Technische info

Welke mogelijkheden zijn er om off-grid te gaan?

Momenteel worden er een pak thuisbatterijen geplaatst met als doel de opgewekte energie van zonnepanelen op te slaan en ze op een later tijdstip te gebruiken. Maar nagenoeg alle installaties zijn opgebouwd volgens het volgende principe: als de netspanning van de maatschappij wegvalt, worden de omvormers en de thuisbatterij binnen de 5 seconden uitgeschakeld en dan is het niet mogelijk om in eilandwerking (= off-grid) te gaan om de opgeslagen energie in de batterij te gebruiken. In dit artikel bekijken we of er mogelijkheden zijn om toch op eilandwerking over te gaan.

On- en off-grid-systemen: de definities

On-grid systeem Een on-grid systeem betekent dat de installatie met hernieuwbare energie (zonnepanelen, windmolen, …) aangesloten is op het elektriciteitsnet. Dit is het geval in de meeste woningen. Wanneer deze installatie op het net aangesloten is, moet u rekening houden met de Synergrid voorschriften C10/11. Uw zonnepanelen moeten niet alle energie in uw woning voorzien omdat het net steeds bijspringt wanneer nodig. Op de momenten dat u een overschot aan zonne-energie hebt kan u deze opslaan in batterijen en/of wordt deze geïnjecteerd in het elektriciteitsnet.

Off-grid systeem Een off-grid systeem is een systeem dat niet op het elektriciteitsnet aangesloten is. Het systeem werkt dus volledig autonoom. De energie van de zonnepanelen wordt in batterijen opgeslagen, zodat deze gebruikt kan worden wanneer de zon niet schijnt. Indien er onvoldoende zonne-energie beschikbaar is, kan er een generator voorzien worden als back-up om die periode te overbruggen. Principieel werken deze installaties in een lokale eilandmodus en dus nooit parallel met het distributienet.

Semi off-grid systeem Als de off-grid elektrische installaties ook door het distributienet gevoed kunnen worden, moet de overgang tussen “on-grid” en “off-grid” volgens het principe “break-before-make” worden uitgevoerd. Het “break-before-make” principe is uit te voeren met veilig elektrisch schakelmateriaal volgens de Europese norm EN 60947-6-1: Het mechanisme bevat een vergrendeling om een gelijktijdige koppeling met het distributienet (‘on-grid’) en de alternatieve voeding (‘off-grid’) onder alle omstandigheden te vermijden. De minimale onderbrekingstijd tijdens de gehele omschakeling van het distributienet naar de alternatieve voeding of van de alternatieve voeding naar het distributienet, mag niet minder dan 50 ms bedragen.

Bijzonderheden voor batterijopslagsystemen

Batterijopslagsystemen die technisch in staat zijn om parallel te werken met het distributienet, moeten voldoen aan de Synergrid voorschriften C10/11 waaronder onder meer volgende specifieke aspecten staan: - De batterij omvormer moet op de gehomologeerde lijst

C10/26 staan; - Vermogensgrenzen voor “kleine productie installaties” (monofasig ≤ 5kVA, driefasig ≤ 10kVA) - Vermogensgrenzen van 30kVA voor de

“veiligheidsonderbreking” …

Veiligheidsonderbreking Bijzondere regel voor een elektriciteitsproductie installatie ≤ 30kVA, anders dan een kleine productie-installatie ≤ 10kVA. Onder de volgende voorwaarde is het niet nodig om een gehomologeerd ontkoppelrelais van de lijst C10/21 te voorzien in de installatie: “Het maximaal vermogen van de elektriciteitsproductie installatie, bestaand + nieuw, ≤ 30kVA. In tegenstelling tot de berekeningswijze om te bepalen of een installatie al dan niet een “kleine productie-installatie is”, moeten in dit geval alle eenheden opgeteld worden, dus ook de eventueel batterij opslagsystemen moeten mee opgeteld worden. Bijvoorbeeld: PV-omvormer van 20 kVA en batterij-omvormer van 20kVA = totaal van 40 kVA, en dus is de plaatsing van een extern en gehomologeerd ontkoppelrelais verplicht.

