magazine GOLF.NL 01-2017 by Koninklijke Nederlandse Golf Federatie

JAARGANG 3 • MAART 2017

JAARGANG 3 • MAART 2017 • GOLF.NL

DE ULTIEME GOLFPARTY T SR IAV E XC L U E FEILN T E R V I E W T HLAEI G LE AN ND D E- TPOOMR TWUAT G AS LO N

T OKPA 5M0P E R E N 24 UUR O BN AE AN N D PE D B E SGTOELBF A

T E S T: VIJF (GOLF)HORLOGES

An aerospace-grade titanium Exo-Cageâ&#x201E;˘, and triaxial carbon crown and sole save tremendous weight and amplify ball speed. The Speed Step CrownÂŽ streamlines aerodynamics, and our Adjustable Perimeter Weighting delivers precision fitting to fine-tune launch conditions.

The New GBB Epic is a Driver unlike any other. Two titanium rods inside the head connect the crown and sole. We call it Jailbreak Technology™. At impact with the ball, the crown, sole and face bend, flex and rebound in every driver. Only Jailbreak Technology reduces crown and sole deflection, which allows the face to flex more freely and transfer energy to the ball more efficiently. Ball speed and distance have increased dramatically. Jailbreak is a tremendous shift in power, and it’s only in Epic.

Anders denken is anders doen Deze tijd vraagt om te breken met conventies. Neem een voorbeeld aan Nederlands beste golfer Joost Luiten. Altijd op zoek naar nieuwe mogelijkheden om zich te verbeteren. Zo kiest hij een mental coach die hem op zijn intuïtie leert te vertrouwen door geblinddoekt te trainen. Daar houden wij van. Daarom ondersteunen we óók Joost in zijn continue drang naar het verbeteren van zijn spel. ING.nl/golf

Hoofdsponsor van het Nederlandse golf

COLOFON

EDITORIAL

Magazine GOLF.NL is onderdeel van GOLF.NL Weekly en GOLF.NL en wordt twee keer per jaar als special uitgegeven door de Koninklijke Nederlandse Golf Federatie in samenwerking met TIG Sports. Magazine GOLF.NL wordt verzonden naar alle leden van golfclubs die lid zijn van de NGF, één exemplaar per adres. ADRESWIJZIGINGEN, LEVERING EN ONTVANGST Adreswijzigingen moeten worden doorgegeven aan het secretariaat van de eigen golfclub. Je kunt daar ook terecht voor vragen over levering en ontvangst.

Edwin Alblas, managing editor GOLF.NL

ONLINE

GOLF.NL FACEBOOK.COM/GOLF.NL TWITTER.COM/GOLFNL

REDACTIE

REDACTIE@GOLF.NL

Managing editor - Edwin Alblas Eindredactie - Karianne van der Zant Hoofdredacteur GOLF.NL Weekly Gerard Louter Adjunct-hoofdredacteur GOLF.NL Weekly Chris Veldkamp Redacteur - Sietse Herrema Videoproducer - Niels Hooft Art director - Saskia van Geijlswijk MEDEWERKERS Edwin Ammerlaan FOTOGRAFIE/ILLUSTRATIES Ivo van der Bent - Martijn Cornelissen Marjolein Luiken- Milan Rinck Ronald Speijer - Jennifer Stewart Koen Suyk - Bert van der Toorn Getty Images - Golfsupport.nl CONCEPT VORMGEVING YA ZO K A

Sacha Serano - Maarten de Ru ADVERTENTIE-EXPLOITATIE TIG SPORTS

Diederick Camphuysen diederick@golf.nl • 06-12867870 Rob van den Berg rob@golf.nl • 06-24229662 MARKETING & COMMUNICATIE Maarten Voermans maarten.voermans@ngf.nl DRUK & DISTRIBUTIE P I J P E R M E D I A • Groningen © 2 0 1 7 N G F, U T R E C H T Alle rechten worden voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de NGF.

FAMILIEGOLF RULES Tot voor kort was golf bij ons thuis een

Maar nu is alles anders. Het evenwicht

mannenaangelegenheid. De andere helft

thuis is ernstig verstoord. Mijn vrouw kijkt

van het gezin keek mij en mijn zoon niet

met een half oog mee als we zappen naar

begrijpend aan als we op dinsdag aan de

een golftoernooi, in de hoop een glimp

eettafel discussieerden over de kansen van

van Joost op te vangen. Mijn dochter heeft

onze topgolfer Joost Luiten in het toernooi,

haar baanpermissie gehaald en vraagt mij

dat pas twee dagen later zou beginnen. Om

wekelijks wanneer wíj nu eens gaan golfen.

maar te zwijgen over de donderdag, vrijdag

Familiegolf rules!

en – als Joost de cut had gehaald – zaterdag

Zo wint golf nog steeds zieltjes. Bij ons

en zondag. Ik proefde bij mijn echtgenote

thuis en vast ook in jouw omgeving, al

en dochter weinig aandrang deel te willen

vallen er volgens cijfers jaarlijks net zo

uitmaken van deze wereld, hoewel eerst-

veel weer af. Toch heb ik goede hoop dat de

genoemde in een grijs verleden wel haar

weegschaal snel doorslaat naar de positieve

GVB heeft gehaald.

kant. Het zal mij niet verbazen als we de

Ze zwaaiden ons lieflijk uit als wij in het

modezussen Spijkers weldra in hun eigen

weekeinde naar de drivingrange reden om

ontworpen outfits (exclusief op ons ver-

een paar emmers ballen weg te slaan en op

zoek, zie pagina 106) zien swingen. En met

de oefengreen te putten. Met een handvol

de ING Private Banking Golf Week en het

bij elkaar geraapte ballen. Dat laatste doen

KLM Open hebben we twee golffeestjes om

we dus niet meer. We nemen het advies dat

naar uit te kijken. Het kan niet anders of

verderop in dit magazine wordt gegeven,

dat wekt bij een aantal weifelende sportlief-

ter harte en gaan op zoek naar de bal die

hebbers de lust op zelf te beginnen of een

bij ons past. Nog een voornemen: we gaan

comeback te maken. En dat beogen we ook

lessen. Ik had hem natuurlijk dertien jaar

met dit magazine, boordevol verhalen die

geleden al moeten laten drillen, zoals Earl

het mooie van golf illustreren. 148 pagina’s

met Tiger deed (lees het boeiende verhaal

als inspiratiebron. Een papieren verleiding

van collega Gerard Louter over twintig jaar

om naar één van de ruim tweehonderd

Woods op pagina 22). Dan hadden we nu al

banen te gaan waaruit wij een top 50 ge-

de opvolger van Joost in huis gehad.

selecteerd hebben. Als dat niet aanzet tot…

I N F O > G O L F. N L / T O P 3 / S C H O T L A N D

INHOUD

120

JAARGANG 3 â&#x20AC;¢ MAART 2017

THAILAND

VER VAN STRESS...

86 106 SPIJKERS & SPIJKERS IN GOLFMODE

aan Joost Luiten

PHOENIX: GOLFPARTY

EQUIPMENT: (GOLF)HORLOGES

GESLOOPT

GREENKEEPERS

TRAVEL

GOLF.NL 12

Met onder meer de tas van Joost, het fenomeen Paige, nieuwe regels en een driver met chip

ORANJEMEIDEN OVER AMBITIE, DRIJFVEREN EN DROMEN

FOCUS

138

GOLFBA

146

Golf werd voor altijd anders na Tigers winst in de Masters van 1997

INSTRUCTIE

REPORTAGE IN PHOENIX

SPORTHELDEN IN DE GOLFARENA

COLUMN

Fatima Moreira de Melo

32 98 GRASMEESTERS

DE MEIDEN VAN ORANJE

Net (geen) twintig en in Oranje. Talenten over hun ambities 96

GRASMEESTERS

Wekelijks pieken voor je voetbalclub, met de focus op één grote green. Een droom die uitkomt voor vier oud-greenkeepers 136

EEN GOLFDAG UIT HET LEVEN VAN ROEL

Elf jaar en niet meer weg te slaan van zijn golfclub

Met bondscoach Maarten Lafeber terug naar de basis EIGEN RISICO

Nederlands kampioen Bob de Boef geeft tips

MODE 106 SPIJKERS & SPIJKERS Met een exclusief ontwerp van hippe golfoutfits

BANEN 32

GOLF.NL TOP 50

De beste banen van Nederland

DORPSHELDEN

Ranglijstjes zijn altijd leuk. Zeker als je op de beste plekken staat, zoals Erwin Laurenssen en Gerwin Koopman

VAN TEE TOT GREEN

120 LONG DRIVING OP

INTERVIEW 60

PROEVEN VAN PORTO

BETOVERENDE WOODS

De ING Private Banking Golf Week belooft een golffeest te worden, met de Legends Trophy als nieuw spektakel

50 TOP NEN

THAILAND

Golfend genieten onder de Aziatische zon Ontdek het Noorden van Portugal

Uit je dak gaan bij een golftoernooi 116

EQUIPMENT 50

TEST

GOLF.NL gaat met vijf (golf )horloges de baan in

112 KIES DE JUISTE BAL Ook voor beginners is een gefitte bal een must 129 TOPDRIVERS Bekijk een greep uit de 2017-collectie van kwaliteitsmerken

G O L F . N L

Donald Trump speelt, zoals bekend, graag golf. Hij slaat ver en is de beste golfer van alle Amerikaanse presidenten ooit, daar is iedereen het over eens. Maar velen twijfelen aan de betrouwbaarheid van de handicap van POTUS (President of the United States). Trump speelt officieel van 2,8 maar zo goed is hij niet, volgens golfers die met hem gespeeld hebben. Bovendien levert Trump heel weinig qualifying scores in. Hij speelt weliswaar veel vriendschappelijke rondjes – net als voorganger Barack Obama – maar oefent zelden. Dat alles maakt zijn speelsterktecijfer onbetrouwbaar. Trump lijkt daarom een sprekend voorbeeld van een golfer met een vanity handicap – een statushandicap in het Nederlands. Zoals duikboten hun handicap bewust hoog houden omdat ze dan meer kans maken prijzen te winnen, zo houden vanity handicappers hun handicap bewust laag omdat een goede golfer meer status geniet dan een hakker met handicap 54. Typisch Trump, een fake handicap? Nee. De lage scores van Bill Clinton (handicap 10 op zijn best) kwamen volgens getuigen tot stand met hier en daar een mulligan (opnieuw slaan zonder strafslagen). Sommige Amerikaanse presidenten nemen het gewoon niet zo nauw met de regels.

Getty Images

DE FAKE HANDICAP VAN DONALD TRUMP?

1 1

G O L F . N L

Getty Images

REGELS IN DE REVISIE

Water blijft, maar het verschil tussen gele en rode paaltjes verdwijnt waarschijnlijk.

€ 3655

Check voor

een video

VOOR DE SET VAN JOOST

Alle clubs die Joost Luiten dit seizoen in zijn nieuwe Tour Bag van Taylor Made heeft, zijn gewoon te koop voor iedere huistuin-en-keuken golfer (al zullen de shafts voor de gemiddelde amateur wel een tikkie te stijf zijn…). Dit ben je kwijt voor een echte Luiten-set van drie woods, zeven ijzers, drie wedges en natuurlijk een putter. Ook leuk: zelfs de officiële Tour Bag is te koop. TAYLOR MADE TOUR STAFF BAG: € 479 DRIVER: Taylor Made M1, 8,5 graden loft, Diamana extra stiff shaft: € 579 3-WOOD: Taylor Made Aeroburner, 15 graden loft, Diamana extra stiff shaft: € 279

IJZERS: 3 t/m 9, Titleist CB 716, Dynamic Gold x100 stiff shaft: € 165 per ijzer WEDGES: Vokey SM6, 46, 54 en 60 graden loft: € 165 euro per ijzer PUTTER: Scotty Cameron Newport Series: € 439 TOTAAL: € 3655

RESCUE: Taylor Made R15, 17 graden loft, Diamana extra stiff shaft: € 229

Geen onderscheid meer tussen rode en gele waterhindernispaaltjes en geen gedoe meer met clublengtes bij het bepalen waar je de bal mag of moet droppen (het dichtstbijzijnde punt van belemmering). Dit soort versimpelingen van de regels worden in 2019 ingevoerd. Wat er precies gaat veranderen, weten we pas over een kleine twee jaar maar de regelinstanties USGA en R&A hebben deze maand al een voorstel gedaan voor een nieuw regelboekje. Iedereen mag daarop reageren, niet alleen specialisten, ook gewone spelers. Het gaat volgens de regelmakers om ingrijpende vereenvoudigingen. “Het zal het begrip van de regels fundamenteel veranderen”, aldus Mike Davids, directeur van de USGA. John Bodenhamer, managing director van de USGA, zegt dat elke regel onder de loep is genomen: “Niets was heilig. Het wordt allemaal anders: elk aspect van de regels, de inhoud, hoe ze overgebracht worden, hoe ze worden opgeschreven en hoe ze eruit zien op schrift.” Bij de gemoderniseerde versie wordt meer gebruikgemaakt van beeld (foto’s, animaties, tekeningen en video). De revisie heeft als doel de drempels voor nieuwe golfers te verlagen en het spel te versnellen. Voor meer informatie, ga naar GOLF.NL/regelrevisie.

* alle genoemde prijzen zijn de nieuwprijzen ten tijde van de lancering. De Aeroburner en de R15 van Taylor Made zijn iets oudere modellen die je met wat speurwerk ook voor minder op de kop zou kunnen tikken.

GOLF.NL/ tasvanjoost

GOLF

FOCUS

De prestaties van topspelers worden al jaren bijgehouden in statistieken zoals putts per greens in regulation. Over de prestaties van gewone golfers was weinig bekend, maar daar komt snel verandering in. Dankzij technologieën als Arccos Golf en Game Golf, waarbij golfers met behulp van sensoren en GPS elke slag in hun ronde registreren. Arccos Golf stelde deze winter cijfers over puttprestaties van recreatiespelers beschikbaar en daaruit blijkt onder meer dat mannen ietsje beter putten dan vrouwelijke amateurs. Vrouwen maken 2,2 putts en mannen 2,1 putts bij een green in regulation (in één slag op de green van een par-3, in twee slagen of minder op de green van een par-4, in drie slagen of minder op de green van een par-5). Verder blijkt dat oudere spelers het minste aantal

putts per hole nodig hebben. De leeftijdsgroep 50-59 putt het beste, daarna volgt de groep 40 tot 49 jaar. Met als kanttekening dat puttprestaties vermoedelijk nauw gekoppeld zijn aan het aantal ronden; oudere golfers spelen vaker dan jonge. Er zijn ook data van Game Golf verschenen die inzicht geven hoe ver wij gewone golfers slaan. Ondanks hightech equipment komen we niet in de buurt van Tourspelers zoals Dustin Johnson en Jason Day voor wie 270 meter met de driver geen probleem is. Kijk maar naar de statistieken van Game Golf hiernaast afkomstig van golfers (man/vrouw) over de hele wereld. De cijfers zijn inclusief mislukte slagen zoals een bal die hoog en niet ver gaat. Meer cijfers? Ga naar GOLF.NL/puttprestaties en GOLF.NL/afstanden

Golfsupport.nl

MANNEN KUNNEN BETER PUTTEN DAN VROUWEN

DRIVER-AFSTAND (mediaan*) Afstand in meters 20 t/m 30 jaar lager dan hcp 5 21 t/m 40 jaar Hcp 5 tot 10 41 t/m 50 jaar Hcp 10 tot 20 51 t/m 60 jaar Hcp20 tot 28 61 jaar en ouder Hcp 28 en hoger 0

100

200

150

* Middelste waarde in de reeks gemeten afstanden die gerangschikt zijn naar grootte.

Waarom niet de telefoon om hulp vragen? Siri, ik heb mijn bal in het water geslagen, welke keuzes heb ik? – Directeur Mike Davids van de regelinstantie USGA over modernisering golfregels en hulpmiddelen –

IK NEEM JE MEE! Heb je zin om lekker te golfen maar is het alweer een tijdje geleden dat je je clubs in je handen hebt gehad? Dan heb je al helemáál een goede reden om de Open Golfdagen te bezoeken, gezellig met (niet-golfende) vrienden of familie. Bij deze editie van het magazine GOLF.NL zit een actiekaart waarmee je aan wie je maar wilt een uitnodiging kunt sturen voor de Golfdagen, op 8 en 9 april, en bijna elke golfbaan doet mee. Het thema sluit aan bij de succesvolle NOC*NSF-campagne Ik neem je mee! Op de actiekaart wordt uitgelegd hoe je je van tevoren kunt aanmelden bij een golfbaan in de buurt. De golfclub of -baan bevestigt je aanmelding en zorgt voor een kop koffie, een warm welkom en leuke clinics of andere golfactiviteiten. Natuurlijk zijn de Open Golfdagen ook bedoeld voor actieve golfers; zij krijgen een mooie gelegenheid te kijken wat clubs en banen in de buurt aanbieden. Meer informatie: opengolfdag.nl

MEE!! E J M E E N K I uk golf is zien hoe le

Maak ka ns op ee golfreis n naar Portug al!

en laat je

... en geniet samen van een unieke dag!

in) de vriend( Leer je en rt kenn golfspo Samen de baan op

tips ctie en Instru ofessional pr van de

1 3

G O L F . N L

CLIMATE. CONTROLLED.

Engineered to play, our latest polo shirt collection is designed to keep you cool under pressure. Featuring state-of-the-art COOLMAX® ALL SEASON fabric technology for advanced performance and comfort, along with a tailored ﬁt and attention to detail, make this is our most desirable collection to date.

is registered trademark of Karsten Manufacturing Corporation. COOLMAX® is a trademark of INVISTA.

GOLF

LAAG LAGER LAAGST

FOCUS

de par-70 van TPC River Highlands. Furyk had toen overigens ook al een 59 achter zijn naam staan.

Twee keer een score van 59 in een tijdbestek van een week. Het gebeurde begin dit jaar op de PGA Tour. Nadat Justin Thomas in de eerste ronde van het Sony Open op Hawaii als jongste speler ooit (23 jaar) zijn kaart tekende voor een 59, werd Adam Hadwin een week later tijdens de CareerBuilder Challenge de achtste speler in de geschiedenis die op het hoogste niveau onder de 60 ging. Al Geiberger was in 1977 de eerste. RONDE 58 Kan het nog lager? Zeker. Jim Furyk werd op 7 augustus 2016 de eerste speler die een 58 liet noteren. De Amerikaan maakte tien birdies en een eagle op

LAAGSTE RECORD Het Guinness Book of World Records heeft een 55 in de boeken als laagste ronde ooit; de AustraliĂŤr Rhein Gibson maakte op 12 mei 2012 twaalf birdies en twee eagles op de par-71 van River Oaks Golf Club in Oklahoma. Gibson speelde de droomronde van -16 in toernooicondities. En met een lengte van 6700 yards voldoet de baan aan de eis van Guinness dat die minimaal 6500 yards lang moet zijn. EUROPEAN TOUR Van de negen rondes onder de 60 werden er drie in de laatste zeven maanden genoteerd. Toeval? Op de European Tour ging er nog nooit een speler onder de 60, en de scoringsgemiddelden op de grote Tours zijn nauwelijks gedaald. Het zou ons echter niets verbazen als de steeds fittere, beter uitgeruste golfers met een dosis geluk - in de goede omstandigheden - steeds vaker onder de 60 duiken.

De enige Nederlandse pro die een 59 heeft gemaakt: Robin Kind. Weliswaar niet op het hoogste niveau maar op de Pro Golf Tour.

RONDEN ONDER DE 60 OP HET HOOGSTE NIVEAU 58 CLUB SCORE Jim Furyk -12

JAAR 2016

TOERNOOI Travelers Championship

59 CLUB Al Geiberger Chip Beck David Duval Paul Goydos Stuart Appleby Jim Furyk Justin Thomas Adam Hadwin

1977 1991 1999 2010 2010 2013 2017 2017

Danny Thomas Memphis Classic Las Vegas Invitational Bob Hope Chrysler Classic John Deere Classic Greenbrier Classic BMW Championship Sony Open in Hawaii CareerBuilder Challenge

-13 -13 -13 -12 -11 -12 -11 -13

Het ultieme record, neergezet op de PGA Tour: de 58 van Furyk in 2016.

1 5

Introducing ECCO CAGE PRO

A NEW DIMENSION OF PERFORMANCE. Featuring our revolutionary ECCO SPYDR-GRIP® outsole, ECCO CAGE PRO is engineered to provide incredible stability and flexibility, as well as optimal grip and traction at the foot’s natural pivot points. Experience ECCO CAGE PRO at your local golf store or online at golf.ecco.com.

GOLF

FOCUS

CHIP IN JE GRIP

COBRA CONNECT

Nog nooit was het zo makkelijk om te zien hoe goed je werkelijk bent met de driver. De nieuwe KING LTD, KING F7 en F7+ van Cobra zijn standaard uitgerust met Cobra Connect. Dit is een sensor in je grip die, in combinatie met je smartphone, al je drives registreert. Voor Connect is Cobra de samenwerking aangegaan met Arccos Driver, een tracksysteem voor één club specifiek: de driver.

Hoe werkt het? Download de gratis app Arccos Driver w/Cobra Connect (Android en iOS) en koppelen je smartphone aan je driver. Om goed te kunnen meten moet je wel je telefoon in een van je voorzakken houden. Naast bluetooth en GPS gebruikt Cobra Connect de microfoon van je telefoon om te horen waar je je tweede slag doet en waar je drive is geëindigd. Houd er dus rekening mee dat je met voldoende batterij de baan in gaat. Handig Als je de driver in je tas stopt, gaat de sensor in slaapmodus. De grip hoef je volgens Cobra pas na zo’n twee jaar te vervangen. Ook handig: de app geeft

afstanden aan. Samen met een Apple Watch (lees de test van golfhorloges vanaf pagina 50) heb je direct een degelijke afstandsmeter om je pols. Test Elke slag met de driver goed geregistreerd. De microfoon herkende de tweede slag feilloos (ook in de rough en bunker). Geen ingewikkelde handelingen en het taggen van slagen is niet nodig. Registreert het systeem onverhoopt een verkeerde drive, bijvoorbeeld van een flightgenoot, dan is dat eenvoudig te corrigeren op je telefoon. De statistieken Wat meet Cobra Connect? Je krijgt meer dan alleen crowns voor afstand of het aantal fairways dat je raakt. Driving handicap: net als bij je echte handicap geldt hoe lager, hoe beter. Afstand, nauwkeurigheid en hoe vaak je in de rough ligt, worden meegenomen in je handicap. Smart range: hoe groot is het verschil tussen je goede en slechte drives? Hoe kleiner deze range, hoe beter. Smart distance: een gemiddelde van je afstand waarbij extreme drives worden weggestreept. In een percentage wordt jouw prestatie vervolgens vergeleken met andere gebruikers op basis van geslacht en leeftijd. King of the hole: Cobra Connect ondersteunt veertigduizend banen en op elke hole is te zien welke Arccos Driver-gebruiker de verste drive heeft geslagen, oftewel wie de King is op deze hole.

Als je de verste drive hebt geslagen, word je koning van de hole.

Genoeg statistieken, die niet alleen het spel leuker maken maar zeker ook helpen om te zien op welke hole je de driver misschien beter in de tas kunt laten. 1 7

G O L F . N L

TIGER OVER DE MASTERS 1997

Getty Images

In deze editie van GOLF.NL vind je vanaf pagina 22 het mooie verhaal over de manier waarop Tiger Woods voor altijd de golfwereld veranderde. Mede door zijn winst van de Masters in 1997. Ook voor Woods zelf was dit het begin van veel hoogtepunten en in een 256 pagina’s tellend boek kijkt hij daarom terug op zijn historische overwinning twintig jaar geleden op Augusta National. The 1997 Masters, My Story is op 20 maart verschenen. In samenwerking met schrijver/journalist Lorne Rubenstein. Uitgever: Grand Central Publishing. ISBN-13:9781455543588

HET PROTOTYPE GOLFBABE

Dit is wat ze noemen een golfbabe. Ziet er goed uit. Maar kan ze ook golfen? Je bent niet de enige die het zich afvraagt. De mooie Paige Spiranac wordt bewierookt door mannen, begluurd op Instagram waarop ze sexy foto’s, al dan niet met golfclub, zet én bespot door sommige topspeelsters, die de bal veel beter slaan maar minder aandacht krijgen. That’s life in de golfwereld. Het is heel aannemelijk dat ze meer verdient dan speelsters die veel hoger op de ranglijst staan. Want zo zit de wereld ook in elkaar. Heb je zoals Paige meer dan een miljoen fans op social media, dan kun je daarmee een boterham verdienen. Vergelijk Paige met Anna Kournikova, in haar tijd niet de beste tennisster maar wel de meest

begeerde. En die kreeg ook goed betaald. Maar staat Paige nu alleen op deze pagina omdat ze een golfbabe is? Welnee. Vorige seizoen bewees de Amerikaanse ook te kunnen winnen. Op de Cactus Tour in Amerika. De nummer twee kunnen we ons niet meer herinneren, maar that’s life. En er is meer. Paige, die haar souplesse te danken heeft aan een korte turncarrière, gebruikt de aandacht om issues aan de kaak te stellen. Zoals pesten, waar ze zelf als tiener en nu nog steeds op internet, mee te maken krijgt. Ze wil een gids zijn voor jonge meisjes, in hun leven en bij hun eerste stappen in de golfwereld. En met haar 23 jaar heeft Paige nog ruim de tijd haar looks nog meer te matchen met haar prestaties. Ook daarom verdient ze deze plek in Focus.

MAAK KANS OP TOPBALLEN!

Heb je het artikel vanaf pagina 112 over golfballen al gelezen? Korte samenvatting: er zit tegenwoordig maar weinig kwaliteitsverschil tussen ballen maar voor het korte spel ben je toch wat beter af met duurdere exemplaren. Daarom maak je bij GOLF.NL kans op drie mooie Titleist-ballen. Hoe? Als je je inschrijft voor de wekelijks nieuwsbrief. Wil je ook op de hoogte blijven van nieuwe instructietips, de leukste golfbestemmingen, van nieuws over golfregels en -equipment? SCHRIJF JE IN EN WIN! Abonneer je op de homepage van GOLF.NL, door je e-mailadres onderin in te vullen. Elke vijfde aanmelder in april 2017 ontvangt een doosje mooie ballen.

GOLF

FOCUS

COOL BOARD Je kunt lopen op een golfbaan of rijden in een buggy maar er zijn andere, snellere en misschien leukere manieren om je te verplaatsen. Als een surfer of snowboarder over de fairways? Het kan met The Golfboard. Volgens de bedenkers, onder wie de bekende golfsurfer Laird Hamilton, is het dé manier om golf cooler te maken voor een jonger publiek. Je loopt niet maar het is toch een goede training want je manoeuvreert de board door met je benen de balans aan te passen. En het gaat natuurlijk lekker snel. Twee uur en 37 minuten over achttien holes, zo blijkt uit tests. The Golfboard, aangedreven door een milieuvriendelijke batterij, is te huur op meer dan 250 golfbanen in de wereld, vooral in Amerika maar ook op een aantal banen in GrootBrittannië. Gaat Nederland volgen? Verkoopprijs: 6500 dollar golfboard.com

SURFEN OF FIETSEN? GROEN DOOR DE BAAN Een ander alternatief voor lopen of in een buggy rijden? Fietsen! In het verleden zagen we in Nederland al eens golffietsen maar een succes werd de golftweewieler niet. In Amerika timmert The Golfbike wel redelijk aan de weg. Slaan, fietsen naar je bal, fiets op de standaard, slaan en weer door. Net als bij The Golfboard gaat het speeltempo zo flink omhoog. Als er één land is waar deze oer-Hollandse manier van je voortbewegen zou moeten aanslaan, dan toch Nederland. Verkoopprijs: 995 dollar, inclusief twee golfzijtassen thegolfbike.com

1 9

T E K S T

G E R A R D

L O U T E R

B E E L D

G E T T Y

I M A G E S

TIGER-WOODS

PORTRET

DE GOLFER DIE ALLES VERANDERDE Twintig jaar geleden won Tiger Woods als jongste ooit de Masters, met een recordscore. Hij was ook meteen de eerste zwarte golfer die een major won. Golf werd voor altijd anders.

oendag 13

Treffend, want voor Montgomerie

hij uitgerekend op Augusta National

april 1997,

moet het gevoeld hebben alsof hij

die eerste grote zege behaalde,

Augusta

speelde met een buitenaards wezen.

maakte het extra speciaal. De club

National

In een interview met Golf.com keek

in de zuidelijke staat Georgia had in

Golf Club,

hij onlangs terug op die ronde met

1990 weliswaar het eerste zwarte lid

Georgia. Tiger Woods, een 21-jarige

Woods. “Het was onvoorstelbaar, ik

geaccepteerd, maar daarmee was het

tengere jongen met een donkere

had zoiets nog nooit meegemaakt.

racistische verleden niet uitgewist.

huidskleur, een te wijde rode Nike-

Niemand had zoiets ooit mee-

De in de jaren ’30 opgerichte club

trui en een swing die drives deed

gemaakt. Zelfs Tigers caddie Mike

werd nog vaak herinnerd aan een

belanden op plekken die onhaalbaar

(Fluff ) Cowan stond versteld. Ik zei

uitspraak van Clifford Roberts, de

werden geacht, won de 61ste editie

tegen hem: dit is van een totaal andere

Amerikaanse zakenman die meer

van de Masters. Een overwinning die

orde hè? En Fluff was het helemaal

dan veertig jaar voorzitter was van

om tal van redenen baanbrekend en

met me eens. Op hole 2 (par-5) sloeg

Augusta National en het Masters-

historisch was. Woods tilde golf die

Tiger driver en daarna een ijzer 9 die

toernooi. As long as I’m alive, golfers

Mastersweek naar een nieuw, op dat

over de green ging. Ik haalde de green

will be white, and caddies will be black,

moment niet voor mogelijk gehouden

niet eens met driver en een 4-wood.

liet Roberts zich ooit ontvallen. Hij

niveau. In de derde ronde speelde hij

Een ijzer 9 voor de tweede slag die

hoefde niet mee te maken hoe op zijn

met Colin Montgomerie, de Schot

over de green eindigde, dat had ik

club een zwarte golfer in het groene

die van 1993 tot 1999 zeven jaar op rij

nooit voor mogelijk gehouden.”

jasje van de Masters-kampioen werd toegejuicht. Al een aantal maanden

de jaarranglijst won van de Europese Tour. Het verschil was schrijnend.

STAANDE OVATIE

ernstig ziek, maakte Roberts in 1977

Woods raffelde de achttien holes af

Woods won het toernooi een dag

een einde aan zijn leven door op de

in 65 slagen, Montgomerie worstelde

later met een nieuw toernooirecord

par-3-baan van Augusta een kogel

zich naar een 74. De Schot stapte de

(-18) en twaalf slagen voorsprong. Hij

door zijn hoofd te schieten. Twintig

baan af met de blik van een man die

werd de jongste winnaar ooit van de

jaar na dat tragische voorval betrad

zojuist een ufo had gezien, schreef

Masters. Én hij was de eerste zwarte

Tiger Woods het clubhuis voor het

een Amerikaanse golfverslaggever.

golfer die een major veroverde. Dat

traditionele winnaarsdiner met

2 3

G O L F . N L

vooraanstaande leden van de club.

hebben gelaten. Eind 1996, hij had

tv, de best bekeken golfuitzending

De Amerikaanse journalist Rick

zijn eerste overwinning op de PGA

ooit. Van spanning was door Woods'

Reilly beschreef in Sports Illustrated

Tour een paar weken daarvoor

grote voorsprong geen sprake, maar

wat er vervolgens gebeurde. “De

behaald, vroeg journalist Peter

iedereen bleef tot de laatste putt aan

leden in hun groene jasjes zaten aan

Kessler in het programma Golf

de televisie gekluisterd in het besef

tafels en klapten uiterst vriendelijk

Talk naar zijn doelen. “Ik wil golf

getuige te zijn van iets unieks. Dit

toen Tiger arriveerde. Vervolgens

meer laten lijken op Amerika. Op

was niet zomaar een overwinning

steeg achter in de ruimte een vele

basketbalveldjes zie je kinderen van

in een groot golftoernooi, wat hier

malen harder applaus op. De koks, de

alle kleuren en culturen met elkaar

gebeurde oversteeg de sport.

serveersters, het overige personeel,

spelen, dat wil ik ook voor golf.

