Focus in business –Επενδύσεις που δίνουν ενέργεια στο κλίμα

Επενδύσεις που δίνουν ενέργεια

στο κλίμα

Ρεκόρ νέων έργων στις ΑΠΕ Υψηλές επιδόσεις σε υποδομές μπαταριών Το μέτωπο κατά της κλιματικής αλλαγής

Η ΑΙ, η πράσινη ανάπτυξη και η εκλογίκευση του κόστους Σκληρός ανταγωνισμός για τα τιμολόγια ρεύματος

Άρθρο της Αλεξάνδρας Σδούκου, υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την τεχνολογία και το ενεργειακό κόστος

Της Αλεξάνδρας Σδούκου

Υφυπουργός

Περιβάλλοντος και Ενέργειας

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΣ στόχος της κυβέρνησης

είναι η μείωση του ενεργειακού κό-

στους που καλούνται να επωμισθούν

οι Έλληνες καταναλωτές όλων των κα-

τηγοριών. Κατά τη διάρκεια της ενερ-

γειακής κρίσης των προηγούμενων

ετών σταθήκαμε με ευαισθησία δίπλα στον πολίτη προσφέροντας τις κατάλληλες επιδοτήσεις ώστε να μπορέσει να περάσει αυτόν τον δύσκολο σκόπελο. Όμως, η κυβερνητική πολιτική

δεν εξαντλήθηκε σε αυτή την έκτακτη λύση. Αφορά πολύ ευρύτερες μεταρρυθμίσεις που ρίχνουν το κόστος σε μόνιμη βάση ήδη από σήμερα και ακόμα περισσότερο στα χρόνια που θα ακολουθήσουν.

Η ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του 2024 οδήγησε σε

ενισχυμένο ανταγωνισμό και, μαζί με

την πτώση των τιμών φυσικού αερίου

και χονδρικής, μείωσε τους λογαριασμούς σε επίπεδα που είχαμε να δούμε πριν από την κρίση. Ταυτόχρονα, για τους ευάλωτους συμπολίτες μας

συνεχίζουμε να διατηρούμε σε ισχύ

„ H μείωση του ενεργειακού

κόστους αποτελεί μεγάλο στοίχημα για την ελληνική οικονομία διότι μπορεί να απελευθερώσει χρήματα προς αναπτυξιακές κατευθύνσεις.

στοχευμένες επιδοτήσεις, διότι το θεωρούμε δίκαιο και επιβεβλημένο.

ΕΙΝΑΙ σίγουρα ευτυχές ότι το πρόταγμα για μειωμένο ενεργειακό κόστος

συμβαδίζει με την προσπάθεια μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας είναι, ιδίως στην Ελλάδα, η φθηνότερη πηγή ηλεκτροπαραγωγής και η επιτάχυνση της διείσδυσής τους εκτοπίζει τα ρυπογόνα και ακριβά ορυκτά καύσιμα από το μίγμα μας. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι στις μέρες μας ακόμα και χώρες με υψηλή παραγωγή πετρελαίου και αερίου επενδύουν μαζικά στην πράσινη ενέργεια και έχουν θετικό αντίκρισμα στις οικονομίες τους.

57%

η παραγωγή ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές στο μίγμα ηλεκτρισμού της Ελλάδας πέρυσι, ενώ ο λιγνίτης υποχώρησε στο 10%.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ της η Ελλάδα έχει καταφέρει να γίνει ήδη ηγέτιδα στον τομέα των ΑΠΕ. Ενδεικτικό είναι ότι πέρυσι εγκαταστάθηκαν 1.574,5 μεγαβάτ νέων φωτοβολταϊκών και 542,8 μεγαβάτ νέων αιολικών, με αποτέλεσμα η παραγωγή ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές να φτάσει το 57% στο μίγμα ηλεκτρισμού, ενώ ο λιγνίτης υποχώρησε στο 10%. Το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα καλεί για διείσδυση 80% έως το 2030 και οριστική απολιγνιτοποίηση έως το τέλος του 2028,

IN BUSINESS

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ •

ηλεκτροπαραγωγής και η επιτάχυνση της διείσδυσής τους εκτοπίζει τα ρυπογόνα και ακριβά ορυκτά καύσιμα από το ενεργειακό της μίγμα.

Με όχημα

τις νέες τεχνολογίες

για μόνιμη μείωση του ενεργειακού κόστους

άρα αναμένουμε και μια μόνιμη υποχώρηση της τιμής του ηλεκτρισμού στο εξής, αφού οι ΑΠΕ, αντίθετα από τον λιγνίτη, δεν επιβαρύνονται με τον ευρωπαϊκό «φόρο άνθρακα» που επιβάλλεται μέσω του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ).

ΤΑΥΤΟ ΧΡΟΝΑ, οι νέες διασυνδέσεις ηλεκτρισμού θα επιτρέψουν να ρέει ανεμπόδιστα η φθηνή πράσινη

ενέργεια από τη μια αγορά στην άλλη, αναβαθμίζοντας παράλληλα τον ρόλο της Ελλάδας σε περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι δε εγχώριες διασυνδέσεις των νησιών προχωρούν και μειώνουν τις χρεώσεις για Υπηρεσίες Κοινής Ωφελείας που αναγκάζονται να πληρώσουν όλοι οι καταναλωτές.

ΠΕΡΑΝ, όμως, των όσων σχεδιάζει η κυβέρνηση για το ενεργειακό σύστημα της χώρας εν γένει, καλείται να προσφέρει και ατομικές επιλογές στους πολίτες, ώστε να κάνουν το δικό τους άλμα προς το πράσινο μέλλον και να εξοικονομήσουν ενέργεια και χρήματα. Τα προγράμματα «Εξοικονομώ» αποτελούν το βασικό όχημα για να μειώσει κάποιος την κατανάλωση στην κατοικία ή την επιχείρησή του. Κάθε ευρώ που επενδύεται προς αυτή την κατεύθυνση θα επιστραφεί με το παραπάνω, γι’ αυτό και θέλουμε

„ Η Ελλάδα έχει καταφέρει να γίνει ήδη ηγέτιδα στον τομέα των ΑΠΕ. Ενδεικτικό είναι ότι πέρυσι εγκαταστάθηκαν 1.574,5 MW νέων φ/β και 542,8 MW νέων αιολικών.

να ενθαρρύνουμε και να στηρίξουμε τις δράσεις ενεργειακής αποδοτικότητας σε όλο το μήκος και το πλάτος της οικονομίας.

ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ, αγοράζοντας ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο ο πολίτης είναι σε θέση να διανύσει τις αποστάσεις που χρειάζεται καθημερινά έναντι σημαντικά χαμηλότερου κόστους σε σύγκριση με τα συμβατικά. Βασικός γνώμονας του ΥΠΕΝ για τα επόμενα χρόνια είναι να προσφέρει την κατάλληλη στήριξη και να αναπτύξει παράλληλα το δίκτυο φόρτισης, ώστε ολοένα και περισσότεροι οδηγοί να αλλάξουν καύσιμο. ΚΑΤΑΛΗΓΟΝΤΑΣ, η μείωση του ενεργειακού κόστους αποτελεί μεγάλο στοίχημα για την ελληνική οικονομία διότι μπορεί να απελευθερώσει χρήματα προς αναπτυξιακές κατευθύνσεις και προς τους τομείς που έχουν τη μεγαλύτερη σημασία, όπως είναι η παιδεία, η υγεία και η παραγωγή. Ως εκ τούτου, η ενεργειακή μετάβαση δεν είναι ένα απλό «σύνθημα», αλλά μια ουσιαστική μεταμόρφωση της χώρας προς το καλύτερο. Θεωρούμε ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις έχουν αντιληφθεί τη σημασία του όλου εγχειρήματος και θέλουμε να είναι συμμέτοχοι, σύμμαχοι και συνδιαμορφωτές των πολιτικών μας.

ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ τις εκπομπές CO2, η Ελλάδα βίωσε την περασμένη δεκαετία μια άνευ προηγουμένου πτώση τους, ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης και της μειωμένης ενεργειακής κατανάλωσης. Βλέπουμε, όμως, ότι σήμερα, παρά την έντονη οικονομική ανάπτυξη, οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου συνεχίζουν να υποχωρούν δραστικά. Αυτό σημαίνει ότι οι προσπάθειες που καταβάλλουμε ως χώρα έχουν το αναμενόμενο αποτέλεσμα και είναι κάτι που πρέπει να μας κάνει περήφανους.

ΔΗ Μ Ι ΟΥΡ ΓΟΥΜ Ε ΑΞΙ Α

ΟΔΗΓΟΥΜΕ ΤΗΝ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Με σ ημαντική διεθνή παρουσία, 370 έργα σε εξέλιξη και 5.800 εργαζόμενους, ο Όμιλος Intrakat επαναπροσδιορίζει το τοπίο των κατασκευών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, παράγει αξία και συμβάλλει στη βιώσιμη ανάπτυξη της Ελλάδας.

IN BUSINESS

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ •

Δύσκολος αιώνας στο μέτωπο

της κλιματικής κρίσης

Η ώρα είναι τώρα για την εφαρμογή μέτρων προστασίας και αντιμετώπισης

3-5

βαθμούς Κελσίου αναμένεται να αυξηθεί η θερμοκρασία έως το 2100.

Τα προαπαιτούμενα για τη θωράκιση

της Ελλάδας από τα ακραία φαινόμενα

Με ρυθμό εντονότερο από τις εκτιμήσεις εξελίσσεται η κλιματική κρίση, τόσο σε επίπεδο ανόδου της θερμοκρασίας όσο και εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων.

Της Τέτης Ηγουμενίδη tigoumenidi@naftemporiki.gr

«Η ΜΕΣΗ ετήσια θερμοκρασία στη Μεσόγειο αυξήθηκε περίπου 1,5 βαθμό Κελσίου τα τελευταία 100 χρόνια. Αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω κατά 3 βαθμούς Κελσίου με 5 βαθμούς Κελσίου έως το 2100. Η αύξηση αναμένεται μεγαλύτερη κατά τους καλοκαιρινούς μήνες», επισημαίνει ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών και εθνικός εκπρόσωπος για την κλιματική αλλαγή, καθηγητής Χρήστος Ζερεφός, και προσθέτει: «Τo 2023 καταγράφηκε στον πλανήτη σειρά ακραίων καιρικών φαινομένων. Ειδικότερα, το φετινό καλοκαίρι καταγράφηκε ως το θερμότερο από το 1900 για πολύ μεγάλο μέρος των χερσαί-

Ο γενικός

ων τμημάτων της Μεσογείου, ενώ αντίστοιχα υψηλές (έως και κατά 3 βαθμούς Κελσίου) ήταν και

οι αποκλίσεις της επιφανειακής

θερμοκρασίας της θάλασσας στον Ατλαντικό και τη Μεσόγειο, με αποτέλεσμα την εκδήλωση ακραίων δασικών πυρκαγιών αλλά και ακραίων βροχοπτώσεων.

Στην Ελλάδα η μέση θερμοκρασία αναμένεται να αυξηθεί

σε αντίστοιχες με την υπόλοιπη Μεσόγειο τιμές έως το 2100. Η

μέση βροχή κατά τη βροχερή περίοδο στη χώρα μας αναμένεται ότι θα εξακολουθήσει να μειώνεται κατά 15% έως 30% στα νοτιότερα τμήματα ως το 2100. Αναμένεται αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων όπως των καυσώνων, των ξηρασιών και των καταστροφικών δασικών πυρκαγιών».

Όπως επισημαίνει στη «Ν» ο κ. Ζερεφός, «η θωράκιση της Ελλάδας μπορεί να γίνει εάν εφαρμοστούν και ο κλιματικός νόμος αλλά και η αρχική του μορφή που προέρχεται από το Ευρωκοινοβούλιο, καθώς επίσης και η Συμφωνία των Παρισίων». «Το πρώτο απαιτούμενο είναι η προσαρμογή», σημειώνει και επισημαίνει: «Η προσαρμογή προχωρά μεν με ικανοποιητικούς ρυθμούς, διότι έχουν εκπονήσει τις σχετικές μελέτες οι 13 περιφέρειες, αλλά υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν ακόμα. Στην τελευταία συνάντηση με τους περιφερειάρχες ή τους εκπροσώπους από επτά περιφέρειες, προέκυψε ότι υπάρχει ανάγκη της διαπεριφερειακής συνεργασίας για την αντιμετώ-

πιση των κοινών προβλημάτων που έχουν κυρίως γειτονικές περιφέρειες. Αυτή η διαπεριφερειακή συνεργασία πρέπει να ενισχυθεί και ήδη είμαστε σε συζητήσεις στην Επιστημονική Επιτροπή του προγράμματος LIFE-IP AdaptInGR με το ΥΠΕΝ».

Ζήτημα ευαισθητοποίησης

Ρωτήσαμε τον κ. Ζερεφό πόσο ευαισθητοποιημένο σε σχέση με την κλιματική κρίση θεωρεί ότι είναι το πολιτικό προσωπικό της χώρας, τα στελέχη της διοίκησης και γενικότερα οι πολίτες: «To πολιτικό προσωπικό της χώρας νομίζω πως είναι αρκετά ευαισθητοποιημένο πλέον ως προς την ανάγκη εφαρμογής μέτρων για την προστασία και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης στην Ελλάδα. Ως προς τα στελέχη της διοίκησης και γενικότερα τους πολίτες, δεν είμαι βέβαιος ότι έχουμε κάνει το καλύτερο δυνατόν. Ιδίως στο θέμα της ενημέρωσης, υπάρχει μεγάλο περιθώριο βελτίωσης, καθώς και στην επικαιροποίηση των σχεδίων έκτακτης ανάγκης και των εγγειοβελτιωτικών έργων».

ΠΡΟΦΙΛ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

8 έτη

διάρκεια υλοποίησης

14,2 εκατ. €

συνολικός προϋπολογισμός

8,3 εκατ. € πόροι από το LIFE

2,5 εκατ. €

από το Πράσινο Ταμείο

3,1 εκατ. €

ίδιοι πόροι συνδικαιούχων

γραμματέας

της Ακαδημίας Αθηνών και

εθνικός εκπρόσωπος για την

κλιματική αλλαγή, καθηγητής Χρήστος Ζερεφός.

IN BUSINESS

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ •

Επί τάπητος η ανάγκη προσαρμογής

των περιφερειών στα νέα δεδομένα

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ της χώρας στην κλιματική αλλαγή, το πρόγραμμα LIFE-IP AdaptInGR θεωρείται ως το σημαντικότερο έργο. Συντονίζεται από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και υλοποιείται σε συνεργασία με 18 στρατηγικούς εταίρους από την κεντρική διοίκηση, την Τοπική Αυτοδιοίκηση Α' και Β' βαθμού, την ακαδημαϊκή κοινότητα και μη κυβερνητικές οργανώσεις.

Συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Πράσινο Ταμείο και φιλοδοξεί να ενισχύσει την εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής και των 13 περιφερειακών σχεδίων για την προσαρμογή της χώρας στην κλιματική αλλαγή, αλλά και να προετοιμάσει την αναθεώρησή τους μετά το 2026, με κατάλληλες δράσεις σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Έχει ως βασικούς στόχους τη συστηματοποίηση και βελτίωση της διαδικασίας λήψης (βραχυχρόνιων και μακροχρόνιων) αποφάσεων σχετικών με την προσαρμογή στην κλιματική κρίση και τη σύνδεση της προ-

σαρμογής με την προώθηση ενός βιώσιμου αναπτυξιακού προτύ-

που μέσα από περιφερειακά και τοπικά σχέδια δράσης. Επίσης, την προώθηση δράσεων και πολιτικών προσαρμογής σε όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας, με έμφαση στους πλέον ευάλωτους. Τη δη-

„ Το LIFE-IP AdaptInGR έχει ως βασικούς στόχους τη βελτίωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων επί της κλιματικής κρίσης.

μιουργία ενός αποτελεσματικού

μηχανισμού παρακολούθησης, αξιολόγησης και επικαιροποίησης των δράσεων και πολιτικών προσαρμογής και την ενδυνάμωση της προσαρμοστικής ικανότητας της ελληνικής κοινωνίας μέσα από δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. Συνδικαιούχοι, μεταξύ άλλων,

είναι το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το Πράσινο Ταμείο, ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, η Τράπεζα της Ελλάδος, η Ακαδημία Αθηνών και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.

