Βάσω Παπαδημητρίου
ΓΡΆΦΟΥΝ ΟΙ:
Γενική Διευθύντρια ΣΕΒΤ
Νίκος Παπαθανάσης
Martin Brandenburger
Αν. Yπ. Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών
CEO και Πρόεδρος Lidl Ελλάς
Βασίλης Σπανάκης
Δρ Βασίλης Ζεϊμπέκης
Υφ. Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης
Επ. Καθ. Πανεπιστημίου Αιγαίου & Πρόεδρος ΕΕL
Διονύσης Σταμενίτης
Θεόδωρος Γιαρμενίτης
Υφ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
Πρόεδρος ΠΣΒΑΚ
Σωτήρης Αναγνωστόπουλος
Δημήτρης Κ. Ματεμτζής
Γ.Γ. Εμπορίου, Υπουργείο Ανάπτυξης
Πρόεδρος και CEO Intrafashion Group
Γεώργιος Μπάλτας
Γιάννης Βασιλάκος
Καθηγητής Τμήματος Μάρκετινγκ ΟΠΑ
Αντιπρόεδρος & CEO Κωτσόβολος - Dixons South East Europe
Ιωάννης Μασούτης Πρόεδρος ΚΕΕΕ
Κώστας Βούζας
Αριστοτέλης Παντελιάδης
Διευθυντής BU Retail Ομίλου ΟΤΕ
Κωστής Παπαχρηστόπουλος
Πρόεδρος ΕΣΕ
Director/Επικεφαλής Accenture Song (Ελλάδα)
Βασίλης Κορκίδης Πρόεδρος ΕΒΕΠ & ΠΕΣΑ
Αλέξανδρος Δανιηλίδης Πρόεδρος ECR Hellas Βιομηχανία-Προμηθευτές
BIOMHXANIA • ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ • ΕΝΔΥΣΗ
Αυγουστής Στέφας
• ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ • ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ • LOGISTICS
William Drakos
Ζέτα Χειμωνίδου
Διευθυντής Πωλήσεων Αθηναϊκής Ζυθοποιίας Business Development Director της IMPACT
Παναγιώτης Μπορέτος
Πρόεδρος Δ.Σ. ECR Hellas Λιανεμπόριο
Διευθύνων Σύμβουλος της Circana
O ΚΌΣΜΟΣ ΤΟΥ
ΠΊΣΩ ΑΠΌ ΤΟ ΡΆΦΙ Η πορεία της αγοράς και οι προοπτικές της το 2024
2
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
S
• R E TA I L •
Οι ευρωπαϊκοί πόροι ως επιταχυντής της ανάπτυξης
Νίκος Παπαθανάσης Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
ΑΠΌ ΤΟ 2019 η Ελλάδα ακολουθεί τον δρόμο της σταθερότητας, της συνέπειας, της αξιοπιστίας και των μεταρρυθμίσεων. Στόχος των κυβερνήσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι η εμβάθυνση και η διεύρυνση της εμπιστοσύνης προς τη χώρα και η ισχυροποίηση του διεθνούς ρόλου της, η περαιτέρω ενίσχυση της οικονομίας και των δημοσίων επενδύσεων, η δημιουργία ενός περιβάλλοντος πιο φιλικού στην επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της κοινωνικής συνοχής και των ίσων ευκαιριών. Κυρίως, όμως, η αύξηση των θέσεων απασχόλησης και κατ’ επέκταση του διαθέσιμου εισοδήματος για όλες και για όλους τους συμπολίτες μας.
ση της περιμέτρου της εγγυοδοσίας. Παρά τις ανυπόστατες αιτιάσεις της αντιπολίτευσης, η πραγματικότητα είναι ότι το σύνολο των κονδυλίων του ΕΣΠΑ και η πλειονότητα αυτών του Ταμείου Ανάκαμψης κατευθύνονται στην ενίσχυση ΜμΕ. Εκτός από τα προγράμματα ενίσχυσης των ΜμΕ από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 47% των δανείων του ΤΑΑ έως τα τέλη Νοεμβρίου -116 επί συνόλου 248- κατευθύνονται προς ΜμΕ, με χαμηλό επιτόκιο 0,35%. Παράλληλα, οι ΜμΕ ενισχύονται έμμεσα μέσω των επενδύσεων στο πλαίσιο προγραμμάτων όπως το «Εξοικονομώ», ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός -με τις επωφελούμενες ΜμΕ ήδη να ανέρχονται σε 99.800- ή τον Μετασχηματισμό του πρωτογενούς Τομέα.
ΤΑ ΜΕΤΡΉΣΙΜΑ αποτελέσματα της στρα-
τηγικής επιλογής μας για βιώσιμη ανάπτυξη με δημοσιονομική πειθαρχία και κοινωνική ευαισθησία αποτυπώνονται σε αδιαμφισβήτητους δείκτες, όπως αυτοί που πετύχαμε το 2023, όπως αυτοί που προβλέπονται στον Προϋπολογισμό του 2024, τον πρώτο που καταρτίστηκε μετά την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας ύστερα από 14 χρόνια.
ΤΟ ΕΡΏΤΗΜΑ που οφείλει να απα-
ντήσει η αντιπολίτευση είναι σαφές: Ποιους αφορούν όλες αυτές οι ενισχύσεις; Τις πολυεθνικές, όπως διατείνονται κάποιοι, οι οποίοι, ακόμα και τώρα, αρνούνται να μελετήσουν τα επίσημα στοιχεία, αρνούνται να αποδεχθούν την ίδια την πραγματικότητα; ΤΟ ΊΔΙΟ κρίσιμο ερώτημα καλούνται
ΣΤΗΝ ΑΎΞΗΣΗ των επενδύσεων, όπου
η Ελλάδα βρίσκεται στην 3η θέση στην Ευρωζώνη το 2023, ενώ, σύμφωνα με τις προβλέψεις, το 2024 θα
να απαντήσουν και όσον αφορά το ΕΣΠΑ, στο πλαίσιο του οποίου 26 δισ. ευρώ κατευθύνονται αποκλειστικά προς ΜμΕ. Επίσης, ανακοινώσαμε
Τα μετρήσιμα αποτελέ-
Παρά τις συνεχείς διε-
σματα της στρατηγικής επιλογής μας για βιώσιμη ανάπτυξη αποτυπώνονται σε αδιαμφισβήτητους δείκτες.
σημειώσει τη μεγαλύτερη αύξηση στις επενδύσεις στην Ευρωζώνη, με τον σχετικό δείκτη να είναι αυξημένος κατά 50% από το 2019. Στις εξαγωγές, όπου το 2023, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πετύχαμε την υψηλότερη επίδοση στην Ευρωζώνη, ενώ το 2024 προβλέπεται η δεύτερη καλύτερη επίδοση μεταξύ των εταίρων μας. Στη μείωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ -την ταχύτερη σε ολόκληρη την Ευρωζώνη- στο 151,9% το 2024 έναντι 180,6% το 2019. Στη σωρευτική ανάπτυξη 8,3% έναντι 5% της υπόλοιπης Ευρωζώνης την τετραετία 20192023, ήτοι 63% υψηλότερα από τους εταίρους μας, όταν ο αντίστοιχος δείκτης ήταν στο μείον 61% την τετραετία 2015-2019. ΣΤΗ ΜΕΊΩΣΗ της ανεργίας, στο 9,6% από 17,5% το 2019, με τα ποσοστά
Το σύνολο των κονδυλίων του ΕΣΠΑ και η πλειονότητα αυτών του Ταμείου Ανάκαμψης κατευθύνονται στην ενίσχυση ΜμΕ.
της μείωσης να ανέρχονται στο 50% στις γυναίκες και στο 37% στους νέους από 15 έως 24 ετών. Στις αυξήσεις σε μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων και στις συντάξεις. Στο «ξεπάγωμα» των τριετιών των μισθωτών, για πρώτη φορά από το 2012. Στις αυξήσεις στο αφορολόγητο για οικογένειες με παιδιά και στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. Στις μόνιμες φοροελαφρύνσεις σχεδόν 1,6 δισ. ευρώ, που δημιουργούν επιπλέον αναχώματα στην εισαγόμενη ακρίβεια. Η ΟΡΘΌΤΗΤΑ αυτής της πολιτικής εκ-
φράζεται μέσα από διεθνείς και ευρωπαϊκές αξιολογήσεις, σε κορυφαίο θεσμικό επίπεδο. Στην κατεύθυνση αυτή και σε συνέχεια της επενδυτικής βαθμίδας, ήρθαν οι πρόσφατες εγκρίσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ecofin για το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότη-
τας «Ελλάδα 2.0», το οποίο ανέρχεται πλέον στα 36 δισ. ευρώ. ΑΠΌ ΑΥΤΟΎΣ τους πόρους, 3,6 δισ. ευ-
ρώ θα εισρεύσουν στην ελληνική οικονομία εντός του 2024. Ανεβάζοντας τα διαθέσιμα κονδύλια για τη χρονιά που ξεκινά στα 12,2 δισ. ευρώ. Με τα 8,6 δισ. ευρώ να προέρχονται από το ΕΣΠΑ 2021-2027 και από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Επιπλέον 4 δισ. ευρώ αναμένεται ότι θα διοχετευθούν στην πραγματική οικονομία μέσω χαμηλότοκων δανείων, τα οποία υπολογίζεται ότι θα χρηματοδοτήσουν επενδύσεις 9 δισ. ευρώ. ΠΡΟΤΕΡΑΙΌΤΗΤΑ για την κυβέρνηση
Μητσοτάκη αποτελεί η χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, μέσα από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους, καθώς και η διεύρυν-
θνείς αξιολογήσεις, δεν εφησυχάζουμε. Εντείνουμε τη συστηματική προσπάθεια για μια δυναμική οικονομία.
επιπλέον δράσεις για την ενίσχυση νέων και υπό σύσταση μικρομεσαίων επιχειρήσεων, συνολικού προϋπολογισμού 350 εκατ. ευρώ. Με το ύψος της επιδότησης να ανέρχεται κατά μέσο όρο στο 50%, με δυνατότητα προσαύξησης για παραμεθόριες, σεισμόπληκτες, πλημμυροπαθείς ή πυρόπληκτες περιοχές. Και την αξιολόγηση, πλέον, να γίνεται με συγκριτική αξιολόγηση των αιτήσεων. ΠΑΡΆ τα αδιαμφισβήτητα επίσημα
στοιχεία και τις συνεχείς διεθνείς αξιολογήσεις, δεν εφησυχάζουμε. Εντείνουμε τη συστηματική και συντονισμένη προσπάθεια για μια δυναμική οικονομία που αναπτύσσεται και δημιουργεί πρόσθετες θέσεις εργασίας, έσοδα που επιστρέφουν στην κοινωνία και χρηματοδοτούν ένα σύγχρονο κράτος, που στέκεται συνεχώς δίπλα στον πολίτη.
26,5x32,5 cm
Αυτές τις γιορτές, όλοι θα πάρουν δώρο. Φέτος, κάντε τις χριστουγεννιάτικες αγορές σας σε όποια επιχείρηση θέλετε και επιλέξτε άτοκες δόσεις μέσω winbank, με τις πιστωτικές και τώρα με τις χρεωστικές κάρτες της Τράπεζας Πειραιώς! Έγινε και αυτό, μόνο από την Τράπεζα Πειραιώς.
Ισχύει για αγορές των τελευταίων 30 ημερών. Από 50€ και έως 6 δόσεις για χρεωστικές κάρτες και από 30€ και έως 12 δόσεις για πιστωτικές κάρτες. Πληροφορίες στο www.piraeusbank.gr
4
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
S
• R E TA I L •
Ανάπτυξη με αξιοπρέπεια και ασφάλεια στην εργασία
Βασίλης Σπανάκης Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΌΣ στόχος του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, σε ό,τι αφορά τον τομέα της αρμοδιότητάς μου, την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία, είναι η επίτευξη και ενίσχυση μιας ανάπτυξης, στον πυρήνα της οποίας τοποθετείται η αξιοπρεπής και ασφαλής εργασία.
2
ΌΛΕΣ οι ρυθμίσεις που θεσμοθετή-
θηκαν τόσο κατά την πρώτη περίοδο της διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας (2019-2023) όσο και κατά το εξάμηνο που έχει μεσολαβήσει από τον Ιούνιο του 2023 έως σήμερα, ενέχουν μια ξεκάθαρη πολιτική επιλογή: την προστασία της εργασίας ως ανεκτίμητου και αδιαμφισβήτητου ατομικού δικαιώματος, καθώς και τη διασφάλιση Υγείας και Ασφάλειας στον εργασιακό χώρο, ως αναπόσπαστο στοιχείο για το μοντέλο της ανάπτυξης που υιοθετούμε.
3
4 5
Η ΔΙΑΣΦΆΛΙΣΗ, όμως, αυτού του εργα-
σιακού κλίματος προϋποθέτει τη διαρκή επαγρύπνηση των αρμόδιων Υπηρεσιών του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ακόμη και κατά την περίοδο των εορταστικών ημερών που ακολουθούν. Γι’ αυτό και η Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας πραγματοποιεί ήδη στοχευμένους και εντατικούς ελέγχους με στόχο την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας, καθώς και τη δια-
Ως υπουργείο Εργασίας
και Κοινωνικής Ασφάλισης επενδύουμε στην αποτελεσματική πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων και θωρακίζουμε ακόμη περισσότερο την ασφάλεια των εργαζομένων.
σφάλιση τόσο των εργασιακών δικαιωμάτων όσο και της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων. ΘΈΛΩ να υπογραμμίσω ότι ως υπουρ-
>
30
κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας και εκατοντάδες επαγγέλματα εντάσσονται σε ζώνες υψηλότερης επικινδυνότητας.
γείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, στον τομέα αρμοδιότητάς μου, την Υγεία και Ασφάλεια στον εργασιακούς χώρους, επενδύουμε στην αποτελεσματική πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων και θωρακίζουμε ακόμη περισσότερο την ασφάλεια των εργαζομένων. Στόχος μας η άμεση έναρξη υλοποίησης του κυβερνητικού μας οράματος για ελαχιστοποίηση -μηδενισμό εάν είναι εφικτό- των εργασιακών ατυχημάτων. Η αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας επιτάσσει την προσαρμοσμένη αλλαγή του θεσμικού πλαισίου. Θέλουμε ο εργαζό-
αντικειμενικών κριτηρίων θερμικής επιβάρυνσης, όπως είναι η μέθοδος του βιοκλιματικού δείκτη, που διαμόρφωσαν οι υπηρεσίες του υπουργείου μας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία. Θωρακίσαμε την ασφάλεια των εργαζομένων μεταφορέων και διανομέων με Κοινή Υπουργική Απόφαση, με την οποία προβλέψαμε: α) τον κατάλληλο προστατευτικό ενδυματολογικό εξοπλισμό (ρουχισμός και υποδήματα) και β) τις προδιαγραφές ασφαλείας που απαιτείται να πληροί το μοτοποδήλατο ή η μοτοσικλέτα που θα χρησιμοποιεί κατά την εργασία του. Ενισχύσαμε την προστασία των εργαζομένων στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη με Υπουργική Απόφαση, με την οποία αυξήσαμε το ωράριο υποχρεωτικής απασχόλησης του τεχνικού ασφαλείας κατά τη διάρκεια των εργασιών σε πλοία. Ενδυναμώσαμε το σώμα των τεχνικών ασφαλείας στο πεδίο της πρόληψης και της προστασίας. Αναβαθμίσαμε το επίπεδο επίβλεψης της υγείας των εργαζομένων και διευκολύναμε το έργο των ιατρών εργασίας.
SHUTTERSTOCK
H Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας πραγματοποιεί στοχευμένους και εντατικούς ελέγχους με στόχο την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας, καθώς και τη διασφάλιση τόσο των εργασιακών δικαιωμάτων όσο και της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων.
Η ΠΡΟΤΕΡΑΙΌΤΗΤΑ της κυβέρνησης
μενος να επιστρέφει με ασφάλεια στο σπίτι του.
Στο πλαίσιο της Εθνικής
ΣΤΟ ΠΛΑΊΣΙΟ της Εθνικής Στρατηγικής για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία και σε υλοποίηση του ετήσιου Εθνικού Προγράμματος 2024 για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία:
1
Τροποποιούμε και εκσυγχρονίζουμε τον Κώδικα νόμων για την Υγεία και Ασφάλεια των εργαζομένων, με την κατάργηση πεπαλαιωμένων διατάξεων, την απλοποίηση των διαδικασιών και την προσαρμογή τους στις ανάγκες του σήμερα. Περνάμε περισσότερους από 30 κλάδους οικονομικής δραστηριότητας και εκατοντάδες επαγγέλματα σε κατηγορίες (ζώνες) υψηλότερης επικινδυνότητας. Αναβαθμίζουμε τον ρόλο της Διεύθυνσης Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία στο νέο οργανόγραμμα του υπουργείου. Δημιουργούμε συντονιστικό όργανο για τη δημιουργία Φορέα Ασφάλισης Επαγγελματικού Κινδύνου. Επενδύουμε στην αξιοποίηση και συνεχή επικαιροποίηση της διαδικτυακής πλατφόρμας e-Help Desk για την Υγεία και την Ασφάλεια, η οποία περιλαμβάνει μια σειρά από ψηφιακά
2
3 4
εργαλεία και υπηρεσίες για την υποστήριξη των επιχειρήσεων. Διαμορφώνουμε σύγχρονο προστατευτικό πλαίσιο των εργαζομένων σε μικρά και μεγάλα τεχνικά έργα. Η ανεξάρτητη Αρχή της Επιθεώρησης Εργασίας εκσυγχρονίζει τις διαδικασίες σχεδιασμού, προγραμματισμού και υλοποίησης των ελέγχων της στο πεδίο της υγείας και ασφάλειας, στη βάση των καλύτερων ευρωπαϊκών και διεθνών προτύπων και της ανάλυσης κινδύνου (risk analysis). Στο πλαίσιο των δράσεων προαγωγής της υγείας και της ευεξίας των εργαζομένων προωθούμε τον εργασιακό αθλητισμό. Και, τέλος, ημερίδες, σαν και αυτή που έγινε για πρώτη φορά στο υπουργείο Εργασίας με αντικείμενο την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία στις 11 Δεκεμβρίου, θα οργανωθούν μετά από προσεκτικό σχεδιασμό στις Περιφέρειες της χώρας και στις μεγάλες πρωτεύουσες νομών.
5 6 7
8
ΕΝ ΤΩ ΜΕΤΑΞΎ, με τις κατάλληλες πα-
ρεμβάσεις μας, ήδη: Κατά την περίοδο του καύσωνα, με Υπουργική Απόφαση ορίσαμε την υποχρεωτική παύση των εργασιών σε βαριές εξωτερικές εργασίες στη βάση
1
του Κυριάκου Μητσοτάκη στα ανωτέρω ζητήματα αναδείχτηκε και κατά τη διοργάνωση -για πρώτη φορά
Στρατηγικής για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία δημιουργούμε συντονιστικό όργανο για τη δημιουργία Φορέα Ασφάλισης Επαγγελματικού Κινδύνου.
στην ιστορία του υπουργείου- ημερίδας με αντικείμενο τα ζητήματα Υγείας και Ασφάλειας στον εργασιακό χώρο. Το γεγονός αυτό έχει διπλή σημασία: Κατ’ αρχάς υποδηλώνει ότι η υγεία και η ασφάλεια στην εργασία αποτελούν βασική κυβερνητική προτεραιότητα και κατά δεύτερον ότι οι πρωτοβουλίες που σχεδιάζουμε και οι παρεμβάσεις που δρομολογούμε για τον επόμενο χρόνο, καταρτίζονται και εκπονούνται στο κατ’ εξοχήν αρμόδιο κέντρο κυβερνητικών αποφάσεων, το υπουργείο Εργασίας. Σε συζήτηση πάντα με τους φορείς και τους εκπροσώπους εργαζομένων και εργοδοσίας. Το 2024 θα είναι χρονιά μεταρρυθμίσεων που θα προκύψουν μετά από εκτενή και εποικοδομητικό διάλογο.
6
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
S
• R E TA I L •
INTIME NEWS/ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΩΥΣΙΑΔΗΣK
Ο ισχυρός πρωτογενής τομέας, που συντονίζει τον βηματισμό του με τα σύγχρονα δεδομένα, είναι μακροπρόθεσμα μια δυναμική απάντηση στο πρόβλημα που λέγεται υψηλό κόστος των προϊόντων.
Στήριξη του πρωτογενούς τομέα σημαίνει καλύτερες τιμές ΣΤΗ ΜΕΓΆΛΗ πρόκληση της κλιματι-
Διονύσης Σταμενίτης Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
κής κρίσης, τα τελευταία τρία χρόνια ήρθαν να προστεθούν δύο, συν μία, μεγάλες κρίσεις, που επηρέασαν τις οικονομίες παγκοσμίως και δημιούργησαν ανισορροπίες στο διεθνές στερέωμα. Αυτές δεν είναι άλλες από την πανδημία, τον πόλεμο στην Ουκρανία και το αποτέλεσμα αυτού, την ενεργειακή κρίση. Ένα μίγμα αρνητικών παραγόντων που μας έφερε αντιμέτωπους με τη μεγαλύτερη πληθωριστική έκρηξη των τελευταίων 40 χρόνων. ΣΕ ΑΥΤΉ τη δύσκολη συγκυρία και δε-
19,3 δισ. €
παρεμβάσεις περιλαμβάνει το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2021 - 2027.
δομένης της άμεσης σύνδεσης με την αγορά των τροφίμων, η συζήτηση στρέφεται και προς τον πρωτογενή τομέα. Πολύς λόγος γίνεται για τον ρόλο που αυτός διαδραματίζει, το αν και σε ποιο βαθμό επηρεάζει την τιμή που οι καταναλωτές συναντούν στο ράφι και τελικώς το τι μπορεί να γίνει, ώστε ο ίδιος να είναι μέρος της λύσης του προβλήματος που λέγεται ακρίβεια. Ωστόσο, για να δώσουμε ολοκληρωμένες απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά πρέπει να πιάσουμε το νήμα από την αρχή. ΕΊΝΑΙ γεγονός ότι οι ανατιμήσεις σε
προϊόντα, όπως τα λιπάσματα ή οι ζωοτροφές, καθώς και η άνοδος των τιμών στην ενέργεια, ηλεκτρικό ρεύμα και πετρέλαιο κίνησης, αύξησαν το κόστος παραγωγής. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η αύξηση της τιμής «χτυπάει» πρώτα τον παραγω-
γό -δηλαδή την πρώτη ύλη- και αυτού τη ζωή και το έργο είναι που κάνει, πρώτα απ’ όλα, δυσκολότερα. Μακροπρόθεσμα, το γεγονός αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε χαμηλή προσφορά, καθώς όλο και λιγότεροι παραγωγοί θα μπορούν να παράγουν, θα δημιουργήσει αδυναμία κάλυψης της ζήτησης και κατά συνέπεια αύξηση της τελικής τιμής στο ράφι. Όχι όμως με υπαιτιότητα του
Η αύξηση της τιμής «χτυ-
πάει» πρώτα τον παραγωγό -δηλαδή την πρώτη ύλη-, και αυτού τη ζωή και το έργο είναι που κάνει, πρώτα απ’ όλα, δυσκολότερα.
