Οι κορυφαίες γυναίκες του επιχειρείν

2022ΙΟΥΛΙΟΣEΠIXEIΡΕΙΝ ΟΙ ΚΟ ΡΥ ΦΑΙ ΕΣ γυναίκες του επιχειρείν

2022ΙΟΥΛΙΟΣ-ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝΤΟΥΓΥΝΑΙΚΕΣΚΟΡΥΦΑΙΕΣΟΙEΠIXEIΡΕΙΝ

Στη Νovartis, αξιοποιούµε στο έπακρο τη δύναµη της καινοτοµίας στην επιστήµη για να αντιµετωπίσουµε µερικά από τα σηµαντικότερα ζητήµατα που απασχολούν την κοινωνία στο χώρο της υγείας. ∆εν σταµατάµε ποτέ να αναζητούµε µε πάθος νέους τρόπους που θα βοηθούν τους ασθενείς να ζουν περισσότερο και καλύτερα. Changing the practice of medicine Novartis Hellas GR2201130729

PIRAEUS BANK Η γλώσσα που χρησιμοποιούμε είναι η αλήθεια του κόσμου μας Τα αρσενικά άρθρα που αναπαράγονται στον λόγο, ως ένα έμφυλο στερεότυπο, αντικατοπτρίζουν την άνιση εκπροσώπηση των γυναικών σε θέσεις ευθύνης. Στην Τράπεζα Πειραιώς σχεδιάσαμε το πρόγραμμα EQUALL και δεσμευόμαστε ότι μέσα από δράσεις για την: • ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας • πλήρη ένταξη των γυναικών στην αγορά εργασίας • ευαισθητοποίηση της νέας γενιάς για τα κοινωνικά στερεότυπα θα συμβάλλουμε στη διαμόρφωση μιας κοινωνίας ισότιμων ανθρώπων. Μάθετε περισσότερα στο www.equall.gr ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΚΑΘΕ ΑΥΡΙΟ

2 ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS 2022ΙΟΥΛΙΟΣEΠIXEIΡΕΙΝ ΟΙ ΚΟ ΡΥ ΦΑΙ ΕΣ γυναίκες του επιχειρείν Κορυφαίες EDITORIAL ΙΟΥΛΙΟΣ 2022 ΙΔΙΟΚΤΗΣ Ι Α - ΈΚΔΟΣΗ H ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ ΈΚΔΟΤΗΣ-Μ Έ ΤΟΧΟΣ Γιώργος Μελισανίδης Γ Έ ΝΙΚH ΔΙ Έ ΥΘΥΝΣΗ Σπύρος Κτενάς ΔΙ Έ ΥΘΥΝΤΗΣ Έ ΚΔΟΣΗΣ Πλάτων Τσούλος ΔΙ Έ ΥΘΥΝΣΗ ΣΧ Έ ΔΙΑΣΜΟΥ Δημήτρης Νίκας ΔΙ Έ ΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ Χριστίνα Χαφουσίδου ΔIEYΘΥΝΣΗ ΜΑΡΚ Έ ΤΙΝΓΚ- Έ ΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Έφη Μπόνη ΥΠ Έ ΥΘΥΝΟΣ Έ ΙΔΙΚΩΝ Έ ΚΔΟΣ Έ ΩΝ Γιάννης Σαραντόπουλος ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ Έ ΙΔΙΚΩΝ Έ ΚΔΟΣ Έ ΩΝ Διονύσης Βασιλόπουλος ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Α. Αγγελοπούλου, Β. Αγγελόπουλος, Δ. Αλεξάκη, Β. Βεγίρη, Γ. Γεωργίου, Στ. Ζησίμου, Φ. Ζώης, Τ. Ηγουμενίδη, Λ. Καλαμαρά, Ειρ. Σακελλάρη, Αντ. Τσιμπλάκης, Π. Τσιριγώτης, E. Τριήρη, Λ. Χρυσανθοπούλου ΔΙ Ο ΡΘΩΣΗ Διονύσης Μάρρας, Ιουλία Σταματέλου Έ ΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙ Έ ΥΘΥΝΣΗ Όθων Βασιλόπουλος, Π. Αντωνιάδης, Λ. Γκεζέπογλου, Μ. Γράψα, Σ. Κασαπά κη, Ειρ. Καστανάκη, Γκρ. Κλάδη, Ευγ. Παντελή, Ειρ. Πολίτου, Γ. Τοζακίδης ΒΑΣΗ Δ Έ ΔΟΜ Έ ΝΩΝ Αντονέλα Τόνι AD OPERATIONS MANAGER Πέννυ Χρήστου ΥΠ Έ ΥΘΥΝΗ ΑΤ Έ ΛΙ Έ Μπέτυ Σπανού Σ Έ ΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Ελευθερία Κηρύκου Έ Π Έ Ξ Έ ΡΓΑΣΙΑ Έ ΙΚΟΝΑΣ Ελένη Κοντού, Χρήστος Μπούβης ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΡΧ Έ ΙΟ Κωνσταντίνα Παναγοπούλου Κ Έ ΝΤΡΙΚΑ ΓΡΑΦ Έ ΙΑ Ακτή Κονδύλη 10 Πειραιάς 185 45 τηλ.: 210 5198000 fax.: 210 5139905 Έ ΞΥΠΗΡΈΤΗΣΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤ Ω Ν 801 11 11300 από info@www.naftemporiki.grσταθερόnaftemporiki.gr ΔΙΑΝΈΜΈΤΑΙ ΔΩΡΈΑΝ ΣΤΟΥΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΈΣ ΤΗΣ «N» EKTYΠΩΣΗ Ι. Πέππας ΑΒΕΕ Τη δική της διακριτή θέση στην αγορά εργασίας, όπως και στο ευρύ τερο επιχειρηματικό περιβάλλον, διεκδικεί και κερδίζει καθημερινά με επιτυχία η σύγχρονη γυναίκα. Το γυναικείο «άρωμα» εφευρετικότητας, προσφοράς, δυναμισμού και μαχητικότητας βρίσκεται παντού διάχυτο στην οικονομία, δίδοντας ένα διαφο ρετικό ύφος και κάποιες φορές ήθος, στην άσκηση του επιχειρείν, όπως και του διοικείν. Δεν είναι λίγες οι έρευνες που καταγράφουν υψηλότερες τις επιδό σεις των γυναικών έναντι των ανδρών, αποδίδοντάς τους περισσότερα «εύσημα» για την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα με τις οποίες δρουν στον επιχει ρηματικό στίβο. Κι ας μην ξεχνάμε ότι ο ρόλος των γυναικών είναι διττός, με τις πε ρισσότερες να ισορροπούν μεταξύ της μητρότητας και της επαγγελματικής τους υπόστασης. Οι γυναίκες έχουν το χάρισμα να «γεννούν» τη ζωή, αλλά ίσως και τη μεγαλύτερη ευθύνη καθοδήγησης των παιδιών με ασφάλεια και αυτοπεποίθηση στη σκληρή πραγματικότητα της ίδιας της ζωής. Οι γυναίκες δίνουν καθημερινά μια δισυπόστατη «μάχη». Το έργο τους είναι διπλά δύσκολο, επίπονο. Όμως τα καταφέρνουν, βγαίνοντας κερδισμένες και στον τομέα της εργασίας, και στον χώρο των επενδύσεων. Διεκδικούν επιτυχώς θέσεις στην πρώτη γραμμή της αγοράς, διακρίσεις υψηλού επιπέδου και αξιοζήλευ τες επιδόσεις. Η «Ν» φιλοξενεί στην ειδική αυτή έκδοση ορισμένες από τις πλέον επιτυχημένες γυναίκες του ελληνικού επιχειρείν, γνωρίζοντας ότι στο τεύχος προ φανώς και δεν εξαντλούνται οι ισχυρές γυναικείες προσωπικότητες. Στις σελίδες που ακολουθούν, 49 κορυφαίες γυναίκες της αγοράς μι λούν, οι περισσότερες σε πρώτο πρόσωπο, για τα όνειρά τους, το όραμά τους, την ιστορία τους στην αγορά, τα εμπόδια και τις δυσκολίες που κλήθηκαν να ξεπερά σουν και φυσικά τις επιτυχίες τους. Μας μιλούν για το σήμερα και το αύριο, το δικό τους και της αγοράς, προτρέποντας κι άλλες γυναίκες να δράσουν ανάλογα, έχοντας τη γνώση και την εμπειρία ότι ο χώρος της εργασίας και εν γένει η οικονομία προ σφέρoυν ανεξάντλητες ευκαιρίες στις γυναίκες που θέλουν να πρωταγωνιστήσουν. Ένα είναι βέβαιο, ότι σε πείσμα των όποιων αντιξοοτήτων και με ισχυρή δύναμη θέλησης, οι γυναίκες γνωρίζουν πώς να παλεύουν επί ίσοις όροις με τους άνδρες. EΠIXEIΡΕΙΝ Πλάτων ΤσούλοςεφημερίδαςτηςαπόψειςτιςαπαραίτητααπηχούνδενάρθραενυπόγραφαTα

ΠΡΟΦΙΛ 18 Βασιλική Λαζαράκου Πρόεδρος, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς 44 Χριστίνα Γ. Σακελλαρίδη Πρόεδρος, Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων 46 Άννα Καλλιάνη Πρόεδρος, Ελληνοβρετανικό Εμπορικό Επιμελητήριο 48 Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου Πρόεδρος, ΕΕΔΕΓΕ, Α’ Αντιπρόεδρος, ΕΒΕΑ, Αντιπρόεδρος, Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού 50 Ελίνα Παπασπυροπούλου Γενική Διευθύντρια, Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος 56 Ιουλία Τσέτη Πρόεδρος και CEO, Όμιλος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη 58 Ιωάννα Παπαδοπούλου Πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος, Ε.&Ι. Παπαδόπουλος 60 Βικτωρία Καρέλια Πρόεδρος, Καπνοβιομηχανία Καρέλια 62 Χρυσάνθη Μπερμπάτη Γενική Διευθύντρια Επιχειρηματικού Σχεδιασμού, Ενημέρωσης Επενδυτών και ESG, Όμιλος Τράπεζας Πειραιώς 63 Χριστίνα Θεοφιλίδη Γενική Διευθύντρια Λιανικής Τραπεζικής, Εθνική Τράπεζα 64 Μελίσσα Φραγκίσκη Chief Human Resources Officer, Alpha Bank 65 Θεοδώρα Βαρβαρίγου Πρόεδρος Δ.Σ., ΕΥΔΑΠ 66 Πέγκυ Αντωνάκου Γενική Διευθύντρια, Google ΝΑ Ευρώπης 67 Τερέζα Μεσσάρη Γενική Διευθύντρια Οικονομικών και Εργασιών, PRODEA Investments 68 Ιωάννα Παπαδοπούλου Διευθύντρια Επικοινωνίας και Μάρκετινγκ, Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών 69 Ιουλία Χαϊδά Αναπληρώτρια διευθύνουσα σύμβουλος, Ικτίνος Μάρμαρα ΜΙΛΟΎΝ ΟΙ: 20 Αθηνά Χατζηπέτρου Πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος, Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα 22 Susanne Kohout Country President και Managing Director, Novartis Hellas 24 Μαριάννα Πολιτοπούλου Πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος, NN Hellas και NN Hellas II 26 Φιλίππα Μιχάλη CEΟ, Allianz Ελλάδος 28 Μαίρη Χατζάκου Πρόεδρος Δ.Σ., ΜΕΒΓΑΛ 30 Λιάνα Γούτα Διευθύντρια Ενεργειακής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων, Όμιλος Ελληνικά Πετρέλαια 32 Ελένη Ζαρίκου Αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια Οικονομικών Υπηρεσιών, ΑΔΜΗΕ 34 Βίβιαν Μπουζάλη Γενική Διευθύντρια Επικοινωνίας & Στρατηγικής Marketing, MYTILINEOS 06 Ελπιδοφόρα μηνύματα από τις νίκες στο επιχειρείν Της Βάσως Βεγίρη 52 Οι κέρδηταπαράγουνγυναίκεςπερισσότερα Του Βασίλη Αγγελόπουλου

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ IOYΛIOΣ 2022 70 Λιλή Περγαντά Ιδρύτρια και εκτελεστική πρόεδρος, Power Health 71 Νιόβη Καλλέργη Αντιπρόεδρος, Kafea Terra 72 Ζέτα Χειμωνίδου VP Marketing & Strategy, AB Vassilopoulos 73 Δέσποινα Ξυνού Πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος, ΟΚ! Anytime Markets 74 Τατιάνα Τούντα CEO, Hellas EAP 75 Έλλη Τσιφόρου Γενική Διευθύντρια, Gaia Επιχειρείν 76 Τάνια Τζίκα Πρόεδρος, ELVIAL 77 Ασημίνα Τζίκα Διευθύνουσα σύμβουλος, ELVIAL 78 Τζένη Γυφτέα Αντιπρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος, ΑΓΡΟΒΙΜ 79 Μαρίκα Λάμπρου Ιδρύτρια και CEO, CEL (Compassionate Entrepreneurial Leadership) 80 Ελένη Παπανδρέου Διευθύνουσα σύμβουλος, ΙNTERSYS 81 Ζήνα Μαυροειδή Γενική Διευθύντρια, e-fresh.gr 82 Ζωή Παλατιανά Διευθύντρια Μarketing και Διεθνών Πωλήσεων, Palaplast 83 Χαριέττα Ελευθεροχωρινού Managing Vice President of Innovation Ventures, IQVIA 84 Ελευθερία Μαραγκουδάκη CEO President, Pandora Jewelry Hellas 85 Δήμητρα Κατσαφάδου Ιδρύτρια, LA VIE EN ROSE BY DIMITRA KATSAFADOU Καλλυντικά 36-43 ναυτιλίαςελληνικήςτης«καπετάνισσες»Οι Μελίνα Τραυλού Πρόεδρος, Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, Neptune Lines Μαρία Αγγελικούση Όμιλος Αγγελικούση Αγγελική Φράγκου Όμιλος Navios Άννα Αγγελικούση Όμιλος Άννας Αγγελικούση Σεμίραμις Παληού Πρόεδρος Δ.Σ. HELMEPA, Diana Shipping Έλπη Πετράκη Πρόεδρος, WISTA Hellas και αντιπρόεδρος Β’, Ένωση Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων (EENMA), ENEA Management Ελένη Πολυχρονοπούλου Πρόεδρος, Ένωση Ελλήνων Κατασκευαστών Ναυτιλιακού Εξοπλισμού (HEMEXPO), αντιπρόεδρος Seaeurope, Erma first Δανάη Μπεζαντάκου Γενική γραμματέας, International Propeller Club Port of Piraeus, Νavigator Shipping Consultants Δωροθέα Ιωάννου American P&I Club Των Αντώνη Τσιμπλάκη, Γιώργου Γεωργίου και Πάρη Τσιριγώτη 12 ΓυναικείοςΜύθος Της Έφης Τριήρη 86 Καριέρα ή μητρότητα; Της Έφης Τριήρη

6 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 ΘΕΜΑ ● Τα ελπιδοφόρα μηνύματα από τις μικρές ή και μεγαλύτερες «νίκες» του γυναικείου φύλου είναι πολλά και στις ανώτερες διοικητικές θέσεις επιχει ρήσεων και στην ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, με την πανδημία μάλιστα -ίσως επειδή και αυτή είναι… γένους θηλυκούνα δημιουργεί «παράθυρα ευκαιριών» για την ανέλιξη των γυναικών, λόγω της αθρόας υιοθέ τησης νέων τεχνολογιών και της εξ αποστάσε ως Ηεργασίας.αρχήτης ισότητας των δύο φύλων καθιερώθηκε στην Ελλάδα με το Σύνταγμα του 1975. Τη δεκαετία του '80 ακολούθησαν σημαντικές νομοθετικές και θεσμικές αλλαγές, που διασφάλισαν την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών και την εξάλειψη των διακρίσεων στην πρόσβαση των γυναικών στην εκπαίδευ ση, στην επαγγελματική κατάρτιση, στην απα σχόληση, καθώς και στις εργασιακές σχέσεις. Σήμερα, ωστόσο, τα πλέον πρόσφατα στα τιστικά στοιχεία -συγκεκριμένα του Μαρτίου του 2022, που δημοσιοποίησε η Eurostat με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Γυναίκας σχετικά με τη συμμετοχή των γυναι κών στην αγορά εργασίας- καταδεικνύουν ότι η Ελλάδα διαθέτει το χαμηλότερο ποσοστό απασχόλησης των γυναικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.Ειδικότερα, η χώρα με το υψηλότερο πο σοστό απασχόλησης για τις εγγενείς γυναίκες ήταν η Σουηδία (84%), ακολουθούμενη από τη Γερμανία (80%) και την Ολλανδία (78%), ενώ στον αντίποδα το χαμηλότερο ποσοστό απασχόλησης για την ίδια ομάδα καταγράφηκε στην Ελλάδα (53%), ακολουθούμενη από την Ολοένα και περισσότερες Ελληνίδες κατακτούν ανώτερες θέσεις στην αγορά εργασίας τα τελευταία χρόνια, ξεπερνώντας εμπόδια και προκλήσεις Της Βάσως Βεγίρη vveg@naftemporiki.gr τιςμηνύματαEλπιδοφόρααπόνίκεςστοεπιχειρείν

7ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Ιταλία (54%) και τη Ρουμανία (61%). Παράλληλα, στην Ελλάδα καταγράφεται και πάλι το χαμηλότερο ποσοστό απασχόλησης για τις γυναίκες που γεννήθηκαν εκτός της Ε.Ε. (49%).Σύμφωνα, δε, πάλι, με στοιχεία της Eurostat του 2020, στη χώρα μας εργάζεται μόλις το 48,7% των γυναικών ηλικίας 20 έως 64 ετών, έναντι αντίστοιχου ποσοστού 68,1% των ανδρών του ίδιου ηλικιακού φάσματος, οπότε η μικρότερη διαφορά στις αμοιβές μεταξύ γυ ναικών και ανδρών που καταγράφεται για την Ελλάδα, δηλαδή περί το 10,4% έναντι ευρωπα ϊκού μέσου όρου 14,1%, είναι επί της ουσίας πλασματική. «Mama drain» Στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, η μητρότητα εξακολουθεί δυστυχώς κάποιες φορές να αντιμετωπίζεται ως «τροχοπέδη» όχι μόνο για την επαγγελματική ανέλιξη των γυναικών, αλλά ακόμη και για την απασχόλησή τους. Ιδιαίτερα δε οι γυναίκες υψηλόβαθμα στελέχη ή με επαγγέλματα που προαπαιτούν πολύχρο νες σπουδές και χρόνιες προσπάθειες για την καταξίωσή τους αναγκάζονται στην πράξη να διαλέξουν μεταξύ οικογένειας και καριέρας, καθώς η φροντίδα των παιδιών ή άλλων εξαρ τημένων μελών της οικογένειας εξακολουθεί να είναι κατά κανόνα… γένους θηλυκού. Χαρακτηριστικά του εν λόγω «mama drain», δηλαδή της «διαρροής» γυναικών από την εργασία λόγω μητρότητας, είναι τρία παρα δείγματα-βιώματα που γνωστοποιήθηκαν από το βήμα της εκδήλωσης που διοργάνωσε τον φετινό Μάιο η αστική Μη Κερδοσκοπική Εται στηναπασχόλησηςτοΗ Το ποσοστό των γυναικών που βρί σκονται σε θέσεις CEO και λάδαDirectorManagingστηνΕλανέρχεταιτο2022στο16%. ►

8 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 ρεία RISE CLUB, που υποστηρίζει άνεργες μητέρες, με αφορμή τη Γιορτή της Μητέρας:  Μία καταξιωμένη αρχιτέκτονας, η ιδρύτρια του Rise Club Ιφιγένεια Καρανάσιου, που έκανε παύση στην καριέρα της για να φροντί σει τα τρία μικρά παιδιά της, όταν χρειάστηκε να δραστηριοποιηθεί και πάλι επαγγελματικά, ήταν δύσκολο να βρει δουλειά που να συνδυά ζεται με τις υποχρεώσεις της ως μητέρα.  Η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδια για θέματα δημογραφι κής και οικογενειακής πολιτικής και ισότητας φύλων, Μαρία Συρεγγέλα, όταν έγινε μητέρα -όπως ανέφερε η ίδια- έχασε το momentum που είχε μέχρι τότε ως πολιτικός και ήταν σαν να ξεκινούσε από την αρχή.  Η επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσω πείας του Ευρωπαϊκού Λόμπι Γυναικών Μίκα Ιωαννίδου εξομολογήθηκε πως στην προσπά θειά της να βρει επαγγελματική και οικογενει ακή ισορροπία αρκέστηκε στην απόκτηση ενός μόνο παιδιού. H επίδραση της πανδημίας Στον αντίποδα, ωστόσο, ελπιδοφόρες -όσο οξύμωρο κι αν ακούγεται αρχικά- είναι για τις γυναίκες οι εξελίξεις που σηματοδότησε στην αγορά εργασίας η πανδημία Covid-19, όσον αφορά τις ανώτερες διοικητικές θέσεις.Σύμφωνα με τις έρευ νες «Γυναικείο Επιχειρείν 2021» και «Γυναικείο Επιχειρείν 2022» της Grant Thornton, που καταγράφει ακριβώς αυτές τις εξελίξεις, το 2004 οι γυναίκες κατείχαν μόλις το 19% των ανώτερων διοι κητικών θέσεων παγκοσμίως, το 2017 το 25%, το 2019 το ποσοστό αυτό ανερχόταν σε 29%, αλλά το 2021 έφτασε το 31%, ήτοι ξεπέρασε το ορόσημο του 30% που απαιτείται -όπως επισημαίνεται στην έκθεση- για την επίτευξη πραγματικής αλλαγής, ενώ το 2022 αυξήθηκε στοΠεραιτέρω,32%. εννέα στις δέκα επιχειρήσεις παγκοσμίως είχαν πλέον το 2021 τουλάχιστον μία γυναίκα σε ανώτερες διοικητικές θέσεις, ενώ υπάρχουν περισσότερες γυναίκες σε θέσεις γενικού διευθυντή ή διευθύνοντος συμβούλου (CEO) από ποτέ, με το 26% από το σύνολο αυτών των ρόλων να κατέχεται από γυναίκες. Το ψηφιακό εργασιακό τοπίο που «πριμοδο τήθηκε» ραγδαία από την πανδημία του νέου κορονοϊού έχει καταργήσει ορισμένα από τα παραδοσιακά εμπόδια στη σταδιοδρομία των γυναικών.Ηευέλικτη εργασία -συμπεριλαμβανομένων της ικανότητας ρύθμισης των ωρών εργασίας, της έλλειψης πίεσης για μετακίνηση και της τε χνολογίας που επιτρέπει τη σύνδεση και πλήρη συμμετοχή από μια απομακρυσμένη τοποθε σία- υπάρχει εδώ και καιρό στον κατάλογο των ενεργειών που απαιτούνται για την προώθηση της εξέλιξης της σταδιοδρομίας των γυναικών. Πάνω από τον μ.ό. Ειδικότερα δε όσον αφορά το γυναικείο επιχει ρείν στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις ίδιες έρευ νες της Grant Thorton, προκύπτουν ενθαρρυ ντικά στοιχεία, αλλά και «πισωγυρίσματα». Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα, το ποσοστό των γυναικών που βρίσκονται σε ανώτερες διοικητικές θέσεις κατέγραψε άλμα κατά 9 πο σοστιαίες μονάδες το 2021, ανεβαίνοντας στο 33% έναντι 24% το 2020. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί ότι η χώρα μας βρέθηκε πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο, ο οποίος διαμορφώ θηκε στο 31%. Την ίδια στιγμή, το ποσοστό των επιχειρήσεων που δεν απασχολούσαν καμία γυναίκα σε ανώτερη διοικητική θέση υποχώρη σε στο 13% έναντι 24% το 2020. Την επόμενη χρονιά, ωστόσο, δηλαδή το 2022, το προαναφερόμενο ποσοστό 33% υποχώρησε κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες, πέφτοντας στο 28%, παραμένοντας, πάντως, στο δεύτερο υψηλότερο επίπεδο από το 2014. Επιδείνωση κατέγραψε μέσα σε έναν χρόνο και το ποσοστό των επιχειρήσεων που δεν απα σχολούν καμία γυναίκα σε ανώτερη διοικητική θέση, καθώς αυξήθηκε στο 22% έναντι 13% το προηγούμενο έτος. Το ποσοστό των γυναικών σε α νώτερες διοικητικές θέσεις Ελλάδα ΕΕ Παγκοσµίως 2012 2015 2018 20202013 2016 2019 2021 20222011 2014 2017 15% 20% 25% 30% 35% ► Πηγή: Grant Thornton 39%HRdirector 37%CFO 24%CEO/MD 23COO% 24%CMO 19 % CIO Ποσοστό γυναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις παγκοσµίως το 2022 COO: ΔΙΕΎΘΎΝΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, HR DIRECTOR: ΔΙΕΎΘΎΝΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΎ ΔΎΝΑΜΙΚΟΎ, CEO/MD: ΔΙΕΎΘΎΝΟΎΣΑ ΣΎΜΒΟΎΛΟΣ/ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΎΘΎΝΣΗ, CFO: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΎΘΎΝΣΗ, CIO: ΔΙΕΎΘΎΝΣΗ ΣΎΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ, CMO: ΔΙΕΎΘΎΝΣΗ MARKETING Πηγή: Grant Thornto 39%HRdirector 37%CFO 24%CEO/MD 23COO% 24%CMO 19 % CIO Ποσοστό γυναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις παγκοσµίως το 2022 ΘΕΜΑ ●

10 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Ωστόσο, ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι το ποσοστό των γυναικών που βρίσκονται σε θέσεις CEO και Managing Director ανέρχεται πλέον στο 16%, έναντι 11% το προηγούμενο έτος, επιστρέφοντας κοντά στα επίπεδα όπου είχε κινηθεί το 2020 (17%). Επιπλέον, το ποσοστό γυναικών σε θέσεις CFO κατέγραψε άνοδο της τάξεως των 4 ποσο στιαίων μονάδων, στο 36% έναντι 32% το 2021. Το ποσοστό γυναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις Ανθρώπινου Δυναμικού παρέμεινε αμετάβλητο στο 21%, ενώ το ποσοστό των γυναικών σε θέσεις COO υποχώρησε κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες, στο 14%. Νόμος VS κουλτούρα Προβληματισμό, επίσης, εξακολουθεί να προκαλεί για τη χώρα μας το γεγονός ότι ενώ το ποσοστό των επιχειρήσεων στην Ελλάδα που δεν προβαίνει σε ενέργειες για τη βελτί ωση των ίσων ευκαιριών των δύο φύλων στις ανώτερες διοικητικές θέσεις υποχώρησε στο 53% το 2020, έναντι 62% το 2019, παραμένει πολύ υψηλότερο σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο (18%). Γεγονός που καταδεικνύει ότι ο νόμος 4706/2020 που καθιερώνει ελάχιστη ποσόστωση 25% ανά φύλο για τα μέλη δ.σ. έχει επιφέρει μεν βελτιώσεις, αλλά η εκπροσώπηση του γυναικείου φύλου δεν έχει γίνει ακόμη κουλτούρα στις επιχειρήσεις στη χώρα μας. Πάντως, σχεδόν οι μισές ελληνικές επιχει ρήσεις (47%) συμφωνούν ότι οι νέες εργασια κές πρακτικές που προέκυψαν ως αποτέλεσμα του Covid-19 θα ωφελήσουν τη σταδιοδρομία των γυναικών μακροπρόθεσμα, ενώ το 30% διατηρεί ουδέτερη στάση απέναντι στο ζήτημα. Τέλος, περίπου μία στις τέσσερις επιχειρή σεις (24%) συμφωνεί με την άποψη ότι οι νέες εργασιακές πρακτικές που προέκυψαν λόγω της πανδημίας έχουν βοηθήσει τις γυναίκες να διαδραματίσουν σημαντικότερο ρόλο σε ηγετικές θέσεις. ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ Συγκεκριμένα,το25,8%συγκεκριμένααπό6,2χώραεπιχειρηματικότηταςδιείσδυσηςτελευταίασύμφωναΕπιχειρηματικότηταωςWomenτηςπαρουσιάζουνενδιαφέρονκαιταπορίσματαέρευναςτηςICAP«LeadinginBusiness»,πουέχειαντικείμενοτηΓυναικείακαιΗγεσία,μετηνοποίαταχρόνιατοποσοστότηςγυναικείαςστημαςαυξήθηκεκατάποσοστιαίεςμονάδεςτο2015μέχριτο2021,ανήλθεσετο2021έναντι19,6%2015.σεένασύνολο 42.518 επιχειρήσεων όλων των κλάδων με διαθέσιμα οικονομικά στοιχεία το 2019, οι 10.955 εταιρείες διευθύνονται από Σύμφωναστελέχη.γυναίκες-ανώταταμετηνέρευνα, οι εταιρείες που διοικούνται από γυναίκες είναι στην πλειονότητά τους μικρομεσαίου μεγέθους, η μεγαλύτερη συγκέντρωση των οποίων εντοπίζεται κυρίως στα νησιά του Ιονίου, του Αιγαίου και στην Κρήτη και ανήκουν κυρίως στους τομείς του τουρισμού και του εμπορίου. Επίσης, οι επιχειρήσεις που διοικούνται από γυναίκες πετυχαίνουν διαχρονικά καλύτερες επιδόσεις σε όλους τους (2019/18).προμείωσητωνέτοςτηνκατάφερανείναι,τωνκεφαλαίωνδείκτηκερδοφορίας,αριθμοδείκτεςόπωςκαιστοναποδοτικότηταςιδίωνέναντιτουσυνόλουεταιρειών.Αξιοσημείωτοεπίσης,τογεγονόςότιναβελτιώσουνκερδοφορίατουςσεένακατάτοοποίοτοσύνολοεπιχειρήσεωνπαρουσίασεστασυνολικάκέρδηφόρουκατά16% ∆ιείσδυση της Γυναικείας Επιχειρηµατικότητας στο σύνολο των Εταιρειών (2017-2021) 23,6% 24,2% 24,9% 25,1% 25,8% 2017 2018 2019 2020 2011 ∆είκτες κερδοφορίας και αποδοτικότητας (2020) 11,3%ΠεριθώριοΕΒΙΤΒΑ καθαρούΠεριθώριοκέρδους λειτουργικούΠεριθώριοκέρδους µικτούΠεριθώριοκέρδους ΙδίωνΠεριθώριοκεφαλαίων 12,8% 3,8% 9,9% 4,8% 10,2% 22,7% 30,7% 5,1% 14,1% ΣΥΝΟΛΟ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ∆ΙΟΙΚΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Πηγή: ICAP *30 % Το ποσοστό των γ υναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις έχει αυξηθεί από 31% το 2021, σε 32% το 2022 32% *30% =Το ορόσηµο που απαιτείται για να επιτευχθεί σηµαντική αλλαγή για δεύτερο συνεχόµενο έτος γυναίκααπόδιοικείταιεπιχειρήσεις4στιςΜία ΘΕΜΑ ●

12 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 ΘΕΜΑ ●

13ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 ΜΥΘΟΣ Γυναικείος ► Από την αρχαιότητα οι γυναίκες διεκδίκησαν τον ρόλο τους στην αγορά, γράφοντας για περίπου 4 χιλιετίες μια πορεία που συν τω χρόνω τις οδήγησε στην κατάκτηση ορισμένων εκ των ισχυρότερων θέσεων του επιχειρείν στη σύγχρονη οικονομία

14 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Από τα 7,8 δισεκατομμύρια κατοίκων του πλανήτη, οι γυναίκες αποτελούν την πλειο ψηφία. Τα στατιστικά στοιχεία, ωστόσο, δεν είναι υπέρ τους και οι γυναίκες ανά τον κόσμο απολαύουν λιγότερων δικαιωμάτων απ’ ό,τι οι άνδρες. Παρότι έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος ως προς τη βελτίωση του κοινωνικού κατεστημένου και έχουν γίνει οι πολλές από τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις ώστε να αποκτήσουν οι γυναίκες περισσότερα δικαιώματα, η ανισότητα μεταξύ των δύο φύλων στο εργασιακό πεδίο εξακολουθεί να υφίσταται. Το ποσοστό των γυναικών που εργάζονται σήμερα ανέρχεται σε 47,7%, με τη συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας ανά τον κόσμο να βαίνει μειούμενη από το 1990, οπότε κυμαινόταν σε ένα ποσοστό άνω του 50%, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας και της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO). Το δε αντίστοιχο ποσοστό των ανδρών βρίσκεται στο 72%. Πρόκειται για μία διαφορά 25%, που σε ορισμένες όμως περιοχές μπορεί να φθάσει ακόμη και το 50%, Στις ΗΠΑ οι γυναίκες κατέχουν το 50,02% των θέσεων εργασίας, με αναλυτές να προβλέπουν ότι το ποσοστό θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο τα επόμενα χρόνια, με τον Καναδά ωστόσο να κατέ χει το υψηλότερο ποσοστό, της τάξης του Επίσης,61,3%.το50,2% των εργαζομένων ανά τον κόσμο με πανεπιστημιακή μόρφωση είναι γυναίκες, παρότι μόλις το 27,1% κατέχει ανώτατες διοικητικές θέσεις. Το 75% των αυτοαπασχολούμενων γυναικών στον κόσμο του επιχειρείν δηλώνει ότι αγαπά την εργασία του, όμως το 61% ισχυρίζεται ότι η μητρότητα ανακόπτει τις ευκαιρί ες ανέλιξής του. Έρευνα σε 51 χώρες έδειξε ότι περίπου το 46% των γυναικών με μικρά παιδιά συνέχισε να εργάζεται συγκριτικά με το 53,2% των γυναικών χωρίς παιδιά, γεγονός που σημαίνει ότι οι γυναίκες «πληρώ νουν τίμημα» για τη μητρότητα. Ωστόσο, το μισθολογικό χάσμα μεταξύ γυναικών και ανδρών καλά κρατεί: οι απολαβές των γυναικών σε σχέση με των ανδρών είναι χαμηλότερες 16% σε ωριαία βάση και 22% σε επίπεδο μηνιαίων μισθών. Στις ΗΠΑ για κάθε δολάριο που κερδίζουν οι άνδρες οι γυναίκες κερδίζουν 82 σεντς. Οι γυναίκες έχουν τη μεγαλύτερη παρουσία σε τομείς όπως η υγεία και η εκπαίδευση. Αντίθετα, στην τεχνολογία η παρουσία τους είναι πολύ περιορισμένη, δεδομένου ότι την τελευταία 20ετία ο αριθμός των γυναικών στον χώρο του λογισμικού έχει αυξηθεί μόλις 2%, με αποτέλεσμα να εκπροσωπούν ποσοστό μικρότε ρο του 26%. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η βελτίωση της θέσης των γυναικών στον εργασιακό χώρο μεταφράζεται σε μεγαλύτερη ανάπτυξη των χωρών. Ανάλυση της PwC έδειξε ότι εάν η απασχόληση των γυναικών στις χώρες του ΟΟΣΑ αυξηθεί, αυτό «μεταφράζεται» σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 6 τρισ. δολάρια ετησίως, ενώ το κλείσιμο του χάσματος στις αμοιβές των δύο φύλων θα προ σθέτει 2 τρισ. δολάρια στο ΑΕΠ των χωρών-μελών του οργανισμού κάθε χρόνο. Σύμφωνα επίσης με την PwC, η Σουηδία, η Ισλανδία και η Νέα Ζηλανδία είναι οι χώρες που έχουν παρουσιάσει τη μεγαλύτερη πρόοδο ως προς τη θέση των γυναικών στον χώρο εργασίας. Στα διοικητικά συμβούλια H συμμετοχή των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια των επιχειρήσεων είναι μεγαλύτερη σε πολλές ευρωπα ϊκές χώρες απ’ ό,τι στις ΗΠΑ. Η Γαλλία έχει τη μεγαλύ τερη συμμετοχή, με ποσοστό 44%, σύμφωνα με στοιχεία της Investment Monitor για το 2021, ενώ ακολουθούν η Νορβηγία, η Σουηδία, η Ιταλία και η Φινλανδία, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο να κυμαίνεται στο 37% συγκρι τικά με το 29% στις ΗΠΑ. Στην Ισπανία κυμαίνεται στο 32%, ενώ στη Γερμανία στο 30%. Στον υπόλοιπο κόσμο η Νότιος Αφρική έχει ποσοστό 28%, η Σιγκαπούρη και η Ινδία 18%, η Ιαπωνία 14%, το Χονγκ Κονγκ 13%, ενώ Ρωσία και Βραζιλία από 11%. Σύμφωνα δε με έρευνα Στο «τιμόνι» κορυφαίων εταιρειών... Της Έφης Τριήρη e.triiri@naftemporiki.gr μισθών.επίπεδοβάση16%χαμηλότερεςανδρώνσετωνΟι“απολαβέςγυναικώνσχέσημετωνείναισεωριαίακαι22%σεμηνιαίων ΣΆΦΡΆ ΚΆΤΖ, ORACLE. ΆΝΤΈΝΆ ΦΡΊΝΤΜΆΝ, NASDAQ. ΈΜΆ ΓΟΥΆΛΜΣΛΊ, GLAXOSMITHKLINE ΚΟΡΊ ΜΠΆΡΊ, BEST BUY. ΤΖΈΙΝ ΦΡΈΙΖΈΡ, CITIGROUP. ΜΈΡΊ ΜΠΆΡΆ, GENERAL MOTORS. ΘΕΜΑ ●

15ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 της Catalyst για το 2022, μόλις 32 γυναίκες, ήτοι ποσο στό 6,4%, είναι διευθύνουσες σύμβουλοι σε επιχειρήσεις εισηγμένες στον αμερικανικό δείκτη S&P 500. Στην Ελλάδα η συμμετοχή των γυναικών σε ανώτα τες θέσεις αυξήθηκε κατά 9% το 2021, στο 33%, συγκρι τικά με το 24% του 2020, με τη χώρα μας να βρίσκεται πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο, που κυμαίνεται στο 31%, σύμφωνα με στοιχεία της Grant Thornton. Την ίδια στιγμή, η αναλογία των επιχειρήσεων με καθόλου παρουσία γυναικών σε ανώτατα αξιώματα έχει μειωθεί στο 13% από το 24% του 2020. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε για πρώτη φορά το 2012 οδηγία για να υπάρξει ισορροπία ανάμεσα στα δύο φύλα στα δ.σ. των επιχειρήσεων, αλλά οι διαδικασίες έχουν κολλήσει στο Συμβούλιο Υπουργών, εξαιτίας της αντίθεσης από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, συμπερι λαμβανομένων της Γερμανίας και ορισμένων χωρών της Σκανδιναβίας και της Βαλτικής, που υποστηρίζουν ότι το θέμα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε εθνικό και όχι σε κοινοτικό επίπεδο. Ποσοστώσεις Η Γερμανία έχει το δικό της εσωτερικό σύστημα, αφού όρισε ποσοστώσεις φύλου στα εποπτικά συμβούλια των επιχειρήσεων πριν από πέντε χρόνια και διεύρυνε το κα θεστώς για να καλύψει τα διοικητικά συμβούλια πέρυσι. Η Νορβηγία ήταν η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που εισή γαγε ποσοστώσεις το 2008. Η προτεινόμενη οδηγία θέτει ως στόχο το 40% των μη εκτελεστικών διευθυντικών στελεχών σε εισηγμένες εταιρείες να είναι γυναίκες, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων. Σύντομη ιστορία Η ιστορία της εποχήΑσσύριεςπόληεντοπιστούνεπιχειρηματίεςευρήματα,Σύμφωναπολύεπιχειρηματικότηταςγυναικείαςφτάνειπίσωστοπαρελθόν.μετααρχαιολογικάοιπρώτεςγυναίκεςμπορούννατο1870π.Χ.στηνΑσούρστοβόρειοΙράκ.Οιγυναίκεςεκείνητηνσυχνάσυνέβαλλανστην ανάπτυξη τεράστιων εμπορικών δικτύων που ήκμασαν στην περιοχή, δείχνοντας ότι οι επιχειρήσεις δεν ήταν αποκλειστικά για τους άνδρες. Οι γυναίκες της αρχαίας Ελλάδας είχαν ελάχιστα δικαιώματα σε σχέση με τους άνδρες πολίτες. Δεν μπορούσαν να ψηφίζουν, να κατέχουν δική τους γη ή να κληρονομούν και η θέση τους ήταν στο σπίτι για την ανατροφή των παιδιών. Η δήλωση του Αίαντα, στην ομώνυμη τραγωδία του Σοφοκλή, ότι «η ζωή ενός άνδρα αξίζει πολύ περισσότερο από τη ζωή χιλίων γυναικών», αλλά και αυτή του νομοθέτη Σόλωνα ότι «χαλεπόν φορτίον η γυνή» δίνουν ένα πρώτο στίγμα για το ποια ήταν γενικά η θέση της γυναίκας στην αρχαιό τητα. Στη μινωική Κρήτη, ωστόσο, οι γυναίκες είχαν τα ίδια δικαιώματα και ελευθερίες με τους άνδρες. Στο Βυζάντιο, παρότι η κοινωνία ήταν αρκετά συ ρισμένη.είναιηστηνδευση.υγείασελύτερηέχουνΟι“γυναίκεςτημεγαπαρουσίατομείςόπωςηκαιηεκπαίΑντίθετα,τεχνολογίαπαρουσίατουςπολύπεριο-... και οργανισμώνδιεθνών ΆΝΆ ΠΆΤΡΊΤΣΊΆ ΜΠΟΤΊΝ, SANTANDER. ΤΖΟΎΝΤΊΘ ΜΆΚΈΝΆ, WALMART INT. ΜΆΡΤΊΝΆ ΜΈΡΤΖ, THYSSENKRUPP. ΚΡΊΣΤΊΝ ΛΆΓΚΆΡΝΤ, ΕΚΤ. ΓΚΚΡΊΣΤΆΛΊΝΆΈΟΡΓΚΊΈΒΆ, ΔΝΤ. ΟΎΡΣΟΎΛΆ ΦΟΝ ΝΤΈΡ ΛΆΙΈΝ, E.E. ΤΖΆΝΈΤ ΓΈΛΈΝ, ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΗΠΑ ►

16 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 ντηρητική και πατριαρχική, ο αποκλεισμός των γυναι κών από την επαγγελματική ζωή μπορούσε να σπάσει σε κάποιες περιπτώσεις, όταν αυτές αναγκάζονταν να ενισχύσουν οικονομικά το σπίτι τους, δουλεύοντας στα χωράφια ή στα εργαστήρια. Με το πέρασμα των χρόνων, όμως, ευνοήθηκαν νομοθετικά η οικονομική ανεξαρτη σία της γυναίκας και η είσοδός της στον επαγγελματικό στίβο. Πολλές γυναίκες δούλευαν σε καταστήματα υφασμάτων και τροφίμων ή ήταν ιδιοκτήτριες μικρών καταστημάτων, ενώ λίγες μόνο ήταν μορφωμένες και ασκούσαν επαγγέλματα όπως του ιατρού ή του φαρμακοποιού. Υπάρχουν επίσης πολλά, πιο πρόσφατα παραδείγματα γυναικών στις επιχειρήσεις. Η Μάργκαρετ Χάρντενμπροκ, για παράδειγμα, έφτασε στη Νέα Υόρκη το 1659 και καθιερώθηκε ως εισπράκτορας οφειλών προτού γίνει επιχειρηματίας. Έκανε εμπόριο μεταξύ της Ολλανδίας και των αποικιών και τελικά έγινε η πιο πλούσια γυναίκα στη Νέα Υόρκη. Καθ' όλη τη διάρκεια του 18ου αιώνα, γυναίκες επιχειρηματίες έκαναν εμπόριο στις μεγάλες πόλεις σε ολόκληρο τον κόσμο και υπάρχουν πολλά παραδείγμα τα επιτυχημένων γυναικών που κατείχαν και διηύθυναν τις δικές τους επιχειρήσεις. Η Μαίρη Κάθριν Γκόνταρντ έγινε η πρώτη γυναίκα εκδότρια στην Αμερική το 1766, η Σ. Τζ. Γουάλκερ δημιούργησε μια επιχείρηση περιποίησης μαλλιών αξίας εκατομμυρίων δολαρίων τη δεκαετία του 1890 και η Κοκό Σανέλ άνοιξε την πρώτη της μπουτίκ το 1913. Ωστόσο, στα μέσα του 19ου αιώνα, υπήρξε μια αλλαγή στο εργατικό δυναμικό, με τις γυναίκες να επικεντρώνονται περισσότερο στις οικιακές εργασίες, ενώ οι άνδρες έγιναν αποκλειστικά αυτοί που έβγαζαν χρήματα. Ρόλοι που παρέμειναν έως πρόσφατα. Για πα ράδειγμα, το 1973 υπήρχε μόνο μία γυναίκα διευθύνου σα σύμβουλος στο Fortune 500, η Κάθριν Γκράχαμ. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου μόλις το 38% του εργατι κού δυναμικού στις ΗΠΑ ήταν γυναίκες, ενώ το 2019 ο αριθμός αυτός αυξήθηκε στο 46,2%, με 37 επιχειρή σεις του Fortune 500 να έχουν γυναίκες διευθύνουσες συμβούλους. Στη φετινή κατάταξη η συμμετοχή των γυναικών έφθασε σε επίπεδα-ρεκόρ, με 44 να βρίσκο νται στο τιμόνι κορυφαίων εταιρειών, που σημαίνει μία αναλογίαΞεχωρίζουν8,8%. η Μέρι Μπάρα της General Motors, που έγινε το 2014 η πρώτη γυναίκα διευθύνουσα σύμβουλος κορυφαίας αυτοκινητοβιομηχανίας, σε έναν χώρο όπου η γυναικεία παρουσία εκπροσωπεί λιγότερο από το 25% του εργατικού δυναμικού. Επίσης, η Σάφρα Κατζ, διευθύνουσα σύμβουλος της Oracle, η οποία είναι και η πιο ακριβοπληρωμένη γυναίκα CEO στις ΗΠΑ και συμπεριλαμβάνεται στη λίστα Forbes, η Τζέιν Φρέιζερ της Citigroup, η Αντένα Φρίντμαν του Nasdaq, η Κόρι Μπάρι της Best Buy. Στο επιχειρείν έχουν επίσης διαπρέψει η Άνα Πατρίτσια Μποτίν, εκτελεστι κή πρόεδρος της ισπανικής τράπεζας Santander, της δεύτερης μεγαλύτερης της Ευρωζώνης από πλευράς κεφαλαιοποίησης, η Έμα Γουάλμσλι, διευθύνουσα σύμ βουλος της GlaxoSmithKline, μίας από τις μεγαλύτερες φαρμακοβιομηχανίες του πλανήτη, η Μαρτίνα Μερτζ, CEO του γερμανικού κολοσσού ThyssenKrupp, και η Τζούντιθ Μακένα, CEO της Walmart International. Γυναικείο άρωμα έχουν όμως και άλλα κορυφαία αξιώ ματα σε διεθνή θεσμικά όργανα και σε διεθνείς οργανι σμούς, με την παρουσία στελεχών όπως είναι η Κριστίν Λαγκάρντ, πρόεδρος της ΕΚΤ, η Κρισταλίνα Γκεορ γκίεβα, γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, η Τζάνετ Γέλεν, υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Κομισιόν. Το Forbes, μάλιστα, επικαλείται πέντε λόγους για τους οποίους θεωρεί πολύ επιτυχημένες τις γυναίκες CEO: Κατέχουν την τέχνη της συνεργασίας, είναι ικανές στη συγκέντρωση κεφαλαίου, είναι συναισθηματικά ευ φυείς, είναι πολυδιάστατες και νοιάζονται. Σύμφωνα με ανάλυση του S&P Global του 2019, οι επιχειρήσεις με γυναίκες CEOs παρουσίασαν πολύ καλύτερες επιδόσεις στις μετοχές τους σε σχέση με τον μέσο όρο της αγοράς. Στην“Ελλάδα η συμμετοχή των γυναικών σε ανώτατες θέσεις αυξήθηκε κατά 9 ποσοστιαίες μο νάδες το 2021. Πηγή: BoardEx Global Gender Report 2021*Χώρες που δεν διορίζουν συνήθως εκτελεστικούς διευθυντές Ποσοστό γυναικών στα ∆.Σ., 2021 Πιο ισορροπηµένες ως προς το φύλο οι θέσεις στα ευρωπαϊκά ∆ιοικητικά Συµβούλια Ην.Φινλανδία*Νορβηγία*ΓαλλίαΣουηδίαΙταλίαΒασίλειοΕυρώπη∆ανία*ΒέλγιοΑυστραλίαΙρλανδίαΚαναδάςΓερµανίαΜαλαισίαΗΠΑΝ.ΑφρικήΕλβετία*ΑυστρίαΠορτογαλίαΙνδίαΙαπωνίαΧονκΚονγκΡωσίαΒραζιλία Γυναίκες Άντρες 0102030405060708090 Πηγή: Fortune.com Η εξέλιξη του αριθµού των γυναικών CEO της λίστας Fortune 500 010203040 202120202018201620142012201020082006200420022000 2 3 77 89 10 1213 1515 12 18 20 2424 21 32 24 33 37 41 ► ΘΕΜΑ ●

www.navios-mlp.comAnInternationalOwnerand Operator of Dry Cargo and Tanker Vessels

