BelgiĂŤ - Belgique PB 1000 Brussel 1 1/1366
Speculeren kun je afleren Wie is de braafste bank van BelgiĂŤ?
Zet mee je schouders onder de BZW
Najaar 2012 30e jaargang nr. 2 Afgiftekantoor 1099 Brussel X, P2A8306 Afzender: FairFin, Vooruitgangstraat 333/9, 1030 Brussel
edito
Greg Van Elsen
Bank achteruit Voor m’n eerste editoriaal ging ik wat spitten in eerdere magazines, om al te bruuske stijlbreuken te vermijden. De intro’s verwijzen steevast naar een nieuwe bom die ontplofte in de financiële crisis die intussen haar eerste lustrum vierde. Ook vandaag is het niet ver zoeken: een nieuwe partij armworstelen rond de herkapitalisatie van Dexia tussen België en Frankrijk wordt als een gelijkspel afgedaan, maar in de feiten zijn jij en ik de verliezers. Kortom, een goednieuwsshow hoef je ook vandaag niet te verwachten, al zal ik eindigen met een positieve noot.
een systeemcrisis, met onvoorspelbaar
Terug naar Dexia, of liever naar de
grootbanken hun risicovolle business
voorloper ervan. Ooit was er het
model weigeren te verlaten. FairFin
Gemeentekrediet, een relatief kleine
kon het niet langer aanzien en
zware consequenties voor de reële economie, te vermijden. Hoog tijd dus dat banken weer wat braver worden en de traditionele bankiersrol centraal plaatsen: het aantrekken van spaargelden en deze omzetten in kredieten aan bedrijven en particulieren, ten dienste van de reële economie. Een bank achteruit. Helaas moeten we vaststellen dat, ondanks de grootste financiële dip sinds het interbellum, de meeste
Belgische bank, die zich specialiseer-
heeft een rapport uitgebracht met
de in kredietverstrekking aan lokale
enkele eenvoudige maar zeer rele-
besturen. Hiervoor deed ze beroep
vante kerncijfers die bovenstaande
op de inleg van de kleinere spaarder.
illustreren. Ondergetekende dompelde
Bezwaarlijk een spannend bankmodel
zich hiertoe onder in de wereld van
te noemen, maar wel kerngezond.
lijvige jaarrekeningen en complexe
In de jaren negentig werd dit model
balansen van menig grootbank.
evenwel verlaten. De fusie met
Kijk op bladzijde 10 om te weten in
Crédit Local de France leidt een
hoeverre jouw bank betrokken is in
periode van ongekende internationale
de reële economie.
expansie in, waarbij het voorzichtige De leuke afsluiter komt van Netwerk
bankmodel dat het Gemeentekrediet typeerde, radicaal omkeert. De rest is
Rentevrij. Met SoCrowd, een sociaal
geschiedenis.
crowdfundingplatform, staat een project in de steigers dat een positief dit tot spectaculaire groei en dito
financieel verhaal wil brengen (blz.
stilaan is gaan liggen, groeit de
winstresultaten. Wanneer bleek dat
14). Men zegge het voort.
consensus dat de bankensector zich
de financiële hausse op los zand
Nu het eerste stof van de bankencrisis
de afgelopen jaren voornamelijk zelf
was gebaseerd, eerder dan op reële
Greg werkt sinds mei 2012 bij FairFin
heeft bediend en zich steeds minder
economische resultaten, moesten
als adviseur duurzaam sparen en
met de reële economie inliet. In
de verschillende overheden op een
beleggen en bij Netwerk Rentevrij als
de gouden jaren voor 2007 leidde
ongeziene schaal tussenkomen om
kredietanalist.
DEFINITIE
Met de reële economie doelen we op het geheel van economische activiteiten dat zich richt op het effectief produceren van goederen en diensten om aan concrete behoeftes te voldoen, in tegenstelling tot de ‘financiële economie’ die zich louter afspeelt op de financiële markten.
INHOUD 4
Interview Bernhard Ardaen
2
7
Zet mee je schouders onder de BZW
8
Tem het bankwezen
10
Wie is de braafste bank van België?
kort Meer spaargeld in de economie, alstublieft Op de onderhandelingstafel van de regering liggen vier voorstellen om spaargeld in de economie te pompen: het zogenaamde spaarboekje B, de volkslening, belastingvermindering voor obligatieleningen en belastingvermindering voor risicobeleggingen. FairFin is het meest enthousiast over de eerste twee voorstellen, aangezien die geen aanspraak maken op de staatskas. Bij het spaarboekje B zouden banken verplicht worden het spaargeld te herinvesteren in de reële economie (denk aan vastgoed en ICT, maar ook financiering van kleine bedrijven en projecten met sociale inslag). De rente voor de spaarder zou minimum 2% tot 3,5% zijn. De volkslening zou worden uitgegeven door de overheid en dienen om spaargeld in te zetten voor moeilijk financierbare projecten als energiezuinige bouwprojecten en ziekenhuizen. We zouden de overheid willen vragen deze voorstellen dringend uit te werken. De blijvende druk op banken om voor de meest winstgevende deals te gaan, gaat ten koste van goedkope leningen aan KMO’s en social profit organisaties.
Stop voedselspeculatie Het Europees parlement buigt zich de laatste maanden over MiFID, the Markets in Financial Instruments Directive. Dit is een nieuw stuk regulering voor de financiële sector, waarmee onder meer voedselspeculatie aan banden zou kunnen worden gelegd. Een grote groep internationale NGO’s slaat de handen ineen om zoveel mogelijk parlementsleden te overtuigen van het belang van strengere regels op speculatie. Anne van Schaik van Friends of the Earth Europe: “De leden van het Europees Parlement hebben een unieke kans om voedselspeculatie tegen te gaan. De onderhandelingen gaan in de juiste richting, maar het is cruciaal dat de parlementsleden ervoor zorgen dat de regulering werkt en dat ze de honger van de mensen voorop stellen op de honger van de financiële sector.”
Maak van Belfius een openbare bank Dexia werd vorig jaar voor de tweede keer gered. Daarmee had de overheid de kans om een modelbank te creëren. Een jaar later is de regering opvolger Belfius liever kwijt dan rijk. De politici tonen geen enkele interesse in de bank. De Dexia commissie adviseerde al: “Het is niet aan politici om te bankieren. Verkopen, die handel!” Men wijst er terecht op dat de vele politici die in de raad van bestuur van Dexia zetelden het Dexia-debacle niet hebben voorkomen. Dat wil niet zeggen dat de overheid niet zelf een belangrijke speler kan zijn in de financiële sector. Niet door politici allerlei lucratieve postjes te laten bezetten, maar door van Belfius een openbare bank te maken die haar maatschappelijke rol opneemt. Een rol die via een beheersovereenkomst vastgesteld wordt en democratisch gecontroleerd kan worden.
