Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου issu by Τα Νέα της Λέσβου

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

info | 1

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Όσπρια της Λέσβου

Έκδοση της Ημερίσιας Εφημερίδας “ Τα Νέα της Λέσβου” ΣΤ. ΣΤΟΙΚΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε Καραντώνη 1, Μυτιλήνη ΤΚ 81100 Τηλ: 22510-48960/48961 e-mail: info@nealesvou.gr ΕΚΔΟΤΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Στόικος Στέλιος ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Χαρά Καστρινέλλη ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ Πέλλη Γιακουμή ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Κατερίνα Παπαϊωάννου ART DIRECTOR Ιωάννα Βαριά

20 Ούζο, η γέυση της Λέσβου

Το κρασί της Λέσβ

ΕΚΤΥΠΩΣΗ Δ. Δούκας & Σια ΟΒΕΕ

Το σύνολο του περιεχομένου, αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία της Στ Στόικος και Σια Ο.Ε και διέπεται από τις διατάξεις περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Συνεπώς απαγορεύεται ρητά η αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, αντιγραφή, μετάφραση, τροποποίηση και πώληση με οποιονδήποτε τρόπο του συνόλου ή και μέρους της ύλης χωρίς την προηγούμενη εγγραφή συναίνεση του Εκδότη.

2 | info

Το απέραντο ελαιόδασος της Λέσβου

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

βου

Παραδόσεις που κρατάνε στο χρόνο

Συνέντευξη με τη Μαρία Πανάγου

Το μοναδικό μέλι της Λέσβου

44 Τα τυροκομικά προϊόντα της Λέσβου

Αλιεύματα & Αλίπαστα

Αρωματικά βότανα της λεσβιακής γης

26 Οι «χάχλες» και τα αρτοσκευάσματα της Λέσβου info | 3

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Το απέραντο ελαιόδασος της Λέσβου H

Λέσβος είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ελιά. Ένα απέραντο δάσος από ελαιόδενδρα διαμορφώνει το τοπίο του νησιού. Κατάφυτες πλαγιές που φτάνουν έως το κύμα, δημιουργούν ένα «μοναδικό καλλιεργούμενο δάσος». Εκτός από τη θάλασσα, κανένα άλλο αγαθό της φύσης δεν δέθηκε τόσο πολύ με τον ελληνικό χώρο, όσο η ελιά και το λάδι της, που έθρεψε γενιές και γενιές και αποτελεί μέρος της κουλτούρας μας. Οι περιοχές στις οποίες καλλιεργείται η ελιά στη Λέσβο είναι ορεινές ή ημιορεινές με ξερικά, φτωχά σε ουσία εδάφη. Αυτή η ιδιομορφία της καλλιέργειας σε σχέση με την ποικιλία, είναι που προσδίδει στο λεσβιακό ελαιόλαδο την υπεροχή σε γευστικότητα και τον εμπλουτισμό σε αρωματικές ύλες. O ελαιώνας της Λέσβου καλύπτει 450.000 στρέμματα, που αντιπροσωπεύουν το 29% της συνολικής έκτασης του νησιού και το 79% της καλλιεργήσιμης έκτασής του. Περισσότερα από 11.000.000 ελαιόδενδρα παράγουν τον πολύτιμο καρπό της ελιάς.

4 | info

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ελαιολάδου της Λέσβου έχουν και επίσημα αναγνωρισθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία το έχει κατοχυρώσει ως «Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης». Εξάλλου τα «εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα» της Λέσβου, έχουν εγκριθεί ως ΠΟΠ (Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης). Αυτό που κάνει το λεσβιακό ελαιόλαδο να ξεχωρίζει είναι: -Η χαρακτηριστική λεπτόρρευστη υφή του (χαμηλό ιξώδες-απαλή γεύση) η οποία οφείλεται στο σχετικά αυξημένο βαθμό ακορεστότητας των λιπαρών του οξέων, σε σχέση με άλλα παχύρρευστα ελαιόλαδα, γεγονός που του δίνει πρόσθετη βιολογική αξία, αφού αυτό συνάδει ευθέως με τις σύγχρονες ιατρικές αντιλήψεις. -Το ελαφρύ χρυσοκίτρινο χρώμα του, που οφείλεται στη μικρή περιεκτικότητά του σε χλωροφύλλη, που ίσως είναι και η καλύτερη άμυνα στο χρόνο για το εμφιαλωμένο προϊόν. -Το άρωμα και η γεύση του χυμού της αιγαιοπελαγίτικης ελιάς, που το καθιέρωσαν σαν το ονομαστό προϊόν της υπαίθρου της Λέσβου. Όσον αφορά στις συγκεκριμένες ποικιλίες ελιές, η «Κολοβή», γνωστή και ως Μυτιληνιά, έχει περιεκτικότητα σε λάδι εξαιρετικής ποιότητας, με έντονο άρωμα, απαλή, γλυκιά γεύση και είναι από τις καλύτερες ελαιοποιήσιμες ποικιλίες, τόσο από πλευράς ελαιοπεριεκτικότητας, όσο και από πλευράς ποιότητας, ενώ η «Αδραμυτινή» δίνει λάδι λεπτόρρευστο, με εξαιρετικό άρωμα. Στα ράφια των γυναικείων συνεταιρισμών του νησιού βρίσκονται λάδια αρωματισμένα με δεντρολίβανο, πιπέρια, δαφνόφυλλα, μαντζουράνα, αλλά και με κανέλα και πορτοκάλι για την ζαχαροπλαστική και για εμπνευσμένες σαλάτες. info | 5

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Ελαιόλαδο «Σαπφώ»: Ποιότητα και παράδοση

ροερχόμενος από μια ελαιοπαραγωγική οικογένεια, ο Μπάμπης Παπαδέλλης ακολουθώντας τα χνάρια του παππού και των γονιών του, είναι ο συνεχιστής της οικογενειακής επιχείρησης την οποία κατάφερε μέσα σε σύντομο διάστημα να αναπτύξει βάζοντας την προσωπική του σφραγίδα και κάνοντας την Papadellis Olive Oil, μια ανταγωνιστική εταιρεία. Η επιχείρηση βρίσκεται στη Θερμή, μόλις επτά χιλιόμετρα από το χωριό της οικογένειας που είναι η Πηγή. Η οικογένεια Παπαδέλλη βρίσκεται στο χώρο του ελαιολάδου από το 1981. Ο Μπάμπης Παπαδέλλης, σημερινός ιδιοκτήτης, μετά τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας στο Τμήμα Marketing and Business Association, ανέλαβε από το 2008, την επιχείρηση. «… ο παππούς μου και πατέρας της μητέρας μου, Χαράλαμπος Πλωμαρίτης, αγόρασε το 1981 το ελαιοτριβείο μας. Μέχρι το 2008 οπότε ανέλαβα, η οικογένειά μας είχε μόνο το ελαιοτριβείο και τους ελαιώνες μας. Το ξεκίνημα δεν ήταν εύκολο καθώς ήμουν ο νεαρότερος έμπορος ελαιόλαδου στο νησί και από τους πιο νέους σε ηλικία στην Ελλάδα. Σιγά, σιγά με τη δουλειά μου μπόρεσα να κερδίσω εμπιστοσύνη και ταυτόχρονα μερίδιο στην αγορά του 6 | info

ελαιολάδου στο νησί. Το 2012 ήταν σημαντική χρονιά για εμάς, καθώς με τη βοήθεια ενός μεσιτικού γραφείου μπήκαμε στους προμηθευτές μιας ισπανικής επιχείρησης. Μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις στο χώρο του ελαιόλαδου ανά τον κόσμο». Το 2012 ο Μπάμπης Παπαδέλλης συνεργάζεται με το μεγαλύτερο αδερφό του, τον Δημήτρη και αποφασίζουν να επεκτείνουν τις δραστηριότητες της επιχείρησης στην εμφιάλωση ελαιολάδου. Αρχικά λόγω της οικονομικής κρίσης αποφάσισαν να μην επενδύσουν σε νέες εγκαταστάσεις, αλλά να λειτουργήσουν με εξωτερικούς συνεργάτες στην εμφιάλωση. Έπειτα από δύο χρόνια τα δύο αδέλφια έβαλαν τη δική τους σφραγίδα στο ελαιόλαδο. Η ζήτηση αυξήθηκε και δημιούργησαν νέες σύγχρονες εγκαταστάσεις εμφιάλωσης δίπλα στο ελαιοτριβείο τους, σε ιδιόκτητο ακίνητο. Η οικογένεια Παπαδέλλη έχει 4.000 περίπου ελαιόδεντρα. «Η ποσότητα του ελαιολάδου που εμπορευόμαστε είναι πολλαπλάσια αυτής που παράγουμε και για το λόγο αυτό έχουμε προμηθευτές ανά το νησί, ώστε να εξυπηρετούμε το συνεχώς αυξανόμενο πελατολόγιό μας είτε με χύμα ελαιόλαδο, είτε τυποποιημένο», λέει ο ίδιος.

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

Τα αδέλφια Μπάμπης και Δημήτρης Παπαδέλλης απογείωσαν την οικογενειακή επιχείρηση μπαίνοντας δυναμικά στο εμπόριο, την εμφιάλωση και ανοίγοντας νέες αγορές

Τα δύο αδέλφια έδωσαν στο ελαιόλαδό τους τη δική τους ποιοτική σφραγίδα αφού ασχολούνται με το χύμα εμπόριο και έχουν πρόσβαση σε ελαιόλαδα από όλο το νησί. «Έτσι μπορέσαμε να κατηγοριοποιήσουμε τα ελαιόλαδα ανά περιοχή και να επιλέξουμε τα καλύτερα ανά ποιότητα. Σε συνδυασμό με την ελεγχόμενη από εμάς παραγωγή στο ελαιουργείο μας μπορέσαμε και δώσαμε μια ποιοτική σφραγίδα στα ελαιόλαδά μας». Καθώς η Λέσβος χαρακτηρίζεται από την ελιά και την Ποίηση τα ονόματα των προϊόντων της εταιρείας προέρχονται από τα ονόματα μεγάλων ποιητών της αρχαιότητας. Το «Σαπφώ», το «Αλκαίος», το «Aiolis» και τα σαπούνια ελαιολάδου «Σαπφώ». Το όνομα της Σαπφούς, της δέκατης Μούσας, δόθηκε σε ένα από τα προϊόντα της οικογένειας Παπαδέλλη, το οποίο εμφιαλώνεται σε περίτεχνο μπουκάλι το οποίο σχεδιάστηκε εξ ολοκλήρου από τον Χρήστο Τριβιζά. Το δίχτυ του μπουκαλιού είναι πλεγμένο στο χέρι και είναι μοναδικό για κάθε φιάλη. Σημειολογικά παραπέμπει στον καλλωπισμό και την φροντίδα της κόμης των γυναικών στην αρχαιότητα, καταδεικνύοντας την προσήλωση της οικογένειας στη λεπτομέρεια και την ποιότητα… Έμπνευση για το κοπτικό που έχει το καρτελάκι της φιάλης αποτέλεσαν τα σπασμένα κομμάτια αρχαίων αγγείων. «Στόχος μας είναι να προσφέρουμε στους καταναλωτές ένα ελαιόλαδο εφάμιλλο της συσκευασίας του. Για το λόγο αυτό επιλέξαμε ένα ελαιόλαδο από τρεις ελαιώνες από το χωριό Πηγή της Λέσβου», λέει ο Μπάμπης Παπαδέλλης.

«Η παραγωγή, εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου, είναι κάτι μαγικό. Είναι πρόκληση. Πρέπει να ζήσεις από κοντά όλα τα στάδια παραγωγής για να καταλάβεις την μοναδικότητα του ελαιολάδου».

Μας λέει ο Μπάμπης Παπαδέλλης

Η ανταπόκριση του κόσμου είναι μεγάλη. Τα προϊόντα της εταιρείας έχουν καθιερωθεί στη Βόρεια Ελλάδα και αποκτούν πρόσβαση και στην υπόλοιπη χώρα, καθώς μπήκαν σε μεγάλη αλυσίδα supermarket. Πέρα από το εγχώριο εμπόριο υπάρχει σταθερό και αυξανόμενο ενδιαφέρον για τα προϊόντα της εταιρείας και στην Ευρώπη. Εστιάζοντας πάντα στην ποιότητα η «Papadellis Olive Oil» επιβραβεύει τους παραγωγούς για την παραγωγή ποιοτικού ελαιολάδου: «Θέλουμε να βοηθήσουμε ώστε το ελαιόλαδο της Λέσβου και κατά επέκταση της Ελλάδας, να καθιερωθεί ανάμεσα στα ποιοτικά προϊόντα του κόσμου. Για το λόγο αυτό επιβραβεύουμε παραγωγούς με bonus στην τιμή αγοράς για να παράγουν για εμάς ποιοτικό ελαιόλαδο». Λουτρόπολη Θερμής, Τηλ: 22510 71377, www.oliveoilsapfo.com, www.facebook.com/Papadellisoliveoil info | 7

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΗ ΓΕΡΑ

«Μοδούσα»: Η ισχύς εν τη ενώσει

ο καλοκαίρι του 2014 9 ελαιοπαραγωγοί από τη Γέρα αποφάσισαν να συνεργαστούν και να διεκδικήσουν από κοινού, αυτά που ένας - ένας μόνος του δεν μπορούσε να πετύχει. Ένωσαν τις δυνάμεις τους και δημιούργησαν την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση «Μοδούσα». Το «μόδι» είναι η εθιμική μονάδα βάρους στη Μυτιλήνη - περίπου ίση με 640 κιλά - ενώ «μοδούσα» ονομάζεται η παραγωγική ελιά. Στόχος της πρωτοβουλίας δεν ήταν μόνο μια καλύτερη τιμή για το προϊόν τους, αλλά η συνολική ανάπτυξη της περιοχής μέσα από δράσεις που θα στηρίζουν την τοπική παραγωγή και την πολιτιστική κληρονομιά. Η “Μοδούσα“ ιδρύθηκε στη βάση του εθελοντισμού και του συνεργατισμού. Η αρχική ιδέα άρχισε δειλά - δειλά να παίρνει σάρκα και οστά, να αποκτά δυναμική και να γίνεται πράξη. Μετά από τρία μόλις χρόνια λειτουργίας, πολλά από αυτά που τότε ήταν ζητούμενα, σήμερα είναι γεγονός: Το ελαιόλαδο «Μοδούσα» έχει δυναμική παρουσία στην τοπική αγορά, αλλά και εκτός νησιού, ενώ οι εξαγωγές σε 6 χώρες στηρίζουν την καλύτερη τιμή και τις συνεργασίες με ντόπιους παραγωγούς διάφορων προϊόντων. Επιπλέον η “Μοδούσα“ απέκτησε το σπίτι της. Στο «Ντουραχάνι» στον Παπάδο της Γέρας, οι εγκαταστάσεις ενός παλιού ελαιοτριβείου που για

8 | info

Παραγωγοί από τη Γέρα ένωσαν τις δυνάμεις τους τυποποιώντας το ελαιόλαδό τους και προωθώντας δράσεις για την στήριξη της τοπικής οικονομίας χρόνια ήταν εγκαταλελειμμένο, ανακαινίσθηκαν με πολύ μεράκι και εθελοντική εργασία. Έγιναν ξανά λειτουργικοί και δημιουργήθηκαν χώροι για σεμινάρια, ημερίδες, συναυλίες και φεστιβάλ. Εκεί από τον περασμένο Μάιο του 2017 εγκαινίασαν το πρώτο συνεταιριστικό παντοπωλείο της «Μοδούσας», με αυστηρά κριτήρια επιλογής προϊόντων και με βασικότερο όλων, τα προϊόντα να είναι λεσβιακά ή τουλάχιστον ελληνικά. Οι 9 παραγωγοί που ξεκίνησαν αυτή την προσπάθεια, σήμερα έχουν γίνει 63. Μέσα από τη συμμετοχή και άλλων παραγωγών η αρχική ιδέα γίνεται όλο και πιο ισχυρή, ενώ κάθε επίτευξη ενός στόχου, γεννάει νέα οράματα. «Οράματα στα οποία θέλουμε την κοινωνία και συνεργάτη, επειδή κομμάτι αυτής της κοινωνίας είμαστε και αυτήν προσπαθούμε να στηρίξουμε», είναι η αρχή των δημιουργών της «Μοδούσας». Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνίστε με τον πρόεδρο της Μοδούσας Κώστα Αρτακιανό στο τηλέφωνο 693 260 7549