Al jaren eerder was duidelijk dat

allemaal zwart, ze waren bij elkaar

Waarom zou zo’n geweldige sport

Tiger Woods, op 30 december 1975

gekomen, deden hun handschoenen

slechts weggelegd zijn voor een

geboren in Californië als Eldrick

uit en gaven Tiger een staande

beperkte groep?” Woods wilde een

Woods, een uitzonderlijke golfer zou

ovatie. Ik kreeg er kippenvel van.”

groter en gemêleerder publiek naar

worden. Zijn vader Earl die voor het

golf trekken. Dat lukte voor het eerst

Amerikaanse leger in Vietnam had

44 MILJOEN TV-KIJKERS

tijdens de Masters van 1997. Alleen al

gevochten, ging zijn zoon kort na

Het eerbetoon van het zwarte per-

in Amerika zaten tijdens de laatste

de geboorte met Tiger aanspreken,

soneel zal ook Woods niet onberoerd

ronde 44 miljoen mensen voor de

als een soort geste naar Vuong Dang

TIGER-WOODS

PORTRET

De koks, de serveersters, het overige personeel, allemaal zwart, deden hun handschoenen uit en gaven Tiger een staande ovatie

Phong, een Zuid-Vietnamese soldaat

lachende jongen. Het bleek twee

met een luid bejubelde hole-in-one.

met wie hij bevriend was geraakt en

dagen later een vooraankondiging

Daarna ging het snel. Aan de voor-

die hij altijd Tiger noemde. Earl, een

van de geruchtmakende Hello

avond van de Masters had Woods in

fanatiek golfer, stoomde zijn zoon

World-reclamecampagne waarin

een paar maanden tijd al drie toer-

vanuit de wieg klaar voor een grootse

Nike en Woods, die als kind op

nooien op de PGA Tour gewonnen,

golfcarrière. Twee jaar oud was Tiger

golfbanen vaak met racisme was

twee keer in een play-off, en een

toen hij op de nationale televisie

geconfronteerd, heel bewust

keer met één slag voorsprong.

stond te putten met Bob Hope in de

de raciale kaart speelden.

Voor velen was hij een van de top-

Mike Douglas Show. Golf Digest,

favorieten maar er waren ook meer Hello world. "I shot in the 70s when I was 8. I shot in the 60s when I was 12. I played in the Nissan Open when I was 16. Hello world. I won the U.S. Amateur when I was 18. I played in the Masters when I was 19. I am the only man to win three consecutive U.S. Amateur titles. Hello world. There are still courses in the U.S. I am not allowed to play. Because of the color of my skin. Hello world. I’ve heard I’m not ready for you. Are you ready for me?"

dan genoeg sceptici. Absoluut

sionals aankondigde. Woods, die

De wereld zou aanstonds aan zijn

schrijven. Hij speelde de eerste negen

een vijfjarig sponsorcontract had

voeten liggen.

holes met een paar flinke afzwaaiers

's werelds bekendste golftijdschrift, besteedde al aandacht aan Woods toen hij vijf jaar was. Als eerste golfer ooit won Woods drie keer op rij het US Junior Amateur en daarna drie keer achtereen het US Amateur. Toen Tiger een finale van het US Amateur dreigde te verliezen, fluisterde Earl hem in de oren: Let the legend grow, Tiger. De zoon gehoorzaamde en won na een spectaculaire inhaalrace alsnog. De hype rond Tiger was dus al groot toen hij eind augustus 1996 zijn overstap naar de profes-

getekend bij Nike voor naar verluidt

geweldig wat Tiger had gepresteerd, maar de Masters winnen, in zijn eerste major als professional, dat was toch echt een ander verhaal. Met 21 jaar miste hij volgens veel golfinsiders ervaring. Zo gek was die gedachte niet. Tegenwoordig winnen jonge twintigers toernooien bij de vleet, twee decennia terug stond het adagium dat topgolfers pas na hun dertigste pieken, nog recht overeind. Halverwege de eerste ronde wees nog niets erop dat Woods historie ging

van de tee in veertig slagen (+4).

veertig miljoen dollar, opende de

SUPERIORITEIT

Tijdens de wandeling van de green

persbijeenkomst met de inmiddels

In zijn eerste toernooi als pro, het

van hole 9 naar de tee van hole 10

legendarische woorden: I guess,

Greater Milwaukee Open, eindigde

bedacht Woods dat zijn backswing

hello world. Het leek een spontane

Woods nog in de achterhoede. Maar

te lang was. Probleem opgelost. Met

opmerking van een onschuldig

hij stal natuurlijk toch weer de show

een wat kortere en compactere back-

2 5

K I E S H E T B E S TE VO O R U W S PEL .

D E N I EU W E P RO V 1 & P RO V 1X .

De nieuwe Titleist Pro V1 en Pro V1X zijn de meest technologisch geavanceerde golfballen in het spel. Beide kenmerken zich door de exceptionele afstand, uitstekende Drop-and-Stop™ controle en een langere levensduur. Dit gaat samen met een ongeëvenaarde kwaliteit en consistentie, golfbal na golfbal dozijn na dozijn. Wanneer we de 2 modellen vergelijken dan heeft de Pro V1 een lagere balvlucht en een zachter gevoel dan de Pro V1X. Of u nu kiest voor de totale prestatie van de V of X, u maakt de beste keuze voor uw spel. Voor meer informatie bezoek onze website www.titleist.co.uk

www.titleist.co.uk Acushnet Nederland Bv • Heibloemweg 3 • 5704 BS Helmond

TIGER-WOODS

PORTRET

Ik droom vanaf mijn vijfde al van het winnen van het groene jasje. Dit toernooi heeft een speciale betekenis voor me. swing speelde hij de tweede negen

dan de nummer twee in de categorie

FENOMEEN

holes met vier birdies en een eagle

driving distance. Hij degradeerde tot

Het was fascinerend om te zien,

in dertig slagen. Na die eerste ronde

afgrijzen van veel leden de presti-

bijkans betoverend voor wie er op

stond hij drie slagen achter leider

gieuze baan van de Augusta National

Augusta National bij mocht zijn. Als

John Huston. Zowel op dag twee (66)

Golf Club tot een veredeld pitch-

Woods na de ronde nog wat ballen

als dag drie (65) tekende Woods voor

en-puttbaantje. De langste club die

ging slaan, verdrongen horden men-

de laagste score. Zijn voorsprong

Woods in het hele toernooi nodig

sen zich rond de drivingrange om

met nog één ronde te gaan bedroeg

had voor een tweede slag op een

een glimp op te vangen van de swing

negen slagen. De twijfelaars – eerst

par-4 was een ijzer 7. De green van de

van dit nieuwe fenomeen. Toegangs-

eens zien hoe goed die jongen nou echt

par-5 15de haalde hij twee keer met een

kaarten voor de laatste ronde gingen

is – gingen overstag. Dit was van

wedge, waar andere spelers fairway-

op de zwarte markt weg voor duizen-

een niet eerder vertoonde superio-

woods nodig hadden of überhaupt

den dollars. Zelfs na afloop van het

riteit. Het kind geeft de grote mannen

de green niet in twee slagen konden

toernooi werd er nog geld geboden

golfles, sprak een tv-commentator.

halen. Het was een oneerlijke strijd.

voor toegangsbadges, door mensen

Woods sloeg zijn drives die week

De concurrentie speelde het golf

die iets van een tastbare herinnering

gemiddeld 294 meter, 23 meter verder

van 1997, Woods dat van 2010.

wilden van een toernooi dat de

2 7

G O L F . N L

TIGER-WOODS

PORTRET

Hij werd een van de meest gevierde atleten in de wereld, iemand met wie ook niet-golfers zich konden identificeren golfsport voor altijd zou veranderen.

Gebeurt dat niet, dan wint hij de

werd de eerste sportmiljardair. Zijn

Op zijn laatste hole maakte Woods

volgende twintig keer de Masters.”

doel om golf meer op Amerika te

een putt van anderhalve meter voor

Jack Nicklaus, met achttien majors

laten lijken, heeft hij slechts beperkt

par. Toen de bal in de hole verdween,

de succesvolste golfer ooit, hield het

bereikt. Het aantal spelers met een

reageerde hij met wat zijn handels-

op minimaal tien groene jasjes voor

donkere huidskleur op de PGA Tour

merk zou worden na een spectacu-

Woods. Zo ver is het niet gekomen.

is op één hand te tellen. Golf is in

laire slag of een overwinning, een

Woods won de Masters slechts vier

Amerika nog altijd grotendeels een

uppercut met zijn rechtervuist.

keer, voor het laatst in 2005. Ook

witte sport, maar het publiek is door

Nadat hij door titelverdediger Nick

omdat Augusta National de baan

Woods wel jonger en wat gemengder

Faldo in het groene jasje was gehesen,

Tigerproof maakte door holes te ver-

geworden. In de eerste jaren van

gaf Woods aan dat de Masters het

lengen en extra bomen te plaatsen.

het nieuwe millennium bereikte Tigermania een hoogtepunt. In 2000

toernooi was dat hij het allerliefste wilde winnen. “Ik droom vanaf mijn

RECORDS VOOR ALTIJD

won Woods negen toernooien op

vijfde al van het winnen van het

De impact van Woods op de golfsport

de PGA Tour waarvan drie majors.

groene jasje. Dit toernooi heeft een

leed er niet onder. Hij werd een van

Het US Open van dat jaar op Pebble

speciale betekenis voor me.” Waarom

de meest gevierde atleten in de

Beach schreef hij met vijftien slagen

was wel duidelijk. Terwijl zijn zoon

wereld, iemand met wie ook niet-

voorsprong op zijn naam. Niet eerder

poseerde in de groene blazer zei

golfers zich konden identificeren.

in de geschiedenis van de sport was

vader Earl tegen journalisten: Green

Eigenhandig bracht hij golf van

een golfer zo dominant geweest. In

and black go well together, don’t they?

de achterste pagina’s in de sport-

april 2001 won Woods ook de Masters

katernen naar de voorpagina. De

voor de Tiger Slam, vier gewonnen

TIGERPROOF

kijkcijfers van toernooien waarin

majors op rij. Tussen 1997 en 2014

De suprematie van Woods tijdens de

Woods aantrad, schoten de lucht

voerde Woods in totaal 683 weken

Masters van 1997 was zo groot, dat

in. De PGA Tour kon miljarden-

de wereldranglijst aan. Een van zijn

de voorspellingen over zijn toekomst

contracten afsluiten met de grote

vele records die zo goed als zeker

een tikkeltje doorsloegen. Je kon het

Amerikaanse tv-zenders voor de

nooit verbroken gaat worden.

niemand kwalijk nemen, zeker niet

uitzendrechten. De prijzengelden

de golfers die door Woods waren ge-

stegen mee. In oktober 1996 won

SLUITSTUK

kleineerd. De Zweed Jesper Parnevik,

Woods zijn eerste toernooi op de PGA

Geplaagd door knieoperaties

op 19 slagen achterstand als 21ste

Tour, de Las Vegas Invitational. Hij

(vier) en rugoperaties (drie) staat

geëindigd, zag maar één oplossing

kreeg een cheque voor 297.000 dollar.

Woods de laatste jaren vooral lange

om Woods weerstand te bieden. “Er

Wie nu een regulier toernooi wint

periodes aan de zijlijn. Zijn zoveelste

moeten tees komen speciaal voor

op het Amerikaanse circuit ontvangt

comeback begin februari van dit

Tiger, 45 meter achter onze tees.

al snel 1,2 miljoen dollar. Woods zelf

jaar liep uit op een deceptie toen hij

2 9

ÉÉN MET DE NATUUR Als duurzaamheidspartner van de Nederlandse Golf Federatie en Vogelbescherming Nederland geeft Stern om de natuur. Daarom promoten wij milieuvriendelijk rijden met de 100% elektrische Nissan LEAF, al vanaf € 369 per maand ex. BTW. Daarmee bent u bewust met de natuur bezig én proﬁteert u van een lage bijtelling van slechts 4% . Benieuwd of uw golftas erin past? Kijk dan op

stern.nl/golf

Enthousiaste duurzaamheidspartner van de NGF en Vogelbescherming Nederland. Kijk voor meer informatie en onze voorwaarden op de actiepagina stern.nl/golf.

TIGER-WOODS

PORTRET

Bijna iedereen in de golfwereld gunt Woods een passend sluitstuk van zijn carrière, een sprookjesachtige overwinning zich in Dubai na de eerste ronde moest terugtrekken vanwege spasmen in zijn rug. De kans dat de inmiddels 41-jarige Amerikaan nog een zege kan toevoegen aan zijn totaal van 79 PGA Tour-overwinningen en veertien majors, wordt met iedere spasme in zijn rug een stukje kleiner. Bijna iedereen in de golfwereld gunt Woods een passend sluitstuk van zijn carrière, een sprookjesachtige overwinning vergelijkbaar met die van Roger Federer begin dit jaar in het Australian Open. Het Tigertijdperk lijkt voorbij, maar wat zou het fantastisch zijn als hij het golfpubliek nog één keer in vervoering kan brengen. Het allermooiste? Woods die voor de vijfde keer de Masters wint, twintig jaar na de overwinning die hij zelf bestempelt als de meest bepalende in zijn carrière. Gezien de aanhoudende fysieke malheur en de matige vorm die Woods tentoonspreidt als hij een keer speelt, lijkt dat volstrekt onrealistisch. Maar er is altijd hoop, want soms gebeuren er dingen die je voorstellingsvermogen ver te boven gaan. Twintig jaar geleden bijvoorbeeld, in de tweede week van april op de Augusta National Golf Club in Georgia toen een 21-jarige jongen de golfwereld op z’n kop zette.

WOODS FIT VOOR DE MASTERS? Van 6 tot en met 9 april vindt de 81ste editie plaats van de Masters, de eerste major van het jaar. Of Tiger Woods op Augusta National Golf Club aan de start verschijnt? Bij het ter perse gaan van dit tijdschrift was dat hoogst onzeker. Woods moest zich begin februari terugtrekken na de eerste ronde van de Dubai Desert Classic vanwege rugklachten. Spelen in het Genesis Open en de Honda Classic later die maand zat er ook niet in. Als Woods de Masters speelt, zal dat met een uiterst gebrekkige voorbereiding zijn. Met of zonder Woods, de golfwereld kijkt hoe dan ook reikhalzend uit naar de eerste major van het jaar. Kan Jordan Spieth na het drama van vorig jaar – soeverein aan de leiding en toen twee ballen in het water op hole 12 – revanche nemen? Wint Rory McIlroy voor het eerst het groene jasje en voltooit hij de Career Slam, alle vier de majors een keer winnen? Kan Phil Mickelson op 46-jarige leeftijd nog één keer vlammen en de Masters voor de vierde keer winnen? Er zijn zo veel mooie scenario’s denkbaar, de Masters wordt gegarandeerd genieten. Ziggo Sport zendt het toernooi alle dagen live uit, deels op het open kanaal 14 (voor niet-abonnees). Uitzendtijden (onder voorbehoud): WOENSDAG 5 APRIL: DONDERDAG 6 APRIL: VRIJDAG 7 APRIL: ZATERDAG 8 APRIL: ZONDAG 9 APRIL:

21:00 - 23:00 (par-3-contest) 21:00 - 01:30 21:00 - 01:30 21:00 - 01:00 20:00 - 01:00

Volg ook de online kanalen van GOLF.NL voor het laatste Masters-nieuws.

3 1

G O L F . N L

BESTE BANEN VAN NEDERLAND Veel golfers kijken ernaar uit: de Top 50 van de beste banen in Nederland die GOLF.NL eens in de twee jaar samenstelt. Met dit jaar een nieuwe nummer één en zes nieuwe binnenkomers.

TOP-50

TOP 50

BANEN

GOLFBANEN

▲ (2)

KONINKLIJKE HAAGSCHE

ONTWERP Colt, Alison & Morrison (1938) met aanpassingen Frank Pont GREENFEE € 100

De Koninklijke Haagsche is de nieuwe nummer één na restauratie van alle greens, enorm veel snoeiwerk en renovaties van afslagplaatsen. Het ontwerp was altijd al uitmuntend; de architect heeft optimaal geprofiteerd van de hoogteverschillen en ondulaties in de duinen. Jurylid Xavier Champagne: “Een klassieke beauty die schitterend opgewaardeerd is.” Leonard Smit: “Voor mij is het de leukste baan, geen enkele hole is hetzelfde en je speelt nooit in dezelfde richting.” Christian Willaert zegt over de Haagsche (en over De Pan, nummer twee): “Veel mensen realiseren zich niet hoe hoog deze banen internationaal worden gewaardeerd, waarschijnlijk omdat er al tientallen jaren geen Dutch Open meer is geweest.” De jury juicht toe dat de greenkeeping, onder leiding van Willem Slats, veel aandacht besteedt aan een fast and firm-karakter (harde, droge, schrale grond). Niet iedereen is liefhebber van “de nieuwe harde en moeilijke greens” (die overigens grotendeels replica’s zijn van de originele) maar jurylid Andrew Hastie zegt daarover: “Ik ben het niet eens met die kritiek. Een baan die in de top honderd van verschillende wereldranglijsten staat, moet enkele angstaanjagende kenmerken hebben. Als je het vergelijkt met Crystal Downs, Royal Melbourne, Winged Foot en veel andere topbanen, dan komen de Haagsche greens niet eens in de buurt van extreem!” Kortom, als liefhebber van golfbanen moet je de KHGCC een keer hebben gespeeld!

3 3

L A A

N A K

HET PLEZIER VAN DE MOOISTE DUELS ALLE MAJORS · EUROPEAN TOUR PGA TOUR · WORLD GOLF CHAMPIONSHIP (WGC) KLM OPEN · RYDER CUP

GRATIS VOOR ALLE ZIGGO KLANTEN. GEEN ZIGGO KLANT? BEL 0900-1884 OF GA NAAR ZIGGO.NL/ZIGGOSPORT

Voor gratis Ziggo Sport heb je digitale televisie nodig. Nog geen digitale televisie? Kijk op ziggo.nl/ziggosport of bel 0900-1884.

De Haagsche, een klassieke beauty.

TOP-50

BANEN

▲ (4)

DE PAN ONTWERP Harry Colt (1929) met aanpassingen Martin Hawtree, Gerard Jol, Frank Pont GREENFEE € 100

Van de vierde naar de tweede plaats gestegen omdat De Pan alsmaar mooier en beter wordt. Dat is te danken aan een degelijk langetermijnplan. “Wij streven ernaar de baan zoveel mogelijk zijn oude karakter te laten behouden”, zegt de club. “Dat uit zich in het in stand houden van de greencomplexen (greens en directe omgeving), het terugbrengen van de zandverstuivingen, heide-ontwikkeling, een actief bosbeheer en repressief beregenen van de hele baan.” Minder water sproeien, minder bemesten en meer kappen (licht en lucht creëren) is nodig omdat gewasbeschermingsmiddelen in

2020 (bijna) helemaal verboden worden. Veel banen zijn hiermee bezig. De Pan en hoofd-greenkeeper Mark Lampe lopen hierin voorop en weten met duurzaam baanbeheer goede tees, fairways en greens te creëren. Het ontwerp is ijzersterk en een ander groot pluspunt is “de rust en natuur zonder horizonvervuiling.” Een ander juylid zegt: “De baan heeft geen slechte hole.” “Een heel compacte routing”, zegt Ingeborg Slikker, “alle holes hebben een eigen identiteit en de omgeving is prachtig.” Martin Lehmann: “Compact en volledig in balans, een perfecte ledenbaan.” Verbeterpunten? “Nog meer kappen en het oude landschap terugbrengen: open plekken zoals bij de geliefde holes 16 en 17.” De Pan is niet lang en daarom wellicht niet meer de perfecte wedstrijdbaan voor hedendaagse topspelers. Maar, zegt een jurylid: “Het is wel een baan die je elke dag wilt spelen!”

“ Alle holes hebben een eigen identiteit”

Rust en natuur op De Pan.

Noordiwjkse holes in majestueus duingebied.

▲ (1)

NOORDWIJKSE ONTWERP Frank Pennink, P. de Jong, C.K. Cotton (1969) met aanpassingen M. Ebert GREENFEE € 100

De Noordwijkse ligt in een majestueus duingebied met weidse vergezichten en biedt geweldige holes die zeer goed verzorgd worden door het team van hoofdgreenkeeper Rob Spruijt. Toch is de nummer één van de vorige Top 50 naar de derde plaats gestemd. Het Top 50-panel is vol lof over het baanbeleid van De Pan, de Haagsche, de Eindhovensche en de Rosendaelsche; die banen timmeren hard aan de weg met restauraties, brengen het originele landschap terug en bereiden zich voor op een toekomst zonder gewasbeschermingsmiddelen. In vergelijking met die banen gebeurt er op de Noordwijkse te weinig volgens de juryleden. Een plan om enkele holes aan te passen (en een lange range te bouwen) gaat niet door omdat de vergunning niet is verleend. Het bos wordt nu wel uitgedund maar de greens en voorgreens zijn nat en kwetsbaar. Volgens kenners is er maar één oplossing: vervanging van de greencomplexen.

De genoemde greenfeetarieven zijn zomertarieven voor achttien holes onder voorbehoud van aanpassingen. 3 5

G O L F . N L

TOP 20 GOLFBANEN 1 Koninklijke Haagsche 2 De Pan 3 Noordwijkse 4 Kennemer 5 Eindhovensche 6 Rosendaelsche 7 Lage Vuursche 8 Hilversumsche 9 The Dutch 10 De Hoge Kleij 11 The International 12 Swinkelsche 13 Stippelberg 14 Toxandria 15 Heelsumse 16 Wouwse Plantage 17 Geijsteren 18 Houtrak 19 Goyer 20 Rijk van Nunspeet

(5)

EINDHOVENSCHE ONTWERP Harry Colt (1928) met aanpassingen Frank Pont GREENFEE € 85

4 18

De baan biedt prachtige geïsoleerde holes op een groot bosrijk terrein. De club voert een weloverwogen beleid. “We willen de baan terugbrengen naar zijn oorspronkelijke heathland karakter. Dit doen we door hem wat harder, droger, schraler en sneller te maken. We creëren juist ook opties over de grond waardoor het oorspronkelijke ontwerp van Colt beter tot zijn recht komt. En het spel wordt meerdimensionaal. Firm and fast wordt als het ware weer een extra architectonische verdediging van de greens.”

19 10 2 7

15 6 9

▲ (7)

12 Illustratie Marjolein Luiken

6 ROSENDAELSCHE

(4)

KENNEMER, B- en C- holes ONTWERP Harry Colt (1928) met aanpassingen Frank Pont, Martin Hawtree GREENFEE € 100

De Kennemer blijft een formidabele duinbaan, een heerlijke test voor spelers van elk niveau, inclusief de pro’s van de European Tour, maar de kwaliteit van de holes in Zandvoort is wel iets afgenomen na de laatste KLM Opens (20132015). De jury doelt met name

op de greens maar de rough behoeft volgens de kenners ook meer onderhoud. Het goede nieuws is dat de baancommissie en hoofdgreenkeeper Dick Vastenhouw zijn gaan samenwerken met architect Martin Hawtree, als ontwerper vooral bekend van de Trump-baan in Schotland. Hij heeft bijvoorbeeld hole B6 al gerenoveerd en tilt de baan ongetwijfeld naar een hoger niveau. Een lovenswaardige ontwikkeling is de stapsgewijze vervanging van de opvallende schelpen- door onopvallende graspaden.

ONTWERP A.A. Del Court van Krimpen, Frank Pennink (1910) met aanpassingen Donald Steel, Christoph Städler GREENFEE € 100

De Rosendaelsche heeft zich met een renovatie (sinds 2010) stevig op de kaart gezet. Na de opening van twee nieuwe holes in 2014 is de front nine sterk verbeterd. Jurylid Jart Sluiter: “Het is prachtig geworden.” Lof voor deze revolutie op een baan die stilstond. Volgens sommigen passen de nieuwe bunkers niet bij de oude heidebaan: “De renovatie had met meer respect voor de eerste architect mogen gebeuren.” Maar iedereen is enthousiast over het werk van hoofdgreenkeeper Marco Mooren. Menno Pelk: “Het is een baan waar je elke hole een plan moet hebben. De nieuwe holes blenden prachtig in het landschap. Qua scenery wint De Pan of Eindhovensche wellicht maar de Rosendaelsche daagt het meest uit.”

TOP-50

▲ (6)

LAGE VUURSCHE

▲ (10)

THE DUTCH

ONTWERP Kyle Phillips, Robert Trent Jones jr (1999) GREENFEE alleen op uitnodiging

ONTWERP Colin Montgomerie, European Golf Design (2011) GREENFEE: alleen op uitnodiging

De Lage Vuursche blijft de allerbeste nieuwe baan van Nederland. “Een geweldige plek om te golfen, de slotholes 15 tot en met 18 zijn uitstekend en de faciliteiten prachtig”, zegt een jurylid. “Van alle banen die de afgelopen dertig jaar in ons land zijn aangelegd, is het Kyle Phillips-ontwerp van de Lage Vuursche het meest attractief en uitgewogen.” De baan wint niet van de oude banen op toplocaties maar staat wel hoger dan nieuwkomers The Dutch en The International. “De Lage Vuursche heeft te veel water en de greens zijn niet zo sterk als op The Dutch en The International,” zegt een jurylid, “maar ze heeft veel meer goede holes dan de andere twee banen.”

De waardering voor The Dutch is gestegen na het eerste KLM Open en de Gelderse baan wint nu ruim van de concurrent in Amsterdam (nummer elf). “Uitdagende holes in perfecte conditie”, zegt een jurylid. “Afgemeten naar de maatstaven van het huidige, moderne golf is The Dutch waarschijnlijk de beste baan van Nederland.” The Dutch wordt gepresenteerd als een inland links (binnenlandse baan die een links karakter nastreeft: weinig bomen, veel glooiingen, diepe bunkers, etc.). Jurylid Smits van Waesberghe haakt daarop in: “Als de baan in de duinen zou liggen, stond die waarschijnlijk op de eerste plek maar helaas ligt die in de polder.” Qua onderhoud is het een absolute topper maar qua ontwerp niet, vindt een aantal panelleden: “Er is geen balans tussen de eerste en tweede negen” en “de vormgeving van ondulaties rondom de greens en holes is gekunsteld.”

▲ (9)

HILVERSUMSCHE

BANEN

▲ (12)

DE HOGE KLEIJ ONTWERP Donald Steel, Frank Pennink (1985) met aanpassingen Frank Pont GREENFEE € 75

De Hoge Kleij ligt op een prachtige locatie met hoogteverschillen tot dertig meter. De baan in Leusden is gestegen omdat het ontwerp volgens veel juryleden veel spannender is geworden. Dat is volgens het Top 50-panel te danken aan aanpassingen van architect Frank Pont, aan bomenkap en aan het stimuleren van de heide. Het onderhoud onder leiding van Greenkeeper of the Year 2017 Vincent de Vries is uitstekend.

“ Qua onderhoud is The Dutch een absolute topper maar qua ontwerp niet”

ONTWERP H. Burrows, C. van Krimpen, Colt, Alison & Morrison (1917) met aanpassingen Kyle Phillips, Michiel van der Vaart GREENFEE € 110

De Hilversumsche is een prachtbaan op een geweldig stuk grond en heeft voor het merendeel zeer sterke holes. “Het is de beste bosbaan vanuit het oogpunt van wedstrijdkwaliteit”, zegt een van de juryleden. De jury is niet enthousiast over de “stijlbreukaanpassingen” door Kyle Phillips in de afgelopen jaren (bijvoorbeeld de par-3 naast het clubhuis) maar is optimistisch nu Michiel van der Vaart de baan mag upgraden.

The Dutch, inland links.

3 7

de beste zorg is uit voorzorg

Maak een 3D reis door je lichaam

Genieten van het leven doe je natuurlijk het liefst zo lang mogelijk en in goede gezondheid. Maar wat als je gezondheid je ineens in de steek laat? Dan telt er maar één ding: beter worden. Wij weten als geen ander hoe belangrijk het is om aandoeningen op tijd te ontdekken. Want hoe eerder je dit ontdekt, hoe groter de kans op genezing is. Met onze Total Body Scan maak je een 3D reis door je lichaam. In 1 dag krijg je inzicht in je gezondheid. Zo kun jij blijven genieten van al het moois dat het leven te bieden heeft. De beste zorg is uit voorzorg, dat is waar wij in geloven.

Kijk voor onze onderzoeksprogramma’s op prescan.nl, of bel 074 255 9 255 voor een gratis en vrijblijvend advies.

TOP-50

BANEN

▲ (8)

THE INTERNATIONAL

ONTWERP Ian Woosnam, Bruno Steensels (2013) GREENFEE alleen op uitnodiging

The International heeft terrein verloren. De jury vindt het afwisselende ontwerp van de Amsterdamse baan beter dan dat van The Dutch maar het onderhoud gaat achteruit. Zonder toponderhoud komt de layout van The International minder goed uit de verf. Het vliegtuiggeweld boven de baan bij Schiphol vindt het merendeel van het panel niet storend omdat de landingen een mooi gezicht zijn maar het snelweggeruis is wel een stoorzender. Andere minpunten: er is weinig aandacht voor natuurwaarden en bij een hoge snelheid van de greens zijn sommige puttoppervlakten te geonduleerd.

De Swinkelsche dwingt je tot nadenken.

“Niet de beste golfbaan van Nederland, wel één van de leukere!”

▲ (14)

SWINKELSCHE ONTWERP Frank Pont (2013) GREENFEE € 55

Spelers van alle niveaus hebben het naar hun zin op de nieuwe baan bij Eindhoven met bos-, heide- en waterholes. “Niet de beste golfbaan van Nederland, wel één van de leukere!”, aldus een jurylid. Andere oordelen: “Een erg leuke baan: drivable par-4’s, lastige par-3’s, reachable par-5’s. Alles waardoor een goede speler wordt uitgedaagd, geprikkeld en getest, is aanwezig” en “Een spektakel, daagt je geregeld uit, met unieke holes, waaronder een hole die je op drie manieren kunt spelen” en “De baan dwingt tot nadenken.” Sommige juryleden vinden dat het onderhoud een tandje beter moet en anderen vinden de holes met water minder goed. “Maar zonder de waterholes is de baan beter dan The Dutch, The International en Lage Vuursche.”

ONTWERP Michiel van der Vaart, Philip Spogard, Jol Golf Design (2011) GREENFEE € 60-65

ONTWERP Colt, Alison & Morrison, Wim Thunnissen (1929) met aanpassingen Frank Pont GREENFEE € 85

(13)

STIPPELBERG

Stippelberg doet nauwelijks onder voor de Swinkelsche, het verschil is minimaal. Stippelberg is een prachtige nieuwe baan bij Eindhoven met een links karakter. Het ontwerp van Michiel van der Vaart wordt door een groot deel van de jury gezien als een potentiële top-tienbaan. Maar er is een groot minpunt: je moet af en toe tussen al die gave holes een groot stuk lopen. Als dat verbeterd zou kunnen worden, dan kan deze baan nog hogere ogen gaan gooien.

▲ (11)

TOXANDRIA

De klassieker bij Breda heeft mooie holes en sterke par-3’s, maar Tox wordt door sommige juryleden een beetje saai genoemd in vergelijking met zijn broertjes De Pan, Eindhovensche, Rosendaelsche en Hilversumsche. Het blijft echter een feest om er te spelen, zegt een jurylid: “Banen als Toxandria kunnen in de top niet mee vanwege de beperkte lengte maar ze zijn juist daardoor beter speelbaar voor de andere 95 procent van de golfers.”

3 9

G O L F . N L

BANEN

TOP-50

▲ (31)

MET

STIP

HEELSUMSE Airborne-Sandr holes ONTWERP Hans Hertzberger (2004) met aanpassingen Frank Pont, Steve Marnoch GREENFEE € 55-65

De Heelsumse is enorm gestegen in de Top 50 en dat komt omdat de baan bij Arnhem een metamorfose heeft ondergaan. Heelsum is van een saaie course uitgegroeid tot een interessante, uitdagende en mooie heidebaan zoals je ze aantreft in Engeland. De club heeft de oorspronkelijke natuur teruggebracht. Jurylid Jan van Mondfrans noemt het duurzame baanbeheer een voorbeeld voor andere clubs: “Het is een baan voor de toekomst: de greens hebben bijna geen straatgras – een ongewenste soort – en daarom is er weinig ziektedruk. Ook wat betreft beregenen – het sproeien

van tees, greens en fairways – is men zeer terughoudend.” Een ander compliment: “Het is een inland links zoals je die aantreft op Formby, Soutporth & Ainsdale en Hillside; echt goeie holes, de baan is een absolute topper voor alle spelniveaus.”

16 WOUWSE PLANTAGE ▲ (18)

ONTWERP Frank Pennink, Paul Rolin (1979) met aanpassingen Bruno Steensels GREENFEE € 75

De baan bij Bergen op Zoom met bosen parkholes is vooral bij professionals erg geliefd. Verschillende architecten hebben al veel gesleuteld aan de holes, toch is de baan volgens veel juryleden “nog steeds niet in balans”. Recent heeft Bruno Steensels de opdracht gekregen om de baan een facelift te geven. We zijn benieuwd!

