Ενέργεια

ΓΡΑΦΟΥΝ:

Αλεξάνδρα Σδούκου

Παναγιώτης Παπασταματίου

Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Γενικός Διευθυντής ΕΛΕΤΑΕΝ

Χάρης Δούκας

Αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΠ

Σωκράτης Φάμελλος

Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ.

Δρ Θεόδωρος Τσακίρης

Αναπληρωτής καθηγητής Γεωπολιτικής & Ενεργειακής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας

Ιωάννης Γιαρέντης

Πρόεδρος Δ.Σ. και Διευθύνων Σύμβουλος ΔΑΠΕΕΠ

Δρ Σπυρίδων Οικονόμου

Μιχάλης Μαθιουλάκης

Πρόεδρος ΚΑΠΕ

Σύμβουλος ενεργειακής στρατηγικής, Ακαδημαϊκός Διευθυντής του Greek Energy Forum και Επιστημονικός Συνεργάτης ΕΛΙΑΜΕΠ για θέματα του ενεργειακού τομέα

Αριστοφάνης Στεφάτος

Διευθύνων Σύμβουλος ΕΔΕΥ Α.Ε.

Αντώνης Κοντολέων

Πρόεδρος ΕΒΙΚΕΝ

Δρ Γιώργος Στάμτσης

Γενικός Διευθυντής ΕΣΑΗ

Νίκος Μάντζαρης

• ΕΝΕΡΓΕΙΑ •

Αναλυτής Πολιτικής και συνιδρυτής του Green Tank

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Με το βλέμμα στην πράσινη μετάβαση

2

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

• ΕΝΕΡΓ ΕΙΑ •

Ενεργειακή πολιτική με όραμα και συγκεκριμένες δράσεις στο κάδρο της ενεργειακής κρίσης

Αλεξάνδρα Σδούκου Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών

«ΜΑΚΆΡΙ να ζήσεις σε ενδιαφέροντες καιρούς» είναι μια γνωστή κινεζική ρήση που ισχύει σήμερα περισσότερα από ποτέ για τον κλάδο της ενέργειας. Και αυτό που κάνει τους καιρούς εξόχως ενδιαφέροντες είναι ότι πρέπει να εστιάσουμε στις λύσεις και όχι στα προβλήματα, στο μέλλον και όχι στο παρελθόν. ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΊΟ Περιβάλλοντος και Ενέργειας κινείται στο δύσκολο και σύνθετο περιβάλλον της ενεργειακής κρίσης με όραμα και συγκεκριμένες δράσεις. Αυτός ο συνδυασμός αποτελεί τον οδικό χάρτη που θα εξασφαλίσει αφενός ότι τα μακροπρόθεσμα σχέδιά μας για την απανθρακοποίηση του κλάδου δεν θα ανατραπούν και αφετέρου ότι θα αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τα υφιστάμενα θέματα ασφάλειας εφοδιασμού και υψηλού κόστους ενέργειας που οφείλονται σε εξωγενείς παράγοντες. Πώς εφαρμόζεται όμως το δίπτυχο «όραμα και δράση» στις διαφορετικές πτυχές της ενεργειακής πολιτικής, δηλαδή τη γεωπολιτική, την περιβαλλοντική και τη χρηματοοικονομική;

Η Ελλάδα ως ενεργειακός κόμβος ΞΕΚΙΝΏΝΤΑΣ από την πρώτη πτυχή, αν

ο πόλεμος στην Ουκρανία μάς δίδαξε κάτι, είναι ότι πρέπει άμεσα να εφαρμόσουμε στρατηγικές που δεν θα μας οδηγήσουν σε ενεργειακή ομηρία ποτέ ξανά. Το όραμά μας λοιπόν είναι να αξιοποιήσουμε τη γεωγραφική μας θέση και τις διεθνείς μας συνεργασίες για να αναδειχθούμε σε ενεργειακό κόμβο, σε σημαντικό περιφερειακό παίκτη που διασφαλίζει την απρόσκοπτη ασφάλεια εφοδιασμού σε ανταγωνιστικές τιμές αγοράς. Βρισκόμαστε στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων (Ευρώπη, Ασία, Αφρική) και το όραμά μας είναι να τις φέρουμε πιο κοντά, με συγκεκριμένες δράσεις: ΠΡΏΤΟΝ, διαφοροποιούμε τις πηγές

Θέτουμε τα θεμέλια για τα καθαρά, ανανεώσιμα καύσιμα του μέλλοντος, όπως το υδρογόνο.

προμήθειας φυσικού αερίου στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Εστιάζουμε στο LNG αναπτύσσοντας υποδομές για την υποδοχή του: Το FSRU της Αλεξανδρούπολης, δυναμικότητας 5,5 bcm, θα τεθεί σε εμπορική λειτουργία στο τέλος του 2023, ενώ «ωριμάζουν» και άλλα αντίστοιχα projects. Υποστηρίζουμε επίσης την αναβάθμιση του TAP, που θα διπλασιάσει τη χωρητικότητά του στα 20 bcm. Και μοιραζόμαστε τα οφέλη με όλες τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, καθώς το αέριο αυτό θα ρέει μέσα από

διάζουμε μακρόπνοα έργα που θα καταστήσουν την Ελλάδα σημείο εισόδου καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε., όπως η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου, που θα μας επιτρέψει να αξιοποιήσουμε το δυναμικό ΑΠΕ της Βόρειας Αφρικής και να εισαγάγουμε 3 GW ηλεκτρισμού για εγχώρια χρήση και για εξαγωγές σε άλλες χώρες της Ευρώπης.

κτρισμό της βιομηχανίας με πράσινη ενέργεια που θα προσφέρεται σε ανταγωνιστικές τιμές. Θέτουμε, τέλος, τα θεμέλια για τα καθαρά, ανανεώσιμα καύσιμα του μέλλοντος, όπως το υδρογόνο. Το όραμά μας επιβεβαιώνει τη δέσμευσή μας για την ενεργειακή μετάβαση. Όχι παρά τις πρόσφατες εξελίξεις, αλλά εξαιτίας αυτών.

Η περιβαλλοντική διάσταση

ΚΑΙ ΦΤΆΝΟΥΜΕ στην τρίτη πτυχή, τη χρηματοοικονομική: Πώς θα χρηματοδοτήσουμε τις υποδομές που απαιτούνται για να απεξαρτηθούμε από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, επιταχύνοντας παράλληλα τη στροφή προς τις ΑΠΕ; Πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία και το πακέτο Fit for 55 υπολογίζαμε ότι απαιτούνταν επενδύσεις τουλάχιστον 44 δισ. ευρώ για να επιτευχθούν οι στόχοι του -υπό αναθεώρησηΕΣΕΚ. Ο πήχης έχει τώρα μάλλον ανεβεί ακόμα περισσότερο. Το όραμά μας εδώ είναι να αντιμετωπίσουμε την τεράστια πρόκληση της ενεργειακής μετάβασης ως μια ευκαιρία για να αλλάξουμε όχι μόνο το ενεργειακό τοπίο της Ελλάδας, αλλά και το παραγωγικό της μοντέλο. Και οι δράσεις μας εστιάζονται αφενός στην αξιοποίηση στο μέγιστο βαθμό των ευρωπαϊκών κονδυλίων (ενδεικτικά αναφέρω τις επιδοτήσεις 4,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και 5,5 δισ. ευρώ από το νέο ΕΣΠΑ 20212027, χωρίς να ξεχνάμε τους πόρους του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης και του Ταμείου Απανθρακοποίησης των νησιών) και αφετέρου στην προσέλκυση των ιδιωτικών επενδύσεων που θα πλαισιώσουν τους δημόσιους πόρους. Βλέπουμε ήδη τεράστιο ενδιαφέρον από το εξωτερικό για τον κλάδο των ΑΠΕ, το οποίο θα ενθαρρύνουμε επιταχύνοντας και απλοποιώντας ακόμα περισσότερο τις διαδικασίες αδειοδότησης, «ανοίγοντας» νέους τομείς (αποθήκευση, offshore αιολικά, υδρογόνο), περιορίζοντας τους όποιους κινδύνους για τους επενδυτές και διευκολύνοντας τη χρηματοδότηση των έργων.

ΕΊΝΑΙ στην ανθρώπινη φύση να εστιά-

Σχεδιάζουμε μακρόπνοα έργα που θα καταστήσουν την Ελλάδα σημείο εισόδου καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε.

κάθετους διαδρόμους όπως ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός IGB (που θα ξεκινήσει να λειτουργεί πολύ σύντομα) και ο αγωγός Ελλάδας-Β. Μακεδονίας στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Βόρεια Μακεδονία και τη Σερβία. Παρέχοντας εναλλακτικές πηγές για αγορές και χώρες με περιορισμένες επιλογές προμήθειας. ΔΕΎΤΕΡΟΝ, ενισχύουμε τις άμυνές μας

έναντι πιθανών διαταραχών στην προσφορά ενέργειας ή ακραίων διακυμάνσεων των τιμών. Βραχυπρόθεσμα, μισθώνουμε μια Πλωτή Δεξαμενή LNG (FSU) στο Τερματικό της Ρεβυθούσας, διπλασιάζοντας σχεδόν τη δυναμικότητά του. Μεσοπρόθεσμα ωριμάζουμε τις διαδικασίες για την Υπόγεια Αποθήκη Φυσικού Αερίου της Καβάλας, ένα project που εντάσσεται απόλυτα στο κάδρο του REPowerEU για την ενίσχυση της ικανότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου των χωρώνμελών της Ε.Ε. Και, τρίτον, θέτουμε νέες προτεραιότητες για τη διασφάλιση της ασφάλειας εφοδιασμού σε φυσικό αέριο σε πιο μακροπρόθεσμη βάση, στηρίζοντας για παράδειγμα τον αγωγό East Med και επιταχύνοντας τις διαδικασίες για έρευνα και εκμετάλλευση των δυνητικών εγχώριων κοιτασμάτων μας. ΤΈΛΟΣ, δεν ξεχνάμε την ανάγκη εξεύ-

ρεσης νέων πηγών πράσινης ενέργειας στην περιοχή μας, γι’ αυτό και σχε-

Το όραμά μας είναι να αξιο-

ποιήσουμε τη γεωγραφική μας θέση και τις διεθνείς μας συνεργασίες για να αναδειχθούμε σε ενεργειακό κόμβο.

ζουμε στα επείγοντα προβλήματα και συχνά ξεχνάμε ότι μπορούμε να κερδίσουμε μια μάχη, αλλά να χάσουμε τον πόλεμο. Δεν επιτρέπεται όμως να διακινδυνεύσουμε να χάσουμε τον πόλεμο εναντίον της κλιματικής αλλαγής προκειμένου να κερδίσουμε τη «μάχη» της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης. Η Ελλάδα αποφάσισε πριν από 2,5 χρόνια να βρεθεί στην εμπροσθοφυλακή της ενεργειακής μετάβασης, υιοθέτησε πιο φιλόδοξους στόχους από πολλές χώρες της Ε.Ε. Ασφαλώς η ενεργειακή κρίση επιβάλλει να αναπροσαρμόσουμε τον προσανατολισμό μας βραχυπρόθεσμα. Όμως δεν αλλάζει τον στρατηγικό στόχο μας για κλείσιμο όλων των λιγνιτικών μονάδων το 2028 και πολύ περισσότερο τον πιο μακροπρόθεσμο στόχο επίτευξης κλιματικής ουδετερότητας το 2050. Το όραμά μας λοιπόν είναι να επιταχύνουμε την ενεργειακή μετάβαση και το υλοποιούμε με συγκεκριμένες δράσεις: Αυξάνουμε τη «φιλοδοξία» του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), ώστε να είναι σύμφωνο με τις νέες προτεραιότητες του πακέτου Fit for 55 αλλά και του REPowerEU για ακόμα ταχύτερη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα. Το νομοσχέδιο για την απλοποίηση των ΑΠΕ και τη θεσμοθέτηση του πλαισίου αποθήκευσης ενέργειας, που σε λίγες μέρες θα ψηφιστεί από τη Βουλή, είναι ένα απτό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή, ανοίγοντας τον δρόμο για τη διεξαγωγή των πρώτων διαγωνισμών για μονάδες αποθήκευσης με μπαταρίες εντός του έτους. Πολύ σύντομα θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το θεσμικό πλαίσιο για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα που θα μας επιτρέψει να αναπτύξουμε τουλάχιστον 2 GW τέτοιων έργων έως το τέλος της δεκαετίας. Προς ενεργοποίηση οδεύει το νέο πλαίσιο για τις διαγωνιστικές διαδικασίες των ΑΠΕ, ενώ ωριμάζουμε το σχήμα στήριξης των «πράσινων» PPA διά των οποίων επιδιώκουμε να ενθαρρύνουμε τον εξηλε-

Επενδύσεις

ΣΥΝΟΨΊΖΟΝΤΑΣ, είμαστε αποφασισμέ-

νοι να υλοποιήσουμε το όραμά μας να γίνουμε ο κύριος ενεργειακός κόμβος στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, να είμαστε πρωταγωνιστές στην πράσινη μετάβαση και να μετατρέψουμε την ανάγκη σε ευκαιρία ώστε να εξέλθουμε από την κρίση με ένα πιο εύρωστο, ευέλικτο και ανθεκτικό ενεργειακό σύστημα.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

• ΕΝΕΡΓ ΕΙΑ •

ΆΡΙΣΤΑ τοποθετημένη προκειμένου να

ADVERTORIAL

8GW

η συνολική ισχύς των projects της MYTILINEOS για έργα ΑΠΕ

ενισχύσει τη θέση της στο νέο περιβάλλον της ενεργειακής μετάβασης είναι η MYTILINEOS, καθώς υλοποιεί με συνέπεια ένα πολύπλευρο επενδυτικό πρόγραμμα με άξονες την «πράσινη» ενέργεια, την κυκλική οικονομία και την αειφορία που αποτελεί μοχλό για την ανάπτυξή της και την ενίσχυση της κερδοφορίας της που προβλέπεται φέτος να διπλασιαστεί σε σχέση με τα επίπεδα του 2020. «Ορόσημα» του επενδυτικού αυτού προγράμματος για το 2022 είναι η αύξηση της παραγωγής Αλουμινίου στους 250.000 τόνους (Project NEW ERA 250), η θέση σε εμπορική λειτουργία της νέας μονάδας ηλεκτροπαραγωγής 826 MW στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας (που ενισχύει τη θέση της MYTILINEOS ως μεγαλύτερης ιδιωτικής εταιρείας ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στην Ελλάδα) καθώς και η ανάπτυξη νέων μονάδων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), συνολικής ισχύος πάνω από 3GW στην Ελλάδα και το εξωτερικό, που θα καταστήσουν την εταιρεία πρωτοπόρο έναντι των παγκόσμιων προκλήσεων που θέτει η κλιματική αλλαγή. Η εταιρεία, σε απόλυτη ευθυγράμμιση με τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, αλλά και τα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και κριτήρια διακυβέρνησης (ESG), έχει θέσει ως στόχο τη μείωση των εκπομπών ρύπων CO² κατά 30% σε σχέση με το 2019, έως το 2030 και επιδιώκει να επιτύχει το net zero (μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα) έως το 2050. Είναι η πρώτη ελληνική εταιρεία και μια από τις πρώτες ευρωπαϊκές που έθεσαν καθαρούς στόχους μηδενικών εκπομπών άνθρακα, επιδιώκοντας να πρωταγωνιστήσει με τον τρόπο αυτό στην ενεργειακή μετάβαση. Στο πλαίσιο αυτό, η MYTILINEOS αναλαμβάνει πρωτοβουλίες σε όλους τους Τομείς Δραστηριότητάς της (Μεταλλουργία, Ηλεκτροπαραγωγή και Φυσικό Αέριο, Ανανεώσιμες Πηγές και Αποθήκευση Ενέργειας, Έργα Βιώσιμης Ανάπτυξης) με στόχο τη βελτίωση της αποδοτικότητας και τη μείωση του κόστους μέσω της χρήσης καθαρών πηγών ενέργειας. Ειδικότερα, στον Τομέα της Μεταλλουργίας αυξάνεται η παραγωγή ανακυκλωμένου αλουμινίου, με στόχο η εταιρεία να ανταποκρίνεται τόσο στην ισχυρή ζήτηση, όσο και στους φιλόδοξους περιβαλλοντικούς στόχους που έχει θέσει. Το ανακυκλωμένο αλουμίνιο αναλογούσε στο 26% της συνολικής παραγωγής στο τέλος του 2021, οδηγώντας σε μείωση της παραγωγής ηλεκτρισμού κατά 25% ανά παραγό-

Η MYTILINEOS επιδιώκει να αποτελέσει διεθνές σημείο αναφοράς για την «πράσινη» μεταλλουργία, έχοντας δεσμευθεί στη μείωση των συνολικών εκπομπών του Τομέα κατά 65% έως το τέλος της δεκαετίας.