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

Βιολογικό ελαιόλαδο της οικογένειας Ζούρου

τους ελαιώνες της Μόριας και του Αφάλωνα, η οικογένεια Ζούρου παραπάνω από 20 χρόνια παράγει, τυποποιεί και εμπορεύεται αγνό βιολογικό ελαιόλαδο και από τις τρεις ποικιλίες ελιάς που υπάρχουν στη Λέσβο: Κολοβή, Αδραμυτιανή και Λαδολιά. Το 1995, ο Ιωάννης Ζούρος διαβλέποντας ότι το μέλλον της ελαιοκομίας στη Λέσβο βρίσκεται στην βιολογική γεωργία και έχοντας στο πλευρό του την γυναίκα του, Ιωάννα Ζούρου, ξεκίνησαν να μετατρέπουν τα ελαιοκτήματά τους σε βιολογικά, με σκοπό να τυποποιήσουν και να εμπορευτούν οι ίδιοι το λάδι που παράγουν. Το 2004 ένα μεγάλο όνειρο πραγματοποιήθηκε όταν στη Μόρια, δημιουργήθηκε το τυποποιητήριο βιολογικού ελαιολάδου «Ιωάννα Ζούρου», σύμφωνα πάντα με τις απαραίτητες προδιαγραφές και τον αντίστοιχο εξοπλισμό. Ταυτόχρονα σχεδιάστηκαν και ξεκίνησαν να διατίθενται στην αγορά δύο συσκευασίες ελαιολάδου, των 3 και 5 λίτρων. Το 2006 το ελαιόλαδο «Ιωάννα Ζούρου», απέσπασε το βραβείο καλύτερου ελαιολάδου στην Ελλάδα στο διεθνή διαγωνισμό βιολογικού ελαιολάδου «Premio Internazionale Biol 2006», που πραγματοποιήθηκε στην Ιταλία. Το βιολογικό ελαιόλαδο μέχρι και σήμερα προέρχεται αποκλειστικά από τα ελαιοκτήματα της

οικογένειας, αποτελεί προϊόν της τρέχουσας σοδειάς και αποθηκεύεται στις ανοξείδωτες δεξαμενές του τυποποιητηρίου. Η διήθησή του γίνεται μόνο με απλή καθίζηση και δεν φιλτράρεται, με σκοπό να διατηρεί όλα τα αρώματά του, τις γευστικές του αποχρώσεις και τα φαινολικά συστατικά του. Η διαδικασία αυτή διαρκεί περίπου 4 μήνες και αμέσως μετά το λάδι τυποποιείται και προωθείται στην αγορά ενώ υπάρχει η δυνατότητα να τυποποιηθεί και αγουρέλαιο. Η πιστοποίηση για την βιολογικότητα του ελαιολάδου γίνεται από την TUV AUSTRIA, ενώ ταυτόχρονα πραγματοποιούνται χημικές αναλύσεις από διαπιστευμένο εργαστήριο. Αυτό το αγνό και παρθένο προϊόν της λεσβιακής γης συνεχίζουν να παράγουν και να εμπορεύονται με σεβασμό στη παράδοση των γονιών τους η νέα γενιά της οικογένειας Ζούρου. Τα προϊόντα «Ιωάννα Ζούρου» διατίθεται σε επιλεγμένα καταστήματα βιολογικών προϊόντων σε όλη την Ελλάδα και σε ιδιώτες σε Ελλάδα και εξωτερικό κατόπιν παραγγελίας. Πληροφορίες: Ιωάννα Ζούρου, Μόρια - Μυτιλήνη Τηλέφωνο: 22510 31456 , Κινητό: 6937558063 E-mail: dimi_zourou@hotmail.com www.facebook.com/Organic-Extra-Virgin-OliveOil-Ioanna-Zourou-552796098063823

info | 9

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΗΣ ΤΑ ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ «ΚΡΥΣΤΑΛ» ΚΑΙ «ΜΥΤΙΛΑΝΑ»

Ελαιουργία Παπαρίσβα: Επιμονή στην ποιότητα

Ελαιουργία Παπαρίσβα είναι μια από τις πιο παλιές επιχειρήσεις εμπορίας ελαιολάδου που λειτουργούν και σήμερα στη Λέσβο. Τυποποιεί και διαθέτει αγνό παρθένο ελαιόλαδο που παίρνει από ντόπιους παραγωγούς και το διαθέτει εκτός νησιού, σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, αλλά και στο εξωτερικό. Στόχος του σημερινού συνεχιστή της οικογενειακής επιχείρησης, Γιώργου Παπαρίσβα, είναι τα προϊόντα της εταιρείας να φθάσουν σε όσο το δυνατόν περισσότερους χώρους αλλά και να μπουν στην τοπική αγορά, όπου όσο περίεργο και αν ακούγεται, τα ντόπια ελαιόλαδα λείπουν από τα ράφια των καταστημάτων. Η Ελαιουργία ξεκίνησε το 1947 από τον Νικόλαο Παπαρίσβα μαζί με τον κουμπάρο του Μωραϊτέλλη Π. με την επωνυμία Μωραϊτέλλης - Παπαρίσβας. Μετά το θάνατο του Μωραϊτέλλη η εταιρεία έμεινε στην ιδιοκτησία του Ν. Παπαρίσβα. Το 1970 μετατράπηκε σε ΕΛΠΑ Α.Ε. Ελαιουργία Ν. Παπαρίσβα. Τα πρώτα γραφεία της «Ελαιουργίας» ήταν στην Προκυμαία Μυτιλήνης, ενώ στην Επάνω Σκάλα λειτουργούσε το εργοστάσιο τυποποίησης, ραφινερία και σαπωνοποιείο. Από την Προκυμαία τα γραφεία της εταιρείας και το εργοστάσιο της Επάνω Σκάλας μετακινήθηκαν σε νέες εγκαταστάσεις στην Παγανή το 2002. Ο Γιώργος Παπαρίσβας ανέλαβε τα ηνία της επιχείρησης του πατέρα του το 1998 και ο πρώτος στόχος του ήταν οι νέες εγκαταστάσεις και ο εκσυγχρονισμός της μονάδας. Τα φημισμένα προϊόντα της ΕΛ.ΠΑ. είναι το παρθένο ελαιόλαδο «Κρυστάλ

10 | info

και το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο «Μυτιλάνα». Η ΕΛΠΑ προμηθεύεται το λάδι από διάφορα ελαιοτριβεία και ένα δίκτυο παραγωγών-συνεργατών. Το λάδι αφού ζυγιστεί, φυλάσσεται σε μεγάλα καζάνια σε ορισμένη θερμοκρασία. Κατόπιν φιλτράρεται δυο φορές και μεταφέρεται σε άλλο χώρο, ανάλογα με την οξύτητα.. Η συσκευασία του λαδιού γίνεται αυτόματα σε μπουκάλια ή τενεκέδες και μετά διοχετεύεται στην αγορά. Η ΕΛΠΑ Α.Ε. Ελαιουργία Παπαρίσβα εδώ και 60 χρόνια, έχει δημιουργήσει παράδοση στο ελαιόλαδο. Με τις σύγχρονες και συνεχώς βελτιούμενες εγκαταστάσεις της, με την επιμονή και φροντίδα των έμπειρων στελεχών της έχει κάνει τα επώνυμα προϊόντα της «ΜΥΤΙΛΑΝΑ» και «ΚΡΥΣΤΑΛ» γνωστά σ’ ολόκληρο τον κόσμο έχοντας ανοίξει νέες αγορές. «Στόχος μας είναι ν’ αναπτύξουμε την πελατεία μας εντός και εκτός Ελλάδας, να κρατάμε πάντα ψηλά την ποιότητα των προϊόντων μας, αλλά και να μπούμε στην τοπική αγορά όπου δυστυχώς δεν υπάρχουν ντόπια ελαιόλαδα», μας λέει ο κ. Παπαρίσβας. ΕΛΠΑ - ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΑ Ν ΠΑΠΑΡΙΣΒΑ ΑΕ 2ο χλμ Μυτιλήνης - Καλλονής Τηλ: 2251028493

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

ΛΕΣΕΛ: Συνεταιριστικό ελαιόλαδο… από χρυσάφι

ΛΕΣΕΛ Α.Ε. (Λεσβιακά Συνεταιριστικά Ελαιόλαδα), είναι η εμπορική θυγατρική της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΑΣ) Λέσβου, της μεγαλύτερης συνεταιριστικής οργάνωσης των αγροτών του νομού Λέσβου και μια από τις μεγαλύτερες συνεταιριστικές οργανώσεις στην ελληνική βιομηχανία ελαιολάδου, που ιδρύθηκε το 1929. Τα κεντρικά γραφεία της βρίσκονται στη Σκάλα Παμφίλων στη Μυτιλήνη, όπου υπάρχει και το βιομηχανικό συγκρότημα που διαθέτει τον κατάλληλο εξοπλισμό για τον ποιοτικό έλεγχο, την αποθήκευση του ελαιολάδου και την τυποποίησή του. Οι 15.625 ενεργοί ελαιοπαραγωγοί που καλλιεργούν 482.291 στρέμματα γης, με 9.912.300 ελαιόδενδρα αποτελούν το «δυναμικό» της «ΛΕΣΕΛ Α.Ε.», η οποία ασχολείται με την συσκευασία και διανομή ελαιολάδου, πυρηνέλαιου, καθώς και παραδοσιακού σαπουνιού. Το «Lesvos Gold», ένα νέο προϊόν, αποτελεί το καμάρι της «ΛΕΣΕΛ Α.Ε.». Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα με το οποίο μπήκε δυναμικά από το 2016 στην κατηγορία των premium ελαιολάδων και έχει αποσπάσει πολλές παγκόσμιες διακρίσεις. Το «Χρυσό» ελαιόλαδο της Λέσβου παράγεται από την πρώτη συγκομιδή των ελιών, έχει την καλύτερη ισορροπία όσον αφορά στη γεύση, το άρωμα, το χρώμα και τα επίπεδα οξύτητας που κυμαίνεται από 0,29 ως 0,35 βαθμούς, όπως συμβαίνει με τα περισσότερα ελαιόλαδα αυτής της κατηγορίας. Έρχεται σε περιορισμένη ποσότητα, καθώς οι πράσινες ελιές μπορούν να συλλέγονται μόνο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα από δέντρα που καλλιεργούνται μόνο στα ορεινά πετρώδη εδάφη της Λέσβου. Είναι προιόν ψυχρής έκθλιψης. Έχει μια πνευματική νεανική αύρα, που χαρακτηρίζεται από έντονη φρουτώδη γεύση.

Έχει ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες, καθώς περιέχει μεγαλύτερο ποσοστό πολυφαινολών από άλλα εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα. Τα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα οφείλονται στις κλιματολογικές συνθήκες, στο έδαφος, στις παραδοσιακές γεωργικές τεχνικές της περιοχής και στο γεγονός ότι παράγεται από «Κολοβή» ελιά που αναπτύσσεται αποκλειστικά στη Λέσβο. Με το Lesvos Gold να αποτελεί την «αιχμή του δόρατος» αλλά και τα υπόλοιπα ελαιόλαδα της ΛΕΣΕΛ Α.Ε. «Θεόφιλος», «Μυτιληνιώ» και “Cotinos” που εδώ και χρόνια έχουν κερδίσει τη θέση τους στην αγορά, η Εταιρεία δραστηριοποιείται στην Ελλάδα αλλά και στις διεθνείς αγορές, έχοντας επιτύχει τα τελευταία τρία χρόνια, ο κύκλος εργασιών της που προέρχεται από τις εξαγωγές, να υπερβαίνει το 78% του συνόλου. Ενδεικτικά οι χώρες στις οποίες εξάγει είναι Ιαπωνία, Κορέα, Κίνα, Γερμανία, Γαλλία, Ελβετία, Αυστρία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Δανία, Σουηδία, Κάτω Χώρες. Lesel - A.E. , Σκάλα Παμφίλων Λεσβου Τηλ: 22510 26156, Fax: 22510 37661 email: info@lesel.eu www.lesel.gr

info | 11

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Ελαιόλαδο Πρωτούλης: Συμφωνία γης και ανθρώπων

οικογένεια Πρωτούλη με αγάπη, μεράκι και μακρά γνώση αξιοποιώντας τις βαθιές ρίζες και δεσμούς με την ελιά και το λάδι, τα τελευταία 40 χρόνια, έχει καταφέρει να δώσει τη δική της ταυτότητα και φιλοσοφία ποιότητας στο Μυτιληνιό Εξαιρετικά παρθένο Ελαιόλαδο. Τα διεθνή βραβεία και οι διακρίσεις που έχουν αποσπάσει τα προϊόντα της εταιρείας, μαζί με την εμπιστοσύνη που έχει αποκτήσει στο καταναλωτικό κοινό, επιβεβαιώνουν με τον καλύτερο τρόπο τις προσπάθειες αυτές.

«Προσπαθήσαμε να παντρέψουμε τις παλιές αυθεντικές συνταγές και πρακτικές με το σύγχρονο της μοντέρνας μεσογειακής διατροφής» Τα τρία αδέρφια, ο Γιώργος, ο Παναγιώτης και ο Κώστας, τελευταία γενιά της οικογένειας, προσπάθησαν να παντρέψουν τις παλιές παραδοσιακές και αυθεντικές πρακτικές με τη σημερινή σύγχρονη μοντέρνα αντίληψη της υγιεινής μεσογειακής διατροφής. Τα δυο ελαιοτριβεία της οικογενειακής εταιρείας που βρίσκονται στο Μεγαλοχώρι και τον Τρύγονα επεξεργάζονται την ελιά που καλλιεργείται σε κτήματα στο Νεοχώρι, το Ακράσι, την Πλαγιά, τη Γέρα με τις μοναδικές εδαφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες. Κολοβή, αδραμυτιανή και λαδολιά, βρήκαν στους ορεινούς ελαιώνες της επαρχίας Πλωμαρίου τις μοναδικές συνθήκες για να δώσουν γεύσεις, αρώματα και ασύγκριτη γευστική ταυτότητα στο λάδι της οικογενειακής επιχείρησης. Οι πατεράδες της οικογένειας αλλά και οι σημερινοί συνεχιστές, πιστοί στην παράδοση, 12 | info

αγωνιούν καθημερινά με άγρυπνο μάτι στον ελαιώνα για την αποθήκευση, την ωρίμανση και την τυποποίηση του τελικού προϊόντος. Το παρθένο ελαιόλαδο “Jordan”, το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο «Aegean Gold» και το βιολογικά εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο «Aegean Gold Bio» έχουν κερδίσει μια ξεχωριστή θέση στην Ελλάδα, στο εξωτερικό, ενώ έχουν αποσπάσει και σημαντικές διεθνείς διακρίσεις με σημαντικότερη το 1ο χρυσό βραβείο το 2007 στον Παγκόσμιο διαγωνισμό ποιότητας «Mario Solinas» στην Ισπανία για εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα. Αυτή ήταν μια διάκριση μοναδική και πρωτοφανής στα χρονικά της Λέσβου και της Ελλάδας, στην κατηγορία της μεσαίας έντασης φρουτώδους. Το Aegean Gold απέσπασε βραβείο γεύσης το 2012 στον 3ο διαγωνισμό ελληνικών παρθένων ελαιολάδων, ενώ διακρίσεις έχει αποσπάσει και το Aegean Gold Bio στην κατηγορία των βιολογικών παρθένων ελαιολάδων. Το συγκριτικό πλεονέκτημα της εταιρείας είναι ότι παρακολουθεί όλο το ταξίδι της ελιάς από το χωράφι και τη συλλογή, μέχρι και το λάδι στο μπουκάλι. Οι συνεργάτες παραγωγοί και οι εργαζόμενοι έχουν γαλουχηθεί μ’ αυτή τη φιλοσοφία και προσπαθούν καθημερινά γι’ αυτό. Κριτήρια επιλογής του καρπού είναι ο αυστηρός έλεγχος, καθώς και η ποιοτική και οργανοληπτική αξιολόγηση. Τηλ: 22520 32100, 22520 92290 Email: info@protoulis.gr, www.protoulis.gr

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

Έξτρα Παρθένο Ελαιόλαδο “OILON”: Από το κτήμα στο μπουκάλι

υναμική παρουσία στην αγορά του έξτρα παρθένου ελαιολάδου έκανε από φέτος το «Oilon». Ο Γιώργος Φραγκόπουλος έχοντας μεγαλώσει σε μια ελαιοπαραγωγική οικογένεια και εφοδιασμένος με την εμπειρία τριών γενεών στην καλλιέργεια και παραγωγή του ελαιολάδου, έκανε ένα βήμα παραπέρα και προχώρησε στην εμφιάλωση. Το ελαιόλαδο OILON παράγεται στους ιδιόκτητους ελαιώνες της οικογένειας που βρίσκονται στους οικισμούς Κώμη και Πηγή στη Λέσβο, όπου καλλιεργούνται κατά βάση οι ποικιλίες αδραμυτινή και κολοβή. «Η ημιορεινή θέση των ελαιώνων σε συνδυασμό με τις κορυφαίες εδαφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες, δίνουν τη δυνατότητα να παράγουμε ένα εξαιρετικό ελαιόλαδο, του οποίου τα χαρακτηριστικά - γεύση, οσμή και χρώμα - το καθιστούν ασυναγώνιστο. Η άνυδρη καλλιέργεια που εφαρμόζεται δίνει κορυφαία ποιοτικά χαρακτηριστικά στο ελαιόλαδο και καθιστά τους ελαιώνες ανθεκτικότερους σε καιρικά φαινόμενα αλλά και τυχόν ασθένειες», αναφέρει ο κ. Φραγκόπουλος.

