FPO Macro Intelligence Briefing
FPO Macro Intelligence Briefing 26 มิถุนายน 2556 ประเด็น : สถานการณ์ Liquidity Crunch ของจีน และผลกระทบต่อเศรษฐกิจไทย “ความกังวลต่อสถานการณ์สภาพคล่องตึงตัวในระบบสถาบันการเงินจีนเริ่มผ่อนคลาย หลังจากธนาคารกลางจีนได้ประกาศพร้อมอัดฉีด สภาพคล่องเข้าสู่ระบบหากจาเป็น ทาให้ดอกเบี้ยกู้ยืมระหว่างธนาคารปรับลดลงมาอยู่ที่ระดับร้อยละ 5.6”
ประเด็นปัญหา นักลงทุนมีความกังวลเกี่ยวกับความเสี่ยงด้านสภาพคล่องตึงตัวในระบบสถาบันการเงินจีน ความเห็น สภาพคล่องของธนาคารพาณิช ย์จีนเริ่มตึงตัว อย่างไรก็ดี เมื่อวันที่ 25 มิ. ย. 56 ธนาคารกลางจีน ได้ป ระกาศว่า ได้อัด ฉีด เม็ด เงิน จานวนหนึ่ง เข้า ระบบสถาบัน การเงิน เพื ่อ เพิ่ม สภาพคล่อ งแล้ว และอาจดาเนิน การเพิ ่ม เติม หากจ าเป็น ใน อนาคต ทาให้นัก ลงทุนได้คลายความกังวลต่อความเสี่ย งด้านสภาพคล่องลงบ้าง สะท้อ นจากอัต ราดอกเบี ้ย กู ้ย ืม ระยะสั ้น ระหว่า งธนาคารพาณิช ย์ที ่ล ดลง ตามลาดับ และมาอยู่ ที่ร้อยละ 5.6 ในวันที่ 26 มิ.ย. 56 สศค. ประเมิน ว่า หากสถานการณ์เ ป็น เพีย งระยะสั ้น จะไม่ม ีผ ลกระทบต่อ เศรษฐกิจไทยมากนัก เนื่องจากภาคการเงินไทยและจีนมีความเชื่อมโยงในระดับ ต่า อีกทั้งสถาบันการเงินไทยยังมีสภาพคล่องส่วนเกินในระบบค่อนข้างสูงที่ 2.5 ล้า นล้า นบาท ณ เดื อ น มิ. ย. 56 โดยในจานวนนี้เ ป็น สภาพคล่อ งส่ว นเกิน ที่มี ความคล่องตัวสูง (Highly Liquid Assets) ที่ 6.5 แสนล้านบาท อีก ทั้งธนาคาร แห่งประเทศไทยยังมีความสามารถอัดฉีดสภาพคล่องเข้าระบบได้ อย่างไรก็ตาม หากสถานการณ์ดังกล่าวยืดเยื้อและส่งผลกระทบต่อระบบธนาคาร พาณิช ย์แ ละเศรษฐกิจ จริง ของจีน ก็จ ะส่ง ผลกระทบต่อ ประเทศไทยผ่า นช่อ ง ทางการส่ง ออก และความผัน ผวนของเงิน ทุน เคลื ่อ นย้า ยรวมทั ้ง ค่า เงิน โดยเฉพาะในปัจจุบันที่เงินทุนเคลื่อนย้ายมีแนวโน้มไหลกลับ Safe Haven
แนวโน้มราคาบ้านในจีน (%yoy) 8.0 6.0 4.0 2.0 0.0 5/2013
3/2013
1/2013
11/2012
9/2012
7/2012
5/2012
3/2012
1/2012
9/2011
11/2011
7/2011
5/2011
3/2011
1/2011
-2.0
ที่มา: สานักงานสถิติแห่งชาติจีน
การขยายตัวของการให้สินเชื่อในจีนในภาพรวมและผ่านระบบธนาคาร
ที่มา: Societie Generale Cross Asset Research/Economics, PBOC, NBS, CEIC
Shanghai Interbank Offered Rate (SHIBOR) Overnight Rate SHIB
ที่มา: PBOC
สภาพคล่องส่วนเกินของไทย SHIB Excess liquid assets Highly Liquid Assets
Mil. Baht 2,700,000 2,200,000 1,700,000 1,200,000 700,000 200,000
Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Jan Feb Mar Apr