17 GEIJSTEREN ▲ (22)

ONTWERP Frank Pennink, Donald Steel (1976) GREENFEE € 70 euro

De Limburgse baan met fraaie bosen heideholes en goede greens is flink gestegen. “Een mooie typische Pennink-baan”, luidt een van de oordelen. “Een uitstekende en onderschatte golfbaan”, zegt een ander. “Het ontwerp is misschien niet spectaculair maar de baan kent geen zwakke holes. Bovendien is het onderhoud er in veel opzichten voortreffelijk. Firm and fast en gericht op de duurzaamheid die in de komende jaren allesbepalend gaat worden.” De enige tekortkoming: “De vijf slotholes (later gebouwd) passen niet bij de rest.”

Stijger met stip dankzij metamorfose: De Heelsumse.

20 Meer ruimte door bomenkap in Nunspeet.

18 HOUTRAK

19 GOYER

ONTWERP Gerard Jol (1996) GREENFEE € 65-70

ONTWERP Bruno Steensels (1999) GREENFEE € 100

Een van de beste layouts van architect Gerard Jol. Ruim opgezet op een groot (87 hectare) en glooiend gemaakt landschap met intussen – twintig jaar na de opening – veel bos. “De beste polderbaan in ons land, zeker als je kijkt naar de wedstrijdkwaliteit”, zegt een jurylid. Een Tourspeler onder de panelleden zegt: “Een volwassen polderbaan en goede test voor de betere speler.” De tot voor kort beruchte Houtrak-rough is tot tien meter in het bos teruggedrongen.

De baan van de Goyer biedt veel variatie met waterpartijen en zandverstuivingen, lange en korte holes. De greens zijn goed en afgelopen jaar zijn alle bunkers gerenoveerd. Het terrein is eigenlijk net te klein voor achttien holes en dat maakt sommige holes een beetje “te tricky”.

▲

(17)

▲ (15)

20 RIJK VAN NUNSPEET ▲

(19)

Noord/Oost holes ONTWERP Paul Rolin, Alan Rijks (1987) GREENFEE € 59,50-67,50

Nunspeet is een geliefde commerciële bosbaan. Sjors Lemmens: “Smal en uitdagend maar een bal in de bomen is vindbaar en speelbaar, alleen betaal je uiteraard wel de prijs van een strafslag.” Martin Lehman: “Van de nieuwere bosbanen is Rijk van Nunspeet de beste.” De jury heeft het al vaak gezegd: ideaal gesproken waren er 18 in plaats van 27 holes aangelegd op dit prachtige terrein. Maar er wordt nu met bomenkap ruimte gecreëerd en de baan wordt daar zichtbaar beter van.

4 1

G O L F . N L

TOP-50

BANEN

TOP 21-50

OP GOLF.NL/BANEN VIND JE OOK DE COMMENTAREN BIJ DEZE BANEN!

21 (20) ▲

BROEKPOLDER ONTWERP Frank Pennink (1983) met aanpassingen Gerard Jol GREENFEE € 85

22 (21) ▲

LOCHEMSE ONTWERP Eschauzier & Thate (1993) met aanpassingen Michiel van der Vaart GREENFEE € 69

23 (23)

SALLANDSCHE ONTWERP Frank Spalding, Donald Steel (1934) met aanpassingen Frank Pont, Christoph Städler GREENFEE € 60

24 (28) ▲

Het polderlandschap van Wilnis.

DE GELPENBERG ONTWERP Frank Pennink, Donald Steel (1972) met aanpassingen Frank Pont GREENFEE € 65

29 (26) ▲

25 (16) ▲

ONTWERP Joan Dudok van Heel (1985) met aanpassingen Frank Pont GREENFEE € 65-75

ONTWERP Joan Dudok van Heel, Bruno Steensels (1992) GREENFEE € 65-75

30 (27) ▲

HERKENBOSCHE

OOSTERHOUTSE

LAUSWOLT

26 (-) NIEUW DE TEXELSE

ONTWERP Frank Pennink, Donald Steel (1966) GREENFEE € 62,50-77,50

ONTWERP Alan Rijks (1997) GREENFEE € 70-75

31 (39) ▲

27 (25) ▲

TWENTSCHE ONTWERP Tom MacAulay (1997) GREENFEE € 65 euro

28 (24) ▲

33 (-) NIEUW WILNIS

Veldzijde ONTWERP Eschauzier & Thate (1993) met uitbreiding Jol Golf Design in 2011 GREENFEE € 47,50

34 (38) ▲

HOOGE GRAVEN ONTWERPEN Eschauzier & Thate (1992) GREENFEE € 60-65

ANDERSTEIN B/C holes ONTWERP Joan Dudok van Heel, Gerard Jol (1988) met aanpassingen Michiel van der Vaart GREENFEE € 75

NOORD-NEDERLANDSE

32 (36) ▲

ONTWERP Sir Guy Campbell, Frank Pennink (1954) GREENFEE € 65-75

ONTWERP Tony Jackson (1977) GREENFEE € 50

HAVIKSOORD

DE KEUZE VAN GOLFERS De GOLF.NL Top 50 is samengesteld door deskundigen maar wist je dat er ook een banenranglijst bestaat gebaseerd op de mening van golfers? Die Golfers’ Choice Rankings vind je op GOLF.NL/banen en nl.leadingcourses.com/ top. Iedereen kan banen beoordelen op GOLF.NL of Leadingcourses.com, je hebt dan invloed op de Golfers’ Choice Rankings. 4 3

G O L F . N L

47 Veel waterpartijen op Princenbosch.

47 (-) NIEUW

35 (29) ▲

41 (37) ▲

HOENSHUIS

PRINCENBOSCH

ONTWERP Joan Dudok van Heel, Hans Hertzberger (1986) GREENFEE € 62,50-67,50

ONTWERP Paul Rolin (1988) met aanpassingen Bruno Steensels GREENFEE € 60-75

ONTWERP Alan Rijks (1994) GREENFEE € 60-65

36 (32) ▲

42 (43) ▲

48 (49) ▲

ONTWERP Donald Steel (1995) GREENFEE € 50-60

ONTWERP Jol Golf Design (2008) GREENFEE € 52,50-57,50

Botter-Pluut holes

37 (30) ▲

43 (50) ▲

Noord/Zuid holes

ONTWERP Fred Hawtree, Paul Rolin, Wiel Snelder (1956) met aanpassingen Caspar Grauballe GREENFEE € 65

CROSSMOOR

EFTELING

RIJK VAN SYBROOK ONTWERP Alan Rijks, Paul Rolin (1992) GREENFEE € 59,50-67,50

38 (33) ▲

RIJK VAN NIJMEGEN

DE HAENEN

WITTEM

44 (41) ▲

Nijmeegse Baan

BLEIJENBEEK

ONTWERP Paul Rolin, Alan Rijks (1987) GREENFEE € 59,50-67,50

ONTWERP Gerard Jol (2005) GREENFEE € 51,50-59

39 (34) ▲

45 (44) ▲

Blaak-Sijsten holes

ONTWERP Frank Pennink, Joan Dudok van Heel (1978) met aanpassingen Frank Pont, Michiel van der Vaart GREENFEE € 60

PRISE D’EAU ONTWERPEN Ronald Fream, Alan Rijks (1993) GREENFEE € 52,50- 62,50

40 (35) ▲

EDESE

46 (-) NIEUW

DRENTSCHE

KLEIBURG

Rood/Wit holes

ONTWERP Frank Pennink (1974) met uitbreiding Gerard Jol en aanpassingen Bruno Steensels GREENFEE € 45-55

ONTWERP Gerard Jol (2002) GREENFEE € 45-55

B/C holes

ZEEWOLDE ONTWERP Donald Steel (1988) met uitbreiding Alan Rijks GREENFEE € 60-65

49 (-) NIEUW

DE DOMMEL

ONTWERP Harry Colt (1920) met aanpassingen F. Pennink, met uitbreiding Donald Steel, met uitbreiding Frank Pont GREENFEE € 85

50 (-) NIEUW

SCHERPENBERGH Zwaluwen- en Dassenbaan ONTWERP Tom MacAulay en Alan Rijks (1999) GREENFEE € 58

TOP-50

BANEN

WIE ZITTEN ER IN DE JURY? DE TWEEJAARLIJKSE BANENRANGLIJST VAN GOLF.NL WORDT SAMENGESTELD OP BASIS VAN BEOORDELINGEN DOOR EEN JURY VAN DESKUNDIGEN. HET TOP 50-PANEL BESTAAT UIT EEN HOOFDJURY EN OVERIGE PANELLEDEN. ZIJ GEVEN HUN PERSOONLIJKE RANGLIJSTEN MET COMMENTAAR. GOLF.NL DANKT DE JURY VOOR HUN MEDEWERKING. De leden van de hoofdjury worden beschouwd als zeer deskundig; zij verdiepen zich in golfbaanarchitectuur en kennen in en buiten Nederland enorm veel banen. Dit keer bestond de hoofdjury, van wie de stemmen extra zwaar wegen, uit: • Bart Bikker. Er is bijna geen baan die hij niet kent, zijn persoonlijke mening zet hij op leadingcourses.com waar hij bekendstaat als de nummer-één-reviewer. • Cees Collart. Een liefhebber van golfbaanarchitectuur, nauw betrokken bij het beheer van zijn baan (Eindhovensche). • David Davis. Reist de hele wereld af om de beste banen te spelen, is internationaal beoordelaar van top100golfcourses.co.uk. • Andrew Hastie. Teaching pro van Australische komaf, eigenaar van golfreisbureau Authentic Golf, speelt op ’s werelds beste banen, leest elk nieuw boek over golfbaanarchitectuur. • Martin Lehmann. Heeft een grote interesse in golfbaanarchitectuur,

is nauw betrokken bij de renovatie van zijn baan (Zuid-Limburgse). • Jan van Mondfrans. Oprichter van ProGrasS, ziet tientallen banen minstens eens per jaar, was betrokken bij de aanleg van meer dan 160 banen in Nederland, oudbaancommissaris De Pan, nu als eigenaar van golfbaanadviesbureau LawnCare actief op elf banen. • Jurrian van der Vaart. Challenge Tour-speler, deskundig op het gebied van golfbaanarchitectuur en -onderhoud, werkt samen met architect Frank Pont. • Inder van Weerelt. OudTourspeler, coach, teaching pro op Lage Vuursche. • Christian Willaert. Verslaggever/ presentator bij Fox Sports en expert op het gebied van golfbaanarchitectuur. De circa negentig overige panelleden zijn topamateurs zoals Roos Haarman, playing pro’s als Robin Kind, teaching pro’s als Annemieke de Goederen, baaneigenaren als Jart Sluiter,

golfbaanmanagers als Ingeborg Slikker, greenkeepers als Vincent de Vries en golfjournalisten als Xavier Champagne. STERKE EN ZWAKKE HOLES Bij het samenstellen van de Top 50 tellen niet alleen de stemmen van het panel, we kijken ook hoe Nederlandse banen scoren in internationale ranglijsten, van bijvoorbeeld de tijdschriften Golf World en Golf Monthly en van sites zoals top100golfcourses.co.uk. Andere belangrijke overwegingen: hoeveel sterke en zwakke holes heeft een baan, hoe goed herinner je individuele holes, is de baan gevarieerd en playable voor golfers van elk niveau, is de baan zo fijn, dat je na je laatste putt meteen nog een keer wilt spelen? Wat ook meetelt zijn uitzichten, het wow-gevoel dat sommige holes oproepen, onderhoud, kwaliteit door het jaar heen, locatie en uitstraling van baan en clubhuis. Met de Top 50, hoewel voor een groot deel subjectief, hoopt GOLF.NL bij te dragen aan meer kennis én golfers te interesseren voor golfbaanarchitectuur en -onderhoud.

OP GOLF.NL/BANEN VIND JE NOG VEEL MEER: • Een uitgebreide versie van de Top 50 met commentaar bij elke baan • Een overzicht van banen die de Top 50 niet hebben gehaald • Top 15 Waar voor je geld • Top 15 Leukste banen • Top 5 Banen met de beste oefenfaciliteiten • Top 5 Banen met de beste routings • Top 10 Moeilijkste banen • Top 10 Best onderhouden banen • Top 5 Meest ondergewaardeerde banen • Top 10 Meest overgewaardeerde banen • Welke banen zijn dringend toe aan een renovatie?

50 TOP NEN GOLFBA

4 5

DUCA DEL COSMA

OMEBACK.

www.ducadelcosma.com #ducalicious

TOP-50

KENNERS VS. GOLFERS

GEWONE GOLFERS WAARDEREN BANEN VAAK HEEL ANDERS DAN DESKUNDIGEN. DAT BLIJKT ALS JE DE GOLF.NL TOP 50 VERGELIJKT MET DE GOLFERS’ CHOICE TOP 50, EEN RANGLIJST VAN LEADINGCOURSES GEBASEERD OP DE OORDELEN VAN RECREATIESPELERS. DE VERSCHILLEN ZIJN VOORAL BUITEN DE TOP 10 GROOT. De top 10 van de deskundigen van GOLF.NL is ongeveer gelijk aan die van gewone golfers op Leadingcourses.com, hoewel recreatiespelers The International veel hoger waarderen dan deskundigen (vierde versus de elfde plaats). Buiten de top 10 zijn er grote verschillen. Banen als Broekpolder en de Lochemse staan bij GOLF.NL in de top 25 maar komen bij golfers niet eens voor in de top 50. Anderzijds staan banen als The Duke (foto), 't Zelle, De Compagnie, Het Woold, Midden-Brabant, De Peelse en De Hooge Rotterdamsche in de Golfers’ Choice Top 50, maar niet in de GOLF.NL Top 50. Bekijk de volledige Golfers’ Choice ranglijst op nl.leadingcourses.com/top. Daar vind je ook een ranglijst met de beste par3-banen, een value for money-lijst en nog meer.

BANEN

Koninklijke Haagsche 1 1 De Pan 2 3 Noordwijkse 3 2 Kennemer 4 5 Eindhovensche 5 8 Rosendaelsche 6 10 Lage Vuursche 7 7 Hilversumsche 8 11 The Dutch 9 9 De Hoge Kleij 10 12 The International 11 4 Swinkelsche 12 20 Stippelberg 13 18 Toxandria 14 50 Heelsumse 15 46 Wouwse Plantage 16 15 Geijsteren 17 24 Houtrak 18 45 Goyer 19 40 Rijk van Nunspeet 20 27 Broekpolder 21 – Lochemse 22 – Sallandsche 23 – De Gelpenberg 24 17 Herkenbosche 25 22 De Texelse 26 14 Twentsche 27 42 Noord-Nederlandse 28 35 Oosterhoutse 29 – Lauswolt 30 19 Anderstein 31 36 Haviksoord 32 31 Wilnis, Veldzijde 33 44 Hooge Graven 34 25 Crossmoor 35 – Efteling 36 – Rijk van Sybrook 37 – Rijk van Nijmegen 38 – Prise d’eau 39 – Drentsche 40 32 Hoenshuis 41 – De Haenen 42 – Wittem 43 – Bleijenbeek 44 – Edese 45 – Kleiburg 46 – Princenbosch 47 – Zeewolde 48 34 De Dommel 49 49 Scherpenbergh 50 37 4 7

G O L F . N L

Heidebaan Stippelberg

BANEN OP SOORT In de Top 50 staan allerlei soorten banen: duin, heide, bos, polder. Dat is eigenlijk appels met peren vergelijken en daarom heeft GOLF.NL ook een paar ranglijsten op soort gerangschikt.

TOP 3 DUINBANEN 1. Haagsche 2. Noordwijkse 3. Kennemer

De Haagsche, Kennemer en Noordwijkse zijn te beschouwen als duinbanen, seaside courses of links banen. Ze liggen tussen zee en vruchtbaar land; de Haagsche en Kennemer een paar kilometer landinwaarts, de

Noordwijkse pal grenzend aan het Noordzeestrand. De drie zijn zo goed, dat ze ook hoog staan op Europese ranglijsten. In de Top 100 of Continental Europe van het Britse blad Golf World staat de Haagsche op de zesde plaats, de Noordwijkse op negen en de Kennemer op de elfde plek. De Haagsche staat zelfs in de Top 100 Courses in the World van het Amerikaanse Golf Magazine (Golf.com), op de 92ste plaats.

TOP-50

TOP 10 HEIDEBANEN 1. De Pan 2. Rosendaelsche 3. Eindhovensche 4. Hilversumsche 5. De Hoge Kleij 6. Swinkelsche 7. Stippelberg 8. Toxandria 9. Heelsumse 10. Geijsteren

Heathland course duidt op binnenlandse banen die een soort combinatie zijn van een links- en parkbaan. Zo'n (in het Nederlands) heidebaan ligt op schrale zandgrond. Naast heide is er lage begroeiing die je ook op links tegenkomt. De fairways zitten vol natuurlijke bulten en hobbels, net als bij een linksbaan. Een heidebaan heeft in het begin weinig bomen maar krijgt er vaak in de loop der tijd steeds meer bij en verandert soms zelfs in een bosbaan. De volgende banen uit de Top 50 kun je in min of meerdere mate ook als een heidebaan beschouwen: Rijk van Nunspeet, De Gelpenberg,

BANEN

TOP 10 Anderstein, Haviksoord, Hooge Graven en De Scherpenbergh. De oude Nederlandse heidebanen (top vier) zijn de laatste jaren herontdekt door buitenlandse baandeskundigen en je kunt gerust stellen dat ze van wereldniveau zijn. In de Golf World Top 100 of Continental Europe staat De Pan op de derde plaats, de Hilversumsche op de twintigste plek, Eindhoven op 33 en de Rosendaelsche op 45. Banenkenner Chris Bertram van Golf World over De Pan: “Ik wist dat de baan goed was maar niet zó goed. De Pan stond altijd al hoog in onze lijst maar zo’n twintig plaatsen te laag, zo blijkt nu we de baan goed kennen. Dat komt mede omdat de Nederlanders zelf de banen aan de kust als hun betere beschouwen. Die zeebanen zijn inderdaad van hoge kwaliteit maar we waarderen banen met een heidekarakter ook extreem hoog. De Pan is de nummer-één-heidebaan van Nederland. Het is een heathland course die kan concurreren met die van ons in Groot-Brittannië.”

POLDERBANEN 1. The Dutch 2. The International 3. Houtrak 4. Broekpolder 5. Wilnis 6. Zeewolde 7. Bentwoud 8. Heemskerkse 9. Sluispolder 10. Goese

De oude zee- en heidebanen van Nederland zijn door de beste architecten aangelegd, in prachtige natuurgebieden en op zandgrond. Zand is goud als ondergrond omdat het regenwater meteen verdwijnt. De bal rolt en de schrale grond is minder ziektegevoelig. Omdat de aanleg van golfbanen in natuurgebieden al snel niet meer was toegestaan, zijn de meeste nieuwe banen noodgedwongen in de polder aangelegd. Dus in een vlak polder- of landbouwgebied zonder begroeiing. Glooiingen worden kunstmatig aangebracht door grondverzet, zand wordt vanuit andere gebieden aangevoerd. In het algemeen zijn er veel waterhindernissen want met de grond die vrijkomt bij het graven van vijvers, kun je glooiingen aanbrengen. Als er veel bomen worden geplant, veranderen polderbanen langzaam maar zeker in parkbanen. In deze top tien tellen The Dutch en The International mee als polderbanen maar de locaties zijn zo aangepast, dat je eigenlijk nauwelijks meer van een polderbaan kunt spreken.

Polderbaan Houtrak 4 9

G O L F . N L

P R O D U C T I E

S I E T S E

WIN

E E N G O LF H O R LO

H E R R E M A

Ga naar tie golf.nl/winac

BIJ DE TIJD

Bij het kiezen van een golfhorloge gaat het om veel meer dan alleen afstanden naar de green en hindernissen. En met de smartwatches zijn de mogelijkheden nog verder toegenomen. Keuzestress dus. GOLF.NL helpt je een handje en ging met vijf horloges de baan in. Smartwatches zouden de nieuwe technologische revolutie inluiden. De markt voor wearables, die zich met activitytrackers en smartbands richt op de sportieve mens, groeide, maar een echte rage blijft vooralsnog uit (één op de twintig Nederlanders heeft een smartwatch). Dat heeft alles te maken met de beperkte en kleine interface van een horlogescherm terwijl de grotere smartphone altijd binnen handbereik is. Voor de golfer bieden de slimme horloges echter wel mooie mogelijkheden. Smartwatches hebben applicaties waarmee afstanden naar de green worden gegeven, en dat doen ze net zo nauwkeurig als de GPS-golfhorloges. Voorheen was de smartphone nodig voor GPS, maar bij de nieuwe generatie smartwatches zijn die ingebouwd. We hebben twee smartwatches – die van Samsung (Gear S3) en marktleider Apple (Watch Series 2) – onder de loep genomen om te kijken of ze net zo goed hun werk doen als TomTom (Golfer 2), Garmin (Approach S20) en Bushnell (Neo iON). GEEN VERSCHIL IN NAUWKEURIGHEID Een onderscheid tussen de horloges op basis van nauwkeurigheid is moeilijk. Er waren afstandsverschillen, maar dan ging het vaak om afstanden naar de voor- en achterkant van de green en niet het midden. Het kwam voor dat op hole X de afstanden onderling zo goed als identiek waren, en op hole Y er verschillen van meer dan vijf meter waren. Dat heeft eerder te maken met de

database en meetwijze dan met de kwaliteit van de GPS. De conclusie dat een laser als afstandsmeter nauwkeuriger is, blijft net als in vorige tests overeind. De keuze is aan de golfer: gemak met de afstand direct op je pols of nauwkeurigheid tot achter de komma bij elke pinpositie met een laser. Voor de golfer die geen genoegen neemt met een variatie van drie tot vijf meter – de geaccepteerde afwijking in de markt – blijft een laser beter. Wat blijft er dan over om de GPS-golfhorloges en smartwatches op te beoordelen? Gebruiksgemak en opties in functionaliteit. VEEL TE KIEZEN Hoe belangrijk is het voor je om tijdens een ronde weeralerts te ontvangen, te kunnen reageren op berichten of het laatste nieuws te volgen? Is het antwoord op deze vraag ja, dan is het de moeite waard wat extra geld uit te geven en te kiezen voor een duurdere smartwatch. Met steeds meer hightech in de smartwatches is het niet lang wachten op nieuwe apps die zien dat je geslagen hebt of waarmee je je swing kunt analyseren. Wat dat betreft is het een kwestie van tijd voordat de smartwatches de GPS-golfhorloges voorbij streven en je nog maar één horloge nodig hebt voor al je activiteiten. Tegelijkertijd zie je dat de GPS-golfhorloges meer richting de smartwatches verschuiven met uitgebreide functionaliteit en koppelmogelijkheden met je smartphone. Dus bepaal welke opties je echt nodig hebt en maak een keuze.

(GOLF)HORLOGES

TOMTOM • GOLFER 2

De tweede versie van TomTom’s golfhorloge, de Golfer 2, is al een flinke tijd op de markt, maar verdient meer dan een korte vermelding. Het strakke design, de handige bediening en de extra mogelijkheden maken de Golfer 2 een zeer goed golfhorloge. Een groot minpunt van de eerste TomTom Golfer was de beperkte database en het ontbreken van (veel) hazards en bunkers. TomTom (en iGolf) heeft duidelijk stappen gemaakt op dit vlak want na aardig wat holes zijn wij geen hindernissen tegengekomen die niet op de TomTom werden weergegeven. De

horloges van TomTom en Bushnell maken gebruik van iGolf, een externe partij die de GPS-gegevens levert van de golfbanen. Garmin werkt met een eigen systeem. Sinds de lancering zijn er niet alleen veel baanupdates verschenen, maar ook updates die de automatische slagdetectie hebben verbeterd en een optie om een onjuist gedetecteerde slag te annuleren. Na elke hole is het eenvoudig je score aan te passen als de TomTom verkeerd heeft geteld. Putts herkent de TomTom niet zelf en moet je handmatig invoeren door kort met je hand het beeldscherm te bedekken. Dat werkt prima. Ook de belofte op het gebied van batterijduur

EQUIPMENT

(elf uur GPS) maakt de TomTom waar. 36 holes op één dag bleek geen probleem, al hebben we ook berichten van lezers gekregen dat de batterijduur tegenviel. Tip: Zet totdat je start het horloge op de flightmodus. Met de app (TomTom MySports) voor je smartphone is het na de ronde mogelijk om je spel te analyseren. Een leuke en nuttige extra.

+ Gebruiksgemak + Design - Batterijduur - Relatief duur € 249,99

5 1

Haal het maximale uit iedere slag met dĂŠ app voor golfend Nederland

Hou je scores bij en zie je voortgang

Daag jezelf uit en verbeter je prestaties

Ga naar golf.nl/app

Nodig je vrienden uit en motiveer elkaar

(GOLF)HORLOGES

APPLE • WATCH SERIES 2

Met de Apple Watch Series 2 koop je geen golfhorloge maar haal je een veelzijdige fitnesstracker in huis. Er is hier te weinig ruimte om uit te wijden over alles wat de Apple Watch kan. Samenvattend: als je op zoek bent naar een apparaat dat afstanden geeft, niet meer dan dat, kies dan voor een van de andere GPS-golfhorloges. Ben je toe aan een smartwatch, dan krijg je er met de tweede generatie van Apple Watch er een uitstekend golfhorloge bij. Een beter besturingssysteem (Watch OS 3), snellere hardware, een waterdichte kast en ingebouwd GPS maken de Series

2 van Apple een flink verbetering ten opzichte van de Series 1. Het bandje van de Watch zit erg fijn om pols en zijn we na een uur vergeten dat we een horloge dragen. Het scherm van de Watch Series is superieur als het gaat om helderheid. Er zijn veel applicaties in de Appstore verkrijgbaar - wij hebben getest met Golfshot Plus (€29,99 per jaar), Hole 19 (gratis) en Arccos (gratis) - en alle apps gaven keurig en snel de afstand weer. Wat betreft gebruiksgemak en het correct weergeven van afstanden doet de Watch niet onder voor de GPS-golfhorloges. Volgens de productomschrijving kan de Series 2 met GPS ingeschakeld vijf

EQUIPMENT

uur gebruikt worden. Na een ronde van achttien holes bleek dat dit inderdaad ruim voldoende was. Dat komt ook omdat de Watch overschakelt op de GPS van de iPhone als deze in de buurt is (en dat scheelt batterij). De Watch Series 2 zit zoals we gewend zijn van Apple in een hogere prijsklasse maar daar krijg je wel een uitstekend ontworpen horloge met een enorm aanbod aan apps voor terug.

+ Aanbod apps + Helder scherm - Klein scherm € 439

5 3

G O L F . N L

BUSHNELL • NEO ION

Weinig nieuws onder de zon bij de vorig jaar gelanceerde Neo iON van Bushnell. Met een herkenbaar simpel design, een goede batterijduur en nauwkeurige afstanden levert Bushnell weer een zeer degelijk GPS-golfhorloge af voor de no-nonsense golfer die vooral de afstand naar het midden en voor- en achterkant van de green wil. Toch is er een aantal nieuwe extra’s, bijvoorbeeld de tee-timeoptie. Als je je starttijd invoert, wordt zeven minuten voor aanvang de GPS ingeschakeld om de juiste baan te selecteren. Het handmatig vinden van banen in de omgeving kan weleens wat tijd kosten

en dit is een slimme oplossing om batterij te besparen. De auto-off-optie is nog zo'n fijne toevoeging om ervoor te zorgen dat het horloge met de GPS ingeschakeld niet onnodig batterij vreet. Wat betreft die batterijduur: 36 holes van de backtees is niks voor de Bushnell en als je een beetje doorloopt, kan je ook nog een derde ronde lopen. Het is duidelijk dat de fabrikanten grote sprongen hebben gemaakt als het gaat om de batterij, en Bushnell blijft op dit vlak de kampioen. Het is ook direct het grootste pluspunt want qua looks en extra opties (stappenteller, afstands-meter, alarm, stopwatch, timer) legt de Neo iON het af tegen de andere

horloges. De vijf verschillende, grote knoppen werken prima en kunnen tegen een stootje. Net als zijn voorganger, de Neo XS, hoef je met de auto-advanceoptie niet zelf naar de volgende hole over te schakelen. Ook niet onbelangrijk: met alle Bushnell horloges maak je kosteloos gebruik van de complete database van iGolf. Geen extra kosten dus.

+ Robuust + Lange batterijduur - Weinig extra functies - Grote klokkast € 179,99

(GOLF)HORLOGES

SAMSUNG â&#x20AC;˘ GEAR S3

Ben je op zoek naar een smartwatch maar heb je het liefst een normaal horloge om je pols? Dan is de Samsung Gear S3 een goede optie. Of je nu kiest voor de sportieve Frontier (rechts) of Classic (links), voorbijgangers zullen door de klassieke ronde vormgeving niet snel zien dat je een smartwatch draagt. De besturing met de roteerbare ring is de grootste kracht van het horloge want die werkt uitstekend en beviel ons beter dan de kleine digital crown van Apple. Net als de Apple Watch heeft de Gear S3 naast een hartslagmeter tal van andere sportapplicaties en daarmee is de

Samsung ook echt een gadget voor de actieve mens. De Gear S3 draait op Tizen OS, het besturingssysteem van Google, en niet op Android wat betekent dat bekende Android applicaties, bijvoorbeeld Google Maps, (nog) niet beschikbaar zijn. Natuurlijk zijn er alternatieven maar die werken vaak niet zo goed. Als het gaat om golfapps is er echter voldoende te krijgen voor Tizen. Net als bij de iPhone werkt de koppeling met Golfshot en Hole 19 goed. Er is ook een app die zelfstandig, dus zonder telefoon, op de Gear S3 werkt: Golf Navi Plus. De afstanden werden met deze app keurig weergegeven, maar waren helaas (nog) niet volledig up-to-date met hindernissen en nieuwe

EQUIPMENT

holes. Wat betreft batterij presteerde de Samsung Gear S3 beter dan de Apple Watch, maar zoals verwacht niet beter dan de GPS-golfhorloges. Na achttien holes had de Gear S3 voldoende batterij voor nog een ronde en als je niet op de golfbaan staat, hoef je het horloge pas na een dag of twee op te laden.

+ Groot scherm + Roteerbare ring + Design - Beperkt aantal apps - Grote kast â&#x201A;Ź 399

5 5

To learn to succeed, you must first learn to fail. Michael Jordan

De Golf Academie is dĂŠ omgeving om (beter) te leren golfen op elk niveau. Je hebt les van je eigen golfprofessional, ondersteund door een online platform met extra oefeningen en uitgebreide statistieken. Meld je nu gratis aan op degolfacademie.nl

(GOLF)HORLOGES

GARMIN • APPROACH S20

Het lichtste horloge (42 gram) uit de test, de Approach S20 van Garmin, is met alle extra’s een zeer compleet model voor een goede prijs. Natuurlijk hebben de twee smartwatches dankzij de talloze apps meer toepassingen, maar als we geen appels met peren vergelijken, heeft de S20 voor een GPS-golfhorloge veel te bieden. Naast de afstanden geeft het horloge ook de mogelijkheid op elke green uit een aantal pinposities te kiezen voor een nog nauwkeurigere afstand. Handig als je wilt weten wat een pinpositie op links of rechts doet met de afstand. Net als de TomTom Golfer 2 heeft de Garmin een autoshot-functie om alle

slagen te registreren en later te analyseren op je smartphone. Het detecteren van slagen deed de Garmin minder goed dan de TomTom. Na afloop is dit wel te aan te passen. De Garmin Connect-app voor je smartphone maakt de S20 niet alleen een golfhorloge, maar ook een activitytracker met de nodige activiteiten gezondheidsstatistieken. Zo zit er een afstandsmeter, stappen- en calorieteller in het horloge en kun je met de gratis applicatie bijvoorbeeld ook je slaap monitoren. Gekoppeld aan de swing analyzer van Garmin, de TruSwing, krijg je op de S20 direct swinggegevens op je pols. Ook leuk: onder de klok wordt het tijdstip van zonsopkomst en zonsondergang weergegeven. Handig als je wilt weten of er nog tijd is voor een

EQUIPMENT

paar holes in daglicht. Als je tijdens je ronde op de hoogte wilt blijven, kan je dankzij bluetooth meldingen ontvangen bij een WhatsApp-bericht of e-mail. Laat je dus niet misleiden door het wat eenvoudige vierkante design van de Approach S20. De Garmin onderscheidt zich wat betreft opties en zit fijn om de pols. Wil je nog meer richting een activitytracker? Dan is de X40 van Garmin – met hartslagfunctie – een goede optie.