«Το ελαιόλαδό μας είναι πιστοποιημένο σε όλα τα στάδιά του μέχρι την εμφιάλωση. Από την παραγωγή, την καλλιέργεια, την ελαιοσυλλογή παρακολουθούμε όλη τη διαδρομή του και μπορούμε να εγγυηθούμε για την ποιότητά του γιατί δουλεύουμε αποκλειστικά, με το δικό μας ελαιόλαδο», τονίζει ο ίδιος. Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο OILON βγαίνει σε τρεις κωδικούς. Στο απλό έξτρα παρθένο, στο έξτρα παρθένο βιολογικό και στο έξτρα παρθένο αγουρέλαιο. Από την πρώτη του κιόλας παρουσία σε εκθέσεις και διαγωνισμούς ελαιολάδου το “Oilon”απέσπασε σπουδαίες διακρίσεις επιβεβαιώνοντας έτσι και την εξαιρετική ποιότητά του. Συγκεκριμένα πήρε βραβείο ποιότητας στην Olive Oil Competition στο Λονδίνο. Επίσης απέσπασε το ασημένιο μετάλλιο στο Athena Olive Oil Competition, σε ένα διαγωνισμό στον οποίο συμμετείχαν 293 ελαιόλαδα από 11 χώρες και τέλος το ασημένιο μετάλλιο απέσπασε και στο Φεστιβάλ Ελιάς και Ελαιολάδου που πραγματοποιήθηκε φέτος στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Στόχος του κ. Γιώργου Φραγκόπουλου είναι να συστήσει το Oilon και σε ακόμη περισσότερες εκθέσεις και διαγωνισμούς και να το προωθήσει σε ξένες αγορές. Ήδη έχουν γίνει ανοίγματα σε Γερμανία και Σουηδία, ενώ στρέφεται τώρα και στην Αμερική και την Αυστραλία. www.oilon.gr, email: info@oilon.gr, Τηλ: 6977011354

info | 13

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Το κρασί της Λέσβου Τ

α κρασιά της Λέσβου και της Λήμνου ήταν περιζήτητα από την αρχαιότητα. Κατά τον Αρχέστρατο τον Δειπνολόγο (4ος αιώνας), αρχαίο συγγραφέα και φανατικό γευσιγνώστη, το κρασί της Λέσβου ήταν το καλύτερο της αρχαιότητας, ενώ οι Αχαιοί προμηθεύονταν το κρασί της Λημνιάς γης κατά τη διάρκεια του Τρωικού πολέμου. Στην αρχαιότητα το κρασί της Μήθυμνας εθεωρείτο το νέκταρ των Ολύμπιων Θεών. Υπήρξαν τεράστιοι αμπελώνες, αλλά σήμερα υπάρχουν μόνο λίγοι και μικροί με μορφή οικοτεχνίας, που παράγουν μικρές ποσότητες αλλά άριστης ποιότητας κρασί, ενώ τα τελευταία χρόνια στη Λέσβο, αναπτύχθηκαν κάποια οινοποιεία που παράγουν βιολογικά κρασιά. Με σκηνικό το, κατάφυτο με αμπέλια, τοπίο της αρχαίας Λέσβου ο Λόγγος μας παραδίδει, στο περίφημο ελληνιστικό βουκολικό του μυθιστόρημα «Δάφνις και Χλόη», μία λεπτομερέστατη περιγραφή των εργασιών του τρύγου. Η Λέσβος στην αρχαιότητα ήταν διάσημη για τους οίνους που παρήγαγε και εξήγαγε σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Αναφέρονται διάφορα είδη του Λέσβιου οίνου όπως ο Ανθοσμίας, ο Αφρώδης, ο Ομφακίτης, ο Πράμνειος και ο Πρότροπος ή Πρόδρομος. Η καταστροφική φιλοξήρα που έπληξε το νησί στο τέλος του 19ου αιώνα είχε σαν αποτέλεσμα τον σημαντικό περιορισμό της αμπελοκαλλιέργειας στη Λέσβο. Σήμερα οι σημαντικότεροι αμπελώνες εντοπίζονται στον Καρυώνα Σκο14 | info

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ πέλου Γέρας, στην ορεινή περιοχή Μεγαλοχωρίου Πλωμαρίου, στην πεδιάδα της Καλλονής και σε όλο το δυτικό ηφαιστειογενές τμήμα του νησιού. Τα τελευταία χρόνια οι προσπάθειες εμπνευσμένων οινοποιών, αποδεικνύουν τη δυνατότητα του λεσβιακού τόπου να παράγει κρασιά υψηλής ποιότητας με ιδιαίτερο χαρακτήρα. Σύγχρονα οινοποιεία λειτουργούν στο νησί και συνεχίζουν την πανάρχαια παράδοση της αμπελοκαλλιέργειας στη Λέσβο με κρασιά υψηλής ποιότητας και ιδιαίτερου χαρακτήρα. Τα δύο επισκέψιμα οινοποιεία, το ένα λίγο έξω από την πόλη της Μυτιλήνης, ο «Οινοφόρος», στον Καρά-Τεπέ και το δεύτερο στην ηφαιστειογενή περιοχή των Χιδήρων στη δυτική Λέσβο, ο «Μεθυμναίος», που παράγει βιολογικό κρασί, έχουν ανοιχτές τις πόρτες τους για να περιηγηθούν οι φίλοι του κρασιού στους αμπελώνες, στα δροσερά κελάρια και στα μυστικά της γευσιγνωσίας.

Ως επιβράβευση της σημαντικής προόδου που έχει επιτευχθεί στον τομέα της οινοποίησης, από τις αρχές του 2011 ο αμπελώνας της Λέσβου παράγει τους οίνους ΠΓΕ Λέσβος. Ξεχωριστή φήμη για την ποιότητα των κρασιών της έχει η Λήμνος, που έχει εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Η τεράστια παράδοση στην παραγωγή του περίφημου κρασιού της Λημνιάς γης συνεχίζεται από εκατοντάδες αμπελοκαλλιεργητές στο νησί, με τη μοναδικότητα του χρυσού καρπού της ποικιλίας του Μοσχάτου Αλεξάνδρειας, που εμφανίζει και τα βέλτιστα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Ευδοκιμεί επίσης η ερυθρή ποικιλία Λημνιό, που τοπικά ονομάζεται «καλαμπάκι», η οποία αναφέρεται από τον Αριστοφάνη ως «Λημνία Άμπελος» και οδηγεί στην παραγωγή του βαθύχρωμου ερυθρού επιτραπέζιου οίνου Καλαμπάκι. Γραμμικοί και προσεγμένοι αμπελώνες κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, καλύπτουν 6.500 στρέμματα στο νησί, ενώ η μικρή στρεμματική απόδοση των 700 κιλών ανά στρέμμα (όπου δεν χρησιμοποιούνται λιπάσματα και ενισχυτικά) εξασφαλίζει την άριστη ποιότητα της πρώτης ύλης και φυσικά του κρασιού της Λήμνου. info | 15

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

«Οινοφόρος»:

Το κρασί έχει όνομα

«Οινοφόρος» είναι μία οικογενειακή επιχείρηση, η οποία ξεκίνησε το 2005 και άρχισε να δραστηριοποιείται στο χώρο της παραγωγής κρασιού.

Η ενασχόληση με την παραγωγή του κρασιού ήταν ένα όραμα του Παντελή Πατερέλλη από τα φοιτητικά του χρόνια στην Τοσκάνη και Πούλια της Ιταλία. Όνειρό του ήταν η δημιουργία ενός σύγχρονου οινοποιείου στη Λέσβο για την ανάδειξη του μοναδικού λέσβιου οίνου, ο οποίος από την αρχαιότητα υπήρξε ο «κράτιστος» κατά τον Αριστοτέλη. «Με πολύ κόπο, μεράκι και σεβασμό στο παρελθόν, συνδυάζοντας την παράδοση με την σύγχρονη τεχνολογία, κάναμε πραγματικότητα το δικό μας όνειρο», μας λέει ο Παντελής Πατερέλλης, ο οποίος στη διαδρομή αυτή είχε από το ξεκίνημα στο πλευρό του τη σύζυγό του Κατερίνα Λούπου και τα δυο παιδιά τους, τον Πρόδρομο και την Κλεοπάτρα, οι οποίοι έχουν προσθέσει στην όλη προσπάθεια τον ενθουσιασμό, τις γνώσεις και τη ζωντάνια τους. Ο αμπελώνας του Οινοφόρου στο Μεγαλοχώρι και στον Καριώνα παράγουν την πρώτη ύλη, ενώ μεγάλο μέρος της επεξεργασίας μέχρι να φθάσει στο μπουκάλι γίνεται στο Οινοποιείο που βρίσκεται στη Μυτιλήνη.

Λέσβιος Οίνος | Βιομηχανική Ζώνη Καρά ΤΕΠΕ Τηλ: 2251044738 oinoforos_lesvos@hotmail.com www.lesvios-oinos.gr info | 17

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Τα ονομαστά κρασιά του «Οινοφόρου» Στον Οινοφόρο, παράγονται 5 ετικέτες κρασιών: Δάφνις & Χλόη λευκό (λευκός ξηρός οίνος), Δάφνις & Χλόη ερυθρό (ερυθρός ξηρός οίνος), Μάκαρα (ερυθρός ξηρός οίνος), Rose Kleopatra (ροζέ ξηρός οίνος) και Dolce Kleopatra (ερυθρός ημίγλυκος οίνος), όλα σε συσκευασία 750 και 187 ml, τα οποία έχουν αποσπάσει βραβεία χρυσά, ασημένια και χάλκινα σε διεθνείς διαγωνισμούς κρασιών - Gold - International Wine Competition California 2010 (Δάφνις & Χλόη ερυθρό), Silver - San Diego International Wine Competition 2011 (Δάφνις & Χλόη λευκό), Bronze Award 2014 - Shanghai International wine Challenge (Δάφνις & Χλόη λευκό). Το οινοποιείο σε περίοπτη θέση βόρεια της πόλης, στη βιομηχανική ζώνη Ουτζάς, αποτελεί ένα πραγματικό στολίδι για την περιοχή και έναν πραγματικό πόλο έλξης. Εκεί ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στην κάβα και τα κελάρια, να αφεθεί στις γεύσεις και τα αρώματα, καθώς και να συμμετέχει σε δοκιμές κρασιού με την καθοδήγηση οινολόγου. Συγχρόνως μπορεί να ενημερωθεί για οινικές εκδόσεις και να επιλέξει αξιόλογα κρασιά και ιδιαίτερα αντικείμενα που τα συνοδεύουν. «Με αγάπη στο περιβάλλον κρατήσαμε το μοναδικό χαρακτήρα της λεσβιακής γης και δημιουργήσαμε τα υψηλής ποιότητας κρασιά μας, προσδίδοντας τη δική μας ξεχωριστή ταυτότητα.

Η οικογένεια Πατερέλλη συνδυάζοντας την παράδοση με την σύγχρονη τεχνολογία βάζει τη δική της σφραγίδα στην παραγωγή του κρασιού στη Λέσβο Επιδιώκοντας την άριστη ποιότητα, επιλέξαμε εξαιρετικά τμήματα της λεσβιακής γης, για να καλλιεργήσουμε μοναδικές ποικιλίες, με ιδιαίτερο χαρακτήρα, αναδεικνύοντας τα χαρακτηριστικά του λεσβιακού αμπελώνα. Με επιλεκτικές οινοποιήσεις, ελεγχόμενες ζυμώσεις και συνεχή παρακολούθηση από την οινολόγο μας, γίνεται η ωρίμανση των κρασιών μας», μας λέει στο “Info” η Κλεοπάτρα Πατερέλλη. 18 | info

Παράγονται επίσης 10 ετικέτες σε ασκό (λευκός ξηρός, λευκός ημίγλυκος, κόκκινος ξηρός, κόκκινος ημίγλυκος, ροζέ σε συσκευασίες των 5 και 10lt). Εξαγωγικά δραστηριοποιείται σε χώρες όπως η Αμερική, η Κίνα και τώρα η Ελβετία. Τα κρασί της παραγωγής του 2016 «Δάφνις & Χλόη» λευκό και κόκκινο, μετά από προσπάθεια 5 ετών είναι βιολογικό και αυτό θα βοηθήσει πάρα πολύ τις εξαγωγές του.

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

« Πιστεύουμε ότι η επιστροφή στη γη και η δραστηριότητα στον πρωτογενή τομέα και στις παραγωγικές επενδύσεις θα συμβάλλει στην πιο γρήγορη έξοδό μας από την κρίση. Και ο Οινοφόρος κινείται προς αυτή την κατεύθυνση» τονίζει ο Πρόδρομος Πατερέλλης.

«Οινοφόρος»… του πολιτισμού Ο «Οινοφόρος» με τις εντυπωσιακές εγκαταστάσεις του, σιγά - σιγά επεκτάθηκε και σε άλλες δραστηριότητες. Εκτός από την αμπελουργία και την οινοποίηση, σήμερα ο χώρος έχει γίνει ένας πολυχώρος πολιτιστικών και κοινωνικών εκδηλώσεων και ένα από τα λίγα επισκέψιμα οινοποιεία στην Ελλάδα με το σήμα του ΕΟΤ, μέσα στο οποίο εκτός από την παραγωγή του κρασιού, υπάρχουν ειδικές αίθουσες - εστιατόριο τοπικών γεύσεων - αίθουσες γευσιγνωσίας - συνεδριακός χώρος και δωμάτια, παρέχοντας υψηλό επίπεδο υπηρεσιών. Ως οινοτουριστική μονάδα φιλοξενεί πάρα πολλούς γάμους προάγοντας το γαμήλιο τουρισμό, μια νέα μορφή τουρισμού από το εξωτερικό (Αμερική, Αγγλία, Γερμανία, Σαγκάη, Σιγκαπούρη), αλλά και από πολλές ελληνικές πόλεις. Το μυστικό της επιτυχίας του εγχειρήματος, που βασίζεται στην αξιοποίηση των τοπικών προϊόντων της λεσβιακής γης, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αγάπη των ανθρώπων του. Στην οικογένεια Πατερέλλη που με πολλή όρεξη και μεράκι, δουλεύουν ακατάπαυστα με σκοπό πρωτίστως την ποιότητα, αλλά και την προώθηση των κρασιών σε νέες αγορές προβάλλοντας με αυτό τον τρόπο και τα αγαθά και τον πλούτο της λεσβιακής γης. info | 19

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Ούζο, η γέυση της Λέσβου Η

ιστορία του ξεχωριστού αυτού ποτού είναι μια δική μας ιστορία κι ένα μεγάλο επίτευγμα της παραδοσιακής τέχνης των ποτοποιών του τόπου μας. Είναι ένα ποτό που διακρίνεται από μια ευχάριστη επιθετικότητα που ισορροπεί την πλημμυρίδα των αρωμάτων του, φέρνοντας επανάσταση στις αισθήσεις και προσφέροντας τη γλυκιά ανάμνηση και χαρά κάθε ξεχωριστής στιγμής στη ζωή. Όπως καταδεικνύουν οι στατιστικές έρευνες, το καλό ούζο, στις συνειδήσεις των καταναλωτών, έχει ταυτιστεί με τη Λέσβο. Καθόλου άδικα βέβαια, αφού πέρα από την υψηλή ποιότητα της τοπικής παραγωγής, είναι ο απόλυτος συνδυασμός με τις τοπικές γαστριμαργικές απολαύσεις και την πλούσια αιγαιοπελαγίτικη φύση του νησιού.