παραγωγού, που τελικώς είναι και ο περισσότερο ζημιωμένος, αλλά λόγω των ίδιων των κανόνων της αγοράς. Η ΗΓΕΣΊΑ του υπουργείου Αγροτικής
Ανάπτυξης και Τροφίμων και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, διαβλέποντας νωρίς αυτόν τον κίνδυνο, που ομολογούμε με θάρρος ότι δεν τον έχουμε αποφύγει στο 100%, έχουμε αποφασίσει να στηρίξουμε τον πρωτογενή τομέα, με κεντρικούς στόχους να αντιστρέψουμε αυτήν την πορεία, να αυξήσουμε τη συμμετοχή του στο ΑΕΠ της χώρας και να τον καταστήσουμε κύριο πυλώνα σταθερότητας του νέου μοντέλου ανάπτυξης της ελληνικής οικονομί-
ας. Έχουμε αποφασίσει να στηρίξουμε τον Έλληνα παραγωγό, γεωργό και κτηνοτρόφο, κυρίως για να μπορέσει να μείνει στη γη και στην εκτροφή των ζώων και εν συνεχεία να παράγει ποιοτικότερα προϊόντα, πιο ανταγωνιστικά. ΣΕ ΑΥΤΌ το πλαίσιο, ήδη από την προ-
ηγούμενη κυβερνητική θητεία, τα σημεία των παρεμβάσεών μας κινούνται σε δύο επίπεδα. Στο πρώτο επίπεδο εντάσσονται τα άμεσα και έμμεσα, μόνιμα και έκτακτα, οικονομικά μέτρα, που δίνουν τον απαραίτητο χώρο στους παραγωγούς για να «αναπνεύσουν». Μέτρα μόνιμα όπως η μείωση της φορολογίας, η στήριξη των συλλογικών σχημάτων και των Ομάδων Παραγωγών, αλλά και τα έκτακτα όπως η επιστροφή φόρου αγροτικού πετρελαίου, οι ενισχύσεις για αγορά λιπασμάτων, η μείωση του ΦΠΑ από 24% στο 13% για τα αγροτικά μηχανήματα και τον εξοπλισμό, η χορήγηση εφάπαξ ενίσχυσης με το 2% του τζίρου για τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις κ.ά. Στο δεύτερο επίπεδο, από την άλλη, περιλαμβάνονται οι δομικές αλλαγές και ο συνολικός ανασχεδιασμός που θα μας οδηγήσουν προς έναν βιώσιμο, περισσότερο ανταγωνιστικό και ευφυή αγροδιατροφικό τομέα. Πρόκειται για παρεμβάσεις που αφορούν από τη μια την παροχή σύγχρονων εργαλείων στους παραγωγούς ώστε να παράγουν «εξυπνότερα», να αξιοποιούν τις νέες μορφές τεχνολογίας και
να μειώνουν τους χρόνους και τα κόστη, και από την άλλη τις νομοθετικές πρωτοβουλίες για τον Νέο ΕΛΓΑ, τις αποφάσεις για τον εξορθολογισμό της λειτουργίας του ΟΠΕΚΕΠΕ και τα έργα υποδομών για την ορθή διαχείριση των υδάτων. Και για αυτούς τους στόχους αξιοποιούμε τα δημοσιονομικά εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας. Το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2021 - 2027 πε-
Έχουμε αποφασίσει να
στηρίξουμε τον Έλληνα παραγωγό, γεωργό και κτηνοτρόφο, κυρίως για να μπορέσει να μείνει στη γη και στην εκτροφή των ζώων.
ριλαμβάνει παρεμβάσεις 19,3 δισ. ευρώ, ενώ το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας συμβάλλει με πάνω από 600 εκατ. ευρώ. ΔΕΝ ΧΩΡΆ αμφιβολία ότι ο ισχυρός πρωτογενής τομέας, που συντονίζει τον βηματισμό του με τα νέα και σύγχρονα δεδομένα, είναι μακροπρόθεσμα μια δυναμική απάντηση στο πρόβλημα που λέγεται υψηλό κόστος των προϊόντων που φτάνουν στους καταναλωτές. Υπάρχει αισιοδοξία ότι αυτό το μεγάλο στοίχημα θα το κερδίσουμε, η οποία αντλείται από τη σιγουριά που μας δίνει ο σχεδιασμός που έχουμε εκπονήσει και ήδη βήμα βήμα τον υλοποιούμε.
8
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
S
• R E TA I L •
Η πορεία της αγοράς και οι προοπτικές της το 2024 ΤΟ 2023 αποτέλεσε ένα έτος το οποίο
Σωτήρης Αναγνωστόπουλος Γενικός Γραμματέας Εμπορίου, Υπουργείο Ανάπτυξης
θησε να διαχειριστεί το παγκόσμιο πρόβλημα της ακρίβειας, στο μέτρο που αυτό είναι εφικτό στο πλαίσιο της λειτουργίας ενός εθνικού κράτους, και να αποτρέψει όσο αυτό είναι δυνατό την επιβάρυνση των πιο αδύναμων στρωμάτων της ελληνικής κοινωνίας, ενώ παράλληλα συνεχίζει χωρίς περισπασμούς να επιδιώκει την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Και όλα αυτά με σεβασμό στις επόμενες γενιές Ελλήνων, χωρίς να τις επιβαρύνει αλόγιστα με νέα χρέη, κάτι που δεν ήταν δεδομένο σε παλαιότερες εποχές.
σημαδεύτηκε από τα απόνερα τριών μεγάλων διαδοχικών κρίσεων που έπληξαν την ανθρωπότητα, προκαλώντας σημαντικά προβλήματα γεωπολιτικής αλλά και, πρωτίστως, οικονομικής φύσεως. Ειδικότερα, το τέλος της πανδημίας του Covid-19, αλλά και η ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από την παράνομη εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία δημιούργησαν υψηλές πληθωριστικές πιέσεις που έπληξαν, και συνεχίζουν να πλήττουν, κυρίως τους πιο φτωχούς λαούς και σε κάθε εθνικό κράτος τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
ΤΟ 2024 αναμένεται να είναι ένα έτος
δυτικού κόσμου αναγκάστηκαν να λάβουν οικονομικά μέτρα για την ενίσχυση των επιχειρήσεων και των πολιτών τους προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν την κρίση και αδιαφορώντας, τουλάχιστον προσωρινά, για τις δημοσιονομικές συνέπειες αυτής της πολιτικής. Τα μέτρα αυτά ήταν προφανώς απαραίτητα προκειμένου η κοινωνία να μπορεί να παραμείνει όρθια και να συνεχίσει να λειτουργεί διατηρώντας την κοινωνική συνοχή και να αναπτύσσεται. Ωστόσο, τα μέτρα αυτά δημιούργησαν τις συνθήκες για την εμφάνιση ασυνήθιστων πληθωριστικών πιέσεων που δυστυχώς επιτάθηκαν σημαντικά από τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις που προ-
εξομάλυνσης του υψηλού πληθωρισμού που επικρατεί στο σύνολο του δυτικού κόσμου και, ίσως, το τελευταίο κεφάλαιο της παγκόσμιας κρίσης των τελευταίων ετών. Παράλληλα, όμως, θα είναι ένα έτος κατά το οποίο τα επιτόκια δανεισμού θα παραμείνουν σταθερά υψηλά, δημιουργώντας προκλήσεις για τις ελληνικές επιχειρήσεις αλλά και τις επενδύσεις, τόσο των εγχώριων όσο και των ξένων παραγόντων. Για τον λόγο αυτό, δεν επιτρέπεται ο εφησυχασμός για την ελληνική κυβέρνηση, εφόσον η πραγματική πρόκληση στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα είναι η διατήρηση των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, παρά τα υφεσιακά χαρακτηριστικά που αρχίζει να παρουσιάζει η παγκόσμια οικονομία. Βασικό στό-
Η κυβέρνηση προσπά-
Η κυβέρνηση έλαβε πολύ
ΣΤΟ ΠΛΑΊΣΙΟ αυτό, όλα τα κράτη του
θησε να διαχειριστεί το παγκόσμιο πρόβλημα της ακρίβειας, στο μέτρο που αυτό είναι εφικτό.
κάλεσε μια σειρά πολεμικών συρράξεων στις παρυφές της ευρωπαϊκής ηπείρου.
Βασικό στόχο του 2024 θα αποτελέσει η περαιτέρω αύξηση του πραγματικού εισοδήματος των Ελλήνων μέσω της αύξησης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και της αλλαγής του οικονομικού μοντέλου παραγωγής της χώρας μας.
η αντίσταση στις σειρήνες του λαϊκισμού που πρότειναν εύκολες λύσεις συνθήματα όπως η οριζόντια μείωση των φόρων κατανάλωσης.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΉ κυβέρνηση έλαβε επίσης
Για πρώτη φορά μετά από 14 χρόνια, αυξάνονται από την 1η Ιανουαρίου του 2024 οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων.
πολύ σημαντικά, και δαπανηρά, μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημικής κρίσης και κατόρθωσε, κατά κοινή ομολογία, να στηρίξει την ελληνική οικονομία υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Παράλληλα, κατάφερε να συντηρήσει, στο μέτρο του εφικτού, τις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας προασπίζοντας το δημόσιο συμφέρον τόσο των σημερινών Ελλήνων όσο και των επόμενων γενεών. Κρίσιμος παράγοντας για την επίτευξη του αποτελέσματος αυτού ήταν η στρατηγική κατεύθυνση των πόρων εκεί που υπήρχαν πραγματικά προβλήματα, η τήρηση δημοσιονομικής πειθαρχίας, τηρουμένων των αναλογιών, και
ΕΠΙΠΛΈΟΝ, η κυβέρνηση έλαβε ουσι-
αστικά μέτρα για την αντιμετώπιση των υψηλών πληθωριστικών πιέσεων που δημιουργήθηκαν αργότερα λόγω της ενεργειακής κρίσης που προκάλεσε ο πόλεμος, που ακόμα μαίνεται με αμείωτη ένταση στην Ουκρανία, ακολουθώντας αταλάντευτα συγκεκριμένο σχέδιο που βασίζεται σε τρεις άξονες. Πρώτον, με την ενίσχυση των πιο αδύναμων στρωμάτων της κοινωνίας μέσω στοχευμένης και δίκαιης επιδοματικής πολιτικής. Δεύτερον, με τη θέσπιση και την εφαρμογή διατάξεων για την αντιμετώπιση των φαινομένων αθέμιτης κερδοφορίας, που συνήθως λαμβάνουν χώρα στις περιόδους υψηλού πληθωρισμού,
και τη διενέργεια εξαντλητικών ελέγχων σε όλο το φάσμα της αγοράς καταναλωτικών αγαθών και, τρίτον, με την αύξηση του πραγματικού εισοδήματος των Ελλήνων καταναλωτών μέσω της ανάπτυξης ελληνικής οικονομίας, μιας οικονομίας που πλέον προσφέρει περισσότερες και καλύτερες δουλειές στους πολίτες της. Έτσι, για πρώτη φορά μετά από 14 χρόνια, αυξάνονται από την 1η Ιανουαρίου του 2024 οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων, αυξάνονται εκ νέου οι συντάξεις, ενώ συνεχίζει η προοδευτική αύξηση του κατώτατου μισθού στην Ελλάδα με ταχείς ρυθμούς, υψηλότερους από τον μέσο ετήσιο πληθωρισμό, και μειώνεται σταθερά η ανεργία, βελτιώνοντας ουσιαστικά τη διαπραγματευτική θέση των εργαζόμενων στην αγορά εργασίας. ΜΕ ΆΛΛΑ λόγια, η κυβέρνηση προσπά-
σημαντικά, και δαπανηρά, μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημικής κρίσης.
χο θα αποτελέσει η περαιτέρω αύξηση του πραγματικού εισοδήματος των Ελλήνων μέσω της αύξησης ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και της αλλαγής του οικονομικού μοντέλου παραγωγής της χώρας μας. Αυτό είναι και το σημαντικότερο επίδικο των επόμενων ετών που θα καθορίσει το μεσοπρόθεσμο μέλλον της Ελλάδας και, κυρίως, το αν η χώρα μας έχει πλέον οριστικά ξεφύγει από τις παθογένειες που προκάλεσαν τη δημοσιονομική κατάρρευση της δεκαετίας 2009-2019, και αν αυτή θα συγκλίνει ουσιαστικά με τις ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης. Συνεπώς το έτος 2024 θα είναι, κατά τη γνώμη μου, η αρχή αυτής της προσπάθειας και θα πρέπει να καταβάλουμε κάθε κόπο προκειμένου η χώρα μας να είναι συνεπής στο κρίσιμο αυτό ραντεβού με την Ιστορία.
10
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
S
• R E TA I L •
SHUTTERSTOCK
Η βελτιστοποίηση των τιμών λιανικής πώλησης με προηγμένα εργαλεία ανάλυσης και με χρήση ποσοτικών δεδομένων βοηθά τις επιχειρήσεις σε περιόδους πληθωριστικής κρίσης.
ΤΟ ΛΙΑΝΙΚΌ εμπόριο είναι ο τελευταί-
ος κρίκος της εφοδιαστικής αλυσίδας και βρίσκεται πάντα σε διαρκή επαφή με τους τελικούς καταναλωτές. ΣΕ ΠΕΡΙΌΔΟΥΣ πληθωριστικής κρίσης,
Γεώργιος Μπάλτας Καθηγητής του Τμήματος Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, διευθυντής Μεταπτυχιακών Σπουδών
Οι επιχειρήσεις λιανικής μπορούν να αντιμετωπίσουν καλύτερα τις αυξήσεις στις τιμές χονδρικής αναζητώντας προμηθευτές χαμηλότερου κόστους.
όπως αυτή που διανύουμε σήμερα, το λιανικό εμπόριο υφίσταται άμεσα όχι μόνο τις επιπτώσεις των ανατιμήσεων στην αγοραστική συμπεριφορά, αλλά και τις ψυχολογικές συνέπειες που το δυσχερές οικονομικό περιβάλλον προκαλεί στους πελάτες του. ΟΙ ΑΛΛΑΓΈΣ στην αγοραστική συμπε-
ριφορά που επάγει το υψηλότερο κόστος των προϊόντων περιλαμβάνουν τη μείωση της κατανάλωσης, τη στροφή σε φθηνότερα προϊόντα ή καταστήματα και την αναζήτηση χαμηλών τιμών, προσφορών και εκπτώσεων. Ταυτόχρονα, κλονίζεται η καταναλωτική εμπιστοσύνη και αυξάνεται η δυσαρέσκεια, με πρώτο αποδέκτη αναγκαστικά το λιανικό εμπόριο, εξαιτίας της εγγύτητάς του στον τελικό καταναλωτή. ΤΟ ΖΉΤΗΜΑ, λοιπόν, είναι πώς οι εται-
ρείες λιανικού εμπορίου μπορούν να αντιμετωπίσουν την πληθωριστική πίεση και να διατηρήσουν τους πελάτες τους ικανοποιημένους. Όπως πάντα, κάθε κρίση και δυσκολία στον κόσμο των επιχειρήσεων έχει τρόπους διαχείρισης και αντιμετώπισης. Στο σημερινό περιβάλλον οι επιχειρήσεις του κλάδου μπορούν να αναλάβουν μια σειρά από κατάλληλα μέτρα και πρωτοβουλίες. Ειδικότερα:
Πώς το λιανικό εμπόριο μπορεί να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό 1
Μέτρα μείωσης κόστους, όπως η μείωση των λειτουργικών δαπανών και η αναδιάταξη του κωδικολογίου, για να έχουν οικονομικότερη διαχείριση. Τα μέτρα μείωσης κόστους είναι
να τονωθεί η ζήτηση και να διατηρηθεί το μερίδιο αγοράς. Λίγα εργαλεία αποδίδουν τόσο άμεσα και τόσο δραστικά όσο οι ενδεδειγμένες προωθητικές ενέργειες. Έχουν επίσης απολύτως μετρήσιμο αποτέλεσμα.
Τα μέτρα μείωσης
4
κόστους είναι συνήθως επώδυνα ή δύσκολα στην εφαρμογή τους, όμως η θετική επίδρασή τους θα παραμείνει και μετά την αποδρομή της πληθωριστικής κρίσης.
συνήθως επώδυνα ή δύσκολα στην εφαρμογή τους. Όμως, η θετική επίδρασή τους θα παραμείνει και μετά την αποδρομή της πληθωριστικής κρίσης και πολλές φορές δημιουργούν μια πιο ανταγωνιστική και πιο ανθεκτική επιχείρηση.
2
Διαφοροποίηση των προμηθευτών τους ώστε να περιοριστεί η εξάρτηση από πολύ λίγους προμηθευτές και να αντιμετωπιστούν καλύτερα οι αυξήσεις στις τιμές χονδρικής.
3
Αξιοποίηση ελκυστικών προωθητικών ενεργειών και εκπτώσεων για
Επένδυση στον ψηφιακό μετασχηματισμό, ειδικά σε τομείς της επιχείρησης όπου η ψηφιακή τεχνολογία και ο αυτοματισμός θα επιφέρουν εξοικονόμηση κόστους, χρόνου και κόπου, με ταυτόχρονη βελτίωση της εμπειρίας του πελάτη.
5
Βελτιστοποίηση των τιμών λιανικής πώλησης με προηγμένα εργαλεία ανάλυσης και με χρήση ποσοτικών δεδομένων. Για παράδειγμα, η στατιστική εκτίμηση της ελαστικότητας του όγκου πωλήσεων ενός κωδικού ή μιας κατηγορίας ως προς την τιμή προσφέρει μοναδική καθοδήγηση για την ορθή τιμολόγηση. Ανάλογη χρήσιμη πληροφόρηση δίνει στις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου και ο υπολογισμός της προθυμίας των καταναλωτών να πληρώσουν για ένα προϊόν (willingness to pay). Γενικά, χρειάζεται περισσότερη προσοχή στην τιμολόγηση. Πρωτόγονες πρακτικές τιμολόγησης όπως το markup είναι μεν εύκολες και γρήγορες, αλλά αγνοούν
επικίνδυνα τόσο τον καταναλωτή όσο και τον ανταγωνισμό.
6
Απλούστευση της συλλογής προϊόντων ώστε να δημιουργηθεί ένα κωδικολόγιο που είναι διαχειριστικά πιο οικονομικό για τον έμπορο και αγοραστικά πιο προσιτό για τον πελάτη. Χρειάζεται, όμως, προσοχή και ανάλυση των δεδομένων για να βρεθεί η χρυσή τομή μεταξύ ποικιλίας και κόστους για την κάθε επιχείρηση.
7
Αναζήτηση προμηθευτών χαμηλότερου κόστους και διαπραγμάτευ-
Η αξιοποίηση ελκυστι-
κών προωθητικών ενεργειών και εκπτώσεων από τις επιχειρήσεις λιανικών πωλήσεων μπορεί να τονώσει τη ζήτηση και να διατηρήσει το μερίδιο αγοράς τους.
ση καλύτερων όρων με υφιστάμενους προμηθευτές.
8
Οι μικρότερες επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, ειδικά όσες δεν ανήκουν σε δίκτυο ή αλυσίδα καταστημάτων, μπορούν να εκμεταλλευθούν το πλεονέκτημα της τοπικότητας και της προσωπικής επαφής με τους πελάτες τους. Οι καταναλωτές είναι πιο πιθανό να διατηρήσουν την εμπιστοσύνη τους σε επιχειρήσεις με τις οποίες έχουν θετικές εμπειρίες εξυπηρέτησης, προσωπικές γνωριμίες και καλή επικοινωνία με εργαζόμενους ή ιδιοκτήτες.
12
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
S
• R E TA I L •
2024: Ώρα για τολμηρές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις
Ιωάννης Μασούτης Πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος (ΚΕΕΕ)
η ελληνική οικονομία συνέχισε και φέτος να αναπτύσσεται με υψηλότερο ρυθμό σε σχέση με τον μέσο όρο των κρατών-μελών της Ευρωζώνης. Το πραγματικό ΑΕΠ, σύμφωνα με τις πρόσφατες εκτιμήσεις του ΔΝΤ, αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,5% το 2023 και κατά 2% το 2024. Ο ρυθμός αύξησης των πάγιων επενδύσεων παραμένει ισχυρός χάρη στις εν εξελίξει επενδύσεις, που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και την προσέλκυση σημαντικών ξένων άμεσων επενδύσεων. Το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε τον Σεπτέμβριο στο 10%, φτάνοντας στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας δεκαετίας. Το τραπεζικό σύστημα συνεχίζει να κάνει ουσιαστικά βήματα επιστροφής στην κανονικότητα. Η χώρα έχει επιστρέψει σε πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα, έχει ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα και έχει αναδειχθεί σε πρωταθλήτρια στη μείωση του δημοσίου χρέους. Οι εξαιρετικές αυτές επιδόσεις αποκτούν μεγαλύτερη αξία αν συνεκτιμηθεί ότι έχουν επιτευχθεί με ταυτόχρονη μείωση της συνολικής φορολογικής επιβάρυνσης σε επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα. Ο ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΌΣ κόσμος αναγνωρί-
ζει ότι η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου τα τελευταία χρόνια. Όμως, μια σειρά από σοβαρές δι-
Στο επίκεντρο της δημο-
σιονομικής προσαρμογής θα πρέπει να βρεθούν η αναθεώρηση των κρατικών δαπανών και ο δραστικός περιορισμός της φοροδιαφυγής.
8%
θα πρέπει να είναι ο μέσος ρυθμός αύξησης των επενδύσεων στη χώρα μας το 2024, ώστε να προσεγγίσει τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
αρθρωτικές αδυναμίες παραμένουν και πρέπει να αντιμετωπιστούν, προκειμένου να διασφαλίσουμε όχι μόνο πρόσκαιρη μεγέθυνση, αλλά ένα βιώσιμο μέλλον για την ελληνική οικονομία. Με δεδομένο ότι η χώρα διαθέτει μια ισχυρή κυβέρνηση, με νωπή λαϊκή εντολή για την ανανέωση της θητείας της, θέλουμε να ελπίζουμε ότι το 2024 θα είναι έτος τολμηρών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων. ΣΤΟ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ της δημοσιονομικής
προσαρμογής θα πρέπει στο εξής να βρεθεί η αναθεώρηση των κρατικών δαπανών από μηδενική βάση, σε συνδυασμό με τον δραστικό περιορισμό της φοροδιαφυγής. Η πολιτική αυτή οφείλει να έχει ξεκάθαρο αναπτυξιακό και κοινωνικό πρόσημο, μέσω της αξιοποίησης του πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου για την περαιτέρω μεί-
SHUTTERSTOCK
ΠΑΡΆ το αρνητικό διεθνές περιβάλλον,
Η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου τα τελευταία χρόνια, όμως μια σειρά από σοβαρές διαρθρωτικές αδυναμίες παραμένουν και πρέπει να αντιμετωπιστούν, προκειμένου να διασφαλίσουμε ένα βιώσιμο μέλλον για την ελληνική οικονομία.