ER IS MEER DAN ZONNEPANELEN

ONTDEK SOLAREDGE HOME

In steeds meer huizen wordt alles elektrisch, terwijl de elektriciteitskosten blijven stijgen. Dat betekent dat het installeren van een zonne-energie systeem binnenkort niet meer genoeg is. Uw klanten hebben straks ook zonne-energie nodig om hun auto’s op te laden, hun woningen te verwarmen en te koelen, en andere apparaten te laten draaien op tijden dat de energietarieven het hoogst zijn.

En daar komt SolarEdge Home kijken. Met dit systeem voor intelligent energiebeheer kan elk huishouden maximaal profiteren van zonne-energie zonder actief te hoeven nadenken over opslag, planning en stroomtarieven. Gewoon op het net aan te sluiten en eenvoudig te installeren met een eigen draadloos netwerk. Met SolarEdge Home verhoogt u niet alleen vandaag uw gemiddelde leveringsomvang, het biedt ook interessante extra verkoopkansen voor morgen.

SolarEdge EV Charger SolarEdge Home Battery

SolarEdge Home Hub Inverter SolarEdge Smart Modules

Financial Data

Weather Data

SolarEdge Home Smart Energy Devices

SolarEdge Home Hot Water Controller SolarEdge Home Smart Switch SolarEdge Home Dry Contact SolarEdge Home Smart Socket SolarEdge Home Inline Meter Embedded Safety Features

SolarEdge Home Network

mySolarEdge App

Netontkoppelrelais Voor installaties > 30kVA is het plaatsen van een netontkoppelrelais verplicht. De elektrische installatie is op de volgende manier op te bouwen

Aanpassing Boek 1 (AREI).

In afwachting van de aanpassing van de wetgeving heeft de overheid een nota overgemaakt aan de erkende organismen in verband met mogelijke eilandwerking. Hierbij een deel van de nota (leden kunnen de volledige tekst aanvragen bij Nelectra) - Voor het begin van de controle is het noodzakelijk om het werkingsprincipe van de thuisbatterij in de elektrische

installatie na te gaan, en de mogelijkheid van eilandwerking in het bijzonder. - Bij de gelijkvormigheidscontrole voor de ingebruikname en indien de thuisbatterij van de elektrische installatie op het distributienet is aangesloten, moet de spanning van het distributienet aanwezig zijn om de controles door beproeving te kunnen uitvoeren. - Indien de elektrische installatie gevoed kan worden door stroombronnen in parallel (bijvoorbeeld het openbare distributienet, een thuisbatterij en eventueel zonnepanelen), moet de adequaatheid van de beschermingsmaatregelen verzekerd zijn zowel in het geval dat de elektrische installatie gevoed wordt door alle stroombronnen in parallel als in het geval dat de elektrische installatie gevoed wordt door één enkele van deze stroombronnen en de interactie tussen alle stroombronnen. - De aanwezigheid van ten minste een differentieelstroombeschermingsinrichting van maximaal 300mA aan het begin van de elektrische installatie. Indien de eilandwerking van de thuisbatterij wordt voorzien, is het noodzakelijk om de aanwezigheid van de differentieelstroombeschermingsinrichtingen na te gaan, voor het gedeelte van de elektrische installatie dat betrokken is bij de eilandwerking.

Wij houden u uiteraard op de hoogte van zodra er duidelijkheid is omtrent de aanpassingen aan de wetgeving.

 Rudy Van den Bergh

Innovation & Training manager ElectroTest

Met welke arbeidsmiddelen kan u veilig werken op hoogte bij het plaatsen van PV-panelen?

Bij het plaatsen van zonnepanelen is het uitermate belangrijk om de arbeidsmiddelen te kennen en op een correcte manier te gebruiken. Vooral de arbeidsmiddelen voor het werken op hoogte en het verplaatsen van personen en materialen naar die hoogte vragen onze speciale aandacht.

Gedurende de gehele werkcyclus, van lossen, plaatsen, gebruiken en weer weghalen van een ladder of trapladder, rolstelling of stelling en hoogwerker staan werknemers bloot aan de volgende risico’s: • Lichamelijke belasting: bij het tillen, trekken, neerleggen en opstellen van het verplaatsbaar klimmateriaal. Bij langdurig staan op smalle sporten, grote krachtinspanning of reiken buiten de ladder. • Werken op hoogte: bij het werken op hoogte ontstaat valgevaar. Het valgevaar moet, aangepast aan de specifieke situatie, worden beheerst om ongevallen te voorkomen. • Klimaat: bij werken op hoogte kan het weer invloed hebben op de veiligheid. • Verstoring door andere activiteiten, met aanrijdgevaar, aanstootgevaar en/of gevaar op vallende objecten. • Blootstelling aan andere risico’s, zoals elektriciteit (bijvoorbeeld bovenleidingen, elektrische installaties).