20 | info

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ Καθοριστικό ρόλο για τη δημιουργία του ούζου παίζει το γλυκάνισο. Η Λέσβος που φημίζεται για το εύκρατο κλίμα της, δημιουργεί ιδανικές συνθήκες για να αναπτυχθεί αυτό το αρωματικό φυτό. Η βασική διαφορά του ούζου από τα άλλα αλκοολούχα ποτά με άρωμα γλυκάνισου, είναι ο τρόπος αρωματισμού. Ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνταγές, τους συνδυασμούς και τα μυστικά που χρησιμοποιεί η κάθε ποτοποιία, το ούζο περιέχει μια ευρεία σειρά συστατικών. Η ύπαρξη ποιοτικών τοπικών πρώτων υλών στο νησί, όπως τα αμπέλια, το γλυκάνισο, τα αρωματικά φυτά και το νερό, συντέλεσε στην αναζήτηση, τη δημιουργία και την ανάπτυξη ενός ποιοτικού προϊόντος. Η διαδικασία της απόσταξης, αποκτά ιδιαίτερη σημασία στη σημερινή εποχή, όπου πολλές φορές η ποιότητα θυσιάζεται στο βωμό του κέρδους. Όταν αυτή γίνεται με τον παλιό, παραδοσιακό τρόπο, χρησιμοποιώντας μάλιστα τα καλύτερα υλικά, το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό και πολύ γευστικό, γεγονός που έχει διαφοροποιήσει το ούζο της Λέσβου και το έχει κατατάξει πρώτο στην προτίμηση των καταναλωτών.

info | 21

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Ούζο Βαρβαγιάννη:

Ιστορία και μεράκι 5 γενεών

ταν γύρω στα 1860 όταν ο Ευστάθιος Ι. Βαρβαγιάννης έφθασε στο Πλωμάρι σε μια εποχή που η βιομηχανική παραγωγή βρισκόταν σε έξαρση, το διεθνές εμπόριο άνθιζε και το λιμάνι της περιοχής έσφυζε από ζωή. Κουβαλώντας μαζί του την εμπειρία και τη γνώση της απόσταξης από την Οδησσό της Ρωσίας, επέλεξε να ξεκινήσει εκεί την παραγωγή του άριστης ποιότητας ούζου. Η εύφορη γη της Λέσβου, με το εξαίσιο κλίμα που γεννούν αυτή την εξαιρετική ποικιλία γλυκάνισου - ενός φυτού που αποτελεί τη βάση του ούζου - καθώς και δεκάδες άλλα αρωματικά φυτά που συμπληρώνουν την υπέροχη γεύση του, ήταν το ιδανικό περιβάλλον.

Η επιτυχία του Ούζου Βαρβαγιάννη οφείλεται στην καλά κρυμμένη οικογενειακή συνταγή, η οποία δίνει την ποιότητα και τη μοναδική γεύση του εδώ και πέντε γενιές. 22 | info

Ο Ευστάθιος Ι. Βαρβαγιάννης, δημιούργησε το ούζο που από τότε έγινε γνωστό με την ονομασία Ούζο Βαρβαγιάννη Μπλε. Στα χρόνια που πέρασαν, πέντε γενιές της οικογένειας Βαρβαγιάννη ακολούθησαν την πορεία που χάραξε πριν από 150 χρόνια. Σήμερα, στο Πλωμάρι της Λέσβου, στα σύγχρονα, ιδιόκτητα αποστακτήρια της Ποτοποιίας Βαρβαγιάννη, η τεχνολογία συνυπάρχει σε απόλυτη αρμονία με την ιστορία και την παράδοση. Με πολλή αγάπη και μεράκι, τα μέλη της οικογένειας επιλέγουν προσεκτικά αγνά, φυσικά υλικά και παρακολουθούν με ιδιαίτερη φροντίδα τη διαδικασία απόσταξης, που γίνεται με τον παλιό, παραδοσιακό τρόπο. Το πάθος πέντε γενεών της οικογένειας Βαρβαγιάννη για την κατάκτηση του τέλειου στην υπηρεσία της γεύσης, αλλά και η τήρηση των παλαιών τεχνικών απόσταξης, έχουν σαν αποτέλεσμα το όνομα του οίκου Βαρβαγιάννη να ταυτίζεται παγκοσμίως με το όνομα του πιο εκλεκτού ελληνικού ποτού, του ούζου. Οι διάσημες Ετικέτες της Ποτοποιίας Βαρβαγιάνη είναι: Το Πράσινο, το Μπλε, το Εύζων, το Αφροδίτη και Συλλεκτικό.

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

Mουσείο Βαρβαγιάννη Δίπλα στα σύγχρονα, ιδιόκτητα αποστακτήρια της Ποτοποιίας Βαρβαγιάννη βρίσκεται το Μουσείο του Ούζου της οικογένειας Βαρβαγιάννη, όπου ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει την οικογενειακή παράδοση 150 χρόνων στην παραγωγή ούζου.

Ποτοποιια Βαρβαγιάννη, Πλωμαρι Λεσβου Τηλ: 22520 32741, 22520 33300 e-mail: info@barbayanni-ouzo.com, www.barbayanni-ouzo.com

Στο μουσείο εκτίθενται τα πρώτα εργαλεία που χρησίμευαν για την εμφιάλωση και την επικόλληση της διάσημης Μπλε ετικέτας και το πρώτο καζάνι που κατασκευάστηκε το 1858 στην Κωνσταντινούπολη, στο οποίο δοκιμάστηκαν μυστικά αιώνων και τεχνικές για να γεννηθούν οι συνταγές της οικογένειας Βαρβαγιάννη. Το Μουσείο του Ούζου αγκαλιάζει ευλαβικά την παράδοση και φιλοξενεί το μυστικό που συνεχίζει να δίνει την ποιότητα και τη γεύση στο Ούζο Βαρβαγιάννη. Το Μουσείο Ούζου Βαρβαγιάννη διαθέτει κέντρο υποδοχής επισκεπτών και κατάστημα δώρων. Διεξάγονται γευσιγνωσίες ούζου, καθώς και οπτικοακουστικές περιηγήσεις στα αγγλικά και τα ελληνικά.

Σπουδαία διάκριση Η ποτοποιία Βαρβαγιάννη απέσπασε φέτος μια πολύ σπουδαία διάκριση, καθώς βραβεύθηκε ως η κορυφαία εταιρική επωνυμία στην Ελλάδα για το 2016 στο θεσμό των «Corporate Superbrands Greece» με κριτήρια την αναγνωρισιμότητα επωνυμίας, την αξιοπιστία και τη μακροχρόνια συνέπεια. Η διάκριση αφορούσε την εταιρική υπευθυνότητα στους τομείς: Αγορά, εργασιακές σχέσεις, κοινωνία. Το βραβείο παρέλαβε ο εκπρόσωπος της 5ης γενιάς της οικογένειας, Στάθης Βαρβαγιάννης, ο οποίος τόνισε ότι η βράβευση αυτή αποτελεί δικαίωση για τις συνεχείς και συστηματικές προσπάθειες εδώ και ενάμιση αιώνα. info | 23

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Αλιεύματα και Αλίπαστα Τ

α φρέσκα ψάρια και τα αλίπαστα συνδέονται με την ιστορία και τον πολιτισμό της Λέσβου με χίλιους τρόπους. Ο Ρωμαίος στρατηγός Λεύκιος Λευκίνιος Λούκουλλος, γνωστός για τα… λουκούλλεια γεύματά του, το 84 π.Χ. κατέλαβε τη Λέσβο και, εκτιμώντας τη γαστρονομία της, έχτισε μία έπαυλη και δίπλα κατασκεύασε ένα ιχθυοτροφείο για να απολαμβάνει αυτός και οι φιλοξενούμενοί του ολόφρεσκα ψάρια. Περίοπτη θέση στις γαστρονομικές συνήθειες της Λέσβου έχουν από την αρχαιότητα τα κάθε λογής ιχθηρά και οστρακοειδή που αλιεύονται καθημερινά από τα ψαροκάικα του νησιού. Σύμφωνα με τους ωκεανολόγους, η θαλάσσια ζώνη γύρω από τη Λέσβο αποτελεί ιδανικό περιβάλλον για την αναπαραγωγή και επιβίωση των ψαριών. Ο κόλπος της Καλλονής είναι ιδιαίτερα πλούσιος σε κάθε είδους αλιεύματα, με πιο φημισμένη, τη σαρδέλα Καλλονής ή «παπαλίνα». Στα νερά του νησιού αλιεύονται σαρδέλες, γαύροι, κολιοί, λακέρδες, σαφρίδια, σκουμπριά, γλώσσες, δεκάδες μαλάκια και όλα τα περίφημα όστρακα του Αιγαίου. H αλιεία της σαρδέλας, του γαύρου και του κολιού αρχίζει από τον Μάρτιο και τελειώνει τον Οκτώβριο, ενώ η λακέρδα ψαρεύεται από τον Οκτώβριο και μετά. Στη Σκάλα Μυτιλήνης, Πολιχνίτου, Καλλονής, αλλά και στο Σίγρι, την Πέτρα και τη Συκαμιά, τα γρι - γρι ξεφορτώνουν τις ψαριές τους και προμηθεύουν το νησί με εκλεκτές νοστιμιές. 24 | info

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

Το sushi της Λέσβου Το άφθονο αλάτι των αλυκών του νησιού αποτέλεσε τη βασική ύλη για τη δημιουργία των αλίπαστων, δηλαδή, ψαριών συντηρημένων σε αλάτι. Πολλές φορές, μετά από μία στοιχειώδη επεξεργασία και παραμονή σε αλάτι προστίθεται ξίδι και λάδι. Τα περίφημα παστά ψάρια της Λέσβου διακινούνταν για αιώνες στις αγορές της Σμύρνης και της Κωνσταντινούπολης. Σήμερα η μακραίωνη παράδοση συνεχίζεται σε όλα σχεδόν τα σπίτια του νησιού, αλλά και για εμπορικούς σκοπούς, από δύο πρότυπες πιστοποιημένες μονάδες επεξεργασίας αλίπαστων. Η διαδικασία της επεξεργασίας παραμένει παραδοσιακή με το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς να γίνεται χειρωνακτικά, τηρώντας ταυτόχρονα όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές ασφάλειας και ποιότητας των τροφίμων. Οι εταιρείες του νησιού επεξεργάζονται και τυποποιούν σαρδέλες, κολιούς, γαύρους, και λακέρδες. Επίσης, τυποποιούν σαρδέλες, γαύρους και λακέρδες, που μετά την ανάλογη επεξεργασία με αλάτι διατηρούνται σε φυτικό λάδι. Τα αλίπαστα της Λέσβου συσκευάζονται στα, εξαιρετικής αισθητικής, λιθογραφημένα κουτιά από λευκοσίδηρο, και παίρνουν θέση στα ράφια όλων των μπακάλικων του νησιού, αλλά και στα ενημερωμένα καταστήματα τροφίμων σε όλη την Ελλάδα.

Και λιόκαφτα Στη Λέσβο απολαμβάνουν τα ψάρια λιόκαφτα, «καμένα» δηλαδή στον ήλιο. Λιόκαφτα γίνονται συνήθως παχιά ψάρια, σαφρίδια, κολιοί, σκουμπριά, τα οποία αφού καθαριστούν τα εντόσθια, τα λέπια και απομακρυνθεί το κεφάλι τους, τα ανοίγουν στη μέση και αλατίζουν το εσωτερικό τους. Στη συνέχεια, δένουν τις ουρές τους με μία κλωστή και τα κρεμάνε στον ήλιο για μια - δύο μέρες, προστατευμένα από τα έντομα. Το μόνο που χρειάζεται, αυτός ο αγαπημένος μεζές των ψαράδων, είναι ελάχιστο ψήσιμο και λίγο λαδολέμονο. info | 25

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Οι «χάχλες» και τα αρτοσκευάσματα της Λέσβου Τ

ο αλεύρι ανακατεύτηκε με νερό, έγινε ζυμάρι, και το ζυμάρι με τη σειρά του, όταν στέγνωσε, δημιούργησε τον τραχανά ή «τραχανό» όπως τον λένε στη Λέσβο και αποτελεί «πρόγονο» των σημερινών ζυμαρικών. Οι αρχαίοι Έλληνες κάλυπταν σημαντικό μέρος των διατροφικών τους αναγκών με παρασκευάσματα από χοντροαλεσμένα σιτηρά. Ταπεινό υλικό μιας πεντανόστιμης, θρεπτικής, υγιεινής μαγειρικής, η οποία δεκαετίες τώρα αποτελεί χρυσό διατροφικό κανόνα για την παγκόσμια ιατρική κοινότητα. Έχει κοκκώδη μορφή και γίνεται από σιτάλευρο ή και σπασμένο σιτάρι, πλιγούρι ή σιμιγδάλι, βράζεται σε γάλα, γιαούρτι ή ξινόγαλα, ή με πολτοποιημένα λαχανικά ή μπαχάρια. Ο «τραχανός» γινόταν κατακαλόκαιρο, αφού είχε θεριστεί η καινούργια σοδειά του σιταριού και ο καιρός ήταν ηλιόλουστος και ζεστός για να μπορέσει να στεγνώσει. Η ανάγκη, αλλά και η εφευρετικότητα της Λέσβιας μαγείρισσας μεταμόρφωσε τον τραχανό σε χάχλες, πτάρια ή παπίνες για να μπορεί εύκολα να μεταφέρεται στα χωράφια, μεσοπέλαγα για προσφάι στη βάρκα, ή στο σχολείο. Οι χάχλες παρασκευάζονται στη Λέσβο με γάλα και στάρι. Ήταν η λύση για μία θρεπτική ξηρά τροφή, που μπορούσε εύκολα να μεταφερθεί στο χωράφι. Τα κρύα βράδια του χειμώνα τις έψηναν για λίγο στη θράκα, τις βουτούσαν σε κόκκινο κρασί και τις έτρωγαν. Πλάθονται με τα χέρια. Πήραν το όνομά τους από το σχήμα τους, που μοιάζει με επίπεδα, οβάλ μικρά πιατάκια για κούπες του 26 | info

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ καφέ. Ψήνονται στα κάρβουνα, βουτιούνται σε κόκκινο γλυκό κρασί, αλλά τρώγονται και παραγεμισμένες με τυρί, ντομάτα και ρίγανη, ή με πάστα ελιάς. Όταν θρυμματιστούν, οι χάχλες βράζονται κανονικά όπως όλοι οι τραχανάδες. Χάχλες τρώγονται αλειμμένες με ελαιόλαδο Μυτιλήνης, φέτες ντομάτας και λίγο μυτιληνιό τυράκι στο εσωτερικό τους, ψημένες για λίγα λεπτά στο φούρνο. Χάχλες γεμιστές με ψιλοκομμένες μαγειρεμένες μελιτζάνες, σκόρδο και μυρωδικά ή χάχλες με λαχανικά μαγειρεμένα γιαχνί. Ο τραχανάς ήταν και είναι μια θρεπτικότατη τροφή και προσφερόταν ειδικά στους αρρώστους και παιδιά, ιδανική για εγκύους και γέροντες. Άλλα ζυμαρικά που υπήρχαν στο λεσβιακό ντουλάπι και σήμερα παράγονται από τους γυναικείους συνεταιρισμούς, αλλά και από οικοτεχνίες και βιοτεχνίες του νησιού, είναι το κους-κους, το κριθαράκι, όπου σε κάποια μέρη όπως στο Μεσότοπο το λένε φιδέ, ενώ θα το συναντήσετε και με την ονομασία ξαρέλι και οι χυλοπίτες ή γιοφκάδες. Βρασμένα σε ζωμό κρέατος, με λίγο πρόβειο βούτυρο ή ντόπιο ελαιόλαδο, συχνά με τριμμένη φουρνιστή μυζήθρα αποτελούν μία εύγευστη απάντηση στη σύγχρονη διατροφική αμηχανία.