Proficiat, Réseau Financement Alternatif! Onze Franstalige zusterorganisatie Réseau Financement Alternatif (RFA) viert dit jaar haar 25ste verjaardag. Het netwerk RFA ontstond in 1987 met de oprichting van Épargne Cigale, het Franstalige Krekelsparen. Ondertussen heeft het zich ontwikkeld tot promotor van een ethisch en solidair financieel systeem, met expertise in vorming en lobbywerk.
12
Complementaire munten in actie
14
Netwerk Rentevrij lanceert SoCrowd
fotograaf: Ilse Heip
FairFin wint prijs voor Sociaal-Cultureel Volwassenenwerk Minister van Cultuur Joke Schauvliege heeft op de Socius Trefdag 22 november de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Sociaal-Cultureel Volwassenenwerk 2011-2012 overhandigd aan de organisatie FairFin. Volgens de jury “vervult FairFin uitstekend de rol van een sociaal-culturele beweging: sensibiliseren, onderzoeken, adviseren, publiceren, vormen, lobbyen en campagne voeren. De sterkte van die campagnes zit in de samenwerkingsverbanden die daarvoor worden gesmeed, ook over de grenzen heen.” Minister Schauvliege:“FairFin wijst ons telkens op de positieve kant van geld om te investeren in projecten die mens en milieu vooruithelpen. Voor hernieuwbare energie, Noord-Zuid samenwerking, cultuur, onderwijs of natuurbeheer. Een onversneden oproep tot duurzaamheid en een rechtvaardige wereld.” Voor meer informatie zie www.fairfin.be
16
Achter de schermen Bart Staes
3
interview
Frank Vanaerschot
“We moeten ons afvragen of het bankwezen door de vrije markt georganiseerd moet worden” FairFin stelt zich de vraag hoe greep te krijgen op het bankwezen. In dit magazine gaan we te rade bij Bernhard Ardaen, zogenaamde klokkenluider van Dexia. Hij werkte 20 jaar voor de bank en pende zijn visie op het Dexia schandaal neer in het boek Tijdbom Dexia (2012).
element. De cruciale periode om de private aandeelhouders het risico te laten dragen was 2007. Daarna begon de crisis in de financiële sector en was het eigenlijk te laat voor een oplossing zonder staatssteun.
Het is 18 oktober als we Bernhard Ar-
overnam of een waarborg bood op
In de gekozen aanpak worden de
daen ontmoeten, exact een jaar nadat
mogelijke verliezen op die obligaties.
gezonde stukken wel afgezonderd
de Belgische overheid een garantie
Ik vond echter geen steun binnen de
van de toxische beleggingen, maar
van 54 miljard euro heeft gegeven
bank. Men vond het niet nodig de
uiteindelijk is het de belastingbe-
aan de Dexia Holding, het vehikel
onevenwichten die in de bank geslo-
taler die via een waarborg van de
waarin alle rommelhypotheken
pen waren, aan te pakken. Tijdens de
overheid het risico van die beleg-
van Dexia zitten. In totaal bedraagt
redding van 2008, toen de overheid
gingen draagt. Dit scenario lijkt me
deze waarborg 90 miljard euro, het
een kapitaalsverhoging van 6 miljard
nogal ver verwijderd van het idee
resterende bedrag van de waarborg
doorvoerde, is het idee van dit soort
om Dexia zelf haar problemen te
is voor rekening van Frankrijk en
bad bank ook ter sprake gekomen,
laten oplossen. Uiteindelijk is de gekozen aanpak
Luxemburg. In zijn boek stelt Ardaen
maar vond het opnieuw geen gehoor.
onder andere dat de Dexia Holding
Dit keer waarschijnlijk om politieke
zowat het omgekeerde van wat ik
vanaf 2014 elk jaar 2 miljard euro
redenen.
voorstelde in 2006. De gezonde stuk-
nodig heeft. Begin november heeft de
In 2010 is de ACV met een plan op
ken van Dexia worden verkocht en
geschiedenis hem al ingehaald: België
de proppen gekomen om de goede
de Dexia Holding is een zombiebank
hoestte 2,9 miljard euro op om de
stukken van Dexia te verkopen. Dat
waarvan de financiering enkel op
Dexia Holding van het faillissement
waren Dexia Bank België, Dexia
basis van een overheidsgarantie mo-
te behoeden.
Luxemburg, Denizbank (Turkije), RBC
gelijk is. De verkoop van activiteiten
Dexia (Canada), Dexia Asset Manage-
kan eenmalige inkomsten opleveren,
Hoe denkt u dat men het probleem
ment, etc. Het geld dat uit de verkoop
maar daar houdt het op. Alle bancaire
van Dexia had moeten aanpakken?
van deze stukken kwam moest de bad
activiteiten zijn weg. Bijgevolg heeft
bank, voornamelijk DCL (het Franse
de Dexia Holding enkel inkomsten
Dexia was al enkele jaren voor de crisis blootgesteld aan grote risico’s.
deel) verstevigen. Zo hoopte het ACV
uit de bestaande portefeuilles. Het
De bank had een zeer grote obliga-
het probleem te kunnen afzonderen
enige wat men met die Dexia Holding
tieportefeuille. Als de marktwaarde
van de gezonde stukken. Dit schema
kan doen is de financieringskost zo
van deze obligaties daalde, zou dit
is uiteindelijk gevolgd bij de ontman-
laag mogelijk houden. In mijn boek
een slecht signaal sturen naar de
teling van Dexia.
voorspel ik op basis van de gegevens
investeerders in de bank en zorgen
De timing en de manier waarop die
die ik toen ter beschikking had, dat
voor instabiliteit. Mijn doel was
ontmanteling gebeurt stond niet in
de Dexia Holding ons mogelijk 20
om dit probleem aan te pakken op
het plan van de ACV – ze hadden geen
miljard euro kost.
een manier waarop Dexia zélf haar problemen kon oplossen. Daarom
nationalisering van Belfius voor ogen – maar als je naar het eindresultaat
Goldman Sachs begreep wel dat het wenselijk was om zich in te dekken
pleitte ik er in 2006 al voor om een
kijkt, zie je dat het plan van de ACV
tegen verlies op de obligatieporte-
bad bank op te richten in Dexia. Een
uit 2010 dicht bij de gekozen aanpak
feuille en gebruikte andere banken
bad bank die de obligatieportefeuille
ligt. Timing is echter een belangrijk
als bad bank. Goldman Sachs sloot
4
De overheid is niet per se een slechte oplossing. Het beheer van een overheidsbank biedt wel enkele uitdagingen. Als politici in raden van bestuur zitten, zijn zij niet beter of slechter dan anderen. De link tussen de bank en de politieke organen bestaat best uit een beheersovereenkomst die door democratische instellingen opgevolgd kan worden. Politici moeten niet tussenkomen in specifieke dossiers. De eerste missie
“Zonder waarborg voor Dexia Holding hadden we een probleem zo groot als de Griekse crisis”
van een overheidsbank moet zijn om lokaal spaargeld zo efficiënt mogelijk naar de lokale economie te krijgen. fotograaf: Hernan Silenus
Dit is een gezond financieel systeem, maar zonder spectaculaire winsten. U zei daarnet dat Belfius niet op de
een soort verzekeringsproducten af
winstverwachtingen zijn. Als de
die hen geld opbrachten als hun obli-
bank verkocht wordt, is het geen
beurs thuis hoort. Wat met de rest
gatieportefeuille in waarde zou dalen
goed idee de bank in het buitenland
van de bankensector?
