ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 21 by Τα Νέα της Λέσβου

ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021

καλοκαίρι

ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021

Καλοκαιρινές διακοπές:

Πως θα απασχολήσουμε τα παιδιά μας; Σε λίγες μέρες τα σχολεία κλείνουν και το παιχνίδι παίρνει τη θέση του διαβάσματος. Οι καλοκαιρινές διακοπές είναι ένα θέμα ευχάριστο μεν για τους γονείς αλλά συγχρόνως τους δημιουργεί προβληματισμό και άγχος για το τι θα αποφασίσουν ως προς την καθημερινή απασχόληση των παιδιών τους. Ξεκινάει η περίοδος της ανάπαυλας αλλά και ανησυχίας για τους γονείς, αφού αλλάζουν τα ωράρια, περιμένουν τις άδειες τους για να ξεκουραστούν αλλά πρέπει και να χειριστούν μια νέα πραγματικότητα, εξαιρετικά σοβαρή αφού δεν έχουν να μοιραστούν με άλλους την καθημερινότητα των παιδιών τους.

ια κάθε οικογένεια τα ζητήματα είναι διαφορετικά: Ο αριθμός των παιδιών, οι ηλικίες τους, η οικονομική κατάσταση των γονέων, αν εργάζονται και οι δύο γονείς, ο χρόνος που μπορούν να απουσιάσουν από την εργασία τους, αν υπάρχουν διαθέσιμοι και κατάλληλοι παππούδες-γιαγιάδες και

πολλά άλλα.

Αλλαγή προγράμματος Το κύριο μέλημα στις καλοκαιρινές διακοπές είναι η προσαρμογή της οικογένειας στην αλλαγή του προγράμματος. Οι μέρες μεγαλώνουν, τα παιδιά ανατρέπουν το καθημερινό πρόγραμμα (από την ώρα που ξυπνούν το πρωί μέχρι την ώρα που κοιμούνται το βράδυ), η μέρα θα πρέπει να γεμίσει με καινούργιες δραστηριότητες, οι εργαζόμενοι γονείς πρέπει να προλάβουν εκκρεμότητες και υποχρεώσεις αλλά παράλληλα να διευθετήσουν το θέμα των παιδιών που περνούν όλη την ημέρα στο σπίτι. Οι γονείς νιώθουν ότι τα όρια και το πρόγραμμα που ”πάλεψαν” να εφαρμόσουν το χειμώνα, κινδυνεύουν να τιναχτούν στον αέρα το καλοκαίρι. Ο χρόνος που περνούν εκτός σπιτιού αλλάζει όπως και οι κανόνες που επιβάλλουν μπορεί να είναι διαφορετικοί το καλοκαίρι απ΄ότι το χειμώνα.

Συχνή είναι η αλλαγή της συνήθειας του ύπνου και κατανομής του χρόνου. Τα παιδιά ίσως βλέπουν περισσότερη τηλεόραση και παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια ή περνούν αρκετό χρόνο παίζοντας με άλλα παιδιά σε ελεύθερους χώρους. Τα παιδιά το καλοκαίρι πρέπει να είναι όσο το δυνατόν περισσότερη ώρα εκτός σπιτιού: με μεγάλη μέρα και υψηλές θερμοκρασίες τα παιδιά που παραμένουν σπίτι αναπτύσσουν δυσφορία ενώ αυξάνονται οι τριβές και οι συγκρούσεις. Επίσης, σκεφτείτε ότι το καλοκαίρι τα παιδιά συνήθως συναναστρέφονται με διαφορετικούς ανθρώπους απ΄ότι το χειμώνα. Το χειμώνα υπάρχει το σχολείο, οι παιδαγωγοί, οι συνομήλικοι ενώ στις διακοπές υπάρχουν τα παιδιά από τη γειτονιά, ο παππούς και η γιαγιά στο χωριό, συγγενείς και φίλοι που έρχονται από το εξωτερικό, ακόμα και η αλλαγή σπιτιού και γειτονιάς (εξοχικά σπίτια). Αναπόφευκτα λοιπόν το κάθε παιδί αλλάζει συνήθειες και ανατρέπεται ευχάριστα ή και δυσάρεστα καμιά φορά, η καθημερινότητά του.

ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021

Διατήρηση προγράμματος

Δραστηριότητες – τα παιδιά παίρνουν πρωτοβουλίες

Μπορείτε μαζί με τα παιδιά σας να οργανώσετε ένα πρόγραμμα, αρχικά μιας εβδομάδας για να δείτε αν θα τηρηθεί! Ακούστε τα θέλω τους και πείτε τις δικές σας ιδέες. Φτιάξτε μια λίστα με τις δραστηριότητες που μπορεί να αρέσουν στο παιδί ή που θεωρείτε ότι θα το βοηθήσουν. Δείτε πως μπορείτε να οργανώσετε τη μέρα, χωρίς να ”βαραίνετε” το παιδί με υπερβολικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις. Συχνά ακούμε γονείς να αναφέρονται με περηφάνια για τις” δύο ξένες γλώσσες” που έμαθε το παιδί τους κατά τη διάρκεια των διακοπών!

Οι θερινές διακοπές είναι συνώνυμες με την ξεγνοιασιά και το παιχνίδι. Είναι ο κατάλληλος καιρός να ξεκινήσουν τα παιδιά δραστηριότητες που ενώ θα έχουν το στοιχείο της μάθησης, ταυτόχρονα θα γίνονται με ένα πιο χαλαρό και απελευθερωτικό τρόπο. Μπορούν να ενισχύουν την αυτοπεποίθησή τους μαθαίνοντας σημαντικά πράγματα γύρω από την προσωπικότητά τους, ν΄ανακαλύψουν κρυμμένα ταλέντα και ενδιαφέροντα ενώ ταυτόχρονα θα διασκεδάζουν. Οι δραστηριότητες θα πρέπει να είναι χαλαρές, να επιτρέπουν τον αυθορμητισμό, να αποτρέπουν τον στείρο ανταγωνισμό και να ενθαρρύνουν την ελεύθερη έκφραση. Ενδεικτικά έχει προταθεί από ειδικούς:

Μη γίνεστε αυστηροί, τα παιδιά θέλουν να νοιώθουν, ότι διασκεδάζουν το καλοκαίρι και όχι ότι είναι ακόμα σχολείο. Ο ύπνος είναι σημαντικός για την ψυχική ηρεμία των παιδιών. Μην ενθαρρύνετε την παρακολούθηση τηλεόρασης, συμφωνείστε μαζί πότε θα μπορούν να βλέπουν μια ταινία ή ένα παιδικό πρόγραμμα σε χρόνο κατάλληλο. Η παρακολούθηση ανεξέλεγκτων προγραμμάτων προκαλεί ένταση, εθισμό και επιθετικότητα πολλές φορές. Αποφασίστε μια συγκεκριμένη ώρα ύπνου, με κάποια ευελιξία τα Σαββατοκύριακα. Βρείτε χρόνο για μάθηση και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, επισκεφθείτε μουσεία, πάρκα, αρχαιολογικούς χώρους. Επισκεφθείτε μέρη που έχετε αναμνήσεις από τα παιδικά σας χρόνια και διηγηθείτε τους ιστορίες για τους προγόνους σας.