Η διάρκειά του είναι 8 έτη (2019-2026) και ο προϋπολογισμός του 14,189 εκατ. ευρώ. Η χρηματοδότησή του προέρχεται ειδικότερα από την Ε.Ε. -Πρόγραμμα LIFE (8,3 εκατ.)-, το Πράσινο Ταμείο (2,5 εκατ.) και ίδιους πόρους των συνδικαιούχων (3,1 εκατ.).

Κατά την τελευταία συνάντηση εξέτασης της προόδου του έργου στην Ακαδημία Αθηνών έγινε συζήτηση για την ανάγκη προσαρμογής των περιφερειών της χώρας στην κλιματική κρίση και ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τις προκλήσεις στην υλοποίηση των Περιφερειακών Σχεδίων Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ). Τονίστηκε ότι τα σχέδια προσαρμογής, οι ανάγκες και η παρακολούθησή τους διαφέρουν από περιφέρεια

σε περιφέρεια, λόγω των διαφορετικών τοπικών συνθηκών και υποδομών. Επίσης, υπογραμμίστηκε η ανάγκη ταχύτερης προσαρμογής στην κλιματική κρίση και βελτίωσης στην ενημέρωση των κατοίκων σχετικά με τα αναγκαία μέτρα προστασίας του πληθυσμού και της πολιτείας μέσω των ΠεΣΠΚΑ.

Η Ιωάννα Τσαλακανίδου (μηχανικός περιβάλλοντος στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Διεύθυνση Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας της Ατμόσφαιρας, Τμήμα Κλιματικής Αλλαγής) σημείωσε ως προς την πρόοδο των ΠεΣΠΚΑ ότι ολοκληρώθηκε η εκπόνηση σχεδίων ΠεΣΠΚΑ και εγκρίθηκαν 7: Βορείου Αιγαίου, Κρήτης, Αττικής, Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας, Δυτικής Μακεδονίας και Κεντρικής Μακεδονίας. Σε εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης για 4 ΠεΣΠΚΑ: Νοτίου Αιγαίου, Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης, Στερεάς Ελλάδας, Θεσσαλίας. Η ολοκλήρωση όλων των εγκρίσεων των ΠεΣΠΚΑ προγραμματίζεται εντός του 2024.

Οι προκλήσεις και τα θετικά αποτελέσματα

Η ΙΩΑΝΝΑ ΤΣΑΛΑΚΑΝΙΔΟΥ συνόψισε τις προκλήσεις και τα θετικά αποτελέσματα ως προς την υλοποίηση των ΠεΣΠΚΑ, φανερώνοντας ότι ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς και χρειάζεται να γίνουν πολλά.

Στις προκλήσεις ανέφερε:  Καθυστερήσεις στις διαδικασίες εκπόνησης, γνωμοδοτήσεων, στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης (ΣΠΕ) και έγκρισης των ΠεΣΠΚΑ.

 Υποστελέχωση υπηρεσιών.  Πολυτομεακός σχεδιασμός που απαιτεί τη συμμετοχή πλήθους υπηρεσιών και φορέων από διαφορετικούς τομείς, διαφορετικά επίπεδα της δημόσιας διοίκησης, και τον ιδιωτικό τομέα.

 Ανάγκη συντονισμού / συνεργασίας με υπηρεσίες και φορείς εκτός της αρμοδιότητας ή επιρροής των περιφερειών για την υλοποίηση συγκεκριμένων μέτρων.  Γνωστικά κενά που δυσχεραίνουν την εξειδίκευση και ιεράρχηση μέτρων προσαρμογής - έλλειψη κατάλληλων κλιματικών δεδομένων σε κατάλληλη κλίμακα.  Συντονισμός με κεντρικές τομεακές πολιτικές και σχεδιασμούς, η προσαρμογή των οποίων είναι σε εξέλιξη ή ακόμη και σε αρχικό στάδιο. Σε ό,τι αφορά τα θετικά αποτελέσματα, σημείωσε:  Εξοικείωση του στελεχιακού δυναμικού των περιφερειών με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και τα δυνητικά μέτρα προσαρμογής.  Πρώτη αποτύπωση κλιματικής τρωτότητας και ιδιαιτεροτήτων κάθε περιφέρειας.  Κατευθύνσεις για απαιτούμενες δράσεις προσαρμογής ανά τομέα.

 Αναγνώριση γνωστικών κενών που δυσχεραίνουν την εξειδίκευση μέτρων προσαρμογής και αποτύπωση αναγκαίων μελετών / μέτρων για την υπέρβαση τους.

18

οι στρατηγικοί εταίροι υλοποίησης του προγράμματος LIFE-IP AdaptInGR.

 Χρήσιμα συμπεράσματα για την ανατροφοδότηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή και των τομεακών σχεδιασμών.

Συνέχεια στην επόμενη σελίδα 

IN BUSINESS

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ •



«Χειμαρρώδες»

θα είναι το κόστος

της αδράνειας

για το κλίμα

Ηχηρό καμπανάκι για να αντιμετωπιστεί

η σημαντικότερη πρόκληση της εποχής μας

Σήμα για λήψη άμεσων

ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ της έρευνας της Επιτροπής Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής (ΕΜΕΚΑ)

και της συμμετοχής της στο έργο LIFE-IP AdaptInGR, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει παρουσιάσει τα πρώτα ενδιάμεσα αποτελέσματα της επικαιροποιημένης έκθεσης «Οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα», η οποία αποτέλεσε τη βάση του σχεδιασμού της Εθνικής Στρατηγικής για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή το 2015.

Σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα, στο τέλος του 2024

Ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας.

θα δημοσιευτεί η τελική έκθεση, που θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τις κλιματικές μεταβολές των επόμενων δεκαετιών, τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στους πιο ευάλωτους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, την εκτίμηση τρωτότητας της ελληνικής οικονομίας

στην κλιματική αλλαγή και την εκτίμηση του κόστους της κλι-

ματικής αλλαγής στην Ελλάδα. Σημειώνεται ότι η ΕΜΕΚΑ το 2011 αποτίμησε το κόστος των προβλεπόμενων κλιματικών μεταβολών για την ελληνική οικονομία σχεδόν 200 δισ. ευρώ έως το 2100, με 2% προεξοφλητικό επιτόκιο.

Πολυδιάστατες απώλειες Όπως έχει επισημάνει ο κ. Στουρνάρας, «στο διάστημα που μεσολάβησε από τις πρώτες μελέτες της ΕΜΕΚΑ μέχρι σήμερα, η ανθρωπότητα αντιμετώπισε πολλαπλές κρίσεις, που επηρέασαν τη γεωπολιτική, οικονομική και κοινωνική σταθερότητα, με την κλιματική αλλαγή να έχει αναδειχθεί στη σημαντικότερη πρόκληση της εποχής μας. Μετά και τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές που έπληξαν την Ελλάδα, καθίσταται εμφανές ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα επιφέρουν απώλειες, τόσο βραχυχρόνια όσο και μακροχρόνια, στο φυσικό, οικονομικό και ανθρώπινο κεφάλαιο, μειώνοντας περαιτέρω την ανθεκτικότητα της οικονομίας και της κοινωνίας στην κλιματική αλλαγή.

ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΛΑΒΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

μέτρων στέλνει η Τράπεζα της Ελλάδος τόσο για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής όσο και για την προσαρμογή σε αυτήν. < 41,7%

Καθώς οι χρόνιες επιπτώσεις θα συνεχίσουν να κλιμακώνονται, η λήψη άμεσων μέτρων από τους φορείς χάραξης πολιτικής καθίσταται αναγκαία, εκτός από το επίπεδο του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και στο επίπεδο της προσαρμογής σε αυτήν. Ειδικά στο μέτωπο της προσαρμογής, η πρόοδος σε παγκόσμιο επίπεδο βαίνει μειούμενη, με τις εκτιμήσεις για το ύψος των επενδύσεων που απαιτούνται να αυξάνονται, ενώ ταυτόχρονα οι κλιματικοί κίνδυνοι διευρύνονται. Περαιτέρω καθυστέρηση στη συλλογική εφαρμογή μέτρων και πολιτικών θα εμβαθύνει τις συνέπειες της κρίσης, ενώ για την αντιμετώπισή της θα απαιτηθούν μεγαλύτερες κεφαλαιακές ροές στο μέλλον».

μείωση αραβοσίτου < 34,2%

μείωση βαμβακιού

13,4%

αύξηση σιταριού

3,6%

περαιτέρω μειώσεις σε όλες τις καλλιέργειες σε διαβρωμένα εδάφη

Θεσσαλία:

Αντίκτυπος σε βάθος

Η ΜΕΛΕΤΗ της Τράπεζας της Ελλάδος μεταξύ άλλων περιλαμβάνει εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στους εδαφικούς πόρους και στις αροτραίες καλλιέργειες για τρεις περιοχές μελέτης (Τρίκαλα, Ζάππειο, Σωτήριο) της Περιφέρειας Θεσσαλίας.

Αναμένεται: Ένταση των

τάσεων ερημοποίησης του εδάφους, με αποτέλεσμα τον περιορισμό και την υποβάθμιση των καλλιεργήσιμων γαιών. Μείωση της παραγωγής αραβοσίτου μέχρι 41,7% και βαμβακιού μέχρι 34,2% και αύξηση της παραγωγής σιταριού κατά 13,4% στο δυσμενέστερο σενάριο εκπομπής έως το τέλος του αιώνα. Σε βαθιά εδάφη, μείωση των αποδόσεων του αραβοσίτου

έως 29,3% και του βαμβακιού μέχρι 29,6% και αύξηση των αποδόσεων του σιταριού μέχρι 68,6%, έως το τέλος του αιώνα στο δυσμενέστερο σενάριο εκπομπής. Σε ρηχά

και επικλινή εδάφη, εκμηδένιση των αποδόσεων του βαμβακιού και του αραβοσίτου και διατήρηση σε χαμηλά επίπεδα των αποδόσεων του σιταριού, στο μέσο και στο δυσμενέστερο σενάριο εκπομπής έως το μέσο του αιώνα. Περαιτέρω μειώσεις

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

στην παραγωγή κατά 3,6%

σε όλες τις καλλιέργειες σε διαβρωμένα εδάφη.

Οι προτάσεις της μελέτης για την προσαρμογή και τη διαχείριση των επιπτώσεων

του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής στην Θεσσαλία μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν:

 Εφαρμογή καλλιεργητικών μέτρων διατήρησης του εδάφους στις επικλινείς εκτάσεις

και μέτρων αποκατάστασης

του εδάφους στις περιοχές υψηλού κινδύνου αλάτωσης.

 Περιορισμό των καλλιεργειών βαμβακιού και αραβοσίτου στις πεδινές εκτάσεις και στα βαθιά εδάφη, ενώ στις επικλινείς εκτάσεις προτίμηση σε σιτάρι και λειμώνια φυτά.

 Τροποποίηση του χρόνου σποράς, οψιμότερα στις χειμωνιάτικες και πρωιμότερα

στις καλοκαιρινές καλλιέργειες.

 Καλλιέργεια φυτικών ειδών και ποικιλιών με βραχύτερο βιολογικό κύκλο για εξοικονόμηση νερού. Νέα στρατηγική χρήσης αρδευτικού νερού, με έμφαση στα επιφανειακά ύδατα και κατασκευή κατάλληλων υποδομών για την αντιμετώπιση των πλημμυρών, καθώς και ολοκληρωμένη στρατηγική αντιμετώπισης των πλημμυρών σε όλη τη λεκάνη απορροής της Θεσσαλίας.

Σε δύο επίπεδα θα επηρεαστεί ο τομέας των μεταφορών

ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ της ΤτΕ παρουσιάστηκαν και οι εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις στον τομέα των μεταφορών, όπως και τα προτεινόμενα μέτρα προσαρμογής στην Ελλάδα. Σύμφωνα πάντα με τη μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον τομέα των μεταφορών διαχωρίζονται σε δύο κατηγορίες:

 Άμεσες (πρωτογενείς) επιπτώσεις: Βλάβες ή φθορές που οδηγούν στην ανάγκη ανακατασκευών, επιδιορθώσεων ή επαυξημένης ανάγκης συντήρησης από την άνοδο της μέσης στάθμης της θάλασσας, τις υψηλές θερμοκρασίες και τα πλημμυρικά φαινόμενα (π.χ. φθορές, αυξημένη ανάγκη συντήρησης ή αποκατάστασης οδικών, σιδηροδρομικών, λιμενικών και αεροπορικών υποδομών, αυξημένη ανάγκη κατασκευής αναχωμάτων ή άλλων κατασκευών, αύξηση κόστους για την προστασία τους).

 Έμμεσες (δευτερογενείς) επιπτώσεις: Κυρίως στη λειτουργία του συστήματος μεταφορών, με την αύξηση του γενικευμένου κόστους μετακινήσεων ή τη μείωση της οδικής ασφάλειας από την άνοδο της μέσης στάθμης της θάλασσας, τις υψηλές θερμοκρασίες και τα πλημμυρικά

„ Δημιουργία εθνικού παρατηρητηρίου επιπτώσεων κλιματικής αλλαγής στις μεταφορές προτείνει μεταξύ άλλων η ΤτΕ.

φαινόμενα (π.χ. καθυστερήσεις, αναβολές δρομολογίων, κίνδυνος ατυχημάτων λόγω μειωμένης πρόσφυσης, αποκοπή και μείωση προσβασιμότητας περιοχών από την αδυναμία εκτέλεσης

δρομολογίων, διακοπή εφοδιαστικής αλυσίδας και αλλαγές στη ζήτηση).

Προτάσεις μέτρων

Στη μελέτη προτείνεται δέσμη μέτρων και πολιτικών για την προσαρμογή του τομέα των μεταφορών και τη διαχείριση των επιπτώσεων του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, όπως τα παρακάτω:  Δημιουργία εθνικού παρατηρητηρίου επιπτώσεων κλιματικής αλλαγής στις μεταφορές (τήρηση στατιστικών στοιχείων λειτουργίας και επιπτώσεων).

 Περαιτέρω ανάπτυξη αναλυτικών μοντέλων για την αξιολόγηση των μεταφορικών υποδομών ως προς: α) τη σημαντικότητα και β) την τρωτότητα.

 Αναγνώριση και προτεραιοποίηση των έργων μεταφορικών υποδομών, που ελαχιστοποιούν την τρωτότητα του εθνικού συστήματος μεταφορών.

Tην τελευταία δεκαετία (2011-2020) η διαφορά της μέσης μέγιστης ημερήσιας θερμοκρασίας από την αντίστοιχη για τη δεκαετία 1971-1980 είναι 1,6°C (βαθμοί Κελσίου) που αντιστοιχεί σε αύξηση κατά 0,32°C ανά δεκαετία.

ΓΙΑ ΤΙΣ ΙΔΙΕΣ περιόδους η διαφορά για τη μέση ελάχιστη θερμοκρασία είναι 1,13°C που αντιστοιχεί σε αύξηση κατά 0,23°C ανά δεκαετία.

Τα παραπάνω στοιχεία, όπως επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Καρτάλης (καθηγητής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κλιματική Αλλαγή), «αναδεικνύουν μια συστηματική ανοδική τάση στη θερμοκρασία, η οποία αποδίδεται στην αστικοποίηση και στην κλιματική αλλαγή».

Σύμφωνα επίσης με τη νεότερη αναφορά -άρθρο του κ. Καρτάλη- που δημοσιεύει η διαΝΕΟσις (ο καθηγητής είναι μέλος του advisory board της διαΝΕΟσις) -επικαιροποίηση των στοιχείων της προηγούμενης έκθεσης της διαΝΕΟσις με τίτλο «Ενσωματώνοντας την κλιματική αλλαγή στον μετασχηματισμό του αναπτυξιακού μοντέλου της Ελλάδας»-, ειδικά σε ό,τι αφορά το θερμικό περιβάλλον της Αθήνας, τα τελευταία έτη παρουσιάζεται σαφής αύξηση του πλήθους των επεισοδίων καύσωνα.