of niet volledig zou terugbetalen.
te verkopen zoals met Fortis gebeurde toen het in 2008 aan het Franse BNP
De bankensector zou niet beursgenoteerd moeten zijn. Het is moeilijk
Wat was er gebeurd als de overheid
Paribas werd verkocht. Ik zeg dat niet
om als bank de winstverwachtingen
geen waarborg aan de Dexia Holding
uit nationalisme. De traditionele rol
van de beurzen in te lossen zonder
had gegeven?
van een bank is om spaargeld op te
aan meer speculatieve activiteiten te
halen en kredieten te verstrekken.
doen. Zelfs de miserie met investe-
De Holding was failliet gegaan. Dit zou een groot verlies hebben
Het is niet wenselijk dat een derde
ringsbanken is pas begonnen toen ze
ingehouden voor honderden banken
speler – een buitenlandse bank – in
op de beurs gingen – in dit deel van
en investeerders. Van de 250 à 300
de relatie tussen Belgische spaarders
banken gebeuren de meest risicovolle
miljard euro die Dexia op haar balans
en Belgische bedrijven winst maakt
activiteiten en tot voor kort waren
heeft staan zou er zeker onmiddellijk
en er belastingvrij mee aan de haal
die gesplitst van banken die spaar-
verlies komen. De orde van grootte
gaat. We moeten ons afvragen of
geld van klanten gebruiken.
van het probleem is te vergelijken
zaken zoals water- en energievoorzie-
met de Griekse crisis.
ning of het bankwezen door de vrije
Bent u een voorstander van
markt georganiseerd moeten worden.
een splitsing van het spaar- en
De overheid heeft Belfius genationa-
Ik ben daar niet van overtuigd. De
investeringsbankieren?
liseerd, maar is van plan om de bank
beste aandeelhouders van Belfius
weer te verkopen. Vindt u dat een
zouden de klanten of de overheid zijn.
goed idee? Ten eerste hoort Belfius niet thuis op de beurs. Er moeten gematigde
Iedereen heeft in de goede tijden meegeprofiteerd van de winsten uit risicovolle activiteiten. Als we
Zou de overheid een bank kunnen
terugkeren naar het traditionele ban-
beheren?
kieren, kunnen we de manier waarop
5
•
• “We moeten ons afvragen of het bankwezen door
de vrije markt georganiseerd moet worden”
banken momenteel functioneren,
kredietverlening. In een traditionele
niet meer financieren. Wie voor een
bank komt de winst voort uit het
splitsing is, moet dat inzien. De over-
verschil tussen de rente die men geeft
heid zou kunnen proberen speculatie
aan spaarders en de rente die men
op een andere manier onder controle
aanrekent aan mensen of organisaties
te krijgen, maar dat gaat zeer moeilijk
die een lening aangaan bij de bank.
zijn. Als dat niet kan, is het beter om
Als je veel rente geeft op spaargeld,
te splitsen.
moet je dat doorrekenen in de rente die mensen en bedrijven die leningen
Kunnen speculatieve activiteiten
aangaan en omgekeerd. Een bank kan
nog?
klanten, spaarders én kredietverleners uitpersen om zoveel mogelijk
In elk geval enkel met het geld van
winst te maken.
de investeerders zelf. Niet met spaar–
Door al deze verschillende stake-
of belastingsgeld. Wat dan met bijvoorbeeld voedselspeculatie? Het zal iemand die geen voedsel meer kan betalen omdat de
“Politici gaan mee in de logica van bankiers”
holders mee te laten beslissen over het beleid van een bank, kan men dit voorkomen. Coöperatieve banken kunnen dus beter zijn, maar een
prijs van graan door speculatie geste-
gevaar is dat ze laks worden. Rabo-
gen is, worst wezen of die speculatie
bank pakt dit probleem goed aan door
gebeurde met mijn spaarcenten of
en gaan mee in de logica van deze
interne kwaliteitsnormen te hanteren
het kapitaal van een investeerder.
bankiers wat betreft het herorganise-
die iedereen wakker houdt. Hiervoor
In de voedselmarkt zou je bij-
ren van de financiële sector.
gebruikt men de doelstelling om een AAA rating te behouden. Wie op Arco
voorbeeld ervoor kunnen zorgen dat puur financiële spelers gewoon geen
Arco, de coöperatieve investe-
schimpt moet eens naar Rabobank
toegang meer hebben tot voedsel-
ringspoot van het ACW en een van
kijken.
markten. Die investeerders hebben
de grootste aandeelhouders van
geen enkele toegevoegde waarde,
Dexia, krijgt veel kritiek en ook het
tenzij voor zichzelf en hun kinderen
coöperatief bankieren wordt bekriti-
nessmodel van ethische banken als
natuurlijk.
seerd. Ziet u nog heil in coöperatief
Triodos?
bankieren? Een bijkomend element dat het
De verantwoordelijkheid van Arco
Ziet u een oplossing in het busi-
Voor mij begint ethisch bankieren met niet op de beurs te zitten en
reguleren van de financiële sector
in het Dexia-schandaal moeten we
als missie te hebben om de reële
bemoeilijkt, is de politieke invloed
niet zien als het falen van coöperatief
economie te financieren met klanten
van de financiële sector.
bankieren. Arco is in die situatie
of de overheid als aandeelhouders. In
terechtgekomen omdat ze door de
deze situatie kunnen er verschillende
Ja, kijk maar naar de EU bijvoorbeeld. Vlak na de crisis vraagt de EU
algemene roep naar schaalvergroting
ethische keuzes gemaakt worden
aan een expertengroep advies om de
en internationalisering de greep op
over waar we wel en waar we niet
crisis te bestrijden. Die groep kwam
de gebeurtenissen voor een groot stuk
in investeren. De uitdaging is om
onder leiding van Jacques Larrosière
verloren is. Men zou kunnen stellen
deze ethische criteria toe te passen
te staan (een adviseur van de CEO van
dat ze hierdoor de indruk wekten dat
in banken die groter zijn dan de
BNP Paribas, red.). Meer dan de helft
het coöperatieve gedachtegoed verla-
ethische banken die we kennen. In
van de leden van die groep bestond
ten werd. Rim Ayadi, een onderzoek-
de financiële sector zit je ook met het
uit adviseurs van Amerikaanse ban-
ster van het CEPS, doet interessant
probleem dat wanneer een bank in
ken. Of neem Griekenland. De EU doet
onderzoek naar de financiële sector.