MYTILINEOS: Με σχέδιο, δουλειά και… άφθονη ενέργεια μενο τόνο. Η MYTILINEOS επιδιώκει να αποτελέσει διεθνές σημείο αναφοράς για την «πράσινη» μεταλλουργία, έχοντας δεσμευθεί στη μείωση των συνολικών εκπομπών του Τομέα κατά 65% έως το τέλος της δεκαετίας. Κεντρικός μοχλός για τη συμβολή της MYTILINEOS στην ενεργειακή μετάβαση της Ελλάδας (και όχι μόνο) είναι η ταχεία ανάπτυξη έργων ΑΠΕ σε Ελλάδα και εξωτερικό, μέσα από μια ευρεία δεξαμενή projects σε διάφορα στάδια ωρίμανσης, με συνολική ισχύ που προσεγγίζει τα 8 GW. Ειδικότερα, στην Ελλάδα, η εταιρεία διαθέτει σε λειτουργία έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος 254 MW, ενώ άλλα 1,5 GW φωτοβολταϊκών πάρκων είναι σχεδόν έτοιμα προς κατασκευή από φέτος. Πάνω από 500 MW αιολικών

Η εταιρεία δρομολογεί

επενδύσεις στο φυσικό αέριο που αποτελεί το καύσιμο-«γέφυρα» στο δρόμο για ένα ενεργειακό σύστημα βασισμένο στις ΑΠΕ.

πάρκων είναι υπό ανάπτυξη, 130 MW αιολικών σε προχωρημένη αδειοδοτική φάση, καθώς και 22 υπό ανάπτυξη έργα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας που είναι κρίσιμης σημασίας για τη διείσδυση αυξημένης ισχύος από ΑΠΕ στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Η συνολική δυναμικότητα του διεθνούς χαρτοφυλακίου του Τομέα Ανάπτυξης Ανανεώσιμων Πηγών & Αποθήκευσης Ενέργειας είναι της τάξεως των 2.326 MW, εκ των οποίων:  123 MW σε λειτουργία  665 MW υπό κατασκευή  1.538 MW Έτοιμα για Κατασκευή (Ready To Build - RTB) ή με εκτιμώμενο RTB μέσα στους επόμενους 6 μήνες Το χαρτοφυλάκιο αυτό περιλαμβάνει επίσης μία σειρά έργων σε διάφορα στάδια ανάπτυξης, δυναμικότητας περίπου 3,7 GW. Την ίδια στιγμή, η δυνατότητα παραγωγής ενέργειας με Φυσικό Αέριο και ΑΠΕ, επιτρέπει στη MYTILINEOS να εκμεταλλεύεται τη συνεχιζόμενη διαδικασία απανθρακοποίησης στην Ελλάδα. Η εταιρεία δρομολογεί επενδύσεις στο φυσικό αέριο που αποτελεί το καύσιμο-«γέφυρα» στον δρόμο για

ένα ενεργειακό σύστημα βασισμένο στις ΑΠΕ. Διαθέτει ήδη τον πιο αποδοτικό στόλο θερμικών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των παραγωγών, κάτι που την κατατάσσει πρώτη στην κατάταξη της χονδρεμπορικής τιμής ηλεκτρικής ενέργειας (merit order), ενώ με την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας της νέας μονάδας στον Άγιο Νικόλαο -που θα είναι ο πιο φθηνός και αποδοτικός χρήστης φυσικού αερίου στη χώραη συνολική εγκατεστημένη ισχύς θα ανέλθει στα 2,3 GW και το μερίδιο αγοράς που κατέχει στην αγορά σήμερα στην ηλεκτροπαραγωγή αναμένεται σταδιακά να διπλασιαστεί. Τέλος, η MYTILINEOS προωθεί την ενεργειακή μετάβαση και μέσω υποδομών που προωθούν τη βιωσιμότητα, όπως μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων, έργα αναβάθμισης των δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, ψηφιακές υποδομές και άλλα. Με την ενεργοποίηση των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης που δίνει έμφαση σε έργα «πράσινης» ανάπτυξης, η εταιρεία είναι κατάλληλα τοποθετημένη να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που θα ανακύψουν, κεφαλαιοποιώντας την ισχυρή τεχνογνωσία της στην εκτέλεση έργων που συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη. Κατά το 2021, μια χρονιά σημαντικών προκλήσεων, η MYTILINEOS απέδειξε ότι μπορεί να αντεπεξέλθει σε κάθε συνθήκη. Στην ίδια κατεύθυνση συνεχίζει φέτος και τα επόμενα χρόνια, με σχέδιο, δουλειά και… άφθονη ενέργεια.

3

4

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

• ΕΝΕΡΓ ΕΙΑ •

ΜΈΣΑ στην αβεβαιότητα που δημιουρ-

Σωκράτης Φάμελλος Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ.

γούν η κλιματική κρίση, η πανδημία και η γεωπολιτική αστάθεια, ειδικά μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, είναι ξεκάθαρο ότι ο στόχος της κλιματικής ουδετερότητας μέσα από την ανάπτυξη των ΑΠΕ, την εξοικονόμηση ενέργειας και την αποθήκευση είναι ο μόνος, ασφαλής «μονόδρομος». Για τον λόγο αυτό απαιτείται η πολιτεία να αναλάβει την πρωτοβουλία σχεδιασμού αλλά και του δημόσιου ελέγχου αυτής της μετάβασης, ιδιαίτερα για τα φυσικά μονοπώλια και απαραίτητα στοιχεία αυτής της μετάβασης, όπως τα δίκτυα και η αποθήκευση, ώστε να εξασφαλίσει και την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας.

Η κυβέρνηση δυσφημεί και ναρκοθετεί την ανάπτυξη των ΑΠΕ

ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ, μετά τις μεγάλες τομές της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στην κατεύθυνση στήριξης των ΑΠΕ (πλεόνασμα ΕΛΑΠΕ, ανταγωνιστικές διαδικασίες ΑΠΕ, νόμος Ενεργειακών Κοινοτήτων, ΕΣΕΚ 2018, διασυνδέσεις, κ.λπ.) έχουμε επιστρέψει ξανά στον κυκεώνα και στο κουβάρι των προβλημάτων, που η Ν.Δ. πάντα κατόρθωνε να δημιουργήσει στον τομέα της πράσινης ενέργειας. Και αυτό γιατί τα κριτήρια άσκησης πολιτικής της Ν.Δ. δεν είναι η ικανοποίηση μιας στρατηγικής, αναγκαίας και ωφέλιμης για τη χώρα και το περιβάλλον, αλλά η ικανοποίηση δεσμεύσεων και εξυπηρετήσεων προς μεγάλους και μικρούς «ημέτερους».

11,7

μήνες ανήλθε το 2021 ο μέσος χρόνος ενός αιτήματος σύνδεσης στον ΔΕΔΔΗΕ έως την έκδοση οριστικής προσφοράς σύνδεσης, από 3,5 μήνες το 2019 και 8,5 μήνες το 2020.

Η ΑΓΟΡΆ των ΑΠΕ έγινε μάρτυρας μιας νέας χρεοκοπίας του Ειδικού Λογαριασμού των ΑΠΕ το 2020 και της έκτακτης εισφοράς-χαράτσι, μετά τη μείωση του ΕΤΜΕΑΡ από τον κ. Χατζηδάκη, καθώς και της υπερθέρμανσης που δημιούργησε ο νόμος 4685/2020, με την εισαγωγή της βεβαίωσης παραγωγού, και την εκ των υστέρων επιβολή εγγυητικής για να μαζέψει το τσουνάμι, ή καλύτερα τη «φούσκα», που είχε δημιουργήσει. Αντίστοιχος «κόφτης» προτείνεται και στο νέο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ με πρόβλεψη καταβολής εγγυητικής επιστολής με την υποβολή αιτήματος για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης. ΣΉΜΕΡΑ με στοιχεία που κατέθεσε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) στη Βουλή, 5.596 έργα ΑΠΕ έχουν λάβει άδεια παραγωγής ή βεβαίωση παραγωγού, συνολικής ισχύος πάνω από 95GW. Από αυτά όμως μόνο στο 14% έχουν χορηγηθεί άδειες λειτουργίας, είναι δηλαδή σε τελικό στάδιο, μόνο το 4% βρίσκεται στο στάδιο της άδειας εγκατάστασης και ένα 14% έχει φτάσει έως το στάδιο έκδοσης περιβαλλοντικών όρων. ΑΠΌ ΤΟ ΔΕΚΑΕΤΈΣ πλάνο ανάπτυξης

ράς σύνδεσης από 3,5 μήνες το 2019, ανήλθε στους 8,5 μήνες το 2020 και στους 11,7 μήνες το 2021! ΥΠΆΡΧΕΙ φυσικά και το μείζον ζήτημα

έλλειψης ηλεκτρικού χώρου για να συνδεθούν τα έργα, με αποτέλεσμα έργα ΑΠΕ ισχύος πολλών GW να παραμένουν παγωμένα. Επιπλέον, δύο άρθρα του προβλεπόμενου νομοσχεδίου, το ένα που προβλέπει την επιβολή εκ μέρους των Διαχειριστών περιορισμών έγχυσης έως του 5% και το άλλο που παγώνει την υποβολή αιτημάτων σύνδεσης και Προσφοράς Σύνδεσης σε όλη την Ελλάδα έως την τροποποίηση του Κώδικα Διαχείρισης ΕΔΔΗΕ, προσπαθούν να συγκαλύψουν και να «θεραπεύσουν» την ανεπάρκεια της κυβέρνησης, μέσα από το πάγωμα των έργων ΑΠΕ! ΑΠΌ ΤΗΝ ΆΛΛΗ η περιβαλλοντική διάσταση απουσιάζει πλήρως από το νομοσχέδιο των 139 άρθρων, ενώ σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο τα θέματα των κλιματικών στόχων συνδέονται άρρηκτα με τη βιοποικιλότητα και το φυσικό κεφάλαιο.

Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ Η ΕΠΙΛΟΓΉ του υπουργείου Περιβάλλο-

Το θεσμικό πλαίσιο για την ανάπτυξη αιολικών πάρκων αλλά και ο σχεδιασμός θαλάσσιας χωροταξίας αγνοούνται εδώ και 3 χρόνια.

Μόνο ως άγνοια, αν όχι

θράσος, μπορεί λοιπόν να χαρακτηριστεί η επιλογή της Ν.Δ. να χαρακτηρίζει το νέο νομοσχέδιο ως εκσυγχρονισμό, επιτάχυνση και απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας των ΑΠΕ.

του ΑΔΜΗΕ 2023-2032 προκύπτει ότι εάν υπολογιστούν σωρευτικά οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις ΑΠΕ μαζί με όσα έργα έχουν κατοχυρώσει το δικαίωμα σύνδεσης, φτάνουμε στα 19,5 GW, ισχύς που υπερβαίνει τον στόχο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), στόχο για το 2030 (15,1 GW) και υπολείπε-

ται μόνο κατά 5 GW του στόχου που ανακοινώνει η κυβέρνηση για το νέο ΕΣΕΚ, χωρίς μάλιστα να λαμβάνεται υπόψη η ανάπτυξη των θαλάσσιων αιολικών πάρκων, για τα οποία το θεσμικό πλαίσιο αλλά και ο σχεδιασμός θαλάσσιας χωροταξίας αγνοούνται εδώ και 3 χρόνια.

ντος και Ενέργειας να καθυστερήσει για επιπλέον ένα έτος την ολοκλήρωση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ, που είχε προκηρυχθεί τον Φεβρουάριο του 2019, μεταθέτοντας την ολοκλήρωσή του για τον Απρίλιο του 2023, σημαίνει ότι η χώρα δεν θα αποκτήσει νέο Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο πριν από τα μέσα του 2023. Έως τότε, και λόγω της υπερθέρμανσης, γίνεται σαφές ότι θα έχουν χωροθετηθεί όλα τα έργα ΑΠΕ της επόμενης δεκαετίας και άρα το ΕΧΠ θα είναι αδειανό πουκάμισο. Το ίδιο ισχύει με τη μη ολοκλήρωση των Προεδρικών Διαταγμάτων για τις περιοχές Natura 2000, παρότι οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες είχαν ξεκινήσει από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το 2019! Απουσιάζει επίσης ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός, που είναι ήδη καθυστερημένη ευρωπαϊκή υποχρέωση, αλλά και η οριοθέτηση επιπλέον θαλάσσιων περιοχών προστασίας, που οφείλουν να ανέλθουν στο 30%.

ΜΌΝΟ ως άγνοια, αν όχι θράσος, μπο-

ρεί λοιπόν να χαρακτηριστεί η επιλογή της Ν.Δ. να χαρακτηρίζει το νέο νομοσχέδιο ως εκσυγχρονισμό, επιτάχυνση και απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας των ΑΠΕ. ΣΎΜΦΩΝΑ με μελέτη του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ) ο μέσος χρόνος ενός αιτήματος σύνδεσης στο ΔΕΔΔΗΕ έως την έκδοση οριστικής προσφο-

ΌΛΑ τα παραπάνω συνηγορούν στο ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη μας οδηγεί σε αδιέξοδο και στις ΑΠΕ, υποτιμώντας και την επιστήμη και την ασφάλεια δικαίου, δυσφημίζοντας την πράσινη μετάβαση, δημιουργώντας εντάσεις και τριβές με τις τοπικές κοινωνίες, αλλά και θέτοντας σε αμφισβήτηση και την επιχειρηματικότητα της πράσινης ενέργειας στη χώρα μας.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

• ΕΝΕΡΓ ΕΙΑ •

Η ΕΥΔΑΠ στο πλαίσιο της αξιοποίησης

των ανανεώσιμων και εναλλακτικών πηγών ενέργειας και με στόχο τη βελτιστοποίηση του ενεργειακού ισοζυγίου της έχει αναπτύξει:  Εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας από μικρά υδροηλεκτρικά έργα εγκατεστημένα στα υδραγωγεία της  Εγκαταστάσεις συμπαραγωγής θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας (ΣΗΘΕ), αξιοποιώντας το βιοαέριο που παράγεται από την επεξεργασία της ιλύος στις μονάδες επεξεργασίας αστικών λυμάτων.  Φωτοβολταϊκό σταθμό στις εγκαταστάσεις της ΜΕΝ Αχαρνών. Η αξιοποίηση του Βιοαερίου από τα ΚΕΛ, καθώς και η παραγωγή ενέργειας από τους Μικρούς Υδροηλεκτρικούς Σταθμούς (ΜΥΗΣ) και το Φωτοβολταϊκό Σταθμό συμβάλλουν στην επίτευξη του εθνικού στόχου αύξησης της παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, όπως και στη βελτιστοποίηση του ενεργειακού ισοζυγίου της εταιρείας.

ΕΥΔΑΠ: Παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες και εναλλακτικές πηγές

ΜΥΗΣ κατά μήκος των εξωτερικών υδραγωγείων

ADVERTORIAL

65%

μείωση στις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα την περίοδο 2014 - 2020 κατάφερε η ΕΥΔΑΠ μέσω της λειτουργίας του ΚΕΛ Ψυττάλειας.

Κατά μήκος των εξωτερικών υδραγωγείων που μεταφέρουν νερό από τους ταμιευτήρες στα διυλιστήρια, λειτουργούν μικρά υδροηλεκτρικά έργα. Το νερό των υδραγωγείων εκτρέπεται σε παράπλευρο κανάλι, όπου με τη λειτουργία υδροστροβίλου η υδραυλική ενέργεια μετατρέπεται σε μηχανική και κατόπιν, μέσω γεννήτριας, σε ηλεκτρική. Στη συνέχεια, το νερό διοχετεύεται ξανά στο κεντρικό υδραγωγείο, συνεχίζοντας τη ροή του. Η συνολική παραγωγή ενέργειας από ΜΥΗΣ για το 2020 ανέρχεται σε 21.962.864 kWh + 7,3% από το 2019 + 3,4% από το 2018 Η παραγόμενη από το ΜΥΗΣ ενέργεια είναι απόλυτα εξαρτώμενη από το εύρος των ασταθειών του δικτύου της ΔΕΗ, καθώς επίσης και από τις καιρικές συνθήκες, αλλά και τις προκύπτουσες βλάβες του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού των εγκαταστάσεων. H ενέργεια αυτή πωλείται στη ΔΑΠΕΕΠ.

Συμπαραγωγή ηλεκτρικής & θερμικής ενέργειας από βιοαέριο Το βιοαέριο που παράγεται στους χωνευτές από την επεξεργασία της ιλύοs στις μονάδες επεξεργασίας αστικών λυμάτων του ΚΕΛ Ψυττάλειας χρησιμοποιείται ως καύσιμο:  Σε μηχανές εσωτερικής καύσης για συμπαραγωγή θερμικής και ηλεκτρι-

ΚΕΛ Ψυττάλειας - Παχυντές πρωτοβάθμιας ιλύοs.

και της μείωσης του ανθρακικού αποτυπώματος, η εταιρεία εγκατέστησε φωτοβολταϊκό σταθμό (Φ/Β), ισχύος 1,9712 ΜW, στις εγκαταστάσεις της στο Δήμο Αχαρνών, με σκοπό την πώληση της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Το 2020, πρώτη χρονιά πλήρους λειτουργίας του Φ/Β σταθμού, η παραγωγή ενέργειας ανήλθε σε 3.231.348 kWh.

Αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής Οι επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι ο μετριασμός του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, μίας από τις μεγαλύτερες σύγχρονες προκλήσεις, είναι σε άμεση συνάρτηση με τη διαχείριση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προέρχονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα.

