως το 2025 - με περίπου 44 εκατομμύρια ανθρώπους να μετακινούνται διασυνοριακά για υγειονομική περίθαλψη ετησίως. Το 2021 ο ιατρικός τουρισμός διεθνώς ανήλθε στα 82 δισ. δολάρια και εκτιμάται ότι το 2022 θα φτάσει τα
“
Η Ελλάδα θα μπορούσε να προσελκύσει τουλάχιστον 100.000 «ταξιδιώτες ασθενείς» κάθε χρόνο για τα επόμενα πέντε χρόνια, δημιουργώντας έσοδα άνω των 400 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως.
97 δισ. δολάρια. Ωστόσο, παραμένει κάτω από τα επίπεδα του 2019, που ήταν στα 105 δισ. δολ. Όσον αφορά το 2023, το 2024 και το 2025, τα στοιχεία δείχνουν ότι η αξία της αγοράς ιατρικού τουρισμού θα αυξηθεί σημαντικά. Υπολογίζεται ότι το 2023 θα διαμορφωθεί στα 120 δισεκατομμύρια δολάρια, με πάνω από 27 εκατομμύρια ανθρώπους να θέλουν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό για ιατρική περίθαλψη. Όπως μας εξηγεί ο κ. Δημήτρης Μπατάκης, διδάκτωρ στο Πολυτεχνείο Κρήτης, Εργαστήριο Financial Engineering Μ.Sc. LSE International Health Policy, M.Sc. Health Economics and Management, η Ελλάδα αντιπροσωπεύει σήμερα μόλις το 3% του παγκόσμιου
ιατρικού τουρισμού, όταν χώρες όπως η Τουρκία, η Πολωνία και η Τσεχία φτάνουν στο 13% και το Βέλγιο στο 8%. Εκτιμάται ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να προσελκύσει τουλάχιστον 100.000 «ταξιδιώτες ασθενείς» κάθε χρόνο για τα επόμενα πέντε χρόνια, δημιουργώντας έσοδα άνω των 400 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Οι αριθμοί αυτοί έχουν μεγάλο ενδιαφέρον, όπως λέει ο κ. Μπατάκης, ειδικά για μια χώρα, όπως η Ελλάδα, που προσβλέπει στον τουρισμό, καθώς η συμβολή του στο ΑΕΠ αναμένεται να ξεπεράσει τα 43 δισ. ευρώ το 2023. Η ανάπτυξη του τουρισμού υγείας είναι μια σημαντική πρόκληση, καθώς η χώρα μας διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα για να ενισχύσει τη θέση της στην παγκόσμια αγορά. Η Ελλάδα, εκτός από το πλήθος ιατρονοσηλευτικού προσωπικού της, διαθέτει επαρκείς υποδομές, με 160 νοσοκομεία (δημόσια, ιδιωτικά και στρατιωτικά), ενώ στα βασικά της πλεονεκτήματα συμπεριλαμβάνονται το κλίμα, η πολιτιστική κληρονομιά της, η μεσογειακή διατροφή, η δυνατότητα απευθείας διασύνδεσης με τα περισσότερα κράτη του κόσμου, οι πολύ καλές τιμές και η ασφάλεια του κράτους. Αλλά η Ελλάδα έχει και ένα άλλο πλεονέκτημα, το οποίο έχει να κάνει με το κόστος παροχής αυτών των υπηρεσιών. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι η χώρα μας έχει 60%-90% χαμηλότερες δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης και μικρότερες λίστες αναμονής σε σύγκριση με τις αντίστοιχες στο Ηνωμένο Βασίλειο, στον Καναδά ή στις Ηνωμένες Πολιτείες. Για παράδειγμα, μια εξωσωματική γονιμοποίηση στην Ελλάδα κοστίζει περίπου 3.000-5.000 ευρώ, ενώ στην Αμερική και στον Καναδά κοστίζει περί τα 20.000 ευρώ και στην Αγγλία 8.000 ευρώ. Βάσει της μελέτης του Medical Tourism Magazine και του Medical Tourism Index 2020-2021, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 34η θέση μεταξύ 46 χωρών διεθνώς και στην 9η θέση στην Ευρώπη ως προορισμός ιατρικού τουρισμού. Αδυναμίες Ωστόσο, χρειαζόμαστε ένα καθαρό πλαίσιο εθνικής στρατηγικής για τη διαμόρφωση του ανταγωνιστικού προφίλ και της διεθνούς προβολής των πακέτων ιατρικών υπηρεσιών τουρισμού και την ενίσχυση και ανάπτυξη του Τουρισμού Υγείας προς όφελος και των ► ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
75
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
► τοπικών κοινωνιών. Πρωτίστως, είναι σημαντικό να δημιουργηθεί μια εθνική στρατηγική για την προώθηση του ιατρικού τουρισμού, σε συνεργασία με το Ελληνικό Συμβούλιο για τον Ιατρικό Τουρισμό, το ΕΛΙΤΟΥΡ, τον ΕΟΤ, και τα υπουργεία Τουρισμού και Υγείας. Ένα μελλοντικό στρατηγικό σχέδιο για τον ελληνικό ιατρικό τουρισμό πρέπει να αντιμετωπίσει ζωτικές οικονομικές ελλείψεις, όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι αρκετά ελληνικά νοσοκομεία δεν διαθέτουν πιστοποίηση, την ανυπαρξία συμφωνίας με τα ξένα ασφαλιστικά ταμεία, το γεγονός ότι οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες δεν χρεώνονται για τις υπηρεσίες που παρέχονται στα δημόσια νοσοκομεία και τη μη έκδοση βίζας από την Ελλάδα. Η κύρια πηγή πίσω από αυτές τις ανεπάρκειες έγκειται στην παθολογία του ελληνικού κράτους, στην έλλειψη κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου και στην έλλειψη συνεκτικής εθνικής πολιτικής για το θέμα, μαζί με την αδιαφορία του κράτους για τον ιατρικό τουρισμό ως δύναμη οικονομικής ανάπτυξης. Επίσης, πρέπει να ενισχυθούν οι ιατρικοί σύλλογοι για την προώθηση του ιατρικού τουρισμού. Ακόμα, θα μπορούσε να προταθεί η δημιουργία ενός υφυπουργείου Ιατρικού Τουρισμού ή ενός ειδικού Επιμελητηρίου Επιχειρήσεων Ιατρικού Τουρισμού, το οποίο θα αναλάβει την ολοκληρωμένη υποστήριξη των προσπαθειών σε αυτόν τον τομέα. Δυνατές συνεργασίες Η ανταλλαγή τεχνογνωσίας και οι ευρείες συνέργειες για την ανάπτυξη του τουρισμού υγείας και ευεξίας έχουν ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια και συνεχώς επεκτείνονται. Πρόσφατες συνεργασίες είναι αυτή του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών και του υπουργείου Υγείας της Αιγύπτου, αλλά και της Βιοϊατρικής επίσης με το υπουργείο Υγείας της Αιγύπτου, η διασύνδεση των πανεπιστημιακών και νοσοκομειακών ιδρυμάτων Ελλάδας και Κίνας, η διεύρυνση των αναπτυξιακών προοπτικών της χώρας μας με παράγοντες από τον χώρο του τουρισμού και της υγείας στη Βραζιλία. Εδώ θα πρέπει να επισημανθούν οι συνέργειες διεθνών φορέων, μεταξύ των οποίων το Διεθνές Κέντρο Τουρισμού Υγείας και το Παγκόσμιο Ινστιτούτο Ελλήνων Ιατρών για τη δικτύωση και ένταξη των υφιστάμενων και νέων clusters, με στόχο να υπάρξει ένας κεντρικός συντονισμός για την προβολή της χώρας. Άξια αναφοράς είναι και η πρωτοβουλία του Διεθνούς Κέντρου Τουρισμού Υγείας της Ελλάδας (ΙΗΤC) με την Ελληνική Ιατρική Εταιρεία του Ηνωμένου Βασιλείου (ΗΜS UK) για την ανταλλαγή ασθενών μεταξύ Ελλάδας και Μ. Βρετανίας. Επίσης, το σύμφωνο συνεργασίας μεταξύ του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών και της Ελληνικής Κοινότητας του Μόντρεαλ, καθώς και οι επαφές με τους Έλληνες της Αμερικής και της Αυστραλίας αυξάνουν τις προοπτικές για ένα μεγαλύτερο «άνοιγμα» του ιατρικού τουρισμού για τη χώρα μας
76
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Ο ΤΖΙΡΟΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Δ Ι Ε Θ Ν Ω Σ (σε δισ. δολάρια) 120
110
105 80
97 82 *Εκτιµήσεις
50
2019
2021
2022*
2023*
Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 34η θέση μεταξύ 46 χωρών διεθνώς και στην 9η θέση στην Ευρώπη ως προορισμός ιατρικού τουρισμού.
Προτάσεις του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών Προτάσεις για την ανάπτυξη του Ιατρικού Τουρισμού στην Ελλάδα με τη συμβολή της πολιτείας κατέθεσε πρόσφατα σε συνέδριο ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, Γιώργος Πατούλης. Συγκεκριμένα, πρότεινε: Απλούστευση νομοθετικού πλαισίου και διαδικασιών.
Ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, Γιώργος Πατούλης.