een onethische praktijk investeert, de
niets in dat land zonder Deutsche
Ze kwam tot de conclusie dat coöpe-
rest van de sector zich gerold voelt
Bank en BNP Paribas. Uiteindelijk
ratieve banken voor meer stabiliteit
omdat die bank met een winstgeven-
zijn het vooral Amerikaanse inves-
zorgen.
de deal is gaan lopen. De banken die
teringsbanken die de regels van het
Om het nut van coöperatief ban-
spel bepalen. Die investeringsbanken
kieren te illustreren, moeten we
zitten letterlijk en figuurlijk overal.
terugkeren naar de fundamenten
Goldman Sachs is daar een mooi
van bankieren. Er is eigenlijk een
voorbeeld van. Politici zijn te naïef
zero sum game tussen spaargeld en
6
de ethische keuze gemaakt hebben zouden net fier moeten zijn.
campagne
Zet mee je schouders onder de BZW De manier waarop de financiële wereld vandaag werkt, werkt niet meer. Genoeg gesleuteld aan de marges van het bestaande systeem. Hoog tijd om het over een andere boeg te gooien. We hebben BZW’s nodig. BZW’s? Banken zonder winstoogmerk.
Huh..? Ons geld en onze samenleving zijn
Is dat niet een beetje al te naïef?
niet veilig bij de banken zoals ze er
Wij vinden het naïef dat je als bank
baar klimaat voor BZW’s. Belfius zou
nu uit zien. De meeste banken ge-
denkt dat je casino kunt spelen met
ook een BZW moeten worden.
bruiken ons geld niet om er zinvolle
andermans geld zonder voor het
dingen mee te doen, maar om er zelf
verlies op te draaien, simpelweg
rijker van te worden. Ze speculeren
omdat je zogenaamd onmisbaar bent.
Hoe zet ik mee mijn schouders onder de BZW?
ermee, investeren het in activiteiten
Er bestaan bovendien genoeg voor-
We willen graag jullie naam onder
die het milieu vervuilen, in bedrijven
beelden van succesvolle BZW’s.
het idee van de BZW. Dit idee werkt
die hun werknemers uitbuiten, in
programma voor de verkiezingen in 2014 een punt maken van een vrucht-
alleen als het aanhang heeft. Elke
Gaan we nu zelf een BZW oprichten?
naam telt. Onderschrijvers van de
een radicaal ander bankmodel. Wij
Nee, wij willen met deze campagne
van de vorderingen en uitgenodigd
dachten aan een BZW: zoiets als een
draagvlak creëren voor het idee van
voor de feestelijke ‘oprichting’ van
vzw (vereniging zonder winstoog-
een BZW. En met dat draagvlak:
de BZW. Vul je gegevens in op www.
merk), maar dan voor banken.
ruimte. Nieuwe BZW’s stuiten in
fairfin.be/bzw of op onderstaand
de praktijk op allerlei hobbels van
strookje en stuur hem op naar FairFin,
wapens, enz. De crisis heeft hier niets aan veranderd. We hebben nood aan
BZW worden op de hoogte gehouden
Maar een bank moet toch winst maken?
politieke en fiscale aard. Zo zijn ze
Vooruitgangstraat 333/9, B-1030
gedoemd in de marge te blijven. Wij
Brussel.
Dat ze geld verdient door rente te
willen die hobbels uit de weg ruimen.
vragen op leningen, vinden wij geen
Ons concrete doel: zorgen dat zoveel
probleem. Maar winst mag niet de
mogelijk politieke partijen in hun
belangrijkste drijfveer zijn voor een bank. Een bank moet in eerste plaats maatschappelijk zinvolle projecten mee mogelijk maken, ze moet streven
Namens de BZW: BijZonder Welbedankt!!!
Ja
, ik zet mee mijn schouders onder de BZW
naar sociale winst.
En wie gaat dan bepalen wat ‘zinvol’ is?
Naam Adres
Investeringen moeten mens- en milieuvriendelijk zijn. Iedereen die
bij de BZW betrokken is, kan deze investeringen mee sturen.
Mailadres
7
campagne
Fotograaf: Leen Schmücker
Tem het bankwezen
FairFin startte dit jaar de campagne Tem het bankwezen. Hierin willen we mensen mobiliseren voor een financieel systeem op mensenmaat. Banken hebben een maatschappelijke verantwoordelijkheid en het wordt hoog tijd dat ze die opnemen.
Stap 2: de BZW Met de oproep voor ondertekening van de BZW (zie pag. 7) wil FairFin aandacht vragen voor ethische alternatieven in de bankwereld. We hebben nieuwe kredietverleners
Stap 1: de stickers
Gebrek aan democratie De overheid heeft de banken gered,
huidige financiële regelgeving
Om mensen de kans te geven hun
maar leeft sindsdien ironisch genoeg
allerlei onmogelijke obstakels tegen.
verontwaardiging over de gang van
meer dan ooit in de greep van de
Hier moet de politiek iets aan doen.
nodig, maar deze komen met de
zaken na de financiële crisis te uiten,
financiële sector. Dit komt onder
FairFin wil nu zoveel mogelijk
stelde FairFin stickers ter beschikking.
andere doordat de overheid na de
schouders onder de BZW verzamelen,
Acht verschillende slogans verwijzen
reddingsacties met een staatstekort
om in 2013 alle politieke partijen te
naar twee grote problemen binnen
achterbleef. Hierop moest ze weer
overtuigen van het belang van een
het financieel systeem: schadelijke
lenen – en wel bij diezelfde banken.
vruchtbaar klimaat voor BZW’s. Ook
speculatie en het gebrek aan demo-
De verkozenen werden slaaf van de
op de planning in 2013: de feeste-
cratie als het om politieke besluitvor-
schuldeisers. Onterecht, want zonder
lijke symbolische oprichting van de
ming rond banken gaat.
de overheid waren de banken failliet
BZW. Alle ondertekenaars worden
gegaan. Het gebrek aan hervormingen
uitgenodigd.
Schadelijke speculatie
is langs de ene kant het resultaat
Blijven plakken
Banken zijn zich door de jaren heen
van lobbywerk van de financiële
steeds meer gaan toeleggen op het
sector, maar langs de andere kant het
Ondertussen nodigen we jullie uit om
ontwikkelen en verhandelen van
bewijs dat de overheid zijn burgers
mee stickers te blijven plakken! Voor
financiële producten. Geld wordt
niet beschermt. De manier waarop de
een pakketje kun je contact opnemen
louter ingezet om er meer geld van
politiek nu omgaat met de financiële
met FairFin, via sticker@fairfin.be of
te maken. Zo verloren banken een
crisis, heeft als gevolg dat de winsten
02 201 0770. Vermeld in je aanvraag
groot deel van hun meerwaarde
voor de banken zijn en de verliezen
of je er 10, 20, 50, 100 of 200 wilt.
als financier voor de samenleving.
voor de samenleving.