H ΕΥΔΑΠ στοχεύει στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας και τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα σε όλες τις εταιρικές δραστηριότητες, ενώ στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μητρώου Έκλυσης και Μεταφοράς Ρύπων (E-PRΤR) υποβάλλει αναφορές σχετικά με τις εκλυόμενες ποσότητες ρύπων στην ατμόσφαιρα, από την επεξεργασία των λυμάτων στα ΚΕΛ Ψυττάλειας, Μεταμόρφωσης και Θριασίου Πεδίου. Το ΚΕΛ Ψυττάλειας της ΕΥΔΑΠ έχει ενταχθεί στο Σύστημα Εμπορίας (Δικαιωμάτων) Εκπομπών (αερίων του θερμοκηπίου) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφαρμόζοντας την αντίστοιχη νομοθεσία.

Μείωση των εκπομπών CO²

Φύλαξη βιοαερίου.

Μονάδα ξήρανσης ιλύος.

H ΕΥΔΑΠ στοχεύει στη



βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας και τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα σε όλες τις εταιρικές δραστηριότητες.

κής ενέργειας (ΣΗΘΕ).  Στη μονάδα θερμικής ξήρανσης της αφυδατωμένης ιλύος.  Στο λεβητοστάσιο της μονάδας χώνευσης για θέρμανση της ιλύος.

Στη μονάδα ατμοπαραγωγής για παραγωγή ατμού (για τη μονάδα θερμικής υδρόλυσης της ιλύος). Στο ΚΕΛ Ψυττάλειας ιδιοκαταναλώνεται ενέργεια παραγόμενη από ΑΠΕ το 2020 26.275.624 kWh (Βιοαέριο 24.008.248 kWh και Μικρός Υδροηλεκτρικός Σταθμός στο ΚΕΛ Ψυττάλειας 2.267.376 kWh).

Φωτοβολταϊκός σταθμός Αχαρνών Στην κατεύθυνση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές

Η ΕΥΔΑΠ έχει μειώσει σε ποσοστό 65% τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα την περίοδο 2014 - 2020 από τη λειτουργία του ΚΕΛ Ψυττάλειας. Η επίτευξη αυτού του στόχου είναι μια ένδειξη της υποστήριξης των στόχων διαρκούς μείωσης των εκπομπών μέσω κατάλληλων παρεμβάσεων και δράσεων στις επιμέρους δραστηριότητες της εταιρείας. Η σημαντική μείωση των εκπομπών CO² οφείλεται:  στον περιορισμό της χρήσης φυσικού αερίου και υποκατάστασής του με βιογενές βιοαέριο που παράγεται στις εγκαταστάσεις από την επεξεργασία της ιλύος.  στην εκτέλεση έργων μέσω των οποίων αυξήθηκε η παραγωγή του βιογενούς βιοαερίου.  στην εγκατάσταση ολοκληρωμένου αυτόματου συστήματος διαχείρισης ισχύος και ενέργειας, το οποίο επιτρέπει την πλέον ορθολογική διαχείριση των ενεργειακών πόρων.

5

6

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

• ΕΝΕΡΓ ΕΙΑ •

Από το 2015 έως το 2019 υπογράφηκαν μόλις 515 συμβάσεις νέων έργων ΑΠΕ. Από το 2020 και μέχρι σήμερα έχουν υπογραφεί 5.194 νέες συμβάσεις και άλλες 4.114 οι οποίες θα ηλεκτριστούν στο αμέσως επόμενο διάστημα.

Ιωάννης Γιαρέντης Πρόεδρος Δ.Σ. και Διευθύνων Σύμβουλος, ΔΑΠΕΕΠ (Διαχειριστής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας & Εγγυήσεων Προέλευσης Α.Ε)

9,2GW εγκατεστημένης ισχύος υπάρχουν σήμερα από μονάδες ΑΠΕ.

ΑΝΑΜΦΊΒΟΛΑ, η ένοπλη σύγκρουση που ξεκίνησε με την εισβολή της Ρωσίας στα εδάφη της Ουκρανίας έχει δημιουργήσει πολιτικές αναταράξεις παγκοσμίως, έχει προκαλέσει στρεβλώσεις στις παγκόσμιες αγορές και έχει δημιουργήσει ένα νέο περιβάλλον διεθνώς, το οποίο μας επηρεάζει άμεσα και ασκεί πιέσεις για απαντήσεις σε προβλήματα που έχουν κάνει την εμφάνισή τους χωρίς να γνωρίζουμε πότε και κατά πόσο θα υποχωρήσουν.

Η έντονη διείσδυση των ΑΠΕ συμβάλλει στην αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας

Ο ΚΛΆΔΟΣ της ενέργειας βρέθηκε στο προσκήνιο από την πρώτη ημέρα εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Δεδομένου ότι οι τιμές για τα προϊόντα ενέργειας είχαν πάρει την ανιούσα από τα μέσα του 2020, η συγκεκριμένη εξέλιξη εκτροχίασε την κατάσταση. Το φαινόμενο δεν είναι ελληνικό βέβαια καθώς σε παγκόσμιο επίπεδο οι τιμές της ενέργειας έχουν αυξηθεί κατακόρυφα.

Θεωρώ ότι το εγχείρημα

ΟΙ ΠΡΌΣΦΑΤΕΣ γεωπολιτικές εξελίξεις στα ανατολικά της Ευρώπης ανέδειξαν λοιπόν το κυρίαρχο πρόβλημα της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες. Πρόβλημα στο οποίο την απάντηση θα δώσουν οι ΑΠΕ. Όπως είναι γνωστό, ήδη έχουν ξεκινήσει διεργασίες για την όσο το δυνατό γρηγορότερη απεξάρτηση της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένου της χώρας μας, από τις πηγές ενέργειας της Ρωσί-

στη χώρα μας, δεδομένου του πλούσιου ηλιακού και αιολικού δυναμικού που διαθέτουμε, θα είναι επιτυχημένο.

ας. Στη συγκεκριμένη διαδικασία οι ΑΠΕ αναμένεται να διαδραματίσουν κομβικότατο ρόλο, ενώ η χώρα μας οφείλει να εκμεταλλευτεί την τεχνογνωσία που διαθέτει στον κλάδο και να καταστεί ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς για την ανάπτυξη επενδύσεων ΑΠΕ στην Ευρώπη. Η ΕΝΤΟΝΌΤΕΡΗ διείσδυση των ΑΠΕ είναι, επομένως, το μεγάλο στοίχημα της Ε.Ε. για τις επόμενες δεκαετίες. Μια προσπάθεια που εκ των πραγμάτων καθυστέρησε αρκετά σε όλη την ήπειρο. Ας δούμε το παράδειγμα της χώρας μας. Η απόσυρση των λι-

γνιτικών μονάδων στην Ελλάδα έγινε τη σωστή περίοδο, η διείσδυση των ΑΠΕ όμως καθυστέρησε χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένα, σήμερα υπάρχουν 9,2 GW εγκατεστημένης ισχύος από μονάδες ΑΠΕ. Αν υπήρχαν 2-3 GW ΑΠΕ περισσότερες, τότε η εξάρτηση από το φυσικό αέριο θα ήταν μικρότερη και οι τιμές της αγοράς πολύ μειωμένες. Από τα στοιχεία του ΔΑΠΕΕΠ, την πενταετία από το 2015 έως το 2019 υπογράφηκαν μόλις 515 συμβάσεις νέων έργων ΑΠΕ. Από το 2020 και μέχρι σήμερα έχουν υπογραφεί 5.194 νέες συμβάσεις και άλλες 4.114 οι οποίες θα ηλεκτριστούν στο αμέσως επόμενο διάστημα. ΠΑΡΑΤΗΡΟΎΜΕ λοιπόν ότι η υποστή-

ριξη πολιτών και επιχειρήσεων μελλοντικά θα έρθει μέσω της μεγαλύτερης διείσδυσης των ΑΠΕ, που θα τους δώσει τη δυνατότητα να αποκτήσουν πρόσβαση σε ενεργειακά προϊ-

όντα με χαμηλότερες τιμές σε σχέση με σήμερα. Όμως οι ΑΠΕ στηρίζουν τον καταναλωτή, το νοικοκυριό, τον επαγγελματία, τη βιομηχανία με κάθε τρόπο από τώρα. ΠΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΈΝΑ, τα πλεονάσματα του Ειδικού Λογαριασμού των ΑΠΕ μεταφέρονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης από το οποίο προκύπτουν οι κρατικές ενισχύσεις σε πολίτες και επιχειρήσεις, ενώ με την καθημερινή συμμετοχή τους στο ενεργειακό μίγμα επηρεάζουν τα επίπεδα τιμών προς τα κάτω, αφού τις ώρες που υπάρχει μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ η τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς στο Χρηματιστήριο Ενέργειας πέφτει σημαντικά. Μειώνεται η εξάρτηση από το φυσικό αέριο και μειώνεται και η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας. Η ΠΡΆΣΙΝΗ μετάβαση αποτελεί, λοι-

πόν, μια κορυφαίας σημασίας επιλογή τόσο σε επίπεδο Ε.Ε. όσο και για την κυβέρνηση της Ελλάδας. Θεωρώ ότι το εγχείρημα στη χώρα μας, δεδομένου του πλούσιου ηλιακού και αιολικού δυναμικού που διαθέτουμε, θα είναι επιτυχημένο. Για να εξασφαλίσουμε όμως την επιτυχία της περαιτέρω διείσδυσης των ΑΠΕ στην ελληνική αγορά, πρέπει να αναπτύξουμε υποδομές αποθήκευσης, να αναβαθμίσουμε τα δίκτυα μεταφοράς ενέργειας και να ενισχύουμε την κοινωνική αποδοχή των ΑΠΕ.

8

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

• ΕΝΕΡΓ ΕΙΑ •

Η ΣΥΝΔΡΟΜΉ του Εθνικού Σχεδίου

για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) στη διαμόρφωση δράσεων στον τομέα της Ενέργειας στο νέο Εταιρικό Σύμφωνο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) 2021-2027 είναι σημαντική. Δρ Σπυρίδων Οικονόμου Πρόεδρος του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ)

ΤΟ ΕΣΕΚ του Δεκεμβρίου 2019 έχει ως

στόχο μέχρι το 2030: α) τη μείωση των εκπομπών των αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου (ΑτΘ) σε ποσοστό 42% σε σχέση με το 1990, β) την αύξηση συμμετοχής των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας και στην τελική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε ποσοστά 35% και 61%, αντίστοιχα, και γ) την εξοικονόμηση ενέργειας κατά 38% σε σύγκριση με το σενάριο αναφοράς 2007. ΤΟ ΕΣΕΚ θέτει ποσοτικοποιημένα και κοστολογημένα μέτρα πολιτικής με ενδιάμεσα χρονικά ορόσημα, μέσω των οποίων παρακολουθείται η πορεία επίτευξης των στόχων. Οι νέες ευρωπαϊκές πολιτικές όμως θέτουν πιο φιλόδοξους στόχους για την πράσινη ενεργειακή μετάβαση. Με το σχέδιο «Fit for 55», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναπροσαρμόσει τον στόχο μείωσης εκπομπών ΑτΘ μέχρι το 2030 σε ποσοστό 55%. Για να εκπληρωθούν οι στόχοι αυτοί αναπτύσσεται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) ένα πλέγμα νομοθετικών παρεμβάσεων που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τροποποιήσεις οδηγιών για τις ΑΠΕ και την ενεργειακή αποδοτικότητα, αναθεώρηση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της Ε.Ε. και τη μείωση των εκπομπών μεθανίου στον τομέα της ενέργειας. ΤΟ REPOWEREU στοχεύει στη γρήγορη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από τα ορυκτά καύσιμα και στην επίτευξη ενός πιο ανθεκτικού ενεργειακού συστήματος προτείνοντας ένα σύνολο δράσεων για εξοικονόμηση ενέργειας, διαφοροποίηση των προμηθειών ενεργειακών πόρων, μετάβαση σε καθαρή ενέργεια και συνδυασμό έξυπνων επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων.

55%

ο στόχος μείωσης εκπομπών των αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου μέχρι το 2030, σύμφωνα με το σχέδιο του «Fit for 55».

ΣΤΟ ΠΛΑΊΣΙΟ αναθεώρησης του ΕΣΕΚ,

στο ΚΑΠΕ μελετώνται οι παρακάτω παράμετροι: 1. Βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Εκτιμάται ότι θα απαιτηθεί μείωση της κατανάλωσης ενέργειας σε ποσοστό́ άνω του 9% το 2030 και κατά 12%-18% το 2050, σε σχέση με το σενάριο ΕΣΕΚ 2019.

2. Μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ για ηλεκτροπαραγωγή (αιολικά χερσαία και υπεράκτια, ΦΒ, συγκεντρωτικά́ θερμικά́ ηλιακά). Αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος 7GW το 2030 και 42GW το 2050. Για τα υπεράκτια

Η εθνική απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα μέσω της αυτονομίας κτηρίων και μεταφορών

SHUTTERSTOCK

Τα κτήρια θα πρέπει να μετατραπούν σε έξυπνα κτήρια θετικού ισοζυγίου ενέργειας, όπου οι ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας, θέρμανσης, ψύξης και φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων θα καλυφθούν από ενέργεια παραγόμενη από ΑΠΕ.

αιολικά η προβλεπόμενη αύξηση σε σχέση με τους στόχους του 2019 είναι: 2GW το 2030, 7GW το 2040 και 12GW το 2050.

3. Χρήση βιομάζας για παραγωγή Υδρογόνου (Η2). Χρήση 80 ktoe βιομάζας το 2030 και 950 ktoe το 2050, για παραγωγή́ H2, αν και σήμερα για λόγους επιλέξιμης χρηματοδότησης αποτελεί προτεραιότητα η έγχυση βιομεθανίου στο δίκτυο του φυσικού αερίου (ΦΑ).

4. Αξιοποίηση H2 σε μίγμα με ΦΑ και

Η λύση για εθνική ενεργει-

ακή ανεξαρτησία από ορυκτά καύσιμα περνά από την ενεργειακή ανεξαρτησία των πολιτών στους τομείς των κτηρίων και των μεταφορών, στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του νέου ΕΣΠΑ «Για όλους και για τον καθένα ξεχωριστά».

χρήση του στη βιομηχανία και τις μεταφορές. Εισαγωγή H2 σε ποσοστό́ 15% στο δίκτυο ΦΑ και χρήση του, εναλλακτικά, ως καυσίμου σε φορτηγά και λεωφορεία. ΜΕ ΒΆΣΗ τις προτεραιότητες πολιτι-

κής του ΕΣΕΚ, στο ΕΣΠΑ 2021-2027 θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν και οι παρακάτω δράσεις προς χρηματοδότηση:  Ενίσχυση μονάδων αναβάθμισης βιοαερίου σε βιομεθάνιο.  Δέσμευση CO2 και χρήση του για παραγωγή συνθετικών καυσίμων.  Δέσμευση CH4 στους τομείς Γεωργίας και Αποβλήτων και χρήση του για παραγωγή ενέργειας. ΟΙ ΠΑΡΑΠΆΝΩ δράσεις ικανοποιούν τις ευρωπαϊκές και εθνικές απαιτήσεις και στόχους. Η λύση όμως για εθνική ενεργειακή ανεξαρτησία από ορυκτά καύσιμα περνά από την ενεργειακή ανεξαρτησία των πολιτών στους τομείς των κτηρίων (ηλεκτρισμό, θέρ-

μανση και ψύξη) και των μεταφορών, στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του νέου ΕΣΠΑ «ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΑΘΕΝΑ ΞΕΧΩΡΙΣΤΑ». ΤΑ ΚΤΉΡΙΑ θα πρέπει να μετατραπούν

σε έξυπνα κτήρια θετικού ισοζυγίου ενέργειας, όπου οι ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας, θέρμανσης, ψύξης και φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων θα καλυφθούν από ενέργεια παραγόμενη από ΑΠΕ. Η περίσσεια ενέργειας θα αποταμιεύεται σε οικιακές μπαταρίες, οι οποίες θα συμβάλουν στο να γίνει το ηλεκτρικό δίκτυο πιο αποδοτικό, αξιόπιστο, ανθεκτικό και ασφαλές. Η χορήγηση οικονομικών κινήτρων για παροχή υπηρεσιών δικτύου θα ενθαρρύνουν τους κατόχους οικιακών μπαταριών να διαθέσουν τις μπαταρίες τους στον διαχειριστή του δικτύου, δημιουργώντας έτσι πρόσθετη αξία για τους κατόχους μπαταριών, αλλά και για άλλους χρήστες του δικτύου. ΠΑΡΆΛΛΗΛΑ, θα πρέπει να αναπτυχθούν έξυπνα μικροδίκτυα στις γειτονιές/πόλεις για τη διαχείριση τοπικά της ενέργειας και τη βέλτιστη λειτουργία των υποδομών υποστήριξης των ενεργειακά αυτόνομων κτηρίων και της έξυπνης αστικής μικροκινητικότητας. Η ευστάθεια του ενεργειακού δικτύου θα εξασφαλισθεί με καινοτομικές μονάδες εξισορρόπησης ενέργειας, οι οποίες λειτουργούν με βιοκαύσιμα ουδέτερου ανθρακικού αποτυπώματος. Η ΑΝΆΠΤΥΞΗ έξυπνων μικροδικτύων

συμβάλλει στην αύξηση διείσδυσης ΑΠΕ σε τοπικό επίπεδο και στη μείωση της χρήσης των δικτύων μεταφοράς, με συνέπεια τη μείωση εκπομπών ΑτΘ, των απωλειών στα δίκτυα μεταφοράς και κατά συνέπεια του ενεργειακού κόστους. Επίσης, με τα μικροδίκτυα βελτιστοποιείται ο έλεγχος λειτουργίας των συστημάτων ισχύος και των δικτύων διανομής και παρέχεται αυξημένη ασφάλεια ως προς την παροχή ισχύος στους τελικούς χρήστες. ΟΛΟΚΛΗΡΏΝΟΝΤΑΣ, τα μέτρα ενεργειακής αυτονομίας για τα κτήρια και τις μεταφορές, για την ενεργειακή αυτοδυναμία καθενός μας και την επίτευξη των εθνικών στόχων για ανεξαρτησία από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα είναι η χρηματοδότηση από την πολιτεία:  Εγκατάστασης ΑΠΕ και μπαταριών για αποθήκευση ενέργειας στα κτήρια.  Εγκατάστασης αντλιών θερμότητας για θέρμανση/ψύξη και ζεστό νερό.  Ανάπτυξης μικροδικτύων για αύξηση της ασφάλειας ως προς την παροχή ισχύος στους καταναλωτές.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

9

• ΕΝΕΡΓ ΕΙΑ •

Αριστοφάνης Στεφάτος Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων Α.Ε. (ΕΔΕΥ Α.Ε.)