Ψωμί της Λέσβου Στα τέλη του 19ου αιώνα στη Λέσβο υπήρχαν 200 υδρόμυλοι που άλεθαν τα σιτηρά για να εξασφαλίζουν το ψωμί των κατοίκων του νησιού. Υδρόμυλοι διατηρούνται ακόμη και σήμερα στους μεγάλους ποταμούς της Λέσβου, με το Μαλιόντα, το Μυλοπόταμο, το Βούλγαρη, τον Ευεργέτουλα, τον Τσικνιά και το Σεδούντα να διαθέτουν ορισμένους από τους σημαντικότερους. Μνημεία αρχιτεκτονικής με μεγάλη ποικιλία ως προς τον τρόπο κατασκευής και τα υλικά δομής, διηγούνται ιστορίες για την οικονομία και την κοινωνική οργάνωση της Λέσβου. Η ατμοκίνηση που φτάνει εγκαίρως στο νησί, λόγω των ελαιοτριβείων, αλλάζει τον τρόπο λειτουργίας των αλευρόμυλων, οι οποίοι ενσωματώνονται συνήθως στα ατμοκίνητα ελαιοτριβεία, ώστε να αξιοποιείται η ενέργεια από τους καυστήρες. Σήμερα ένας αλευρόμυλος στο Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας της Αγίας Παρασκευής και ένας νερόμυλος στο χωριό Ίππειος, δέχονται επισκέπτες για ένα ταξίδι στην παραγωγική ιστορία του νησιού. Η Λέσβος δεν είχε ποτέ σημαντικούς σιτοβολώνες και επάρκεια σιτηρών. Τα εισήγαγε από τη γειτονική Λήμνο και από την ενδοχώρα της Μικράς Ασίας. Μετά τη δεκαετία του 1970 η καλλιέργεια σιτηρών σταδιακά περιορίστηκε στον κάμπο της Καλλονής και σε μικρότερο βαθμό στην Αγία Παρασκευή και στο Λισβόρι, όπου καλλιεργούνται ακόμη σιτάρι, κριθάρι και βρώμη. Διάσημο στο νησί είναι ακόμη και σήμερα το σταρένιο ψωμί από το Λισβόρι, όπου βρίσκεται και ο μοναδικός εν ενεργεία αλευρόμυλος του νησιού. Στους φούρνους και τα πρατήρια άρτου μπορεί να βρει κανείς συσκευασμένο ψωμί Λισβορίου. info | 27

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Το μοναδικό μέλι της Λέσβου Δ

ιάσπαρτα στη Λέσβο άσπρα ή γαλάζια κουτάκια, τα μελίσσια, «περιμένουν» υπομονετικά τις εργάτριες μέλισσες να τα γεμίσουν με το υπέροχο λεσβιακό μέλι. Γνωστό για τη γεύση του και το άρωμά του το θυμαρίσιο μέλι της Λέσβου, η κατεργασία του οποίου γίνεται με παραδοσιακό τρόπο, χωρίς πρόσθετα, διατηρώντας έτσι για χρόνια την ποιότητά του και μεγαλώνοντας μέρα με τη μέρα τη φήμη του. Σε μερικά σημεία επίσης (πευκοδάσους Καλλονής κλπ.) μπορείτε να δοκιμάσετε και άλλες γεύσεις όπως το πευκόμελο ή το ανθόμελο. Το ανθόμελο παράγεται από το νέκταρ των λουλουδιών και το μέλι από μελιτώματα παράγεται από εκκρίματα κοκκοειδών που αποζυμούν τα φυτά. Σε αυτή την κατηγορία ανήκει το μέλι του πεύκου, του έλατου και άλλων δασικών φυτών. Το μέλι είναι ένας αληθινός θησαυρός υγείας και δύναμης. Οι νύμφες, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ήταν υπεράνθρωπες δυνάμεις, βοηθοί των θεών και συμπαραστάτες των ανθρώπων. Ζούσαν και προστάτευαν τη φύση και τα πλάσματά της. Περισσότερες από πενήντα κατηγορίες νυμφών συναντάμε στην ελληνική μυθολογία. Συνδέονται με συγκεκριμένους τόπους, όπως οι Βρίσες, νύμφες της Λέσβου, που ζούσαν στο ομώνυμο ακρωτήριο του νησιού και είχαν επιφορτιστεί με το έργο της παραγωγής μελιού. 28 | info

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ Η εντυπωσιακή βιοποικιλότητα που διαθέτει η Λέσβος και το μεράκι των μελισσοπαραγωγών της, τα τελευταία χρόνια έχουν αναβιώσει την παράδοση παραγωγής εξαιρετικού μελιού στο νησί. Παραγωγοί που εφαρμόζουν ορθές πρακτικές διαχείρισης της μελισσοκομικής διαδικασίας, με τη μικρότερη δυνατή επεξεργασία κατά τη διάρκεια της τυποποίησης, εξασφαλίζουν ένα μοναδικό τοπικό προϊόν που φέρνει την ποικιλία των αρωμάτων της λεσβιακής γης στο τραπέζι. Ένας αέναος κύκλος ανθοφορίας, διαφορετικών φυτών, σχεδόν 12 μήνες το χρόνο, δίνει αδιάκοπα στα μελίσσια των νησιού το απαιτούμενο νέκταρ για να παράξουν το μέλι τους. Κατά τους ανοιξιάτικους μήνες τα άνθη από μηλιές, αχλαδιές, πορτοκαλιές, και ροδακινιές, στους οπωρώνες του νησιού, αλλά και από τα αγριολούλουδα, παπαρούνες και μαργαρίτες, που δημιουργούν ολάνθιστα χαλιά σε όλη τη Λέσβο, εξασφαλίζουν χρυσαφένια μέλια ανοιξιάτικης ανθοφορίας. Τον Ιούλιο τα μελίσσια εκμεταλλεύονται τις ανθισμένες λυγαριές, ενώ τον Αύγουστο τα μελιτώματα από τις άφθονες βελανιδιές και αμυγδαλιές σε συνδυασμό με το νέκταρ από τα ώριμα πια σύκα και σταφύλια υπόσχονται πλούσιο τρύγο μελιού στα τέλη του μήνα.

Εκτός από εξαιρετικό μέλι, οι μελισσοπαραγωγοί του νησιού παράγουν γύρη, βασιλικό πολτό, πρόπολη και κερήθρα μελιού. Γευτείτε το μέλι του νησιού στην πλατσέντα, μια πίτα με καρύδια και κανέλα, περιχυμένη με σιρόπι μελιού, στα μελωμένα φοινίκια ή ψαθούρια όπως τα λένε σε κάποιες περιοχές, στο παστέλι, στα κατιμέρια, τις γνωστές δίπλες και, αν πετύχετε την περίσταση, στο νυφιάτικο μπακλαβά. Το μέλι της Μυτιλήνης «παντρεύεται» εξαιρετικά με τα φρέσκα τυριά του νησιού, ενώ μία παραδοσιακή συνταγή με μέλι, ρίγανη και λεμόνι, δημιουργεί ένα βάλσαμο για το βήχα.

Τα άνθη από τον κισσό, το σπαράγγι και την ακονιζιά ή αλκουτζιά όπως τη λένε στο νησί, τρέφουν τις μέλισσες στις αρχές του φθινοπώρου. Κυρίως η ταπεινή αλκουτζιά, που φυτρώνει στις άκρες των δρόμων και στα χέρσα χωράφια της Λέσβου, με τα κατακίτρινα άνθη της είναι ένα κατ’ εξοχήν γυρεοδοτικό φυτό που εξασφαλίζει την τροφή των μελισσών σε μία περίοδο περιορισμένης ανθοφορίας. Τους υπόλοιπους φθινοπωρινούς μήνες τα μελίσσια του νησιού τρυγούν στα δάση του νησιού και στους ολάνθιστους ερεικώνες της Λέσβου. Η ερείκη είναι ένα θαμνώδες φυτό, που με τα μικρά κωδωνοειδή της άνθη έλκει τις μέλισσες και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μελισσοκομικά φυτά στην Ελλάδα. Ο ολάνθιστος ρεικώνας στην Καράβα βορειοανατολικά από το Μανταμάδο, εξασφαλίζει ένα από τα καλύτερα μέλια που κυκλοφορούν στην αγορά. Το μέλι ερείκης, η δεύτερη αμιγής ποικιλία μελιού που παράγεται στο νησί, έχει ιδιαίτερο άρωμα, πολύ υψηλή διατροφική αξία και αποτελεί εξαιρετικό τονωτικό για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Καστανόμελο Αρχές Ιουνίου το ανθισμένο καστανόδασος της Αγιάσου είναι υπεύθυνο για την πρώτη αμιγή ποικιλία μελιού που παράγεται στο νησί, το μέλι καστανιάς, με το έντονο άρωμα, το σκούρο του χρώμα και τη χαρακτηριστική υπόπικρη γεύση. Το καστανόμελο έχει φανατικούς φίλους λόγω της μακράς επίγευσής του και της έντασης στη γεύση του. info | 29

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Τα τυροκομικά προϊόντα της Λέσβου Α

κόμα και ο Όμηρος στην Οδύσσεια δίνει μια πολύ παραστατική περιγραφή παραγωγής τυριού από αιγοπρόβειο γάλα. Αποτέλεσμα εμπειρίας αιώνων σε συνδυασμό με τις εδαφοκλιματολογικές συνθήκες, τα τυροκομικά προϊόντα της Λέσβου και της Λήμνου ξεχωρίζουν σε ολόκληρο τον κόσμο. Το μυστικό της γαλακτοκομικής υπεροχής της Λέσβου βασίζεται πρώτα απ’ όλα στα αιγοπρόβατα του νησιού. Στα μαυρομάτικα πρόβατα, τη φυλή Μυτιλήνης ή «καραγκιόζηδες» - όπως τα λένε οι ντόπιοι - αλλά και στις Μαλτέζες κατσίκες που σκαρφαλώνουν στα πιο απόκρημνα βράχια του νησιού. Κρύβεται ακόμη στα βοσκοτόπια που γειτνιάζουν με τη θάλασσα, στα ηφαιστειογενή εδάφη της δυτικής Λέσβου, αλλά και στην τεράστια ποικιλία φυτών που αποτελούν τη βασική τροφή των ζώων. Πάνω απ’ όλα όμως κρύβεται στους ανθρώπους που ασχολούνται με τον κύκλο παραγωγής των τυροκομικών προϊόντων. Με άριστη γνώση των βιοτόπων, των συστημάτων εκτροφής των ντόπιων φυλών αιγοπροβάτων, των τεχνικών της τυροκομικής, εμπνευσμένοι από την παράδοση και καινοτόμοι ταυτόχρονα, κατάφεραν από τα είκοσι τυριά ΠΟΠ που έχει σήμερα η Ελλάδα, τα τρία να φτιάχνονται στη Λέσβο: Το λαδοτύρι, το κασέρι και η φέτα. 30 | info

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ Παραδοσιακά τυροκομικά προϊόντα (και μάλιστα με ονομασία προέλευσης) είναι το Λαδοτύρι Μυτιλήνης, η Φέτα, το Κασέρι και το Καλαθάκι Λήμνου και το Μελίχλωρο Λήμνου, μοναδικά στη γεύση τους και το άρωμά τους. Το λαδοτύρι αποτελεί κορυφαίο προϊόν της Λέσβου που «παντρεύει» το τυρί με το θησαυρό του νησιού, το ελαιόλαδο. Το λαδοτύρι είναι ένα πολύ ιδιαίτερο επιτραπέζιο σκληρό τυρί, με χρώμα λευκό έως λευκοκίτρινο. Έχει πιπεράτη γευστική ένταση, ειδικά όταν είναι «δαμασμένο», δηλαδή όταν έχει περάσει μία περίοδο μέσα σε ντόπιο ελαιόλαδο. Παραδοσιακά, αφού ολοκληρωνόταν η διαδικασία παραγωγής του, το λαδοτύρι αποθηκευόταν σε βαρέλια με ελαιόλαδο. Στον πυθμένα του βαρελιού, τοποθετούνταν μία θαλασσινή πέτρα την οποία ονόμαζαν «λήτρα», ώστε να στραγγίζονται πιθανά υγρά και να μην χαλάσουν τα κεφαλάκια που βρίσκονταν στον πάτο. Είναι επίσης γνωστό και με το όνομα «κεφαλάκι», λόγω του σχήματός του. Αποτελεί ένα ιδανικό συνοδευτικό για το ούζο. Όσο περισσότερο παραμείνει στο ελαιόλαδο τόσο πιο πικάντικο γίνεται. Ένα άλλο ιδιαίτερο τυρί που παράγεται στη Λέσβο είναι το τουλουμοτύρι. Ένα φρέσκο, λευκό μαλακό τυρί που ωριμάζει μέσα σε τουλούμια, τομάρια ζώων ραμμένα σαν ασκιά, όπου το τριχωτό μέρος είναι στο εσωτερικό τους. Οι τουλουμτζήδες τα κατασκεύαζαν για τη μεταφορά και τη φύλαξη ελαιολάδου ή κρασιού, καθώς και για την παρασκευή και ωρίμανση του τουλουμίσιου τυριού. Σήμερα το τουλούμι υπόκειται σε κατάλληλη επεξεργασία ώστε να απαλλαγεί από τα βακτήρια και να φιλοξενήσει αυτή την πανάρχαιη νοστιμιά.

Βούτυρο, γιαούρτια και ρυζόγαλο Λέσβου Τα τυροκομεία του νησιού παράγουν επίσης και τυποποιούν φρέσκο και τηγμένο βούτυρο, ενώ διάσημα είναι και τα γιαούρτια της Λέσβου καθώς και τα ρυζόγαλα. Πλανόδιοι γιαουρτάδες και γιαουρτάδικα, κυρίως στην πόλη της Μυτιλήνης, σέρβιραν γιαούρτι με ολόπαχο καϊμάκι, μέλι και φρέσκο ψωμί. Περιζήτητο ήταν το γιαούρτι Μανταμάδου που το έβαζαν στις «γραβούδες», πήλινα δοχεία, και το πουλούσαν σε όλο το νησί.