με υψηλή ζήτηση. Στόχος προτεραιότητας πρέπει να είναι και η δραστική ενίσχυση του τομέα έρευνας και καινοτομίας, με τετραπλασιασμό των σχετικών δαπανών, ώστε να φτάσουμε στον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Ο αριθμός των μεγάλων επιχειρήσεων θα πρέπει να διπλασιαστεί στα επόμενα χρόνια, καθώς η Ελλάδα διαθέτει σήμερα μόλις 480 μεγάλες επιχειρήσεις έναντι 900 στην Πορτογαλία, ενώ είναι ανάγκη και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις να ενώσουν δυνάμεις, για να ανταποκριθούν σε νέες προκλήσεις: να επενδύσουν στην ψηφιοποίηση και στην πράσινη μετάβαση, στην εφαρμογή των αρχών ESG, στην εξωστρέφεια, στην καινοτομία. Το κράτος έχει την ιστορική ευθύνη να στηρίξει αυτή την προσπάθεια, αξιοποιώντας έξυπνα, έγκαιρα και αποτελεσματικά τους ευρωπαϊκούς πόρους, που διατίθενται μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, του νέου ΕΣΠΑ και της νέας ΚΑΠ. Ζητούμενο δεν είναι να λειτουργήσουν ως πρόσκαιρη πηγή ρευστότητας, αλλά να δημιουργήσουν μόνιμο αναπτυξιακό αντίκτυπο για τις επιχειρήσεις και την οικονομία. ΘΑ ΠΡΈΠΕΙ, ταυτόχρονα, να επιταχύνει
ωση των φορολογικών και ασφαλιστικών εισφορών και για την ουσιαστική αναβάθμιση του κράτους πρόνοιας. ΠΡΟΤΕΡΑΙΌΤΗΤΑ, επίσης, θα πρέπει να είναι η αύξηση των επενδύσεων με μέσο ρυθμό της τάξης του 8%, ώστε η χώρα να προσεγγίσει τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Στην αιχμή αυτής της προσπάθειας πρέπει να βρίσκονται τομείς εξωστρεφείς, υψηλής έντασης γνώσης και τεχνολογίας, με κρίσιμο ρόλο στην αλλαγή του αναπτυξιακού υποδείγματος της ελληνικής οικονομίας, όπως είναι οι υποδομές και τα ακίνητα, η ενέργεια και η πράσινη μετάβαση, οι τηλεπικοινωνίες και η ψηφιακή τεχνολογία, ο τουρισμός, η βιομηχανία. Θα πρέπει, παράλληλα, να προχωρήσουν τολμηρές επιλογές αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, όπως -για παράδειγμα- η δημιουργία βιομηχανικών, τουριστικών, οικιστικών, και τεχνολογικών πάρκων, για τις οποίες θα υπάρχουν υποδομές, χρήσης γης, επενδυτικές και λειτουργικές άδειες με σεβασμό περιβάλλον. Επιπλέον, χρειάζεται να διαμορφωθεί στοχευμένη εθνική πολιτική για την αύξηση της συμμετοχής της βιομηχανίας και του πρωτογενούς τομέα στο ΑΕΠ. ΜΙΑ ΠΡΌΚΛΗΣΗ που χρειάζεται να δια-
χειριστούμε σε άμεσο επίπεδο είναι η αντιμετώπιση του υψηλού -αν και επιβραδυνόμενου- πληθωρισμού, που
τροφοδοτείται κυρίως από την εκρηκτική άνοδο των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας. Στην προσπάθεια αυτή θα πρέπει πλέον να αξιοποιηθούν νέα εργαλεία πολιτικής. Παρά την ενδυνάμωσή της, η ελληνική οικονομία παραμένει μια οικονομία μικρή σε μέγεθος, με εμφανή κυριαρχία λίγων επιχειρήσεων σε μια σειρά από κλάδους, κάτι που επιδρά αρνητικά στη λειτουργία του ανταγωνισμού. Ειδικά σε αυτούς τους κλάδους θα είναι καθοριστικός ο ρόλος της Επιτροπής Ανταγωνισμού με στόχο την πάταξη τυχόν αθέμιτων πρακτικών, αλλά και ο ρόλος του κράτους μέσα από θεσμικές πρωτοβουλίες που διευκολύνουν την είσοδο νέων επιχειρήσεων. ΕΞΊΣΟΥ σημαντικό ζητούμενο είναι η διαμόρφωση μιας αποτελεσματικής εθνικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση του έντονου δημογραφικού προβλήματος και της σοβαρής έλλειψης εργατικού δυναμικού. Είναι επιτακτική η ανάγκη για αύξηση της προσφοράς εργασίας μέσω της ένταξης περισσότερων νέων και γυναικών, της παλιννόστησης Ελλήνων του εξωτερικού, αλλά και της οργανωμένης προσέλκυσης εργαζομένων από το εξωτερικό με δυνατότητες πολιτιστικής ενσωμάτωσης. Είναι, παράλληλα, απαραίτητη η επένδυση στην επανακατάρτιση των εργαζομένων σε νέες δεξιότητες, που θα τους επιτρέψουν να μετακινηθούν σε αντικείμενα και ειδικότητες
-με σαφή χρονοδιαγράμματα και ξεκάθαρο οδικό χάρτη- τις δομικές μεταρρυθμίσεις σε κρίσιμους τομείς, όπως η δημόσια διοίκηση, η παιδεία, η υγεία, η δικαιοσύνη, η χωροταξία και
Ζητούμενο είναι οι πόροι μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ να δημιουργήσουν μόνιμο αναπτυξιακό αντίκτυπο για τις επιχειρήσεις και την οικονομία.
το κτηματολόγιο, και να αντιμετωπιστεί η πολυνομία. Χρειάζεται, επίσης, επιτάχυνση της προσπάθειας για αναβάθμιση των υποδομών στα δίκτυα μεταφοράς, αλλά και στις κοινωνικές υποδομές, στη διαχείριση απορριμμάτων κ.ά. ΤΈΛΟΣ, θα πρέπει να προχωρήσει ο
απεγκλωβισμός της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από το κρατικό μονοπώλιο, με παράλληλη ουσιαστική αναβάθμιση των δημόσιων ΑΕΙ, ώστε να διαμορφωθούν συνθήκες άμιλλας που ευνοούν την ανάπτυξη και την προσέλκυση επιστημονικού δυναμικού. Η αναβάθμιση της παραγωγικής Ελλάδας είναι βασική προϋπόθεση για μια καλύτερη Ελλάδα. Ευθύνη και υποχρέωση της Πολιτείας είναι να επιδιώξει αυτόν τον στόχο άμεσα, με τολμηρές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις.
spc ad_Naftemporiki_265X325mm.ai
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
1
15/12/23
2:44 PM
14
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
S
• R E TA I L •
Αριστοτέλης Παντελιάδης Πρόεδρος της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας (ΕΣΕ)
ΤΟ 2023 ήταν σημαντική χρονιά για τον κλάδο, καθώς απέκτησε εκπροσώπηση μέσω της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας (ΕΣΕ). Η Ένωση ξεκίνησε αμέσως δουλειά, αποδεικνύοντας πόσο αναγκαία ήταν τόσα χρόνια η παρουσία της. Ο υψηλός και επίμονος πληθωρισμός στα τρόφιμα προκάλεσε την ανάγκη στενής συνεργασίας με το Υπουργείο Ανάπτυξης στην προσπάθεια αντιμετώπισής του. Προφανώς η πολιτεία έχει και τον πρώτο λόγο και την ευθύνη για τα αντιπληθωριστικά μέτρα, αλλά η συμβολή μας είναι και χρήσιμη και απαραίτητη. Η αύξηση των τιμών δυσκολεύει τη ζωή των πελατών μας, οπότε εξ ορισμού είναι μη επιθυμητή για εμάς. Ευτυχώς τα πράγματα φαίνεται να πηγαίνουν καλύτερα στον τομέα αυτό. Αυτό μας επιτρέπει να ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή θα χαλαρώσει και το ασφυκτικά ευρύ πλαίσιο ρυθμίσεων που έχει επιβάλει η πολιτεία στον κλάδο τα τελευταία χρόνια, το οποίο έχει ως τελικό αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους λειτουργίας και, τελικά, τον περιορισμό του ανταγωνισμού. ΑΝ ΌΜΩΣ θέλουμε να δούμε το ζήτη-
μα του κόστους παραγωγής σε ένα μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα, πέρα από τις περιστασιακές οικονομικές κρίσεις και τις πολεμικές συρράξεις, πρέπει να λάβουμε πιο σοβαρά υπόψη μας τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Αυτός είναι δυστυχώς ο μεγάλος παράγοντας που φέρνει καταστροφές στη γεωργία, μειώνει την απόδοση
Ο ρόλος του καταστήματος είναι να δώσει όλες τις επιλογές στον πελάτη του και να τον βοηθήσει να καλύψει τις ανάγκες του.
της πρωτογενούς παραγωγής, ακριβαίνει τις πρώτες ύλες και επιβάλλει περιορισμούς στην παραγωγική διαδικασία, με τελικό αποτέλεσμα τη μακροπρόθεσμη αύξηση των τιμών. ΣΤΗΝ Ε.Ε. έχουμε ξεκινήσει να κάνου-
110 χιλ. εργαζόμενοι εργάζονται στα σούπερ μάρκετ που είναι μέλη της ΕΣΕ.
με αρκετά πράγματα για την αντιμετώπιση των παραγόντων που αλλάζουν το κλίμα. Μικρή συζήτηση όμως γίνεται έως τώρα για την ανάγκη προσαρμογής των καλλιεργειών και του ζωικού κεφαλαίου μας στις νέες συνθήκες. Νέες ποικιλίες, νέα είδη καλλιέργειας ή διαφορετικές ράτσες ζώων που αποδίδουν καλύτερα στο «νέο» κλίμα κάθε περιοχής μπορούν σε μεγάλο βαθμό να επαναφέρουν την παραγωγή του πρωτογενούς τομέα σε κανονικά επίπεδα, παρέχοντας ταυτόχρονα την ευκαιρία για υιοθέτηση νέων, πιο αποδοτικών μεθόδων παραγωγής. Απαραίτητη είναι φυσικά και η θωράκιση των υποδομών μας, δη-
Κρίσιμη η θεσμική εκπροσώπηση των super markets
κής επαφής. Στο μέλλον θα ενισχύει αυτό τον ρόλο του, χωρίς να καταπιέζει και όσους προτιμούν μια πιο απρόσωπη διαδικασία. Τα ίδια τα τρόφιμα αλλάζουν. Γίνονται (στην ευαισθητοποιημένη Ε.Ε. τουλάχιστον) πιο υγιεινά, διαφοροποιούνται για να καλύψουν κάθε διατροφική επιθυμία μας, μας ενημερώνουν με διαφάνεια για τα συστατικά τους. Και ο ρόλος του καταστήματος είναι να δώσει όλες τις επιλογές στον πελάτη του και να τον βοηθήσει να καλύψει τις ανάγκες του. Γνωρίζοντας τις καταναλωτικές του συνήθειες, μπορεί να του προτείνει προϊόντα που του ταιριάζουν, πριν εκείνος ανακαλύψει ότι υπάρχουν. ΕΊΜΑΙ ΑΙΣΙΌΔΟΞΟΣ για το μέλλον. Εί-
Τα εκατομμύρια πελάτες που επισκέπτονται κάθε βδομάδα ένα super market, πέρα και περισσότερο από το όνομα της αλυσίδας που θα επιλέξουν, θα εξυπηρετηθούν από τον Τάσο, τη Μαρία, τον Γιώργο, την Ηρώ. Αυτοί θα ορίσουν την τελική εντύπωση, την επιτυχία ή την αποτυχία μας.
μόσιων αλλά και ιδιωτικών, απέναντι σε μια φύση που την κάναμε πιο αφιλόξενη. Η ΕΣΕ ασχολήθηκε ενεργά και με αρκετά άλλα ζητήματα. Ας μην ξεχνούμε ότι τα super markets ήταν ένας από τους πρώτους δύο κλάδους όπου εφαρμόστηκε η ψηφιακή κάρτα εργασίας. «Ακριβώς γιατί ξέρουμε ότι στον κλάδο σας δεν αντιμετωπίζουμε παραβατικότητα», όπως μας δηλώθηκε αρμοδίως. Μεγάλη τιμή να είσαι πειραματόζωο, αλλά κάθε νέο μέτρο έχει τις αδυναμίες του και χρειάστηκε αρκετή δουλειά για να τις αντιμετωπίσουμε και να προτείνουμε μέτρα διόρθωσής τους. Η επόμενη μεγάλη πρόκληση για επιχειρήσεις και καταναλωτές είναι το DRS, το σύστημα εγγυοδοσίας και επιστροφής των πλαστικών, γυάλινων και αλουμινένιων περιεκτών μιας σειράς προϊόντων καθημερινής χρήσης. Σύντομα όλοι θα πηγαίνουμε στο super market ή σε κάποια δημόσια σημεία συλλογής με σακούλες γεμάτες από αυτά τα υλικά. Μια μικρή ταλαιπωρία, απαραίτητη για να μειώσουμε το αποτύπωμα που αφήνουμε στο περιβάλλον. Χρειάζεται όμως σχεδιασμό, συντονισμό, οργάνωση, επενδύσεις. Και εδώ ο κλάδος μας παίζει πολύ κρίσιμο ρόλο. Πρέπει να βιαστούμε, οι προθεσμίες από την Ε.Ε. τρέχουν και είμαστε ακόμα στην αρχή. ΣΥΝΕΡΓΑΖΌΜΑΣΤΕ και με αρκετά άλλα
Υπουργεία για διάφορα θέματα, όμως το όραμα της ΕΣΕ είναι πολύ μεγαλύτερο από την απλή διαχείριση των σχέσεων με την πολιτεία. Θέλουμε να βοηθήσουμε τον κλάδο να προχωρή-
σει μπροστά, να αυξήσει την προστιθέμενη αξία που προσφέρει σε όσους συναλλάσσονται μαζί του, να πρωτοπορεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ακούγεται υπερφίαλο; Δεν είναι καθόλου. Ταξιδεύω συχνά στο εξωτερικό και φυσικά επισκέπτομαι super markets. Σπάνια βλέπω καταστήματα τόσο οργανωμένα, καθαρά, γεμάτα, με σύγχρονο εξοπλισμό, με ευγενικούς εργαζόμενους, όπως είναι ο κανόνας στην Ελλάδα. Κάνουμε καλά τη δουλειά μας εδώ και πρέπει να είμαστε περήφανοι. Αλλά δεν αρκεί αυτό. Η τεχνολογία αλλάζει το τοπίο ραγδαία και στο λιανικό εμπόριο τροφίμων. Και αυτό δεν αφορά μόνο, ούτε καν κυρίως, τα ηλεκτρονικά καταστήματα. Αφορά τον τρόπο που κάνουμε τη δουλειά μας και τον τρόπο με τον οποίο ψωνίζει ο πελάτης μας. Είτε αυτό αφορά ρομποτικά συστήματα συλλογής προϊόντων στα κέντρα διανομής, είτε ηλεκτρονικά καρτελάκια τιμών στα ράφια, είτε selfscanning ταμεία, είτε πληροφοριακές ή και διαδραστικές οθόνες μέσα στο κατάστημα, οι εξελίξεις είναι ήδη εδώ και το λιανεμπόριο επενδύει σ’ αυτές. ΠΟΛΛΆ ΑΚΌΜΑ έρχονται. Είναι ενδιαφέ-
ρον ότι τα περισσότερα θα αφορούν το φυσικό κατάστημα. Αντίθετα με παλιότερες προβλέψεις, δεν διαφαίνεται στο ορατό μέλλον ότι οι περισσότεροι από εμάς θα αγοράζουν τα πιο πολλά τρόφιμα από τον υπολογιστή τους. Η επιλογή των προϊόντων που θέλουμε να φάμε εμπλέκει περισσότερες αισθήσεις απ’ όσες μπορεί να ενεργοποιήσει μια οθόνη. Αλλά και το ίδιο το κατάστημα είναι ένα σημείο κοινωνι-
ναι αλήθεια ότι το super market, ως το σημείο επαφής με τον καταναλωτή, εισπράττει την κριτική για ό,τι τον ενοχλεί, χωρίς να είναι πάντα πλήρως υπεύθυνο. Είναι όμως επίσης αλήθεια ότι είμαστε ο μοναδικός κλάδος που δέχεται τόσο πολλές και τόσο συχνές επισκέψεις από τόσο μεγάλο μέρος των κατοίκων της χώρας μας. Αποτελεί μεγάλη τύχη και μεγάλη τιμή αυτό. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι η φύση της δουλειάς μας είναι τέτοια που χρειάζεται ανθρώπους για να την εκτελέσουν. Πολλούς ανθρώπους. Σε κάθε γωνιά της χώρας, από κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης. Ανθρώπους που κάνουν καριέρα και ανθρώπους που συντηρούν την οικογένειά τους. Κάθε φύλου, κάθε ηλικίας. Αυτή είναι η ομορφιά και η πρόκληση της δου-
Η επιλογή των προϊόντων που θέλουμε να φάμε εμπλέκει περισσότερες αισθήσεις απ’ όσες μπορεί να ενεργοποιήσει μια οθόνη.
λειάς μας. Γιατί τελικά αυτά τα εκατομμύρια πελάτες που επισκέπτονται κάθε βδομάδα ένα super market, πέρα και περισσότερο από το όνομα της αλυσίδας που θα επιλέξουν, θα εξυπηρετηθούν από τον Τάσο, τη Μαρία, τον Γιώργο, την Ηρώ. Αυτοί θα ορίσουν την τελική εντύπωση, την επιτυχία ή την αποτυχία μας. Αυτοί είναι οι εταιρείες μας, και αυτούς θέλουμε να έχουμε συμμάχους μας στην προσπάθειά μας. Ο κλάδος επενδύει στους ανθρώπους του, σε προγράμματα εκπαίδευσης, σε γενναίες μισθολογικές αυξήσεις και σε διάφορες παροχές. Η δουλειά στο κατάστημα λιανικής τροφίμων δεν είναι εύκολη, αλλά οι 110.000 άνθρωποι που εργάζονται στα μέλη της Ένωσης δίνουν καθημερινά τον καλύτερο εαυτό τους για την εξυπηρέτησή μας. Την επόμενη φορά που θα πάτε στο super market, θυμηθείτε να τους χαρίσετε ένα χαμόγελο.
16
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
S
• R E TA I L •
ΤΟ ΕΜΠΌΡΙΟ αναμφισβήτητα αποτε-
Βασίλης Κορκίδης Πρόεδρος Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς και Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Αττικής
εξαγωγές που πραγματοποιούν οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Περιφέρεια Αττικής. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, οι εξαγωγές της Περιφέρειας Αττικής ξεπερνούν τα 20 δισ. ευρώ, όταν το σύνολο των εξαγωγών ανέρχεται περίπου στα 50 δισ. ευρώ. Η Αττική όμως είναι και μια Περιφέρεια που εισάγει μεγάλες ποσότητες προϊόντων, με την αξία τους να προσδιορίζεται περίπου στα 45 δισ. ευρώ. Παράλληλα, η Αττική αποτελεί υπερτοπικό κόμβο παραδοσιακών και νέων υποδομών έρευνας και καινοτομίας, καθώς σε αυτήν εδρεύει σημαντικός αριθμός Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και Ερευνητικών κέντρων, συγκεντρώνεται το 79% των εποπτευόμενων ερευνητικών και τεχνολογικών φορέων που τελούν υπό την εποπτεία της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας και το 78% των λοιπών δημόσιων ερευνητικών φορέων.
λεί τον βασικό πυλώνα όχι μόνο για την επιχειρηματικότητα της χώρας αλλά και για την κοινωνία. Αποτελεί μια σταθερή αξία για την ελληνική οικονομία και ταυτόχρονα τον συνδετικό κρίκο με τους καταναλωτές. Στηρίζει την τοπική οικονομία και την απασχόληση. Σε όλη τη χώρα πλέον υπάρχουν εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις οι οποίες διαπρέπουν τόσο εντός όσο και εκτός των ελληνικών συνόρων. Η Αττική διαδραματίζει τον βασικότερο ρόλο στην εξέλιξη του λιανικού εμπορίου, καθώς στη μεγαλύτερη Περιφέρεια της χώρας συγκεντρώνεται σχεδόν το 51% των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Η συνολική επιχειρηματική δυναμική της Περιφέρειας Αττικής απεικονίζεται και από τα στοιχεία του ΓΕΜΗ που συγκεντρώνουν τα 6 Επιμελητήρια της Αττικής. Σύμφωνα με αυτά, καταγεγραμμένες είναι πάνω από 300.000 επιχειρήσεις με τουλάχιστον 800.000 εργαζομένους.
ΤΗΝ ΊΔΙΑ στιγμή, οι μικρομεσαίες λιαΔΕΝ ΘΑ ΉΤΑΝ υπερβολή να πούμε ότι
>300 χιλ.
οι καταγεγραμμένες επιχειρήσεις στην Περιφέρεια Αττικής, με τουλάχιστον 800.000 εργαζομένους.
η Αττική αποτελεί το κέντρο της επιχειρηματικότητας σε όλη την Ελλάδα. Φυσικά και στις υπόλοιπες Περιφέρειες της χώρας έχει αναπτυχθεί αξιοσημείωτη επιχειρηματικότητα τόσο στο λιανικό εμπόριο όσο και στη βιομηχανία. Το λιανικό εμπόριο όμως έχει όλες τις δυνατότητες να σημειώσει ακόμη καλύτερες επιδόσεις. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται κυρίως από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να εστιάζουν περισσότερο στις μικρομεσαίες λιανεμπορικές επιχειρήσεις. Θα πρέπει να υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη μέριμνα για να στηριχθεί ουσιαστικά το λιανικό εμπόριο. Και αυτό θα πρέπει να γίνει με περισσότερες πράξεις. Δεν είναι δυνατόν, για παράδειγμα, να εξαιρείται το λιανικό εμπόριο από προγράμματα του ΕΣΠΑ. Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης να απορροφηθούν και από τις επιχειρήσεις του λιανικού αλλά και του χονδρικού εμπορίου. Οι χιλιάδες Έλληνες έμποροι ήταν αυτοί που κράτησαν όρθια την ελληνική οικονομία, τόσο κατά τη διάρκεια της δεκαετούς οικονομικής κρίσης όσο και κατά την περίοδο της υγειονομικής και ενεργειακής κρίσης. Αρκετοί επιχειρηματίες του λιανικού εμπορίου ήταν αυτοί που είδαν τα χρόνια των μνημονίων τους κόπους πολλών ετών σκληρής δουλειάς να πηγαίνουν χαμένοι, με αποτέλεσμα κάποιοι από αυτούς να οδηγηθούν ακόμη και σε πτώχευση εξαιτίας της καταναλωτικής κατάρρευσης που σημειώθηκε τα χρόνια των μνημονίων. Ακόμη και όσοι κατάφεραν να επιβιώσουν, πολλοί συνεχίζουν να «κουβαλούν» χρέη εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ από εκείνες τις εποχές. Είναι ξεκάθαρο και εντελώς δίκαιο
SHUTTERSTOCK
Οι Έλληνες έμποροι έχουν αποδείξει ότι με σύμμαχο την ποιότητα και την καινοτομία μπορούν να ανταγωνιστούν επάξια τους Ευρωπαίους συναδέλφους τους.
