de
Natuurvriend
België - Belgique P.B. Antwerpen X 8/2872
verschijnt tweemaandelijks - 83e jaargang nr. 4 juli/augustus 2014 - P 702093 - Afgiftekantoor Antwerpen X
magazine voor duurzame en actieve vrije tijd - juli/augustus 2014
Meerdaagse wandeltochten tussen de
Natuurvriendenhuizen Fietsen in
Katharenland Unieke groepsaankoop
Maak je fiets elektrisch! En verder: de wandelapotheek, tips voor trips, natuurfotografie, cultuur, NV-huis in Normandië, enz… 1
** Met volledig geladen batterij en display op stand 1 ** Met volledig geladen batterij en display op stand 1
**
UNIEKE
GROEPSAANKOOP MAAK VAN JE FIETS EEN ELEKTRISCHE FIETS
*
MAAK VAN JE FIETS EEN ELEKTRISCHE FIETS
% 220R0T% KKOORTININGG 884400€€
66770€
KEUZE KEUZE UIT UIT
2
OMBOUWSETS
ininclcl. .bbtw tw
speed speed
25 25 km/h km/h
Actieradius Actieradius
120 120 km
speed speed
km** **
km/h km/h
Metdeze dezeombouwset ombouwsetbouw bouwjejeelke elkestadsfiets stadsfietsom omtot toteen eenhanhanMet dige elektrische fiets voor het dagelijkse woon-werkverkeer dige elektrische fiets voor het dagelijkse woon-werkverkeer leukefietstochtjes fietstochtjesopopvlak vlakterrein. terrein.Een Eenlichtgewicht lichtgewichtmotor, motor, enenleuke de 36V-10Ah batterij in bagagedrager en een duidelijke display de 36V-10Ah batterij in bagagedrager en een duidelijke display makendedesetsetcompleet. compleet. maken
City Basic
MMAAAAKK
WIIONPPJJESE T W O
T A T A A M A D M I LLID APP SSCCHHA
879€ incl. btw
25 25
LOW LOW WEIGHT WEIGHT
20RT% KO ING 1099€
Actieradius Actieradius
200 200 km
HIGHTORQUE TORQUE HIGH
km****
Dé ombouwset ombouwset voor voor trekkersfietsen, trekkersfietsen, sportieve sportieve fietsen en Dé mountainbikes. Ideaal voor de liefhebbers van fietsvakanties mountainbikes. Ideaal voor de liefhebbers van en steile hellingen. De set bevat een stille, krachtige en steile hellingen. De set bevat een stille, krachtige achterwiel motor en en display. display. De De 36V-17Ah 36V-17Ah batterij batterij inin de de elegant zwarte motor bagagedrager zorgt voor km’s zorgeloos fietsen. bagagedrager zorgt voor km’s zorgeloos fietsen.
ADVENTURE ADVENTUREVY VY VY EAV H EAH
Aanbod geldig geldig tot tot 15 15 december december 2014 2014 **Aanbod
**
DE NATUURVRIENDEN NATUURVRIENDEN DE VOOR ACTIEVE ACTIEVE EN EN DUURZAME DUURZAME VRIJE VRIJE TIJD TIJD VOOR
www.crystalyte-europe.com www.crystalyte-europe.com
Meer informatie informatie en en inschrijven: inschrijven: Meer
www.denatuurvrienden.be/groepsaankoop www.denatuurvrienden.be/groepsaankoop
N61
EMBOURG
Verviers > Fraipont
TROOZ VES D
N30
E
OURTH
N61
N30
PEPINSTER
THEUX
Fraipont > La Reid
25 km
10 km Spa > La Reid
LA REID
10 km
HOCKAI
AYWAILLE W WAILLE
o
La Reid > Hockai
10 km
AM
BLÈ
Hockai > Arimont
Ovifat > Arimont
16 km
17 km
26 km
22 km
N62
VE
MALMÉDY Arimont > Coo
LIE
10
Logbiermé > Trois-Ponts
16
N30
IN DIT NUMMER
N62
19 km
TROIS-PONTS N66
PRIJZEN: Tussen 7 en 15 euro p.p./ per nacht
WAIMES Arimont > Logbiermé
ST ELOT STAV
NN
E
COO
ARIMO
N68
20 km
N66
E421
Spa > Arimont
26 km
Coo > La Reid
regard, regar egard,
k
N62
Aywaille > La Reid
E25
B
E42
SP SPA
Ponts Ponts
8u30 tot 10u
Eupen > Ovifat
Verviers > Hockai
Theux > La Reid
13 km
REMOUCHAMPS
JALHAY
26 km
N62
E25
N AT U U R G E B
HOGE VENEN-
FRAIPONT
N62
E421
20 km
ER
BEAUFAY UF S UFAY
E25
MEER VAN DE GILEPPE
E
PP
LE GI
VERVIERS
In beeld: Avonturathlon/Natuurvriendendag
6
In beeld: Natuurvrienden Kalmthout op STA STA ATIONS TIONS
vogelobservatie
8
Standpunt N30
9
Kort nieuws
10
Fietsen in Katharenland
14
Groepsaankoop: bouwpakketW elektrische fiets WANDEL ANDEL ANDELTO TOCHTEN
16
De rugzakapotheek
20
Wandelen tussen nv-huizen
22
NV huis in Normandië
24
Wist je dat?
26
Natuurfotografie rond thema ‘water’
30
Cultuur: het nieuwe Bastogne War Museum
31
Kalender
35
Natuurvriend in de kijker
36
Eco: klimaatverandering en De Natuurvrienden
39
Uitgelezen : utrecht pad, solo op reis
36
LOGBIERMÉ
RECHT
Vielsalm > Logbiermé
LEGENDE
4
20
10 km N68
10 km
WIN! VIELSALM
ST VIT ST.-
NATUURVRIENDENNA TUURVRIENDENHUIZEN
N89
5 km eren. nd ki or vo es Een echt Opinel zakm innen als ze Twee gelukkige lezers w lgende vraag: goed antwoorden op vo N68
Hoe heet de nieuwste Natuurvriendenafdeling? en adres door Stuur je antwoord, naam nden.be naar info@denatuurvrie
3
Natuurvriendendag/Avonturathlon
de natuurvriend • juli 2014
Eind april vond onze jaarlijkse Natuurvriendendag en de bijhorende ultraspannende Avonturathlon plaats. Bijna 200 leden zakten af naar de Donkvijver in Oudenaarde. Via deze weg willen we alle vrijwilligers en deelnemers nog eens van harte bedanken voor hun inzet en aanwezigheid!
4
5
IN BEELD
Die ochtend op de heide Deze prachtige foto’s kregen we van De Natuurvrienden van Kalmthout. Zij trokken erop uit voor een wandeltocht in de heide en dat bij het krieken van de dag. Met een groep van 26 observeerden ze bij het opkomen van het ochtendlicht liefst vijf reeÍn, een haas en aantal vogelsoorten waaronder de Canadese gans, de nijlgans, de tureluur, de kievit, scholekster, wulp, bontbekplevier, wilde eend, wintertaling en roodborsttapuit.
De wereld is in de ban van voetbal. Door de deelname van de Rode Duivels aan de wereldbeker laaien ook in ons land het enthousiasme en de voetbalgekte hoog op. Positief is alvast dat er opeens geen sprake meer is van “Vlamingen tegen Walen”; we zijn weer allemaal Belg en staan als een man achter onze nationale ploeg. Maar we vergeten gemakkelijkheidshalve de schaduwkanten van dit tornooi. Miljoenen Brazilianen kijken met ongeloof naar de enorme bedragen die in de sportinfrastructuur geïnvesteerd worden. Niet omdat ze tegen voetbal zijn, wel omwille van het enorme contrast met de schrijnende armoede die er in Brazilië heerst en het gebrek aan degelijke openbare diensten, goed onderwijs, degelijke huisvesting en voldoende en kwaliteitsvolle jobs. Mondiale sportevenementen van die omvang zouden een hefboom moeten zijn voor alle geledingen in de samenleving, en de nieuwe infrastructuur van blijvend nut voor de lokale bevolking. Ik hoop alvast dat het “België-gevoel” nog even aanhoudt. Niet alleen omdat dit betekent dat onze Duivels het goed doen, maar vooral omdat dit de samenhorigheid in ons land bevordert. Een samenhorigheid die de uitslag van de verkiezingen niet liet vermoeden. Het is nog niet duidelijk wie de nieuwe bestuursploegen zullen zijn en welke accenten zij zullen leggen. Vaststelling is wel dat de mooie principes en de hoge woorden die vóór de verkiezingen verkondigd werden, plots niet meer van tel zijn. Voor het welzijn en de welvaart van alle burgers van ons land valt het alleszins te hopen dat het gezonde verstand zal zegevieren. En dat er een beleid wordt uitgestippeld dat inspeelt op de uitdagingen op vlak van sociaal beleid, verenigingsleven, natuurbehoud, natuurbescherming, milieu, … dat sociaal én solidair is. Wordt ongetwijfeld vervolgd! Een domein dat aangetoond heeft dat samenwerken loont, is dat van de groepsaankopen. Ook onze vereniging doet hier aan mee, en organiseert een groepsaankoop voor kits om fietsen om te bouwen tot elektrische fietsen. Goed voor senioren die een steuntje kunnen gebruiken, maar ook voor mensen die wat makkelijker met de fiets naar hun werk (en terug) willen. Tot 15 december kun je intekenen, en het loont beslist de moeite. U leest er alles over in deze Natuurvriend. Nog in deze Natuurvriend: een handige kaart waarmee u wandeltochten kunt uitstippelen tussen de Natuurvriendenhuizen van Luik en de Oostkantons. Een aanrader voor deze zomer. En natuurlijk nog veel andere nuttige vakantietips en ander nieuws.
de natuurvriend • juli 2014
Ik wens u allen veel leesplezier maar vooral een fijne zomer.
8
Hartelijk en sportief (duivels) Berg vrij! Greet van Gool Voorzitter
KORT NIEUWS
STANDPUNT
Beste Natuurvrienden,
Nieuwe afdeling: FabriK MagiK
Met trots melden we de komst van een nieuwe afdeling: FabriK MagiK uit Nijlen. Deze jonge groep creatievelingen heeft zich zopas aangesloten bij onze vereniging. FabriK MagiK houdt zich vooral bezig met knutselen, frutselen en ontwerpen en doet dat zo ecovriendelijk mogelijk. Binnenkort vind je de activiteiten van FabriK MagiK ook terug in De Natuurvriend! Neem alvast eens een kijkje op hun website: www.fabrikmagik.be. En een komst van een nieuwe afdeling brengt meteen ook enkele nieuwe ledenvoordelen met zich mee. Leden van De Natuurvrienden krijgen bijvoorbeeld 10 procent korting op het volledige cursusaanbod van Kreatelier in Lier. Bij Kreatelier kan iedereen, beginner of gevorderde, naaicursussen volgen. Wie kinderkleding, rokjes, jurkjes,... wil leren maken, krijgt op vijf cursusdagen alles uitgelegd. In het naaicafé zijn naaimachines aanwezig, dus die hoef je niet mee te brengen. Ook Stoffenmie biedt een korting. Stoffenmie is een online stoffenwinkel met eigentijdse stofjes en fournitouren. Je vindt ook heel wat biologische stofjes in het gamma. Stoffenmie geeft leden De Natuurvrienden heel de maand september 10 procent korting. Vul bij de code "natuurvriend" in en je korting wordt meteen berekend. www.stoffenmie.be www.kreatelier.be
/////////////////////////////////////////////////////////
Cadeaubon van De Natuurvrienden
!
nieuw
Op zoek naar een origineel geschenk? Geef eens een cadeaubon van De Natuurvrienden. Je bepaalt zelf hoeveel euro je wil geven en waarvoor de bon gebruikt kan worden: een verblijf in De Berk in Essen, om lid te worden van De Natuurvrienden of om een reis, cursus, t-shirt of uitstap mee te betalen. Vanaf juli te verkrijgen in De Berk of op het secretariaat in Antwerpen (03/270 02 80 – info@denatuurvrienden.be).
/////////////////////////////////////////////////////////////
Korting op je Blue-Bike! Natuurvrienden krijgen vanaf nu bij hun Blue-bike abonnement 2 ritten gratis! Bereik je bestemming dus gemakkelijk met de trein én de fiets! In veel stations heb je al Blue-bikes ter beschikking. Handig als je met de trein reist en nadien met de fiets verder op stap gaat. Je hoeft je fiets niet meer mee te sleuren op de trein en niet meer extra (veel) bij te betalen. Een abonnement van Blue-bike kost 10 euro per jaar en vanaf dan betaal je enkel per rit. De prijs per rit is maximum 3 euro. Op vele plaatsen wordt er nog een extra korting gegeven op een rit en betaal je slechts 1 euro of soms is het zelfs volledig gratis. (meer op www.blue-bike.be/lokaaltarief) Surf snel naar www.blue-bike.be/denatuurvrienden en vul volgende code in: Bergvrij.
Stuur je beste vakantiefoto’s op
De Natuurvrienden voor overkapping Antwerpse Ring
Hou je fototoestel zeker in de aanslag deze zomer en stuur ons je beste vakantiefoto’s op. Wij maken een selectie en publiceren de mooiste beelden in september in De Natuurvriend. Het maakt niet uit waar je bent geweest of wat je hebt gedaan. Uiteraard verkiezen we natuurvriendelijk reizen. Mail je foto’s naar info@denatuurvrienden.be. Vermeld wel je naam en de plaats waar je de foto nam.
De Natuurvrienden steunen de plannen van Ringland voor een volledige overkapping van de Antwerpse Ring. Als vereniging vinden wij het belangrijk dat een overheid kiest voor een maatschappelijk aanvaarde en milieuvriendelijke oplossing voor het mobiliteitsprobleem, niet alleen in Antwerpen, maar in het hele land. Met enkele leden gingen we in mei mee de Ringlandvlag planten.