Έκδοση βίζας εκτός Σένγκεν. Δυνατότητα λειτουργίας ΠΦΥ εντός ξενοδοχειακών μονάδων. Ε νεργοποίηση ΚΑΔ και Μητρώου Τουρισμού Υγείας, έτσι ώστε οι πάροχοι Ιατρικού Τουρισμού να μπορούν να εντάσσονται στα ωφελήματα του Αναπτυξιακού Νόμου. Συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα με δημιουργία ΣΔΙΤ. Π ροβολή και διαφήμιση της χώρας μας ως προορισμού Ιατρικού Τουρισμού σε συνεργασία με τον ΕΟΤ και των ιδιωτών ιατρών που ενδιαφέρονται για συμμετοχή στο εθνικό μητρώο παρόχων ιατρικών τουριστικών υπηρεσιών. Δ ημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας που να περιλαμβάνει χάρτη διαθεσίμων παρόχων Ιατρικού Τουρισμού. Σ υμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις Ιατρικού Τουρισμού για προβολή των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της Ελλάδας και διοργάνωση διεθνών συνεδρίων Ιατρικού Τουρισμού στην Ελλάδα. Δ υνατότητα πιστοποίησης παρεχόμενων υπηρεσιών και δομών υγείας και αναβάθμισης ιατρικού εξοπλισμού με επιχορήγηση ΕΣΠΑ. Δ υνατότητα επιχορήγησης για διαφήμιση των φορέων στο εξωτερικό και για εκπτώσεις σε αεροπορικά εισιτήρια και ξενοδοχεία. Σ υνεργασία με συλλόγους ασθενών του εξωτερικού για ενίσχυση της προβολής της Ελλάδας, καθώς και των υπουργείων: Υγείας, Τουρισμού, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Αξιοποίηση της Ομογένειας και των Ελλήνων ιατρών του εξωτερικού.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
78
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΥΓΕΙΑΣ
ΠΟΛΥΕΠΊΠΕΔΗ ΠΡΟΣΤΑΣΊΑ
Οι ασφαλιστικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Υγείας δίνουν έμφαση στη βελτίωση και ανανέωση των προγραμμάτων τους, επιμένουν στα ετησίως ανανεούμενα προϊόντα Υγείας, ενώ προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα που έχει ανακύψει με τις δυσβάσταχτες αυξήσεις στα τιμολόγια νοσηλείας και θεραπείας των ιδιωτικών κλινικών
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
79
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
ΑΣΦΆΛΙΣΗ ΥΓΕΊΑΣ
Επιλογή προγραμμάτων με «οδηγό» τον ασφαλιστή Η σωστή ενημέρωση από τους ασφαλιστικούς συμβούλους είναι καθοριστική για την επιλογή του εκάστοτε προγράμματος καθότι τα ασφαλιστήρια συμβόλαια, αν και έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά, επί της ουσίας διαφοροποιούνται σε αρκετά σημεία
Δ
ιαφοροποιήσεις, ειδικές παροχές, στοχευμένες καλύψεις, σημεία ζωτικής σημασίας συνιστούν σήμερα τις μεγάλες διαφορές μεταξύ των προγραμμάτων Υγείας που διατίθενται στην ελληνική αγορά από τις ασφαλιστικές εταιρείες. Όλα μοιάζουν περίπου ίδια, όμως τελικά διαφέρουν μεταξύ τους. Αυτή είναι η πραγματικότητα που ισχύει στα προγράμματα που παρέχονται για να προσφέρουν κάλυψη στην Υγεία και πρόσβαση στα ιδιωτικά θεραπευτήρια. Και αυτό πρέπει να προσέξει και ο ενδιαφερόμενος πολίτης που θέλει να ασφαλιστεί, δηλαδή το πώς θα εντοπίσει και από ποιον θα ενημερωθεί για τα πολλά που προσφέρουν τα προγράμματα Υγείας και ποια είναι αυτά που δίνουν κάτι περισσότερο. Η μέριμνα για παροχές και τελικά και η άμιλλα μεταξύ των ασφαλιστικών εταιρειών εστιάζει σε συγκεκριμένα σημεία που είναι μείζονος σημασίας και καθοριστικά, αλλά ταυτόχρονα «μικρά» και δυσδιάκριτα στο σύνολο των δεκάδων παροχών των προγραμμάτων που αφορούν την κάλυψη της υγείας. Η «περιπτωσιολογία» αποτελεί το κλειδί Ο έντονος, εστιασμένος σε «κάποιες στην κάλυψη του πολίτη ανά εταιρεία διαφορές», ανταγωνισμός μεταξύ των και πρόγραμμα Υγείας. ασφαλιστικών εταιρειών στις παροχές των προγραμμάτων Υγείας οδηγεί σταδιακά την αγορά σε νέα μονοπάτια, που δεν είναι εύκολα αναγνωρίσιμα για τον κάθε δυνητικό πελάτη-πολίτη προς ασφάλιση. Οι διαφορές μεταξύ των προγραμμάτων μπορεί να είναι «τεράστιες» αλλά σε πολύ μικρά σημεία, αναφέρουν οι ειδικοί επί του θέματος που παρακολουθούν την αγορά. Και αυτό αφορά ιδιαίτερα τα ατομικά προγράμματα που αγοράζονται-επιλέγονται προκειμένου να προσφέρουν τις παροχές τους χωρίς γκρίζες ζώνες και εξαιρέσεις.
“
Ο ρόλος του διαμεσολαβητή Εδώ αναδεικνύεται ολοένα και περισσότερο ο κομβικός ρόλος του επαγγελματία ασφαλιστικού διαμεσολαβητή, ο οποίος μπορεί να «διαβάσει», να εντοπίσει, να αναγνωρίσει και να
80
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
συγκρίνει τα προγράμματα και τις παροχές τους, οπότε και να συμβουλεύσει αποτελεσματικά τον κάθε ενδιαφερόμενο. Σε αυτό το επίπεδο, των ατομικών προγραμμάτων Υγείας, οι ασφαλιστικές διαφοροποιούν και τις παροχές τους. Μπορεί η διαφορά να βρίσκεται στην κάλυψη «συγγενών παθήσεων» ή στην παροχή υπηρεσιών ρομποτικής χειρουργικής. Μπορεί να υπάρχει μέριμνα για «προληπτική μαστεκτομή» ή και να μην περιλαμβάνεται στους όρους. Σε αυτά τα θέματα που αναφέρουμε ενδεικτικά έγκειται η διαφορά. Γίνεται κατανοητό ότι η «περιπτωσιολογία» αποτελεί και το κλειδί της υφιστάμενης κατάστασης. Δηλαδή, το πού δίνεται και από ποιες εταιρείες κάποια παροχή-κάλυψη που είναι σημαντική, χωρίς όμως να μπορεί να το κατανοήσει εύκολα ο μέσος πολίτης. Άρα γίνεται φανερή η αξία του ειδικού ασφαλιστικού διαμεσολαβητή. Σήμερα, όλες οι ασφαλιστικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Υγείας στην ελληνική αγορά έχουν ενταχθεί στη διαδικασία διαρκούς βελτίωσης και ανανέωσης των προγραμμάτων τους. Το ενδιαφέρον τους -κάποιες φορές και τιμολογιακό- είναι η επικαιροποίηση των παροχών τους και η υιοθέτηση νέων στοιχείων-εξελίξεων της ιατρικής επιστήμης και τεχνολογίας. Κάποιες εταιρείες πιο γρήγορα, άλλες με ειδικούς όρους, άλλες με προϋποθέσεις κ.ο.κ. προσαρμόζουν στις εξελίξεις τα προγράμματά τους. Καμία δεν υστερεί και καμία δεν υπολείπεται, όλες προτείνουν, όλες καταρτίζουν προγράμματα -στα ετησίως ανανεούμενα περνούν εύκολα και άμεσα τις εξελίξεις- και έρχονται στον στίβο της αγοράς να κριθούν από τους ασφαλισμένους. Το πιο κρίσιμο για τις ασφαλιστικές είναι να μην τύχουν περιπτώσεις ασφαλισμένων που θα πέσουν στις εξαιρέσεις και θα δουν ότι το συμβόλαιό τους κάπου δεν τους καλύπτει. Αυτό αποτελεί και το σημαντικότερο θέμα που θέλουν να αποφεύγουν οι εταιρείες, καθώς προκαλεί κακή εντύπωση για τα προγράμματα Υγείας και την παρουσία της ιδιωτικής ασφάλισης γενικότερα. Η επιλογή ασφαλιστικού προγράμματος που καλύπτει την υγεία δεν είναι εύκολη υπόθεση για κάποιον που δεν γνωρίζει
Η επιλογή ασφαλιστικού προγράμματος που καλύπτει την υγεία δεν είναι εύκολη υπόθεση, γι’ αυτό και είναι σημαντική παράμετρος η συμβουλή από τον ειδικό ασφαλιστικό διαμεσολαβητή.
τις λεπτομέρειες και τις διαδικασίες που εφαρμόζονται. Γι’ αυτό και είναι σημαντική παράμετρος η συμβουλή από τον ειδικό ασφαλιστικό διαμεσολαβητή. Είναι αναγκαίο να αποταθεί ο ενδιαφερόμενος σε αυτόν για να ενημερωθεί, να θέσει ερωτήματα και εν συνεχεία να επιλέξει βάσει των παροχών του προγράμματος που του ταιριάζει περισσότερο και θα ανταποκριθεί στις δικές του ατομικές ανάγκες. Η ραγδαία ανάπτυξη των ομαδικών Σωσίβιο για πολλούς πολίτες που δεν μπορούν να αποκτήσουν ένα ατομικό συμβόλαιο Υγείας είναι η ένταξή τους στα ομαδικά συμβόλαια, τα οποία εμφανίζουν σημαντική ανάπτυξη. Κατά τα στοιχεία, περίπου 800 χιλιάδες άνθρωποι είναι σήμερα ενταγμένοι σε ομαδικά συμβόλαια που βρίσκονται σε ισχύ και παρέχουν σε πληθώρα περιπτώσεων εργαζομένων τα οφέλη τους. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι περίπου το 40% των νοσηλειών στα ιδιωτικά θεραπευτήρια προέρχεται από 40% των νοσηλειών στα ιδιωτικά ομαδικά συμβόθεραπευτήρια προέρχεται από ομαδικά λαια. Η αξία τους συμβόλαια. είναι σημαντική για τους συμμετέχοντες, αφού μπορούν με πολύ χαμηλότερο κόστος να απολαμβάνουν όλα όσα προσφέρει ένα συμβόλαιο Υγείας. Να σημειωθεί ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι μετέχοντες σε ένα ομαδικό κάνουν και ένα συμπληρωματικό ατομικό συμβόλαιο, αποκτώντας έτσι μεγαλύτερο εύρος παροχών. Η ζήτηση των ομαδικών συμβολαίων Υγείας φαίνεται από το γεγονός ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν αρχίσει και επιδίδονται με προσοχή στην κατάρτισή τους, παρέχοντας ασφάλιση που καλύπτει περίπου το 80% του κόστους νοσηλείας σε ιδιωτικό θεραπευτήριο. Να σημειωθεί ότι τα προγράμματα των εταιρειών, με τις ιδιαιτερότητες που έχει το καθένα, δεν διαφέρουν «τεχνικά», είναι αξιόπιστα και πράγματι παρέχουν πολλά στους κατόχους τους.