ΕΝΏ Η ΑΝΤΙΜΕΤΏΠΙΣΗ της κλιματικής αλλαγής παραμένει η μεγαλύτερη συλλογική πρόκληση που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα, ο κόσμος -και ιδιαίτερα η Ευρώπη- βρίσκεται εν μέσω μιας άνευ προηγουμένου ενεργειακής κρίσης, που απειλεί να εκτροχιάσει την προσπάθεια απαλλαγής της οικονομίας από τις ανθρακούχες εκπομπές. Οι αναταράξεις στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας έφεραν στο φως τις αδυναμίες των ενεργειακών συστημάτων και το γεγονός ότι τώρα -περισσότερο από ποτέ- πρέπει να παραμείνουμε δεσμευμένοι στην επίτευξη του στόχου μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, εάν θέλουμε να διασφαλίσουμε ένα βιώσιμο μέλλον για τις επόμενες γενιές. Για να επιτύχουμε όμως των στόχο μας, θα απαιτηθεί να εξισορροπήσουμε το ενεργειακό «τρίλημμα» -δηλαδή την ασφάλεια εφοδιασμού, τις προσιτές τιμές ενέργειας και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα- συνδυάζοντας και εφαρμόζοντας άμεσες και πρακτικές λύσεις.

Διδάγματα από την ενεργειακή κρίση για την επιτυχία της μετάβασης

δυνητικών εγχώριων κοιτασμάτων φυσικού αερίου, παραμένουν ζωτικής σημασίας.

Προοδευτική διαδικασία Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉ κρίση φέρνει όμως και

κάποια καλά νέα, καθώς εξάγουμε πολύτιμα διδάγματα τα οποία μπορούν να μας βοηθήσουν να προετοιμαστούμε καλύτερα για τις προκλήσεις που ακολουθούν. Ξεκινώντας από το γεγονός ότι η αναδιάρθρωση του ενεργειακού μας συστήματος δεν μπορεί παρά να είναι μια προοδευτική διαδικασία και θα απαιτήσει ολόπλευρη συνεργασία μεταξύ κυβέρνησης, επιχειρήσεων και της κοινωνίας μέχρι την αποδοχή ότι μια βιώσιμη και δίκαιη ενεργειακή μετάβαση απαιτεί μια ολιστική προοπτική προκειμένου να αποφευχθούν χάσματα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης. Η συμφιλίωση μεταξύ των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και των εκπροσώπων όλων των ενεργειακών βιομηχανιών αρχίζει να εμφανίζεται.

Η ΕΚΤΌΞΕΥΣΗ των τιμών ενέργειας βλά-

πτει τα νοικοκυριά, τις βιομηχανίες και την οικονομική ανάκαμψη στη μετά την πανδημία εποχή, με τα πιο ευάλωτα στρώματα της κοινωνίας να επηρεάζονται περισσότερο. Η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη, η οποία πυροδοτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από μια παρατεταμένη περίοδο υποεπενδύσεων στις παραδοσιακές πηγές ενέργειας με μεγάλη ζήτηση, εξελίχθηκε γρήγορα σε μια πρωτόγνωρων διαστάσεων κρίση ασφάλειας εφοδιασμού, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. ΚΑΙ ΕΝΏ είναι αλήθεια ότι μέχρι στιγ-

Η Ελλάδα έχει όλα τα απαραίτητα συστατικά για τον προοδευτικό μετασχηματισμό της σε μια οικονομία υδρογόνου.

μής τα κενά προσφοράς - ζήτησης έχουν αντιμετωπιστεί, η διαχείριση της ερχόμενης χειμερινής περιόδου φαντάζει πολύ αβέβαιη. Ο πόλεμος έχει ήδη επιπτώσεις που μετασχηματίζουν τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας, διαταράσσοντας παραδοσιακές σχέσεις προσφοράς και ζήτησης και διακόπτοντας μακροχρόνιες διεθνείς εμπορικές σχέσεις. Το πλέον σημαντικό όμως είναι ότι η παρούσα κρίση μάς βοηθάει να αντιληφθούμε την πραγματική τρωτότητα και τα προαπαιτούμενα για την ασφάλεια του ενεργειακού μας συστήματος και μας ωθεί στο να επανεξετάσουμε της σημερινές και μελλοντικές μας εξαρτήσεις.

Δευτερογενείς συνέπειες ΠΈΡΑΝ όμως των πρωτογενών συνεπειών, έχουμε και σημαντικές δευτερογενείς συνέπειες. Οι ελλείψεις τροφίμων και λιπασμάτων που πυροδοτήθηκαν από τον πόλεμο επιδεινώνονται περαιτέρω από τις δυσκο-

REUTERS

Το φυσικό αέριο συμβάλλει καθοριστικά στη σταθερότητα του ενεργειακού συστήματος, προσφέροντας αξιόπιστο φορτίο βάσης.

Η απαλλαγή των οικονο-

μιών μας από τις ανθρακούχες εκπομπές είναι μια άνευ προηγουμένου προσπάθεια, η οποία απαιτεί επιμονή και προσήλωση.

λίες που αντιμετωπίζει η αλυσίδα εφοδιασμού ενέργειας και εμπορευμάτων, μεταξύ των διασυνδεδεμένων και παγκοσμιοποιημένων οικονομιών μας. Έτσι σήμερα οι αγορές προετοιμάζονται πλέον και για μια κρίση εμπορευμάτων και τροφίμων που θα μπορούσε ενδεχομένως να προκαλέσει παγκόσμια ύφεση. ΑΥΤΌ που αναδεικνύεται ξεκάθαρα από τη σημερινή κρίση είναι ότι ήμασταν όλοι απροετοίμαστοι. Η απαλλαγή των οικονομιών μας από τις ανθρακούχες εκπομπές είναι μια άνευ προηγουμένου προσπάθεια, η οποία απαιτεί επιμονή και προσήλωση. Είναι ωστόσο εξίσου σημαντικό, όσο και ο τελικός στόχος της απεξάρτησης από τον άνθρακα, η διαδρομή που θα επιλέξουμε να είναι βιώσιμη και ανθεκτική.

Καύσιμο «γέφυρα» ΑΦΕΝΌΣ οι αυξημένες επενδύσεις σε τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και νέων ενεργειακών πηγών πρέπει να εντατικοποιηθούν με όρους ελεύθερης αγοράς και προβλέψεις για συγκεκριμένα μέτρα αντιμετώπισης της αστάθειας των αγορών ενέργειας. Αφετέρου πρέπει να σταματήσει η επίθεση συλλήβδην στα ορυκτά καύσιμα, αναγνωρίζοντας τη στρατηγική σημασία του φυσικού αερίου στα ενεργειακά μας συστήματα, για το οποίο δεν υπάρχει οικονομικά βιώσιμη εναλλακτική λύση, τουλάχιστον για τις επόμενες δεκαετίες. Το φυσικό αέριο συμβάλλει καθοριστικά στη σταθερότητα του ενεργειακού συστήματος προσφέροντας αξιόπιστο φορτίο βάσης και διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο ως καύσιμο «γέφυρα» μέσω της αντικατάστασης των περισσότερο ρυπογόνων ορυκτών καυσίμων όπως ο λιγνίτης - επιτρέποντάς μας να μειώσουμε τις εκπομπές CO2 στα ενεργειακά μας συστήματα κατά 50%. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η συνέχιση των επενδύσεων, για την ενίσχυση των υποδομών φυσικού αερίου και την ανάπτυξη των

Η ΕΠΊΤΕΥΞΗ ουδετερότητας στις εκπομπές άνθρακα έχει μετατραπεί από φιλοδοξία σε αναγκαιότητα και η επιτυχία θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητά μας να παραμερίζουμε διλήμματα -είτε το ένα, είτε το άλλο- σε σχέση με τις ενεργειακές μας πηγές και αντ’ αυτού να επικεντρωνόμαστε στο πώς μπορούμε καλύτερα να εκμεταλλευτούμε τις συνέργειες όλων των διαθέσιμων τεχνολογιών για την επίτευξη του στόχου μας, της απαλλαγής μας από τις ανθρακούχες εκπομπές. Η ΕΛΛΆΔΑ έχει σήμερα το προνόμιο να

διαθέτει ένα αδιαμφισβήτητο ανταγωνιστικό δυναμικό σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και σοβαρές ενδείξεις ότι μπορεί να διαθέτει σημαντικά αποθέματα φυσικού αερίου στο υπέδαφός της. Στη βάση αυτή και λαμβάνοντας υπόψη τη γεωγραφική μας θέση, τις σημαντικές υποδομές φυσικού αερίου που διαθέτουμε και με τη συνδρομή τεχνολογιών διαχείρισης του διοξειδίου του άνθρακα, η Ελλάδα έχει όλα τα απαραίτητα συστατικά για τον προοδευτικό μετασχηματισμό της σε μια οικονομία υδρογόνου. ΚΑΘΏΣ ΩΡΙΜΆΖΕΙ η κατανόησή μας για

το νέο ενεργειακό τοπίο, πρέπει να κάνουμε πράξη τα διδάγματα αυτής της ενεργειακής κρίσης. Αφενός μεν οφείλουμε στις μελλοντικές γενιές να θέσουμε τον πλανήτη μας σε μια τροχιά προς ένα βιώσιμο περιβάλλον, αφετέρου έχουμε την ευθύνη απέναντι στις σημερινές γενιές να διασφαλίσουμε ότι αυτό θα γίνει με τρόπο που διασφαλίζει την οικονομική τους ευημερία.

10

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

• ΕΝΕΡΓ ΕΙΑ •

• ΕΝΕΡΓ ΕΙΑ •

καταγράφεται στο εθνικό σχέδιο ανάκαμψης.

Έργα αιχμής στην εποχή της ενεργειακής μετάβασης ΟΙ ΔΎΟ εταιρείες της Cenergy

©BALTICCONNECTOR

Holdings, Σωληνουργεία Κορίνθου και Hellenic Cables, διαθέτουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και ισχυρή τεχνογνωσία, όπως αποδεικνύουν και τα έργα υψηλών απαιτήσεων και τεχνολογικής αιχμής που αναλαμβάνουν και εκτελούν. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΌ είναι το έργο που

ανέλαβε η Σωληνουργεία Κορίνθου για την κατασκευή αγωγού που συνδέει το θαλάσσιο κοίτασμα φυσικού αερίου Karish με το δίκτυο διανομής του Ισραήλ. Ο αγωγός υψηλών απαιτήσεων έχει μήκος 90 χιλιόμετρα, διάμετρο 24 και 30 ίντσες και φτάνει σε μέγιστο βάθος εγκατάστασης τα 1.750 μέτρα. ΑΝΤΊΣΤΟΙΧΑ η Hellenic Cables ολο-

Η Hellenic Cables ολοκλήρωσε την κατασκευή και εγκατάσταση μιας από τις δυσκολότερες διασυνδέσεις ηλεκτρικού δικτύου διεθνώς, αυτής της Κρήτης με την Πελοπόννησο.

Cenergy Holdings: Υλοποιεί έργα αιχμής διεθνώς και πρωταγωνιστεί στην εποχή της ενεργειακής μετάβασης Η ΑΝΆΠΤΥΞΗ επενδύσεων που θα

στηρίξουν νέες καθαρές μορφές ενέργειας σε ολόκληρο τον κόσμο και η ενεργειακή μετάβαση βρίσκονται εδώ και πολλά χρόνια στον πυρήνα των δραστηριοτήτων της Cenergy Holdings. Η ΜΗΤΡΙΚΉ εταιρεία των Hellenic

ADVERTORIAL

135

χλμ. μήκος έχει το καλώδιο που ποντίστηκε στη διασύνδεση Κρήτης Πελοποννήσου

Cables και Σωληνουργεία Κορίνθου έχει επενδύσει την τελευταία δεκαετία πάνω από 400 εκατ. ευρώ για να αυξήσει την παραγωγική της δυναμικότητα, παράγοντας λύσεις για την πράσινη ενέργεια που αξιοποιούν τεχνολογίες αιχμής και δείχνουν τον δρόμο προς την κλιματική ουδετερότητα. Πλέον, τόσο ο ευρωπαϊκός όσο και ο αντίστοιχος εθνικός σχεδιασμός, όπως αυτός εκφράζεται και μέσα από το σχέδιο «Ελλάδα 2.0», θέτουν τις βάσεις για την επίτευξη των ενεργειακών στόχων έως το 2050. Πρόκειται

για δρόμο που περνά μέσα από την αξιοποίηση της αντίστοιχης υψηλής τεχνογνωσίας που διαθέτει η Cenergy Holdings, έχοντας ήδη υλοποιήσει ανά την υφήλιο μεγάλα και απαιτητικά έργα, ανάμεσά τους έργα διασύνδεσης ηλεκτρικών δικτύων, θαλάσσιων αιολικών πάρκων, δίκτυα υψηλής πίεσης για τη μεταφορά υδρογόνου αλλά και φυσικού αερίου, το οποίο θα παίζει για πολλά ακόμη χρόνια τον ρόλο του «μεταβατικού» καυσίμου.

Ισχυρή οικονομική θέση και νέες προοπτικές ΜΕ 5 σύγχρονες μονάδες παραγωγής και 4 ακόμα εγκαταστάσεις σε 4 χώρες, περισσότερα από 2.000 εξειδικευμένα στελέχη, σημαντική γνώση σε σύγχρονες τεχνολογίες και ενεργή παρουσία σε περισσότερες από 70 χώρες του κόσμου με μεγάλα έργα υποδομής, η Cenergy

Holdings διαθέτει μία πολύ ισχυρή βάση για σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη.

νέες σημαντικές παραγγελίες και στους δύο κλάδους. ΣΕ Ό,ΤΙ αφορά το τρέχον έτος, η

ΕΙΣΗΓΜΈΝΗ στα χρηματιστήρια Αθηνών (Athex) και Βρυξελλών (Euronext), η Cenergy Holdings ανήκει στο «club των ισχυρών παικτών» του κλάδου με ετήσιο κύκλο εργασιών πάνω από 1 δισ. ευρώ. Το 2021, ο κύκλος εργασιών της ανήλθε σε 1.054 εκατ. ευρώ, με τη λειτουργική κερδοφορία να παραμένει σταθερή και το αναπροσαρμοσμένο EBITDA να ανέρχεται στα 104 εκατ. ευρώ ως αποτέλεσμα της επιτυχούς εκτέλεσης ενεργειακών έργων και άλλων λύσεων υψηλής προστιθέμενης αξίας. ΤΟ ΑΝΕΚΤΈΛΕΣΤΟ υπόλοιπο παραγγελιών έφτασε μάλιστα στο τέλος του έτους σε επίπεδα ρεκόρ, ξεπερνώντας το φράγμα του 1 δισ. ευρώ με

Cenergy Holdings προσβλέπει σε ισχυρές πωλήσεις που θα στηρίξουν τα λειτουργικά της περιθώρια, ενώ η ανθεκτική δομή της και η προηγμένη τεχνολογία των εταιρειών της δημιουργούν εμπιστοσύνη για μακροπρόθεσμη βιώσιμη ανάπτυξη. Η αγορά των ΗΠΑ βρίσκεται ήδη στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της Εταιρείας, την ώρα που οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ φαίνεται να εξομαλύνονται. Ταυτόχρονα, για πρώτη φορά εμφανίζονται σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες και στην Ελλάδα, με τη μελλοντική ανάπτυξη πλωτών και σταθερών θαλάσσιων αιολικών πάρκων να αποτελεί βασική παράμετρο της ενεργειακής μετάβασης της χώρας, όπως άλλωστε

κλήρωσε την κατασκευή και εγκατάσταση μιας από τις δυσκολότερες διασυνδέσεις ηλεκτρικού δικτύου διεθνώς, αυτής της Κρήτης με την Πελοπόννησο. Το καλώδιο εναλλασσόμενου ρεύματος υπερυψηλής τάσης έχει μήκος 135 χιλιομέτρων και ποντίστηκε κοντά στα 1.000 μέτρα βάθος, που είναι το μεγαλύτερο βάθος στο οποίο έχει ποτέ τοποθετηθεί ηλεκτρικό καλώδιο διεθνώς.