Bovendien hebben dergelijke geldspelletjes wel degelijk hun weerslag
Mensen konden bij FairFin stickers
op de reële economie. Als speculanten
opvragen om die zelf te plakken of
investeren in graan omdat hun dat
ze konden meedoen aan een heuse
een winstgevend product lijkt, kun-
plaktour. Zo was FairFin bijvoorbeeld
nen ze de prijzen dusdanig opdrijven
van de partij om samen met de deel-
dat de mensen die het graan echt
nemers van het KlimaatActieKamp
nodig hebben, omkomen van de
stickers doorheen Leuven te plakken.
honger. Zo brengt speculatie welvaart
Het bankwezen ter plekke heeft het
en stabiliteit van de maatschappij in
geweten.
gevaar. © IJsbreker
8
9 Foto: AndrĂŠ Godts
onderzoek
Greg Van Elsen
Wie is de braafste bank van België? In hoeverre zijn de banken actief op de Belgische markt betrokken in de reële economie? Hoeveel van hun bezittingen zijn uitstaande leningen, of hoeveel zijn eerder risicovolle beleggingen? In welke mate financieren ze zich met spaargeld of eerder met kortlopende schulden? FairFin gaat op zoek naar de braafste bank in België.
Opzet
bedrijven. Leningen aan andere financiële instellingen worden
aa Totaal vermogen: totale waarde van alle passiva.
We namen de volgende banken onder
niet meegenomen omdat deze niet
de loep:
wezenlijk bijdragen aan de reële
Dit laat ons toe de volgende ratio’s te
aa De zes grootste banken op basis van
economie.
berekenen:
de totale spaarinlage in België: BNP
aadaarnaast kijken we naar de
Paribas, Belfius, KBC, ING, Deutsche
effectenportefeuille van de ver-
Ratio 1: Leningen / totale activa
bank en Argenta. Deze banken
schillende banken. Men hanteert
Deze ratio geeft weer in welke mate
vertegenwoordigen het gros van het
een aantal classificaties waaronder
banken hun middelen gebruiken om
totale spaargeld in België.
financiële instrumenten kunnen
particulieren en bedrijven te finan-
vallen. Effecten held to maturity
cieren via klassieke leningen.
aa Triodos: wordt specifiek meegenomen omdat het zich als duurzame
betreffen activa die een bank denkt
Ratio 2: Trading/ totale activa
bank profileert. Interessant om deze
aan te houden tot de vervaldag
resultaten te vergelijken met die
en dus niet speculatief van aard
Deze ratio geeft weer in welke mate
van traditionele banken.
zijn. Wij richten onze aandacht
banken risicovolle beleggingen
meer specifiek op effecten held for
aanhouden, met een aanwijsbaar
Elke bank werd onderzocht op een
trading: dit zijn risicovolle activa
speculatief karakter.
aantal kwantitatieve parameters die
die de banken typisch aanhouden
blijken uit de door hun neergelegde
in de markten voor korte termijn-
geconsolideerde jaarrekening van
handel, met een sterk vermoeden
2011. Vooral de geconsolideerde balans is een interessante bron van informatie. Ze geeft enerzijds weer welke bezittingen een bank heeft
van speculatief karakter. aaTotale activa: totale waarde van alle activa. aa Deposits: betreft de spaartegoeden
Ratio 3: Deposits/ totaal vermogen Deze ratio geeft weer in hoeverre een bank zich financiert met spaartegoeden van klanten om haar bezittingen te kunnen verwerven. Dit
(de activa) en anderzijds hoe ze deze
van klanten (bedrijven en parti-
soort financiering biedt de bank een
bezittingen financiert (de passiva).
culieren), kortom wat bedrijven en
stabiele basis.
De meest relevante posten op de
bij die banken hebben uitstaan.
Op basis van de drie onderzochte
balans zijn de volgende:
Tegoeden van andere financi-
ratio’s, die indicatief zijn voor de
aa Leningen: dit betreft leningen aan
ële instellingen worden hier niet
mate waarin een bank betrokken
meegenomen.
is in de reële economie, kunnen we
particulieren op hun rekeningen
klanten, namelijk particulieren en
10
Financiert reële economie
Actief in speculatie
Stabiele financiële basis
KBC Belfius BNP Paribas
zeer slecht
Argenta
slecht
ING
gemiddeld
Deutsche Bank
goed
Triodos
zeer goed
Leningen/ Totale activa
Trading/ Totale activa
Deposits/ Totaal vermogen
KBC
49%
9%
49%
Belfius
40%
15%
30%
BNP Paribas
34%
39%
28%
Argenta
53%
1%
64%
ING
47%
10%
37%
Deutsche Bank
19%
51%
28%
Triodos
66%
0%
87%
het volgende stellen wat betreft de
leningen die de reële economie ten
producten voor eigen rekening. Deze
banken actief in België:
goede komen. Bij Deutsche Bank
banken financieren zich bovendien
1. Argenta scoort van alle traditionele
zelfs minder dan één vijfde. Dit laat
relatief meer met spaargeld, eerder
banken het best op de verschil-
uiteraard veel ruimte voor risico-
dan te rekenen op vaak korte termijn-
lende ratio’s: de bank zet meer
volle beleggingen en ook hier spant
financiering van andere financiële
dan de helft van haar middelen
de Duitse gigant de kroon. Meer
instellingen. Aan de andere kant
in voor het effectief financieren
dan de helft van haar activiteiten
van het spectrum vinden we banken
van de reële economie en teert
catalogeert ze als trading. BNP doet
die risicovol beleggen voor eigen
voornamelijk op spaarinlages van
amper onder met 40% aan dit soort
rekening interessanter vinden dan
haar klanten. Voorts houdt de bank
beleggingen. Tenslotte financieren
investeren in de reële economie.
amper producten aan die expliciet
beide grootbanken zich met slechts
Deze banken zijn steevast meer
korte termijnwinst najagen.
27% aan spaarinlages van hun
afhankelijk van andere financiële
2. KBC en ING, op enige afstand gevolgd door Belfius vormen de
klanten. 4. Naast de traditionele banken
instellingen voor hun financiering, vaak op korte termijn. De gevaren
middenmoot in dit verhaal. Van de
namen we Triodos, de bank die
eerstgenoemden bestaat bijna de
zich expliciet richt op duurzaam en
bewezen tijdens de recente financiële
helft van hun totale portefeuille uit
ethisch bankieren, onder de loep.
crisis.
uitstaande leningen aan particulie-
Triodos scoort het best op de ver-
ren en bedrijven. Belfius volgt hier
schillende ratio’s. Tweederde van
We zijn er dan ook van overtuigd
met 40% aan uitgekeerde leningen.