Το λιανικό εμπόριο είναι ο συνδετικός κρίκος οικονομίας και κοινωνίας ότι οι έμποροι δεν θα πρέπει να λογίζονται ως επιχειρηματίες «δεύτερης κατηγορίας». Θα πρέπει να έχουν ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες όπως και οι υπόλοιποι επιχειρηματίες. Δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως «ευκαιριακοί» επιχειρηματίες. Στη χώρα μας υπάρχουν εμπορικές επιχειρήσεις που έχουν ιστορία πολλών δεκαετιών, γεγονός που αποδεικνύει τη σταθερή τους αξία μέσα στην ελληνική αγορά που δραστηριοποιούνται. Ακόμη και όταν στη χώρα μας ήρθαν πολλές πολυεθνικές λιανεμπορικές αλυσίδες, ο «έμπορος» της γειτονιάς κατάφερε να μείνει όρθιος και να συνεχίζει όχι μόνο να επιβιώνει αλλά και να αναπτύσσεται.
Οι έμποροι κράτησαν
όρθια την ελληνική οικονομία κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και κατά την υγειονομική κρίση.
ΠΛΈΟΝ υπάρχουν χιλιάδες εμπορι-
κές επιχειρήσεις που είναι καινοτόμες, εξωστρεφείς και παρέχουν αξιόλογες υπηρεσίες. Κάποιες από αυτές μάλιστα έχουν και παρουσία στο εξωτερικό, είτε μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου είτε ακόμη και με φυσικό τρόπο. Οι Έλληνες έμποροι έχουν αποδείξει ότι με σύμμαχο την ποιότητα και την καινοτομία μπορούν να ανταγωνιστούν επάξια τους Ευρωπαίους συναδέλφους τους. Ο εμπορικός κόσμος της Αττικής έχει διαδραματίσει έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο. Δεν είναι τυχαίο ότι από το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, τον Πειραιά, διακινούνται καθημερινά εμπορεύματα εκατομμυρίων ευρώ. Η δυναμική του εμπορίου στην Αττική αποδεικνύεται και από τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, σύμφωνα με τα οποία το δεύτερο τρίμηνο του 2023 το λιανικό εμπόριο στο σύνολο της χώρας αυξήθηκε κατά 7%, ενώ στην Περιφέρεια Αττικής κατά 9,5%. Ενισχυμένες είναι και οι
νεμπορικές επιχειρήσεις δέχονται και τις επιπτώσεις των παρατεταμένων πληθωριστικών πιέσεων. Δεν είναι τυχαία τα ευρήματα της έρευνας που διενήργησε η υπηρεσία πληρωμών και αγορών Klarna, στην οποία αποτυπώνεται η σημαντική επίδραση του πληθωρισμού στη συμπεριφορά των καταναλωτών, με το 89% των Ελλήνων καταναλωτών να επηρεάζεται από την ακρίβεια, ξεπερνώντας το 67% του μέσου όρου σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ΜΕΛΈΤΗ μάλιστα σημειώνει ότι το 64% των Ελλήνων αναζητά οικονομικά προϊόντα λόγω του πληθωρισμού. Καθώς λοιπόν βρισκόμαστε στην «καρδιά» της εορταστικής περιόδου των Χριστουγέννων, το 84% των Ελλήνων καταναλωτών εκφράζει ανησυχίες για τα οικονομικά του, σε αντίθεση με το 71% παγκοσμίως. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 67% των Ελλήνων καταναλωτών δυσκολεύεται να αποφασίσει ποια προϊόντα θα κρατήσει και ποια θα αφαιρέσει από το καλάθι, ενώ το 33% των καταναλωτών θα δαπανήσει τα περισσότερα χρήματα για αγορές τροφίμων. Περισσότεροι από τους μισούς Έλληνες καταναλωτές έχουν πρόθεση να δώσουν προτεραιότητα σε πιο οικονομικά προϊόντα, να μειώσουν τις δαπάνες για μη απαραίτητα είδη και να αγοράσουν λιγότερα προϊόντα συγκριτικά με προηγούμενα έτη. Όλα αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι το λιανικό εμπόριο βρίσκεται αντιμέτωπο με νέες προκλήσεις. Οι Έλληνες έμποροι όμως έχουν μάθει να επιχειρούν μέσα σε αντίξοες οικονομικές συνθήκες και μέσα από σκληρή δουλειά να καταφέρνουν όχι μόνο να επιβιώνουν αλλά και να αναπτύσσονται.
With technology and human ingenuity, we can make change work for you and your business. See how we can help at accenture.com
Change is all around us
Let there be change
18
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
S
• R E TA I L •
Αλέξανδρος Δανιηλίδης Διευθύνων Σύμβουλος της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας Α.Ε. και Πρόεδρος Δ.Σ. ECR Hellas Βιομηχανία / Προμηθευτές
ΕΞΕΤΆΖΟΝΤΑΣ το ευρύτερο περιβάλλον στο οποίο κινούνται οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα, βλέπουμε ότι η ελληνική οικονομία εισέρχεται σταδιακά σε ρυθμούς ανάπτυξης, με την οικονομική δραστηριότητα να παραμένει ισχυρή το 2023. Το ποσοστό ανεργίας βρίσκεται σε μία σταθερά πτωτική πορεία, ο γενικός και ο βασικός πληθωρισμός επιβραδύνθηκαν σε 3,8% και 3,6% αντίστοιχα (σε ετήσια βάση), παραμένοντας όμως υψηλοί, το τραπεζικό σύστημα παρέμεινε ανθεκτικό και επιτεύχθηκε η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, οι εμπορευματικές εξαγωγές ενισχύθηκαν, το πραγματικό ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί 2,5% το 2023 και 2,3% το 2024, ενώ παράλληλα κάνουν την εμφάνισή τους αξιόλογες επενδυτικές πρωτοβουλίες και ένα αναπτυσσόμενο οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων. SHUTTERSTOCK
Η ΕΛΛΗΝΙΚΉ οικονομία κινείται προς
Ζέτα Χειμωνίδου VP Digital and Technology & Head of e-commerce ΑΒ Βασιλόπουλος Α.Ε. και Πρόεδρος Δ.Σ. ECR Hellas Λιανεμπόριο
Οι καταναλωτές είναι πλέον πιο διατεθειμένοι να υποστηρίζουν brands που επιδεικνύουν δέσμευση σε περιβαλλοντικά υπεύθυνες πρακτικές.
τη σωστή κατεύθυνση, με την προϋπόθεση ότι θα συνεχιστούν οι επενδύσεις στον παραγωγικό ιστό, με στόχο την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών με υψηλή διεθνή ανταγωνιστικότητα, η αξιοποίηση και εφαρμογή της υψηλής τεχνολογίας, η ανάπτυξη των υποδομών, καθώς και η υιοθέτηση των μεταρρυθμίσεων στο ευρύτερο κανονιστικό πλαίσιο. Ο κλάδος των ταχέως κινούμενων καταναλωτικών αγαθών (FMCGs), αποτελώντας σημαντικό παράγοντα της ελληνικής οικονομίας, αντιμετωπίζει αλυσιδωτές προκλήσεις σε βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Οι προκλήσεις αυτές συνδέονται με: Τις ενεργειακές και πληθωριστικές πιέσεις. Τις διακυμάνσεις στην ομαλή ροή της εφοδιαστικής αλυσίδας, λόγω γεωπολιτικών εντάσεων και φυσικών καταστροφών. Την εκρηκτική ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και των δυνατοτήτων που έχουν οι επιχειρήσεις να υιοθετούν τέτοιες λύσεις, αλλάζοντας την επιχειρηματική καθημερινότητα. Το έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον, καθώς οι επιχειρήσεις απαιτείται να καταβάλλουν διαρκή προσπάθεια, ώστε να παρέχουν μοναδικές προτάσεις αξίας για να ξεχωρίσουν. Τη δυσκολία εύρεσης προσωπικού, αλλά και διατήρησης ταλέντου σε ένα πολυσύνθετο επιχειρηματικό περιβάλλον. Την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, που αποτελεί πλέον προτεραιότητα, καθώς οι εταιρείες πρέπει να ικανοποιούν συγκεκριμένους δείκτες που συνδέονται με την ανταγωνιστικότητα και τις επενδύσεις. Την πρόβλεψη των μεταβαλλόμενων προσδοκιών του καταναλωτή, παραμένοντας οι επιχειρήσεις ευέλικτες και ανταποκρινόμενες στις εξελίξεις που αφορούν τις τιμές, την υγεία, τη βιωσιμότητα και την ευκολία.
Η omni channel διάσταση της επικοινωνίας με τον πελάτη είναι πια το ελάχιστο που απαιτούν οι καταναλωτές από τις επιχειρήσεις, υποδεικνύοντας ποια πρέπει να είναι η επενδυτική τους προτεραιότητα.
5 προκλήσεις που κρίνουν την καταναλωτική συμπεριφορά στα FMCGs Η ΣΗΜΑΝΤΙΚΌΤΗΤΑ των παραπάνω προ-
κλήσεων είναι δεδομένη, αλλά εάν θα έπρεπε να επιλέξουμε κάποια με ιδιαίτερη βαρύτητα, τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή θα ήταν η εξελισσόμενη καταναλωτική συμπεριφορά. Στον σύγχρονο κόσμο, η επιτυχημένη επιχείρηση δεν είναι μόνο εκείνη που προσφέρει καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες, αλλά εκείνη που πρωτίστως κατανοεί βαθιά τις διαφορετικές ανάγκες, ανησυχίες, προτεραιότητες και προσδοκίες των καταναλωτών και αναπτύσσει βιώσιμα και ανταγωνιστικά οικοσυστήματα για τη στήριξη και ικανοποίησή τους. Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΉ συμπεριφορά στον κλάδο των FMCGs εξελίσσεται δυναμικά και υφίσταται διαρκείς μεταβολές. Παρότι αυτή τη στιγμή ο κορυφαίος και σημαντικότερος παράγοντας που την επηρεάζει καταλυτικά είναι οι τιμές, που οδηγούν τους καταναλωτές -στην προσπάθειά τους να μειώσουν το κόστος διαβίωσης- σε ένα διαρκές κυνήγι προσφορών, συγκρίσεων και συμβιβασμών, δεν θα πρέπει να χάσουμε τη μεγάλη εικόνα με τις προκλήσεις που έχουν -και θα έχουν περισσότερο στο άμεσο μέλλον- καθοριστικό ρόλο στη συμπεριφορά τους.
ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΈΝΑ, θα μπορούσαμε να
αναφέρουμε: Τον ψηφιακό μετασχηματισμό:
η τεχνολογία έχει ήδη επηρεάσει σημαντικά την αγορά FMCGs, από τις online αγορές μέχρι τη διαφήμιση. Η omni channel διάσταση της επικοινωνίας με τον πελάτη είναι πια το ελάχιστο που απαιτούν οι καταναλωτές από τις επιχειρήσεις, υποδεικνύοντας ποια πρέπει να είναι η επενδυτική τους προτεραιότητα. Παρότι η εξέλιξη των ψηφιακών τεχνολογιών, όπως η επαυξημένη πραγματικότητα και η τεχνητή νοημοσύνη, αναμένεται να διαμορφώσει νέες εμπειρίες αγορών και να επηρεάσει τις προτιμήσεις των καταναλωτών, ο χρόνος επί της οθόνης θα είναι πιο επιλεκτικός. Οι καταναλωτές επιθυμούν μια αποτελεσματική και περιεκτική ψηφιακή εμπειρία. Τη βιωσιμότητα και την υγεία: η συμπεριφορά των καταναλωτών είναι ολοένα και περισσότερο συνυφασμένη με ζητήματα αειφορίας και υγείας. Οι καταναλωτές είναι πλέον πιο διατεθειμένοι να υποστηρίζουν brands που επιδεικνύουν δέσμευση σε περιβαλλοντικά υπεύθυνες πρακτικές, ξεκινώντας από τη συσκευασία, το μειωμένο αποτύπωμα άνθρακα, την παραγωγή και τη μεταφορά έως την ηθική προμήθεια πρώτων υλών. Αναζη-
τούν προϊόντα που ευθυγραμμίζονται με τις αξίες τους και συμβάλλουν σε έναν πιο υγιή πλανήτη. Η διασταύρωση βιωσιμότητας και υγείας δεν είναι απλώς μια τάση, αλλά μια θεμελιώδης αλλαγή που αναδιαμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο οι καταναλωτές ασχολούνται και αξιολογούν τα προϊόντα στον τομέα των FMCGs. Την προσωποποιημένη / εξατομικευμένη προσέγγιση: η προσαρμογή των προϊόντων και των στρατηγικών μάρκετινγκ στις εξατομικευμένες προτιμήσεις των καταναλωτών ενισχύει τη συνολική εμπειρία αγορών και την πιστότητα σε προϊόντα και καταστήματα. Στον τομέα των FMCGs, όπου ο ανταγωνισμός είναι έντονος, η υιοθέτηση της προσωποποιημένης προσέγγισης -πάντα με απόλυτο σεβασμό των αρχών του GDPR- σε συνδυασμό με σύγχρονα εργαλεία AI και Data Analytics, δεν είναι απλώς μια στρατηγική μάρκετινγκ, αλλά μια θεμελιώδης διάσταση της κατανόησης και της ανταπόκρισης στις εξελισσόμενες συμπεριφορές των καταναλωτών. Την καινοτομία προϊόντων / υπηρεσιών: η προσφορά νέων λύσεων που αντιμετωπίζουν ανεκπλήρωτες ανάγκες, που βελτιώνουν την ευκολία, τη βιωσιμότητα ή τη συνολική εμπειρία του χρήστη μπορεί να αναδιαμορφώσει τις προτιμήσεις των καταναλωτών και να ενισχύσει την πιστότητα σε προϊόντα και καταστήματα. Την ευκολία και την προσβασιμότητα: οι καταναλωτές συχνά προτιμούν προϊόντα και υπηρεσίες που ενσωματώνονται απρόσκοπτα στον τρόπο ζωής τους. Η ευκολία απόκτησης ενός προϊόντος, είτε μέσω διαδικτυακών πλατφορμών, είτε μέσω φυσικών καταστημάτων, είτε μέσω βελτιωμένων διαδικασιών αγοράς, επηρεάζει σημαντικά τις αποφάσεις τους και βελτιώνει τη συνολική αγοραστική τους εμπειρία. Τα social media: τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσφέρουν πλατφόρμες για αλληλεπίδραση και ανατροφοδότηση σε πραγματικό χρόνο, δημιουργώντας τάσεις και καλλιεργώντας την αίσθηση της κοινότητας γύρω από προϊόντα, υπηρεσίες και καταστήματα. Η ΑΝΤΑΠΌΚΡΙΣΗ των επιχειρήσεων του
κλάδου μας, σε όλες τις προκλήσεις, δεν είναι ούτε εύκολη ούτε ισοβαρής, με δεδομένο ότι κινούνται σε ένα περιβάλλον που επηρεάζεται απόλυτα από εξωγενείς παράγοντες και απαιτεί ευελιξία και σκέψη απαλλαγμένη από αρτηριοσκληρωτικές λογικές. ΟΙ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ απαιτούν συνεργασία
προμηθευτών, λιανεμπόρων και πολιτείας, με στόχο να σταθούν δίπλα στον καταναλωτή με ενέργειες και δράσεις που διαθέτουν διαφάνεια, ειλικρίνεια, αυθεντικότητα και ενσυναίσθηση.
20
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
S
• R E TA I L •
Προκλήσεις και ευκαιρίες σε μια εποχή μετάβασης ΣΕ ΛΊΓΕΣ ΜΈΡΕΣ αποχαιρετάμε το 2023,
Βάσω Παπαδημητρίου Γενική Διευθύντρια του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων και Ποτών
τώνει, τόσο σε γνώσεις όσο και σε εξειδίκευση. Αυτό σημαίνει ότι η αναβάθμιση της επιστημονικής και τεχνικής κατάρτισης των εργαζομένων σε πράσινες και ψηφιακές δεξιότητες -ιδιαίτερα με την ανάδυση της τεχνητής νοημοσύνης- ανάγεται σε σημαντική προτεραιότητα για τον κλάδο μας. Επίσης, η επανασύσταση του τεχνολογικού τομέα των ΑΕΙ σε συνεργασία με τις επιχειρήσεις και τα προγράμματα τεχνολογικών ειδικοτήτων είναι απαραίτητα βήματα για την αντιμετώπιση των κρίσιμων ελλείψεων σε ανθρώπινο δυναμικό.
μια δύσκολη χρονιά για τη χώρα μας και για όλο τον κόσμο. Η προσαρμογή της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων και ποτών στις σύγχρονες προκλήσεις της επισιτιστικής επάρκειας, της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού δοκιμάστηκε για ακόμη μία φορά από τη γεωπολιτική αστάθεια, την κλιματική και ενεργειακή κρίση και τις πληθωριστικές πιέσεις, που επηρέασαν τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και την αναπτυξιακή τους πορεία. Η ανταπόκριση του κλάδου υπήρξε εντυπωσιακή, καθώς επέδειξε ανθεκτικότητα, διασφαλίζοντας την επισιτιστική επάρκεια, και συνέχισε να δραστηριοποιείται με συνέπεια και υπευθυνότητα, αποτελώντας πάντοτε σημείο αναφοράς για την αγορά και τους καταναλωτές, σε εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο.
ΤΈΛΟΣ, η βιομηχανία τροφίμων και πο-
τών διαδραματίζει ήδη κρίσιμο ρόλο στην «Ενιαία Υγεία» («One Health»), συνδέοντας την ανθρώπινη υγεία με την υγεία των ζώων και του περιβάλλοντος. Η ανάληψη δράσεων βάσει της συνεργασίας και της ισότιμης συμμετοχής όλων των φορέων θα είναι βαρύνουσας σημασίας για τη διασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος.
με τις προκλήσεις με στόχο να ελαχιστοποιήσουμε τις αρνητικές επιπτώσεις και να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες από τις εξελίξεις της τεχνολογίας και της ψηφιακής διακυβέρνησης. Οι σημαντικότερες προκλήσεις για τον κλάδο και ύψιστη προτεραιότητα της βιομηχανίας στην πορεία για τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι η διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας, η αντιμε-
Το 2024 αναμένεται να
φέρει νέες προκλήσεις και η βιωσιμότητα να συνεχίσει να αποτελεί κεντρικό στοιχείο στην ανάπτυξη πολιτικών και επιχειρησιακών μοντέλων.
τώπιση της σπατάλης των τροφίμων και η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τη θεομηνία που έπληξε την Περιφέρεια της Θεσσαλίας. ΜΈΣΑ σε αυτό το νέο περιβάλλον, οι
Μεταξύ των σημαντικότερων προκλήσεων για τον κλάδο τροφίμων και ποτών είναι η διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας και η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
επιχειρήσεις του κλάδου εξελίσσονται, εφαρμόζουν νέες τεχνολογίες και σύγχρονες βιώσιμες πρακτικές και παράγουν επώνυμα προϊόντα υψηλής ποιότητας με προστιθέμενη διατροφική αξία και χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, με γνώμονα την ανταπόκρισή τους στις ανάγκες των καταναλωτών. Σε αυτή την κατεύθυνση η ψηφιακή μετάβαση των επιχειρήσεων, όπως φάνηκε και την τρέχουσα χρονιά μέσα από τη δραστηριοποίηση των μελών του ΣΕΒΤ, δεν αποτελεί απλώς μια τάση. Είναι μια πραγματικότητα που έχει ήδη αρχίσει να αλλά-
SHUTTERSTOCK
ΣΉΜΕΡΑ καλούμαστε να διαχειριστού-
Η ψηφιακή μετάβαση των επιχειρήσεων, όπως φάνηκε και την τρέχουσα χρονιά μέσα από τη δραστηριοποίηση των μελών του ΣΕΒΤ, δεν αποτελεί απλώς μια τάση. Είναι μια πραγματικότητα, που έχει ήδη αρχίσει να αλλάζει τον τρόπο λειτουργίας τους.
ζει τον τρόπο λειτουργίας, ενώ αποτελεί κριτήριο για τις μελλοντικές στρατηγικές επιλογές των επιχειρήσεων του κλάδου. ΤΟ 2023, στον ΣΕΒΤ είδαμε τις προκλή-
σεις ως ευκαιρίες και υγιείς βάσεις για το αύριο. Ευκαιρίες και θεμέλια για την ανάπτυξη του κλάδου, για την ενίσχυση της εξωστρέφειας, της έρευνας και της προαγωγής της βιωσιμότητας σε κάθε στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας. Και φυσικά όλα αυτά με πρόσημο υπευθυνότητας απέναντι στην κοινωνία. Σε αυτό το πλαίσιο, αξιοποιώντας διαχρονικές συνεργασίες με αξιόπιστους εταίρους, ενθαρρύναμε τα μέλη μας να συμμετέχουν σε δράσεις προσφοράς και αλληλεγγύης, αλλά και σε πρωτοβουλίες σχετικές με την προώθηση της ευζωίας, το περιβάλλον, καθώς και κοινωνικά ζητήματα που μας αφορούν όλους. Επιπλέον, με το βλέμμα στραμμένο στις επόμενες γενιές, υλοποιήσαμε την πρωτοβουλία, για το Ελληνικό Pledge, ενός κώδικα αυτοδέσμευσης για την υπεύθυνη διαφήμιση και την προώθηση της ισορροπημένης και υγιεινής διατροφής, ενισχύοντας τον κοινωνικό μας ρόλο και την ευθύνη μας προς τον πολίτη - καταναλωτή. ΤΟ 2024 αναμένεται να φέρει νέες προ-
κλήσεις. Με την κλιματική κρίση να θεωρείται πλέον η «νέα κανονικότητα», η πολιτεία, οι επιχειρήσεις, αλλά και η κοινωνία οφείλουν να προσαρμοστούν και να αναπτύξουν στρατηγικές για την αντιμετώπιση των συνεχώς μεταβαλλόμενων αναγκών που αναδύονται. Η βιωσιμότητα αναμένεται να συνεχίσει να αποτελεί κεντρικό στοιχείο στην ανάπτυξη πολιτικών και επιχειρησιακών μοντέλων, με εστίαση στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα, στην ανακύκλωση και την αειφορία, αλλά και στην προώθηση μοντέλων κυκλικής οικονομίας. ΣΤΟ ΠΛΑΊΣΙΟ αυτό, η εκπαίδευση και
η ενημέρωση του κοινού για τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής θα είναι ζωτικής σημασίας, καθώς η ανάγκη για συλλογική δράση γίνεται πιο επιτακτική. Οι τεχνολογίες πράσινης ενέργειας και οι καινοτόμες λύσεις για την αειφόρο ανάπτυξη θα είναι στο επίκεντρο των επενδύσεων και της έρευνας, ενώ η δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας θα αποτελέσει σημαντικό μέρος της οικονομικής ανάκαμψης και ανάπτυξης. ΒΈΒΑΙΑ, η βελτίωση της ανταγωνιστι-
κότητας του κλάδου σχετίζεται άμεσα και με το ανθρώπινο δυναμικό του, κυρίως με τα προσόντα που ενσωμα-
Η ΧΡΟΝΙΆ που πέρασε ήταν σίγουρα μια περίοδος μετάβασης και προσαρμογής. Το 2024 αναμένεται να είναι γεμάτο προκλήσεις, αλλά και νέες ευκαιρίες. Κύριο μέλημα του Συνδέσμου μας είναι να διασφαλιστεί ένα υγιές επιχειρηματικό περιβάλλον με καινο-
Κύριο μέλημα του ΣΕΒΤ
είναι να διασφαλιστεί ένα υγιές επιχειρηματικό περιβάλλον, μέσα από μια σειρά μεταρρυθμίσεων που θα μετατρέψουν τις προκλήσεις σε ευκαιρίες.
