ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ
α ν ν ε γ ύ ο τ σ ι Xρ
11
12 ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ
Χ
ριστούγεννα! Η μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανοσύνης καταφθάνει! Το λαμπερό αστέρι της Βηθλεέμ ας φωτίζει τις καρδιές μας. Αρώματα, στολισμοί, ετοιμασίες, αναμνήσεις, όλα επιστρατεύονται για την υποδοχή τους. Χριστούγεννα είναι η λάμψη στα πρόσωπα των παιδιών την ώρα που με τις φωνούλες τους ψάλλουν τα κάλαντα. Χριστούγεννα είναι οι μυρωδιές της βανίλιας, του μπισκότου και του βουτύρου που κάνουν τις γιορτές ακόμα πιο όμορφες. Γύρω από ένα τραπέζι γεμάτο σπιτικές συνταγές, που έχουν ετοιμαστεί με αγάπη, η μαγεία της γεύσης γίνεται ένα με τη μαγεία των Χριστουγέννων. Είναι η αγάπη, η φροντίδα, η ελεημοσύνη, η προσμονή του Χριστούλη που θα ‘ρθει να γεννηθεί ξανά σε μια σπηλιά με μόνη συντροφιά τους απλούς βοσκούς και τα ζώα του στάβλου. Η απόλυτη απλότητα και ταπείνωση που χαρακτήρισαν τον Ιησού από τη γέννηση μέχρι το σταυρό. Όμως τα φετινά Χριστούγεννα δεν μοιάζουν με αυτά των προηγούμενων ετών. Φέτος το χριστουγεννιάτικο δέντρο δεν θα ανάψει στη Βηθλεέμ στον τόπο που γεννήθηκε ο Χριστός στα κατεχόμενα Παλαιστινιακά εδάφη, καθώς σε απόσταση περίπου 50 χλμ. το Κράτος του Ισραήλ σφυροκοπά αμάχους. Βλέποντας κανείς τα όσα συμβαίνουν στη Λωρίδα της Γάζας ανακαλύπτει πόσο συγκλονιστικός είναι ο Ευαγγελικός λόγος διαβάζοντας τον Ευαγγελιστή Λουκά να περιγράφει τα Πάθη του Σωτήρα Χριστού ενώ απευθύνεται στις γυναίκες της Ιερουσαλήμ (23:2831). Κάθε Χριστούγεννα είναι μία ευκαιρία για περισυλλογή. Άλλωστε, καθώς η εορτή της γέννησης του Χριστού συμπίπτει σχεδόν με τη λήξη του ημερολογιακού έτους, το κλείσιμο ενός χρόνου φέρνει
ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
EDITORIAL
Χριστούγεννα είναι… για όλους μας την αποτίμηση όσων πέρασαν αλλά και τους στόχους και τις προσδοκίες για το χρόνο που έρχεται. Ας γιορτάσουμε λοιπόν αυτά τα Xριστούγεννα προσπαθώντας να βιώσουμε την κάθε στιγμή, το κάθε λεπτό ως ξεχωριστό και μοναδικό. Ας αφήσουμε την “Άγια νύχτα” να φτάσει “so deep in all’s heart” και τις μελωδίες από τα κάλαντα των παιδιών να κυλήσουν “under the skin”. Ας γιορτάσουμε οικογενειακά, με φίλους και συνανθρώπους ανοίγοντας τις καρδιές και τις πόρτες των σπιτιών μας. Ας χτυπήσουμε όμως και την πόρτα του πλησίον, ας βρεθούμε δίπλα στον μοναχικό, δίπλα στους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας, ας σταθούμε κοντά στους αναξιοπαθούντες να ζεστάνουμε έστω για λίγο τις καρδιές τους. Να είστε βέβαιοι πως σε αυτά τα Χριστούγεννα, όπως και σε κάθε Χριστούγεννα, κάπου, κάποιος μας χρειάζεται. Μπορεί να μην μας γνωρίζει, μπορεί να μην τον έχουμε ξαναδεί, όμως, μας χρειάζεται. Ένας Χριστός βρίσκεται εκεί έξω και μας έχει ανάγκη! Ας τον αναζητήσουμε λοιπόν ακολουθώντας το λόγο Εκείνου που μας υπέδειξε να αντιμετωπίζουμε τον πλησίον όπως τον Χριστό. Σήμερα εδώ από τα ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ σας έχουμε ετοιμάσει ένα ένθετο αφιέρωμα για αυτές τις Άγιες μέρες με ενδιαφέρουσες προτάσεις και ιδέες για τα δώρα, την έξοδο, το ντύσιμο και τη λάμψη στα ρεβεγιόν! Με την ποιότητα, αλλά κυρίως με την αξιοπιστία της εφημερίδας που κρατάτε στα χέρια σας.
Με εξαιρετικές συνταγές για φαγητό και γλυκό, ό,τι καλύτερο από την εξαίρετη μαγείρισσα και ζαχαροπλάστισσα του τόπου μας, την κοσμοπολίτισσα, λαμπερή αλλά πάντα σεμνή Έφη Γιαλούση, ενώ ο μετρ της λαογραφίας Βαγγέλης Χατζημανώλης, μας ταξιδεύει στο παρελθόν και στα έθιμα των παιδικών μας χρόνων. Τότε που δεν υπήρχαν τα κομπιούτερ και οι αριθμοί, δεν είχαμε αυτό τον τεχνολογικό συρφετό και τα παιδιά στα σχολεία της δεκαετίας του ‘50, του ‘60 και του ‘70 κρατώντας το καθένα από ένα φαναράκι που είχε φτιάξει μόνο του από χαρτόκουτες, ντυμένο πρόχειρα, με αλουμινόχαρτο στο σπίτι, συμμετείχε ως αστεράκι στη σχολική γιορτή. Μπορεί εκείνα τα χρόνια να μην είχαν τη σημερινή αφθονία, είχαν όμως μία άλλη ποιότητα και γι’ αυτό πάντα τα αναπολούμε. Εκτός από την δημοσιογραφική ομάδα των Νέων της Λέσβου που έχει φροντίσει μαζί με τους συνεργάτες της εφημερίδας για την ύλη του εντύπου που κρατάτε στα χέρια σας, ένα ξεχωριστό “ευχαριστώ” στη διορθώτριά μας τη Φιλόλογο Κατερίνα Παπαϊωάννου, όχι τόσο γιατί ανέχεται τα λάθη μας, αλλά για την ουσιαστική υποστήριξή με ιδέες και προτάσεις, με την ενεργό συμμετοχή της σε αυτή την έκδοση και ελπίζουμε να συνεχίσει. Το “ευχαριστώ” σε όλους εσάς το αφήσαμε για το τέλος! Εσείς μας κρατήσατε για άλλο ένα χρόνο στην κορυφή της ενημέρωσης και εμείς σας έχουμε στην κορυφή της καρδιάς μας. Καλά Χριστούγεννα, Καλή Πρωτοχρονιά! ΣΤΡΑΤΗΣ ΣΑΜΙΩΤΗΣ
ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ 13
ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΕΞΟΔΟΣ
Ό,τι φάμε κι ό,τι πιούμε Έ