18 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Ηκ. Βασιλική Λαζαράκου το 2020 έγινε η πρώτη Ελληνίδα πρόεδρος στην ιστορία της Επιτροπής Κεφαλαι αγοράς, ενός φορέα που συστήθηκε το 1996 από τον ομότιμο καθηγητή οικονομικών Σταύρο Θωμαδάκη. Η ανάληψη της κορυφαίας θέσης στην επο πτεία του Χρηματιστηρίου Αθηνών προέκυψε από τη μεγάλη εμπειρία που έχει η κ. Λαζαρά κου -με καταγωγή από τη Λακωνία- στα θέματα εποπτείας της αγοράς, καθώς είχε διατελέσει αντιπρόεδρος α’ της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (Ε.Κ.) από το 2012 έως το τέλος του 2015, ενώ το 2000 εργαζόταν στη Νομική Υπηρεσία του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Όσοι τη γνωρίζουν αναφέρονται στη μεθοδι κότητα και τη σκληρή δουλειά που καταβάλλει για να μπορέσει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς να στηρίξει τις εισηγμένες επιχειρήσεις, αλλά και να αναμορφώσει τον θεσμό της Επιτροπής Κεφαλαι αγοράς που είχε δεχθεί χτυπήματα από χρηματι στηριακά σκάνδαλα της προηγούμενης δεκαετίας (Folli Follie, Creta Farms). Με εισήγησή της πέτυχε την υιοθέτηση της διάταξης για ποσόστωση των δύο φύλων στα Διοικητικά Συμβούλια των εισηγμένων εταιρειών στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Προτεραιότητά της είναι η αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου της κεφαλαιαγοράς, ξεκινώντας από αυτό της εταιρικής διακυβέρνησης των εισηγμένων εταιρει ών, με στόχο την αποτελεσματικότερη λειτουργία τηςΗαγοράς.εκλογή της στο Διοικητικό Συμβούλιο της ESMA (Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών) αποτελεί μια αναγνώριση της ενεργούς δραστηριότητάς της. Η ESMA έχει αναλάβει και αναλαμβάνει όλο και περισσότερες αρμοδιότητες άμεσης εποπτείας σε συγκεκριμένους φορείς και θέματα κυρίως στο πλαίσιο της επίτευξης εποπτι κήςΗσύγκλισης.συμμετοχή της στο Δ.Σ. της ESMA έχει ιδι αίτερη σημασία σε μία περίοδο που είναι σε εξέλι ξη πολύ σημαντικές διεργασίες στις ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές, όπως η εποπτική σύγκλιση που θα φέρει μεγάλες αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας όλων των εποπτών της Ε.Ε. Σήμερα η κ. Βασιλική Λαζαράκου είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ESMA. Έχει εκλεγεί επίσης από τις τρεις Ευρωπαϊκές Εποπτι κές Αρχές (ESMA, EBA & EIOPA) πρόεδρος της Κοινής Επιτροπής των Ευρωπαϊκών αυτών Εποπτικών Αρχών για τις Τιτλοποιήσεις (ESAs Joint Committee's Securitisation Committee). Είναι δικηγόρος Αθηνών (παρ' Αρείω Πάγω) σε αναστολή και Νέας Υόρκης, ΗΠΑ, με ειδίκευση στο δίκαιο κεφαλαιαγοράς, στο τραπεζικό και στο οικονομικό δίκαιο, καθώς και στις εξαγορές και συγχωνεύσεις, έχοντας αναλάβει τη διεκπεραίω ση πολλών εμπορικών συναλλαγών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Η Βασιλική Λαζαράκου είναι διδάκτωρ Νομικής (JSD) της Νομικής Σχολής του Πανε πιστημίου New York University (ΗΠΑ) με θέμα Διδακτορικής Διατριβής: «Greek Privatization in International Perspective» (Συγκριτική Επισκό πηση της Ιδιωτικοποίησης στην Ελλάδα), κατέχει Μεταπτυχιακό (LLM σε Διεθνείς Νομικές Σπου δές) της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου New York University (ΗΠΑ) και είναι πτυχιού χος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.Κατάτη διάρκεια της θητείας της έκλεισε την πολιτική συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινο βούλιο για την υιοθέτηση του Κανονισμού και της Οδηγίας για τις Αγορές Χρηματοπιστωτικών Μέσων (MiFID II/MIFIR), που αποτελεί τη βασι κή νομοθεσία της κεφαλαιαγοράς, με την ιδιότητα της προεδρεύουσας της Ομάδας Εργασίας του Συμβουλίου το 2014. Εξακολούθησε να ασχο λείται με το κανονιστικό πλαίσιο της MIFID II στην ελληνική έννομη τάξη, ασκώντας έως και τον Μάιο του 2016 την προεδρία της Νομοπαρα σκευαστικής Επιτροπής για την ενσωμάτωση της Οδηγίας στο Ελληνικό Δίκαιο. Επίσης, το 2014 ήταν πρόεδρος του Συμβουλίου για το σχέδιο Κανονισμού για τα Ευρωπαϊκά Μακροπρόθεσμα Επενδυτικά Κεφάλαια (ELTIFs) και πέτυχε τη «γενική προσέγγιση» από το Συμβούλιο. Είχε την ιδιότητα του Partner σε ελληνικές δικηγορικές εταιρείες. Προτεραιότητά της η αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου της κεφαλαιαγοράς, ξεκινώντας από αυτό της εταιρικής διακυβέρνησης των εισηγμένων εταιρειών δουλειάκαιΜεθοδικότητασκληρή Η Βασιλική Λαζαράκου με εισήγησή της πέτυχε την υιοθέτηση της διάταξης για ποσόστωση των δύο φύλων στα Διοικητικά Συμβούλια των εισηγμένων εταιρειών στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Βασιλική Λαζαράκου ΕΠΙΤΡΟΠΉΠΡΟΕΔΡΟΣ,ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑΣ ΣΕ ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

20 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Με πολυετή θητεία σε θέσεις ευθύνης -κυρίως στον ιδιωτικό τομέα-, η κ. Χατζηπέ τρου στη συνέντευξη που μας παραχώρησε δηλώνει ότι η «ικανότητα δεν έχει φύλο», αλλά, δυστυχώς, οι γυναίκες βιώνουν όλα τα είδη των διακρίσεων και αντιμετωπίζουν περισσότερα εμπόδια στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία, παρότι συχνότα τα αντιπροσωπεύουν το καλύτερα εκπαιδευμένο κομμάτι του ενεργού Σύμφωναπληθυσμού.μετηνίδια, πολύ συχνά η φήμη των γυναικών που αναλαμβάνουν ανώτατες θέσεις συνοδεύ εται από υποτιμητικά στερεότυπα που αμφισβητούν την επάρκεια, την ικανότητα, το ταλέντο, την προσήλωση, την πειθαρχία και την εργασιακή τους αγωγή. Μάλιστα, αναφέρει ότι όταν μια γυναίκα αναλαμβάνει θέσεις και αξιώματα, με θετικά αποτελέσματα, είναι βέ βαιο πως τα χτυπήματα κάτω από τη ζώνη που θα δεχθεί είναιΠάντως,πολλά. υπό τη διοίκησή της, στην Ελληνική Ανα πτυξιακή Τράπεζα έχει καταρριφθεί κάθε εμπόδιο διακρί σεων στον εργασιακό τομέα σε σχέση με τις γυναίκες. Στο γενικό σύνολο των εργαζομένων της, αλλά και διευθυ ντών και προϊσταμένων, περίπου το 50% είναι γυναίκες. Κυρία Χατζηπέτρου, είστε πρόεδρος και CEO στην Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, η μοναδική γυ ναίκα σε αυτή τη θέση στο τραπεζικό σύστημα της χώρας. Είχε περάσει ποτέ από το μυαλό σας; Πώς αισθάνεστε; «Νομίζω ότι θα συμφωνήσετε μαζί μου, η ικανότητα δεν έχει φύλο. Ήταν προφανώς μια μεγάλη πρόκληση να αναλάβω ως πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος την τότε ΕΑΤ. Εδώ και δύο χρόνια και παρά την πολυετή επαγγελματική εμπειρία μου σε μεγάλους πολυεθνι κούς ομίλους, προσπαθώ να ηγηθώ μιας προσπάθειας μετασχηματισμού ενός "κρατικού οργανισμού" σ’ ένα σύγχρονο και ευέλικτο fintech οικοδόμημα, χρήσιμο στην κοινωνία και την οικονομία. Με ρωτήσατε πώς αισθάνομαι. Μερικές φορές, έχω την εντύπωση πως συμμετέχω σ’ εκείνη την παλιά πολεμική ταινία, "Η Γέφυρα του Ποτα μού Κwai", του Ντέιβιντ Λιν, αν θυμάστε. Κάπως έτσι είναι και σήμερα τα πράγματα, στη μεταμορφωμέ νη Hellenic Development Bank. Είμαι μια γυναίκα πρόε δρος και CEO, σ’ έναν γενικώς ανδροκρατούμενο τομέα της οικονομίας. Προσπαθώ να χτίσω γέφυρες με το μέλλον, να κόψω οριστικά τους δεσμούς με τις κακές εμπειρίες και πρακτικές του παρελθόντος, να αξιοποιή σω τους κρατικούς πόρους για τη στήριξη της κακώςσηςβρίσκονταιεπιχειρηματικότητας,εξωστρεφούςαλλάπάντα''κοιτίδες''αντίστααπόαυτούςπου''έχτισαντακείμενα''. Δυστυχώς, η δημόσια διοίκηση παραμένει ο μεγάλος ασθενής. Η Ελλάδα χρειάζεται καινοτόμες, εξωστρεφείς, ανταγωνιστικές, επιχειρηματικές δραστηριότητες. Η κυ βέρνηση διαθέτει τους πόρους και η Ελληνική Αναπτυξι ακή Τράπεζα προσπαθεί να επιταχύνει και να διευκολύ νει αυτή τη διαδικασία με πρωτοβουλίες προστιθέμενης αξίας. Τα πολλά χρόνια της εμπειρίας μου σε δομημένα εργασιακά περιβάλλοντα, όπως είναι οι πολυεθνικές εταιρείες, με έχουν διδάξει την αξία της αφοσίωσης στον στόχο, της ανταμοιβής μόνο μέσα από απτά αποτελέσμα τα, της αξιοκρατίας, της εμπιστοσύνης και της διαφάνειας σε κάθε βήμα. Αυτό πιστεύω κι αυτό αισθάνομαι σήμερα. Να σας δώσω ένα παράδειγμα: διάβασα με ενδιαφέρον μία συνέντευξη του υπουργού Εσωτερικών κ. Μ. Βορίδη ότι το σύστημα HRMS για τη διαχείριση του ανθρώπι νου δυναμικού στο Δημόσιο, αυτό που ξεκίνησε το 1997, επικαιροποιήθηκε το 2004 και το 2017, τώρα αισίως μπαίνει σε διαδικασία τριετούς ολοκλήρωσης. Τέτοια παραδείγματα απίστευτων ιστοριών αναβλητι κότητας βρίσκουμε παντού». Για να φτάσετε έως εδώ, έχετε πραγματοποιήσει μια μακρά διαδρομή στον δημόσιο βίο και τον επιχει ρηματικό στίβο. Τι έχετε «δει» αυτά τα χρόνια; «Συμπληρώνω αισίως τρεις δεκαετίες στον επαγγελ ματικό στίβο. Στον ιδιωτικό τομέα κυρίως. Ξέρετε, στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας μετρούν κυρίως τα απο τελέσματα και η ταχύτητα υλοποίησης των επιχειρηματι κών σχεδίων. Σας ξαναθυμίζω την ταινία με τη Γέφυρα του ποταμού Kwai. Την υποταγή των αιχμαλώτων σε μια ατελέσφορη καθημερινότητα και την αντίσταση στην αλλαγή. Αυτή την τάση, αυτό το σύμπλεγμα αναβλητικό τητας και αντιστάσεων, προσπαθώ σήμερα να αντιστρέ ψω. Στη Hellenic Development Bank όλοι -ανεξαρτήτως φύλου και θέσης- κρίνονται από την αποτελεσματικότητα και την ταχύτητα υλοποίησης αυτών που όλοι μαζί σχεδιάζουμε.Νασαςπω ένα μυστικό; Πολλές φορές δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό. Αρκεί να "αντιγράψουμε" με προσοχή και επιμέ λεια τα αντίστοιχα παραδείγματα, τις καλές και επιτυχη μένες πρακτικές άλλων χωρών και να τα εφαρμόζουμε με συνέπεια και επιμονή. Υπάρχει λόγος που άλλες χώρες, με μέγεθος ανάλογο της Ελλάδας, όπως π.χ. η Ολλανδία ή η Ιρλανδία, έχουν πετύχει πολλά στον εκσυγχρονισμό των οικονομιών τους, με φορείς αντίστοιχους της ΗDB. Ο λόγος είναι φανερός: η ταχύτητα υλοποίησης των αλλαγών. Στην Ελλάδα, σήμερα, πρέπει να σταματήσουμε να πιστεύου με ότι "είμαστε το χωριό του Αστερίξ" όπου όλα γίνονται μ’ έναν συγκεκριμένο τρόπο και τίποτα δεν αλλάζει. Στην HDB προσπαθήσαμε και προσπαθούμε να αλλάξουμε τις προτεραιότητες, να εκσυγχρονίσουμε τις διαδικασίες, να καταπολεμήσουμε τις δεισιδαιμονίες του παρελθόντος και μετράμε το αποτέλεσμα και όχι απλά τις προσπάθειες». Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για μια γυναίκα να βρίσκεται πάντα στη δημόσια σφαίρα; «Όταν ανέλαβα τη διοίκηση της Ελληνικής Αναπτυξι ακής Τράπεζας, ασφαλώς και γνώριζα τις δυσκολίες που είχα να αντιμετωπίσω. Ήμουν προετοιμασμένη. Κάτι που με εντυπωσίασε πραγματικά ήταν η δια πίστωση του πόσο στενά συνεργάζεται ο παρασιτικός ιδιωτικός τομέας με τον αναβλητικό, αναποτελεσματικό δημόσιο τομέα. Στόχος τους είναι η συντήρηση, η μη αλλαγή. Να μην αλλάξει τίποτα… Στην δενόπουτουτοότιμενασήμερα,Ελλάδα,πρέπεισταματήσουναπιστεύουμε«είμαστεχωριόΑστερίξ»,τίποτααλλάζει. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ● Στον Σταμάτη Ζησίμου szisimou@naftemporiki.gr «Η γυναίκα πρέπει να βρίσκεται παντού, πόσο μάλλον σε θέσεις λήψης αποφάσεων». Αυτό πιστεύει και υποστηρίζει η Αθηνά Χατζηπέτρου, η οποία εδώ και δύο χρόνια βρίσκεται στο «τιμόνι» της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας ως πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος Δεν έχουν φύλο η ικανότητα και η προσήλωση στον στόχο

21ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Αυτή ήταν ίσως η μεγαλύτερη δυσκολία που είχα να αντιμετωπίσω και θεωρώ ότι σε μεγάλο βαθμό, όλοι μαζί, στην HDB, τα καταφέραμε. Τα λέω αυτά γιατί, όπως είναι φυσικό, συμβαίνει σχεδόν πάντα, ο Τύπος, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι πολιτικές και κοινωνικές οργανώσεις κρίνουν και συγκρίνουν τις ηγεσίες και τους επικεφαλής από τα απο τελέσματα που φέρνουν με τη δουλειά τους. Δεν με απασχόλησε ποτέ το γεγονός ότι βρίσκομαι στη "δημόσια σφαίρα" όπως την ονομάζετε. Εργάζομαι το ίδιο σκληρά και μεθοδικά -μπορεί και ακόμα περισσότερο από ό,τι στο παρελθόν- για να μπορώ να ανταποκριθώ στις καθημερινές αλλά και στις μελλοντικές προκλήσεις. "Καλή πρακτική" για να διαθέ τεις την ικανότητα γρήγορης υλοποίησης είναι η θητεία στον ιδιωτικό χώρο, όπου κανείς δεν σε αμείβει για την ''προσπάθεια''. Η μεγάλη διαφορά είναι η αυξημένη αί σθηση του καθήκοντος που έχω απέναντι στην ελληνική Πολιτεία και στον Έλληνα επιχειρηματία». Πιστεύετε ότι ο επιχειρηματικός χώρος χωράει περισσότερες γυναίκες ή ήδη είναι αρκετές; «Ο επιχειρηματικός χώρος, όπως και κάθε άλλος χώρος, είναι αρκετός για τους ικανούς, ανεξαρτήτως φύλου. Αν με ρωτάτε αν θα μπορούσαν να υπάρχουν πε ρισσότερες γυναίκες, θα σας απαντήσω κατηγορηματικά πως ναι. Ακούμε και διαβάζουμε για την ποσόστωση που -μετά από σχεδόν 10 χρόνια διαβουλεύσεων- έγινε πρό ταση νομοθεσίας της Ε.Ε., με στόχο την εξισορρόπηση των φύλων σε θέσεις μη εκτελεστικών διοικητικών στε λεχών των εισηγμένων εταιρειών κατά 40%. Σε πολλούς φαντάζει σαν χάρη απέναντι στις γυναίκες αυτές, σαν να κάνουν κατάχρηση εξουσίας. Η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική. Ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι το ποσοστό των γυναικών που βρίσκονται σε θέσεις Chief Executive Officer (CEO) και Managing Director ανέρχεται πλέον στο 16%, έναντι 11% το προηγούμενο έτος, επιστρέφοντας κοντά σε επίπεδα που είχε κινηθεί το 2020 (17%). Εμείς, στην Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, έχουμε καταρρίψει κάθε εμπόδιο διακρίσεων στον εργασιακό τομέα σε σχέση με τις γυναίκες. Στο γε νικό σύνολο των εργαζομένων, αλλά και διευθυντών και προϊσταμένων, περίπου το 50% είναι γυναίκες. Παράλ ληλα στηρίζουμε τη νέα γενιά των Millennials, η οποία αποτελεί περίπου το 30% του δυναμικού μας». Από την εμπειρία σας, τι βιώνει περισσότερο μια γυναίκα όταν προσπαθεί να ανέλθει ή βρίσκεται στα υψηλότερα κλιμάκια; Απόρριψη ή αποδοχή; «Προσέξτε: το πρόβλημα είναι πως οι γυναίκες υφί στανται κυρίως διακρίσεις -και φυσικά απόρριψη- αφού βρουνΖούμεδουλειά!στηνεποχή που το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ πήρε την απίστευτη απόφαση ότι το δικαίωμα των γυναικών να ορίζουν το σώμα τους αποτελεί αντικείμε νο διαπραγμάτευσης και δικαιοδοσία της πολιτειακής κυβέρνησης. Ίσως τελικά το δικαίωμα της οπλοχρησίας αξιολογείται ως σημαντικότερο από το δικαίωμα μιας γυναίκας να αποφασίζει για την υγεία και τη ζωή της… Το μισθολογικό χάσμα, θέματα εγκυμοσύνης/μητρό τητας αποτελούν πηγή σύγκρουσης μεταξύ εργοδοτών και εργαζόμενων γυναικών. Πολύ συχνά οι διακρίσεις αυτές οδηγούν πολλές γυναίκες εκτός απασχόλησης για μεγάλα χρονικά διαστήματα ή ακόμα και μόνιμα. Το αποτέλεσμα είναι οι γυναίκες να βιώνουν όλα τα είδη των διακρίσεων και αντιμετωπίζουν περισσότερα εμπόδια στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία, παρόλο που συχνότατα αντιπροσωπεύουν, στις ανεπτυγμένες χώρες, το καλύτερα εκπαιδευμέ νο κομμάτι του ενεργού πληθυ σμού. Πολύ συχνά, η φήμη των γυναικών που αναλαμβάνουν ανώτατες θέσεις συνοδεύεται από υποτιμητικά στερεότυπα που αμφισβητούν την επάρκεια, την ικανότητα, το ταλέντο, την προσήλωση, την πειθαρχία και την εργασιακή τους αγωγή. Επιμένω: η ανάληψη ανώ τατων θέσεων προϋποθέτει ταυτόχρονα υπευθυνότητα και λογοδοσία. Η ικανότητα δεν έχει φύλο. Η σκληρή δουλειά και η προσήλωση στον στόχο δεν έχουν φύλο. Όταν αναλαμβάνεις θέσεις και αξιώματα, με θετικά αποτελέσματα, είναι βέβαιο πως τα χτυπήματα κάτω από τη ζώνη που θα δεχθείς είναι πολλά». Ποιο θα θέλατε να είναι το status των γυναικών στον επιχειρηματικό και δημόσιο βίο στα επόμενα χρόνια; «Σήμερα περισσότερο από ποτέ οφείλουμε -όλες οι γυναίκες-, ανεξάρτητα από τη θέση που κατέχουμε, να μιλάμε και να διορθώνουμε τις στρεβλώσεις. Να διεκδι κήσουμε την αλλαγή μέσα από εμάς. Να μορφωθούμε, να μη φοβόμαστε το καινούργιο και να κρατήσουμε μια στάση ζωή που θα μας τιμά. Ο εργασιακός χώρος δεν είναι δρόμος μονής κατεύθυνσης! Σε μία εποχή που συνεχίζουμε να συζητάμε περί μισθολογικού χάσματος, μικρού αριθμού γυναικών σε ανώτερες και ανώτατες θέσεις, σε ένα περιβάλλον αστάθειας και αβεβαιότητας, η ισορροπημένη εκπροσώπηση των φύλων και η ενθάρ ρυνση της διαφορετικότητας αποτελούν βασική προϋπό θεση για μια βιώσιμη ανάπτυξη. Περισσότερο από ποτέ, έχουμε ανάγκη την αντικειμενικότητα, τη συνεισφορά και τις δεξιότητες της διαφορετικότητας. Αυτό που χρειαζό μαστε είναι υγιής ανταγωνισμός και αντικειμενικότητα στην ανάδειξη των ικανοτήτων. Η άποψή μου είναι πως η γυναίκα πρέπει να βρίσκεται παντού, πόσο μάλλον σε θέσεις λήψης αποφάσεων». Mε εντυπωσίασε η κόαναποτελεσματιτοωτικόςοσυνεργάζεταιτουδιαπίστωσηπόσοστενάπαρασιτικόςιδιτομέαςμεαναβλητικό,Δημόσιο.Αθηνά Χατζηπέτρου: Όταν αναλαμβάνεις θέσεις και αξιώματα, με θετικά αποτελέσματα, είναι βέβαιο πως τα χτυπή ματα κάτω από τη ζώνη που θα δεχθείς είναι πολλά.

22 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 «Τ ο πάθος και η ανάγκη μου να προσφέρω στον άνθρωπο με ώθησαν στον χώρο της Υγείας» επισημαίνει η κ. Susanne Kohout, ενώ συμβουλεύει τις γυναίκες που θέλουν να ξεχωρίσουν στην αγορά εργασίας να έχουν υπομονή και επιμονή για να διεκδικήσουν όσα ονειρεύονται. Κυρία Kohout, αναλάβατε τη διοίκηση της Novartis Hellas το 2017, σε μια δύσκολη περίοδο για τη χώρα μας. Ποιες είναι οι προκλήσεις που κληθήκα τε να αντιμετωπίσετε; «Ανέλαβα την εταιρεία σε μια εποχή όπου έπρεπε να αντιμετωπιστούν τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά ζη τήματα. Επέλεξα να δω αυτή τη διπλή πρόκληση ως μια ευκαιρία να μπουν νέα θεμέλια στον τρόπο του επιχειρείν μας. To 2020 προχωρήσαμε στην εξωδικαστική επίλυση της εκκρεμούς υπόθεσης στις ΗΠΑ κατά το αμερικανικό Δίκαιο. Στην Ελλάδα συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε με τις τοπικές αρχές και η εταιρεία διατηρεί το δικαίωμα να υπερασπιστεί τις θέσεις της κατά το ελληνικό Δίκαιο. Ταυτόχρονα κρατήσαμε σταθερή τη δέσμευσή μας στη χώρα και στους Έλληνες ασθενείς. Ενδεικτικά αναφέρω ότι η Novartis Hellas το 2020 διεξήγαγε 69 κλινικές με λέτες, με ωφελούμενους περισσότερους από 800 Έλλη νες ασθενείς, και έδωσε πρόσβαση σε περισσότερες από 100 θεραπείες της σε 4,3 εκατ. ανθρώπους. Παράλληλα δημιούργησε περίπου 1.789 άμεσες, έμμεσες και επαγό μενες θέσεις εργασίας. 200 από τις θέσεις αυτές, ποσοστό που φθάνει το 11%, σχετίζονται με την καινοτομία». Τα τελευταία σχεδόν τρία χρόνια η παγκόσμια κοι νότητα κλήθηκε να αντιμετωπίσει μια πανδημία. Κατά πόσο υπήρξε ανασταλτικός παράγοντας στην εξέλιξη των αγορών και τι πρέπει να επαναπροσδιο ρίσουμε όλοι όσον αφορά την υγειονομική περί θαλψη για να είμαστε στο μέλλον προετοιμασμένοι; «Η πανδημία της Covid-19 έφερε εμπόδια σε πολλούς οργανισμούς, δημιουργώντας αρκετούς και διαφορετικούς κινδύνους στον κόσμο των επιχειρήσε ων και ασκώντας αυξανόμενες πιέσεις στα συστήματα Υγείας. Η ιατρική κοινότητα ήρθε αντιμέτωπη με την πρόκληση της εσπευσμένης αναζήτησης νέων δραστικών και ασφαλών θεραπειών και εμβολίων, αλλά και τη συνέχιση της παραγωγής των υφιστάμενων φαρμάκων χωρίς καθυστερήσεις. Επίσης καταδείχθηκε η αναγκαιότητα της γρήγορης προσαρμογής των συστημάτων υγειονομικής περί θαλψης έτσι ώστε να μπορούν να ενσωματώσουν έγκαιρα την επιστημονική καινοτομία. Οι νέες προκλήσεις απέναντι στην ανθρωπότητα, τις χώρες και τα συστήματα Υγείας είναι τόσο μεγάλες και περίπλοκες, που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν από μεμονωμένες ομάδες, οργανισμούς ή κυβερνήσεις. Απαιτείται μια νέα νοοτρο πία συνεργασίας και λειτουργίας ανάμεσα σε εταιρείες, βιομηχανίες και φορείς του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, όπου όλα τα εμπλεκόμενα μέρη θα ευθυγραμμι στούν και θα δεσμευτούν σε βασικές προτεραιότητες και επιδιώξεις. Η παγκόσμια υγεία εξαρτάται από τα δεδομέ να και τα Big Data αποτελούν ένα “δυνατό” εργαλείο για να κατανοηθεί, να βελτιωθεί και να εξελιχθεί η υγειονομι κή περίθαλψη. Χάρη στο σύστημα της ηλεκτρονικής συ νταγογράφησης και ως μία από τις λίγες χώρες της Ε.Ε. με λεπτομερές μητρώο Covid, η Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ καλή θέση σε αυτό τον τομέα. Η ανάπτυξη πρωτο βουλιών στην Ε.Ε., όπως το RRF (Recovery & Resilience Facility) και ο Ευρωπαϊκός Χώρος Δεδομένων Υγείας (EHDS), αποτελούν ευκαιρίες που δεν πρέπει να μεί νουν ανεκμετάλλευτες». Είστε μια από τις πολύ επιτυχημένες γυναίκες στο τιμόνι μιας δύσκολης επιχείρησης, σε έναν νευ ραλγικό τομέα, όπως είναι η φαρμακευτική αγορά. Ποιο ήταν το έναυσμα για να ακολουθήσετε την πορεία αυτή; «Το πάθος και η ανάγκη που ένιωθα να προσφέρω στους ανθρώπους ό,τι χρειάζονται για να μπορούν να ζουν ποιοτικά με ώθησε στον κλάδο της υγείας, όπου γνώρισα και συνεργάστηκα με ανθρώπους που μοιρα ζόμαστε τις ίδιες αξίες και ιδανικά. Η άμεση παροχή θεραπειών με στόχο τη διασφάλιση της υγείας των αν θρώπων, καθώς και καινοτόμων λύσεων στους πελάτες και το σύστημα υγείας αποτελούν μεγάλες προκλήσεις και την ίδια στιγμή ευκαιρίες για μάθηση και περαιτέρω ανάπτυξη. Νιώθω υπερήφανη που έχω αναλάβει τα ηνία ενός δυναμικού οργανισμού που ενσωματώνει δι αρκώς στρατηγικές πρόσβασης, επενδύει στην Έρευνα και την Ανάπτυξη και χρησιμοποιεί την τεχνολογία για την ανακάλυψη νέων φαρμάκων μέσω στρατηγικών συνεργασιών. Με οδηγό την αποστολή μας να βοηθάμε τους ανθρώπους να ζουν περισσότερο και καλύτερα μέσω του επαναπροσδιορισμού της ιατρικής πρακτικής, γεμίζω ακόμη με μεγαλύτερη δύναμη και ενθουσιασμό για να συνεχίσω να μάχομαι στον χώρο της υγείας». Οι γυναίκες διαδραματίζουν πλέον σημαντικό ρόλο στα οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα. Ωστόσο, θεωρείτε ότι υπάρχουν ακόμα ταμπού και στερεότυπα που δυσκολεύουν τη ζωή των γυναικών στον χώρο της εργασίας; «Παρά την πρόοδο που έχει γίνει, υπάρχει ακόμη στερεοτυπική αντίληψη στον χώρο εργασίας, με απο τέλεσμα οι γυναίκες να συναντούν διαρκώς εμπόδια στην ανέλιξή τους. Το φαινόμενο της γυάλινης οροφής παραμένει και είναι μετρήσιμο. Στην Ελλάδα έχουμε ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά συμμετοχής γυναικών σε διοικητικά συμβούλια φορέων, επιτροπών και ιδρυμάτων που ασχολούνται με την επιστήμη, την έρευνα και την ανάπτυξη. Για να σπάσουμε τη γυάλινη οροφή, οι παλαι ές αντιλήψεις και οι προκαταλήψεις πρέπει να εκλείψουν μέσα από την οικογένεια, την εκπαίδευση, τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και φυσικά την αλλαγή της εταιρικής κουλτούρας των επιχειρήσεων. Από την πλευρά μας παραμένουμε εστιασμένοι να βοηθάμε τους ανθρώπους μας να αξιοποιούν τα ταλέντα τους, χωρίς διακρίσεις και διαχωρισμούς. H Η Νovartis Ηellas έχει αναθέσει το 59% των θέσεων αυξημέ νης ευθύνης σε γυναίκες, ενώ το 58% του συνό λου των εργαζο μένων της είναι γυναίκες. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ● Στην Ανθή Αγγελοπούλου aagelopoulou@naftemporiki.gr Για τον ρόλο της Novartis Hellas στoν χώρο της Υγείας, τις δυσκολίες που κλήθηκε να αντιμετωπίσει και το μέλλον στη μετά πανδημία εποχή μάς μιλά η Country President and Managing Director της Novartis Hellas, Susanne Kohout, η οποία μετρά πολλά χρόνια εμπειρίας σε θέσεις ευθύνης έχοντας ξεχωρίσει για τη δουλειά της Οι γυναίκες σήμερα μπορούν να διεκδικήσουν στην αγορά εργασίας όλα όσα αξίζουν και ονειρεύονται

23ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Novartis από τον Σεπτέμβριο του 2018 δεσμεύτηκε στον Διε θνή Συνασπισμό Ίσων Αμοιβών (EPIC) με στόχο τη μισθολογική ισότητα, την εξάλειψη των προ καταλήψεων από το σύστημα αξιολόγησης υποψηφίων, τη διαφάνεια στις αμοιβές μεταξύ των εργαζομένων και την επίτευ ξη ισορροπίας στις διοικητικές θέσεις έως το 2023. Η εταιρεία έχει ενταχθεί στον διεθνή Δείκτη Ισότητας Φύλων Bloomberg Gender-Equality Index (GEI) για τις πρωτοβουλίες της στην ενίσχυση της θέσης των γυναι κών στην εργασία. Η Νovartis Ηellas ανήκει στο 6,3% των εται ρειών στην Ελλάδα οι οποίες διοικούνται από γυναίκες CEO, έχει αναθέσει το 59% των θέσεων αυξημένης ευθύνης σε γυναίκες, ενώ το 58% του συνόλου των εργαζομένων της είναι γυναίκες». Τι θα συμβουλεύατε τις νέες γυναίκες που θέλουν να εδραιωθούν στον επιχειρηματικό στίβο; «Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι μέσα από την καθιέρωση ευέλικτων μορφών εργασίας, την παρο χή προγραμμάτων καθοδήγησης (mentorship), την εφαρμογή πολιτικών κατά των διακρίσεων και της παρενόχλησης, την πρόσβαση των γυναικών σε προ γράμματα κατάρτισης για διευθυντικές θέσεις καθώς και την ίση κατανομή ευθυνών φροντίδας στην οικογένεια, οι γυναίκες μπορούν να αναρριχηθούν στον κόσμο των επιχειρήσεων και τα εμπόδια προς τις θέσεις ευθύνης να εκλείψουν. Η προσήλωση λοιπόν στους στόχους τους και η διαρκής εξέλιξη και ενδυνάμωσή τους μέσω της παρακολούθησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων και σεμιναρίων θα συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση. Με προσπάθεια, υπομονή και επιμονή οι γυναίκες σήμερα μπορούν να διεκδικήσουν στην αγορά εργασίας όλα όσα αξίζουν και ονειρεύονται». Οι νέες προκλή σεις είναι τόσο μεγάλες περίπλοκες,και που δεν μπορούν κυβερνήσεις.οργανισμούςμένεςαπόαντιμετωπιστούνναμεμονωομάδες,ή Susanne Kohout: Με ονειρεύονται.όλααγοράδιεκδικήσουνσήμεραεπιμονή,υπομονήπροσπάθεια,καιοιγυναίκεςμπορούνναστηνεργασίαςόσααξίζουνκαι

24 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ● Ανέλαβε το τιμόνι της ΝΝ σε μια δύσκολη συ γκυρία, εν μέσω της κρίσης, δημιουργώντας όμως μια ικανή ομάδα κατάφερε να ξεπεράσει κάθε εμπόδιο και να επιτύχει έναν δομικό με τασχηματισμό της εταιρείας, εστιάζοντας στην ανθρω ποκεντρικότητα, την ομαδικότητα, την καινοτομία και την ψηφιοποίηση. Σήμερα, διεκδικεί έναν ακόμη στόχο, την επιτυχή συνένωση, στην Ελλάδα, της NN με τη MetLife, την οποία απέκτησε πρόσφατα ο όμιλος. Πείτε μας δύο λόγια για την επαγγελματική σας πορεία. «Προέρχομαι από οικογένεια μηχανικών κι έτσι οι αρχικές μου σπουδές ήταν στο Τμήμα Πολιτικών Μη χανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Ήθε λα όμως από μικρή να πάω στην Αμερική και έτσι ήρθε το ΜΒΑ στο πανεπιστήμιο του Wharton. Με διαβα τήριο τις σπουδές μου, ξεκίνησε η επαγγελματική μου πορεία στο εξωτερικό και στην Ελλάδα, όπου για πάνω από 20 χρόνια είχα ανώτατες διευθυντικές θέσεις σε εταιρείες όπως οι Honeywell Europe, EFG Eurobank, Inchcape Hellas Group, Credit Agricole Indosuez Luxembourg και η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. Το 2016 αποφάσισα να κάνω στροφή στον ασφα λιστικό κλάδο, χωρίς να γνωρίζω τον χώρο, αλλά έχο ντας μεγάλη εμπειρία ως CEO και γενική διευθύντρια. Μου δίδαξαν το αντικείμενο οι εξαιρετικοί συνεργάτες μου, ενώ η προηγούμενη εμπειρία μου επέτρεψε να φέρω μία διαφορετική προσέγγιση, μια φρέσκια ματιά στην εταιρεία. Βρέθηκα στο τιμόνι της NN Hellas σε μια δύσκολη συγκυρία, εν μέσω της κρίσης. Δημιουρ γώντας όμως μια ικανή ομάδα, όπου κάθε μέλος της έχει κάτι διαφορετικό να φέρει, αλλά όλοι μοιραζόμα στε τις ίδιες αξίες, καταφέραμε να κάνουμε έναν δομικό μετασχηματισμό με απόλυτα θετικά αποτελέσματα, εστιάζοντας στην ανθρωποκεντρικότητα, την ομαδικό τητα, την καινοτομία και την ψηφιοποίηση. Ο όμιλος της ΝΝ έδειξε εμπιστοσύνη στη νέα διοι κητική ομάδα και επένδυσε στην ελληνική θυγατρική. Εμείς με τη σειρά μας κάθε έτος ανταποδίδουμε αυτή την εμπιστοσύνη με τα συνεχώς βελτιωμένα αποτε λέσματά μας, την υψηλή και βελτιωμένη δέσμευση των εργαζομένων μας και τους βελτιωμένους δείκτες ικανο ποίησης πελατών. Και αυτό με γεμίζει χαρά για την πορεία της εταιρείας, αλλά και για την προ σπάθεια των ανθρώπων μας. Έχω την τιμή να βρίσκομαι στην NN σε ένα ακόμα κομβικό σημείο της ιστορίας της. Η πρό σφατη απόκτηση της MetLife στην Ελλάδα και η επικείμενη συνένωση των δύο εταιρειών δημιουργούν τη μεγαλύτερη ασφαλιστική στη χώρα. Πρό κειται για ένα τεράστιο έργο, το οποίο προχωρά σταθερά και εντός του χρονοδιαγράμματος, με την προσπάθεια και τη συμβολή εξίσου ικανότατων συναδέλφων και από τις δύο εταιρείες». Γιατί αποφασίσατε να «επενδύσετε» προσωπικά στην ιδιωτική ασφάλιση; «Ο Όμιλος ΝΝ μου ενέπνευσε αξιοπιστία και κύρος και ταυτόχρονα είδα και μία ευκαιρία να αναδείξω τις αξίες της θυγατρικής στην ελληνική αγορά με τις οποίες ταυτίζομαι απόλυτα - "Νοιαζόμαστε", "Είμαστε Ξεκάθαροι", "Δεσμευόμαστε". Η ΝΝ είναι μία μεγάλη πολυεθνική και μπορούμε να επικοινωνούμε την αξία της ασφάλισης, να βοηθού με τους ασφαλισμένους μας να φροντίζουν όσα έχουν σημασία για εκείνους, αλλά και να συμβάλλουμε στην ευημερία της ελληνικής κοινωνίας. Διέκρινα ταυτό χρονα και τις προοπτικές ανάπτυξης του ασφαλιστικού κλάδου και τη δυναμική του. Είδα ότι μπορούσε να προσφέρει και στην ενίσχυση του ΑΕΠ και νομίζω ότι τα γεγονότα των τελευταίων ετών έχουν αναδείξει την αξία του περισσότερο από ποτέ τόσο στην ασφάλιση της υγείας όσο και στην αποταμίευση». Τι οραματίζεστε για το μέλλον, τόσο προσωπικά όσο και επαγγελματικά; «Μεγαλώνοντας διαπιστώνω ότι επιστρέφουμε σε πρωτογενείς αξίες στη ζωή μας, αξίες όμως που έχουν ουσία, όπως η αλληλεγγύη. Ως άνθρωπο και ως μητέ ρα με απασχολεί πώς θα αφήσουμε ένα θετικό αποτύ πωμα σε αυτή τη ζωή. Για παράδειγμα πώς φερόμαστε στον πλανήτη μας και πώς αυτό επηρεάζει τελικά εμάς, τις οικογένειές μας και τα παιδιά μας. Η καθημερινότητά μας έχει αλλάξει ραγδαία. Η έννοια της παγκοσμιοποίησης, κάτι που στα φοιτητικά μου χρόνια ήταν μια θεωρία, σήμερα είναι μία πραγματικότητα. Σε προσωπικό επίπεδο, λοιπόν, θέλω να βρίσκομαι κοντά στην οικογένεια και τα παιδιά μου και να μπορώ να απολαμβάνω ποιοτικό χρόνο μαζί τους. Επαγγελματικά, θέλω να μπορώ να διοικώ με ενσυναίσθηση και να εμπνέω την ομάδα μου και τους συνεργάτες μου. Ώστε να συνεχίσουμε μαζί την ανο δική πορεία της ΝΝ στην Ελλάδα με ένα μεγαλύτερο, διευρυμένο σχήμα και δίκτυο, ως μια ενωμένη οικογέ νεια που κινείται αρμονικά προς το ίδιο όραμα». Τι σημαίνει για σας να κερδίζετε και τι να χάνετε ένα «στοίχημα»; «Δεν θα έλεγα ότι η λέξη "στοίχημα" είναι αυτή που με εκφράζει, αλλά περισσότερο η λέξη "όραμα". Για μένα, το σημαντικό είναι να συνεχίζουμε να προχω ράμε, να θέλουμε να εξελιχθούμε σε προσωπικό, αλλά και σε επαγγελματικό επίπεδο. Να συνεργαζόμαστε, να προσφέρουμε και να απολαμβάνουμε το "ταξίδι", γιατί μέσα από αυτό μαθαίνουμε. Είμαι ταυτόχρονα ευγνώμων, γιατί κάνω μια δουλειά ομαδική, όπου έχω την ευκαιρία να δουλεύω έχοντας συλλογικούς στόχους με τους συνεργάτες μου. Και τελικά, όποια και να είναι τα αποτελέσματα, πάντα αποκομίζεις εμπειρία και γνώση να πας παρακάτω. Και ό,τι κι αν κάνουμε, σημαντικό για μένα είναι το να το αγαπάμε και να μας γεμίζει χαρά κι αισιοδοξία, αξίες εξίσου σημαντικές για τη διατήρηση της ψυχικής υγείας και ευημερίας μας». Η ιδιωτική ασφάλιση είναι γένους… θηλυκού; «Στο πρόσφατο παρελθόν, μια έρευνα που είχαμε πραγματοποιήσει έφερε ως εύρημα και το ότι πρέπει Η οτήτων.εξέλιξημάθησητηγιααπόχάνεταιπρόοδοςεπαγγελματικήεπιτυγμέσατηναγάπητηδουλειά,συνεχήκαιτηντωνδεξι Στον Πλάτωνα Τσούλο plats@naftemporiki.gr Με οδηγούς την ενσυναίσθηση και την έμπνευση, η Μαριάννα Πολιτοπούλου, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος NN Hellas και NN Hellas II, αντιλαμβάνεται την επαγγελματική της πορεία ως ένα «ταξίδι», μέσα από το οποίο διαρκώς μαθαίνει Μετασχηματισμός με ομαδικότητα, καινοτομία και ανθρωποκεντρικότητα

25ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 να δίνουμε ακόμη μεγαλύτερη προσοχή στο γυναικείο κοινό και να επικοινωνούμε ακόμη πιο ξεκάθαρα και αναλυτικά τα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας. Αυτό σαφώς, ως γυναίκα, μου είναι απόλυτα κατανοητό. Γιατί νομίζω ότι έχουμε μάθει μέσα από τους πολυδι άστατους ρόλους μας να έχουμε περισσότερη προνοη τικότητα, εγρήγορση και πρακτικότητα, μαζί με υψηλή ευαισθησία αναφορικά με όσους και όσα φροντίζουμε. Και φυσικά μας αφορά πολύ να θωρακίζουμε όσα αγαπάμε! Οπότε ναι, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι η "ασφάλιση" γενικά είναι μια έννοια που συμπλέει με κάποια κοινά αποδεκτά θηλυκά χαρακτηριστικά, χωρίς όμως αυτό να είναι και ο κανόνας». Σε τι βαθμό η ΝΝ διασφαλίζει την ανεμπόδιστη επαγγελματική ανέλιξη των γυναικών σε διοικητι κές θέσεις, όπως και στο δίκτυο πωλήσεων; «Στην NN προφανώς δεν τίθεται ζήτημα φύλου ή άλλου προσωπικού προσανατολισμού όσον αφορά την ανέλιξη των στελεχών μας. Οι αξίες της ισότητας, της συμπερίληψης και της διαφορετικότητας διέπουν, άλλωστε, τη λειτουργία της εταιρείας και είναι κάτι που ενθαρρύνουμε και προωθούμε. Στην NN Hellas τηρούνται διαδικασίες διαφάνει ας, οι οποίες επιτρέπουν στους συναδέλφους μας να εξελίσσονται αξιοκρατικά, βάσει της δουλειάς τους, των αποτελεσμάτων που φέρνουν, αλλά και πολλών άλλων κριτηρίων, τα οποία είναι εξίσου σημαντικά. Στην εταιρεία μας η αναλογία ανδρών και γυναικών είναι σχεδόν ένα προς ένα, ενώ και η δική μου ομάδα απαρτίζεται από αρκετές ικανότατες γυναίκες, καθώς ενθαρρύνουμε την παρουσία τους σε διοικητικές θέσεις. Είναι αυτονόητο για μας ότι τέτοιες διακρίσεις αποτε λούν κατάλοιπα πεπαλαιωμένων πεποιθήσεων. Η επαγ γελματική πρόοδος επιτυγχάνεται μέσα από την αγάπη για τη δουλειά, τη συνεχή μάθηση και την εξέλιξη των δεξιοτήτων. Και αυτό το διασφαλίζουμε για όλους τους εργαζομένους μας, προσφέροντάς τους ένα περιβάλ λον που τους σέβεται και τους στηρίζει σε όλη τους τη διαδρομή, ανεξαρτήτως γένους ή προτιμήσεων». Μαριάννα Πολιτο πούλου: Έχω την τιμή να βρίσκομαι στην NN σε ένα ακόμα κομβικό σημείο της ιστορίας της. Η χώρα.ασφαλιστικήγούνεταιρειώνσυνένωσηδαMetLifeαπόκτησηπρόσφατητηςστηνΕλλάκαιηεπικείμενητωνδύοδημιουρτημεγαλύτερηστη

26 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Τι σημαίνει για τη Φιλίππα Μιχάλη ιδιωτική ασφάλιση; «Όλοι όσοι δουλεύουμε στην ιδιωτική ασφάλιση φροντίζουμε με τη δουλειά μας να προσφέρουμε την ηρεμία και την ασφάλεια που έχουν ανάγκη οι πελάτες μας ώστε να μπορούν να απολαύσουν τη ζωή τους με λιγότερες έγνοιες. Η ιδιωτική ασφάλιση βοηθά τους ανθρώπους να προετοιμαστούν κατάλληλα, όχι για να προστατευθούν από τη ζωή αλλά για να ανοίξουν τις πόρτες σε ό,τι καλύτερο εκείνη έχει να τους προσφέρει. Πολλοί κάνουν το λάθος να συνδέουν την προετοιμα σία και κατ’ επέκταση την ιδιωτική ασφάλιση, με το να περιμένει κανείς τα χειρότερα. Για εμένα, η ετοιμότητα αυτή που μας παρέχει η ιδιωτική ασφάλιση, μας προ σφέρει την ελευθερία να έχουμε μία πιο θετική οπτική για τη ζωή. Προσωπικά, πάντα με συνάρπαζε να ξέρω ότι ξυπνάω κάθε πρωί για να πάω στην εργασία μου και το αποτέλεσμα της δουλειάς όλων μας θα επηρεάσει θε τικά τις ζωές των ανθρώπων. Αυτό δίνει νόημα και αξία στο γιατί δουλεύω. Και πιστεύω ότι οι νέοι άνθρωποι αναζητούν όλο και περισσότερο να εργαστούν για κλά δους ή οργανισμούς που τους δίνουν έναν ουσιαστικό σκοπό. Πέρα από αυτό, ο κλάδος μας μετασχηματίζεται με στόχο να γίνει πιο προσιτός και να ικανοποιήσει τις πραγματικές ανάγκες του καταναλωτή του σήμερα και κυρίως του αύριο. Δημιουργούμε τις προϋποθέσεις και τους μηχανισμούς για να ακούμε περισσότερο, να μιλάμε πιο απλά και κατανοητά και για να αναδείξουμε την αξία της ιδιωτικής ασφάλισης τόσο για τον ιδιώτη όσο και τις επιχειρήσεις. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο κλάδος δίνει τη δυνατότητα σε νέους εργαζόμενους να ενταχθούν σε ένα περιβάλλον με προοπτικές ανάπτυ ξης, δυνατότητες εξέλιξης για τους ίδιους και συν-δημι ουργίας της επόμενης μέρας της ιδιωτικής ασφάλισης». Πώς προέκυψε η ενασχόλησή σας με την ασφαλι στική αγορά; «Τα πρώτα χρόνια της καριέρας μου, ήμουν μεν μέλος της οικογένειας της Allianz, αλλά εργαζόμουν στο Asset Management. Μέσα στα χρόνια άρχισα να έχω όλο και περισσότερη επαφή με την ασφαλιστική, μέσω της εμπλοκής μου είτε στη διαχείριση του στρατηγικήγιαteamσυναντούσαμεπλαίσιοσυνειδητοποιώ,ότι,αλλάmanagementδιάφοραχαρτοφυλακίουεπενδυτικούτης,είτεσεprojects.Τοassetμουάρεσεπολύ,θυμάμαιχαρακτηριστικάκάποιαστιγμή,άρχισανακαθώςστοτηςδουλειάςμουτοmanagementεισηγμένωνεταιρειώνναμαςπαρουσιάσουντηκαιταπλάνατους, ότι θα ήθελα περισσότερο να βρίσκομαι σε εκείνη την πλευρά του τραπεζιού. Δηλαδή, σε μία εταιρεία όπου θα είμαι μέλος μίας ομάδας που θα δημιουργεί λύσεις ή προϊόντα για τους καταναλωτές και θα έχω κι εγώ μία ιστορία να μοιραστώ. Και αυτή η ευκαιρία δόθηκε, όταν στο τέλος του 2008 μου προτάθηκε να μετακι νηθώ από την Allianz ΑΕΔΑΚ στην Ασφαλιστική, στο Market Management, με αρχικό στόχο να δω τη δημιουργία ή προσαρμογή των αποταμιευτικών μας προϊόντων αλλά και ένα ευρύτερο πλαίσιο εκπαίδευ σης του δικτύου μας, καθώς και να "πειραματιστώ" με τα πρώτα βήματα ψηφιοποίησης. Στη συνέχεια, ανέλαβα διαφορετικούς ρόλους στην Εμπορική Διεύ θυνση και εξελίχθηκα προοδευτικά μέσα στην εταιρεία μαθαίνοντας την ασφαλιστική αγορά από ένα διαφο ρετικό πρίσμα κάθε φορά, ώσπου και ανέλαβα τα ηνία της Allianz Ελλάδος το 2015». Τι σας έφερε κοντά στην Allianz; «Στην Allianz με οδήγησαν, από τα φοιτητικά μου κιόλας χρόνια, η τύχη και οι συγκυρίες. Το 1997 ο καθηγητής μου στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, κ. Νί κος Φίλιππας μου πρότεινε να εργαστώ part-time ως βοηθός του στην τότε Helvetia ΑΕΔΑΚ. Σχεδόν ταυτόχρονα, η εταιρεία εξαγοράστηκε από την Allianz και έτσι, λίγους μήνες μετά, βρέθηκα στη μεγαλύτερη οικογένεια της Allianz ΑΕΔΑΚ και σύντομα πέρασα από τις Πωλήσεις Α/Κ στις Επενδύσεις. Μέχρι το 2009, που μεταπήδησα στην ασφαλιστική και στο Market Management. Ωστόσο, μπορεί στην Allianz να βρέθηκα αρχικά λόγω μίας συγκυρίας, η απόφασή μου όμως να παραμείνω όλα αυτά τα χρόνια ήταν μία προσωπική επιλογή, για την οποία νιώθω περήφανη κοιτώντας πίσω. Διότι αυτό που με κράτησε είναι η κουλτούρα της εταιρείας, οι αξίες της και οι άνθρωποί της που διαμορφώνουν ένα υγιές περιβάλλον εργα σίας και ανάπτυξης. Είναι στο DNA της εταιρείας να επενδύει στους ανθρώπους της, δίνοντάς τους ευκαιρίες να εξελιχθούν μαζί της. Η πορεία μου είναι ένα ζωντανό παράδειγμα της ανθρωποκεντρικής κουλτούρας στην Allianz: είναι σίγουρα αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς, αλλά οφείλεται και στις ευκαιρίες που μου δόθηκαν και στους ανθρώπους της εταιρείας που πίστεψαν σε εμένα». Ποιο είναι το προσωπικό σας όραμα και ποιο το όραμά σας ως manager της αγοράς; «Το προσωπικό μου όραμα είναι να μπορώ να διατηρώ ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελ ματικής ζωής και να εξελίσσομαι ως άνθρωπος. Να είναι οι δικοί μου άνθρωποι υγιείς και ευτυχισμένοι, και στη δουλειά μου να συνεχίσω να έχω την τύχη να δουλεύω για οργανισμούς που επηρεάζουν θετικά τις ζωές των συνανθρώπων μου και αφήνουν το αποτύπωμά τους στην κοινωνία μας. Να συνεχίσω να εμπνέομαι μέσα από τους στόχους και το όραμα στη δουλειά μου και να μαθαίνω συνεχώς, παραμένοντας δημιουργική. Ως manager της ασφαλιστικής αγοράς, η φιλοδοξία μου είναι να συμβάλω στο να δημιουργή σουμε έναν ελκυστικό κλάδο τόσο για τους καταναλω τές όσο και για τους εργαζομένους. Να μπορέσουμε να Οι τομαςτουκαιποσοστόραΔιοίκησηςστογυναίκεςΣυμβούλιοσήμεαποτελούν57%στοσύνολοοργανισμούαποτελούν56%. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ● Στον Πλάτωνα Τσούλο plats@naftemporiki.gr Με όραμά της τη διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, η Φιλίππα Μιχάλη, CEΟ της Allianz Ελλάδος, μιλά για την πορεία της στην ασφαλιστική αγορά και εκτιμά ότι η λεγόμενη «γυάλινη οροφή» έχει γίνει πιο «εύθραυστη». Αναφέρεται επίσης στις φιλοδοξίες της να συμβάλει στη δημιουργία ενός ελκυστικού κλάδου για τους καταναλωτές και τους εργαζομένους, να προσελκύσει νέα ταλέντα και να μεγεθύνει την αξία που προσφέρει η ιδιωτική ασφάλιση Η γυάλινη οροφή έχει γίνει πιο «εύθραυστη»

27ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 προσελκύσουμε νέα ταλέντα με σύγχρονες δεξιότητες στον κλάδο μας και μαζί να κερδίσουμε τις καρδιές του κόσμου και να τους πείσουμε για την αξία της ιδιωτικής ασφάλισης. Θέλω να συνεχίσω να έχω την ευκαιρία να ηγούμαι ομάδων ανθρώπων όπου με κοινό όραμα και πολλή όρεξη θα δουλεύουμε μαζί για να δημιουργήσουμε κάτι νέο που θα χαρίζει προστιθέ μενη αξία στις ζωές όλων μας». Σε τι βαθμό εφαρμόζει η Allianz πολιτικές διασφάλισης της ισότητας των δύο φύλων εντός του μηχανισμού της; «Στην Αllianz η διαφορετικότητα και η συμπερίλη ψη αποτελούν βασικές μας προτεραιότητες. Έχουμε δημιουργήσει ένα εταιρικό περιβάλλον όπου όλοι οι εργαζόμενοί μας εκφράζουν τη μοναδικότητά τους, αντιμετωπίζονται δίκαια και με σεβασμό και έχουν ίση πρόσβαση σε ευκαιρίες και πόρους. Ενδεικτικά, οι πολιτικές μας συμπεριλαμβάνουν δείκτες σχετικά με την εκπροσώπηση γυναικών με φιλόδοξους στόχους. Οι γυναίκες στο Συμβούλιο Διοίκησης σήμερα αποτελούν ποσοστό 57% και στο σύνολο του οργανι σμού μας αποτελούν το 56%. Αξιολογούμε συνεχώς την πορεία και αποτελεσματικότητα των πολιτικών μας. Σε πρόσφατη εσωτερική έρευνα τον Μάιο 2022, 89% των εργαζομένων μας απάντησε ότι δεν έχει αντι μετωπίσει εμπόδια στην εξέλιξη της καριέρας του που σχετίζονται με το φύλο, την ηλικία, την αναπηρία ή την κουλτούρα. Επιπλέον εφαρμόζουμε Πολιτική Κατά της Βίας και Παρενόχλησης, καθώς και μηχανισμούς Speak Up (μηχανισμός αναφορών) και Πολιτική προ σλήψεων χωρίς αποκλεισμούς. Τέλος, η διαφορετικό τητα και η συμπερίληψη καθώς και οι πολιτικές που τις πλαισιώνουν αποτελούν μέρος των εκπαιδεύσεων του ανθρώπινου δυναμικού μας. Πέρα από πολιτικές και διαδικασίες, αυτό που κυρίως απαιτείται είναι μία κουλτού ρα όχι απλά αποδοχής αλλά αναγνώρισης της αξίας της δια φορετικότητας, είτε αυτή αφορά σε φύλο, είτε σε εθνικότητα, θρήσκευμα κ.λπ. Οι πολιτικές βοηθάνε στο να διασφαλίσουν ότι δεν "επιτρέπονται" απο κλεισμοί και στη διαμόρφωση σωστής κουλτούρας. Όμως από μόνες τους δεν αρκούν. Και οι ηγέτες οφείλουμε να δίνουμε πρώτοι το παράδειγμα». Θεωρείτε ότι στην Ελλάδα παραμένει εμπόδιο για την επαγγελματική ανέλιξη της γυναίκας η λεγόμενη «γυάλινη οροφή»; «Δυστυχώς ακόμα βλέπουμε ότι υπάρχουν στερε οτυπικές αντιλήψεις σχετικά με την επαγγελματική εξέλιξη των γυναικών. Παραδείγματα αυτών είναι η μητρότητα ή επίσης ο αναχρονιστικός διαχωρισμός γυναικείων και ανδρικών επαγγελμάτων. Όμως τις τελευταίες δεκαετίες οι γυναίκες έχουμε κατορθώσει πολλά, πλέον μιλάμε ανοιχτά για αυτό και παίρνουμε θέση και αναλαμβάνουμε δράση. Βλέπουμε ότι η γυά λινη οροφή έχει γίνει πιο "εύθραυστη". Οι πολιτικές της εταιρείας μας αποτελούν φορέα αλλαγής για την κατάκτηση της πραγματικής ισότητας στον χώρο εργασίας, αλλά πρέπει να δρούμε και ατο μικά. Πρέπει κατ’ αρχάς εμείς οι ίδιες να πιστέψουμε ότι δεν υπάρχει οροφή και κάτι να μας εμποδίζει να διεκδικήσουμε.Ναυποστηρίξουμε και να βοηθήσουμε η μία την άλλη, για παράδειγμα με το να μοιραζόμαστε εμπει ρίες. Να βοηθούμε στη δημιουργία κουλτούρας που θα αποκλείει διακρίσεις, αλλά και στην υιοθέτηση πολιτικών που θα διασφαλίζουν ίση μεταχείριση, αξιο λόγηση και εξέλιξη ανθρώπων με βάση τις ικανότητες και δυνατότητές τους». Φιλοδοξία μου είναι να συμβάλω στο να εργαζομένους.όσοκαταναλωτέςτόσοελκυστικόγήσουμεδημιουρένανκλάδογιατουςκαιγιατους Φιλίππα Μιχάλη: Το προσωπικό μου όραμα είναι να μπορώ να διατηρώ ισορροπία μεταξύ προσωπικής και μαιζωήςεπαγγελματικήςκαιναεξελίσσοωςάνθρωπος.