τόμες επιχειρήσεις και ποιοτικές θέσεις εργασίας μέσα από μια σειρά μεταρρυθμίσεων που θα αφήσουν πίσω στρεβλώσεις και γραφειοκρατία και θα μετατρέψουν τις προκλήσεις σε ευκαιρίες. ΣΤΌΧΟΣ ΜΑΣ είναι να είμαστε η θετική δύναμη που θα συμβάλλει στην εξέλιξη του κλάδου σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο μέσα από την προώθηση της τεχνολογικής καινοτομίας, αποδοτικών και βιώσιμων πρακτικών στην παραγωγή και διαχείριση, υπεύθυνες και αποτελεσματικές πρωτοβουλίες με σεβασμό προς τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Με δράσεις και πρωτοβουλίες που θα παράγουν αξία όχι μόνο για τα μέλη μας, αλλά για την κοινωνία συνολικά, μετατρέποντας τις προκλήσεις του «χθες» σε ευκαιρίες του «αύριο».
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
21
S
• R E TA I L •
Lidl Ελλάς: Προτεραιότητα για ποιοτικά προϊόντα στην καλύτερη τιμή ΜΠΟΡΟΎΜΕ να πούμε με σχετική βε-
Martin Brandenburger
ADVERTORIAL
CEO και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Lidl Ελλάς
Όραμά μας να γίνουμε πρώτη επιλογή για καταναλωτές, επιχειρηματικούς εταίρους και εργαζομένους.
βαιότητα ότι το ελληνικό οργανωμένο λιανεμπόριο βρίσκεται σε μια περίοδο μετάβασης και εξελίξεων. Τα τελευταία 4-5 χρόνια συνέβησαν πολλά εσωτερικά και εξωτερικά γεγονότα, που επαναδιαμόρφωσαν το περιβάλλον μέσα στο οποίο επιχειρούν οι επιχειρήσεις λιανικής, φυσικά και τα σούπερ μάρκετ. Τόσο η πανδημία όσο και τα διαδοχικά κύματα της ενεργειακής κρίσης συμπίεσαν σημαντικά το οικονομικό υπόβαθρο και προφανώς επηρέασαν τόσο το λειτουργικό κόστος όσο και τον τζίρο. Παράλληλα βέβαια, η σύνθετη αυτή συνθήκη οδήγησε τις περισσότερες επιχειρήσεις σε μια ολιστική αξιολόγηση του τρόπου λειτουργίας τους. Εστίασαν στους κρίσιμους επιμέρους παράγοντες, όπως την αλυσίδα εφοδιασμού και τα logistic centers, την ενέργεια, το στελεχιακό δυναμικό. Σε όλους αυτούς τους τομείς έγιναν διορθωτικές παρεμβάσεις, επανασχεδιασμοί και βελτιστοποιήσεις, άλλοτε με θετικό και άλλοτε με απλώς διαχειριστικό αποτέλεσμα. ΣΕ ΚΆΘΕ περίπτωση, στην αγορά του λιανεμπορίου τροφίμων έχουν γίνει αρκετά θετικά βήματα. Επικρατεί γενικότερα ένα πνεύμα, ας το πούμε έτσι, εκσυγχρονισμού και εξέλιξης. Η τεχνολογία αιχμής, η αξιοποίηση τοπικών συνεργειών, η εφαρμογή πρωτοβουλιών ESG, η στροφή σε προϊόντα με βέλτιστη σχέση τιμής-ποιότητας δημιουργούν προϋποθέσεις ενδυνάμωσης. Ταυτόχρονα συνθέτουν και ένα εύφορο πεδίο για πρόσθετες επενδύσεις. Εδώ όμως μπαίνουν στη συζήτηση και μια σειρά αρνητικών παραμέτρων, που δυστυχώς επηρεάζουν τόσο το κλίμα όσο και τη λειτουργικότητα των επιχειρήσεων. Αυτό που σίγουρα χρειαζόμαστε είναι περισσότερη ευελιξία και λιγότερη παρεμβατικότητα από την πλευρά της πολιτείας. Γιατί όσο λιγότερες είναι οι περιοριστικές ρυθμίσεις, τόσο περισσότερες είναι οι δυνατότητες αύξησης των επενδύσεων, ενίσχυσης των θέσεων εργασίας και των δεξιοτήτων των εργαζόμενων, αλλά και επίτευξης χαμηλότερων τιμών. Είναι προφανές πως οι επιχειρήσεις θέλουν να βαδίζουν σε παράλληλους ρυθμούς με την οικονομία, αλλά και με την κοινωνία.
«Ο καταναλωτής βρίσκεται σταθερά στο κέντρο της προσοχής μας και όχι συγκυριακά. Γι’ αυτό και έχουμε μειώσει μόνιμα τις τιμές έως και 37% σε περισσότερα από 330 βασικά προϊόντα».
Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΉ ευημερία οφείλει,
έστω και μακροπρόθεσμα, να επιστρέφει όφελος στην κοινωνία. Και αυτή είναι μια πραγματικά υγιής επιχειρηματική λογική, που τουλάχιστον στη Lidl Ελλάς την ασπαζόμαστε και την εφαρμόζουμε. ΠΑΡΆ ΤΗΝ αύξηση των πωλήσεων σε αξία του κλάδου κατά 9,2%, το 2023 ήταν μια ακόμη δύσκολη χρονιά για τα σούπερ μάρκετ. Η επιφυλακτική στάση των καταναλωτών, που σε πολύ μεγάλο βαθμό οφείλεται στο συμπιεσμένο διαθέσιμο εισόδημα, κάθε άλλο παρά δημιουργεί ασφαλείς συνθήκες ανάπτυξης. Η μείωση της
Όσο λιγότερες είναι οι
περιοριστικές ρυθμίσεις, τόσο περισσότερες είναι οι δυνατότητες αύξησης των επενδύσεων.
κατανάλωσης ήταν αισθητή και είχε αντίκτυπο στον όγκο των πωλήσεων. Δεν πρέπει άλλωστε να ξεχνάμε ότι το μέσο περιθώριο κέρδους του κλάδου στην Ελλάδα κυμαίνεται μεταξύ 1,3%1,5%, που είναι ομολογουμένως ιδιαίτερα χαμηλό. ΓΙΑ ΤΗ LIDL ΕΛΛΆΣ το 2023 ξεκίνησε
με ικανοποιητικούς ρυθμούς, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες και το απαιτητικό περιβάλλον. Επιδιώκουμε να διατηρήσουμε το θετικό πρόσημο στην πορεία μας μέχρι το τέλος του οικονομικού έτους, βασιζόμενοι στο επιχειρηματικό μας μοντέλο, αλλά και στο πάθος, στην αφοσίωση, στον εξαίρετο επαγγελματισμό των πάνω από 6.700 ανθρώπων μας. Είναι στρατηγικός μας στόχος να παρέχουμε αμοιβές και επιπρόσθετες παροχές
που είναι ανταγωνιστικές και άνω του μέσου όρου της αγοράς ως ανταμοιβή και επιβράβευση για όλους τους εργαζομένους μας. Στο πλαίσιο αυτό καθιερώσαμε από την 1η Δεκεμβρίου 2023 τον κατώτατο μισθό πλήρους απασχόλησης στα 1.000€ μικτά για όλους τους εργαζομένους μας. Παράλληλα θέτουμε σε εφαρμογή νέα μισθολογική πολιτική που αφορά τους εργαζομένους στα logistics centers σε Αττική, Θεσσαλονίκη, Τρίκαλα, Πάτρα και Θήβα, η οποία προβλέπει αυξήσεις έως και 18%, συνολικού ύψους 650.000€ σε ετήσια βάση. ΣΕ ΚΆΘΕ περίπτωση, βλέπουμε κάθε χρονιά ως μια καινούργια συνθήκη, τόσο ως Lidl Ελλάς όσο και στο πλαίσιο του κλάδου. Και το 2024 θα είναι σίγουρα χρονιά προκλήσεων. Θα διευρύνουμε τις δυναμικές συνεργασίες «win-win» με τους πάνω από 450 Έλληνες προμηθευτές μας. Προτεραιότητά μας είναι να συνεχίσουμε να προσφέρουμε κορυφαία προϊόντα ποιότητας στην καλύτερη τιμή, μέσα από απλές και γρήγορες αγορές. Σύμφωνα με έρευνες που εκπονούμε εσωτερικά και σε τακτική βάση σε πάνω από 200 προϊόντα βασικής ανάγκης, προκύπτει πως είμαστε τουλάχιστον 10% φθηνότεροι σε σχέση με τα υπόλοιπα σούπερ μάρκετ. Ο καταναλωτής βρίσκεται σταθερά στο κέντρο της προσοχής μας και όχι συγκυριακά. Γι’ αυτό και έχουμε μειώσει μόνιμα τις τιμές έως και 37% σε περισσότερα από 330 βασικά προϊόντα, που πραγματικά κάνουν τη διαφορά στον οικογενειακό προϋπολογισμό. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι μέσα από το πρόγραμμα Lidl Plus o μέσος καταναλωτής μπορεί να εξοικονομήσει μέχρι και 1.000 ευρώ τον χρόνο.
ΠΡΟΣΦΈΡΟΥΜΕ ενιαία και καινοτόμα
αγοραστική εμπειρία, με ξεκάθαρη και εύκολη πλοήγηση των πελατών μας, χάρη στο ενιαίο στήσιμο όλων των καταστημάτων μας. Παράλληλα, θεωρούμε ότι η δυναμική που έχει ήδη σχηματιστεί στην αγορά σε σχέση με τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας θα μας επιτρέψει να διευρύνουμε το ισχυρό αποτύπωμά μας και σε αυτή την προϊοντική κατηγορία, όπου ήδη έχουμε μια διευρυμένη γκάμα κωδικών. Είναι πλέον σαφές ότι οι Έλληνες καταναλωτές εμπιστεύονται όλο και περισσότερο τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, αναγνωρίζοντας την ποιοτική τους αξία. Και αυτό δεν οφείλεται αποκλειστικά σε συγκυρίες ή στους περιορισμούς που μπορεί να επιβάλλει το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών. ΕΜΕΊΣ ανταποκρινόμαστε σε αυτή την τάση με προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας μας, που προέρχονται από αναγνωρισμένους προμηθευτές και ξεχωρίζουν για την υψηλή ποιότητα και τις υψηλές διατροφικές προδιαγραφές τους. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η σειρά γαλακτοκομικών προϊόντων «Γάλπο» και φυσικά η σειρά τοπικών προϊόντων γεωγραφικής προέλευσης «Νώμα», που λανσάραμε πέρσι και αποτελείται πλέον από περισσότερους από 100 κωδικούς. ΣΥΝΕΧΊΖΟΥΜΕ προσηλωμένοι στους στόχους μας και εξελισσόμαστε σταθερά, με αποστολή μας το απλό και βιώσιμο εμπόριο και όραμα να γίνουμε η πρώτη επιλογή για τους καταναλωτές, τους επιχειρηματικούς εταίρους και τους εργαζομένους. Και αυτό το όραμα υπηρετούμε με συνέπεια και αποφασιστικότητα, στον δρόμο για ένα καλύτερο αύριο.
22
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
S
• R E TA I L •
SHUTTERSTOCK
Ταινιόδρομοι και ραουλόδρομοι αποτελούν το πιο διαδεδομένο σύστημα ενδοδιακίνησης.
H ΑΝΆΠΤΥΞΗ του ηλεκτρονικού εμπορί-
Δρ. Βασίλης Ζεϊμπέκης Επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και Πρόεδρος Δ.Σ. στην Ελληνική Εταιρεία Logistics (ΕΕL)
ου στον κλάδο της λιανικής, η οποία έχει οδηγήσει στην αύξηση του διακινούμενου όγκου εμπορευμάτων, σε συνδυασμό με τις συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις των καταναλωτών για αυθημερόν παραδόσεις, υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης, χαμηλό κόστος παράδοσης και δυνατότητα παρακολούθησης της κατάστασης της παραγγελίας τους σε πραγματικό χρόνο, συμβάλλουν στην εμφάνιση μιας σειράς από προκλήσεις, οι οποίες οδηγούν στην εκθετική αύξηση του βαθμού πολυπλοκότητας και δυσκολίας, τόσο κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού όσο και κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των διαδικασιών logistics (αποθήκευση, διανομή, επιστροφές). Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι, για να επιτευχθεί υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης (customer service & experience) προς τους πελάτες, θα πρέπει τόσο οι εταιρείες με inhouse logistics όσο και οι 3PLs να οργανώσουν σωστά και να ψηφιοποιήσουν/αυτοματοποιήσουν τους αποθηκευτικούς τους χώρους, ενώ παράλληλα να ενορχηστρώσουν με έξυπνο τρόπο το τελευταίο μίλι παράδοσης (last mile orchestration). ΠΑΡΑΚΆΤΩ παρουσιάζονται ενδεικτι-
SHUTTERSTOCK
Η χρήση συστημάτων AS/RS αυξάνει ακόμη περισσότερο το επίπεδο αυτοματοποίησης.
e-εργαλεία και αυτοματισμοί στο κύκλωμα αποθήκευσης και διανομής της λιανικής πόρων για την εκτέλεση της διαδικασίας συλλογής, ενώ παράλληλα αυξάνεται σημαντικά η διεκπεραιωτική ικανότητα του συστήματος με σημαντική αύξηση των εκτελεσμένων παραγγελιογραμμών ανά ώρα, σε σχέση με συμβατικά συστήματα συλλογής. Τα εν λόγω parts-to-pickers συστήματα είναι ιδιαίτερα αποδοτικά και αποτελεσματικά για προϊόντα μικρού όγκου (π.χ. ανταλλακτικά), ενώ για καλύτερη εκμετάλλευση του ύψους ενός αποθηκευτικού χώρου και για
Η χρήση πλατφορμών
ενορχήστρωσης τελευταίου μιλίου αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τον καλύτερο σχεδιασμό.
κές τεχνολογίες οι οποίες εφαρμόζονται για την αυτοματοποίηση της διαδικασίας συλλογής, η οποία αποτελεί την πιο κοστοβόρα και πολύπλοκη διαδικασία μέσα σε έναν αποθηκευτικό χώρο:
ελαφρώς μεγαλύτερου όγκου προϊόντα, ενδείκνυται η χρήση Vertical Lift Modules (VLM). Η λειτουργία των προαναφερόμενων συστημάτων γίνεται περισσότερο αποδοτική στην περίπτωση που συνδυαστεί με ταινιόδρομους ή και ραουλόδρομoυς.
Vertical & Horizontal Carousels:
Conveyors | AS/RS systems: Η χρή-
Χρησιμοποιώντας κάθετα ή οριζόντια συστήματα carousel, επιτυγχάνεται γρήγορη ανάκτηση και συλλογή των προϊόντων. Με την υιοθέτηση τέτοιου είδους συστημάτων, σε συνδυασμό με χρήση λογισμικού διαχείρισης αποθηκευτικών χώρων (WMS), είναι εφικτή η μείωση των απαιτούμενων
ση ταινιόδρομων και ραουλόδρομων αποτελεί το πιο ευρέως διαδεδομένο σύστημα ενδοδιακίνησης προϊόντων από ένα σημείο μιας εγκατάστασης logistics, σε ένα άλλο. Επιπροσθέτως, σε περίπτωση που συνδυαστούν με συστήματα αυτόματης αποθήκευσης και ανάκτησης προϊόντων (AS/
RS - Automated Storage and Retrieval System), η αποδοτικότητα της διαδικασίας συλλογής αυξάνεται σημαντικά. Αναλυτικότερα, η χρήση των εν λόγω συστημάτων αυξάνει ακόμη περισσότερο το επίπεδο αυτοματοποίησης, μειώνει τον χρόνο εκτέλεσης της συλλογής προϊόντων και τους απαιτούμενους πόρους, συμβάλλει στη δημιουργία εργονομικών σταθμών εργασίας (advanced picking workstations) με υψηλότερη παραγωγικότητα και επίσης μειώνει τις απαιτήσεις για διαθέσιμους χώρους καθώς επιτρέπει την πυκνή αποθήκευση, δεδομένου ότι οι ενδοδιακινήσεις πραγματοποιούνται πλέον με stacker cranes. Τα εν λόγω συστήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μετακίνηση παλετών, κιβωτίων ή ακόμη και τεμαχίων (Mini Load AS/RS). Στην περίπτωση της διαχείρισης τεμαχίων, η χρήση συγκεκριμένου τύπου πλαστικών κιβωτίων (totes/bins) συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση των προϊόντων. Automated Guides Vehicles (AGV)
& co-bots: Τα αυτοματοποιημένα οχήματα ενδοδιακίνησης προϊόντων στο εσωτερικό εγκαταστάσεων logistics αποτελούν μια ταχέως αναδυόμενη τεχνολογική εξέλιξη στον κλάδο. Πράγματι, τα συγκεκριμένα οχήματα, με τη χρήση αισθητήρων, για την αποφυγή συγκρούσεων, καθώς επίσης και με την ενσωμάτωση ευφυών συστημάτων επικοινωνίας για
την ανταλλαγή πληροφοριών, δεδομένων και εντολών με τα αντίστοιχα πληροφοριακά συστήματα των εγκαταστάσεων, αναλαμβάνουν τη μεταφορά των προϊόντων προς συλλογή, από τον χώρο αποθήκευσης σε σταθμούς εργασίας / συσκευασίας και επιπρόσθετων παρεχόμενων υπηρεσιών (value-added services), περιορίζοντας με αυτό τον τρόπο τον χρόνο περπατήματος των εργαζομένων συλλογής και αυξάνοντας το επίπεδο ακρίβειας (picking accuracy rate). Τα εν λόγω οχήματα έχουν τη δυνατότητα μεταφοράς παλετών, κιβωτίων, τεμαχίων, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται και για τη μεταφορά μικρών ραφαριών με πολλαπλούς κωδικούς σε μικρές ποσότητες. ΠΑΡΑΚΆΤΩ παρουσιάζονται ενδεικτικά πληροφοριακά συστήματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καλύτερη οργάνωση της διανομής στο τελευταίο μίλι. Πλατφόρμες ενορχήστρωσης τελευ-
ταίου μιλίου (last mile orchestration platforms): Η χρήση πλατφορμών ενορχήστρωσης τελευταίου μιλίου για την αυτοματοποίηση της διαδικασίας δρομολόγησης και επιτήρησης στόλου οχημάτων καθώς και για τη διαχείριση των παραδόσεων αποτελεί έναν ακόμη κρίσιμο παράγοντα για τον καλύτερο σχεδιασμό και εκτέλεση των παραγγελιών που πρέπει να παραδοθούν, την εξοικονόμηση χρόνου κατά τη διανομή και την αύξηση του επιπέδου εξυπηρέτησης των πελατών. Επίσης, η δυνατότητα για άμεση λήψη, διαχείριση, δρομολόγηση και ανάθεση σε οδηγούς έκτακτων / δυναμικών αιτημάτων παράδοσης ή παραλαβής (π.χ. αλλαγή ώρας παράδοσης/παραλαβής ή αλλαγή σημείου παράδοσης/παραλαβής), λαμβάνοντας υπόψη όλους τους απα-
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
23
S
• R E TA I L •
SHUTTERSTOCK
SHUTTERSTOCK
Τα οχήματα AGV αποτελούν ταχέως αναδυόμενη τεχνολογική εξέλιξη.
Ο κύκλος εργασιών του κλάδου καλλυντικών το 2023 είναι περίπου στο 1,3 δισ. ευρώ.
ραίτητους περιορισμούς, συμβάλλει στην ταχύτερη εκτέλεση των εργασιών και κατ’ επέκταση στη μείωση των περιπτώσεων καθυστέρησης εξυπηρέτησης σημείων παράδοσης ή παραλαβής.
Θετικές προοπτικές το 2024 για την αγορά των καλλυντικών
Συστήματα Proof of Delivery /
Information of Delivery (PoD/IoD): Η άμεση και σε πραγματικό χρόνο ενημέρωση της εταιρείας για την εξυπηρέτηση του εκάστοτε σημείου παράδοσης ή παραλαβής μέσω PoD/IoD συμβάλλει σημαντικά στη γνώση της εταιρείας σχετικά με το πότε μια παραγγελία παραδόθηκε, ποιος παρέλαβε την παραγγελία, καθώς επίσης και σε ποιο σημείο παραδόθηκε. Ακόμη, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι στις περιπτώσεις μη παράδοσης / επιστροφής, η εταιρεία είναι σε θέση να γνωρίζει άμεσα τον λόγο μη παράδοσης / επιστροφής μιας παραγγελίας.
Τα συστήματα PoD/IoD
συμβάλλουν σημαντικά στη γνώση της εταιρείας σχετικά με το πότε μια παραγγελία παραδόθηκε.
Η δυνατότητα πληροφόρησης των πελατών σε πραγματικό χρόνο σχετικά με την πορεία εξέλιξης της παράδοσής τους αποτελεί μια σημαντική παρεχόμενη υπηρεσία, η οποία μπορεί να προσδώσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και να αυξήσει ραγδαία το επίπεδο εξυπηρέτησης των πελατών και την πλήρη διαφάνεια της διαδικασίας. Η επιθυμητή πληροφορία για το μεγαλύτερο πλήθος των πελατών αφορά το πότε ξεκίνησε η διαδικασία παράδοσης, σε ποιο σημείο βρίσκεται σε οποιαδήποτε στιγμή η παραγγελία, καθώς επίσης και το πότε η παραγγελία θα βρίσκεται στο σημείο παράδοσης που έχει δηλωθεί.
ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ λιανικής οι οποίες στο-
χεύουν να αποκτήσουν την απαιτούμενη ευελιξία και αποτελεσματικότητα στην οργάνωση και εκτέλεση του έργου logistics, μέσω της υιοθέτησης τεχνολογιών, αυτοματισμών και πληροφοριακών συστημάτων είναι σημαντικό να λάβουν υπόψη τους τα κάτωθι: Ο ψηφιακός μετασχηματισμός εί-
H ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ Καλλυντικών το 2023 παρουσίασε αξιόλογη αγοραστική κίνηση, που οφείλεται στην ελληνική παραγωγή και στις αντιπροσωπείες με καλλυντικά εισαγωγής και με ποικιλία καινοτόμων προϊόντων.