ρχονται και οι γιορτές των Χριστουγέννων και μαζί τους έχουν φέρει μια εορταστική ατμόσφαιρα με πολλή μουσική, χρώματα και χειμωνιάτικα αρώματα. Η Μυτιλήνη έχει βάλει τα γιορτινά της καθώς στο κέντρο όλα τα καταστήματα έχουν γεμίσει από χριστουγεννιάτικα φωτάκια και στολίδια και είναι έτοιμα να υποδεχτούν τις γιορτινές μέρες. Ο κόσμος κατά την διάρκεια των Χριστουγεννιάτικων διακοπών βρίσκει την ευκαιρία να βγει έξω και να διασκεδάσει καθώς οι επιλογές που υπάρχουν καλύπτουν όλα τα γούστα. Παρόλο που η πόλη έχει μπει για τα καλά στο κλίμα των Χριστουγέννων, εντούτοις η διασκέδαση χτυπάει κόκκινο με τα μαγαζιά κατά κύριο λόγο στην Προκυμαία, αλλά και στα Λαδάδικα να είναι έτοιμα να αναδείξουν την μαγεία που κρύβει η πιο πολυπόθητη γιορτή για μικρούς και μεγάλους. Οι πιο μικροί σε ηλικία κυκλοφορούν μέχρι το πρωί διασκεδάζοντας ξέγνοιαστα σε μαγαζιά της προκυμαίας αλλά και στα Λαδάδικα, όπου εκεί το κλίμα είναι ιδιαίτερο κατά τις γιορτινές ημέρες. Οι μεγαλύτεροι πάλι πέρα από τις καθιερωμένες εξόδους για ποτό ή για φαγητό σε μαγαζιά της Μυτιλήνης μαζεύονται σε σπίτια με φίλους απολαμβάνοντας τις ζεστές στιγμές των γιορτών. Ο χειμωνιάτικος καιρός επιβάλλει ένα ζεστό καφέ στις καφετέριες στο κέντρο της πόλης που γεμίζουν τα απογεύματα ασφυκτικά από κόσμο. Το Χριστουγεννιάτικο
και Πρωτοχρονιάτικο Ρεβεγιόν αποτελεί την κορύφωση των γιορτινών ημερών, καθώς μαγαζιά, εστιατόρια αλλά και ξενοδοχεία ανοίγουν τις πόρτες τους με τους πανέμορφα στολισμένους χώρους για να υποδεχτούν μικρούς και μεγάλους με άφθονη μουσική, φαγητό και ποτό, γιορτάζοντας... όσο πάει. Η Μυτιλήνη κατά την διάρκεια των γιορτών χορεύει σε Χριστουγεννιάτικους ρυθμούς. Στα μαγαζιά εστίασης και ιδιαίτερα στα club της πόλης τόσο τα Χριστούγεννα όσο και την Πρωτοχρονιά δεν βρίσκεις ούτε καρέκλα να «καθίσεις». Τα μαγαζιά στα Λαδάδικα αλλά και στο κέντρο ζωντανεύουν το πνεύμα των Χριστουγέννων μέσα από τους στολισμούς, ενώ η μουσική που παίζει μέχρι το πρωί δίνει το δικό της τόνο σ’ αυτό το γιορτινό πανηγύρι.
Έξοδος για φαγητό και ποτό τα Χριστούγεννα Τα Χριστούγεννα παραδοσιακά είναι μια γιορτινή περίοδος η οποία μας γεμίζει με χρώματα, αρώματα αλλά και πολύ φαγητό. Τα οικογενειακά τραπέζια περιλαμβάνουν πάντα τα απαραίτητα και αποτελούν ένα κομμάτι που συνοδεύει πάντα τις γιορτές των Χριστουγέννων. Ωστό-
σο την δική τους ιδιαίτερη «γλύκα» προσφέρουν και τα μαγαζιά της εστίασης κατά τις γιορτινές ημέρες. Στα ταβερνάκια της πόλης, στο Φανάρι, τα Λαδάδικα και την Επάνω Σκάλα τα στέκια έλκουν τους καλοφαγάδες, συνήθως όμως για γιορτές πρέπει να κάνεις κράτηση σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και… μια εβδομάδα πριν, για να βρεις τραπέζι. Φυσικά υπάρχουν και εκείνοι που προτιμούν τις «κρασοκαταστάσεις» σε ταβερνάκια. Δεν θα μπορούσαμε βέβαια να παραλείψουμε και τα Χριστουγεννιάτικα και Πρωτοχρονιάτικα ρεβεγιόν, όπου πλήθος μαγαζιών της εστίασης αλλά και ξενοδοχείων της πόλης μας προσφέρουν στον κόσμο εξαιρετικές βραδιές. Εκεί έχει τη δυνατότητα κανείς να απολαύσει τα γιορτινά μενού που ετοιμάζουν με πολλή αγάπη και μεράκι οι σεφ, αναδεικνύοντας γεύσεις και αρώματα που συνοδεύουν την μαγεία των Χριστουγέννων.
14 ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
Mάσκες ματιών και patchness για τις σακούλες Κούραση και αυξημένος φόρτος εργασίας μπορούν να δημιουργήσουν μαύρους κύκλους και σακούλες στα μάτια, κάνοντας το βλέμμα άτονο και γερασμένο. Προσπαθήστε να κοιμάστε 7 με 8 ώρες την ημέρα, αλλά εκτός αυτού, επιλέξτε κρέμες ματιών που αποσυμφορίζουν τη μικροκυκλοφορία κάτω από τα μάτια, μειώνουν την κατακράτηση και φωτίζουν το βλέμμα. Οι μάσκες ματιών και τα επιθέματα patchness σίγουρα θα σας βοηθήσουν να επιτύχετε πιο γρήγορα το αποτέλεσμα που αναζητάτε για πιο ξεκούραστο βλέμμα.
Χριστούγεννα - Πρωτοχρονιά:
Γίνε όμορφη και λαμπερή και κλέψε όλα τα βλέμματα
Μ
ε την πιο όμορφη γιορτή του χρόνου στο κατώφλι, νιώθουμε την ανάγκη να ζήσουμε αυτό το κλίμα όσο πιο νωρίς γίνεται. Κάνουμε τις αγορές μας, στολίζουμε το σπίτι μας και ξεκινάμε να κάνουμε σχέδια για το πώς και με ποιους θα περάσουμε τις φετινές γιορτές. Αλλά για μας τις γυναίκες ακόμα και εάν η περιποίηση αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας φροντίδας, σίγουρα αυτές οι μέρες αποτελούν μία καλή αφορμή για να αναδείξουμε την ομορφιά και τη λάμψη μας. Τραπέζια με φίλους, χριστουγεννιάτικες βόλτες και οικογενειακές συγκεντρώσεις, αποτελούν τα αγαπημένα ραντεβού των ημερών. Οπότε, μπορούμε να πούμε ότι δεν υπάρχει καταλληλότερη εποχή από τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά για... πλήρη ανανέωση! Καθαρισμός προσώπου Ο σωστός και επιμελής καθαρισμός προσώπου, είτε με τον βαθύ καθαρισμό, είτε με εξειδικευμένα peels, είναι εκείνος που θα φροντίσει για ένα καθαρό, ενυδατωμένο και λαμπερό δέρμα, ανθεκτικό στις εξωτερικές καιρικές συνθήκες και στη βιολογική γήρανση, ανεξάρτητα από
τον τύπο δέρματος, το φύλο και την ηλικία. Την ίδια στιγμή θα μειώσει τις ρυτίδες, τις πανάδες και τα οιδήματα, ενώ θα τροφοδοτήσει το δέρμα με τα απαραίτητα ενυδατικά στοιχεία, προστατεύοντάς το από την περιβαλλοντική φωτογήρανση. Θεραπείες για λάμψη και φωτεινή επιδερμίδα Ήδη από τις νεαρές ηλικίες παρατηρείται αλλοίωση της υφής της επιδερμίδας, με λιπαρότητα, κηλίδες, δυσχρωμίες και στίγματα. Την ίδια ώρα, πολλές φορές νιώθουμε το δέρμα μας αφυδατωμένο και ξηρό. Αποτέλεσμα μια θαμπή επιδερμίδα, που παρά τη χρήση σκευασμάτων εξωτερικής χρήσης (κρέμες κλπ.,), δεν φαίνεται να διορθώνεται. Ευτυχώς τη λύση έρχεται να δώσει η σε βάθος περιποίηση της επιδερμίδας και η εφαρμογή θεραπειών, που θα αποκαταστήσουν τις όποιες βλάβες έχουν δημιουργηθεί και θα δώσουν πραγματικά υγιή όψη και λαμπερή εμφάνιση στο πρόσωπο.