///////////////////////////////////////////////////////
////////////////////////////////
Wie weet meer over deze foto? In een vereniging die de kaap van 80 vlotjes passeerde duiken soms onbekende foto’s en archiefstukken op. Richard Frederickx stuurde ons bijvoorbeeld deze foto op. Zijn grootvader, Henri Aerts, staat tweede van rechts, zijn grootmoeder, Anna Gillis, vind je zittend tweede van rechts. Richard zou graag meer te weten komen over deze foto. Weet jij waar en wanneer dit beeld genomen werd, geef ons zeker een seintje! info@denatuurvrienden.be ///////////////////////////////////////////
Feestelijke heropening De Berk Natuurvriendenhuis De Berk werd begin mei feestelijk heropend. Het huis onderging een grondige facelift. De cafetaria en eetzaal kregen nieuw meubilair. De slaapkamers werden volledig gerenoveerd met nieuwe douches, bedden en verlichting. De fotografen van de Bond voor Verantwoorde Natuurfotografie stelden een permanente fototentoonstelling op over fauna en flora in heidegebied. Het huis biedt vanaf nu ook dagschotels aan tegen 12,50 euro. Ga gerust even een kijkje nemen en een hapje eten. /////////////////////////////////// 9
ONDERWEG
7-daagse langs de Franse Languedoc
Fietsen in het land van de Katharen
de natuurvriend • juli 2014
Bijna 25 jaar geleden bezocht ik voor het eerst een Katharenkasteel. Die dag kan ik me nog steeds levendig voorstellen. Mijn oom, die samen met ons mee op vakantie was, kon met veel gevoel voor drama het verhaal van de Katharen vertellen. Dat hij totaal uitgeput was toen hij de berg beklom waarop de burcht stond, deed me nog meer beseffen dat dit geen gewone plek was. Toevallig vond ik de foto genomen aan de ingang van de ruïne terug. Ik dwaal meteen af naar mijn kinderjaren en besluit dat de tijd rijp is om opnieuw ondergedompeld te worden in deze heldhaftige en gruwelijke geschiedenis.
10
We kiezen ervoor om de streek al fietsend te verkennen. Sinds kort is mijn trekkingsfiets omgebouwd tot een elektrische fiets wat het mogelijk maakt om het sterk heuvelend terrein zonder al te veel problemen te trotseren. Stichting Europafietser bundelde alle gegevens over deze streek en maakte
er een mooie fietstocht met bijhorend gidsje ‘Katharen-Basken fietsroute’ van. We besluiten een deel van het parcours af te leggen. We zijn als gezin op vakantie en maken de dagafstanden niet te lang zodat Tiebe (2 jaar) onderweg kan spelen en zelf kan fietsen. De momenten dat hij slaapt in zijn fietskar rijden we door.
We starten in het dorpje Ribaute en al meteen wordt het duidelijk: de ene oude burcht of ruïne volgt de andere op. Al ten tijde van het Romeinse rijk was deze streek, de Languedoc, een knooppunt van handelswegen. In de vallei rond de Torgan, de rivier waar we de eerste dag langs fietsen, hadden de Romeinen veel ijzermijnen. Omdat de Katharen geen kerken bouwden of relikwieën vereerden, vind je nergens overblijfselen. De sfeer snuif je op door de verhalen te lezen en omdat je weet dat elke burcht hier dienst heeft gedaan om Katharen te huisvesten. Onze eerste fietsdag sluiten we af in het gezellige dorpje Cucugnan. Maar vergis je niet, al is het op onze landkaart een
klein vlak vlekje, in het echt blijkt het op een kleine, maar pittige heuvel te liggen. 60 km/u, geen wind! De volgende dag raadt de eigenaar van de chambre d’hôte ons aan om voor het vertrek langs de winkel in het dorp te gaan. “Je gaat vandaag geen winkels tegenkomen. En als je wil genieten van een picknick onderweg, zou ik hier maar brood en beleg kopen”, zegt hij ons. Helemaal gelijk heeft hij niet, maar het is opmerkelijk hoe klein de dorpjes zijn. Geen typische Provençaalse dorpjes hier, met een leuk plein en een bar waar de locals om 11u al een pastis drinken. We doen onze boodschappen en vertrekken naar Château de Quéribus. We zien het kasteel al in de verte liggen. De laatste 3 km zijn echt een marteling. Met onze
zwaar beladen fietsen geraken we nauwelijks vooruit op de stukken van 22% hellingspercentage. Ik val net op het laatste stukje stil en heb alle moeite van de wereld om mijn fiets tegen te houden zodat hij niet naar beneden dondert. Wanneer Nico me passeert, roept hij “pff, zwaarste helling ooit!”. Het voordeel van deze pittige klim, is dat de eigenlijke aanlooptocht te voet maar een tweehonderdtal meter is. En dat maakt het mogelijk om dit goed bewaarde kasteel ook met Tiebe te bezoeken. Quéribus is het langst in de handen van de Katharen gebleven. Pas in 1255 gaven ze zich gewonnen, wat ook meteen het definitieve einde betekende van het Katharendom. De wind blaast ons bijna omver. We krijgen wel een prachtig uitzicht op het kasteel van Peyrepertuse, de meest indrukwekkend-
ste burcht en meteen onze volgende bestemming. Wanneer we verder rijden verandert het landschap geleidelijk van een mediterraans naar groen berglandschap. Ondanks het feit dat het terrein slechts matig heuvelachtig is, geraken we moeilijk vooruit. De wind zit pal op kop. We besluiten halt te houden in Auberge les trois Cathares. Wanneer we vragen of er hier altijd zoveel wind staat, lacht de ober ons toe “Oh, het waait maar 60 km/u. Dat is geen wind”. Daarop hebben we geen antwoord en we kruipen terug onze fiets op. Einde van de wereld Vandaag is onze eindbestemming Burgerach. De markante Pic de Burgerach valt ons al vroeg op. We logeren in Le Presbytère, wat zoveel betekent als pastorie. De oude pastorie is nu een mooie 11
Bram
Trèbes Canal du Midi
CARCASSONNE Mirepoix
K AT H A R E N R O U T E
Voie verte
Lac de Montbel
LEGENDE Overnachtingsplaats Kasteel Fietspad Off-road fietspad
Lavalelet
Montségur
Rennes-le-Château Bugarach
Château de Montségur
de natuurvriend • juli 2014
en eigentijdse Chambre d’hôte, uitgebaat door het sympathieke koppel Sander en Rommie. We zijn niet de enige gasten. Raymond, een leraar fysica op rust uit Marseille, is er ook met zijn vrouw. Tijdens het aperitief vertelt hij ons waarom hij naar hier wilde komen: “Wel, ik wou het met mijn eigen ogen zien. Hier onder deze berg zou de wereld niet vergaan. Weet je wel, het einde van de wereld dat in 2012 werd aangekondigd volgens de Mayakalender. Ik heb nog alle persknipsels over dit dorp.” Wanneer we Sander vragen wat er van aan is, stelt hij het ons duidelijk: “Ja, vorig jaar was het hier inderdaad een overrompeling van journalisten. De grote toestroom van ‘believers’ waarover zoveel geschreven is, hebben wij niet gezien. Ik kreeg zelfs telefoon van een journalist uit Nieuw-Zeeland.” Einde van de wereld of niet, de rust die je hier vindt, is zalig. Vanuit de tuin word je getrakteerd op een prachtig zicht en dat niet alleen, Sander blijkt een geweldige kok te zijn. We laten ons verwennen en zijn de vervelende wind al snel vergeten.
12
’s Morgens maken we ons klaar met de muziek van Joe Purdy op de achtergrond. De sfeer voor de dag zit meteen goed. We maken een rondtrip via de Gorges de Galamus. De gorges is bij momenten zo smal dat je zelfs al fietsend de neiging hebt je hoofd in te trekken. Wat verder op deze dagtocht vinden we de restanten van het kasteel Fenouillet, dat samen met Quéribus en Puilaurens het laatste overgebleven toevluchtsoord van de Katharen was na de val van Montségur. Tour de Fance De naam is gevallen. Montségur. Op de vierde dag fietsen we het op één na lang-
Ribaute
Château de Termes
Gorges de Galamus
Cucugnan Château de Quéribus Château de Peyrepertuse
ste traject van onze reis en meteen ook de etappe met de meeste en steilste beklimmingen. Nog maar net vertrokken en de eerste klim met stukken tot 16% vallen ons zwaar op de maag. Het vlakt gelukkig snel af wanneer we op de hoogvlakte komen met prachtige vergezichten. We bezoeken Rennes-le-Chateau. Ooit pleisterplaats voor Tempeliers. Sinds dan circuleert het gerucht van een verborgen schat. En die geruchten werden versterkt toen de abt Sauniére eind negentiende eeuw plots de kerk liet restaureren en enkele nieuwe vertrekken voor zichzelf en zijn huishoudster liet bouwen. Het kon niet anders: die man had een schat gevonden! Het geheim is nooit ontrafeld en nog steeds zoekt men naar de schat van de Tempeliers. Net voor de Col de Tougnets zetten we onze fietsen aan de kant en laten ons in het diepe grasveld vallen voor onze picknick. De zon schittert sterk aan de hemel en het is ondertussen al erg warm geworden. Dat belooft voor de rest van de dag. In Puivert staat een indrukwekkende burcht die je meeneemt in het leven van de troubadours. In de Middeleeuwen zouden zij hier samengekomen zijn om hun minnegezangen te brengen in de taal Langue d’Oc. De Occitaanse taal werd vereenzelvigd met de Katharen. Na hun val is ook de taal verdwenen. Toch vind je nog steeds de plaatsnamen van de dorpjes in de twee talen, het Frans en het Occitaans. We moeten snel verder, want er staat ons nog een pittige klim te wachten. Voorbij het dorpje Faugax-et-Barrineuf zien we in de verte een gigantische rotsmonoliet met op de kruin een burcht. Naast de
weg staat een bord met daarop ‘Col de Montségur, 1059 m hoog, 494 m stijgen, 9 km lang, stijgingspercentage tot 8%’. De mensen in de auto’s die ons passeren applaudisseren, wat een onwennig gevoel. Ik moet even denken aan de renners die tijdens een Tour de France luidkeels worden toegeroepen… Niet veel later parkeren we onze fiets in het dorpje dat er verlaten bijligt. Voor het slapengaan lees ik in mijn gids nog het verhaal van deze burcht: "Montségur (1207 m), letterlijk en figuurlijk het hoogtepunt van de gehele route. Geen plek die zo tot de verbeelding spreekt als dit symbool in de strijd voor vrijheid van godsdienst. De burcht dateert uit de elfde eeuw en in 1206 besluiten de eerste Katharen zich hier te vestigen. Later wordt het de officiële zetel van de Katharenkerk. In 1244, na een belegering van 10 maanden geven de Katharen zich gewonnen. Men krijgt 2 weken de tijd om zijn geloof af te zweren. 200 mannen, vrouwen en kinderen weigeren dit en belanden op de brandstapel." Niet meteen de beste bedlectuur. Benieuwd of er een nachtmerrie volgt. Voie Verte Na een rustige nacht, wellicht was ik uitgeteld door de straffe etappe, volgt ook een rustige dag. Vandaag verlaten we de officiële Katharenroute en fietsen we maar liefst 38 km over het vlakke ‘voie verte’. Het oude treinspoortraject tussen Lavelanet en Mirepoix werd omgebouwd tot een fietspad. Het is een mooi traject waarbij je drie keer door een oude tunnel fietst, maar waarbij je ook geregeld door elkaar geschud wordt: een kiezelstrook waarover je fietst is bij momenten slechts een single track. Het duurt dan ook niet
lang vooraleer de band van de fietskar lek is omdat ik te dicht bij de doornstruiken gereden heb. Het Katharenstadje Mirepoix valt op door de huizen die rood, blauw of oranje gekleurd zijn en die steunen op galerijen van dikke houten balken. Het heeft een gezellig dorpsplein waar we een heerlijke dag afsluiten op het terras.
men we aan bij Laurent, die een chambre d’hôte en een eigen wijn ‘Cascade’ heeft. Wanneer hij ons trakteert op zelf zelfgemaakte biowijn, kijken we terug op een geslaagde trip waarbij we ontzettend genoten hebben van deze gezinsvakantie, het (elektrisch) fietsen en de vele Katharenverhalen.
Tekst: Griet Veris Foto’s: Griet Veris en Nico Merciny Meer over het ombouwen van je fiets tot elektrische fiets lees je op de volgende pagina.
Wie? De Katharen!
Daags nadien bezoeken we Bram. Hier vond ten tijde van de Katharen een gruwelijke gebeurtenis plaats. Nadat Simon de Monfort vrij makkelijk eerdere grotere bolwerken van de Katharen had verbroken, stoot hij hier op verzet. Uit razernij hiervoor sneed hij van honderd burgers de oren, neus en lippen af en stak hen de ogen uit. Van één burger spaart hij één oog. Die man wordt naar een andere verzetsstad gevoerd als waarschuwing. Moet er nog wijn zijn? Al enkele jaren trekt het Canal du Midi me aan. We beslissen dan ook om de laatste dag van Bram, via Carcasonne zo verder te fietsen naar ons eindpunt. En ja, het spreekt tot de verbeelding: het kanaal, de vele grote prachtige bomen en de plezierbootjes. Het fietspad is bij momenten erg smal en hobbelig en één keer zelfs verliest de kar het evenwicht en valt bijna om. De tijd vullen we met zingen: “varen, varen over de baren, varen, varen over zee, olé”. Onze laatste dag is meteen ook de langste van onze trip. We verlaten het Canal du Midi en fietsen langs ellenlange wijngaarden. We zitten in de Languedoc, de wijnstreek bij uitstek. De laatste kilometers hebben we wind op kop. Uitgeteld ko-
t leven van Jezus, maar het geloof wijk Het Katharisme is gebaseerd op het epsch e twe Katharen o.a. uitgaan van af van het Christendom omdat de pen, en het kwade, het werk van de cha pingen: het goede, door God ges anascetisch en staan ten dienste van duivel. Katharen leven heel sober, deren. e r hoogtepunt in de late (12de en 13d De leer van de Katharen kent haa 8 120 af Van ek van de Languedoc. eeuw) Middeleeuwen en in de stre van Simon De Montfor t) tegen de ing star ten de kruistochten (onder leid t1240 valt Peyrepertuse, in 1244 Mon Katharen die enorm wreed zijn. In ste laat de te, 1 ster ft Guilhem Bélibas ségur en in 1255 Quéribus. In 132 Kathaar, op de brandstapel. Stichting Europafietser) (Bron: Katharen-Basken fietsroute, // //// //// //// //// //// //// //// //// //// //// //// //// //// //// //// ////
13
FIETSEN
Schrijf in voor onze groepsaankoop!
Je eigen fiets ombouwen tot elektrische fiets. Kan dat?
Ja hoor, dat kan! De markt van elektrische fietsen kent de laatste jaren een enorme groei. Wat veel mensen niet weten is dat je ook een gewone stads- of trekkingsfiets kan ombouwen tot een elektrische fiets. Interessant voor wie een goede fiets heeft. Zo moet je niet de investering doen om een volledig nieuwe fiets te kopen. Maar waar let je best op? 1) Fiets Vrijwel elke fiets komt in aanmerking om omgebouwd te worden. Let wel dat het frame van je fiets stevig genoeg is.