28 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Κυρία Χατζάκου, ηγείστε μιας από τις ιστορικότε ρες επιχειρήσεις της Βόρειας Ελλάδας ως πρόεδρος του Δ.Σ. και έχετε διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο τόσο στη διαμόρφωση της σημερινής μετοχι κής σύνθεσης της εταιρείας όσο και στη γενικότερη πορεία της εδώ και -χωρίς υπερβολές- δεκαετίες. Ποια πιστεύετε ότι είναι εκείνα τα χαρακτηριστικά σας που σας οδήγησαν στην επιτυχία και τι ρόλο διαδραμάτισε το φύλο σας; «Στην αρχή, όταν ξεκινάς μια καριέρα, είτε είσαι στέλεχος είτε είσαι ιδιοκτήτης, πρέπει να σε αγαπήσει η ομάδα των ανθρώπων, οι εργαζόμενοι, να αποδείξεις ότι αγαπάς αυτό που κάνεις, ότι δεν το κάνεις για χόμπι, αλλά γιατί το πιστεύεις. Όταν, λοιπόν, δουν οι άνθρωποι ότι εσύ πασχίζεις, θεωρώ ότι είναι μεταδοτικό, η αγάπη και η αφοσίωση για τη δουλειά θεωρώ ότι είναι μεταδο τικές. Στην αρχή είναι δύσκολο ως γυναίκα, γιατί έχεις και άλλα καθήκοντα, οικογένεια, παιδιά κ.ο.κ., αλλά όλα όταν τα πιστεύεις και προσπαθείς και αγωνίζεσαι, νομίζω ότι μπορείς να τα πετύχεις. Δεν είναι τροχοπέδη, δηλαδή, το φύλο, ίσα ίσα πολλές φορές λειτουργεί και για καλό. Όταν βλέπουν έναν άνθρωπο και δη γυναίκα ότι προσπαθεί, σε βλέπουν με άλλη ματιά, πιο θετική, γιατί στον άνδρα κάποια πράγματα είναι δεδομένα, ενώ στη γυναίκα πιο παλιά δεν ήταν, η δική μου καριέρα ξεκίνησε πάνω από 40 χρόνια πριν. Όταν είσαι νέος, κάπως σε αμφισβητούν, αλλά αργότερα -όταν απο δείξεις με τη δουλειά σου ότι δεν υπάρχει λόγος να σε αμφισβητήσουν- γίνεται ένα πράγμα, διαχωρισμός άνδρα-γυναίκα δεν ισχύει αργότερα». Έχετε υποστεί διακρίσεις, αρνητικές ή και θετικές, στη μακρόχρονη αυτή διαδρομή σας λόγω του φύλου σας; «Όχι, παρόλο που στην αρχή όλοι λέγανε είναι η “κόρη του Χατζάκου”, αλλά μετά από λίγο όλα τα κέρδισα με τη διαδρομή μου. Παίζει ρόλο δηλαδή η στάση που κρατάει κάποιος άνθρωπος, λ.χ. να κρατάς το ωράριο και όταν αποφασίσεις να εργαστείς, πρέπει να ξεχνάς το καπέλο του ιδιοκτήτη, πρέπει να είσαι με το καπέλο του στελέχους, του ανθρώπου που εργάζε ται και πρέπει να αποδώσει». Έχετε αποτελέσει, επίσης, μέλος της διοίκησης του ΕΒΕΘ επί σειρά ετών. Σήμερα πλέον έχουν αυξηθεί οι γυναίκες-μέλη των δ.σ. των Επιμελητηρίων, αλλά και πάλι σπανίως τις βλέπουμε επικεφαλής Επιμε λητηρίων και γενικότερα θεσμικών φορέων. Έχει να κάνει απλά με την έλλειψη χρόνου, λόγω των πολλαπλών «ρόλων» των γυναικών, ιδιαίτερα όταν έχουν και οικογένεια, ή είναι η υφιστάμενη δομή των θεσμικών φορέων ή και το πολιτικό σύστημα της χώρας αποτρεπτικά για γυναικεία ηγεσία; «Υπάρχει ποσόστωση και θέλουμε γυναίκες. Βέβαια, εγώ δεν ήμουν σε αυτήν την περίοδο στη διοί κηση του ΕΒΕΘ, ήμουν πιο μπροστά, εκλεγμένη. Για εμένα είχε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον το Επιμελητήριο, έμαθα πολλά πράγματα γιατί -εκτός από τη ΜΕΒΓΑΛασχολήθηκα με προγράμματα του Επιμελητηρίου και πολλά άλλα πράγματα και θεωρώ ότι και μέσω του Επιμελητηρίου μπορεί κάποιος να προσφέρει έργο. Είναι δύσκολο όταν έχεις δική σου δουλειά, βέβαια, διότι απαιτεί χρόνο, δεν είναι εύκολο να αφοσιωθείς και να προσφέρεις έργο όταν έχεις τις ευθύνες μιας εταιρείας και άλλα καθήκοντα, θέλει χρόνο, κάτι που οι γυναίκες συνήθως έχουν λιγότερο λόγω άλλων υποχρεώσεων». Τι θα συμβουλεύατε τις νέες γυναίκες που θέλουν ενδεχομένως να ξεκινήσουν τώρα δικές τους επι χειρήσεις ή να διεκδικήσουν υψηλές διοικητικές θέσεις σε μεγάλες εταιρείες; «Υπάρχουν αρκετές γυναίκες ικανές, βλέπουμε στο "επιχειρείν" ότι πηγαίνουν πάρα πολύ καλά, είτε ως στελέχη είτε ως ιδιοκτήτριες. Και δη στην Ελλάδα έχουμε αρκετά στελέχη ικανά. Σε ό,τι αφορά μάλιστα τη ΜΕ ΒΓΑΛ, τα διευθυντικά στελέχη είναι πάνω από 35%-40% γυναίκες. Και όσον με αφορά προσωπικά, λοιπόν, αλλά και ως ΜΕΒΓΑΛ πιστεύουμε στις γυναίκες, τις θεωρού με ικανές και έχουν εξέλιξη, γιατί πολλά άτομα στην εται ρεία εξελίχθηκαν μέσα στη ΜΕΒΓΑΛ, δηλαδή ξεκίνησαν την καριέρα τους όταν τελείωσαν το Πανεπιστήμιο και αυτή τη στιγμή έχουν ανεβεί και είναι διευθύντριες στους τομείς τους, λ.χ. διευθύντρια Εργοστασίου, διευθύντρια Προμηθειών, δηλαδή σε πολύ καίρια σημεία της εταιρεί ας, σε θέσεις που απαιτούν εμπιστοσύνη, ικανότητες και πολλές ώρες δουλειάς». Φαίνεστε να είστε δηλαδή αισιόδοξη για το μέλλον της γυναικείας επιχειρηματικότητας; «Ναι! Πρέπει οι γυναίκες να βγουν από τα σπίτια, να προσπαθήσουν, να είναι ισάξιες των ανδρών και υπάρχει μέλλον για την Ελληνίδα γυναίκα που θέλει να προχωρήσει και να κάνει δική της εταιρεία. Υπάρ χουν, εξάλλου, αυτή τη στιγμή πάρα πολλά προγράμ ματα που πρέπει να τα αξιοποιήσουν προς όφελος της κοινωνίας, της οικονομίας και της προσωπικής τους εξέλιξης». Μαίρη Χατζάκου: Είτε είσαι στέλεχος είτε είσαι ιδιοκτήτης, πρέπει να σε αγαπήσει η ομάδα των ανθρώπων, οι εργαζό μενοι, να αποδείξεις ότι αγαπάς αυτό που κάνεις, ότι δεν το κάνεις για χόμπι, αλλά γιατί το πιστεύεις. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ● Στη Βάσω Βεγίρη vvegh@naftemporiki.gr Αισιόδοξη για το μέλλον της γυναικείας επιχειρηματικότητας στη χώρα μας δηλώνει η πρόεδρος του Δ.Σ. της ΜΕΒΓΑΛ Μαίρη Χατζάκου, έχοντας στο ενεργητικό της πάνω από τέσσερις δεκαετίες εξέλιξης και πρωταγωνιστικού ρόλου στην εταιρεία, στην οποία μάλιστα ποσοστό 40% των διευθυντικών στελεχών είναι γυναίκες. Υπάρχει μέλλον για την Ελληνίδα που θέλει να κάνει δική της εταιρεία

30 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ● «Ε ίναι σημαντικό να νιώθεις ότι συνέβα λες στο να ανοίξει ένας νέος δρόμος» τονίζει η κ. Γούτα, προσθέτοντας ότι «αν και έχουν γίνει θετικά βήματα στην Ελλάδα στο θέμα της γυναικείας συμμετοχής, μάλλον αυτά είναι “σημειωτόν” σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες που μοιάζουν να “τρέχουν”»… Πώς καταλήξατε στον κλάδο της ενέργειας; «Η επαγγελματική πορεία και η εξέλιξή μου ήταν από την αρχή συνδεδεμένες με τον Όμιλο ΕΛΠΕ για περισσότερα από 30 χρόνια, όταν νέα χημικός μηχα νικός αποφάσισα να εργαστώ στην πρώτη γραμμή της βιομηχανίας, στο διυλιστήριο Θεσσαλονίκης. Ήταν μια συνειδητή απόφαση και επιλογή από μεριάς μου, σε μια στιγμή που με βάση την ακαδημαϊκή πορεία και τις διακρίσεις μου το πιο αναμενόμενο θα ήταν να συνε χίσω για μια ακαδημαϊκή καριέρα. Ωστόσο, η πρώτη γραμμή στη βιομηχανία, και μάλιστα σε μια βιομηχανία του μεγέθους και της αξίας των ΕΛΠΕ, με γοήτευε περισσότερο, καθώς ήταν μια μοναδική ευκαιρία να δω και να εφαρμόσω στην πράξη αυτά ακριβώς για τα οποία εκπαιδευτήκαμε στο Πολυτεχνείο. Στη διάρκεια αυτών των χρόνων, είχα την ευκαιρία να εργαστώ σε πολλά και διαφορετικά κομμάτια του ομίλου, αναλαμ βάνοντας καθήκοντα Σχεδιασμού και Λειτουργίας σε διάφορες μονάδες των βιομηχανικών εγκαταστάσεων της Θεσσαλονίκης και συνεχίζοντας με πιο επιτελικές θέσεις, όπως η Διαχείριση Περιβάλλοντος, η Διαχεί ριση Αλλαγών στα μεγάλα έργα μετασχηματισμού του ομίλου της περιόδου 2008-2013 και σήμερα η Ενεργειακή Πολιτική, ως μέρος της διαμόρφωσης της ευρύτερης στρατηγικής του ομίλου. Μια διαδρομή γεμάτη γνώση, εμπειρίες και συνεχείς προκλήσεις». Ποια στιγμή στην επαγγελματική σας σταδιοδρομία ξεχωρίζετε ως την πιο σημαντική και ποια ήταν η πιο δύσκολη; «Όταν ξεκίνησα να εργάζομαι, ήμουν από τις πρώτες και λιγοστές γυναίκες μηχανικούς σε όλη την εγκατάσταση. Αυτό ήταν ένα με γάλο και πολύ θετικό βήμα για μια βιομηχανία που μετρούσε ήδη πολλά χρόνια λειτουργίας χωρίς γυναίκες μηχανικούς στο πεδίο. Και, όπως σε κάθε μεγά λη αλλαγή, χρειάστηκε χρόνος προσαρμογής για την αλλαγή συνηθειών και κουλτούρας σε όλα τα επίπεδα της ιεραρχίας. Αντίστοιχα αρκετός χρόνος χρειάστηκε και για το επόμενο μεγάλο βήμα, της ανέλιξης των γυναικών μηχανικών σε διοικη τικά κλιμάκια. Ήμουν η πρώτη μηχανικός στο βιομηχανικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης που ανέλαβα διοικητικά και κατόπιν διευθυντικά καθήκοντα και αυτό ήταν σίγουρα μία από τις στιγμές που ξεχωρίζω, καθώς είναι σημαντικό να νιώθεις ότι συνέβαλες στο να ανοίξει ένας καινούργιος δρόμος.Σεό,τι αφορά αυτό καθαυτό το αντικείμενο της δουλειάς, μία από τις πιο σημαντικές στιγμές ήταν η μέρα κατά την οποία ξεκίνησε να παράγεται το πρώτο προϊόν σε μία νέα μονάδα παραγωγής, στο πλαίσιο μιας μεγάλης επέκτασης του εργοστασίου παραγωγής PVC. Για τη μονάδα αυτή είχα αναλάβει υπεύθυνη από τον σχεδιασμό στο χαρτί, την τεχνολογική πρόταση, τις τεχνικές προδιαγραφές, την παρακολούθηση κατα σκευής, την παραλαβή, την εκπαίδευση του προσω πικού και, τελικά, την έναρξη λειτουργίας. Για μια νέα μηχανικό, λίγων μόνο χρόνων, η ανάληψη ενός τέτοιου έργου ήταν μια ξεχωριστή ευκαιρία και μια μοναδική εμπειρία συμπυκνωμένης γνώσης, τόσο σε τεχνικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο της ζύμωσης και των απαραίτητων συνεργασιών. Ως προς τις δυσκολίες, αν και δεν μπορώ να φέρω στο μυαλό μου κάτι συγκεκριμένο, θα έλεγα ότι για να γίνει κάθε καινούργιο μεγάλο βήμα, όπως τα παραπά νω, έχουν προηγηθεί δυσκολίες και προκλήσεις που αντιμετωπίζονται με μεγάλη προσπάθεια, συνέπεια, δέσμευση και πολλή δουλειά, περισσότερη ίσως από το σύνηθες». Ποιο είναι το προσωπικό σας όραμα; «Να συμβάλω στην υλοποίηση του Οράματος 2025 για τον μετασχηματισμό του Ομίλου ΕΛΠΕ, με στόχο τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος των δρα στηριοτήτων μας κατά 50% ως το 2030 και την παροχή προϊόντων και υπηρεσιών ενέργειας χαμηλού άνθρα κα, για τον πολίτη και την οικονομία της χώρας. Με δεδομένη την Πράσινη Συμφωνία και τη δέσμευση της Ε.Ε. για μηδενικές εκπομπές άνθρακα ως το 2050, σε απάντηση της κλιματικής κρίσης, η περίοδος που διανύουμε είναι μοναδική, με τεράστιες προκλήσεις και αλλαγές, και γι’ αυτόν τον λόγο, θα έλεγα,Ειδικάσυναρπαστική.γιατονκλάδο μας, οι αλλαγές δεν θα αφο ρούν μόνο βελτιώσεις της παραγωγικής διαδικασίας, αλλά και στροφή σε νέα προϊόντα από νέες πρώτες ύλες. Τα καύσιμα του μέλλοντος και τα λοιπά προϊό ντα μας δεν θα παράγονται από αργό πετρέλαιο, αλλά από βιώσιμες πρώτες ύλες, όπως βιομάζα, απόβλητα, πράσινο υδρογόνο και ανανεώσιμο ηλεκτρισμό, νερό και διοξείδιο του άνθρακα, είτε ανακυκλωμένο είτε από τηνΤαατμόσφαιρα.τελευταίαχρόνια, μέσα από τα καθήκοντά μου ως διευθύντρια Ενεργειακής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων, έχω την τύχη να παρακολουθώ και να συμμετέχω, εκ μέρους του ομίλου, στην πρώτη γραμμή αυτών των νομοθετικών εξελίξεων σε Ε.Ε. και Ελλάδα. Παράλληλα, εκπροσωπώντας τον όμιλο στα Διοικητικά Συμβούλια του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Παραγωγών Καυσίμων στις Βρυξέλλες, αλλά και της Διεθνούς Συμ μαχίας για τα Συνθετικά Καύσιμα, έχω την ευκαιρία να παρακολουθώ τις διεργασίες εν τη γενέσει τους και να είμαι ενήμερη για τις δραστηριότητες μετασχηματισμού όλων των μεγάλων διεθνών εταιρειών του κλάδου. Η Το ενέργειας.νομένηςσυμπεριλαμβαεπιχειρήσεων,κλιμάκιασταγυναικών,συμμετοχήκάγίνειδιάστηματελευταίοέχουνσημαντιβήματαστητωνειδικάεισαγωγικάτωνκαιτης Στη Λαλέλα Χρυσανθοπούλου echrysanthopoulou@naftemporiki.gr «Το ότι κάθε φορά που μια γυναίκα αναλαμβάνει υψηλή θέση ευθύνης στις επιχειρήσεις ή στην πολιτική γίνεται είδηση δείχνει ότι έχουμε πολύ δρόμο ακόμα μέχρι να επιτευχθούν ισότιμοι όροι εκπροσώπησης» λέει η διευθύντρια Ενεργειακής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων των Ελληνικών Πετρελαίων Λιάνα Γούτα, μια από τις πρώτες γυναίκες που ανέλαβε διευθυντική θέση στον κλάδο της ενέργειας και στον όμιλο όπου εργάζεται εδώ και πάνω από 30 χρόνια Τελευταίο και πιο δύσκολο βήμα η αύξηση της γυναικείας συμμετοχής στις υψηλές βαθμίδες των επιχειρήσεων

31ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 μεταφορά αυτής της γνώσης στον όμιλο είναι πολύτι μη, για τη χάραξη της Στρατηγικής Μετασχηματισμού μας στα επόμενα χρόνια». Πόσο εύκολο είναι για μια γυναίκα να ανελιχθεί επαγγελματικά σε έναν χώρο για τον οποίο κυριαρ χεί η εντύπωση ότι είναι ανδροκρατούμενος; «Πρώτα απ’ όλα να διευκρινίσουμε ότι δεν είναι θέμα εντύπωσης, αλλά πραγματικότητα, το ότι ο χώρος της ενέργειας είναι ανδροκρατούμενος, όπως φανερώ νουν τα νούμερα και οι στατιστικές. Και αυτό είναι ένα γενικότερο φαινόμενο στους τεχνικούς και βιομηχανι κούς κλάδους (STEM). Βεβαίως, το θέμα της γυναικεί ας υποεκπροσώπησης στις θέσεις ευθύνης είναι πολύ ευρύτερο και, δυστυχώς, αφορά όλους τους τομείς της οικονομικής, ακαδημαϊκής, πολιτικής πραγματι κότητας. Το γεγονός ότι κάθε φορά που μια γυναίκα αναλαμβάνει μια υψηλή θέση ευθύνης στις επιχειρή σεις ή στην πολιτική γίνεται είδηση, δείχνει ότι έχουμε πολύ δρόμο ακόμα μέχρι να επιτευχθούν ισότιμοι όροι εκπροσώπησης στις θέσεις ευθύνης. Εδώ και 30 χρόνια, τα ποσοστά των γυναικών απο φοίτων των πανεπιστημίων σε όλο τον δυτικό κόσμο είναι σταθερά υψηλότερα από τα ποσοστά των ανδρών, με 6 στους 10 αποφοίτους των πανεπιστημίων να είναι γυναί κες. Παράλληλα και τα ποσοστά των γυναικών στους κλάδους STEM αυξάνονται συνεχώς, με τις γυναίκες μάλιστα να διακρίνονται και να αριστεύουν περισσότερο από τους άνδρες αποφοίτους.Τοτελευταίο διάστημα έχουν γίνει σημαντικά βήματα στη συμμετοχή των γυναικών, ειδικά στα εισαγωγικά κλιμάκια των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβα νομένης και της ενέργειας. Η αύξηση της γυναικείας συμμετο χής στις υψηλές βαθμίδες είναι το τελευταίο και πιο δύσκολο βήμα απ’ όλα, καθώς κατά κύριο λόγο έχει τη βάση του στη συνήθεια και την έλλειψη προτύπων, στην κουλτούρα και τη νοοτροπία και, βε βαίως, σε στερεότυπα τα οποία χρειάζονται χρόνο για να αλλάξουν». Θεωρείτε ότι γίνονται ουσιαστικά βήματα στην Ελ λάδα ως προς την ισότιμη εκπροσώπηση ανδρών και γυναικών στα υψηλά κλιμάκια των επιχειρήσε ων; Ποιες πρωτοβουλίες έχει λάβει η εταιρεία σας προς την κατεύθυνση αυτή; Πώς θα μπορούσε να συμβάλει η Πολιτεία; «Είναι σίγουρο ότι γίνονται σημαντικά βήματα και το θέμα της ισότιμης εκπροσώπησης έχει μπει ψηλά στην ατζέντα των επιχειρήσεων, της οικονομίας και της πολιτικής. Στον Όμιλο ΕΛΠΕ αυξάνονται συνεχώς τα ποσοστά της γυναικείας συμμετοχής, τόσο στα εισα γωγικά όσο και στα ανώτερα κλιμάκια, μέχρι και στο Διοικητικό Συμβούλιο, κάτι που αποτελεί επιλογή και πολιτική της Δυστυχώς,εταιρείας.όμως,συνολικά η χώρα μας κατατάσ σεται πολύ χαμηλά στο θέμα αυτό. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του World Economic Forum, το 2021 βρίσκει την Ελλάδα στην 98η θέση από τις 156 χώρες διεθνώς, προτελευταία απ’ όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, έχοντας μάλιστα υποχωρήσει κατά 14 θέσεις από το 2020. Φαίνεται, λοιπόν, ότι παρόλο που γίνονται θετικά βήματα, μάλλον αυτά είναι “σημειωτόν” σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες που μοιάζουν να “τρέχουν”. Η Πολιτεία θα πρέπει να ξεκινήσει την καταγραφή και τη μελέτη των στοιχείων, γιατί τα νούμερα αποτυ πώνουν καλύτερα από καθετί άλλο την πραγματικό τητα. Με βάση αυτά, θα πρέπει να θέσει μετρήσιμους στόχους και να στηρίξει με κίνητρα, ή ακόμα και με νομοθετικές πρωτοβουλίες, την αύξηση της γυναι κείας συμμετοχής στις θέσεις ευθύνης. Άλλα κράτη, όπως οι βόρειες χώρες, έχουν δείξει από νωρίς τον δρόμο με νομοθετικές ρυθμίσεις, κάτι που πρέπει να αποτελέσει παράδειγμα. Ας μην ξεχνάμε ότι η ισότιμη εκπροσώπηση δεν είναι μόνο ζήτημα πολιτισμού και δημοκρατίας. Είναι θέμα καλύτερης αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού και καλύτερης διακυβέρνη σης, που έχει ως αποτέλεσμα βελτιωμένες οικονο μικές επιδόσεις, καλύτερες εταιρικές αποφάσεις και αυξημένη ανταγωνιστικότητα, όπως δείχνουν διεθνείς μελέτες σε όλο τον κόσμο». Η ισότιμη εκπρο σώπηση δεν είναι μόνο βέρνησης.καλύτερηςδυναμικούτουρηςναιδημοκρατίας.πολιτισμούζήτημακαιΕίθέμακαλύτεαξιοποίησηςανθρώπινουκαιδιακυ Λιάνα Γούτα: Το θέμα κότητας.πολιτικήςμικής,τομείςαφοράροείναιθέσειςπροσώπησηςγυναικείαςτηςυποεκστιςευθύνηςπολύευρύτεκαι,δυστυχώς,όλουςτουςτηςοικονοακαδημαϊκής,πραγματι

34 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ● Ηκ. Μπουζάλη αναφέρεται στα ορόσημα της επαγγελματικής της πορείας, από τη θητεία της στο Ελληνικό Κοινοβούλιο έως τη μεταπήδηση στον ιδιωτικό τομέα. Δεν κρύβει την επιθυμία της να αφήσει διακριτό αποτύπωμα στον τομέα ευθύνης της, τονίζει ότι «μια διαχείριση κρίσης γίνεται σωστά όταν δεν καταφέρνει να γίνει κρίση» και καταλήγει ότι όπως ορίζεται και στις αξίες της ΜΥΤILINEOS, «η δημιουργικότητα και η προώθηση της πολυμορφίας είναι τα κλειδιά για την επιχειρηματική ανάπτυξη». Πώς θα περιγράφατε την πορεία σας στην αγορά και πώς καταλήξατε στον κλάδο της ενέργειας και της βιομηχανίας; «Η καριέρα είναι ένας συγκερασμός επιθυμιών και προσόντων, φιλοδοξιών και συγκυριών. Η επαγγελμα τική πορεία είναι μία δυναμική διαδικασία για ανθρώ πους που κοιτούν μπροστά, που έχουν ανησυχίες και υψηλούς στόχους. Στη δική μου περίπτωση όλα αυτά τα στοιχεία με έφεραν συνεκτικά σήμερα στη θέση που βρίσκομαι, στη Γενική Διεύθυνση Επικοινωνίας & Στρατηγικής Marketing της MYTILINEOS. Οι σπου δές μου παράλληλα με την εργασιακή μου εμπειρία, οι προσωπικές μου δυνάμεις και αντοχές σε συνδυα σμό με τις ευκαιρίες που συνάντησα και τις επιλογές που έκανα. Πιστεύω ότι πήρα τις σωστές αποφάσεις και αυτό αποδεικνύεται από τη δυνατή ομάδα επικοι νωνίας που έχω χτίσει και που και με τις δικές μας προσπάθειες κρατάμε τη MYTILINEOS στην κορυφή στην Ελλάδα και στον κόσμο». Πόσο εύκολο είναι για μια γυναίκα να ανελιχθεί επαγγελματικά σε έναν χώρο για τον οποίο κυριαρ χεί η εντύπωση ότι είναι ανδροκρατούμενος; «Τα προσόντα και η σκληρή δουλειά πάντα ανα γνωρίζονται και αυτό είναι κάτι που θέλω να τονίσω, χωρίς φυσικά να παραγνωρίζω ότι υπάρχει ακόμα ένα χάσμα στον επαγγελματικό στίβο, σε επίπεδο φύλων. Η κατάσταση όμως σταδιακά εξισορροπείται και αυτό δεν είναι μόνο αποτέλεσμα θεσμικών παρεμβάσεων, αλλά και της προσπάθειας σπουδαίων γυναικών ανά τον κόσμο. Ομολογώ ότι δεν ήταν εύκολο στην αρχή για καμιά μας. Πολλές φορές ήμασταν μειονότητα και χρειά στηκε πολλή δουλειά, σε πολλά επίπεδα, με επιμονή, για να ανοίξει ο δρόμος και για άλλες γυναίκες. Ο χώρος της βιομη χανίας και της ενέργειας δεν είναι πια προτιμήσεων.ανεξαρτήτωςκαθολικήείναιεκδίκησηρόλουςναΒλέπουμεανδροκρατούμενος.δυναμικέςγυναίκεςαναλαμβάνουναπαιτητικούςκαιοστόχοςκαιηδιεντέλειθαπρέπειναναυπάρχειμίαενιαίακαιαναγνώρισηόλων,φύλουήάλλωνΗκοινωνίαμας είναι πλέον ώριμη και αυτό αναγνωρίζεται και στον επιχειρηματικό κόσμο σε διεθνές επίπεδο». Ποια στιγμή στην επαγγελματική σας σταδιοδρομία ξεχωρίζετε ως την πιο σημαντική; Ποια ήταν η πιο δύσκολη και με ποιον τρόπο την αντιμετωπίσατε; «Δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποια στιγμή στην επαγγελματική μου σταδιοδρομία, αν και αναγνωρίζω πολλά ορόσημα σε αυτή. Θα ξεκινήσω με τη θητεία μου στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Μία πορεία που επέ λεξα συνειδητά, καθώς θεωρώ την κοινωνική προσφο ρά ύψιστο καθήκον. Το επόμενο ορόσημο έφτασε μαζί με την πιο δύσκολη στιγμή στην καριέρα μου. Με την απόφαση να αφήσω τον δημόσιο βίο και να εργαστώ στον ιδιωτικό τομέα. Η επιλογή ήταν δύσκολη, αλλά πιστεύω ότι όταν εργαζόμαστε με διαφάνεια, αξιοπι στία και πάνω απ’ όλα με ήθος, προσφέρουμε εξίσου στο κοινωνικό σύνολο. Το τελευταίο ορόσημο είναι σίγουρα η δουλειά μας στη MYTILINEOS, ειδικά τα τελευταία χρόνια που καλούμαστε να αντεπεξέλθουμε με επιτυχία εν μέσω απανωτών κρίσεων. Ξεχωρίζουμε όταν ξεχωρίζει η δουλειά μας. Και πιστεύω ότι στη MYTILINEOS έχουμε δεχτεί πολλές φορές συγχαρητήρια γιατί κάνουμε τα πράγματα αλλιώς και αυτό μάς δίνει τη δυνατότητα να διακριθούμε». Ποιο είναι το προσωπικό σας όραμα για τον τομέα ευθύνης σας; «Το όραμά μου είναι να συμβάλω ουσιαστικά στους επαγγελματίες του μέλλοντος. Να εμπνεύσω τους συνεργάτες μου και να δημιουργήσω τις απαραίτητες συνθήκες, ώστε να “ανθίσουν” μαζί με μένα και γιατί όχι και μετά από μένα. Η επικοινωνία δεν είναι one woman show! Είναι μία δουλειά που απαιτεί συνθέ σεις και συνεργασίες, επιμονή και υπομονή και πάνω από όλα την ικανότητα να κερδίζεις το απόλυτο από τους ανθρώπους που επέλεξες να συνδράμουν στο έργο σου. Και δεν θα σας κρύψω ότι επιθυμώ κάτι τε τριμμένο ίσως για κάποιους, να αφήνω κάτι ουσιώδες πάντα πίσω μου, να διακρίνεται το αποτύπωμα όσων κάνω και κάνει κι η ομάδα μου». Στον τομέα της βιομηχανίας και της ενέργειας, ιδι αίτερα αυτή την περίοδο, το θέμα της διαχείρισης κινδύνου είναι κυρίαρχο. Πώς αντιλαμβάνεστε την έννοια του κινδύνου και πόσο είστε διατεθειμένη να ρισκάρετε; «Η διαχείριση κρίσεων είναι ένας μεγάλος τομέας στη δουλειά μας, παρόλο που στόχος μου είναι να δημιουργώ τις συνθήκες εκείνες που δεν θα επιτρέ ψουν στις κρίσεις να έρθουν στο προσκήνιο. Εν μέσω ωστόσο υγειονομικής κρίσης, αλλά και πλέον εν μέσω γεωπολιτικής και ενεργειακής κρίσης, η επικοινωνία καλείται να ισορροπήσει σε ιδιαίτερα δύσκολες συν θήκες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, εκτός από καλή συ νεργασία, απαιτείται και εις βάθος γνώση των θεμάτων που καλούμαστε να χειριστούμε. Το ρίσκο οφείλει να είναι υπολογισμένο, αλλιώς είναι απλώς παράτολμο και άρα επικίνδυνο. Και μία λάθος απόφαση, ειδικά στη δική μας δουλειά, μπορεί να έχει ανυπολόγιστες συνέπειες.Συνηθίζω να λέω στους συνεργάτες μου ότι μια διαχείριση κρίσης γίνεται σωστά όταν δεν καταφέρνει να γίνει κρίση. Από εκεί και πέρα, σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον που ζούμε και δουλεύουμε τα τελευταία Το ρίσκο οφείλει να είναι συνέπειες.ανυπολόγιστεςμπορείλάθοςεπικίνδυνο.ράτολμοείναιγισμένο,υπολοαλλιώςαπλώςπακαιάραΜίααπόφασηναέχει Στη Λαλέλα Χρυσανθοπούλου echrysanthopoulou@naftemporiki.gr «Ο χώρος της βιομηχανίας και της ενέργειας δεν είναι πια ανδροκρατούμενος, τα προσόντα και η σκληρή δουλειά πάντα αναγνωρίζονται», δηλώνει η Βίβιαν Μπουζάλη, γενική διευθύντρια Επικοινωνίας και Στρατηγικής Marketing της MYTILINEOS Η συμπερίληψη γίνεται πλέον κορυφαίο αφήγημα και σθεναρή διεκδίκηση

35ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 χρόνια, στο περιβάλλον της ''τέλειας καταιγίδας'', όταν καταφέρνεις να δείξεις με διαφάνεια έναν δρόμο που βγάζει από τη δύσκολη φάση, είναι μια καλή ένδειξη ότι έχεις κάνει καλά τη δουλειά σου». Θεωρείτε ότι γίνονται ουσιαστικά βήματα προς την ισότιμη εκπροσώπηση ανδρών και γυναικών στα υψηλά κλιμάκια των επιχειρήσεων; Ποιες πρωτοβουλίες έχει λάβει η MYTILINEOS προς την κατεύθυνση αυτή; «Ζούμε συναρπαστικούς καιρούς, πράγματι. Η συμπερίληψη γίνεται πλέον κορυφαίο αφήγημα και σθεναρή διεκδίκηση. Οι κινήσεις που γίνονται διεθνώς δείχνουν ότι ο κόσμος μας αλλάζει προς το καλύτερο και δεν αναφέρομαι μόνο σε θέματα φύλου, αλλά σε ολόκληρο το φάσμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Βέβαια, δεν πρέπει να βαυκαλιζόμαστε ότι έχουμε φτάσει στο ιδανικό αποτέλεσμα. Και δεν πρέπει σήμερα να αφήσουμε χώρο σε οπισθοδρομικές αποφάσεις που θα μας γυρίσουν βήματα πίσω. Όπως άλλωστε ορίζεται και στις αξίες της MYTILINEOS, η δημιουργικότητα και η προώθηση της πολυμορφίας είναι τα κλειδιά για την επιχειρηματική ανάπτυξη. Η MYTILINEOS πρωτοπορεί σε θέματα εκπρο σώπησης και αναγνωρίζει τη σημασία της προώθη σης της διαφορετικότητας και της συμπερίληψης σε όλα τα στάδια της ιεραρχίας. Δεν είναι τυχαίο που ο ίδιος ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της MYTILINΕOS, Ευ. Μυτιληναίος, ανέλαβε από τους πρώτους στην Ελλάδα στο πλαίσιο των κριτηρίων ESG τολμηρές δεσμεύσεις για το περιβάλλον, την κοινωνική ισότητα και τη διακυβέρνηση, πολλά χρό νια πριν αυτά γίνουν υποχρεωτικό θεσμικό πλαίσιο. Μάλιστα, ακόμα και σήμερα, μπορούμε να υπερη φανευόμαστε ότι είμαστε πολύ πιο προωθημένοι στη λειτουργία μας από όσα υποχρεώνει ο νόμος. Έτσι, η εταιρεία έθεσε ως στόχο και έχει ήδη πετύχει το γυναι κείο φύλο να κατέχει:  Έως το 27% της σύνθεσης του Δ.Σ.  Έως το 50% του συνολικού αριθμού των ανεξάρτη των μελών του Δ.Σ.  Το 20% των ανωτάτων στελεχών (διευθυντών και γενικών διευθυντών).  Το 15% των εργαζομένων άμεσης απασχόλησης Ο στόχος είναι να βελτιώσουμε έτι περαιτέρω αυτούς τους δείκτες, με γνώμονα την ίση και δίκαιη αντιμετώπιση όλων των συνεργατών μας, άμεσων και έμμεσων». Βίβιαν Μπουζάλη: Στο περιβάλλον της «τέλειας καταιγί δας», όταν κατα φέρνεις να δείξεις με διαφάνεια έναν δρόμο που βγάζει από τη δύσκολη φάση, είναι μια καλή ένδειξη ότι έχεις κάνει καλά τη δουλειά σου.

36 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Οι Ελληνίδες σήμερα πρωταγω νιστούν σε όλα τα επίπεδα στην πλοιοκτησία και στο επιχειρείν, ως στελέχη, αλλά και με τη μαζι κή τους παρουσία σε φορείς της ναυτιλίας. Οι συνθήκες όσον αφορά τη γυναικεία παρουσία στη ναυτιλία δεν ήταν πάντα ίδιες. Από την εποχή που οι γυναίκες υποστήριζαν τη ναυτιλία από το παρασκήνιο -ως μητέρες, σύζυγοι, αδελφές ή χρηματοδότριες, ειδικά στην περίπτωση πολεμικών συρράξεων- έως σήμερα η γενικότερη παρουσία τους στον κλάδοΣύμφωναάλλαξε.με έρευνα της «Ν», δύο ήταν οι γυναικείες προσωπικότητες που σημάδεψαν την ελληνική ναυτιλία τον προηγούμενο αιώνα. Με χρονική σειρά πρώτη ήταν η Καδιώ Σιγάλα το γένος Νομικού, από τη Σαντορίνη. Σύμφωνα με έρευνα της Τζελίνας Χαρλαύτη, καθηγήτριας Ναυτιλιακής Ιστορίας, το όνομά της υπάρχει στα αρχεία των Lloyd’s, ενώ η ναυτιλιακή της εταιρεία ήταν μια απ’ όσες αγόρασαν Liberties από την αμερικανική κυβέρνηση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την ολική καταστροφή του ελληνόκτητου στόλου. Ακολούθησε η κ. Αθηνά (Νουνού) Μαρτίνου, η οποία κλείνει φέτος τα 95 έτη ζωής.Ηκ. Μαρτίνου στις αρχές της δεκαετίας του ’70 δημιούργησε τον μεγάλο ναυτιλιακό όμιλο της οικογένειας Μαρτίνου. Σήμερα η οικογένεια, που βρίσκεται πλέον για τρεις γενιές στη ναυτιλία, διαθέτει εννέα ναυτιλιακές εταιρείες. Αυξάνει το ποσοστό Εν έτει 2022, οι γυναίκες έχουν κερδίσει τη θέση τους σε ένα μέχρι χθες ανδροκρατούμενο επάγγελμα. Το ποσοστό των γυναικών στις ναυτιλιακές εταιρείες είναι αρκετά υψηλό, τουλάχιστον στις χαμηλότερες και μεσαίες διοικητικές θέσεις, που σημαίνει ότι σε λίγα χρόνια θα είναι αρκετά υψηλό και στις θέσεις ευθύνης.Έχουμε πλέον γυναίκες επικεφαλής ναυτιλιακών οργανισμών που ασκούν επιρροή στη διεθνή ναυτιλιακή κοινότητα. Σταδιακά κερδίζουν και το στοίχημα στη θαλάσσια υπηρεσία, όπου το ποσοστό των γυναικών είναι ακόμη εξαιρετικά χαμηλό, αλλά ήδη συνυπάρχουν στα πλοία με άνδρες συναδέλφους και μάλιστα καταγράφοντας Των Αντώνη Τσιμπλάκη, Γιώργου Γεωργίου και Πάρη Τσιριγώτη Πρόσω ολοταχώς έχουν βάλει οι Ελληνίδες της ναυτιλίας στη χώρα μας. Τα τελευταία 20 χρόνια ο ρόλος τους στη μεγαλύτερη ναυτιλία του κόσμου έχει αναβαθμιστεί σημαντικά Οι ναυτιλίαςτης«καπετάνισσες»ελληνικής ΘΕΜΑ ●

37ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 πολύ καλά αποτελέσματα. Για τους λόγους αυτούς οι Ελληνίδες της ναυτιλίας δεν επικεντρώνονται πλέον σε τόσο υψηλό βαθμό στην ίδια την παρουσία των γυναικών στον κλάδο, αλλά προσπαθούν να συμβιώσουν αρμονικά σε ένα εργασιακό περιβάλλον ίσων ευκαιριών και ισότιμης μεταχείρισης για όλους, στο οποίο τα κριτήρια πρόσληψης ή εξέλιξης είναι οι δεξιότητες και τα χαρακτηριστικά που κάθε άτομο καλλιεργεί. Στο αφιέρωμα αυτό, η «Ν» κατέβαλε πραγματικά σκληρή προσπάθεια να επιλέξει ανάμεσα σε δεκάδες άξιες γυναίκες της ναυτιλίας, που με την επίπονη εργασία, την οργανωτικότητα και το όραμά τους πέτυχαν να δώσουν ισχυρές υπεραξίες στην ίδια τη βιομηχανία. Η δημοσιογραφική ομάδα της «Ν» παρουσιάζει εννέα προσωπικότητες, που έχουν διακριθεί με διάφορους τρόπους στον κλάδο, με βάση την παρουσία τους σε συλλογικούς φορείς που εκπροσωπούν τη βιομηχανία, τους στόλους που διαχειρίζονται, αλλά και την εντυπωσιακή πρόοδο που επέδειξαν σε επίπεδο ανώτατου στελεχικού δυναμικού. Εφοπλίστριες και στελέχη Σε επίπεδο φορέων είναι η πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Μελίνα Τραυλού, η πρόεδρος της HELMEPA Σεμίραμις Παληού, η αντιπρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων και πρόεδρος της WISTA Έλπη Πετράκη, η πρόεδρος της HEMEXPO και αντιπρόεδρος της SeaEurope Ελένη Πολυχρονοπούλου, αλλά και η γενική γραμματέας του δ.σ. του Propeller Club Port of Piraeus Δανάη Μπεζαντάκου. Την ίδια στιγμή τρεις «καπετάνισσες» διαθέτουν ομίλους με στόλους που βρίσκονται στους 10 μεγαλύτερους στη χώρα. Οι κυρίες Μαρία Αγγελικούση, Αγγελική Φράγκου και Άννα Αγγελικούση διαθέτουν στόλους που βρίσκονται στο τοπ 10 των ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών. Τέλος, σε επίπεδο στελεχών, χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό της κ. Δωροθέας Ιωάννου, που πέτυχε να γίνει η πρώτη γυναίκα διευθύνουσα σύμβουλος ενός P&I Club, αυτό του American P&I.