Περιποίηση σώματος Συχνά, τον χειμώνα παραμελούμε την περιποίηση του σώματος όμως εξαιτίας και των χαμηλών θερμοκρασιών χρειάζεται κι αυτό τη φροντίδα μας. Μία θεραπεία απολέπισης σώματος ή μία σειρά μασάζ, θα βοηθήσουν το δέρμα να αναπνεύσει και να δείχνει και αυτό ενυδατωμένο. Ταυτόχρονα, θα χαλαρώσουμε από την πίεση της καθημερινότητας και αυτό θα επιφέρει ευεργετικά αποτελέσματα στην όψη και τη διάθεσή μας. Νύχια & μακιγιάζ Ενώ το κόκκινο είναι το πρώτο χρώμα σε προτίμηση για το εορταστικό μανικιούρ, ένα άλλο χρώμα έρχεται να κλέψει τη δόξα του τη φετινή χρονιά. Αφορά μία απόχρωση που μπορεί να ταιριάξει απόλυτα στις εορταστικές εμφανίσεις. Που αναμφίβολα μαγνητίζει τα βλέμματα όλων και ξεφεύγει από τις συνηθισμένες επιλογές. Το πράσινο χρώμα στα άκρα είναι λοιπόν εκείνο που πρωταγωνιστεί αυτή την περίοδο στα social media και συγκεκριμένα στο instagram. Τα Χριστούγεννα είναι η τέλεια ευκαιρία για να κάνετε δώρο στον εαυτό σας το αγαπημένο σας άρωμα ή να αναζητήσετε ένα νέο για να υποδεχτείτε την καινούργια χρονιά ανανεωμένη. Aς δούμε λοιπόν τις γιορτές ως την τέλεια ευκαιρία για να πραγματοποιήσουμε τις αλλαγές που τόσο καιρό σκεφτόμασταν. Ακόμα και αν οι υποχρεώσεις μας δεν μας άφηναν τον χρόνο που θέλαμε, μπορούμε να ξεκλέψουμε μία ημέρα ή και... κάτι παραπάνω και να τις αφιερώσουμε στον εαυτό μας και μόνο. Με αυτόν τον τρόπο θα αισθανθούμε ότι δεν παραμελήσαμε τη... θηλυκή μας πλευρά και τις ανάγκες της και θα ανέβουμε ψυχολογικά!
ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ 15
ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
ΓΥΝΑΙΚΑ
1
3
Οι
γιορτινές μέρες φθάνουν και η διάθεσή μας όλο και ανεβαίνει. Ένα μεγάλο κομμάτι των ημερών αυτών είναι η μόδα. Τα ρεβεγιόν πολλά, και ένα ζήτημα που απασχολεί τις γυναίκες είναι τι θα φορέσουν. Ζητήσαμε τη βοήθεια της Άννας Μυρσινιά, που είναι η δημιουργός της June Boutique, Ερμού 45, στην κεντρική αγορά της Μυτιλήνης και σήμερα σας παρουσιάζουμε τέσσερις μοναδικές ολοκληρωμένες προτάσεις που θα σας κάνουν να ξεχωρίσετε. Όπως μας είπε η κ. Μυρσινιά, φέτος κυριαρχεί το leather, τα έντονα χρώματα και όπως και κάθε χειμώνα τα τελευταία χρόνια το βελούδο και οι γούνες.
1
η Πρόταση Maxi φόρεμα σε λαδί χρώμα με σούρες στο πλάι που αναδεικνύει την θηλυκότητα κάθε γυναίκας. Μπορεί να συνδυαστεί με crop leather jacket σε μοβ απόχρωση. Ο συνδυασμός αυτός των δύο χρωμάτων τελειοποιεί το outfit.
2
η Πρόταση Μία πολύ εύκολη λύση που πολλές φορές μας βγάζει από την δύσκολη θέση είναι τα σετ. Ένα σετ σε μοβ χρώμα με ψηλόμεση παντελόνα και cropped σακάκι. Μπορεί να μας φαίνεται απλή εμφάνιση, αλλά το ιδιαίτερο σε αυτό το σακάκι που μας βάζει στο γιορτινό κλίμα είναι τα μανίκια που
έχουν πλαϊνές σχισμές με κρόσσια και τα ιδιαίτερα κουμπιά.
3
η Πρόταση Μία κλασική επιλογή είναι το κουστούμι σε navy blue, συνδυασμένο με ένα εντυπωσιακό πουκάμισο ριγέ καφέ και γαλάζιο με φτερά. Το outfit ολοκληρώνεται με μία τσάντα βραχιόλι σε βινύλ μπορντό.
2
4
η Πρόταση Για το πρωτοχρονιάτικο ρεβεγιόν η γούνα και το βελούδο είναι απαραίτητα. Μαύρο βελούδο φόρεμα με πουά χρυσές λεπτομέρειες συνδυάζεται απόλυτα με καρό ασπρόμαυρη γούνα.
4
16 ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
ΜΕ ΠΟΛΛΕΣ ΕΥΧΕΣ ΓΙΑ ΤΟ 2024
Τα καλύτερα δώρα για τα αγαπημένα μας πρόσωπα! Οι γιορτές πλησιάζουν κι αυτή η γλυκιά ανυπομονησία για τα δώρα που θα πάρεις, αλλά και η αναζήτηση για τα όμορφα δώρα που θα χαρίσεις στα αγαπημένα σου πρόσωπα έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο τις ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Από πράξεις αγάπης μέχρι και διάφορα πράγματα που έχουμε βάλει “στο μάτι” από καιρό, αλλάζουν την ψυχολογική μας διάθεση για να ξεκινήσει η νέα χρονιά με αγάπη, χαρά και χαμόγελα σε όλη την οικογένεια και τον κοινωνικό μας περίγυρο.
Μ
ια πολύ ωραία ιδέα για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι είναι να προσφέρεις μικρά δώρα στους καλεσμένους, τα οποία θα τους περιμένουν στο... πιάτο τους! Το όμορφα διακοσμημένο τραπέζι σου θα αναδειχτεί ακόμα περισσότερο κι η διάθεση όλων θα ανέβει κατακόρυφα. Ετοιμάσαμε λοιπόν, κάποιες προτάσεις για μικρά δωράκια καλεσμένων, μικρών και μεγάλων, για να πάρεις ιδέες και να τα προμηθευτείς εγκαίρως.
Γούρια
Ένα από τα πιο κλασσικά, αλλά πάντα αγαπημένα δώρα είναι τα γούρια για τη νέα χρονιά που έρχεται. Αν έχεις χρόνο κι όρεξη μπορείς να προσφέρεις χειροποίητα γούρια τα οποία θα φτιάξεις μόνη σου κι έτσι ο συμβολισμός τους θα είναι ακόμα πιο δυνατός. Αν δεν προλαβαίνεις να τα φτιάξεις ή απλά δεν θέλεις, μπορείς να τους χαρίσεις ένα διακοσμητικό δέντρο ζωής που κι αυτό φέρνει καλοτυχία και ευημερία.