“
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
81
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
ΑΣΦΆΛΙΣΗ ΥΓΕΊΑΣ
Τα Ετήσια προγράμματα Υγείας διάδοχος των Ισόβιων Η ευελιξία αλλά και το γεγονός ότι τα ετησίως ανανεούμενα προγράμματα είναι πιο προσιτά σε οικονομικό επίπεδο οδήγησαν στην επικράτησή τους, με τα ισόβια προϊόντα ασφάλισης να περιορίζονται στο 30% της αγοράς
Κ
έρδισαν τελικά την πλειονότητα των πολιτών τα ετησίως ανανεούμενα προγράμματα Υγείας των ασφαλιστικών εταιρειών, ενώ αντίθετα τα λεγόμενα «ισόβια» έχασαν την επί σειρά ετών πρωτοκαθεδρία τους. Είναι θέμα επιλογής των ενδιαφερομένων να ασφαλιστούν; Όχι. Είναι απλώς μια εξέλιξη, η οποία ήρθε στην αγορά ιδιωτικής ασφάλισης επειδή τις ασφαλιστικές εταιρείες για «τεχνικούς» και οικονομικούς λόγους τις διευκολύνει η ύπαρξη ετησίως ανανεούμενων προγραμμάτων Υγείας. Χάνει ο ασφαλισμένος κάτι στις παροχές του ανάμεσα στα δύο; Όχι, είναι η απάντηση που δίνεται και καταρρίπτει κάθε τυχόν αμφιβολία σε όσους βρίσκονται είτε με το ένα είτε με το άλλο πρόγραμμα (ετήσιο/ισόβιο). Στατιστικά, σήμερα τα στοιχεία δείχνουν ότι τα 7 στα 10 προγράμματα Υγείας που είναι εν ισχύι είναι ετησίως ανανεούμενα. Και κατά γενική ομολογία αυτά είναι -κατά τους ισχυρισμούς των ειδικών- και πιο ευέλικτα ως προς τις καλύψεις, πιο προσιτά οικονομικά και ανανεώνονται κάθε χρόνο. Αντίθετα, τα 3 στα 10 που είναι ισόβια προγράμματα ασφάλισης Υγείας ίσως να προέρχονται από το παρελθόν και να μην αποτελούν επιλογή πρόσφατης απόφασης πολίτη που ασφαλίστηκε. Να αναφερθεί ότι στα ισόβια προγράμματα Υγείας καταγράφονται αποζημιώσεις 220,8 εκατ. ευρώ και στα ετήσια 195,8 εκατ. ευρώ. Στα ισόβια προγράμματα υγείας Τα ισόβια προγράμματα Υγείας είναι αυτά που καταγράφονται αποζημιώσεις 220,8 εκατ. ευρώ πρώτα εμφανίστηκαν, δημιουργήθηκαν και και στα ετήσια 195,8 εκατ. ευρώ. πουλήθηκαν στην Ελλάδα. Ήταν η εκκίνηση. Αξιοποιήθηκαν και απέδωσαν πολλά και σημαντικά οφέλη και στους κατόχους τους και στην ασφαλιστική αγορά -τις εταιρείες-, αφού με αυτά πείστηκαν, εξοικειώθηκαν και πορεύτηκαν επί δεκαετίες οι κάτοχοί τους. Τα ισόβια όμως έχουν μια «σταθερά». Δεν έχουν την ευελιξία της προσαρμογής. Όπως καταρτίστηκαν, έτσι και παραμένουν. Δεν μπορεί η παραγωγός ασφαλιστική εταιρεία να κάνει αλλαγές, τροποποιήσεις και μεταβολές. Έτσι οφείλει η εταιρεία να τα ανανεώνει διατηρώντας ίδιους όρους όσο ο πελάτης τα θέλει και πληρώνει γι’ αυτά. Έτσι δεν θα μπορούσε ποτέ να εισαγάγει η εταιρεία δυσμενέστερους όρους στα όσα παρέχει το πρόγραμμα. Κάτι που θεωρείται ως ισχυρό πλεονέκτημα για κάποιους που ανησυχούν για τις μεταβολές που ενδεχομένως να επιχειρηθούν και τελικά να γίνουν σε όσα περιέχουν και παρέχονται από τα
“
82
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
προγράμματα Υγείας που ετησίως ανανεώνονται. Τα ετησίως ανανεούμενα ασφαλιστικά συμβόλαια υγείας μετρούν περίπου μια 15ετία στην αγορά ιδιωτικής ασφάλισης. Θεωρήθηκαν ως η εξέλιξη αυτής της κατηγορίας και στηρίχθηκαν ισχυρά από τις ασφαλιστικές, καθώς δεν έχουν απαιτήσεις που οικονομικά βαραίνουν τις εταιρείες στην τήρηση αποθεματικών. Για τους καταναλωτές αυτό δεν έχει καμιά σημασία, αλλά για τις ασφαλιστικές είναι καθοριστικός παράγοντας. Για τα ετησίως ανανεούμενα συμβόλαια η κάθε ασφαλιστική εταιρεία έχει το δικαίωμα στην ετήσια ανανέωση, υπό τον όρο να ενημερώνει τους πελάτες-ασφαλισμένους για τις αλλαγές στις καλύψεις που προσφέρει το συμβόλαιο σε όλους βέβαια τους κατόχους. Ωστόσο, για λόγους ανταγωνισμού, ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχει παρατηρηθεί η εξαίρεση καλύψεων ή άλλες μεταβολές που να καθιστούν «αδύναμο» το ασφαλιστικό πρόγραμμα στις παροχές του. Επίσης, στα περισσότερα ετησίως ανανεούμενα προγράμματα η ασφαλιστική εταιρεία υποχρεούται, ακόμα και εάν καταργήσει συνολικά ένα πρόγραμμα Υγείας, να το ανανεώσει, ώστε να υπάρχει κάλυψη του ασφαλισμένου από κάποιο άλλο παρεμφερές. Σημαντικό πλεονέκτημα στα ετησίως ανανεούμενα προγράμματα είναι η ενσωμάτωση σε αυτά όλων των ιατρικών εξελίξεων, κάτι που δεν μπορεί να συμβεί στα ισόβια. Στα τελευταία συμβόλαια Υγείας, όπως έχουν εξελιχθεί στην αγορά ιδιωτικής ασφάλισης, παρατηρούνται καλύψεις σημαντικές που στα παλαιά συμβόλαια δεν μπορούν να ενταχθούν. Επίσης, τα ετησίως ανανεούμενα συμβόλαια είναι πιο οικονομικά από τα ισόβια και λαμβάνουν μικρότερες αυξήσεις στις ανανεώσεις τους. Ο λόγος είναι καθαρά «τεχνικός», δεν αφορά τους ασφαλισμένους και οφείλεται στη νομοθεσία, σύμφωνα με την οποία τα ισόβια προγράμματα καλούνται να τηρούν πολλαπλάσια (μέχρι και 5 φορές) αποθεματικά σε σχέση με τα ετησίως ανανεούμενα, και αυτό σηματοδοτεί υψηλό κόστος για τις ασφαλιστικές, το οποίο και μεταφέρεται στους ασφαλισμένους. Γι’ αυτό και η πλειονότητα των ασφαλιστικών εταιρειών παγκοσμίως σταμάτησε να δημιουργεί και να προωθεί ισόβια προγράμματα Υγείας και επέλεξε να δραστηριοποιηθεί στα ετησίως ανανεούμενα. Πάντως, είναι γεγονός ότι και οι επαγγελματίες της αγοράς που προωθούν τα ασφαλιστικά προγράμματα αναφέρουν την ευελιξία των ετησίως ανανεούμενων προγραμμάτων στην αφομοίωση και ενσωμάτωση των εξελίξεων της ιατρικής επιστήμης.
Σημαντικό πλεονέκτημα στα ετησίως ανανεούμενα προγράμματα είναι η ενσωμάτωση σε αυτά όλων των ιατρικών εξελίξεων, κάτι που δεν μπορεί να συμβεί στα ισόβια.