ναι αναγκαίο συστατικό ώστε οι εταιρείες να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους και το επίπεδο εξυπηρέτησης που προσφέρουν, μειώνοντας παράλληλα το λειτουργικό τους κόστος. Οι εταιρείες που δεν θα προχωρή-
Θεόδωρος Γιαρμενίτης
ΤΑ ΔΊΚΤΥΑ πωλήσεων με πολυκατα-
κεια! Ο μετασχηματισμός του κυκλώματος logistics περιλαμβάνει την αλλαγή κουλτούρας, την εκπαίδευση των εργαζομένων, καθώς και την αναδιοργάνωση των επιχειρησιακών διαδικασιών μιας εταιρείας.
στήματα, Super Markets, Φαρμακεία, Κομμωτήρια, Ινστιτούτα Αισθητικής, Ξενοδοχειακά Spa, Door to Door, Ecommerce και Monobrands ενίσχυσαν παντοιοτρόπως τις πωλήσεις λιανικής. Η αγορά των καλλυντικών, χωρίς εκπλήξεις, παραμένει σταθερή και δεν έχει μεταπτώσεις. Η περαιτέρω προοπτική είναι θετική, σε συνδυασμό με την προώθηση, την έντονη διαφήμιση, την καινοτομία, την εκπαίδευση στελεχών, ιδιαίτερα στο ΠΑΔΑ με το οποίο και συνεργαζόμαστε και απορροφούμε συνεργάτες. Η συμβολή του Πανελληνίου Συνδέσμου Βιομηχάνων & Αντιπροσώπων Καλλυντικών & Αρωμάτων / ΠΣΒΑΚ είναι σημαντική, καθώς ενημερώνει συνεχώς τα μέλη του για τις νομοθετικές εξελίξεις τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο (Green deal - sustainability).
Όταν τα στελέχη ή/και η διοίκηση
ΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΕΣ του ΠΣΒΑΚ με τους οι-
μιας εταιρείας αξιολογούν έναν αυτοματισμό ή μια νέα τεχνολογία δεν θα πρέπει να εστιάζουν μόνο στο κόστος αγοράς, αλλά να δίνουν έμφαση στον χρόνο απόσβεσης της εν λόγω επένδυσης (Return-On-Investment - ROI).
κονομικούς επαγγελματικούς και κοινωνικούς φορείς, όπως υπουργεία, ΕΟΦ, ΣΕΒ, ΕΒΕΑ, ΣΒΑΠ, Enterprise Greece, Χαμόγελο του Παιδιού, Γιατροί του Κόσμου, «Ναυτεμπορική», δίνουν τεράστιο κύρος
σουν άμεσα σε επενδύσεις που σχετίζονται με τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό, δύναται να αντιμετωπίσουν προβλήματα ανταγωνιστικότητας στο μέλλον. Η επιλογή ενός πληροφοριακού συ-
στήματος ή ενός αυτοματισμού είναι μια πολύπλοκη διαδικασία η οποία προϋποθέτει πλήρη ανάλυση δεδομένων και αναγκών και προσεκτική επιλογή της τελικής λύσης μέσω διαδικασίας tendering/RFP. Οι αυτοματισμοί δεν είναι πανά-
Πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Βιομηχάνων & Αντιπροσώπων Καλλυντικών & Αρωμάτων (ΠΣΒΑΚ)
στον Σύνδεσμο. Τη Βιομηχανία Καλλυντικών την απασχολεί η πρόσληψη προσωπικού κατάλληλων δεξιοτήτων, η ανάπτυξη των εξαγωγών των καλλυντικών σε νέες χώρες μέσω των εκθέσεων και των φορέων εξαγωγών και τέλος η αναγνωρισιμότητα των εταιρειών και της καινοτομίας μέσω των βραβεύσεων (Prix de Beaute, Boussias Awards κ.ά.). Σημαντικό είναι ότι ιδρύονται πολλές νέες startups εταιρείες, με προοπτικές να αυξηθούν. Ο κύκλος εργασιών του
Η αγορά καλλυντικών
ακολουθεί ορθή πολιτική τιμών και θεωρείται από τις πιο αξιόπιστες στο ελληνικό εμπόριο.
κλάδου το 2023 είναι συνολικά περίπου στο 1,3 δισ. ευρώ. Με 300 εκατ. φέτος οι online πωλήσεις και με τις εξαγωγές στα 400 εκατ. ευρώ. Το 2024 φαίνεται ότι θα υπάρχει μία παγιοποίηση λόγω πληθωριστικών πιέσεων της οικονομίας γενικά. Σήμερα οι online πωλήσεις είναι το δυνατό μας σημείο και τις υποστηρίζουμε. Η αγορά μας ακολουθεί ορθή πολιτική τιμών και θεωρείται από τις πιο αξιόπιστες στο ελληνικό εμπόριο. Ο φορέας μας παρακολουθεί την αγορά ώστε ο καταναλωτής να κτίζει σχέσεις εμπιστοσύνης με τον κλάδο, με την ενημέρωσή του σ’ όλα τα επίπεδα ιδιαίτερα στην ασφάλεια.
24
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
S
• R E TA I L •
Πώς η αγορά ένδυσης θα «κόψει πατρόν» ανάπτυξης Ο ΚΛΆΔΟΣ της μόδας και ειδικά της
Δημήτρης Κ. Ματεμτζής Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος Intrafashion Group (Pink Woman)
λιανικής γυναικείας ένδυσης αποτελεί μια δυναμική αγορά, που διαρκώς προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες προτιμήσεις του καταναλωτικού κοινού. Το 2023, παρά τις πολλαπλές παγκόσμιες προκλήσεις όπως ενεργειακή κρίση, πληθωριστικές πιέσεις, επιβάρυνση του κόστους δανεισμού ιδίως για τις ΜμΕ λόγω των αλλεπάλληλων επιτοκιακών αυξήσεων, ο κλάδος παρουσίασε θετική εικόνα κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, με τις λιανικές πωλήσεις ενδυμάτων να καταγράφουν αύξηση 16,6% (1,53 δισ. ευρώ από 1,3 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022), σύμφωνα με στοιχεία του ΣΕΠΠΕ. Ωστόσο, οι ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες κατά τους φθινοπωρινούς μήνες επηρέασαν τις πωλήσεις της χειμερινής κολεξιόν του κλάδου, καθώς μείωσαν τη ζήτηση για χειμερινά είδη, ενώ δύνανται να δημιουργήσουν προβλήματα στη διαχείριση των αποθεμάτων και στον σχεδιασμό των collections. Οι επαγγελματίες της αγοράς ελπίζουν να αντισταθμίσουν αυτήν την κατάσταση κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου, στοχεύοντας σε βελτίωση της εικόνας του προηγούμενου διαστήματος. ΣΕ ΑΥΤΉ τη σειρά δυσκολιών ήρθε να
ADVERTORIAL
>112 τα «Pink Woman» stores που αριθμεί ο Όμιλος Intrafashion.
προστεθεί η ενισχυμένη αβεβαιότητα λόγω του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς, δημιουργώντας συνθήκες που μπορούν να επηρεάσουν τις καταναλωτικές συνήθειες του 2024. Καθώς πλησιάζουμε στο νέο έτος, οι λιανοπωλητές μόδας βρίσκονται σε μια κρίσιμη στιγμή, προσπαθώντας να βρουν ισορροπία μεταξύ της προσφοράς ανταγωνιστικών τιμών και της διαχείρισης των πιέσεων στα μικτά τους περιθώρια, ώστε να ανταποκριθούν στις καταναλωτικές ανάγκες και στον αυξημένο ανταγωνισμό, που προέρχεται ιδίως από την είσοδο νέων ξένων brands ένδυσης στην ελληνική αγορά. Δύο είναι οι καθοριστικοί παράγοντες που μπορούν να βοηθήσουν τις εταιρείες ένδυσης να διακριθούν σε αυτό το σύνθετο και συνεχώς μεταβαλλόμενο γεωοικονομικό περιβάλλον:
Στον Όμιλο Intrafashion Group, με το brand «Pink Woman», από την εμφάνιση των πληθωριστικών πιέσεων προσπαθούμε να κρατάμε σταθερές τις τιμές μας.
1ενός στρατηγικού Marketing Η επιτυχημένη εφαρμογή
Plan αποτελεί τον πυρήνα για τη διάκριση των εταιρειών στον ανταγωνιστικό κλάδο της ένδυσης. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της επιτυχημένης προώθησης των προϊόντων της εταιρείας, της ανάλυσης και αξιοποίησης των τάσεων στη μόδα, καθώς και της δημιουργίας μιας ελκυστικής εικόνας του brand μέσω της διαρκούς ανανέωσης των προϊοντικών συλλογών και του δικτύου καταστημάτων, που θα διατηρήσει το υφιστάμενο καταναλωτικό κοινό και θα προσελκύσει παράλληλα νέο. Ταυτόχρονα, η διαρκής έρευνα της αγοράς είναι ζωτικής σημασίας για
Η δημιουργία στρατηγι-
κών συνεργασιών και οι επενδύσεις σε κομβικούς τομείς, όπως στην καινοτομία και στην τεχνολογία, αναδεικνύονται ως ζωτικές κινήσεις.
την προσαρμογή των στρατηγικών προώθησης και τη σωστή αντίληψη των μεταβαλλόμενων αναγκών των καταναλωτών. H εξασφάλιση καλής σχέσης ποιότητας-τιμής για τη διατήρηση και ισχυροποίηση της φήμης ενός brand ένδυσης αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα. Ειδικά στον ανταγωνιστικό κλάδο της Fast Fashion γυναικείας ένδυσης, η δυνατότητα του brand να ξεχωρίσει μέσω του συνδυασμού ποιότητας-οικονομικής προσιτότητας, δημιουργεί θετική αντίληψη στα μάτια των καταναλωτών, καθιστώντας το τόσο value for money όσο και αξιόπιστο και επιτυχημένο στην αγορά. Οι εταιρείες πρέπει να είναι προσεκτικές τόσο στην επιλογή των προϊόντων όσο και στη διαχείριση των δαπανών τους. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αναζητούν αποτελεσματικούς τρόπους για τη μείωση των λειτουργικών εξόδων, ώστε να μπορούν να διατηρήσουν ανταγωνιστικές τιμές χωρίς να υπονομεύσουν την ποιότητα των προϊόντων τους.
2
Η ΕΞΊΣΩΣΗ είναι δύσκολη, μιας και
παρά τη σταδιακή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, η πλειοψηφία των εταιρειών του κλάδου της γυναικείας λιανικής ένδυσης που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα δεν έχουν μεταβάλει την τιμολογιακή πολιτική τους, κυρίως λόγω του γεγονότος ότι το κόστος παραγωγής και μεταφοράς δεν έχει επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα. Στον Όμιλο Intrafashion Group, με το brand γυναικείας ένδυσης «Pink Woman», από την εμφάνιση των πρώτων πληθωριστικών πιέσεων προσπαθούμε να κρατάμε σταθερές τις τιμές μας, απορροφώντας το μεγαλύτερο μέρος του αυξανόμενου κόστους, αξιοποιώντας τις οικονομίες κλίμακας που προσφέρει η μαζική παραγωγή, κάτι που μας επιτρέπει να είμαστε ανταγωνιστικοί. Παρά τη συνεχιζόμενη αύξηση του ηλεκτρονικού εμπορίου, η αίσθησή μας είναι ότι το 2024 τα φυσικά καταστήματα θα επιστρέψουν δυνατά στον έντονο ανταγωνισμό, όπου οι συνθήκες που επικρατούν, όπως τα μειωμένα περιθώρια κέρδους σε συνδυασμό με τον αυξημένο ανταγωνισμό, είναι πιθανό να ενθαρρύνουν τη δημιουργία των ήδη αυξανόμενων μονοπωλιακών τάσεων στην ελληνική αγορά. ΣΥΝΕΠΏΣ, είναι απαραίτητο για τις
επιχειρήσεις να επιδεικνύουν ευελιξία και προσαρμοστικότητα, διατηρώντας συγχρόνως υψηλά επίπεδα αποτελεσματικότητας, προσφέροντας πρωτότυπες αγοραστικές εμπειρίες στους πελάτες τους. Σε αυτό το περιβάλλον, η δημιουργία στρατηγικών συνεργασιών και οι επενδύσεις σε κομβικούς τομείς όπως στην καινοτομία και στην τεχνολογία, αναδεικνύονται ως ζωτικές κινήσεις για την επιτυχία και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. ΌΣΟΝ ΑΦΟΡΆ την πορεία των τιμών το 2024, προβλέπουμε ότι από τα μέσα του επόμενου έτους και με αργούς ρυθμούς θα αρχίσουν να σταθεροποιούνται λόγω της παύσης των επιτοκιακών αυξήσεων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα,
χωρίς αυτό όμως να σημαίνει ότι θα επιστρέψουν στα επίπεδα που βρίσκονταν πριν από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, γεγονός που συνεπάγεται ότι οι συνθήκες θα εξακολουθήσουν να είναι δύσκολες για τους καταναλωτές, οι οποίοι θα συνεχίσουν να δίνουν προτεραιότητα στην κάλυψη των βασικών τους αναγκών, στην αγορά αγαθών με ανελαστική ζήτηση. Ο ΌΜΙΛΟΣ Intrafashion και το
δυναμικό brand «Pink Woman» για το 2024 έχουν σχεδιάσει μια σαφή στρατηγική ανάπτυξης, η οποία υποστηρίζεται τόσο από μια γερή οικονομική βάση όσο και από τη σταθερή ανάπτυξη του δικτύου καταστημάτων μας και του ανθρώπινου δυναμικού μας που θα μας επιτρέψει να διεκδικήσουμε σημαντικότερο μερίδιο της αγοράς. Βάσει αυτών των προσανατολισμών και παρά τις προβλεπόμενες δύσκολες μακροοικονομικές συνθήκες του 2024, ο Όμιλος Intrafashion στοχεύει στην αύξηση των πωλήσεών του, διατηρώντας υγιείς οικονομικούς δείκτες.
Προφίλ Ομίλου Ο ΌΜΙΛΟΣ Intrafashion, με το αναγνωρισμένο brand «Pink Woman» αποτελεί τον μεγαλύτερο και ταχύτερα αναπτυσσόμενο Fast Fashion Women's Retailer της ελληνικής αγοράς. Με κεντρικά γραφεία στην Αθήνα και Logistics Centre στην Καβάλα, απασχολεί πάνω από 500 άτομα προσωπικό, σε ένα πλήρως καθετοποιημένο επιχειρησιακό μοντέλο που ξεκινά από τη Δημιουργία - Σχεδιασμό καταλήγοντας στην τελική καταναλώτρια, αποκλειστικά μέσω του μεγαλύτερου δικτύου καταστημάτων της χώρας που υπερβαίνει τα 112 «Pink Woman» stores. Ισχυροί πυλώνες το ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό, η εξαιρετική σχέση προϊοντικής ποιότητας - τιμής και το Retail know-how, αποτελούν τη βάση της υψηλής φήμης του brand «Pink Woman» και των αναπτυξιακών πλάνων του Oμίλου στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
25
S
• R E TA I L •
ΜΙΑ ΑΚΌΜΑ ημερολογιακή χρονιά ολο-
Γιάννης Βασιλάκος Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Κωτσόβολος Dixons South East Europe
να εξασφαλίσουμε ότι όλοι οι καταναλωτές, χωρίς περιορισμούς και διακρίσεις, μπορούν να στηριχθούν σε εμάς για τις αγορές τους, παρέχοντάς τους προϊόντα και υπηρεσίες για κάθε ανάγκη τους.
κληρώνεται, με τον κλάδο μας να σημειώνει άνοδο, σημαντικά επηρεασμένος ειδικά το πρώτο εξάμηνο από τα προγράμματα «Ανακυκλώνω-Αλλάζω Συσκευή» που αφορούσαν τα κλιματιστικά, τα ψυγεία και τους ηλιακούς θερμοσίφωνες, αλλά και τo πρόγραμμα «Ψηφιακή Μέριμνα» που αφορούσε Tablets και Laptops την προηγούμενη χρονιά, καθώς και σημαντικά εμπορικά γεγονότα, όπως η πτώση τιμής του PS5 και η νωρίτερα φέτος ανακοίνωση των νέων iPhone που επηρέασαν σημαντικά τις πωλήσεις το δεύτερο εξάμηνο.
ΤΈΛΟΣ, κάτι που μας κάνει να αισθα-
νόμαστε υπερηφάνεια και αποτελεί προσπάθεια πολλών ομάδων που εργάζονται σκληρά τα τελευταία χρόνια για να είμαστε εμείς σε θέση να το παρουσιάσουμε σήμερα, είναι το ESG πρόγραμμά μας, το «REACT». ΤΟ «REACT» περιλαμβάνει όλες τις πρακτικές βιώσιμης ανάπτυξης που έχουμε ενσωματώσει στο λειτουργικό μας μοντέλο και μέσα από αυτό, καλούμε τον κόσμο να κάνει «REACT» μαζί μας, δημιουργώντας ένα «κύμα» θετικών αντιδράσεων που θα αλλάξει τον κόσμο μας προς το καλύτερο, φροντίζοντας -με μικρές ή μεγαλύτερες καθημερινές πράξειςγια το Περιβάλλον, την Κοινωνία και τον Άνθρωπο.
Η ΕΠΌΜΕΝΗ ημερολογιακή χρονιά
αναμένεται πιο δύσκολη, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν τουλάχιστον για την ώρα αντίστοιχα προγράμματα επιδότησης από το κράτος, γεγονός που κάνει σχεδόν αδύνατη την επίτευξη των περσινών όγκων πωλήσεων σε κατηγορίες όπως τα ψυγεία, τα κλιματιστικά ή οι ηλιακοί θερμοσίφωνες. Ωστόσο, η αναμενόμενη αύξηση του ΑΕΠ, η μείωση της ανεργίας, αλλά και ο πληθωρισμός, αναμένεται να οδηγήσουν την κατανάλωση σε υψηλότερα επίπεδα τα επόμενα χρόνια και την αγορά της τεχνολογίας στην Ελλάδα σε αύξηση περίπου 4% CAGR (compound average growth rate) μέχρι το 2028, ξεπερνώντας σε αξία τα 3,5 δισ. ευρώ. Βάσει των προβλέψεων της αγοράς, οι βασικοί πυλώνες ανάπτυξης θα είναι η εξοικονόμηση ενέργειας, η υγεία και το well-being, η καινοτομία αλλά και η ζήτηση προϊόντων υψηλής ποιότητας, καθώς και προϊόντων που αναβαθμίζουν την εμπειρία στο σπίτι, όπως τα προϊόντα Home office και τα προϊόντα που σχετίζονται με την οικιακή ψυχαγωγία. ΓΙΑ ΤΟ 2023, ο απολογισμός της Κω-
ADVERTORIAL
τσόβολος περιλαμβάνει σθεναρές επενδύσεις στο δίκτυο καταστημάτων μας και σε λειτουργικά συστήματα εξυπηρέτησης, ανάπτυξη και διάθεση καινοτόμων υπηρεσιών μέσα από ένα ευρύ οικοσύστημα συνεργατών και εταιρικών πόρων, καθώς και σημαντικές πρωτοβουλίες σε κοινωνικό και περιβαλλοντικό επίπεδο, συνθέτοντας ένα επιχειρηματικό μοντέλο που είναι πολλά περισσότερα από μια εταιρεία retail. Το πρόγραμμα «REACT» περιλαμβάνει όλες τις πρακτικές βιώσιμης ανάπτυξης που έχουμε ενσωματώσει στο λειτουργικό μας μοντέλο.
ΜΕ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΌ επενδύσεων ύψους
13,4 εκατ. ευρώ για το 2022/2023 και πλάνο επενδύσεων ύψους 19,4 εκατ. ευρώ συνολικά για το 2023/2024, στο φετινό δικό μας οικονομικό έτος, το οποίο ολοκληρώνεται τον Απρίλιο του 2024, το μέχρι τώρα χρονικό πλαίσιο μας αφήνει απόλυτα ικανοποιημένους και δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες να συνεχίσουμε δυναμικά το επενδυτικό μας πλάνο.
ΠΡΌΚΕΙΤΑΙ για ένα πρόγραμμα που εν-
Στην Κωτσόβολος επεκτείνουμε συνεχώς τα όριά μας και αναβαθμίζουμε τις υποδομές μας, με σκοπό να προσφέρουμε ολιστική και προσωποποιημένη εξυπηρέτηση στους πελάτες μας.
Κωτσόβολος: Ανάπτυξη της λιανικής ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών ΜΕ ΣΤΌΧΟ την πλήρη γεωγραφική κά-
λυψη, τη διαρκή αναβάθμιση των υποδομών μας και την επέκταση των ορίων μας κατά το οικονομικό έτος Μάιος 2022 - Απρίλιος 2023, ανοίξαμε 3 νέα καταστήματα στην Ελλάδα και ένα ακόμα στην Κύπρο -το τρίτο κατά σειρά-, ενώ από τον Μάιο 2023 έως και σήμερα έχουμε ανοίξει 4 ακόμη νέα καταστήματα, ολοκληρώνοντας μια σειρά σημαντικών ανα-
Για το 2023, ο απολογι-
σμός της Κωτσόβολος περιλαμβάνει σθεναρές επενδύσεις στο δίκτυο καταστημάτων.
βαθμίσεων. Αντιστοίχως, για το έτος 2023/2024 αναμένονται νέα καταστήματα, ανακαινίσεις και επενδύσεις στις υποδομές, την προσβασιμότητα και τις τεχνολογίες καταστημάτων. ΣΕ ΑΥΤΌ το πλαίσιο, συνεχίζουμε να
σκιαγραφούμε τις απαιτήσεις της αγοράς και τις ανάγκες των καταναλωτών και βρισκόμαστε πάντα σε εγρήγορση, με μια ομάδα που κάνει τη διαφορά, δημιουργώντας έναν σύγχρονο data driven οργανισμό που τον χαρακτηρίζουν η αποτελεσματικότητα, η υψηλή παραγωγικότητα, αλλά και η πελατοκεντρική εξυπηρέτηση. Στην Κωτσόβολος συνεχίζουμε να εργαζόμαστε σκληρά για
σωματώνει τις «πράσινες» δράσεις μας που έχουν ως στόχο τη συνεχή μείωση του ανθρακικού μας αποτυπώματος, καθώς και τα προγράμματα Εταιρικής Ευθύνης όπως το «Τεχνολογία χωρίς Εμπόδια», που έχει ως στόχο να προσφέρει ίση πρόσβαση στην τεχνολογία στα άτομα με αναπηρίες, και το «Δεύτερο Σπίτι», που έχει στηρίξει περισσότερες από 1.700 οικογένειες με τη δωρεά συσκευών πρώτης ανάγκης. Τέλος, το «REACT» περιλαμβάνει όλες τις ενέργειές μας που έχουν ως σκοπό τη δημιουργία ενός εργασιακού περιβάλλοντος που εμπνέει ασφάλεια και δίνει τη δυνατότητα εξέλιξης μέσα από συνεχή εκπαίδευση, συμπερίληψη, αυθεντικότητα, ομαδικότητα και με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα για τους 3.000+ ανθρώπους μας. ΜΕ ΆΛΛΑ ΛΌΓΙΑ, επεκτείνουμε συνε-
χώς τα όριά μας και αναβαθμίζουμε τις υποδομές μας, με σκοπό να προσφέρουμε ολιστική και προσωποποιημένη εξυπηρέτηση στους πελάτες μας, μέσα από καινοτόμες υπηρεσίες και λύσεις σε όλο το φάσμα του λειτουργικού μας μοντέλου, ενώ παράλληλα λειτουργούμε ως μια σύγχρονη πλατφόρμα που μετατρέπει τα δικά μας ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα σε ολοκληρωμένες λύσεις για τις ελληνικές επιχειρήσεις, αλλά και σε μια πλατφόρμα κυκλικής οικονομίας, κοινωνικής συνεισφοράς και βιωσιμότητας. ΣΤΗΝ ΚΩΤΣΌΒΟΛΟΣ εργαζόμαστε κα-
θημερινά, ώστε να είμαστε μία «αλυσίδα αξίας» που συμβάλλει έμπρακτα σε μια Καλύτερη Ζωή για όλες και όλους.