IN BUSINESS

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ •

ΜΕΓΙΣΤΗ & ΕΛ Α ΧΙΣΤΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΑΝΑ ΔΕΚΑΕΤΙΑ (βαθμοί °C)

Η αύξηση αυτή παρατηρείται για όλες τις στατιστικές παραμέτρους που καθορίζουν τα χαρακτηριστικά των επεισοδίων, αν και σε μικρότερο βαθμό σε ό,τι αφορά την ένταση των επεισοδίων καύσωνα όπου η αύξηση είναι αμελητέα.

Tης Τέτης Ηγουμενίδη tigoumenidi@naftemporiki.gr

τη διαΝΕΟσις

εντοπιστεί και για τις ακραίες τιμές της θερμοκρασίας στην Αθήνα από την ανάλυση των

δεδομένων του μετεωρολογικού σταθμού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στο Θησείο. Ο παραπάνω σταθμός επιλέχθηκε λόγω της μακροχρόνιας διαθεσιμότητας των δεδομένων (άνω των 100 ετών) και της υψηλής ποιότητας των μετρήσεών του. Για κάθε έτος από το 1901 έως και το 2020 εντοπίστηκαν τα επεισόδια καύσωνα σύμφωνα με τον δείκτη CTX95pct (Perkins & Alexander, 2013) που θεωρεί ως επεισόδιο καύσωνα τρεις ή περισσότερες συνεχόμενες ημέρες για τις οποίες η μέγιστη θερμοκρασία υπερβαίνει το 95ο εκατοστημόριο της τιμής της για την περίοδο αναφοράς (1961-1990).

Οι πόλεις είναι ιδιαίτερα ευπαθείς στην κλιματική αλλαγή, καθώς αυτή προστίθεται στο φαινόμενο της Αστικής Θερμικής Νησίδας (ΑΘΝ) επιδεινώνοντας τους κινδύνους λόγω υψηλών θερμοκρασιών ή επεισοδίων καύσωνα.

Ειδικότερα, υπογραμμίζει ο καθηγητής, «οι αστικές περιοχές τείνουν να είναι θερμότερες από τις γειτονικές περιοχές υπαίθρου. Αυτό οφείλεται στη χαμηλότερη κάλυψη από βλάστηση, στην ισχυρότερη απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας -ως απόρροια της γεωμετρικής δομής της πόλης και των ιδιοτήτων των υλικών των επιφανειώνκαι στις ανθρωπογενείς πηγές θερμότητας.

Από 1,5 μέρα καύσωνα μέσο όρο το διάστημα 1971-2000, την περίοδο 2001-2020 φτάσαμε τις 10,5 μέρες.

Η σύγκριση των αποτελεσμάτων μεταξύ της τελευταίας εικοσαετίας (2001-2020) και της εικοσαετίας 1971-1990 αναδεικνύει την αυξητική τάση που παρατηρείται στην Αθήνα.

Συνολικά, η ΑΘΝ, πιο συγκεκριμένα η ΑΘΝ του αστικού κτιριακού στρώματος, είναι κατά κανόνα ισχυρότερη τις νυχτερινές ώρες, καθώς διαμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό από τον βραδύτερο ρυθμό ψύξης των αστικών περιοχών συγκριτικά με την ύπαιθρο. Από την άλλη πλευρά, η δυσμενέστερη θερμική επιβάρυνση και η υψηλότερη ενεργειακή κατανάλωση στα κτίρια για δροσισμό παρουσιάζεται τις μεσημεριανές ώρες». 8

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις από προσομοιώσεις κλιματικών μοντέλων για την περίοδο 2046 - 2065 σε υψηλή χωρική ανάλυση για το δυσμενέστερο κλιματικό σενάριο RCP8.5, εκτιμάται ότι θα παρατηρηθεί περαιτέρω θερμική επιβάρυνση στην Αθήνα.

Η επικαιροποίηση των στοιχείων βασίζεται σε νεότερη μελέτη της συντακτικής ομάδας της έκθεσης από το ΕΚΠΑ, με τη χρήση πηγών δεδομένων όπως παρατηρήσεις από μετεωρολογικούς σταθμούς επιφανείας, δεδομένα από βάσεις επαναανάλυσης, προσομοιώσεις κλιματικών μοντέλων καθώς και την αξιοποίηση αποτελεσμάτων πρόσφατων ερευνητικών έργων.

Η ανάλυση δεδομένων Όπως επισημαίνεται από τον κ. Καρτάλη, αντίστοιχα αποτελέσματα αυξητικής τάσης έχουν

περιοχές περιλαμβάνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων.

Με παρακαταθήκη τα ρεκόρ του 2023 κινείται για νέα «ύψη» η αγορά Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας το 2024, με τα φωτοβολταϊκά να κρατούν τα ηνία ανάμεσα στις «πράσινες» τεχνολογίες.

Του Μιχάλη Μαστοράκη mmastorakis@naftemporiki.gr

ύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, έως τις αρχές Νοεμβρίου 2023 οι μονάδες ΑΠΕ που βρίσκονται σε λειτουργία στο σύστημα μεταφοράς και το ηλεκτρικό δίκτυο αθροίζονται σε 12,2 γιγαβάτ (για την ακρίβεια 12.229 μεγαβάτ) όταν έως τις αρχές Ιουνίου 2023 το αντίστοιχο νούμερο ήταν 10.654 μεγαβάτ. Επομένως, σε ένα μόλις 5μηνο ηλεκτρίστηκαν περίπου 1,5 γιγαβάτ (για την ακρίβεια 1.575 μεγαβάτ)

νέων μονάδων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στοιχείο που υπογραμμίζει τους σημαντικά αυξημένους ρυθμούς ανάπτυξης του κλάδου. Όπως προαναφέρθηκε, τα φωτοβολταϊκά διατηρούν την πρωτοκαθεδρία σε σχέση με τα αιολικά, καθώς, στην αύξηση του πενταμήνου, το μερίδιο των φωτοβολταϊκών ήταν συντριπτικά μεγαλύτερο, αγγίζοντας τα 1.279 μεγαβάτ

IN BUSINESS

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ •

έναντι των αιολικών που ήταν

μόλις 261 μεγαβάτ.

Την ίδια στιγμή, το χαρτοφυ-

λάκιο ΑΠΕ με όρους σύνδεσης

διαμορφωνόταν τον Νοέμβριο του 2023 στα 15,5 γιγαβάτ περίπου (για την ακρίβεια 15.550 μεγαβάτ). Η μεγαλύτερη μερί-

δα υπό ανάπτυξη αιολικών και φωτοβολταϊκών με ΟΠΣ αφορά το σύστημα μεταφοράς, όπου

είχαν «κλειδώσει» ηλεκτρικό

«χώρο» σταθμοί συνολικής ισχύος 13.358 μεγαβάτ. Στο δίκτυο διανομής, είχαν κατακυρώσει δυναμικότητα υπό ανάπτυξη αιολικά και ηλιακά πάρκα συνολικής ισχύος 1.860 μεγαβάτ.

Σε υψηλό

επενδυτικό πυρετό οι Ανανεώσιμες

Πηγές Ενέργειας

Οι ΑΠΕ κρατούν σταθερά τα ηνία ανάμεσα στις «πράσινες» τεχνολογίες

Από τα έργα που αναπτύσσονται, και έχουν κατακυρώσει δυναμικότητα, η συντριπτική πλειονότητα αφορά φωτοβολταϊκά πάρκα. Κάτι που σημαίνει πως η ψαλίδα υπέρ των ηλιακών πάρκων (έναντι των αιολικών σταθμών) θα διευρυνθεί ακόμη περισσότερο τα επόμενα χρόνια. Πιο συγκεκριμένα, τα φωτοβολταϊκά με ΟΠΣ ανέρχονταν τον Νοέμβριο του 2023 σε 12.376 μεγαβάτ, με τα αιολικά να περιορίζονται στα 2.842 μεγαβάτ - λιγότερο από το 1/4. Την ίδια στιγμή, το σύνολο των εν λειτουργία έργων (12,2

„ 12,2 γιγαβάτ οι μονάδες ΑΠΕ σε λειτουργία στο σύστημα μεταφοράς και το ηλεκτρικό δίκτυο ως τον Νοέμβριο 2023.

γιγαβάτ) με τις μονάδες που έχουν κλειδώσει πρόσβαση στον ηλεκτρικό «χώρο» (15,5 γιγαβάτ) αθροίζουν ένα χαρτοφυλάκιο 27,7 γιγαβάτ που έχει κατακυρώσει δυναμικότητα είτε στο ΕΣΜΗΕ είτε στο ΕΔΔΗΕ. Το χαρτοφυλάκιο αυτό ξεπερνά κατά πολύ τον στόχο για την εγκατεστημένη ισχύ ΑΠΕ για το 2030 και επομένως τον διαθέσιμο ηλεκτρικό «χώρο» που έχει δρομολογηθεί να διατίθεται έως τότε.

Ένα ακόμη στοιχείο που αποδεικνύει την αυξανόμενη βαρύτητα του κλάδου της ενέργειας εν συνόλω στην ελληνική οικονομία προκύπτει από τις συναλλαγές εξαγορών και συγχωνεύσεων, όπου, σύμφωνα με μελέτη της PwC, ο τομέας της ενέργειας με έμφαση στις ΑΠΕ «έκλεισε» το 2023 με 22 συναλλαγές συνολικής αξίας 2,6 δισ. ευρώ. Ως προς την «επόμενη μέρα», εκτιμήσεις ειδικών αναφέρουν ότι ο κλάδος των ΑΠΕ αναμένεται να πρωταγωνιστήσει και το 2024 στην επενδυτική δραστηριότητα, με τα ανάλογα assets να αποτιμώνται σε ιδιαίτερα ελκυστικά επίπεδα. Αξίζει να σημειωθεί, όπως αναφέρεται σε σχετική έκθεση, ότι την τελευταία διε-

τία (2022-2023) το ενδιαφέρον για εξαγορές και συγχωνεύσεις στον κλάδο των ΑΠΕ εκτινάχτηκε, συμβαδίζοντας με την ευρύτερη ανάγκη μετάβασης σε καθαρότερες πηγές ενέργειας. Αναλυτικότερα, οι μεγάλες εταιρείες έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους σε επενδύσεις ΑΠΕ λόγω και των διαθέσιμων πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης, τάση που αναμένεται να συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια στην κατεύθυνση υλοποίησης των στόχων που προκύπτουν από την ενεργειακή μετάβαση. Τα βέβαια deals Εντός του έτους αναμένεται η εξαγορά της Volterra Εμπορίας του Ομίλου ΑΒΑΞ Α.Ε. από τη Μυτιληναίος Α.Ε., με το συνολικό τίμημα να εκτιμάται ότι θα φτάσει μέχρι το ποσό των 24 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, ως προς τον κλάδο των ΑΠΕ, τον Ιανουάριο του 2024 ολοκληρώθηκε η απόκτηση του 25% της ΕΛΤΕΧ Άνεμος από τη More του ομίλου Motor Oil έναντι τιμήματος 123,5 εκατ. ευρώ.

Εντός του έτους αναμένεται η απόκτηση της Helleniq Energy Holdings μέσω της θυγατρικής της, HELLENiQ Renewables, χαρτοφυλακίου φωτοβολταϊκών έργων συνολικής ισχύος 211 MW, που αναπτύσσει στη Ρουμανία η Μυτιληναίος Α.Ε. Το 2024 θα συνεχιστεί η υψηλή δραστηριότητα Ε&Σ στον κλάδο των ΑΠΕ σύμφωνα με τις επιταγές της ενεργειακής μετάβασης.

Υπεράκτια αιολικά Το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα προβλέπει την ανάπτυξη έργων ισχύος 2 GW έως το τέλος της δεκαετίας και 17,3 GW έως το 2050. Η εγκατάσταση ΥΑΠ μπορεί να οδηγήσει σε ενίσχυση του ΑΕΠ με έως και 1,9 δισ. ευρώ ετησίως κατά μέσο όρο την περίοδο 2024-2050 και των εσόδων του Δημοσίου με έως και 440 εκατ. ευρώ ετησίως. Για την ίδια περίοδο μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην ενίσχυση της απασχόλησης, στηρίζοντας έως και 44.000 θέσεις εργασίας ετησίως, σύμφωνα με σχετική μελέτη του ΙΟΒΕ. Συνολικά, η υλοποίηση των έργων αυτών υπολογίζεται να μοχλεύσει επενδύσεις πάνω από 30 δισ. ευρώ, ενώ στόχος είναι μέχρι το 2030 να έχει λειτουργήσει το πρώτο έργο.

Στις συμφωνίες που έχουν ανακοινωθεί μέχρι σήμερα περιλαμβάνει η συμμαχία της Copenhagen Infrastructure Partners (CIP), από τη Δανία, που έχει συμπράξει με τη Mytilineos

για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων στην Ελλάδα. Οι δύο εταιρείες θα συνεισφέρουν εξίσου σε αυτήν την κοινή προσπάθεια, προκειμένου να εντοπίσουν τις κατάλληλες εκείνες περιοχές όπου θα αναπτύξουν από κοινού και θα συγχρηματοδοτήσουν υπεράκτια αιολικά έργα, συνδυάζοντας πόρους και τεχνογνωσία.

Στην κούρσα διαγκωνίζεται επίσης η ΗELLENiQ ENERGY από κοινού με τον γερμανικό κολοσσό RWE, που πρωτοστατεί διεθνώς στην ανάπτυξη της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας.

Η RWE συνεργάζεται και με τη ΔΕΗ στον τομέα των φωτοβολτα-

ϊκών πάρκων. Νωρίτερα, η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή είχε ανακοινώσει συμφωνία με την Ocean Winds (κοινοπραξία της πορτογαλικής EDPR και της γαλλικής Engie) και η Iντρακάτ με τη βελγική Parkwind.

Στο σχέδιο του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων περιλαμβάνονται 25 περιοχές, συνολικής

έκτασης 2.172 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που μπορούν να στηρίξουν ελάχιστη ισχύ 12,4

GW. Λόγω του βάθους των ελληνικών θαλασσών τον πρώτο λόγο έχει η τεχνολογία των

πλωτών υπεράκτιων αιολικών

(σε αντίθεση με τα αιολικά στα οποία οι ανεμογεννήτριες είναι «καρφωμένες» στον βυθό). Ο

κυβερνητικός σχεδιασμός για

το 2024, όπως παρουσιάστηκε

σε πρόσφατο υπουργικό συμ-

βούλιο, προβλέπει πως μέσα

στο τέταρτο τρίμηνο του έτους

θα γίνει η έκδοση των Προεδρικών Διαταγμάτων για την

επιλογή και χωροθέτηση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων.

Το ΥΠΕΝ έχει ανακοινώσει πως

εκτός από την ολοκλήρωση του ρυθμιστικού πλαισίου εντός της φετινής χρονιάς προωθεί, μέσω της ΕΔΕΥΕΠ, με κεντρικό τρόπο όλες τις έρευνες πεδίου (ανεμολογικές, χαρτογράφησης βυθού, γεωλογικές, περιβαλλοντικές), έτσι ώστε να γίνουν οι διεθνείς διαγωνισμοί προς τους επενδυτές ελκυστικότεροι και σε συντομότερο χρόνο.

Ρεκόρ στα φωτοβολταϊκά«Γκάζι» στις ανεμογεννήτριες

ΤΟ 2023 ήταν χρονιά ρεκόρ για την αγορά φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα, όπως δείχνουν τα προκαταρκτικά στοιχεία του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ). Όπως αναφέρει ο ΣΕΦ σε ανακοίνωσή του για την ετήσια εκδήλωση του Συνδέσμου, στην Ελλάδα διασυνδέθηκαν στο δίκτυο 1,6 GW νέων φωτοβολταϊκών, ανεβάζοντας τη συνολικά διασυνδεδεμένη ισχύ σε 7 GW.

Υπενθυμίζεται ότι το προηγούμενο ρεκόρ σημειώθηκε μόλις το περασμένο έτος, με τη σύνδεση 1,4 GW. Για την ακρίβεια, η νέα εγκατεστημένη ισχύς ηλιακών πάρκων βρίσκεται σε ανοδική πορεία από το 2018. Μάλιστα, ο Σύνδεσμος εκτιμά ότι εκτός απροόπτου το έτος που διανύουμε θα πάρει τα σκήπτρα από το 2023, με νέο ρεκόρ νέων φωτοβολταϊκών, το οποίο θα κινείται στα επίπεδα των 2 GW.