Η επικοινωνία Οι διακοπές μας δίνουν την ευκαιρία να γνωρίσουμε καλύτερα τα παιδιά μας, να μειωθεί η απόσταση που δημιουργεί η καθημερινότητα και το συνεχές άγχος του ”τρέχω να προλάβω”. Οι καθημερινές συζητήσεις γύρω από το τραπέζι γίνονται χωρίς την πίεση του χρόνου και οι απόψεις των παιδιών ακούγονται με υπομονή, έτσι μαθαίνουν ότι η γνώμη τους έχει σημασία στην οικογένειά τους και αυτομάτως ενθαρρύνεται η αυτοπεποίθησή τους. Η οικογένεια λειτουργεί ως ομάδα με κανόνες, υποχρεώσεις και απαραίτητες ανταμοιβές, είναι μοναδική ευκαιρία ” η ανάθεση ευθυνών” ακόμη και στα μικρότερα μέλη.

ΜΩΡΆ

1-2 ΕΤΏΝ

• Μουσική • Κίνηση • Τραγούδι • Περίπατοι στη φύση Έτσι βοηθούνται να ηρεμούν, να ενεργοποιούνται και να μαθαίνουν.

Προμηθευτείτε υλικά για να αυτοσχεδιάσετε, κουταλάκια, δοχεία, κύπελλα, κουτιά, πολύχρωμα κομμάτια χαρτιών.

3 - 4 ΕΤΏΝ

2 - 3 ΕΤΏΝ

• Μάθετε τους ρυθμούς της μουσικής • Επιχειρήστε θεατρικές παραστάσεις με αυτοσχέδια ρούχα • Παίξτε κουκλοθέατρο • Αφήστε τα να αυτοσχεδιάσουν ζώα λέγοντας απλές λεξούλες για την ανά• Μάθετέ τα να παίπτυξη της ομιλίας ζουν με πλαστελίνη • Παίξτε παλαμάκια και παιχνίδια με τα χέρια • Βοηθήστε τα με χορό, ν΄αποκτήσουν ισορροπία

ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΉ ΗΛΙΚΊΑ

• Παίξτε σκηνές από τα • Αφηγηθείτε αληθινές ιστορίες αγαπημένα τους παραμύθια • Φτιάξτε μαζί συλλογές από φυσικά υλι• Παντομίμα κά που θα μαζέψετε • Παιδικά τραγούδια από εκδρομές στο • Κατασκευές βουνό και στη θά• Κουκλοθέατρο λασσα • Κολάζ • Τακτοποιείστε σε άλμπουμ φωτογραφίες τους • Πηγαίνετε σε τοπικά πανηγύρια, χορέψετε και τραγουδίστε μαζί τους • Πηγαίνετε τα, σε συναυλίες και παιδικές θεατρικές παραστάσεις

ΠΑΙΔΙΆ ΣΧΟΛΙΚΉΣ ΗΛΙΚΊΑΣ Σ΄αυτές τις ηλικίες τα παιδιά ασχολούνται περισσότερο με οργανωμένες δραστηριότητες, που πραγματοποιούνται από διάφορους συλλόγους της περιοχής τους ή της πόλης τους. Προτείνονται πολλές δράσεις, αθλητικές, μουσικές, νέες τεχνολογίες, Lego, Robot κλπ, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα των παιδιών.

Ο ελεύθερος χρόνος που υπάρχει το καλοκαίρι δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως χαμένος χρόνος. Τα παιδιά δοκιμάζουν νέες τεχνικές ενώ τους δίνεται η ευκαιρία να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους. Μπορούν να αναλάβουν πρωτοβουλίες μέσα στο σπίτι, να τακτοποιούν το δωμάτιο τους, να ετοιμάζουν το πρωινό τους, συνήθειες που ίσως τις συνεχίσουν και το χειμώνα.

Διακοπές με τ΄αδέλφια Ποια είναι η ηλικία των δικών σας παιδιών; Μπορούν να κάνουν παρέα; Μήπως νιώθετε ότι έχετε δύο, ακόμα και τρία, διαφορετικά στρατόπεδα στο σπίτι; Οι γονείς συχνά προσπαθούν να επιβάλλουν ένα κοινό πρόγραμμα και για τα δύο παιδιά. Όταν όμως δεν αποδίδει αυτό, μπορούν να διαχωρίσουν τις καθημερινές δραστηριότητες ως ένα βαθμό. Οι δυο γονείς αναλαμβάνουν διαφορετικές δράσεις, π.χ ο μπαμπάς να πάει για ψάρεμα με το γιο, η μαμά για ψώνια με το κορίτσι, ή ο μπαμπάς στο κολυμβητήριο με την κόρη και η μαμά στις κούνιες με το αγόρι της. Έτσι θα προσαρμοστούν στις διαφορές μεταξύ των παιδιών τους. Θέλουμε να αναφερθούμε και στις πολυμελείς οικογένειες που έχουν ν΄αντιμετωπίσουν και στις διακοπές περισσότερες δυσκολίες από τις οικογένειες με ένα παιδί. Έχουν όμως και ένα μεγάλο πλεονέκτημα: ότι τα παιδιά είναι πάντα με παρέα, μπορούν να παίξουν και να διασκεδάσουν μεταξύ τους και αφήνουν τους γονείς να πάρουν μια ανάσα, ξέροντας ταυτόχρονα, ότι τα παιδιά τους περνάνε καλά. Τα παιδιά που έχουν αδέλφια έχουν το πλεονέκτημα ότι δε φοβούνται να αντιμετωπίσουν μόνα τους μια καινούργια και άγνωστη παρέα. Κοινωνικοποιούνται, μαθαίνοντας και εξερευνώντας μαζί με τ΄αδέλφια τους. Ακόμη κι αν φαινομενικά δείχνουν να μην πολύ-παίζουν το ένα με το άλλο ή τσακώνονται μεταξύ τους, έχουν ανά πάσα στιγμή ένα σύμμαχο και ”συνένοχο”, όταν θέλουν να κάνουν κάτι κρυφά από τους γονείς, κάτι ”παράτολμο” ή ”απαγορευμένο”.

ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

Τα μοναχοπαίδια δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα. Κι όμως, αυτό είναι κάτι που όλα τα παιδιά, αλλά ειδικότερα αυτά που μεγαλώνουν χωρίς αδέλφια το έχουν πολύ μεγάλη ανάγκη. Γιατί συμβαίνει αυτό; Το ”δέσιμο” με το μοναχοπαίδι είναι πιο σφιχτό, καμιά φορά ασφυκτικό, κάτι που απορρέει από το γεγονός ότι όλος ο έλεγχος των γονιών εστιάζεται πάνω σ΄αυτό το μοναδικό παιδί, αλλά και από το ότι οι γονείς του ενός παιδιού δεν έχουν την ευκαιρία να χαλαρώσουν και να συνειδητοποιήσουν ότι τα παιδιά δεν είναι τόσο ευάλωτα και τόσο ανήμπορα όσο φαίνονται. Έτσι τα μοναχοπαίδια πολύ συχνά μεγαλώνουν υπερπροστατευμένα, με αποτέλεσμα, όταν συμβαίνει αυτό, να είναι πιο ανώριμα, πιο εξαρτημένα από τους γονείς, πιο φοβισμένα. Οι διακοπές με ένα μοναχοπαίδι είναι δύσκολες και οι γονείς πρέπει να ενεργοποιήσουν τη φαντασία τους για να τις κάνουν ευχάριστες και δελεαστικές τόσο για τους ίδιους όσο και για το παιδί τους. Βέβαια όταν τα παιδιά είναι ακόμη μωρά ή νήπια 2-3 ετών, τότε τα πράγματα στις διακοπές είναι πιο απλά για τις οικογένειες με ένα παιδί μόνο. Είναι πιο εύκολο οι γονείς να φροντίσουν για το φαγητό, το μπάνιο, τη βόλτα, τον ύπνο, αλλά και το παιχνίδι, όταν έχουν ένα μωρό ή νήπιο παρά δύο ή περισσότερα. Συνήθως ένα μοναχοπαίδι όταν βρεθεί στις διακοπές με καινούργια παρέα παιδιών ντρέπεται και διστάζει να τα πλησιάσει. Σε καμία περίπτωση δεν είναι ενθαρρυντικό για το παιδί να του λέμε: ”Έλα βρε, τι φοβάσαι, δε θα πάθεις τίποτα αν παίξεις με τ΄άλλα παιδιά, μη ντρέπεσαι

ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021

κοτζάμ άντρας είσαι πια”. Με υπομονή θα πρέπει να το αφήσουμε να βρει τη δική του στιγμή και το δικό του τρόπο προσέγγισης. Στις διακοπές είναι ακόμη πιο σημαντικό από τον υπόλοιπο χρόνο να συγκρατήσουμε την υπερπροστατευτική μας τάση. Το παιδί μας πρέπει να βγει λίγο από τους συνηθισμένους ρυθμούς, να λερωθεί, να σκονιστεί, να τρέξει, να σκαρφαλώσει ακόμη και το παντελόνι του να σκίσει, να κάνει ότι του αρέσει τελοσπάντων! Ας μη μας δίνει αναφορά κάθε πέντε λεπτά για το πού βρίσκεται και ας κάνει και παρέα με παιδιά που δεν εγκρίνουμε. Στις διακοπές όλοι έχουμε ανάγκη από ανεξαρτησία και ελευθερία. Αξίζει να αναφερθούμε στις σκέψεις του μεγάλου ψυχαναλυτή- παιδοψυχίατρου Ντ. Βίννικοτ, για το παιχνίδι των μεγάλων με τα παιδιά, στο βιβλίο του ”Το παιδί το παιχνίδι και η πραγματικότητα”. ”Υπάρχουν πολλά στοιχεία στο παιχνίδι που οι μεγάλοι δε μπορούν να προσεγγίσουν….Στην πραγματικότητα, όταν οι μεγάλοι παίζουν μ΄ένα παιδί, το φυσιολογικό ”τρελό” στοιχείο που εμπεριέχεται στο παιδικό παιχνίδι μοιάζει ξαφνικά παράλογο. Έτσι, αν δεν υπάρχουν άλλα παιδιά, το παιδί αναχαιτίζεται στο παιχνίδι και χάνει την ευχαρίστηση που δίνουν η ασυνέπεια, η έλλειψη ευθύνης και η παρορμητικότητα…. Το παιχνίδι του φαίνεται ανόητο…Τα παιδιά που παίζουν μαζί, έχουν μια απέραντη ικανότητα να εφευρίσκουν απίθανες λεπτομέρειες και να παίζουν για πολλές ώρες χωρίς να κουράζονται”. Κάτι άλλο που πρέπει να έχουν στο νου τους οι γονείς και ιδιαίτερα όσοι έχουν ένα παιδί, είναι ότι οι διακοπές για τα παιδιά δε σημαίνουν το ίδιο και για τους μεγάλους. Για ένα παιδί δεν είναι τόσο σημαντικό (ίσως και καθόλου) να δει καινούργια μέρη, να κάνει τουρισμό ή να αποδράσει απ΄όλους και απ΄όλα. Η διαφορά που έχουν οι διακοπές των παιδιών από την υπόλοιπη ζωή τους είναι, ότι τότε έχουν τη μοναδική ίσως ευκαιρία να ζήσουν όπως ταιριάζει ”στα μέτρα τους”, και αυτή την ευκαιρία θα πρέπει να τους την προσφέρουμε. diplasou.gr

ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021

χεται να επηρεάσουν την απορροφητικότητα. Για παράδειγμα μικροί φακοί μπορεί να αφήσουν την ακτινοβολία να διεισδύσει. ▶Το χρώμα των φακών δεν επηρεάζει την προστασία που παρέχουν από την ακτινοβολία, αλλά το ποσοστό του φωτός που φθάνει στα μάτια μας. ▶ Ένα ζευγάρι γυαλιών ηλίου που εμποδίζει τις ακτίνες UVA και UVB συνήθως φέρει την ετικέτα UV 400 και επαρκεί για την καθημερινή χρήση. ▶ Καλό είναι να αγοράζουμε γυαλιά ηλίου από εξειδικευμένα καταστήματα οπτικών. ▶ Η σωστή εφαρμογή των γυαλιών ηλίου στο πρόσωπό μας είναι απαραίτητη, ώστε να μην μας πιέζουν στα αυτιά ή τη μύτη.

ηλίου.

Γυαλιά ηλίου: Τι προσέχουμε στην επιλογή τους

α γυαλιά ηλίου δεν είναι ένα ακόμα καλοκαιρινό αξεσουάρ. Αν και προσφέρουν στιλ και συμπληρώνουν την εμφάνισή μας, ο κύριος ρόλος τους είναι να προστατεύουν τα μάτια μας και γι’ αυτό η επιλογή τους πρέπει να γίνεται προσεκτικά. Άλλωστε, μόνο έτσι θα έχουμε στις καλοκαιρινές μας εξορμήσεις έναν «σύμμαχο» απέναντι στην ακτινοβολία UVB και UVA. Γι’ αυτό η αγορά ενός γυαλιού δεν πρέπει να σχετίζεται μόνο με την αισθητική, αλλά με την ικανότητά του να θωρακίζει την όρασή μας απέναντι στις υπεριώδεις ακτινοβολίες.

Τι πρέπει λοιπόν να προσέχουμε όταν αγοράζουμε γυαλιά ηλίου; Τα παρακάτω 6+1 κριτήρια θα μας βοηθήσουν στην επιλογή: ▶ Η ποιότητα πρέπει να είναι το νούμερο «ένα» κριτήριο στην επιλογή μας. Τα προστατευτικά γυαλιά διακρίνονται για την ομοιογένεια της επιφάνειας των φακών τους. ▶ Δεν αρκεί οι φακοί να είναι 100% απορροφητικοί, αφού και το σχήμα και το μέγεθος του γυαλιού ενδέ-

▶ Και οι φακοί έχουν χρόνο ζωής, ανάλογα με το υλικό κατασκευής και τη χρήση τους. Γδαρμένοι φακοί καθιστούν άχρηστα τα γυαλιά

▶ Μεγαλύτερη ανάγκη από γυαλιά έχουν τα παιδιά, που είναι πιο ευαίσθητα από τους ενήλικες στην υπεριώδη ακτινοβολία. Μάλιστα, τα γυαλιά ηλίου πρέπει να είναι απαραίτητο αξεσουάρ για τα παιδιά, από την ηλικία των 6 - 7 μηνών, οπότε και επιτρέπεται η μερική έκθεση στον ήλιο. ▶ Τελευταία, αλλά η πιο ουσιαστική συμβουλή ιδιαίτερα στον καιρό του covid-19, είναι κάτι που πρέπει να προσέξετε κατά τη δοκιμή των γυαλιών στο κατάστημα οπτικών: Επειδή τα γυαλιά που θα δοκιμάσετε πιθανόν να τα έχουν φορέσει πολλοί άλλοι πριν από εσάς, ζητήστε να τα απολυμάνουν μπροστά σας πριν τα φορέσετε.

ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021

● Μην αφήνετε ποτέ τον σκύλο σας στο αυτοκίνητο. Ακόμα και με τα παράθυρα κατεβασμένα, το αυτοκίνητον μπορεί να μετατραπεί σε ‘’φούρνο’’. ● Η τροφή του σκύλου κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού πρέπει να είναι ξηρά, αφού η κονσέρβα αν δεν φαγωθεί αμέσως μπορεί να χαλάσει ή να μαζέψει μυρμήγκια. Γενικά, η ποσότητα της τροφής είναι μειωμένη σε σχέση με το χειμώνα, ώστε να μην βαραίνει το ζώο και να μην επιβαρύνεται ο οργανισμός του κατά τη διάρκεια της ζέστης. ● Μην αφήνετε τον σκύλο σας να αφυδατώνεται. Αν βγαίνετε έξω, να έχετε πάντα αρκετό νερό μαζί σας. ● Μην βγάζετε τον σκύλο για βόλτα μετά τις 11 το πρωί ή το μεσημέρι. Καλύτερα να βγείτε νωρίς το πρωί ή αφού δύσει ο ήλιος. Και ποτέ μην αναγκάζετε τον σκύλο σας να πηγαίνει για τρέξιμο μετά από ένα γεύμα. ● Μην πηγαίνετε με τον σκύλο σας στην παραλία αν δεν είστε σίγουροι ότι μπο-

Φροντίδα των κατοικίδιων το καλοκαίρι Το καλοκαίρι δεν είναι δύσκολη περίοδος μόνο για εμάς, που σκάμε από την ζέστη. Και τα κατοικίδιά μας αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη ζέστη, και ίσως να χρειάζονται ειδική φροντίδα πολλές φορές. Πώς θα βοηθήσουμε τα ζωάκια μας, λοιπόν, να την παλέψουν μέσα στον καλοκαιρινό καύσωνα;

ια το πρώτο που θα πρέπει να έχετε προνοήσει πριν ακόμη πιάσουν οι ζέστες είναι το τρίχωμα του σκύλου

σας. ● Κάποιοι ιδιοκτήτες κουρεύουν τα μακρύτριχα ζώα τους, όμως αυτό πρέπει να γίνει μόνο σε κτηνίατρο και κατόπιν σχετικής προτροπής του. Αν δεν κουρέψετε το σκύλο σας, είναι σημαντικό να τον χτενίζετε τακτικά, για να του απομακρύνετε τις περιττές τρίχες και να μπορεί το δέρμα του να αναπνέει. Σε αυτό θα σας βοηθήσει και το μπάνιο του, αφού με το νερό και το τρίψιμο απομακρύνονται επίσης πολλές νεκρές τρίχες.

Αν δεν κουρέψετε το σκύλο σας, είναι σημαντικό να τον χτενίζετε τακτικά, για να του απομακρύνετε τις περιττές τρίχες και να μπορεί το δέρμα του να αναπνέει

● Αν ο σκύλος σας μένει στον κήπο, πρέπει να του βάλετε αμπούλα, η οποία σκοτώνει τους ψύλλους και τα τσιμπούρια, ενώ απαραίτητο κρίνεται και το κολάρο που διαρκεί 3 μήνες και έχει απωθητική δράση τόσο για τα παράσιτα όσο και για τις σκνίπες, οι οποίες είναι επικίνδυνες για τα σκυλιά, αφού μπορούν να τους μεταδώσουν καλααζάρ. Η αμπούλα πρέπει να εφαρμόζεται κάθε μήνα απευθείας στο δέρμα του σκύλου, όμως αν τον δείτε να ξύνεται σημαίνει ότι έχει ψύλλους και πρέπει να του βάζετε πιο δυνατή αμπούλα σε συχνότερα χρονικά διαστήματα.

ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021

ρείτε να του παράσχετε ένα δροσερό, σκιερό σημείο για να ξεκουράζεται. Και φροντίστε να τον ξεπλένετε καλά από το θαλασσινό νερό. Επιπλέον, η άμμος μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στα πατουσάκια. ● Οι σκύλοι, σε αντίθεση με τις γάτες, λατρεύουν το νερό, συνεπώς αν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή, μπορείτε να τους δροσίσετε με λίγο νεράκι στο κεφάλι τους, ή ακόμα και κάνοντάς τους ένα δροσερό (ποτέ κρύο) μπανάκι, ή σκουπίζοντάς τους με μια νωπή πετσέτα. ● Ένα παγάκι στο μπολάκι με το νερό θα εξασφαλίσει ότι το ζωάκι σας θα πίνει δροσερό νερό. Να το ανανεώνετε όταν λιώνει. ● Οι γάτες, σε γενικές γραμμές, είναι πιο δύσκολος συνοδός στις διακοπές από τα σκυλιά, καθώς είναι πιο εύκολο να εξαφανιστούν.

Μην αφήνετε ποτέ τον σκύλο σας στο αυτοκίνητο. Ακόμα και με τα παράθυρα κατεβασμένα, το αυτοκίνητον μπορεί να μετατραπεί σε ‘’φούρνο’’

● Στο σπίτι, ο ανεμιστήρας δεν είναι μονάχα ο δικός σας καλύτερος φίλος· είναι και της γάτας σας. ● Μια τέλεια συμβουλή για γάτες είναι να σηκώσετε το κρεβατάκι τους όσο πιο ψηλά, τόσο το καλύτερο. Θα κυκλοφορεί περισσότερος αέρας και θα δροσίζονται.

Πώς θα καταλάβεις αν το ζωάκι σου έχει πάθει θερμοπληξία; Σε περίπτωση θερμοπληξίας το κατοικίδιό σου θα στο δείξει αμέσως. Εσύ αρκεί να διαγνώσεις τα σημάδια. Ψάξε λοιπόν για:

● Βαριά ανάσα ● Δυσκολία στην αναπνοή ● Υπερέκκριση σιέλου ● Αυξημένους παλμοί-καρδιά που χτυπά με μεγάλη ταχύτητα ● Εμετό ● Μυικό τρέμουλο ● Αστάθεια στο περπάτημα και εξάντληση

ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021

ΜΠΑΛΚΌΝΙ - ΑΥΛΉ: για το καλοκαίρι Η δική σας

όαση

Το καλοκαίρι είναι εδώ και ο καύσωνας δεν αργεί να έρθει. Το μπαλκόνι μας ή η αυλή αποτελούν τους χώρους που περνάμε τις περισσότερες ώρες το καλοκαίρι. Παρέα με την οικογένεια, με φίλους, είναι ο χώρος που ξεκουράζεσαι, τρως, απολαμβάνεις τις καλοκαιρινές βραδιές.

ια να απολαύσεις όμως ακόμη περισσότερο στιγμές χαλάρωσης στη βεράντα ή στην αυλή του σπιτιού σου θα πρέπει να φροντίσεις ώστε να την εξοπλίσεις με τα απαραίτητα, να την διακοσμήσεις και να περιποιηθείς τον χώρο, να τον διαμορφώσεις με το γούστο και ανάλογα πάντα με το χώρο που διαθέτει.

Πρώτα η καθαριότητα Το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να κάνεις είναι να καθαρίσεις καλά το μπαλκόνι, την αυλή αλλά και τα έπιπλα εξωτερικού χώρου από σκόνη, χώματα, φύλλα κλπ. Ένα πλυστικό μηχάνημα είναι η ιδανική λύση για μια τέτοια δουλειά αφού θα σε βοηθήσει να απαλλαγείς εύκολα από τους ρύπους.