+ Prijs + Veel extra functies - Autoshot-detectie hapert soms € 199,99

5 7

S P I E T H D O W N

COMPLETE COMFORT. ABSOLUTE PRECISION.

The first signature golf shoe from Under Armour and Major Champion Jordan Spieth.

T O

O N E

S C I E N C E

(GOLF)HORLOGES

TOMTOM GOLFER 2

GARMIN APPROACH S2

BUSHNELL NEO ION

EQUIPMENT

SAMSUNG GEAR S3

APPLE WATCH SERIES 2

Touchscreen Gratis baanupdates Pinpositie Scorecard Hazards Greenview Afstand laatste slag Slagdetectie Auto vlgd. hole Swinganalyse Clubkeuzehulp Lay-up afstanden Statistieken Waterproof (tot 50 m diepte) Hartslagmeter Stappenteller Calorieteller Notificaties

- + + + + + + + + - - + + ** + *** -

- - + + + - + - + + + - + + + - + + - * - - - + - + ** - + +

+ + A - + A + A + A - - + A + A + A + A + A +

+ +A +A +A +A +A +A +A +A +A +

- - + + + - + **** -

+ + + +

9 (380 mAh)

5 (334 mAh)

Batterijduur*****

Gewicht in gram

Prijs in euro's 249,99 199,99 179,99 399,- A app afhankelijk * alleen in combinatie met Garmin TruSwing (â&#x201A;¬ 145) ** in combinatie met smartphone app *** waterresistent **** via bluetooth met smartphone ***** uren volgens frabrikant met GPS ingeschakeld

84 439,-

5 9

G O L F . N L

DE MEIDEN VAN ORANJE

Net (geen) twintig en vol ambitie. De vier meiden van het Nederlands team hebben ieder voor zich hun drijfveren en dromen. De beste worden willen ze allemaal.

XXXXXXX

XXXXXXXXXXXX

6 1

BILDERBERG NDGOED USWOLT Pure ontspanning en ongeëvenaarde klasse komen samen in het best bewaarde geheim van Friesland

3-DAAGS USWOLT GOLFARRANGEMENT – Ontvangst met koffie/thee en Fries suikerbrood – 2 maal overnachting in een comfortabele 2-persoonskamer – 2 maal champagneontbijt aan tafel geserveerd – 1 maal driegangendiner in restaurant De Heeren van Harinxma – 2 maal 18-holes greenfee – Keuze uit 25 minuten rug-nek-schoudermassage of 30 minuten gezichtsbehandeling – Gebruik van zwembad, sauna en Turks stoombad – Gebruik van badjassen en slippers

Prijs per persoon

€340

Het arrangement is boekbaar tot 1 november 2016. Bij aankomst metgeldt 2 personen opo.b.v. vrijdagverblijf of zaterdag een toeslag van 30 euro per persoon.

Het arrangement is boekbaar tot 15 december 2017. Bij aankomst op vrijdag of zaterdag geldt een toeslag van 30 euro per persoon.

Voor reserveringen | lauswolt@bilderberg.nl | (0)512 38 12 45

T E K S T

G E R A R D

L O U T E R

B E E L D

R O N A L D

S P E I J E R

ORANJEMEIDEN

INTERVIEW

ROMY MEEKERS Geboren op: 13 juli 1997 Club: UGC De Pan Woonplaats: Utrecht Golft sinds: 2010 Grote voorbeeld: Suzann Pettersen Meest trots op: Winst NK t/m 21 jaar (2016) Leuk aan golf: Elke dag is anders op de golfbaan Doel 2017: Goede internationale prestatie @Romymeek facebook.com/romy.meekers

“Vorig jaar juni heb ik de opleiding sport en coaching afgerond aan het Johan Cruyff College. Daarna ben ik vol voor golf gegaan. Ik werk twee dagen in de week in de catering om wat geld te verdienen. Aan het einde van dit golfseizoen ga ik de balans opmaken, of ik het leuk genoeg vind dag in dag uit alleen met golf bezig te zijn. Ik wil ook progressie zien; alle tijd, energie en het geïnvesteerde geld moeten wel tot betere resultaten leiden. Tot op heden is het gevoel positief. Zoals ik het nu zie, ga ik over twee jaar de Qualifying School voor de Ladies European Tour spelen. Voorwaarde is dat ik in grote internationale amateurtoernooien ga meedoen om de overwinning. Als dat niet lukt, heeft het geen zin pro te worden. Ik heb erover gedacht studie en golf in de VS te combineren maar besloten dat niet te doen. Ik heb het thuis heel fijn, dat wil ik niet opgeven. Amerika is, denk ik, heel goed om snel zelfstandig te worden maar dat kan ook in Nederland. Ik deel tegenwoordig zelf mijn tijd in en dat gaat me goed af. Ook als het koud en grijs is, sta ik vroeg op; mijn dagen zitten vol met golftrainingen. Ik moet wel leren meer voor mezelf op te komen. Soms laat ik me te veel beïnvloeden door de mening van anderen. Ik moet mijn eigen keuzes maken. Luisteren naar mijn coaches maar vooral zelf bepalen wat het beste voor me is. Af en toe moet ik harder tegen anderen zijn, ook al kan dat arrogant overkomen.”

Ik moet vooral zelf bepalen wat het beste voor me is 6 3

MYJOYS®

PRO / SL™

DRYJOYS TOUR™

EMPOWER™

#1 SHOE ON TOUR. #1 SHOE FOR YOU. D.N.A. DRYJOYS NEXT ADVANCEMENT®

FJ, het schoenenmerk dat door meer Tour Spelers gedragen wordt dan alle merken samen. Ja, alle merken samen. Wij ontwikkelen voor golf, ontwerpen voor en leven voor golf en kunnen daarom de meest uitgebreide stijl en maat collectie aanbieden. Wij begrijpen dat een perfect passende schoen essentiel is, een schoen die past bij je swing is daarbij van onschatbare waarde. Footjoy is de #1 schoen in golf en de #1 schoen voor jou. www.footjoy.co.uk

HYPERFLEX II™

Acushnet Nederland Bv • Heibloemweg 3 • 5704 BS Helmond

ORANJEMEIDEN

INTERVIEW

ZHEN BONTAN Geboren op: 15 augustus 1997 Club: UGC De Pan Woonplaats: Woudenberg Golft sinds: 2005 Grote voorbeeld: Epke Zonderland Meest trots op: Deelname WK 2016 Leuk aan golf: Jezelf elke keer verbeteren Doel 2017: Podiumplaatsen behalen @zhenbontan facebook.com/zhenbontanofficial

“Olympisch goud winnen in 2024, dat is mijn grote doel. Niet alle topgolfers zijn even enthousiast over de Spelen, maar ik zie het als het hoogst haalbare. Nederland vertegenwoordigen, tijdens het grootste sportevenement dat er is, het lijkt me geweldig. Zhen is een Chinese naam. Ik ben geboren in Wuchuan Guangdong. Toen ik twee was, ben ik geadopteerd. Mijn Nederlandse adoptieouders hebben de naam Zhen zo gelaten, Bontan is de achternaam van mijn adoptievader. Ik weet niet wie mijn biologische ouders zijn, heb ook niet de behoefte die mensen te leren kennen. Wat je niet kent, mis je niet. Ik ben gek van Twitter, vind het leuk veel berichtjes te plaatsen. Verslaafd? Misschien wel, maar ik denk dat ik ook zonder kan als het moet, die discipline heb ik zeker. Ik zit in het tweede jaar van het Johan Cruyff College in Nijmegen. Mijn studie marketing, communicatie en evenementenorganisatie is zo ingericht, dat ik veel tijd aan mijn golfspel kan besteden. Ik kijk niet zo veel naar golf op televisie, meer naar andere sporten. Vooral hockey, atletiek, BMX en turnen. Ik vind het mooi om topsporters te volgen. Dat inspireert mij om ook alles te geven. Over een paar jaar wil ik pro worden, maar eerst als amateur de internationale top halen. Ik ben heel fanatiek, winnen is het mooiste, daar gaat het uiteindelijk om. Op een dag in de zomer van 2024 moet het gebeuren, tijdens het olympische golftoernooi, dat is mijn droom.”

Ik ben heel fanatiek, winnen is het mooiste 6 5

G O L F . N L

DEWI WEBER Geboren op: 12 juni 1996 Club: Noord Nederlandse Golf & Country Club Woonplaats: Miami, Florida (VS) Golft sinds: 2007 Grote voorbeeld: Mensen die hun droom achterna gaan no matter what Meest trots op: winst Betsy Rawls Invite Leuk aan golf: De bal ligt altijd bij mij Doel 2017: Toernooien standaard verder onder par eindigen en genieten @dewiweber facebook.com/dewi.weber

â&#x20AC;&#x153;Carpe the hell out of diem, die tekst staat bij mijn Twitteraccount. Heb ik niet zelf bedacht maar het spreekt me wel erg aan; ik probeer iedere dag het beste uit mezelf te halen. Over een kleine twee jaar hoop ik mijn studie aan de University of Miami af te ronden. Dan probeer ik via de Qualifying School speelrecht te veroveren op de LPGA Tour. Ik vind veel dingen in het leven leuk, ik weet ook niet zeker of het Tourleven iets voor mij is maar ik denk dat ik spijt krijg als ik het niet probeer. Golfen voor de universiteit in de VS is superleuk. Ik raad Nederlandse talenten de combinatie zeker aan maar je moet wel stevig in je schoenen staan. Je bent ver weg van je familie en het kan flink eenzaam zijn. Als je goed presteert is het prachtig, als je slecht speelt sta je er alleen voor. Hoe het met je gaat als persoon vinden ze dan niet zo belangrijk. Er zijn daarom nogal wat mensen die afhaken. Ik zat een paar maanden terug slecht in mijn vel. Daar moet je dan zelf uit zien te komen. Niet makkelijk, maar uiteindelijk word je er sterker door. Naast golf ben ik veel met film bezig, ik studeer film en doe er een bachelor advertising bij. Tv-commercials maken lijkt me tof. Die van Nike en Coca Cola zijn meestal waanzinnig goed en heel inspirerend. Wat mensen waarschijnlijk niet van mij verwachten: ik hou van horrorfilms. Niet van die rare maar heel spannende, kwalitatief goede horror.â&#x20AC;?

Hoe het met je gaat als persoon vinden ze niet zo belangrijk

ORANJEMEIDEN

INTERVIEW

ROOS HAARMAN Geboren op: 8 december 1997 Club: GC Zeewolde Woonplaats: Putten Golft sinds: 2005 Grote voorbeeld: niemand Meest trots op: Winst Nationaal Open (2x), Winst NK t/m 18 (3x) Leuk aan golf: Toernooien winnen Doel 2017: Nationale titel winnen en de internationale top 3 halen @Rooshaarman facebook.com/roos.haarman

“Na de zomer ga ik naar de VS om golf en studie te combineren. Ik hoorde van Dewi Weber dat er een plekje vrij was in Miami. Geen slechte locatie. Altijd mooi weer, ideaal voor golf en het strand spreekt me ook aan. Nee, in van die hippe clubs tref je mij niet snel aan. Op een terrasje met vriendinnen vind ik veel leuker. Ook hier ga ik zelden tot diep in de nacht uit. Ik steek veel tijd in golf en loop stage bij de KLM als grondstewardess. Ik stop zo veel mogelijk uren in een dag maar school, stage en golf, het is bijna niet te combineren. Ik probeer iedereen tevreden te stellen en dat gaat soms ten koste van mezelf. Ook daarom is de keuze voor Miami de juiste, denk ik. Ik ga waarschijnlijk journalistiek doen, social media. Maar mijn doel is om Tourpro te worden. Tijdens de ING Private Banking Golf Week vorig jaar speelde ik met Dewi-Claire Schreefel en Christel Boeljon. Ik twijfelde of ik het niveau zou aankunnen maar ik speelde erg goed en kon ik ervan genieten. Het WK in Mexico daarna, met Oranje was heel teleurstellend met een dertigste plaats. De kritische reacties die volgden, storen me. We doen er echt alles aan, hoor. Als je dan ziet wat mensen schrijven, de onterechte kritiek ook op mijn coaches, vaak anoniem, dat vind ik heel zielig. Ik heb een paar keer op het punt gestaan te reageren maar wist me steeds te beheersen. Maar er komt een dag dat ik een statement ga maken.”

Er komt een dag dat ik een statement ga maken 6 7

1957 “BROAD ARROW”

1959 FIRST OMEGA IN SPACE

1963 THIRD GENERATION

1965 THE MOONWATCH

1968 RACING DIAL

1968 ULTRAMAN

The ﬁrst Speedmaster

Worn by Walter Schirra

Tested and qualiﬁed by NASA

First watch worn on the moon

For enhanced readability

Worn in the TV series

1969 COMMEMORATIVE EDITION

1969 MARK II

1969 ALASKA I (prototype)

1971 MARK III

1972 ALASKA II (prototype)

1973 SPEEDSONIC

For OMEGA’s achievements in space

First redesign

Specially made for NASA

OMEGA’s ﬁrst self-winding chronograph

Pursuing the perfect space watch

First electronic Speedmaster

1973 SPEEDMASTER 125

1975 APOLLO-SOYUZ

1978 ALASKA III

1979 ALASKA IV

Celebrating 125 years of OMEGA

Celebrating the American-Soviet mission

Built for the Space Shuttle

Quartz prototype for NASA

1980 APOLLO 11

1983 BICOLOR

1985 “SPEEDYMOON”

1987 ITALY

1991 PERPETUAL CALENDAR

OMEGA’s ﬁrst sapphire crystal caseback

First bicolor

First Speedmaster Moonphase

The “Holy Grail” for collectors

Made especially for Italy

For Switzerland’s 700 th anniversary

1987 SPEEDMASTER AUTOMATIC

1992 SKELETON

1992 JUBILEE

1995 APOLLO 13

1995 MIR 365 DAYS

1996 RACING

1997 RELAUNCH

Rare hand-crafted limited edition

First COSC-certiﬁed manual-wound Speedmaster

25th anniversary

365 days on MIR Space Station

Launched by Michael Schumacher

Inspired by the 1957 original

1997 “THE GOLDEN PANDA”

1997 40TH ANNIVERSARY

1998 X-33

1999 APOLLO 11

2000 APOLLO-SOYUZ

2003 SNOOPY

Exclusive to Japan

40 years of the Speedmaster

Favoured by pilots

30 th anniversary

25th anniversary

Celebrating the success of Apollo 13

2003 FROM THE MOON TO MARS

2004 APOLLO 11

2005 GEMINI IV

2005 CO-AXIAL GMT

2006 APOLLO 15

2007 50TH ANNIVERSARY PATCH

35 anniversary

40 anniversary

With pioneering escapement

35 anniversary

50 years of the Speedmaster

Anticipating the future

2008 ALASKA PROJECT

2009 APOLLO 11

2010 APOLLO-SOYUZ

2011 APOLLO 15

A prototype becomes reality

40 th anniversary

First Speedmaster with meteorite dial

40 th anniversary

2012 APOLLO 17

2013 DARK SIDE OF THE MOON

2014 APOLLO 11

2014 SKYWALKER X-33

2015 SILVER SNOOPY AWARD

2015 X-33 Si2

40 anniversary

First Speedmaster in ceramic

45 anniversary

Built for the European Space Agency

Apollo 13 45 anniversary

New approach for Solar Impulse

2015 SPEEDMASTER ‘57

2016 CK2998

2016 MOONPHASE

2017 #SPEEDYTUESDAY

2017 SPEEDMASTER 38mm

2017 SPEEDMASTER RACING

Worn by George Clooney

Inspired by the 1959 original

First Speedmaster Master Chronometer

An online community tribute

Simplicity meets iconic design

Return of the racing dial

G O L F . N L

PHOENIX-OPEN

REPORTAGE

UIT JE DAK OP DE GOLFBAAN Alles in Amerika is groter. Zo wordt gezegd. De hamburgers, autoâ&#x20AC;&#x2122;s, T-shirts, wolkenkrabbers. En niet te vergeten de golftoernooien. Welkom bij the greatest show in golf: het Phoenix Open.

7 1

G O L F . N L

T E K S T

E D W I N

A L B L A S

B E E L D

G E T T Y

I M A G E S

e grootste show in golf is slechts

Aangekomen in Scottsdale laait de golfkoorts al op bij

één van de superlatieven die

het zien van de buggy’s die door straten van de stad

worden gebruikt als synoniem

rijden. Waar ze in India en Thailand tuk-tuks hebben

voor het Waste Management

en wij in Nederland de moderne fietstaxi, rijdt in

Phoenix Open. The greenest show

Scottsdale de buggy-taxi. Hoe kan het ook anders.

in golf is een andere, die verwijst

De metropool Phoenix, waartoe ook Scottsdale behoort,

naar het duurzaamheidsbeleid van de titelsponsor. The

is een van de snelst groeiende in de Verenigde Staten

People’s Open refereert aan de toegankelijkheid van het

en met bijna vijf miljoen inwoners gerangschikt in

toernooi dat in 2016 de grens van zeshonderdduizend

de top vijftien van het land. Scottsdale is populair bij

bezoekers passeerde. Het is een week voor golfliefhebbers

pensionado’s en overwinteraars die het milde, haast

van alle leeftijden, soorten en maten. De reputatie van

zomerse klimaat in de wintermaanden omarmen maar

het Phoenix Open is eigenlijk te danken aan één hole:

is ook geliefd vanwege de rijkdom aan golfbanen. Parels

the 16th. De beroemde, beruchte en ongeëvenaarde

genoeg. De bekendste golfbaan is wel TPC Scottsdale.

par-3 heeft veel weg van een voetbalstadion waar fun,

Een kolossaal terrein ten noorden van Scottsdale met

entertainment en golf de perfecte match vormen.

twee achttien-holesbanen. Hier wordt elk jaar het Phoenix Open gespeeld, een toernooi dat deel uitmaakt

BUGGY ALS TAXI

van de Amerikaanse PGA Tour en sinds 2010 Waste

Rijdend vanuit San Diego over de I(interstate)-8

Management – een bedrijf in de afvalindustrie – als

doemt na een paar uur rijden door Californië bij de

naamsponsor heeft. De eerste editie dateert van 1932

staatsgrens onvermijdelijk het bord op: ARIZONA,

en in de jaren die volgden, werd er gespeeld op de

THE GRAND CANYON STATE WELCOMES YOU. Over

Phoenix Country Club of de Arizona Country Club.

groot gesproken. Het robuuste berglandschap met zijn

Bijna vanaf het eerste uur is de organisatie in handen van

karakteristieke kloven is de grootste toeristentrekker

de Thunderbirds, een vanuit de Kamer van Koophandel

van Arizona, de staat waar nog veel herinnert aan de

in Phoenix opgerichte charitatieve organisatie met lokale

indianenstammen aan wie het gebied ooit toebehoorde.

ondernemers. Het oogmerk was destijds niet alleen geld

De rechte stukken snelweg door deels woestijngebied

inzamelen voor goede doelen, maar ook het promoten

zijn eentonig, maar het landschap links en rechts in de

van de stad Phoenix. Het gezelschap bestaat uit 55 leden,

verte maakt de zes uur naar Phoenix meer dan waard.

die onbetaald werk verrichten voor de stichting. Wanneer

On our way to the Valley of the Sun, of kortweg The Valley,

een Thunderbird de leeftijd van 45 jaar bereikt, wordt

zoals de Phoenicians het zelf noemen.

hij Life Member, maar komt er een einde aan zijn actieve rol. De groep van Life Members bestaat inmiddels uit zo’n driehonderd mannen. Het is een herengezelschap.

WASTE MANAGEMENT PHOENIX OPEN 2017 IN CIJFERS • 400 sponsoren • 1350 aantal toiletunits op de baan • 5000 vrijwilligers • 204.906 aantal toeschouwers op zaterdag (vorige record 201.003) • 655.434 aantal toeschouwers over de hele week (vorige record 618.315) • 1.206.000 dollars voor de winnaar van 2017, Hideki Matsuyama

Uitsluitend mannen kunnen door andere leden worden voorgedragen als lid. Wel zijn enkele vrouwen betrokken als toezichthouder, maar een Thunderbird kunnen ze (nog) niet worden.

TRANSFORMATIE Ruim vijftig jaar lang was het Phoenix Open een vrij doorsnee toernooi. 1987 wordt gezien als het jaar waarin de epische transformatie haar oorsprong vond. De Thunderbirds hadden enkele jaren eerder besloten het toernooi te verplaatsen naar de nog in aanbouw zijnde golfbaan TPC Scottsdale. Dat viel niet goed in Phoenix, maar de PGA Tour steunde de verhuizing. Aan de merknaam Phoenix Open werd niet gemorreld.

PHOENIX-OPEN

REPORTAGE

Die was te sterk om te laten vallen. Er waren namelijk genoeg twijfels of het plantje wel op de dorre, noordelijke woestijngrond zou kunnen verder groeien, vertelt Andy Markham, de Tournament Chairman.

HOLE-IN-ONE

Bier, burgers en golf, een combinatie waar geen sleet op lijkt te zitten

Markham verdient zijn geld in de bedrijfsmakelaardij. Hij werd in de zomer van 2016 door zijn collega-Thunderbirds benoemd tot toernooivoorzitter. Een erebaantje. “De

lijkt te zitten. Aangevuld dan met een handvol party-

scepcis was destijds groot toen we de keuze maakten

ingrediënten. Bovendien hielp het lot ook een handje.

voor Scottsdale. Er werd gezegd dat de baan te noordelijk

In 1997 maakte niemand minder dan Tiger Woods een

lag en dat niemand de moeite zou nemen er naartoe te

hole-in-one op de par-3 zestiende hole. Er stond toen

komen. De wegen waren niet geasfalteerd en op de baan

nog geen tribune, maar het publiek had zich massaal op

zelf waren de voorzieningen en infrastructuur minimaal.”

wat heuveltjes rond de hole gepositioneerd. De ace van

De angst dat het publiek zou wegblijven was evenwel

Woods werd niet alleen met luid gejuich begroet. Ook

ongegrond. Bijna 250.000 toeschouwers kwamen die

regende het bierblikjes en drinkbekers. Vier jaar later

week naar de inauguratie op TPC Scottsdale. Dat aantal

maakte Andrew Magee een hole-in-one op 17, een par-4!

nam elk jaar toe. Het Phoenix Open vestigde zijn naam

Die staat nog altijd als enige ace op een par-4 tijdens een

als laid back tournament, niet in de laatste plaats omdat

PGA Tour-event in de boeken. En wat te denken van Phil

het weer in Scottsdale begin februari al heel aangenaam

Mickelson, bewierookt als lokale held omdat hij stu-

kan zijn. Bier, burgers en golf, het is in Amerika en

deerde aan Arizona State University. Hij maakte bijna een

zeker in Scottsdale een combinatie waar geen sleet op

rondje 59 in 2013. De putt voor birdie op 18 lipte de hole.

7 3

G O L F . N L

Olympisch zwemkampioen Michael Phelps op hole 16.

zijde een derde ring bovenop. Het indrukwekkende

De skyboxen op de drie laatste holes brengen ruim 35 miljoen dollar op

bouwwerk bevat 287 skyboxen, met elk 34 zitplaatsen. Daarnaast zijn er in het stadion ook bleachers, tribunes voor de bezoeker die een gewoon toegangskaartje van veertig dollar heeft gekocht. Dat zijn in totaal vierduizend stoeltjes. Het kost niets extra’s om daar te mogen plaatsnemen, behalve engelengeduld in de rij voor de opgang. Als het bommetje vol is, dan zitten en staan er bijna 17.000 fans opeengepakt.

WACHTLIJST VOOR SKYBOXEN De orgastische reactie op het kunststukje van Woods

GOLF ALS BIJPROGRAMMA

twintig jaar geleden leidde feitelijk het zo succesvolle

Het is vrijdag, de tweede dag van het toernooi en

stadionconcept in. De par-3 was een hotspot en er waren

opmerkelijk genoeg hebben alle wachtenden in de

maatregelen nodig om het publiek een beetje op afstand

rij naast de tribunes van hole 16 dat geduld. Binnen

te houden. “Het idee van de zestiende hole zoals-ie nu

in het stadion is het leuk, maar daarbuiten ook.

bestaat, is niet van de ene op de andere dag ontstaan”,

“Dit is de plek waar ik enthousiast van word”, zegt Justin

aldus Markham. “We begonnen met tien skyboxen en tien

Watson uit Washington State. Hij staat samen met zijn

hospitalitytenten, dat werd een jaar later verdubbeld

vrouw Laurie al een uur in de rij. En ze moeten nog

en toen naar veertig-veertig. Het werd elk jaar groter.”

een uur waarschijnlijk. Beiden zijn gehuld in stars and

Zeven jaar geleden werd het laatste gaatje in de bebou-

stripes. Patriotisme mag hier worden getoond. Justin: “Ik

wing dichtgemaakt. Hole 16 is nu volledig omringd

was hier 21 jaar geleden ook. Toen was het nog helemaal

door skyboxen en tribunes. Vorig jaar kwam er aan één

niets. Geen tribunes. Wel een feestje.” Dat heeft hen nu

PHOENIX-OPEN

REPORTAGE

verleid naar Scottsdale te komen. “We zijn wel bij andere

TIEN MILJOEN WINST

toernooien geweest, maar dit is duidelijk iets extra's”,

De tour door de skyboxen is fascinerend. Binnen wemelt

zegt Laurie. “Noem een evenement waar je spelers mag

het van de barretjes en buffetten. Doorlopend worden

uitjouwen. Dat is toch geweldig?”, lacht Justin die in de

eten en drank aangevuld. De serveersters lijken over-

rij makkelijk nieuwe vrienden maakt met wie hij graag

duidelijk op uiterlijk te zijn geselecteerd. Het aantal

op de foto gaat. Dat uitjouwen gaat Laurie iets te ver. “Ik

skyboxen nadert de driehonderd, alleen al rond hole

heb niet zo’n lage handicap dus begrijp heel goed dat je

16, zegt de media chairman. Elke box levert minimaal

af en toe een mindere bal slaat.” Om beurten halen ze

vijftigduizend dollar op. Daarvoor krijg je 34 toegangs-

bier zodat ze hun plek in de rij niet hoeven op te geven.

passen en onbeperkt eten en drinken. Tel uit je winst.

Het wachten wordt met een slok op een stuk leuker. “Als

Bruto-opbrengst: 17 miljoen dollar. En op hole 17 en 18 zijn

je golft en niet drinkt, ben je te serieus”, beweert Justin,

ook nog de nodige hospitality-units opgebouwd. Daar

die eraan toevoegt dat hij handicap 3 heeft. “Als we de

kun je overigens als gewone fan een kaartje voor kopen.

loterij winnen, kopen we als eerste een skybox op hole

Wil je met drie vrienden de hele week een vipbehande-

16. Hoeven we niet meer in de rij te staan.’’ Verderop

ling, dan kan dat voor duizend dollar per persoon. Ook die

staat Elisa met vier vrienden. Ze woont in Scottsdale.

toegangsbewijzen gaan grif van de hand. De skyboxen op

Haar vrienden komen allemaal uit Iowa, waar ze zelf ook

de drie genoemde holes zorgen bij elkaar voor zeventig

opgroeide. Het Phoenix Open is voor haar een super fun

procent van de totale inkomsten, die door Gilbertson

social event. De zon, drank en nieuwe mensen ontmoeten

worden geschat op ruim vijftig miljoen dollar. Uiteraard

verdringen het kijken naar golf uit haar top drie maar

staan daar onder meer kosten voor het optuigen van al die

toch kan ze wel drie deelnemende golfers opnoemen:

bouwwerken tegenover. Op hole 16 wordt al begin oktober

“Bubba, Phil en Zach Johnson, onze held uit Iowa.’’

begonnen met de opbouw. Onderaan de streep blijft er

Redelijk vooraan in de aangroeiende sliert mensen staan

niettemin ongeveer tien miljoen dollar over om te ver-

Steve en Brandon. Ze zijn overgevlogen uit Vancouver.

delen onder goede doelen in Phoenix en omstreken. “Het

“Daar ligt sneeuw, hier schijnt de zon en dit is een

economische verhaal is voor ons elk jaar een belangrijk

partytoernooi. We hebben het vaak genoeg op televisie

onderwerp”, zegt Todd Kelly van de Arizona Republic,

gezien. Een paar maanden terug besloten we hiernaartoe

de lokale krant. De redactie heeft al sinds mensenheuge-

te komen. Nog een half uurtje en dan zijn we binnen

nis een eigen plekje tijdens het toernooi. Ook hole 16 is

op 16 en gaan we het meemaken: schreeuwen, juichen,

jaarlijks voer voor verhalen. “Het is toch altijd net wel

uitjouwen. Bier en een party, met golf als bijprogramma.’’

weer iets anders. Ook meer en groter”, aldus Kelly. De inwoners van Scottsdale en Phoenix zijn trots op wat zich

MYTHISCHE VOGEL

elk jaar afspeelt. Party of the year en dat al in februari…

Voor Dave Gilbertson zijn deze verhalen geen nieuws. De media chairman van de Thunderbirds loopt al jaren mee. Hij heeft het toernooi zien groeien en de bezoekers leren kennen, zo laat de vriendelijke vrijwilliger

Het jasje en de ketting van Thunderbird Dave Gilbertson fungeren als doorgangspas op alle plekken.

tijdens een rondleiding op hole 16 trots blijken. De Thunderbirds vallen op in de menigte op TPC Scottsdale; ze dragen allemaal een fluwelen jasje en een in het oog springende ketting met een thunderbird, een mythische vogel uit de indianencultuur, die kracht en macht symboliseert. Jasje en ketting fungeren als het kielzog van een Thunderbird. Veiligheidsmensen knikken goedkeurend als Gilbertson met een achteloos handgebaar duidelijk maakt dat het gevolg bij hem hoort. Dave geniet overduidelijk van zijn status deze week. Dat geldt voor alle Thunderbirds. Het is ook hun feestje.

Jennifer Stewart

doorgangspas op alle plekken, ook voor de personen in

7 5

Jennifer Stewart

PHOENIX-OPEN

REPORTAGE

“De running joke hier in de stad is dat mensen tegen elkaar zeggen: hé, ga jij naar het Phoenix Open? En dat het antwoord dan is: Ja, ik ga elke avond, naar het feest.” Niemand die zich eraan stoort dat veel bezoekers voor het feestje komen, als de laatste golfer al lang binnen is.

TIËSTO EN AFROJACK IN THE HOUSE Minstens zo populair bij de locals is Bird’s Nest, een joekel van een muziektent waar beroemde nationale en internationale artiesten optreden. Bird’s Nest is een event ín het event. Van woensdag tot en met zaterdag komt het feestje daar vanaf een uur of vier langzaam op gang. In de voorbije jaren traden er ook de Nederlandse topdeejays DJ Tiësto en Afrojack op. Tiësto betreurde achteraf dat hij zich niet beter op de hoogte had gesteld van waar hij terecht was gekomen. “Tiësto zei dat hij een volgende keer eerder zou komen om ook naar het golftoernooi te kijken. Nu was hij maar een paar uur hier en vloog hij, net als Afrojack, direct naar Las Vegas voor een ander optreden”, weet hoofd van Bird’s Nest Dillan Micus nog. Sommige artiesten spelen op woensdag mee in de ProAm. Dit jaar trok die dag maar liefst 77.000 toeschouwers,

Dit is geen gewoon golftoernooi en de spelers vinden dat prima

een nieuw record. Ook Bird’s Nest brak alle records. Omzet: 4,5 miljoen dollar. Micus: “We waren op vier avonden uitverkocht. We hebben de grootste tent van NoordAmerika waar negenduizend mensen in kunnen. Meestal verkopen we nog zo’n vijftienhonderd tot tweeduizend

reden beleeft het Phoenix Open op zaterdag het hoogte-

tickets per dag op het toernooi zelf, maar dit jaar was

punt. Vorig jaar (en ook dit jaar) passeerden op de derde

bijna alles al in de voorverkoop weg. Dat zegt ook iets

dag van het toernooi maar liefst meer dan tweehonderd-

over de bezoekers. Steeds meer mensen komen alleen

duizend fans de poorten van TPC Scottsdale. Dan is het

voor de concerten en minder geïnteresseerd zijn in golf.”

zelfs op sommige plekken van de ruim bemeten golfbaan passen en meten, moet Dave Gilbertson erkennen. Maar

HOOGTEPUNT OP ZATERDAG

op de andere dagen kan de mensenmassa hier prima uit

Het Phoenix Open valt elk jaar samen met het Super Bowl-

de voeten. “We kunnen die enorme aantallen aan”, zegt

weekend, de ontknoping van de National Football League,

Markham. “De TPC is er dertig jaar geleden voor gemaakt.

de best bekeken sportgebeurtenis op de Amerikaanse tv.