Από τη νέα ισχύ, σχεδόν 250 MW ήταν συστήματα netmetering, το 20% των οποίων ήταν οικιακά. Η συνολική ισχύς των συστημάτων αυτοκατανάλωσης αγγίζει πλέον τα 450 MW.

Έως τα τέλη του προηγούμενου έτους είχαν εγκατασταθεί στη χώρα μας πάνω από 72.500 ηλιακά συστήματα όλων των μεγεθών, αριθμός που αυξάνει με γοργούς ρυθμούς. Χάρη στα φωτοβολταϊκά, το 2023 αποσοβήθηκε η έκλυση 5,7 εκατ. τόνων διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Αυτή είναι η ποσότητα CO2 που εκλύουν 4,6 εκατ. νέα αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης που το καθένα κάνει κατά μέσο όρο 10.000 χιλιόμετρα ετησίως. Το περιβαλλοντικό όφελος ισοδυναμεί με αυτό που θα είχαμε αν φυτεύαμε 147,6 εκατ. κωνοφόρα ή αντίστοιχα 90,1 φυλλοβόλα δέντρα εντός του αστικού ιστού

και τα αφήναμε να μεγαλώσουν για μία δεκαετία.

Αιολικά πάρκα

Αύξηση κατά 11,6% κατέγραψαν οι νέες ανεμογεννήτριες που συνδέθηκαν στο δίκτυο

„ Στο τέλος του 2023 ήταν υπό κατασκευή ή είχαν συμβολαιοποιηθεί πάνω από 850 MW νέων αιολικών πάρκων.

το 2023 σε σχέση με το 2022, φτάνοντας σε όρους συνολικής ισχύος τα 5.226 MW. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία της ΕΛΕΤΑΕΝ, το 2023 αποτέλεσε το δεύτερο -μετά το 2019- καλύτερο έτος με τις περισσότερες αιολικές εγκαταστάσεις.

Επενδύσεις Κατά το τέλος του 2023 ήταν υπό κατασκευή ή είχαν συμβολαιοποιηθεί πάνω από 850 MW νέων αιολικών πάρκων, εκ

των οποίων πάνω από 300 MW αναμένεται να συνδεθούν στο δίκτυο εντός του 2024. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν ακόμα

400 MW που έχουν επιλεγεί σε διαγωνισμούς, έχουν καταθέσει τις εγγυητικές καλής εκτέλεσης αλλά δεν ανήκουν σε κάποια από τις ανωτέρω κατηγορίες. Ως αποτέλεσμα η συνολική αιολική ισχύς θα προσεγγίσει τα 6,5 GW εντός της επόμενης τριετίας. Πηγές της οικείας βιομηχανίας υπογραμμίζουν ότι αν ξεπεραστούν τα χρόνια γραφειοκρατικά και λοιπά προβλήματα, η ισχύς αυτή μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερη.

Γεωγραφική κατανομή Σε επίπεδο Περιφερειών, η Στερεά Ελλάδα παραμένει στην κορυφή των αιολικών εγκαταστάσεων αφού φιλοξενεί 2.293 MW (44%) και ακολουθεί η Πελοπόννησος με 639 ΜW (12%) και η Ανατολική Μακεδονία - Θράκη όπου βρίσκονται 534 MW (10%).

To 2023 εγκαταστάθηκαν νέες ανεμογεννήτριες μόνο σε τρεις Περιφέρειες τις χώρας: Στερεά Ελλάδα, Δυτική Μακεδονία, Θεσσαλία. Η μεγαλύτερη γεωγραφική διασπορά των αιολικών εγκαταστάσεων βοηθά τη βέλτιστη συμμετοχή της αιολικής ενέργειας στην ηλεκτροπαραγωγή, κάτι που λειτουργεί προς όφελος του ενεργειακού συστήματος και του καταναλωτή.

IN BUSINESS

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ •

Ο ταμιευτήρας του Λάδωνα έχει ωφέλιμη χωρητικότητα 46,2 εκ. m³. Το έργο εκτός από την παραγωγή ενέργειας, συμβάλλει στη διατήρηση της χλωρίδας και πανίδας της περιοχής.

Η ΔΕΗ πρωτοπορεί

σε ρυθμούς

βιώσιμης ανάπτυξης

Οι περιβαλλοντικές «επιδόσεις» της τεκμηριώνουν την ικανότητά της να ηγηθεί των ενεργειακών εξελίξεων

Την προσήλωση της ΔΕΗ στις «επιταγές» της βιώσιμης ανάπτυξης ως στρατηγική επιλογή επιβεβαιώνει η πρόσφατη αναβάθμιση της αξιολόγησης του Ομίλου κατά 4 βαθμίδες από τον διεθνή Οργανισμό CDP.

Σε τρία χρόνια οι ΑΠΕ

θα αποτελούν

το 68%

του συνόλου

της εγκατεστημένης ισχύος του Ομίλου ΔΕΗ.

Ο ΔΙΕΘΝΗΣ Μη Κυβερνητικός Οργανισμός Carbon Disclosure Project (CDP) αναβάθμισε τη ΔΕΗ από «D-» σε «B-», σε θέμα μετριασμού και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, φέρνοντας τον Όμιλο σε θέση υψηλότερη σε σχέση με τον μέσο όρο παγκοσμίως.

Η αναβάθμιση της αξιολόγησης της ΔΕΗ από τον CDP οφείλεται κυρίως στη σημαντική βελτίωση που επέδειξε σε κρίσιμους τομείς, όπως στη στρατηγική, στη διακυβέρνηση

και τις πρακτικές διαχείρισης κινδύνων και ευκαιριών, καθώς επίσης στον τρόπο με τον οποίο υπολογίζει τις εκπομπές CO2 και υλοποιεί δράσεις και στρατηγικές που στοχεύουν στον μετριασμό του αρνητικού αντικτύπου στο κλίμα και το περιβάλλον.

Σε μια περίοδο τεκτονικών αλλαγών στον χώρο της ενέργειας, οι περιβαλλοντικές «επιδόσεις» της μεγαλύτερης ενεργειακής εταιρείας της χώρας τεκμηριώνουν την ικανότητά της να ηγηθεί των ενεργειακών εξελίξεων, ευθυγραμμιζόμενη παράλληλα με τις απαιτήσεις της βιώσιμης ανάπτυξης, παράγοντας οφέλη για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, τους πελάτες, τους εργαζόμενους, τους μετόχους της, αλ-

λά και την ευρύτερη κοινωνία. Ο Όμιλος ΔΕΗ βρίσκεται σε μια συνεχή πορεία «πράσινου» μετασχηματισμού, με την αύξηση των επενδύσεων σε ΑΠΕ και τη σταδιακή απόσυρση λιγνιτικών μονάδων να είναι στο επίκεντρο του ενεργειακού σχεδιασμού. Έχοντας ως στόχο να γίνει ηγέτης καθαρής ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή, ο Όμιλος αλλάζει και θέτει νέες βάσεις για το μέλλον.

Σύμφωνα με το business plan για την περίοδο 2024-2026 που παρουσίασε η διοίκηση του Ομίλου στο Capital Markets Day 2024 στο Λονδίνο, η επόμενη τριετία θα είναι η τριετία των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην παραγωγή, αφού το 2026

η εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ του Ομίλου θα διπλασιαστεί σε σχέ-

ση με σήμερα και θα φτάσει τα

8,9 GW. Σε τρία χρόνια, οι ΑΠΕ

θα αποτελούν το 68% του συνό-

λου της εγκατεστημένης ισχύ-

ος του Ομίλου ΔΕΗ μέσα από επενδύσεις και συνεργασίες

σε Ελλάδα και Ρουμανία, αλλά

και άλλες περιοχές στη Νοτι-

οανατολική Ευρώπη, μεταξύ

των οποίων και στη Βουλγαρία. Η στρατηγική βιώσιμης ανά-

πτυξης σταδιακά ενσωματώνε-

ται στο επιχειρηματικό μοντέλο

του Ομίλου, δηλαδή σε όλες τις

δομές και λειτουργίες του, κα-

θώς και στην κουλτούρα και την

αλυσίδα παραγωγής του Ομίλου

ΔΕΗ, μέσω της εφαρμογής μιας

σειράς από στοχευμένες δράσεις

και πρωτοβουλίες. Στο πλαίσιο

αυτό, επιδιώκεται:

 η ενίσχυση της καινοτομίας,

 οι επενδύσεις σε ολοκληρωμέ-

νες, καινοτόμες και υψηλής ποιότητας υπηρεσίες και προϊόντα,  η καλλιέργεια εταιρικής κουλτούρας,  η ενεργός συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών και η αλληλεπίδραση μαζί τους, ώστε

να δράσουν ενισχυτικά στην

πορεία βιώσιμης ανάπτυξης

του Ομίλου.

Βασικό εργαλείο σε αυτή την προσπάθεια αποτελεί η Πολιτική Βιώσιμης Ανάπτυξης που έχει

υιοθετήσει η ΔΕΗ και η οποία

θέτει το βασικό πλαίσιο δεσμεύσεων του Ομίλου σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης, αποτελώντας ένα σημείο αναφοράς για τους εργαζόμενους, που είτε δουλεύουν σε αυτή είτε επιθυμούν να εργαστούν σε μία επιχείρηση που λειτουργεί με βάση τις αρχές αυτές. Παράλληλα,w βασική επιδίωξη αποτελεί η προσέλκυση περισσότερων επενδυτικών κεφαλαίων και επενδυτών ώστε να δοθεί ώθηση στο σχέδιο μετασχηματισμού της επιχείρησης, να ενδυναμωθεί η παρουσία της στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και να επιταχυνθεί η πορεία της πράσινης μετάβασης που έχει δρομολογήσει. Με γνώμονα τα παραπάνω, και με απώτερο στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας και την ενημέρωση όλων των ενδιαφερόμενων μερών (συμπεριλαμβανομένων των χρηματοπιστωτικών οργανισμών) σχετικά με την επίδοσή της σε θέματα κλιματικής αλλαγής και βιώσιμης ανάπτυξης, η ΔΕΗ:  Συμμετέχει σε δείκτες αξιολόγησης ESG, βάσει των αποτελεσμάτων των οποίων προχωρά σε διορθωτικές ενέργειες.  Χρησιμοποιεί διεθνή πρότυπα (π.χ. GRI Standards) για την αναγνώριση και την ιεράρχηση των ουσιαστικών θεμάτων βιώσιμης ανάπτυξης που συνδέονται με το επιχειρηματικό της μοντέλο και για τη δημοσιοποίηση πληροφορίας που αφορά τον τρόπο διαχείρισης και την επίδοσή της σε αυτά.

Τα μεγάλα projects που υλοποιεί ο ΑΔΜΗΕ

σε εγχώριο επίπεδο Τα

Κομβικό ρόλο επέχουν οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις που εντάσσονται στο νέο 10ετές επενδυτικό πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ, που προβλέπει επενδύσεις 5,5 δισ. ευρώ έως το 2034.

Η ΕΠΙΤΕΥΞΗ του εθνικού στόχου για αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στο μίγμα της ηλεκτροπαραγωγής στο 80% έως το 2030 (από 57% στο τέλος του 2023), για ανάπτυξη των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, αλλά και μετατροπή της Ελλάδας σε εξαγωγέα πράσινης ενέργειας, περνά μέσα από αυτές τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις.

Γενικότερα, τα έργα μεταφοράς που υλοποιεί ο Διαχειριστής θα οδηγήσουν σε αύξηση του διαθέσιμου ηλεκτρικού «χώρου» για ενσωμάτωση ΑΠΕ στα 29 GW στο τέλος της δεκαετίας (από περίπου 18 GW σήμερα, εκ των οποίων περί τα

13 GW καταλαμβάνουν από τα έργα σε λειτουργία), νούμερο πλήρως ευθυγραμμισμένο με τις παραμέτρους του υπό αναθεώρηση Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα.

80%

ο εθνικός στόχος για αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στο μίγμα της ηλεκτροπαραγωγής έως το 2030.

Εκτός από την ενεργειακή μετάβαση της χώρας και την ανάδειξή της σε σημαντικό κρίκο του εφοδιασμού της Ευρώπης με καθαρή ενέργεια -που θα προέρχεται τόσο από τους εγχώριους σταθμούς ΑΠΕ, χερσαίους και υπεράκτιους, όσο και από τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή-, το πρόγραμμα των ηλεκτρικών διασυνδέσεων του ΑΔΜΗΕ λειτουργεί ως καταλύτης για τη βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των νησιών.

Πράγματι, καθώς οι πετρελαϊκοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής αποσύρονται σταδιακά

από τα νησιά, εκτιμάται ότι

μέχρι το τέλος της δεκαετίας

οι αέριοι ρύποι που σχετίζονται με την ηλεκτροπαραγωγή από ορυκτά καύσιμα στο Αιγαίο σχεδόν θα μηδενιστούν, απαλλάσσοντας την ατμόσφαιρα από 2,8 εκατ. τόνους CO² κάθε χρόνο και συμβάλλοντας στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής.

Εγχώριες διασυνδέσεις

Εντός του 2023 ο ΑΔΜΗΕ προχώρησε στην ηλέκτριση της Γραμμής Μεταφοράς Υπερυψηλής Τάσης 400 kV Μεγαλόπολη-Πάτρα-Αχελώος, τον λεγόμενο «Δυτικό Διάδρομο» της Πελοποννήσου.

Πρόκειται για κρίσιμη

„ Το 2023 αποτέλεσε επίσης έτος-ορόσημο για την εμβληματική διασύνδεση Κρήτης-Αττικής δυναμικότητας 1 GW

που εισήλθε στο «τελευταίο μίλι».

υποδομή για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Πελοποννήσου.

Κατά το έτος που πέρασε

ενεργοποιήθηκε επίσης η αναβαθμισμένη καλωδιακή διασύνδεση Κυλλήνης - Ζακύνθου (που εντάσσεται στη δέσμη των έργων ενίσχυσης των διασυνδέσεων των Ιόνιων Νησιών με το ηπειρωτικό Σύστημα) καθώς και η ηλέκτριση της αναβαθμισμένης διασύνδεσης Ακτίου - Πρέβεζας, ένα σημαντικό έργο για την ενίσχυση του Συστήματος Μεταφοράς στη Δυτική Ελλάδα.

Το 2023 αποτέλεσε επίσης έτος-ορόσημο για την εμβληματική διασύνδεση Κρήτης - Αττικής δυναμικότητας 1 GW, που εισήλθε στο «τελευταίο μίλι». Πιο συγκεκριμένα, κατά το περασμένο έτος ολοκληρώθηκε η πόντιση και

εγκατάσταση των δύο υποθαλάσσιων καλωδίων, ξεκίνησε η εγκατάσταση του βασικού ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού των Σταθμών Μετατροπής σε Αττική και Κρήτη και ολοκληρώθηκαν οι εργασίες που αφορούν τα υπόγεια τμήματα των καλωδίων κατά 90%, περίπου, στην Αττική και κατά 40%, περίπου, στην Κρήτη.

Το μεγαλύτερο μέχρι στιγμής έργο του ΑΔΜΗΕ που υλοποιεί η θυγατρική «Αριάδνη Interconnection» αναμένεται να τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία στο τέλος του έτους και σε πλήρη εμπορική λειτουργία το καλοκαίρι του 2025, θέτοντας οριστικό τέλος στην εξάρτηση της Κρήτης από τα ορυκτά καύσιμα και αναβαθμίζοντας τη θέση της στον ενεργειακό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου.

Νέα μεγάλα έργα Μέχρι το τέλος της δεκαετίας, τα Δωδεκάνησα και τα νησιά του βορειανατολικού Αιγαίου θα διασυνδεθούν επίσης στην Υψηλή Τάση, στο πλαίσιο μιας νέας «γενιάς» μεγάλων νησιωτικών έργων του Διαχειριστή που ωριμάζουν βαθμιαία, με προϋπολογισμό που προσεγγίζει τα 2,5 δισ. ευρώ.