Μελίνα Τραυλού ΠΡΌΕΔΡΌΣ ΕΕΕ, ΝEPTUNE LINES Η Ε.Ε. πρέπει να κατανοήσει τη στρατηγική σημασία της ελληνικής ναυτιλίας ως κατόχου του 59% του ευρωπαϊκού στόλου. Η κ. Μελίνα Τραυλού, με καταγωγή από την Κεφαλονιά, είναι η πρώτη γυναίκα πρόεδρος στην ιστορία της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών. H πρόεδρος της ΕΕΕ, εκπροσωπώντας τη μεγαλύτερη ναυτιλιακή δύναμη στον κόσμο, λίγους μήνες μετά την εκλογή της, έχει βάλει τις προτεραιότητες της νέας διοίκησης. Στην κορυφή αυτών είναι το μήνυμα που πρέπει να διαδοθεί παγκοσμίως για τον στρατηγικό ρόλο που διαδραματίζει ο κλάδος, καλώντας όλους τους κρίκους της αλυσίδας της μεγαλύτερης ναυτιλίας του κόσμου να γίνουν οι αγγελιοφόροι αυτού του μηνύματος.Ηίδιαμε το επιτελείο της, δίνοντας μια νέα πνοή στην ΕΕΕ, χρησιμοποιεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προκειμένου να φέρει τη βιομηχανία πιο κοντά στην κοινωνία. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να κατανοήσει τη στρατηγική σημασία της ελληνικής ναυτιλίας ως κατόχου του 59% του ευρωπαϊκού στόλου, ειδικά σε περιόδους που η ναυτιλία μπορεί να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην προσπάθεια της Ευρώπης για ενεργειακή αυτονομία» δήλωσε χαρακτηριστικά η κ. Μελίνα Τραυλού κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που έδωσε την τελευταία ημέρα της διεθνούς ναυτιλιακής έκθεσης Ποσειδώνια 2022. Επίσης είναι ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος της ΣYN-ENΩΣIΣ, που είναι ο «βραχίονας» κοινωνικής προσφοράς τον οποίο έχει αναπτύξει η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, αλλά και ιδρυτικό μέλος της Axion Hellas, που στηρίζει έμπρακτα ευάλωτες ομάδες σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας. Συμμετείχε επίσης και στην ίδρυση της μη κυβερνητικής οργάνωσης για τη στήριξη της νεανικής επιχειρηματικότητας Endeavor Greece. Σε επιχειρηματικό επίπεδο η κ. Τραυλού είναι πρόεδρος της μοναδικής ελληνικής ναυτιλιακής εταιρείας μεταφοράς οχημάτων Neptune Lines Shipping & Managing Enterprises, την οποία ίδρυσε ο πατέρας της Νίκος Τραυλός το 1975. Έχει πραγματοποιήσει σπουδές στο μάνατζμεντ στις ΗΠΑ, και συγκεκριμένα στη διοίκηση επιχειρήσεων στο Northeastern University της Βοστόνης. Εργαζόταν στη ναυτιλιακή εταιρεία της οικογένειάς της από τα σχολικά της χρόνια και ακολουθώντας τον πατέρα της από νεαρή ηλικία βίωσε από κοντά τις προκλήσεις της ναυτιλίας, μαθαίνοντας από τον ίδιο τα μυστικά της δουλειάς. Μαρία Αγγελικούση ΌΜΙΛΌΣ ΑΓΓΕΛΙΚΌΎΣΗ Ο πατέρας μου μού εμφύσησε τη σημασία του να κρατάς τον λόγο σου και ότι μπορείς να είσαι επιτυχημένος χωρίς να ποδοπατάς ανθρώπους. Εκπρόσωπος της τρίτης γενιάς της οικογένειας Αγγελικούση, η κ. Μαρία Αγγελικούση άφησε την ιατρική της καριέρα για να σταθεί στο πλευρό του πατέρα της Γιάννη, τον οποίο και διαδέχτηκε στα ηνία της ναυτιλιακής αυτοκρατορίας στη διάρκεια του 2021, όταν εκείνος απεβίωσε, έπειτα από καρδιακή προσβολή.Μεκαταγωγή από τη Χίο, η ναυτιλιακή ιστορία της οικογένειας Αγγελικούση ξεκινά λίγο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν ο παππούς της Μαρίας, Αντώνης, ένας πρώην ασυρματιστής του εμπορικού ναυτικού, αποφάσισε να ασχοληθεί με τον κλάδο. «Διδάχτηκα από τους καλύτερους. Ο πατέρας μου μου εμφύσησε τη σημασία του να κρατάς το λόγο σου και ότι μπορείς να είσαι επιτυχημένος χωρίς να ποδοπατάς ανθρώπους ή να είσαι αγενής» έχει δηλώσει η κ. Αγγελικούση. Η κ. Αγγελικούση δεν προτίθεται να αλλάξει την επιτυχημένη «συνταγή», αλλά έχει ξεκινήσει ήδη να ΘΕΜΑ ● 38 ΌΙ ΚΌΡΎΦΑΙΕΣ | 2022

αφήνει το δικό της στίγμα, επενδύοντας στοχευμένα σε μοντέρνα πλοία που γιγαντώνουν και εκσυγχρονίζουν τον κορυφαίο ελληνικό ναυτιλιακό όμιλο, βάσει χωρητικότητας στόλου. Σήμερα ο Όμιλος Αγγελικούση διαχειρίζεται συνολικά 148 πλοία, tankers, bulk carriers και LNG carriers, μέσω των Maran Tankers, Maran Dry και Maran Gas αντίστοιχα, χωρητικότητας άνω των 26,2 εκατ. dwt. Η μεγάλη πλειονότητα των πλοίων ταξιδεύει με την ελληνική σημαία. Παράλληλα, υλοποιεί ναυπηγικό πρόγραμμα για 4 dual fuel υπερδεξαμενόπλοια (VLCCs) και 11 βαπόρια μεταφοράς LNG.Οόμιλος έχει χαράξει «πράσινη» ρότα, παραγγέλνοντας πλοία που ανταποκρίνονται στις περιβαλλοντικές απαιτήσεις. «Πρέπει να σχεδιάσουμε πλοία με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα» είπε η κ. Αγγελικούση σε πρόσφατο συνέδριο των Financial Times, συμπληρώνοντας ότι το LNG είναι αυτήν τη στιγμή η «καλύτερη διαθέσιμη λύση». «Δεν βλέπω να παραγγέλνουμε στο μέλλον συμβατικά πλοία» κατέληξε.Σεαυτό το πλαίσιο, ο όμιλος καινοτομεί, λανσάροντας πρόσφατα ένα αυτόνομο τμήμα με την ονομασία «Πράσινα Πλοία» (Green Ships) για να επιταχύνει τις προσπάθειες μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του στόλου. Το τμήμα επιδιώκει να ηγηθεί των εξελίξεων στις τεχνολογίες χαμηλού και μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα και να συνεργαστεί με προμηθευτές για την ανάπτυξη εναλλακτικών καυσίμων με περιορισμένο περιβαλλοντικό αντίκτυπο. «Όλα αλλάζουν και πρέπει να ανταποκριθούμε σε αυτό» σημειώνει η κ. Αγγελικούση. Αγγελική Φράγκου OMIΛΟΣ NAVIOS Οι μεγάλου μεγέθους και διαφοροποιημένοι στόλοι είναι το μέλλον της παγκόσμιας ναυτιλίας. Γεννημένη στη Χίο και με πατέρα καπετάνιο, η δραστηριοποίηση της κ. Αγγελικής Φράγκου στη ναυτιλία φαινόταν μονόδρομος. «Η ενασχόληση με τη θάλασσα και τη ναυτιλία είναι στο DNA της οικογένειας» έχει δηλώσει η ίδια. Διπλωματούχος ηλεκτρολόγος μηχανικός, η κ. Φράγκου εγκατέλειψε το 1989 τη δουλειά της στη Wall Street και αποφάσισε να εμπλακεί με τα ναυτιλιακά δρώμενα, δημιουργώντας τη δική της εταιρεία.Σήμερα η Αγγελική Φράγκου διευθύνει έναν από τους μεγαλύτερους ναυτιλιακούς ομίλους διεθνώς, τμήμα του οποίου είναι και οι δύο εισηγμένες στο αμερικανικό χρηματιστήριο εταιρείες Navios Maritime Partners και Navios Maritime Holdings. Στη διάρκεια του 2021 η πλοιοκτήτρια έλαβε την απόφαση να θέσει υπό τον έλεγχο της Navios Partners, η οποία μέχρι τότε διέθετε μόνο bulk carriers, τους βραχίονες tankers και containerships του ομίλου. Ως απότοκο των συμφωνιών, η ναυτιλιακή ελέγχει πλέον περίπου 150 πλοία (bulkers, containerships και tankers) και είναι η μεγαλύτερη του κλάδου στη Wall Street, βάσει μεγέθους του στόλου, η αξία του οποίου υπερβαίνει τα 4,2 δισ. δολάρια. «Οι μεγάλου μεγέθους και διαφοροποιημένοι στόλοι είναι το μέλλον της παγκόσμιας ναυτιλίας, καθώς περιορίζουν το ρίσκο της μεταβλητότητας που χαρακτηρίζει τις ναυτιλιακές αγορές και αξιοποιούνται τα θεμελιώδη όλων των κλάδων» έχει επισημάνει η κ. Φράγκου.Μάλιστα, η εταιρεία θα «γιγαντωθεί» περαιτέρω, καθώς δρομολογεί ναυπηγικό πρόγραμμα για 24 πλοία (containerships, bulk carriers και tankers), αξίας άνω του 1,3 δισ. δολαρίων, παραγγέλνοντας πρόσφατα τα πρώτα dual fuel, με δυνατότητα καύσης LNG, containerships.Τηνίδιαώρα, η έτερη εισηγμένη του ομίλου, η Navios Maritime Holdings, ελέγχει, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της, 36 πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου.Συνολικά, η χωρητικότητα του στόλου του Ομίλου Navios υπερβαίνει τα 16 εκατ. dwt. H κ. Φράγκου είναι, τέλος, πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Navios South American Logistics, από την ίδρυσή της, τον Δεκέμβριο του 2007. Η εταιρεία είναι μία από τις μεγαλύτερες του κλάδου των logistics στην περιοχή Hidrovia της Νοτίου Αμερικής, δραστηριοποιούμενη σε τερματικούς λιμένων, ποτάμιες μεταφορές και αποθήκευση πετρελαϊκών, γεωργικών και άλλων προϊόντων. 39ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022

Άννα Αγγελικούση ΟΜΙΛΟΣ ΆΝΝΆΣ ΆΓΓΕΛΙΚΟΎΣΗ Για να παραμείνει η χώρα μας πρώτη ναυτιλιακή δύναμη παγκοσμίως, πρέπει να υπάρχει και να στηρίζεται το εθνικό μας νηολόγιο. Έναν από τους δέκα κορυφαίους ελληνικούς ναυτιλιακούς ομίλους, βάσει χωρητικότητας πλοίων, διαχειρίζεται η κ. Άννα Αγγελικούση, η οποία διαχώρισε τον στόλο της από αυτόν του αδερφού της Γιάννη πριν από περίπου δύο δεκαετίες και ακολούθησε τη δική της ναυτιλιακή διαδρομή. Αρχικά, λάνσαρε τις Alpha Bulkers και Freighters. Σήμερα, ο όμιλος, που διαχειρίζεται από κοινού με τους γιους της Φραγκίσκο και Αντώνη Κανελλάκη, περιλαμβάνει την ανανεωμένη Alpha Bulkers, την Pantheon Tankers και την Alpha Gas. «Η πρώτη και κύρια αρχή και αξία την οποία εφαρμόζω προσωπικά και έχω μεταλαμπαδεύσει στα παιδιά μου είναι αυτή της σκληρής καθημερινής δουλειάς και της συστηματικής ενασχόλησης με όλα τα θέματα του ομίλου» έχει σημειώσει η κ. Αγγελικούση σε συνέντευξή της στο περιοδικό «Ναυτικά Χρονικά». O στόλος της αποτελείται σήμερα από 71 πλοία (bulk carriers, tankers και LNG carriers), συνολικής χωρητικότητας άνω των 10,3 εκατ. dwt. Την ίδια ώρα, υλοποιεί επενδύσεις σε νεότευκτα πλοία, τα οποία παραλαμβάνει σταδιακά μέσα στη φετινή χρονιά. Η Άννα Αγγελικούση είναι ιστορικά υπέρμαχος των ναυπηγήσεων πλοίων, χωρίς βέβαια να διστάζει να αγοράζει «ελκυστικά» second hand πλοία στο κατάλληλο timing. Το 2020 η κ. Αγγελικούση έλαβε το βραβείο για την «Προσωπικότητα της Ελληνικής Ναυτιλίας» στα Lloyd’s List Greek Shipping Awards. Η κριτική επιτροπή αναγνώρισε «τον δυναμισμό και την επιμονή της κ. Αγγελικούση στα υψηλά πρότυπα κατασκευής πλοίων, συντήρησης και λειτουργίας του διαφοροποιημένου στόλου της», όπως σημείωσαν τότε οι διοργανωτές.Σημειώνεται, τέλος, ότι ένας σημαντικός αριθμός πλοίων του ομίλου ταξιδεύει με την ελληνική σημαία. «Για να παραμείνει η χώρα μας πρώτη ναυτιλιακή δύναμη παγκοσμίως, πρέπει να υπάρχει και να στηρίζεται το εθνικό μας νηολόγιο» τονίζει η ίδια. Σεμίραμις Παληού ΠΡΟΕΔΡΟΣ HELMEPA, DIANA SHIPPING Ο κόσμος χρειάζεται τη ναυτιλία και γι’ αυτόν τον λόγο η ναυτιλία πρέπει να είναι βιώσιμη. Η κ. Σεμίραμις Παληού ηγείται ενός από τους μεγαλύτερους οργανισμούς στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, στην ασφάλεια και στην προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα, της HELMEPA.Είναιηπρώτη γυναίκα που εξελέγη τον Ιούνιο του 2020 πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της HELMEPA. Ο οργανισμός, με δράση σε όλη την Ελλάδα και μέσα από ένα βιώσιμο συμμετοχικό δίκτυο κοινοτήτων, με περισσότερους από 250.000 εθελοντές, έχει οργανώσει εθελοντικούς καθαρισμούς βυθού και ακτών, ενώ σε ετήσια βάση συλλέγονται περίπου 200.000Περισσότερααπορρίμματα.από450.000 παιδιά έχουν επισκεφθεί τις περιβαλλοντικές εκθέσεις της και πολλοί έχουν μεγαλώσει με το μήνυμα του εμβληματικού και οικείου γλάρου της HELMEPA: «Όχι σκουπίδια, όχι πλαστικά, σε θάλασσες και ακτές». Επίσης είναι μέλος της United Kingdom Mutual Steam Ship Assurance Association μαζί με άλλες μεγάλες προσωπικότητες της ναυτιλίας, όπως η Αγγελική Φράγκου. H Σεμίραμις Παληού ηγείται μιας παγκόσμιας ΘΕΜΑ ● 40 ΟΙ ΚΟΡΎΦΆΙΕΣ | 2022

ναυτιλιακής εταιρείας, της Diana Shipping, που ειδικεύεται στις υπηρεσίες μεταφοράς ξηρού και χύδην φορτίου.Μπήκε στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας τον Μάρτιο του 2015, ενώ τον Αύγουστο του 2018 ανέλαβε Chief Operating Officer και τον Οκτώβριο του 2019 έγινε αναπληρώτρια CEO. Από το 2021 είναι διευθύνουσα σύμβουλος της Diana Shipping Inc. «Ο καφές που πίνουμε, τα δημητριακά που τρώμε, τα ρούχα που φοράμε, το αυτοκίνητο που οδηγούμε, τα καύσιμα για τη θέρμανση και την ψύξη των σπιτιών μας, ο ιατροφαρμακευτικός εξοπλισμός και το τσιμέντο για την κατασκευή των σπιτιών μας είναι μόνο μερικά παραδείγματα της εξάρτησής μας από τη ναυτιλία. Ο κόσμος χρειάζεται τη ναυτιλία και γι’ αυτόν τον λόγο η ναυτιλία πρέπει να είναι βιώσιμη» ανέφερε πρόσφατα η Σεμίραμις Παληού. Έλπη Πετράκη ΠΡΌΕΔΡΌΣ WISTA HELLAS, ΑΝΤΙΠΡΌΕΔΡΌΣ Β’ ΕΕΝΜΑ, ENEA MANAGEMENT Η εξέλιξη είναι ζήτημα προσόντων και ατομικών καιπροσπαθειώνόχιφύλου. Έντονη παρουσία τόσο σε επίπεδο φορέων όσο και στην καθημερινότητα της ναυτιλίας έχει η κ. Έλπη Πετράκη. Η πρόεδρος WISTA Hellas και αντιπρόεδρος Β’ της Ένωσης Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων δηλώνει ότι η WISTA προσπαθεί για τη συμπερίληψη και την αποδοχή της διαφορετικότητας σε κάθε επάγγελμα, αλλά και σε κάθε κοινωνία. Επιδιώκει ίδιες ευκαιρίες για όλους, ισότιμη μεταχείριση, ίσες αμοιβές και πιστεύει ότι η εξέλιξη είναι ζήτημα προσόντων και ατομικών προσπαθειών και όχι φύλου. Η κ. Πετράκη είναι ενεργό μέλος της ναυτιλιακής κοινότητας και έχει διαρκές ενδιαφέρον να μαθαίνει και να ενημερώνεται για τις τελευταίες εξελίξεις στον κλάδο, ενώ επίσης συμμετέχει ως ομιλήτρια σε συνέδρια και συνεργάζεται με περιοδικά σχετικά με τη ναυτιλία.Ωςπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Γυναικών Ναυτιλίας και Εμπορίου (WISTA Hellas) έχει ως συνεχή στόχο την ενθάρρυνση της διαφορετικότητας και την υποστήριξη της ενδυνάμωσης των γυναικών σε όλους τους τομείς της ναυτιλιακής βιομηχανίας. Πιο συγκεκριμένα, ο στόχος της WISTA δεν είναι μόνο να δυναμώσει τον διάλογο για το θέμα αυτό, αλλά και να υποστηρίξει τη ναυτιλιακή βιομηχανία, προκειμένου να βάλει πλώρη για τη συμπερίληψη και την αποδοχή της διαφορετικότητας σε κάθε επάγγελμα, αλλά και σε κάθε κοινωνία. Πιστεύει ότι η εξέλιξη είναι ζήτημα προσόντων και ατομικών προσπαθειών και όχι φύλου. Ως β’ αντιπρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων (ΕΕΝΜΑ) ασχολείται με την προώθηση και ανάπτυξη των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων εντός εθνικών και ευρωπαϊκών συνόρων, ειδικά στις μέρες μας που η ναυτιλιακή βιομηχανία αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις καθώς πρέπει να συμμορφωθεί με ένα ολοένα αυξανόμενο κανονιστικό πλαίσιο. Η κ. Πετράκη έχει σπουδάσει Maritime Business and Maritime Law στο Plymouth UK και είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στις Διεθνείς Μεταφορές και το Εμπόριο από το Guildhall University UK. Η ίδια εργάζεται στην οικογενειακή ναυτιλιακή επιχείρηση τα τελευταία 23 χρόνια. Πρόκειται για την ENEA Management, παραδοσιακή ελληνική ναυτιλιακή εταιρεία η οποία διαχειρίζεται έναν στόλο από μικρά και εξειδικευμένα δεξαμενόπλοια. Έχει ασχοληθεί σχεδόν με όλα τα τμήματα της εταιρείας και πλέον εξειδικεύεται στο operation - chartering και στην ανάπτυξη της εταιρείας. 41ΌΙ ΚΌΡΥΦΑΙΕΣ | 2022

Ελένη Πολυχρονοπούλου ΠΡΌΕΔΡΌΣ HEMEXPO, ΑΝΤΙΠΡΌΕΔΡΌΣ SEAEUROPE, ERMA FIRST Η Ευρώπη θαλάσσιαςευρύτερηςστηνπαγκόσμιοςπροσπάθειεςκαταβάλλειναγίνειηγέτηςανάπτυξημιαςπράσινηςοικονομίας. Η κ. Ελένη Πολυχρονοπούλου υπηρετεί τα συμφέροντα της ελληνικής ναυτιλιακής βιομηχανίας από τον χώρο των υπηρεσιών και κατασκευών προς τη ναυτιλία. Είναι ιδρυτικό μέλος (2014) και πρόεδρος των Ελλήνων Κατασκευαστών Ναυτιλιακού Εξοπλισμού (HEMEXPO). Η ανοδική πορεία που ακολούθησε ο κλάδος τα τελευταία χρόνια άφησε έντονο το αποτύπωμά της και στην Ευρώπη, με την κ. Πολυχρονοπούλου να εκλέγεται το 2021 αντιπρόεδρος της SeaEurope, της Ένωσης Ευρωπαϊκών Ναυπηγείων και Κατασκευαστών. Ένας κλάδος που ξεκίνησε ουσιαστικά από το μηδέν την προηγούμενη δεκαετία, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΙΟΒΕ συνεισέφερε στο ΑΕΠ του 2020 1,32 δισ. ευρώ. Η λειτουργία των επιχειρήσεων της HEMEXPO οδήγησε στην «παραγωγή» 225,7 εκατ. ευρώ το 2020. Η HEMEXPO πρόσφατα έγινε μέλος της ηλεκτρονικής πλατφόρμας WATERBORNE Technology Platform (TP), η οποία είναι η μεγαλύτερη πλατφόρμα τεχνολογικής συνεργασίας στην Ευρώπη για θέματα που σχετίζονται με τη ναυτιλιακή οικονομία. Η κ. Πολυχρονοπούλου δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η Ευρώπη καταβάλλει προσπάθειες να γίνει παγκόσμιος ηγέτης στην ανάπτυξη μιας ευρύτερης πράσινης θαλάσσιας οικονομίας. Η πλατφόρμα Waterborne TP είναι ένα στρατηγικά σημαντικό εργαλείο για την έρευνα και την ανάπτυξη λύσεων για την επίτευξη αυτών των στόχων. Έχοντας αυτό κατά νου, η HEMEXPO αποφάσισε ότι ήταν σημαντικό να ενισχύσει και να συμβάλει ενεργά στη διαμόρφωση του μέλλοντος για την ευρωπαϊκή βιομηχανία ναυτιλιακού εξοπλισμού». Η κ. Πολυχρονοπούλου είναι αντιπρόεδρος της εταιρείας Τεχνική Προστασίας Περιβάλλοντος Α.Ε. και γενική διευθύντρια στην εταιρεία Erma First ESK Engineeering Solutions S.A., εταιρεία σχεδιασμού και παραγωγής συστημάτων διαχείρισης θαλασσίου έρματος. Είναι επίσης πρόεδρος της Metis CyberSpace Technology SA, η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα του ψηφιακού μετασχηματισμού της ναυτιλίας. Είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με σπουδές στη χημεία και έχει εμπειρία άνω των 15 ετών σε τεχνολογίες και υπηρεσίες που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος. Δανάη Μπεζαντάκου ΓΕΝΙΚΉ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ INTERNATIONAL PROPELLER CLUB PORT OF PIRAEUS, NAVIGATOR SHIPPING CONSULTANTS Η νέα γενιά αποτελεί το παρόν και το μέλλον του ναυτιλιακού κλάδου. Τη θέση της γενικής γραμματέα του International Propeller Club Port of Piraeus κατέχει η κ. Δανάη Μπεζαντάκου. H ίδια, αφουγκραζόμενη τα «κενά» που υπήρχαν το 2011 στην ένταξη των νέων σε επιχειρηματικούς κλάδους, συνέβαλε στη δημιουργία της πλατφόρμας ανοιχτού διαλόγου μεταξύ στελεχών, φοιτητών και νέων που ενδιαφέρονται για διάφορους κλάδους επιχειρηματικότητας με προτεραιότητα τη ναυτιλία [Young Executives & Students (YES) Forum]. Το YES Forum έχει ως στόχο τη στήριξη της επόμενης γενιάς που θα στελεχώσει τις ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες και πλοία και θα κληθεί να διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία μας παγκοσμίως. «Η νέα γενιά είναι το παρόν και το μέλλον του κλάδου της ναυτιλίας» δήλωσε πρόσφατα η ίδια. Η κ. Μπεζαντάκου επιλέχτηκε ως European Young Leader «40 under 40» για το 2014 και ήταν επίσης μία από τις Young Global Leaders του Παγκόσμιου Οικονομικού Forum (2015-2020). Το 2011 εκπροσώπησε την Ελλάδα, ανάμεσα σε 100 γυναίκες από 92 χώρες, στο International Visitor Leadership Program (IVLP) «Women In Leadership» που διοργανώθηκε από τη Χίλαρι Κλίντον στις ΗΠΑ. Είναι επίσης μία σημαντική επιχειρηματίας στον ελληνικό ναυτιλιακό και τουριστικό κλάδο. ΘΕΜΑ ● 42 ΌΙ ΚΌΡΥΦΑΙΕΣ | 2022

Ηγείται της εταιρείας Navigator Shipping Consultants στον χώρο της ναυτιλίας και ασχολείται παράλληλα και με επιχειρήσεις στον κλάδο του τουρισμού.ΗNavigator ιδρύθηκε το 1991 και είναι βασικός πυλώνας του ελληνικού ναυτιλιακού κλάδου για περισσότερα από 30 χρόνια, αναπτύσσοντας ένα ισχυρό δίκτυο εταιρειών ρυμούλκησης και πρακτορείων πλοίων σε όλο τον κόσμο, προσφέροντας προγράμματα εξατομικευμένα στις εταιρείες πλοιοκτησίας και διαχείρισης πλοίων σε πάνω από 1.400 λιμάνια σε όλο τον κόσμο. Επίσης ασχολείται παράλληλα και με επιχειρήσεις στον κλάδο του τουρισμού, όπως την KEFI S.A. Τουριστική Εταιρεία στο κέντρο της Κηφισιάς και το ξενοδοχείο Matilda στη Ζάκυνθο. Δωροθέα Ιωάννου AMERICAN P&I CLUB Ανυπομονώ να χτίσω πάνω στα κατορθώματα του παρελθόντος για να επιτύχουμε ακόμη περισσότερα στο μέλλον. Νέα εποχή για τον πιο γνωστό ναυτασφαλιστικό οργανισμό, το P&I Club και πιο συγκεκριμένα το American P&I Club. Τα ηνία του οργανισμού αναλαμβάνει από τις αρχές Αυγούστου ως διευθύνουσα σύμβουλος η κ. Δωροθέα Ιωάννου, η πρώτη γυναίκα που ηγείται σε έναν τέτοιο οργανισμό της ναυτιλίας. «Είμαι ενθουσιασμένη με αυτήν τη νέα θέση, η ανάθεση της οποίας έχει ιδιαίτερη σημασία για τον οργανισμό μας, αλλά και για τη βιομηχανία των ναυτιλιακών ασφαλίσεων γενικότερα. Είμαι περήφανη που δουλεύω με το SCB, το American Club και τον EOM και μία ομάδα ταλαντούχων επαγγελματιών σε διεθνές επίπεδο, με τους οποίους έχω περάσει τα τελευταία 17 χρόνια. Ανυπομονώ να χτίσω πάνω στα κατορθώματα του παρελθόντος για να επιτύχουμε ακόμη περισσότερα στο μέλλον» έχει αναφέρει η ίδια. Η κ. Ιωάννου εξελέγη πρόσφατα και στο Δ.Σ. του Propeller Club Port of Piraeus, αναλαμβάνοντας ενεργό ρόλο στην προεδρία της Επιτροπής Εκπαίδευσης και Νέας Γενιάς. «Η Δωροθέα θα είναι η πρώτη γυναίκα διευθύνουσα σύμβουλος εταιρείας διαχείρισης συλλόγων International Group στα 167 χρόνια από την ίδρυση των πρώτων αμοιβαίων εταιρειών του σημερινού ομίλου. Το συμβούλιο υπερηφανεύεται που συμμετείχε στη δημιουργία ιστορίας από αυτή την άποψη» αναφέρει σε ανακοίνωσή του το American P&IΗClub.Δωροθέα Ιωάννου έχει Ελληνοκύπριους γονείς, γεννήθηκε και σπούδασε στη Νέα Υόρκη, ενώ κατέχει πτυχίο Νομικής από το St John’s University School of Law.Το 1997 μετεγκαταστάθηκε στην Ελλάδα και αρχικώς απασχολήθηκε στη διδασκαλία αγγλικών και σε μια δικηγορική εταιρεία. Εισήλθε στον κλάδο των ναυτασφαλίσεων μέσα από την εταιρεία Allied Insurance Brikers και ανέλαβε τα ηνία του τμήματος απαιτήσεων, κάνοντας όνομα ως ανερχόμενο ταλέντο στη διαχείριση απαιτήσεων από ναυτικά ατυχήματα. Το 2005 προσελήφθη στο νεοϊδρυθέν γραφείο του SCB (Hellas) στον Πειραιά. Το 2009 ανέλαβε τη γενική διαχείριση του γραφείου. Το 2015 έγινε η πρώτη γυναίκα στην ιστορία του American Club, παγκοσμίως, που αναλαμβάνει senior, εκτελώντας χρέη διευθύντριας Παγκόσμιας Επιχειρησιακής Ανάπτυξης. Το 2017 τιμήθηκε στο Λονδίνο με το βραβείο «Επόμενης Γενιάς στη Ναυτιλία» από τη Lloyd’s List. Ο μέχρι σήμερα διευθύνων σύμβουλος του American Club Τζο Χιούτζις, που αφήνει τη θέση έπειτα από 27 χρόνια, έχει αναφέρει: «Έχω απόλυτη εμπιστοσύνη ότι η Δωροθέα, ως η πρώτη γυναίκα διευθύνουσα σύμβουλος μιας εταιρείας διαχείρισης συλλόγων του Ομίλου, θα οδηγήσει τον ναυτασφαλιστικό οργανισμό σε ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία τα επόμενα χρόνια» 43ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022

44 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Γεννήθηκα στην Αθήνα, στη «Γειτονιά των Θεών», την Πλάκα (όπως γράφει στο βιβλίο της η Άρτεμις Σκουμπουρδή, ιστορικός της Τέχνης), στον αρχαιότερο και διαπρεπέστερο δρόμο της Ευρώπης, στην οδό Τριπόδων 28. Ο Παυσανίας διηγείται ότι ήταν ο προσφιλέστερος δρόμος για περίπατο των Αθηναίων, γιατί πλαισιωνόταν από θαυμαστά χορηγικά μνημεία, τα οποία ήτανε εκτεθειμένα σε τρίποδα, εξ ου και το όνομα της οδού Τριπόδων. Ως και το βιβλίο των ρεκόρ Guinness γράφει ότι είναι ο μόνος δρόμος που δεν άλλαξε όνομα επί 6 χιλιάδες χρόνια. Πήγα στο Δραγάτσειο Δημοτικό Σχολείο και στο Γυμνάσιο φοίτησα στο Ιστορικό Α’ Γυμνάσιο Θηλέων. Αποφοίτησα και έδωσα εξετάσεις στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά το 1ο έτος έκανα μεταγραφή στη Faculte de Droit στο Παρίσι. Συγχρόνως με τις γυμνασιακές σπουδές μου εφοίτησα και στη Γαλ λική Ακαδημία και το British Council. Κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στο Παρίσι έδωσα εξετάσεις και προσλήφθηκα στον ΟΟΣΑ (Οργα νισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυ ξης) με 4ετές συμβόλαιο. Ήμουν η 1η Ελληνίδα πολίτης που εργάστηκε κατόπιν εξετάσεων στον ΟΟΣΑ και γενικά ο μοναδικός Έλληνας πολί της. Διότι κανείς δεν είχε σκεφτεί να διεκδικήσει θέσεις εργασίας στον Οργανισμό, όπως κάθε χώρα-μέλος είχε δικαίωμα με ποσόστωση να έχει δικούς της υπηκόους. Έπειτα από 2 χρόνια εργα σίας μου στον ΟΟΣΑ, αφού απέκτησα πολύτιμη για μένα εμπειρία σε διεθνή οργανισμό, άνοιξα τα φτερά μου στον επιχειρηματικό στίβο. Γυρνώ ντας στην Αθήνα, ασχολήθηκα με την παραγωγή και εξαγωγή ελληνικών προϊόντων κυρίως του κλάδου κλωστοϋφαντουργίας. Συγκεκριμένα γυναικείων ειδών ένδυσης, έχοντας στον νου να τα προωθήσω στο Παρίσι, όπου ήδη είχα κάνει αρκετές επαγγελματικές γνωριμίες. Η αρχή έγινε με την παρουσία τους από τον τότε μεγάλο οίκο Nina Ricci. Η διαφήμιση ήταν μεγάλη, με αποτέλεσμα να πετύχω όχι μόνο την εξαγωγή τους σε μεγάλες αλυσίδες λιανικής πώλησης, αλλά και τη δημιουργία 15νθήμερων ελληνικών προϊόντων εν γένει σε πολυκατα στήματα όπως Bon Marche, Trois Quartiers, Printemps (Γαλλία). Παρόμοια 15νθήμερα δημιούργησα στις ΗΠΑ (B. Altman), Ελβετία (Grand Passage) κ.α. Έφερα στην Ελλάδα τους διεθνούς φήμης αγ γλικούς οίκους Marks & Spencer και Jaeger Of London. Ακολούθησε η συμμετοχή της εταιρείας μου στη δραστηριοποίηση της αλυσίδας λιανικής πώλησης Continent (μετέπειτα Carrefour) στην ελληνική αγορά. Η ανάμιξή μου στην παραγωγή προϊόντων με έφερε πολλές φορές αντιμέτωπη με διάφορα προβλήματα. Πιστεύοντας ότι παρόμοια προβλή ματα θα είχαν και άλλοι κλάδοι, διερεύνησα τους συλλογικούς φορείς ανά κλάδο ενδιαφέροντος. Αυτό με έφερε σε επαφή με τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εξαγωγέων, ο οποίος ήταν η κεντρι κή εξαγωγική οργάνωση. Αρχικά γράφτηκα ως μέλος και κατόπιν διεκδίκησα μια θέση στο Διοικητικό Συμβούλιο, όπου δεν υπήρχε καμιά γυναικεία παρουσία. Υπερψηφίστηκα θητεύοντας στη θέση του οικονομικού επόπτη, του γενικού γραμματέα, του αντιπροέδρου, με αποτέλεσμα να εκλέγομαι πρόεδρος του ΠΣΕ επί 30 έτη! Συγχρόνως διαπίστωσα ότι, πέρα από τους κλαδικούς συνδέσμους, υπάρχει και ο θεσμός των Επιμελητηρίων, όπου κάθε κλάδος έχει και δικές του έδρες. Το ΕΒΕΑ ιδρύθηκε το 1919 και το Διοικητικό του Συμβούλιο αποτελείτο από 62 συμβούλους και δεν είχε τολμήσει καμία γυναίκα να βάλει υποψηφιότητα για να εκλεγεί στο Δ.Σ. του. Το 1987 το τόλμησα και εξελέγην σε εξαγωγική έδρα του Δ.Σ., όπου ήμουν και πάλι η μοναδική γυναίκα για πολλά χρόνια. H Πολιτεία επί πρωθυπουργού Γεωργίου Ράλλη με όρισε πρόεδρο του Οργανισμού Προώθησης Εξαγω γών και έγινα η 1η πρόεδρος δημόσιου οργανι σμού στην ΟρίστηκαΕλλάδα.καιδιετέλεσα πρόεδρος & γενική διευθύντρια για 20ετία στον Οργανισμό Ασφά λισης Εξαγωγικών Πιστώσεων ΟΑΕΠ. Στη συ νέχεια, επειδή πάντοτε είχα και μια παρουσία στο εξωτερικό, εθήτευσα αντιπρόεδρος του Διεθνούς Επιμελητηρίου με έδρα το Παρίσι για 11 χρόνια. Με λίγα λόγια, όλη μου τη ζωή εξήγαγα Ελ λάδα, με αποτέλεσμα να μου απονεμηθεί από την Κομισιόν στις Βρυξέλλες ο τίτλος της Επίτιμης Πρέσβειρας Γυναικείας Επιχειρηματικότητας και να συμπεριληφθώ στο EURO 50 GROUP. Παρακολουθώντας τις οικονομικές εξελί ξεις τα ενδιαφέροντά μου διευρύνθηκαν και ασχολήθηκα άμεσα με τον χρηματοοικονομικό τομέα, μέσω της εισηγμένης στο Χρηματιστή ριο Αθηνών Ανώνυμης Εταιρείας Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου Interinvest Διεθνής Επενδυτική ΑΕΕΧ και μιας σειράς άλλων εταιρειών, όπως η Ελληνικές Ευρωπαϊκές Επενδύσεις Α.Ε. (για την προσέλκυση επενδύσεων και την τουριστική ανά πτυξη), εν μέσω της Fact Hellas A.E. Πρακτορεί ας Επιχειρηματικών Απαιτήσεων (της πρώτης ελληνικής εταιρείας factoring), έφερα τον θεσμό του factoring στην Ελλάδα σε συνεργασία με τη Νο2 στην Ευρώπη, την αυστριακή Intermarket και την Intrade A.E. (για την υποστήριξη ελληνι κών εξωστρεφών επιχειρήσεων). Εν κατακλείδι μπορώ να πω ότι διεκδίκησα και πέτυχα την εισδοχή μου σε κάστρα καθαρά ανδροκρατούμενα, που καμιά γυναίκα δεν είχε τολμήσει να διεκδικήσει, όχι όμως σαν φεμινί στρια, αντίθετα πιστεύοντας ότι οι άνδρες είναι σύμμαχοί μας, αρκεί να τους φέρεσαι ισότιμα στους τομείς που διεκδικείς. Η Χριστίνα Σακελλαρίδη εκλέγεται πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων επί 30 έτη. Όλη μου τη ζωή εξήγαγα Ελλάδα Διεκδίκησα και πέτυχα την εισδοχή μου σε κάστρα ανδροκρατούμενα, που καμιά γυναίκα δεν είχε τολμήσει να διεκδικήσει, όχι όμως σαν φεμινίστρια, αντίθετα πιστεύοντας ότι οι άνδρες είναι σύμμαχοί μας, αρκεί να τους φέρεσαι ισότιμα στους τομείς που διεκδικείς Χριστίνα Γ. Σακελλαρίδη ΠΑΝΕΛΛΉΝΙΟΣΠΡΟΕΔΡΟΣ, ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΞΑΓΩΓΕΩΝ ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

Νούμερο 1 ασφαλιστική ξανά! Από το 1890 βοηθάμε τους πελάτες μας να προχωρήσουν, σε έναν κόσμο γεμάτο αβεβαιότητα. Είμαστε ευγνώμονες για την εμπιστοσύνη που μας δείχνετε ακόμα και σε δύσκολους καιρούς. Ευχαριστούμε!

Είμαι πρόεδρος στο Ελληνοβρετανικό Επιμελητήριο, έχοντας εκλεγεί για δεύ τερη τριετή θητεία. Το Ελληνοβρετανικό Επιμελητήριο, με ιστορία 77 ετών, αποτε λεί τον δίαυλο επικοινωνίας για τις επιχειρηματικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου. Η δραστηριότητα αυτή είναι μεν μη κερδοσκοπική, αλλά αφιερώνω σημαντικό χρόνο, με αίσθηση ευθύνης προς τα μέλη που με έχουν εμπιστευθεί. Αποτελεί δε έναν ρόλο στον οποίο απαιτείται να έχει κάποιος σφαιρική αντίληψη της πολιτικοοικο νομικής πραγματικότητας και των δύο χωρών, να κρατάει ισορροπίες, να αφουγκράζεται τις επιχει ρηματικές δυναμικές, να επικοινωνεί με διπλωμα τία σε πολιτικό επίπεδο, πόσο μάλλον σε μία εποχή επανακαθορισμού και προσπάθειας συνεχούς ενίσχυσης των ελληνοβρετανικών σχέσεων, με τις προκλήσεις που διαμορφώθηκαν μετά το Brexit. Δεν ήταν στόχος μου να ακολουθήσω έναν θεσμικό ρόλο που αγγίζει τα όρια της πολιτικής και ο οποίος θα είχε δυναμικό επικοινωνιακό χαρα κτήρα. Μέσα από την επαγγελματική μου σταδιο δρομία μού δόθηκε αρχικά μία ευκαιρία την οποία αξιοποιώ με όρεξη και αξιοπιστία, ώστε να αφήσω ένα σημαντικό θετικό αποτύπωμα. Στην επαγγελματική μου πορεία ακολούθησα από την αρχή μία κατεύθυνση για την οποία είχα φυσική κλίση από μικρή ηλικία, με επίκεντρο τα χρηματοοικονομικά, επιλέγοντας διαδρομές που ήταν εξαιρετικά δύσκολες για τις γυναίκες. Έχοντας με επιμονή κατορθώσει να εισαχθώ πρώτη, από δημόσιο σχολείο, στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών μέσω των πανελλήνιων εξετάσεων, καθώς και να αποφοιτήσω πρώτη από αυτό, μου δόθηκε η δυνατότητα να μεταβώ στις Ηνωμένες Πολιτείες για μεταπτυχιακό Master in Business Administration (MBA) στο φημισμένο University of Chicago (Booth School of Business). Πέρα από τους ορίζοντες που άνοιξαν αυτές οι επιλογές, το να ακολουθούμε δύσκολες διαδρομές μάς οπλίζει με κριτική σκέψη, μας αποδεικνύει ότι μπορούμε να επιτύχουμε και στόχους που άλλοι θεωρούν αδύνατους. Η δε επιλογή του εξωτερι κού σαφώς διεύρυνε την άποψη που είχα για τον κόσμο.Έχοντας αποκτήσει τα διεθνή εφόδια, επέλεξα να ασχοληθώ επαγγελματικά σε διεθνείς τράπε ζες, όπως η Citibank και η HSBC, στον τομέα της επενδυτικής τραπεζικής. Ωστόσο, ως στόχο δεν είχα να αναρριχηθώ ψηλά στο corporate περιβάλλον, αλλά να ακο λουθήσω μία αυτόνομη, επιχειρηματική πορεία, αναλαμβάνοντας ρίσκα και προκλήσεις. Επικεντρώθηκα στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε θέματα χρηματοοικονομικά, εξαγο ρών & συγχωνεύσεων, στρατηγικής ανάπτυξης για σημαντικούς Έλληνες επιχειρηματίες, για startups, καθώς και για εξωστρεφείς ελληνικές επιχειρήσεις που αναζητούσαν κεφάλαια στο εξωτερικό. Δραστηριοποιήθηκα για αρκετά χρόνια -με βάση το Λονδίνο- επιπρόσθετα στην παροχή υπηρεσιών διαχείρισης κρίσεων, στρατηγικής, επιχειρηματικής δικτύωσης, καθώς και στρατη γικής επικοινωνίας για λογαριασμό σημαντικών πολυεθνικών εταιρειών. Ιδιαίτερα την εποχή της οι κονομικής κρίσης για την Ελλάδα, κατόρθωσα με τους συνεταίρους μου να επιτύχουμε σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που εντοπίσαμε σε δύσκολο περιβάλλον, αλλά και συνεισφέροντας ουσιαστικά στη χώρα μας. Παράλληλα, επιθυμώντας να αξιοποιήσω πε ραιτέρω την πολυετή εμπειρία μου, συμμετέχω σε διοικητικά συμβούλια εταιρειών -όπως η εισηγ μένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών Space Hellas-, συμβάλλοντας θετικά στην εταιρική διακυβέρνησή τους, αλλά και σε θέματα διατηρήσιμης στρατηγι κής ανάπτυξης και καινοτομίας. Αν και ενθαρρύνεται τελευταία η συμμετοχή των γυναικών στις ανώτερες διοικητικές θέσεις, υπάρχει μεγάλο περιθώριο βελτίωσης ώστε να φθάσουμε στο σημείο να επιλέγονται γυναίκες με δίκαια κριτήρια παρέχοντας ίσες ευκαιρίες. Το μήνυμα που θέλω να περάσω είναι ότι όλοι μας, με επιμονή και υπομονή, μπορούμε να επι τύχουμε δύσκολους στόχους. Απαιτείται συνεχής βελτίωση των δεξιοτήτων και γνώσεών μας σε ένα δυναμικό και ευμετάβλητο περιβάλλον, στο οποίο ωστόσο παρουσιάζονται νέες κατευθύνσεις, αλλά και προκλήσεις. Είναι σημαντικό να αφήσουμε θε τικό αποτύπωμα στην κοινωνία και να συνδράμου με τους συνανθρώπους μας. Η εκπαίδευση μαζί με την ευρύτερη παιδεία δίνουν τα εχέγγυα. Άννα Καλλιάνη: Το να ακολουθούμε δύσκολες διαδρομές μάς οπλίζει με κριτική σκέψη. Μπορούμε να δύσκολουςεπιτύχουμεστόχους Η πορεία που ακολουθούμε στη ζωή μας επαγγελματικά και προσωπικά είναι αποτέλεσμα αρχικών επιλογών μας, αλλά και ευκαιριών που παρουσιάζονται στη διαδρομή με διαφορετικές κατευθύνσεις, που εναπόκειται σε εμάς να τις αδράξουμε και να τολμήσουμε να τις αξιοποιήσουμε 46 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Άννα Καλλιάνη ΕΛΛΗΝΟΒΡΕΤΑΝΙΚΟΠΡΟΕΔΡΟΣ, ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡ Ο ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

CMYCYMYCMYMCK

48 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 ΗΣοφία Εφραίμογλου, πρόεδρος του Εθνικού Επιμελητηριακού Δικτύου Ελληνίδων Γυναικών Επιχειρηματιών (ΕΕΔΕΓΕ), αντιπρόεδρος του Ιδρύ ματος Μείζονος Ελληνισμού, ενός οργανισμού που πρωταγωνιστεί στη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού μέσα από τις νέες τεχνολογίες, επι κεφαλής του υπερσύγχρονου Κέντρου Πολιτι σμού «Ελληνικός Κόσμος», που ξεχωρίζει για τα πρωτοποριακά του προγράμματα, καθώς επίσης και Α’ αντιπρόεδρος του ΕΒΕΑ, έχει θέσει ως προσωπικό στοίχημα την ενίσχυση της γυναικεί ας επιχειρηματικότητας και την όσο το δυνατόν ταχύτερη και αποτελεσματικότερη προσαρμογή των γυναικών στο νέο ψηφιακό περιβάλλον, που γεννά σημαντικές ευκαιρίες. Τα βήματά της στον επαγγελματικό στίβο, αλλά και στους τομείς στους οποίους έχει διακριθεί, που δεν είναι άλλοι από την Επιχει ρηματικότητα και τον Πολιτισμό, την έφεραν τον Απρίλιο του 2019 στο να εκλεγεί να αντιπρο σωπεύει όλες τις γυναίκες επιχειρηματίες της χώρας από τη θέση της προέδρου του Εθνικού Επιμελητηριακού Δικτύου Ελληνίδων Γυναικών Επιχειρηματιών. Το ΕΕΔΕΓΕ, ο μόνος θεσμοθε τημένος φορέας γυναικείας επιχειρηματικότητας, υπό την προεδρία της στηρίζει τις γυναίκες επιχειρηματίες σε ολόκληρη τη χώρα σε μια προσπάθεια να αμβλυνθούν οι ανισότητες στην αγορά εργασίας και να αναδειχθεί ο ρόλος της γυναικείας επιχειρηματικότητας στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Η συνεχής σκληρή δουλειά στον επιμελητηριακό θεσμό, από το 2006, την ανέδειξε, τον Σεπτέμβριο του 2021, A’ αντιπρόεδρο Δ.Σ. του Εμπορικού & Βιομηχανι κού Επιμελητηρίου Αθηνών, του μεγαλύτερου Επιμελητηρίου της χώρας. Σχετικά με τη θέση της Ελληνίδας στην αγορά εργασίας, όπως έχει αναφέρει παλαιότερα η κ. Εφραίμογλου, «υπάρχουν δείκτες που υποδει κνύουν ότι γίνονται σημαντικές προσπάθειες, αλλά και δείκτες που αντανακλούν μία όχι τόσο καλή εικόνα. Θα ήθελα να σταθώ στο μισθολο γικό χάσμα. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι γυναίκες εργαζόμενες στην Ελλάδα πληρώνονται 10,4% λιγότερο από τους άνδρες για την ίδια εργασία. Από τη μία πλευρά, λοιπόν, φαίνεται ότι το μισθο λογικό χάσμα είναι μικρότερο στη χώρα μας από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 13%, γεγονός που αποδεικνύει ότι η θέση της Ελληνίδας είναι καλύ τερη π.χ. από της Γερμανίδας ή της Αυστριακής, καθώς στις χώρες αυτές το μισθολογικό χάσμα εί ναι κοντά στο 20%. Όμως σε χώρες όπως η Ιταλία ή το Λουξεμβούργο, το μισθολογικό χάσμα είναι μικρότερο του 5%, που σημαίνει ότι οι προσπά θειες στην Ελλάδα δεν πρέπει να σταματήσουν μέχρι να εξαλειφθεί εντελώς» Πέραν του επιμελητηριακού θεσμού, κατείχε και συνεχίζει να κατέχει ρόλους σε σημαντικούς εκπαιδευτικούς και επιχειρηματικούς φορείς, επι χειρηματικούς ομίλους και ιδρύματα, όπως στην ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ, τον Όμιλο Lavipharm, τη Vivodi Telecom, το Χρηματιστή ριο Αθηνών, τη Fortius Finance ΑΧΕΠΕΥ, το ALBA Graduate Business School, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, καθώς και τον Oργανισμό διαΝΕΟσις.Το2008, υπό τον ΣΕΒ, ηγήθηκε της δημιουρ γίας του Ελληνικού Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρ νησης και της προώθησής του στις επιχειρήσεις, καθώς και στη μετέπειτα ίδρυση του Ελληνικού Συμβουλίου Εταιρικής Διακυβέρνησης. Στόχος της Σοφίας Εφραίμογλου, μητέρας τριών παιδιών, δεν είναι άλλος από το να δοθούν στις γυναίκες τα εφόδια, η εκπαίδευση και η στήριξη που χρειάζονται για να τολμήσουν και να κάνουν τα επιχειρηματικά τους όνειρα πραγματι κότητα. Η ήρεμη δύναμη του επιχειρείνγυναικείου Σοφία κη-Εφραίμογλου:Κουνενά Οι καιμεταξύσθολογικόεντελώςναματήσουνπρέπειστηνπροσπάθειεςΕλλάδαδεννασταμέχριεξαλειφθείτομιχάσμαανδρώνγυναικών. Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου ΠΡΟΕΔΡΟΣ, ΕΕΔΕΓΕ, Α’ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ, ΕΒΕΑ, ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ, ΙΔΡΥΜΑ ΜΕ ΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ Ισορροπώντας ανάμεσα στον τεχνοκρατικό κόσμο του επιχειρείν και τον χώρο του πολιτισμού, η Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου είναι η ήρεμη δύναμη του γυναικείου επιχειρείν στην Ελλάδα ΣΕ ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

50 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Ηασφαλιστική αγορά είναι πραγματι κά ένας συναρπαστικός, αν και μάλλον παρεξηγημένος, κλάδος, σε σχέση με το ενδιαφέρον που παρουσιάζει, αλλά και τις ευκαιρίες καριέρας που προσφέρει. Πολλοί νέοι έχουν συνδεδεμένο τον κλάδο στο μυαλό τους με τις πωλήσεις. Και πράγματι το δυναμικό πωλήσεων είναι η κινητήριος δύναμη και το βασικό στοιχείο ανάπτυξης της αγοράς. Υπάρχει, όμως, και ένα μεγάλο εύρος ειδικοτήτων και ευκαιριών εξέλιξης και ανέλιξης σε επίπεδο διοικητικών θέσεων στην ασφαλιστική αγορά, το οποίο δεν είναι ευρέως γνωστό στους νέους. Προσωπικά, όπως και πολλά στελέχη του κλά δου, βρέθηκα τυχαία στην ασφαλιστική αγορά και ήδη μετρώ 25 χρόνια. Επέλεξα, ωστόσο, συ νειδητά να μείνω, γιατί με κέρδισε το αντικείμενο και οι άνθρωποι του κλάδου. Στη διάρκεια των 25 αυτών χρόνων, μέσω διαφορετικών θέσε ων στην ασφαλιστική αγορά, είχα και έχω την ευκαιρία να διαχειριστώ πολλά και διαφορετικά ζητήματα, οριζόντια και κλαδικά και κυρίως να γνωρίσω και να συνεργαστώ με ενδιαφέροντες ανθρώπους.Πιστεύωακράδαντα πως το πολυτιμότερο asset μιας αγοράς και ταυτόχρονα το σημαντι κότερο ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα είναι οι άνθρωποί της και σε αυτούς οφείλουμε να επεν δύουμε, ώστε να οδηγούμε μία επιχείρηση ή έναν οργανισμό στην επόμενη μέρα. Στο σημερινό μας κόσμο, που ο ανταγωνισμός οξύνεται, η ασφαλι στική αγορά προωθεί τα ικανά και άξια στελέχη, υπάρχει πληθώρα από απτά παραδείγματα ανθρώπων που είχαν εντυπωσιακή πορεία στον κλάδο της Ιδιωτικής Ασφάλισης και κατέλαβαν ηγετικές θέσεις εντός και εκτός Ελλάδας. Στην ελληνική ασφαλιστική αγορά απασχο λούνται περίπου 8.000 άμεσα εργαζόμενοι και πάνω από 14.000 διαμεσολαβητές, σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ για το αποτύπωμα της ασφαλιστικής αγοράς στην ελληνική οικονομία και κοινωνία. Η εκπροσώπηση των γυναικών στην ασφαλιστική αγορά είναι σε υψηλά επίπεδα, με μεγάλο ποσοστό να κατέχει θέσεις ευθύνης. Σε επίπεδο υψηλών διοικητικών θέσεων, όμως, έχουμε ακόμα δρόμο να διανύσουμε. Είναι γεγονός ότι, παρότι έχει σημειωθεί πρόοδος τα τελευταία χρόνια, το γυναικείο φύλο έχει χαμηλή εκπροσώπηση στο τιμόνι εταιρειών, γενικά στο επιχειρείν, παγκοσμίως. Η συζήτηση για το αν τα δύο φύλα αντιμετωπίζονται επί ίσοις όροις στον επαγγελματικό χώρο παραμένει επί καιρη εν έτει 2022. Το ζήτημα ωστόσο είναι κατά πόσο τα στελέχη και οι εργαζόμενοι, γενικότερα, έχουν, ανεξαρτήτως φύλου, τις ίδιες ευκαιρίες στον εργασιακό στίβο - και χρειάζεται αρκετή ακόμα δουλειά και αλλαγή νοοτροπίας, ώστε να κλείσει το χάσμα που υπάρχει. Πρόσφατα ανέλα βα τη Γενική Διεύθυνση της Ένωσης Ασφαλιστι κών Εταιρειών Ελλάδος (EAEE), θέση η οποία αποτελεί μία νέα πρόκληση για μένα. Η ΕΑΕΕ αποτελεί τον θεσμικό φορέα του κλάδου, ο οποί ος διαχειρίζεται καθημερινά πληθώρα σημαντι κών θεμάτων, που καθορίζουν τη λειτουργία και το μέλλον της ασφαλιστικής αγοράς. Υπέρτατος στόχος, τόσο για εμένα όσο και για το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΑΕΕ, αποτελεί η διεύρυνση του ρόλου της Ιδιωτικής Ασφάλισης στην κοινωνία και στην οικονομία, ώστε να κλείσει το κενό προ στασίας που υπάρχει, και περισσότεροι πολίτες να είναι ασφαλισμένοι και άρα εξασφαλισμένοι από τα απρόοπτα που φέρνει η ζωή. Στους κόλπους της ΕΑΕΕ γίνεται πολύ καλή δουλειά σε πάρα πολλούς τομείς που σχετίζονται με τη λειτουργία της ίδιας της αγοράς, αλλά και με τη σχέση μας με τους καταναλωτές. Θα συνεχίσουμε και θα εντείνουμε το έργο μας έτσι ώστε η Ασφάλιση να λάβει την αναγνώ ριση και τη θέση που της αξίζει στο σύγχρονο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον, ενθαρρύνο ντας την ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών μεταξύ των μελών μας αλλά και με τις αντίστοιχες Ενώσεις του εξωτερικού, τον υγιή ανταγωνισμό και την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών. Η κ. Παπασπυροπούλου είναι απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστη μίου Αθηνών. Φοίτησε, επίσης, στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Leibniz στο Αννόβερο της Γερμανίας. Από τον Απρίλιο 2022 κατέχει τη θέση της γενικής διευθύντριας της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος. Είναι, επίσης, αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Ινστιτούτου Ασφαλιστι κών Σπουδών. Διαθέτει 25 χρόνια εμπειρίας στον ασφαλιστικό κλάδο, με εξειδίκευση στην ασφάλιση αστικής ευθύνης για μεγάλους εμπορικούς και βιομη χανικούς κινδύνους. Ελίνα Παπασπυροπούλου: Παρότι έχει σημειωθεί πρόοδος τα τελευταία χρόνια, το γυναικείο φύλο έχει χαμηλή εκπροσώπηση στο τιμόνι εταιρειών, γενικά στο επιχειρείν, παγκοσμίως. Το πολυτιμότερο asset μιας αγοράς είναι οι άνθρωποί της Στην ελληνική ασφαλιστική αγορά απασχολούνται περίπου 8.000 άμεσα εργαζόμενοι και πάνω από 14.000 διαμεσολαβητές. Η εκπροσώπηση των γυναικών είναι σε υψηλά επίπεδα. Σε επίπεδο ανώτερων διοικητικών θέσεων, όμως, έχουμε ακόμα δρόμο να διανύσουμε Ελίνα Παπασπυροπούλου ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ, ΕΝΩΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