We krijgen over de hele week zeshonderdduizend fans en

Elk ander toernooi zou die concurrentie niet overleven,

grotendeels is het leuk en veilig.” Toch meende de organi-

Phoenix wel. Het enige minpuntje is dat de publieke

satie na enkele incidenten vorig jaar de fans meer te moe-

belangstelling op zondag wat tegenvalt. De finaledag is

ten wijzen op hun gedrag. Bij de entree kan niemand het

daardoor de minst druk bezochte dag van de vier, al is een

enorme spandoek ontgaan met Respect the game, Respect

kleine honderdduizend bezoekers geen slechte score.

the players, respect the fans. “Sommige fans kunnen een

“De Super Bowl is in de afgelopen tien jaar twee keer in

beetje ruw zijn, zoals Europese voetbalfans. Of Ryder Cup-

Phoenix of nabijheid (Tempe) gespeeld. Sommige golfers,

fans”, ervaart Markham. “We schenken drank, dat gaat bij

die niet echt meer een kans maakten op de titel, skipten

sommigen wel eens mis. We willen grote ellende voor zijn.

zelfs de zondag of stapten voor het einde uit de baan om

Vandaar dat we meer inspanningen doen om het beheers-

erbij te kunnen zijn”, herinnert Kelly zich. Mede om die

baar te houden. We zijn op het punt aanbeland dat we de

7 7

G O L F . N L

fans eraan moeten herinneren dat het ook nog om iets

hole te laten vallen. Toen ontplofte het stadion. Geweldig.”

anders draait.” Het gebeurt meer dan eens dat de veegploeg

Dat enigszins rebelse feestgedruis is onlosmakelijk

van de Thunderbirds aan het einde van de dag nog ergens

verbonden aan het toernooi en deels bepalend voor het

vrijende stelletjes of laveloze fans op de baan aantreft.

succes. De spelers doen er net zo goed aan mee, blijkt al op de eerste dag. De Spanjaard Jon Rahm trekt voor de afslag

MET BIER GOOIEN

een american football-shirt aan om duidelijk te maken dat

Maar sommige uitspattingen blijven geoorloofd. Zoals

hij een verleden heeft op de Arizona State University. Dat

het uitjouwen van spelers op hole 16 als ze hun bal niet

levert uiteraard een orkaan van gejuich op. De Brit Andrew

op de green krijgen. En het vieren van een hole-in-one

Johnston maakt er ook een showtje van. Op weg naar de

met een bierdouche. De laatste keer was dat bij de ace van

green gooit hij headcovers van zijn sponsor het publiek in.

Francesco Molinari in 2015. “Dat gaan we niet verbieden.

Ook dat doen veel spelers: ze benutten de wandeling van

Bij een hole-in-one op 16 mag je met bier gooien”, belooft

iets meer dan honderd meter om petjes, shirtjes of andere

Markham stellig. Ook beroemdheden laten zich maar

gadgets de tribunes in te werpen. Volgens de regel is het

al te graag onderdompelen in die sfeer. De Pro-Am op

verboden en Gilbertson beweert dat de PGA Tour ook boe-

woensdag is ervoor gemaakt. Olympisch zwemkampioen

tes uitdeelt, maar die zijn zo laag dat ze lachend worden

Michael Phelps maakte er als deelnemer al een paar mee.

voldaan. “Ach, het is één keer per jaar. Dit is geen gewoon

Hij verhuisde nog niet zo lang geleden naar Paradise Valley

golftoernooi en de spelers vinden het prima. Wij ook.”

in Scottsdale. Vaak wordt hij nog herinnerd aan zijn

Markham constateert dat hole 16 grotendeels zijn plafond

monsterputt van bijna vijftig meter in 2012 tijdens de

heeft bereikt. Maar hell, er zijn nog zeventien andere holes.

Alfred Dunhill Links Championship in Schotland (een

Dit jaar is de par-3 twaalfde omgedoopt tot El Rancho.

European Tour-toernooi in Pro-Am-vorm), die live op

Mexicaanse sfeer, taco’s en tequila. Ook hier worden de

tv was. Na 39 mondiale zwemrecords beschouwt hij die

skyboxen in de toekomst gestapeld. Hole 17 biedt nog

prestatie als zijn veertigste wereldrecord. Maar TPC Scotts-

mogelijkheden. “Het is een korte par-4 die in één keer is te

dale is van een andere orde. “Ik zal nooit vergeten dat ik in

halen. De hole is voor een stadionconcept niet zo perfect

2013 op 16 keer op keer werd uitgejouwd. Ik bakte er niks

gevormd als 16, maar wij gaan een uitdaging nooit uit de

van. Uiteindelijk besloot ik de bal op te pakken en ’m in de

weg.” Alles in Amerika kan tenslotte groter. Nietwaar?

BEAT THE PRO: EIGEN GOLFFEESTJE IN DE POLDER De Amerikanen mogen dan losgaan op hun hole 16 tijdens het Phoenix Open, het KLM Open heeft sinds vorig jaar een eigen feestje. Op hole 14 was er in 2016 een Beat the pro waarin amateurs het opnamen tegen de pro’s tijdens het toernooi. Een wereldprimeur. De par-3 was rondom voorzien van tribunes en een dj zorgde voor muziek. Het bleek een enorm succes, dat navolging krijgt op de European Tour. “Het was zonder enige twijfel één groot hoogtepunt”, aldus toernooidirecteur Daan Slooter. “Beat The Pro keert dit jaar absoluut terug en andere toernooien hebben ook belangstelling getoond.”

T E K S T

E D W I N

A L B L A S

B E E L D

G E T T Y

I M A G E S

KEITH-PELLEY

INTERVIEW

K E I T H P E L L E Y, B A A S VA N D E E U R O P E A N TO U R

'MET GOLF ZITTEN WE IN DE ENTERTAINMENTBUSINESS' Op de European Tour leek jarenlang een taboe te rusten op veranderingen. Een golftoernooi was een golftoernooi met vier dagen strokeplay en na twee dagen werd het deelnemersveld gehalveerd. Niet meer dan dat. Maar Keith Pelley schudt sinds zijn aanstelling in april 2015 het bed behoorlijk op. De CEO vindt dat de European Tour andere wegen moet inslaan om nieuwe fans te binden, de sport televisiegeniek te houden en topspelers ervan te weerhouden alleen voor de PGA Tour te kiezen. “Ik ben ervan overtuigd dat we de persoonlijkheden en dramatiek hebben waarmee we met elke andere sport kunnen concurreren als entertainmentproduct.” Pelley beschouwt Phoenix als een goed voorbeeld van fan-engagement. Elk jaar komen er meer bezoekers en het entertainmentgehalte is groot. Maar het is een illusie te denken dat dit succes eenop-een kan worden gekopieerd, beseft Pelley. Toch zijn er volgens de Canadees, die onder meer zijn sporen verdiende bij een Canadees football team en in de mediawereld, genoeg andere manieren om het golf op zijn Tour aantrekkelijker te maken. Zo wordt er dit seizoen geëxperimenteerd met wedstrijden over zes holes. Onlangs in Australië bij de World Super 6 Perth speelden op de laatste dag 24 spelers matchplay in een knockoutformat over zes holes. En in mei wordt de Golfsixes gespeeld: een variant op de World Cup voor landenteams maar dan met matchplaywedstrijden over zes holes. Welke veranderingen zijn met onmiddellijke ingang noodzakelijk? “Toen ik begon, zag ik de potentie voor groei en dat merken we nu ook al. We

hebben gekeken naar welke goede dingen we moeten behouden en wat we daaraan kunnen toevoegen. Veelzijdigheid is onze grote kracht. We komen op de mooiste plekken in de wereld en sinds 1972 hebben we winnaars uit 36 verschillende landen. Wat de directe vernieuwingen betreft: de introductie van de Rolex Series (zeven toernooien met een minimum prijzengeld

van zeven miljoen dollar, waarbij ook de tv-productie naar een hoger niveau wordt getild), de Hero Challenge bij de British Masters (knock-outwedstrijd op één hole met een aantal topspelers aan de vooravond van het toernooi) en natuurlijk Beat The Pro op het KLM Open. Daarnaast investeren we veel in digitale content om te ontdekken hoe we daarmee meer fans kunnen bedienen.” Hoe heeft u Beat The Pro tijdens het KLM Open ervaren? “De feedback die we hebben gekregen van alle betrokkenen was erg positief. De spelers hebben ervan genoten, de fans

ook en de televisieproducenten hebben er hun voordeel mee gedaan. Het was dus op alle fronten een groot succes. Persoonlijk vond ik het fantastisch om te zien. Nu staan we voor de uitdaging om het in 2017 nog beter te maken.” Gaat de Rolex Series niet ten koste van de kleinere toernooien, die nog meer moeite zullen hebben om topspelers binnen te halen? “De Rolex Series is een game changer en een van de belangrijkste mijlpalen voor de European Tour in 2017. Uiteindelijk brengt het succes en de groei van de Rolex Series de hele European Tour en ook andere toernooien naar een hoger niveau. We hebben dit echt nodig om tegenwicht te bieden aan de verleiding voor spelers om zich in de VS te vestigen omdat ze daar betere mogelijkheden zien om zich te ontwikkelen.” Wat moet de vernieuwing opleveren, in cijfers? “Natuurlijk zijn hogere cijfers belangrijk. Het succes is afhankelijk van het besef dat we kwaliteit moeten leveren aan onze fans en onze partners. We zitten in de entertainmentbusiness en golf is ons platform waarop een aantal van de beste sporters ter wereld acteert. Of je nu bij een toernooi bent, het op televisie ziet of via de digitale media volgt, we willen content maken die aanspreekt en die fans week in week uit laat terugkomen. Dat is de manier om op alle fronten hogere cijfers te halen. We proberen dingen uit en niet alles zal een succes blijken. Maar we gaan door totdat we de juiste mix hebben gevonden die goed voor ons werkt.”

7 9

BONDSCOACH EN WINNAAR VAN HET KLM OPEN 2003 MAARTEN LAFEBER GEEFT EENVOUDIGE TIPS OM BETER VAN DE TEE BIJ DE HOLE TE KOMEN VIA EEN RECHTE DRIVE MET MEER AFSTAND, EEN VEILIG BUNKERSHOT, EEN STANDAARD CHIP EN TEN SLOTTE EEN KORTE PUTT ZOALS TIGER WOODS DAT KON IN ZIJN BESTE DAGEN.

DE BASIS VAN TEE TOT GREEN

G O L F . N L

B E E L D

R O N A L D

S P E I J E R

LAFEBER

INSTRUCTIE

1 â&#x20AC;˘ DRIVE RECHTER EN VERDER

Goede scores beginnen bij een goede afslag. Twee tips voor rechte drives met meer afstand.

FOUT

GOED

Gooi de club niet van je af in de downswing, dit noemen we casting. Ik overdrijf flink op deze foto maar vanuit deze positie ga je natuurlijk geen snelheid meer ontwikkelen.

Zorg ervoor dat je rechterhand niet te vroeg over de linkerhand komt. Dat voorkomt veel afzwaaiers. Dit is een fout die er bij mij is ingeslopen en waar ik nu hard aan werk om er vanaf te komen.

FOUT

Hou de hoek tussen je linkerarm en de shaft het eerste stuk in de downswing in stand. Dat kan alleen als je de polsknik vasthoudt.

Hou je handen vrij passief op het moment van raken. De release komt pas later.

GOED

8 1

G O L F . N L

2 • VEILIG UIT DE BUNKER Veel clubgolfers blijven moeite houden met slagen uit de bunker. Geloof me, op deze manier is een bunkerslag absoluut niet moeilijk.

SET-UP

Linksboven: • Zet je voeten, heupen en schouders iets open van het doel. Als je een denkbeeldige lijn trekt langs je voeten moet die dus wat links van het doel uitkomen. • De balpositie is iets links van het midden. • Mik met je clubblad op of een fractie rechts van het doel. • Hou je handen ter hoogte van of een fractie voor de bal.

DE SLAG

Rechtsboven: • Knik je polsen in de backswing. • Neem de club niet te veel naar buiten of binnen weg. • Kijk een centimeter voor de bal. Daar wil je met de club in het zand komen. Swing volgens je voetenlijn. Omdat je iets links van het doel staat opgelijnd, kom je automatisch iets van buiten de doellijn naar de bal. • Hou het blad open – niet releasen! – en draai het lichaam mee door de bal

OEFENING: OPEN-DICHT

Dit is een goede oefening om te controleren of je het clubblad openhoudt. Schep zand op het clubblad. Als het zand in deze fase van de swing nog op het blad ligt, heb je het blad goed opengehouden.

LAFEBER

INSTRUCTIE

3 • CHIP STANDAARD OP DE GREEN Chippen is nog zo’n onderdeel waar veel golfers tegenop zien. Maar als je de basistechniek toepast, kan het bijna niet misgaan.

SET-UP

Linksboven: • Hou je handen voor de bal. • Zorg voor een iets open stand; de lijn langs voeten, heupen en schouders wijst dus iets links van het doel. • Hou je gewicht meer op links. • Hou je voeten dicht bij elkaar; chippen doe je vanuit het bovenlichaam.

DE SLAG

Linksonder: • Hou je handen passief in de backswing, er is niet of nauwelijks polsknik. • Hou je handen passief in doorswing. • Zorg ervoor dat de linkerarm en de shaft één lijn vormen na impact. Zo brengt de loft van de club de bal omhoog. • Zorg ervoor dat je clubblad rechtdoor gaat na het raken van de bal, niet naar binnen. • Draai je lichaam door en eindig met je borst naar het doel.

FOUT

MEEST GEMAAKTE FOUTEN

• Club te veel naar binnen wegnemen. • Het bovenlichaam stopt met draaien. • De bal de lucht in willen lepelen. Linkerarm en shaft vormen nu niet één lijn.

8 3

LAFEBER

4 • PUTTEN ALS TIGER

INSTRUCTIE

Tiger Woods miste in zijn gloriejaren zelden een korte putt. Deze oefening – de hole-out-drill – heeft hem daarbij geholpen.

HOLE-OUT-DRILL

• Zoek een recht stuk green en zet vier tees in de grond op een meter van de hole. • Putt vanaf iedere tee drie ballen. Mis je een putt, dan krijg je één herkansing. Mis je die ook, ook al is het de laatste putt bij de vierde tee, dan moet je de drill helemaal opnieuw doen. Reken maar dat je wat druk voelt bij die laatste putt. • Lukt dit vanaf één meter, dan kun je naar twee meter. Woods was in zijn beste dagen zo goed, dat hij deze drill ook van drie meter en soms zelfs nog verder deed.

Ga naar golf.nl voor meer nieuwe instructietips. 8 5

G O L F . N L

TEE UP IN THAILAND

Bij Thailand denk je al snel aan tropische stranden, weldadige spaâ&#x20AC;&#x2122;s en spicy restaurants. Klopt helemaal. Maar met meer dan 260 banen heeft deze relaxte vakantiebestemming ook veel te bieden aan iedereen die zich graag golfend laat verwennen onder de Aziatische zon. T E K S T O F

E D W I N

T H A I L A N D ,

A M M E R L A A N E D W I N

B E E L D

A M M E R L A A N

T O U R I S M

A U T H O R I T Y

THAILAND

TRAVEL

e lopen dwars door dichtbegroeide heuvels, zwetend in de compacte, weelderige jungle. Afgaand op het bonte scala aan tonen en klanken, moet er een

bijzonder diverse en rijke fauna achter de ondoordringbare vesting van rotsen, struiken en bomen schuilgaan. Het zorgt voor een bijna surrealistisch decor tijdens deze, toch ontspannend bedoelde wandeling. Als we borden tegenkomen die aangeven dat alleen caddies zich buiten de speelbare delen van de baan mogen begeven, voedt dat de verbeelding nog een beetje extra. In gedachten zien we meterslange, uiteraard zeer giftige slangen gekronkeld om de out of bounce geslagen Pro V1 liggen. We weten in ieder geval zeker dat we elke bal in de buurt van een spin groter dan onze houten 5, direct onspeelbaar verklaren. Sterker nog, het zou niemand verbazen als we hier, bij de vijftig meter dieper gelegen green van de par-3 zeventiende, plotseling een schuimbekkende tyrannosaurus de flight voor ons zien verscheuren. We lachen om de beelden die de prachtige setting van de Red Mountain Golf Club, dicht bij Phuket, oproept. Alsof we op een levensechte set van Jurassic Park onze favoriete sport beoefenen. Na afloop moet de conclusie De Red Mountain Golf Club, prima geschikt als filmset voor Jurassic Park.

zijn dat dit het absolute hoogtepunt van onze Thaise trip was. Een reis die de veelzijdigheid en de aangename ervaring van Thailand als golfland heeft benadrukt.

8 7

G O L F . N L

Op de 36 holes van Burapha Golf Club kun je golfen in koloniale sferen.

BANGKOK: ACCLIMATISEREN Een paar dagen eerder landden we op het hectische vliegveld van Bangkok, om na een autorit van ongeveer twintig minuten met open armen te worden ontvangen in het Le Méridien Suvarnabhumi Golf Resort & Spa. Na een vlucht van elf uur is het heerlijk ontspannen in de moderne spa van dit statige hotel, waar je uit tal van behandelingen en therapieën kan kiezen. Je moet – zeker als fanatieke golfer – wel gek zijn om daar geen gebruik van te maken. De Summit Windmill Golf Course grenst aan het hotel. Een vlakke baan (ontwerp: Nick Faldo) die tijdens ons bezoek voor onderhoud gesloten is, maar vanuit de rondleidende

Illustratie: Martijn Cornelissen

buggy’s een aaneenschakeling van uitdagingen van het type zand en water toont. Alle achttien holes zijn, dankzij 1. Bangkok | Summit Windmill Golf Course 2. Chonburi | Burapha Golf Club 3. Chonburi | Laem Chabang International Country Club 4. Phuket | Red Mountain Golf Club 5. Phuket | Loch Palm Golf Course 6. Phuket | Laguna Phuket Golf Club

strategisch geplaatst kunstlicht, ook ’s avonds te spelen. De combinatie wereldstad, golfbaan en spa maakt van dit hotel een prima uitvalsbasis om te acclimatiseren en te wennen aan de geneugten van het Thaise leven.

PATTAYA: CONTRASTEN De contrasten met Pattaya, op twee uur vliegen van Bangkok, zijn groot. Deze stad telt ruim honderdduizend

THAILAND

TRAVEL

inwoners en worstelt zichtbaar met haar imago. In het centrum kunnen grote hotels en moderne winkelcentra niet verbloemen dat Pattaya’s economie voor een groot deel op de inkomsten uit sekstoerisme drijft. In talloze bars rond de beruchte walking street vormen Europese en Amerikaanse mannen, vergezeld door aanzienlijk jongere Thaise vrouwen en meisjes, een droevig aanblik. Volg je de baai echter naar het zuiden, dan beland je na een paar kilometer op een strip van moderne, direct aan het strand grenzende vakantiehotels. Weg uit de dubieuze drukte van de stad, draait het hier slechts om zon en zee. Wij bezoeken het gloednieuwe en hypermoderne Veranda

Het laatste waar je tijdens je vakantie op zit te wachten, is golfstress. Zo lijkt hier het motto, althans.

designhotel (inclusief fraaie openlucht bar & restaurant, bakery shop en privéstrand met burgerbar) en het eveneens nieuwe Mövenpick Siam Hotel dat zich – in een hoog segment – vooral op het verblijf van gezinnen richt.

LOL MET CADDIES Vanuit deze hotels is te kiezen uit zo’n twintig golfbanen

De villa's van het Keemala Phuket bieden bijzondere overnachtingen met ...

die allemaal binnen een uur rijden te bezoeken zijn. Wij spelen een toernooi op de Burapha Golf Club, een licht glooiend 36-holescomplex dat qua sfeer en lay-out tamelijk koloniaal aandoet. Omdat meer dan honderd deelnemers worden verwacht en iedere golfer – geheel naar Aziatische golftradities – een eigen caddie meekrijgt, is het een komen en gaan van vrouwen in roze jasjes. Dit vraagt om een toelichting. In Thailand wordt iedere golfer vergezeld door een vrouwelijke caddie, te herkennen aan een lange broek, handschoenen, hoedje en jasje in de lokale clubkleuren. Ze besturen niet alleen de (vaak verplichte) buggy, maar poetsen tevens je clubs, adviseren (desgewenst) bij de clubkeuze, volgen en zoeken (indien nodig) je bal, harken de bunkers, noem maar op. Hoe exclusiever de golfbaan, des te groter de

... een fantastisch uitzicht.

kans dat je een serieus praatje in het Engels kunt maken met jouw caddie. De huur van caddies is niet bij de greenfee inbegrepen; ze leven van de tips die ze na afloop ontvangen, gemiddeld zo’n vijftien euro voor achttien holes. Wij hadden een hoop lol met onze caddies, die zelfs in gebrekkig Engels en bij matig golfspel over een groot gevoel voor humor blijken te beschikken. Letterlijk om de hoek van Burapha ligt de Laem Chabang International Country Club, waar we een dag later 9 van de 27 holes spelen (aangevuld met buggyrondleiding langs de rest van het complex). Dit zou niet alleen een van de best onderhouden banen blijken, maar ook de meest gevarieerde en avontuurlijke locatie. Verrassende hoogte-

8 9

NIEUW

QUOOKER

FLEX

DE KOKENDWATERKRAAN MET FLEXIBELE UITTREKSLANG

De FLEX is de nieuwste innovatie van Quooker. Een kokendwaterkraan, uitgerust met een soepele uittrekslang voor warm en koud water. Het wassen van slabladeren gaat hiermee bijzonder makkelijk, net als het schoonspoelen van die ene te grote snijplank. Dankzij de kokendwater-stop kan de FLEX geen kokend water geven als de slang uitgetrokken is. Daardoor is hij 100% veilig in gebruik. De Quooker FLEX is verkrijgbaar in twee finishes, chroom en roestvrij staal. Bezoek een Quooker-dealer om de FLEX in het echt te zien of ga naar quooker.nl voor meer informatie.

THAILAND

TRAVEL

verschillen, opvallend veel waterhindernissen, uitdagende doglegs, een schitterend gesitueerd clubhuis en negen verlichte avondholes; alleen hier al zouden we een hele golfvakantie kunnen doorbrengen.

PHUKET: EXCLUSIEF We stappen op het vliegtuig naar Phuket. In dit derde, meest zuidelijk gelegen deel van onze rondreis, zien we aan alles dat het toerisme hier voor veel inkomsten zorgt. De levensstandaard lijkt beter, ook het prijsniveau van vrijwel alle producten en diensten ligt net even hoger. De omgeving is bijzonder fraai, met veel heuvels, leuke dorpjes, plus talloze tophotels en exclusieve resorts. Check bijvoorbeeld de websites van de door ons bezochte hotels Keemala Phuket en Point Yamu Phuket by Como, dan weet je wat we bedoelen. Naast een strand is er

Rond Crystal Lake ligt de niet al te moeilijke baan van Loch Palm Golf Club.

altijd wel een golfbaan te vinden op rijafstand in deze smalle landtong, zoals de Loch Palm Golf Club (gelegen rond het fraaie Crystal Lake) en de vernieuwde Laguna

(villa’s beginnend tussen de vieren zeshonderd euro per

Phuket Golf Club (middenin een uitgestrekt resort-

nacht, privé zwembad, ongelimiteerde massageservice,

complex). Twee banen voor golfers van alle niveaus

24-uurs butlerdienst en gasten van het kaliber Kanye West

waar het nemen van risico’s wordt beloond, maar ook

en Jean-Claude van Damme), krijgen we eens te meer

steady spel een fatsoenlijke score kan opleveren. Want

bevestigd dat Thailand ook op culinair gebied hoge ogen

het laatste waar je tijdens je vakantie op zit te wachten,

gooit. Het eten, de spa’s, de rijke culturele geschiedenis,

is golfstress. Zo lijkt hier het motto, althans.

de topservice, de vriendelijke en altijd goedlachse

Tot slot, tijdens de uitbundige 317 gangen (we raakten de

bevolking en – niet te vergeten – de enorme variatie aan

tel kwijt) van de afscheidslunch in het Banyan Tree resort

tropische golfverrassingen; Thailand heeft het allemaal.

Thaise caddies verwelkomen je met een lach en topservice.

Behorend tot de top vijf van Thaise golfbanen: de Laem Chabang International Country Club.

9 1

This moment matters This is a time to be wide awake to the challenge of change; to find opportunity in new technologies, new markets and new situations. This is a moment to connect to deep and broad capabilities. At times of transformation, Deloitte never rest in getting to the heart of what matters to make sure that these moments count. deloitte.nl

THAILAND

TRAVEL

THAIS TOPTALENT: ARIYA JUTANUGARN Met Kiradech Aphibarnrat en Thong-

elkaar winnen. Het enige waar zij mij

en meer gefocust bij het trainen?

chai Jaidee beschikt Thailand bij de

niet in kan verslaan, is in de afstand

Het lekkere eten, wellicht? Haha!”

mannen over twee mondiale toppers.

van mijn drives.” (Ariya gebruikt

Dan zou je bijna vergeten dat hun

op de Tour doorgaans geen driver

“De reden voor mijn goede prestaties

vrouwelijke collega en landgenoot

omdat zij met haar ijzers al verder

in 2016 is dat het me is gelukt alle

Ariya Jutanugarn (rechts op de foto)

slaat dan vrijwel alle collega’s, red.)

problemen en angsten achter mij te laten. Een tijdje speelde ik zo

in 2016 eindigde op de tweede plek van Rolex-ranglijst bij de dames, net

“Op mijn zevende speelde ik een

slecht, dat ik bijna bang werd voor

achter Lydia Ko. Ariya’s zus Moriya

toernooi en kreeg ik in de gaten dat ik

de golfbal. Sinds vorig jaar heb ik mij

(links) doet het met een 81ste plek

best goed ben. Ik stak er steeds meer

alleen maar met goede en positieve

overigens ook niet onverdienste-

tijd en kon al op mijn elfde aan mijn

dingen beziggehouden. Ik heb geleerd

lijk. Om de status van Thailand als

eerste LPGA-wedstrijd meedoen. Ik

vooruit te kijken en mij niet meer te

golfbestemming een boost te geven,

was daarmee de jongste speelster ooit

laten leiden door frustraties uit het

heeft Tourism Authority of Thailand

en dat record staat volgens mij nog

verleden. Als ik lol heb op de baan,

Ariya Jutanugarn (21 jaar) aangesteld

steeds. Hoewel veel golfbanen zich

zie je dat meteen terug in mijn spel.

als boegbeeld. GOLF.NL sprak haar.

hier op toeristen richten, is de sport

Siam Country Club is mijn favoriete

ook razend populair bij de lokale

baan in Thailand, op de voet gevolgd

“Mijn zusje en ik zijn tegelijkertijd

bevolking. We hebben niet voor niets

door Amata Spring omdat het mijn

met golf begonnen. Ik was vijf jaar.

negen Thaise speelsters met een Tour-

homecourse is. Verder kan ik Black

Onze ouders speelden golf en mijn

kaart. Omdat we voor veel publiciteit

Mountain van harte aanbevelen.

vader was eigenaar van een golfshop

zorgen, raken steeds meer jongens

Misschien is die laatste baan wel de

in Bangkok. Gelukkig hadden we veel

en meisjes geïnspireerd. Dat zie je

meest aansprekende course voor

plezier tijdens het golfen, anders was

trouwens nu in heel Azië. Waarom wij

toeristen. Omdat het een geweldige

ik waarschijnlijk snel afgehaakt. We

in deze regio zo succesvol zijn? Dat is

golfervaring biedt in een mooi

zijn zeer competitief ingesteld, mijn

lastig te zeggen. Misschien beginnen

landschap, maar ook omdat alle

zus en ik. We willen constant van

we wel jonger, of zijn we fanatieker

faciliteiten tiptop in orde zijn.”

9 3

G O L F . N L

Relaxed baantjes trekken in het Point Yamu Phuket by Como.

Movenpick Siam Hotel Pattaya

BEZOCHTE HOTELS Le Meridien Suvarnabhumi Bankok Golf Resort & Spa lemeridiensuvarnabhumi.com MĂśvenpick Siam Hotel Pattaya movenpick.com/en/asia/ thailand/pattaya/moevenpicksiam-hotel-pattaya

Veranda Pattaya verandapattaya.com

Dusit Thani Laguna Phuket dusit.com/dusitthani/lagunaphuket

Dusit Thani Pattaya dusit.com/dusitthani/pattaya

Banyan Tree Phuket banyantree.com/en/apthailand-phuket-resort

Point Yamu Phuket by Como comohotels.com/pointyamu

Keemala Phuket keemala.com

BEZOCHTE BANEN BANGKOK | Summit Windmill Golf Course Oorspronkelijk opgericht als de Windmill Park Country Club en in 1993 ontworpen door Nick Faldo. Fraai is het clubhuis dat midden op een eiland staat en waarvandaan de fairways als spinnenpoten in zes verschillende richtingen vertrekken. De verlichte baan is ook in de avonduren geopend. LeadingCourses.com: 6,9 Aantal holes: 18 Greenfee: 3000-4000 baht (81-108 euro) summitwindmillgolfresidence.com

CHONBURI | Burapha Golf Club Niet ver van de Chonburi-Pattaya snelweg vormen de A- en B-course een mooie, maar niet heel spectaculaire setting. 36 holes in een licht glooiend landschap vol mango- en palmbomen en andere tropische vegetatie. Een sober, wat koloniaal aandoend clubhuis met uiterst vriendelijke bediening. LeadingCourses.com: 7,2 Aantal holes: 36 Greenfee: 2200-2700 baht (59-73 euro) buraphagolfthailand.com

CHONBURI | Laem Chabang International Country Club Gelegen tussen de heuvels van OostThailand. Veel aandacht voor de prachtige begroeiing die zorgt voor een fraai, afwisselend kleurenpalet. Uitstekend onderhouden en zeer compleet in variatie van de holes. Drie lussen met een eigen karakter zorgen voor veel dynamiek en speelplezier. â&#x20AC;&#x2DC;s Avonds zijn er negen holes verlicht. LeadingCourses.com: 8,0 Aantal holes: 27 Greenfee: 3000-3500 baht (81-94 euro) laemchabanggolf.com PHUKET | Red Mountain Golf Club Spectaculaire locatie op het terrein van een oude tinmijn. Het rode steen van de omringende heuvels is onmiskenbaar en zorgt voor veel hoogteverschillen en een avontuurlijke variatie bij het spelen van deze prachtige, soms bijna dramatische achttien holes. LeadingCourses.com: 8,2 Aantal holes: 18 Greenfee: 5700 baht (153 euro) mbkgolf.com/redmountain

PHUKET | Loch Palm Golf Course Aangelegd rond Crystal Lake. Een typische vakantie- en resortbaan, met veel woningen langs de holes. Wordt rond de klok in topconditie gehouden en niet te lang, dus voldoende kansen op een goede score. En, inderdaad, veel palmbomen. LeadingCourses.com: 7,5 Aantal holes: 18 Greenfee: 4400 baht (118 euro) mbkgolf.com/lochpalm PHUKET | Laguna Phuket Golf Club Achttien holes par-71-course, ontworpen voor golfers van alle niveaus met een focus op toeristen. Gelet op het gemiddelde onderhoud, de ingetogen service en het gebrek aan uitdagingen toch wel fiks aan de prijs. LeadingCourses.com: 6,9 Aantal holes: 18 Greenfee: 5500 baht (148 euro) lagunagolf.com/phuket

THAILAND

O REISINFND THAILA Thailand staat bekend als populairste golfbestemming in Azië, maar niemand kan vertellen hoeveel golfbanen er precies zijn. De schattingen liggen tussen 260 en 280. De zes miljoen toeristen die Thailand jaarlijks bezoeken, zorgen voor ongeveer een miljoen golfrondes. Hoewel de gemiddelde leeftijd van de golfende bezoeker (53 jaar) omhoog gaat, richt Thailand zich nadrukkelijk op Europese tweeverdieners en gezinnen met een combinatie van strand, wellness, culinair en optimale service. En golf dus. Het hoogseizoen ligt tussen november en maart. Tijdens de Nederlandse zomermaanden is het rustiger, met lagere temperaturen en meer kans op regen. De hotels zijn dan goedkoper, de golfbanen minder druk. Sommige banen geven een tegoedbon als de geboekte ronde niet kan worden gespeeld/afgemaakt vanwege het weer. Je eigen golfclubs meenemen, hoeft niet; vrijwel alle banen hebben goede en vaak nieuwe huursets. Meerdere maatschappijen vliegen dagelijks direct van Amsterdam naar Bangkok (circa elf uur). Het is de moeite waard om (vaak goedkopere) tickets vanuit Brussel of Düsseldorf of met een overstap te vergelijken. Thailand heeft verschillende internationale vliegvelden. tourismthailand.org

TOP 5 VAN THAILAND Benieuwd naar de beste golflocaties in Thailand? 1 | AYUTTHAYA: Ayodhya Links LeadingCourses.com: 9,7 Aantal holes: 18 Greenfee: op uitnodiging ayodhyalinks.com 2 | CHONBURI: Amata Spring Country Club LeadingCourses.com: 8,8 Aantal holes: 18 Greenfee: op uitnodiging amataspring.co.th 3 | PRACHAUBKIRIKHAN: Black Mountain Golf Club LeadingCourses.com: 8,5 Aantal holes: 18 Greenfee: 3600 baht (97 euro) blackmountainhuahin.com 4 | CHONBURI: Siam Country Club LeadingCourses.com: 8,3 Aantal holes: 27 Greenfee: 3000-3600 baht (81-97 euro) siamcountryclub.com 5 | CHONBURI: Laem Chabang International Country Club LeadingCourses.com: 8,0 Aantal holes: 27 Greenfee: 3000 – 3500 baht (81-94 euro) laemchabanggolf.com

TRAVEL

5 HIDDEN GEMS Het verkeersbureau van Thailand brengt ook graag minder bekende golfbanen onder de aandacht. Zo hebben zij een lijst met een tiental hidden gems samengesteld, waaruit wij er vijf hebben geselecteerd. LAMPHUN: Gassan Khuntan Golf & Resort LeadingCourses.com: 7,0 Aantal holes: 18 Greenfee: 2500-3000 baht (67-81 euro) gassangolf.com HUA HIN: Royal Hua Hin Golf Course LeadingCourses.com: 6,6 Aantal holes: 18 Greenfee: 2300 baht (62 euro) golfhuahin.com/ royalhuahin.htm RAYONG: St. Andrews 2000 Golf Course LeadingCourses.com: 7,5 Aantal holes: 54 Greenfee: 2500-3000 baht (67-81 euro) greenvalleythailand.wixsite. com/standrews2000golf CHANTHABURI: Soi Dao Highland Golf Resort LeadingCourses.com: 7,7 Aantal holes: 18 Greenfee: 1000-1600 baht (27-43 euro) soidaohighland.com SURAT THANI: Rajjaprabha Dam Golf Course LeadingCourses.com: 8,2 Aantal holes: 18 Greenfee: 500 – 1000 baht (13-27 euro) rajjaprabhadamgolfcourse.com

De genoemde eurobedragen zijn omgerekend met de valutakoers d.d. 6 maart 2017.