2) Aanpassingen
de natuurvriend • juli 2014
Een omgebouwde fiets ziet er bijna volledig hetzelfde uit als een gewone elektrische fiets. Op het stuur staat een display om de ondersteuning te regelen. Die houdt ook je gereden afstand, de snelheid en het gemiddelde bij. De motor zit ingebouwd in het wiel. Je krijgt dus een nieuw voor- of achterwiel, afhankelijk van je keuze. Er bestaan ook motoren die op de trapas kunnen gemonteerd worden. Verder heb je natuurlijk ook nog een batterij nodig. Die komt meestal op je bagagedrager, maar er bestaan ook batterijen die je in een fietstas kan steken of kan bevestigen op het kader. Dat laatste geeft het voordeel dat het zwaartegewicht lager ligt, wat interessant is voor mountainbikes.
14
3) Motor in het voor- of achterwiel De keuze is afhankelijk van het type ombouwset en je persoonlijke voorkeur. Al-
gemeen kies je best voor een motor in het achterwiel wanneer je een trekkingfiets ombouwt en je ambities hebt om in de bergen te gaan fietsen. Voor stadsfietsen maakt het weinig verschil.
4) Zelf ombouwen Ben je een handige Harry? Dan kun je gerust zelf je fiets ombouwen. De ombouwsets worden thuis geleverd met een handleiding. De meeste leveranciers bouwen je fiets ook om tegen een meerprijs.
5) Voordeel Het grote voordeel bij het ombouwen van je eigen fiets, is dat je op je vertrouwde fiets kan blijven rijden. En niet onbelangrijk: de investering is een pak kleiner. Wil je op een later moment geen elektrische fiets meer, kan je alles opnieuw verwijderen. Er wordt namelijk niets aan je oorspronkelijke fiets gewijzigd. Alles wordt erop gemonteerd. Er zijn ondertussen heel wat leveranciers op de markt die ombouwpakketen aanbieden. Maak daarom steeds een goede vergelijking tussen de verschillende aanbieders en vergelijk zeker op dezelfde basis. Tekst: Griet Veris en Jurgen De Wulf
////////////////////////////////////
►► 20 procent korting bij Groepsaankoop Vanaf 1 juli 2014 krijgen alle leden van De Natuurvrienden een korting van 5 procent bij aankoop van een ombouwpakket. Maar je kunt ook meer besparen! Leden kunnen tot en met 15 december 2014 intekenen op de groepsaankoop. Twee ombouwsets worden aangeboden tegen een knalprijs waarbij je maar eventjes tot 20 procent bespaart! Uit welke sets kun je kiezen? City Basic: Ideaal voor woon-werk verkeer of tochten in Vlaanderen. Vrijwel elke stadsfiets komt in aanmerking en de omgebouwde fiets weegt slecht 5,9 kg zwaarder... Adventure Heavy: Voor wie ook tochten wil maken op zwaarder terrein of in de bergen. Een fiets met stevig frame komt in aanmerking. De extra stille motor vraagt geen onderhoud. Meer informatie? Heb je interesse, maar wil je graag nog wat meer informatie? Of wil je zelf een omgebouwde fiets uitproberen? Kom dan naar één van de test- en infodagen: Zon. 21 sep 2014 om 14u in Deinze. Zat. 29 nov 2014 om 14u in Antwerpen. Je kan ook terecht bij Crystalyte Europe om je vragen te stellen: 052/55 58 40 of www.crystalyte-europe.com. Intekenen? Wil je meedoen aan deze groepsaankoop, teken dan in via www.denatuurvrienden.be/groepsaankoop. ///////////////////////////////////
at Zij vragen hier 180 euro voor omd lang gaat de batterij mee? Hoe r Maa je erij het ongeveer 3u werk vraagt. Veelgestelde vragen Volgens de testlabs kan je de batt informeren of je fietsenmaker dig opladen. Crystalyte kan ook volle r kee 800 en. d- in de buurt je fiets kan ombouw Crystalyte Europe is niet de goe raadt aan om zoveel mogelijk je elek Van kt. mar ekoopste speler op de trische fiets te gebruiken en de batt Is een elektrische fiets interessant ste laat de Van waar de keuze voor deze partner? n. te lade op ens telk rij n erij als woon-werkverkeer? De Natuurvrienden heeft gekoze 10 % van het opladen, slijt je batt met ner De meeste werkgevers betapart voor een betrouwbare Als je zorgzaam omgaat Jazeker. st. mee het De een fietsvergoeding. Met een enkele zeer bijzondere troeven. eriaal gaat het ombouw- len je mat je met het en elektrisch aangedreven fiets is batterijen zijn zeer kwalitatief tot vijf jaar mee. vier ket pak lwellicht voor veel mensen een haa vooral enorm duurzaam. Het volledig n de fiets te gaa bekabelingssysteem is waterdicht. Hoeveel km kan ik met één batterij bare kaart om met ier wordt de inman tedie vers a Op . extr werken De wielen en velgen zijn n? rijde g die je doet voor een deel vigd zodat ze het extra gewicht kun firma’s geven geen actie- vesterin ste mee De tie ilijk terugbetaald. nen dragen. Er is een wandelfunc radius op omdat dit een heel moe fiets je at zod voorzien in de display Trap je zelf veel mee en - gegeven is. neer is het interessant te kiemet 5 km/u ondersteund wordt wan elektrische ondersteuning Wan l vee hoe De voor een ombouwset en niet neer je hem moet voortduwen. ig? Dit zijn enkele vragen zen nod je heb elektrische fiets? motor met hoog koppel in het Ad- die je moet beantwoorden. Crystalyte voor een nieuwe n mensen hebben een degelijke venture Heavy pakket vraagt gee t dat je met het aangebo- Vele stel pe Euro kingsfiets. Waarom onderhoud. Ook de motor in het City den City Basic pakket 120 km en met stadsfiets of trek dan een dure elektrische fiets Basic pakket is onderhoudsvriende re Heavy pakket 200 km zou je entu Adv het gt lijk. Slechts om de 3000 km vraa wanneer de batterij vol- kopen? . kan rijden. Dit olie met urt de motor een smeerbe en is en je fietst met ont ledig opgelad Ik heb 26 inch wielen. Kan ik dan Verder is het City Basic pakket zo lich 1. ing teun ders r een ombouwset kopen? dat je fiets slechts 5,9 kg zwaarde icht gew het er dit aanbod is geldig voor fietsen wordt zodat hij ver ond geen Handige Harry, wie in- Ja, ben Ik met 24, 26 (MTB) of 28 (stadsfiets) van een elektrische fiets blijft. stalleert mijn ombouwset? en. Duid bij de registratie deze groepsaankoop 20 inch wiel met t krijg Je 25 - aan welk type wiel je fiets heeft. Ligt de begrenzing echt op procent korting op het ombouwpak km/u? het ophalen bij Crystalyte 25 ket. Je kan //// //// //// //// //// //// /// Het ideale rendement ligt op thuis laten leveren (trans- //// //// of pe Euro km/u, maar de ondersteuning valt portkost is ongeveer 15 euro), als je lieniet weg als je sneller fietst. Uit erva het zelf wil ombouwen. Laat je het erond u km/ je je kan n, iste ring blijkt dat je tot 30 cial ver doen door spe steuning krijgt, nadien valt ze geleide- fiets laten ombouwen door het profeslijk aan weg. sionele team van Crystalyte Europe.
15
16
de natuurvriend • juli 2014
Eerste hulp voor wandelaars
WANDELEN
Ik ga op reis en neem mee… DE RUGZAKAPOTHEEK : Elke wandelaar of reiziger moet iets over EHBO weten. Wie erop uit trekt, is best een beetje zelfredzaam en dient te weten hoe je de meest voorkomende blessures behandelt. Een blaar, een breuk, een schaafwond en een tekenbeet zijn zowat de toppers bij elke buitenmens. Graag frissen we voor de zomervakantie je geheugen nog eens op: de do’s en don’ts bij wandelongevallen. Wat neem je nu best mee in je rugzak of koffer? In onze reisapotheek hoort een minimum aan materiaal te zitten om jezelf of een tochtgenoot de eerste zorgen toe te dienen. De apotheek moet snel bereikbaar, dus niet onderaan in de rugzak, en waterdicht verpakt zijn. Inhoud: • alu-reddingsdeken • schaartje • veiligheidsspelden • steriele naald of naald + lucifers • hansaplast (gewone pleister in verschillende maten) • tensoplast (blaren en duivel doe 't al) • steriel gaas • drukverband • cambricwindel • elastisch verband (verstuikingen) • doekverband (1 m²) voor draagverband en voor grote verwondingen • second skin of duoderm als preventie voor blaren
• Phenerganzalf: voor insectenbeten • Flammigel: ontsmettend voor brandwonden, vrieswonden • Iso bethadine gel: voor geïnfecteerde wonden • Décontractyl zalf of Feldène gel of Flexum gel voor spierpijn, verstuiking, overbelasting • steri-strips voor wondhechting • zonnecrème en lippenzalf met hoge beschermingsgraad • ontsmettingsmiddel Geneesmiddelen: • Paracetamol (bv. Dafalgan, Perdolan of generieken): pijnstiller en koortsverlagend. • Motilium: maagpijn • Buscopan compositum: krampen van darmen Opgelet: ontstekingsremmers staan ter discussie. Onmiddellijk na een verstuiking of gewrichtsletsel treedt een ontstekingsreac-
tie op die belangrijk is voor het herstel. Het lichaam “rekruteert” cellen om het bindweefsel terug te herstellen. Een ontstekingsremmer blokkeert dit proces en het bindweefsel zal later minder sterk zijn. Men vermoedt dat na één à twee dagen dit proces afgelopen is en pas dan dragen ontstekingsremmers bij tot het herstel. Verder zijn er aanwijzingen dat ontstekingsremmers het terug vastgroeien van afgescheurd bindweefsel aan het bot verstoren. Gebroken botten groeien trager aan elkaar en soms zelfs niet meer. Na herstel is het weefsel zwakker dan daarvoor. Paracetamol als pijnstiller heeft geen ontstekingremmende werking, asperine wel! tekst: luc van bakel
//////////////////////////////////////// Bron: Rode KruisVlaanderen, Cursus Hooggebergtetrekker Bergstijgers.
Ouch. Een blaar! Blaren zijn een bekend probleem bij wandelaars. Wie regelmatig stapt op goed passende en ingelopen schoenen met de daarbij naadloze sokken, zal er doorgaans niet veel last van krijgen. Maar mocht het toch mis gaan dan is het goed om te weten wat er aan gedaan kan worden.
Druk met een steriel kompres het vocht uit de blaar. Dek de blaar af met een verband ( k l e e f p l e i s t e r, kompres of tweedehuidverband).
Wat doe je? Als de blaar niet hindert, laat hem dan intact. Een blaar bij een (tweedegraads) brandwonde mag je nooit openprikken. Als de blaar hindert of de kans bestaat dat de blaar spontaan scheurt (bijvoorbeeld bij wrijving in een schoen), prik de blaar dan open. Spoel altijd eerst je handen en trek indien mogelijk wegwerphandschoenen aan. Spoel de blaar en de omgeving voorzichtig met water. Als er geen water voorhanden is, dan mag je een niet-prikkelend, niet-kleurend ontsmettingsmiddel gebruiken. Leg een naald ongeveer 1 minuut in ontsmettingsalcohol. Droog ze nadien af met een steriel kompres. Als je steriele naalden ter beschikking hebt, kan je die ook gebruiken. Houd de naald evenwijdig met de huid. Prik enkele malen aan de basis van de blaar.
en de Wat met een open blaar? Spoel de open blaar voorr wate geen er Als r. wate met omgeving voorzichtig ontn leure niet-k lend, rikke niet-p handen is, mag je een iken. smettingsmiddel gebru veer 1 Leg een splinterpincet en een fijn schaartje onge met af n nadie ze g Droo hol. salco minuut in ontsmetting met vast es franj wond de Neem een steriel kompres. huid te intac de bij kort deze knip en een splinterpincet een veraf met een fijn schaartje. Dek de blaar af met ). band idver dehu twee of res komp band (kleefpleister, de als of teert infec blaar de als Raadpleeg een arts vereen met of tes diabe met nd iema blaar voorkomt bij minderde immuniteit. //////////////////////////////////////////////////
///// 17
Take de teek!
ke
Een reddingsde
Op zich zijn tekenbe ten niet zeer schadelijk, hoewel ze hu n gastheer iets verzwakken. Het gro te probleem met teken is echter dat ze je de ziekte van Lyme kunnen bezorg en. Lyme kan leiden tot gewrichtspijn en, hartritme- en neurologische stoor nissen tot gedeeltelijke verlamming toe . Controleer, na een verblijf in de natuur, daarom altijd zorgvu chaam. Kijk vooral ldig je hele liop warme, vochtige plekken zoals oksels, tes, bilspleet en voor lie zen, knieholal bij kinderen ook op het hoofd, achter de achter de oren. haargrens en Merk je een teek, ve rwijder hem dan me teen. Gebeur t dit bin kans dat je besmet nen 12 uur, is de wordt klein. Verdoof of ontsmet de teek niet met alc ohol, olie, nagellak len. Want dat doet he of andere middet risico op besmettin g toenemen. Grijp de teek met een tekentang, een pincet of twee vinge vast bij de kop, zo dic rs. Neem hem ht mogelijk tegen de huid. Trek hem voor rechte beweging uit zichtig in een de huid en zorg ervo or dat je zijn lijf nie Als de kop van de tee t samenknijpt. k hierbij afbreekt en er een stukje in de hu is dat niet erg. Het id achterblijft, resterende stukje zw eert er, net als een weer uit. splinter, vanzelf
deken (nood Een reddings ten zitten. D je rugzak moe en wegen kosten weinig ddend z re kunnen levens ur een folie ten bij voorke kleur en d zijde van zilver e, onderko kleur. Bij koud e reflectee Deze zilverzijd ordt voor w en bevriezing
erverhitti Bij warmte, ov nu goud e nestraling. D naar buiten.
shelter g Een tentje of k gesc oo boomtak, is noodg In . onder blijven en te om droog onderk //////////
Maak na het verwijd eren van de teek he t wondje schoon me ontsmet het daarna t water en zeep en met een product op basis van alcohol (7 een product op basis 0 procent) of met van chloorhexidine. Noteer de datum va n de tekenbeet. Even tuele symptomen in smetting kunnen pa geval van bes een hele tijd later optreden. Hou de plaats van de tekenbeet de eerste drie weken na verwijd het oog. Indien er ee ering goed in n groter wordende ro nde vlek ontstaat co snel mogelijk je huisa nt acteer je zo rts. //////////////
//////////////
//////////////
//////////
de natuurvriend • juli 2014
Wat bij een wonde?