Χριστουγεννιάτικα στολίδια
Άλλη μία όμορφη και εύκολη ιδέα για δώρα για τους καλεσμένους σου. Θα σε θυμούνται κάθε χρονιά όταν στολίζουν! Μπορείς να διαλέξεις από ένα ζωηρό χριστουγεννιάτικο κουδουνάκι ή ένα κρεμαστό στολίδι. Διάλεξε είτε το ίδιο για όλους,
είτε διαφορετικά, αλλά στο ίδιο ύφος.
Χριστουγεννιάτικα αντικείμενα
Από τα πιο απλά δώρα που εκφράζουν όμως αμέσως το γιορτινό πνεύμα είναι τα μικρά χριστουγεννιάτικα αντικείμενα. Είναι εύκολα να τα βρεις και συνήθως αρκετά οικονομικά. Μπορεί να είναι κολοκύθες, χριστουγεννιάτικες κούπες, ρόδια για καλοτυχία, καρυοθραύστες, βαζάκια, κηροπήγια, led διακοσμητικά που φωτίζουν κ.ά.. Βάλ’ τα σε ένα ωραίο χριστουγεννιάτικο κουτί, στόλισέ τα και με κορδέλα και το δωράκι σου είναι έτοιμο.
Σετ κασκόλ, σκούφο και γάντια
Ένα δώρο με cozy χαρακτήρα, που θα λάτρευαν όσοι δίνουν σημασία στο στιλ τους ακόμα και τις πιο κρύες μέρες του χειμώνα. Για μείωση του budget σας, μπορείτε να κάνετε δώρο μόνο το κασκόλ, τον σκούφο ή τα γάντια.
Κούπα με Χριστουγεννιάτικα μοτίβα Θα ταίριαζε απόλυτα στους “σπιτόγατους” της παρέας, που απολαμβάνουν στιγμές χαλάρωσης, πίνοντας ζεστή σοκολάτα δίπλα στο Χριστουγεννιάτικο δέντρο. Αγοράζοντας σετ με 2 κούπες, θα είναι ένα πολύ ωραίο δώρο για τα φιλικά ζευγάρια!
DIY κεράκια
των κεριών!
Δείχνει ότι αφιέρωσες χρόνο για το δωράκι αυτό, κάτι που σίγουρα εκτιμούν όλοι! Θα χαρούν ιδιαίτερα κυρίως όσοι είναι φαν της διακόσμησης και
Χριστουγεννιάτικο candy box!
Θα το εκτιμήσουν οι γλυκατζήδες της παρέας και οι μικροί μας φίλοι! Γέμισε ένα ψάθινο καλάθι, ή ένα μεταλλικό κουτί (θα χρησιμεύσει σαν αποθηκευτικό κουτί αργότερα) με τις πιο γλυκές εκπλήξεις! Καραμέλες,
ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ 17
ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
μαρσμέλοους, hot choc spoons και ό, τι άλλο μπορείς να φανταστείς!
Ημερολόγιο για το νέο έτος
Κάνε το λίγο πιο προσωπικό, γράφοντας στην πρώτη σελίδα τις ευχές σου για τον νέο χρόνο, και ακόμα καλύτερα σε διάφορες ημέρες, σελίδες που είναι σημαντικές, μπορείς να γράψεις μια αφιέρωση, μια αστεία ατάκα, να κολλήσεις sticker και πολλά άλλα, που θα είναι μικρές εκπλήξεις στην πορεία του έτους για τον παραλήπτη του δώρου σου!
Καλάθια με κρασιά
Εννοείται ότι θα εκτιμηθεί περισσότερο από τους λάτρεις του κρασιού!
Θήκη κινητού
Όλοι θα τη χρησιμοποιήσουν, γιατί μας αρέσει η εναλλαγή της εικόνας του κινητού μας, αρκεί να πετύχεις το γούστο του ατόμου για το οποίο προορίζεται το δώρο! Ιδανικό για φίλους και εφήβους.
Παντόφλες
Είναι πολλά τα σχέδια σε χουχουλιάρικες χειμερινές παντόφλες! Πλεκτές... Ή μικρά ζωάκια!
Μαγειρικά gadgets
Για όσους λατρεύουν να περνάνε τον ελεύθερο χρόνο στην κουζίνα... Ένα “ψαγμένο” gadget μαγειρικής, θα είναι σίγουρα μία ευχάριστη έκπληξη!
Κοσμήματα
Πάντα δηλώνουν τρυφερά συναισθήματα και πάντα μας κάνουν να σκεφτόμαστε τον άνθρωπο που
μας τα έδωσε όταν τα φοράμε. Μπορείς να το κάνεις πιο προσωπικό, παραγγέλνοντας να γράφει πάνω κάτι όμορφο ή μία σημαντική ημερομηνία!
Κορνίζα με φωτογραφία
Πρόκειται για ένα δώρο που αποπνέει αγάπη και συναισθηματισμό! Το μόνο που χρειάζεσαι είναι μία όμορφη κορνίζα και μία φωτογραφία με σένα αγκαλιά με το πρόσωπο που θα προσφέρεις το δώρο! Πάντως ό,τι και να προσφέρετε η ζεστασιά των Χριστουγέννων θα το κάνει ακόμη πιο... καλοδεχούμενο από τα αγαπημένα σας πρόσωπα. Τι πιο ωραίο να κάνεις και να σου κάνουν δώρα! Τα δώρα βγάζουν το παιδί που όλοι κρύβουμε μέσα μας. Καλά Χριστούγεννα!
18 ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
γενειακά. Απευθυνθείτε στο δικό σας target group και κάνετε ένα σωστό casting που είναι απαραίτητο για την επιτυχία του γιορτινού καλέσματος.
Το τραπέζι Ένα ωραία στρωμένο τραπέζι με τα προικιά της μαμάς είναι ό,τι χρειάζεται για τα ρεβεγιόν. Βγάλτε τα καλύτερά σας. Ποτήρια, μαχαιροπήρουνα. Μην τα κρατάτε στα ράφια και στα συρτάρια. Χαρείτε τα. Ένα ντεκόρ από «ό,τι έχω» δίνει ατμόσφαιρα και χαρά. Μερικές φορές αρκεί μια ωραία ανθοδέσμη από κλαδιά της αυλής, κάτι από πορτοκαλιές, ελιές, και δάφνες! Λίγα κεριά και ροδοπέταλα, κάτι σε κρύσταλλο και κάτι σε ασημί, χρυσό ή κόκκινο και μια γιορτινή κορδέλα τυ-
Πρόσκληση στο Ρεβεγιόν Η Βαρώνη Φον Σταφ θα ούρλιαζε αν αντιλαμβανόταν τα νέα δεδομένα του σαβουάρ βιβρ. Εγώ ομολογώ πως έχω μια τάση ταύτισης με την εν λόγω κυρία και τους απηρχαιωμένους της κανόνες καλής συμπεριφοράς. «Λόγω καταγωγής, γνώσης αλλά και κοινωνικο-πολιτικo-οικονομικού status», μπορώ ενίοτε να χρησιμοποιώ με άνεση, τις άλλοτε ξεπερασμένες και άλλοτε ξεπεσμένες σε μαρασμό «χρήσιμες» συμβουλές της!!!
Τ τα οργανώνονται τουλάχιστον 15 μέ-
α σωστά και καθωσπρέπει καλέσμα-
αρχίστε τα τηλέφωνα. Αν δεν προλάβετε να καλέσετε θα μείνετε μόνοι σας αν τυχόν δεν σας καλέσουν κι εσάς.
ρες πριν. Στο κάτω-κάτω της γραφής, όμως όλοι ξέρουμε πως ακόμα και τα απλά dinner-πάρτι της τελευταίας στιγμής, με το «ό,τι προκύψει», μπορεί και να δώσουν μεγάλη χαρά και ίσως να έχουν ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία.