Επίσης ξεχωρίζει το Τυροβολάκι Μυτιλήνης. Είναι ένα λευκό τυρί που μοιάζει με τη φέτα, με αρκετές όμως διαφορές. Παράγεται από μείγμα πρόβειου γάλακτος με κατσικίσιο, αλλά το κατσικίσιο συμμετέχει σε μικρότερο ποσοστό απ’ ό,τι στη φέτα και δεν ξεπερνά το 20%. Η τυρόμαζα μπαίνει στα τυροβόλια, τα ειδικά καλαθάκια για το στράγγισμα του τυριού. Παλαιότερα τα τυροβόλια ήταν πλεχτά από καλαμιές, ενώ σήμερα είναι πλαστικά. info | 31

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Γαλακτοκομικά Μυστακέλλη:

το Μανταμάδο που φημίζεται για την κτηνοτροφία και την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων ο Στρατής Μυστακέλλης λειτούργησε το 1962 παραδοσιακό τυροκομείο. Επενδύοντας στην πρώτη ύλη, το γάλα από τα αιγοπρόβατα, που υπάρχει άφθονο στην περιοχή και αξιοποιώντας τη γνώση και την εμπειρία χρόνων, πολύ γρήγορα τα προϊόντα του ξεχώρισαν και μπήκαν δυναμικά στην αγορά του νησιού. Την οικογενειακή επιχείρηση ανέλαβε και συνέχισε ο γιος του Γιάννης Μυστακέλλης. Από το 2015 ιδρύθηκε η τυροκομική επιχείρηση «Γαλακτοκομικά Μυστακέλλη Ι.Κ.Ε.». Τα προϊόντα σήμερα παράγονται σε νέες σύγχρονες εγκαταστάσεις, αξιοποιώντας την μακρόχρονη εμπειρία και γνώση του ίδιου προσωπικού, που επί σειρά ετών και μέσα από συνεχείς βελτιώσεις προσέφερε στο καταναλωτικό κοινό την αναγνωρισμένη σταθερή ποιότητα των προϊόντων Μυστακέλλη. Παραδοσιακές συνταγές και τεχνικές αιώνων και μυστικά τυροκομίας μπολιασμένα από γενιά σε γενιά δημιουργούν τυριά μοναδικά, όπως το «Λαδοτύρι», που όμοιό του δεν υπάρχει πουθενά στην Ελλάδα και τον κόσμο. Αξιοποιώντας τη σύγχρονη τεχνολογία, σε συνδυασμό με τις συνταγές που έμειναν αναλλοίωτες στο χρόνο, η επιχείρηση Μυστακέλλης καινοτομεί παράγοντας τυροκομικά προϊόντα βγαλμένα από την παράδοση. Έτσι αναβίωσε το ιδιαίτερης

32 | info

Παράδοση, γεύση, ποιότητα γεύσης «Λαδοτύρι Μυτιλήνης στο έξτρα παρθένο φημισμένο λεσβιακό ελαιόλαδο», όπως παραδοσιακά φτιαχνόταν στο νησί. Επενδύοντας στο ανθρώπινο δυναμικό, το τυροκομείο Μυστακέλλη παντρεύει την τριαντάχρονη και πλέον εμπειρία του παλιού τυροκόμου, με την σύγχρονη επιστημονική γνώση του νέου.

Πρώτη ύλη Τα συστατικά της ευλογημένης λεσβιακής γης, το ήπιο μεσογειακό κλίμα, η πλούσια ποικιλόμορφη σε φυτά και βότανα και απαλλαγμένη από φυτοφάρμακα χλωρίδα, το άπλετο φως του ήλιου, η αλμύρα της θάλασσας, τα αιγοπρόβατα ελευθέρας βοσκής της ιδιαίτερης λεσβιακής φυλής της περιοχής Μανταμάδου, δίνουν ένα εξαιρετικής ποιότητας γάλα με μοναδικά αρώματα και γευστικά χαρακτηριστικά. Ο συνδυασμός της άριστης πρώτης ύλης, της μακρόχρονης εμπειρίας και παράδοσης, της αδιάκοπης προσπάθειας για εξέλιξη και καινοτομία και του αυστηρού σεβασμού όλων των κανόνων υγιεινής κατά την παραγωγή, αποθήκευση και διακίνηση των προϊόντων, δίνουν τα υψηλής ποιοτικής και θρεπτικής αξίας και μοναδικά σε άρωμα και γεύση προϊόντα ΜΥΣΤΑΚΕΛΛΗ. Έδρα Μανταμάδος Λεσβου Τηλ.: 2251022203, Τηλ. Τυροκομείου 2253110222 Email: info@mystakelli.gr

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

Γιαούρτι Μανταμάδου Μαρία Κουτσαμπάση:

Παράδοση και ποιότητα

το Μανταμάδο που έχει μεγάλη παράδοση στην κτηνοτροφία και την παραγωγή τυροκομικών και γαλακτοκομικών προϊόντων, από το 1992 το γαλακτοπωλείο της Μαρίας Κουτσαμπάση φτιάχνει παραδοσιακό γιαούρτι από γάλα παραγωγής τους. Πρόκειται για μια οικογενειακή επιχείρηση που βασίζεται σε παλιές παραδοσιακές συνταγές. Πρόβειο γιαούρτι, γιαούρτι σε πήλινο σκεύος (γραγούδα), ρυζόγαλο, κρέμα, αλλά και τραχανάς είναι τα προϊόντα που μπορεί να βρει κανείς στο γαλακτοπωλείο της Μαρίας Κουτσαμπάση. Ο γιος, Νίκος Κλιομιδιώτης, συνεχίζει την επιχείρηση των γονιών του με προτεραιότητα στη διατήρηση της ποιότητας. Παραδοσιακό Γιαούρτι Μανταμάδου, Κουτσαμπάση Μαρία, Τηλ:2253061361,6989403919 email: nikosklomi@hotmail.com

info | 33

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

Φάρμα Φίλιας Βαρδαξής:

Το γιαούρτι έχει όνομα

δημιουργία τυροκομικής μονάδας ήταν όνειρο ετών για τον Βασίλη Βαρδαξή από τη Φίλια, ο οποίος έχοντας μεγαλώσει σε κτηνοτροφική οικογένεια, έβλεπε το μέλλον του στην παραγωγή και τυποποίηση τυροκομικών - γαλακτοκομικών προϊόντων αξιοποιώντας το γάλα παραγωγής τους. Όταν ολοκλήρωσε την Γαλακτοκομική Σχολή στα Γιάννενα ο στόχος είχε γίνει πιο ξεκάθαρος, καθώς είχε εφοδιαστεί και με τις γνώσεις για να κάνει πράξη το όνειρό του. Το 2008 ξεκίνησε να λειτουργεί η τυροκομική μονάδα στη Φίλια, αφού η επιχείρηση εντάχθηκε σε επιδοτούμενο πρόγραμμα. «Ξεκίνησα με στόχο να δουλέψω με το λαδοτύρι και την φέτα, καθώς ο πατέρας μου έφτιαχνε τυρί ερασιτεχνικά, στην πορεία όμως ένας συμφοιτητής μου από τη σχολή, ο οποίος έχει δική του μονάδα στην Ελασσόνα, με παρακίνησε ν’ ασχοληθώ με το γιαούρτι. Ήταν κάτι που δεν το είχα σε προτεραιότητα και όμως φτιάχνοντας το παραδοσιακό γιαούρτι και το ρυζόγαλο με συνταγή της μητέρας μου, είδα ότι τελικά αυτά ήταν τα προϊόντα που μας ανέδειξαν και μπήκαν πολύ γρήγορα σε καταστήματα σε όλο το νησί», λέει ο Βασίλης Βαρδαξής.

Η μονάδα παράγει και άλλα προϊόντα έχοντας καταφέρει να κερδίσει πολύ γρήγορα μια περίοπτη θέση στις προτιμήσεις των καταναλωτών. Συγκεκριμένα παράγει τυρί φέτα ΠΟΠ, κατσικίσιο τυρί σε άλμη, κεφαλοτύρι, ανθότυρο, μυζήθρα, βούτυρο. «Δουλεύουμε με 200 τόνους πρόβειο γάλα το χρόνο από το οποίο το 50% προμηθευόμαστε από παραγωγούς της περιοχής μας και το 50% είναι δικό μας. Οι δυνατότητες παραγωγής είναι περιορισμένες, δηλαδή καλύπτουμε τη ζήτηση στην τοπική αγορά και σε κάποια καταστήματα της Αθήνας. Μια μικρή παραγωγή έχει μεγαλύτερο κόστος. Δεν επιδιώκω όμως ν’ αυξήσω την παραγωγή γιατί προτεραιότητά μου είναι να διατηρήσω την ποιότητα. Θέλουμε όμως να προσφέρουμε νέα προϊόντα και ν’ αναβαθμίζουμε τη λειτουργία της μονάδας», λέει ο κ. Βαρδαξής. Στο πλευρό του εκτός από τη σύζυγό του έχει τώρα και την κόρη του, η οποία αποφοίτησε και εκείνη από τη Γαλακτοκομική Σχολή των Ιωαννίνων ακολουθώντας τα βήματα του πατέρα της. Βαρδαξής Βασίλειος Α. Φίλια, Καλλονή, Λέσβου Τηλ: 2253098774

info | 35

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

ούζο Πλωμαρίου Γιαννουλέλη:

Γιατί η ποιότητα έχει ένα όνομα

ο ούζο Πλωμαρίου Γιαννουλέλη, προϊόν με ονομασία προέλευσης, παράγεται στο Πλωμάρι Λέσβου με πατροπαράδοτη συνταγή που περνάει από γενιά σε γενιά, από αγνά τοπικά υλικά (με απόσταξη 100%, με αρωματικούς σπόρους της Λεσβιακής γης) σε αναλογίες που μόνον οι διάδοχοι της κάθε γενεάς γνωρίζουν και εφαρμόζουν. Είναι προϊόν προσεγμένο με ποιοτική υπεροχή αναγνωρισμένο από χιλιάδες μερακλήδες καταναλωτές που ξέρουν απο καλό ούζο στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ούζου Πλωμαρίου Γιαννουλέλη είναι η σταθερή ποιότητα του, η οποία επιτυγχάνεται με την τήρηση των αναλογιών των πρώτων υλών που πάντοτε ελέγχονται πριν χρησιμοποιηθούν και την τεχνογνωσία παραγωγής, εις τρόπον ώστε με απόλυτο σεβασμό προς τους καταναλωτές να προσφέρει πάντοτε το ίδιο περιζήτητο προϊόν με ιδιαίτερη γεύση και άρωμα. Ο στόχος αυτός αποτελεί το έμβλημα των γενεών που διαδέχονται κληρονομικά η μία

την άλλη, από τα τέλη του 19ου αιώνα και συγκεκριμένα το 1895 μέχρι σήμερα και τηρείται με απόλυτη ευλάβεια. Πλωμάρι Λέσβου, Τηλ: 2252032150, 6977457743 email: apostagmata.plomari@gmail.com www.ouzoplomariou.com, Fb. Ούζο Πλωμαρίου Γιαννουλέλη Ζητούνται αποκλειστικοί αντιπρόσωποι σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό

«Ορεινό» Άγρας:

Γεύση και παράδοση

πό το 2007 λειτουργεί στην Άγρα το Εργαστήρι Γαλακτοκομικών προϊόντων «Ορεινό» του Γεώργιου Μαλακού. Πρόκειται για μια μικρή οικογενειακή μονάδα που παράγει παραδοσιακό γιαούρτι με ντόπιο πρόβειο γάλα από παραγωγούς της περιοχής. Με βάση παλιά παραδοσιακή συνταγή, το γιαούρτι με την χαρακτηριστική όξινη γεύση παράγεται με προηγούμενη πήξη,

36 | info

χωρίς συντηρητικά. Επίσης φημισμένο είναι το παραδοσιακό ρυζόγαλο «Ορεινό» που βασίζεται σε συνταγή της συζήγου του, που της την έδωσε ή μετέρα της, το οποίο έχει κερδίσει μια περίοπτη θέση στις προτιμήσεις του καταναλωτικού κοινού χάρη στη μοναδική γεύση και το άρωμά του. Ακόμη η εταιρεία «Ορεινό» παράγει παραδοσιακό τραχανά καθώς και γιαούρτι παραδοσιακό, με χαμηλά λιπαρά. Όπως αναφέρει ο ιδιοκτήτης της εταιρείας, στόχος είναι να διατηρηθεί η μικρή παραγωγή που απευθύνεται αποκλειστικά στην τοπική αγορά, ενώ σύντομα θα βγει στην αγορά ένα νέο προϊόν, παραδοσιακά ζυμαρικά από το «Ορεινό». Γιαούργι «Ορεινό» Άγρας Λέσβου Τηλ: 6978681526

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ“ΧΑΤΖΕΛΗΣ”

Ντόπια κοτόπουλα και αυγά

οικογένεια Χατζέλη έχει συνδέσει το όνομά της με την πτηνοτροφία, προσφέροντας νόστιμο κοτόπουλο και αυγά. Από το 1980 σε μια πευκόφυτη περιοχή στην Πηγή λειτουργεί η σύγχρονη πτηνοτροφική μονάδα παραγωγής κοτόπουλων και αυγών, η οποία έχει εξοπλιστεί πρόσφατα με σύγχρονα μηχανήματα, σύμφωνα με τις νέες ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Η εταιρεία έχει καταφέρει να κερδίσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, παράγοντας προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας.

Δυο καταστήματα Η οικογένεια Χατζέλη αντιλαμβανόμενη τις ανάγκες των πελατών της για πιο άμεση πρόσβαση στα προϊόντα της, αποφάσισε να λειτουργήσει το πρώτο νέο κατάστημα στο κέντρο της Μυτιλήνης, στο οποίο ο κάθε καταναλωτής θα μπορεί να βρει αυτό που θέλει, σε τιμές κάτω του κόστους, με πολλές προσφορές καθημερινά και πάντα με την ποιότητα του ονόματος Χατζέλη. Το “Αυγοπωλείο”, στην Σαπφούς 12 & Αρίωνος (πάνω ακριβώς από την Ερμού, στην μέση της αγοράς), έγινε από την πρώτη κιόλας ημέρα λειτουργίας του η καλύτερη “γωνιά” της νοικοκυ-

ράς, η οποία βρίσκει εκεί, όσα χρειάζεται για το καθημερινό τραπέζι της. Από κοτόπουλο νωπό, ολόκληρο ή σε μπουτάκια, στήθος και φιλέτο, μέχρι κοκόρια, φτερούγες, συκωτάκια, ρολό, κιμά και σουβλάκια, όλα παραγωγής της επιχείρησης και πιο γευστικά από ποτέ. Όλα τα προϊόντα είναι φρέσκα, ντόπια και κυρίως οικονομικά.