26
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
S
• R E TA I L •
Ολιστική προσέγγιση και στο φυσικό και στο ηλεκτρονικό περιβάλλον
Κώστας Βούζας Διευθυντής BU Retail Ομίλου ΟΤΕ
Το 2023 αποδείχτηκε μια ακόμη επιτυχημένη χρονιά με ισχυρές επιδόσεις για τα καταστήματα ΓΕΡΜΑΝΟΣ.
ΤΟ ΟΡΓΑΝΩΜΈΝΟ λιανεμπόριο στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών εξελίσσεται δυναμικά, καθώς η τεχνολογία και οι τηλεπικοινωνίες μετασχηματίζονται και αλλάζουν με ραγδαίους ρυθμούς. Δημιουργούνται συνεχώς νέες αγορές και νέες ανάγκες, οι οποίες με τη σειρά τους δημιουργούν νέες ευκαιρίες ανάπτυξης. Αυτό είναι εμφανές από τις μεγάλες επενδύσεις που πραγματοποιούνται στον κλάδο από εταιρείες που δεν ανήκουν απαραίτητα στον χώρο, αλλά επεκτείνονται σε νέους τομείς δραστηριότητας μέσα από συνεργασίες και εξαγορές, αποδεικνύοντας τη δυναμική του. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η υιοθέτηση σύγχρονων πρακτικών και νέων μοντέλων προσέλκυσης του καταναλωτικού κοινού είναι επιτακτική, όπως και οι σχετικές επενδύσεις. ΕΠΙΠΛΈΟΝ, στην ψηφιακή εποχή, για να καλύψει ένα brand τις ανάγκες των καταναλωτών οφείλει να ακολουθεί μια ολιστική προσέγγιση τόσο στο φυσικό όσο και στο ηλεκτρονικό περιβάλλον. Ο σύγχρονος καταναλωτής αναζητά καταστήματα νέας γενιάς, τα οποία προσφέρουν εμπειρίες και πολλαπλές υπηρεσίες, μέσα από γρήγορη, άμεση και αποτελεσματική εξυπηρέτηση. Αυτό έχει οδηγήσει και στη διεύρυνση του product portfolio στον κλάδο. Ένας παραδοσιακός retailer τηλεπικοινωνιών και τεχνολογίας πουλάει σήμερα ή και θα πουλήσει στο μέλλον έναν συνδυασμό προϊόντων και υπηρεσιών, καθώς έχουν αλλάξει οι ανάγκες των καταναλωτών. Πέρα από υπηρεσίες κινητής, σταθερής τηλεφωνίας, internet και τηλεόρασης, πουλάει ακόμα ενέργεια και άλλα προϊόντα τεχνολογίας, καλύπτοντας το σύνολο των αναγκών ενός νοικοκυριού. Τέτοιες ολοκληρωμένες λύσεις προσφέρει ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ εδώ και δεκαετίες, κατέχοντας ηγετική θέση στην αγορά. ΤΟ ΣΥΜΠΈΡΑΣΜΑ; Περιθώρια ανάπτυ-
ξης θα υπάρχουν πάντα. Ωστόσο, η προσαρμογή και η διαρκής παρακολούθηση των τάσεων αποτελούν βασικούς παράγοντες για τη διασφάλιση της μελλοντικής επιτυχίας ενός brand, αλλά και ενός καταστήματος.
Ο σύγχρονος καταναλωτής αναζητά καταστήματα νέας γενιάς, τα οποία προσφέρουν εμπειρίες και πολλαπλές υπηρεσίες, μέσα από γρήγορη, άμεση και αποτελεσματική εξυπηρέτηση.
ΑΥΤΌ ακριβώς κάνουμε στον ΓΕΡΜΑ-
ΝΟ. Σε ένα περιβάλλον που συνεχώς μεταβάλλεται και η οικονομία ακόμη δοκιμάζεται, είναι φυσικό η αγορά του λιανεμπορίου να μην μπορεί να μείνει ανεπηρέαστη. Για μια ακόμη χρονιά στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών και του retail υπήρξε έντονη κινητικότητα, με εταιρείες να συγχωνεύονται και άλλες να εξαγοράζονται. Ο ανταγωνισμός εντείνεται συνεχώς και γίνονται μεγάλες επενδύσεις. Παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις και πιστεύουμε πως είναι καλό να υπάρχουν υγιείς παίκτες στην αγορά. Ωστόσο, στον ΓΕΡΜΑΝΟ έχουμε το δικό μας πλάνο και τη δική μας στρατηγική για να πάμε μπροστά. Και αυτήν ακολουθούμε. ΜΙΑ ΑΠΌ τις μεγαλύτερες προκλήσεις
της περιόδου είναι αναμφίβολα ο υψηλός πληθωρισμός, που όπως είναι αναμενόμενο μειώνει το διαθέσιμο αγοραστικό εισόδημα των καταναλωτών. Σε συνδυασμό με την αύξηση στις τιμές της ενέργειας, οι επιχειρήσεις λιανεμπορίου βλέπουμε ότι ο κόσμος προσπαθεί να εξοικονομήσει χρήματα, ενώ έχουν αλλάξει και οι αγοραστικές του συνήθειες. ΜΠΡΟΣΤΆ σ’ αυτές τις προκλήσεις, ο
ΓΕΡΜΑΝΟΣ κινήθηκε για μια ακόμη χρονιά γρήγορα και προσαρμόστηκε στα δεδομένα της εποχής. Με ξεκάθαρη στρατηγική, αναβαθμισμένα καταστήματα, νέες κατηγορίες προϊόντων, περισσότερα digital στοιχεία και πιο γρήγορη και προσωποποιημένη εξυπηρέτηση. Βέβαια, οι πληθωριστικές και ενεργειακές πιέσεις αναμένεται να συνεχίσουν να επηρεάζουν την πλειονότητα των κλάδων και το 2024. Σ' αυτό το περιβάλλον, όπου όλα γύρω μας αλλάζουν με ταχύτατους ρυθμούς, είναι επόμενο να αλλάξει και το retail. Το retail εξελίσσεται συνεχώς. Πλέον το φυσικό
και το digital κατάστημα έχουν έρθει πιο κοντά και λειτουργούν συμπληρωματικά, μέσα από συνέργειες. Γι’ αυτό και στον ΓΕΡΜΑΝΟ αναπτύσσουμε δυναμικά και τα δύο κανάλια, όπως και τα apps και το call center, παρέχοντας στον πελάτη μια ενιαία, omnichannel εμπειρία σε κάθε σημείο επαφής μαζί του. ΜΕΓΆΛΗ δυναμική εμφανίζουν, επί-
σης, οι έξυπνες οικιακές συσκευές, το «Smart Home». Η δυνατότητα να ελέγχει κανείς εξ αποστάσεως τις οικιακές συσκευές του, μέσα από το smartphone ή το tablet του, απολαμβάνοντας περισσότερη άνεση, ασφάλεια και εξοικονόμηση στην καθημερινότητά του, κερδίζει συνεχώς έδαφος. Το ευρύ κοινό έχει πλέον πρόσβαση σε μια ευρεία γκάμα συσκευών, σε προσιτές τιμές, για να επιλέξει αυτό που ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες του. Στον ΓΕΡΜΑΝΟ μάλιστα έχει στο πλευρό του ειδικούς που αναλαμβάνουν τη μελέτη του χώρου, την εγκατάσταση, τη ρύθμιση, αλλά και τη συνδεσιμότητα των συσκευών. ΈΝΑ ΑΚΌΜΑ ανταγωνιστικό πλεονέκτη-
μα για τον ΓΕΡΜΑΝΟ, που τον διαφοροποιεί από άλλους retailers, είναι ότι παρέχει ολοκληρωμένες λύσεις στους πελάτες του. Δίνει την υπηρεσία, τον εξοπλισμό, την επέκταση/κάλυψη εγγύησης και φυσικά το after sales. Προσφέρει μια συνολική εμπειρία στον πελάτη, με νέα experiential καταστήματα, αλλά και με βελτιωμένο e-shop. Με άμεση παράδοση προϊόντων, αλλά και με after sales εξυπηρέτηση. Και όλα αυτά έχοντας δίπλα του έναν εξειδικευμένο πωλητή, έναν σύμβουλο σε θέματα τεχνολογίας. Γι’ αυτό και όλα αυτά τα χρόνια έχει εδραιωθεί στη συνείδηση των καταναλωτών ως one stop shop για προϊόντα και υπηρεσίες τεχνολογίας.
ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΊΔΙ, το 2023 αποδείχτηκε μια ακόμη επιτυχημένη χρονιά με ισχυρές επιδόσεις για τα καταστήματα ΓΕΡΜΑΝΟΣ. Παρά τις προκλήσεις, καταφέραμε και φέτος να είμαστε μέσα στους στόχους που είχαμε θέσει και να πετύχουμε ανάπτυξη στις περισσότερες κατηγορίες προϊόντων. Σημαντικές ήταν οι επιδόσεις στις συνδέσεις σταθερής, ιδίως στο Fiber To The Home, στην κινητή, αλλά και στις συνδέσεις COSMOTE TV. Με δυνατές προσφορές που έτρεχαν καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, με γρήγορο εφοδιασμό των καταστημάτων, αποκλειστικότητες και συνεργασίες με κορυφαίους κατασκευαστές. Για μια ακόμη χρονιά ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ διατήρησε την εικόνα του ηγέτη στην αγορά, ενώ παρέμεινε Νο1 brand σε αναγνωρισιμότητα και προτίμηση, στο σύνολο του κοινού, μεταξύ των καταστημάτων τεχνολογίας και τηλεπικοινωνιών. ΕΠΙΠΛΈΟΝ, τη χρόνια που μας πέρα-
σε ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ παρέμεινε Νο1 προορισμός και για service κινητού και προϊόντων τεχνολογίας, ενώ κατάφερε να αυξήσει και τη βάση των πελατών του. ΜΈΣΑ στη χρονιά ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ διέ-
θεσε εμπορικά και νέες κατηγορίες προϊόντων, όπως οι οικιακές μικροσυσκευές, που φαίνεται ότι είναι το μέλλον στην αγορά. Παράλληλα, εμπλούτισε με ακόμα περισσότερα προϊόντα άλλες κατηγορίες, όπως το Smart Home, στο οποίο διαθέτει ήδη τη μεγαλύτερη ποικιλία συσκευών από κορυφαία brands. ΚΑΙ ΤΗ ΝΈΑ χρονιά ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ, με καταστήματα σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, θα συνεχίσει να είναι εκεί για κάθε πελάτη, για να ικανοποιήσει και τις απαιτητικές του ανάγκες, είτε είναι ιδιώτης είτε επιχείρηση.
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
27
S
• R E TA I L •
ΟΤΑΝ τα σταθερά μετακινούνται, όταν
Κωστής Παπαχρηστόπουλος Director Επικεφαλής Accenture Song στην Ελλάδα
οι δομές μετασχηματίζονται, όταν οι τεχνολογικές αλλαγές επιταχύνονται και όταν όλα τα προηγούμενα συμβαίνουν ταυτόχρονα, τότε οι ανθρώπινες συμπεριφορές επηρεάζονται, οι αντιλήψεις μεταμορφώνονται και οι επιλογές γίνονται απρόβλεπτες, αναπάντεχες. Οι ορίζοντες των μακροχρόνιων σχεδιασμών των καταναλωτών ανατρέπονται από την πληθωριστική καταιγίδα και τις αξιακές ανατροπές στον τρόπο που αντιλαμβάνονται τον κόσμο και τη θέση τους σε αυτόν. ΑΥΤΆ είναι μερικά από τα ευρήμα-
τα που καταγράφει η μελέτη της Accenture Life Trends 2024, τα οποία δείχνουν ότι εισερχόμαστε σε μια δεκαετία αναθεώρησης, που οφείλεται στον συνδυασμό των καταιγιστικών αλλαγών που συντελούνται σε τεχνολογικό, κλιματικό και γεωπολιτικό επίπεδο. Αυτήν την ανατροπή των συμπεριφορών και τις επιπτώσεις τους καλούνται οι επιχειρήσεις πρώτα να κατανοήσουν και στη συνέχεια να εντάξουν στη στρατηγική τους. ΣΤΟ ΠΛΑΊΣΙΟ αυτό, η Accenture Song
εντόπισε πέντε παγκόσμιες τάσεις που προβλέπεται να φέρουν μεγά-
Εισερχόμαστε σε μια δεκα-
ετία αναθεώρησης που οφείλεται στον συνδυασμό των καταιγιστικών αλλαγών που συντελούνται σε τεχνολογικό, κλιματικό και γεωπολιτικό επίπεδο.
ADVERTORIAL
λες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις παραμένουν σημαντικές για τους πελάτες τους, ενώ παράλληλα τους επιτρέπουν να συντηρούν και να επιταχύνουν την ανάπτυξή τους.
Οι εταιρείες επιβάλλεται να διαμορφώσουν μια σχέση εμπιστοσύνης και ισορροπίας ανάμεσα στη χρήση και την εξέλιξη της τεχνολογίας που προσφέρουν στους πελάτες τους.
«The Customer is Always Right, Right?»: Διαχρονικά, η συσχέτιση μεταξύ της εμπειρίας των πελατών και της αύξησης των εσόδων ταυτιζόταν με την προσέγγιση των επιχειρήσεων να τοποθετούν τον πελάτη στο επίκεντρο κάθε απόφασης. Πλέον, όμως, οικονομικοί λόγοι επιβάλλουν περικοπές στους προϋπολογισμούς, οδηγώντας σε τριβές μεταξύ πελατών και brands, με τη μορφή αυξήσεων τιμών, μειωμένης ποιότητας και κακής εξυπηρέτησης. Τα παραπάνω ισχυροποιούν την αίσθηση ότι τα brands υποχωρούν αθόρυβα μακριά από τις υποσχέσεις τους. Στο επίκεντρο αυτής της τάσης βρίσκεται ένα σημαντικό χάσμα αντίληψης: από τη μια οι εταιρείες θεωρούν αυτές τις ενέργειες απαραίτητες για την επιβίωσή τους, ενώ από την άλλη ορισμένοι πελάτες τις μεταφράζουν ως απληστία.
SHUTTERSTOCKT
Οι καταναλωτές δεν είναι πλέον γραμμικοί. Αντίθετα, είναι μοναδικοί, πολύπλοκοι και αλλάζουν ταχύτερα απ’ ό,τι μπορούν οι επιχειρήσεις να προσαρμοστούν.
Οι 5 παγκόσμιες τάσεις του 2024 που θα επηρεάσουν τις σχέσεις brands και καταναλωτών «The Great Interface Shift»: H GenAI μετατρέπει την εμπειρία των ανθρώπων στο διαδίκτυο από συναλλακτική σε προσωπική. Χάρη στα «μεγάλα γλωσσικά μοντέλα» (LLMs), oι μηχανές αλληλοεπιδρούν μαζί μας με έναν προσωπικό και αυθόρμητο τρόπο και πλέον έχουμε αρχίσει να πιστεύουμε πως μας καταλαβαίνουν, αυξάνοντας τις απαιτήσεις μας από αυτές. Το 42% των καταναλωτών νιώθει άνετα να χρησιμοποιήσει εργαλεία προσωπικής συνομιλίας με μηχανές όπως το ChatGPT για προτάσεις προϊόντων και για υποστηρικτικές λειτουργίες στην εργασία. «Is Creative ‘Meh-diocrity’
Looming?»: Η δημιουργικότητα είναι η μαγεία που προκαλεί μια συναισθηματική απόκριση, μια σύνδεση μέσα από τα προϊόντα ή τα μηνύματα. Αυτή η σύνδεση που δημιουργείται όταν κάτι είναι πρωτότυπο, προσωπικό ή στοχευμένο είναι η σχέση που επιζητούν οι επιχειρήσεις με
τους πελάτες τους. Σήμερα, ανάμεσα στους δημιουργούς και τους καταναλωτές έχουν εισχωρήσει οι αλγόριθμοι που μεσολαβούν και αποφασίζουν για το τι θα επικρατήσει και τι θα διακινηθεί. Ως αποτέλεσμα, το 35% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι τα app designs δεν ξεχωρίζουν μεταξύ των brands, ποσοστό που αυξάνεται στο 40% στα άτομα ηλικίας 18-24 ετών. Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι βρισκόμαστε σε μια περίοδο πολιτισμικής στασιμότητας και ομοιομορφίας. Το φαινόμενο αυτό δεν πρόκειται να λυθεί από μόνο του, ενώ ενδέχεται να επιδεινωθεί καθώς η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη αποκτά μεγαλύτερο ρόλο στη δημιουργική διαδικασία. Για τις καινοτόμες επιχειρήσεις αυτό συνιστά ευκαιρία, καθώς στη θάλασσα του παρόμοιου η πρωτοτυπία πάντα θα ξεχωρίζει. «Error 429: Human Request
Limit Reached»: Η σχέση των ανθρώπων με την τεχνολογία βρίσκεται
σε μια κρίσιμη καμπή. Ένας στους τρεις καταναλωτές αναφέρει ότι η τεχνολογία ενώ έχει βελτιώσει τη ζωή του, ταυτόχρονα την έχει περιπλέξει. Την ίδια στιγμή απαιτεί πολλά από τους ίδιους, κυρίως στην ενημέρωση και την παρακολούθηση των εξελίξεων. Το 31% αναφέρει ότι οι συνεχείς ειδοποιήσεις στο κινητό «επεμβαίνουν» στην καθημερινότητα με παρεμβατικό τρόπο. Το 27% αναφέρει την επίδραση των αλγορίθμων, ενώ ένα άλλο 27% αναφέρει την εξάρτηση από το συνεχές scrolling. Αρκετοί αντιδρούν καταργώντας τις ειδοποιήσεις ή θέτοντας όρια χρόνου χρήσης, ενώ ένα 25% διαγράφει συνολικά εφαρμογές. Αυτή η ένταση δείχνει ότι η τεχνολογία εξαντλεί τους ανθρώπους και αναδεικνύει την επιθυμία τους να βάλουν σε προτεραιότητα την ευημερία τους. Οι εταιρείες επιβάλλεται να διαμορφώσουν μια σχέση εμπιστοσύνης και ισορροπίας ανάμεσα στη χρήση και την εξέλιξη της τεχνολογίας που προσφέρουν στους πελάτες τους, με την προσπάθεια που απαιτείται από εκείνους για να την ενσωματώσουν στη ζωή τους. «Decade of Deconstruction»: Ο παραδοσιακός τρόπος ζωής επαναξιολογείται και καθορίζεται από την αρ-
Ακολουθώντας μια ανθρωποκεντρική στρατηγική, οι επιχειρήσεις μπορούν να συνεχίσουν να είναι παρούσες στη ζωή, αλλά και στο καλάθι των καταναλωτών.
χή. Οι άνθρωποι αμφισβητούν παραδοσιακές ιδέες και διαμορφώνουν νέους τρόπους σκέψης, δράσης, ζωής. Αρχίζει μια δεκαετία αλλαγών και ο αντίκτυπός της θα είναι εκτεταμένος. Για παράδειγμα, το 48% κάνει σχέδια για τη ζωή του με ορίζοντα μικρότερο από 12 μήνες ή δεν προγραμματίζει καθόλου. Τα τρία τελευταία χρόνια παρατηρούμε μείωση του ενδιαφέροντος σε παραδοσιακά ορόσημα της ζωής, όπως ο γάμος (30% σε 21%), η αποφοίτηση από το κολέγιο (30% σε 24%) και η απομάκρυνση από το γονικό σπίτι (23% σε 17%). Αυτές οι νέες προσεγγίσεις θα ενεργοποιήσουν διαφορετικές προοπτικές για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες. ΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΈΣ δεν είναι πλέον γραμ-
μικοί. Αντίθετα, είναι μοναδικοί, πολύπλοκοι και αλλάζουν ταχύτερα απ’ ό,τι μπορούν οι επιχειρήσεις να προσαρμοστούν. Ακολουθώντας μια ανθρωποκεντρική στρατηγική, οι επιχειρήσεις μπορούν να δημιουργήσουν απρόσκοπτες εμπειρίες που αμφισβητούν τους κανόνες ώστε να συνεχίσουν να είναι παρούσες στη ζωή και το καλάθι των καταναλωτών.
28
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
S
• R E TA I L •
Αντιμετωπίζοντας προκλήσεις, δημιουργώντας ευκαιρίες ΣΤΟ ΝΈΟ τοπίο που διαμορφώνεται σή-
Αυγουστής Στέφας Διευθυντής Πωλήσεων της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας
ADVERTORIAL
Οι σημαντικά αυξημένες αφίξεις τουριστών εξισορρόπησαν φέτος τις απώλειες κατανάλωσης μπίρας εξαιτίας της μειωμένης αγοραστικής δύναμης του Έλληνα καταναλωτή.
μερα, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια πληθώρα προκλήσεων, όπως τον υψηλό πληθωρισμό και την ενεργειακή κρίση, που έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών και κατ’ επέκταση τον κλάδο των τροφίμων - ποτών. Ταυτόχρονα, όμως, δημιουργούνται νέες προοπτικές ανάπτυξης. ΤΟ 2023 ήταν μια ιδιαίτερη χρονιά, με υψηλή αβεβαιότητα λόγω του πληθωρισμού αλλά και των φυσικών καταστροφών που έπληξαν τη χώρα μας. Θα λέγαμε ότι η φετινή σεζόν ξεκίνησε λίγο δύσκολα, αν υπολογίσουμε τον ασυνήθιστα άστατο καιρό τους μήνες Απρίλιο - Μάιο έως και τα μέσα Ιουνίου, που είχε ως αποτέλεσμα το καθυστερημένο άνοιγμα της εποχιακής αγοράς και κατ’ επέκταση την επιβράδυνση των πωλήσεων στην κατηγορία μπίρας, που χαρακτηρίζεται ως εποχικό προϊόν (γεγονός που έχει αρχίσει να αλλάζει σταδιακά, καθώς εξελίσσεται σε σταθερή επιλογή παντός καιρού). Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023 η πώληση μπίρας εμφάνισε ανοδική πορεία σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022, τόσο στο λιανικό εμπόριο όσο και στα εστιατόρια, τις καφετέριες, τα μπαρ, τα ξενοδοχεία κ.λπ.