9 5

G O L F . N L

T E K S T

C H R I S

V E L D K A M P

B E E L D

B E R T

V A N

D E R

T O O R N

RANKING THE STARS

Ranglijstjes zijn altijd leuk. Zeker als je op de beste plek staat. Erwin Laurenssen en Gerwin Koopman begonnen vorig jaar met golf en zijn inmiddels de besten van Stuifzand. Maar er zijn nog voldoende andere doelen te stellen. Beste van de club worden, bijvoorbeeld. Met de app GOLF.NL hou je het allemaal in de gaten.

aart 2016 begonnen met golf, eind van het jaar handicap 22 en nu speelsterkte 19: Erwin Laurenssen uit Stuifzand in Drenthe. Hij was vorig jaar de grootste handicapdaler

van Golfclub Martensplek. Zijn dorpsgenoot en vaste golfmaatje Gerwin Koopman doet niet veel voor hem onder: tegelijk begonnen en nu handicap 24. Martensplek heeft een achttien-holesbaan en een par-3-baan. Erwin en Gerwin begonnen met een kennismakingsles en namen daarna een par-3-lidmaatschap. “Kijken of we het leuk vonden”, zegt Erwin. Ze raakten totaal verslingerd. Erwin: “Bij de derde les gingen we de baan in om baanpermissie te halen. We maakten allebei een par op de eerste hole.” Gerwin: “Dat komt wel goed, zei onze pro.” Balgevoel, dat helpt. Ze hebben altijd gevoetbald, in hun jeugd op hoog niveau, later in een gezelligheidsteam. “Maar op een gegeven moment heb je op donderdag nog spierpijn van de wedstrijd in het weekend en toen zijn we maar eens op de golfbaan gaan kijken”, zegt de 38-jarige Erwin. “Met golf heb je geen last meer van een vliegende tackle van achter in je nek”, zegt de 45-jarige Gerwin. Het par-3-lidmaat-

Gerwin Koopman, Erwin Laurenssen, pro Gerrald Komduur, hoofgreenkeeper Tinus Claus en Martensplek-eigenaar Marieke Geerts.

schap veranderde al snel in een gewoon lidmaatschap en ze zijn nu een paar keer per week op Martensplek te vinden. Ze bereikten hun doelen (eerst handicap 36, toen 28) sneller dan verwacht. “Maar nu hebben we de ambitie om in 2017 een single handicap te halen.” Niet onmogelijk, want

Ik was eerst nummer 484 van Martensplek maar sta nu in de top 65

de twee zijn grote motivators van elkaar. Gerwin: “Ik zakte in het begin snel in mijn handicap en toen was Erwin chagrijnig. Nu loopt Erwin voor en ben ik chagrijnig!”

AAN DE STAMTAFEL Erwin en Gerwin vertellen hun verhaal aan de stamtafel van Martensplek. Professional Gerrald Komduur en

APP

Marieke Geerts, de eigenaar van de golfbaan en Grand Café-Hotel Martensplek, luisteren mee. Er zit nog veel in het vat voor Erwin en Gerwin volgens Komduur: “Ze hebben een groot voordeel, ze slaan allebei heel ver.

GOLF.NL

Erwin Laurenssen voert zijn score in via de app.

En je komt niet vaak zulke gedreven golfers tegen.” De twee slaan altijd om 13.04 uur af. “Ik boek altijd dezelfde starttijd”, zegt Erwin. “Dat is makkelijk te onthouden.” Gerwin: “En we kunnen allebei het beste midden op de dag. Erwin is horeca-ondernemer en tot laat in de avond bezig. En ik ben als boer 's ochtends druk – we hebben een zorgboerderij voor kinderen.” Erwin oefent ook in zijn tuin. “Er eindigt wel eens een misser op het land van mijn buurman maar die legt de ballen altijd heel vriendelijk terug op de oprit.” Lange slagen in de tuin, daarmee is hij gestopt: “Een kleine driehonderd meter verderop ligt een kerkhof en dat kan ik nu halen. Het is niet gepast om daarop te slaan.” Toen zijn vrouw een opblaaszwembadje aan een waslijn te drogen hing, gebruikte Erwin het als target. “Ik heb er een gat in geslagen. Dat heb ik nog niet aan mijn vrouw verteld ...”

vooral gedreven wordt door de Stern Birdieranking die

Hun echtgenotes zijn overigens blij dat ze aan het golfen

aangeeft hoeveel (netto) birdies je hebt gemaakt. “Ik was

zijn geslagen. Gerwin: “Nu zijn we na twee uurtjes

in die ranking op een gegeven moment eerste van het

terug. Vroeger met voetbal dachten ze: Wanneer komen

dorp, eerste van de club, eerste van mijn leeftijd, eerste

ze ooit weer eens thuis? Dan waren we een hele dag weg

van Drenthe maar... tweede van Nederland. Erg frustre-

omdat we met het elftal aan het bier gingen.” Erwin:

rend. Iemand anders in het land was nog fanatieker!”

“Ook als het afgelast was want dan gingen we al om half tien aan het bier.” Gerwin: “Nu komen we hier

APP

vaak mét onze gezinnen, na een wedstrijd bijvoorbeeld. Martensplek is heel gezellig en laagdrempelig.”

GOLFEN TEGEN JE DORP EN CLUB De twee Drentse golfers begonnen toen de app GOLF. NL net bestond en zijn enthousiaste gebruikers. “Het voegt echt iets toe”, zegt Erwin. “Ik vul mijn scores in bij qualifying rondjes. Dat is vlotter en handiger dan hoe het vroeger ging. Maar het leukste van de app vind ik dat jezelf kunt vergelijken met andere spelers. Je golft natuurlijk samen maar ook tegen anderen.” “Tegen je dorpelingen, bijvoorbeeld”, zegt Gerwin. “Er wonen vierhonderd mensen in Stuifzand, er zijn vijf golfers, Erwin is nummer één en ik nummer twee. Dat weten we door de app.” Erwin: “En je golft tegen je club. Ik was eerst nummer 484 of zoiets van Martensplek maar sta nu in de top 65. Ik hoef er nog maar 64 in te halen!” Erwin zegt dat hij

D E A P P G O L F. N L De app GOLF.NL is onder meer een digitale scorekaart. Je kunt je score op elke Nederlandse golfbaan invoeren. Hierbij kun je kiezen tussen een oefenrondje of een qualifying ronde. De app geeft aan op welke holes je extra slagen krijgt. Als je voor qualifying kiest, wordt je handicap meteen na de ronde aangepast. De app registreert al je ronden, houdt je golfprestaties bij en vergelijkt die met golfers uit je dorp of stad, je club, je provincie, je leeftijdscategorie en heel Nederland. De Stern Birdieranking geeft aan hoeveel (netto) birdies je hebt gemaakt. Je ontvangt awards voor bijzondere prestaties. Alles wordt gedeeld met je golfvrienden en via de app zie je ook hoe zij het doen. De app is gratis. Meer informatie is te vinden op GOLF.NL/app.

9 7

G O L F . N L

T E K S T

C H R I S

V E L D K A M P

B E E L D

K O E N

S U Y K

DE MEESTERS VAN HET HEILIGE VOETBALGRAS

Feyenoord – FC Twente in De Kuip, waterig lentezonnetje, prachtige grasmat. Die mat ligt daar niet zomaar. Daar moet hard voor worden gewerkt. Veel oud-greenkeepers weten dat als geen ander nu ze grasmeester zijn bij een voetbalclub. Elke week pieken, voor je voetbalclub, met de focus op één grote green. Een droom die uitkomt. T E K S T

C H R I S

V E L D K A M P

B E E L D

K O E N

S U Y K

GRASMEESTERS

INBEELD

HENK SCHREUDER (HEAD GROUNDSMAN)

“ALLES VOOR DRIE PUNTEN” De Fries Henk Schreuder was greenkeeper in NieuwZeeland en bij Heidemeer, de golfclub vlakbij schaatstempel Thialf en maakte al op zijn 26ste – tien jaar geleden – de overstap naar de voetbalclub van Heerenveen. Een droom kwam uit voor de seizoenkaarthouder. “Iedereen hier zet zich in voor de club. Van de receptioniste tot het onderhoudsteam. Wij willen voor die jongens een topveld neerleggen; alles voor drie punten! Want als we winnen, is iedereen dolblij. Ik ook!” Op de foto heeft Schreuder een holecutter in zijn hand. Iedere groundsman met een greenkeepersverleden heeft zo'n ding. “Ik gebruik het om een slecht stukje te repareren. Ik haal een hole uit het veld en vul dat met een plug die ik heb gestoken op een goed stuk gras. Ik gebruik de holecutter ook wel om de bodem te controleren. Ik kan niet zonder.” Op de dag van ons bezoek aan het Abe Lenstra Stadion heeft Henk te maken met een late winterse bui. Sneeuw is de grootste vijand; het gras gaat broeien wat tot schimmels leidt. En het kost tijd om sneeuw weg te krijgen ondanks de veldverwarming die elke eredivisieclub met natuurgras verplicht heeft. “25 centi-meter onder het gras lopen verwarmingsbuizen en daardoor is het aan de oppervlakte zo’n zeven graden. Enkele jaren geleden was het hier -17 maar het veld was goed te krijgen.” Schreuder is helemaal gek van zijn vak. “Bij een voetbalwedstrijd op tv zit ik eerst een kwartier naar het veld te kijken. Er is niks mooiers dan strak gemaaide banen. Wij doen de lijnen niet met een sproeibus maar met een ouderwetse kalkwagen, omdat het mooier is. Eerst een touw spannen, dan de lijn trekken. De puntjes op de i.” Net als een hoofdgreenkeeper doet een groundsman niet alles alleen. De grasmeesters van de eredivisie houden elkaar op de hoogte via een WhatsApp-groep: wat speelt er, wie heeft last van schimmels? Voor advies over graszaad en mest raadpleegt Schreuder Prograss, een bedrijf dat kind aan huis is bij golf- én voetbalclubs. Henk zelf komt nooit meer op een golfbaan, een rondje spelen komt er gewoon niet meer van.

9 9

G O L F . N L

ERWIN BELTMAN (GRASMEESTER) EN FLOOR DRISSEN (ASSISTENT HEAD GROUNDSMAN)

“WERKEN IS ZWETEN” Erwin Beltman (links op de foto) stapte in 2013

wordt onmiddellijk na een wedstrijd gerepareerd en dat

na achttien jaar over van een topclub in golf,

gebeurt onder meer met harken zoals Beltman en Drissen

Koninklijke Haagsche, naar een topclub in voet-

op de foto vasthouden. Zo nodig worden grastrans-

bal, Feyenoord. De 'tweede man' op de club, Floor

plantaties uitgevoerd. “We hebben naast het stadion

Drissen (rechts), komt ook uit de golfwereld. Hij

een nursery met graszoden, zoals golfbanen dat ook

was assistent-hoofdgreenkeeper op De Golfhorst

hebben.” Vroeger besteedde Feyenoord werkzaamheden

en De Peelse. Ze zijn verantwoordelijk voor het

uit. Onder Beltman is dat veranderd. Drissen werd naar

heilige gras in De Kuip. En voor vier andere velden.

Feyenoord gehaald en er werden machines aangeschaft. Met als resultaat dat de grasmat van De Kuip in de laatste

“Die andere velden zijn heel belangrijk”, zegt Beltman

drie jaar is uitgeroepen tot de beste van de eredivisie.

direct. “Als die goed zijn, is er geen behoefte om in het

Beltman: “De tendens in de graswereld is meten is weten

stadion te trainen. Het hoofdveld wil je sparen voor

maar ik zeg altijd werken is zweten. En de spelers geven

de wedstrijden.” Beltman speelde in zijn beste tijd van

aan of het goed is. We winnen de schaal voor het beste

handicap 2,3. Zijn golftas staat nu naast de koffieruimte

veld vooral door de inzet van het hele team, in totaal zes

van de onderhoudsploeg, en er zit stof op. “Ik mis het

man plus vrijwilligers. En door goede communicatie.

golfen wel maar heb er geen tijd meer voor”, zegt de

Met de stadionmanager, elftalbegeleider en hoofdtrainer.

41-jarige inwoner van Katwijk. Hij heeft zich volledig

En ik praat ook vaak met Dirk Kuijt. Hij golft ook, ja.”

gestort op zijn baan als grasmeester. “Je hebt in dit vak passie nodig”, zegt hij. Limburger Floor beaamt dat,

Beltman is zonder twijfel de bekendste grasman van

hij is naar Rotterdam verhuisd. “Dat kon niet anders.

Nederland. Bij de bekerfinale Ajax-PEC Zwolle van 2014

Als Feyenoord thuis speelt, maak je lange dagen.” Het

in De Kuip verscheen hij live op televisie nadat Ajax-fans

speelschema en het weer bepalen hun werk. “Het stadion

met vuurwerk het gras hadden beschadigd. “Ik zei dat ik

heeft geen dak dus je hebt te maken met wind en regen.

me vooral zorgen maakte over de volgende wedstrijd van

We moeten tien maanden per jaar een constant hoog

Feyenoord omdat ze tweede konden worden.” Dankzij

niveau halen en het veld is honderd procent natuurgras,

die opmerking kon hij op veel sympathie rekenen en in

er zitten geen kunstvezels in. Het is de kunst om gezonde

het competitieduel na het vuurwerk juichte de hele

graswortels te creëren.” Volgens Beltman is het een trend

Kuip voor hem. Er zijn weken dat het gras veel te

dat er steeds meer voetbalgrasmeesters zijn met een

verduren heeft, bijvoorbeeld als eredivisiewedstrijden

achtergrond in greenkeeping. “In Engeland is dat ook

in dezelfde week vallen met interlands, Europees

het geval, het niveau in de golfwereld ligt iets hoger.”

voetbal of bekerwedstrijden. Er worden ook concerten en andere evenementen gehouden en daarom wordt

Beiden zijn gek van voetbal. Toch was de overstap van

de hele grasmat elke zomerstop vervangen door een

golf naar voetbal even wennen. “Een groot verschil is

nieuwe van leverancier Hendriks Graszoden. Feyenoord-

dat vijftigduizend toeschouwers meekijken hoe het veld

supporters kunnen een stukje van de oude mat kopen.

erbij ligt, plus alle televisiekijkers”, zegt Beltman. “Een

In 2014 ging een deel van de grasmat naar de Zuider-

ander verschil is de schade die voetballers maken; ik wist

begraafplaats en sindsdien kunnen fans hun laatste

de eerste keer niet wat ik meemaakte!” Het voetbalveld

rustplaats vinden onder de groene zoden van De Kuip.

Een ander verschil is de schade die voetballers maken; ik wist de eerste keer niet wat ik meemaakte!

1 0 1

G O L F . N L

Je prepareert het veld ook nadrukkelijk in het voordeel van je eigen club

GREENKEEPERS

INBEELD

HENRY DE WEERT (HEAD GROUNDSMAN)

“ÉÉN GROTE GREEN” Henry de Weert trad in de voetsporen van

nogal wat aan energie. “Het is misschien iets voor de

zijn opa en vader. Hij werkte onder meer op

toekomst. Er worden nu led-groeilampen ontwik-

't Sybrook, de golfbaan in Enschede. Sinds 2010 is

keld en die gaan de kosten aanzienlijk drukken.”

de 43-jarige inwoner van Apeldoorn groundsman, en de Grolsch Veste van FC Twente is de juiste

“Ik beschouw het veld als één grote green. Ik heb veel

plek voor de juiste man: “Ik ben gek van voetbal

voordeel van de kennis die ik als greenkeeper heb

en speel zelf ook nog in een vriendenteam.”

opgedaan, in de opleiding en de praktijk. Het grote verschil is dat dit gras minder kort gemaaid wordt

Als Twente thuis speelt, moet het vriendenteam

en dat er na een wedstrijd veel schade is.” De mate

het zonder Henry doen. Hij is dan de hele dag in de

van schade hangt sterk af van het voetbalniveau.

weer. “We hebben zo’n zes uur nodig om het veld

“Een technische club als Ajax laat vooral de bal het

wedstrijdklaar te maken. Vier uur maaien, dan de

werk doen. Het is anders als je een ploeg op bezoek

lijnen doen en de doelen erin zetten. In verband

hebt die het moet hebben van vechtvoetbal, met veel

met tv-opnames wil ik twee uur voor aanvang van

slidings. Bij wedstrijden in de eerste divisie is er in

de wedstrijd klaar zijn, dus dat betekent vroeg

het algemeen meer schade dan in de eredivisie en

opstaan. En na de wedstrijd zijn we nog eens twee

vrouwen veroorzaken minder schade dan mannen.”

uur bezig met herstel van schade.” Het team van

Voetbal heeft net als golf een stimpmeter waarmee je

De Weert (drie man voor zes velden, vier gras en

kan meten hoe snel het gras is, met andere woorden

twee kunstgras) krijgt op een wedstrijddag hulp van

hoe ver de bal rolt. De KNVB gebruikt die wel eens,

vrijwilligers. “Daar zitten veel oud-greenkeepers

grasmeesters niet. Maar groundsmen prepareren

van Sybrook bij, die komen uit de regio en zijn ook

het veld wel naar de wensen van de trainer. “Je

FC Twente-gek. Na afloop drinken we een biertje en

moet in dit vak grasgek zijn en streven naar de

zo hou ik contact met collega’s uit de golfwereld.”

maximaal haalbare kwaliteit, tachtig procent is

Op de foto staat De Weert naast grote mobiele rek-

niet goed genoeg. Maar je prepareert het veld ook

ken met assimilatieverlichting. “In grote stadions

nadrukkelijk in het voordeel van je eigen club. Wil

zoals dat van ons krijgt het gras niet genoeg licht.

het elftal een langzaam veld? Of moet er voor de

De lampen compenseren dat gebrek aan zonlicht.

wedstrijd en in de rust gesproeid worden waardoor

De warmte die de lampen geven is een bijkomend

het gras sneller wordt? Het is ook afhankelijk van

voordeel maar het gaat om het kunstlicht. Het is een

de tegenstander. We hebben altijd nauw overleg

innovatie uit de tuinbouw.” Assimilatiebelichting

over met de elftalbegeleiders want er moeten

zou ook ideaal zijn voor golfbanen maar het kost

punten behaald worden op het eigen veld!”

1 0 3

G O L F . N L

JAN GIJZEN (HEAD GROUNDSMAN)

“ELKE WEEK PIEKEN” In de ranglijst van beste velden volgens de aanvoerders van eredivisieclubs staat FC Utrecht op de vierde plaats. De 33-jarige Jan Gijzen is hoofdverantwoordelijk voor deze grasmat. Zijn carrière begon vroeg; hij werkte op golfbanen als hulpje van zijn vader die hoofdgreenkeeper was. Jan werd namens aannemer De Ridder zelf ook hoofdgreenkeeper, eerst bij Kagerzoom en later voor Agrec Zelle op 't Zelle. Sinds vorige zomer verzorgt de inwoner van Maartensdijk het gras van FC Utrecht, op het hoofdveld in het stadion en de trainingsvelden. “Ik zag de vacature en besloot te reageren. Ik hou wel van nieuwe uitdagingen. Bovendien ben ik fan van FC Utrecht.” De overstap is goed bevallen. “Ik heb geen moment spijt. Een golfbaan moet je op een hoog niveau houden en enkele malen per jaar in topconditie hebben, bij clubkampioenschappen bijvoorbeeld. Op dit veld – hier speelt niet alleen het eerste maar ook Jong Utrecht – moet je elke week pieken. Ik kan me nu focussen op ruim 105 bij 68 meter en er is geen gevaar dat ik een golfbal in m’n nek krijg!” Of het nu gaat om greens of een voetbalveld, liefde voor het vak is een vereiste: “Ik werk vroeg, laat en in de weekenden. Er zitten hectische weken bij en ik ga ook met Kerstmis checken of er geen schimmel in het gras zit.” Jan en de andere vier groundsmen gebruiken handmaaiers (zoals op de foto). “Die maaien net wat secuurder en mooier dan machines waarop je zit.” FC Utrecht heeft een hybride veld, er zitten kunstvezels in die de natuurlijke grasmat verstevigen. Het veld heeft net als een golfbaan drainage om regen af te voeren en het wordt ook geveegd, beregend, bemest, geprikt, bezand, gerold en doorgezaaid. Voor dat aanvullend zaaien gebruikt Gijzen extra krachtig zaad van het Nederlandse bedrijf Barenbrug, een van de grootste graszaadondernemingen ter wereld, die aan het merendeel van de golfbanen én voetbalstadions levert. “Nederland loopt op het gebied van duurzaam onderhoud voorop vergeleken met het buitenland en golf is weer iets verder dan voetbal.”

Er is hier geen gevaar dat ik een golfbal in m’n nek krijg

1 0 5

G O L F . N L

T E K S T

E D W I N

A L B L A S

B E E L D

I V O

V A N

D E R

B E N T

Stof tot nadenken Vraag niet-golfers naar een typisch golfkledingstuk en de geruite of rode broek wordt het vaakst genoemd. Is de golfmode nog steeds zo voorspelbaar en saai? GOLF.NL zocht het antwoord bij het ontwerpersduo Spijkers & Spijkers.

ruus en Riet Spijkers verontschul-

nectie vormt de vriend van Riet, die uit een land komt met

digen zich bij ontvangst voor de

mooie golfbanen, Ierland. “Waar het geen elitesport is.”

verbouwing van het pand, waarin Spijkers & Spijkers als huurder

EXCLUSIEF ONTWERP

klein begon. De tweelingzussen

Als kind gaven de zussen om voetbal, turnen en zwem-

zijn het, sinds de aankoop van het

men. Nu zweren ze bij Bikram Yoga: negentig minuten

hele gebouw in de Arnhemse wijk Spijkerkwartier, het nu

lichamelijke inspanning door houding en ademhaling bij

naar eigen smaak aan het inrichten. Het zorgt voor nogal

een temperatuur van veertig graden. En dat vier keer per

wat stof, constateert Riet, terwijl ze met een vinger over

week. Riet: “Twee keer per week Bikram Yoga verandert

de grote tafel veegt. Haar lijkt de dubbelzinnigheid van

je lichaam, vier keer per week je leven.” Toch, dat golf

de treffende woordkeuze te ontgaan. De ruimte staat vol

lijkt hun ook wel wat. “We kunnen het eens proberen’’,

met rekken kleding – de pas gepresenteerde collectie voor

zo wijst Truus een nieuw ontspannend tijdverdrijf niet

herfst en winter 2017/2018 – en één kast puilt uit met balen

bij voorbaat van de hand. Maar de eerste kennismaking

stof. Hier en daar verraadt een onderscheiding het succes

verloopt dus anders. Niet op de drivingrange, fairways

van het Nederlandse modemerk. Met hun toch wel bij-

of greens maar via de tekentafel. Naast dat Riet en

zondere verhaal lopen de zussen niet dagelijks te koop.

Truus zich bereid hebben verklaard hun licht over de

Bijzonder, omdat alle eerste modellen gewoon in Arnhem

golfmode te laten schijnen, stemden de zussen ook in

in elkaar worden gezet. “Het is niet zo dat we hier een

met het verzoek om exclusief voor GOLF.NL golfoutfits

tekening maken, die naar het verre oosten sturen en dat

te ontwerpen, voor vrouwen en mannen. “Mannen zijn

daar een kledingstuk voor terugkomt”, merkt Riet op.

weliswaar niet ons dagelijks terrein, maar in dit geval

“We krijgen wel eens te horen dat we daar marketingwise

vinden we wel dat het erbij hoort. Waarschijnlijk spelen

wat meer mee zouden moeten doen”, zegt Truus met een

ook meer mannen golf dan vrouwen”, aldus Truus. Net

glimlach. Maar dat is niet de reden waarom ze ja hebben

als bij het bedenken en maken van de collecties van hun

gezegd tegen het verzoek van GOLF.NL om met hun ken-

modemerk, werkte de tweeling ook nu als een team aan

nis eens een kritische blik te werpen op een andere tak van

de opdracht. Want in een aantal opzichten lijken Truus en

sport: golfmode. “Mag dat ook omdat het leuk is?” Hoe-

Riet op elkaar, maar nog meer vullen ze elkaar aan. Truus:

wel de zussen redelijk sportief zijn aangelegd, hebben ze

“We zijn allebei creatief, maar ik ben meer de schilder

(nog) geen affiniteit met de golfsport. De enige vage con-

van de twee. Gooi graag met verf. Riet is de beeldhouwer,

SPIJKERS-EN-SPIJKERS

MODE

Riet (links) en Truus Spijkers op hun nieuwe werkplek.

1 0 7

G O L F . N L

die ideeën omzet in technische oplossingen en patronen.” De collecties van Spijkers & Spijkers staan bekend om hun grafische details, snit en opvallende gebruik van kleur.

MOOI EN LELIJK Nog voordat ze aan de klus voor GOLF.NL

DE KIJK OP ...

AAN DE HAND VAN ENKELE FOTO'S GEVEN RIET EN TRUUS SPIJKERS HUN VISIE OP HET HUIDIGE MODEBEELD OP DE GOLFBAAN. OP DE PAGINA'S HIERNA STAAN HUN EXCLUSIEVE CREATIES VOOR GOLF.NL.

begonnen, staken Riet en Truus behoorlijk wat tijd in research. Hun eerste associatie bij

WOODS

golfmode voor de mannen was de ruitjes-

Riet: “Hij is een supermooie man. Hier staat wel iemand. Als Joost het shirt van Tiger zou dragen, ziet hij er een stuk breder uit. Draagt Tiger altijd een rood shirt op zondag? Hmm, dat kan hij ook hebben. Opvallend ook dat hij het bovenste knoopje van zijn polo dicht heeft. Is dat een statement?"

broek, nog meer dan de rode broek, biecht Riet op. Om een beter beeld te krijgen, spitte Riet ook de geschiedenis van golfkleding door. “In de jaren twintig liepen de vrouwen er in elk geval heel mooi bij, al kon ik niet veel beeld vinden. Mochten ze toen eigenlijk al golfen? Nee, niet overal? Maar net als in tennis, speelden vrouwen op de golfbaan in een lange rok. Ik houd eerlijk gezegd wel van dat klassieke. Wat me opviel, is dat er bij merken als Nike ook mooie golfmode is te vinden. Ik ken geen profgolfers, maar normaal gesproken zou ik ze opzoeken om hen over kleding te ondervragen, voordat ik aan een ontwerp begin. Je moet natuurlijk met het een en ander rekening houden. Het materiaal lijkt me heel belangrijk, want je moet je er goed in kunnen bewegen. En wat stijl betreft: niet te kort gesneden rokjes voor vrouwen. En bij een broekje moet je goed rekening houden met je lichaam. Maar er is al best veel. Mooie dingen, maar ook lelijke.”

LUITEN

Truus: “Hij heeft een stoere kop. Mag zich daarom wel iets stoerder kleden. Wordt er over die baard geklaagd? Nee toch? Die staat hem heel goed! Tip: strakkere broek en betere schoenen. Wel een leuk logo, dat van Quick. En hij draagt dus een Nederlands merk, daar zijn wij ook niet op tegen natuurlijk. Oranje past trouwens perfect bij het groen van gras. Een mooiere combinatie is bijna niet denkbaar, maar daar zal de keuze van Joost wel niet op gebaseerd zijn."

Wordt er over die baard geklaagd? Nee toch? Die staat hem heel goed!

SPIJKERS-EN-SPIJKERS

MODE

Van Dam

Riet: “Haar armen komen hier goed in uit. Ze heeft mooie sportarmen. Als ik naar deze foto kijk, dan geloof ik haar. Maar het broekje is een beetje te kort. Dit neem je mee op vakantie. Een korte broek mag zeker op de golfbaan, maar dan iets langer, tot net boven de knie.”

DALY

Riet: “Dit geeft wel een beetje reuring in de tent. Dat kan ook een doel zijn natuurlijk, zeker als hij bekendstaat als een enfant terrible is dit geen onlogische keuze.”

Getty Images

FOWLER

Truus: “Kijk dat shirt, dat zit toch veel te strak? Die borsten komen er wel goed uit zo. Als dat de bedoeling is, dan heeft ze het juiste shirt aan natuurlijk. Maar wat mij betreft hoeft het niet altijd strak en kort om het sexy te laten overkomen.”

PAIGE

Dan Paige Spiranec, de veelbesproken golfster uit de VS die meer opzien baart met haar verschijning dan met haar golfprestaties. Truus: “Wat ze aan heeft, lijkt meer op een tennispakje. Vind het rokje te kort en het shirt ook niet echt mooi. Maar als het bij haar niet om golf draait, dan begrijp ik er al iets meer van.”

Beeld: Golfsupport.nl

GULBIS

Truus: “Je ziet dat hij erover nagedacht heeft. Of Puma natuurlijk. Of heeft hij een vrouw die dat voor hem doet? Nee, geen vriendin?” Riet: “Dit is gewoon helemaal af. Puma heeft het wel iets beter gedaan dan Quick, moet ik zeggen. En bij hem zit het allemaal net iets strakker. Ik zou voor een broek stretchmateriaal willen gebruiken.”