Τα αυγά Τα αυγά Χατζέλη έχουν κερδίσει έδαφος στην αγορά του νησιού ξεπερνώντας σε φήμη και… τα κοτόπουλα! Δεν είναι τυχαίο ότι η απήχηση που είχε το πρώτο κατάστημα “ανάγκασε” την οικογένεια Χατζέλη να ανοίξει και δεύτερο κατάστημα, προκειμένου να καλύψει τη ζήτηση και τις ανάγκες των καταναλωτών. Το νέο «Αυγοπωλείο» βρίσκεται στο πάρκινγκ, στην Οδυσσέα Ελύτη 20. Για περισσότερες πληροφορίες ή παραγγελίες επικοινωνήστε στο τηλέφωνο 22510-20779, 22513 06790 ή επισκεφτείτε την σελίδα της επιχείρησης στο Facebook, όπου συν τοις άλλοις θα βρείτε και παραδοσιακές συνταγές, με τι άλλο, με κοτόπουλο.

info | 37

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Όσπρια της Λέσβου Ρ

εβίθια, κουκιά, φασόλια, λαθούρι, φακές είναι τα όσπρια που διαμορφώνουν την τοπική γαστρονομία. Στη Λέσβο τα όσπρια τα μαγείρευαν στη γραγούδα, ένα πήλινο σκεύος με καπάκι, που εξασφάλιζε αργό μαγείρεμα και πεντανόστιμο αποτέλεσμα. Το πιο διάσημο όσπριο του νησιού είναι το μικρόκαρπο ρεβίθι Λισβορίου. Το κλίμα, το έδαφος, το νερό και κυρίως η τοπική ποικιλία ρεβιθιού που καλλιεργείται δίνει γλυκά και βραστερά ρεβίθια, τόσο νόστιμα που γίνονται και γλυκό του κουταλιού. Στη Λέσβο τα μαγειρεύουν λεμονάτα σαν σούπα και φτιάχνουν επίσης, το ρεβιθάτο, με μοσχάρι και ντομάτα. Τα ρεβίθια συμμετέχουν και στο κισκέκ ή κισκέτσι, το τελετουργικό, παραδοσιακό φαγητό που σερβίρεται σε πανηγύρια, γάμους και μεγάλες συναθροίσεις στο νησί. Στη Λέσβο θα σας κάνουν το τραπέζι με «κτσα κρομδάτα», φρέσκα κουκιά γιαχνί με κρεμμύδια ή «κτσα ριγανάτα», κουκιά με ρίγανη. Τα κουκιά, βασικό όσπριο σε όλες τις μεσογειακές χώρες, κατέχουν υψηλή θέση στο τραπέζι των Μυτιληνιών. 38 | info

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ Γευστικότατα και ευκολόβραστα είναι τα φασόλια που παράγονται στο νησί και με βιολογική παραγωγή. Θα τα συναντήσετε πρώτ’ από όλα σαν σαλάτα με ξερό κρεμμύδι, λάδι και λεμόνι να συνοδεύουν τα πρώτα ούζα στις ταβέρνες. Οι πιο μερακλήδες ταβερνιάρηδες προσθέτουν κάπαρη ή αγγουράκι τουρσί ψιλοκομμένο. Η κλασική κόκκινη φασολάδα μπαίνει στο τσουκάλι το χειμώνα, με σέλινο και καρότο και συνοδεύεται από ελιές και αλίπαστα. Για οικιακή χρήση, καλλιεργείται στο νησί το λαθούρι που δίνει την κίτρινη φάβα και τα μπιζέλια για την πράσινη φάβα.

info | 39

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Παραδόσεις που κρατάνε στο χρόνο Αγγειοπλαστική Η Λέσβος ήταν και είναι ένα από τα γνωστότερα κέντρα παραδοσιακής αγγειοπλαστικής. Ίσως λόγω της συστάσεως του χώματός της (αργιλόχωμα και κοκκινόχωμα) η Λέσβος είναι ουσιαστικά «σπασμένη» με εργαστήρια κεραμικής ή «τσουκαλάδικα» όπως τα ονομάζουν και στην τοπική ομιλία. Τα μεγαλύτερα και τα γνωστότερα τα συναντά κανείς στο Μανταμάδο, στην Αγιάσο και στη Μυτιλήνη όπου η τέχνη της αγγειοπλαστικής μεταβιβάζεται απαράλλαχτη από γενιά σε γενιά. Σύλλογος Κεραμιστών Αγγειοπλαστών Λέσβου «Το έοργον» lesvosceramics.gr

40 | info

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

Υφαντά Οι ρίζες της λαϊκής αυτής τέχνης χάνονται στα βάθη της λαϊκής μας παράδοσης. Οι νοικοκυράδες έκαναν τα προικιά τους με υφαντά. Τα υφαντά κοσμούσαν κάθε γωνιά του σπιτιού, από τα μικρά τραπεζάκια,τα πιατάκια και το δίσκο σερβιρίσματος, μέχρι τα παράθυρα με τις περίτεχνες κουρτίνες. Ευτυχώς που κάποιοι πριν από εμάς φρόντισαν να κρατήσουν και να «διδάξουν» στις νέες γενιές αυτή τη λαϊκή τέχνη, που σώζεται μέχρι σήμερα με το ίδιο μεράκι, με την ίδια τεχνική και με τα ίδια μέσα.

Ξυλογλυπτική Παραδοσιακή λαϊκή τέχνη στη Λέσβο είναι και η ξυλογλυπτική, όπου έμπειροι τεχνίτες σκαλίζουν το ξύλο της ελιάς, της καστανιάς και της κερασιάς, δίνοντάς του μορφή αναλλοίωτη στο χρόνο, είτε τιμώντας τους αγίους στους ναούς και στα μοναστήρια, είτε διακοσμώντας τα σπίτια με τα περίφημα λεσβιακά ξυλόγλυπτα έπιπλα που τα συναντά κανείς και στις τρεις ηπείρους. Η Αγιάσος, ο Ασώματος και η Μυτιλήνη είναι οι κατ’ εξοχήν περιοχές που συναντά κανείς τεχνίτες με μεράκι και γούστο γι’ αυτό που τους δίδαξαν οι πρόγονοί τους.

Γυναικείοι Συνεταιρισμοί και παραδοσιακά προϊόντα Τα τελευταία χρόνια, παρουσιάζεται στη Λέσβο άνθιση στην παραγωγή παραδοσιακών τοπικών προϊόντων διατροφής, λόγω της στροφής των καταναλωτών προς τον ποιοτικό και υγιεινό τρόπο διαβίωσης. Στον τομέα αυτό, εκτός από κάποιες αναγνωρισμένες ιδιωτικές επιχειρήσεις, δραστηριοποιούνται στη Λέσβο και Γυναικείοι συνεταιρισμοί. Μια σειρά παραδοσιακών τοπικών συνταγών και μια πλούσια ποικιλία προϊόντων έχει αναδυθεί στην τοπική παραγωγή, όπως γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες, βιολογικά γλυκίσματα, ηδύποτα, σάλτσες, ζυμαρικά, διάφορα βότανα και αρωματικά φυτά, ελιές, τουρσί, αμπελόφυλλα, τραχανάς, αλλά και κεντήματα, υφαντά, καλάθια, εργόχειρα, εικόνες από παλιό ξύλο κ.ά. info | 41

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

«Κρυστάλ»: Το αναψυκτικό της Λέσβου

η δική της εταιρεία αναψυκτικών έχει η Λέσβος. Τα αναψυκτικά «Κρυστάλ» με έδρα τον Πολιχνίτο κερδίζουν συνεχώς έδαφος στην τοπική αγορά, αλλά και εκτός νησιού. Η εταιρεία ξεκίνησε να λειτουργεί το 1956 υπό την διεύθυνση των Σπακουρή - Σαραντινού. Από το 1967 μέχρι το 1973 η εταιρεία έμεινε κλειστή. Το 1973 άνοιξε ξανά με νέο ιδιοκτήτη τον Ελευθέριο Συκά, ενώ από το 2008 το τιμόνι της εταιρείας ανέλαβε ο γιος του, Γιώργος Συκάς, και φέρει την επωνυμία Συκάς Γεώργιος & ΣΙΑ Ε.Ε.. Ο Γιώργος Συκάς ξεκίνησε τον εκσυγχρονισμό της επιχείρησης με μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας. Η ποιότητα των αναψυκτικών Κρυστάλ στηρίζεται κατά κύριο λόγο στις πρώτες ύλες λόγω της έλλειψης ντόπιας παραγωγής φρούτων, αλλά και ειδικής μονάδας επεξεργασίας τους, ενώ προμηθεύεται το νέκταρ φρούτων από την Ένωση Σπάρτης. Κάθε μπουκαλάκι 330 ml περιέχει

42 | info

πραγματικό νέκταρ φρούτων. Στα ψυγεία καταστημάτων σε όλο το νησί θα απολαύσει κανείς τα αναψυκτικά «Κρυστάλ», που είναι πορτοκάλι με ανθρακικό ή χωρίς ανθρακικό, λεμονάδα, γκαζόζα, σόδα και βυσσινάδα. Η εταιρεία ΚΡΥΣΤΑΛ ξεκίνησε διανομές στις γύρω περιοχές Καλλονή, Αγιάσο, Πέτρα και Γέρα, ενώ τα τελευταία χρόνια άρχισε να επεκτείνεται σε όλο το νησί από χωριό σε χωριό και ιδιαίτερα στην πόλη της Μυτιλήνης. Οι κάτοικοι του νησιού έχουν αγαπήσει και στηρίζουν αυτό το λεσβιακό προϊόν από μια μικρή μονάδα ντόπιας παραγωγής αναψυκτικών που αντιστέκεται και εδραιώνεται σιγά-σιγά ανεβάζοντας τις πωλήσεις της, ανάμεσα στα πολυεθνικά μεγαθήρια που έχουν κατακλύσει το νησί. Συκάς Γιώργος, Πολιχνίτος Λέσβου Τηλ: 2252041200 E-mail: krystal@hotmail.gr www.krystal.com.gr

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

Οικοτεχνία Παπαγιαννίδη:

Παράδοση και φαντασία

Οικοτεχνία Παπαγιαννίδη είναι μια οικογενειακή επιχείρηση που λειτουργεί από το 2001 στη Μυτιλήνη και παράγει μαρμελάδες και σάλτσες από φρούτα και προϊόντα αποκλειστικά από τη Λέσβο και τη Χίο, ζωντανεύοντας τις παραδοσιακές συνταγές του τόπου μας, με πολύ μεράκι και φροντίδα. Η παραγωγή των προϊόντων γίνεται με εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας. Τα προϊόντα δεν περιέχουν συντηρητικά, χρώματα ή άλλες χημικές ουσίες, ενώ οι μαρμελάδες περιέχουν πάνω από 68% φρέσκα φρούτα. Χρησιμοποιούνται μόνο εποχικά φρούτα, ενώ ένα μεγάλο μέρος των προϊόντων προέρχεται από το οικογενειακό κτήμα, στους Πύργους Θερμής Λέσβου. Η μαστίχα και το μέλι είναι από την Χίο. Το ούζο που χρησιμοποιείται σε κάποια από τα προϊόντα είναι από την Μυτιλήνη. Οι σάλτσες σβήνονται με λευκό κρασί, ενώ διατηρούνται σε παρθένο ελαιόλαδο οικογενειακής παραγωγής. Η Οικοτεχνία Παπαγιαννίδη έχει κατακτήσει χρυσό, αργυρά και χάλκινα μετάλλια στο Λονδίνο στο διαγωνισμό Great Taste of Awards.

Νικόλαος Β.Παπαγιαννίδης Παγανή Μυτιλήνης, Τηλ: 22510 42659 Email: nikpap@lesforthnet.gr www.papayiannides.gr

Ξυλόγλυπτα σε ξύλο ελιάς

έτος το καλοκαίρι ξεκίνησε να λειτουργεί στο Μόλυβο το κατάστημα χειροποίητων ξυλόγλυπτων του Παναγιώτη Στεφάνου. Δουλεύοντας από μικρός το ξύλο και ασχολούμενος αρχικά με την κατασκευή επίπλων, ο κ. Στεφάνου βρήκε το ενδιαφέρον του να στρέφεται στην επεξεργασία του ξύλου ελιάς. Σκαλίζοντας το ξύλο ελιάς φτιάχνει είδη οικιακής χρήσης, διακοσμητικά, είδη δώρων, πραγματικά έργα τέχνης. «Η ελιά είναι ένα ιδιαίτερο ξύλο. Διαφέρει στα

“νερά” του, στο χρώμα, στη μάζα του. Είναι ένα συμπαγές, πολύ γερό ξύλο. Βέβαια για να φθάσει στο στάδιο που να μπορεί να δουλευτεί χρειάζεται προηγουμένως επεξεργασία. Θα πρέπει να ξηρανθεί, για πάνω από ένα χρόνο. Δεν είναι εύκολη η επεξεργασία του γι’ αυτό και δεν το δουλεύουν πολλοί τεχνίτες το συγκεκριμένο ξύλο», μας λέει ο κ. Στεφάνου. Ο ίδιος έμαθε την ξυλουργική πριν από 30 χρόνια από έναν παλιό μάστορα στον Ασώματο και έχει δουλέψει πολλά χρόνια σε κάθε είδος ξύλου. Είχε ασχοληθεί με τα σκαλιστά έπιπλα και λειτουργούσε κατάστημα στην παλιά αγορά της Μυτιλήνης. Εδώ και τρία χρόνια δουλεύει το ξύλο ελιάς φτιάχνοντας ξυλόγλυπτα αντικείμενα. Στο κατάστημά του στο Μόλυβο, που ξεκίνησε να λειτουργεί αρχές Ιουνίου, θα βρείτε μεγάλη ποικιλία ξυλόγλυπτων σε ξύλο ελιάς και ήδη οι δημιουργίες του έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον ντόπιων και επισκεπτών. Μόλυβος Λέσβου, Τηλ: 6972297333, email:Olivewoodart1@gmail.com info | 43

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Αρωματικά βότανα της λεσβιακής γης Α

υτή την εποχή μοσχοβολάει σε ορεινές εκτάσεις της Λέσβου η ρίγανη, που χρησιμοποιείται στα ψητά και δίνει άρωμα στις χωριάτικες σαλάτες και τα ψητά ψάρια. Το δεντρολίβανο, το φασκόµηλο, το τσάι του βουνού, το θυμάρι, είναι μερικά από τα αρωματικά φυτά που συναντάμε στη φύση της Λέσβου. Προσφέρουν το άρωμά τους στα φαγητά, τα γλυκά ή χρησιμοποιούνται στα ροφήματα με πολλές θεραπευτικές ιδιότητες. Από τα πιο διάσημα και περιζήτητα ροφήματα της Λέσβου, που σερβίρεται στα καφενεία της Αγιάσου είναι το καϊνάρ ή καϊνάρι, τονωτικό αφέψημα από βότανα και μπαχαρικά με βαθύ κόκκινο χρώμα. Φτιάχνεται με τσάι του βουνού, φασκόμηλο, ξυλάκια κανέλας, μπαχάρι, γαρίφαλο, φλούδες πορτοκαλιού, πιπερόριζα και ρίζα γκαλανγκά. Πριν σερβιριστεί πασπαλίζεται με τριμμένο καρύδι και γλυκαίνεται με ζάχαρη ή μέλι.

44 | info

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

Λιγότερο περίπλοκα, αλλά εξίσου θεραπευτικά είναι τα ροφήματα από φλαμούρι, χαμομήλι, φασκόμηλο, φλισκούνι και τσάι του βουνού που υπάρχουν άφθονα στο νησί. Ο δυόσμος επίσης έχει την τιμητική του στην κουζίνα του νησιού. Κυριαρχεί στα γεμιστά λαχανικά και τους κολοκυθοανθούς, ενώ ευρέως χρησιμοποιείται στη μαγειρική και το θυμάρι. Το δεντρολίβανο δίνει χαρακτηριστική γεύση στα ψητά κρέατα και γίνεται αφέψημα. Ο περίφημος γλυκάνισος εκτός από τη χρήση του στην παρασκευή του ούζου, μπαίνει σε παξιμάδια και γίνεται θεραπευτικό ρόφημα για τον στομαχόπονο. Το διακριτικό άρωμα του μάραθου κυριαρχεί στη μαραθόπιτα και σε πολλές χορτόπιτες. Τέλος, λίγοι στήμονες άγριου κρόκου, που φυτρώνει στα χωράφια της περιοχής του Πλωμαρίου, χαρίζουν το χαρακτηριστικό τους άρωμα σε γλυκά, αλλά και περίπλοκα μαγειρέματα.

info | 45

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Καλλιέργεια της αλόης στη Λέσβο

α προϊόντα αλόης κερδίζουν συνεχώς έδαφος τα τελευταία χρόνια λόγω των μοναδικών θεραπευτικών ιδιοτήτων τους. Η αλόη, το «φυτό της αθανασίας», όπως το αποκαλούν, θεωρείται ελιξίριο μακροζωίας, ενώ αρκετοί αναζητούν το φυτό για το σπίτι τους προκειμένου να έχουν το δικό τους φαρμακείο στη… γλάστρα τους. Στη Λέσβο από το 2012 ο κ. Παναγιώτης Πασπάτης έχει φέρει την καλλιέργεια της αλόης στο νησί, αξιοποιώντας κτήμα της οικογένειάς του στα Λουτρά. Φέρνει έτσι το διάσημο φυτό με τις εξαιρετικές θεραπευτικές ιδιότητες… στην πόρτα μας, διαθέτοντας φυτά του σε επαγγελματίες του νησιού. «Ήθελα ν’ ασχοληθώ με τις εναλλακτικές καλλιέργειες και ψάχνοντας βρήκα έναν παραγωγό αλόης από την Κρήτη. Μου μίλησε για την παραγωγή του φυτού αυτού και σκέφθηκα να κάνω κάτι ανάλογο και στο νησί μας», λέει στο «Info» ο Παναγιώτης Πασπάτης. Όπως ήταν αναμενόμενο, προμηθεύτηκε τα πρώτα φυτά από την Κρήτη όπου η παραγωγή αλόης είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη και έχει δημιουργή46 | info

Ο Παναγιώτης Πασπάτης έχει δημιουργήσει φυτώριο αλόης διαθέτοντας την παραγωγή του στο νησί σει και τη δική του παραγωγή η οποία είναι άγνωστη σε πολλούς με πάνω από 600 φυτά. Είναι μάλιστα σήμερα ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Πανελλήνιας Ένωσης Καλλιεργητών Αλόης. Τα φυτά του διατίθενται μέσα σε γλαστράκια σε επιλεγμένα καταστήματα στο νησί, ενώ σκοπός του είναι μελλοντικά να επεκτείνει την παραγωγή του αλλά και στην επεξεργασία των φύλλων της αλόης, ώστε να διαθέτει και έτοιμο επεξεργασμένο προϊόν. Μετά το πρώτο έτος, τα φυτά «ενηλικιώνονται» και βγάζουν ένα άνθος. Από τα φύλλα του χρησιμοποιείται το τζελ για φαρμακευτική και καλλυντική χρήση. «Αφού αφαιρεθεί το φύλλο της αλόης από το φυτό θα πρέπει να παστεριωθεί γιατί αντέχει μόλις για 4-5 ημέρες», μας λέει χαρακτηριστικά. Όπως τονίζει, μπορεί ο καθένας να απολαύσει τις θεραπευτικές ιδιότητες της αλόης αρκεί να πάρει το τζελ που δημιουργείται στα φύλλα και να το πιει μαζί με χυμό. Ακόμη και τα ίδια τα φύλλα θεωρούνται θαυματουργά για αντιμετώπιση εγκαυμάτων, κοψιμάτων και για αναδόμηση κυττάρων στο δέρμα, ακόμη και για τα τσιμπήματα των κουνουπιών ή άλλων εντόμων.