ข้อมูลพื้นฐาน แม้ว่ารัฐบาลจีนได้พยายามปรับลดความร้อนแรงของเศรษฐกิจ โดยเฉพาะในภาค อสังหาริมทรัพย์ลง ผ่านมาตรการต่างๆ เช่น การปรับเพิ่ม Reserve Requirement ของธนาคารพาณิ ช ย์ และการก ากั บ การปล่ อ ยกู้ อ ย่ า งเข้ ม ข้ น ขึ้ น แต่ ภ าค อสังหาริมทรัพย์ของจีนก็ยังคงขยายตัวต่อเนื่อง อันเป็นผลจากสินเชื่อผ่านระบบ ธนาคารเงา (Shadow Banking) ซึ่งกู้เงินผ่านตลาดเงินระยะสั้นเพื่อลงทุนใน ตราสารอสังหาริมทรัพย์ที่เรีย กว่า Wealth Management Product (WMP) ใน ลักษณะคล้าย CDO ของสหรัฐฯ ธุรกรรมผ่านระบบธนาคารเงาดังกล่าวได้กระตุ้นการลงทุนในสินทรัพย์ โดยเฉพาะ อสังหาริมทรัพย์ที่มีความเสี่ยงสูง จนทาให้ทางการจีนได้ออกมาควบคุม โดยเมื่อ วันที่ 20 มิ.ย. 56 ธนาคารกลางจีนได้ปรับเพิ่มดอกเบี้ยกู้ ยืมระยะสั้น (Discount Rate) เพื่อเพิ่มข้อจากัดธุรกรรมผ่านธนาคารเงา ทาให้อัตราดอกเบี้ยกู้ยืมระหว่าง ธนาคาร (Interbank Rate) ปรับเพิ่มขึ้นสูงสุดถึงร้อยละ 13.44 และเมื่อวันที่ 23 มิ.ย. 56 ธนาคารกลางจีน ได้ ออกแถลงการณ์ ว่า จะไม่เ ข้าอั ดฉี ด สภาพคล่อ งให้ สถาบันการเงินขนาดเล็กที่มีปัญหา การคุมเข้มโดยธนาคารกลางจีน ในช่วงที่ธนาคารกลางสหรัฐฯ เพิ่ง ประกาศตั้งเป้าที่ จะปรับลดมาตรการ QE ส่งผลให้นักลงทุนตื่นตระหนกว่าจะเกิดสถานการณ์สภาพ คล่องตึงตัวอย่างรุนแรง ทาให้ตลาดหุ้นจีนปรับลดลงกว่าร้อยละ 5.3 เมื่อวันที่ 24 มิ.ย. 56
2009
2010
2011
2012
ที่มา: ธนาคารแห่งประเทศไทย คานวณโดย สศค.
1|Page
2013
FPO Macro Intelligence Briefing 28 มิถุนายน 2556 ประเด็น : ผลกระทบทางเศรษฐกิจจากคาพิพากษาศาลปกครองกลาง คดีการบริหารจัดการน้าวงเงิน 3.5 แสนล้านบาท “ศาลปกครองกลางได้พิพากษาให้รัฐบาลต้องดาเนินการศึกษาและประเมินผลกระทบต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของประชาชน ในชุมชน และจัดให้มีกระบวนการรับฟังความคิดเห็นของประชาชนและผู้มีส่วนได้เสียก่อนการดาเนินตามแผนแม่บทการบริหารจัดการน้า” ข้อมูลพื้นฐาน ศำลปกครองได้มีคำพิพำกษำเมื่อวันที่ 27 มิถุนำยน 2556 ให้รัฐบำลต้องดำเนินกำร (1) ศึกษำและประเมินผลกระทบต่อคุณภำพสิ่งแวดล้อมและสุขภำพของประชำชน ในชุมชน และ (2) จัดให้มีกระบวนกำรรับฟังควำมคิดเห็นของประชำชนและผู้มี ส่วนได้เสีย ก่ อนกำรดำเนินตำมแผนแม่บทกำรบริหำรจัดกำรน้ำ ตำมมำตรำ 57 วรรคสอง และมำตรำ 67 วรรคสอง ของรัฐธรรมนูญแห่งรำชอำณำจักรไทย มำตรำ 57 วรรคสอง ของรัฐธรรมนูญแห่งรำชอำณำจักรไทย กำหนดว่ำโครงกำร ของรัฐที่มีผลกระทบต่อประชำชนในวงกว้ำงให้ดำเนินกำรรับฟังควำมคิดเห็นของ ประชำชนก่อนเริ่มดำเนินกำรโครงกำรของรัฐ มำตรำ 67 วรรคสอง ของรัฐธรรมนูญแห่งรำชอำณำจักรไทย กำหนดว่ ำกำรดำเนิน