Ηλεκτρικές διασυνδέσεις Η HELLENIC CABLES προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις με το κλειδί στο χέρι στον τομέα των ηλεκτρικών και τηλεπικοινωνιακών διασυνδέσεων που ξεκινούν από την παραγωγή, περιλαμβάνουν τη μεταφορά και φτάνουν μέχρι την τοποθέτηση - πόντιση και την προστασία των καλωδίων. Αξιοποιώντας τη στροφή που υπάρχει παγκοσμίως στην «πράσινη» ενέργεια, η εταιρεία έχει να επιδείξει σημαντικές επιδόσεις στην ανάληψη έργων στον τομέα της διασύνδεσης αιολικών πάρκων, τόσο επίγειων όσο και υπεράκτιων, με συνεργάτες τους μεγαλύτερους παραγωγούς και διαχειριστές δικτύων μεταφοράς όπως οι Ørsted, Tennet, E-ΟΝ, Equinor, RWE, SSE, Subsea 7, Energinet, SSEN, ΑΔΜΗΕ, Shell New Energies, EDPR και άλλες.

Ενεργειακοί αγωγοί ΤΑΥΤΌΧΡΟΝΑ η Σωληνουργεία

Κορίνθου συγκαταλέγεται μεταξύ

Αγωγός Balticconnector: Η Σωληνουργεία Κορίνθου ανέλαβε την παραγωγή σωλήνων για τον υποθαλάσσιο αγωγό που θα συνδέσει τη Φινλανδία με την Εσθονία.

των κορυφαίων παραγωγών σωλήνων μεταφοράς φυσικού αερίου, υδρογονανθράκων, αλλά και άλλων ρευστών. Χαρακτηριστικό είναι το έργο που ανέλαβε η εταιρεία από τη Snam Ιταλίας για την παραγωγή 400 χιλιομέτρων σωλήνων πιστοποιημένων για τη μεταφορά έως και 100% υδρογόνου. Σημειώνεται ότι καθώς το φυσικό αέριο αποτελεί το βασικό καύσιμο όσο διαρκεί η ενεργειακή μετάβαση στις πηγές με μηδενικό αποτύπωμα CO2, η ζήτηση για νέες υποδομές αναμένεται να συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια, με τη Σωληνουργεία Κορίνθου να πρωταγωνιστεί ως ένας από τους βασικούς προμηθευτές για όλες τις μεγάλες ενεργειακές εταιρείες, όπως οι BP, Shell, OMV, Eni, Snam, Chevron, Total, Wintershall, Subsea 7, TechnipFMC, Allseas Energinet και πρόσφατα η Collahuasi στη Χιλή.

Η ESG δέσμευση και οι στόχοι του προτύπου SBTi Net-Zero H ΔΙΟΊΚΗΣΗ της Cenergy Holdings

έχει πλέον εντάξει πλήρως στη λειτουργία της τα κριτήρια ESG για τον περιορισμό των σχετικών κιν-

Η Hellenic Cables

δεσμεύεται να αυξήσει την ετήσια προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές από 24% το 2020 σε 80% έως το 2025 και σε 100% έως το 2030 αντίστοιχα.

δύνων αλλά και τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. Από τη μια στοχεύει με υπευθυνότητα να μειώσει το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα κατά την παραγωγή των προϊόντων της, ενώ από την άλλη σχεδιάζει λύσεις, τεχνολογικά προηγμένες και ταυτόχρονα εφαρμόσιμες, που θα επιτρέψουν τον συνολικό μετασχηματισμό της οικονομίας σε μία οικονομία κλιματικής ουδετερότητας, πάντα σε συνεργασία με τους προμηθευτές και τους πελάτες της. Η ΑΠΟΤΎΠΩΣΗ αυτών των δεσμεύσεων επιβεβαιώθηκε και από το γεγονός ότι οι βραχυπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι στόχοι μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της Hellenic Cables έχουν λάβει επίσημη έγκριση από την πρωτοβουλία Science Based Targets

(SBTi). Πιο συγκεκριμένα, το SBTi επικύρωσε ότι και οι δύο στόχοι είναι σύμφωνοι με τα πιο πρόσφατα κριτήρια και το πρότυπο Net-Zero. ΕΠΙΠΛΈΟΝ, οι στόχοι της Hellenic Cables για τα πεδία εφαρμογής 1 και 2 ευθυγραμμίζονται με την προσπάθεια για τη συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 1,5°C. Ως κορυφαίος πάροχος αξιόπιστων και βιώσιμων καλωδιακών λύσεων, η Hellenic Cables δεσμεύεται να μειώσει τις απόλυτες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου του πεδίου εφαρμογής 1 και 2 κατά 50% έως το 2030, με έτος βάσης το 2020. Επιπλέον, δεσμεύεται να μειώσει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου του πεδίου εφαρμογής 3 από αγοραζόμενες πρώτες ύλες και υπηρεσίες, από τη μετακίνηση εργαζομένων και από τη χρήση των πωληθέντων προϊόντων κατά 25% εντός του ίδιου χρονικού πλαισίου. Η Hellenic Cables δεσμεύεται επίσης να αυξήσει την ετήσια προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές από 24% το 2020 σε 80% έως το 2025 και σε 100% έως το 2030. www.cenergyholdings.com

1.054 εκατ. ευρώ ήταν ο κύκλος εργασιών της Cenergy Holdings το 2021

11

12

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

• ΕΝΕΡΓ ΕΙΑ •

Αντώνης Κοντολέων Πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών (ΕΒΙΚΕΝ)

Η ΕΦΑΡΜΟΓΉ της ρήτρας αναπροσαρμογής, που μεταφέρει αυτόματα στα τιμολόγια ρεύματος όλων των καταναλωτών τις τιμές 100% της χονδρεμπορικής αγοράς, μαζί με τη μη δυνατότητα σύναψης διμερών συμβολαίων αποτελούν τις δύο πιο σημαντικές στρεβλώσεις στη λειτουργία της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που τη διαφοροποιούν από τις υπόλοιπες ευνομούμενες ευρωπαϊκές αγορές. Από το καλοκαίρι του 2021 που άρχισε να εφαρμόζεται καθολικά η ρήτρα αναπροσαρμογής αποτελεί την κινητήρια μηχανή αύξησης εκτός λογικών ορίων των τιμών στην ελληνική χονδρεμπορική αγορά. Και τούτο διότι η στρατηγική της μεταφοράς 100% του ρίσκου των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς στα τιμολόγια των τελικών καταναλωτών ενδέχεται να δημιουργεί συνθήκες χειραγώγησης των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά, καθώς πλέον οι παραγωγοί καθίστανται αδιάφοροι ως προς τις τιμές που οι ίδιοι διαμορφώνουν στην αγορά αυτή.

Ανταγωνιστικές τιμές στη χονδρεμπορική αγορά με άμεση λήψη ρυθμιστικών μέτρων

Ανύπαρκτος ο έλεγχος της αγοράς ΟΙ ΥΨΗΛΈΣ τιμές που καταγράφηκαν

272,4 €/ΜWh

έφτασε η τιμή του φυσικού αερίου στη χονδρεμπορική αγορά.

στις λοιπές ευρωπαϊκές χονδρεμπορικές αγορές λόγω της εκτόξευσης των χρηματιστηριακών τιμών του φυσικού αερίου πέρασαν σε ποσοστό 50% στα τιμολόγια των καταναλωτών μόλις το πρώτο τρίμηνο του 2022, σε αντίθεση με την ελληνική αγορά, όπου είχαν ήδη περάσει 100% από τον Σεπτέμβριο. Είναι προφανές ότι o έλεγχος στη λειτουργία της ελληνικής αγοράς είναι ανύπαρκτος, παρά το γεγονός των έκτακτων συνθηκών που βιώνου-

«Η αγορά ηλεκτρισμού δεν λειτουργεί πλέον» Η ΚΎΡΙΑ συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο πλέον είναι εάν απαιτείται ή όχι επανασχεδιασμός του υφιστάμενου μοντέλου αγοράς που βασίζεται στο οριακό κόστος, πολλώ δε μάλλον μετά την πρόσφατη παραδοχή της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ότι η «αγορά ηλεκτρισμού δεν λειτουργεί πλέον». ΕΠΊΣΗΣ είναι σημαντικό να επισημά-

νουμε ότι ανάμεσα στα μέτρα που λαμβάνουν άλλες χώρες συμπεριλαμβάνεται η θέσπιση υποχρεωτικών διαγωνισμών πώλησης ενέργειας μέσω διμερών συμβολαίων (Ισπανία, Πορτογαλία και Ρουμανία) βάσει του μίγματος ενέργειας που διαθέτει κάθε παραγωγός. Και τούτο διότι σήμερα κρίνεται απαραίτητο να υπάρχει σε μια αγορά η δυνατότητα στους συμμετέχοντες σε αυτή να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο από τις μεταβολές των χρηματιστηριακών τιμών των αγορών ενέργειας. Με απλά λόγια, το σχέδιο που έχει υποβληθεί στην Επιτροπή πρέπει να αποσυρθεί και να εξεταστεί εάν συντρέχουν πλέον οι λόγοι του αρχικού σχεδίου. Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι οι εξαγγελθείσες μεταρρυθμίσεις καθυστερούν σημαντικά, γεγονός που εγείρει ερωτηματικά εάν πράγματι υπάρχει βούληση να προχωρήσουν βασικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά ή αποτελούν μόνο υποσχέσεις ώστε να δοθεί η έγκριση της Επιτροπής.

ΕΠΊΣΗΣ αξίζει να επισημάνουμε ότι οι μέσες τιμές εισαγωγής φυσικού αερίου, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει η ΡΑΕ, δεν συνάδουν κατά κανόνα με τις τιμές που διαμορφώνουν στη χονδρεμπορική αγορά οι οριακές μονάδες φυσικού αερίου, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συμβάσεις προμήθειας του εν λόγω καυσίμου στη χώρα μας βασίζονται στις χρηματιστηριακές τιμές του προηγούμενου μήνα, καθώς δεν υπάρχει spot αγορά (hub). ΕΊΝΑΙ ΠΡΟΦΑΝΈΣ ότι η εφαρμογή της εν λόγω ρήτρας συνετέλεσε στις πολύ υψηλές τιμές που διαμορφώθηκαν στη χονδρεμπορική αγορά τους μήνες Οκτώβριο-Δεκέμβριο 2021, αλλά και στις τιμές που διαμορφώθηκαν τον Μάρτιο στο επίπεδο-ρεκόρ των 272,4 ευρώ/ΜWh, ενώ η μέση τιμή εισαγωγής φυσικού αερίου κατά τον μήνα Φεβρουάριο ήταν 75,5 ευρώ/MWh. Η μικρή αποκλιμάκωση των χονδρεμπορικών τιμών ρεύματος κατά τους μήνες Απρίλιο και Μάιο δεν αλλάζει ουσιαστικά την εικόνα.

συμφωνούν ότι οι συνθήκες σήμερα στη λειτουργία της αγοράς έχουν διαφοροποιηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Οι μέσες τιμές εισαγωγής φυσικού αερίου, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει η ΡΑΕ, δεν συνάδουν κατά κανόνα με τις τιμές που διαμορφώνουν στη χονδρεμπορική αγορά οι οριακές μονάδες φυσικού αερίου.

Θεωρούμε ότι το κείμενο

της Κομισιόν επιβεβαιώνει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο τη στρεβλή λειτουργία της ελληνικής αγοράς και την ανάγκη άμεσης λήψης ρυθμιστικών μέτρων.

με όλοι μας. Στο κείμενο REPowerEU, που δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επισημαίνεται ότι ο κανόνας της ελεύθερης διαμόρφωσης των τιμών στις χονδρεμπορικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας ισχύει μόνο σε συνθήκες κανονικής λειτουργίας των αγορών και αναφέρονται συγκεκριμένες αιτίες/στρεβλώσεις που εάν συντρέχουν σε μια αγορά συνιστάται η λήψη ρυθμιστικών μέτρων.

ΜΕΤΑΞΎ των αναφερόμενων ως αι-

τιών περιλαμβάνονται η αυτόματη μεταφορά του 100% των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς στα τιμολόγια και η μη ύπαρξη δυνατότητας αντιστάθμισης του κινδύνου. Πρόκειται για αιτίες/στρεβλώσεις που σαφώς συντρέχουν στην ελληνική αγορά και γι’ αυτό θεωρούμε ότι το κείμενο της Επιτροπής επιβεβαιώνει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο τη στρεβλή λειτουργία της ελληνικής αγοράς και την ανάγκη άμεσης λήψης ρυθμιστικών μέτρων. ΣΤΟ ΊΔΙΟ πλαίσιο απαιτείται η ριζική αναθεώρηση των μεταρρυθμίσεων που έχουν υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (market reform plan) από τον Ιούνιο του 2021 στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισης του μηχανισμού επάρκειας ισχύος, καθώς όλοι

ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΈΝΑ καθυστερούν

χαρακτηριστικά:  H εφαρμογή της «ανακατανομής» στην αγορά εξισορρόπησης  Η υποχρέωση των ΑΠΕ να αποκτήσουν πλήρη ευθύνη εξισορρόπησης  Η σύναψη διμερών συμβολαίων με παραγωγούς θερμικών μονάδων με φυσική παράδοση  Η ουσιαστική συμμετοχή της Ζήτησης σε όλες τις αγορές. ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΆ, θεωρούμε ότι όσες επι-

δοτήσεις και να δοθούν, εάν δεν ληφθούν ρυθμιστικά μέτρα που να αντιμετωπίζουν τις υφιστάμενες δομικές στρεβλώσεις της αγοράς, όπως η μη σύναψη διμερών συμβολαίων, σε συνδυασμό με την κατάργηση της υποχρεωτικής ρήτρας αναπροσαρμογής στα τιμολόγια των καταναλωτών, η αγορά μας δεν θα θυμίζει σε τίποτα λειτουργία ευνομούμενης ευρωπαϊκής αγοράς. ΑΣ ΚΆΝΟΥΜΕ λοιπόν πρώτα τα

αυτονόητα...

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

13

• ΕΝΕΡΓ ΕΙΑ •

ΑΠΌ ΤΟ ΦΘΙΝΌΠΩΡΟ του 2021 και μετά,

Δρ Γιώργος Στάμτσης Γενικός Διευθυντής, Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΑΗ)

πολλές φορές η δημόσια συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο περιστράφηκε γύρω από το μοντέλο λειτουργίας των ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρισμού και εάν αυτό είναι παρωχημένο και ευθύνεται για τις ψηλές τιμές ηλεκτρισμού σε όλη την Ευρώπη. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ήταν ο πιο γνωστός υποστηρικτής αυτής της θέσης, με την επικουρία των κυβερνήσεων της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδας. Οι γαλλικές προεδρικές εκλογές πέρασαν, ο Μακρόν επανεξελέγη και η συζήτηση για αλλαγή του μοντέλου ατόνησε. Ώσπου η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε αιφνιδιαστικά πριν από λίγες μέρες ότι το μοντέλο της αγοράς ηλεκτρισμού δεν είναι πια λειτουργικό και ότι πρέπει να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα όπου κυρίαρχες είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. ΚΑΤΑΡΧΉΝ πρέπει να πούμε ότι δεν υπάρχει μόνο μία ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρισμού. Υπάρχουν διαφορετικές αγορές που αφορούν διαφορετικά χρονικά επίπεδα. Η κυρίαρχη αγορά είναι η λεγόμενη προημερήσια αγορά, εκεί δηλαδή που διαμορφώνονται οι τιμές ηλεκτρισμού μία ημέρα πριν από την παραγωγή και την κατανάλωσή του. Το μοντέλο που χρησιμοποιείται στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την προημερήσια αγορά βασίζεται στην οριακή τιμολόγηση. Δηλαδή η ακριβότερη μονάδα που είναι απαραίτητη κάθε ώρα για την κάλυψη της ζήτησης καθορίζει και την τιμή για όλη την ενέργεια που παράγουν οι παραγωγοί και αγοράζουν οι προμηθευτές και οι καταναλωτές.

Συνηγορία υπέρ του ευρωπαϊκού μοντέλου και του εκσυγχρονισμού του

Στην Ε.Ε. η ακριβότερη μονάδα που είναι απαραίτητη κάθε ώρα για την κάλυψη της ζήτησης καθορίζει και την τιμή για όλη την ενέργεια που παράγουν οι παραγωγοί και αγοράζουν οι προμηθευτές και οι καταναλωτές.