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ

Ποια όμως είναι η αξία του φυτού αλόη; Ετυμολογικά, η λέξη «αλόη» προέρχεται από την εβραϊκή λέξη «alloeh» και σημαίνει πικρή και λαμπερή ουσία, ενώ η λέξη «vera» έχει τη ρίζα της στη λατινική και σημαίνει «αληθινός».

Ένα φάρμακο… με πολλές ιδιότητες Χρησιμοποιείται για όλες τις δερματικές παθήσεις, ενώ χορηγούμενη από το στόμα βοηθά στην επούλωση των ελκών του πεπτικού, αλλά και στη θεραπεία του ευερέθιστου εντέρου. Έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, δρώντας κατά των ελεύθερων ριζών.

Η αλόη είναι ένα αυτοφυές φυτό που φύεται σε θερμές περιοχές του πλανήτη, ενώ στην Ελλάδα, υπάρχει σε αφθονία. Συγγενεύει με το κρεμμύδι, το σκόρδο, το σπαράγγι και το γογγύλι και αυτή η συγγένεια φαίνεται κατά την ανθοφορία της. Τα άνθη της έχουν χρώμα από ανοιχτό πράσινο μέχρι κόκκινο που περνάει από κίτρινο και πορτοκαλί. Τα φύλλα είναι μακριά, πλατιά, λογχοειδή, παχιά και χυμώδη και έχουν αγκάθια και από τις δύο πλευρές.

-Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Η ιδιαίτερη ικανότητά της να κατακρατεί νερό είναι αυτή που τη βοηθάει να επιβιώνει σε ακραία καιρικά φαινόμενα ξηρασίας, αλλά και υψηλών θερμοκρασιών. Με κάποιο πολύπλοκο μεταβολισμό, το νερό μετασχηματίζεται σε ένα διαφανές ζελατινώδες υγρό, που είναι και το χαρακτηριστικό όλων των ιδιοτήτων της.

-Διεγείρει την παραγωγή ινοβλαστών για την απελευθέρωση κολλαγόνου.

Το φύλλο της αλόης αποτελείται από τέσσερα στρώματα: Το φλοιό, τον υποφλοιώδη χιτώνα, το στρώμα της κόλλας και το παρέγχυμα ή πολφός, που είναι το στρώμα το οποίο περιέχει το πολύτιμο ζελέ. Από την επεξεργασία αυτού του ζελέ είναι που παράγονται τα διάφορα προϊόντα της αλόης. Το ζελέ της Aloe Vera περιέχει πάνω από 75 γνωστά συστατικά, η συνέργεια των οποίων οδηγεί στην ενίσχυση της δράσης τους. Η Aloe Vera είναι πηγή βιταμινών, με κυριότερες τις Β, C, Ε και β-καροτίνη (πρόδρομο της βιταμίνης Α). Περιέχει μέταλλα και ιχνοστοιχεία, κυρίως μαγνήσιο, μαγγάνιο, ψευδάργυρο, ασβέστιο, σίδηρο και σελήνιο, αλλά και αμινοξέα, που είναι οι «οικοδομικοί λίθοι» των πρωτεϊνών. Επίσης, είναι πλούσια σε σακχαρίτες, ένζυμα που βοηθούν στη διάσπαση της τροφής, στερόλες, ανθρακινόνες (παυσίπονες ουσίες) και σαλικυλικό οξύ. Χάρη στα συστατικά της και τη συνέργειά τους, η αλόη διεισδύει βαθιά στο δέρμα, το καθαρίζει και αποτελεί φυσικό αναισθητικό. Ενισχύει την ανάπτυξη νέων κυττάρων, βελτιώνει τη λειτουργία των ιστών και επουλώνει τα τραύματα. Έχει αντιβιοτική, αντιμυκητιακή και αντιφλεγμονώδη δράση, τονώνει το ανοσοποιητικό, ηρεμεί το νευρικό σύστημα, καθαρίζει τα έντερα και αποτοξινώνει τον οργανισμό.

-Έχει ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση. -Δρα ενάντια στα βακτηρίδια, μύκητες και παράσιτα. -Βελτιώνει το μεταβολισμό και τη λειτουργία των κυττάρων. -Διεγείρει τη δραστηριότητα του μυελού των οστών.

-Λιπαίνει τις αρθρώσεις. -Έχει αντιγηραντική δράση. -Έχει αντικαρκινική δράση. -Δυναμώνει το αμυντικό σύστημα και δρα διεγερτικά, υποστηρικτικά και ρυθμιστικά. -Καθαρίζει το σώμα από τις τοξίνες. -Βοηθάει την πέψη χωρίς να προκαλεί διάρροια, είναι ωφέλιμη στην περίπτωση οξύτητας του στομάχου, ενώ προστατεύει το βλεννογόνο του. -Συμβάλλει στην επούλωση πληγών, τόσο του εντέρου όσο και του στομάχου. -Χρησιμοποιείται για τη θεραπεία μωλώπων. -Συνιστάται για τις αιμορροΐδες, κονδυλώματα και μυρμηγκιές. -Οξυγονώνει τους ιστούς. -Βοηθάει στη ρύθμιση του σακχάρου. -Μπορεί να μειώσει τη χοληστερίνη και την αρτηριακή πίεση. -Για την ουλίτιδα και την περιοδοντίτιδα, ελαττώνει το οίδημα των μαλακών ιστών και μειώνει την τάση για αιμορραγία στα ούλα. -Βοηθάει στη διαστολή των αγγείων και επομένως, στη μεταφορά θρεπτικών στοιχείων στην επιδερμίδα. Πληροφορίες τηλ: 6981462120, paspatispanagiotis@gmail.com. info | 47

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΠΕΛΛΗ ΓΙΑΚΟΥΜΗ

Η Μαρία Πανάγου είναι η δημιουργός του food blog «Τζετζερές» «Γ

εννήθηκα και κατοικώ στη Μυτιλήνη. Έχω παρακολουθήσει σεμινάρια φωτογραφίας γαστρονομίας σε on line courses με τους Penny del los Santos και David Loftus. Δούλεψα επί σειρά ετών σε ταξιδιωτικά γραφεία και πιστεύω ότι ο γαστρονομικός τουρισμός είναι η ανερχόμενη δύναμη στον ελληνικό χώρο».

«Ο γαστρονομικός τουρισμός είναι μια ανερχόμενη δύναμη»

Η Μαρία Πανάγου είναι μια νεαρή Μυτιληνιά foodbloger, η οποία συνδυάζοντας την αγάπη της για τη μαγειρική που «κληρονόμησε» από τη γιαγιά της, με το πάθος της για τη φωτογραφία έχει δημιουργήσει τον «Τζετζερέ», το πιο νόστιμο blog που σκοπό έχει να διαδώσει τη λεσβιακή κουζίνα και να προβάλλει το νησί ως γαστρονομικό προορισμό.

48 | info

info ΤΑ ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ παντού υπήρχε πρόγραμμα και απόλυτος σεβασμός στην εποχικότητα. Ποτέ δεν μαγείρευε κάτι εκτός εποχής. Αυτό είναι και η μεγαλύτερη έμπνευση και ίντριγκα για δημιουργική κουζίνα. Να μετράς τις εποχές με τους καρπούς της φύσης και κάθε χρονιά να σκαρφίζεσαι μια νέα γεύση, ένα νέο πιάτο, μια νέα μορφή». -Πιστεύετε ότι τα προϊόντα της Λέσβου και η κουζίνα του νησιού έχουν την προβολή που τους αναλογεί; «Τα προϊόντα και η γαστρονομία της Λέσβου, όπως όλες οι τοπικές κουζίνες, είναι μοναδικά. Η προβολή είναι σε καλό δρόμο. Ήδη διοργανώνονται δράσεις γύρω από την γαστρονομία του νησιού, όπως το 1ο φεστιβάλ γαστρονομίας Lesvos Food Fest, εκδηλώσεις γαστρονομίας, όπως αυτή της «Lesvos Gourmet», μιας σύμπραξης επτά τοπικών παραγωγών που ένωσαν τις δυνάμεις τους διεκδικώντας μια θέση στην παγκόσμια γαστρονομική αγορά». -Τι είναι ο Τζετζερές; «Ο Τζετζερές (tzetzeres.gr) είναι το παιδί της αγάπης μου για την φωτογραφία και την μαγειρική. Είναι ένα foodblog φτιαγμένο με αγάπη για τις ντόπιες πρώτες ύλες, την σοφία της εποχικότητας, τις συνταγές της γιαγιάς μου Κλειώς». -Πώς ξεκίνησε η ιδέα; «Η ιδέα ξεκίνησε τον χειμώνα του 2013. Ήθελα να εξωτερικεύσω όλη την δημιουργικότητα που μου ενέπνεαν η φωτογραφική μου μηχανή και οι τζετζερέδες στην κουζίνα της γιαγιάς μου. Ο τζετζερές έγινε το δικό μου μέσο έκφρασης». -Θυμάστε την πρώτη σας επαφή με την κουζίνα; «Η πρώτη επαφή είναι στην κουζίνα της γιαγιάς μου βοηθώντας την να στήσουμε έναν από τους υπέροχους πεντανόστιμους μπουφέδες της. Η ιεροτελεστία αυτή ήταν μαγική και με ακολουθεί σε κάθε μου βήμα και σε κάθε κάλεσμα για φαγητό στο σπίτι μου. Στα 15 μου ήμουν η βοηθός της στα υπέροχα καλέσματα στο σπίτι της. Σαν μια ιεροτελεστία θα ‘πρεπε να βγει το art de latable της ημέρας περίπου δυο εβδομάδες πριν. Θα ‘πρεπε να τσεκαριστούν όλα τα τραπεζομάντηλα, να ‘ναι κολαρισμένα και καθαρά, τα ασημικά να γυαλιστούν, να βγει το μενού, να ενημερωθεί ο μανάβης της, ο ψαράς της και ο χασάπης της ότι τάδε του μηνός θα χρειαστεί αυτά τα λαχανικά, αυτά τα ψάρια και αυτό το κρέας. Δυο μέρες πριν το κάλεσμα που συνήθως αφορούσε καλές φίλες και οικογένεια, η κουζίνα θα γινόταν ένα πολύβουο και ευωδιαστό πανηγύρι. Και όμως

- Η φωτογραφία φαγητού είναι ιδιαίτερη. Πέρα από τις φωτογραφικές γνώσεις χρειάζεται και η «οπτική» του μάγειρα; «Πράγματι, η φωτογραφία γαστρονομίας είναι πολύ ιδιαίτερη. Το να ασχολείσαι με την φωτογραφία γαστρονομίας δεν είναι τόσο απλό όσο το κλικ της μηχανής. Πρέπει να ‘σαι συλλέκτης, διακοσμητής, σκηνογράφος, γευσιγνώστης, παραγωγός, μάγειρας, ευέλικτος, υπομονετικός, φιλομαθής και φωτογράφος. Στα ντουλάπια μου υπάρχουν δεκάδες πιάτα, πιατέλες, δίσκοι, πορσελάνες κλπ. που συλλέγω για να στήσω για κάθε προϊόν και συνταγή το δικό της ιδιαίτερο και μοναδικό σκηνικό. Σαφώς και πρέπει να έχεις το μάτι του μάγειρα, αλλά πάνω από όλα πρέπει να αγαπάς ειλικρινά αυτό που κάνεις. Ο φωτογραφικός εξοπλισμός από την άλλη και η τεχνική που απαιτείται είναι αυτό που σε πάει 1 βήμα παρακάτω». -Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, η «συνταγή» για να μαγειρέψεις ένα καλό πιάτο; «Η συνταγή για να μαγειρέψεις ένα καλό πιάτο είναι η αγάπη στις καλές πρώτες ύλες, ο σεβασμός στην εποχικότητά τους και η δύναμη της εντοπιότητας. Ό,τι και αν έχεις στο ντουλάπι ή στο ψυγείο σου και είναι στην εποχή του και δεν έχουν ξοδευτεί χιλιόμετρα για να μεταφερθεί, να συντηρηθεί, να στηθεί στο ράφι με barcode, θα φτιάξουν το πιο νόστιμο φαγητό. Σκέψου μια στραπατσάδα με αυγά χωριάτικα, ελαιόλαδο, ντομάτα από μπαχτσέ, φέτα και ρίγανη. Τόσο απλά, τόσο νόστιμα!». info | 49

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

Ελαιόλαδο

Βιολογικό ελαιόλαδο της Οικογένειας Ζούρου, Ιωάννα Ζούρου.....................................9 ΛΕΣΕΛ Συνεταιριστικό ελαιόλαδο........................................................................................11 «Μοδούσα» Κοινωνική Συνεταιριστική Κίνηση Γέρας........................................................8 Έξτρα παρθένο ελαιόλαδο OILON – Φραγκόπουλος Γεώργιος .....................................13 ΕΛΠΑ- Ελαιουργία Ν Παπαρίσβα ΑΕ....................................................................................10 Ελαιόλαδο «Σαπφώ» - Παπαδέλλης Ευάγγελος . ...............................................................6 Ελαιόλαδο Πρωτούλης . .........................................................................................................12

Κρασί

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡHΣΕΩΝ

Λέσβιος Οίνος Κτήμα Οινοφόρος.........................................................................................17

Ούζο Ούζο Βαρβαγιάννη..................................................................................................................22 Ούζο Πλωμαρίου Γιαννουλέλη..............................................................................................36 Ούζο Μίνι..................................................................................................................................52

Τυροκομικά προϊόντα Γαλακτοκομικά Μυστακέλλη.................................................................................................32 Γιαούρτι Μανταμάδου Μαρία Κουτσαμπάση.....................................................................33 Γιαούρτι «Ορεινό» - Μαλακός Γεώργιος..............................................................................36 Φάρμα Φίλιας Βαρδαξή, Βασίλειος Βαρδαξης..................................................................34

Διάθεση λεσβιακών προίόντων Σούπερ Μάρκετ Μυτιλήνη......................................................................................................33

Αυγοπωλείο Αυγοπωλείο Χατζέλης.............................................................................................................37

Αναψυκτικά Κρυστάλ, Συκάς Γεώργιος.......................................................................................................42

Γλυκά - Μαρμελάδες Οικοτεχνία Παπαγιαννίδη.......................................................................................................43

Ξυλόγλυπτα Ξυλόγλυπτα “Λιόξυλο” - Παναγιώτης Στεφάνου................................................................43

Αρωματικά φυτά και βότανα Παραγωγή Αλόης, Παναγιώτης Πασπάτης..........................................................................46 50 | info

Προϊόντα & γαστρονομία της Λέσβου

52 | info