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
83
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
ΑΣΦΆΛΙΣΗ ΥΓΕΊΑΣ
Μπρα ντε φερ των ασφαλιστικών με τα θεραπευτήρια Μεγάλες παραμένουν οι πιέσεις στα προγράμματα Υγείας από τις αυξήσεις στα τιμολόγια των ιδιωτικών θεραπευτηρίων, που μετακυλίονται στους καταναλωτές μέσω αυξήσεων στα ασφάλιστρα
Μ
εγάλες αλλαγές κυοφορούνται στον τομέα της ιδιωτικής Υγείας. Οι τρεις βασικές πλευρές που συμμετέχουν, συντελούν και την τροφοδοτούν, δηλαδή οι ασφαλιστικές εταιρείες, τα ιδιωτικά θεραπευτήρια και οι πολίτες - καταναλωτές, βιώνουν όλο και μεγαλύτερη ασφυξία εξαιτίας των ανατιμήσεων στα κόστη της ιδιωτικής Υγείας. Ιατρικές υπηρεσίες, αναλώσιμα και τιμές «φιλοξενίας» και περίθαλψης τραβούν την ανηφόρα. Τα τελευταία χρόνια, η αύξηση του κόστους παροχής ιδιωτικής υγείας έχει ξεπεράσει, σύμφωνα με τις ασφαλιστικές εταιρείες, ακόμα και το 40% κατά μέσο όρο. Η άνοδος αυτή οδηγεί διαρκώς σε ανατιμήσεις των ασφαλίστρων Υγείας των προγραμμάτων, με τις ασφαλιστικές εταιρείες να ανησυχούν, καθώς δεν μπορούν να απορροφήσουν τις ανατιμήσεις και τις μετακυλίουν -η καθεμιά διαφορετικά- στους καταναλωτές. Με τη σειρά τους αυτοί είτε αδυνατούν ολοένα και περισσότερο και χρόνο με τον χρόνο να πληρώσουν το ασφαλιστικό πρόγραμμα που ήδη διαθέτουν είτε όσοι επιχειρούν να πρωτασφαλιστούν αποτρέπονται από τα ασφάλιστρα. Η κατάσταση αυτή εξελίσσεται σε «βόμβα», που όλοι οι αρμόδιοι εκτιμούν ότι θα σκάσει στην αγορά, καθώς σήμερα ασκεί Το 9% του πληθυσμού στην Ελλάδα καλείται ισχυρότατες πιέσεις. να καλύψει εκτός των οικονομικών Οι ασφαλιστικές τονίζουν ότι δεν μπορεί δυνατοτήτων του έξοδα για περίθαλψη. να συνεχιστεί αυτή η διαδικασία ανατιμήσεων στα ιατρικά κόστη και στα αναλώσιμα που παρέχονται στις υπηρεσίες ιδιωτικής Υγείας. Παρά τις συνεχείς προσπάθειες και διαπραγματεύσεις μεταξύ των ασφαλιστικών και των ιδιωτικών θεραπευτηρίων, παρατηρείται δυσκολία στη συγκράτηση του κόστους της ιδιωτικής υγείας. Ο ιατρικός πληθωρισμός και οι τιμές των αναλώσιμων πυροδοτούν τις τιμές στις οποίες παρέχονται οι συγκεκριμένες υπηρεσίες και τα υλικά που χρειάζονται. Έως σήμερα οι προσπάθειες να βρεθεί μια μέση λύση και να εδραιωθεί μια πιο λογική εξέλιξη δεν έχει αποδώσει. Η τελευταία προσπάθεια έγινε από την πλευρά του υπουργείου Ανάπτυξης με την ανάρτηση τιμοκαταλόγων στα θεραπευτήρια για τις τιμές που παρέχουν.
“
84
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Ωστόσο και αυτό τελικά δεν οδήγησε στο επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Η πλειονότητα των ασφαλιστικών σχετικά με την Υγεία βρίσκεται σήμερα «στο κόκκινο», που σημαίνει ότι «μπαίνουν μέσα» και η διατήρηση των προγραμμάτων που διαθέτουν στις σημερινές τιμές εξελίσσεται σε ζημιογόνο κατάσταση. Οι ανατιμήσεις όμως, όσο αναγκαίες και αν είναι, αποτελούν ανάχωμα στις πωλήσεις, κάτι που οι εταιρείες δεν το θέλουν. Κάποιοι αναφέρουν ότι η υψηλή συγκέντρωση του κλάδου ιδιωτικών θεραπευτηρίων είναι εστία του προβλήματος και ενδέχεται να αποτελεί και τον πραγματικά κυρίαρχο λόγο για τις ανοδικές εξελίξεις στα κόστη παροχής της ιδιωτικής Υγείας. Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, δεν υπάρχει και έξοδος διαφυγής. Μόνο η επιλογή ενός ιδιωτικού θεραπευτηρίου ως συνεργάτη μπορεί να συντελέσει στη συγκράτηση των ανατιμήσεων και να κρατήσει σε λογικότερα επίπεδα τα κόστη της ιδιωτικής Υγείας. Η σημασία της ιδιωτικής Υγείας Στο ερώτημα εάν η ιδιωτική Υγεία είναι αναγκαία -διότι υπάρχουν κάποιοι που αμφισβητούν την καθοριστική σημασία τηςτα στοιχεία (Ε.Ε. και ΟΟΣΑ) δείχνουν ότι οι ιδιωτικές δαπάνες των Ελλήνων για την Υγεία αυξάνονται συνεχώς και είναι υψηλές. Αφού ο τομέας αναπτύσσεται, άρα υπάρχει και αντίστοιχη ανάγκη από πλευράς καταναλωτών. Μάλιστα, την περίοδο που πρωτοεμφανίστηκε ο Covid, εάν δεν υπήρχαν τα ιδιωτικά νοσοκομεία, θα ήταν αδύνατον να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες που ανέκυψαν. Και αυτό, μαζί με όλες τις άλλες προγραμματισμένες ή έκτακτες χρήσεις των ιδιωτικών θεραπευτηρίων, δείχνει ότι η παρουσία τους είναι πραγματικά αναγκαία για την εξυπηρέτηση των πολιτών. Επίσης, η συμβολή της ιδιωτικής Υγείας στην αγορά εργασίας και στην οικονομία είναι αναγνωρίσιμη. Συμπερασματικά, είναι δεδομένο ότι έχει ρόλο και μεγάλη σημασία η παρουσία της ιδιωτικής Υγείας στην Ελλάδα. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία, που δείχνουν ότι κοντά στο 63% της χρηματοδότησης που αφορά την Υγεία προέρχεται από το κράτος, το 33% από τον οικογενειακό προϋπολογισμό των πολιτών και μόλις το 4% από αποζημιώσεις των ασφαλιστικών εταιρειών. Και αυτό αναλύεται σε ευρώ ως εξής: από τα 16,6 δισ. ευρώ δαπάνες στην Υγεία που απαιτού-
νται για να καλυφθούν οι ανάγκες του πληθυσμού, τα 10,3 δισ. καλύπτονται από το κράτος και τα 5,5 δισ. ευρώ από την τσέπη των πολιτών. Μόνο τα περίπου 700 εκατ. προέρχονται από τις ασφαλιστικές εταιρείες. Τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που δημοσιεύονται στην έκθεση της Ε.Ε. για την Υγεία το 2022, δείχνουν ότι στην Ελλάδα ένα μέρος του πληθυσμού οδηγείται σε δαπάνες Υγείας σημαντικά υψηλές, δηλαδή ιδιωτικές πληρωμές που ξεπερνούν το 40% των συνολικών δαπανών του νοικοκυριού, αφού αφαιρεθούν οι δαπάνες κάλυψης βασικών αναγκών όπως η διατροφή και η στέγαση. Η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη δεκάδα των χωρών σχετικά με την ιδιωτική Υγεία, με περίπου το 9% του πληθυσμού να καλείται να καλύψει εκτός των δυνατοτήτων του έξοδα για περίθαλψη, επειδή δεν μπορεί να έχει άμεσα δημόσιες υπηρεσίες υγείας ή δημόσιες υπηρεσίες υγείας με την αναγκαία ποιότητα. Συνέργειες με νοσοκομεία Κάποιες ασφαλιστικές αναζητούν ειδικές συνεργασίες με ιδιωτικά θεραπευτήρια, επιχειρώντας έτσι να ρίξουν τα κόστη και να εξυπηρετήσουν τους ασφαλισμένους τους. Με αυτή τη διαδικασία κάπως αμβλύνουν την κατάσταση, περιορίζοντας όμως την επιλογή των ασφαλισμένων, οι οποίοι κάποιες φορές επιδιώκουν προγράμματα Υγείας που παρέχουν όσο το δυνατόν πιο ανοικτή πρόσβαση στο σύνολο των θεραπευτηρίων. Αυτό σημαίνει ότι και οι ασφαλιστικές εταιρείες δυσκολεύονται να περιορίσουν τις συνεργασίες τους σε συγκεκριμένα θεραπευτήρια. Διέξοδος στα προγράμματα Υγείας Τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των ατομικών συμβολαίων υγείας αυξήθηκε κατά 19,8%, με τους καταναλωτές να αναζητούν πρόσβαση στην ιδιωτική ασφάλιση και κατ’ επέκταση στις υπηρεσίες ιδιωτικής υγείας. Η ανάγκη για απολαβές παροχών άμεσης εξυπηρέτησης, εξετάσεων και προγραμματισμένων επεμβάσεων βρήκε διέξοδο. Επίσης, και σε επίπεδο επιχειρήσεων αυξήθηκε ο συνολικός αριθμός των ομαδικών συμβολαίων κατά 41,9%, δίνοντας πρόσβαση στους εργαζόμενους σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια υγεία.
ΧΡΗMΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΥΓΕΙΑΣ Οικογενειακός προϋπολογισµός
Κράτος
63%
4%
Η προσπάθεια που έγινε από την πλευρά του υπ. Ανάπτυξης με την ανάρτηση τιμοκαταλόγων στα θεραπευτήρια για τις τιμές που παρέχουν δεν οδήγησε στο επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.