Η ηλεκτρική διασύνδεση των Δωδεκανήσων αφορά τη διασύνδεση των νησιών Κω, Ρόδου και Καρπάθου με το ηπειρωτικό σύστημα, μέσω Κορίνθου, σε δύο φάσεις. Η διασύνδεση του βορειανατολικού Αιγαίου στην Υψηλή Τάση περιλαμβάνει τα νησιά Λήμνο, Λέσβο, Σκύρο, Χίο και Σάμο, σε τρεις φάσεις.

Οι επενδύσεις 5,5 δισ.

στην επίτευξη των εθνικών

κρίνονται ηλεκτρικές διασυνδέσεις

ευρώ που δίνουν «ρεύμα»

ενεργειακών στόχων

Σε φάση πλήρους ανάπτυξης

διεθνείς ηλεκτρικοί «διάδρομοι»

ΕΞΕΧΟΥΣΑ θέση στο επενδυτικό πλάνο του ΑΔΜΗΕ καταλαμβάνουν οι διεθνείς διασυνδέσεις που υπηρετούν τον εθνικό στόχο να καταστεί η Ελλάδα εξαγωγέας πράσινης ενέργειας, προωθώντας παράλληλα τους στόχους της Ε.Ε. για εξεύρεση νέων ενεργειακών πηγών και επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης.

Προς την κατεύθυνση αυτή, σημαντική εξέλιξη ήταν η ολοκλήρωση το 2023 της δεύτερης διασύνδεσης Υπερυψηλής Τάσης με τη Βουλγαρία, που αυξάνει σημαντικά τη μεταφορική ικανότητα ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των δύο χωρών και πυκνώνει το ηλεκτρικό δίκτυο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, αναβαθμίζοντας τις δυνατότητες του διασυνοριακού εμπορίου και την ενεργειακή ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή.

Την ίδια στιγμή, ο ΑΔΜΗΕ ωριμάζει νέες διασυνδέσεις με την Ιταλία (1.000 MW, που θα οδηγήσει σε τριπλασιασμό της μεταφορικής ικανότητας ηλεκτρισμού μεταξύ των δυο χωρών), την Αλβανία (1.600 MVA) και την Τουρκία.

Πρόκειται για έργα στα βόρεια σύνορα, που πλαισιώνουν τους μεγάλους ηλεκτρικούς «διαδρόμους» που αναπτύσσει ο Διαχειριστής, οι οποίοι θα ενισχύσουν την ασφάλεια εφοδιασμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσα από τις ανταλλαγές πράσινης ενέργειας, καθιστώντας την Ελλάδα ενεργειακό κόμβο στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων.

Το ωριμότερο έργο προς την κατεύθυνση αυτή είναι η διασύνδεση Ελλάδας (Κρήτης)-Κύπρου-Ισραήλ (Great Sea

Interconnector), την ευθύνη της οποίας ανέλαβε ο ΑΔΜΗΕ στα τέλη του περασμένου έτους με τον ορισμό του ως project promoter και έκτοτε ωριμάζει με ταχείς ρυθμούς, αρχής γενομένης από το σκέλος Κρήτης - Κύπρου, το καλωδιακό τμήμα του οποίου έχει ήδη εισέλθει στη φάση της κατασκευής. Η διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ είναι ένα κρίσιμο ενεργειακό έργο που με τη λειτουργία του θα τερματίσει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και θα συνδέσει το Ισραήλ με το ηλεκτρικό σύστημα της Ευρώπης.

Κρίσιμη ενεργειακή υποδομή που δρομολογείται στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι και η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Αιγύπτου GREGY, η οποία θα επιτρέψει

„ Στο νέο Δεκαετές Πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ εντάσσονται για πρώτη φορά

και οι ηλεκτρικές «λεωφόροι» Ελλάδας - Γερμανίας και ΕλλάδαςΣ. Αραβίας.

τη μεταφορά καθαρής ενέργειας που παράγεται στη Βόρεια Αφρική προς τη Ευρώπη, με πύλη εισόδου την Ελλάδα και η σημασία της οποίας αναδείχθηκε πρόσφατα από την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Ο ΑΔΜΗΕ, σε συνεργασία με τον project promoter ELICA S.A. και τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς της Αιγύπτου EETC, συμβάλλει ενεργά στην ωρίμανση του project με την εκπόνηση μελετών σκοπιμότητας ως προς τη βέλτιστη τεχνική λύση. Επιπλέον, ο Διαχειριστής εξετάζει και την επενδυτική συμμετοχή του στο έργο, στη βάση MοU που υπέγραψε 2023 με την ELICA και προτίθεται σύντομα να υποβάλει συγκεκριμένη πρόταση για τη συμμετοχή του στο μετοχικό κεφάλαιο SPV που αναπτύσσει το έργο

της ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Στο νέο Δεκαετές Πρόγραμμα του Διαχειριστή εντάσσονται για πρώτη φορά και οι ηλεκτρικές «λεωφόροι» Ελλάδας - Γερμανίας Green Aegean Interconnector και Ελλάδας - Σαουδικής Αραβίας Saudi Greek Interconnection.

Ο σχεδιασμός για τον

Green Aegean Interconnector

προβλέπει συνολική δυναμικότητα μεταφοράς 3 GW και

σε δεύτερο χρόνο στην περαιτέρω ανάπτυξη σε 6-9 GW. Η

προτεινόμενη όδευση του έργου, που έχει αρχική εκτίμηση προϋπολογισμού 8,1 δισ. ευρώ, αφορά υποθαλάσσια διέλευση από την Ελλάδα μέσω Αδριατικής μέχρι τη Σλοβενία, και στη συνέχεια μέσω χερσαίας διαδρομής προς Αυστρία

και Νότια Γερμανία. Οι συζητήσεις του ΑΔΜΗΕ με τους εμπλεκόμενους Διαχειριστές

που έχουν εκφράσει τη βούλησή τους να συνεργαστούν για την ωρίμανση του έργου βρίσκονται σε εξέλιξη και έχουν δρομολογηθεί οι ενέργειες για την ένταξη του έργου στην επόμενη λίστα των έργων Κοινού Ενδιαφέροντος της Ε.Ε. Για τη διασύνδεση Ελλάδας - Σαουδικής Αραβίας

έχει συσταθεί η Saudi Greek Interconnection από τον ΑΔΜΗΕ και τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς της

Σαουδικής Αραβίας National Grid ως πρώτο βήμα για την ωρίμανση του project, με την εκπόνηση των μελετών για την εμπορική βιωσιμότητα του έργου της διασύνδεσης για τη μεταφορά καθαρής ενέργειας από τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη.

3 GW

η συνολική δυναμικότητα μεταφοράς που προβλέπει σε πρώτη φάση ο σχεδιασμός για τον Green Aegean Interconnector.

3,1 GW

το ανώτατο όριο συνολικής ισχύος των συστημάτων αποθήκευσης με συσσωρευτές στην Ελλάδα έως το 2030.

Ανάμεσα στις ελκυστικότερες αγορές για επενδύσεις σε μπαταρίες αποθήκευσης ενέργειας συγκαταλέγεται η Ελλάδα σύμφωνα με νεότερη μελέτη της Aurora Energy Research, συγκρινόμενη, μάλιστα, με τις πιο ώριμες αγορές της Ευρώπης.

Του Μιχάλη Μαστοράκη mmastorakis@naftemporiki.gr

Η ΕΛΛΑΔΑ βρίσκεται στην ίδια θέση με τη Γερμανία και μόλις πίσω από τις Μεγάλη Βρετανία, Ιταλία και Ιρλανδία. Η σύγκριση γίνεται στη βάση των τιμών IRR που επιτυγχάνονται σε κάθε αγορά, με την Ελλάδα να «γράφει» ιδιαίτερα ανταγωνιστικές τιμές που προκρίνουν την υλοποίηση επενδύσεων. Μάλιστα, όπως αναφέρουν πηγές με γνώση της αγοράς, τα εν λόγω επίπεδα IRR, που φτάνουν να ξεπερνούν το 9% στην Ελλάδα, συγκρίνονται επάξια με πιο ώριμες αγορές όπου η αποθήκευση ενέργειας με μπαταρίες συνιστά ήδη οργανικό μέρος του ενεργειακού συστήματος.

Επιπρόσθετα των παραπάνω, τα αποτελέσματα των δύο διαγωνισμών για έργα αποθήκευσης standalone μπαταριών που πραγματοποιήθηκαν από την ΡΑΑΕΥ το περασμένο καλοκαίρι και τον Φεβρουάριο του 2024 έρχονται να επιβεβαιώσουν με νούμερα τις σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου, ως βασικό συστατικό στοιχείο στην προσπάθεια επίτευξης των κλιματικών και ενεργειακών στόχων. Η ολοένα αυξανόμενη διείσδυση πράσινων μονάδων αποθήκευσης επιτάσσει την ευρεία ενσωμάτωση συστημάτων αποθήκευσης προκειμένου να αντιμετωπιστεί η βασική αδυναμία των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας που αφορά στη «στοχαστικότητα» της παραγωγής τους, γεγονός που οδηγεί, για την ώρα, στο «πέταμα» της περίσσιας πράσινης ηλεκτροπαραγωγής.

Διανύουμε ήδη μια περίοδο όπου το πρόβλημα των περικοπών θα ενταθεί λόγω αδυναμίας απορρόφησης της παραγόμενης ενέργειας, γεγονός που φέρει επιπτώσεις τόσο στα business plans των επενδυτών όσο και

IN BUSINESS

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ •

Στο top 5 η Ελλάδα για επενδύσεις σε μπαταρίες

Τι καταδεικνύει νεότερη μελέτη της Aurora Energy Research

διευρυμένο χαρτοφυλάκιο από την άποψη ισχύος. Σε κάθε περίπτωση, το εντυπωσιακό νούμερο των 11.970 μεγαβάτ υπερβαίνει κατά πολύ τους στόχους για μονάδες αποθήκευσης το 2030, που περιλαμβάνει το προσχέδιο για την αναθεώρηση του ΕΣΕΚ, το οποίο εστάλη στην Κομισιόν. Όπως αναφέρεται στο κείμενο, η συνολική ισχύς των συστημάτων αποθήκευσης με συσσωρευτές αναμένεται να ανέλθει το πολύ έως 3,1 γιγαβάτ έως το 2030. Μάλιστα, στα 3,1 γιγαβάτ δεν περιλαμβάνονται μόνο οι αυτόνομες μπαταρίες, αλλά και οι συσσωρευτές που θα συνδυαστούν με μονάδες ΑΠΕ, όπως και τα συστήματα αποθήκευσης στην κατανάλωση (τα οποία προωθούνται μέσω προγραμμάτων όπως το «Φωτοβολταϊκά στις στέγες» ή το «Φωτοβολταϊκά σε επιχειρήσεις»). Σύμφωνα ωστόσο με το σχέδιο, ακόμη και στις τρεις διαφορετικές εφαρμογές τους, οι μπαταρίες δεν αναμένεται να ξεπερνούν τα 11 γιγαβάτ ούτε το 2040. Αυτό σημαίνει πως τα έργα τα οποία ήδη διεκδικούν όρους σύνδεσης υπερεπαρκούν για να καλυφθούν οι στόχοι ακόμη και του τέλους της επόμενης 10ετίας. Υπερθέρμανση του κλάδου Όπως είναι φυσικό, τα παραπάνω νούμερα «φωτογραφίζουν» την υπερθέρμανση του κλάδου, όταν μάλιστα δεν έχει περάσει

στην προσπάθεια ενεργειακής

μετάβασης. Το μέγεθος των περικοπών, που το 2023 έκλεισε στις 228 γιγαβατώρες, αναμένεται να ξεπεράσει τις 500 γιγαβατώρες τη φετινή χρονιά και να εκτοξευθεί το 2025 σε πάνω από 1,5 τεραβατώρες και πάει λέγοντας με δεδομένη τη σύνδεση νέων έργων ΑΠΕ που βρίσκονται στην ουρά. Με δεδομένο ότι η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως τα αμέσως επόμενα χρόνια, δεν αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά, καθίσταται επιτακτική ανάγκη η ταχεία ενσωμάτωση μονάδων

αποθήκευσης στο σύστημα. Το επενδυτικό ενδιαφέρον, όπως του-

λάχιστον αποτυπώνεται στα μέχρι στιγμής νούμερα και στοιχεία, μπορεί να θεωρείται δεδομένο, ωστόσο χρειάζεται να συνοδευτεί με το ανάλογο ρυθμιστικό και κανονιστικό πλαίσιο, προκειμένου να μετατραπεί από «δυνατότητα» σε «πραγματικότητα», αποφεύγοντας την ίδια στιγμή φαινόμενα υπερθέρμανσης της αγοράς που μπορεί να θέσουν, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές της αγοράς, σε κίνδυνο το όλο εγχείρημα.

Επενδυτικός «πυρετός»

Ενδεικτικό του επενδυτικού ενδιαφέροντος ή, καλύτερα, του

επενδυτικού «πυρετού» στον κλάδο είναι ο όγκος των αιτημάτων για όρους σύνδεσης που έχουν υποβληθεί στον ΑΔΜΗΕ και αφορούν έργα αποθήκευσης. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, μιλάμε για συνολικά 230 περίπου standalone μπαταρίες, συνολικής ισχύος 11.970 μεγαβάτ. Αξίζει να σημειωθεί πως τα παραπάνω νούμερα δείχνουν πως κάθε αίτηση αφορά κατά μέσο όρο ένα έργο ισχύος περί τα 53 μεγαβάτ. Το γεγονός αυτό υποδεικνύει πως στις μονάδες που περιμένουν στην ουρά στον ΑΔΜΗΕ περιλαμβάνεται ένα αρκετά

πραγματικό portfolio υποψήφιων standalone μπαταριών, συνολικής ισχύος ούτε λίγο ούτε πολύ 38,2 γιγαβάτ.

Επομένως, τα 12 γιγαβάτ που βρίσκονται στην ουρά στον ΑΔΜΗΕ δίνουν απλώς μία πρόγευση της ακόμη μεγαλύτερης βροχής αιτήσεων σύνδεσης, η οποία θα επακολουθήσει. Έργα που θα μεγαλώσουν την ουρά αναμονής στον Διαχειριστή, τη στιγμή που ήδη από τα 12 γιγαβάτ υφιστάμενων αιτήσεων, ένα μεγάλο ποσοστό δεν πρόκειται να υλοποιηθεί.

Λειτουργική ενίσχυση σε 23 projects αποθήκευσης ενέργειας προέκυψαν από τους δύο σχετικούς διαγωνισμούς.

IN BUSINESS

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ •

Οι 2 διαγωνισμοί για την αποθήκευση ενέργειας



64,1 χιλ. €

ανά μεγαβάτ κατ' έτος η υψηλότερη προσφορά στον πρώτο διαγωνισμό αποθήκευσης ενέργειας.

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ των δύο διαγωνισμών αποθήκευσης ενέργειας αφενός αναδεικνύουν το ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον, με σημαντικούς παίκτες της αγοράς να συγκαταλέγονται μεταξύ των επιτυχόντων, και αφετέρου επιβεβαιώνουν τον υψηλό ανταγωνισμό, ήδη από τα πρώτα βήματα της αγοράς, όπως αποτυπώθηκε με τις εξαιρετικά χαμηλές προσφορές των εταιρειών.

Στον πρώτο διαγωνισμό, που πραγματοποιήθηκε το περασμένο καλοκαίρι, είχαν υποβληθεί συνολικά 93 προσφορές συνολικής ισχύος 3,5 γιγαβάτ, με τις 90 να κρίνονται έγκυρες και τυπικώς εντάξει. Τα τελικά αποτελέσματα του διαγωνισμού κατακύρωσαν λειτουργική ενίσχυση σε 12 projects συνολικής ισχύος 411 MW, τα οποία υλοποιούν 7 εταιρείες, με μεσοσταθμική τιμή στα 47.798 ευρώ/MWh/έτος.

Η χαμηλότερη προσφορά ήταν στα 33.948 ευρώ ανά μεγαβάτ ανά έτος από τη Helleniq Energy και η υψηλότερη στα 64.112 ευρώ ανά μεγαβάτ ανά έτος.