18
en, materiaal. “Lichte wonden” zoals kleine snij- of steekwond zit- Raadpleeg gespende gewo de Laat den: eerstegraads brandwon en cialiseerde hulp ten en neem je verzorgingsmateriaal. Was je hand ing, voor verdere verof neem wegwerphandschoenen. Stelp de bloed steriel zorging. reinig en ontsmet de wonde. Dek de wonde (laatklem tegen is nt ingeë nde af. Vraag of de gewo ds bij “Levensbedreigende wonden” zoals derdegraa zelfs r, dokte de naar l twijfe ste 10 jaar). Ga bij en. brandwonden, zeer ernstige snij- of steekwond een kleine wonde. sterk Controleer elke minuut de vitale functies bij en. won- bloedende wonden. Probeer de bloeding te stelp “Ernstige wonden” zoals ernstige snij- of steek de tot n- Alarmeer de 100 of 112. Verleen eerste hulp den, tweedegraads brandwonden: Tracht de gewo s. regel hulpdiensten ter plaatse zijn volgens de basis . de persoon te kalmeren en laat hem neerzitten of geNeem je verzorgingsmateriaal. Was je handen t, ///// ///// ///// ///// ///// ///// ///// ///// ///// //// bloed e wond de Als nen. choe bruik wegwerphands steriel stelp ze dan. Dek de wonde voorlopig af met
/////
en?
verplicht in ddeken) zou mdekens Deze aluminiu gram. Ze hooguit 100 or dagtochzijn. Neem vo en met een ereddingsdek gebruikt. nt een goudnt naar binnen ka de andere ka e at co ge derkoeling de zilver te waardoor on m oeling, wordt ar sw am ha n de lic er t ca. 80% va rkomen. rt zo de zonn en reflectee ite bu ar na e goed door lverzijd haamswarmte lic ing, gaat de zi de t ef ge enzijde dkleurige binn
delstok of leding en wan nk ge re de ld erlijk koel bijvoorbee . Het zal er he en gg gemaakt van le te en ze wijze een lie overhe ht weer op de ec sl j chikt om de fo bi om ig ook hand erdicht. gevallen is dit ers 100% wat m im is lie fo e e bouwen. D ///////// ////////// / / / / / / / / / ////// //////////
Verstuikte enkel verstuikte Een enkel komt het vaakst voor bij dragers van lage schoenen, maar ook bij hoge kan schoenen een ongelukkige e verstap tot een verstuiking leiden. Bij een zwar e verzwar Een in. p rshul stuiking roep je best dokte een van iden rsche onde te lijk stuiking valt ook moei van ver den gebie in en llen breuk. In lichtere geva bonge stevi een best je leg de bewoonde wereld gen dage aan. Zowel bij zware als lichte verstuikin dit mag al gen, opleg doek kun je een nat en koud hoe Maar nde. gewo de voor niet hinderlijk worden r de langer je er blijft mee doorlopen, hoe moeizame genezing. elWie vaker zijn enkels omslaat, koopt best wand kunt Je ls. enke de aan schoenen met extra steun elook spierversterkende oefeningen doen. De simp been e ffend betre het op ga ste en beste oefening: staan en probeer in evenwicht te blijven. /////////////////////////////////////////////
/////
Wat bij ee
n breuk?
Het vers ch verstuikin il tussen een b reuk en g een ken. Gelu is niet altijd ma k • Vraag kelijk te k k ig zijn de e hem dures gro m aerste hu tendeels o m een g handel je lp p ro h ebroe c tz e - k elf best also en arm z f het een de. Als je twijfelt elf , sti breuk is. Wat stel l te houd je vast ? Abnorma tegen de en le stand borst. va Soms be • Laat h em enderge n het ledemaat; kn Zwelling niet op z , bloedin ars; ijn g huid; pijnlijke en/of bla voet steu uwverkle nen. uring va Open bre n de uk zichtbare : wonde met blo Beweeg he edverlies b en even Bij twijfe otfragmenten; hulpverle t ledemaat zo w tueel l ga je er einig mo ning. Zet best van geli nooit ee normale uit dat h n s ledemaa jk bij de ta n d o et een b p n t in een Wat doe ie In uw recht. afwachti reuk is. abje Trek weg ? een geslo ng van gespecia li werphan s te e n e rd b reuk e hulp, k dschoen zichtbaa water of oel je en aan a r is (ope een koelz af met ijsblokjes ls er een n breuk). in een za a Stelp ee te k je n ). (n O ie w f kje o t ne dompel nde langer d een doe an 20 m de wond ventuele bloedin breek he k in in e te druk ug door re t afkoele ken. Bew n als he koud water. Ond c niet! Dek van ond t slachto eeg hierb htstreeks op erervindt. een ope ffer er h Als de p ij het led nb Adviseer opnieuw ijn we inder emaat het slach reuk steriel af. ko toffer om mogelijk een norm elen op voorwaa er opkomt, mag rd h je te beweg ale temp et ledem e dat de en: e aat zo w Verwijde huid teru einig r eventu ratuur heeft. g ele spannen de sierra ringen of andere den. nauw aa n//////// //////// //////// //////// //////// //
19
STAPPEN VAN HUIS NAAR HUIS Onze Belgische Ardennen staan garant voor or tonnen wandelplezier wandelplezier. Maar voor een appel en een ei maak je er meteen een wandelmeerdaagse van. Als lid van De Natuurvrienden kun je namelijk goedkoop overnachten in één van onze Natuurvriendenhuizen. Ben je dus nog op zoek naar een wandelmeerdaagse nabij Luik en de Oostkantons? Hier zijn alvast een hoop mogelijke routes. Aan jou om te combineren! En het leuke is, ze liggen allemaal op wandelafstand van een station. Hou het dus goedkoop én milieuvriendelijk!
E313
HERST HERSTAL
LUIK MAAS
E40
E25
LUIKUIK UIKGUILLEMINS
E42
Luik > Fraipont
20 km EMBOURG N30
PRIJZEN: Tussen 5 en 12 euro p.p./ per nacht
E
OURTH
N61
E25
BEAUFAY UF S UFAY
N30
PEPINSTER
FRAIPONT
N62
THEUX
Fraipont > La Reid E25
LES GATTES Logbiermé 35, B4980 Trois-P Trois-Ponts ois-Ponts TTel: +32 (0) 477 48 28 36 dinsdag tot zater zaterdag dag vvan an 18u30 tot 10u fabienne@teledisnet.be www www.ufan.be
Spa > La Reid
LA REID
10 km
Aywaille > La Reid
SP SPA
La Re Hock
10 km
26 k
Coo > La Reid
AM
BLÈ
22 km VE
NN
E
LA GERVAVA Rue de Gervava, vva, a, 194 - Hautr Hautregar egard, egard, B4910 La Reid TTel: +32 (0) 486 86 99 38 lagervava@gmail va@gmail.c va@gmail a@gmail.com www www.ufan.b e
TIP: Kijk voor w wandelk andelkaarten zek andelkaar zeker er ook bij de boekhandels vvan an Altiplano Books of Atlas&Z Atlas&Zanzibar anzibar.. Op vert anzibar rtoon oon vvan an je lidk lidkaar aart krijg je daar respectievelijk spectievelijk 10 en 5 pr procent korting. www.altiplanobooks.be, www.altiplanobooks.be .altiplanobooks.be, www.atlaszanzibar www.atlaszanzibar.be .atlaszanzibar.be.
10 km
AYWAILLE W WAILLE
E25
Ook de Oostkantons hebben samen met NGI wandelkaarten ontwikkelt ontwikkeld voor de Hoge Venen. Op deze kaarten staat duidelijk waar je wel en niet mag komen in het natuurgebied.
Theux > La Reid
13 km
REMOUCHAMPS
N66
TROIS-PONTS N66
N30
PRIJZEN: Tussen 7 en 15 euro p.p./ per nacht
LEGENDE
Alle benodigde topografische of wandelkaarten van de streek kun je opzoeken en bestellen via NGI op www.ngi.b www e. de natuurvriend • juli 2014
20 km
ER
N62
KAARTEN?
20
Verviers > Fraipont
TROOZ VES D
LA GE GERV RVAVA RVAV AVA (La Re Reid) id) De nabije omgeving biedt tal van mogelijkheden voor jong en oud. Op enkele kilometer ligt de oude mondaine badstad Spa; goed voor een gastronomisch passage, een bezoekje gastronomische passage, een bezoekje aan de bekende bronnen of een verwenbeurt in het kuurcentrum van de stad. Voor kinderen is een bezoekje aan het natuurpark Forestia in Theux een absolute aanrader. Het park biedt een blik op dierenweelde van de centrum- en Noord-Europese bossen: wolven, tal van herten, ten, de bruine beer beer, bokken, everzwijnen, enz... Het huis beschikt over 9 kamers met 4 bedden en 1 kamer met 6 bedden en een zelfbedieningskeuken.
HERVE
N3
LES GATT GATT ES (L (Log ogbi bier ermé) mé) In Natuurvriendenhuis “Les Gattes” is iedereen welkom die houdt van rust, vrije natuur en sf sfeer. Het charmante huis is net een berghut. In de sf sfeervolle gastenruimte staan houten banken en taf tafels en kan je genieten van een lekker biertje na een stevige dagtocht in de omgeving. Ook mountainbiken of kajakken langs de ruige oevers van de Amblève, Ourthe of Lesse is mogelijk. Het huis heef heeft 9 slaapkamers met elk 4 bedden en een tweepersoonsslaapkamer en een zelfbedieningskeuken.
ONTDEK ONT DEK ON ONZ Z
E40
LIE
WANDELEN
Stippel zelf je wandelroute uit uit!!
STA STA ATIONS TIONS
N30
NATUURVRIENDENNA TUURVRIENDENHUIZEN WANDEL W ANDELTOCHTEN ANDELTO
ZE NATU NATUUR URVRIE VRIEND NDENHUIZEN ENHUIZEN IN DE ARDENNEN E421
E40
PRIJZEN: Tussen de 5 en 12 euro p.p./ per nacht
N67
N61
EUPEN R
WE
HURLEV HURL EVEN ENT T (Fra (Fra ip ipon ont) t)
STUWMEER EUPEN
SE
LIMBOURG
“Hurlevent” t” is gelegen op een heuvel ten zuiden van het schilderachtige dal van de Vesdre , halverwege tussen Luik en Verviers.. Het huis heef heeft de charme van een oud huis, maar is uitgerust met alle moderne comf comfort: 6 verwarmde kamers met een tweepersoonsbed en een stapelbed, goed voor een capaciteit van 29 bedden. Koken doe je zelf in de zelfbedieningskeuken.
N67 N61
VERVIERS
G
MEER VAN DE GILEPPE
E
PP
ILE
E421
N AT U U R G E B I E D HOGE VENEN-EIFEL JALHAY
Eupen > Ovifat
HURLEVENT Sur les Bruyèr Bruyères 663, B4870 Fraipont Fr TTel: +32 (0) 497 35 49 90 les.amis.delanature@hotmail.c les.amis.delanature@hotmail e@hotmail.com www www.ufan.be
26 km Verviers > Hockai
25 km
AUBE AU BERG RGEE D’ARI D’ARI MONT Botrange (694 m) Botr
E42
A
HOCKAI N62
eid > kai
Auberge d`Arimont ligt aan de zuidelijke grens van het natuurreservaat de Hoge Venen. Op 694 meter hoogte biedt de toren van natuurcentrum Botrange een adembenemend zicht op dit uitgestrek uitgestrekte wandelgebied. Malmédy ligt op een boogscheut van het Natuurvriendenhuis. Het huis telt 15 bedden verdeeld in verschillende kamers en slaapzalen. Een keuken met kookgerei is voorhanden.
E421
Hockai > Arimont
OVIFAT
Ovifat > Arimont
16 km
17 km
MEER VAN ROBERTVILLE
Spa > Arimont
km
26 km
N62
MALMÉDY Arimont > Coo
N68
20 km COO
ARIMONT WAIMES
Arimont > Logbiermé
N62
19 km
ST ELOT STAV
ANDERE HUIZEN OP DEZE KAART:
Logbiermé > Trois-Ponts
10 km
GÎTES D’ET D’ETAPE OVIF OVIFAT Rue des Charmilles 69, 4950 Ovifat Ov TTel: +32 (0) 80 44 46 77 git ovifat@gitesdetape.be gite.
N68
LOGBIERMÉ
RECHT
Vielsalm > Logbiermé
10 km
AUBERGE DES CAST CASTORS Route de Xhoffr Xhoffraix 41, B4970 Hock HockaiFr corchamps Fran TTel: +32 (0) 87 27 51 47 auber auberge@c astor astor.be
VIELSALM ST VITH ST.N89
N68
BUTGENBACH
AUBERGE D`ARIMONT Rue drî l'C l'Corti 7, B4891 Malmédy TTel: +32 (0) 80 33 91 79 of GSM +32 (0) 494 93 95 32 atbk atbkontich@telenet.be www www.natuur vriendenk vriendenkontich.be
5 km
N
WIST JE DAT? DA
PRIJZEN: Tussen 6 en 11,5 euro p.p./ per nacht
Wist je dat je als lid van De Natuurvrienden elk jaar een gratis overnachting* krijgt in de Auberge uberge d’ d’Arimont in Malmedy. Dat maakt je wandelmeerdaagse meteen een pak goedkoper. Ook in het Natuurvriendenhuis De Berk in Essen krijg je jaarlijks 16 euro korting op een overnachting. En last but not least: Als lid geniet je korting in alle Natuurvriendenhuizen wereldwijd. *Gr *Gratis overnachting telt enkel bij verblijf van min. 2 nachten. 21
Welkom in Natuurvriendenhuis
l’Ermitage
Cider, calvados en camembert In het land van cider, calvados en camenbert ligt dit kleine, eenvoudige huis l’Ermitage. Het is een echt Normandisch huis, gevestigd even buiten het dorp Val de Saane met uitzicht op een glooiende boomgaard, koeien en bos. Normandië is het land van de gotische kathedralen, sprookjeskastelen, appelboomgaarden, krijtrotsen en pittoreske dorpjes met glooiende weilanden. In het Seinedal staan steden als Le Havre en Rouen bekend om hun industrie. Maar ook schilders en schrijvers wisten Normandië te vinden: Monet, Boudin en Cézanne en ook Sartre, Proust, Flaubert en de Maupassant leefden in de streek. Dégustations De Normandische keuken is traditioneel en hartig. Naast visgerechten bepalen melkproducten, waaronder kaas, het menu. Speciale appelsoorten worden gekweekt voor de cider en de calvados. Een marktdag staat garant voor een bijzondere ervaring. Als u “dégustations” op een bord ziet staan, betekent dat... proeven! Verder bieden honderden kilometers strand vele plezierige uren: strandzeilen, zeevissen, bungeejumpen, maar ook golf, paardrijden en klimmen.
de natuurvriend • juli 2014
Jeanne d’arc De omgeving van Val de Saane is een rustige wandelomgeving. U vindt er de bron van de Saane, de fontein van St. Sulpice, de kerk van Foutelaye en het Chateau de la Couture. Het Seinedal heeft vele abdijen en is landschappelijk zeer aantrekkelijk. Rouen is de stad van Jeanne d’Arc, de maagd van Orléans en nationale heldin. Ze werd op het marktplein publiekelijk levend verbrand. Veel herinnert hier aan haar. Vakwerkhuizen en gotische kathedralen kenmerken de pittoreske binnenstad. Le Havre is een grote havenstad, waar in de Tweede Wereldoorlog zwaar is gevochten. Etretat is dankzij de bizar gevormde, steile krijtrotsen de populairste badplaats van de Côte d’Albatre, vele malen op film gezet en als decor gebruikt.