33%
Αποζηµιώσεις ασφαλιστικών
Σήμερα στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περίπου 1,1 εκατ. άνθρωποι έχουν ασφάλιση υγείας μέσα από κάποιο συμβόλαιο που έχουν αγοράσει και περίπου 1,5 εκατ. εργαζόμενοι έχουν ενταχθεί από τους εργοδότες τους σε ομαδικά συμβόλαια που φθάνουν σε περίπου 6.000. Μέσα στο 2022 οι ασφαλιστικές κατέβαλαν πληρωμές σε νοσοκομεία, γιατρούς και αποζημιώσεις ύψους 610 εκατ. ευρώ. Οι αποζημιώσεις που αφορούσαν ατομικά ασφαλιστήρια έφτασαν τα 416,7 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή το 68% του συνόλου των αποζημιώσεων. Οι δαπάνες για τις ομαδικές ασφαλίσεις ανήλθαν σε 193,6 εκατομμύρια ευρώ το 2022. Γενικά οι ασφαλιστικές εταιρείες καταβάλλουν περίπου το 30% των αποζημιώσεών τους για επισκέψεις σε γιατρούς και το 70% για δαπάνες που έχουν να κάνουν με νοσηλείες από ασθένειες και ατυχήματα. Βλέποντας ωστόσο ξεχωριστά τα ατομικά προγράμματα, βλέπουμε ότι χρησιμοποιούνται από τη συντριπτική πλειονότητα των συμβαλλομένων, 96%, για νοσοκομειακές υπηρεσίες, ενώ στα ομαδικά το αντίστοιχο ποσοστό είναι 79%. ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
85
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●
ΑΣΦΆΛΙΣΗ ΥΓΕΊΑΣ
Με θετικό πρόσημο η ιδιωτική υγεία την 4ετία 2019-2022 Το μέγεθος γενικών, μαιευτικών, ψυχιατρικών κλινικών, κέντρων αποκατάστασης - αποθεραπείας και διαγνωστικών κέντρων ξεπέρασε το 1,9 δισ. ευρώ πέρυσι, παρουσιάζοντας αύξηση 0,7% σε σχέση με το 2021 και Μέσο Ετήσιο Ρυθμό Μεταβολής 3,8% για την περίοδο 2014-2022
Μ
εγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια ο τομέας της ιδιωτικής υγείας, στον οποίο περιλαμβάνονται οι γενικές, οι ψυχιατρικές και οι μαιευτικές ιδιωτικές κλινικές, τα κέντρα αποκατάστασης και αποθεραπείας και τα διαγνωστικά κέντρα, καθώς, σύμφωνα με μελέτη που εκπόνησε η ΣΤΟΧΑΣΙΣ Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε., το μέγεθος της εγχώριας αγοράς των ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας ξεπέρασε το 1,9 δισ. ευρώ το 2022, παρουσιάζοντας αύξηση 0,7% σε σχέση με το 2021 και Μέσο Ετήσιο Ρυθμό Μεταβολής (ΜΕΡΜ) 3,8% την περίοδο 20142022. Ειδικότερα, όπως αναφέρει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΣΤΟΧΑΣΙΣ Βασίλης Ρεγκούζας, για την περίοδο 2014-2022 οι γενικές κλινικές παρουσίασαν αύξηση 4,3% σε σχέση με το 2021 και ΜΕΡΜ 4,3%, τα κέντρα αποκατάστασης και αποθεραπείας 5,2% σε σχέση με το 2021 και ΜΕΡΜ -1,2% και οι ψυχιατρικές κλινικές 4% σε σχέση με το 2021 και ΜΕΡΜ -2,8%. Μικρότερη αύξηση κατέγραψαν οι μαιευτικές κλινικές (+0,8%) σε σχέση με το 2021 και ΜΕΡΜ 3,8%, ενώ τα διαγνωστικά κέντρα είναι η μοναδική κατηγορία που παρουσίασε μείωση (-7,7%) σε σχέση με το 2021, εμφανίζοντας όμως τον υψηλότερο ΜΕΡΜ (4,7%) μεταξύ των πέντε κατηγοριών για την περίοδο 2014-2022. Όσον αφορά τη διάρθρωση της αγοράς Με βάση μελέτη της ΣΤΟΧΑΣΙΣ, το μέγεθος ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας για το 2022, της εγχώριας αγοράς ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας σημειώνεται ότι οι γενικές κλινικές και τα εκτιμάται σε 2 δισ. ευρώ το 2025. διαγνωστικά κέντρα παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση στο σύνολο της αγοράς αυτής. Όσον αφορά τον αθροιστικό βαθμό συγκέντρωσης αγοράς για το 2022, όπως αναφέρει η συντάκτρια της μελέτης και consultant της ΣΤΟΧΑΣΙΣ Βασιλική Κολπονδίνου, οι έξι μεγαλύτερες γενικές κλινικές κατέχουν το 61% επί του συνόλου της κατηγορίας τους, τα έξι μεγαλύτερα κέντρα αποκατάστασης και αποθεραπείας το 57% στο σύνολο της κατηγορίας τους και οι έξι μεγαλύτερες ψυχιατρικές κλινικές το 36% επί του συνόλου της κατηγορίας τους. Αντίστοιχα, οι τέσσερις μεγαλύτερες μαιευτικές κλινικές κατέχουν το 90% της κατηγορίας τους, ενώ τα έξι μεγαλύτερα διαγνωστικά κέντρα κατέχουν το 42% της κατηγορίας τους. Μεσοπρόθεσμα, όπως λένε οι ειδικοί, προβλέπεται ότι το μέγεθος της εγχώριας αγοράς ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας θα διαμορφωθεί σε 2 δισ. ευρώ το
“
86
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
2025, με Μέσο Ετήσιο Ρυθμό Μεταβολής (ΜΕΡΜ) 1,6% την περίοδο 2023-2025. Το κομμάτι της χρηματοοικονομικής ανάλυσης των επιχειρήσεων του κλάδου αναλύει η senior consultant και υπεύθυνη των κλαδικών μελετών της ΣΤΟΧΑΣΙΣ Κατερίνα Ματσούκα. Όπως λέει, το EBITDA, ως ποσοστό επί των πωλήσεων, παρουσίασε μείωση το 2022 στα διαγνωστικά κέντρα, στις μαιευτικές κλινικές και μικρή μείωση στις γενικές κλινικές, ενώ αύξηση σημειώνουν τα κέντρα αποκατάστασης και αποθεραπείας και οι ψυχιατρικές κλινικές. Επιπλέον, όλες οι κατηγορίες παρουσιάζουν αυξομειώσεις στον εν λόγω δείκτη κατά την περίοδο 2013-2022. Το EBITDA, όπως εξηγεί η κ. Ματσούκα, ως ποσοστό επί των πωλήσεων στο σύνολο του κλάδου, μειώθηκε το 2022 και επανήλθε στα επίπεδα της διετίας 2019-2020. Ο δείκτης Υποχρεώσεις/EBITDA τη διετία 2021-2022 τονίζει, όπως επισημαίνει η ίδια, την προσοχή που πρέπει να δοθεί, ιδιαίτερα από τις ψυχιατρικές κλινικές, για την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεών τους. Αντίθετα, στα διαγνωστικά κέντρα ο εν λόγω δείκτης αναδεικνύει τη δυνατότητα εξυπηρέτησης των υποχρεώσεών τους. Από τις υπόλοιπες τρεις κατηγορίες, η καλύτερη τιμή του δείκτη εμφανίζεται στα κέντρα αποκατάστασης και αποθεραπείας το 2022. Σημειώνεται δε ότι όλες οι εξεταζόμενες κατηγορίες θεωρούνται έντασης παγίων περιουσιακών στοιχείων. Επίσης, ο δείκτης Υποχρεώσεις/EBITDA του κλάδου παρουσίασε σημαντική βελτίωση την τετραετία 2019-2022 σε σύγκριση με την προηγούμενη εξεταζόμενη χρονική περίοδο. Η μείωση του κύκλου εργασιών του κλάδου συνολικά σε σχέση με την αύξηση του κόστους πωλήσεων το 2022 συγκριτικά με το 2021 είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των λειτουργικών και κατ’ επέκταση των καθαρών κερδών την ίδια περίοδο. Αυτό προκύπτει κυρίως από τα διαγνωστικά κέντρα και δευτερευόντως από τις μαιευτικές κλινικές. Η χρηματοοικονομική κατάσταση των διαγνωστικών κέντρων θεωρείται ικανοποιητική σε όλη την περίοδο 2013-2022, παρά την επιδείνωση που παρουσίασε το 2022. Η μεγαλύτερη μείωση πωλήσεων των διαγνωστικών κέντρων σε σύγκριση με τη μείωση του κόστους πωλήσεων το 2022 έναντι του 2021 είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των λειτουργικών και κατ’ επέκταση
03,5 02,7 Ψυχιατρικές κλινικές
Κέντρα αποκατάστασης & αποθεραπείας
Μαιευτικές κλινικές
Διαγνωστικά κέντρα
2022
04,2 04,6
13,6 12,7
24,5 22,8
55,5 55,8 2019
Γενικές κλινικές
ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ (%) ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
των καθαρών κερδών την ίδια περίοδο. Σημειώνεται ότι η εν λόγω κατηγορία είναι η μοναδική από τις εξεταζόμενες κατηγορίες που παρουσιάζει θετικό πρόσημο στο περιθώριο καθαρού κέρδους σε όλη την περίοδο 2013-2022. Η μεγαλύτερη αύξηση του κόστους πωλήσεων των μαιευτικών κλινικών σε σχέση με την αύξηση των πωλήσεων το 2022 έναντι του 2021 είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των λειτουργικών και κατ’ επέκταση των καθαρών κερδών την ίδια περίοδο. Αυτό αποτυπώνεται στα περιθώρια λειτουργικού και καθαρού κέρδους. Σημειώνεται ότι οι μαιευτικές κλινικές παρουσιάζουν κέρδη την πενταετία 2018-2022. Οι γενικές κλινικές παρουσιάζουν κέρδη την τετραετία 20192022, ύστερα από έξι έτη ζημιογόνων αποτελεσμάτων, γεγονός που οφείλεται κυρίως στη βελτίωση του EBITDA την ίδια τετραετία. Τα κέντρα αποκατάστασης και αποθεραπείας παρουσιάζουν κέρδη τη διετία 2021-2022, έπειτα από επτά συνεχή έτη ζημιογόνων αποτελεσμάτων. Ωστόσο, το γεγονός αυτό οφείλεται, κυρίως, στα έκτακτα μη λειτουργικά έσοδα δύο εταιρειών του κλάδου το 2021 και το 2022 αντίστοιχα. Οι ψυχιατρικές κλινικές παρουσιάζουν ζημιές για εννέα διαδοχικές χρήσεις (2014-2022). Τα παραπάνω αποτυπώνονται στους χρηματοοικονομικούς δείκτες αποδοτικότητας ιδίων και απασχολουμένων κεφαλαίων του κλάδου συνολικά, οι οποίοι παρουσιάζουν ταυτόχρονα θετικό πρόσημο την τετραετία 2019-2022
Οι γενικές κλινικές και τα διαγνωστικά κέντρα παρουσίασαν τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση στη διάρθρωση της αγοράς ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας για το 2022.