Διάλεξε το κατάλληλο σετ

επίπλων Εάν δεν έχεις ήδη, θα πρέπει να εξοπλιστείς με ένα σετ επίπλων κατάλληλο για τον χώρο (καρέκλες, μικρός καναπές, σκαμπό μπαμπού- ένα μικρό τραπεζάκι). Στην αγορά υπάρχουν πολλές επιλογές. Βρες αυτή που ταιριάζει στα τετραγωνικά του διαθέσιμου χώρου και την οικονομική σου δυνατότητα και μεταμόρφωσε εύκολα τον χώρο σου.

Κρέμασε μια αιώρα Οι αιώρες είναι συνυφασμένες με το καλοκαίρι και την χαλάρωση. Ακόμα και αν έχεις μικρό μπαλκόνι μπορείς να προσθέσεις μια αιώρα, σε μια γωνιά, που θα σε ξεκουράζει κάθε φορά που το έχεις ανάγκη.

Κρέμασε φωτάκια Ο φωτισμός του μπαλκονιού είναι ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία του! Ζητούμενο είναι όταν περνάς εκεί τα καλοκαιρινά βράδια να μπορείς να χαλαρώσεις. Επομένως,

ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021

χρειάζεσαι πολλά μικρά φωτάκια με χαμηλό φως και φαναράκια που θα κάνουν πιο ρομαντική τη διάθεσή σου.

Διαμόρφωσε ένα μικρό κήπο Παχύφυτα, μπανανιές, πουλιά του παραδείσου, κάκτοι, σεφλέρες, φίκοι, κοκοφοίνικες και οτιδήποτε άλλο βρεις που παραπέμπει σε καλοκαίρι, όλα ταιριάζουν σε ένα στιλάτο και καλαίσθητο μπαλκόνι! Αν έχεις αυλή, τότε φρόντισε να έχεις ένα περιποιημένο γρασίδι και μπόλικες γλάστρες που θα προσδώσουν στο χώρο μια εξωτική ομορφιά. Φυσικά μην ξεχνάς πως τα φυτά, ειδικά τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού, θέλουν ιδιαίτερη φροντίδα, όπως πότισμα, κλάδεμα, μεταφύτευση κ.ά.. Γι’ αυτό μην ξεχάσεις να εξοπλιστείς και με τα απαραίτητα εργαλεία.

Δημιούργησε σκιά… Για να μην απολαμβάνεις τη βεράντα ή την αυλή σου μόνο τις ώρες αφού πέσει ο καυτός καλοκαιρινός ήλιος, εξοπλίσου με ένα κιόσκι, μία πέργκολα ή μια ομπρέλα για να προστατεύεσαι και να απολαμβάνεις τη σκιά τους.

Φτιάξε μια γωνιά… διασκέδασης! Εφόσον η βεράντα σου δεν έρχεται σ’ άμεση επαφή με τον ήλιο και δεν βρέχεται, μπορείς να φτιάξεις μια γωνιά για να τοποθετήσεις εκεί τις αγαπημένες σου συσκευές, όπως τηλεόραση, ηχείο, ραδιόφωνο, ένα μίνι ψυγείο για αναψυκτικά και νερό και ό,τι άλλο θα χρειαζόσουν για να περνάς περισσότερο χρόνο στη δροσιά που σου προσφέρει.

Προστατεύσου από τα έντομα

Για να απαλλαγείς από τα ενοχλητικά έντομα μπορείς να φυτέψεις δυόσμο, βασιλικό ή λεβάντα που λειτουργούν ως φυσικά εντομοαπωθητικά. Επίσης, να έχεις πάντα μέσα στο σπίτι σε χαμηλή ένταση, να λειτουργούν μια-δυο εντομοαπωθητικές συσκευές. Τέλος, προμηθεύσου διάφορα σκευάσματα σιτρονέλλας, όπως κεριά, λάδι σώματος κ.ά. Τα κουνούπια απεχθάνονται το άρωμά της.

ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021

ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

...στα νότια της Μυτιλήνης Η

νότια πλευρά της Μυτιλήνης προς το Αεροδρόμιο, έχει την δική της ομορφιά, αφού βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα και λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη, σε μια περιοχή που έχει αναπτυχθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες. Για τους ντόπιους, η Βαρειά, το Πληγώνι και η Νεάπολη είναι η εξοχή δίπλα στην πρωτεύουσα, για μπάνιο, πικ - νικ, περίπατο, αλλά και νυχτερινές βόλτες για φαγητό, γλυκό και ποτό, ενώ για τους επισκέπτες είναι η πρώτη εικόνα του νησιού φθάνοντας για τις διακοπές τους. Με υπέροχες, δαντελωτές παραλίες κατά μήκος όλου του παραλιακού δρόμου, γεγονός που συνέβαλλε στην ανέγερση μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων για την φιλοξενία των τουριστών. Το ξενοδοχείο «Elysion», στη Νεάπολη ξεχωρίζει για την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του και τις minimal επιλογές, προσφέροντας στους πελάτες του όλες τις ανέσεις που επιζητούν στις διακοπές, σε τιμές απόλυτα λογικές. Μια βουτιά στην πισίνα, ένα cocktail με θέα το Αιγαίο, ένα γεύμα ή

φωτο: flickr Αντώνης Δεληγιάννης

ένα ποτό σε ένα από τα δύο bar - restaurant του ξενοδοχείου χαρίζουν στιγμές απόλαυσης και ηρεμίας.

λοκυθολούλουδα, ντολμαδάκια σπιτικά, κεφτεδάκια κι ό,τι άλλο η εποχή επιτρέπει και τραβάει η όρεξη!

Ανηφορίζοντας κανείς από την διασταύρωση της Βαρειάς θα βρεθεί στο Καγιάνι, όπου η εκκλησία του Ταξιάρχη αποτελεί ένα από τα πλέον γνωστά προσκυνήματα του νησιού μας και δεσπόζει με θέα το Αιγαίο. Άρχισε να χτίζεται το 1903 και τέλειωσε το 1958, δίνοντας την ονομασία του στον οικισμό.

Άλλωστε, όπως λένε, όποιος δεν έχει περάσει από του Αντώνη στο Καγιάνι και δεν έχει γευτεί τα φαγητά της κ. Αναστασίας, δεν ξέρει τι θα πει Λέσβος. Και όταν με το καλό γεμίσει η κοιλιά, σειρά παίρνει το “μάτι” γεμίζοντας και την ψυχή ταυτόχρονα με όμορφες εικόνες από το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας, μέχρι τα απέναντι παράλια της Τουρκίας. Μια ταβέρνα στα χαρτιά, αλλά όλη η Λέσβος σε λίγα τετραγωνικά.