1. Welke wetgeving kan hier van toepassing zijn?

Na een ernstig arbeidsongeval moet u er rekening mee houden dat de onderzoekende inspecteur u een massa vragen zal stellen. Wees dan ook goed geïnformeerd en gedocumenteerd.

2 – 6. 10. 2022

Frankfurt am Main

Breaking new ground

Internationaal, netwerkgebaseerd, toekomstgericht – de Light + Building zet nieuwe maatstaven: live, persoonlijk en digitaal.

Wereldvakbeurs voor licht en gebouwentechniek

info@belgium. messefrankfurt.com Tel. +32 2 880 95 87

Welke documenten hebt u nodig?

Gebruik van arbeidsmiddelen in en buiten de uitbating(en)

FOD WASO KB van 12-08-1993 betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen. KB van 04-05-1999 betreffende het gebruik van mobiele arbeidsplaatsen KB van 04-05-1999 betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen voor het hijsen of heffen van lasten KB van 25-01-2001 betreffende de tijdelijke of mobile bouwplaatsen KB van 31-08-2005 betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen voor tijdelijke werkzaamheden op hoogte

Risicoanalyses

Het juiste arbeidsmiddel voor werken op hoogte te selecteren Risicoanalyse heffen en tillen RA werken op hoogte RA de elektrische werfinstallatie

RA elektrische installatie werkzaamheden

Vereisten & documenten

Plan uitwendige invloeden / werkpostfiche / omgevingsfactoren en fysische agentia Arbeidsmiddelen inventaris en PBM’s Veiligheidsinstructiefiches VIF’s Onderhoud en instructiehandleidingen CE attesten Dossiers Werken op hoogte (risicoanalyses voor werken op hoogte) Hijsen of heffen van lasten Mobiele arbeidsplaatsen Indienststellingsverslagen arbeidsmiddelen Evacuatie en noodverlichting Medische attesten Veiligheidskeuring Evacuatieplannen, brandpreventie,

Checklists

Checklist ladders Checklist rolstelling Checklist hoogwerker

2. Stappenplan werken op hoogte.

2.1. De hiërarchie voor preventiemaatregelen toepassen voor werken op hoogte

Hiërarchie van preventiemaatregelen voor werken op hoogte: 1. hoogwerker; schaarlift en opgeleid personeel; 2. steiger; rolsteiger (eigen arbeidsmiddelen en opgeleid personeel); 3. ladder en trapladder. Om u te helpen een gefundeerde beslissing te nemen en de werken op hoogte degelijk te kunnen voorbereiden putten we even uit de Nederlandse ARBO-wetgeving. Dit is niet verplicht in ons land, maar we brengen dit onder uw aandacht omdat de inspecteur gelast met het onderzoek u zal vragen aan te tonen wat uw gebruikte arbeidsmiddel was en dat kan alleen door een antwoord te geven op de onderstaande vragen:

Operationele beperkingen

• Wat is de kwalificatie van de werken (duur, aantal dagen, verschillende werken, aantal personen? • Hoe is de werkplek bereikbaarheid voor werknemers, materieel en materiaal? • Wat zijn de opstelmogelijkheden van het arbeidsmiddel?

Veiligheid technische maatregelen

• Welke risicovolle taken moeten uitgevoerd worden (boren, kappen, slijpen)? • Wat is de krachtuitoefening? • Wat is de reikwijdte? • Wat is het risico van het gebruik van een ander arbeidsmiddel?

Economische maatregelen

• Hoe bereikbaar is het project? • Wat zijn de vervoerkosten? • Wat zijn de opstelkosten?