22
Kiezelstrand Veules-les-Roses is op 20 km afstand van het huis het dichtstbijzijnde (kiezel)strand. Vanuit Dieppe voeren vroeger de ontdekkingsreizigers uit. De afbrokkelende façaden herinneren aan betere tijden. De oude visserswijk, de kerk Saint Jacques, het oude kasteel en vooral het oceanografisch museum zijn het bezoeken waard. Een prachtige omgeving, veel bezienswaardigheden, musea, zand en zee en een rustig, eenvoudig onderkomen: dat is l’ Ermitage. Tekst en foto’s: Dinie Bakker
ge Natuurvriendenhuis l´Ermita ture, Adres: Rue des Amis de la Na ijk. 76890 Val de Saane, Frankr , 76179 Rouen, Frankrijk; 45 13 BP t, Bue e olin Info: Car eiller@free.fr; 0033-235759125; jeanpaul.w www.anrouen.cjb.net. een het huisje 20 bedden en in Inrichting: Op de zolder van s che dou amers met wastafel, nieuw bijgebouwtje vijf slaapk eing d ches en toiletten, een goe en toiletten. In het huis dou In de rging en twee dagverblijven. richte keuken voor zelfverzo laan. boomgaard kun je je tent ops 10 euro, kinderen kor ting. Tarieven 2014: Leden vanaf ber. Open eind maart tot novem gare d’Auffay Te bereiken: Trein tot station (lijn Dieppe/Rouen) 10 km. tot Totes, St. Vaast-du-Val, Auto: Lille naar Amiens, A 29 de Saane. Belleville-en-Caux, D 25, Val 27. Of Calais, Trepor t, Dieppe, N //// /////////////////// ///////////////////
n i r e m o z e D De Natuurvrienden met
Boek snel en goedkoop je vakantie in één onze 1000 Natuurvriendenhuizen.* Meer info op
www.denatuurvrienden.be/huizen
* Leden genieten in alle huizen korting!
DE NATUURVRIENDEN VOOR ACTIEVE EN DUURZAME VRIJE TIJD
wist je dat?
De meest spectaculaire Europese wandelroutes
West Highland Way, Schotland
otland verbindt MilDe West Highland Way in Sch noorden. Het landhet in am Willi ngavie bij Glasgow met Fort dichte bossen, en, eveld heid , land laag en schap wisselt tuss gemarkeerde Het . eden glooiende heuvels, en hoge berggebi wegen, en aire milit oude , pad gaat over oude veedrijfroutes is 152 km; Way land High t Wes De en. ontmantelde spoorweg am Fort Willi ligt de Ben met hoogteverschillen tot 400 m. Bij Groot-Brittannië. van Nevis, met 1344 m de hoogste berg
de natuurvriend • juli 2014
El Caminito del Rey (Spanje)
24
El Caminito de l Rey, ‘het wegje van de koning’, is ee pad voor waaghalze n n. Ondanks zijn onsc huldige naam is het namelijk een van de meest gevaarlijke rou tes ter wereld. De route loopt doorhee n hoge kliffen die bo ven een smal rivier tje uittorenen. Het beton nen pad dat er ooit werd aangelegd om spullen te transporte ren tussen twee wa tervallen, is enorm smal en vaak in ee n vervallen staat. Er hangen wel stalen kabels waaraan je je vast kan maken. Het totale pad heeft slechts een lengte va n drie kilometer, ma ar je neemt er best je tijd voor.
Julische (Sloveni Alpen ë)
In Slove nië besta at man bent vooraleer er een gezegde da je de Trigla t luidt dat beklomme v, de h je g nh eenvoudig ebt. Deze berg be oogste berg van he een klimmen is , tenminste t la inderdaad nd, als je hem zijde. Om n aan de to b ie e t zo k lim t lan p te gerak enorm ste en, moet gs de noordelijke ile paden je volgen. Ne een reeks Op somm em ze sma ige helpen, m plekken vind je la ker je klimmateriaa lle, aar de res ddertjes o l t hangt he f kabels o mee. lemaal va n je eigen m je te kunnen af.
Kungsleden, Zweden
Terre, Cinque
Italië
den loopt het meer In het uiterste noorden van Zwe sleden. Je kunt er Kung of Trail 's dan 400 kilometer lange King veel kans om het er hebt je en en, nkom tege herten en elanden ippe begr n is de Kungsnoorderlicht te zien. Naar Zweedse den houdt 'druk' in dat Zwe In leden een druk belopen pad. dag kunt tegenkomen. een op sen men je misschien wel 10 Je wandelt boven de Vooral het noordelijke deel is prachtig. van toendra's, gletp scha Poolcirkel door een arctisch land sjers en berkenbossen.
paden wisselende tische en af sche kust. an m ro st e Liguri ropa’s mee Eén van Eu Terre aan de ruig ngs de noordwestela e u je q vijf dorp s is de Cin men in de bestaat uit e rr den opgeno en met er Te w e u 7 q 9 9 1 in De Cin ord ie w d se kustlijn vijf dorpjes langs de lijke Italiaan st van UNESCO. De , re o m edlij Via dell'A Werelder fgo wandelpad rre is een Te et h e a u q vi in C en De ond via steile elkaar verb e Middellandse Zee. f o t nd l per boo ve ke o b en g en n la iff kl wen lek die eeu bereikt. magische p en rd o w n ko en muilezelpad
Il Sentiero Selvaggio Blu (Sardinië) GR20 (Corsica)
est uitzonder twijfel een van de me De legendarische GR20 is meer van . Dit zware wandelpad dagende trekkings in Europa het in gen ber e dwars door de ruig dan 180 kilometer loopt lt nde wa Je . ca rsi Co e eiland binnenland van het Frans sgpa ber pe afgronden en zware er langs steile hellingen, die zicht je bovendien voortdurend heb g sen. Tijdens de trekkin eong je l nde wa 20 GR tand van de op zee. Over de totale afs ! tjes veer 15 dagen. Niet voor doe
Il Sentiero Selvaggio Blu is een prachtige maar moeilijke wandelroute op het Italiaanse eiland Sardinië. De route wordt vaak bestempeld als een van de moeilijkste trekkings van Europa. De wandelweg loopt van het westen naar het oosten van het eiland. Over de totale afstand doe je zo’n 7 dagen. Onderweg moet je zowel wandelen, klimmen als rappellen. De landschappen waardoor je wandelt zijn enorm divers, van rotsige bergen tot groene bossen met zicht op zee. Onderweg kan je regelmatig verkoeling zoeken in het blauwe water van een van de vele inhammen. 25
FOTOGRAFIE de natuurvriend • juli 2014 26
Natuurfotografie
Leven in en aan het water Chris Bal 'grauwe gans' Grauwe ganzen spenderen veel tijd op het water. Tijdens het grazen op nabij gelegen weilanden zijn ze kwetsbaarder, om uit te rusten, zoeken ze dus het water op. Maar ook tijdens de rui, wanneer ze niet kunnen vliegen, zitten ze op het water. Liefst zitten ze dan in natte rietlanden, waar ze vanop het water de wortelstokken van het riet opeten. Chris Bal fotografeerde deze opvliegende Grauwe gans vanuit een kijkhut die de mogelijkheid biedt om op waterniveau te fotograferen.
Filip van Boven 'bosruiter' De Bosruiter is een steltloper die in ondiep water en in de modder op zoek gaat naar voedsel, vooral insectenlarven en kleine kreeftjes of visjes. Broeden doen ze in het noorden van Europa, maar tijdens hun jaarlijkse trek naar Afrika en terug kan je ze hier aantreffen op de modderige oevers van vennetjes of veedrinkputten. Filip van Boven fotografeerde deze Bosruiter in de Maatjes in Kalmthout vanuit zijn drijvende schuilhut.
Wie zomer zegt, denkt daar vaak water bij. En meestal dient dat om in te spelen of om in te zwemmen. Maar niet zo voor de fotografen van BVNF. Water betekent leven. Zowel erin als langs de oever krioelt het van de fauna en flora. Heel wat fotografen kruipen daarom in hun drijvende schuilhut of trekken hun beste duikerspak aan op zoek naar de ideale compositie!
Swa Bouvé 'rivier' Stromend water! Bron van leven en architect van het landschap. Zeewater verdampt en komt als regen neer op het landschap, van daaruit vormt het beken en rivieren en stroomt het terug van waar het kwam. Een cirkel die mee het leven op aarde bepaalt... Swa Bouvé fotografeerde deze creatieve invulling van het thema stromend water in de herfst, als de herfstkleuren van de bomen in het stromende water van de rivier reflecteren.
Jonny Verheyden 'libel' In gebieden met een hoge luchtvochtigheid kunnen 's morgens, als de temperaturen juist zitten, dauwdruppels ontstaan. Voor sommige insecten in de woestijn is het zelfs hun enige manier om aan water te geraken en te overleven. Hier in België is het vooral voor de natuurfotograaf een zegen: de dauwdruppels op een libel geven het iets extra, en de libel zelf moet eerst nog kunnen opwarmen en is dus gemakkelijker te benaderen 's morgens vroeg. Jonny Verheyden fotografeerde deze bedauwde libel met op de achtergrond een bedauwd spinnenweb, wat de foto nog specialer maakt. 27
FOTOGRAFIE
Fotograaf in de kijker
Kikker- of vogelperspectief? En dat mag je bij deze beelden nogal letterlijk nemen! Natuurfotograaf Alain Pardon verrast ons met een bijzondere blik op de Demervallei. In de Demervallei zijn nog talrijke waterpartijen met veel leven. Rond Zichem zijn er moerassen met amfibieën. Op de ene foto zie je de onderkant van een groene kikker (Pelophylax –spec). Ze komen er talrijk voor. In het voorjaar hoor je overal hun gekwaak. De luchtopname is gemaakt op dezelfde plaats waar de onderwateropname gemaakt is. “Wanneer ik in zulke moerassen fotografeer, doe ik steeds een droogpak aan. Ik laat mij langzaam in het water (vaak modder) zakken en wacht tot de dieren aan mij ‘gewoon’ raken. Vaak komen ze tot vlak bij me. Heel voorzichtig duw ik dan de camera onder hen en wacht tot ze zich comfortabel voelen. Ik ben BVNF fotograaf. Dat betekent dat de natuur altijd primeert en zal primeren boven de foto. Zo zal ik nooit tijdens het broed- of paarseizoen fotograferen uit vrees de natuur te verstoren. Kwestie van duurzame en verantwoorde fotografie!”, aldus de fotograaf. www.alainpardon.com
de natuurvriend • juli 2014
met dank aan www.BVNF.be
28
Meer info: www.bvnf.be 29
CULTUUR
Het nieuwe Bastogne War Museum Bijna iedereen kent het vroegere Bastogne Historical Center wel, het ietwat oubollige oorlogsmuseum naast het bekende Mardasson Monument in Bastogne. Dat museum onderging de voorbije jaren een volledige metamorfose. Het gebouw werd gerenoveerd en de collectie werd in een modern jasje gestoken. Het nieuwe museum luistert nu naar de naam Bastogne War Museum. Hoog tijd voor een bezoekje dus.
Met de "Slag om de Ardennen" als invalshoek plaatst het nieuwe museumparcours de oorzaken, gebeurtenissen en gevolgen van de Tweede Wereldoorlog in een nieuwe en moderne context. Het nieuwe museum toont materialen uit zowel private als publieke collecties waar veel bijzondere stukken tussen zitten. Veel documenten, wapens en uniformen maar ook gebruiksvoorwerpen van burgers uit Bastogne. Een boek van een notaris met een enorm kogelgat er in bijvoorbeeld. Het algemene verhaal wordt via de voorwerpen en panelen aan de muur of via touchscreens verteld.
de natuurvriend • juli 2014
Belevingsruimtes Het museum geeft een overzicht van de gehele oorlog. Het is onderverdeeld in tien blokken. Waarvan drie omgebouwd werden tot belevingsruimte. De tien blokken leiden je van de Eerste Wereldoorlog en het Interbellum naar de invasie van België. De eerste belevingsruimte is een 3D-film over de militaire operaties in de oorlog. Vervolgens ga je via de bezetting en het verzet in België door naar de landingen in Normandië en het Ardennenoffensief. Hier sluit de tweede beleving op aan, een scene waar je de oorlog als het ware kunt herbeleven. Ze hebben het er zelfs 10 graden kouder voor gemaakt dan in de rest van het museum. Na deze beleving wordt ingegaan op het dagelijks leven in de oorlog, waar de laatste 'scénovision' bij aansluit. Je bevindt je in een cafeetje in Bastogne tijdens het bombardement op 22 december en belandt vervolgens in de kelder van dat café om te ervaren wat de inwoners van Bastogne moesten doorstaan. Het museum sluit vervolgens af met de capitulatie.
30
Het museum heeft een winkeltje, een cafetaria en een terras. Daarnaast wil het evenementen en tijdelijke tentoonstellingen gaan organiseren. De eerste, in december 2014 zal in samenwerking met de Texas A&M University gaan over de studenten van deze universiteit tijdens de Tweede Wereldoorlog: "Texas Aggies go to War".
Omgeving Het Bastogne War Museum ligt ten noorden van Bastogne, op hetzelfde terrein als het Mardasson monument. En voor zij die niet genoeg krijgen van het oorlogsverleden van de streek: In en rond Bastogne zijn meerdere musea te vinden, waaronder het 101st Airborne Museum Le Mess of het Bastogne Ardennes 44 Museum. Iets verderop in Recogne ligt een Duitse begraafplaats.