1 0 9

G O L F . N L

OVER SPIJKERS & SPIJKERS Via de Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem (Riet) en de Kunstacademie in Enschede (Truus) komen de zussen uiteindelijk op de masteropleiding Fashion Institute Arnhem aan de Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem terecht. Vanaf dat moment is de tweeling onafscheidelijk. In oktober 2000 wordt hun eindexamencollectie Girlfriend voor lente in Parijs getoond. Daarna gaat het snel en maken ze elk half jaar een collectie onder het label Spijkers & Spijkers, waarmee na Parijs en Londen ook de deuren van de showrooms in Tokio, Milaan en New York opengaan. In 2010 â&#x20AC;&#x201C; wanneer ze al weer tien jaar in het vak zitten â&#x20AC;&#x201C; brengen

Riet en Truus Spijkers een tweede label op de markt: SIS. Ook dat label, eenvoudiger en daardoor betaalbaarder voor een bredere doelgroep, wordt ook een succes in het buitenland. In dat jaar maken de zussen ook een klein uitstapje; voor Specsavers ontwerpen ze een exclusieve brillenlijn. Eind 2010 wint de tweeling de Marie Claire Prix de la Mode voor Best National Designer. In 2013 werd het Cultuurfonds Mode Stipendium van het Prins Bernhard Cultuurfonds aan Spijkers & Spijkers toegekend. Een ander opvallend item dat van ontwerptafel in Arnhem komt: de Bavaria V-dress, dress for Victory, die in de smaak valt tijdens het EK 2012. Meer info: spijkersenspijkers.nl

SPIJKERS-EN-SPIJKERS

TRUUS SPIJKERS OVER DE ONTWERPEN, EXCLUSIEF VOOR GOLF.NL

MODE

â&#x20AC;&#x153;We hebben bij het ontwerp gekozen voor klassieke elementen, zoals een plooirokje. Maar wel iets korter dan wellicht gebruikelijk op de sportvelden. Wij houden van prints, alleen niet zo schreeuwerig als op de broek van die ene meneer (Daly). Voor deze prints gebruiken we golffiguren. Setjes hebben onze voorkeur maar het hoeft uiteraard niet allemaal met elkaar te worden gedragen. Wat de kleuren betreft: die zijn lekker Nederlands en we houden van kleurvlakverdeling; dat zie je terug. Wat ons betreft kunnen topgolfers hiermee ook voor de dag komen. Inclusief de outfit met de korte broek, die net boven de knie valt. Onze boodschap: besteed aandacht aan je kleding als je naar de golfbaan gaat. Het is immers ook zien en gezien worden.â&#x20AC;?

1 1 1

G O L F . N L

T E K S T

S I E T S E

H E R R E M A

BAL GEZOCHT

De gemiddelde golfer heeft zijn prioriteit doorgaans elders liggen dan bij het bewust uitzoeken en selecteren van een bal die bij hem of haar past. Toch kan je spel er baat bij hebben, zelfs als je een beginner bent. Maar waar begin je?

ie doet het

proberen het dus niet uit,” zegt Bill

robottests aan te tonen dat ze de

niet? Spelen

Morgan, senior vice-president golf

beste bal maken. “We zijn er trots

met een bal

ball Research & Development van

op dat van de tien miljoen ballen

die je net in

Titleist. Er zijn weinig mensen die

die we maken, er één wordt terug-

het bos hebt

meer verstand hebben van golfballen

gestuurd. Vaak gaat het dan om een

gevonden of uit het water hebt gevist.

dan de man die al 31 jaar werkt voor

verdwaald vlekje inkt of een letter

Niks mis mee, ziet er nog prima uit!

het grootste golfballenmerk ter

die is weggevallen. We hechten veel

Misschien van een ander merk of type,

wereld. Hij reist de wereld over ter

waarde aan het oordeel van de beste

maar wat maakt het uit, ik ben toch niet

promotie van het vlaggenschip: de

spelers ter wereld. Eind vorig jaar

goed genoeg om het verschil te merken!

Pro V1 en Pro V1x. Deze ballen, die in

besloot concurrent Nike te stoppen

Herkenbaar? De gemiddelde Neder-

2000 een ware revolutie creëerden

met het maken van golfballen.

landse golfer blijkt vrij onverschillig

in de sport, zijn toe aan respectie-

48 van de 50 spelers die op zoek

over zijn golfbal en let vooral op de

velijk de tiende en achtste versie.

moesten naar een nieuwe bal, spelen nu met Titleist. Het is voor ons de

portemonnee; Nederland is het enige land ter wereld waar de goedkopere

BESTE BAL

Pinnacle ballen vaker over de toon-

Morgan vertelt tot in het kleinste

bank gaan dan die van Titleist. Best te

detail hoe het bedrijf met vijftien-

REVOLUTIE

begrijpen want niemand heeft er wat

honderd werknemers (verdeeld over

Toen de Pro V1 van Titleist in oktober

aan om in een rondje een greenfee

vier fabrieken) marktleider probeert

2000 voor het eerst werd gebruikt,

aan nieuwe ballen te verliezen. Toch

te blijven door steevast in te zetten

duurde het niet langer dan een jaar

wint balfitting steeds meer terrein en

op kwaliteit, in alles. Acushnet,

voordat alle toernooien op de grote

wordt er tegenwoordig bijna net zo

het moederbedrijf van niet alleen

Tours gewonnen werden met de

serieus gekeken naar de golfbal als

Titleist, maar ook van merken als

nieuwe bal. De kwetsbare en soms

naar de clubs in je tas. “Mensen dén-

Footjoy (schoenen), Scotty Cameron

onbetrouwbare balata golfbal –

ken dat ze niet goed genoeg zijn en

(putters) en Bob Vokey (wedges),

vernoemd naar het rubber van de

maakt sinds 1935 golfballen en heeft

bolletrieboom – was verleden tijd.

zo’n zeventig wetenschappers in

Deze zachte voorganger kreeg begin

dienst om toonaangevend in de

jaren ’90 nog de voorkeur van de

markt te zijn en om via uitvoerige

pro’s omdat de bal veel spinde (en

bevestiging dat we het goed doen.”

BALLEN

EQUIPMENT

TOP

BALLENWEETJES

BEGRENSD

snel stillag op de green). Dat die spin

van wat toegestaan is. De excentrieke

hinderlijk was bij de lange slagen,

Bubba Watson, een van de langste

werd op de koop toegenomen of

spelers op de PGA Tour, zei onlangs

opgelost door drivers te gebruiken

over zijn overstap naar de kleurrijke

met een zeer lage loft (vijf à zes

ballen van het merk Volvik: “Als het

graden). En toen was-ie er opeens:

verschil in prestatie niet zo groot is,

de Professional Veneer 1. Een slimme

heb ik veel meer plezier in het slaan

bal met een unieke combinatie:

van een roze bal, dus waarom niet?”

een solide kern (geïnspireerd op de

“Ook bij Titleist is afstand niet meer

harde distance ballen voor afstand

het criterium”, stelt Morgan. “We

bij lange slagen) en een buitenste

willen dat golfers hun keuze maken

laag van urethaan (voor meer

op basis van gevoel en vluchteigen-

spin en gevoel bij korte slagen).

schappen”, zegt hij over het verschil tussen de Pro V1 (lagere balvlucht,

UITGEROLD

zachter gevoel) en ProV1x (hogere

Was het vroeger nog zo dat het selec-

balvlucht, minder zacht gevoel). Valt

teren van een bal vooral neerkwam

er dan nog iets te verbeteren aan de

op het kiezen tussen afstand óf

volgende generatie golfballen? “Als

spin, tegenwoordig vliegt praktisch

je een golfer een aantal ballen laat

elke bal (met uitzondering van de

slaan, vliegen deze ballen door een

goedkoopste merken) even ver. Voor

zogenaamd venster in de lucht”,

de golfer is het alleen nog de vraag

antwoordt Morgan. “Met elke nieuwe

hoeveel extra spin en het zachtere

bal streven we ernaar de balvlucht

gevoel mogen kosten. Dat heeft alles

consistenter te maken en dat venster

te maken met de eisen die sinds 2008

te verkleinen. Wij zeggen altijd

aan ballen worden gesteld (zie in het

G-C-B: golfer-club-bal. Het is de

kader hiernaast het eerste ballen-

volgorde van factoren die het meeste

weetje Begrensd) en het feit dat de

invloed hebben. Bij alles waar we het

fabrikanten de grens hebben bereikt

over hebben, geldt nog altijd dat de

Om het spel te beschermen is de golfbal begrensd. Zo mag een bal niet zwaarder zijn dan 45,93 gram en moet deze een diameter hebben van minimaal 42,67 millimeter. Ook aan de afstand zit limieten, die met een robot door de regelautoriteiten R&A en USGA worden getest. Om een bal in een wedstrijd te mogen gebruiken, mag deze bij een clubhoofdsnelheid van 120 mijl per uur niet verder vliegen dan 317 yards, zo’n 290 meter. Ook is het zo dat de bal vlak na impact niet sneller mag vliegen dan 76,2 meter per seconde.

DIMPLES

Een moderne bal is voor zo’n tachtig procent bedekt met dimples. Het aantal dimples zegt weinig over de prestatie van een golfbal. Zo heeft het merk Wilson ballen geproduceerd met 500 dimples en Maxfli een bal met 272 dimples. De lift (hoe snel stijgt en daalt een bal) en drag (hoe presteert een bal tegen de wind in en met de wind mee) worden bepaald door de rand, vorm en diepte van de dimples. Een diepe dimple zorgt doorgaans voor een lagere vlucht en vice versa. De kunst is een dimplepatroon te ontwerpen waarbij drag en lift goed in balans zijn.

SYMMETRIE

Golfballen zouden rechter vliegen als ze op een bepaalde manier worden opgeteet. Dat is een mythe. Ook hier heeft de USGA een stokje voor gestoken door te eisen dat een bal symmetrisch is. Het streepje of het merk op de bal helpt dus alleen bij het oplijnen.

1 1 3

G O L F . N L

golfer het meeste invloed heeft. Ik geef het niet graag toe, maar eerlijk is eerlijk: de bal blijft the little guy.”

FITTING VAN GREEN TOT TEE Toch is het advies om wel aan balfitting te doen, zeker ook beginners.

Kies één bal. Het maakt me niet uit van welk merk, maar speel gewoon een tijdje met die ene bal.

Net als Titleist zijn bijna alle ballenmerken ervan overtuigd dat het kiezen van de juiste bal een proces

vertelt Morgan. “Het meest gegeven

doen ze allemaal maar hoe duurder

is van green tot tee. Met andere

antwoord was Titleist. Weet je wat

de bal, hoe meer backspin erop

woorden: hoe dichter bij de green,

het tweede antwoord was? Maakt

zit en dat zorgt voor vooral betere

hoe belangrijker het is met welk type

me niet uit, wat er ook maar in m’n tas

prestaties rond de green. Bepaal aan

bal je speelt. En aangezien hogere

zit. Als ik die golfers mag helpen en

de hand van het aantal ballen dat je

handicappers vaker greens missen

één tip mag geven: kies één bal. Het

gemiddeld kwijtraakt per ronde, wat

en dus meer aangewezen zijn op het

maakt me niet uit van welk merk,

je een acceptabel bedrag vindt voor

korte spel, is het belangrijk dat zij

maar speel gewoon een tijdje met

een bal en neem de proef op de som:

in verschillende situaties weten wat

die ene bal. Na een paar maanden

ga de baan in met een paar ballen uit

de bal gaat doen. “We hebben ooit

weet je precies wat de invloed is van

één prijscategorie en besteed vooral

een onderzoek gedaan en gevraagd

de bal op je spel en of je beloond

veel aandacht aan pitches, chips,

aan golfers met welke bal ze spelen”,

wordt voor je goede slagen.”

bunkerslagen en putts. Merk je een verschil? Is er een type bal waar je

Titleist Pro V1(x) € 59 Taylormade TP5(x) € 58 Callaway Chrome Soft € 45 Titleist NXT Tour (S) € 45 Callaway Superhot 55 € 36 Titleist Velocity € 36 Taylormade AeroBurner Pro € 35 Titleist DT Trusoft € 30 Callaway Warbird € 25 Pinnacle Soft € 20

BALKEUZE

goed mee presteert bij de slagen die

Een keuze voor één bal dus, maar

voor jou het verschil maken tussen

welke? Over het algemeen zegt de

een goede en slechte ronde? Kies

prijs van een golfbal veel. Ver vliegen

vervolgens jouw bal en blijf daarbij!

(Prijs per dozijn)

lage vlucht / korte rol medium hoge vlucht / medium lange rol hoge vlucht / lange rol

BALLEN

160 miles/u

120 miles/u

Ongeacht de balsnelheid, iedere golfer zorgt voor compressie en dringt door tot de kern van een golfbal. Dat een dure golfbal alleen geschikt is voor spelers met een hoge swingsnelheid is dan ook een mythe.

COMPRESSIE

Als het gaat over golfballen, valt vaak het woord compressie maar wat is het eigenlijk? De compressie van een golfbal wordt vastgesteld aan de hand van de mate van vervorming als je de bal blootstelt aan een gewicht van tweehonderd pond (circa negentig kilo). Hoe hoger de compressie, hoe minder de bal vervormd. Compressie is er vooral voor ballenmakers om geluid, spin, balsnelheid en de coëfficiënt of restitution (de mate waarin energie wordt overgedragen

tussen club en bal) te bepalen. Er zijn veel voorbeelden van ballen die totaal anders aanvoelen maar toch dezelfde compressie hebben. “Het idee dat ballen met lage compressie geschikt zijn voor spelers met een lagere swingsnelheid, is een fabel en absoluut niet de manier om de goede bal te kiezen”, aldus Morgan.

SPIN

Spelers als Joost Luiten creëren backspin als de beste. Grofweg creëren ze met een ijzer 4 vierduizend omwentelingen per minuut (rpm) en voor een ijzer 5 vijfduizend omwentelingen, etc. Met een wedge halen de Tourspelers zo’n tienduizend rpm. Om een bal op de green direct te laten stoppen heb je zo’n negenduizend rpm nodig. Heet je geen Joost Luiten, dan is het nog altijd zo dat je de duurdere premium ballen sneller op de green kan laten stoppen. Voor elke duizend rpm extra spin met een wedge, blijft de bal, op een gemiddelde Nederlandse green, zo’n anderhalve meter eerder liggen. Doe dat achttien holes lang en je hebt aardig wat meters bespaard met de putter.

ONDER DE ZODEN

Hoe lang gaat een bal mee? Voor een eerste scheurtje moet je minstens honderd keer swingen, en hard. Als je niet zo hard slaat als een professional is dat zelfs 250 keer,

EQUIPMENT

en dan nog is het de vraag of deze schaafwonden invloed hebben op de prestaties. Water is minder goed voor een golfbal. Als een bal langer dan drie weken in het water ligt kan het vocht doordringen tot de kern en dat heeft invloed op hoe ver een bal vliegt.

WISSELBAL

Het is geen fabeltje dat je bal in de winter slechter presteert, en dat komt niet alleen door de omstandigheden in de lucht. Ongeacht de compressie van de bal, verlies je ongeveer tien meter aan afstand als de bal een temperatuur heeft van vier graden. Tip: houd in de winter nog een extra bal (van hetzelfde type en merk) in je zak en wissel ze om de hole af.

RANGEBALLEN

In 2014 heeft het Amerikaanse blad Golf Digest met een robot een test gedaan waarbij ballen van twintig willekeurige drivingranges zijn vergeleken met een Titleist ProV1. Het resultaat? De ProV1 vloog – met een ijzer 7 en een swingsnelheid van een gemiddelde amateur – tussen de 134 en 139 meter. Bij de drivingrangeballen was dat tussen de 127 en 154 meter. Oftewel, als je wilt meten hoe ver je slaat met je verschillende clubs, hecht dan niet te veel waarde aan de afstanden op de drivingrange. Doe dat liever in de baan, met een afstandsmeter.

1 1 5

G O L F . N L

erts.

SPORTHELDEN IN DE GOLFARENA

De tweede editie van de ING Private Banking Golf Week (6 tot en met 9 juli) belooft een prachtig golffeest te worden. Nieuw onder meer is de Legends Trophy, met Nederlandse en internationale sporthelden, onder wie Ronald de Boer en Ruud Gullit.

e ING Private Banking Golf

jaar haar eerste toernooi heeft gewonnen op de Ladies

Week is een evenement voor

European Tour, is zeker van de partij.” Ronald de Boer

jong en oud, waarbij kijken,

kan niet wachten tot de eerste dag aanbreekt. “Al die

beleven en zelf doen centraal

golfwedstrijden die ik heb gespeeld met de bekende

staan en topsport en breedte-

sporters zijn heel erg gezellig. Na het golfen dan vooral,

sport samenkomen.

want in de baan zijn de meesten bloedfanatiek. Het zijn

De eerste editie werd vorig jaar op The International

en blijven topsporters, er zijn er niet veel die tegen hun

gehouden. Voor de tweede editie is Prise d’Eau in

verlies kunnen”, zegt De Boer lachend. Al helemaal niet

Tilburg als locatie gekozen. Een prominent onderdeel

als er een golfwedstrijd op het programma staat tussen

van dé golfexperience van Nederland is de Legends

de aartsrivalen Duitsland en Nederland. De Boer: “We

Trophy. Een team van Nederlandse sporthelden speelt

speelden een paar jaar terug tegen de Duitsers, net over

op Golfclub Prise d’Eau tegen een team van bekende,

de grens bij Venlo, dat ging er zo fanatiek aan toe. John

buitenlandse sporthelden. Voor Nederland zijn onder

van Loen sloeg geweldige ballen op de range. Op de

anderen Ronald de Boer en Ruud Gullit gestrikt.

eerste hole stond hij stijf van de spanning en kreeg hij

De Boer, de 67-voudig ex-international die met Ajax

geen bal weg. Een dikke arm noem ik dat altijd, als je zo

in 1995 de Champions League won, is enthousiast

gespannen bent. Die adrenaline vinden topsporters heel

golfer en actief betrokken bij het benaderen van

fijn. Op het voetbalveld gaan we dat niet meer vinden,

bekende buitenlandse sporthelden voor de ING Private

maar gelukkig kunnen we dat gevoel nog wel krijgen op

Banking Golf Week. “Ik speel vaak golfwedstrijden in het

de golfbaan. We stralen fanatisme uit, en als we straks

buitenland met mannen tegen wie ik vroeger heb gevoet-

met Nederland tegen een team van the rest of the world

bald”, aldus De Boer. “Ruud Gullit is er ook vaak bij. Het

spelen, willen we zeker niet verliezen. Hopelijk slaat die

is nog te vroeg om te zeggen wie er in juli gaan spelen,

beleving over op het publiek dat naar Prise d’Eau komt.”

maar reken maar dat er mooie teams zullen aantreden.”

HIPPER EN SNELLER SPORTHELDEN

Fanatisme, adrenaline, het gaat er serieus aan toe in de

Martijn van der Meulen van organisator TIG Sports,

baan, maar volgens de huidige voetbalanalist van SBS6

benadrukt dat het niet alleen om voormalige topvoet-

overheerst uiteindelijk vooral de gezelligheid. “Iedereen

ballers gaat. “Het zijn nadrukkelijk sporthelden die

wil winnen, maar de sfeer is hartstikke leuk en gezellig.

het tegen elkaar gaan opnemen in de Legends Trophy.

En het gaat niet om geld. Een Nederlands team van

Er spelen ook vrouwen mee. Anne van Dam die vorig

twaalf topsporters tegen een Europees team, dat

I N G - P R I VAT E- B A N K I N G - G O L F W E E K

INTERVIEW

Ronald Speijer

Het zijn en blijven topsporters, er zijn er niet veel die tegen hun verlies kunnen

Ronald de Boer gaat met andere voetbal- en sporthelden golf promoten.

1 1 7

VOOR EEN MEMORABEL EVENEMENT IS EEN INSPIRERENDE LOCATIE EEN EERSTE VEREISTE

Een inspirerende locatie is van groot belang voor een geslaagd en memorabel evenement. Het Conservatorium hotel biedt voor elke gelegenheid een passende setting. Of het nu een borrel, een privĂŠ diner of een receptie is, elk evenement krijgt in het Conservatorium hotel extra allure.

Onder leiding van Chef Schilo van Coevorden biedt het Conservatorium hotel zeer uitgebreide en op maat gemaakte cateringmogelijkheden tijdens uw bijeenkomst.

Neem contact op met ons event team via 020 5700 00 of email naar events@conservatoriumhotel.com

I N G - P R I VAT E- B A N K I N G - G O L F W E E K

INTERVIEW

wordt gegarandeerd een feest.” En dat is ook helemaal de bedoeling, aldus Van der Meulen van TIG Sports. “Wij van TIG maar zeker ook onze partners in golf, ING Private Banking, tevens hoofdsponsor van het Nederlandse golf, KLM en de NGF, willen golf vernieuwen, de sport dichter bij de mensen brengen. De Legends Trophy kan daar bij helpen. De topsporters die naar Prise d’Eau komen,

Na de eerste bal die ik echt goed sloeg, was ik meteen verkocht

zijn bij veel mensen bekend, ook bij niet-golfers. Die zijn natuurlijk heel erg welkom om te komen kijken en golf te ontdekken. We nodigen leden uit van golfclubs in de regio, maar ook leden van hockeyclubs en andere

successen vierde bij Barcelona. De Boer: “In het weekend

sportclubs. Er zal muziek zijn, een heel ontspannen

was het vrij druk op de Doha Golfclub maar de rest van

sfeer, we gaan de golfsport volop promoten.” De Boer

de week speelde ik bijna iedere dag. We trainden vanwege

vult aan: “Golf mag wel wat hipper en sneller worden,

de warmte in de avond dus dat kwam perfect uit. De

zeker als je meer jeugd wil trekken. Golf is een gewel-

jaren voor Qatar speelde ik bij Glasgow Rangers; ook in

dige sport, dat moeten we met z’n allen uitdragen.”

Schotland stond ik veel op de golfbaan. Daar speelde ik met echt goede golfers, daar trek je je aan op.”

GOLF IN QATAR

Tegenwoordig is De Boer blij als hij handicap 10 speelt.

Bij De Boer gaat dat vanzelf. Hij vertelt enthousiast over

“Ik heb twee kleine kinderen dus ik sta nu veel minder

de eerste keer dat hij tegen een golfbal sloeg. “Ik ging

vaak op de golfbaan. Ik speel meestal vijf, zes holes goed

met een vriend mee naar golfbaan Westwoud. Zijn

en dan maak ik een triple bogey, de constantheid is weg.

vader speelde linkshandig, met zijn clubs ben ik ballen

Ik moet dat accepteren maar makkelijk is het niet.”

gaan slaan. De eerste bal die echt goed was, voelde zo

Toch geniet hij van ieder rondje golf. “Ik ben lid op The

geweldig, ik was meteen verkocht. Achteraf had ik

International, een club met leuke mensen en een heel

misschien beter rechtshandig kunnen gaan golfen, want

mooie baan op nog geen tien minuten van mijn huis.

ik tennis ook best aardig en dat doe ik met rechts.” Ook

In de zomer speel ik ’s avonds, als de kinderen op bed

linkshandig wist De Boer zijn handicap tot 4 te verlagen.

liggen. Speel ik, vaak in mijn eentje, hole 1 tot en met

Toen hij in Qatar voetbalde en woonde, speelde hij veel,

9 en dan door naar 17 en 18. Meestal in een buggy, gaat

vooral met Gabriel Batistuta, de Argentijnse goalgetter,

het lekker snel. Die vrijheid, lekker mijn swing oefenen,

en Pep Guardiola, die als speler en als trainer grote

verschillende type ballen slaan, heerlijk is dat.”

GOLF KIJKEN EN ZELF SPELEN! De ING Private Banking Golf Week wordt dit jaar bij Prise d’Eau (Tilburg) gehouden. “De club met 1700 leden, is heel trots dat de ING Private Banking Golf Week op hun baan gaat plaatsvinden”, aldus Martijn van der Meulen van organisator TIG Sports. “De Legends Trophy is daar één onderdeel van, maar we zullen op korte termijn nog veel meer over het programma bekendmaken. We gaan er vanuit dat we over

drie dagen gerekend ongeveer tienduizend toeschouwers zullen trekken, want dit is echt een heel bijzonder en veelzijdig evenement.” De combinatie van topgolf, entertainment, fun en zelf doen maakt de ING Private Banking Golf Week tot een uniek event voor actieve golfers, families en kinderen; een feest voor alle golfers en golfliefhebbers in Nederland. Over het programma en de sterren

in de Legends Trophy wordt in de aanloop naar het evenement regelmatig nieuws naar buiten gebracht, onder meer via GOLF.NL

1 1 9

G O L F . N L

T E K S T

B O B

D E

B O E F

B E E L D

R O N A L D

S P E I J E R

LONG DRIVING IGEN RISICO! OP E

Het record van dé Nederlandse longhitter Bob 'Boom Boom' de Boef? 372 meter! Stel jij jezelf dit jaar ook hogere, of in dit geval verdere doelen? Leer dan van zijn tips.

er slaan, daar gaat het voor mij

die het erbij doen. Ik ben in het dagelijks leven general

vooral om in golf. Ook toen ik

manager bij Aspria in Brussel, een luxe Spa & Health

als twaalfjarige jongen begon,

Club. Golf is mijn hobby en long driving mijn passie.

wilde ik eigenlijk meteen maar één ding: die bal zo hard en zo ver

VERDER DAN 500 METER

mogelijk weg rossen. Daar kreeg

In Amerika op de World Long Drive Tour spelen de echt

ik een kick van en dat is nog steeds zo. Sinds een paar

grote mannen. De toppers daar verdienen goed geld,

jaar heb ik me gespecialiseerd in long driving en doe

halen een swingspeed van 150 mijl per uur en hebben

ik mee aan wedstrijden van de Long Drivers European

persoonlijke records van ver boven de 400 meter. De

Tour. Vorig jaar heb ik me weten te plaatsen voor de

langste bal ooit geslagen staat op naam van Mike

seizoenfinale van deze Tour in Nieuw-Zeeland. Helaas

Dobbyn: 504 meter. Mike is een beest van een kerel

hadden we die dag volle wind tegen en kwam ik niet

van zo’n 150 kilo. Tegen dat geweld kan ik niet op.

verder dan 322 meter en een zevende plaats. De winnaar

Met mijn veertig jaar behoor ik al tot de ouderen

kwam tot 359 meter. Mijn persoonlijk record in een

maar ik zie nog veel ruimte voor verbetering.

officiële wedstrijd is 372 meter. Het Nederlands record

De World Long Drive Tour heeft een speciale

staat nog altijd op naam van Stef Gresel met 381 meter.

categorie voor 45 jaar en ouder, daar denk ik over

Dat record gaat er dit jaar aan! Door krachttraining

een jaar of vijf zeker kansrijk te kunnen zijn.

gericht op explosiviteit en behoud van flexibiliteit kan ik nog heel wat extra meters pakken. Mijn swingspeed

ALLERLEUKSTE

is nu 129 mijl per uur, dat moet naar minstens 135 mijl.

Naast long driver ben ik ook een gewone golfer. Ik ben

Ter vergelijking, Rory McIlroy zit rond de 120 mijl per

lid op Amsterdam Old Course, heb handicap 4 en speel

uur en een longhitter als Dustin Johnson op 122 mijl.

in het eerste competitieteam. Als ik competitie speel heb ik een andere swing dan bij long driving. Met mijn

POPULAIRDER

long-driversswing sla ik 200 meter met een ijzer 7, met

Bij long-drivingwedstrijden slaan we naar de grid,

mijn swing voor gewone wedstrijden 170 meter. Zeker

een vlakke fairway van 45 meter breed. Dat lijkt

beginnende golfers kijken hun ogen uit als ik een heel

misschien breed, maar geloof me, als je 350 meter of

verre drive sla. Wat voor mij geldt, geldt voor bijna

verder slaat valt dat best tegen. Meestal krijgen we per

alle golfers: ver slaan is toch het allerleukste van golf.

set zes ballen, alleen een bal die op de grid eindigt, telt.

Ik laat hier zien wat ik doe om de bal minimaal 350

De Long Drivers European Tour is nog klein maar wint

meter te slaan. Misschien helpt het je om ook een stuk

aan populariteit. Op onze Tour zijn nu twee jongens

verder te komen. Maar let op: ik ben geen teaching

fulltime bezig. Daarnaast zijn er veel teaching pro’s

pro. Het gebruik van de tips is op eigen risico!

DRIVES

INSTRUCTIE

1 2 1

G O L F . N L

1 SET-UP In deze set-up zie je een aantal dingen dat afwijkt van een normale set-up: • mijn linkerschouder is meer omhoog gericht; • de balpositie is verder naar links; • mijn grip is sterker dan een normale, neutrale grip; mijn handen zijn meer naar rechts gedraaid.

GRIP

Neutrale grip

Overdreven sterke grip

Omdat we met long driving op onze maximale kracht slaan, komt het regelmatig voor dat de handen het tempo van het lichaam niet kunnen bijbenen. Gevolg: de release komt net te laat en je krijgt een bal die naar rechts vertrekt. Om de handen sneller te maken, kun je een zogeheten sterkere grip gebruiken. Met deze grip release je makkelijker en kunnen de handen meer snelheid maken. Vaak is het bij een long-drivewedstrijd een beetje zoeken. Je slaat je eerste bal helemaal voluit en dan kijk je goed naar de balvlucht. Als ik de grid rechts mis, dan maak ik voor de volgende bal mijn grip wat sterker. Als ik echter een hook sla, dan zijn mijn handen te snel en maak ik mijn grip wat zwakker.

BALPOSITIE

Als je mijn balpositie bij de long drive vergelijkt met de normale balpositie met een driver, zie je dat de bal meer naar links ligt. Dit doe ik om een zogeheten positieve angle of attack te krijgen, wat betekent dat ik de bal in een opgaande beweging raak. Met ijzers heb je vaak een negatieve angle of attack, wat extra spin en controle creëert, maar met long driving wil ik juist minder spin op de bal. Ik probeer zoveel mogelijk energie van mijn club om te zetten in voorwaartse beweging van de bal, en dit gaat het beste als mijn clubhead in dezelfde richting beweegt als de launch angle (vertrekrichting) van de bal (zie ook pagina 127).

2 DRIVES

INSTRUCTIE

2 TOP BACKSWING De top van de backswing van een long driver wijkt het meest af van een normale swing. Het is duidelijk dat een long driver bereid is accuratesse op te offeren voor extra snelheid. Je gaat van zo'n extreme backswing wel harder slaan, maar niet noodzakelijkerwijs beter golfen. Hier de meest in het oog springende verschillen. • Je ziet doorgaans een grotere gewichtsverplaatsing bij long drivers; tijdens de backswing beweeg ik het hele lichaam naar rechts. • In een normale swing is de club ongeveer horizontaal, ik maak mijn swing zo lang mogelijk zodat er meer tijd is om te accelereren. Je ziet in de top van de backswing ook de spanning in mijn rechterbeen, ik ben klaar om af te zetten zodat ik tijdens de downswing al het gewicht weer naar links kan verplaatsen. • Om de backswing langer te maken komt de linkerhak helemaal los van de grond. Dit stelt me in staat nog verder door te swingen. • In een gewone swing blijft de linkerarm gestrekt in de top, de meeste long drivers buigen hun linkerarm ietsje om zo de backswing nog langer te kunnen maken.

1 2 3

G O L F . N L

3 DOWNSWING Een long driver stelt de release heel lang uit en is met zijn lichaamsrotatie en zijn handen al bijna bij de bal, terwijl het clubhoofd nog bovenin de swing zit. Op de foto hiernaast zie je dat mijn handen al bijna ter hoogte van de bal zijn terwijl mijn clubhoofd nog een lange weg te gaan heeft. In de heel korte tijd dat je handen nog maar enkele centimeters afleggen om bij de bal te komen, legt je clubhoofd een heel groot deel van zijn traject af, en zo wordt de snelheid ontwikkeld. Uiteindelijk, als je timing goed is natuurlijk, komen je handen en clubhoofd op hetzelfde moment bij de bal. Op de foto hieronder zie je duidelijk dat op het moment van impact de linkerarm en de shaft helemaal recht op ĂŠĂŠn lijn zijn.

4 5 DRIVES

INSTRUCTIE

5 FINISH

Hier zie je goed hoe het gewicht verplaatst is van mijn rechterbeen (top van de backswing) naar mijn linkerbeen, het zogenaamde door de bal heen bewegen. Nogmaals: een gewone golfer doet dit met mate, ik doe het zo veel en zo extreem mogelijk. Het komt zelfs regelmatig voor dat ik volledig uit balans ben na mijn swing en bijna omval.

4 FOLLOW THROUGH Bij de follow through, zie je het omgekeerde effect van de downswing. De handen zijn maar nĂŠt voorbij de bal terwijl het clubhoofd al op weg naar boven is. In de korte tijd dat de handen van de positie vlak voor impact naar de positie vlak na impact gaan, legt het clubhoofd een zwaaibaan van meer dan 180 graden af. Het clubhoofd heeft dus heel snel veel snelheid ontwikkeld.

1 2 5

Voorjaarsactie van ANWB Golf lidmaatschap tot

1-1-2018

* 34,

ANWB Golf biedt: • • • • • • •

NGF- handicapregistratie € 25,- korting per boeking bij Pin High Meerdere gezellige ledendagen per jaar Greenfee korting bij circa 100 golfbanen Korting op golfcursussen en -lessen Deelname aan ruim 80 wedstrijden Samenwerking met Jumbo Golfwereld

* Let op, deze actie is geldig tot en met 30 april 2017.

Klanten van Pin High betalen het eerste jaar slechts € 25,-.