Λίγα βήματα από την εκκλησία του Ταξιάρχη η ταβέρνα «του Αντώνη», με το ψηλοκρεμαστό της μπαλκόνι που δείνει την εικόνα εξώστη, λειτουργεί εδώ και τρεις γενιές με παραδοσιακό περιβάλλον. Προσφέρεται για οικογενειακές στιγμές ή παρεΐστικη συντροφιά και έχει κερδίσει φανατικούς επισκέπτες εδώ και πολλά χρόνια. Παρέχει απλόχερα απολαυστικές στιγμές με θέα τη Μυτιλήνη και τα απέναντι παράλια, σερβίροντας αυθεντικούς ντόπιους σπιτικούς μεζέδες φτιαγμένους με μεράκι. Εδώ το ουζάκι γίνεται απόλαυση καθώς συνοδεύεται από χταποδάκι, κο-

ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021

Ξενοδοχείο Elysion:

Προσιτή γευστική πολυτέλεια στον τόπο μας

ο ξενοδοχείο «Elysion», λίγα λεπτά από το κέντρο της Μυτιλήνης, στις όμορφες εγκαταστάσεις του, δίπλα στη θάλασσα, είναι ιδανικό για τη χαλάρωσή μας, τον καφέ, το ποτό, το φαγητό μας. Όπως κάθε καλοκαίρι, έτσι και φέτος, υποδέχεται τους πελάτες του, διαμένοντες και μη, στους όμορφους χώρους του με σκοπό να προσφέρει απόλαυση και ξεχωριστή εμπειρία είτε στο πρωινό του, είτε στην υψηλή γαστρονομία. Πιο συγκεκριμένα, κάθε πρωί από τις 07:30 μέχρι τις 10:30 και τις Κυριακές μέχρι τις 11:00, μπορείτε να απολαύσετε ένα πλούσιο πρωινό σε μπουφέ, συνοδεία καφέ της επιλογής σας. Διαλέξτε ανάμεσα σε μια μεγάλη ποικιλία από χειροποίητα εδέσματα, αλμυρά και γλυκά, φτιαγμένα με μεράκι από την έμπειρη ομάδα της κουζίνας μας. Μια βουτιά στην πισίνα και ένα κοκτέιλ θα σας δώσει την αίσθηση ότι είστε διακοπές!

Συνοδεύστε τον παγωμένο καφέ σας με επιλογές από το Comfort Menu Μετά τις 19:00, στο εστιατόριο «Room 201», στον 1ο όροφο του ξενοδοχείου, απολαμβάνουμε γαστρονομικές προτάσεις μεσογειακής κουζίνας σε ένα προσεκτικά σχεδιασμένο μενού με έμφαση σε τοπικά υλικά και μια ενδιαφέρουσα μείξη παράδοσης και καινοτομίας. Ανοιχτά για όλο το καλοκαίρι, αποτελεί την καλύτερη επιλογή για μια ποιοτική έξοδο, ένα απολαυστικό πιάτο, ένα ποτήρι κρύο κρασί με θέα το Αιγαίο. Τι καλύτερο! Καλώς να ορίσετε! Καλό καλοκαίρι! Η ομάδα του Ελύσιον

ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021

Στο πέρασμα του χρόνου, η Σκάλα Λουτρών κατάφερε να ξεχωρίσει για τα καφενεδάκια και τις ταβέρνες όπως του «Αποστόλη το κουτούκι», τους εκλεκτούς μεζέδες, το καλό ούζο και το κρασί και φυσικά την ταβέρνα «Φλοίσβος» που συνδυάζει τις μοναδικές γαστρονομικές εμπειρίες με το υπέροχο τοπίο δίπλα στη θάλασσα. Πρόκειται για το σημείο αναφοράς της Σκάλας Λουτρών για κάθε επισκέπτη, ώστε να ξαποστάσει δοκιμάζοντας εκλεκτούς ψαρομεζέδες που καταλήγουν από τη θάλασσα στο πιάτο και με εξαιρετικές προτάσεις για κρεατονοστιμιές. Με ζαρζαβατικά βγαλμένα από τους γύρω μπαξέδες και μεζεδάκια ασυναγώνιστα, η ταβέρνα ο «Φλοίσβος» έρχεται να ολοκληρώσει με τον πιο τέλειο τρόπο την απόδρασή σας στη Σκάλα Λουτρών.

Μια κοντινή απόδραση μεν, ξεχωριστή εμπειρία δε και γι’ αυτό η περιοχή είναι σταθερή επιλογή ντόπιων και επισκεπτών. Περισσότερο τυχεροί φυσικά οι κάτοικοι της Μυτιλήνης, καθώς τους χωρίζουν μόλις 9 χιλιόμετρα για να μεταβούν με το αυτοκίνητο ή το δίκυκλο.

φωτο: Μ. Πετριτζικλή

Στη Σκάλα Λουτρών

ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021

Η Γαστρονομία της Λέσβου Η Γράφει η Έφη Γιαλούση

γαστρονομία της Λέσβου αντικατοπτρίζει την ιστορία και τον πολιτισμό της. Πλούσια, μερακλίδικη, αρχοντική. Όπως ακριβώς και η πρώτη ύλη του νησιού: Το περίφημο ελαιόλαδο, αιγοπρόβεια βούτυρα και τυριά, ελιές, σιτηρά, λαχανικά, αιγαιοπελαγίτικα ψάρια, νοστιμότατα όστρακα από τους κόλπους της και μοναδική σαρδέλα, την παπαλίνα Καλλονής… Οι συνταγές είναι χρόνια δοκιμασμένες στα σπιτικά του νησιού, τόσο στα αγροτόσπιτα όσο και στα αστικά αρχοντικά. Μετά το 1922, η μικρασιατική κουζίνα ήρθε να προσθέσει, να επηρεάσει και να συμπληρώσει την γαστρονομία της Λέσβου. Σπουδαίες συνταγές σαν παρακαταθήκη βρίσκουμε γραμμένες χειρόγραφα στα βιβλία πολλών νοικοκυράδων που περνούν από γενιά σε γενιά και έχουν ισχυρή επίδραση ακόμα και σήμερα, που όλοι μας κατακλυζόμαστε από μοδάτα πιάτα με νέους σεφ και άλλες επιρροές. Η παραδοσιακή κουζίνα της Μυτιλήνης παραμένει αξιολάτρευτη και περιζήτητη στο νησί. Βαθιά χαραγμένες στη μνήμη μου είναι οι γεύσεις της γειτονιάς μου, της γιαγιάς από την Πέτρα, των φιλενάδων της μαμάς με τα νοστιμότατα τραταρίσματα, τα συχνά καλέσματα, τις τελετές της τράπουλας που πάντα συνοδεύονταν από περαστά μεζεδάκια.

Χαρακτηριστικά της μαγειρικής του νησιού είναι η εξαιρετική πρώτη ύλη, το μεράκι, η αβίαστη τεχνική και η εξαίσια υψηλή γεύση. Οι νόστιμες λιχουδιές δεν έχουν αρχή και τέλος και το ταλέντο των νοικοκυρών μοναδικό. Απλότητα, σοφή επιλογή των συνδυασμών: Φρέσκα υλικά, πάντα στην εποχή τους, και όλα μπόλικα και μεγάλα, για να φτουρήσουν και να περισσέψουν. Αυτή είναι η χαρακτηριστική εικόνα της μαγειρικής στη Λέσβο. Χωρίς ποτέ να σπαταλιέται ή να πετιέται τίποτα, ανακυκλώνονται τα πάντα, δημιουργώντας διαρκώς νέες σπεσιαλιτέ, έτσι, χωρίς συνταγή, από το μυαλό τους. Οι Μυτιληνιοί νιώθουν σαν ανεξάρτητο κράτος, τόσο στην ιστορία όσο και τη γεύση. Πολλά φαγητά τα έκαναν δικά τους, χωρίς να τους ενδιαφέρει η ελληνική, η βυζαντινή ή η όποια προέλευσή τους. Η μεγάλη έκταση του νησιού και η γεωγραφική απομόνωσή του από την υπόλοιπη χώρα βοήθησε πολύ σ’ αυτό. Από την άλλη, η αγαστή συνύπαρξη διαφορετικών πολιτισμών, σε συνδυασμό με το μεράκι και την πολύτιμη γονιμότητα της εύφορης γης, συνέτειναν στη δημιουργία μιας ποικιλόμορφης, μοναδικής και πλούσιας γαστρονομίας. Η κουζίνα της Λέσβου χωρίζεται σε τρεις βασικές κατηγορίες: -Στην αγροτική: μαγειρική που χρησιμοποιείται από τα παλιά χρόνια στα χωριά και βασίζεται σε

τοπικά πατροπαράδοτα υλικά και τεχνικές. -Στη μικρασιάτικη: προήλθε από τη συχνή επαφή με τα απέναντι παράλια και, κυρίως, από την εγκατάσταση των προσφύγων στο νησί, μετά το 1922. -Στην αστική: αναπτύχθηκε κυρίως από τους ταξιδεμένους και πλούσιους Μυτιληνιούς της διασποράς, που είχαν την οικονομική άνεση και δυνατότητα να εισάγουν νέα υλικά και τεχνικές. Όλες αυτές οι επιρροές έδωσαν μια κοσμοπολίτικη χροιά στον τόπο και συμπλήρωσαν τις γευστικές αναζητήσεις των κατοίκων του.