Vier personages getuigen Tijdens het hele parcours ziet de bezoeker herhaaldelijk vier personages weer die hem bij de ingang van het gedenkteken werden voorgesteld. Die vier protagonisten komen ook terug in de scènetaferelen'. In hun uiteenlopende getuigenissen verwoorden ze verschillende standpunten waardoor we de geschiedenis op telkens andere manieren leren begrijpen. Allemaal hebben ze immers een andere kijk op de feiten. Robert Keane (een Amerikaanse korporaal van de 101e Airborne Forces - luchtlandingstroepen), Hans Wegmüller (Duits luitenant van de 26e Volksgrenardier Division), Mathilde Devillers (een jonge schoolmeesteres uit Bastogne) en Emilie Mostade (een leerling van 13 jaar) leggen de bezoeker, elk op hun manier, uit hoe zij die verschrikkelijke oorlogsjaren beleefd hebben.
Drie tijdsgewrichten in beeld grote Het scèneparcours is in drie etappes onderverdeeld:
exjaren met de opkomst van Eerst zijn er de vooroorlogse van er sfe de bezoeker wordt in tremistische bewegingen. De edompeld. Dit onderdeel ein erg de vooroorlogse jaren ond d uw ebo nag een op ware grootte digt wanneer de bezoeker in ar hij op een 3D-scherm ken wa hoofdkwartier binnenstapt, iper die van grafische actualiteit nis maakt met de cinemato ode. tot iode van de invasie in mei 40 Vervolgens ontdekt hij de per nde ille sch aan de hand van ver de bevrijding in september 44 erd worden met documenten tre llus thema's – die uitvoerig geï erpen. en dagelijkse gebruiksvoorw log. 44 tot het einde van de oor Derde etappe, van december r Hie ld. ste uwe gebouw voorge Die periode wordt in het nie dvel de in dat hij zich midden krijgt de bezoeker het gevoel slag bevindt. t de n uit die periode: eerst kom Twee beklijvende momente hij ar wa otte bos op ware gro bezoeker in het decor van een r late t wa t; de soldaten beleef de gevechten aan de zijde van nal hee dat tafeltje in een café, maakt hij gezeten aan een en met de bevolking de bom sam tuurgetrouw nagebootst is, bardementen mee. ag. ing in het har t van de veldsl Een complete onderdompel //// /////////////////// ///////////////////
BASE CAMP Bevelsesteenweg 42 2560 Nijlen 03 481 76 76 www.basecamp.be info@basecamp.be
10 % korting
op vertoon van lidkaart
grote collectie wandel- en bergschoenen van ♀ 36 tot ♂ 50 wandel-, regen- en winterkleding wandelbroeken van/tot ♀ 34-48 en ♂ 44-60 rugzakken voor korte tot lange ruglengte alle andere alpiene en buitensport materiaal 31
KALENDER
Wandelkalender juli-augustus 2014
Start 2 Klettersteig
• 5 juli: Dagwandeling Kessel-Lo. Vertrek 9u. Afdeling Kapellen. guy.fissers@scarlet.be • 5 juli: Ardennenwandeling. Vertrek 7u30. Afdeling Kalmthout. frans.leemans@skynet.be • 6 juli: Wandeling in de Zuiderkempen. Afdeling Antwerpen. luc.cremelie@gmail.com • 13 juli: Pallieteren langs de trage wegen (Koningshooikt). Afdeling Antwerpen. luc.cremelie@gmail.com • 13 juli: Wandeling Oevel en omgeving. Afdeling Deurne. Maria Cluts 0475/79 19 23 • 19 juli: Namiddagwandeling Boechout. Vertrek 13u. Afdeling Kapellen. guy.fissers@scarlet.be • 27 juli: Deelname aan de Marching Oogsttocht in Edegem. Afdeling Antwerpen. luc.cremelie@gmail.com • 27 juli: Tuinfeest + halve dagwandeling in Sint-Job-in’t-Goor. Afdeling Deurne. Maria Cluts 0475/79 19 23 • 27 juli. Wandeling Nieuw Zaat Temse. Vertrek 12u45. Afdeling Kalmthout. frans.leemans@skynet.be • 2 augustus: Dagwandeling Dilbeek. Vertrek 9u. Afdeling Kapellen.Afdeling Kapellen. guy.fissers@scarlet.be • 3 augustus: Wandeling in Dilbeek (Schepdaal).
Veel bergwandelaars willen een nieuwe uitdaging aangaan en willen plaatsen bereiken die voor een gewone bergwandelaar onbereikbaar zijn. Zij kunnen dit beleven tijdens een ‘klettersteig" of "via ferrata’. Wil je proeven of Klettersteig iets voor jou is? Dan kan je deelnemen aan Start 2 Klettersteig. Een workshop waar de verschillende technieken aangeleerd worden en waar je de eerste praktijkervaring kan opdoen. ►► INFO
Datum en locatie? 20 september 2014 te Marche les Dames, Namen Prijs? 28 euro leden / 33 euro niet-leden (inclusief: materiaal, begeleiding en dagverzekering) Inschrijven? 100procentoutdoor@denatuurvrienden.be
///////////////////////////////////////
mers en wandelaars aan hun trekken. In de omgeving van uitvalsbasis Lustin zijn immers heel wat mountainbikemogelijkheden. Is deze streek voor jou als biker nog onbekend? Schrijf dan zeker in voor dit Ardeens mountainbike-tweeluik. ►► INFO
Wanneer? 18 en 19 oktober 2014 Waar? Outward Bound te Lustin Prijs? 20 euro Voorwaarde? Lid van de Natuurvrienden (Bergstijgers) met minimum outdoor verzekering Inbegrepen? Overnachting op een zespersoons kamer, tochtbegeleiding, bikewash. Dagafstanden? 40 tot 80 km Maaltijden en bevoorrading zijn zelf te voorzien. Er is ook een pizzeria in Lustin, op wandelafstand. Info en reservatie? jurgen@denatuurvrienden.be of 03/270 02 83
///////////////////////////////////////
Tweedaags mountainbikearrangement
Start 2 Klettersteig weekend
Afdeling Antwerpen. luc.cremelie@gmail.com • 09 augustus: Wandeling Reuselse Moeren. Afdeling Berchem. fonne.wouters@skynet.be • 10 augustus: Wandelen in Lille. Afdeling Deurne. Maria Cluts 0475/79 19 23 • 10 augustus: Wandeling tussen Zele en Berlare. Afdeling Dendermonde. ernasaeys@hotmail.com • 16 augustus: Namiddagwandeling Diest. Vertrek 13u. Afdeling Kapellen. guy.fissers@scarlet.be • 17 augustus: Deelname aan de Marchingwandeling Gordel om Groot-Boutersem. Afdeling Antwerpen. luc.cremelie@gmail.com • 24 augustus: Trappistenwandeling Westmalle. Afdeling Dendermonde. ernasaeys@hotmail.com • 24 augustus: Wandeling Pulderbos en Pulle (Zandhoven). Afdeling Antwerpen. luc.cremelie@gmail.com • 24 augustus: Hapjes en tapjes wandeling. Afdeling Deurne. Maria Cluts 0475/79 19 23 • 31 augustus: Deelname aan de Marchingwandeling door de Rupelstreek. Afdeling Antwerpen. luc.cremelie@gmail.com • 31 augustus: Wandeling in Schelle. Afdeling Antwerpen. Luc.cremelie@gmail.com
Maak kennis met De Natuurvrienden Bergstijgers en neem deel aan een echt clubweekend. Op zaterdag workshop Klettersteig. ’s Avonds overnachten in je tent (vermoedelijk in Lustin) waar je zelf je potje kan koken. Op zondag verken je tijdens een mooie en avontuurlijke wandeling de omgeving. ►► INFO
Waar? Marche-les-Dames, Namen / Lustin Wanneer? 20 en 21 september 2014 Prijs? 38 euro leden / 43 euro niet-leden (incl. materiaal, 2 dagen begeleiding, dagverzekering en kampeerplaats) Inschrijven? voor 1 september 2014: 100procentoutdoor@denatuurvrienden.be
///////////////////////////////////////
Mountainbiken in de Ardennen
• 7 september: Dagstapper te Sint-Martens-Voeren. Vertrek
de natuurvriend • juli 2014
10u40. Afdeling Bergstijgers Antwerpen.
32
Het volledige overzicht van onze wandelingen vind je in onze activiteitenkalender op www.denatuurvrienden.be
Tijdens het clubweekend van de Bergstijgers van oktober komen niet enkel klim-
De Belgische Ardennen zijn een prachtige mountainbikeregio. De vier Natuurvriendenhuizen die verscholen liggen tussen de heuvels zijn dan ook ideale uitvalsbasissen voor enkele dagen puur mountainbikeplezier. Tijdens deze tocht verbinden we twee van deze huizen met elkaar. Via singletracks, brede bospaden en een spectaculaire downhill met heel wat “river crossings”. Je kan op een moment naar keuze met jouw vriendengroep deze tweedaagse gaan fietsen. Het arrangement bestaat uit twee overnachtingen in twee verschillende Natuurvriendenhuizen, het nodige kaartmateriaal en gps-tracks. Indien gewenst kan er ook bagagetransport georganiseerd worden. Elke dag is er keuze uit een lange en een kortere route. ►► INFO
Wanneer? Datum op aanvraag Waar? Vertrek aan Natuurvriendenhuis Hurlevent, Fraipont Prijs? Natuurvrienden leden (verzekering outdoor): 30 euro p.p.; niet-leden: 60 euro p.p. (incl. lidmaatschap en verzekering) Inclusief? 2 overnachtingen, kaartmateriaal, gps-tracks Info en reservatie? 100procentoutdoor@denatuurvrienden.be
///////////////////////////////////////
Clubweekend Lustin
Cursus Stadsfotografie
Telex De vinger aan de afdelingspols...
De Bergstijgers trekken op clubweekend naar Lustin. Naar aloude gewoonte gaan we een weekendje gezellig samen zijn. Klimmen doen we in Yvoir. ►► INFO
Wanneer? Zaterdag 20 en zondag 21 september 2014 Klimmen? Zaterdag vanaf 10u te Yvoir zondag te Pont à Lesse Overnachting? Kamperen of binnenslapen bij Outward Bound, rue covis 14, 5170 Lustin Prijs? A: kamperen: 9 euro p.p., gereserveerd 7 euro p.p. B: overnachting in het huis van Outward Bound: 17 euro p.p., gereserveerd 15 euro p.p. Reserveren? via www.bergstijgers.org
///////////////////////////////////////
Struinen in het Verdronken Land van Saeftinghe
In deze cursus leer je alle kneepjes van het vak om mooie stadsfoto's te nemen. Wat is de ideale compositie? Hoe brengen we de stad goed in beeld? Hoe fotografeer ik gebouwen, mensen in de stad, stadsparken en pleinen? We overlopen eerst een aantal basisregels en trekken dan de stad in zodat elke deelnemer zelf foto's kan nemen. ►► INFO
Wanneer? Zaterdag 13 september 2014 van 10u tot 17u Waar? De Ceder te Deinze Prijs? 15 euro leden, 18 euro niet-leden Inbegrepen? Syllabus, lesgevers Meebrengen? Fototoestel, lunchpakket Inschrijven en meer informatie? Vlerick Laurent 0474/58 88 70 of vlericklaurent@skynet.be Actie? Boek deze cursus samen met de cursus monteren tot een fotoverhaal en krijg 10 euro korting
///////////////////////////////////////
Cursus monteren tot een fotoverhaal Het Verdronken Land van Saeftinghe is een uitgestrekt schorgebied in de Westerschelde, zo'n 50 kilometer van de monding. De Westerschelde is een menggebied van zeewater en rivierwater; het water dat met vloed de schorgeulen binnenstroomt is dus brak. Met zijn ruim 3600 hectare is Het Verdronken Land van Saeftinghe één van de belangrijkste en grootste schorgebieden van Nederland en uniek in Europa. ►► INFO
Wanneer? Zondag 14 september, bijeenkomst om 13u aan café Den Hardy, L. Denayerplaats 23 (markt) Willebroek (carpooling is mogelijk) Wie? ATB Willebroek Wat? 2 wandelingen: eerste vertrekpunt en parkeerplaats Emmaweg 4, Nieuw Namen (bezoekerscentrum). Hier gaan we het 1 km lange "Plankierpad" afwandelen. Tweede vertrekpunt en parkeerplaats is aan kruispunt Havenstraat/ Zeedijk van Alsteinpolder te Paal (langs de kant van het haventje). Hier maken we een wandeling van 6 km. Extra? Vooral voor het Plankierpad is stevig waterdicht schoeisel een vereiste. Meer info? Albert Op de Beeck: 0477 28 67 49 of albertopdebeeck@hotmail.com
///////////////////////////////////////
Heb je veel foto's van een reis, een activiteit, een speciale gebeurtenis en zou je die graag aan je vrienden laten zien? Wel, dan is het aangewezen een montage te maken. Op deze dag leer je verschillende programma's kennen waarmee je foto's kan monteren. Betalende software en gratis software worden besproken. ►► INFO
Wanneer? 15 november 2014 van 10u tot 17u Waar? De Ceder te Deinze Prijs? 15 euro leden, 18 euro niet-leden Inbegrepen? Syllabus, lesgevers Meebrengen? Lunchpakket en eventueel laptop Inschrijven en meer informatie? Vlerick Laurent 0474/58 88 70 of vlericklaurent@skynet.be Actie? Boek deze cursus samen met de cursus stadsfotografie en krijg 10 euro korting
///////////////////////////////////////
►► De afdeling Kalmthout maakt actief werk van haar bestuursvernieuwing. Na een vergadering die enkel aan dit onderwerp gewijd was mochten ze al minstens één nieuw vrouwelijk bestuurslid verwelkomen. ►► Roland Merlier trekt aan de kar voor de volgende Natuurvriendendag. Hij werd door de Natuurvrienden van Willebroek aangeduid als trekker van dit evenement dat op zaterdag 26 april doorgaat in hun gemeente. ►► Samen met de provincie Antwerpen maken de Natuurvrienden werk van een uitbreiding van hun Ecocyclonetwerk. In 2015 zullen er maar liefst 5 nieuwe Ecocyclotochten bijkomen. ►► Heel wat afdelingen maakten al gebruik van hun credits om gratis promotiemateriaal aan te schaffen. Heeft jouw afdeling zijn credits al gebruikt? ►► Wist je dat deze De Natuurvriend ook verdeeld wordt onder de deelnemende ploegen van de Oxfam Trailwalker? Aan alle deelnemers veel succes! ►► Ook in Arimont sloeg de voorbije weken onweer fel toe. Enkele takken waaiden van de bomen op de elektriciteitskabels, deze zijn dan afgebroken en hebben de dakgoot van het Natuurvriendenhuis gegooid. ►► En goed nieuws voor al onze vrijwilligers. De volgende Vrijwilligersdag vindt plaats in de lokalen van de Universiteit Antwerpen en dat op 29 november. ►► In het bestuur van de Internationale Natuurvriendenjongeren (IYNF) zetelen sinds kort twee Belgen. Thomas Gits en Lars Meulenbergs werden verkozen als bestuurslid. We wensen hen alle succes met de verdere internationale uitbouw van onze vereniging! In de volgende De Natuurvriend lees je hier zeker meer over!