Voor meer voordelen en aanbiedingen bezoek je onze site anwbgolf.nl

DRIVES

INSTRUCTIE

AANDACHTSPUNTEN

2. VEEL LAG

Als je een foto maakt van een downswing, zie je de hoek die wordt gevormd door de linkeronderarm en de shaft (zie foto onder). Dit noemen we de lag. Hoe kleiner de hoek, hoe groter de lag. Het is één van de moeilijkste principes van ver slaan maar ook een van de belangrijkste. Hoe langer je je release uitstelt (dus hoe meer lag je creëert), hoe hoger je acceleratie en hoe meer clubhoofdsnelheid. Als je een swing maakt zonder bal, dan hoor je op een bepaald moment een zoevend geluid vanwege de luchtweerstand. Dat is het punt waarop je club de hoogste snelheid heeft. Als het goed is, is dit ongeveer op het punt van raken (of net iets erna).

1. ANGLE OF ATTACK Om afstand te maken kan een bal het beste onder een bepaalde hoek worden weggeslagen (launch angle) met een bepaalde hoeveelheid backspin die de bal langer in de lucht houdt. Twee factoren die in sterke mate de launch angle bepalen zijn de loft van de club en de angle of attack. Een gewone golfer heeft een driver van tussen de 9 en 12 graden. Hoe meer loft, hoe meer spin een bal krijgt (bij dezelfde clubhoofdsnelheid). Omdat het bij long driving puur om afstand gaat, willen we zoveel mogelijk voorwaartse beweging aan de bal meegeven. Daarom slaan we met drivers met minder loft (tussen de 2 en 6 graden). Maar als we dit doen met een normale swing, vertrekt de bal veel te laag. Om de ideale launch angle te creëren met weinig spin en toch zoveel mogelijk snelheid, slaan we met een positieve angle of attack. Dit betekent dat het clubhoofd in een opgaande beweging de bal raakt.

TIP VOOR MEER LAG: hou je handen en polsen ontspannen. Vaak zie je spelers die een verre drive in gedachte hebben, heel hard knijpen in hun club om zo (voor hun gevoel) meer kracht te kunnen geven. Dit werkt alleen maar contraproductief. Er zijn genoeg spieren die keihard aangespannen worden tijdens (dus niet voorafgaand aan) de golfswing, denk hierbij aan benen, billen en buikspieren, maar probeer je handen en polsen ontspannen te houden.

3.POLSRELEASE Er zijn verschillende onderdelen van je swing die snelheid creëren (heupactie, schouderdraai, polsrelease) en als die goed samenkomen, is de snelheid het hoogste. De polsrelease (het over elkaar draaien van de handen) is daarbij de allerbelangrijkste factor.

1 2 7

Hoe scoort uw organisatie?

Met de app Golf.nl van de NGF weet u altijd wat uw prestatie op de baan is. Nieuwsgierig waar uw organisatie kan scoren? Numa Group realiseert digitale klantervaringen van concept tot implementatie: numagroup.nl

Get it done.

P R O D U C T I E

S I E T S E

H E R R E M A

DRIVERS

EQUIPMENT

MIZUNO JPX900

De meest aanpasbare driver ooit. Dat was het doel van Mizuno met de JPX900. Naast aanpassingen voor draws, fades en zwaartepunt (hoge en lage balvluchten) is het met de Visual Face Angle zelfs mogelijk de looks van je clubblad bij adressering aan te passen. Kijk je liever naar een open of meer gesloten clubblad? Het kan met de JPX900. golf.mizunoeurope.com 479 euro

EEN GOED BEGIN... Op zoek naar een nieuwe driver voor de mooiste afslagen midden op de fairway? Bekijk hier een greep uit de 2017-collectie van topmerken.

1 2 9

G O L F . N L

COBRA KING LTD BLACK

De in 2015 gelanceerde succesvolle KING LTD Driver heeft een makeover gekregen. De glanzende oranje kroon die we in de tas van Rickie Fowler terugzagen, is vervangen voor een matzwarte versie. Aan de Zero CG technologie â&#x20AC;&#x201C; hoge launch en weinig spin â&#x20AC;&#x201C; is niks veranderd. cobragolf.com 499 euro

COBRA KING F7

Met de drie gewichtjes is de King F7 van Cobra naar ieders wens af te stellen. Naast spin (meer of minder) is het ook mogelijk de balvlucht (draw) te optimaliseren. De F7+ heeft een kleiner clubhoofd, iets waaraan de betere speler de voorkeur zou kunnen geven. Zoals we gewend zijn van Cobra zijn de drivers in verschillende kleuren verkrijgbaar. cobragolf.com 399 euro

DRIVERS

EQUIPMENT

CALLAWAY BIG BERTHA FUSION

Bij de Fusion van Callaway draait het om materiaalgebruik. Volgens het merk is het dankzij een combinatie van licht en zwaarder materiaal de meest stabiele driver die ze ooit lanceerde. Ook handig: de Callaway Big Bertha Fusion is in een korte 44 inch versie te krijgen voor nog meer zekerheid. callawaygolf.com 449 euro

CALLAWAY GREAT BIG BERTHA EPIC

Naast opvallende groene accenten aan de buitenkant, heeft de Epic met Jailbreak Technology ook iets moois bedacht voor onder de motorkap: twee kleine titanium tralies achter het slagvlak verbinden de zool en de kroon van het clubhoofd. Dit zou de stabiliteit bij impact ten goede komen en voor extra balsnelheid moeten zorgen. De Epic Sub Zero, het type waarmee Rory McIlroy speelt, heeft meer afstelmogelijkheden en is gericht op de betere speler. callawaygolf.com 549 euro

1 3 1

advertorial

WAT IS DE VICE-AANPAK? GEEN TUSSENPERSOON GERAFFINEERDE TECHNOLOGIE UNIEK DESIGN DE HELFT VAN DE PRIJS

VICE GOLF: EEN FRISSE EN BETAALBARE BENADERING VAN PREMIUM GOLFBALLEN

olf stond in ‘t verleden niet bekend om de uitzonderlijke stijl of jonge verschijning. Toch is het de passie die golfers drijft om de golfbaan op te gaan en de beste speelprestatie te leveren, wat hun handicap ook is. Deze passie voor golf heeft Ingo Duellmann en Rainer Stoeckl beïnvloed om hun eigen golfbal-lijn en strategie te ontwikkelen die de huidige markt radicaal zou veranderen. Als de eerste online-only leverancier van golfballen ter wereld, heeft Vice Golf nu al een significante voetafdruk in de Europese en Amerikaanse markt achtergelaten. Het is simpel: Vice Golf vervaardigt premium golfballen, verkoopt ze rechtstreeks op www.vicegolf.com en speelt de gegenereerde besparingen door aan de klant. Hun toegewijde inzet voor de hoogst mogelijke kwaliteit werd bekrachtigd toen de twee premium modellen Vice Pro en Vice Pro Plus een felbegeerde Golf Digest Gold Medal wonnen van de vermaarde Hotlist in 2015. Vice Golf was de enige kleine onderneming die de hoogste prijs van het tijdschrift in de wacht heeft gesleept. Eén van Vice Golfs voortreffelijke ambassadeurs is Romain Bechu, een Franse professional wiens golfcarrière werd verstoord door een ernstige verwonding. Als golf junkie en surfer, kon Romain Bechu zijn handen echter niet van de golfclubs afhouden en begon met goocheltrucs die zijn toeschouwers versteld deden staan. De bekende ESPN noemde onlangs Bechu´s video’s de „grootste truckopname video“ en in feite, als men ziet hoe Romain Vice Golfballen tussen zijn benen balanceert,

staat iedereen versteld. Als Romain eenmaal de bal omhoog schiet als een waterstraal, om deze dan weer op artistieke wijze met zijn club op te vangen, vallen de monden open absoluut. „De verreweg moeilijkste trick is de flip als ik met de bal balanceer en de club in de lucht gooi, om deze dan later na een salto op te vangen en daarna door te gaan met het balanceren“, zegt Romain met een lach. Nep kan echt niet, alleen genialiteit. Hetzelfde geldt als hij een drive slaat vanaf het gebit van zijn maatje die op de grond ligt, terwijl hij de golfbal balanceert op een tee tussen zijn tanden. Hoewel hij voornamelijk beroemd is om zijn trucshots, gaat Romain dit jaar een professionele comeback maken. We zullen zien of zijn prestaties net zo voortreffelijk uitpakken als zijn goochelvaardigheden. Eén ding is zeker, Romain deelt de filosofie van Vice Golf – hij gaat helemaal op in zijn ondeugd!

DRIVERS

EQUIPMENT

PING G

De opvolger van de meest vergevingsgezinde driver die PING ooit maakte (de succesvolle PING G30) is in verschillende modellen verkrijgbaar. Naast de standaard G is de G LS Tec (afgebeeld) er voor golfers met (te) veel spin. De PING G SF Tec helpt de slicer een handje. ping.com 479 euro

SRIXON Z 565

Met de Z 565 zet Srixon in op meer moment of inertia (MOI), oftewel meer vergevingsgezindheid bij ballen die niet helemaal perfect geraakt worden. Srixon biedt een kleiner model aan voor de betere speler: de Z 765, met een clubhoofd van 440 cc. srixoneurope.com 499 euro

1 3 3

G O L F . N L

TAYLORMADE M2

De naam is hetzelfde gebleven, maar er is wel degelijk iets veranderd aan de nieuwe M2 van TaylorMade. Zo is het slagvlak zeven procent groter en zegt de clubmaker dat dit de meest vergevingsgezinde driver is die ze ooit hebben gemaakt. Wil je ook nog iets aan je slice doen? Dan is de M2 D-Type een goede optie. taylormadegolf.com 449 euro

TAYLORMADE M1

De eerder dit jaar gelanceerde M1 is volgens TaylorMade net zo vergevingsgezind als de M2 uit 2016, maar ook de nieuwe M1 is een driver voor de golfer die op zoek is naar minder spin en meer rol. Er is vastgehouden aan het opvallende zwart-wit design. Het grootste verschil zit waarschijnlijk in het geluid, dat bij de nieuwe M1 minder hol klinkt. taylormadegolf.com 579 euro

DRIVERS

EQUIPMENT

TITLEIST 917/D2

De nieuwste driver uit de 917-lijn van Titleist biedt klassieke looks met meer afstelmogelijkheden. Dankzij het SureFit CG-systeem kun je met een draw- of fade-instelling aan je balvlucht sleutelen. Ben je op zoek naar iets minder spin en een lagere balvlucht dan met de afgebeelde D2 (460cc), dan lijkt de 917/D3 (440cc) meer geschikt. titleist.com 549 euro

WILSON D300

D staat voor distance bij de nieuwe D300 driver van Wilson. Het ontwerp van de kroon heeft Micro Vortex Generators om drag te verminderen. Met Right Light Technology is aardig wat gewicht bespaard en zet Wilson met de D300 in op extra clubhoofdsnelheid. Net zoals de meeste andere drivers is ook de D300 aanpasbaar. wilsongolf.com 349 euro

Blijf via golf.nl op de hoogte van al het nieuws over equipment. 1 3 5

G O L F . N L

T E K S T

E D W I N

A L B L A S

B E E L D

M I L A N

R I N C K

N E K A M S E J T E L L E P ‘S ’ R E K U E L N E G N I N I TR A

ug een keer met zijn aasen, die drie jaar ter Kl el Ro or vo t nie ar ja, . Ma meer is weg te slaan. Oh Al het begin is moeilijk n en er sindsdien niet aa lfb go de ar als ar na Ma n. ing lfe te gaan go vriendje Floris meeg zijn vader Edwin ook ot slo be lf, go er ov is siast n… doordat hij zo enthou n vader nog om te lache zijn, is het spel van zij et mo jk rli ee el he el Ro

Ik zat eerst op voetbal, maar ik heb voor golf gekozen. Ik tennis ook nog. Ik ben de enige in mijn klas die golft. Ze denken allemaal dat het heel makkelijk is: tegen een bal slaan en er dan achteraan lopen. Dan zeg ik dat ze maar eens achttien holes moeten meelopen. Dan zijn ze uitgeput. Ik heb een keer flyers uitgedeeld over een open dag. Toen is een jongetje die hockeyt, komen kijken. Volgens mij vond hij het wel leuk. Ik denk dat ik nog wel eens andere kinderen uit mijn klas zal vragen.” PASPOORT Roel Klaasen (11 jaar) Woonplaats: Waalwijk Golfclub: Efteling Handicap: 45

Mijn vader is beter in pannenkoeken bakken dan in golfen PANNENKOEKEN “Wat mij betreft zijn pannenkoeken de beste lunch vóór een golftraining. Mijn vader is bakker, dus hij kan lekkere maken. Vandaag eet mijn vriendje Owen mee. Floris is met vakantie. Mijn vader is beter in pannenkoeken bakken dan in golfen. We spelen wel eens samen, in het weekeinde. Dan moet ik vaak om hem lachen. En zeg ik hem wat hij moet doen. Hij heeft geen les. Dat zou wel moeten.”

JEUGD

INTERVIEW

SPELENDERWIJS “We krijgen golftraining van Paul Nout, meestal in een groepje van zes. Je leert van elkaar. Paul maakt de lessen ook leuker door de spelletjes. Soms zet hij emmers in de baan waar je dan in moet chippen. Of we doen een spel op de putting green. Dan moet je de bal zo dicht mogelijk bij de hole spelen of een andere bal raken. Anders ben je af. Soms win ik. Vaak gaan

FIETSEN NAAR DE CLUB

we daar na de training nog mee door.”

“Ik ga bijna altijd op de fiets. Mijn spullen liggen op de golfclub, dus ik hoef niks mee te nemen. Van mijn huis naar de golfbaan is het ongeveer zeven kilometer. En meestal fietsen we samen, wat een stuk gezelliger is. We kunnen onze spullen in lockers bewaren. Dat is natuurlijk wel handig. Ik heb net een nieuwe tas en nieuwe clubs gekregen.”

OP WEG NAAR NEGEN HOLES “Het leukste onderdeel vind ik chippen. Omdat me dat ook het beste lukt. Mijn doel is om zo snel mogelijk lager dan handicap 36 te komen, want dan mag ik meedoen aan de competitie. Mijn beste prestatie op de golfbaan was op hole 18 van de Efteling. Die heb ik een keer in vier slagen gedaan.”

WIE NEEM JIJ MEE? Golf je zelf ook en lijkt het jou cool dat jouw vrienden, vriendinnen, klasgenootjes, buurjongen en buurmeisje het ook gaan doen? Vertel ze dan over RAAK! STAP 1: Ga naar een evenement en SLA RAAK! STAP 2: Word vriendje van RAAK! en ontvang de nieuwsbrief met coole tips STAP 3: Vraag jouw RAAK!-clubpas aan en ga op avontuur! GOLF IS ALTIJD RAAK! RAAK! wil kinderen tot en met 12 jaar hun eerste ervaring met golf bieden. Meer informatie op golfraak.nl.

1 3 7

G O L F . N L

PROEVEN VAN

PORTO Het puurste van Portugal vind je in het noorden. Waar de steden Porto en Ponte de Lima tot de verbeelding spreken, een bezoek aan de porthuizen meer dan de moeite waard is en je nรณg gelukkiger wordt op de golfbanen.

PORTUGAL

TRAVEL

De Red Mountain Golf Club, prima geschikt als filmset voor Jurassic Park.

1 3 9

G O L F . N L

T E K S T

E D W I N

A L B L A S

an een crisis worden weinigen

de Lima wierp zich op als een van de voortrekkers.

blij. Maar de recessie in Portugal

Met een beetje hulp van de overheid werd een plan de

heeft de golftoerist wel in de

campagne in elkaar getimmerd en gingen de clubs de

kaart gespeeld: meer gastvrij-

boer op. Ze struinden enkele beurzen in Europa af om

heid van de golfbanen, die zich

de boodschap golf in Portugal is meer dan de Algarve te

nog niet op de vakantieganger

verkondigen. Maar het blijft een oneerlijke strijd; in de

hadden gestort. De banen rond Porto bijvoorbeeld. De

Algarve liggen de golfbanen op een wedge-afstand van

noordelijke havenstad gooide natuurlijk al langer zijn

elkaar. Ten noorden van Porto is dat niet bepaald het

charme in de strijd als bestemming voor een steden-

geval. Het moet zelfs de regio Lissabon als populaire

trip, maar beetje bij beetje proberen de golfclubs zich

golfbestemming nog boven zich dulden. “Dat we een

nu ook in de etalage te zetten. Toegegeven, uit nood

lange adem nodig hebben, wisten we van tevoren. Maar

geboren, maar daarom geen reden om het te negeren.

er is al wel het een en ander bereikt”, vertelt Correia niet zonder trots. “De clubs in de omgeving hadden destijds

DE BOER OP

misschien geen andere keuze maar inmiddels worden

De golfclubs in de streek rond Porto zagen door de crisis

de golfers oprecht met open armen ontvangen.”

hun ledenbestand flink uitdunnen. Een aantal sloeg een jaar of vijf terug de handen ineen. De banen hadden

AAN TAFEL

moeite het hoofd boven water te houden en de kennis

Axis Golf Ponte de Lima, waar een fijn hotel aan de

om een andere inkomstenbron aan te boren ontbrak. Het

golfbaan grenst, geeft zelf het goede voorbeeld. Hier

was voor iedereen een sprong in het diepe, herinnert

kun je het makkelijk een paar dagen uithouden. Het

La Salete Correia zich. De diretora van Axis Golfe Ponte

historische stadje, met krap vijftigduizend inwoners,

Ponte de Lima geldt als het gastronomisch epicentrum van de streek.

PORTUGAL

TRAVEL

Axis Golfe Ponte de Lima, een golfbaan in zijn natuurlijke habitat.

In een buggy is het een gewaagd ritje door minihaarspeldbochten zonder vangrail heeft veel meer dan alleen golf op het menu. Ponte de Lima staat bekend als het gastronomische epicentrum van de streek. In de zomer wisselen de festivals elkaar (trommels) vaak dominant vertegenwoordigd zijn. En waar de vinho verde (vertaald: groene wijn) rijkelijk vloeit. Tijdens dit festivalseizoen loop je ook de meeste kans om met de lokale bevolking het glas te kunnen heffen. Wie weet word je zelfs aan tafel uitgenodigd. Maar wees beducht: het traditionele eten is pittig bereid en zowel het varkens- als rundvlees wordt aan de dis bloedsappig op-

Illustratie: Martijn Cornelissen

in rap tempo af, waarbij rancho (muziek) en bombos

gediend. Restaurants serveren overigens minder scherpe en barbaarse varianten van de traditionele gerechten.

1 4 1

U ZULT ZICH VANAF HET EERSTE OGENBLIK THUIS VOELEN

PGA Catalunya Resort, de personificatie van exclusiviteit, biedt een unieke levensstijl binnen één van Europa’s meest fascinerende bestemmingen. Het resort bevindt zich te midden van de schitterende bossen van twee wedstrijdgolfbanen, op korte afstand van de prachtige middeleeuwse stad Girona en van de aangename stranden van de Costa Brava. De indrukwekkende eigentijdse villa’s zijn perfect in het natuurlandschap opgenomen en beschikken over alles wat u nodig hebt dankzij het moderne hotel, de restaurants en een exclusieve Residents Club.

Appartementen, villa’s, geschakelde woningen en kavels beschikbaar vanaf ¤410.000 tot ¤4 miljoen makelaar@pgacatalunya.com | www.pgacatalunya.com

PORTUGAL

TRAVEL

AVONTUURLIJK Maar even genoeg over de culinaire geneugten. We zijn toe aan het groen van de golfbaan. De achttien holes van Axis Golfe zijn een fraai voorbeeld van hoe een golfbaan in een natuurlijke habitat kan worden aangelegd. Negen holes glooien prachtig in een heuvelachtig parklandschap en de andere helft van de volwaardige baan ligt in een woest boslandschap met behoorlijke hoogteverschillen, waar zowaar een lange hole van

Het liefst speelt Luis na de lunch, waarbij het gebruik is om een heerlijk glas vinho verde te nuttigen

zeshonderd meter is aangelegd. Te voet en bepakt met golftas bijna niet te doen; in een buggy is het een gewaagd ritje door minihaarspeldbochten zonder vangrail… Dat avontuurlijke past helemaal bij de omgeving. Ponte de

reken maar dat daarbij wordt gedanst maar dat blijft aan

Lima schijnt met kilometers lange bike trails namelijk

het oog van de spelers onttrokken. Die galmende muziek,

ook een walhalla voor mountainbikers te zijn.

daar moet je wel even aan wennen wanneer je in je backswing zit… Wie je wel tegen het lijft kunt lopen, is Luis.

CLUBLID LUIS

De bebaarde Portugees is lid van de club en altijd bereid

Het moet wel heel raar lopen als je tijdens de ronde niet

om iets over de historie van de baan met je te delen. Het

kennismaakt met de rancho folclórico. Niet dat er muziek-

liefst speelt Luis na de lunch, waarbij het gebruik is om

gezelschappen op de baan paraderen, maar ergens in

een heerlijk glas vinho verde te nuttigen. Misschien mag

een huis in de heuvels staat de muziek wel hard aan en

ik het niet hardop zeggen of schrijven, maar drank hoort

echoën de klanken van de volksmuziek over de fairways.

hier bij het dagelijkse leven. Wie bij de lunch geen glaasje

Rookpluimpjes verraden een buitenshuis eetfestijn en

wijn drinkt, wordt toch een beetje vreemd aangekeken.

Een smalle fairway op Axis Golfe Ponte de Lima.

1 4 3

G O L F . N L

HOOFD LEEGMAKEN

zo van je af. Net als op de golfbaan kun je ook in

Het leven bevalt hem wel, fluistert Luis mij toe, terwijl

deze schilderachtige stad je hoofd lekker leegmaken.

hij vanaf de teebox op de negende hole de diepte in kijkt.

Bovendien liggen de prijzen hier voor Nederlandse

Dit is de enige hole waarbij je op weg naar de green even

begrippen laag, dus daarmee bespaar je weer…

de wenkbrauwen fronst, want vanaf de fairway naar

Porto moet je inhaleren. Zittend op een bankje aan de

de vlag slaan over twee afscheidingshekken die een

oevers van de Douro, turend naar of slenterend over de

doorgangsweg markeren, doet een beetje vreemd aan.

robuuste, ijzeren bruggen waarvan enkele zijn ontworpen

Maar Luis is het gewend. En ik neem het voor lief. Samen

door Gustav Eiffel (Ponte Maria Pia) of zijn Belgische leer-

drinken we na de ronde nog een glas op de goede afloop

ling Théophile Seyrig (Ponte Dom Luís I) en die de stad

(het hek niet geraakt!), voordat het de hoogste tijd

verbinden met Vila Nova de Gaia. Aan de zuidelijke wal

wordt om af te zakken richting Porto. Niet om te golfen,

dobberen de boten die de port uit de Douro-vallei hebben

voor de verandering, maar om de stad te verkennen. De

aangevoerd. Hier staan de opslaggebouwen van gerenom-

weg ernaartoe ligt er prima bij. Nadeel is wel dat je moet

meerde porthuizen. Met dezelfde passie als waarmee

betalen om over dat asfalt te mogen rijden. Het kost je

Luis over zijn golfbaan in Ponte de Lima kan vertellen,

niet de kop maar het gedoe kan de golftoerist een beetje

schildert Inês het proces van wijnboerderij (quinta’s) naar

ergeren. Die ergernis schud je in Porto overigens

glas tijdens een tour in Caves Ferreira. Het vermaarde porthuis, dat ook het merk Sandeman (bekend van het silhouet van de man met cape en hoed) voert, groeide groot aan de hand van Donna Antonia Adelaide Ferreira. Het geld dat de familie daarmee verdiende, deelde de vroege weduwe ook met de minder bedeelden in de stad. De koele caves in Porto zijn het bezoeken meer dan waard,

Wie naast betaalbare rondjes golf ook nog iets van Portugal wil leren kennen, is hier aan het juiste adres

het aansluitend proeven van de diverse ports al evenzeer.

GELUKZALIGE MOOD Van golf heeft Inês helaas weinig kaas gegeten. Het is haar vergeven. Met een goed glas port over golf keuvelen is natuurlijk een fijne combinatie, maar daarvoor moet ik elders zijn. Een dag later vind ik de weg naar Estela Golf Club, een linksbaan, ook ten noorden van Ronald Speijer

Porto. Het geluid van de zee – in dit geval de Atlantische Oceaan – en de bijbehorende vergezichten geven mij een nog gelukzaliger gevoel dan de omgeving van elk ander type baan. De zon helpt ook. De voor mijn doen fantastische start op de eerste holes, waar helaas niemand getuige van is, versterken die mood nog eens. Galiza, zoals de regio ten noorden van Porto heet, heeft van alles wat. Binnen een uur rijden liggen zes golfbanen van achttien holes en twee van negen. Nogmaals, de streek kan in aantal niet tippen aan de Algarve, maar wie naast betaalbare rondjes golf ook nog iets van het echte Portugal wil leren kennen, is hier aan het juiste adres. Op de Estela Golf Club kun je gelukkig zijn. Net zo gelukkig als clublid Manuel Moreira die in 2014 op hole 2 twee keer en hole-in-one sloeg, zo zie ik op een erebord in het clubEstela ligt aan de Atlantische Oceaan en biedt prachtige vergezichten.

huis. De bofkont. Ik ben vandaag gelukkig met een paar birdies en een heerlijke espresso. Voor zeventig cent.

PORTUGAL

Port is wijn, maar wel in versterkte vorm met een beduidend hoger alcoholpercentage. Bij wijn ligt dat gemiddeld rond de 12 procent, bij port tussen de 18 en 22 procent. Port is doorgaans geen wijn die je bij een maaltijd drinkt. Wel ervoor of erna of met een kaasje. De soorten zijn veelal ingedeeld op het aantal rijpjaren. WHITE De witte variant (meer geel) is de lichtste, niet alleen in kleur maar ook in smaak. Witte port heeft het minste alcoholpercentage. Het is in opkomst en doet het goed in combinatie met schimmelkaas. Deze port rijpt zo’n drie jaar in het vat voordat het wordt gebotteld en is na openen een goede week houdbaar. RUBY De jonge Ruby is een rode port, een zogenaamde blended port, gemaakt van wijnen van verschillende druivenrassen, oogstjaren en wijngaarden. De Young Ruby rijpt in de fles en varieert in kleur van paarsrood tot robijnrood en is vrij zoet. De Young Ruby is geliefd bij zachte kazen en zoete nagerechten. De Reserve Ruby heeft ten

TRAVEL

minste vijf jaar houtrijping en is samengesteld uit de betere wijnen, maar ook uit diverse druivenrassen, jaren en wijngaarden. TAWNY De samenstelling is niet veel anders maar het grote verschil is dat de wijnen zijn gerijpt op houten vaten. Dat merk je aan de geur en smaak. Tawny heeft een zachter karakter dan de Ruby en is ook te herkennen aan de (rood) bruine kleur. Tawny heeft een langere rijping (op hout) en laat zich heerlijk smaken bij kaasjes maar ook bij paté, noten en sommige desserts (met caramel). VINTAGE Vintage ports staan te boek als de beste omdat ze worden gemaakt van druiven uit bijzonder goede oogstjaren. Het verschil met de andere ports is dat ze pas echt rijpen nadat ze zijn gebotteld. Er zijn vintage ports van tientallen jaren oud in de omloop. Na opening moet de port worden gedecanteerd (overgegoten in een karaf) omdat er tijdens de rijping droesem (prut) is ontstaan. En moet binnen een paar dagen worden gedronken.

TIP MET PIN HIGH NAAR PORTO

Golfreizen naar de regio Porto worden onder meer aangeboden door Pin High Golftravel ( pinhigh.nl) • Shortbreaks (drie nachten) inclusief verblijf, greenfees en twee diners: vanaf € 199 (exclusief vlucht) • Weekpackages (zeven nachten) inclusief verblijf, drie tot vijf greenfees en zeven diners: vanaf € 479 (exclusief vlucht)

1 4 5

G O L F . N L

COLUMN

FAT I M A - M O R E I R A - D E- M E LO

Fatima Moreira de Melo (38) is professioneel pokerspeelster en voormalig hockeyinternational. Met Oranje werd ze wereldkampioen in 2006 en won ze olympisch goud in 2008. Ze golft sporadisch en doet dat nog altijd zonder pasje.

TOPMOMENTJE MET GARCIA Het GVB heb ik nooit gehaald. In mijn aritmische leven schiet het golf erbij in, maar anders dan bij hockey kan ik er op latere leeftijd ook nog fanatiek mee aan de slag. Daarmee doe ik dan meteen de onderbuurman, die me een golfsetje cadeau heeft gedaan, een plezier. Maar dat papiertje halen is een drempel. Als ik op de golfbaan sta, is het soms naast een heel goede golfer. Onlangs kreeg ik zelfs tips van toppro Sergio Garcia (op de foto) die ik al een paar keer ontmoet. De laatste keer op de Bahama’s, waar ik was voor een pokertoernooi. Voor hem is het een plek waar hij buiten het seizoen graag traint. Er staat altijd veel wind dus hij kan er onder die omstandigheden goed oefenen. En dit keer deed hij

ook mee aan het pokertoernooi. Sergio is gewoon een leuke gozer, een chille gast met humor en zeker niet arrogant. Die eigenschap willen sommige beroemde sporters nog wel eens hebben. Van Sergio kreeg ik weer eens te horen dat ik bij het slaan te ver voorover buig. Dat heeft natuurlijk te maken met mijn hockeyverleden. Maar gelukkig beleefde ik ook een topmomentje. Na een paar aanwijzingen sloegen we synchroon een bal, hij met een wedge en ik met een ijzer 7. En die ballen gingen gelijk op. Dat gaf mij een goed gevoel natuurlijk. Het is duidelijk dat ik me met een bal helemaal in mijn element voel. Of het nu een golf-, tennis- of hockeybal is. Door het pokeren

ben ik nog meer bewust geworden van het mentale aspect. In het hockey vecht je tegen een ander team. In dat gevecht kunnen anderen het voor je opknappen of je op sleeptouw nemen. Ook in mentaal opzicht. Dat is best relaxed. Ik tennis regelmatig en dat is een gevecht tegen jezelf en één tegenstander. Op de golfbaan ben je zelf de tegenstander. Natuurlijk is het gezelliger om met iemand te spelen, maar diegene heeft, als het goed is, geen invloed op jouw resultaat. Dat maakt golf een stuk moeilijker. Je staat steeds weer voor het moment waarop je het moet doen. Als ik één bal goed heb geslagen, eis ik van mezelf dat de volgende ook goed is. En hoewel ik weinig of niet oefen, zal dat niet veranderen.

GOLFTRAVEL

GOLFVAKANTIES VOOR ELK NIVEAU Altijd voordeliger dan ter plaatse

BETER LEREN GOLFEN

RYDER CUP BAAN 2018

GRATIS

KAMERUPGRADE

Van hcp 54 naar hcp 36

Voor de gevorderde golfer

Spelen op de Ryder Cup baan van 2018!

Veluwe: snel en vaardig op weg naar handicap 36 met deze scherp geprijsde weekendclinic.

Zuid-Limburg: WinselerHof, romantisch met Italiaanse topkeuken. U golft op twee banen.

Frankrijk: combireis met golf op Golf National (Ryder Cup) en St. Omer (Challenge Tour).

• • • •

2 nachten 2 diners 10 uur les unlimited golf

TOTAAL va.

€ 112,€ 50,€ 200,€ 60,€ 422,-

• • • •

2 nachten 2 diners 10 uur les unlimited golf

TOTAAL va.

• 2 nachten € 159,• 2 diners € 90,• 2 greenfees € 115,TOTAAL va.

TOTAAL va.

€349,-

kassabon High kassabon 023 - 556 Pin 9693 Pin High

€ 364,-

• 2 nachten • 2 diners • 2 greenfees

official partner

€299,-

kassabon Pin High kassabon Pin High

• 2 nachten € 162,• 2 greenfees € 237,TOTAAL va.

€ 399,-

• 2 nachten • 2 greenfees TOTAAL va.

€339,-

kassabon pinhigh.nl Pin High

Prijzen zijn per persoon exclusief € 25,- administratiekosten en € 2,50 bijdrage Calamiteitenfonds per boeking. Kijk voor exacte prijzen per vertrekdatum op pinhigh.nl.

Vooruitgaan is blijven vernieuwen Vernieuwing is de nieuwe constante. Ook voor Nederlands beste golfer Joost Luiten. Altijd op zoek naar nieuwe mogelijkheden om zich te verbeteren. Met de nieuwste technologie analyseert hij iedere bal om tot inzichten te komen die hem helpen zijn slag te verbeteren. Daar houden wij van. Daarom ondersteunen wij ĂłĂłk Joost in zijn continue drang naar het verbeteren van zijn spel. ING.nl/golf

Hoofdsponsor van het Nederlandse golf