Η ΕΥΕΛΙΞΊΑ όμως είναι αντίθετη με τις

προθεσμιακές αγορές, αφού εάν όλη η παραγωγή/κατανάλωση έχει κλειδωμένη τιμή μέσω προθεσμιακών συμβολαίων, τότε δεν θα υπάρχει κανένα κίνητρο σε πραγματικό χρόνο για την παροχή ευελιξίας. Πρέπει λοιπόν εδώ να βρεθεί μια χρυσή τομή. Κι εδώ τον ρόλο του «σταθεροποιητή» καλούνται να παίξουν οι μηχανισμοί αγοράς για τη διασφάλιση εγγυημένης ηλεκτρικής ισχύος (capacity mechanisms) για επενδύσεις ευέλικτης ισχύος με χαμηλές ή και μηδενικές εκπομπές, οι οποίοι «πρέπει να καταστούν μακροπρόθεσμο χαρακτηριστικό του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας», προκειμένου να ενισχυθεί η ασφάλεια εφοδιασμού, να δημιουργηθεί ασφαλές επενδυτικό περιβάλλον και να μετριαστεί η ακραία διακύμανση των τιμών στις spot αγορές. Η ΔΕΎΤΕΡΗ πρόκληση αφορά όχι απλά

Επειδή οι ΑΠΕ θα εισέρχονται με ρυθμό μεγαλύτερο από τον ρυθμό ανάπτυξης των δικτύων ηλεκτρισμού, τα επόμενα χρόνια τα προβλήματα συμφόρησης στις γραμμές μεταφοράς θα γίνονται εντονότερα.

ΣΕ ΑΥΤΌ το ζήτημα η Ευρώπη δεν απο-

τελεί κάποια εξαίρεση. Όλες οι προημερήσιες αγορές ηλεκτρισμού που λειτουργούν σε όλον τον κόσμο χρησιμοποιούν την οριακή τιμολόγηση. Η επιστημονική βιβλιογραφία που αιτιολογεί τα πλεονεκτήματα του εν λόγω μοντέλου είναι ογκωδέστατη και εκτενέστατη χρονικά, από τη δεκαετία του 1980 μέχρι και σήμερα. Από τότε δηλαδή που ακόμα δεν υπήρχαν απελευθερωμένες αγορές ηλεκτρισμού και ως ανανεώσιμες πηγές έβρισκε κανείς μόνο τα υδροηλεκτρικά, μέχρι σήμερα με την πολύ μεγάλη διείσδυση των φωτοβολταϊκών και των αιολικών. Μόνο η Αγγλία και η Ουαλία άλλαξαν τον τρόπο λειτουργίας της προημερήσιας αγοράς για κάποια χρόνια τη δεκαετία του 2000, επέστρεψαν όμως στην οριακή τιμολόγηση. Και αυτό είναι ένα απτό παράδειγμα -από την καθημερινή ζωή που λένε- που δείχνει την υπεροχή του μοντέλου αυτού έναντι άλλων.

μελλοντικά ηλεκτρικά συστήματα θα κυριαρχούνται από φωτοβολταϊκά και αιολικά, δύο πηγές ενέργειας με κυμαινόμενη παραγωγή. Αυτά τα συστήματα θα έχουν δηλαδή πολύ μεγαλύτερες ανάγκες ευελιξίας για την εξισορρόπηση αυτής της κυμαινόμενης παραγωγής.

Τα μελλοντικά ηλεκτρικά

συστήματα θα κυριαρχούνται από φωτοβολταϊκά και αιολικά, δύο πηγές ενέργειας με κυμαινόμενη παραγωγή.

ΑΥΤΌ ακριβώς το συμπέρασμα προκύπτει και από την τελική έκθεση του Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της Ε.Ε.

(ACER), ο οποίος τον Απρίλιο διαπίστωσε ότι το υφιστάμενο μοντέλο σχεδιασμού της αγοράς λειτουργεί, οδηγεί σε μεγάλη εξοικονόμηση κόστους για τους Ευρωπαίους καταναλωτές και ότι επιτρέπει τη σημαντική διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Τώρα, ποιον ρώτησε η Φον ντερ Λάιεν και προέβη σε αυτές τις δηλώσεις είναι ένα ερώτημα. ΣΗΜΑΊΝΕΙ όμως αυτό ότι δεν πρέπει

να γίνουν αλλαγές στο μοντέλο οργάνωσης της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρισμού; Ότι δεν υπάρχει ανάγκη να το εκσυγχρονίσουμε; Κάθε άλλο. Όπως όλες οι αγορές ηλεκτρισμού σε όλον τον κόσμο, έτσι και η ευρωπαϊκή έχει μπροστά της μεγάλες προκλήσεις. Η μεγαλύτερη πλέον είναι να εξασφαλίσει μια σχετική σταθερότητα στις τιμές των καταναλωτών για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αυξηθεί η ρευστότητα των προθεσμιακών αγορών. Αλλά και ο χρονικός ορίζοντας των συμβολαίων που διακινούνται σε αυτές, να μην περιορίζεται δηλαδή ο όγκος συναλλαγών κυρίως σε συμβόλαια μονοετούς ή διετούς διάρκειας. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να επιτευχθεί αυτός ο σκοπός. Και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην τωρινή και τη μελλοντική σύνθεσή της, θα ασχοληθεί έντονα με αυτό το ζήτημα τα επόμενα χρόνια. Προσοχή όμως: Τα

τη σημαντική, αλλά την πολύ μεγάλη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ). Επειδή οι ΑΠΕ θα εισέρχονται με ρυθμό μεγαλύτερο από τον ρυθμό ανάπτυξης των δικτύων ηλεκτρισμού, τα επόμενα χρόνια τα προβλήματα συμφόρησης στις γραμμές μεταφοράς θα γίνονται εντονότερα και εν γένει η λειτουργία του Συστήματος από τους κατά τόπους διαχειριστές θα αποτελεί καθημερινή πρόκληση, προκειμένου σε συνεχή βάση να διασφαλίζεται η εξισορρόπηση προσφοράς και ζήτησης ταυτόχρονα με τη διασφάλιση των αναγκαίων περιθωρίων ασφαλείας με εφεδρείες. ΤΟ ΣΥΜΠΈΡΑΣΜΑ είναι μάλλον απλό: Το

μοντέλο αγοράς ηλεκτρισμού στην Ε.Ε. λειτουργεί, ή -όπως η ίδια η Επιτροπή αναφέρει στο πλαίσιο του REPowerEU plan- «ο τρέχων σχεδιασμός της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας παρέχει μια αποδοτική, επαρκώς ολοκληρωμένη αγορά, η οποία επιτρέπει στην Ευρώπη να αποκομίζει όλα τα οικονομικά οφέλη μιας ενιαίας αγοράς ενέργειας, κατοχυρώνει την ασφάλεια του εφοδιασμού και στηρίζει τη διαδικασία απανθρακοποίησης». Ωστόσο, ναι, υπάρχει ανάγκη να το εκσυγχρονίσουμε, αλλά αυτή η αλλαγή θα γίνει σε κατεύθυνση διαφορετική από αυτή που υπονοούν όσοι σήμερα μιλούν για ένα παρωχημένο μοντέλο.

14

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

• ΕΝΕΡΓ ΕΙΑ •

Φθηνή ενέργεια είναι η πράσινη ενέργεια τερα για την αγορά αυτής της ενέργειας, ποσό που θα μετακυλούσαν στους καταναλωτές, μέσω των λογαριασμών ρεύματος.

ΤΟ ΚΛΊΜΑ ανασφάλειας και αβεβαιότη-

Παναγιώτης Παπασταματίου Γενικός Διευθυντής Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ)

τας που δημιουργήθηκε εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης και επιδεινώθηκε με τον πόλεμο στην Ουκρανία, ανέδειξε την ανάγκη για απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, κάτι που κατέχει πλέον την πρώτη θέση στην ενεργειακή ατζέντα της Ευρώπης. Όμως αυτός ο στόχος δεν είναι αρκετός. Η στρατηγική πρέπει να είναι να απεξαρτηθούμε γενικά από τα ορυκτά καύσιμα και να επιταχύνουμε συνολικά προς τρόπους παραγωγής ρεύματος πιο φθηνούς και πιο φιλικούς προς το περιβάλλον, καθώς η κλιματική αλλαγή παραμένει η Νο.1 απειλή για τον πλανήτη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας της γηραιάς ηπείρου έως το 2050 εξακολουθεί να παραμένει ψηλά στην ατζέντα της Ευρώπης.

ΈΝΑ ΕΎΛΟΓΟ ερώτημα είναι το εξής: Αφού η αιολική ενέργεια είναι φθηνή, με σταθερό κόστος, καθαρή και εγχώρια, τότε γιατί το 2021 κάλυψε μόνο το 19% περίπου της εγχώριας κατανάλωσης ρεύματος; Το βασικό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι η γραφειοκρατία. H αδειοδότηση των αιολικών πάρκων είναι μια εξαιρετικά σύνθετη και πολυσχιδής διαδικασία, η οποία διαρκεί σήμερα πάνω από 10 έτη. Η ΑΠΛΟΠΟΊΗΣΗ της αδειοδότησης των

επενδύσεων είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη των ΑΠΕ. Ένας άλλος ανασταλτικός παράγοντας στην ανάπτυξη των αιολικών πάρκων στην Ελλάδα είναι η υπερβολική αντίδραση που δεν είναι ανάλογη προς τις πραγματικές επιπτώσεις των έργων. Οι φωνές αυτές, αν και μειοψηφικές, καταφέρνουν να δημιουργήσουν «θόρυβο», με αποτέλεσμα πολιτικοί άρχοντες να επηρεάζονται ή να αλλάζουν τοπικές αποφάσεις που είχαν εγκρίνει επενδύσεις ΑΠΕ.

Η ΜΌΝΙΜΗ λύση για την ενεργειακή

και την περιβαλλοντική κρίση είναι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Μια χώρα όπως η Ελλάδα, με πλούσιο άνεμο και ήλιο, μπορεί να βρεθεί πρωτοπόρος στην προσπάθεια ενεργειακής ανεξαρτησίας και αυτονομίας της Ευρώπης και να γίνει εξαγωγός «πράσινου» ηλεκτρισμού. Φθηνή ενέργεια είναι η πράσινη ενέργεια: η αιολική, μαζί με την ηλιακή, είναι η φθηνότερη μορφή παραγωγής ενέργειας με σταθερό κόστος παραγωγής που δεν εξαρτάται από τις γεωπολιτικές συνθήκες που επικρατούν. Συνεπώς, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα όπλα που έχει η χώρα μας για να αντιμετωπίσει την κρίση των τιμών ενέργειας. Ειδικά τα νέα αιολικά πάρκα παράγουν ηλεκτρισμό που είναι 3-4 φορές φθηνότερος από τα ορυκτά καύσιμα, φυσικό αέριο και λιγνίτη. Εάν είχαμε περισσότερα αιολικά πάρκα, η ενεργειακή κρίση θα ήταν λιγότερο δυσμενής.

ΕΠΙΠΛΈΟΝ, οι γενικοί αφορισμοί και οι

εκτεταμένοι αποκλεισμοί θέσεων για εγκατάσταση αιολικών πάρκων χωρίς μελέτη ή τεκμηρίωση, υπονομεύουν τους κλιματικούς στόχους και εμποδίζουν την ανάπτυξη προσοδοφόρων για τη χώρα μας επενδύσεων. Ο συνδυασμός των παραπάνω κοστίζει ακριβά και στην τσέπη του καταναλωτή και στο περιβάλλον, καθώς συνεχίζουμε με ένα ακριβό και περιβαλλοντικά επιβλαβές ενεργειακό μοντέλο με τη χρήση ορυκτών καυσίμων. Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉ μας ανεξαρτησία θα επέλ-

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΌ είναι το γεγονός ότι η ενέρ-

2,5

δισ. €

ήταν η συνολική εξοικονόμηση το 2021 στη χονδρική αγορά χάρη στις ΑΠΕ.

γεια που παρήγαγαν τα αιολικά πάρκα στη χώρα μας κατά το Β’ εξάμηνο 2021 (από τότε που εντοπίζεται η αύξηση των τιμών των ορυκτών καυσίμων) επιδότησε απευθείας τους καταναλωτές, μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ), με 414 εκατ. ευρώ ή 77 ευρώ ανά αιολική MWh. Mε άλλα λόγια, αν δεν είχαμε τα αιολικά πάρκα θα είχαμε πληρώσει 414 εκατ. ευρώ περισσότερα για την ηλεκτρική ενέργεια του τελευταίου εξαμήνου του 2021. ΤΟ ΌΦΕΛΟΣ όμως δεν περιορίζεται εκεί.

Η αιολική ενέργεια μαζί και με τις άλλες ανανεώσιμες μειώνουν την τιμή στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (τη λεγόμενη οριακή τιμή συ-

Το βασικό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι η γραφειοκρατία. H αδειοδότηση των αιολικών πάρκων είναι μια εξαιρετικά σύνθετη και πολυσχιδής διαδικασία, η οποία διαρκεί σήμερα πάνω από 10 έτη.

Αν δεν είχαμε τα αιολικά

πάρκα, θα είχαμε πληρώσει 414 εκατ. ευρώ περισσότερα για την ηλεκτρική ενέργεια του τελευταίου εξαμήνου του 2021.

στήματος ή τιμή επόμενης ημέρας). Αυτό συμβαίνει διότι ο άνεμος και ο ήλιος είναι δωρεάν και έτσι οι ανανεώσιμες οδηγούν κάθε ώρα σε σβήσιμο τις ακριβότερες συμβατικές μονάδες παραγωγής που ορίζουν τη χονδρική τιμή στο χρηματιστήριο ενέργειας.

Μαζί με την τιμή του χρηματιστηρίου μειώνεται και η ρήτρα αναπροσαρμογής και έτσι ο καταναλωτής πληρώνει λιγότερα για το συνολικό του ρεύμα. Τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά μείωσαν κατά μέσο όρο την τιμή στην αγορά το 2021 κατά 46 ευρώ/MWh. Για το 2021 η συνολική εξοικονόμηση στην χονδρική αγορά είναι 2,5 δισ. ευρώ χάρη στις ΑΠΕ. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι εάν η ενέργεια που δεν θα είχε παραχθεί από τις ΑΠΕ, είχε καλυφθεί από εισαγόμενο φυσικό αέριο, οι προμηθευτές θα έπρεπε να είχαν καταβάλει 2,5 δισ. ευρώ περισσό-

θει μέσα από την πράσινη μετάβαση, μέσα από τις ΑΠΕ. Η παραγωγή ενέργειας από αιολικά πάρκα είναι μια γνώριμη τεχνολογία, υπάρχει η τεχνογνωσία και η εμπειρία, υπάρχει διαθέσιμη η χρηματοδότηση και υπάρχει και το αιολικό δυναμικό που είναι ο 100% βεβαιωμένος, και όχι πιθανολογούμενος, ενεργειακός πλούτος της πατρίδας μας ο οποίος μπορεί να αξιοποιηθεί άμεσα. Ένα ενεργειακό σύστημα που θα συνδυάζει διάφορες μορφές ΑΠΕ (αιολικά, φωτοβολταϊκά, υδροηλεκτρικά, βιομάζα, γεωθερμία), σύγχρονα ηλεκτρικά δίκτυα, συστήματα αποθήκευσης, εξοικονόμηση ενέργειας και διαχείριση της ζήτησης εξασφαλίζει καθαρή, αξιόπιστη και φθηνή ηλεκτρική ενέργεια για τους καταναλωτές.

naftemporiki.gr

16

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

• ΕΝΕΡΓ ΕΙΑ •

Χάρης Δούκας Αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΠ

Η ΧΏΡΑ βρίσκεται στην καρδιά της ενεργειακής κρίσης. Η βασική αιτία του βάθους και της έντασης της κρίσης αυτής στη χώρα μας είναι η μεγάλη της εξάρτηση από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και τις αλυσίδες υπερ-κερδοσκοπίας που τα συνοδεύουν. Με βάση τα στοιχεία της Eurostat, η ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδας από πετρέλαιο και φυσικό αέριο προσεγγίζει το 82%, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 58%. Η εξάρτηση της χώρας αυξήθηκε πολύ τις δύο τελευταίες δεκαετίες (πάνω από 20%), όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη υπήρξε μείωση. Έτσι, η Ελλάδα βρίσκεται στις πιο υψηλές θέσεις εξάρτησης της Ευρώπης σήμερα, κάτω μόνο από δύο νησιά, τη Μάλτα και την Κύπρο, που είναι ηλεκτρικά απομονωμένα από την υπόλοιπη Ευρώπη, και το πολύ πλούσιο Λουξεμβούργο.

Ο εθνικός στόχος της ενεργειακής αυτοδυναμίας

στημένης ισχύος από μονάδες φυσικού αερίου κατά 1,8 GW (μιάμιση φορά πάνω από την παρούσα κατάσταση συμμετοχής των ορυκτών καυσίμων στο σύστημα ηλεκτροπαραγωγής). Αντίστοιχα, δεν προβλέπονται πουθενά νομικά δεσμευτικοί στόχοι για τη σταδιακή απεξάρτηση από το φυσικό αέριο, που έχει εργαλειοποιηθεί λόγω του πολέμου από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, έχει εκτοξεύσει το ενεργειακό κόστος και συνεπαγόμενα τον πληθωρισμό στην οικονομία σε ρεκόρ 30ετίας. Οι μόνες σίγουρες νέες επενδύσεις που ακούμε αφορούν νέους σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου (αυτή τη φορά για να υποδέχονται το αμερικανικό σχιστολιθικό), στη λογική του ενεργειακού κόμβου.