โครงกำรหรือกิจกรรมที่อำจก่อให้เกิดผลกระทบต่อชุมชนอย่ำงรุนแรงทั้งทำงด้ำน คุณภำพสิ่งแวดล้อม ทรัพยำกรธรรมชำติ และสุขภำพ จะกระทำมิได้ เว้นแต่จะ ได้ศึกษำและประเมินผลกระทบต่อคุณภำพสิ่งแวดล้อมและสุขภำพของประชำชน ในชุมชน และจัดให้มีกระบวนกำรรับฟังควำมคิดเห็ นของประชำชนและผู้มีส่วนได้ เสียก่ อน รวมทั้งได้ให้องค์กำรอิสระซึ่งประกอบด้วยผู้แทนองค์ก ำรเอกชนด้ำน สิ่งแวดล้อม และสุขภำพ และผู้แทนสถำบันอุดมศึกษำที่จัดกำรกำรศึกษำด้ำน สิ่งแวดล้อมหรือทรัพยำกร ธรรมชำติหรือด้ำนสุขภำพ ให้ควำมเห็นประกอบก่อนมี กำรดำเนินกำรดังกล่ำว
ประเด็นที่เกี่ยวข้อง คาพิพากษาของศาลปกครองกลางทาให้การดาเนินการตามแผนการบริหารจัดการ น้าและการเบิกจ่ายเงินกู้ล่าช้า
สถานะการเบิกจ่ายสะสมตาม พ.ร.ก. บริหารจัดการน้าฯ ในไตรมาสที่ 4 ปี 2555 – เดือนพฤษภาคม 2556 ปีงบประมาณ
หน่วย ; ล้านบาท
Q4/2555
1,762.95
Q1/2556
2,782.23
Q2/2556
2,415.11
Q3/2556
4,006.72
เบิกจ่ายสะสมรวม
10,967.00
ที่มำ : กรมบัญชีกลำง
แผนการเบิกจ่ายเงินกู้ตามพระราชกาหนดให้อานาจ กระทรวงการคลังกู้เงินเพื่อวางระบบบริหารจัดการน้า และสร้างอนาคตประเทศ พ.ศ. 2555 (ก่อนมีคาพิพากษาของศาลปกครองกลาง)
ความเห็น ส ำหรับ กำรด ำเนิน กำรกู ้เ งิน ภำยใต้ พ.ร.ก. บริห ำรจัด กำรน้ ำฯ ขณะนี้ กระทรวงกำรคลัง ได้ลงนำมในสัญญำเงินกู้ (Term Loan) กับธนำคำร 4 แห่ง จำนวนทั้งสิ้น 349,999 ล้ำนบำท แล้ว โดยมีระยะเวลำเบิกจ่ำยเงินกู้ระหว่ำง ปี 2556-2561 โดยสำมำรถทยอยเบิกจ่ำยได้เป็นรำยปีงบประมำณ อย่ำงไรก็ตำม จำกคำพิพำกษำของศำลทำให้กำรเบิกจ่ำยเงินกู้เพื่อดำเนิ นงำน ตำมโครงกำรต่ำงๆ ยังไม่สำมำรถดำเนินกำรได้จนกว่ำจะจบสิ้นกระบวนกำร ด้ำนอุปทำน ในกำรรับฟังควำมคิดเห็นของประชำชนและผู้มีส่วนได้เสีย ผลกระทบต่อ เศรษฐกิจ : ก่อ นที่จ ะมีคำพิพ ำกษำของศำลปกครองกลำงนั้น ส ำนัก งำนบริห ำรหนี ้ส ำธำรณะได้ค ำดกำรณ์แ ผนกำรเบิก จ่ำ ยเงิน กู ้ต ำม พระรำชกำหนดให้อำนำจกระทรวงกำรคลังกู้เงินเพื่อวำงระบบบริหำรจัดกำร น้ำและสร้ำ งอนำคตประเทศ พ.ศ. 2555 ว่ำ จะสำมำรถเบิก จ่ำ ยเงินกู้ใ น ปี 2556-2557 จำนวน 33,534 ล้ำนบำท และ 73,822 ล้ำนบำท ตำมลำดับ ดัง นั ้น เมื ่อ ไม่ส ำมำรถมีก ำรเบิก จ่ำ ยเงิน กู ้ไ ด้ต ำมแผน จึง มีผ ลกระทบต่อ เม็ดเงินที่จะลงไปในระบบเศรษฐกิจ และอำจส่งผลต่ออัตรำกำรเจริญเติบโต ทำงเศรษฐกิจ ได้ ภำครัฐ จึง ต้อ งมีก ำรเร่ง กำรเบิก จ่ำ ยงบลงทุนทำงด้ำ นอื่น เข้ำมำทดแทนในส่วนนี้
ปีงบประมาณ
หน่วย ; ล้านบาท
2556
33,534
2557
73,822
2558
86,351
2559
74,336
2560
52,226
2561
27,970
ที่มำ: สำนักงำนบริหำรหนี้สำธำรณะ (ข้อมูล ณ วันที่ 21 มิ.ย. 56)
จัดทาโดย สานักนโยบายเศรษฐกิจมหภาค 1|Page