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
87
ΑΡΘΡΟ ●
Ασφάλιση υγείας: επένδυση στο σημαντικότερο ανθρώπινο αγαθό Ανταποκρινόμενη στις νέες καταναλωτικές τάσεις σήμερα, η Generali μπορεί να προσφέρει στους πολίτες τη δυνατότητα να συμμετάσχουν ενεργά στη σύνθεση του δικού τους προγράμματος, ενεργοποιώντας τις υπηρεσίες και τις παροχές του οικοσυστήματος που ταιριάζουν στις ανάγκες τους
Η Ελένη Μάνου Τεχνική Διευθύντρια Ατομικών Ασφαλίσεων Ζωής της Generali Hellas
88
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
συζήτηση γύρω από την ασφάλιση υγείας δεν σταματά ποτέ, καθώς αποτελεί ένα από τα φλέγοντα ζητήματα που συνδέει την κοινωνική πρόνοια με την οικονομική ανάπτυξη ενός κράτους και την ευμάρεια των πολιτών του. Έχει εκφάνσεις βαθιά ανθρώπινες και ταυτόχρονα απολύτως τεχνοκρατικές και χρηματικές που αποπροσανατολίζουν τον δημόσιο διάλογο και μεταθέτουν στον πολίτη το βάρος της αναζήτησης της σωστής πληροφορίας, της κατανόησης και τελικά της επιλογής της ενδεδειγμένης ασφαλιστικής λύσης. Κατά το πρόσφατο παρελθόν οι ασφάλειες υγείας καταγράφονταν ως περιττή πολυτέλεια που αφορούσε κυρίως ένα πιο ευκατάστατο μέρος της κοινωνίας, δεδομένου ότι η πώληση εστίαζε κυρίως στην καλύτερη ποιότητα των ιδιωτικά παρεχόμενων ιατρικών υπηρεσιών. Ταυτόχρονα, η εκτεταμένη δωρεάν παροχή δημόσιας υγείας έθετε ένα δίλημμα σε σχέση με την ουσιαστική ανάγκη απόκτησης ασφαλιστικής κάλυψης. Η περίοδος της οικονομικής κρίσης στη χώρα επηρέασε ουσιαστικά την ποιότητα και την έκταση των παρεχόμενων υγειονομικών προνομίων, για τον πολύ απλό λόγο ότι τα ζητήματα αυτά εξαρτώνται άμεσα από την κρατική δυνατότητα χρηματοδότησης της δημόσιας υγείας. Το πρόβλημα δεν είναι εγχώριο, είναι παγκόσμιο. Και το ερώτημα που απασχολεί όλες τις κυβερνήσεις είναι ποιος θα πληρώνει τις υπηρεσίες της δημόσιας υγείας. Οι φορολογούμενοι διά του κρατικού προϋπολογισμού ή οι ιδιώτες μέσω των κρατήσεών τους; Η στροφή προς τα ιδιωτικά ασφαλιστήρια υγείας εκδηλώθηκε με ένταση τα χρόνια της πανδημίας, οπότε αναδείχθηκαν και τα τρωτά σημεία του δημόσιου συστήματος. Η πρωτόγνωρη αυτή κατάσταση οδήγησε σε περαιτέρω ανάπτυξη της ιδιωτικής ασφάλισης και είναι χαρακτηριστικό ότι σε σχέση με το 2018 η αύξηση των ενεργών ασφαλισμέ-
νων ξεπερνά το 50%, καθώς από 1,7 εκατ. ανήλθαν σε 2,5 εκατ. Η άνοδος των ενεργών συμβολαίων παρατηρήθηκε παρά τις ακυρώσεις που έγιναν την ίδια περίοδο. Αυτές, σε ό,τι αφορά τα ατομικά συμβόλαια, αυξήθηκαν κατά 3%, οδηγώντας σε συνδυασμό με την αύξηση των ενεργών συμβολαίων σε οριακή μείωση της ακυρωσιμότητας κατά μισή ποσοστιαία μονάδα το 2022 σε σχέση με το 2021 (φθάνοντας, δηλαδή, στο 12,5%).
Η εταιρεία αλλάζει τα δεδομένα στον κλάδο των ατομικών και των οικογενειακών ασφαλίσεων μέσα από το Life On
Life On από την Generali. Γιατί η ζωή δεν περιμένει. Για την Generali η ασφάλιση υγείας αποτελεί αυταξία. Είναι, δηλαδή, η σαφέστατη απόδειξη ότι ο ασφαλισμένος έχει επιλέξει να προσφέρει στον εαυτό του και σε όσους αγαπά την ασφάλεια ότι μπορούν να ζήσουν μια ζωή με ποιοτικά χαρακτηριστικά. Καθώς κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός, αξίζει να έχει τη φροντίδα που του ταιριάζει. Έχοντας τοποθετήσει την ανθρώπινη μοναδικότητα στο επίκεντρο του σχεδιασμού της, η εταιρεία αλλάζει τα δεδομένα στον κλάδο των ατομικών και των οικογενειακών ασφαλίσεων μέσα από το Life On, ένα καινοτόμο οικοσύστημα υπηρεσιών ζωής και υγείας. Στόχος είναι η συνεχής αναβάθμιση των
παρεχόμενων υπηρεσιών, βάσει των νέων καταναλωτικών αναγκών και μέσω της προσφοράς καινοτόμων, ψηφιακών εργαλείων εξυπηρέτησης. Ανταποκρινόμενη στις νέες καταναλωτικές τάσεις σήμερα, η Generali μπορεί να προσφέρει στους πολίτες τη δυνατότητα να συμμετάσχουν ενεργά στη σύνθεση του δικού τους προγράμματος ενεργοποιώντας τις υπηρεσίες και τις παροχές του οικοσυστήματος που ταιριάζουν στις ανάγκες τους. Τα ευέλικτα προγράμματα της Generali αποτελούν ένα πλέγμα διασυνδεδεμένων υπηρεσιών, τεχνολογικών εργαλείων και ασφαλιστικών καλύψεων, που παρέχουν τη δυνατότητα προσωποποιημένων λύσεων στους πολίτες. Η προσέγγιση αυτή προτάσσει τις έννοιες της φροντίδας και της πρόληψης, έναντι της αποζημίωσης του κινδύνου, και κάνει πράξη την υπόσχεση του οργανισμού να αποτελεί τον Lifetime Partner των ασφαλισμένων του, παραμένοντας δίπλα τους όχι μόνο τη στιγμή ενός δυσάρεστου συμβάντος, αλλά σε κάθε τους βήμα, παρέχοντάς τους έξυπνα μέσα για να ζήσουν μια καλύτερη ζωή.
ΑΡΘΡΟ ●
Η ασφάλιση υγείας αποτελεί πολύτιμη ασπίδα προστασίας Τα σύγχρονα ασφαλιστικά προγράμματα Υγείας της ERGO είναι ευέλικτα ως προς τις παροχές τους, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες αλλά και στις οικονομικές δυνατότητες κάθε ασφαλισμένου
Τ Δημήτρης Σπανός Διευθυντής Τομέα Ασφαλιστικών Λειτουργιών Ασφαλίσεων Ζωής και Υγείας της ERGO
90
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
α ασφαλιστικά προγράμματα Υγείας αποτελούν έναν πολύτιμο σύμμαχο για τη διασφάλιση του μέλλοντος και την προστασία της υγείας μας, καθώς προσφέρουν ουσιαστικά οφέλη και λειτουργούν ως ασπίδα προστασίας του ασφαλισμένου και της οικογένειάς του. Σε περίπτωση ασθένειας ή ατυχήματος ή γενικότερα ενός απρόβλεπτου γεγονότος, η ασφάλιση υγείας έρχεται να μετριάσει τις οικονομικές συνέπειες που αυτό προκαλεί, εξασφαλίζοντας στον ασφαλισμένο ή στην οικογένειά του ένα είδος έμμεσου «εισοδήματος». Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές δηλαδή, η ασφάλιση μπορεί να αποτελέσει σανίδα σωτηρίας για εμάς και την οικογένειά μας. Παράλληλα, ένα ασφαλιστικό πρόγραμμα υγείας ενθαρρύνει και την προληπτική φροντίδα, προσφέροντας δωρεάν ετήσιες εξετάσεις και καλύτερη πρόσβαση σε υγειονομικές υπηρεσίες, οι οποίες βοηθούν στην έγκαιρη ανίχνευση πιθανών προβλημάτων υγείας και στην αντιμετώπισή τους από νωρίς. Μέσω ενός ολοκληρωμένου προγράμματος υγείας, οι ασφαλισμένοι μπορούν να απολαύσουν πιο ήσυχοι τη ζωή. Η δυνατότητα γρήγορης πρόσβασης σε ιατρική περίθαλψη μειώνει το άγχος και την αβεβαιότητα για το μέλλον, ενισχύοντας την ευημερία τους.