Ούζο και μεζές Στη Λέσβο, οι μυρωδιές της ελιάς και του ούζου μπερδεύονται ευχάριστα με τη θαλασσινή αύρα και σε παρασύρουν σ’ ένα κοσμοπολίτικο γαστρονομικό ταξίδι, που φτάνει μέχρι τα βάθη της ιστορίας. Το νησί είναι φημισμένο για το γλυκανισάτο εύγευστο ούζο του. Οι μεζέδες που το συνοδεύουν είναι πολλοί και ποικίλοι. Παραδοσιακά, ο μεζές του ούζου σερβίρεται σ’ ένα λιλιπούτειο πιατάκι και αποτελείται από λίγο ψωμί, 2-3 ελιές, 1-2 φέτες ώριμη ντομάτα και 1-2 κύβους λαδοτύρι ή φέτα. Στα χωριά της Λέσβου, όμως, απ’ άκρη σ’ άκρη, υπάρχουν ακόμα πολλοί καφενέδες, που σερβίρουν τον πιο ωραίο ουζομεζέ: ό,τι

ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

βγάλει ο «τζέτζερης»! Κάποιο κρεατικό, κοκκινιστό ή στιφάδο κομμένο σε μικρά κομμάτια σαν τας κεμπάπ, καβουρμά, λίπος χοιρινό παστό σε λεπτές φέτες, λουκάνικο στον αχνό, κεφτέ, αλλά και σαρδέλες παστές, χαψιά, αντσούγιες... Λίγο, αλλά καλό, λαχταριστό και μερακλίδικο, σερβιρισμένο πάντα σε μικρό πιατάκι, με αργούς, νωχελικούς ρυθμούς και μελετημένο τέμπο. Αυτό είναι μεζές. Δεν αποτελεί μερίδα φαγητού για να χορτάσεις, αλλά μια πικάντικη ποικιλία, που σερβίρεται με ιεροτελεστία και συνοδεύει το ουζάκι εντείνοντας ή απαλύνοντας την αψάδα του. Παλιότερα, πολλοί άντρες απ’ όλες τις κοινωνικές τάξεις άρχιζαν την ουζοκατάνυξη από νωρίς το πρωί στα καφενεία της Επάνω Σκάλας και κατέληγαν στον Κήπο. Μπες-βγες, έπιναν το ούζο, τσίμπαγαν λίγο μεζέ και συνέχιζαν για το παρακάτω καφενείο. Κατέληγαν, τελικά, στις δουλειές τους με την απροκάλυπτη ευφορία της μέθης και τη μυρωδιά του ποτού να τους προδίδει αδίστακτα.

Σοδειές Τον Αύγουστο, κάθε σπιτικό ετοιμάζει τις σοδειές του. Πλιγούρι, τραχανάς, ξερή μυζήθρα, μακαρονάκι στριφτό, χυλοπίτες κοφτές στο χέρι από φύλλο ανοιγμένο στο σοφρά, ρετσέλι με κυδώνι, κολοκύθα, μήλα, αχλάδια, σταφύλια, με κλωνάρια αρμπαρόριζας ή βασιλικού. Κρεμούσαν, επίσης, τα ριγωτά πεπόνια στα τσιγκέλια και άπλωναν το χοιρινό λίπος και τις αλατισμένες μυζήθρες δίπλα στο βορεινό παράθυρο.

Αγροτική κουζίνα Στα χωριά, οι γυναίκες όχι μόνο γνώριζαν καλά την τέχνη της φροντίδας του σπιτιού, αλλά, δίπλα στον άντρα, καταπιάνονταν και με όλες τις αγροτικές δουλειές. Καλλιεργούσαν τη γη, φρόντιζαν το μποστάνι, μάζευαν μετάξι από τους μεταξοσκώληκες, έπλεκαν, έραβαν, ύφαιναν. Μαζί, ζύμωναν ψωμί, σταρένια παξιμάδια και εφτάζυμα, μαγείρευαν, άνοιγαν φύλλο για πίτες, χυλοπίτες και μπακλαβά, έπλαθαν τα «γεμάτα» για τους αρραβώνες και τους γάμους, μάζευαν ελιές, τις τσάκιζαν ή τις χάραζαν και τις έβαζαν στην άλμη, έφτιαχναν τυρί, ετοιμάζονταν για το χειμώνα. Στην περιφέρεια, η γεύση παρουσίαζε και συνεχίζει να παρουσιάζει μοναδικό ενδι-

ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021

Στα χωριά της Λέσβου, όμως, απ’ άκρη σ’ άκρη, υπάρχουν ακόμα πολλοί καφενέδες, που σερβίρουν τον πιο ωραίο ουζομεζέ: ό,τι βγάλει ο «τζέτζερης»! Κάποιο κρεατικό, κοκκινιστό ή στιφάδο κομμένο σε μικρά κομμάτια σαν τας κεμπάπ, καβουρμά, λίπος χοιρινό παστό σε λεπτές φέτες, λουκάνικο στον αχνό, κεφτέ, αλλά και σαρδέλες παστές, χαψιά, αντσούγιες... αφέρον, καθώς περιλαμβάνει φαγητά και γλυκίσματα που έχουν ως πρώτη ύλη τα απολύτως τοπικά προϊόντα. Έτσι, ανάλογα με την περιοχή, χρησιμοποιούν περισσότερο γάλα, τυρί, βούτυρο (Ερεσός, Άντισσα, Μεσότοπος, Αγία Παρασκευή Μανταμάδος, Στύψη) ή λάδι (Γέρα, Πλωμάρι, Μόρια). Στους μεγάλους κάμπους (Καλλονή, Μεγάλη Λίμνη κλπ.) όσπρια, λαχανικά, κηπευτικά, εσπεριδοειδή και φρούτα έχουν τον πρώτο λόγο. Ακόμα και σήμερα, κάποιες συνταγές αποτελούν αποκλειστικό προνόμιο ενός χωριού και σπάνια θα τις συναντήσει κάποιος στην πόλη ή οπουδήποτε αλλού: ματς Ερεσού, κουκτσάτος χαλβάς (από μυζήθρα) Πέτρας και Κεντρικής Λέσβου, βασιλόπιτα Αγιάσου κ.λπ. Φυσικά, παραλλαγές αυτών των φαγητών ή γλυκισμάτων υπάρχουν σε πολλά μέρη, καθώς οι αλληλοεπιρροές χρόνο με το χρόνο αυξάνονται όλο και περισσότερο. Η αγροτική κουζίνα της Λέσβου, εν ολίγοις, έχει να επιδείξει εξαιρετικές λιχουδιές, μοναδικές γεύσεις και πανάρχαιες τεχνικές.