Voor werken op hoogte is het nodig dat in de werkvoorbereiding de werkgever of leidinggevende vooraf nagaat welk arbeidsmiddel het beste kan worden ingezet. Uitgangspunt is het gebruik van een veiliger arbeidsmiddel dan een ladder. Nagegaan wordt of bij de opgedragen taken de veiligheid en gezondheid van de medewerkers niet in gevaar kunnen komen. Ook wordt nagegaan of de werknemer de opleidingskwalificaties heeft, die nodig zijn voor de uitvoering van bepaalde werken.

2.2. Risicoanalyse werken op hoogte

Voor de verschillende werken op hoogte is een risicoanalyse nodig om de risico’s tot een aanvaardbaar niveau te brengen. Daartoe zullen maatregelen worden genomen en moet het algemene principe van de preventiehiërarchie toegepast worden.

• Risico voorkomen

Het risico voorkomen is vaak niet mogelijk.

• Schade (letsel) voorkomen.

Bij schade (en letsel) voorkomen, gaat onze aandacht op de eerste plaats naar de toepassing van collectieve beschermingsmaatregelen. Deze moeten voldoen aan de regels van goed vakmanschap en te allen tijde aanwezig zijn (en blijven). Als de collectieve beschermingsmaatregelen niet kunnen toegepast worden of weggenomen moeten worden (bijvoorbeeld om bepaalde werken uit te voeren) moet overgeschakeld worden op de toepassing van persoonlijke beschermingsmaatregelen.

Collectieve beschermingsmiddelen zoals een kantlat, een

Elektroprodukten voor zonnepanelen

Méér dan 85 jaar ervaring in de elektrosector. Dát is de meerwaarde die een zonnepanelen-installateur zoekt in een leverancier.

Veilig verbinden is essentieel

Persoonlijke bescherming is cruciaal

Zonne-energiesystemen zijn een voorname groene energiebron voor het heden en toekomstige generaties. Om een optimaal rendement van de zonnepanelen te bekomen, moeten verschillende essentiële factoren aanwezig zijn: zon, het type zonnemodule, het aantal panelen, schaduwen vermijden, bediening en bewaking. Maar ook het installatiemateriaal dat wordt gebruikt is net zo belangrijk om het meest energie uit de zonnepanelen te halen.

Als het gaat om veilige en betrouwbare kabelverbinding heeft Nussbaumer met de merken Klauke en Ridgid een bewezen expertise van meer dan 60 jaar in huis. Van techniek en ontwerp, tot oplossingen op maat, productie en services, is Nussbaumer jouw partner op het gebied van verbindingen en elektrisch gereedschap hiertoe. Contacteer Nussbaumer voor meer informatie omtrent ons aanbod.

EKM6022

ESM25 STRUTSLAYER

67088 64058 64033

EKML50 EKM60UNV

Volgens een rapport van de Zweedse National Electrical Safety Board was er in 2018 één dodelijk ongeval, 456 elektrische ongevallen en 335 incidenten in verband met elektrische werkzaamheden. In 2019 kwamen nog eens drie mensen om bij elektrische ongevallen.

Hiervoor werkt Nussbaumer nauw samen met o.a. TRANEMO. Sinds 1934, als toonaangevende Europese leverancier van inherente vlamvertragende en vlamboog beschermende werkkleding, streeft TRANEMO naar het nul-niveau voor ernstige vlam gerelateerde ongevallen. Door 100% inherente vlamvertraging te garanderen, verzekeren we de gebruikers dat onze kledingstukken levenslange bescherming bieden. Deze vlamvertraging is een eigenschap van de vezel en kan niet worden uitgewassen of weggesleten.

Meer informatie omtrent vlamvertragende kledij: www.nussbaumer.be

tussenleuning of een leuning bij onder andere stellingen en rolstellingen moeten altijd aanwezig zijn. Naast de klassiek persoonlijk beschermingsmaatregelen kunnen ook specifieke valbeschermingsmaatregelen noodzakelijk zijn. Leden kunnen veiligheidsinstructiefiches bij Nelectra bestellen, deze kunnen aangepast worden aan de bedrijfsspecifieke situaties.

• Schade beperken

Werknemers waarschuwen, informeren en zorgen voor een duidelijke instructie is noodzakelijk. Ook een specifieke opleiding kan interessant zijn.

Vergeet ook niet dat het vervoer van personeel, het werken met een hoogwerker of schaarlift, tevens veiligheidsfuncties zijn.