Ασφάλιση υγείας με τη σιγουριά της ERGO Η ERGO αποτελεί έναν από τους κορυφαίους ασφαλιστικούς ομίλους στην Ευρώπη, με παρουσία σε περισσότερες από 25 χώρες σε Ευρώπη και Ασία. Με κύριο μέτοχο τη Munich Re, έναν από τους μεγαλύτερους αντασφαλιστές στον κόσμο, διαθέτει υψηλή τεχνογνωσία και φερεγγυότητα. Στην Ελλάδα, η ERGO πρωταγωνιστεί για πάνω από 30 χρόνια, διατηρώντας ηγετική θέση στις Ασφαλίσεις Γενικού Κλάδου, ενώ στοχεύει, μέσα από τη στρατηγική της για τα επόμενα χρόνια, στην ενίσχυση της παρουσίας της και στις Ασφαλίσεις Ζωής και Υγείας. Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει ένα πλάνο ενεργειών εστιάζοντας στη συνεχή αναβάθμιση των προϊόντων και των υπηρεσιών της, πάντοτε με βάση το όραμά της να γίνει η πρώτη επιλογή για τους πελάτες και τους συνεργάτες της. Για να το πετύχει αυτό συνεχίζει να καινοτομεί, να αναβαθμίζει τα προϊόντα της και να αναδιοργανώνει τον τρόπο με τον οποίο εξυπηρετεί τους πελάτες και τους συνεργάτες της. Τα σύγχρονα ασφαλιστικά προγράμματα Υγείας της εταιρείας μας είναι ευέλικτα ως προς τις παροχές τους, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες, αλλά και στις οικονομικές δυνατότητες κάθε ασφαλισμένου. Το ERGO Health Care αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ασφάλισης υγείας, το οποίο διαθέτει διαφορετικά πακέτα ασφάλισης, με ένα μεγάλο εύρος παροχών και καλύψεων, προκειμένου να επιλέξει ο πελάτης μας το πακέτο εκείνο που ταιριάζει
Ένα ασφαλιστικό πρόγραμμα υγείας ενθαρρύνει και την προληπτική φροντίδα, που στόχο έχει την έγκαιρη ανίχνευση πιθανών προβλημάτων υγείας.
καλύτερα στις δικές του ανάγκες. Το πρόγραμμα αυτό συνδυάζει τη νοσοκομειακή περίθαλψη με την πρόληψη, την εξωνοσοκομειακή κάλυψη, τα νοσοκομειακά επιδόματα καθώς και τα κεφάλαια ανικανότητας και σοβαρών ασθενειών. Παράλληλα, στο πλαίσιο της στρατηγικής της για την ενίσχυση της παρουσίας της στις Ασφαλίσεις Ζωής και Υγείας με καινοτόμα προϊόντα και ασφαλιστικές λύσεις που καλύπτουν όλο το φάσμα των αναγκών, η ERGO Ασφαλιστική δημιούργησε ένα νέο προϊόν Ομαδικών Ασφαλίσεων, το ERGO My People. Το προϊόν απευθύνεται κυρίως στο προσωπικό πρωτοασφαλιζόμενων επιχειρήσεων που απασχολούν από 8 έως και 30 εργαζόμενους και παρέχει τη δυνατότητα ασφάλισης και των εξαρτώμενων μελών τους. Τα επιπλέον προνόμια του προϊόντος ERGO My People λειτουργούν συμπληρωματικά με τις βασικές παροχές, καλύπτοντας ανάγκες πρόληψης και φροντίδας στα μεγαλύτερα ιδιωτικά νοσηλευτήρια της Ελλάδος. Η ERGO θα συνεχίσει τη βελτίωση του χαρτοφυλακίου των προϊόντων της, με στόχο την πλήρη κάλυψη των αναγκών των πελατών της και με τη στήριξη της έμπειρης διοικητικής ομάδας της και του καταρτισμένου δικτύου διαμεσολαβητών, συνεχίζει εντατικά τις προσπάθειές της προκειμένου να καταστεί η πρώτη επιλογή και σε αυτούς τους τομείς ασφάλισης.
ΑΡΘΡΟ ●
Η υγεία είναι το «παν» και πρέπει να προστατεύεται Στη ΜΙΝΕΤΤΑ Ασφαλιστική έχουμε αξιόπιστες λύσεις, με προσιτό κόστος, για όλα τα νοικοκυριά, μια ευρεία γκάμα προγραμμάτων υγείας, με ξεκάθαρους κατανοητούς όρους, χωρίς μικρά γράμματα, χωρίς κρυφά σημεία
Ο Βασίλης Νιάρχος Διευθυντής Διαχείρισης Χαρτοφυλακίου Ζωής & Υγείας της ΜΙΝΕΤΤΑ Ασφαλιστική
92
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
σύγχρονος τρόπος ζωής είναι έντονος, με υπερβολικό στρες που πηγάζει από την πληθώρα των υποχρεώσεών μας σε οικογενειακό, επαγγελματικό και κοινωνικό επίπεδο. Ο ρυθμός της καθημερινότητας μας κάνει αμελείς σε θέματα που μας αφορούν, όπως στο θέμα της καλής υγείας, με αποτέλεσμα να δαπανώνται αρκετά χρήματα σε κινήσεις «πυροσβεστικής» αντιμετώπισης. Το παραπάνω συμπέρασμα επιβεβαιώνεται από πρόσφατη έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ, βάσει της οποίας η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη στην Ευρώπη στις δαπάνες υγείας, που φθάνουν στο 7,3% των μηνιαίων εξόδων ανά νοικοκυριό. Προτιμούμε να δαπανούμε χρήματα που βγάζουμε από την τσέπη μας για απευθείας κάλυψη εξόδων υγείας, αντί να επιλέξουμε ένα ασφαλιστικό πρόγραμμα υγείας στα μέτρα μας, που θα μας καλύπτει για κάθε ανάγκη που θα προκύψει. Συγκεκριμένα για το έτος 2021 παρατηρείται: Συνολική χρηματοδότηση για δαπάνες Υγείας: 16.665.000.000 ευρώ Δημόσια χρηματοδότηση για δαπάνες Υγείας: 10.352.900.000 ευρώ Ιδιωτική ασφάλιση: 693.500.000 ευρώ Ιδιωτικές πληρωμές: 5.554.400.000 ευρώ Η συνεχής εξέλιξη των ιατρικών μεθόδων και πρακτικών που εφαρμόζονται για την πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία αυξάνει το κόστος των νοσηλειών. Τόσο οι προσωπικές εμπειρίες που βιώνουμε καθημερινά όσο και πρόσφατη σχετική έρευνα του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών για το Εθνικό Σύστημα Υγείας αναδεικνύουν τις ελλείψεις του κρατικού φορέα υγείας. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, οι περισσότεροι των ερωτηθέντων ιατρών πιστεύουν ότι ο σημερινός τρόπος λειτουργίας του ΕΣΥ μπορεί να δημιουργήσει κινδύνους για τους ασθενείς, ενώ οι ίδιοι οι γιατροί (7 στους 10) δεν επιθυμούν συνεργασία με το ΕΣΥ. Έχουν αρχίσει να γίνονται πλέον φανερές
οι ανάγκες για έμφαση στην πρόληψη και στην πρωτοβάθμια υγεία, εκεί θα πρέπει οι ασφαλιστικές να αναζητήσουν νέες συνεργασίες, ενδεχομένως και με μη παραδοσιακούς φορείς. Είναι πραγματικότητα η ανάγκη υποστήριξης σε νέους τομείς, όπως η ψυχική υγεία, η εξειδίκευση ειδικών υποδομών για τη διάγνωση και αντιμετώπιση του καρκίνου και η τρίτη ηλικία. Η λανθασμένη προσέγγιση του σημερινού μοντέλου των υπηρεσιών φροντίδας της Υγείας, που είναι επικεντρωμένο στο νοσοκομείο και όχι στον ασφαλισμένο, είναι μια πραγματικότητα που το καθιστά αναποτελεσματικό, όπως φάνηκε και κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Είναι σίγουρο πως θα χρειαστεί χρόνος, για να κτιστεί ένα νέο πλαίσιο ενιαίου Συστήματος Υγείας, με διακριτούς συμπληρωματικούς ρόλους, όπου το «βάρος» θα μοιράζεται μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, αρκεί να γνωρίζει ο καθένας τον ρόλο του στο νέο πλαίσιο συνεργασίας. Εάν πάρουμε ως παράδειγμα την Ολλανδία, για τη μελέτη, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση χρειάστηκε περίπου μία δεκαπενταετία. Η υφιστάμενη κατάσταση οδηγεί πολλούς πολίτες στην αναζήτηση συμπληρωματικών τρόπων ποιοτικής κάλυψης όσον αφορά την υγεία. Παρά την πληθώρα προγραμμάτων που παρέχει η ιδιωτική ασφαλιστική αγορά, τις περισσότερες φορές ο πολίτης οδηγείται σε σύγχυση ως προς το πρόγραμμα που πρέπει να επιλέξει για τον ίδιο και την οικογένειά του. Η απόκτηση ενός ασφαλιστηρίου υγείας μπορεί να εγγυηθεί επιπλέον καλύψεις και ευελιξία πέρα απ’ όσα προσφέρει το δημόσιο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. Και εδώ έρχεται ο ρόλος του ασφαλιστικού διαμεσο-
Ένα ασφαλιστήριο υγείας μπορεί να εγγυηθεί επιπλέον καλύψεις πέρα απ’ όσα προσφέρει το δημόσιο σύστημα.