Κόμβος μεταφοράς και παραγωγής καθαρής ενέργειας ΜΉΠΩΣ όμως η Ελλάδα, αντί για δια-

Η ΕΛΛΆΔΑ, όμως, που βρίσκεται σε τό-

σο ιδιάζουσα γεωπολιτική θέση, θα έπρεπε να έδινε πολύ μεγάλη προσοχή στις εισαγόμενες ενεργειακές επιλογές. Μάλιστα, αν σκεφτεί κανείς πως ο τομέας της ενέργειας αποτελεί σημαντικό αρνητικό παράγοντα στο ισοζύγιο εμπορικών συναλλαγών, επιβαρύνοντας διαχρονικά το δημόσιο χρέος, προκαλεί πολύ μεγάλη εντύπωση πώς η χώρα με το υψηλότερο δημόσιο χρέος στην Ευρώπη αφέθηκε να προσδεθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό σε ένα εισαγόμενο ορυκτό καύσιμο. Δεν θα έπρεπε να υπάρχει συστηματική παρακολούθηση και έλεγχος, αξιολογώντας την επίπτωση που έχει κάθε επιμέρους στοιχείο πολιτικής και κάθε νέα επένδυση / θεσπιζόμενο μέτρο στο δημόσιο χρέος και στην εγχώρια προστιθέμενη αξία;

Μέσω κατάλληλων ηλεκτρικών διασυνδέσεων μπορεί η χώρα να αποτελέσει το κέντρο καθαρής ενέργειας, ενώνοντας ενεργειακά την Ασία (με τον «EuroAsia Interconnector»), την Αφρική (με το καλώδιο σύνδεσης της Αφρικής με την Κρήτη) και την Ευρώπη.

ΕΊΝΑΙ χαρακτηριστικό πως πάνω από

40% και άνω της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας το 2021 προήλθε από φυσικό αέριο.

το 40% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας το 2021 προήλθε από φυσικό αέριο, ποσοστό το οποίο έχει αυξηθεί κατά 2,5 φορές σε σχέση με μία δεκαετία πριν. Μάλιστα, το 2020, η παραγωγή ηλεκτρισμού από φυσικό αέριο αυξήθηκε κατά 30% σε σχέση με το 2019. Και όλα αυτά, ενώ η χώρα μας ήταν το μοναδικό κράτοςμέλος στην Ένωση που αύξησε κατά 25% την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο εν μέσω κρίσης, με την ελληνική κοινωνία να πληρώνει βαρύ τίμημα. Η ΠΑΡΆΔΟΞΗ επιλογή της μεγάλης πρόσδεσης της Ελλάδας στο άρμα του εισαγόμενου φυσικού αερίου αποτυπώνεται σε όλα τα βασικά ενεργειακά κείμενα στρατηγικής. Στο δεκαετές πλάνο ανάπτυξης του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ) προ-

μετακομιστικό κέντρο εισαγόμενων ορυκτών καυσίμων, θέσει ως εθνικό στόχο κάτι διαφορετικό; Nα μετατραπεί σε έναν ενεργειακό κόμβο παραγωγής και μεταφοράς καθαρής ενέργειας, αναβαθμίζοντας το ενεργειακό της «brand name». Μέσω κατάλληλων ηλεκτρικών διασυνδέσεων μπορεί η χώρα να αποτελέσει το κέντρο καθαρής ενέργειας, ενώνοντας ενεργειακά 3 ηπείρους: την Ασία (με τον «EuroAsia Interconnector»), την Αφρική (με το καλώδιο σύνδεσης της Αφρικής με την Κρήτη) και την Ευρώπη. Όσον αφορά την Ευρώπη, η Ελλάδα μπορεί να επιδιώξει την κατασκευή (με χρήση πόρων από το Connecting Europe Facility και το Ταμείο Ανάκαμψης) μιας ηλεκτρικής λεωφόρου, που θα εξάγει πράσινο ρεύμα από τη χώρα μας στην Κεντρική Ευρώπη. Το έργο αυτό θα μπορούσε να πάρει και γενικότερο ευρωπαϊκό χαρακτήρα με συνεργασία χωρών - μελών της Ε.Ε., ώστε να απαντά και στην κριτική που έχει διατυπωθεί για απουσία διασυνδεσιμότητας των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης. ΜΉΠΩΣ όμως η αυτοδυναμία αυτή

Το 2020, η παραγωγή ηλεκτρισμού από φυσικό αέριο αυξήθηκε 30% σε σχέση με το 2019.

Προκαλεί μεγάλη εντύ-

πωση πώς η χώρα με το υψηλότερο δημόσιο χρέος στην Ευρώπη αφέθηκε να προσδεθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό σε ένα εισαγόμενο ορυκτό καύσιμο.

βλέπονται συνολικά έξι νέες μονάδες φυσικού αερίου, αθροιστικής ισχύος 3,3 MW. ΠΡΟΒΛΈΠΕΤΑΙ δηλαδή διπλασιασμός της εγκατεστημένης ισχύος μονάδων φυσικού αερίου. Στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα του Δεκεμβρίου του 2019 (ακόμα αναμένουμε την επικαιροποίησή του) προβλέπεται επίσης αύξηση της εγκατε-

αποκλείει συνεργασίες ή συμπράξεις που είναι απαραίτητες; Το αντίθετο. Η αυτοδυναμία δεν είναι απομόνωση, αλλά είναι η εξασφάλιση των εθνικών όρων και πόρων που κάνουν πιο εύκολες τις επιλογές στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Αυτός ο εθνικός στόχος είναι επιτεύξιμος, αν αντικατασταθούν τα υπάρχοντα πελατειακά δίκτυα και οι εδραιωμένες ιεραρχίες στασιμότητας και εξάρτησης της χώρας. Αναπροσαρμόζοντας τις εθνικές μας δομές ενέργειας, μπορεί η χώρα να συνδεθεί και να επιδράσει αποτελεσματικότερα με τα ευρωπαϊκά και τα παγκοσμιοποιημένα δίκτυα.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

17

• ΕΝΕΡΓ ΕΙΑ •

H συμφωνία Ε.Ε. - Αιγύπτου - Ισραήλ και η νέα δυναμική της Ανατολικής Μεσογείου Η ΑΠΌΦΑΣΗ της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Δρ Θεόδωρος Τσακίρης Αναπληρωτής καθηγητής Γεωπολιτικής & Ενεργειακής Πολιτικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας

να εμπλακεί άμεσα στη συζήτηση για τον τρόπο εξαγωγής του φυσικού αερίου της Νοτιοανατολικής Μεσογείου μέσω του Τριμερούς Συμφωνητικού που υπέγραψε στις 15 Ιουνίου στο Κάιρο με Αίγυπτο και Ισραήλ, σηματοδοτεί μια σημαντική εξέλιξη για τα γεωπολιτικά ενεργειακά δρώμενα της περιοχής, με προεκτάσεις και για την Ελλάδα. Αν και η Επιτροπή έχει μέχρι στιγμής στηρίξει συγκεκριμένα έργα υποδομής σε επίπεδο χρηματοδότησης των μελετών (αγωγός φυσικού αερίου EastMed) αλλά και σε επίπεδο χορηγίας του κόστους κατασκευής (ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Κύπρου-Ισραήλ EuroAsia Interconnector) δεν είχε έως τώρα εμπλακεί στο επίπεδο μιας «διακρατικής» συμφωνίας. ΑΝ ΚΑΙ το κείμενο του Συμφωνητικού δεν είναι νομικά δεσμευτικό για τα συμμετέχοντα μέρη και αναφέρει ότι η οποιαδήποτε συμφωνία δεν δεσμεύει τις προϋπάρχουσες δεσμεύσεις ή συμφωνίες του Ισραήλ και της Αιγύπτου για την αξιοποίηση των αποθεμάτων τους, το πολιτικό μήνυμα που έδωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Μολονότι πολλοί ερμήνευσαν το Συμφωνητικό ως μια συμφωνία που αφορά αποκλειστικά το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (LNG), τόσο το ίδιο το κείμενο όσο και η δήλωση της κ. Φον ντερ Λάιεν για τη στήριξη ενός αγωγού Υδρογόνου/Φυσικού Αερίου από την περιοχή υποδηλώνουν την ανάγκη ύπαρξης μιας ισόρροπης ανάπτυξης των επιλογών εξαγωγής.

9bcm φυσικού αερίου/έτος υγροποιούνται στην Αίγυπτο και από αυτά μόνο το 35%-40% καταλήγει στην Ευρώπη.

ΣΤΗΝ ΠΡΏΤΗ φάση προφανώς η εξαγωγή επιπρόσθετων ποσοτήτων LNG μέσω των τερματικών της Αιγύπτου αποτελεί την προφανή λύση για την άμεση ενίσχυση των ισραηλινών και αιγυπτιακών εξαγωγών. Αυτό άλλωστε γίνεται ήδη εδώ και χρόνια. Όταν ωστόσο προκύψουν νέες εξαγωγικές ποσότητες, θα χρειαστεί να υπάρξει μια κεντρική πολιτική απόφαση για την ενίσχυση των υποδομών εξαγωγής. Η ΑΠΌΦΑΣΗ αυτή, που προφανώς θα

μπορούσε να συνδιαμορφώσει -υπό προϋποθέσεις- η Επιτροπή, δεν πρόκειται να λύσει ωστόσο το βασικό πρόβλημα της Ένωσης. Οι ποσότητες των αιγυπτιακών εξαγωγών LNG, ή για την ακρίβεια των εξαγωγών φυσικού αερί-

REUTERS/SHOKRY HUSSIEN

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παρακολουθεί την υπογραφή του Τριμερούς Συμφωνητικού -στο πλαίσιο του East Mediterranean Gas Forum (EMGF) που πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο- από την Ευρωπαία επίτροπο αρμόδια για Θέματα Ενέργειας Κάντρι Σίμσον (αριστερά), τον Αιγύπτιο υπουργό Πετρελαίου Ταρέκ Ελ Μόλα και την Ισραηλινή υπουργό Εθνικών Υποδομών, Ενέργειας και Υδάτινων Πόρων Καρίν Ελχαράρ.

Για ποιον λόγο τρίτες

χώρες να επενδύσουν σε αυξήσεις παραγωγής που θα δώσουν καθαρές εξαγωγές μετά το 2025 εάν η ασφάλεια ζήτησης που παρέχει η Ε.Ε. έχει ημερομηνία λήξης πέριξ του 2030;

ου που υγροποιούνται στα αιγυπτιακά τερματικά, δεν αντιπροσωπεύουν ούτε 8-9 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm)/έτος, έναντι 155 bcm/έτος εξαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ε.Ε. πέρυσι. Πέραν αυτού, από τα 8-9 bcm/έτος που υγροποιούνται στην Αίγυπτο μόνο το 35%-40% καταλήγει στην Ευρώπη, ενώ είναι πολύ αμφίβολο το εάν η Ε.Ε. θα δώσει πόρους για την ανάπτυξη των νέων υποδομών ή των νέων επενδύσεων που θα απαιτηθούν για την αύξηση των εξαγωγών LNG της περιοχής μέσω των τερματικών της Αιγύπτου ΑΠΌ ΤΗ ΣΤΙΓΜΉ της υγροποίησής του, το

φυσικό αέριο ως LNG μπορεί να εξαχθεί οπουδήποτε στον κόσμο, δίνοντας έναν υψηλό βαθμό ευελιξίας στις αγορές. Ωστόσο δεν δίνει καμία ασφάλεια εισαγωγών για τον αγοραστή, εκτός και εάν οι ποσότητες που θα υγροποιηθούν κλειδώσουν στο πλαίσιο ενός Μακροπρόθεσμου Συμβολαίου το οποίο κατά κανόνα συμπεριλαμ-

βάνει ρήτρες υποχρεωτικής εξαγοράς (take-or-pay). ΑΥΤΌ συνεπάγεται ότι εάν η Ε.Ε. θέλει να γίνει σοβαρός συνομιλητής των συγκεκριμένων εξαγωγικών κρατών θα πρέπει να αναθεωρήσει μια σειρά από τις βασικές παραμέτρους της πολιτικής δαιμονοποίησης του φυσικού αερίου που ακολούθησε άκριτα τα τελευταία χρόνια, μιας πολιτικής που αντικατοπτρίζεται και στο σχέδιο RepowerEU που επιδιώκει όχι μόνο να εξαλείψει τις ρωσικές εξαγωγές φυσικού αερίου έως το 2027, αλλά να ελαχιστοποιήσει ακόμη και τη συμμετοχή του ίδιου του φυσικού αερίου στο ευρωπαϊκό ενεργειακό μίγμα έως το 2030, με στόχο την εξάλειψη της χρήσης του μέσα στα επόμενα 10-12 έτη από σήμερα. Η ΕΠΙΔΊΩΞΗ αυτή είναι αντικειμενικά

αδύνατη, καθότι βασίζεται στην υποκατάσταση του φυσικού αερίου από βιοαέριο και υδρογόνο που θα πρέπει από μηδενικές σχεδόν ποσότητες εν έτει 2022 να υπερπολλαπασιαστούν έως το 2027 ή το 2030 για να μπορέσουν να καλύψουν μικρό μέρος της σημερινής τομεακής κατανάλωσης φυσικού αερίου μέσα σε αυτή τη δεκαετία. Κανένα από τα δύο ωστόσο δεν πρόκειται να αυξηθεί τόσο ώστε να οδηγήσει στον μηδενισμό της χρήσης φυσικού αερίου μέσα στα επόμενα 10-12 έτη. Συνεπώς, εάν η Επιτροπή είναι σοβαρή στον δι-

ακηρυκτικό της στόχο ότι θα βρει 5060 bcm/έτος για να υποκαταστήσει ρωσικό φυσικό αέριο που είναι ήδη δεσμευμένο στη βάση μακροπρόθεσμων συμβολαίων σε δεκάδες ευρωπαϊκές εταιρείες, τότε θα πρέπει να προσφέρει «ασφάλεια ζήτησης» (security of demand) τόσο στις εταιρίες παραγωγής του φυσικού αερίου όσο και στις χώρες-εξαγωγείς. ΠΟΛΛΆ κράτη-μέλη και κεντρικές υπη-

ρεσίες της Κομισιόν αντί να υποκαταστήσουν το φυσικό αέριο στη θέση του «καυσίμου γέφυρας» εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η ενεργειακή μετάβαση μπορεί να βασιστεί μόνο στις ΑΠΕ, το υδρογόνο και τις μπαταρίες. ΩΣ ΕΚ ΤΟΎΤΟΥ, με δηλώσεις και παρεμβάσεις τους, ακόμη και σε συμφωνίες που προσπαθεί να υπογράψει η Ε.Ε. με τρίτα κράτη, περνάνε το μήνυμα ότι το φυσικό αέριο δεν θα έχει και δεν πρέπει να έχει θέση στο ενεργειακό μίγμα της Ε.Ε. μετά το 2030. ΓΙΑ ΠΟΙΟΝ, λοιπόν, λόγο τρίτες χώρες

να επενδύσουν σε αυξήσεις παραγωγής που θα δώσουν καθαρές εξαγωγές μετά το 2025 εάν η ασφάλεια ζήτησης που παρέχει η Ε.Ε. έχει ημερομηνία λήξης πέριξ του 2030; Εάν η παρούσα πολιτική κατεύθυνση παραμείνει ως έχει, γιατί να μην εξακολουθήσουν πάνω από τα 2/3 του ισραηλινού/αιγυπτιακού LNG να πηγαίνουν εκτός Ε.Ε.;

18

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

• ΕΝΕΡΓ ΕΙΑ •

Εάν με κάποιο τρόπο η ρωσική εισβολή και οι εχθροπραξίες είχαν σταματήσει μέσα στις πρώτες 4-6 εβδομάδες, οι τιμές θα είχαν αποκλιμακωθεί μέσα στο καλοκαίρι.

Η χώρα μας είναι από τις λίγες στην Ε.Ε. που έχει δικές της εγκαταστάσεις υποδοχής υγροποιημένου φυσικού αερίου. Αυτό σημαίνει ότι δύσκολα θα ξεμείνουμε από φυσικό αέριο.

Τα μεγάλα ερωτήματα της ενεργειακής κρίσης

Μιχάλης Μαθιουλάκης Σύμβουλος ενεργειακής στρατηγικής, Ακαδημαϊκός Διευθυντής του Greek Energy Forum, και Επιστημονικός Συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ για θέματα του ενεργειακού τομέα

4

στους 10 πυρηνικούς αντιδραστήρες στη Γαλλία είναι πιθανό να υπολειτουργούν από τα μέσα του καλοκαιριού.

ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΊΟΥΣ δώδεκα μήνες τα ζητήματα της ενέργειας απέκτησαν βασικό ρόλο στην καθημερινότητα όλων μας. Η κατάσταση είναι ομολογουμένως δύσκολη, αλλά έως τώρα, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, τα κράτη, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις έχουν καταφέρει να την αντιμετωπίσουν. Καθώς όμως αυτό έχει έρθει με μεγάλο κόστος, οι ανησυχίες όλων μας έχουν να κάνουν με το μέλλον, καθώς οι αντοχές των πολιτών, των επιχειρήσεων και των κρατικών προϋπολογισμών είναι πλέον εξαντλημένες. ΕΠΙΔΙΏΚΟΝΤΑΣ ΝΑ συνοψίσουμε τα ερω-

τήματα που μας απασχολούν για το μέλλον της ενεργειακής κρίσης, αυτά αφορούν την εξέλιξη των τιμών, την επάρκεια ενέργειας τον χειμώνα, και τη θέση της Ελλάδας μετά τις εξελίξεις του τελευταίου έτους. Συνοπτικά, για τα ανωτέρω ερωτήματα έχουμε τα εξής: 1. Τι θα γίνει με τις τιμές ενέργειας;  Καταρχήν θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως όσο η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συνεχίζεται, οι τιμές είναι σχεδόν αδύνατο να αποκλιμακωθούν σημαντικά. Εάν με κάποιο τρόπο η ρωσική εισβολή και οι εχθροπραξίες είχαν σταματήσει μέσα στις πρώτες 4-6 εβδομάδες, οι τιμές θα είχαν αποκλιμακωθεί μέσα στο καλοκαίρι.  Πλέον όμως, όλοι οι μεγάλοι προμηθευτές ενέργειας της Ευρώπης και οι μεγάλες βιομηχανίες -που αγοράζουν μεγάλο μέρος του φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού που θα χρειαστούν τουλάχιστον 6 με 12 μήνες πριν το καταναλώσουν- έχουν αναγκαστεί να κλείσουν τις ποσότητες του επόμενου χειμώνα στις τρέχουσες υψηλές τιμές,

Τα ερωτήματα που μας

απασχολούν για το μέλλον της ενεργειακής κρίσης αφορούν την εξέλιξη των τιμών, την επάρκεια ενέργειας τον χειμώνα και τη θέση της Ελλάδας μετά τις τελευταίες εξελίξεις.

κλειδώνοντας έτσι τις τελικές τιμές των λογαριασμών στα τρέχοντα υψηλά επίπεδα.  Στην Ελλάδα ίσως να έχουμε μια διαφοροποίηση, καθώς οι αγορές τέτοιων συμβολαίων πολύμηνης διάρκειας είναι ελάχιστες, οπότε οι τελικές τιμές συνδέονται άμεσα με τις τρέχουσες τιμές αγοράς.  Αυτός ήταν και ο λόγος που στις αρχές της κρίσης που η Ελλάδα «καιγόταν» από τις τιμές της αγοράς, οι Βορειοευρωπαίοι ήταν πιο ψύχραιμοι, καθώς δεν είχαν ακόμα επηρεαστεί από τις τότε τρέχουσες τιμές αγοράς.  Αν οι τιμές στις αγορές πέσουν, τότε στην Ελλάδα οι λογαριασμοί θα αποκλιμακωθούν γρηγορότερα από την υπόλοιπη Ε.Ε. Αν δεν σταματήσει όμως η ρωσική εισβολή, το ενδεχόμενο αυτό είναι μικρό.

2. Θα έχουμε επάρκεια ενέργειας τον χειμώνα;  Στο βασικό αυτό ερώτημα, η απάντηση είναι αρκετά δύσκολη, καθώς μετά τις αποφάσεις της Ε.Ε. των τελευταίων 2-3 μηνών, ακόμα και αν αύριο σταματούσε η ρωσική εισβολή, η τροφοδοσία ενέργειας από τη Ρωσία δεν θα αποκαθίστατο.  Αυτό στην πράξη σημαίνει πως ενώ αυτή τη στιγμή η Ευρώπη έχει όλο το φυσικό αέριο που χρειάζεται,

τον χειμώνα, που οι ανάγκες μεγαλώνουν, τα πράγματα δεν είναι το ίδιο προβλέψιμα.  Από πλευράς Ρωσίας, η πράξη μέχρι στιγμής έχει δείξει πως παρά τους λεονταρισμούς του καθεστώτος Πούτιν, η Ρωσία περιορίζεται μόνο σε μικρές και περιορισμένες περικοπές τροφοδοσίας, εκεί που δεν της κοστίζει πολύ να το κάνει. Δύσκολα το ρωσικό καθεστώς θα κόψει σημαντικές ποσότητες αερίου προς την πλειονότητα των Ευρωπαίων πελατών του.  Βεβαίως, αυτό που πρέπει να κρατάμε υπόψη μας είναι πως ένας πόλεμος φέρνει πάντα απρόβλεπτες εξελίξεις, οπότε όσο η εισβολή συνεχίζεται, δεν μπορούμε να αποτρέψουμε τίποτα.  Η κρίσιμη χώρα για την ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης τον χειμώνα, όμως, μπορεί να μην είναι η Ρωσία αλλά η Γαλλία. Στη χώρα όπου το 70% της ηλεκτροπαραγωγής προέρχεται από πυρηνική ενέργεια, περίπου 4 στους 10 πυρηνικοί αντιδραστήρες είναι πιθανό να υπολειτουργούν από τα μέσα του καλοκαιριού και μέσα στον χειμώνα, λόγω μιας σειράς ζητημάτων βλαβών και συντηρήσεων.  Αυτό σημαίνει πως από καθαρά εξαγωγική χώρα ηλεκτρισμού, η Γαλλία θα χρειαστεί μεγάλες εισαγωγές ενέργειας τις οποίες τα υπόλοιπα κράτημέλη της Ε.Ε. μπορούν να παράγουν κυρίως μέσω καύσης φυσικού αερίου.  Το πρόβλημα αυτό εντείνεται αν μέσα στο καλοκαίρι και λόγω καύσωνα, οι ΑΠΕ υπολειτουργήσουν όπως έγινε το περσινό καλοκαίρι.  Αν ένας κίνδυνος είναι υπαρκτός λοιπόν, αυτός είναι ο κίνδυνος μπλακάουτ στην παροχή ηλεκτρισμού και ελλείψεων σε φυσικό αέριο λόγω της μειωμένης πυρηνικής παραγωγής στη Γαλλία και αυτό είναι κάτι που μπορεί

να επηρεάσει ακόμα και την Ελλάδα.

3. Ποια είναι η θέση της Ελλάδας μετά τις εξελίξεις των τελευταίων 12 μηνών;  Η Ελλάδα βρίσκεται εν μέσω ενεργειακής κρίσης να πλήττεται όπως όλοι από τις υψηλές τιμές, αλλά όμως είναι σε αρκετά καλύτερη θέση όσον αφορά την ασφάλεια εφοδιασμού. Η χώρα μας είναι από τις λίγες στην Ε.Ε. που έχει δικές της εγκαταστάσεις υποδοχής υγροποιημένου φυσικού αερίου.  Αυτό σημαίνει ότι μπορεί μεν να το πληρώνουμε πολύ ακριβά, αλλά δύσκολα θα ξεμείνουμε από φυσικό αέριο.  Κίνδυνο εφοδιασμού θα έχει η Ελλάδα εάν μαζί με όλα όσα συμβαίνουν τώρα, θα έχει και κάποιο επεισόδιο σύγκρουσης με την Τουρκία, όπου η τροφοδοσία από τον αγωγό ΤΑΡ θα μπορούσε να διακοπεί.  Περαιτέρω, τα διακρατικά έργα διασύνδεσης φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού που σχεδιάζονταν εδώ και καιρό, βρίσκονται τώρα κοντύτερα στην υλοποίησή τους σε σχέση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη, γεγονός που δυνητικά ενισχύει τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο.  Το αν τελικά θα δρέψουμε αυτά τα δυνητικά οφέλη σε όρους γεωπολιτικής, είναι βεβαίως θέμα πολιτικών χειρισμών και αποτελεσματικότητας του ελληνικού κυβερνητικού και ευρύτερου κρατικού μηχανισμού. Τα τελευταία τρία χρόνια η χώρα τα πηγαίνει καλά σε αυτό το κομμάτι, αλλά -όπως πάντα με την πολιτική- μένει να δούμε αν θα ολοκληρωθούν όλες οι προσπάθειες με μερικά κρίσιμα ενεργειακά έργα μέχρι τέλους.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

19

• ΕΝΕΡΓ ΕΙΑ •

Η απολιγνιτοποίηση πρέπει να συνεχιστεί ΓΙΑ ΔΕΚΑΕΤΊΕΣ η Ελλάδα συγκαταλεγό-

Νίκος Μάντζαρης Αναλυτής πολιτικής και συνιδρυτής του Green Tank

ακριβώς για να αποφύγει να επενδύσει σε αναβαθμίσεις λιγνιτικών μονάδων που πρόκειται να κλείσουν. Επομένως, οι αντικειμενικές δυνατότητες των λιγνιτικών μονάδων να υποκαταστήσουν ορυκτό αέριο είναι πολύ περιορισμένες.

ταν ανάμεσα στους κλιματικούς ουραγούς της Ευρώπης. Αυτό ακριβώς καθιστά την κλιματική πρόοδο που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια εντυπωσιακή. Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα διαθέσιμα στοιχεία της Σύμβασης-Πλαίσιο του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC), η Ελλάδα το 2020 μείωσε τις καθαρές εκπομπές της κατά 30,1% σε σχέση με το 1990, με αποτέλεσμα να βρίσκεται μόλις 3,7 ποσοστιαίες μονάδες πίσω από τον αντίστοιχο μέσο όρο της Ε.Ε.27. Η διαφορά αυτή ήταν τριπλάσια το 2018, όταν οι καθαρές εκπομπές της Ελλάδας ήταν μόλις 12,9% λιγότερες σε σχέση με το 1990 και η χώρα βρισκόταν στην 8η θέση από το τέλος στην κατάταξη κλιματικών επιδόσεων των κρατών μελών της Ε.Ε.-27.

Σε άνοδο οι τιμές ρύπων ΔΕΎΤΕΡΟΝ, οι τιμές των δικαιωμάτων εκπομπών στο χρηματιστήριο ρύπων έχουν ξαναπάρει την ανιούσα. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι θα διατηρηθούν σε πολύ υψηλά επίπεδα και τα επόμενα χρόνια, καθώς τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και οι μεγαλύτερες πολιτικές ομάδες στο Ευρωκοινοβούλιο επιδιώκουν αύξηση της κλιματικής φιλοδοξίας στην υπό αναθεώρηση οδηγία που διέπει το χρηματιστήριο ρύπων, οδηγώντας έτσι σε ενίσχυση των τιμών των δικαιωμάτων εκπομπών. Καθώς η ποιότητα του ελληνικού λιγνίτη είναι με διαφορά η χειρότερη στην Ε.Ε.-27, η εξέλιξη αυτή θα πλήξει πιο άμεσα και πολύ περισσότερο την ελληνική λιγνιτική βιομηχανία συγκριτικά με άλλες χώρες.

Η ΠΡΌΟΔΟΣ αυτή δεν είναι συγκυρι-

4,8% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας καλύφθηκε τον Απρίλιο από λιγνίτη, καταγράφοντας ιστορικό χαμηλό, σύμφωνα με στοιχεία του ΑΔΜΗΕ.

ακή, ούτε οφείλεται στην οικονομική κρίση που ξέσπασε με την πανδημία. Είναι, σε συντριπτικό βαθμό, αποτέλεσμα της ραγδαίας μείωσης της ηλεκτροπαραγωγής από λιγνίτη, η οποία, μεταξύ 1990 και 2017, ήταν υπεύθυνη για περισσότερο από το 1/3 των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της χώρας. Ωστόσο, μεταξύ 2018 και 2020 η συνεισφορά του λιγνίτη στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής σχεδόν υπο-τριπλασιάστηκε, από 14,9 TWh το 2018 στις 5,7 TWh το 2020, οδηγώντας έτσι σε μείωση των εκπομπών κατά 14,2 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα, ποσότητα που ισοδυναμεί με μείωση 14 ποσοστιαίων μονάδων των καθαρών εκπομπών της χώρας σε σχέση με το 1990. Παρά τα περί του αντιθέτου γραφόμενα, η μείωση της λιγνιτοπαραγωγής συνεχίστηκε τόσο το 2021 όσο και το 2022. Μάλιστα, με βάση τα επίσημα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, τον Απρίλιο του 2022 καταγράφηκε ιστορικό χαμηλό μηνιαίας παραγωγής από λιγνίτη, ο οποίος κάλυψε μόλις το 4,8% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Ο ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΌΣ της καύσης λιγνίτη συνοδεύτηκε και από σημαντική βελτίωση της ποιότητας της ατμόσφαιρας, η κακή κατάσταση της οποίας έπληττε για δεκαετίες τη δημόσια υγεία, ειδικά στις λιγνιτικές περιοχές της χώρας. Παράλληλα, από το 2019 ξεκίνησε η κατά πολλά χρόνια καθυστερημένη συζήτηση για τη μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή και την αξιοποίηση των πόρων που έχουν εξασφαλιστεί για τον βιώσιμο μετασχηματισμό των τοπικών οικονομιών σε Δυτική Μακεδονία και Μεγαλό-

Το στοίχημα της ΔΕΗ

EUROKINISSI

Καθώς η ποιότητα του ελληνικού λιγνίτη είναι με διαφορά η χειρότερη στην Ε.Ε.-27, η ενίσχυση των τιμών των δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων θα πλήξει πιο άμεσα και πολύ περισσότερο την ελληνική λιγνιτική βιομηχανία συγκριτικά με άλλες χώρες.

Η απολιγνιτοποίηση και

η εντυπωσιακή βελτίωση των κλιματικών επιδόσεων της χώρας που οφείλεται σε αυτήν, αποτελεί τη μεγαλύτερη επιτυχία στο πεδίο της περιβαλλοντικής πολιτικής τα τελευταία χρόνια.

πολη. Ωστόσο, και παρά την πρόοδο, από το ξέσπασμα της κρίσης τιμών ορυκτού αερίου και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η πλειονότητα του πολιτικού κόσμου, αλλά και πολλοί αναλυτές θεωρούν την «επιστροφή» στον λιγνίτη περίπου αυτονόητη, προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση της χώρας από τις εισαγωγές ρωσικού ορυκτού αερίου. ΜΙΑ ΤΈΤΟΙΑ αλλαγή πλεύσης όμως θα έχει πολλές αρνητικές συνέπει-

ες, ενώ δεν θα είναι διόλου απλή υπόθεση.

Το καθεστώς εξαίρεσης ΠΡΏΤΑ απ’ όλα, όλες οι λιγνιτικές μο-

νάδες της χώρας λειτουργούν σε καθεστώς εξαίρεσης. Τους επιτρέπεται δηλαδή να υπερβαίνουν τα ευρωπαϊκά όρια συγκεντρώσεων αερίων ρύπων με την προϋπόθεση όμως ότι θα λειτουργήσουν για περιορισμένες ώρες. Για πολλές λιγνιτικές μονάδες αυτές οι ώρες εξαντλούνται το αργότερο ως το 2023, ενώ για κάποιες άλλες το 2025. Αν επιδιωχθεί να λειτουργήσουν έστω και μία ώρα παραπάνω, η ΔΕΗ θα πρέπει να προχωρήσει σε ακριβές αναβαθμίσεις των λιγνιτικών της μονάδων, προκειμένου αυτές να συμμορφώνονται με τα όρια εκπομπών. Κάτι τέτοιο όμως δεν είναι ρεαλιστικό δεδομένου του χρόνου και του κόστους των σχετικών έργων, αλλά και του γεγονότος ότι η ΔΕΗ ζήτησε και έλαβε τις εξαιρέσεις

ΤΡΊΤΟΝ, η ΔΕΗ τα τελευταία τρία χρόνια πραγματοποιεί μια αθόρυβη, αλλά πολύ δυναμική στροφή από τον λιγνίτη στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Η εταιρεία χρηματοδοτεί την αλλαγή του ενεργειακού της χαρτοφυλακίου μέσω τριών ομολογιακών δανείων ύψους 1,275 δισ. ευρώ, τα οποία συνοδεύονται από «ρήτρες βιωσιμότητας». Πρόκειται για δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών από τις θερμικές μονάδες της εταιρείας κατά 40% και 57%, το 2022 και το 2023 αντίστοιχα, σε σύγκριση με το 2019. Μια ενδεχόμενη αύξηση των ωρών λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων θα οδηγήσει σε αποτυχία επίτευξης των συγκεκριμένων δεσμεύσεων, πλήττοντας τα οικονομικά και (κυρίως) την αξιοπιστία της -«νεοφώτιστης» σε θέματα βιωσιμότητας- ΔΕΗ. Η ΑΠΟΛΙΓΝΙΤΟΠΟΊΗΣΗ και η εντυπωσια-

κή βελτίωση των κλιματικών επιδόσεων της χώρας που οφείλεται σε αυτήν, αποτελεί τη μεγαλύτερη επιτυχία στο πεδίο της περιβαλλοντικής πολιτικής τα τελευταία χρόνια. Η κυβέρνηση πρέπει να παραμείνει προσηλωμένη στο χρονοδιάγραμμα απόσυρσης που αποφασίστηκε το 2019 και να το αποτυπώσει στο υπό αναθεώρηση Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα. Το οφείλει στο περιβάλλον, στους πολίτες των λιγνιτικών περιοχών και στις επόμενες γενιές.