Η πρόσκληση Ανασκουμπωθείτε πάντως εγκαίρως και
Από την Έφη Γιαλούση
Κάποιοι λόγω ημερών θα παίξουν χαρτιά με άλλους φίλους και άλλοι θα είναι καλεσμένοι σε άλλα σπίτια, πιθανόν σε glam τραπεζώματα. Κάποιοι άλλοι έχουν κλείσει σε «χαι χούι» grand εστιατόρια της πόλης και άλλοι σε σαλέ και χιονοδρομικά, εγχώρια και αλλοδαπά. Κάποιοι άλλοι θα μείνουν στο σπίτι, οικο-
ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ 19
ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
λιγμένη στις λινές πετσέτες.
Τιπς
Τα ποτήρια
Σούπερ «ντούπερ» φαγητά μαγειρεμένα με τα χεράκια σας και σερβιρισμένα με τσαχπινιά! Καλή επιλογή από κορυφαία κρασιά που εναρμονίζονται με τις γεύσεις! Ένα φευγάτο στόλισμα τραπεζιού με διάφορα αξεσουάρ! Σαμπάνια άφθονη ροζέ να ρέει για το glam της στιγμής, της καταγωγής και της άποψης! Μουσική dolcevita, για κέφι και ατμόσφαιρα. Bandoneon, tangos, waltz. Κεριά αναμμένα. Mακιγιάζ dramatic. Κοσμήματα πολύτιμα. Αξεσουάρ με στιλ. Όλα -Casualsmart!- αλλά ψαγμένα. Το δείπνο ξεκινά και οι αναστολές πέφτουν στο κενό. Η λεπτομέρεια μαζί με τη φαντασία, τη σκηνοθεσία και το στιλ τελικά κάνουν τη διαφορά, σε κάθε περίπτωση!
Τολμήστε να σερβίρετε κάθε κρασί σε άλλο ποτήρι. Για τη σαμπάνια φυσικά ένα adhoc σούπερ flute ποτήρι για φυσαλίδες. Τα αποστάγματα για το τέλος θα σερβιριστούν στα ψιλόλιγνα ποτήρια, τα ειδικά για γκράπες. Στο τέλος ίσως εσπρέσσο σε συλλεκτικά φλιτζανάκια με afterdinnermints. (Tα σοκολατάκια με τη μέντα).
Το μενού • Για πρώτο πιάτο Μια σούπα σερβιρισμένη σε πορσελάνινο φλιτζάνι του τσαγιού και πασπαλισμένο με ψιλοκομμένα καβουρντισμένα φιλέ αμυγδάλου. • Για δεύτερο πιάτο Μοσχαράκι με ξερά δαμάσκηνα, βερίκοκα και φρέσκα μήλα κομμένα σε κύβους. Μαγειρεμένο στη γάστρα ή άλλο σκεύος σκεπασμένο στο φούρνο, καμιά φορά και σφραγισμένο με ζυμάρι. • Για τρίτο πιάτο Ποικιλία μπλε τυριών με ζελέ από πορτοκάλι και γλυκό κρασί Λήμνου. • Για επιδόρπιο Μια γιορταστική πάβλοβα ή Saint Honore και μια φρουτοσαλάτα από φρούτα εποχής, με σαντιγί, καβουρντισμένους ξηρούς καρπούς και ινδική καρύδα.
Υ.Γ. Η βαρώνη Φον Σταφ, υπηρέτησε και κατέγραψε τους κανόνες καλής συμπεριφοράς μιας άλλης εποχής, που όμως ακόμα και σήμερα κάποιοι από αυτούς μας αγγίζουν!!!!!!!!!!!!!
20 ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
Χριστουγεννιάτικες Συνταγές φέτες 15 δαμάσκηνα 15 βερίκοκα 15 κάστανα βρασμένα και καθαρισμένα 3 κ.σ. κονιάκ κορν φλάουρ Αλάτι Πιπέρι
Από την Έφη Γιαλούση
νάδα, αλάτι και πιπέρι και μόλις πάρει βράση, μεταφέρουμε σε μία γάστρα και ψήνουμε στους 170°C για 1 ώρα και 30 λεπτά.
Προσθέτουμε τα κάστανα και τα αποξηραμένα φρούτα και συνεχίζουμε το ψήσιμο για άλλη μισή ώρα.
Εκτέλεση
Γιορτινό Μοσχαράκι στη γάστρα Υλικά Για το μαρινάρισμα 1.200 γρ. μοσχάρι σπαλομίτα 4 κ.σ. λάδι 2 δαφνόφυλλα
5 κόκκους μπαχάρι 10 κόκκους πιπέρι 5 κόκκους κάρδαμο 1 ξύλο κανέλας 1 φλιτζ. κρασί κλαδάκια φρέσκο θυμάρι
Για τη γάστρα 3 κ.σ. λάδι 2 μέτρια κρεμμύδια ψιλοκομμένα 3 σκελ. σκόρδο 2 καρότα κομμένα σε
Την επόμενη μέρα, βγάζουμε το κρέας από την μαρινάδα και τη φυλάμε στην άκρη. Ταμπονάρουμε το κρέας με χαρτί. Το πασπαλίζουμε με κορν φλάουρ. Σε μία κατσαρόλα, ζεσταίνουμε το λάδι σε μέτρια φωτιά και προσθέτουμε τα κρεμμύδια να μαραθούν. Προσθέτουμε το σκόρδο και τα καρότα. Ανακατεύουμε συχνά. Προσθέτουμε το κρέας και το ροδίζουμε. Περιχύνουμε με την μαρι-
2 φλιτζ. νερό 1 φλιτζ. άσπρη ζάχαρη 1 φλιτζ. μαύρη ζάχαρη 250 γρ. βούτυρο 3 αυγά 2 κουτ. γλυκού σόδα 1 κουτ. γλυκού αλάτι 2 φλιτζ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις 2 κουτ. γλυκού mixedspice 1½ κουτ. γλυκού μοσχοκάρυδο 1 κουτ. γλυκού κανέλλα ½ φλιτζ. δυνατό ρούμι
Εκτέλεση
Plumpudding
H
περίφημη Χριστουγεννιάτικη πουτίγκα από την Βρετανική κουζίνα. Δίνω μια Αυστραλέζικη παραλλαγή, που την έχω φτιάξει πολλές φορές και τη θεωρώ την καλύτερη ever. Μπορεί να προετοιμαστεί μέχρι και δυο μήνες πριν τις γιορτές. Οι Εγγλέζες νοικοκυρές, κόβουν τα φρούτα με ψαλίδι, βουτώντας το κάθε τόσο στο νερό, για να μην κολλάει. Σερβίρετε με σάλτσα παχιά κρέμα (clotted cream) ή σαντιγί και σος μπράντι.
Υλικά 400 γρ. σταφίδες σουλτανίνα 250 γρ. σταφίδες μαύρες 150 γρ. γλασσέ κερασάκια 250 γρ. χουρμάδες 100 γρ. ξερά βερίκοκα 150 γρ. κόντιτα 200 γρ. μεγάλες κρητικές σταφίδες με κουκούτσι
Ψιλοκόβετε τα φρούτα και τα αφήνετε με το ρούμι 2-3 μέρες να μαριναριστούν. Μετά τα βάζετε σε ένα βαθύ τηγάνι. Προσθέτετε το νερό, τη λευκή και μαύρη ζάχαρη, το αλάτι και το βούτυρο. Ανακατεύετε σε χαμηλή φωτιά για 8-10 λεπτά μέχρι να λιώσει το βούτυρο. Βγάλτε το τηγάνι από τη φωτιά και προσθέστε τη σόδα. Μόλις κρυώσει το μίγμα, προσθέστε το ρούμι και τα αυγά ελαφρώς χτυπημένα. Κοσκινίζετε τα αλεύρι και τα μπαχαρικά και τα προσθέτετε στο μίγμα.