haar bezittingen bestaat uit klas-
dat de meeste banken weer wat
Voorts kan KBC rekenen op een
sieke leningen en hiertoe financiert
braver mogen worden en zich vooral
ruime spaarinlage die bijna de helft
ze zich met 86% aan spaarinlages
ten dienst moeten stellen van de
van bezittingen financiert. ING en
van haar klanten. Hiermee is de
reële economie. FairFin wil hiertoe
Belfius scoren met respectievelijk
bank veruit de kampioen in het
spaarders stimuleren hun deposito’s
36% en 30% merkelijk lager. Deze
financieren van de reële economie.
actiever in trading.
te plaatsen bij banken die zich in de eerste plaats inzetten voor de reële
middengroep is tenslotte ook al wat 3. Het plaatje bij BNP Paribas en
van dit bankmodel werden afdoende
Uit ons onderzoek blijkt dat banken
economie.
die voornamelijk inzetten op het ver-
Deutsche Bank ziet er volledig
strekken van kredieten aan bedrijven
Kijk voor het volledige onderzoek op
anders uit. Een duidelijke minder-
en particulieren, veel minder geneigd
www.fairfin.be/een-bank-achteruit
heid van hun activa zit in klassieke
zijn om te spelen met complexe
11
muntuit
Hugo Wanner & Marjon Meijer
Complementaire Munten
in Actie
Onder de titel ‘Gemeenschapsmunt als zinvolle aanvulling op de euro’ was er op 13 november in Hasselt een eerste studiedag in het kader van het Europees project Community Currencies in Action (CCIA), waaraan FairFin deelneemt. Aan het woord kwamen partners uit Engeland, Nederland, Frankrijk en België, maar ook Bernard Lietaer, econoom en begeesterd pleitbezorger van de complementaire munt. Gastheer was Limburg.net, de afvalintercommunale van de provincie Limburg en een pionier in complementaire munten. Hier volgt een verslag van een bijeenkomst over afval en geld, twee zaken die – zo komen we gedurende de namiddag te weten – eigenlijk niet zouden hoeven te bestaan.
E-portemonnee
‘efficiëntie’ focust, met als gevolg een monopolie van (supra)nationale munten. Het is uitsluitend
Directeur van Limburg.net Kris Somers vertelde
gericht op volume en niet op diversiteit. Aan
hoe hij na het lezen van Lietaers boek Het geld
de andere kant van het spectrum vinden we
van de toekomst (1999) het idee kreeg om een
‘veerkracht’. Teveel veerkracht is ook niet goed,
spaar- en beloningssysteem in te zetten als
dat zou ontstaan als bijvoorbeeld iedereen
oplossing voor het afvalprobleem in Limburg.
zijn eigen munt zou hebben. Er zou niets meer
Inwoners zouden punten kunnen verdienen door
gebeuren. Een ideale situatie vinden we ergens in
duurzaam gedrag (anti-reclamesticker op brieven-
het midden: een algemene munt, aangevuld met
bus, thuis-composteren, zwerfvuilacties…). En ze
een verscheidenheid van lokale munten, zorgt
zouden diezelfde punten kunnen uitgeven aan
voor het meest duurzame systeem. Lietaer: “Ik
duurzame producten (spaarlampen, NMBS reische-
zie complementaire munten als een trainingsin-
ques, aankopen Kringwinkel…). Samen met Bond
strument voor de spieren die we vergeten zijn te
Beter Leefmilieu startte Limburg.net het project
gebruiken. Of het nu sociale cohesie, recyclage of
op in 2001 en inmiddels doen er tien Limburgse
lokaal consumeren is. Complementaire munten
gemeenten mee. FairFin helpt Limburg.net om
dienen om ons bewust te maken van wat we
dit aantal in het kader van het CCIA project te
doen. Als we een volledig bewustzijn hebben,
verviervoudigen.
hebben we helemaal geen geld meer nodig!” Applaus.
Waarom complementaire munten? Wat is een goed doel? “Als een vliegtuigsysteem tien keer per jaar zou crashen, zou men het herzien. Bij het banksysteem doet men dat niet.” Bernard Lietaer laat zien
“Complementaire munten zijn munten, anders dan de euro, die er parallel mee lopen en bepaalde
hoe er tussen 1970 en 2012 ruim vierhonderd
zelfgekozen noden, beter vervullen,” aldus
financiële crisissen zijn geweest. Hoe dat komt?
Lietaers definitie. Maar welke noden zijn het
Doordat het financieel systeem te eenzijdig op
dringendst? Wat is duurzaam, wat is sociaal?
12
Voorstelling partners WCVA De Wales Council for Voluntary Action overkoepelt honderden NGO’s in Wales en fungeert als leadpartner voor dit Europees samenwerkingsverband. www.wvca.org.uk
Qoin Is een expertisecentrum dat initiatiefnemers helpt bij het ontwerpen en implementeren van complementaire munten. www.qoin.org
Spice Is een NGO in Wales en Engeland met een ruime ervaring in het opzetten van ‘Timebanks’, een muntsysteem waar de deelnemers mekaars inzet waarderen in tijd. www.justaddspice.org
Lambeth Lambeth is een dichtbevolkte wijk in Londen waar op kleine schaal een complementaire munt gebruikt wordt: Brixton £. De lokale overheid wil met een gemeenschapsmunt het bedrijfsleven en de economie steunen. www.lambeth.gov.uk/home.htm
Amsterdam Oost Is de lokale overheid voor het oostelijke stadsdeel van Amsterdam, dat nu experimenteert met het opzetten van een lokale munt, de ‘Makkie’, om daarmee het sociaal weefsel in een kleine wijk te versterken. www.makkie.cc
NEF De New Economics Foundation is een gerenommeerd onderzoeksfotograaf: Katrien De Volder
instelling die alternatieven voor ons financieel bestel formuleert en promoot. www.neweconomics.org
In Japan, waar men de zorgmunt Fureai Kippu
Limburg.net
lanceerde, was het overduidelijk. Oude mensen
Is de afvalintercommunale voor heel de hele provincie en stad
leefden geïsoleerd en kregen te weinig zorg. Het
Diest, en tevens een pionier met een complementaire munt – de
kan ook minder tragisch. In Gent was het de
e-portemonnee – om de burgers te stimuleren tot milieugunstig
droom van de bewoners om een hofje te heb-
gedrag. www.limburg.net
ben dat het startpunt bood voor de stad om de Torekes in te voeren. Iedere gemeente of orga-
FairFin
nisatie die een munt wil lanceren, bepaalt zelf
Is subpartner voor Limburg.net en levert expertise voor de
wat voor hen belangrijk is. Zo is de Nederlandse
verdere ontwikkeling van de e-portemonnee. www.fairfin.be
organisatie Qoin bezig met een munt voor KMO’s. Een aanpak die bij het publiek volgende kritiek
Nantes
uitlokt: het bedrijfsleven faciliteren, wat is daar
Deze Franse stad ontwikkelde zelf een gemeenschapsmunt en zal
nou sociaal aan? Rob van Hilten legt uit: “Onze
zich aansluiten bij het CCIA project. www.unemonnaiepournan-
cultuur wordt bepaald door het bedrijfsleven.
tes.fr
Door het wegnemen van handelsbarrières is er een oneerlijke speelvloer ontstaan voor multina-
CCIA
tionals en kleinere ondernemingen. Resultaat:
Het CCIA project is een eerste bundeling van ervaringen in het
clone cities (steden die door de winkelketens zo
land van de complementaire munten. Lietaer: “We hebben vaak
op elkaar lijken dat ze inwisselbaar zijn, red.).
al moeite om op ons eigen eilandje te overleven. Nu kunnen we
Wij willen KMO’s betere posities geven, zodat
laten zien dat we goede bouwstenen kunnen bieden én dat die
werkgelegenheid en cultuur wordt behouden. Dat
goed aan elkaar passen.” www.communitycurrenciesinaction.eu
lijkt mij zéér sociaal.”