Ook nieuws uit je afdeling? Mail je info naar: luc@denatuurvrienden.be
33
KALENDER
Ezeltrektocht
Met het gezin op ezeltrektocht door de mooie Belgische natuur. We trekken er twee dagen op uit. Ideaal om met kleinere kinderen te doen. Zij kunnen op de ezel rijden terwijl u het dier bij de hand houdt. Elke ezel kan een gewicht van 40 kilogram torsen. ►► INFO
Wanneer? 30 en 31 augustus. We vertrekken op 30 augustus rond 10 uur. Het einde van het weekend is voorzien op 31 augustus rond 15 uur. Wie? Belgian Outdoor Project Locatie? Ergens in België - afhankelijk van het aantal ezels dat we willen huren en de beschikbaarheid bij de verhuurders. Prijs? Een ezel huren kost meestal 50 à 60 euro per dag + prijs overnachting (normaal op camping) Inschrijven? voor 15 juli zodat we tijdig de ezels kunnen reserveren. Meer info? info@bopvzw.be
///////////////////////////////////////
Wandeling “Reuselse Moeren”
De Reuselse Moeren is een 152 ha groot natuurgebied ten zuiden van het Nederlandse dorp Reusel. De Reuselse Moeren sluiten aan bij de uitgestrekte Belgische bosgebieden en maken deel uit van het grenspark Taxandria. Het is het overblijfsel van een grotendeels afgegraven hoogveengebied. Naast verdroogde veenresten bevinden zich hier vochtige heide, droog naaldbos en spontaan berkenbos. Opvallend zijn de omvangrijke gagelstruwelen. Naast verschillende broedvogels vind je hier ook de gladde slang, de heikikker en meerdere vlindersoorten terug. In het gebied is een wandelroute aangelegd en men vindt er een vogelhut.
de natuurvriend • juli 2014
►► INFO
34
Wanneer? Zaterdag 9 augustus 2014 Prijs per persoon? Gratis; niet-leden betalen 2 euro p.p. Wie? Natuurvrienden Berchem Wat? Bezoek aan het natuurgebied Reuselse Moeren Meer info en inschrijven? Inschrijven via mail: cuvelier.jenny@telenet.be of tel. 03/238 06 42
///////////////////////////////////////
Lancering nieuwe Ecocyclo
De Natuurvrienden uit Deinze hebben de afgelopen maanden samen met enkele partners hard gewerkt aan een nieuwe Ecocycloroute in Deinze. Hiermee hebben we meteen in elke Vlaamse provincie minstens één Ecocyclotocht. De Natuurvrienden van Deinze nodigen je graag uit om op de autoloze zondag, 21 september samen met hen deze nieuwe tocht te verkennen. Aangezien het autoloze zondag is roepen we iedereen op om met de fiets of het openbaar vervoer te komen. Tijdens deze lancering wordt samen gewerkt met het fietspunt en bluebikes. Er zullen dus zeker voldoende huurfietsen aanwezig zijn. ►► INFO
Waar? Markt Deinze Wanneer? Zondag 21 september - Meer info in de volgende Natuurvriend en weldra op onze website
///////////////////////////////////////
Ben jij een gepassioneerd bergsporter en wil je graag jouw kennis delen met anderen? Word dan Initiator Bergwandelen of Bergbeklimmen en krijg zo de nodige bagage mee om initianten onder te dompelen in de wereld van de bergsport. Tijdens de cursus Initiator Bergwandelen leer je één- of meerdaagse bergwandeltochten, op gebaande paden, vanuit een bemande overnachtingsaccommodatie voor te bereiden, verantwoordelijkheid te dragen bij de begeleiding in een leersituatie en dit alles te evalueren. Als Initiator Bergbeklimmen leer je om in het kader van de clubwerking verantwoordelijkheid te dragen bij de begeleiding van bergtochten, Via Ferrata en het aanleren van de basis alpiene technieken. ►► INFO
Waar? Bloso centrum Willebroek / Huis van de Sport Berchem Wanneer? Vanaf 1 oktober 2014 Voorwaarden? Sporttechnisch Brevet + Palmares Vragen en meer info? jurgen@denatuurvrienden.be
///////////////////////////////////////
Krokusskivakantie en Wintersportweekend
Dagtocht Ecocyclo Oostende
Tijdens deze leuke dagtocht koppel je de mooiste plekjes van de regio aan ecovriendelijke bezienswaardigheden en initiatieven rond duurzame ontwikkeling. Ecocyclo is sportief, ontspannend, leerrijk, milieuvriendelijk en eenvoudig! Je kan samen met een fietsgids op stap langs de Ecocycloroute van Oostende. De deelname is in principe gratis. Enkel wanneer er een bezoek gebracht wordt aan een project dat betalend is, vragen we om de toegangsprijs zelf te betalen. ►► INFO
Wanneer? Zondag 7 september 2014. De juiste plaats en uur van vertrek zijn minstens één maand voor vertrek bekend. Voor up-to-date info en inschrijvingen kijk op onze website of mail info@denatuurvrienden.be.
///////////////////////////////////////
Vlaamse Trainersschool / BLOSO
Wegens het succes van de krokusskivakanties voor families, trekken we in 2015 opnieuw de bergen in voor een gezellige familieskiweek. Tijdens de krokusvakantie verblijven we in het Oostenrijkse dorpje Bad Aussee, gelegen in het Ausseerland dat zowel voor skiërs, langlaufers als wandelaars heel wat te bieden heeft. We logeren er in de comfortabele JUFA (jeugd en familieherberg) op basis van half pension en rijden er met de bus naartoe. Meer info volgt in de volgende Natuurvriend. Maar vooraleer het zover is, nodigen we alle wintersportliefhebbers uit deel te nemen aan het eerste Natuurvrienden wintersportweekend in Winterberg. Het ideale weekend om je skitechnieken bij te schaven of je voor te bereiden op je eigen skireis of de Natuurvrienden krokusskivakantie. In het gezellige landgasthof Zum Burghof te Dreislar (D) word je hartelijk ontvangen. We reserveerden het volledige huis van vrijdagavond 6 tot zondag 8 februari. Voor de mooie prijs van 145 euro p.p. krijg je 2 overnachtingen, 2 x ontbijt en 1 driegangenmenu; zelfs de skipas (zat+zon) is inbegrepen. Kom mee en geniet van 2 dagen vrij skiën of skiën in groep! ►► INFO
Guy Brys: tel. 0476/43 81 82 of guy.brys@live.be of bij Heidi: tel. 03/270 02 84 of buitensport@nvsf.be
///////////////////////////////////////
FOCUS
Natuurvriend in de kijker:
Foto links: Vinzens (vooraan) op trektocht met afdeling Aarschot. Foto rechts: Vinzens (met accordeon) bij de Bergvagabunden.
Vinzens Mausen
Deze keer trekken we naar De Natuurvrienden in Aarschot, een afdeling met zo’n 170 leden. Vinzens Mausen is er daar één van. Vinzens organiseert al jaren de trektochten in de Ardennen voor de afdeling. En is de vaste accordeonist van de ‘Bergvagabunden’, een orkest dat in de schoot van de Natuurvrienden ontstond. Hoe lang ben je al bij de Natuurvrienden? En hoe ben je er bij gekomen?
Jij organiseert ook de beruchte trektochten van Aarschot?
Ik ben nu 15 jaar bij de Natuurvrienden. Mijn vrouw en ik zijn beiden inwijkelingen. Zij komt uit het Pajottenland, ik uit de Oostkantons. Zij danst graag en sloot zich aan bij de Volksdansgroep Rebetika. Deze groep maakt deel uit van de lokale afdeling van ATB De Natuurvrienden. Vanaf dat moment ontvingen we ook uitnodigingen voor de andere activiteiten, zo ook van de wandelweekends. Dat leek ons wel wat, en we zijn eens meegegaan. Na ons eerste weekend in het Natuurvriendenhuis ‘Le Garvava’ in La Reid waren wij verkocht.
Ja, de trektochten zijn een vaste waarde geworden. Toen ik zo een 10 jaar geleden bij het bestuur kwam merkte ik dat er een extra aanbod moest komen voor de iets jongere leden, iets met een beetje uitdaging en avontuur. Met 5 volwassenen en 2 jongeren zijn we begonnen aan onze eerste 4-daagse tocht in de Ardennen. Met de rugzak van het ene huis naar het andere, zelf koken en ’s avonds plezier maken. Het was meteen een schot in de roos. Elk jaar nam het aantal deelnemers toe. Dit jaar trekken we met 25 wandelaars tussen 14 en 73 jaar door Henegouwen, ook daar zijn twee mooie Natuurvriendenhuizen. Wegens het grote succes zijn we enkele jaren geleden ook begonnen met een 2-daagse wintertrektocht. Deze tochten staan, net zoals al onze andere activiteiten, ook open voor Natuurvrienden van buiten onze afdeling.
Wat doet de afdeling Aarschot allemaal? Onze afdeling organiseert een 4-tal weekends per jaar en een keer per jaar ook een langere reis. We gaan meestal naar Natuurvriendenhuizen, zowel in België als in Frankrijk en Duitsland. De eerste zondag van de maand is er een familiewandeling, soms een culturele uitstap of een fietstocht en een keer per jaar organiseren we een busreis. En feesten doen we ook graag.
En jullie zijn ook muzikaal actief binnen de vereniging? Ja, we zijn veel meer dan een wandelvereniging. Ik denk dat onze volksdansgroep al meer dan 25 jaar bestaat, en in 1999 zijn we begonnen met een eigen orkest ‘De Bergvagabunden’. Dit orkest, dat is echt mijn ding. We maken amusan-
te volksmuziek uit Duitsland, Oostenrijk, Tsjechië, Slovenië,... Daar komen mijn Duitstalige roots weer naar boven... Het idee is ontstaan op een playbackshow voor de Socialistische Gepensioneerden. In het begin waren we slechts met een bastuba, 2 gitaren, accordeon en zang. Ondertussen zijn we een volwaardige blaaskapel met 15 muzikanten, 2 zangeressen en onze Guy zorgt voor show en spektakel. De Natuurvrienden uit Geraardsbergen zullen zich ons nog wel herinneren, toen we 7 jaar geleden met een hele bus fans aankwamen met een zwaar aambeeld, een boomstam en een zaagbok. De ambiance was verzekerd. Onze volksdansgroep en ons orkest hebben onze afdeling ook al heel wat extra leden opgeleverd. Dit jaar klokken we af op 170! Wat zou je nog graag doen binnen De Natuurvrienden? Nog meer doen? Ik zou het meteen niet weten. Misschien een trektocht in het buitenland, met onze leden met de rugzak in de echte bergen! Twee jaar geleden heb ik het al eens samen met een vriend uitgeprobeerd. Ook vind ik het jammer dat onze toneelkring enkele jaren geleden is gestopt. Met ‘Slisse en Cesar’ op de planken, dat was heel plezant. Hopelijk gaat iemand dit initiatief ooit weer nieuw leven inblazen.
35
OPINIE
Klimaatverandering en Natuurvrienden
de natuurvriend • juli 2014
Toen Al Gore meer dan een decennium geleden de wereld verblufte met zijn film ‘The Inconvenient Truth’ waren we verbaasd, maar echt ongemakkelijk voelden we ons hoogstens een uur lang na het zien van de film. Sommige wetenschappers bleven beweren dat de ‘opwarming van de aarde’ gewoon het gevolg was van een natuurlijke cyclus, anderen dat het zo’n vaart niet zou lopen. En wij bergbeklimmers vonden een excuus in de verkeerd gekozen beelden van de instortende Moreno-gletsjer in Patagonia (wij wéten toch hoe gletsjers werken en laten ons niet inpakken door spectaculaire beelden van een gletsjertong die afbrokkelt in zee: zo gaat dat nu eenmaal met deze bewegende ijsmassa’s).
36
Het duurde jaren voor de wetenschappers het eens werden dat er toch een ‘versnelling van het proces aan de gang is’, en nog eens vele jaren tot de wetenschap én politiek (1) het eens werden: Klimaatsverandering wordt rechtstreeks beïnvloed door menselijk handelen. De verandering zal drastische gevolgen hebben op de hele wereld en mensen zullen – om te overleven – dringend iets moeten doen om het tij te keren. Ondertussen kunnen zelfs de zeer sceptische Amerikanen geen andere kant
meer uitkijken: nu een overheidsrapport (2) ronduit stelt dat de drastische klimaatsverandering op een even drastische manier de welvaart van de VS bedreigt, schieten zelfs zij – schoorvoetend- in actie. Ver van ons bed ? Maar nog zijn we niet echt ongerust. Want wat deert het ons dat er in de Golf van Bengalen en de Nijldelta over minder dan 25 jaar een paar miljoen mensen zullen moeten verhuizen of verdrinken (voor ‘pompen’
is het te laat). Of dat in Midden-Afrika hele bevolkingsgroepen hun huizen moeten achterlaten omdat hun landbouwgrond verandert in woestijn. "Als ze maar niet allemaal naar hier komen, die armoezaaiers!" En wat met die idyllische atollen in de Stille Zuidzee die langzaam onder de zeespiegel verdwijnen? "Wij hebben toch geen geld om naar ‘blue lagoons’ op reis te gaan…" Groenland ijsvrij? De noordelijke ‘doorgang’ het hele jaar bevaarbaar? Golfstroom van richting veranderd? "Tja, dat opent toch nieuwe opportuniteiten: Groenland eindelijk écht groen (dus mooi!), commerciële groei in de Siberische havens en dolfijnen ipv haringen in de Noordzee! Cool (sic)!" Hoog op onze berg Misschien, héél misschien raakt het ons, bergidioten die we zijn, wanneer we even kijken naar wat er aan het gebeuren is in de Alpen. Ook daar kunnen we er al lang niet meer naast kijken. Iedereen die na
Welke keuzes maken wij?