Οι μικρασιατικές επιρροές Άρχισαν πολύ πριν από την καταστροφή του 1922, καθώς το εμπόριο και οι συναλλαγές γνώριζαν μεγάλη άνθηση ανάμεσα στα παράλια και το νησί και έφερναν πολύ κοντά τους ανθρώπους. Η γιαγιά μου πήγαινε απέναντι με το καΐκι δύο φορές το χρόνο, για να μαζέψει σοδειές από τα κτήματα των πεθερικών της. Γέμιζε τη βάρκα με τα κοφίνια της και γυρνούσε φορτωμένη καλούδια: όσπρια, σταφύλια, παστουρμά, σουτζούκια, ντοματοπελτέ, σάλτσα, λουκούμια, λιαστές μελιτζάνες, ξερές μπάμιες και ντομάτες περασμένα σε αρμαθιές - σαν κι αυτά που κρέμονται ακόμα στην αγορά των μπα-

χαρικών (Εμινονού) της Πόλης - καπνά, ζαχαρωμένα στραγάλια, ξηρούς καρπούς, βερίκοκα λιασμένα στις ταράτσες της Καππαδοκίας, ροδόσταμα από ροδοπέταλα καμένα στο τηγάνι, ρακί. Όταν το 1924 η συνθήκη της Λωζάνης καθόρισε την ανταλλαγή των πληθυσμών, η Μυτιλήνη ήταν ένα από τα πρώτα νησιά του Αιγαίου που δέχτηκε πρόσφυγες από τα παράλια της Μικράς Ασίας. Παρά τη σκληρότητα της εποχής, τον αναπόφευκτο ρατσισμό και την υποτίμηση, οι Μικρασιάτες, με το ισχυρό σθένος, κατάφεραν να μεταφέρουν την εξαίσια πολιτισμική κληρονομιά τους. Σπουδαίες εμπειρίες, γνώσεις, «χαγίρια» και γεύσεις. Οι νέες διατροφικές επιρροές ήταν τόσες, που σφράγισαν ανεπιστρεπτί το γευστικό αισθητήριο του Μυτιληνιού. Το ιμάμ μπαϊλντί και το χιουνκιάρ μπεγιεντί πήραν διαστάσεις τοπικής σπεσιαλιτέ. Η καπνιστή μελιτζάνα συνόδεψε την ντοματοσαλάτα και οι γιαλαντζήδες και τα σαρμαδάκια απέκτησαν ντόπιο διαβατήριο... Το σίγουρο, πάντως, είναι πως τα υλικά, η τεχνική και οι παραλλαγές αποτελούν γνήσια σφραγίδα του νησιού και σίγουρα δεν θα τις βρει κάποιος αλλού μαγειρεμένες, όπως στη Λέσβο. Το κεφτεδάκι πνιγμένο στο γλυκανισάτο ούζο, το δυόσμο και το εξωτικό κύμινο αποτελεί μια ατόφια μυτιληνιά γεύση, που έχει μεν έντονη τη μικρασιάτικη επιρροή, αλλά μεταλλάχτηκε κατά το δέον.

Αστική κουζίνα Η Μυτιλήνη, ως μεγάλο εμπορικό κέντρο και λιμάνι-σταθμός ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, δέχτηκε και άλλες πολλές επιρροές. Η ευμάρεια του νησιού κατά το 19ο αιώνα και οι πλούσιοι γηγενείς της διασποράς έδωσαν την ευκαιρία στον τόπο να γνωρίσει πολλά προϊόντα εισαγωγής. Διάφορες συνταγές από το εξωτερικό εισέβαλαν δυναμικά στα chic σπιτικά της πόλης και επηρέασαν ή μετατόπισαν εντελώς τις παλιές γευστικές συνήθειες. Το τσάι άρχισε να σερβίρεται μέσα από ασημένια σαμοβάρια Οδησσού σε φλιτζάνια Limoge. Βρετανικές συνταγές με πουτίγκα και ψωμί ανακατεύτηκαν με γλυκά του κουταλιού, ενώ ρώσικα πιροσκί έκαναν την παρθενική εμφάνισή τους στα τραταρίσματα και τα χαρτοπαίγνια. Γαλλικές σπεσιαλιτέ, με φιλέτα ή κυνήγια, έγιναν μέρος του καθημερινού τραπεζιού

στα αρχοντόσπιτα του Μακρύ Γιαλού και της Σουράδας. Εκεί, οι οικοδέσποινες διέθεταν, πλέον, σοβαρή υποδομή: υπηρέτριες, μαγείρισσες, οικονόμους, γερμανίδες νταντάδες, αγγλίδες και γαλλίδες παιδαγωγούς για τα παιδιά τους. Οι κουζίνες πελώριες, για στιβαρά μαγειρέματα, και τα κελάρια μεγάλα, για τις σοδειές. Ξυλόγλυπτες τραπεζαρίες, γνήσια αντίγραφα επίπλων του Ερμιτάζ, ασημένια μαχαιροπίρουνα, κρυστάλλινα ποτήρια, fayange πιατέλες… Η νέα άποψη αρχίζει να προβάλλει σιγά-σιγά και στα παραδοσιακά πιάτα. Τα λαδερά προτιμούνται, πλέον, στην πιο εκλεπτυσμένη μορφή τους - με λιγότερα λάδια και άχνισμα του κρεμμυδιού αντί για τσιγάρισμα. Το σερβίρισμα γίνεται με εντυπωσιακές πιατέλες «περαστές», σύμφωνα με τα γαλλικά πρότυπα, κι έτσι, η μοιρασιά του φαγητού στο πιάτο από το χέρι της νοικοκυράς αποτελεί πλέον παρελθόν για τα προνομιούχα σπίτια. Σ’ αυτήν τη φάση κάπου μπλέχτηκε και η επιρροή του Τσελεμεντέ - το ίδιο συνέβη, άλλωστε, και στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας. Τότε το «Ερμόλ» και η «Μόρφατ» - οι φυτικές κρέμες γάλακτος - χτυπήθηκαν στα μίξερ της εποχής και στόλισαν τις τούρτες με σαβουαγιάρ, ροδάκινα και αμύγδαλα. Η κουζίνα του νησιού διατηρεί ακόμα αυτές τις τάσεις. Υπάρχει σαφώς μια σχετική απλοποίηση, αλλά η δυναμική των παραδοσιακών συνταγών παραμένει ισχυρά σταθερή και η αναζήτηση νέων γεύσεων ”παίζει” σε πολύ μικρά ποσοστά. Οι καφενέδες/μεζεδοπωλεία, με τα σπιτικά μεζεδάκια, και οι κλασικές ψαροταβέρνες κλέβουν την παράσταση, αλλά και το μεγαλύτερο κομμάτι της ”πίτας” της αγοράς. Κάποιες νέες προσπάθειες για μεταμοντέρνα προσέγγιση της κουζίνας κάνουν δειλά-δειλά την εμφάνισή τους, παίρνοντας το ρίσκο, αλλά και κάποια μικρή αποδοχή από την κοινωνία, κυρίως της πόλης. Στα χωριά με τουριστική ανάπτυξη δεν λείπουν τα εστιατόρια που σερβίρουν και ξένες σπεσιαλιτέ, ενώ στην πρωτεύουσα υπάρχουν λίγα με αντίστοιχη αξιόλογη προσπάθεια. Σε όλο το νησί απ’ άκρη σ’ άκρη έχει εξαιρετικά παραδοσιακά ταβερνάκια με ψαρικά και μεζεδάκια. Παντού στο νησί σερβίρουν εξαιρετικό φαγητό.

ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021

ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2021