13
rentevrij
Tom Alleman en Greg Van Elsen
Netwerk Rentevrij lanceert pilootproject
In het vorige nummer las je hoe Netwerk Rentevrij pioniert in het betrekken van sympathisanten bij de financiering van projecten. En hoe initiatieven rond dat zogenaamde crowdfunding stilaan hun weg vinden naar een ruimer publiek. Hoog tijd dus voor een sociale variant meenden we. SoCrowd werd geboren.
engagement in hun programmatie geenszins. Met de introductie van de digitale projectors stonden ze voor een torenhoge investering maar helaas bleef de subsidiekraan dicht. Om de resterende 20.000 euro te verzamelen, deed Filmhuis Mechelen een beroep op SoCrowd. Operatie Red Het Filmhuis werd eind oktober
Uitpakken met een innovatief
hun project aantrekkelijk voorstellen
gelanceerd met een oproep om 100 x
financieringsinstrument doe je best
om financiële steun te verwerven van
100 euro te verzamelen. De aftrap van
voorzichtig, zeker in tijden waarin
leden, sympathisanten of bevriende
deze campagne kon rekenen op flink
de tol van de afgelopen financiële
organisaties maar ook van een ruimer
wat persaandacht en drie weken later
crisis elke dag groter lijkt te worden.
publiek van geïnteresseerden. Om de
is al ruimschoots driekwart van het
Meer dan ooit wordt met de vinger
nodige buzz rond het project te creëren
beoogde kapitaal verzameld! Deze
gewezen naar de financiële whizz-
voorzien we een optimale integratie
bliksemstart is in de eerste plaats een
kids die ingewikkelde en creatieve
met diverse sociale media. Een mo-
goede zaak voor Filmhuis Mechelen,
instrumenten bedachten die achteraf
derne vorm van fondsenwerving hoor
dat zich gesteund ziet in haar goede
enkel kortetermijnwinsten en risi-
ik je zeggen? Niet helemaal.
werking. Maar uiteraard sterkt dit ook ons in de overtuiging dat we
coverschuiving bleken na te streven. ‘Bankieren moet weer saai worden’ is
SoCrowd werkt namelijk niet met
met Socrowd een positief financieel
een terechte slogan voor zaken als
giften, maar met kapitaal dat men
verhaal kunnen schrijven.
de scheiding van spaar- en inves-
weer kan opvragen. Concreet kan
teringsbanken, meer transparantie
men een project steunen van zijn of
We willen met SoCrowd de wereld
en beheersbare risico’s. De woorden
haar favoriete organisatie door één
niet veranderen, maar wel een
‘creatief’ en ‘innovatief’ wekken, in
of meerdere aandelen van Netwerk
boodschap geven dat het anders kan.
combinatie met financiën, al vlug
Rentevrij te kopen. Netwerk Rentevrij
Dat er mensen zijn die op zoek gaan
argwaan op.
verdubbelt dit bedrag en keert het
naar maatschappelijk rendement. Die
uit als een renteloze lening aan de
willen weten waarvoor hun geld
Toch zijn wij er bij Netwerk Rentevrij
betrokken organisatie zodat zij hun
gebruikt wordt. Mensen die bewust
van overtuigd dat er ruimte is voor
project kunnen realiseren. Samen met
kiezen om te investeren zonder
een innovatief en creatief financieel
de achterban financieren we op die
rendement om zo de organisatie van
product. We hebben het dan niet over
manier organisaties die maatschappe-
hun keuze financiële ademruimte te
exotische afgeleide producten, maar
lijke meerwaarde creëren. Zowel voor
geven. Samen met die mensen werken
over een eenvoudig en transparant
de organisatie als voor de sympathi-
we op een positieve en creatieve
instrument dat een positief financie-
sant is dit rentevrij, waardoor het
manier aan financiële innovatie.
ringsverhaal kan brengen.
beschikbare kapitaal optimaal kan worden aangewend voor het project.
Met SoCrowd willen we een volwaardig sociaal crowdfundingsplatform
Het verhaal van SoCrowd wordt nog volop geschreven. De echte lancering
Het Filmhuis in Mechelen bood
van een online platform wordt ver-
uitbouwen waar organisaties met
ons een mooie kans om dit nieuwe
wacht in het voorjaar 2013. Intussen
een maatschappelijke meerwaarde op
concept te proefdraaien. Filmhuis
kan je wel al terecht op:
een innovatieve manier financiering
Mechelen is al decennia actief in
kunnen zoeken voor hun projecten. Op
de promotie van de betere film
www.rentevrij.be/filmhuis en
dit online platform zullen organisaties
en schuwt het maatschappelijk
https://www.facebook.com/Socrowd
14
word lid
FairFin verkoopt structurele financiële oplossingen aan 20 euro/stuk Na de financiële crisis is iedereen het erover eens dat het anders moet in de banksector. Maar hoe? FairFin heeft wel een idee.
Wanneer? NU!
Het financieel systeem moet geld niet
We zitten op een goede golf. De
Rentevrij kun je je geld veilig
zien als doel op zich, maar als instru-
financiële crisis heeft de vanzelfspre-
investeren in een positief project
ment voor de ontwikkeling naar een
kendheid van ons financieel systeem
duurzame en sociaal rechtvaardige
op de helling gezet. Nu is het zaak te
samenleving.
zorgen dat niet alles weer business
eigen munt en vormt een inspiratie voor initiatieven doorheen Europa
structurele oplossing.
aa Tegenwicht bieden aan het huidige
Inspanningen van FairFin hebben al tot mooie dingen geleid
aa Meer burgers betrekken bij financieel-economische thema’s aa Pleiten voor kredietinstellingen met sociaal oogmerk
naar keuze aa De Gentse wijk Rabot heeft haar
as usual wordt. FairFin gaat voor een
En… wat gaat FairFin daaraan doen? financieel systeem
aaVia alternatieve kredietinstelling
aa Op onze site vind je een overzicht van de meest duurzame banken en bankproducten op de Belgische markt
aa In België mag niet meer in cluster-
Deze verhalen kunnen we alleen
munitie en wapens met verarmd
blijven maken als we inkomsten
uranium worden geïnvesteerd
hebben.