Α’ τρόπος με βράσιμο Αλείφετε με βούτυρο ένα σκεύος πουτίγκας (χωρητικότητας 4 λίτρων). Βάζετε μέσα το μίγμα. Το κλείνετε και το βάζετε σε κατσαρόλα με βραστό νερό να βράσει για 4-6 περίπου ώρες, προσθέτοντας κάθε τόσο κι άλλο ζεστό νερό. Αφήνετε την πουτίγκα να κρυώσει και τη διατηρείτε στο ψυγείο μέχρι να τη χρειαστείτε. Τη μέρα του σερβιρίσματος την σιγο-βράζετε για άλλες δυο ώρες. Τη σερβίρετε ζεστή.
Β’ τρόπος σε ατμό μέσα σε τουλπάνι (Μπορεί να φαίνεται πιο πολύπλοκος αλλά το αποτέλεσμα θα σας αποζημιώσει) Αγοράζετε ύφασμα καμπότο 65χ65 εκατοστά. Το βράζετε μέσα σε νερό για 30 λεπτά. Το βγάζετε με προσοχή για να μην καείτε και το στύβετε καλά. Το απλώνετε στον πάγκο της κουζίνας και το πασπαλίζετε με μπόλικο αλεύρι. Βάζετε το μίγμα της πουτίγκας στη μέση και αφού πιάσετε τις 4 γωνίες του πανιού, σχηματίζετε μια μπάλα. Δένετε το πανί σφιχτά, αφήνοντας 3 εκατοστά περιθώριο να φουσκώσει το μίγμα. Σε μια μεγάλη κατσαρόλα βράζετε νερό και βυθίζετε μέσα το πανί με την πουτίγκα. Τη βράζετε για 6 ώρες και άλλες 2 ώρες για ζέσταμα τη μέρα του σερβιρίσματος. Τη κρεμάτε στο κελάρι ή σ’ ένα ξηρό μέρος για να σιτέψει. Είναι καλό να παρασκευαστεί τουλάχιστον μια εβδομάδα πριν.
Σάλτσα μπράντι 250 γρ. βούτυρο ½ φλιτζ. άχνη ζάχαρη ¼ φλιτζ. κρέμα γάλακτος 1/3 φλιτζ. μπράντι Χτυπάτε σε μίξερ το βούτυρο με τη ζάχαρη για να αφρατέψει. Προσθέτετε την κρέμα και το ποτό. Διατηρείται στο ψυγείο για 2 μήνες.
ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ 21
ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
Χριστούγεννα στην Λέσβο! Γράφει ο Βαγγέλης Χατζημανώλης
«Χριστούγεννα Πρωτούγεννα, πρώτη γιορτή τού χρόνου, εβγάτε, δείτε, μάθετε, πού ο Χριστός γεννιέται…», μάς λένε μεταξύ τών άλλων τα γνωστά μας τότε κάλαντα. Κάτι ανάλογο μάς λέει και ο εκκλησιαστικός ύμνος (Κάθισμα) τής Εορτής στην αρχή του Όρθρου: «Δεύτε ίδωμεν πιστοί πού εγεννήθη ο Χριστός…»! Χριστούγεννα, λοιπόν, και στην ντοπιολαλιά μας «Κστούγιννα» ή «Ακστούγιννα» βάζοντας μπροστά ένα -άλφα- για να είναι πιο εύηχη η λέξη, (όπως και με --Κσ- το Κστούγιννα… όχι –Ξτ-- Ξστούγιννα,
δεν είναι τού παρόντος το γιατί), καθώς και «Σκουλάδις μέρις» (από το σκόλη, σκολάδες μέρες). Άσε που εδώ και χρόνια από την ξενολαγνεία που μάς διακατέχει τα κάναμε Christmas -Merry Christmas - και Happy New Year και δεν συμμαζεύεται, «άστα, άντι γκούντα τα» που λέμε εδώ! Όπως σε όλη την Ελλάδα, έτσι και στην Λέσβο, το Δωδεκαήμερο τών Εορτών γιορτάζονταν και γιορτάζεται με τα ανάλογα έθιμα, τις παραδόσεις και την λατρευτική διάθεση και ευλάβεια, που όμως σήμερα μόνο οι πιστοί της παράδοσης και νοσταλγοί τού παρελθόντος διατηρούν τουλάχιστον σε αρκετά σημεία τα έθιμα. Οι προετοιμασίες και η προσμονή, δημιουργούσαν και δημιουργούν την γιορταστική ατμόσφαιρα από αρκετές μέρες πιο πριν. Να σημειώσουμε ότι τα έθιμα είχαν κάποιες διαφορές από χωριό σε χωριό και το κυριότερο ότι πολλά είχαν έλθει
εδώ από τα αντικρινά παράλια (Αϊβαλί, Μοσχονήσια, Γενιτσαροχώρι, Δικελί κλπ.) και πριν από το 1922, διότι οι Λέσβιοι είχαν συχνές επαφές - πάρε-δώσε - με τούς απέναντι! Οι νοικοκυρές ετοιμάζονταν με πολύ μεράκι και όρεξη, όλα να είναι στην εντέλεια να υποδεχτούν το νεογέννητο Χριστό. Συγύριζαν και στόλιζαν το σπίτι μέσα με τα ανάλογα στρωσίδια, κεντητά και υφαντά, τα κρυστάλλινα και χάλκινα (μπακίρια) σερβίτσια και σκεύη, καθώς και ασβέστωμα και συμμάζεμα τής αυλής, να είναι όλα έτοιμα. Το Δωδεκαήμερο δεν γινόταν καμιά σοβαρή εργασία μέσα στο σπίτι, δεν το είχαν σε καλό. Ακόμα και σκάφη για πλύσιμο δεν έβαζαν, γιατί θα «τρυπούσαν και θα χαλούσαν μετά τα ρούχα». Τα στολίδια τα χριστουγεννιάτικα δεν ήταν όπως τα σημερινά ξενόφερτα φαντασμαγορικά λαμπιόνια, μπαλίτσες, γιρλάντες και άλλα τέτοια πλαστικά μπιχλιμπίδια, αλλά ξηροί καρποί, φουντούκια, κάστανα, καρύδια κι αμύγδαλα, που συμβολίζουν την καρποφορία, καθώς και φρούτα τής εποχής, μήλα, μανταρίνια, ρόδια κλπ., με πρώτα τα πορτοκάλια, στολισμένα με «κσαλ’φή» δηλαδή «χρυσή αλοιφή» ή «κσάφια», ένα είδος πολύ λεπτού διακοσμητικού χρυσού φύλλου, «τράνα» όπως αλλιώς το έλεγαν, κάτι ανάλογο ας πούμε με το γνωστό αλουμινόχαρτο στο περίπου, αλλά σημαντικής αξίας και τα τοποθετούσαν μέσα στις φρουτιέρες πάνω στο τραπέζι. Για δέντρο έβαζαν μέσα σε γλάστρα κλαδί ελιάς με ελιές, κι αυτό χρυσωμένο με λουρίδες από «κσαλ’φή» πασπαλισμένο και με μπαμπάκι και το τοποθετούσαν μπαίνοντας κάπου στο χαγιάτι. Σε κάποια χωριά έβαζαν κλαδί πεύκου με τις κουκουνάρες (γκουγκτζέλις) επάνω χρυσωμένες, αλλά και κλαδί κουμαριάς με τα κόκκινα και εύγευστα κούμαρα, σε άλλα δε το κλαδί (δέντρο) το έστηναν και το στόλιζαν την παραμονή, όχι πριν. Τα γλυκίσματα τών ημερών είχαν τον πρώτο ρόλο. Χριστόψωμα με μυρωδικά, κουραμπιέδες, φοινίκια «φνίτσα», «μπακλαβούδις» μπακλαβάδες, μπουρεκάκια, γιαουρτόπιτες και η γνωστή λεσβιακή και διαχρονική «πλατσέντα», φύλλο που άνοιγαν με την «ματσόβεργα» και πασπά-