De afname van de dikte van de Alpengletsjers is goed te zien bij de Konkordiahütte in het hartje van de Berner Alpen. Eind negentiende eeuw wordt hier de eerste hut gebouwd, enkele meters boven de rand van de Grosse Aletschgletscher. Nu moet je via een stelsel van trappen en ladders 150 meter omhoog klimmen.
Twee toeristen kijken naar de prachtige Aletchgletsjer in Zwiterland met zijn 22,9 km de langste gletsjer van de Alpen. De gletsjer werd sinds 1870 liefst 2800 m korter. En de snelheid waarmee dat gebeurt neemt alsmaar toe. Sinds 1980 smolt liefst 965 m.
amper 20 jaar nog eens naar dezelfde streek gaat, ziét met eigen ogen het drastische inkrimpen van de gletsjers (3). Voor sneeuw en firn (‘eeuwige sneeuw’) moeten we alsmaar hoger klimmen én vroeger op het jaar komen. Dat met het wegsmelten van de gletsjers en firnvelden de enorme opslagcapaciteit van drinkwater in de Alpen (‘watertoren-functie’) vermindert, komt nauwelijks bij ons op, maar we zien wel hoe de Alpen er langzaam maar zeker minder mooi gaan uitzien. En we stellen als toerist alleen maar vast dat lager gelegen skigebieden het jaar na jaar moeilijker krijgen om voldoende sneeuw te verzekeren gedurende het hele seizoen. En wanneer we op pad gaan in de bergen hebben we alsmaar meer te maken met steenslag, weggegleden paden, Geröll,... ja zelfs ganse Bergstürze, waarbij miljoenen tonnen steen en aarde plots aan het glijden gaan en naar beneden donderen. Spectaculaire voorbeelden zijn de instorting van
Les Drus in Frankrijk (2010) en Cengalo in Zwitserland (2012). De voorbije zomers werden naarmate het seizoen vorderde verschillende hutten gesloten wegens ofwel onbereikbaar (huttenweg ingestort of extreem gevaar voor steenslag) ofwel ging de hut zelf ‘aan het wankelen’ (de verankeringen/fundamenten kwamen los te zitten!). Dit laatste fenomeen is minder opvallend, maar misschien wel het meest drastische: het langzaam opschuiven van de permafrostgrens (4). Deze grens stijgt langzaam, maar met als gevolg dat hele rotsmassa’s instabiel worden met de bekende gevolgen: steenslag, instortingen, grondverschuivingen, steenlawines,... Deze fenomenen zijn moeilijk te voorspellen, maar omwille van hun vernietigende kracht levensgevaarlijk. Bergwandelaars ervaren dit fenomeen overal in de Alpen: paden weggespoeld, grondverschuivingen, steenslaggevaar... En de klimmers ontdekken de laatste ja-
ren als maar meer dat supersolide geachte rotswanden helemaal niet zo solide meer zijn, waardoor alpineklimmen alsmaar gevaarlijker wordt. Kunnen wij het maken? Nou en of! Vele denken: ’t zal mijn tijd wel duren! Anderen: Wij kunnen er toch niks aan doen! Als Natuurvrienden zijn we van nature idealist en zelfs ‘optimist’. We willen iets doen en geloven dat het bijdraagt tot de oplossing. Maar wat kunnen we doen? De machtigen der aarde hebben de grote middelen: zij kunnen de noodzakelijke grootschalige maatregelen treffen die een catastrofe kunnen vermijden. De laatste opvolging van de Kyoto-akkoorden (Warschau, november 2013) was in dat verband niet echt hoopgevend. Maar de maatregelen rond energieproductie die Amerikaans president Barack Obama (met fikse tegenwind van de Republikeinen) vorige maand aankondigde, zijn een lichtpunt. Dichter bij 37
Ook de Steingletsjer smelt sterk. Symbolisch is het meer dat zich aan de voet heeft gevormd en dat in oppervlakte toeneemt. Let op de verandering door de jaren heen: De gletsjertong die nu duidelijk helemaal afgevlakt is - teken van wegsmelten/ terugtrekken - kwam tot voor 20 jaar tot aan het meertje. Nog eerder was er helemaal geen meer.
huis hebben de Europeanen zopas nog gestemd: en neen, de groen-denkende fracties in het Europees parlement zijn alvast niet versterkt. De (uiterst) rechtse partijen, zij die de oplossing veelal in eigen land zoeken en blind blijven geloven in groei-groeigroei ten koste van al het andere des te meer. In België van het zelfde laken een broek: van partijen die de oplossing voor de mobiliteit zoeken in nog meer beton en rijstroken, maar geen keuzes durven maken ter beperking van het (bedrijfs-) wagenpark of ter bevordering van transport via spoor of andere alternatieve vervoersmiddelen, kan moeilijk verwacht worden dat ze ons klimaat ‘gaan redden’. Ondertussen ademen wij verder ziekmakende lucht in: 10 jaar geleden dachten we dat smog een fenomeen was voor reuzensteden als Londen, Shanghai of Peking, vandaag is het een deel van ons leven in Vlaanderen geworden. De Internationale Natuurvriendenbeweging (en andere Alpenverenigingen) heeft wél al radicale keuzes in de goeie richting gemaakt. Sommige met pijnlijke consequenties: sanering van de berghutten en nv-huizen betekent soms opgeven/verkopen van huizen om er andere te behouden en ecologisch te renoveren. Andere zijn gewoon ‘lastig’ (‘inconvenient’): de ban van vliegtuigverplaatsingen voor internationale vergaderingen doet ons zoeken naar nieuwe manieren om internationaal samen te werken. (6)
de natuurvriend • juli 2014
Tot zover wat anderen kunnen of zouden moeten doen. Wat kunnen wij doen? Misschien even durven nadenken over enkele vragen: Welke politiek voeren wij als Vlaamse Natuurvrienden als het over verplaatsingen en terugbetaling van reiskosten gaat? Kunnen wij er als Vlaamse Natuurvrienden radicaal voor kiezen om nog uitsluitend
38
reizen aan te bieden die het eco-label verdienen? Passen skireizen naar gebieden met kunstmatige sneeuw (‘sneeuwkanonnen’) in ons reisaanbod? Hoe kan ik mijn ecologische voetafdruk tijdens mijn bergvakantie beperken? Moet ik alleen met de auto gaan? Welk materiaal koop ik? Kies ik voor het-goedkoopste-is-goed-genoeg, waardoor ik automatisch kom bij de ‘wegwerpproducten’ uit de sportsupermarkten? Ben ik bereid enkele euro’s meer te betalen voor materiaal dat duurzaam is en duurzaam (incluis ‘fair’) geproduceerd werd door mensen die in menswaardige omstandigheden werken? Vuil achterlaten in de bergen doen we uiteraard al lang niet meer, dat leerden we al als klein kind. Maar let je er ook op hoe en waar je stapt: erosie als gevolg van het ‘afkorten’ van bergpaadjes heeft nefaste gevolgen op de vruchtbare bodemlaag. Kortom, wil ik als Natuurvriend of Bergstijger gewoon met vrienden-in-de-natuur onderweg zijn? Of wil ik ook vriend-van-denatuur zijn? Of is dat toch een beetje ‘inconvenient’...?
Berg Vrij!
Wilfried Meulenbergs Natuurvrienden-Bergstijgers
BRONNEN:
(1) 5th Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climat Change, UN, New York, 2013-2014; https://unfccc.int/science/items/6990.php (2) Climat Change Impacts in the United States, Washington, 2014 (3) Voor jaarlijkse rapporten over de gletsjer-metingen Zwitserland: www.glaciology.ethz.ch (4) Het is bekend dat de temperatuur daalt naarmate men hoger gaat: bij iedere 150 hoogtemeters daalt de temperatuur ongeveer 1°. Iedere bergliefhebber heeft dat al aan den lijve ondervonden: op de camping is het lekker 25°, maar 1000 m hoger aan de hut is het al een flink pak frisser. De 0°-grens is de lijn waarboven het vriest en waaronder het dooit. Deze lijn schommelt, maar heeft er voor gezorgd dat er een gebied is boven de 3000-4000 m waar het quasi altijd vriest en dus de bodem ook bevroren is. Deze bevroren massa heten we de ‘permafrost’. Binnen in een berg zit die grens dieper aan de buitenkant, en aan de noordkant uiteraard lager dan aan de zonbeschenen zuidkant: het is daarom geen rechte lijn, maar een hellende, met een ‘zak’ binnen in de berg. Wanneer deze permafrost ontdooit (door de stijging van de 0°-grens, dus door de ‘opwarming’), komen de rotsmassa’s die aan mekaar gehouden worden door de vorst ook los en ontstaan er breuken, scheuren, instortingen en aardverschuivingen. Wetenschappelijke informatie: www.permos.ch (5) Zwitserland, hét Alpenland bij uitstek, berekende wat de ‘opwarming’ hen gaat kosten. Niet alleen zal het aantal toeristen teruglopen omwille van het minder aantrekkelijk zijn (en gevaarlijker worden!) van de Alpen (minder sneeuw in de winter, en in de zomer het verdwijnen van gletsjers), en dus zullen de inkomsten dalen. Maar de kosten voor infrastructuurwerken voor instandhouding en bescherming van spoor(wegen), bruggen en woon/ hoteleenheden (incluis berghutten) lopen zo wáánzinnig hoog op dat ze de Zwitserse economie serieus kunnen bedreigen. (6) Wie de ontnuchterende cijfers wil nalezen: Klimaänderung und die Schweiz 2050. Erwarte Auswirkungen auf Umwelt, Gesellschaft und Wirtschaft, OcCC/ProClim (Hrsg.), Bern 2008.
www.nfi.at
UITGELEZEN
Nederland wandelparadijs
Als je dit leest ben je weg
Utrechtpad Nivon vernieuwd
Hoe reis ik solo?
De wandelgids van het Utrechtpad is geactualiseerd en ligt binnenkort in de winkel. De route voert u over onverharde paden en door het meest gevarieerde gebied van Nederland. Waar anders vind je oude zeekust, meanderende rivieren, steile stuwwallen en vochtige veenweiden op loopafstand? Hier ervaar je de rust in de nabijheid van de randstad. Niet voor niets bouwden de rijken van weleer hier hun buitenverblijven langs de Vecht, de Langbroeker Wetering, in ’t Gooi en op de flanken van de Utrechtse Heuvelrug. Het Utrechtpad is 162 kilometer wandelplezier. Kies voor een meerdaagse tocht of voor tien dagtochten met goede aansluitingen op het Openbaar Vervoer. De gids heeft duidelijke kaarten, routebeschrijving, horeca en achtergronden. Nivon-vrijwilligers zorgen voor de markering en actuele route-informatie. Utrechtpad: 162 km wandelen door Utrechtse valleien (streekpad 13), 3e druk. Verkoopprijs € 16,90 euro, leden 15,20 euro, ook via www.utrechtpad.nl.
Alleen reizen is iets compleet anders dan met zijn tweetjes of in groep reizen. En almaar meer reizigers doen het ook. De soloreiziger beleeft de zaken anders. De toppen zijn extreem, maar de dalen ook. Hoe trotseren zij de wereld in hun eentje? In dit boek pakken tientallen soloreizigers kort uit over hun reizen. Hun belevenissen zijn vaak aanstekelijk, hilarisch, indrukwekkend en verrassend. Vijf bekende Nederlanders en Vlamingen (een solozeezeiler, een bergbeklimster, een woestijnnomade en twee reisjournalisten) vertellen bovendien hoe het is om te leven voor het kloppen van je hart. Zij laten je zien dat de wereld niet gevaarlijk is en dat de soloreiziger leeft op de toppen van zijn kunnen.'Hoe reis ik solo?' geeft ook tips en trucs voor onderweg. Over het droppen van vervelende medereizigers en de allerbeste plekken en logies. Hoe reis ik solo, door Irene Herbers, uitgegeven bij Lannoo, 200p. 19,99 euro.
COLOFON
052/47.85.22 info@berghut.be www.berghut.be
De Natuurvriend verschijnt tweemaandelijks en is een gezamenlijke uitgave uitgave van ATB De Natuurvrienden vzw en de Natuurvriendensportfederatie vzw.
Uw materiaal en kleding voor elke outdooractiviteit Bestel ook online.
Dagelijks Bestuur Natuurvriendensportfederatie Raymond Brys, Adolf Claes, Lieven Heuten, Eric Kussener
Redactieadres De Natuurvriend, Boomgaardstraat 31, 2018 Antwerpen. Tel.: 03/270 02 80 e-mail: info@denatuurvrienden.be
Algemeen coördinator Lieven Heuten (lieven@denatuurvrienden.be)
Verantwoordelijk Uitgever Greet Van Gool, p/a Provinciestraat 53, 2018 Antwerpen
Redactie Griet Veris, Heidi Van Deuren, Jurgen Dewulf, Martine Deweirt, Diederik Dewit, Caroline Van Neste en Sybille Carron
Dagelijks Bestuur De Natuurvrienden Greet Van Gool, Raymond Brys, François Aerts, Adolf Claes
Hoofdredacteur Luc van Bakel (luc@denatuurvrienden.be)
Werkten mee aan dit nummer BVNF, Dinie Bakker, Wilfried Meulenbergs
Coverfoto xxxxx Reclameregie Uitgeverij Baeté, Stationsstraat 42, 2870 Puurs. Tel.: 03/889 00 51, info@baetedrukkerij.be Layout en drukwerk Collectief De Wrikker cvba, Patriottenstraat 29, 2600 Berchem. Tel.: 03/218 56 74, info@dewrikker.be www.dewrikker.be Gedrukt met vegetale inkten op een alcoholvrije Heidelberg EcoColor Printmaster Papier: Cyclusprint 90 gr. 100% gerecycleerd.
39 39
Vergeet je lidkaart niet en geniet van tal van ledenvoordelen! Logeren
Korting in Natuurvriendenhuizen wereldwijd en in tal van Bed&Breakfasts!
Kledij & materiaal
Tot 10 procent in buitensportzaken.
Ontdekken
Toffe uitjes met het gezin!
Lezen
Korting op tijdschriften en in boekenwinkels.
Verzekeringen
De voordeligste outdoorverzekeringen, gratis fiets- en wandelverzekering.
Fietsen
Haal je voordeel bij fietswinkels en VAB fietsbijstand.
Lid ben je vanaf 19 euro!
Vraag de volledige brochure op via info@denatuurvrienden.be Je vindt onze ledenvoordelen ook terug op www.denatuurvrienden/lidworden