2021-2022

52 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 γυναίκεςOι παράγουν περισσότερατα κέρδη Η λόγωοιώστενααπόστασηφαίνεται-υπάρχειπουκαι,ζητούμενοαποτελείαυτοαπασχόλησης,καιεπιχειρηματικότηταςμέσωτωνανεξαρτησίαοικονομικήγυναικών,τηςτηςακόμαγιατηνΕ.Ε.παράταβήματαέχουνγίνει,-όπωςσημαντικήκαλυφθεί,έτσιναεξαλειφθούνδιακρίσειςφύλου ΘΕΜΑ ●

λες οι έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες είναι εξίσου έξυπνες, ταλαντούχες, και νοτόμες και ηγετικές φυσιογνωμίες με τους άνδρες. Ίσως, μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις να είναι και πολύ καλύτερες…ΗΕ.Ε.πλέον θεωρεί ότι οι γυναίκες διαθέτουν χαρακτηριστικά τα οποία αποτε λούν θετικό συστατικό διοίκησης που ακόμα δεν έχει αξιοποιηθεί όσο θα έπρεπε. Αν κάτι τέτοιο συμβεί, εκτιμάται ότι θα βελτιωθούν τα οικονομικά μεγέθη της. Υπολογίζεται ότι η ευρωπαϊκή οικονομία μπορεί να επωφε ληθεί από αύξηση του ΑΕΠ ύψους 16 δισ. ευρώ εάν ενθαρ ρυνθούν περισσότερες γυναίκες να εισέλθουν στο πεδίο της ψηφιακής αγοράς. Ειδικά στην ανάπτυξη των τεχνολογιών η Ε.Ε. καλείται να αναγνωρίσει τις ικανότητες καινοτομίας που έχουν επιδείξει οι γυναίκες. Όλα αυτά σε ένα διεθνές περιβάλλον όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση υστερεί έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας όσον αφο ρά την ανάπτυξη τεχνολογιών, για παράδειγμα, στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και των τεχνολογιών αλυσίδας συστοιχιών. Οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν μόλις το 34,4% των αυτοαπασχολούμενων στην Ε.Ε. και το 30% των επιχει ρηματιών που ιδρύουν νεοφυείς επιχειρήσεις, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι το μεγαλύτερο χάσμα μεταξύ των φύλων στην επιχειρηματική δραστηριότητα εντοπίζεται στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Μόνο το 34% των διευθυντικών θέσεων στην Ε.Ε. κατέχεται από γυναίκες. Όλα αυτά ενώ είναι γνωστό ότι η προηγούμενη εμπειρία σε διευθυντικές θέσεις παρέχει στα άτομα τις απαραίτητες δεξιότητες και την αυτοπεποίθηση για να γίνουν ιδιοκτήτες επιχειρήσεων. Από το 2014 έως το 2018 μόνο το 34,5% των γυναικών στην Ε.Ε. και το 37,7% των γυναικών στον ΟΟΣΑ ένιωθαν ότι διέθεταν τις απαραίτητες δεξιότητες και γνώσεις για να ιδρύ σουν τη δική τους επιχείρηση. Οι γυναίκες έχουν σχεδόν 10% περισσότερες πιθανότητες να αναφέρουν τον φόβο αποτυχίας σε σύγκριση με τους άνδρες. Πρόβλημα χρηματοδότησης Διαπιστώνεται ότι -σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, που αναδεικνύονται από πρόσφατη μελέτη της Ε.Ε., η οποία ενσωματώθηκε σε ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου τον πε ρασμένο Απρίλιο- οι γυναίκες επιχειρηματίες δυσκολεύονται περισσότερο απ’ ό,τι οι άνδρες να βρουν χρηματοδότηση και κεφάλαιο. Εξακολουθεί να είναι πολύ μικρό το ποσοστό των επεν δύσεων που κατευθύνεται σε εταιρείες που διοικούνται από γυναίκες. Από τα συνολικά κεφάλαια που επενδύθηκαν σε ευρωπαϊκές εταιρείες τεχνολογίας το 2018, το 93% κατευθύν θηκε σε ιδρυτικές ομάδες που απαρτίζονται αποκλειστικά από άνδρες. Μόνο το 32% της χρηματοδότησης επιχειρηματικού κεφαλαίου διατέθηκε σε εταιρείες με τουλάχιστον μία γυναίκα διευθυντικό στέλεχος. Παρά το γεγονός ότι λαμβάνουν χαμη λότερη οικονομική στήριξη, οι επιχειρήσεις που διοικούνται από γυναίκες στην περιοχή της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης έχουν κατά 96% καλύτερες επιδόσεις στην παραγω γικότητα του κεφαλαίου από τις εταιρείες που έχουν ιδρυθεί από άνδρες. Έτσι, διαπιστώνεται ότι οι γυναίκες επιχειρηματίες παράγουν περισσότερα έσοδα, μολονότι λαμβάνουν χαμηλότε ρη οικονομική στήριξη. Όμως, μόλις το 10% όλων των θέσεων ανώτερων στελεχών σε εταιρείες ιδιωτικών επενδύσεων και επιχειρηματικού κεφαλαίου παγκοσμίως καταλαμβάνεται από γυναίκες. Λιγότερο από το 8% των διευθυνόντων συμβούλων σε κορυφαίες εταιρείες είναι γυναίκες. Το 2018 το 59% των επιστημόνων και μηχανικών στην Ε.Ε. ήταν άνδρες και μόλις το 41% γυναίκες. Θεωρείται κρίσιμης σημασίας να υπάρχει ίσος αριθμός γυναικών και ανδρών επιχειρηματιών στην Ευρώπη, ώστε να διασφαλίζεται η πολυμορφία του περιεχομένου και των προϊόντων. Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πρεσβευτών Γυναικείας Επιχειρηματικότητας έχει μέχρι σήμερα διοργανώσει περισσό τερες από 650 συνεδριάσεις σε εθνικό επίπεδο, στις οποίες συμμετείχαν πάνω από 61.000 γυναίκες που επιθυμούσαν να γίνουν επιχειρημα τίες. Οι πρεσβευτές του έχουν στηρίξει τη δημιουργία περισ σότερων από 250 νέων επιχειρήσεων που διοικούνται από γυναίκες και πολλών ακόμη συλλόγων δικτύωσης και επιχει ρηματικής στήριξης για γυναίκες. Στήριξη γυναικείας επιχειρηματικότητας Ζητείται, λοιπόν, από τα κράτη-μέλη να υπάρξει στήριξη των γυναικών επιχειρηματιών και των αυτοαπασχολούμενων γυ ναικών, καθώς κάτι τέτοιο θα ενίσχυε την ανταγωνιστικότητα της Ε.Ε. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να προωθηθεί από την Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα που δημιουργεί θέσεις εργασίας και εισοδήματα και, κατ' επέκταση, στήριξη.τερηβάνουνμολονότισότεραπαράγουνεπιχειρηματίεςΟι“γυναίκεςπερισέσοδα,λαμχαμηλόοικονομική 53ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 ► Του ΑγγελόπουλουΒασίλη naftemporiki.grv.aggelopoulos@

54 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να εισέλθουν στην επιχειρηματικότητα σε αγροτικές ή πιο μειονεκτικές περιοχές. Πλεονέκτημα που το χάνουν όταν επιδιώκουν κάτι αντίστοιχο σε αστικές και οικονομικά ευημερούσες περιοχές. Πλήθος αντιφάσεων Από την ανάλυση που έχει γίνει θεωρείται ότι οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να εισέλθουν στην επιχειρηματικότητα σε αγροτικές ή πιο μειονεκτικές περιοχές. Πλεονέκτημα που το χάνουν όταν επιδιώκουν κάτι αντίστοιχο σε αστικές και οικονομικά ευημερούσες περιοχές. Την ίδια στιγμή, όμως, διαπιστώνεται η αντίφαση οι γυναίκες να έχουν χειρότερες ευκαιρίες απασχόλησης στις αγροτικές περιοχές συγκριτικά με τους άνδρες. Παρ’ όλα αυτά οι γυναίκες, ως αυτοαπασχολούμενες, έχουν καταφέρει να διαχειρίζονται το 30% των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην Ε.Ε. Μετά την πανδημία, η Ε.Ε. θεωρεί ότι οι γυναίκες, στον τομέα της επιχειρηματικότητας, αποτελούν αναξιοποίητη πηγή καινοτομίας και ανάπτυξης, ειδικά στο πεδίο του πράσινου και του ψηφιακού μετασχηματισμού της Ευρώπης. Η κρίση Covid-19 διαπιστώθηκε ότι έχει επηρεάσει δυσανάλογα τις γυναίκες, ιδίως όσες εργάζονται σε επισφαλείς θέσεις εργασίας, σε γυναικοκρατούμενους τομείς και στην άτυπη Καταγράφονταιοικονομία.σημαντικές οικονομικές και εργασιακές επιπτώσεις γι’ αυτές λόγω της αύξησης των ευθυνών φροντίδας και των οικιακών ευθυνών, της περιορισμένης πρόσβασης στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα, καθώς και της έμφυλης βίας και παρενόχλησης.Στηνπερίοδο που έχει εισέλθει η Ε.Ε., μετά τη διετή πανδημία, το ζήτημα της ευελιξίας στο ωράριο ίσως αποτελέσει εφόδιο για τις γυναίκες. Έχει διαπιστωθεί ότι οι γυναίκες είναι πιθανότερο να αναφέρουν το ευέλικτο ωράριο ως κίνητρο για να εισέλθουν στην επιχειρηματικότητα και την αυτοαπασχόληση σε σύγκριση με τους άνδρες. ► Eπιστήµονες και µηχανικοί στην Ε.Ε. (2018) 41% Γυναίκες 59% Άνδρες προστιθέμενη αξία για τις επιχειρήσεις και την κοινωνία. Η προώθηση της οικονομικής ανεξαρτησίας των γυναικών πρέπει να συνοδεύεται από μέτρα για τη διασφάλιση της ισότι μης συμμετοχής τους στην αγορά εργασίας, της ίσης αμοιβής για εργασία ίδιας αξίας, της πρόσβασης σε αξιοπρεπή εργασία και του επιμερισμού και της αναγνώρισης των οικιακών ευθυ νών και των ευθυνών φροντίδας. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία που υπάρχουν δείχνουν σημαντική απόκλιση στους μισθούς ανδρών και γυναικών στην Ελλάδα. Τα στοιχεία δείχνουν σημαντική διαφοροποίηση στις μηνιαίες αποδοχές ανάμεσα στα δύο φύλα, με τις γυναίκες σε σαφώς υποδεέστερη σχέση. Ακριβέστερα, τον περασμένο Ιούνιο, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΕΦΚΑ, όπως προ κύπτουν από τις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ), που υποβάλλουν οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, ο μέσος μικτός μισθός των γυναικών που εργάζονται με πλήρη απασχόληση ήταν 1.079,23 ευρώ, πολύ χαμηλότερος σε σχέση με τον αντίστοιχο μέσο μισθό των αν δρών, που έφτανε τα 1.232,54 ευρώ μικτά. Η διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα για τις αποδοχές που έλαβαν με όρους πλήρους απασχόλησης ανέρχεται στα 153,31 ευρώ τον μήνα. Ανάλογη είναι η εικόνα, όμως, και στην Ευρώπη. Το μι σθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων στην Ε.Ε. ανέρχεται στο 14,1% και δεν έχει μεταβληθεί παρά ελάχιστα κατά την τελευ ταία δεκαετία. Το 24% του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων σχετίζεται με την υπερεκπροσώπηση των γυναικών σε σχετικά χαμηλά αμειβόμενους τομείς, όπως η παροχή φροντί δας, η υγεία και η εκπαίδευση. Όλα αυτά ενώ η Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων του Ευρωκοινοβουλίου επιμένει να χαρακτηρίζει τις γυναίκες ως την πολυτιμότερη και μεγαλύτερη αναξιοποίητη πηγή επιχειρηματικού και ηγετικού δυναμικού στην Ευρώπη. Μάλιστα, κατά την περίοδο 2014-2018 οι γυναί κες στον ΟΟΣΑ ήταν δύο φορές πιθανότερο να ιδρύσουν τη δική τους επιχείρηση σε σύγκριση με τις γυναίκες στην Ε.Ε. Στην“Ελλάδα τα τελευταία διαθέ σιμα στοιχεία που υπάρχουν δεί χνουν καιμισθούςαπόκλισησημαντικήστουςανδρώνγυναικών. ΘΕΜΑ ●

eshop: www.lavieenrose.com.gr email:facebooksales@lavieenrose.com.grpage:LavieenrosebyDimitraKatsafadouinstagram:lavieenrose_gr Τηλ. επικοινωνίας: 216-9001313 Αγία Παρασκευή Εργαστήριο Αγία Παρασκευή Θεσσαλονίκη-ΘεσσαλονίκηΑλεξάνδρειαΑιγάλεωExclusiveΗμαθίαςΆλιμοςΒόλοςΓλυφάδαΗλιούποληΗράκλειοΚρήτης–ΕύοσμοςΚαλαμαριάΘεσσαλονίκη-ΚέντροΙωάννινα ΚρήτηΚαλαμάταΚαλλιθέαΚατερίνηΚέρκυραΚηφισιάΚοζάνηΗράκλειοΚρήτηΧανιάΛάρισαΝαύπλιοΝέαΣμύρνηΠαγκράτιΠαλαιόΦάληρο ΠλατείαΠεριστέριΠειραιάςΠάτραΠικέρμιΒαρνάβα – Μετς ΧαλάνδριΤρίποληΤρίκαλαΣέρρεςΧαλκίδαΚύπρος

56 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Κανείς δεν γεννιέται πρόεδρος ή CEO σε έναν όμιλο ή σε μία βιομηχανία. Κα νείς δεν γεννιέται επιτυχημένος. Μας καθορίζουν ωστόσο οι επιλογές μας και τα ρίσκα που επιλέγουμε να παίρνουμε. Στην επαγγελματική μου σταδιοδρομία δεν φοβήθηκα να ρισκάρω και εκτιμώ ότι μέχρι σήμερα αυτή η προσέγγιση έχει αποδώσει. Μία μεγάλη πρόκληση για έναν εργαζόμενο είναι η επιμονή και υπομονή στην εργασία, το ουσιαστικό «παρών», και η σταδιακή κατάκτηση όλων των θέσεων, μέχρι να αγγίξει την κορυφή, εάν το επιθυμεί Γαλουχήθηκαφυσικά.σεένα περιβάλλον το οποίο νο μοτελειακά με οδήγησε στη σημερινή μου θέση. Κατά την ενηλικίωσή μου όμως και αναλαμβά νοντας δράση στη φαρμακοβιομηχανία, βλέπο ντας καθημερινά τη λειτουργία των εργοστασίων και των εργαστηρίων, απέκτησα την ισχυρή πεποίθηση ότι κάτι ενδιαφέρον και χρήσιμο για τις ανάγκες της ανθρωπότητας γεννιέται στις μονάδες παραγωγής. Αυτό που με κράτησε στη δουλειά αυτή ήταν το πάθος μου και το όραμά μου να είμαστε οι Έλληνες ισότιμοι βιομηχανικά με τους Ευρωπαί ους συνάδελφούς μας, σε επίπεδο τεχνολογίας και υποδομής. Σε συνδυασμό όλων των παρα πάνω θα προσέθετα και το πείσμα μου. Γιατί πραγματικά πίστεψα και πιστεύω ακράδαντα ότι η χώρα μας μπορεί να αποκτήσει κύριες βιομηχανικές δραστηριότητες. Συνέπεια αυτής της αλλαγής θα είναι και η παραμονή αλλά και η προσέλκυση των νέων επιστημόνων να μείνουν στον τόπο τους ώστε να προσφέρουν με το έργο τους. Με κίνητρο την υγιή άμιλλα, στον Όμιλο Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη, που απο τελείται από τις βιομηχανίες UNI-PHARMA, InterMed, Pharmabelle και UniHerbo, προχω ρήσαμε τα τελευταία χρόνια σε επενδύσεις άνω των 80 εκατ. ευρώ. Σήμερα δικαιωνόμαστε που επενδύσαμε στη βιομηχανική παραγωγή γιατί η σοβαρή υγειονομική κρίση μάς δίδαξε ότι οι χώρες πρέπει να έχουν αυτάρκεια και επάρκεια σε πρώτες ύλες τροφίμων και φαρμάκων. Οι κοινωνίες και η εργασία δεν χρειάζονται στερεότυπα Ζούμε σε κοινωνίες no gender και αυτό στην εποχή μας είναι ιδιαίτερα απελευθερωτι κό. Ζούμε σε κοινωνίες, οι οποίες πρέπει να διακρίνονται από άλλα χαρακτηριστικά, όπως αποδοτικότητα, ευθύνη, αριστεία, εκπαίδευση, πρωτοβουλίες, ενθουσιασμό, στοχοπροσήλωση και διαρκή μάθηση. Ο σημερινός ψηφιακός με τασχηματισμός αποτελεί ένα καθαρό παράδειγμα διαρκούς μάθησης και εξέλιξης, ενώ μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά στην κατάργηση του γρα φειοκρατικού και ατελέσφορου κράτους. Δεν θα έπρεπε να υπάρχουν θηλυκοί ή αρσε νικοί χώροι εργασίας, μόνο ανθρώπινοι. Είναι η ώρα να σπάσουμε τα στερεότυπα, να αφήσουμε πίσω μας τις ανισότητες και να επικεντρωθούμε στις αξίες, στο πάθος για εργασία, στις δεξιότητες και στην πραγματική απόδοση. Από την ώρα που αποδέχεσαι το φύλο σου ως κριτήριο για μία εργασία, από εκείνη την ώρα ξεκινά ο εκά στοτε διαχωρισμός. Προσωπικά αντιμετώπισα κι εγώ εμπόδια και μειωτικές συμπεριφορές λόγω του φύλου μου, αλλά δεν επέτρεψα ποτέ στον εαυτό μου να καμφθεί. Στόχος μας στις επιχειρήσεις είναι να δημι ουργούμε ένα περιβάλλον που να εξασφαλίζει την αρμονική ένταξη, τη συμπερίληψη και να μας εμπνέει, ώστε να είμαστε ο εαυτός μας, με αποτέλεσμα να δίνουμε το μέγιστο και το άριστο των δυνατοτήτων μας. Στην Ελλάδα παράγεται βασική έρευνα με την καθοριστική συμμετοχή και γυναικών ερευνητριών, οι οποίες κάνουν υπερήφανη όχι μόνο τη χώρα μας, αλλά και το πολύπλοκο πεδίο της έρευνας και ανάπτυξης. Ο ενεργός αυτός ρόλος τους και μάλιστα σε ένα πολύ απαιτητικό επιστημονικό πεδίο ανοίγει ήδη τον δρόμο για τη σταδιακή εξάλειψη των ανισοτήτων τουλάχιστον στον χώρο της έρευνας. Η γιααναγνώρισητηνέρευνα Όσον αφορά μία σημαντική στιγμή της καριέρας μου, θα ξεχώριζα τη στιγμή της αναγόρευσής μου ως επίτιμης διδάκτορος Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ, από τον πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η αναγνώριση για το ερευνητικό μου έργο, το οποίο δεν έπαψα ποτέ να φροντίζω, πα ράλληλα με τις δραστηριότητές μου στον Όμιλο αποτελεί για εμένα εφαλτήριο για να συνεχίσω. Ιουλία Τσέτη: Να επικεντρωθούμε στις αξίες, στο πάθος για εργασία, στις δεξιότητες και στην πραγματική απόδοση. Είναι η ώρα να σπάσουμε τα στερεότυπα Όραμά μου μία εύρωστη και αυτάρκης Ελλάδα, μία χώρα αριστείας και ευθύνης, στην οποία θα ευημερούν και θα ονειρεύονται οι πολίτες Ιουλία Τσέτη ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΙ CEO, ΟΜΙΛΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΏΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΏΝ ΤΣΕΤΉ Ή κ. Ιουλία Τσέτη είναι φαρμακοποιός MSc, Επίτιμη Δρ. Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ, Πρόεδρος του UN Global Compact Network Hellas & Γενική Γραμματέας Δ.Σ. του ΣΕΒ ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

my-Ygeia Νέα εφαρμογή Ο προσωπικός φάκελος υγείας στο κινητό σου. Όλο το ιατρικό σου ιστoρικό από τα νοσοκομεία του Ομίλου online. Σκανάρετε εδώ Σκανάρετε εδώ Mε την αξιοπιστία του Hellenic HealthCare Group www.hhg.gr

58 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Μολονότι η ίδια έχει επιλέξει να βρίσκεται μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, η κ. Ιωάννα Παπαδο πούλου αποτελεί την πλέον αναγνω ρίσιμη Ελληνίδα βιομήχανο. Το όνομά της είναι συνυφασμένο με σημα ντικές επιτυχίες και διακρίσεις, η σπουδαιότερη των οποίων ενδεχομένως να είναι το γεγονός ότι οδηγεί την οικογενειακή εταιρεία Ε.Ι. Παπα δόπουλος στον δεύτερο αιώνα λειτουργίας της, παραδίδοντας στην τέταρτη γενιά μια χαλυβδω μένη υγιή Γεννημένηβιομηχανία.στηνΑθήνα, αφού αποφοίτησε από τη Σχολή Χιλλ, σπούδασε Χημεία Τροφίμων στην Αγγλία και επέστρεψε στην Ελλάδα για να συνεχίσει την οικογενειακή παράδοση στην εται ρεία. Το 1977 ανέλαβε αντιπρόεδρος και σήμερα κατέχει τη θέση της προέδρου και διευθύνουσας συμβούλου, θέση την οποία ανέλαβε το 1996, μετά τον θάνατο του πατέρα της. Υπέρμαχος της πρωτοπορίας, η κ. Παπαδο πούλου κατόρθωσε να οδηγήσει την οικογενει ακή επιχείρηση στον 21ο αιώνα, πετυχαίνοντας τόσο να διατηρήσει τον παραδοσιακό της χαρακτήρα, ενισχύοντας το δημοφιλές χαρτοφυ λάκιο των προϊόντων, όσο και να εισαγάγει την καινοτομία στην επιχείρηση. Παράλληλα, η συμβολή της και οι πρακτικές της στην ελληνική βιομηχανία αποτελούν σημείο αναφοράς, καθώς κατάφερε όχι μόνο να διατηρή σει την απόλυτη ελληνικότητα της εταιρείας, αλλά και να αναδείξει το brand «Παπαδόπουλος» σε απόλυτα επιτυχημένο στην εγχώρια και τη διεθνή αγορά, δημιουργώντας ισχυρούς δεσμούς πιστό τητας με τους καταναλωτές. Οι επιδόσεις της βιομηχανίας στην οποία ηγείται βαίνουν κάθε χρόνο ανοδικές, ωστόσο δεν είναι αυτός ο βασικός λόγος για τον οποίο η κ. Παπαδοπούλου έχει κερδίσει επάξια τον τίτλο της «σιδηράς κυρίας» της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων. Όταν έτεροι εγχώριοι διακεκριμένοι επιχειρηματίες μιλούν γι’ αυτήν πάντα περι λαμβάνουν τις λέξεις: εξυπνάδα, ενσυναίσθηση, όραμα, αφοσίωση και προσαρμοστικότητα. Αυτά είναι εξάλλου όσα χαρακτηρίζουν την επαγγελ ματική της διαδρομή. Η ίδια επιλέγει να εστιάζει στην αγάπη της για την εταιρεία και στην αδιάκοπη στόχευση για εξέλιξη. Η φιλοσοφία της για το εποικοδομητικό management κινείται στον άξονα του «wandering around», όπως έχει παραδεχθεί η ίδια, δηλαδή στην επαφή με την πραγματικότητα της καθη μερινότητας. Η κ. Παπαδοπούλου γυρνάει στα γραφεία της επιχείρησης και συνομιλεί με τους εργαζόμενούς της ώστε να πιάσει τον παλμό των εξελίξεων. Να ακούσει τα σχόλια και τους προβληματισμούς τους, τις ιδέες και τις παρατη ρήσεις τους. Η σχέση της με τους εργαζόμενους ακολουθεί τον σεβασμό που έχουν τα μέλη μιας οικογένειας και όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η κ. Παπαδοπούλου, όταν μιλάει για την πορεία της εταιρείας της, «πάνω απ’ όλα είμαστε μια οικογένεια και το μυστικό της επιτυχίας μας βρί σκεται στο ότι σεβαστήκαμε ο ένας τον άλλον». Αυτά είναι τα βασικά χαρακτηριστικά γνω ρίσματα του τρόπου διοίκησης της κ. Παπα δοπούλου έως και σήμερα, η οποία εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες έχει πάντα το βλέμμα της στραμμένο στο μέλλον, παραμένοντας ταυτόχρο να απόλυτα ευθυγραμμισμένη με τη φιλοσοφία και τις αξίες του πατέρα της, υποστηρίζοντας ότι «μόνο με πλήρη γνώση της κληρονομιάς μας και πατώντας γερά στις ρίζες μας μπορούμε να σηματοδοτήσουμε το μέλλον». Η «σιδηρά κυρία» της βιομηχανίας τροφίμων Υπέρμαχος της πρωτοπορίας, κατόρθωσε να οδηγήσει την οικογενειακή επιχείρηση στον 21ο αιώνα, πετυχαίνοντας τόσο να διατηρήσει τον παραδοσιακό της χαρακτήρα όσο και να εισαγάγει την καινοτομία στην επιχείρηση Ιωάννα Παπαδοπούλου για τη σχέση της με τους εργαζόμενους: «Πάνω απ’ όλα είμαστε μια οικογένεια και το μυστικό της επιτυχίας μας βρίσκεται στο ότι σεβαστήκαμε ο ένας τον άλλον». Ιωάννα Παπαδοπούλου ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΟΥΣΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ, Ε.&Ι. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε. ΣΕ ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

#zoimprosta NN-2022_Farm_24,3x30,4.indd 1 27/6/22 12:08 PM

Οδυναμισμός και η αποφασιστικότητα της Βικτωρίας Καρέλια, προέδρου της ομώνυμης καπνοβιομηχανίας, δεν εξαντλείται σε πολλά λόγια, ούτε σε αναρίθμητες δημόσιες εμφανίσεις, ούτε μόνο στο επιχειρείν και στην οικονομία. Αντίθετα επεκτεί νεται πέραν αυτών και διοχετεύεται σε δράσεις που αφορούν την κοινωνία και τον πολιτισμό μέσω του Ιδρύματος Καρέλια και της Συλλογής Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτωρίας Καρέλια». Η πρόεδρος της ελληνικής καπνοβιομηχανίας γνωρίζει πολύ καλά πώς να διαφυλάττει ενεργή την ιστορική μνήμη τόσο μέσα από την επιχειρη ματική δράση όσο και μέσα από την κοινωνική δράση. Δραστηριότητα που αντανακλά δια χρονικά τη φιλοσοφία της Καρέλια, όπου έχει γαλουχηθεί και η επόμενη γενιά, οι κ.κ. Ανδρέας και Ευστάθιος Καρέλιας, ως αντάξιοι συνεχιστές της ελληνικής καπνοβιομηχανίας. Όπως τονίζει στο εταιρικό μήνυμά της, «το όνομα “Καρέλια” είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον χώρο του καπνού από το 1888, όταν ο Γεώρ γιος και ο Στάθης Καρέλιας ίδρυσαν την ομώ νυμη καπνοβιομηχανία». «Από γενιά σε γενιά, η οικογένεια εργάστηκε για την τελειοποίηση των προϊόντων της και την κατάκτηση νέων αγορών. Με την αυτοπεποίθηση που αντλεί τόσο από την οικονομική της σταθερότητα όσο και από την πολυετή πείρα της, η Καρέλια προσβλέπει σ’ ένα ακόμα πιο επιτυχημένο μέλλον. Στηρίζουμε ό,τι έχει ποιότητα, προχωράμε μπροστά με έρευνα, με θέληση», υπογραμμίζει η Βικτωρία Καρέλια. Αν και η ίδια διατηρεί πολύ χαμηλούς τόνους, η επιδραστική παρουσία της που βγαίνει στο φως είναι αναμφισβήτητη και πολύπλευρη. Η στήριξη που προσφέρει μέσα από τη δραστη ριότητά της είναι πολυσχιδής, στοχευμένη, συγκεκριμένη, σταθερή και ουσιαστική, δείγμα μιας στιβαρής διοίκησης και στρατηγικής που εκπορεύεται από το επιχειρηματικό όραμα της οικογένειας Καρέλια αλλά και την έμπνευση του αείμνηστου Γιώργου Α. Καρέλια, που συνδύαζε το ταλέντο του επιχειρηματία με τη ματιά του φιλότεχνου, του ζωγράφου και του λάτρη της ιστορίας που συναντήθηκε με την αγάπη της Βικτωρίας Καρέλια για την ελληνική παράδοση, όπως αποτυπώνεται στην παραδοσιακή φορεσιά και όλα όσα τη συνοδεύουν. Στο πλαίσιο αυτό, η ευρωστία της καπνοβιο μηχανίας αντικατοπτρίζεται όχι μόνο στα ετήσια οικονομικά της αποτελέσματα, αλλά και στη στα θερή κοινωνική της πολιτική, που περιλαμβάνει επιπλέον παροχές προς τους εργαζόμενους, αλλά και παροχές υποστήριξης εκπαιδευτικών, οικονομικών, πολιτιστικών δραστηριοτήτων και φιλανθρωπικών έργων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της σύγχρονης ελληνικής κοινω νίας.Καπνοβιομηχανία Καρέλια, Ίδρυμα Καρέλια και Συλλογή Ελληνικών Ενδυμάτων αποτε λούν ένα τρίπτυχο δράσεων που βασίζονται στην ατομική εξέλιξη αλλά και την πρόοδο της κοινωνίας, με βάση τις αρχές της Καπνοβιομη χανίας Καρέλια. «Να ζεις τη ζωή, όχι μόνο να τη διαβαίνεις. Είναι μεγάλη τέχνη να μπορείς να ενστερνίζεσαι τα ρεύματα της κάθε εποχής, της κάθε γενιάς και να τα βιώνεις», είναι ένα από τα μηνύματα του Ιδρύματος Καρέλια. Μεγάλο ποσό έχει διατεθεί για υποτροφίες, επιχορηγή σεις πολιτιστικών, καλλιτεχνικών, συνεδριακών, οικονομικών και λοιπών δράσεων. H Bικτωρία Kαρέλια δηλώνει υπέρμαχος της διατήρησης και διάδοσης της ελληνικής λαϊκής παράδοσης και κληρονομιάς, του πολιτισμού και των τεχνών και ενός έργου που αποβλέπει στην ποιότητα, στην αναβάθμιση και στην εξέλιξη της κοινωνίας με βάση τις αξίες του σεβασμού, της δημιουργίας και της ευγενούς άμιλλας. Όπως λέει η ίδια, «τα έργα της λαϊκής παράδοσης επιστρέφουν κάποτε στους λαούς που τα γέννησαν, ώστε να μπορούν ελεύθερα να τα θαυμάζουν, να τα εκτιμούν και να εμπνέονται και πάλι από αυτά. Οραματιζόμαστε νέες οπτικές μέσα από τις οποίες θα μπορεί κα νείς να προσεγγίσει την ελληνική ενδυμασία για να φτάσει στον πυρήνα της, που είναι η ακάματη μετατροπή του εσωτερικού κόσμου του λαού μας σε φως». Με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Ευποιίας βραβεύτηκε η κ. Βικτωρία Καρέλια από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου σε ειδι κή τελετή που διοργανώθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο προς τιμήν διαφόρων προσωπικοτήτων με εξέχουσα προσφορά στον τόπο. πουκαιΔυναμισμόςαποφασιστικότηταγράφουνιστορία «Να ζεις τη ζωή, όχι μόνο να τη διαβαίνεις. Είναι μεγάλη τέχνη να μπορείς να ενστερνίζεσαι τα ρεύματα της κάθε εποχής, της κάθε γενιάς και να τα βιώνεις», είναι ένα από τα μηνύματα του Ιδρύματος Καρέλια 60 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Βικτωρία Καρέλια ΚΑΠΝΟΒΙΟΜΗΧΑΝΠΡΟΕΔΡΟΣ,ΙΑ ΚΑΡΕΛΙΑ ΣΕ ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

CMYCYMYCMYMCK Print_eimasteoloiok243304.pdf 1 6/7/2022 7:43:18 μμ

Ηγενιά των Ελλήνων και Ελληνίδων γύρω στα 40 με 50 είναι αυτή που βιώ νει την αναμονή για κάτι καλύτερο επί χρόνια. Είμαστε εμείς οι σχετικά άτυχοι, που ζήσαμε την υπερδεκαετή περιπέτεια της χώρας μας από μέσα, περάσαμε στη συνέχεια το peak της πανδημίας και τώρα κινούμαστε στην αβεβαιότητα. Για να είμαστε αντικειμενικοί, πολλά πράγ ματα πήγαν καλύτερα. Αυτό είναι δεδομένο. Έχουμε μια χώρα διαφορετική και δουλέψαμε σκληρά γι’ Ωστόσο,αυτό.υπάρχει μια προσδοκία που φαίνεται να εκκρεμεί καιρό: η ανάγκη για καθαρή, στιβαρή αισιοδοξία. Όχι εκείνη που προμηθεύουμε τον εαυτό μας για να επιβιώσει. Η άλλη, η γνήσια, η ατόφια, που σε βάζει πίσω στον αγώνα για να τον κερδίσεις.Στοντραπεζικό χώρο έχουμε επιτύχει πολλές μικρές και μεγαλύτερες νίκες. Δημιουργούμε ένα διαφορετικό προϊόν και απευθυνόμαστε σε έναν κόσμο που αλλάζει. Οι δυσκολίες αρκετές. Όμως ξέρουμε πια να τις αντιμετωπίζουμε. Παράλληλα, και οι ευκαιρίες σημαντικές. Η κατάσταση διεθνώς είναι πολυσύνθετη. Η οικο νομική συγκυρία είναι εξαιρετικά απαιτητική, ασκώντας πρόσθετη πίεση στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις που έχουν ήδη ταλαιπωρηθεί σοβαρά γιαΠαρατηρώνταςκαιρό. την καθημερινότητά του, ο καθένας μας εντοπίζει θετικά και αρνητικά νέα και ενδιαφέροντα ή ήδη γνωστά στοιχεία. Η ασταμάτη τη ροή σε πληροφορίες και γεγονότα που εναλ λάσσονται μέσα σε λίγες ώρες έχει αλλάξει τη ζωή μας. Η εργασία, η γνώση και η επικοινωνία έχουν μεταβληθεί σε ένα βασικό συστατικό τους: έχουν εντατικοποιηθεί. Συχνά δεν προλαβαίνει κανείς να κατανοήσει ένα νέο δεδομένο και πλήθος άλλα έχουν προκύψει, οδηγώντας σε κορεσμό για το τι τελικά έχει βαρύτητα. Ζούμε στην Ελλάδα, αλλά οι εικόνες στο μυαλό και οι εμπειρίες μας είναι πλέον παγκόσμιες. Οι τάσεις που μας ενδιαφέρουν, οι επιδιώξεις, αλλά και τα βιώματά μας έχουν χαρακτήρα καινούργιο. Το σίγουρο είναι ένα: πολλή δουλειά για εκτεταμένο χρονικά διάστημα, άοκνη προσπάθεια. Ως στελέχη βάλαμε πλάτη για την οικονομία και τις ελληνικές επιχειρήσεις και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε για όσο χρειαστεί. Είμαστε αισιόδοξοι και υπερήφανοι για όσα έχουμε πετύχει. Μπροστά έχουμε ανηφόρα, όμως βλέπουμε τον δρόμο, όχι στον χάρτη, αλλά με τα ίδια μας τα μάτια πια. Απτά σημεία σε αυτή τη νέα φάση; Πολλά. Μια νέα πραγματικότητα έχει αναδυθεί: αυτή της ανταγωνιστικότητας, όπου αναγνωρίζεις τα καλά του διπλανού σου και παλεύεις να τα ξεπεράσεις, της συμμετοχικότητας στη λήψη αποφάσεων και της σωστής διακυβέρνησης, της πορείας διάκρι σης με βάση ποσοτικά δεδομένα και απόδοση, μιας μεγαλύτερης ισορροπίας στην κατανομή της παραγόμενης αξίας μεταξύ των stakeholders, μιας θετικής διάθεσης απέναντι στα πράγματα, κόντρα στη συνήθη γκρίνια του εγχώριου DNA. Πού θα δώσουν τα διαπιστευτήριά τους οι επιχειρήσεις μας; Στην καινοτομία που είναι αναγκαιότητα, στην αποτελεσματικότητα, στην αειφορία και τη συμπε ρίληψη, στη συλλογικότητα και την αξιοκρατία. Γνωρίζω πολύ κόσμο στο ελληνικό επιχειρείν που εργάζεται σκληρά, που λύνει προβλήματα κάθε μέρα, που ξεκινάει τη δουλειά του από λευκό χαρτί, κι ας μη χρησιμοποιούμε πια χαρτί. Χω ρίς ακριβούς συμβούλους, χωρίς πολυπληθείς ομάδες υποστήριξης, χωρίς μεγάλους προϋπολο γισμούς. Ως τώρα ήμασταν σε ένα αδιάλειπτο crisis management, με πολύ μικρά περιθώρια να κοιτά ξουμε μπροστά έναν μακροπρόθεσμο ορίζοντα με όραμα και οπτική. Στην τρέχουσα συγκυρία, λοιπόν, στο παράθυ ρο μεταξύ μιας παγκόσμιας υγειονομικής και μιας διεθνούς οικονομικής και γεωπολιτικής κρίσης, ναι, αξίζει να είμαστε αισιόδοξοι. Όλοι μας και εμείς, η γενιά του «have studied in Greece» -σπου δάσαμε στην Ελλάδα, «have worked in Greece»δουλέψαμε στην Ελλάδα. Και από εδώ και πέρα, με τη δουλειά και το ταλέντο μας, την ενσυναίσθησή μας, δεν θα αντι μετωπίζουμε μόνο τις κρίσεις, αλλά θα καταγρά ψουμε σημαντικές επιτυχίες και θα πάμε τη χώρα μπροστά. Χρυσάνθη Μπερμπάτη: Είμαστε αισιόδοξοι και υπερήφανοι για όσα έχουμε πετύχει. Μπροστά έχουμε ανηφόρα, όμως βλέπουμε τον δρόμο, όχι στον χάρτη, αλλά με τα ίδια μας τα μάτια πια. Πάμε την μπροστάΕλλάδα Μια νέα πραγματικότητα έχει αναδυθεί: αυτή της ανταγωνιστικότητας, όπου αναγνωρίζεις τα καλά του διπλανού σου και παλεύεις να τα ξεπεράσεις, της συμμετοχικότητας στη λήψη αποφάσεων και της σωστής διακυβέρνησης, της πορείας διάκρισης με βάση ποσοτικά δεδομένα και απόδοση Η κ. Χρυσάνθη Μπερμπάτη εργάζεται στον Όμιλο Τράπεζας Πειραιώς από το 1999 σε διάφορες θέσεις. Είναι κάτοχος ΜΒΑ με υψηλή διάκριση. Είναι εκπρόσωπος της Τράπεζας Πειραιώς σε όλες τις επι κοινωνίες με την επενδυτική κοινότητα τα τελευταία 10 χρόνια, έχει ηγηθεί ή συμμετάσχει σε σειρά έργων, ενώ είναι μέλος διαφόρων επιτροπών της τράπεζας. Χρυσάνθη Μπερμπάτη ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΚΑΙ ESG, ΟΜΙΛΟΣ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 62 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

63ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Ηυπόθεση της γυναικείας επιχειρημα τικότητας δεν αφορά αποκλειστικά και μόνο την ορθολογικότερη λειτουργία της οικονομίας, κάτι κοινώς αποδεκτό σήμερα. Αφορά συνολικότερα την παιδεία και τον πολιτισμό, που αποτελούν βασική προϋπόθε ση για την ποιότητα και τη συνοχή της κοινωνίας, καθώς και για την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα της οικονομίας σε συνθήκες διαρκώς μεταβαλ λόμενες.Ηενθάρρυνση της γυναικείας επιχειρηματικό τητας θα πρέπει να συνδυαστεί με τα πρότυπα, τις αντιλήψεις και τις φιλοδοξίες που δικαιούμαστε να διαμορφώνουμε όλοι, ισότιμα και αδιακρί τως, ανεξαρτήτως φύλου. Η εξίσου δυναμική προοπτική ενός άνδρα και μίας γυναίκας, στις επιχειρήσεις και στην οικονομία, θα πρέπει κατά τεκμήριο να διαμορφώνεται από το οικογενειακό περιβάλλον και την εκπαίδευση, από τις αξίες και τα κοινωνικά πρότυπα που δημιουργούν η πολιτική, η λογοτεχνία, ο κινηματογράφος, τα Μέσα Ενημέρωσης. Αυτή πιστεύω είναι η βάση. Στη συνέχεια προστίθενται τα άλλα απαραίτητα κίνητρα, το θεσμικό περιβάλλον και η αρωγή της πολιτείας στην οικογένεια, οι ίσες ευκαιρίες στην επαγγελματική ανέλιξη ή στη χρηματοδό τηση επιχειρηματικών πλάνων, η πρόσβαση στην τεχνολογία και τη μετεκπαίδευση. Στην Ελλάδα, η γυναικεία επιχειρηματικότητα εξακολουθεί να βρίσκεται αρκετά βήματα πίσω από τις άλλες ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες. Και αυτό αποτελεί ένα θέμα. Εκτός από το θεμε λιώδες, ότι θα πρέπει οριστικά να ξεπεράσουμε παρωχημένες αντιλήψεις, στερεότυπα και προκα ταλήψεις άλλων εποχών, θα πρέπει οπωσδήποτε να δουλέψουμε ως πολιτεία, ως επιχειρηματικοί φορείς και ως τράπεζες, για να βελτιώσουμε σημαντικά το περιβάλλον και να διευρύνουμε τις ευκαιρίες που δημιουργούνται. Η άνθηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας θεωρώ ότι είναι μία προτεραιότητα άμεση για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, αλλά και για τον παραγωγικό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας.Χρειάζεται να γίνει πιο ελκυστικό για τις γυναίκες το περιβάλλον, πιο γόνιμο για την ανάπτυξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας το οικονομικό μοντέλο. Στη χώρα μας, πιο συγκε κριμένα, ταυτίζουμε τη γυναικεία επιχειρηματικό τητα με την αυτο-απασχόληση των γυναικών, που δεν είναι έννοιες απολύτως ταυτόσημες. Περίπου το 45% των γυναικών που επιχειρούν στην Ελλά δα δραστηριοποιείται στον κλάδο του εμπορίου και από το ποσοστό αυτό το 80% διατηρεί ένα κατάστημα το οποίο δεν απασχολεί ούτε έναν υπάλληλο. Συνεπώς, μιλάμε για ανάληψη επιχει ρηματικής πρωτοβουλίας πολύ μικρής εμβέλειας, που αφορά περισσότερο τη στήριξη του οικογε νειακού εισοδήματος ή την οικονομική ανεξαρτη σία της γυναίκας και λιγότερο την ανάπτυξη μίας συγκροτημένης δομικά επιχείρησης, η οποία θα μπορούσε να καινοτομήσει, να επενδύσει, να δημιουργήσει υπεραξίες, να διασφαλίσει ευκολό τερη τραπεζική χρηματοδότηση και νέες θέσεις εργασίας. Αυτό θα πρέπει να αλλάξει. Η μεγάλη πρόκληση είναι να δούμε όσο το δυνατόν περισσότερες γυναίκες να ηγούνται μεγάλων επιχειρηματικών οργανισμών, να μπαίνουν στην καρδιά των οικονομικών αποφά σεων, να επενδύουν και να πρωταγωνιστούν στην ίδρυση και την ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρή σεων. Ο χώρος των startups ειδικότερα, ο οποίος είναι υψηλού ενδιαφέροντος και ενσωματώνει εκ φύσεως νέους ανθρώπους, δημιουργικά μυαλά και ευελιξία, θα μπορούσε πιθανόν να αναδειχτεί σε ένα προνομιακό πεδίο για την τόνωση της γυ ναικείας επιχειρηματικότητας στον τόπο μας. Θα πρέπει να βοηθήσουμε σε μια τέτοια κατεύθυνση. Ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό ότι η γενι κότερη τάση, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα, δικαιώνει τις γυναίκες που τολμούν και διεκδικούν αυτό που δικαιούνται και αξί ζουν. Είναι ενθαρρυντικό ότι ολοένα και πε ρισσότερο ακούμε και βλέπουμε γυναίκες που πραγματοποιούν το όνειρό τους, που υλοποιούν οι ίδιες επιχειρηματικές ιδέες, που ηγούνται ή συμμετέχουν στη διοίκηση μεγάλων επιχειρή σεων, γυναίκες που σημειώνουν εντυπωσιακές επιδόσεις και βραβεύονται για τις επιτυχίες τους. Η εξέλιξη αυτή, όπως η παιδεία και ο πολιτισμός, διαμορφώνουν νέα πρότυπα παραγωγικότη τας και δημιουργίας στην κοινωνία. Εμπνέουν την επιχειρηματική δράση στις νέες γυναίκες, βελτιώνουν τους δείκτες ισότητας και προκαλούν μεγαλύτερη αισιοδοξία για το μέλλον. Η μεγάλη πρόκληση είναι να δούμε όσο το δυνατόν περισσότερες γυναίκες να ηγούνται μεγάλων επιχειρηματικών οργανισμών, να μπαίνουν στην καρδιά των οικονομικών αποφάσεων, να επενδύουν και να πρωταγωνιστούν στην ίδρυση και την ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρήσεων Οι γυναίκες επιχειρηματίες και τα νέα πρότυπα Χριστίνα Θεοφιλίδη: Η άνθηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας θεωρώ ότι είναι άμεση προτεραι ότητα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, αλλά και για τον παραγωγικό μετασχημα τισμό της ελληνικής κοινωνίας. Χριστίνα Θεοφιλίδη ΓΕΝΙΚΉ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΛΙΑΝΙΚΉΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΉΣ, ΕΘΝΙΚΉ ΤΡΑΠΕΖΑ ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

64 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Οτραπεζικός κλάδος αλλάζει ταυτότητα και τρόπο λειτουργίας. Μεγάλο μέρος των τραπεζικών εργασιών αυτομα τοποιούνται. Όμως, η τραπεζική στο σύνολό της δεν θα μπορέσει να υποκατασταθεί πλήρως από μηχανές και αλγορίθμους, καθώς απευθύνεται σε ανθρώπους και, τελικά, οι άν θρωποι είναι αυτοί που μεσολαβούν στη λήψη σημαντικών αποφάσεων. Το μοντέλο προσαρμογής μας στις αλλαγές είναι απλό, αλλά ταυτόχρονα και σύνθετο: επιδιώ κουμε ο κάθε εργαζόμενος να μπορεί να αναβαθ μίσει διαρκώς τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις εμπειρίες του, και τελικά να εξελίσσεται. Ο μετα σχηματισμός της τράπεζας οδηγεί στην υιοθέτηση νέων, διαφανών και απλοποιημένων διαδικασιών, καθώς και ευέλικτων διατμηματικών ομάδων εργασίας, στοχεύοντας πάντα στην ταχύτητα και στην ποιότητα εξυπηρέτησης των πελατών μας. Η ανάπτυξη τεχνολογικών δεξιοτήτων και η εκμάθη ση τεχνικών που προάγουν την καινοτομία και τη δημιουργικότητα αποτελούν, πλέον, αναπόσπαστο κομμάτι της εμπειρίας των εργαζομένων μας. Με τον τρόπο αυτό ο Όμιλός μας δημιουργεί ένα νέο όραμα, μία νέα κουλτούρα που περιγράφε ται από τους πυλώνες του ανανεωμένου μας EVP (Employer Value Proposition), δηλαδή της εικόνας μας ως Τέσσεριςεργοδότη.πυλώνες περιγράφουν τη νέα πρό τασή μας προς τους ανθρώπους της Alpha Bank, αλλά και όσους θέλουν να γίνουν μέρος αυτής: Think bigger: δημιουργία προϋποθέσεων προόδου και βιώσιμης ανάπτυξης για όλους Shape the new Alpha: πολύπλευρος μετασχηματισμός μέσα από νέες τεχνολογίες και οικοσυστήματα Make your mark: πολυσυλλεκτικές κοινό τητες συνεργασίας και εμπειρίας που κάνουν τη διαφορά Be your best: ένα αξιοκρατικό περιβάλλον που σέβεται και υποστηρίζει τους εργαζόμενους Παράλληλα, η Alpha Bank συνεχίζει να εφαρ μόζει πολιτικές παροχής ίσων ευκαιριών, αμοι βών και επαγγελματικών συνθηκών προς όλους και η ένταξή της, για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, στον διεθνή Δείκτη Ισότητας Φύλων Bloomberg Gender-Equality Index (GEI) αποτελεί σημαντι κή αναγνώριση των πρωτοβουλιών που αναλαμ βάνει για την ενίσχυση της θέσης των γυναικών. Η Τράπεζα εφαρμόζει ειδική πρόβλεψη σχετικά με την επαρκή εκπροσώπηση ανά φύλο (diversity policy) στο Διοικητικό της Συμβού λιο, με αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση του ποσοστού γυναικών σε αυτό (από 16,7% το 2021 σε 23,1% στις αρχές του 2022) και σε ακόμη υψη λότερα επίπεδα το προσεχές διάστημα. Παράλληλα, υλοποιεί μία σειρά από προ γράμματα για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων των γυναικών σε όλο τον κύκλο ζωής τους: από την εκπαίδευση στην εφηβική ηλικία, τη συμβου λευτική των εν ενεργεία εργαζομένων, μέχρι την ενδυνάμωση των γυναικών ηλικίας άνω των 40 ετών, ακόμη κι αν έχουν αποχωρήσει από την τράπεζα. Η Alpha Bank ήταν η πρώτη Τράπεζα που προχώρησε στην υπογραφή Ειδικής Επι χειρησιακής Σύμβασης Εργασίας, ενισχύοντας την παρέμβασή της για την πρόληψη και κατα πολέμηση φαινομένων βίαιης συμπεριφοράς και παρενόχλησης στην εργασία. Σφυρηλατούμε μία εργασιακή κουλτούρα που διασφαλίζει μισθολογική ισότητα, ίσες ευκαιρίες προσωπικής και επαγγελματικής εξέλιξης, ισότιμη αξιολόγηση και επιβράβευση και είναι ενδεικτικό πως το 60% των προαγωγών του 2021 αφορούσε γυναίκες.Τοταξίδι στην Alpha Bank δεν τελειώνει όμως εδώ. Προγραμματίζουμε μαζί με την ομάδα μου μία σειρά νέων δράσεων που θα συμβάλουν ακό μη περισσότερο στη δημιουργία ενός περιβάλλο ντος που βελτιστοποιεί την εμπειρία των εργα ζομένων, αλλά και εξελίσσει τον οργανισμό στον καλύτερο εργοδότη του τραπεζικού χώρου και σε έναν από τους επιτυχημένους στην Ελλάδα. Ο μετασχηματισμός της τράπεζας οδηγεί στην υιοθέτηση νέων, διαφανών και απλοποιημένων διαδικασιών, καθώς και ευέλικτων διατμηματικών ομάδων εργασίας, στοχεύοντας πάντα στην ταχύτητα και στην ποιότητα εξυπηρέτησης των πελατών Η κ. Μελίσσα Φραγκίσκη κατάγεται από την Άνδρο και προέρχεται από οικογένεια ναυτικών. Το δικό της ταξίδι ξεκίνησε όταν έφυγε από το νησί για να σπουδάσει στην Αθήνα. Υπότροφος του Fulbright και άλλων ιδρυμάτων, όπως η Alpha Bank, έφτασε έως τη Νέα Υόρκη για να ολοκληρώσει τις μεταπτυ χιακές της σπουδές. Με σπουδές στην Ψυχολογία και μεταπτυχιακή εξειδίκευση στο Columbia και στο New School for Social Research της Νέας Υόρκης, κατάφερε να αποκομίσει και να προσφέρει γνώσεις και εμπειρίες στους τομείς ενασχόλησής της, από τις συμβουλευτικές υπηρεσίες και τα καταναλωτικά προϊόντα, μέχρι τις τηλεπικοινωνίες και τον χρηματο πιστωτικό τομέα. Χτίζουμε μία νέα απασχόλησηςκουλτούρακαισυνεργασίας Μελίσσα Φραγκίσκη: Η ανάπτυξη τεχνολογικών δεξιοτήτων και η εκμάθηση τεχνικών που προάγουν την καινοτομία και τη δημιουργικότητα αποτελούν, πλέον, αναπόσπαστο κομμάτι της εμπειρίας των εργαζομένων μας. Μελίσσα Φραγκίσκη CHIEF HUMAN RESOURCES OFFICER, ALPHA BANK ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

65ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ Ημέχρι σήμερα πορεία μου στον ακα δημαϊκό και επιχειρηματικό τομέα θα έλεγα ότι χαρακτηρίζεται από επιμονή, συστηματική δουλειά, στόχους και πάθος για αριστεία. Ξεκίνησα το ταξίδι της επαγγελ ματικής μου πορείας από τη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, όπου ολοκλή ρωσα τις προπτυχιακές μου σπουδές και όπου και σήμερα έχω την τιμή και τη χαρά να είμαι καθηγή τρια. Έχοντας έμφυτο το πάθος για εξέλιξη, έφυγα για μεταπτυχιακές σπουδές με υποτροφία στο Πανεπιστήμιο Stanford στην Καλιφόρνια, απ’ όπου αποφοίτησα με διδακτορικό και δύο διπλώματα Μάστερ στους Ηλεκτρολόγους Μηχανικούς και στην Επιστήμη των Υπολογιστών σε λιγότερο από τέσσερα χρόνια. Οι προκλήσεις της εποχής εξίσου μεγάλες με τις σημερινές, σε κανένα σημείο όμως αυτής της διαδρομής δεν άφησα τις δυσκολίες να υπερσκελίσουν την προσπάθεια και την επιμονή μου να κατακτήσω τους στόχους μου. Η ανταμοιβή ήρθε με την ευκαιρία που μου δόθηκε να δουλέψω κοντά σε κορυφαίους επιστή μονες, όπως τον επιβλέποντα καθηγητή μου στο Stanford Thomas Kailath, στον οποίον απονεμήθη κε πριν από χρόνια το National Science Metal, κάτι αντίστοιχο του βραβείου Νόμπελ για τους Μηχα νικούς. Μετά την αποφοίτησή μου από το Stanford είχα την τύχη να εργαστώ στα διεθνούς φήμης Bell Laboratories, το μεγαλύτερο ιδιωτικό εργαστή ριο των ΗΠΑ της εποχής, κοντά σε κορυφαίους επιστήμονες. Γύρισα στην Ελλάδα με πολύ κέφι για να ξεκινήσω την ακαδημαϊκή και ερευνητική μου καριέρα και να δημιουργήσω στο ΕΜΠ μια ομάδα επιστημονικής αριστείας, διεθνούς βεληνεκούς, με εξωστρέφεια, που να αφήσει το επιστημονικό της στίγμα όχι μόνο στο ελληνικό, αλλά και στο ευρω παϊκό οικοσύστημα. Και νομίζω ότι το πέτυχα. Με τη βοήθεια των φοιτητών, των συνεργατών, αλλά και των συναδέλφων μου καταφέραμε να διεκδική σουμε επιτυχώς ευρωπαϊκές ερευνητικές επιχο ρηγήσεις, για να κάνουμε έρευνα σε τεχνολογίες αιχμής όπως cloud και edge computing, internet of things, artificial Intelligence και machine learning, blockchain τεχνολογίες και χρήση αυτών σε πλήθος εφαρμογών. Το επόμενο βήμα ήταν η επιχειρηματι κή αξιοποίηση όλων αυτών των ερευνητικών απο τελεσμάτων, κάτι που θα είχε έρθει πολύ νωρίτερα αν ήμασταν σε ένα οικοσύστημα που ευνοεί την επιχειρηματικότητα και τις νεοφυείς επιχειρήσεις, για παράδειγμα σαν αυτό του Stanford και του Bay Area. Ως επισφράγισμα της επαγγελματικής και ακαδημαϊκής μου πορείας ήρθε η πρόταση να αναλάβω τα ηνία μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον κλάδο του νερού σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Από τον Ιούνιο του 2019, λοιπόν, έχω την τιμή να είμαι η πρόεδρος του Δ.Σ. της ΕΥΔΑΠ Α.Ε., μιας σύγ χρονης και καινοτόμου εταιρείας υποδομών, που δεσμεύεται να παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης στους μισούς περίπου κατοίκους της Ελλάδας. Εξίσου σημαντικές οι προκλήσεις και οι προ τεραιότητες που ως νέα διοίκηση θέσαμε για την εταιρεία.Ηπρώτη είναι η ψηφιακή μετάβαση της εται ρείας και η σταδιακή μετάλλαξή της σε μια εταιρεία έξυπνων υποδομών, όπου θα είμαστε σε θέση να αφουγκραζόμαστε το δίκτυο και τους πελάτες μας, να παρακολουθούμε τους δείκτες απόδοσής μας και να αντιδρούμε εγκαίρως σε απειλές, προκλήσεις και ευκαιρίες. Έτσι, η Διοίκηση της εταιρείας και το Δ.Σ. έχουν θέσει σε προτεραιότητα, μεταξύ άλλων, έργα αναβάθμισης του ERP συστήματος, πλάνο μετάβασης σε έξυπνους μετρητές και πλάνο θωρά κισης της εταιρείας σε επίπεδο κυβερνοασφάλειας. Δεύτερη μεγάλη πρόκληση είναι τα θέματα εταιρικής διακυβέρνησης. Το Δ.Σ. της ΕΥΔΑΠ θωρακίζει την εταιρεία και τις λειτουργίες της, θε σπίζοντας Επιτροπή Στρατηγικής και Καινοτομίας και Επιτροπή Κινδύνων, οι οποίες λειτουργούν με μετρήσιμους στρατηγικούς στόχους. Έχουμε ήδη θέσει σε εφαρμογή τον νέο κώδικα εταιρικής διακυ βέρνησης του ΕΣΕΔ και υιοθετούμε μια συστηματι κή και πειθαρχημένη προσέγγιση στην αξιολόγηση και βελτίωση της αποτελεσματικότητας διαχείρισης των κινδύνων, των δικλίδων και των διαδικασιών διακυβέρνησης.Τέλος,περιβαλλοντικά θέματα και θέματα ESG είναι πολύ ψηλά στη στρατηγική ατζέντα του Δ.Σ. Έργα αξιοποίησης μη πόσιμου ή ανακυκλωμένου νερού, όπως η χρήση του νερού που υδρομαστεύει το Αδριάνειο Υδραγωγείο για αστική και περιαστική χρήση, έχουν ήδη δρομολογηθεί, ενώ ο σχεδια σμός των νέων ΚΕΛ στην Αν. Αττική γίνεται πάνω στις αρχές της κυκλικής οικονομίας, με στόχο την άρδευση 35.000 στρμ. γης με ανακυκλωμένο νερό. Η ζωή με ευλόγησε όχι μόνο με μία γεμάτη και επιτυχημένη επαγγελματική καριέρα, αλλά και με δύο αξιόλογα και αξιολάτρευτα παιδιά, τα οποία με αγάπησαν και με εμπιστεύτηκαν να γίνω ο μέντο ράς τους, ο υποστηρικτής και ενίοτε ο δάσκαλός τους. Με τιμά επίσης η συμμετοχή μου, από το 2015, στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος Μποδοσάκη. Η θέση αυτή μου δίνει την ευκαιρία να συνεισφέρω στο τεράστιο κοινωνικό έργο του Ιδρύματος σε τομείς εκπαίδευσης και ενίσχυσης της αριστείας, συμπερίληψης και υποστήριξης των ασθενέστερων μελών της κοινωνίας μας και εν τέ λει ενδυνάμωσης της κοινωνίας των πολιτών. Είμαι αισιόδοξη για το μέλλον και αν έχω να μεταφέρω κάτι στις νέες γυναίκες που τώρα ξεκινούν τη δική τους πορεία στον επαγγελματικό στίβο είναι να μη βλέπουν τον εαυτό τους διαφορετικά από τους άνδρες, να επενδύουν χρόνο ώστε να διατηρούνται ενήμερες για τις εξελίξεις στον τομέα τους και να καλλιεργούν νέες δεξιότητες ώστε να αντιμετωπί σουν τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που έρχονται, με πείσμα, επιμονή και ξεκάθαρους στόχους. Θεοδώρα Βαρβαρίγου: Επενδύω σημαντικό χρόνο στο να διατηρούμαι ενήμερη για τις νέες εξελίξεις της τεχνολογίας για να αντιμετωπίσω τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που έρχονται. Επιχειρηματική αξιοποίηση των ερευνών Τρεις είναι οι μεγάλες προκλήσεις που τέθηκαν ως προτεραιότητα για την ΕΥΔΑΠ. Η πρώτη είναι η ψηφιακή μετάβαση της εταιρείας. Η δεύτερη αφορά θέματα εταιρικής διακυβέρνησης και η τρίτη αναφέρεται σε περιβαλλοντικά και ESG θέματα Θεοδώρα Βαρβαρίγου ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ, ΕΥΔΑΠ

66 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Ηανάληψη της Γενικής Διεύθυνσης της Google NA Ευρώπης με έδρα την Αθήνα από την κ. Πέγκυ Αντωνάκου επιβεβαίωσε την αναγνώριση του ταλέ ντου και της ικανότητας μιας χαρισματικής γυναί κας, που έχει συνδέσει το όνομά της τα τελευταία χρόνια με σημαντικές θέσεις και διακρίσεις στον χώρο της τεχνολογίας. «Η ανάθεση του ρόλου της επικεφαλής της Google αποτελεί τιμή και προνό μιο για εμένα. Είναι μια εταιρεία που καινοτομεί, βελτιώνοντας καθημερινά τις ζωές και το μέλλον δισεκατομμυρίων ανθρώπων σε ολόκληρο τον πλανήτη» επισημαίνει η ίδια. Όπως τονίζει, η δύναμη της τεχνολογίας να αλλάζει τον κόσμο αποτελεί για εκείνη μεγάλη έμπνευση και κινητήρια δύναμη. Η Πέγκυ Αντω νάκου πιστεύει στην εσωτερική δύναμη, που δίνει ώθηση και μπορεί να κινήσει ακόμη και βουνά. Το νίζει δε πως «στην Ελλάδα είναι πολύ σημαντικό να καλλιεργήσουμε ένα περιβάλλον που θα δίνει ευκαιρίες σε όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από φύλο, φυλή, ηλικία ή οτιδήποτε άλλο και θα τους ανταμείβει ανάλογα με τις ικανότητες, την προσπάθεια και τα αποτελέσματά τους. Αν έχω μά θει κάτι όλα αυτά τα χρόνια, είναι ότι δύο πράγματα μετρούν και κάνουν τη διαφορά στον επαγγελμα τικό τομέα: η προσπάθεια και ο χαρακτήρας. Πόση ψυχή βάζεις σ’ αυτό που κάνεις και πώς συμπερι φέρεσαι στους ανθρώπους γύρω σου». Η ευρύτατη εμπειρία της κ. Αντωνάκου σε διαφορετικούς κλάδους και διαφορετικά μέρη του κόσμου την καθιστά ως μία από τις πιο καταξιωμέ νες προσωπικότητες του επιχειρηματικού κόσμου. Δείχνοντας την ένταση της διοίκησης, της τελικής απόφασης, διαδικασία στην οποία συμμετέχει ισό τιμα και μία γυναίκα, επισημαίνει πως «η αδρενα λίνη είναι εθιστική». Όμως πλέον το τρίπτυχο της στρατηγικής της είναι ψυχραιμία, εμπειρία, κρίση, σε συνδυασμό με τη δυνατότητα της παραγωγής έργου μέσω της συνεργασίας και όχι της επιβολής έτοιμων λύσεων και απαντήσεων. «Νιώθω ιδιαίτε ρη χαρά γιατί μαζί με μια δυνατή ομάδα μπορώ να συνεισφέρω προς αυτή την κατεύθυνση. Παράλ ληλα, νιώθω ιδιαιτέρως χαρούμενη και αισιόδοξη διότι αναβαθμίζεται η Ελλάδα ως τεχνολογικός στρατηγικός κόμβος της ευρύτερης περιοχής» επισημαίνει η κ. Αντωνάκου αναφορικά με το έργο και τη δραστηριότητά της, αναγνωρίζοντας πως τα τελευταία χρόνια η αγορά της Ελλάδας έχει πραγ ματοποιήσει άλματα στην προσπάθεια ψηφιακής μετάβασης, προσελκύοντας αξιόλογες επενδύσεις στον ευρύτερο κλάδο της τεχνολογίας και διεκδι κώντας αυξημένες ευκαιρίες. Αναφορικά με το έργο στην Google, ο στό χος είναι η αποτελεσματική αντιμετώπιση του ψηφιακού χάσματος στην αγορά εργασίας, η επαγγελματική αποκατάσταση των ανέργων, η ενίσχυση της ψηφιακής οικονομίας και η καινο τομία σε συνάφεια με τη βελτίωση της κοινωνίας και του σεβασμού στο περιβάλλον. «Θαυμάζω τις τεχνολογικές εταιρείες γενικότερα, και την Google ειδικότερα, γιατί υπάρχει η έννοια της ευθύνης πάρα πολύ έντονα, ώστε να σιγουρευ τούμε ότι ρυθμίζουμε τα πράγματα, σε βαθμό που ναι μεν αφήνουμε ελεύθερη την καινοτομία, αλλά παραμένουμε χρήσιμοι στην κοινωνία. Καταρχάς σε σχέση με το περιβαλλοντικό, είναι μια εταιρεία που έχει δεσμευτεί προκειμένου να έχει μηδενικό αποτύπωμα, και μάλιστα αρνητικό. Είναι σημα ντικό εταιρείες οι οποίες καθοδηγούν τη ζωή μας και την τεχνολογία να δείχνουν ότι δεν υπάρχει συμβιβασμός μεταξύ των δύο, ότι δεν υπάρχει το καινοτομώ εις βάρος του περιβάλλοντος. Επίσης είναι πολύ σημαντικό η τεχνολογία να περιλαμβά νει όλες τις φυλές, όλες τις ηλικίες, όλα τα φύλα. Πρέπει όλοι να μπορούν να βρίσκουν τον εαυτό τους μέσα στην τεχνολογία, να εκπροσωπούνται κατά κάποιον τρόπο» τονίζει η κ. Αντωνάκου. Η εσωτερική δύναμη κινεί και βουνά ανεξαρτήτως φύλου, φυλής, ηλικίας Το τρίπτυχο της στρατηγικής είναι ψυχραιμία, εμπειρία, κρίση, σε συνδυασμό με τη δυνατότητα της παραγωγής έργου μέσω της συνεργασίας και όχι της επιβολής έτοιμων λύσεων και απαντήσεων Πέγκυ Αντωνάκου: Δύο πράγματα μετρούν και κάνουν τη διαφορά στον επαγγελματικό τομέα: η προσπάθεια και ο χαρακτήρας. Πόση ψυχή βάζεις σ’ αυτό που κάνεις και πώς συμπεριφέρεσαι στους ανθρώπους γύρω σου. Πέγκυ Αντωνάκου ΓΕΝΙΚΉ GOOGLEΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ,ΝΑΕΥΡΏΠΉΣ ΣΕ ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

67ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Στη μέχρι τώρα επαγγελματική πορεία μου πολλοί θα έλεγαν ότι χαρακτηρι στικό είναι η σκληρή δουλειά, ωστόσο προσωπικά θεωρώ ότι αυτό που έκανε τη διαφορά ήταν ότι, όποτε χρειάστηκε, τόλ μησα να βγω από τη «ζώνη της ασφάλειας», να αφήσω το «σίγουρο και ασφαλές» και να τολμήσω νέα, για εμένα, πράγματα. Το έπραξα πάντα σε συνδυασμό με αφοσίωση και πίστη στους στενούς μου συνεργάτες, ανεξάρτητα αν είναι προϊστάμενοι ή συνάδελφοι. Είχα την τύχη, σχετικά νωρίς, να συνεργαστώ με ανθρώπους με όραμα και πάθος και έτσι ακολουθήσαμε κοινή πορεία. Έτσι σήμερα βρίσκομαι σε μια εταιρεία πρότυπο, όχι μόνο για τα ελληνικά δεδομένα, την PRODEA Investments, η οποία κάνει πράξη το inclusive leadership model και δίνει την ίδια βαρύτητα τόσο στην καθ’ όλα επιτυχημένη επιχειρηματική της δραστηριότητα όσο και στην εταιρική υπευθυνότητα και την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου συστήματος περιβαλλοντικής και κοινωνικής συμπεριφοράς. Μια σημαντική πρόκληση για την επαγγελ ματική μου εξέλιξη ήταν να πιστέψω ότι δεν διέφερα ή υστερούσα από ανθρώπους (κυρίως άντρες) που έβλεπα σε ηγετικές θέσεις. Ότι ήμα σταν όλοι άνθρωποι με ικανότητες και υψηλούς επαγγελματικούς στόχους. Επίσης χρειάστηκε να μετριάσω αντιδράσεις οδηγούμενες κυρίως απόΌτανσυναισθηματισμό.αναλαμβάνεις μια διοικητική θέση, δεν αρκεί μόνο να δουλεύεις σκληρά ή να κατέχεις άριστα το γνωστικό σου αντικείμενο. Χρειάζεται να βοηθάς τους υφισταμένους σου να αναπτύσ σονται διαρκώς. Να ενθαρρύνεις τα δυνατά τους σημεία και να τους βοηθάς να βελτιώσουν τα σημεία αδυναμίας τους χωρίς να τους κάνεις να αισθάνονται ότι δεν επαρκούν για τη θέση. Ίσως το πιο δύσκολο είναι να αντισταθείς στη φυσική τάση να αναλαμβάνεις να τα κάνεις όλα εσύ γιατί «πιέζουν οι προθεσμίες». Η πρόκληση είναι να φτιάξεις μια ομάδα με συναδέλφους που να συμπληρώνουν ο ένας τον άλλον και εσένα την ίδια, να εμπλουτίζεις την ομάδα με αυτό που λείπει και θα την κάνει πιο δυνατή και, τελικά, και εσένα πιο αποτελεσματικό manager, να βοηθήσεις τα μέλη μιας ομάδας να λειτουργούν ομαδικά και όχι ανταγωνιστικά και, κυρίως, να ενστερνιστούν το όραμα του οργανισμού ακόμα και σε απλά projects. Δεν θα συμβούλευα μια γυναίκα κάτι διαφο ρετικό απ’ ό,τι έναν άντρα. Γενικά πρέπει να έχεις ρεαλισμό ως προς τι είναι εφικτό και τι όχι και να το διεκδικείς ψύχραιμα, με επιμονή και με επιχει ρήματα, χωρίς εξάρσεις συναισθηματισμού. Ίσως το πιο σημαντικό, και η μεγαλύτερη πρόκληση ταυτόχρονα, είναι να επιτύχεις μια ισορροπία ανάμεσα στην επαγγελματική και την προσωπική σου ζωή. Ιδιαίτερα κρίσιμη είναι η επιλογή (και τύχη ταυτόχρονα) ενός συντρόφου που θα μοιράζεται με εσένα τις ίδιες αξίες, που θα θαυμάζει και θα στηρίζει ο ένας τον άλλο και θα αντιλαμβάνεται ότι μια σχέση πρέπει να είναι εφαλτήριο για να μπορούν δύο άνθρω ποι, ισότιμα, να κυνηγήσουν τα όνειρά τους και να βελτιώνονται συνεχώς. Πάντα αναφέρω τη σημασία του συζύγου μου στο να βρίσκομαι εδώ όπου βρίσκομαι σήμερα τόσο προσωπικά όσο καιΚλείνοντας,επαγγελματικά.θαήθελα να υπογραμμίσω την ανάγκη για την ανάδειξη του παραδείγματος γυναικών που έχουν υψηλόβαθμες θέσεις ή επιτυγχάνουν σε επαγγέλματα μη «παραδοσια κά γυναικεία», που θα κάνει τα νέα κορίτσια να φανταστούν τον εαυτό τους σε μια θέση και να τη διεκδικήσουν, που θα βγουν από τη «ζώνη της ασφάλειας» και θα τολμήσουν. Διότι αν δεν συμβεί το πρώτο, δεν μπορεί να προκύψει το δεύτερο. Mε επιμονή και επιχειρήματα Δεν θα συμβούλευα μια γυναίκα κάτι διαφορετικό απ’ ό,τι έναν άντρα. Γενικά πρέπει να έχεις ρεαλισμό ως προς τι είναι εφικτό και τι όχι και να το διεκδικείς ψύχραιμα, με επιμονή και με επιχειρήματα, χωρίς εξάρσεις συναισθηματισμού Τερέζα Μεσσάρη: Όταν αναλαμβάνεις μια διοικητική θέση, δεν αρκεί μόνο να δουλεύεις σκληρά ή να κατέχεις άριστα το γνωστικό σου αντικείμενο. Χρει άζεται να βοηθάς τους υφισταμένους σου να αναπτύσσο νται διαρκώς. Τερέζα Μεσσάρη ΓΕΝΙΚΉ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΏΝ & ΕΡΓΑΣΙΏΝ, PRODEA INVESTMENTS. ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

68 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Για πολλούς, οι άνθρωποι είναι η «ψυχή» ενός αεροδρομίου… Για τον Διεθνή Αερο λιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» υπάρχει μια συγκεκριμένη γυναίκα, που δεν ξέρουμε αν είναι η… ψυχή, αλλά σίγουρα είναι από τις βασικές… αρτηρίες του. Πρόκειται για την κ. Ιωάννα Παπαδοπούλου, διευθύντρια Επικοινωνίας και Μάρκετινγκ του Δι εθνούς Αερολιμένα Αθηνών, που -μεταξύ άλλωνέχει τιμηθεί με μία ιδιαίτερα σημαντική διάκριση. Βραβεύτηκε με τον τίτλο Γυναίκα της Χρονιάς από το διεθνές web portal Air Transport News. «Πάνω από δύο δεκαετίες, είχα την τύχη», αναφέρει η ίδια, «να εργαστώ σε σημαντικές θέσεις στον αεροπορικό κλάδο όπως στη ρυθμιστική αρχή, στο υπουργείο Μεταφορών, σε αεροπορική εταιρεία και τα τελευταία 12 χρόνια στο αεροδρο μιακό σκέλος, έχοντας την ευκαιρία και τη χαρά να ζήσω από πρώτο χέρι και να γνωρίσω τις πολλές, διαφορετικές και συναρπαστικές πλευρές του αε ροπορικού αντικείμενου. Ο ΔΑΑ, ένα πρωτοπορια κό σχήμα συνεργασίας δημόσιου - ιδιωτικού τομέα, έχει διακριθεί και αναγνωριστεί όλα αυτά τα χρόνια για την επιτυχημένη αναπτυξιακή στρατηγική του, τόσο στο αεροναυτιλιακό όσο και στο μη αεροναυ τιλιακό σκέλος. Οι διακρίσεις, οι βραβεύσεις, αλλά και οι επιτυχημένες συνεργασίες με φορείς του αεροπορικού και του τουριστικού κλάδου», τονίζει η ίδια, «αποτελούν ισχυρό κίνητρο να εργαστώ με ακόμα μεγαλύτερη ευθύνη και αποφασιστικότητα προς την επίτευξη νέων στόχων». Η πανδημία, πέραν των ανατροπών και των ανακατατάξεων που έφερε σε πολλά επίπεδα, προσθέτει η κ. Παπαδο πούλου, μας θύμισε παράλληλα, για ακόμη μια φορά, την ευμεταβλητότητα των κλάδων αερομε ταφορών και τουρισμού και ανέδειξε τη σημασία της συνεχούς προετοιμασίας, των συντονισμένων δράσεων και του έγκαιρου σχεδιασμού για την αντιμετώπιση μεγάλης ή μικρότερης κλίμακας κρί σεων, με γνώμονα τις βασικές «αρχές επιβίωσης»: προσαρμοστικότητα, ανθεκτικότητα και ευελιξία. «Στο πλαίσιο αυτό», προσθέτει, «προτεραιότητα και βασικό επαγγελματικό στόχο αποτελεί η συ νεχής προσπάθεια για την ενίσχυση της διασυν δεσιμότητας του αεροδρομίου, της πόλης και της χώρας μας, η διαρκής αναζήτηση νέων αγορών και η περαιτέρω ανάπτυξη των υφιστάμενων, με στόχο τη συμβολή του αεροδρομίου μας στο "τουριστικό αποτύπωμα" της πόλης και της χώρας μας». Η κ. Παπαδοπούλου ήταν, όμως, έτοιμη να απαντήσει και σε ερωτήσεις όπως «Πόσο εύκολο είναι να εξελίσσεστε σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον;». «Η εξέλιξη και η δυνατότητα ανά δειξης ενός προσώπου σε ρόλο ηγετικό -σε μια ομάδα, εταιρεία, επιχείρηση, οργανισμό- δυστυχώς ακόμη και τη σημερινή εποχή εξακολουθεί, σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό, να "ορίζεται" από κοινωνικά στερεότυπα, προκαταλήψεις και άλλες κοινωνικές στρεβλώσεις και όχι από τις αρχές ίσων ευκαιριών, δίκαιης αξιολόγησης, μη διακριτικής μεταχείρισης και συμπερίληψης. Άρα νομίζω ότι το ερώτημα στο οποίο οφείλουμε να απαντήσουμε και να "απαντάμε" -και με τις ενέργειές μας σε καθημερινό επίπεδο- είναι: Χαρακτηρίζεται η κοινωνία μας, η εταιρεία, ο οργανισμός ή η επιχείρηση όπου εργα ζόμαστε, το περιβάλλον μας εν γένει, από τις αρχές αυτές; Εάν ναι, οι άξιοι -ανεξαρτήτως φύλου ή άλλων προσδιορισμών- αξιολογούνται, επιλέγονται και εξελίσσονται. Εάν όχι, επικρατούν οι κοινωνι κές προκαταλήψεις και οι -ακόμη βαθιά ριζωμέ νες- στερεοτυπικές αντιλήψεις και τότε οι γυναίκες, όπως και άλλες ομάδες του πληθυσμού, έχουν τις λιγότερες πιθανότητες να εξελιχθούν στη βάση της ίσης αντιμετώπισης και των ίσων ευκαιριών». Μιλώντας στη συνέχεια για τις δύσκολες φάσεις στην καριέρα της και το πώς τις αντιμετώπισε, σημείωσε: «Θεωρώ ότι δεν υπάρχει αποτέλεσμα, εξέλιξη ή στόχος που μπορεί να επιτευχθεί και να διατηρηθεί, χωρίς επίπονη προσπάθεια και αντιμετώπιση μεγαλύτερου ή μικρότερου βαθμού δυσκολιών και εμποδίων. Σε προσωπικό επίπεδο, μέγιστη πρόκληση και στόχος μου υπήρξε -όχι πάντοτε επιτυχημένα- η ισορροπία οικογενειακών υποχρεώσεων και επαγγελματικών απαιτήσεων και είμαι ευγνώμων για τη σημαντική στήριξη που είχα από το οικογενειακό μου περιβάλλον. Κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής μου πορείας, τοξικές και "ταξικές" καταστάσεις υπήρξαν αρκετές. Δεν πιστεύω πως υπάρχει γυναίκα-επαγγελματίας που δεν έχει υπάρξει, άμεσα ή έμμεσα, στόχος στερεοτυπικών αντιλήψεων ή και ψυχοφθόρων, τοξικών συμπεριφορών, που απειλούν να απαξιώ σουν και να περιορίσουν την επαγγελματική της ενέργεια και αξία. Η δική μου κινητήριος δύναμη υπήρξε πάντα η αγάπη και το πάθος μου γι' αυτό που κάνω. Τα δυο αυτά στοιχεία τροφοδότησαν και συνεχίζουν γενναιόδωρα να τροφοδοτούν την επιμονή, την υπομονή και την προσήλωσή μου στην επίτευξη στόχων». Τέλος, για το πώς αντιλαμβάνεται την έννοια του ρίσκου, αλλά και πόσο είναι διατεθειμένη να ρισκάρει, υπογράμμισε: «Η κάθε απόφασή μας σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο συμπερι λαμβάνει ρίσκο και τυχαιότητα, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό. Και τα δυο αποτελούν επίσης αναπόσπαστα στοιχεία της στρατηγικής σκέψης και του στρατηγικού σχεδιασμού. Δεν είναι τυχαίο, άλ λωστε, ότι η Στρατηγική Ανάλυσης Κινδύνων απο τελεί βασικό εργαλείο management στις σύγχρονες επιχειρήσεις. Προσωπικά, είμαι ένθερμη οπαδός του "ρίσκου με αιτία", της ανάληψης δηλαδή στρα τηγικού ρίσκου που είναι δυνατόν να συμβάλει στην επίτευξη στόχων και αποτελεσμάτων». Τα δύο αυτά στοιχεία τροφοδότησαν και συνεχίζουν γενναιόδωρα να τροφοδοτούν την επιμονή, την υπομονή και την προσήλωσή μου στην επίτευξη στόχων Αγάπη και πάθος γι' αυτό που κάνω Ιωάννα Παπαδοπούλου: Δεν πιστεύω πως υπάρχει γυναίκα-επαγγελματίας που δεν έχει υπάρξει, άμεσα ή έμμεσα, στόχος στερεοτυπικών αντιλήψεων ή και ψυχοφθόρων, τοξικών συμπεριφορών. Ιωάννα Παπαδοπούλου ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ, ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑΣ ΑΘΗΝΩΝ ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

69ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 ΣΕ ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ HΙουλία Χαϊδά, αναπληρώτρια διευθύνουσα σύμβουλος της Ικτίνος Μάρμαρα, επανεξελέγη για δεύτερη θητεία πρόεδρος του Συνδέσμου Επι χειρήσεων Μαρμάρου Μακεδονίας-Θράκης. Ως επιχειρηματίας με μακροχρόνια εμπειρία, η Ιου λία Χαϊδά είναι ενεργό μέλος σε αρκετά δίκτυα γυναικείας επιχειρηματικότητας, συμμετέχοντας στην προώθηση των γυναικών στελεχών στην εγχώρια επιχειρηματική σκηνή, καθώς και των καινοτόμων ιδεών που μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Πρωταρχικός της στόχος όμως είναι η καθι έρωση του ελληνικού μαρμάρου στο εξωτερικό αλλά και στην εγχώρια αγορά. Το όραμα της Ιουλίας Χαϊδά συνοψίζεται στην υλοποίηση ενός marketing plan για το brand name «Ελληνικό Μάρμαρο» και υποστηρίζει με πάθος και επι μονή την ανάγκη για χρηματοδότηση συγκεκρι μένων ενεργειών, όπως συμμετοχή σε εκθέσεις και στοχευμένων προωθητικών δράσεων για να αναδειχθεί η αξία του ελληνικού μαρμάρου, καθώς και ενεργειών για τη στήριξη της εσωτερι κήςΗκατανάλωσης.Ικτίνος,στην οποία αφιερώνει ώρες δου λειάς και προσπάθειας, εξάγει σε 90 χώρες το 95% της παραγωγής της και μέσα στην κρίση διπλασίασε τον αριθμό των εργαζομένων της, προβαίνοντας σε 275 νέες προσλήψεις. Πρό κειται για μία καθετοποιημένη επιχείρηση, με δέκα ιδιόχρηστα λατομεία, εργοστάσια κοπής και επεξεργασίας, δίκτυο πωλήσεων στο εσωτερικό, αλλά κυρίως με ένα συνεχώς αναπτυσσόμενο δίκτυο πωλήσεων στο εξωτερικό. Η κύρια δρα στηριότητα της εταιρείας είναι η εξόρυξη μαρ μάρων, η κοπή, η επεξεργασία και οι εφαρμογές στην αρχιτεκτονική και τη γλυπτική. Η Ικτίνος εξορύσσει υψηλής ποιότητας μάρμαρα από δέκα λατομεία στη Βόρεια Ελλάδα. Επεξεργάζεται και εξάγει τα διάσημα και υψηλής ποιότητας μάρμα ρά της, τη Θάσο, τον Βώλακα, τον Νέστο και τη «Χρυσή Αράχνη». Όπως επισημαίνει με έμφαση η Ιουλία Χαϊδά, η Ελλάδα τοποθετείται στην 4η θέση παγκοσμίως στις εξαγωγές μαρμάρου, με το 76% της συνολικής παραγωγής να εξάγεται σε περισσότερες από 120 χώρες. Παράλληλα τονίζει πως η συνολική συνεισφορά του κλάδου στην ελληνική οικονομία αποτιμάται σε 1,27 δισ. ευρώ, ενώ για κάθε 1 ευρώ προϊόντος μαρμάρου το πολλαπλασιαστικό όφελος για την ελληνική οικονομία είναι 2,19 ευρώ. Υπευθυνότητα, ποιότητα, τεχνογνωσία, εταιρι κή κοινωνική ευθύνη αποτελούν τη βάση για τη διοίκηση υπό την Ιουλία Χαϊδά, που εργάζεται στην Ικτίνος από το 1987, ενώ έχει περάσει από θέσεις ευθύνης της εταιρείας, όπως οικονομική και εμπορική διευθύντρια, και διευθύντρια Πω λήσεων. Και ναι μεν η συγκυρία είναι δύσκολη, ωστόσο πάγια αρχή για την ίδια αποτελεί το γεγονός ότι «ο κλάδος μας έχει τεράστια δυνα μική και γι’ αυτό προσπαθούμε να επιλύσουμε όσα περισσότερα ζητήματα μπορούμε για την περαιτέρω ανάπτυξη και εξέλιξή του. Το 2021, παρά τις αντιξοότητες που αντιμετωπίσαμε, μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια ικανοποιητική χρονιά, καθώς η ελληνική βιομηχανία μαρμά ρου κατέγραψε αύξηση 25% στις εξαγωγές σε σύγκριση με το 2020, φτάνοντας τα 361 εκατ. ευρώ από τα 289 εκατ. ευρώ. Επισημαίνει πως «η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη για το εμπόριο και τις ελληνικές εξαγωγές, αν αναλογι στεί κανείς και την έλλειψη προμήθειας σημα ντικών υλικών και των ακριβών υπηρεσιών των θαλάσσιων μεταφορών», ωστόσο, παραμένοντας σταθερή στον στόχο και στην άοκνη προσπάθεια, δηλώνει: «Ελπίζουμε ότι θα τα καταφέρουμε και πάλι, όπως άλλωστε κάναμε και στο παρελθόν σε ανάλογα δύσκολες καταστάσεις». Σταθερότητα στον στόχο & στην άοκνη προσπάθεια Υπευθυνότητα, ποιότητα, τεχνογνωσία, εταιρική κοινωνική ευθύνη αποτελούν τη βάση για τη διοίκηση υπό την Ιουλία Χαϊδά, που εργάζεται στην Ικτίνος από το 1987 Όραμα της κ. Ιουλίας Χαϊδά είναι η υλοποίηση ενός marketing plan για το brand name «Ελληνικό Μάρμαρο». Ιουλία Χαϊδά ΑΝΑΠΛΗΡΏΤΡΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΟΥΣΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ, ΙΚΤΙΝΟΣ ΜΑΡΜΑΡΑ

Hκ. Λιλή Περγαντά είναι ιδρύτρια και εκτελεστική πρόεδρος της Power Health, της πρώτης εταιρείας συμπλη ρωμάτων διατροφής στην Ελλάδα. Αν ισχύει η διαπίστωση ότι οι συγκυρίες καθορίζουν σημαντικά την πορεία της ζωής μας, τότε, όπως έχει δηλώσει η ίδια, αισθάνεται ιδιαίτερα ευγνώ μων που μεγάλωσε στην ύπαιθρο και πίστεψε από πολύ νωρίς στις ευεργετικές ιδιότητες της φύσης. Όταν η πίστη της στη σοφία της Φύσης συνδυάστηκε με την αγάπη της για τη Χημεία, τότε προέκυψε και η ίδρυση της Power Health. Συνο δοιπόρος της από τα πρώτα της επαγγελματικά βήματα ήταν ο σύζυγός της Κώστας Παντελίδης, εμπορικός διευθυντής της εταιρείας. «Πάντα πίστευα ότι ο άνθρωπος δικαιούται και αξίζει μια καλύτερη ποιότητα ζωής» αναφέρει η κ. Περγαντά, κάτι που τελικά έμελλε να αποτε λέσει την απαρχή μιας νέας εποχής στον χώρο του φαρμακείου. Έτσι, λοιπόν, η Power Health το 1984 ξεκινά το δικό της ταξίδι, με σκοπό να προ σφέρει έναν καλύτερο τρόπο ζωής μέσω καινο τόμων προϊόντων υγείας υψηλής ποιότητας, που στη σύνθεσή τους εσωκλείουν τη θεραπευτική δύναμη της φύσης και τη γνώση της επιστήμης. Μάλιστα, ήταν η πρώτη ελληνική εταιρεία που πίστεψε στην αποτελεσματικότητα των συμπλη ρωμάτων διατροφής, ανοίγοντας τον δρόμο στα φυσικά προϊόντα. Αν και στο ξεκίνημά της συνάντησε αρκετά εμπόδια, κατάφερε να εδραιωθεί στον χώρο του φαρμακείου κόντρα σε κάθε αμφισβήτηση και πλέ ον να αναγνωρίζεται ως ένα από τα πιο σημαντικά κεφάλαια της ελληνικής οικονομίας. Σίγουρα, το εγχείρημα τότε ήταν αρκετά δύ σκολο, καθώς εμπεριείχε μεγάλο επιχειρηματικό ρίσκο. Ωστόσο, σύμφωνα με την κ. Περγαντά, ένας επιχειρηματίας δεν θα πρέπει να φοβάται την ανάληψη ρίσκου, αλλά αντίθετα να την επιδιώκει, καθώς αποτελεί ένα από τα βασικά όπλα που θα πρέπει να διαθέτει προκειμένου να οδηγήσει την επιχείρησή του στην ανάπτυξη. Οι δυσκολίες μεγάλωναν και από το γεγονός ότι μέχρι τότε ο επιχειρηματικός κλάδος ήταν αυστηρά ανδροκρατούμενος. Ευτυχώς, όμως, τις τελευταίες δεκαετίες οι γυναίκες έχουν καταφέρει να αναδειχθούν σε ηγετικές θέσεις και να αποδεί ξουν ότι είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν με πλήρη επιτυχία σε όλες τις απαιτητικές εργασίες που φέρει μια επιχείρηση. Η ευελιξία, οι οργανωτικές ιδιότητες, η ενσυναίσθηση και η ικανότητα ανάλη ψης ευθυνών είναι αξίες απόλυτα αναγκαίες για να λειτουργήσει σωστά μια επιχείρηση και σίγουρα δεν γνωρίζουν φύλο, σύμφωνα με την ίδια. Για να κερδηθεί το στοίχημα της επιχειρηματι κής επιτυχίας απαιτείται, επίσης, σκληρή δουλειά, αλλά και πίστη στο όραμα. Όλα αυτά τα χρόνια η Power Health έχει παραμείνει πιστή στο όραμα και στις αξίες της, φροντίζοντας την ελληνική οικογένεια με φυσικά προϊόντα υγείας και έχει τιμηθεί πολλές φορές με διακρίσεις και βραβεία σε ελληνικό και διεθνές επίπεδο. Ωστόσο, το μεγαλύ τερο βραβείο παραμένει πάντα το γεγονός ότι έχει κερδηθεί πλήρως η εμπιστοσύνη της ελληνικής οικογένειας και του ελληνικού φαρμακείου. Αυτό για την κ. Λιλή Περγαντά αποτελεί και τη μεγα λύτερη ηθική επιβράβευση. Σε όλη την πορεία της επαγγελματικής της καριέρας έχει γνωρίσει ευτυχισμένες, αλλά και δύσκολες στιγμές, που, όπως δηλώνει, ήταν αμφότερες εξίσου ωφέλιμες. Οι ευτυχισμένες σού δίνουν το έναυσμα και το θάρρος να πας ένα βήμα ακόμα πιο μπροστά, ενώ οι δύσκολες σε πεισμώνουν και σε κάνουν ακόμα πιο δυνατό και έτοιμο να ανταποκριθείς στις προκλήσεις.Μέσασε όλα αυτά τα χρόνια έχουν καταγραφεί πολλές όμορφες και δυνατές στιγμές στο ταξίδι της Power Health. Αν έπρεπε όμως η ίδια να ξεχωρί σει ένα ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός στην επαγ γελματική της καριέρα, τότε θα ήταν η στιγμή που τα παιδιά της ανέλαβαν τα ηνία στις επιχειρήσεις της«Είναιοικογένειας.πολύσπουδαίο και ενθαρρυντικό να αφήνεις το νέο αίμα να αναλαμβάνει δράση και να συνεχίζει επάξια ένα όραμα που μετρά πολλά χρόνια... Πιστεύω ακράδαντα στις διοικητικές και οργανωτικές τους ικανότητες και είμαι απολύτως σίγουρη πως η Power Health θα γνωρίσει ακόμα μεγαλύτερη επιχειρηματική διάκριση στην εγχώ ρια, αλλά και την παγκόσμια αγορά», δηλώνει. Σύμφωνα με την κ. Περγαντά: «Αδιαμφισβή τητα, η Power Health θα συνεχίσει να ξεχωρίζει και να βραβεύεται για τις καινοτόμες ελληνικές συνθέσεις των προϊόντων της, πολλές από τις οποίες είναι μοναδικές τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Δραστηριοποιείται ήδη σε 23 χώρες και στο επιχειρηματικό της πλάνο έχει συμπεριλάβει ακόμα πιο καινοτόμα και δυναμικά βήματα που είναι έτοιμα να ανέβουν με ταχύ ρυθ μό τα διεθνή επιχειρηματικά σκαλιά». Τέλος, όπως σημειώνει: «Σήμερα, η Power Health, πιο δυνατή από ποτέ, συνεχίζει σταθερά την ανοδική της πορεία, πάντα πιστή στις αξίες της και αφοσιωμένη πλήρως στον πρωταρχικό και κύριο σκοπό της: με τη δύναμη της φύσης να μπορεί να καλύψει με υψηλά πρότυπα ασφάλειας τις ανθρώπινες ανάγκες». Πίστη στο όραμα Τις τελευταίες δεκαετίες οι γυναίκες έχουν καταφέρει να αναδειχθούν σε ηγετικές θέσεις και να αποδείξουν ότι είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν με πλήρη επιτυχία σε όλες τις απαιτητικές εργασίες που φέρει μια επιχείρηση Λιλή Περγαντά: Η ευελιξία, οι οργα νωτικές ιδιότητες, η γνωρίζουνκαιστάλειτουργήσειαναγκαίεςείναιανάληψηςκαιενσυναίσθησηηικανότηταευθυνώναξίεςαπόλυταγιανασωμιαεπιχείρησησίγουραδενφύλο. Λιλή Περγαντά ΙΔΡΎΤΡΙΑ ΚΑΙ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΉ ΠΡΌΕΔΡΌΣ, POWER HEALTH ΣΕ ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ 70 ΌΙ ΚΌΡΎΦΑΙΕΣ | 2022

71ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Ολοκληρώνοντας τις πτυχιακές μου σπουδές, το 1985, η διαμόρφωση του επαγγελματικού περιβάλλοντος ήταν τελείως διαφορετική, αντανακλώντας το κοινωνικό πρότυπο της εποχής. Θυμάμαι, ανεξαρτήτως κατεύθυνσης σπουδών, οι συμμα θήτριές μου και εγώ δεν είχαμε εύκολη πρόσβα ση σε ανώτερες θέσεις στον εργασιακό τομέα, λόγω του έντονου διαφυλικού χάσματος που επικρατούσε τότε. Το 1991, ως ενεργό μέλος πλέον της δικής μας επιχείρησης, θυμάμαι πόσο εμφανής ήταν στον κλάδο μας η περιορισμένη προσφορά θέσε ων στον γυναικείο φύλο. Έπειτα από 30 χρόνια, ανατρέχοντας στο πιο πρόσφατο παρελθόν και «βλέποντας» το άμεσο μέλλον, αυτό έχει αλλάξει εντυπωσιακά.Πλέονείναι ορατή η καρποφόρα και εποι κοδομητική συμβολή της γυναικείας παρου σίας στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας. Μάλιστα, ολοένα και μεγαλύτερο ποσοστό των θέσεων εργασίας της Kafea Terra καλύπτουν γυναίκες, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο τη δη μιουργία ίσων ευκαιριών στην αγορά εργασίας. Η γυναίκα εργαζόμενη είναι φιλομαθής, μαχητική και φιλόδοξη, και όταν της δίνεται η ευκαιρία να απελευθερώσει τα ταλέντα της, τότε πραγματικά μπορεί να φέρει εις πέρας τους πιο απαιτητικούς στόχους. Η γυναίκα του σήμερα κινείται με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και αυταξία. Με συνειδητότητα και υψηλό επαγγελματισμό αποδέχεται θέσεις ευθύνης που αναγνωρίζονται συνολικά από τον επιχειρηματικό κόσμο. Από τη μακρόχρονη αλληλεπίδρασή μου με γυναίκες-συνεργάτιδες, με έχει εντυπωσιάσει ιδιαίτερα το γεγονός ότι οι νέες μητέρες, παρά την απαιτητική καθημερινότητά τους, δεν εφη συχάζουν. Όλοι αναγνωρίζουμε πόση μαεστρία προϋποθέτει η αρμονική συνύπαρξη οικογένειας και εργασίας. Ο συγχρονισμός στην επιδίωξη προσωπικής, επαγγελματικής και κοινωνικής ανέλιξης είναι αναμφίβολα αξιοθαύμαστος προορισμός.Αξιοσημείωτο είναι πως οι γυναίκες επενδύ ουν στη συνεχή αυτοβελτίωσή τους μέσα από την ανάπτυξη δεξιοτήτων, γνώσης και τεχνογνω σίας και συνεχίζουν να εξελίσσονται, εμπλουτίζο ντας την πολύπλευρη και ταλαντούχα φύση τους. Το ίδιο συμβαίνει, άλλωστε, και στο μεγαλύτε ρο τμήμα του γυναικείου εργαζόμενου πλη θυσμού σε μεγάλο μέρος του επιχειρηματικού γίγνεσθαι της χώρας. Μιλάμε, λοιπόν, για μίγμα πολλών συνιστα μένων και κυρίαρχων παραμέτρων που αποτελεί ισχυρό μοχλό στην επαγγελματική αναρρίχηση, αναγνώριση και εδραίωση του γυναικείου φύ λου σε καθοριστικές θέσεις του επαγγελματικού στίβου.Φυσικά, χρειάζεται να γίνουν αρκετά βήματα ώστε να εξαλειφθούν τελείως τα εμπόδια τόσο για τις γυναίκες που αναζητούν εργασία όσο και για εκείνες που βρίσκονται ήδη εντός του εργα σιακούΩστόσο,περιβάλλοντος.γιαναγίνουν ριζικές αλλαγές, τόσο οι δημόσιοι φορείς όσο και η επιχειρηματική κουλτούρα πρέπει να στραφούν προς τις πρακτι κές εκείνες που θα στηρίξουν ενεργά τη γυναι κεία επιχειρηματικότητα. Σε καιαυτοπεποίθησηευθύνηςθέσειςμεαυταξία Οι γυναίκες επενδύουν στη συνεχή αυτοβελτίωσή τους μέσα από την ανάπτυξη δεξιοτήτων, γνώσης και τεχνογνωσίας και συνεχίζουν να εξελίσσονται, εμπλουτίζοντας την πολύπλευρη και ταλαντούχα φύση τους Νιόβη Καλλέργη: Από τη χάζουν.τους,κήπαράότιαίτεραεντυπωσιάσεινεργάτιδες,μεαλληλεπίδρασήμακρόχρονημουγυναίκες-συμεέχειιδιτογεγονόςοινέεςμητέρες,τηναπαιτητικαθημερινότητάδενεφησυ Νιόβη Καλλέργη KAFEAΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ,TERRAS.A. ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όπως έδειξαν σχετικές έρευνες, παγκοσμίως μία στις 4 γυναίκες σκέφτηκε να αφή σει την καριέρα της και να παραιτηθεί, ειδικά σε C-level θέσεις. Μία γυναίκα συνήθως αναλαμβάνει πολ λαπλούς ρόλους, κάτι που δημιουργεί και μία προσωπική αναστολή στη διαδικασία επαγγελ ματικής ανέλιξης. Δυστυχώς, πρέπει να αποδεί ξει πολλές φορές στη διαδρομή της -τόσο στους άλλους, όσο και στον ίδιο της τον εαυτό- ότι μπο ρεί να τα καταφέρει. Ότι μπορεί να αφιερώσει χρόνο στη δουλειά της. Ότι θα είναι διαθέσιμη για την οικογένειά της. Ότι μπορεί να φτιάξει αυτή την πολυπόθητη ισορροπία. Υπάρχουν ακόμα στερεότυπα βαθιά ριζωμένα, που οδηγούν στο να αντιμετωπίζονται οι γυναί κες σε θέσεις ευθύνης σαν κάτι αφύσικο. Γιατί για πολλούς μια γυναίκα μπορεί να έχει καριέρα, αλλά όχι να φτάσει σε μία κορυφαία θέση - μια και απαιτούνται «αντρικά χαρακτηριστικά». Προσωπικά βρίσκω ιδιαίτερα ανησυχητικές τις συγκεκριμένες παραδοχές. Άλλωστε, πιστεύω με όλη μου την καρδιά πως μια γυναίκα σε θέση ευθύνης πραγματικά μπορεί να κάνει τη δια φορά, όπως και ένας άντρας. Αυτό είναι θέμα ικανοτήτων και χαρακτήρα. Όχι θέμα φύλου. Τα στερεότυπα με πεισμώνουν, γι' αυτό και παλεύω από τη δική μου θέση -και όσο αυτό είναι εφικτό- να αλλάξω αυτές τις πεποιθήσεις και να στηρίξω τις γυναίκες επαγγελματίες. Αν με ρωτούσατε αν η εξέλιξή μου θα ήταν ίδια αν ήμουν άντρας, η απάντηση δεν θα μπορούσε να είναι ένα σκέτο ναι ή όχι. Πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο. Αναφορικά με το θέμα αποδοχών, αυτό είναι κάτι που εξαρτάται και από την εκάστοτε εταιρεία ή οργανισμό. Στην ΑΒ, πάντως, αντιμετωπίζουμε άνδρες και γυναίκες ισότιμα. Ο μισθός δεν είναι, και δεν μπορεί να είναι, φυλετικόΑπόλυτη,θέμα.πραγματική ισότητα δεν θεωρώ πως υπάρχει. Αλλιώς δεν θα κάναμε και αυτή τη συζήτηση.Καιθαμου επιτρέψετε να κλείσω με αυτή την ευχή, λαμβάνοντας υπόψη και τις τελευταίες εξελίξεις στην Αμερική: Να βάλουμε τα δυνατά μας ώστε όχι μόνο να υπάρχει εκπροσώπηση του γυναικείου φύλου σε κάθε διοικητική ομάδα και θέσεις ευθύνης, αλλά και σεβασμός σε όλα τα θεμελιώδη δικαιώματα μιας γυναίκας. Ζέτα Χειμωνίδου: Ο μισθός δεν είναι, και δεν μπορεί να είναι, φυλετικόθέμα. Τα στερεότυπα με πεισμώνουν, γι' αυτό και παλεύω από τη δική μου θέση -και όσο αυτό είναι εφικτόνα αλλάξω αυτές τις πεποιθήσεις και να στηρίξω τις γυναίκες επαγγελματίες Οι ικανότητες και ο χαρακτήρας κάνουν τη διαφορά στις θέσεις ευθύνης Ζέτα Χειμωνίδου VP MARKETING & STRATEGY AB VASSILOPOULOS ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ 72 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022

73ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Ηαγάπη μου και το πάθος για τη δουλειά ήταν εκείνα τα στοιχεία που με έκαναν να ξεχωρίσω σε ένα άκρως ανταγωνιστικό, αλλά και ανδροκρα τούμενο επιχειρηματικό περιβάλλον. Μολονότι ξεκίνησα τις σπουδές μου στο Πολυτεχνείο, αυτό που τελικά με κέρδισε ήταν η ενασχόλησή μου με τον κόσμο των τροφίμων και ποτών και συγκεκριμένα με τον κλάδο των super markets. Από φοιτήτρια ακόμα εργαζόμουν στη Super Market ΞΥΝΟΣ Α.Ε., κάνοντας τα πρώτα μου βήματα στην οργανωμένη λιανική τροφίμων δίπλα στον πατέρα μου και τον αδελφό μου. Από το 2004, μαζί με τον σύζυγό μου ξεκινή σαμε τη λειτουργία μιας νέας επιχειρηματικής δραστηριότητας. Σήμερα είμαι πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της ΟΚ! Anytime Markets A.E., η οποία δραστηριοποιείται στον κλάδο του retail και συγκεκριμένα του grocery, με βασικό αντικείμενο την ανάπτυξη καταστημά των convenience και super market. Η εταιρεία από τη στιγμή της ίδρυσής της κερδίζει συνεχώς έδαφος στην αγορά και αυτό αποδεικνύεται από τους δείκτες ανάπτυξής της, τα μερίδια αγοράς και την επέκταση του δικτύου της, το οποίο αριθμεί 130 καταστήματα. Αυτό που με χαροποιεί ιδιαίτερα είναι πως, μέσα από τη διαδικασία ανάπτυξης της εταιρείας, εξελίχθη κα και εγώ προσωπικά, μαθαίνοντας κυρίως από τις αποτυχίες και τα λάθη μου. Έμαθα επίσης να αντλώ δύναμη από τους συνεργάτες μου, τους οποίους έχω επιλέξει με σύνεση και θεωρώ πως αυτό είναι και το μυστικό της επιτυχίας, δηλαδή η συνεργασία όλης της ομάδας, την οποία ενώ νει μια κοινή κουλτούρα επίτευξης στόχων. Σε ό,τι αφορά την προσωπική μου συμβολή στην αναπτυξιακή πορεία της εταιρείας, εκτιμώ ότι έγκειται κυρίως στην αντίληψή μου σχε τικά με το πώς «μεταφράζω» στην πράξη τον «ρόλο» που κατέχω. Η δική μου δουλειά είναι να βρίσκομαι στο τιμόνι της εταιρείας, να διασφα λίζω δηλαδή ότι όλες οι λειτουργίες μας είναι ευθυγραμμισμένες με τις βαθύτερες αξίες με τις οποίες έχουμε πορευτεί όλα αυτά τα χρόνια: η ειλικρίνεια, το θάρρος, ο επαγγελματισμός και η αλληλεγγύη. Κυρίως όμως φροντίζω στο επίκε ντρο όλων των ενεργειών μας να βρίσκονται πά ντα οι πελάτες μας. Δεν είναι διαφήμιση για την εταιρεία μου, αλλά πιστεύω ακράδαντα ότι τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο πάντα τον κατείχε και θα τον κατέχει ο τελικός καταναλωτής. Η δική μου δουλειά είναι να διασφαλίζω ότι όλες οι λειτουργίες μας είναι ευθυγραμμισμένες με τις βαθύτερες αξίες με τις οποίες έχουμε πορευτεί όλα αυτά τα χρόνια καιεπαγγελματισμόςθάρρος,Eιλικρίνεια,αλληλεγγύη Δέσποινα Ξυνού: Μέσα από τη διαδικασία ανάπτυξης της εταιρείας, αναπτύχθηκα και εγώ προσωπικά. Δέσποινα Ξυνού ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΟΥΣΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ, ΟΚ! ANYTIME MARKETS A.E. ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

74 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Ηεπαγγελματική μου διαδρομή μέχρι σήμερα είχε δυσκολίες, εμπόδια, αλλά και επιτυχίες. Έχω βιώσει ήττες που με ωρίμασαν, αλλά και νίκες που με γέμισαν ενθουσιασμό και ικανοποίηση. Και με βεβαιότητα μπορώ να πω ότι κάθε αποτυχία που βίωσα μου έδωσε μεγαλύτερη ώθηση ώστε να διεκδικήσω και να πραγματοποιήσω τα επαγγελ ματικά μου Ακούγεταιόνειρα.ίσως κλισέ, αλλά ως γυναίκα έχω βρεθεί και εγώ αντιμέτωπη με λανθασμένες πεποιθήσεις και στερεότυπα, που ενώ δεν θα έπρεπε να υπάρχουν, η πραγματικότητα είναι ότι συνεχίζουν να ισχύουν. Χρειάστηκε να διεκδι κήσω πράγματα που θα έπρεπε να είναι αυτονό ητα. Κλήθηκα να λειτουργήσω εναρμονίζοντας πολλαπλούς ρόλους, με ό,τι δυσκολίες αυτό συνεπάγεται.Οιάνθρωποι και η ουσιαστική επικοινωνία μαζί τους έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο τόσο στην προσωπική όσο και στην επαγγελματική μου πορεία. Η έμπνευσή μου, καθημερινά, έρχεται μέσα από τους ανθρώπους που έχω δίπλα μου. Η οικογένειά μου, οι φίλοι μου, οι συνεργάτες μου αποτελούν για εμένα τη σημαντικότερη πηγή χαράς και δύναμης. Έχω υπάρξει ιδιαίτερα τυχερή γιατί πάντα είχα κοντά μου συνεργάτες με τους οποίους μπορούσαμε να κοιτάμε προς την ίδια κατεύθυνση και να μοιραζόμαστε κοινούς στόχους. Έχω στηρίξει και έχω στηριχθεί. Με το πέρασμα του χρόνου και μέσα από τις εμπειρίες μου, έμαθα να εστιάζω την ενέργειά μου σε αυτό που πραγματικά είμαι ως άνθρωπος και ως επαγγελματίας και όχι να την ξοδεύω προσπαθώντας να ανταποκριθώ στην εικόνα που έχουν οι άλλοι για εμένα. Έμαθα επίσης να εστιάζω σε ό,τι αξίζει πραγματικά να έχει θέση στη ζωή μου. Ο ρόλος μου στην Hellas EAP, την ηγέτιδα εταιρεία με κύριο αντικείμενο τα Employee Assistance Programs για την πρόληψη και τη φροντίδα της ψυχικής υγείας και ευεξίας των εργαζομένων στην Ελλάδα, ήρθε σε μια χρονική στιγμή που ήμουν έτοιμη να προχωρήσω σε κάτι καινούργιο. Είναι ένας ρόλος που με γεμίζει ενέργεια και με εμπνέει. Έχοντας για πολλά χρόνια εργαστεί σε οργανικές υψηλόβαθμες θέσεις, η επιλογή μου να αναλάβω τη διαχείριση της Hellas EAP μου έδωσε την ευκαιρία να γίνω μέρος μιας ομά δας που καθημερινά βάζει ψυχή σε αυτό που κάνει, με μοναδικό γνώμονα τη φροντίδα και τη στήριξη των εργαζομένων. Ο συγκεκριμένος ρόλος δίνει νόημα και σκοπό όχι μόνο στην επαγγελματική μου καθημερινότητα, αλλά και στη ζωή μου γενικότερα. Μου δίνει παράλλη λα την ελευθερία να οραματιστώ, να σχεδιάσω και να δημιουργήσω, μαζί με την ομάδα μου, υπηρεσίες που πραγματικά αγκαλιάζουν και στη ρίζουν τον άνθρωπο και αυτό μας δίνει δύναμη και κίνητρο καθημερινά. Στόχος μας, ως ομάδα, είναι να εξελισσόμαστε διαρκώς και να συνεχί σουμε μέσα από μια δημιουργική διαδικασία και ένα πραγματικό νοιάξιμο να καινοτομούμε και να στεκόμαστε δίπλα στον άνθρωπο. Αν με ρωτήσει κάποιος τι έχω κερδίσει μέχρι σήμερα από την επαγγελματική μου διαδρομή, η απάντηση είναι απλή. Μέσα από τις συνεργασίες μου, με το πέρασμα των χρόνων, έχω δημιουρ γήσει φιλίες καρδιάς. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο προνόμιο από ατό. Να στεκόμαστε δίπλα στον άνθρωπο Οι άνθρωποι και η ουσιαστική επικοινωνία μαζί τους έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο τόσο στην προσωπική όσο και στην επαγγελματική μου πορεία. Η έμπνευσή μου, καθημερινά, έρχεται μέσα από τους ανθρώπους που έχω δίπλα μου Τατιάνα Τούντα: Η Hellas EAP μου έδωσε την ευκαιρία να γίνω μέρος μιας ομάδας που καθημερινά βάζει ψυχή σε αυτό που κάνει, με γνώμονα τη φροντίδα και τη στήριξη εργαζομένων.των Τατιάνα Τούντα HELLASCEO, EAP ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

75ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Ανήκω στις «τυχερές». Με έφεραν στον κόσμο δύο γονείς που, έχοντας την ευκαιρία να σπουδάσουν οι ίδιοι και, κυρίως, έχοντας βαθιά αγάπη για τη γνώση και την πνευματική πρόοδο, από πολύ μικρή μού έδιναν ερεθίσματα και με ενθάρρυναν και εμένα προς αυτή την κατεύθυνση. Σπούδα σα με τη σειρά μου, έφυγα με υποτροφία στο εξωτερικό για το μεταπτυχιακό μου (και για μία αρχή διδακτορικού που έμεινε στη μέση και που τώρα λέω να «ξαναπιάσω»), μπήκα αμέσως και χωρίς εμπόδια στον επαγγελματικό στίβο και μάλιστα σε ένα μεγάλο «σχολείο», το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Εκεί πρωτοήρθα σε επαφή με το μετέπειτα βασικό αντικείμενο της επαγγελματικής μου ζωής, την αγροτική πολιτική. Τυχερή, λοιπόν, και προνομιούχος, πέρα από αιωνίως διακατεχόμενη από το σύνδρομο της καλήςΒέβαια,μαθήτριας.τίποτε δεν έρχεται χωρίς κόστος. Ατέλειωτες ώρες εργασίας-μαθητείας, στρες, ατροφική προσωπική ζωή. Ιδού η πρώτη σύγκρουση ανάμεσα στις δύο (είναι μόνο δύο άραγε;) διαστάσεις της σύγχρονης γυναικείας φύσης, εργασία και/ή οικογένεια-προσωπική ζωή, όπου, στην περίπτωσή μου, σημειώσατε 1. Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια ώστε να αρχίσουν να συμφιλιώνονται μέσα μου τα δύο στρατόπεδα, ώστε να κατανοήσω ότι δεν υπάρχει καν πόλεμος και ότι μπορώ όχι μόνο να είμαι ευτυχισμένη και στα δύο, αλλά, κυρίως, σε πολύ περισσότερα.Τονκόσμο της γεωργίας τον αγαπώ. Δεν κατά γομαι από αγροτική οικογένεια, όμως έχω σημα ντικές παραστάσεις λόγω του πατέρα μου, ο οποί ος ασχολήθηκε για πολλά χρόνια με τον χώρο σε τεχνοκρατικό επίπεδο και μου μετέδωσε αυτή την αγάπη (δεύτερη σύγκρουση: η κόρη που ταυ τίζεται/συγκρίνεται με την πορεία του πατέρα). Είναι ένας κόσμος γεμάτος από συγκινήσεις, που με βοήθησε να προσγειωθώ από τις δαιδαλώδεις θεωρητικές μου αναζητήσεις, να ασχοληθώ με κάτι απτό, να νιώσω ότι η δουλειά μου έχει αντί κτυπο, ότι μπορώ να είμαι χρήσιμη. Η αγροτική πολιτική είναι εξίσου γεμάτη με συγκινήσεις αλλά και… απαιτήσεις. Η Κοινή Αγροτική Πολιτική είναι ένας πολιτικός και κανονιστικός ογκόλιθος, αλλά και μία πολύτιμη μαθητεία για οποιοδήποτε μελλοντικό επαγγελματικό βήμα. Εργάζομαι σε έναν χώρο όπου, όπως θα υπέθετε κανείς εύκολα, οι γυναίκες αποτελούμε μειοψηφία. Με έχει ενοχλήσει εξίσου όλα αυτά τα χρόνια τόσο η κλασική σεξιστική αντιμετώπιση (που, ναι, είναι ακόμα παρούσα και, μάλιστα, το στατιστικό μου δείγμα την εντοπίζει σε υπεράνω πάσης υποψίας πηγές) όσο και η αντίληψη της συμπλήρωσης της ποσόστωσης σε πάνελ/επιτρο πές/προεδρεία κ.λπ. Όσο κι αν κατανοώ το νόημα και την πρακτική «χρησιμότητά» της, θα με φέρνει πάντα σε αμηχανία η διερώτηση αν έχω προσκληθεί/επιλεγεί λόγω της αξίας ή του φύλου μου (τρίτη σύγκρουση). Δεν ξέρω πραγματικά τι θα μπορούσα να πω σε ένα νέο κορίτσι που ξεκινά τώρα την επαγγελ ματική του πορεία. Η ζωή είναι πολλές φορές ένα σημαδεμένο χαρτί, όμως είναι και γεμάτη από συγκυρίες και επιλογές. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη Στέλλα, τη μικρή ηρωίδα της ομώνυμης ταινίας της Σιλβί Βερχέιντε, η οποία ζει σε μια εργατι κή συνοικία έξω απ' το Παρίσι και γνωρίζει τη Μαντάμ Μποβαρί του Φλομπέρ και τον μαγικό κόσμο της λογοτεχνίας χάρη στη φιλία της με την κόρη μιας οικογένειας διανοουμένων. Νομίζω, πολύ ταπεινά, ότι τίποτε δεν μπορεί να σταθεί μπροστά στη θέληση για ελευθερία (πέρα από ρόλους που μας επιβάλλουμε/ουν, «γυναικείους» και μη) και για ολοκλήρωση. Πρόκειται για μία επιλογή που έχει τη δύναμη να μετατρέψει τα σημαδεμένα χαρτιά σε ευτυχείς συγκυρίες. Διαχείριση συγκρούσεωνκαθημερινών Τον κόσμο της γεωργίας τον αγαπώ. Η Κοινή Αγροτική Πολιτική είναι ένας πολιτικός και κανονιστικός ογκόλιθος, αλλά και μία πολύτιμη μαθητεία για οποιοδήποτε μελλοντικό επαγγελματικό βήμα Έλλη Τσιφόρου: Η ζωή είναι πολλές φορές ένα σημαδεμένο χαρτί, όμως είναι και γεμάτη από συγκυρίες και επιλογές. Έλλη Τσιφόρου ΓΕΝΙΚΉ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ, GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

Ηδραστηριότητά της ELVIAL στο εξωτερικό ξεκίνησε το 2009, δηλαδή όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση στην Ελλάδα. Μέχρι τότε, το 75% των πωλήσεών της προερχόταν από την εγχώρια αγορά. Τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του σχεδίου της εξωστρέφειας ανέλαβε εξ ολοκλή ρου η Τάνια ΑποδεδειγμέναΤζίκα.ο κλάδος του αλουμινίου αποτελεί σημαντικό βραχίονα της ελληνικής βιομηχανίας και σήμερα είναι ο τρίτος πιο εξαγωγικός κλάδος της χώρας μας. Το να έχεις όμως έντονα εξαγωγικό χαρακτήρα σημαίνει ότι διαθέτεις συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που σε καθιστούν ανταγωνιστικό σε ένα διεθνοποι ημένο περιβάλλον. Η ELVIAL καλλιέργησε και εντατικοποίησε την εξαγωγική της δραστη ριότητα στη διάρκεια της δεκαετούς κρίσης, όταν ο κλάδος του αλουμινίου βίωσε μια βίαιη καθίζηση στην εγχώρια ζήτηση. Για να πετύχει τον σκοπό της η Τάνια Τζίκα μετακόμισε με την οικογένειά της στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας, προσπαθώντας να αναπτύξει τις πωλήσεις στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, ξεκινώντας στην κυριολεξία από το μηδέν. Στόχος του εγχειρή ματος ήταν να αναπτύξει για λογαριασμό της εταιρείας μια ισχυρή βάση στις ώριμες αγορές, όπως αυτές της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώ πης. Η διείσδυση σε αυτές τις αγορές έχει πολύ μεγάλες δυσκολίες, καθώς προϋποθέτει υψηλό επίπεδο ποιότητας, υψηλό επίπεδο επικοινωνίας, ανταγωνιστικές τιμές και πάνω από όλα συνέ πεια. Σήμερα, το 70% και πλέον των πωλήσεων της ELVIAL κατευθύνεται στο εξωτερικό, στις ώριμες αγορές. Το γεγονός αυτό θωρακίζει παραγωγικά και οικονομικά την εταιρεία. Ως αναγνώριση αυτής της τεράστιας προσπάθειας που κατέβαλε η Τάνια Τζίκα ήρθε η βράβευση της ELVIAL για την ανάπτυξη της εξωστρέφειάς της. Μέσα από έναν μακρόπνοο προγραμματι σμό, άρτια οργάνωση και πολύ κόπο, η εταιρεία έχει καταφέρει τα τελευταία τέσσερα χρόνια, παρά τις αντίξοες οικονομικά συνθήκες, να υπερδιπλασιάσει τον κύκλο εργασιών της, εκτο ξεύοντας το ποσοστό των εξαγωγών της από το 22% στο 75%. Και όπως τονίζει η πρόεδρος της εταιρείας, «η ELVIAL θα συνεχίσει να επενδύει και να παράγει στην Ελλάδα και να εξάγει σε όλο τονΗκόσμο».ΤάνιαΤζίκα είναι άνθρωπος των λύσεων, της ανάδειξης των ευκαιριών ακόμη και εν μέσω αντίξοων συνθηκών. Έχει το χάρισμα να εντο πίζει τις διεξόδους και διαθέτει το πείσμα της σκληρής δουλειάς για να τις καταστήσει αξιοποι ήσιμες και αποτελεσματικές. Το πιο σημαντικό όλων είναι πως η μέριμνά της δεν περιορίζεται από τον επιχειρηματικό ατομισμό, αλλά έχει συλλογικά στοιχεία, αφορά το σύνολο των ανθρώπων της ELVIAL, τους συνεργάτες της, ακόμη και τον κλάδο όπου ανή κει η εταιρεία, αλλά και τη χώρα. Η Τάνια Τζίκα μπορεί να αναδεικνύει τις δυνατότητες που προσφέρει η συγκυρία όσο ζοφερή και εάν είναι και γι’ αυτό όχι μόνο διατηρεί υψηλούς στόχους, αλλά και τους καθιστά εφικτούς. Μπροστά, στη δυσκολία, την πρόκληση αντιπαραβάλλει την οργάνωση και την αντίδραση. Για παράδειγμα, μιλώντας για την ELVIAL και την αξιοποίηση αναπτυξιακών εργαλείων και χρηματοδοτήσεων, όπως είναι οι αναπτυξιακοί νόμοι, η Τάνια Τζίκα τονίζει πως «η ELVIAL ξε κίνησε τη δραστηριότητά της πριν από 30 χρόνια ως μία πολύ μικρή επιχείρηση με μόλις 5 άτομα προσωπικό. Η αξιοποίηση τέτοιων προγραμμά των ήταν αυτή που υποστήριξε την υλοποίηση του στρατηγικού μας σχεδιασμού κάθε φορά. Η υλοποίηση ενός αναπτυξιακού προγράμματος έχει νόημα μόνο όταν αυτό κουμπώνει με τους στόχους που οι επιχειρηματίες έχουν θέσει. Στην ELVIAL έχουμε υλοποιήσει πολύ σοβαρές επενδύσεις, ιδιαίτερα τα τελευταία 15 χρόνια, που το ύψος τους ξεπερνούν τα 100 εκατ. ευρώ και συνεχίσαμε να επενδύουμε ακόμα και μέσα στα χρόνια της κρίσης, γιατί είχαμε φροντίσει τη χρηματοοικονομική θωράκιση της επιχείρη σής μας και επιλέξαμε μια στρατηγική έντονης εξωστρέφειας. Έτσι, λοιπόν, από 130 άτομα προσωπικό που είχαμε το 2013 καταφέραμε σε λιγότερο από 10 χρόνια να απασχολούμε σήμε ρα 450 άτομα, ενώ ο κύκλος εργασιών το 2021 έφτασε τα 116 εκατ. ευρώ. Με προσήλωση στον σχεδιασμό, αξιοποιώντας και τον νέο αναπτυ ξιακό νόμο, η ELVIAL θα υλοποιήσει και τους στρατηγικούς στόχους της επόμενης πενταετίας, που αφορούν τον ψηφιακό μετασχηματισμό, τις πράσινες τεχνολογίες και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού της, βελτιώνοντας την εμπειρία των πελατών και των συνεργατών της». Υπό το πρίσμα της προσεκτικά σχεδιασμένης αέναης ανάπτυξης, η εταιρεία βαδίζει τον δρόμο της εξωστρέφειας με οδηγό την Τάνια Τζίκα, διατηρώντας και ενισχύοντας τα ανταγωνιστικά της πλεονεκτήματα μέσω ενός κεντρικού σχε διασμού, αλλά και υπό το πρίσμα της βιώσιμης εξέλιξης των προϊόντων της. Σύμφωνα με την ίδια, «το αλουμίνιο είναι ένα εύχρηστο υλικό, ευ έλικτο και πολυδιάστατο. Είναι μια λύση φιλική στο περιβάλλον και 100% ανακυκλώσιμη». Η ELVIAL επενδύει σε νέο εξοπλισμό υψηλής τε χνολογίας και αναβαθμίζει τον υπάρχοντα, ώστε να αυξάνει την αποδοτικότητα των πόρων της. Και αυτό, όπως λέει η Τάνια Τζίκα, «το κάνουμε με χαρά. Γιατί, η προστασία του περιβάλλοντος είναι για εμάς προτεραιότητα». Η πυξίδα δείχνει εξωστρέφεια και βιωσιμότητα Το τιμόνι του ταξιδιού της ELVIAL στη διεθνή αγορά κρατά σταθερά η Τάνια Τζίκα, πρόεδρος της εταιρείας. Ταξίδι που απαιτεί στρατηγική, επιχειρηματική βούληση, συγκέντρωση και πολυπληθή ομάδα εξαγωγών Τάνια Τζίκα: Η ELVIAL θα συνεχίσει να επενδύει και να παράγει στην Ελλάδα και να εξάγει σε όλο τον κόσμο. 76 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Τάνια Τζίκα ELVIALΠΡΟΕΔΡΟΣ, ΣΕ ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

77ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Hδιευθύνουσα σύμβουλος της ELVIAL Ασημίνα Τζίκα εργάζεται επί 22 συναπτά έτη στην οικογενειακή επιχείρηση, σε συνέχεια του ιδρυτή της, Δημήτρη Τζίκα. Ο δημιουργός της ELVIAL, γέννημα θρέμμα Θεσσαλονικιός, ξεκίνησε ερ γαζόμενος στον τομέα διέλασης στον κλάδο του αλουμινίου, ενώ σταδιακά ανέλαβε διευθυντική θέση. Με πείσμα, εργατικότητα, δημιουργικότητα και ήθος, εξελίχθηκε σε έναν αναγνωρισμένο επιχειρηματία έχοντας στο πλευρό του σταθερά τη σύζυγό του Μαρία Τζίκα. Από τη δεμένη αυτή οικογένεια - πηγή επιτυχίας, τη σκυτάλη της επιχείρησης ως διευθύνουσα σύμβουλος πήρε η Ασημίνα Τζίκα, εξελίσσοντας την ELVIAL σε μια πλήρως καθετοποιημένη, εξωστρεφή και υψηλής τεχνολογίας βιομηχανία αλουμινίου. Η δεύτερης γενιάς επιχειρηματίας είναι επιφορτισμένη με το έργο του στρατηγικού προγραμματισμού στην εταιρεία. Συνδυάζει στη διοίκησή της σε απόλυτη αρμονία την αφοσίωση στην ELVIAL, στους ανθρώπους και στους συνεργάτες της με την ευελιξία, τη σταθερότητα και τον προσεκτικό σχε διασμό. «Η ευελιξία έχει σχέση με την οργάνωση του ανθρώπινου δυναμικού, των μηχανολογικών εγκαταστάσεων και την αξιοποίηση της τεχνολο γίας αιχμής. Όσο καλύτερες επιλογές γίνουν σε αυτά τα τρία επίπεδα, τόσο περισσότερο μπορείς να μεγαλώνεις. Αλλά πάντα φροντίζουμε να έχουμε θωρακίσει κάθε στάδιο ανάπτυξης που έχουμε πετύχει. Δηλαδή, κάθε παραπάνω βήμα που κάνουμε να είναι βάσει σχεδιασμού. Προσπα θούμε πάντα να βλέπουμε την επόμενη μέρα, πού βρισκόμαστε, ποιες διορθωτικές κινήσεις μπορού με να κάνουμε. Νομίζω ότι όποιος αγαπάει την επιχείρησή του και είναι πάνω από αυτήν, ξέρει τι πρέπει να κάνει», τονίζει η Ασημίνα Τζίκα. Στα χέρια της η ELVIAL εξελίχθηκε και αναπτύχθηκε. Το ξεκίνημα έγινε στη Νέα Σάντα Κιλκίς σε ιδιόκτητη έκταση 20 στρεμμάτων, όπου ακόμα και σήμερα διατηρεί γραφεία και αποθήκες. Στη συνέχεια ακολούθησε η μεγάλη απόφαση της μετεγκατάστασης στο βιομηχανικό πάρκο του Αγ. Παντελεήμονα του Νομού Κιλκίς, όπου σε ιδιόκτητη έκταση 111,8 στρεμμάτων βρίσκονται οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις της εταιρείας. Στον Ασπρόπυργο Αττικής ολοκλη ρώνεται το επόμενο μεγάλο βήμα. Πρόκειται για επένδυση που καλύπτει έκταση 13,5 στρεμμάτων. Η ELVIAL προχώρησε και επεκτάθηκε στην Αττική με τη δημιουργία logistics, εκθεσιακού χώρου και τμημάτων υποστήριξης, με σκοπό τη δημιουργία ενός διαδραστικού κέντρου αλουμινί ου και φιλοδοξία να αποτελέσει σημείο αναφοράς και διαλόγου με το σύνολο του κατασκευαστικού κλάδου, αλλά και για τη σφαιρική εξυπηρέτηση των συνεργατών της στην Κεντρική, Νότια και Νησιωτική Ελλάδα. Όπως λέει με ξεκάθαρο τρόπο η Ασημίνα Τζίκα, «δεν υπάρχει μυστικό. Είμαστε αφοσιωμένοι στην εταιρεία μας. Στην πα ρούσα συγκυρία καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε ένα επιθετικά αυξανόμενο ενεργειακό κόστος, δυσκολίες στην τροφοδοσία των α’ και β’ υλών, συνεχείς και σχεδόν μονομερείς αυξήσεις στα υλικά και στο μεταφορικό κόστος, πρωτόγνωρες πληθωριστικές πιέσεις με κίνδυνο μείωσης της ζήτησης. Το στοίχημα είναι η άμεση προσαρμογή στις νέες απαιτήσεις που αναδύονται, με επεν δύσεις σε καταρτισμένο προσωπικό, ψηφιακές δεξιότητες και υψηλή τεχνολογία». Διατυπώνει όμως με σιγουριά πως «ο κλά δος αναπτύσσεται με απίστευτες ταχύτητες και βλέπουμε με αισιοδοξία το μέλλον του συνολικά για τα επόμενα πέντε-έξι χρόνια. Για αυτό τον λόγο, ήδη ξεκινήσαμε την υλοποίηση του νέου επενδυτικού μας σχεδίου που περιλαμβάνει μια τέταρτη γραμμή παραγωγής αλουμινίου, που θα αυξήσει την παραγωγική μας δυναμικότητα στους 35.000 τόνους. Επίσης, θα δημιουργήσουμε δύο νέες ρομποτικές αποθήκες 5.000 θέσεων στον Άγιο Παντελεήμονα του Κιλκίς, όπου είναι και η έδρα μας. Παράλληλα η ELVIAL έχει σε στάδιο ώριμου σχεδιασμού το νέο της επενδυτικό πλάνο, ύψους 38 εκατ. ευρώ, με στόχους τον ψηφιακό με τασχηματισμό, την ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού της, την πράσινη και κυκλική οικονο μία. Γενικά, είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον τόσο της εταιρείας όσο και του κλάδου γενικότερα». Με επιμονή λοιπόν και αντοχή απέναντι στις αλλεπάλληλες κρίσεις και με βαθιά πεποίθηση για την αξία της εταιρείας της, η διευθύνουσα σύμβουλος της ELVIAL έχει καθιερώσει την εταιρεία στην ελληνική αγορά και την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης ως την πιο αξιόπιστη, καινοτόμα και ποιοτική εταιρεία παραγωγής και διάθεσης συστημάτων αλουμινίου και υπηρεσιών, με εξαγωγές το 75% της παραγω γής της. Διαθέτει θυγατρική στη Βουλγαρία, με την εταιρεία Greek Aluminium Industry, καθώς και γραφεία στη Ρουμανία με την Elvial Romania, στο Βελιγράδι με την Elvial DOO Beograd και στη Γερμανία με την ELVIAL GMBH. Τέλος, σε ότι αφορά τα κρίσιμα ζητήματα της βιωσιμότητας, της αειφορίας, της συμβολής του κλάδου του αλουμινίου στην εξυγίανση των πόλεων και των κτηρίων η ίδια επισημαίνει, «η ΕLVIAL διατηρεί την ιστορική μνήμη και ταυ τόχρονα αναλαμβάνει την ευθύνη για το μέλλον, εστιάζοντας στη δεοντολογία στη χρήση των αρ χιτεκτονικών υλικών, τη συστηματική συντήρηση και τη φροντίδα τους, με σκοπό τη βιωσιμότητα του πλανήτη, που αντανακλά τη φιλοσοφία της εταιρείας και τη δυναμική της στον κλάδο του αλουμινίου». Αφοσίωση στην επιχείρηση και στους ανθρώπους της Η δεύτερης γενιάς επιχειρηματίας συνδυάζει στη διοίκησή της, σε απόλυτη αρμονία, την αφοσίωση στην ELVIAL, στους ανθρώπους της, με την ευελιξία, τη σταθερότητα και τον προσεκτικό σχεδιασμό Ασημίνα Τζίκα: Όποιος αγαπάει την επιχείρησή του και είναι πάνω από αυτήν, ξέρει τι πρέπει να κάνει για την επόμενη μέρα. Ασημίνα Τζίκα ΔΙΕΥΘΥΝΟΥΣΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ, ELVIAL ΣΕ ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

78 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Με εφόδια την υψηλή ποιότητα των προϊόντων μας, τα εξαιρετικά οργανοληπτικά τους χαρακτηριστι κά, την καινοτομία στις γευστικές προτάσεις, αλλά και τον σχεδιασμό έξυπνης και εκλεπτυσμένης συσκευασίας, η ΑΓΡΟΒΙΜ, από την ίδρυσή της το 1964 από τον Ανδρέα Γυφτέα έως σήμερα, εξακολουθεί να σημειώνει επιτυχίες που διαδέχονται η μία την άλλη. Με έδρα την Καλαμάτα, η ΑΓΡΟΒΙΜ τυποποιεί ελαιόλαδο, ελιές και λοιπά αγροτικά προϊόντα και μέσω της εξαγωγικής της δρα στηριότητας, που ξεπερνά το 95% του τζίρου της, αναδεικνύει τα παραδοσιακά προϊόντα της μεσσηνιακής γης σε 5 ηπείρους και σε περισσό τερες από 55 χώρες. Η επιτυχημένη μας πορεία στις διεθνείς αγορές μάς καθιστά πρεσβευτές στο εξωτερικό, της τοπικής παραγωγής αλλά και των ελληνικών προϊόντων γενικότερα, και αυτό για εμάς είναι μια ανεκτίμητη κατάκτηση. Η πορεία της εταιρείας είναι σταθερά ανοδι κή, παρά τις δυσχερείς οικονομικές συνθήκες και την επικρατούσα διεθνή ανασφάλεια, με απο τέλεσμα η ΑΓΡΟΒΙΜ να αποτελεί σήμερα μια εκ των μεγαλύτερων εξαγωγικών εταιρειών, με παραγωγή περίπου 10.000 τόνων στο ελαιόλαδο και 3.000 τόνων στις ελιές. Η κερδοφορία της εταιρείας, όπως αυτή προκύπτει από τα Κέρδη προ Φόρων, Τόκων και Αποσβέσεων (EBITDA) και τα Κέρδη προ Φόρων (PBT) για την τε λευταία πενταετία, έχει σημειώσει αλματώδη ανάπτυξη, με τα σχετικά μεγέθη να εμφανίζουν ετήσιο μέσο ρυθμό μεταβολής άνω του 40%. Συγκεκριμένα για τη χρήση 2021, η ΑΓΡΟΒΙΜ σημείωσε κύκλο εργασιών 49,8 εκατ. ευρώ, με τα επενδεδυμένα κεφάλαια σε πάγια και κυκλο φορούντα περιουσιακά στοιχεία να ανέρχονται σε 37 εκατ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά την κερδοφορία, τα Κέρδη προ Φόρων (PBT) και τα Κέρδη προ Φόρων, Τόκων και Αποσβέσεων (EBITDA) έφθασαν στα 4,9 εκατ. και τα 6,2 εκατ. ευρώ αντί στοιχα. Τα σχετικά περιθώρια επί των πωλήσεων PBT Margin και EBITDA Margin ανήλθαν σε 10% και 12,4% αντίστοιχα. Η επιτυχημένη πορεία που ακολουθούμε επι στεγάζεται κάθε χρόνο με την κατάκτηση πολυ άριθμων βραβείων από διακεκριμένους φορείς του εξωτερικού, για την ποιότητα, την καινοτο μία, τη γεύση και τον σχεδιασμό των προϊόντων μας, που αποτελούν πλέον benchmark της αγοράς. Για το 2021, η εταιρεία έλαβε 24 βρα βεία, αλλά και τον τίτλο «Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο της χρονιάς 2021» για τρία από τα ελαιόλαδα του βασικού μας brand, ILIADA. Στο κομμάτι των επενδύσεων, κατά τη διάρκεια της τελευταίας τριετίας η εταιρεία έχει πραγματοποιήσει επενδύσεις συνολικού ύψους 5,5 εκατ. ευρώ, ενώ το φιλόδοξο επενδυτικό της σχέδιο στοχεύει στα 4,4 εκατ. ευρώ περίπου, με κατεύθυνση την ακόμα μεγαλύτερη ποιοτική αναβάθμιση των προϊόντων της, τη βελτίωση των αποδόσεων και τον εκσυγχρονισμό των υφι στάμενων διαδικασιών και εγκαταστάσεων. Ως γυναίκα είμαι εξαιρετικά υπερήφανη για την ενισχυμένη παρουσία των γυναικών στην εταιρεία. Οι γυναίκες πλεονεκτούμε στον πολύπλευρο τρόπο σκέψης, ο οποίος, σε συνδυ ασμό με την εγγενή και έμφυτη διαίσθησή μας, βοηθά στον χειρισμό πολύπλοκων καταστάσεων. Είμαστε ιδιαίτερα ικανές να αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες και να ασχολούμαστε με μια σειρά από πράγματα ταυτόχρονα, χαρακτηριστικά που αποτελούν πολύτιμα προσόντα σε ηγετικές θέσεις. Η δυναμική των γυναικών στην ηγεσία έχει πλέον κερδηθεί και δεν είναι πια αμφισβη τήσιμη. Οι γυναίκες είναι εξαιρετικά ικανές και το αποδεικνύουν συνεχώς και καθημερινά. Επο μένως δεν αποτελεί έκπληξη που το ποσοστό των γυναικών που εργάζονται στην ΑΓΡΟΒΙΜ αγγίζει το 65%. Στο ποσοστό αυτό περιλαμβάνο νται τόσο οργανικοί όσο και ηγετικοί ρόλοι στα πιο καίρια τμήματα της εταιρείας, όπως το τμήμα Πωλήσεων, το Μάρκετινγκ, το τμήμα Ποιότητας και το Οικονομικό τμήμα. Η γυναικεία παρου σία έχει καθορίσει αποφασιστικά τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της εταιρείας και των προϊόντων που προσφέρουμε.Βασικήφιλοσοφία σε όλη μου την πορεία υπήρξε πάντα η προσήλωση στον στόχο, ο προγραμματισμός, η σκληρή δουλειά και ο σεβασμός αρχών ηθικής στην επιχειρηματικό τητα, και αυτοί πιστεύω πως είναι και οι σημα ντικότεροι παράγοντες για την επιτυχία. Σαφώς, πολύ σημαντική είναι και η ισορροπία μεταξύ επαγγελματικού και προσωπικού τομέα, που αποτελεί μεν πρόκληση, δεν είναι ωστόσο κάτι ακατόρθωτο.Προσωπικό μου όραμα είναι η ανάπτυξη καινοτόμων προτάσεων που ικανοποιούν τους συνεχώς μεταβαλλόμενους ρυθμούς ζωής των καταναλωτών και παράλληλα τη διατήρηση της υψηλής ποιότητας των προϊόντων μας. Για το μέλλον, σχεδιάζουμε να ενισχύσουμε ακόμη πε ρισσότερο την αειφορία μας με δράσεις που θα έχουν στόχο τη στήριξη των τοπικών παραγω γών, καθώς και ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης με σεβασμό προς το περιβάλλον. Τζένη Γυφτέα: Οι γυναίκες πλεονεκτούμε στον πολύπλευρο τρόπο σκέψης, ο οποίος, σε συνδυασμό με την εγγενή και έμφυτη διαίσθησή μας, βοηθά στον χειρισμό πολύπλοκων καταστάσεων. Βιώσιμη ανάπτυξη καινοτόμων προτάσεων Βασική φιλοσοφία σε όλη μου την πορεία υπήρξε πάντα η προσήλωση στον στόχο, ο προγραμματισμός, η σκληρή δουλειά και ο σεβασμός αρχών ηθικής στην επιχειρηματικότητα Τζένη Γυφτέα ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΟΥΣΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ, ΑΓΡΟΒΙΜ ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

79ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 ΗΜαρίκα Λάμπρου διαθέτει πολυετή εμπειρία σε ηγετικές θέσεις σε πολυε θνικές και ελληνικές εταιρείες κυρίως στον τομέα της Πληροφορικής. Ήταν και συνεχίζει να είναι αφοσιωμένη στις αρχές της ηγεσίας με ενσυναίσθηση, της επιχειρημα τικότητας, της καινοτομίας και της προσωπικής ανάπτυξης των συνεργατών της. Όπως διατυ πώνει με σαφήνεια η Μαρίκα Λάμπρου, «ούτε η ηγεσία, ούτε η βλακεία, ούτε η αριστεία έχουν φύλο». Και τονίζει πως «οι ηγετικές ικανότητες αποτελούν σημαντικά ανθρώπινα χαρακτη ριστικά που δεν σχετίζονται και δεν μπορούν να αποδοθούν σε συγκεκριμένο φύλο, φυλή, καταγωγή κ.λπ. Είναι βασικές συμπεριφορικές ιδιότητες ενός ανθρώπου οι οποίες σηματοδο τούν τη στάση του στη ζωή». Αλλά ξεκαθαρίζει πως χρειάζεται προσοχή γιατί «το “αρχηγιλίκι” (δηλαδή η αρχηγία που απλά “ανατίθεται”) και η ηγεσία (δηλαδή η φυσική ανάδειξη αυτής/αυτού που αναλαμβάνει την ευθύνη να οδηγήσει μια ομάδα) δεν ταυτίζονται. Κακώς χρησιμοποιούμε τον όρο “ηγέτης” για να μιλήσουμε για τις/τους απανταχού αρχηγούς. Κανονικά θα έπρεπε οι αρχηγοί να διαθέτουν ηγετικά προσόντα, αλλά, δυστυχώς, αυτό δεν είναι -ακόμη- ο κανόνας». Αυτό όμως που καθορίζει μία γυναίκα-ηγέτη ως άξια, σύμφωνα με την κ. Λάμπρου, «είναι η αυθεντικότητα με την οποία αντιμετωπίζει τον εαυτό της και τους γύρω της. Η αποφασιστικό τητα με την οποία διεκδικεί τις φιλοδοξίες της. Η επιμονή με την οποία μάχεται για τις αξίες της. Το ενδιαφέρον με το οποίο ασχολείται με τους γύρω της. Η ανθεκτικότητα με την οποία αντεπεξέρχεται στις δυσκολίες. Το πείσμα με το οποίο παλεύει για την ευημερία των ανθρώπων της ομάδας της και την πρόοδο του οργανισμού της».Σχετικά με το εάν έχει γίνει πρόοδος ως προς την αύξηση των γυναικών σε θέσεις ευθύνης και ηγεσίας επισημαίνει πως «υπάρχει μια μικρή βελτίωση στα ποσοστά (κάποια από αυτά οφείλο νται απλά σε νομοθετικές ρυθμίσεις…), αλλά, με λύπη μου, διαπιστώνω ένα σοβαρό πισωγύρισμα που δεν είμαι σίγουρη αν οφείλεται στον κορο νοϊό ή σε μια γενικότερη συντηρητικοποίηση της κοινωνίας μας: βλέπω νέες, άξιες γυναίκες να βολεύονται, περιοριζόμενες στον ρόλο της συ ζύγου και μητέρας, βλέπω ταλέντα να πηγαίνουν χαμένα, βλέπω ανοχή και ανεκτικότητα αντί για τόλμη και αποφασιστικότητα. Αυτό με στενοχω ρεί για το παρόν και με τρομάζει για το μέλλον. Η πρόοδος είναι πολύ αργή, κατά τη γνώμη μου. Χρειάζεται να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο η παρουσία των γυναικών σε ηγετικές θέσεις ευθύ νης παντού στην κοινωνία. Για να γίνει, όμως, αυτό, πέρα από τις απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις και παρεμβάσεις, χρειάζεται πρώτα και κύρια οι ίδιες οι γυναίκες να γκρεμίσουν τα στερεότυπα αιώνων μέσα στην ίδια τους την οι κογένεια και να διεκδικήσουν τη θέση που τους αξίζει, να προχωρήσουν μπροστά στον δρόμο που ονειρεύονται, να στήσουν την ισορροπία που επιθυμούν για τον εαυτό τους. Δεν είμαστε ακόμη εκεί. Η προσπάθεια συνεχίζεται. Ελπίζω οι ρυθμοί να ενταθούν τα επόμενα χρόνια». Η ίδια, έπειτα από πολλά χρόνια σε θέσεις ηγεσίας, δηλώνει πως είναι ευγνώμων για όσα έμαθε. Κάποια εύκολα, κάποια δύσκολα. «Πάνω από όλα, και μετά από 33 χρόνια επαγγελματι κής διαδρομής, έμαθα ότι η πίστη στον εαυτό σου και ο σεβασμός των γύρω σου είναι τα πιο αποτελεσματικά όπλα για μια μακροπρόθεσμα επιτυχημένη καριέρα και μια πλήρη ζωή. Αυτό το δεύτερο (την πλήρη ζωή ή αγγλιστί “fulfilling life”) μην το χάσετε από τα μάτια σας!», συμβου λεύει η Μαρίκα Λάμπρου. Και συμπληρώνει λέ γοντας πως ο δεκάλογος πλεύσης που προτείνει στις γυναίκες επαγγελματίες «περικλείει το κατα στάλαγμα της εμπειρίας που θέλω να μοιραστώ με γυναίκες που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στον επαγγελματικό στίβο, με γυναίκες που δεν είναι σίγουρες ποιο δρόμο να ακολουθήσουν, περικλείει τις συμβουλές μου για γυναίκες και άνδρες που έχουν τη φιλοδοξία, αλλά δεν ξέρουν πώς ακριβώς να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους. Τέλος, αντικατοπτρίζει τις θέσεις και τις απόψεις μου για αυτό που ονομάζουμε “ζωή με νόημα” και “επαγγελματική διαδρομή με αξία”». Ο «δεκάλογος πλεύσης» Σύμφωνα λοιπόν με τον «δεκάλογο πλεύσης» της Μαρίκας Λάμπρου για νέες -και όχι μόνογυναίκες επαγγελματίες: Να είστε ο εαυτός σας, Να βάζετε υψηλούς στόχους. Να επιδιώκετε την προσπάθεια. Να έχετε δύναμη και κουράγιο για να σηκώνεστε όταν τα πόδια σας λυγίζουν. Να είστε έτοιμες για τις αποτυχίες, είναι και αυτές χρήσιμες. Να μην το βάζετε κάτω. Να ψάχνετε συνέχεια την επόμενη ευκαιρία. Να είστε αισιό δοξες. Να θυμάστε: Προκαλούμε αυτά που μας συμβαίνουν. Να χαίρεστε κάθε στιγμή της ζωής σας, είναι μοναδική! Η κ. Μαρίκα Λάμπρου είναι σύμβουλος Επιχειρήσεων, μέλος Δ.Σ. των εταιρειών ΔΕΠΑ, Entersoft, Focus Bari, συγγραφέας του βιβλίου: «Μυστικά Επιτυχίας για οικογενειακές επιχειρήσεις στη νέα εποχή» Μαρίκα Λάμπρου: Το «αρχηγιλίκι» (δηλαδή η αρχηγία που απλά «ανατίθεται») και η ηγεσία (δηλαδή η φυσική ανάδειξη αυτής/αυτού που αναλαμβάνει την ευθύνη να οδηγήσει μια ομάδα) δεν ταυτίζονται. Ηγεσία με ενσυναίσθηση Αυθεντικότητα, αποφασιστικότητα, ανθεκτικότητα, ενδιαφέρον, επιμονή και πείσμα είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που καθορίζουν μία γυναίκα-ηγέτη ως άξια, σύμφωνα με τη Μαρίκα Λάμπρου Μαρίκα Λάμπρου ΙΔΡΥΤΡΙΑ ΚΑΙ COMPASSIONATECEO,ENTREPRENEURIAL LEADERSHIP (CEL) ΣΕ ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

80 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 «Μ εγάλωσα με προορισμό να αναλάβω τα ηνία μιας οικογενειακής επιχείρησης που ανθούσε. Δεν κοπίασα να “κάνω ένα ξεκίνημα”, να διεκδικήσω μία καλή θέση, να πάρω προαγωγή. Κοπίασα μόνο να είμαι άξια της πρόκλησης, να μην αποτύχω. Έκανα δηλαδή, θα έλεγε κανείς, τη μισή προσπά θεια, αν υποθέσουμε ότι “η αρχή είναι το ήμισυ του παντός”. Δεν αποκλείστηκα λόγω του φύλου μου, ούτε πληρώθηκα λιγότερο. Κι όμως, πάρα πολλά με συνδέουν με όλες εκείνες τις γυναί κες που παλεύουν ανάμεσα σε οικογένεια και καριέρα, αποφασισμένες να εργαστούν σκληρά και να δρομολογήσουν μια πιο ευημερούσα ζωή για τις ίδιες και τις οικογένειές τους. Εξακο λουθώ να έχω αυτόν τον φόβο -τον φόβο μιας γυναίκας καριέρας- που με πιέζει να προσπαθώ να τα πηγαίνω καλά και να ανήκω», τονίζει η Ελένη Παπανδρέου, διευθύνουσα σύμβουλος της Ιntersys ΑΕ. Όπως επισημαίνει, φαίνεται τα πάντα να έχουν αλλάξει ως προς τη συμπερίληψη των γυναικών. Πλέον όχι απλά επιτρέπεται από την κοινωνία, αλλά επιβάλλεται από την οικονομία. Ισότητα και ένταξη σημαίνει καλύτερη λήψη αποφάσεων και καλύτερα οικονομικά αποτε λέσματα. Οι γυναίκες είναι αναγνωρισμένα μια ισχυρή δύναμη προς αυτή την κατεύθυνση. Όπως είπε κάποιος, «αντιπροσωπεύουν τη μεγαλύτερη ευκαιρία αναδυόμενης αγοράς». Ενθαρρύνεται άρα η συμμετοχή τους και ίσως, σιωπηρώς, και βίαια. Βλέπω ότι ο αχός περί ίσων ευκαιριών τις κάνει να νιώθουν μειονεκτικά αν μείνουν πίσω σε αυτόν τον αγώνα. «Πιεστική ενθάρρυνση» λοιπόν, χωρίς όμως διαφοροποι ημένη αντιμετώπιση. Ένταξη μεν, αλλά χωρίς οδούς διευκόλυνσης. Το burnout έρχεται πολύ συντομότερα απ' ό,τι για τους άνδρες. Γιατί στην πράξη το βάρος που πέφτει αμείλικτο πάνω στους ώμους τους είναι δυσβάσταχτο. Σύμφωνα με την Ελένη Παπανδρέου, είναι εύκολο να λέμε ότι όλα γίνονται, οι γυναίκες μπορούν να είναι παντού επαρκείς, «είναι καλές στο multitasking», «είναι μαθημένες να δρουν σε πολλά επίπεδα» και λοιπά καταπιεστικά ή και υπονομευτικά κλισέ. Όταν όμως κάνεις ταχυδα κτυλουργικά με τη δουλειά, την οικογένεια, όλες τις άλλες πιέσεις που αντιμετωπίζεις, μαζί και με τις δικές σου ελπίδες, όνειρα και φιλοδοξίες, έχεις πολλά να αντέξεις. Και δεν υπάρχει εγχειρί διο γι' αυτό, γιατί για τη ζωή δεν υπάρχει εγχει ρίδιο. Η ζωή ξετυλίγεται και πρέπει να ανακαλύ πτεις καινούργια και διαφορετικά μονοπάτια σε κάθε χρονική στιγμή και ποια ακριβώς trade-offs πρέπει να κάνεις σχεδόν κάθε μέρα. Όπως υπογραμμίζει, «όταν συνειδητοποίησα όλα αυτά για τον εαυτό μου, αισθάνθηκα ότι οφείλω τουλάχιστον διακριτική μεταχείριση προς γυναίκες και άνδρες συναδέλφους, κυρίως να αξιολογώ και να ανταμείβω διαφορετικά πράγματα και με διαφορετικό τρόπο. Να ανα γνωρίζω τη διαφορετική προσφορά τους, όπως και τις διαφορετικές τους ανάγκες. Σκέπτομαι ότι ο Covid πολλαπλασίασε με πολλούς τρόπους αυτή την αναγκαιότητα και κατ’ επέκταση αυτή τη συνειδητοποίηση. Στην πανδημία η φροντίδα των συναισθημάτων, των παιδιών και των ηλικι ωμένων, μέριμνες περισσότερο γυναικείες, έγινε πιο επιτακτική από ποτέ και στο γραφείο και στο σπίτι. Και έπεσε ακόμα πιο δυσανάλογα στους ίδιους ώμους. Δεν ξέρω αν αποτιμήθηκε από όλους στην πράξη ούτε και πώς ακριβώς. Μας έδωσε όμως μια γερή σπρωξιά, ως ηγέτες δε σμευμένοι στη μάχη για το ταλέντο, να ανοίξουμε τα μάτια στον επανασχεδιασμό των ρόλων, στην εργασιακή ευελιξία, στους τρόπους αξιολόγη σης, στη μείωση του στρες στην οικογένεια. Να ξεκολλήσουμε, δηλαδή, από τη θεωρία και να πάμε στις πράξεις. Η ώρα της αλήθειας για μένα είναι οι δύο μου κόρες που σταδιοδρομούν σήμερα η μία στην πολιτική (Ηνωμένα Έθνη) και η άλλη στην οικονομία (Google LLC). Εύχομαι τα δικά μου ταχυδακτυλουργικά να πέτυχαν πάνω τους. Εύ χομαι να κάνουν διαφορετικά λάθη. Εύχομαι να αξιολογηθούν με διορατικότητα και δικαιοσύνη και στην οικογένεια και στην εργασία». Η μάχη για το γυναικείο ταλέντο: Από το «γιατί» στο «πώς» Είναι εύκολο να λέμε ότι όλα γίνονται, οι γυναίκες μπορούν να είναι παντού επαρκείς, «είναι καλές στο multitasking», «είναι μαθημένες να δρουν σε πολλά επίπεδα» και λοιπά καταπιεστικά ή και υπονομευτικά κλισέ Ελένη Παπανδρέου: Εξακολουθώ να έχω αυτόν τον φόβο -τον φόβο μιας γυναίκας καριέρας- που με πιέ ζει να προσπαθώ να τα πηγαίνω καλά και να ανήκω. Ελένη Παπανδρέου ΔΙΕΥΘΥΝΟΥΣΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ, ΙNTERSYS A.E. ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

81ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Eχει νόημα να μιλάμε για «γυναικεία» επιχειρηματικότητα; Άλλωστε, κανείς δεν αναφέρεται σε μια αντίστοιχη «ανδρική» επιχειρηματικότητα. Η επιχειρηματικότητα είναι μια δουλειά σαν όλες τις άλλες. Ο καθένας μας μπορεί να την κάνει καλά ή λιγότερο καλά ανεξαρτήτως του αν είναι άνδρας ή γυναίκα. Γιατί τότε βλέπουμε τόσο συχνά τον όρο γυναικεία επιχειρηματικότητα, γυναικεία ηγεσία, γυναικεία ενδυνάμωση; Θα το συμπυκνώσω στο εξής: γιατί είναι πιο δύσκολο για τις γυναίκες να έχουν τον χρόνο, να αποκτήσουν την πρόσβαση, να πετύχουν στη δι κτύωση και να αγνοήσουν τη δυσανάλογη κριτική που δέχονται ώστε να μπορέσουν να επιχειρήσουν και άρα να έχουν μια ευκαιρία να επιχειρήσουν επιτυχημένα.Καιεξηγώ. 1. Χρόνος: Οι έρευνες (και η ζωή) μας λένε ότι οι γυναί κες διεκπεραιώνουν το μεγαλύτερο μέρος των υποχρεώσεων μιας οικογένειας - αυτές που πρέπει να γίνονται παράλληλα με τη δουλειά μας. Το σπίτι, οι γονείς του ζευγαριού, τα παιδιά προϋποθέτουν καθημερινή εργασία που έχει τόσο εκτελεστικό χαρακτήρα όσο και απαιτήσεις σχεδιασμού και ορ γάνωσης. Αυτός ο σχεδιασμός και η οργάνωση στο business είναι ένας διακριτός, αμειβόμενος ρόλος: λέγεται project management. Η ενασχόληση των γυναικών με το οικογενειακό project management, σε συνδυασμό με την ίδια τη διεκπεραίωση, συρρικνώνει τον ημερήσιο διαθέσιμο χρόνο μιας γυναίκας, ενώ αφήνει ελάχιστα περιθώρια για κα θαρή σκέψη ή «headspace», βασική προϋπόθεση της δημιουργικότητας και του επιχειρείν. 2. Πρόσβαση & networking Ο εταιρικός κόσμος είναι γεμάτος κοστούμια. Μέσα σε αυτό το γκρι - μπλε δωμάτιο οι senior executives, συχνά θύματα unconscious bias, είναι πιθανότερο να δημιουργήσουν δεσμούς, αλλά και να εμπιστευτούν άτομα με παρόμοια χαρακτηρι στικά με τους ίδιους. Μια γυναίκα στην αρχή της επαγγελματικής σκάλας δεν έχει πολλά πρότυπα κοιτώντας ψηλά: και είναι δύσκολο να γίνεις αυτό που δεν βλέπεις. Πέρα από τους εξωτερι κούς περιορισμούς, έχουμε και προβλήματα που ξεκινούν από μέσα μας. Η γυναικεία φύση θα καθυστερήσει την αναζήτηση χρηματοδότησης, θα μιλήσει ισότιμα τόσο για το ρίσκο όσο και για την ευκαιρία, ενώ θα αξιολογηθεί βάσει της ιστορικής της απόδοσης και όχι των προοπτικών της. Σε ένα επενδυτικό περιβάλλον όπου η λήψη αποφάσεων δεν ακολουθεί αυστηρό πρωτόκολλο λειτουργίας τα παραπάνω είναι πιθανό να αποτελέσουν εμπό δια που οδηγούν και στο γνωστό έμφυλο χάσμα στη χρηματοδότηση. Χωρίς πρότυπα, υποστήριξη και funding, το επιχειρείν δυσκολεύει. 3. Σχολιασμός και κακοπροαίρετη ή προσωπική κριτική Απ’ όλους και για όλα, η κακόπιστη κριτική και ο προσωπικός σχολιασμός είναι ένα καθημερινό κομμάτι της γυναικείας έκθεσης. Ξεκινάει απ’ όλους: τον οικογενειακό κύκλο, τους συναδέλφους, τον ευρύτερο επαγγελματικό κύκλο ή τις απλές γνωριμίες. Αφορά σε όλα: μια ιδέα, μια ομιλία, την ίδια τους τη δουλειά, αλλά και σε προσωπικό επίπεδο τα ρούχα, τα μαλλιά, τη συμπεριφορά, τον τρόπο που κινούνται στην επαγγελματική τους ζωή. Τα στερεότυπα με τα οποία έχουμε γαλουχη θεί ωθούν το άτομο ώστε την ίδια συμπεριφορά να την ερμηνεύει διαφορετικά: για παράδειγμα, η φιλοδοξία στον άνδρα είναι αριβισμός στη γυναίκα. Η κακοπροαίρετη ή επουσιώδης κριτική είναι χρονοβόρα, αποπροσανατολίζει και καθυστερεί κυρίως όταν οι γυναίκες επιλέγουν να απαντήσουν δίνοντας εξηγήσεις. Η κακόπιστη κριτική μάς αναλώνει, μας οδηγεί στο να αμφισβητούμε τις επιλογές και την ικανότητά μας, μας εξασθενεί. Ζούμε σε μια περίοδο όπου η γυναίκα δοκιμά ζεται. Όταν όμως βλέπω γύρω μου γυναίκες επιχει ρηματίες, δύσκολα εντοπίζω μια μέτρια περίπτωση. Γιατί ξέρω ότι τα εμπόδια που υπερπηδήσανε ήταν υψηλότερα. Ξέρω ότι η καθημερινότητά τους είναι πολλαπλά πιο απαιτητική. Και γι’ αυτό, σε όλες αυτές τις γυναίκες, θα βγάζω πάντα το καπέλο. Με αποδοχή, κατανόηση και περηφάνια. Αποδοχή, κατανόηση και περηφάνια Όταν βλέπω γύρω μου γυναίκες επιχειρηματίες, δύσκολα εντοπίζω μια μέτρια περίπτωση. Γιατί ξέρω ότι τα εμπόδια που υπερπηδήσανε ήταν υψηλότερα. Ξέρω ότι η καθημερινότητά τους είναι πολλαπλά πιο απαιτητική Ζήνα Μαυροειδή: Τα στερεότυπα με τα οποία έχουμε γαλουχηθεί ωθούν το άτομο ώστε την ίδια συμπεριφορά να την ερμηνεύει διαφορε τικά: για παράδειγμα, η φιλοδοξία στον άνδρα είναι αριβισμός στη γυναίκα. Ζήνα Μαυροειδή ΓΕΝΙΚΉ E-FRESH.GRΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ, ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

82 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Eμφαση στις εξαγωγές και ίσες ευκαιρί ες επαγγελματικής ανέλιξης, ανεξαρτή τως φύλου, είναι το προσωπικό motto της κ. Ζωής Παλατιανά, που διευθύνει το Τμήμα Marketing & Διεθνών Πωλήσεων της βιομηχανίας παραγωγής πλαστικών σωλήνων και εξαρτημάτων Palaplast. Έπειτα από 42 χρόνια ιστορίας, η Palaplast -οικογενειακή επιχείρηση που ίδρυσαν οι αδερφοί Παλατιανά το 1980- συγκαταλέγεται στις δυναμικότερες βιομηχανίες του κλάδου της, δραστηριοποιείται στους τομείς της άρδευσης, της ύδρευσης, της θέρμανσης και των σωλήνων οπτικών ινών, με ηγετική θέση στην Ελλάδα, αλλά και με έντονο εξαγωγικό χαρακτήρα, καθώς ήδη από το 1990 διανέμει τα προϊόντα της σε πε ρισσότερες από 72 χώρες και σήμερα τα έσοδα των εξαγωγών αποτελούν το 50% του συνολικού τζίρου.Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη, η κ. Παλα τιανά ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και εργάστηκε δύο χρόνια στο τμήμα εξαγωγών της Palaplast, πριν φύγει για το μεταπτυχιακό της στην Τουλούζη της Γαλλί ας, ειδικευόμενη στο Marketing Management & International Business, το οποίο και αξιο ποιεί στην πράξη με επιτυχία ως διευθύντρια Marketing & Διεθνών Πωλήσεων της εταιρείας. Από μικρή ηλικία, τόσο η ίδια όσο και οι αδερφές της, μία εκ των οποίων στελεχώνει επίσης την εταιρεία ως υπεύθυνη του τμήματος R&D και Μηχανουργείου, γαλουχήθηκαν σε ένα περιβάλλον που τις προέτρεψε στην ενασχόληση με την «Τόσοεταιρεία.οπατέρας μου όσο και οι θείοι μου», τονίζει η κ. Παλατιανά, «προέρχονται από φτωχή οικογένεια, με αποτέλεσμα να εμφυσήσουν στη δεύτερη γενιά τη σημασία του να αγωνίζεσαι γι’ αυτό που θέλεις να πετύχεις, την εργατικότητα, το πάθος και την αφοσίωση στον στόχο. Επι πλέον, οι γονείς μας, ιδιαίτερα ο πατέρας μας, λόγω της θέσης του ως πρόεδρος και εμπορικός διευθυντής της Palaplast, μας μεγάλωσε προ τρέποντάς μας να αναζητούμε ερεθίσματα, να γνωρίζουμε νέο κόσμο και να τον αποδεχόμαστε. Ως αποτέλεσμα, όλες μας διακρινόμαστε από εξωστρέφεια.Οσυνδυασμός των σπουδών με τα ερεθίσμα τα από το οικογενειακό περιβάλλον συνετέλεσε στο να οραματιζόμαστε μια κοινωνία δίκαιη, ελεύθερη, ισότιμη, η οποία δεν θα επικεντρώ νεται στο φύλο, αλλά θα διέπεται από στοιχεία όπως η εκπαίδευση, η δημιουργικότητα, η σημα σία στον άνθρωπο, η ανάληψη πρωτοβουλιών, η καινοτομία και η διαρκής μάθηση. Τα στοιχεία αυτά επιδιώκουμε να ενσωματώσουμε στο εργα σιακό περιβάλλον της Palaplast, δημιουργώντας τις συνθήκες που θα διασφαλίσουν ίσες ευκαι ρίες επαγγελματικής ανέλιξης. Σήμερα, βασικά και έμπειρα στελέχη διαμοιράζονται σε θέσεις ευθύνης ανεξαρτήτως φύλου». Η θέση της κ. Παλατιανά ως υπεύθυνης στο τμήμα Marketing & Διεθνών Πωλήσεων απαιτεί, μεταξύ άλλων, ταξίδια, συμμετοχή σε εκθέσεις και επαφή με συνεργάτες. Στόχος -όπως επισημαίνει- είναι η ανοδική πορεία των εξαγωγών και η ισχυροποίηση του brand name της Palaplast. «Η επαφή με διαφορετικές κουλ τούρες και η ένταξη σε νέες αγορές με δυνητι κούς πελάτες μού δίνουν κίνητρο να εντείνω την προσπάθεια για να πετύχουμε, τόσο προσωπικά όσο και ως ομάδα. Ωστόσο, σε χώρες κυρίως της Μέσης Ανατο λής, η προσπάθεια γίνεται πιο απαιτητική λόγω των επικρατούντων στερεοτύπων, ενισχύοντας την ανάγκη διαρκούς μάθησης, ελεύθερης πλη ροφόρησης και συνεχούς εξέλιξης. Αδιαμφισβή τητα αντίστοιχες περιπτώσεις συναντάμε και στις δυτικές κοινωνίες. Η σύγχρονη γυναίκα καλείται να καταβάλει τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια προκειμένου να κερδίσει τον σεβασμό. Προσωπικά, θεωρώ ότι κάθε γυναίκα και γενικά κάθε άνθρωπος οφείλει να είναι έτοιμος να διεκδικήσει τους στόχους του και να καθορίσει ο ίδιος ποια είναι τα πραγματι κά του εμπόδια. Σε μια διαρκώς μεταβαλλόμενη κοινωνία εξελίξεων είναι σημαντικό, κατά τη γνώμη μου, να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον που θα μας ενδυναμώσει και θα μας εμπνεύσει, ούτως ώστε να αναδειχτούν οι δυναμικές και οι δεξιότητές μας» καταλήγει χαρακτηριστικά. Ζωή Παλατιανά: Ο συνδυασμός των σπουδών με τα ερεθίσματα από το οικογενειακό περιβάλλον συνε τέλεσε στο να οραματιζόμαστε μια κοινωνία δίκαιη, ελεύθερη, ισότιμη. Ίσες ευκαιρίες ανέλιξης Η σύγχρονη γυναίκα καλείται να καταβάλει τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια προκειμένου να κερδίσει τον σεβασμό. Κάθε άνθρωπος οφείλει να είναι έτοιμος να διεκδικήσει τους στόχους του και να καθορίσει ο ίδιος ποια είναι τα πραγματικά του εμπόδια Ζωή Παλατιανά ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΜARKETING & ΔΙΕΘΝΏΝ ΠΏΛΉΣΕΏΝ, PALAPLAST ΣΕ ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

83ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Ηκαινοτομία στην υγειονομική περίθαλψη βρίσκεται σε ένα σημείο καμπής. Τα δεδομένα του πραγματι κού κόσμου (real world data) εκρή γνυνται και η υιοθέτηση της ψηφιακής (digital) και της τεχνητής νοημοσύνης (AI) αυξάνεται με μια πληθώρα εφαρμογών, όπως η ανακάλυψη φαρμάκων, οι βιοδείκτες, η προσέλκυση ασθε νών για κλινικές δοκιμές, η ψηφιακή διαχείριση ασθενειών και η τηλε-συμβουλευτική μεταξύ ιατρών και ασθενών. Μέσα σ’ αυτό το μακρο-περιβάλλον, η IQVIA, ένας οργανισμός FTSE 500, με δραστηριότητα σε 100 χώρες και 80.000 υπαλλήλους, είναι πα γκόσμια ηγέτιδα στην ανάλυση δεδομένων, στις κλινικές μελέτες και στις τεχνολογικές λύσεις στον χώρο της Υγείας, με σκοπό τη μεταμόρ φωση της υγειονομικής περίθαλψης με βάση την καινοτομία. Προσωπικά, έχω χαράξει μια καριέρα στην καινοτομία και στον συνδυασμό της τεχνητής νοημοσύνης, της ιατρικής και της τεχνολογίας. Στην IQVΙA κατέχω σε διεθνές επί πεδο τη θέση της αντιπροέδρου (Vice President) στον τομέα της καινοτομίας, των επενδύσεων και των στρατηγικών συνεργασιών. Έλαβα τις βασικές γνώσεις στην τεχνητή νοη μοσύνη στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών της Πολυτεχνικής Σχολής Θεσσαλονίκης το 2004-2005, δηλα δή σε μία εποχή όπου το ενδιαφέρον για την τεχνητή νοημοσύνη ήταν περιορισμένο, όπως και η αγορά εργασίας. Θυμάμαι να κάθομαι στο κυλικείο της Πολυτεχνικής και να οραματίζομαι έναν κόσμο με λιγότερες ασθένειες και καλύτερη υγεία. Έκτοτε, ασχολούμαι με την εφαρμογή της ψηφιακής και τεχνητής νοημοσύνης με στόχο την καλύτερη διάγνωση, πρόβλεψη και πρόληψη των ασθενειών, αλλά και την αποτελεσματικότε ρη θεραπεία όταν η πρόληψη είναι ανέφικτη. Η εμπειρία μού δείχνει ότι η επιτυχής υιοθέτηση καινοτόμων εφαρμογών στον χώρο της υγείας δεν είναι θέμα τεχνολογίας, αλλά αν θρώπων. Έτσι, επικεντρώνομαι στην προσπάθεια να φέρω ειδικούς από διαφορετικούς κλάδους σε κοινότητες εμπειρογνωμοσύνης, με στόχο τη συγχώνευση διαφορετικών προοπτικών σε τεχνολογικές εφαρμογές για την αντιμετώπιση των περίπλοκων προκλήσεων της σημερινής υγειονομικής περίθαλψης. Χάρη σ’ αυτή την προσπάθεια, υπάρχουν πλέον διεπιστημονικές ομάδες στο Imperial College, στην Deloitte και στην IQVIA, οι οποίες είναι παθιασμένες με τα δεδομένα και την τεχνολογία της Υγείας, και έχουν ως στόχο τη μείωση του βάρους της νόσου για τον ασθενή και τον μετασχηματισμό της υγειονομικής περίθαλψης. Συχνά, με ρωτούν πόσο εύκολο ήταν για μένα να εξελιχθώ σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον. Η ειλικρινής απάντηση είναι πως δεν είναι εύκολο, αλλά όχι και αδύνατο. Σα φώς, με τον περιορισμένο αριθμό γυναικών σε ηγετικές θέσεις επιχειρήσεων κατά τα τελευταία 50 χρόνια, μια γυναίκα χρειάζεται περισσότερα προσόντα και ισχυρότερο δίκτυο υποστήριξης για να εξελιχθεί. Οι καιροί, όμως, αλλάζουν και οι γυναίκες έχουν πλέον καλύτερη αντιμετώ πιση, όπως αποδεικνύουν οργανισμοί σαν την IQVIA. Η δική μου στρατηγική εστιάζεται στην αφοσίωση και στην αριστεία - όταν μπορείς να είσαι ο καλύτερος, ο πρώτος, γιατί να είσαι ο δεύτερος; Επίσης, στηρίζομαι στη σκληρή δουλειά, στην ηθική, στην τόλμη, στη διεκδίκηση στόχων, στην πειθαρχία και στην υλοποίηση του οράματος. Τέλος, θεωρώ σημαντικό τον σεβασμό και την ευγνωμοσύνη σε άνδρες που στηρίζουν την εξέλιξη γυναικών, αλλά και την αλληλεγγύη μεταξύ γυναικών. Υπάρχουν πολλές στιγμές στην πορεία μου που αποδεικνύουν τη σπουδαιότητα αυτών των αξιών. Θα ήταν ουτοπικό να πιστέψει κανείς ότι όλη αυτή η διαδρομή ήταν βατή. Έχω διαβεί αρκετά αντισυμβατικά μονοπάτια στην καινοτομία, με μη προφανή για άλλους βήματα. Οι πρώτες μου δυσκολίες αφορούσαν την προσπάθεια συν δυασμού των σπουδών μου στην Πολυτεχνική Σχολή με τις μεταπτυχιακές και διδακτορικές στην Ιατρική. Ο συνδυασμός των δύο αυτών επιστημών, αν και μου παρείχε μοναδική και σημαντική γνώση, είχε τρομερές δυσκολίες λόγω της διαφορετικότητας των επιμέρους γνω στικών αντικειμένων. Το ίδιο συνέβη και κατά τη μετάβασή μου από τον ακαδημαϊκό χώρο στο επιχειρείν, όπου, από την εκπαίδευση στην λεπτομέρεια και την ανακάλυψης μιας αλήθειας, έπρεπε να δράσω με τον κανόνα 80%-20%, εστιάζοντας τις περισσότερες προσπάθειες στην ανάπτυξη της επιχείρησης. Αξίζει να αναφερθεί ότι υπάρχουν συνέργειες στον χώρο αυτό, οι οποίες όμως εμπεριέχουν ευκαιρίες και ρίσκα. Ρίσκο εμπεριέχει κάθε αλλαγή, γεγονός που επιβεβαιώνει το αναπόφευκτο της ύπαρξης πολ λών ρίσκων στη ζωή και στην καριέρα μου. Δεν εφησυχάζω, έχω την ανάγκη συνεχώς να εξελίσ σομαι και να ρισκάρω μετά από ώριμη σκέψη. Η καινοτομία νέων τεχνολογιών στον τομέα της υγείας εμπεριέχει σημαντικό ρίσκο μέχρι να αποδειχθεί, γι’ αυτό και χρήζει μεγαλύτερης σκέψης και προσπάθειας. Τολμώ να επικοινωνώ και να υλοποιώ νέες ιδέες σε εργασιακούς ορ γανισμούς που προωθούν την καινοτομία, όπως είναι η IQVIA. Αντιθέτως, δεν ρισκάρω στην επιλογή συνεργατών και ομάδας, διότι, όπως λέμε και στον αθλητισμό, ομάδα που κερδίζει, δεν αλλάζει. Χαριέττα Ελευθεροχωρινού: Η δική μου στρατηγική εστιάζεται στην αφοσίωση στην αριστεία - όταν μπορείς να είσαι ο καλύτερος, ο πρώτος, γιατί να είσαι ο δεύτερος; Εξέλιξη μέσα από λελογισμένο ρίσκο Στηρίζομαι στη σκληρή δουλειά, στην ηθική, στην τόλμη, στη διεκδίκηση στόχων, στην πειθαρχία και στην υλοποίηση του οράματος. Δεν εφησυχάζω, έχω την ανάγκη συνεχώς να εξελίσσομαι και να ρισκάρω μετά από ώριμη σκέψη Χαριέττα Ελευθεροχωρινού MANAGING VICE PRESIDENT OF INNOVATION VENTURES, IQVIA ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

84 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 «Σ τον επιχειρηματικό κόσμο δεν θεωρώ ότι υπάρχουν μεγάλα εμπό δια ούσα γυναίκα, αρκεί τη θέση σου να την έχεις κατακτήσει με την πορεία σου ως επαγγελματίας και ως άνθρωπος με αξίες και ιδανικά. Ως αποτέλεσμα θα λάβεις και την υποστήριξη και την αναγνώριση, αλλά και τον σεβασμό όλων» επισημαίνει η κ. Ελευθερία Μαρα γκουδάκη, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της Pandora Jewelry Hellas. Για την πορεία της στο επιχειρείν, η κ. Μαρα γκουδάκη τονίζει: «Θα ακουστεί κλισέ, αλλά είναι σημαντικό να ακολουθούμε το όνειρό μας και αυτό που πραγματικά θέλουμε στη ζωή. Συνήθως αυτό το αναβάλλουμε, πιστεύοντας ότι δεν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες και προϋποθέσεις. Εάν θέλουμε κάτι να αλλάξει, θα πρέπει πρώτα να αλλά ξουμε εμείς τον τρόπο που βλέπουμε και αντιμε τωπίζουμε τις καταστάσεις και να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας». Διάσημη παγκοσμίως για τα εξαιρετικά της κοσμήματα, υψηλής ποιότητας και αισθητικής, η Pandora στοχεύει στην ανάδειξη της μοναδικό τητας και στην ενίσχυση της αυτοέκφρασης με κάθε νέα συλλογή κοσμημάτων της. Η δυνατή κληρονομιά στην κατασκευή κοσμημάτων υψηλής ποιότητας συνδυάζεται και με τη συνεχή βελτίωση του περιβαλλοντικού & κοινωνικού αποτυπώματος στην αλυσίδα παραγωγής της εταιρείας. Το μοναδικό αυτό concept παρουσιάζει στην ελληνική αγορά η κ. Μαραγκουδάκη, ακολουθώ ντας την παγκόσμια επιτυχία του brand. «Η εταιρεία μας δραστηριοποιείται από το 2006, ξεκινώντας από μια ατομική επιχείρηση, η οποία εξελίχθηκε μέσα σε μόλις λίγα χρόνια, δημιουρ γώντας ένα δυνατό και σταθερό δίκτυο ιδιόκτητων concept stores και πολυάριθμων σημείων πώλη σης, σε όλη την Ελλάδα και την Κύπρο. Βασικό στοιχείο είναι να υπάρχει όραμα και να μπορείς να εμπνεύσεις και να μυήσεις και άλλους σε αυτό. Κλειδί στην επιτυχία είναι μια ενωμένη και αφο σιωμένη ομάδα με κοινό όραμα, πίστη και αγάπη για το brand, οι κατάλληλοι συνεργάτες σε κάθε περιοχή και η δημιουργία concept stores σε στρα τηγικά σημεία. Η αποφασιστικότητα, η επιμονή και η υπομονή είναι χαρακτηριστικά που σίγουρα χρει άζονται στην επαγγελματική πορεία μιας γυναίκας. Αυτό όμως που θα σε διαφοροποιήσει είναι το πάθος που καταθέτεις σε καθετί που κάνεις». Η Pandora Jewelry Hellas με τη συνεχή της ανάπτυξη αναδεικνύει την ελληνική επιχειρημα τικότητα και την ομαδικότητα. Η εμπιστοσύνη, η προτίμηση και η αγάπη του ελληνικού κατανα λωτικού κοινού, σε συνδυασμό με την εξαιρετική ποιότητα, τις προσιτές τιμές, αλλά και το μοναδικό concept, κατατάσσουν την εταιρεία στην κορυφή της ελληνικής και της κυπριακής αγοράς κοσμη μάτων. «Είμαστε πολύ περήφανοι που αντιπροσω πεύουμε το πρωτοποριακό όραμα ενός κορυφαίου brand. Τα ιδανικά και οι αξίες του καθοδηγούν τις εταιρικές μας δράσεις και με πολλή όρεξη και πάθος θα συνεχίζουμε να τις υποστηρίζουμε και να τις μοιραζόμαστε με το ελληνικό καταναλωτικό κοινό» αναφέρει η κ. Μαραγκουδάκη. Για την επιτυχημένη πορεία της στην ελληνική αγορά, η κ. Μαραγκουδάκη αναφέρει: «Παγκοσμί ως διανύουμε μια περίοδο αστάθειας και αβεβαιό τητας, οι ανατροπές που προκύπτουν είναι πολλές και συχνές, επηρεάζοντας καταλυτικά τις οικονομί ες των χωρών και τις γενικότερες ισορροπίες. Σε ένα τόσο ευμετάβλητο περιβάλλον το επιχει ρείν είναι σίγουρα ένα ρίσκο, το οποίο καλούμαστε να διαχειριστούμε με σύνεση, προσαρμοστικότητα, αλλά και διορατικότητα. Σε περιόδους κρίσεων υπάρχουν αυτοί που βλέπουν ένα καταστροφικό μέλλον και εκείνοι οι οποίοι αντιλαμβάνονται κάθε κρίση ως αλλαγή και πέρασμα σε κάτι καλύτερο. Ως γυναίκα και μητέρα 2 μικρών παιδιών και μιας υπό ανάπτυξη επιχείρησης, θέλω και βλέπω πάντο τε τη θετική πλευρά των καταστάσεων, προς τα εκεί κινούμαι και εκεί στοχεύω». «Η συνεχής ανάπτυξη της εταιρείας μας οφείλε ται κατά κύριο λόγο στους δεσμούς εμπιστοσύνης που χτίσαμε κατά τη διάρκεια των χρόνων με το κοινό μας. Σε μία τεχνολογικά αναπτυσσόμενη εποχή, η επένδυση σε μία αποδοτική εργαλειοθήκη on-line μέσων που θα στόχευαν στη διατήρηση και ενίσχυση αυτών των δεσμών, για εμάς ήταν μία στρατηγική επιλογή μεγάλης αξίας. Έχοντας στη διάθεσή μας μία δυναμικά αναπτυσσόμενη βάση πελατών, επενδύσαμε σε τεχνολογίες που αναγνωρίζουν τις προτιμήσεις των πελατών μας, ώστε να δημιουργήσουμε μία απόλυτα προσωποποιημένη επικοινωνία για τον καθέναν απ’ αυτούς. Αυτό το επίπεδο διασύνδεσης μας έφερε στη θέση όπου βρισκόμαστε σήμερα και σε αυτό θα συνεχίζουμε να επενδύουμε διαχρονι κά» αναφέρει η κ. Μαραγκουδάκη για τις επιτυχη μένες ενέργειες e-business της εταιρείας. Η εταιρεία έχει λάβει πολλαπλές βραβεύσεις και διακρίσεις, όπως το Χρυσό Βραβείο Γυναικείας Επιχειρηματικότητας 2021 (στην Κατηγορία Αξι οποίησης των Ψηφιακών Μέσων), που απέσπασε πρόσφατα η κ. Μαραγκουδάκη, και η σημαντική διάκριση στα βραβεία Επιχειρηματικής Αριστείας Diamonds of the Greek Economy 2016, ως μία από τις Υγιέστερα Αναπτυσσόμενες Επιχειρήσεις στην Ελλάδα, η οποία όχι απλώς αντιστάθηκε στις συνέπειες της κρίσης, αλλά παρουσίασε σημαντι κούς ρυθμούς ανάπτυξης, επενδυτικών πρωτοβου λιών και εξωστρεφούς δραστηριότητας, δίνοντας το δικό της μήνυμα αισιοδοξίας για ένα καλύτερο μέλλον. Τέλος, το ηλεκτρονικό κατάστημα της εταιρείας, pandorashop.gr, έχει επίσης πολυάριθ μα βραβεία στα E-VOLUTION AWARDS των τελευταίων ετών. Πάθος σε καθετί που κάνεις Η αποφασιστικότητα, η επιμονή και η υπομονή είναι χαρακτηριστικά που σίγουρα χρειάζονται στην επαγγελματική πορεία μιας γυναίκας. Αυτό όμως που θα σε διαφοροποιήσει είναι το πάθος που καταθέτεις σε καθετί που κάνεις Ελευθερία Μαραγκουδάκη: Σε περιόδους κρίσεων υπάρχουν αυτοί που βλέπουν ένα καταστροφικό μέλ λον και εκείνοι οι οποίοι αντιλαμβάνονται κάθε κρίση ως αλλαγή και πέρασμα σε κάτι καλύτερο. Ελευθερία Μαραγκουδάκη CEO PANDORAPRESIDENT,JEWELRY HELLAS ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

85ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022 Σύμφωνα με την κ. Δήμητρα Κατσαφά δου, ο τομέας που έχει επιλέξει είναι γυ ναικοκρατούμενος και είναι πιο εύκολο για μια γυναίκα να σταδιοδρομήσει και να Στοανελιχθεί.ερώτημα πόσο εύκολο είναι για μια γυναίκα να εξελίσσεται σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον, η κ. Κατσαφάδου απαντά: «Ευτυχώς για μένα ο χώρος των καλλυντικών είναι γυναι κοκρατούμενος. Αλλά και να μην ήταν, πιστεύω ότι πρέπει να εκλείψουν πλέον αυτά τα στερεό τυπα, μια γυναίκα στην εποχή που ζούμε έχει τις ίδιες δυνατότητες με έναν άνδρα». Η κ. Δήμητρα Κατσαφάδου είναι η δημι ουργός της LA VIE EN ROSE BY DIMITRA KATSAFADOU ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ Α.Ε., μιας ελληνικής εταιρείας φυσικών καλλυντικών που δημιουργήθηκε το 2016, αρχίζοντας από μία μικρή κατσαρόλα στην κουζίνα του σπιτιού της. Σήμερα, απασχολεί 180 εργαζομένους, δια θέτει ένα πρότυπο εργαστήριο παρασκευής και συσκευασίας προϊόντων στην Αγία Παρασκευή Αττικής, καθώς και μία αλυσίδα 36 λιανικών καταστημάτων.Ταπροϊόντα της διανέμονται σε Ελλάδα, Κύπρο και εξωτερικό και η μεγάλη επιτυχία και αποδοχή από τον κόσμο τα έφερε στο προσκή νιο πολλές φορές, αφού για δύο συνεχόμενες χρονιές βραβεύθηκαν στα Prix de Beaute, ενώ σε διοργάνωση στο Ζάππειο Μέγαρο τους απονεμήθηκε διάκριση από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.Επιπλέον,η παραγωγική διαδικασία της κρέ μας Gold Kombucha, η οποία αποτελεί εφεύρε ση της κ. Κατσαφάδου, είναι πατενταρισμένη για 20 χρόνια. Η έμπνευσή της είναι τα παιδιά της, επισημαίνει, ενώ όσον αφορά το μέλλον παραδέ χεται ότι έχει πολλά όνειρα. Μεγάλος της στόχος είναι κάθε γυναίκα αλλά και άνδρας να έχει πρόσβαση στα καλλυντικά της La vie en Rose, ακόμα και στην πιο απομα κρυσμένη περιοχή της Ελλάδας. Γι’ αυτό, με τη βοήθεια των αδελφών της -που δεν φοβούνται τα αεροπλάνα και τα πλοία όπως η ίδια-, ανοί γουν καταστήματα σε όλη τη χώρα. Επόμενος στόχος είναι το εξωτερικό και, όπως αποκαλύ πτει, έχει την ελπίδα να πάει και αυτή σε κάποιες χώρες. Όραμά της είναι, επίσης, να βοηθήσει όσους έχουν ανάγκη. Μια γυναίκα στον στίβο της επιχειρημα τικότητας δεν είναι πάντα κάτι εύκολο και οι δυσκολίες δεν λείπουν. «Ζω κάθε μέρα δυνα τές στιγμές μέσα από τα μηνύματα αγάπης και καλοσύνης που λαμβάνω από δεκάδες γυναίκες και με βοηθάνε να αντιμετωπίσω οποιαδήποτε δύσκολη κατάσταση. Στο τέλος μιας δύσκολης μέρας είτε θα έρθει μια μαμά με το παιδάκι της να παίξουμε στο κατάστημα του εργαστηρίου, είτε θα δεχτώ ένα τηλεφώνημα όλο αγάπη και συγκίνηση. Οπότε κρατάω αυτές τις στιγμές. Τις δυσκολίες ας τις αφήσουμε στην άκρη, πάντα θα υπάρχουν και θα μας ταλαιπωρούν. Χωρίς αυτό να σημαίνει όμως ότι δεν σηκώνουμε τα μανίκια και δεν προ σπαθούμε για το καλύτερο. Χωρίς τις δυσκολίες άλλωστε δεν πας μπροστά, δεν εξελίσσεσαι ως άνθρωπος» επισημαίνει. Παρ’ όλα αυτά η κ. Κατσαφάδου δηλώνει άνθρωπος που του αρέσει να ρισκάρει. «Αυτό έκανα και πριν από χρόνια, όταν παράτησα μια αντικειμενικά καλή δουλειά γιατί πολύ απλά δεν με έκανε ευτυχισμένη. Η δημιουργία της La vie en Rose ενάντια σε οικογένεια και φίλους ήταν ό,τι πιο τολμηρό αλλά και επίπονο έχω κάνει ποτέ στη ζωή μου», λέει η ίδια. Τέλος, όταν ρωτήθηκε για το ποια στιγμή στην καριέρα της θα ξεχώριζε ως πιο σημαντική απάντησε: «Δεν είναι μία στιγμή, είναι πολλές, και όλες έχουν την ίδια αφετηρία. Την αγάπη του κόσμου. Η σχέση που έχω αναπτύξει μαζί τους έχει μετατραπεί σε φιλική, θα τολμήσω να πω και οικογενειακή.Γιαμέναείναι κάτι το μοναδικό, που δεν πί στευα ότι θα το ζούσα ποτέ. Δεν μου λένε τίποτα οι βραβεύσεις και οι πατέντες. Μόνο η αγάπη έχει σημασία». τουηΑφετηρίααγάπηκόσμου Μέσα σε 6 μόλις χρόνια κατάφερε να εδραιωθεί στον επιχειρηματικό κόσμο και συγκεκριμένα στον τομέα των καλλυντικών και συνεχίζει με στόχο να κάνει πραγματικότητα κάθε της όραμα Κατσαφάδου:Δήμητρα Πρέπει να εκλεί ψουν πλέον μείδιεςπουγυναίκαστερεότυπα,ταμιαστηνεποχήζούμεέχειτιςδυνατότητεςένανάνδρα. Δήμητρα Κατσαφάδου LAΙΔΡΥΤΡΙΑ,VIEEN ROSE ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

Ένα δίλημμα που απασχολεί εκατομμύρια γυναίκες σε ολόκληρο τον κόσμο, οι οποίες καλούνται στη γόνιμη ηλικία αναπαραγωγής να λάβουν κρίσιμες αποφάσεις που θα καθορίσουν τη ζωή τους, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν πάντα οι απαιτούμενες δικλίδες ασφαλείας Της Έφης Τριήρη e.triiri@naftemporiki.gr ΜΗΤΡΌΤΗΤΑ;ΚΑΡΙΈΡΑ ή ΘΕΜΑ ● 86 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022

Να επιλεγεί μία μακρά άδεια μητρότητας, γνωρίζοντας ότι περισσό τερος χρόνος στο σπίτι μπορεί ναβελτιώσει την ευημερία τόσο τηςμητέρας όσο και του παιδιού; Ή καλύτεραπαραίτηση από αυτή τη μακρά άδεια, γνωρίζοντας ότι η γρήγορη επιστροφή στη δουλειάθα βελτιώσει τις ευκαιρίες σταδιοδρομίας;Καριέρα ή μητρότητα λοιπόν; Και με τι τίμημα; Ή και τα δύο μαζί; Φορέας πολλών και αντικρουόμενωνρόλων -εργαζομένης, συζύγου, μητέρας-, ηγυναίκα είναι αυτή που βρίσκεται στην πρώτηγραμμή κάθε φορά που κάτι δεν πάει καλά,όπως συνέβη πρόσφατα με την κρίση της πανδημίας, με αποτέλεσμα να δημιουργείται συχνάένα κλίμα αμφιβολίας, ανησυχίας και φόβου,που λειτουργεί ανασταλτικά στη ζωή και στηνανέλιξη πολλών γυναικών σε ολόκληρο τονπλανήτη.Είναιγεγονός ότι σε ολόκληρο τον κόσμο παρατηρείται μια τάση για μεγαλύτερες,αμειβόμενες γονικές άδειες, τόσο για τιςμητέρες όσο και για τους πατέρες. Για παράδειγμα, ο Καναδάς επέκτεινε το πρόγραμμαγονικής άδειας μετ’ αποδοχών από 35 σε 61εβδομάδες, ενώ αρκετές σκανδιναβικές χώρεςέχουν ήδη κάνει παρόμοιες κινήσεις. Αυτέςοι αλλαγές υποκινούνται από μια προοδευτική προσπάθεια να βελτιωθεί η ισορροπίαεπαγγελματικής και προσωπικής ζωής γιατους εργαζόμενους γονείς και να ενθαρρυνθεί η μεγαλύτερη επαφή γονέα/παιδιού κατάτους κρίσιμους πρώτους μήνες της ζωής ενόςνεογέννητου. Όμως, ενώ η πρόθεση πίσω απόαυτές τις νέες πολιτικές είναι καλοπροαίρετηκαι αξιέπαινη, μπορεί να υπάρχει μια «σκοτεινή πλευρά» στις μεγαλύτερες γονικές άδειες.Στοιχεία από διάφορες χώρες αποκαλύπτουν ότι όσο περισσότερο οι νέες μητέρεςβρίσκονται μακριά από αμειβόμενη εργασία, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες ναπροαχθούν, να συμμετάσχουν στη διοίκησηή να λάβουν αύξηση μισθού μόλις τελειώσειη άδειά τους. Διατρέχουν επίσης μεγαλύτεροκίνδυνο να απολυθούν ή να υποβιβαστούν.Η διάρκεια της άδειας μπορεί επίσης να είναιένας παράγοντας στη διαμόρφωση λανθασμένων αντιλήψεων των συναδέλφων - οι Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση Women,Business and the Law 2021, 38 από τις 190οικονομίες δεν απαγορεύουν την απόλυσηεγκύων εργαζομένων στη νομοθεσία τους.Συγκεκριμένα, στο 50% των οικονομιών τηςΜέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής καιτης Νότιας Ασίας, στο 44% των οικονομιώντης Ανατολικής Ασίας και του Ειρηνικού, στο21% στην Υποσαχάρια Αφρική και στο 9% τωνοικονομιών της Λατινικής Αμερικής και τηςΚαραϊβικής. Συνολικά 184 χώρες παρέχουνάδεια μητρότητας 98 ημερών για τις νέες μητέρες, ενώ άδεια πατρότητας, διάρκειας μόλιςπέντε ημερών, παρέχουν 105 οικονομίες.Ιδιαίτερα παράδοξο είναι το γεγονός ότιτο πλουσιότερο και ισχυρότερο κράτος τουκόσμου, οι ΗΠΑ, δεν δίνει άδεια μητρότηταςή πατρότητας στις εργαζόμενες και στους εργαζόμενους, όπως ισχύει στη συντριπτική πλειονότητα των υπόλοιπων κρατών της Δύσης.Μόλις το 21% των εργαζομένων έχει δικαίωμασε άδεια μητρότητας ή πατρότητας, παρότι στο50% των οικογενειών απασχολούνται και οιδύοΟιγονείς.ΗΠΑ είναι η μοναδική από τις 41 πλουσιότερες χώρες στον κόσμο που δεν έχουν θεσμοθετημένη άδεια μετ’ αποδοχών, τη στιγμήπου στην Εσθονία οι νέοι γονείς δικαιούνταιάδεια μετ’ αποδοχών 80 εβδομάδων, σύμφωναμε την Guardian. Ακόμη πιο εξοργιστικό είναιτο γεγονός ότι παρότι σε ορισμένες αμερικανικές πολιτείες και ιδιωτικές εταιρείες προβλέπεται παροχή γονικής άδειας μετ’ αποδοχών,λόγω των εταιρικών πολιτικών που εφαρμόζονται στις ΗΠΑ, το εν λόγω δικαίωμα απολαμβάνουν κατά κύριο λόγο οι εργαζόμενοι μευψηλότερα εισοδήματα. Τι έχουν δείξει έρευνες Η έλλειψη προστασίας καθιστά ακόμη πιοδύσκολο για τις γυναίκες να ξεφύγουν από τηφτώχεια και να βρουν σταθερότητα, ειδικά υπότο φως των εμποδίων που έφερε η πανδημίαCOVID-19, σύμφωνα με την επικεφαλής οικονομολόγο της Παγκόσμιας Τράπεζας ΚάρμενΡάινχαρτ.Γιαπολλές εργαζόμενες γυναίκες, ενώ ηεγκυμοσύνη μπορεί να παρουσιάζει σωματικές, ψυχολογικές ή ιατρικές δυσκολίες, μπορείεπίσης να οδηγήσει σε ανησυχίες και δυσάρεστες συνέπειες που σχετίζονται με την εργασία,όπως οι διακρίσεις. Οι έγκυες εργαζόμενεςσυχνά αντιμετωπίζουν πολλαπλούς τύπους γυναίκες που λαμβάνουν μεγαλύτερες άδειες συχνά θεωρούνται λιγότερο αφοσιωμένες στη δουλειά τους από τις γυναίκες που λαμβάνουν πολύ μικρότερες άδειες. Αυτή η αντιμετώπιση υπονομεύει έναν σημαντικό στόχο της νομοθε σίας για τις εθνικές πολιτικές γονικής άδειας: τη διασφάλιση ότι οι γυναίκες δεν χρειάζεται να επιλέξουν μεταξύ της μητρότητας και της επαγγελματικής επιτυχίας. Εργασία και εγκυμοσύνη Η περίπτωση μιας παίκτριας βόλεϊ στην Ιταλία που απολύθηκε λόγω εγκυμοσύνης στις αρχές του 2021 προκάλεσε οργή στον κόσμο του ιταλικού αθλητισμού και όχι μόνο. Αφού ανακοίνωσε ότι ήταν έγκυος, ο σύλλογος βόλεϊ όχι μόνο ακύρωσε το συμβόλαιό της, αλλά την οδήγησε και στα δικαστήρια, ισχυριζόμενος ότι αθέτησε το συμβόλαιο. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει σε όλο το μεγαλείο του ότι οι διακρίσεις και η παράνομη απόλυση εγκύων εργαζομένων παραμένουν διάχυτες πρακτικές σε όλο τον κόσμο, όπως αναφέρεται μεταξύ άλλων σε Κίνα, Ελλάδα, Βρετανία και ΗΠΑ. Ευτυχώς, σύμφωνα με το Women, Business and the Law, αυτές είναι μεταξύ των 152 χωρών όπου οι μητέρες έχουν δυνατότητα νομικής προσφυγής ενάντια σε αυτές τις παράνομες πρακτικές, καθώς όλα τα νομικά τους συστήματα απαγορεύουν ρητά την απόλυση εγκύων εργαζομένων. Οι συμβάσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Ερ γασίας (ILO) για την προστα σία της μητρότητας και τη λήξη της απασχόλησης, καθώς και η σύμβαση για την εξάλειψη κάθε μορφής διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW) ορί ζουν ως παράνομη τη λήξη της απασχόλησης μιας γυναίκας λόγω εγκυμοσύνης, γέννησης παιδιού και νοσηλείας και ανα θέτει στις χώρες να παρέχουν ρητά προστασία στις γυναίκες έναντι της απόλυσης καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, στο 20% των οικονομιών παγκο σμίως, οι γυναίκες δεν έχουν ένδικα μέσα σε τέτοιες περιπτώσεις και μπορούν να απο λυθούν μόνο και μόνο επειδή είναι έγκυες. Συνολικά“ 184 χώρες παρέχουν άδεια μητρότη τας 98 ημερών για τις νέες μη τέρες, ενώ οικονομίες.παρέχουνπέντεδιάρκειαςπατρότητας,άδειαμόλιςημερών,105 87ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022

Η τουκρίσηκορονοϊού Πριν από το ξέσπασμα της παν δημίας, οι γυναίκες περνούσαν κατά μέσο όρο έξι περισσότερες ώρες από τους άνδρες σε μη αμει βόμενη παιδική φροντίδα, κάθε εβδομάδα, σύμφωνα με έρευνα του UN Women. Κατά τη διάρκεια της παν δημίας, οι γυναίκες αφιέρωναν 7,7 περισσότερες ώρες την εβδομάδα για μη αμειβόμενη εργασία, χρόνος που ισοδυναμεί με 31,5 ώρες την εβδομάδα, που σημαίνει σχεδόν μία επιπλέον εργασία πλήρους απασχόλη σης. Το δυσανάλογο βάρος της μη αμειβόμενης φροντίδας θα μπορούσε να καταστρέψει μέσα σε έναν χρόνο ό,τι έχει επιτευχθεί σε 25 χρόνια, προειδοποίησαν ειδικοί του Οργανισμού Ηνωμέ νων Εθνών, γεγονός που αποτυ πώθηκε στο μεγαλύτερο πλήγμα που υπέστησαν οι γυναίκες από την πανδημία, καθώς περισσότε ρες γυναίκες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν μόνιμα την αγορά εργασίας, αντιστρέφοντας την πρόοδο προς την ισότητα των φύλων και μειώνοντας την παρα γωγικότητα της οικονομίας. 50% Μ. Ανατολή, Β.Ν.Αφρική,Ασία 44% Αν. ΕιρηνικόςκαιΑσία21% σαχάριαΥπο-Αφρική9% ΑμερικήΛατινικήκαιΚαραϊβική ΠΟΣΟΣΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΩΝ ΠΟΥ ΕΠΙΤΡΕΠΟΥΝ ΤΙΣ ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ ΕΓΚΥΩΝ διακριτικής μεταχείρισης και συμπεριφοράς, όπως άρνηση προαγωγών, απολύσεις και μεί ωση αμοιβών και ανάθεσης εργασίας, μεταξύ άλλων. Τέτοιες πρακτικές όχι μόνο μπορούν να έχουν αντίκτυπο στις προοπτικές σταδιο δρομίας των γυναικών, αλλά και στην υγεία της μητέρας και του μωρού. Αυτή η κατάσταση επιδεινώθηκε σαφώς κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, όπου η απώλεια θέσε ων εργασίας, οι ανησυχίες σχετικά με την υγεία και οι προβληματικές υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης έκαναν τις έγκυες εργαζόμενες πιο ευάλωτες από ποτέ. Έρευνες δείχνουν ότι οι περισσότερες γυναίκες απολύονται κατά τα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης, πριν ακόμη πάρουν άδεια μητρότητας, γεγονός που ενισχύει την ανά γκη προστασίας καθ’ όλη τη διάρκειά της. Οι δικλίδες προστασίας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όχι μόνο παρέχουν οικονομική σταθερότητα στις γυναίκες και τις οικογένειές τους όταν τη χρειάζονται περισσότερο, αλλά και επιτρέπουν στις εγκύους να συνεισφέρουν στην οικονομία. Επιπλέον, συνδέεται με θετικό επιχειρηματικό αντίκτυπο και διαρκή παραγω γικότητα στις ΜΜΕ. Έρευνα που έγινε από το South Bank University του Λονδίνου σε ένα δείγμα 104 γυναικών πτυχιούχων και σε επίπεδο ανώτε ρων στελεχών διαπίστωσε ότι περίπου οι μισές γυναίκες πιστεύουν ότι η άδεια μητρότητας έχει βλάψει την επαγγελματική τους ζωή. Ακόμη χειρότερα, το αρνητικό αποτέλεσμα δεν οφειλόταν μόνο στην αφαίρεση χρόνου από τους ρόλους τους αλλά και στον στιγματισμό. Πολλές ανέφεραν ότι αντιμετώπισαν μικροε πιθετικές συμπεριφορές στη δουλειά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, όπως αστεία για τον «εγκέφαλό» τους ή ότι έπαιρναν άδεια για να επισκεφθούν τον γιατρό. Οι γυναίκες ανέφεραν επίσης ότι τους φέρθηκαν διαφο ρετικά από άντρες συναδέλφους όταν έμειναν έγκυες. Τα ανώτερα στελέχη είπαν ότι άρχισαν να τους αντιμετωπίζουν σαν γραμματείς - και τους ζητούσαν να κάνουν «ταπεινές» εργασίες στο«Μεγάλοςγραφείο. αριθμός γυναικών έχει βιώσει μια δύσκολη κατάσταση στον εργασιακό χώρο λόγω εγκυμοσύνης, όπως έλλειψη προαγωγών και άρνηση για περαιτέρω αύξηση μισθών ή μπόνους», σχολίασε η δρ Yehia Nawar, η οποία ηγήθηκε της έρευνας. Αντίστοιχη έρευνα σε 2.000 γυναίκες που έγινε από τηνεταιρεία νομικών συμβούλων Slater & Gordonέδειξε ότι το 42% δήλωσε ότι η στάση απέναντί τους άλλαξε όταν ανακοίνωσαν ότι ήταν έγκυες. «Υπάρχει μια κοινή λανθασμένη αντίληψηότι η λήψη άδειας μπορεί να είναι επιβλαβήςγια την επαγγελματική σταδιοδρομία, ειδικάτων γυναικών», λέει η Νίκολα Τζόνσον-Μάρσαλ, συνιδρυτής της εταιρείας συμβούλων Working Wonder. «Αυτό οφείλεται σε χρόνια διακρίσεων ειςβάρος των γυναικών στον εργασιακό χώροκαι στην άδικη άποψη ότι από τη στιγμή πουγίνονται γονείς είναι λιγότερο αφοσιωμένεςστη δουλειά τους και στην καριέρα τους. Τονα είσαι όμως μητέρα, με όλη την απλήρωτησκληρή δουλειά που συνεπάγεται η φροντίδα των παιδιών, εξοπλίζει πραγματικά τιςγυναίκες με τόσες πολλές βασικές δεξιότητεςκαι απαράμιλλη εργασιακή ηθική, που τουςπροσδίδει ακόμη ένα πλεονέκτημα στον χώρο εργασίας τους». Αυτό το στίγμα λειτουργεί ως άδικο εμπόδιο για πολλές εργαζόμενες γυναίκες.Όχι μόνο μπορεί να εμποδίσει την πρόοδο των γυναικών στην εργασία, αλλά ο αντίκτυπος των διακρίσεων μπορεί επίσης να είναικαταστροφικός για την αυτοπεποίθησή τους.«Ορισμένες γυναίκες διστάζουν πραγματικά ναδημιουργήσουν οικογένεια από φόβο μήπωςβλάψει την καριέρα τους και πιστεύουν ότιμπορούν να έχουν είτε το ένα είτε το άλλο»,λέει η Τζόνσον-Μάρσαλ. ΘΕΜΑ ● 88 ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ | 2022

ai165770377112_OFET 28x35.pdf 1 13/7/22 12:16 PM