τα προϊόντα που εμφάνισε χαμηλότερες ανατιμήσεις σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Το σκηνικό ανετράπη, βέβαια, καθώς ο σημαντικά αυξημένος αριθμός αφίξεων των τουριστών, αλλά και η επέκταση της τουριστικής περιόδου έως τα τέλη Οκτωβρίου, λόγω και των υψηλών θερμοκρασιών που σημειώθηκαν, έδωσαν ώθηση στη συγκεκριμένη αγορά. Σύμφωνα και με πρόσφατη
Καθώς πλησιάζουμε στη
νέα χρονιά, προβλέπουμε ότι οι επιδόσεις στην αγορά μπίρας θα κινηθούν περίπου στα ίδια επίπεδα με τα φετινά.
μελέτη, ο τουρισμός σημείωσε νέο ρεκόρ αφίξεων το φετινό καλοκαίρι, φτάνοντας τα 16,9 εκατομμύρια, με αύξηση 2% σε σχέση με το 2019, που αποτελεί και έτος «ορόσημο» πριν εμφανιστεί η πανδημία. ΕΠΙΠΛΈΟΝ, παρατηρήθηκαν σημαντι-
κές επενδύσεις στην αγορά μπίρας στο ηλεκτρονικό εμπόριο, ενώ η ανάγκη για προώθηση της καινοτομίας και της ψηφιοποίησης αναδεικνύεται ολοένα και περισσότερο, προκειμένου η βιομηχανία μπίρας να διατηρήσει την ανθεκτικότητά της.
ΠΑΡΆΛΛΗΛΑ, οι αυξημένες τιμές σε βα-
ΣΤΟ ΠΛΑΊΣΙΟ της ψηφιακής μετάβα-
σικά προϊόντα και στην ενέργεια είχαν ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, επηρεάζοντας άμεσα και την κατανάλωση μπίρας, παρότι η μπίρα ήταν ανάμεσα σε εκείνα
σης, η Αθηναϊκή Ζυθοποιία έχει
αναπτύξει, σε συνεργασία με την Threenitas, την πλατφόρμα «My eBeer», που αποτελεί ένα σύνολο ψηφιακών υπηρεσιών για να διευκολύνει τη διασύνδεση με τους εταίρους της. Η εταιρεία έχει επίσης υιοθετήσει λύσεις όπως το bar-at-home, πάντα στη λογική του να δημιουργεί εμπειρίες για τον καταναλωτή και στο σπίτι. ΧΆΡΗ στις σημαντικές επενδύσεις στην καινοτομία, τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, έχουμε επιτύχει τη δραστική μείωση του χρόνου ανάπτυξης ενός νέου προϊόντος μέχρι την τοποθέτησή του στην αγορά, ώστε ο καταναλωτής να έχει τη δυνατότητα να απολαύσει ταχύτερα τις πιο μοναδικές γεύσεις. ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑΪΚΉ Ζυθοποιία θέλουμε
να είμαστε πάντα σε άμεση σύνδεση με τους καταναλωτές. Να αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες τους και να προσφέρουμε προϊόντα απαράμιλλης ποιότητας. Γι’ αυτό και η γκάμα των προϊόντων μας έχει αλλάξει σε μεγάλο βαθμό, καθώς ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια έχουμε χτίσει ένα πλήρες και διαφοροποιημένο προϊοντικό χαρτοφυλάκιο. Επενδύουμε στην ανάπτυξη νέων προϊόντων με 0,0% αλκοόλ, προσφέροντας ακόμα περισσότερες γευστικές επιλογές, απαντώντας ταυτόχρονα σε μια παγκόσμια τάση -ειδικά μεταξύ των νεότερων γενιών- για κατανάλωση με
μέτρο. Επιπροσθέτως, η συνεργασία μας με την Bacardi έχει θετικό αποτύπωμα, κάτι που μας επιτρέπει να σχεδιάζουμε το επιχειρηματικό μας πλάνο με αισιοδοξία. Καθώς πλησιάζουμε στη νέα χρονιά, προβλέπουμε μια αγορά περίπου στα ίδια επίπεδα με φέτος. Ωστόσο, οφείλουμε να είμαστε εγκρατείς λόγω του μέσου παγκόσμιου πληθωρισμού που αναμένε-
Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία
συνεχίζει να προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, παραμένοντας ανταγωνιστική σε έναν δυναμικό κλάδο.
ται να παραμείνει υψηλός -φτάνοντας το 5,8% σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις- και θα συνεχίσει να ασκεί πίεση στο εισόδημα των καταναλωτών. ΕΝΤΟΎΤΟΙΣ, αναμένουμε ότι η ομα-
λή έναρξη της εποχιακής αγοράς, σε συνδυασμό με τις προβλεπόμενες υψηλές αφίξεις στον τουρισμό, θα συμβάλουν θετικά στη συνολική αγορά μπίρας και θα εξισορροπήσουν τις απώλειες κατανάλωσης εξαιτίας της μειωμένης αγοραστικής δύναμης του Έλληνα καταναλωτή. Η ΑΘΗΝΑΪΚΉ Ζυθοποιία συνεχίζει να προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, εστιάζοντας στην ποιότητα και στη δημιουργία αξέχαστων εμπειριών για τους καταναλωτές, παραμένοντας ανταγωνιστική σε έναν δυναμικό κλάδο.
SHUTTERSTOCK
Στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία θέλουμε να αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες των καταναλωτών, γι’ αυτό και τα τελευταία χρόνια έχουμε χτίσει ένα πλήρες και διαφοροποιημένο προϊοντικό χαρτοφυλάκιο.
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
29
S
• R E TA I L •
Ο ΨΗΦΙΑΚΌΣ μετασχηματισμός δεν εί-
William Drakos Business Development Director της IMPACT
εξασφαλίστε την ακρίβεια και την ασφάλεια των δεδομένων σας με την εγγύηση που προσφέρει η λειτουργία του EIΝVOICING στις Cloud υποδομές του Microsoft Azure.
ναι μια τάση, αλλά μια αναγκαιότητα που γίνεται ακόμη πιο επιτακτική από τις πρόσφατες πρωτοβουλίες του κράτους που επιταχύνουν το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής του, με επίκεντρο την Ηλεκτρονική Τιμολόγηση και τη διασύνδεση με την πλατφόρμα myDATA της ΑΑΔΕ. Η ψηφιακή μετάβαση μέσω της Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης αποτελεί μια συνολική αναβάθμιση τόσο για τη λειτουργία όσο και για την εικόνα της εκάστοτε επιχείρησης, καθώς οι πελάτες απολαμβάνουν τα οφέλη μιας σύγχρονης υπηρεσίας, η οποία διαθέτει τη δυνατότητα ψηφιακής αποστολής αποδείξεων λιανικής.
Εξορθολογισμός των λειτουργιών για αυξημένη αποδοτικότητα: Οι παραδοσιακές διαδικασίες τιμολόγησης σε χαρτί δεν είναι μόνο χρονοβόρες, αλλά συχνά έχουν και ως αποτέλεσμα λάθη και καθυστερήσεις. Η υπηρεσία EINVOICING αυτοματοποιεί ολόκληρο τον κύκλο τιμολόγησης, από τη δημιουργία έως την έγκριση και την πληρωμή, μειώνοντας σημαντικά τον απαιτούμενο χρόνο και τους πόρους, επιτρέποντας στο προσωπικό σας να επικεντρωθεί σε πιο στρατηγικά καθήκοντα που προωθούν την ανάπτυξη της επιχείρησης.
ΠΟΛΛΈΣ εταιρείες στον τομέα του λια-
νικού εμπορίου απειλούνται από πρόστιμα, ενώ αντίστοιχα η ταχύτερη υλοποίηση των απαραίτητων αλλαγών επιβραβεύεται με φορολογικά κίνητρα και διευκολύνσεις. Πέρα όμως από τις παραπάνω αλλαγές, στο διαρκώς εξελισσόμενο τοπίο του τομέα του λιανικού εμπορίου, η υιοθέτηση τεχνολογιών αιχμής είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας και τη βελτίωση της λειτουργικής αποδοτικότητας, εφόσον πραγματοποιείται από τον κατάλληλο σύμβουλο - πάροχο. Η IMPACT αποτελεί έναν από τους πρώ-
τους παρόχους Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης που έχουν πιστοποιηθεί επίσημα από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) και σήμερα εξυπηρετεί περίπου το 60% της ελληνικής αγοράς σε ανταλλαγή ηλεκτρονικών παραστατικών, διεκπεραιώνοντας πάνω από 170 εκατ. συναλλαγές. Άλλωστε αποτελεί και τον μοναδικό πάροχο που διαθέτει πιστοποίηση από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου για τη δυνατότητα επεξεργασίας περισσότερων από 5.000.000 παραστατικών σε ωριαία βάση. Η ΠΟΛΎΧΡΟΝΗ συνεργασία της
IMPACT με εταιρείες όλων των μεγεθών στο λιανικό εμπόριο, αποδεικνύ-
Εξοικονόμηση κόστους και περι-
Η υπηρεσία EINVOICING της IMPACT προσφέρει τη δυνατότητα αντικατάστασης των φορολογικών μηχανισμών, απαλλάσσοντας την επιχείρηση από τη συντήρησή τους.
Αποφύγετε τα πρόστιμα με τη λύση Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης της IMPACT ει την τεχνογνωσία που διαθέτει για τον κλάδο, κατανοώντας τόσο την ταχύτητα που απαιτείται όσο και την πληθώρα των παραγόντων πολυπλοκότητας που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις, ενώ είναι αποτέλεσμα της δυνατότητας προσαρμογής και ευελιξίας της πλατφόρμας της, ώστε να ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες της κάθε επιχείρησης, προσφέροντας σημαντικά οφέλη, όπως: Ευελιξία προσαρμοσμένη στις ανά-
ADVERTORIAL
7/10 μεγαλύτερες εταιρείες εμπιστεύονται την υπηρεσία Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης EINVOICING της IMPACT.
γκες των επιχειρήσεων του κλάδου: Η υπηρεσία της IMPACT επιτρέπει στους επιχειρηματίες να προσαρμόζουν τη διαδικασία τιμολόγησης σύμφωνα με τις συγκεκριμένες ροές εργασίας και αλυσίδας εφοδιασμού τους, καθώς και το δικό τους επιχειρηματικό μοντέλο. Είτε μια εταιρεία δραστηριοποιείται στο ηλεκτρονικό εμπόριο, είτε έχει φυσικά καταστήματα, είτε έναν συνδυασμό και των δύο, η λύση μας ενσωματώνε-
ται απρόσκοπτα με τα υπάρχοντα συστήματά της και κλιμακώνεται ανάλογα, ώστε να προσαρμόζεται στις τωρινές και τις εξελισσόμενες απαιτήσεις της.
βαλλοντική βιωσιμότητα: Η εξάλειψη των εξόδων χαρτιού, εκτύπωσης και αρχειοθέτησης που συνδέονται με την παραδοσιακή τιμολόγηση συμβάλλει σε μια πιο αποδοτική από πλευράς κόστους οικονομική λειτουργία. Επιπλέον, με τη μετάβαση σε ένα σύστημα τιμολόγησης χωρίς χαρτί συμβάλλετε στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα. ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΊΔΙ, η υπηρεσία Ηλεκτρο-
νικής Τιμολόγησης EINVOICING της IMPACT προσφέρει μια πληθώρα πλεονεκτημάτων. Δεν είναι τυχαίο ότι μας εμπιστεύονται 7 στις 10 μεγαλύτερες εταιρείες και σε αυτό το ταξίδι του ψηφιακού μετασχηματισμού της επιχείρησής σας, η IMPACT μπορεί να διασφαλίσει την αρτιότερη και ταχύτερη υλοποίηση μια λύσης Πιστοποιημένης Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης και τα οφέλη που μπορεί να έχει για την επιχείρησή σας.
Κατάργηση των έντυπων αποδεί-
ξεων και των φορολογικών μηχανισμών, αλλά και ταχύτερη εξυπηρέτηση των πελατών σας: Η υπηρεσία EINVOICING προσφέρει τη δυνατότητα αντικατάστασης των φορολογικών μηχανισμών, απαλλάσσοντας την επιχείρηση από τη συντήρησή τους, τη διαβίβαση μέσω esend, την εκπαίδευση των χρηστών και τα τεχνικά προβλήματα με τη διαβίβαση στοιχείων στην ΑΑΔΕ σε πραγματικό χρόνο. Η υπηρεσία EINVOICING σας επιτρέπει να αποστέλλετε πιστοποιημένες ηλεκτρονικές αποδείξεις στους πελάτες σας τη στιγμή ακριβώς της έκδοσής τους, χωρίς ΕΑΦΔΣΣ και ΦΗΜ, με αυτόματη διαβίβαση στην πλατφόρμα myDATA. Παράλληλα
ΜΆΘΕΤΕ περισσότερα για την IMPACT
και τις υπηρεσίες που μπορεί να σας παρέχει σήμερα στο www.impact.gr και στο www.einvoicing.gr.
Τ: (+30)210 88 33 624 E: sales@impact.gr W: www.impact.gr W: www.einvoicing.gr
30
ΠΕΜΠΤΗ 21 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
FOCUS I
N
B
U
S
I
N
E
S
S
• R E TA I L •
Μερίδιο και %µεταβολή ολή επί της αξίας των πωλήσεων ντων ανά γεωγραφικό τµήµα ταχυκίνητων προϊόντων
Ετήσιες µεταβολές πληθωρισµού και τιµών στα super market 12,1% 11,3%
Βόρεια Ελλάδα: 12,6 (+11,0%) ,0%)
12,0% 11,6% 11,4%
11,5% 11,4%
11,1% 10,2%
Θεσσαλονίκη: σαλονίκη: 10,7 (+8,4%)
9,6%
11,5%
11,2%
10,3%
10,1% 9,5%
9,1%
8,9%
8,5% 8,2%
7,8% 7,8% 7,2%
7,2%
Κεντρική Ελλάδα: 13,9 (+9,0%)
6,8%
6,2% 6,
7,0% 6,4%
6,1%
5,5%
5,1% 4,8%
4,0% 3,5%
3,4% %
Αττική: 46, 1 (+8,0%) 1,9% 1,4% %
4,6% 3,0%
% 2,2%
Τιµές στα super market
1,4%
2021
2022
ΤΟΝ ΟΚΤΏΒΡΙΟ παρατηρείται για πρώ-
τη φορά ταύτιση στην αύξηση τιμών των προϊόντων με αυτή του πληθωρισμού στο 3,1% μετά τον Ιούλιο του 2022. Όπως βλέπουμε τον Σεπτέμβριο ο πληθωρισμός βρέθηκε στο 1,6%, ενώ τον Οκτώβριο στο 3,1%. Συγχρόνως τα καταναλωτικά προϊόντα συνεχίζουν την καθοδική πορεία, τον Ιανουάριο ήταν 11,5% και έχουν φτάσει τον Οκτώβριο στο 3,1%. Η αγορά σε αξία στο δεκάμηνο σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό δεκάμηνο είναι θετική, στο συν 9,5%, πιο συγκεκριμένα τα τρόφιμα έχουν ακριβώς την ίδια πορεία (9,5%), τα προϊόντα προσωπικής περιποίησης και υγιεινής στο 9,1% και τα προϊόντα καθαρισμού του νοικοκυριού στο 9,4%. ΑΝΑΦΟΡΙΚΆ με τις γεωγραφικές περι-
Η πτωτική πορεία της αύξησης της τιμής βοηθάει στην ανάπτυξη της αγοράς.
3,1% 1,6%
οχές, η Αττική αυξάνεται στο συν 8% και το μερίδιό της είναι 46,1%, η Θεσσαλονίκη στο 8,4% με μερίδιο στο 10,7%, η Βόρεια Ελλάδα αυξάνεται 11% και φτάνει το μερίδιο του 12,6%, η Κεντρική Ελλάδα είναι στο συν 9% και το μερίδιο 13,9%, η Πελοπόννησος 11,1% και στο 8,9% μερίδιο αγοράς και πρωταθλητής ανάπτυξης είναι η Κρήτη λόγω τουρισμού στο συν 17%, με το μερίδιό της να ανέρχεται στο 7,8%. Είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε τόσο μεγάλο μερίδιο αγοράς στην Κρήτη. Είναι σημαντικό να πούμε ότι η ανάπτυξη προέρχεται, όχι μόνο από την αύξηση τιμών, αλλά και από την αύξηση τεμαχίων. Η αύξηση τιμών άγγιξε το 7,7% και τεμαχίων στο 1,7% και δείχνει να υπάρχει σημαντική ανάπτυξη. Με άλλα λόγια, τους προηγούμενους μήνες το supermarket φαίνεται να κρατάει σε
Πώς ψωνίζει ο καταναλωτής λίγο πριν από τα Χριστούγεννα; σχέση με άλλους κλάδους καταστημάτων που έχουμε δει, ίσως είναι και το τελευταίο οχυρό που μπορεί να πέσει σε περιόδους που φαίνεται να υπάρχει κρίση. Ειδικότερα τον Οκτώβριο αυξάνεται η αγορά σε αξία κατά 5,6%, ενώ τα τεμάχια κατά 2,5% και η ανατίμηση είναι στο 3,1%. Όπως είπαμε και αρχικά, βλέπουμε να υπάρχει μια σύγκλιση τεμαχίων και τιμής. Φαίνεται, λοιπόν, ότι η πτωτική πορεία της αύξησης της τιμής βοηθάει στην ανάπτυξη της αγοράς.
Οι συνήθειες ΑΝ ΘΕΩΡΉΣΟΥΜΕ ως βάση τον Δεκέμ-
βριο του 2022, που είναι και ο μεγαλύτερος σε κατανάλωση μήνας του έτους, αλλάζουν κατά μεγάλο ποσοστό οι αγοραστικές συνήθειες των καταναλωτών. Αγοράζουν πιο
Ο Δεκέμβριος του 2023
θα είναι ερευνητικά ένας πολύ ενδιαφέρων μήνας, γιατί θα έχει πλήρως υλοποιηθεί η ενέργεια για τα προϊόντα μόνιμης μειωμένης τιμής και θα έχει διαπιστωθεί η επίδρασή τους στην αγορά.
2023 Πηγή: ELSTAT
Πηγή: Circana InfoScan, HM/SM, YTD October ’23
Διευθύνων Σύμβουλος της Circana
1,8%
2,5%
2,7%
ΙΟΥΛ. ΑΥΓ. ΣΕΠ. ΟΚΤ. ΝΟΕ. ∆ΕΚ. ΙΑΝ. ΦΕΒ. ΜΑΡ. ΑΠΡ. ΜΑΪ. ΙΟΥΝ. ΙΟΥΛ. ΑΥΓ. ΣΕΠ. ΟΚΤ. ΝΟΕ. ∆ΕΚ. ΙΑΝ. ΦΕΒ. ΜΑΡ. ΑΠΡ. ΜΑΪ. ΙΟΥΝ. ΙΟΥΛ. ΑΥΓ. ΣΕΠ. ΟΚΤ.
Κρήτη: 7,8 (+17,0%)
Παναγιώτης Μπορέτος
3,4% 2,8%
Πληθωρισµός
1,7% 1,6%
Πελοπόννησος: όννησος: 8,9 (+11,1%)
4,3%
premium προϊόντα και μεγαλύτερη γκάμα για το γιορτινό τους τραπέζι. Ενδεικτικά στα αλκοολούχα τον Δεκέμβριο η μέση τιμή τους ήταν 5,3 ευρώ ανά τεμάχιο, ενώ φέτος τον Οκτώβριο 4,1 ευρώ, όμως δεν σημαίνει ότι έγινε αποκλιμάκωση των τιμών, σημαίνει απλώς ότι αλλάζει το μίγμα των προϊόντων του Δεκεμβρίου σε σχέση με τους κανονικούς μήνες του έτους. Βλέπουμε επίσης τα προϊόντα τα οποία έχουν σχέση με προετοιμασία μαγειρέματος να αυξάνεται σημαντικά η τιμή τους κατά 10% σε σχέση με τον Δεκέμβριο και αυτό οφείλεται κυρίως στις αυξήσεις στις τιμές των ελαιόλαδων, ενώ αντίθετα στα γαλακτοκομικά μειώνονται κατά 6% και στα κατεψυγμένα τρόφιμα η τιμή τους παραμένει σχεδόν σταθερή 3,3 ευρώ ανά μονάδα πέρυσι και 3,4 ευρώ φέτος. Το ίδιο συμβαίνει και με τα προϊόντα καθαρισμού σπιτιού, με τις τιμές στα 3,5 ευρώ και 3,6 ευρώ αντίστοιχα, στα μη αλκοολούχα πτώση τιμής από 1,8 ευρώ σε 1,7 φέτος τον Οκτώβριο, στα συσκευασμένα τρόφιμα παραμένει σταθερή, με τα προϊόντα της προσωπικής περιποίησης να κυμαίνονται από 3,1 ευρώ τον περασμένο Δεκέμβριο σε 3,2 ευρώ τον Οκτώβριο και τα είδη προσωπικής υγιει-
νής από 3,3 ευρώ σε 3,2 ευρώ φέτος. Στο snacking η τιμή του υποχωρεί κατά 6%. ΑΝΑΦΟΡΙΚΆ με την προωθητική πίεση
τον Δεκέμβριο στα αλκοολούχα ποτά το 37% σε αξία πουλήθηκε κάτω από κάποια προωθητική ενέργεια τιμής, ενώ τον Οκτώβριο του ’23 το 25,2%. Τα έλαια που πουλήθηκαν υπό προωθητική πίεση πέρσι τον Δεκέμβριο έφτασαν το 25% και 18,5% τον Οκτώβριο. Στα γαλακτοκομικά βλέπουμε ότι υπάρχει ανάπτυξη τον Οκτώβριο σε σχέση με τον Δεκέμβριο από 23% σε 26,8%. Περίπου στα ίδια επίπεδα βρίσκονται τα κατεψυγμένα τρόφιμα από 33% τον περσινό Δεκέμβριο σε 31,8% τον Οκτώβριο φέτος. Στα προϊόντα νοικοκυριού η προωθητική πίεση από 24,3% έφτασε στα 26,6% τον Οκτώβριο. Τα μη αλκοολούχα από 26,7% τον Δεκέμβριο στο 23,6%. Τα προϊόντα προσωπικής περιποίησης είχαν 30% προωθητική πίεση τον Δεκέμβριο και 27,4% τον Οκτώβριο και, τέλος, τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής 28,7% τον Δεκέμβριο και 26,9% τον Οκτώβριο. Επειδή ο Δεκέμβριος είναι ο πιο σημαντικός μήνας του χρόνου υπάρχει μεγαλύτερη προωθητική πίεση για να γίνουν πιο ελκυστικά στους καταναλωτές τα προϊόντα, αλλά και για να πιάσουν οι εταιρείες τους στόχους τους. Ο ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ του 2023 θα είναι ερευ-
νητικά ένας πολύ ενδιαφέρων μήνας, γιατί θα έχει πλήρως υλοποιηθεί η ενέργεια για τα προϊόντα μόνιμης μειωμένης τιμής και θα έχουμε διαπιστώσει την επίδρασή τους στην αγορά.