2.3. Risicoanalyse werken op werven

Voor alle activiteiten op werven wordt een risicoanalyse uitgevoerd die aan elke concrete werfsituatie aangepast moet kunnen worden. Om de risico’s tot een aanvaardbaar niveau te brengen, worden maatregelen genomen en zullen we het algemene principe van de preventiehiërarchie toepassen en veilig werken mogelijk maken.

• Risico voorkomen

Gevaar elimineren. De blootstelling verminderen en reduceren van het gevaar: vervangen door iets wat minder gevaarlijk is.

• Schade (letsel) voorkomen

We passen steeds de preventiehiërarchie toe. De collectieve beschermingsmiddelen kunnen eventueel door de hoofdaannemer voorzien worden. Het afbakenen van de werkzone kan noodzakelijk zijn. Indien nodig voorziet u een brandblusser, pictogrammen en EHBO-kit.

Persoonlijke beschermingsmiddelen moeten gedragen worden volgens de werkomstandigheden. Bijvoorbeeld: (regen)kledij, veiligheidsgordel, helm, schoenen, laarzen, gelaatscherm, bril, (werk)handschoenen, gehoorbescherming, oordoppen, stofmaskers…

• Schade beperken

Veiligheidsinstructiefiches voor werfsituaties, instructie en opleiding kunnen noodzakelijk zijn. Denk eraan dat gereedschappen, uitrusting, en elektrische machines arbeidsmiddelen zijn.

2.4. Risicoanalyse elektrische installatiewerkzaamheden.

Voor werkzaamheden aan elektrische installaties onder spanning, buiten spanning of in de omgeving van spanning zorgt een specifieke risicoanalyse voor maatregelen die de werkzaamheden met een aanvaardbaar risico mogelijk maken. Daarbij passen we het algemene principe van de preventiehiërarchie toe.

• Risico voorkomen

Soms is het niet mogelijk om bepaalde werkzaamheden onder spanning uit te voeren omdat het risico te groot is of de bouw van de installatie het niet toelaat.

• Schade (letsel) voorkomen

•Er zijn collectieve beschermingsmaatregelen, zoals een slot en sleutel, waarschuwingsborden, afbakeningsmateriaal en isolatiedekens… • Specifiek voor werkzaamheden aan elektrische installaties zijn er diverse persoonlijke beschermingsmaatregelen, zoals veiligheidsschoenen, een werkpak, helm en gelaatscherm, veiligheidshandschoenen, isolatiematten… • Toepassing van de vitale vijf voor uitschakelen: scheiden, voorkomen van opnieuw inschakelen, meten van de spanning, aarden, ontladen en kortsluiten, afbakenen en/of afschermen en de vrijgave. • Spanningsloos werken uitvoeren. • De vitale vijf toepassen voor inschakelen: voorbereiding in, wegnemen van de aarding en de kortsluitinrichting, meting isolatie wegnemen van de afbakening, afscherming, wegnemen van de vergrendeling en terug onder spanning brengen.

• Schade beperken

•Waarschuwen, informeren en aandacht voor de uitrusting: schroevendraaier, tangen, sleutels en meettoestellen moeten geschikt zijn voor de spanning waaronder gewerkt kan worden. • Instructie van de vitale vijf, veiligheidsinstructiefiches (VIF’s) • Specifieke opleiding om de werknemers BA4/BA5 te kunnen verklaren.

Onze aanbevelingen

Een risicoanalyse aangepast aan de uit te voeren werken met hieraan gekoppeld de te nemen maatregelen zullen veilig werken toelaten met een aanvaardbaar risico. Werken op hoogte, werken op werven, werken aan of in de omgeving van elektrische installaties de maatregelen die genomen worden moeten in volgorde van de preventie hiërarchie genomen worden. Veiligheidsinstructiefiches kunnen zeer waardevol zijn. Nelectra en Liantis (voorheen Provikmo) stellen -via een online platform- 170 veiligheidsinstructiefiches, 4 controlelijsten en een inventaris voor de meest voorkomende machines en handgereedschappen uit de elektrosector ter beschikking. Deze fiches kunnen eenvoudig gedownload, aangepast en gepersonaliseerd worden. Toegang tot dit online platform krijgt u via de webshop van Nelectra.

 Freddy Steenackers