Η τελική λίστα διαμορφώθη-

κε ως εξής:

 Helleniq Energy με περίπου

100 MW, τα οποία «σπάνε» σε

τρία έργα (50 MW, 25 MW, 25 MW)

 ΔΕΗ Ανανεώσιμες με περίπου

98 MW (δύο έργα των 50 MW

και 48 MW)

 Intra Energy με περίπου 100 MW (τρία έργα των 50 MW, 25 MW, 25 MW)

 Αέναος της Mytilineos (48 MW)

 Ενεργειακή Τεχνική (7,8 MW)

 Energy Bank (50 MW)

 Ενεργειακή Κοινότητα (8 MW)

Ως προς τον δεύτερο διαγωνισμό, οι αρχικές υποβληθείσες προσφορές υπολογίζονται σε 55 συνολικής ισχύος 1.668 MW, εκ των οποίων στην επόμενη φάση πέρασαν 48 και συνολικής

ισχύος 1.556 MW, με τις υπόλοιπες να κόβονται. Η τελική λίστα των «νικητών» του διαγωνισμού περιλαμβάνει συνολικά 11 έργα standalone μπαταριών αποθήκευσης που ανήκουν σε 7 εταιρείες ή ομίλους εταιρειών. Οι 11 επιτυχούσες προσφορές για λειτουργική ενίσχυση ξεκι-

νάνε από 44.100 ευρώ ανά μεγαβάτ ανά έτος (η χαμηλότερη)

και φτάνουν τα 49.917 ευρώ ανά μεγαβάτ ανά έτος (η υψηλότερη που περνάει).

Οι εταιρείες που πέρασαν τα 11 επιτυχόντα έργα είναι οι εξής:  Η CNI Ενεργειακή (του δραστήριου ελληνικού ομίλου CNI) με

148

ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ

κατατέθηκαν στους δύο διαγωνισμούς αποθήκευσης ενέργειας

δύο έργα των 25 μεγαβάτ έκαστο  Η Τέρνα Ενεργειακή, με ένα έργο 40 μεγαβάτ, και η ΗΡΩΝ, του ίδιου ομίλου, ένα έργο των 12 μεγαβάτ

 Η εταιρεία Amber Energy, συμφερόντων της τσέχικης Solek, με

ένα έργο των 18 μεγαβάτ

 Η MORE του ομίλου της Motor Oil με τρία έργα συνολικής ισχύος 72 μεγαβάτ, μέσω των εταιρειών MS FLORINA, MS FOKIDA και MS VIOTIA.

 Η εταιρεία Ενεργειακή Τεχνική με ένα έργο 8,87 μεγαβάτ

 Η ENEL Green Power Hellas

με ένα έργο 49 μεγαβάτ  Η εταιρεία Faria Energy, μέσω της BAT Solar, με ένα έργο 49,9 μεγαβάτ Οι άτυχες προσφορές που έμειναν εκτός, όχι επειδή είχαν υψηλή τιμή αλλά επειδή δεν «χώραγε» η δυναμικότητά τους, ήταν δύο της εταιρείας ΑΛΑΣΙΑ, συμφερόντων της εφοπλιστικής οικογένειας Χατζηιωάννου, για 36 και 36 μεγαβάτ, και μία της R1 Energy (μέσω της DNC Μετόχι) για 50 μεγαβάτ.

Παράλληλα, είχαν βγει για τυπικούς λόγους εκτός διαγωνισμού 7 προσφορές, μεταξύ των οποίων της Αέναος Συσσωρευτές (συμφερόντων Mytilineos), της Elpedison και της Φως Αγ. Γεωργίου (συμφερόντων της γερμανικής BayWa).

Το δυνητικό μέγεθος

της αγοράς

ΣΥΜΦΩΝΑ με νεότερες εκτιμήσεις της «δεξαμενής σκέψης» Ember, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρειαστεί 200 γιγαβάτ αποθήκευσης ενέργειας ως το 2030 προκειμένου να επιτρέψει την αποτελεσματική διείσδυση ΑΠΕ στο δίκτυο. Όπως σημειώνει, η αποθήκευση μπορεί να προσφέρει την κατάλληλη ευελιξία με παράλληλο όφελος σε επίπεδο «κανιβαλισμού» στα φωτοβολταϊκά, αρνητικών τιμών και περικοπών. Ο… κανιβαλισμός των τιμών και οι αρνητικές τιμές συμβαίνουν σε ώρες έντονης παραγωγής ΑΠΕ, κάτι που επηρεάζει δυσμενώς τις τιμές που λαμβάνουν οι παραγωγοί.

SHUTTERSTOCK

IN BUSINESS

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ •

Πρωτοποριακές λύσεις

στην ενεργειακή

μετάβαση

Ολιστικές καινοτόμες προτάσεις από τις Greenvolt Next και Globalsat

H Greenvolt Next και η Globalsat, στο πλαίσιο της Forward Green και Renewable EnergyTech, έκθεσης για την πράσινη και έξυπνη ενέργεια που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, παρουσίασαν πρωτοποριακές λύσεις για την ενεργειακή μετάβαση των επιχειρήσεων.

Η GREENVOLT NEXT, για δεύτερη χρονιά, είχε δυνατή παρουσία αναδεικνύοντας το πλήρες φάσμα των λύσεων για την ψηφιακή και ενεργειακή μετάβαση των επιχειρήσεων με λύσεις αυτοπαραγωγής και ιδιοκατανάλωσης μέσω φωτοβολταϊκών συστημάτων, καθώς και αποθήκευσης ενέργειας.

Η Globalsat, αντίστοιχα, παρουσίασε λύσεις ηλεκτροκίνησης, αλλά και λύσεις που σχετίζονται με τον εξοπλισμό πράσινης ενέργειας, καθώς και τη λύση διαχείρισης εταιρικής βιωσιμότητας μέσω του Internet of Things (ΙοΤ).

Αυτοπαραγωγή

και ιδιοκατανάλωση

Solar PPA - Zero Investment: H

λύση Solar PPA - Zero Investment είναι η πρόταση που διαφοροποιεί και ξεχωρίζει την Greenvolt Next στην ελληνική αγορά, καθώς μέσω αυτής η επιχείρηση μειώνει το ενεργειακό της κόστος και το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα χωρίς καμία επένδυση. Η Greenvolt Next επενδύει στην επιχείρηση αναλαμβάνοντας όλα τα κόστη, από την εγκατάσταση του φωτοβολταϊκού συστήματος μέχρι τη λειτουργία του και τη συντήρησή του με στόχο τη μεγιστοποίηση της

παραγωγής της ηλιακής ενέργειας. Η επιχείρηση, με μηδενική επένδυση από πλευράς της, εστιάζει στην ανάπτυξή της και απολαμβάνει όλα τα οφέλη της συνεργασίας.

Solar EPC - Risk Free: Η λύση

Solar EPC - Risk Free είναι μια ακόμα ολοκληρωμένη πρόταση

της Greenvolt Next, μέσω της οποίας η εταιρεία αναλαμβάνει όλες τις διαδικασίες για την αδειοδότηση, τη μελέτη, τον σχεδιασμό, την προμήθεια του εξοπλισμού, την κατασκευή και τη διαχείριση του φωτοβολταϊκού συστήματος. Η χρηματοδότηση του έργου πραγματοποιείται από την επιχείρηση-πελάτη, ενώ η ποιότητα της εγκατάστασης διασφαλίζεται από την ομάδα των ειδικών της Greenvolt Next. Αποθήκευση ενέργειας

Solar Storage - Own your Energy: Η λύση συνδυάζει την εγκατάσταση μιας μονάδας παραγωγής ηλιακής ενέργειας με μια μονάδα αποθήκευσης ενέργειας. Με βάση τη συγκεκριμένη λύση, τα πάνελ συλλέγουν την ηλιακή ακτινοβολία και παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα ή να αποθηκευτεί σε μπαταρίες. Η λύση Solar Storage - Own your Energy είναι ιδιαίτερα σημαντική κατά τη διάρκεια περιόδων όπου η παραγωγή υπερβαίνει τη ζήτηση και η επιπλέον ενέργεια αποθηκεύεται στις μπαταρίες. Κατά τη διάρκεια περιόδων χαμηλής ηλιακής ακτινοβολίας ή υψηλής ζήτησης, η αποθηκευμένη ενέργεια από τις μπαταρίες χρησιμοποιείται για να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες της επιχείρησης.

Το περίπτερο

των Greenvolt

Next και

Globalsat στη

2η Forward

Green στη

Θεσσαλονίκη.

Το επίτευγμα ενός χρόνου λειτουργίας στην αγορά

Η GREENVOLT NEXT

γιορτάζει το πρώτο έτος λειτουργίας της στην Ελλάδα, καταγράφοντας εντυπωσιακή ανάπτυξη στην αγορά. Κατά το 2023 η Greenvolt Next ολοκλήρωσε επιτυχώς την εγκατάσταση 2,3 MW ηλιακής ισχύος για επιχειρηματικούς πελάτες, επιτρέποντας στις επιχειρήσεις να παράγουν καθαρή, ανανεώσιμη ενέργεια, μειώνοντας την εξάρτησή τους από ορυκτά καύσιμα και συνεισφέροντας στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα.

Σήμερα, η Greenvolt Next έχει προγραμματισμένα έργα για 20 MW ηλιακής ισχύος στην Ελλάδα.

Τα έξι μεγαλύτερα έργα της εταιρείας έχουν ήδη καταγράψει σημαντική μείωση του αποτυπώματος κατά 2.091 τόνους εκπομπών CO2 ετησίως. Αυτό αποτελεί ένα σημαντικό περιβαλλοντικό επίτευγμα και αναδεικνύει την Greenvolt Next ως πρωτοπόρο στην προώθηση της αειφορίας και της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Ηλεκτροκίνηση & διαχείριση Εταιρικής Βιωσιμότητας

Η ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΗ ενισχύει τον ισολογισμό των εταιρειών και στηρίζει τη μετάβαση σε μια βιώσιμη, έξυπνη κινητικότητα.

Λαμβάνοντας υπόψη τις μελλοντικές προοπτικές και εξελίξεις στον τομέα της ηλεκτροκίνησης, η Globalsat συμβάλλει στο άνοιγμα της αγοράς των ηλεκτρικών οχημάτων, αναπτύσσοντας το δίκτυο των σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων της Blink στην Ελλάδα και παρέχοντας ολοκληρωμένες υπηρεσίες προμήθειας, διαχείρισης και διασύνδεσης σταθμών φόρτισης σε εταιρείες που επιθυμούν να προσφέρουν μια σύγχρονη παροχή με οικολογικό πρόσημο στο προσωπικό τους.

Στον τομέα του ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΎ

ΠΡΆΣΙΝΩΝ ΛΎΣΕΩΝ, η Globalsat παρουσίασε τις έξυπνες λύ-

σεις αποθήκευσης ενέργειας της Huawei Digital Solar, Smart PV inverter, που ενσωματώνουν τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης

(ΑΙ) και cloud για τη μετατροπή

και αποθήκευση της ηλιακής ενέργειας σε κύρια πηγή ενέρ-

γειας σε έναν χώρο καθώς και

τους σταθμούς οικιακής φόρτισης Huawei Smart Charger για ηλεκτρικά οχήματα.. Παράλληλα, στο πλαίσιο της συνεργασίας της με το κορυφαίο γερμανικό brand RCT Power, πα-

ρουσίασε τα αποδοτικά συστήματα αποθήκευσης ενέργειας που προσφέρει προς το ελληνικό και

κυπριακό δίκτυο εταιρικών πελατών και συνεργατών της, συνεισφέροντας στην προώθηση της βιωσιμότητας και της ανεξαρτησίας από το εξωτερικό δίκτυο παροχής ενέργειας. Τέλος, μέσω της ολοκληρωμένης λύσης ΔΙΆΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΤΆΙΡΙΚΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΆΣ (Sustainability Management Solution) της Globalsat, η επιχείρηση μπορεί να συλλέγει, να αναλύει και να αυτοματοποιεί πληροφορίες που συνδέονται άμεσα με τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξής της, με σκοπό την αύξηση της ενεργειακής και περιβαλλοντικής της επίδοσης. Πιο συγκεκριμένα, μέσω της πλατφόρμας, η επιχείρηση μπορεί να μειώσει το ενεργειακό και λειτουργικό της κόστος, ενώ δίνει τη δυνατότητα στους διαχειριστές των κτιρίων να βελτιώσουν το λειτουργικό κόστος των εργασιών τους, να αυξήσουν την αναμενόμενη διάρκεια ζωής του εξοπλισμού τους και να βελτιώσουν τη συνολική επίδοση του κτιρίου.

IN BUSINESS

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ •

Κατά την κατασκευή του

δημιουργούνται 1.000

ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ: Επένδυση 650 εκατ.

στην Αμφιλοχία

Σε πλήρη εξέλιξη το μεγαλύτερο έργο παραγωγής

και αποθήκευσης καθαρής ενέργειας της χώρας

Το «Σύστημα Αντλησιοταμίευσης στην Αμφιλοχία» αποτελεί τη μεγαλύτερη επένδυση σε έργο αποθήκευσης στην Ελλάδα, συνολικού ύψους 650 εκατ. ευρώ, αναβαθμίζοντας το εγχώριο σύστημα ηλεκτροπαραγωγής, αλλά και το ενεργειακό σύστημα της Ελλάδας.

ΣΥΓΚΕΚΡΙΜ Ε ΝΑ, η ένταξη του αντλησιοταμιευτικού Αμφιλοχίας προσφέρει συνολικά οφέλη στο ηλεκτρικό σύστημα που υπερβαίνουν τα €120 εκατ. ετησίως, καθώς αναμένεται να παίξει καθοριστικό ρόλο στην επάρκεια ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας και στην

απεξάρτηση από εισαγόμενα καύσιμα, στην ευελιξία και στη σταθερότητα του διασυνδεδεμένου ηλεκτρικού δικτύου με την περαιτέρω διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών, αλλά και στη μείωση του συνολικού κόστους ηλεκτρισμού.

Οφέλη για την τοπική οικονομία και την κοινωνία Επιπλέον, μεταξύ των κυριότερων πλεονεκτημάτων υλοποίησης του συγκεκριμένου έργου, συγκαταλέγονται η δημιουργία 1.000 νέων θέσεων απασχόλησης κατά την κατασκευή και η

διατήρηση 60 θέσεων εργασίας κατά τη λειτουργία για εξειδικευμένο και βοηθητικό προσωπικό, η αξιοποίηση εγχώριων πόρων, ο χαρακτήρας του ως κατά 70% έργο υψηλής εγχώριας προστιθέμενης αξίας, καθώς και η συνεπακόλουθη βελτίωση τοπικών υποδομών και η αύξηση της επισκεψιμότητας της περιοχής.

Πρόκειται για ένα κομβικό έργο που έχει χαρακτηρισθεί, ήδη από το 2013, Έργο Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (Project of Common Interest PCI 3.24) και από το 2014 Επέν-

δυση Στρατηγικής Σημασίας. Οι μελέτες του έργου συγχρηματοδοτήθηκαν από το Πρόγραμμα

Connecting Europe Facility. Το

έργο υλοποιείται στο πλαίσιο

του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμ-

ψης και Ανθεκτικότητας «Ελλά-

δα 2.0» με τη χρηματοδότηση

της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αποθήκευση ηλεκτρικής

ενέργειας, μαζί με τις ηλεκτρικές

διασυνδέσεις, αποτελούν τους

βασικούς πυλώνες στήριξης

της διαδικασίας ενεργειακής

μετάβασης προς την κλιματική

ουδετερότητα, εν όψει της μαζικής διείσδυσης στα ενεργειακά

συστήματα της κυμαινόμενης

παραγωγής ανανεώσιμων.

Τεχνικά χαρακτηριστικά και τεχνολογία Με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 680 MW (παραγωγή) και 730 MW (άντληση/αποθήκευση), το έργο περιλαμβάνει δύο ανεξάρτητους άνω ταμιευτήρες (Άγιο Γεώργιο και Πύργο) συνολικής χωρητικότητας 9 εκατ. κυβικών μέτρων, ενώ ως κάτω ταμιευτήρα χρησιμοποιεί την υπάρχουσα λίμνη Καστρακίου. Η λειτουργία της αντλησιοταμίευσης απαιτεί δύο δεξαμενές με διαφορά υψομέτρου, δηλαδή γεωμορφολογικό ανά-

γλυφο που η χώρα μας διαθέτει εν αφθονία. Όταν υπάρχει περίσσεια ενέργειας στο σύστημα, η ενέργεια αυτή χρησιμοποιείται για να αντλήσει νερό από τον «κάτω» προς τον «άνω» ταμιευτήρα.