λαβητή, ενός εξειδικευμένου ανθρώπου που βοηθάει ουσιαστικά, λαμβάνοντας υπ’ όψιν όλους τους απαραίτητους παράγοντες, όπως: Τα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες του ασφαλισμένου, όπως την ηλικία, υπάρχουσες παθήσεις, την οικογενειακή κατάσταση και τη συχνότητα των επισκέψεων σε γιατρούς. Καλύψεις και επιπλέον προνόμια, εξετάζοντας τι προσφέρει το κάθε πρόγραμμα, τι προνόμια έχουν οι ασφαλισμένοι από την εταιρεία κ.ά. Δίκτυο υγείας, ερευνώντας ποιες κλινικές, νοσοκομεία και γιατροί είναι συμβαλλόμενοι με την ασφαλιστική εταιρεία. Κόστος, λαμβάνοντας υπ’ όψιν το ύψος της απαλλαγής και το ασφάλιστρο που θα πληρώσει ο ασφαλισμένος. Το κύρος και την αξιοπιστία της ασφαλιστικής εταιρείας. Στη ΜΙΝΕΤΤΑ Ασφαλιστική έχουμε αξιόπιστες λύσεις, με προσιτό κόστος, για όλα τα νοικοκυριά, μια ευρεία γκάμα προγραμμάτων υγείας, με ξεκάθαρους κατανοητούς όρους, χωρίς μικρά γράμματα, χωρίς κρυφά σημεία, τα οποία προσφέρουμε πάντα με σεβαστό στον θεσμό της ιδιωτικής ασφάλισης. Στη ΜΙΝΕΤΤΑ Ασφαλιστική κτίζουμε σχέσεις εμπιστοσύνης τόσο με τους συνεργάτες μας όσο και με τους ασφαλισμένους. Διαθέτουμε μεγάλο δίκτυο συμβεβλημένων νοσηλευτικών ιδρυμάτων πανελλαδικά, που περιλαμβάνει: 47 ιδιωτικά νοσηλευτικά ιδρύματα. 500+ συμβεβλημένα διαγνωστικά κέντρα. 800+ δίκτυο γιατρών, φυσιοθεραπευτών. Κάλυψη δαπανών υγείας και εκτός Ελλάδος. Συντονιστικό Ιατρικό Κέντρο, 24 ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες τον χρόνο. Ειδική γραμμή Υγείας για την πρωτοβάθμια περίθαλψη. Η υγεία λοιπόν είναι το «παν» και πρέπει να είναι προστατευμένη. Στη ΜΙΝΕΤΤΑ Ασφαλιστική αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη οι ασφαλισμένοι να νιώθουν, κάθε στιγμή, σιγουριά.
ΑΡΘΡΟ ●
Ζωτικής σημασίας η ενίσχυση της ασφαλιστικής συνείδησης Νέες μορφές marketing, που στοχεύουν στη δημιουργία τακτικών καναλιών επικοινωνίας με τους ασφαλισμένους μέσω της τεχνολογίας, μπορούν να κρατήσουν τους ασφαλισμένους ενήμερους και να ενισχύσουν τη σημασία της πρόληψης και γενικότερα της ασφαλιστικής συνείδησης
Σ Ναταλία Σταματοπούλου Διευθύντρια Κλάδου Ζωής της Συνεταιριστικής Ασφαλιστικής
94
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
ε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, η ασφάλιση υγείας δεν αποτελεί απλώς ένα δίχτυ ασφαλείας για απρόβλεπτες ιατρικές δαπάνες, αλλά έναν βασικό παράγοντα για την προώθηση της συνολικής ευημερίας. Η πρόσβαση σε προληπτικές υπηρεσίες υγείας δεν αφορά αποκλειστικά την αποφυγή ασθενειών, συμβάλλει και στην προώθηση μιας υψηλότερης ποιότητας ζωής. Οι τακτικοί έλεγχοι, η προβολή και η επιλογή ενός υγιεινού τρόπου ζωής βοηθούν στη συνολική ευεξία, επιτρέποντας στα ασφαλισμένα άτομα να ζήσουν μια πιο ικανοποιητική και παραγωγική ζωή. Από την πλευρά τους οι ασφαλιστικές εταιρείες, δίνοντας προτεραιότητα στην πρόληψη, συμβάλλουν στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της λειτουργίας τους. Επενδύοντας σε προληπτικούς ελέγχους, οι ασφαλιστικές εταιρείες μπορούν να μετριάσουν τον οικονομικό αντίκτυπο δαπανηρών ιατρικών θεραπειών που ενδέχεται να προκύψουν από μη ιάσιμες ή επιβαρυμένες καταστάσεις υγείας. Η προληπτική προσέγγιση στη διαχείριση της υγείας μπορεί να οδηγήσει σε μια πιο υγιή και λιγότερο επικίνδυνη ομάδα ασφαλισμένων για τις ασφαλιστικές εταιρείες. Ένας υγιέστερος ασφαλισμένος πληθυσμός είναι λιγότερο πιθανό να θέσει υπερβολικές απαιτήσεις σε πόρους υγειονομικής περίθαλψης, με αποτέλεσμα ένα πιο
βιώσιμο και ανθεκτικό σύστημα υγείας. Ωστόσο, η χώρα μας σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης εμφανίζει πολύ χαμηλό ποσοστό ασφαλιστικής συνείδησης, το οποίο έχει ως αποτέλεσμα τη χαμηλή ασφαλιστική κάλυψη του πληθυσμού. Ο κύριος παράγοντας που συμβάλλει στη μειωμένη ασφαλιστική συνείδηση είναι η έλλειψη ασφαλιστικής παιδείας. Σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού, μη κατανοώντας πλήρως τον σκοπό και τα οφέλη της ασφάλισης, δεν επενδύει σε ασφαλιστική κάλυψη. Άτομα που δεν έχουν βιώσει σημαντικές απώλειες ή κινδύνους μπορεί να υποτιμήσουν τον πιθανό αντίκτυπο απρόβλεπτων γεγονότων και την αναγκαιότητα της ασφάλισης. Εσφαλμένες αντιλήψεις όπως ότι η ασφάλιση είναι περιττή, πολύ ακριβή ή εφαρμόζεται μόνο σε ακραίες περιστάσεις έχουν ως αποτέλεσμα την έλλειψη ευαισθητοποίησης. Οι άνθρωποι συχνά δίνουν προτεραιότητα στους βραχυπρόθεσμους στόχους έναντι της μακροπρόθεσμης διαχείρισης κινδύνου. Η επιθυμία για την άμεση ικανοποίηση μπορεί να οδηγήσει στην παράβλεψη της σημασίας της ασφάλισης. Με βάση τα παραπάνω, οι ασφαλιστικές εταιρείες καλούνται να εφαρμόσουν νέες στρατηγικές για να συμβάλουν στη βελτίωση της ασφαλιστικής συνείδησης. Καμπάνιες και εκτενείς εκπαιδευτικές εκστρατείες για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία της πρόληψης παρέχουν πληροφορίες για τα οφέλη των τακτικών ελέγχων και των επιλογών ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Συνεργασίες με παρόχους υγειονομικής
Οι ασφαλιστικές εταιρείες καλούνται να εφαρμόσουν νέες στρατηγικές για να συμβάλουν στη βελτίωση της ασφαλιστικής συνείδησης.
περίθαλψης επιτρέπουν στις ασφαλιστικές εταιρείες να ενσωματώνουν την προληπτική φροντίδα στις παροχές τους. Συμφωνημένες συμβάσεις με παρόχους υγείας βοηθούν στον έλεγχο των εξόδων, εξασφαλίζοντας παράλληλα την ποιότητα των υπηρεσιών. Νέες μορφές marketing που στοχεύουν στη δημιουργία τακτικών καναλιών επικοινωνίας με τους ασφαλισμένους μέσω της τεχνολογίας (εφαρμογές για κινητά, διαδικτυακές πλατφόρμες), μπορούν να κρατήσουν τους ασφαλισμένους ενήμερους και να ενισχύσουν τη σημασία της πρόληψης και γενικότερα της ασφαλιστικής συνείδησης. Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι η ενίσχυση της ασφαλιστικής συνείδησης είναι ζωτικής σημασίας για τη δημιουργία μιας υγιούς κοινωνίας. Αντιμετωπίζοντας τις βαθύτερες αιτίες της μειωμένης ευαισθητοποίησης, τα ενδιαφερόμενα μέρη μπορούν να συνεργαστούν προωθώντας στοχευμένες στρατηγικές που αποβλέπουν στην προβολή της αξίας της ασφάλισης. Στο δυναμικό τοπίο της ασφάλισης υγείας, η έμφαση στην πρόληψη είναι win-win για τις ασφαλιστικές εταιρείες και τους ασφαλισμένους. Προβάλλοντας στρατηγικά προληπτικά μέτρα, οι ασφαλιστικές εταιρείες συμβάλλουν σε έναν πιο υγιή και πιο ευτυχισμένο πληθυσμό, ενώ παράλληλα βελτιώνουν την οικονομική τους βιωσιμότητα.
Μία πολυτελής έκδοση της «Ναυτεμπορικής» για την ανεκτίμητη συμβολή των Ελλήνων εφοπλιστών στην κοινωνία
28
ιδρύματα
520
εικονογραφημένες σελίδες
TIMH 100 Τηλέφωνο παραγγελιών: 210 51 98 296
KTX-NN HEALTH_24,3x30,4.indd 1
8/11/23 5:09 PM
Αυτό που βλέπεις είναι αυτό που νιώθεις. Η πιο κοντή και λεπτή βελόνα της σειράς Insupen.
Διανέμεται από 15ο χλμ. Εθνικής Οδού Αθηνών - Λαμίας, 14564 Κηφισιά Τηλ.: 210 6294600 | Fax: 210 6294610 Για παραγγελίες: Τηλ.: 210 6294629, Fax: 210 6294630 E-mail: info@lilly.gr | www.lilly.gr Συνδεθείτε στα
It's easy with Pic!