Het is zo belangrijk dat je lid wordt. aa Hoe groter onze achterban, hoe
Je kunt je als lid aanmelden via
luider onze stem. Banken en politici
onze website: www.fairfin.be/lid Na
Niet in de mogelijkheid om een financiële bijdrage te doen?
moeten begrijpen dat de vraag om
ontvangst van je betaling ontvang
een ander financieel systeem een
je zo spoedig mogelijk je T-shirt. Het
Geen probleem! Je kunt ook kosteloos
gedeelde vraag is, met veel draag-
FairFin lidmaatschap geldt voor één
met FairFin meedoen.
vlak in de samenleving.
persoon.
aaAlleen met onafhankelijk geld
aaJe kunt vrijwilliger worden en
kunnen we dit onafhankelijk werk
Geen internet? Maak dan de 20 euro
blijven doen.
over op rekening (BE 21)5230 8038
knutsel-, denkwerk of wat je maar
64 03 (IBAN) / TRIOBEBB (BIC) met de
aanstaat. Via www.fairfin.be/
Lid zijn van FairFin biedt de volgende
mededeling ‘lidgeld’ en je model en
voordelen:
maat T-shirt naar keuze. Voor het
aa je ontvangt een exclusief FairFin T-shirt aa je ontvangt het FairFin Magazine
ons helpen met acties, met schrijf-,
vrijwilliger of 02 201 0770. aaJe kunt ons volgen via ons
model kies je ‘man’ of ‘vrouw’, voor
maandelijks e-zine, door je naam
de maat S, M, L of XL. Bijvoorbeeld:
en mailadres door te sturen naar
‘lidgeld vrouw L’.
adres@fairfin.be.
(tweemaal per jaar) aa je krijgt 10% korting op FairFin activiteiten en FairFin producten
15
achter de schermen
Bart Staes
Weg met de staat, redt de bankiers! Ik zie waarschijnlijk spoken. Maar ik zie een parallel tussen het mislukken van de recente eurotop over de meerjarenbegroting, het stijgende euroscepticisme en de ‘volksopstand’ tegen de regering Obama, zoals aangevuurd door de Tea Party. Het protest tegen ‘de machtige superstaat’ Brussel dan wel Washington, wordt aangevuurd door lobbyisten van de financiële sector, die geen zin heeft in al te strenge regelgeving. Dat zit zo. De Britse regering Cameron staat
politiek van ondermeer deregulering
onder zware druk van de ‘Thatcher-
en privatisering niet één van de
vleugel’. Eén van hen, parlementslid
kiemen van de financieel-economische
en ex-bankier Mark Reckless – roeke-
puinhoop waar we ons in bevinden?
loos, what’s in a name? – zorgde er eigenhandig voor dat er een motie
Reckless stelt vast dat een kleine meerderheid van de topmanagers
werd goedgekeurd, die de regering
in The City ook voor uittreding is:
Cameron opdroeg om niet voor een
“Het besef groeit dat de Italianen, de
land zo zwaar in de problemen hebben gebracht, worden door de Tea Party beschermd. Zo ging de Tea Party flink tekeer tegen de mogelijke invoering van de Consumer Financial Protection
bevriezing van het Europees budget
Duitsers en andere Europeanen niet
Act (CFPA ).Ook senator Christopher
2014-2020 te gaan, maar voor een forse
begrijpen hoe The City werkt. Bij het
Dodd, voorzitter van bankencommissie
verlaging. Toen een jaar geleden een
afsluiten van handelsovereenkomsten
van de Senaat en naamgever van de
andere EU-top mislukte omdat Cameron
heeft de EU niet ons belang in het
belangrijkste wetgeving op dit vlak
een verdragswijziging weigerde, zei
achterhoofd, maar het Europese belang.
(Frank-Dodd Act), ergerde zich aan “de
Reckless tevreden: “Hij wilde niet
Bedrijven verhuizen naar Zwitserland
weigering van grote (bank)bedrijven
instemmen tenzij hij in staat werd
of Singapore uit vrees voor Brusselse
om constructief met het Congres mee te
gesteld om de belangen van The City te
belastingen.” De financiële sector
werken.”
vrijwaren.”
verdedigt zich ten koste van alles
De ironie is dat dit soort politieke
Reckless zijn medestanders zijn
tegen nieuwe Europese regels en het
krachten spreekt over verlies van
voorstander van uittreding van hun
teruggrijpen van macht en kapitaal.
soevereiniteit aan centralistische
land uit EU en willen voor de UK een
De Tea Party werd financieel en
superstaten, maar wel al vele jaren
soort ‘’vrije positie als Zwitserland’’
ideologisch deels gevoed vanuit Wall
voor lief neemt dat er veel macht en
(wel lusten, geen lasten). Ze willen
Street met als klacht dat Washington
invloed vanuit de politiek naar de
ook de terugkeer van de laissez-faire
zich teveel met vrije bedrijfsleven ging
financiële wereld vloeit.
politiek van Thatcher. Tiens, was die
bemoeien. Precies de elites die het
FairFin voert campagnes die Belgische banken en het brede publiek informeren en aanzetten om anders om te gaan met geld. Daartoe voert de organisatie onderzoek naar onverantwoorde of schadelijke investeringen van Belgische banken en brengt het duurzame bankproducten alternatieve vormen van ‘omgaan met geld’ in kaart. Heb je vragen, opmerkingen of suggesties? Mail de redactie: redactie@fairfin.be
FairFin zkt. vette bonus Je kunt ons vrijblijvend steunen met een eenmalige gift, of via een permanente opdracht. Stort je bijdrage op rekening (BE 10)5230 8038 6504 / BIC: TRIOBEBB van FairFin met de mededeling ‘vette bonus’. Je kan ook storten via de site ikwilhelpen.be, waar je met een online overschrijving of via Bancontact, Visa, Mastercard of American Express een bedrag overmaken op de rekening van FairFin.
COLOFON REDACTIE EN ADMINISTRATIE Vooruitgangstraat 333/9 - 1030 Brussel Tel: 02/201 07 70, Fax: 02/201 06 02 info@fairfin.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Kristien Vermeersch, Vooruitgangstraat 333/9 -1030 Brussel
16
AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Tom Alleman, Bernhard Ardaen, Bart Staes, Frank Vanaerschot, Greg Van Elsen, Hugo Wanner FOTO COVER Leen Schmücker HOOFDREDACTIE Marjon Meijer EINDREDACTIE Christophe Scheire DRUKKER De Wrikker ONTWERP & Opmaak Yichalal
ABONNEMENTEN Een jaarabonnement kost 10 euro. Interesse? Maak het bedrag over op (BE 21)5230 8038 64 03 / BIC:TRIOBEBB van FairFin met de mededeling ‘magazine’ en je ontvangt de volgende nummers in je brievenbus. Een abonnement loopt van januari tot en met december. Word je midden in het jaar abonnee, dan worden voorgaande nummers uit het jaar alsnog toegestuurd.