Όταν στο σύστημα υπάρχει υψηλή ζήτηση, το νερό επανέρχεται στον χαμηλότερο ταμιευτήρα παράγοντας υδροηλεκτρική ενέργεια. Με αυτόν τον απλό τρόπο, η ενέργεια που «περισσεύει» αποθηκεύεται προσωρινά για να μετατραπεί σε υδροηλεκτρική ενέργεια, όταν το σύστημα τη χρειαστεί. Η αντλησιοταμίευση είναι η πλέον δοκιμασμένη μέθοδος, η οποία αντιπροσωπεύει το 97% της παγκόσμιας αποθήκευσης. Τα πρώτα αντλησιοταμιευτικά έργα εμφανίστηκαν ήδη από το 1890 για να διαχειριστούν τα φορτία μεγάλων θερμικών μονάδων βάσης. Έχουν σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι άλλων μεθόδων αποθήκευσης ενέργειας (όπως π.χ. οι εισαγόμενες μπαταρίες), καθώς έχουν δυνατότητα μαζικής αποθήκευσης, πολύ χαμηλότερο κόστος, υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία και μεγάλο χρόνο ζωής, που υπερβαίνει τα 50 χρόνια.

έργου

νέες θέσεις εργασίας, ενώ τα συνολικά οφέλη στο ηλεκτρικό σύστημα υπερβαίνουν τα €120 εκατ. ετησίως.

IN BUSINESS

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ •

Η Ελλάδα

κόμβος

φυσικού αερίου

στη ΝΑ Ευρώπη

Μία εκ των βασικών «πυλών εισόδου»

για το σύνολο της ευρωπαϊκής αγοράς

Με μετρήσιμους πλέον δείκτες, η Ελλάδα συνιστά κόμβο φυσικού αερίου για την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης με προοπτική να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για τη λειτουργία συνολικότερα της ευρωπαϊκής αγοράς αερίου και δυνητικά των ανανεώσιμων αερίων.

Του Μιχάλη Μαστοράκη mmastorakis@naftemporiki.gr

Η ΠΑΡΑΠΑΝΩ διαπίστωση εδράζεται τόσο στις ετήσιες δημοπρασίες διάθεσης δυναμικότητας στα σημεία εισόδου και εξόδου του ελληνικού συστήματος και ιδίως στη Ρεβυθούσα, όσο και από το εν εξελίξει market test

σβολής στην Ουκρανία, όπου

και πλέον το κεντρικό επίδικο

είναι η καθολική απεξάρτηση

της Ευρώπης από το ρωσικό

αέριο σε συνδυασμό με την

επίτευξη των κλιματικών και ενεργειακών στόχων.

Συγκεκριμένα, η πολεμική

σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας

επέβαλε την αλλαγή των οδεύσεων του καυσίμου τόσο ως προς

την προέλευσή του όσο και ως προς τη μεταφορά του. Από την παραδοσιακή πηγή της Ρωσίας

και την όδευση από την Ανατο-

λή προς τη Δύση, όπου εκτείνεται ένα δαιδαλώδες σύστημα αγωγών, μεταβαίνουμε σε ένα μοντέλο όπου κυριαρχεί η προμήθεια του υγροποιημένου φυσικού αερίου με κατεύθυνση από Νότο προς Βορρά, με την Ελλάδα να καθίσταται μια εκ των βασικών «πυλών εισόδου» για το σύνολο της ευρωπαϊκής αγοράς. Σε αυτό πρέπει να συνυπολογίσουμε και τις ποσότητες που προέρχονται από το Αζερμπαϊτζάν μέσω του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου με προορισμό τις ευρωπαϊκές αγορές. Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούλιο του 2022 το Αζερμπαϊτζάν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέγραψαν συμφωνία βάσει της οποίας το Μπακού θα επιδιώξει να διπλασιάσει τις εξαγωγές προς την Ευρώπη σε 20 bcm/ έτος έως το 2027. Οι εξαγωγές αζέρικου φυσικού αερίου προς την Ευρώπη έφτασαν τα 11,8 bcm πέρυσι, αυξημένες κατά 3,5% σε σχέση με το 2022, με τις εξαγωγές προς την Τουρκία στα 9,5 bcm και προς τη Γεωργία στα 2,5 bcm.

Υπό το πρίσμα αυτό, τόσο τα σχέδια για την αναβάθμιση του ελληνικού συστήματος αερίου όσο και άλλα έργα που είτε βρίσκονται υπό ανάπτυξη είτε συνιστούν προϊόν συνεργειών επιμέρους χωρών της περιοχής,

αποκτούν μια κρίσιμη γεωπολιτική διάσταση, συνιστώντας συστατικό μέρος των προσπαθειών απεξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο. Τέτοια έργα είναι οι εν λειτουργία αγωγοί IGB και TAP, το FSRU της Αλεξανδρούπολης που σύντομα αναμένεται να τεθεί σε εμπορική λειτουργία αλλά και τα σχέδια που «εφάπτονται» τόσο των σχεδίων για την επαύξηση του συστήματος όσο και του λεγόμενου «Κάθετου Διαδρόμου» που έρχεται να συμπληρώσει το «παζλ» για τη διαμετακόμιση του καυσίμου από τον Νότο προς τον Βορρά και τη μεγάλη ευρωπαϊκή αγορά.

Οι δημοπρασίες Αποκαλυπτικά είναι τα αποτελέσματα των δημοπρασιών για τη δέσμευση χρονοθυρίδων (slots) στη Ρεβυθούσα, που για τα έτη 2024, 2025 και 2026 διατέθηκαν στο σύνολό τους με συμμετοχή τόσο Ελλήνων όσο και ξένων χρηστών. Αν και πρόσκαιρα, όπως αποτυπώνουν τα τελευταία στοιχεία, η ζήτηση του καυσίμου έχει υποχωρήσει

„ Η πολεμική σύγκρουση ΡωσίαςΟυκρανίας επέβαλε την αλλαγή των οδεύσεων του καυσίμου.

για θέματα Ενεργειακών Πόρων, Τζέφρι Πάιατ, δήλωσε ότι ο Κάθετος Διάδρομος είναι το επόμενο οραματικό έργο για την ενεργειακή ανάπτυξη της περιοχής. «Χρησιμοποιώντας την υπάρχουσα υποδομή από την Ελλάδα μέχρι την Ουκρανία, ο Κάθετος Διάδρομος θα επιτρέψει στο LNG που εισάγεται μέσω της Ελλάδας να γεμίσει τις τεράστιες δεξαμενές αποθήκευσης στην Ουκρανία, παρέχοντας μια νέα πηγή φυσικού αερίου για την Κεντρική Ευρώπη και τα Δυτικά Βαλκάνια, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση της αστάθειας των τιμών στην πορεία», επισήμανε χαρακτηριστικά. Η σχεδιαζόμενη νέα διαδρομή του Κάθετου Διαδρόμου θα χρησιμοποιεί κυρίως υφιστάμενους αγωγούς που συνδέουν τα συστήματα διαμετακόμισης φυσικού αερίου της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Μολδαβίας και της Ουκρανίας. Ειδικότερα, το σχέδιο του αγωγού, βάσει και των όσων συμμετέχουν και των συνολικότερων σχεδίων για τη μεταφορά του καυσίμου, περιλαμβάνει δύο κλάδους. Ο ανατολικός είναι Ρουμανία, Μολδαβία, Ουκρανία και ο δυτικός Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία. Η υλοποίηση της πρώτης όδευσης θα επιτρέψει τη μεταφορά ποσοτήτων φυσικού αερίου από την Ελλάδα στην Ουκρανία έως και 10 bcm σε ετήσια βάση.

Βουλγαρία, Ρουμανία, Αυστρία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Γερμανία, Κύπρο, Βόρεια Μακεδονία), αλλά και των ΗΠΑ - γεγονός που ανέδειξε τον αναβαθμισμένο ρόλο της Ελλάδας στον ενεργειακό χάρτη της περιοχής.

Οι υπόλοιπες 10 προτάσεις προήλθαν από μεγάλες ελληνικές εταιρείες. Ποσοστό περίπου 40% των αιτημάτων υποβλήθηκε από εταιρείες οι οποίες δεν έχουν ακόμη δραστηριοποιηθεί στην ελληνική αγορά φυσικού αερίου.

Ενδεικτικό του μεγέθους των επενδύσεων για τις οποίες μιλάμε είναι το πλάνο επενδύσεων που κατέληξε ο ΔΕΣΦΑ με βάση το ενδιαφέρον των υποψήφιων κατά την πρώτη μη δεσμευτική φάση της «δοκιμής αγοράς».

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές οι νέες επενδύσεις που δύναται να «ξεκλειδώσει» το market test φτάνουν έως και τα 570 εκατ. ευρώ, πράγμα που μένει βέβαια να επιβεβαιωθεί, ως προς το ενδιαφέρον της αγοράς, με τις ανάλογες προσφορές κατά τη δεσμευτική φάση και οι οποίες, εν τέλει, θα οριστικοποιήσουν και το ακριβές ύψος των επενδύσεων. Η διαδικασία προγραμματίζεται να ξεκινήσει από τις 2 Μαΐου με την εγγραφή των εταιρειών που θα θελήσουν να ξεκινήσουν.

Στη συνέχεια ο Διαχειριστής θα εξετάσει κατά πόσο κάθε εταιρεία πληροί τα κριτήρια συμμετοχής στη διαδικασία. Ο έλεγχος θα ολοκληρωθεί μέχρι την 1η Ιουλίου, ώστε από την επόμενη μέρα μέχρι και τις 12 Ιουλίου να υποβληθούν οι δεσμευτικές προσφορές. Αυτές θα αξιολογηθούν μέχρι και το τέλος Δεκεμβρίου.

Τρία σενάρια

Να σημειωθεί, όπως προκύπτει από το σχετικό κείμενο των κατευθυντήριων γραμμών, ότι ο Διαχειριστής έχει εκπονήσει τρία σενάρια αναβάθμισης και

IN BUSINESS

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ •

επέκτασης του συστήματος για

την κάλυψη της ζήτησης που

εκφράστηκε κατά την πρώτη

φάση της «δοκιμής αγοράς». Το πρώτο σενάριο, και μεγαλύτερων διαστάσεων, αφορά την κατασκευή ενός δεύτερου αγωγού μήκους 410 χιλιομέτρων από το Πάτημα Ελευσίνας μέχρι τη Νέα Μεσημβρία, ο οποίος θα πλαισιώσει τον

υφιστάμενο αγωγό του συστήματος μεταφοράς. Το ύψος της επένδυσης υπολογίζεται στα 574 εκατ. ευρώ, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το ποσό για την αναβάθμιση που θα χρειαστεί σε δύο Σταθμούς Συμπίεσης (Αμπελιά, Νέα Μεσημβρία).

Το δεύτερο σενάριο περιορίζεται στην κατασκευή ενός δεύτερου αγωγού στα 250 χιλιόμετρα, από την Κατερίνη

έως τη Λιβαδειά. Η επένδυση υπολογίζεται στα 350 εκατομμύρια, και πάλι χωρίς τις αναβαθμίσεις των δύο Σταθμών Συμπίεσης.

Η τρίτη εκδοχή αναβάθμισης, που είναι και η πιο περιορισμένη, μειώνει το μήκος του συμπληρωματικού αγωγού στα 160 χιλιόμετρα, από τη Ραψάνη μέχρι τον Μπράλο. Για την κατασκευή του εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν κεφάλαια ύψους 224 εκατ. ευρώ.

Τα «νούμερα»

Ένα ακόμη «δείγμα» του γεγονότος ότι η υποδομή της Ρεβυθούσας έχει περιφερειακό και ευρύτερα ευρωπαϊκό «βε-

„ Τα σχέδια για την αναβάθμιση του ελληνικού συστήματος αερίου αποκτούν μια κρίσιμη γεωπολιτική διάσταση.

ληνεκές» προκύπτει μέσα από τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ για το 2023. Ο τερματικός σταθμός της Ρεβυθούσας αποτέλεσε την κύρια πύλη εισαγωγής φυσικού αερίου στη χώρα κατά την προηγούμενη χρονιά, ακολουθούμενος από το σημείο εισόδου

του Σιδηροκάστρου.

Ειδικότερα, οι μεγαλύτερες ποσότητες εισήλθαν στη χώρα από τον Τερματικό Σταθμό LNG της Ρεβυθούσας, που κάλυψε ποσοστό 43,55% των εισαγωγών. Εκφορτώθηκαν περίπου

28,52 TWh LNG από 41 δεξαμενόπλοια από 7 χώρες. Οι ΗΠΑ παρέμειναν ο μεγαλύτερος εισαγωγέας LNG

στη χώρα μας (10,75 TWh) με ποσοστό 37,69%. Στη δεύτερη θέση βρέθηκαν οι εισαγωγές

από τη Ρωσία (8,38 TWh), ενώ ακολούθησαν η Αίγυπτος (3,5 TWh), η Αλγερία (3,47 TWh), η Νορβηγία (0,97 TWh), η Νιγηρία (0,94 TWh) και η Ισπανία (0,51 TWh).

Ο τερματικός σταθμός της Ρεβυθούσας αποτέλεσε την κύρια πύλη εισαγωγής φυσικού αερίου στη χώρα κατά την προηγούμενη χρονιά.

Η Survey Digital Photovoltaics δημιουργεί μια νέα δυναμική στη σχέση μεταξύ ενέργειας και επιχείρησης.

IN BUSINESS

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ •

Survey Digital Photovoltaics:

Η εξοικονόμηση ενέργειας αναδεικνύεται ως η νέα επιχειρηματική πραγματικότητα. Και η Survey Digital Photovoltaics καινοτομεί προσφέροντας μια επαναστατική προσέγγιση στον κόσμο των ενεργειακών λύσεων.

ΣΤΗ SURVEY DIGITAL PHOTOVOLTAICS, δεσμευόμαστε να οδηγήσουμε τους βιομηχανικούς καταναλωτές σε μια εποχή όπου η καθαρή ενέργεια είναι όχι μόνο φθηνή και προσβάσιμη για την επιχείρησή, αλλά και βιώσιμη. Μέσα από την πρωτοποριακή προσέγγισή μας, δημιουργούμε μια νέα δυναμική στη σχέση μεταξύ ενέργειας και επιχείρησης. Η Survey Digital Photovoltaics αναδεικνύει τον εαυτό της ως πρωτοπόρα Εταιρεία Ενεργειακών Υπηρεσιών - ESCO (Energy Service Company), προσφέροντας ένα καινοτόμο μοντέλο χρηματοδότησης και υλοποίησης ενεργει-

ακών έργων για την ελληνική βιομηχανία.

Με την υπογραφή μιας Σύμβασης Ενεργειακής Από-

δοσης με τη Survey Digital Photovoltaics, η επιχείρησή σας αποκτά πρόσβαση σε ένα εξειδικευμένο φωτοβολταϊκό

σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς την ανάγκη να διατεθούν ιδία κεφάλαια. Η Survey Digital Photovoltaics

αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση και την εγκατάσταση, ενώ ο καταναλωτής απλώς απολαμβάνει τα οφέλη της καινοτόμου λύσης: ένα καινοτόμο εργαλείο ενεργειακών υπηρεσιών που συμβάλλει στη βιωσιμότητα της επιχείρησης και αναδεικνύει το δυναμικό της, με ενέργεια που αλλάζει τον κόσμο. Επιλέγοντας τη Survey Digital Photovoltaics, επιλέγετε την αξιοπιστία, την αποδοτικότητα και τη βιωσιμότητα για την επιχείρησή σας. Ανακαλύψτε το μέλλον της ενέργειας για την επιχείρησή σας με τη Survey Digital Photovoltaics.

Διεύθυνση: Λεωφ. Σπάτων 26, Γέρακας 153 44 Τηλέφωνο: 210604 4212 www.survey-digital.com

Με το μοντέλο ESCO, η επιχείρηση

Το Λιμάνι του

Πειραιά αλλάζει.