λιζαν με μπόλικο καρύδι, το σούφρωναν μετά σε κυκλικό σχήμα μέσα στο «σινί» ή «σνι» φαρδύ ρηχό ταψί, για ψήσιμο στον φούρνο. Μετά το σορόπιαζαν και μάλιστα κατά την Κατοχή και λίγο μετά, που σπάνιζαν η ζάχαρη και το μέλι, χρησιμοποιούσαν το «βράσμα», πετιμέζι, για το σορόπιασμα που είναι και το υγιεινότερο μάλιστα. Στην Άντισσα εξακολουθούν να φτιάχνουν τους «πασπαλάδες» βράζοντας για λίγο, λάδι με βράσμα, ξύσματα πορτοκαλιού-λεμονιού, γαρύφαλλο, κανέλλα, που όλα αυτά βγάζουν ένα όμορφο άρωμα που συνειρμικά σε βάζει στο όλο κλίμα τών Χριστουγέννων. Μετά ρίχνουν αλεύρι, ζυμώνουν και πλάθουν το μείγμα σε μικρό σχήμα ρόμβου τους πασπαλάδες βάζοντας και ένα άσπρο αμύγδαλο στο κέντρο επάνω, ψήνοντάς τους στον φούρνο, χωρίς να τους μελώσουν. Τα γλυκίσματα τα έβαζαν όμορφα μέσα στις πιατέλες πάνω στο τραπέζι καθώς και γλυκά τού κουταλιού μέσα στους όμορφους γυάλινους «φουκάδις» ας τα πούμε «μπολ» σήμερα, με καμπυλωτό καπάκι, για να κερνούν τούς επισκέπτες, με τα ανάλογα ποτά (κονιάκ - σπιτικό λικέρ, τσέρι) και να απολαμβάνουν και οι ίδιοι τού σπιτιού. Τα χριστουγεννιάτικα φαγητά στη Λέσβο ήταν και είναι ακόμη σε χωριά πιο πολύ, τα φουρνιστά και τα ψητά, όπως και το «σελινάτο» που εδώ και αρκετά χρόνια επικράτησε περισσότερο, και όχι η ξενόφερτη γαλοπούλα που παίρνει και δίνει σήμερα παντού. Αν και σφάζανε και τέτοιες παλιά, «κάκνες, διάνες» τις θηλυκές ή «κάκνους, διάνους και πούλους» τους αρσενικούς» όπως λέγονται. Στο χωριό Φίλια ειδικά, το κατεξοχήν χριστουγεννιάτικο φαγητό ήταν και είναι, οι ντολμάδες με το κρεμμύδι, τα «σουγάνια», όπως τα ξέρουμε. Αντί για λάχανο για περιτύλιγμα, χρησιμοποιούνται κρεμμύδια ξερά, που αφού βράσουν για λίγο, ξετυλίγονται οι στρώσεις τους και μπαίνει η γέμιση. Αυτό συμβολίζει τα σπάργανα, τις φασκιές, που η Παναγία σπαργάνωσε το Χριστό. Να σημειώσουμε ότι παλιά στα χρόνια τα «πέτρινα», το κρέας λόγω τής οικονομικής ανέχειας, ήταν σπάνιο είδος διατροφής, λίγες φορές το χρόνο και κυρίως Πάσχα
22 ΤΑ NEA ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ και Χριστούγεννα. Έτσι λοιπόν, οι αγρότες σταματούσαν πιο μπροστά απ’ τα Χριστούγεννα τις δουλειές τους, για να ετοιμάσουν τα σφαχτά. Τον πρώτο ρόλο τον είχαν οι «μπισλιμέδις», δηλαδή τα αρσενικά αρνιά που τα έθρεφαν όλο το χρόνο για το σκοπό αυτό, όπως και τα γουρούνια που γινόταν και πάνω από 100 οκάδες και για να σφάξουν ένα τέτοιο βοηθούσαν δυό και τρεις άντρες. Μάλιστα δίπλα στο σφαγμένο γουρούνι έβραζε σε καζάνι μεγάλο, νερό που το ζεματούσαν και ύστερα το έξυναν για να φύγει η τρίχα του, δεν γδέρνονταν. Για να συντηρηθεί το σφαχτό μέχρι το μαγείρεμα τών ημερών αυτών, λόγω έλλειψης ψυγείου το κρεμούσαν στο κατώγι τού σπιτιού ως υγρό και δροσερό μέρος και το υπόλοιπο μετά το έβραζαν με την κατάλληλη διαδικασία και το τοποθετούσαν στα κιούπια, οπότε είχαμε τον λεγόμενο «καβουρμά» που βγάζοντας την ποσότητα που χρειάζονταν, όποτε το καλούσε η περίσταση, μαγείρευαν το φαγητό που ήθελαν. Ακόμη, πάστωναν και το άσπρο μέρος από το γουρούνι, την γλίνα, το κρεμούσαν στο κατώγι κι αυτό και έκοβαν και έτρωγαν ή ωμό ή στο τηγάνι, όπως επίσης έκαναν και τη λεγόμενη «γουρνόγλινα», ήταν δηλαδή το βούτυρο για το μαγείρεμα, επίσης έκαναν ακόμη και λουκάνικα. Ανήμερα τής Γιορτής, τις πρώτες πρωινές ώρες (ώρα 5 όπως και σήμερα) ένας άντρας («πασβάντης» ή νυχτοφύλακας) γύριζε στις γειτονιές και με ένα χοντρό ραβδί, κάτι σαν σήμαντρο, την «κουτσκούδα» ή «λουμπούτσ και λουμπούτ», χτυπούσε τις πόρτες να ξυπνήσουν οι χριστιανοί να πάνε στην εκκλησία (από την τουρκοκρατία είχε μείνει αυτό που απαγορευότανε οι καμπάνες). Όλοι οικογενειακώς με τα καλά τους ρούχα πήγαιναν στην εκκλησία και τα παιδιά μάλιστα που ήταν για να κοινωνήσουν, από την παραμονή φιλούσαν το χέρι τών μεγάλων και συγγενών, νουνάς, νουνού, γιαγιάδων, παππούδων κλπ. να πάρουν την ευχή τους και το ανάλογο φιλοδώρημα. Μετά την απόλυση τής Θείας Λειτουργίας, επιστρέφοντας η οικογένεια στο σπίτι, μέχρι να έλθει η ώρα τού Χριστουγεννιάτικου γεύματος, έτρωγαν για πρωινό ελαφριά σούπα από κεφαλάκι αρνιού ή «όρθας», κότας δηλαδή, και τούτο για να τονωθούν εξουθενωμένοι από την αυστηρή νηστεία τού «σαραντάμερου» που την τηρούσαν με ευλάβεια. Ανήμερα δε τής Εορτής, οι νοικοκυρές μοίραζαν σε φτωχούς Χριστόψωμα, κουλουράκια και ένα είδος ας πούμε σαν μπουρεκάκια με βοδινό κρέας για να συγχωρεθούν οι ψυχές τών πεθα-
ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023
μένων τους (όχι χοιρινό κρέας, διότι μ’ αυτό δεν γινόταν συγχώρηση). Σε κάποια χωριά οι πενθούντες μοίραζαν μαγειρεμένα ρεβίθια στους φτωχούς για τις ψυχές τών χαμένων τους! Τότε παλιά, το χιόνι ήταν το κατεξοχήν γιορταστικό ντεκόρ τής φύσης εξ ού και το χριστουγεννιάτικο τραγουδάκι «Χιόνια στο καμπαναριό…», ανάθεμα… στην «κλιματική αλλαγή» που μάς τ’ άλλαξε όλα! Έτσι λοιπόν, οι «αφανόχτις» ή «πκαρίδις», δηλαδή οι καπνοδόχοι από τα τζάκια, ήτοι τις «παραχούτις» ή «μπατζές» ή «γουνιές» απ’ όλα τα σπίτια κάπνιζαν συνεχώς, αναπέμποντας θυμίαμα δοξαστικό προς τον ουρανό! Η φωτιά στο τζάκι δεν έσβηνε καθόλου αυτές τις μέρες, για να ζεσταθεί ο νεογέννητος Χριστός, χοντρά ξύλα άναβαν όλη την νύχτα. Μπροστά και δίπλα απ’ τα τζάκια αυτά, τα μικρά παιδιά καθισμένα στη ζεστασιά άκουγαν τα όμορφα χριστουγεννιάτικα παραμύθια τής γιαγιάς! Τώρα τον λόγο τον έχουν τα κινητά και τα τάμπλετ με όλα τα παρελκόμενά τους… «Ω καιροί, ω ήθη»! Έψηναν κάστανα και «χάχλες» (ξηρός τραχανάς σε σχήμα σκαφάκι οβάλ ή στρογγυλό, που τώρα έγινε και μόδα ως «ντάκος» με ντομάτα μέσα και τυρί), εύγευστο και δυναμωτικό έδεσμα και μάλιστα όπως ήταν «καψαλιασμένη», δηλαδή μισοκοκκινισμένη στο ψήσιμο και καυτή η χάχλα, την βουτούσαν οι μεγάλοι μέσα στο ποτήρι με το κρασί κάνοντας τον χαρακτηριστικό ήχο σβησίματος, ένα «τζιιιζζ…», σκέτη απόλαυση! Το βράδυ η λάμπα τού πετρελαίου στο «πκαρί» πάνω απ’ το τζάκι και το κανδήλι στο εικονοστάσι, έκανε ακόμα πιο κατανυκτική την ατμόσφαιρα μέσα στο δωμάτιο, τότε που το ηλεκτρικό ρεύμα ήταν προνόμιο τών πόλεων! Όσο για τα κάλαντα, παράλληλα με τα «τρίγωνα», τα παιδιά κρατούσαν και χτυπούσαν ρυθμικά την γνωστή εδώ «ντραμπούκα» (πήλινο λεσβιακής αγγειοπλαστικής τουμπερλέκι, που η μεμβράνη του, αυτοσχέδιας κατασκευής, ήταν από δέρμα λαγού) και βέβαια ελλείψει χρημάτων, το φιλοδώρημα τότε ήταν γλυκά και καρποί ως επί το πλείστον κι απ’ ανάμεσα και κάποια κέρματα δραχμής, πενηντάλεπτα, δεκάρες κλπ.!
Το απόγευμα και μετά το βράδυ των Χριστουγέννων, μόνο οι γυναίκες έκαναν βεγγέρα στα σπίτια, ενώ η Πρωτοχρονιά ήταν απαγορευτικό γι’ αυτές και μόνο οι άνδρες γύριζαν παντού, είτε συγγενικά ήταν, είτε φιλικά, είτε άγνωστα σπίτια, υπήρχε πρωτοχρονιάτικη… ασυλία για όλους, καθώς και για τους ερωτευμένους να μπουν άφοβα στο σπίτι τής καλής τους. Από την παραμονή το βράδυ τών Χριστουγέννων, άρχιζε κι ο φόβος τών καλικατζάρων ή αλλιώς «τσιλικρουτά» ή «γκατζόλια» κι άλλα ονόματα ακόμα, ένα είδος μικρά δαιμονάκια με ουρά, μεγάλα νύχια, γένι σουβλερό που έκαναν την εμφάνισή τους με όλο σκανταλιές και ζημιές στα σπίτια. Έμπαιναν σ’ αυτά απ’ τις καπνοδόχους (πκαρίδις), κρύβονταν στην στάχτη και μόλις εύρισκαν ευκαιρία άρχιζαν την δράση κατουρώντας ρούχα και προικιά, παίρνοντας την μιλιά όσων κοιμούνταν, ανακάτευαν στα κελάρια στάρια, τρόφιμα, σκεύη, σοδειές και άλλα είδη, κάνοντάς τα όλα άνω-κάτω, και ενοχλώντας και τα ζώα κάτω στα κατώγια. Έτσι οι νοικοκυρές έριχναν ένα γύρω στο σπίτι στάχτη κατουρημένη απ’ αυτά… τα ενοχλητικά ξωτικά, για να εμποδίσουν την είσοδό τους, ή ράντιζαν ακόμα και με αγιασμό, ή και άλλες αποτρεπτικές γι’ αυτά πράξεις, ώσπου να ερχόταν τα Φώτα, να τα αποδιώξει με την «αγιαστούρα» του ο παπάς και να ξαναγυρίσουν κάτω στη γη στα λημέρια τους. Σημειώνουμε τέλος, πως η γέννηση παιδιού ανήμερα Χριστούγεννα δεν ήταν κάτι το καλό και ευχάριστο, διότι η σύλληψή του έγινε… 25 Μαρτίου, ημέρα ως γνωστόν «τής ασπόρου κυήσεως τής Θεοτόκου», πέραν τού ότι κατά τις τότε δεισιδαιμονίες το παιδί θα γινόταν… «καλ’κατζαρέλ’», οπότε η βάφτισή του ήταν επιβεβλημένη οπωσδήποτε την ημέρα τών Θεοφανείων! Χριστούγεννα! Η μεγαλύτερη γιορτή τής Χριστιανοσύνης, που ο Ιωάννης Χρυσόστομος την αποκαλεί «Μητρόπολιν τών εορτών». Αυτές τις μέρες προς το τέλος τού Δεκέμβρη, αρχή τού Χειμερινού Ηλιοστασίου, ο Ζωοδότης ήλιος ρίχνει κάθετα τις ακτίνες του και καταφωτίζει άπλετα την Γη μας, η οποία κατά το παλιό ημερολόγιο από τις 9 Ιανουαρίου εισέρχεται στον αστερισμό του Αιγόκερου. Στην αρχαιότητα, που αυτή την περίοδο την γιόρταζαν έντονα με σπουδαίες τελετές προς τιμή τού ζωοδότη ήλιου, τοποθέτησαν τότε και την γέννηση διαφόρων θεών. Οι Ρωμαίοι γιόρταζαν στις 25 Δεκεμβρίου την ημέρα Γέννησης τού Ανίκητου Ήλιου! Έτσι λοιπόν η 25η Δεκεμβρίου, όπως ορίσθηκε μέρα Γέννησης τού Χριστού, δεν είναι τυχαία, αλλά σημαντική, ως Γέννηση τού Υπέρτατου Όντος, Θεού Ζωοδότη και «Ήλιου τής Δικαιοσύνης εξ ύψους Ανατολή»! Χριστούγεννα! Ένα Δωδεκαήμερο μεστό από νόημα, συναισθήματα, εικόνες, πίστη στις παραδόσεις μας και μια θεόσταλτη ευχή την «Επί γής Ειρήνη»!