Πρωτοπόρο στη Μεσόγειο.

Πρώτα δικό μας.

και αξία για τους μετόχους του και την ελληνική κοινωνία

Με συνεχείς επενδύσεις μεγάλης κλίμακας και εκσυγχρονισμό σε όλους τους τομείς δραστηριοποίησής του, το λιμάνι αναβαθμίζεται σε έναν από τους σημαντικότερους κόμβους στη Μεσόγειο και την Ευρώπη.

Ενημερωθείτε για το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας μας και ενός εκ των κορυφαίων στην Ευρώπη www.olp.gr

>3

εκατ.

τόνοι καθαρής μεθανόλης και 280 χιλ. τόνοι καθαρής αμμωνίας θα χρειαστούν για να καλυφθεί η ζήτηση 137 πλοίων του συμπλέγματος Silk Alliance.

Η ναυτιλιακή βιομηχανία αξιολογεί προσεκτικά τις επιλογές καυσίμων και τεχνολογίας που υπάρχουν διαθέσιμες σε μια περίοδο που υπάρχει μεγαλύτερη σαφήνεια σχετικά με τους

παγκόσμιους στόχους

μείωσης των εκπομπών, την τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και τα μέτρα απόδοσης.

Του Αντώνη Τσιμπλάκη atsimplakis@naftemporiki.gr

στερα από ένα έτος κατά το οποίο συμφωνήθηκε η ένταση των κανονισμών απαλλαγής από τον άνθρακα, τόσο σε επίπεδο Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), η ναυτιλιακή βιομηχανία προχώρησε σημαντικά προς την επίτευξη των μακροπρόθεσμων στόχων της για τις εκπομπές ρύπων το 2023, σύμφωνα με την ανάλυση της Lloyd’s Register σχετικά με τις εξελίξεις στις παραγγελίες πλοίων, την τεχνολογία και τα καύσιμα.

„ Η στρατηγική

του ΙΜΟ απαιτεί μείωση των συνολικών εκπομπών CO² κατά 20% έως το 2030, με στόχο το 30%.

Στην MEPC 80, τον περασμένο Ιούλιο, ο ΙΜΟ συμφώνησε μια αναθεωρημένη στρατηγική μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG), με απώτερο στόχο τη σταδιακή εξάλειψη των εκπομπών GHG έως το 2050 ή κοντά σε αυτό το έτος. Το πρώτο «ενδεικτικό σημείο ελέγχου» σε αυτή την πορεία θα είναι το 2030, οπότε η στρατηγική του ΙΜΟ απαιτεί μείωση των συνολικών εκπομπών κατά 20%, με στόχο το 30% (με βάση τους αριθμούς του 2008), καθώς και χρήση καυσίμων με μηδενικές ή σχεδόν μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που θα αντιπροσωπεύουν το 5%, με στόχο το 10%, της συνολικής ενεργειακής χρήσης της ναυτιλίας.

Πέρυσι, επίσης, τέθηκαν σε ισχύ οι νέοι κανόνες που διευ-

IN BUSINESS

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ •

κολύνουν την ένταξη της ναυ-

τιλίας στο Σύστημα Εμπορίας

Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕ-

ΔΕ) της Ε.Ε. -βάσει του οποίου

οι εκπομπές κατά τα ταξίδια

από, προς και μεταξύ λιμένων του Ευρωπαϊκού Οικονομικού

Χώρου (ΕΟΧ) θα υπόκεινται σε

τιμολόγηση των εκπομπών δι-

οξειδίου του άνθρακα από το

2024- και το FuelEU Maritime, που επιβάλλει οικονομικές κυρώσεις στα πλοία που χρησιμοποιούν λιμένες του ΕΟΧ, εάν δεν επιτύχουν τους στόχους για τη μείωση της έντασης της ενέργειας από το 2025.

Η ανάλυση της LR έδειξε το γρήγορα αυξανόμενο κόστος που θα επιφέρουν αυτά τα μέτρα στους στόλους, καθώς και ορισμένες από τις καινοτόμες στρατηγικές που θα χρειαστούν οι πλοιοκτήτες για να μειώσουν την έκθεσή τους.

Παραγγελίες - μετασκευές

Με τον συνδυασμό των παγκόσμιων στόχων μείωσης των εκπομπών, της τιμολόγησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και των μέτρων απόδοσης που έχουν πλέον τεθεί σε εφαρμογή, η δυναμική των παραγγελιών πλοίων, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της προμήθειας καυσίμων μεταβάλλεται με ταχείς ρυθμούς. Με μόλις 27 πλοία με δυνατότητα χρήσης μεθανόλης να βρίσκονται σήμερα σε υπηρεσία, το 2023 τοποθετήθηκαν 143 νέες παραγγελίες ναυπήγησης, οι οποίες μαζί με τις προηγούμενες παραγγελίες θα ανεβάσουν

τον στόλο με δυνατότητα χρήσης μεθανόλης σε 227, σύμφωνα με στοιχεία της Clarksons.

Μια από τις καθοριστικές τάσεις του έτους ήταν η αύξηση των μετασκευών των μηχανών μεθανόλης. Περισσότερα από

100 μετασκευασμένα πλοία πρόκειται να προστεθούν στο μοναδικό πλοίο που προήλθε

από μετατροπή και σήμερα βρίσκεται σε λειτουργία, το Stena Germanica.

Οι μετατροπές σε εναλλακτικά καύσιμα διερευνήθηκαν λεπτομερώς στην έκθεση της LR για τις μετασκευές μηχανών, η οποία εντόπισε ένα σημαντικό κενό μεταξύ της δυνητικής ζήτησης για μετασκευές και της τρέχουσας ικανότητας και χωρητικότητας των ναυπηγείων να τις διεκπεραιώσουν. Η τεχνολογία κινητήρων

αμμωνίας πλησίασε πιο κοντά

στην ωριμότητα το 2023, με

το εμπορικό λανσάρισμα του

πρώτου τετράχρονου κινητή-

ρα αμμωνίας της Wärtsilä, τις

27

πλοία με δυνατότητα χρήσης μεθανόλης ταξιδεύουν σήμερα στις θάλασσες του κόσμου

78% θα αυξηθεί ο στόλος με καύσιμο υγραέριο από τις παραγγελίες που είναι σε εξέλιξη

143

παραγγελίες ναυπήγησης πλοίων με δυνατότητα καύσης μεθανόλης έγιναν το 2023

>100

πλοία έχουν μετασκευαστεί προκειμένου να αποκτήσουν δυνατότητα καύσης μεθανόλης

90% θα αυξηθεί ο στόλος με καύσιμο LNG από τις παραγγελίες που είναι σε εξέλιξη

31 ο αριθμός των πλοίων παγκοσμίως με δυνατότητα δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα

Σε ρότα πράσινης

μετάβασης κινείται η ναυτιλιακή

βιομηχανία

Οι τάσεις για ναυπηγήσεις με γνώμονα τους στόχους

για μείωση των ρύπων και τα εναλλακτικά καύσιμα

πρώτες δοκιμές δίχρονου κινητήρα πλήρους κλίμακας από τη MAN Energy Solutions και την πρώτη κατ' αρχήν έγκριση για δίχρονο κινητήρα αμμωνίας, που χορηγήθηκε στην ιδέα του κινητήρα X-DF-A της WinGD από την LR.

Ένα σημαντικό μήνυμα για τον επείγοντα χαρακτήρα της

ατζέντας της ναυτιλίας για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και για τις δυνατότητες της αμμωνίας ως φορέα ενέργειας χωρίς άνθρακα, είναι το γεγονός ότι έχουν ήδη δοθεί τέσσερις σταθερές παραγγελίες για πλοία με καύσιμο αμμωνίας, όλα το 2023, και δύο ταξινομημένα από την LR, ενώ πολλές

ακόμη παραγγελίες συζητούνται ή έχουν αναφερθεί δημοσίως. Οι παραγγελίες για πλοία που κινούνται με εναλλακτικά καύσιμα ορυκτής προέλευσης, τα οποία θα πρέπει να αντικατασταθούν από ισοδύναμα συνθετικά ή από βιομάζα για να επιτρέψουν μηδενικές ή σχεδόν μηδενικές εκπομπές,

IN BUSINESS

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ •

συνέχισαν επίσης να αυξάνονται κατακόρυφα το 2023. Οι παραγγελίες που είναι σε εξέλιξη θα αυξήσουν τον στόλο των πλοίων με καύσιμο υγροποιημένο φυσικό αέριο κατά 90%, σε 1.938 πλοία, και τον στόλο των πλοίων με καύσιμο υγραέριο κατά 78%, σε 189 πλοία.

Συνολικά, οι παραγγελίες πλοίων με εναλλακτικά καύσιμα έφθασαν το 2023 στον υψηλότερο όγκο που έχει σημειωθεί ποτέ. Σε συνδυασμό με την αναδυόμενη ζήτηση για μετατροπές σε εναλλακτικά καύσιμα, οι παραγγελίες αυτές αποτελούν μια πρώιμη θετική ένδειξη ότι ο παγκόσμιος στόλος θα μπορούσε να είναι τεχνικά ικανός να επιτύχει τον στόχο του ΙΜΟ για μηδενική ή σχεδόν μηδενική χρήση καυσίμων άνθρακα κατά 5%-10% έως το 2030.

Η δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα επί των πλοίων δείχνει να ωριμάζει, με 16 μετασκευές για τις οποίες έχουν συναφθεί συμβόλαια μέσα στο 2023, αυξάνοντας το σύνολο των retrofit σε 22 πλοία, επιπλέον του υπάρχοντος στόλου των 31.

σμό και τη μείωση των εκπομπών μεθανίου. Τα μέλη της MAMII περιλαμβάνουν επί του

παρόντος τις εταιρείες CoolCo, United Overseas Management, Capital Gas, Celsius Tankers, Global Meridian Holdings, Mitsui O.S.K. Lines, NYK Line, MISC, TMS Cardiff Gas, Maran Gas Maritime, Mediterranean Shipping Company, Carnival Corporation & Plc, Seaspan Corporation, Shell, LR και Knutsen Group.

Πράσινοι διάδρομοι

Με βάση τις προόδους του 2023, η δράση που απαιτείται για την επίτευξη των απαιτούμενων καυσίμων μηδενικού ή σχεδόν μηδενικού άνθρακα παραμένει σημαντική. Μια έκθεση προόδου που κυκλοφόρησε τον περασμένο Νοέμβριο από τη Silk Alliance, η οποία ιδρύθηκε από τον Maritime Decarbonisation Hub τον Μάιο του 2022, προβλέπει ισχυρή και αυξανόμενη ζήτηση για μεθανόλη και αμμωνία από το 2030 και μετά. Η έκθεση υπογραμμίζει τη δυνητική ζήτηση και προσφορά του συμπλέγματος πράσινων διαδρόμων που εδρεύει στη Σιγκαπούρη.

Σύμφωνα με την ανάλυση, το 2030 θα χρειαστούν περισσότεροι από 3 εκατ. τόνοι καθα-

Eναλλακτικά καύσιμα

Η επίτευξη του στόχου του ΙΜΟ για το 2030 θα εξαρτηθεί από τη διαθεσιμότητα καυσίμων, καθώς και από την τεχνολογία των πλοίων. Το Zero Carbon Fuel Monitor από το Maritime Decarbonisation Hub της LR παρακολουθεί από το 2018 την τεχνολογία, τις επενδύσεις και την ετοιμότητα της κοινότητας των βασικών υποψήφιων καυσίμων μηδενικών και σχεδόν μηδενικών εκπομπών σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού. Η τε-

Η μεγαλύτερη δραστηριότητα αντανακλά την εξελισσόμενη ναυτιλιακή αξιοποίηση της τεχνολογίας, με την LR να εκδίδει καταρχήν εγκρίσεις για τις Rotoboost και Erma First πέρυσι. Έντεκα από τις εκσυγχρονιστικές παραγγελίες για το 2023 αφορούν πλοία ηλικίας μίας δεκαετίας ή μεγαλύτερης, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι πλοιοκτήτες χρησιμοποιούν τη δέσμευση άνθρακα ως λύση για να αυξήσουν τον κύκλο ζωής των παλαιότερων πλοίων, συμμορφούμενοι με τους κανονισμούς για την επόμενη δεκαετία περίπου χωρίς την ανάγκη μετατροπής στις μηχανές για νέα καύσιμα.

λευταία επικαιροποίησή του τον Οκτώβριο του 2023 -καθώς και η πρόσφατη έκθεση «Future of Marine Fuels»- δείχνουν ότι παρά τις συγκεκριμένες εξελίξεις στον εφοδιασμό καυσίμων κατά το 2023, συμπεριλαμβανομένων των πρώτων παραγγελιών για φορτηγίδες δεξαμενισμού αμμωνίας και συμβάσεων προμήθειας πράσινης μεθανόλης μεγάλης κλίμακας, ο εφοδιασμός πρέπει να κλιμακωθεί σημαντικά για πολλά υποψήφια καύσιμα.

Μεταξύ των γενικών θεμάτων που κρύβονται πίσω από την αύξηση των επιπέδων ετοιμότητας είναι η σημαντική κλιμάκωση της συλλογής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, οδηγώντας σε αυξημένη επενδυτική ετοιμότητα των πόρων πράσινων καυσίμων. Επιπλέον, παρατηρείται αξιοσημείωτη άνοδος του αριθμού των εθνικών στρατηγικών για το υδρογόνο και της δημιουργίας εγκαταστάσεων παραγωγής. Η αυξανόμενη αποδοχή και ανάπτυξη της δέσμευσης, αξιοποίησης και αποθήκευσης άνθρακα έχει επίσης συμβάλει στη μεγαλύτερη βιωσιμότητα των «μπλε»

καυσίμων που προσφέρουν μια εναλλακτική λύση στα καύσιμα που παράγονται εξ ολοκλήρου με τη χρήση ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας.

Η χρήση μεθανίου Ωστόσο, υπάρχουν και προειδοποιητικές επισημάνσεις για την ανάπτυξη εναλλακτικών καυσίμων. Οι αυξανόμενες ανησυχίες σχετικά με τις δυνατότητες κλιμάκωσης της βιώσιμης πηγής άνθρακα οδήγησαν σε υποβαθμισμένα επίπεδα ετοιμότητας για το μεθάνιο, είτε από βιομάζα είτε από ηλεκτρισμό, και την ηλεκτρονική μεθανόλη. Υπάρχουν ισχυρές προκλήσεις ελαχιστοποίησης των εκπομπών άκαυστου μεθανίου, ενός σημαντικά ισχυρότερου αερίου του θερμοκηπίου από το διοξείδιο του άνθρακα. Υπάρχει, ωστόσο, συνεχής εργασία στον τομέα αυτό, συμπεριλαμβανομένης της πρωτοβουλίας για την καινοτομία Methane Abatement in Maritime (MAMII), υπό την ηγεσία του Safetytech Accelerator, η οποία εργάζεται για τον εντοπισμό λύσεων και μηχανισμών για τη σύλληψη, τον υπολογι-

ρής μεθανόλης και τουλάχιστον

280.000 τόνοι καθαρής αμμωνίας για να καλυφθεί η ζήτηση 137 πλοίων με εναλλακτικά καύσιμα στο πλαίσιο του βασικού στόλου 359 πλοίων του συμπλέγματος Silk Alliance, που οραματίζεται κυρίως δεξαμενισμό στη Σιγκαπούρη. Στην τελευταία της ενημέρωση, η Silk Alliance δημοσίευσε ένα σχέδιο εφαρμογής για την υλοποίηση του πράσινου συμπλέγματος. Η Συμμαχία εφαρμόζει τώρα τις προβλεπόμενες απαιτήσεις σε καύσιμα και την προσωρινή ένταση άνθρακα για να προσδιορίσει τα κενά κόστους εντός του συμπλέγματος και να εντοπίσει τους μηχανισμούς χρηματοδότησης που μπορούν να γεφυρώσουν αυτά τα κενά. „ Η επίτευξη των στόχων του ΙΜΟ θα εξαρτηθεί από τη διαθεσιμότητα καυσίμων και την τεχνολογία των πλοίων.

16

τα συμβόλαια που συνάφθηκαν το 2023 όσον αφορά μετασκευές πλοίων για δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα.

SHUTTERSTOCK